2.6.2015

1

Obrada metala istiskivanjem

(ekstruzijom)

Karakteristike postupaka istiskivanja

Pregled postupaka istiskivanja

Klasifikacija proizvoda dobijenih istiskivanjem

Alati za istiskivanje

Sadržaj

2.6.2015

2

Istiskivanje (isprešavanje, ekstruzija)

Izrada raznih profila, šipki, traka i cijevi od obojenih metala i čelika

Obrada u toplom ili hladnom stanju

Mogu se proizvoditi profili najsloženijih oblika

Karakteristike procesa istiskivanja metala

Pregled postupaka istiskivanja

2.6.2015

3

Primjeri proizvoda dobijenih istiskivanjem

Primjeri profila proizvoda dobijenih istiskivanjem

2.6.2015

4

Klasifikacija proizvoda dobijenih istiskivanjem

Odnos prečnika i visine komada, postojanje otvora s jedne ili obje strane

d < h ( 1. klasa)

d = h (2. klasa)

d > h (3. i 4. klasa)

d – prečnik komada

h – visina komada

Kriterij klasifikacije

2.6.2015

5

Klasifikacija proizvoda dobijenih istiskivanjem

Klasifikacija proizvoda dobijenih istiskivanjem

2.6.2015

6

Klasifikacija proizvoda dobijenih istiskivanjem

Postupci istiskivanja

2.6.2015

7

A) Istiskivanje

punih profila

B) Istiskivanje

šupljih profila i

cijevi

Postupci istosmjernog istiskivanja

Ravna matrica Konična matrica

Kod istiskivanja cijevi unutrašnji otvor se oblikuje posebnim pomičnim trnom

koji se nalazi na ţigu.

Istiskivanje cijevi

2.6.2015

8

Konstrukcija alata za istosmjerno istiskivanje

1 top plate 2 pressure plate 3 punch 4 die 5 retaining ring (shrink fit) 6 workpiece 7 distance plate 8 base plate 9 pressure plate 10 ejector

Suprotnosmjerno istiskivanje

Izbacivač Gotov komad

Pripremak

(rondela)

Ţig

Materijal se istiskuje u smjeru suprotnom od smjera kretanja žiga

2.6.2015

9

Suprotnosmjerno istiskivanje

Istiskivanje punih profila Istiskivanje šupljih profila

Alat za protusmjerno istiskivanje

1 – die plate 2 – clamp nut for punch 3 – punch 4 – tension ring for the die 5 – die 6 – retaining ring (reinforcement) 7 – counter-punch 8 – ejector 9 – stripper

2.6.2015

10

Ugradnja steznih prstenova

STRECON matrice

2.6.2015

11

Tolerancije debljine istisnute posude

Kombinovano istiskivanje

2.6.2015

12

Istosmjerno istiskivanje kompleksnih profila

Primjeri ekstrudiranih kompleksnih profila

2.6.2015

13

Promjena deformacione sile

Kod šupljih profila unutrašnji otvor se oblikuje trnom koji je dio matrice.

Istiskivanje šupljih profila

2.6.2015

14

Matrice za istiskivanje

Kombinovane matrice

• Koriste se za istiskivanje šupljih profila

• Šupljina u profilu se oblikuje ugrađenim

trnom koji je s matricom spojen mostom

• Na mostu matrice metal se dijeli u dvije ili

više pojedinačnih struja koje se u prostoru

ispred ulaza u matricu ponovo spajaju.

• Profil ima uzduţne šavove

2.6.2015

15

Matrice za višestruko istiskivanje

Sluţe za istovremeno istiskivanje više profila.

Pošto je brzina isticanja metala najveća u

središtu matrice dio presjeka s najmanjom

površinom se smješta bliţe centru matrice

da bi se brzina bila jednolika.

Otvor matrice je uvijek nešto veći od dimenzija komada zbog različitih toplotnih

dilatacija profila i matrice te da bi se profil odvojio od stijenke matrice nakon izlaza.

Da bi se izjednačila brzina istjecanja

metala kroz matricu veći otvori imaju

duţi vrat da se poveća otpor isticanja.

Matrice za istiskivanje

2.6.2015

16

Temperature i brzine istiskivanja