evolution of elementary school buildings in term of...

Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Yıl:2013 Cilt:29-3

- 21 -

İLKÖĞRETİM BİNALARININ RENK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ*

Evolution of Elementary School Buildings in Term of Color

Güney ÇABUK Mustafa YEĞİN Mimarlık Anabilim Dalı Mimarlık Anabilim Dalı ÖZET

Bu çalışmada görsel konfor öğelerinden rengin, insan üzerindeki psikolojik etkilerinden yola çıkarak ilköğretim yapıları üzerindeki önemi irdelenmiş ve bu yapılara yönelik kullanıcı ve mekân performansını arttırma amaçlı çözüm önerileri getirilmiştir.

Araştırma kapsamında yakın çevredeki örnekler karşılaştırılmalı olarak incelenerek kullanım sonrası değerlendirme yöntemi ile değerlendirilmiş ve bu yöntemle rengin mimari planlama ve uygulama sürecinde ne kadar önemli bir kavram olduğu vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Görsel konfor, renk, mekân psikolojisi, ilköğretim binaları, bina

değerlendirme.

ABSTRACT

In this study, the importance of the elements of the visual comfort and color have been examined with the help of their physcological affects over the elementary school buildings and some solutions have been suggested which aim to enhance the performance of the user and the space in these buildings.

Within the scope of the study, the examples have been researched comperatively and examined by using the method of evaluating after use and it has been emphasized that color is a considerable concept during the architectural

design process. Keywords: Visual comfort, color, physcology of space, elementary school

buildings, post occupancy evaluation. Giriş

Eğitim yapıları, bir ülkenin geleceğine yön verecek bireylerin yetiştirilmesini sağlayan ve toplumsal yapının temelini oluşturan birimlerdir.

Zamanla daha lokal ve derinlemesine ilerleyen bir süreç olan eğitim sürecinin ilk etabını “ilköğretim” adı verilen ve ülkemizde sekiz yıl olarak öngörülen bir zaman dilimi oluşturur. Bu süreci eğitimde kişisel tercihlerin ortaya çıkmasını sağlayan ve uzmanlaşma öncesi bir geçiş dönemi olan liseler takip eder. Bu sebeple üniversiteye kadar olan eğitim süreci birey üzerinde kritik bir önem arzeder. Hiç şüphesiz ülkemizin her alanda, sağlıklı biçimde yetiştirilmiş uzman bireylere ihtiyacı vardır.

* Yüksek Lisans Tezi-MSc. Thesis


- 22 -

Ülkemizde bu amaçla hizmet veren eğitim yapılarında mimari planlama açısından bir standartlaşma görülmektedir. Bu standartlaşmanın sebebi ekonomik olduğu kadar ihmalkârlıktır. Eğitim yapılarının, birincil kullanıcılar olan çocukların kullanıcı gereksinimlerini eksiksiz karşılamaları gerekmektedir. Bu gereksinimler fiziksel, psikolojik ve sosyolojiktir. Uzun yıllar boyunca günün önemsenecek uzunlukta bir bölümünü bu ortamda geçirecek birey için, oluşturulmuş iç ve dış mekânın fiziksel durumunun görsel ve psikolojik algısı birey üzerinde azımsanmayacak etkiler bırakır. Bu sebeple iç ve dış mekân oluşturulurken kullanılan, fiziksel çevreyi tamamlayan öğeler, aslında kullanıcıların performanslarında ve uzun vadede kişilikleri üzerinde etkili olan ciddi etkenlerdir.

İç mekânda hem görsel konfor hem de zihinsel algıyı sağlayacak ve güçlendirecek olan renk, doku, malzeme ve mekân büyüklüğü gibi kavramlar bireyler üzerinde etkilidirler.

Bu çalışmanın amacı, eğitim yapılarında iç ve dış mekânı kurgularken, yani fiziksel çevreyi oluştururken kullanılacak olan eleman, donatı ve ekipmanlarda doğru renk tercihlerini belirlemek ve bu tercihlerin kullanıcılar üzerindeki etkilerini saptamaktır. Materyal ve Metot Materyal

Araştırma konusunu Adana ve yakın çevresinden seçilen ilköğretim okulları oluşturmaktadır. Belirlenen okullar özel ve devlet okulları başlığı altında gruplandırılarak değerlendirilmiştir.

Çalışmada tespit edilen okulların kat planlarından ve vaziyet planlarından faydalanılmış ve tüm okullarda yapılan anket çalışmaları, yerinde gözlemler, sorun alanlarına ait fotoğraflar çalışmanın materyallerini oluşturmuştur.

Metot

Çalışma kapsamında Bina Değerlendirme Yöntemi kullanılmış ve bunun sonucunda Adana ve yakın çevresindeki illerden seçilen ilköğretim yapılarında görsel konfor öğelerinden rengin kullanıcılar üzerindeki etkilerinin tespit edilmesi, renk tercihlerinin belirlenmesi ve bu konu alanında tasarım ortaya çıkarılması hedeflenmiştir.

Yapılan çalışma kapsamında öncelikli olarak mevcut örnekler üzerinde detaylı bir inceleme ve kullanım sonrası değerlendirme ile renk uygulamalarındaki olumsuzluklar saptanmış ve sorun alanları belirlenmiştir.

İncelenen örnekler çekilen fotoğraflarla belgelenip, mevcut fiziksel ortamlar tespit edilmiş ve alan çalışmalarıyla kullanıcılar üzerindeki etkileri belirlenmiştir. Yapılan anket çalışmaları ve dolaylı gözlem yöntemleriyle kullanıcıların beğenileri ve hoşnutsuzlukları ortaya çıkarılmıştır.

Görsel konfor ve fiziksel çevrenin görsel özelliklerinin etkileri konularında çalışma, bu alanda mevcut olan bilgiler ve tasarım verileri ışığında oluşturularak değerlendirme modeliyle eğitim yapıları değerlendirilmiştir.


- 23 -

Araştırma Bulguları ve Tartışma Mekânda Rengin Algıya Etkisi

Doğru kullanıldığında renk, bir mekânın karakterini ve içinde bulunan insanlarda oluşan duyguları tanımlayabilecek yeteneğe sahiptir. Çizelge 1. Renk türlerinin döşeme, tavan ve duvarda kullanımının birey üzerinde

yarattığı etkiler (Frieling, 1978)

RENK TÜRÜ DÖŞEMEDE DUVARDA TAVANDA

KIRMIZI Kudretli, yanıcı, ifadeli Yaklaştırıcı,

huzursuzluk verici Kasvetli, rahatsız

edici, batıcı

TURUNCU Hareketli Sıcak Tahrik edici, basık

SARI Huzursuzluk verici,

zayıf Tahrik edici

Aydınlatıcı, heyecan verici

YEŞİL Sakinleştirici Sarıcı ve çevreleyici Koruyucu ve

örtücü

MAVİ Davetkâr, kurtarıcı Uzaklaştırıcı, soğuk Hayal verici,

koruyucu

KAHVERENGİ Sağlam, durdurucu Sabit(durağan) Sıkıntı verici, basık

MOR Kararsız, rahatsız edici Aşağılayıcı Bunaltıcı

SİYAH Düşündürücü Sakin ancak huzursuz Yükleyici, ezici

UÇUK PEMBE Duygulu, nazik,

hassas, dokunulmaz Özden uzaklaşma,

hastalık Saydam, uçucu

BEYAZ Dokunma yabancılığı Rahatlatıcı,

genişletici, serinletici Boş, hafif, yükseltici

Renklerin açıklığı-koyuluğu, sıcak veya soğuk olması gibi özellikleri mekân

algısında bir takım farklılıklara yol açar. Bu farklılıkların yarattığı etkileri aşağıdaki tablo üzerindeki görüldüğü gibi,

ısı etkisi, mekân etkisi, davranışsal etki ve zaman etkisi olarak gruplandırmak mümkündür.

Değerlendirme çalışması, bu etkilerin paralelinde yapılmıştır. RENK

Şekil 1. Kullanıcı-mekân etkileşiminde rengin etkileri

KU

LL

AN

ICIL

AR

ME

KÂ

N A

LG

ISI Isı Etkisi

Mekân Etkisi

Davranış Etkisi

Zaman Etkisi


- 24 -

Araştırma konusu kapsamında Adana ve çevresinde tespit edilen özel ve devlet okulları, belirlenen mekân grupları için kullanım sonrası değerlendirme yöntemi kullanılarak renk özelinde psikolojik ve fizyolojik etkileri bakımından incelenmiştir.

Şekil 2. Görme olayı sonucu etkilenme

Bu değerlendirme çalışmasının amaçları şunlardır: Farklı mekanlardaki renk tercihlerinin öğrenciler üzerindeki davranışsal

etkilerini saptamak ve bu etkilerin kullanıcı performansı üzerindeki önemini vurgulamak,

· Farklı mekânlardaki doğru renk tercihlerinin belirlenmesine katkıda bulunmak, yönlendirmek,

· Gelecek tasarımlar için mekân ve kullanıcı performansını arttırmaya yönelik bulgular ile tasarım verisi ve bilgisi elde etmek,

· Bu konu alanındaki mevcut sorunları belirlemek ve çözüm önerileri getirmek Bu hedefler doğrultusunda Adana ve Mersin’de toplam 2 devlet okulu ile 4 özel okulda kullanım sonrası değerlendirme çalışması yapılmıştır.

Öncelikli olarak araştırma alanları ile ilgili olarak literatür taraması, fotoğraf çalışması, gözlem ve görüşmeler yapılmış, gerekli materyaller (kat planları vs.) temin edilmiştir.

Elde edilen bu bilgiler ışığında çalışma kapsamına giren yapılardaki sorunlu olduğu düşünülen kritik bölgeler tespit edilmiş ve değerlendirme kapsamında incelenecek olan mekan grupları belirlenmiştir. Belirlenen mekân grupları özelinde değerlendirmeye yönelik anket çalışmaları hazırlanmış ve uygulanmıştır. Uygulanan anket çalışmaları sonucunda elde edilen bilgiler değerlendirilmiştir.

Şekil 3. Değerlendirme modeli


- 25 -

İncelenecek olan mekân gruplarının belirlenmesi ile birlikte araştırma konusu kapsamında yaş gruplarında da kritik bir ayrıştırmaya gidilmiştir.

Bu doğrultuda, araştırma kapsamındaki okullar;

Sınıf hacimleri Sirkülasyon alanları Ortak kullanım alanları (Kütüphane, çok amaçlı salon) şeklinde gruplandırılmıştır. Yaş grupları ise sınıflara göre ayrılarak; 4. sınıflar (7-10 yaş) 7. sınıflar (10-14 yaş) olarak tespit edilmiştir.

Mekânların değerlendirilmesinde rengin belli parametreleri kullanılmış ve değerlendirmenin yönü bu doğrultuda belirlenmiştir.

Değerlendirme yapılırken, mekânsal konfor koşulları açısından yeterli olduğu düşünülen okullar da çalışma kapsamına alınmış, ısı etkisi bakımından değerlendirmede mekânların sıcaklıklarının sabit ve istenilen aralıkta olması sağlanmıştır. Bu kapsamda incelenen okullar; Mersin TED Koleji

GÝRÝÞ KATI PLANI

DERSLIKLER

IDARI BIRIMLER

SIRKULASYON ALANLARI

ISLAK HACIMLER

ORTAK ALANLAR

Resim 1. Giriş Cephesi Şekil 4. Kat Planı-Fonksiyon Şeması

Resim 2. Derslik yüzey renkleri Şekil 5. Derslik hacimleri plan şeması


- 26 -

Çizelge 2. Mersin Ted Koleji Derslik Hacimlerinde Algı-Renk Etkileşimi Renk

Etkileri Algıyı Etkileyen Mekan Öğeleri

Çok İyi

İyi Orta Kötü Çok kötü

Isıs

al

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X

Donatı doku-renkleri X

Mek

ân

sal

-

Bo

yuts

al

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Dav

ran

ışs

al-P

sişi

k

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Eyle

m

Sü

reci

ne

Zam

ana

Etk

i

Duvar yüzeyleri X Tavan yüzeyleri X Zemin yüzeyleri X Donatı doku-renkleri X

Adana Başkent Okulları

NORMAL KAT PLANI

DERSLIKDERSLIKDERSLIKDERSLIK

DERSLÝK

DERSLIK

DERSLIK

DERSLIK

DERSLIK

MUDUR YARDIMCISI

MUDUR ODASI

REHBERLIK

SAGLIK ODASI

OGRENCI ISLERI SEKRETERMUHASEBE SATINALMA

CAY OCAGI

TICARET

IDARI ISLERDERSLIKDERSLIKDERSLIKDERSLIKDERSLIK BAY WC

BAYAN WC

WC WC

DERSLIKLER

IDARI BIRIMLER


ISLAK HACIMLER


Resim 4. Derslik Yüzey Renkleri Şekil 7. Derslik Hacimleri Plan Şeması


- 27 -

Çizelge 3. Adana Başkent Okulları Derslik Hacimlerinde Algı-Renk Etkileşimi Renk


Çok İyi


Isıs

al

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Mek

ân

sal

-

Bo

yuts

al

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Dav

ran

ışs

al-P

sişi

k

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Eyle

m

Sü

reci

ne

Zam

ana

Etk

i


Adana Burç Okulları

B BLOKC BLOK

SON KAT PLANI

DERSLIKDERSLIK

DERSLIK

BAY WC

MERDIVENI

YANGIN

BAY WC

LOJMANLAR

BAYAN WCDERSLIK

ÇOK AMAÇLI SALON

BAYAN WCBAY WC

BAY WC

A BLOK

DERSLIK DERSLIK DERSLIK DERSLIK DERSLIK DERSLIK

DERSLIK

KUTUPHANE DERSLIK MERDIVENI

YANGIN

DERSLIKLER

IDARI BIRIMLER


ISLAK HACIMLER

LOJMANLAR

DERSLIK DERSLIK

ORTAK ALANLAR




- 28 -

Çizelge 4. Adana Burç Okulları Derslik Hacimlerinde Algı-Renk Etkileşimi Renk


Çok İyi


Isıs

al

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Mek

ân

sal

-

Bo

yuts

al

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Dav

ran

ışs

al-P

sişi

k

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Eyle

m

Sü

reci

ne

Zam

ana

Etk

i


Adana Gazipaşa İlköğretim Okulu

NORMAL KAT PLANIDERSLIKLER

IDARI BIRIMLER


ISLAK HACIMLER

ORTAK KULLANIM ALANLARI


1

2

4

3

1

2

34

3-A SINIFI 7-B SINIFI



- 29 -

Çizelge 5. Gazipaşa İlköğretim Okulu Derslik Hacimlerinde Algı-Renk Etkileşimi Renk


Çok İyi


Isıs

al

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Mek

ân

sal

-

Bo

yuts

al

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Dav

ran

ışs

al-P

sişi

k

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Eyle

m

Sü

reci

ne

Zam

ana

Etk

i


Mersin İleri İlköğretim Okulu

BIRINCI KAT PLANI

DERSLIKLER

IDARI BIRIMLER


ISLAK HACIMLER

Resim 9. Avlu Cephesi Şekil 12. Kat Planı-Fonksiyon Şeması

1

2

3 4

56

2-C SINIFI



- 30 -

Çizelge 6. Mersin İleri İlköğretim Okulu Derslik Hacimlerinde Algı-Renk Etkileşimi Renk


Çok İyi


Isıs

al

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Mek

ân

sal

-

Bo

yuts

al

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Dav

ran

ışs

al-P

sişi

k

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Eyle

m

Sü

reci

ne

Zam

ana

Etk

i


Adana Gündoğdu Koleji

DERSLÝK

DERSLÝK

REHBERLÝK SERVÝSÝ

DERSLÝK

DERSLÝK DERSLÝK

DERSLÝK DERSLÝK

ÝLK ÖÐR. MÜDÜR YAR.SANTRAL

ÇAY OCAÐI

DERSLÝK DERSLÝK

DERSLÝK DERSLÝK

DERSLÝK

ÝNG. BÖLÜM ODASI

DERSLÝK

BÖLÜM ODASI

SOSYAL BÝLÝMLER BÖLÜM ODASI

BÖLÜM ODASI

LÝSE NORMAL KAT PLANI



PDR PDR

DEPO

ARÞÝV

TÜRKÇE

MATEMATÝK

DERSLIKLER

IDARI BIRIMLER


ISLAK HACIMLER

Resim 11. Avlu Cephesi Şekil 14. Kat Planı-Fonksiyon Şeması



- 31 -

Çizelge 7. Adana Gündoğdu Koleji Derslik Hacimlerinde Algı-Renk Etkileşimi Renk


Çok İyi


Isıs

al

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Mek

ân

sal

-

Bo

yuts

al

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Dav

ran

ışs

al-P

sişi

k

Etk

i

Duvar yüzeyleri X

Tavan yüzeyleri X

Zemin yüzeyleri X


Eyle

m

Sü

reci

ne

Zam

ana

Etk

i


Sonuçlar

İlköğretim binalarında yapılan renk açısından değerlendirme çalışması kapsamında okul binalarının farklı mekânlarında, rengin ısısal, mekânsal-boyutsal, davranışsal-psişik, eylem süresine ve zamana etkisi değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler sonucu elde edilen bulgular, başlıca sorunlar ve mekânlara dönük öneriler belirlenmiştir.

Rengin Isısal etkisi ile ilgili belirlenen sonuçlar

Rengin ısısal etkisi, eğitimde adaptasyon ve dikkat süreci göz önüne alınarak derslik mekânlarında değerlendirilmiştir.

Derslik mekânlarını çevreleyen yüzey renklerinde kullanılan “sıcak” veya “soğuk” renk tercihlerine göre, ısısal anlamda farklı tepkiler ortaya çıkmaktadır. Dersliklerde aydınlık düzeyinin ve parlaklığın da etkisiyle beyaz ve beyaza yakın renklere olumsuz tepki verildiği görülmüştür. TED Koleji, Gazipaşa İlköğretim Okulu, İleri İlköğretim Okulu ve Başkent Okullarının dersliklerinde kullanılan “soğuk” hâkim renkler, mekânda gerçekleşen eylemi olumsuz yönde etkilemekte ve motivasyonu güçleştirmektedir. Tavan renginin beyaz olması mekândaki aydınlık düzeyinin artmasına katkıda bulunacaktır. Ancak duvar yüzeylerinin algılamayı kolaylaştıracak ve gözü yormayacak açık değerde renklerle çevrilmesinin daha başarılı olduğu görülmektedir.

Tercih edilen donatı yüzeylerinin doku özellikleri, kullanıcılarda ısısal anlamda farklı etkilerin oluşmasına neden olmaktadır. Koyu değerde mavi kumaş ile kaplanan bir çok amaçlı salonunun seyirci koltukları, mekânda baskın rengi oluşturmuştur. “Soğuk” etki yapması gereken baskın hâkim renk, kumaş dokusu


- 32 -

sebebiyle rahatsız edici bir ısı etkisi oluşturmamaktadır. Zemin yüzeyinde tercih edilen malzemelerde ise koyu değerde sıcak renk kullanılmasına rağmen, malzemelerin plastik esaslı, yansıtıcı ve parlak dokularda olması, rengin “sıcak” etkisini zayıflatmaktadır. Rengin mekânsal-boyutsal etkisi bakımından tespit edilen sonuçlar

Renk değerlerinin ve tonlarının değişmesi, mekânın boyutlarıyla ilgili algının değişmesine yol açar.

“Soğuk” renklerin çevreleyici etkisinin mekânın “dar algılanmasına sebep olduğu bu durumun kullanıcı için olumsuz etki yaptığı görülmektedir. Soğuk hâkim renk, mekândaki “uzunluk” hissini arttırmaktadır. Bu sebeple, koridor alanlarının daha geniş ve ferah algılanması adına açık değerde renklerle çevrilmesi gerekmektedir.

Mersin İleri İlköğretim Okulunda normalden fazla olan tavan yüksekliği, beyaz boyanın etkisiyle daha da yüksek algılanmış ve “ezici” bir etki yapmıştır. Tavan yüzeyi açık değerde sıcak bir renge boyanabilir.

Kontrol edilemeyen aydınlık düzeyi mekândaki renklerin değerlerinin daha açık algılanmasına sebep olur. Bu durumda mekânda “boşluk” ve “hafiflik” duyguları ön plana çıkar. Mekândaki aydınlık düzeyinin fazla olması kullanıcıların boyutsal algısında olumsuz etki yaratmakta ve mekân “büyük” olarak algılanmaktadır. Bu tip mekânlarda daha çok sarıcı, çevreleyici ve dinlendirici renklerin uygulanması olumlu sonuçlar vermektedir.

Rengin davranışsal-psişik etkisi bakımından tespit edilen sonuçlar

Mekânı çevreleyen yüzey renklerindeki farklılıklar, kullanıcıların kendilerinde hissettikleri davranışsal duygularda farklılığa yol açar.

Kullanılan yüzey renklerinin de etkisiyle mekânı olduğundan daha büyük algılayabilen birey, mekânda “bunaltıcı” bir his duyabilir. İleri İlkokulunun yüksek olan mevcut tavanlarının, beyaz tavan rengi kullanılarak daha da güçlendirilmesi, olumsuz etki doğurmaktadır.

Zemin yüzeylerinde renk tercihleri kadar, malzeme seçimleri de önemli rol oynamaktadır. Zeminin, parlak ve yansıtıcı yüzeyli olması ile birlikte duvarların da açık değerde renklerden seçilmesi, mekânda bir “sınırsızlık” etkisi yapmakta ve bu durum kullanıcıda “dikkat dağınıklığı”, “kararsızlık” duygularını arttırmaktadır.

Rengin eylem sürecine-zamana etkisi bakımından tespit edilen sonuçlar

Mekânda hissedilen baskın renge göre mekân içerisinde gerçekleşen eylem süresinin gerçekte olduğundan daha kısa ya da uzun hissedildiği tespit edilmiştir. O halde, öğrencilerin uzun süreli motivasyonda zorlandıkları alanlarda, eylem süresini olduğundan kısa hissettiren “sıcak” gruba ait renklerin tercih edilmesi bu anlamda olumlu sonuç verecektir. Araştırma kapsamındaki okullar incelendiğinde okulların büyük çoğunluğunun derslik hacimlerinde “soğuk” renk etkisi görülmektedir. Bu okullardaki derslik hacimlerinde sıcak hâkim renkler kullanılmalıdır.


- 33 -

Çalışma kapsamına alınan 4’ü özel toplam 6 okulda, renk açısından kullanım sonrası değerlendirme çalışması sonucu, okullarda rengin mekân ve kullanıcılar üzerindeki etkilerinin yeterince önemsenmediği, çözümlerin ve tercihlerin bilimsel değil, gelişigüzel yapıldığı saptanmıştır. Bu tip uygulamaların okullardaki mekân performanslarını olumsuz etkilediği ve kullanıcılar üzerinde negatif etkiler bıraktığı görülmüştür. Yapılan değerlendirme çalışmasının sonuçlarının, okulların planlama ve tasarım sürecinde kullanılması halinde daha başarılı mekân çözümlerinin yaratılacağı düşünülmektedir.

Eğitim yapılarında uygulanacak olan renklerin mekânlara göre ısısal, mekânsal-boyutsal, davranışsal-psişik, eylem süreci ve zamana etkileri düşünülerek konu alanında seçilmiş uzmanlar tarafından bilimsel olarak gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Farklı yaş gruplarına hitap eden mekânlarda ve farklı fonksiyonlarda ayrı ayrı renk düzenlemelerine gidilmelidir.

Konu alanında yapılan bilimsel çalışmalar, ilgili kurumlar tarafından desteklenmeli ve benimsenmeli, bu alandan elde edilen sonuçlar planlama ve tasarım sürecinde değerlendirilmelidir.

Rengin mekân kullanımına etkisi, anaokulu lise ve tüm eğitim binalarında da araştırılmalı bu alanda yapılan çalışmalar planlama ve uygulama sürecine yansıtılmalıdır.

Kaynaklar FRIELING, H., 1978. Gesetz Der Farbe, Munchen. ERDEM, S., 1995. İç Mekanlarda Renk Kullanımı, Sosyal Bilimler Enstitüsü,

Ankara, 99s. URAL, S. E., 1995. Mimarlıkta Renk: Yapay Ortamların Renklendirilmesinde Renk

Dinamikleri, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, 162s. ERDOĞAN, Z., 2001. İlk ve Orta Dereceli Okulların Ergonomik Açıdan İncelenmesi

ve İyileştirme Önerileri, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 99s. YAMANER, F., 2001. Farklı Fonksiyonlarda Renk Kullanımına İlişkin Yaklaşımların

Değerlendirilmesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 141s. RASMUSSEN, S. E., 1962. Experiencing Architecture. The MIT Press, Cambridge,

205 s. ULAŞ, B. G., 2002. İç Mekan Renk Düzenlemeleri, Fen Bilimleri Enstitüsü,

İstanbul, 139s.

evolution of elementary school buildings in term of...

Documents