KAMU KURUMLARINDA BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ KULLANIMINI SAĞLAYACAĞI KATKILAR

•Gerçekleştirilen hizmet amaçlı proje tekrarlarının yol açtığı maddi kayıplar, donanım, yazılım, altyapı, eğitim, doküman, evrak, insan gücü azaltılmaktadır.•Tekrarlı verilerden kaynaklanan kaynak israfı önlenebilmektedir.•Vergi kaçaklarının önlenebilmesi mümkün hale gelmiştir.•Bilgi üretim ve telif hakkının belirlenebilmesi mümkündür.•Gereksiz kamu harcamaları, önlenebilir harcamalar, yatırım denetimsizliği, tedarik denetimsizliğinden doğan kaçaklar ve hatalı insan gücü yetiştirme harcamaları azaltılabilmektedir.

ELEKTRONİK DEVLET

Elektronik devlet, devletin vatandaşlarına karşı yerine getirmekle sorumlu olduğu görev ve hizmetlerle, vatandaşların devlete karşı olan görev ve sorumluluklarının karşılıklı olarak ağ ortamında eşzamanlı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesi olarak tanımlanabilir.

İdeal bir elektronik devlet sisteminin sahip olması gereken özellikler

şu şekilde sıralanabilir;• Sistemin entegrasyonu ve ölçeklenebilirliğinin olanakları ve sınırlarını teknolojik, kurumsal ve politik olarak araştırarak, birbiriyle uyumlu çalışabilen güvenli sistemler geliştiren,• İnternet teknolojileri, devlet bilgisine ulaşım, elektronik oy

verme ve elektronik vergilendirme sistemini mümkün kılan, vatandaşların demokratik süreçlere katılması için yöntem ve ölçümlemeler geliştiren ve kendini sürekli yenileyen,

• İnternet kullanımının kamu sektöründe ve toplumda daha yaygın hale gelmesiyle yeni ve entegre hizmet veren,

• Devlet tarafından verilen hizmetlerin özel girişim ve Sivil Toplum Kuruluşları ortaklıkları ile bu konuda uzman ve yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından verildiği,

• Bilginin araştırılması, seçilmesi, analizi ve paylaşımı için geliştirilecek teknolojilerin kamu görevlilerinin karar verme süreçlerini önemli ölçüde etkilediği, bu teknolojilerin kullanımıyla birlikte, halk katılımı ve açık devlet kavramlarının mümkün kılındığı,

• Kamu sektöründe, elektronik arşivleme ve kayıt yönetiminin gündelik yaşamın bir parçası haline geldiği,

• Daha gelişmiş ve sürekli gelişmeleri takip eden bilişim teknolojileri yönetiminin var olduğu,

• Araştırma kaynaklarının kullanılabilir bilgi sağladığı ve uygulanabilir yöntemler geliştirebildiği,

• Devlette gerçekleştirilecek ileri düzeydeki tüm bilişim teknolojileri uygulamalarının, politikalar, süreçler, bilgi ve teknoloji ile bütünleştirildiği bir yapıdır.

ELEKTRONİK DEVLETİN UNSURLARI

• Kamu Kurum ve Kuruluşları: Kamu kurum ve kuruluşlarının tüm hizmetlerinin ağa taşımaları ile geleneksel devlet, Elektronik Devlet konumuna geçmekte, ağ yardımıyla kamunun etkinlik ve verimliliği arttırılmaktadır.

• Kamu Çalışanları: Elektronik hizmetlerin sunulmasında kamu çalışanları kilit konumdadır. Hizmetlerin ağ ortamına geçmesiyle kamudaki istihdam sayısının azaltılması bir unsur olarak görülse de, hizmetlerin üretilip sunulmasında insan faktörünün önemi yadsınamaz.

• Vatandaş(Tüketici, Birey): Bilgisayar, modem ve internet bağlantısı olan her müşteri vatandaşın ağ ortamına kolay erişebilirliğinin sağlanması anlamına gelmektedir.

• İşletmeler: İşletmeler yenilikleri daha çabuk benimser ve uygulamaya geçerler. Elektronik ticaret işletmelerin ağ ortamına geçmesiyle bugünkü durumuna gelmiştir. Türkiye’de özellikle küçük ve orta büyüklükteki işletmeler(KOBİ), ağ ekonomisinin sunduğu olanaklarından hızla yararlanmaya ve ekonomide itici güç konumuna gelmeye başlamışlardır.

• Diğer Kurumlar: Başta belediyeler olmak üzere, meslek odaları, sendikalar, ve sivil toplum kuruluşlarına kadar birçok kuruluş da elektronik devletin temel unsurlarındandır. Bu tür kurumlar ağ ortamında tamamlayıcı bir takım hizmetler sunmaktadır.

ELEKTRONİK DEVLET’İN ÖZELLİKLERİ

-ELEKTRONİK DEVLETİN BİR BİLGİ DEVLETİ OLMASI

-ELEKTRONİK DEVLETİN TEKNİK BİR DEVLET OLMASI

Elektronik Devletin Bir Bilgi Devleti Olması

Kamu kurumları bilginin en yoğun olarak üretildiği, toplandığı, dağıtıldığı, kullanıldığı ya da saklandığı yerlerdir. Bu bilgiler arasında; vatandaşların bireysel özel bilgileri, işletmelere ait bilgiler, ekonomik ve sosyal yaşama ait bilgiler olabildiği gibi diğer ülkelere ait bilgiler de bulunmaktadır. Gelişmiş ülkelerde kamu bilgisi, geliştirilmesi ve korunması gereken bir ulusal kaynak olarak görülmektedir.

Kamu bilgilerine erişme olanağı, elektronik devletin sadece bir yüzüdür. Elektronik devlet yalnızca vatandaşların bilgiye erişme taleplerini karşılamakla kalmamaktadır. Kamu hizmetlerinin elektronik yapılar içinde gerçekleştirilmesi, vatandaşların kendileri hakkındaki bilgileri yine sorunsuz ve kolaylıkla kamunun ilgili birimlerine iletebilmesini de içerir. Paylaşılan bilgi, bireylere/şirketlere ait ve başkaları tarafından bilinmesi istenmeyen bilgiler de olabilir. Bu durumlarda sistem, paylaşılan bilginin arzu edildiği sürede ve derecede gizli kalacağını garanti etmelidir.

Elektronik Devletin Teknik Bir Devlet Olması

Kamu yönetimi açısından; günümüzde, telefon, faks, bilgisayar vb. bilgi iletişim araçlarını kullanmadan bir ülkenin etkin bir biçimde yönetilebileceğinden ya da devletin üzerine düşen görevlerin yerine getirilebileceğinden bahsetmek mümkün değildir. Hatta bunun da ötesinde, söz konusu araçlara ait teknik altyapı geçici bir süre için bile kesintiye uğradığında ya da sekteye uğradığında. Ne tür zorlukların yaşanabileceği hakkında son derece karamsar senaryolar oluşturabilir. Dolayısıyla, yeni devlet anlayışında teknolojinin yeri tartışılmaz derecede büyüktür. Bununla birlikte, elektronik devletin teknik özelliğinden sadece teknoloji yoğun olması anlaşılmamalıdır. Elektronik devlet teknolojinin yoğun olmasının yanı sıra mali, yasal, psikolojik ve sosyolojik yönden teknik temelleri üzerine yapılandırılmış bir devlettir.

ELEKTRONİK TİCARETİNKAMUSAL KULLANIMI

Elektronik devlet; kamu hizmetlerinin halka,

vatandaşlara, çalışanlara ve iş ortaklarına bilişim

teknolojilerini kullanarak ulaşmalarını ve bundan

yararlanmalarını sağlayan bir yapılanmadır.

Bilişim teknolojisi; bilginin toplanmasında, işlenmesinde, depolanmasında ağlar aracılığıyla bir yerden bir yere iletilip kullanıcıların hizmetine sunulmasında kullanılan iletişim ve bilgisayarlar dahil bütün teknolojileri kapsayan teknolojilerdir.

Alışverişini, banka işlemlerini ve iletişim gereksinimlerini internet üzerinden gerçekleştirmekte olan insanlar, devlet hizmetlerini de aynı yol ile alma istekleriyle bu konudaki talebi oluşturmuşlardır. İnternet rahatlığının devlet hizmetlerinde de kullanılması beklenir hale gelmiştir.

Kamu Kurumlarında Bilişim Teknolojileri Kullanımı

Kamu kurumlarında bilişim teknolojileri kullanımıyla devletin; kaynaklarını etkin ve verimli planlayarak kullanan ve etkin çalışan, üretken, şeffaf, katılımcı, vatandaş odaklı, paylaşan vatandaşlık bilincini ön plana çıkması amaçlanmaktadır.

Kamu Kurumlarında Bilişim Teknolojileri Kullanımının Amaçları

• Tüm kamu yönetim faaliyetlerinin, bilişim teknolojileri kullanımıyla yeniden yapılandırılması ve verimliliğin esas alınması,

• Vatandaşın devlet işleyişine katılımının sağlanması,• Kamu kurum ve kuruluşlarında yapılmakta olan işlerin

standartlaştırılmasının sağlanması• Tüm hizmetlerin güvenilir bir şekilde yürütülebilmesi için

etkin bir güvenlik altyapısının oluşturulması

KAMUDA BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

KULLANIMI Türkiye’de bazı kamu kuruluşları tarafından bilgisayar

donanım ve yazılım altyapısı geliştirilerek yapılması gerekli kamu hizmetlerinin otomasyonu, insani hatalardan arındırılması, bilgilere erişim kolaylığı ve çabukluğunu sağlamak amacıyla hizmet odaklı projeler yürütülmektedir.

MERNİS PROJESİ

Merkezi Nüfus İdare Sistemi, İçişleri Bakanlığı’na bağlı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nce yürütülen ve 2000’li yıllarda uygulamaya alınabilen merkezi nüfus bilgileri düzenlemesidir.

Bilişim teknolojileri ve ortak veritabanı işlemciliği açısından Türkiye Cumhuriyeti’nin en en önemli ve temel projesidir.

MERNİS Projesi kapsamında bütün Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına bilgisayar ortamında 11 haneli sayıdan oluşan bir sayısal kişi kimlik atamasına dayanan ve adına Vatandaşlık Numarası denilen uygulama bu projenin vatandaşa yansıyan ve bilinen yanıdır.

Konunun devlet erki açısından önemi bütün ülke vatandaşlarının iş ve işlemlerinin ülkenin her yerinden hızlı ve zaman kaybettirilmeksizin erişimini ve talep eden vatandaşlarca işlemleri için yasalar ve yönetmelikler çerçevesinde kullanımına sunmaktır.

GİMOP PROJESİ

Gümrük Sistemleri Otomasyon Projesi, ülke çapında 48 noktada 56 gümrük idaresini ve 18 başmüdürlüğü birbirine bağlamaktadır. Türkiye’nin kamu sektöründeki ilk veri ambarı uygulamasını oluşturmaktadır. Bu proje ile gümrük mevzuatının ve rejimlerin geliştirilmesi, gümrük teşkilatının yeniden düzenlenmesi, gümrük mevzuatında yeknesak uygulama, personel kaynağının daha iyi kullanılması, dış ticaret istatistiklerinin daha hızlı ve etkin üretilmesi, daha etkili vergi tahsilatı ile seçici ancak daha etkili gümrük kontrolünü sağlamaya yönelik bilgisayar sisteminin geliştirilmesi ve uygulanması amaçlanmaktadır.

UYAP PROJESİ

Ulusal Yargı Ağı Projesi ile bütün mahkemeler kendi aralarında ve yüksek mahkemelerle, ayrıca kamu kurum kuruluşları ile birbirine bağlanması amaçlanmıştır. Böylece yargı ile ilgili bilgi ve belge akışı hızlanacak, hak arama özgürlüğü ve adil yargılanma hakkı, Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne uygun biçimde gerçekleşecektir. 2000 yılında başlanılan projede ikinci aşamaya gelinmiştir. İkinci aşama taşra birimlerinin otomasyonudur. UYAP, diğer kamu kurum ve kuruluşları

ile bütünleşecek şekilde hazırlanmaktadır. Bu sayede nüfus kaydının örneği birkaç dakika içinde mahkemeye getirtilebilecektir.

POL-NET PROJESİ

Polis Ağı Oluşturma 2000 projesi 1989 yılında başlamıştır. Altı il, bölge merkezi olarak belirlenmiş

ve buralarda merkezdekinden daha küçük sistemler

kurularak aralarında bağlantı sağlanmıştır.

MEB-NET PROJESİ

Milli Eğitim Bakanlığı Yönetim Bilgi Sistemi projesine göre 1999 yıl sonuna kadar tüm altyapının tamamlanması, 2000 yılında da tüm ilköğretim okullarının network ağı ile birbirlerine, internet ile de dış dünyaya bağlanması hedeflenmiştir.

VERGİ DAİRELERİ OTOMASYON PROJESİ(VEDOP)

Vergi Daireleri Otomasyon Projesi ile iş yükünün azaltılması, vergi dairesi çalışmalarında etkinlik ve verimliliğin arttırılması ve bilgisayar ortamında toplanan

bilgilerden sağlıklı bir karar, destek ve yönetim bilgi sisteminin oluşturulması amaçlanmıştır. Maliye Bakanlığı bu proje ile vergi mükellefini bir müşteri olarak görüp, müşteri tatminini sağlamayı hedeflemektedir. Projenin uygulanması ile vergi dairelerindeki işlemler hızlanmış, raporlama ve sorgulama işlemleri kolaylaşmıştır.

VEDOP ile birlikte, vergi daireleri işlem yönergesi de uygulama yazılımlarının kullanımına paralel olarak tekrar hazırlanmış, vergi dairelerinin çalışma düzenleri de

e-Kurum dönüşümüne uygun olarak yeniden düzenlenmiştir.

Vergi dairelerinde yürütülen banko ve arka büro işlemleri ile şu işlemler gerçekleştirilebilmektedir;

• İş süreçlerinin yeniden yapılandırılması,• Bu süreçlerin entegre olarak çalışan uygulama yazılımları

sayesinde bilgisayar yardımı ile yapılabilir hale gelmesi,• Barkod, elektronik bilgi transferi gibi teknolojilerin

kullanılması,• Vergi dairelerinin performans izleme ve denetimlerinin

yöneticileri tarafından anında yapılabilmesi

TAPU KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BİLGİ SİSTEMİ PROJESİ

(TAKBİS)

Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Bilgi Sistemi projesine 2001 yılında başlanmıştır. Ülke genelinde tapu kadastro hizmetlerinin Coğrafi Bilgi Sistemi/Arazi Bilgi Sistemi felsefesi çerçevesinde analiz edilerek sorunlar ve çözüm yollarının bulunması, tapu kadastro hizmetlerinin bu yolla elektronik olarak yerine getirilmesi, yerel yönetimlerin ve ilgili kuruluşların teknik anlamda tapu ve kadastro ile ilişkilerinin belirlenmesi, yerel yönetimlere ve ilgili diğer kurumlara arazi bilgi sistemi mantığında doğru, güvenilir

ve güncel bilgilerin sunulması amaçlanmaktadır.

TAKBİS’in uygulamaya konulması ile kurumumuz, standart koyucu, ileri teknolojileri takip eden, kamunun diğer bilgi sistemi projelerine altlık teşkil eden veri tabanı sayesinde stratejik önemi giderek artan bir konuma ulaşacaktır.

Elektronik Devletin Amaçları

Elektronik devletin en önemli amaçlarından biri, kanunlar ve milli güvenliğin elverdiği ölçüde sahip olunan bilgilerden tüm vatandaşların yararlanmasını sağlamaktır. 09.10.2003 tarihinde yasalaşan Bilgi Edinme Kanunu’nun temel amacı demokratik ve şeffaf yönetimin gereği olan eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine uygun olarak kişilerin bilgi edinme hakkını kullanmalarına ilişkin esas ve usulleri düzenlemektedir. Bu bakımdan, söz konusu kanunun uygulamada etkin ve işlevsel olabilmesi elektronik devletin verimli bir biçimde yapılanmasına bağlıdır. Bilgilendirme elektronik devletin ilk aşamasını oluşturmaktadır. E-Devletin diğer araçlarını şöyle sıralayabiliriz:

• Bilgilerin devleti oluşturan diğer birimler arasında elektronik transferlerinin sağlanması,

• Kamu güvenliğinin sağlanması ve kanunların uygulanmasının kontrolü amacı ile güçlü bir bilgi ve iletişim altyapısının sağlanması,

• Devletler arasında bilgilerin, olayların, kararların paylaşımının sağlanması,

• Devlet içi ve devletlerarası elektronik ticaretin geliştirilmesi.

Elektronik Devlet Sürecinin Temel AşamalarıDışarıya Yönelik:G2C

Dışarıya Yönelik:G2B

İçeriye Yönelik: G2G

Bilgi Aşaması Yerel/Bölgesel/Ulusal/

Bilgi

Ticari Kuruluş Bilgileri Bilgi temelli/Bilgi Yönetimi

Etkileşim Aşaması

Web sitelerinden form indirme-yollama-doldurma, e-posta-haber iletileri vb.

Web sitelerinden form indirme-yollama-doldurma, e-posta-haber iletileri vb.

Kamu ihaleleri bilgileri vb.

E-posta, etkileşimli veri bankaları, şikayet, sorun, işlem araçları

İşlem Aşaması Lisans uygulamaları, yenilemeler, kişisel hesaplar vb.

Lisans uygulamaları, yenilemeler, vergi ödeme, kamu ihalelerine katılım vb.

Kamu yönetim birimleri arasındaki tüm çevrimiçi işlemler

Dönüşüm Aşaması

Tüm kamu hizmetleri için entegre, kişisel hesaplı, kişiselleştirilmiş web sitesi

Tüm kamu hizmetleri için entegre kurum hesaplı, kişiselleştirilmiş web sitesi

Etkin, sürekli güncellenen veri bankası entegrasyonu.

ABD elektronik devlet uygulamasına geçen ilk devlettir. Eylül 2000’de sistem resmi olarak kullanıma açılmıştır.

Türkiye’de Elektronik Devlet Uygulamaları

• e-Devlet Kapısı, tüm kamu hizmetlerine tek bir noktadan erişim imkanı sağlayan büyük bir internet sitesidir. Kapı’nın amacı kamu hizmetlerini, vatandaşlara, işletmelere, kamu kurumlarına bilgi ve iletişim teknolojileriyle etkin ve verimli bir şekilde sunmaktır.

Kurulum ve İşletme• e-Devlet Kapısı'nın kurulması, işletilmesi ve

yönetilmesi görev ve sorumluluğu 20/4/2006 tarihli ve 26145 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren, 24/3/2006 tarihli ve 2006/10316 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Başbakanlık adına Ulaştırma Bakanlığı yetkisine verilmiştir.

• Anılan Bakanlar Kurulu kararı ve 10/08/2006 tarih ve 26255 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, 2006/22 sayılı Başbakanlık Genelgesi gereği, kamu hizmetlerinin elektronik ortamda, ortak bir platformda ve vatandaş odaklı sunumu için iş süreçlerinin gözden geçirilmesi, içerik yönetimi, entegrasyon ile ilgili standartlar ve gerekli hukuki düzenlemeler konusundaki çalışmalar, Ulaştırma Bakanlığı'nın koordinasyonunda ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının etkin katılımıyla Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme A.Ş. tarafından yürütülmektedir.

• 2001 yılında 27 ülkede gerçekleştirilen bir araştırmaya göre Türkiye, Internet üzerinden kamusal hizmetlerin kullanılmasında %3 ile Endonezya ve Rusya ile birlikte sonuncu sırada yer almaktadır. Bu araştırmaya göre listenin ilk beşinde; Norveç, Danimarka, Kanada, Finlandiya ve ABD yer almaktadır.

Elektronik Devlet Uygulamalarının Sağlayacağı Avantajlar

• Devlet Harcamalarında Maliyet Azalması ve Hizmetlerde Hız

• Kırtasiyeciliğin azalması• Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik• Hizmet Kalitesinin Artması• Kesintisiz Hizmet• Katılımın Artması• Kurumlar Arası Bilgi Alış-verişinin Hızlanması• İnsan Hatalarının Azaltılması