ec211-7 cost theory stecon.tu.ac.th/class/archan/loylom/ec211-2-2556... · tc q = tfc q + tvc q...

ลิขสิทธิ์ของ คณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

วิชาหลักเศรษฐศาสตรจุลภาค (EC211) ภาค 2/2556 อ.ลอยลม ประเสริฐศรี

เคาโครงการบรรยาย

หัวขอที่ 7ตนทุนการผลิต

ตนทุนการผลิตในระยะสั้น

สวนผสมของปจจัยที่ทำใหตนทุนต่ำสุดแนวทางการขยายการผลิตเปรียบเทียบตนทุนการผลิตระยะสั้นและระยะยาวEconomies of Scaleบทสงทาย: สรุปและคำศัพทสำคัญ

วันศุกรที่ 17 มกราคม พ.ศ. 2557

STUDENT Version

ลิขสิทธิ์ของ คณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร อ.ลอยลม ประเสริฐศรี2

7.1 ตนทุนการผลิตในระยะสั้นการวัดตนทุน

ลิขสิทธิ์ของ คณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร อ.ลอยลม ประเสริฐศรี

ปจจัยใดควรนำมาคิดตนทุนและไมควรนำมาคิด: เพื่อใหไดตนทุนต่ำสุด เราตองตัดสินใหชัดเจนวาปจจัยใดบางควรนำมาคิดเปนตนทุน และจะวัดอยางไรคาใชจายสำหรับการเชาเครื่องจักรหรือตึก ควรนับเปนตนทุน

แตถาบริษัทนั้นเปนเจาของเครื่องจักรหรือตึกนั้นเอง เราควรจะคำนวณตนทุนนี้หรือไม อยางไร?นักบัญชีมักคำนวณตนทุนจากคาใชจายในอดีต นักเศรษฐศาสตรมักคำนวณตนทุนโดยมองไปขางหนา

ตนทุนทางบัญชี: คาใชจายที่เกิดขึ้นจริง รวมคาเสื่อมราคาของเครื่องจักร --> คิดเฉพาะตนทุนชัดแจง (explicit costs)ตนทุนทางเศรษฐศาสตร: ตนทุนของหนวยผลิตในการใชปจจัยการผลิตโดยรวมตนทุนคาเสียโอกาส opportunity cost --> รวมตนทุนชัดแจงและไมชัดแจง (implicit costs)

ตนทุนคาเสียโอกาส (Opportunity cost): มูลคาของทางเลือกอื่นที่ดีที่สุดซึ่งตองพลาดโอกาสไป

เนื่องจากมาเลือก ทางเลือกปจจุบัน

ตัวอยาง: บริษัทเปนเจาของตึก จึงไมเคยจายคาเชาใหตนเองแปลวาตนทุนการใชพื้นที่มีคาเทากับศูนยหรือไม?แตพื้นที่ดังกลาวอาจถูกใหเชากับผูอื่นได

คาเชาที่เสียโอกาสไปเปนตนทุนคาเสียโอกาสของ

การใชพื้นที่ตึกนั้น ควรตองถูกคิดเปนตนทุนทางเศรษฐศาสตร สำหรับใชในการตัดสินใจทางธุรกิจ


การวัดตนทุนและกำไร กำไรปกติ (Normal profit): เปนกำไรขั้นต่ำทางบัญชี ที่เพียงพอจะชดเชยตนทุนคาเสียโอกาส และความเสี่ยงของเจาของกิจการได

ตนทุนจม (Sunk cost): เปนคาใชจาย ที่เมื่อจายไปแลว ไมสามารถหลีกเลี่ยง (Unavoidable) หรือกูคืนมาได เนื่องจากไมมีโอกาสที่จะนำไปใชทำอยางอื่น (No alternative use)ตนทุนจม ไมมีคาเสียโอกาส (Opportunity cost=0) ดังนั้น จึงไมควรนำมาใชตัดสินใจ ทางธุรกิจในอนาคต

ตัวอยาง: สมมติวา บริษัท สมโอ จะตองซื้อเครื่องจักรมูลคา 10 ลานบาท ซึ่งเครื่องจักรนี้มีไวใชผลิตอุปกรณสื่อสารประหยัดพลังงานเทานั้น ใชประโยชนอยางอื่นไมไดในข้ันตน ของการตัดสินใจวาจะซื้อหรือไมซื้อเครื่องจักร ยังไมถือเปน Sunk Cost เนื่องจาก ยังสามารถนำเงินไปใชทำอยางอื่นได เมื่อตัดสินใจซื้อเครื่องจักรแลว เงิน 10 ลานบาทนี้ถือเปน Sunk Cost เนื่องจาก ไมสามารถหลีกเลี่ยงได, เครื่องจักรทำประโยชนอยางอื่นไมได ดังนั้น หากตองการตัดสินใจวาจะดำเนินกิจการตอไป หรือจะปดกิจการ จะตองไมนำเงินจำนวนนี้มาคิด

เมื่อหนวยผลิตมีกำไรปกติ แสดงวา กำไรทางเศรษฐศาสตร มีคาเปนศูนย (Normal Profit--Economic Profit=0)

การมีกำไรปกติ แสดงวา การประกอบกิจการนี้ใหผลตอบแทนแกหนวยผลิต เทากับทางเลือกอื่น ๆ ที่ดีที่สุดแลว


กำไร (Profit): กำไรทางบัญชี และกำไรทางเศรษฐศาสตร

implicit costs(Opportunity cost of own resources)

Economic Profit

Accounting Profit

How an Economist View a Firm

How an Accountant View a Firm

Tota

l Rev

enue

Tota

l Rev

enue

explicit costs(e.g. wage & raw

material)

explicit costs(e.g. wage & raw

material) Tota

l opp

ortu

nity

cos

t


การคิดตนทุนทางบัญชีและตนทุนทางเศรษฐศาสตร

Items Accounting Profit Economic Profit

Total Revenue

Less Explicit costs:

Wages & salaries

Materials

Interest paid

Other payments

Less Implicit costs:

Foregone salary

Foregone rent

Foregone interest

Equals profit

$500,000 $500,000

$400,000 $400,000

$50,000 $50,000

$10,000 $10,000

$10,000 $10,000

0

0

0

$50,000

$10,000

$5,000


ประเภทของตนทุน เราสามารถแบงประเภทของตนทุน โดยพิจารณาจากการเปลี่ยนแปลงขนาดผลผลิต ดังนี้

TC = TFC +TVCTC = rK +wL

1

ตนทุนรวม (Total Cost: TC) เปนผลรวมของตนทุนคงที่ (FC) และตนทุนผันแปร (TVC)

ตนทุนคงที่รวม (Total Fixed Cost: FC) เปนตนทุนที่ไมเปลี่ยนแปลงไปตามขนาดของการผลิต เชน คาเชาที่ดิน คาเชาเครื่องจักร คากอสรางโรงงานเปนตน ซึ่งแสดงความสัมพันธดวยกราฟตอไป

ตนทุนผันแปร (Variable Cost: VC) เปนตนทุนที่เปลี่ยนแปลงไปตามจำนวนสินคาที่ทำการผลิต เชน คาวัตถุดิบ หรือคาจางแรงงาน ถาผลิตนอยใชวัตถุดิบหรือแรงงานนอย ผลิตมากใชวัตถุดิบหรือแรงงานมาก

COST ($)

Q0COST ($)

Q0


ประเภทของตนทุน

ตนทุนรวมเฉลี่ย (Average Total Cost: ATC) เทากับผลบวกของตนทุนคงที่เฉลี่ย (average fixed cost: AFC) และตนทุนแปรผันเฉลี่ย (average variable cost: AVC)

ATC = TCQ

= TFCQ

+ TVCQ

ATC = TCQ

= AFC + AVC2

ตนทุนคงที่เฉลี่ย (average fixed cost: AFC) จะมีคาลดลงตามลำดับ เมื่อมีการผลิตเพิ่มขึ้น

tanα = TFCQ

= ความชันของเสนที่ลากออก

จากจุด Origin

COST ($)

Q0COST ($)

Q0



ตนทุนแปรผันเฉลี่ย (average variable cost: AVC): AVC = TVCQ

COST ($)

Q0

COST ($)

Q0

TVC

ตนทุนสวนเพิ่ม (Marginal Cost: MC) เปนตนทุนที่เปลี่ยนไปจากการเพิ่มการผลิตอีกหนึ่งหนวย โดยเปนคาความชันของตนทุนรวม และตนทุนแปรผัน

MC = ΔTCΔQ

= ΔTVCΔQ 3

ความสัมพันธระหวาง MC, AVC และ ATC


เสนตนทุนประเภทตาง ๆCOST

Q0COST

Q0

FC

TVC

TCเมื่อ MC < AVC: เมื่อ MC > AVC: เมื่อ MC < ATC: เมื่อ MC > ATC: เมื่อ MC ตัดกับ AVC และ ATC ที่จุดต่ำสุด

ความสัมพันธระหวาง MP และ MC สมมติวา กรณีนี้ใหแรงงานเปนปจจัยผันแปรเพียงตัวเดียว และคาแรง (w) มีคาคงที่ จะไดวา TVC=wL:

เมื่อ MPL ลดลง ทำให MC เพิ่มขึ้น



ตัวอยางที่ 1: กำหนดให การผลิตสินคาชนิดหนึ่งตองใชปจจัยทุน (K) และปจจัยแรงงาน (L) โดยทั้งสองปจจัยมีราคาปจจัยทุน (r) เทากับ 10 และราคาปจจัยแรงงานเทากับ 20 จงเติมตารางตอไปนี้ใหสมบูรณ


An Increase in Variable Input Pricesคำถาม คือ หากราคาปจจัยแปรผันเปลี่ยนแปลงไป เชน คาแรงเพิ่มขึ้น หรือมีการจัดเก็บภาษีตอหนวย เปนตน เหตุการณเหลานี้จะทำเกิดการเปลี่ยนแปลงในตนทุนเฉลี่ย และตนทุนสวนเพิ่มอยางไร


Problem 1: กำหนดให ฟงกชันการผลิต (Production Function)กำหนดโดย โดยที่ K=4, r=10 และ w=4 Q = K

12L

12

จงหา TPL, APL, MPL, TC, TFC, TVC, ATC, AFC, AVC, และ MC

ขอสมมติ


7.2 สวนผสมของปจจัยที่ทำใหตนทุนต่ำสุดตนทุนการผลิตในระยะยาว

ในการผลิตใชปจจัยการผลิตสองปจจัย คือ ปจจัยแรงงาน (L) และ ปจจัยทุน (K)ราคาปจจัยการผลิตประกอบดวย คือ คาแรง (w) และดอกเบี้ย (r)

เสนตนทุนเทากัน (Isocost Line)เสนตนทุนเทากัน เปนเสนที่แสดงถึงสวนประสมของปจจัย L และ ปจจัย K ที่ทำใหตนทุนรวมคงที่ตนทุนรวม (Total Cost) เปนผลรวมของตนทุนจากปจจัยทั้งสอง

TC = wL + rK 4จัดรูปสมการที่ (4) ใหม:

K = TCr

− wrL 5

L

K

0

TC0

r

TC0

w

Slope of each Isocost Line = − wr

Directions of Increasing total cost

อธิบายเพิ่มเติม

เมื่อตนทุนรวมเพิ่มขึ้น ทำให Isocost ขยับไปดานขวาความชันของเสน Isocost แสดงการทดแทนกันระหวางทุนและแรงงาน โดยมีตนทุนรวมเทาเดิม


Cost-Minimizing Input Combination

L

K

0

TC0

r

TC0

wTC1w

TC1r

Q0

GE

F

A

พิจารณา จุด G: เปนจุดที่สามารถผลิต Q0 แตปญหาคือสูญเสียทรัพยากรโดยเปลาประโยชน เนื่องจาก ใชปจจัยทุนและแรงงานมากเกินไปในการผลิต Q0 จุด G ดังกลาวนี้ จึงถือวา Technically Inefficient

พิจารณา จุด E,F: เปนจุดที่ Technically Efficient แตไมเขาเงื่อนไขการผลิตดวยตนทุนต่ำสุด เนื่องจาก อยูบนเสนตนทุนเทากัน ที่สูงกวา ณ จุด A

ดังนั้น สวนผสมของปจจัยที่ทำใหตนทุนต่ำสุด (Least Cost Combination) เกิดขึ้น ณ จุด A ซึ่งเปนจุดสัมผัสระหวางเสน Isocost กับเสน Isoquant จะไดวา

−MRTSL ,K = − wr

MPLMPK

= wr

6MPLw

= MPKr

ทำใหไดเงื่อนไข Least Cost Combination:

L*

K *

MinL ,K{ }

wL + rK

s.t. f L,K( ) =Q

Problem 2:Suppose the marginal product of capital is 40 units of output and the price of one unit of capital is $10. The marginal product of labor is 20 units of output and the price of one unit of labor is $2.



Comparative Statics Analysis of Changes in Input Prices

w0r

L

K

0 C0

Q0

L1

K1A

คาแรงแพงขึ้นw1 > w0( )

เมื่อคาแรงแพงขึ้น เสน Isocost จะชันขึ้น จาก C0 เปน C1

สวนประสมที่ไดตนทุนต่ำสุด เปลี่ยนจาก A เปน B ซึ่งจะพบวามีการใชปจจัยทุนมากขึ้น

Q0L

K

0 C0

wr0

L1

K1A

เมื่อดอกเบี้ยสูงขึ้น เสน Isocost จะชันนอยลง จาก C0 เปน C1

สวนประสมที่ไดตนทุนต่ำสุด เปลี่ยนจาก A เปน B ซึ่งจะพบวามีการใชปจจัยแรงงานมากขึ้น

ดอกเบี้ยเพิ่มขึ้นr1 > r0( )

MinL ,K{ }

wL + rK

s.t. f L,K( ) =Q


7.3 แนวทางการขยายการผลิตComparative Statics Analysis of Changes in Output

เสน Expansion Path:- เปนเสนที่เชื่อมจุด Least Cost Combination ของปจจัย L และ K เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงขนาดการผลิต โดยที่ราคาปจจัยการผลิตคงที่

L

K

0 Q0

A

L1

K1

สมมติวา บริษัทตองการขยายการผลิต โดยตองการผลิตเพิ่มจาก Q0=100 ตัน เพิ่มเปน Q1=200 ตัน และ Q2=300 ตัน ตามลำดับ

เมื่อราคาปจจัยคงที่ แตปริมาณผลผลิตเพิ่มขึ้น จุดที่ทำใหเกิด Least Cost Combination เปนจุด A, B และ C ตามลำดับ เมื่อลากเสนเชื่อม จุด A, B และ C จะไดเสน Expansion Path โดยมีความชัน=K/L

ในกรณีนี ้จะสังเกตุไดวา ปจจัยที่ใช เปน Normal Inputs ดังนั้น เมื่อผลิตเพิ่มขึ้น จะตองใชปจจัยทั้งสองเพิ่มขึ้น เสน Expansion Path จึงมีความลาดชันเปนบวก


การสรางเสนตนทุนรวมในระยะยาว

L

K

0 Q0

A

L1

K1 Q1

B

L2

K2 Q2

C

L3

K3

Expansion Path

Q

Cost

0

สมมติวา บริษัทตองการขยายการผลิต โดยตองการผลิตเพิ่มจาก Q0=100 ตัน เพิ่มเปน Q1=200 ตัน และ Q2=300 ตัน ตามลำดับ แตระดับการผลิตดังกลาวตองใชตนทุน ดังนี้คือ C0=1,000 , C1=2,000 และ C3=3,000

Long-runExpansion Path

L

K

0 Q0Q1

Q2A

CB


7.4 เปรียบเทียบตนทุนการผลิตระยะสั้นและระยะยาวShort-run VS Long-run input demand

Short-runExpansion PathK

ED

ในระยะยาว เมื่อตองการขยายขนาดการผลิต จะมีการใชปจจัยรวมกันระหวางทุนและแรงงาน ตามเสน Expansion Path ซึ่งอยูภายใตเงื่อนไข Least Cost Combination

ในระยะสั้น:- ปจจัยทุนคงที่ ( ) หากตองการขยายขนาดการผลิตจะมีการปรับเปลี่ยนได

เฉพาะปจจัยแรงงาน (L) เทานั้น

K

เงื่อนไขดุลยภาพในระยะสั้น จึงไมเปนไปตามหลัก Least Cost Combinationที่จุด D บนเสน Isoquant (Q0) ไมอยูภายใตเงื่อนไขตนทุนการผลิตต่ำสุด ที่จุด B บนเสน Isoquant (Q1) เปนอยูภายใตเงื่อนไข Least Cost Combination ท้ังในระยะสั้นและระยะยาว

ที่จุด E บนเสน Isoquant (Q2) ไมอยูภายใตเงื่อนไขตนทุนการผลิตต่ำสุด สรุป ในระยะสั้น หนวยผลิตจะผลิตสินคาดวยตนทุนรวมที่สูงกวา ในระยะยาว

Short-runExpansion Path

L

K

0 Q

Cost

0


Relationship between the Long-run and the Short Total Cost Curves

Long-runExpansion Path

TCSTC

rK1Q1

L2

K2 C

C1 C2

A

Q0

C0C

Q1

C1

พิสูจน ในระยะสั้น หนวยผลิตจะผลิตสินคาดวยตนทุนรวมที่สูงกวา ในระยะยาวพิจารณาจุด A: ในการผลิต Q0 หนวยผลิตจะใชตนทุนรวมทั้งในระยะสั้นและระยะยาวเทากันคือ เทากับ C0

พิจารณาจุด C, F: ในการผลิต Q1 ในระยะสั้น หนวยผลิตจะใชตนทุนรวม เทากับ C2 (จุด F อยูบนเสน C2) ในระยะยาว หนวยผลิตจะใชตนทุนรวม เทากับ C1 (จุด C อยูบนเสน C1)

C0 Q0

L1

K1 A

FC2

L3

F


ความสัมพันธระหวาง SAC, LAC และ SMC, LMC

Q

Cost

0

SAC1 SAC2

SAC3

AC(Q)

SAC1(Q), when K=K1

SAC2(Q), when K=K2

SAC3(Q), when K=K3

A D

C

1 million 2 million 3 million

B$35

$110

$50$55

Q

Cost

0

SAC1 SAC2

SAC3

AC(Q)

SAC1(Q), when K=K1

SAC2(Q), when K=K2

SAC3(Q), when K=K3

A D

C


B$35

$110

$50$55

Q

Cost

0

A C FSAC1

SAC2

SAC3AC(Q)

MC(Q)

SMC1SMC2

SMC3

GB D

E


ตนทุนเฉลี่ยในระยะสั้นและระยะยาว ตนทุนเฉลี่ย ตนทุนสวนเพิ่ม ในระยะสั้นและระยะยาว

ตนทุนเฉลี่ยระยะสั้นเกิดจากปจจัยทุนที่แตกตางกัน

เสนตนทุนเฉลี่ยระยะสั้นแตละเสนสูงกวาในระยะยาว

ยกเวนที่ จุด B ซึ่งเปนจุดที่อยูภายใตเงื่อนไข Least Cost (ยอนกลับไปดู สไลดที่ 14)

เสน LAC เปนเสนเชื่อมตอจุดต่ำสุดของ SAC ตาง ๆเสน SMC แตละเสนผานจุดต่ำสุดของ SACจุด B เปนจุดที่ตนทุนทุกชนิด ทุกประเภทเทากัน


7.5 Economies of Scale

ความประหยัดเนื่องจากขนาดการผลิต (Economies of scale) ระดับการผลิตที่เมื่อทำการผลิตในปริมาณมากขึ้นแลวทำใหสามารถลดตนทุนการผลิตได


Average total cost in the short and long runs

Falling LRAC

Constant LRAC

Rising LRAC


Economies of Scale

Q

Cost

0

LAC(Q)

LMC(Q)

A

Economies of Scale Diseconomies of Scale

เมื่อ LMC < LAC: LAC กำลังลดลงความสัมพันธระหวาง LMC กับ LAC

เมื่อ LMC > LAC: LAC กำลังเพิ่มขึ้นเมื่อ LMC = LAC: LAC มีคาต่ำสุดในกรณีพิเศษ เมื่อ LAC คงที่ คาของ LMC กับ LAC เทากัน

Economies of Scale

Diseconomies of Scale

พิจารณาจาก: คาของ LAC ทีล่ดลงเมื่อผลิตมากขึ้น

พิจารณาจาก: คาของ LAC ท่ีเพิ่มขึ้นเมื่อผลิตมากขึ้น

Increasing returns to scaleสามารถใชเครื่องจักรที่ออกแบบพิเศษ

Lumpiness in investmentScale ที่ใหญขึ้น ชวยใหผูบริหารจัดกระบวนการผลิตที่มีประสิทธิภาพกวาเดิม

ไดสวนลด ปริมาณ และดอกเบี้ยถูกลง

ขนาดพื้นที่ที่กวางไป ทำใหประสิทธิภาพการทำงานของแรงงานลดลง

การบริหารซับซอนขึ้น ตรวจสอบการทำงานยากขึ้น

สวนลดปริมาณไมเพิ่มขึ้นอีก และความจำกัดของอุปทานปจจัย อาจทำใหคาปจจัยแพงขึ้น


Productivity Growth


Productivity Growth

ec211-7 cost theory stecon.tu.ac.th/class/archan/loylom/ec211-2-2556... · tc q = tfc q + tvc q...

Documents