ec-5 pjesa e katert

Evrokod 5 KONSTRUKSIONE PREJ DRURIT

6 LIDHJET

6.1 PËRGJITHËSISHT

P(1) Nëse në këtë kapitull nuk janë dhënë rregulla tjera për llogari, aftësi mbajtëse

karakteristike dhe karakteristikat e deformimeve të mjeteve lidhëse duhet të

caktohen në bazë të shqyrtimeve në pajtim me standardet EN 26891, EN 28970

dhe standarde tjera evrpoiane për shqyrtime. Në rastet kur në standardet relevante

egzistojnë përshkrime për shtypje dhe tërheqje, si meritore, shfrytëzohen

shqyrtimet në tërheqje.

P(2) Duhet të merret parasyshë se aftësia mbajtëse e lidhjes me numër shumfish të

madh të mjeteve lidhëse është zakonisht më e vogël se shuma e aftësisë mbajtëse

të secilit mjat lidhës në veqanti.

P(3) Nëse veprimi i cili përcillet përmes mjeteve lidhëse të cilat janë prej disa llojeve,

duhet marrë parasysh zhvendosmërinë e ndryshme të këtyre mjeteve lidhëse.

P(4) Kur lidhja është e nënshtruar veprimeve në drejtime të ndryshuara të ngarkesave

me kohëzgjatje të gjatë dhe të mesme, aftësia mbajtëse karakteristike zakonisht

duhet të zvoglohet.

(5) Te elementet e ngarkuara në mënyrë alternative ku forca e tërheqjes Ft ndryshon

nga forca e shtypjes Fc ndikimin në aftësin mbajtëse të mjeteve lidhëse mekanike

duhet marrë në bazë të vlerave llogaritëse të forcave:

Ft,d + 0,5 Fc,d , përkatësisht Fc,d + 0,5 Ft,d

P(6) Renditja dhe madhësia e mjeteve lidhëse në lidhje, distanca e tyre ndërmjet veti si

si dhe distanca mga vijat dhe skajet e lidhjeve, duhet të jenë ashtu të zgjedhur që

të mund të fitohet fortësia e pritur e lidhjes.

P(7) Kur në lidhje vepron forca e cila është në një kënd nga drejtimi i fibrave, ndikimi i

sforcimeve tërheqëse normal në fibra gjatë llogarisë duhet të merren parasysh.

(8) Nëse nuk bëhet llogaritje më detale për renditjen e mjeteve lidhëse të treguar në

figurën 6.1 është e nevojshme të vërtetohen dhe të plotësohen kushtet vijuese:


3

2 ,tbfV e

dvd ≤ , (6.1a)

duke siguruar që be>0,5 h. Ku kemi:

Vd forca llogaritëse prerëse e cila përcjellet (tejqohet) nëpër elemente me

trashësi t, (V1+V2 =F sinα),

be distanc nga vija e ngarkesës deri te mjeti më i largët lidhës,

α këndi ndërmjet forcës F dhe drejtimit të fibrave.

α

F

b e

h V1V1

Figura 6.1 Forca në lidhje e cila vepron në kënd në krahasim me drejtimin e fibrave

(9) Për mjete lidhëse në formë të shkopinjëve moduli fillestar i zhvendosjeve Ku në

rrafshin e lidhjes për mjetin lidhës, ndërsa në llogari sipas gjendjes kufitare të

mbajtjes, duhet llogaritur sipas shprehjes:

Ku = 2Kser/3. (6.1b)

Vlerat për Kser janë dhënë në tabelën 4.2.

6.2 AFTËSIA MBAJTËSE E MJETEVE LIDHËSE NË FORMË TË SHKOPINJËVE TË

NGARKUAR NORMAL NË AKSIN E TIJË.

6.2.1 LIDHJET DRU-DRU DHE PLLAKAVE (ME BAZË TË DRURIT)-DRURIT

(1) Për aftësi mbajtëse llogaritëse të mjeteve lidhëse në rrafshin e lidhjes, për lidhjet

dru-dru dhe pllakë-dru, ndërsa për mjete lidhëse të përshkruara në pjesën 6.3 deri

6.7, duhet të përvetësohet vlera minimale e fituar nga kushtet në shprehjet vijuese:


Aftësia llogaritëse e mjeteve lidhëse njëprerëse:

( ) ( )

( ) ( )

β+β

β−

β+β+β+β

β+

β−

β+β+β+β

β+

+β−

β+

++β+β

β+

=

dfM

dtfMdtf

dtfMdtf

tt

tt

tt

ttdtf

dtfdtf

R

dhdy

dh

dydh

dh

dydh

dh

dh

dh

d

,1,,

22,1,

,22.1.

21,1,

,1.1.

1

22

1

232

1

2

1

221.1.

2.2.

1.1.

21

21,1

21412

21

2412

21,1

1121

min (6.2.1a..f)

Aftësia llogaritëse e mjeteve lidhëse dyprerëse:

( ) ( )

β+β

β−

β+β+β+β

β+

β

=

dfM

dtfMdtf

dtfdtf

R

dhdy

dh

dydh

dh

dh

d

,1,,

21,1,

,1.1.

2.1.

1.1.

21

21,1

2412

21,1min (6.2.1g..k)

Varianta të ndryshme të thyerjes janë paraqitur në figurën 6.2.1. Shenjat në

shprehjet e kaluara janë të definuara në mënyrën vijuese:

t1 dhe t2 trashësia e drurit ose pllakës ose thellësia e ngulitjes (kapitulli 6.3

deri 6.7),

fh,1,d ,fh,2,d fortësia në shtypje në primetër të vrimës në t1 (t2),

β raporti fh,2,d/fh,1,d,

d diametri i mjetit lidhës,

My,d momenti i zvarritjes llogaritës për mjetin lidhës.

(2) Vlerat llogaritëse të fortësisë në shtypje në perimetër të vrimës fh,1,d dhe fh,2,d duhet

të llogariten sipas shprehjeve:

m

khdh

fkf

γ= ,1,1mod,

,1, , (6.2.1l)


m

khdh

fkf

γ= ,2,1mod,

,2, , (6.2.1m)

Vlerat e koeficientit korektues kmod janë dhënë në tabelën 3.1.7, nd’rsa vlerat për

γm janë dhënë në tabelën 2.3.3.2.

(3) Vlerën llogaritëse të momentit të zvarritjes për mjetin lidhës My,d duhet llogaritur

sipas shprehjes:

m

kydy

MM

γ= ,

, (6.2.1n)

ku vlerat për γm janë dhënë në tabelën 2.3.3.2.

(4) Fortësia në shtypje në perimetër të vrimës mund të caktohet në bazë të

shqyrtimeve të bëra në pajtim me standardet EN 383 dhe aneksin A, nëse nuk

është ndryshe e shpallur në qëndrimet vijuese.

e) b) d) f) c) a)

k) j) h) g) t1 t2 t1

t2 t1

lidhjet një prerëse

lidhjet dy prerëse

(shkronjat mbi vizatime janë në pajtim me shprehjet adekuate)

Figura 6.2.1 format e thyerjes për lidhje të drurit dhe pllakave

(5) Momentet e zvarritjes My mund të caktohen sipas shqyrtimeve në pajtim me

EN409 dhe aneksnin A, nëse nuk është ndryshe e shpallur në qëndrimet vijuese.


6.2.2 LIDHJET PLLAKË METALIKE-DRU

(1) Vlerën llogaritëse të aftësisë mbajtëse të mjetit lidhës njëprerës për një rrafsh

lidhës te lidhja çelik-dru, për pllaka të holla prej çeliku (për shembull për t ≤ 0,5d ku

t është trashësia e pllakës së çelikut) duhet të përvetësohet si vlerë minimale e

fituar nga shprehjet vijuese:

( )

−

=dfM

dtfR

dhdy

dhd

,1,,

1,1,

21,1

12min (6.2.2a,b)

Për trashësi të pllakave prej çelikut (për t≥ d), aftësinë mbajtëse të projektuar të

lidhjes duhet përvetësuar në bazë të vlerës më të vogël të fiuar nga shprehjet

vijuese:

−+

=

dfM

dtfM

dtfR

dhdy

dh

dydh

d

,1,,

21,1,

,1,1,

25,1

14

21,1min (6.2.2c,d)

Për 0,5d < t < d, është e lejuar intrpolimi linear

Shenjat në shprehjet e sipërme janë të definuara në 6.2.1 (1), ndërsa format e

thyerjes janë paraqitur në figurën 6.2.2 (a-d).

(2) Vlerën llogaritëse të aftësisë mbajtëse të mjetit lidhës në rrafshin lidhës për lidhje

dy prerëse, ku elementi i mbrendshëm është prej llamarinës së hollë nga çeliku,

duhet përvetësuar në bazë të vlerës më të vogël të fiuar nga shprehjet vijuese:

−+=

dfM

dtfM

dtf

dtf

R

dhdy

dh

dydh

dh

d

,1,,

21,1,

,1,1,

1,1,

25,1

14

21,1

1,1

min (6.2.2e,f,g)

ku shenjat në shprehjet e larta janë të definuara në 6.2.1(1), ndërsa format e

thyerjes janë dhënë në figurën 6.2.2 (e-g).

(3) Vlerën llogaritëse të aftësisë mbajtëse të mjetit lidhës në njërin rrafsh lidhës të

lidhjes dy prerëse, te e cila dy elementet e jashtme janë prej çelikut, duhet

përvetësuar në bazë të vlerës më të vogël të fiuar nga shprehjet vijuese:


=dfM

dtfR

dhdy

dh

d,1,,

2,2,

21,1

5,0min (6.2.2h,j)

(4) Te lidhjet me trashësi më të madhe të llamarinave prej çelikut, (për t d), vlerën

llogaritëse të aftësisë mbajtëse duhet përvetësuar në bazë të vlerës më të vogël të

fiuar nga shprehjet vijuese:

≥

=dfM

dtfR

dhdy

dh

d,1,,

2,2,

21,1

5,0min (6.2.2k,l)

Për 0,5d < t < d është e lejuar interpolimi linear. Shenjat në shprehjet e larta janë

të definuara në 6.2.1(1), ndërsa format e thyerjes janë dhënë në figurën 6.2.2 (h-l).

l) j) h) g) f)

d) c) b) a)

t2

t1 e)

Figura 6.2.2(a-l) Format e thyerjes për lidhje të llamarinës nga çeliku - druri

(5) Gjithashtu me llogari duhet të vërtetohet fortësia e llamarinave prej çeliku.

6.2.3 LIDHJET SHUMË PRERËSE

(1) Në lidhjet shumëprerëse aftësin mbajtëse duhet caktuar si shuma e aftësive

mbajtëse minimale të secilit rrafsh të shkëputjes, duke trajtuar secilin rrafsh lidhës

si pjesë të lidhjes dy prerëse.


6.3 LIDHJA ME GOZHDA

6.3.1 GOZHDAT E NGARKUAR NORMAL NË AKSIN E TIJË

6.3.1.1 Përgjithësisht

(1) Aplikohen rregullat nga pika 6.2 me shenja të definuara në mënyrë vijuese:

t1 (për lidhje me dy rrafshe të shkëputjes (gozhdat dy prerëse)) është vlera më

e vogël nga: trashësia e elementit të parë ose thellësia e gozhdimit në

pjesën e fundit të elementit (figura 6.3.1.1).

t2 është thellësia e gozhdimit për lidhjet me një rrafsh të shkëputjes (gozhdat

njëprerëse) ose trashësia e elementit të mesëm te lidhja dy prerëse.

(2) Për gozhdat katrore d është dimensioni i anës së gozhdës.

t1 t2t1t2 t1

a) lidhja njëprerëse b) lidhja dy prerëse

Figura 6.3.1.1 (a dhe b) Definicioni për t1 dhe t2

6.3.1.2 Lidhja me gozhda dru dru

(1) Duhet përvetësuar vlerat karakteristike vijuese të fortësisë së drurit në shtypje në

perimetër të vrimës për gozhda me trashësi deri 8 mm, për qfarëdo këndi të

veprimit të forcës në report me drejtimin e fibrave:

- për gozhda të gozhduara: fh,k=0,082 ρkd-0,3 N/mm2 (6.3.1.2a)

- për gozhda me vrimë më parë të hapura: fh,k=0,082(1-0,01d) ρk N/mm2 (6.3.1.2a)

ku ρk është në kg/m3 dhe d në mm.


(2) Për gozhda të zakonshme prej telit të lëmuar nga çeliku, me fortësi minimale

tërheqëse prej 600 N/mm2, duhet të përvetësohen vlerat vijuese për momentet e

zvarritjes:

My,k=180 d2,6 Nmm për gozhda rrethore (6.3.1.2c)

My,k=270 d2,6 Nmm për gozhda katrore, ku d në mm (6.3.1.2d)

(3) Vrimat e perforuara (të shpuara) më parë duhet të aplikohen për gozhdat të cilat

ngulen në dru me vlerë karakteristike të masës vëllimore ≥ 500 kg/m3.

(4) Për gozhda të lëmuara thellësia e gozhdimit në elementin e fundit nuk duhet të jetë

më e vogël se 8d.

(5) Për gozhda të dhëmbëzuara rrethore dhe me filetë spirale thellësia e gozhdimit në

elementin e fundit nuk duhet të jetë më e vogël se 6d.

(6) Në lidhje duhet të jenë së paku dy gozhda.

(7) Gozhdat e gozhduara në fibrat skajore nuk duhet të trajtohen si mbajtëse. Te

konstruksionet sekondare vlerën llogaritëse të aftësisë mbajtëse për gozhdat e

gozhduara në vijat e fibrave skajore duhet përvetësuar si 1/3 e aftësisë së plotë.

(8) Distancat minimale të gozhdave janë dhënë në tabelën 6.3.1.2, me definicione dhe

skjarime të dhëna në figurën 6.3.1.2a.

(9) Për gozhda me vrimë më parë të hapura, distanca a1 mund të zvogëlohet deri në

minimum 4d, nëse vlera e fortësisë në shtypje në perimetrin e vrimës redukohet

me faktorin ( )[ ]da α+ cos34/1 .

Distancat paralel dhe normal në fibra

a1 a1

a2

a2

a1a1

a2

a2

Distancat skajore

≤ ≤ ≤ ≤ ≤180o α 3600 skaji i pa ngarkuar

0o α ≤ 1800 skaji i ngarkuar

90o < α < 2700 skaji i pa ngarkuar

-90o α 900 skaji i ngarkuar

a4ca4tα α α α

a3c a3t


α është këndi ndërmjet forcës dhe drejtimit të fibrave.

Figura 6.3.1.2a Distancat e mjeteve lidhëse. definicionet

(10) Gozhdat e gozhduara njëra kundruall tjetrës, (pa vrimë më parë të hapurë) mund

të tejkalohen në elementin e mesëm kur është (t2-l) më e madhe se 4d (figura

6.3.1.2b).

t2

l

Figura 6.3.1.2b Tejkalimi i gozhdave

(11) Elementet të cilat lidhen me gozhda të gozhduara, duhet të kenë trashësitë

minimale të tyre si në vazhdim:

( )

ρ−=

4003013

7max

kdd

t (6.3.1.2e,f)


Tabela 6.3.1.2 Vlerat minimale të distancave te lidhjet me mjete lidhëse gozhda

Gozhdat e gozhduara Distanca (figura 6.3.1.2a)

ρk ≤ 420 kg/m3 420 <ρk ≤ 500 kg/m3

Gozhdat me vrima më parë të hapura

d < 5mm: (5+5|cosα|)d a1

d 5mm: (5+7|cosα|)d ≥

(7+8|cosα|)d (4+3|cosα|)d

a2 5d 5d (3+|sinα|)d

(10+5 cosα)d (15+5 cosα)d (7+5 cosα)d a3t (skaji i ngarkuar)

a3c (skaji i pa ngarkuar) 10d 15d 7d

(5+5 sinα)d (7+5 sinα)d (3+4 sinα)d a4t (skaji i ngarkuar)

a4c (skaji i pa ngarkuar) 5d 7d 3d Distanca minimale a1 mund të redukohet në 4d nëse edhe fortësia në shtypje në perimetër të

vrimës fh,k redukohet me faktorin ( )[ ]da α+ cos34/1


6.3.1.3 Lidhjet me gozhdë në mes të dru-pllakë me bazë të drurit

(1) Përdoren rregullat për lidhje dru-dru. Vlerën llogaritëse të fortësisë në shtypje në

perimetër të vrimës së pllakës duhet llogaritur sikurse është paraqitur në 6.2.1 (2).

(2) Vlerat karakteristike të fortësisë në shtypje në perimetër të vrimës në pllakat e

furnirit duhet llogaritur sipas shprehjes:

fh,k = 0,11 ρk d-0,3 N/mm2 (6.3.1.3a)


(3) Vlerat karakteristike të fortësisë në shtypje në perimetër të vrimës në pllakat të

forta duhet llogaritur sipas shprehjes:

fh,k = 30 d-0,3 t0,6 N/mm2 (6.3.1.3b)

ku δ dhe t në mm (t është trashësia e pllakës).

(4) Rregullat kanë të bëjnë për gozhdat e zakonshme me diametër të kokës minimum

2d. Për gozhda me kokë më të vogël vlerën llogaritëse duhet zvogëluar. Për

shembull, për gozhda pa kokë dhe gozhda me kokë ovale (pjesë të sferës) te

pllakat ashkëlore ose fibrore, aftësin mbajtëse duhet zvogëluar në 50%.

(5) Për pllakt e furnirit në lidhjet pllakë-dru, distanca minimale e gozhdës duhet të

përvetësohet nga tabela 6.3.1.2 të redukuara me faktorin 0,85.

(6) Për pllaka të furnirit distanca minimale e gozhdave duhet përvetësuar si 3d për

skajë të pa ngarkuar dhe si (3+4sin α)d për skaj të ngarkuar.

6.3.1.4 Lidhjet me gozhdë llamarinë çeliku-dru

(1) Përdoren rregullat e dhëna në kapitullin 6.2.2

(2) Distancat minimale të gozhdave janë dhënë në tabelën 6.3.1.2 të cilat duhet të

shumëzohen me faktorin 0,7.


6.3.2 GOZHDAT E NGARKUARA NË DREJTIM TË AKSIT TË TYRE

P(1) Gozhdat e lëmuara të ngarkuara në drejtim të aksit gjatësorë të tyre (në shkulje)

nuk duhet të përdoren gjatë veprimit të ngarkesave të përhershme dhe afatëgjate.

(2) Vlera llogaritëse e gozhdës në shkulje, për gozhda të gozhduara normal në fibra

(figura 6.3.2a) dhe për gozhda të gozhduara në pjerrtësi (figura 6.3.2b), duhet të

përvetësohet në pajtim me shprehjen 6.3.2a (e cila i përgjigjet elementit në të cilin

është futur maja e gozhdës) dhe shprehja 6.3.2b dhe c (e cila i përgjigjet elementit

në të cilin është koka e elementit). Për gozhda të lëmuara me diametër të kokës

minimum 2d, shprehja 6.3.2b nuk duhet të shqyrtohet.

(6.3.2a,b,c)

+=

spiralefiletemedheadhembezuartegozhdaperdf

lemuarategozhdaperdfdhf

gozhdatgjithateperdlf

Rd

dd

d

d 2,2

2,2,1

,1

min

Për thellësi minimale të gozhdimit l duhet të përvetësohet l=12d për gozhda të

lëmuara, ndërsa për gozhda tjera l=8d.

(3) Parametrat f1 dhe f2 përveq tjerash varen edhe prej llojit të gozhdës, llojit të dhe

kualitetit të drurit (veqanërisht nga masa vëllimore dhe dendësia) dhe duhet të

caktohen me shqyrtime të realizuara në pajtim me standardet adekuate evropiane

(nëse buk është ndryshe e theksuar) në qëndrimet në vijjim.

(4) Vlerën llogaritëse të parametrave f1 dhe f2 duhet llogaritur sikur është dhënë në

6.2.1(2).

(5) Për gozhda me prerje rrethore dhe të lëmuar duhet të përvetësohen vlerat

karakteristike sikur në vijim:

N/mm26.1 )1018( kkf ρ⋅= − 2 (6.3.2d)

N/mm26.1 )10300( kkf ρ⋅= − 2 (6.3.2e)

ku ρk është në kg/m3

(6) Te lënda e cila ndërtohet në konstruksion me lagështi në afërsi të ngopjes ose

edhe në prerje të fibrave dhe e cila do të thehet nën ngarkesa, vlerat f1,k dhe f2,k

duhet redukuar me 2/3.

(7) Gozhdat e gozhduara në fibra skajore nuk duhet të trjatohen me aftësi mbajtëse në

shkulje.


(8) Te gozhdat e dhëmbëzuara dhe me filetë spirale, ku fileta është vetëm në një

pjesë të gjatësisë, duhet trajtuar si të afta për pranimin e forcës në drejtimin e aksit

të gjatësorë të sajë.

(9) Distancat e gozhdave të ngarkuara në drejtimin e aksit të tyre duhet të

përvetësohen të njejta sikur te gozhdat e ngarkuara në drejtimin normal në aksin e

tyre. Për gozhda të gozhduara në pjerrtësi distanca nga vija e ngarkuar duhet të

jetë së paku 10d (figura 6.3.2b).

a) gozhdat e gozhduara normal në fibra b) gozhdat e gozhduara në pjerrtësi

h h

d min 10cm

h

d

Figura 6.3.2a dhe b. Gozhdat e gozhduara normal dhe në kënd me fibrat

6.3.3 GOZHDAT ME NGARKESË TË KOMBINUAR

(1) Te lidhjet te të cilat njëkohësisht veprojnë ngarkesat në drejtim gjatësor të aksit të

gozhdës (Fax) dhe në drejtim normal në aksin e gozhdës (Fl,a), duhet plotësuar

kushtet vijuese:

- për gozhda të lëmuara:

,1,

,

,

, ≤+dla

dla

dax

dax

RF

RF

(6.3.3a)

- për gozhda të dhëmbëzuara dhe me filetë spirale:

,12

,

,

2

,

, ≤

+

dla

dla

dax

dax

R

F

RF

(6.3.3b)

Ku kemi Rax,d dhe Rla,d janë aftësitë mbajtëse të lidhjes të ngarkuar vetëm në

drejtimin normal ose vetëm në drejtimin paralel me aksin e gozhdës.


6.4 LIDHJET E REALIZUARA ME LIDHËSE

(1) Përdoren – aplikohen rregullat e lidhjeve të realizuara me gozhda.

(2) Vlera llogaritëse mbajtëse në rrafshin lidhës të lidhëses mund të merret sikur te

lidhjet e realizuara me dy gozhda me diametër të lidhësit, nëse këndi ndërmjet

aksit dhe drejtimit të fibrave të drurit është më i madhë se 30o.

(3) Nëse këndi ndërmjet aksit të lidhësit dhe drejtimit të fibrave është baraz ose më i

vogël se 30o, atëhere aftësinë mbajtëse llogaritëse duhet shumzuar me faktorin

0,7.

6.5 LIDHJET ME BULONA

6.5.1 BULONAT E NGARKUAR NORMAL NË AKSIN E TYRE

6.5.1.1 Përgjithësisht

(1) Aplikohen rregullat e dhëna në kapitullin 6.2.

6.5.1.2 Lidhjet me bulona dru-dru

(1) Për bulona me diametër 30mm duhet të përvetësohen vlerat karakteristike të

fortësisë në shtypje në perimetrin e vrimës për këndin α nga drejtimi i fibrave sikur

në vijim:

,cossin 22

90

,,,, α+α

=α kf

f kohkh (6.5.1.2a)

( ,01,01082,0,0, kkh df ρ)−= N/mm2 (6.5.1.2b)

k90=1,35+0,015d për drurin e butë (6.5.1.2c)

k90=0,90+0,015d për drurin e fortë (6.5.1.2d)


(2) Për bulona prej çeliku me prerje tërthore rrethore duhet të përvetësohen vlerat

karakteristike të momentit të zvarritjes sipas:

6

8,03

,,

dfM ku

ky = , (6.5.1.2e)


ku fu,k është fortësia karakteristike në tërheqje.

(3) Për më shumë se 6 bulona në një rend, në drejtim të veprimit të ngarkesës, aftësia

mbajtëse e secilit bulon të ardhshëm duhet të redukohet me 1/3. për shembull për

n bulona numri efektiv i bulonave llogaritet sipas shprehjes:

nef=6+2(n-6)/3. (6.5.1.2f)

(4) Distancat minimale të bulonave janë dhënë në tabelën 6.5.1.2. Shenjat janë të

definuara në figurën 6.3.1.2a.

Tabela 6.5.1.2 Distancat minimale për bulona

a1 Paralel me fibra (4+3|cosα|)d*

a2 Normal me fibra 4d

a3,t -90o ≤ α ≤ 900 7d (jo më pak se 80mm)

a3,c 150o ≤ α ≤ 2100 4d

90o<α<1500 (4+3|sinα|)d (jo më pak se 4d)

210o<α<2700

a4,t 0o ≤ α ≤ 1800 (2+2|sinα|)d (jo më pak se 3d)

a4,c Për të gjitha vlerat tjera të α 3d

*Distanca minimale a1 mund të redukohet në 4d nëse edhe fortësia në perimetër të vrimës

redukkohet me faktorin |)dsin|2(2/1 α+a

6.5.1.3 Lidhjet me bulona dru-pllakë me bazë të drurit

(1) Përdoren rregullat për lidhje dru-dru. Vlerat llogaritëse të fortësisë në shtypje në

perimetër të vrimës duhet përvetësuar sikur është paraqit në 6.2.1.(2).

(2) Vlerat e fortësisë në shtypje në perimetër të vrimës për pllakën e furnirit, e për

cilindo këndë në drejtim të fibrave të shtresave sipërfaqësore duhet të llogaritet

sipas shprehjes:

fh,k=0,11(1-0,01d)ρk N/mm2 (6.5.1.3)


6.5.1.4 Lidhjet me bulona pllakë çeliku-dru

(1) Përdoren rregullat e dhëna në kapitullin 6.2.2 dhe 6.5.1.1.


6.5.2 BULONAT E NGARKUAR NË DREJTIM TË AKSIT TË TYRE

P(1) Buloni duhet të ketë fortësi pëakatëse dhe trashësi adekuate të pllakës

nënshtruese.

(2) Sforcimet llogaritëse në shtypje nën pllakë nënshtuese nuk duhet të kalojnë vlerën

prej 1,8 fc,90,d.

6.6 LIDHJET ME GJEMBA

(1) Përdoren rregullat për bulona të ngarkuar normal në aksin e tyre, me përjashtim të

6.5.1.2 (4).

(2) Distancat minimale për gjemba janë dhënë në tabelën 6.6a. Shenjat janë definuar

në figurën 6.3.1.2a.

Tabela 6.5.1.2 Distancat minimale për gjemba

a1 Paralel me fibra (3+4|cosα|)d*

a2 Normal me fibra 3d

a3,t -90o ≤ α ≤ 900 7d (jo më pak se 80mm)

a3,c 150o ≤ α ≤ 2100 3d

90o<α<1500 a3,t|sinα| (jo më pak se 3d)

210o<α<2700

a4,t 0o ≤ α ≤ 1800 (2+2|sinα|)d (jo më pak se 3d)

a4,c Për të gjitha vlerat tjera të α 3d

*Distanca minimale a1 mund të redukohet në 4d nëse edhe fortësia fh,0,k në perimetër të vrimës

redukkohet me faktorin |)dcos|4(3/1 α+a

6.7 LIDHJET ME BULONA PA DADO PËR DRU

6.7.1 BULONAT PA DADO TË NGARKUAR NORMAL NË AKSIN E TYRE

(1) Për bulonat pa dado për dru me diametër më të vogël se 8mm, përdoren rregullat

e dhëna në kapitullin 6.3.1.

Për bulona pa dado për dru me diametër më të madhë ose baras me 8mm

përdoren rregullat e dhëna në 6.5.1.


Në shprehjet adekuate, d duhet të përvetësohet sikur diametri (në mm) i bulonit pa

dado për dru, matur në qafë ndërmjet kokës dhe filetës. Për llogaritje të Myk duhet

të përvetësohet diametër efektiv def=0.9d nëse gjatë kësaj diametri në rrënjë të

bulonit për dru pa dado nuk është më i vogël se 0,7d.

Nëse gjatësia e pjesës së lëmuar të qafës është jo më e vogël se 4d më e gjatë se

gjatësia e filetës, për llogaritje të vlerës My,k mund të përvetësohet diametri i qafës

së bulonit për dru pa dado.

(2) Përvetësohen supozimet vijuese:

- bulonat për dru pa dado vendosen në vrima më parë të hapura (kapitulli 7.4)

- gjatësia e pjesës së lëmuar të bulonit është më e madhe ose e barabart me

trashësinë e drurit nën kokën e bulonit për dru pa dado.

(4) Thellësia e ngulitjes së bulonit për dru pa dado (gjatësia e tijë në elementin e fundit

të cilin e lidhë), duhet të jetë së paku 4d.

6.7.2 BULONAT PËR DRU PA DADO TË NGARKUAR NË DREJTIM TË AKSIT TË

TYRE

(1) Vlerën llogaritëse të aftësisë mbajtëse në shkulje për bulonin për dru pa dado të

vendosur normal në drejtimin e fibrave duhet të llogaritet sipas shprehjes:

Rd=f3,d(lef-d) N, (6.7.2a)

ku shenjat janë të definuara në mënyrën vijuese:

f3,d parametër llogaritës në shkulje,

d diametër i matur në pjesën e lëmuar të bulonit në mm,

lef gjatësia e filetës (në mm) në elementin e drurit në të cilin është futur buloni

për dru pa dado

Distancat minimale dhe thellësit e ngulitjes duhet të përvetësohen sikur për bulonat

për dru pa dado të ngarkuar normal në aksin e tyre.

6.7.3 BULONAT PËR DRU PA DADO TË NGARKUAR ME NGARKESË TË KOMBINUAR

(1) Duhet të plotësohet kushti i dhënë me shprehjen 6.3.3b.

Parametri llogaritës në shkulje f3,d duhet të llogaritet nga vlerat karakteristike të

parametrit në shkulje f3,k sikur është treguar në 6.2.1(2).


Vlera f3,k duhet të llogaritet sipas shprehjes:

( ) kk df ρ+= 6,05,1,3 . (6.7.3)

6.8 LIDHJET E REALIZUARA ME PLLAKA METALIKE TË DHËMBËZUARA

(1) Për lidhjet e realizuara me pllaka metalike të dhëmbëzuara përdoren rregullat e

dhëna në aneksin D.

7 EGZEKUTIMI DHE KONTROLLA

7.1 PËRGJITHËSISHT

P(1) Konstruksionet prej drurit duhet konstruktuar dhe egzekutuar në pajtim me

principet e llogaritjes. Materialet të cilat përdoren në konstruksione duhet të jenë të

ndërtuara (të realizuara) ose të montuara (të vendosura) ashtu që në mënyrë

adekuate të kryejnë funksionin e tyre për të cilin edhe janë projektuar.

P(2) Prodhimi, përgaditja dhe ndërtimi i materialit duhet të plotësoi kriteriumet e

përgjithsuara të pranuara në praktikën e ndërtimit.

7.2 MATERIALET

P(1) Imperfiksionimin fillestar në mesin e shufrës ose zhvendosja nga aksi i drejt te

shufrat e shtypura dhe mbajtësit e përkulur fleksibil te të cilët mund të paraqitet

epja dhe te elementet në formë të ramës, duhet të kufizohet në 1/500 të gjatësisë

për elemente të ngjitura të lameluara dhe në 1/300 të gjatësisë për drurin monolit.

(2) Elementet nga druri dhe materialet plastike me bazë të drurit, si dhe elemente

mbajtëse tjera, nuk është e domosdoshme të u nënshtrohen kushteve klimatike më

të ashpra nga ato të cilat do të jenë të nënshtruara në konstruksionin e përfunduar.

(7) Para ndërtimit druri duhet të thahet deri në shkallë e cila përafërsisht i përgjigjet

lagështisë së drurit e cila varësisht nga kushtet klimatike do të mbretëroj në

konstruksionin e përfunduar. Nëse efektet e tkurrjes nuk konsiderohen si të

rëndësishme, ose nëse elementet e dëmtuara ndërrohen, lagështia më e madhe e


drurit gjatë ndërtimit mund të pranohet nëse mund të sigurohet se kjo lagështi e

drurit më vonë mund të thahet deri në lagështi të duhur.

7.3 LIDHJET E NGJITURA

(1) Atje ku lidhja e ngjitur është kusht i rëndësishm për llogaritjen sipas gjendjes

kufitare të mbajtjes për prodhimin e lidhjeve duhet të u nënshtohen kontrollës së

kualitetit ashtu që të mbrrihet siguri dhe kualitet i lidhjes në pajtim me kushtet

specifike teknike të tyre.

(2) Udhëzimeve të prodhuesve të ngjitësit duhet plotësuar detyrimisht, veqanërisht ato

të cilat kanë të bëjnë me përzierjen, kushteve të mesit për përdorim dhe

mirëmbajtje, lagështinë e elementeve të drurit të cilët lidhen dhe në të gjithë

faktorët relevant tjerë për përdorim të drejt të ngjitësit.

(7) Pas ngarkesës fillestare, ndërsa para arritjes së fortësisë së plotë, lidhja duhet për

një kohë të konsiderueshme të mbahet nën ngarkesën fillestare.

7.4 LIDHJET ME MJETE LIDHËSE MEKANIKE

P(1) Kllapat, plasaritjet, nyjet ose gabimet tjera të drurit duhet të kufizohen në pjesën e

lidhjeve në atë shkallë sa të mos vie deri te zvogëlimi i aftësisë mbajtëse.

(2) Nëse nuk është ndryshe e caktuar, gozhdat duhet të nguliten nën këndin normal

me drejtimin e fibrave dhe në dru deri në atë thellësi që sipërfaqja e kokës së

gozhdës të mos jetë në rrafshin-sipërfaqen e drurit.

(3) Nëse nuk është ndryshe e caktuar, gozhdat e gozhduara në kënd duhet të jenë të

egzekutuara në pajtim me 6.3.2.(b).

(4) Vrimat për bulona duhet të kenë diametër më së shumti për 1mm se që është

diametri i bulonit.

(5) Nën kokë dhe nën dado duhet të vendosen pllakat nënshtruese ku njëra brinjë ose

diametri i tyre duhet të jetë minimum 3d dhe trashësia minimale 0,3d (ku d është

diametri i bulonit). Pllakat nënshtruese duhet të kenë sipërfaqen e plotë

nënshtruese.

(6) Bulonat për dru pa dhe me dado duhet të jenë të shtërnguar ashtu që të mbajnë

elementet në kontakt të duhur. Gjithashtu, duhet kohë pas kohe të shtërngohen,


nëse është e nevojshme, kur duri arrinë ekuilibrin e lagështisë, e me qëllim që të

arrihet aftësia mbajtëse ose shtangësia në konstruksion.

(7) Diametri minimal i gjembit është 6mm. Toleranca e diametrit të gjembit është –

0/+0,1mm dhe vrimat e perforuara në dru duhet të kenë diametrin e vrimës sa

diametri i gjembit.

(8) Diametri i vrimës për gozhdë të gozhduar me vrimë më parë të hapur, nuk duhet të

kalon 0,8d.

(9) Bulonat për dru pa dado, me diametër më të madh se 5mm, vendosen në vrima

më parë të hapura sipas kushteve vijese:

- vrima për qafë të bulonit duhet të ketë diametër të njejt me diametër të bulonit

dhe gjatësi të njejtë me gjatësinë e filetës,

- vrima për pjesën e filetës së bulonit duhet të ketë diametrin rreth 70% të

diametrit të bulonit.

7.5 MONTIMI

(1) Konstruksioni duhet të jetë i montuar në atë mënyrë që të u mënjanohet tejkalimi i

sforcimeve. Elementet të cilat janë të dredhuara, dëmtuara ose me lidhje të

dobëta, duhet të ndërrohen.

7.6 TRANSPORTI DHE NDËRTIMI

(1) Duhet ikur tejkalimeve të sforcimeve në elemente gjatë deponimit, transportit dhe

ndërtimit. Nëse elementet e konstruksionit janë të ngarkuar ose të mbështetur

ndryshe nga rasti që është me atë në objektin e përfunduar gjatë deponimit,

transportit ose montimit të tyre, atëhere ky rast duhet analizuar si rast relevant i

ngarkesës duke përfshirë edhe veprimet e mundura dinamike. Në rastet e ramave

harkorë, ramave poligonal etj, kujdes të veqant duhet pasë që mos të vie deri te

përdredhja gjatë ngritjes nga pozita horizontale në vertikale.

7.7 KONTROLLA

7.7.1 PËRGJITHËSISHT

(1) Duhet të egzistoi plani i kontrollës i cili nënkupton:


- kontrollën e prodhimit dhe kontrollën e ekzekutimit jashtë punishtes dhe në

punishte,

- kontrollën pas përfundimit të konstruksionit-objektit.

7.7.2 KONTROLLA E PRODHIMIT DHE KONTROLLA E EKZEKUTIMIT

(1) Kjo kontrollë duhet të përmbajë:

- testet preliminare, thjesht testet e materialeve dhe proceseve të prodhimeve

- vërtetimin e kualitetit të materialeve dhe identifikimin e tyre, përkatësisht:

- për dru dhe materialet me bazë të drurit: llojet, klasat, shenimet, tretmanet

(procedura e mirëmbajtjes dhe përpunimit) dhe përmbajtja e lagështisë,

- për konstruksione të ngjitura: lloji i ngjitësit, procesi i prodhimit, kualiteti i

shtresës ngjitëse,

- për mjete lidhëse: llojet, mbrojtja nga korezioni,

- transporti, deponimi në punishte, veprimi me materialin,

- vërtetimi i saktësisë së dimensioneve dhe gjeometrisë,

- vërtetimi i montimit dhe ndërtimi i elementeve të konstruksionit,

- vërtetimi i detaleve të konstruksionit, përkatësisht:

- numrit të gozhdave, bulonave, etj,

- madhësisë së vrimave, korektësisë së perforimit të vrimave,

- distancat dhe hapësirat deri te fundi i vijave të ngarkuara,

- të qarat,

- vërtetimi final i rezultateve të procesit të prodhimit, me shiqim vizuel ose me

ngarkesë testuese.

7.7.3 KONTROLLAT PAS NDËRTIMIT TË KONSTRUKSIONIT

(1) Me programin e kontrollës duhet të ipen njësitë me të cilat duhet të përdoren në

eksploatim të konstruksioneve (mirëmbajtja inspektuese), kur kushtet në

eksploatim nuk janë në pajtim me supozimet themelore të projektit.

(2) Të gjitha informatat e nevojshme për përdorim të konstruksioneve në eksploatim

dhe mirëmbajtja e tyre duhet të jetë e vërtetuar dhe e kuptuar për njeriun ose

institucionin i cili merr për sipër përgjegjësinë për konstruksionin e përfunduar.


7.8 RREGULLAT E VEQANTA PËR KONSTRUKSIONE DIAFRAGMË

7.8.1 DIAFRAGMAT MESKATORE DHE KULMORE

(1) Analiza e thjeshtuar e dhënë në 5.4.2 supozon që pllakat janë mveshje, të cilat nuk

janë të mbështetura në trarëza ose brinjë, të lidhur ndërmjet veti, për shembull, me

ndihmën e shtrojsave sikur është paraqitur në figurën 7.8.1. Duhet të përdoren

gozhdat me dhëmbëzim në perimetër ose me filetë, ose bulona pa dado, me

distancë maksimale përgjatë skajit të pllakës prej 150mm. Në vendet tjera distanca

maksimale e këtyre mjeteve lidhëse duhet të jetë 300mm.

PRERJA 1-1 1

1 Mveshja e lidhur për shtrojsë

Shtrojsa Shtrojsa e lidhur për trarëz ose brinjë

Figura 7.8.1 Shembuj për lidhjen e mveshjes në formë pllake të cilat nuk janë të mbështetura në

trarëza ose brinjë. Pllaka është e lidhur me shtrojsë të cilat janë të lidhura për

trarëza ose brinjë.

7.8.2 DIAFRAGMAT VRTIKALE - MURET

(1) Distancat maksimale të mjeteve lidhëse përgjatë skajeve të pllakave duhet të jetë

150mm për gozhda dhe 200mm për bulona pa dado. Në vendet tjera distancat

maksimale duhet të jenë 300mm.

Pllaka skajore

Distanca maksimale e gozhdave 150mm

Distanca maksimale e gozhdave 300mm në shtyllat e mesme

Figura 7.8.2 Fortësimi i pllakave me bazë të drurit.


7.9 RREGULLAT E VEQANTA PËR KAPRIATA ME PLLAKA METALIKE TË

PERFORUARA – DHËMBËZUARA NDËRLIDHËSE

7.9.1 PRODHIMI

(1) Kapriatat duhet të prodhohen në pajtim me standardet CEN/TC 124.208.

7.9.2 REALIZIMI - MONTIMI

(1) Te kapriatat duhet vërtetuar se a janë mbajtësit e drejt dhe vertikal, para montimit

të shtangimeve të përhershme.

(2) Me rastin e prodhimit të mbajtësve kulmorë kapriatë, duhet të kufizohet lakimi në

vlerën e dhënë në EN 1059. Në rastet kur vie deri te lakimet e mëdha të elementit

për kohën ndërmjet fazës së prodhimit dhe montimit, mbajtësit kulmorë në formë të

kapriatës konsiderohen si të mundshëm për përdorim nëse mund të drejtohen pa

dëmtime të drurit ose lidhjeve dhe nëse edhe në vazhdim mund të qëndojnë në

gjendjen e projektuar.

(3) Epja maksimale e mbajtësit prej 10mm mund të lejohet në cilëndo shufër të

kapriatës, nëse është bërë sigurimi adekuat që në konstruksionin e përfunduar të

mos vie deri te rritja më e madhe e këtyre deformimeve.

(5) Mënjanimi maksimal në vertikale, nga pozita e projektuar nuk duhet të tjkalon 10 +

5(H-1)mm, përkatësisht madhësinë maksimale prej 20mm. Nga këto dy vlera

meritore është minimalja. H është lartësia e kapriatës në m.

ANEKSI A (INFORMATIV)

PËRCAKTIMI I VLERAVE KARAKTERISTIKE (5% TË FRAKTILËS) NGA REZULTATET E

SHQYRTIMEVE DHE KRITERI PËR NXJERRJEN E MOSTRËS

A1 HAPËSIRA E PËRDORIMIT

(1) Ky aneks përmban mënyrën e llogaritjes së vlerave karakteristike (5% të fraktilës)

në bazë të rezultateve të shqyrtimeve të mostrave dhe metodave të vlerësimeve

se a është 5 % të fraktilës nën vlerat e deklaruara.


(2) Kjo mënyrë nuk duhet të përdoret në rastet të cilat janë të mbuluara me standarde

tjera të evropës ose atje ku supozimet tjera, përveq këtyre që u dhanë, janë më të

përshtatshme.

A2 PËRCAKTIMI I VLERAVE KARAKTERISTIKE (5% TË FRAKTILËS)

A2.1 KËRKESAT

(1) Vlerën e 5% të fraktilës duhet caktuar si pikë përfundimtare në 84,1% të intervalit

të njëanshëm të besuar, duke supozuar shpërndarjen normale logaritmike.

Koeficienti i variacionit nuk duhet të jetë më i vogël se 0,1.

(3) Numri n i mostrave nuk duhet të ketë më pak se 30 elemente.

A2.2 MËNYRAT

(1) Nga grumbulli i elementeve themelore të mostrave provuese duhet të merren n

mostra. Vetitë e mostrës X caktohen në pajtim me standardet evropiane.

Të caktohet vlera mesatare m{x} dhe koeficienti i variacionit v{x}. Vlerën

karakteristike xk duhet caktuar në bazë të shprehjes:

xk=k1m{x} (A2.2a)

ku kemi:

k1=exp[-(2,645+1/ n )v{x}+0,15] (A2.2b)

Vlera v{x} nuk duhet të jetë më e vogël se 0,10

Vlerat për k1 janë dhënë në tabelën A2.

Vërejtje: Vlera e caktuar sipas (A2.2a) dhe (A2.2b) është vlera më e madhe të

cilën prodhuesi mund ta deklaroi si vlerë karakteristike. Në rastet kur prodhimi

është lëndë e procedurës të kontrollës kualitative, e cila përfshinë testimin dhe

vlerësimin sikur është dhën në A3, udhëzohet që të deklarohet vlerë karakteristike

më të ulët, në mënyrë që të u mënjanohej rritjeve të shpenzimeve.


Tabela A2. Faktori k1

Numri i mostrave n Koeficienti i variacionit

v{x} 30 40 50 100 ∞ 0,10 0,12 0.14 0.16 0.18 0.20 0.22 0.24 0.26 0.28 0.30

0.876 0.827 0.781 0.738 0.697 0.659 0.622 0.588 0.556 0.525 0.496

0.878 0.830 0.785 0.742 0.701 0.663 0.627 0.593 0.561 0.530 0.501

0.879 0.832 0.787 0.744 0.704 0.665 0.629 0.595 0.563 0.532 0.504

0.883 0.836 0.791 0.749 0.709 0.671 0.635 0.601 0.569 0.539 0.510

0.892 0.846 0.802 0.761 0.722 0.685 0.649 0.616 0.584 0.554 0.525

A3 KRITERIUMI PËR PËRVETSIMIN E MOSTRAVE

A3.1 KËRKESAT

(1) Gjasat për përvetësimin e mostrave për 5% të fraktilës, përkatësisht te kush janë

gjasat e paraqitjes së vlerës karakteristike fk më pak se 95%, duhet të jetë nën

15,9%, duke përvetësuar shpërndarjen logaritmike normale. Gjatë së cilës

kosiderohet që vlera e koeficientit të variacionit është e njohur nga procesi i

prodhimit. Koeficienti i variacionit nuk duhet të jetë më i vogël se 0,10.

A3.2 MËNYRA

(1) Për provën duhet të merren n mostra nga seria dhe të shqyrtohen në pajtim me

standardet përkatëse për madhësin karakteristike x. Duhet të llogaritet vlera

mesatare m{x}.

Mostrën duhet pranuar nëse vlenë:

m{x} ≥ k2 fk, ku kemi:

k2=exp[(2.645+1/ n )v{x}-0.1875].

Vlerat për k2 janë dhënë në tabelën A3.


Tabela A2. Faktori k2

Numri i mostrave n Koeficienti i variacionit

v{x} 3 5 10 20 50 100 ∞ 0,10 0,12 0.14 0.16 0.18 0.20 0.22 0.24 0.26 0.28 0.30

1.14 1.22 1.30 1.39 1.48 1.58 1.68 1.80 1.92 2.04 2.18

1.13 1.20 1.28 1.36 1.45 1.54 1.64 1.74 1.85 1.97 2.10

1.11 1.18 1.25 1.33 1.41 1.50 1.59 1.69 1.79 1.90 2.02

1.10 1.17 1.25 1.31 1.39 1.47 1.56 1.65 1.75 1.85 1.96

1.10 1.16 1.23 1.30 1.37 1.45 1.53 1.62 1.71 1.81 1.91

1.09 1.15 1.22 1.29 1.36 1.44 1.52 1.60 1.69 1.79 1.89

1.08 1.16 1.20 1.27 1.34 1.41 1.49 1.57 1.65 1.74 1.84

ec-5 pjesa e katert

Documents