electronics law

12
1 နိုင္ငံေတာ္ေAးခမ္းသာယာေရး ႏွင့္ ဖြ ံ႕ၿဖိးေရးေကာင္စီ Aီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြ က္ေရး Uပေဒ (ႏိုင္ငံေတာ္ေAးခမ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြ ံ႕ၿဖိးေရးေကာင္စီ UပေဒAမွတ္ ၅/၂၀၀၄) ၁၃၃၆ ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လဆန္း ၁၂ ရက္ နိုင္ငံေတာ္ေAးခမ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြ ံ႕ၿဖိးေရးေကာင္စီသည္ ေAာက္ပါUပေဒကို ျပဌာန္းလိုက္သည္။ Aခန္း Aခန္း Aခန္း Aခန္း (၁) ၁) ၁) ၁) Aမည္ႏွင့္ Aဓိပၸာယ္ေဖာ္ျပခက္ Aမည္ႏွင့္ Aဓိပၸာယ္ေဖာ္ျပခက္ Aမည္ႏွင့္ Aဓိပၸာယ္ေဖာ္ျပခက္ Aမည္ႏွင့္ Aဓိပၸာယ္ေဖာ္ျပခက္ ၁။ ဤUပေဒကို Aီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေရး Uပေဒဟု ေခၚတြင္ေစရမည္။ ၂။ ဤUပေဒတြင္ ပါရိွေသာ ေAာက္ပါစကားရပ္မားသည္ ေဖာ္ျပပါAတိုင္း Aဓိပၸာယ္သက္ေရာက္ ေစရမည္ - (က) သတင္းAခက္Aလက္ (Information) ဆိုရာတြင္ Aခက္Aလက္ (Data) မူရင္းစာ (Text) ပုံရိပ္သ႑ာန္ (Image) Aသံ၊ သေကၤ တ (Code) ကြ န္ပတာပ႐ိုဂရမ္၊ ေဆာ့ဖ္၀ (Software) ႏွင့္ Aခက္Aလက္ AစုAေ၀း (Database) တိ႔ ပါ၀င္သည္။ (ခ) Aီလက္ထေရာနစ္မွတ္တမ္း (Electronic Records) ဆိုသည္မွာ သတင္းAခက္Aလက္ စနစ္တစ္ခုတြင္ သာ္လည္းေကာင္း၊သတင္းAခက္Aလက္ စနစ္တစ္ခုမွ Aျခားစနစ္တစ္ခုသိေပးပိ႔ေရးAတြ က္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ Aလင္းတန္း ျဖတ္သန္းျခင္းနည္း (Optical means) ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ Aလားတူ Aျခားနည္းပညာ တစ္ရပ္ရပ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ သတင္းAခက္Aလက္ တစ္ခုခုကို ျဖစ္ေပၚေစေသာ၊ ေပးပိ႔ေသာ၊ လက္ခံရယူေသာ သိ႔မဟုတ္ သိုမွီးထိန္းသိမ္းေသာ Aေထာက္Aထားမွတ္တမ္းကို ဆိုလိုသည္။ (ဂ) Aီလက္ထေရာနစ္Aခက္Aလက္သတင္းလႊာ Electronic Data message) ဆိုသည္မွာ Aီလက္ထေရာနစ္ Aခက္Aလက္ Aျပန္Aလွန္ပိ႔ေဆာင္သည့္ AီးဒီAိုင္စနစ္ (Electronic data interchange)၊ ဖက္စ္၊ Aီးေမးလ္၊ ေၾကးနန္း၊ တ လက္စ္ႏွင့တယ္လီေကာ္ပီတိ႔ AပါA၀င္ Aီလက္ထေရာနစ္ နည္းျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ Aလင္းတန္း ျဖတ္သန္းျခင္း နည္းျဖင့္ျဖစ္ေစ Aလားတူ Aျခားနည္းပညာ တစ္ရပ္ရပ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ျဖစ္ေပၚေစေသာ ေပးပိ႔ေသာ၊ လက္ခံရယူေသာ သိ႔မဟုတ္ သိုမွီးထိန္းသိမ္းေသာ သတင္းAခက္Aလက္ကို ဆိုလိုသည္။ (ဃ) ကြ န္ပတာ ဆိုသည္မွာ သတင္းAခက္Aလက္ႏွင့္ မွတ္တမ္းမားရယူျခင္း၊ ထားရွိျခင္း၊ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသိ႔ ေပးပိ႔ျခင္း၊ သိုမွီးထိန္းသိမ္းျခင္း၊ လုပ္ငန္းစU္Aလိုက္ ေဆာင္ရြ က္ျခင္းႏွင့္ လိုAပ္ေသာAခိန္၌ ျပန္လည္ေဖၚထုတ္၍ Aသံုးျပျခင္းတိ႔ကိလည္းေကာင္း၊ သခၤ ာဆိုင္ရာႏွင့ယုတၱိေဗဒဆိုင္ရာ နည္းလမ္းမား Aသံုးျပ ေဆာင္ရြ က္ျခင္းကိလည္းေကာင္း၊ Aီလက္ထေရာနစ္နည္းျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ သံလုိက္ဓါတ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ Aလင္းတန္း ျဖတ္သန္းျခင္းနည္း ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ Aလားတူ Aျခားနည္းပညာ တစ္ရပ္ရပ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ေဆာင္ရြ က္ႏိုင္သည့္ ပစၥည္း ကိရိယာကို ဆိုလိုသည္။ (င) ကြ န္ပတာကြ န္ရက္ (Computer network) ဆိုသည္မွာ ၿဂိလ္တုမွတဆင့္ျဖစ္ေစ၊ Aျခားနည္း နည္းပညာတစ္ရပ္ရပ္မွ တစ္ဆင့္ျဖစ္ေစ၊ ကြ န္ပတာAခင္းခင္း ခိတ္ဆက္Aသံုးျပေသာ ကြ န္ရက္စနစ္ကို ဆိုလိုသည္။ (စ) Aီလက္ထေရာနစ္ ထိုးၿမ လက္မွတ္ (Electronic signature) ဆိုသည္မွာ Aီလက္ထေရာနစ္ မွတ္တမ္း၏ ပင္ရင္း စစ္မွန္ေၾကာင္းႏွင့ျပင္ဆင္မႈ သိ႔မဟုတ္ Aစားထိုးမႈ မရွိေၾကာင္းတိ႔ကိAတည္ျပရန္ Aီလက္ထေရာနစ္ နည္းပညာျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ Aလားတူ Aျခားနည္းပညာ တစ္ရပ္ရပ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ ကိုယ္တိုင္ သိ႔မဟုတ္ ကိုယ္စား စီစU္ထားသည့သေကၤ တသိ႔မဟုတ္ Aမွတ္Aသားကို ဆိုသည္။ (ဆ) သက္ေသခံလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ (Certification authority) ဆိုသည္မွာ Aီလက္ထေရာနစ္ ထိုးၿမ လက္မွတ္ႏွင့စပ္လU္း၍ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြ က္ႏုိင္ရန္ ႀကီးၾကပ္မႈAဖြ ႕က ဤUပေဒ ထုတ္ေပးသည့္ လိုင္စင္ကို ရရွိေသာ ပုဂၢိလ္ သိ႔မဟုတ္ Aဖြ ႕Aစည္းကို ဆိုသည္။

Upload: yoyam-hnine

Post on 27-Jan-2017

242 views

Category:

Law


0 download

TRANSCRIPT

1

နငငေတာေAးခမးသာယာေရး ႏင ဖြ႕ၿဖးေရးေကာငစ

Aလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာငရြကေရး Uပေဒ

(ႏငငေတာေAးခမးသာယာေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးေကာငစ UပေဒAမတ ၅/၂၀၀၄)

၁၃၃၆ ခႏစ၊ ကဆနလဆနး ၁၂ ရက

နငငေတာေAးခမးသာယာေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးေကာငစသည ေAာကပါUပေဒက ျပဌာနးလကသည။

Aခနး Aခနး Aခနး Aခနး ((((၁)၁)၁)၁)

Aမညႏင AဓပၸာယေဖာျပခကAမညႏင AဓပၸာယေဖာျပခကAမညႏင AဓပၸာယေဖာျပခကAမညႏင Aဓပၸာယေဖာျပခက

၁။ ဤUပေဒက Aလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာငရြကေရး Uပေဒဟ ေခၚတြငေစရမည။

၂။ ဤUပေဒတြင ပါရေသာ ေAာကပါစကားရပမားသည ေဖာျပပါAတငး Aဓပၸာယသကေရာက ေစရမည -

(က) သတငးAခကAလက (Information) ဆရာတြင AခကAလက (Data) မရငးစာ (Text) ပရပသ႑ာန (Image) Aသ၊

သေကၤတ (Code) ကြနပတာပ႐ဂရမ၊ ေဆာဖ၀ (Software) ႏင AခကAလက AစAေ၀း (Database) တ႔ ပါ၀ငသည။

(ခ) Aလကထေရာနစမတတမး (Electronic Records) ဆသညမာ သတငးAခကAလက စနစတစခတြင

ေသာလညးေကာငး၊သတငးAခကAလက စနစတစခမ Aျခားစနစတစခသ႔ ေပးပ႔ေရးAတြက ေသာလညးေကာငး၊

Aလငးတနး ျဖတသနးျခငးနညး (Optical means) ျဖငျဖစေစ၊ Aလားတ Aျခားနညးပညာ တစရပရပျဖင ျဖစေစ၊

သတငးAခကAလက တစခခက ျဖစေပၚေစေသာ၊ ေပးပ႔ေသာ၊ လကခရယေသာ သ႔မဟတ သမးထနးသမးေသာ

AေထာကAထားမတတမးက ဆလသည။

(ဂ) AလကထေရာနစAခကAလကသတငးလႊာ Electronic Data message) ဆသညမာ Aလကထေရာနစ AခကAလက

AျပနAလနပ႔ေဆာငသည AးဒAငစနစ (Electronic data interchange)၊ ဖကစ၊ Aးေမးလ၊ ေၾကးနနး၊ တလကစႏင

တယလေကာပတ႔ AပါA၀င Aလကထေရာနစ နညးျဖငျဖစေစ၊ Aလငးတနး ျဖတသနးျခငး နညးျဖငျဖစေစ Aလားတ

Aျခားနညးပညာ တစရပရပျဖင ျဖစေစ၊ ျဖစေပၚေစေသာ ေပးပ႔ေသာ၊ လကခရယေသာ သ႔မဟတ သမးထနးသမးေသာ

သတငးAခကAလကက ဆလသည။

(ဃ) ကြနပတာ ဆသညမာ သတငးAခကAလကႏင မတတမးမားရယျခငး၊ ထားရျခငး၊ တစေနရာမ တစေနရာသ႔ ေပးပ႔ျခငး၊

သမးထနးသမးျခငး၊ လပငနးစUAလက ေဆာငရြကျခငးႏင လAပေသာAခန၌ ျပနလညေဖၚထတ၍ Aသးျပျခငးတ႔က

လညးေကာငး၊ သခၤာဆငရာႏင ယတေဗဒဆငရာ နညးလမးမား Aသးျပ ေဆာငရြကျခငးက လညးေကာငး၊

Aလကထေရာနစနညးျဖင ျဖစေစ၊ သလကဓါတျဖင ျဖစေစ၊ Aလငးတနး ျဖတသနးျခငးနညး ျဖငျဖစေစ၊ Aလားတ

Aျခားနညးပညာ တစရပရပျဖင ျဖစေစ၊ ေဆာငရြကႏငသည ပစၥညး ကရယာက ဆလသည။

(င) ကြနပတာကြနရက (Computer network) ဆသညမာ ၿဂလတမတဆငျဖစေစ၊ Aျခားနညး နညးပညာတစရပရပမ

တစဆငျဖစေစ၊ ကြနပတာAခငးခငး ခတဆကAသးျပေသာ ကြနရကစနစက ဆလသည။

(စ) Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတ (Electronic signature) ဆသညမာ Aလကထေရာနစ မတတမး၏ ပငရငး

စစမနေၾကာငးႏင ျပငဆငမႈ သ႔မဟတ Aစားထးမႈ မရေၾကာငးတ႔က Aတညျပရန Aလကထေရာနစ

နညးပညာျဖငျဖစေစ၊ Aလားတ Aျခားနညးပညာ တစရပရပျဖင ျဖစေစ ကယတင သ႔မဟတ ကယစား စစUထားသည

သေကၤတသ႔မဟတ AမတAသားက ဆသည။

(ဆ) သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသ (Certification authority) ဆသညမာ Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတႏင

စပလUး၍ ၀နေဆာငမႈလပငနး ေဆာငရြကႏငရန ႀကးၾကပမႈAဖြ႕က ဤUပေဒ ထတေပးသည လငစငက ရရေသာ ပဂၢလ

သ႔မဟတ Aဖြ႕Aစညးက ဆသည။

2

3

ကစၥရပတြငျဖစေစ၊ စးပြားေရးႏင သကဆငျခငးမရေသာ ကစၥရပမားတြငျဖစေစ Aသးျပသည

Aလကထေရာနစမတတမးႏင Aလကထေရာနစ AခကAလက သတငးလႊာ AမးAစား တစမးမးႏင

သကဆငေစရမည။

(ခ) မညသမဆ ဤUပေဒAရ Aေရးယႏငေသာ ျပစမႈတစရပရပက ျပညတြငးတြင ကးလြနလင ျဖစေစ၊ ျပညတြငးမ

ျပညပသ႔လညးေကာငး၊ ျပညပမ ျပညတြငးသ႔လညးေကာငး၊ Aလကထေရာနစ ဆကသြယ ေဆာငရြကေရး နညးပညာက

Aသးျပ၍ ကးလြနလငျဖစေစ ဤUပေဒႏင သကဆငေစရမည။

၅။ ဤUပေဒပါ ျပဌာနးခကမားသည ေAာကပါတ႔ႏင သကဆငျခငးမရေစရ -

(က) Aေမြဆကချခငး AကUပေဒပဒမ - ၂၊ ပဒမခြ (ဇ)တြင Aဓပၸါယဖြငဆထားေသာေသတမးစာ၊

(ခ) လြေျပာငးႏငေသာ စာခပစာတမးမား၊ AကUပေဒ ပဒမ-၁၃ တြင Aဓပၸါယ ဖြငဆထားေသာ လႊေျပာငးႏငေသာ

စာခပစာတမး၊

(ဂ) ယၾကညAပႏမႈ AကUပေဒ ပဒမ-၃ တြင Aဓပၸါယ ဖြငဆထားေသာ ယၾကညAပႏမႈ။

(ဃ) ကယစားလယလႊAပျခငး AကUပေဒAရ ေပးAပေသာ ကယစားလယစာ

(င) ပငဆငခြငဆငရာ စာတမးAမတAသားမား။

(စ) တညဆUပေဒ တစရပရပတြင မတပတငရမညဟ ျပဌာနးထားသည စာခပစာတမးမား။

(ဆ) ၀နႀကးဌာနက AစးရAဖြ႕၏ သေဘာတညခကျဖင Aမန႔ေၾကာျငာစာ ထတျပန၍ ကငးလြတခြငျပေသာ ကစၥမား။

Aခနး Aခနး Aခနး Aခနး ((((၄)၄)၄)၄)

Aလကထေရာနစႏင ဆကသြယေဆာငရြကေရး ဗဟAဖြ႕ ဖြ႕စညးျခငးႏင ယငး၏လပငနးAလကထေရာနစႏင ဆကသြယေဆာငရြကေရး ဗဟAဖြ႕ ဖြ႕စညးျခငးႏင ယငး၏လပငနးAလကထေရာနစႏင ဆကသြယေဆာငရြကေရး ဗဟAဖြ႕ ဖြ႕စညးျခငးႏင ယငး၏လပငနးAလကထေရာနစႏင ဆကသြယေဆာငရြကေရး ဗဟAဖြ႕ ဖြ႕စညးျခငးႏင ယငး၏လပငနးတာတာတာတာ၀၀၀၀နမားနမားနမားနမား

၆။ AစးရAဖြ႕သည -

(က) ဤUပေဒပါ ရညရြယခကမားက AေကာငAထညေဖာေဆာငရြကႏငရန Aလ႔ငာ ဆကသြယေရး၊ စာတကႏင

ေၾကးနနး၀နႀကးဌာန ၀နႀကးက UကဌAျဖစလညးေကာငး၊ သကဆငရာ၀နႀကးဌာန၊ Aစးရဌာန၊ Aဖြ႕Aစညးမားမ

ပဂၢလမားႏင ပညာရပဆငရာ ကၽြမးကငသမားက Aဖြ႕၀ငမာAျဖစလညးေကာငး ပါ၀ငေစလက Aလကထေရာနစ

ဆကသြယေဆာငရြကေရးဗဟAဖြ႕က ဖြ႕စညးရမည။

(ခ) ဗဟAဖြ႕က ဖြ႕စညးရာတြင ဒတယUကဌ၊ Aတြငးေရးမးႏင တြဘကAတြငးေရးမးတ႔က သတမတ တာ၀န ေပးႏငသည။

(ဂ) ဗဟAဖြ႕က လAပသလ ျပငဆင ဖြ႕စညးႏငသည။

၇။ ဗဟAဖြ႕၏ လပငနးတာ၀နမားမာ ေAာကပါAတငးျဖစသည -

(က) ေခတမဖြ႕ၿဖးတးတကေသာ ႏငငေတာ တညေဆာကရာတြင Aလကထေရာနစ ဆကသြယ ေဆာငရြကေရး နညးပညာက

တစဆငၿပးတစဆင ကယျပန႔စြာ AသးျပႏငေရးAတြက စမခကမား ခမတေဆာငရြကျခငး။

(ခ) Aလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာငရြကေရး နညးပညာဆငရာ Aေတြ႕Aႀက ဗဟသတ ကြယဝၿပး ကမၻာလးဆငရာ

ေပါငးစညးမႈျဖစစUတြင AဆငသငျဖစေစေရးAတြက လပငနးစUမား ခမတ AေကာငAထညေဖၚျခငး။

(ဂ) Aျပညျပညဆငရာ Aဖြ႕Aစညးမား၊ ေဒသဆငရာ Aဖြ႕Aစညးမား၊ ျပညပႏငငမား၊ ျပညတြငးျပညပ Aဖြ႕Aစညးမားႏင

ထေရာကလငျမနစြာ ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ၊ ဆကသြယဆကဆမႈ ျပလပႏငေရးAတြက Aလကထေရာနစ

ဆကသြယေဆာငရြကေရး နညးပညာဆငရာ မ၀ါဒမား၊ Uပေဒေရးရာမား၊ စခနစၫႊနးမားႏင လကေလာညေထြ ရေစရန

ေဆာငရြကေပးျခငး။

(ဃ) Aလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာငရြကေရး နညးပညာဆငရာ ကစၥရပမားႏင စပလUး၍ Aျပညျပညဆငရာ

Aဖြ႕Aစညးမား၊ ေဒသဆငရာAဖြ႕Aစညးမား၊ ျပညပႏငငမား၊ ျပညတြငးျပညပ Aဖြ႕Aစညးမားႏင ဆကသြယပးေပါငး

ေဆာငရြကျခငး။

(င) ႀကးၾကပမႈAဖြ႕က ဖြ႕စညးျခငး၊ ႀကးၾကပျခငးႏင လမးၫႊနျခငး။

4

(စ) မမ၏ လပငနးတာ၀နမားက ေAာငျမငစြာ AေကာငAထညေဖာႏငရန လAပေသာလပငနး Aဖြ႕မား ဖြ႕စညး၍

လပငနးတာ၀နမား သတမတေပးျခငး။

၈။ ဗဟAဖြ႕သည လAပပါက မမ၏ လပငနးတာ၀န တစရပရပက သငေလာသည Aစးရဌာန၊ Aဖြ႕Aစညး သ႔မဟတ

ပဂၢလတစဦးဦးAား လႊAပတာ၀န ေပးႏငသည။

Aခနး Aခနး Aခနး Aခနး ((((၅)၅)၅)၅)

Aလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာငရြကေရး ႀကးၾကပမႈAဖြ႕ ဖြ႕စညးျခငးႏင ယငး၏လပငနးတာAလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာငရြကေရး ႀကးၾကပမႈAဖြ႕ ဖြ႕စညးျခငးႏင ယငး၏လပငနးတာAလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာငရြကေရး ႀကးၾကပမႈAဖြ႕ ဖြ႕စညးျခငးႏင ယငး၏လပငနးတာAလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာငရြကေရး ႀကးၾကပမႈAဖြ႕ ဖြ႕စညးျခငးႏင ယငး၏လပငနးတာ၀၀၀၀နႏင လနႏင လနႏင လနႏင လပပငခြငမားပပငခြငမားပပငခြငမားပပငခြငမား

၉။ ဗဟAဖြ႕သည -

(က) ဤUပေဒပါ ကစၥရပမားAလ႔ငာ Aလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာငရြကေရး ဆငရာလပငနးမားက ႀကးၾကပႏငရန

သငေလာေသာ ပဂၢလမားႏင ကၽြမးကငသမားပါ၀ငသည Aလကထေရာနစ ဆကသြယေရး ႀကးၾကပမႈAဖြ႕က

ဖြ႕စညးရမည။

(ခ) ႀကးၾကပမႈAဖြ႕က လAပသလ ျပငဆငဖြ႕စညးႏငသည။

၁၀။ ႀကးၾကပမႈAဖြ႕သည ဗဟAဖြ႕၏ ႀကးၾကပလမးၫႊနမႈျဖင ေAာကပါ လပငနးတာ၀နမားႏင လပပငခြငမားက ကငသး

ေဆာငရြကရမည -

(က) သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသAျဖစ ေဆာငရြကႏငရန လပငနးလပကငခြင လငစငထတေပးျခငး၊

လငစငထတေပးရန ျငငးပယျခငး။

(ခ) သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသႏင ငားရမးသးစြသတ႔Aၾကား ဆကသြယ ေဆာငရြကရမည နညးလမးမားက

သတမတျခငး။

(ဂ) သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသကလပငနးေဆာငရြကရာတြင လကနာ ေဆာငရြက ရမည စညးကမးခကမားႏင

စမားကလညးေကာငး၊ ထသက ထနးသမးရမည စာရငးတြင မတတမးတငထားရမည Aေသးစတ

AခကAလကမားကလညးေကာငး သတမတျခငး။

(ဃ) သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသ၏ ၀နထမးမားတြင ရရမည AရညAခငးႏင လပငနး Aေတြ႔Aႀကမားက

သတမတျခငး။

(င) သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသႏင ငားရမးသးစြသတ႔Aၾကား Aကးစးပြားႏင စပလUး၍ ေပၚေပါကေသာ

Aျငငးပြားမႈမားက ေျဖရငးျခငး။

(စ) သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသ တစဦးတညးျဖစေစ၊ Aျခားသကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသႏင

ပးေပါငး၍ျဖစေစ ေဆာငရြကသည Aလကထေရာနစ နညးပညာျဖင ဆကသြယ ေဆာငရြကေရးစနစ တညေထာငမႈက

AကAညေပးျခငး။

(ဆ) သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသက ထတေဖၚထားေသာ Aမားျပညသ Aသးျပမည Aေသးစတ

AခကAလကမား ပါ၀ငသည AခကAလက AစAေ၀းက ထနးသမးျခငး။

(ဇ) သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသ သမးထနးသမးထားသည မတတမးစာရငး၊ AခကAလကႏင

AေထာကAထားမားက လAပပါက ကးယျခငး၊ မတကးယျခငး၊ ထတႏႈတယျခငးႏင ယငးတ႔က စစေဆးျခငး။

(စ) ကြနျပတာစနစတစခ၏ လပငနးလညပတမႈႏင ယငးႏငသကဆငသည ပစၥညးကရယာက ဤUပေဒAရ ျပစမႈတစခခႏင

စပလUး၍ Aသးျပေနသည သ႔မဟတ Aသးျပၿပးျဖစသညဟ သသယျဖစရန Aေၾကာငးရပါက

၀ငေရာကၾကည႐ႈစစေဆးျခငး။

(ည) ဤUပေဒပါ ျပစမႈတစရပရပႏင စပလUး၍ လAပေသာ AခကAလက AေထာကAထား မားက ပဂၢလတစဦးဦးထမ

ေဖၚထတရယျခငး

(ဋ) သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသ၏ ေဆာငရြကခကမားက စစေဆးျခငးႏင ႀကးၾကပျခငး။

5

(ဌ) ဤUပေဒႏင ဤUပေဒAရထတျပနေသာ နညးUပေဒမား၊ လပထးလပနညးမား၊ Aမန႔ ေၾကာျငာစာမား၊ Aမန႔မားႏင

ၫႊနၾကားခကမားက လကနာျခငး ရ/မရ စစစႏငရန လAပသလ စစမးစစေဆးျခငး။

(ဍ) ျပညပႏငငမား၏ သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသAား သတမတခကမားႏင Aည AသAမတျပျခငး။

(ဎ) မမ၏ ေဆာငရြကခကမားက သတမတခကမားႏင Aည ဗဟAဖြ႕သ႔ တငျပျခငး။

(ဏ) ဗဟAဖြ႕ကျဖစေစ၊ ၀နႀကးဌာနကျဖစေစ AခါAားေလာစြာ ေပးAပသည Aျခားလပငနး တာ၀နမားက ေဆာငရြကျခငး။

၁၁။ ႀကးၾကပမႈAဖြ႕သည လAပပါက မမ၏လပငနးတာ၀နႏင လပပငခြင တစရပရပက Aဖြ႕ဖြ႕စညး၍ ျဖစေစ၊ ကၽြမးကငသ

တစဦးဦးAားျဖစေစ ဗဟAဖြ႕၏ သေဘာတညခကျဖင လႊAပတာ၀န ေပးႏငသည။

Aခနး Aခနး Aခနး Aခနး ((((၆)၆)၆)၆)

သကေသခလကမတထတေပးပငခြငရသသကေသခလကမတထတေပးပငခြငရသသကေသခလကမတထတေပးပငခြငရသသကေသခလကမတထတေပးပငခြငရသ

၁၂။ ျပညတြငးျပညပမ ပဂၢလသ႔မဟတ Aဖြ႕Aစညးသည သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြင ရသAျဖစ ၀နေဆာငမႈလပငနး

လပကငေဆာငရြကလပါက လငစငရရရန သတမတခကမားႏငAည ႀကးၾကပမႈAဖြ႕သ႔ ေလာကထားရမည။

၁၃။ ႀကးၾကပမႈAဖြ႕သည ပဒမ - ၁၂ Aရလငစငေလာကထားခကက စစစၿပး ပဂၢလ သ႔မဟတ Aဖြ႕AစညးAား စညးကမး

ခကမားသတမတ၍ လငစငထတေပးျခငး သ႔မဟတ လငစငထတေပးရန ျငငးပယျခငး ျပႏငသည။

၁၄။ သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသသည -

(က) ကြနပတာဟတဒ၀ (Hardware)၊ ေဆာဖ၀ႏင ကြနပတာလပထးမားက ၀ငေရာက ေႏာကယကျခငး၊

Aလြသးစားျပျခငးတ႔ ျဖစေပၚျခငး မရေစရန ယၾကညစတခရေသာ စနစက Aသးျပရမည။

(ခ) မမရညရြယေသာ လပငနး၏ ေဆာငရြကမႈႏင ကကညေသာ ၀နေဆာငမႈလပငနးတြင သငေလာေသာ

ယၾကညAားထားရမႈ Aဆငတစရပက သတမတေပးရမည။

(ဂ) Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတမား၏ လ႕၀ကထားရမႈက လၿခမႈ နညးလမးမားႏငAည ေဆာငရြကရမည။

(ဃ) သတမတထားေသာ စမားက လကနာေဆာငရြကရမည။

(င) Aလကထေရာနစ နညးပညာျဖင ဆကသြယေဆာငရြကျခငးဆငရာ သကေသခလကမတ၏ Aေသးစတ

AခကAလကမားက ေဖၚျပရမည။

(စ) သကေသခလကမတ ထတေပးျခငးႏင သကဆငေသာ မမလကေတြ႔ ေဆာငရြကေပးႏငမႈက ေဖၚျပရမည။

(ဆ) ထတေပးသည သကေသခလကမတ၏ ယၾကညAားထားရမႈကျဖစေစ၊ တာ၀နခႏငမႈ သ႔မဟတ Aာမခႏငမႈကျဖစေစ၊

ယငး၏၀နေဆာငမႈေပးျခငး လပငနးေဆာငရြကႏငမႈက ျဖစေစ၊ ထခကေစႏငသည Aခကမားက ေဖၚျပရမည။

(ဇ) သကေသခလကမတတြင ခြငျပထားေသာ AေျခAေနေၾကာင ျဖစေစ၊ ကြနပတာစနစ၏ ခ႕ယြငးမႈေၾကာင ျဖစေစ

ထခကမႈျဖစေပၚလာႏငေသာ AေျခAေနမားရလာပါက -

(၁) ထခကမႈျဖစေစႏငသည ပဂၢလAား ျဖစႏငသည နညးလမးျဖင Aသေပး Aေၾကာငးၾကားရမည။

(၂) Aထကပါ AေျခAေနႏင ျဖစေပၚမႈမားAတြက သကေသခ လကမတက လကေတြ႔ေဆာငရြကရာ၌ လကနာရန သးျခား

သတမတထားသည နညးလမးမားႏင Aည ေဆာငရြကရမည။

(စ) ႀကးၾကပမႈAဖြ႕က AခါAားေလာစြာ သတမတသည စညးမUးစညးကမးႏင တာ၀နမားက လကနာေဆာငရြကရမည။

၁၅။

(က) ပဒမ-၁၃ Aရ ထတေပးသည လငစငက ရရေသာ သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြင ရသသည ျမနမာႏငငသားမား

ရငးႏးျမႇပႏမႈ UပေဒAရျဖစေစ၊ ျပညေထာငစျမနမာႏငင ႏငငျခား ရငးႏးျမႇပႏမႈ UပေဒAရျဖစေစ ခြငျပမန႔ရရေရးAတြက

6

Aဆျပခကက တငျပရာတြင ႀကးၾကပမႈAဖြ႕က ထတေပးေသာ လငစငႏငAတ ျမနမာႏငင ရငးႏးျမႇပႏမႈေကာမရငသ႔

ေလာကထားရမည။

(ခ) ျမနမာႏငင ရငးႏးျမႇပႏမႈေကာမရငသည ပဒမခြ(က)Aရ ေလာကထားခကႏင စပလUး၍ လAပပါက ႀကးၾကပမႈAဖြ႕၏

သေဘာထားမတခကက ေတာငးခႏငသည။

Aခနး Aခနး Aခနး Aခနး ((((၇)၇)၇)၇)

ငားရမးသးစြသငားရမးသးစြသငားရမးသးစြသငားရမးသးစြသ

၁၆။

(က) ငားရမးသးစြသAျဖစ ေဆာငရြကလသသည သကေသခလကမတ ရရရန သတမတခကမား ႏငAည

သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြင ရသထ ေလာကထားရမည။

(ခ) သကေသခလကမတထတေပးပငခြငရသသည ပဒမခြ(က)Aရ ေလာကထားခကက စစစၿပး စညးကမးခကမား

သတမတ၍ သကေသခလကမတ ထတေပးျခငး သ႔မဟ သကေသခ လကမတ ထတေပးရန ျငငးပယျခငး ျပႏငသည။

၁၇။ ငားရမးသးစြသသည -

(က) Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတ ထတေဖၚသညAခကAလကျဖင တရား၀ငေသာ ထးၿမ လကမတက AသးျပသညAခါ

ယငးထတေဖၚသည AခကAလကက Aျခားသမား တရားမ၀င Aသးျပျခငး မခရေစရန ဂ႐စကရမည။

(ခ) Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတAတြက ထတေပးထားေသာ သကေသခလကမတက ခြငျပထားေသာ

သကတမးကာလAတြငး Aသးျပရာတြင မမႏင သကဆငသည AေၾကာငးAရာမားေသာလညးေကာငး၊

ထပမထညသြငးရန ျဖစသည AေၾကာငးAရာမား ေသာလညးေကာငး တကျပညစၿပး မနကနမႈရေစရန ဂ႐စကရမည။

(ဂ) Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတထတေဖၚသည AခကAလကလ႕၀ကမႈ ေပါကၾကားလင ျဖစေစ၊ လ႕၀ကမႈ

ေပါကၾကားႏငသည AေျခAေနမး ေရာကရေနလငျဖစေစ၊ သကေသခလကမတ ထတေပးႏငခြင ရသက စစUေပးသည

Aတငးေသာလညးေကာငး၊ သငေလာသည AစAစUျဖင ေသာလညးေကာငး၊ မမ၏ Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတႏင

လပငနး ဆကစပ ပတသကေနသမားထ ေႏာကေႏးၾကန႔ၾကာျခငး မရေစဘ Aေၾကာငးၾကားရမည။

၁၈။ ပဒမ-၁၇ တြင ေဖၚျပထားေသာ Aခကမားက ေဆာငရြကရန ပကကြကျခငးေၾကာင ျဖစေပၚလာမည ထခကနစနာ ဆး႐ႈးမႈ

AကးဆကမားAတြက ငားရမးသးစြသတြင တာ၀နရေစရမည။

Aခနး Aခနး Aခနး Aခနး ((((၈)၈)၈)၈)

Aလကထေရာနစမတတမး၊ Aလကထေရာနစ AခကAလက သတငးလႊာႏင Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတမားAလကထေရာနစမတတမး၊ Aလကထေရာနစ AခကAလက သတငးလႊာႏင Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတမားAလကထေရာနစမတတမး၊ Aလကထေရာနစ AခကAလက သတငးလႊာႏင Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတမားAလကထေရာနစမတတမး၊ Aလကထေရာနစ AခကAလက သတငးလႊာႏင Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတမား

၁၉။

(က) တညဆUပေဒ တစရပရပAရ စာျဖင ေရးသားရမညဟလညးေကာငး၊ လကမတ ေရးထးရမညဟ လညးေကာငး၊

ျပဌာနးထားသည AေၾကာငးAရာမားက Aလကထေရာနစမတတမး၊ Aလကထေရာနစ AခကAလက သတငးလႊာႏင

Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတတ႔ျဖင ျပလပႏငသည။

(ခ) ပဒမခြ(က)Aရ ျပလပထားေသာ Aလကထေရာနစမတတမး၊ Aလကထေရာနစ AခကAလက သတငးလႊာႏင

Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတမားသည သကဆငရာ UပေဒAရ ျပလပဘသကသ႔ တရား၀ငေစရမည။

၂၀။ မလေဆာငရြကေပးပ႔သႏင လကခသတ႔သည Aလကထေရာနစမတတမး၊ Aလကထေရာနစ AခကAလက သတငးလႊာႏင

Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတေပးပ႔ျခငး၊ လကခရယျခငးႏင သမးထနးသမးျခငးတ႔က သတမတထားသည နညးလမးမားႏငAည

ေဆာငရြကရမည။ သ႔ရာတြင မမတ႔Aခငးခငး သးျခားသေဘာတညခက ရပါက ထသေဘာတညသည နညးလမးႏငAည

7

ေဆာငရြကႏငသည။

Aခနး Aခနး Aခနး Aခနး ((((၉)၉)၉)၉)

Aလကထေရာနစနညးပညာျဖင ျပလပသည ပဋညာUမားAလကထေရာနစနညးပညာျဖင ျပလပသည ပဋညာUမားAလကထေရာနစနညးပညာျဖင ျပလပသည ပဋညာUမားAလကထေရာနစနညးပညာျဖင ျပလပသည ပဋညာUမား

၂၁။ ပဋညာUျပလပရာတြင ပဋညာUျပလပသမားAၾကား Aျခားနညးျဖင သေဘာတညခက မရလင ကမးလမးျခငး၊

ကမးလမးခကက လကချခငးႏင AျခားလAပေသာ AခကAလက ျပလပျခငးတ႔က Aလကထေရာနစ နညးပညာျဖင

ေဆာငရြကႏငသည။

၂၂။ Aလကထေရာနစ မတတမးႏင Aလကထေရာနစ AခကAလက သတငးလႊာတ႔က မလေဆာငရြက ေပးပ႔သ ကယတငက

ျဖစေစ၊ ယငး၏ကယစား ေဆာငရြကခြငရသက ျဖစေစ၊ ကယတင သ႔မဟတ ယငး၏ကယစား ေဆာငရြကခြငရသက AလAေလာက

ေဆာငရြကရန စစUျပလပထားေသာ သတငးAခကAလကစနစ ျဖငျဖစေစ ေပးပ႔ခလင မလေဆာငရြကေပးပ႔သ၏

Aလကထေရာနစ မတတမး သ႔မဟတ Aလကထေရာနစ AခကAလက သတငးလႊာျဖစသညဟ မတယရမည။

၂၃။ လကခသသည ေAာကပါAခကတစရပရပႏင ကကညလပါက မလေဆာငရြကေပးပ႔သ၏ သတငးAခကAလက၊

Aလကထေရာနစမတတမး သ႔မဟတ Aလကထေရာနစ AခကAလက သတငးလႊာ AမတAျဖစ သတမတခကမားႏငAည

မတယၿပး ေဆာငရြကခြငရသည -

(က) လကခသႏင မလေဆာငရြကေပးပ႔သတ႔ သေဘာတညထားသည နညးလမးႏငAည Aသးျပ ေပးပ႔ချခငး။

(ခ) မလေဆာငရြက ေပးပ႔သႏင ဆကႏြယမႈရသက ျဖစေစ၊ မလေဆာငရြကေပးပ႔သ၏ ကယစား ေဆာငရြကခြငရသက ျဖစေစ

ေပးပ႔သညက လကခသက လကခရရျခငးျဖစၿပး မလေဆာငရြက ေပးပ႔သ Aသးျပသည နညးလမးျဖင ေပးပ႔ချခငး။

၂၄။ Aလကထေရာနစမတတမး သ႔မဟတ Aလကထေရာနစ AခကAလက သတငးလႊာက ေပးပ႔ဆ ျဖစေစ၊ မေပးပ႔မျဖစေစ

မလေဆာငရြကေပးပ႔သႏင လကခသတ႔သည -

(က) ေAာကပါတစနညးနညးျဖင လကခရရေၾကာငးက AသAမတျပႏငသည -

(၁) လကခသက ကယတငျဖစေစ၊ AလAေလာကနညးျဖင ျဖစေစ၊ Aျခား တစနညးနညးျဖငျဖစေစ ဆကသြယ ျပနၾကားျခငး။

(၂) လကခသက လကခရရၿပးျဖစေၾကာငး မလေဆာငရြကေပးပ႔သသ႔ လေလာကေသာ ၫႊနျပမႈ တစခခ ျပလပျခငး။

(ခ) လကခရရေၾကာငး AသAမတျပျခငးႏင စပလUး၍ သးျခားသေဘာတညခက ျပလပႏငသည။

၂၅။ Aလကထေရာနစ မတတမး သ႔မဟတ Aလကထေရာနစ AခကAလက သတငးလႊာ လကခေၾကာငး AသAမတျပခကက

လကခရရမသာ Aတညျဖစရမညဟ မလေဆာငရြကေပးပ႔သက -

(က) သတမတထားသည ကစၥတြင လကခေၾကာငး AသAမတျပခကက လကခရရချခငး မရလင မလေဆာငရြကေပးပ႔သက

မညသညAခါမ ေပးပ႔ချခငးမရဟ မတယရမည။

(ခ) သတမတထားျခငး မရသည ကစၥတြင သးျခားသတမတ သေဘာတညထားသည AခနAတြငး ျဖစေစ၊ Aခနက

သတမတထားျခငး မရပါက သငေလာသည AခနAတြငးျဖစေစ၊ လကခေၾကာငး AသAမတျပခကက

မလေဆာငရြကေပးပ႔သက လကခရရျခငး မရလင မလေဆာငရြကေပးပ႔သသည ထသ႔ မရရေၾကာငး လကခသသ႔

Aေၾကာငးၾကားႏငသည။

၂၆။ မလေဆာငရြကေပးပ႔သႏင လကခသတ႔Aၾကား ပ႔လႊတသည Aခနႏင လကခသည Aခနတ႔ႏင စပလUး၍ သးျခား

သေဘာတညခက မရလင Aလကထေရာနစ မတတမးသ႔မဟတ Aလကထေရာနစ AခကAလက သတငးလႊာက -

(က) ပ႔လႊတသညAခနသည မလေဆာငရြကေပးပ႔သ သ႔မဟတ ယငး၏ကယစားလယ၏ ထနးခပမႈျပငပရ

သတငးAခကAလက စနစAတြငးသ႔ ၀ငေရာကသညAခနျဖစသည။

8

(ခ) လကခသညAခနသည ေAာကပါAတငး ျဖစသည -

(၁) သတမတထားေသာ သတငးAခကAလကစနစAတြငးသ႔ ၀ငေရာကသညAခန။

(၂) လကခသက သတမတထားျခငးမရေသာ သတငးAခကAလကစနစက Aသးျပခပါက လကခသက

လကခရရသည Aခန။

(၃) သတမတထားေသာ သတငးAခကAလကစနစ မရပါက လကခသ၏ သတငး AခကAလက စနစAတြငးသ႔

၀ငေရာကသညAခန။

၂၇။ မလေဆာငရြကေပးပ႔သႏင လကခသတ႔သည -

(က) သးျခားသေဘာတညခကမရလင မလေဆာငရြကေပးပ႔သ၏ လပငနးတညရေသာ ေနရာက ပ႔လႊတသည

ေနရာဟလညးေကာငး၊ လကခသ၏ လပငနးတညရေသာ ေနရာက လကခသညေနရာဟ လညးေကာငး မတယရမည။

(ခ) စးပြားေရးလပငနးက တစေနရာထကပ၍ လပကငပါက Aဓက စးပြားေရးလပငနး လပကငသည ေနရာကလညးေကာငး၊

စးပြားေရးလပငနး လပကငသည ေနရာမရပါက ထသAၿမတမး ေနထငေသာ ေနရာကလညးေကာငး Aဖြ႕Aစညးျဖစပါက

UပေဒႏငAည ဖြ႕စညးတညေထာင ထားေသာ ေနရာကလညးေကာငး Aၿမတမးေနရပလပစာဟ မတယရမည။

Aခနး Aခနး Aခနး Aခနး ((((၁၀)၁၀)၁၀)၁၀)

စမခန႔ခြေရးနညးလမးAရ Aေရးယျခငးစမခန႔ခြေရးနညးလမးAရ Aေရးယျခငးစမခန႔ခြေရးနညးလမးAရ Aေရးယျခငးစမခန႔ခြေရးနညးလမးAရ Aေရးယျခငး

၂၈။ ႀကးၾကပမႈAဖြ႕သည သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသက လငစငစညးကမးခက တစရပရပက ေဖာကဖကလငျဖစေစ၊

ဤUပေဒပါ ျပစမႈတစရပရပက ေဖာကဖကကးလြနေၾကာငး ျပစမႈထငရား စရငျခငး ခရလငျဖစေစ ေAာကပါ စမခန႔ခြေရးဆငရာ

Aမန႔တစရပရပခမတႏငသည -

(က) သတမတထားေသာဒဏေၾကးေငြတပ႐ကျခငး။

(ခ) လငစငကကာလAကန႔Aသတျဖင ရပဆငးျခငး။

(ဂ) လငစငကပယဖကျခငး။

၂၉။ သကေသခလကမတထတေပးပငခြငရသသည ငားရမးသးစြသက သကေသခလကမတပါ စညးကမး ခကတစရပရပက

ေဖာကဖကလငျဖစေစ၊ ဤUပေဒပါ ျပစမႈတစရပရပက ေဖာကဖကကးလြနေၾကာငး ျပစမႈထငရား စရငျခငးခရလငျဖစေစ ထသAား

ေAာကပါ စမခန႔ခြေရးဆငရာ Aမန႔တစရပရပက ခမတႏငသည။

(က) သကေသခလကမတက ကာလAကန႔Aသတျဖင ရပဆငးျခငး။

(ခ) သကေသခလကမတက ပယဖကျခငး။

Aခနး Aခနး Aခနး Aခနး ((((၁၁)၁၁)၁၁)၁၁)

ျပငဆငေပးရန ေလာကထားျခငးႏင Aယချခငးျပငဆငေပးရန ေလာကထားျခငးႏင Aယချခငးျပငဆငေပးရန ေလာကထားျခငးႏင Aယချခငးျပငဆငေပးရန ေလာကထားျခငးႏင Aယချခငး

၃၀။

(က) သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြငရသက သကေသခလကမတ ထတေပးရန ျငငးပယျခငး၊ သကေသခလကမတက

ကာလ Aကန႔Aသတျဖင ရပဆငးျခငး သ႔မဟတ ပယဖကျခငးႏင စပလUး၍ ခမတသည Aမန႔ သ႔မဟတ ဆးျဖတခက

တစရပရပက မေကနပသသည Aဆပါ Aမန႔ သ႔မဟတ ဆးျဖတခက ခမတသညေန႔ရကမ ရကေပါငး ၃၀ Aတြငး

ႀကးၾကပမႈAဖြ႕ထ ျပငဆငေပးရန ေလာကထားႏငသည။

(ခ) ႀကးၾကပမႈAဖြ႕သည သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြင ရသက ခမတေသာAမန႔ သ႔မဟတ ဆးျဖတခကက

Aတညျပျခငး၊ ျပငဆငျခငး သ႔မဟတ ပယဖကျခငး ျပႏငသည။

9

၃၁။

(က) ႀကးၾကပမႈAဖြ႕က လငစငထတေပးရန ျငငးပယျခငး၊ သတမတထားေသာ ဒဏေၾကးေငြ တပ႐ကျခငး၊ လငစငက

Aကန႔Aသတျဖင ရပဆငးျခငး သ႔မဟတ ပယဖကျခငးႏင စပလUး၍ျဖစေစ၊ ပဒမ-၃၀၊ ပဒမခြ(ခ)Aရ ခမတသည Aမန႔

သ႔မဟတ ဆးျဖတခက တစရပရပကျဖစေစ မေကနပသသည Aဆပါ Aမန႔ သ႔မဟတ ဆးျဖတခကခသည ေန႔ရကမ

ရကေပါငး ၆၀ Aတြငး ဗဟAဖြ႕သ႔ Aယခႏငသည။

(ခ) ဗဟAဖြ႕သည ႀကးၾကပမႈAဖြ႕က ခမတေသာAမန႔သ႔မဟတ သ႔မဟတ ဆးျဖတခကက Aတညျပျခငး၊ ျပငဆငျခငး

သ႔မဟတ ပယဖကျခငး ျပႏငသည။

၃၂။ ဗဟAဖြ႕က ပဒမ-၃၁၊ ပဒမခြ(ခ)Aရ ခမတသည Aဆးျဖတခကသည AၿပးAျပတျဖစေစရမည။

Aခနး Aခနး Aခနး Aခနး ((((၁၂)၁၂)၁၂)၁၂)

ျပစမႈႏင ျပစဒဏမားျပစမႈႏင ျပစဒဏမားျပစမႈႏင ျပစဒဏမားျပစမႈႏင ျပစဒဏမား

၃၃။ မညသမဆ Aလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာငရြကေရး နညးပညာက Aသးျပ၍ ေAာကပါ ျပလပမႈတစရပရပက

ကးလြနေၾကာငး ျပစမႈထငရားစရငျခငးခရလင ထသAား ေထာငဒဏAနညးဆး (၇)ႏစမ Aမားဆး (၁၅)ႏစAထ

ခမတရမညAျပင ေငြဒဏလညး ခမတႏငသည -

(က) ႏငငေတာ၏ လၿခေရး၊ တရားUပေဒစးမးေရးႏင နယေျမေAးခမးသာယာေရး၊ တငးရငးသား စညးလးညၫြတေရး၊

ႏငငေတာ၏စးပြားေရး သ႔မဟတ AမးသားယUေကးမႈက ထခကေစသည ျပလပမႈ တစရပရပက ျပလပျခငး။

(ခ) ႏငငေတာ၏ လၿခေရး၊ တရားUပေဒစးမးေရးႏင နယေျမေAးခမးသာယာေရး၊ တငးရငးသား စညးလးညၫြတေရး၊

ႏငငေတာ၏စးပြားေရး သ႔မဟတ AမးသားယUေကးမႈႏင စပလUးသည ႏငငေတာ၏ လ႕၀ကခကႏင သကဆငေသာ

သတငးAခကAလကတစရပရပက ရယျခငး သ႔မဟတ ေပးပ႔ျဖန႔ချခငး။

၃၄။ မညသမဆ ေAာကျပလပမႈတစရပရပက ကးလြနေၾကာငး ျပစမႈထငရားစရငျခငး ခရလင ထသAား ေထာငဒဏ (၅)ႏစAထ

ျဖစေစ၊ ေငြဒဏျဖစေစ၊ဒဏႏစရပလးျဖစေစ ခမတရမည -

(က) Aလကထေရာနစမတတမး AလကထေရာနစAခကAလက သတငးလႊာသ႔မဟတ ကြနပတာပ႐ဂရမ

တစခလးကျဖစေစ၊ ပ႐ဂရမ တစစတတစေဒသကျဖစေစ မ႐းမေျဖာငေသာ သေဘာျဖင ေပးပ႔ျခငး၊ ေႏာကယကျခငး၊

ျပျပငျခငး၊ ေျပာငးလျခငး၊ ဖကဆးျခငး၊ ခးယျခငး သ႔မဟတ ထခကဆး႐ႈးေစျခငး။

(ခ) မလေဆာငရြကေပးပ႔သႏင လကခသတ႔၏ ခြငျပခကမရဘ ကၽြနပတာကြနရကAတြငး ဆကသြယမႈ တစခခက

ၾကားျဖတျခငး၊ ဆကသြယမႈ တစခခတြင ပါ၀ငသည Aခကတစရပရပက Aသးျပျခငး သ႔မဟတ Aျခားသ တစဦးဦးသ႔

ထတေဖၚျခငး။

(ဂ) ပဂၢလ တစဦးတစေယာက၏ ခြငျပခက သ႔မဟတ သေဘာတညခက မရဘ ထသ၏ လၿခမႈAဆင ထားရေသာAမတ၊

စကား၀က သ႔မဟတ Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတျဖင Aျခားပဂၢလတစဦးဦးသ႔ တက႐ကျဖစေစ၊ သြယ၀က၍ျဖစေစ

ဆကသြယAသးျပျခငး။

(ဃ) Aဖြ႕Aစညး တစခခ သ႔မဟတ ပဂၢလတစဦးဦးက ထခကနစနာေစရန ျဖစေစ၊ ဂဏသကၡာ ကဆငးေစရန ျဖစေစ၊

သတငးAခကAလကက Aလကထေရာနစ နညးပညာျဖင ျပလပျခငး၊ ျပျပငျခငး သ႔မဟတ ေျပာငးလျခငး၊

ထသ႔ျပလပျခငး၊ ျပျပငျခငးသ႔မဟတ ေျပာငးလျခငး ျပလပထားသည AခကAလကက ျဖန႔ချခငး။

၃၅။ မညသညသကေသခလကမတထတေပးပငခြငရသ၊ ယငး၏Aရာရသ႔မဟတ ၀နထမးမဆ ႀကးၾကပမႈ Aဖြ႕က

ထတျပနေသာAမန႔ပါ တားျမစခကတစရပရပက ေဖာကဖကကးလြနေၾကာငး ျပစမႈထငရား စရငျခငးခရလင ထသAား ေထာငဒဏ

(၃)ႏစAထျဖစေစ၊ ေငြဒဏျဖစေစ၊ ဒဏႏစရပလးျဖစေစ ခမတရမည။

10

၃၆။ မညသမဆ ဤUပေဒAရ ထတျပနထားေသာ နညးUပေဒမား၊ Aမန႔ေၾကာျငာစာႏင Aမန႔မားပါ တားျမစခက တစရပရပက

ေဖာကဖကကးလြနေၾကာငး ျပစမႈထငရား စရငျခငးခရလင ထသAား ေထာငဒဏ (၁)ႏစAထျဖစေစ၊ ေငြဒဏျဖစေစ၊

ဒဏႏစရပလးျဖစေစ ခမတရမည။

၃၇။ မညသမဆ ေAာကပါျပလပမႈတစရပရပက ကးလြနေၾကာငး ျပစမႈထငရား စရငျခငးခရလင ထသAား ေထာငဒဏ

(၁)ႏစAထျဖစေစ၊ ေငြဒဏျဖစေစ၊ ဒဏႏစရပလးျဖစေစ ခမတရမည။

(က) သကေသခလကမတရရရန ေလာကထားရာတြငျဖစေစ၊ သကေသခလကမတက ရပဆငးရန သ႔မဟတ ႐ပသမးရန

တငျပရာတြငျဖစေစ မမ၏ AေထာကAထားသ႔မဟတ Aသးျပခြငက သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြင ရသထ

သလကႏင မမနမကန တငျပျခငး။

(ခ) ဤUပေဒႏင Aည လပငနးတာ၀နမားေဆာငရြကေသာ ဗဟAဖြ႕ႏင ယငးကတာ၀နလႊ Aပျခငး ခရသညAဖြ႕သ႔မဟတ

ပဂၢလကျဖစေစ၊ ႀကးၾကပမႈAဖြ႕ႏင ယငးကတာ၀နလႊ Aပျခငး ခရသည Aဖြ႕ သ႔မဟတ ပဂၢလကျဖစေစ၊ ဟန႔တားျခငး၊

ေႏာကယကျခငး၊ တားဆးျခငး၊ လကေရာကမႈျပျခငး သ႔မဟတ ဤUပေဒႏငAည ေဆာငရြကရန ေတာငးဆခကက

လကနာရနပကကြကျခငး။

၃၈။ မညသမဆ ဤUပေဒပါ ျပစမႈတစရပရပက ကးလြနရနAားထတလငျဖစေစ၊ ပးေပါငးႀကစည၍ ျပစမႈေျမာကေသာ ျပလပမႈက

ျပလပလငျဖစေစ၊ ျပစမႈကးလြနရာတြင Aားေပးကညလငျဖစေစ ယငးျပစမႈAတြက ဤUပေဒတြင ျပဌာနးထားသည

ျပစဒဏခမတျခငး ခရမည။

AခနးAခနးAခနးAခနး ((((၁၃)၁၃)၁၃)၁၃)

AေထြေထြAေထြေထြAေထြေထြAေထြေထြ

၃၉။ Aစးရဌာန၊ Aဖြ႕Aစညးမားသည ေAာကပါကစၥရပမားAတြက Aလကထေရာနစမတတမး သ႔မဟတ Aလကထေရာနစ

AခကAလက သတငးလႊာျဖင ျပလပျခငးက တရား၀င AသAမတျပ ေဆာငရြကရမည -

(က) စာတမးAမတAသားမားက တငသြငးျခငး၊ လကချခငး သ႔မဟတ ထနးသမးျခငး။

(ခ) ခြငျပခကလငစငႏင သေဘာတညခကမား ထတေပးျခငး။

(ဂ) ေပးေခရမည ေငြေၾကးက ေတာငးဆျခငး၊ ေပးေချခငး၊ လကချခငးႏင လကခေျပစာ ထတေပးျခငး။

၄၀။ Aလကထေရာနစ နညးပညာျဖင ဆကသြယေဆာငရြကသမားသည Aလကထေရာနစ မတတမးႏင Aလကထေရာနစ

AခကAလက သတငးလႊာတ႔၏ လAပသည လၿခမႈAမးAစားႏင Aဆငတ႔က သတမတၿပး မမတ႔၏ လAပခကႏင

ကကညသည နညးလမးမားက ေရြးခယAသးျပ၍ AေကာငAထညေဖၚ ေဆာငရြကႏငသည။

၄၁။ ၀နႀကးဌာနသည သကေသခလကမတထတေပးပငခြငရသAျဖစ ေဆာငရြကႏငရန လပငနးလပကငခြင လငစငႏင စပလUး၍

လငစငသကတမး၊ လငစငခႏင လငစငသကတမး တးျမႇငခတ႔က သတမတရမည။

၄၂။ ႀကးၾကပမႈAဖြ႕သည ဤUပေဒAရ ရရနရသည Aခေၾကးေငြႏင ဒဏေၾကးေငြမားေပးေဆာငရန ပကကြကသထမ

ထAခေၾကးေငြႏင ဒဏေၾကးေငြမားက ေျမခြနမေျပကနေငြျဖစဘသကသ႔ Aရေကာကခခြင ရသည။

၄၃။ ၀နႀကးဌာနသည -

(က) Aစးရ၀နထမး မဟတေသာ ဗဟAဖြ႕Aဖြ႕၀ငမားAား ခးျမႇငေငြ သတမတခစားခြင ျပႏငသည။

(ခ) ဗဟAဖြ႕၏ ႐းလပငနးမားက ေဆာငရြကႏငရန စစUေပးရမညAျပင ကနကစရတကလညး ကခရမည။

11

၄၄။ ဤUပေဒAရ တရားစြဆရာတြင ဗဟAဖြ႕၏ ႀကတငခြငျပခကက ရယရမည။

၄၅။ ဤUပေဒပါ မညသညျပစမႈကမဆ ျမနမာႏငငရတပဖြ႕က Aေရးယပငခြင ရသည။

၄၆။ ဤUပေဒAရ တရားစြတငပ႕ေသာ ျပစမႈတစရပရပႏင စပလUးသည သကေသခပစၥညးသည တရား႐းေရ႕သ႔ တငပ႔ရန

မလြယကေသာ ပစၥညးျဖစပါက ယငးသကေသခပစၥညးက တရား႐းေရ႕သ႔ တငပ႔ရန မလဘ မညကသ႔ ထနးသမးထားေၾကာငး

Aစရငခစာက သကဆငရာ Aျခားစာရြကစာတမးမား၊ AေထာကAထားမားႏငAတ တငျပႏငသည။ ယငးသ႔တငျပျခငးက

တရား႐းသ႔ သကေသခပစၥညး တငျပဘသကသ႔ မတယကာ သကဆငရာတရား႐းက UပေဒႏငAည စမခန႔ခြျခငး ျပႏငသည။

၄၇။ သကေသခAကUပေဒ ပဒမ-၄၅ တြင ရညၫႊနးသည ကၽြမးကငသမား ဆသည စကားရပတြင ႀကးၾကပမႈAဖြ႕၊ ယငးAဖြ႕က

တာ၀နေပးAပျခငး ခရသညAဖြ႕ သ႔မဟတ ပဂၢလႏင သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြင ရသတ႔ ပါ၀ငသညဟ မတယမည။

၄၈။ မလေဆာငရြကေပးပ႔သႏင လကခသတ႔Aၾကား ဆကသြယေဆာငရြကသည သတငးAခကAလက၊

Aလကထေရာနစမတတမး၊ AလကထေရာနစAခကAလက သတငးလႊာ၊ Aလကထေရာနစ ထးၿမလကမတႏင Aျခားစာတမး

AမတAသားမားက Aလကထေရာနစ နညးပညာျဖင ျပလပထားသည ဆသည Aေၾကာငးျပခက တစခတညးျဖင UပေဒAရ

Aကးသကေရာကမႈ၊ တရား၀ငမႈ သ႔မဟတ Aတညျဖစမႈက ျငငးပယျခငး မျပရ။

၄၉။ ဤUပေဒAရ လပငနးတာ၀နမားက သေဘာ႐းျဖင ေဆာငရြကေသာ ဗဟAဖြ႕ႏင ယငးကတာ၀န လႊAပျခငးခရေသာ Aဖြ႕

သ႔မဟတ ပဂၢလကျဖစေစ၊ ႀကးၾကပမႈAဖြ႕ႏင ယငးကတာ၀န လႊAပျခငးခရေသာ Aဖြ႕ သ႔မဟတ ပဂၢလကျဖစေစ၊

သကေသခလကမတ ထတေပးပငခြင ရသကျဖစေစ တရားမေၾကာငးျဖင ေသာလညးေကာငး၊ ျပစမႈေၾကာငးျဖငေသာလညးေကာငး

တရားစြဆခြငမရေစရ။

၅၀။ ၀နႀကးဌာနသည ဤUပေဒပါ နညးပညာပငးဆငရာစကားရပတစခခ၏ Aဓပၸါယက ရငးလငးေပးရန လAပလင AစးရAဖြ႕၏

သေဘာတညခကျဖင Aမန႔ေၾကာျငာစာ ထတျပန၍ ရငးလငးေပးႏငသည။

၅၁။ တညဆUပေဒတစရပရပတြင မညသ႔ပင ျပဌာနးပါရေစကာမ ဤUပေဒပါ ျပဌာနးခကတစရပရပႏင ညၫြတမႈမရေသာ သ႔မဟတ

ဆန႔ကငကြလြေသာ ျပဌာနးခကမားက ဤUပေဒပါ ျပဌာနးခကမားက လႊမးမးေစရမည။

၅၂။ ဤUပေဒပါ ျပဌာနးခကမားက AေကာငAထညေဖၚေဆာငရြကရာတြင -

(က) ၀နႀကးဌာနသည လAပေသာ နညးUပေဒမားႏင လပထးလပနညးမားက AစးရAဖြ႕၏ သေဘာတညခကျဖင

ထတျပနႏငသည။

(ခ) ဗဟAဖြ႕ႏင ၀နႀကးဌာနတ႔သည လAပေသာ Aမန႔ေၾကာျငာစာ၊ Aမန႔ႏင ၫႊနၾကားခကမားက လညးေကာငး၊

ႀကးၾကပမႈAဖြ႕သည လAပေသာ ၫႊနၾကားခကမားက လညးေကာငး ထတျပနႏငသည။

(ပ)

သနးေရႊ

ဗလခပမးႀကး

Uကဌ

နငငေတာေAးခမးသာယာေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးေကာငစ

12

Aလကထေရာနစ Aလကထေရာနစ Aလကထေရာနစ Aလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာင႐ြကေရး Uပေဒက ၿပငဆငသည Uပေဒဆကသြယေဆာင႐ြကေရး Uပေဒက ၿပငဆငသည Uပေဒဆကသြယေဆာင႐ြကေရး Uပေဒက ၿပငဆငသည Uပေဒဆကသြယေဆာင႐ြကေရး Uပေဒက ၿပငဆငသည Uပေဒ

((((၂၀၁၄ ၂၀၁၄ ၂၀၁၄ ၂၀၁၄ ခႏစ၊ ၿပညေထာငစလႊတေတာ UပေဒAမတ ခႏစ၊ ၿပညေထာငစလႊတေတာ UပေဒAမတ ခႏစ၊ ၿပညေထာငစလႊတေတာ UပေဒAမတ ခႏစ၊ ၿပညေထာငစလႊတေတာ UပေဒAမတ ၆ ။)၆ ။)၆ ။)၆ ။)

၁၃၇၅ ခႏစ၊ တပ႔တြလၿပညေကာ ၁၁ ရက

(၂၀၁၄ ခႏစ၊ ေဖေဖာဝါရလ ၂၅ ရက)

ၿပညေထာငစလႊတေတာသည ဤUပေဒက ၿပ႒ာနးလကသည။

၁။ ဤUပေဒက Aလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာင႐ြကေရး Uပေဒက ၿပငဆငသည Uပေဒဟ ေခၚတြငေစရမည။

၂။ Aလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာင႐ြကေရးUပေဒ ပဒမ ၃၃ တြငပါရေသာ “Aနညးဆး ၇ ႏစမ Aမားဆး ၁၅ ႏစAထ”

ဆသည စကားရပ Aစား “Aနညးဆး ငါးႏစမ Aမားဆး ခနစႏစAထ” ဆသည စကားရပၿဖင Aစားထးရမည။

၃။ Aလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာင႐ြကေရးUပေဒ ပဒမ ၃၄ တြငပါရေသာ “ေထာငဒဏ ၅ ႏစAထၿဖစေစ၊ ေငြဒဏ ၿဖစေစ၊

ဒဏႏစရပလး ၿဖစေစ ခမတရမည။” ဆသည စကားရပAစား “ေငြဒဏကပသနး ငါးဆယမ ကပသနးတစရာAထ

ခမတရမည။ ေငြဒဏမေဆာင ပါက ေထာငဒဏAနညးဆး တစႏစမ Aမားဆး သးႏစAထ ခမတရမည။” ဆသည

စကားရပၿဖင Aစားထးရမည။

၄။ Aလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာင႐ြကေရးUပေဒ ပဒမ ၃၅ တြငပါရေသာ “ေထာငဒဏ ၃ ႏစAထၿဖစေစ၊ ေငြဒဏ ၿဖစေစ၊

ဒဏႏစရပလး ၿဖစေစ ခမတရမည။” ဆသညစကားရပAစား “ေငြဒဏကပ တစဆယသနးမ ကပသနးငါးဆယ Aထ

ခမတရမည။ ေငြဒဏမေဆာင ပါက ေထာငဒဏAနညးဆး ေၿခာကလမ Aမားဆး တစႏစAထ ခမတရမည။” ဆသည

စကားရပၿဖင Aစားထးရမည။

၅။ Aလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာင႐ြကေရးUပေဒ ပဒမ ၃၆ တြငပါရေသာ “ေထာငဒဏ ၁ ႏစAထၿဖစေစ၊ ေငြဒဏ ၿဖစေစ၊

ဒဏႏစရပလး ၿဖစေစ ခမတရမည။” ဆသည စကားရပAစား “ေငြဒဏကပတစသနးမ ကပသးသနးAထ ခမတရမည။

ေငြဒဏမေဆာငပါက ေထာငဒဏ သးလAထ ခမတရမည။” ဆသည စကားရပၿဖင Aစားထးရမည။

၆။ Aလကထေရာနစ ဆကသြယေဆာင႐ြကေရး Uပေဒ ပဒမ ၃၇ တြငပါရေသာ “ေထာငဒဏ ၁ ႏစAထ ၿဖစေစ၊

ေငြဒဏၿဖစေစ၊ ဒဏႏစရပ လးၿဖစေစ ခမတရမည။” ဆသည စကားရပAစား “ေငြဒဏ ကပတစသနးမ ကပသးသနးAထ

ခမတရမည။ ေငြဒဏမေဆာငပါက ေထာင ဒဏ သးလAထ ခမတရမည။” ဆသည စကားရပၿဖင Aစားထးရမည။

ၿပညေထာငစသမၼတၿမနမာႏငငေတာ ဖြ႕စညးပAေၿခခUပေဒAရ ကၽြႏပလကမတ ေရးထးသည။

(ပ) သနးစန

ႏငငေတာသမၼတ

ၿပညေထာငစသမၼတၿမနမာႏငငေတာ