Univerist® Education Company Pk:34736 Kozyatağı I Kadıköy I İstanbul I Türkiye

T: 02167061154 I E-Posta: info@univerist.com

• Bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakması, o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecine "empati" adı verilir.

• Empatinin en önemli basamakları sevmek, değer vermek ve paylaşmaktır.

Empati sadece duygu değil, anlama, düşünme, hissetme ve iletme biçimi olarak da kabul edilir.Empati insanlar arasındaki psikolojik köprüdür ve psikolojik bağ oluşturur.

Bu nedenle örneğin, duygusal sağırlık ve körlük anlamına gelen otistiklerde empati yoksunluğu vardır. Otistiğin yanında birine işkence yapılsa, ne acı çeker ne de umursar. Çünkü onun çektiği acıyı fark etmez, hissetmez.

1) Empati kuracak kişi kendisini karşısındakinin yerine koymalı, olaylara bakış açısıyla bakmalıdır. Her insan gerek kendisini gerek çevresini, kendisine özgü bir biçimde algılar; bu algısal yaşantı özneldir (subjektiftir); kişiye özgüdür. Yani her insan dünyaya, kendine özgü bir bakış tarzıyla bakar.

2) Empati kurmuş sayılmamız için, karşımızdakinin yalnızca duygularını veya yalnızca düşüncelerini anlamış olmak yeterli değildir. Önemli olan, karşımızdaki kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlamamızdır.

Karşımızdaki insanlara empatik tepki vermenin iki yolu vardır: • Yüzümüz ve Bedenimiz Yüzümüzü/bedenimizi kullanarak onu anladığımızı ifade etmek.Empatik tepki vermenin en etkili yolu herhalde bu ikisini birlikte kullanmaktır.

Karşımızdaki kişinin rolüne girerek empati kurduğumuzda, o kişinin rolünde kısa bir süre kalmalı, daha sonra da bu rolden çıkarak kendi rolümüze geçebilmeliyiz. Aksi halde empati kurmuş sayılmayız. Karşımızdaki ile özdeşim kurmak (ona benzemek) sempati kurmak anlamına gelir ki, empatiden farklı şeylerdir.

Empati karşımızdaki ile özdeşleşmek, ona benzemek, sempati duymak değildir

•Empati kurduğumuzda karşımızdakinin duygu ve düşüncelerini doğru anlamak esastır, ama aynı duygu ve düşüncede olmamız anlamına gelmez. •Bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakmasıdır. •Bu durumun karşı tarafa iletilmesi sürecidir.

•İnsanın sahip olduğu duygu ve düşüncelerin aynısına sahip olmak demektir. Karşımızdaki kişiye sempati duyuyorsak, onunla birlikte acı çekeriz ya da seviniriz.

•Kendimizi sempati kurduğumuz kişinin yerine koymamız ve onu anlamamız şart değildir; sempatide "yandaş" olmak esastır. •Anlamış olalım ya da olmayalım, karşımızdakine hak vermek söz konusudur.

Empati, bu ağlayan insanları gördüğünde ağlamaya başlamak değildir. onların niçin ağladıklarını anlamaya çalışmak ve ardındanda uygun tepkiyi vermektir.

Örneğin, ders çalışmaya karşı sıkılmış ve isteksiz görünen resimdeki öğrencinin yerine kendinizi koyup, siz de aynı duygular içine girebilirsiniz ki, buna sempati diyoruz.

Empati, o öğrencinin içinde bulunduğu duyguları hissetmekle birlikte onun bu psikolojide olmasının nedenini de doğru anlama ve anladığımızı da eğer aynı ortamdaysak ona bunu aktarma sürecidir.

Koyduğunuz tanıyı söylerken, sesiniz ve yüz ifadenizle benim için üzüldüğünüzü gösterdiğiniz için size teşekkür ederim.

Lösemili bir hasta

Birinci Basamak: Empati yapacak olan kimsenin nötr olması gerekir. Yani dinsel, ırksal, bölgesel, cinsiyet gibi konularda önyargısız olmalıdır. Bir doktor, Hipokrat yeminine göre ayrımcılık yapmadan tüm hastalarıyla aynı düzeyde ilgilenmesi gerekmektedir.

İkinci Basamak: Aktif dinleyici ve soru soran olabilmek vardır. Bunu gösteren başını sallamak, gözlerinin içine bakmak, “şunu anladım, böyle mi demek istiyorsun” gibi sorularla göstermesi gerekiyor.

Üçüncü Basamak: Karşıdaki kişiyle yer değiştirilir. Empati de bu aşamadan sonra başlar. “Ben onun yerinde olsam ne hissederdim, nasıl acı çekerdim, ne yapardım” sorularıyla o kişinin yerine geçici olarak kendisini koymaya çalışmaktır. Dördüncü Basamak: Kabullenici olmaktır. Artı ve eksileriyle, olumlu-olumsuz yönleriyle karşı taraf, her şeyiyle kabullenir.

Beşinci Basamak: Çözüm üretici olmak gerekir. Empati kurulacak kişinin sorunu için çözüm üretilir. Kişiye davranışlarıyla ilgili açıklama yapılır. Altıncı Basamak: Karşıdaki kişiye rehber olunur. Yani yol gösterici olur, fikir verilir, seçenekler sunulur.

Onlar Basamağı • Bu basamakta tepki veren kişi karşısındaki kişinin kendisine anlattığı sorun

üzerine düşünmez, sorun sahibinin duygu ve düşüncelerine dikkat etmez, bu soruna ilişkin kendi duygu ve düşüncelerinden söz etmez. Sorunu dinleyen kişi, sorun sahibine öyle bir geri bildirim verir ki, bu geri bildirim,o ortamda bulunmayan üçüncü şahısların (toplumun) görüşlerini dile getirmektedir.Bu basamakta tepki veren kişi, birtakım genellemeler yapar, atasözleri kullanır.

Örneğin;Haksızlığa uğradığından dolayı kendini kötü hisseden kişiye, “üzülme, ‘ne demişler; alma mazlumun ahını çıkar aheste aheste” diyerek teselli etmesi..

Ben Basamağı • Bu basamakta empatik tepki veren kişi, benmerkezcidir; kendisine sorununu

anlatan kişinin duygu ve düşüncelerine eğilmek yerine, sorunun sahibini eleştirir, ona akıl verir; bazen de kişiyi kendi sorunlarıyla baş başa bırakıp kendinden söz etmeye başlar.

Örneğin; "Ben" basamağına uygun empatik tepki veren bir kişi, dinlediği sorun karşısında "üzüldüm, aynı dert bende de var" der ve böylece sorun sahibini sorunuyla yüzüstü bırakıp kendi sorunlarını anlatmaya başlar. Ben basamağında empatik tepki veren kişi, karşısındaki insanı bir ölçüde rahatlatabilir.

Sen Basamağı • Bu basamakta empatik tepki veren bir kişi, kendisine sorununu ileten kişinin

rolüne girer, olaylara o kişinin bakış açısıyla bakar. Yani kendisine iletilen sorun karsısında, toplumun ya da kendisinin düşüncelerini dile getirmez, doğrudan doğruya karsısındaki kişinin duyguları ve düşünceleri üzerinde odaklaşarak, o kişinin ne düşündüğünü ve hissettiğini anlamaya çalışır.

Örneğin;Haksızlığa uğradığından dolayı kendini kötü hisseden kişiye, “kendini kötü hissetmen normal, senin gibi, başkalarının hakkına, hukukuna hassasiyetle yaklaşan birinin bu tür olumsuz duygular yaşaması doğal. Bununla birlikte, uğradığın bu haksızlığı giderme konusunda sana yardım etmek isterim. Nasıl yardım edebilirim? Bunun üstesinden nasıl gelebiliriz?

Empatik kişiler, insanlara yardım etmenin önemli olduğu alanlarda daha başarılı olurlar. İletişim bilimci, sosyal bilimci, halkla ilişkiler, sosyal hizmet alanları ve öğretmenlik, hekimlik, hemşirelik, gibi meslekler empatinin ve iletişimin öne çıktığı mesleklerdir. Empati yoksunu kişiler bu alanlarda başarılı olma ihtimalleri çok düşüktür.

• Karşımızdaki kişiyle ilgilendiğimizi ve onu anladığımızı gösterir, böylece bizimle konuşmaktan hoşlanır ve bize daha çok açılırlar. O kişi ile olan samimiyeti, duygusal açıdan daha önemli noktalara çekebiliriz

• Yanlış anladığımız bir durumda, kişiye yanlış edindiğimiz bilgileri düzeltme hakkını vermiş oluruz ve böylece muhtemel iletişim kazalarından korunmuş oluruz.

• Dinlerken, konuşan kişinin, olduğu gibi kabul edildiğini hissettirerek, güvenini kazanır ve kendini bize daha yakın hissetmesini sağlamış oluruz.

• Önyargılarımız azalır, herkesin anlaşılabilir olduğunu fark ederiz.

Univerist® Education Company Pk:34736 Kozyatağı I Kadıköy I İstanbul I Türkiye

T: 02167061154 I E-Posta: info@univerist.com

Teşekkürler

• Gose, B. (1996). Study finds children of divorced parents are less likely to enroll at selective colleges. Chronicle of Higher Education,XLII, A35-A36. 151

• Gysbers, N., C., Heppner, M., J., & Johnson, J., A. (2003). Career Counseling: Process, issues and Techniques. Boston, MA: Allyn & Bacon.

• Hansen, S., S. (2003). Career counselors as advocates and change agents for equality. Career Development Quarterly, 52, 43-53.

• Harrington, T., F. & Schafer, W., D. (1996). A comparison of self-reported abilities and occupational ability patterns across occupations. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 28, 180-191.

• Horstmanshof, L., Punch, R. & Creed, P., A. (2008). Environmental correlates of wellbeing among final-year high school students. Australian Journal of Psychology, 60, 101-111.