eğitim bilimleri ÖĞretİm İlke yÖntemlerİ 2 - tanitim(5).pdf · 2017. 7. 14. · eğitim...

Eğitim Bilimleri

ÖĞRETİM İLKEve

YÖNTEMLERİ

Öncebiz sorduk

80 Soruda

SORU

2 10 8

kpss

Tamamı Çözümlü

SORUBANKASI

GüncellenmişYeni

Baskı

64

Komisyon

KPSS Eğitim Bilimleri Soru BankasıÖğretim İlke ve Yöntemleri

ISBN 978-605-318-855-1

Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© Pegem Akademi

Bu kitabın basım, yayım ve satış haklarıPegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.

Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında

yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.

10. Baskı: 2017, Ankara

Yayın - Proje: Ümit DilaverDizgi-Grafik Tasarım: Hilal Sultan Coşkun

Türkçe Redaksiyon: Ümit DilaverKapak Tasarım: Gürsel Avcı

Baskı: Vadi Grup Ciltevi A.Ş.İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105

Yenimahalle/ANKARA(0312 394 55 91)

Yayıncı Sertifika No: 14749Matbaa Sertifika No: 26687

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay/ANKARAYayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet:www.pegem.netE-ileti: [email protected]

ÖN SÖZ

“Bir öğretmen ebediyete hükmeden insandır. Tesirlerinin nerede biteceği asla bilinemez.”

Henry Adams

Değerli Öğretmen Adayları,

Kendini eğitime ve öğretime adamanın kutsallığını yaşamak için çıktığınız bu yolda iyi bir başlangıç yapmak ve mutlu yarınlara ulaşmak için ilk adım çalışmaya karar vermeniz ve doğru bir şekilde çalışmaya başlamanızdır. Bu doğrultuda hazırladığımız yayınlarımızla sizi en uygun şekilde amacınıza ulaştırmayı hedefliyoruz.

Sınavda başarılı olabilmeniz için;

• yeterli bilgi düzeyine,

• çok sayıda soruyu anlayarak ve

• hızlı bir şekilde cevaplama becerisine sahip olmanız gerekmektedir.

Bu özellik göz önünde bulundurularak;

• sınav formatına uygun sorular,

• ayrıntılı çözümler,

• konu bilgisi ve genel bilgi düzeyinizi ölçen testler

hazırlanmıştır.

Uzun bir çalışma ve yoğun bir emeğin ürünü olan bu kitabın size ihtiyacınız olan faydayı sağlayacağına ve sizi KPSS’de başarıya ulaştıracağına inanıyoruz.

Kitapta yer alan sorularla ilgili öğrenmek istediğiniz herhangi bir şey olur ise [email protected] adresine e-posta göndermeniz yeterli olacaktır. Sorunuz en kısa sürede yazarlarımız tarafından mutlaka cevaplandırılacaktır.

Bu ülkenin geleceğinin teminatı olan gençleri yetiştirme gibi kutsal bir meslek olan öğretmenlik hayatınızda başarılar dileriz…

Pegem Akademi

Ön Söz....................................................................................................................................................................................................iiiİçindekiler ............................................................................................................................................................................................... v

ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

Öğretim İlkeleri .................................................................................................................................................................................3

Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri ...........................................................................................................................................8

Öğretim İlkeleri, Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri ..............................................................................................................13

Öğrenme - Öğretim Yaklaşım Kuram ve Modelleri - 1 ...................................................................................................................18





Öğretim Yöntemleri - 1 ...................................................................................................................................................................45



Öğretim Teknikleri - 1 .....................................................................................................................................................................61




Aktif Öğretim Teknikleri - 1 .............................................................................................................................................................81



Kavram Öğretim Teknikleri .............................................................................................................................................................97

Öğrenme Stilleri ...........................................................................................................................................................................103

Düşünme Türleri ...........................................................................................................................................................................108

Öğrenme Stilleri ve Aktif Öğretim Teknikleri ................................................................................................................................. 113

Öğretim İlkeleri - Stratejiler Modeller - Tarama 1 .......................................................................................................................... 118

Öğretim İlkeleri - Stratejiler Modeller - Tarama 2 ..........................................................................................................................123

Öğretim İlkeleri - Stratejiler Modeller - Tarama 3 ..........................................................................................................................128

İ Ç İ N D E K İ L E R

vi

Deneme - 1 ..................................................................................................................................................................................133

Deneme - 2 ..................................................................................................................................................................................139

Deneme - 3 ..................................................................................................................................................................................145

Deneme - 4 ..................................................................................................................................................................................151

Deneme - 5 ..................................................................................................................................................................................157

Deneme - 6 ..................................................................................................................................................................................163

Deneme - 7 ..................................................................................................................................................................................168

Deneme - 8 ..................................................................................................................................................................................173

Deneme - 9 ..................................................................................................................................................................................179

Deneme - 10 ................................................................................................................................................................................185

Cevap Anahtarı ............................................................................................................................................................................191

Ö Ğ R E T İ M İ L K E V E

Y Ö N T E M L E R İ

Öğretim İlkeleri 1

3

Ö Ğ R E T İ M İ L K E V E Y Ö N T E M L E R İ

1. Öğrencinin öğretim sürecinde, gelişiminin her boyutuyla ele alınması önemli görülür. Bilişsel, duyuşsal, devinişsel, ruhsal, sosyal vb. alanlarda öğrenci gelişimi sağlanmalıdır.Buna göre, bireyin dengeli ve uyumlu olarak yetiş-mesinde tüm yönlerinin geliştirilmesi gerektiğini savunan öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?A) Sosyallik B) Bütünlük C) Aktüalite

D) Aktivite E) Açıklık

2. Ali, beden eğitimi dersinde öğrendiği hareketlerle sağlıklı yaşama önem vermeye başlamıştır. Düzenli olarak günlük yaşamında bu hareketlerle aktif ve sağlıklı yaşam alışkanlığı geliştirmiştir.Bu durum aşağıdaki öğretim ilkelerinin hangisinin sonucudur?A) HayatilikB) Hedefe uygunlukC) Somuttan soyutaD) Etkin katılımE) Güncellik

3. Sosyal bilgiler dersinde “Birey ve Toplum” öğrenme alanı ile ilgili etkinlikler sırasında “Vatandaşlık görevlerimizi ne kadar etkili yerine getirebiliyoruz?” sorusu ekseninde yapılan bir tartışmada bir yandan öğrencileri özgün görüşlerini söylemeye teşvik ederken diğer yandan söz alma, söz kesmeme, konu dışına çıkmama, görüşlere saygı gibi kuralların uygulanmasına da gayret gösteren bir öğretmenin aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisinin gereklerini yerine getirdiği söylenebilir?

A) SosyallikB) BütünlükC) Etkin katılımD) GüncellikE) Ekonomiklik

4. Canan Öğretmen, aktif katılım ilkesine uygun davranarak kalıcı öğrenmeler sağlamak istemektedir.Buna göre Canan Öğretmen, aşağıdakilerden han-gisini yaparsa bu amacına uygun davranmış olur?A) Yaptığı gösteri deneyini öğrencilerin dikkatlice

izlemelerini sağlamakB) Konuları bireysel ya da grup hâlindeki öğrencilere

dönemin başında dağıtıp belirli bir sürede anlatmalarını istemek

C) Konuyu sunarken CD, video vb. görsel materyallerden yararlanmak

D) Tepegözle şekil ve şemaları yansıtıp konuyu ayrıntılı anlatmak

E) Öğrencilerin bireysel ya da grupça çalışmalarını sağlamak

5. Edebiyat öğretmeni Merve, dersi anlatırken yanlış anlaşılacak, farklı anlamlara gelecek cümleler kullanmaktan kaçınmakta ve Türkçeyi çok iyi kullanmaya dikkat etmektedir.

Buna göre, Merve Öğretmen, edebiyat dersinde hangi öğretim ilkesini temel almaktadır?A) Açıklık B) Bütünlük C) Aktüalite

D) Bilinenden bilinmeyene E) Sosyallik

6. “Evrensel ahlak yasası yoktur.” görüşüyle ilgili olarak felsefe öğretmeni Görkem, öğrencilerini bir panele götürür. Bu panelin sonunda öğrenciler hem felsefi bir görüşü, hem panel ortamını hem de bu tür etkinliklerde nasıl davranmaları gerektiğini öğrenirler.

Buna göre Görkem Öğretmen, bu etkinlikte hangi öğretim ilkesini kullanmıştır?A) Ekonomiklik B) Güncellik C) Etkin katılım

D) Somuttan soyuta E) Açıklık

7. Okul öncesinde Işık Öğretmen, öğrenmeyi ilgi çekici, zevkli ve kalıcı kılmak için öğrencilerine oyun, drama gibi etkinlikler yaptırarak, “Yaptıklarımızı öğreniriz, oysa işittiklerimizi unutabilir, gördüklerimizi de hatırlamayabiliriz.” görüşünü uygulamaya geçirmiştir.

Buna göre okul öncesi öğretmenin kullandığı öğre-tim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilinenden bilinmeyene

B) Somuttan soyuta

C) Aktüalite

D) Bütünlük

E) İş - aktivite - etkin katılım

8. Sınıf öğretmeninin “demokrasi” kavramını anlatmak için önce sınıfta sınıf başkanlığı seçimini yaptırması, bunu yaparken de demokrasinin tüm özelliklerini uygulamaya koyması ve bu etkinliğin sonunda öğrencilerin demokrasi kavramını anlamalarını sağlaması hangi öğretim ilkesini kullandığını gösterir?

A) Somuttan soyuta

B) Bilinenden bilinmeyene

C) Açıklık

D) Ekonomiklik

E) Aktüalite

Öğretim İlkeleri1

4

9. Öğrenme öğretme sürecinde öğrenme sorumluluğunun öğrencide olmasına, öğrencinin tüm ilgi ve yeteneklerini sergilemesine, potansiyelini açığa çıkarmasına imkân verilerek üst düzey zihinsel becerilerin gelişimi, sorumluluk alma, bağımsız düşünme, kararlılık, öz güven, öz denetim gibi kazanımlara ulaşılması sağlanabilir.

Yukarıda verilen amaçlara ulaşılması hangi öğre-tim ilkesinin kullanılmasına bağlıdır?A) Aktivite B) Aktüalite C) Bütünlük

D) Öğrenciye görelilik E) Sosyallik

10. Yeni öğrenmelerin kolaylaştırılmasıyla birlikte bilginin transferine de imkân sunan, öğretim etkinliklerine öğrencinin ne bilmediğinden çok ne bildiğini dikkate alarak başlayan bir öğretmen, aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisini kullanır?

A) Basitten karmaşığa

B) Bilinenden bilinmeyene

C) Aktivite

D) Aktüalite

E) Somuttan soyuta

11. - Ders kitaplarının başında “kavram haritaları”nın kullanılması

- İlköğretimde, fizik, kimya, biyoloji, teknoloji dersleri-nin bir araya getirilerek fen ve teknoloji dersi adı al-tında okutulması

- Engelliler haftasında, müzik öğretmeninin konuyla ilgili şarkı öğretmesi, Türkçe öğretmeninin tartışma yaptırması, resim öğretmeninin, konuyla ilgili resim yaptırması

Tüm bu özellikleri kapsayan öğretim ilkesi aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Açıklık

B) Basitten karmaşığa

C) Bilinenden bilinmeyene

D) Yakından uzağa

E) Bütünlük

12. “Yeni gelişmeler ışığında problemlerin çözümünde etkili olan bilgiler çözüm noktasında ihtiyacı karşılayacak nitelikte değilse o bilgi artık doğruluk değerini yitirir. Bu açıdan mutlak, evrensel, değişmeyen bilgiden çok bilginin değişebileceği esastır.”, görüşünü benimseyen çağdaş öğretim kuramlarına göre hangi öğretim ilkesi eleştirilmektedir?

A) Bilgi ve becerileri güvence altına alma

B) Bütünlük

C) Otoriteye itaat ve özgürlük

D) Yaşama yakınlık

E) Ekonomiklik

13. “Öğrencilerin gerçek yaşamla yüzleşmeleri, içinde bulundukları durum ve olayların, zamana uygun olması amaçlanmaktadır. Böylelikle öğretim sürecinde bireylerin gerçek yaşamdan kopmalarının önüne geçilmesi amaçlanır.”

Buna göre, yaşam boyu öğrenmede de temel alınan öğretim ilkeleri aşağıdakilerden hangisidir?

A) İşlevsellik - aktüalite

B) Sosyallik - güncellik

C) Ekonomiklik - ayanilik

D) İşlevsellik - bütünlük

E) Güvence altına alma-aktüalite

14. Sosyal bilgiler dersinde “İnsanlar-Yerler-Çevreler” öğrenme alanı üniteleri 4. sınıftan 7. sınıfa doğru “Yaşadığımız Yer-Bölgemizi Tanıyalım-Ülkemizde Nüfus-Yeryüzünde Yaşam” şeklinde düzenlenmiştir.

Sosyal bilgiler dersinde ünitelerin bu şekilde sıra-lanması aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi ile ilgilidir?



C) Yakından uzağa

D) Kolaydan zora

E) Somuttan soyuta

Öğretim İlkeleri 1

5

15. Türkiye’nin bölgelere göre fiziki yapısıyla ilgili verilecek bilgilerde, harita ve görsel araç gereçleri kullanarak dersini anlatan Gönül Öğretmen, hangi öğretim ilkesini temel almıştır?

A) Ekonomiklik

B) Açıklık

C) Somuttan soyuta

D) Bütünlük

E) Bilinenden bilinmeyene

16. Öğrenme-Öğretme sürecinde;

- Belli bir etkinlikte birçok kazanımın amaçlanması

- Zamanın etkin kullanımı

- Uygun yöntem ve tekniğin seçilerek az emekle hedefe ulaşılması

- Eldeki imkânların ihtiyaca göre düzenlenip organize edilmesi

- Araç - gereç kullanımıyla kısa sürede birden çok kazanıma ulaşılmaya çalışılması,

aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisinin uygulanmasına dönüktür?

A) Ekonomiklik

B) Bütünlük

C) Açıklık

D) Somuttan soyuta

E) Bilgi ve becerileri güvence altına alma

17. Öğrenen merkezli program tasarımını temel alan çocuk merkezli, yaşantı merkezli, hümanist tasarımlarda her öğrencinin ilgi, yetenek, zekâ seviyesi, fizyolojik ve ruhsal özellikleri bakımından birbirinden farklı olduğunu kabul ederek programlar düzenlenir.

Buna göre, bu program tasarımlarında temel alı-nan öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Aktüalite

B) Öğrenciye görelik

C) Sosyallik

D) Açıklık

E) Bütünlük

18. Bir sınıf öğretmeni ders başında “Birazdan gruplar hâlinde farklı çalışmalar yapabileceğimiz çalışma köşeleri oluşturacağız, herkes hangi çalışma köşesinde çalışmak istediğini seçebilecek. Seçtiği köşede konu ile ilgili düşüncelerini yazılı, görsel çeşitli şekillerde nasıl yansıtabileceğine grupça sizler karar vereceksiniz. Ancak bu süreçte sizden istediğim grupla çalışma kurallarına uymanız ve verdiğim sürede çalışmanızı tamamlamanızdır.” açıklamasını yapmıştır.

Bu açıklama aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi ile daha fazla ilişkilidir?

A) Bütünlük

B) Yaşama yakınlık

C) Açıklık (ayanilik)

D) Güncellik

E) Sosyallik

19. Bir sınıf öğretmeninin matematik dersinde çıkarma işlemi öğretiminde önce tek sonra iki basamaklı sayılarla işlemler yaptırması sonra “onluk” bozarak yapılan çıkarma işlemlerine geçmesi aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisinin gereğidir?



C) Güncellik

D) Bütünlük

E) Sosyallik

20. Dersini belirlenen sürede bitiremeyen öğretmenin derslerinde konunun dışına çıktığı, gereksiz örnekler verip sohbetler yaptığı tespit edilmiştir.

Bu durum öğretmenin hangi öğretim ilkesi ile çe-liştiğini gösterir?A) Hedefe görelilik B) Sosyallik C) Yaşama yakınlık

D) Aktüalite E) Somuttan soyuta

Öğretim İlkeleriÇÖZÜMLER

6

1. Öğrencinin tüm yönleriyle gelişmesini eğitimde temel alan hatta öğrenciyi yönlendirirken tüm bu özelliklerine dikkat edilmesi gerektiğini de savunan öğretim ilkesi bütünlüktür. Sosyallik: Toplumsal değerlerin aktarımı ve sosyalleşme sürecinin gerçekleştiği aşamadır. Aktüalite: Konuların güncel olaylar ve sorunlarla ilişkilendirilerek aktarılması-dır. Aktivite: Yaparak yaşayarak öğrenciyi sürece katarak öğrenmedir. Açıklık: Süreçte açık net anlaşılır bir dil kul-lanmadır.

Cevap B

2. Öğretim sürecinde elde edilen bilgilerin gerçek yaşamda kullanılması, yaşama uyarlanması hayatilik - işlevsellik, yaşama yakınlıktır. Öğrenci beden eğitimi dersinde öğren-dikleriyle sağlıklı yaşamaya başlamıştır. Çağdaş eğitim anlayışında okul yaşamın kendisidir. Bu nedenle de öğ-rencinin ihtiyaç duyacağı, kullanılabilir bilgiler verilmelidir.

Cevap A

3. Bireyin kurallara uyarken kendi kararlarını alabilme, kendi kendini yönetme, hür karar verme mutluluğu ve sorumlu-luğu da okulun görevleri arasındadır. Bu da otoriteye itaat ederken özgür olmadır. Yani sosyalliktir. Sosyalleşme sü-recinde kurallara uymanın önemi otoriteye itaattir. Bireyin kurallara uyarken kendi kararlarını alabilmesi ve bunun sorumluluğunu taşıması özgürlüktür.

Cevap A

4. Öğrencilerin bireysel ya da grupça çalışmalarını sağlamak onların aktif katılımını yaparak yaşayarak öğrenmelerini desteklemektedir. Oysa diğer seçeneklerde ya öğretmen aktif ya da öğretmenin etkinliğinde ezber yapılmaktadır.

Cevap E

5. Öğretmenin dersini anlatırken açık, net, anlaşılır bir dil kullanması açıklık ilkesini temel alması gerekmektedir. (Ayrıca açıklık ilkesi öğretmenin dersini işlerken materyal- araç gereç kullanması olarak da tanımlanır.)

Cevap A

6. Görkem Öğretmen, aynı anda birçok kazanımın gerçek-leşmesini sağladığından dolayı ekonomiklik ilkesini kul-lanmıştır. En az maliyetle en kısa sürede en fazla davra-nış değişikliğine ulaşmak ekonomiklik ilkesidir.

Cevap A

7. Oyun - drama gibi etkinlikler öğrencinin aktif katılımıyla, yaparak yaşayarak öğrenmesidir. Dolayısıyla öğrenci öğrenme ortamında aktif rol alır, öğrenme sorumluluğu-nu üstlenir. Bu da etkin katılım ilkesidir. Kişi ne kadar çok duyu organını kullanarak öğrenmeye katılırsa öğrenmeler de o kadar kalıcı olur.

Cevap E

8. İlkokuldaki öğrenci, somut işlem dönemindedir. Demok-rasi kavramını gelişim özelliği gereği somutlaştırmalıdır. Bu amaçla öğretmen, demokrasiyi önce uygulamalı ola-rak sınıf başkanı seçiminde gösterir, sonra da demokrasi kavramını bu yaşanmışlık üzerinden anlatır.

Cevap A

9. Öğrencinin etkin katılımda bulunarak hem bilişsel hem devinişsel bilgi ve becerilerinin öğrenilmesinde, öğrenilen-lerin nitelik ve kalıcılığının arttırılmasında, yaparak yaşa-yarak öğrenme çok önemlidir.

Cevap A

10. Yeni öğrenmelerle, ön öğrenmeler arasında ilişki kurarak etkili ve kalıcı öğrenmelerin gerçekleşmesini amaçlayan öğretmen, bilinenden bilinmeyene ilkesini kullanır. Ayrıca bilginin transferi yeni öğrenmeleri kolaylaştırmaktadır. Bu da bilinenden bilinmeyene ilkesinin özelliğidir.

Cevap B

Öğretim İlkeleri ÇÖZÜMLER

7

11. Konunun önce bütününün ön örgütleyicilerle verilmesi, somut işlem dönemindeki dünyayı bütün olarak algılayan öğrenciye derslerin bütünleştirilerek verilmesi ve merkez-deki temanın tüm derslerle ilişkilendirilerek ele alınması öğretim ilkelerinden “bütünlük” ile ifade edilir.

Cevap E

12. Öğretim sürecinde amaç, seçilmiş birtakım bilgilerin tam ve eksiksiz olarak öğrencilere aktarımını temel alan ge-leneksel eğitim anlayışları bu bilgilerin ezberlenmesini savunmaktadır. Oysa çağdaş eğitim paragrafta olduğu gibi buna karşı çıkmakta, “bilgilerin değişebilirliğini” kabul etmektedir. Bu nedenle de geleneksel eğitimin öğretim il-kelerinden olan “bilgi ve becerileri güvence altına alma” eleştirilmektedir.

Cevap A

13. Bireylerin gerçek ve güncel durumlara ilişkin bilgilerin edinmesini temel alan yaşam boyu öğrenme yaşama yakınlık ve aktüalite ilkesini temel alır. Öğrencinin ihtiyaç duyacağı yararlı ve kullanılabilir bilgilerin öğrenilmesi iş-levsellik, öğretim sürecinde öğretilecek konuların güncel olaylarla ve sorunlarla ilişkilendirilmesi ise aktüalitedir.

Cevap A

14. İşlenmekte olan konularla ilgili örneklerin, problemlerin, olayların zaman ve mekân açısından yakından uzağa bir düzen izleyerek ele alınması yakından uzağa ilkesidir.

Cevap C

15. Verilmek istenilen kazanımların, görsel araç gereçlerle iletilmesi yanlış ya da eksik anlama riskini ortadan kaldı-rır. Anlatım yapılırken materyal kullanmak açıklık ilkesidir. Açık- net anlaşılır bir dille dersi anlatmak açıklık ilkesi ol-duğu gibi, öğretmenin dersini sunarken araç-gereç mater-yal kullanması da açıklık ilkesidir.

Cevap B

16. Öğrenme faaliyetlerinin en kısa zamanda en az maliyet ve emekle gerçekleştirilmesine imkân veren ilke ekono-mikliktir.

- Zamanı etkin kullanma

- Öğrenci özelliklerine uygun etkinlikleri seçip uygula-ma

- Uygun yöntem tekniği seçerek az emekle hedefe ulaşma

- Belli bir etkinlikle birçok kazanımı amaçlama ekono-miklik ilkesidir.

Cevap A

17. Öğrencinin merkeze alınmasını, fizyolojik ve ruhsal ba-kımdan farklı olduğunu ilgi ve yetenekleri doğrultusunda yetiştirilmeleri gerektiğini savunan program tasarımlarını “öğrenci”yi temel aldığından “öğretimi bireyselleştirme” öğretim ilkesi temel alınmıştır.

Cevap B

18. Çocukların anne, baba, öğretmenler, kurallar, yasalar, gelenekler gibi güçleri tanıyıp bunlara saygı göstermesini sağlayan bu öğretim ilkesinde, öğrenci zorunlu olan dav-ranışı onaylar, seçer ve davranışa uyum sağlar. Dolayısıy-la öğrenci kendine sunulanı seçer, yaptığı seçime de uyar. Bu da otoriteye itaat ve özgürlük ilkesidir.

Cevap E

19. Öğrenilmesi istenilen, davranış gerçekleştirilirken önce basit, sonra üzerine eklenerek daha karmaşık ve daha çok davranışa gidilmektedir. Bu ilkede, öğrenme öğretme sürecinde içerik kademeli olarak kolaydan zora doğru dü-zenlenir.

Cevap B

20. Öğretmen dersin hedefinin dışına çıkarak gereksiz örnek-ler vermiş, sohbetler yapmıştır. Bu nedenle de program-lanan sürede dersini bitirememiş, hedefe görelilik ilkesine aykırı davranmıştır.

Cevap A

Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri2

8

Ö Ğ R E T İ M İ L K E V E Y Ö N T E M L E R İ

1. Öğrencilerin kavramları anlamlı ve kalıcı bir şekilde öğrenebilmeleri için aşağıdakilerden hangisi en etkili olur?

A) Olgularla, kavramları ilişkilendirme

B) Konuyla ilgili kavramları liste hâline getirme

C) Konunun ilke, kural ve genellemelerini belirleme

D) Kavram listesini genelden özele doğru sıralama

E) Yeni konu ile ön bilgiler arasında bağlantılar kurma

2. Seda Öğretmen gerçek yaşamdan örneklerle öğrencinin tanım ve genellemelere ulaşabilmesini sağlamakta, öğrencilerinde keşif ve merak duygusunu geliştirmekte, böylelikle problem çözebilen bireyler yetiştirmektedir.

Buna göre, Seda Öğretmen hangi stratejiyi kullanmaktadır?A) Sunuş B) Buluş C) Anlatım

D) Kuantum E) Araştırma inceleme

3. Sınıfında örümcek harita, zincir harita, balık kılçığı, zihin haritası, kavram çarkı gibi kavram ve bilgi haritaları kullanan bir öğretmen, aşağıda belirtilenlerden hangisini öncelikli şekilde hedeflemiş olabilir?

A) Öğretilen bilgilerin pekiştirilmesi

B) Farklı öğretme yollarını öğretme

C) Öğrencilerin öğrenme güçlüklerini ve eksikliklerini belirleme

D) Öğrencilerin sınıflama ve ilişkilendirme becerilerini geliştirme

E) Öğrenmeyi kalıcı ve anlamlı hâle getirme

4. Arşimet’in hamamda yıkanırken tasın suyun üstüne çıkmasıyla, bir anda “buldum buldum” diyerek suyun kaldırma kuvvetini bulması, Arşimet’in planlamaya gitmeden doğal bir ortamda problemin çözümünü birdenbire bulması buluş yoluyla öğretimin hangi boyutudur?

A) Ön organize ediciler

B) Açıklayıcı örgütleyici

C) Yapılandırılmamış buluş

D) Karşılaştırıcı örgütleyici

E) Yapılandırılmış buluş

5. Hedeflere ulaşmayı sağlayan ve yöntem seçimine yön veren genel yaklaşım örneği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tam öğrenme

B) Çoklu zekâ

C) Programlı öğretim

D) Araştırma - inceleme

E) Örnek olay

6. Psikoloji öğretmeni 10. sınıflarda, “Ruh sağlığı yerinde bir toplum için neler olmalıdır?” konusunda, öğrencilerin görüşlerini geliştirip ruh sağlığı yerinde bir toplum için neler yapılmalıdır diye bir konu vermiştir. Öğrencilerin de hem sınıf içi hem sınıf dışı etkinlikler yoluyla konu hakkında üst düzey deneyimlerde bulunmuşlardır.

Buna göre psikoloji öğretmeninin kullandığı strateji ve yöntem aşağıdakilerden hangisidir?

A) Araştırma inceleme - Proje

B) Buluş - Proje

C) Sunuş - Anlatım

D) Araştıma inceleme - Problem çözme

E) Buluş - Problem çözme

7. Gezi gözlem, ödev, bireysel çalışma, istasyon, konuşma halkası gibi bir yöntemi uygulamaya koyma şekli aşağıdakilerden hangisi ile tanımlanır?

A) Teknik B) Taktik C) Stil

D) Yöntem E) Strateji

8. Aşağıdaki durumlardan hangisi için araştırma-inceleme stratejisinin kullanılması uygun değildir?

A) Bilimsel yöntem süreciyle bilginin araştırılmasını sağlamak

B) Bilimsel problem çözme basamaklarını kullanmayı öğretmek

C) Uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme düzeyinde zihinsel beceriler kazandırmak

D) Problemin gerçek hayatla ilişkilendirilmesini sağlamak

E) Bilginin organize bir aktarımla anlamlandırılmasını sağlamak

Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri 2

9

9. Bir öğretmenin anlatımından sonra az sayıda sorudan oluşan test yapması, başka bir öğretmenin ise konuyu hikâyelerle ve bol örneklerle açıklayıp daha sonra öğrencilerinden farklı örnekler istemesi hangi temel kavramla ifade edilir?

A) Stil B) Taktik C) Teknik

D) Strateji E) Model

10. Neden-sonuç ilişkisi kurma, hipotez geliştirme ve bu hipotezleri doğrulama gibi bilimsel düşüncelere ait kazanımları amaçlayan araştırma-inceleme stratejisi için düşünme yollarından hangisi kullanılmaz?

A) Tümdengelim

B) Analoji

C) Tümevarım

D) Yakınsak düşünme

E) Hipotetik

11. Aşağıdakilerden hangisi araştırma-inceleme stratejisinin avantajlarından biridir?

A) Zamandan tasarruf sağlar.

B) Sözlü iletişim becerilerini geliştirir.

C) Anlamlı öğrenmeyi gerçekleştirir.

D) Problemin tartışma yöntemi ile sınıfta çözümünü sağlar.

E) Bilimsel düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirir.

12. Sedef Öğretmen, Van’da coğrafya öğretmeni olarak görev yapmaktadır. Deprem konusunu anlatırken, Van’da olan depremi problem durumu olarak ele alır. “Van’da depremle nasıl mücadele edilir?” sorusunu tanımlamalarını sağlar. Problemin geçici çözümünü bulmaları için sorular sorarak verileri nasıl bulacaklarına rehber olur. Öğrenciler iş birlikli olarak verileri toparlarlar. Toplanan veriler karşılaştırılıp yorumlanır elde edilen veriler Sedef Öğretmen’in rehberliğinde tekrar değerlendirilip çözüm yolları üretilir ve uygulanır.

Sedef Öğretmen’in “Deprem” konusunu anlatırken hangi strateji yöntem ya da tekniği kullanmıştır?

A) Buluş

B) Araştırma-inceleme

C) Kuantum öğrenme

D) Sunuş

E) Tam öğrenme

13.

I. İlke ve genellemelere öğrenciler ulaşır.

II. Merak, keşfetme ve içsel pekiştireçler önemlidir.

III. Öğrenci yaparak yaşayarak öğrenir.

IV. Olguların öğretiminde temel alınır.

V. Örnek olay ve tartışma yöntemleri ile birlikte kullanılır.

Buna göre buluş stratejisi ile ilgili olarak verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

14. Aristoteles “Bütün doğruysa, bütünün içindeki parça da doğrudur.” sözüyle kıyasın kuruculuğunu yaparken de, esasici felsefe bunu öğretim stratejisi hâline getirmiştir.

Buna göre Aristoteles hangi akıl yürütme biçimini ve stratejiyi temel alır?

A) Hipotetik / Araştırma inceleme

B) Tümevarım / Buluş

C) Analoji / Araştırma inceleme

D) Tümdengelim / Sunuş

E) Örnek olay / Buluş

15. Psikoloji öğretmeni Can dersinde “Öğrenme” konusunu anlatırken, önce konuyla ilgili kural ve genellemeleri verip bütünü görmelerini sağlar daha sonra öğrenme konusunu alt başlıklarıyla tek tek ayrıntısına kadar ele alır.

Can Öğretmen, psikoloji dersinde aşağıdaki stratejilerden hangisini kullanmıştır?

A) Araştırma-inceleme

B) Sunuş

C) Buluş

D) Proje

E) Örnek olay

Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri2

10

16. - Bilişsel örgütlemenin güçlendirilmesi: Yeni bilgi

başta sunulan yapı içine yerleştirilmeye çalışılır.

- Öğrenilecek yeni konunun sunumu: Bilgi genelden özele doğru sunulur.

- Ön organize edicilerin sunulması: Yeni bilgi ile önceki bilgilerin ilişkilendirilmesini sağlayan açıklamalar veya kavram haritalarıdır.

Yukarıda uygulama aşamaları verilen sunuş stratejisinin doğru sıralaması aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ön organize edicilerin sunumu / öğrenilecek yeni konunun sunumu / bilişsel örgütlemenin güçlendirilmesi

B) Öğrenilecek yeni konunun sunumu / bilişsel örgütlemenin güçlendirilmesi / ön organize edicilerin sunumu

C) Bilişsel örgütlemenin güçlendirilmesi / ön organize edicinin sunumu / öğrenilecek yeni konunun sunumu

D) Ön organize edicilerin sunumu / bilişsel örgütlemenin güçlendirilmesi / öğrenilecek yeni konunun sunumu

E) Bilişsel örgütlemenin güçlendirilmesi / öğrenilecek yeni konunun sunumu / ön organize edicinin sunumu

17. Konu merkezli program tasarımı ile öğrenen merkezli program tasarımının benzerlik ve farklılıklarını vurgulayıp örnekler veren program geliştirme öğretmeni hangi strateji içinde hangi ilkeyi kullanmıştır?

A) Buluş - Yapılandırılmış buluş

B) Sunuş - Açıklayıcı örgütleyici

C) Sunuş - Karşılaştırıcı örgütleyici

D) Buluş - İçsel pekiştireç

E) Buluş - Yapılandırılmamış buluş

18. I. İçerik temel kavramlar etrafında organize edilerek

sunulur.

II. Kavram yanılgıları engellenerek, bilgiyi aktarma ön plandadır.

III. Temel amaç, bilginin anlamlandırılmasıdır.

IV. Uzun zaman alabilir ve sınıf dışı çalışmalar gerektirebilir.

V. Bilimsel yöntemle bilgi araştırılır, bireyin yaşama uygun gelişimi sağlanır.

Yukarıda sayılanlardan hangisi ya da hangileri sunuş yoluyla öğretim stratejisi için yanlıştır?A) IV ve V B) I ve II C) II ve III

D) IV ve I E) I ve III

19. J. Locke’un dediği gibi insanlar dışarıdan doldurulmuş boş levhalar değil, aksine düşündürülmeye, bilgi edinilmeye aktif olarak katılmalı, bilgiyi keşfetmelidir, diyen bir fen bilgisi öğretmeni buluş stratejisinin hangi özelliğini ifade etmektedir?

A) Sezgisel düşünme temel alınmalıdır.

B) Problem çözme öğretim sürecinin temelini oluşturmalıdır.

C) İçsel pekiştireçler, dışsal pekiştireçlerden daha önemlidir.

D) Öğrenciler sınıf içi ve dışı çalışmalarla bilimsel araştırmalar yapmalıdır

E) Öğrenciler merak ettiklerini öğrenmek için çaba harcamalıdır.

20.

I. Öğretmen ek örnekler sunar.

II. Öğrenci ek örnekleri tanımlar, öncekilerle ilişkilendirir.

III. Öğretmen örneği sunar.

IV. Öğrenci örneği tanımlar.

V. Öğrenci örnekleri karşılaştırır, örnek olmayanları belirler ve örnekleri ilişkilendirerek yorum yapar.

VI. Öğretmen ek örnekler ve örnek olmayan durumlar sunar.

VII. Öğrenci tanımlara, ilke ve genellemelere ulaşır ve yeni örnekler verir.

Buluş stratejisinin uygulama aşamaları ile ilgili olarak verilen doğru sıralama aşağıdakilerden hangisidir?

A) III - IV - I - II - VI - V - VII

B) III - IV - I - II - VII - V

C) I - II - III - IV - V - VII

D) II - I - IV - III - V - VII

E) VII - V - VI - II - I - IV - III

Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri ÇÖZÜMLER

11

1. Sunuş yolu öğretimle kalıcı ve anlamlı öğrenmeye ulaş-manın en etkili yolu yeni bilgilerle ön bilgiler arasında bağ-lantılar kurmaktır. yeni ve ön bilginin bu şekilde birleştiril-mesine anlamlı öğrenme denir.

Cevap E

2. Öğretmenin süreci gerçek hayattan ya da gerçekleşmesi muhtemel durumu örnekle sınıfa getirmesi, öğrencinin de sürecin sonunda tanım ve genellemeye kendisinin ulaş-ması, buluş stratejisidir. Buluş stratejisinde problem çöz-me becerisi ön plandadır.

Cevap B

3. Paragrafta sunuş yoluyla öğrenmeye vurgu yapılmaktadır. Sunuş yoluyla öğrenmede ön örgütleyicilerin verilmesin-deki amaç, öğrenmenin kalıcı ve anlamlı olmasını sağla-maktır. Kavram haritaları paragrafta ön örgütleyici olarak kullanılmıştır. Yine bu kavram haritalarının amacı kalıcı ve anlamlı öğrenmelerdir.

Cevap E

4. Belirli bir planlama olmadan, doğal ortamda, sezgisel dü-şünmeyle gerçekleşen buluş stratejisi yapılandırılmamıştır. İcatlar, keşifler bu strateji içinde yer alır. Plana, programa uygun olarak belli amaca yönelik bir problem durumuyla öğrencinin karşı karşıya kalması yapılandırılmış buluştur.

Cevap C

5. Soruda verilen tanım stratejinin tanımıdır. Araştırma - inceleme de stratejilerden birisidir. Tam öğrenme çoklu zekâ, örnek olay, programlı öğrenme, yöntem, teknik ya da modeldir. Araştırma inceleme ise stratejidir.

Cevap D

6. Ödevin bir zaman çizelgesiyle kontrol edilmesi, proje yön-temidir. Proje yöntemiyle öğrencilerin görüşünü geliştir-mek ve sınıf dışı araştırmalara yöneltmek de araştırma - inceleme stratejisidir. Proje yöntemi süreç temellidir. Öğ-retmen süreci çalışma takvimiyle kontrol eder. Proje yön-temi araştırma- inceleme stratejisi içinde yer alır.

Cevap A

7. Öğretim etkinliğini arttırmak amacıyla seçilen beceri, işlem ya da uygulamaya teknik denir. Taktik: Öğretmenin öğret-me şeklidir. Stil: Öğrencinin öğrenme şeklidir. Yöntem: Bir sorunu çözmek, bir konuyu öğrenmek gibi amaçlara ulaşmak için bilinçli olarak seçilen izlenen en ekonomik yoldur. Strateji: Hedeflere ulaşmayı sağlayan ve yöntem seçimine yön veren genel yaklaşımdır.

Cevap A

8. Bilginin organize bir aktarımla anlamlandırılmasını sağla-mak sunuş stratejisidir. Araştırma-inceleme stratejisinde ise öğrenci bilimsel problem çözme basamaklarını kul-lanarak bilimsel yöntem süreciyle bilginin araştırılmasını sağlar.

Cevap E

9. Öğretimde daha özel ve belirgin hedeflerin gerçekleşme-si için seçilen ve öğretmenden öğretmene göre değişen yola taktik denir. (Öğretmenin yoğurt yiyiş şekli olarak da bilinir.)

Cevap B

10. Araştırma-inceleme stratejisinde hem tümevarım, hem tümdengelim hem de hipotetik yöntem bilimsel düşünme becerisini geliştirmede ve bilimsel problem çözme basa-makları kullanılırken yararlanılan yöntemlerdir. Ancak tek doğrudan yola çıkarak düşünme olan ve yaratıcı hayal gücüne gerek olmayan yakınsak düşünme, araştırma in-celeme stratejisinde kullanılmaz.

Cevap D

Temel Kavramlar ve Öğretim StratejileriÇÖZÜMLER

12

11. Araştırma-inceleme stratejisinin temel avantajı bilimsel problem çözme basamaklarını kullanarak, bilimsel düşün-me becerilerini geliştirmektir. A, B ve C seçeneği, sunu-şun, D seçeneği de buluşun avantajıdır.

Cevap E

12. Sedef Öğretmen, gerçek hayattan bir problemi bilimsel problem çözme basamaklarını kullanarak ve öğrencileri-ne rehberlik ederek çözmelerine yardımcı olur. Aynı za-manda hem sınıf içi hem de sınıf dışı etkinlikler vardır. Kullanılan strateji araştırma incelemedir.

Cevap B

13. Olguların öğretiminde buluş stratejisi kullanılamaz çün-kü olgu somut olarak var olan, gerçek olandır. Oysa bu stratejide öğrenci keşfedecek, kural ve ilkelere ulaşacak, merak edecektir. Kanıtlanmış, bilinen keşfedilen bilgilerin aktarımı yoktur.

Cevap D

14. Aristoteles bütünden parçaya giden yöntemi yani tümden-gelimin kıyas yöntemiyle kuruculuğunu yapar. Tümdenge-lim de sunuş stratejisinin kullandığı yöntemdir. Aristote-les bütünden tek özel somut değişmelere inerek ilk defa tümdengelimi ve kıyas yöntemini kullanmıştır. Tümden-gelimde bilgi, önce bütün öğrenciye verilir. Dolayısıyla sunuş stratejisinde ön örgütleyiciler verilirken kullanılır, bu nedenle de geleneksel eğitim felsefelerinden (esasici - daimîci) daha çok kullanılır.

Cevap D

15. Can Öğretmen kural ve genellemelerden örneklere ayrın-tılara inerek, tümdengelimle anlatım yapmıştır. Tümden-gelim yöntemini ön örgütleyicileri bütünü vermede kul-lanılan Can Öğretmen bu şekilde kural örnek stratejisini kullanmıştır. Bu da sunuş stratejisidir.

Cevap B

16. Sunuş stratejisi uygulanırken önce kavram haritaları yo-luyla ön organize ediciler sunulur. Arkasından tümdenge-lim yoluyla öğrenilecek yeni konu sunulur. En sonda biliş-sel örgütleme güçlendirilerek anlamlı öğrenme sağlanır.

Cevap A

17. Program tasarımları arasındaki benzerlik ve farklılıkları örnekler ile anlatan öğretmen sunuş strateji içinde kar-şılaştırmaya dayalı örgütleyiciler kullanmıştır. Açıklayıcı örgütleyiciler: Ele alınan konunun genel yapısını gösteren ve öğrenilecek içeriğin aralarındaki ilişki yönünü belirte-cek şekilde düzenlenen ve sonradan öğrenilecek olan konuların yerleştirildiği genel yapıdır. Karşılaştırıcı örgüt-leyiciler: Öğrenilecek olan kavramlar arasındaki benzerlik ya da farklılıkların anlaşılmasını sağlamak için kullanılan örgütleyicilerdir.

Cevap C

18. Uzun zaman alıp sınıf içi ve sınıf dışı etkinliklerden oluşan bilimsel yöntemi, bilimsel problemi çözme basamaklarını kullanarak problem çözen öğrenci araştırma-inceleme stratejisini kullanır.

Cevap A

19. Öğrencinin ezber aktarımla değil, aktif katılımı ile kendi keşfini yapmasını ön gören öğretmen “keşif” mantığından dolayı buluş stratejisinde öğrenciler merak ettiklerini öğ-renmek için çaba harcamalıdır görüşü ön plandadır.

Cevap E

20. Öğretmen örneği sunar / öğrenci örneği tanımlar / öğ-retmen ek örnekler sunar / öğrenci ek örnekleri tanımlar, öncekilerle ilişkilendirir / öğretmen ek örnekler ve örnek olmayan durumlar sunar / öğrenci örnekleri karşılaştırır, örnek olmayanları belirler ve örnekleri ilişkilendirerek yo-rum yapar / öğrenci tanıma, ilke ve genellemeye ulaşıp, yeni örnekler verir.

Cevap A

eğitim bilimleri ÖĞretİm İlke yÖntemlerİ 2 - tanitim(5).pdf · 2017. 7. 14. · eğitim...

Documents