echo juli 2013
DESCRIPTION
Missionair werkTRANSCRIPT
E c h o
Stilte vinden
9 | ‘Zonder Pasen zou ik dit werk niet volhouden’
12 | Geluksmoment
14 | Verlangen naar een herstart
2 3
‘Ik kreeg verkering met een jongen die iedere
zondag naar de kerk ging. Ik wist dat niet direct,
maar toen ik bij hem thuis kwam, merkte ik hoeveel
ruimte en aandacht er was voor de kerk en voor
geloof. Ze lazen aan tafel uit de Bijbel, ze baden
voor en na het eten en op zondag mochten we niet
zo heel veel. Behalve naar de kerk.
Dat was ontzettend wennen. Maar ik was gek op
hem en hij op mij en ik maakte er geen punt van.
Ik merkte aan hem niet zo veel. Hij deed het omdat,
nou ja, omdat het er bij hoorde. Er werd niet zoveel
over gepraat. Ik merkte wel dat het moeilijk lag dat
ik niet christelijk was. Ze vielen me niet af, maar ik
had het gevoel niet helemaal compleet te zijn. Mijn
schoonmoeder vond me aardig, dat merkte ik wel,
maar ze zou toch liever gehad hebben dat ik ook
uit een christelijk gezin kwam. Mijn vriend zat een
beetje tussen twee vuren. Ik denk dat hij er daarom
liever niet over praatte.
Maar ik werd toch wel nieuwsgierig. Ik stelde soms
voorzichtig een vraag. Dan leek het wel of ze
schrokken. Ik herinner me nog dat ik vroeg:
‘Maar heeft God dan geen vader of moeder?’
NRC Handelsblad heeft onlangs de favoriete stilte plekken van lezers geïnventariseerd. Iedereen kon een plek noemen – mits openbaar, goed toegankelijk – waar je tot rust kunt komen. Natuurlijk waren er ook lezers die reageerden met ‘ik-ken-wel-zo’n-plek, maar-ik-zeg-het-lekker-niet’, te bang dat het anders voorgoed gedaan zou zijn met de rust.
Met de berg tips kon zo een ‘stiltekaart’ van Nederland
worden samengesteld. Het resultaat was om meer dan
één reden verbazingwekkend. De meest genoemde stille
plek was de Oude Kerk, midden in de drukte van de
Amsterdamse Wallen. Je kunt er natuurlijk over twisten
of er geen stillere locaties in ons land te vinden zijn.
Oók opvallend: de landkaart toont een concentratie
van stilteplekken in/rond Amsterdam en Utrecht.
Het zou zomaar kunnen zijn dat de lezers in die grote-
stadsgebieden zo hartstochtelijk verlangen naar rust en
stilte, dat ze daarom veel locaties instuurden.
Degenen die Randstad en rust nooit in één adem
zouden noemen, kunnen we geruststellen: ook de
mergelgroeve van de St. Pietersberg staat op de
stiltekaart, alsook De Balg, op Schiermonnikoog.
KerkAls je deze zomer de stilte zoekt, stap dan eens een
kerk binnen. Zo’n ruimte helpt je om even tot rust
en tot jezelf kunt komen. En tot God. Niet voor niets
spreken we van een Godshuis… Op de volgende sites
vind je vast iets in jouw omgeving van je gading:
www.reliwiki.nl/index.php?title=Open_kerken
www.tsjerkepaad.nl/CMSH4D/index.php
www.rondjeopenkerk.nl
www.kerkenkijken.nl
www.dagjeweg.nl/kerken
BegraafplaatsHet klinkt misschien wat luguber, maar wie de stilte
zoekt, kan ook een begraafplaats bezoeken. Het kan geen
kwaad zo nu en dan eens stil te staan bij de eindigheid
van het leven. Soms is getracht de dood mooi aan te
kleden met stijlvolle grafmonumenten, met passende
teksten op de zerken. In de rust van een begraafplaats
vinden veel vogels en kleine wilde dieren een veilig thuis.
Nederland kent tal van parkachtige begraafplaatsen,
schitterend aangelegd en onderhouden, met bijzondere
planten en monumentale bomen.
www.dodenakkers.nl
www.volkskrant.nl/vk/nl/2844/Archief/archief/article/
detail/891487/2008/03/08/Poetische-dodenakkers.
dhtml (ook: http://tinyurl.com/lwca63c)
HofjesHet Begijnhof in Amsterdam is misschien wel het
bekendste hofje in Nederland, maar lang niet het enige.
Hofjes zijn stilteplekken. Meestal mag u er als bezoeker
wel komen, zoals het Bruntenhof in Utrecht. Ga eens
op zoek naar deze stilteplekken in de steden, leer hun
geschiedenis kennen en geniet.
Waar? Om er maar een paar te noemen:
Haarlem: Brouwershofje, Hofje van Loo, Frans Loenen-
hofje, Hofje Codde en Van Beresteijn, Luthers Hofje,
Hofje In den Groenen Tuin.
Amsterdam: Jeruzalemhof, Groot Sionshof, Sint Stevens -
hof, Sint Anna Aalmoeshuis, Sint Annahof of Joosten-
poort, Sint Janshof, Bethaniënhof, Cathrijn Jacobs-
dochterhof. Een overzicht: www.amsterdamsehofjes.nl
Zoekt u een hofje in de buurt?
http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_hofjes_in_
Nederland (ook: http://tinyurl.com/cv5aufo)
Hoe komen mensen vandaag tot geloof? Langs allerlei wegen
- iedere gelovige heeft een eigen route. Lees het verhaal van Ingrid.
Het begon met verkeringStilte vinden
www.reliwiki.nl/index.php?title=
Open_kerken
www.tsjerkepaad.nl/CMSH4D/index.php
www.rondjeopenkerk.nl www.kerkenkijken.nl www.dagjeweg.nl/kerken
www.dodenakkers.nl http://tinyurl.com/lwca63c
www.amsterdamsehofjes.nl
http://tinyurl.com/cv5aufo
4 5
Diep onder water staat dit beeld, bij de kust van het Italiaanse dorpje San Fruttuoso.
Christus heft zijn armen op, Hij bidt wanhopig. Al lang, erg lang, wacht Hij op het licht boven
hem. Hij roest. Hij is beschadigd door een anker. Begroeid met zeewier en schelpen.
Daar wisten ze geen raad mee. Ik ben toen maar
gestopt met vragen stellen. Er was in het gezin en in
de kerk geen ruimte voor. Doe nou maar gewoon mee,
dan is het goed. Ik vond dat toch vreemd, merkte ik.
Het is zelfs een poosje uit geweest. We vonden toch
dat we niet bij elkaar pasten, door dat geloof. Maar
het raakte weer aan. We hielden echt van elkaar. We
hebben toen gezegd: Hier komen we uit, hoe dan ook.
Ik had een vriendin waarvan ik wist dat ze ook naar de
kerk ging. We hadden het er wel eens over, maar meer
terloops. Ik heb haar toen opgebeld en gevraagd of
ze mij antwoorden wilde geven op mijn vragen over
geloof en kerk. Ze was verrast en stemde onmiddellijk
toe. Dat vond ik heel leuk van haar. Ik was erg blij om
iemand gevonden te hebben die geen echt ‘belang’
had. Ze was natuurlijk wel mijn vriendin, maar er hing
toch minder vanaf dan bij mijn vriend. Ik kon echt
elke vraag stellen, ze vond niks gek! Ze wist natuurlijk
niet overal een antwoord op, maar dat verwachtte ik
ook niet.
Ik merkte dat je ook op een andere manier kunt
geloven. Ik kon echt merken dat mijn vriendin Jezus
kende. Alsof Hij bijna elke dag met haar belde, of
zo. In het begin vond ik het een beetje griezelig. Ik
dacht toch, stel dat het verzonnen is, dan beeldt
mijn vriendin zich van alles in... Het is een gezonde
nuchtere meid, dus het kon eigenlijk niet, maar toch.
Na een poosje merkte ik dat ik dat ook wel wilde,
een soort van praten met God, die ver weg is, maar je
toch hoort, en begrijpt.
Voor mij is het geloof echt begonnen toen mijn
vriendin en ik samen zijn gaan bidden. Ik vond
het reuze spannend om zomaar in een kamer, wij
tweetjes, mijn mond open te doen en iets te zeggen
tegen God. Ik had kippenvel. Maar we hebben het
vaker gewoon gedaan en ik merkte dat ik het fijn
vond. Als ik naar haar toe ging had ik er gewoon zin in,
om aan het eind tegen God te zeggen wat me bezig
hield. Ik gebruik mijn eigen woorden, ik ga niet praten
zoals dominees vaak doen, met allerlei deftigheid,
kom op zeg. Ik denk dat God al weet wat ik ga zeggen
voor ik mijn mond opendoe, dus doe ik heel gewoon.
Ik ben mezelf. Eerst vond ik dat moeilijk, ik was nooit
goed genoeg, dacht ik. Maar ik kwam er achter dat ik
dat zelf vond, God niet. Hij vindt me goed genoeg. Ik
bedoel, mijn man - jawel, we zijn getrouwd - is een
lieverd, maar hij is niet perfect. Maar ik hou van hem,
en dat maakt het anders. Ik kan van hem alles, nou,
bijna alles hebben. En God kan alles van mij hebben.
Dat doet me zo goed. Mijn schoonfamilie kijkt nog
wel eens gek op als ik iets zeg. Ik kies blijkbaar net
niet de goede woorden. Ik herinner me nog dat ik
zei dat ik iets nooit zou doen omdat ik dat zielig zou
vinden voor Jezus. Toen moest mijn schoonzusje
lachen! ‘Je hebt helemaal gelijk!’ zei ze: ‘En je zegt het
zo raak.’ Dat kan je wel aan me overlaten, ik ben recht
voor z’n raap.
Ik denk dat geloven nooit meer weggaat. Het is net
als trouwen, je bent van plan om altijd bij elkaar te
blijven.
In Renesse, Stavenisse, Aalst, Schoorl en Katwijk kan het zomaar zijn dat u een Dabarteam aantreft op uw camping of in het dorp. Maar ook in Den Haag, in Moerwijk. Op de Veluwe, in Zuid-Holland en Overijssel, op zo’n 20 plekken zijn deze zomer dabarteams actief.
Wilt u weten waar allemaal: www.dabarwerk.nl
Wie zijn ze en wat doen ze?Het zijn jongeren die een of twee weken van hun zomervakantie besteden aan het opzetten van activiteiten voor kinderen en jongeren tijdens hun verblijf op de camping. Het gaat daarbij om gezelligheid, een goed gesprek, aandacht, interesse, plezier en geloof. Ook volwassenen zijn welkom. Het is geen werk en het wordt niet betaald.
Waarom doen jongeren dat? Om twee redenen: ze hebben zelf ervaren dat God er is en er toe doet. Die positieve ervaring stimuleert
hen om aandacht te hebben voor mensen om hen heen. Dabar geeft daar een vorm aan: zorg dat kinderen en jongeren het extra naar hun zin hebben tijdens hun vakantie en heb aandacht en een luisterend oor voor ze als dat nodig is. Daarnaast vinden de jongeren het gezellig en gaaf om een paar weken met elkaar op te trekken.Komt u ze tegen of ziet u ze aan het werk? Val gerust even binnen voor een kop koffie, een glaasje fris en een praatje! Van harte uitgenodigd!
Op de camping
Lees verder
Het was even zoeken. Havenstraat 6 in Woer-
den is zo gevonden, maar omdat de deur
dicht is, moet ik omlopen naar de achter-
kant. Daar zitten mensen in het zonnetje op het
terras. Niemand weet hier wie ik ben. Toch heten
ze me hartelijk welkom.
‘Koffie? Cappuccino? De eerste twee koppen zijn
gratis, of je nu koningin of zwerver bent.’
Het is een historisch pand, het Weeshuis Woerden.
Een inloophuis. Je kunt er koffie drinken, lunchen,
dineren (varkensrolletjes gevuld met courgette en
kaaschampignon roomsaus, gebakken aardappel-
tjes, velderwten, rabarberaardbeimoes, dat is het
deze week), een winkel met tweedehands kinder-
kleding (KIDB) en de Gebedswinkel.
Pardon?? Kun je daar dan gebeden kopen? Nee. Je
kunt er wel bidden en voor je laten bidden. Of ge-
woon stil zijn. Of een praatje maken, of je hart uit-
storten. Vandaag hebben Nellie en Rafaël ‘dienst’.
Gewone mensen. Rafaël is duidelijk te horen niet
van hier. Komt hij uit Armenië? Hij kent zo te zien
de sportschool niet alleen van buiten. Zijn T-shirt
zit gespannen om een gespierde torso. Zijn gezicht
is een en al vriendelijkheid. Je kunt beter met hem
bidden dan vechten.
Wie komen hier zoal?
‘Mensen die nieuwsgierig zijn. En gratis internet en
gratis koffie trekt altijd volk. Marokkanen, Polen,
mensen op zoek naar werk, eenzame mensen,
noem maar op. Ze vangen en passant flarden van
de gesprekken op, van de medewerkers, van andere
gasten, en horen dat het hier ook over andere
dingen gaat dan in een gemiddeld café. Er komen
vragen aan de orde die ze zelf ook hebben.
‘Ik heb weer iemand’
6
Hij krijgt niet veel bezoek. Toeristen met zuurstof-
flessen maken soms een kiekje van zijn radeloosheid.
Om thuis te laten zien. Kijk, gek hè. Zomaar
een Christus onder water. Alleen niet zo goed
onderhouden. Net als die Christussen in de steden,
bekleed met duivenstront.
‘Il Cristo degli Abissi’ heet hij, de Christus van de
afgrond. We zetten Christus vaker bovenop een
kerk. Iedereen kan hem zien. We zetten hem op de
hoogste bergen. In de eeuwige sneeuw kijkt Hij uit
over de wereld. Trots, het is zijn wereld. Hij heeft het
overzicht.
Iedereen kent ook wel het beeld in Rio de Janeiro.
‘Cristo Redentor’, Christus de bevrijder. Je ziet de
littekens nog in zijn handen, maar Hij is opgestaan.
Uit elke steeg in de krottenwijken kun je hem zien.
Hij kan elke steeg in elke krottenwijk zien.
Maar Christus is ook diep gezonken, letterlijk. Bij
elke schipbreuk zakten crucifixen naar omlaag. En
Christus zakte mee, verdronk mee met zijn arme
broers en zussen, en daar op de bodem legde Hij
zich met hen te rusten. In de diepste zeeën is Jezus.
‘Klom ik op naar de hemel – u tref ik daar aan,’ zegt
de psalm. ‘Lag ik neer in het dodenrijk – u bent daar.’
Christus maakt een gebaar van wanhoop. Mijn God,
mijn God, waarom heeft U mij verlaten?! Hij drong
door tot de diepste nacht. De plek waar zelfs God
niet is, zocht Hij op. In de onderwereld, zo zegt de
Bijbel, de hel, daar was Hij.
Sindsdien is geen plek meer vogelvrij. Nergens kan
het kwaad nog een monopolie claimen. Christus is
er altijd bij.
Als Christus niet zo diep was gezonken, konden wij
dieper zinken dan hij. Maar nu wacht hij op ons, in
de afgrond. Hij is al op de bodem. Lager dan hij kun
je niet zinken.
Zijn gebaar van wanhoop is ook een gebaar van
vangen. Alsof er iets van boven nadert en hij wacht.
Er zullen dagen komen dat je steeds dieper wegzakt
en denkt dat er geen einde is. Maar Christus is altijd
onder je.
Hij wacht.
Hij vangt je op.
7
8
Laatst kwam er een vrouw binnen met en taart. ‘Ik
ben jarig, maar ik krijg geen bezoek. Ik wil het graag
met jullie vieren.’ Ze komt vaker, om een praatje,
maar ook om te bidden en om gebed te vragen.
Daarvoor is een speciale kamer ingericht. Rustig, stil,
mooi..’
‘Er komen ook mensen, vaak ouderen, die door de
kerk beschadigd zijn, maar niet zijn gestopt met
geloven. Hier is een luisterend oor, hier is gebed. Ze
krijgen een woord mee uit de Bijbel, zonder verder
enige verplichting. En dat willen ze wel!’
‘Nog niet zo lang geleden kwam hier een jonge
vent. Net uit de gevangenis, van plan om van
zijn verslaving af te komen. Via een van onze
vrijwilligers kon hij terecht in een afkickcentrum.
Nu is hij schoon, heeft een vriendin, heeft zijn
leven weer op de rails. Hij is ook tot geloof
gekomen. Als je dit een poos doet, krijg je steeds
meer bekendheid, en leer je zelf steeds meer
mensen kennen. Maatschappelijk werk stuurt
mensen door: daar willen ze naar je luisteren, daar
willen ze met je bidden. Onlangs stond er iemand
op de deur te bonken. Ze ging niet eerder weg dan
nadat er met haar gebeden was.’
Of bidden helpt?
In de kamer hangt een bord met briefjes. Er boven
hangt een briefje met de tekst ‘Verhoorde gebeden’.
‘Alleen al het feit dat we er zijn, dat we luisteren,
dat we meeleven, alleen dat is voor veel mensen een
soort gebedsverhoring. ‘Ik heb weer iemand.’
Ik kan nu door de voordeur naar buiten. Het
winkeltje is open gegaan en het bord wordt buiten
gezet. Je kunt hier terecht, met je hele hebben
en houwen.
‘Zonder Pasen zou ik dit werk
niet volhouden’
‘In de afgelopen vier weken ben ik hier zeker acht keer met een rouwende familie geweest’,
zegt Kees Hoogendoorn. We lopen over de begraafplaats. Hij is gekleed in stemmig zwart,
want even tevoren heeft hij nog een begrafenis geleid. Dat doet hij regelmatig, soms zelfs
een paar keer per week. In heel veel gevallen voor families die geen enkele band met de kerk
(meer) hebben. ‘Zonder het perspectief van Pasen zou ik dit werk niet kunnen volhouden.’
9
Ik ontdekte dat ik minder en minder te zeggen had, tot ik uiteindelijk stil werd en begon te luisteren.
En in die stilte hoorde ik de stem van God. Søren KierKegaard
‘Zonder Pasen zou ik dit werk niet volhouden.’
‘In het hospice ontmoette ik een keer een bejaarde bewoner die decennialang geen voet in de kerk had gezet. Vroeger was ze zondagsschooljuf geweest, had ze kinderen Bijbelverhalen verteld, met hen ge-zongen. Kent u er nog één? Samen hebben we ge-zongen: ‘Neem Heer mijn beide handen / en leid uw kind. Tot ik aan de eeuwige stranden / de ruste vind.’ Dat kwam na jaren zomaar weer boven.’ ‘Ik was het kwijt. Nu heb ik het weer’, zei ze. Indrukwekkend, vond ik het. Daar zoek ik altijd naar: wat is je enige troost, nu je alles ontvalt?’
Kees, gepensioneerd maatschappelijk werker, is kind aan huis in hospices en verzorgingscentra. Hij bege-leidt mensen in de laatste fase van hun leven. ‘Ik vind dit zulk kostbaar werk. Met elkaar in gesprek over het laatste houvast. De man die ik vanmorgen begraven heb ook: ooit deed hij belijdenis. In de decennia daarop raakte hij vervreemd van de kerk. Maar niet van het geloof. Op zondagmorgen keek hij altijd naar de EO, ds. Van der Veer. ‘Veilig in Jezus’ armen’, hebben we gezongen, tijdens de uitvaart.
Je zou Kees een Amersfoortse Rent-a-Priest kunnen noemen. ‘Waar ik ook maar gevraagd word, bied ik mijn diensten aan. Uitvaartondernemingen bellen me vaak als ze bij een familie ontdekken dat er niemand is om de plechtigheid te leiden. Soms is er zoveel in het leven gebeurd, dat mensen zeggen: we willen beslist geen dominee of priester. In dat soort situaties komen ze – onder andere – bij mij terecht. Ik ben geen predikant, maar ben een naaste, die een eindje met de nabestaanden oploopt, tijdens een moeilijk stuk van hun leven.’
Bescheiden Over zijn ‘aanpak’ kan hij kort zijn. Hij stelt zich bescheiden op. ‘Ik lever maatwerk. Tijdens de voor-bereiding spreken we over de overledene. Wie is hij of zij geweest? Daarbij speur ik in hun verhalen naar het geloof dat er was en dat vergroot ik uit. De familie heeft de regie over de plechtigheid, al is het ook weer niet: ‘u vraagt, wij draaien’. De grens ligt voor mij hier, dat ik naast alles wat er over de overledene wordt gezegd, ook iets vanuit het chris-telijk geloof mag zeggen. Nooit zal ik tijdens een uitvaart vanuit mezelf bidden; ik vraag altijd: vindt u het goed als ik bid? En als ik dan voorbede doe voor de familie en vrienden, dan vergeet ik natuur-lijk niet te danken voor wat God in het leven van de overledene heeft geschonken. Ik herinner me een
familie die beslist niet wilde dat er gebeden werd. Daarin had ik toegestemd. Ik zou een toespraak hou-den, evenals de zoon van de overledene, een man met een katholieke achtergrond. Nauwelijks was hij uitgesproken of hij zei: ‘Eigenlijk zouden we nu met z’n allen het Onze Vader moeten bidden…’ En zo geschiedde. Alsnog.’
Hemeldoos Hij constateert dat het voor nabestaanden erg belangrijk is als er ‘in de goede dagen’ weleens is gesproken over de wensen ten aanzien van de uit-vaart. ‘Ik vraag altijd naar de ‘hemeldoos’. Die term gebruikte een Canadese vrouw een keer in een gesprek met me, toen haar man hier tijdens een vakantie onverwacht was overleden. Diens persoon-lijke laatste wensen, met betrekking tot zijn uitvaart had hij thuis bewaard in – wat zij noemde - zijn ‘hemeldoos’. Mijn grootmoeder had iets dergelijks. Onder de pendule op de schoorsteen bewaarde ze een briefje met haar persoonlijke wensen voor de begrafenis. Ik raad iedereen zoiets te maken, want dat is voor de nabestaanden van grote betekenis, als de dag onverhoopt komt…’
Door de vele uitvaarten word je sterk bepaald bij de broosheid van het menselijk leven. ‘De dood waart in dit huis rond’, zegt Hermien, mijn vrouw, weleens. Het maakt natuurlijk veel verschil of je de begrafe-nis leidt van een 90-plusser, van een klein kind, een doodgeboren kind. Of van iemand van je eigen leef-tijd. Altijd ben ik me ervan bewust dat je nabestaan-den bijstaat tijdens een dieptepunt van hun leven, een hoogtepunt van het rouwproces. ‘U doet het met uw hart, hè?’, zei de schoonzoon van de man die we vanmorgen begroeven. Ik zou niet weten hoe je het anders moet doen. De rouw van een ander confronteert je ook weer met de rouw van jezelf.
Wat ik zeggen wil, verpak ik vaak in dichtvorm. Laatst schreef ik een gedicht over de betekenis van het geloof in de opstanding van Jezus Christus: ‘Hij overwint, de nieuwe morgen / is vol van overvloedig licht./ Mijn toekomst is in Hem geborgen.’
Zonder dat perspectief van Pasen, zou je bij een graf met lege handen staan. Als er niets is, na de dood…. Dan kun je mooie muziek draaien en stil zijn, maar veel te zeggen heb je dan niet meer. Maar door de opstanding van Jezus uit de dood is er nooit een doodlopende weg. Dat is een van de kernen van het christelijk geloof. Zonder dat uitzicht, zou ik dit werk niet volhouden. ‘
1 0
Benieuwd hoe dit afloopt? Bestel het hele verhaal via [email protected]
1 1
Een rood verkeerslicht, een file, een tractor die voor je rijdt: zie je deze dingen als hinder of als zegen? Vertraging in je leven inbouwen is niet moeilijk; het leven heeft in zichzelf al genoeg vertraging. De kunst is daar af en toe in mee te gaan en je eigen haast stop te zetten. Heel vaak lost stress niets op. Je kunt beter genieten van een oponthoud dan je erdoor van de wijs te laten brengen. Dus:
• Stop voor het rode verkeerslicht, ook als voetganger.
• Ga wat vaker met de trein.
• Calculeer vertraging in bij het maken van je tijdsplanning.
• Wandel eens in het tempo van een kind naar de supermarkt (wel de hele middag vrij houden!)
• Durf je eigen plannen los te laten en ruimte voor iemand te hebben die verlangt naar een gesprek.
• Staar eens uit het raam en kijk naar de drukte buiten zonder er onderdeel van te zijn.
Uit: Koester je hart, Mirjam van der Vegt
‘Je moet v e r t r a g i n g in je leven inbouwen’
Dan worden blinden de ogen geopend,
de oren van doven worden ontsloten.
Verlamden zullen springen als herten,
de mond van stommen zal jubelen:
waterstromen zullen de woestijn splijten,
beken de dorre vlakte doorsnijden.
Het verzengde land wordt een waterplas,
dorstige grond wordt waterrijk gebied.
Dan zal een wolf zich neerleggen naast een lam,
een panter vlijt zich bij een bokje neer;
kalf en leeuw zullen samen weiden
en een kleine jongen zal ze hoeden.
koe en een beer grazen samen,
hun jongen liggen bijeen;
een leeuw en een rund eten beide stro.
Bij het hol van een adder speelt een zuigeling,
een kind graait met zijn hand
naar het nest van een slang.
Niemand doet kwaad, niemand sticht onheil
op heel mijn heilige berg.
Want kennis van de HEER vervult de aarde,
zoals het water de bodem van de zee bedekt.
Zie, ik schep een nieuwe hemel
en een nieuwe aarde.
Wat er vroeger was raakt in vergetelheid,
het komt niemand ooit nog voor de geest.
Er zal alleen maar blijdschap zijn
en groot gejuich om wat Ik schep.
Uit de Bijbel,
Jesaja, een gedeelte
uit hoofdstuk 35.
Als ik op een zomeravond in mijn tuintje zit,
de merel hoor fluiten en in de verte gelach
en gepraat, terwijl de zon door het bladerdak
het terras beschijnt, denk ik wel eens dat het
altijd zo mag blijven. Ik weet natuurlijk beter:
die momenten gaan voorbij. Iedereen, jij ook,
kent van zulke momenten. Iedereen weet dat
ze voorbij gaan.
Een man in Palestina krijgt 800 jaar voor het begin
van onze jaartelling ook zo’n geluksmoment. Het
gaat alleen niet over zijn tuintje, zijn eigen leven.
Want daar gaat het niet zo goed mee. Een heel volk
wordt gedeporteerd, het land ligt in puin.
Dan moet je wel lef hebben om het over zoiets
moois te hebben als Jesaja doet. Wat hij voor zich
ziet kan niet! Nee, het kan niet. maar je kan het je
wel voorstellen. Dat is wel apart, dat je blijkbaar
iets kan denken dat nog nooit vertoond is. Een
werkelijkheid zonder een enkele schaduwzijde. Het
wordt spannend als het dichtbij komt. Als ik zelf
ziek ben kan ik intens verlangen naar gezondheid.
Als ik zelf te lijden heb onder onrecht smacht
ik naar recht. Als ik zelf te kort kom verlang ik
naar overvloed. Zou het niet geweldig zijn als dit
werkelijkheid wordt?
Wat wel lastig is: hoe kan zo’n ideale toestand
blijven voortbestaan? Een mooie
zomer gaat uiteindelijk weer voorbij. Aan alle goeds
dat ik bedenk komt een eind. Onvoorstelbaar dat
dat niet meer zo zal zijn.
Die ideale toestand heeft alles met God te maken.
Hij wil het en zorgt dat het gaat gebeuren. ‘Er zal
alleen maar blijdschap zijn’. Er kan zelfs niet meer
worden gedacht aan het duister van weleer. Ik kan
er intens naar verlangen. Soms, in een vluchtig
moment van geluk, is het er even.
Voor mij voldoende om
er in te geloven.
Voor u ook?
1 2 1 3
1 4
Reboot Universe. Herstart het heelal.Dit is een gevaarlijke knop. Druk er niet op, het heelal zou wel eens als een computer opnieuw kunnen opstarten. Alles wordt weggevaagd. Alle herinnering weg. Alles begint overnieuw. Of druk er wel op natuurlijk, juist om dat effect! En dan ervaar je dat de knop niet werkt. Het heelal blijft z’n ongenaakbare zelf. Geen knop krijgt die aan het herstarten. Waarom zou je op de knop drukken? Natuurlijk omdat je naar de andere kant van de straat wil. Maar ik denk dat ik er ook op zou drukken als ik er toevallig langs zou lopen. Ik weet dat het heelal niet herstart, en toch is het aanlokkelijk om op die knop te drukken. Is het om die milliseconde twijfel? Stel je voor... Stel nou dat het tóch werkt... Maakt die twijfel het
interessant om toch te drukken? Al was het maar om te bewijzen dat ik er heus niet in trap. Even spelen met die nauwelijks bewuste verlokking dat ik de geschiedenis zou kunnen veranderen. Of misschien om een klein statement te maken: kijk, zo verschrikkelijk ongenaakbaar is het heelal. Dat laat de knop je even voelen. Er gebeurt niets. Herstarten kan niet. Ryan Laughlin werkt als designer en studeert aan de universiteit van Yale. Hij was nog maar 18 toen hij in New Haven (een middelgrote stad in de Amerikaanse staat Connecticut) tientallen van dit soort afbeeldingen ophing, allemaal met verschillende teksten. Ze waren geïnspireerd door de bekende ‘Total Crisis Panic Button’ van de kunstenaar Jason Eppink. Dit soort kunst wordt overal gemaakt, maar juist deze
afbeelding van Laughlin werd een hit op internet. Ikzelf kwam hem ergens tegen op een willekeurige blog, zonder enige bronvermelding, gewoon als illustratie. Blijkbaar raakt dit werk iets. Een computer ‘reboot’ je als die vastloopt. Raakt deze afbeelding van Laughlin aan een gevoel dat onze wereld is vastgelopen? Dat er inderdaad zo’n radicale herstart nodig is? Of is het kleiner en raakt zo’n afbeelding aan bijvoorbeeld een ruzie op
je werk en dat je gewoon even zou willen dat alles anders was? Als je een fout hebt gemaakt, zou je ook wel de dag willen
wegwissen. Vergeving is in die zin een soort ‘reboot’. En Christus is door zijn opstanding een ‘reboot’ van het
heelal.
De film Groundhog Day is een extreme uitwerking van dit idee. De hoofdpersoon, de chagrijnige weerman Phil Connors, wordt elke ochtend op dezelfde dag wakker. Telkens is het 2 februari en alles is hetzelfde. Net alsof de computer herstart. De programma’s zijn hetzelfde, het enige verschil is wat jij ermee doet. Schrijf je
hate mail of een liefdesbrief – om maar een keuze te noemen. Connors in de film leert dat hij
inderdaad zich anders kan opstellen en zo tot een zegen kan zijn. Hij wordt een soort opstanding.
Het is de vraag of dit werk van Laughlin kunst is. Je kunt
het niet kopen, het hangt niet in een museum, het heeft geen titel, er is geen schoonheid. Als het kunst is, dan conceptuele
kunst, die ideeën aanreikt en daarover discussieert. Of is het gewoon een grapje van een jonge designer? Ja, ook. Maar wel een geslaagd grapje. Die doet wat veel goede kunst doet: ze opent een mogelijkheid. Even overweeg je of het kan. Of je het wil. En dit werk wijst naar de meest extreme ‘andere mogelijkheid’: een nieuw heelal. Een wereld zonder zondeval. Deze knop voedt, zoals veel goede kunst, het verlangen naar opstanding.
De kunst van het ophouden‘Ik ben nog niet klaar,
maar ik houd er wel mee op.’
(Boer Jan)
Beginnen aan een taak
is voor veel mensen een
opgave, maar de kunst
van het ophouden is een
nog veel groter probleem.
Ben je net lekker bezig en
dan heeft de tijd je alweer
ingehaald!
Hoe stop je met je werk
terwijl het nog lang niet
af is? Je laat het eten
toch niet onafgemaakt
op het aanrecht staan?
En als je midden in een
telefoongesprek zit, kun
je dat toch niet ineens
afkappen? Ophouden is
een kunst die je moet leren.
Een kunst om te ontdekken
hoeveel aandachtig werk
er in een uur past. Omdat
wij vaak veel tegelijkertijd
willen en daar geen
realistisch tijdsplan aan
koppelen, komt ons werk
niet af. Er bestaan geen
onmogelijke doelstellingen,
wel onmogelijke tijds-
planningen.
Uit: Koester je hart, Mirjam van der Vegt
1 5Verlangen naar een herstart
De ware stilte is niet zonder geluiden, maar zonder gedachten.
Paul van der Berg
Niets lijkt zoveel op God als de stilte.
Meester eckehart
Juli13
1 6E c h o Uitgave van IZB – voor zending in Nederland en de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland ISSN 0012-9119
Deze Echo is u aangeboden door:
Redactie en administratie:Joh. v. Oldenbarneveltlaan 103818 HB AmersfoortTel. 033-4611949E-mail: [email protected] 04-2013
Abonnementen:Abonnementsprijs € 10,00 per jaar bij vooruitbetaling.
Reacties:Voor reacties op de inhoud kunt u zich wenden tot de bezorger of de redactie.
Redactie:Ds. L.C. Buijs, K. van Noppen, J.J. Timmer (eindredacteur), mw. J. de Waard.
Bijdragen van Koos van Noppen (pag. 9,10), Reinier Sonneveld (pag. 5,6, 14,15) Johan Timmer (pag. 3,4,7,8, 12, 13).
Vormgeving:Hans van Eck (Impressio Communicatie)
Foto’s:Johan Timmer (cover, pag. 2, 16), Sjaak Boot (pag. 7, 8), Wim Nuninga (illustra-ties pag. 11), www.shutterstock.com, www.vanbeekimages.com