energia polska - grupa.tauron.pl fileeuropejski kongres gospodarczy str. 8 sekretarz redakcji...

17
polskA EnErGIA mAGAzyn Grupy tAuron nr 5 (7) | mAJ 2009 tauron wśród największych | Energia we Francji | pożegnanie z żarówką Issn 1689-5304 Europejski kongres Gospodarczy

Upload: phamkiet

Post on 28-Feb-2019

215 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

polskA EnErGIA mAGAzyn Grupy tAuron

nr 5 (7) | mAJ 2009

tauron wśród największych | Energia we Francji | pożegnanie z żarówką

Issn 1689-5304

Europejski kongres Gospodarczy

2 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 3

spis treściczy wiesz...

WydaWca: Tauron Polska Energia SA, Redakcja: Departament Komunikacji Rynkowej i PR ul. Lwowska 23, 40-389 Katowice, fax 032 774 25 24, e-mail: [email protected] naczelny: Paweł Gniadek, [email protected], tel. 032 774 24 37Sekretarz redakcji: Marcin Lauer, [email protected], tel. 032 774 27 06Zespół redakcyjny: Magdalena Rusinek, [email protected],

tel. 032 774 27 21, Jacek Sakrejda, [email protected], tel. 032 774 27 23Współpraca w Grupie Tauron: Południowy Koncern Energetyczny SA: Dariusz Wójcik, [email protected], tel. 032 774 24 34; Elektrownia Stalowa Wola SA: Jerzy Wieleba, [email protected], tel. 015 877 64 18 Enion SA: Ewa Groń, [email protected], tel. 012 261 10 85; EnergiaPro SA: Anna Wojcieszczyk, [email protected], tel. 071 332 24 14; Elektrociepłownia Tychy SA: Aleksandra Gajecka, [email protected], tel. 032 789 72 36; Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Katowice SA: Karolina Kmon, [email protected], tel. 032 258 72 48; Enion Energia Sp. z o.o.: Elżbieta Bukowiec, [email protected], tel. 012 265 41 55; EnergiaPro Gigawat Sp. z o.o.: Marta Głuszek, [email protected], tel. 071 72 46 280 Realizacja wydawnicza: Direct Publishing Group, ul. Genewska 37, 03-940 WarszawaBiuro reklamy: Anna Mocior, [email protected] nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów oraz zastrzega sobie prawo ich redagowania i skracania. Zdjęcie na okładce: Krzysztof Matuszyński/Edytor.netNumer zamknięto 15 maja 2009 r.

FOTO

: Wn

P.PL

FOTO

: ARC

h. R

EDA

KCji

Europejski Kongres Gospodarczy str. 8

Sekretarz redakcji

GlObAlNA WiOSKAOstatnio wpadł mi w ręce miesięcznik „Smart Money”, który w kwietniowym wydaniu zamieścił wywiad z prezesem Duke Energy Jimem Rogersem. Duke Energy to amerykański koncern ener-getyczny z siedzibą w Charlotte, w sta-nie Karolina Północna. Firma dysponu-je 36 tys. MW mocy, dostarcza energię do czterech milionów klientów na tere-nie 120 tys. km kw. za pośrednictwem 171 tys. km linii energetycznych. Co cie-kawe, większość energii generowana jest z węgla – Duke jest właścicielem 14 elek-trowni węglowych.A oto zestaw tematów, które zostały poruszone w wywiadzie: spadek zapo-trzebowania na energię w związku z kry-zysem, kwestia środków finansowych na inwestycje, projekty nakierowane na efektywność energetyczną, gazyfika-cja węgla, wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla, budowa nowych mocy w oparciu o węgiel, zagrożenia związa-ne z wprowadzeniem 100-proc. aukcji na emisje CO2.Uderzyło mnie, że o wszystkich wy-mienionych sprawach regularnie pisze-my na łamach „Polskiej Energii”, jako o kluczowych dla przyszłości Grupy Tauron, która, nawiasem mówiąc, jest pod wieloma względami podobna do Duke Energy (liczba klientów, wiodąca rola węgla). Podobieństwa problemów amerykańskiej i polskiej firmy energe-tycznej to chyba przekonujący dowód prawdziwości tezy Marshalla Mcluhana o globalnej wiosce. Skoro już o globalizacji mowa – uczest-nicy Europejskiego Kongresu Gospodar-czego przez trzy dni debatowali w Kato-wicach o stanie światowej gospodarki. Przedstawiciele naszej Grupy brali ak-tywny udział w kongresie.W tym numerze piszemy także o dużych wydarzeniach regionalnych, które wsparł Tauron: Silesia Marathonie i koncercie „W Śląskiego 4 Strony”. Noblesse ob-lige – Tauron należy przecież do naj-większych i najcenniejszych podmiotów gospodarczych w Polsce, co ostatnio potwierdziły rankingi „Polityki”, „News-weeka” i „Rzeczpospolitej”.

Życzę przyjemnej lektury!

04 FlEsz GospodArczy inwestycje w naszej energetyce Kilkaset milionów euro dla polskich projektów Mniej węgla dla elektrowni jest rządowy projekt prawa energetycznego Konsolidacja w PGE

06 notowAnIA Tauron wśród największych

08 dEbAtA o GospodArcE Tauron na Europejskim Kongresie Gospodarczym

12 w GrupIE Umowa z CMC Zawiercie Solidny Pracodawca Energetyczna reklama jedyna taka reprezentacja Elektrownia przyjazna pracownikom 100-lecie elektryfikacji Opola Akademia EnergiiPro Cykliści górą!

16 wydArzEnIA Pierwszy śląski maraton Pozytywna energia ze Śląska

20 EnErGIA w uE Nowelizacja dyrektywy iPPC w kluczowej fazie

22 rAport Rynek energii elektrycznej – Francja atomem stoi

24 prAwdy I mIty blaski i cienie energetyki gazowej

26 InnowAcJE Pożegnanie z żarówką

28 EnErGIA InAczEJ Energetyczna moc napojów

30 FElIEton Proszę zapiąć pasy, wchodzimy w strefę turbulencji

31 AnkIEtA

...ile wynosi długość linii przesyłowych spółek dystrybucyjnych Grupy tauron?

Przekazanie energii do odbiorcy możliwe jest dzięki sieci linii i stacji

elektroenergetycznych pracujących na różnych poziomach napięć. W Grupie dystrybucją zajmują się dwie spółki – Enion i EnergiaPro. W sumie przesyłany przez ich sieci prąd dociera do 4 mln klientów. Grupa Tauron w latach 2007 i 2008 miała największą wartość sprzedaży energii elektrycznej dla odbiorców detalicznych. Gdyby rozciągnąć tę sieć w linii prostej wzdłuż równika, musiałaby ona około 4,5 razy opleść kulę ziemską, gdyż jej długość wynosi ponad 180 000 km, z których 115 827 km należy do Enionu, a 68 240 km do EnergiiPro.

4 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009

flesz gospodarczy

polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 5

Po kilkumiesięcznych konsultacjach rząd przyjął 12 maja zmiany do ustawy Prawo energetyczne.

Najważniejsze nowości dotyczą zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii, wzmocnienia pozycji prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, ułatwień w zmianie sprzedawcy energii i paliw gazowych oraz sprzedaży części energii elektrycznej przez giełdę towarową lub w otwartym przetargu. Zgodnie z projektem nowe-lizacji skonsolidowane grupy energetyczne będą musiały sprzedawać tymi dro-gami nie mniej niż 30 proc. energii wytwarzanej w 2011 r., 40 proc. w 2012 r. i 50 proc. od roku 2013. Nowe prawo energetyczne rozszerza kompetencje URE. Zgodnie z przygotowa-nymi przepisami, prezes URE będzie mógł „nakazać przedsiębiorstwom ener- getycznym odstąpienie od zachowań antyrynkowych, zagrażających intere-som odbiorców energii elektrycznej lub bezpieczeństwu jej dostaw. W przy-padku przedsiębiorstw energetycznych, które – wykorzystując swoją mocną pozycję na rynku – podnoszą ceny, prezes URE będzie mógł nakazać ich ob-niżenie” – czytamy na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.jednym z najważniejszych zapisów jest także podział kompetencji między mi-nistrami skarbu i gospodarki odnośnie pełnienia nadzoru właścicielskiego nad operatorem systemu elektroenergetycznego, do którego należą największe sieci energetyczne (PSE Operator). Zgodnie z zapisami projektu PSE Operator przejdzie pod nadzór Ministerstwa Gospodarki. Natomiast Ministerstwo Skar-bu Państwa nadal zarządzać będzie GazSystemem oraz PERN i Operatorem logistycznym Paliw.

(RuM)

JEst rządowy proJEkt prAwA EnErGEtycznEGo

InwEstycJE w nAszEJ EnErGEtycE

kIlkAsEt mIlIonów Euro dlA polskIch proJEktów

konsolIdAcJA w pGE

mnIEJ węGlA dlA ElEktrownI

Pięć polskich inwestycji otrzyma w ramach pakietu pomo-cowego Komisji Europejskiej przeszło 590 mln euro. Do-

datkowe pieniądze otrzymamy z ostatniego podziału 4 mld euro przeznaczonych na plan odbudowy gospodarczej KE. Pakiet pomocowy obejmuje kilkanaście inwestycji na tere-nie całej Unii. Pieniądze te będą przeznaczone na poprawę bezpieczeństwa energetycznego, rozwój infrastruktury ener-getycznej i gazowej, redukcję emisji dwutlenku węgla oraz budowę elektrowni wiatrowych.Unia podzieliła fundusze w ten sposób, że na modernizację infrastruktury energetycznej i gazowej przeznaczono w sumie 2,36 mld euro, czyste technologie węglowe zostaną wsparte kwotą 1,050 mld euro, a morskie elektrownie wiatrowe otrzy-mają 565 mln euro.Wśród polskich projektów, które zostaną dotowane z tej puli, najwięcej pieniędzy, bo 180 mln euro, dostanie inwestycja prze-chwytywania i składowania CO2 w bełchatowie. Zakończenie budowy instalacji CCS jest tam planowane w 2015 r. Pieniądze z Unii Europejskiej muszą zostać wydane do końca 2010 r. Największa polska inwestycja, której celem jest dywersyfika-cja dostaw gazu – gazoport lNG w Świnoujściu – otrzyma 80 mln euro. Kolejne pieniądze – 150 mln euro – trafią również na północ kra-ju, na projekt największej farmy wiatrowej Kriegers Flak na bałty-ku, z której prąd popłynie do Polski, Szwecji, Niemiec i Danii.

20 mln euro dofinansowania otrzyma inwestycja w inter- konektor, tj. łącznik gazowych systemów Polski i Słowacji. Na liście Parlamentu Europejskiego znalazł się również gazo-ciąg Nabucco, dzięki któremu do UE będzie transportowany surowiec z rejonu Morza Kaspijskiego. inwestycja ta otrzyma 200 mln euro.

(RuM)

Polska Grupa Energetyczna zapowiedzia-ła, że do końca 2010 roku przeprowadzi

konsolidację firmy. W ciągu półtora roku zarząd PGE chce scalić około 200 spółek.Celem jest budowa sześciu silnych koncernów zajmujących się działalnością operacyjną, z których trzy będą zajmować się wytwarza-niem energii z różnych źródeł – energetyką węglową, atomową i odnawialną, a pozosta-łe trzy zajmą się hurtowym handlem energią, jej dystrybucją i sprzedażą detaliczną. Wszyst-ko ma być zarządzane z poziomu centrali, co obniży koszt pozyskiwania kapitału. Oprócz głównych pionów w docelowej struktu-rze PGE znajdą się: spółka zarządzająca pozo-stałym majątkiem spółek zależnych PGE nie-związanym z energetyką oraz Centrum Usług Wspólnych, skoncentrowane na efektywnym świadczeniu wybranych funkcji wsparcia (np. zakupy, iT, płace) dla podmiotów w GK PGE. Trwają też przygotowania do ogłoszenia przetargu na doradcę, który wyceni majątek wszystkich łączonych podmiotów. PGE poinformowała, że uzyskała już wszel-kie niezbędne zgody korporacyjne wyma-gane do rozpoczęcia programu restruktu-ryzacji grupy. Prezes zarządu PGE Tomasz Zadroga przekonuje, że konsolidacja wpły-nie pozytywnie na efektywność i szybkość podejmowania decyzji, a także umożliwi lepsze wykorzystanie potencjału ludzkie-go, technicznego i intelektualnego, jakim dysponuje grupa. Szef PGE zwraca także uwagę, że integracja doprowadzi do wzro-stu wartości grupy kapitałowej i wzmocni jej pozycję na rynku, co z kolei przełoży się na jej pozycję negocjacyjną i możliwości finan-sowania inwestycji.

(RuM)

Spadek popytu na energię elektryczną, obliczany na mniej więcej 10 proc. w stosunku do odpowiedniego okresu zeszłego roku, spowodował, że za-

pasy węgla w elektrowniach rosną zdecydowanie ponad obowiązkowe limity. Producenci energii elektrycznej w całym kraju chcą w związku z tym ograniczyć dostawy surowca do zakładów oraz renegocjować ceny krajowego węgla, który od pewnego czasu jest znacznie droższy niż zagraniczny. Obecnie cena za tonę węgla sprzedawanego przez polskich producentów wynosi średnio w hurcie 290 zł, a w europejskich portach przeładunkowych można kupić węgiel za średnio 60 dolarów za tonę, tj. ok. 195 zł. Eksperci obliczają, że już niebawem import węgla wraz z transportem na miejsce może okazać się tańszym rozwią-zaniem. Wielu wytwórców energii deklaruje, że zaczynają już teraz rozważać negocjowanie dostaw paliwa na nowy rok z importu, ponieważ krajowi pro-ducenci nie zgadzają się na podjęcie negocjacji cenowych, wskazując jesień obecnego roku jako najlepszy moment na tego typu ustalenia. Tymczasem produkcja węgla w kopalniach spada. jeśli najwięksi odbiorcy tego surowca zdecydują się na kontrakty zagraniczne, trend spadkowy z pew-nością znacznie się wzmocni.

(RuM)

Tauron Polska Energia SA oraz KGhM Polska Miedź podpisały 30 kwietnia list intencyjny o współpracy

przy budowie węglowego bloku energetycznego na terenie Elektrowni blachownia w Kędzierzynie-Koźlu. Tauron pod-pisał także wraz z Zakładami Azotowymi w Tarnowie-Moś- cicach, Polskim Górnictwem Naftowym i Gazownictwem oraz firmą Polimex-Mostostal list intencyjny w sprawie bu-dowy nowej elektrociepłowni o mocy 200 MW na terenie Azotów Tarnów.Tauron oraz KGhM, największy w Europie i jeden z naj-większych producentów miedzi i srebra na świecie, powo-łały zespół, który do 30 września br. przygotuje koncepcję współdziałania i model realizacji tego przedsięwzięcia. Od-budowa mocy wytwórczych jest dla Taurona priorytetem za-pisanym w „Strategii korporacyjnej Grupy Tauron do 2012 r. z perspektywą do 2020 roku”. Dokument zakłada roz-poczęcie budowy nowych mocy na poziomie 3000 MW do 2012 roku. Większość inwestycji w tym zakresie prze-prowadzona będzie w Południowym Koncernie Ener- getycznym. Dywersyfikacja źródeł przychodów i zaanga-żowanie w branżę energetyczną to także jeden z punktów niedawno ogłoszonej „Strategii KGhM Polska Miedź na lata 2009-2018”.

Drugi list intencyjny dotyczy budowy nowej elektrociepłowni o mocy 200 MW, produkującej energię na bazie gazu ziem-nego oraz modernizacji istniejącej elektrociepłowni o mocy 65 MW. W ramach wspólnego przedsięwzięcia Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach, jedna z największych spółek chemicznych w Polsce, opracują analizę możliwo-ści wydzielenia części energetycznej, powstanie koncepcja współpracy z miastem Tarnów w zakresie odbioru ciepła i energii elektrycznej. W ramach tego zadania Polimex-Mostostal ma opracować koncepcję i założenia techniczne inwestycji, jej warianty finansowania, realizacji i modernizacji oraz ewentualne objęcie funkcji operatora nowej elektrociepłowni. PGNiG ma przeanalizować możliwości dostaw gazu, a Tauron Pol-ska Energia opracować warunki odbioru nadwyżek energii elektrycznej. Według ekspertów, polska energetyka wymaga dużych nakładów finansowych związanych z jej dostosowaniem do wymogów UE (redukcja emisji gazów), podniesienia sprawności wytwarzania energii oraz zwiększenia jej pro-dukcji. Przewiduje się deficyt energii elektrycznej na rynku oraz konieczność inwestycji w nowe moce produkcyjne.

(RuM)

FOTO

: FO

RuM

FOTO

: ARC

h. R

EDA

KCji

FOTO

: CO

Rbi

S

6 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009

notowania

T ygodnik „Polityka” opublikował 29 kwietnia „Pięćsetkę Polityki 2008”. Grupa Tauron znalazła się na 9. pozycji. Rok wcześ-

niej nie była klasyfikowana w rankingu największych przedsiębiorstw. Przed naszą Grupą uplasowała się tylko jedna firma z sektora elektroenergetycznego – Polska Grupa Energetyczna SA (3. miejsce).27 kwietnia „Newsweek” opublikował ranking „100 Najcenniejszych Firm w Polsce w roku 2008”. Tauron upla-sował się w nim na 11. miejscu. Rok

wcześniej – w zestawieniu za 2007 rok – Grupa znalazła się na 54. miejscu. Oznacza to awans o 43 miejsca. Re-dakcja oszacowała, że w 2008 r. na-sza firma była warta 8,9 mld złotych. „Tauron, Vattenfall Poland i giełdo-wa Enea z nawiązką nadrobiły stratę wartości Polskiej Grupy Energetycznej i w sumie warte są obecnie ponad 46 mld zł, tj. 3 proc. więcej niż przed ro-kiem. Przyrost jest niewielki, ale jakże kontrastujący z mocnym spadkiem wyceny innych branż i sektorów” – na-pisał w komentarzu „Newsweek”.

Redakcja „Rzeczpospolitej” ogłosiła 28 kwietnia podczas uroczystej gali w Warszawie „listę 500” za 2008 r. Tauron Polska Energia sklasyfikowano na 11. pozycji, podobnie jak w roku ubiegłym. W towarzyszącym „liście 500” rankingu „Najcenniejsze Przed-siębiorstwa Rzeczpospolitej” Tauron uplasował się na 7. miejscu. Spółka znalazła się w grupie zaledwie 32 podmiotów, których wartość w ubie-głym roku wzrosła. Wycena 333 firm spadła, zaś 35 nie uległa zmianie.

(RuM)

polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 7

Komentarz miesiąca

Analizę rynku transakcji bieżących opar-to o notowania kwietniowe z Towarowej Giełdy Energii (TGE) i internetowej Plat-formy Obrotu Energią Elektryczną (POEE). Średnia cena na TGE w kwietniu wyniosła 147,21 zł/MWh przy wolumenie obrotu wy-noszącym około 253 GWh. W analogicznym okresie średnia cena na POEE kształtowała się na nieco wyższym poziomie i wyniosła 148,10 zł/MWh, przy wolumenie obrotu około 352 GWh, czyli prawie 40 proc. wyż-szym od giełdowego. Obserwowany od początku roku spadek zapotrzebowania systemowego (w kwietniu – licząc rok do roku – było to 10,08 proc.) powoduje dalszy spadek cen energii. W zjawisku tym Polska nie jest odosobnionym rynkiem w Europie – przykładowo na niemieckiej giełdzie EEX ceny spot w kwietniu 2009 r. były średnio o 30 €/MWh niższe niż w roku poprzednim. Również w odniesieniu do marca spadek cen energii elektrycznej na polskich parkie-tach spot wyniósł średnio około 4,1 proc. przy jednoczesnym wzroście wolumenu ob-rotu o około 9,3 proc. Na Rynku bilansującym (Rb) łączny obrót w kwietniu wyniósł około 267 GWh. Śred-nia ważona cena rozliczeniowa odchylenia (CRO) wyniosła 138,1 zł/MWh i w odnie-sieniu do wymienionych parkietów rynku spot była niższa o około 6,5 proc. W po-równaniu do marca średnia cena CRO była w kwietniu niższa o 3,5 proc.Kwiecień był również miesiącem spadków na rynku węgla. Najniższe ceny w kontrak-tach terminowych na platformie ARA (porty Amsterdam, Rotterdam, Antwerpia) wystę-powały w 17. i 18. tygodniu i zawierały się w przedziale od 2,45 do 2,51 $/Gj, natomiast najwyższy poziom średnich notowań analizo-wanych kontraktów zaobserwowano w 15. i 16. tygodniu br. (2,69 $/Gj). Przy uwzględ-nieniu średniego kursu dolara w kwietniu, który wyniósł 3,3480 zł, średnia cena węgla w analizowanych kontraktach terminowych kształtowała się na poziomie 8,64 zł/Gj i była niższa od średniej z marca o około 16 proc. Polskie spółki wydobywcze zaczynają borykać się z coraz większymi problemami ze zbytem węgla. Zapasy w kopalniach się-

gają już ponad 3 mln ton, co zmusiło firmy do drastycznej redukcji wydobycia. Ze względu na ubiegłoroczne podwyżki cen krajowego surowca oraz spadki cen na świecie, w pół-nocnej Polsce bardziej opłacalny staje się import węgla niż zakup surowca w śląskich kopalniach. Twarde stanowisko branży gór-niczej w sprawie renegocjacji cen krajowego węgla i brak możliwości bieżącej kontraktacji dostaw na przyszły rok powoduje, że firmy energetyczne coraz częściej rozważają możli-wość importowania węgla.Znaczne wzrosty cen miały miejsce na ryn-ku handlu uprawnieniami do emisji CO2. Średnia cena uprawnień dla kontraktów

terminowych z realizacją w grudniu 2009 r. kształtowała się na poziomie 13,47 €/t CO2 i była wyższa od średniej ceny z mar-ca o ponad 15 proc. Najwyższą płynno-ścią charakteryzowała się giełda NordPool (901 tys. t CO2), nieznacznie niższy wolu-men obrotu zanotowano na giełdzie EEX (832 tys. t CO2), natomiast pojedyncze kontrakty zawarto w analizowanym okresie na giełdzie bluenext (10 tys. t CO2). Ceny analizowanych kontraktów kształtowały się na zbliżonym poziomie i wynosiły od 13,16 €/t CO2 (58,16 zł/t CO2) – bNF EUADEC-09 do 13,61 €/t CO2 (60,16 zł/t CO2) – Nord-Pool EUADEC-09.

anna Bedla biuro Kontraktów Tauron Polska Energia SA

Źród

ło: B

iuro

Ana

liz R

ynku

Tau

ron

Pol

ska

Ene

rgia

SA

180

160

140

120

100

80

60

40

20

0

20000

18000

16000

14000

12000

10000

8000

6000

4000

180

170

160

150

140

130

120

110

100

90

80

3,0

2,9

2,8

2,7

2,6

2,5

2,4

2,3

2,2

13,8

13,7

13,6

13,5

13,4

13,3

13,2

13,1

13,0

10009008007006005004003002001000

27000

22000

17000

12000

7000

2000

TGE

Wolumen

BNF EUADEC-09

Ceny uprawnień do emisji CO2 na rynku Futures w kwietniu 2009 r.

Średnie tygodniowe ceny dla notowań węgla ARA dla miesięcznego rynku Futures w kwietniu 2009 r.

Średnie ceny i wolumeny energii elektrycznej SPOT na TGE i Platformie POEE w kwietniu 2009 r.

Ceny i wolumeny energii elektrycznej na RB w kwietniu 2009 r.

Cen

a [€

/t]

Wol

umen

[tys

./t]

Cen

a [$

/GJ]

Wolumen Cena średnioważonaEEX EUADEC-09 NordPool EUADEC-09

CRO

TGEPOEE POEE

ARA Coal MonthFutures, May-09

2,352,412,542,54

2,372,422,572,58

2,42,452,642,63

2,432,492,722,69

2,522,592,82,76

2,632,72,892,86

ARA Coal MonthFutures, June-09

ARA Coal MonthFutures, July-09

ARA Coal MonthFutures, August-09

ARA Coal MonthFutures, Sept.-09

ARA Coal MonthFutures, Oct.-09

CRO

[zł/M

Wh]

Wol

umen

[MW

h]

Cen

a [z

ł/MW

h]

Wol

umen

[MW

h]

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

18

17

16

15

tAuron wśród nAJwIększychredakcje ogólnopolskich gazet i czasopism opublikowały w kwietniu rankingi największych firm w polsce. tauron pojawił się we wszystkich ogłoszonych do tej pory zestawieniach na wysokich pozycjach. w rankingu „polityki” Grupa tauron znalazła się w pierwszej dziesiątce firm. na listach „rzeczpospolitej” oraz „newsweeka” holding otworzył drugą dziesiątkę

Źródło: Tygodnik Polityka, nr 18 (2703), 2 maja 2009 r., www.polityka.pl

Źródło: Tygodnik Newsweek, nr 18, 27 kwietnia 2009 r. Cały ranking dostępny na Newsweek.pl

8 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 9

debata o gospodarce

Tauron Polska Energia SA był partnerem dwóch sesji kongresu: „Polityka ener-getyczna Unii Europejskiej”

oraz „Czyste Technologie Węglowe”.

PolityKa energetyczna Unii EUropEjsKiEjW pierwszym dniu kongresu odbyła się sesja „Polityka energetyczna Unii Europejskiej”, w której uczestniczył – obok przedstawicieli Ministerstwa Gospodarki, Urzędu Regulacji Ener-

getyki oraz kluczowych firm sektora – wiceprezes Taurona ds. strategii Stanisław Tokarski. Reprezentant naszej spółki podkreślił, że pakiet kli-matyczno-energetyczny wprowadził surowe wymagania dla podmiotów sektora paliwowo-energetycznego, ale zaznaczył, że jego ostateczne zapisy są korzystniejsze w stosunku do pierwot-nych projektów tego dokumentu oraz do nowelizacji dyrektywy iPPC. – Powinniśmy dążyć do stworzenia europejskiego energy-mix, a nie od-

rębnych dla każdego kraju. Specyfi-ka danego państwa powinna decy-dować o źródłach produkcji energii. Takie rozwiązanie pozwoliłoby ogra-niczyć wzrost jej cen – powiedział Stanisław Tokarski, który zwrócił jednocześnie uwagę, że firmy ener-getyczne, planując inwestycje, mają obecnie problem z wyborem techno-logii, które będą spełniały wymogi zmieniających się dynamicznie prze-pisów prawnych Unii Europejskiej w zakresie ekologii.

tAuron nA EuropEJskIm konGrEsIE GospodArczymzA nAJwAżnIEJszą ImprEzę bIznEsową w tEJ częścI Europy zostAł uznAny EuropEJskI konGrEs GospodArczy 2009, który odbył sIę w kAtowIcAch od 15 do 17 kwIEtnIA

Inauguracja Europejskiego Kongresu Gospodarczego odbyła się w nowej sali koncertowej Akademii Muzycznej w Katowicach

10 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 11

debata o gospodarce

odnawialnE źródła energiiSesja „Odnawialne źródła energii” otworzyła drugi dzień katowickiego Eu-ropejskiego Kongresu Gospodarczego. Zabrał w niej głos – obok panelistów re-prezentujących firmy energetyczne, świat nauki oraz przedstawicieli rządu – wice-prezes zarządu Taurona ds. zarządzania Dariusz Stolarczyk. Uczestnicy debaty rozmawiali na temat odnawialnych źródeł energii, w szcze-gólności biomasy i rolnictwa energe-tycznego. Wiele uwagi poświęcono rów-nież biogazowniom i kogeneracji w skali mikro (w jednostkach do 5 MW) oraz przeszkodom technicznym i formal-nym w rozwoju energetyki odnawialnej. Dariusz Stolarczyk przedstawił plany rozwoju odnawialnych źródeł energii w Tauronie. Zwrócił także uwagę na problem „biznesowości OZE” w Polsce.– Rozwój energetyki odnawialnej w naszym kraju jest utrudniony, po-nieważ produkcja takiej energii jest znacznie droższa niż ze źródeł konwen-cjonalnych. Szczególnie dziś, w cza- sie spowolnienia gospodarczego, wszyscy odbiorcy oczekują obniżek cen energii. Sprawy ekologii schodzą na dalszy plan, dlatego niezbędne są mechanizmy regulacyjno-prawne, dzięki którym OZE po prostu zaczną się opłacać – powiedział podczas sesji Dariusz Stolarczyk.

ryneK energii eleKtrycznejliberalizacja europejskiego rynku energii oraz wyzwania związane z pakietem klimatycznym to głów-ne tematy sesji „Energetyka – rynek energii elektrycznej”, która otworzyła trzeci dzień Europejskiego Kongre-su Gospodarczego w Katowicach. Gościem honorowym sesji był andris Pielbags, komisarz UE ds. energii. Wśród panelistów znalazł się również krzysztof Zamasz, wiceprezes za-rządu Taurona ds. handlowych. Ko-misarz Pielbags mówił o znaczeniu

dywersyfikacji europejskiego energy- -mix oraz szczególnej roli węgla, który pozostanie jego ważnym elementem.Przedstawiciele Ministerstwa Gospo-darki, Urzędu Regulacji Energetyki i Sejmu przedstawili stan prac nad aktami prawnymi regulującymi funk-cjonowanie rynku energii.Z kolei reprezentanci firm energe-tycznych podkreślali znaczenie inwe-stycji w sektorze. Odnosili się także do potrzeby przejrzystych reguł funk-cjonowania grup energetycznych, zwłaszcza w kontekście projektów

obowiązkowej sprzedaży energii przez giełdę. – Nie jesteśmy przeciw-ni tym pomysłom. Najważniejsza jest dla nas czytelna wizja i zasady, na jakich ten rynek będzie funkcjonował – powiedział Krzysztof Zamasz.

górnictwo węgla Kamiennego i czyste technologie węgloweWiceprezes Stanisław Tokarski repre-zentował naszą Grupę również podczas dwóch innych paneli poświęconych perspektywom dla węgla kamiennego w Unii Europejskiej, czystemu spalaniu węgla i energetyce opartej na tym surow-cu. Zdaniem panelistów, dla poprawy konkurencyjności polskiego górnictwa konieczne jest wprowadzenie nowoczes-nych sposobów handlu węglem. Pojawi-ły się także głosy, że dobrym kierunkiem jest budowanie związków kapitałowych firm branży energetycznej i górnictwa. jako pozytywny przykład w tym kontekś-cie pojawił się należący do Grupy Tau-ron Południowy Koncern Energetyczny, który już kilka lat temu zaangażował się w dwa zakłady górnicze, tworzące obec-nie Południowy Koncern Węglowy.Stanisław Tokarski odniósł się do przy-jętej 18 marca w brukseli deklaracji wielu firm europejskich w sprawie de-karbonizacji. Uznał ją za niepokojący sygnał dla węgla, który powinien pozo-stać ważnym paliwem energetycznym. Zdaniem prof. Jerzego Buzka, posła do Parlamentu Europejskiego, pre-miera rządu RP w latach 1997–2001, technologie spalania węgla w sposób neutralny dla środowiska są kluczowe dla przyszłości polskiej energetyki.Duże nadzieje pokładane są w Euro-pejskim Programie Demonstracyjnym CCS (CCS Demonstration Program-me), w ramach którego dofinanso-wane mają być projekty inwestycyjne nastawione na wychwytywanie i skła-dowanie dwutlenku węgla. O wspar-cie finansowe z tego źródła stara się konsorcjum należącego do Grupy Tauron Południowego Koncernu Ener-getycznego i Zakładów Azotowych Kędzierzyn, które planują wybudować w Kędzierzynie elektrownię poligene-racyjną. będzie w niej możliwa produk-cja energii elektrycznej, ciepła i gazu syntezowego.

(RuM, ml)

W kuluarach kongresu doszło do rozmów dwóch ważnych postaci naszej polityki i gospodarki: prof. Leszka Balcerowicza i prof. Jerzego Buzka

Premier Donald Tusk był nie tylko gościem kongresu, ale zabrał też głos podczas sesji

Prezes Tauron Polska Energia Dariusz Lubera wziął udział w inauguracji Węzła Wiedzy i Innowacji w ramach Europejskiego Instytutu Technologicznego

Dariusz Stolarczyk zabrał głos podczas sesji „Odnawialne źródła energii”

Komisarz Andris Pielbags przedstawił założenia polityki energetycznej UE

Krzysztof Zamasz podkreślił potrzebę przejrzystych reguł funkcjonowania branży energetycznej

Stanisław Tokarski krytycznie odniósł się do deklaracji UE w sprawie dekarbonizacjiGościem kongresu była Danuta Hübner, komisarz Unii Europejskiej ds. współpracy regionalnej FOT. WnP.PL

12 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009

w Grupie

polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 13

Sukces związany z podpisaniem wieloletniej umowy na sprzedaż

energii dla CMC Zawiercie jest więc powodem do dumy, tym bardziej że w wyniku negocjacji udało się osiągnąć kompromis satysfakcjonujący zarówno sprzedawcę, jak i odbiorcę energii.Umowa pomiędzy Enionem Energią a CMC Zawiercie podpisana została w kwietniu i obowiązuje do końca 2011 r. Obecny kontrakt jest kontynuacją wielo- letniej już współpracy z firmą, która nale-ży do grona kluczowych klientów Enionu Energii. Spółkę CMC Zawiercie tworzy dawna huta Zawiercie oraz kilka pod-miotów stowarzyszonych i spółek zależ-nych. Od 2003 r. firma należy do mię-dzynarodowego koncernu Commercial Metals Company i korzysta z jego global-nej sieci dystrybucji. CMC Zawiercie jest

jednym z największych producentów stali w Polsce. jej specjalnością jest produkcja wyrobów gorącowalcowanych długich (wykorzystywanych m.in. do zbrojenia betonu i konstrukcji stalowych), które wytwarzane są na bazie wsadu pocho-dzącego z własnej stalowni elektrycznej. huta posiada również dwa piece elek-tryczne o łącznej wydajności 1,3 mln ton stali rocznie. Charakter działalności pro-wadzonej przez CMC Zawiercie związany jest więc ze znacznym zapotrzebowaniem na moc i energię elektryczną. Dlatego też zasady współpracy obu firm, w tym ofer-ta handlowa przygotowana przez Enion Energię, zostały dostosowane do potrzeb CMC. jak podkreśla Ireneusz Perkowski, prezes zarządu Enionu Energii, podstawą stworzenia indywidualnej oferty są grafiki zapotrzebowania na energię elektrycz-

ną sporządzane przez klienta we współ-pracy z Enionem Energią. Precyzyjnie sporządzane grafiki dokładnie określają wielkości zużycia i parametry poboru energii elektrycznej przez klienta w każ-dej godzinie doby. Grafikowanie przynosi korzyści zarówno dla sprzedawcy energii, jak i klienta. Sprzedawca – Enion Energia – może kupić na potrzeby klienta precy-zyjnie określoną ilość energii i tym samym zmniejszyć koszty uczestnictwa w rynku bilansującym. Klient sporządzający gra-fiki, m.in. CMC, może przez to uzyskać korzystniejszą cenę zakupu energii.– jestem przekonany, że realizacja nowej umowy podpisanej z CMC Zawiercie, po-dobnie jak w minionych latach będzie prze-biegać pomyślnie i przyniesie korzyści dla obu stron – dodaje ireneusz Perkowski.

Elżbieta Bukowiec

umowA z cmc zAwIErcIE

EnErGEtycznA rEklAmA

utrzymanie sprzedaży energii dla największych klientów jest jednym z priorytetów spółek obrotu Grupy tauron. realizowanie tej strategii na obecnym, trudnym rynku energii elektrycznej, jest niełatwym zadaniem

nie ma reklamy, która przyciągnie uwagę każdego widza. najbardziej efektywne są jednak reklamy prezentowane podczas wydarzeń, którym towarzyszą emocjeEnion Energia podpisała wieloletnią umowę na sprzedaż energii elektrycznej dla CMC Zawiercie, firmy specjalizującej się w produkcji wyrobów

gorącowalcowanych długich

Najlepszych tancerzy w Europie, a przy okazji reklamę Enionu Ener-gii, mogli zobaczyć również telewidzowie

Próby przemysłowe będą prowadzone w Łagiszy na największym na świe-cie kotle przepływowym CFB o mocy 460 MW na parametry nadkrytyczne

FOTO

: ARC

h. C

MC

ZAW

iERC

iE

FOTO

: DA

RiU

SZ W

ójC

iK

FOTO

: PiO

TR S

ZCZ

EPA

NiK

Enion Energia skorzystała z okazji promocji podczas ta-kiego energetycznego i wywołującego emocje wydarze-

nia – Mistrzostw Europy iDSF Młodzieży w Sportowym Tańcu Towarzyskim. Zawody, które są jednym z ważniejszych wydarzeń sportowo- -kulturalnych o randze mistrzowskiej, odbyły się 24 i 25 kwietnia w Krakowie. W mistrzostwach wzięły udział najlepsze młodzieżo-we pary taneczne z 29 krajów naszego kontynentu. Rywalizacja o laur pierwszeństwa wzbudziła gorące emocje zarówno wśród zawodników, jak i publiczności zgromadzonej w hali sportowej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Ostatecznie złotymi medalistami Mistrzostw Europy została para licealistów z War-szawy – Wiktoria Wior i jacek jeschke, którzy tańczą razem od siedmiu lat. Najlepszych tancerzy w Europie, a przy okazji bardzo dobrze widoczną reklamę Enionu Energii, mogli zoba-czyć nie tylko amatorzy tańca zgromadzeni na trybunach, ale również telewidzowie, bo z zawodów przeprowadzona została obszerna relacja telewizyjna. Wieczornej gali Mistrzostw Europy towarzyszyły także emocje dedykowane Enionowi Energii. jedna z par uczestniczących w zawodach zatańczyła specjalnie dla obecnego na widow-ni Marka Ciszyńskiego, wiceprezesa zarządu Enionu Energii. Mistrzowie parkietu wykonali najbardziej energiczny taniec, ja-kim w klasyfikacji tańców standardowych jest quickstep. Z parkietu emanowała zatem pozytywna energia, którą z suk- cesem udało się przenieść również na reklamującą się podczas zawodów spółkę Enion Energia, firmę młodą, ale pełną ener-gii – jak uczestnicy tanecznych Mistrzostw Europy. – Wiemy, że w natłoku reklam nie jest łatwo zaistnieć w świadomości odbior-cy, ale w tym przypadku – po dawce takich emocji – jesteśmy prze-konani, że reklama Enionu Energii podczas tanecznych Mistrzostw Europy była dobrą inwestycją – podkreśla Marek Ciszyński.

Kinga Warchoł

JEdynA tAkA rEprEzEntAcJA

Do wyróżnienia przyczyniła się również dobra opinia na temat spółki w środowisku lokalnym. Celem programu jest propagowanie wiedzy, dobrych praktyk oraz najciekaw-

szych rozwiązań z zakresu zarządzania zasobami ludzkimi, poprzez wyłonienie w drodze kon-kursu najlepszych pracodawców w Polsce. Sylwetki zwycięzców konkursu przedstawiane są w artykułach prasowych w dodatkach do dzienników: „Rzeczpospolita” i „Gazeta Prawna”. Kryterium decydującym o wyborze laureatów jest przede wszystkim wskaźnik solidności za-trudnienia, w tym: warunki pracy, terminowość wypłat, ścieżka kariery oraz możliwość rozwo-ju indywidualnego i zespołowego. Konkurs odbywa się w dwóch równorzędnych kategoriach: ogólnopolskiej i regionalnej. Zwycięzcy tegorocznej edycji programu spotykają się podczas uroczystej Gali laureatów. W tym roku odbędzie się ona w czerwcu, w Warszawie.

MG

południowy koncern Energetyczny wraz z politechniką częstochowską znalazły się w grupie 13 koncernów energetycznych i uczelni wyższych z całej Europy (m.in. z hiszpanii, portugalii, Finlandii), które wezmą udział w VII ramowym programie badawczym unii Europejskiej w obszarze Energia

Zgłoszony przez częstochowską uczelnię projekt „Develop-ment of high Efficiency CFb Technology to Provide Flexible

Air/Oxy Operation for Power Plant with CCS” został oceniony bardzo wysoko.Dotyczy on badań nad nowatorską technologią fluidalnego spa-lania różnego rodzaju paliw, również poszczególnych gatunków węgla, która ma być korzystniejsza dla środowiska. Projekt został przygotowany przez zespół pod kierownictwem prof. dr. hab. inż. Wojciecha Nowaka, dziekana Wydziału inżynierii i Ochrony Środo-wiska. jego budżet opiewa na kwotę ponad 11 mln euro. PKE i Po-litechnika Częstochowska to jedyni przedstawiciele naszego kraju biorący udział w programie. Próby przemysłowe będą przebiegać w hiszpanii (Endesa) oraz w największym na świecie kotle przepływowym CFb o mocy 460 MW (fluidalnym) na parametry nadkrytyczne w Elektrowni Łagisza. Dostawca kotła, firma Foster Wheeler, jest również uczestnikiem programu badawczego.– jesteśmy dumni, że na naszym terenie będą odbywać się prace badawcze. Obecnie trwa rozruch bloku. jestem przekonany, że od-niesiemy pełny sukces. Dla naszego kraju jest on niezbędny, ponie-waż 95 proc. energii w Polsce pochodzi z węgla – mówi Ziemowit Słomczyński, dyrektor ds. technicznych PKE Elektrowni Łagisza. Planowane prace badawcze mają pokazać, że węgiel można spa-lać w sposób przyjazny dla środowiska. Zamiast emisji dwutlenku węgla do atmosfery byłby on składowany pod ziemią. Trwają właś-nie prace nad ustaleniem miejsc do tego przeznaczonych. Czas realizacji projektu to lata 2009–2011. jego powodzenie będzie miało bardzo duże znaczenie dla całej polskiej energetyki.

(DaW)

solIdny prAcodAwcAw ramach VI edycji ogólnopolskiego konkursu „solidny pracodawca roku”, organizowanego przez Grupę media partner, Energiapro Gigawat otrzymała tytuł „solidnego pracodawcy dolnego śląska 2008” za dbałość o wzrost kwalifikacji i poszerzanie kompetencji pracowników oraz stwarzanie im możliwości rozwoju

14 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009

w Grupie

Gdy uwzględni się znikomą ilość ścieżek rowero-wych i obwodnic, to okaże się, że przejażdżka

ulicami większego miasta staje się dla krajowego cyk- listy sportem z gatunku ekstremalnych. Starania, by tę sytuację zmienić, nie muszą być przy-słowiową walką z wiatrakami. Kierowcy jednośladów napędzanych siłą mięśni mogą być najważniejszymi uczestnikami ruchu drogowego również w Polsce. Tak przynajmniej bywa w bielsku-białej. W trosce o rzetel-ność dziennikarską należy nadmienić, że bywa tak… dwa razy w roku. Wszystko za sprawą Rodzinnych Rajdów Rowerowych odbywających się wiosną i jesienią. W te-gorocznych, 26. już zawodach na Placu Ratuszowym, będącym tradycyjnie miejscem startu, stanęło prawie trzy tysiące cyklistów. Władze miasta miały więc okazję do zapoznania się z potrzebami i postulatami rowerzy-stów, a ich wyrazicielką była Grażyna Staniszewska, posłanka do Parlamentu Europejskiego, patronka rajdu.

Spod Ratusza pilotowany przez policję peleton wyruszył na 33-kilometrową trasę. Pierwszy etap prowadził do jaworza. Tam można było odpocząć w amfiteatrze, posłuchać muzyki i obejrzeć pokaz jazdy na welocypedzie. Po dwóch godzinach przerwy uczestnicy rajdu wyru-szyli w drogę powrotną. Na mecie zlokalizowanej na terenie bielskiej Akademii Techniczno-huma-nistycznej, czekał na nich ciepły posiłek. Za zwy-cięzcę mógł uważać się każdy, kto dojechał do mety. Regulaminowe nagrody przewidziano bowiem dla najstarszego (miał 72 lata) i najmłodszego (5 lat) uczestnika, którzy samodzielnie pokonali trasę. Na-grodzono również najliczniejsze grupy zorganizo-wane: rodzinne, szkolne i klubowe. Enion wsparł inicjatywę finansowo, a logo firmy pojawiło się na koszulkach sześciuset uczestników rajdu.

Kazimierz Szypuła

uwzględniając zaś datę 22 marca 1909 r., kiedy główne ulice mia-

sta oświetlone zostały pierwszymi lam-pami łukowymi, to właśnie w marcu tego roku minęła 100. rocznica elek-tryfikacji Opola. Przypadające w kwietniu, w dniu patro-na miasta – św. Wojciecha, Święto Opola ma długą tradycję. liczne koncerty, wy-stawy, plenerowe działania artystyczne przygotowane dla dzieci i dorosłych wy-pełniły bogaty program obchodów. Opol-ski oddział EnergiiPro SA przystąpił do ich organizacji jako partner Dni Opola. Chcieliśmy przypomnieć mieszkańcom piastowskiego grodu o 100-leciu elektry-fikacji miasta. Nie każdy bowiem zdaje sobie sprawę, że nieodłączna w naszym codziennym życiu energia elektryczna, to-warzyszy nam już od tak dawna. Publika-cje prasowe na temat elektryfikacji uka-zały się w prasie lokalnej i były omawiane w opolskich rozgłośniach radiowych. Energetycy zaznaczyli swój udział w obchodach miejskiego święta nie

tylko poprzez publikacje i wywiady w lokalnych mediach, ale również poprzez udział w sesji popularnonau-kowej „Opole w XiX i na przełomie XX w.”, która odbyła się 23 kwietnia w Muzeum Śląska Opolskiego. Pod-czas konferencji dyrektor opolskiego

oddziału EnergiiPro SA Andrzej Żu-rek zaprezentował rozwój energetyki na Opolszczyźnie w minionym stu-leciu, przypominając najważniejsze daty i wydarzenia oraz perspektywy na przyszłość.

Ewa Glatman

Wśród 14 laureatów pracodawców z całego kraju znalazła się Elek-trownia Stalowa Wola. Podczas uroczystości list gratulacyjny wrę-

czył prezesowi zarządu Januszowi Teperowi prezydent Lech Kaczyński, a certyfikat „Pracodawca Przyjazny Pracownikom” Janusz Śniadek, przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”.Kampania miała na celu propagowanie dobrych wzorców wśród praco-dawców. Doceniono promocję stałego zatrudnienia, przestrzeganie bezpie-czeństwa i higieny pracy oraz podejmowanie szeroko rozumianego dialogu społecznego. Wyróżnienie dla stalowowolskiej elektrowni zostało przyznane z inicjatywy zakładowej organizacji związkowej „Solidarność”, co jest wyra-zem uznania dla stosowanych dobrych praktyk w zakresie przestrzegania prawa pracy oraz poszanowania praw i godności pracowników. Otrzymany certyfikat jest uhonorowaniem panujących od szeregu lat poprawnych rela-cji pomiędzy kierownictwem spółki a pracownikami.Słowa prezydenta lecha Kaczyńskiego skierowane do laureatów, w dużej mierze były poświęcone zagadnieniom budowania idei dialogu społecznego. Nabierają one szczególnego znaczenia w czasach trudnych, gdy potrzebna jest solidarność społeczna. bardzo cenne są rzeczywiste i autentyczne regu-ły społecznego współżycia, które budują szacunek partnerów społecznych i przyczyniają się do rozwiązywania wszystkich spraw pracowniczych w duchu respektowania praw i godności pracowników – podkreślał prezydent. Wyróżnieni przedsiębiorcy mają prawo posługiwania się certyfikatem „Pra-codawca Przyjazny Pracownikom” przez trzy lata.

(jw)

100-lEcIE ElEktryFIkAcJI opolA

ElEktrownIA przyJAznA prAcownIkom

Jeśli wziąć pod uwagę datę uruchomienia pierwszej elektrowni w opolu – 29 maja 1908 r. – to w tym roku obchodzimy 101. rocznicę tego wydarzenia

30 marca w pałacu prezydenckim odbył się finał drugiej edycji kampanii „polska przyjazna pracownikom”, nad którą honorowy patronat sprawował prezydent rzeczypospolitej polskiej lech kaczyński

Po przemówieniach wszyscy laureaci pozowali do wspól-nego zdjęcia z prezydentem i przewodniczącym NSZZ „Solidarność”

Od góry z prawej: historyczne zdjęcie pierwszej elektrowni w Opolu. W nieczynnej od kilkudzie-sięciu lat, pierwszej elektrowni Opola, obecnie mieszczą się pomieszczenia biurowe opolskiego oddziału EnergiiPro SA

FOTO

: KAT

AR

ZyN

A b

AjO

R

FOTO

: ARC

h. E

NiO

N E

NER

GiA

FOTO

: MA

RiA

N Z

AM

bRZ

yCK

i

cyklIścI Górą!w danii czy holandii rowerzyści są uprzywilejowanymi uczestnikami ruchu drogowego. w wielu innych krajach Europy są równoprawnymi, ale w polsce już jedynie tolerowanymi przez kierowców znacznie cięższych pojazdów

AkAdEmIA EnErGIIproAkademia Energiipro to system wzajemnego kształcenia, funkcjonujący w firmie od trzech lat. dzięki niemu wyłoniono spośród kadry spółki grupę trenerów wewnętrznych, którzy dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem z innymi pracownikami

W EnergiiPro z jednej strony jest wielu znakomitych fachow-

ców, dla których praca jest jedno-cześnie pasją, a z drugiej – wielu mniej doświadczonych pracowników pragnących podnosić swoje kwalifi-kacje i specjalizować się w szcze-gółowych zagadnieniach. Na styku obu grup powstała inicjatywa pod nazwą Akademia EnergiiPro. Do-tychczas trenerzy Akademii zreali-zowali 115 szkoleń wewnętrznych z różnych obszarów. Wzięło w nich udział blisko tysiąc pracowników spółki. Najbardziej aktywnymi tre-nerami w tym okresie byli: anna Grunwald z oddziału w Opolu oraz Krzysztof Nowosielecki z oddziału w Wałbrzychu.Trenerem wewnętrznym może być osoba, która nie tylko posiada wiedzę z określonego obszaru, lecz również potrafi samodzielnie przygotowywać programy szkoleń i nie boi się wystą-

pień publicznych. Potrzebna jest do tego fachowa wiedza, łatwość nawią-zywania kontaktów z grupą i spora odwaga. Tematyka szkoleń jest szero-ka. Obejmuje problematykę prac pod napięciem, sieci i urządzeń energe-tycznych, prawa energetycznego, na-rzędzi iT, negocjacji, zarządzania oraz innych dziedzin.W listopadzie 2008 r. podjęte zostały kroki w celu powiększenia grupy ak-tywnie działających trenerów. W wy-niku rekrutacji wybrano siedem osób o największym potencjale. Obecnie, w związku z dużym zainteresowaniem szkoleniami wewnętrznymi z różnych dziedzin, uruchomiono kolejny etap rekrutacji. Kandydaci mogą się zgła-szać do 31 maja. W kwietniu po raz kolejny została roz-szerzona oferta szkoleń wewnętrznych prowadzonych w ramach Akademii EnergiiPro.

anna WojcieszczykKrzysztof Mirecki jest trenerem od kilku miesięcy

polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 15

ARC

h. K

AN

CEl

AR

ii PR

EZyD

ENTA

RP

WW

W.P

REZ

yDEN

T.Pl

16 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 17

wydarzenia

pIErwszy śląskI mArAtontAuron polskA EnErGIA sA był sponsorEm pIErwszEGo mArAtonu nA Górnym śląsku. bIEG ulIczny nA dystAnsIE 42 km ruszył 3 mAJA zE stAdIonu śląskIEGo

Jego trasa wiodła przez Chorzów, Siemianowice Śląskie, stuletni katowicki Nikiszowiec do centrum miasta z metą przy Spodku. Silesia Marathon 2009 był pierwszym biegiem ma-

ratońskim oficjalnie organizowanym na ulicach śląskich miast. jego celem było nie tylko zorganizowanie wyjątko-wego wydarzenia sportowego, ale także popularyzacja idei biegania.

sPołeczne wyzwanieProwadzone przez ARC Rynek i Opinia badania sponsoringu w Polsce wykazują, że w obszarze popularyzacji kultury fizycznej jest w naszym kraju wiele do zrobienia. Ciągle niewielki odsetek naszych rodaków ak-tywnie uprawia sport. brakuje nam swoistej mody na ruszanie się, któ-ra w istotnym stopniu przyczyniałaby się do rozwoju ruchowego ludzi. W 2007 r. zaledwie 19 proc. Polaków deklarowało, że uprawia sport. W tej grupie dominowali ludzie młodzi, z wiekiem drastycznie spadał od-setek osób czynnych sportowo. bieganie uprawia około 3 proc. rodaków. Popularyzacja kultury fizycznej może być interesującym wyzwaniem dla sponsorów, dlatego Tauron Polska Energia postanowił udzielić wsparcia inicjatywie pierwszego śląskiego maratonu.

cUdzoziemcy górąŚląski maraton wygrali cudzoziemcy. W kategorii kobiet pierw-sza na mecie pojawiła się 42-letnia Olga Judziankowa z bia-łorusi, z czasem 2:55:38. Zawodniczka w klasyfikacji general-nej zajęła 20. miejsce. Drugą na mecie kobietą była 49-letnia mieszkanka Katowic Dorota Wyleciał, która miała ponad pół godziny straty do zwyciężczyni. Wśród mężczyzn pierwszy był, pochodzący z Ukrainy, 27-letni Oleksy Miediencow z czasem 2:25:48. Drugi był 47-letni Jarosław Janicki z Gryfina, który miał czas o 100 s gorszy od zwycięzcy. Organizatorzy zamknęli przyjmowanie zgłoszeń na numerze 970, chętnych było więcej. Maraton ukończyło 50 pań i 598 mężczyzn. Upalna, słoneczna pogoda nie sprzyjała biciu rekordów. Aura sprawiła, że wielu za-wodników nie ukończyło biegu, a starsi okazali się bardziej wytrzy-mali od młodszych. Wśród ciekawostek związanych z tym wydarzeniem na uwagę zasługuje większa pula nagród przeznaczona dla kobiet niż dla męż-czyzn oraz fakt, że jest to jedyny tego rodzaju bieg w kraju wiodący ulicami aż trzech miast.

(jjs)

FOTO: KRZySZTOF MATUSZyńSKi/EDyTOR.NET

18 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 19

wydarzenia

Spółka była sponsorem koncertu „W Śląskiego 4 Strony”, który odbył się 3 maja na Polach Mar-sowych Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypo-czynku w Chorzowie.

artyŚci z 4 stronimpreza w chorzowskim parku była wydarzeniem plene-rowym podkreślającym urodę i bogactwo śląskiej kul-tury. Zorganizowany z rozmachem koncert dla wielo- tysięcznej publiczności – mieszkańców województwa śląskiego i gości – prowadziła dobrze znana w całym kraju „śląsko dziołcha” Joanna Bartel. Partnerowali jej m.in. Mirosław Neinert i Dariusz Niebudek. Arty-ści reprezentowali różne regiony województwa. W trak-cie imprezy na estradzie pojawili się m.in. pochodzący z Milówki na Żywiecczyźnie bracia Golcowie i ich Golec uOrkiestra oraz wywodzący się z Czechowic-Dziedzic Stachursky. Oprócz gwiazd na scenie chorzowskiego parku grali i śpiewali znani na Śląsku: New For you, da-mian Holecki i Karpowicz Family, a także Carrantuohill. Koncert zakończył się pokazem pirotechniczno-lasero-wym, przygotowanym przez twórców z bielska-białej. Publiczność przyciągnęło także miasteczko piknikowe oraz europejskie miasteczko edukacyjne. Podczas im-prezy można było poczuć typową śląską, czyli ciepłą i familijną atmosferę, której sprzyjała pogodna aura.

ŚląsKie waŻne dla taUronaGrupa Tauron sponsorowała koncert chcąc, by jej nowe logo zaistniało w świadomości mieszkańców wo-jewództwa. jest ono bowiem obszarem koncentracji działalności spółek Grupy. Na dużej części jego teryto-rium działają należący do Taurona dostawcy energii. Tutaj koncentruje się także działalność wydobywcza, wytwórcza, ciepłownicza i pomocnicza Grupy. Obo-wiązujące w Tauronie zasady sponsoringu wyodręb-niają region śląsko-dąbrowski, czyniąc go obszarem szczególnego interesu korporacyjnego. Stąd w polity-ce promocyjnej Taurona ważną rolę odgrywa obec-ność tej marki w czasie ważnych przedsięwzięć, które promują Śląsk i jego po-zytywną energię.

BlisKo lUdZi, BlisKo wydarzeŃKoncert doskonale wpisy-wał się także w aktualne przesłanie działań sponso-ringowych spółki „blisko lu-dzi, blisko wydarzeń”. Pod tym hasłem Tauron prze-prowadzi w tym roku około 30 przedsięwzięć sponso-ringowych o charakterze ponadregionalnym, w róż-nych obszarach społecznej aktywności: sportu, kultury, ekologii, akcji społecznych, a także nauki i oświaty.

(js)

pozytywnA EnErGIA zE śląskAGrupA tAuron włączyłA sIę w cykl ImprEz pod hAsłEm „dnI woJEwództwA śląskIEGo”. nAsz udzIAł dobrzE współGrAł z oFIcJAlnym sloGAnEm promocyJnym rEGIonu – „śląskIE. pozytywnA EnErGIA”

Wspaniale oświetlona estrada imponująco prezentowała się na Polach Marsowych

Stachursky (zdj. obok) i bracia Golcowie (poniżej) porwali licznie zgromadzoną widownię do energetycz-nej zabawy

Nie brakowało atrakcji dla miłośników sportów ekstremalnych oraz najmłodszych

Na zakończenie imprezy nad Polami Marsowymi rozbłysły efektowne fajerwerki

Koncert sponsorowany przez Grupę Tauron ze swadą poprowadziła Joanna Bartel

Dzięki znakomitej pogodzie nasza impreza nabrała czysto rodzinnego charakteru

FOTO: KRZySZTOF MATUSZyńSKi/EDyTOR.NET

20 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009

energia w UE

Jerzy Janikowskiszef biura Współpracy Międzynarodowej Tauron Polska Ener-gia SA

Stanisław Tokarski wiceprezes zarządu, dyrektor ds. strategii i rozwoju Tauron Polska Energia SA

polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 21

na nowy dokument należy patrzeć także z perspektywy przyjętego niedawno pakietu klimatycznego, bo choć for-

malnie nie stanowi on jego części, to w znacznej mierze koresponduje z jego zapisami.

sposoBy ZaostrZania wymogówKierunek zmian obecnych regulacji wy-raźnie wskazuje na znaczne zaostrze-nie wymagań w zakresie ograniczenia emisji. Nowe wymogi mają bowiem ob-jąć o wiele większą liczbę instalacji niż obecnie, przy równoczesnym znacznym zmniejszeniu dopuszczalnych wielkości emisji. Ponadto likwidowane są funkcjonują-ce obecnie mechanizmy elastycznego dostosowywania wymogów do lokalnej sytuacji. Dla mniejszych jednostek pracu-jących na „wspólny komin”, co ma miej-sce przede wszystkim w ciepłownictwie, istotne znaczenie będzie miało także

wprowadzenie definicji źródła jako komi-na, a nie kotła. Spowoduje to bowiem, że wymogami nowych regulacji objętych zo-stanie w Polsce kilkaset małych ciepłowni lokalnych. Wdrożenie zmian tłumaczone jest z jednej strony koniecznością wpro-wadzenia wysokich standardów ochrony zdrowia i środowiska naturalnego, z dru-giej zaś uproszczeniem procedur i ogra-niczaniem biurokracji. Tak naprawdę jest to jednak sposób na to, by bez zbytniego rozgłosu znacznie zaostrzyć obowiązują-ce obecnie standardy emisyjne i zablo-kować możliwość ich łagodzenia przez lokalnych urzędników, przyjmujących różne dopuszczalne zakresy interpretacji. Nowe, zaostrzone limity będą stosowa-ne szczególnie w odniesieniu do tlenków azotu i dwutlenku siarki.

dlaczego nowe regUlacje są trUdne dla PolsKi?Nasz kraj z racji wykorzystywania węgla – kamiennego i brunatnego – jako pod-stawowego paliwa w energetyce, jest

niezmiernie wrażliwy na wszelkie za-ostrzenia limitów emisyjnych. Oznacza to bowiem w praktyce konieczność po-noszenia niezwykle wysokich kosztów przez cały sektor elektroenergetyczny. To pierwsza trudność. Drugą jest wiek eksploatowanych w Polsce bloków wę-glowych. ich przytłaczająca większość jest młodsza o około pięćdziesięć lat od sporej części bloków węglowych eks-ploatowanych w krajach „starej” Unii (ilustrują to wykresy zamieszczone na sąsiedniej stronie, przy czym znaczna część bloków dotyczących krajów akce-syjnych przypada na Polskę). Moment, w którym mają zacząć obowiązywać nowe wymogi – rok 2016 – zbiega się w tamtych krajach z czasem wycofy-wania tych jednostek z pracy. Nowo budowane bloki wykonywane według obecnych standardów spełnią już za-ostrzone normy i wszystko odbędzie się bez specjalnych komplikacji. jak to wygląda w Polsce? Nasze insta-lacje z technicznego punktu widzenia mogą bez problemu pracować o oko-ło dziesięć lat dłużej. To sporo, jednak zdecydowanie za krótko, by opłacało się je wyposażać w dodatkowe, niezwykle kosztowne instalacje ochrony powietrza. Ten wydatek nigdy się bowiem nie zwró-ci. Nie ma on żadnego ekonomiczne-go uzasadnienia, a skala wymaganych inwestycji byłaby ogromna – instalacje oczyszczania spalin potrzebne byłyby dla około 1200 kotłów. Po wprowadze-niu nowych przepisów korzystniej byłoby te kotły wyłączyć z eksploatacji, ale w tej sytuacji skala nakładów inwestycyjnych na odbudowę potencjału wytwórczego byłaby olbrzymia. Pojawia się jeszcze trzecia trudność, a może lepiej powie-dzieć – rozbieżność. W trakcie negocjacji

akcesyjnych Polska uzyskała derogacje dotyczące wprowadzenia pełnych wy-mogów dyrektywy lCP. W przypadku przyjęcia nowych regulacji nie byłoby możliwe wykorzystanie tych okresów przejściowych. Problem trzeba więc bę-dzie jednoznacznie wyjaśnić.

nież Przedstawicielstwo RP przy Unii Europejskiej w brukseli. Problem z dy-rektywą, pomimo jej przegłosowania w Parlamencie Europejskim, okazał się istotny także dla kilku innych krajów unijnych. Obecnie prowadzone są więc intensywne negocjacje pomiędzy Komi-

tykają jednak silny opór niektórych kra-jów, co nie przesądza jednak sprawy. innym rozwiązaniem może być przyję-cie derogacji polegających na przyzna-niu dopuszczalnej liczby godzin pracy dla takich źródeł bez spełniania nowych wymagań. innym rozwiązaniem mogą być także narodowe plany przejścia do nowych wymagań (TNP). Tutaj propo-nuje się jednak często pozostawienie niektórych wysokich wymagań, np. co do poziomu emisji tlenków azotu. Tego typu działania mogą uczynić plany w praktyce mało użytecznym instru-mentem, bowiem tak zaproponowany stopień redukcji nie jest możliwy bez ka-talitycznych instalacji deNOx. To z kolei traci sens ze względów ekonomicznych i wieku posiadanych instalacji. być może akceptowalnym rozwiązaniem stanie się przygotowanie imiennych list derogacyjnych dla konkretnych instala-cji. Są to jednak decyzje, które zostaną wypracowane na drodze wzajemnych uzgodnień pomiędzy prezydencją, któ-rej zależy na szybkim zakończeniu spra-wy, Komisją Europejską (jej kadencja obecnie się kończy) a krajami człon-kowskimi. Z punktu widzenia polskiego sektora elektroenergetycznego najroz-sądniejszym i najmniej kosztownym rozwiązaniem jest przyjęcie wymogów nowej dyrektywy dla starych instalacji od 2025 r., kiedy większość z nich się zamortyzuje bądź technicznie zużyje. Każde wcześniejsze wprowadzenie w życie dyrektywy musiałoby się wiązać z przyznanym limitem dodatkowych go-dzin pracy dla tych urządzeń. im wcześ- niej dyrektywa miałaby obowiązywać, tym większy musiałby być przyznawany limit. W innym wypadku polska gospo-darka musiałby po raz kolejny ponosić niczym nieuzasadnione wielomiliardo-we koszty przedwczesnej wymiany po-siadanych urządzeń, co jest nie do zaak-ceptowania zarówno z punktu widzenia zachowania jej konkurencyjności, jak również obciążeń, jakie nakładałoby to na gospodarstwa domowe.

Stanisław TokarskiJerzy Janikowski

nowElIzAcJA dyrEktywy Ippc w kluczowEJ FAzIEod dwóch lat trwają prace nad nowelizacją dyrektywy Ippc (w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli), która pod nową nazwą – dyrektywy IEd – obejmie swoim zakresem obszar regulowany przez kilka innych dyrektyw, takich jak wspomniana dyrektywa Ippc, lcp czy też o spalaniu odpadów oraz o ograniczeniu emisji lotnych związków organicznych

wartość dopuszczalnej emisji so2 według dyrektyw lcP i nowelizowanej iPPc

Dop

uszc

zaln

a ilo

ść S

O2 w

yraż

ona

w m

g SO

2/N

m3

Moc cieplna źródła w MW

Wymogi wg nowej dyrektywy iPPC

Wymogi dla źródeł starych wg dyrektywy lCP

Wymogi dla źródeł nowych wg dyrektywy lCP

2200200018001600140012001000800600400200

00 100 200 300 400 500 600

Na wykresie przedstawiono wymogi nowelizowanej dyrektywy IPPC dla źródeł istniejących przed końcem 2002 r.

Wielkość istniejących mocy wytwórczych opalanych węglem w krajach „starej” Unii Europejskiej w roku 2004 r. Słupki przedstawiają udział procentowy mocy zainstalowanej, a krzywa ilość bloków. Na osi poziomej zaznaczono wiek urządzeń

26242220181614121086420

0-5 5-10 10-15 15-20 20-25 25-30 30-35 35-40 >40

200180160140120100806040200

PostęPy Prac nad nowelizacją dyreKtywyPolski sektor energetyczny ze szcze-gólną uwagą śledzi postępy prac nad nowelizacją dyrektywy iPPC i stara się skierować zainteresowanie decydentów na ten niezwykle ważny dla branży do-kument. Pierwsze pisma w tej sprawie zostały przesłane już w grudniu 2007 r. zarówno do Ministerstwa Gospodar-ki, jak też do kilku komisarzy Komisji Europejskiej. Zlecono przygotowanie specjalnego opracowania, które szaco-wałoby skutki przyjęcia proponowanych regulacji dla Polski, co stało się podsta-wą sformułowania stanowiska rządo-wego w tej sprawie. O wadze problemu informowani byli także polscy posłowie do Parlamentu Europejskiego, jak rów-

sją Europejską, prezydencją (sprawowa-ną w tym półroczu przez Czechy) a pań-stwami członkowskimi. Wiele wskazuje na to, że być może kluczowe decyzje zostaną wypracowane w maju, na który zaplanowanych zostało kilka spotkań na wysokim szczeblu poświęconych tej dyrektywie. Zaostrzone wymagania dla nowych instalacji będą wprowadzane najprawdopodobniej już od 2016 r. ist-nieje jednak szereg wątpliwości, jak po-traktować wszystkie starsze instalacje. Coraz więcej państw dostrzega, że może to pociągnąć za sobą wielkie koszty. Dyskutuje się więc nad późniejszym wej-ściem w życie zapisów tej dyrektywy dla źródeł istniejących, wymieniając naj-częściej rok 2020, czasem 2023 bądź 2025. Dwie ostatnie propozycje napo-

No

of u

nits

Wielkość istniejących mocy wytwórczych opalanych węglem w krajach akcesyjnych w roku 2004 r. Słupki przedstawiają udział procentowy mocy zainstalowanej, a krzywa ilość bloków. Na osi poziomej zaznaczono wiek urządzeń

26242220181614121086420

0-5 5-10 10-15 15-20 20-25 25-30 30-35 35-40 >40

200180160140120100806040200

22 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009

raport

polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 23

Jeszcze w latach 70. XX w., aby sprostać swoim potrzebom, Francja musiała importować energię elek-tryczną. W najgorszym 1979 roku

poza granicami zakupiono ok. 6 TWh energii elektrycznej. Dziś Francja to największy eksporter energii na świe-cie, a wszystko za sprawą energetyki jądrowej.

energia jądrowa – trafny wybórTuż po ii wojnie światowej, w 1946 r., cały sektor elektroenergetyczny we Francji został znacjonalizowany. W całej powojennej historii niewiele się w tej kwestii zmieniło, do dziś wytwa-rzanie, dystrybucja i sprzedaż energii elektrycznej praktycznie skupiają się w jednym, państwowym koncernie energetycznym Electricite de France (EdF). Odbudowa kraju po wojennych zniszczeniach, a później jego rozwój gospodarczy, sprawiły, że w obliczu „energetycznego głodu” konieczne były decyzje dotyczące przyszłości energetyki. W latach 70. ubiegłego stulecia zdecydowano o koniecznoś-ci zapewnienia samowystarczalności energetycznej kraju. Przyjęty do reali-zacji plan zakładał rozwój energetyki jądrowej. jeśli wziąć pod uwagę dość bogate własne zasoby rud uranu oraz dużą wiedzę i doświadczenie Francu-zów związane z promieniotwórczością, wybór wydawał się dość oczywisty. Warto przypomnieć, że odkrywcą zja-wisk umożliwiających budowę reaktora był Antoine Henri Becquerel, francu-ski chemik i fizyk. W 1903 r. wraz z Pio-trem i Marią Curie otrzymał Nagrodę

rynek energii elektrycznej

FrAncJA FrAncJA nIE nAlEży do lIdErów w procEsIE lIbErAlIzAcJI rynku EnErGII. cAłkowIcIE otworzyłA swóJ rynEk w tym sAmym czAsIE co polskA, czylI 1 lIpcA 2007 r. JEdnAk porównuJąc procEsy zAchodzącE nA rynkAch EnErGII w obu krAJAch, przyznAć trzEbA, żE nAd loArą mAJą JAkby mnIEJ problEmów

Nobla w dziedzinie fizyki, właśnie za odkrycie zjawiska zwanego promienio-twórczością naturalną. Od nazwiska naukowca pochodzi jednostka radio-aktywności bekerel – bq.

wytwarZaniESektor wytwarzania na francuskim rynku zdominował państwowy gigant – EdF. W elektrowniach koncernu pro-dukuje się obecnie ok. 86 proc. ener-gii elektrycznej generowanej w kraju. Również przesyłanie energii elektrycz-nej zmonopolizował EdF, który zarzą-dza ok. 95 proc. sieci.

najwięksi wytwórcy energii elektrycznej we francji (w proc.) Źródło: www.iern.net

Ogromna większość energii elektrycz-nej produkowanej we Francji pocho-

dzi z elektrowni atomowych. Do tego wolumen energii produkowanej w tych siłowniach ciągle rośnie. – Energetyka jądrowa dała nam nie tyl-ko większą niezależność, ale pozwoliła także produkować energię stosunkowo tanio, bez względu na światowe ceny paliw konwencjonalnych – mówi jean Lamy, szef biura Strategii Międzyna-rodowej w Generalnej Dyrekcji Energii i Surowców (DGEMP) w Paryżu.Ważną pozycją w „energetycznym portfelu” Francuzów są odnawialne źródła energii. Co ciekawe, większość produkcji z tych źródeł nie pochodzi, jak można by sądzić, z wody czy wiatru. blisko 60 proc. zielonej energii wytwa-

rza się spalając biomasę, czyli odpady powstające przy obróbce drewna, oraz rośliny energetyczne. Pozostałe pali-wa, jak węgiel, gaz czy olej opałowy są wykorzystywane w niewielkim stopniu i wszystko wskazuje na to, że będzie ich jeszcze mniej.Francja ma też swoje kłopoty. jest co prawda samowystarczalna w zakresie produkcji energii elektrycznej, jednak

praktycznie całkowicie zależna od dostaw gazu, węgla i ropy naftowej z importu. biorąc pod uwagę to kryterium mamy pewne powody do zadowolenia – blisko 100 proc. węgla i ok. 25 proc. gazu zuży-wanego w Polsce to produkcja krajowa.

Klienci na rynKUFrancuski rynek energii to ok. 34 mln punktów poboru energii elektrycznej, do których dostarcza się blisko 440 TWh rocznie, czyli mniej więcej trzykrotnie więcej niż w Polsce. Rynek energii elek-trycznej we Francji uwalniano stopnio-wo. Pierwsza grupa największych klien-tów (zużycie powyżej 16 GWh rocznie) uzyskała prawo do wyboru sprzedawcy w czerwcu 2000 r. Kolejne grupy klien-tów mogły korzystać z tzw. zasady TPA (dostępu stron trzecich do sieci) w maju 2003 r. i lipcu 2004 r. Ostatecznie rynek

energii elektrycznej we Francji został cał-kowicie otwarty w lipcu 2007 r.Rynek podzielono na cztery segmenty klientów:• wielcy klienci przemysłowi – duże przedsiębiorstwa, centra handlowe i inne obiekty niemieszkalne o mocy umownej wyższej niż 250 kW i rocznej konsumpcji energii powyżej 1 GWh• klienci przemysłowi – przedsiębiorstwa i inne obiekty niemieszkalne o mocy umownej od 36 kW do 250 kW oraz rocznym zużyciu energii elektrycznej po-między 150 MWh a 1 GWh• pozostali klienci o charakterze nie-mieszkalnym – klienci, którzy do swych obiektów zamówili moc poniżej 36 kW, a roczne zużycie energii nie przekracza 150 MWh• gospodarstwa domowe – obiekty mieszkalne o mocy umownej poniżej 36 kW oraz rocznej konsumpcji energii poniżej 10 MWh.Klienci mogą wybierać między regu-lowanymi cennikami zatwierdzanymi przez CRE (Commission de Regulation de l’Energie) oraz negocjowanymi kon-traktami rynkowymi. Ponadto klienci niebędący gospodarstwami domowy-mi, którzy korzystają z prawa wyboru sprzedawcy, mogą skorzystać z me-

chanizmu zwanego TaRTAM (Tarif Reglemente Transitoire d’Ajustement du Marche), czyli krótkoterminowych taryf regulowanych korygujących ry-nek. Stopniowe uwalnianie rynku energii oraz szereg różnego rodzaju czynników spowodowało, że przed-siębiorstwa, które skorzystały z jego dobrodziejstw na początku tego pro-cesu, wkrótce zaczęły płacić za ener-gię więcej, niż gdyby płaciły zgodnie z taryfami regulowanymi. Sposobem na przywrócenie normalności miało być wprowadzenie przepisów ograni-czających wzrost cen w kontraktach negocjowanych ponad poziom cen taryfowych do maksymalnie 23 proc. Korzystanie z tej procedury przez klien-tów ograniczone jest do dwóch lat od momentu przystąpienia do programu. De facto nastąpiło ręczne sterowanie cenami na uwolnionym rynku (przy-najmniej teoretycznie). Czy skuteczne? Ceny rzeczywiście nieznacznie spadły, jednak różnice pomiędzy cenami za-wartymi w kontraktach a poziomem cen wynikających z działania TaRTAM płacili wytwórcy, czyli spółki należące do skarbu państwa. Prezentacja francuskiego rynku ener-gii nie byłaby pełna, gdyby zabrakło wzmianki o giełdzie energii działa-jącej pod nazwą Powernext. Giełda rozpoczęła działalność w listopadzie 2001 r. od przeprowadzenia pierw-szych transakcji, tzw. dnia następnego (day-ahead). Dość szybko rozwijała się zwiększając wolumen zawieranych transakcji, jak i liczbę handlujących na niej podmiotów. Dziś Powernext to jed-na z większych giełd energii w Europie. Prowadzi transakcje w dwóch segmen-tach: dnia następnego oraz tzw. kon-traktów futures.

Tomasz Fornalczyk

EDF – 86Electrabel-Suez – 3Endesa – 1,5Total – 0,3Gaz de France – 0,3pozostali – 8,9

energia jądrowa

odnawialne źródła energii

gaz ziemny

produkty ropopochodne

węgiel

inne

82,313,51,1

1,4

1,10,6

struktura zużycia energii elektrycznej przez poszczególne grupy klientów we francji (w proc.) Źródło: 2008 DSO, RTE, suppliers – Analysis: CRE

Średni wolumen obrotów na giełdach energii w europie (drugi kwartał 2008 r.) Źródło: Electricity & gas market observatory Q2 2008

Paliwa pierwotne w produkcji energii elektrycznej we francji (w proc.) Źródło: Opracowanie własne na podstawie „Gigawat Energia” nr 5/2007

0,11,0

13

86

42

15

10

33

Wielcy klienci przemysłowi

Klienci przemysłowi

Pozostali klienci o charakterze niemieszkalnym

Gospodarstwa domowe

454035302520151050

TW

h

FrancePowernext

GermanyEEX

belgiumbelpex/Endex

NetherlandsAPX/Endex

uKAPX UK

Futures 6,6 29,4 0,2 3,9 0,0Day-ahead 4,2 11,1 1,0 2,1 0,7

atomem stoi

Przy rocznym zużyciu gazu ziem-nego na poziomie 14 mld Polska znajduje się w ogonie Europy. Udział gazu w bilansie energe-

tycznym wynosi 13 proc. Średnia unij-na to 24 proc. Energię elektryczną wytwarzają instalacje o łącznej mocy poniżej 800 MW, dostarczając na rynek ok. 4 TWh energii rocznie przy zużyciu ok. 1 mld m sześc. gazu ziemnego. jed-nak w ostatnim czasie pojawiły się liczne deklaracje o planach budowy elektrow-ni zasilanych metanem. Teoretycznie w okresie do 10 lat może to być nawet 3 do 4 tys. MW nowych mocy, co w szyb-kim tempie zwiększyłoby zapotrzebowa-nie na dostawy surowca. Prawdopo-dobnie realizacji doczeka się tylko część projektów.Najbliższe wcielenia w życie wydają się przedsięwzięcia PSE Operatora oraz Grupy Tauron. W pierwszym przypadku chodzi o budowę kilku rozproszonych bloków o mocach od 50 do 200 MW (w sumie 600 MW) pracujących jako elektrownie szczytowe, uruchamiane w okresach wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną. Grupa Tauron realizuje program inwestycyjny służący odtworzeniu mocy. W jego ramach ma powstać elektrownia gazowa o mocy 400 MW w Stalowej Woli. Przedsięwzię-cie prowadzone wspólnie z Polskim Gór-nictwem Naftowym i Gazownictwem kosztowałoby ok. 1,5 mld zł, elektrownia zużywałaby ok. 0,5 mld m sześc. gazu

rocznie. Szanse na realizację mają też dwie elektrociepłownie (po 200 MW): jedna w Zakładach Azotowych w Tar-nowie-Mościcach (z Tauronem), a druga w gdańskim lotosie (wraz z PGNiG oraz Energą). inwestycje rozważają m.in. CEZ (400 MW), RWE (dwa razy po 400 MW) i Energa. PGE odsunęło plany posta-wienia bloków gazowych w elektrowni Dolna Odra, choć nie wyklucza innych lokalizacji.

za i Przeciwinwestycje w energetykę gazową muszą być uzasadnione ekonomicznie. Nie-wąt-pliwą zaletą takich elektrowni jest czas realizacji (około trzy-cztery lata), o rok krótszy niż w przypadku bloków węglo-

wych. Stosunkowo niskie są koszty budo-wy, oceniane na ok. 0,9-1 mln euro za 1 MW mocy. Dla elektrowni zasilanych węglem koszty wynoszą ok. 1,5-1,8 mln euro, a w przypadku siłowni jądrowych – ok. 4-4,5 mln euro. Kolejnym plusem jest niska emisja substancji szkodliwych. W porównaniu do tradycyjnej energetyki spalającej węgiel, emisja CO2 jest niższa o 45 proc., a emisja tlenków azotu nawet o 80 proc. Dodatkowo bloki zasilane ga-zem pracują bardzo elastycznie – można je włączać i wyłączać w krótkim czasie, w zależności od potrzeb.Podstawowym argumentem przeciw energetyce gazowej są ceny energii elektrycznej. Gaz ziemny jest surowcem drogim, a prognozowanie jego cen dość

trudne. Koszt paliwa w elektrowni gazo-wej to ok. 70 proc. całkowitych kosztów wytwarzania, znacznie więcej niż w przy-padku węgla (40-50 proc.) i energetyki jądrowej (ok. 10 proc.). Z drugiej strony ceny energii elektrycznej w Polsce ro-sną i nawet mimo niewielkich obniżek w ostatnim czasie będą rosły nadal. Wy-nika to z potrzeb inwestycyjnych prowa-dzących do odtworzenia mocy oraz ze zbliżającego się czasu, kiedy energetyka będzie zmuszona do kupowania całości uprawnień do emisji CO2. Szczególnie trudno przewidzieć, jakie będą ceny certyfikatów emisyjnych, a jakie ceny gazu. Z dotychczasowych analiz wynika, że produkcja elektryczności z metanu powinna być opłacalna. Ale nie jest to pewne.

rynEK GaZUW Polsce rynek gazu jest bardzo trud-ny. Dywersyfikacja dostaw na razie jest tylko hasłem, negocjacje z Rosją idą jak po grudzie. jeżeli powstaną gazoport lub planowane gazociągi, trzeba się liczyć z faktem, że płynący z nich gaz będzie droższy. Trudno też liczyć na szybkie zwiększenie wydobycia krajowego. jeżeli w ciągu pięciu lat powstanie ok. 1500- -1800 MW mocy, to zapotrzebowanie na gaz ziemny wzrośnie o 1-2 mld m sześc. w zależności od stopnia wykorzystania bloków. PGNiG zapewnia, że surowiec

dla elektrowni gazowych będzie, ale to wciąż tylko deklaracje. Pomóc może re-alizacja przedsięwzięć związanych z ga-zyfikacją węgla: jeżeli dojdą do skutku, to korzystające z tak pozyskanego me-tanu zakłady chemiczne uwolnią pewną ilość gazu dla energetyki.Ważnym argumentem przemawiającym za budową elektrowni gazowych w ciągu najbliższych kilku lat jest problem zapew-nienia dostaw energii elektrycznej. Choć plany budowy nowych bloków są dość rozległe, to z terminów realizacji wynika,

że w latach 2011-2015 mogą wystąpić niedobory mocy. Zapobiec temu mogą elektrownie gazowe – jedyne, które moż-na stosunkowo szybko uruchomić.

Plany firm, Plany rządUDeklarowane inwestycje w energetykę gazową minęły się z przewidywaniami rządu. Według „Prognozy zapotrzebo-wania na paliwa i energię do 2030 r.”, dołączonej do projektu „Polityki ener-getycznej Polski do 2030 r.”, w 2015 r. moc elektrociepłowni gazowych po-winna wynieść 810 MW. Do tego do-chodzi 85 MW w instalacjach przemy-słowych i lokalnych. Oznaczałoby to wzrost mocy w stosunku do istniejących zasobów o niecałe 550 MW. W tym czasie przewiduje się też zwiększe-nie zapotrzebowania na gaz ziemny o ok. 1 mld m sześc. Tymczasem tyl-ko budowa bloku w Stalowej Woli, elektrowni szczytowych planowanych przez PSE-Operator i dwóch elektro- ciepłowni przemysłowych to już 1400 MW. Dalsze prognozy, do 2020 r., są także znacznie niższe niż planowa-ne przez firmy przedsięwzięcia. Oczy-wiście tylko pewna ich część zostanie zrealizowana, jednak sensowna wydaje się weryfikacja prognoz rządowych po uzgodnieniach z firmami energetycz-nymi. Elektrownie gazowe mają swoje miejsce w systemie elektroenergetycz-nym, ale muszą mieć zapewnione do-stawy paliwa.

Wojciech Kwinta

blAskI I cIEnIE EnErGEtykI GAzowEJprzEz dłuGIE lAtA EnErGEtykA GAzowA w polscE IstnIAłA w stAnIE szczątkowym. w ostAtnIm czAsIE oGłoszono lIcznE proJEkty budowy ElEktrownI zAsIlAnych GAzEm zIEmnym. AlE tylko nIEktórE mAJą szAnsę nA rEAlIzAcJę

Andrzej Szczęśniak, ekspert rynku paliw i gazu:Tendencja do rozwoju energetyki gazowej w krajach mających dostęp do względnie taniego gazu ziemnego jest naturalna. W Polsce jednak doszło do sytuacji paradoksalnej: z jednej strony informuje się o dużej liczbie projektów budowy elek-trowni gazowych, z drugiej – nie staramy się zwiększyć dostaw surowca rosyjskiego, czyli jedynego gazu, który mógłby być dostępny w przyzwoitej cenie.bez zapewnienia dostaw paliwa trudno mówić o rozwoju ener-getyki gazowej. Tymczasem ponosimy porażki w negocja-

cjach dostaw gazu z Rosji, a przyszłość dywersyfikacji dostaw jest bardzo niepewna. budowa gazociągu Skanled, dostarczającego gaz ze złóż norweskich, została za-wieszona, nie widać postępów budowy gazoportu. bez Skanledu nie ma też sensu gazociąg baltic Pipe łączący Polskę z systemem duńskim, tym bardziej że to system o najwyższych opłatach przesyłowych w Europie. Nadzieje wiązane przez Polskę z rurociągiem Nabucco nie mają żadnych podstaw.Rządowa polityka energetyczna nie bierze pod uwagę szybkiego rozwoju elektro-energetyki opartej o gaz ziemny. jest kontynuacją wieloletniej polityki preferowania węgla i odcinania się ze względów politycznych od gazu, by nie zwiększać jego roli w wytwarzaniu energii elektrycznej.Niepewność dostaw i cen surowca, słabość infrastruktury przesyłowej i niezdecy-dowana postawa rządu zniechęcają inwestorów. Rozwiązaniem byłoby zwiększenie konkurencyjności, otwarcie rynku i dopuszczenie firm zagranicznych, także rosyjskich. jednak takie podejście jest dla polityków nie do przyjęcia. W Polsce o gazie nie my-śli się w kategoriach racjonalno-ekonomicznych, tylko w ideologiczno-politycznych. Ten schemat blokuje realizację większych przedsięwzięć w energetyce gazowej.

wiele znaKów zaPytania

Krzysztof Żmijewski, przewodniczący Społecznej Rady Kon-sultacyjnej Energetyki, koordynator Green Effort Group, do-radca wicepremiera Waldemara Pawlaka, prof. Politechniki Warszawskiej:Rozwój odnawialnych źródeł energii oraz realizacja progra-mu budowy elektrowni jądrowych uzasadniają rozwój ener-getyki gazowej. Na wzrost wytwarzania zielonej energii naj-większy wpływ będą miały farmy wiatrowe. Nie jest to jednak stabilne źródło, ponieważ praca turbin zależy od siły wiatru. by sieć elektroenergetyczna pracowała stabilnie, potrzebu-

jemy rozwiązania dostarczającego energię elektryczną w czasie, gdy nie działają wiatraki. Takim rozwiązaniem są elektrownie gazowe, które w razie potrzeby mogą błyskawicznie podjąć pracę.Energetyka atomowa również będzie wymagała wsparcia. Reaktory powinny działać w sposób ciągły, dlatego elektrownie jądrowe nadają się do dostarcza-nia energii elektrycznej w paśmie podstawowym, nie mogą natomiast obsługiwać zapotrzebowania szczytowego. W tych okresach dodatkowa energia elektryczna powinna pochodzić z innych źródeł, takich jak elektrownie gazowe.Należy pamiętać, że w perspektywie kilkudziesięciu lat energetyka gazowa prze-stanie istnieć, ponieważ skończą się zasoby gazu ziemnego.

gaz to dobre rozwiązanie

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

2007 2010 2015 2020 2025 2030

291,7

406,9376,9

435,1462,5 488,3

Źród

ło: P

rogn

oza

zapo

trze

bow

ania

na

paliw

a i e

nerg

ię d

o 20

30 r.

; Min

iste

rstw

o G

ospo

dark

i, 20

09 r.

Źród

ło: E

uros

tat

Prognoza cen gazu ziemnego w imporcie do Polski (ceny w $ z 2007 r.; $/1000 m sześc.)

Produkcja energii elektrycznej z gazu ziemnego w Polsce

323 215 313620

928

1358

21982425

3144

3570

3111 3062

Rok 2006 2010 2015 2020 2025 2030

mld m sześc. 14,5 14,1 15,4 17,1 19,0 20,2

TWh 4,6 4,4 5,0 8,4 11,4 13,4

Prognoza zapotrzebowania na gaz ziemny i energię elektryczną z gazu ziemnego

Źródło: Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 r.; Ministerstwo Gospodarki, 2009 r.

prawdy i mity

polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 25 24 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009

26 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 27

innowacje

Ponad sto lat żarówka dobrze speł-niała swoją rolę. Teraz jednak Eu-ropa stanęła przed wyzwaniem, jakim jest poprawa wydajności

oświetlenia domowego, biurowego, ulicz-nego i przemysłowego. Do 2016 r. mają zniknąć wszystkie białe żarówki i niespeł-niające norm halogeny, a w ich miejsce pojawią się kompaktowe świetlówki, lampy diodowe (lED) i nowoczesne ha-logeny. jaki wybór mamy teraz? już dziś wiele osób wybiera żarówki energo- oszczędne, które zużywają aż do 80 proc. energii mniej niż tradycyjne i halogeno-we, dające 25-50 proc. oszczędności. Szacuje się, że te działania doprowadzą do zmniejszenia rachunków za energię nawet o 11 mld euro na rok, a emisję CO2 zredukują o 23 mln ton. Wymiana źródeł światła to wspólny pomysł unijnych rzą-dów, które decyzję w tej sprawie podjęły w maju 2007 r. Trzy miesiące wcześniej niemiecki minister ochrony środowiska Siegmar Gabriel, wystosował list w spra-wie wyeliminowania tradycyjnych żarówek do Stavrosa dimasa, unijnego komisarza odpowiedzialnego za ekologię.

wiElKa ZmianaTradycyjna żarówka szczyt technolo-giczny osiągnęła w latach 50. ubie-głego wieku. Nie ma też sposobu, aby zwiększyć jej wydajność, a na rynku są już dostępne znacznie efektywniejsze źródła światła. Nic zatem szokującego w tym, że – mówiąc nieco patetycznie – tradycyjna żarówka musi zakończyć służbę ludzkości i zająć poczesne miej-sce w muzeach techniki. Można już dziś osiągnąć znacznie lepszą jakość świa-tła – 15-watowa świetlówka kompakto-wa potrafi wyemitować ponad 800 lm (lumenów), a zwykła, o sile 60 W tylko 710 lm. Dlaczego zatem odruchowo wybieramy tradycyjne żarówki? Odpo-wiedź jest prosta – ze względu na cenę. Nie wliczamy w nią wysokości rachun-ku za prąd. A powinniśmy. Zyskamy na tym – świetlówka kompaktowa zuży-wa do 80 proc. energii mniej, a świeci nawet do 15 lat. Przekłada się to na bardzo realne korzyści.

Pytania i wątPliwoŚciPrzeciwnicy nowych uregulowań zgła-szają poza ceną jeszcze inne wątpliwo-ści. Pierwsza dotyczy opinii, że świet- lówki zawodzą tam, gdzie są często włą-czane i wyłączane oraz zawierają trującą i szkodliwą dla środowiska rtęć. Pojawiają

się obawy, że energooszczędne żarówki mogą szkodzić ludziom cierpiącym na padaczkę, gruźlicę skóry, migrenę czy autyzm. Komisja Europejska powołała specjalną grupę naukowców, aby rozwiać lub potwierdzić te wątpliwości. Okazało się, że nowe lampy nie mają żadnego szkodliwego wpływu na organizm. Rzecz-nik komisji ds. energii Ferran Tarradellas Espuny zapewnił też o nieszkodliwości używanej w świetlówkach rtęci. jej ilość nie tylko mieści się w unijnych normach, ale też jest jej wielokrotnie mniej niż w ter-mometrze – tylko do 5 mg. istnieje już obowiązek recyklingu takich żarówek, zatem w żaden sposób nie powinny one zagrażać środowisku. Świetlówki kom-paktowe mają konstrukcję, która umoż-liwia normalne ich użytkowanie od 6 do 15 lat (przy włączaniu i wyłączaniu śred-nio osiem razy na dobę).

co nas czeKa?Na pewno nie żadna rewolucja. Po pro-stu coraz trudniej będzie dostać w sklepie zwykłą żarówkę. już we wrześniu tego roku nie będzie nowych dostaw żarówek matowych (nieprzezroczystych). Kiedy za-pasy w sklepie się wyczerpią, sięgniemy po inną. Średnia długość użytkowania ża-rówki tradycyjnej wynosi rok. Zmieniamy je często, zatem zapasy skurczą się bar-dzo szybko, a wtedy nie będziemy mieli innego wyboru, jak zakup świetlówek. Proces ten jednak będzie na tyle łagodny, że nie powinien przerazić konsumentów. Żarówki przezroczyste będą wycofywane stopniowo – najpierw te o mocy 100 W, jeśli nie osiągną klasy energetycznej „C” lub wyższej (1 września 2009 r.), potem żarówki o mocy 60 W – będą dostar-czane do sklepów do września 2011 r. Modele 40- i 25-watowe zaczną znikać od września 2012 r. Po roku 2016 pod lupę pójdą zwykłe halogeny i ostatecznie w sprzedaży pozostaną tylko te najbar-dziej wydajne.

co zysKamy?Według szacunków Komisji Europejskiej statystyczna rodzina zaoszczędzi dzięki tej zmianie 50 euro rocznie. Dla całej unii kwota ta wyniesie od 5 do 10 mld rocznie! Zużycie prądu ma zmniejszyć się aż o całe 80 TWh rocznie, mniej więcej do 2020 roku. Zmniejszy się znacznie emisja CO2, odsunie groźba kryzysu energetycznego, przed którym już dzisiaj ostrzegają eksperci.

andrzej Opala

pożegnanie z żarówką

od wrzEśnIA tEGo roku z rynków EuropEJskIch będą wycoFywAnE żArówkI trAdycyJnE

I nIskowydAJnE hAloGEnowE. komIsJA EuropEJskA wprowAdzA w życIE

plAn oszczędzAnIA EnErGII

Przemysław Oziemblewski, redaktor serwisu „Światło i oświetlenie”

Plan wycofania żarówek z produk-cji i sprzedaży może budzić kontro-wersje. Z jednej strony, sami woli-my podejmować decyzje o kupnie lub nie jakiegoś produktu, z drugiej jednak, skala oszczędności energii elektrycznej w wyniku wprowadze-nia tych uregulowań jest bardzo duża. jest to korzystne nie tylko dla środowiska, ale w dłuższej perspektywie również dla naszych portfeli. Oczywiście nie wolno wpadać w skrajność i całkowicie rezygnować z dobrodziejstwa, ja-kim jest wynalazek żarówki. Są jeszcze miejsca, w których wątpli-wą korzyścią będzie zamiana jej na energooszczędny zamiennik, np. w piekarnikach elektrycznych, w których 15-watowa żarówka sta-nowi tylko ułamek procenta mocy całego urządzenia. W zdecydowa-nej jednak większości przypadków wymiana żarówek na energo- oszczędne zamienniki jest jak naj-bardziej wskazana. już teraz na rynku dostępnych jest szereg świe-tlówek o gabarytach zbliżonych do żarówek, są też wprowadzane coraz wydajniejsze wersje ener-gooszczędnych żarówek haloge-nowych oraz źródeł diodowych. Każde z nich posiada właściwe so-bie cechy umożliwiające zamianę tradycyjnych żarówek na produkty energooszczędne, z zachowaniem istotnych parametrów oświetle-niowych. Mnogość tych cech wymaga jednak od kupującego, a przede wszystkim od sprzeda-jącego w sklepie, znajomości nie tylko parametrów dotyczących trwałości i mocy źródła światła, ale również wskaźnika oddawania barw, temperatury barwowej oraz innych, decydujących o wyborze najlepszego zamiennika żarówki w konkretnej sytuacji.

www.swiatlo.tak.pl

KomEntarZ EKspErta

28 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009

energia inaczej

polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 29

wielu niezbędnym składnikiem co-dziennej diety. Pita dla pobudzenia, ale przede wszystkim dla przyjemno-ści – bywa przygotowywana z dodat-kiem mleka, cukru, kardamonu lub cynamonu. Dlaczego właśnie ona pozwala usunąć oznaki zmęczenia? bo palone ziarna kawy zawierają ener- getyczne składniki – przede wszyst-kim kofeinę. W jednej filiżance napoju (około 140 ml) znajduje się jej od 75 do 200 mg. Pobudza ona korę mó-zgową, a przez to cały układ nerwowy – ułatwia zatem koncentrację. Działa-nie podobne do kofeiny ma prawdopo-dobnie też kwas chlorogenowy – poda-wany w formie wyizolowanej zwiększa wydzielanie soków trawiennych i wpły-wa pobudzająco na układ nerwowy. Kawa ma właściwość pozwalającą na błyskawiczne wchłanianie kofeiny. Niektórzy stosują różne sposoby, aby wzmocnić jej działanie. Znanym i sprawdzonym sposobem jest picie du-żej ilości wody po jednej filiżance kawy, co pozwala na długo zachować wzmo-żoną aktywność i jest korzystniejsze niż wypijanie kolejnych porcji napoju, który przecież nie jest obojętny dla na-szego żołądka. inny sposób to krótka drzemka po kawie, pozwalająca zre-generować siły, by z nowym zapasem energii mierzyć się z życiem.

herbataNajbardziej tradycyj-ny z omawia-nych napojów – znany od ty-sięcy lat. Czar-na, zielona, biała i czerwona – każda z odmian ma swoje właściwości i zwolenników. Różni je od siebie sposób fermentacji liści i okres ich suszenia. Najmniej zdrowa, choć najbardziej popularna, jest herbata czarna. Podobnie jak kawa, ze wzglę-du na obecność teiny, traktowana jest jak używka i ma właściwości pobudza-jące. Czerwoną nazywa się natomiast pożeraczem tłuszczu, bowiem dosko-nale wspomaga metabolizm. Ze świe-żych liści wytwarza się herbatę zielo-ną – uznawaną za najzdrowszą dzięki obecności polifenoli o właściwościach antynowotworowych i antyutleniaczy. Ze wszystkich napojów pobudzają-cych herbata działa w sposób najbar-dziej pożądany, bo pomaga utrzymać stały poziom energii, nie powodując jej gwałtownego wzrostu i spadku. Zawiera małe ilości kofeiny – około 40 mg na porcję, gdy kawa ma jej aż 100 mg. herbata posiada też właści-wości bakteriobójcze, reguluje krąże-nie, rozszerza naczynia krwionośne mózgu, dzięki czemu wzmacnia kon-centrację i łagodnie pobudza. Poza tym, jak wszyscy wiedzą, wzbogacona o cytrynę lub miód, skutecznie poma-ga organizmowi walczyć z przeziębie-niem.

energetyKa czy energia?Czym innym jest zawartość energetycz-na napoju, czyli to, ile dostarcza nam kalorii, mocy do działania organizmu, a czym innym energia, którą nam daje wykonywanie ulubionej czynności, re-laksowanie się. Napoje energetyczne

pozbawione są tego czaru, mocno związane z cywilizacją, działają szybko i krótkotrwale, są symbolem tempa ży-cia, które poniekąd jest nam narzuca-ne. Nic zatem dziwnego, że reklamują je ludzie bardzo młodzi, aktywni. Co innego picie kawy i herbaty. To może być prawdziwy rytuał, przyjemny, wol-ny, opierający swoją siłę na tradycji. herbatę pijemy od tysiącleci – wy-cisza, pozwala kumulować energię, może zamienić się nawet w styl życia – pogodny, optymistyczny, pełen ła-godności. Zatem energia rzeczywiście ma różne oblicza – to nie tylko działa-nie kofeiny i reakcje fizjologiczne, to także sięganie do ukrytych pokładów wewnętrznej mocy.

andrzej Opala

Energetyczna moc napojównIE pIJE sIę Ich tylko po to, by zAspokoIć prAGnIEnIE. mAJą InnE zAdAnIE – dodAnIE EnErGII. są odpowIEdzIą nA wyzwAnIA, którE nIEsIE rozwóJ cywIlIzAcyJny

Picie kaWy powinny ograniczać ko-biety w ciąży, ponieważ kofeina prze-nika przez łożysko i jest wchłaniana przez płód, a także trafia do mleka karmiącej matki. Różny jest jej czas usuwania z organizmu, ale szczegól-nie trudno pozbywają się kofeiny lu-dzie ze schorzeniami wątroby. Mówi się również o szkodliwym wpływie tego alkaloidu na serce, zwiększa on liczbę jego skurczów, może powodo-wać ostry wzrost ciśnienia tętniczego. Unikać go powinny osoby nerwowe lub żyjące w stresie. Rozwiązaniem może być picie kawy bezkofeinowej , ale nie w przypadku choroby wrzodo-wej. Spożywanie jakiejkolwiek kawy wzmaga wydzielanie soków trawien-nych i może poważnie zaszkodzić choremu. Kawa jest moczopędna, zakłóca zatem gospodarkę mineral-ną organizmu, bo go odwapnia. To ostrzeżenie dla pań po czterdziestce, podatnych na osteoporozę. Kawowi nałogowcy mogą mieć również pro-blemy z niedoborem żelaza. Granicą nałogowego picia kawy jest wypija-nie trzech-pięciu filiżanek dziennie (ok. 300 mg kofeiny).

Kofeina, teina, tauryna, guara-na, pobudzają ośrodkowy układ nerwowy, poprawiają myślenie, rozszerzają naczynia krwionośne oraz pomagają przezwyciężyć zmęczenie. Wszelkiego rodzaju stymulatorów, tzw. energetycznych dopalaczy, należy jednak używać z rozwagą, gdyż mogą dopro-wadzić do uzależnienia, a także szkodzić naszemu zdrowiu. Energy drinki w chwili zmęczenia błyska-wicznie stawiają na nogi, ale szyb-ko przestają działać. To środki na wyjątkowe okazje. Nadużywanie kawy drażni przewód pokarmowy, a stąd prosta droga do choroby wrzodowej żołądka. Kawa pita w nadmiarze utrudnia wchłania-nie wapnia i magnezu, co osła-bia układ nerwowy, powodując rozdrażnienie, nadpobudliwość, nerwowość, a także osłabia układ kostny. bilansując dzienną dawkę kofeiny należy pamiętać, że jej źródłem są również herbata, co-ca-cola, wszelkiego rodzaju na-poje energetyzujące oraz niektóre środki wspomagające odchudza-nie, które zawierają guaranę, te-inę i taurynę. Nie należy stosować jednocześnie kilku napojów czy preparatów o podobnym dzia-łaniu, żeby nie dublować dawki. Reasumując: we wszystkim należy zachować umiar.

Jolanta Czechura

KomEntarZ diEtEtyKa

Ze względu na zawartość teiny na-wet HERBATA pita w nadmiernych ilościach może szkodzić. Ważny jest sposób jej parzenia, ponieważ na skutek długotrwałego moczenia liś-cie wydzielają maceraty – substancje chemiczne szkodliwe dla organizmu. Zbyt mocny napar – więcej niż jedna łyżeczka na szklankę wrzątku – rów-nież ma niepożądane działanie, po-woduje nadmierny wzrost ciśnienia tętniczego i prowadzi do odwodnie-nia organizmu.

EnErGy drinKiNapoje energetyczne należą do grupy produktów funkcjonalnych – w pozy-tywny sposób wpływają na sprawność umysłową i fizyczną. Dzieje się to dzięki biologicznie aktywnym substancjom, przede wszystkim kofeinie i taurynie, ale również inozytolowi, guaranie, glu-kuronolaktoninie, karnitynie oraz wita-minom, głównie z grupy b. Po wypiciu takiego napoju niemal natychmiast

wzrasta nasza aktywność, przez kil-ka godzin łatwiej się koncentrujemy i mamy miłe uczucie wyostrzenia per-cepcji. Sportowcom jednak polecane są napoje izotoniczne. Zawierają one odpowiednio zbilansowane składniki mineralne, dlatego skutecznie uzu-pełniają płyny i elektrolity traco-ne w czasie wysiłku fizyczne-go. W przeciwieństwie do energy drinków mogą być sto-sowane bez ograniczeń.

Kawa Dawno minęły czasy, kiedy uznawana była za egzotyczny, nie-co tajemniczy, bo obdarzony różny-mi mocami napój. Dziś kawa jest dla

NAPOJE ENERGETyZuJąCE zawie-rają dużo kofeiny oraz cukier, wycią-gi z ziół i inne substancje. Są bardzo popularne i dość niebezpieczne.Dr Michael Hirt, szef Centrum Medy-cyny integralnej w Encino (Kalifornia) ostrzega, że podnoszenie poziomu kofeiny w organizmie za pomocą na-pojów energetyzujących jest niebez-pieczne. Naukowiec ten zaznacza, że niektóre energy drinki zawierają efe-drynę, należącą do substancji zmniej-szających ukrwienie. jej połączenie z kofeiną zagraża sercu. Ponadto dodatkiem do tego typu napojów jest aminokwas – tauryna. jedna puszka, np. „Red bulla” zawiera jej tyle, ile mieści się w pięciuset kieliszkach czer-wonego wina. Szwedzka Narodowa Administracja Żywności odradza mie-szanie napojów energetyzujących z al-koholem. Problem został nagłośnio-ny, kiedy młoda Szwedka zmarła po wypiciu tej niebezpiecznej mieszanki, a przyczyną zgonu było odwodnienie organizmu. Zdecydowanie, o czym ciągle przypominają dietetycy, napo-jów energetyzujących nie powinno się podawać dzieciom, kobietom w ciąży, karmiącym matkom i osobom wrażli-wym na działanie kofeiny.

30 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 polska EnErGIa nr 5 (7)/2009 31

felieton

oceń nasz magazyn – wygraj atrakcyjny zestaw upominkowyoddajemy w państwa ręce kolejny, siódmy już numer miesięcznika „polska Energia”, tworzonego z myślą o tych, którym bliska jest branża energetyczna, a w szczególności działalność Grupy tauron. mamy nadzieję, że magazyn zdążył już zdobyć grono stałych czytelników. to oni są dla nas najważniejsi i chcielibyśmy, by otrzymywali jak najlepszy produkt. dlatego jesteśmy ciekawi państwa opinii na temat pisma. wypełnienie przez czytelników zamieszczonej obok ankiety pozwoli nam jak najlepiej dopasować zawartość magazynu do państwa oczekiwań. po prostu – udoskonalić tytuł.

wśród czytelników, którzy odeślą do nas wypełnione ankiety, rozlosujemy nagrody.Wypełnione ankiety wraz z danymi kontaktowymi prosimy odesłać do 15 czerwca 2009 roku, na adres:Redakcja miesięcznika „Polska Energia”Tauron Polska Energia SADepartament Komunikacji Rynkowej i PRul. Lwowska 23, 40-389 Katowice.Ankietę można również pobrać na stronie internetowej: www.tauron-pe.pl i wysłać mailem na adres: [email protected]

1. Jak często dociera do Pani/Pana „Polska Energia”?

co miesiąc

raz na kilka miesięcy

otrzymałam/otrzymałem kilka numerów

otrzymałam/otrzymałem tylko jeden numer

2. Jak czyta Pani/Pan „Polską Energię”?

czytam większość artykułów

czytam wybrane artykuły (kilka)

czytam jeden, dwa artykuły

tylko przeglądam magazyn

3. Który z artykułów zamieszczonych w dotychczasowych numerach „Polskiej Energii” najbardziej Panią/Pana zainteresował?

Proszę wpisać tytuł lub temat:

4. Czy artykuły i informacje zamieszczane w „Polskiej Energii” są pomocne w poszerzaniu Pani/Pana wiedzy na temat rynku energii w Polsce?

Tak nie

5. Który z dotychczas zamieszczonych w „Polskiej Energii” artykułów był najbardziej pomocny w poszerzeniu wiedzy na temat rynku energii w Polsce?

Proszę wpisać tytuł lub temat:

6. Proszę wskazać tematy, które Pani/Pana zdaniem powinny być omawiane na łamach „Polskiej Energii”:

zasady funkcjonowania rynku energii elektrycznej w Polsce

energetyka odnawialna

sposoby oszczędzania energii elektrycznej przez przedsiębiorstwa

sposoby oszczędzania energii elektrycznej przez gospodarstwa domowe

tematy związane z obsługą klientów przez spółki Grupy Tauron, świadczące usługi sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej oraz ciepła

informacje o działalności Tauron Polska Energia oraz poszczególnych spółek Grupy

informacje o osiągnięciach Tauron Polska Energia oraz poszczególnych spółek Grupy

informacje o działaniach restrukturyzacyjnych prowadzonych w Tauron Polska Energia oraz poszczególnych spółkach Grupy

informacje o istotnych rozwiązaniach prawnych związanych z energetyką

wywiady z przedstawicielami/decydentami na polskim i europejskim rynku energii

inne, jakie:

7. Jak ocenia Pani/Pan poziom merytoryczny „Polskiej Energii”?

wysoko – spełnia moje oczekiwania

zadowalająco – raczej spełnia moje oczekiwania

niezadowalająco – nie spełnia moich oczekiwań

nie mam zdania

8. Jak ocenia Pani/Pan poziom edytorski (grafika, zdjęcia, ilustracje, układ stron, jakość papieru) „Polskiej Energii”?

wysoko – spełnia moje oczekiwania

zadowalająco – raczej spełnia moje oczekiwania

niezadowalająco – nie spełnia moich oczekiwań

nie mam zdania

ankieta

Polska wpadnie w recesję sięga-jącą 1,4 proc. PKb – złowrogo ogłosiła niedawno Komisja Eu-ropejska, wprawiając w kon-

sternację polski rząd oraz większość rezydujących w Warszawie analityków finansowych. Ta, jedna z najgorszych w ostatnim czasie, prognoza dla naszej gospodarki rozpętała na nowo dysku-sję o tym, czy możemy przejść suchą stopą przez kryzys. i w ogóle, na jakim etapie walki z nim się znaleźliśmy?Prawdę pisząc nawet te 1,4 proc. spadku gospodarczego, rysowane w czarnym scenariuszu przez Komisję Europejską, to i tak byłoby małe piwo w porównaniu ze spadkiem gospodar-ki niemieckiej o 6 proc., całej unijnej o 4 proc., nie mówiąc już o kilkuna-stoprocentowym załamaniu, które czeka Estonię lub Ukrainę. Ale z drugiej strony, w pierwszym kwar-tale tego roku, w którym szczerzyły już kły skutki załamania eksportu i kredyto-wej suszy, PKb wzrósł o jakieś 1 proc. (przynajmniej tak szacuje mini-ster Michał boni w chwili, gdy piszę ten felieton). Może więc jednak nam się upiecze? Może to całe załamanie, które ma nas czekać, to tylko wymysł me-diów, żywiących się złymi wiadomościa-mi i niepotrzebnie straszących ludzi?Owszem, główne gazety i stacje tele-wizyjne, opowiadając o kryzysie, wię-cej miejsca poświęcały złym, niż do-brym informacjom. W ustach niektórych menedżerów firm i polity-ków pojawiły się nawet zarzuty, że to czarne nagłówki na pierwszych stro-nach gazet sprawiają, że ludzie chwy-tają się za portfele, nie wydają w skle-pach tyle co dawniej. Sam niedawno brałem udział w panelu z udziałem bankowców i finansistów, w którym wszyscy rzucili się na mnie z kłami, obwiniając za cały kryzys... czarny pa-sek na paginie wybranych stron „Ga-

zety Wyborczej”, którym przez pierw-sze tygodnie kryzysu okraszaliśmy część gazety poświęconą tej tematy-ce. Podobno ów czarny pasek wpę-dzał ludzi w pesymizm. No, pięknie. Rozstrzelajmy dziennikarzy i pozbę-dziemy się kryzysu.jeśli w mediach przeważały dotąd ne-gatywne informacje o tym, co nas czeka, to dlatego, że wśród ekonomi-stów i analityków ostatnio też było sporo narzekania i czarnowidztwa. Żaden dziennikarz nie przypalał żela-

zem prezesa banku bZ WbK, by zapo-wiedział, że czeka nas „bankowe tsu-nami”. On powiedział to z własnej, nieprzymuszonej woli. Redaktorzy nie mogą wymazywać takich cytatów z gazet, bo to nie ich rola. Od urzędo-wego optymizmu są premier czy mini-ster finansów. Nawet jeśli stan naszej gospodarki jest lepszy, niż wynikałoby to z cyto-wanych przez media opinii ekonomi-stów, to najgorsze jest mimo wszystko przed nami. bezrobocie z miesiąca na miesiąc rośnie i trudno liczyć na nagłe zahamowanie tego trendu. Pasem transmisyjnym kłopotów jest eksport, który w jednej trzeciej odpo-

wiada za nasz wzrost gospodarczy. jeśli w 2009 r. gospodarka niemiecka skurczy się najbardziej w powojennej historii to my, jako jej główny partner handlowy, musimy na tym ucierpieć. Drugi problem to kredyty – polskie banki przykręciły kurek z nowymi pie-niędzmi. Kredytów dla osób prywat-nych jest o dwie trzecie mniej niż przed kryzysem, a kredyty inwestycyj-ne dla firm w ogóle stanęły. Zaś rząd niewiele robi, by rynek pieniądza od-blokować. Nie wierzę jednak w czarne prognozy mówiące o głębokiej recesji w Polsce. Wierzę w polskich przedsiębiorców. jak przekonują mnie rozmowy z pre-zesami banków, przedsiębiorcy odro-bili lekcję z kryzysów azjatyckiego i ro-syjskiego i tym razem nie przeinwes- towali. W dobrych czasach ostrożnie zwiększali moce produkcyjne i dziś niewielu jest takich, którzy zostali z niepotrzebnymi halami, maszynami i niespłaconymi kredytami. Musimy przetrwać jakoś do zimy. A wiosna będzie już nasza. W przy-szłym roku ratunek przyjdzie z ze-wnątrz. Rządy państw zachodnich wpompowały w swoje gospodarki ty-siące miliardów euro i dolarów. Efekty na pewno się pojawią. i w przyszłym roku dadzą kopa naszemu eksporto-wi. W USA i Wielkiej brytanii już prze-stały spadać ceny nieruchomości i po-prawiają się nastroje przedsiębiorców. Zatem jest światełko w tunelu. Choć i tak latem minister finansów jacek Rostowski, niczym kapitan samolotu, stanie przed nami i ogłosi: „szanowni pasażerowie, proszę zapiąć pasy i trzymać się foteli. Wchodzimy w stre-fę turbulencji”.

Maciej SamcikAutor jest dziennikarzem

„Gazety Wyborczej”

proszę zApIąć pAsy, wchodzImy w strEFę turbulEncJI

może jednak nam się upiecze? może to całe załamanie, które ma nas czekać, to tylko wymysł mediów?