№121 (29102) 27 МАУСЫМ, СЕЙСЕНБІ 2017 ЖЫЛE-mail: info@egemen.kzwww.egemen.kz TWITTER.COM/EGEMENKZFACEBOOK.COM/.EGEMEN.KZ

1919 жылғы 17 желтоқсаннан

шыға бастады

ЖАЛПЫҰЛТТЫҚ РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ГАЗЕТ

БІЛІМ

8-бет

САЯСАТ

ЭКОНОМИКА

6-бет

ЭКСПО-2017

ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҮЗДІК ЖОО РЕЙТИНГІ – 2017

3-бет

СӘУЛЕЛІ САНА ЖАҚСЫЛЫҚҚА БАСТАЙДЫ

5-бет

ТАҢДАЙ ҚАҚТЫРҒАНТАБЫСТАР

ТОҚСАН АУЫЛДА ТОЙ БОЛАДЫ

EUR/KZT 362.8 USD/KZT 325 RUB/KZT 5.5 CNY/KZT 47.57ВАЛЮТАЛАРДЫҢ РЕСМИ (НАРЫҚТЫҚ) БАҒАМДАРЫ:

ҚАЗАҚ КИНОСЫ ЖӘНЕ КИНОАРХИВ

ТӨРАҒАЛЫҚ ТАБЫСТАРЫ

7-бет 9-бет

Нәзира РАХМАНҚЫЗЫ

Нұрлан СЕЙДІН

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТІНІҢ �КІМІ

Қазақстан Республикасы Президентінің бұқаралық ақпарат құралдары саласындағы

сыйлықтарын беру, гранттарын тапсыру және Алғысын жариялау туралы

1. Елдің əлеуметтік-экономикалық жəне қоғамдық-саяси да-муын ақпараттық тұрғыдан қамтамасыз ету ісіндегі бұқаралық ақпарат құралдарының елеулі рөлін ескере отырып, Қазақстан Республикасы Президентінің бұқаралық ақпарат құралдары саласындағы сыйлықтарын беру, гранттарын тапсыру жəне Алғысын жариялау жөніндегі қоғамдық комиссияның ұсынымын қарай келіп:

Қазақстан Республикасы Президентінің бұқаралық ақпарат құралдары саласындағы сыйлықтар берілсін:

Абдрахманова Майра Қабиқызына – «Хабар» агенттігінің мен шікті тілшісіне, Қазақстанның жаһандық бастамаларын жан-жақты жариялап-көрсеткені үшін;

Сембаев Мағауия Сланбекұлына – Қарағанды облыстық «Орталық Қазақстан» газетінің бас редакторына, отандық журналис ти каның дамуына қосқан елеулі шығармашылық үлесі үшін;

Қазақстан Республикасы Президентінің бұқаралық ақпарат құралдары саласындағы гранттары

тапсырылсын:Магер Юлия Дмитриевнаға – «Казахстанская правда»

жал пы ұлттық газетінің тілшісіне, Мемлекет басшысының сыртқы саясат тағы қызметін кеңінен жариялап-көрсеткені үшін;

Шəріпов Айхан Пішенбайұлына – «Айқын» республикалық газе тінің меншікті тілшісіне, елдегі экономикалық, əлеуметтік жəне сая си реформалар барысын белсенді жариялап-көрсеткені үшін;

Қазақстан Республикасы Президентінің бұқаралық ақпарат құралдары саласындағы Алғысы жариялансын:

«Астана» телеарнасындағы «Біздің уақыт» теле ви-зия лық бағ дарламасының шығармашылық ұжымына, қоғамды дамытудың өзекті мəселелерін жедел жариялап-көрсет кені үшін;

«Мысль» республикалық қоғамдық-саяси журналының шы ғармашылық ұжымына, қоғамды демократияланды-ру жəне саяси мəдениетті жетілдіру үдерістерін жариялап-көрсетуге қосқан үлесі үшін;

Батыс Қазақстан облыстық «Приуралье» газетінің шы-ғар машылық ұжымына, өңірді дамытудың өзекті мəселелерін жария лап-көрсетуге қосқан үлесі үшін;

«Хабар 24» телеарнасының шығармашылық ұжымына, отан дық телевизиялық журналистиканы дамытуға қосқан елеулі үлесі үшін.

2. Осы өкім бұқаралық ақпарат құралдарында жариялансын.

Қазақстан Республикасының Президенті Н.НАЗАРБАЕВ

Астана, Ақорда, 2017 жылғы 23 маусым №174

––––––––––––––––––––––––––Бүгінде әлеуметтік даму биігіне ұмтылған �ркениетті елдерде «ақылды» қалалар қалыптастыру дәстүрі әлемдік үрдіске айналған. Бұл үрдісті ұстанған елдердің б а с т ы м а қ с а т ы қ а л а л а р д ы ң тұрмыстық қызмет к�рсету са-пасын барынша дамыту арқылы тұрғындардың �мір сүру дәрежесін биік деңгейге к�теру болып табы-лады. «Ақылды» қалалар қатарына экономикалық, экологиялық және әлеуметтік ахуалы тұрақты, қызмет к�рсету инфрақұрылымы дамыған қалалар жатады. �з кезегінде «ақылды» қала жобасына қосылған қалаларға дарынды мамандар және озық технологиялар мен ин-новациялар к�птеп тартылады.Қазіргі таңда әлем жұртшылығы к�з тіккен ЭКСПО-2017 халықаралық к�рмесін жоғары деңгейде �ткізіп жатқан елордамыз Астана осы та-лаптар биігінен к�рінуде.––––––––––––––––––––––––––

Жылқыбай ЖАҒЫПАРҰЛЫ,«Егемен Қазақстан»

Осыған байланысты Мемлекет бас-шысы елорданың даму бағдарламалары қаралатын дəстүрлі кеңестің 2012 жыл-ғы 22 сəуірдегі отырысында Астананы болашақ қаласы ретінде дамыту дың «Smart City» – «Ақылды қала» халық-аралық форматының «Smart Astana» жобасын 2017 жылға дейін іс жүзіне асыру міндетін күн тəртібіне қойған болатын. Міне, осы бір келелі міндетті орындау мақсатында Астана қаласының əкімдігі «Smart Astana» тұғырнамасы аясында алдымен екі ірі қанатқақты жобаны – «Қауіпсіз қала – Астана қаласының тіршілік қызметін кешенді қамтамасыз ету жүйесі» (ТҚКҚЖ) жəне «Интеллектуалды көлік жүйесі» (ИКЖ) жобаларын іс жүзіне асыруды

қолға алды. «Smart Astana» жобасының басты мақсаты елорда тұрғындарының тұрмыс дəрежесін, əл-ауқатын арттыру, Астана қаласының инфрақұрылымын жақсарту жəне одан əрі жаңғырту, қоғамдық қауіпсіздік дəрежесін арттыру болып табылады. Бұл заманауи жобаның негізгі операторы «Astana Innovations» АҚ болып табылады. «Smart Astana» жобасының үлгісіне мынандай алты тұғырнамаға негізделген еуропалық «ақылды» қалаларды дамыту моделі алынған: ақылды экономика, ақылды басқару, ақылды өмір сүру деңгейі,

ақылды жұмылу, ақылды адамдар жəне ақылды қоршаған орта.

Астана қаласының əкімдігі қалалық қызмет көрсету мекемелерінің жəне қала тұрғындарының өзара тығыз байланыстағы мүмкіндіктерін ескере келіп, елордамыздың тұрғындарына жəне қонақтарына əлемнің ең дамыған қалалары сияқты жоғары технологиялық қызмет түрлерін көрсету мақсатындағы батыл қадамдарды жүзеге асыруды белгіледі. Бұл ретте Астана əлемнің көшбастаушы «ақылды» қалаларының тəжірибелеріне жүгінді. Мəселен, Сеул

қаласында жол қозғалысын басқару тех-нологияларын барынша жетілдірудің нəтижесінде сапалы да қауіпсіз көлік қозғалысына қол жеткізілген. Гонконг қаласының тұрғындары қала қызметінің барлық түрлеріне, атап айтқанда, дүкендерден қажетті заттарын сатып алуға, автотұрақтарға ақы төлеуге, қалалық қоғамдық көліктің жолақысын төлеуге бір ғана электронды картаны пайдаланады. Ал Токио қаласының тұрғындары құбырлармен келетін судың шығынын анықтайтын өлшегіш құралдарды қолдану арқылы сенімді

де арзан су көзіне қол жеткізіп, адам-зат үшін аса қымбат ауыз суды тиімді үнемдеуге бет бұрған. Міне, əлемдік озық қалалардың тұрғындарға жəне қала қонақтарына қызмет көрсету жұмысындағы осындай озық үлгілерін тəжірибеге ала отырып, Астана жаһандық ауқымды шара – ЭКСПО-2017 халықаралық маман дандырылған көрмесін өткізу кезең інде əлемдік «ақылды» қалалар көшбас шы ларының қатарынан көрініп отыр.

Астана – озық идеялар ордасы

(Соңы 6-бетте)

Арман ОКТЯБРЬ,«Егемен Қазақстан»

Бұл орайда, бүгінде еліміздің барлық өңірінде ұлттық рухты ұлықтаған ауқымды іс-шаралар өзіндік сəн-салтанатымен өткізілуде. Солардың қатарында Алматыдағы «Боралдай» археологиялық паркінде өткен «Ұлы Дала рухы-2017» халықаралық этнофестивалін атауға бола-ды. Көшпенді халықтардың мəдениеті мен терең тарихынан сыр шертетін танымдық шараға əлемнің 10 елінен келген өкілдер қатысты.

Осымен екінші рет ұйымдастырылып отырған этнофестиваль жоғары дəрежеде өтті. Қаз-қатар тігілген он екі қанатты ақшаңқан алпыс үй шараның ажарын кіргізіп, көшпенділер шеруі мен ат құлағында ойнайтын шабандоздардың өнері жиылғандарды тəнті етті. Көкпар, аударыспақ, қыз қуу, асауға тұсау салу сынды ат ойындары ойнатылып, ұлттық құндылықтарымыздың діңгегі саналатын қолөнер шеберлері мен ұсталардың туындыла-ры, алтыбақан, күй тартыс, қыран құс, құмай тазы Ұлы Даланың рухын асқақтатты.

«Басты мақсат – қазақстандықтар мен шетелдік қонақтарға көшпенділер мəдениетін, қазақтың ежелгі тарихы мен салт-дəстүрін көрсету», – дейді шараны ұйымдастырушылар.

Фестиваль аясында тақырыпқа байланысты сек-торлар жұмыс істеді. Мəселен, «Алмалы» атты қолөнершілер ауылында шеберлік сабақтары өткізіліп, көрермендер шеберлердің өнерін та-машалап қана қоймай, маманның көмегімен саздан құмыра жасап көрді. Ал «Шабыт» музыканттар ауылында ұйымдастырылған байқауда қонақтар түрлі аспаптарда ойнап, ұлттық тағамдардан дəм татты. Қыз жасауының құпиясымен танысып, кəсіби бүркітшілер мен палуандардың өнерін тамашалады. Осылайша, фестивальға келгендер көшпенділер өмірін өз көздерімен көріп, тұрмыс-салтымен таны-сып қайтты. Көрермендер арасынан «Ең əдемі ұлттық киім» таңдалып, сыйлық табысталды.

Бір ерекшелігі, қала іргесінде жалауын көтерген думанды мерекені кез келген тұр-ғынның тегін барып тамашалауына толықтай мүмкіндік жасалған. Қаладағы Орталық стадион мен «Астана» алаңынан əр жиырма минут сайын арнайы автобустар қатынап, алма тылықтар мен қала қонақтарын этнофестивальмен қауыштырды. Ұлттық құндылықтардың қай нарынан қанып ішіп, ежелгі Тұран өркениеті мен көне Түркілер тари-хына саяхат жасауға кел гендердің саны жиырма мың адамнан асып жы ғылды.

АЛМАТЫ

Ұлы Дала рухы––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Жаңа ғасырда жан-жақты жаңғырулар к�шін түзеген Қазақ еліндегі іргелі �згерістерді әлем жұртшылығы мойындауда. Мемлекет басшысы Н.Назарбаев «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласында «мықты, әрі жауапкершілігі жоғары Біртұтас Ұлт болу үшін болашаққа қалай қадам басатынымыздың және бұқаралық сананы қалай �згертудің» айқын жолын к�рсетіп берді. Сонымен бірге, халқымыздың тағылымы мол та-рихы мен ықылым заманнан арқауы үзілмеген ұлттық салт-дәстүрлерін алдағы �ркендеудің берік діңі ету міндеттелді. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

2 27 маусым 2017 жылСаяСат

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Парламент Сенаты Төрағасының орынбасары Бектас Бекназаровтың Финляндия Республикасы Парламентінің депута-ты, Қазақстанмен парламенттік ынтымақтастық тобының мүшесі Ээро Хейнялуомамен кездесуінде екі елдің парламентаралық ынтымақтастық мәселелері талқыланды.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Ұлттық экономика министрі Т.Сүлейменов халыққа есеп беру кездесуі барысында еліміздің ағымдағы жылғы 5 айдағы әлеуметтік-экономикалық даму қорытындылары туралы, сондай-ақ 2017 жылдың соңына дейінгі анағұрлым маңызды ағымдық және келешектегі міндеттерді жүзеге асыру барысы туралы баяндады.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ

2012 жылғы 11 мамырдағы Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қырғыз Республикасының Үкіметі арасындағы

Қазақстан Республикасы азаматтарының Қырғыз Республикасының аумағында және

Қырғыз Республикасы азаматтарының Қазақстан Республикасының аумағында болу

тәртібі туралы келісімге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы хаттаманы

ратификациялау туралы2012 жылғы 11 мамырдағы Қазақстан Республикасының

Үкіметі мен Қырғыз Республикасының Үкіметі арасындағы Қазақстан Республикасы азаматтарының Қырғыз Респуб­ли касының аумағында және Қырғыз Республикасы азамат­тарының Қазақстан Республикасының аумағында болу тәртібі туралы келісімге өзгерістер мен толықтырулар енгізу тура лы 2016 жылғы 17 қазанда Астанада жасалған хаттама рати фикациялансын.

Қазақстан Республикасының Президенті Н.НАЗАРБАЕВ

Астана, Ақорда, 2017 жылғы 23 маусым № 79­VI ҚРЗ

Бірлескен білім гранты–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Еліміздің Сыртқы істер министрі Қайрат Әбдірахманов Мажарстанның Сыртқы істер және сыртқы экономикалық байланыстар министрі Петер Сийяртомен кездесті.–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Аян ӘБДУӘЛИ,«Егемен Қазақстан»

Биыл Қазақстан мен Мажар стан арасындағы диплома­тиялық қарым­қатынастың орна ғанына 25 жыл толып отыр. Қос мемлекет арасындағы әріп тестік жыл дан жылға дамып келеді. Бү гінде Мажарстан Қа зақ стан ның Орталық және Шығыс Еуро па аймағындағы сенімді серікте сіне айналған. Екі ел арасын да Қазақстан­Ма жарстан стра тегиялық кеңесі, Экономикалық ынтымақтастық жөніндегі үкі метаралық ко­миссия, Іскерлік кеңесі мен Қазақстан­Мажарстан бірлескен тікелей инвестициялық қоры жұмыс істейді.

Кездесу барысында Қайрат Әбдірахманов тараптар білім гран тының санын арттыруға келіс кенін мәлімдеді.

– Ынтымақтастығымыздың басым бағыттарының бірі – білім беру. Осы жылдың наурыз айын дағы келісім жоғары оқу орындарындағы бірлескен білім грантын 45­тен 200­ге арттыруға мүмкіндік берді. Осы үшін мажар стандық та рап­қа алғысымыз шексіз. Бүгін де біз Қазақстан­Мажар стан эко­но микалық ынтымақ тастық жө ніндегі үкімет аралық комис­сияның, Қазақстан­Мажарстан Іскерлік кеңесінің, сондай­ақ, Астанадағы мажарлық сауда үйінің әлеуетіне баса назар ауда­рып отырмыз, – деді Қайрат Әбдірахманов.

Петер Сийярто Мажар стан ның Орталық Азиямен ын ты­мақтастық орнатқысы келе ті нін мәлімдеді. – Алдағы уақыт­та біз Орта лық Еуропа мен Орталық Азия арасында тығыз ынтымақтастық ор нат қымыз келеді. Бұл байланыс екі өңір ге де оң әсерін тигі зеді деген ой дамыз, – деді Петер Сийяр то.

Еліміздің Сыртқы істер ми нистрі Сирияға байланысты 4­5 шілде күндері өтетін Астана про цесінің V кезеңі жайлы мәлімдеді. Оның айтуынша, барлық кепіл елдер бұл жиынға қатысатындарын растаған. Астанаға Ресей Пре зи дентінің ар­найы өкілі, Ресей Сыртқы істер ми нистрлігінің арнайы өкілі, Түр кия мен Иран сыртқы істер ми нистр лерінің орынбасарла­ры келеді. Бұлардан бөлек, Сирия үкіметі мен Сирия қарулы оппозициясының өкілдері келеді деп күтіліп отыр.

– Біріккен Ұлттар Ұйы мы ның өкілі Стаффен де Мистура мен Иор дания делегациясы да Ас та наға арнайы ат басын бұра ты нын мәлімдеді. Сонымен қатар, АҚШ та бақылаушы ретін де жоғары лауазымды тұл ғасын жібереді, – деді Қайрат Әбдірахманов.

–––––––––––––––––––––––––––––––Парламент Сенатының Төрағасы Қасым-Жомарт Тоқаев Мажарстан Сыртқы істер және сыртқы экономикалық байланыстар министрі Питер Сийяртомен кездесті, деп хабарлады Сенаттың баспасөз қызметі.–––––––––––––––––––––––––––––––

Қ.Тоқаев Мажарстанның «ЭКСПО­2017» халықаралық көрмесіне қатысқаны үшін ризашылығын жеткізді және «жасыл тех­нологиялар» саласында елдің тәжірибесі көрменің табысты өтуіне маңызды үлес қосатынына сенім білдірді. Сенат Төрағасы екі мемлекеттің заң шы ғарушы органда­ры арасындағы ынтымақ тастықтың жоғары деңгейде екенін атап өтті және алдағы уақытта да парламентаралық байланыстарды кеңейте түсуге үндеді. Кездесу барысында сауда­экономикалық жә не гуманитарлық байланыс­тарды дамыту жайы, сондай­ақ, халықаралық күн тәрті біндегі өзекті мәселелер талқыланды.

Сол күні Қасым­Жомарт Тоқаев Түркітілдес мемлекеттер ынтымақтастығы кеңесінің Бас хатшысы Рамиль Гасановты қабылдады. Төраға ұлттық спорт пен жастар аумағындағы ынтымақтастыққа арналған Түркітілдес мемлекеттер ынтымақтастығы кеңесінің

алтыншы саммитіне дайындық туралы ха­бардар болды. Жуырда өтетін Түркі тілдес мемлекеттер басшыларының кез десуі бау­ырлас елдер арасындағы ынты мақ тастықты тереңдетуге серпін беретініне сенім білдірілді.

Қ.Тоқаев Р.Гасановқа Түркі кеңесінің Бас хат шысы ретінде белсенді жұмыс атқарғаны үшін ал ғысын білдірді. Кеңестің келесі Бас хат шы сы етіп қазақстандық өкілді сайлау жоспарланған.

Келелі кездесулер өткізді

Парламентшілердің кездесуі ЭКСПО­2017 халықаралық көр­месін өткізу аясында өтті.

Э.Хейнялуома Қазақстан пави­льонында болып, Б.Бекназаровпен

ЭКСПО туралы оң әсерлерімен бөлісті. «Біз өте үлкен әсер алдық. Ға жап павильон, сіздер көрме өткі­зуде ауқымды жұмыстар атқарып­сыздар», – деді ол.

Сенат вице­спикері Фин лян ­дияға халықаралық ЭКСПО көр­месін өткізуге арналған конкурста және 2017­2018 жылдарда БҰҰ Қауіп сіздік Кеңесінің тұ рақты емес мүшелерін сайлауда Қазақстанның канди датурасын қол дағаны үшін алғысын білдірді. «Мүмкіндікті пайдалана отырып, сізді және Суомидің барлық халқын алдағы мерекеленетін ел тәуелсіздігінің 100 жылдығымен құт тықтаймын. Сіздер

ғасырды эко номикасы дамыған және хал қының өмір сүру деңгейі жоғары мемлекет ретінде еңсеріп келесіздер», – деді Б.Бекназаров.

Тараптар сондай­ақ пар ла­ментаралық ынтымақ тастықты, гуманитарлық ықпалдастықты және экономикалық әріптестікті тереңдету перспективаларын тал­қылады, деп хабарлады Қазақстан Республикасы Парламенті Се­натының баспасөз қызметі.

Ықпалдастық артады––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Үкімет үйінде Премьер-Министр Бақытжан Сағынтаев Мажарстанның Сыртқы экономика және сыртқы істер министрі Петер Сийяртомен кездесу өткізді, деп хабар-лады Премьер-Министрдің баспасөз қызметі.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Рауан ҚАЙДАР,«Егемен Қазақстан»

«Ағымдағы жылы сыртқы ахуалдың жақ­саруы есебінен экономикалық белсен діліктің және экономиканың нақты салалары көр сет­кіштерінің жақсаруы байқалады. Алдын ала мәлі меттер бойынша, 2017 жылғы 5 айдағы елдегі экономикалық өсім 4,1 пайызды құрады. Ағым дағы жылы 5 айдағы инвестицияға салын­ған негізгі капитал 5,2 пайызға өсті», – деді министр.

Тимур Сүлейменов министрлік ұлт тық қордың жаңа тұжырымдамасын жүзе ге асыруға кіріскенін тілге тиек етті. «Үш жылдық мерзімде Ұлттық қор дың қаражатын пайдалануды оның ак тивтерін тұрақтандыру үшін айтарлық­тай қысқарту жоспарлануда. Ұлттық қордың кепілдендірілген трансферт терінің көлемі үш жыл ішінде 880 млрд теңгеге, 2020 жылдан ба­стап 2 трлн тең геге қысқартылатын болады», – деді ол.

Т.Сүлейменовтің айтуына қарағанда, Ұлттық экономика министрлігі Қаржы министрлігімен бірлесіп, бюджеттік процессингті оңайлату және мемлекеттік органдардың дербестігін кеңейту

жолымен мемлекет қаржысының экономикаға өткізілуін жеделдетуге мүмкіндік беретін Бюджет кодексіне түзетулер әзірледі.

«Қазіргі уақытта мемлекеттік орган дар дың өкілдері, бизнес­қоғамдастық, «Атамекен» ҰКП, үкіметтік емес және халық аралық ұйымдардың белсенді қатысуымен жаңа Салық кодексі жобасын дайындау бойынша жұмыстар жүргі зілуде. Осы жұмыстардың аясында мәтіннің өзін талқылау жүруде. Жаңа Салық кодексінің жобасы, тұжы рым дамасы және та­ныстырылым материалы Ұлттық экономика министрлігінің сайтында орналастырылған», – деді ведомство басшысы.

Сонымен қатар, министрлік 2020 жылға дейінгі Өңірлерді дамыту бағдарламасы ая­сында әрбір макроөңір үшін инвестициялық басымдықты анықтау, елдің аумақтық дамуын жетілдіру, ТКШ жаңғырту, халықты ауыз сумен және су тартумен қамту бойынша міндеттерді жүзеге асыруда. «Тұтас алғанда, Бағдарламаны жүзеге асыруға 2017 жылға республикалық бюджеттен 86,3 млрд теңге қарастырылған, 2017 жылғы 1 маусымдағы жағдай бойынша, жергілікті атқарушы органдар арқылы оның 20,2 млрд теңгесі игерілген. Қаражат бекітілген қаржыландыру жос парына сәйкес бөлінуде» деді министр.

Туризм және «жасыл энергия»тақырыптары дүниежүзілік конференцияда кеңінен талқыланды

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Астана қаласында өтіп жатқан халықаралық мамандандырылған көрменің аясында «Туризм және болашақ энергиясы» атты дүниежүзілік конференция басталды. Екі күнге созылатын шараға қатысушылар көмірсутек қалдықтарын азайту, туризмнің дамуы мен бәсекеге қабілеттілігін арттыру мәселелерін, сондай-ақ БҰҰ-ның күн тәртібінде қаралған 2030 жылға арналған туризмді дамытудың басты тетіктерін талқылайды.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Кездесу барысын­да сау да, экономика, ауыл ша руа шылығы, денсаулық сақ тау, ту­ризм және мұнай­газ са ­лаларындағы екіжақты ын ты мақтастықты одан әрі жал ғастыру мәселелері тал қы ланды. Сон дай­ақ, АХҚО ая сындағы өзара іс­қи мыл мен ЭКСПО­2017 ха лық аралық ма ман­данды рыл ған көрмесі ая­сында 18 та мызда Мажар­стан ның ұлт тық күнін атап өту мәселелері қаралды.

Еуразия даму банкі Кеңесінің отырысы өтті

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Үкімет басшысы Бақытжан Сағынтаевтың төра ға лы-ғы мен Еуразия даму банкі (ЕАДБ) Кеңесінің отырысы өтті.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Жаңа бағдарламаның жай-күйі талқыланды

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Үкімет үйінде Премьер-Министр Бақытжан Сағынтаев «Цифрлы Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасының жобасына қатысты мәселелер бойынша кеңес өткізді, деп хабарлайды баспасөз қызметі.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Жаңа мемлекеттік бағ­дар лама ұлттық экономи ка ­ның бәсекеге қабілетті лігін арттыру мен техно ло гиялық жаңартуға бағыт талған.

Кеңес барысын да бағ дар ла­маның маңыз ды бағыттары мен жаңа жұ мыс орындарын ашу, еңбек өнім ділігін артты­ру мәселелері талқыланды.

Отырыс барысында 2016 жылғы банкті басқарудың жылдық есебі бойынша мәлімет тыңдалды, ЕАДБ бас қару жүйесін жетілдіру шара лары қаралды, сон ­

дай­ақ, мемлекеттік­жеке ше­лік әріптестік қағидалары­мен жобаларды іске асыру жә не ЕАДБ инвестициялық қоржынын кеңейту мәсе­лелері талқыланды.

Асхат РАЙҚҰЛ,«Егемен Қазақстан»

Конференцияда белгілі болғандай, көрмеде еріктілер ретінде 46 мем­лекеттің өкілдері қызмет етуде. Бұдан бөлек, шараны халықаралық дең­гейде насихаттауда елеулі жұмыстар атқарылып, бүгінге дейін 1,5 млрд адам қамтылған, ал көрме соңына дейін бұл көрсеткіш 2,5 млрд адамға жетпек. ЭКСПО­2017 жайындағы ақпарат халықаралық ірі әуежайларда және өзге де маңызды нысандарда орнала­стырылуда. Сондай­ақ, «Google» ком­паниясымен стратегиялық ынты мақ­тастық іске асырылып, жарнамалар алдыңғы қатарлы әлемдік телеарна­ларда көрсетілуде. ЭКСПО­2017 көр месінің салтанатты ашылуынан шетел дік БАҚ­тың 800­ден астам өкілі ха бар таратты. Көптеген елдерде бұл ша ра тікелей эфирде көрсетілді», деді «Астана ЭКСПО­2017» ұлттық компа ниясының басқарма төрағасы Ахметжан Есімов.

Дүниежүзілік конференцияда Ас тана әкімі Әсет Исекешев сөз сөйлеп, елордада баламалы энергия көздерінің 50 нысаны орнатылғанын баяндады. «Қалада баламалы энер­гия көздерінің 50 нысаны жұмыс істеуде. Мысалы, гүл бейнесінде жасалған «Smart flower» күн энергия­сын энергияға айналдыратын құрал ноухау болды. Сонымен қатар, ав­тобус аялдамалары, бағдаршамдар, технологиялық орындықтар, парктер мен скверлердегі шамдар күннен қуат

алады. Әрине, мұның барлығы шағын жобалар екені белгілі. Бірақ бұл жаңаша ойлау үшін қажет, сондай­ақ ірі жобаларды жүзеге асыру үшін негізгі іргетас болады. Біз ірі жоба­ларды да жүзеге асырып жатырмыз», деді қала басшысы.

Әсет Исекешев алдағы уақытта Астана көшелеріндегі шамдардың энергия үнемдейтін шамдарға ауыс­тырылатынын айтты. «Ауқымды түрде қаладағы шамдарды энергиялық жағынан тиімді шамдарға алмас­тырамыз. Сонымен қатар, кезең­кезеңмен әлеуметтік нысандарда – мектептерде, балабақшаларда, ауру­ханаларда энергия үнемдеуге бағыт­талған бағдарламалар жүзеге асыры­лады. Энергия үнемдеу институты мен оның тиімділігін арттыруға бағыт­талған кешенді жоспар жасалды. Ал Экологиялық тұрақтылықты сақтау үшін бірқатар төмен көміртекті жоба­ны жүзеге асыруды жоспарлап отыр­мыз. Оның ішінде төмен көміртекті көліктерге көшу де бар», деді әкім.

Елорда басшысының айтуынша, 2020 жылға қарай Астана Еуразия кеңістігіндегі туристер үшін ең тар­тымды қала болмақ. Сонымен қатар, әртүрлі форумдар мен саммиттер, іс­керлік кездесулер мен мәдени­спорт­тық шаралар өтетін басты орталық­тың біріне айналуы тиіс. Осы мақ­сатта әуежай, темір жол вокзалы, қонақ үйлер мен басқа нысандар, біз сөзбен айтқанда, инфрақұрылым сапалы әрі жан­жақты жетілдіріліп, дамуда.

Ынтымақтастық тобының мүшесімен кездесті

Экономикадағы елеулі өзгерістер

Ертең – Сенат депутаттарын сайлау күні

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––28 маусым – Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының депутаттарын сайлау күні. Осыған бай-ланысты кеше депутаттықтан үміткерлердің сайлау алдындағы үгіт жұмыстары аяқталды. Ал бүгін – сай-лауалды тыныштық күні. Бұл туралы кеше сайлау науқанының барысы және дауыс беру күніне дайындық мәселелері жөнінде әңгіме қозғалған Орталық сайлау комиссиясының отырысында айтылды. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Қымбат ТОҚТАМҰРАТ, «Егемен Қазақстан»

Жиынды ашқан Орталық сайлау комиссиясының төрағасы Берік Имашев Сенат депутаттығына тір келген үміткерлердің соңғы тізі мі айқындалғанын айта келе, сөзді ОСК сайлау процесін ұйым дастыру және ОСК мүшелерінің қыз метін қам­тамасыз ету бөлімінің мең герушісі Мақсатхан Анапинге берді.

Оның дерегінше, Сенат депу тат тығынан үміткерлердің қатары – 38. Атырау, Қостанай, Қызылорда, Павлодар, Солтүстік Қазақстан облыстары мен Алматы қаласында бір орынға – үш, ал Ақмола, Ақтөбе, Жамбыл, Шығыс Қазақстан, Батыс Қазақстан, Қарағанды, Маңғыстау, Оңтүстік Қазақстанда екі кандидаттан тіркеліпті.

– Сайлау науқаны еліміздің «Сайлау туралы» Заңына және Орталық сайлау комиссиясының қаулысында бекітілген Парламент Сенаты депутаттарының кезекті сайлауын әзірлеу және өткізу жөніндегі іс­шаралардың күнтізбелік жоспары­на сәйкес келеді. Дайындық барысында Орталық сайлау ко­миссиясының мүшелері өңірлерге қыз меттік сапармен барып, дауыс беру күніне әзірлік барысы мен танысып қайтты. Сайлау науқанын ұйымдастырушылар мен қаты сушы ларға көмек ретін­де әдісте мелік құрылғылар әзір ле ніп, оның мәтіні Орталық сай­лау ко миссия сының сайтында жарияланды, – деді Мақсатхан Анапияұлы.

Биылғы Сенат депутатта рын сайлаудың ерекшелігі – таң­дау шылардың электрондық тіркеуді де пайдалана алатындығы. Бұл жайында да таңдаушыларға толыққанды ақпарат берілген.

Бүгінде облыстық және Астана мен Алматы қалалық сайлау комис сиялары халықаралық және жергілікті байқаушылардың тізімін алған. Оларды тіркеу журналдары да дайын тұр.

Мақсатхан Анапиннің айтуын ша, дауыс беру пункттері талапқа сай жабдықталды. Дауыс беру жүргі зілетін ғимараттарда өрт қауіп сіз дігі шаралары қатаң сақ та луына, жарықпен, сумен қамта масыз етілуіне баса мән бері ліп, сайлау бюллетеньдері қойыл ған ны сан дарға арнайы күзет ұйымдас тырылған.

Сонымен, 28 маусымға тағайын далған Парламент Сенаты де­путаттарын сайлауға дауыс беру Астана уақыты бойынша сағат 10.00­де басталады. Барлық аумақтағы дауыс беру пункттері да­уыс беруге бір сағат қалғанда ашылуға тиіс.

27 маусым 2017 жыл 3СаяСат

Қазақ елінің дербес ел болып же тіл­генін, өркендегенін мақтанышпен кеу­десін кере айта алатын қазақ ұрпағы бүгін қалыптасты. Тәуелсіздігіміздің аз уа қыт ішіндегі қол жеткізген теңдес­сіз табыстары, біріншіден, әлем кар­тасында болмаған мемлекет – Тәуелсіз Қазақстан құрылды, мемлекеттік шека­рамыз халықаралық деңгейде бекіті­ліп, мемлекеттік басқарудың Конс­титуция негізінде жұмыс істеп тұр­ған тиімді жүйесі құрылып, заманауи Қарулы Күштер мен құқық қор ғау жүйесіне ие болдық. Екінші – Әнұра­ны мызды дүниежүзінің көгінде әуе­леттік, Елтаңбамызды мәңгілік мөрге ай налдырдық, төл теңгемізді енгізіп, мемлекеттік тілімізді әлемнің ең биік мінбе лерінен сөйлеттік. Сонымен қатар, Қазақстан – ынтымақтастықтың бар­лық мәселелері бойынша жауапкер ші­лікті әріптес болып табылады. Үшінші – жетекші халықаралық сарап шы­лардың пікірі бойынша, еліміз әлем ге Қазақстанның «Экономикалық ғажайы­бының» жарқын үлгісін көрсетті. Атап айтар болсақ: Дүниежүзілік банктің «Doing Business» рейтингі бойынша, Қа зақстан бір жылда 51­орыннан 35 – орынға секірді; әлемдік энергети ка сала сын дағы соңғы 50 жылда болған ірі оқи ғаның бірі ол – Қашаған мұнай және газ кенішінің іске қосылуы. Төртінші – «Мен – Қазақстандықпын, бұл – ме нің елім, мен мұнда бақытымды таптым!» – деп айта алатын әділетті мемле кеттік қоғамды орнаттық. Бесінші – Астана­планетамызда XXI ғасырда фан тас­тикалық пайда болған бірінші елорда болды. Алтыншы – экономи калық ғажайыптың арқасында қазақстан дық­тардың әл­ауқаты жақсарды; кедейшілік шегінде өмір сүріп жатқан тұрғындардың үлесі 12,5 есеге, яғни 2,5 пайызға дейін азайды; жұмыссыздық 2,6 есеге қысқарды; орта есеппен соңғы 5 жылда 270 мың жаңа жұмыс орны ашылды; орта есеппен еңбекақы мен зейнетақы 10 есе­ден астамға ұлғайып, ауылды көтерудің ауқымды бағдарламасы жүзеге асыры­лып ауылдықтардың тұрмыс деңгейі өсті; тұрғын үймен қамтамасыз ету жөніндегі саясаттың арқасында 1 мил­лионнан астам отбасының баспана жағдайы жақсарды; еліміз бойын­ша 2700­ден астам балабақша мен жекеменшік шағын орталықтар ашылып, еліміздің түпкір­түпкірінде 1350 мектеп жаңадан бой көтерді. Жетінші – әлемдік деңгейдегі Назарбаев Университет білікті де білімді алғашқы мамандарын дайындап шығарды; барлық өңірлерде 20 зияткерлік мектеп ашылды; «Болашақ» бағдарламасы аясында 12 мың жас өренге әлемнің ең беделді жоғары оқу орындарында білім алуға стипендия берілді. Сегізінші – осы уақытта 1300­ден астам денсаулық сақтау нысаны са­лынып, олар ең заманауи құралдармен жабдықталды; біздің еліміз жасанды жүрек трансплантациясының үздік әдісін енгізді. Тоғызыншы – бүгінде Арме ния, Беларусь, Қырғызстан және Ресеймен бірге Еуразиялық эко но микалық одақ­қа қатысуда; әлемнің ондаған мемле­кеті Еу разиялық экономикалық одақ­пен, соның ішінде еркін сауда аймағын құру арқылы ынтымақтастықты қалып­тастырды. Еуразиялық интеграцияның маңызды аспектілері АӨСШК және Шан хай ынтымақтастық ұйымы сияқты әлемдік деңгейде бұрын­соңды болма­ған ұйымдар құрылды. Оныншы – әлем дік жетек ші саясаткерлер мен халық аралық сарап шылар Қазақстанды жаһан дық антиядролық қозғалыстың көш басшысы және жүйелі бітім герші

ретінде мойындайды. Қазақстанның Тәуелсіздігінің алғашқы күнінен бастап­ақ бүкіл әлемді қамтитын идеялар жарық көруде. Ядролық арсеналдан бас тартып, Семейдегі ядролық сынақ полигоны жабылды. Осы оқиғамен байланыс ты атау лы күн бүкіл әлемде Ядролық сы­нақтарға қарсы халықаралық іс­қимыл күні ретінде аталып өтеді.

Тәуелсіздіктің ширек ғасырлық беле­сінің негізгі түйіні ел дамуының бас­ты бес идеологиясына сүйенді. Олар: Бостандық, Бірлік, Тұрақтылық, Жасам­паздық және Өркендеу.

Мен бұл он өзгешелікті неге тіздім дегенге келер болсам, ел тірегі болған Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың кемел еңбегін, ақыл­парасатын көрсету еді. Бұл ұлы оқиғалар, ұлы еңбек емес пе?!

Мемлекет басшысы 5 институттық

реформаны жүзеге асыру бойынша «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын орындаудың тәжірибелік кезеңі басталғанын халыққа жария етті. Бұл аса маңызды құжатта кәсіби мемлекеттік аппарат құру, заңның үстемдігін қамтамасыз ету, индустрия­ландыру және экономикалық өсім, біртектілік пен бірлік, есеп беретін мемлекетті қалыптастыру сияқты бес инс ти тутционалды реформа белгіленген. Бұл ре фор маларда біздің еліміз алға қойған негізгі мақсаты – Қазақстанды әлемнің ең озық 30 елінің қатарына қосу механизмдері белгіленген.

Бүгінгі таңда Қазақстан – 70­тен ас там халықаралық ұйымдарға мүше. Елі міз дің аса ықпалды халықаралық ұйым дар – Еуропадағы қауіпсіздік және ын ты мақтастық ұйымы мен Ислам Ын­ты мақ тас тығы Ұйымына төраға лық етуі – Қазақ станның жоға ры беделін айғақтайды.

БҰҰ Бас Ассамблеясының 70­ші сес сия сында «Қазақстанның Жаһандық Стра те гиялық Бастама­2045» жос парын жасау бастамасы жария етілді. Бұл жоспар соғыстар мен жан жал дар дың түбегейлі себептерін жоюды көздейді. Қа зақстан Орталық Азия ел дердің ішін де бірінші болып н арық тық эко­но ми калық мемлекет ре тін де танылды. Қай талап айтамын, бұл да Мемлекет бас шысының көрегендігінің арқасында жүзеге асып отыр.

Біз ендігі әңгімені рухани жаңғы­руға қарай бұрсақ дейміз. Ата­баба ла­ры мыздың армандаған сонау ғасырлар қойнауында Күлтегін идеясының негізінде жазылған «Мәңгілік Ел» ұғы­мын жалпыұлттық идеяға айналдырып, елдігіміздің XV ғасырлық тамырына нәр бердік, мәңгі жасыл етіп гүлдендірдік. Осынау ар шынды қадамдардың бар­шасы Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев тың сындарлы саясатының ар қа сында Қазақстанды «Мәңгілік Елге» ай нал дырудағы абыройлы істерді «Ұлы Дала» елінің келешегін кеңейте түсетіні ақиқат.

Осы жоғарыда айтылған ұлы табыс­тарды жалғастырып, дамытып соны халықтың бойына сіңіру мақсатында Елбасы Қазақ елінің мәңгілік болуына,

оның іргетасын қалаған табыстарын әрі қарай дамытуда қазақ халқына мынадай жолдау арнады:

Бірінші – рухани жаңғыру; екінші – туған жер; үшінші – сана; төртінші – прагматизм; бесінші – «Нұрлы жол».

Елбасы болашаққа бағдар ретінде «Рухани жаңғыру» идеясын ортаға сал­ды. Ұлт рухының арқауы неде? Кейін гі жастардың түсінбеуі, оны ру хани жаң­ғыруды білмеуі жайлы ақпарат тық жүйе­де жеткілікті деңгейде жеткі зіл меген.

Туған жердің ерекшелігін көрсе­ту, әдет­ғұрыпты жаңғырту ақпарат көз­дер інде жиі көтеріледі, оның жаңғы руы деген не? Өркендеген елдердегі ақыл­ой иесінің жоғары сатысындағы қалып­тасқан дәстүр.

«Ерлік – елге мұра, ұрпаққа ұран». Жал пы, ұлттық идея қандай уақытта

дамиды? Ұлтты кемсітуден ұлттық рух оянып, ұлттық сезім пайда бола­ды. На мыс сыздықпен күн кешіп, 300 жыл Ресей дің қол астында болдық. На­мысты туындататын, оны қозғайтын әсер бол майынша, қалыптасқан ой­сана кейінгі ұр паққа рухани азық бола ал­майды. Біз дің ойшылдарымыз, абыз­дарымыз ой­сананың дамуына ықпал етіп, жаңа лық ашуға итермелеген. Ол жас тарды ылғи да зұлымдықпен күре­суге, оны өзгертуге, жаңартуға бағыт­таған. Оны өзінің болашақ өміріне пай далана білуіне жол сілтеген. Қазір сананың ой­өрісі қатты дамыған. Тіпті, сананың тоқырау кезінің дәлелі ретінде ғылыми­техникалық прогрестің тууына

әкелген. Әрқашанда сананың дамы ған кезінде адамдардың әлеуметтік дең­гей дегі бүгінгі болып жатқан келеңсіз соғыс тардың шешімін табуға, соғыспен емес ке лісіммен адамның санасының келісуі мен ұштастыра білу керек. Сана осы арқылы келеңсіздікті жеңе білуге ұм тылады. Мысалы, әлемдегі болып жат қан түрлі оқиғалар түсінікті жеткі­зіліп, білімнің негізіне сүйене отырып шешілуі тиіс. Сирия мәселесін шешу­дің жолын табуда, бір келісімге келті ру мақсатында Астанада үш рет бас қосу болды. Мұндағы басты тұжырым қазақ­тың ерте кездің өзінде ел аралық дауды ор тақ келісіммен шешкенін аңғарту болса керек.

Сананың ең жетілген түрі – ортақ ке лі сімге келу. Сана әрқашанда білік­тілік тен, білімділіктен дамып өрбиді. Кез кел ген ғылым саласының ойшыл­

дары, сананың жетілуіне үлес қосқан. Сананың өзгерісі мынада: біз әлемдік

деңгейдегі елдермен қарым­қатынас жа­сауда томаға тұйық өз тіліміздің аясында да басқа елдермен қатынас жасауымызға да болар еді. Бірақ дамыған елдердің экономикалық терминдері ағылшын тілінде болғандықтан көп мемлекеттер сауда­саттықтың, өндірістік қарым­қатынастың барлығын да ағылшын тілінде жүргізіп отыр. Дегенмен, олар өзіндік ұлттық ерекшелігін де сақтай білгенін айта кетейік.

Қазақтың бір кезде қолдану аясы­нан шығып қалған латын әріпі болашақ жастардың негізгі қоры болып табы­латын идеяның қайта тууы, сонымен бірге ұлттық санамызды жаңғырта оты­рып, елдің өзгеруіне үлкен жол ашары хақ. Соның айғағы ретінде біз томаға­тұйықтан құтылып, әлемдік деңгейдегі дамыған елдердің жаңалығын алып иге­руге болады. Сол көп тілділікті игере отырып, соның ішінде ағылшын тіліне басымдық берілді. Бұл Елбасының осы мақаласында айтылған, кез­кел ген дамыған елдің техникасының, ғылы­мының, сауда қарым­қатынасының теті­гін білу үшін ағылшын тілін меңгеруіміз – міндет.

Осындай жағдайда біздің де өзіміздің ұлттық ерекшелігімізді сақтай отырып, шет елдермен экономикалық қатынаста сол елдің тілін білуге, үйренуге әсіресе техникалық прогрестің негізі ағылшын тілінде жатқандықтан ұғуымыз керек. Қазір білім және ғылым жүйесіне ағыл­шын тілін енгізу, сол сияқты ағылшын тілін саясат үшін емес, экономикалық дамудың дәрежесін анықтап, дамыту керектігі бүгінгі күннің талабынан ту­ындап отыр. Әсіресе, бұл Мәңгілік ел болудың тұрақтылығын, экономикалық жетілуін, бәсекелестіктің түйінін шеше­тін бағыт. Бұған байланыс ты Білім және ғылым министрлігі үлкен шаралар жүр­гізіп жатыр.

Жоғарыда айтылған идеялардың не­гізі өз еліңнің табиғи ерекшелігін, туған жердің қасиетін жеткізе отырып, киелі жеріңді мадақтауға мүмкіндік тудырды.

Білімнің дамуын қарапайымнан бас­тап, артынан күрделендіріп, жетілдіріп, жандандырып ұштастыра білу керек. Қазіргі жастардың неліктен мектеп оқулығын оқымайтыны мәселе бо лып тұр. Отбасында кітап оқуды дәріп теп қалыптастырудың орнына «iPad» «жұ­мыс» жасайды. Балалар өз бетімен оқып біліп, ұлттың өткен тарихын тануға, көне әдебиеттерді білуге тырыспайды.

Қазіргі кезде ой­санамызда, экономи­каның әр саласында қолданылатын тер­миндерді білмей, оның өсу жолдарын ескермей, жұмыс бір жақты қарас ты­рыла тынын жоққа шығара алмаймыз.

Нарықтық экономика дамуының заңдылықтары халыққа дұрыс насихат­талмау жағы да баршылық. Қалдық­сыз технологияны ұқсатуды үйренуді то лық меңгере алмай келеміз, мыса­лы, Қа зақстандағы жеңіл өнеркәсіптің

құлдырауы керемет қазына қой дың жүнін өңдейтін өнеркәсіп техно ло­гияларының болмауы ойландырады. Бұл таза табиғи шикізатты тек өртеп жіберетін болдық. Нарықтық эконо­миканы жете түсінбегендіктен әрбір қожалықтағы шаруашылықтан түсетін пайда мен оның ұлттық экономиканы дамытудағы тигізетін әсерінде оңдыра алмай келеміз. Айталық, халықтың әлеу­меттік жағдайын көтеруге тигізетін пай­дасы бір ғана сүттің өзінен алынатын өнім түрлерінің тиімділігін білетін әрбір қожалықта маманданған менеджерлер болу керек. Мысалы, түйеқұстан, етті­сүтті ірі қара малдан түсетін өнімдердің экономиканы дамытудағы рөлін білмей дамытуға болмайды. Ол халыққа, сол халықтың әлеуметтік жағдайын көтеруге не береді?

Көп жағдайда өнімнің өсімі ғана есептеледі. Ал оның болашағын, тұрақты дамуын ескермейді. Сөйтіп, жерді тоз­дырады, малдың жем­шөп қорын азай­тады.

Мұны айтып отырған себебіміз, ше­телдерге беретін тауарларымыздың са­пасы жақсы болу керек. Мысалы, акаде­мик Т.Шарманов жетекшілігімен жылқы сүтінен әртүрлі өнімдер – балмұздақ, биоайран, биосүт, балаларға арналған сүт­ірімшік өнімдері жасалып, сатылуда және ол кеңінен насихатталуда. Бұл – сауда­саттық нарығының экономикалық жолы ашылады деген сөз.

Қазақстанда шығарылатын ауыл шаруашылығының, тамақ өнеркәсібінің өнімдерінің өзіндік құны өте жоғары. Халықты нарықтық экономикамен са­уаттандыру керек. Елбасының «праг­матизм – өзіңнің ұлттық және жеке байлығыңды нақты білу, оны үнемді пайдаланып, соған сәйкес болашағыңды жоспарлай алу, ысырапшылдық пен астамшылыққа, даңғойлық пен кердеңдікке жол бермеу деген сөз» деп нақты аталып өткен.

Мен «Қазақ елі – мәңгілік ел» деп аталатын кітап жаздым. Еңбектің жа­зылу мақсаты «Жер тарихы – ел тари­хы» болғандықтан менің бүкіл ғылы­ми еңбегім Қазақ елі табиғатының қа лып тасуы мен тарихын зерттеуге арнал ғандықтан, сонау көне дәуірден Қа зақстан жері жайлы берілген мағлұ­маттарды жинақтап, оны Қазақ елінің қалыптасуы мен дамуымен байланыс­тыру. «Қазақ елі – мәңгілік ел» деген мұндай тарихи шешімге келуге еліміз­дің егемендік алуымен оның өткені мен бүгінгісі түгенделіп, іргетасының қа­лануы, әлемдік деңгейде мойындалуы, қа зақ халқының өзіндік ұлттық дәре же­сінің нығаюы мен индустриалды­әлеу­мет тік жағдайы жақсарған өркениетті мем ле кет тердің қатарына жетуіміз тәуел сіз дік жылдарында ғана қол жеткен ұлы табыс тарымыз екені даусыз.

«Қазақ елі», «Мәңгілік Ел» деген атау лардың мағынасы бір­бірімен маз­мұндас, бір елдің тағдырына байланысты ойларды жинақтап көрсететін ұғымдар. Ерте кезден­ақ сырт ел бізді «Қазақ елі» ретінде мойындағаны, солай атау­ды қалыптастырғаны тарихтан белгілі. Қазақ елін бұрын ешкім білмесе, бүгін әлем тағдырына қатысты мәселелер Елбасының қатысуынсыз шешілмейтін болғанын да көріп отырмыз.

Сарыарқа төрінде Астанада «Қазақ елі» деген монументтің қойылуы, «Мәң­гілік Ел» салтанатты қақпасы Пре­зиденттің сара саясатының түйіні секілді «Мәңгі қазақ елі» деген тұжы рыммен астасып тұр емес пе?!

Елбасы Атырау қаласындағы зият­керлік мектептің оқушыларымен кез­дескенде, олармен әдемі әңгіме өткізді. Сондағы әңгімесінде зиялы қауым мен шенеуіктердің алдында да өзінің бұрыннан толғанып жүрген ойын ортаға салды. Жас буындарды отансүйгіштікке тәрбиелеу, ата­анасын құрметтеу, кешегі өткен ел тұлғаларын жастардың бойына сіңіре отырып тәрбиелеуді алға тартты.

Кешегі өткенімізге үңілсек, Кеңес Үкіметі, кеңес халқы, кеңес қоғамындағы ұғымдар біздің елдерімізді біріктіріп келгенін білеміз. Бірақ оның уақыты өткен. Өткенді сараламай, болашаққа жоспар құруға болмайды. Себебі, Шың­ғыс Айтматов айтып кеткендей, ондай ел «мәңгүртке» айналып кетуі мүм кін. Орыстар «Светая Русь» дейді, қыр ғыз­дар «қасиетті Қырғыз елі» дейді. Қы тай­ды «Аспанасты елі», Жапонияны – «Күн­шығыс елі» дейді». «Қазақ елі» ұғы мы да осы тіркестермен үндесіп жатыр. Қазақ елі деген атау өзінің тарихи тамы ры мен ұштасып жатқандықтан, оны өте сәтті шешім деп бағалау керек секілді.

«Қазақ елі» деген атау халқымыздың сипатын ерекшелейтін бір шаңырақтың астында өмір сүріп жатқан ұлттар мен ұлыстардың өсіп­өнуін көрсететін және олардың мақтанышына айналатын ұғым екенін дәлелдеді.

Еліміздің халық ара лық имид жін жаңа сатыға көтеріп, Қазақ стан да «жа­сыл» экономи ка ның өр кен деуіне жол сала тын ЭКСПО­2017 халықаралық дең гейдегі көрме сін өт кізіп жатқанымыз Қа зақстан үшін үлкен мәртебе болып табылады.

Бұл да Елбасының ерен еңбегі деп білемін. Иә, Қазақ елі мәңгілік елге айна­лып келеді. Тәңірім тіл­көзден сақтасын!

Әлия БЕЙСЕНОВА, Абай атындағы Қазақ ұлттық

педагогикалық университетінің география және экология ғылыми-

әдістемелік ортылығының меңгерушісі, география

ғылымдарының докторы, профессор

Сәулелі сана жақсылыққа бастайды

ТәуелсіздікТің ширек ғасырлық беле сінің негізгі Түйіні ел дамуының басТы бес идеологиясына сүйенді. олар: босТандық, бірлік, ТұрақТылық, Жасам паздық Және Өркендеу.мен бұл он ӨзгешелікТі неге Тіздім дегенге келер бол-сам, ел Тірегі болған елбасы нұрсұлТан назарбаевТың кемел еңбегін, ақыл-парасаТын кӨрсеТу еді. бұл ұлы оқиғалар, ұлы еңбек емес пе?!

б ұ ұ б а с а с с а м б л е я с ы н ы ң 7 0 - ш і с е с с и я -сында «қазақсТанның Жаһандық сТра Те гиялық басТама-2045» Жос парын Жасау басТамасы Жария еТілді. бұл Жоспар соғысТар мен Жан Жал дар дың Түбегейлі себепТерін Жоюды кӨздейді. қазақсТан орТалық азия ел дердің ішінде бірінші болып н арық-Тық эко но микалық мемлекеТ ре Тін де Танылды. қайТалап айТамын, бұл да мемлекеТ басшысының кӨрегендігінің арқасында Жүзеге асып оТыр.

Ел жәнЕ ЕлбаСы

4 27 МАУСЫМ 2017 ЖЫЛСАЯСАТ

XV ғасырда өмір сүр-ген ойшыл Асан қай ғы-ның «қой үстіне боз тор -ғай жұмыр тқа лаған за-ман» мен Жерұйықты із-деп сабылуы, шарқ ұруы тегін емес. Теңдік пен байлығы мол Жерұйыққа орналасқан елге тек өзін-өзі рухани жетілдірген адамдар жə не əділ қоғам орнатқанда ғана жету ге болады.

Дала ойшылының дүние танымдық көз қарасының мұрагері – өзінің фи-лософиялық ой-толғаулары арқылы қазақ халқының рухани болмысына назар аударған Абай Құнанбайұлы бол ды. Абайды «қазақ өркениетінің ай на сы» деп тегін айтпаған. Қазақ-стан да ХІХ ғасырдың екінші жар-тысын да құ лық тық-этикалық мəсе-лелер кү рт шие леністі. 1867 жыл ғы рефор мадан кейін отарлаушы билік ұлт тың қоғамдық дамуын то қы рат-ты, дəс түр лі əлеуметтік институт тар дег ра да цияға ұшырады. Осы тұс та ру хани бас тауға қайта оралып, ха-лық тың төл мұраларын бағдар ретінде ұстану қажет болды.

Ұлы ақын, данышпан философ Абай дың ойлары «Жаңа тұрпатты жаң ғырудың ең басты шарты – сол ұлт тық кодыңды сақтай білу. Онсыз жаң ғыру дегеніңіздің құр жаңғырыққа ай налуы оп-оңай. Бірақ, ұлттық ко-дымды сақтаймын деп бойыңдағы жақсы мен жаманның бəрін, яғни болашаққа сенім ді нығайтып, алға бастайтын қасиеттерді де, кежегесі кері тартып тұратын, аяқтан шала-тын əдеттерді де ұлттық сананың ая с ында сүрлеп қоюға болмайтыны ай дан анық», – деген негізгі жəне бас ты жаңғырту ұлттық тамырға кө-ңіл бөлу керектігіне баса назар ау-дар ған Елбасының бағдарламалық ма қаласымен үндеседі.

Абайдың руханият ілімі қай уа-қытта болса да өз мəнін жоймайды, бү гін гі күнде де өзекті. Əрбір жа ңа ұр пақ Абайды оқи отырып, оны жаңа қы ры нан таниды, өздерін тол ған ды-рып жүрген сұраққа жауап та бады. Сон дық тан, менің ойымша, оның мұ -ра сы Қазақ стандағы барлық жо ға ры оқу орын дарында насихат талуы ке-рек жəне оқу үрдісіне енгізілгені жөн. Оқы тыл ғ анда да таным дық, дискус-сия лық тұрғыдан талданып оқы тыл-са ғана Абайды тереңірек тани мыз. Пікірталас арқылы ақиқатқа же туге болады, сенім қалыптасады, же ке дүниетанымдық ұстанымының таң -дауы анықталады.

«Болашаққа бағдар: рухани жаң-ғыру» мақаласында Елбасы қа зақ ұлтының ХХІ ғасырда сəтті бей-імделуіне жағдай жасайтын ашық əлем, жаңа білімді қабылдауды, бел сенді патриотизмді , туған өлке н ің , Отанның көркеюіне

атсалысу ын мəлімдеді. Бұл – Елбасының Тəу ел-сіздіктің алғашқы жыл-да рынан бас та ған страт е- гиялық бағытының ло-ги калық жалғасы. Бұл жұ мысында ол қазақ халқының пас сионар-лық қуатын (Л.Н.Гумилев теориясы) бұзып өтетін жолда не кедергі келті-ре тінін нақты көр сетіп,

нақты тапсырмалар бер ді. Ма-қалада көрсетілген «Туған жер» бағ -дарламасы шеңберінде ауқымды жə не іргелі жұмыстар өзін күтіп тұр ға ны даусыз.

Республиканың барлық жоғары оқу орындарындай, Павлодар мем ле-кет тік педагогикалық институты да «Ту ған жер» бағдарламасын жүзеге асы руға кірісіп кетті. Бағдарламалық ма қаланың мазмұнынан шығатын от басы мен мектептің тығыз ынты-мақ тастығын, əртүрлі білім беру дең гейлерінің (мектепке дейінгі, мек тептегі, мектептен кейінгі) өзара əре кеттестігін қамтамасыз ететін, тап сырмаларды іске асыруда ғылыми-пе дагогикалық қоғамдастықтың бел-сенді қызметін енгізетін, ұлттық тəр-би е ге негізделген кешенді ғылыми-пе дагогикалық бағдарлама керек.

Ең алдымен, отбасы институтын нығайту керек. Расында, тұлғаны қалып тас тыратын орта, дегенмен, отбасылық тəр бие қажет. Абай да па-ра сатты əжесі Зере мен əкесі Құнан-байдың ақылымен Тұлға болып қалыптасты. Əрине, ХІХ ғасырдағы жас отбасымен бірге тұратын аталар мен əжелер институты негізіндегі қа-зақ тың дəстүрлі отбасын бүгінгі ХХІ ға сырға өзгертіп əкеле алмаймыз. Дегенмен, дəстүрлі отбасылық құн-ды лықтарды насихаттауға, оларды күн делікті жосынға салуға əлеуетіміз жет кілікті.

«Қазақстандағы 100 жаңа есім» жобасы дер кезінде өмірге кел ген ма ңызды тақырыптың бірі. Тəу ел сіз-дікпен бірге еліміздің дамуына үле-сін қосып жүрген сан алуан этнос өкіл дерінен құралған дарынды тұ л-ға ларды елге танытуды мақсат етеді. Елбасы мақаласында: «Жобада нақты адамдардың нақты тағдырлары мен өмірбаяндары арқылы бүгінгі, замана-уи Қазақстанның келбеті көрініс таба-ды», – деп жобаның мақсат-мұратын айқындап берді. Бұл жобаның келе-шек ұрпақ үшін қаншалықты маңызды екенін көрсетеді. «Қазақстандағы 100 жаңа есім» жобасы еліміздің да муы-на елеулі үлес қосқан ата-баба ла-рымыздың өшпес тұлғасына құрмет көр сетудің тəжірибелік тұрғыдан жо ғала бастаған дəстүрін қайта жаң-ғыр татыны сөзсіз. Жапондықтар өз дерінің бүгінгі бар, тіршілік етіп жүр г ен адамдарын «Ұлттық байлық» ре тінде құрметтейді. Сол сияқты

«Қа зақ стандағы 100 жаңа есім» де Тəу елсіз Қазақстанның игі дəстүріне ай на латынына сеніміміз мол.

Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласы бүгінгі таң дағы ең өзекті сұрақтарға жауап бере ді. Асан қайғы іздеген Жерұйық – бү гін гі Қазақстан, алайда бұл «бөрікті ас пан ға ататын» уақыт келді деген сөз емес. Біз менталитетімізге жат, елі міз-дің тəуел сіздік тұғырын құла ту ға бе-йім, зиянды идеологиясы бар күрделі де аумалы-төкпелі заманда өмір сүріп жа тыр мыз. Əлемдегі іргесі сөгіліп, тас-тал қан болып, халқы босып кет-кен мем лекеттер соның айғағы. Тек бізге сенім ділік беретін күш-қуат – ол елдің мақ сатқа жету дегі бір лігі мен жақсы тұр мы сы жəне Отан ға деген сүйіспеншілігі. Біздің əр қайсымызға жігер беретін де осы.

Орбұлақ шайқасында 50 мың қолды жоңғар əскеріне 600 қазақ батыры төтеп берді. Ұрыста қазақ жасағы жоғарғы патриоттық идеал үшін өзін құрбан етуге əзір екенін көр сете білді. Алайда қазіргі қазақтар ту ған жері үшін жауға қарсы тұрған ата-бабаларының өшпейтін ерлігінен гө рі Спартан патшасы Леонид пен оның 300 жауынгерінің ерлігін жақ-сы біледі. Бұл тарихи жадтың өшуі ме, əлде...?! Біздің батырларға жоң-ға р ларды жеңуге көмектескен жағдай – хал қына, отбасына, Отанына деген сүйспеншілік жəне ұлттың тұтастығы, бірлігі болды.

Рухани іргетасымыз – өз тілі міз-ді, төл мəдениетіміз бен салт дəс-түр лері мізді əспеттеп, жас ұрпаққа, бү кіл əлемге насихаттау, заман тала-бына сай іскерліктің озық тəжірибесі мен жаңашыл жолын үйрету көкірегі нұр лы, санасы сəулелі студенттерге сапа лы білім арқылы серпін беру, ұлтжан ды лықты дамыту үшін саналы тəрбиеге екпін беру бізге, ЖОО-ның басшыларына зор жауапкершілік ар-тады. Жалпы, ұлттық рухтың қайнар көзі туған жерден басталады. Елбасы мақаласындағы айтылған ұлттық кодтың – тіл, діл, діннің қаймағы бұ-зыл май сақталған жері де – ауыл, ту-ған жер, туған өлке.

Елбасы патриоттық сезімнің, ең алдымен, кіндік қаның тамған жеріңе, туған еліңе деген сүйіспеншіліктен бас талатынын қадап айтты. Бағда р-ламаның мəнін түсіндіре келіп: «Бұл білім беру саласында ауқымды өл-кетану жұмыстарын жүргізуді, эко-логияны жақсартуға жəне елді ме-кен дерді абаттандыруға баса мəн бе руді, жергілікті деңгейдегі тарихи ескерткіштер мен мəдени нысандар-ды қалпына келтіруді көздейді», – деп өлкетану негізінде туған жердің тари-хын зерделеу керектігіне баса көңіл бө леді. Отансүйгіштікке тəрбиелейтін жол дың бірі де осы тарихи өлкетану. Біз дің институтта «Серпін-2050» бағ дар ла масымен Қазақстанның

оң түсті гі нен келіп оқып жатқан 500-ге тарта сту дентіміз бар. Болашақта өз дері білім нəрін алып жатқан Ертіс-Ба ян өңірінде жұ мыс істеп, отбасын құрып, тамырын те рең ге жіберу үшін оларды осы өл ке мен жан-жақты таны-стыруды жөн көрдік.

Ең алдымен, жас өлкетанушы-сая-хат шы лардың тізімінде облыс орта лы-ғы мен байланыстыратын, ұзақ тығы 12 ша қы рымға созылған Қазақстан мен Ор та лық Азиядағы ең ұзын көпір ар-қы лы өтетін Ақсу қаласы болды. Екі-бас тұздағы көмірді ашық əдіспен өн ді-ретін, əлемдегі ең үлкен кен орны «Бога-тырь Көмір» студенттердің зор қы зы-ғу шылығын туғызды. Сапар алтын кен орны мен танымал Майқайыңнан кейін Баянауыл мемлекеттік ұлттық таби ғи паркіне бағытталды. Студенттер бұл жерде алаштың демократ ақыны Сұл-тан махмұт Торайғыровтың мұра жа-йы мен танысып, ақын өміріне қатыс -ты көп мағлұмат алды. Сту дент тер дің алған əсерін сөзбен жет кізу мүмкін емес. Олар Ресеймен шек тесе тін Ертіс-Баян жерінің тарихи бай өлке екенін алғаш рет білді. Өлкедегі андронов тайпасының қонысын, қимақ қала лары-ның орнын, жоңғарлармен айқас қан жерлерді өз көздерімен көріп танысты. Олар біздің өлкенің жақұты – Баян-ауылды алғаш рет көрді. Міне, осын-дай көзбен көріп, қолмен ұстап танып-білген шексіз əсерлі сезімнен кейін кең-байтақ Қазақстанның кез келген жерін көрсем, білсем деген құлшыныс оянады. Осыдан біздің тұтас тари-хи санамыз қалыптасады, аймақтық жіктеліске қарсы тұратын ұлт бірлігі ұйысады. Осындай əсерлі сілкіністен кейін туған жерге деген сүйіспеншілік нығаяды.

«Ел ерді өсіреді, ер елді өсіреді» деген даналық сөз бар. Ғасырлар тоғы-сын да, Қазақстан тарихи таңдаудың алдын да тұрғанда ұлт тағдырын Елба-сы Нұрсұлтан Назарбаев өз қолы на алды. Халық алдындағы зор жауап-кер шілік, ауыр міндет. Алайда, жоға-ры да айтып өткеніміздей, Асан қай-ғы іздеген Жерұйықты бүгінде Қа-зақ стан мен салыстыру тегін емес. Расын да, біздің еліміз айналамыздағы сілкініп жатқан əлем ортасындағы татулық пен келісімнің жазирасы. Оның осылай ұйысқан Жерұйық бо-лып тұруы болашақ ұрпақтың пат-риот тық сезімі мен азаматтық ұстаны-мы на қатысты. Сондықтан Елбасы ның «Болашаққа бағдар: рухани жаң ғы ру» мақаласы Ұлы Дала елінде Тəуел сіз-діктің баяндылығын көріп, жұл дызы жарқыраған Мəңгілік Ел – Қазақ мем-лекетінің дамуындағы страте гия лық маңызы бар терең тамырлы темір қазық-тай жаңа бағдар болып табылады.

Алтынбек НУХҰЛЫ, Павлодар мемлекеттік

педагогикалық институтының ректоры

Ой-сананы оятқан бағдар

–––––––––––––––––––––––––Президент Н.�.Назарбаевтың «Бо-лашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық ма қа ласында бағзы заманнан қа лып тас қан ұлттық келбетімізді сақ тай оты рып, қазіргі жаһандық �з ге ріс термен бірге �зімізді, ұлттың ой-санасын қалай �згерту керек мә селесі �те терең қозғалған Отан дық тарихтың �тпелі кезе ңі н де, жаңа әлеуметтік-тарихи да мумен бірге қазақтардың бұ-рын ғы құндылықтары �згеріп, олар дың жаңа �мірлік бағыты айқындалғанда, ұлттың рухани к�семдері ата-бабамыздың ба ға жетпейтін рухани мұрасына, ұлт-тың құлықтық-этикалық қалпына �не гелі бағыт беретін ұстаным ре-тін де жүгінді.––––––––––––––––––––––––––

Ер еңбегі еленгенінің көрінісі

Мұхтар АЛТЫНБАЕВ, Парламент Сенатының депутаты

Елордамызда күні кеше Астана эко номикалық форумы, Дүние жүзі қазақтарының V құрылтайы, Еура зиялық медиа-форум өтті, ЭКСПО- 2017 халық-аралық көрмесі, бас қа да халық ара лық шара-лар ұйым дас тырылған Аста на шын мəнінде ха лық аралық жəне жа һан дық мəселелер тал-қыланатын ор та лыққа айналды.

Жақсы хабарды барша қазақстан дық тың қуана қа был дайтыны анық. Елбасымыз Нұрсұлтан Əбішұлы Назар баевтың есі мі Астанадағы халықаралық əуежайға берілді. Елбасы – Тұңғыш Президентіміздің елімізді құрудағы еңбегі осылайша атап өтілді.

Елбасының мемлекет құрудағы ерен еңбегін, ядролық қа-руды таратпау жəне бүкіл əлемде бейбітшілік саясатын ілге-рі лету жөніндегі саясатын халықаралық қоғамдастық жақсы бі леді. Сондықтан елорданың басты əуе қақпасының елімізді, мемлекетімізді құрған Тұңғыш Президенттің атымен аталуы Елбасының зор еңбегін, қажыр-қайратын, күш-жігерін елеп-ескерудің бір көрінісі деп білемін.

Халқымыз қашанда ел бастаған ел басшысының, қол бастаған қолбасшының есімін қастерлейді, құрмет тұтады. Сондықтан, халықаралық əуежайға Елбасы есімінің берілуімен қазақстандықтарды құттықтаймын!

Қандай қошеметке де лайық

Бақытбек СМАҒҰЛ,Парламент Мәжілісінің депутаты, «Қазақстан ардагерлері» ауымдастығының т�рағасы

Жиырма жылдық белесіне көтеріліп келе жатқан Астана қаласының əуе-жайын «Нұрсұлтан Назарбаев халық-ара лық əуежайы» деп атау өте орынды ше шім.

Шындығы сол, Нұрсұлтан Назар ба ев тың есімі «жарқын болашақтың символы» болып табылады. Біз, Қазақстан халқы Елбасымыздың көшбасшылығымен Кеңес Одағының үйіндісінің орнында жаңа, заманауи мемлекет тұрғыздық. Оның ажарлы астанасын салдық. Біз сонымен бір уақытта, бол -мыс-менталитетімізді, психологиямызды да түбегейлі өзге р - тіп, өз елімізде өзімізді қожайындарша ұстауға, бар шаруаны иесіндей ұқсатуға үйрендік.

Елбасы бізді Мəңгілік Ел болу, «дамыған елдер қатарына қо сылу» секілді ұлы мақсат-мұраттар жолында жұмылдырды. Де мек, Қазақстанның Тұңғыш Президентінің есімі мен ең-бегі қандай қошеметке де лайық. Айтқандай, əуежайға Ел басы атының берілуінің бір нышандық мəні бар: бұл «əуе қақ пасынан» ұшақтар биіктерге самғай көтеріледі. Тəу елсіздіктің ширек ғасырдан астам уақыты ішінде Елбасы Қазақстанды əрдайым жоғары деңгейге көтеріп келеді. Ал біз ден – Қазақстан халқынан заңғар биіктен қорықпай, жа ңа жағдайларға бой үйрету талап етіледі. Себебі, асқар шың дар дан жаңа көкжиектер ашылады.

Имидждік тұрғыдан нығайта түседі

Зарема Ш�УКЕНОВА, Президент жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер институтының(ҚСЗИ) директоры, Ұлттық ғылым академиясының мүше-корреспонденті

Қазақстан қоғамының өмірінде айтарлықтай оқиға болды. Астана халықаралық əуежайы Нұрсұлтан Назар-баевтың атын иеленді.

Маусым айы Қазақ елі үшін түрлі оқиғаларға толы бол-ды. Бірінші кезекте Қазақстан мен Орталық Азияда тұңғыш рет ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесінің өткізілуін атап көр-сеткен жөн. Көрменің ашылу салтанаты аса жоғары дең гей де ұйымдастырылғанын көрдік. Қазіргі кезде түрлі ел де р дің па-вильондары ашылып, болашақтың энергиясы пла нетамыздың келешегін айқындайтын негіздегі жа ңа лық та рымен ерекшеленеді. ЭКСПО қарсаңында халық ара лық əуежай жаңғыртудан өтті.

Астана əуежайы елорданың əуе қақпасы ғана емес, ол – Ұлы Жібек жолына енгізілген ортақ жоба, көлік-логистикалық хаб. Астана əуежайының Елбасы атымен аталуы Президентке де-ген құрмет жəне Астана мен Қазақстан атауларын имидждік тұрғыдан нығайта түсудің жаңа ресурстары да болып та-былады. Ал əлемдік тəжірибеде мұндай мысалдар аз емес. Қорыта айтқанда, Назарбаев – ұлттық мақтанышымыз. Астана халықаралық əуежайының атауы берілуі жоғарыдағы сөздерімізді тек қуаттай түседі.

ЛЕБІЗДЕР ЛЕГІ

Талғат БАТЫРХАН,«Егемен Қазақстан»

Ел ертеңі өскелең ұрпақпен бай-ланысты екендігін ескерген «Нұр Отан» партиясы мен Дү ниежүзі қазақтарының қауым дастығы Қазақ жастарының бірін ші халықаралық форумын ұйым дастыруға мұрындық болды. «Рухани жаңғыру жəне жас-тар» тақырыбын талқылаған бай-ыпты басқосуға əлемнің 20-дан астам елінен келген қандастарымыз қатысты.

Аталмыш форумды ашқан «Нұр Отан» партиясы Төрағасының бірінші орынбасары Мұхтар Құл-Мұхаммед Ақордалы Астанада мəнді мəжіліс құрушы қара көз жет кіншектердің жетелі сөз қоз ғауларына тілектестік білдірді. Тағдырдың жазуымен шартарапқа тарыдай шашырап кет-кен халқы мыздың тарихтың талай тауқыметін тартып, тек тəуелсіздік тұсында ғана атажұртта құшақ айқастыруға мүмкіндік туғанын алға тартты. «Біріккен Ұлттар Ұйымы

дүние жүзіндегі 193 мемлекеттің ба-сын қосады. Солардың ішінде кезінде бүкіл əлемді отарлық бөліске салып, жер жаһанға тараған ағыл шын, испан, француз, португал, неміс жəне орыс сияқты алпауыт халықтар бар. Бірақ, осы елдердің ешқайсысы арнайы бағдарлама жасап, қандастарын ше-телден ша қырып жатқан жоқ. Бізбен тағдырлас Орталық Азия елдерінде де мұндай үрдіс кездеспейді. Тек Қазақстан ғана тəуелсіздік жылдары сырттағы 1 миллионға жуық қан-дас тарымызды атамекенге алдырды. Бұл қазақтың бақыты үшін туған Ел-ба с ымыздың өз халқы алдында сі-ңірген ерен еңбегі. Осыны əрбір қа зақ ешқа шан ұмытпауы керек», деді ол салмақты сөзін сабақтап.

Сондай-ақ, партия Төрағасының бірінші орынбасары парасатты Пре-зи дентіміз Нұрсұлтан Назар ба евтың ар қасында қазақ жас тарының қазіргі заманға сай сапалы білім алуларына барлық жағдай жасалғанына айрықша назар аударды. Соның айғағы ретінде Елбасының «Болашаққа

бағдар: рухани жаңғыру» атты ма-қаласындағы маңызды міндеттерді тіліне тиек ете сөйледі. Мұндағы ба-сты мақсат – елімізде ғылым-білімді дамыту арқылы қазақ жастарын əлемдік өр кениеттің алдыңғы шебіне шы ға ру екендігі атап көрсетілді. Кешегі Құ рыл тайда Елбасы шетел-дерден келіп оқитын қазақ жаста-рына бөлінетін квотаның екі есеге көбейетіні туралы нұсқау бергеніне де ерекше екпін түсірілді.

Араласып-құраласпаса жақы-ныңның жатқа айналатынын айт-қан Мұхтар Абрарұлы алыстағы бауырлар бір-бірін танып жүруі құба-құп болатынын, сондықтан жаһандағы жал ғыз Отанымызды сүю қажеттігіне тоқ талды. Оның ой-ынша, патриотизм де геніміз – қазақ, Қазақстан деген қа сиетті ұғымдарды жүрегіңнің төрін де ұстау.

Өз кезегінде Дүниежүзі қазақ тары қауымдастығы Төрағасының бірінші орынбасары Зауытбек Тұрысбеков те пайымды пікір біл діріп, Қазақстанды мерейлі мемлекеттер қатарына қосу-дағы Елба сының ерен істері тура-лы əңгімесін нақты мысалдармен на-қыштады. Жиналғандарды Отаны мыз ды одан əрі өркендеуге үлес қосуға үндеді.

Жарыссөзде жалындап сөз сөй-ле ген жастарымыз аға буын артқан сенімге лайық серпін танытты. Олардың жүрек түкпіріндегі отан шыл дық, ұлтжандылық сезім дері ой орамдары-нан айқын аңғарылып тұрды.

Қазақстан абыройының асқақтағанын қалаймызҚазақ жастарының І халықаралық форумына қатысушылар осылайша ой толғады

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Несін айтасыз, соңғы аптасы соққан маусым айы маңызды оқиғаларға толы болып тұр. Ең бас тысы, елді елеңдеткен ЭКСПО к�рмесі ашыл ды. Дүркіреп Дүние жүзі қазақтарының V құ рылтайы �тті. Алты Алаштың алқалы жиы-ны на әлемнің әр шалғайынан келген ағайын ара сында кейінгі толқын �кілдері к�птеу к�рінді.

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Гүлмира АСЫЛБЕКОВА, Швециядағы «Абай» орталы ғының жетекшісі»:

− Құрылтайға қатысу барысында көптеген бауырлары ммен жақынырақ таныстым. ЭКСПО-ны тамашалауға мүмкін дік туғыз ғандарыңызға мың алғыс. Қазақстан павильонына барып, елдің ширек ғасырда ғаламат нəтижелерге қол жеткізгеніне куə болдым. Еңселі елорданың көркі қандай, шіркін! Өз басым Астананы Қазақ-стан жетістіктерінің биік шыңы деп бағалаймын.

Ғалымбек ОРАЛХАНҰЛЫ, Қытай-қазақ студенттер қо ғамдық бірлестігінің төрағасы:

− Азияның кіндік төсіндегі ұлы даланың ұлан-ғайыр жерін алып жатқан Қазақ елінің ару Астанасында ел мерейін асырған ЭКСПО-2017 көрмесі кезінде өзде-ріңізбен кездес ке німе өте қуа ныштымын. Қазақстан мен Қытай арасындағы достық қарым-қатынас жастарға жаңа мүм кіндіктер ашуда. Мен Қытайда тұрсам да, Қазақстандағы өзгеріс терге əрдайым көз жүгіртіп отырамын. Ұлы Жібек жо лын жаң ғырту бойынша екі ел ара сында көптеген жобалар жүзеге асы рылуда. Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың мақаласында көте ріл ген латыншаға көшу бастамасы кө регендікпен қабылданған көшелі ше шім. Бұл − барша қазақты тұтас ты ра тын алтын көпір.

Кəрім ІЛИЯС, таэквондадан Түркияның чемпионы:

− Нұрсұлтан Назарбаевтың «Бола шаққа бағдар:рухани жаң ғыру» атты мақаласы бүкіл түркі дүниесін елең еткізді. Себебі, бұл шетел қазақтарының көптен күткен жаңалығы. Қазақстан əліпбиді өзгерту кезінде Түркияның тəжі рибесін тиімді пайдаланып, оның артықшылығы мен кемшілігін салыстырып, түркі ел дері ішіндегі ең мықты латын əліп биін жасауына болады. Мен Ыстан-бұлдағы Ататүрік аэропортынан ұшып келіп едім, енді қайтарда Астана дағы Нұрсұлтан Назарбаев халықаралық əуежайынан аттанатыныма қуаныштымын.

Жəнібек ЕРҚАНАТ, Моң ғолиядағы «Ақиық» турис тік фирмасының бас директоры:

Қазақстанның əрбір қадамына тілекшіміз. Елбасы мақаласы жіге рімізді жанып, ұлттық намы сы мызды оят-ты. Ел мəртебесі өсе берсін!

Динара МОЛДАҒАЛИЕВА, биофизик ғалым, «Нұр Отан» ұйым дастырған «Nurintech» жобасының жеңімпазы:

− Мына ғасырда аса білімді адамдар ғана табыстың тай қазанын тасытады. Талантты замандас тарымызды қолдауда партия қы руар іс тындырды. Солардың бірі − «Nurintech». Мақсаты – дарындыларды даралау. Ендігі жерде осы отырған бəріміз Елбасы бел гі леген межелерді еңсеруге еңбектенгеніміз дұрыс.

Ермек ХАПИЗОВ, Ресей халқы жастары ассамблеясы Ом бы аймақтық бөлімінің басшысы:

− Кейінгі уақытта омбылық қазақ жастары Қазақстанға қарай ағылуда. Тарихи отанымыз тартады. Осында бақытын тапқан бауырларымыз баршылық. Со ларға еліктеп-солықтаймыз. Омбыда Шоқандай ұлы ғалымның, Мағжандай Алаш арысының іздері қалғанын мақтан етеміз.

Əділ АХМЕТОВ, «Да рын» мемлекеттік жастар сыйлы ғы ның лауреаты, кино жəне театр актері:

Біз бақытты ұрпақпыз. Егемен еліміз бар. Білгенге бұл баға жетпес бақ. Өзім басты рөлде ойнаған «Анаға апарар жол» фильмі тарихымызды тереңірек тануыма септігін тигізді. Талай көрерменнің көзінен жас тарамдап аққанын көрдім. Татарстанда бір кісі маған келіп: «Қазақтар, сіздер бақыт тысыздар. Өз тарихтарың жөнінде кино түсіре аласыздар», дегенде тəуелсіздігімізге іштей тəубе қылдым.

Форум соңында жиынға қаты сушылар тарапынан қойылған сұрақтарға «Нұр Отан» партиясы Төрағасының бірінші орын-басары Мұхтар Құл-Мұхаммед жан-жақты жауап қайтарды.

27 маусым 2017 жыл 5

ЭКСПО-2017 халықаралық көр-ме сін Астанада өт кізу – тәуел сіз елі-міз дің ше жі ре сін де ал тын әріп термен жа зылатын оқиға. Жал пы, атал ған көрменің негізі қа ланған сәттен бас тап адамзат тарихын саралайтын болсақ, әлем бойын ша техниканың, инженерлік ойдың, өндірістің дамуына үлкен қарқын бергенін көреміз. Эйфель мұнарасынан бастап, қазіргі уа қытта тіршілігімізге ден деп кірген «ақыл ды» үйлер, эколо-гия лық таза өндіріс не гіздері, жаңа қуат көздері, тағысын тағы со ны жа ңа лық тар осы көрмеден бастау ала ды.

Мемлекет басшысының баста-ма сымен ұйымдастырылған бұл ауқымды шара елімізде де ғылым-ның, инновацияның дамуына жаңа серпін бергені даусыз. XXI ғасырда кез келген мемлекеттің әлеуеті қаруы ның күшімен емес, заманауи техно логиялар саласындағы жетіс -тігімен бағаланатынына көз жет кі-зіп отырмыз. Қазақстанның қазір гі саясаты шикізат өндірумен шек тел-мей, биологиялық алуан түр лі гімізді, энергияның жаңа көз дерін пайдалана отырып, инфра құрылымды жоғары деңгейде дамытуға экологиялық таза өнім шығаруға, экологиялық қауіпсіз орта құруға бағытталған. Бұл рет-те Сәкен Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті елі міз-дегі ауыл шаруашылығы маман дарын даярлайтын ең белді оқу орын дарының бірі ретінде біраз жылдан бері әлемдегі белгілі оқу орындарымен, ғылыми орталықтармен тығыз әріптестікте жұмыс істеп келеді. Осыдан төрт жыл бұрын Елба сы мыздың Жібек жолдары елдерінің қарым-қатынасын нығайту туралы бастамасы Қытай елі тарапынан қолдау тауып, көрші елмен аграрлық ғылым саласындағы байланыстарды нығайтуға мүмкіндік алдық. Астана қаласының айналасында жасыл белдеу құру, жаңа өнім түрлерін сұрыптау, жаңа дақылдар шығару, ауыл шаруашылығы техникасын құрастыру – бүгінде халықаралық байланыстар аясында қол жеткізген жұмыстарымыздың азғантай бөлігі ғана.

Жақында Бейжіңде өткен «Бір белдеу, бір жол» форумы ның ая-сында қытайлық әріптестері міздің шақыруымен ҚХР Ауыл шаруа шылығы Ғылым академиясының 60 жылдығына орай ұйымдастырыл ған дүниежүзілік саммитке қатысу ға мүмкіндік туды. Жиында Қазақ станның ауыл ша руа-шылығының жетістіктері туралы баян-дама жасадым. Әлемнің 30-дан астам елінің ғалымдары мен жоға ры оқу орны жетекшілерінің басын қосқан бұл жиында аграрлық сала ның жаһандық даму үрдіс тері тал қыланып, саланың бола шағы ту ралы ортақ ұстаным қалыптас ты ру ға бетбұрыс жасал-ды. Айта ке тер лігі, басқосуға қа ты-сушы көп теген атақты ғалымдар, ЖОО бас шы лары, кәсіпкерлер еліміздегі ЭКСПО-ға үлкен қызығушылық таны -тып, қатысатындықтарын біл діріп отыр. Осы мүмкіндікті пай да ла нып, ағымдағы жылы 3-5 шіл де ая сын да Қазақстанда тұңғыш рет С.Сей фул-лин атындағы ҚазАТУ бас та ма сымен Жібек жолы бойы ел дері нің ауыл шаруашылығындағы білім және ғылым жөніндегі ха лық ара лық альянсының жиыны өткізілгелі отыр. Бұл – рес пуб-ликамыздың аграрлық ғылы мы мен білімінің тарихында тұң ғыш рет өтетін шара. Былтыр Қытай ауыл шаруашылығы акаде мия сы ның ұйытқысымен құрылған бұл альянсқа 40-тан астам елдің жоға-ры оқу орындарының ректорлары, ғалымдары кіреді. Мақсат – аг рар лық саладағы мәселелерді бір лесе шешу. Аталған жиынға шет ел дердің 40-қа жуық жоғары оқу орын дарының рек-торлары, академиялар мен ғылыми-зерттеу инсти туттарының басшылары қатысуға ниет білдірді. ЭКСПО-мен тұс па-тұс ұйымдастырылып отыр-ған бұл шараға келген қонақтары мыз халық аралық көрме жетіс тіктерімен, елі міз дің экономикалық, әлеуметтік, ғылыми-инновациялық, мәдени, рухани әлеуетімен жан-жақты танысады. Бұл өз кезегінде Қазақстанның жаһан дық даму көшінен өзінің ла й ық ты орнын алуына ықпал ететі ніне сенеміз.

Ақылбек КҮРІШБАЕВ,С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық

университетінің ректоры, ауыл шаруашылығы ғылымдарының

докторы, профессор

Жібек жолы белдеуі елдерінің аграрлық форумы өтеді

Италияның орталық аймақтарын біріктіріп көрсетудің өзіндік мәні бар. Бүгінде Марке, Тоскана мен Умбрияның әлеуметтік-экономикалық байланысы тығыз. Дегенмен, әрбір аймақтың өзіне тән өндірісі мен кәсібі бар. Мәселен, Марке кәсіпкерлікті дамыту жағынан ілгері келеді. Адриат мұхиты бо-йында орналасқан курорттарға туристер жиі барады. Осы аймақтың өндірістік әлеуеті де жоғары. Былғары, аяқ киім, тоқыма, ағаш пен жиһаз, механика, тамақ өнеркәсібі, кеме жасау – бәрі-бәрі Маркенің дәстүрлі сала-лары. Оған қоса, жаңа технология негізінде

инновациялық өндіріс орындары да жақсы дамып келеді.

Тоскана аймағы Еуропаның қақ орта-сында орналасқан. Экономикасы сан сала-лы. Содан болар, ол жерде мыңдаған ком-пания жұмыс істейді. Италиядағы білікті мамандардың біразы сол жерде еңбек етеді. Себебі, аймақ басшылығы өз кәсібін жақсы білетін адамдарды ұстап қалуға тырысады. Осының арқасында геотермия, биомас-са, жел мен су энергетикасы, интеллек-туалды жүйелер және тағы басқа салалар қарқынды өсу жолын тапқан.

Умбрия – Марке мен Тоскананың арасында жатқан аймақ. Онда ауыл шаруашылығын дамыту шаралары на басымдық берілген. Сондай-ақ, қол өнер саласы жақсы дамыған. «Біз әрбір ай-мақ тың ерекшелігін көрсете отырып, үшеуінің байланысын – өзара синергия-сын көрсетуді көздейміз. Марке, Тоскана мен Умбрия Италияның «ор талығы» болып саналады. Үш ай мақ тың ара-сында интеллектуалды, мә дени-тарихи және әлеуметтік қа рым-қатынас жақсы. Дегенмен, әрбір ай мақ өз ерек ше лігін сақ тауға тырыса ды», дейді Марке ай-ма ғының вице-президенті Анна Казини.

Энергетика саласындағы жетіс тік-терден бөлек, Италия аймақтары керамика көрмесін де ашты.

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––ЭКСПО-2017 қалашығында Италияның үш бірдей аймағы – Марке, Тоскана мен Умбрия өз жетістіктерін көрсетті. Аталған аймақтар баламалы энергия жобаларымен бірге, өңірлеріне тән тауарлар мен бұйымдарды алып келген. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Марке, тоскана мен умбрияөз жетістіктерін көрсетті

ЭКСПО-2017 көрмесі қала-шы ғында Литваның ұлттық күні басталды. Салтанатты рә сімде «Астана ЭКСПО-2017» комиссары Рәпіл Жошыбаев биыл Қазақстан мен Лит ва ның дипломатиялық қарым-қаты на сы на жиырма бес жыл толатындығын еске сал ды. Ол сонымен қатар екі ел арасын-да се німді достық пен іскерлік қатынас берік ор нағандығын атап өтті.

«Соңғы жылдары сауда айна-лымы 300 млн долларды құрады. Литва халықаралық көр мені Қазақстанда өткізуді қолдаған ал ғашқы елдердің бірі», деді «Астана ЭКСПО-2017» комис-сары.

Қазақстандағы Литва Рес пуб-ли касының Төтенше және өкілетті ел шісі Витаутас Наудужас әлем-дегі энергетиканың «жасыл» болып жатқандығына баса на-зар аударды. «Біз жер жүзі көз тіккен осы көрмеге «Энергия» тақырыбындағы білімімізді жетілдіру мақсатында үш айға келдік. Біздің есебіміз бойын-ша, 2050 жылға қарай Жердегі адам саны 9 миллиардқа жетеді және халықтың төрттен бір бөлігі қалада тұрады. Бұл уақытқа дейін, 2000 жылмен салыстырғанда энергияға деген сұраныс екі есе өседі», деді Витаутас Наудужас.

ЭКСПО-2017 халық ара лық маман дан-ды рылған көр месіндегі Қытай Халық Рес -пуб л икасының павильонында «Астана» ха лық аралық қаржы орталығы, Астана қаласының әкім дігі, «Инновациялық техно-логиялар паркі» ав то номдық кластерлік қоры және «Zhejiang «Jumore» E-commerce Co. Ltd» компаниясы арасын да өзара түсіністік жөніндегі меморандумға қол қойылды.

Чжэцзян провинциясының күні аясында өткен бұл шараға осы провинция вице-гу-бернаторы Лян Лимин, ҚХР Халықаралық сауданы дамытуға ықпал ету жөніндегі ко-митет төрағасының орынбасары Чэнь Чжоу, ҚХР-дың Қазақстандағы Төтенше және

өкілетті елшісі Чжан Ханьхуэй қатысты. Қол қойылған құжаттар аясында тараптар «Жібек жолының экономикалық белдеуі» бастамасы мен «Цифрлы Қазақстан» бағдарламасында көрсетілген мақ сат-міндеттерді жүзеге асыру, Қазақстанның Үшін ші жаңғыруы шеңберінде экономиканың же делдетілген жаңғыруын жүзеге асыру мақ са тында цифрлық сервистерді енгізу және оған жа-ғымды жағдай жасау үшін ынтымақтасып жұ мыс істеуге келісті.

«Jumore» компаниясы тиісті онлайн-плат фор маны пайдалану арқылы қазақстандық жә не қытайлық компаниялар арасындағы ынты мақ тастықтың орнауына

жағдай жасаумен, элек трон дық коммер-ция, логистикалық және қаржы қыз меті салаларын дамытумен айналысады, Ав-тономдық кластерлік қоры қажетті сарап-тама мен операциялық бақылау жасайды. Астана қаласы әкімдігі технологиялық кә-сіпкерлікпен айналысатын компаниялар мен стартаптарды тартпақ. Ал АХҚО өз кезегінде онл айн-платформа базасындағы қаржылық тех нологиялардың дамуына бағытталатын компаниялар мен стартаптардың жұмысына қажетті қолдау көрсетумен айналысады.

Топтаманы әзірлегенАсхат РАЙҚҰЛ, «Егемен Қазақстан»

Литва күніндегі лазерлік шоу

Қытаймен қатынас қарқын алып келеді

Жиын әдеттегідей басталды. Алдымен екі елдің мемлекеттік тулары көтеріліп, әнұрандары орындалды. Содан кейін Қазақстанның Инвестициялар және даму вице-министрі Ерлан Хаиров құттық-тау сөз сөйледі. Вице-министр Қазақ стан мен Ұлыбритания арасында диплома-тия лық қарым-қатынас орнаған 25 жыл-дың ішінде мемлекеттер арасындағы екі-жақты ынтымақтастық дамуының жоға-ры қарқыны орын алғандығын әңгі ме-леді. «Ұлыбритания Қазақстанның сауда серіктестерінің үздік ондығына кіреді және тікелей инвестиция көлемі бойын ша алтыншы орында тұр. Елдеріміз ара сын-д ағы мәдени байланыстардың да дең гейі жоғары екендігін атап өту керек. Қазақ стан студенттері Ұлыбританияда білім алуда. Астана мен Алматыда британ мектептері бар. Елімізде британ әдебиетінің де

танымал екен дігін айта кеткен жөн. Шекспирді естіме ген оқырман, Гарри Поттерді білмейтін бала жоқ.

Ұлыбритания дәстүрді ұстанатын елдердің бірі саналады. Бұл ретте Қазақстан мен Ұлыбри та ния дәстүр лерінің бір-бірімен жақын екенді гін еске салған орынды. Британдықтар сияқты біз де шайды жақсы көреміз», деді Ерлан Хаиров.

Ханзада Ричард бірінші дүние жүзілік ЭКСПО көрмесінің 1951 жылы Лондонда өткендігін айтып, сол шараның алғашқы салтанатты ашылу рәсімі болғанына қара-мас тан, оған небәрі 25 ел ғана қатысқанын жеткізді. «Ал Қазақстан астанасындағы көрмеге 100-ден астам елдің қатысуы – зор жетістік. Біз Астанадағы ЭКСПО-2017 көрмесіне қатысу туралы шешімді алғашқы лардың бірі болып қабылдадық», деді ол.

Мерекелік концертте хан-зада II Альберт өзінің жылы лебізін білдіріп, бұл көрменің е к і ж а қ т ы б а й л а н ы с т а р д ы нығай туға тағы бір мүмкін-дік беріп отырғанын айтты. «Біз үшін көрмеге қатысу – үл кен құрмет. Қазақстан мен Монако бір-біріне ұқ самай ды.

Деген мен, мақсат-мін дет тері-міз бір. Ол – жа сыл эко номи-каны дамыту, балама лы энер ге-тиканы нығайту», деді xанзада.

Монако басшысы Қазақ-станның баламалы энергетика бойынша 2050 жылға дейінгі мақсаттарын жақсы білетініне тоқталып, өз мемлекетінің сол

жылға дейін көмірқышқыл өндірістерден толығымен бас тартуды көздейтінін атап өтті. «Қазірдің өзінде біраз жобалар қолға алынды. 2050 жылға дейін аз уақыт қалды. Сондықтан, қазірден бастап әрекет ету керек. Оған дейін біз толығымен баламалы қуат көздеріне көшеміз. Оған еш күмәніңіз болмасын», деді II Альберт.

Мерекелік шара барысында Монте-Карлодан келген цирк әртістері өнер көрсетіп, қуыр-шақтар театрымен көрер меннің көңілін көтерді.

Таңдай қақтырған табыстарЭКСПО-2017 көрмесінде көпшілік назарына ұсынылды

Айтулы көрме жаңалықтары қазірдің өзінде көпшіліктің қызы ғу-шы лығын тудыруда. Келушілердің таңдайын қақтырған соны табыстардың қатарында эко-үй, телефон қуаттайтын қап тама және ұшатын велосипед бар. Жұрт тың аузындағы жаңалықтар жайын да сәл кеңірек тоқталғанды жөн көрдік.

Елең еткізген эко-үйСловакия павильоны заманауи

үлгіде жасалған «эко-үй» бір көргеннен елең еткізеді. Шағын ғана капсуланың ішінен адамға қажетті дүниенің барлығы табылады. Бұл экологиялық баспана күннен қуат алып, жаңбыр суын тазартады екен. Сонымен қатар, мұны көлік артына тіркеп, кез келген саяхатқа алып жүруге болады.

«Үйдің төбесінде күн панельдері орнатылған, сол арқылы қуат алады. Ал жаңбыр суы белгілі бір орында сақталады. Арнайы құрал жиналған суды тазартады. Мұнда тамақ істеуге болады, дәретхана, душ, ыңғайлы төсек және теледидар да бар. Эко-үйдің салмағы – 1200 кило. Егер оны сумен толтырсаңыз салмағы 1900 килоға дейін жетеді. Ауданы – 8 шаршы метр. Онда екі адам тұра алады, құтқарушылар, ғалымдар мен туристер үшін таптыр-майтын баспана», дейді павильон қызметкері Людмила Затоптова.

Өкініштісі сол, заманауи үлгідегі эко-үйді кез келгеннің қалтасы көтере бермейді. Себебі, оның бағасы – 76 млн еуро. «Рас, бағасы қымбат. Бірақ, мұны жа сау ға арзан материалдар қолданылған жоқ», дейді мамандар. Ал Словакия павильо нының директоры Моника София ның ай туынша, бұл ерекше үй жаңа энер гияны қалай қолдануға бола-тын дығын үйретеді.

Ұшатын велосипедті білесіз бе?

Чехия павильонында көпшіліктің назарына ұсынылған ұшатын велоси-пед – «Flying Bike» жобасын олар Гер-маниямен бірлесіп жүзеге асырған. Ав-торлардың айтуынша, жаңалықты жүзе-ге асыруға атақты француз жазушы сы Жюль Верннің шығармашылығы мен «The Flying Airship» атты чех филь мі себеп болған. Инженерлер велоси педті жасауға біраз уақыттарын жұм сап ты. Олар велосипедтің виртуалды про то-типін жасауға 4 ай, физикалық прото-типін дайындауға 4 ай, оны сынақтан

өткізуге және жұмысын жетілдіруге тағы біраз ай жоғалтқан.

Велосипедтің ұзындығы – 3,8 метр, ені – 2,5 метр, ұзындығы – 1,2 метр, салмағы – 95 келі. Сондай-ақ, ол 170 килоға дейін көтеріп ұша алады. Қозғалт қыштар саны – 4, қуаты – 10 ки-ловатт және қуаты 7 киловатт болатын 2 қозғалтқыш бар. Жалпы қозғалтқыш қуаты – 54 киловатт. Ұшатын вело-сипедке орнатылған ауа винттерінің диаметрі – 1 200 мм (негізгі), 650 мм (тұрақтандыру үшін). Велосипед қуатты «Li-Po» аккумуляторынан ала-ды. Оның жалпы сыйымдылығы 50 ампер-сағат. Сонымен қатар, велоси-пед тек 3-5 минут қана ұша алады. Ең жоғарғы жылдамдығы – 50 км/сағат.

«Велосипедті тоқпен зарядтауға болады. Сондай-ақ, педальды ай-налдырып, аккумуляторға энергия жинауға мүмкіндік бар», дейді павильон қызметкері.

Қуатты қаптама және бірегей панель

Малайзиялық ғалымдар байла-ныс құралын қуаттайтын телефон қаптамасын ойлап тауыпты. Күн энер-гиясынан күш алатын құрылғының игілігін көп ұзамай көретін боламыз. «Nanopac Innovation» компаниясының директоры Чен Кок Леоннің айту-ынша, күндізгі уақытта телефонды қаптамасына салып, күн көзіне қойса жеткілікті. Қуаты ұзаққа жетеді екен.

Малайзия павильонындағы тағы бір технология – күн сәулесінен қуат өндіретін панель. Оның басты ерекше-лігі далада ғана емес, ғимарат ішін де де қуат өндіре береді. Ол күн сәулесі-мен қатар, ғимараттағы күндізгі жарық-тан, электр жарығынан күш алып, қуат бөлетін әлемдегі жалғыз технология. Панельді жасауға 10 жыл уақыт кет-кен. Малайзияда кеңсе, мектеп және бас қа да ғимараттарда екі жылдан бері пайдаланылып келеді. Бұл технологияға көптеген ел қызығушылық танытып отыр. Таиланд өз елінде пайдалану үшін осы жобаны 1 млн долларға сатып алған көрінеді. Бірқатар елмен бірлескен жо-балар да жүзеге аспақ.

«Ғимарат толығымен осы панель-дерден жасалса, ол электр қуатын біршама үнемдеуге мүмкіндік береді. Панельдің 1,5 шаршы метрі 600 ватт энергия береді. Ал онымен 2-3 сағат салқындатқышты және күні бойы компьютерлерді қосуға болады», дейді Чен Кок Леон.

«Британдықтар да біз сияқты...»

Монакомен мүддеміз тоғысады

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Халықаралық көрме қалашығында қос мемлекет ұлттық күндерін атап өтті. Алғашқысы – Ұлыбритания. Салтанатты шараға ханзада Ричард арнайы келіп қатысты. Екіншісі – Монако. Олардың жиынына да xанзада II Альберт пен оның жұбайы Стефани келді.–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Монако xанзадасы ЭКСПО-дағы ұлттық күніне Монте-Карлоның циркін алып келді. Мәртебелі меймандарды Парламент Сенатының Төрағасы Қасым-Жомарт Тоқаев «Нұр әлем» павильонының алдында күтіп алды. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Экспо-2017

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Халықаралық мамандандырылған көрменің басталғанына екі аптадан асты. «Астана ЭКСПО-2017» ҰК» АҚ басқарма төрағасы Ахметжан Есімов мәлім деген дей, маусым айының басынан бері елорда әуежайына 140 мың шетелдік мей ман түскен. Күні кешеге дейін көрме қалашығына 400 мың адам табан тіреп ті. Соның 150 мыңға жуығы «Нұр Әлем» деп ата-латын Қазақстан павильо нын тамашалады. Ал көрме билеттерін әлемнің 55 елінің азаматтары сатып алған. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

6 27 маусым 2017 жылэкономика

Бақтияр ТАЙЖАН,«Егемен Қазақстан»

Күре жолдың бойында отыр ­ған Сайрам ауданының ди қан ­дары мен шаруаларының маң ­дай термен өсірген көкөніс т ері мен ет өнімдері Қазақ стан ды қойып, көрші мемлекет тер дің дастарқанын жайнатып отыр. Аудандағы 172 мал бор да қылау алаңдарында 28 мың ірі қара семіздіктен таңы айы ры лайын деп тұр. Мұндағы өзбек аға йын­дар малдың қоңын қа лай көтеру­дің жолын біледі. Біз дің қазекең ірі қараның алдына шө меле етіп шөп үйіп, судан тарық тыр ма­ғанымен, Сай рам дағы шаруалар­дай семірте алмайды.

Сайрамда талай мал борда қы­лайтын қораларды аралап көрдік. Үш мезгіл дәу қара шелек пен мәймілдетіп кебек, шұл қа, шрот, өнген бидай, сұлы ара лас қан сұйықтықты алды на тар тады. Тәбетін ашатын дәрі еге тіндері де бар. Бұры ны рақта сыра зауыты­нан қал ған сұлыны да беріп кел­ген. Осының бәрін жалап­жұқ тап жеп қойған өгіз бір кесе көк нәр езілген сұйық тықты сімі ріп тастап, ыстық шайды қауып­қауып ішіп, артындағы жас тыққа сұлайтын кәнігі көкнар шыдай мүлгіп жата­ды. Күніне кем дегенде 70 грам­ға дейін қосатын бұл сиыр ла р ­дың еті «мәрмәр» деп атала ды. Құдайдың құдыретін қара саңыз­шы, сайрамдық шаруалар байлаған малдың еті бір май, бір ет, көрер көзге сүйкімді.

Ауданда жылына екі рет бор­дақыланғаннан кейін 17 мал сою бекетіне шығары лып, 65 мыңдай ірі қара сойылады. Сонда орташа есеппен жылына 11 мың тонна ет Қазақстан нарығына шығарылады.

Біз барған Манкент ауы лын­дағы «Курвантай Ата» серік­тес тігі жұмысын 2014 жылы бастаған. 2015 жылы мал борда­қы лау кешенін аяқтаған серіктес­тік бір мезгілде 700 басты жемге қояды. Жылына орта есеппен 300 тоннадан астам ет дайындайтын серіктес тік сойған малының етін Шым кенттен бөлек, Алматы, Ас­тана қалалары, Қызылорда облы­сы және Байқоңыр қаласына шы­ғарды. Сонда дайын етті нарыққа шығаратын серіктестері бар. Яғни, қайда өткіземін демейді.

Сиырдан бөлек, жылқы бор­да қы лайтын кешендерде Ресей­ден әкелінген қылқұй рық тылар да ұшырасады. Қазақы жыл­қылардай қазы байла ма ғаны мен, қара еті мол ірі жыл қы ны сау­далаушылар да көп. Осылайша шағын бір аудан ның еңбекқор шаруалары мал борда қы лаудан күреп пайда тауып отыр.

Оңтүстік Қазақстан облысы

Қазбек ҚҰТТЫМҰРАТ,«Егемен Қазақстан»

Таза су – тән саулығының кепілі. Елімізде ерекше маңыз бері ліп отырған осы мәселе Батыс Қазақ­стан облысы үшін өте өзекті. Өйт­кені, өңірдегі 443 елді мекеннің 164­і немесе 37 пайызы ғана таза ауыз сумен қамтылған. 275 елді мекен орталықтандырылған су жүйе сі не қосылмаған. Төрт ауыл ауыз су ды сырттан тасымалдайды. Рес пуб ­лика бойынша халықтың таза су мен қамтылу орташа көрсет кіші 52% екендігін ескерсек, батыс қазақ стан­дықтардың жағдайы алаңдатарлық күйде. Міне, сондық тан да өңірдегі 55 ауылға биыл су тартылып жатыр.

– Он екі ауданды түгел аралап, жағдаймен танысып шықтық. Барлық жерде елді мекендерді жол, су, газбен қамту мақсатында жұ мыс жүріп жатыр. «Нұрлы жол» бағ дар­ламасы бойынша Ақжайық, Сырым аудандары газ және сумен толық қамтылды. Әлі де шешімін табар жұмыс көп. Биыл облыстағы 55 елді мекенге су тартылады. Нәтижесінде өңірдегі елді сумен қамту 43 пайызды құрайтын болады. Жол жөндеу үшін де бюджеттен 37 млрд теңге бөлінген. Жөнделуі тиіс 480 шақырым жолдың 200­інің республикалық маңызы бар. Әр ауданның өз ерекшелігі бар, оны да ескеріп отырамыз. Демек, мақ­сатымыз айқын, түйінделген мәсе­лелерді шешу жолында келе шекте де еңбектене береміз, – деді Ал тай Көлгінов аудандарға сапа рын қоры­тындылаған соң журналистерге.

Биыл облыста «Өңірлерді дамыту­2020» және «Нұрлы жол» бағдарламасы ауқымында 5 млрд 637 млн теңгеге 33 жоба жүзеге асырылады.

– Облыс орталығымен іргелес жатқан Теректі ауданына қарасты Новопавлов ауылында ауыз су құбыры жаңғыртылып жатыр. «Ақ бұлақ» бағдарламасы аясында жүр гізілген құрылыс аяқталған соң ауыл дағы 190 үй таза су ішетін болады. Ал Аңқаты ауылдық округінде тартылып жатқан су құбыры толық тай аяқталған соң 1200­дей адам, 250­дей аула ауыз сумен қамтылады. «Өткен жылдары ауылда мектеп, мәдениет үйі жөндеуден өтіп, көгіл дір отын тартылды. Облыс орта лы ғына қатынайтын жолымыз жөн делді. Көп кешікпей таза ауыз суға қол жеткіземіз. Ауылымызда барлық жағдай жасалуда, – дейді ауыл ақсақалы Кеңес Сақбаев.

Биыл жазда Сырым ауданының Тоғанас, Аңқаты, Қарағанды, Жаңаөңір, Құспанкөл, Сасықкөл ау­ылдарына газ құбыры келеді екен.

Бұл үшін жергілікті бюджеттен 240 миллион теңгеден астам қаржы бөлінген. Ұзындығы 103 шақы­рымдық құбыр құрылысын қазан айына дейін аяқтау жоспарда тұр, бұйырса, аталған елді мекендердегі 1800­ден астам тұрғын от жағып, күл шығару бейнетінен біржола құтылады. Осылайша, Сырым ауданы аумағындағы елді мекендер 100 пайыз газбен қамтылады.

Аудан орталығы – Жымпиты ауылында көше жолдары жөнделіп жатыр. Аралтөбе, Қоңыр, Тамды ау­ылдарына ауыз су құбыры тартылу­да. 876 тұрғыны бар Аралтөбе ауы­лын таза ауыз сумен қамтуға жергі­лікті бюджет есебінен 275 миллион теңге қаражат қарастырылған. Құрылыс биыл аяқталмақ. Жалпы, биыл таза су жеткізілетін үш ауылда 2 мыңдай халық тұрады.

– Сырым – әлеуеті мол, келе ­шегі зор ауданның бірі. Биыл бұл ауданда «Нұрлы жер» бағ­дарламасы бойынша 24 тұрғын үй салынады. Бұл игі істер де ауданның әлеуметтік­экономикалық жағ­дайына оң әсер етпек, – дейді облыс әкімі Алтай Көлгінов.

Батыс Қазақстан облысының қиыр батысында жатқан Жәні бек ауылына «Ақбұлақ» бағдар лама­сы бойынша таза су, Тау ауыл дық окугінің И.Жұмаев, Талов ауы­лының Майтүбек елді мекен деріне табиғи газ тартылып жатыр.

– Бізде құрылыс қарқынды. Сырт көз сыншы ғой. Көршілес Ресей ден келетін қонақтар ауда­нымыздың дамып, көркейіп келе жат қанын жиі айтады, – дейді Жәні­бек аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Амангелді Уәлиев.

Айтса айтқандай, облыс орталы­ғынан шалғай, 500­600 шақырым жерде жатқан Жәнібек ауданына биыл 3 млрд теңге қаржы қаралып, Жәні бек, Қамысты ауылдық округ­тері не таза ауыз су тарту, екі елді мекен ге көгілдір отын кіргізу, 104 пә тер лік 48 үйдің құрылысы, рес­пуб ли к алық мәртебеге ие жолды күрделі жөндеу жұмыстары жүріп жатыр.

Ал Қазталов ауданында биыл 4,5 млрд теңгенің жұмысы атқарылмақ. «Ақбұлақ» бағдарламасы бойынша ауданның Талдыапан, Сарықұдық, Қайшақұдық, Қособа ауылдарына жалпы ұзындығы 100 шақырымнан астам су құбыры тартылып, 1383 тұрғын таза судың игілігін көреді. Ал, Жалпақтал мен Қараөзен ауыл­дық округіне республикалық және жергілікті бюджеттен «Ақбұлақ» бағдарламасы бойынша 361,126 млн теңге көлемінде қаражат бөлініп отыр. Аудан орталығы Қазталов ауылына республикалық бюджеттен 244 млн 606,2 мың және

Бостандық ауылына 336 млн 470 мың теңге бөлінген.

– Ауданда әлі де жасалатын жос пар лы жұмыс көп. Облыс орта­лы ғынан тартылып жатқан күре жол да аудан орталығына таяп қалды. Орталықтағы 100 орын ­дық жатақхана құрылысы биыл аяқ талады. «Нұрлы жол» бағдар­ла масы бойынша Қазталовта – 22, Жалпақталда 12 тұрғын үй салын­бақ. Қазталов ауданы бойынша биыл 12 елді мекенге таза су бері­летін болады, – деді Алтай Көл­гінов ауданға сапар кезінде жұрт­шылықпен жүздескенде.

Бөкей ордасы ауданында жеті ауылдық округ, 22 елді мекен бар. Елді мекеннің 10­ы орталық тан­дырылған таза ауыз сумен қам тыл­ған, ал екі елді мекенге су тасы мал­данады. Аудан орталығы Сайқында су құбырын жаңғырту жұмысы жүруде. Жоба құны – 369 млрд 425 млн теңге. Жаңғырту аяқтал ған соң 3514 адам таза су игілігін көреді.

Бөкей ордасы ауданы бойынша тоғыз елді мекенге газ тартылса, 1975 аулаға көгілдір отын кірген. Ал да ғы екі жылда жоспар бойынша 11 елді мекенге газ жүргізіледі. Ал «Ақ бұлақ» бағдарламасы бой­ынша Көк терек, Жамбыл, Бөрлі елді мекен дері не таза ауыз су тартылатын болады.

– Ауданда қазірдің өзінде «Нұрлы жер» бағдарламасы бойынша 16 тұрғын үй пайдалануға берілді, жыл соңына дейін тағы 10 үй салынды, – дейді өңір басшысы Алтай Көлгінов.

Таза судың тауқыметін тартып отырған өңірдің бірі – Жаңақала. Биыл аудандағы төрт елді мекенге «Ақбұлақ» бағдар ламасы бойынша таза ауыз су кірсе, төрт ауылдық округке көгілдір отын тартылады. Құлшық жер асты су қорынан 10 елді мекенге таза ауыз су тартылатын болады.

Ал көгілдір отын мәселесіне келер болсақ, аудандағы 27 елді мекеннің 12­сі газдандырылған. Аудан бойынша барлығы 23287 адам болса, соның 20121­і табиғи газбен қамтамасыз етілген.

Таратылған Тайпақ пен Ча­паев қосылған Ақжайық ауда ны – өңірдегі ең ірі аудан. Аудан ның бірнеше ауылын аралап шыққан об­лыс әкімі «Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес ауданның 11 елді мекеніне газ құбы ры тар­тылады. Екі жылдық жоба бойынша осы ауылдарды газбен қам титын болсақ, Ақжайық 100 па йыз газбен қамтылады. Жеті елді мекен ге ауыз су құбы ры тар тылады. «Нұр лы жер» бағ дар ламасы бойынша 18 үй салы нады. Әлеуметтік нысандар­дан үш мәдениет үйі жөнделу де. Есенсай ауылының мектебі күр делі жөнделеді. Шабдаржап елді меке­нін де жаңа мектеп салынады. Аудан ор т а лығында алты, Тайпақ ауы­лын да екі көшеге асфальт төсе леді, жаяу жүргіншілер жолы са лы нады. Чапаевтан Жаңақала бағы тын дағы республикалық жол дың 36 ша қы­рымы жөнделеді. Биыл Ақ жа йық ауданын дамытуға 4,5 млрд тең­геден астам қаражат бөлін ді», – деді журналистерге берген сұхбатында.

Р е с е й Ф е д е р а ц и я с ы м е н

ш е к а р а д а ж а т қ а н Т а с қ а л а ауданында қыруар жұмыс жүріп жатыр. Мерей ауыл дық округінің әкімі Қазихан Тәшімовтің сөзінше, ауыз су құбырын қайта жөндеу жұмысына 153 млн теңге бөлінген. Жөнделетін су құбырының жалпы ұзындығы 24 шақырым. Сондай­ақ, «Орал – Тасқала – Ресей шекарасы» бағытындағы автокөлік жолын қайта жаңғырту жұмысы 2015 жылы «Нұрлы жол» бағдарламасы бойынша қолға алын ған. Жаңғыр­тылатын жолдың ұзын дығы – 104 шақырым.

Зеленов ауданында биыл 15 көше күрделі жөндеуден өтпек. Бес ел ді мекенге таза ауыз су бері ле ­ді және бірқатар әлеуметтік ны сан са лы н ады. Оның бірі – 160 орын­дық спорт кешені. Сондай­ақ, Да­риян ауылында жаңа мектеп бой көтермек.

Шыңғырлау ауданында сегіз ауылдық округ, 25 елді мекен бар. Тасмола және Лубен ауылында су құбырын жаңартып­жаңғырту жұмысы жүргізілуде. Шыңғырлау ауылының өзінде бір пәтерлі 30 тұрғын үй құрылысы басталған. «БатысКотло Монтаж» ЖШС­нің мердігерлігімен салынып жатқан бұл жобаның құны – 285 436,0 мың теңге. Аудан орталығында ауыл­ішілік жолдарды күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілуде. 2017­2018 жылдарға есептелген жол жөндеу жұмыстарына жергілікті бюджеттен 254, 094 млн теңге бөлінген.

Өндірісті өңір – Бөрлі ауданында 14 ауылдық округ, 31 ауылдық елді мекен, аудандық маңызы бар бір қала бар. Аудандағы өнеркәсіп өн­ді рісінің көлемі 408,2 млрд теңге, ауыл шаруашылығынан түскен жалпы өнімінің көлемі 846,2 млн теңгені құрады. Ақсай қаласындағы 153 пәтерлі екі тұрғын үйдің құры­лыс жұмысы аяқталуға жақын. Ақсай қаласының №10 шағын аудандағы 320 орындық бала­бақша маусым айында пайда лануға

беріл мек. Осындағы «ҚПО б.в.» компа ния сының қаржы лан дыруы­мен жүріп жатқан дене шы нық тыру­сауықтыру кешенінің құры лысы да шілде айында аяқталуы тиіс. Эко­логиясы нашар Березов пен Бес тау ауылдары тұрғындарына Арал талда жер теліміне салынып жат қан 100 үйдің құрылысы да біту ге жақын. Аралталда 300 оқу шы ға ар нал ған мектеп те «ҚПО б.в.» қар жы лан­дыруымен салынып жа тыр. Жоба құны – 850 млн теңге. Ал Кең түбек ауылдық округінде 50 бал аға арнап балабақша салынуда. Ол биыл ғы қыркүйекте пайдалануға берілмек.

Негізінен мал шаруашылығымен айналысатын Қаратөбе ауданында биыл 22 үй салынып, 87 адамға жер телімі берілетінін аудан әкімі Асхат Шахаров айтып отыр. Ауданда «Ақбұлақ» бағдарламасы бойынша жалпы ұзындығы 54 шақырымды құрайтын жоба негізінде Шөптікөл, Үшағаш, Соналы, Сулыкөл, Үшана ауылдарына құбыр арқылы таза су жеткізілуі тиіс.

– «Нұрлы жол» бағдарламасы бойынша сегіз ауданда 240 пәтер салынады. Облыс орталы ғында көп қабатты 11 тұрғын үй тұр ғы­зылмақ. Облыс орталы ғын дағы және Ақсай қаласындағы көп қабатты тұрғын үйлердің құры­лысына 11 млрд теңге бөлініп отыр. Бұл үйлер баспанаға аса мұқ таж адамдарға беріледі. Сон­дай­ақ, аудандарда тұрғын үй құры лысын жүргізу үшін кезек те тұр ған адамдарға 3252 жер телі мі беріледі. Осының бәрі Ел ба сы­мыздың «Нұрлы жер» бағ дар ла­масына сәйкес, ел Үкіме тінің қол­дауымен жүзеге асуда, – деді өңір басшысы облыстың барлық ауда­нын аралап шыққан іссапар жұ­мысын қорытындылаған сөзінде.

Батыс Қазақстан облысы

Суретті түсірген Айбатыр НҰРАШ

Өңір Өмірі Үйренетін Үрдіс

Тоқсан ауылда той болады Төрт өңірдіетпен қамтамасыз етеді

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Биыл Батыс Қазақстан облы сының 12 ауданындағы 55 елді мекенге таза ауыз су, 35 ауылға көгілдір отын құбырлары тартылып жатыр. Өңірде 8 мектеп құрылысы жүруде. Күрделі жөнделіп жатқан әлеуметтік нысандар да көп. Орта есеппен әр ауданға 3,5-4,5 млрд теңге қаржы бөлінген. Облыс әкімі

Алтай Көлгінов жақында бар лық ауданды аралап, «Нұрлы жол», «Нұрлы жер» бағдар ламалары бойынша атқарылып жатқан жұмыс тар дың барысымен танысып шыққан еді.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Астана – озық идеялар ордасы(Соңы. Басы 1-бетте)

Жоғарыда атап көрсеткеніміздей, бұл ауқымды істерді жүзеге асырудың алғашқы қарлығашы ретінде ТҚКҚЖ қанатқақты жобасы іс жүзіне асырылды. Бұл жоба қаладағы құқық тәртібін жақсартуға, қала қызметінің барлық түрлерінің үзіліссіз жұмыс істеуіне, қала инфрақұрылымының, оның ішінде көлік қызметінің сапалы дәре­жеге көтерілуіне ықпал жасады. Мем­лекет басшысы қала әкімдігінің алдына ЭКСПО­2017 Халықаралық көрмесін өткізу кезеңінде елордада ерекше қауіпсіздік ша­раларын жүзеге асыруды, оның ішінде қала көшелері мен елеулі нысандарға бейнека­мералар орнату қажеттігін тапсырған бола­тын. Міне, осы тапсырманы жүзеге асыру мақсатында «Қазақтелеком» АҚ ауқымды жұмыстарды атқарып шықты. Қала әкімі Әсет Исекешов ЭКСПО­2017 көрмесінің ашылу қарсаңында қала аумағында 3 мыңнан астам бейнебақылау камералары ор на тылғанын, ал 2018 жылы олардың саны 7 мыңға жеткізілетіндігін атап көрсет­ті. Қорыта айтқанда, ТҚКҚЖ жобасын іс жүзіне асыру Астана қаласындағы қоғам­дық көліктің қауіпсіздігін қамтамасыз етіп, коммуналдық қызмет көрсету сапа ­сын арттырып, барлық көпшілік орын­дар дағы қоғамдық қауіпсіздіктің деңге йін жақсартып, қала тұрғындары мен қонақ­тарына жоғары деңгейдегі қолайлы жағдай жасауда.

Ақылды қала әлемдік үрдісінің Ас­т а н а д а ғ ы а у қ ы м д ы ж о б а л а р ы н ы ң

шеңберінде атқарылған тағы бір ірі жоба – «Интеллектуалды көлік жүйесі» (ИКЖ) жо­басы болып табылады. Өркениет әлемінде озық үрдіс боп саналатын бұл өміршең жобаны жүзеге асыру міндеті – «Typsa» атты испаниялық компанияға жүктелген. «Smart Astana» кешенді бағдарламасы бойынша жүзеге асырылған ИКЖ жобасы қала көшелерімен күн сайын 400 мыңнан астам көлік қатынайтын Астана үшін ауа­дай қажет. Тар жолдардың ұзына бойы ав­томашиналар қойылатын көлік тұрағына айналған, көлік кептелісі жиі болатын елорданың көлік инфрақұрылымын замана­уи талаптарға сай қайта құру уақыт талабы.

Үстіміздегі жылы елордада жаппай ор­натыла бастаған «Ақылды шамдар» «Smart Astana» шеңберіндегі ерекше жобалардың бірінен саналады. Мамандардың айтуын­ша, аталған жоба жарықдиодты шамдар орнату мен көшені жарықтандырудың «ақылды» жүйесіне көшу арқылы энергия үнемдеуді арттырады. Жоба аясында на­трий шамдары жарықдиодты шамдарға ал­мастырылады. Осы орайда жоба авторлары көшелерді жарықтандыруға жұмсалатын электр энергиясы шамамен 50 пайызға үнемделіп, ақылды жүйенің көмегімен шам­дарды алмастыруға жұмсалатын қаржы қай­тарылады деп отыр. ЭКСПО 2017 көрмесі аумағында «Ақылды энергожүйелер – Smart Grid» жобасы іс жүзіне асырылуда. Көрме қалашығындағы «Ақылды жарықтандыру» жобасы көрме аумағындағы жарық диодты шамдармен жабдықталған 1200 жарық беру бағанасын қамтиды. Бұл жоба да энергия

үнемдеу технологиясына негізделген. Ал ЭКСПО­2017 көрмесінің павильондары мен кеңселерінде «Ақылды ғимарат» техноло­гиясы енгізілген. Яғни бөлмелердегі адам санына қарай ауа баптау, желдету, жылыту жүйелері автоматты түрде реттеліп отырады.

Жақында астаналықтар мен қала қонақ­тары «Smart Astana» мобильді қосым шасының жаңартылған нұсқасының көмегімен Астана қаласының ашық, сапалы, маңызды және өзекті сервистеріне қол жеткізе алатын болды. «Astana Innovations» АҚ басқарма төрағасы Олжас Сартаевтың айтуы бой­ынша, мобильді қосымшаның арқасында мемлекет және қала қызметтері, денсаулық сақтау, білім, ТКШ, қоғамдық көлік, ту­ризм, коммерциялық қызметтер, ойын­сауық қызметтер, қаладағы жаңалықтар мен оқиғалар, белсенді тұрғын сияқты 12 санат бойынша барлығы 30­дан астам сервис, со­нымен бірге, көптеген пайдалы виджеттерге қолжетімді болып отыр. «Smart Astana» жо­басы ауқымында жүзеге асырылған «Ақылды мектеп», «Ақылды емхана», «Ақылды көше» және басқа smart жобалардың бас қаламыздың интеллектуалдық­инновациялық әлеуетін арттыруға қосқан үлесі өлшеусіз.

«Ақылды қала» – бұл, ең алдымен, әрбір қала тұрғыны өзін барынша еркін сезінетін, қолайлы да қауіпсіз қала. Осы ретте Астана әлемнің ТОП­21 ақылды қалалар тізіміне кіргендігін де ерекше атап өткен жөн. Иә, бүгінгі таңда Астана әлемге өзін мойындатқан интеллектуалды және өркениетті мегаполистер шоғырынан берік орын алды.

Бақытгүл БАБАШ,«Егемен Қазақстан»

«Құрылыс биыл басталып, 2020 жылы аяқталады», дейді облыстық жолаушылар көлі гі және автокөлік жол дары бас қар масының басшы сы Қайрат Нұртаев. Өңір лік ком муни­кациялар қызме тін де өткен бри фингте Аты рау мен Астраханның ара сын дағы жолды қайта жаң ғыр ту жұмыс тары алты бөлік ке бөлінгені, қазір соның 4 бөлігінің жобалық­смета лық құжат­тары да йын екені айтылды. Қалған екі бөлігінің құжаттары жақын күндері мемлекеттік сараптама қоры тын­ды сын алады. Аймақ тұр ғын дарын алаң датып отыр ған жол жұмыс тары­ның бұ рын белгіленген мерзім де бас­тал мауына банктің талаптары себеп бол ған. Бұл құрылысты Ислам даму банкі қаржыландырады. Ақтөбе – Атырау – Астрахан ав то көлік жолы­ның Атырау об лы сының аума ғы нан өтетін 552 шақырымын жаң ғырту жұ мыс тарына бюджеттен ақша бөлін ді. Қазір облыс аумағымен шек ­те сетін жолдың 432 шақы ры мы қана­ғат танарлықсыз күйде.

Басқарма басшысы облыс орта­лығының кеңеюіне байла нысты «Атырау – Астра хан» тас жолы ның бір бөлігі қала ішінде қалып отыр­ғанын да айтты. «Осы бағытта қазір Атырау қа ла сының сыртынан солтүс­тік ай нал ма автокөлік жолының құры ­лысын жүргізу үшін тех ни калық­экономикалық не гіз демесін жасақ­тауға қаржы бөлінуде. Бас жоспарға сәйкес айналма жолдың ұзындығы 26 шақырымды құрайды. Жос парда 4 жол айрығы мен Жа йық өзені арқылы өтетін 400 метр лік көпір салу қарасты­рыл ған», деді Қайрат Нұртаев.

2014 жылы Махамбет ауданын­да Жайық өзені арқы лы өтетін көпір құры лысы бас талған еді. Индер – Қара бау – Мия лы – Сағыз жолы да жаң ғыр ты лы п жатыр. Биыл Қызыл ­қоға ауда нына қарасты Тас ша ғыл, Қа­ра бау, Қаракөл, Ма хам бет ау да нын­дағы Сарай шық, Ал ма лы, Бейбарыс ауыл дары ның кір ме жолдары мен ауыл і ші лік жол дары жөнделе бас та­ды. Ал да ғы уақытта об лыс та ғы Дос­сор, Мақат, Бәйге төбе, Са ғыз, Мұқыр, Аққа ла, Ын ты мақ, Елтай, Көк то ғай, Зине ден, То ман, Есбол ауыл дарын да­ғы жол дар күрделі жөн деу ден өте ді. Қазір Атырау қала сын дағы 79 кө ше­де тасжол төсеу жұ мыс т ары жүріп жатыр. Облыс ор та лы ғын дағы 1593 ша қы рым дық 1781 көшенің 948­і ас­фальтталды.

Баспасөз мәслихатында қоғамдық көлік төңірегіндегі мәселелер де сөз болды. Бас қар ма басшысының айтуын­ша, облыс орталығында қоғам дық көліктің қалыпты қызме тін қамтамасыз ету үшін 160 автобус жетіспейді. Ал ерек ше жаңалық – мұнайлы аймақ­тың үш ауданында шағын авиа ция үшін жаңа әуе жай салы нады. «Көлік инфра құры лы мын дамыту мен ық пал­дас тыру­2020» бағдарламасы бойын­ша Құрманғазы ауданы ның Сүйіндік селосына, Қызыл қоға ауданының Миялы село сына және Жылой ауданы­ның Құлсары қаласына әуе жай салу жоспарланған. «Биыл қаржының бөлінуіне байла нысты құрылыс жұмыстары Миялыда басталады. Ал, Сүйін дік пен Құлсары қала сында салынатын әуежай құры лы сы үшін қажетті құжат жасақ талады», деді Қайрат Нұртаев.

АТЫРАУ

Алыс ауылдарда әуежай салынады

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Атырау-Астрахан тас жолының жағдайы көңіл көншіт пейтін еді. Енді «Нұрлы жол» мемлекеттік бағдар ламасы арқылы осы жолдың 277 шақырымын күрделі жөндеуден өткізу жоспарланып отыр. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

27 маусым 2017 жыл 7әлем және қазақстан

Нұрлан СЕЙДІН,саясаттанушы

Төрағалық табыстары

Қазақстан өзінің Шанхай ынтымақ­тастық ұйымындағы (ШЫҰ) 2016­2017 жылдардағы кезекті төрағалығын үстіміздегі жылдың 9 маусымында Астанада өткен Мүше мемлекеттер басшылары кеңесінің отырысында қоры тын дылады. Әдеттегідей, еліміз бұл төраға лыққа үлкен дайындық­пен келіп, ұйымның жаңа сатыға көтерілуіне, аймақ мемлекеттері ара­сын дағы саяси­экономикалық, қауіп­сіз дік және мәдени­гуманитарлық сала­лар дағы ынтымақтастықты нығай туға барынша күш салғаны белгілі.

Төрағалық барысында жұмыс Елбасы Н.Ә.Назарбаев басымдық бер­ген, аймақтық қауіпсіздікті нығайту, экономикалық ынтымақтастықты дамыту, көлік­тасымал әлеуетін арттыру, мәдени және гуманитарлық байланыстарды тереңдету сияқты бағыттар бойынша жүргізілгені белгілі.

Қазақстан тарапынан бір жылдың ішінде үлкен шаруа атқарылып, ұйым қызметінің барлық бағыттарын қамти­тын 300­ден астам іс­шара өткізіл ген. ШЫҰ­ның Астанада өткен самми тін­де оның 15 жылдық қызметі қорытын­дыланып, болашақтағы басым бағыттары айқындалып, өзі сандық және сапалық тұрғыда айтарлықтай күшейіп, тұрақты мүшелікке Үндістан мен Пәкістан қабылданды. Ұйымның құрамы көп уақыттан бері алғаш рет кеңейіп, Астана саммиті тарихи шараға айналды. ШЫҰ­ның географиялық шекарасы 3 миллиардтан астам халқы бар аумақты қамтып, дамудың жаңа кезеңіне қадам басты. Бүгінде біз ШЫҰ кеңістігіне іргелес кейбір аймақтарда жағдай ушығып, геосаяси шиеленістің өрши түскеніне куә болып отырмыз. Осы орайда ШЫҰ­ға мүше мемлекеттер басшыларының халықаралық терроризмге қарсы бірлескен іс­қимыл туралы мәлімдемесін қабылдауы дер кезінде жасалған қадам болды.

ШЫҰ – аймақтағы қауіпсіздік мәсе­лелерін үшінші күштердің қатысуын сыз шеше алатын, Азия аумағында қауіп сіз­діктің жаңа архитектура сын қалып тас ты­рып келе жатқан бірегей құры лым. 2016 жылдың қарашасында БҰҰ Бас Ассамб­леясының ШЫҰ­мен ынты мақ тастықты дамыту туралы қарары қабыл данды. Сондай­ақ, толастамай тұр ған трансұлттық есірткі қылмысына қар сы күрес мәселелері жөніндегі БҰҰ­ШЫҰ жоғары деңгейдегі бірлескен іс­шара лары қарқынды жүруде. ШЫҰ­ның Еура зия лық экономикалық одақпен және Ислам Ынтымақтастығы Ұйымымен өзара іс­қимыл байланыстары да жаңа белеске шығуда.

Еліміз өзінің ұйымдағы төрағалығы барысында аймақтағы әлеуметтік­эконо­ми калық және саяси үдерістерге оң ықпал етуге ұмтылып, ШЫҰ әлеуетін мүм кін дігінше пайдалануға әрекет ет­кені белгілі. Осы бағытта, әлемде орын ал ған қаржы­экономикалық дағдарысқа қара мас тан, Отанымыздың Еуразия кеңіс ті гінің ортасында орналасуын ұтым­ды пайдалану мақсатында, сондай­ақ, ұйым елдері арасындағы сауда­эконо­ми к алық байланыстарды нығайту үшін «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» көлік дәлізі салынып, іске қосылуда. Бұл өз кезе гінде аймақ елдері арасындағы ын­ты мақ тастықты нығайтып, елдер эко но ­микасының өсуін қамтамасыз етіп, тауар айналымын бірнеше есе артты ра тын болады. Бұған ұйымға мүше мем ле кет­тердің үкіметтері арасындағы халықа ра­лық автомобиль тасымалы үшін қолай­лы жағдай жасау жөніндегі келісім ық­пал етпек. Еуразиялық экономикалық одақ жобаларының «Жібек жолының эконо микалық белдеуі» бастамасымен ұштасуын ескерсек, аймақтағы сауда­эко­номикалық ынтымақтастықтың болаша­ғы ның зор екендігін байқаймыз. Алдағы мерзімде ШЫҰ шеңберінде еркін сауда аймағын құру елдер арасындағы өзара сауданың артуына септігін тигізері сөзсіз.

Ұйымның басым бағыттарының бірі – мүше­мемлекеттер арасындағы мәде­ни­гуманитарлық ынтымақтастық та жаңа сапалы сатыға көтерілуде. Бұл рет­те Шанхай ынтымақтастық ұйымы уни­верситетін құру және оның қызметі туралы келісімге қол қойылуы мүше мем ле­кеттердің білім және ғылым сала сын дағы ынтымақтастықты бірлесіп дамытуға деген құлшыныстарын білдірсе керек. Сонымен қатар, ШЫҰ­ға мүше мемлекеттердің 2017­2018 жылдардағы туризм саласындағы ынтымақтастығы бағдарламасын іске асыру жөніндегі бірлескен жұмыс жоспары пысықталып, өзара іс­қимылдардың белсенділігі артатын болады.

Қазақстан қандай ұйымда төрағалық етсе де Ауғанстан мәселесін күн тәрті бі нен тү сір ген емес. Осы жолы да елі міз ұйым ға мү ше елдердің назарын Ауған станға аудар­тып, ресми Кабулге мүше­мемлекеттер тара­пы нан саяси­экономикалық тұрғыда қол­дау көрсетіп, осы елден таралатын есірт кі тасымалы мен діни экстремизмге тос қауыл қоюға қатысты нақты шаралар атқарылды.

Осылайша, Қазақстан ұйымның барлық басым бағыттары бойынша өзара іс­қимылдың жоғары деңгейіне мемлекеттер ортақ күш­жігер жұмсағанда ғана қол жеткізуге болатынын тағы бір дәлелдеді әрі жоспарланған іс­шараларды төраға ел ретінде толығымен атқарды.

Елімізде «Болашақтың энергиясы» ұра ны мен өтіп жатқан ЭКСПО­2017 халық аралық мамандандырылған көрме­сінде ШЫҰ павильонының ашылып, қуат көздеріне қатысты жаңа технологиялар мен инновациялардың таныстырылуы – ұйымның кемелденгендігін көрсететін жайт.

Қазақстан жетекшілік етті

Жақсыбай САМРАТ,«Егемен Қазақстан»

Брексит деп аталып кеткен бұл мәсе­леде ең алдымен Еуроодақта қала тын елдер мен Ұлыбритания азамат тары ның адами құқықтарының бұзылмау жағы қатты ескерілуі керектігі ең бас ты орында тұруы тиістігін барлық ли дер лер де қостады. Британияның премьер­министрі Тереза Мей Ұлы брита ния азаматтарының Еуроодақ ел дерінде қалатындары мен өз елінде тұратындарының құқықтарын қорғау бірдей қарастырылуы керектігін де қадап айтты. Сонымен бірге, ол Ұлы­бри таниядан үй сатып алып, сонда тұ рып жатқан ЕО елдері азаматтарын еш кім де орындарынан қумайтынын жет кізді. «Үкіметтің бұл туралы арнайы ұсы­ныстары туралы шешім жақында қабы л­данатын болады», деді ол.

Еске сала кететін болсақ, бұған дейін Еуроодақ кеңесінің төрағасы Дональд Тусктің қатысуымен ЕО­ның 27 елінің өкілдері «Брекситтің негізгі принциптері» деп аталатын Ұлы бри­танияның Одақтан шығуының не гізі болатын құжатты бірауыздан қабылдаған

еді. Осы қағидаттардың өзі өте тез, 5 минуттың ішінде қабыл дан ғандығымен атағы шыққан. Еурокомис сияның төрағасы Жан­Клод Юнкердің өзі бұл іске таңғалып, мұндай бір ауыз дылық ЕО отырыстарында бұрын­соңды болып көрмегендігін айтқан.

Қағидаттар жедел қабылданғанымен, Ұлыбританияның Еуроодақтан кетуі тұрғындар мен бизнес үшін «көптеген түсініксіз жайттар туғызады». «Еуро­одақт ағы Ұлыбританияның мүшелі­гіне байланысты ортақ құқықты пай да­ланып, өздерінің өмірлерін жалғас тырып, бизнестерін жүргізіп келе жат қан азаматтар болашақта бұл құқық тан айырылумен бірге, көптеген мүм кін дік терін жоғалтады. Соның ішінде ЕО заң ды лықтарымен қорғалатын биз нес бол жалдылық пен сенімділіктен ай­ыры ла ды. Бұл тіпті мемлекеттік билік ор­ган дары ның жұмысына да кері әсерін ти гі­зеді» деген сөздер де жазылған осы құжатта.

Еуроодақ елдері басшыларының кез десуіне Брексит мәселесін шығара оты рып, Еуропалық кеңестің прези­денті Дональд Туск Ұлыбритания ның Еуро одақ тан шығу мәселесі қайта қара­луы мүмкін екенін де назардан тыс

қалдырмайтынын жұқалап айтып өтті. «Еуропалық одақ орындалмайтын секілді көрінген армандарды іске асырған еді. Сондықтан кім біледі?..», деді ол кездесуге қатысушыларға екі ұшты ойдың ұшығын тастап. Сонымен бірге, ол «Менің алғаш­қы әсерім: Бірік кен корольдіктің бізге тар­тып отырған ұсыныстары біз күткен де гі д ен төмен. Ол азаматтардың жағдайын тө мен ­дету тәуекелін тудыратын сияқты», деді.

Осы мәселенің қаралуы барысында Германия канцлері Ангела Меркель Еуроодаққа мүше 27 елдің жарқын бола­шағы Ұлыбританияның одан шығуы­н ан гөрі маңыздырақ мәселе екенін атап өтіп, өзінің Брекситтен көңі лі қалғандығын жанамалай болса да біл­діріп өтті. Сөйтіп, қызу талқыланған осы мәселе бойынша тараптар жұмыс тардың одан әрі жалғастырылуы тура лы шешім қабылдады. Дегенмен, бұл мәсе леде әлі де жетілдірілмеген тұстар көп екендігі саммит барысында анық көрінді.

Кездесуде бұдан басқа қорғаныс, са­уда, Ресейге қарсы санкциялардың мер­зімін ұзарту және т.б. мәселелер қарал­ды. Қорғаныс мәселесінде Еуро одақ ел­дерінің басшылары НАТО мен АҚШ­қа үйлестіре отырып, бірлескен қорғанысты нығайту қажеттілігі тура лы келісті. Кездесу басталмай тұ рып бір күн бұрын Еуропалық одақ кеңесінде қабылданған қаулыда: «Трансатланттық қатынастар мен ЕО және НАТО арасындағы ынты­мақ тастық қауіпсіздігіміздің негізгі кілті

болып табылады және ол біздің қауіп ­сіз дігімізге қатер төндіретін кибер қауіп, гибридтік соғыс және терро ризм сияқ ты нәубеттерге қарсы тұруы мызға мүм кін дік береді» делінген. Лидерлер осы құжатты бірауыздан мақұлдады. Соны мен бірге, олар Еурокомиссияның қор ға ныс қорын құру туралы ұсынысын да қолдады.

Ресейге қарсы санкциялардың мерзі­мін ұзарту мәселесі де біршама қызу талқыланды. Италия премьер­ми нистрі Паоло Джентилонидің «Ресей ге қарсы санкциялардың мәңгілік болуы мүмкін емес» деген сөздері де әріп тес теріне біршама ой салғандай болды. Алайда, кездесу қорытындысы бойын ша ел басшыларының басым бөлігі санк­циялардың мерзімі ұзартыл ғаны жөн деп шешіп, ол 2018 жылдың қаңтарына дейін созылатын болды.

Сауда мәселесі талқыланғанда, Еуро­одақ елдерінің Қытай мен АҚШ­тың кейбір өзімшіл әрекеттеріне қарсы тұрып, адал бәсекелестік қағидат тарын қада­ғалау керектігі көлде нең тар тыл ды. Әсіресе, Қытайдан Еуроай мақ эконо­микасының стратегия лық сектор ларына құйылатын инвести ция лар дың шығу тегін инспекторлық тексерістен өткізу мәселесі талқыланды.

Осы және басқа да мәселелерді қарас­тырған отырыс қорытындысы бойын ша қарар қабылданды.

–––––––––––––––––––Дүниежүз іл ік сауда ұ й ы м ы н ы ң ( Д С Ұ ) штаб-пәтерінде БҰҰ-ның Қазақстан Рес пуб-ликасының Женева қала-сындағы бөлім шесі мен басқа да х алық аралық ұйым дар дағы Тұрақты өкілі, елші Жанар Айт-ж анованың төрайым-дығымен ДСҰ-ның Сауда және қоршаған ортаны қорғау жөніндегі коми-тетінің отырысы өтті. Қазақстан ДСҰ мүшесі болғаннан кейін алғаш рет ұйымның маңызды коми-теттерінің бірін басқарды.–––––––––––––––––

Отырысқа БҰҰ Азық­түлік және ауылшаруашы лық ұйымы (ФАО), БҰҰ Сауда және даму конференциясы (ЮНКТАД), БҰҰ­ның Қоршаған орта жөніндегі бағдарламасы (ЮНЕП), Экономикалық ынты­мақ тастық және даму ұйымы (ЭЫДҰ), Стандарттау бойынша халықаралық ұйым (ИСО), БҰҰ Климаттың өзгеруі бойынша конвенциясы (РКИК) және ДСҰ−ға мүше барлық мемлекеттердің өкілдері қатысты.

Кеңесті аша отырып, Ж.Айт­жанова осы жылдың жел тоқ­сан айында Буэнос­Айресте (Аргентина) өтетін 11­ші ДСҰ министрлік конференцияның қорытынды кұжаттарын зер­делеу мақсатында сауда және қоршаған орта арасындағы

екіжақты қарым­қатынастардың маңызына тоқтала келе, қаты­сушыларды ашық және белсенді пікірталасқа шақырды.

Отырыс барысында ДСҰ Хат шы лығы өкілінің ДСҰ ала­ңында өткен келіссөздер жайлы баяндамасы тыңдалды. Жүргізіл­ген келіссөздердің негізгі мақсаты балықтардың белгілі түрлерін аулауға бөлінетін қаражатқа тыйым салу жай лы көпжақты келісімдерге келу бо лып табылады. Шамадан тыс балық аулау ға және балық аулаудың деңгейін артты ратын, заңсыз, тіркелмеген және реттел­меген балық аулауға бөлінетін

қаражатқа тыйым салынады деп күтілуде. Бұл келіссөздердің ДСҰ мүшелері арасында белсенді талқыланып жатқаны және олардың сәтті аяқталуы ДСҰ министрлік кон ференциясының ең маңызды нәти желерінің бірі болатыны атап өтілді.

Сонымен қатар, Австралия өкілі эколо гиялық тауарлар жайлы плюрира терал дық келісім­ге қол қою бойынша келіс сөздер үдерісі туралы қысқаша баяндама жасады. Келісім әкелінген тауар­ларға және жабдықтарға қа тыс­ты кедендік баждарды жою ға бағытталған. Бұл, өз кезегінде,

шағын және орта биз нес субъек­тілерінің «жасыл» тех но логия­ларға қолжетімділігін жақ сарт­ады және жаңартылған энер гия көздері аясындағы жоба ларды дамытуға қосымша ықпал етеді.

Кездесу барысында ФАО өкілі Ұйым ның заңсыз, тіркел­меген және реттел мейтін балық аулауға қарсы күрес туралы жоба ларымен таныстырды. Заң сыз балық аулау мәселесін қада ғалауды жедел қолға алу қажеттілігі ДСҰ мүшелерінің бір­қатар делегациялары тара пынан қол дау тапты және олар осы өндіріске балық аулаудың 30%­ы

немесе 10­23 млрд АҚШ доллары тиесілі екенін көлденең тартты.

Отырыста тағы бір маңыз­ды мәсе ле – Париж климат келі сімін жүзеге асы ру үдерісі қаралды. РКИК өкілі оты рысқа қатысушыларды климат бо йын­ша жалғасып жатқан халықара лық талқылау барысымен танысты рып өтті. Бүгінгі таңда 148 ел Париж келі сі мін ратификациялады, ендігі бас ты міндет оны іске асыру жөніндегі жұ мыс бағдарламасын пысықтау болып табылады.

Осы сегмент аясында Ко­рея Респуб ликасы, Жаңа Зе лан­дия және Перу өкілдері Париж келісімінде көрсетілген мін­деттерге қол жеткізу мақса тында ортақ жоспарларын ұсынды.

Қазақстан делегациясы оты­рысқа қатысушыларды Париж келісімін іске асыру бойынша өз бастамаларымен танысты­рып, Астанада «Болашақтың энер гиясы» тақырыбымен ЭКСПО­2017 көрмесі өтіп жат ­қа ны нан хабардар етті. Сон дай­ақ, делегация мүше лері ЭКСПО­2017 шеңберінде «Энер ге ти ка ның тұ­рақты дамуын қамта масыз ету» атты министрлік кон фе р ен ция­сы өтіп, онда «Жасыл» тех ноло­гиялар мен инвес ти циялардың халықаралық орталығын Астанада ашу туралы шешім қабыл дан ғаны туралы ақпаратты да қатысу­шыларға жеткізді.

ДСҰ­ның Сауда және қор­ша ған ортаны қорғау жөнін дегі комитетінің кезекті отыры сы қа­ра ша айына жоспар ланып отыр.

«Егемен-ақпарат»

сырт көз – сыншы

сараптама

Еуроодақ елдерінің саммитіөз іштерінде тарқатуды қажет ететін түйінді мәселелер бар екенін көрсетіп берді

Ник ГоуиНГ, халықаралық тележүргізуші, Ұлыбритания:

– Мұндай медиа­форумдардың халықаралық журналистиканың дамуында, бір ел мен ақпарат құралдарының өзара байланыс орнатуында маңызы зор. Форум да әлемдік деңгейдегі халық ара лық қақтығыстар мен келіс пеу шіліктерді шешу кезіндегі бұқара лық ақпарат құралдарының жұмысы сөз болды.

Жалпы, мемлекетаралық келіспеушіліктер кезінде дәстүрлі журналистиканың маңызы айтарлықтай. Тарихқа қарайтын болсақ, ғасырлар бойы шешімін тап­пай келе жатқан мәселелер халықаралық журналистердің араағайындығымен ретке келгенін көреміз.

Ал Астанадағы медиа­форумның осымен 14­рет өткізіліп отыруы Қазақстанның әлемдік бейбітшілік пен келісімге қосқан үлесін бекіте түседі. Осы орайда, қазақ журналистикасы халықаралық және өңірлік деңгейдегі қақтығыстардың шешілуіне жұмыс істеп жатқанын көзіміз көріп отыр. Мәселен, Астанада өткізілген Сирия келіссөздерінде қазақ журналистикасы ортақ ұстаным танытылуына өзіндік үлестерін қосты.

Тодд БэЙР, Блумберг агенттігінің халықаралық директо-ры, Ұлыбритания:

– Астанадағы дәстүрлі медиа­форумда журналисти­каның бүгіні мен ертеңі туралы пікір алмастық. Технологияның дамуымен дәстүрлі журналистиканың түр­тұлғасы мен мазмұны өзгеріп жатқаны ақиқат. Кей сарапшылардың пікірінше, алдағы бірнеше жылда дәстүрлі журналистика біржола жойылып, орнына әуесқой тілшілер жұмыс істей бастамақ. Дегенмен, менің пікірімше, журналистика саласы технологияның дамуымен одан сайын дами түспесе, жоғалмайтыны анық.

Мүмкін, журналистердің ақпарат беру әдістері

мен ақпараттың мазмұны, оның жылдамдығы кісі танымастай өзгерер. Оның алғашқы белгілерін біз қазірдің өзінде байқап отырмыз. Әлеуметтік желілерді қолдану кеңістігінің кеңеюі, кез келген адамның ақпарат тарату мүмкіндігінің пайда болуы қазіргі ақпараттық­технологиялық заманда мәліметтерге күмәнмен қарауды үйретеді. Жоғарыда айтылған, журналистер жұмысы технологияның дамуымен түрленеді дегеніміздің себебі, алдағы уақытта журналистердің міндеті ақпарат табу мен оны тарату емес, оның ақиқаттығын тексеру болуы мүмкін.

Гилад ШЕР, Израиль премьер-министрі әкімшілігінің бұрынғы басшысы, келіссөздер бойынша бас маман:

– Қазақстанның астанасы аз ғана уақыттың ішінде әлемдік деңгейде бітімгерлік құжаттар қабылданатын алаңға айналды. Астанада өткен Сирия келіссөздері Таяу Шығыстағы келіспеушіліктердің түпкі себептерін анықтап, тараптар пікірлерінің тыңдалуына, тиісінше ортақ шешім қабылдауға бір қадам жақындауға мүмкіндік берді.

Ал ұйымдастырылып отыр ған Еуразиялық медиа­форум құр лықтағы ғана емес, сонымен қатар, әлемдік деңгейдегі мәселе лер дің ортаға тасталып, әр елден кел ген мамандардың пікір ал масуы на жағдай жасап отыр. Әрине, ақпарат құралдарының ашық тығы, сала маман дарының сараптамалық пікірлерінің БАҚ­тарда объективті жариялануы азаматтық қоғамның жоғары деңгейі мен демократияның беріктігін көрсетсе керек.

Осы орайда, Астананың әлемдік БАҚ үшін халықара­лық деңгейдегі мәселелерді еркін зерттеу мен тал­қылау алаңын ұсынып отыруы Қазақстанның Еуразия кеңістігіндегі экономикалық және саяси ғана емес, сонымен қатар, сөз бостандығы бойынша көшбасшы мемлекет екенін айғақтай түседі.

Билл РиЧАРДСоН, АҚШ-тың БҰҰ-дағы бұрынғы елшісі, бұрынғы энергетика министрі:

– Бұл жолғы медиа­форум соңғы жылдары айтылмай, айтылса да бұрмаланып жеткізіліп отырған халықаралық деңгейдегі бірқатар мәселенің еркін талқылануына, әртүрлі тараптан қаралуына мүмкіндік берді.

Соның бірі – Сирия мәселесі мен АҚШ­Ресей қатынасы. Қазақстанның XXI ғасырдағы ең маңызды бітімгер мемлекеттердің бірі екені анық. Медиа­ форумның берген мүмкіндігін пайдалана отырып біз – сарапшылардың көп теген маңызды мәселелер туралы ойларымызды ортаға салуымызға жағдай жасады. Жалпы, Сирия мәселесінің де, Ресей­Батыс қатынасының да тараптар үшін тиімді шешілуінде Астананың берері мол.

АҚШ пен Ресейдің бірлесе жұмыс істеп, әріптестіктерін қалпына келтіретін уақыт жетті. Аймақтағы шиеленісті жағдайларды шешу үшін барлық мемлекеттердің өзара келісімге келуі керек. Ал ондай келісімнің орнауы үшін Қазақстан секілді бітімгер мемлекеттің осы бағыттағы жұмыстары өте маңызды.

Кайхан БАРЗЕГАР, Таяу Шығыс стратегиялық зерттеулер институтының директоры, Иран:

– Астанада өткен Сирия келіссөздерінде Иран, Түр­кия, Ресей үштігі айтарлықтай келі сімге қол жеткіз­ді деуге бола ды. Иранның атынан айтар болсам, біз аймақтағы ахуалды ретке келтіру үшін кез келген тараппен үнқатысуға дайынбыз. Әу баста Иранның Сирия мәселесіндегі ұстанымы осы болған.

Ал Астанадағы келіссөздердің алғашқы раундында Иран билігінің АҚШ тарабының қатысуына қарсылық білдіруін елдің АҚШ саясатына деген жауабы деп түсіну керек. Өйткені, АҚШ ешқашан да Сирия мәселесінде ешбір мемлекеттің мүддесімен санасу керек деп есептемейді. Олар Сириядағы саяси баланстың сақталуына, яғни қазіргі билік пен оппозицияның күш­қуатының тепе­теңдігінің сақталуына мүдделі. Бұл дегеніңіз, ондағы азамат соғысының аяқталуына АҚШ­тың асықпайтынын көрсетеді.

Ал Иран өз кезегінде қандай билік болсын, Сирияда тыныштықтың орнағанын қалайды.

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Жуырда Брюссельде Еуроодақ елдерінің саммиті болып, онда Ео-ға қатысты кейбір өзекті мәселелер талқыланды. Соның ішінде Ұлыбританияның одақтан шығу үдерістерін пысықтай түсу мәселесі алдыңғы қатарда қаралды.

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Астана – халықаралық тақырыптар талқыланатын қала––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Күні кеше Астанада эКСПо-2017 аясында ХІV Еуразиялық медиа-форум өткені белгілі. оған әлемнің көптеген елінен танымал саясаткерлер мен сарапшылар және БАҚ өкілдері келген болатын. Біз төменде солардың бірнешеуінің медиа-форум, Астана және жалпы Қазақ елі туралы айтқандарын назарларыңызға ұсынып отырмыз. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

8 27 маусым 2017 жылбілім

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Қазіргі заманда рейтинг жоғары оқу орындарында білім беру сапасын са лыс­тырудың танымал тетігіне айналып, көптеген мақсаттарда пайдаланылады. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Шолпан КАЛАНОВА, БСҚА - рейтинг президенті, профессор, педагогика ғылымдарының докторы

Рейтинг тұтынушылардың жоғары оқу орындары туралы ақпарат алу қажет ті­ліктерін қанағаттандырады; білім ұй ымдары арасындағы бәсекелестікті ынталан дырады; инвестицияны салуға ти імді мүмкіндік береді; әртүрлі жоғары оқу орындары мен бағдарламалар арасынан таңд ау жасауға көмектеседі.

Егер көп өлшемді рейтинг жоғары оқу орындары қызметінің әртүрлі сала­сын қамтыса, онда ол ынтымақтастық мақсаттарында шетелдік жоғары оқу орын­дары үшін әлеуетті серіктестер туралы, со­нымен бірге бәсекелестердің стра те гиялық активтері туралы толық мәлімет береді. Одан басқа, дұрыс түсініліп, дұрыс пайымдалған жағдайда рейтинг, мемлекеттік органдар мен тәуелсіз аккредиттеу агенттіктері орын­дайтын сапаны бағалаудың қатаң ғылыми тәсілдерін толықтыра отырып, нақты бір елдің жоғары оқу орындары «сапасын» анықтауға көмектеседі.

Университеттердің салыстырмалы сипат тары туралы ең үздік ақпаратқа ие болу жоғары оқу орындары басшылығына болашаққа стратегиялар мен жоспарларды құрастыруға мүмкіндік береді, талапкерлер мен олардың ата­аналарына, студенттер мен жұмыс берушілерге жоғары оқу орын­дары арасында таңдау жасауда жеңілдік береді. Қазақстандағы жоғары оқу орында­рын саралау жоғары білім беру жүйесінің бөлінбейтін бөлігі болып табылады және тек жоғары оқу орындары мен талапкерлердің (олардың ата­аналарының) ғана емес, кең жұртшылықтың (саясаткерлердің, жұмыс берушілердің, журналистердің, білім беру саласы талдаушыларының) да қызығушылығын тудыруда.

Білім беру сапасын қамтамасыздандыру тәуелсіз қазақстандық агенттігі (БСҚА) ­ рейтинг еліміздің ең үздік жоғары оқу орындарының жыл сайынғы кезекті, тоғызыншы ұлттық рейтингін ұсынады. БСҚА ең үздік жоғары оқу орындарының ұлттық рейтингінде қазақстандық жо­ға ры оқу орындарының әртүрлілігі еске рілген. Білім ұйымдары, осыған дейінгі рейтингтердегідей, көп салалы, техникалық, гуманитарлық­экономикалық, педагогикалық, медициналық және өнер саласының жоғары оқу орындары бағыттары бойынша ұсынылады.

Рейтинг әдіснамасы халықаралық сарап­шылармен мақұлданған, шетелдік рейтинг журналдарында жарияланған және Шанхай қаласы мен Братислава қаласындағы әртүрлі халықаралық конференциялар­да ұсынылған. Бағалау индикаторлары мен өлшемдерінің толық сипаттамасы www.nkaoko.kz сайтында қол жетімді.

Жоғары оқу орындарын жан­жақты бағалау үшін, бұрын көрсетілгендей, үш баға қолданылады. Бірінші баға жоғары оқу орындары қызметінің білім беру және ғылыми­зерттеу параметрлерімен анықталды, екінші – репутациялық бағалау – академиялық және ғылыми қауымдастық өкілдерінің пікірін көрсетеді, үшінші баға – жұмыс берушілер арасындағы репутациялық бағалау. Рейтинг әдіснамасы алдыңғы жылдармен салыстырғанда өзгерістерге ұшыраған жоқ десе де болады.

1) 1­сауалдама – академиялық қыз мет­тің 6 индикатор және 36 өлшемнен тұра тын бағалауы: контингент, сту дент тердің білім нәтижелері және жо ғары оқу орнында іске асырылатын бі лім беру бағдарламаларының саны, ака демиялық кадрлар – профессорлық­оқы тушы құрамы – бойынша, ғылыми­зерт­теу және инновациялық жұмыс, ха лы қа ралық ынтымақтастық және ақ па рат тық қамтамасыз ету бойынша бағалау. Статистикалық ақпарат көзі – 1 сауалдама ны толтырған жоғары оқу орындары сауалдамаларының деректері (салмағы – 70%).

2) 2­сауалдама – жоғары оқу орындары қызметі сапасына академиялық қоғам – ұлт­тық және халықаралық сарапшылар берген ре путациялық бағалау (салмағы – 15%);

3) 3­сауалдама – жоғары оқу орын­дары түлектерін жұмыс берушілердің репутациялық бағалауы (салмағы – 15%).

Аталған көрсеткіштер Білім беру са па­сын қамтамасыздандыру тәуелсіз қазақ­стан дық агенттік қолданатын рейтинг анық таудың көп өлшемді әдіснамасының құрамдас бөліктері болып табылады, бұл әдіснамада өткен жылғы рейтинг­пен сабақтастық сақталды. Пайыздық көрсеткіште алсақ, 1 сауалдаманың маңыздылығы – 70 %, екінші және үшінші сауалдамалардың маңыздылығы – әрқайсысы 15 % ретінде анықталынған.

Жоғары оқу орындарының үш сауалда­ма бойынша сандық нәтижелерінің барлығы сауалдамалар арасында 70:15:15 қатынасы сақталып көрсетілген.

1 сауалдама бойынша ұсынылған рей­тинг көп өлшемді рейтинг болып табы­лады, өйткені ол жоғары оқу орындары қызметінің әртүрлі саласын: профессорлық­оқытушы құрамының қызмет сапа сы­ның академиялық статистикалық көр сет­кіштерін, студенттер құрамы мен олар дың білім нәтижелерін, жоғары оқу орын да­рының ғылыми және инновациялық қыз­ме тін, халықаралық ынтымақтастықты, со нымен бірге Интернеттегі ақпараттық көрсетілімдерді қамтиды.

Web of Science және Scopus дерек­тер базаларындағы жарияланым сияқты ғылыми өлшемдік көрсеткіштерді агенттік 2012­2016 жылдардағы ашық дереккөздерден таңдау арқылы алды.

Халықаралық ғылыми­техникалық

орталығы (Ресей, Мәскеу) РҒДИ (Ресей ғылыми дәйексөз индексі) ғылыми басы­лымдар базасындағы қазақстандық жоғары оқу орындары ғалымдарының басылымда­ры мен дәйексөздері туралы толық ақпарат ұсынды.

ISBN бар оқу құралдары, монографиялар, ҚР БжҒМ грифімен шығарылған кітаптар, оқулықтар туралы нақты ақпарат агенттіктің сұранысы бойынша ҚР Ұлттық мемлекеттік Кітап палатасымен ұсынылды, зияткерлік меншік туралы куәліктер мен патенттер ту­ралы мәліметтер ҚР ӘМ Зияткерлік меншік құқығы комитетінен алынды.

Студенттердің білім жетістіктерін сырт­тай бағалау нәтижелері сияқты тәу ел ­ с із деректер ҚР БҒМ Ұлттық тес ті леу орталығынан, «Болашақ» ба ғ дар ламасы бойынша грант алған жоғары оқу орында­ры түлектерінің немесе та ғы лымдамадан өткен оқытушылар саны тура лы деректер «Болашақ» халықаралық бағдарламалар орталығы» АҚ, «Жылдың үздік оқытушысы» бағдарламасы бойынша гранттар саны ҚР БҒМ Жоғары және жоғары білімнен кейінгі білім беру департаментінен алынды. Агенттік осы ұйымдарға ұсынылған ақпарат үшін өзінің ризашылығын білдіреді.

2­сауалдама мемлекеттік органдарға, барлық облыстық әкімдіктерге, «Атамекен» ҰКП облыстық ұйымдарының филиалда­рына, ұлттық компанияларға, астаналық және өңірлік орта және шағын бизнес­компанияларға сауалдамаға қатысу үшін курьерлік және электрондық пошта арқылы жіберілді. Жіберілген сауалдамалардың барлық саны 5 000­нан асады.

Агенттік министрліктер мен ведом­стволардан, облыстық және қалалық әкімдіктерден, ұлттық компаниялардан еліміздің барлық өңіріндегі үлкен, орта және шағын бизнес компанияларынан 1600 аса сауалдама алды.

Сауалдамаға қатысуда Қаржы министрлігі, Дін істері және азаматтық қоғам министрлігі, Әділет министрлігі, Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі, Қорғаныс министрлігі, Астана қаласы әкімдігі және Жамбыл, Алматы, Ақмола және Атырау облыстары ның әкімдіктері, «Нұр Отан» ХДП, «Қазақстан­ның «Ақ жол» Демократиялық партиясы» ҚБ, «Самұрық­Қазына» Ұлттық әл­ауқат қоры» АҚ, «Қазақстан темір жолы» Ұлттық компаниясы» АҚ, «Қазтеміртранс» АҚ­тың, «Ұлттық ғарыштық зерттеу мен тех­нологиялар орталығы» АҚ, «Қазақтелеком» АҚ, «ҚазАгро» АҚ, «Қазақстан инжи­ниринг» АҚ, Kazakhstan Fashion Week үлкен белсенділікті танытты. Одан басқа «Коммерциялық телевизиялық канал» АҚ, «Хабар» агенттігі» АҚ, 365info.kz сияқты БАҚ өкілдері мен екінші деңгейдегі «Қазкоммерцбанк» АҚ, «Kaspi Bank» АҚ, «Банк ЦентрКредит» АҚ, «Нұрбанк» АҚ­тың жоғары белсенділігін атап өтуге болады.

800­ден аса сауалдама электрондық пошта арқылы, Қазақстан мен шетел жоғары оқу орындары толық қамтыла оты­рып, барлық өңірлердегі сарапшыларға жіберілді. 400­ден аса жауап келді, сарапшы­лар ретінде 400­ден аса отандық және шетелдік профессорлар мен доценттер қа­тысты. Сауалдама нәтижелері сауалдамаға қатысқан ең белсенді респонденттерді са­ра лауға мүмкіндік берді: ұлттық сарапшы­лар ішінде – Алматы қаласынан (18,6 %), Қа рағанды – (13,2 %) және Астана – (11,8 %) қалаларының, шет ел қоғамдастығынан – Ресей, Эстония, Литва және Латвия өкілдері. Агенттік зерт теуге қатысқан барлық сарап­шылар мен жұмыс берушілерге шынайы ри­за шылығын білдіреді.

Осы жылы Қазақстанның 2017 жыл­ғы үздік жоғары оқу орындары ұлт тық рей тингіне көп салалы, техни ка лық, гу ма­нитарлық­экономикалық, педа го гикалық, медицина және өнер бағы тын дағы барлығы 61 жоғары оқу орын да ры қатысты. Алайда Қазақстанның 2017 жылғы үздік жоғары оқу орындары ұлт тық рейтингіне небәрі 57 жоғары оқу ор ны – академиялық қызмет (1 сауалдама) бойынша максималдық балл санының кемінде 30%­ын жинаған жоғары оқу орындары енді. Үздік жоғары оқу орны ұлттық рей тин гіне кірмеген жоғары оқу орындары жеңі ліс те қалмағандықтарын айта кету керек. Жо ғары оқу орындары әр индикатор мен өл шем бойынша жасалған рейтингтік орын ту ралы ақпарат алып, өзі­нің позициясын жақ сарту үшін қай мәс е ле бойынша және қалай жұмыс істеу ке рек тігін білулеріне болады.

Жалпы, қорытынды нәтижелер рейтинг­тік кестелерде көрсетілген, олардың ара­сын дағы көшбасшылар:

• көп салалы жоғары оқу орындары ара­сында – әл­Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті, академик Е.А.Бөкетов атын­дағы Қарағанды мемлекеттік уни вер си теті, С.Торайғыров атындағы Пав лодар мем ле­кеттік университеті.

• техникалық жоғары оқу орындары арасында – Қазақстан­Британ техникалық университеті, Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті, Қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті, Қазақ ұлттық аграрлық университеті, Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университеті;

• гуманитарлық­экономикалық жоғары оқу орындары арасында – Қазтұтынуодағы Қарағанды экономикалық университеті, Алматы менеджмент университеті, Нархоз университеті;

• педагогикалық жоғары оқу орында­ры арасында – Қазақ мемлекеттік қыздар

педагогикалық университеті, Павлодар мемлекеттік педагогикалық институты, Қостанай мемлекеттік педагогикалық инс­титуты;

• өнер жоғары оқу орындары арасында – Қазақ ұлттық өнер университеті;

• медициналық жоғары оқу орындары арасында – С.Ж.Асфендияров атын дағы Қазақ ұлттық медицина универ ситеті, Қарағанды мемлекеттік медицина уни­верситеті, Семей қаласының мем ле кеттік медицина университеті.

Жоғары оқу орнының рейтингтегі орны пәндерді оқытудың, материалдық­тех­никалық қамтамасыз етілудің, әр сала дағы ғылыми­зерттеулер сапасының бір деңгейде тұрғандығын білдірмейтіндігін ескере отырып, ағымдағы жылы БСҚА үздік жоғары оқу орындарының рей тингі сінің, оның ішінде жоғары оқу орындарының академиялық қызметі, жоғары оқу орында­ры қызметі сапасына ұлттық және халық­ара лық сарапшылардың берген репу та­ция лық бағалауы, жоғары оқу орындары түлектеріне жұмыс берушілер берген репутациялық бағалау сияқты индикаторлар бойынша үздік жоғары оқу орындарының рейтингін ұсынады. Талапкер агенттіктің сайтында әр индикатор бойынша рейтингті таба алады және сол немесе басқа индика­тор бойынша өз таңдауын жасай алады, осыған байланысты 1­сауалдама бойынша рейтинг көп өлшемді болып табылады.

Жоғары оқу орындарының академиялық қызметтері бойынша, сарапшылар мен жұмыс берушілердің репутациялық баға­лау лары бойынша жеке­жеке рейтинг­терді және толық www.nkaoko.kz сайтын­да қарауға болады. Материалдарды қайта басылымға жібергенде Агенттіктің сайтына сілтеме жасау керек.

Биылғы жылы Агенттік Қазақстан Рес­публикасы Ұлттық экономика минис тр лігі Статистика комитетінің соңғы 4 жыл ішіндегі (2013­2016 жылдар) деректері негізінде талапкерлерді қабылдау бойынша шағын талдау жасау жөнінде шешім қабылдады. Талапкерлердің қандай мамандықтарды таңдайды, оларды қабылдау саны қанша, қабылдау қалай өзгереді деген сұрақтар қызығушылық тудырды.

Жоғары оқу орындарына студенттерді қабылдау (соның ішінде мамандықтар бойынша) статистикасының салыстыр­малы талдауы біздің елімізде, жалпы алғанда, жоғары білім алуға қоғамның қызығушылық танытуы жоғары екендігін көрсетеді. Мысалы, 2013­2016 жж. төрт жыл ішінде жоғары оқу орындарына түскен талапкерлер саны 118 540 адамнан (2013) 147 692 адамға (2013), яғни 24, 6% дейін көтерілген. Осы кезең ішінде қабылдау санының төмендеуі байқалады, мысалы, 2015 жылы 2014 жылмен салыстырғанда, қабылдау 8,62% төмендеген, оның ішінде 114 899 талапкер немесе 77,66%­ы келі сім­шарт бойынша қабылданған.

Зерттеу жүргізілген кезең ішінде ма­ман дайындау бағыттары арасында ең көп сұранысқа келесі мамандықтар: білім беру, техникалық ғылымдар мен технологиялар, экономика және бизнес, құқық бағыттары ие болған. 2016 жылы педагогикалық мамандықтар бойынша талапкерлердің жалпы саны 42,5 мыңнан астам адам құрады, соның ішінде, мемлекеттік білім беру гранттары бойынша 5,05 мың сту­дент, техникалық ғылымдар және техноло­гиялар бойынша – 31,10 мыңнан аса адам, оның ішінде мемлекеттік грант – 12,36 мың адам; экономика және бизнес – 20,23 мың, грант бойынша– 3,3 мың адам; құқық бағыты бойынша 16,1 мыңға жуық адам, оның ішінде 0,7 мың талапкер. Мамандарды дайындау бойынша жоғарыда көрсетілген бағыттар үлесіне 2016 жылы жоғары оқу орындары түскен талапкерлердің жалпы санының 74,44 %­ына сәйкес келеді. Білім беру бағыты бойынша ерекше сұранысқа ие мамандықтар қатарында дене тәрбиесі және спорт, шет тілі, аударма ісі; құқық бағыты бойынша – әділет; өнер бағыты бойынша – дизайн; экономика және биз­нес бағыты бо йынша– экономика, есеп және аудит, қаржы; техникалық ғылымдар мен технологиялар бағыты бойынша – ақпараттық жүйелер, есептеу техникасы және бағдарламалау, көлік, көлік техникасы және технологиялары, электр энергетикасы, радиотехника, электроника және телеком­муникация, құрылыс.

Талапкерлердің жоғары оқу орнын таңдауына мамандықтың мәртебесі, оны мемлекеттің қолдауы, бөлінген мемлекеттік гранттардың бар болуы, оқу ақысы және жұмысқа орналастыру көрсеткіштеріне бай ланысты болатынын атап өтеміз. Би ыл Агенттіктің www.nkaoko.kz сайтын­да рейтингке қатысқан барлық жоғары оқу орындарындағы орташа оқу ақысы көр се­тіл ген.

2017 жылғы бағдарламалық рейтинг­ке 279 бағдарлама бойынша 45 жоғары оқу орны қатысты, өткен жылы 143 бағдарлама қатысқан болатын. Рейтингке ұсынылған бағдарламалардың жал­пы саны 1 100­ден асады. Ұсынылған бағдарламалар саны мен нәтижелері бо­ йынша көшбасшы бестікке әл­Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті (152), академик Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті (122), Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті (113), М.Әуезов атын да ғы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік уни вер­ситеті (92), С.Торайғыров атындағы Пав­лодар мемлекеттік университеті (66) енді.

Білім беру сапасын қамтамасыздандыру тәуелсіз қазақстандық агенттігі (БСҚА) та­лапкерлерге мамандық бойынша жоғары оқу орындарын таңдауда өз қалауын дұрыс жасауда сәттілік тілейді және сол таңдауда Қазақстанның үздік ЖОО рейтингісі дұрыс бағыт беретін жол сілтеуші болады деп сенеді!

Қазақстанның үздік жоо рейтингі – 2017Қазақстанның үздік көпбейінді ЖОО ұлттық рейтингі - 2017

№ ЖОО атауы Қоры-тынды баға,

%

Акаде-миялық қызмет,

%

Сарапшы-лардың

репутация-лық ба-

ғалауы, %

Жұмыс берушілер-дің репу-

тациялық бағалауы, %

1 әл­Фараби атындағы Қазақстан ұлттық университеті 99,87 70,00 15,00 14,87

2 Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті 95,58 68,55 12,03 15,00

3 М.О.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті 62,05 48,22 6,52 7,31

4 Академик Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті 59,02 41,76 10,46 6,80

5 С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті 54,72 43,79 7,24 3,69

6 С.Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университеті 49,65 39,79 6,36 3,50

6 М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университеті 49,65 38,35 7,97 3,33

8 Қ.А.Яссауи атындағы Халықаралық қазақ­түрік университеті 49,31 38,16 7,09 4,06

9 Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университеті 47,10 39,39 4,59 3,12

10 А. Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті 46,82 38,90 4,97 2,95

11 Сүлейман Демирель атындағы уни­верситет 42,65 37,64 2,31 2,70

12 І.Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті 42,54 33,86 2,89 5,79

13 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті 40,58 35,01 3,30 2,27

14 Инновациялық Еуразия университеті 40,28 36,12 2,59 1,5715 М.Қозыбаев атындағы Солтүстік

Қазақстан мемлекеттік университеті 38,07 32,85 2,48 2,7416 Х.Досмұхамедов атындағы Атырау

мемлекеттік университеті 30,77 26,74 1,94 2,0917 Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау

мемлекеттік университеті 30,40 26,63 0,42 3,3518 Халықаралық білім беру корпораци­

ясы 30,12 26,54 1,93 1,6519 Каспий қоғамдық университеті 28,76 26,23 0,96 1,5720 К.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік

мемлекеттік университеті 26,40 24,27 0,95 1,1821 Тараз инновациялық­гуманитарлық

университеті 23,19 22,72 0,46 0,01

Қазақстанның үздік техникалық ЖОО ұлттық рейтингі - 2017№ ЖОО атауы Қоры-

тынды баға,

%

Акаде-миялық қызмет,

%

Сарапшы-лардың репута-циялық

бағалауы, %

Жұмыс берушілер-дің репу-

тациялық бағалауы, %

1 Қазақстан­Британ техникалық университеті

94,81 70,00 10,68 14,13

2 Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті

84,91 58,25 12,62 14,04

3 Қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті

76,20 46,20 15,00 15,00

4 Қазақ ұлттық аграрлық университеті 75,60 50,08 11,33 14,195 Д.Серікбаев атындағы Шығыс

Қазақстан мемлекеттiк техникалық университетi

66,06 47,57 12,95 5,54

6 Алматы энергетика және байланыс университеті

61,93 43,46 10,43 8,04

7 М.Тынышпаев атындағы Қазақ көлік және коммуникациялар академиясы

57,78 44,34 6,37 7,07

7 Халықаралық ақпараттық технологиялар университеті

57,78 42,75 8,53 6,50

9 Алматы технологиялық университеті 57,13 41,70 8,50 6,9310 Жәңгір хан атындағы Батыс

Қазақстан аграрлық­техникалық университеті

56,44 42,89 7,14 6,41

11 Қарағанды мемлекеттік индустриялық университеті

49,84 40,28 3,96 5,60

12 Рудный индустриалдық институты 43,51 37,81 2,06 3,6413 Қазақ қатынас жолдары университеті 33,58 31,66 1,36 0,5614 Қазақ инженерлік­технологиялық

университеті29,17 29,14 0,02 0,01

15 Академик Қ.Сәтбаев атындағы Екібастұз инженерлік­техникалық институты

28,07 26,31 1,27 0,49

16 Атырау мұнай және газ институты 26,09 21,30 1,95 2,84

Қазақстанның үздік гуманитарлық-экономикалық ЖОО ұлттық рейтингі - 2017

№ ЖОО атауы Қоры-тынды баға,

%

Акаде-миялық қызмет,

%

Сарап-шылардың

репута-циялық

бағалауы, %

Жұмыс берушілер-дің репу-

тациялық бағалауы, %

1 Қазтұтынуодағы Қарағанды экономикалық университеті

97,53 70,00 15,00 12,53

2 Алматы менеджмент университеті 84,24 61,13 13,24 9,873 Нархоз университеті 83,23 61,83 6,40 15,004 «Тұран» университеті 81,70 58,56 8,46 14,685 «Болашақ» академиясы, Қарағанды қ. 61,55 51,76 5,56 4,236 Қазақ экономика, қаржы және

халықаралық сауда университеті59,53 52,64 1,99 4,90

7 «Тұран­Астана» университеті 57,55 45,78 3,22 8,558 Қазақстан­Американдық еркін

университеті51,65 43,41 3,57 4,67

9 Қазақ инновациялық гуманитарлық­заң университеті, Семей қ.

51,09 42,38 5,23 3,48

10 Қазақ еңбек және әлеуметтік қатынастар академиясы

38,82 35,31 1,39 2,12

Қазақстанның үздік педагогикалық ЖОО ұлттық рейтингі - 2017

№ ЖОО атауы Қоры-тынды баға,

%

Акаде-миялық қызмет,

%

Сарап-шылар-

дың репу-тациялық

бағалауы, %

Жұмыс берушілер-дің репу-

тациялық бағалауы,

%1 Қазақ мемлекеттік қыздар

педагогикалық университеті98,39 68,39 15,00 15,00

2 Павлодар мемлекеттік педагогикалық институты

85,48 70,00 10,59 4,89

3 Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты

70,54 54,62 9,94 5,98

4 Тараз мемлекеттік педагогикалық институты

62,44 42,01 11,27 9,16

5 Оңтүстік Қазақстан педагогикалық университеті

34,75 28,74 2,25 3,76

Қазақстанның үздік өнер ЖОО ұлттық рейтингі - 2017№ ЖОО атауы Қоры-

тынды баға,

%

Акаде-миялық қызмет,

%

Сарап-шылар-

дың репу-тациялық

бағалауы, %

Жұмыс берушілер-дің репу-

тациялық бағалауы,

%1 Қазақ ұлттық өнер университеті 100,00 70,00 15,00 15,00

Қазақстанның үздік медициналық ЖОО ұлттық рейтингі - 2017№ ЖОО атауы Қоры-

тынды баға,

%

Акаде-миялық қызмет,

%

Сарап-шылардың репутация-

лық бағалауы, %

Жұмыс берушілер-дің репута-

циялық бағалауы, %

1 С.Ж.Асфендияров атындағы Қазақ мемлекеттік медицина университеті

98,20 70,00 14,37 13,83

2 Қарағанды мемлекеттік медицина университеті

82,67 52,67 15,00 15,00

3 Семей қаласының мемлекеттік медицина университеті

74,06 59,37 6,95 7,74

4 Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы

66,68 51,82 6,20 8,66

27 маусым 2017 жыл 9руханият

ізденіс іздері

Қазақ киносы және киноархив

Бүгінгі күн ертең тарих болып қалары сөзсіз. Ертең кешегі күннің ізін іздейміз. Өнерде де дәл солай. Өт­кен күннің іздерін сол күйінде «қал­пына келтіру» арқылы жеке шы ғар­ма лардың ғана емес, тұтас бір ке зең­нің тарихын мейлінше объек тив ті түр де шынайы суреттеуде, зерт теу де ар хивтің, ондағы сақталған ма те ри­ал дардың маңызы орасан зор.

Мысалы, Алматы қаласындағы Ор­та лық кино­фотоқұжаттар жә не ды быс жа зу архивінде, шынын айт қанда, ора­сан байлық жатыр. Ал ғашқы киносю­жеттерден бас тап 1991 жылдарға дейінгі елі мізде тү сі ріл ген көркемсуретті, де­рек ті, ани ма циялық фильмдер туралы жаз ба құжаттардың барлығы содан табы лады. ХІХ ғасырдың соңынан бергі ды быстық және бейнемұралар тарихы жи нақталған (жарты миллионға жуық сақ тау бірліктері) республикадағы бір ден­бір мамандандырылған ар­хив қоры кеше мен келешекті жалғап тұрған алтын көпір іспетті қызмет ету­де. Осыған бай ланысты, 2001 жылы «Асыл мұра» жо басы аясында мұ ра ғат алғаш рет, тех ни калық жай­күйі на­шар дыбыстық жаз ба ларды тың дауға, қалпына келтіруге, сан дық та сы ғыш­тарға аударуға мүмкіндік бе ретін жаб­дық тар алған екен. Мұнан кейін де қор­дағы баға жетпес байлықты көз қара­шы ғындай сақтап, кейінгі ұрпақтың ру хани азығына айналдыру идеясы, ол үшін заманауи технологияның озық үлгілеріне көңіл бөлу еш бәсеңсіген емес. Архив қорындағы кинохроника­ларды сақтаудың мұнда өзгеше әдіс­тәсілдері пайдаланылады. Дерек бойын­ша ең алғашқы киноқұжат 1925 жылы тіркеліпті. Кинодокументалистикадан «Қазақстан өмірі мен тұрмысы» (1927 жыл), «Түрксіб», «Алғашқы поез» (1929 жыл), «Алтын жағалаулар», «Ұлттық полк», «Түрксібтің ұштасуы», «Түрксіб ашық» (1930 жыл) тәрізді дыбыссыз, субтитрлері бар кинолар сақтаулы.

Сонымен қатар, жаңағы фильмдердің әде би, режиссерлік сценарийлерінен бас тап (қанша нұсқасы болса да), фи­льмнің түсіріліп болғанға дейінгі барлық құжаттарын осы жерден таба аласыз. Тіпті, фильмнің түсіріліміне кеткен қаржының бухгалтериялық есепшот­тары, әртүрлі түсініктемелер мен өті­ніш терге дейін. Кейбір фильмдердің әдеби, ре жиссерлік сценарийлерінің бірнеше нұс қасы бар және әр нұсқа бойынша ки ностудияның сценарий бө лімінде, Көр кемдік кеңесте бірнеше дүр кін тал қы ланған хаттамалары сақ­талған. Оған монтаж алдындағы тү­сірілген киноматериалдар мен монтаж­дан кейінгі дайын фильмді талқы­лаудың хаттамаларын қосыңыз.

Осыдан екі­үш жыл бұрын сол архивте біраз фильмдерге қатысты құ жаттармен танысуға мүмкіндік болды. Сондағы бір түсінгеніміз – жал пы өнер тарихындағы бірде­бір құ бы лыс тың өз­өзінен пайда болмай­тыны. Оның қандай да бір себептері бо лады. Сол жолы 1960 жылдың 4 ақпан күні шыққан «Сценарлық жұ­мыс ты жақсартудың іс­шаралары» атты тақырыптағы бұйрықтың көшір­ме сімен танысуға мүмкіндік болды. Он да киностудиялардағы сценарлық бө лімдердің жұмысын сынай оты­рып, кинодраматургия саласындағы жұмысты жолға қоюдың шешімі ретінде жазушылардың шығармашылығына сүйену керек екендігіне назар аударыла­ды. Жазушылардың киноға келуі туралы мәселе қозғалады. Ал бұл кинодрама­тургия жұмысын жақсы жолға қоюдың бірден­бір жолы делінген. Нәтижесінде кино өнеріне қазақ әдебиетінің белгілі өкілдері тартылады. 1960­1970 жыл­дары Ғабит Мүсірепов, Әкім Тарази, Олжас Сүлейменов секілді қазақ әде­би етінің басқа да көптеген белгілі өкіл­дері «Қазақфильм» киностудиясында жұмыс істейді. Көптеген классикалық фильмдердің сценарий авторлары бол­ды. Және сол 60­жылдардың басында әдебиет шығармалары бойынша экран­дауды қолға алу керек деген де бұйрық шығады. Ал мұның соңы, бәрімізге белгілі, «Менің атым – Қожа», «Арман – атаман», «Қыз Жібек», «Қараш­Қараш оқиғасы» сияқты тағы да басқа көптеген классикалық фильмдердің дүниеге ке­луі мен ұласты. Тіпті, сол архивтегі құ­жат тардың негізінде фильмнің түсі рілу та рихын жазуға болады.

Бұл мәселеге неліктен назар аудары­лып отыр? Осы біздегі мемлекеттік бол сын (әрине, «Қазақфильмде» түсі­ріл ген фильмдердің материалдары ки­но студияның архивіне өткізіледі. Бірақ, жо ға рыда айтып өткендей, қазір аса маңызды болып көріне бермейтін, елу жылдан соң таптырмас құнды дүниеге ай налатын бір бет қағаздағы жазбаға дей ін сақталына ма?), жеке киностудия­ларда болсын, соңғы жиырма­жиырма бес жылда түсірілген фильмдердің бар­лық материалын қырық­елу жылдан кей ін іздеген адам таба алар ма екен?..

Өйткені, киноархивте сақталған мате риалдар өткенімізді бүгінге жал­ғап, бү гінгімізді ертеңге аманаттау үшін өте­мөте қажет екені белгілі...

Нәзира РАХМАНҚЫЗЫ,кинотанушы, өнертану кандидатыНәзира

ЖӘРІМБЕТОВА,«Егемен Қазақстан»

«Қиындықтың жақсылығы бар»

Алаш арысы, ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынов: «Газет­халықтың көзі, құ лағы һәм тілі» деген еді. Бүгінгідей ақ парат билеген заманда газеттің Ахаң айтқан осы міндеттерінің жүгі бұрын ғы дан да салмақтана түс­кені сөзсіз. Алай да, газет тер дің нарық теңізіне шық қалы бас­тан кешкен қиындықтары аз емес. Әсіресе, жергілікті, өңір­лік газ еттердің «халықтың кө­зі, құлағы һәм тіліне» айналуы жур налистігі де, ұйым дас ты ру­шылығы да мықты менеджер редакторға байланысты екені байқалады. Қарабалық аудандық «Айна» газеті қазір облыстағы ке­уде қатарлы басылым саналады. Мария Сапарова 90­жылдары оқырманына жетпей қалған ба­сылымды қайта қалпына келтіріп қана қойған жоқ, жұрт іздеп жүріп оқитын, билік те, оқырман да санасатын газетке айналдыр­ды.

– 90­жылдары тек Қара ба­лықта ғана емес, көптеген ау дан­дарда газет шық пай қал ды. Сол кезде біз дің Қа ра балық аудандық газетін жеке мен шікке беріп, кездейсоқ адам ның қолына ұс­тата салды. Га зет құлдырап кетті. Про ку ратура арқылы газеттің сүлдерін алып, тақыр жерден істі қайта бастадық. Се бебі, қанша тұрмыс ауыр болғанымен, адам­дар ақпарат аштығына шыдамай­тын секілді, –дейді газет редакто­ры Мария Сапарова.

Мария Әбутәліпқызы «Дела и люди» деп аталған аудандық газеттің алдымен атын «Айна» деп өзгертті. Аты өзгерген басы­лым ның енді затын да өзгерту қа жет еді. 90­жылдары ауыл ша руашылығы әбден тұралаған кезде аудандарда газетті қаржы­лан дыратындай мық ты бюджет болған жоқ. Газетті сақ тау үшін оны жекешелендіру керек бо­латын. 2001 жылы Мария Әбу­тә ліпқызы «Айна» Қарабалық аудандық га зеті» жауапкершілігі шек теулі серік тес тігін құрды. Қар жы болмаса газет шық пай ­ды, сондықтан жарнама жа­ғын кө бейтуге, қаржы көз­дерін іздеуге ту ра келді. Қар жы үнемдеу үшін редак ция ұжы­мы газетті оқырмандарға пош­та арқылы емес, өздері жет­кі зіп беру ді ұйымдастырды. Ол үшін әр ауыл дан ауданға қатынайтын жеке адам дармен, жергілікті атқару орган да рымен, шаруашылық басшылары мен келісімдер жасады. Жұрттың на­рық қа әлі мойынсұна қоймаған кезі. Ша руасы шайқалған ау­ылда кә сіп кер лік енді қылаң бере бастаған бола тын. Газетке жарнама негізінен кә сіп кер лер­ден түсетінін нарық ұста ны мын

тү сінген адам бағамдар еді. Ре­дакция ұжы мы ауданда енді пайда бола бас та ған кәсіпкерлік өкілдерін ша қы рып, оларға өз ісін, тауарын жарнама жасау­ды оқытты, тренингтер, ойын формасындағы сабақтар өткізді. Газет оқырманның алдында жүр­ді, ол керегін «Айнадан» таба­тындай, ақылдасуға «Айнаға» жүгінетіндей етуді мақсат етті.

2000 жылдан бастап, еліміз эконо микасы көтерілуге бет алды. Мұны қа ра балықтықтар да сезіне бастады. Сол жыл­дары А.Байтұрсынов атындағы Қос танай мемлекеттік уни­вер ситетінің сол кездегі Жур­на листика факультетін бас­қарған Гүлнар Асанбаева Вашинг тон дағы Халықаралық журналистер орта лығының (ICF) Қазақстандағы бұ қа ра­лық ақпарат құралдары өкіл­де ріне арналған кәсіби оқыту бағдарламасына қатысуға облыс­тан журналистер тартты.

– Гүлнар Досқалиқызына б ү гін ге дейін алғысым шек­сіз. Біз осы бағдар ла ма ая сын ­дағы конкурсқа қатыс тық. 60 қа тысушының арасы нан жеңім­паз бол ған 8 жур на листің бі рі бол дым. 2004 жы лы ор та лық 8 жур налисті Аме ри каға алып ба­рып, әр штат тар ға бө ліп, сондағы газет тер де тәжірибеден өткізді. Мен Вермонт штатындағы «The Chronicle» деген шағын газетте болдым. Шағын деген газеттің 8 мың тиражы бар, 48 бет бо­лып шығады. Мен Қарабалық аудандық «Айна» газетіндегі өзіміздің жұмысты америкалық

газет тәжірибесімен салыстыр­дым. Олар да газетті өмірдің шынайы айнасы деп біледі екен. Күнделікті жаңалықтарға көп мән береді, газеттің өтуін, та­ралымын қадағалайды. Бізде ол жылдары интернет енді­енді көріне бастаған еді, ал «The Chronicle» газетінің сайты бар екен, интернет­ресурстары бол­ды. Біздің «Айна» газеті ол кезде ауыр дағдарыстан кейін аяғынан енді тұрып келе жатқан еді. Соның өзінде олар біз дің кейбір тәжірибелерімізге қы­зы ғушылық білдірді. Мысалы, газет ті пош тасыз, редакцияның өзі таратады дегенде таңыр­қа у ын жасырған жоқ. Ал мен олардан бәсекеге қабілетті бо лу керек деген түсінікке тұшынып қайт тым және олар қаржы та­буды жолға қой ған. Газет жар­на маға нөмір сайын га зет тің тең жартысын береді. Сонымен қа тар, америкалық журналис­тер шағын, өңірлік газеттердің мақалалары ылғи да қызық бола­ды деп есептейді. Олар маған оны «өңірлерде адамдар бірін­бірі та­ниды, олар үшін таныстары ту­ралы газеттен оқыған мақаланың барлығы да қызық, өтімді» деп түсіндірді. Қарап отырсам, расын да солай емес пе?–дейді Мария Сапарова.

Оқырман мен газеттің мүддесі бір

Мария Әбутәліпқызы газетті да мыт қан да алдына екі мақсат қойды. Оқыр ман мен етене ара­ласу және қаржының қи ын дық­сыз келуін ойластыруды көз де ді.

Оқырман назарын аудару үшін, әри не жақсы мақала керек, оған дау жоқ. Оқырманды ой лантқан, көкейтесті мә се ле лер ді көтеретін қаламы ұшқ ыр жур на листерді жинады. «Айна» уақыттың, за­ман ның, күн делікті тіршіліктің айнасы бол ғандықтан, газет үшін де, оқыр ман үшін де ұсақ­түй ек мә селе жоқ, барлығы да ма ңыз ды. Ақпарат же делдігін, жаңа лық тардың барынша алу­ан та қырыпта, қызықты болу­ын ал ға қойды. Редактор Мария Сапарова ре дакция жанынан мүгедек балаларға құқықтық, мо ральдық және материалдық қолдау көрсететін «Мейірім мен үміт сәулесі» атты қоғамдық қор құрды. Жыл сайын мүгедек, ауру балаларды шет елге неме­се Астанаға апару үшін аудан тұрғындарынан ақша жиналады, ал газет осы қорға ақпараттық қолдау көрсетеді. Аудандық газет бетінде ауру бала немесе басы­на қайғылы іс түскен, оқыс жағ­дайға ұшыраған жандар тура лы оқыған тұрғындар тапқан­тая н­ғ анын алып, редакцияға келеді. Мысалы, қазір он төрт жасқа келген Ярослава Олей ник ке осы жылдар ішінде бір не ше операция жасалды. Лейпра ауру ымен туған қыздың бет әл пе тін қалыпқа кел­тіру үшін тағы да операция жаса­луы тиіс.

– Ярославаны екі айлығынан бас тап, біздің оқырмандар жақ­сы біледі. «Көп тү кірсе – көл» де мей ме халқымыз? Оны қан­ша рет операцияға апарса, сон­ша рет көмек берілді. Ақ ша лай көмекті ата­анасы қы зы ның емі біткенше Аста на да уа қытша пәтер жалдауы на, та мағына, жол ақысына жұм сайды. Мұндай мысал дар біз де өте көп. Мысалы, балалары мү гедек отбасының үйіне пе ші не дейін алып, көгіл дір отын кір гізіп бердік, оның бар лы­ғы да қаржыға келіп тірелетіні тү сі нікті, – дейді Мария Әбу тә­ліпқызы.

Осы қорға қаржы түсіру мақ сатымен ауданда жыл сай­ын «Романс кеші» өтеді. Газет акциясының арқа сын да өтетін концертке аудандағы не бір та­ланттар, кәсіби әншілер қаты­са ды. Осы концерттен түс к ен қар жы ның барлығы қор ға тап­сырылады. Қара балық ауданы орталығындағы №1 орта мектептің директоры Көркем Айт баеваның бастамасымен соңғы 3­4 жыл да үлкен концерт қайырымдылық акциясы ретінде өтеді. Оған мек­теп оқушылары және олардың ата­аналары мен ұстаздары қа­тысады. Кон церттен түскен қар­жының шеті сын бастан «Мей і ­ рім мен үміт сәулесі» қо рына құйылады. Акция оқырманды га­зетке жақындата түседі.

Жақсы менеджері бар га­зет редак то ры арқасын тауға сүйегендей екен. Мария Әбу­тә ліпқызы тек жарнамамен ай на лысатын жеке бір маман ұстап отыр. Ол Қарабалықта

жарнаманың «иі сі шығатын» орынның барлығын біледі, адам­дармен сөйлесе алады. Қа р­жы та бу ға әбден төселген. Об­лыстағы басқа бір газетте де мұндай тәжірибе жоқ. Апта­сы на бір рет 16 бет болып шы­ға тын га зеттің жартысы жар­нама мен аудан әкім дігінің түрлі актілік құжаттарына бе ріледі. Қалғандары журна лист, ди зай­нер, жазылым жөніндегі бөл ім меңгерушісі алаңдамай ті келей өз жұмысына көңіл бө леді. Мұн ың сыртында газетті оқыр ман дарға жеткізетін 38 пошташы бар.

Газет тілшісі Татьяна Мака­рова елі міз дегі гендерлік саясат­ты Қара ба лық ауданы мысалын­да талдап жаз ған болатын. Бұл көпшілік арасында пікірталас та туғызды. Міне, аудандық га зеттегі жақсы мақаланың авто ры об­лыс делегациясының құ рамында Шве цияға барып келді. Ал қазақ тілінде ма қала жазатын журна­лист Динара Өте шева орыс, қазақ тілдерін жақсы меңгерген.

– Газет редакциясында қы­зу жұмыс қай нап жатады. Көр­ші Челябі облы сы ның ау дан дық газеттерімен араласамыз. Ресейде жыл сайын Қара теңіздің жаға­сындағы Догамыс қаласында 3 мың жур налистің басын қосатын аудандық және қалалық газет­тер фестивалі өте ді. Соған да қатыстық. Онда көп мә се лелер айтылады. Біздің газетті пош ­тасыз тарататын тәжірибеміз ресей лік терге де қатты ұнады,–дейді Ма рия Әбутәліпқызы.–Осыдан екі жыл бұ рын Челябі облысындағы аудандық газ еттер редакторларын мен де Қара ба­лыққа шақырдым, экскурсия жа­сат тық. Олар да біздегі тамаша іс тер ді кө ріп таңданысты, біздің га зет тәжі ри бесіндегі озық үл­гілерді алатынын айтты.

Қазір бәсекенің заманы. Бәсе­ке де бәй геден қалуға болмай­ды, әйтпесе на рық иірімінде тұншығып қаласың. Сол үшін «Айна» газеті қазір интернет ресурстарын тиімді пайдалана­ды, сайтын түрлендіреді. Газет аптасына бір рет шық қан соң, жаңалықтардың бар лы ғын сайтқа салып отырады. «Айнаның» сай­тын облыс та, республикада пай­даланатындар аз емес. Шекарада жатқан аудандық газеттің тиражы бүгінде 4300 дананы құрайды. Бұл ауданның әрбір бесінші адамы басылымды жаз дырып алады де­ген сөз. Бұл – өңірдегі аудандық, қалалық басылымдар арасындағы жақсы көрсеткіш. Баспасөзге жазылу науқаны өзгелерге қарағанда Қарабалықта жақсы жүреді. Өйткені, редакция мен оқырман арасында тығыз байла­ныс бар. «Айна» десе – айна бо­лып отырған газетке оқырмандар ынта­ықыласымен жазылады.Бұл ізденісі көп редактордың түпкі мақсаты болатын.

Қостанай облысы, Қарабалық ауданы

Фарида БЫҚАЙ, «Егемен Қазақстан»

Газеттің мерейтойына арналған шара қаладағы «Қайнар» білім беру және бос уақытты қамту кешенінде өтті. Қала әкімдігі, ішкі саясат бөлімі газеттің ме­рейтойына жақсы дайындықпен келіпті. Әкімнің орынбасары Ерлан Мыр забеков: «Отарқа» – Тәуелсіздіктің жаршысы. Екібастұздықтардың рухын оятып, руха­ни тұрғыдан байытты. Аманкелді ағамыз салған сара жолын бүгінгі тілшілер, редакция ұжымы жалғастыруда» де­ген жақсы тілек айтты. Облыстық «Са­ры арқа самалы» газетінің редакто­ры Нұрбол Жайықбаев әріп тес те ріне шығармашылық шабыт тіледі. «Отарқа» газетін Аманкелді ағамыздан кейін 2006 жыл дан бастап 9 жыл басқарған жур на­лист Жассерік Сәдуақасовты «Қа ла ал­дында сіңірген еңбегі үшін» бел гі сі мен марапатталды.

– «Отарқа» мен Аманкелді аға мен үшін егіз ұғым. Ағаны қатты сағы нып жүрміз, – деп ағынан жарылды Жас се­рік Сәдуақасов.

Сондай­ақ, газеттің қазіргі редакто­ры Жанаргүл Қадырова Халықаралық «Қа зақ тілі» қоғамының «Қазақ тілінің ж ана шыры» төсбелгісіне ие болды.

– «Отарқа» өз оқырмандарымен бірге Екібастұзда Наурыз мейрамының қай­та оралуына, қазақ балабақшалары мен мектептерінің көбеюіне, қала көшелерінің

қазақылануына үлес қосты. Әлі де рухани жаңғыру саласын да бірге қыз мет жасай­мыз, – деді Жанаргүл әріп тесіміз.

Ме рей тойға арналған салтанатты жиын да басылымның ең бірінші басшы­сы болған Аманкелді Қаңтарбаев аға­мыз дың жа ры Мәктай апай айтқандай, марқұм әріптесіміздің қазақ тілінде газет ашу үшін бармаған жері, ашпаған есігі қалмаған еді. Сонда да қайсар мінезді журналист алған бетінен қайтпайды.

Ол уақытта аудандық «Алға­Вперед» газеті қазақ және орыс тілдерінде шығады. Мақалалар орыс тілінде жазылып, қазақ

тіліне аударылады. Ақыры, қолына қалам алып, Өзбекәлі Жәнібеков ағамызға хат жазады. Аманкелді ағамыз негізін салған, Тәуелсіздік тұсауын кес кен «Отарқа» 1992 жылдың 1 қаңтарында осылай өмірге келді.

Газеттің №1 санында Амангелді Қаң тарбаевтың «Ағайынға арнау сөз» де ген мақаласы, жазушы Қалмұқан Иса­баевтың «Өткір бол, «Отарқа!» деген тілегі жарияланды. Газетке «Отар қа» деген ерекше атауды көмірлі, дү бір лі, басқан жері кенге толы болған соң ба, екібастұздық ғалым Серік Жақ сыбаев ағамыз ұсынса керек. Кен иге ріп, лаулай жанған өндірісті дала ның рухани өміріне де от берсін деген болар. Сол­ақ екен, қазақ газетінің жеке шаңырақ көтергенін қолдап, ауыл­аудандардан Қай нылқаят Еңсебаева, Рая Нұрова, Рухия Дәлелова, Еркеш Мұсабаева, Күланда Сүйрікбаева сынды тілшілер жан­жақтан үн қосты.

Қазіргі күні өңірдегі рухани өмірдің тыныс­тіршілігіне қаламымен қан жүгіртіп жүрген Жассерік Сәдуақас, Сая Молдайып, Рауза Мұсабаева, Анар Қабдолла, Әсем Жүніс, Дария Ерғазина, Гүлсана Медеубай, Жанар Қадырова, Айнұр Мейрамова сынды журналис­тер алдыңғы буынның мектебінен өтіп, қабырғаларын қатайтқан­ды. Бас қа да әріптестеріміздің баршасы ба сылымның беделін биіктетіп, оқыр ма нын арттыру үшін үлестерін қосып ке леді.

Ширек ғасырлық белесті бағын­дыр ған басылымның мерейтойында «Атамұра» орталығының, музыка мек­тебінің өнерпаздары өнер көрсетті. Өңір дің аудан­қалаларынан жиналған жур налистер арасында дойбы, шах­мат және тоғызқұмалақтан жарыстар өткізілді. Тарихи­өлкетану музейінде «От қаланың жылнамасы – «Отарқа» атты көрме ашылды.

Павлодар облысы,Екібастұз қаласы

Суреттерде: Марқұм Аманкелді Қаңтарбаев; бүгінгі редакция

лездеме

Тұсауын тәуелсіздік кескен «Отарқа»–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Аты елең еткізердей етіп қойылған Екібастұздың «Отарқа» қалалық газетінің жа рық қа шыға бастағанына биыл 25 жыл толды. Егемендігімізбен рухтас басылымның өмір ге келуі де оңай бола қойған жоқ. Алғашқы бас ре-дакторы Аманкелді Қаңтарбаев аға мыз өзіндік ізін са-лып, ғұмырлық аманат етіп кеткен «Отарқа» бүгінде биік тұ ғыр да, еңселі. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

«Айна» десе – айна

10 27 маусым 2017 жылаймақ

Қазақ баспасөзінің қарашаңырағы – жалпыұлттық «Егемен Қазақстан» газеті алдағы уақытта ел өңірлеріндегі, яғни облыстық, қа ла лық, аудандық газеттерде жарияланған маңызды мақалаларды өз бетінде жарыққа шығаруды қолға алып отыр. Бұл бастаманың

тырнақалды туындысы ретінде бүгін біз Алматы облыстық «Жетісу» газетінде қызмет істейтін журналист Қуаныш Тұңғатардың «Атамыз − Алаш» айдары аясында жарық көрген зерттеу мақалаларының Шәкәрімге арналған бөлімін оқырман назарына ұсынуды жөн көрдік.

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Мемлекеттің басты капиталы – адам десек, онда оның денсаулығының құны мен қадірі қандайлық екені біз айтпасақ та түсінікті. Басқа байлықтан артық басты байлығыңыз осы денсаулық. Ал денсаулық сақтау ісіне міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінің енуі, бұл жаңа заман ұсынып отырған басты талаптардың бірі. Осындай талапқа біздің дәрігерлер қаншалықты дайын? Оны іске асыру үшін не істемек керек? Біз бүгін осы тарапта Қызылорда облыстық медицина орталығының директоры Сәбит ПАЗЫЛОВПЕН сұхбаттасқан едік. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

ШәкәрімШәкәрім – поэзия арқылы

ар мен ұят ілімін насихаттаған, адамгершілік пен пендешіліктің арасалмағын өлең өлшеміне салған, жан тазалығын шын жүрегімен жырлаған білімдар ақын. Оның бұлай төрт құбыласы тең түсуіне, өлеңдерінің тео-рия талаптарынан қиыс кетпей, мағынасы мен мазмұнының жұп-жұмыр шығуына ұстазы әрі ағасы Абай оң ықпал етті. Шәкәрім рухани ұстазы өмірден өткен соң Мысыр, Түркия, Арабия барып, шығыс пен батыстың білімін жинап қайтты. Ислам дінінің игіліктерін қарапайым мысалдармен түсіндіре білген ақын өмірінің ақыры аянышты. Көпшілігі шайырды шалғайдағы Саятқорада елден жырақ жа-тып, шығармашылықпен айна-лысты деп ойлайды. Расында солай болғанмен, солақай сая-сат кеңестік кезеңнің соңына таман ақталған ақынның 1916 – 1930 жылдар аралығында не істегенін, саясат пен қоғамда қандай қозғалыстарға белсене араласқанын сол қалпы жасы-рын ұстады.

Ақынның Әлихан Бөкейхан құрған Алашорда үкіметі ту-ралы оң көзқараста болғанын айғақтайтын тарихи құжаттар жеткілікті. Бұл туралы тәуел-сіз Қазақстанда ғана мәлім бо-лып отыр. Тіпті, тарих ғылым-дарының докторы Мәмбет Қойгелді Шәкәрімнің алашор-дашылармен кездесіп тұрғанын, Семейде Әлихан екеуі жиі әңгіме-дүкен құрып, «Алаш» партиясының болашағы туралы сөз қозғағанын айтады. Шәкәрім мен Алашорданың қаншалықты қатысы барлығын белгілі ғалым, тарихшы Ерлан Сыдықов та зерттеген. Сондай-ақ, Әлихан Бөкейханнан бөлек, Жүсіпбек Аймауытовтың, Сұлтанмахмұт Торайғыровтың еңбектерінде Шәкәрімнің есімі жиі-жиі қай-таланып қоймай, жиындарда ел болашағы турасында сөз сөйлегені келтіріледі. Мәселен, жазушы Жүсіпбек «Желкек» деген бүркеншік есіммен Шә-кәрім ақсақалға арнап арнайы мақала жазғанын біреу біл се, біреу білмес. «Шәкәрім ақсақал шежіресіне жеңіл-желпі жұмысша қарамай, терең ойлап, көп оқып, сан салыстырып барып жазғаны көрініп тұр. Бұл турада ақсақалды қазақтың «Карамзині» десек, артық мақтаған болмаспыз», – деп жазады Жүсіпбек. Мұндағы шежіре деп тұрғаны – Шәкәрімнің «Түрік, қырғыз, қазақ һәм хандар шежіресі» атты еңбегі. Байқасақ, Алаш арыстарының ең беделді жазу шысының өзі Шәкәрімнің жаңа кітабын жоғары бағалап, мерзімді басылым бетінде оқырманнан сүйінші сұраған.

Абайдың шәкірті 1917 жыл-дың әйгілі Ақпан төңкерісінде көп қазақпен бірге қуанды. Бұған дейін торығып, қамығып жүретін ақын қазақтың басына бақыт орнайтын күннің барлығына шүкір етті. Хандық дәуірдегі қа-зақтың өр мінезін алып қойған отарлаушы ұлттың қамытынан құтылып, асқақ рухпен жырлады. Ру мен руды аңдыстырып, жалған жала жапқанды көтермелеп, ел деп еңірегендерді итжеккен ге айдаған сұрқай заманға лағнет айтты. ХХ ғасырдың басынан бері қазақ үшін жанын беруге даяр Әлихан, Ахмет, Мір жақыптармен кездесті. «Бостандық таңы атты» деген өлеңін жариялап, туған халқына жарқын да азат жаңа жолды көрсетті.

Бостандық таңы атты,қазағым, көріңдер,

Арға ие басшының соңынанеріңдер.

Таң артынан хақиқат күн шығады,

Еріншек, жалқаулық әдеттен безіңдер,

– деді Шәкәрім. Бірінші шум а-ғынан-ақ халықты жалған ұранға ұрындырмауды көздеген данагөй үшінші тармағынан бастап әрбір адамның жүрегін қарайтатын кеселдерден сақтандырады. Бұл жерде ақын арға ие басшы деп Әлиханды айтып тұруы әбден мүмкін. Ал таң артынан күн шығатынын Сұлтанмахмұттың

«Алаш туы астында күн сөнгенше сөнбейміз!» деген өлеңімен бай-ланыстыруға болады. Мұнда Шәкәрім күнді мысалға ала оты-рып, алашордашылардың бастама-сына өлеңмен пікір білдіреді. Күн шынында да Алаш партиясының сол кездегі символы іспеттес еді. Бұған Алаш арыстарының күнді жиі мысалға алып, мақала, өлең, ұран сөздер жазуы дәлел.

Шәкәрім – алашордашыл ақын. Кеңес кезінде естіген адам-ға түрпідей тиетін «Алаш» сөзі ХХ ғасырдың басында қазақ ұлтының тәуелсіздігімен пара-пар еді. Ақпан төңкерісі бос-тандықтан бағы ашылмаған аздаған ұлттарға азаттық алуға мүмкіндік берді. Шәкәрім сол азаттық қазаққа да тиеді деп ойла-ды. Ел ішіндегі ірілі-ұсақты дау-ларды тастап, әрбір ер-азаматты елдіктің ісіне жұдырықтай жұмылуға шақырды. Өйткені, ақынның тәуелсіздікке талпы-нысы жоғары болды. Оның бұл талпынысын идеология майданынының бел ортасын-да жүрген Әлихан бастаған зия лы топ жақсы түсінді. Ақ-сақалды азаттық жолында құ-рылған Алашорда үкіметінің қолдаушысы әрі мүшесі ретінде құрметтеді. Шәкәрім мен Алаш арыстарының арасында тығыз байланыс орнады. Бұған дейін орыстың данышпан қаламгері Лев Толстоймен хат алмасқан ақсақал ендігі кезекте ұлт бостан-дығы жолында ұйысқан қазақтың жастарымен идеялас қайраткерге айналды.

Бірлік пен талапты еңбекке салыңдар,

Өнерлі елдерден өнеге алыңдар.

Күндестіктің өзімшіл көзін құртып,

Ұмтылып, ерікті ел болыпқалыңдар.

Көрдіңіз бе, Шәкәрім «ерікті ел» деген сөзді қолданады. Яғ ни, оның аңсары, арманы – азаттықта. Ол өлеңін тек-тен-текке «Бостандық таңы атты» деп қойған жоқ. Ерікті ел – тәуелсіз елдің баламасы. Қайраткер ерікті ел болуға ұмтылудың болашақ үшін пай-далы екенін меңзейді.

Ар түзер адамның адамдықсанасын,

Ақ жеңіп шығады арамныңқарасын.

Адал еңбек, ақ жүрек берершешіп,

Таза ақыл қосылса, әлемнің таласын,

– деп ақын он алтының ойра-нын астарлап өтеді. Мұндай

қым-қиғаш соғысқа бар болғаны адамның нәпсісі себепкер екенін атап көрсетіп, таласпаған адам-затты қара жер тойғызатынын тілге тиек етеді. Шәкәрім бос-тан дық таңы атқанын барша қазаққа жар салғанымен, теңдік орнатуға тырысқан жарлылардың билігі белең алып кеткенін кеш байқады. Бірақ, олардың сая-си ұстанымы адалдыққа құ-рылғанымен, Шәкәрім бай-кедей деп әлеуметтік тартысқа салып қоятын биліктен көп шикілік тапты.

Естеріңізде болса, Әлихан Бөкейхан «Кәкітай» деген та-қырыппен шағын мақала жазады. Бұл туралы жоғарыда кел тірген Мәмбет Қойгелді мен Ерлан Сыдықов та зерттеу жүргізген. Сонда Әлихан Шә кәрімге арнайы тоқталып, Мемлекеттік думаға депутат ретінде ұсынғанын ай-тады. Алайда, ақын бірден лауа-зымды орыннан бас тартып, орнын Темірғали Нұрекенов есімді білімді болысқа беріпті. Біле білген адамға бұл үлкен үлгі әрі мансапқа қызықпаудың іс жүзіндегі дәлелі болатын. Әлихан да мақаласында: «1908 жылы Семейде абақтыда боры-шымды күтіп жүрген кезімде Шәкәрім, Кәкітай, Тұрағұл әдейі қалаға келіп, тағы біраз күн көңіл көтеріп, шат-шадыман болған едік. Мен абақтыда жатқанымда олар тағы келіп амандасқан. Бұған өзге қазақ жарамады-ау», – дейді. Бұл мақаладан біз Шәкәрім мен Әлиханның тығыз байланыс-та болғанын білеміз.

Шәкәрім тәуелсіздікке ұм-тылған туған ұлтын отарлық езгіден құтқаруға тырысты. Бүкіл Ресейдің саяси мінберінде сөз сөйлеп, заң шығаруға лайықты қазақ арасындағы бірден-бір адам Шәкәрім еді. Әлихан Абайдың шәкіртін өзіне ұстаз тұтқаны анық. Бәлкім, сол себепті де, Шәкәрімнің кандидатурасын думаға депутаттыққа ұсынған шығар?! Бұл жағы бізге беймәлім болса да, ақынның атақ-даңқы он-сыз да депутаттыққа жетелейтіні сө зсіз еді. Соны дер кезінде аң-ғарған Әлихан ақсақалды қазақ мүддесін қорғайтын адам ретінде билік мінберіне жібергісі келді.

Алайда, оған билік, мансап, атақ, нәпсі, партия дегеннен мүлде жеріген, рухани іліммен шұғылданып жүрген Шәкәрімнің баруы екіталай еді. Солай болды да. Тек ақын Алаш қозғалысына үмітпен көз тіккені, оның сая си жұмыстарына белсене ара лас-қаны жасыруға келмейтін ақиқат.

«Қазақ» газетінің № 262 са нына «Алаш құрбандары» атты мақала басылады. Азамат соғысы белең алып, ел іші ала тайдай бүлінген 1918 жылдың басы еді бұл. Алашорда билігі құрылып, қазақ тәуелсіздігін паш ететін бағдарламалар съезд арқылы қабылданып қойған кез. Тіпті, Алашорда үкіметінің жеке жасағы, қоғамдық тәртіпті орна-татын сақшылары, ел қорғайтын қарулы, атты әскерлері бар. Се-мей төрінде 6 наурыз күні таңғы сағат 9-да мылтықсыз ойнап жатады. Аталған мақаланың авторы Ж. Жәнібеков Семейді «Алаш қаласы», әскери жат-тығуды «мылтықсыз ойын» деп көрсетеді. «Сонда 10-15 солдат келіп, еш себепсіз мылтықты бір-екі басып қалады. Ешкімге оқ тимейді, – дейді автор бір сұмдықтың алдындағы оқиғаны сөзбен шебер суреттей келіп. – Мылтық дауысы шыққан соң бірлі-жарым жігіт қашуға айналғанда милиция бастығы, мұғалімдер семинариясының шәкірті Қазы Нұрмұхамедұлы айқайлап: «Қайда барасыңдар? Жазықсыз өлсек өлейік. Бәрімізді қырмас», – деп тоқтау айтып, өз орнында тұрды. Сол арада мыл-тық үсті-үстіне атылып, Қазы ның өзіне де, атына да оқ тиді».

Есіл жас сол арада жан тап-сырады. Мақала авторы жігітті Алаш құрбаны деп аза тұта ды. Алашорданың алғашқы құр-банына халық көп жиналады. Бүкіл Семей жұрты қайғырады. Ең бастысы, жас жігіттің өліміне Шәкәрім Құдайбердіұлы да қаты-сады. Жаназасын шығарып, қабір ге қойған соң ақын қаралы жиын ға қарап былай деп сөз сөйлепті:

– Әлеумет! Мынау жатқан кім? Бұл ұлты үшін шыбын жанын құрбан қылған Алаш азаматының тұңғышы. Мұны өлді демеңдер. Бұл күнгі һәм мұнан соңғы ұлтым деген аза-маттар мына мен сияқты бо-лып ұлтым деңдер деп, өзінің ұлтшылдығын сөзбен емес, іспен көрсетті. Марқұмның аты да Қази еді. Қазы – би деген сөз. Қазы билігін етіп кетті. Қарағым, Қазы, өліміңе өкінбе. Арманың жоқ. Құдай алдында да, жұрт алдында да сенің орның бөлек. Оқығандар! Жастар! Мынау жолдастарыңды ұмыта көрмеңдер . Мұның үй ішінің міндеті сендердің мойындарыңда. Бір кішкентай көзінің қарашығы қалды. Соны тәрбиелеп адам қылу, бәріңнің, барлық Алаштың мойнына па-рыз және өздерің де бұл оқиғаға қажымаңдар. Құдай-тағала Алашқа шын ұл бергеніне бүгін ғана көзім жетті. Алпыс жасқа келгенде мұндай ұлт үшін құрбан болатын азаматты көремін деген үмітім жоқ еді. Көрдім енді, бүгін өлсем де арманым жоқ!

Шәкәрім жас өлімнің алдында ұзақ сөйлейді. Мақала авторының айтуынша, ақсақалдың сөзінен кейін жиналған жұрт тегіс жы-лапты. Шәкәрімнің сөзінен кейін Міржақып Дулатұлы қабырғасы қайыса отырып өлең оқиды. Біз бұл мақаладан Шәкәрімнің Алаш қозғалысына белсене қатысқанын ғана емес, олардың әрбір мүше-сіне қатты алаңдайтынын көрдік. Алашорда билігінің жас сақшысы жазатайым оқ тиіп қаза болғанда, Шәкәрімге мұншама жігер беретін сөз сөйлеу оңай емес екені белгілі.

Ақынның тағдыры тым ауыр. Ұлт үшін туып, оққа ұшқан аза матқа ақтарыла сөйлеген шайыр дың сөзінен ұзақ жыл-дық зарды, мұңды, орны тол-мас қайғыны көруге болады. Дәл осы оқиғадан 13 жыл өт-кеннен кейін Шәкәрімнің өзі де оққа ұшарын білді ме екен? Қысқасы, бұл оқ тек Шәкәрімнің ғана емес, 1938 жылға дейін миллиондаған қазақтың өмірін қиып түсірді емес пе?! Халық Абай дан кейін Шәкәрімге, Әли-ханға имандай сенді. Осы қос тұлғаның ұлтты адастырмайты-нын білді. Ең бастысы, Шәкәрім – алашордашылардың көшін бастап тұрған ақсақалы, жасы үлкені, көргені мен түйгені көп абызы еді. Алашорданың 100 жылдығына орай жазған мақа-ламыздың әлқиссасын Шә кә-рімнен бастап отырған себебіміз де сол.

Қуаныш ТҰНҒАТАР

– Сәбит Бексейітұлы, меди­циналық сақтандырудың Қа­зақ станда енгізілуі қанша лықты тиімді деп ойлайсыз?

– Даму жолына түскен әр-бір мемлекет осындай ке зең нен өтті деп айтуға болады. Мін-детті әлеуметтік медици налық сақтандыру жүйесі адам дардың тұрғылықты жеріне және табы-сына қарамастан ме дициналық ж ә н е д ә р і л і к к ө м е к к е т е ң қолжетімділікке ке пілдік береді. Бұл жүйеге өту дің бірнеше себептері бар. Мысалы, бүгінде бізде біржақты ғана қаржыландыру мәселесі бар. Бүкіл ауруларға шығатын шығынды тек мемлекет өтеп келе жатыр. Осыдан 7-8 жыл бұрын бізде орташа өмір сүру уақыты 64-65 жас болатын болса, қазір 74 жасқа жетті. Зейнетке адам 63 жасында шығады. Ал, зейнетке шыққан адам жұмыс істемейді. Одан қалды, бала туу көрсеткіші жоғарылады. Сондықтан мемле-кетке үлкен салмақ түсе баста-ды. Өздеріңіз білесіздер, бұрын мұнайдың бағасы қанша бол-ды, қазір қандай? Мемлекеттің қазынасы шектеусіз емес. Сонымен қатар, халық өз денсаулығына өзі жауап беретін жағдайға жетті. Осы ның бәрін ескере отырып, медициналық сақтандыру жүйе сін енгізу халық үшін тиімді деп санай-мын. Екіншіден, қар жыландыру жақсарғаннан кейін ауруханаларға несиеге қо сымша құрал-жабдықтар алуға мүм кіншілік туады. Себебі, алынған құрал-жабдықтар ескіреді, пайдалану мерзімі өтеді. Сонымен қатар, дәрігерлердің жалақысын көтеруге болады. Бүгінгі таң да дәрігерлердің айлығы сон шалықты көп деп айта алмаймын.

Үшіншіден, бәсекелестік пай-да болады. Медициналық сақ-тандыруды енгізгеннен кейін жеке клиникалар болсын, мем лекеттік ауруханалар болсын өздерінің жұмысын жақсартуға тырысады. Ал бұл дегеніміз медициналық қызмет көрсетудің сапасы жақ-сарады деген сөз.

Бұл жерде халық арасын-да «сонда мектептегі балалар, зейнет керлер, т.б. жұмыспен қам-тылмаған адамдар не істейді?» де-ген ой келуі мүмкін. Мемлекеттік сақтандыру заңына сәйкес 15 санат бойынша жоспарлы түрде болсын, жедел түрде болсын тегін емдеу қарастырылған. Соны мен қатар, кепілдендірілген көмек беру де тоқтамайды, екеуі қатар жүріп оты-рады. Сон дықтан, бұл жүйе бізге өте қажет деп есептеймін. Оның үстіне, адам өзінің денсаулығына қара жат бөле бастағаннан кейін, ден саулығына деген көзқарасы да өзгереді деп ойлаймын.

– Дұрыс екен. Ал енді сақ­тандыруға кім және қанша төлеуі қажет?

– Бұл сіздің медициналық сақ тан дыруыңызды кімнің қар-жыландыратынына байланыс-ты. Ол үшін алдымен өзіңіздің қай санатқа жататыныңызды анықтап алғаныңыз жөн. Егер жұмыс істейтін болсаңыз, онда осы жылдың 1 шілдесінен бас-тап әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіне сіз үшін ай сайынғы жарнаны жұмыс беруші төлейді. Ал, 2019 жылдан бас-тап ай сайынғы жарнаны өзіңіз төлей бастайсыз. Оның көлемі 2019 жылы бір пайыз болса, 2020 жылдан бастап екі пайыз-ды құрайды. Өзін өзі жұмыспен қамтушы ретінде тіркелгендер осы жылдың 1 шілдесінен бас-тап әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіне жарнаны өзі төлейді. Мұндай тұлғалардың қатарына жеке кәсіпкерлер, ша-руа қожалық иелері, жеке нотари-устар, адвокаттар, кәсіби медиа-торлар, жеке сот орындаушылары, азаматтық-құқықтық сипаттағы келісімшарттар бойынша табыс та-батын жеке азаматтар кіреді.

– Сақтандыру аясында ем алу үшін не істеу керек?

– Ол үшін емханада тіркелген болуыңыз керек. Емхана арқылы болашақ сақтандырылған азамат-тар үшін медициналық қызметтер жиынтығы қолжетімді болады. Бұл сақтандыру медицинасының аясында денсаулық сақтау жү-йесі арқылы жүзеге асады. Сол себепті, еліміздің әрбір тұ р ғы-ны қазірден бастап өзінің ем-ханаға тіркелгендігін тексеріп қана қоймай, өзінің санаты тура-лы хабарлауы керек. Міндетті медициналық сақтандыру шара-лары туралы қосымша ақпаратты емханаңыздағы тіркеу бөлімінен немесе арнайы кабинеттег і медициналық қызметкерлерден алуға болады.

– Азаматтар өздерінің «сақ­тандырылғанын» қалай біледі?

– Оның еш қиындығы жоқ. Өйткені, әлеуметтік меди ци налық сақтандыру қорына аударылған барлық қаржыға қа тысты мәлі-меттер ашық түрде жүзеге асады. Сол себеп ті, сақ тандыру жарна-сын төле ген азаматтардың ар-найы же лі дегі «жеке кабинетінен» тө лем дердің барлығын көруіне мүмкіндіктері бар. Қорда жинала-тын қаражаттың емделетін әрбір азаматқа тікелей бағыт тала тынын да айта кету керек. Бұл өз кезегінде Қазақстан халқының ден саулығын жақсарта түсуге сеп тігін тигізеді деген сенім деміз.

– Осы жүйені енгізуден халық не ұтады?

– Халықтың ұтатын тұсы көп. Емделетін дәрігерді таң-дау мүмкіндігіне ие болады. Амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету желісі кеңейеді. Сапалы медициналық көмектің қолжетімділігі артады. Жүйенің бірден-бір артықшылығы ретінде азаматтардың денсаулығын жақ-сарту және өмір сүру ұзақ тығын арттыру көзделіп отырғанын атап өту керек. Ал бұл үлкен олжа деп ойлаймын.

– Ал МӘМС жүйесінен медициналық ұйым не алады?

– Біріншіден, денсаулық сақтау мекемесі озық медициналық ұйымдар қатарына қосылуға ұмтылатын болады. Екіншіден, тұрақты қаржыландырылады. Медицина қызметкерлерінің жалақысын арттыру да негізге алынған. Сонымен қатар, жа ңа медициналық технологияларды енгізу, медициналық қызметтердің сапасын жақсарту көзделіп отыр.

– Медициналық қызмет­керлердің біліктілігін арт ты руға да мүмкіндік бар шығар...

– Әрине. Әрбір қызметкердің біліктілігін үздіксіз арттыруына мүмкіндік жасалады. Сонан соң жалақыны арттыру да назардан тыс қалмайды.

Оның үстіне нарықта бәсе кеге қабілетті болу үшін ем қабыл-даушылардың дәрігерді таңдау мүмкіндігіне ие болады. Мұның барлығы сайып келгенде медицина қызметкерінің жүктемесін кезең-кезеңмен төмендетуге ба ғыт талған деуге толық негіз бар.

Әңгімелескен Ержан БАЙТІЛЕС,

«Егемен Қазақстан»

Қызылорда облысы

МӘМС: ұлт үшін ұтымды ұсыныс

Бір ғасыр бұрынғы бостандық

Көрдіңіз бе, ШәКәрім «еріКті ел» деген сөзді қолданады. Яғ ни, оның аңсары, арманы – азаттықта. ол өлеңін теК-тен-теККе «бостандық таңы атты» деп қойған жоқ. еріКті ел – тәуелсіз елдің баламасы. қайратКер еріКті ел болуға ұмтылудың болаШақ үШін пайдалы еКенін меңзейді.

Қазақ елдігінен айрылып, бодандыққа біржола бата бас таған ХХ ғасырдың басын дағы аласапыранда бүгін біз «Алаштықтар» деп атап жүрген саяси қайраткерлер тарих сахнасына шықты. Еркін­дік жолындағы осы жан кешті шайқастың ортасында ақсақалдық жасына қарамай Шәкәрім де жүрді. Қазақтың тағдыры қыл үстінде тұрған тайғақ заманда Алаш зия лыларының азаттық жолындағы ба­стамасын қолдап, ел алдында езгіге қарсы дүркін­дүркін сөз сөйледі. Әдетте, біз қазыналы қарияны шашасына шаң жұқпайтын ақын ретінде ғана құрметтеп, ары кетсе руханияттың шамын жаққан данагөй деп бас иіп келдік. Шын мәнінде, Шәкәрімнің тәуелсіздікке талпынған қазақ халқы үшін төккен тері көл­көсір. Әсіресе, жау жағадан, бөрі етектен тартқан тар заманда ел басқару ісіне қатысты келелі кеңестер айтқаны, Әлихан, Ахмет және Міржақып тізгінін ұстаған саяси қозғалыстарға бағыт­бағдар бергені бүгін белгілі бо­лып отыр. Кешегі солақай саясат ақынның Алашорда үшін атқарған

еңбегін бүркемелеп, жаттауға жеңіл, көбіне жастық шағында жазылған махаббат жайлы өлеңдерін ғана насихаттауға жол берді. Кеңес билігі ақынды ақыры Қарасартовтың қолымен аяусыз өлтірді. Қазақ тұлғасына салынған тұсау мұнымен біткен жоқ. Жылдар бойы құдық түбінде жатқан мүрде 30 жылдан кейін ғана арулап көмілді. Ал есімі егемендік алғанға дейін еленбеді, ескерілмеді. Отаршыл биліктің материалистері ұлт үшін туған қаһарманды сезім отын жырлаған лирик ретінде көрсетуге күш салды.

27 маусым 2017 жыл 11әлеумет

––––––––––––––––––––Қазақ руханиятына қор­малы қазына қосқан тұл­ғалардың бірі – Халифа Алтай. Қайраткердің биыл туға нына 100 жыл толған мерейлі мекересіне орай Дүниежүзі қазақтарының қауымдастығы өткен аптада «Халифа Алтай және қайта оралған тарих» атты халық­аралық конференция өткізді. ––––––––––––––––––––

Азамат ҚАСЫМ,«Егемен Қазақстан»

Шығыс Қазақстанда ҰБТ бойынша ең жоғары көрсеткішке қол жеткізген оқушының есiмi де мәлім болды. Ол – 138 балл жинаған Аягөз қаласындағы №7 орта мектебінiң түлегі Мәди Жүнiсов.

«Ұлымыздың Ұлт тық бірыңғай тес­тiлеуге алаңсыз дайын далуына бар күш­жiгерiмiздi жұм садық. Тек бi лiм жағынан емес, психологиялық, моральдық тұрғыдан да әзірледiк. Семей мен Өскемендегi «Достық» орталықтарында бiлiмiн шыңдады, ата­ана ретінде де ақыл­кеңесiмiздi айтып отырдық. Мұғалімдері де көп көмектесті. Мәди мектепті үздік аттестатпен бiтiрдi. Еңбегімiздiң еш кетпегенiне қуаныштымыз», деді Мәдидiң әкесі Шалқар Жүнiсов телефон арқылы сөйлескенiмiзде.

Ал 138 балды қанжығасына бөктерген бозбала ҰБТ­ға бiр жыл бойы жатпай­тұрмай әзірленгенін, осы орайда «Егемен Қазақстанда» жарияланған ҰБТ сұрақтарының да көп көмегі тигенін, сынақ барысындағы тест сұрақтары жеңіл болғанын айтады. «Әрине, әуелде «қалай болар екен?» деп алаңдағаным рас. Алайда тестiлеу орталығына кiрiп, сұрақтарға жауап бере бастағанда көңілдегі қобалжуым сап ба­сылды. Көп бөгелместен жауап беріп шықтым. Сәтiн салса, Семейдегi медицина университетіне оқуға түспек ойым бар», дейді ол.

Шығыс Қазақстан облысы

ҚР Білім және ғылым министрлігінің «Ы.Алтынсарин атындағы Арқалық мемлекеттік педагогикалық институты» шаруашылық жүргізу құқығындағы

республикалық мемлекеттік кәсіпорны лауазымдық бос орындарға конкурс жариялайды

Педагогика және психология кафедрасының меңгерушісі – 1 штаттық бірлікҚазақ, орыс тілі практикалық курсы және шетел тілдері кафедрасының

меңгерушісі – 1 штаттық бірлікҚазақстан тарихы және құқық, экономика негіздері кафедрасының меңгерушісі

– 1 штаттық бірлік Математика және физика кафедрасының меңгерушісі – 1 штаттық бірлікИнформатика кафедрасының меңгерушісі – 1 штаттық бірлік Химия, биология және география кафедрасының меңгерушісі – 1 штаттық бірлікБіліктілік талаптары: жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі,

ғылыми дәрежесі, педагогикалық қызметкерлер лауазымдарында немесе одан жоғары басшылық құрамда кемінде 5 жыл жұмыс өтілі болуы тиіс.

Өтініш беру мерзімі хабарландыру жарияланғаннан кейін 30 күнтізбелік күн ішінде.

Берілетін әлеуметтік пакет: қызметтік пәтер және ұжымдық шарт пен еңбек шартында қарастылырған кепілдіктер.

Конкурсқа қатысуға қажетті құжаттарды келесі мекенжайға ұсыну керек: 110300, Қостанай облысы, Арқалық қаласы, Әуелбеков көшесі, 17, 218­кабинет (кадр бөлімі).

Анықтама телефоны: (871430) 7­24­88 (ішкі 146 – кадр бөлімі).

Назар аударыңыз, нақтылау«Сочинское» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі «Егемен

Қазақстан» газетінің 2016 жылғы 26 мамырдағы №99 (29080) санын­да серіктестік қатысушыларының кезектен тыс жалпы жиналысын 26.06.2017 жылғы сағат 10.00­де өткізу туралы хабарландыруындағы Сочи ауылы және Сочи ауылдық округі деген сөздерді Сочинское ауы лы және Сочинское округі деп түзетіліп оқылуын сұрайды.

Қызылорда облысы, Қазалы ауданының нотариусы Д.Пшимов 29.09.2001 жылы қайтыс болған Сулейменова Балкештің артында қалған мұра бойынша мұралық істің ашылуына байланысты марқұмның мұрагерлері (ұл­қыздары) жоғарыда аталған мекенжайдағы орналасқан нотариусқа жедел түрде хабарласуларын сұрайды.

Жамаладин Ғалымжан Бақытжанұлының атына берілген ҰБТ сертифи­каты жоғалуына байланысты жарамсыз деп танылсын.

Утерян ККМ,книга учёта наличных денег и товарных чеков на регистрационную карточку на имя ИП «Жакенова Алия Абдумиталиповна», ИИН 850613401390.

Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты Ерсұлтан Өтеғұлұлы Бектұрғановқа ағасы

Мұхтар ӨТЕҒҰЛҰЛЫНЫҢқайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

М.Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрының ұжымы театрда ұзақ уақыт қызмет істеген Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі, «Құрмет» орденінің иегері

Бақыт ЖАНҒАЛИЕВАНЫҢқайтыс болуына байланысты марқұмның отбасына қайғыларына ортақтасып көңіл айтады.

«Теңізшевройл» ЖШС басшылығы мен ұжымы белгілі мұнайшы Балғазы Қитуевке әкесі

НҰРҒАЗЫНЫҢқайтыс болуына байланысты орны толмас қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Оңтүстік Қазақстан облысындағы бір топ достары, курстастары Жамбыл облысы денсаулық сақтау басқармасының басшысы Тілеухан Шілдебайұлы Әбілдаевқа ұлы

ДАРХАННЫҢмезгілсіз қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Фарида БЫҚАЙ,«Егемен Қазақстан»

Көпткен күткен тестілеу де аяқталды. Жоғары балл алған мектеп бітірушілердің есімдері де аталды. 138 балл жинап, жарқ етіп көзге түскен Алғыр Сәлменбаев − облыс орталығындағы №16 мектеп­лицейдің түлегі. Атына заты сай, Алғыр десе, алғыр. 2016­2017 оқу жылында жеткен жетістіктері үшін Алғыр Сәлменбаевпен оқу­білім жолын таңдаған да­рынды достары Айдана Әділсейітова, Полина Кан, Әсия Тілектесова, Богдан Протасовтарға Павлодар қалалық әкімдігі «Сарыарқа жұлдыздары» мүсіні мен ноутбук сыйға берген­ді. Ұстаздары Тәнзила Мокроусова, Лидия Шмидт, Татьяна Сигакова және Манат Әубәкірованы шәкірттері мақтан етеді.

– Әрине, тестілеуге тиянақты, өте жақсы дайындалдық. Мекте­біміздің ұстаздарына, анама рахмет! Бізге үнемі жағдай жасап, тест тапсырудағы бір сәтте тағдырыма жол ашатын үлкен мүмкіндікке қол жеткізуге қолдау көрсетті. Үнемі оқу­білімге, ізденуге уақыт бөлетіндіктен осындай нәтижеге жеттім деп ойлаймын, − дейді Алғыр.

Анасы Сәуле де ұлының жүзден жүйрік шыққан білімділігіне қуанышты. Кішкентай күнінен алғыр, зерек өскен ұлы мектепте оқыған күннен бастап­ақ білімге деген құштарлығымен көзге түсіпті.

− Жоғары балл алғаны − өркениетті білімге деген ұмытылысы, Алғыр үнемі көп білуді мақсат етеді. Тест тапсырар сәтке дейін дайындығын үзген емес. Ол өз біліміне, өзінің дайындығына сенді, − дейді анасы Сәуле.

Иә, білімдіге өріс кең. Алғыр енді Алматы мен Астанадағы жоғары оқу орындарының бірінің студенті атанатын да күн де алыс емес.

Ізденіс демекші, Алғыр қалалық мектептердің үздік оқитын басқа оқушылары сияқты облыстық, республикалық ғылыми жобалар сайы­сына жиі қатысып келді. Болашақта математик ғажайыптарын шешіп, білім­білігін ғылым арқылы шыңдамақ.

ПАВЛОДАР

Дінтанушы, ғұлама ғалым, ше­жіре­жазушы, халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының тұң ғыш лау­реатының ең елеулі еңбегі 1991 жы­лы қасиетті кітап Құран Кәрімнің ма ғынасы мен түсінігін қазақ тілінде жазып, онысы «Фахд» баспахана­сын 1 миллион данамен таратыл­ды. Жарықтық атамыз алас­күлеске толы 1917 жылы Өр Алтайдың орта сілемі Бәйтік­Қаптық жоталарының теріскей беті Жарынты шоқысының бауырында туған екен. Бұл жер қазір Моңғол елінің аумағында. Сондықтан да шығар, ғалым «Алтайдан ауған ел» атты естелік кітабында өзінің Моңғолияда туғаны жайлы нақты жазыпты.

Қарияның есею жылдары апалас­төпелес қилы­қырғын

за манға дөп келді. 30­жылдары Алтайдан үркіп көшкен 18000 қазақ Шыңжаңның шығыс шеті Гансу өлкесіне келеді. Осылардан 5000 қазақ Тибетке тірі өткен. Қалғаны қырылған немесе жолда қалған. 1941 жыл туғанда арып­ашқан 3000 қазақ Үндістанға өтеді. Бір жылдан кейін осы адамдардан 1000­ы ғана тірі қалған.

Халифа атамыз ертеректе жа­рық көрген естелік жазбасын­да: «1941 жылдың күзінде босып жүріп Үндістанның Мұзапар­Абат қаласына зорға жеттік. Қаланың айналасын қалың қарағайлы тау қоршаған. Біз өзеннің бергі шетіне шатыр тігіп орналастық. Күнде жаңбыр. Су тамшылары баспа­намыздан өтіп, көрпе­жастық,

киім­кешек түгел көгеріп кетті. Алды иістеніп шіри бастады. «Жұт жеті ағайды» дегендей, ұзақ жауған жаңбырдың салдары ма, жаппай ауру­дертке ұшырадық. Аурудың сырын ешкім білмейді. Көп адам­дар есінен ауысып жынданып кетті. Біреулердің бет­аузы ісіп, тұлабойына жара қаптап, тіпті тірідей тістері шіріп кеткендер қаншама. Күн сайын оншақты адам ажал құшады. Өлген адамдарымыз­ды қалалық зиратқа немесе қоныс сыртына жерлетпейді, ұлықсат жоқ. Шатырдың сыртында қарулы әскери күзет. Амалсыз мәйіттерді шатырлардың арасындағы бос жер­лерге көміп, өзіміз олардың зира­тын жастанып, өлгендермен бірге өмір сүрдік. Бітіретін жұмысымыз

күні бойы тек зират қазу. Мүлде түтіні өшіп қалған отбасылар да болды... Осылай Үндістан мен Пәкістанда 12 жыл тұрдық. Ешкім бізді азаматтыққа қабылдамады. Жанымызды жалдап күн көрдік. Ел бөтен, жер бөтен, салт бөтен елде өмір сүрудің қиынын бастан өткердік. Алғаш барған алты жылда әйел затының жатыры шошынып, бірде­бір нәресте дүниеге келмеді. Егер бір жаққа көшпегенде сол күйі тұқым­тұяғымыз құрып жоғалар еді...» деп жазыпты.

Осыншама қиындықты бастан өткерген қария сонда да қолынан қаламын тастамаған. Мүмкін Жаратушы иеміз қашып­босып қырылған елдің қиын тағдырын хатқа түсіріп, кейінгі ұрпаққа жеткізсін деп тірі қалдырған болар. Қалай десекте қарияның бастан кешкен өмірі атажұртынан босқан халықтың қандай күйге түсетінін бүгінгі бізге ескертіп тұрған тірі дүние.

Жиын барысында жиналған жұрт М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты Абайтану және жаңа дәуір әдебиеті бөлімінің меңгерушісі Серікқазы Қорабай, Халықаралық түркі мәдениеті қоры Стратегиялық зерттеулер комитетінің төрағасы, филолог­ғалым Ислам Жеменейлер жасаған баяндамаларды тыңдап, естеліктер айтты.

Аталмыш шарамен орайлас қаламгердің Қазақстанның Түр­киядағы елшілігінің қолдауымен түрік тілінде жарық көрген «Ақ­боз үй» («Arasat Meydan») рома ны мен үлкен жазушы Әбіш Кекіл­баевтың философиялық­пси­хологиялық астары терең кесек туындысы «Аңыздың ақыры» кіта бының да («End of the legend») ағылшын тілінде аударылған нұсқасының тұсаукесер рәсімі қатар ұйымдастырылды.

Мерей жасқа толып отырған қаламгер Смағұл Елубай 1947 жылы Түрікменстан жерінде дүниеге келген. 1961 жылы әулетімен бір­ге ата жұртына қоныс аударып, Алма тыдағы №12 орта мектепте оқыған. 1971 жылы ҚазМУ­дің журналистика факультетін бітіріп, шығармашылық жолға түскен. Жазушының шығармасының басты ерекшелігі – ұзақ жылға созыл ған

отаршылық бұғауға деген қарсылық, сонымен қатар қазақ тың көне та­нымын бойына терең сіңірген адам ретінде шығармаларының рухани­ұлттық бояуы қанық, жазу стилі қоспасыз қазақы.

Қаламгерді қазақ әдебиеті атты шалқарға әкеліп қосқан төл­құжаты сияқты туындысы, әрине «Ақбоз үй» романы. Бұл туын­дыда негізінен қуғын­сүргін, ашар­шылық жылдары қазақ ауыл­дарының бастан кешірген қиын тағдыр­талайы сөз болады. – Осы дүниені жазуға 30 жыл дайын ­далдым, – дейді жазушы. Оқи­ғалар сорабы көкейде әбден пісіп, толысқан шақта бір шопанның киіз үйінде жатып алып жазып шыққан.

Кеш үстінде шығармашылық тұлға жайлы ақжарма тілек айтқан қоғам қайраткері Мырзатай Жол­дасбеков, «Смағұл өте ойшыл, баппен сөйлейтін және көптің

көкейіндегі дүниені тауып айтатын сұңғыла адам» десе, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты жазушы Әнес Сарай, жазушының шығармасын оқығанда ондағы оқиғалар көзге елестеп отырады, бұл екінің бірінде кездесе бермейтін шеберлік, оның кинематографияға тез бой ұруы осы қабілетінен екенін ерекшелеп айтты.

Академик Ғарифолла Есім жалпы қазақ әдебиетінің ұлттық­идеологиялық маңызы жайлы ой қозғап, «Қазақ совет әдебиеті» және «Қазақ әдебиеті» атты екі ұғымның аражігін анық тайтын уақыт жет кенін атап өтті. Басқосуды

түйін деу үшін мінбеге көтерілген филология ғылымдарының докторы Тұрсын Сыдықов мырза кеш иесінің жазушылық шеберлігі мен оның шығармаларындағы – келелі ой­лар, түйінді толғамдар, салт­дәстүр, ұлттық құндылықтарға бай сипаты қаламгердің адами бұлжымас діңгегі екенін, әсіресе, қазақ кино өнері ки­нодраматургияда атқарған еңбектері ел мен халық тарабынан лайықты бағасын алуы тиіс дегенге тоқталды.

Бекен ҚАЙРАтұЛЫ,«Егемен Қазақстан»

«Егеменде» жарияланған ҰБТ сұрақтарының көмегі тиді

Алғыр десе алғыр!..

Қайта оралған қазына

Тұғыры биік тұлға–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Өткен жексенді күні Астанадағы ұлттық академиялық кітапханада белігілі жазушы, кинодраматург Смағұл Елубайдың 70 жылдық мерейтойына арналған «тұғыры биік тұлға» атты шығармашылық кеші өтті. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Ұйымдастырушылардың айту­ынша, спорттың бұл түрі мүмкіндігі шектеулі замандастарымыздың өз өне рін танытуына зор мүмкіндік береді. Олардың рухын оятып, өмір­ге деген құлшынысын арттырады.

Турнирге Батыс Қазақстан, Ақтөбе, Қарағанды, Жамбыл, Қостанай, Ал ма ты, Оңтүстік Қазақстан облыстары мен Астана қаласының бишілері қатысты.

Жарысқа қатысушылар ара­сында 2016 жылғы Азия чем пио­натының, 2014 жылғы пара лим­пиадалық Азия ойын дарының жеңімпаздары және 2015 жылғы Әлем чемпионатының жүлдегері бар. Үміткерлер халық аралық біліктілік талаптарына сай – combi/duo­standart, latina, freestyle аталымдарының барлық түрлері бойынша бақ сынасты.

– Шараның мақсаты – арбамен би леуді насихаттау. Оған бірі ар­бада, екін шісі он екі мүшесі сау жұптар, екеуі де арбада отырған жұптар және жұп сыз, яғни арба­да отырған жалғыз би ші қатыса алады, – дейді Қазақстан За ­манауи және спорттық билер фе­де ра циясының прези денті Әлия Түсіпбекова.

Ел біріншілігіне қатысқан қара ған дылық Айгүл Балма ғам­бетова Single Woman және Single Freestyle аталымда рында екі бірдей күміс жүлдеге ие болды.

Жанила ҚұРЫШБЕКОВА,№4 ЖББМ 11 «б» сынып

оқушысы

Қарағанды облысы, Саран қаласы

Арбамен билеу – айрықша өнер

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––таяуда Маң ғыс тау облы сы ның орталығы Ақ тау қаласында мүм­кіндігі шектеулі жандар арасында арбада отырып билеуден ел чемпионаты болып өтті. Біріншілік же ңімпаздары Әлем Кубогы мен биылғы Әлем чем пионаты на қа тысуға лицен зияға ие болды. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

− Үстел теннисінен журна­листер арасына өткен жарыс тар тысты әрі қызықты шара болды. «Спорт» – ағылшын

тілі нен аударғанда «ойын, көңіл көтеру» дегенді білдіреді. Ой еңбегінің майталмандарына бүгін өз шеберліктерін танытуға әрі

мерекеде көңіл сергітуге мүмкіндік туды, − деді сенатор Дархан Кәлетаев.

Сенат депутаты журналисти­ка – ой еңбегі, ал спорт сергектік пен ден саулық кепілі екенін айта келіп, оның адамдарды бірлесе қимылдауға, же ңіске ұмтылуға, ынтымақтастыққа бау ли тын шара екенін айтты. «Бұл жа ғы нан бәрі бірлесе қимылдап, халыққа жедел әрі сапалы ақпарат беретін редакция жұмысына ұқсайды. Екеуі де қажырлылық пен табан­дылықты қажет етеді. Екеуі де жеңіске ұмтылады», деді ол.

Халықаралық «ҚазАқпарат» ақпарат агенттігінің фототілшісі Дәурен Мұха мед жанов Парла мент Сенаты турнирінің же ңімпазы әрі кубогының иесі атанды. Журналистика ардагері, пуб лицист Қайнар Олжай екінші орын алды. Парламент Сена тының депутаты Дархан Кә летаев пен Мәдениет және спорт ви це­министрі Сәкен Мұсайбеков же ңім паздарға мара­паттарды табыс етті.

«Егемен ақпарат»

Турнир тартысты өтті

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Сенбі күні Журналистер арасында үстел теннисінен Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының кубогына арналған алғашқы турнир өтті. Байланыс және ақпарат са­ласы қызметкерлерінің күніне арналған жарысқа елордадағы бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері қатысты.––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

ШахматҚазақстандық шахматшы

Динара Сәдуақасова Ташкентте өткен FIDE­нің (Халықаралық шахмат федерациясы) аймақтық турнирінің жеңімпазы атанып, қыздар арасындағы әлем чемпиона­тына қатысуға жолдама алды.

Турнир швейцариялық жүйе бойынша өтіп, шахматшылар тоғыз тур шеберлік байқасты. Тоғы­зыншы турдан кейін өзбекстандық шахматшы қыз Гулрухбегим Тохиржоновамен бірдей ұпай жинаған отандасымыз екі спорт­шы арасындағы қосымша кездесуде жеңіске жетіп, әлем біріншілігінде ойнауға мүмкіндік алды. Ерлер арасындағы бәсекеде жігіттеріміз нәтижелі өнер көрсете алмады.

Велоспорт«Астана» велоспорт клубы

«Тур де Франс­2017» турниріне қатысатын спортшылар тізімін жариялады. Велоспорт бойынша жылдың бас бәсекесі 1­23 шілде аралығында өтеді. Қазақстандық «Астана» велоспорт клубы биылғы жарысқа тоғыз велошабандозды қатыстырмақ. Олардың төртеуі қазақстандық спортшы.

«Тур де Франс­2017» турниріне қатысатын «Астана» клубының құрамы: Бақтияр Қожатаев, Алексей Луценко, Андрей Зейц, Дми трий Груздев (бәрі – Қазақ стан),Фабио Ару, Дарио Катальдо (екеуі де – Италия), Якоб Фульсанг, Михаэль Вальгрен (екеуі де – Дания) және Андрей Гривко (Украина).

ТеннисХалықаралық теннис федерация­

сы ерлер және әйелдер арасындағы рейтингті жаңартты. Ерлер арасындағы жаңартылған рейтинг бойынша қазақстанның бірінші нөмірлі ра­кеткасы Михаил Кукушкин екі саты төмендеп, 118 орынға жайғасса, тағы бір қазақстандық теннисші Александр Бублик алты саты төмен сырғып, 134­орынға тұрақтады.

Ал, қыздар арасындағы рей­тингте еліміздің бірінші нөмірлі теннисшісі Юлия Путинцева бір саты көтеріліп, 43 орынды иеленді. Ярослава Шведова болса, бір саты төмендеп, 49­орынға тұрақтады. Жуырда ғана Манчестерде (Англия) өткен ITF турнирінің жеңімпазы атанған Зарина Диас үш орын жоғарылап, 130­орынға жайғасты.

Әзірлеген Әли БИтӨРЕ,

«Егемен Қазақстан»

ЖАРЫСтАР КҮНДелІГІ

12 27 маусым 2017 жылдидар

байқау

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Петр Чайковский – алғашқылардың бірі болып балалар үшін музыкалық шығармалар жазған компoзитор. Мысалы, жиені Володяға арнап жазған фортепианолық цикл − «Балалар альбомы» жинағы бейнелі мазмұнымен, аспаптық шығармада орындау техникасының қарапайымдылығымен ерекшеленеді. Астанада өткен П.И.Чайковский атындағы X халықаралық жасөспірімдер байқауының қатысушылары өнер көрсеткен гала-концертте композитор шығармалары жаңа мазмұнда көрініс тапты. ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––Өткен сенбі күні Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің ұйымдастыруымен Астанадағы «Зодиак» бильярд клубында Байланыс және ақпарат қызметкерлері күніне орай Ақселеу Сейдімбекті еске алуға арналған дәстүрлі турнир өз мәресіне жетті. –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Жалпыұлттық республикалық газет. 1919 жылғы 17 желтоқсаннан шыға бастады.

Меншік иесі:«Егемен Қазақстан» республикалық газеті» акционерлік қоғамыБасқарма төрағасыДархан ҚЫДЫРӘЛІБасқарма төрағасының орынбасарыАйбын ШАҒАЛАҚОВБас редакторҚуат БОРАШ

Газет мына қалалардағы:Астана қ., Сілеті к-сі, 30, «Ernur» Медиа холдингі» ЖШС,Алматы қ., Гагарин к-сі, 93 А, «Дәуір» РПБК ЖШС,Қарағанды қ., Сәтбаев к-сі, 15, «Типография Арко» ЖШС,Қостанай қ., Мәуленов к-сі, 16, «Қостанай полиграфия» ЖШС,Қызылорда қ., Байтұрсынов к-сі, 49, «Энергопромсервис» ПФ» ЖШС,Ақтөбе қ., Рысқұлов к-сі, 190, «А-Полиграфия» ЖШС, Атырау қ., Ж.Молдағалиев к-сі, 29 А, «Атырау-Ақпарат» ЖШС,Шымкент қ., Т.Әлімқұлов к-сі, 22, «Ernur prіnt» ЖШС,Павлодар қ., Ленин к-сі, 143, «Дом печати» ЖШС,Тараз қ., Төле би д-лы, 22, «ЖБО «Сенім» ЖШС,Орал қ., Достық-Дружба даң., 215 А, «WESTA» ЖШС,Өскемен қ., Абай д-лы, 20, «Печатное издательство-агентство Рекламный Дайджест» ЖШСбаспаханаларында басылып шықты.

Индекс 65392. Аптасына 5 рет шығады.«Егемен Қазақстан» республикалық газеті» АҚ компьютер орталығында теріліп, беттелді. Көлемі 12 баспа табақ. Нөмірдегі суреттердің сапасына редакция жауап береді. «Егемен Қазақстанда» жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп басуға болмайды. Газетті есепке қою туралы №01-Г куәлікті 2007 жылғы 5 қаңтарда Қазақстан Республи касының Мәдениет және ақпарат министрлігі берген. «Егемен Қа зақ стан» республикалық газеті» АҚ ҚР СТ ИСО 9001-2009 Сапа менеджменті жүйесі. Талаптар» талаптарына сәйкес сертификатталған.

Таралымы 202 360 дана

Нөмірдің кезекші редакторыТалғат БАТЫРХАН

Mекенжайымыз: 010008 АСТАНА, «Егемен Қазақстан» газеті көшесі, 5/13 050010 АЛМАТЫ, Абылай хан даңғылы, 58аАнықтама үшін:Астанада: АТС 37-65-27, факс 8 (7172) 37-19-87; Электронды пошта: info@egemen.kz Интернет-редакция: portal@egemen.kz Алматыда: 8 (727) 273-07-87, факс 8 (727) 273-07-87; Электронды пошта: almaty@egemen.kz Маркетинг бөлімі: Астанада – 8 (717 2) 37-60-49, 37-64-48, advert@egemen.kzАлматыда – 8 (727) 273-74-39, факс – 273-07-26, adv@egemen.kzА Материалдың жариялану ақысы төленген. Жарнама, хабарландырудың мазмұны мен мәтініне тапсырыс беруші жауапты.Газеттің жеткізілуіне қатысты сұрақтар үшін байланыстелефоны: 1499 («Қазпошта» АҚ)

Меншікті тілшілер:Астана – 8 (717-2) 37-54-21;Ақтау – 8 (701) 593-64-78;Ақтөбе – 8 (775) 336-47-57;Талдықорған – 8 (701) 236-76-99;Атырау – 8 (701) 553-36-53;Көкшетау – 8 (707) 778-01-72;Қарағанды – 8 (701) 375-74-34;Қостанай – 8 (701) 150-94-43;Қызылорда – 8 (701) 772-70-74;Орал – 8 (702) 886-01-87;Өскемен – 8 (777) 355-41-14;Павлодар – 8 (777) 449-74-78;Тараз – 8 (705) 915-60-04;Шымкент – 8 (701) 362-63-76; 8 (702) 608-91-98;Петропавл – 8 (777) 197-14-06.

Мирас АСАН,«Егемен Қазақстан»

Биылғы жаз Ақтоғай ауда нының өрендері үшін жағымды жаңалықпен бас­талды. Балалардың жаз ғы де­малысын тиімді ұйым дастыру мақсатында Бектау ата шат­қалында орналасқан «Фа­кел» балаларды сауық тыру лагері қайтадан іске қосылды. Демалыс орны өз жұмысын 12 маусымнан бастады. Жоспар бойынша, әрқайсысында 200 бала демалатын төрт ауысым­да жаз бойы 800 жеткіншек қамтылмақ. Әр ауысымның ұзақтығы – 15 күн. Лагерьге аз қамтылған, көп балалы, асыраушысынан айырылған отбасылардың балалары және үздік оқушылар тартылуда.

– Тоғыз ай уақытын мектепте

өткізген оқушылар үшін жазғы демалыс мезгілі би ыл ерек­ше болмақ, – дейді демалыс орнының ашылу салтанатында сөз алған аудан әкімі С.Әбеуова. – Демалыс уақытының тиімді

өтуі, ең алдымен, оның жұ­мысының жүйелілігіне байла­нысты. Балалардың жазғы дема­лыс уақытында жақсы сауығып қайтуына лагерьде барлық жағдай жасалған. «Факел» жазғы

лагерінде балалар демалып қана қоймай, күн сайын саяхаттар жа­сап, тренингтер мен ойындар, әртүрлі кештер мен сайыстар өткізеді.

Биыл лагерьде Ақтоғай ауданына қарасты 17 елді мекеннің 7­15 жас аралы­ғындағы балалары тынығады. Осы игі бастаманы қолға алған облыстық мәслихат депутаты Айман Бекболатқызына және Шашубай кенті «Мектеп­балабақша кешені» ұжымына, аудандық білім бөліміне көп­шіліктің ризашылығы зор.

– Бірнеше жыл бұрын Балқаш кен­металлургия ком ­би натының өндірістік жұмыс бағыты халықаралық стан­дартқа көшкен еді. Стан­дартқа сай кәсіпорын тек қана өндіріс бағытында жұмыс жасай бастады. Сон дық тан

бұрын «Қазақмыс» корпо­рациясы айналысып кел­ген әлеуметтік қолдау бағы­тын дағы жұмыстар мен ны­сандардың барлығы мемле­кетке, яғни жергілікті басқару органдарының құзырына өт­кен болатын, – дейді облыс тық мәслихаттың депутаты Айман Бекболатқызы. – Олардың қа­та рында осы «Факел» сауық­тыру лагері де бар. Төрт жыл бұрын облыстық мәсли хат­тың комиссия отырысында аталған ғимараттарды сақ тап қалу мәселесін көтеріп, де­пу таттық жұмысымның ба­ры с ында бақылауға алған бо латынмын. Қолымызға ти­ген лагерьді қайта қалпына келтіруде қиындықтар болды. Қажетті қаржы көзін облыс әкімінен сұрадық. Еңбегіміз еш кеткен жоқ.

Қарағанды облысы,Ақтоғай ауданы

Ая ӨМІРТАЙ,«Егемен Қазақстан»

Лирикаға толы терең мазмұнымен тыңдаушыны үйіріп әкететін Чайковский музыкаларында адам өмірі, бостандық, бақыт үшін күрес жырлануымен де үлкен құрметке ие болса керек. Жыл өткен сайын ұлы музыкант шығармаларын насихатта­уда ерекше мәнге ие фестиваль көкжиегі кеңіп, әлемдік деңгейдегі беделі күшейіп келеді. Дүниенің төрт тарабынан сайысқа қатысамын деген үміткерлердің саны көбейді. Биылғы бәйгеде 20 мемлекеттен келген 120­дан астам талант иелері бақ сынады. Олардың барлығы өз елдерінде шашасына шаң жұқтырмаған жүйрік өрендер. Классикалық музыкаға жан­тәнімен берілген талантты жас пианистер, скрипкашылар және виолончелистер үшін бұл байқаудың маңызы зор.

П.И.Чайковский атындағы Халық­аралық конкурс лауреаттары қауым дас­тығының бас директоры Андрей Щербак байқаудың классикалық музыка әлемінде айтулы орны бар екенін атап өтті.

– Өнерпаз жас таланттарымыз үшін осындай салтанатты кеш ұйымдастырылып отыр. Үміттерін үкілеп жүгіріп жүрген ата­ана ларға, ұстаздар қауымына екі есе алғыс айтамын. Конкурс шын мәнінде өте жо ғары деңгейде өтті, – дейді Андрей Михайлович.

«Виолончель» аталымы бойынша Йо Ки тамура (Жапония), «скрипка» ата лымы бойынша Нейкунг Кан (Ко рея), «фор­тепиано» аталымы бойынша Кайл Ху (АҚШ) бас жүлдеге ие болды. Лауреат­тарды құттықтаған Қазақ ұлттық өнер универ ситетінің ректоры Айман Мұса­қожаева халықаралық фестивальды за­манауи мәдениет кластерлерін дамытуға бағытталған ауқымды жоба деп атады.

– Қазір елімізде төрткүл дүниені таң ғал­дырған ЭКСПО­2017 көрмесі өтіп жатыр. Болашақтың энергиясы дегеніміз – біздің осы отырған талантты ұл­қыздарымыз. ЭКСПО көрмесі аясында қаланың ең көрікті жерінде музыка үнін асқақтатып, музыка мерекесіне айналдырғандарыңыз үшін қуанышымыз шексіз. Өнер – мәңгілік. Бірге қуанып, бірге толқыдық, – дейді Айман Мұсақожаева.

Биыл жетінші рет өткі­зіліп отырған шараны ЕҰУ кәсіподақ комитетінің төр­ағасы Талғатбек Жанайдаров, «Жұлдыз» журналының бас редакторы, ақын Ұлықбек Есдәулет, белгілі тележурна­лист Нұртілеу Иманғалиұлы, «Айқын» газетінің бас ре­дакторы Нұртөре Жүсіп және профессор­ғалым На­мазалы Омашев құттықтау сөзбен ашып, жарысқа

қаты сушыларға сәттілік тіледі.

Жылдағы дәстүр бойынша жарысқа қатысушылар алпыс жас тан асқан қаламгерлер және алпыс жасқа дейінгі жур­налистер мен БАҚ са ласының қызметкерлері болып екі топқа бөлінді. Нә тижесінде алпыс жастан асқандар арасынан І орынды ЕҰУ оқытушысы, заң ғы лымдарының док­торы, профессор Жұмабек

Бұсыр ма нов иеленсе, ІІ орын­ды Қа зақ радиосының ардагер журналисі Ғалым Есенсариев

алды. ІІІ орын белгілі теле­журналист Нұртілеу Иман­ғалиұлына бұйырды.

Алпыс жасқа дейінгілер арасындағы екінші топтан бірінші орынды көрнекті фо­тограф Шүкір Шахай жеңіп алса, екінші орынды танымал журналист Серік Жанболат, үшінші орынды Нұрділда Ораз иеленді. Сондай­ақ, ерекше ойындарымен көзге түскен Несіп Жүнісбай, Ұлықбек Есдәулет, Ғалым Омархан жеңіске деген ұмтылыстары үшін марапатталды.

Турнир соңында ұйым­дастыру алқасы барлық қаты сушыларға алғыс ай­тып, естелік суретке түсті. Осын дай шаралар арқылы әр қазақ тың жадында Ақселеу Сей дімбектей арда азамат әрдайым сақталары сөзсіз.

«Егемен-ақпарат»

Суретті түсірген Ерлан ОМАРОВ, «Егемен Қазақстан»

фотоэтюд

Теріге жазылған ТәуратАйгүл АХАНБАЙҚЫЗЫ,«Егемен Қазақстан»

1970 жылдары Түркістандағы Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің маңында қазба жұмыстарын жүргізіп жатқан кезде бұзылған ескі үйлердің бірінің астынан үлкен сандық табылады. Сандықты ашып қарағанда, ішінен ескі кітаптар, басқа да әртүрлі бұйымдар және ұзынша шүберекке оралған әлдеқандай белгісіз бума шығады. Арада көп уақыт өтпей, белгісіз буманы Әдебиет институтының ғалымдары келіп алып кетеді. Олар жазылған қолжазбаның бір бөлігін Ленинградтағы сирек қолжазбаларды оқитын мамандардың сараптамасына жібереді. Олар қолжазбаның бұзау терісіне жазылған Торо, яғни Алла тағаланың Мұса пайғамбарға жіберген еврей халқының діни кітабы Тәурат екенін анықтайды. Жазылған уақыты – ХІІ­ХVІІІ ғасыр аралығы.

Қасиетті төрт кітаптың бірі Тәурат жазылған тері­нің ұзындығы – 26 метр! Жұп­жұқа болып иленіп, жыл­тырап тұрып өңделген бұзау терісінің сапасы күшті көрінеді. Қабарып, қарайып, әр жерінен күйік шал ған терінің бір мәрте өрттің ішінен аман шыққаны бай­қалады. Тәураттың да әр парағы уақыттың әр кезе ңінде жазылса керек. Әр жаңа парағы жаңа иленген бұзау терісіне қолмен жазылып, біріне­бірі жалғанып отырған.

Ұзындығы 26 метр, ені 60 см Тәуратпен кез кел­ген адам таныса алмайды, ол тіпті көрмелерге де қойылмайды. 2011 жылы Ғылым ордасына күрделі жөндеу жүргізіліп, орда тынысымен арнайы танысу үшін Елбасы келіп аралап көргенде ғана бірінші рет назарға ұсынылды. Қазір Тәурат цифрлық қалыпқа түсірілген. Қызығушылық танытқан адам сайтқа кіріп, таныса алады.

АЛМАТЫ

Әйгілі композитордың музыкасы әуеледі

Жәдігер дода

бәрекелді!

Турнир жеңімпаздары анықталды

Балалар Бектау ата баурайында демалады

27 МАУСЫМ 2017 ЖЫЛ 13РЕСМИ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҮКІМЕТІНІҢ ҚАУЛЫСЫ

2017 жылғы 19 маусым №379 Астана, Үкімет Үйі

«Білім беру саласындағы лицензиарларды айқындау туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 21 қарашадағы № 934 қаулысына өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді:1. «Білім беру саласындағы лицензиарларды айқындау туралы» Қазақстан

Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 21 қарашадағы № 934 қаулысына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы 2015 ж., № 57-58, 468-құжат) мынадай өзгерістер енгізілсін:

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:«1. Мыналар:1) Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің Білім жəне ғылым

саласындағы бақылау комитеті жоғары білімнің білім беру бағдарламалары, жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары, діни білім беру бағдарламалары бойынша білім беру саласындағы қызметті лицензиялауды жүзеге асыру жөніндегі лицензиар;

2) Қазақстан Республикасының Білім жəне ғылым министрлігі Білім жəне ғылым саласындағы бақылау комитетінің аумақтық білім саласындағы бақылау департаменттері бастауыш білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламалары, жал-пы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламалары, негізгі орта білімнің жал-пы білім беретін оқу бағдарламалары, техникалық жəне кəсіптік білімнің білім беру бағдарламалары, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары бойынша білім беру саласындағы қызметті лицензиялауды жүзеге асыру жөніндегі лицензиарлар;

3) осы қаулыға қосымшаға сəйкес өтініш берушінің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сəйкестігі бөлігінде білім беру қызметімен айналысуға лицензия беруді келісетін мемлекеттік органдар болып айқындалсын.»;

көрсетілген қаулыға қосымша осы қаулыға қосымшаға сəйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Премьер-МинистріБ.САҒЫНТАЕВ

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 19 маусымдағы№379 қаулысына қосымша

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 21 қарашадағы№ 934 қаулысына қосымша

Өтініш берушінің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сəйкестігі бөлігінде білім беру қызметімен айналысуға лицензия

беруді келісетін мемлекеттік органдарР/с№

Мемлекеттікорган

Лицензия-ланатын

қызмет түрі

Лицензияланатын кіші қызмет түрі

Лицензиар

1 2 3 4 51. Қазақстан

Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Қоғамдық денсаулық сақтау комитеті

Білім беру қызметі

Жоғары білімнің білім беру бағдарламалары

Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің Білім жəне ғылым саласындағы бақылау комитеті

Жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларыДіни білім беру бағдарламалары

2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Қоғамдық денсаулық сақтау комитеті

Білім беру қызметі

Бастауыш білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламалары

Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігі Білім жəне ғылым саласындағы бақылау комитетінің аумақтық білім саласындағы бақылау департаменттері

Жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларыНегізгі орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларыТехникалық жəне кəсіптік білімнің білім беру бағдарламаларыОрта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫЭНЕРГЕТИКА МИНИСТРЛІГІНІҢ БҰЙРЫҒЫ

2017 жылғы 2 маусым №183 Астана қаласы

Сұйытылған мұнай газын ішкі нарықта көтерме саудада өткізудің шекті бағасын бекіту туралы

«Газ жəне газбен жабдықтау туралы» Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 9 қаңтардағы Заңы 6-бабының 7) тармақшасына сəйкес бұйырамын:

1. Қазақстан Республикасының iшкi нарығында сұйытылған мұнай газын көтерме саудада өткiзудiң 2017 жылғы 1 шілдеден бастап 30 қыркүйекті қоса алған кезеңге арналған шектi бағасы қосылған құн салығын есепке алмағанда, тоннасына 34 319 теңге (отыз төрт мың үш жүз он тоғыз теңге) мөлшерiнде бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Газ өнеркəсібін дамыту департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ

жəне орыс тілдеріндегі қағаз жəне электрондық түрдегі көшірмесін Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне ресми жариялау жəне енгізу үшін «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмелерін мерзімдік баспа басылымдарына жіберуді;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің ресми интернет-ре-сурсында орналастыруды;

5) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде осы тармақтың 2), 3) жəне 4) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мəліметтерді Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Заң қызметі департаментіне беруді қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының энергетика вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Энергетика министрі Қ.БОЗЫМБАЕВ

«КЕЛІСІЛДІ»Қазақстан Республикасының Ұлттық экономикаминистрі _______________ Т. Сүлейменов20 маусым 2017 жыл

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2017 жылғы 22 мау-сымда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №15243 болып енгізілді.

______________________________________________________________________________

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКА МИНИСТРЛІГІНІҢ БҰЙРЫҒЫ

2015 жылғы 28 ақпан №176 Астана қаласы

«Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және

көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларын бекіту туралы

«Халық денсаулығы жəне денсаулық сақтау жүйесі туралы» 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Қазақстан Республикасы Кодексінің 144-бабының 6-тармағына сəйкес бұйырамын:

1. Қоса беріліп отырған «Өндіріс жəне тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға жəне көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалар бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитеті заңнамада белгіленген тəртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның мерзімді

баспасөз басылымдарына жəне «Əділет» ақпараттық – құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберілуін;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің ресми интер-нет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілiк ететін Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан РеспубликасыныңҰлттық экономика министрі Е.ДОСАЕВ

«КЕЛІСІЛГЕН» «КЕЛІСІЛГЕН»Қазақстан Республикасының Қазақстан РеспубликасыныңДенсаулық сақтау жəне Энергетика министріəлеуметтік даму министрі _________________ В.ШКОЛЬНИК_________________ Т.ДҮЙСЕНОВА 2015 жылғы 31 наурыз2015 жылғы 30 наурыз

Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 28 ақпандағы №176 бұйрығымен бекітілген

«Өндіріс жəне тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға,

залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға жəне көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалар

1. Негізгі ережелер1. Осы «Халық денсаулығы жəне денсаулық сақтау жүйесі туралы» 2009 жылғы 18 қыркүйек-

тегі Қазақстан Республикасы Кодексінің (бұдан əрі – Кодекс) 144-бабының 6-тармағына сəйкес əзірленген санитариялық қағидалар Өндірістік объектілердегі өндіріс жəне тұтыну қалдықтарын, қатты тұрмыстық қалдықтар мен медициналық қалдықтарды жинауға, пайдалануға, қолдануға, жиналуына, айналымына, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға жəне көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды (бұдан əрі - Санитариялық қағидалар) айқындайды.

2. Осы Санитариялық қағидаларда мынадай анықтамалар пайдаланылды:1) ағызу станциялары – елді мекендердің кəріз тартылмаған аудандарынан сұйық

қалдықтарды кəріз желілеріне жинауға жəне ағызуға арналған құрылыстар;2) ассенизациялау алқабы, жер жырту алқабы - елді мекеннің шегінен тыс сұйық

қалдықтарды жинау жəне залалсыздандыру үшін арнайы бөлінген аумақ;3) жоспарлы-тұрақты тазарту - қалдықтарды белгіленген жиілікпен жинау жəне жою бой-

ынша іс-шаралар жүйесі;4) жерді рекультивациялау – белгілі мақсатта пайдалану үшін бұзылған жерлерді, оның

ішінде бұз ылған жерлердің кері əсері нəтижесінде өз құндылығын толық немесе ішінара жоғалтқан жер телімдерін қалпына келтіруге, сондай-ақ қоршаған орта жағдайын жақсартуға бағытталған іс-шаралар кешені;

5) коммуналдық қ алдықтар – елді мекендерде, оның ішінде адамның тіршілік етуінің нəтижесінде қалыптасқан тұтыну қалдықтары, сондай-ақ құрамы мен қалыптасу сипаты бой-ынша оларға жақын өндіріс қалдықтары;

6) қалдық сақтау қоймасы – радиоактивті, уытты жəне қалдық деп аталатын, басқа да пай-далы қазбалардың төгілген қалдықтарын сақтауға немесе көмуге арналған арнайы ғимараттар мен жабдықтар кешені.

7) қалдықтар сыныптауышы - қалдықтарды сыныптау нəтижелері қамтылған, қолданбалы сипаттағы ақпараттық-анықтамалық құжат;

8) қалдықтарды есепке алу – қалдықтардың сандық жəне сапалық сипаттамасы мен олар-ды қолдану əдістері туралы ақпарат жинау жəне ұсыну жүйесі;

9) қалдықтарды жою – қалдықтарды көму жəне жою бойынша операциялар;10) қалдықтарды жинау - қалдықтарды одан əрі кəдеге жарату немесе жою мақсатында

оларды сұрыптауды қамтитын қалдықтарды арнайы бөлінген орындарға немесе объектілерге шығаруға, жинауға жəне орналастыруға байланысты қызмет;

11) қалдықтарды залалсыздандыру - механикалық, физикалық-химиялық немесе биологиялық өңдеу жолымен қалдықтардың қауіпті қасиеттерін азайту немесе жою;

12) қалдықтарды кəдеге жарату - қалдықтарды қайталама материалдық немесе энергетикалық ресурстар ретінде қолдану;

13) қалдықтарды көму - қалдықтарды шектеусіз мерзім бойы оларды қауіпсіз сақтау үшін арнайы белгіленген орындарда қалдықтарды жинау;

14) қалдықтарды қайта өңдеу – қалдықтардан шикізаттарды жəне (немесе) одан əрі тау-арларды немесе басқа өнімдер өндірісінде (дайындауда) пайдалыналынатын басқа матери-алдарды алуға, сондай-ақ олармен жұмыс істеуді жеңілдету, көлемін азайту немесе қауіпті қасиеттерін азайту мақсатында қасиеттерін өзгертуге бағытталған, сұрыптауды қоса алғандағы физикалық, химиялық немесе биологиялық процесстер;

15) қалдықтарды орналастыру - өндірістік жəне тұрмыстық қалдықтарды сақтау немесе көму;16) қалдықтарды сақтау - қалдықтарды кейіннен кəдеге жарату, қайта өңдеу жəне (немесе)

жою үшін арнайы бөлінген орындарда жинау;17) қалдықтарды тасымалдау - қалдықтарды олардың пайда болған немесе сақталған

жерінен өңдеу, кəдеге жарату немесе жою орындарына немесе объектілеріне тасымалдау;18) қалдықтардың қауіптілік сыныбы – бұл олардың түрі мен қауіптілігін (уыттылығын)

анықтайтын қалдықтардың сандық сипаттамасы;19) қалдықтардың сыныптамасы - оларды қоршаған орта мен адамның денсаулығы үшін

қауіптілігіне сəйкес қалдықтардың деңгейлерге жатқызу тəртібі;20) қалдықтардың түрі – шығу тегіне, қасиеттеріне жəне қалдықтардың сыныптауышы

негізінде анықталған жұмыс істеу технологияларына сəйкес жалпы белгілері бар қалдықтар жиынтығы;

21) қалдықтармен жұмыс істеу - қалдықтардың пайда болуының алдын алуға жəне азайтуға, есепке алу мен бақылауды қоса алғанда, сондай-ақ қалдықтарды жинауға, өңдеуге, кəдеге жаратуға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға (жинақтауға) жəне жоюға бай-ланысты іс-қимылдар;

22) қалдықтармен жұмыс істеу шаруашылығын консервациялау - қалдықтарды тасымалдау мен олардың қалдықтарды сақтау орындарына орналастыру жұмыстарын уақытша тоқтату. Бұл кезде қалдықтармен жұмыс істеу шаруашылығы мен қалдықтарды сақтау орындарының имараттарын қоршаған ортаға теріс əсерін болдырмау үшін оқшау орналастырады;

23) қалдықтармен жұмыс істеу шаруашылығын жою (көму) – қалдықтарды тасымалдау

мен олардың қалдықтарды сақтау орындарына орналастыру жұмыстарын тоқтату. Бұл кезде қалдықтармен айналысатын шаруашылықтың барлық ғимараттары мен имараттарын жою қажет, ал қалдықтарды сақтау орны қоршаған ортаға əсер етпейтіндей оқшаулануы қажет.

24) қалдықтармен жұмыс істеу объектілері - қалдықтарды жинау, сақтау, өңдеу, кəдеге жарату, жою, залалсыздандыру жəне көму үшін пайдаланылатын орындар немесе объектілер;

25) қатты тұрмыстық қалдықтар – қатты түрдегі тұрмыстық қалдықтар;26) қатты тұрмыстық қалдықтарға арналған полигондар - қатты тұрмыстық қалдықтарды

оқшаулауға жəне залалсыздандыруға арналған арнайы құрылыстар;27) қауіпсіз қалдықтар – қауіпті қасиеттері жоқ қалдықтар;28) қауіпті қалдықтар – құрамында бір немесе бірнеше қауіпті қасиеттерге (уыттылық, жа-

рылу қауіпті, радиоактивтілік, өрт қауіпті, реакциялық қабілеті жоғары) ие зиянды заттар бар жəне дербес немесе басқа заттармен байланысқа түскен кезде қоршаған ортаға жəне адам денсаулығына тікелей немесе əлеуетті қауіп тудыруы мүмкін қалдықтар;

29) қауіпті химиялық заттар - дербес немесе басқа заттармен байланысқа түскен кезде қоршаған ортаға жəне адам денсаулығына тікелей немесе əлеуетті қауіп тудыра алатын қасиеттерге ие заттар;

30) қоныстану аумағы - тұрғын үй, қоғамдық (қоғамдық-іскерлік) жəне рекреациялық аймақтарды, сондай-ақ инженерлік жəне көлік инфрақұрылымдарының жекелеген бөліктерін, басқа да орналастырылуы мен қызметі арнаулы санитариялық-қорғаныш аймақтарын та-лап ететіндей əсер етпейтін басқа да объектілерді орналастыруға арналған елді мекен аумағының бір бөлігі;

31) мамандандырылған кəсіпорындар - қалдықтарды жинауды, пайдалануды, қолдануды, залалсыздандыруды, тасымалдауды, сақтауды жəне көмуді жүзеге асыратын ұйымдар;

32) медициналық қалдықтар - медициналық қызметтерді көрсету жəне медициналық ма-нипуляциялар жүргізу процесінде пайда болатын қалдықтар;

33) медициналық қалдықтарды көму - зиянды заттардың қоршаған ортаға түсуінің алдын алуға бағытталған жəне осы медициналық қалдықтарды пайдалану мүмкіндігін болдырмай-тын, залалсыздандырылған медициналық қалдықтарды кейін қайта алу ниетінсіз оларды топыраққа қауіпсіз орналастыру;

34) өлген малды көметін орын - арам өлген не шарасыздықтан сойғаннан кейін малдардың өлекселерін залалсыздандыруға жəне көмуге арналған құрылыс;

35) өндіріс қалдықтары - өндіріс процесінде пайда болған жəне өздерінің тұтынушылық қасиеттерін толық немесе ішінара жоғалтқан шикізаттың, материалдардың, өзге де бұйымдар мен өнімдердің қалдықтары;

36) өндірістік объект - адамның тіршілік ету ортасына жəне денсаулығына əсер ету көздері болып табылатын процестерді, жабдықты жəне технологияны пайдалана отырып, жүзеге асы-рылатын өнімді шығарумен, жұмыстарды орындаумен жəне қызмет көрсетумен байланысты шаруашылық қызмет объектісі;

37) радиоактивті қалдықтар – құрамында саны мен қоюлығы жағынан атомдық энергияны пайдалану саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасымен бекітілген радиоактивті заттар үшін регламенттелген мəндерден артық радиоактивті заттары бар қалдықтар;

38) сарқынды сулар - өндірістік немесе тұрмыстық қажеттілікке пайдаланылған жəне олардың бастапқы құрамын немесе физикалық қасиеттерін өзгерткен қосымша қоспалары (ла-станулары) бар сулар. Елді мекендер мен өндірістік кəсіпорындар аумақтарынан атмосфералық қалдықтар түскенде, көшелерді суарғанда немесе олардан кейін аққан сулар, пайдалы қазбаларды қазу кезінде түзілген сулар да сарқынды сулар болып табылады.

39) санитариялық-қорғаныш аймағы (бұдан əрі - СҚА) - арнаулы мақсаттағы аймақтарды, сондай-ақ елді мекендегі өнеркəсіп ұйымдары мен басқа да өндірістік, коммуналдық жəне қоймалық объектілерді жақын маңдағы қоныстану аумақтарынан, тұрғын үй-азаматтық мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстардан оларға қолайсыз факторлардың əсер етуін азайту мақсатында бөліп тұратын аумақ;

40) санитариялық тазарту – елді мекенде халықтың тіршілік əрекеті нəтижесінде пайда болатын қалдықтарды жинау, жою жəне залалсыздандыру мақсатындағы іс-шаралар жүйесі;

41) сұйық қалдықтар – сарқынды суларды қоспағанда, кез келген сұйық күйдегі қалдықтар;42) тұтыну қалдықтары - тұтыну немесе пайдалану процесінде пайда болған азық-

түліктердің, бұйымдардың жəне өзге де заттардың қалдықтары, сондай-ақ өздерінің тұтынушылық қасиеттерін толық немесе ішінара жоғалтқан тауарлар (өнімдер);

2. Өндірістік объектілердегі қалдықтарды жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға жəне көмуге қойылатын санитариялық-

эпидемиологиялық талаптар3. Өндірістік объектілерде өндіріс қалдықтарын жинау жəне уақытша сақтау (орналастыру)

қалдықтардың қауіптілік деңгейіне (уыттылық дəрежесіне) сəйкес келетін арнайы өнеркəсіптік алаңдарда өткізіледі. Қалдықтардың жиналуына қарай, олардың қауіптілік сыныбына (уыттылық дəрежесіне) сəйкес əрбір қалдықтар топтарына арналған ыдысқа жинайды.

Жеке жəне заңды тұлғалар қалдықтармен жұмыс істеумен байланысты кəсіпорындарды, ғимараттарды, құрылыстарды, имараттарды жəне басқа да объектілерді пайдалану кезінде қоршаған ортаға, денсаулыққа, жеке жəне/немесе заңды тұлғалардың мүлкіне зиян келтіретін немесе зиян келтіру қаупі бар қалдықтармен жұмыс істеуге байланысты апаттар туындағанда немесе қауіп болғанда, дереу халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының аумақтық бөлімшесіне хабарлауға міндетті.

4. Қалдықтарды сақтау орнынан (өндірістік алаң) тұрғын аумаққа дейін, коммуналды жəне өндірістік нысандарға дейінгі СҚА өлшемдері Кодекстің 144-бабының 6-тармағына сəйкес бекітілетін санитариялық қағидаларға сəйкес айқындалады.

5. Өндіріс қалдықтары қауіптілік дəрежесі бойынша мынадай 5 қауіптілік сыныбына бөлінеді:1-сынып - төтенше қауіпті; 4-сынып - қауіптілігі аз;2-сынып - қауіптілігі жоғары; 5-сынып - қауіпсіз.3-сынып - қауіптілігі орташа;6. 1-қауіптілік сыныбының қалдықтары тұмшаланған ыдыста (болат бөшкелер, контейнер-

лер) сақталады. Толуына қарай қалдықтар салынған ыдысты болат қақпақпен жабады, қажеті болған кезде электрлі газбен дəнекерлейді жəне қауіпті қасиеттерін көрсете отырып, қауіпті қалдықтары бар ораулардың таңбалауын қамтамасыз етеді.

7. 2-қауіптілік сыныбының өндіріс қалдықтары агрегаттық күйіне сəйкес полиэтилен қаптарда, пакеттерде, бөшкелерде жəне зиянды заттардың (ингридиенттердің) таралуына кедергі болатын ыдыстардың басқа да түрлерінде сақталады.

8. 3-қауіптілік сыныбының өндіріс қалдықтары жайылтпай сақтауды қамтамасыз ететін, тиеу-түсіру жұмыстарын орындауға мүмкіндік беретін жəне зиянды заттардың таралуын бол-дырмайтын ыдыста сақталады.

9. 4-қауіптілік сыныбының өндіріс қалдықтары өнеркəсіптік алаңдарда конус тəрізді үйінді түрінде ашық сақталады, сол жақтан олар автотиегішпен автокөлікке тиеледі жəне кəдеге жа-рату жəне көму орындарына жеткізіледі. 4-қауіптілік сыныбының өндіріс қалдықтарын тұтыну қалдықтарымен бірге соңғысын көметін жерлерде біріктіруге немесе оқшауланатын материал немесе аумақтағы жоспарлы жұмыстар ретінде пайдалануға жол беріледі.

10. Сұйық жəне газ түріндегі қалдықтар тұмшаланған ыдыста сақталады жəне кəсіпорын аумағынан бір тəулік ішінде шығарылады немесе оны залалсыздандыруды өнеркəсіптік объектіде жүргізеді.

11. Қатты, оның ішінде сусымалы қалдықтар контейнерлерде, пластик, қағаз пакеттерде немесе қаптарда сақталады жəне олардың жиналуы бойынша шығарылады.

12. Қалдықтарды уақытша сақтауға арналған өнеркəсіптік алаңды кəсіпорынның аумағында ық жағына орналастырады. Алаңды қатты жəне уытты (қалдықтарды) заттарды өткізбейтін материалмен жабады, тазарту құрылыстары жағына қарай құйылыс құрылғысы жəне еңісі бар төсеніш төсейді. Алаң бетінде жиналған суларды жалпы жауын-шашын бұрғышына бағыттауға жол берілмейді. Алаң бетінде жиналған сулар үшін уытты заттармен жұмыс істеуді, тазалауды жəне оларды залалсыздандыруды қамтамасыз ететін арнайы тазарту құрылыстары көзделеді. Алаңда қалдықтарды атмосфералық жауын-шашынның жəне желдің əсерінен қорғау көзделеді.

13. Өндіріс қалдықтарын сақтайтын орындарда стационарлық немесе жылжымалы тиеу-түсіру механизмдері қарастырылады.

14. Өнеркəсіптік алаң аумағындағы қалдықтардың жол берілетін мөлшерін кəсіпорын қауіптілік деңгейі бойынша қалдықтарды сыныптау негізінде айқындайды.

15. Қалдықтарды сақтайтын алаңдардағы қоршаған ортаның жағдайын бақылау өндірістік объектінің өндірістік зертханасында аккредиттелген зертхананы тарта отырып, жүзеге асы-рылады.

16. Өндірістік объектілер алаңдарында қалдықтарды жинау мен сақтау жағдайлары қалдықтарды орналастыру нормативтерінің жобаларымен айқындалады.

Ерекшелік ретінде мынадай жағдайларда:1) оларды толық кəдеге жарату мақсатында қалдықтарды кейін технологиялық циклде

пайдалану кезінде;2) қалдықтарды кəдеге жаратуға жіберу кезінде;3) қалдықтарды шығаратын көлік құралдары уақытша жоқ болғанда арнайы табиғатты

пайдалану объектісі болып табылмайтын қалдықтарды үш айдан артық мерзімде жинау мен уақытша сақтауға жол беріледі.

17. Өнеркəсіп алаңдарын қалдықтарды арнайы салынған шлам, шлак, күл жинағыштар, қалдықтарды уақытша жинауға жəне сақтауға арналған алаңдар мен үйінділер болған жағдайда, қалдықтарды жинауға жəне сақтауға жол беріледі.

18. 1 жəне 2 қауіптілік сыныбының өндіріс қалдықтарын халықтың санитариялық-эпиде-мио логиялық саламаттылығы саласындағы қолданыстағы заңнамаларға сəйкес халық-тың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының аумақтық бөлімшесінің көлікке санитариялық-эпидемиологиялық қоры-тындысы бар болғанда, осы үшін арнайы жабдықталған көлік құралдарында тасымалданады.

19. Тасымалданатын қалдықтардың мөлшері көліктің жүк көлеміне сəйкес келеді. Өндіріс қалдықтарын тасымалдау кезінде оларды толтыру, тасымалдау, тиеу жəне түсіру орындарында қоршаған ортаны ластауға жол берілмейді.

20. 1-ден 3-дейін қауіптілік сыныбының қалдықтарын тиеуге, тасымалдауға жəне түсіруге байланысты барлық процестер механикаландырылады. Жартылай сұйық (паста тəрізді) қалдықтарды тасымалдауға арналған көлік ағызуға арналған шлангы құрылғысымен жабдықталады.

21. Қатты жəне шаң тəрізді қалдықтарды тасымалдаған кезде көлік қорғаныш қабықшамен немесе жабын материалымен жабдықталады.

22. Шаң тəрізді қалдықтарды барлық кезеңде: тиеу, тасымалдау, түсіру кездерінде ылғалдайды.

23. 1 жəне 2-қауіптілік сыныбының өндіріс қалдықтарын тасымалдау кезінде кəсіпорынның көлікті басқарушы адамынан жəне жүкке жауапты персоналынан басқа бөтен адамдардың болуына жол берілмейді.

24. Қалдықтарды шикізат ретінде қолданатын кəсіпорындарда технологиялық үдерістерді автоматтандыруды жəне механикаландыруды қамтамасыз етеді.

25. Кəдеге жарату алдында қауіпті қалдықтар қалдықтардың уыттылық деңгейіне байла-нысты залалсыздандыруға жатады.

26. Өндіріс қалдықтарын (3 жəне 4-қауіптілік сыныбы) залалсыздандыру үшін өндіріс қалдықтарының бір бөлігін тиісті кəсіпорындарда тұтыну қалдықтарымен бірге өңдеу жəне өндіріс қалдықтарының бір бөлігін ҚТҚ полигонында жинақтау тəсілдері қолданылады. Уытты өндіріс қалдықтарын (1 жəне 2-қауіптілік сыныбы) залалсыздандыруды уытты өндіріс қалдықтарын көму полигондарында жүзеге асырады.

27. Суда ерімейтін уытты ингредиенттері бар 2 жəне 3-қауіпсіздік сыныбының қатты жəне шаң тəрізді қалдықтарын көмуді өндіріс қалдықтары полигондарында жүзеге асы-рады. Қазаншұңқырларда қалдықтарды төгуді қабаттап тығыздау арқылы жүргізеді. Қазаншұңқырлардағы қалдықтардың ең жоғары деңгейі жоспарланған белгіден төмен, қазаншұңқырлар аумағына іргелес кемінде 2 метр (бұдан əрі - м) болуы көзделеді.

Қазаншұңқырларды жабдықтау кезінде қазаншұңқырларға іргелес аумақ енінің кемінде 8 м болуы көзделеді. Топырақтың сүзгілеу коэффициенті тəулігіне 6-10 метрден (бұдан əрі - м/тəу) аспағанда көмуге рұқсат етіледі.

28. Шаң тəрізді қалдықтарды көмуді осы қалдықтардың желмен таралуын болдырмауға кепілдік беретін іс-шараларды ескере отырып, қазаншұңқырларда жүргізеді. Көмудің тəуліктік жұмыс алаңы ең аз болуы тиіс. Қазаншұңқырларға шаң тəрізді қалдықтарды əрбір тиегеннен кейін оларды қалыңдығы кемінде 20 сантиметр (бұдан əрі - см) топырақпен оқшаулайды.

29. Суда еритін уытты заттары бар 2-3-қауіптілік сыныбының қатты жəне паста тəрізді қалдықтарын көмуді түбі мен бүйір қабырғаларын қалыңдығы 1 м балшық қабатымен тығыздалған жəне полиэтилен қабықшадан жасалған қорғаныш қалқамен оқшауланған қазаншұңқырларда жүзеге асырылады.

30. Қазаншұңқырдың көмілген учаскесін топырақтың тығыздалған қабатымен жабады, оның үстінен қазаншұңқырдың қалған бөлігін толтыру үшін қалдықтарды тасымалдау жүзеге асыры-лады. Қалдықтарды топырақтың тығыздалған қабатымен тасымалдағанда оны бұзбауы тиіс.

31. Нашар еритін уытты заттары бар бірінші қауіптілік сыныбының қалдықтарын көмген кезде олардың топыраққа жəне жер асты суларына көшуін болдырмау бойынша мынадай шаралар қолданады:

1) қазаншұңқырлардың түбі мен бүйір қабырғаларын сүзгілеу коэффициенті 10 м/тəу аспай-тын кемінде бір метр балшық қабатымен қымтау;

2) қосылған жерлерді битум, гудрон немесе басқа да су өткізбейтін материалдар құю арқылы қазаншұңқырлардың түбіне бетон плиталар төсеу жəне қабырғаларын бекіту.

32. Бірінші қауіптілік сыныбына жататын, суда еритін қалдықтарды көму қазаншұнқырларда болат контейнерлерде немесе бетон қораптарға салынатын, оларды толтырғанға дейін жəне одан кейін тұмшалануын екі рет бақылай отырып, қабырғаларының қалыңдығы кемінде 10 миллиметр (бұдан əрі - мм) баллондарда жүргізеді.

33. Қалдықтармен толтырылған қазаншұңқырларды қалыңдығы 2 м тығыздалған топырақ қабатымен оқшаулайды, содан кейін гудроннан, тез қатаятын шайырдан, цементті гудроннан жасалған су өткізбейтін жабынмен жабады.

34. Су өткізбейтін жабындар жəне тығыздалған қабаттар қазаншұңқырларға іргелес аумақтардан шығып тұрады. Су өткізбейтін жабындар қазаншұңқырлардың габаритінен 2-2,5 м шығып тұрады жəне көрші тұрған қазаншұңқырлар жабындарымен түйістіріледі. Түйіскен жерлер қазаншұңқырлар бетіндегі жауын-шашын жəне еріген суларды арнайы буландыратын алаңға жинауға жəне шығаруға мүмкіндік беретіндей етіп жасалады.

35. Қазаншұңқырлардың оқшаулайтын жабындарын, су бұратын арналарын жабдықтау бойынша жұмыстарды ұйымдастыруды, оларды толтыру тəсілін əр нақты жағдайда учаскенің бедері мен гидрогеологиялық жағдайлардың болуын ескере отырып шешеді.

36. Жағуға жататын өндіріс қалдықтарын жою кезінде жұмыс режимі 1000-1200 градус Цельсий температурада (бұдан əрі - 0С) жұмыс істейтін пештерді пайдаланады. Полигонға ауыр металдар мен заттарды алудың тиімді əдістері əзірленген өндіріс қалдықтарын, өңдеуге жататын радиоактивті қалдықтарды, мұнай өнімдерін қабылдауға жол берілмейді.

37. 1-3 - қауіптілік сыныбының сұйық қалдықтарын полигонға шығару алдында паста тəрізді қоюға айналдырады. Қалдықтарды сұйық күйінде көмуге жол берілмейді.

38. Санитариялық-қорғау аймағын ескере отырып, кең байыту кəсіпорынның өзінде де (бірыңғай өнеркəсіп алаңдарында), сол сияқты одан əртүрлі қашықтықта орналасқан түрлі дербес аймақтарда (шеттетілген) қалдық сақтау қоймаларын орналастырылады.

39. Қалдық қоймасы орналасқан ауданда оның айналасына қажетті көлемдегі санитариялық қорғаныш аймағын ұйымдастыру мүмкіндігін көздейді. Оның орналасатын орнын ауданды жəне кəсіпорынды дамытудың перспективалық жоспарымен ұштастыру қажет.

40. Қалдық сақтау қоймаларын халық шаруашылығында мəні бар ірі өзен мен көлдерге (1000 м кем) тікелей жакын жерде сумен жабдықтау көзі болып табылатын сулы қабаттардың беткі жайылу орындарында, сондай-ақ келешекте даму перспективасымен 50 мыңнан аса тұрғыны бар қалаларда (Санитариялық қорғаныш аймақтың өлшеміне сəйкес) орналастыруға жол берілмейді.

41. Қалдық сақтау қоймасы кəсіпорын аумағында орналастырылған кезде оның өндірістік, əкімшілік жəне кəсіпорынның тұрмыстық ғимаратының санитариялық қорғау аймақтары өлшемінің тең жартысы болатын, бірақ 500м ден жақын емес арақашықтықта орналасты-рылады.

42. Қалдық сақтау қоймасын:- ауыз су бас тоғанынан жəне балық аулау шаруашылығынан төмен;- жиналатын қалдықтардың төменгі деңгейінен 2 м кем емес деңгейде жерасты суларының

көтерілуі кезінде су сіңбей жатып қалатын (қалдық сақтау қоймасын пайдалануға берген кез-де судың көтерілуін ескере отырып) сүзгіштігі төмен (саз, саздақ, тақтатас) жер телімдерінде орналастырылады. Таңдалған жердің гидрогеологиялық жағдайы қолайсыз болған жағдайда жерасты суларының деңгейін төмендететін іс-шараларды қарастыру керек.

43. Қалдық сақтау қоймасын көму алдында оны жер жұмысына қажетті техниканы пайдалануға болатындай жағдайға дейін құрғату шаралары жүргізіледі.

44. Жұмысы өтелген қалдық сақтау қоймасы аймағын кез келген халық шаруашылығы мақсатында пайдалануға жол берілмейді. СҚА аумағында тұрғын үй, балалар мекемелері, əлеуметтік-мəдени жəне тұрмыстық қызмет көрсету объектілері құрылысын жүргізуге, сондай-ақ дем алу, спортпен айналысу орындарын орналастыруға жол берілмейді.

45. Егер көмілген қалдық сақтау қоймасы елді мекеннен, өндірістік кəсіпорындардан не-месе жер алқаптарынан 2 км дейін қашықтықта орналастырылса, онда биіктіктігі 2 м кем емес темірбетонды жиынтықтан жасалған қоршау көзделеді. Қоршау табиғи жағдайда топырақ беті мен тоған бойындағы гамма сəулелену қуаты сағатына 0,3 микро Зиверт аспаған жағдайда, қалдық қоймасынан 30 м қашықтықта орналасуы тиіс. Егер қалдық сақтау қоймасы елді мекен-нен 2 км астам қашықтықта орналасса, қоршау темірбетонды бағанаға екі қатар тікенекті сымды орау арқылы құрастырылады. Елді мекеннен жəне көлік жолдарынан 5 км астам қашықтықта, халық шаруашылығына жарамсыз жерлерде (таулы аймақ, шөлейт жəне т.б.) орналасқан қалдық сақтау қоймасы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының келісімімен қоршалмайды. Қалдық сақтау қоймасының маңайында тиісті ескертпелер мен тыйым салынған жазулар қойылады.

46. Көмілген қалдық сақтау қоймасына паспорт толтырылады, онда көмудің аяқталу уақыты, көму бойынша іс-шаралардың қысқаша сипаттамасы, жобаны орындаған ұйым, көмуді жүзеге асырған кəсіпорын, көмілген объектіні қадағалауға алған ұйым, жұмыстың аяқталғаны бойын-ша санитариялық-дозиметриялық бақылау деректері жəне де көмілген объекті мен іргелес аумаққа салынған шектеулер көрсетіледі.

3. Қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға жəне көмуге қойылатын санитариялық-

эпидемиологиялық талаптар47. Елді мекен аумағында қалдықтарды жинау, пайдалану, қолдану, залалсыздандыру,

тасымалдау, сақтау жəне көмуді арнайы кəсіпорындар жүзеге асырады. Шағын елді мекен-дерде ҚТҚ жинайтын, шығаратын жəне көму орындарын қадағалайтын арнайы кəсіпорындар болмаған жағдайда жергілікті атқарушы органдары қызметінің бақылауымен жəне қызмет етуімен қалдықтарды өз бетімен шығаратын орындар ұйымдастырылады.

48. Инфекциялық стационарларды қоспағанда, оның ішінде туберкулезге қарсы,

тері-венерологиялық, қоғамдық тамақтану, сауда, жалпы білім беру, санаторийлік-курорт ұйымдары объектілердің тағам қалдықтары қақпағы бар ыдыстарға жиналады, салқын-датылатын үй-жайларда немесе тоңазытқыш камераларда сақталады. Инфекциялық стацио-нар лардың, оның ішінде туберкулезге қарсы, тері-венерологиялық, тағам қалдықтарын қоспағанда, тағам қалдықтарын малға азық ретінде пайдалануға жол беріледі.

49. Елді мекендерде (иеліктегі үйлердің, ұйымдардың, мəдени-бұқаралық мекемелердің, демалыс аймақтары аумақтарында) көлік кіретін жерлері бар, қалдықтарды жинауға арналған контейнерлерді орналастыру үшін арнайы алаңдар бөлінеді. Алаңға қатты жабын жабылады жəне үш жағынан 1,5 м кем емес биіктіктегі қоршау орнатылады.

50. ҚТҚ жинауға арналған контейнерлерді қақпақпен жабдықтайды. Елді мекендерде, уақытша қоныстарды (вахталық поселкелер, стационарлық емес объектілер мен имараттар) қоспағанда, контейнер алаңдарын тұрғын жəне қоғамдық ғимараттардан, ұйымдардан, спорт алаңдары мен халық демалатын орындардан 25 м аспайтын қашықтықта орналастырады.

51. Контейнерлердің есептелген мөлшері қалдықтардың нақты жиналуына сəйкес келуі тиіс.Орнатылатын контейнерлердің санын есептеу контейнерлерді пайдаланатын халықтың

саны, қалдықтардың жиналу нормасы, олардың сақталу мерзімі ескеріле отырып жүргізіледі.Контейнерлерде қалдықтарды сақтау мерзімін 0 0С температурада жəне одан төмен

болғанда, 3 тəуліктен, температура плюс болғанда 1 тəуліктен асыруға жол берілмейді.52. ҚТҚ жинау үшін абаттандырылған тұрғын үй қорында контейнерлерді, жеке меншік үй

иелігінде қақпағы бар еркін құрылымдағы ыдыстарды пайдалануға жол беріледі.53. Орталықтандырылған сумен жабдықтау жəне кəріз жүйелеріне қосылған тұрғын

объектілердің, ұйымдар мен кəсіпорындардың аумағында қоқыс жинауға арналған аулалық қондырғыларды, қоқыс төгуге арналған шұңқырлар мен алаңдарды салуға жəне қайтадан жабдықтауға жол берілмейді.

54. Сұйық тұтыну қалдықтарын жинау су өткізбейтін орны жəне жер беті бөлігінде нəжісті бөлуге арналған қақпағы мен торы бар қоқыс төгетін шұңқырларда жүзеге асырылады. Аулалық дəретхана бар жерлерде қоқыс төгетін шұңқырлардың ортақ болуына жол беріледі.

55. Кəрізі жоқ аулалық жəне қоғамдық дəретханаларды тұрғын мен қоғамдық ғимараттардан, балалар ойнайтын алаңдардан жəне дем алатын орындардан кем дегенде 25 м қашықтыққа, құдықтан, бұлақ көзінен кем дегенде 50 м қашықтыққа алшақтатады.

56. Көп қабатты тұрғын үй құрылысы аудандарындағы ҚТҚ алаңының шетінен 1,5 м радиустағы контейнер алаңына іргелес аумақта қажеттілігіне қарай жоспарлы-тұрақты та-зарту жүргізеді.

57. Қалдықтарды тасымалдауға арналған көліктердің санын салынып жатқан учаскенің іс жүзінде дамуын жəне нақты елді мекеннің жергілікті жағдайларын ескере отырып анықтайды.

58. Көлік құралдарын жууға арналған алаңды шаруашылық аймағынан тыс жерде ор-наластырады. Алаңда салқын су тартылған жуу бөлімшесі қарастырылады. Таза жəне лас контейнерлердің жəне полигонға келетін қоқыс тасымалдайтын көліктердің көлік ағындылары жекешелендіріледі жəне бірікпеуі тиіс.

59. Су құбыры суы жоқ болғанда контейнерлерді жуу сыртқы ауа температурасының плюс 50С-ден жоғары болғанда су себетін машиналармен жүзеге асырылады.

60. Контейнерлер мен көлік құралдарын жуған шайынды сулар булану үшін карталарға жіберіледі немесе ҚТҚ-ды ылғалдандыру үшін пайдаланылады.

61. Полигоннан шығатын жерде қоқыс тасымалдайтын көліктердің дөңгелектерін залалсыздандыруға арналған дезинфекциялайтын бетон ванна орнатады. Ваннаның ұзындығы кемінде 8 м, ені 3 м, тереңдігі 0,3 м болуы қарастырылады.

62. Полигонның барлық аумағының периметрі бойынша жеңіл қоршау, тереңдігі 2 м астам кептіретін траншея немесе биіктігі 2 м аспайтын топырақ үйінділерін орнатады.

4. Медициналық қалдықтарды жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға жəне көмуге қойылатын санитариялық-

эпидемиологиялық талаптар63. Медициналық қалдықтар (бұдан əрі - МҚ) қауіптілік дəрежесі бойынша мынадай 5

қауіптілік сыныбына бөлінеді:А сыныбы - ҚТҚ ұқсас қауіпті емес медициналық қалдықтар;Б сыныбы - қауіпті (эпидемиологиялық) медициналық қалдықтар;В сыныбы - төтенше (эпидемиологиялық) қауіпті медициналық қалдықтар;Г сыныбы - құрамы бойынша өнеркəсіп қалдықтарына ұқсас токсикологиялық қауіпті

медициналық қалдықтар;Д сыныбы - радиоактивті медициналық қалдықтар;64. Денсаулық сақтау объектілерінде медициналық қалдықтарды сорттау жəне уақытша

сақтау үшін пайдаланылатын үй-жайлар Кодекстің 144-бабының 6-тармағына сəйкес бекітетін «Денсаулық сақтау объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларына сəйкес көзделеді.

65. Медициналық қалдықтарды тасымалдауды жүзеге асыратын адамдар оларды көлік құралына тиеген сəттен бастап белгіленген орында қабылдағанға дейін олармен қауіпсіз жұмыс істеу шараларын сақтаулары қажет.

Медициналық қалдықтарды жинау, қабылдау жəне тасымалдау бір рет қолданылатын па-кеттерде, ыдыстарда, қауіпсіз кəдеге жарату қораптарында (бұдан əрі - ҚКЖҚ), контейнерлерде жүзеге асырылады. Медициналық қалдықтардың əр сыныбы үшін контейнерлер, ыдыстар мен пакеттер əртүрлі бояумен таңбаланады. Контейнерлердің құрылымы су өткізбейтін болуы керек, бөтен адамдардың олардың ішіндегісімен жанасуларын болдырмау қажет.

66. Медициналық қалдықтарды қолмен нығыздауға жəне медициналық қалдықтарды жина-уды, сұрыптауды жеке қорғаныш құралынсыз жүзеге асыруға жол берілмейді.

67. Б сыныбындағы медициналық қалдықтар арнайы қондырғыларда: газбен тазала ғыш-тары бар жағу қондырғыларында (инсинераторларда) немесе залалсыздандыру қондырғы-ларында (автоклавтарда) залалсыздандырылады. Медициналық қалдықтардың жағу өнімдері мен залалсыздандырылған қалдықтар А сыныбының медициналық қалдықтарына айналып, ҚТҚ ретінде көміледі.

68. Пайдаланылған шанышқылы жəне басқа да өткір заттар (инелер, қауырсын тəрізді құралдар, ұстаралар, ампулалар) алдын ала сұрыпталмастан кəдеге жаратылатын ҚКЖҚ-на қабылданады.

69. Жұқпалы емес науқастардың операциялық бөлімшелерінің органикалық қалдықтары (ағзалар, тіндер) Кодекстің 144-бабының 6-тармағына сəйкес бекітетін «Коммуналдық объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларына сəйкес бейіттердің арнайы бөлінген орындарында көмуге жатады.

70. Пайдаланылған люминесцентті шамдар, құрамында сынабы бар аспаптар мен жабдықтар сақтау мен тасымалдау кезінде сынуын болдырмайтын тығыз жабылатын ыды-старда тасымалданады жəне сақталады.

71. Г сыныбының медициналық қалдықтарын көму қауіпті қалдықтарға арналған поли-гондарда, олар залалсыздандырылған жағдайда ҚТҚ полигондарында жүзеге асырылады.

72. Медициналық қалдықтарды тасымалдауға су өткізбейтін жабық кузовпен жабдықталған, дезинфекциялық оңай өңделетін көлік құралында көлікке халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қолданыстағы заңнамаларға сəйкес халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының аумақтық бөлімшесінің санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы бар болғанда жол беріледі.

73. Медициналық қалдықтарды түсіргеннен кейін көлік құралы жуылады, дезинфекцияла-нады жəне таза күйінде ұсталады.

74. Медициналық қалдықтарды Кодекстің 144-бабының 6-тармағына сəйкес бекітетін СҚА белгілеу бойынша Санитариялық қағидаларына сəйкес СҚА мөлшері есебімен орналасқан ар-найы қондырғыларда (залалсыздандырылмаған «Б» сыныбындағы МҚ жəне «В» сыныбындағы барлық МҚ) жағу көзделеді. Арнайы қондырғылары жоқ объектілер мен елді мекендер аумағында медициналық қалдықтарды жағуға тыйым салынады.

75. Медициналық қалдықтарды термиялық тəсілмен залалсыздандыру (жағу) медициналық қалдықтарға термиялық əсер ету жолымен 800-10000С төмен емес температурада жүргізіледі.

76. Медициналық қалдықтарды залалсыздандыруға қалдықтардың сыныбы мен көлемі көрсетілген, денсаулық сақтау объектісінің жауапты тұлғасы қол қойған ілеспе актісі бар болғанда қабылданады.

77. Медициналық қалдықтарды қабылдау қапталған күйде, арнайы журналда сапалық жəне сандық есепке алуды жүргізе отырып жүзеге асырылады.

78. Медициналық қалдықтарды залалсыздандыруға арналған арнайы қондырғыны дайындаушының техникалық құжаттамасына сəйкес орналастырылады жəне пайдаланылады.

79. Медициналық қалдықтарды көму мен кəдеге жарату объектілеріндегі сұрыптауға жəне уақытша сақтауға арналған бөлменің алаңы 12 шаршы метрден (бұдан əрі -м2) кем болма-уы тиіс жəне ішке сору-сыртқа шығару желдеткішімен, биологиялық қалдықтарды сақтауға арналған тоңазытқыш жабдығымен, жекелеген стеллаждармен, медициналық қалдықтар бар пакеттерді жинауға арналған контейнерлермен, таразымен, ыстық жəне суық су келтірілген раковинамен, бактерицидті шаммен жабдықталады. Əр үй-жайда ыдыстарды жууға, сақтауға жəне залалсыздандыруға арналған жағдайлар жасалады. Қызмет көрсететін персонал үшін жеке арнайы киім бөлінеді.

80. Медициналық қалдықтарды уақытша сақтауға арналған үй-жайдың едені, қабырғасы, төбесі жуу жəне дезинфекциялау құралдарына төзімді материалдардан жасалады.

81. Негізгі үй-жайлардан басқа персонал үшін алаңы кемінде 6 м2 үй-жайлар, жинау мүкаммалына, жуу жəне дезинфекциялау құралдарына, жуатын айналым ыдысына арналған ауданы кемінде 4 м2 қойма бөлінеді.

82. Жуу бөлмесі ағынды салқын жəне ыстық су келтірілген ваннамен немесе еденге түсетін кранмен жабдықталады. Персоналдың жеке гигиена қағидаларын сақтауы үшін қолды жууға жəне кептіруге арналған құралдармен жарақталған, салқын жəне ыстық су келтірілген раковина бөлінеді.

83. Медициналық қалдықтарды жинау, залалсыздандыру, тасымалдау, сақтау жəне көмумен айналысатын жұмысшылар Кодекстің 155-бабының 4-тармағына сəйкес бекітетін «Міндетті медициналық тексеріп-қарау өткізілетін зиянды өндірістік факторлардың, кəсіптердің тізбесіне» жəне «Міндетті медициналық тексеріп-қарауды өткізу қағидаларына» сəйкес алдын ала (жұмысқа түсер алдында) жəне кезеңдік медициналық тексерілуден өтеді.

84. Медициналық қалдықтарды көму орындарында мынадай жеке гигиена талаптары сақталады:

1) жұмыс қорғаныш бетпердесімен, экрандармен, бір рет пайдаланылатын резеңке немесе латекс қолғаптармен жүзеге асырылады;

2) жұмыс орнында темекі шегуге жəне тамақ ішуге жол берілмейді;3) жұмыс арнайы киімде жүзеге асырылады;4) шкафтарда жеке жəне арнайы киімдер бөлек сақталады.

5. Полигондардың құрылысына, күтіп-ұстауға жəне пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

85. Өндіріс қалдықтарын көмуге арналған полигон үшін у часкенің көлемі қалдықтардың 20-25 жыл бойы жиналу мерзіміне қарай белгіленеді.

86. Полигонға арналған орындарды бөлек, құрылыстан бос, желденетін, жауын-шашын, еріген жəне тасқын сулар баспайтын, инженерлік шешімдердің орындалуына жол беретін, елді мекендердің жəне жаппай демалу, шаруашылық сумен жабдықтау, минералды көздер, ашық су қоймалары жəне жер асты сулары орналасқан аймақтардың ықтимал ластануын болдырмайтын аумақтарда көзделеді.

87. Полигонды: басым бағыттағы желді ескере отырып, елді мекендердің ық жағында, өзен ағысы бойынша шаруашылық-ауыз сумен жабдықтаудың су алу орындарынан төмен, ашық су қоймаларының су алу аймақтарынан, қыстау орларынан, балықтардың жаппай уылдырық шашу жəне семірту орындарынан төмен жəне шекарасынан тыс орналастырады.

88. Полигонды жер асты сулары 20 м артық тереңдікте жатқан жəне сүзгілеу коэффициенті 10 м/тəул жоғары емес өткізг іштігі аз жыныстармен жабылған учаскелерде орналастырады. Полигон түбінің негізін жер асты суларының ең жоғары негізгі тұрағынан кемінде 4 м орнала-стырады. Қабырғалары мен түбі сумен оқшаулау арқылы орнатылады.

89. ҚТҚ полигондарының СҚА көлемі мен көгалдандыру Кодекстің 144-бабының 6-тармағына сəйкес бекітетін « Өндірістік объектілердің санитариялық-қорғаныш аймағын анықтау бойын-ша санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларына сə йкес жүзеге асырылады.

90. Полигонды тұрғын үй құрылысының резервті, өндірістік объектілерді кеңейту аумақта-рында, рекреациялық аймақтарда, өзендер алқабында, жыраларда, топырағы шөккен учаске-лерде, карст процестері дамитын жерлерде, пайдалы қазбалар жатқан аумақтарда, жер асты ауыз су көздерінің қоректену аймағында орналастыруға жол берілмейді.

91. Полигон аумағының елді мекендер, өнеркəсіптік кəсіпорындар, ауыл шаруашылығы алқаптары мен су ағысы бағытына қарай еңісі 1,5%-дан аспауы тиіс.

92. Полигонның СҚА көлемі елді мекендерге жəне ашық су қоймаларына дейін, сондай-ақ рекреациялық мақсатта қолданылатын объектілерге дейін кемінде 1000 м-ді құрайды.

93. 4-қауіптілік сыныбының өндіріс қалдықтары шектеусіз қабылданады жəне оқшаулағыш материал ретінде пайдаланылады. Бұл қалдықтар сулы сығындыда ҚТҚ-дың сүзгі деңгейінде уытты заттардың (1 килограмм қалдыққа 1 литр су) болуымен, оттегіге биохимиялық қажеттілік (бұдан əрі – ОБҚ толық) көрсеткішімен жəне 1 литрге 300 миллиграмнан (бұдан əрі - мг/л) артық емес оттегіге химиялық қажеттілік (бұдан əрі - ОХҚ) көрсеткішімен сипатталады, фракцияларының көлемі 250 мм аспайтын біркелкі құрылымы болуы тиіс.

ҚТҚ полигонына шектеусіз қабылданатын жəне оқшаулағыш материал ретінде пайдаланы-латын 4-қауіптілік сыныбының өндіріс қалдықтарының тізбесі осы Санитариялық қағидалардың 1-қосымшасында келтірілген.

Полигонға шектеулі қабылданатын жəне бірге сақталатын 3-4 қауіптілік сыныбының өндіріс қалдықтарының тізбесі (ҚТҚ 1000 м3 арналған норматив) осы Санитариялық қағидалардың 2-қосымшасында келтірілген.

Шектеулі мөлшерде қабылданатын жəне ерекше жағдайларды сақтай отырып жиналатын 3-4 қауіптілік сыныбының өндіріс қалдықтарының тізбесі осы Санитариялық қағидалардың 3-қосымшасында келтірілген.

94. Полигон аумағы екі аймаққа бөлінеді: ҚТҚ жинау аймағы жəне шаруашылық-тұрмыстық объектілерді орналастыру аймағы.

Жинау аймағын полигон əкімшілігі жасаған пайдалану картасының кестесіне сай, кезекпен қалдықтармен толтырылатын бөлек учаскелерге (карталарға) бөледі.

95. Полигон персоналы үшін тұрмыстық үй-жайлар қарастырылады. Тұрмыстық үй-жайлар құрамына тамақтануға арналған бөлме жəне арнайы киімдерді сақтауға арналған бөлме, ыстық жəне салқын су келтірілген санитариялық торап жəне себезгі бөлмесі көзделеді.

96. Өндіріс жəне тұтыну қалдықтарымен айналысатын жұмысшылар арнайы киім мен а р-найы аяқ киіммен, жеке қорғаныш құралдарымен жұмыс істейді.

97. Қатты жəне сұйық қалдықтарды жинаумен, кəдеге жаратумен, тиісті құрылыстарды пайдаланумен айналысатын персонал Кодекстің 155-бабының 4-тармағына сəйкес бекітетін «Міндетті медициналық тексеріп-қарау өткізілетін зиянды өндірістік факторлардың, кəсіптердің тізбесіне» жəне «Міндетті медициналық тексеріп-қарауды өткізіу қағидаларына» сəйкес жұмысқа түсер алдында алдын ала жəне кезеңдік медициналық тексерулерден өтеді.

98. ҚТҚ полигонын ол толғаннан кейін қалпына келтіру/жою жбасына сəйкес жүргізіледі.99. Полигонда түсетін қалдықтардың құрамына бақылау жəне есепке алу, қалдықтарды

полигонның жұмыс істеп тұрған бөлігіне бөлу, қалдықтарды оқшаулау бойынша технологиялық цикл қамтамасыз етіледі.

100. ҚТҚ полигонына тұтыну қалдықтары мен өндіріс қалдықтарының кейбір түрлері (3 жəне 4- қауіптілік сыныбы), сондай-ақ сыныбы тəжірибелік əдістермен анықталатын қауіпсіз қалдықтар қабылданады.

101. ҚТҚ бірге жинау үшін ылғалдылығы 85% аспайтын жарылысқа қауіпті емес жəне өздігінен тұтанбайтын өндіріс қалдықтары қабылданады. Сұйық жəне паста тəрізді қалдықтар ҚТҚ полигонына қабылданбайды.

102. Полигонда қалдықтар мен олардың мөлшері көрсетілген, қызмет көрсетілетін ұйымдардың тізімі (тізбесі) болады.

103. 3 жəне 4 қауіптілік сыныбының өндіріс қалдықтары шектеулі мөлшерде қабылданады (қатты тұрмыстық қалдықтар массасының 30 %-нан асырмай) жəне сулы сығындыда ҚТҚ-ның сүзгі деңгейінде уытты заттардың болуымен жəне оттегінің ОБҚ20 жəне ОХҚ 400-5000 мг/л мəндерімен сипатталатын тұрмыстық қалдықтармен бірге жиналады.

104. Полигонға шығарылатын қалдықтардың əрбір партиясына өндірістік объектінің бас-шылығы осы Санитариялық қағидалардың 4-қосымшасына сəйкес анықтама түрінде ресімдейді.

105. ҚТҚ полигондарына химиялық қалдықтар мен эпидемиялық қауіп тудыратын, ар-найы құрылыстарда залалсыздандырылмаған қалдықтарды қабылдауға жол берілмейді. Радиоактивтілігі бар қатты, сұйық жəне паста тəрізді қалдықтарды залалсыздандыру мен көмуді арнайы полигондарда жүзеге асырады.

106. Өлген малдың, конфискаттардың, ет комбинаттарының өлекселер ін ҚТҚ полигонда-рына қабылдауға жол берілмейді, оларды залалсыздандыру мал өлекселерін көмуге ар налған орындарда немесе кəдеге жарату зауыттарында жүргізіледі.

107. Полигонда қалдықтарды залалсыздандыру үшін бурттарда далалық компостау əдісі пайдаланылады, жылына 120000 м3 ҚТҚ қабылдайтын полигондар үшін ҚТҚ-ды жинаудың траншея схемасын қолданады. Траншеялардың тереңдігі 3-6 м жəне ал жоғарғы жағының ені 6-12 м болады. Траншеялар желдің жиі соғатын бағытына перпендикуляр орналастырылады.

108. Траншеяларды қазу барысында алынған топырақ ҚТҚ толтырылғаннан кейін оларды жабуға пайдаланылады.

109. Бір траншеяның ұзындығын оны толтырудың мынадай уа қытын есепке ала отырып:1) температура 00С жоғары болған кезеңде 1-2 ай бойы;2) температура 00С-ден төмен болған кезеңде - топырақтың барлық тоңазу кезеңіне ор-

натады.110. ҚТҚ-ды батпақты жердегі суларға жəне тасқын су басып кететін учаскелерге тікелей

жинауға жол берілмейді. Мұндай учаскелерді ҚТҚ полигонына пайдаланғанға дейін оны жер беті немесе тасқын судың ең үлкен деңгейінен 1 м асатын биіктікке инертті материалдармен үйіп қояды. Үйген кезде су өткізбейтін экран жасайды. 1 м төмен тереңдікте жер асты суы болған жағдайда, жердің бетіне топырақты алдын ала кептіре отырып, оқшаулағыш қабат жасайды

111. Полигонның жасыл аймағында (периметрі бойынша) ҚТҚ-ның жер асты суларына əсерін есептеу үшін бақылау ұңғымалары орнатылады, олардың бірі жер асты суларының ағысы бойынша полигоннан жоғары, 1-2 ұңғыма полигоннан төмен жерде орналастырылады.

112. Полигонға жеткізілетін ҚТҚ мөлшерін есепке алуды осы арнайы журналда осы Санитариялық қағидаларға 5-қосымшаға сəйкес пішін бойынша жүргізеді.

113. ҚТҚ-ды жинау кезінде жұмыс картасында қалдықтардың тығыздалған қабатын қалыңдығы 2,0 м топырақпен немесе басқа инертті материалмен аралық немесе түпкілікті оқшаулау жүзеге асырылады. Жазық полигондарда қалдықтарды оқшаулауды жаз мезгілінде күн сайын, температура плюс 50С-тан төмен болғанда жинаған сəттен бастап 3 тəуліктен кешіктірмей жүргізеді.

114. Оқшаулау материалы ретінд е шлактар мен/немесе мынадай өндіріс қалдықтарын: əк, бор, сода, гипс, графит, асбоцемент, шифер қолданылады.

115. ҚТҚ-ды қоқыс тасымалдағыштардан түсіргенде жəне жинағанда қалдықтардың жеңіл фракцияларын жұмыс істеу үшін желдің басым бағытына перпендикуляр жылжымалы торлы қоршау орнатады. Ауысымына бір реттен сиретпей жылжымалы қалқаншалармен ұсталатын қалдықтар жиналады жəне жұмыс картасының бетіне орналастырылады, үстіңгі жағынан топырақпен оқшаулайтын қабатпен тығыздалады

116. Жер асты жəне жерүсті жиналған ағындарды су қоймаларына бұратын айналма ар-налар жүйелі түрде қоқыстан тазартылып отырады.

117. Полигонның аумағында ҚТҚ-ды жағуға жол берілмейді, ал олар өздігінен жанған жағдайда полигон персоналы өз күшімен сөндіреді.

118. Полигонды жабуды оны жобада көзделген биіктікте топырақпен жапқаннан кейін жүзеге асырады. Пайдалану мерзімі 5 жылдан кем полигондарда кейінгі қондыруды ескере отырып, көзделген тік белгіден 10 %-ға асыру процесінде жабуға жол беріледі.

119. Полигонды жабу алдында қалдықтардың соңғы қабатын топырақтың сыртқы оқшаулау қабатымен соңғы рет жабылады.

120. Сыртқы оқшалау қабатын түпкілікті жоспарлаған кезде полигонның шеттер іне қарай су ағатын еңістіктер орнатылады.

121. Полигонның сыртқы еңістерін бекіту полигонды пайдала нудың басынан бастап жəне биіктігінің ұлғаюына қарай жүргізіледі. Полигонның сыртқы еңістеріне арналған материал ретінде топырақ пайдаланылады.

122. Полигонның жоғарғы оқшалау қабатын қондыру полигон жабылғаннан кейін көзделген оны пайдалану шарттарымен анықталады. Жабық полигонды орман-саябақ кешенін, шаңғы спортына арналған төбе немесе төңіректі көзбен шолуға арналға н қарау алаңын салу үшін пайдаланған кезде сыртқы оқшалау қабатының қалыңдығы кемінде 0,6 м болуы көзделеді.

123. Полигон еңістерінің топырағын желмен ұшып кетуден немесе шайылудан қорғау үшін сыртқы оқшалау қабаты салынғаннан кейін оларды терраса түрінде көгалдандырады.

124. Қалпына келтірілетін полигонның аумағын күрделі құрылысқа пайдалануға жол берілмейді.125. Істен шыққан карьерлер, жасанды жасалған қуыстар ла станған жауын-шашын жəне

ағынды сулар жиналатын орын болып табылады. Осы аумақты шаруашылықта пайдалануға жарамды күйге келтіру үшін оны қалпына келтіру жүргізіледі.

126. Карьерлерді жəне басқа да жасанды жасалған қуыстарды, ҚТҚ-ды жəне 3 жəне 4- қауіптілік сыныбы қалдықтарын пайдалана отырып, жабуға жол беріледі. Сондай-ақ, көму үшін Кодекстің 144-бабының 6-тармағына сəйкес бекітетін «Өндірістік объектілердің санитариялық қорғау аймақтарын белгілеу бойынша санитариялық-эпидемиологиялық талап-тар» санитариялық қағидаларға сəйкес есептелген СҚА анық тай отырып, белгіленген жерлер-де пайдалануға жол беріледі. Қалдықтардың кез келген түрлерін пайдалану кезінде олардың морфологиялық жəне физикалық-химиялық құрамын анықтайды. Тамақ қалдықтарының, өсімдік өнімдері қалдықтарының жалпы мөлшері 15%-дан аспауы ти іс. Қ алдықтарды орналастыруға арналған негіз қатты тұрмыстық қалдықтарға арналған полигонды жобалау, пайдалану жəне қалпына келтіру бойынша белгіленген тəртіп талаптарын қанағаттандыруы тиіс.

127. Қалпына келтірілетін карьерге арналған СҚА-ның мөлшерін ҚТҚ-дың қоқыс тиеу стан-цияларына арналған СҚА-ның мөлшеріне тең мөлшерде қабылдайды жəне жақ ын орналасқан тұрғын үй құрылысынан кемінде 100 м құрайды. Қалпына келтірілетін карьердің қоршауы жəне жұмысты орындауды қамтамасыз етуге арналған уақытша шаруашылық-тұрмыстық объектілері болады.

128. ҚТҚ полигоны мен өндіріс қалдықтарын көму полигонында технологиялық бақы лауды кəсіпорын - полигон иесі немесе аккр едиттелген зертхана өткізеді. Зертхана атмосфера-лық ауаның, ашық су қоймалары суының, полигонның жұмыс аймағындағы жəне СҚА шекарасындағы жер асты суларының ластану жағдайына бақылауды қамтамасыз етеді.

129. Өндірістік (зертханалық) бақылауды жер асты сулары ағысы бойынша полигоннан жоғары жəне төмен, сондай-ақ полиго ннан жоғары жер асты су көздерінде жəне полигоннан төмен су бұру арналарында жүзеге асырылады.

130. Полигонның істен шыққан учаскелері үстіндегі жəне СҚА шекарасындағы атмосфералық ауа сынамаларын қоспалардың болуына талдауларды тоқсан сайын жүргізед і. Анықталатын көрсеткіштердің көлемі мен сынамалар көлемі ке зеңділігін полигонды өндірістік бақылау жобасында негіздейді. Атмосфералық ауа сынамаларын талдау кезінде метан, күкіртті сутегі, аммиак, көміртегі тотығы, бензол, үш хлорметан, төрт хлорлы көміртек, хлор-бензол анықталады.

131. Өндіріс қалдықтарын көму полигонында қалдықтардағы бақыланатын зиянды заттар тізбесі қалдықтар құрамына байланысты болады.

132. СҚА шекарасында атмосфераның РЕШШ-дан артық ласта нуы жəне жұмыс аймағында РЕШШ-дан артық екені анықталғанда ластану деңгейін төмендету бойынша шаралар қабылданады.

133. Өндірістік бақылау жүйесі полигонның ықтимал əсер ету аймағындағы топырақтың жағдайына бақылауды қамтиды. Топырақтың сапасын химиялық (ауыр металдар, нитрит-тер, нитраттар, гидрокарбонаттар, органикалық көміртегі, рН, цианидтер, қорғасын, сынап, күшəланың болуы), микробиологиялық (жалпы бактериологиялық сан, коли-титр, прот ей титрі), паразитологиялық (гельминт жұмыртқалары) жəне радиологиялық көрсеткіштер бой-ынша бақылайды.

134. СҚА мен ағызу станцияларының СҮ көлемі Кодекстің 144-бабының 6-тармағына сəйкес бекітетін «Өндірістік объектілердің санитариялық-қорғаныш аймағын анықтау бойынша санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларына сəйкес белгіленеді.

135. Радиоактивті қалдықтармен жұмыс тарды ұйымдастыру жəне жүргізу кезінде Кодекстің 144-бабының 6-тармағына сəйкес бекітетін «Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларының талап-тары басшылыққа алынуы тиіс. Ағызу станциясына арналған учаскені тұрғын жəне қоғамдық ғимараттар мен құрылыстарға қатысты желдің ық жағына орналастырады. Жер учаскесінің көлемі 1 м3 су ағынының 0,2 гектар есебінен анықталады.

136. Вакууммен толтырылған автоцистернадан сұйық қалдықтарды төгуді қабылдау құрылғыларына алу тармақтары арқылы жүргізеді.

137. Сұйық қалдықтарға су 1:1 есебінен қосылады, қатты қоспаларды қоқыс үгітетін қондырғыларда ұсатып кəрізге жібереді, ал олар болмаған жағдайда ҚТҚ-ды залалсыздандыру үшін бөлінген орындарға күнделікті шығарады.

138. Кəріздері жоқ елді мекендерде қатты жəне сұйық қалдықтар бөлек жиналады. Сұйық қалдықтар су өткізбейтін шұңқырларға жиналады жəне ассенизация алқаптарына немесе жер жырту алқаптарына ассен изациялау көлігімен шығарылады.

139. Ассенизация алқаптарын ыңғайлы кіретін жолдары бар қоныстану аймағының шека-раларынан кемінде 1000 м арақашықтықта орнатады.

140. Алқаптард ы жазғы жəне қысқы аумақтарға, бөлек учаскелерге (карталарға) бөледі. Сұйық қалдықтарды жер жыртылған беттерге төгеді жəне жерді 20 см тереңдікте жыртады. Қысқы учаскелерді күзден бастап жыртады жəне қыста төгеді, ал көктемде учаске кепкеннен кейін қайта жыртады.

141. Ассенизация алқаптарында техникалық дақылдарды себуге жол беріледі жəне оларды көкөніс дақылдарын себуге пайдалануға жол берілмейді.

142. Жер жырту мен ассенизация алқаптары қоршалады, көлік жууға арналған алаңдарды белгілейді. Жұмысшыларға арналған үй-жай жарықпен жəне сумен қамтамасыз етіледі.

«Өндіріс жəне тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға жəне көмуге қойылатын

санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларға 1-қосымша

Қатты тұрмыстық қалдықтар полигонына шектеусіз қабылданатын жəне оқшаулау материалы ретінде пайдаланылатын 4-қауіптілік

сыныбының (уыттылық дəрежесі бойынша) өндіріс қалдықтарының Тізбесі

№ р/с Қалдықтар түрі1 Алюминий силикатты шлам СБ-Г-43-62 Асбестцемент сынықтары3 Асбестцемент ұнтағы4 Бентонит қалдықтары5 Кальций карбидін өндірудің істен шыққан графиті6 В-6 витаминін өндірудің құрамында гипсі бар қалдықтары7 Қайнайтын əк, əктас, сөнгеннен кейінгі шлам8 Химиялық тұндырылған бордың қатты қалдықтары9 Істен шыққан брикеттер түріндегі алюминий тотығы

10 Кремний тотығы (ПВХ жəне AlCl3 өндіргенде)11 Паратит қалдықтар12 Натрий сульфаты тұздарының қоспасы13 Селикагель (уытты емес газдарды кептіру адсорберлерінен)14 Сүзгі престердің шламдары селикагель өндірісі15 Соданың түйіршіктелген шламы16 CaSO4 түрінде дистилденген сода-цемент өндірісінің қалдығы17 Құрамында ауыр металдар жоқ қалыптағы өзекті қоспалар18 Химиялық суды тазалау жəне суды жұмсарту шламдары19 Ағынды сулардың хлорлы-натрий тұнбалары20 Стандартты емес хлорлы əк21 Шифер өндірісінің қатты қалдықтары22 ЖЭО, көмірмен, шымтезекпен, тақта таспен немесе тұрмыстық қалдықтармен

жұмыс істейтін қазандықтар шлактары23 Тегістеу материалдары24 Құрылыс қалдықтары: құрылыс топырағы, бетонның, ерітінділердің қалдықтары,

ПГС, сынған кірпіштер, керамикалық бұйымдардың, саманның, саздың қалдықтары жəне т.б.

«Өндіріс жəне тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға жəне көмуге қойылатын

санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларға 2-қосымша

Полигонға шектеулі қабылданатын жəне қатты тұрмыстық қалдықтармен бірге сақталатын 3 жəне 4 қауіптілік сыныбының (уыттылық дəрежесі бойынша)

өндіріс қалдықтарының тізбесі (қатты тұрмыстық қалдықтардың 1000 м3 арналған нормативтер)

№р/с

Қалдықтар түрі Қатты тұрмыстық қалдықтардың 1000 м3-не тоннамен алғандағы өндіріс қалдықтарының шекті

мөлшері1 2 31 Сірке ангидриді өндірісінің текше қалдықтары 32 Резит қалдықтары (қатты формальдегид шайыры) 33 Көпіретін полистирол пластиктері өндірісінің қатты

қалдықтары 10

№р/с

Қалдықтар түрі Қатты тұрмыстық қалдықтардың 1000 м3-не тоннамен алғандағы өндіріс қалдықтарының шекті

мөлшеріЭлектрмен оқшаулау материалдары өндірісі кезіндегі қалдықтар:

1 Электротехникалық парақты гетиннакс Ш-8,0 102 Жабысқақ таспа ЛСНПЛ-0,17 33 ПНП полиэтилен түтікше 104 Шыны лакты мата ЛСЭ-5 35 Шыны мата Э2-62 36 Электротехникалық парақты текстолит Б-16,0 107 Фенопласт 03-010-02 10

Суспензиялық, эмульсиялық өндірістің қатты қалдықтары:1 Акрилнитрол немесе метилметал крилат бар сти-

рол сополимерлері3

2 Полистирол пластиктері 33 Акрилонитрилбутадиенстирол пластиктері 104 Полистиролдар 3

«Өндіріс жəне тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға жəне көмуге қойылатын

санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларға 3-қосымша

Шекті мөлшерде қабылданатын жəне ерекше жағдайларды сақтай отырып жиналатын 3 жəне 4 қауіптілік сыныбының (уыттылық дəрежесі бойынша) өндіріс

қалдықтарының тізбесі№р/с

Қалдықтар түрі Өнеркəсіп қалдық та-рының шекті мөлшері

(1000 м3 қатты тұрмыстық қалдықтар

тоннасына)

Полигонда жинаудың немесе өнеркəсіптік

кəсіпорындарда дайындаудың ерекшежағдайы

1 2 3 41 В-6 витамині өндірісінің

белсендірілген көмірі3 0,2 м аспайтын қабатпен салу

2 Ацетобутилатцеллюлоза қалдықтары

3 ылғалданған жағдайда 0,3 х 0,3 х 0,3 м аспайтын мөлшерде бума-мен сығымдау

3 Ағаш жəне үгінді жаңқалы қалдықтар

10 Өндірістік үй-жайларда едендер-ге төсеуге кететін үгінділер бол-мауы тиіс

4 Хром құрағы 3 0,2 м дейінгі қабатпен салу5 Қайтарылмайтын

ағаш жəне қағаз ыдыстар10 майға шыланған қағаздар бол-

мауы тиіс6 Теріні алмастыратын

қиындылар3 0,2 м аспайтын қабатпен салу

7 Ағартылған жер 3 0,2 м аспайтын қабатпен салу8 Фаолит шаңы 3 Ылғалды түрде қаптарға салу

«Өндіріс жəне тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға жəне көмуге қойылатын

санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларға 4-қосымшаНысан

Полигонға жіберілетін өндірістік қалдықтар туралы анықтама

Тіркеу № _______________Қалдықтарды тапсырған кəсіпорынның атауы ________________________________________________________________Жіберілген күні_______________ машина № ________________________________________________________________Арнайы көлік шаруашылығымен немесе полигонмен шарт № ________________________________________________________________Қалдық түрлерінің атауы ________________________________________________________________

Мөлшері: тоннамен___________________________________________м3

Қолдары:Қалдықтарды тиеді _________________________________________________________________Қалдықтарды полигонға тапсырды _________________________________________________________________Қалдықтарды қабылдады __________________________________________________________________Қабылданған күні 20 __ жылғы «_____» _________________________________________________________________Қабылданбады (себебін көрсету) __________________________________________________________________Анықтамаға бақылау талоны(қалдықтарды тапсыратын кəсіпорынға беріледі) __________________________________________________________________Қалдықтарды тапсырған кəсіпорынның атауы __________________________________________________________________Қабылданған күні ______________________________________________автомашина № _________________________________________________Қалдықтардың түрі _____________________________ мөлшері т., м3____Қалдықтарды қабылдаған адам __________________________________________________________________Қалдықтарды тапсырған адам _________________________________________________________

(Соңы 14-бетте)

14 27 МАУСЫМ 2017 ЖЫЛРЕСМИ

«Өндіріс жəне тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға жəне көмуге қойылатын

санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларға 5-қосымшаНысан

Қатты тұрмыстық қалдықтардың мөлшерін есепке алу журналыКүні Ұйым анықтама-

сының тіркеу нөмірі

Қалдықтарды тиеп жіберген ұйымның

атауы

Қалдық-тардың түрі

Қалдықтардың мөлшері Картаныңнөмірітонна м3

1 2 3 4 5 6 Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2015 жылғы 5 ма-

мырдағы Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №10936 болып енгізілді.

______________________________________________________________________________

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКА МИНИСТРЛІГІНІҢ БҰЙРЫҒЫ

2015 жылғы 28 ақпан №177 Астана қаласы

«Құрылыс объектілерін салу, реконструкциялау, жөндеу және іске қосу, пайдалану кезінде еңбек және тұрмыстық

қызмет көрсету жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар»

санитариялық қағидаларын бекіту туралы

«Халық денсаулығы жəне денсаулық сақтау жүйесі туралы» 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Қазақстан Республикасы Кодексінің 144-бабының 6-тармағына сəйкес бұйырамын:

1. Қоса беріліп отырған «Құрылыс объектілерін салу, реконструкциялау, жөндеу жəне іске қосу, пайдалану кезінде еңбек жəне тұрмыстық қызмет көрсету жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалар бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитеті заңнамада белгіленген тəртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның мерзімді

баспасөз басылымдарында жəне «Əділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялануға жіберілуін;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің ресми интер-нет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілiк ететін Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министріЕ.ДОСАЕВ

«КЕЛІСІЛГЕН»Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау жəнеəлеуметтік даму министрі ___________ Т.Дүйсенова2015 жылғы 31 наурыз

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 28 ақпандағы №177 бұйрығымен бекітілген

«Құрылыс объектілерін салу, реконструкциялау, жөндеу жəне іске қосу, пайдалану кезінде еңбек жəне тұрмыстық қызмет көрсету жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары

1. Жалпы ережелер1. «Құрылыс объектілерін салу, реконструкциялау, жөндеу жəне іске қосу, пайдалану

кезінде еңбек жəне тұрмыстық қызмет көрсету жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары (бұдан əрі – Санитариялық қағидалар), «Халық денсаулығы жəне денсаулық сақтау жүйесі туралы» 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Қазақстан Республикасы Кодексінің 144-бабының 6-тармағына сəйкес əзірленген, құрылыс объектілерін салу, реконструкциялау, жөндеу жəне іске қосу, пайдалану кезінде еңбек жəне тұрмыстық қызмет көрсету жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайды.

2. Жұмыс беруші осы Санитариялық қағидалар талаптарына жауап беретін еңбек жағдайын үнемі қолдауды қамтамасыз етеді. Жұмыс орындарында (жұмыс аймақтарында) зиянды өндірістік факторлардың рұқсат етілген шекті деңгейлері мен шоғырлануын сақтау мүмкін болмаған жағдайда, жұмыс беруші жұмыскерлерді жеке қорғаныш құралдарымен қамтамасыз етеді жəне «уақытпен қорғану» қағидатын басшылыққа алады.

3. Осы Санитариялық қағидаларда мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылды: 1) құрылыс-монтаж жұмыстары – мыналарды:жер жұмыстарын жəне топырақтағы арнаулы жұмыстарды;ғимараттар мен құрылыстарды (оның ішінде көпірлер, көлік эстакадалары, тоннельдер

мен ме трополитендер, жол құбырлары, құбыр жолдары, өзге де жасанды құрылыстар) тіреу жəне (немесе) қоршау конструкцияларын тұрғызуды;

желілік құрылыстарды төсеу жөніндегі арнаулы құрылыс жəне монтаж жұмыстарын;сыртқы инженерлік желілер қондырғылары мен құрылыстар, сондай-ақ ішкі инженерлік

жүйелер орнатуды;конструкциялар мен жабдықтарды қорғау жəне өңдеу жөніндегі жұмыстарды;автомобиль жəне темір жолдар салуды;технологиялық жабдықтарды монтаждауды (бөлшектеуді), іске қосу-баптауды;қолданыстағы ғимараттар мен құрылыстарды бұзумен, уақытша инженерлік желілерді

орнатумен, жолдарды, қойма алаңдарын, сондай-ақ тігінен жоспарланатын аумақтарды ор-натумен байланысты дайындық жұмыстарын қамтитын құрылыс қызметі;

2) құрылыс алаңы – құрылыс жұмыстарын жүргізу кезінде қандай да бір үдерістер немесе операциялар жүзеге асырылатын кез келген алаңды білдіреді;

3) «уақытпен қорғану» қағидаты – олардың іс-қимылының уақытын төмендету есебінен жұмыс істеушілерге қолайсыз өндірістік орта жəне еңбек үдерісі факторларының зиянды əсерін азайту: ішкі ауысым үзілістерін енгізу, жұмыс уақытын қысқарту, еңбек демалысы ұзақтығын ұлғайту, осы жағдайлардағы жұмыс өтілін шектеу;

4) полимерлік құрылыс материалдары – байланыстыратын синтетикалық жоғары молекулярлық қоспалар ретінде пайдалана отырып алынған құрылыс материалдары.

2. Құрылыс объектілерін салу, реконструкциялау, жөндеу жəне іске қосу, пайдалану кезіндегі еңбек жəне тұрмыстық қызмет көрсету жағдайларына қойылатын

санитариялық-эпидемиологиялық талаптар4. Көлік кіретін жолдарға, өту жолдарына жəне жаяу жүргіншілер жолдарына, санитариялық-

тұрмыстық жəне əкімшілік үй-жайларға іргелес орналасқан учаскелерге қиыршықтас төселеді немесе оның қатты жабыны болады.

5. Құрылыс алаңдары мен жұмыс учаскелері үшін жалпы біркелкі жарықтандыру көзделеді. Құрылыс алаңдарын, ғимараттардың ішіндегі құрылыс жəне монтаждау жұмыстарын жасан-ды жарықтандыру санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттарына сəйкес көзделеді.

6. Жұмысты жарықтандыру жұмыс тəуліктің қараңғы жəне түнгі уақытында орындалатын барлық құрылыс алаңдары мен учаскелерінде орындалады жəне жалпы (біркелкі немесе оқшауланған) жəне аралас (жалпыға жергілікті қосылады) жарықтандыру қондырғыларымен жүзеге асырылады.

7. Жарықтанудың нормаланатын деңгейі екі люкстен (бұдан əрі – лк) астам болса жалпы біркелкі жарықтандыруға қосымша жалпы оқшауландырылған жарықтандыру көзделуі ке-рек. Адамдардың уақытша болуы мүмкін учаскелер үшін жарықтану деңгейі 0,5 лк-ға дейін төмендеуіне жол беріледі.

8. Құрылыс алаңдары мен учаскелерін жарықтандыру үшін ашық газды-разрядты шамдарды жəне мөлдір колбасы бар қыздыру шамдарын қолдануға жол берілмейді.

9. Құрылыс алаңдары мен ғимараттардың ішіндегі жұмыс учаскелеріндегі жалпы жарық-тандырудың жарық беруші қондырғыларынан пайда болатын жарықтандыру санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттарына сəйкес келеді.

10. Құрылыс алаңы құрылыс жұмысын жүргізу барысында құрылыс қоқысынан, қысқы мезгілде қардан уақытылы тазартылады, жылдың жылы мезгілінде су себіледі.

11. Автокөлік құралы құрылыс алаңынан орталық магистральға шығатын кезде септигі бар сарқынды су құйылатын кəріздеу жүйесін ұйымдастыра отырып қатты жабыны жəне су жинауға арналған ыдысы бар доңғалақтарды жуу пунктімен жабдықталады.

12. Салынып жатқан объектіде орталықтандырылған сумен жабдықтау жəне суды бұру көзделуі тиіс. Орталықтандырылған су құбыры немесе сумен жабдықтаудың басқа көзі болмаған жағдайда, тасымалданатын суды пайдалануға жол беріледі.

13. Су санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттарына сəйкес келетін автокөлікпен жеткізіледі.

14. Тасымалданатын су жеке үй-жайда немесе қатты жабыны бар алаңға орнатылған аспалы ыдыстарда сақталады.

15. Суды сақтауға арналған ыдыстар Қазақстан Республикасы аумағында осы мақсат үшін қолдануға рұқсат етілген материалдардан жасалады.

16. Тасымалданатын суды сақтауға жəне тасымалдауға арналған ыдыстарды тазарту, жуу жəне дезинфекциялау күнтізбелік он күнде кемінде бір рет жəне эпидемиологиялық көрсеткіш бойынша жүргізіледі.

17. Ішкі беті механикалық жолмен тазартылады, суын толық төгу арқылы жуылады, дезинфекцияланады. Дезинфекциядан кейін ыдыс жуылады, су толтырылады жəне суға бактериологиялық бақылау жүргізіледі.

Дезинфекциялау үшін Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген дезинфекци-ялау құралдары қолданылады.

18. Ауызсу жəне шаруашылық-тұрмыстық қажеттілік үшін пайдаланылатын су санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттарына сəйкес келеді.

19. Құрылыс алаңдарының санитариялық-тұрмыстық үй-жайларының суды бұру жүйесі оларды уақытша схема бойынша жұмыс істеп тұрған суды бұру жүйесіне қосу арқылы немесе су өткізбейтін, қазылған шұңқыры бар ауладағы дəретхана құрылғысымен немесе «Биодəретхана» мобильдік дəретхана кабиналары арқылы жүзеге асырылады.

Қазылған шұңқыр көлемінің кемінде үштен екі бөлігі толған кезде тазартылады. Объект құрылысы аяқталысымен, ауладағы дəретханаларды бөлшектегеннен кейін дезинфекциялау іс-шаралары жүргізіледі.

20. Салынып жатқан биік ғимараттардағы, монтаждау белдеулеріндегі құрылыс-монтаж жұмыстарын орындау кезінде жүктерді крандармен тасымалдау жүргізілмейтін аймаққа (қауіпті аймақтан тыс) «Биодəретхана» мобильдік дəретхана кабиналары мен жұмысшылардың жы-лынуына арналған пункттер орнатылуы қажет.

«Биодəретхана» мобильдік дəретхана кабиналары толуына байланысты тазартылады жəне лас іркінділер арнайы автокөлікпен шығарылады.

21. Жұмыс істеп тұрған кəсіпорынның немесе салынып жатқан объектінің аумағында құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізу мынадай іс-шараларды орындаған жағдайда жүзеге асырылуы керек:

1) өндіріс үшін бөлінетін аумақтың шекарасын белгілеу; 2) бөлінген аумақта қажетті дайындық жұмыстарын жүргізу. 22. Құрылыс материалдары мен конструкциялар объектіге пайдалану үшін дайын

күйінде келіп түседі. Оларды құрылыс алаңы жағдайында жұмыс істеуге дайындаған кезде (қоспалар мен ерітінділерді дайындау, материалдар мен құрылымдарды кесу жəне басқалар) механикаландырылған құралдарымен, арнайы жабдықпен жəне жергілікті сору желдеткіш жүйелерімен жабдықталған үй-жайлар қарастырылады.

23. Жұмыс істеу кезінде зиянды газдар, бу жəне шаң бөлуі мүмкін жабдық зиянды заттардың бөліну көздерінің берік тұмшалануын қамтамасыз ететін барлық қажетті жабындарымен жəне құрылғыларымен толық жиынтықта жеткізілуі керек. Жабынның өндіріс қалдықтарын механикалық жою үшін аспирациялық жүйелерге қосуға арналған құрылғымен (фланецтер, келте құбыр жəне т.б.) жабдықталады.

24. Пайдалану құжаттамасында белгіленген жағдайларда машиналарды, көлік құралдарын пайдалану кезінде машинисттің (жүргізушінің) жұмыс орнындағы, сондай-ақ машиналардың (механизмдердің) жұмыс аймағындағы шудың, дірілдің, шаңның, газдың деңгейі санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттарына сəйкес гигиеналық нормативтерден аспайды.

25. Жұмыс уақытында еркектерге салмағы 15 килограммға (бұдан əрі - кг), əйелдерге 7 кг дейінгі жүктерді екі метрден (бұдан əрі – м) астам биіктікке көтерген кезде тиеу-түсіру жұмыстары механикаландырылады.

26. Сусымалы, шаңды жəне қауіпті материалдармен тиеу-түсіру операциялары жеке қорғаныш құралдарын пайдалана отырып жүргізіледі.

27. Ыдыс жарамсыз болғанда, оған таңба салынбағанда жəне ескертпе жазба жазыл-мағанда қауіпті жүктермен бірге тиеу-түсіру жұмыстарын орындауға жол берілмейді.

28. Бетонды, темір-бетонды, тас қалау жұмыстарын жүргізгенде жəне кірпіш қалағанда арматураны дайындау жəне өңдеу арнайы жабдықталған орындарда жүргізіледі.

29. Бетон массасын нығыздау қашықтан басқарылатын электр дірілдеткіш пакеттермен жүргізіледі.

30. Бетон қоспасын төсер алдында құрылыс қоқысы өнеркəсіптік шаңсорғышпен жойылады. Арматуралы тор мен бетондалған үстіңгі қабатты сығымды ауамен үрлеуге жол берілмейді.

31. Аумақ алаңы шегінде табиғи тастарды өңдеу арнайы бөлінген орындарда жүргізіледі. Бір-бірінен кемінде үш метр қашықтықта орналасқан жұмыс орындары қорғаныш экранда-рымен бөлінеді.

32. Көп қабатты ғимараттардың сыртқы қабырғаларын көрінуді нашарлататын ауа-райы жағдайлары кезінде қалауға жəне əрлеуге жол берілмейді.

33. Құрылымдардың монтаждауға жататын элементтері батпақ жəне қызылсу мұзынан тазалау, құрылым мен жабдықты сырлау жəне тот басудан қарсы қорғау оларды көтермей тұрып жүргізіледі. Көтерілгеннен кейін сырлау жəне тот басуға қарсы қорғау, құрылымдары түйісетін немесе қосылатын орындарда жүргізіледі.

34. Монтаждауға жататын жабдықты босатып алу жəне қайта іске қосу арнайы стеллаж-да немесе төсемдерде; ірілендіре құрастыру жəне дайындап шығу (құбырдағы бұранданы қию, құбырды майыстыру, жапсарлап қиюластыру жəне басқа да жұмыстар) осы мақсат үшін бөлінген алаңдарда жүргізіледі.

35. Өрттен қорғайтын құрамаларды дайындау желдету жүйесінің үздіксіз жұмыс істеуі арқылы жылжымалы станцияларда компоненттерді автоматты түрде беретін жəне дозалай-тын ерітінді араластырғышты пайдалану арқылы жүргізіледі. Үй-жайда жұмыспен байланысы жоқ адамдардың болуына жол берілмейді.

36. Өрттен қорғайтын жабынды жасайтын жұмысшылар жұмыстың əр сағаты сайын он минуттық үзіліс жасайды, ерітінділерді дайындау жəне жағу бойынша технологиялық опера-циялар жұмыс аптасы ішінде алмасып тұрады.

37. Жоғары шағылысу қабілетіне ие материалдарды (алюминий, титан негізіндегі қорытпа, тоттанбайтын болат) дəнекерлеу кезінде дəнекерлеу доғасы мен дəнекерленетін бұйымның беті ішіне салынған немесе тасымалданатын экрандар арқылы экрандалады.

38. Даналық электродпен қолмен дəнекерлеген кезде пневматикалық, магнитті жəне басқа да ұстағышы бар тасымалданатын шағын габаритті ауа қабылдағыштар пайдаланылады.

39. Тігінен əртүрлі деңгейде дəнекерлеу жұмыстарын жүргізгенде төмен орналасқан деңгейлерде жұмыс істеп жатқан персоналды қорғау көзделеді.

40. Орташа жəне шағын көлемді бұйымдарды стационарлы жағдайда дəнекерлеу жергілікті сору желдеткіші орнатылған жанбайтын материалдан жасалған төбесі ашық ка-биналарда жүргізіледі. Кабинадағы бір дəнекерлеу орнына арналған бос алаң кемінде үш шаршы метр болуы тиіс.

41. Тұйық жəне қолжетімдігі қиын кеңестіктерде дəнекерлеу сору құрылғысы бар жергілікті сору желдеткішінің үздіксіз жұмыс істеуі кезінде жүргізіледі.

42. Металлдарды газ жалынымен өңдеуге арналған əр стационарлық жұмыс орнына,

(Соңы. Басы 13-бетте) жабдық жəне өту жолдары алып жатқан алаңнан басқа кемінде төрт шаршы метр беріледі. Өту жолдарының ені кемінде бір метр болуы тиіс. Газ жалынымен тозаңдатып қондыру операторының жұмыс орнының аумағы кемінде он шаршы метр болуы тиіс.

43. Жабындарды газ жалынымен тозаңдатып қондыру жəне ұнтақ материалдарын ірі бұйымға балқытып қаптастыру қолмен соруды пайдалану арқылы үй-жайларда жүргізіледі.

44. Жабындарды газ жалынымен тозаңдатып қондыру жəне ұнтақты балқытып қаптастыру үшін бункерге ұнтақты құю жəне жинау жергілікті соруды пайдалану арқылы немесе сору желдеткішімен жабдықталған арнайы камера мен кабиналарда жүргізіледі.

45. Дəнекерлеу мен кесудің механикаландырылған процесстері үшін машиналарға неме-се жабдыққа салынып жасалған жергілікті соратын шаң жəне газ қабылдағыштар құрылғысы көзделеді.

46. Тұйық кеңістіктерде жəне қолжетімдігі қиын орындарда газ жалынымен өңдеу:1) үздіксіз жұмыс істейтін сыртқа тарату желдеткіші болғанда;2) стационарлық немесе жылжымалы қондырғылардан жергілікті соруды ұйымдастыру

арқылы арнайы желдеткіш құрылғысын орнатқанда;3) жабындардың тұтану арқылы тозаңдатып қондырылуын жүргізу үшін үй-жайдың дыбы-

сты оқшаулауы кезінде жүргізіледі. 47. Дəнекерлеу, кесу, еріту, тазалау жəне қыздыруға арналған жұмыс орындары шудан,

инфра қызыл сəулелену мен балқытылған металлдың шашыруынан ұжымдық қорғаныш құралдарымен (жанбайтын материалдан жасалған экран жəне шымылдық) жабдықталады.

48. Технологиялық жабдықта жəне құбырларда оқшаулау жұмыстары олар орнатылғанға дейін немесе тұрақты бекітілгеннен кейін орындалады.

49. Аппараттардың ішінде немесе жабық үй-жайларда оқшаулау жұмыстарын жүргізу кезінде жұмыс орындары механикалық желдеткішпен жəне жергілікті жарықтандырумен қамтамасыз етіледі.

50. Битум мастикасы жұмыс орындарына битум сымы бойынша немесе жүк көтергіш кранның көмегімен ыдыстарда жеткізіледі. Битумды қолмен орналастыру кезінде қақпағы тығыз жабылатын металл бөшкелер қолданылады. Оқшаулау жұмыстарында температурасы плюс 180 °C-тан жоғары битум мастикаларын пайдалануға жол берілмейді.

51. Пенополиуретанды дайындау жəне құю кезінде компоненттердің жұмысшының денесіне түсуіне жол берілмейді.

52. Шыны мақта, қожмақтасы, асбест үгіндісі, цемент контейнерлермен немесе пакет-термен берілуі тиіс.

53. Асбестпен жұмыс істеген кезде ескі оқшаулағышты бөлшектеу ылғалдауышты қолдану арқылы жүргізіледі.

54. Тот басуға қарсы жұмыстарды орындайтын учаскеде жəне үй-жайда технологиялық операциялардың механикаландырылуы жəне сыртқа тарату желдеткіші көзделеді.

Құм ағысы мен бытыра ағысы тəсілдерін қолдана отырып, тот басуға қарсы қаптауға жа-татын үстіңгі беттерді бітеу ыдыстарда тазалауға жол берілмейді.

55. Тот басуға қарсы лак-бояу материалдарын жəне желімдерді қолмен жағу сабының басында қорғаныш шайбасы бар жаққышпен жүзеге асырылады.

56. Жұмыстарды ыдыстардың, камералардың ішінде жəне жабық үй-жайларда жүргізген кезде мəжбүрлі желдету жəне электрмен жарықтандыру жүйесімен жабдықталады.

57. Ерітіліп жатқан руберойдтың балқытылатын негізін кептіруге арналған құрылғы қорғаныш экрандарымен жабдықталады. Жұмысшылардың аяқ жағында жылуды көп бөлетін машиналар мен механизмдердің жылу қорғаныш экрандарының биіктігі кемінде 500 милли-метр (бұдан əрі – мм) болуы тиіс.

58. Жанғыш жəне тез тұтанатын материалдарды сақтау жəне тасымалдау жабық ыдыста жүзеге асырылады. Материалдарды сынатын (шыны) ыдыста сақтауға жəне тасымалдауға жол берілмейді.

59. Шатырдың элементтері мен бөлшектері жұмыс орнына контейнерлерде беріледі, олар-ды тікелей төбеде дайындауға жол берілмейді.

60. Сылау жəне майлау жұмыстары үшін сусыма құрамдауыштардан ерітінді дайындау жүргізілетін үй-жайлар механикалық желдеткішпен жабдықталады.

61. Майлау құрамы желдеткішпен, жуу құралдарымен жəне жылы сумен жабдықталған үй-жайда орталықтанып дайындалады.

Сырлар мен материалдардың жұмыс құрамы арнайы алаңдарда дайындалады. 62. Жұмыс құрамдарын (лак-бояу материалдары, майсыздайтын жəне жуатын ерітінділер),

сығылған ауаны стационарлық бояулы жабдыққа беру жұмысшыларды қорғаудың ұжымдық құралдарын қосу арқылы блоктайды.

63. Жұмыс ерітінділерін дайындау үшін салмағы он килограмнан астам бөшкелерден, бидондардан жəне басқа ыдыстан бояу материалдарын құю кезінде аталған үдерісті меха-никаландыру қарастырылуы тиіс.

64. Сылау жəне майлау жұмыстарын жүргізу кезінде: 1) үй-жайлардың ішіндегі сылау жұмыстары үшін үстіңгі бетті дайындау кезінде оларды

құрғақ құммен өңдеуге;2) декоративтік түрлі-түсті сылақ үшін қорғасын, мыс, қалайы реңктерін қолдануға; 3) құрылыс жүргізу жағдайларында əкті езуге;4) үй-жайларда лак-бояу материалдарын пневматикалық бүркуге;5) құрамында сүрме, қорғасын, топияйын, мыс, хром қоспалары бар лак-бояу матери-

алдарын, сондай-ақ түк қаптап кетуге қарсы сырды, эпоксидті қарамай жəне тас көмір лагы негізіндегі құрамды бүрку əдісімен жағуға;

6) мəжбүрлеп желдеткішпен жабдықталмаған бояйтын құрамдарды дайындау үшін мобильдік бояу станцияларын пайдалануға;

7) үй-жайға өртелген отын өнімдерін бөлетін мұржасыз темір пешпен жəне басқа құрылғыларымен үй-жайды жылытуға жəне құрғатуға жол берілмейді.

65. Қаптау, ағаш ұстасының, ұстаның жəне шыны жұмыстарына арналған материалдар жұмыс орнына дайын күйінде механикаланған əдіспен жеткізілуі тиіс. Шыныны көтеру жəне тасымалдау қауіпсіз құрал-жабдықтарды қолдану арқылы немесе арнайы ыдыста жүргізіледі.

Төсеме тақталарда құрылымдарды дайындауға жол берілмейді. 66. Ерітінді құю жəне қаптау материалдарын өңдеу механикалық желдеткішпен жабдық-

талған үй-жайда құм ағызатын аппараттардың көмегімен орындалады. 67. Антисептикалық жəне өрттен қорғайтын құрамдар желдеткішпен жабдықталған бөлек

үй-жайларда дайындалады. Қатарлас үй-жайларда жұмыс жасаған уақытта немесе бір үй-жайда жұмысты қатарласа жүргізгенде конструкцияларды өңдеуге жол берілмейді.

68. Құм ағызатын аппараттардың көмегімен шыныны өңдеу көзге, тыныс алу органдарына жəне қолға арналған жеке қорғаныш құралдарымен жүргізіледі.

69. Шыныны тілу ауа температурасының плюс кезінде арнайы үстелдерде көлденең күйінде жүзеге асырылады.

70. Аккумуляторлық батареяларды монтаждау əрлеу жұмыстары аяқталғаннан, желдету, жылыту жəне жарықтандыру жүйелері сыналғаннан кейін жүзеге асырылады.

71. Қышқыл электролит қорғасын немесе болат жалатылған ыдыстарда дайындалады. Электролитті жағу үшін шыны немесе эмалданған ыдыстарды пайдалануға жол берілмейді.

72. Оттықтарды, дəнекерлеу шамдарын жағу, кабель массасы мен балқытылған дəнекерді қыздыру кабелді құдықтан кемінде екі метр қашықтықта жүргізіледі. Балқытылған дəнекер жəне қыздырылған кабельді масса кабелді құдыққа арнайы шөмішпен немесе жабық бөшкелерде беріледі.

73. Кабель массасын жабық үй-жайда қыздырған кезде механикалық желдету жүйесімен жабдықталады.

74. Аккумуляторлық үй-жайларда электродтарды балқыту, дəнекерлеу аккумолятор батареяларының заряды аяқталғаннан кейін екі сағаттан кейін жүргізіледі.

75. Бұранда қосылыстарды тығыздау үшін зығыр жəне түбір ұштарын қорғасын қызыл бояуымен сіңдіруге жол берілмейді.

76. Жабық үй-жайларда зиянды химиялық заттарды пайдалану арқылы əрлеу немесе тот басуға қарсы жұмыстар табиғи жəне механикалық желдеткішті жəне жеке қорғаныш құралдарын пайдалану арқылы жүргізіледі.

77. Зиянды газ, бу жəне шаң бөлуі мүмкін жабдық зиянды заттардың бөліну көздерінің берік тұмшалануын қамтамасыз ететін жабынмен жəне қондырғымен жабдықталады.

78. Шаң бөлетін машиналар (уатқыш, ұнтақтағыш, араластырғыш жəне басқалар) шаң басу немесе шаң ұстау құралдарымен жабдықталады.

79. Қол машиналарын пайдалану мынадай: 1) бөлшектердің жиынтығын жəне бекітілу беріктігін, машинаны жұмысқа əрбір берген кезде

қорғаныш қабының жарамдылығын тексеру;2) он килограмм жəне одан да астам салмақтағы қол машиналары іліп қоюға арналған

құрал-жабдықтармен жабдықталуы тиіс;3) машиналарға уақтылы жөндеу жүргізу жəне діріл сипатындағы параметрлерге жөндеуден

кейін бақылау жасау талаптарын орындаған жағдайда жүзеге асырылады.80. Пышақтардың немесе соған ұқсас кесетін құрал-саймандардың саптарының тайып

кетуінің алдын алатын сақтандырғыш құлағы болуы тиіс. Дірілдеткішдердің тұтқасы аморти-заторлармен жабдықталған, тұтқа нысаны жылуды аз өткізетін материалдан дайындалады.

81. Материал жұмыс орындарына механикаландырылып тасымалданады. Ұнтақ тəрізді жəне басқа да сусыма материалдар тығыз жабылған ыдыста тасымалданады.

82. Жұмыс орындарында лак-бояу, оқшаулау, əрлеу жəне басқа да материалдар ауысымдық қажеттіліктен аспайтын көлемде сақталады.

83. Құрамында зиянды заттары бар материалдар герметикалық жабық ыдыста сақталады. 84. Цемент силостарда, бункерлерде, ларларда жəне басқа да жабық ыдыстарда сақталады. 85. Жанғыш жəне тез тұтанатын материалдар жабық ыдыста сақталады жəне тасымалда-

нады. Материалдарды сынатын (шыны) ыдыста сақтауға жəне тасымалдауға жол берілмейді. Ыдыстың тиісті жазбасы болуы тиіс.

86. Салуға, реконструкциялауға, қайта бейіндеуге жəне жөндеуге арналған құрылыс жəне əрлеу материалдарының Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсаты болуы тиіс.

87. Құрылыс алаңындағы жұмыс орындарының құрылғысы мынадай талаптарға сəйкес болуы тиіс:

1) жұмыс орнының алаңы еңбек процесін орындау үшін талап етілетін құрылыс машинала-рын, тетіктерді, құрал-сайманды, мүкаммалды, құрал-жабдықтарды, құрылыс конструкцияла-рын, материалдар мен бөлшектерді орналастыру үшін жеткілікті жабдықталады;

2) жұмысшы ұзақ уақыт бойы денесін еңкейтіп, керілген қалыпта, қолын жоғары көтерген күйі жұмыс істемейді.

88. Қолмен немесе қарапайым құрал-жабдықтарды қолдана отырып орындалатын проце-стер қол жететін аймақта; қол машиналарының көмегімен орындалатын процестер оңтайлы қолжететін аймақта; машиналарды жүргізумен байланысты процестер (операторлар, құрылыс машиналарының машинистері) жеңіл қолжететін аймақта жүзеге асырылады;

89. Жұмыс орны материалдар мен еңбекті техникалық жабдықтау құралдарын орналас-тыруға арналған аймақты, қызмет көрсету аймағын (көлік аймағы) жəне жұмыс аймағын қамтиды.

90. Жұмыс орындары құрылыс машиналарымен, қол жəне механикаланған құрылыс құрал-сайманымен, байланыс құралдарымен, шу жəне дірілді шектеуге арналған құрылғылармен жабдықталады.

91. Жұмысы шаң шығаратын материалдармен жүргізілетін учаскелер аспирациялық не-месе желдету жүйелерімен қамтамасыз етіледі.

92. Əк, цемент, гипс жəне басқа да шаң материалдарын өңдеуге арналған қондырғыларда қақпағын, қуаттандырғышын жəне тетігін басқару шығарылатын пульттермен жүзеге асы-рылады.

93. Аражабынның, лифт құрылғыларының, баспалдақ торларының ойықтары тұтас жабын-мен жабылады немесе қоршалады.

94. Шу деңгейі жоғары машиналарды пайдаланған кезде: 1) оның пайда болу көзінде шуды азайтуға арналған техникалық құрал;2) қашықтан басқару;3) жеке қорғаныш құралдары;4) еңбек пен демалудың тиімді режімін таңдау, жұмыс аймағында шу факторларының

əсер ету уақытын қысқарту, емдеу-профилактикалық жəне басқа іс-шаралар қолданылады.95. Естудің жеке қорғаныш құралдарын пайдаланбай дыбыс деңгейі сексен децибелден

жоғары аймақтарда жұмыс істеуге жəне құрылысшылардың дыбыс деңгейі жүз жиырма де-цибелден жоғары аймақтарда болуына жол берілмейді.

96. Желім, мастика, сыр жəне иісі қатты шығатын материалдар қолданылатын немесе дайындалатын жұмыс орындары табиғи желдетумен қамтамасыз етіледі, жабық үй-жай механикалық желдету жүйесімен жабдықталады.

97. Машиналарға, көлік құралдарына, өндірістік жабдыққа жəне механикаландырудың басқа да құралдарына техникалық қызмет көрсету кезінде жəне ағымдағы жөндеу кезінде жұмыс орны жүк көтергіш құрал-жабдықтармен жабдықталады.

98. Тұрып жұмыс істейтін құрылысшылардың табандарын қоюға арналған кеңістік жұмыс орнының тереңдігі жағынан кемінде 150 мм жəне ені жағынан 530 мм болуы тиіс.

99. Бес кг дейін күш салынатын аз қозғалатын, басын айтарлықтай қозғалтпай жасалатын жұмыс отырған күйі орындалады.

100. Екі метр жəне одан да биіктікте жұмыс жасағанда жұмыс орнының алаңы болуы тиіс. Алаңның ені кемінде 0,8 м, жақтаудың биіктігі 1 м жəне төменгі жағы кемінде 150 мм биіктікте бүтіндей қапталуы қажет. Қаптама мен жақтаудың арасындағы алаң төсемін 500 мм биіктікте алаңның барлық пирметрі бойынша қосымша қоршалатын тор орнатылады.

101. Алаңдарға өтетін баспалдақтар басқыштарының ұзындығы кемінде 200 мм, ені кемінде 700 мм, жанбайтын материалдан жасалады.

102. Жұмыстың ауысым ішілік режимі суықта үздіксіз болу уақытын жəне жылыну уақытын регламенттеу есебінен жұмыс істеушілердің қатты тоңуының алдын алуды көздеуі тиіс.

103. Жылыну орындарында ауа температурасы плюс 21-25 °C деңгейін ұстап тұрады. Қолды жəне табанды жылытуға арналған үй-жай плюс 40 °C аспайтын жылыту құрылғыларымен жабдықталады.

104. Ауа температурасы минус 40 °С төмен болған жағдайда, беттің жəне жоғары тыныс алу жолдарының қорғалуы көзделеді.

105. Жұмыс орындарында ауызсумен жабдықтау құрылғылары орналастырылуы жəне ыстық шай, минералды сілтілі су, сүт қышқылы сусындарын беру көзделуі тиіс. Сұйықтықтың қолайлы температурасы плюс 12-15 °C болуы тиіс.

106. Сатураторлық қондырғылар жəне ауызсу бұрқақтары жұмыс орындарынан, киім ілетін орындардан, əйелдердің жеке гигиенасына арналған үй-жайлардан, тамақтану пункттерінен, жұмысшылардың демалатын орындарынан жəне күн радиациясы мен атмосфералық жау-ын-шашыннан қорғанатын паналардан жетпіс бес метрден қашық емес аралықта орнала-стырылады.

107. Биіктікте жұмыс істейтін жұмысшылар, жер қазатын жəне жол машиналарының маши-нистері, кран машинисті жəне басқалар ауызсуға арналған жеке флягалармен қамтамасыз етіледі.

108. Жұмысшыларға жəне инженерлік-техникалық персоналға жұмыс берушінің қаражаты есебінен жұмыскерлерді арнайы киіммен, арнайы аяқ киіммен жəне басқа да жеке жəне ұжымдық қорғаныш құралдарымен, санитариялық-тұрмыстық үй-жайлармен жəне құрылғылармен қамтамасыз ету тəртібіне жəне нормаларына сəйкес арнайы киім, арнайы аяқ киім жəне жеке қорғаныш құралдары беріледі.

109. Жұмыскерлерге берілетін жеке қорғаныш құралдары олардың жынысына, бойына жəне өлшеміне, орындайтын жұмысының сипаты мен жағдайларына сəйкес болуы жəне берілген уақыт ішінде өндірістің зиянды жəне қауіпті факторлар əсерін азайтуды қамтамасыз етуі тиіс.

110. Жұмыс беруші жеке қорғаныш құралдарын тиісінше күтуді жəне олардың сақталуын ұйымдастырады, арнайы киімді, арнайы аяқ-киімді жəне басқа да жеке қорғаныш құралдарын химиялық тазартуды, жууды, жөндеуді, газсыздандыруды, залалсыздандыруды жəне шаңнан тазартуды уақтылы жүзеге асырады, арнайы киім мен аяқ киімді шаңнан тазарту үшін кептіргіштер мен камералар орнатылады.

111. Зиянды өндірістік факторлардың əсеріне ұшырайтын жұмыскерлер үшін жұмыс ауысымының ұзақтығын ұзартуға жол берілмейді. Ауысым арасындағы демалыс кемінде он екі сағатты құрайды.

112. Монтаждауға жататын конструкциялардың элементтерін мұздан жəне шаңнан тазарту оларды көтергенге дейін жүргізіледі.

113. Сылау-сүрту машиналарын пайдаланған кезде жұмыс аймағының ауасында шаңның шоғырлануын азайту сүртілетін бетті дымқылдау жолымен жүргізіледі.

114. Үй-жайлардың ішінің сылау жұмыстары үшін үстіңгі беттерін дайындау кезінде оларды құрғақ құммен өңдеуге жол берілмейді.

115. Үй-жайларда лак-бояу материалдарын пневматикалық бүркуге жол берілмейді. Пневматикалық бүркуішпен бояу кезінде қарапайым түтікті шүмегі бар сыр бүркуіштерді қолдануға жол берілмейді.

116. Құрамында сүрме, қорғасын, тотияйын, мыс, хром бар лак-бояу материалдарды, сондай-ақ түк өсуге қарсы бояулар, эпоксидті қара май жəне тас көмір лагының негізіндегі қоспаларды бүрку əдісімен жағуға жол берілмейді.

117. Бояу материалдарын жағу процесінде жұмыскерлер ерітінділердің аэрозолі мен буы ауа ағынымен кетуі үшін таза ауа ағыны келетін жаққа қарай ауыстырылады.

118. Бояу бүркуіштер бір кг аспайтын массада пайдаланылады, бояу бүркуіштің құлағына күш салу он Ньютоннан аспауы тиіс.

119. Жылыту жүйелерін пайдалану мүмкіндігі болмаған кезде салынып жатқан ғимараттар мен құрылыстардың үй-жайларын кептіру үшін ауажылытқыштар қолданылады. Үй-жайға өртелген отын өнімдерін бөлетін мұржасыз темір пешпен жəне басқа да қондырғылармен үй-жайды жылытуға жəне құрғатуға жол берілмейді.

120. Құм ағызатын аппараттардың, механизмдердің көмегімен ерітінді құю жəне қаптау

материалдарын өңдеу бойынша жұмыстарды орындау кезінде компрессордан шыққан сығылған ауамен үстіндегі киімді салқындатуға жол берілмейді.

121. Құрылысты механикаланған түрмен бөлшектеу кезінде машинистің кабинасы тор-мен қорғалады.

122. Жұмыскерлерді газ немесе зиянды заттардың пайда болу мүмкіндігі бар орындарға жіберу алдында детоксикациялық іс-шаралар жүргізіледі жəне үй-жай желдетіледі.

123. Құрылыс алаңында жұмыс жүргізу ауданының климаттық- географиялық ерекшеліктерін ескере отырып, уақытша стационарлық немесе жылжымалы санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар орнатылады. Оларды құрылыс алаңына орналастыру мүмкін болмаған жағдайда, олар одан тысқары 50 м-ден алыс емес радиуста орналастырылады.

124. Санитариялық-тұрмыстық үй-жайларды орналастыруға арналған алаң су баспайтын учаскеде орналастырылады жəне қазан шұңқырлар, траншеялар болған жағдайда, су бұру ағынымен жəне өтетін көпірлермен жабдықталады.

125. Санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар тиеу қондырғыларынан, бункерлерден, бетонды-еріту тораптарынан жəне шаң, зиянды бу жəне газ бөлетін басқа да объектілерден кемінде елу м арақашықтықта ық жақта орналастырылады.

126. Əрбір құрылыс алаңында жұмыс істеушілердің санына жəне жұмыс ұзақтығына бай-ланысты мынадай қызметтер көрсетіледі жəне қамтамасыз етіледі: санитариялық жəне жуыну үй-жайлары; киім ауыстыруға, сақтауға жəне кептіруге арналған үй-жайлар; қолайсыз ауа-райы жағдайының себептері бойынша жұмыстағы үзілістер кезінде адамдардың тамақтануына жəне жылынуына арналған үй-жайлар.

127. Жұмыскер жыныстық белгілеріне қарай жеке санитариялық жəне жуыну үй-жайларымен қамтамасыз етіледі.

128. Санитариялық-тұрмыстық үй-жайлардың сыртқа тарату желдеткіші, жылыту, кəріздеу жүйелері болуы жəне орталықтандырылған салқын жəне ыстық сумен жабдықтау жүйелеріне қосылуы тиіс. Орталықтандырылған кəріздеу жəне сумен жабдықтау жүйелері болмаған жағдайда, жергілікті жүйелер орнатылады.

129. Санитариялық-тұрмыстық үй-жайларға өтетін жолдар қауіпті аймақтармен (салынып жатқан ғимараттар, төсемсіз жəне дабыл құралдарынсыз теміржолдар, мұнара крандарының жебесі астында жəне тиеу-түсіру қондырғылары жəне басқалар) жанаспауы тиіс.

130. Санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар мыналарды: жылыну жəне демалу бөлмелерін, киім ілетін орындарды, су жылытатын уақытша себезгі кабиналарын, дəретханаларды, жу-ынатын орындарды, ауызсумен жабдықтау құрылғыларын, кептіру, шаңсыздандыру жəне арнайы киім сақтау орындарын қамтиды. Жеке жəне арнайы киім сақтайтын орындар жеке шкафтармен жабдықталуы тиіс.

131. Себезгі бөлмесінің, жуынатын орынның, дəретхананың, арнайы киімдерді сақтауға арналған үй-жайлардың едені беті тайғақ емес суға төзімді болуы, судың ағуы үшін еңісі болуы тиіс. Киім ілетін орындарда жəне себезгі бөлмесінде кедір-бұдыр резеңкелі немесе пластмас-садан жасалған, жеңіл жуылатын кілемшелер төселеді.

132. Санитариялық-тұрмыстық үй-жайларға құрылыс алаңынан кіреберіс аяқ киімді жууға арналған құрылғымен жабдықталады.

133. Арнайы киім мен аяқ киімді кептіруге арналған үй-жайдың көлемі, оның өткізу мүмкіндігі жұмыстағы ауысымдық үзіліс арасындағы уақыттың барынша көп жүктемесі кезінде кептіруді қамтамасыз етуі тиіс.

134. Арнайы киімді кептіру жəне шаңнан тазарту əрбір ауысымнан кейін жүргізіледі, жуу жəне химиялық тазарту қажеттілігіне қарай, бірақ айына кемінде екі рет жүргізіледі. Ұнтақ тəрізді жəне уытты заттармен жанасатын жұмысшылардың арнайы киімі əрбір ауысымнан кейін қалған арнайы киімнен бөлек жуылуы, қысқы арнайы киім химиялық тазартылуы тиіс.

135. Арнайы киімнің шаңын тазарту жəне химиялық тазартуға арналған үй-жай жеке орна-ластырылады жəне дербес желдеткішпен жабдықталады.

136. Арнайы киімді, құрылысшылардың тұрғылықты жерінен тыс жерлерде уақытша тұратын жағдайда іш киімдер мен төсек əбзелдерін жуу үшін жұмысшылардың санына қарамастан, кір жəне таза киімдерді орталықтандырып жеткізу арқылы стационарлық, сондай ақ жылжымалы түрдегі киім жуатын орындармен қамтамасыз етіледі.

137. Тұрмыстық үй-жайларды жинау күнделікті жуу жəне дезинфекциялау құралдарын қолдана отырып, жүргізіледі, жинау мүккамалы таңбаланады, мақсаты бойынша пайдаланы-лады жəне арнайы бөлінген орында сақталады.

138. Еңбек жағдайларымен байланысты аурулардың пайда болуының алдын алу мақсатында құрылыста жұмыс істейтін жұмысшылар санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттарына сəйкес жұмысқа қабылдану алдында алдын ала жəне мерзімдік міндетті медициналық тексеруден (куəландыру) өтеді.

139. Барлық учаскелер жəне тұрмыстық үй-жайлар бастапқы көмек көрсету қобдишаларымен жабдықталады. Уытты заттарды пайдаланатын учаскелер профилактикалық пункттермен жабдықталады. Оларға өтетін жолдар жарықтандырылуы, қолжетімді болуы, жолы ашық бо-луы тиіс. Профилактикалық пункттер улы заттар пайдаланылатын учаскедегі əрбір жұмыскерге арналған қорғаныш майларымен, уға қарсы заттармен, байлап-таңу құралдарымен жəне жеке қорғаныш құралдарының авариялық қорымен толықтырылуы қамтамасыз етіледі.

140. Тұрмыстық үй-жайларда дезинсекциялау жəне дератизациялау іс-шаралары жүргізілуі тиіс.

141. Жұмысшылар ыстық тамақпен қамтамасыз етіледі. Асханалардың күтіп-ұсталуы мен пайдаланылуы санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттарына сəйкес болуы кажет.

Тамақты тарата жəне арнайы бөлінген үй-жайларда қабылдай отырып, базалық асха-надан жұмыс орындарына жеткізу жолымен ұйымдастыруға жол беріледі. Арнайы бөлінген үй-жайлар мен тарату пунктері санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттарына сəйкес санитариялық-эпидемиологиялық қорытындымен ресімделеді.

142. Еңбектің зиянды жəне қауіпті жағдайлары бар учаскелерде жұмыс істейтін адамдар санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттарына сəйкес міндетті медициналық тексеруден өтеді.

143. Инфекциялық аурулар бойынша қолайсыз елді мекендердің аумағында құрылыс жұмыстарын жүргізу кезінде жұмысшыларға профилактикалық егулер жүргізіледі.

144. Құрамында уытты заттары бар қалдықтарды жинау жəне жою қолмен тиеуді қоспағанда, жабық контейнерлерде немесе қалың қаптарда жүзеге асырылады.

145. Құрылыс алаңында құрылыс қалдықтарын өртеуге жол берілмейді.146. Құрылыс кезінде тартып шығарылатын жерасты сулары санитариялық-эпидемио-

логиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттарына сəйкес құрылыс алаңындағы жəне оған іргелес жатқан аумақтағы дақылдық жəне шаруашылық-тұрмыстық қажеттілікті қанағаттандыру үшін сумен жабдықтаудың тұйық сызбасы арқылы шахталық құрылыстың технологиялық цикілінде пайдалануға жол беріледі. Бұл ретте, олар тазартылуы, бейтарап-тандырылуы, минералсыздандырылуы, (қажет болған жағдайда) зарарсыздандырылуы тиіс.

147. Шаруашылық-тұрмыстық ағындар қалада құрылыс алаңынан қалалық кəріздеу жүйесіне қосылады.

148. Жанар-жағар май материалдарын жəне битумды сақтауға арналған ыдыстар жəне қоймалау орны, құю, тарату орындары арнайы құрал-жабдықтармен жабдықталады жəне топырақты ластанудан қорғауға арналған іс-шаралар орындалады.

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2015 жылғы 30 сəуірде Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №10925 болып енгізілді.

______________________________________________________________________________

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АҚПАРАТ ЖӘНЕ КОММУНИКАЦИЯЛАР МИНИСТРЛІГІНІҢ БҰЙРЫҒЫ

2017 жылғы 13 сәуір №137 Астана қаласы

«Ақпараттық технологияларды қолдану тиімділігін бағалау әдістемесін бекіту туралы» 2015 жылғы 18 ақпандағы № 135

және «Ақпараттық технологияларды қолдану тиiмдiлiгiн бағалау әдістемесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы

Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 18 ақпандағы № 135 бұйрығына өзгеріс енгізу

туралы» 2015 жылғы 26 қарашадағы № 1108 Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының бұйрықтарының күші жойылды деп тану туралы

бұйырамын: 1. Қазақстан Республикасы Инвестициялар жəне даму министрінің міндетін атқарушының

келесі бұйрықтарының күші жойылды деп танылсын: 1) «Ақпараттық технологияларды қолдану тиімділігін бағалау əдістемесін бекіту туралы»

2015 жылғы 18 ақпандағы № 135 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10351 болып тіркелген, 2015 жылғы 1 маусымда «Əділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған);

2) «Ақпараттық технологияларды қолдану тиiмдiлiгiн бағалау əдістемесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Инвестициялар жəне даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 18 ақпандағы № 135 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы» 2015 жылғы 26 қарашадағы № 1108 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12819 болып тіркелген, 2016 жылғы 11 мамырда Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде ресми жарияланған).

2. Қазақстан Республикасы Ақпарат жəне коммуникациялар министрлігінің Ақпараттандыру департаменті (Ж.Жахметова) заңнамада белгіленген тəртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;2) осы бұйрықтың мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде

оның көшірмелерін қағаз жəне электрондық түрде қазақ жəне орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде ресми жа-риялау жəне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінің «Республикалық құқықтық ақпараттық орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына жіберілуін;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ақпарат жəне коммуникациялар министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ақпарат жəне коммуникациялар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Ақпарат жəнекоммуникациялар министрі Д.АБАЕВ

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2017 жылғы 27 сəуір-де Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №15049 болып енгізілді.

______________________________________________________________________________

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АҚПАРАТ ЖӘНЕ КОММУНИКАЦИЯЛАР МИНИСТРЛІГІНІҢ БҰЙРЫҒЫ

2016 жылғы 9 желтоқсан №276 Астана қаласы

Банктердің «электрондық үкіметтің» төлем шлюзі арқылы мемлекеттік органдарға, соттарға бюджетке төлемдер төлеумен,

міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын және әлеуметтік аударымдарды аударумен,

сондай-ақ мемлекеттік көрсетілетін қызметтерге ақы төлеумен байланысты жүзеге асырылған төлемдер және (немесе) ақша

аударымдары туралы мәліметтер мен ақпаратты беруі қағидаларын бекіту туралы

«Төлемдер жəне төлем жүйелері туралы» 2016 жылғы 26 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 25-бабының 10-тармағына сəйкес бұйырамын:

1. Қоса беріліп отырған Банктердің «электрондық үкіметтің» төлем шлюзі арқылы мемле-кеттік органдарға, соттарға бюджетке төлемдер төлеумен, міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кəсіптік зейнетақы жарналарын жəне əлеуметтік аударымдарды аударумен, сондай-ақ мемлекеттік көрсетілетін қызметтерге ақы төлеумен байланысты жүзеге асырылған төлемдер жəне (немесе) ақша аударымдары туралы мəліметтер мен ақпаратты беруі қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ақпарат жəне коммуникациялар министрлігінің Мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді дамыту департаменті (А.Н.Хатиев):

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген

күнінен кейін оның көшірмелерін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспа басылымдарында ресми жариялауға жіберуді;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күнінен бастап оның көшірмелерін күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне орналастыру үшін Қазақстан Республикасы Əділет министрлігі «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына жіберуді;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ақпарат жəне коммуникациялар министрлігінің интернет-ресурсында жəне мемлекеттік органдардың интранет-порталында орналастыруды;

5) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1), 2) жəне 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мəліметтерді Қазақстан Республикасы Ақпарат жəне комму-никациялар министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ақпарат жəне коммуникациялар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Ақпарат жəнекоммуникациялар министрі Д.АБАЕВ

«КЕЛІСІЛДІ» «КЕЛІСІЛДІ»Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасы ЖоғарғыДенсаулық сақтау жəне əлеуметтік Сотының жанындағы Соттардың даму министрі қызметін қамтамасыз ету_____________Т. Дүйсенова департаментінің басшысы2016 жылғы 10 желтоқсан (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының аппараты) ________________А. Тоқсаба 2016 жылғы 28 желтоқсан

«КЕЛІСІЛДІ» «КЕЛІСІЛДІ» Қазақстан Республикасының Қазақстан РеспубликасыҚаржы министрі Ұлттық Банкінің Төрағасы_____________Б. Сұлтанов _____________Д. Ақышев 2016 жылғы 22 желтоқсан 2016 жылғы 20 желтоқсан

Қазақстан Республикасы Ақпарат жəне коммуникациялар министрінің2016 жылғы 9 желтоқсандағы № 276 бұйрығымен бекітілген

Банктердің «электрондық үкіметтің» төлем шлюзі арқылы мемлекеттік органдарға, соттарға бюджетке төлемдер төлеумен, міндетті

зейнетақы жарналарын, міндетті кəсіптік зейнетақы жарналарын жəне əлеуметтік аударымдарды аударумен, сондай-ақ мемлекеттік көрсетілетін қызметтерге ақы

төлеумен байланысты жүзеге асырылған төлемдер жəне (немесе) ақша аударымдары туралы мəліметтер мен ақпаратты беруі қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер1. Осы Банктердің «электрондық үкіметтің» төлем шлюзі арқылы мемлекеттік органдарға,

соттарға бюджетке төлемдер төлеумен, міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кəсіптік зейнетақы жарналарын жəне əлеуметтік аударымдарды аударумен, сондай-ақ мемлекеттік көрсетілетін қызметтерге ақы төлеумен байланысты жүзеге асырылған төлемдер жəне (немесе) ақша аударымдары туралы мəліметтер мен ақпаратты беруі қағидалары (бұдан əрі – Қағидалар) «Төлемдер мен төлем жүйелері туралы» 2016 жылғы 26 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 25-бабының 10-тармағына сəйкес əзірленді жəне банктердің «электрондық үкіметтің» төлем шлюзі арқылы мемлекеттік органдарға, соттарға бюджетке төлемдер төлеумен, міндетті

зейнетақы жарналарын, міндетті кəсіптік зейнетақы жарналарын жəне əлеуметтік аударым-дарды аударумен, сондай-ақ мемлекеттік көрсетілетін қызметтерге ақы төлеумен байланы-сты жүзеге асырылған төлемдер жəне (немесе) ақша аударымдары туралы мəліметтер мен ақпаратты беру тəртібі мен мерзімін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар мен қысқартулар пайдаланылады: 1) ақпараттандыру саласындағы уəкiлеттi орган (бұдан əрi – уəкiлеттi орган) –

ақпараттандыру жəне «электрондық үкiмет» саласында басшылықты жəне салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

2) ақпараттық жүйе (бұдан əрі – АЖ) – ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы белгілі бір технологиялық əрекеттерді іске асыратын жəне нақты функционалдық міндеттерді шешуге арналған ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың, қызмет көрсетуші персоналдың жəне техникалық құжаттаманың ұйымдастырылып ретке келтірілген жиынтығы;

3) мемлекеттік органдардың бірыңғай көліктік ортасы (бұдан əрі – МО БКО) – «электрондық үкiметтiң» ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымына кіретін жəне ақпараттық қауіпсіздіктің талап етілетін деңгейін сақтай отырып, мемлекеттік органдардың, олардың ведомстволық бағыныстағы ұйымдары мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, сондай-ақ уəкілетті орган айқындаған өзге де ақпараттандыру субъектілерінің жергілікті (Интернетке қолжетімділігі бар жергілікті желілерді қоспағанда), ведомстволық жəне корпоративтік теле-коммуникациялар желілерінің өзара іс-қимыл жасауын қамтамасыз етуге арналған телеком-муникациялар желісі;

4) төлемге жəне (немесе) ақша аударымына қатысушылар – төлем жəне (немесе) ақша аударымы бойынша құқықтары жəне (немесе) міндеттері бар жеке жəне заңды тұлғалар, заңды тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктері;

5) «электрондық үкіметтің» сыртқы шлюзі (бұдан əрі – ЭҮСШ) – МО БКО-да орналасқан ақпараттық жүйелердің МО БКО-дан тыс орналасқан ақпараттық жүйелермен өзара іс-қимылын қамтамасыз етуге арналған «электрондық үкімет» шлюзінің кіші жүйесі;

6) «электрондық үкіметтің» төлем шлюзі (бұдан əрі – ЭҮТШ) – төлемдерді электрондық нысанда көрсетілетін өтеулі қызметтер көрсету шеңберінде жүргізу туралы ақпарат беру процестерін автоматтандыратын ақпараттық жүйе;

7) «электрондық үкімет» шлюзі (бұдан əрі – ЭҮШ) – «электрондық үкімет» шеңберінде мемлекеттік жəне мемлекеттік емес ақпараттық жүйелердің интеграциясына арналған ақпараттық жүйе;

8) электрондық цифрлық қолтаңба (бұдан əрі – ЭЦҚ) – электрондық цифрлық қолтаңба құралдарымен жасалған жəне электрондық құжаттың анықтығын, оның тиесілілігін жəне мазмұнының өзгермейтіндігін растайтын электрондық цифрлық нышандар жиынтығы.

2-тарау. Банктердің «электрондық үкіметтің» төлем шлюзі арқылы мемлекеттік органдарға, соттарға бюджетке төлемдер төлеумен, міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кəсіптік зейнетақы жарналарын жəне əлеуметтік аударымдарды аударумен, сондай-ақ мемлекеттік көрсетілетін қызметтерге ақы төлеумен байланысты жүзеге асырылған төлемдер жəне (немесе) ақша аударымдары туралы мəліметтер мен

ақпаратты беру тəртібі мен мерзімдері3. Банктердің «электрондық үкіметтің» төлем шлюзі арқылы мемлекеттік органдарға,

соттарға бюджетке төлемдер төлеумен, міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кəсіптік зейнетақы жарналарын жəне əлеуметтік аударымдарды аударумен, сондай-ақ мемлекеттік көрсетілетін қызметтерге ақы төлеумен байланысты жүзеге асырылған төлемдер жəне (неме-се) ақша аударымдары туралы мəліметтер мен ақпаратты беру (бұдан əрі – сервис) мынадай тəртіппен жүзеге асырылады:

1) Банктің АЖ-ның, ЭҮТШ-тің жəне мүдделі мемлекеттік органның АЖ-ның ақпарат ал-масуын қамтамасыз ету үшін жүргізілетін техникалық жұмыстар кешенін қамтитын сервисті техникалық іске асыру жəне тестілеу;

2) Банктің АЖ иесі, уəкілетті орган, сондай-ақ мүдделі мемлекеттік орган сервисті техникалық іске асыру жəне бірлесіп тестілеу аяқталғаннан кейін, сервисті пайдалануға беру туралы бірлескен шешімі (хаттама, акт) негізінде Банктің ЭҮТШ-пен АЖ-ң, сондай-ақ мүдделі мемлекеттік органның өзара іс-қимылын пайдалануға енгізеді.

4. Банктердің ЭТҮШ арқылы мүдделі мемлекеттік органның АЖ-ға мəліметтер мен ақпаратты беру тəртібі мен мерзімі келесі талаптарды қамтиды:

1) Банктің АЖ бюджет сыныптамасының кодтары мен мемлекеттік кірістер органдарының кодтарының анықтамасымен өзара əрекеттесу (бұдан əрі – Анықтамалық). Анықтамалықпен жұмыс істеудің толық сипаттамасы өзара əрекеттескен қатысушылар арасында сервисті техникалық іске асыру процесінде келісіледі жəне осы Қағидалардың 3-тармағының 2) тармақшасына сəйкес сервисті пайдалануға беру туралы бірлескен шешімінде (хаттама, акт) көрініс табады;

2) Банктің АЖ-сы күн сайын Астана қаласы уақытымен сағат 08:00-ге дейін Анықтамалықтың жаңартылуын сұрайды;

3) Банктің АЖ жаңартылу болған кезде Анықтамалық өзектендіріледі;4) Төлемге жəне (немесе) ақша аударымына қатысушыдан төлемдерді қабылдау кезінде

Банктің АЖ-ы Анықтамалыққа сəйкес бюджет сыныптамасының рұқсат етілмейтін кодтарын жəне мемлекеттік кірістер органдарының кодтарын тексеру бойынша Банкпен əзірленген сер-виске сəйкес енгізілген төлем құжатының деректемелерін тексереді;

5) Төлем құжатының деректемелері Анықтамалықтың деректеріне сəйкес болмаған жағдайда, Банк банк операциясын қабылдамайды жəне төлемге жəне (немесе) ақша аудары-мына қатысушыға дұрыс деректемелерді беру үшін хабарлайды;

6) Төлем құжатының деректемелері Анықтамалықтың деректеріне сəйкес болған жағдайда, Банк төлемді қабылдайды;

7) Төлем қабылданғаннан кейін Банктің АЖ-ы ЭҮТШ-ке осы Қағидаларға 1-қосымшаға сəйкес клиенттен ЭҮТШ-ке тапсыруға жататын төлемді қабылдау кезінде төлем хабарламаларының деректемелері тізбесіне (МТ100 форматында) жəне осы Қағидаларға 2-қосымшаға сəйкес Банктің АЖ-н ЭҮТШ-ке беру үшін жиынтық төлем хабарламаларының деректемелері тізбесіне сəйкес жүргізілген төлем туралы ақпарат жібереді;

8) ЭҮТШ Банктің АЖ-н жүргізілген төлем туралы ақпарат алғаннан кейін жүргізілген төлем туралы ақпаратты сақтайды, бірегей төлем кодын (бұдан əрі – БТК) түрлендіреді жəне осы Қағидаларға 3-қосымшаға сəйкес төлем Банктің АЖ-а тапсыруға жататын ЭҮТШ төлемді тіркеу кезінде жауаптың деректемелері тізбесіне сəйкес алынғаны туралы Банктің АЖ-на хабарлайды;

9) Банктің АЖ-ы ұсынылған БТК-ты жəне жүргізілген төлем туралы ақпаратты сақтайды;10) ЭҮТШ электрондық құжатта жүргізілген төлем туралы ақпаратты тиісті мемлекеттік

органның АЖ-на жібереді;11) Банктің оперциялық күні жабылғаннан кейін немесе Банктің келесі операциялық күнінің

сағат 11.00-ге дейін Банктің АЖ-ы ЭҮТШ-ке қабылданған жəне жөнелтілген, сондай-ақ жеке төлемдер туралы жиынтық ақпарат жібереді;

12) «Орталықтандырылған біріздендірілген дербес шот» ақпараттық жүйесі (бұдан əрі – ОБДШ АЖ) төлем алғанан кейінгі келесі күннің сағат 11.00-ден кейін ЭҮТШ-ке төлемдер бой-ынша жиынтық алу үшін сұрау салу жібереді;

13) ЭҮТШ ОБДШ АЖ-нан сұрау салуды алған кезде Банктердің АЖ-н алынған жиынтық ақпарат негізінде төлемдер бойынша жиынтық қалыптастырады жəне жиынтықты ОБДШ АЖ-на жібереді;

14) ЭҮТШ тəулігіне 1 (бір) рет мерзімділікте сағат 09.00-ден 11.00-ге дейін «е-Қаржымині» ықпалдастырылған автоматтандырылған ақпараттық жүйесінен (бұдан əрі – «е-Қаржымині» ЫААЖ) Қазынашылықтың ықпалдастырылған ақпараттық жүйесінің сұратылған бюджет сы-ныптамасы кодтарының (бұдан əрі – БСК) деректер жинақ талымына қатысты «е-Қаржымині» ЫААЖ ДҚ-тағы төлемдері бойынша мəліметтер сұрайды. Сұрау салу ЭҮТШ-тің идентификаторы мен сұратылған мерзімділіктің күнін (төлемді валюталандыру күні) қамтиды;

15) Көрсетілген күн үшін сұратылған БСК-тың деректер жинақталымына қатысты жаңартылу болған кезде «е-Қаржымині» ЫААЖ-сы ЭҮТШ-ке түзетілген деректер жібереді.

5. Ақпарат алмасу тіркеу куəлігі бар Қазақстан Республикасының Ұлттық куəландырушы орталығымен берілген ақпараттық жүйе иелерінің ЭЦҚ пайдаланумен веб-сервистер (синхрон-ды режимде) арқылы жүзеге асырылады.

6. Деректерді беру үшін көлік хаттамасы (TCP), гипермəтінді жіберу хаттамасы (HTTP), сондай-ақ стек хаттамалары жəне веб-сервистердің стандарттары (WSDL/SOAP) пайда-ланылады. Ақпарат алмасу ақпараттық өзара іс-қимылдың электрондық коммуникация құралдарына жəне ақпаратты қорғауды ұйымдастыруға қойылатын техник алық талаптарды сақтаумен жүргізіледі.

7. Ақпараттық өзара іс-қимылының жұмыс істеу процесінде кіріс хабарламалар үшін ЭЦҚ тексеру кезінде жəне шығыс хабарламалар үшін ЭЦҚ қалыптастыру кезінде «Электрондық құжат жəне электрондық цифрлық қолтаңба туралы» 2003 жылғы 7 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына жəне «Электрондық цифрлық қолтаңбаның төлнұсқалығын тексеру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Инвестициялар жəне даму министрінің 2015 жылғы 9 желтоқсандағы № 1187 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12864 болып тіркелген) сəйкес жалпы талаптар сақталады.

8. Тəжірибелі пайдалану шеңберінде Банктердің АЖ-ын ЭҮТШ-ке қосу қорғалған байланыс арналарын құру жолымен ЭҮСШ арқылы жүзеге асырылады.

9. ЭҮТШ-ті мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйесіне МО БКО қосу арқылы жүзеге асырылады.

10. Ақпарат алмасу барысында техникалық ақаулар туындаған жағдайда, ақпарат алмасуға қатысушылар оларды жою үшін шаралар қабылдайды.

Банктердің «электрондық үкіметтің» төлем шлюзі арқылы мемлекеттік органдарға, соттарға бюджетке төлемдер төлеумен, міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кəсіптік зейнетақы жарналарын жəне əлеуметтік аударымдарды аударумен, сондай-ақ мемлекеттік көрсетіле тін қызметтерге ақы төлеумен байланысты жүзеге асырылған төлемдер жəне (немесе) ақша аударымдары туралы мəліметтер мен ақпаратты беруі

қағидаларына 1-қосымша

Клиенттен ЭҮТШ-ке тапсыруға жататын төлемді қабылдау кезінде төлем хабарламаларының деректемелері тізбесі (МТ100 форматында)

р/с №

Жолдың атауы Форматы Ескертпе

1 Банктің АЖ-да қалыптасатын төлемнің референсі/уақытша нөмірі(bankReference)

Кіші (16х)МТ100 үшін 20 жол

2 Операциялық күннің мерзімі (documentDate) Нышандық (8n) МТ100 үшін 32А жол3 Төлем сомасы, валюта коды (amount) Нышандық

(18х.2х.3n)МТ100 үшін 32А жол

4 Төлеушінің ЖСН/БСНБастамалаушы клиент (senderIdn)

Кіші (12n) 50 жол, негізгі сөз IDN

5 Төлеушінің атауы Т.А.Ə. немесе ұйымның атауы (senderName)

Нышандық (60x)

50 жол, негізгі сөз NAME

6 Ақша жіберуші Банктің БСН (bankIdn) Кіші (11x) 52В жол

7 Ақша жіберуші Банктің БСК (bankBik) Кіші (11x) 52В жол

8 Ақша жіберуші Банктің атауы (bankName) Кіші (11x) 52В жол

9 Ұйымның- бенефициардың БСК (receiver-Bik)

Кіші (11x) 57В жол

10 Бенефициардың атауы (treasuryName) Нышандық (60x0

59 жол, негізгі сөз NAME

11 Бенефициардың БСН (treasuryIdn) Кіші (12n) 59 жол, негізгі сөз IDN12 СОК – салық органының коды (kno) Кіші (4n) 13 Төлем белгілеу коды (knp) Кіші (3n) 70 жол, негізгі сөз

KNP14 Операция түрі (operationType) Кіші (2n) 70 жол, негізгі сөз VO15 Бюджет сыныптамасының коды (kbk) Кіші (6n) 70 жол, негізгі сөз

BCLASS16 Құжат нөмірі pay (DocumentNumber) Кіші (9x) 70 жол, негізгі сөз

NUM17 Төлем мақсаты (assign) Нышандық

(62x6*70x)70 70 жол, негізгі сөз

ASSIGN

Банктердің «электрондық үкіметтің»төлем шлюзі арқылы мемлекеттік органдарға, соттарға бюджетке төлемдер төлеумен, міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кəсіптік зейнетақы жарналарын жəне əлеуметтік аударымдарды аударумен, сондай-ақ мемлекеттік көрсетілетін қызметтерге ақы төлеумен байланысты жүзеге асырылған төлемдер жəне (немесе) ақша аударымдары туралы мəліметтер мен ақпаратты беруі

қағидаларына 2-қосымша

Банктің АЖ-нен ЭҮТШ-ке беру үшін жиынтық төлем хабарламаларының деректемелері тізбесі

р/с №

Жолдың атауы Міндетті түрде

Форматы Ескертпе

1 Банктің АЖ-да қалыптастырылған төлем референсі (bankReference)

Иə Кіші (16х) МТ 102 үшін 20 жол

2 Ақша жіберуші банктің БСК (bankBik) Иə Кіші (11x) 52В жол3 Операциялық күннің мерзімі (payDate) Иə Нышандық

(8n) МТ100 үшін 32А

жол немесе МТ102 үшін 32А жол

4 БСК (kbk) Иə Кіші (6n) БСК

5 СОК – салық органының коды (kno) Иə Кіші (4n) СОК (егер жиынтық топтастыру СОК

бойынша өтсе ғана толтырылады)

6 Жалпы сомасы (totalAmount) Иə Нышандық (18х. 2х)

7 Валюта коды (currency) Иə Нышандық (3n)

8 Жиынтық хабарламаның егжей-тегжейі (payments)1) Əрбір операция үшін ЭҮТШ-те

қалыптасқан төлемнің бірегей коды (reference)

Иə Кіші (14х) ТБК

2) Банктің АЖ-да қалыптасатын төлем референсі (bankReference)

Иə Кіші (16х) МТ102 үшін 21 жол

3) Төлем сомасы (amount) Иə Нышандық (18х. 2х)

МТ100 үшін 32А жол

4) Валюта коды (currency) Иə Нышандық (3n)

МТ100 үшін 32А жол

5) Төлемнің күні жəне уақыты (payDa-teTime)

Иə Нышандық (8n.6n)

МТ102 үшін 32А жол

Банктердің «электрондық үкіметтің» төлем шлюзі арқылы мемлекеттік органдарға, соттарға бюджетке төлемдер төлеумен, міндетті

зейнетақы жарналарын, міндетті кəсіптік зейнетақы жарналарын жəне əлеуметтік аударымдарды аударумен, сондай-ақ мемлекеттік көрсетілетін қызметтерге ақы

төлеумен байланысты жүзеге асырылған төлемдер жəне (немесе) ақша аударымдары туралы мəліметтер мен ақпаратты беруі қағидаларына 3-қосымша

Банктің АЖ-на тапсыруға жататын ЭҮТШ төлемді тіркеу кезінде жауаптың деректемелері тізбесі

р/с № Жолдың атауы Міндетті түрде

Форматы Ескертпе

1 Төлемнің бірегей коды/ ЭҮТШ қалыптасқан уақытша нөмір

Иə Кіші (14х) ТБК

2 Банктің АЖ-да қалыптасқан төлем референсі

Иə Кіші (16х) МТ100, МТ102 үшін 20 жол

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2017 жылғы 21 қаң-тарда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №14713 болып енгізілді.

27 МАУСЫМ 2017 ЖЫЛ 15РЕСМИ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫАҚПАРАТ ЖӘНЕ КОММУНИКАЦИЯЛАР МИНИСТРЛІГІНІҢ БҰЙРЫҒЫ

2016 жылғы 19 қыркүйек №158 Астана қаласы

«Электрондық әкімдіктің» үлгілік архитектурасын бекіту туралы

«Ақпараттандыру туралы» 2015 жылғы 24 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңы 7-бабының 18) тармақшасына сəйкес бұйырамын:

1. Қоса беріліп отырған «Электрондық үкіметтің» үлгілік архитектурасы бекітілсін.2. Қазақстан Республикасы Ақпарат жəне коммуникациялар министрлігінің ақпараттандыру департаменті:1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;2) осы бұ йрық Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оның көшірмелерін баспа

жəне электрондық түрде күнтізбелік он күн ішінде мерзі мді баспа басылымдарында жəне «Əділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап он ың көшірмелерін баспа жəне электрондық түрде күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Республикалық құқықтық ақпарат орталығына жіберуді;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ақпарат жəне коммуникациялар министрлігінің интернет-ресурсында орнала-стыруды;

5) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы бұйрықтың 2-тармағының 1), 2) жəне 3) тармақшасында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мəліметтерді Қазақстан Республикасы Ақпарат жəне коммуникациялар министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың ор ындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ақпарат жəне коммуникациялар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Ақпарат жəне коммуникациялар министрі Д.АБАЕВ

«КЕЛІСІЛДІ»Қазақстан Республикасының Ұлттық экономикаминистрі __________ Қ.Бишімбаев2016 жылғы 8 қараша

Қазақстан Республикасы Ақпарат жəне коммуникациялар министрінің 2016 жылғы 19 қыркүйектегі№ 158 бұйрығымен бекітілді

«Электрондық əкімдіктің» үлгілік архитектурасы 1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы «Электрондық əкім діктің» үлгілік архитектурасы (бұдан əрі – Үлгілік архитектура) «Ақпараттандыру туралы» 2015 жылғы 24 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңы (бұдан əрі – Заң) 7-бабының 18) тармақшасына сəйкес əзірленді жəне Қазақстан Республик асының əкімшілік-аумақтық жүйесінің құрылысын ескере отырып, жергілікті атқарушы органдардың функциялары мен қызметтерін, ұйымдастырушылық құрылымын, ақпараттық ағымдарын, ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымының стандартты компоненттері мен оларды іске асыруға қойылатын талаптардың сипаттамасы болып табылады.

2. «Электрондық үкіметтің» сервистік интеграторы «электрондық үкімет» архитектурасының құрамдасы ретіндегі Үлгілік архи-тектура дамуының əдіснамалық қамтамасыз етілуін жүзеге асырады, Үлгілік архитектураға, Заңның 7-бабының 17) тармақшасына сəйкесбекітілетін мемлекеттік органдардың архитектураларын əзірлеу, іске асырылуын қолдап оты ру жəне дамыту қағидаларына (бұдан əрі – Қағидалар) жəне Заңның 7-бабының 10) тармақшасына сəйкес бекітілетін «электрондық əкімдіктің» архитектурасын дамыту жөніндегі талаптарға (бұдан əрі – Талаптар) сəйкес, сондай-ақ мемлекеттік органның мақсаттары мен міндеттерін ің негізінде жергілікті атқарушы органдар үшін мемлекеттік органның архитектурасын əзірлейді.

3. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары (бұдан əрі – ЖАО) жергілікті атқарушы органдардың қызмет бағыттарын ескере отырып Үлгілік архитектураны енгізуді қамтамасыз етеді.

4. ЖАО аумақтарды дамыту бағдарламаларымен анықталған, Қазақстан Республикасының Даму стратегиясын əзірлеу, жүзеге асыру, мониторинг жүргізу, бағалау жəне бақылау ережелеріне сəйкес əзірленген, мемлекеттік жəне үкіметтік бағдарламалар, мемлекеттік органдардың стратегиялық жоспарлары, аумақтарды дамыту бағдарламалары жəне де 2010 жылғы 4 наурыздағы Қазақстан Республикасы Президентінің №931 Жарлығымен бекітілген Мемлекеттік аумақтық-кеңістіктік болжамды сызба-сын (бұдан əрі – аумақтарды дамыту бағдарламалары) əзірлеу, жүзеге асыру жəне бақылаудың жəне Үлгілік архитектура талаптарының аясындағы ақпараттандыру басымдықтарын ескере отырып, ақпараттық жүйелерді құрады немесе дамытады, бағдарламалық қамтылымды жəне (немесе) ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымның объектілерін сатып алады.

5. Осы Үлгілік архитектурада мынадай негізгі ұғымдар мен қысқартулар пайдаланылады:1) Ақпараттандыру индикаторлары – ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану тиімділігі нəтижелерінің

көрсеткіштері.2) ақпараттық ресурстар – жекелеген құжаттар мен жекелеген құжаттар ауқымы, ақпараттық жүйелердегі (кітапханалар,

мұрағаттар, қорлар, деректер банкі, ақпараттық жүйелер) құжаттар мен құжаттар ауқымы;3) жергілікті атқарушы органдар қызметі тиімділігінің базалық көрсеткіштер тізбесі (бұдан əрі – базалық көрсеткіштер

тізбесі) – аумақтарды дамытудың негізгі бағыттарының деңгейлерін көрсететін жəне жергілікті атқарушы органдар қызметінің тиімділік көрсеткіштері болып табылатын аумақтарды дамыту бағдарламаларының бірыңғайланған нысаналы индикаторлары мен нəтижелерінің көрсеткіштер жиынтығы.

Осы Үлгілік архитектурада пайдаланылған өзге де ұғымдар мен терминдер Қазақстан Республикасының заңнамасына жəне Заңға сəйкес қолданылады.

2-тарау. Стандартты компоненттер жəне жергілікті атқарушы органдардың функциялары мен қызметтерін іске асыруға қойылатын талаптарға сипаттама

6. ЖАО мемлекеттік функциялар мен одан туындайтын мемлекеттік қызметтердің автоматтандырылуының бірқалыпты жүйеленген деңгейін төмендегілерден тұратын стандартты компоненттердің негізінде қамтамасыз етеді:

қалыпты шешім ретінде бірнеше рет қолдануға жататын ақпараттық жүйелер (немесе оның бөлшектері);үлгілік ақпараттық қорлар жəне ақпараттық ағындар;АК- инфрақұрылым компоненттерінің үлгілік құрамы.7. ЖАО қызметінің архитектурасын əзірлеу мақсатында осы Үлгілік архитектураға берілген (бұдан əрі – Функционалды

мүмкіндіктердің үлгілік жинағы) 1-қосымшаға сəйкес жергілікті атқарушы органдардың функционалдық мүмкіндіктерінің үлгілік жинағында жəне оларды автоматтандырудың оңтайлы, стандартты тəсілдерінің сипаттамасында, жергілікті атқарушы органдардың ақпараттық ресурстарының үлгілік жинағында көрсетілген функционалдық мүмкіндіктердің үлгілік жинағы пай-даланылады.

8. ЖАО функционалдық мүмкіндіктерінің үлгілік жинағы əкімшілік-аумақтық құрылым деңгейлері бойынша бөлінген мемлекеттік функциялардың жəне олардан туындайтын ЖАО мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің топтастырылған тізбесі болып табылады.

ЖАО функционалдық мүмкіндіктерінің үлгілік жинағын əкімшілік-аумақтық бірліктің қызмет бағыттарын жəне əлеуметтік-экономикалық даму ерекшеліктері мен бағыттарын ескере отырып бейімдейді.

9. Ақпараттық жүйелердің (бұдан əрі - АЖ) нысаналы архитектурасын əзірлеу кезінде ЖАО функционалдық мүмкіндіктерінің үлгілік жинағында көрсетілген функционалды мүмкіндіктерді автоматтандырудың оңтайлы, қалыпты əдістерін пайдаланады жəне келесі талаптарды басшылыққа алады:

1) Қазақстан Республикасының Президентіне тікелей бағынышты жəне есеп беруші орталық уəкілетті органның, мемлекеттік органның АЖ (бұдан əрі - ОМО) немесе тиісті функционалдық мүмкіндікті автоматтандыратын ведомствоаралық АЖ болған жағдайда, ЖАО оны өз қызметінде пайдаланады;

2) орталық уəкілетті органның АЖ немесе тиісті функционалдық мүмкіндікті автоматтандыратын ведомствоаралық АЖ болмаған жағдайда, ЖАО өз АЖ əзірлеуді жүзеге асырады, бұл ретте функционалдық мүмкіндіктерді Үлгілік архитектураға 1-қосымшаға сəйкес функционалдық мүмкіндіктердің үлгілік жинағында көрсетілген көлемде автоматтандырады;

3) өз АЖ əзірлеген кезде ЖАО функционалдық мүмкіндіктерді автоматтандырудың кез келген аталған деңгейін таңдайды (бірнеше автоматтандыру деңгейілері келтірілген функционалдық мүмкіндіктер үшін).

10. Үлгілік архитектураны енгізу аясындағы əкімшіліктік-аумақтық бірліктерді ақпараттандыруға арналған шаралар аумақтарды дамыту бағдарламаларында көрініс тапқан аймақтардың əлеуметтік-экономикалық дамуының нысаналы индикаторларына қол жеткізу мақсатында жүргізілді.

11. Əкімшіліктік-аумақтық бірліктер мониторингін, «электронды үкімет» үлгілік архитектурасын автоматтандыру жəне енгізу процесстерін жүзеге асыру үшін осы Үлгілік архитектураға берілген №2 қосымшаға сəйкес, əкімшіліктік-аумақтық бірліктерді ақпараттандырудың нысаналы индикаторларының үлгілік жинағы қолданылады.

12. Əкімшіліктік-аумақтық бірліктердің нысаналы индикаторлары төмендегі санаттар бойынша топтастырылған: 1) ЖАО ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымын (бұдан əрі – АК-инфрақұрылымы) дамыту индикаторлары жəне

ЖАО қызметтерін автоматтандыру дəрежелері;2) Əкімшіліктік-аумақтық бірліктер халқының арасындағы ақпараттық-коммуникациялық технологияның (бұдан əрі - АКТ)

ену деңгейін көрсететін халықты ақпараттандыру индикаторлары. 13. ЖАО АК-инфрақұрылымын дамыту индикаторлары жəне ЖАО қызметтерін автоматтандыру дəрежелері халыққа қызмет

көрсету сапасының дəрежесін көрсететін «Мемлекеттік қызметтер» бағытының аясында аумақтарды дамыт бағдарламаларына енгізіледі. ЖАО-ның берілген бағытының негізінде ғаламторлық ресурстардың мемлекеттік органдардың ғаламторлық ресурстарының бірыңғай платформасына көшуін жəне олардың дамуын қамтамасыз етеді, сонымен қоса мемлекеттік қызметтер мен олардан туындайтын қызмет көрсетулерге автоматтандырылған АЖ-ны енгізудің бекітілген архитектурасы мен сервистік бағдарламалық өнімдерге сəйкес жүзеге асырылады жəне олардың қызмет етуі мен байланыс тораптарын қамтамасыз етеді.

14. Əкімшіліктік-аумақтық бірліктер халқының арасындағы АКТ-ның ену деңгейін көрсететін халықты ақпараттандыру индика-торлары ақпараттандырылған қоғам мен инновациялық экономикаға көшу мақсатында əкімшіліктік-аумақтық бірліктің АКТ даму деңгейін көрсететін «Инфрақұрылым» бағытының аясындағы аумақтарды дамыту бағдарламаларына қосылады. Берілген топтағы индикаторлардың жетістігі халық арасындағы сандық сауаттылық арттыруға, электронды нысандағы қызметтерді насихаттау мен дəріптеуге, жəне де ЖАО АК-инфрақұрылымын жаңарту мен дамытуға бағытталған іс-шаралар арқылы жүзеге асырылады.

3-тарау. Жергілікті атқарушы органдардың ұйымдастырушылық құрылымына сипаттама15. ЖАО ұйымдастырушылық құрылымын құру Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 18 маусымдағы № 608

қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының жергілікті мемлекеттік басқару базалық құрылымына негізделген. 16. ЖАО-ның ұйымдастырушылық құрылымын қалыптастыру кезінде мыналар:1) құрылымдық бөлімше функцияларының оның қызмет саласындағы міндеттеріне сəйкес болуы;2) құрылымдық бөлімшелердің міндеттері мен функциялары Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген

өкілеттіктерге сəйкес болуы;3) бір ЖАО құрылымы шеңберіндегі түрлі құрылымдық бөлімшелерде функциялар мен құзыреттердің қайталанбауы

ескеріледі.4-тарау. Жергілікті атқарушы органдардың ақпараттық ағымдарына сипаттама

17. ЖАО жергілікті атқарушы органдардың ақпараттық жүйелерінің ықпалдасуы, ақпараттық ресурстарын ұсыну жəне ақпараттық ағымдарын төмендету арқылы Қазақстан Республикасы Президентіне тікелей бағынысты жəне есеп беретін орталық атқарушы органдары жəне мемлекеттік органдармен ақпараттық өзара іс-қимылдың оңтайландыруын жəне сəйкестендіруін қамтамасыз етеді.

18. ЖАО деректер архитектурасын əзірлеу барысында осы Үлгілік архитектураға 1-қосымшаға сəйкес Функционалдық мүмкіндіктердің үлгілік жинағында көрсетілген ақпараттық ресурстардың Үлгілік жинағын пайдаланады.

19. ЖАО ақпараттық ресурстардың үлгілік жинағы ЖАО үлгілік ақпараттық ағымдарымен құрылатын ақпарат негізінде қалыптастырылатын мəліметтер мен құжаттар жинағының тізбесі болып табылады.

20. ЖАО үлгілік ақпараттық ағымдары мыналарға бөлінеді:1) ішкі;2) сыртқы.Қозғалысы ЖАО құрылымдық бөлімшелері арасында жəне бөлімшелердің ішінде жүзеге асырылатын ақпараттық ағымдар

ішкі болып табылады.Олар барысында орталық атқарушы органдар, Қазақстан Республикасы Президентіне тікелей бағынысты немесе есеп

беретін мемлекеттік органдар, сондай-ақ жеке жəне заңды тұлғалар ақпарат көзі немесе ақпаратты алушылар болып табыла-тын ақпараттық ағымдар сыртқы болып табылады.

21. Сыртқы ақпараттық ағымдар бағыты бойынша:1) кіріс;2) шығыс болып бөлінеді.22. ЖАО Ақпараттық ресурстардың үлгілік жинағы Қазақстан республикасының барлық əкімшілік-аумақтық бірлігі үшін ортақ

болып табылатын деректер жинақтарын қамтиды. ЖАО ақпараттық ресурстардың үлгілік жинағын əкімшілік-аумақтық бірліктің қызмет бағыттарын жəне əлеуметтік-

экономикалық даму ерекшеліктерін ескере отырып, бейімдейді. 23. «Электрондық үкіметтің» ықпалдастыру контурының келесі компоненттері оларды жүргізу ЖАО электрондық ақпараттық

ресурстарында жүзеге асырылатын объектілер мен субъектілер туралы мəліметтердің түпкі дереккөзі болып табылады:1) мемлекеттік жүйе құрушы (эталонды) деректер қорлары – «Жеке тұлғалар» мемлекеттік деректер қоры (ЖТ МДҚ), «Заңды

тұлғалар» мемлекеттік деректер қоры (ЗТ МДҚ), «Жылжымайтын мүлік тіркелімі» мемлекеттік деректер қоры (ЖМТ МДҚ);2) бірыңғай нормативтік-анықтамалық ақпараттың ақпараттық жүйесі.24. Жеке жəне заңды тұлғалардың мекенжайлары туралы мəліметтерді ЖАО АЖ-де жүргізу электронды ресурстарында

жүргізу МТ АЖ – мекенжай тіркелімі жүйе құрушы деректер қоры деректерінің негізінде жүзеге асырылады.25. ЖАО өз құзыреті шегінде:1) ЖАО электрондық ақпараттық ресурстарын өңдеу, қорғау жəне оларға қолжетімділік режимі мен қағидаларын белгілейді;2) электрондық ақпараттық ресурстарын сақтаған, көшірген жəне таратқан кезде оларды басқару шарттарын айқындайды.26. ЖАООМО-ға, келесі əдістердің бірі арқылы дербес электрондық ақпараттық ресурстарына қолжетімділікті ұсынады:1) Электрондық поштаны пайдаланып, сəйкестендіру нөмірін көрсетіп, электрондық ақпараттық ресурстарға қол жеткізу

жөніндегі МО сұрауды алу жолымен немесе электрондық цифрлық қолтаңбамен куəландырылған электрондық құжат ныса-нында, немесе ЖАО-ның басқа белгіленген тəсілдерімен;

2) пайдаланушының жалпыға қолжетімді электрондық ақпараттық ресурстарға, ақпараттық жүйелерге тікелей жүгіну жолымен.27. ЖАО Заңның 10-бабының 13) тармақшасына сəйкес, жеке жəне заңды тұлғаларға ашық деректердің интернет-порталы

арқылы ашық деректерді береді.5-тарау. Жергілікті атқарушы органдардың ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымына сипаттама

28. ЖАО АК инфрақұрылымының архитектурасын əзірлеу мақсатында осы Тарауда көрсетілген АК-инфрақұрылымы компоненттерінің үлгілік құрамын пайдаланады.

29. ЖАО АК-инфрақұрылымы компоненттерінің үлгілік құрамы:1) ЖАО қызметін қамтамасыз ететін автоматтандыруға арналған АЖ жəне мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді

автоматтандыруға немесе ақпараттық қолдауға жəне оларды іске асыру ерекшеліктері нақты жергілікті атқарушы органға тəн мемлекеттік функцияларды орындауға арналған АЖ;

2) АК-инфрақұрылымының үлгілік компоненттері – технологиялық функцияларды атқаратын бағдарламалық-техникалық кешендер мен құралдар;

3) «электрондық үкімет» инфрақұрылымының компоненттері.30. ЖАО АК-инфрақұрылымының үлгілік компоненттеріне:1) Жалпы мақсаттағы жұмыс станциялары – пайдаланушының тікелей жұмысына, оның ішінде қажетті перифириялық

жабдықты қоса алғанда, серверлік қуаттылыққа қашықтан қол жеткізу режимінде арналған есептеуіш техника құралдары, оның ішінде жекелеген жұмыс орындарында орналастырылатын принтерлер мен сканерлер, жалпыжүйелік БҚ, АЖ қатыспайтын əмбебап мақсаттағы БҚ;

2) Деректерді өңдеу орталықтарының құрамына кірмейтін серверлік жабдық –деректерді өңдеудің технологиялық жəне аумақтық жекелендірілген орталықтарында орналастырылмаған серверлер жəне серверлердің топтары, сондай-ақ олардың жалпы жүйелік БҚ, олардың жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін қажетті технологиялық жабдық (тіреулер, шкафтар, коммута-торлар, үздіксіз қоректендіру көздері);

3) Деректерді басып шығару жəне көшіріп алу құралдары – желілік принтерлер мен сканерлер, сканерлейтін, көшіріп ала-тын, басып шығаратын құрылғылар кешендері;

4) Ішкі телекоммуникациялық инфрақұрылым – мемлекеттік органның үй-жайларында деректерді беруді қамтамасыз ететін жергілікті есептеуіш желілері жəне өзге де техникалық жəне бағдарламалық құралдар;

5) Сыртқы байланысты қамтамасыз ететін телекоммуникациялық инфрақұрылым – сыртқы ұтқыр кешендермен, құрылғылармен, желілермен өзара іс-қимылды қамтамасыз ететін техникалық жəне бағдарламалық құралдар; Интернетке қолжетімділікті қамтамасыз ету құралдары; бейнеконференц байланыс жатады.

31. ЖАО пайдаланылатын «электрондық үкімет» инфрақұрылымының компоненттері:1) сыртқы контурда:«электрондық үкіметтің» веб-порталы; ұтқыр үкіметтің ақпараттық жүйесі; «электрондық үкіметтің» төлем шлюзі.2) ықпалдастыру контурында:дербес деректер мен анықтамалық ақпараттарды жинауды, сақтауды, есепке алуды, беруді қамтамасыз ететін ақпараттық

жүйелер;стандарттық шешімдер; «электрондық үкіметтің» шлюзі;3) АК-инфрақұрылымында:Мемлекеттік органдардың бірыңғай көлікті кортасы базасындағы мемлекеттік органдардың телекоммуникациялық желісі;деректерді өңдеу орталықтарының желісі.4) Ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін:«электрондық үкіметтің» ақпараттандыру объектілерінің ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз етуді мониторингілеу жүйесі;Ашық кілттердің инфрақұрылымы.32. АК-инфрақұрылымы компоненттерінің үлгілік құрамынан басқа, ЖАО:1) Азаматтардың жүгінулеріне жедел ден қою арқылы олардың ЖАО-мен өзара іс-қимылын ұйымдастыруға арналған

Байланыс-орталықтарының жұмыс істеуін қамтамасыз ететін;2) «ақылды қалаларды» дамыту аясындағы бастамаларды іске асыруға арналған мамандандырылған бағдарламалық-

аппараттық кешендерді қолданады.Байланыс-орталықтарының бағдарламалық-аппараттық кешені байланыс орталықты басқарудың бағдарламалық

қамтылымын орнатуға арналған серверлерді, байланыс операторын желіге қосуға арналған шлюздерді, сөйлесу құрылғыларын (гарнитураларды, IP-телефондарды), сондай-ақ өзара іс-қимылды электрондық пошта, хабарлар мен жедел алмасу жүйелері арқылы қолдауға арналған БҚ қамтиды.

«Ақылды қалаларды» дамыту аясында құрылатын шешімдердің бағдарламалық-аппараттық кешендері серверлік жабдықтан жəне ақпаратты жинау мен талдаудың БҚ-дан басқа, фото- жəне бейне бақылау аспаптарын, көлік ағымдарының бергіштерін, жол жүру қозғалысының бұзылуын тіркеу бергіштерін, газдың жəне судың ағып кету бергіштерін, коммуналдық ресурстарды есепке алудың зияткерлік аспаптарын, LED-шамдары бар жеке басқарылатын шамдарды, тегін Ғаламторды қамтамасыз етуге арналған коммутаторларды жəне бағыттауыштарды жəне өзге мамандандырылған аппараттық құралдарды қамтиды.

33. ЖАО ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласында қарастырылған бірыңғай талаптармен ЖАО АК-инфрақұрылымына қойылатын функционалдық емес талаптардың іске асырылуын жəне Заңның 6 бабының 3) тармақшасына жəне Талаптарға сəйкес бекітілген ақпараттық қауіпсіздіктің қамсыздандырылуын қамтамасыз етеді.

34. Əкімшіліктік-аумақтық бірліктерді ақпараттандыруды жүзеге асыру аясында сервистік ықпалдастырушы ЖАО архитек-турасын жүзеге асыру негізінде АК-қызметтеріндегі қажеттілік көлемі туралы АК-инфрақұрылымының операторына хабарла-ма бағыттайды жəне де Қазақстан Республикасының Инвестиция жəне даму министрі міндетін атқарушының 2016 жылдың 28 қаңтарындағы №129 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркелімінде № 13282 болып тіркелген) ақпараттандырудың сервистік үлгілерін жүзеге асыру ережелеріне сəйкес ЖАО-ға арналған сервистік бағдарламалық өнімдерді жасауды ұйымдастырады.

Электрондық əкімдіктің» үлгілік архитектурасына қосымша Жергілікті атқарушы органдардың функционалдық мүмкіндіктерінің үлгілік жинағы

1. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана

Функцио

-налдық

мү

мкіндік

Функция

АЖ

Автоматтандыру тəсілі Ақпараттық ресурс

Құры

лымд

ық

бөлімш

е

1

Бюдж

етті

басқару

жергілікті бюжеттердің орындалуын қамтамасыз етеді

ЖБЖ

АЖ

Бюджет жобасын дай-ындау жəне жинақтау, қаржыландыру жоспар-ларын, мемлекеттік сатып алу жоспарларын құру жəне жинақтау,

ЭҚБ

қаржыландыру жоспарларының орын-далуын талдау жəне бақылау процестерін автоматтандыру .

2 жергілікті бюджетті əзірлейді жəне оның орындалуын қамтамасыз етеді;

ЭҚБ

3 бюджеттік бағдарламаларды жо-спарлауды, негіздеуді, іске асыру-ды жəне нəтижелерге қол жеткізуді қамтамасыз етеді

АШБ

4 денсаулық сақтаудың бюджеттік бағдарламалары əкімшілерінің функцияларын жүзеге асырады

ДБ

5 бюджеттік өтінімдерді, төлемдер жəне бағдарламалар мен кіші бағ дарламалар бойынша міндет-темелер бойынша қаржыландыру жоспарларын, тауарларды, жұмыстарды жəне қызметтерді мемлекеттік сатып алулардың жылдық жоспарларын əзірлейді

ƏА

6 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімінің қызметін бай-ланыс құралдарымен, ақпараттық есептеуіш жəне ұйымдастыру техникасымен қамтамасыз ету, ақпараттық жүйелерді құру, оларды пайдалану жəне жөндеу жөніндегі бағдарламаллрдың əкімшісі функ-циясын орындайды

ƏА

7 тиісті қаржылық жылдың бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржылық жоспарды бекітеді

ЭҚБ

8

Меншіктің

мем

ле-

кеттік мо

ниторингі уəкілетті органның бастамасы бой-

ынша мониторингілеу объектілерін тікелей зерттеуге, меншіктің мемле-кеттік мониторингі мəніне қатысты ақпаратты жинауға жəне талдауға қатысу үшін өклідерді жібереді М

ММ

ЭДҚ

(Мем

лекеттік

мүлік т

ізілімі

АЖ

)

ЭҚБ

9 меншіктің мемлекеттік монито рин гін жүзеге асыру үшін қажетті ақпаратты уəкілетті органға ұсынады

ЭҚБ

10

Жер

қойнауын

зерттеу жə

не пайдалану

саласын

дағы

қызметті ұйым

дастыр

у

жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған жобалық сметалық құжаттаманың сараптамасын қоспағанда, кең таралған пайдалы қазбалар бой-ынша, барлаумен жəне өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарды салуға жəне (не-месе) пайдалануға жобалық құжаттардың сараптамасын жүргізуді ұйымдастырады

Кең таралған пайдалы қазбалар бөлігінде жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі конкурстарды жүргізуді автоматтандыру. Жер қойнауын пайдалану саласындағы рұқсаттар туралы мəліметтерді алу бөлігінде ЕЛ МДҚ АЖ ықпалдастыру. Жер қойнауын пайдалану-шылардан есептілікті қабылдауды қоса алғанда, жер қойнауын пайдалану жөніндегі шарттарды орындау-ды келісу, тіркеу жəне есепке алу жəне мо-ниторинг бойынша процестерді автомат-тандыру

ТРБ/УП

Р

11 облыс аумағында өндірілетін тауар лардың, жұмыстар мен қыз-мет тердің жəне өндірушілердің тізбесін қалыптастыруды жүзеге асырады

Облыс аумағында өндірілетін тауарлардың, жұмыстар мен қызметтердің жəне өндірушілердің тізбесі ТР

Б

12 кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жəне барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға жəне (не-месе) пайдалануға арналған келісімшарттардың орында-луын немесе қолданысының тоқтатылуын қамтамасыз етеді

ТРБ

13 кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жəне барлаумен немесе өндірумен бай ланысты емес жерасты құры-лыс тарын салуға жəне (немесе) пайдалануға арналған келісім-шарттардың қолданысын қайта жаңарту туралы шешім жобаларын дайындауды жүзеге асырады

ТРБ

14 кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жəне барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға жəне (не-месе) пайдалануға арналған келісімшарттық міндеттемелердің орындалуына мониторингті жəне бақылауды жүзеге асырады

ТРБ

15 жер қойнауын пйдаланушымен келісімшарттардың талаптары туралы келіссөздер жүргізеді жəне жер қойнауын пайдаланушымен бірлесіп кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жəне барлаумен немесе өндірумен байланысты емес же-расты құрылыстарын салуға жəне (немесе) пайдалануға арналған жобалық құжаттарды дайындауды жүзеге асырады

ТРБ

16 жер қойнауын пайдаланушыға кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге құқық бе-руге арналған конкурстарды дайын-дайды жəне ұйымдастырады

Жер қойнауын пайдалану-шыға кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға не-месе өндіруге құқық беруге арналған конкурстар туралы мəліметтер

ТРБ

17 тауарлардағы, жұмыстардағы, қызметтердегі, кадрлардағы жергілікті қамту мен аумақтарды əлеуметтік дамыту, оның ішінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің жəне оларды өндірушілердің тізілімі бөлігінде жер қойнауын пайдаланушылардың келісімшарттық міндеттемелерді орындауының мониторингін жүзеге асыруға қатысады

ТРБ

18 жер қойнауын пайдала-ну жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланыла-тын тауар лардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің жəне оларды өндірушілердің тізілімін қалыптастыру мен жүргізу мақсатында құзыретті органға облыстың аумағында өндірілетін тауарлардың, жұмыстар мен көрсе-тілетін қызметтердің жəне оларды өндірушілердің тізбесі бойынша ақпаратты тоқсан сайын ұсынады

ТРБ

19 жер қойнауын пайдалану жөніндегі келісімшарттарды қарайды жəне экономикалық қорытынды береді

ЭҚБ

20 жер қойнауын пайдалану мақсаты үшін (өндіру, бірлесіп барлау мен өндіру, барлаумен жəне өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салу жəне (немесе) пайдалану жөніндегі жұмыстарды жүргізу үшін ), магистральді құбырларды, мұнай мен газ-ды қайта өңдеу объектілерін, жаңартылатын энергия көздерін пайдалану жөніндегі объектілерді салу (реконструкциялау) үшін, индустриялық-инновациялық қызмет субъектілерінің индустриялық-инновациялық жобалары үшін, Қазақстан Республикасының «Инвестициялар туралы» заңына сəйкес, басым инвестициялық жобаларды іске асыру үшін жер учаскелерін беру, ерекше қорғалатын жергілікті маңызы бар табиғи аумақтарды құру жəне кеңейту, сондай-ақ пай-далы қазбалар кен орындарын тапқан кезде жəне оларды өндіруге магистарльді құбырларды салу (реконструкциялау ) үшін жер учаскелерін мəжбүрлеп иеліктен шығару бойынша облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергілікті атқарушы органының ұсыныстарын жəне шешім жобаларын əзірлейді

ЖҚБ

21 жер қойнауын пайдаланумен бай-ланысты, экологиялық, ғылыми, тарихи-мəдени жəне рекреациялық маңызы бар объектілердің сақталуына жəрдемдеседі

ТРБ

22

ТКШ

саласын

дағы

мем

лекеттік

қызметтерді көрсету

Мемлекеттік тұрғын үй қорынан тұрғын үйге немесе жеке тұрғын үй қорынан жергілікті атқарушы ор-ган жалдаған тұрғын үйге мұқтаж азаматтарды есепке алу жəне кезекке қою, сондай-ақ жергілікті атқарушы органдардың тұрғын үй беру туралы шешім қабылдауы (тек қана Алматы жəне Астана қалалары үшін) ЭҮ

П, ӨЭҮ

Ш АЖ

Тұрғын үй қорынан берілген тұрғын үйдің бар немесе жоқ екенін жергілікті атқарушы органның тексеруіне келісімі көрсетілген коммуналдық тұрғын үй қорынан тұрғын үйге мұқтаж азаматтарды есепке қою туралы өтініштер тізілімі. Кезектегі реттік нөмірі көрсетілген, есепке қою тура-лы хабарламалар тізілімі. Тұрғын үй қорынан тұрғын үйге мұқтаж азаматтарды есепке алу тізілімі

ЭТКШ

Б

23 тұрғын үй көмегін тағайындау (тек қана Алматы жəне Астана қалалары үшін)

Тұрғын үй көмегін алуға өтініштер тізілімі Тұрғын үй көмегін тағайындау тура-лы хабарламалар тізілімі Оларға тұрғын үй көмегі таға-йындалған адамдар тізілімі

ЭТКШ

Б

24

ТКШ

саласын

дағы

өзге

де қызметтерді

көрсету

«Тұрғын үй қатынастары тура-лы» Қазақстан Республикасының Заңында көзделген талаптармен жəне Қазақстан Республикасы Үкіметімен белгіленген тəртіпте комммуналдық тұрғын үй қорынан тұрғын үйді Қазақстан Республикасы азаматтарының меншігіне беруді жүзеге асырады

Өтініштерді қабылдау, қарау, шешімдерді құру, келісу жəне беру процестерін автомат-тандыру

Комммуналдық тұрғын үй қорынан тұрғын үйді азаматтардың меншігіне беру туралы мəліметтер

ЭТКШ

Б

25 «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 32-бабы 2-2-тармағымен көзделген жағдайда, кондоминиум объектісіне техникалық төлқұжатты дайындау жөніндегі шығындар орнын бюджет қаражаты есебінен толтыруын қамтамасыз етеді

Кондоминиум объектісіне техникалық төлқұжатты дай-ындау жөніндегі шығындар орнын толтыру туралы мəліметтер ЭТ

КШБ

26 ауыз сумен жабдықтаудың ба-ламасыз көздері болып табыла-тын сумен жабдықтаудың ерек-ше маңызды топтық жəне оқшау жүйелерінен ауыз су беру жөніндегі қызметтердің құнын субсидиялау-ды жүзеге асырады

Суды пайдаланушылардың (халықтың) тізбесі Су пайдаланушылары шамасында субсидияла-уды ескере отырып, суды мөлшерлемелер бойын-ша беру жөніндегі нақты көрсетілген қызметтердің жинақтық тізілімі

ЭТКШ

Б

27

ТКШ

саласын

дағы

мониторингіл

еу,

бақылау жə

не қа

дағалау

кондоминиум объектісін басқару органдарының тұрғын үй қорын сақтау жəне тиісті дəрежеде пайдалану жөніндегі қызметін бақылау бойынша тұрғын үй инспекциясының жұмысын ұйымдастырады

1-деңгей: бақылау субъектілерін жəне объектілерін есепке алуды, тексеру жо-спарларын, жүргізілген тексерулерді, берілген ұйғарымдарды, ƏҚБ ту-ралы істерді, актілерді, шағымдануларды автоматтандыру. 2-деңгей: Бақылау/мониторингілеу, есептілік негізінде камералдық бақылау субъектілерінен есептілікті қабылдау

ЭТКШ

Б

Тұрғын

үй қоры

н пайдалану жə

не жалпы

ға

бірдей

пайдаланы

латы

н же

рлерді

күтіп

-ұстау,

инж

енерлік ком

муникацияларды

пай

-далану

жөніндегі қызметті ұйым

дастыр

у

процестерін автомат-тандыру. бақылау субъектілеріне тəуекелдік дəрежесін беру, тексерулерді жоспарлау, тексерулер бойынша құжаттарды құру жəне келісу, бақылау субъектілеріне хабарламаларды, ұйғарымдарды элек-тронды түрде жолдау процестерін автомат-тандыру. Тексерулерді жəне ƏҚБ хаттамала-рын тіркеу бөлігінде ҚСжАЕК АЖ-мен ықпалдастыру.

28 тұрғын үй қорын басқару саласын-да мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады

ЭТКШ

Б

29 тұрғын үй-коммуналдық шаруашы-лық объектілеріндегі 0,07 мега Паскальдан астам қысыммен не-месе 115 Цельсий градустан аса-тын судың қайнау температура-сы кезінде жұмыс істейтін қауіпті тех никалық құрылғылардың, жүк көтергіш механизмдердің, эскала тор-лардың, аспалы жолдардың, фуни-кулерлердің, лифтілердің қауіпсіз пай даланылуын бақылауды жүзеге асырады

ЭТКШ

Б

30 тұрғын үй-коммуналдық шаруашы-лық объектілерінің қауіпті техника лық құрылғыларын есепке қоюды жəне есептен алуды жүзеге асырады

Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық объектілерінің қауіпті техникалық құрылғыларының тізілімі ЭТ

КШБ

31 тұрмыстық баллондарды жəне газбен жабдықтау жүйелерінің объектілерін қауіпсіз пайдала-ну талаптарының сақталуын бақылауды жүзеге асырады

ЭТКШ

Б

32 тұрмыстық жəне комммуналдық-тұрмыстық тұтынушылардың газ тұтынушы жүйелерін жəне газ жабдықтарын қауіпсіз пайдалану талаптарын сақтауын бақылауды жүзеге асырады

ЭТКШ

Б

33 тұтынушылардың жылу пайдала-натын құрылғыларын пайдала-нуын жəне техникалық жай-күйін бақылауды жүзеге асырады

ЭТКШ

Б

34 жылу желілерін дайындауды жəне жөндеу-қалпына келтіру жұмыс-тарын жүзеге асыруды жəне олар-дың күзгі-қысқы кезеңде жұмыс істеуін бақылауды жүзеге асырады

ЭТКШ

Б

35 жылу желілеріндегі (магистральдық, орамішілік) технологиялық бұзушылықтарға тергеп-тексерулер жүргізеді

ЭТКШ

Б

36 өз құзыреті шегінде мемлекеттік мекемелердің энергияны тұтыну нормативтерін сақтау мониторингін жүзеге асырады

Мемлекеттік мекемелердің энергияны тұтыну норматив-терін сақтауын мони-то рингілеу бойынша мəліметтер

ЭТКШ

Б

37 кондоминиумдердің құрамына енгізілмеген жалпыға бірдей пай-даланылатын жерлерді бюджет қаражаты есебінен күтіп-ұстау бой-ынша шараларды қолданады

Азаматтардың жүгінулерін қабылдауды, ақаулық актілерін, жөндеуге/пайдалануға арналған өтінімдерді тіркеуді автоматтандыру. Желілерді жоспар-лы жөндеуді келісу процестерін автомат-тандыру.

ЭТКШ

Б

38 тұрғын үй қорын сақтау жəне тиісті пайдалану жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыруын қамтамасыз етеді

ЭТКШ

Б

39 жылу желілерін (магистральдық, орамішілік) жоспарлы жөндеуді келіседі

Желілерді (магистральдық, орамішілік) жоспарлы жөндеу туралы мəліметтер ЭТ

КШБ

40

Сұйы

тылған

мұнай

газы

н тұты

нуды

ң мо

ниторингі

жəне

болжа

у

облыс аумағында сұйытылған мұнай газын өткізу жəне тұтыну ту-ралы мəліметтерді жинауды жүзеге асырады

Əкімшілік-аумақтық бірлік аумағында сұйытылған мұнай га-зын өткізу жəне тұтыну туралы мəліметтерді жинауды автоматтан-дыру. Сұйытылған мұнай газын тұтынуды талдау жəне болжау процестерін автомат-тандыру

Облыс аумағында сұйытылған мұнай газын өткізу жəне тұтыну туралы мəліметтер

ЭТКШ

Б

41 облыс аумағында сұйытылған мұнай газын өткізу жəне тұтыну туралы мəліметтерді уəкілетті органға ұсынады

ЭТКШ

Б

42 облыс аумағында сұйытылған мұ най газын тұтыну болжамын құрады

Облыс аумағында сұйытылған мұнай газын тұтыну болжамы ЭТ

КШБ

43 облыс аумағында сұйытылған мұнай газын тұтыну болжамын уəкілетті органға ұсынады

ЭТКШ

Б

44

Энергияны үнем

деу жə

не энергияны

ң тиімділігін

артты

ру саласын

дағы

рұқсат б

еру қызметі

энергия өндіруші жəне энер-гия беруші ұйымдардың күзгі-қысқы жағдайлардағы жұмысқа дайындығы

ЭҮП,

ЕЛ МДҚ

АЖ

Белгіленген электр қуаты 5 МВт жəне одан төмен, 5 МВт-тан жоғары немесе белгіленген жылу қуаты 100 Гкал/сағ жəне одан жоғары, сондай-ақ өз теңгерімінде кернеуі 35 кВ жəне одан төмен, 110 кВ жəне одан жоғары электр желілері бар энергия өндіруші жəне энер-гия беруші ұйымдарға күзгі-қысқы жағдайларда жұмысқа əзірлік төлқұжатын алуға өтініштер тізілімі Белгіленген электр қуаты 5 МВт жəне одан төмен, 5 МВт-тан жоғары немесе белгіленген жылу қуаты 100 Гкал/сағ жəне одан жоғары, сондай-ақ өз теңгерімінде кернеуі 35 кВ жəне одан төмен, 110 кВ жəне одан жоғары электр желілері бар энергия өндіруші жəне энер-гия беруші ұйымдарға күзгі-қысқы жағдайларда жұмысқа əзірлік төлқұжатын беруден бас тарту немесе төлқұжатты немесе оның күшін жою тура-лы хабарлама Белгіленген электр қуаты 5 МВт жəне одан төмен, 5 МВт-тан жоғары немесе белгіленген жылу қуаты 100 Гкал/сағ жəне одан жоғары, сондай-ақ өз теңгерімінде кернеуі 35 кВ жəне одан төмен, 110 кВ жəне одан жоғары электр желілері бар энергия өндіруші жəне энер-гия беруші ұйымдарға күзгі-қысқы жағдайларда жұмысқа əзірлік төлқұжаттар тізілімі Белгіленген электр қуаты 5 МВт жəне одан төмен, 5 МВт-тан жоғары немесе белгіленген жылу қуаты 100 Гкал/сағ жəне одан жоғары, сондай-ақ өз балансында кернеуі 35 кВ жəне одан төмен, 110 кВ жəне одан жоғары электр желілері бар энергия өндіруші жəне энер-гия беруші ұйымдарға күзгі-қысқы жағдайларда жұмысқа əзірлік паспортын беруден бас тарту немесе паспортты немесе оның күшін жою тура-лы хабарлама

ЭТКШ

Б

45 110 кВ жəне одан төмен, 220 кВ жəне одан жоғары объектілер үшін қайталама (шунтталатын) электр беру желілері мен шағын стан-цияларды салудың техникалық орындылығы туралы қорытындыны береді

110 кВ жəне одан төмен, 220 кВ жəне одан жоғары объектілер үшін қайталама (шунтталатын) электр беру желілері мен шағын станцияларды салудың техникалық орындылығы туралы қорытындыны бе-руге өтініштер тізілімі 110 кВ жəне одан төмен, 220 кВ жəне одан жоғары объектілер үшін қайталама (шунттала-тын) электр беру желілері мен шағын станциялар-ды салудың техникалық орындылығы туралы қорытындылар тізілімі

ЭТКШ

Б

46

Дене

шын

ықты

ру жəне спорт с

аласын

дағы

мем

лекеттік

қызметтерді көрсету

жергілікті спорт федерацияларын аккредиттеу

Өтініштерді қабылдау, қарау, шешімдерді құру, келісу жəне беру процестерін автомат-тандыру.

Спорт федерацияларын аккредиттеуді жүргізуге өтініштер тізілімі Спорт федерациясының аккредиттеуді өткені тура-лы куəлігі

ДШСБ

47 Қазақстан Республикасының спорт шеберіне кандидат, 1 разрядтағы спортшы спорттық разрядтарды жəне біліктілігі жоғары деңгейдегі бірінші санатты жаттықтырушы, біліктілігі орта деңгейдегі бірінші санатты жаттықтырушы, біліктілігі жоғары деңгейдегі бірінші санатты əдіскер, біліктілігі орта деңгейдегі бірінші санатты əдіскер, біліктілігі жоғары деңгейдегі бірінші санатты нұсқаушы-спортшы, бірінші санатты спорт төрешісі спорттық санаттарын беру

Спорттық разряд-ты тағайындауға өтініш Спорттық разрядты тағайындау туралы куəліктер, біліктілік санатты тағайындау туралы куəліктер тізілімі

ДШСБ

48 спортшыларға мынадай спорттық разрядтарды тағайындайды: Қазақстан Республикасының спорт шеберіне кандидат, 1 разрядтағы спортшы

Спортшыларға спорттық раз-рядтарды тағайындау туралы мəліметтер

ДШСБ

49

Дене

шын

ықты

ру жəне спорт с

аласын

дағы

қызметті ұйым

дастыр

у

тиісті əкімшілік аумақтық бірлік аумағында дене шынықтыруды жəне спортты дамыту бойынша ақпаратты жинауды жəне талдауды жүзеге асырады

1-деңгей: Дене шынық-тыру жəне спорт саласындағы ұйым-дарды жəне құры-лыстарды, спорттық-көпшілік жарыстар мен іс-шараларды есепке алуды авто-маттандыру. 2-деңгей: Ведомстволық бағынысты ұйымдармен өзара іс-қимыл (спорт жағынан дарынды балаларға арналған облыстық мектеп-интернаттарының үлгілік оқу жоспарла-рын келісу, құрама командалардың тізімін құру жəне бекіту жəне т.б.) жөніндегі биз-нес- процестерді автоматтандыру. 3-деңгей: Үлгілік шешімдер арқылы дене шынықтыру мен спорт-ты дамыту бойынша ақпаратты жинауды жəне талдауды авто-маттандыру.

Тиісті əкімшілік аумақтық бірлік аумағында дене шынықтыруды жəне спортты дамыту жөніндегі мəліметтер

ДШСБ

50 тиісті əкімшілік аумақтық бірлік аумағында дене шынықтыруды жəне спортты дамыту жөніндегі ақпаратты дене шынықтыру жəне спорт саласындағы уəкілетті органға ұсынады

ДШСБ

51 облыс, республикалық маңызы бар қала, астана аумағында дене шынықтыру-спорттық ұйымдардың қызметін үйлестіреді

ДШСБ

(Жалғасы 16-бетте)

16 27 МАУСЫМ 2017 ЖЫЛРЕСМИ

52 дене шынықтыру - сауықтыру жəне спорттық құрылыстарды пайдала-нуды үйлестіреді

ДШСБ

53 өңірлік жəне жергілікті аккредит-телген спорт федерацияларының ұсыныстары бойынша спорттық –бұқаралық іс-шаралардың бірыңғай өңірлік күнтізбесін бекітеді жəне оның іске асырылуын қамтамасыз етеді

Спорттық –бұқаралық іс-шаралардың бірыңғай өңірлік күнтізбесі

ДШСБ

54 спорт түрлері, оның ішінде ұлттық, техникалық жəне қолданбалы түрлері, бұқаралық спорт бойынша, сондай-ақ ардагер-спортшылар арасында республикалық жəне (немесе) жергілікті аккредиттелген спорт федерацияларымен бірлесіп спорттық жарыстарды жүргізеді

Спорт түрлері, оның ішінде ұлттық, техникалық жəне қолданбалы түрлері, көпшілік спорты бойынша, сондай-ақ ардагер-спортшылар ара-сында республикалық жəне (немесе) жергілікті аккредит-телген спорт федерацияла-рымен бірлесіп жүргізілген спорттық жарыстар туралы мəліметтер

ДШСБ

55 спорт түрлері бойынша облыстық, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық құрама ко-мандаларын дайындауды жəне олардың республикалық жəне халықаралық спорттық жарыстарға қатысуын қамтамасыз етеді

ДШСБ

56 тиісті əкімшілік-аумақтық бірлік аумағында бұқаралық спортты жəне ұлттық спорт түрлерін дамы-туды қамтамасыз етеді

ДШСБ

57 жеке тұлғалардың тұрғылықты жері бойынша жəне жаппай демалу орындарында спортпен айналысуы үшін инфрақұрылым құрады

Жеке тұлғалардың тұрғы-лықты жері бойынша жəне жаппай демалу орындарында спортпен айналысуы үшін құрылған инфрақұрылым ту-ралы мəліметтер

ДШСБ

58 білім беру ұйымдарының спорт ғимараттарын сабақтан тыс жəне кешкі уақытта халық үшін спорт секцияларының жұмысын қамтамасыз ету жəне спорттық іс-шаралар өткізу мақсатында пайда-лану жөнінде шаралар қолданады

ДШСБ

59 спорттағы дарынды балаларға арналған облыстық мектеп-ин-тернаттар үшін спорт түрлері бойынша білім берудің үлгілік оқу бағдарламаларын іске асырады

ДШСБ

60 ресми дене шынықтыру жəне спорт іс-шараларын медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастырады

ДШСБ

61 дене шынықтыру жəне спорт іс-шараларын өткізу кезінде қоғамдық тəртіп пен қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз етеді

ДШСБ

62 Олимпиада, Паралимпиада жəне Сурдлимпиада ойындарының чемпиондары мен жүлдегерлерін тұрғын үймен қамтамасыз етеді

Олимпиада, Паралимпиада жəне Сурдлимпиада ойында-рының чемпиондары мен жүлдегерлерін тұрғын үймен қамтамасыз ету туралы мəліметтер

ДШСБ

63 спорттағы дарынды балаларға арналған облыстық мектеп-интернаттардың үлгілік оқу жоспар-ларын келіседі

ДШСБ

64 аккредиттелген өңірлік жəне жер-гі лікті спорт федерация лары-ның ұсыныстары бойынша спорт түр лері бойынша облыстық, респуб ликалық маңызы бар қаланың, астананың құрама командаларының тізімдерін қалыптастырады жəне бекітеді

Спорт түрлері бойынша облыстық, республикалық маңызы бар қаланың, астананың құрама командаларының тізбелері ДШ

СБ

65 спорт мектептеріне «мамандан-дырылған», спорт мектеп терінің бөлімшелеріне мамандан-дырылған» мəртебелерін береді

ДШСБ

66

Ауыл

шаруашыл

ығын

субсидиялау

басым дақылдарды өндіруді субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнын субси-диялау

Ауыл шаруашылығындағы өтініштерді беру жəне оларды қарау, субсиди-яларды есептеу жəне оларды беруді бақылау процестерін автомат-тандыру

Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнына суб-сидия алуға өтініштер тізілімі. Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімі-нің шығымдылығы мен са-пасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүр гізу үшін қажетті басқа да тауар-лық-материалдық құнды лық-тардың құнына беріл ген суб-сидиялар туралы мəліметтер

АШБ

67 Басым дақылдарды өндіруді субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнын субси-диялау

Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнына суб-сидия алуға өтініштер тізілімі. Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімі-нің шығымдылығы мен са-пасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жи нау жұмыстарын жүр гізу үшін қажетті басқа да тауар-лық-материалдық құнды лық-тардың құнына беріл ген суб-сидиялар туралы мəліметтер

АШБ

68 басым дақылдарды өндіруді субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнын субси-диялау

Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнына суб-сидия алуға өтініштер тізілімі. Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүр гізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылық-тардың құнына берілген суб-сидиялар туралы мəліметтер

АШБ

69 басым дақылдарды өндіруді субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнын субси-диялау

Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнына суб-сидия алуға өтініштер тізілімі. Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауар-лық-материалдық құнды лық-тардың құнына берілген суб-сидиялар туралы мəліметтер

АШБ

70 басым дақылдарды өндіруді субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнын субси-диялау

Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнына суб-сидия алуға өтініштер тізілімі Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүр гізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құнды лықтардың құнына берілген субсидиялар туралы мəліметтер

АШБ

71 басым дақылдарды өндіруді субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнын субси-диялау

Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнына суб-сидия алуға өтініштер тізілімі Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауар-лық-материалдық құнды лық-тардың құнына берілген суб-сидиялар туралы мəліметтер

АШБ

72 басым дақылдарды өндіруді субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнын субси-диялау

Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнына субсидия алуға өтініштер тізілімі. Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімі нің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүр гізу үшін қажетті басқа да тауар лық-материалдық құнды лықтардың құнына беріл ген субсидиялар туралы мəліметтер

АШБ

73 басым дақылдарды өндіруді субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнын субси-диялау

Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауарлық-материалдық құндылықтардың құнына суб-сидия алуға өтініштер тізілімі. Басым дақылдарды өндіруді жəне ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге шығын құнын субсидиялау арқылы өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығы мен сапасын арттыруды, жанар-жағармай материалдарының жəне көктемгі егіс пен егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті басқа да тауар-лық-материалдық құнды лық-тардың құнына берілген суб-сидиялар туралы мəліметтер

АШБ

74 агроөнеркəсіптік кешен субъектісі инвестициялық салынымдар кезінде жұмсаған шығыстарының бір бөлігінің орнын толтыру бойын-ша субсидиялау

Агроөнеркəсіптік кешен субъектісі инвестициялық салынымдар кезінде жұмса-ған шығыстардың бір бөлігі нің орнын толты руға өтінім дер тізілімі Агроөнер-кəсіптік кешен субъектісі инвестициялық салынымдар кезінде жұмсаған шығыс та-рының бір бөлігінің орнын толтыру бойынша берілген субсидиялар туралы мəліметтер

АШБ

75 агроөнеркəсіптік кешен субъектілерінің қарыздарын кепілдендіру мен сақтандыру шеңберінде субсидиялау

Агроөнеркəсіптік кешен субъектілерінің қарыздарын кепілдендіру мен сақтандыру шеңберінде субсидиялауға өтініштер тізілімі Агроөнеркəсіптік кешен субъектілерінің қарыздарын кепілдендіру мен сақтандыру шеңберінде берілген субси-диялар тізілімі

АШБ

76 агроөнеркəсіптік кешен саласындағы дайындаушы ұйымдарға есептелген қосылған құн салығы шегінде бюджетке төленген қосылған құн салығы со-масын субсидиялау

Агроөнеркəсіптік кешен саласындағы дайындау-шы ұйымдарға есептелген қосылған құн салығы шегінде бюджетке төленген қосылған құн салығы сомасына субси-дия алуға өтініштер тізілімі Агроөнеркəсіптік кешен саласындағы дайындау-шы ұйымдарға есептелген қосылған құн салығы шегінде бюджетке төленген қосылған құн салығы сомасына берілген субсидиялар тізілімі

АШБ

77 облыстың агроөнеркəсіптік кешенін мынадай бағыттар бойынша суб-сидиялауды жүзеге асырады: астықты қайта өңдеу ұйымдарына ішкі нарықты реттеу мақсатында олар сатып алатын мемлекеттік өткізілетін жəне мемлекеттік тұрақтандыру астық ресурстары астығының құнын ішінара өтеу; отандық ауыл шаруашылық өнімін қайта өңдеу үлесін ұлғайту; қайта өңдеуші кəсіпорындардың ауыл шаруашылық өнімін оның терең өңдеу өнімдерін өндіру үшін сатып алуға жұмсаған шығындарын суб-сидиялау

Облыстың агроөнеркəсіптік кешенін мынадай бағыттар бойынша субсидиялау-ды алуға өтініштер тізілімі: астықты қайта өңдеу ұйымдарына ішкі нарықты реттеу мақсатында олар сатып алатын мемлекеттік өткізілетін жəне мемлекеттік тұрақтандыру астық ресур-стары астығының құнын ішінара өтеу; отандық ауыл шаруашылық өнімін қайта өңдеу үлесін ұлғайту; қайта өңдеуші кəсіпорындардың ауыл шаруашылық өнімін оның терең өңдеу өнімдерін өндіру үшін сатып алуға жұмсаған шығындарын суб-сидиялау.Мынадай бағыттар бойын-ша субсидиялар алу туралы мəліметтер: астықты қайта өңдеу ұйымдарына ішкі нарықты реттеу мақсатында олар сатып алатын мемлекеттік өткізілетін жəне мемлекеттік тұрақтандыру астық ресурстары астығының құнын ішінара өтеу; отандық ауыл шаруашылық өнімін қайта өңдеу үлесін ұлғайту; қайта өңдеуші кəсіпорындардың ауыл шаруашылық өнімін оның терең өңдеу өнімдерін өндіру үшін сатып алуға жұмсаған шығындарын субсидиялау

АШБ

78

Ауыл

шаруашыл

ығын

дағы

мем

лекеттік қызметтерді

көрсету

тракторларды жəне олардың база-сында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ өтімділігі жоғары арнайы машиналарды сенімхатпен жүргізетін адамдар-ды тіркеу

Өтініштерді қабылдау, қарау, шешімдерді құру, келісу жəне беру процестерін автомат-тандыру

Тракторларды жəне олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ өтімділігі жоғары арнайы машиналарды сенімхатпен жүргізетін адамдардың тізілімі. Тракторларды жəне олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ өтімділігі жоғары арнайы машиналарды сенімхатпен жүргізетін адамдарды тіркеуге өтініштер тізілімі

АШБ

79 тракторлардың жəне олардың ба-засында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерінің, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерінің, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналардың кепілін мемлекеттік тіркеу

Тракторлардың жəне олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шасси-лер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерінің, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерінің, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналардың кепілін мемлекеттік тіркеуге өтініштер тізілімі. Тракторлардың жəне олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шасси-лер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерінің, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерінің, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналардың кепілін мемлекеттік тіркеу туралы тіркелген куəліктердің (телнұсқалардың) тізілімі

АШБ

80 агроөнеркəсіптік кешен саласындағы дайындаушы ұйымдарды аккредиттеу

Агроөнеркəсіптік кешен саласындағы дайында-ушы ұйымдарды аккре-диттеуге өтініштер тізілімі Агроөнеркəсіптік кешен саласындағы дайындаушы ұйымдардың тізбесі

АШБ

81 тракторлардың жəне олардың ба-засында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерінің, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерінің, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналардың ауыртпалығы жоқтығы (болуы) ту-ралы ақпаратты беру

Тракторлардың ауыртпалығы жоқтығы (болуы) туралы ақпаратты беруге өтініштер тізілімі Жылжымалы мүлік кепілін тіркеу тізілімінен үзінді көшірмелер тізілімі

АШБ

82

АӨК саласы

ндағы рұқсат

беру қызметі

тракторларды жəне олардың база-сында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машина-ларды жүргізу құқығына куəлік беру

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Тракторларды жəне олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды жүргізу құқығына куəліктерді алуға өтініштер тізілімі. Тракторларды жəне олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды жүргізу құқығына берілген өтініштер тізілімі Тракторларды жəне олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналарды жүргізу құқығы бар адамдар тізілімі

АШБ

83 тракторлар жəне олардың базасын-да жасалған өздігінен жүретін шас-силер мен механизмдер, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдер, сондай-ақ өтімділігі жоғары арнайы машиналар үшін тіркеу құжатын (телнұсқасын) жəне мемлекеттік нөмірлік белгі беру

Тракторлар жəне олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдер, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдер, сондай-ақ өтімділігі жоғары арнайы ма-шиналар үшін тіркеу

АШБ

құжатын (телнұсқасын) жəне мемлекеттік нөмірлік белгіні алуға өтініштер тізілімі Тракторлар жəне олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдер, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдер, сондай-ақ өтімділігі жоғары ар-найы машиналар үшін тіркеу құжаттарының (телнұсқалардың) жəне мемлекеттік нөмірлік белгілердің тізілімі

84 тракторлардың жəне олардың ба-засында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерінің, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерінің, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналардың жыл сайынғы мемлекеттік техникалық байқауын өткізу

Тракторлардың жəне олар-дың базасында жасалған өздігінен жүретін шасси-лер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерінің, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерінің, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналардың жылсайынғы мемлекеттік техникалық байқауын өткізуге өтініштер тізілімі. Тракторлардың жəне олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шасси-лер мен механизмдерді, монтаждалған арнайы жабдығы бар тіркемелерді қоса алғанда, олардың тіркемелерінің, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерінің, сондай-ақ жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы машиналардың жылсайынғы мемлекеттік техникалық байқауын өткені туралы мəліметтер

АШБ

85

Асты

қты өндіру

жəне өткізу

саласы

ндағы рұқсат

беру

қызметі

астық қолхаттарын бере отырып, қойма қызметі бойынша қызметтер көрсету жөніндегі қызметке лицен-зия беру

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Астық қолхаттарын бере оты-рып, қойма қызметі бойынша қызметтер көрсету жөніндегі қызметке лицензияны алуға өтініштер тізілімі. Астық қолхаттарын бере отырып, қойма қызметі бойынша қызметтер көрсету жөніндегі қызметке лицензиялар тізілімі. Астық қолхаттарын бере отырып, қойма қызметі бойынша қызмет көрсететін субъектілер тізілімі

АШБ

86 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігі үшін астық қолхаттарын бере отырып, қойма қызметі бойынша қызметтер көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыру құқығына лицензияның қолданысын тоқтата тұру жəне (не-месе) лицензиядан айыру туралы ұсыныстарды əзірлейді

АШБ

87

Ветеринария саласы

ндағы рұқсат

беру қызметі

жануарлар өсіруді, жануарлар-ды, жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты дайындауды (со-юды), сақтауды, қайта өңдеуді жəне өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне, сондай-ақ ветеринариялық препараттарды, жемшөп пен жемшөп қоспаларын өндіру, сақтау жəне өткізу жөніндегі ұйымдарға есептік нөмірлер беру

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Жануарлар өсіруді, жануар-ларды, жануарлардан алы-натын өнім мен шикізатты дайындауды (союды), сақтауды, қайта өңдеуді жəне өткізуді жүзеге асыра-тын өндіріс объектілеріне, сондай-ақ ветеринариялық препараттарды, жемшөп пен жемшөп қоспаларын өндіру, сақтау жəне өткізу жөніндегі ұйымдарға есептік нөмірлер беруге немесе есептік нөмірін қайта ресімдеуге өтініштер тізілімі Жануарлар өсіруді, жануар-ларды, жануарлардан алы-натын өнім мен шикізатты дайындауды (союды), сақтауды, қайта өңдеуді жəне өткізуді жүзеге асыра-тын өндіріс объектілерінің, сондай-ақ ветеринариялық препараттарды, жемшөп пен жемшөп қоспаларын өндіру, сақтау жəне өткізу жөніндегі ұйымдардың тізілімі

АШБ

88 ветеринария саласындағы қызметпен айналысуға лицен-зия беру

Ветеринария саласындағы қызметпен айналысуға ли-цензияны алуға өтініштер тізілімі.Ветеринария саласындағы қызметпен айналысуға ли-цензиялар тізілімі.Ветеринария саласында қызметін жүзеге асыратын субъктілер тізілімі

АШБ

89 ветеринария саласында кəсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын жеке жəне заңды тұлғаларды атте-статтау

Ветеринария саласында кəсіпкерлік қызметті жүзе ге асыратын жеке жəне заң ды тұлғаларды аттес тат тауға өтініштер тізілімі. Ветери-нария саласында кəсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын тұлғаларды аттестаттау тура-лы куəліктер тізілімі

АШБ

90

Мақта

саласын

дағы

рұқсат б

еру

қызметі

мақта қолхаттарын беру арқылы қойма қызметі бойынша қызметтер көрсетуге лицензия беру

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Мақта қолхаттарын беру арқылы қойма қызметі бой-ынша қызметтер көрсетуге лицензияны алуға өтініштер тізілімі Мақта қолхаттарын беру арқылы қойма қызметі бой-ынша қызметтерді көрсетуді жүзеге асыратын адамдар-ды тіркеу Мақта қолхаттарын беру арқылы қойма қызметі бой-ынша қызметтер көрсетуге лицензиялар тізілімі

АШБ

91 мақта қолхаттарын бере отырып, қойма қызметі бойынша қыз-меттер көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыру құқығына арналған лицензияның қолданысын тұтастай немесе жекелеген операция-ларды жүзеге асыру бөлігінде тоқтата тұрады, сондай-ақ мақта қолхаттарын бере отырып қойма қызметі бойынша қызметтер көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыру құқығына арналған лицензи-ядан айыру туралы сотқа талап қою арызын береді

АШБ

92 тұқымдардың сұрыптық жəне егістік сапасына сараптама жүргізу жөніндегі қызметтің басталғандығы туралы хабарламаларды қабылдау

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Тұқымдардың сұрыптық жəне егістік сапасына са-раптама жүргізу жөніндегі қызметтің басталғандығы тура лы хабарламалар тізілімі Тұқымдардың сұрыптық жəне егістік сапасына сараптама жүргізу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын адамдар тізілімі

АШБ

93 ауыл шаруашылық өсімдіктерінің сұрыптық егістерінің сынағын жүргізу жөніндегі қызметтің басталғандығы туралы хабарлама-ларды қабылдау

Ауыл шаруашылық өсімдікте рінің сұрыптық егісте рінің апробация-сын жүргізу жөніндегі қызметтің басталғандығы туралы хабарламалардың тізілімі Ауыл шаруашылық өсімдіктерінің сорттық егісте-рінің апробациясын жүргізу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын субъектілер тізілімі

АШБ

94 тұқым сапасына сараптама жа-сау жөніндегі зертханаларды ат-тестаттау

Тұқым сапасына сараптама жасау жөніндегі зертхана-ларды аттестаттау тура-лы куəлікті алуға өтініштер тізілімі Тұқым сапасына сараптама жасау жөніндегі зертханаларды аттестаттау туралы куəліктер тізілімі

АШБ

95 бірегей жəне элиталық тұқым, бірінші, екінші жəне үшінші көбейтілген тұқым өндірушілерді жəне тұқым өткізушілерді атте-статтау

Бірегей жəне элиталық тұқым, бірінші, екінші жəне үшінші көбейтілген тұқым өндірушілерді жəне тұқым өткізушілерді аттестат-тау туралы куəліктерді алуға өтініштер тізілімі Бірегей жəне элиталық тұқым, бірінші, екінші жəне үшінші көбейтілген тұқым өндірушілерді жəне тұқым өткізушілерді аттестаттау ту-ралы куəліктер тізілімі

АШБ

96 пестицидтерді (улы химикаттар-ды) өндіру (формуляциялауға), пестицидтерді (улы химикаттар-ды) сату , пестицидтерді (улы химикаттарды) аэрозольді жəне фумигациялық əдістермен қолдану жөніндегі қызметті жүзеге асыруға лицензия беру

Пестицидтерді (улы химикат-тарды) өндіру (форму-ляция лауға), пестицидтерді (улы химикаттарды) сату, пестицидтерді (улы хими-каттарды) аэрозольді жəне фумигациялық əдістермен қолдану жөніндегі қызметті жүзеге асыруға лицензияны алуға өтініштер тізілімі Пестицидтерді (улы химикат-тарды) өндіру (формуля-циялауға), пестицидтерді (улы химикаттарды) сату, пестицидтерді (улы хими-каттарды) аэрозольді жəне фумигациялық əдістермен қолдану жөніндегі қызметті жүзеге асыруға лицензия-лар тізілімі Пестицидтерді (улы химикаттарды) өндіру (формуляциялауға), пести-цидтерді (улы химикаттарды) сату, пестицидтерді (улы хи-микаттарды) аэрозольді жəне фумигациялық əдістермен қолдану жөніндегі қызметті жүзеге асыратын субъектілер тізілімі

АШБ

97 «Рұқсаттар мен хабарламалар ту-ралы» Қазақстан Республикасының Заңына сəйкес қызметінің басталғаны туралы хабарлаған байқаудан өткізушілерді жəне тұқым сарапшыларын есепке алу-ды жүзеге асырады

Байқаудан өткізушілердің жəне тұқым сарапшылары-ның қызметі басталғандығы туралы хабарламалар тізілімі Байқаудан өткізушілердің жəне тұқым сарапшылары-ның тізілімі

АШБ

98

Асты

қты өндіру

жəне сату

, мақта

саласын

дам

ыту,

био

-отын

ды өндіру жə

не оны

ң айналы

мы, а

/ш те

хниканы

пайдалану,

ветеринария

, өсім

дік ш

аруашыл

ығын

дағы

, тұқым шаруашыл

ығын

дағы

астықты қабылдайтын кəсіпорындарды бақылауды жүзеге асырады, оның ішінде: бекітілген кестелерге сəйкес астық қабылдайдын кəсіпорындарды жаңа егіннің астығын қабылдауға дайындығы тұрғысынан жыл сайынғы тексеру; астық қабылдайдын кəсіпорындарды зерттеу актілерін ресімдеу

1-деңгей: бақылау субъектілерін жəне объектілерін есепке алуды, тексеру жо-спарларын, жүргізілген тексерулерді, берілген ұйғарымдарды, ƏҚБ ту-ралы істерді, актілерді, шағымдануларды автоматтандыру. 2-деңгей: Бақылау/мониторингілеу, есептілік негізінде камералдық бақылау субъектілерінен есептілікті қабылдау процестерін автомат-тандыру. бақылау субъектілеріне тəуекелдік дəрежесін беру, тексерулерді жоспарлау, тексерулер бойынша құжаттарды

АШБ

(Жалғасы. Басы 15-бетте)

(Жалғасы 17-бетте)

27 МАУСЫМ 2017 ЖЫЛ 17РЕСМИміндетті сақтанды

ру

саласы

ндағы бақылау

жəне

қадағалау

құру жəне келісу, бақылау субъектілеріне хабарламаларды, ұйғарымдарды элек-тронды түрде жолдау процестерін автомат-тандыру. Тексерулерді жəне ƏҚБ хаттамала-рын тіркеу бөлігінде ҚСжАЕК АЖ-мен ықпалдастыру.

99 дəнді дақылдар егуге арналған екі жүз елу гектар жəне одан да көп егіс алаңы бар отандық астық өндірушілердің мемлекеттік астық ресурстарын қалыптастыру жөніндегі міндетін орындауын бақылауды жүзеге асырады

АШБ

100 астықты қайта өңдеу ұйымдарының мемлекеттік сатылатын жəне мемлекеттік тұрақтандыру астық ресурстарының астығын нысаналы пайдалануын бақылауды жүзеге асырады

АШБ

101 астық қабылдайтын кəсіпорындар-дың мына ережелерді сақтауын бақылауды жүзеге асырады: астықтың сандық-сапалық есе-бін жүргізу; астықты сақтау; Қазақстан Республикасының Кəсіпкерлер кодексіне сəйкес астық қолхаттарын беру, олардың айна-лымы жəне оларды өтеу

АШБ

102 Қазақстан Республикасының астық туралы заңнамасының бұзылуы ту-ралы нұсқамалар береді, Қазақстан Республикасының əкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сəйкес əкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарайды

АШ

Б

103 астық қауiпсiздiгi мен сапасын мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады

АШБ

104 астық қолхаттары тізілімінің деректеріне сəйкес астықтың сандық-сапалық есебін жүргізу жəне астықтың сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі талап-тарды сақтау тұрғысынан астық қабылдау кəсіпорындарының қызметін инспекциялауды (тексеруді) жүзеге асырады

АШБ

105 Қазақстан Республикасының Кəсіпкерлер кодексіне сəйкес тексерулердің жартыжылдық жо-спарларын бекітеді

АШБ

106 астық нарығына қатысушылардың астығының нақты бар-жоғы мен сапасын жəне оның есепті дерек-терге сəйкестігін тексеруді жүзеге асырады

АШБ

107 астықтың, оның ішінде мемлекеттік астық ресурстарының сандық-сапалық жай-күйін бақылауды жүзеге асырады

Астықтың, оның ішінде мем лекеттік астық ресурс-тарының сандық-сапалық жай-күйі туралы мəліметтер

АШБ

108 агенттен мемлекеттік астық ресур-старын қалыптастыру жөніндегі міндетін орындаған отандық астық өндірушілердің тізбесін сұратады

Мемлекеттік астық ресурста-рын құру жөніндегі міндет-терін орындаған отандық астық өндірушілер тізбесі

АШБ

109 «Астық туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 28-бабы 2-тармағымен көзделген негіздер болған жағдайда, астықты астық қабылдайтын кəсіпорыннан кез кел-ген көлікке тиеуге тыйым салады

АШБ

110 мемлекеттік астық ресурста-рын қалыптастыру жөніндегі міндетін орындамаған отандық астық өндірушілерге осы міндетті орындағанын растау қажеттігі тура-лы хабарлама жібереді

АШБ

111 отандық астық өндіруші мемлекеттік астық ресурстарын қалыптастыру жөніндегі міндетін орындағанын растамаған жағдайда, оған Қазақстан Республикасының астық туралы заңнамасын бұзушылықты жою туралы бір ай ішінде ұйғарым береді

АШБ

112 əкімшілік құқық бұзушылықтар туралы хаттамалар жасайды жəне əкімшілік жазалар қолданады

АШБ

113 астықтың қауіпсіздігін жəне сапа-сын мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады

АШБ

114 астықты сақтау, сандық-сапалық есепке алу мəселелерi жөнiндегi, сондай-ақ астық қолхаттарын беру, олардың айналымы жəне оларды өтеу жөнiндегi нормативтiк құқықтық актiлердiң бұзылғаны байқалған, астық қабылдау кəсiпорындарының лауазымды адамдарының сол астық қабылдау кəсiпорны берген астық қолхаттарын ұстаушылардың мүдделерiне қатер төндiруi мүмкiн құқыққа сыйымсыз əрекеттерi не-месе əрекетсiздiгi анықталған жағдайда, жергілікті атқарушы органның құрылымдық бөлімшесі астық қабылдау кəсiпорнына «Астық туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 25-ба-бымен көзделген жауапкершілік түрлерінің бірін қолданады

АШБ

115 биоотынды өндіру саласында мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады

АШБ

116 агроөнеркəсіптік кешенді да-мыту саласында мемлекеттік техникалық инспекцияны жүзеге асырады (тракторларды жəне олардың базасында жасалған өздігінен жүретін шассилер мен механизмдерді, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы, мелиоративтік жəне жол-құрылыс машиналары мен механизмдерін, сондай-ақ өтімділігі жоғары арнайы маши-наларды пайдалану қағидаларын сақтауды қадағалау)

АШБ

117 агроөнеркəсіптік кешенді дамыту саласында мемлекеттік техникалық инспекцияны жүзеге асырады

АШБ

118 тиісті əкімшілік-аумақтық бір-лігі шегінде жеке жəне заңды тұлғалардың Қазақстан Респуб-лика сының ветеринария саласын-дағы заңнамасының талаптарын сақтауын мемлекеттік ветери-нариялық-санитариялық бақы лауды жəне қадағалауды ұйымдастырады жəне жүзеге асырады

АШБ

119 тиісті əкімшілік-аумақтық бірлігі шегінде Қазақстан Республика-сының заңнамасында көзделген тəртіпте техникалық регламент-термен белгіленген талаптардың орындалуын мемлекеттік вете ри-нариялық-санитариялық бақы лауды жəне қадағалауды ұйымдастырады жəне жүзеге асырады

АШБ

120 Қазақстан Республикасының вете рина рия саласындағы заңна-масының талаптарын орындау тұрғысынан мемлекеттік вете ри-нариялық-санитариялық бақы-лауды жəне қадағалауды ұйым-дастырады жəне жүзеге асырады

АШБ

121 мал қорымдарын (биотермиялық шұңқырларды), орны ауыстыры-латын (тасымалданатын) объек-тілерді күтіп-ұстауға, өсіруге, пайдалануға, өндіруге, дайын-дауға (союға), сақтауға, қайта өңдеу мен өткізуге байланысты мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық бақылау жəне қада-ғалау объектілерін орналастыру, салу, реконструкциялау жəне пайдалануға беру кезінде, сондай-ақ оларды тасымалдау (орнын ауы-стыру) кезінде зоогигиеналық жəне ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптардың сақ-талуына мемлекеттік ветери нария-лық-санитариялық бақылауды жəне қадағалауды жүзеге асырады

АШБ

122 жеке жəне заңды тұлғаларға қатысты мемлекеттік ветеринария-лық-санитариялық бақылау жəне қадағалау актісін жасайды

Мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық бақылау жəне қадағалау актісі

АШБ

123 Өсімдік өнімін өндірушілердің «Өсімдік шаруашылығы тура-лы» Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген міндет-ті сақтандыру шартын жасасу жө ніндегі міндетін орындауын мем лекеттік бақылауды жүзеге асырады

АШБ

124 Қазақстан Республикасының өсімдік шаруашылығы саласындағы заңнамасының сақталуын мемле-кеттік бақылауды жүзеге асырады

АШБ

125 агенттің, қоғамның қызметін, олар-дың Қазақстан Республикасы-ның өсімдік шаруашылығындағы міндетті сақтандыру туралы заңнамасын сақтауын бақылауды жүзеге асырады

АШБ

126 сақтанушылардың міндетті сақтандыру шарттарын жасасудан жалтаруы туралы жəне қоғамның Қазақстан Республикасының өзара сақтандыру туралы заңнамасының жəне «Өсімдік шаруашылығы сала-сында міндетті сақтандыру туралы» Заңның талаптарын сақтамауы туралы істерді қарайды

Сақтанушылардың міндетті сақтандыру шарттарын жа-сасудан жалтаруы тура-лы жəне қоғамның Қазақ-стан Республикасының өз ара сақтандыру туралы заңнамасының жəне «Өсімдік шаруашылығы саласында міндетті сақтандыру тура-лы» Заңның талаптарын сақтамауы туралы мəліметтер

АШБ

127 өздерінің бақылау функцияларын жүзеге асыру үшін қажетті ақпарат пен құжаттарды сақтанушыдан, сақтандырушыдан, агенттен жəне қоғамнан сұратады жəне алады

АШБ

128 өздерiнiң бақылау функцияларын жүзеге асыру үшiн қажеттi ақпарат пен құжаттарды сақтанушының, сақтандырушының, агенттің жəне қоғамның ұсыну нысаны мен мерзiмдерiн белгiлейдi

АШБ

129 агенттен өсiмдiк шаруашылығындағы мiндеттi сақтандыру шартын жасасқан сақтанушылардың тиiстi аумақтағы сақтандырылған өсiмдiк шаруашылығы өнiмдерiнiң түрлерi көрсетiлген тiзбесiн сұратады

Өсiмдiк шаруашылығындағы мiндеттi сақтандыру шартын жасасқан сақтанушылардың тиiстi аумақтағы сақтандырылған өсiмдiк шаруашылығы өнiмдерiнiң түрлерi көрсетiлген тiзбесi

АШБ

130 əкiмшiлiк құқық бұзушылықтар туралы хаттамалар жасайды жəне əкiмшiлiк құқық бұзушылықтар ту-ралы хаттамалар толтырады жəне əкiмшiлiк жаза қолданады

АШБ

131 мақта өндіруші ұйымдарды лицензиялық бақылауды жүзеге асырады, оның ішінде: бекітілген кестелер негізінде мақта иелерін біліктілік талаптарына сəйкестігі жəне шитті мақтаның жаңа өнімін қабылдауға дайындығы тұрғысынан жыл сайын жоспарлы тексеруді; мақта өндіруші ұйымдарды тексеру актілерін ресімдеуді;

АШБ

132 мақтаның қауіпсіздігі мен сапа-сын; аккредиттелген сынау зертханаларының (орталық-тарының) қызметін; сарапшылық ұйымның қызметін; сарапшылық ұйымның мақта талшығының сапа-сына сараптама жүргізу жəне мақта талшығының сапа паспортын беру қағидаларын сақтауын бақылауды жүзеге асырады

АШБ

133 мақта өңдеу ұйымдарының қызметін инспекциялауды (тексеруді) жүзеге асырады

АШБ

134 анықталған Қазақстан Республикасының мақта сала-сын дамыту туралы заңнамасын бұзушылықтарды ұйғарымда белгіленген мерзімде жою тура-лы орындалуы міндетті жазбаша ұйғарымдар береді

АШБ

135 «Мақта саласын дамыту туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 32-бабы 2-тармағында көзделген негіздер болған кезде мақтаны бе-руге уақытша тыйым салады

АШБ

136 мақта өңдеу ұйымдарының мақтаның сандық-сапалық есебін жүргізуді; мақта тұқымының мемлекеттік ресурстарын қалыптастыруды, сақта уды жəне пайдалануды; мақта қолхаттарын беру, олардың айналысы, күшін жою жəне өтеу қағидаларын сақтауын бақылайды

АШБ

137 мақта өңдеу ұйымдарының мақта қолхаттарын беру, олардың ай-налысы, күшін жою жəне өтеу қағидаларын сақтауын бақылауды жүзеге асырады

АШБ

138 сарапшылық ұйымның мақта талшығының сапасына сараптама жүргізу жəне мақта талшығының сапа паспортын беру қағидаларын сақтауын жыл сайынғы бақылауды жүзеге асырады

АШБ

139 сұрыптық жəне тұқымдық бақылау-ды жүзеге асыру, сұрыптық егiс-тіктердi байқаудан өткiзуді, жерге егiп бағалауды, зертханалық сұрыптық сынақтарды, тұқым сапасына сарап-тама жүргізу тəртібінің орындалуын бақылауды жүзеге асырады

АШБ

140 тұқымдардың мемлекеттiк ресурс-тарының саны-сапасы жағынан жай-күйiн бақылауды жүзеге асырады

АШБ

141 өсімдік шаруашылығы саласын-да мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады

АШБ

142 субсидияланған бiрегей жəне элита-лық тұқымдардың мақсатты пайдала-нылуын бақылауды жүзеге асырады

АШБ

143 ауыл шаруашылығы өсiмдiктерi тұқымдарының сұрыптық жəне егістік сапасына сараптама жүргiзу жөнiндегi нормативтiк құқықтық актiлердiң сақталуына бақылауды жүзеге асырады

АШБ

144

Асты

қты өндіру

жəне өткізу

саласы

ндағы қызметті

ұйым

дастыр

у

ішкі нарықтың мұнай өнімдері қажеттіліктерін уақтылы қамтамасыз ету бойынша қажетті шараларды қабылдайды

ЭҚАБ

Ж

Астық нарығын мони-торингілеу мақсатында астық қабылдайтын кəсіпорындардан есепті лікті қабылдауды авто маттандыру. Мем-лекеттік тұрақтандыру астық ресурстарын өткізуге арналған астық өндіруші жəне нан пісіруші кəсіп орындарын анықтау жөніндегі тендерлік рəсімдерді автоматтандыру

АШБ

145 Əкімшілік-аумақтық бірлік шегінде астық нарығын мониторингілеуді жүзеге асырады

Əкімшілік-аумақтық бірлік шегінде астық нарығын мониторингілеу жөніндегі мəліметтер

АШБ

146 мемлекеттік тұрақтандыру астық ресурстарын қалыптастыру көлемін бекіту үшін астық мұқтажын бəсекелестік секторы қамтамасыз етпеген өтінімдерді уəкілетті органға ұсынады

Бəсекелестік секторымен қамтамасыз етілмеген астық мұқтажы туралы мəліметтер

АШБ

147 тендерлік негізде: ішкі нарықты реттеу мақсатында мемлекеттік сатылатын жəне мемлекеттік тұрақтандыру астық ресурстарының астығын оларға өткізу үшін астықты қайта өңдеу ұйымдарын; мемлекеттік сатылатын жəне мемлекеттік тұрақтандыру астық ресурстарының астығынан өндірілген ұнды оларға өткізу үшін нан пісіру ұйымдарын айқындауды ұйымдастырады

Тендерлік негізде: ішкі нарықты реттеу мақсатында мемлекеттік сатылатын жəне мемлекеттік тұрақтандыру астық ресурстарының астығын оларға өткізу үшін астықты қайта өңдеу ұйымдарын; мемлекеттік сатылатын жəне мемлекеттік тұрақтандыру астық ресурстарының астығынан өндірілген ұнды оларға өткізу үшін нан пісіру ұйымдарын айқындау үшін өткізілетін тен-дерлер туралы мəліметтер

АШБ

148

Асты

қ қабыл

дайтын

кəсіп

орын

ды уақыт

ша басқару

астық қолхаттарын ұстаушыларға астық қабылдау кəсіпорнын уақытша басқару жөніндегі комиссияның құрамына енгізу үшін кандидатуралар ұсыну туралы ха-барлама жібереді

1-деңгей: уақытша басқаруды жүргізу фактілерін жəне уақытша бақылау ба-рысында құрылатын құжаттарды (жолданған өтініштерді, хабарла-маларды, комиссия шешімдерін, уақытша əкімшілік есептерін жəне т.б.) есепке алу 2-деңгей: уақытша бақылаудың толық циклін автомат-тандыру: уақытша басқаруды жүргізу шарттарын автоматты айқындау, өтініштерді беру бөлігінде жоғарғы соттың АЖ ықпалдастыру, астық қабылдайтын кəсіпорынға жəне қолхаттарды ұстаушыларға хабарла-маларды электронды түрде жолдау, əкімдіктің интернет –ресурсында хабарландыруларды жариялау, комиссия хаттамаларын авто-матты құру жəне элек-тронды түрде келісу, уақытша əкімдіктің есептерін электронды түрде қабылдау.

Астық қолхаттарын ұстаушылардың тізілімі

АШБ

149 астық қабылдайтын кəсіпорынды уақытша басқаруды жүргізу жəне оны мерзімнен бұрын аяқтау тура-лы сотқа арыз береді

АШБ

150 астық қабылдайтын кəсіпорынды уақытша басқаруды жүргізу жөніндегі ұсыныстарды əзірлейді

АШБ

151

Биооты

нды өндіру

жə

не оны

ң айналы

мы

саласы

ндағы қызметті

ұйым

дастыр

у

биоотынды өндірудің мониторингін жүргізеді

ЭҚАБ

Ж

Өндірушілерден есептілікті қабылдау жолымен био-отынды өндіруді мониторингілеуді авто-маттандыру

Биоотынды өндірудің мониторингі бойынша мəліметтер

АШБ

152 биоотынды өндіретін зауытты салуға техникалық-экономикалық негіздеменің салалық сараптама-сын жүргізеді

Биоотынды өндіретін за-уытты салуға техникалық-экономикалық негіздеменің салалық сараптамасы қорытындыларының тізілімі

АШБ

153

АӨК саласы

нда

ақпаратты талдау

, мо

ниторингілеу

жəне

беру

агроөнеркəсіптік кешен субъектілеріне сыртқы жəне ішкі азық-түлік нарығындағы жағдайды талдау нəтижелеріне қолжетімділікті қамтамасыз етеді

ЭҚАБ

Ж, əкім

діктердің

ресм

и интернет

-пор

-талдары

АӨК дамуының жай-күйі, азық-түлік нарықтары, əкімшілік-аумақтық бірліктің азық-түлік қауіпсіздігі туралы ақпаратты жинау жəне талдау процестерін ав-томаттандыру

АШБ

154 ішкі жəне сыртқы азық-түлік нарықтарындағы жағдайды талда-уды жүргізеді

Ішкі жəне сыртқы азық-түлік нарықтарындағы жағдай ту-ралы мəліметтер АШ

Б

155 азық-түлік қауіпсіздігі жай-күйінің, бағалардың жəне агроөнеркəсіптік кешен өнімдері нарықтарының мони-торингін жүргізуді жүзеге асырады

АШБ

156 əкімшілік-аумақтық бірліктің азық-түлікпен қамтамасыз етілу теңгерімін жасайды

Əкімшілік-аумақтық бірліктің азық-түлікпен қамтамасыз етілу теңгерімі АШ

Б

157 тиісті өңірде азық-түлік тауарлары қорларын есепке алуды жүргізеді жəне агроөнеркəсіптік кешенді дамыту саласындағы уəкілетті органға есептілікті ұсынады

Тиісті өңірдегі азық-түлік қорларын есепке алу бойын-ша мəліметтер АШ

Б

158 агроөнеркəсіптік кешенді жəне ауыл аумақтарын дамыту мəселелері жө ніндегі уəкілетті мемлекеттік орган дарға агроөнеркəсіптік кешен-нің жəне ауыл аумақтарының жай-күйі жəне дамуы туралы ақпаратты береді

АШБ

159 агроөнеркəсіптік кешенді дамы-ту саласындағы уəкілетті ор-ганмен белгіленген мерзімде жəне тəртіпте өз интернет ре-сурсында агроөнеркəсіптік ке-шен саласындағы дайындаушы ұйымдар тізбесін орналастырады

АШБ

160 агроөнеркəсіптік кешен саласындағы дайындаушы ұйымдар қызметінің мониторингін жүеге асырады

Агроөнеркəсіптік кешен сала сындағы дайындаушы ұйымдар қызметінің мони-торингі бойынша мəліметтер

АШБ

161

АӨК саласы

ндағы қызметті

ұйым

дастыр

у

ауыл шаруашылығы жануарла-рын қолдан ұрықтандыратын, мал шаруашылығы өнiмi мен шикiзатын дайындайтын мемлекеттік пункттердің, сою алаңдарының (ауыл шаруашылығы жануар-ларын сою алаңдарының), мал қорымдарының (биотермиялық шұңқырлардың), пестицидтердi, улы химикаттарды жəне олардың ыдыстарын арнайы сақтау орын-дарын салуды, ұстауды жəне ре-конструкциялауды ұйымдастырады жəне қаржыландырады

ЭМС ААЖ, МОИП

Ауыл шаруашылығы жа-нуар ларын қолдан ұрық тан -дыратын, мал шаруа шы-лығы өнiмi мен шикi затын дайын дайтын мемле кеттік пункттердің, сою алаң дары ның (ауыл шаруа шылығы жану-арларын сою алаңдарының), мал қорымдарының (биотер-миялық шұңқырлардың), пес-тицидтердi, улы химикаттарды жəне олардың ыдыстарын ар найы сақтау орындарының тізбесі

АШБ

162 жоғары сыныпты асыл тұқымды малды сатып алуды, ұстауды жəне кең ауқымда өз төлi есебінен өсiру үшін мал басын молықтыратын төл өсiрудi ұйымдастырады;

АШБ

163 азық-түлік тауарларының өңірлік тұрақтандыру қорларын қалып тас-тыру жəне пайдалану үшін маман-дандырылған ұйымдардан қыз-меттер сатып алуды жүзеге асырады

Азық-түлік тауарларының өңірлік тұрақтандыру қорлары туралы мəліметтер АШ

Б

164 зиянды организмдерге қарсы күрес жөніндегі іс-шараларды жүргізуді ұйымдастырады

АШБ

165 өңірдің агроөнеркəсіптік кешен сала-сында инновациялық тəжірибені та-рату жəне енгізу жөніндегі іс-шара-ларды əзірлейді жəне іске асырады

АШБ

166 мыналарды:агроөнеркəсіптiк кешен салала-рына инвестициялар мен екiншi деңгейдегi банктердің кредиттерiн тарту; бəсекеге қабiлеттi өндiрiстердi қалыптастыру жəне дамыту, оларды жаңғырту

АШБ

жəне сапа менеджментiнiң халықаралық жүйесiне көшiру үшiн жағдай жасау; тоған, та-уарлы көл, балық өсiретiн су шаруашылықтарын жəне балықты қайта өңдеу кəсіпорындарын да-мыту; мамандандырылған мал шаруашылығы қожалықтарының өсуi үшiн жағдай жасау бойынша iс-шаралар əзiрлейді

167 шығарылатын өнім ассортименті бойынша өңірлік көрмелерді, жəрмеңкелерді ұйымдастырушының функцияла-рын атқарады

Шығарылатын өнім ассортименті бойынша өткізілетін өңірлік көрмелер, жəрмеңкелер туралы мəліметтер

АШБ

168 агроөнеркəсіптік кешеннің өнімдерін сату жөніндегі көтерме сауда нарығын ұйымдастырады

Агроөнеркəсіптік кешеннің өнімдерін сату жөніндегі ұйымдастырылған көтерме сауда нарықтары туралы мəліметтер

АШБ

169 ауыл аумақтарын дамыту саласын-дағы уəкілетті органмен келі сілген ауыл аумақтарының əлеу мет тік жəне инженерлік инфрақұрылымын дамыту жөніндегі жергілікті ба-сымды бюджеттік инвес тиция лық жобалардың жəне бюджет қаражаты есебі нен қаржыландырылатын агроөнер кəсіптік кешенді дамы-ту жөнін дегі жобалардың тізбесін қалыптастырады

Ауыл аумақтарының əлеуметтік жəне инженерлік инфрақұрылымын дамыту жөніндегі жергілікті басымды бюджеттік инвестициялық жобалардың тізбесі АШ

Б

170

Ветеринария

саласы

ндағы іс-

шараларды

өткізу

ветеринариялық препараттардың республикалық қорын қоспағанда, аса қауіпі аурулардың алдын алу жөніндегі ветеринариялық препа-раттарды сақтауды, аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарына тасымалдауды (жеткізуді) ұйымдастырады

ЭМС ААЖ, МОИП

АШБ

171 ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіруді жүргізуге арналған бұйымдарды (құралдарды) жəне атрибуттарды тасымалдау-ды (жеткізуді), ветеринариялық төлқұжатты дайындау жөнінде көрсетілетін қызметтерді мемле-кеттік сатып алуды жүзеге асырады

АШБ

172 ветеринариялық мақсаттағы (құрал-дарды) атрибуттарды жеткі зушілерге ауыл шаруашылығы жа нуарларын бірдейлендіруді жүр гізу үшін оларды жеткізуге ар налған шартты жасасу алдында процессингтік орталықтан алынған ауыл шаруашылығы жануарлардың жеке нөмірлерін беруді қамтамасыз етеді

АШБ

173 жануарлардың энзоотиялық ауруларының профилактикасы мен диагностикасына арналған ветеринариялық препараттарды, олардың профилактикасы мен диа-гностикасы жөніндегі қызметтерді мемлекеттік сатып алуды жүзеге асырады, оларды сақтауды жəне аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарына тасымалда-уды (жеткізуді) ұйымдастырады

АШБ

174 жануарлар өсіруді, жануарларды, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты дайындауды (со-юды), сақтауды, қайта өңдеуді жəне өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектілерін, сондай-ақ ветеринариялық препараттарды, жемшөп пен жемшөп қоспаларын өндіру, сақтау жəне өткізу жөніндегі ұйымдарды пайдалануға қабылдайтын мемлекеттік комиссияларға қатысады

АШБ

175 денсаулық сақтау саласындағы уəкілетті мемлекеттік органмен бірлесіп, халық денсаулығын жану-арлар мен адамға ортақ аурулар-дан қорғауды ұйымдастыру жəне өзара ақпарат алмасуды жүзеге асырады

АШБ

176 облыс аумағында ветеринариялық-санитариялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі ветеринариялық іс-шаралар жүргізуді ұйымдастырады

АШБ

177 уəкілетті органмен келісім бойынша тиісті əкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында ветеринариялық-санитариялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі ветеринариялық іс-шаралар жоспарының жобасын əзірлейді

АШБ

178 уəкілетті орган бекіткен тізбе бойынша жануарлардың аса қауіпті ауруларының, сондай-ақ жануарлардың энзоотиялық жəне басқа да ауруларының профилак-тикасы, биологиялық материал сынамаларын алу жəне оларды диагностикалау үшін жеткізу бойын-ша ветеринариялық іс-шаралардың орындалуын қамтамасыз етеді

АШБ

179 ветеринария мəселелері бойынша халық арасында ағарту жұмысын ұйымдастырады жəне жүргізеді

АШБ

180

Ветеринария

саласы

ндағы

есепке

алу

эпизоотия ошақтары пайда болған жағдайда оларды зерттеп-қарауды жүргізеді

АТЖ, АЖБ

Жануарлардың карантині бойынша мəліметтерді есепке алуды автоматтандыру

АШБ

181 эпизоотиялық зерттеу актісін береді Жануарларды каран-тинге қою жөніндегі қор (эпизоотиялық бақылау актілер тізілімі)

АШБ

182 ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру жөніндегі іс-шаралар жүргізуді ұйымдастырады

АШБ

183 ауыл шаруашылығы жануарла-рын бірдейлендіру қорын жүргізуді ұйымдастырады

Ауыл шаруашылығы жануар-ларын бірдейлендіру қоры АШ

Б

184 ветеринариялық есеп пен есептілікті жинақтауды, талдауды жүзеге асырады

Ветеринарлық есепке алудың деректер қоры АШ

Б

185 ветеринариялық есеп жинағын уəкілетті органға ұсынады

АШБ

186 бекітілген нысандар бойынша асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы деректердің есебін жүргізеді

Бекітілген нысандар бой-ынша асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы деректер есебі жөніндегі мəліметтер

АШБ

187 асыл тұқымды жануарлардың мемлекеттік тіркелімін жүргізеді

Асыл тұқымды жануарлардың мемлекеттік тіркелімін жүргізу үшін мəліметтер АШ

Б

188 асыл тұқымды жануарлардың мемлекеттік тіркелімін шығарады

АШБ

189 бағалау туралы деректерді қорытады

Бағалау туралы мəліметтер

АШБ

190 жоғары бағалы асыл тұқымды жануарларды пайдалануды ын-таландыру мақсатында бағалау нəтижелері туралы мүдделі адам-дарды хабардар етеді

АШБ

191

Өсім

діктердің

карантині

өсімдіктер карантині саласындағы мемлекеттік бақылау жəне қадағалау объектілерінде осы объектілерінің иелері - жеке жəне заңды тұлғалармен, сондай-ақ мемлекеттік басқару органда-рымен іс шараларды жүргізуді ұйымдастырады

Карантинді объектілердің таралуы туралы мəліметтерді есепке алуды автомат-тандыру

АШБ

192 карантиндік объектілердің тара-луы туралы мəліметтердің есебін жүргізеді

АШБ

193 карантиндік объектілердің таралуы туралы ақпаратты уəкілетті органға жəне мүдделі адамдарға береді

АШБ

194

Мақта

өндіру

саласы

ндағы қызметті

ұйым

дастыр

у

мақта қабылдайтын кəсіпорынды уақытша басқару мерзімнен бұрын аяқталғандығы туралы сотқа арыз береді

Мақта тұқымының мем лекеттік ресур-старын есепке алу-ды автоматтанды-ру. Мақта өндіретін ұйымды уақытша басқару процестерін автоматтандыру (астық қабылдайтын кəсіпорынды уақытша басқаруға ұқсас).

Мақта қабылдайтын кəсіпорынды уақытша басқару туралы мəліметтер

АШБ

195 мақта қабылдайтын кəсіпорынды уақытша басқаруды енгізу туралы шешім қабылдайды

АШБ

196 мақта қабылдайтын кəсіпорынды мəжбүрлеп тарату туралы сотқа талап қою арызын береді

АШБ

197 мақта тұқымының мемлекеттiк ресурстарын қалыптастыруды жəне оларды басқаруды жəне олардың сандық-сапалық жай-күйін бақылауды қамтамасыз етеді

АШБ

198 шитті мақта сапасына сараптама жүргізуді ұйымдастырады

АШБ

199

Тұқым шаруашыл

ығы

саласы

ндағы қызметті

ұйым

дастыр

у

сынақтан өткізушілер мен тұқым сарапшыларын даярлауды жəне олардың біліктілігін арттыруды ұйымдастырады

Байқаудан өткізушілер мен тұқым сарапшы-лары кадрларын оқыту қажеттілігін есепке алу, жоспарлау жəне бол-жау процестерін авто-маттандыру. тұқымдар теңгерімін жасау жөніндегі процестерді автоматтандыру

АШБ

200 ауыл шаруашылығы саласындағы уəкiлеттi органға ауыл шаруашылығы дақылдарының тұқым шаруашылығы саласындағы қажеттi ақпарат береді

АШБ

201 облыстар (республикалық маңызы бар қала, астана) бойынша тұқымдар теңгерімін жасайды

АШБ

202

Құры

лыс

саласы

ндағы

қызметті

ұйым

дастыр

у облыстық маңызы бар облыстық коммуналдық меншік объектілері мен əлеуметтік-мəдени маңыздағы объектілердің құрылысы, қайта құрылымдауы жəне жөндеуі бойын-ша тапсырыс беруші болады ЭҚ

АБЖ

, ЭМС

ААЖ

Пайдалануға енгізілетін объектілерді (кешендерді) есепке алуды автоматтандыру

ҚБ

203 облыс аумағындағы сəулет-құрылыс бақылау мен қадағалау істері жөніндегі мемлекеттік орган-дар жұмысына жəрдемдеседі

ҚБ

204 мемлекеттік инвестициялар есебінен қаржыландырылатын объектілердің жəне кешендердің құрылысының жобалау алдындағы жəне жобалау (жобалау-смета-лық) құжаттамаларын жəне қаржы-ландыру көздеріне қарамастан, құрылыстың жобалау алдындағы жəне жобалау (жобалау-сметалық) құжаттамаларын бекітеді, сондай-ақ мемлекеттік инвестициялар есебінен салынып жатқан жобалар-ды бекітеді

ҚБ

205 пайдалануға енгізілетін объектілерді (кешендерді) тіркеуді жəне есепке алуды жүзеге асырады

Пайдалануға енгізілетін құрылыс объектілерінің (кешендердің) тізбесі

ҚБ

206

Тілдерді

дам

ыту

саласы

ндағы

бақылау

Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы заңнамасында белгіленген талаптарды бұзуларды жою туралы ұсынымдар береді, əкімшілік əсер ету шараларын қолданады

1-деңгей: бақылау субъектілерін жəне объектілерін есепке алуды, тексеру жо-спарларын, жүргізілген тексерулерді, берілген ұйғарымдарды, ƏҚБ

ТДБ

(Жалғасы. Басы 15-16-беттерде)

(Жалғасы 18-бетте)

18 27 МАУСЫМ 2017 ЖЫЛРЕСМИ

туралы істерді, акті-лерді, шағымдануларды автоматтандыру. 2-деңгей: Бақылау/мониторингілеу, есеп-тілік негізінде каме-ралдық бақылау субъек тілерінен есепті лікті қабылдау процестерін автомат-тандыру. бақылау субъектілеріне тəуекел-дік дəрежесін беру, тексерулерді жоспар-лау, тексерулер бой-ынша құжаттарды құру жəне келісу, бақылау субъектілеріне хабар-ламаларды, ұйғарым-дарды электронды түрде жолдау процес-терін автоматтандыру. Тексерулерді жəне ƏҚБ хаттамаларын тіркеу бөлігінде ҚСжАЕК АЖ-мен ықпалдастыру.

207 орталық атқарушы органдардың аумақтық бөлiмшелерiнiң жəне аудандық атқарушы органдардың Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы заңнаманы сақтауын бақылауды жүзеге асырады

ТДБ

208 деректемелер мен көрнекі ақпа-ратты орналастыру бөлігінде Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы заңнаманың сақта-луын бақылауды жүзеге асырады

ТД

Б

209 Қазақстан Республикасының Кəсіпкерлік кодексіне сəйкес тексе-рулер жүргізудің жартыжылдық жо-спарларын əзірлейді жəне бекітеді

ТДБ

210

Тілдерді

дам

ы-ту

саласын

дағы

қызметті

ұйым

дастыр

у мемлекеттiк тiлдi жəне басқа тiлдердi дамытуға бағытталған облыстық маңызы бар шаралар кешенiн жүзеге асырады

МОИП

ТДБ

211

Көлік ж

əне автомо

биль

жо

лдары саласы

ндағы

рұқсат

беру қызметі шағын көлемді кемелердің

жүргізушілерін даярлау жөніндегі курстардың қызметі басталғандығы туралы хабарламаларды қабылдау

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Шағын көлемді кемелердің жүргізушілерін даярлау жөніндегі курстардың қызметі басталғандығы ту-ралы хабарламалар тізілімі Шағын көлемді кемелердің жүргізушілерін даярлау жөніндегі курстардың қызметін жүзеге асыратын субъектілер тізілімі

ЖКА

ЖБ

212 жолаушыларды облысаралық қалааралық, ауданаралық (облысішiлiк қалааралық) жəне халықаралық қатынаста автобу-стармен, шағын автобустармен тұрақты емес тасымалдау, сондай-ақ жолаушыларды халықаралық қатынаста автобустармен, шағын автобустармен тұрақты тасымал-дау қызметiмен айналысу құқығына лицензия беру

Жолаушыларды облысаралық қалааралық, ауданаралық (облысішiлiк қалааралық) жəне халықаралық қатынаста автобустармен, шағын ав-тобустармен тұрақты емес тасымалдау, сондай-ақ жо-лаушыларды халықаралық қатынаста автобустар-мен, шағын автобустар-мен тұрақты тасымалдау қызметiмен айналысу құқығына лицензия алуға өтініштер тізілімі Жолаушыларды облысаралық қалааралық, ауданаралық (облысішiлiк қалааралық) жəне халықаралық қатынаста автобустармен, шағын ав-тобустармен тұрақты емес тасымалдау, сондай-ақ жо-лаушыларды халықаралық қатынаста автобустар-мен, шағын автобустар-мен тұрақты тасымалдау қызметiмен айналысу құқығына лицензиялар тізіліміЖолаушыларды облысаралық қалааралық, ауданаралық (облысішiлiк қалааралық) жəне халықаралық қатынаста автобустармен, шағын ав-тобустармен тұрақты емес тасымалдау, сондай-ақ жо-лаушыларды халықаралық қатынаста автобустар-мен, шағын автобустар-мен тұрақты тасымалдау қызметiмен айналысу құқығы бар субъектілер тізілімі

ЖКА

ЖБ

213 халықаралық жəне республикаішілік қатынастарда қауіпті жүктерді тасымалдау-ды жүзеге асыратын автокөлік құралдары жүргізушілерін арнайы даярлау жөніндегі қызметті жүзеге асыру басталғандығы туралы ха-барлама берген жеке жəне заңды тұлғалар тізілімін жүргізеді

Халықаралық жəне респуб-лика ішілік қатынастарда қауіпті жүктерді тасымал-дауды жүзеге асыратын автокөлік құралдары жүргі-зушілерін арнайы даярлау жөніндегі қызметті жүзеге асыру басталғандығы туралы хабарламалар тізілімі Халықаралық жəне республикаішілік қаты нас-тарда қауіпті жүктерді та-сымалдауды жүзеге асы-ратын автокөлік құралдары жүргізушілерін арнайы даяр-лау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын субъектілер тізілімі

ЖКА

ЖБ

214 өздігінен жүретін шағын көлемді кемелерді жүргізу құқығына куəліктер беру

Өздігінен жүретін шағын көлемді кемелерді жүргізу құқығына куəліктерді алуға өтініштер тізілімі Өздігінен жүретін шағын көлемді кемелерді жүргізу құқығына берілген куəліктер тізілімі Өздігінен жүретін шағын көлемді кемелерді жүргізуге құқығы бар адамдар тізілімі

ЖКА

ЖБ

215 техникалық байқаудың халықаралық сертификатын беру

Техникалық байқаудың халықаралық сертифика-тын алуға өтініштер тізілімі Техникалық байқаудың халықаралық сертификат-тар тізілімі

ЖКА

ЖБ

216 облыстық жəне аудандық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланыла-тын автокөлік жолдарының жолға бөлінген белдеуіндегі тұрақты сыртқы (көрнекі) жарнаманы ор-наластыру

Облыстық жəне аудандық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автокөлік жолдарының жолға бөлінген белдеуіндегі тұрақты сырт-қы (көрнекі) жарнаманы ор наластыруға арналған төл құжатты алуға өтініштер тізілімі Облыстық жəне аудандық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автокөлік жолдарының жолға бөлінген белдеуіндегі тұрақты сыртқы (көрнекі) жарнама-ны орналастыруға арналған төлқұжаттар тізілімі

ЖКА

ЖБ

217

Автокөлік ж

олдары

жəне жо

л қызметі саласын

дағы

бақыл

ау

облыстық маңызы бар автокөлік жолдарын, республикалық маңызы бар қалалардағы, астанадағы көшелерді салу, реконструкциялау, жөндеу жəне күтіп-ұстау жөніндегі жұмыстарды жүргізу кезінде мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады

1-деңгей: Бақылау субъектілерін жəне объектілерін есепке алуды, тексеру жо-спарларын, жүргізілген тексерулерді, берілген ұйғарымдарды, ƏҚБ ту-ралы істерді, актілерді, шағымдануларды автоматтандыру. 2-деңгей: Бақылау/мониторингілеу, есептілік негізінде камералдық бақылау субъектілерінен есептілікті қабылдау процестерін автомат-тандыру. бақылау субъектілеріне тəуекелдік дəрежесін беру, тексерулерді жоспарлау, тексерулер бойынша құжаттарды құру жəне келісу, бақылау субъектілеріне хабарламаларды, ұйғарымдарды элек-тронды түрде жолдау процестерін автомат-тандыру. Тексерулерді жəне ƏҚБ хаттамала-рын тіркеу бөлігінде ҚСжАЕК АЖ-мен ықпалдастыру.

ЖКА

ЖБ

218 облыстық жəне аудандық маңызы бар жолдарда, елді мекендердегі көшелерде жол қозғалысын техни-калық реттеу құралдарын салу, реконструкциялау, жөндеу жəне күтіп-ұстау жөніндегі барлық жұ-мыстардың орындалуын жəне олар-ды бақылауды жүзеге асырады

ЖКА

ЖБ

219

Автокөлік көлігі

саласын

дағы

өзара

іс-қим

ылды

есепке алу жə

не

ұйым

дастыр

у

жолаушылар мен багаж-ды автокөлікпен қалааралық, облысаралық, ауданаралық (қалааралық облысішілік), ал республикалық маңызы бар қалаларда, астанада – қалалық жəне қала маңындағы тұрақты тасымалдауды ұйымдастырады, оларға қызмет көрсету құқығына конкурстарды өткізеді

1-деңгей: Автовокзалдарды, автостанцияларды, жолаушыларға қызмет көрсету пункттерді, ауданаралық (қалаара-лық облысішілік) авто-көлікпен тұрақты тасы-малдау маршруттарын есепке алуды авто-маттандыру. 2-деңгей: Ведомстволық бағы-нысты ұйымдармен өзара іс-қимыл бизнес-процестерін автомат-тандыру (маршруттар-ды жəне жол жүру кестелерін келісу, тасы малдаушылардың шығындарын субси-диялау жəне т.б.). Жолаушылар мен багажды автомобиль-мен қалааралық, облысаралық, аудан-аралық тұрақты тасы-малдауға қызмет көрсету құқығына конкурстық рəсімдерді автоматтандыру

Жолаушылар мен багажды автокөлікпен қалааралық, облысаралық, ауданаралық (қалааралық облысішілік), ал республикалық маңызы бар қалаларда, астана-да – қалалық жəне қала маңындағы тұрақты тасы-малдауды ұйымдастыратын ұйымдар туралы мəліметтер

ЖКА

ЖБ

220 республикалық маңызы бар қалаларда, астанада жолаушылар мен багажды таксимен тасымал-дауы ұйымдастырады

ЖКА

ЖБ

221 қалааралық облысішілік автомо-бильмен тұрақты тасымалдаудың маршруттарын жəне қозғалыс кестелерін келіседі

қалааралық облысішілік автомобильмен тұрақты тасымалдаудың маршрутта-ры жəне қозғалыс кестелері Ж

КАЖБ

222 жолаушыларды ауданаралық (қалааралық облысішілік), ал республикалық маңызы бар қалаларда, астанада- қалалық жəне қала маңындағы қатынастарда əлеуметтік- маңызды тасымалдауын жүзеге асырған кезде тасымалдаушылардың шығындарын субсидиялауды жүзеге асырады

Əлеуметтік-маңызды марш-руттар бойынша нақты кірістер мен шығыстар туралы есеп Əлеуметтік-маңызды маршруттар бойынша орындалған жұмыстар актілерінің тізілімі Тасымалдаушының жолау-шыларды ішкі су көлігімен тасымалдауды ұйымдастыру бойынша тікелей шығындарының тізілімі

ЖКА

ЖБ

223 Жолаушылар мен багаж-ды ауданаралық (қалааралық облысішілік), ал республикалық маңызы бар қалаларда, астана-да- қалалық жəне қала маңында тұрақты тасымалдау маршрутта-рын жəне қозғалыс кестесін бекітеді

ЖКА

ЖБ

224 автовокзалдардың, автостанциялардың жəне жолаушыларға қызмет көрсету пункттерінің тізілімін жүргізеді

Автовокзалдардың, автостанциялардың жəне жолаушыларға қызмет көрсету пункттердің тізілімі Ж

КАЖБ

225 жолаушылар мен багаж-ды ауданаралық (қалааралық облысішілік), ал республикалық маңызы бар қалаларда, астанада- қалалық жəне қала маңында авто-мобильмен тұрақты тасымалдау маршруттарының тізілімін жүргізеді

Жолаушылар мен багаж-ды ауданаралық (қалаара-лық облысішілік), ал рес-пуб ликалық маңызы бар қалаларда, астанада- қала-лық жəне қала маңында авто-мобильмен тұрақты тасымал-дау маршруттарының тізілімі

ЖКА

ЖБ

226 жалпыға ортақ пайдаланыла-тын облыстық немесе аудандық маңызы бар автокөлік жолдарын немесе олардың учаскелерін өтеусіз уақытша пайдалануға беру туралы шешімді қабылдайды

Жалпыға ортақ пайдала-нылатын облыстық неме-се аудандық маңызы бар автокөлік жолдарын немесе олардың учаскелерін өтеусіз уақытша пайдалануға беру туралы шешімдер тізілімі

ЖКА

ЖБ

227

Автомо

биль

жолдары

жə

не жол

қозғалыс

ы саласы

ндағы қызметті

ұйым

дастыр

у

облыстық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автокөлік жолдары желісін, елді мекен-дер көшелерін басқаруды жүзеге асырады

ЭҚАБ

Ж. М

ОИП

Облыстық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланыла-тын автокөлік жолдарын пай-далану бойынша мəліметтер жəне олардың тізбесі

ЖКА

ЖБ

228 облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) коммуналдық меншігіндегі жол-дарды жəне жол кəсіпорындарын басқаруды жүзеге асырады

Облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) коммуналдық меншігіндегі жол кəсіпорындарының тізбесі

ЖКА

ЖБ

229 зияткерлік көлік жүйелерінің жұмы сын қамтамасыз етуге мамандандырылған ұйымдарды құрады

Зияткерлік көлік жүйелерінің жұмысын қамтамасыз ету-ге мамандандырылған ұйымдардың тізбесі Ж

КАЖБ

230 Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңына сəйкес жалпыға ортақ пай-даланылатын облыстық маңызы бар автомобиль жолдарын, елдi мекендердiң көшелерiн салу, ре-конструкциялау, жөндеу жəне күтiп ұстау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастырады

ЖКА

ЖБ

231 кiрме жолдарды жəне жалпыға ортақ пайдаланылатын облыстық жəне аудандық маңызы бар жолдарға жалғасатын жолдарды салуды келіседі

Облыстық жəне аудандық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автокөлік жолдарының жолға бөлінген белдеуіндегі тұрақты сыртқы (көрнекі) жарнама-ны орналастыруға арналған төлқұжаттар тізілімі

ЖКА

ЖБ

232 жолдардағы жол жүрісін қалпына келтіру үшін жол-көлік оқиғалар салдарын жояды

ЖКА

ЖБ

233 тиісті аумақта өз құзыреті шегінде жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етеді

ЖКА

ЖБ

234 жол жүрісі қауіпсіздігін медициналық қамтамасыз ету жөніндегі шаралар кешенін ұйымдастырады, жүргізеді жəне олардың орындалуын бақылайды

ЖКА

ЖБ

235 жолдарда жол жүрісін ұйымдастыру жөніндегі іс-шараларды əзірлейді жəне іске асырады

ЖКА

ЖБ

236 қала құрылысы құжаттамасында жол жүрісін аумақтық-көліктік жоспарлау жəне ұйымдастыру бойынша құжаттаманың болуын қамтамасыз етеді

ЖКА

ЖБ

237 жол-көлік оқиғаларынан жоғалтулардың жəне жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған бюджет шығындарының, сондай-ақ жолдарда апаттық деңгейін азайту үшін қабылданатын шаралар тиімділігінің мониторингін жүзеге асырады

Жол-көлік оқиғаларынан жоғалтулардың жəне жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған бюджет шығындарының, сондай-ақ жолдарда апаттық деңгейін азайту үшін қабылданатын шаралар тиімділігінің мониторингі бой-ынша мəліметтер

ЖКА

ЖБ

238

Жер

қойнауын

зерт

-теу жə

не пайдалану

саласы

ндағы ме

млекеттік

қызметтерді көрсету

барлаумен жəне өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарды салуға жəне (не-месе) пайдалануға арналған келісімшарттарды жасасу

Өтініштерді қабылдау, қарау, шешімдерді құру, келісу жəне беру процестерін автомат-тандыру

Барлаумен жəне өндірумен байланысты емес жера-сты құрылыстарды салуға жəне (немесе) пайдалануға арналған келісімшарттар тізілімі Барлаумен жəне өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарды салуға жəне (немесе) пайдалануға өтініштер тізілімі

ТРБ

239 барлаумен жəне өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарды салуға жəне (не-месе) пайдалануға арналған келісімшарттарды жасасу, тіркеу жəне сақтау

Барлаумен жəне өндірумен байланысты емес жера-сты құрылыстарды салуға жəне (немесе) пайдалануға арналған келісімшарттар тізілімі Қазақстан Республикасында бар-лаумен жəне өндірумен байланысты емес жера-сты құрылыстарды салуға жəне (немесе) пайдалануға жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған келісімшартты мемлекеттік тіркеу актілерінің тізілімі Барлаумен жəне өндірумен байланысты емес жера-сты құрылыстарды салуға жəне (немесе) пайдалануға арналған келісімшарттарды жасасуға, тіркеуге жəне сақтауға өтініштер тізілімі

ТРБ

240 алдағы салынатын құрылыс учаскесі астында пайдалы қазбалар жоқтығы немесе оның маңызы аздығы туралы қорытынды беру

Алдағы салынатын құрылыс учаскесі астында пайдалы қазбалар жоқтығы немесе оның маңызы аздығы тура-лы қорытындылар тізілімі Алдағы салынатын құрылыс учаскесі астында пайдалы қазбалар жоқтығы немесе оның маңызы аздығы ту-ралы қорытындыны алуға өтініштер тізілімі

ТРБ

241 кең таралған пайдалы қазбаларды барлауды жəне өндіруді жүргізу, барлауға немесе өндіруге бай-ланысты емес құрылыс жəне (немесе) жерасты ғимараттары үшін берілген жер қойнауының учаскелеріне арналған сервитут-тарды тіркеу

Барлауды жəне өндіруді жүргізу үшін берілген жер қойнауының учаскелеріне арналған сервитуттарды тіркеуге өтініштер тізілімі Барлауды жəне өндіруді жүргізу үшін берілген жер қойнауының учаскелеріне арналған тіркелген сервитуттардың тізілімі

ТРБ

242

Жер

қойнауын

зерт

-теу жə

не пайдалану

саласы

ндағы рұқсат

беру

қызметі

кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығының кепіл шар-тын тіркеу

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Жер қойнауын пайдала-ну құқығының кепіл шар-тын тіркеу туралы куəлікті алуға өтініштер тізілімі Жер қойнауын пайдалану құқығының кепіл шартын тіркеу туралы куəліктер тізілімі

ТРБ

243 пайдалы қазбалар жатқан алаңдарға құрылыс салуға жəне олар жатқан орындарда жера-сты ғимараттарын орналастыруға рұқсат беру

Пайдалы қазбалар жатқан алаңдарға құрылыс салуға рұқсат алуға өтініштер тізілімі Пайдалы қазбалар жатқан алаңдарға құрылыс салуға рұқсаттар тізілімі

ТРБ

244 жалпыға ортақ пайдаланылатын автокөлік жолдарын, темір жол-дарды жəне гидроқұрылыстарды салған (реконструкциялаған) жəне жөндеген кезде жер қойнауын пайдалану құқығына рұқсат беруді қамтамасыз етеді

Жалпыға ортақ пайдала-нылатын автокөлік жолда-рын, темір жолдарды жəне гидроқұрылыстарды салған (реконструкциялаған) жəне жөндеген кезде жер қойнауын пайдалану құқығына рұқсат алуға өтініштер тізілімі Жалпыға ортақ пайдала-нылатын автокөлік жолда-рын, темір жолдарды жəне гидроқұрылыстарды салған (реконструкциялаған) жəне жөндеген кезде жер қойнауын пайдалану құқығына рұқсаттар тізілімі

ТРБ

245 кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге арналған келісімшарттарды жасасу, тіркеу жəне сақтау

Кең таралған пайдалы қаз-баларды барлауға, өндіруге арналған келісімшарттарды жасасу, тіркеу жəне сақтау-ға өтініштер тізілімі Кең таралған пайдалы қаз-балар ды барлауға, өндіруге, барлауға немесе өндіруге байланысты емес құрылыс жəне (немесе) жерасты ғимараттарын салуға жəне (немесе) пайдалануға арнал-ған келісімшарттар тізіліміҚазақстан Республикасында барлаумен жəне өндірумен байланысты емес жера-сты құрылыстарды салуға жəне (немесе) пайдалануға жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған келісімшартты мемлекеттік тіркеу актілерінің тізілімі

ТРБ

246

Су қо

рын пайдалану жə

не қо

рғау

саласын

дағы

рұқсат

беру қызметі

судың жай-күйiне əсер ететiн кəсiпорындар мен басқа да құрылыстарды келiсу, орналастыру жəне пайдалануға енгізуді, сондай-ақ су объектiлерiнде, су қорғау аймақтары мен белдеулерiнде құрылыс жəне басқа да жұмыстар жүргiзу шарттарын өз құзыреті шегінде келісуді жүзеге асырады

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Судың жай-күйiне əсер ететiн кəсiпорындар мен басқа да құрылыстарды келiсу, орна-ластыру жəне пайдалануға енгізуді, сондай-ақ су объектiлерiнде, су қор ғау аймақтары мен белдеу-лерiнде құрылыс жəне басқа да жұмыстар жүргiзу шартта-рын келісуді алуға өтініштер тізілімі Судың жай-күйiне əсер ете-тiн кəсiпорындар мен басқа да құрылыстарды келiсу, орналастыру жəне пайда-лануға енгізуді, сондай-ақ су объектiлерiнде, су қорғау аймақтары мен белдеу лерiнде құрылыс жəне басқа да жұмыстар жүргiзу шарттарын келісу туралы хаттар тізілімі

ТРБ

247

Қорш

аған

ортаны

қорғау

саласын

дағы

рұқсат

беру қызметі II, III жəне IV санаттардағы

объектілер үшін қоршаған ортаға эмиссияға рұқсат беру

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

II, III жəне IV санаттардағы объектілер үшін қоршаған ортаға эмиссияға рұқсатты алуға өтініштер тізілімі II, III жəне IV санаттардағы объектілер үшін қоршаған ортаға эмиссияға рұқсаттар тізілімі

ТРБ

248 II, III жəне IV санаттардағы объектілер үшін мемлекеттік экологиялық сараптама қорытындыларын беру

II, III жəне IV санаттардағы объектілер үшін мемлекеттік экологиялық сараптама қорытындыларын алуға өтініштер тізілімі II, III жəне IV санаттардағы объектілер үшін мемлекеттік экологиялық сараптама қорытындыларының тізілімі

ТРБ

249

Жануарлар

дүниесін

қорғау

, өсімін

молайту

жə

не

жануарлар дүниесін пайдалануға рұқсат беру

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Жануарлар дүниесін пайдалануға рұқсаттарды алуға өтініштер тізілімі Жануарлар дүниесін пайдалануға рұқсаттар тізілімі

ТРБ

пайдалану

саласы

ндағы

рұқсат

беру

қызметі

250

Орм

ан қо

рын күзету

, қорғау,

пайдалану

саласын

дағы

рұқсат б

еру

қызметі

орман ресурстарын сауықтыру, рекреациялық, тарихи-мəдени, туристік жəне спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығының мұқтаждықтары, жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген мемлекеттік орман қоры жерлерінде құрылыс объектілерін салуға учаскелерді пайдалануға рұқсат беру

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Орман ресурстарын сауық-тыру, рекреациялық, тари хи-мəдени, туристік жəне спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығының мұқтаждықтары, жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген мемлекеттік ор-ман қоры жерлерінде құрылыс объектілерін салуға учаскелерді пайдалануға рұқсатты алуға өтініштер тізілімі Орман ресурстарын сауық-тыру, рекреациялық, тарихи-мəдени, туристік жəне спорттық мақсаттар; аңшылық шаруашылығының мұқтаждықтары, жанама орман пайдалану үшін ұзақ мерзімді орман пайдалануға берілген мемлекеттік ор-ман қоры жерлерінде құрылыс объектілерін салуға учаскелерді пайдалануға рұқсатттар тізілімі

ТРБ

251

Су қо

рын,

ерекш

е қорғалатын

табиғи

аум

ақтарды пайдалану жə

не қо

рғау

, қоршаған

ортаны

қорғау

орм

ан қо

рын пайдалану салалары

ндағы бақылау ме

н қадағалау

өз құзыреті шегінде су қорын пай-далану жəне қорғау саласында мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады

1-деңгей: бақылау субъектілерін жəне объектілерін есепке алуды, тексеру жо-спарларын, жүргізілген тексерулерді, берілген ұйғарымдарды, ƏҚБ ту-ралы істерді, актілерді, шағымдануларды автоматтандыру. 2-деңгей: Бақылау/мониторингілеу, есептілік негізінде камералдық бақылау субъектілерінен есептілікті қабылдау процестерін автомат-тандыру. бақылау субъектілеріне тəуекелдік дəрежесін беру, тексерулерді жоспарлау, тексерулер бойынша құжаттарды құру жəне келісу, бақы-лау субъектілеріне хабарламаларды, ұйғарымдарды элек-тронды түрде жолдау процестерін автомат-тандыру. Тексерулерді жəне ƏҚБ хаттамала-рын тіркеу бөлігінде ҚСжАЕК АЖ-мен ықпалдастыру

ТРБ

252 су заңнамасын бұзушылықтарды жою бойынша шаралар қолданады

ТРБ

253 су объектiлерiне белгiленген та-лаптарды бұза отырып жүргiзiлген сарқынды су ағызуды шектеу, тоқтата тұру жəне оған тыйым салу туралы, сондай-ақ су объектiлерiнiң жай-күйiне терiс əсер ететiн жеке-леген өндiрiс объектiлерiнiң, цехтар мен кəсiпорындардың қызметiн тоқтату жөнiнде ұсыныстарды белгіленген тəртіппен енгізеді

ТРБ

254 ерекше қорғалатын табиғи аумақ-тарды жəне оның қарамағындағы мемлекеттік табиғи-қорық қоры объектілерінің жай-күйіне, күзетілуіне, қорғалуына жəне пай-далануына мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асырады

ТРБ

255 қалдықтардың пайда болу көлеміне бақылауды жүзеге асырады

Қалдықтардың пайда болу көлемі туралы мəліметтер ТР

Б

256 олардың функционалдық қарамағындағы мемлекеттiк ор-ман қоры учаскелерiнде орман пайдалану құқығын, сондай-ақ ормандардың жай-күйiне жəне молықтырылуына қауiп төндiретiн жұмыстарды тоқтата тұрады, шектейдi жəне тоқтатады

ТРБ

257 шаруа жəне фермер қожалықтары мен өзге де ауыл шаруашылығы ұйымдарының орман қорына iргелес аумақтардағы ауыл шаруашылығы алқаптарында, жайылымдық жəне шабындық жерлерде сабантүбiн, аңыздарды жəне өзге де өсiмдiк қалдықтарын өртеуiне, қау шөбiн өртеуiне бақылау жасауды қамтамасыз етедi

Шаруа жəне фермер қожа лықтары мен өзге де ауыл шаруашылығы ұйымдарының орман қорына iргелес аумақтардағы ауыл шаруашылығы алқаптарында, жайылымдық жəне шабындық жерлерде сабантүбiн, аңыздарды жəне өзге де өсiмдiк қалдықтарын өртеудi, қау шөбiн өртеудi жүргізгені туралы мəліметтер

ТРБ

258

Су қо

рын пайдалану жə

не қо

рғау

саласын

дағы

ме

млекеттік

қызметтерді көрсету

су объектілерін конкурстық негізде оқшауланған немесе бірлесіп пайдалануға беру

Өтініштерді қабылдау, қарау, шешімдерді құру, келісу жəне беру процестерін автомат-тандыру

Су объектілерін конкурстық негізде оқшауланған не-месе бірлесіп пайдалануға беру жөніндегі конкурсқа қатысуға өтініштер тізілімі су объектісін оқшау неме-се бірлесіп пайдалануға беру туралы облыстардың жергілікті атқарушы орган-дары шешімінің жəне (неме-се) конкурс нəтижесі туралы конкурстық комиссияның хаттамасы негізінде берілген облыстардың жергілікті атқа рушы органдары мен кон курстың жеңімпазы ара-сындағы су объектісін оқшау немесе бірлесіп пайдалануға беру туралы қағаз түріндегі шарттар тізілімі

ТРБ

259

Су қо

рын пайдалану

жəне

қорғау

саласын

дағы

қызметті есепке

алу

жəне

ұйым

дастыр

у

коммуналдық меншігіндегі су шаруашылығы ғимараттарды басқарады, оларды қорғау жөніндегі шараларды жүзеге асырады

СРББ

АТЖ

, ЭМС АА

Ж,

МОИП

Су объектілерін оқшауланған немесе бірлесіп пайдалануға беру жөніндегі конкурстық рəсімдерді автоматтандыру

ТРБ

260 су қорының сапалық жəне сандық жай-күйінің өзгеруін тексеруді жəне сараптама жүргізуді ұйымдастырады

ТР

Б

261 өз құзыреті шегінде су объектлерін конкурстық негізде оқшауланған не-месе бірлесіп пайдалануға береді

Су объектлерін конкурстық негізде оқшауланған немесе бірлесіп пайдалануға беру үшін өткізілетін конкурстар туралы мəліметтер

ТРБ

262 өз құқыреті шегінде бассейндік кеңестердің жұмысына жəне бас сейндік келісімге қатысады, су объектілерін ұтымды пайда-лану жəне қорғау, елді мекен-дерді сумен жабдықтау, су бұру жөніндегі ұсыныстарды бас сейн-дік кеңестердің қарауына енгі-зеді, бассейндік кеңестердің ұсы-нымдарын зерделейді, оларды іске асыру жөнінде шаралар қолданады

ТРБ

263 өз құзыреті шегінде су объектілерін ұтымды пайдалану жəне қорғау, елді мекендерді сумен жабдықтау, су бұру жөніндегі, оның ішінде жер ді гидромелиорациялау, су шаруа шылығы жүйелері мен құры лыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шара лардың іске асырылуын қамтамасыз етеді

ТРБ

264 тиісті аумақтарда су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету мəселелері бойынша шешімдер қабылдайды

ТРБ

265 су шаруашылығы құрылыстарын-дағы авариялардың зардапта-рын жою жөніндегі іс-шараларды ұйымдастырады

ТРБ

266 тиiстi аумақтарда орналасқан су объектiлерiнiң, сумен жабдықтау жəне су бұру жүйелерінің жай-күйi туралы халықты хабардар етудi жүзеге асырады

ТРБ

267 мемлекеттік меншіктегі су шаруа-шылығы құрылыстарының есебін жүргізеді, иесіз су шаруашылығы құрылыстары табылған жағдайда, Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында көзделген рəсімдерді жүргізеді

Мемлекеттік меншігіндегі су шаруашылығы ғимараттардың тізбесі

ТРБ

268

Ерекше қорғалатын

табиғи

аума

қтар

саласын

дағы

қызметті есепке

алу

жəне

ұйым

дастыр

у

өздерiнiң қарауындағы ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды басқару жоспарларын əзiрлейдi жəне бекiтедi, оларды күзету, қорғау жəне қалпына келтiру жөніндегі iс-шараларын, ғылыми зерттеулердiң жүргiзiлуiн қамтамасыз етедi

ЭҚАБ

Ж, Е

ҚТАК

АЖ

Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды басқару жо-спарлары

ТРБ

269 жергiлiктi маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құру дың жəне кеңейтудiң жаратылыстану-ғылыми жəне техни калық-экономикалық негiздемелерiн əзiрлеудi ұйымдастырады жəне оларға мемлекеттiк экологиялық сарапта-ма өткiзiлуiн қамтамасыз етедi

ТРБ

270 жергілікті маңызы бар мемлекеттік табиғи қаумалдарды таратуды жəне олардың аумағын азайтуды келіседі

ТРБ

271 ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың мемлекеттік када-стрын жүргiзуге қатысады

Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың мемлекеттік кадастрын жүргiзу үшін мəліметтер

ТРБ

272 уəкiлеттi органмен келiсе отырып, өздерiнiң қарауындағы ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың паспорттарын бекiтедi, оларды уəкiлеттi органға тiркеуге (қайта тіркеуге) ұсынады

Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың паспорттары

ТРБ

273

Қорш

аған

ортаны қорғау

саласын

дағы

ме

млекеттік

қызметтерді көрсету

жерүсті су объектілері жоқ, бірақ са-палы ауызсудың жерасты жеткілікті қорларына ие аумақтардағы ауызсулық жəне шаруашылық-тұрмыстық сумен жабдықтаумен байланысты емес мақсаттар үшін жерасты сапалық ауызсуларын пайдалануға рұқсат беру

Өтініштерді қабылдау, қарау, шешімдерді құру, келісу жəне беру процестерін автомат-тандыру

Жерүсті су объектілері жоқ, бірақ сапалы ауызсудың же-расты жеткілікті қорларына ие аумақтардағы ауызсулық жəне шаруашылық-тұрмыс-тық сумен жабдықтаумен байланысты емес мақсаттар үшін жерасты сапалық ауыз-суларын пайдалануға рұқсат беруге өтініштер тізілімі Жерүсті су объектілері жоқ, бірақ сапалы ауызсудың же-расты жеткілікті қорларына ие аумақтардағы ауызсулық жəне шаруашылық-тұрмыс-тық сумен жабдықтаумен байланысты емес мақсаттар үшін жерасты сапалық ауыз-суларын пайдалануға рұқсат беру туралы хаттар тізілімі

ТРБ

(Жалғасы. Басы 15-17-беттерде)

(Жалғасы 19-бетте)

27 МАУСЫМ 2017 ЖЫЛ 19РЕСМИ

274

Қорш

аған

ортаны

қорғау

саласын

дағы

қызметті есепке

алу

жə

не ұйы

мдасты

ру сарапшылық жұмыстарды жүргізу

үшін қоршаған ортаны қорғау са-ласында қызмет көрсетуді жүзеге асыратын сыртқы сарапшыларды (жеке жəне заңды тұлғаларды) тартады

ЭҚАБ

Ж, Э

МС АА

Ж,

МОИП

Қоғамдық экологиялық сараптаманы өткізуді есепке алуды автомат-тандыру

ТРБ

275 коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласында қолданбалы ғылыми-зерттеу жəне тəжірибелік-конструкторлық жұмыстарды жүргізуді ұйымдастырады

ТРБ

276 қоршаған ортаны қорғау саласындағы инвестициялық экологиялық жобаларды əзірлейді жəне оларды қоршаған ортаны қорғау саласындағы уəкілетті органға ұсынады

Қоршаған ортаны қорғау саласындағы инвестициялық экологиялық жобалардың тізбесі ТР

Б

277 өз құзыреті шегінде қоршаған орта сапасының нысаналы көрсеткіштерін əзірлейді

Қоршаған орта сапасының нысаналы көрсеткіштері ТР

Б

278 қалдықтарды жою жəне орналасты-ру жөніндегі объектілерді салуды қамтамасыз етеді

ТРБ

279 коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеген кезде экологиялық талаптардың сақталуын қамтамасыз етеді

ТРБ

280 қалдықтардың пайда болу көлеміне бақылауды жүзеге асы-рады жəне қалдықтардың пайда болу көлемін азайтуға, оларды қайталап немесе балама пайдала-ну деңгейін арттыруға жəне көмуге жатқызылатын қалдықтардың көлемін қысқартуға бағытталған іс-шаралар мен экономикалық ынта-ландыруларды əзірлейді

ТРБ

281 облыстың аумағындағы табиғи объектілердің жағдайы туралы тұрғындарға хабарлап отыруды жүзеге асырады

ТРБ

282 парниктік газдар шығарылымын қысқарту жəне сіңіру жөніндегі жобаларды əзірлейді жəне олар-ды қоршаған ортаны қорғау сала-сындағы уəкілетті органмен келіседі

Парниктік газдар шығарылымын қысқарту жəне сіңіру жөніндегі жоба-лар тізбесі ТР

Б

283 өз құзыреті шегінде табиғатты қорғау жөніндегі іс-шаралар жос-парларын келіседі

ТРБ

284 өз құзыреті шегінде мемлекеттік экологиялық жəне санитариялық-эпидемиологиялық сараптама қорытындылары негізінде кəсіп-орындарды, ғимараттарды жəне өзге объектілерді салуға немесе реконструкциялауға тыйым салу немесе рұқсат беру туралы шешім шығарады

ТРБ

285 қоғамдық экологиялық сарапта-маны жүргізуін тіркеуді жүзеге асырады

Қоғамдық экологиялық са-раптаманы жүргізу туралы мəліметтер ТР

Б

286

Жануарлар

дүниесін

қорғау

, өсім

ін молайту

жəне пайдалану

саласы

ндағы ме

млекеттік

қызметтерді көрсету

облыстың жергілікті атқарушы органдарымен жануарлар дүниесiн пайдаланушыларға аңшылық алқаптар мен балық шаруашылығы су айдында-рын жəне (немесе) учаскелерiн бекiтiп беру мен аңшылық жəне балық шаруашылықтарының қажеттіліктері үшін сервитуттарды белгілеу жөнiнде шешім қабылдау

Өтініштерді қабылдау, қарау, шешімдерді құру, келісу жəне беру процестерін автомат-тандыру

Облыстың жергілікті атқарушы органдары-мен жануарлар дүниесiн пайдаланушыларға аңшылық алқаптар мен балық шаруашылығы су айдын-дарын жəне (немесе) учаскелерiн бекiтiп беру мен аңшылық жəне балық шаруашылықтарының қажеттіліктері үшін серви-туттарды белгілеу жөнiнде шешім қабылдауға өтініштер тізілімі Облыс əкімдігінің жануарлар дүниесiн пайдаланушыларға аңшылық алқаптар мен балық шаруашылығы су айдындарын жəне (не-месе) учаскелерiн бекiтiп беру мен аңшылық жəне балық шаруашылықтарының қажеттіліктері үшін серви-туттарды белгілеу жөнiндегі қаулылар тізілімі

ТРБ

287

Жануарлар

дүниесін

қорғау

, өсімін

молайту

жəне пайдалану

саласы

ндағы қызметтерді есеп-

ке алу

жəне ұйым

дастыр

у

аңшылық алқаптар мен балық шаруашылығы су айдындарынның жəне (немесе) учаскелерiнің резервті қорларында жануарлар дүниесін қорғауды ұйымдастырады жəне қамтамасыз етеді

ЖДК

АЖ

, БШК АЖ

, ЭҚА

БЖ,

ЭМС АА

Ж

ТРБ

288 жануарларға ауырып қалған, бекітіліп берілмеген аңшылық алқаптар мен балық шаруашылығы су айдындарында жəне (не-месе) учаскелерінде олардың қырылу қаупі төнген жағдайда, оларға көмек көрсету жөніндегі іс-шараларды ұйымдастырады

ТРБ

289 сирек кездесетiн жəне құрып кету қаупi төнген жануарлар түрлерiн интродукциялау, реинтродукция-лау жəне будандастыру, сондай-ақ қолдан өсiру жөнiндегi қызметтi ұйымдастырады

ТРБ

290 ғылыми ұсынымдар негізінде балық шаруашылығы су айдындарын жəне (немесе) учаскелерін паспорт-тауды жүргізеді

Ғылыми ұсынымдар негізінде балық шаруашылығы су айдындарының жəне (не-месе) учаскелерінің па-спорттары

ТРБ

291

Орм

ан қо

рын күзету

, қорғау,

пайдалану саласы

ндағы

мем л

екеттік

қызметтерді

көрсету

мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ұзақ мерзімді орман пайдалану шартын мемлекеттік тіркеу

Өтініштерді қабылдау, қарау, шешімдерді құру, келісу жəне беру процестерін автомат-тандыру

Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ұзақ мерзімді орман пайдалану шартын мемлекеттік тіркеу туралы өтініштер тізілімі Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ұзақ мерзімді орман пайдалану шарттарының тізілімі

ТРБ

292

Орм

ан қо

рын күзету

, қорғау,

пайдалану саласы

ндағы

қызметті есепке

алу

жəне

ұйым

дастыр

у

орманда өрт қаупі болатын ма-усымда мемлекеттік орман қоры аумағында өрттерді сөндіру үшін жанар-жағармай материалдарының резервін құрады

МОҚ АЖ, ЭМС ААЖ, МОИП

Орман ресурстарын ұзақ мерзімді орман пайдалануға беру жөніндегі тендерлік рəсімдерді автомат-тандыру

Орманда өрт қаупі болатын маусымда мемлекеттік ор-ман қоры аумағында өрттерді сөндіру үшін жанар-жағармай материалдарының резерві бойынша мəліметтер

ТРБ

293 мемлекеттік орман қоры аумағында ормандағы өрттің алдын алу жəне оларға қарсы күрес жөніндегі іс-шаралардың жыл сайынғы жоспар-ларын əзірлейді жəне іске асырады

ТРБ

294 Қазақстан Республикасының заңнамасына сəйкес ерікті өртке қарсы құрылымдардың жұмысына жəрдем көрсетеді

ТРБ

295 орман қоры аумағында орманды зиянкестер мен аурулардан қорғау жəне оның санитариялық жағдайын жақсарту жөнiндегi жұмыстарды ұйымдастырады

ТРБ

296 олардың функцционалдық қарауындағы мемлекеттік ор-ман қорының учаскелеріндегі аяқталған объектілерді жəне орман шаруашылық іс-шараларды жүргізу нəтижесінде өндірілген дайын өнімді қабылдайды

ТРБ

297 өртке қарсы насихатты, бұқаралық ақпарат құралдарында ормандарды сақтау, ормандарда өрт қауiпсiздiгi ережелерін орындау туралы мəселелердiң тұрақты жариялану-ын ұйымдастырады

ТРБ

298 уəкiлеттi органның жəне облыстың жергілікті өкiлдi органының қатысуымен өздерiнiң қарауындағы мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ресурста-рын ұзақ мерзiмдi пайдалануға беру жөнiнде тендерлер ұйымдастырады жəне өткiзедi

Мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман ре-сурстарын ұзақ мерзiмдi пайдалануға беру жөнiндегі өткізілген тендерлер туралы мəліметтер

ТРБ

299 өздерiнiң функционалдық қарауындағы орман қорының мемлекеттiк есебi, мемлекеттiк ор-ман кадастры, мемлекеттiк орман мониторингi жөнiнде материалдар-ды əзiрлейдi

Орман қорының мемлекеттiк есебi, мемлекеттiк орман ка-дастры бойынша мəліметтер

ТРБ

300 өздерiнiң функционалдық қарауындағы орман қорының мемлекеттiк есебi, мемлекеттiк ор-ман кадастры, мемлекеттiк орман мониторингi жөнiнде материалдар-ды уəкілетті органға береді

ТРБ

301

Туристік қызмет

жəне же

ке

кəсіп

керлік саласы

ндағы

мемл

екеттік

қызметтерді

көрсету

туристік маршруттары мен соқпақтардың мемлекеттік тізілімінен үзінді

Өтініштерді қабылдау, қарау, шешімдерді құру, келісу жəне беру процестерін автомат-тандыру

Туристік қызметті жүзеге асыратын адамдардың мемлекеттік тізілімінен жəне туристік маршруттары мен соқпақтардың мемлекеттік тізілімінен үзінділер тізілімі Туристік қызметті жүзеге асыратын адамдардың мемлекеттік тізілімінен жəне туристтік маршруттары мен соқпақтардың мемлекеттік тізілімінен үзінділер тізілімін алуға өтініштер тізілімі

КБ

302 туристік ақпаратты, оның ішінде туристік əлеует, туризм объектілері мен туристік қызметті жүзеге асы-ратын тұлғалар туралы ақпаратты беру

Берілген туристік ақпарат, оның ішінде туристік əлеует, туризм объектілері мен туристік қызметті жүзеге асыратын тұлғалар туралы ақпарат тізілімі Туристік ақпаратты, оның ішінде туристік əлеует, ту-ризм объектілері мен туристік қызметті жүзеге асыратын тұлғалар туралы ақпаратты беруге өтініштер тізілімі

КБ

303 «Бизнестің жол картасы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы аясын-да кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемесінің бір бөлігін субси-диялауды беру

«Бизнестің жол карта-сы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы аясында кре-диттер бойынша сыйақы мөлшерлемесінің бір бөлігіне субсидия алуға өтініштер тізілімі «Бизнестің жол кар-тасы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы аясында кре-диттер бойынша сыйақы мөлшерлемесінің бір бөлігіне берілген субсидиялар туралы мəліметтер

КБ

304 «Бизнестің жол картасы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы аясында жеке кəсіпкерлік субъектілерінің кредиттері бойынша кепілдік беру

«Бизнестің жол карта-сы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы аясында жеке кəсіпкерлік субъектілерінің кредиттері бойынша кепілдіктерді алуға өтініштер тізілімі «Бизнестің жол кар-тасы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы аясында жеке кəсіпкерлік субъектілерінің кредиттері бойынша берілген кепілдіктер бойынша мəліметтер

КБ

305 «Бизнестің жол картасы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы аясында мемлекеттік гранттарды беру

«Бизнестің жол карта-сы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы аясында мемлекеттік гранттарды беру жөніндегі конкурстық іріктеуге қатысуға өтініштер тізілімі «Бизнестің жол карта-сы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы аясында мемлекеттік гранттарды беру туралы шарттардың тізілімі

КБ

306 «Бизнестің жол картасы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы аясын-да өндірістік (индустриалды) инфрақұрылымды дамыту бойын-ша қолдау көрсету

«Бизнестің жол карта-сы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы аясын-да өндірістік (индустри-алды) инфрақұрылымды дамыту бойынша қолдау алуға өтініштер тізілімі «Бизнестің жол карта-сы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы аясында өндірістік (индустриялық) инфрақұрылымды дамыту бойынша көрсетілген қолдау туралы мəліметтер

КБ

307

Туристік қызмет

саласы

ндағы рұқсат

беру

қызметі

туристік операторлық қызметке (туроператорлық қызметке) лицен-зия беру

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Туристік операторлық қызметке (туроператорлық қызметке) лицензия алуға өтініштер тізілімі Туристік операторлық қызметке (туроператорлық қызметке) лицензиялар тізіліміТуристік операторлық қызмет (туроператорлық қызмет) субъектілерінің тізілімі

КБ

308

Туристік қызмет

жəне же

ке кə

сіпкерлік саласы

ндағы бақылау

əлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына рұқсат етілген шекті бөлшек сауда бағалары мөлшерінің сақталуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады

1-деңгей: бақылау субъектілерін жəне объектілерін есепке алуды, тексеру жо-спарларын, жүргізілген тексерулерді, берліген ұйғарымдарды, ƏҚБ ту-ралы істерді, актілерді, шағымдануларды автоматтандыру. 2-деңгей: Бақылау/мониторингілеу, есеп тілік негізінде камералдық бақылау субъектілерінен есептілікті қабылдау процестерін автомат-тандыру. бақылау субъектілеріне тəуекелдік дəрежесін беру, тексерулерді жоспарлау, тексерулер бойынша құжаттарды құру жəне келісу, бақылау субъектілеріне хабарламаларды, ұйғарымдарды элек-тронды түрде жолдау процестерін автомат-тандыру. Тексерулерді жəне ƏҚБ хаттамала-рын тіркеу бөлігінде ҚСжАЕК АЖ-мен ықпалдастыру

КБ

309 өз құзыреті шегінде əлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарла-рына бөлшек сауда бағаларының шекті рұқсат етілген мөлшерін сақтауды мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады

КБ

310

Сауда

саласы

ндағы

қызметті

ұйым

дастыр

у сауда инфрақұрылымын дамытуға бағытталған инвестициялық жоба-ларды əзірлейді жəне іске асырады

МОИП

, ЭҚ

АБЖ

, ЭМС

ААЖ

Сауда инфрақұрылымын дамытуға бағытталған инвестициялық жобалар ту-ралы мəліметтер КБ

311 тиісті əкімшілік-аумақтық бірліктерде сауда қызметіне қолайлы жағдайлар жасау жөніндегі шараларды əзірлейді

КБ

312 халықты сауда алаңымен қамта-масыз етудің ең төменгі норма-тивіне қол жеткізу жөнінде шаралар əзірлейді жəне іске асырады

КБ

313 көрмелер мен жəрмеңкелер ұйымдастыруды жүзеге асырады

Ұйымдастырылған көрмелер жəне жəрменкелер туралы мəліметтер

КБ

314 сауда қызметкерлерін кəсіптік даяр-лау, қайта даярлау жəне олардың біліктілігін арттыру жүйесін дамы-ту жəне жетілдіру, кəсіби негізде еңбек нарығын қалыптастыру арқылы сауда қызметін қолдауды жүзеге асырады

КБ

315 сауда қызметі субъектілерін, оның ішінде отандық өндірістің азық-түлік тауарлары саудасын жүзеге асырушыларға экономикалық ынта-ландыру шараларын қолданады

КБ

316 электронды сауданы дамыту жөніндегі шараларды іске асырады

КБ

317 шекара маңындағы сауданы да-мыту жөніндегі шараларды іске асырады

КБ

318 отандық сауда желілерін дамыту жөніндегі шараларды іске асырады

КБ

319

Туризм

саласын

дағы

қызметті

ұйым

дастыр

у

туристік қызметтер нарығын тал-дайды

МОИП

, ЭҚА

БЖ, Э

МС АА

Ж

Туристік маршруттар-ды жəне соқпақтарды есепке алуды автомат-тандыру. Аудармашы -гидтерді оқытуды жоспарлау жəне қажеттілігін бол-жау, оның ішінде өтінімдерді электрон-ды түрде қабылдау жөніндегі процестерді автоматтандыру. Өңір аумағында туризмнің дамуы туралы деректерді жинауды жəне талдауды авто-маттандыру

Туристік қызметтер нарығын талдау бойынша мəліметтер

КБ

320 тиісті əкімшілік-аумақтық бірлік аумағында туризмнің дамуы тура-лы қажетті мəліметтерді уəкілетті органға береді

Тиісті əкімшілік-аумақтық бірлік аумағында туризмнің дамуы туралы мəліметтер КБ

321 гидті (гид-аудармашыны) кəсіби даярлауды ұйымдастырады

Кəсіби даярлықтан өткен гидтер (гид-аудармашылар) туралы мəліметтер

КБ

322 туристік қызмет субъектілеріне туристік қызметті ұйымдастыруға байланысты мəселелерде əдістемелік жəне консультациялық көмек көрсетеді

КБ

323 уəкілетті органның келісімі бойын-ша туристік саланы дамыту бойын-ша іс-шаралар жоспарын бекітеді

КБ

324 облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) туристік ресурстарды қорғау жөніндегі ша-раларды əзірлейді жəне енгізеді

КБ

325 тиісті əкімшілік-аумақтық бірлік аумағында туристік индустрия объектілерін жоспарлау жəне салу жөніндегі қызметті үйлестіреді

КБ

326 балалар мен жастар лагерьлерінің, туристер бірлестіктерінің қызметіне жəне өз бетінше туризмді дамытуға жəрдем көрсетеді

КБ

327 халықты жұмыспен қамтуды ұлғайту шарасы ретінде туристік қызмет саласындағы кəсіпкерлікті дамытады жəне қолдайды

КБ

328 туристік ақпараттық орталықты құрады

КБ

329 туристік маршруттар мен соқпақ тар-дың мемлекеттік тізілімін жүргізеді

Туристік маршруттар мен соқпақтардың тізілімі КБ

330

Жеке кəсіп

керлік

саласы

ндағы қызметті

ұйым

дастыр

у

шағын жəне орта кəсіпкерлік үшін мамандарды жəне персоналды оқытуды, даярлауды, қайта да-ярлауды, біліктілігін арттыруды ұйымдастырады

ЭМС ААЖ, МОИП

Шағын жəне орта кəсіпкерлік үшін маман-дарды жəне персонал-ды оқытуды жоспар-лау жəне қажеттелігін болжау, оның ішінде өтініштерді электрон-ды түрде қабылдау жөніндегі процестерді автоматтандыру

Шағын жəне орта кəсіпкерліктің оқытылған, да-ярлаудан, қайта даярлаудан, біліктілігін арттырудан өткен мамандары жəне персоналы туралы мəліметтер КБ

331 жергілікті атқарушы органдардың жеке кəсіпкерлік субъектілерімен, Қазақстан Республикасының Ұлттық кəсіпкерлік палатасымен жəне нарықтық инфрақұрылым объектілерімен өзара қатынасын дамыту стратегиясын белгілейді

КБ

332 жеке кəсіпкерлікті дамыту үшін жағдай жасайды

КБ

333 өңірде шағын жəне орта кəсіп-керлікті жəне инновация лық қызметті қолдау инфрақұры-лымының объектілерін құруды жəне дамытуды қамтамасыз етеді

КБ

334 жеке кəсіпкерлікті жергілікті деңгейде мемлекеттік қолдауды қамтамасыз етеді

КБ

335

Бала

құқықтарын

жəне

мүдделерін

реттеу

саласы

ндағы ме

млекеттік

қызметтерді көрсету

қамқоршылық жəне қорғаншылық бойынша анықтамалар беру

ЭҮП, ӨЭҮШ АЖ

Автоматтандырылмаған қызметтер үшіін өтініштерді қабылдау, қарау, шешімдерді құру, келісу жəне беру процестерін автомат-тандыру

Қамқоршылық жəне қорғаншылық бойынша анықтамаларды алуға өтініштер тізілімі

ЖҚƏ

ББ

336 бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына жəне (немесе) ерікті жинақтаушы зейнетақы қорына, банктерге, ішкі істер органдарына кəмелетке толмаған балалардың мүлкіне иелік ету жəне кəмелетке толмаған балаларға мұра ресімдеу үшін анықтамалар беру (тек қана Астана, Алматы қалалары үшін)

Бірыңғай жинақтаушы зейнет ақы қорына жəне (не-месе) ерікті жинақтаушы зейнетақы қорына, бан-ктерге, ішкі істер органда-рына кəмелетке толмаған балалардың мүлкіне иелік ету жəне кəмелетке толмаған балаларға мұра ресімдеу үшін анықтамаларды алуға өтініштер тізілімі Бірыңғай жинақтаушы зейнтақы қорына жəне (не-месе) ерікті жинақтаушы зейнетақы қорына, банктер-ге, ішкі істер органдарына кəмелетке толмаған бала-лар дың мүлкіне иелік ету жəне кəмелетке толмаған балаларға мұра ресімдеу үшін берілген анықтамалар тізілімі

ЖҚƏ

ББ

337 меншік құқығы негізінде кəмелетке толмаған балаларға тиесілі мүлікпен мəмілелерді ресімдеу үшін қамқоршылық жəне қорғаншылық бойынша функцияларды жүзеге асыратын органдардың анықтамаларын беру (тек қана Астана, Алматы қалалары үшін)

Меншік құқығы негізінде кəмелетке толмаған бала-ларға тиесілі мүлікпен мəмі лелерді ресімдеу үшін қамқоршылық жəне қорғаншылық бойынша функцияларды жүзеге асыратын органдардың анықтамаларын алуға өтініштер тізілімі Меншік құқығы негізінде кəмелетке толмаған балаларға тиесілі мүлікпен мəмілелерді ресімдеу үшін қамқоршылық жəне қорғаншылық бойынша функцияларды жүзеге асы-ратын органдардың берілген анықтамалар тізілімі

ЖҚƏ

ББ

338 жетім балаға (жетім балаларға) жəне ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаға (балаларға) қамқоршылықты неме-се қорғаншылықты белгілеу

Қамқоршылықты немесе қорғаншылықты белгілеуге өтініштер тізілімі Астана қаласы, аудан жəне облыстық маңызы бар қалалар əкімдіктерінің Қамқоршылықты немесе қорғаншылықты белгілеу ту-ралы қаулылар тізілімі

ЖҚƏ

ББ

339 жетім баланың (жетім балалардың) жəне ата-анасының қамқорлығынсыз қалған баланың (балалардың) қамқоршыларына жəне қорғаншыларына жəрдемақыны тағайындау (тек қана Астана, Алматы қалалары үшін)

Жəрдемақыны тағайындауға арналған қамқоршының жəне қорғаншының өтініштер тізілімі жетім баланың (жетім балалардың) жəне ата-анасының қамқорлығынсыз қалған баланың (балалардың) қамқоршыларына жəне қорғаншыларына жəрдемақыны тағайындау туралы шешімдер тізілімі Оларға жетім баланы (жетім балаларды) жəне ата-анасының қамқорлығынсыз қалған баланы (балалар-ды) күтіп-бағуға жəрдмақы тағайындалған қамқоршылар жəне қорғаншылар тізілімі

ЖҚƏ

ББ

340

Білім беру

саласын

дағы

ме

млекеттік

қызметтерді

көрсету

мемлекеттік орта білім беру мекемелерінің басшылары лауа-зымдарына орналасу конкурсына қатысу үшін құжаттарды қабылдау

ЭҮП,

ӨЭҮ

Ш АЖ

(1 қы

змет

) Автоматтандырылмаған қызметтер үшін өтініштерді қабылдау, қарау, шешімдерді құру, келісу жəне беру процестерін автомат-тандыру

Мемлекеттік орта білім беру мекемесінің басшы-сы лауазымына орналасу конкурсына қатысушының бос лауазымының біліктілік талаптарына сəйкестігі ту-ралы конкурстық комиссия шешімдерінің тізілімі Мемлекеттік орта білім беру мекемелерінің басшыла-ры лауазымдарына орна-ласу конкурсына қатысуға өтініштер тізілімі

ББ

341 мектепке дейінгі балалар ұйымдарына жіберу үшін мектепке дейінгі (7 жасқа дейін) жастағы ба-лаларды кезекке қою

Мектепке дейінгі балалар ұйымдарына жіберу үшін мек-тепке дейінгі (7 жасқа дейін) жастағы балаларды кезек-ке қоюға өтініштер тізілімі Мектепке дейінгі балалар ұйымына берілген жолдама-лар тізілімі

ББ

342 жалпы білім беру мектептердегі білім алушылардың жəне тəрбиеленушілердің жекелеген санаттарына тегін жəне жеңілдікпен тамақтандыруды ұсыну

Жалпы білім беру мектеп-тердегі білім алушылардың жəне тəрбиеленушілердің жекелеген санаттары-на тегін жəне жеңілдікпен тамақ тандыруды беруге өтініштер тізілімі Жалпы білім беру мектептердегі білім алушылардың жəне тəрбиеленушілердің жекеле-ген санаттарына тегін жəне жеңілдікпен тамақтандыру ту-ралы берілген анықтамалар тізілімі

ББ

343 аз қамтылған отбасы балаларының қала сыртындағы жəне мектеп жанындағы лагерьлерде демалуы үшін құжаттарды қабылдау жəне оларға жолдамалар беру

Аз қамтылған отбасы бала-ларының қала сыртын дағы жəне мектеп жанындағы лагерьлерде демалуы үшін жолдамалар алуға өтініштер тізілімі Қала сыртындағы жəне мек-теп жанындағы лагерьлерге жолдамалар тізілімі

ББ

344 негізгі орта, жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын жəне техникалық пен кəсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің кəсіптік бағдарламаларын іске асыратын педагог қызметкерлеріне жəне оларға теңестірілген білім беру ұйымдарының адамдары-на біліктілік санаттарды беруге (растауға) аттестаттаудан өту үшін құжаттарды қабылдау

негізгі орта, жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын жəне техникалық пен кəсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің кəсіптік бағдарламаларын іске асыратын педагог қыз-мет керлеріне жəне оларға теңестірілген білім беру ұйымдарының адамдарына біліктілік санаттарды беру-ге (растауға) аттестаттау-дан өтуге өтініштер тізілімі Педагог қызметкердің білік-тілік санатын алу/растау үшін аттестаттаудан өткені туралы берілген куəліктер тізілімі

ББ

345 мамандырылған жəне ар-найы жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында экстернат нысанында оқытуға рұқсат береді

Экстернат нысанында оқы-туға арналған өтініштер тізілімі. Жергілікті атқарушы орган басшысының экстернат нысанында оқытуға рұқсат беру жөніндегі бұйрықтар тізілімі Экстернат нысанында оқы-ты латын балалар туралы мəліметтер

ББ

346 «Үздік педагог» атағын алуға конкурсқа қатысу үшін құжаттарды қабылдайды

«Үздік педагог» атағын алуға өтініштер тізілімі «Үздік пе-дагог» атағын беру туралы куəліктер тізілімі

ББ

347 «Орта білім беретін үздік ұйым» грантын алуға конкурсқа қатысуға құжаттарды қабылдау

«Орта білім беретін үздік ұйым» конкурсына қатысуға өтініштер тізілімі Өтініштің нөмірін, қабылданған күнін жəне уақытын көрсете отырып, барлық құжаттардың алын ға-ны туралы қолхаттар тізілімі

ББ

348

Білім беру

саласын

дағы

кадрлы

қ жəне ма

териалды

қ-техникалық

қамтам

асыз

ету

кадрларды қайта даярлауды жəне бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелер қызметкерлерінің біліктілігін арттыруды ұйымдастырады

ЭОЖ

E-le

arni

ng (ішінара)

, ЭМ

С АА

Ж

Білім беру ұйымдарының оқытудағы жəне материалдық техникалық қамсыздандырудағы қажетсінулерін жо-спарлау жəне болжау процестерін автомат-тандыру

ББ

349 мемлекеттік білім беру ұйымдарының кадрлармен қамтамасыз етуді ұйымдастырады

Мемлекеттік білім беру ұйымдары қызметкерлерінің кадрлар тізілімі

ББ

350 берілген өтінімдерге сəйкес кейін-нен жұмысқа орналастыра отырып, ауылдық жердің кадрлар қажетсінуі туралы өтінімді білім беру жəне денсаулық сақтау саласындағы уəкілетті органдарға жыл сайын 15 сəуірге дейін ұсынады

Ауылдық жердің кадрлар қажетсінуі туралы мəліметтер

ББ

351 негізгі орта, жалпы орта білім беру дің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын жəне техни-калық пен кəсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің кəсіптік бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарының білім туралы мемлекеттік үлгідегі құжат-тардың бланкілеріне тапсырыс беруін жəне солармен қамтамасыз етілуін ұйымдастырады жəне олардың пайдаланылуына бақылауды жүзеге асырады

ББ

352 мемлекеттік тапсырыс негізінде техникалық жəне кəсіптік білімнің білім беру бағдарламаларын, сондай-ақ мамандандырылған жалпы білім беретін жəне арнайы оқу бағдарламаларын іске асы-ратын білім беру ұйымдары үшін жыл сайын 1 тамызға дейін қағаз жəне электрондық жеткізгіштерде оқулықтар мен оқу-əдістемелік кешендерін сатып алуды жəне жеткізуді қамтамасыз етеді

ББ

353 техникалық жəне кəсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын, сондай-ақ мамандандырылған жалпы білім беретін жəне ар-найы оқу бағдарламаларын (қылмыстық-атқару жүйесінің түзеу мекемелеріндегі білім беру ұйымдарын қоспағанда) іске асыратын мемлекеттік білім беру ұйымдарын материалдық-техникалық қамтамасыз етуді жүзеге асырады

Техникалық жəне кəсіптік, орта білімнен кейінгі білім-нің білім беру бағдарла ма-ларын, сондай-ақ маман-дандырылған жалпы білім беретін жəне арнайы оқу бағдарламаларын (қыл-мыстық-атқару жүйе-сінің түзеу мекеме леріндегі білім беру ұйымдарын қоспағанда) іске асыра-тын мемлекеттік білім беру ұйымдарын материалдық-техникалық қамтамасыз ету туралы мəліметтер

ББ

354 əдістемелік кабинеттердің материалдық-техникалық базасын қамтамасыз етеді

Əдістемелік кабинеттердің материалдық-техникалық ба-засы туралы мəліметтер

ББ

355

Білім беру

саласын

дағы

қызметті

ұйым

дастыр

у

оқытылатындардың бірыңғай ұлттық тестілеуге қатысуын ұйымдастырады

ЭОЖ

E-le

arni

ng (ішінара)

, ЭМС АА

Ж Мектеп олимпиадала-рын жəне ғылыми жоба-лар конкурстарын өткізу туралы мəліметтерді есепке алуды атвомат-тандыру. мемлекеттік тапсырыс негізінде техникалық, кəсіптік орта білімнен кейінгі оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарын бітірген адамдардың жұмысқа орналасуы туралы мəліметтерді есепке алуды автоматтандыру

ББ

356 білім монитрингін жүзеге асырады Білім монитрингі туралы мəліметтер ББ

357 техникалық жəне кəсіптік, орта білімнен кейінгі білім беруді қамтамасыз етеді

ББ

358 балаларды арнайы оқу бағдарламалары бойынша оқытуды қамтамасыз етеді

ББ

359 мамандандырылған білім беру ұйымдарында дарынды балаларды оқытуды қамтамасыз етеді

ББ

360 техникалық жəне кəсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын, маман-дандырылған жалпы білім беретін жəне арнайы оқу бағдарламаларын іске асыратын мемлекеттік білім беру ұйым дарын, сондай-ақ бала-лар мен жасөспірімдердің спорт мектептерін білім беру сала-сындағы уəкілетті органның келісімі бойынша Қазақстан Респуб-ликасының заңнамасында белгі-ленген тəртіппен құрады, қайта ұйымдастырады жəне таратады

Техникалық жəне кəсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын, мамандандырылған жал-пы білім беретін жəне ар-найы оқу бағдарламаларын іске асыратын мемлекеттік білім беру ұйымдарының, сондай-ақ балалар мен жасөспірімдердің спорт мектептерінің тізбесі

ББ

361 мемлекеттік білім беру мекемелерінің мемлекеттік ата-улы əлеуметтік көмек алуға құқығы бар отбасылардан, сондай-ақ мемлекеттік атау-лы əлеуметтік көмек алмайтын, жан басына шаққандағы табы-сы ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасынан төмен отбасылар-дан шыққан білім алушылары мен тəрбиеленушілеріне жəне жетім балаларға, ата-анасының қамқорлығынсыз қалып, отбасы-ларда тұратын балаларға, төтенше жағдайлардың салдарынан шұғыл жəрдемді талап ететін отбасы-лардан шыққан балаларға жəне білім беру ұйымының алқалы басқару органы айқындайтын өзге де санаттағы білім алу-шылар мен тəрбиеленушілерге жалпы білім беретін мектептерді ағымдағы ұстауға бөлінетін бюд-жет қаражатының кемінде бір пайызы мөлшерінде қаржылай жəне материалдық көмек көрсетуге қаражат жұмсайды

Мемлекеттік білім беру мекемелерінің мемлекеттік атаулы əлеуметтік көмек алуға құқығы бар отбасылар-дан, сондай-ақ мемлекеттік атаулы əлеуметтік көмек ал-майтын, жан басына шаққан-дағы табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінің шама-сынан төмен отбасылардан шыққан білім алушылары мен тəрбиеленушілеріне жəне жетім балаларға, ата-анасының қамқорлығынсыз қалып, отбасыларда тұратын балаларға, төтенше жағдайлардың салдары-нан шұғыл жəрдемді талап ететін отбасылардан шыққан балаларға жəне білім беру ұйымының алқалы басқару органы айқындайтын өзге де санаттағы білім алушылар мен тəрбиеленушілерге жал-пы білім беретін мектептерді ағымдағы ұстауға бөлінетін бюджет қаражатының кемін-де бір пайызы мөлшерінде қаржылай жəне материалдық көмек көрсетуге жұмсалған қаражат туралы мəліметтер

ББ

(Жалғасы. Басы 15-18-беттерде)

(Жалғасы 20-бетте)

20 27 МАУСЫМ 2017 ЖЫЛРЕСМИ

362 облыс ауқымында жалпы білім беретін пəндер бойынша мектеп олимпиадаларын жəне ғылыми жобалар конкурстарын, орын-даушылар конкурстары мен кəсіби шеберлік конкурстарын ұйымдастыруды жəне өткізуді қамтамасыз етеді

Облыс ауқымында жалпы білім беретін пəндер бойын-ша өткізілген мектеп олим-пиадалары жəне ғылыми жобалар конкурстары, орын-даушылар конкурстары мен кəсіби шеберлік конкурстары туралы мəліметтер

ББ

363 балаларға облыстық деңгейде жүзеге асырылатын қосымша білім беруді қамтамасыз етеді

ББ

364 техникалық жəне кəсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің кəсіптік оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарын мемлекеттік білім беру тапсырысының негізінде бітірген адамдарды жұмысқа орналастыру-ды қамтамасыз етеді

Білім беру ұйымдарын мемлекеттік білім беру тапсырысының негізінде бітірген адамдарды жұмысқа орналастыру тура-лы мəліметтер

ББ

365 дамуында проблемалары бар балалар мен жасөспірімдерді оңалтуды жəне əлеуметтік бейімдеуді қамтамасыз етеді

ББ

366 жетім балаларды, ата-анаcының қамқорлығынсыз қалған балаларды белгіленген тəртіппен мемлекеттік қамтамасыз етуді жүзеге асырады

Жетім балалардың, ата-анаcының қамқорлығынсыз қалған балалардың тізімдері ББ

367 кəмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтарының жұмыс істеуін қамтамасыз етеді

ББ

368 кəмелетке толмағандарды бейім-деу орталықтарында ұсталатын адамдарға жағдай жасайды

ББ369 қамқоршылық кеңестерге жəрдем

көрсетеді

ББ

370

Жастар саяса-

ты саласын

дағы

қызметті

ұйым

дастыр

у

өзекті проблемаларды айқындау жəне шешу үшін, мемлекеттік жа-стар саясатының тиімділігін артты-ру үшін жастардың қажетсінулерін мониторингілеуді жəне бағалауды жүргізуді қамтамасыз етеді

МОИП

, ЭҚА

БЖ, Э

МС

ААЖ

Жастардың қажетсінулерін мониторингілеу жəне бағалау, еңбек нарығын жəне жұмысқа орна-ластыру практика-сын мониторингілеу процестерін автомат-тандыру

Жастардың қажетсінулерін мониторингілеу жəне бағалау туралы мəліметтер

ЖСБ

371 еңбек нарығын жəне жас ма-мандарды жұмысқа орналастыру практикасын мониторингілеуді ұйымдастырады

Еңбек нарығын жəне жас мамандарды жұмысқа ор-наластыру практикасын мониторингілеу бойынша мəліметтер

ЖСБ

372 өңірлік жастар форумын өткізуді қамтамасыз етеді

ЖСБ

373 қазақстандық патриотизмді, конфессияаралық келісім мен этносаралық тағаттылықты нығайту жөнінде шаралар қолданады

ЖСБ

374 жастарды жұмыспен қамту жəне жұмысқа орналастыру саясатын іске асыруды қамтамасыз етеді

ЖСБ

375 жастардың волонтерлік қызметін жəне жастардың өзін-өзі басқаруын дамытуға жəрдемдеседі

ЖСБ

376 жастар ресурстық орталықтарын құрады, олардың қызметін қамтамасыз етеді жəне үйлестіреді

Жастар ресурстық орталықтарының тізілімі

ЖСБ

377

Жұм

ыспен қамту саласы

ндағы

жұмы

старды

ұйы

мдасты

ру

жəне

мониторингіл

еу

жастар практикасын ұйымдастыру жөніндегі қызметті үйлестіреді

«Еңбек

нарығы»

ААЖ

ЖҚƏ

ББ

378 қылмыстық-атқару инспекция-сы пробация қызметінің есебінде тұрған адамдар үшін, сондай-ақ бас бостандығынан айыру орын-дарынан босатылған адамдар үшін белгіленген жұмыс орында-рына квотаның орындалуының мониторингін жүзеге асырады

Қылмыстық-атқару ин-спекциясы пробация қызметінің есебінде тұрған адамдар үшін, сондай-ақ бас бостандығынан айыру орын-дарынан босатылған адам-дар үшін белгіленген жұмыс орындарына квотаның орын-далуын мониторингілеу бой-ынша мəліметтер

ЖҚƏ

ББ

379 интернаттық ұйымдарды бітіруші кəмелетке толмағандар үшін белгіленген жұмыс орындары-на квотаның орындалуының мониторингін жүзеге асырады

Интернаттық ұйымдарды бітіруші кəмелетке толма-ғандар үшін белгіленген жұмыс орындарына квотаның орындалуын мониторингілеу бойынша мəліметтер

ЖҚƏ

ББ

380 жалпы жұмыс орындарынан үш пайыз көлемінде мүгедектерге белгіленген жұмыс орында-рына квотаның орындалуын мониторингілеуді жүзеге асырады

жалпы жұмыс орындары-нан үш пайыз көлемінде мүгедектерге белгіленген жұмыс орындарына квотаның орындалуын мониторингілеу туралы мəліметтер

ЖҚƏ

ББ

381 тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктер аумағында тұратын нысаналы топтарды жəне оларды қорғау жөнiндегi əлеуметтiк шараларды жыл сайын анықтап отырады

Тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктер аумағында тұратын нысаналы топтар жəне оларды қорғау жөнiндегi əлеуметтiк шаралар туралы мəліметтер

ЖҚƏ

ББ

382 жеке кəсiпкерлiктi, шағын жəне орта бизнестi дамыту арқылы қосымша жұмыс орындарын ашуды қолдауды жүзеге асырады

ЖҚƏ

ББ

383 қоғамдық жұмыстарды ұйымдастырады

ЖҚƏ

ББ

384 еңбек ресурстарына қажеттілікті қалыптастырады, халықты жұмыспен қамтуды ұйымдастырады жəне жұмысқа орналасуға жəрдемдеседі

ЖҚƏ

ББ

385 мүгедектердi жұмысқа орналастыру үшiн арнаулы жұмыс орындарын құруға жəрдемдеседі

ЖҚƏ

ББ

386 жұмыссыздарға əлеуметтiк қорғау көрсету

ЖҚƏ

ББ

387 пробация қызметінің есебінде тұрған адамдарға, сондай-ақ бас бостандығынан айыру орында-рынан босатылған адамдарға жұмысқа орналасуға жəрдемдеседі

Қылмыстық-атқару мекемелерінен босатылған адамдар тізбесі Пробация қызметінің есебінде тұрған адамдар тізбесі

ЖҚƏ

ББ

388

Көші-қон

саласын

дағы

рұқсат б

еру

қызметі

тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бірлік аумағында еңбек қызметін жүзеге асыру үшін шетелдік жұмыскерге жұмысқа орналасуға жəне жұмыс берушiлерге шетелдiк жұмыс күшiн тартуға рұқсаттарды бередi жəне олардың мерзімін ұзартады

ЭҮП, ШЖК АЖ, ЕЛ МДҚ АЖ

Тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бірлік аумағында еңбек қызметін жүзеге асыру үшін шетелдік жұмыскерге жұмысқа орналасуға жəне жұмыс берушiлерге шетелдiк жұмыс күшiн тартуға рұқсаттарды алуға өтініштер тізілімі Тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бірлік аумағында еңбек қызметін жүзеге асыру үшін шетелдік жұмыскерге жұмысқа орналасуға жəне жұмыс берушiлерге шетелдiк жұмыс күшiн тартуға рұқсаттар тізілімі

ЖҚƏ

ББ

389

Көші-қон

саласын

дағы

ме

млекеттік

жəне өзге

қызметтерді көрсету

, есепке

алу

Оралман мəртебесін беру

«Оралм

ан» ДҚ

ААЖ

(іш

інара)

Өтініштерді тіркеу, қарау, шешімдерді құру жəне келісу процестерін автоматтандыру. ҚР азаматтарынан өтініштерді электрон-ды түрде қабылдауды автоматтандыру

Оралман мəртебесін беру туралы өтініштер тізілімі Оралман куəліктерінің тізілімі

ЖҚƏ

ББ

390 оралмандарды бейімдеу жəне ықпалдастыру орталықтарын, уақытша орналастыру орталықтарын құрады жəне олардың қызметін ұйымдастырады

Оралмандарды бейімдеу жəне ықпалдастыру орталықтарының, уақытша орналастыру орталықтарының тізбесі

ЖҚƏ

ББ

391 Қазақстан Республикасы аза-маттарынан қоныс аударушы мəртебесін беру жəне ішкі көшіп-қонушылардың қоныс аудару кво-тасына енгізу үшін қажетті құжаттар қоса тіркелген өтінішті қабылдайды

Қоныс аударушы мəртебесін алуға өтініш Қоныс аударушылар тізілімі

ЖҚƏ

ББ

392 қоныс аударушы мəртебесін беру жəне ішкі көшіп-қонушылардың қоныс аудару квотасына енгізу жəне қоныс аудару квотасына енгізілген қоныс аударушыларға біржолғы жəрдемақыны төлеуді тағайындау туралы шешім қабылдайды

ЖҚƏ

ББ

393 қоныс аударушы куəлігін береді

ЖҚƏ

ББ

394 бизнес-көшiп келушiлердiң уақытша тұруға арналған рұқсаттарының қолданылу мерзiмiн ұзартуға неме-се қысқартуға өтініш хат бередi

Бизнес-көшiп келушiлердiң уақытша тұруға арналған рұқсаттарының қолданылу мерзiмiн ұзартуға немесе қысқартуға өтініштер тізілімі Бизнес-көшiп келушiлердiң уақытша тұруға арналған рұқсаттарының қолданылу мерзiмiн ұзартуға немесе қысқартуға өтініш хаттар тізілімі

ЖҚƏ

ББ

395 еңбекші көшіп-қонушыларды есеп-ке алуды жəне тіркеуді жүзеге асырады

Еңбекші көшіп-қонушылар тізілімі

ЖҚƏ

ББ

396 оралмандарды есепке алуды жəне тіркеуді жүзеге асырады

ЖҚƏ

ББ

397

Əлеум

еттік

қамс

ыздандыр

у саласы

ндағы ме

млекеттік

қызметтерді

көрсету

мүгедекті оңалтудың жеке бағдарламасына сəйкес мүгедектердің жəне мүгедек –балалардың санаторлық-курорттық емделуін қамтамасыз етеді

ЭҮП, ӨЭҮШ АЖ

Автоматтандырылмаған МҚ үшін өтініштерді тіркеу, қарау, шешімдерді құр жəне келісу процестерін ав-томаттандыру

Мүгедекті оңалтудың жеке бағдарламасына сəй кес мүгедектердің жəне мүге-дек – балалардың сана-торлық-курорттық емде луіне өтініштер тізілімі Мүгедек-терге санаторлық-курорттық емде луді беру мерзімі көрсе-тілген құжаттарды ресімдеу туралы хабарламалар тізілімі Мүгедекті оңалтудың жеке бағдарламасына сəйкес мүге дектердің жəне мүгедек –балалардың санаторлық-курорттық емдеу туралы мəліметтер

ЖҚƏ

ББ

398 мүгедек- балаларды үйде оқытуға жұмсалған шығындарды өтеу (тек қана Астана жəне Алматы қалалары үшін)

Мүгедек- балаларды үйде оқытуға жұмсалған шығындарды өтеуге өтініштер тізілімі Мүгедек- балаларды үйде оқытуға жəрдемақы тағайындау тура-лы хабарламалар тізілімі Оларға үйде оқытуға жəрдемақы тағайындалған мүгедек-балалар тізілімі

ЖҚƏ

ББ

399 мүгедектерді оңалтудың жеке бағдарламасына сəйкес мүгедектерді техникалық көмекші (орын толтырушы) құралдарымен жəне (немесе ) арнайы жүріп-тұру құралдарымен қамтамасыз етуді ұйымдастырады

Мүгедектерді оңалтудың жеке бағдарламасына сəй-кес мүгедектерге техни ка-лық көмекші (орын толты-рушы) құралдарын жəне (немесе ) арнайы жүріп-тұру құралдарын алуға өтініштер тізілімі Мүге дектерді оңалту-дың жеке бағдарла масына сəйкес мүгедектерге техни-калық көмекші (орын тол-тырушы) құралдарын жəне (немесе ) арнайы жүріп-тұру құралдарын беру мерзімдері көрсетілген құжаттарды ресімдеу туралы хабарлама-лар тізілімі Мүгедектерді оңалтудың жеке бағдарламасына сəйкес

ЖҚƏ

ББ

мүгедектерді техникалық көмекші (орын толтырушы) құралдарымен жəне (не-месе ) арнайы жүріп-тұру құралдарымен қамтамасыз ету туралы мəліметтер

400

Əлеум

еттік

көме

к көрсету

саласын

дағы

кадрлы

қ жəне ма

териалды

қ-техникалық

қамтам

асыз

ету

мүгедектердi оңалту жөнiндегi мамандарды, оның iшiнде ымдау тiлiнiң мамандарын, Брайльдiң бедерлi-нүктелiк қарпі бойынша оқитын жəне жазатын мамандарды даярлауды, қайта даярлауды жəне олардың бiлiктiлiгiн арттыруды ұйымдастырады

ЭМС ААЖ

1-деңгей: Əлеуметтік қамсыздандыру саласындағы кадрлар-ды даярлау, қайта қаярлау жəне олардың біліктілігін арттыру жөніндегі іс-шараларды есепке алуды автомат-тандыру. Ұсынылған материалдық-техника-лық қамсыздандыруды есепке алуды ав-томаттандыру. 2-деңгей: Кадрларды қажетсінулерді жо-спарлау жəне болжау, оның ішінде өтініштерді электронды түрде қабылдау жөніндегі процестерін автомат-тандыру. Материалдық-техникалық қамсыз-дан дырудағы қажет-сінулерді жоспарлау жəне болжау, оның ішінде өтініштерді элек-тронды түрде қабылдау жөніндегі процестерін автоматтандыру

Мүгедектердi оңалту жөнiндегi мамандар, оның iшiнде ымдау тiлiнiң маман-дары, Брайльдiң бедерлi-нүктелiк қарпі бойынша оқитын жəне жазатын маман-дар тізілімі

ЖҚƏ

ББ

401 арнайы білім беру ұйымдарында жəне психикалық жəне (немесе) дене дамуының кемшіліктерін айқындау, есепке алу жəне түзету саласында жұмыс істейтін кадрлар-ды қайта қаярлауды, біліктілігін арттыруды жəне аттестаттауды жо-спарлайды жəне ұйымдастырады

Арнайы білім беру ұйымдарында жəне психикалық жəне (немесе) дене дамуының кемшіліктерін айқындау, есепке алу жəне түзету саласында жұмыс істейтін кадрлар тізілімі

ЖҚƏ

ББ

402 арнайы əлеуметтік қызмет көрмететін субъектілерді кадрлық қамсыздандыруын, əлеуметтік қызметкерлерді кəсіби даярлауды, қайта даярлауды жəне біліктілігін арттыруды ұйымдастырады

Əлеуметтік қызметкерлерді кəсіби даярлау, қайта даяр-лау жəне біліктілігін арттыру туралы мəліметтер

ЖҚƏ

ББ

403 мүмкіндіктері шектеулі балаларды əлеуметтік жəне медициналық-педагогикалық коррекциялық қолдау мəселелерімен айналы-сатын мемлекеттік ұйымдарды материалдық-техникалық қамтамасыз етуді жүзеге асырады

мүмкіндіктері шектеулі ба-лаларды əлеуметтік жəне медициналық-педагогикалық коррекциялық қолдау мəсе-ле лерімен айналысатын мемлекеттік ұйымдарды материалдық-техникалық қамтамасыз етілуі туралы мəліметтер

ЖҚƏ

ББ

404

Əлеум

еттік

көме

к көрсету саласы

ндағы

есепке

алу

жəне

мониторингілеу

Қазақстан Республикасының заңнамасына сəйкес оралмандарға бюджеттік қаражат есебінен əлеуметтік көмек көрсетеді

«Е-собес

» АА

Ж, Ə

К АА

Ж, М

ОДҚ

АЖ

, ЭМ

С АА

Ж

Тұрмыстық зорлық-зомбылықтан зардап шеккен кəмелетке толмағандарды жəне тұрмысы қолайсыз от-басыларды есепке алу-ды автоматтандыру

Оралмандарға бюджеттік қаражат есебінен əлеуметтік көмек көрсету туралы мəліметтер

ЖҚƏ

ББ

405 мүгедектерге қайырымдылық жəне əлеуметтік көмек көрсетуді үйлестіреді

ЖҚƏ

ББ

406 мүгедектерді оңалтуды жүзеге асы-ратын мемлекеттік кəсіпорындар мен мекемелерді құрады

Мүгедектерді оңалтуды жүзеге асыратын ұйымдар тізбесі Ж

ҚƏББ

407 мүгедектерді кəсіптік оқытуын (қайта оқытуын) ұйымдастырады

Өткізілген мүгедектерді кəсіптік оқыту (қайта оқыту) туралы мəліметтер Ж

ҚƏББ

408 осы заңға жəне мүгедектерді оңалтудың жеке бағдарламасына сəйкес тиісті аумақта медициналық, əлеуметтік, кəсіптік оңалтуды ұйымдастырады

ЖҚƏ

ББ

409 дене шынықтыру жəне спорт саласындағы уəкілетті органмен жəне мүгедектердiң қоғамдық бiрлестiктерiмен бiрлесiп мүгедектер арасында сауықтыру жəне спорттық iс-шараларды өткiзудi ұйымдастырады

ЖҚƏ

ББ

410 мүгедектердiң қоғамдық бiрлестiктерiмен бiрлесiп мəдени-көпшілік жəне ағарту iс-шараларын ұйымдастырады

ЖҚƏ

ББ

411 көмек көрсету орталықтарын құрады жəне олардың жұмыс істеуін қамтамасыз етеді;

ЖҚƏ

ББ

412 Қазақстан Республикасының арна-улы əлеуметтік қызметтер туралы заңнамасында белгіленген тəртіпте арнаулы əлеметтік қызметтерді көрсетуді ұйымдастырады

ЖҚƏ

ББ

413 тұрмыстық зорлық-зомбылықтан зардап шеккен кəмелетке толмағандарды жəне тұрмысы қолайсыз отбасыларды анықтайды жəне оларды есепке алуды жүргiзедi

Тұрмыстық зорлық-зомбылықтан зардап шеккен кəмелетке толмағандардың жəне тұрмысы қолайсыз отбасылардың тізілімі Ж

ҚƏББ

414 ауыр науқасы бар балаларды күтіп-бағу бойынша əлеуметтік көмек көрсету жөніндегі қызметті үйлестіреді

ЖҚƏ

ББ

415 жалпы мемлекеттік стандарттарды сақтай отыра кепілді медициналық қызмет көрсетілуіне жəне тегін білім алуға, сондай-ақ əлеуметтік көмек алуға құқықтарды іске асыру-ды қамтамасыз етеді

ЖҚƏ

ББ

416 мүмкіндіктері шектеулі балаларды тəрбиелеп отырған отбасылардың құқықтарын қорғауды жəне оларға консультативті көмек көрсетуді қамтамасыз етеді

ЖҚƏ

ББ

417 үйде əлеуметтік көмек көрсету бөлімшелерін құрады

Үйде əлеуметтік көмек көрсету бөлімшелерінің тізбесі Ж

ҚƏББ

418 алғашқы медициналық-сани-та риялық көмек көрсету меке-мелерінде, балалар поликлини-каларында, босанатын əйелдерге дəрігерлік жəрдем беретін мекеме-лерде скринингті ұйымдастырады

ЖҚƏ

ББ

419 ата-ананың жəне өзге заңды өкілдерінің келісімімен скри-нинг нəтижесінде айқындалған «қатер» тобындағы балаларды психологиялық-педогогикалық консультацияларға жолдауды қамтамасыз етеді

Скрининг нəтижесінде айқындалған «қатер» тобындағы балалардың тізбесі

ЖҚƏ

ББ

420 мүмкіндіктері шектеулі балаларды арнайы білім беру ұйымдарында оқуын ұйымдастырады жəне олардың басқа білім беру ұйым-дарында оқуына жағдай жасайды

ЖҚƏ

ББ

421 мүмкіндіктері шектеулі балалардың жұмысқа орналасуына жəрдемдеседі

ЖҚƏ

ББ

422 халықтың арнаулы əлеуметтік қызметтерге қажетсінулерін талда-уды жүргізуін қамтамасыз етеді

Халықтың арнаулы əлеуметтік қызметтерге қажетсінулерін талдау тура-лы мəліметтер Ж

ҚƏББ

423 арнаулы əлеуметтік қызметтерді көрсету мəселелері бойынша жеке жəне заңды тұлғалармен, мемлекеттік органдармен өзара іс-қимылды жүзеге асырады

ЖҚƏ

ББ

424 өз құзыреті шегінде мемлекеттік сатып алуларды жүзеге асыра-ды, сондай-ақ арнаулы əлеумет-тік қызметтерді жəне арнаулы əлеуметтік қызметтердегі қажет-сінулерді бағалау жəне анықтау жөніндегі қызметтерді көрсетеді

ЖҚƏ

ББ

425 арнаулы əлеуемттік қызметтерді көрсететін субъектілерді құру жəне олардың қызметі бойынша шара-ларды қамтамасыз етеді

Арнаулы əлеуемттік қызметтерді көрсететін субъектілер тізілімі

ЖҚƏ

ББ

426 арнаулы əлеуметтік қызметтер көрсететін субъектілердің арнаулы əлеуметтік қызметтердің кепілдік берілген көлемін көрсетуін қамтамасыз етеді

ЖҚƏ

ББ

427 арнаулы əлеуметтік қызметтер көрсету жүйесін дамыту жөнінде шараларды қабылдайды

ЖҚƏ

ББ

428 Қазақстан Республикасының заңна-масына сəйкес пробация қызметінің есебінде тұрған адамдарға əлеуметтік-құқықтық немесе өзге де көмек көрсетуді үйлестіреді;

ЖҚƏ

ББ

429 қылмыстық жазаларды жəне өзге де қылмыстық-құқықтық ықпал ету шараларын орындайтын меке мелер мен органдардың қызметіне жəрдемдесу, сондай-ақ қылмыстық жазаларын өтеген адамдарға əлеуметтік жəне өзге де көмекті ұйымдастыру бойынша консультациялық-кеңесші орган-ды құрады;

Қылмыстық жазаларын өтеген адамдарға əлеуметтік жəне өзге де көмекті ұйымдастыратын ұйымдар тізбесі

ЖҚƏ

ББ

430 мекемелерден босатылған, про-бация қызметінің есебінде тұрған, өмірлік қиын жағдайда жүрген адам-дарға арнаулы əлеуметтік қызмет-терді көрсетуді қамтамасыз етеді

ЖҚƏ

ББ

431 пробация қызметінің есебінде тұрған мүмкіндіктері шектеулі кəмелетке толмағандарды ата-аналарының немесе өзге де заңды өкілдерінің келісімімен психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияларға жіберуді қамтамасыз етеді;

ЖҚƏ

ББ

432

Еңбек с

аласын

дағы

реттеу

халықтың тұрмыс-тіршілігін қамтамасыз ететін ұйымдарда (қоғамдық көлік, сумен, электр энергиясымен, жылумен қамтамасыз ететін ұйымдар) ереуілдер өткізуді келіседі;

Еңбек саласындағы қызметтерді көрсеткен кезде өтініштерді қабылдау, қарау, шешімдерді құру жəне келісу процестерін автоматтандыру. Еңбек саласындағы салалық жəне өңірлік келісімдерді есепке алуды автоматтандыру

Халықтың тұрмыс-тіршілігін қамтамасыз ететін ұйымдарда (қоғамдық көлік, сумен, электр энергиясымен, жылумен қамтамасыз ететін ұйымдар) ереуілдерді өткізу туралы мəліметтер Ж

ҚƏББ

433 көрсетілетін қызметтеріне (тауар ларына, жұмыстарына) тариф терді (бағаларды, алым мөлшерлемелерін) мемлекеттік реттеу енгізілетін ұйымдар жұмыс-керлерінің еңбек нормаларын жəне еңбегіне ақы төлеу жүйесінің өлшемдерін еңбек жөніндегі уəкі-лет ті мемлекеттік орган белгі леген тəртіппен қарайды жəне келіседі;

Көрсетілетін қызметтеріне (тауарларына, жұмыстарына) тарифтерді (бағаларды, алым мөлшерлемелерін) мемлекеттік реттеу енгізілетін ұйымдар жұмыскерлерінің еңбек нормалары жəне еңбегіне ақы төлеу жүйесінің өлшемдері туралы мəліметтер

ЖҚƏ

ББ

434 жұмыс берушілердің өңірлік бірлес-тіктерімен жəне жұмыскерлердің өңірлік бірлестіктерімен өңірлік (облыстық, қалалық, аудандық) келісімдер жасасады;

Жұмыс берушілердің өңірлік бірлестіктерімен жəне жұмыскерлердің өңірлік бірлестіктерімен өңірлік (облыстық, қалалық, аудандық) келісімдер тізілімі

ЖҚƏ

ББ

435 қалалық, аудандық деңгейде жа-салған салалық жəне өңірлік келі-сімдерді тіркеуді жүзеге асырады;

Қалалық, аудандық деңгейде жасалған салалық жəне өңірлік келісімдердің тізілімі Ж

ҚƏББ

436

Жерді

пайдалану

-ды

жəне қорғауды

ме

млекеттік

бақылау

жерді пайдалануды жəне қорғауды мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады

1-деңгей: Жерді пай да-лануды жəне қорғау ды мемлекеттік бақылау субъектілерін жəне объектілерін, тек-серулер жоспарларын, өткізілген тексеру лерді, берілген ұйғарымдарды,

ЖҚƏ

ББ

ƏҚ туралы істер ді актілерді, шағым да-ну ларды, ауырт па-лықтарды есепке алуды автоматтан-дыру 2-деңгей: Бақылау объектілеріне тəуекелдік дəрежесін беру, тексерулерді жоспарлау, тексерулер бойынша құжаттарды құру жəне келісу, ұйғарымдарды, хабар-ламаларды бақылау субъектілеріне элек-тронды түрде жолдау процестерін автомат-тандыру. Тексерулерді жəне ƏҚ хаттамала-рын тіркеу бөлігінде ҚР БП ҚСжАЕК АЖ –мен ықпалдаыстыру, ауыртпалықтарды тіркеу бөлігінде МО АЖ-мен ықпалдастыру

437 жер заңнамасын анықталған бұзушылықтарды жою жөнінде орындалуы міндетті нұсқамалар береді

ЖББ

438 жер заңнамасы саласындағы əкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарайды

ЖББ

439 Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 148-бабы 1-тармағының 4) тармақшасында көрсетілген мəселелер бойынша сотқа талап қоюды дайындайды жəне береді

ЖББ

440 пайдаланылмай жатқан не Қазақстан Республикасының заңнамасын бұза отырып пайдала-нылып жатқан жерді анықтау жəне мемлекеттік меншікке қайтарады

ЖББ

441 егер құрылыс, пайдалы қазбалар кен орындарын қазу, объектілерді пайдалану, геологиялық-барлау жəне басқа жұмыстар жер заңнамасын, жерді пайдаланудың белгіленген режимін бұза отырып жүзеге асырылып жатса, сондай-ақ бұл жұмыстар сараптамадан өтпеген немесе теріс қорытынды алған жобалар бойынша жүргізіліп жатса, оларды тоқтата тұрады

ЖББ

442 мемлекеттiк органдардың, кəсiп-орындардың, мекемелердiң, ұйым-дар мен азаматтардың Қазақстан Республикасының жер заңнамасын, жер учаскелерiн нысаналы мақса-тына сəйкес пайдаланудың белгi ленген режимiн сақтауына; жер учаскелерiн өз бетiнше иеленiп алуға жол бермеуге; жер учаскелерiнiң меншiк иелерi мен жер пайдаланушылардың құқықтарының сақталуына; жер учаскелерiнiң меншiк иелерi мен жер пайдаланушылардың топырақтың құнарлылығын қалпына келтiру жəне сақтау жөнiндегi ұйымдастыру-шаруа-шылық, агротехникалық, орман мелиорациялық жəне эрозияға қарсы гидротехникалық iс-шара-лар кешенiн уақтылы жəне дұрыс жүргiзуiне; жер учаске-лерiнiң меншiк иелерi мен жер пайдаланушылардың өздерiнде жердiң бар-жоғы, олардың жай-күйi мен пайдаланылуы тура-лы мəлiметтердi мемлекеттiк органдарға уақтылы беруiне; жердiң жай-күйiне əсер ететiн тұрғын жай жəне өндiрiстiк объек-тiлердiң жобалануына, орнала-стырылуы мен салынуына; жердi жақсарту жөнiндегi, топырақ эрозиясының, тұздану, батпақтану, су басу, шөлейттену, құрғақтану, тығыздалу, қоқыстану, ластану жəне жердiң тозуын туғызатын басқа да процестердiң салдарын болғызбау мен жою жөнiндегi iс-шаралардың уақтылы жəне сапа-лы орындалуына; азаматтардың өздерiне жер учаскелерiн беру ту-ралы өтініштерін (өтiнiшхаттарын) қараудың белгiленген мерзiмдерi-нiң сақталуына; межелiк белгi-лердiң сақталуына; жергiлiктi атқарушы органдар уақытша жер пайдалануға берген жердiң уақтылы қайтарылуына; бүлiнген жердiң қалпына келтірілуіне; жердiң бүлiнуiне байланысты жұмыстар жүргiзiлген кезде топырақтың құнарлы қабатының сыдырып алынуына, сақталуына жəне пай-даланылуына; жердi пайдалану мен қорғау жөнiндегi жерге ор-наластыру жобаларының жəне басқа да жобалардың жүзеге асы-рылуына мемлекеттiк бақылауды ұйымдастырады жəне жүргiзедi.

ЖББ

443 орталық уəкілетті органға Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 92 жəне 93-баптарына сəйкес заңды күшіне енген сот шешімінің негізінде жер учаскелері мəжбүрлеп алып қойылған тұлғалар туралы ақпарат ұсынады

Орталық уəкілетті органға Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 92 жəне 93- бап-тарына сəйкес заңды күшіне енген сот шешімінің негізінде жер учаскелері мəжбүрлеп алып қойылған тұлғалар ту-ралы мəліметтер

ЖҚБ

444 Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 94-бабы 2-тармағының үшінші бөліміне сəйкес жер учаскесіне ауыртпалықты белгілеу немесе оны тоқтату үшін жыл-жымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу саласындағы уəкілетті органға арыз береді

ЖҚБ

445

Тарихи

-мəдени мұ

ра объ

ектіл

ерін

қорғау

жəне пайдалану саласы

ндағы бақылау Қазақстан Республикасының та-

рих жəне мəдениет ескерткiштерiн қорғау жəне пайдалану туралы заңдарын бұзған жеке жəне заңды тұлғаларды жауапкершiлiкке тарту туралы өтiнiш жасайды

1-деңгей: бақылау субъектілерін жəне объектілерін есепке алуды, тексеру жо-спарларын, жүргізілген тексерулерді, берліген ұйғарымдарды, ƏҚБ ту-ралы істерді, актілерді, шағымдануларды автоматтандыру. 2-деңгей: Бақылау/мониторингілеу, есеп-тілік негізінде каме рал-дық бақылау субъек-тілерінен есептілікті қабылдау процестерін автоматтандыру. бақылау субъектілеріне тəуекелдік дəрежесін беру, тексерулерді жоспарлау, тексерулер бойынша құжаттарды құру жəне келісу, бақылау субъектілеріне хабарламаларды, ұйғарымдарды элек-тронды түрде жолдау процестерін автомат-тандыру. Тексерулерді жəне ƏҚБ хаттамала-рын тіркеу бөлігінде ҚСжАЕК АЖ-мен ықпалдастыру

ММҚБ

446 тиісті аумақтарда жергілікті маңызы бар тарих жəне мəдениет ескерткіштерінің пайдаланылу жəне күтіп-ұстау тəртібін, сон дай-ақ олар-да археологиялық жəне ғылыми-реставрациялау жұмыстарының орындалуын мем лекеттік бақылауды жүзеге асырады

ММҚБ

447 тарих жəне мəдениет ескерткіш-терінің меншік иелеріне жəне пайдаланушыларына олардың Қазақстан Республикасының та-рих жəне мəдениет ескерткіштерін қорғау жəне пайдалану тура-лы заңнамасын бұзғаны туралы нұсқамалар береді

ММҚБ

448 меншік иелерінің жəне пайдаланушылардың қорғау міндеттемелерін орындауын бақылайды

ММҚБ

449

Мəдениет с

аласын

дағы

қызметті

есепке

алу

жəне ұйым

дастыр

у

тарих жəне мəдениет ескерткіштерін қорғау міндеттемелерін ресімдейді

ЭМС ААЖ, МОИП

Жергілікті маңызы бар тарих жəне мəдениет ескерткіштерін есепке алуды автоматтандыру. Тарих жəне мəдениет ескерткіштеріне қорғау міндеттемелерін беру жəне оларды есепке алу процестерін авто-маттандыру. Мəдениет ұйымдарымен өзара іс-қимыл процестерін ав-томаттандыру (қыз метті аттестаттау, мони-торингілеу жəне т.б.)

Республикалық неме-се жергілікті маңызы бар ескерткіш мəртебесін беру ту-ралы хабарлама Тарих жəне мəдениет ескерткіштеріне қорғау міндеттемелері тізілімі

ММҚБ

450 облыстың, республикалық маңызы бар қаланың жəне астананың мемлекеттік мəдениет ұйымдарын аттестаттауды жүргізеді

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың жəне астананың мемлекеттік мəдениет ұйымдарын атте-статтау бойынша мəліметтер

ММҚБ

451 мемлекет меншігі болып табыла-тын, жергілікті маңызы бар тарих жəне мəдениет ескерткіштерін пай далануға беру туралы мəселені шешеді

ММҚБ

452 уəкiлеттi органмен келiсе отырып, қалаларды жəне басқа да елдi мекендердi жоспарлау, салу жəне қайта құру жобаларын əзiрлеу жəне бекiту кезiнде барлық санаттағы та-рих жəне мəдениет ескерткiштерiн анықтау, зерделеу, сақтау жөнiндегi iс-шаралардың орындалуын, тарихи-сəулет тiрек жоспарларын жəне карта-схемаларды жасауды қамтамасыз етедi

ММҚБ

453 тарихи-мəдени мұра объектiлерiн жергілікті маңызы бар тарих жəне мəдениет ескерткiштерi деп та-ниды жəне тарихи-мəдени сарап-тама қорытындысының негізінде жергілікті маңызы бар Тарих жəне мəдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізіміне қосады

Жергілікті маңызы бар Тарих жəне мəдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімінің мəліметтері

ММҚБ

454 жергілікті маңызы бар тарих жəне мəдениет ескерткішін мəртебесінен айырады жəне тарихи-мəдени сараптама қорытындысының негізінде объекті толығымен зат-тай жойылған жəне (немесе) тарихи-мəдени маңызын жоғалтқан жағдайда, Тарих жəне мəдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімінен шығарып тастайды

ММҚБ

455 тиiстi аумақтардың экономикалық жəне əлеуметтiк даму жоспарла-рында жергiлiктi маңызы бар та-рих жəне мəдениет ескерткіштерін есепке алуды, қорғауды жəне оларда ғылыми-реставрациялау жұмыстарын ұйымдастыру жөнiндегi iс-шараларды көздейдi

ММҚБ

(Жалғасы. Басы 15-19-беттерде)

(Жалғасы 21-бетте)

27 МАУСЫМ 2017 ЖЫЛ 21РЕСМИ

456 тарих жəне мəдениет ескерткiштерi мен оларды қорғау аймақтары бойынша жұмыстардың барлық түрлерiне ғылыми-жобалық құжаттаманы, жоспарлау, салу жəне қайта жөндеу жобаларын қарайды жəне келiседi

ММҚБ

457 тарихи-мəдени мұра объектілерін анықтауды, есепке алуды, қорғауды, пайдалануды жəне тарих жəне мəдениет ескерткіштерінде ғылыми-реставрациялау жұмыс-тарын жүргізуді қамтамасыз етеді

ММҚБ

458 облыстың, республикалық маңызы бар қаланың жəне астананың та-рих, материалдық жəне рухани мəдениет ескерткіштерін есепке алу, қорғау, консервациялау, ре-ставрациялау жəне пайдалану, сондай-ақ елдің көрнекті мəдениет қайраткерлерін мəңгі есте қалдыру жөніндегі жұмысты ұйымдастырады

Мəдени құндылықтар тізілімі

ММҚБ

459 облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың мəдени мақсаттағы объектілерін салу, рекон-струкциялау жəне жөндеу бой ынша тапсырыс беруші болып табылады

Мəдени маңызы бар объектілер тізілімі

ММҚБ

460 тиісті аумақта орналасқан мəдениет ұйымдар қызметінің мониторингін жүзеге асырады

Тиісті аумақта орналасқан мəдениет ұйымдар қызметінің мониторингі бой-ынша мəліметтер М

МҚБ

461 тиісті аумақта орналасқан мəдениет ұйымдарының қызметіне мониторингті жүзеге асырады жəне уəкілетті органға ақпарат, сондай-ақ белгіленген нысанда статистикалық есептер береді

ММҚБ

462 театр, музыка жəне кино өнерін, мəдени-демалыс қызметін жəне халық шығармашылығын, кітапхана жəне мұражай ісін дамыту жөніндегі облыстың, республикалық маңы-зы бар қаланың жəне астана ның мемлекеттік мəдениет ұйым дары-ның қызметін қолдайды жəне үйлес тіреді, облыс, республикалық маңызы бар қала жəне астана меке мелерінің мəдениет саласын-дағы қызметін қамтамасыз етеді

ММҚБ

463 театр, музыка жəне кино өнерін, мəдени-демалыс қызметін жəне халық шығармашылығын, кітапхана жəне мұражай ісін дамыту жөніндегі облыстың, республикалық маңызы бар қаланың жəне астананың мемлекеттік мəдениет ұйымдарын құрады, қайта ұйымдастырады, таратады.

Театр, музыка жəне кино өнерін, мəдени-демалыс қызметін жəне халық шығармашылығын, кітапхана жəне мұражай ісін дамы-ту жөніндегі облыстың, республикалық маңызы бар қаланың жəне астананың мемлекеттік мəдениет ұйымдарының тізілімі

ММҚБ

464 шығармашылық қызметтің түрлі салаларында облыстық (өңірлік) байқаулар, фестивальдер жəне конкурстар өткізуді ұйымдастырады

Шығармашылық қызметтің түрлі салаларында өткізілетін облыстық (өңірлік) байқаулар, фестивальдер жəне конкур-стар туралы мəліметтер

ММҚБ

465 уəкілетті органмен келісім бойын-ша шығармашылық қызметтің түрлі салаларында республикалық кон-курстар мен фестивальдер өткізуді ұйымдастырады

Уəкілетті органмен келісім бойынша шығармашылық қызметтің түрлі салаларында өткізілген республикалық кон-курстар мен фестивальдер туралы мəліметтер

ММҚБ

466 облыстық, республикалық маңызы бар қалалық жəне астаналық деңгейде сауықтық мəдени-бұқаралық іс-шаралар өткізуді жүзеге асырады

Облыстық, республикалық маңызы бар қалалық жəне астаналық деңгейде өткізі-летін сауықтық мəдени-бұқаралық іс-шаралар тура-лы мəліметтер

ММҚБ

467 тарихи-мəдени мұраны сақтау жөнiндегi жұмысты ұйымдас-тырады, тарихи, ұлттық жəне мəдени дəстүрлер мен салттардың дамуына ықпал жасайды

ММҚБ

468 облыстың, республикалық маңызы бар қаланың мемлекеттік кітапханаларының біреуіне «Орталық» мəртебесін береді

ММҚБ

469 дарынды жастарды жəне пер-спективалы шығармашылық ұжымдарды iздестiрiп, қолдауға бағытталған іс-шаралар кешенін жүзеге асырады

ММҚБ

470 мəдениет саласында əлеуметтiк мəндi iс-шаралар өткiзудi жүзеге асырады

ММҚБ

471 ұлттық-мəдени игiлiк объектiлерiнiң айрықша режимiнiң сақталуын қамтамасыз етедi

ММҚБ

472

Мем

лекет-

тік мүлікті

басқару

«Қазақстан Республикасындағы ерекше экономикалық аймақтар ту-ралы» Заңмен белгіленген тəртіпте басқарушы компанияға қатысады

Мем

лекеттік

мүлік т

ізілімі

АЖ

ИИД

Б

473 Өз құзыреті шегінде мəдениет саласындағы коммуналдық мүлікті басқаруды жүзеге асырады

ММҚБ

474

Мəдениет

саласы

ндағы

рұқсат

беру

қызметі

мəдени құндылықтарды уақытша əкетуге куəлік беру

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Мəдени құндылықтарды уақытша əкетуге куəлік алуға өтініштер тізілімі Мəдени құндылықтарды уақытша əкетуге куəліктер тізілімі

ММҚБ

475 жергілікті маңызы бар тарих жəне мəдениет ескерткіштерінде ғылыми-реставрациялық жұмыстарды жүргізуді келісу

Жергілікті маңызы бар тарих жəне мəдениет ескерт кіш терінде ғылыми-реставрациялық жұмыстарды жүргізуге келісім-хатты алуға өтініштер тізілімі Жергілікті маңызы бар та-рих жəне мəдениет ескерт-кіштерінде ғылыми-рестав-рациялық жұмыстарды жүр-гізуге келісім-хаттар тізілімі

ММҚБ

476

Ұлттық

мұрағат

қоры

мен

мұ

рағаттар

саласын

дағы

ме

млекеттік

қызметттерді

көрсету

мұрағаттық анықтамаларды беру ЭҮП, ЭҮӨШ АЖ

Мұрағаттық анықтамаларды алуға өтініштер тізілімі Берілген мұрағаттық анықтамалар тізілімі

ММҚБ

477

Ұлттық

мұрағат

қоры

ме

н мұ

рағаттарды

жү

ргізу

ді

ұйым

дастыр

у

облыс аумағында орналасқан Ұлттық мұрағат қорын толықтыру көздерінің ұйымдарын ұйымдастырушылық-əдістемелік басқаруды жəне ондағы іс жүргізудің, құжаттар сақталуының жай-күйін бақылауды жүзеге асы-рады

БЭМҚ АЖ

ММҚБ

478 жеке жəне заңды тұлғалардың сұрау салуларын орындауды ұйымдастырады

ММҚБ

479 облыстың мемлекеттік мұрағатында сақталатын Ұлттық мұрағат қорының құжаттары бой-ынша деректер қорын құруды ұйымдастырады

Облыстың мемлекеттік мұрағатында сақталатын Ұлттық мұрағат қорының құжаттары бойынша дерек-тер қоры

ММҚБ

480 облыстың мемлекеттік мұрағатына қабылданған Ұлттық мұрағат қорының құжаттарын сақтауды, жинақтауды жəне пайдалануды ұйымдастырады

ММҚБ

481 коммуналдық меншiктегi тарих жəне мəдениеттің құжаттағы ескерткіштерін қорғауды, олар-ды сақтауды жəне пайдалануды жүзеге асырады

ММҚБ

482 құжаттар құндылығының ғылыми жəне практикалық сараптамасын ұйымдастырады

ММҚБ

483 Қазақстан Республикасының Ұлттық мұрағат қорының құжаттарын мемлекеттің, жеке жəне заңды тұлғалардың сұрау салуларын қанағаттандыру үшін пайдалануды ұйымдастырады

ММҚБ

484 облыстың тарихы бойынша мұрағаттық құжаттарды жинауды жəне қайтаруды жүзеге асырады

ММҚБ

485 облыстың мемлекеттік мұра-ғатында сақталатын Ұлттық мұрағат қоры құжаттарының мемлекеттік еебін жүргізеді жəне олардың сақталуын қамтамасыз етеді

ММҚБ

486

Өнеркəсіп

саласын

дағы

рұқсат б

еру қызметі

заңды тұлғалардың түсті жəне қара металдардың сынықтарын жəне қалдықтарын жинау (дайындау), сақтау, қайта өңдеу жəне өткізу жөніндегі қызметті жүзеге асыруы-на лицензия беру

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Заңды тұлғалардың түсті жəне қара металдардың сынықтарын жəне қалдықта-рын жинау (дайындау), сақтау, қайта өңдеу жəне өткізу жөніндегі қызметті жүзеге асыруына лицен-зия алуға өтініштер тізілімі Заңды тұлғалардың түсті жəне қара металдардың сынықтарын жəне қалдықтарын жинау (дай-ындау), сақтау, қайта өңдеу жəне өткізу жөніндегі қызметті жүзеге асыруына лицензиялар тізілімі Заңды тұлғалардың түсті жəне қара металдардың сынықтарын жəне қалдықтарын жинау (дайындау), сақтау, қайта өңдеу жəне өткізу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын адамдар тізілімі

ИИДБ

487

Индустриялық

-инновациялық

саласы

ндағы қызметті

ұйым

дастыр

у

Олардың негізгі қызметі иннова-цияларды дамытуға бағытталған заңды тұлғалардың жарғылық капиталын құрады жəне (немесе) оған қатысады

ЭҚАБ

Ж, М

ОИП

Ұйымның сатып алуларындағы жергілікті мазмұны бойынша ақпаратты жинауды жəне талда-уды автоматтандыру. Коммерцияландыруға жəрдемдесу бағдарламаларын іске асыру мониторингін автоматтандыру

ИИДБ

488 индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдауды жүзеге асырып жатқан индустриялық-инновациялық инфрақұрылымның элементтеріне, индустриялық-инновациялық жүйенің субъектілеріне əдістемелік, консультациялық, практикалық жəне өзге де көмек көрсетеді

ИИДБ

489 Қазақстан Республикасы Үкіметімен бекітілген («Тауарларды, жұмыстарды жəне қызметтерді сатып алуы қазақстандық қамтудың мониторингіне жататын ұйымдардың тізбесін бекіту ту-ралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 20 наурыздағы № 366 қаулысы) тізбе бойынша ұйымның сатып алуларындағы жергілікті қамту бойынша ақпаратты жинауды, талдауды жүзеге асырады жəне индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау жөніндегі уəкілетті органға береді

Қазақстан Республикасы Үкіметімен бекітілген тізбе бойынша ұйымның сатып алуларындағы жергілікті мазмұны бойынша мəліметтер

ИИДБ

490 индустриялық-инновациялық қыз метті мемлекеттік қолдау сала сындағы уəкілетті органға индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау шара-ларын іске асыру туралы ақпаратты ұсынады

ИИДБ

491 олардың қызметі ғылыми жəне (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің нəтижелерін коммер-цияландыруда (практикалық қолдануда) тұратын заңды тұлғалардың, оның ішінде стартап-компаниялардың жарғылық ка-питалын құруға жəне (немесе) пайдалануға қатысады

ИИДБ

492 уəкілетті органмен жəне салалық уəкілетті органдармен бірлесіп, ғылыми жəне (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің нəтижелерін коммерцияландыру саласындағы əдістемелік қамсыздандыруға қатысады

ИИДБ

493 ғылыми жəне (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нəтижелерін коммерцияландыру жөніндегі бағдарламалардың іске асырылуы-на мониторингті жүзеге асырады

Ғылыми жəне (неме-се) ғылыми-техникалық қызмет нəтижелерін ком-мерцияландыру жөніндегі бағдарламалардың іске асы-рылуына мониторинг бойын-ша мəліметтер

ИИДБ

494 ғылыми жəне (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нəтижелерін коммерцияландыру жобала-рын қаржыландыру үшін жеке кəсіпкерлік субъектілерінің грантта-рын жəне инвестицияларын тарту бойынша көмек көрсетеді, оларды бірлесіп қаржыландыруға қатысу

ИИДБ

495

АЭА саласы

ндағы

қызметті ұйым

дастыр

у Қазақстан Республикасының жер заңнамасымен белігленген тəртіпте арнайы экономикалық аймақты ор-наластыру үшін жер учаскесін беру-ге жəне басқарушы компаниямен, автономды кластерлік қормен жер учаскесін жəне бюджет қаражаты есебінен салынған инфрақұрылым объектілерін жалға алу шарттарын жасасуға қатысады

Шарттардың талапта-рын орындауды ееп-ке алуды жəне оның мониторингін автомат-тандыру

ИИДБ

496 Қызметті жүзеге асыру туралы шарттар талаптарының орында-луын мониторингілеуді, сондай-ақ мониторинг деректерін талдауды жүзеге асырады

ИИДБ

497 арнайы экономикалық аймақтың қатысушыларын арнайы экономикалық аймақтың қызметіне қатысуға тартуды жүзеге асырады

ИИДБ

498

Жер

қаты

настарын

реттеу

саласын

дағы

ме

млекеттік

қызметтерді көрсету

жеке қосалқы шаруашылық болуы туралы анықтама беру

ЭҮП,

ЭҮӨ

Ш АЖ

(1

қызмет

)

Атвоматтандырылмаған қызметтер үшін өтініштерді қабылдау жəне қарау, жауаптар-ды келісу жəне бері процестерін автомат-тандыру. ҚР ИДМ ЖРБК МСА ААЖ-мен ықпалдастыру

Жеке қосалқы шаруашылық болуы туралы анықтамалар тізілімі Жеке қосалқы шаруашылық болуы тура-лы анықтамаларды алуға өтініштер тізілімі Ж

ҚБ

499 мемлекет жеке меншікке сата-тын нақты жер учаскелерінің кадастрлық (бағалау) құнын бекіту

Мемлекет жеке меншікке сататын нақты жер учаскелерінің кадастрлық (бағалау) құнын бекітуге өтініштер тізілімі Жер учаскесінің кадастрлық (бағалық) құнынының бекітілген актілерінінің тізілімі

ЖҚБ

500 суармалы егістіктерді суарыл-майтын алқаптарға ауыстыруға рұқсат беру

Суармалы егістіктерді су-арылмайтын алқаптарға ауыстыру бойынша шешімі туралы қызметті берушінің қаулылары тізілімі Суармалы егістіктерді су-арылмайтын алқаптарға ауыстыруға өтініштер тізілімі

ЖҚБ

501 елді мекен шегінде объект салу үшін жер учаскесін беру

Елді мекен шегінде объект салу үшін жер учаскесін беру-ге өтініштер тізілімі Жер-кадастрлық жоспа-ры мен уақытша (ұзақ мерзімді, қысқа мерзімді) өтеулі (өтеусіз) жер пайда-лану шарты қоса берілген жер учаскесіне жер пайда-лану құқығын беру туралы шешімдер тізілімі

ЖҚБ

502

Шарттарды

басқару

өз құзыреті шегінде жер учаскесін сатып алу-сату шарттары мен жалдау жəне жерді уақытша өтеусіз пайдалану шарттарын жасасады жəне жасалған шарт-тар талаптарының орындалуын бақылауды жүзеге асырады

1-деңгей: Жасалған шарттардыы есепке алуды автоматтандыру. 2-деңгей: Шарттардың талаптарын орындау мониторингі процесін автоматтандыру, оның ішінде есептілікті элек-тронды түрде қабылдау жолымен (болған жағдайда).

Жер учаскесін сатып алу-сату шарттары мен жалдау жəне жерді уақытша өтеусіз пайда-лану шарттарының тізілімі

ЖҚБ

503

Жер

сауда-

сы

өз құзыреті шегінде жер сауда-саттығын (конкурстар, аукцион-дар) жүргізуді ұйымдастырады

Жер саудасын өткізуді автоматтандыру

Жүргізілетін жер сауда-саттықтары (конкурстар, аук-циондар) туралы мəліметтер Ж

ҚБ

504

Жерлерді есеп-

ке алу

жəне

мониторингілеу

облыстың жерді аймақтарға бөлу жобаларын, жерді ұтымды пайда-лану жөніндегі жобалары мен схе-маларын əзірлеуді ұйымдастырады

ЭМС АА

Ж,

ЭҚАБ

Ж

Жердің жай-күйі тура-лы еептілікті қабылдау, қарау жəне бекіту жөніндегі процестерді автоматтандыру

ЖҚБ

505 облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жер ресурстарын басқару жөніндегі тиісті уəкілетті органдарға жыл сайын оларға ағымдағы жылда жер учаскелері берілген жер учаскелері иелерінің жəне жер пайдаланушылардың тізбесін жəне осы жер учаскелерінің орналасқан орны көрсетілген жер кадастрлық картасын, сондай-ақ жер учаскелері иелерінің жəне жер пайдаланушыларының тізбесіндегі өзгерістер туралы мəліметтерді ай сайын ұсынады

ЖҚБ

506 аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың деректері негізінде облыстың жертеңгерімін жасау

Өңірдің жер теңгерімі

ЖҚБ

507 жерді пайдалану мен қорғау мəселелерін қозғайтын жоба-лар мен схемаларға сараптама жүргізеді

ЖҚБ

508

Жер

қаты

настары

саласы

ндағы

рұқсат

беру

қызметі

жер учаскелерін қалыптастыру жөніндегі жерге орналастыру жоба-ларын бекіту

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Жер учаскелерін қалып-тастыру жөніндегі жерге орналастыру жобаларын бекітуге өтініштер тізілімі Бекітілген жер учаскелерін қалыптастыру жөніндегі жерге орналастыру жобаларының тізілімі

ЖҚБ

509 жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгертуге шешім беру

Жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгертуге өтініштер тізілімі Жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгерту туралы қаулылар тізілімі

ЖҚБ

510 жер учаскелерін іздестіру жұмыстары үшін пайдалануға рұқсат беру

Жер учаскелерін іздестіру жұмыстары үшін пайдалануға өтініштер тізілімі Жер учаскелерін іздестіру жұмыстары үшін пайдалануға рұқсат беру туралы қаулылар тізілімі

ЖҚБ

511

Денсаулы

қ сақтау

саласы

ндағы кадрлы

қ жəне

материалды

қ- те

хника-лы

қ қамтам

асыз

ету

мемлекеттiк денсаулық сақтау ұйымдарының кадрмен қамтамасыз етiлуiн ұйымдастырады

Кадрлар

ААЖ

, ИС ТЭ

П

Мемлекеттiк денсаулық сақтау ұйымдары қызметкерлерінің кадрлар тізілімі

ДБ

512 денсаулық сақтау саласындағы кадрларды даярлау жəне олардың бiлiктiлiгiн арттыру жөнiндегi қызметтi ұйымдастырады жəне үйлестiредi

ДБ

513 ведомстволық бағынысты мемлекеттiк денсаулық сақтау ұйымдары басшыларын кəсiби бiлiктiлiкке аттестаттауды жүргiзедi

Ведомстволық бағынысты мемлекеттiк денсаулық сақтау ұйымдары басшыла-рын кəсiби бiлiктiлiкке атте-статтау бойынша мəліметтер

ДБ

514 денсаулық сақтау саласындағы мамандардың кəсіби құзыреттігін аттестаттауды жүргізеді

Денсаулық сақтау саласындағы мамандардың кəсіби құзыреттігін аттестат-тау бойынша мəліметтер

ДБ

515 мемлекеттiк медициналық ұйымдарды жарақтандыруды қамтамасыз етедi

Мемлекеттiк медициналық ұйымдарды жарақтандыру туралы мəліметтер

ДБ

516 мемлекеттiк медициналық ұйымдарды жарақтандыруды қамтамасыз етедi

ДБ

517

Денсаулы

қ сақтау саласы

ндағы

қызметті ұйым

дастыр

у

оралмандар мен көшіп келушілердің медициналық көмек алуын қамтамасыз етеді

«Медстат

» АА

Ж, ҚР денсаулы

қ көрсеткіш

тері

АЖ

, ДҚБ

Ж,

МОИП

, ЭМС АА

Ж, Э

ҚАБЖ

Оралмандар мен көшіп келушілердің медициналық көмек алуы туралы мəліметтер

ДБ

518 денсаулық сақтау саласындағы аймақаралық жəне халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады

ДБ

519 азаматтардың денсаулығын сақтау мəселелері бойынша халықаралық жəне үкіметтік емес қоғамдық бірлес тіктермен өзара іс-қимыл жасасады

ДБ

520 тегiн медициналық көмектiң кепiлдi көлемiн көрсету жəне оның шығындарын өтеу жөнін дегі медициналық жəне фармацев-тикалық қызметтерді жеткізушіні таңдауды жүзеге асырады

ДБ

521 медициналық техниканы, медици-на лық мақсаттағы бұйымдарды, медициналық емес жабдықтарды, санитариялық көлікті, сондай-ақ денсаулық сақтау ұйымына күр-делі жөндеу жүргізуге арналған қызметтерді сатып алуды ұйымдастырады

ДБ

522 тегiн медициналық көмектiң кепiлдi көлемiн көрсету шеңберінде дəрілік заттарды, профилактикалық (иммунобиологиялық, диагностикалық, зарарсыздандыру) препараттарды сатып алуды жəне сақтауды жүзеге асырады

ДБ

523 уақытша бейімделу жəне уыт-сыздандыру орталықтарында жатқан адамдарды күтіп-ұстауды бақылауды жүзеге асырады

ДБ

524 халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласында қызметін жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарын қоспағанда, денсаулық сақтау субъектілерінің қызметін мониторингілеуді жəне бақылауды жүзеге асырады

ДБ

525 мемлекеттік жəне мемлекеттік емес денсаулық сақтау секторларының қызметін үйлестіреді

ДБ

526 азаматтарды жəне оралмандарды тегін медициналық көмектің кепілді көлемі шеңберінде медициналық көмекпен, дəрілік заттармен жəне медициналық мақсаттағы бұйымдармен, оның ішінде

Азаматтарды жəне оралман-дарды тегін медициналық көмектің кепілді көлемі шеңберінде медициналық көмекпен жəне дəрілік зат-тармен, медициналық

ДБ

уақытша бейімдеу жəне уытсыз-дандыру жөніндегі қызметтермен қамтамасыз етеді

мақсаттағы бұйымдармен, оның ішінде уақытша бейімдеу жəне уытсызданды-ру жөніндегі қызметтермен қамтамасыз ету туралы мəліметтер

527 жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары қызметінің тұрақтылығын жəне тегін медициналық көмектің кепілді көлемі үшін бюджет қаражатын пайдалануды қамтамасыз етеді

ДБ

528 белгіленген ұлттық стандарт-тарды сақтай отырып, халыққа білікті жəне мамандандырылған медициналық көмек көрсетуді, оның ішінде əлеуметтік мəні бар аурулардың жəне айналадағыларға қауіп төндіретін аурулардың профи-лактикасын жəне олардан емдеуді, оған қоса тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде дəрімен қамтамасыз етуді ұйымдастырады

ДБ

529 төтенше жағдайлар кезінде тегін медициналық көмек көрсетуді, дəрілік заттармен жəне медициналық мақсаттағы бұйымдармен қамтамасыз етуді ұйымдастырады

ДБ

530 дене шынықтырумен жəне спорт-пен шұғылдануға, сауықтандыруға жəне демалуға арналған инфрақұрылымының қолжетімдігін қамтамасыз етеді

ДБ

531 салауатты өмір салтын ынталан-дыру жөніндегі іс-шаралар кешенін ұйымдастырады

ДБ

532 денсаулықты нығайту, аурулардың профилактикасы, салауатты өмір салтын жəне дұрыс тамақтануды қалыптастыру үшін қажетті іс-шараларды жүзеге асырады

ДБ

533 еңбек қауіпсіздігі жəне еңбекті қорғау, тұрмыстық жəне жол-көліктік жарақаттанудың алдын алу бойынша шаралар қолданады

ДБ

534 денсаулық сақтау ресурстарын тиімді жоспарлауды жəне пайдала-нуды қамтамасыз етеді

ДБ

535 медициналық қызметтер сапа-сын арттыру бойынша шаралар қабылдайды

ДБ

536 денсаулық сақтау ұйымдарының желісін дамыту мен оларды қаржы-лық жəне материалдық-техникалық қамтамасыз ету жөніндегі, оның ішінде дəріханалардың мемлекеттік желісін дамыту жəне дəріхана қоймаларын құру жөніндегі шара-ларды қабылдайды

ДБ

537 гигиеналық оқытуды, салауатты өмір салты мен дұрыс тамақтануды насихаттау мен қалыптастыруды ұйымдастырады

ДБ

538 қан мен оның компоненттерінің ерікті өтеусіз донорлығын дамыту жөніндегі шаралардың іске асыры-луын қамтамасыз етеді

ДБ

539 ұлпаның (ұлпа бөлігінің) жəне органдардың (органдар бөлігінің) ерікті өтеусіз донорлығын дамыту жөніндегі шаралардың іске асыры-луын қамтамасыз етеді

ДБ

540 жоғары жəне орта медициналық оқу орындары үшін жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарындағы клиникалық база-ларды береді

Мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарындағы клиникалық базалар тізілімі

ДБ

541 туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын азаматты мəжбүрлеп емдеуге жіберу туралы сот шешімін орындауға жəрдемдеседі

ДБ

542 профилактикалық дезинсек-цияны жəне дератизацияны жүргізеді (жұқпалы жəне паразиттік аурулардың табиғи ошақтары аумағындағы, сондай-ақ жұқпалы жəне паразиттік аурулардың ошақтарындағы дезинсекция мен дератизацияны қоспағанда)

ДБ

543 денсаулық сақтау саласында өңірлік электрондық ақпараттық ресурстарды жəне ақпараттық жүйелерді, ақпараттық-коммуникациялық желілерді құруды жəне олардың жұмысын қамтамасыз етеді

ДБ

544 халықтың денсаулық сақтау мəселелері жөніндегі ақпаратқа қолжетімділігін қамтамасыз етеді

ДБ

545 тиісті əкімшілік-аумақтық бірлік шегінде статистикалық əдіснама талаптарын сақтай отырып, денсаулық сақтау саласындағы ведомстволық статистикалық байқауларды жүзеге асырады

Тиісті əкімшілік-аумақтық бірлік шегінде денсаулық сақтау саласындағы ведомстволық статистикалық байқаулар туралы мəліметтер

ДБ

546 медициналық мақсаттағы бұйымдарды жəне медициналық техниканы бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын субъектілер тізілімін жүргізеді

Медициналық мақсаттағы бұйымдарды жəне меди-циналық техниканы бөлшек саудада өткізуді жүзеге асы-ратын субъектілер тізілімі

ДБ

547 медициналық мақсаттағы бұйымдарды жəне медициналық техниканы көтерме саудада өткізуді жүзеге асыратын субъектілер тізілімін жүргізеді

Медициналық мақсаттағы бұйымдарды жəне медици-налық техниканы көтерме саудада өткізуді жүзеге асы-ратын субъектілер тізілімі

ДБ

548 мектепке дейінгі балаларды тəрбиелеу жəне оқыту ұйымдарын, білім беру, денсаулық сақтау жəне халықты əлеуметтік қорғау ұйымдарын йодталған ас тұзымен жəне басқа да йод қосындыларымен байытылған тамақ өнімдерімен қамтамасыз етуді ұйымдастырады

ДБ

549 халықты əлеуметтік маңызы бар аурулардың жəне айналадағыларға қауіп төндіретін аурулардың тара-луы туралы хабардар етеді

ДБ

550

Денсаулы

қ сақтау

саласы

ндағы

рұқсат

беру

қызметі

медициналық қызметке лицен-зия беру

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Медициналық қызметке лицензия алуға өтініштер тізілімі Медициналық қызметке лицензиялар тізілімі Медициналық қызмет ұйымдарының тізілімі

ДБ

551 фармацевтикалық қызметке ли-цензия беру

Фармацевтикалық қызметке лицензия алуға өтініштер тізілімі Фармацевтикалық қызметке лицензиялар тізілімі Фармацевтикалық қызмет ұйымдарының тізілімі

ДБ

552 денсаулық сақтау саласында есірткі құралдарының, психотропты заттардың жəне прекурсорлардың айналымы саласында қызметті жүзеге асыруға лицензия беру

Денсаулық сақтау саласын-да есірткі құралдарының, психотропты заттардың жəне прекурсорлардың ай-налымы саласында қызметті жүзеге асыруға лицензия-ны алуға өтініштер тізілімі Денсаулық сақтау саласында есірткі құралдарының, пси-хотропты заттардың жəне прекурсорлардың айналымы саласында қызметті жүзеге асыруға лицензиялар тізілімі Денсаулық сақтау саласында есірткі құралдарының, пси-хотропты заттардың жəне прекурсорлардың айналымы саласында қызметті жүзеге асыратын субъектілер тізілімі

ДБ

553 «Рұқсаттар жəне хабарламалар ту-ралы» Қазақстан Республикасының Заңында көзделген тəртіпте денсаулық сақтау саласындағы қызметтің басталғаны немесе тоқтатылғаны туралы хабарла-маларды қабылдауды, сондай-ақ рұқсаттар мен хабарламалардың мемлекеттік электронды тізілімін жүргізуді жүзеге асырады

Денсаулық сақтау саласындағы қызметті жүзеге асыру басталғаны немесе тоқтатылғаны туралы хабар-ламалар

ДБ

554 Фармацевтикалық білімі бар маман болмаған жағдайда, дəрілік заттар-ды жəне медициналық мақсаттағы бұйымдарды аудандық орталықтан қашықта орналасқан елді мекен-дерде алғашқы медициналық-санитариялық, консультациялық-дагностикалық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарындағы дəріхана пункттері жəне жыл-жымалы дəріханалық пункттері арқылы өткізуді жүзеге асыру үшін медициналық білімі бар мамандар-ды аттестаттау

Фармацевтикалық білімі бар маман болмаған жағ-дайда, дəрілік заттар-ды жəне медициналық мақсаттағы бұйымдарды аудандық орталықтан қашықта орналасқан елді мекендерде алғашқы медициналық-санитариялық, консультациялық-дагностикалық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарындағы дəріхана пункттері жəне жылжыма-лы дəріханалық пункттері арқылы өткізуді жүзеге асыру үшін медициналық білімі бар мамандарды аттестаттауға өтініштер тізілімі Фармацевтикалық білімі бар маман болмаған жағдайда, дəрілік заттар-ды жəне медициналық мақсаттағы бұйымдарды аудандық орталықтан қашықта орналасқан елді мекендерде алғашқы медициналық-санитариялық, консультациялық-дагностикалық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарындағы дəріхана пункттері жəне жылжыма-лы дəріханалық пункттері арқылы өткізуді жүзеге асыру үшін медициналық білімі бар мамандар тізілімі

ДБ

555

Дін саласы

ндағы ме

млекеттік

қызметтерді көрсету

діни əдебиетті жəне діни мазмұндағы өзге де ақпараттық ма-териалдарды, діни мақсаттағы зат-тарды тарату үшін арнайы тұрақты орын-жайларды орналастыруды бекіту туралы шешім беру,

Өтініштері қабылдау, қарау, шешімдерді құру жəне келісу процестерін автоматтандыру

Діни əдебиетті жəне діни мазмұндағы өзге де ақпараттық материал-дарды, діни мақсаттағы заттарды тарату үшін ар-найы тұрақты орын-жай-ларды орналастыруды бекіту туралы шешімдер тізілімі Діни əдебиетті жəне діни мазмұндағы өзге де ақпараттық материалдарды, діни мақсаттағы заттарды тарату үшін арнайы тұрақты орын-жайларды орналасты-руды бекіту туралы шешім-дерді алуға өтініштер тізілімі

ДІБ

556 ғибадат үйлерінен (ғимараттардан) тыс жерлерде діни жораларды өткізу үшін орын-жайларды орнала-стыруды келісу туралы шешім беру

Ғибадат үйлерінен (ғимарат-тардан) тыс жерлерде діни жораларды өткізу үшін орын-жайларды орналас ты-руға келісім-хаттар тізілімі ғибадат үйлерінен (ғимарат-тардан) тыс жерлерде діни жораларды өткізу үшін орын-жайларды орналастыруды келісуге өтініштер тізілімі

ДІБ

557 миссионерлік қызметті жүзеге асы-ратын тұлғаларды тіркеуді жəне қайта тіркеуді жүргізу

Миссионерлік қызметті жүзеге асыратын тұлғаларды тіркеуге жəне қайта тіркеуге өтініштер тізілімі Миссионерді тіркеу (қайта тіркеу) туралы куəліктер тізілімі

ДІБ

(Жалғасы. Басы 15-20-беттерде)

(Жалғасы 22-бетте)

22 27 МАУСЫМ 2017 ЖЫЛРЕСМИ

558 ғибадат үйлерін (ғимараттарын) салу, олардың орналасу орнын анықтау туралы шешім беру

Ғибадат үйлерін (ғимарат-тарын) салу, олардың орна-ласу орнын анықтау тура -лы шешімді алуға өтініш тер тізілімі Ғибадат үйлерін (ғимараттарын) салу, олардың орналасу орнын анықтау ту-ралы шешімдер тізілімі

ДІБ

559

Дін саласы

ндағы есеп

-ке

алу

жəне талдау

өңірдегі діни ахуалға зерттеу жəне талдау жүргізеді

Діни бірлестіктерді құруға бастамашы-азаматтардың тізімін есепке алуды авто-маттандыру. Өңірдегі діни ахуал, діни бірлестіктердің қызметі туралы мəліметтерді жинауды жəне талдау-ды, автоматтандыру

Өңірдегі діни ахуал туралы мəліметтер

ДІБ

560 діни бірлестіктерді құруға бастамашы-азаматтардың тізімін тексеруді қамтамасыз етеді

діни бірлестіктерді құруға бастамашы-азаматтардың тізімі

ДІБ

561 өңірдегі діни бірлестіктердің, миссионерлердің, рухани (діни) білім беру ұйымдарының қызметіне зерделеу мен талдау жүргізеді

Өңірдегі діни бірлестіктердің, миссионерлердің, руха-ни (діни) білім беру ұйым-дары ның қызметі туралы мəліметтер

ДІБ

562

ЖК жə

не ЗТ өзара іс-қимы

л

Жеке жəне (немесе) заңды тұлғалардың жəне (немесе) оның филиалдарының жəне өкілдіктерінің жарнамалық қызмет мəслелері бойынша жүгінулерін қарайды

1-деңгей: Азаматтардың жəне ұйымдардың жүгінулерін есеп-ке алуды автомат-тандыру, жеке жəне заңды тұлғалардың жүгінулерін есепке алудың бірыңғай АЖ-мен ықпалдастыру. 2-деңгей: 1) Жүгінулерге жауаптар-ды əкімдіктің интер-нет ресурсы арқылы қабылдауды жəне беруді автоматтандыру. 2) Əкімдіктің интернет ресурсы арқылы ЖАО қабылдауға жазылу, қабылдау кестесін жүргізу процестерін автоматтанды-ру. 3-деңгей: ЖАО жəне ведомстволық бағынысты ұйымдар-дың мəселелері жөніндегі Бірыңғай Байланыс орталығы, азаматтармен жəне ұйымдармен интернет ресурс, интернет-чат, Call-орталық арқылы өзара əрекеттеседі

ІСБ

563 оның құзыретіне жататын мəсе-лелер бойынша жергілікті деңгейде түсіндірме жұмысын жүргізеді

ДІБ

564 облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) əкімімен, əкімнің орынбасарларымен жəне «Əкім аппараты (облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың)» мемлекеттік мекемесінің өкілдерімен азаматтар-ды қабылдауды ұйымдастырады

ƏА

565 жеке жəне заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының діни қызмет жəне діни бірлестіктер туралы заңнамасын бұзушылыққа қатысты өтініштерін қарайды

ДІБ

566

Əлеум

еттік

тапсыр

ыс

саласы

ндағы

реттеу

мемлекеттік əлеуметтік тапсыры-сты жүзеге асыратын мемлекеттік емес ұйымдарға ақпараттық, консультациялық, əдістемелік қолдау көрсетеді

ЭМС ААЖ

Көрсеткіштер бой-ынша əлеуметтік тапсырыстың іске асы-рылу мониторингін автоматтандыру

ІСБ

567 мемлекеттік əлеуметтік тапсы-рысты құруды жəне іске асыруды жүзеге асырады

Мемлекеттік əлеуметтік тап-сырыс туралы мəліметтер ІС

Б

568 мемлекеттік əлеуметтік тапсыры-сты іске асыру жөніндегі ақпаратты уəкілетті органға ұсынады

ІСБ

569 өңірлік деңгейде мемлекеттік ақпа-раттық саясатты жүргізу жөнін-дегі мемлекеттік тапсырысты қалып тастырады, орналастыра-ды жəне оның жүзеге асырылуын бақылайды

ІСБ

570

Мем

лекеттік рəміздерді

пайдалануды

, телерадиохабар туралы

, БАҚ

туралы

, жар

-нама

туралы

заңнам

аны сақтауды

бақыл

ау

Облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) аумағында Қазақстан Республикасының мемлекеттік рəміздерін пайдалануды (орнату-ды, орналастыруды) бақылауды жүзеге асырады

1-деңгей: бақылау субъектілерін жəне объектілерін есепке алуды, тексеру жо-спарларын, жүргізілген тексерулерді, берліген ұйғарымдарды, ƏҚБ ту-ралы істерді, актілерді, шағымдануларды автоматтандыру. 2-деңгей: Бақылау/мониторингілеу, есептілік негізінде камералдық бақылау субъектілерінен есептілікті қабылдау процестерін автомат-тандыру. бақылау субъектілеріне тəуекелдік дəрежесін беру, тексерулерді жоспарлау, тексерулер бойынша құжаттарды құру жəне келісу, бақылау субъектілеріне хабарламаларды, ұйғарымдарды элек-тронды түрде жолдау процестерін автомат-тандыру. Тексерулерді жəне ƏҚБ хаттамала-рын тіркеу бөлігінде ҚСжАЕК АЖ-мен ықпалдастыру

ІСБ

571 тиісті əкімшілік-аумақтық бірлік аумағында телерадиохабар сала-сында Қазақстан Республикасының заңнамасының сақталуын бақылайды

ІСБ

572 тиісті əкімшілік-аумақтық бірлікте бұқаралық ақпарат құралдарының Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтауын бақылауды жүзеге асырады

ІСБ

573 өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының жарнама ту-ралы заңнамасының сақталуын бақылауды жүзеге асырады

ІСБ

574

БАҚ

саласы

ндағы

рұқсат

беру

қызметі

шетелдік баспасөз басылымда-рын есепке алу бойынша, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтау бойынша ақпаратты бұқаралық ақпарат құралдары саласындағы уəкілетті органға береді

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

ІСБ

575 облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында таратылатын шетелдік баспасөз басылымдарын есепке алу

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында тара-тылатын шетелдік баспасөз басылымдарын есепке алу туралы анықтамаларды алуға өтініштер тізілімі Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында таратылатын шетелдік баспасөз басылым-дарын есепке алу туралы анықтамалар тізілімі

ІСБ

576

Мем

лекеттік сəулеттік

бақыл

ау жəне қадағалау

объектілерді салу сапасына мемлекеттік архитектуралық-құрылыстық бақылауды жүзеге асырады

1-деңгей: бақылау субъектілерін жəне объектілерін есепке алуды, тексеру жо-спарларын, жүргізілген тексерулерді, берліген ұйғарымдарды, ƏҚБ ту-ралы істерді, актілерді, шағымдануларды автоматтандыру. 2-деңгей: Бақылау/мониторингілеу, есептілік негізінде камералдық бақылау субъектілерінен есептілікті қабылдау процестерін автомат-тандыру. бақылау субъектілеріне тəуекелдік дəрежесін беру, тексерулерді жоспарлау, тексерулер бойынша құжаттарды құру жəне келісу, бақылау субъектілеріне хабарламаларды, ұйғарымдарды элек-тронды түрде жолдау процестерін автомат-тандыру. Тексерулерді жəне ƏҚБ хаттамала-рын тіркеу бөлігінде ҚСжАЕК АЖ-мен ықпалдастыру

МСҚ

ББ

577 жобалау құжаттамасының сапасы-на қадағалауды ұйымдастыру жəне жүзеге асырады

МСҚ

ББ

578 сəулет, қала құрылысы жəне құрылыс қызметі саласындағы белгіленген заңнама нормаларын, мемлекеттік нормативтік талап-тарды, шарттар мен шектеулерді жол берілген бұзушылықтар мен ауытқуларға байланы-сты бұзушыларға көзделген заңнамалық шараларды қолдану туралы шешімдер қабылдайды

МСҚ

ББ

579

Мем

лекеттік сəулеттік

бақылау жə

не қа

дағалау

саласы

ндағы рұқсат

беру

қызметі

құрылыс-монтаждау жұмыстары өндірісінің басталғаны туралы ха-барламаларды қабылдау

ЭҮП, ЕЛ МДҚ АЖ

Құрылыс-монтаждау жұмыстарының басталағаны туралы хабарламалар тізілімі

МСҚ

ББ

580 жобалау қызметіне лицензия беру Жобалау қызметіне лицен-зия алуға өтініштер тізілімі Жобалау қызметіне лицен-зиялар тізілімі Жобалау қызметін жүзеге асыратын субъектілер тізлімі

МСҚ

ББ

581 іздестіру қызметіне лицензия беру Іздестіру қызметіне лицен-зия алуға өтініштер тізілімі Іздестіру қызметіне лицен-зиялар тізілімі Іздестіру қызметін жүзеге асыратын субъектілер тізлімі

МСҚ

ББ

582 құрылыс-монтаждау жұмыстарына лицензия беру

Құрылыс-монтаждау жұмыстарына лицензия алуға өтініштер тізілімі Құрылыс-монтаждау жұмыстарына лицензиялар тізілімі

МСҚ

ББ

583 үлескерлердің ақшасын тарту есебінен тұрғын үй ғимараттарын салуды ұйымдастыру жөніндегі қызметке лицензияны беру

Үлескерлердің ақшасын тарту есебінен тұрғын үй ғимараттарын салуды ұйымдастыру жөніндегі қызметке лицензияны алуға өтініштер тізілімі Үлескерлердің ақшасын тарту есебінен тұрғын үй ғимараттарын салуды

МСҚ

ББ

ұйымдастыру жөніндегі қызметке лицензиялар тізілімі Үлескерлердің ақшасын тарту есебінен тұрғын үй ғимараттарын са-луды ұйымдастыру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын субъектілер тізілімі

584 сəулет, қала құрылысы жəне құрылыс саласында сараптамалық жұмыстар мен инжинирингтік көрсетілетін қызметтерді жүзеге асыратын сарашпыларды атте-статтау

Сəулет, қала құрылысы жəне құрылыс саласында сараптамалық жұмыстар мен инжинирингтік көрсетілетін қызметтерді жүзеге асыра-тын сарашпының аттестатын алуға өтініштер тізілімі Сəулет, қала құрылысы жəне құрылыс саласында сараптамалық жұмыстар мен инжинирингтік көрсетілетін қызметтерді жүзеге асы-ратын сарашпылар аттестаттарының тізілімі

МСҚ

ББ

585

Сəулет

жəне қала

құры

лысы

саласы

ндағы ме

млекеттік

қызметтерді көрсетеді

объектілер құрылысы жобаларына кешенді ведомстводан тыс са-раптама жүргізуге үміткер заңды тұлғаларды аккредиттеу

Сəулет жəне қала құрылысы саласындағы қызметтерді көрсеткен кезде өтініштерді қабылдау, қарау, шешімді құру жəне келісу процестерін ав-томаттандыру

Объектілер құрылысы жоба-ларына кешенді ведомство-дан тыс сараптама жүргізуге үміткер заңды тұлғаларды ак-кредиттеуден өтуге өтініштер тізілімі Объектілер құрылысы жобаларына кешенді ведом-стводан тыс сараптама жүргізуге үміткер заңды тұлғаларды аккредиттеуден өткені туралы куəліктеер тізілімі

СҚБ

586

Сəулет

жəне қала

құры

лысы

саласын

дағы

реттеу

қала құрылысын жобалаудың (об-лысты немесе оның бiр бөлігiн аудандық жоспарлау жобасының) кешендi схемасын, облыстың (рес-публикалық маңызы бар қала ның, астананың) аумағындағы елдi мекендердiң белгiленген тəр-тiппен бекiтiлген бас жоспарла-рын iске асыру жөніндегi қызметтi үйлестiреді

МҚК ААЖ

Əкімдік ресми интер-нет –ресурсы арқылы халықты хабардар ету. Қала құрылысы құжаттамасын келісу процестерін автомат-тандыру

СҚБ

587 мемлекеттік қала құрылысы кадастрының дерекқорына енгізу үшін белгіленген тəртіппен ақпарат жəне (немесе) мəліметтер береді

Мемлекеттік қала құрылысы кадастрының дерекқорына енгізу үшін ақпарат жəне (не-месе) мəліметтер

СҚБ

588 құрылыс салу не өзге де қала құрылысы өзгерістері туралы халыққа хабарлап отырады

СҚБ

589 халқының есептік саны жүз мың тұрғынға дейінгі облыстық маңызы бар қалалардың бас жобаларының кешенді қала құрылыс сараптама-сын жүргізуді ұйымдастырады

СҚБ

590 республикалық маңызы бар қала-лардың оларды облыс аумақтары, резервтiк аумақтар, қала маңын-дағы аймақ, сондай-ақ заң арқылы қала ықпал ететiн аймаққа жатқызылған өзге де аумақтар есебiнен дамыту бөлiгiндегi бас жоспарларының жобаларына келiсiм беруді қамтамасыз етеді

СҚБ

591 облыстық маңызы бар қалалар бас жоспарының жобаларына келiсiм береді

СҚБ

592 халқының есептік саны жүз мың тұрғыннан асатын облыстық маңызы бар қаланың бас жоспарының жобасын кейіннен Қазақстан Республикасы Үкіметінің бекітуіне ұсыну үшін облыстық мəслихаттың қарауына енгізу үшін материалдарды əзірлейді

СҚБ

593 облыстық мəслихат мақұлдаған, халқының есептік саны жүз мың тұрғыннан асатын облыстық маңызы бар қалалардың бас жоспарларын əзірлеуді ұйымдастырады жəне оларды Қазақстан Республикасының Үкіметіне бекітуге ұсынады

Халқының есептік саны жүз мың тұрғыннан аса-тын облыстық маңызы бар қалалардың бас жоспарлары

СҚБ

594 ведомстволық бағынысты əкімшілік-аумақтық бірлік аумақтарында қала құрылысын дамытудың кешенді схемаларын (аудандық жоспарлау жобала-рын), сондай-ақ қалалық мəслихат мақұлдаған, халқының есептік саны жүз мың тұрғынға дейінгі облыстық маңызы бар қалаларды дамытудың бас жоспарларын облыстық мəслихаттың бекітуіне ұсыну үшін материалдарды əзірлейді

Халқының есептік саны жүз мың тұрғынға дейінгі облыстық маңызы бар қалаларды дамытудың бас жоспарлары Ведомстволық бағынысты əкімшілік-аумақтық бірлік аумақтарында қала құрылысын дамытудың кешенді схемалары (аудандық жоспарлау жо-балары)

СҚБ

595

Өңірдің

жай

-күйін

мониторингіл

еу жəне талдау

, жоспарлау

жə

не болжа

у

өңірдегі қоғамдық-саяси жəне əлеуметтік-экономикалық мəселелер бойынша ақпараттық-талдамалық материалдарды əзірлейді

ЖАО барлық жауапкер-шілік салалары бойын-ша басқару шешімдерін қабылдау үшін қажетті ақпаратты жинау-ды, талдауды жəне өңдеу ді (оның ішінде өңір дің əлеуметтік-экономикалық жетістік-терінің мониторингін) автоматтандыру. Статистика АЖ-мен, ЖАО электронды ақпараттық ресурста-рымен, сондай-ақ ОМО АЖ ықпалдастыру. Өңірдің жай-күйін бол-жау жəне нысаналы көрсеткіштерге жету жөніндегі іс-шараларды жоспарлау процестерін автоматтандыру. БАҚ мониторингін жəне тал-дауды автоматтандыру

Өңірдегі қоғамдық-саяси жəне əлеуметтік-экономикалық мəселелер бойынша ақпараттық-талдамалық ма-териалдар

ƏА

596 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкіміне өңірдегі қоғамдық-саяси жəне əлеуметтік-экономикалық ахуал мəселелері бойынша ақпараттық-талдамалық материалдарды ұсынады

ƏА

597 ішкі саясат мəселелері бойынша ақпаратты жинауды, өңдеуді жүзеге асырады

ƏА

598 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкіміне мемлекеттік бағдарламалардың іске асыру мəселелері туралы ақпаратты ұсынады

ƏА

599 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкіміне ішкі саясат мəселелері бойынша ақпараттық-талдамалық материалдарды ұсынады

ƏА

600 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімнің жəне əкімдігінің қызметі туралы ақпаратты БАҚ жəне Интернет желісінде жариялайды

ƏА

601

Əкім

нің жə

не

əкімдіктің

актіл

ерін

есепке

алу

облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімінің жəне əкімдігінің нормативтік құқықтық актілері, консультациялық-кеңестік органдардың құжаттары туралы халықты хабардар етеді «Ə

ділет»

НҚА

АҚ

Ж

Əкімнің жəне əкімдіктің актілерін есепке алуды жəне ресми интернет-порталда жариялауды автоматтандыру

ƏА

602 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімнің жəне əкім-дігінің актілерін тіркеу жəне сақтау бойынша жұмысты орындайды

ƏА

603

Іс жүргізу

Əкім, əкімнің орынбасары жəне «(Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана) əкімінің аппа-раты» мемлекеттік мекеме аты-на түсетін қызметтік немесе өзге хат-хабарды есепке алу, қарау жəне жолдау бойынша жұмысты орындайды

ЭҚАБ

Ж

ƏА

604 іс жүргізу, оның ішінде құпия іс жүр-гізу бойынша жұмысты орындайды

ƏА

605 Мұрағатқа тапсыруға жата-тын істердің дұрыс құрылуын, ресімделуін жəне сақталуын бақылауды қамтамасыз етеді

ƏА

606

Бухгалтерлік есеп

бухгалтерлік есеп пен есептіліктің дұрыс ұйымдастырылуын, ақшалай қаражаттың, материалдық құндылықтардың дұрыс жұмсалуын жəне сақталуын қамтамасыз етеді;

СЕӨЖ, ҚК АЖ

Үлгілік шешімдер негізінде бухгалтерлік есеп пен есептілікті автоматтандыру. Есептеуіш техни-ка құралдарындағы қажетсінулерді есепке алуды жəне жоспарлау-ды автоматтандыру.

ƏА

607

Ішкі бақылау

нормативтік құқықтық актілерді жəне тапсырмалардың орын-далмау себебін жəне шартта-рын айқындайды, айқындалған бұзушылықтарды жою бойынша шараларды қолданады

1-деңгей: анықталған бұзушылықтарды есеп-ке алуды. 2-деңгей: Функцияларды атқару регламенттерін жүргізуді автоматтан-дыру, регламенттерді орындау мерзімдерін мониторингілеу үшін бар АЖ ықпалдастыру, бұзушылықтарды авто-маты түрде анықтау.

ƏА

608 тиісті лауазымды тұлғалардың ау-ызша түсініктемелерін тыңдайды, қажет болған жағдайда, жазба-ша түсініктемелерді талап етеді, нəтижелер жəне олар бойынша жасалған қорытындылар туралы облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкіміне баяндайды

ƏА

609 мониторинг негізінде өңірдің жергілікті мемлекеттік басқару органдарымен ұсынылатын мемлекеттік көрсетілетін қызметтер сапасын бақылайды

Өңірдің жергілікті мемлекеттік басқару органдарымен ұсынылатын мемлекеттік көрсетілетін қызметтер сапа-сы туралы мəліметтер

ƏА

610 мониторинг негізінде өңірдің жергілікті мемлекеттік басқару органдарымен ұсынылатын мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді көрсету жөніндегі нормативтік құқықтық актілерді əзірлеу мерзімін бақылайды

ƏА

611 қолданыстағы ақпараттық жүйелерді басқаруды, облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімінің интернет-ресурсының жай-күйін жəне орналастыру үшін ақпараттың уақытында түсуін бақылайды

ƏА

612 жергілікті атқарушы органдардың персоналды басқару жөніндегі қызметін бағалау бойынша жұмысты жүргізеді

ƏА

613 Қазақстан Республикасы Президентінің, Үкіметінің жəне орталық мемлекеттік органдарының, облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімінің тапсырмаларының орындалуын бақылайды

ƏА

614 «(Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана) əкімі аппараты» мемлекеттік мекемедегі құпиялы-лық режимнің сақталуын қамта-масыз етеді, облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімімен тағайындалатын қызметкерлердің, басқа лауазымды тұлғалардың құпиялық құжаттарға қол жеткізу бойынша материалдарды ресімдейді

ƏА

615

Талап-арыз

жұ

мысы

облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімінің, əкімдіктің, əкім аппаратының талап-арзы жұмысын жүргізеді, прокурорлық əрекет ету актілерін қарайды

Істің қозғалысын (ара-лық орындау, ұзарту, біржола орындау) тұрақты толықтыра оты-рып, түсетін сот жəне атқару құжаттардың есебін жүргізу

ƏА

616

Кадрлы

қ есепке

алу

облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімімен тағайындалатын тұлғалардың кадрлық есебін жүзеге асырады

«Е-кыз

мет»

ЫАЖ

ƏА

617 жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдардың мемлекеттік қызметшілерін кəсіби қайта даярлауға жолдау тура-лы шешім қабылдайды жəне қаржыландырады

ƏА

618 «(Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана) əкімінің аппараты» мемлекеттік мекемесінің əкімшілік мемлекеттік қызметшілерін, облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімімен тағайындалатын басқа лауазымды тұлғаларды атте-статтауды жəне олардың қызметін жылсайынғы бағалауды жүргізеді

ƏА

619

Наградталған

адам

дардың

есебі

құрметті жəне өзге атақтар берілген тұлғалар мен адамдар наградаларының есебін жүргізеді

Марапатталған адам-дарды есепке алуды автоматтандыру

Құрметті жəне өзге атақтар берілген мемлекеттік на-градалармен марапатталған тұлғалар тізілімі Ə

А

620

Жұм

ылды

ру дайын

дығы

саласы

ндағы қызметті

ұйым

дастыр

у

жалпыға бірдей əскери міндеттерді орындау аясында облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жұмылдыру дайындығы, аумақтық жəне азаматтық қорғанысы бойынша іс-шараларды əзірлейді жəне жүзеге асырады М

ОИП

, ЭҚА

БЖ

ƏА

621 аудан, облыстық маңызы бар қала əкімдіктерінің жұмылдыру жоспар-ларын келіседі

ƏА

622

Өзара

іс-қим

ылды

ұйы

мдасты

ру

азық- түлік тауарларының өңірлік тұрақтандыру қорын басқару жөніндегі комиссияның жұмысын ұйымдастырады

БЭП

Ж арқыл

ы же

дел өзара іс-қимы

л 1-деңгей: Өткізілген мəжілістерді, отыры-старды есепке алу-ды автоматтандыру. 2-деңгей: Мəжілістерді жоспарлауды авто-маттандыру, əкімдіктің интернет-ресурсында хабарландыруларды жариялау, қатысушы тұлғаларға шақыру қағаздарды жолдау. 3 деңгей: Мəжіліс хат-тамаларын қатысушы тұлғалармен құру жəне келісу процестерін ав-томаттандыру

АШБ

623 азық-түлік тауарларын са-тып алу бағдарламаларының қатысушыларын анықтау жөніндегі комиссия жұмысын ұйымдастырады

АШБ

624 облыстық ономастикалық комиссияның, республикалық маңызы бар қалалық, астаналық ономастикалық комиссияның жұмысын қамтамасыз етеді

ТДБ

625 мемлекеттік экологиялық сарап-тама жүргізген кезде қоғамдық тыңдауларды ұйымдастырады

ТРБ

626 қажетті жағдайларда осы мақсатта арнайы комиссияларды құрып, облыс аумағындағы орман өртіне қарсы күрес жөніндегі жұмыстарды үйлестіреді

ТРБ

627 сарапшылық кеңестердің қызметін ұйымдастырады

КБ

628 жергілікті деңгейде тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу субъектілерінің өзара іс-қимылын қамтамасыз етеді

Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу субъектілерінің тізілімі

ЖҚƏ

ББ

629 облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың театр, музыка, кино өнері, мəдени-сауық қызметі, кітапхана жəне музей ісі саласындағы мемлекеттік мəдениет ұйымдарының қыжметін үйлестіруді жүзеге асырады

ММҚБ

630 мəдени құндылықтарды уақытша əкету жөніндегі сарапшылық комис-сияны құрады

ММҚБ

631 жоғары технологиялық өнімді шығаруды жəне (немесе) жаңа технологияларды енгізуді жүзеге асыратын бірлескен өндірістерді құру мақсатында жеке кəсіпкерлік, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің ғылыми жəне (не-месе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерімен өзара іс-қимылын қамтамасыз ету бойынша шаралар-ды жүзеге асырады

ИИДБ

632 Қазақстан Республикасының Парламенті депутаттарымен өзара іс-қимылды қамтамасыз етеді

ƏА

633 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімінің қалалардың, аудандардың əкімдерімен өзара іс-қимылын қамтамасыз етеді

ƏА

634 ұйымдастырушы функция-ларын атқарады жəне облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігінің отырыстарын, іс-шараларын, мəжілістерді, облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімінің қатысуымен семи-нарларды, шетел делегациялардың келуін, əкімнің өңірлерге шығуын, сондай-ақ облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімінің қатысуымен басқа да іс-шараларды өткізуді қаржыландырады

ƏА

635 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімі жəне əкімдігі жанында құрылатын консультациялық-кеңестік органдардың өзара іс-қимылын жəне олардың қызметін үйлестіруді қамтамасыз етеді (террорға қарсы комиссия, облыстық Қазақстан халқының Ассамблеясы, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі комиссия, əйелдер істері жəне отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі комиссия кадрлық комис-сия жəне т.б.)

ƏА

636

Бағдарлама

ларды жə

не НҚА

əзірлеу

қалалар жəне аудандар бөлінісінде облыстың əлеуметтік-экономикалық дамуының болжамын əзірлейді

ЭҚАБ

Ж, «Əділет»

НҚА

АҚЖ

1-деңгей: ЖАО бекітілген НҚА есепке алуды автоматтан-дыру. 2-деңгей: НҚА жобаларын жүргізу жəне жариялауды ав-томаттандыру, мүдделі тұлғалардан/орган-дардан ұсыныстарды жинау, ұсыныстар бой-ынша шешім қабылдау, бекітілген НҚА жа-риялау

ЭҚ

Б

637 əлеуметтік –экономикалық дамудың орта мерзімді жо-спарын, алдағы үш жылдық мерзімге арналған орта мерзімді фискалдық саясатты, жергілікті бюджеттік бағдарламалардың паспорттарының жобаларын жəне алдағы қаржылық жылға арналған жергілікті бюджет жобасына салынған шешімдерді ашатын түсініктеме жазбаны ұсынады

ЭҚБ

638 оларға қатысты меншіктің мемлекет тік мониторингі жүзеге асыры латын стратегиялық маңызы бар экономика салаларының объектілер тізбесін құруға, өзгертуге жəне (немесе) толықтыруға қатысады

Стратегиялық маңызы бар экономика салаларының объектілер тізбесі

ЭҚБ

639 облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) бюджеттік комиссиясын құрады, ол туралы ережені бекітеді, оның құрамын айқындайды

ЭҚБ

640 аумақты дамыту бағдарламаларын, оны іске асыру жөніндегі Іс-шаралар жоспарын əзірлейді

ЭҚБ

641 облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың алдағы қаржылық жылға арналған бюджетінің жобасын ағымдағы қаржылық жылдың 15 қазанынан кешіктірмей енгізеді

ЭҚБ

642 алдағы үш жылдық мерзімге арналған орта мерзімді фискалдық саясатын ағымдағы жылдың 1 ма-мырына дейін бекітеді

ЭҚБ

643 есептеу аспаптары жоқ тұтыну-шылар үшін газбен жабдықтау, электрмен жабдықтау, сумен жабдықтау, су бұру жəне жылумен жабдықтау бойынша коммуналдық көрсетілетін қызметтерді тұтыну нормаларын бекіту туралы қаулыларды əзірлейді

есептеу аспаптары жоқ тұтынушылар үшін газ-бен жабдықтау, элек-трмен жабдықтау, сумен жабдықтау, су бұру жəне жылумен жабдықтау бойын-ша коммуналдық көрсетілетін қызметтерді тұтыну нор-малары

ЭТКШ

Б

644 тиісті аумақты дамыту бағдарламасына энергияны үнемдеу жəне жəне энергияның тиімділігін арттыру жөніндегі іс ша-раларды енгізуді қамтамасыз етеді

ЭТКШ

Б

645 облыстағы жылыту маусымын дай-ындау жəне жүргізу қағидаларын əзірлейді

ЭТКШ

Б

646 коммуналды қызметтерді ұсыну қағидаларын əзірлейді

ЭТКШ

Б

647 коммуналды қалдықтардың пайда болу жəне жиналу нормаларын есептеу қағидаларын əзірлеуге қатысады

ЭТКШ

Б

648 аумақтарды абаттандыру жəне инженерлiк жағынан қамтамасыз етудiң қағидаларын, сондай-ақ тұрғын үй қорын, өзге де тұрғын үй-азаматтық мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстарды, инженерлiк коммуникацияларды, тарих жəне мəдениет ескерткiштерiн, мемлекеттiк табиғи-қорық қорының объектiлерiн сақтау мен күтiп-ұстау қағидаларын əзірлеуге қатысады

ЭТКШ

Б

649 облыстың елді мекендерінің ше-каралары шегінде Қазақстан Рес-публикасының орман қорына кір мейтін жасыл екпелерді егу, күтіп-ұстау жəне қорғау ережелерін облыстық мəслихатқа бекітуге ұсыну

ЭТКШ

Б

650 тауарлық жəне сұйытылған мұнай газын тұтыну нормаларын бекітеді

Тауарлық жəне сұйытылған мұнай газын тұтыну нор-малары ЭТ

КШБ

651 өңірдің агроөнеркəсіптік кешені са-ласында инновациялық жобаларды іріктеуді ұйымдастыру қағидаларын əзірлейді

АШБ

652 профилактикасы мен диагности-касы бюджеттік қаражат есебінен жүзеге асырылатын жануарлардың энзоотиялық ауруларының тізбесін бекіту туралы

Профилактикасы мен диагно-стикасы бюджеттік қаражат есебінен жүзеге асырылатын жануарлардың энзоотиялық ауруларының тізбесі

АШБ

(Жалғасы. Басы 15-21-беттерде)

(Жалғасы 23-бетте)

27 МАУСЫМ 2017 ЖЫЛ 23РЕСМИ

653 субсидиялауға жататын тұқым-дар дың əрбір түрі бойынша жыл сайынғы квоталарды: тұқым шаруа -шылығы саласында аттес татталған əрбір субъект үшін – бірегей тұ қымдар бойынша; əрбір əкімшілік-аумақтық бірлік үшін элиталық тұқымдар бойынша айқындайды

Субсидиялауға жататын тұқымдардың əрбір түрі бой-ынша жыл сайынғы квоталар

АШБ

654 Қазақстан Республикасы заңнама-сымен белгіленген тəртіпте объек-тілерді (кешендерді) қабыл дау жө-ніндегі комиссияны тағайын дайды жəне оның құрамын айқындайды

ҚБ

655 облыстық жəне аудандық маңызы бар жалпыға бірдей пайдаланы-латын автомобиль жолдарын сы-ныптау тəртібін жəне шарттарын бекітеді

ЖКА

ЖБ

656 жолаушылар көлігін дамыту схе-масын жəне жол қозғалысын ұйымдастыру жобаларын əзірлейді

Жолаушылар көлігін да-мыту схемасы жəне жол қозғалысын ұйымдастыру жобалары Ж

КАЖБ

657 облыстық жəне аудандық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланы-латын автомобиль жолдарының жолға бөлінген белдеуінде сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастыру тəртібін бекітеді

ЖКА

ЖБ

658 елді мекендердің көшелерін күтіп-ұстау, ағымдағы, орташа жəне күрделі жөндеу кезінде орындала-тын жұмыстар түрлерінің сыныпта-масын бекітеді

ЖКА

ЖБ

659 уəкілетті органмен келісім бойынша облыстық маңызы бар автомобиль жолдарының тізбесін бекітеді

Облыстық маңызы бар авто-мобиль жолдарының тізбесі

ЖКА

ЖБ

660 қоғамдық жолаушылар көлігін дамыту есебінен жеке меншік көлік құралдарын пайдалану-ды азайтуды ескере отырып, елді мекендердің бас жоспарын əзірлеу, қабылдау жəне орындау; қаланың жекелеген аумақтарына көлік құралдарының кіруіне əртүрлі шектеулер енгізу жолымен жол жүрісін ұйымдастырудың арнайы аймақтарын белгілеу; елді ме-кендерде жол жүрісін ақпараттық жағынан қамтамасыз ету арқылы елді мекендерге көліктік жүктемені азайту бойынша шаралар қабылдайды

ЖКА

ЖБ

661 жерүстi көздерiндегi су ресурста-рын пайдаланғаны үшiн төлемақы ставкаларын əзiрлейді

ТРБ

662 бассейндік су шаруашылығы басқармаларының келісімімен су қорғау аймақтары мен белдеулерін шаруашылық пайдаланудың режимі мен ерекше жағдайларын белгілейді

ТРБ

663 су пайдаланушылар арасында су пайдалану лимиттерін бөледі

Су пайдаланушылар арасын-да су пайдалану лимиттерін бөлу туралы мəліметтер ТР

Б

664 су қорын пайдалану жəне қорғау саласындағы мəселелерге қатысты нормативтік құқықтық актілерді дайындауға қатысады

ТРБ

665 уəкілетті органмен келісім бойын-ша жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды құру жəне кеңейту бойынша шешімдер жобаларын əзірлейді

ТРБ

666 қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаларды əзірлеуді ұйымдастырады

ТРБ

667 ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды қорғау аймақтары шегінде осы аумақтардың экологиялық жүйелерінің, экологиялық дəліздердің жай-күйіне, сондай-ақ оларды қорғау жəне пайдалану режиміне теріс əсер ететін қызметтің барлық түрін шектей отырып, осындай аймақтарды белгілеу жөнінде шешімдердің жобаларын əзірлейді

ТРБ

668 облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың) жергілікті өкілетті органдарына жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдалану үшін төлем мөлшерін ұсынады

Жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдалану үшін төлем мөлшері ТР

Б

669 əр түрлі ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды құру үшін жерлерді резервілеу бойынша шешім жоба-ларын əзірлейді

ТРБ

670 мемлекеттiк орман қоры учаскелерiнде орман пайдала-ну төлемақысының ставкаларын (түбiрiмен босатылатын сүрек үшiн белгiленетiн ставкаларды қоспағанда) əзірлейді

ТРБ

671 өз құзыреті шегінде сауда қызметі субъектілерінің қызметін реттеуді жүзеге асырады

КБ

672 білім беру ұйымдарының ішкі тəртібінің үлгілік қағидаларын əзірлейді

ББ

673 орта білім беру ұйымдарында психологиялық қызмет жұмысының қағидаларын əзірлеуді ұйымдастырады жəне бекітеді

ББ

674 білім беру ұйымдарының ішкі тəртібінің үлгілік қағидаларын əзірлейді жəне бекітеді

ББ

675 техникалық жəне кəсіптік, орта білімнен кейінгі білімі бар ма-мандарды даярлауға арналған мемлекеттік білім беру тапсыры-сын бекітеді

Техникалық жəне кəсіптік, орта білімнен кейінгі білімі бар мамандарды даярлауға арналған мемлекеттік білім беру тапсырысы туралы мəліметтер

ББ

676 жергілікті өкілді органмен келісім бойынша азаматтық қызметші болып табылатын жəне ауылдық жерде жұмыс істейтін денсаулық сақтау, əлеуметтік қамтамасыз ету, мəдениет, спорт жəне ве-теринария саласындағы маман-дар лауазымдарының тізбесін беліглейді

Азаматтық қызметші болып табылатын жəне ауылдық жерде жұмыс істейтін денсаулық сақтау, əлеуметтік қамтамасыз ету, мəдениет, спорт жəне ветеринария саласындағы мамандар лауазымдарының тізбесі

ЖҚƏ

ББ

677 мүгедектер санынан мүмкіндіктері шектеулі балаларға үйде əлеуметтік көмек көрсету бөлімшесі туралы ережені əзірлейді

ЖҚƏ

ББ

678 арнаулы əлеуметтік қызметтердің кепілдік берілген көлемінен тыс көрсетілетін арнаулы əлеуметтік қызметтердің қосымша көлемін көрсетудің тізбесі мен тəртібін əзірлейді жəне оларды жергілікті өкілді органдарының бекітуіне ұсынады

ЖҚƏ

ББ

679 Қазақстан Республикасының заңдарымен белігленген халық санаттарын жұмысқа орналастыру үшін квоталарды белгілейді

Қазақстан Республикасының заңдарымен белігленген халық санаттарын жұмысқа орналастыру үшін квоталар Ж

ҚƏББ

680 пробация қызметінің есебінде тұрған, сондай-ақ мекемелерден босатылған адамдар үшін жұмыс орындарының квотасын белгілейді

Пробация қызметінің есебінде тұрған, сондай-ақ мекемелерден босатылған адамдар үшін жұмыс орындарының квотасын белгілейді

ЖҚƏ

ББ

681 мəдени құндылықтарды уақытша əкету жөніндегі сарапшылық комис-сия туралы ережені бекітеді

ММҚБ

682 сарапшылық-тексеру комиссиясы туралы ережені бекітеді

ММҚБ

683 өңірлік индустрияландыру картала-рын əзірлейді жəне бекітеді

Өңірлік индустрияандыру карталары

ИИДБ

684 облыстық өкілді органның бірлескен шешімімен жеке меншікте бола алатын жер учаскелерінің шекті (ең көп) өлшемін белгілейді: жеке қосалқы шаруашылығын жүргізу үшін (оның ішінде үй жанындағы телім жəне даладағы жер үлесі ); жеке тұрғын үй құрылысы үшін; бақшашылық, сондай-ақ саяжай құрылысы үшін;

ЖҚБ

685 Қазақстан Республикасының Үкіметімен келісім бойын-ша облыстық өкілді органның бірлескен шешімі бойынша елді мекендердің шекарасын (шегін) белгілейді жəне өзгертеді

ЖҚБ

686 өз құзыреті шегінде жер учаскелерінің бөлінетіндігін жəне бөлінбейтіндігін анықтайды

ЖҚБ

687 бір ауданның, облыстық маңызы бар қаланың аумағында жатқан жерлерді басқа ауданға облыстық маңызы бар қалаға ұзақ мерзімді пайдалануға беру бөлігінде жер қатынастарын реттейді

ЖҚБ

688 аумақтарды абаттандыру жəне инженерлiк жағынан қамтамасыз етудiң қағидаларын, сондай-ақ тұрғын үй қорын, өзге де тұрғын үй-азаматтық мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстарды, инженерлiк коммуникацияларды, тарих жəне мəдениет ескерткiштерiн, мемлекеттiк табиғи-қорық қорының объектiлерiн сақтау мен күтiп-ұстау қағидаларын облыстық мəслихаттың бекiтуiне ұсыну үшін материалдарды əзірлейді

СҚБ

689 аумақтарда құрылыс салудың аумақтық қағидаларын облыстық мəслихаттың бекiтуiне ұсыну үшін материалдарды əзірлейді

СҚБ

690 облыстың елді мекендерінің ше-каралары шегінде Қазақстан Республикасының орман қорына кірмейтін жасыл екпелерді егу, күтіп-ұстау жəне қорғау ережелерін облыстық мəслихатқа бекітуге ұсыну үшін материалдарды əзірлейді

СҚБ

691 елді мекендердің бекітілген бас жоспарларын (қала құрылысын жоспарлаудың кешенді схемала-рын, жоспарлау жобаларын) дамы-ту үшін əзірленетін қала құрылысы жоспарларын (егжей-тегжейлі жоспарлау жобаларын, құрылыс жобаларын) бекіту жəне іске асыру жөніндегі əкімнің актілерін дайын-дауды жүзеге асырады

СҚБ

692 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімінің жəне əкімдігінің қарауына енгізілетін нормативтік құқықтық актілердің құқықтық талдауын жүзеге асырады

ƏА

693 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігі қаулыларының, облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімі шешімдері мен өкімдерінің жобаларын əзірлейді

ƏА

694 қалаларды жəне аудандарды да-мыту бағдарламаларын əзірлеген, түзеткен, мониторингілеген кез-де аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың уəкілетті органдарының жұмысын əдістемелік басқару жəне үйлестіру

ЭҚБ

695 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімі үшін об-лысты (республикалық маңызы бар қаланы, астананы) басқару схемасының жобасын əзірлейді

ƏА

696

Ұсын

ыстарды əзірлеу меншіктің мемлекеттік

мониторингінің нəтижелері бойын-ша Қазақстан Республикасының Үкіметіне мемлекеттік əлеуметтік-экономикалық саясатты əзірлеу мен түзету жөнінде, экономиканың стратегиялық маңызы бар сала-ларында меншік нысандарының құрылымын оңтайландыру жөнінде ұсыныстар енгізеді

ЭҚАБ

Ж

1-деңгей: Əзірленген ұсыныстарды есепке алуды автоматтандыру. 2-деңгей: Ұсыныстарды енгізу, қарау, келісу жөніндегі процестерді автоматтандыру

ЭҚБ

697 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігі үшін тиiстi облыстың дəндi дақылдар егуге арналған екi жүз елу гектар жəне одан да көп егiс алаңы бар отандық астық өндiрушiлерiнiң мемлекеттiк астық ресурстарына азық-түлiктiк астық жеткiзу мөлшерiн жалпы түсiмге проценттiк қатынаспен бекiтуді қамтамасыз ету бойынша ұсыныстар əзірлейді

АШБ

698 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігі үшін мемлекеттiк сатылатын жəне мемлекеттiк тұрақтандыру астық ресурстарының астығынан өндiрiлген ұнның жəне нан-тоқаш өнiмдерiнiң шектi бағасын айқындау жəне астықты қайта өңдеу ұйымдарының, нан пiсiру ұйымдарының жəне көтерме-бөлшек сауда ұйымдарының оны сақтауына бақылауды жүзеге асыру бойынша ұсыныстар əзірлейді

АШБ

699 мемлекеттiк астық ресурстарының көлемi, құрылымы, қалыптастыру, сақтау, жаңарту, ауыстыру жəне пайдалану ережелерi жөнiнде ұсыныстар əзірлейді

АШБ

700 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігі үшін ол бойынша кепілдендірілген сатып алу бағасы жəне сатып алу бағасы белгіленетін сатып алынатын ауыл шаруашылық өнімді субсидиялау нормативтерін бекіту бойынша ұсыныстар əзірлейді

Ол бойынша кепілдендірілген сатып алу бағасы жəне са-тып алу бағасы белгіленетін сатып алынатын ауыл шаруашылық өнімді субсиди-ялау нормативтері

АШБ

701 «Агроөнеркəсіптік кешенді жəне ауыл аумақтарын дамытуды мемлекеттік реттеу туралы» Қазақстан Республикасының Заңына жəне осы саладағы басқа да нормативтік құқықтық актілерге сəйкес агроөнеркəсіптік кешен субъектілерін қолдау бойынша ұсыныстарды əзірлейді

АШБ

702 азық-түлік тауарларының өңірлік тұрақтандыру қорларын басқару жөніндегі комиссияның ұсыныстары негізінде сатып алу жəне тауарлық интервенцияларды жүргізу, азық-түлік тауарларының өңірлік тұрақтандыру қорларын жаңарту бойынша ұсыныстарды əзірлейді

АШБ

703 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігі үшін облыстың аумағында орналасқан екі жəне одан көп аудан-да жануарлардың жұқпалы ау-рулары пайда болған жағдайда, тиісті аумақтың бас мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық инспекторының ұсынуы бойын-ша карантинді немесе шектеу iс-шараларын белгілеу туралы ұсыныстарды əзірлейді

Тиісті əкімшілік-аумақтық бірілік аумағында карантинді немесе шектеу iс-шараларын белгілеу бойын-ша мəліметтер

АШБ

704 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігі үшін осы облыстың аумағында орналасқан екі жəне одан көп ауданда пайда болған жануарлардың жұқпалы ауруларының ошақтарын жою жөнінде ветеринариялық іс-шара-лар кешені жүргізілгеннен кейін тиісті аумақтың бас мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық инспекторының ұсынуы бойын-ша шектеу іс-шараларын не-месе карантинді тоқтату туралы ұсыныстар əзірлейді

АШБ

705 ауыл шаруашылығы жануарлары-ның жеке нөмірлеріне қажетсіну-лерді анықтау бойынша ұсыныс-тарды əзірлейді жəне ақпаратты процессингтік орталыққа береді

Ауыл шаруашылығы жануарларының жеке нөмірлеріне қажетсінулер туралы мəліметтер АШ

Б

706 уəкілетті органның ұйғарымы бой-ынша тиісті аумақтарда карантин режимін енгізіп, карантин аумағын белгілеу немесе оны тоқтату ту-ралы шешім қабылдау туралы ұсыныстар əзірлейді

АШБ

707 уəкілетті орган үшін мақта саласын дамыту саласындағы нормативтік құқықтық актілерді стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарды жетілдіру бойынша ұсыныстар əзірлейді

АШБ

708 уəкiлеттi орган үшін элиталық тұқым өсiру шаруашылықтарының элиталық тұқымдар өндiрiсi жəне өткiзу көлемi жөнiнде ұсыныстарды əзірлейді

АШБ

709 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігі үшін «Тұқым шаруашылығы туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 6-1 бабы 12) тармақшасына сəйкес квоталар шегінде субсидиялауға жататын тұқымның шекті өткізу бағасын белгілеу бойынша ұсыныстар əзірлейді

Субсидиялауға жататын тұқымның шекті өткізу бағасы туралы мəліметтер

АШБ

710 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігі үшін тұқым шаруашылығы бойынша: субъектінің тұқым шаруашылығы саласында қызметті жүзеге асы-ру құқығын растайтын аттестат-тау туралы куəліктің қолданысын; тұқымдардың сорттық жəне егістік сапасына сараптама жүргізу жөніндегі қызметін тоқтата тұру ту-ралы ұсыныстар əзірлейді

АШБ

711 облыстық əкімдікке құрылыстарды, үйлерді, ғимараттарды, инженерлік жəне көлік коммуникацияларын салу, кеңейту, техникамен қайта жарақтандыру, жаңғырту, рекон-струкциялау, қалпына келтіру жəне күрделі жөндеу туралы, сондай-ақ аумақты инженерлік жағынан дайындау, абаттандыру мен көгалдандыру, аяқталмаған құрылыс объектілерін консерва-циялау, облыстық маңызы бар объектілерді кейіннен кəдеге жа-рату жөніндегі жұмыстар кешенін жүргізу туралы ұсыныстарды əзірлейді

ҚБ

712 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігі үшін құзыретті жəне уəкілетті орталық атқарушы органдармен келісім бойынша жергілікті маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық, геоморфологиялық жəне гидрогеологиялық объектілері мен жергілікті маңызы бар ерек-ше қорғалатын табиғи аумақтар санатына жатқызылған, айрықша экологиялық, ғылыми, тарихи-мəдени жəне рекреациялық құндылығы бар жер қойнауы учаскелерінің тізбелерін бекіту бой-ынша ұсыныстарды енігзеді

Жергілікті маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық, геоморфологиялық жəне гидрогеологиялық объектілері мен жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар санатына жатқызылған, айрықша экологиялық, ғылыми, тарихи-мəдени жəне рекреациялық құндылығы бар жер қойнауы учаскелерінің тізбелері

ТРБ

713 облыс əкімдігіне құрамында кең таралған пайдалы қазбалар бар, конкурсқа шығаруға жататын жер қойнауы учаскелерінің тізбесін бекіту жөніндегі ұсыныстарды əзірлейді

Құрамында кең таралған пайдалы қазбалар бар, конкурсқа шығаруға жататын жер қойнауы учаскелерінің тізбесі

ТРБ

714 облыс əкімгідіне кең таралған пай-далы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі конкурстық комиссиялардың құрамын бекіту бойынша ұсыныстарды əзірлейді і

ТРБ

715 уəкiлеттi органға жергiлiктi маңызы бар мемлекеттiк табиғи-қорық қоры объектiлерiнiң тiзбесi, жергiлiктi маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жəне экологиялық желілер жүйесін дамыту, жергiлiктi маңызы бар ерекше қорғалатын та-биғи аумақтарды құру жəне кеңейту бойынша ұсыныстар əзірлейді

Жергiлiктi маңызы бар мемлекеттiк табиғи-қорық қоры объектiлерiнiң тiзбесi

ТРБ

716 облыс əкімдігіне мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған жағдайда уəкiлеттi органмен келiсе отырып, жергiлiктi маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды функционалдық аймақтауды түзету жобаларын бекiтуге ұсыныстарды əзірлейді

ТРБ

717 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігіне заңды тұлға мəртебесiн алған жергiлiктi маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар көрсететiн қызметтер үшiн тарифтер мөлшерiн бекiту бойынша ұсыныстарды əзірлейді

Заңды тұлға мəртебесiн алған жергiлiктi маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар көрсететiн қызметтер үшiн тарифтер ТР

Б

718 облыс əкімдігіне жергілікті маңызы бар табиғат ескерткіштерінің ше-караларын жəне режим түрлерін бекіту бойынша ұсыныстарды əзірлейді

ТРБ

719 облыс əкімдігіне жергiлiктi маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құрудың жəне кеңейтудiң жаратылыстану-ғылыми жəне техникалық-экономикалық негiздемелерiн бекіту бойынша ұсыныстарды əзірлейді

ТРБ

720 қоршаған ортаны қорғау саласын-дағы құжаттарды əзірлеу бойынша ұсыныстарды əзірлейді, осындай құжаттардың бастамашылық жо-баларын қоршаған ортаны қорғау саласындағы уəкілетті органның қарауына береді

ТРБ

721 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігіне комммуналдық қалдықтардың пайда болу жəне жинақталу норма-ларын есептеу қағидаларын бекіту бойынша ұсыныстарды əзірлейді

ТРБ

722 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігіне табиғи ресурстарды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіпте табиғатты пай далануға беру туралы шешім қабылдау жөніндегі ұсыныстарды əзірлейді

ТРБ

723 облыс əкімдігіне жергілікті маңызы бар балық шаруашылығы су айдындарының жəне (немесе) учаскелерінің тізбесін бекіту бойын-ша ұсыныстар əзірлейді

Жергілікті маңызы бар балық шаруашылығы су айдындарының жəне (неме-се) учаскелерінің тізбесі ТР

Б

724 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігіне рекреациялық балық аулау аймағын белгілеу бойынша ұсыныстарды əзірлейді

Рекреациялық балық аулау аймағы туралы мəліметтер

ТРБ

725 облыс əкімдігіне балық шаруашы-лығы учаскелерінің шекараларын белгілеу, ұйықтарды (ұйықтық учаскелерді) ашу жəне жабу бойын-ша ұсыныстарды əзірлейді

ТРБ

726 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігіне жеке жəне заңды тұлғаларды, сондай-ақ ұйымдардың өрт сөндiру техни-каларын, көлiктерi мен басқа да құралдарын ормандағы өрттердi сөндiруге тарту тəртiбiн айқындау, осы жұмысқа тартылған жеке тұлға ларды жүрiп-тұру өрт сөндiру құрал дарымен, тамақпен жəне медициналық көмекпен қамтамасыз ету бойынша ұсыныстарды əзірлейді

ТРБ

727 облыс əкімдігіне орман зиянкестерi мен ауруларына қарсы күресте авиахимиялық, авиабиологиялық жəне аэрозольдық iс-шаралар жүргiзген кезде, сондай-ақ орман-да өрт қаупi жоғары болып тұрған кезеңдерде жеке тұлғалардың мемлекеттiк орман қоры аумағында болуына тыйым салу туралы, ор-ман пайдалану құқығын шектеу туралы шешiм қабылдау бойынша ұсыныстарды əзірлейді

ТРБ

728 халықты сауда алаңымен қамта-масыз етудің ең аз нормативтері бойынша ұсыныстар əзірлейді

Халықты сауда алаңымен қамтамасыз етудің ең аз нормативтері

КБ

729 мəслихатқа оқушылардың қоғамдық көлікте жеңілдікпен жүруі туралы ұсыныс енгізеді

ББ

730 облыс əкімдігіне техникалық жəне кəсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын, мамандандырылған жалпы білім беретін жəне арнайы оқу бағдарламаларын іске асы-ратын мемлекеттік білім беру ұйымдарын, сондай-ақ ба-лалар мен жасөспірімдердің спорт мектептерін білім беру саласындағы уəкілетті органның келісімі бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тəртіппен құру, қайта ұйымдастыру жəне тарату бойын-ша ұсыныстарды енгізеді

ББ

731 халықтың көші-қоны мəселелері жөніндегі уəкілтті органға еңбек ресурстарындағы қажетсінулерді есекере отырып, ішкі қоныс аударушылардың қоныс аудару квотасын қалыптастыру бойынша ұсыныстар енгізеді

Еңбек ресурстарындағы қажетсінулерді есеке-ре отырып, ішкі қоныс аударушылардың қоныс ау-дару квотасы Ж

ҚƏББ

732 халықтың көшi-қоны мəселелерi жөнiндегi уəкiлеттi органға шетелдiк жұмыс күшiн тартуға арналған квотаны қалыптастыру жөнiнде ұсыныстар енгiзедi

ЖҚƏ

ББ

733 облыстың жергілікті өкілді органы-на тарих жəне мəдениет ескерт-кіштерін қорғау жөніндегі комис-сияны құру бойынша ұсыныстар енгізеді

ММҚБ

734 мемлекеттік жоспарлау жөніндегі уəкілетті орган үшін экономиканың басым секторларын белгілеу бой-ынша ұсыныстарды əзірлейді

ИИДБ

735 уəкілетті орган үшін арнайы экономикалық аймақты құру туралы ұсыныстар енгізеді

ИИДБ

736 облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергілікті атқарушы органының ауданаралық маңызы бар уақытша пайдала-нылатын мал айдау жолдарына жер учаскелерiн беру жөніндегі ұсыныстарының жəне шешімдер жобаларын əзірлейді

Ауданаралық маңызы бар уақытша пайдаланылатын мал айдау жолдарына жер учаскелерiн беру туралы мəліметтер Ж

ҚБ

737 облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергілікті атқарушы органының мемлекеттiк ғылыми-зерттеу ұйымдары мен олардың тəжiрибе шаруашылықтарына, сондай-ақ мемлекеттiк тұқым өсiру шаруашылықтары мен асыл тұқымды мал зауыттарына жер учаскелерiн беру жөніндегі ұсыныстарының жəне шешімдер жобасын əзірлейді

ЖҚБ

738 аумақтық сулар алып жатқан жер учаскелерін жасанды ғимараттар салу үшін беру жөніндегі облыстың жергілікті атқарушы органының ұсыныстарын жəне шешімдерінің жобаларын əзірлейді

ЖҚБ

739 жерлерді резервке алу бойынша ұсыныстарды əзірлейді

ЖҚБ

740 Қазақстан Республикаы Жер Кодек-сінің 69-бабына сəйкес бұқаралық сервитуттерді белгілеу бойынша облыстың жергілікті атқарушы органының ұсыныстарын жəне шешімдерінің жобаларын əзірлейді

ЖҚБ

741 ауыл шаруашылығы алқаптарын бір түрден екіншісіне ауыстыру жөнінде ұсыныстар əзірлейді

ЖҚБ

742 уəкiлеттi органға Қазақстан Республикасының дiни қызмет жəне діни бірлестіктер туралы заңнамасын жетiлдiру жөнінде ұсыныстар енгiзедi

ДІБ

743 құқық қорғау органдарына Қазақ-стан Республикасының діни қызмет жəне дiни бiрлестiктер туралы заң-намасын бұзатын жеке жəне заңды тұлғалардың қызметiне тыйым салу жөнiнде ұсыныстар енгiзедi

ДІБ

744 Қазақстан Республикасының заңдары на сəйкес ведомство қарамағындағы əкiмшiлiк-аумақтық бөлiнiстердiң шекараларын белгiлеу немесе өзгерту жөнiнде қала құрылысынан туындайтын факторларға байланы-сты ұсыныстарды əзірлейді жəне облыстық мəслихатқа енгізеді

СҚБ

745 облыстық мəслихатқа тарих жəне мəдениет ескерткiштерiн қорғау жөнiндегi комиссиялар құруға ұсыныстар əзірлейді

СҚБ

746 қоғамдық маңызы бар проблемалар бойынша ұсыныстарды əзірлейді

ƏА

747 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігі үшін өңірдің саяси стратегиясы, қалалардың, аудандардың өкілді жəне ақтарушы органдарының бірлескен сындар-лы жұмысы бойынша, олардың облыстық жəне өңірлік атқарушы жəне өкілді органдармен өзара іс-қимылы бойынша ұсыныстарды əзірлейді

ƏА

748 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігі үшін өңірді əлеуметтік-экономикалық дамытудың стартегиялық жоспар-лары, бағдарламалары бойынша ұсыныстар əзірлейді

ƏА

749 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігі үшін жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік органдарды жəне оған жəне облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдігіне бағынысты жəне есеп беретін консультациялық-кеңестік орган-дарды құру, тарату жəне қайта құру туралы ұсыныстарды əзірлейді

ƏА

750 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімі үшін қала жəне аудан əкімдерінің актілерін толық немесе ішінара тоқтату туралы ұсыныстарды əзірлейді

ƏА

751 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімі үшін шешімдерді мəслихатпен қарау басымдығын белгілеу, сессиялар арасында мəслихаттың кезектен тыс отыры-старына шақыру, əкімнің мəслихат отырыстарына қатысу орындылығы бойынша ұсыныстарды əзірлейді

ƏА

752 Қазақстан Республикасы Президен-тінің, Үкіметінің жəне орталық мемле кеттік органдарының, облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімдерінің тапсырмаларын орындау сапасын жəне толықтығын бақылауды жетілдіру бойынша ұсыныстарды əзірлейді

ƏА

753 жергілікті атқарушы органдардың персонлады басқару жөніндегі қызметін бағалау көрсеткіштерін жақсарту бойынша ұсыныстар енгізеді

ƏА

754 облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) əкімі үшін Қазақ стан Республикасының мемлекеттік наградаларымен, об-лыс (республикалық маңызы бар қала, астана), аудан əкімінің Құрмет грамоталарымен жəне алғыс хат-тармен марапататтуға ұсыну үшін ұсыныстар əзірлейді жəне тиісті құжаттарды дайындайды

ƏА

755 жұмылдыру дайындығы жəне аумақтық қорғаныс жөніндегі іс-шараларды қаржыландыру көлемі бойынша ұсыныстарды əзірлеу

ƏА

756 облыстың биоотынды өндіру саласындағы уəкілетті органына биоотын өндірісі бойынша өндірістік қуаттардың шекті көлемін айқындау жөнінде ұсыныстар енгізеді

Биоотын өндірісі бойынша өндірістік қуаттардың шекті көлемі туралы мəліметтер

АШБ

757

Алқабилер

тізімін

құру

өңір бойынша алқабилер тізімін құрады жəне облыстық жəне оған теңестірілген сотқа ұсынады

Əкімшілік-аумақтық бірлік халқының тізімі негізінде алқабилер тізімін құруды автомат-тандыру

Өңір бойынша алқабилер тізімі

ƏА

2. Аудан, облыстық маңызы бар қала

Функционалдық

мү

мкіндік

Функция

АЖ

Автоматтандыру əдісі Ақпараттық ресурс

Ұйым

дастыр

у-шыл

ық құ

рылы

м

1

Бюдж

етті басқару

міндеттемелер бойынша жинақтық қаржыландыру жоспарын, жергілікті бюджеттің төлемдері бойынша түсімдер мен қаржыландырудың жоспарын жасайды

ХБП АЖ

, ЭҚА

БЖ

Бюджетті дайындау жəне жинақтау, қаржы-ландыру жоспарларын, мемлекеттік сатып алу лар жоспарларын құру жəне жинақтау, қаржыландыру жоспар-ларының орындалуын талдау жəне бақылау процестерін автомат-тандыру

ЭҚБ

(Жалғасы. Басы 15-22-беттерде)

(Жалғасы 24-бетте)

24 27 МАУСЫМ 2017 ЖЫЛРЕСМИ

2 міндеттемелер бойынша жинақтық қаржыландыру жоспарын, жергілікті бюджеттің төлемдері бойынша түсімдер мен қаржыландырудың жоспарын бекітеді жəне жүргізеді

ЭҚБ

3 бюджеттік бағдарламалар əкім-ші лерінің бюджеттік бағдар ла-маларының жобалары нəтиже-лер көрсеткіштерін таңдаудың дұрыстығы, нəтижелер көрсеткіш-терінің аумақтарды дамыту бағ дар ламаларының мақсат-тарымен, нысаналы индикатор-ларымен өзара байланыстылығы, нəтижелер көрсеткіштеріне қолже-тімділік дəрежесі тұрғысынан, сон дай-ақ олардың бюджеттік бағдарламалар əкімшісінің функци-яларына, өкілеттіктеріне, қызметінің бағыттарына сəйкестігі тұрғысынан қарайды

ЭҚБ

4 бюджеттік өтінімдер жəне бюджеттік бағдарламалардың жобалары бойынша қорытындыларды құрады жəне оларды тиісті бюджеттік ко-миссия қарауына жолдайды

ЭҚБ

5 қала бюджетінің жобасын əзірлейді жəне оны қаланың бюджеттік комиссиясының қарауына енгізеді

ЭҚБ

6 бюджетті орындауды ұйымдастыра-ды жəне бюджеттік бағдарламалар əкімшілерінің бюджетті орындау бойынша қызметін үйлестіреді

ЭҚБ

7 Бюджеттен қайтаруларды жəне (не-месе) артық (қателесіп) төленген сомаларды есепке алуды жүргізеді жəне бюджетке түсетін салықтық, салықтық емес түсімдердің, негізгі капиталды сатудан түсімдердің, трансферттердің, бюджеттік кредиттерді өтеу сомаларының, мемлекеттің қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдерді, салықтық емес түсімдердің, негізгі капиталды сатудан түсімдерді, трансферттердің, бюджеттік кредиттерді өтеу сомаларын, мемлекеттің қаржы активтерін сату-дан түсетін түсімдерді, қарыздарды бақылауды жүзеге асырады

ЭҚ

Б

8 Қазақстан Республикасының Бюджет кодексіне сəйкес бюджеттік ақшаны басқарады

ЭҚБ

9 ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тиiстi қаржы жылы-на арналған бюджетi туралы ау-дан (облыстық маңызы бар қала) мəслихатының шешiмiн iске асыру туралы қаулы қабылдайды

ЭҚБ

10 аудан (облыстық маңызы бар қала) бюджетiнiң атқарылуы туралы жылдық есептi тиiстi мəслихатқа жəне облыстың тексеру комиссия-сына тапсырады

ЭҚБ

11 бюджеттік бағдарламалар əкімшілерінің бюджеттік инвестициялық жобаларын қарайды

ЭҚБ

12 бюджеттік бағдарламалардың бюджеттік инвестициялық жо-балары бойынша экономикалық қорытындыларды жібереді

ЭҚБ

13 Қазақстан Республикасының Бюджет кодексінің 154-бабының 6-тармағында көзделген жағдай-ларды қоспағанда, бюджеттік бағдарламалар əкімшісінің ұсынысы мен экономикалық қорытынды негізінде заңды тұлғалардың жарғылық капиталы-на мемлекеттiң қатысуы арқылы жоспарланатын бюджеттiк инвести-цияларды iрiктеуді жүзеге асырады жəне қорытындыны тиісті бюджет комиссиясының қарауына жібереді

ЭҚБ

14 аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқару-шы органдармен құрылған комму налдық мемлекеттік кəсіп-орындардың жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын жұмыстардың (қызметтердің) басым бағыттарын жəне міндетті көлемін белгілейді

ЭҚБ

15 бюджеттік өтінімдерді, бағдарлама-лар жəне қосалқы бағдарла малар бойынша төлемдер мен міндет-темелер бойынша қаржыландыру жоспарларын, тауарларды, жұмыстарды жəне қызметтерді мемлекеттік сатып алулардың жылдық жоспарларын əзірлейді

ƏА

16 аудан (облыстық маңыздағы қала) əкімінің қызметін байла-ныс құралдарымен, ақпараттық-есептеуіш жəне ұйымдастыру техникасымен қамтамасыз ету жөніндегі бағдарламалардың əкімшісі функциясын атқарады

ƏА

17 Қазақстан Республикасының Бюджет кодексінің 52-бабымен көзделген жергілікті бюджеттердің түсімдерін болжауды өңірдің орта мерзімді əлеуметтік-экономикалық даму жоспары жəне алдағы үш жылға арналған орта мерзімді фискалдық саясаты негізінде жүзеге асырады

ЭҚБ

18 бюджеттік мониторингті жүзеге асырады

ЭҚБ

19 салық төлеушінің есептік тіркеу орны бойынша мемлекеттік кірістер органының аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) бюджетке толық көлемде түсетін салықтарды төлеу жөніндегі салық міндеттемесін орындау мерзімінің өзгеруі туралы шешімін келіседі

ЭҚБ

20

Бағдарлама

ларды жə

не

НҚА əзірлеу

өз құзыреті шегінде аудандық коммуналдық мүлікті басқару саласындағы қатынастарды реттейтін нормативтік-құқықтық актілерді əзірлейді, бекітеді

ЭҚАБ

Ж, «Əділет»

НҚА

АҚ

Ж

1-деңгей: ЖАО бекітілген НҚА есепке алуды автоматтандыру. 2-деңгей: НҚА жобала-рын жүргізу жəне жария-лауды автоматтандыру, мүдделі тұлғалардан/ор-гандардан ұсыныстарды жинау, ұсыныстар бой-ынша шешім қабылдау, бекітілген НҚА жариялау

ЭҚБ

21 ауданды (облыстық маңызы бар қаланы) дамыту бағдарламасын əзірлейді жəне мəслихаттың бекiтуiне ұсынады, оның орындалу-ын қамтамасыз етедi

ЭҚБ

22 ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджеттік комиссиясын құрады, ол туралы ережені бекітеді жəне оның құрамын айқындайды

ЭҚБ

23 өз құзыреті шегінде аудандық коммуналдық меншікті басқару саласындағы қатынастарды реттейтін нормативтік құқықтық актілерді əзірлейді, бекітеді

ҚТҚШ

Б

24 мектепке дейінгі тəрбиелеуге жəне оқытуға мемлекеттік тапсырысты, жеке басы бойынша қаржыландыру жəне ата-аналық төлем көлемін бекітеді

Мектепке дейінгі тəрбиелеуге жəне оқытуға мемлекеттік тапсырысты, жеке басы бой-ынша қаржыландыру жəне ата-аналық төлем көлемі туралы мəліметтер

ББ

25 пробация қызметінің есебінде тұрған, сондай-ақ мекемелерден босатылған адамдар үшін жұмыс орындарының квотасын белгілейді

Пробация қызметінің есебінде тұрған, сондай-ақ мекемелерден босатылған адамдар үшін жұмыс орындарының квотасы

ЖƏББ

26 интернаттық ұйымдардың кəмелетке толмаған түлектері үшін жұмыс орындарының квотасын белгілейді

Интернаттық ұйымдардың кəмелетке толмаған түлектері үшін жұмыс орындарының квотасы Ж

ƏББ

27 Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген халық санатын жұмысқа орналастыру үшін квотаны белгілейді

Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген халық санатын жұмысқа ор-наластыру үшін квота Ж

ƏББ

28 облыстың жергiлiктi өкiлдi орга-нына бекiту үшін жануарларды асырау қағидаларын, иттер мен мысық тар ды асырау жəне серу-ендету қағидаларын, қаңғыбас иттер мен мысықтарды аулау жəне жою қағидаларын, жануар-ларды асыраудың санитариялық аймақтарының шекараларын белгiлеу жөнiнде ұсыныстар енгізу;

ЖҚА

ШБ

29 елді мекендерде ауыл шаруашылығы жануарларын асырау жəне жаю қағидаларын əзірлейді

ЖҚА

ШБ

30 тиісті өкілді органмен бекіту жəне олардың орындалуын қамтамасыз ету үшін ауылдық атқарушы органдарының қарамағына берiлген ауыл шаруашылығы алқаптарын қоса алғанда, елдi мекендер аумағының жер-шаруашылық орна-ластыру жобаларын əзірлейді

ЖҚА

ШБ

31 ауданның өкілді органына жерлерді аумақтау жобаларын (схемаларын) бекітуге береді

ЖҚА

ШБ

32 кономинимум объектісінің жанын-дағы тұрғын үйлерді (тұрғын ғима-раттарды), аумақты күтіп-ұстау са-пасын бақылау жəне коммуналдық қызметтерді көрсету бойынша нормативтік жəне əдістемелік құжаттарды дайындауға қатысады

ТИБ

33 жергілікті жағдайларды ескере оты-рып, жиналыстарды, митингтерді, шерулерді, пикеттерді жəне де-монстрацияларды өткізу тəртібін регламенттейді

ІСБ

34 қаланың бас жоспарының жобасын, қала шегі мен қала маңы айма ғының шекараларын, сондай-ақ қаланың əкім шілік бағыныстылығына беріл ген аудандардың жəне елді мекен дердің шекараларын белгілеу жəне өзгерту жобаларын əзір леуді ұйымдастыру жəне қала мəслихатының мақұлдауына ұсынады

СҚБ

35 объектілерді (кешендерді) пайдалануға қабылдау жөніндегі ко-миссияны тағайындайды жəне оның құрамын белгілейді

СҚБ

36 қала құрылысы құжаттамасын қала-лық мəслихатқа бекітуге ұсынады

СҚБ

37 ведомстволық бағынысты аумақ тарды абаттандыру жəне инженерлiк жағынан қамтамасыз етудiң қалалық қағидаларын қала-лық мəслихаттың бекiтуiне ұсынады

СҚБ

38 қала шекаралары шегінде Қазақстан Республикасының ор-ман қорына кірмейтін жасыл екпелерді егу, күтіп ұстау жəне қорғау ережелерін облыстық мəслихатқа бекітуге ұсынады

СҚБ

39 аудан (облыстық маңызы бар қала) əкімдігінің қаулылары, ау-дан (облыстық маңызы бар қала) əкімінің шешімдері мен өкімдерінің жобаларын əзірлейді

ƏА

40 аудан (облыстық маңызы бар қала) əкімі үшін ауданды (облыстық маңызы бар қаланы) басқару схе-масын əзірлейді

Əкімшілік-аумақтық бірлікті басқару схемасы

ƏА

41 аудан (облыстық маңызы бар қала) əкімдігінің жəне əкімінің қарауына енгізілетін нормативтік құқықтық актілердің құқықтық талдауын жүзеге асырады

ƏА

42

Мем

лекеттік мү

лікті басқару

Қазақстан Республикасының заңна-масында белгіленген тəртіпте мем лекеттік мекемелер мен мемлекеттік кəсіпорындарды құрады,аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдардың штат санының лимитiн Қазақстан Республикасының Үкіметі бекiткен жергiлiктi атқарушы органдардың штат санының жалпы лимитi жəне нормативтері шегiнде белгiлейдi М

емлекеттік мү

лік т

ізілімі

АЖ

, ЭМ

С АА

Ж, Э

ҚАБЖ

ЭҚБ

43 жергілікті бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыру мониторингін жəне бақылауын жүзеге асырады

ЭҚБ

44 мемлекеттің заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қатысуы арқылы жергілікті бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыру мониторингін жəне бақылауын жүзеге асырады

ЭҚБ

45 аудандық коммуналдық заңды тұлғалардың жарғысын (ережесін) бекітеді, оған өзгерістер мен толықтырулар енгізеді не-месе жергілікті бюджеттен қаржылан дырылатын, аудандық коммуналдық мүлікке билік етуге уəкілетті атқарушы органға осыған уəкілеттік береді

ЭҚБ

46 егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, аудандық коммуналдық мүлікті басқарады, оны қорғау жөніндегі шараларды жүзеге асырады

ЭҚБ

47 аудандық коммуналдық мүлікті жекешелендіру туралы шешім қабылдайды

ЭҚБ

48 «Мемлекеттік сатып алу тура-лы» Қазақстан Республикасы-ның заңына сəйкес аудандық коммуналдық мүлікті жекешелен-діру бойынша сауда-саттық өткізу туралы хабарламаны жариялау үшін мерзімді баспа басылымын айқындау жөнінде конкурс өткізеді

ЭҚБ

49 егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, аудандық коммуналдық мүлікті жеке тұлғаларға жəне мемлекеттік емес заңды тұлғаларға кейіннен сатып алу құқығынсыз, шағын кəсіпкерлік субъектілерінің меншігіне кейін-нен сатып алу құқығымен неме-се кейіннен өтеусіз негізде беру құқығымен мүліктік жалға (жал-дауға), сенімгерлік басқаруға береді

ЭҚБ

50 аудандық коммуналдық заңды тұлғаларды құру, қайта ұйымдастыру жəне тарату туралы, сондай-ақ олардың акционерлік қоғамдар мен жауапкершілігі шек теулі серіктестіктерге қаты-суы, оларды құру, қайта ұйым-дастыру, тарату, акционерлік қоғам дардың өздеріне тиесілі ак-цияларын, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің жарғылық капиталындағы қатысу үлестерін иеліктен шығару туралы шешімдер қабылдайды

ЭҚБ

51 аудандық коммуналдық мүлікті аудандық коммуналдық заңды тұлғаларға бекітіп береді

ЭҚБ

52 аудандық коммуналдық заңды тұлғалардың филиалдар мен өкілдіктер құруына келісім береді;

ЭҚБ

53 аудандық коммуналдық мүлікті, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Бюджет кодексіне сəйкес ақшаны жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің жарғылық капи-талына не акционерлік қоғамның акцияларын төлеуге беру туралы шешім қабылдайды

ЭҚБ

54 егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, аудандық коммуналдық мүлікті пайдалану туралы, оның ішінде оны кепілге, мүліктік жалға (жалдауға), өтеусіз пайдалануға жəне сенімгерлік басқаруға беру туралы шешімдер қабылдайды

ЭҚБ

55 табиғи жəне техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде «Мемлекеттік мүлік туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 4-тарауында белгіленген талаптар бойынша реквизициялау туралы шешім қабылдайды

ЭҚБ

56 «Мемлекеттік мүлік туралы» Қазақ-стан Республикасы Заңы ның 4-та-рауында белгіленген жағдайларда жəне талаптарда реквизицияланған мүлікке ақшалай өтем төлейді

ЭҚБ

57 «Мемлекеттік мүлік тура-лы» Қазақстан Республикасы Заңының 6-тарауында белгіленген жағдайларда жер учаскесін мемле-кет мұқтажы үшін алып қоюға бай-ланысты жер учаскесін немесе өзге де жылжымайтын мүлікті иеліктен шығарған кезде өтем төлейді

ЭҚБ

58 жер учаскесін мемлекет мұқтажы үшін алып қоюға байланысты жер учаскесін немесе өзге де жылжы-майтын мүлікті сатып алу туралы шарт жасайды;

Жер учаскесін мемлекет мұқтажы үшін алып қоюға байланысты жер учаскесін немесе өзге де жылжымай-тын мүлікті сатып алу туралы шарттар тізілімі

ЭҚБ

59 аудандық коммуналдық мүлікті жекешелендіруді жүзеге асыра-ды, оның ішінде жекешелендіру процесін ұйымдастыру үшін дел-далды тартады

ЭҚБ

60 жекешелендіру объектісін бағалауды қамтамасыз етеді

ЭҚБ

61 жекешелендіру объектісінің сатып алу-сату шарттарын əзірлеу мен жасасуды жəне сатып алу-сату шарттары талаптарының сақталуын бақылауды жүзеге асырады

ЭҚБ

62 жергілікті қоғамдастық жиналы-сымен келісу бойынша жергілікті өзін-өзі басқару қаражаты есебінен сатып алынған мүлікті иеліктен шығару туралы шешім қабылдайды

Жергілікті қоғамдастық жи-налысымен келісу бойынша жергілікті өзін-өзі басқару қаражаты есебінен сатып алынған мүлікті иеліктен шығару туралы мəліметтер

ЭҚБ

63 аудандық коммуналдық мүлікті пайдалануын жəне сақталуын бақылауды қамтамасыз етеді

ЭҚБ

64 аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарымен құрылған мемлекеттік коммуналдық кəсіпорындарды, мемлекет-пен бақыланатын акционерлік қоғамдарды жəне жауапкершілігі шектеулі серіктестерді дамы-ту жоспарларының орындалуын бақылауды жүзеге асырады

ЭҚБ

65 сенімгерлікпен басқарушының облыстық коммуналдық мүлікті сенімгерлікпен басқару шарты бой-ынша міндеттемелерін орындауын бақылауды жүзеге асырады

ЭҚБ

66 коммуналдық меншікке айналдырылған (түскен), иесі жоқ деп танылған, мемлекетке мұрагерлік құқығы бойынша өткен аудандық коммуналдық мүліктің, сондай-ақ коммуналдық меншікке өтеусіз өткізілген иесіз қалған мүліктің, олжаның, қараусыз қалған жануарлардың, құрамында мəдени құндылықтарға жататын зат жоқ көмбелердің үлестерін есепке алу-ды, сақтауды, бағалауды жəне одан əрі пайдалануды ұйымдастырады

ЭҚБ

67 коммуналдық меншікке айналдырылған (түскен), иесі жоқ деп танылған, мемлекетке мұрагерлік құқығы бойынша өткен аудандық коммуналдық мүліктің, сондай-ақ коммуналдық меншікке өтеусіз өткізілген иесіз қалған мүліктің, олжаның, қараусыз қалған жануарлардың, құрамында мəдени құндылықтарға жататын зат жоқ көмбелердің үлестерін есепке алу-ды, сақтауды, бағалауды жəне одан əрі пайдалануды ұйымдастырады

ҚТКШ

Б

68 өз құзыреті шегінде мəдениет саласындағы коммуналдық меншікті басқаруды жүзеге асырады

МТД

Б

69 жер учаскелерін мемлекеттік қажеттіктер үшін алып қою, оның ішінде сатып алу арқылы алып қоюды жүзеге асырады

ЖҚА

ШБ

70 ведомстволық бағынысты жер учаскелерін құрылыс салу немесе өзге де қала құрылысын игеруге арналған жер учаскелерін таңдау, беру, ал заңнамалық актілерде көзделген жағдайларда алып қою жөнінде шешім қабылдайды

Ведомстволық бағынысты жер учаскелерін құрылыс салу немесе өзге де қала құрылысын игеруге арналған жер учаскелерін таңдау, беру, ал заңнамалық актілерде көзделген жағдайларда алып қою жөнінде шешімдер тізілімі

СҚБ

71 ведомстволық бағынысты жер учаскелерін құрылыс салу немесе өзге де қала құрылысын игеруге арналған жер учаскелерін таңдау, беру, ал заңнамалық актілерде көзделген жағдайларда алып қою жөнінде шешім қабылдайды

СҚБ

72 ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) коммуналдық меншігін басқарады, оны қорғау бойынша шараларды жүзеге асырады

ƏА

73 бюджетті атқару жөніндегі орталық уəкілетті органға шоғырландырылған қаржылық есептілікті ұсынады

ЭҚБ

74

Дене

шын

ықты

ру жəне спорт

саласы

ндағы ме

млекеттік

қызметтерді

көрсету

спорттық разрядтарды: 2 -раз-рядты спортшы, 3- разрядты спортшы, 1- разрядты спортшы, жасөспiрiмдер арасындағы 2-раз-рядты спортшы, жасөспiрiмдер арасындағы 3-разрядты спорт-шы жəне біліктілік санаттарды беру: бiлiктiлiгi жоғары деңгейдегi екiншi санатты жаттықтырушы, бiлiктiлiгi орта деңгейдегi екiншi санатты жаттықтырушы, бiлiктiлiгi жоғары деңгейдегi екiншi санатты əдiскер, бiлiктiлiгi орта деңгейдегi екiншi санатты əдiскер, бiлiктiлiгi жоғары деңгейдегi екiншi санатты нұсқаушы-спортшы, спорт төрешісі

Өтініштерді қабылдау жəне қарау, шешімдерді келісу жəне беру процестерін автомат-тандыру

Спорттық разрядтарды беру-ге өтініштер тізілімі спорттық разрядты беру туралы куəліктердің, біліктілік са-натты тағайындау туралы куəліктердің тізілімі немесе спорттық разрядты, біліктілік санатты тағайындау туралы бұйрықтың көшірмесі ДШ

СБ

75

Дене

шын

ықты

ру

жəне

спорт

саласы

ндағы

қызметті

жеке адамдардың тұрғылықты жерi бойынша жəне олардың көпшiлiк демалу орындарын-да спортпен шұғылдануы үшiн инфрақұрылымды құрады

ЭМС АА

Ж, М

ОИП

Бұқаралық-спорттық іс-шаралардың өңірлік күнтізбесін жүргізуді автоматтандыру. Спорт түрлері бойын-ша өткізілетін спорттық жарыстар туралы мəліметтерді есепке алу. олимпиада

Жеке адамдардың тұрғылықты жерi бойын-ша жəне олардың көпшiлiк демалу орындарында спортпен шұғылдануы үшiн инфрақұрылым бойынша мəліметтер

ДШСБ

ұйым

дастыр

у жə

не оны

ң мо

ниторингі

чемпиондарын жəне жеңімпаздарын тұрғын үймен қамтамасыз ету туралы мəліметтерді автоматтандыру. əкімшілік-аумақтық бірлік аумағында дене шынықтыру мен спорт-ты дамыту жөніндегі ақпаратты жинауды жəне талдауды авто-маттандыру.

76 жергілікті аккредиттелген спорт федерацияларымен бірлесіп спорт түрлерi бойынша аудандық облыстық маңызы бар қалалық деңгейде жарыстар өткiзедi

Жергілікті аккредиттелген спорт федерацияларымен бірлесіп спорт түрлерi бой-ынша өткізілген спорттық жарыстар туралы мəліметтер

ДШСБ

77 спорттың əр түрi бойынша аудандық, облыстық маңызы бар қалалық құрама командаларды дай-ындауды жəне олардың облыстық спорт жарыстарында өнер көрсетуiн қамтамасыз етеді

ДШСБ

78 тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктiң аумағында бұқаралық спортты жəне ұлттық спорт түрлерiн дамытуды қамтамасыз етеді

ДШСБ

79 тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктiң аумағында аудандық, облыстық маңыздағы қалалық дене шынықтыру-спорт ұйымдарының қызметiн үйлестiредi

Дене шынықтыру-спорт ұйымдарының тізбесі

ДШСБ

80 тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктiң аумағында спорттық iс-шараларды ұйымдастыруды жəне өткiзудi үйлестiредi

ДШСБ

81 ресми дене шынықтыру жəне спорттық іс-шаралардың медициналық қамсыздандыруын ұйымдастырады

ДШСБ

82 дене шынықтыру жəне спорттық іс-шараларды өткізген кезде қоғамдық тəртіпті жəне қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз етеді

ДШСБ

83 спорт ұйымдарына əдiстемелiк жəне консультациялық көмек көрсетедi

ДШСБ

84 аудандық жəне қалалық мамандандырылмаған балалар-жасөспірімдер мектептерінің қызметін қамтамасыз етеді

Аудандық жəне қалалық мамандандырылмаған балалар-жасөспірімдер мектептерінің тізбесі ДШ

СБ

85 өңірлік жəне жергілікті спорт федерацияларының ұсыныстары бойынша спорт түрлері бойынша аудандық, облыстық маңызы бар қалалық құрама командалардың тізімін құрады жəне бекітеді

Спорт түрлері бойын-ша аудандық, облыстық маңызы бар қалалық құрама командалардың тізімі ДШ

СБ

86 «Дене шынықтыру жəне спорт ту-ралы» Қазақстан Республикасының Заңынасəйкес, Олимпиадалық, Паралимпиадалық жəне Сурдлимпиадалық чемпиондарын жəне жүлдегерлерін тұрғын үймен қамтамасыз етеді

«Дене шынықтыру жəне спорт туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сəйкес, Олимпияда, Паралимпияда жəне Сурдлимпияда чемпион-дарын жəне жүлдегерлерін тұрғын үймен қамтамасыз ету туралы мəліметтер

ДШСБ

87 аудан, облыстық маңызы бар қала аумағында спорттық ғимараттарды салу мəселелерін үйлестіреді жəне олардың халыққа қолжетімдігін қамтамасыз етеді

ДШСБ

88 спорттық-бұқаралық іс-шаралардың өңірлік күнтізбесін іске асырады

ДШСБ

89 тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бiрлiк бой-ынша дене шынықтыру мен спорт-ты дамыту туралы мəлiметтердi жинауды жəне талдауды жүзеге асырады

Тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бiрлiк бойынша дене шынықтыру мен спортты да-мыту туралы ақпарат ДШ

СБ

90 Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген нысан-да жəне мерзімдерде облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына тиiстi əкiмшiлiк-аумақтық бiрлiк бойынша дене шынықтыру мен спортты дамыту туралы мəлiметтердi ұсынады

ДШСБ

91

ТКШ

жəне құры

лыс

саласы

ндағы ме

мле-

кеттік қызмет

-терді

көрсету

тұрғын үй көмегін тағайындау

ЭҮП,

ЭҮӨ

Ш АЖ

(2

қызмет

)

Автоматтандырылмаған қызметтер үшін өтініштерді қабылдау жəне қарау, шешімдерді келісу жəне беру процестерін автомат-тандыру

Тұрғын үй көмегін алуға өтініштер тізілімі Тұрғын үй көмегін тағайындау тура-лы хабарламалар тізілімі Оларға тұрғын үй көмегі көрсетілген адамдар тізілімі ҚТ

КШБ

92 мемлекеттік тұрғын үй қорынан тұрғын үйге немесе жеке тұрғын үй қорынан жергілікті атқарушы орган жалдаған тұрғын үйге мұқтаж аза-маттарды есепке алу жəне кезекке қою, сондай-ақ жергілікті атқарушы органдардың тұрғын үй беру тура-лы шешім қабылдауы

Қызметті берушімен коммуналдық тұрғын үй қорынан тұрғын үй болу-ын немесе жоқтығын тек-серуге келісімін көрсетіп, коммуналдық тұрғын үй қорынан тұрғын үйге мұқтаж азаматтарды есепке алу туралы өтініштер тізілімі Кезектің реттік нөмірі көрсетілген есепке алу тура-лы хабарламалар тізілімі коммуналдық тұрғын үй қорынан тұрғын үйге мұқтаж азаматтарды есепке алу тізілімі

ҚТКШ

Б

93 мемлекеттік кəсіпорынның не мемлекеттік мекеменің тұрғын үй қорынан тұрғын үйге мұқтаж азаматтарға тұрақты пайдалануын-да коммуналдық тұрғын үй қорынан берілген тұрғын үйдің немесе жергілікті атқарушы орган жеке тұрғын үй қорынан жалдаған тұрғын үйдің болуы (болмауы) туралы анықтама беру

Мемлекеттік кəсіпорынның не мемлекеттік мекеменің тұрғын үй қорынан тұрғын үйге мұқтаж азаматтарға тұрақты пайдалануында коммуналдық тұрғын үй қорынан берілген тұрғын үйдің немесе жергілікті атқарушы орган жеке тұрғын үй қорынан жалдаған тұрғын үйдің болуы (болмауы) ту-ралы анықтаманы алуға өтініштер тізілімі Мемлекеттік кəсіпорынның не мемлекеттік мекеменің тұрғын үй қорынан тұрғын үйге мұқтаж азаматтарға тұрақты пай-далануында коммуналдық тұрғын үй қорынан берілген тұрғын үйдің немесе жергілікті атқарушы орган жеке тұрғын үй қорынан жалдаған тұрғын үйдің болуы (болмауы) туралы берілген анықтамалар тізілімі

ҚТКШ

Б 94 тіреу жəне қоршау конструкци-

яларын, инженерлік жүйелері мен жабдықтарды өзгертуге бай-ланысты емес қолданыстағы ғимараттардың үй-жайларын (жекелеген бөліктерін) реконструкциялауға (қайта жоспарлауға, қайта жабдықтауға) шешім беру

Тіреу жəне қоршау кон-струкцияларын, инженерлік жүйелері мен жабдықтарды өзгертуге байланы-сты емес қолданыстағы ғимараттардың үй-жайларын (жекелеген бөліктерін) реконструкциялауға (қайта жоспарлауға, қайта жабдықтауға) шешім алуға өтініштер тізілімі Тіреу жəне қоршау конструкцияларын, инженерлік жүйелері мен жабдықтарды өзгертуге бай-ланысты емес қолданыстағы ғимараттардың үй-жайларын (жекелеген бөліктерін) реконструкциялауға (қайта жоспарлауға, қайта жабдықтауға) қызмет берушінің шешімдер тізілімі

ҚТКШ

Б

95

ТҚШ

саласын

дағы

қызметті

есепке

алу

жəне ұйым

дастыр

у тұрғын үй қорын басқару сала-сында мемлекеттік бақылауды ұйымдастырады

ЭМС АА

Ж, М

ОИП

Тұрғын үй қоры туралы мəліметтерді есепке алуды автоматтан-дыру. мемлекеттік тұрғын үй қорынан тұрғын үйге мұқтаж азаматтарды есепке алу. Кондоминимум объектісіне техникалық паспорттарды жасауға жұмсалған шығындарды өтеу процестерін авто-маттандыру

ҚТКШ

Б

96 кондоминиум объектісін басқару органдарының тұрғын үй қорын сақтау жəне тиісті дəрежеде пайда лану жөніндегі қызметін бақы лау бойынша тұрғын үй инспек циясының жұмысын ұйымдастырады

ҚТКШ

Б

97 тұрғын үй қорын сақтау жəне тиісті дəрежеде пайдалану жөнінде іс-шаралар ұйымдастыруды қамтамасыз етеді

ҚТКШ

Б

98 Республиканың сейсмикалық қауіпті өңірлерінде орналасқан тұрғын үйлердің сейсмиялық тұрақтылығын сақтауға бағытталған іс-шараларды жүргізеді

ҚТКШ

Б

99 «Тұрғын үй қатынастары тура-лы» Қазақстан Республикасы Заңы 32-бабының 2-2-тармағымен көзделген жағдайда кондоминиум объектісіне техникалық паспорт дайындау бойынша шығындарды бюджет қаражаты есебінен өтеуді қамтамасыз етеді

Кондоминиум объектісіне техникалық паспорт дайын-дау бойынша шығындарды өтеу туралы мəліметтер

ҚТКШ

Б

100 коммуналдық тұрғын үй қорынан тұрғын үйлерді «Тұрғын үй қатынастары туралы» Қазақстан Республикасының Заңында көзделген шарттарменаҚазақстан Республикасы азаматтарының меншігіне беруді жүзеге асырады

Коммуналдық тұрғын үй қорынан тұрғын үйлерді азаматтарының меншігіне беру туралы мəліметтер

ҚТКШ

Б

101 Авариялық тұрғын үйді бұзуды ұйымдастырады

Авариялық тұрғын үйді бұзу туралы мəліметтер

ҚТКШ

Б

102 тұрғын үй қорын түгендеуді жүргізеді

Тұрғын үй қорын түгендеу туралы мəліметтер

ҚТКШ

Б

103 мемлекеттік тұрғын үй қорынан тұрғын үйге немесе жеке тұрғын үй қорынан жергілікті атқарушы орган жалдаған тұрғын үйге мұқтаж аза-маттарды есепке алуды жəне кезек-ке қоюды жүзеге асырады

Мемлекеттік тұрғын үй қорынан тұрғын үйге мұқтаж азаматтарды есепке алу бой-ынша мəліметтер ҚТ

КШБ

104

Құры

лыс

саласы

ндағы

қызметті

ұйым

дастыр

у

ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) су құбырларын, та-зарту құрылыстарын, жылу мен электр желiлерiн жəне басқа да көлiктiк жəне инженерлiк инфрақұрылымдар объектiлерiнiң құрылысын салуды жəне пайдала-нуды ұйымдастырады

ЭМС АА

Ж

Салынып жатқан (салуға белгіленген) объектілерді есепке алуды жəне олардың мониторингін автомат-тандыру

ауданның (облыстық маңы зы бар қаланың) су құбыр ларын, тазарту құрылыстарын, жылу мен электр желiлерiн жəне басқа да көлiктiк жəне инженерлiк инфрақұрылымдар объектi-лерiнiң құрылысын пайдала-ну тізбелері жəне мəліметтер

ҚТКШ

Б

105 аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) маңызы бар жолдарды салуды, пайдалануды жəне күтiп ұстауды ұйымдастырады

Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) маңызы бар жолдарды пайдалану бойын-ша тізбелер жəне мəліметтер ҚТ

КШБ

106 коммуналдық тұрғын үй қорының тұрғын үйін салуын жəне оны бөлуін ұйымдастырады

Коммуналдық тұрғын үй қоры бойынша мəліметтер

ҚТКШ

Б

107 жеке тұрғын үй құрылысы аумағында əлеуметтік, инженерлік жəне көліктік инфрақұрылымдарды салуды жəне пайдалануды қамтамасыз етеді

Жеке тұрғын үй құрылысы аумағында əлеуметтік, инженерлік жəне көліктік инфрақұрылымдарды пайда-лану тізбесі жəне мəліметтер

ҚТКШ

Б

108 жеке тұрғын үйлерді, басқа құрылыстарды салу жəне пайдала-ну жəне жер учаскелерін пайдалану туралы қағидалары туралы азамат-тарды хабардар етеді

ҚТКШ

Б

(Жалғасы. Басы 15-23-беттерде)

(Жалғасы бар)