Faktoring – zalety, wady, koszty

Kierownik Grupy Wydawniczej: Ewa Marmurska-Karpińska

Wydawca: Renata Grochowska-Siudaj

Redaktor prowadzący: Dorota Siudowska-Mieszkowska

ISBN: 978-83-269-5418-4Copyright © by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.Warszawa 2016

Skład i łamanie: Raster Studio

Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawatel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10

Niniejszy e-book chroniony jest prawem autorskim.Przedruk materiałów bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Zaproponowane w niniejszym poradniku wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich za-stosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych.W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w poradniku wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.

3

Faktoring – zalety, wady, koszty

FAKTORING – ZALETY, WADY, KOSZTY

Z faktoringu mogą korzystać przedsiębiorstwa reprezentujące wszystkie gałęzie gospodarki, aczkolwiek najczęściej stosują go firmy z sektorów: meblowego, farmaceutycznego, tekstylnego, spożywczego oraz branży komputerowej. Przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z tego instrumentu finansowania warto sprawdzić, jakie ma on nie tylko zalety, ale i wady.

Współpracę z bankiem bądź firmą faktoringową warto nawiązać, jeśli firma:`` sprzedaje towary, usługi i materiały z odroczonym terminem płatności;`` posiada stałą, dużą i rozproszoną grupę odbiorców;`` ma rosnącą lub sezonową sprzedaż swoich produktów;`` posiada wysoki poziom należności handlowych;`` wytwarza powtarzalne produkty bądź usługi;`` ma w pełni wykorzystane limity kredytowe przyznane przez banki;`` nie dysponuje zabezpieczeniem niezbędnym przy wnioskowaniu o kredyt bankowy;`` posiada niski poziom kapitałów własnych;`` zapotrzebowanie firmy na środki pieniężne jest nierównomiernie rozłożone w czasie;`` stosuje długie terminy płatności w celu osiągnięcia przewagi konkurencyjnej;`` chce zdyscyplinować swoich odbiorców do terminowych płatności;`` jest zainteresowana dokładnym planowaniem swoich wpływów i wydatków.

Za najważniejsze zalety faktoringu można uznać: możliwość szybkiej zamiany posiadanych należności na środki pieniężne, systematyczny dopływ kapitału obrotowego oraz możliwość terminowego regulowania zobowiązań własnych. Korzyści te pozwalają wyciągnąć wniosek, że faktoring jest źródłem finansowania o bardzo dużym wpływie na poprawę płynności fi-nansowej.

Najczęściej instytucje faktoringowe wymagają, aby klient:`` osiągał minimum 2 mln zł przychodów ze sprzedaży rocznie;`` zapewniał firmie faktoringowej minimalny poziom zaangażowania powyżej 200 tys. zł;`` był podmiotem, wobec którego dłużnicy nie mają wierzytelności do potrącenia.

4

Faktoring – zalety, wady, koszty

Zalety i wady faktoringu

Zalety Wady

Stały i równomierny dopływ kapitału obrotowe-go, dzięki czemu istnieje możliwość terminowe-go regulowania własnych zobowiązań.

Wysoki całkowity koszt usługi, w porównaniu z in-nymi alternatywnymi źródłami finansowania dzia-łalności przedsiębiorstwa (szczególnie drogi jest faktoring pełny).

Poprawa stanu bilansu firmy po stronie aktywów, poprzez zamianę posiadanych należności na środki pieniężne, co powoduje poprawę wskaźników ren-towności, płynności i zadłużenia.

Konieczność, w większości przypadków, zawiadomie-nia dłużnika o zawartej umowie faktoringu.

Pewność otrzymania zapłaty za sprzedane towary lub usługi w dowolnym wybranym momencie cyklu roz-liczeniowego faktury, co stwarza możliwość wzrostu obrotów poprzez natychmiastowe włączenie środ-ków w bieżącą działalność operacyjną.

Długoterminowe korzystanie z funkcji admini-stracyjnych i finansowania może spowodować duże uzależnienie się od instytucji faktoringo-wej (w momencie rezygnacji z faktoringu firma może nie być w stanie poradzić sobie z zarządza-niem wierzytelnościami czy terminowym inka-sem należności od dłużników).

Możliwość osiągnięcia przewagi konkurencyjnej, gdyż poza realizacją funkcji finansowania fak-toring oferuje dodatkowe usługi, jak np.: zarzą-dzanie wierzytelnościami, prowadzenie procesu windykacji należności i analiz sytuacji finansowej dłużników czy doradztwo prawno-finansowe.

Kontrahenci fakt zawarcia umowy faktoringu mogą postrzegać jako oznakę pogorszenia się sytuacji finansowej firmy, która próbując popra-wić swoją płynność, sprzedaje wierzytelności.

Częściowe lub całkowite wyeliminowanie ryzyka handlowego prowadzonej działalności gospodar-czej poprzez przeniesienie na faktora ryzyka niewy-płacalności dłużników.

W chwili przejęcia przez faktora należności firma tra-ci możliwość indywidualnego traktowania dłużnika.

Umożliwienie zawarcia nowych kontraktów han-dlowych poprzez oferowanie długich terminów płatności za sprzedane produkty.

Ryzyko osłabienia powiązań przedsiębiorstwa z kontrahentami, a nawet utraty stałych klien-tów w długim okresie czasu.

Dostęp do innych źródeł finansowania, dzięki nie-angażowaniu majątku firmy w celu zabezpiecze-nia transakcji faktoringowych.

W przypadku faktoringu niepełnego brak w pod-stawowej ofercie usługi windykacji wierzytelno-ści od niesolidnego płatnika.

KosztyStandardowa umowa faktoringowa zawiera zazwyczaj dwie lub trzy niezależne opłaty. Pierw-szą z nich jest prowizja za wykupioną przez faktora fakturę, a drugą oprocentowanie, związa-ne z czasem finansowania. Często pobierana jest także prowizja przygotowawcza naliczana od wysokości udzielonego limitu faktoringowego lub od nominalnej kwoty wykupionych faktur.

5

Faktoring – zalety, wady, koszty

W zakresie faktoringu niepełnego instytucje faktoringowe pobierają najczęściej prowizję:`` od przyjętej do wykupu faktury w wysokości 0,1–0,5%,`` od przyznanego limitu w wysokości 0–0,5% wartości całej umowy oraz`` dyskonto od wykupionych faktur naliczane według zasady: bazowa stopa procentowa

(w Polsce jest nią najczęściej stawka z rynku międzybankowego WIBOR dla depozy-tów jednomiesięcznych) plus marża faktora w wysokości min. 2 – 3 p.p.

Warunki finansowe faktoringu pełnego różnią się jedynie wyższą, sięgającą 5 p.p. marżą fak-tora.

Umowa faktoringowaUmowy faktoringowe dzielą się na dwa typy:

`` w formie transakcji doraźnej – faktor wykupuje jednorazowo jedną lub kilka wierzy-telności;

`` z określonym limitem – faktor zobowiązuje się do wykupu należności handlowych w ramach z góry oznaczonego limitu, podczas całego czasu trwania umowy.

Wszystkie umowy, niezależnie od typu, dzielą się na dwie części. Pierwsza, podstawowa czę-sto nazywana jest ogólnymi warunkami umowy. Zawarte w niej zapisy nie podlegają zazwy-czaj negocjacjom. Zwróć jednak uwagę, czy są w niej dokładnie określone:

`` wierzytelności przenoszone na faktora; `` przyjęte przez niego zobowiązania, jego prawa i obowiązki względem firmy i dłużnika;`` prawa i obowiązki firmy;`` terminy zawiadomienia dłużnika o zawarciu umowy;`` elementy wynagrodzenia faktora oraz limity jego zaangażowania;`` sposoby wyliczania kwoty netto do wypłaty dla firmy z tytułu wykupionej faktury;`` zabezpieczenia.

Druga część umowy, w której ujęte są uzgodnienia dodatkowe, kształtowana jest za każdym razem odmiennie. Możesz zatem negocjować zawarte w niej zapisy. Najczęściej dotyczą one:

`` zasad naliczania wynagrodzenia faktora za czynności dodatkowe;`` minimalnej wartości pojedynczej faktury przyjętej do wykupu;`` listy kontrahentów objętych umową;`` wysokości limitów zadłużenia dla poszczególnych dłużników;`` wysokości dziennego limitu środków stawianych do dyspozycji.

6

Faktoring – zalety, wady, koszty

Pamiętaj, że w ramach umowy możesz wybrać co najmniej dwie usługi dodatkowe. Masz do wyboru m.in.:• sporządzanie raportów o sytuacji finansowej dłużnika;• prowadzenie ksiąg rachunkowych związanych z nabytymi wierzytelnościami;• raportowanie o zapłaconych lub o niezapłaconych fakturach;• monitorowanie terminów zapłaty;• doradztwo prawno-finansowe;• prowadzenie ksiąg sprzedaży.

Prawa i obowiązki firmy oraz instytucji faktoringowej, które powinny być określone w umowie

Twoja firma Instytucja faktoringowa

Praw

a

Ma prawo:`� za nabytą przez faktora wierzytelność za-

płacić w formie i terminie wskazanym w umowie;`� do korzystania z usług dodatkowych świad-

czonych przez faktora, do których zobo-wiązał się on w umowie;`� wypowiedzieć umowę, rozwiązać ją lub

odstąpić od jej wykonania z zachowaniem sprecyzowanego terminu.

Ma prawo:`� pobierać odsetki od udzielanych zaliczek

oraz różne prowizje, m.in. za czynności dodatkowe;`� zażądać od Ciebie zapłaty za nabytą na-

leżność, kiedy okaże się, że dłużnik jest niewypłacalny (w przypadku faktoringu niepełnego);`� naliczyć Ci odsetki karne za nieterminową

płatność w sytuacji, gdy dłużnik nie zapła-ci faktury w terminie (jeżeli wyrazisz na to zgodę w umowie).

Obo

wią

zki

Ponosi odpowiedzialność z tytułu:`� przysługującej wierzytelności, co oznacza,

że należność, której jesteś wierzycielem, jest niesporna co do zasady i wysokości oraz jest powiązana z prawami akcesoryj-nymi zabezpieczającymi ją;`� wypłacalności dłużnika (przy faktoringu

pełnym) w chwili przelewu wierzytelno-ści (przy faktoringu niepełnym) przez cały czas trwania umowy;`� wystąpienia zobowiązań wynikających

z wierzytelności, np. gdy sprzedane przez Ciebie towary posiadają defekty obniża-jące ich cenę (co spowoduje zmniejszenie wartości należności).

Odpowiada przede wszystkim za:`� niewykonanie lub nienależyte wykona-

nie umowy oraz czynności dodatkowych;`� wypłacenie określonej kwoty środków pie-

niężnych w zamian za nabytą wierzytel-ność (zaliczka w uzgodnionej wysokości oraz pozostała wartość należności – tzw. kwota funduszu gwarancyjnego) w termi-nie i na zasadach ustalonych w umowie;`� wypłacalność dłużnika w przypadku fak-

toringu pełnego; `� należyte wykonanie obowiązków wobec

dłużników, np. nie może żądać spłaty przed terminem określonym na fakturze.

7

Faktoring – zalety, wady, koszty

Stosowane przez instytucje faktoringowe tzw. klauzule dodatkowe mogą dotyczyć m.in.:`` zobowiązania się Twojej firmy do niezawierania z innymi instytucjami faktoringowymi

nowych umów faktoringu;`` zobowiązania się Twojej firmy, jeśli sprzedajesz towary na rynku międzynarodowym,

do zawierania umów z kontrahentami zagranicznymi tylko z krajów zaakceptowanych przez faktora (klauzula eksportowa).

Ilość i forma zabezpieczeń wymaganych przez firmę faktoringową może być uzależniona od: kondycji finansowej Twojej firmy, stopnia wypłacalności kontrahenta oraz wartości wierzy-telności i terminu jej zapłaty.

Jeżeli firma lub dłużnik znajdują się w dobrej kondycji finansowej, standardowymi zabezpie-czeniami będą: weksel in blanco; pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bankowym lub akt notarialny, w którym dłużnik podda się egzekucji.

Wobec podmiotów o obniżonym standingu finansowym, w przypadku transakcji o dużej war-tości nominalnej, instytucje faktoringowe stosują dodatkowo zabezpieczenie w formie zastawu rejestrowego lub hipoteki. Coraz częściej wykorzystywane jest też w tym celu ubezpieczenie finansowe.

Faktoring międzynarodowyFaktoring międzynarodowy jest nie tylko instrumentem finansującym transakcje handlowe z zagranicą, ale i minimalizującym zagrożenia związane z obrotem międzynarodowym.

Faktoring międzynarodowy opiera się na czterech głównych zasadach:`` elastycznym finansowaniu;`` pełnym przejęciu ryzyka wypłacalności nabywcy;`` skutecznym inkasie;`` zarządzaniu wierzytelnościami.

Może on zabezpieczyć firmę przed ryzykiem:`` kursowym;`` politycznym kraju nabywcy;`` odmiennych kultur prowadzenia biznesu w kraju nabywcy;`` związanym z systemem prawno-finansowym;`` związanym z barierą językową;

8

Faktoring – zalety, wady, koszty

`` dotyczącym transferu środków pieniężnych;`` braku wypłacalności kontrahenta.

Faktoring międzynarodowy jest podobnie jak obrót handlowy z zagranicą dwukierunkowy, dlatego wyróżniamy faktoring:

`` eksportowy – firma przelewa wierzytelność z tytułu transakcji zagranicznej na faktora mającego siedzibę w swoim kraju,

`` importowy – firma przelewa wierzytelność z tytułu transakcji zagranicznej na faktora mającego siedzibę w kraju importera

oraz`` faktoring w systemie dwóch faktorów, w którym występują dwie instytucje faktoringo-

we – jedna w Twoim kraju (eksport faktor), a druga w kraju importera (import faktor).

Aktualnie około 80% transakcji eksportowych finansowanych faktoringiem międzynarodo-wym opartych jest na faktoringu w systemie dwóch faktorów. Faktoring w układzie dwóch faktorów zapewni Twojej firmie najszybszą i najefektywniejszą operację faktoringową.

System dwóch faktorówCały pojedynczy cykl rozliczeniowy w tym układzie obejmuje następujące etapy:

`` inicjujesz możliwość zawarcia umowy faktoringu międzynarodowego poprzez złożenie wniosku i przedstawienie eksport faktorowi listy importerów, których chcesz objąć kontraktem wraz z propozycją wysokości limitu zadłużenia na każdego z nich,

`` eksport faktor selekcjonuje odpowiednich import faktorów do tego przedsięwzięcia i przekazuje im niezbędne informacje dotyczące Twojej firmy, importerów i transakcji,

`` import faktor weryfikuje zdolność kredytową i ustala standing finansowy importerów, a następnie informuje eksport faktora o wysokości przyznanych limitów na poszcze-gólnych importerów,

`` eksport faktor przedstawia Twojej firmie limity zaangażowania i pełną ofertę cenową, `` w przypadku zaakceptowania przez Ciebie warunków następuje zawarcie umowy,`` dokonujesz transakcji sprzedaży, a na wystawionych fakturach zawierasz informację

o zawartej umowie faktoringu i obowiązku dokonania płatności na konto import faktora,`` na podstawie przyjętych do wykupu wierzytelności faktor eksportowy wypłaca Twojej

firmie zaliczkę (najczęściej w wysokości 80–90% wartości faktury brutto),`` eksport faktor przekazuje import faktorowi faktury wystawione przez Twoją firmę,

a ten rozpoczyna proces zarządzania wierzytelnościami,`` w terminach wymagalności faktur importerzy regulują całe ich wysokości na konto

import faktora, a w przypadku pojawienia się opóźnień w zapłacie za fakturę w ciągu

9

Faktoring – zalety, wady, koszty

90 dni od daty jej płatności import faktor podejmuje czynności na drodze prawnej związane z dochodzeniem wierzytelności,

`` w przypadku terminowego otrzymania przez import faktora płatności za fakturę bez-zwłocznie transferuje on pełną jej wysokość na rachunek eksport faktora, a ten wypłaca Twojej firmie pozostałą część wierzytelności,

`` w przypadku braku zapłaty, gdy w terminie 90 dni od daty wymagalności należności działania import faktora nie przyniosą pozytywnych rezultatów, pokrywa on wartość wierzytelności ze swoich środków – maksymalnie do wysokości przyznanego limitu na każdego importera.

Zalety i wady systemu dwóch faktorówZalety Wady

Masz możliwość zlecenia faktorowi zarządza-nia Twoimi wierzytelnościami i ich ewentualnej windykacji. Wysyłając swoje towary do różnych krajów świa-ta, masz tylko jeden kanał komunikacyjny, czyli instytucję faktoringową, do której we własnym języku zgłaszasz wszelkie wątpliwości związa-ne z transakcją.

Wysoki koszt usługi, wyższy niż w przypadku korzystania z usług pojedynczego faktora mię-dzynarodowego.

Możesz osiągnąć korzyści finansowe wynikające z zastosowania niższej, niż aktualnie obowiązu-jąca w Twoim kraju, stopy dyskonta od wykupio-nych przez faktora wierzytelności, dzięki przyjęciu poziomu tej stopy z kraju importera (w sytuacji, kiedy import faktor zaaranżuje system natych-miastowych przedpłat dla eksport faktora za wy-kupione przez niego od Twojej firmy należności).

System ten, pomimo że jest bardziej efektywny, jest zdecydowanie bardziej zbiurokratyzowany niż klasyczny system jednego faktora. Występuje zdublowanie czynności operacyjnych, rozlicze-niowych i księgowych.

Eksport faktor może Ci zaoferować komplekso-we ściąganie należności z różnych krajów świata, dzięki korzystaniu z rozległej sieci import fakto-rów gwarantujących wypłacalność importerów i doskonale znających ich kondycję finansową oraz prawo w swoim kraju.

Możliwość wystąpienia opóźnień w transferze środków od importera do eksport faktora z po-wodu wstrzymania płatności przez import faktora (bilansuje on bowiem należności i zobowiązania w ramach wzajemnych rozliczeń kilku faktorów eksportowych i importowych).

Opłaty związane z umową faktoringu międzynarodowego są podobne do opłat pobieranych w ramach umów faktoringu pełnego. Jednak z tego względu, że w faktoringu międzynarodo-wym występuje najczęściej dwóch faktorów, a nie jeden jak w krajowym, opłaty związane z umową są wyższe.

10

Faktoring – zalety, wady, koszty

W faktoringu międzynarodowym bowiem poza dyskontem i prowizją przygotowawczą wystę-puje szereg dodatkowych stałych opłat pobieranych przez import faktora. Oczywiście Twoja firma będzie rozliczała się wyłącznie z eksport faktorem, ale w cenie jego usługi zawarte bę-dzie także wynagrodzenie import faktora, dlatego powinieneś wiedzieć, za co płacisz.

Instytucje świadczące faktoring międzynarodowy są zazwyczaj zrzeszone w światowych or-ganizacjach faktoringowych, takich jak Factors Chain International (FCI) czy International Factors Group (IFG). W FCI nie ma odgórnie ustalonych stawek.

Zazwyczaj import faktor pobiera prowizję (w wysokości określonego procentu od obrotów) za przejęcie na siebie ryzyka niewypłacalności importera i za inkaso należności. Czasami także pobiera prowizję (w konkretnej kwocie) za przyjęcie wierzytelności do zarządzania. W IFG natomiast, w skali całego świata, stosowane są standardowe stawki za świadczone usługi.

Stałymi opłatami dla import faktora są prowizje za:`` dokonanie analizy wiarygodności kredytowej importera i ustalenie limitu gwarancyj-

nego – 16 E;`` przyjęcie do obsługi transakcji wobec konkretnego importera – 13,33 E;`` dokonanie weryfikacji bezsporności faktury (czy importer nie wnosi reklamacji) –

13,33 E,`` przejęcie ryzyka niewypłacalności importera i zarządzanie wierzytelnością – 0,4%

wartości obrotu i 8,67 E za każdą przyjętą fakturę.

Sumaryczna wartość tych prowizji wynosi około 1% wartości wykupionych faktur. Poza tymi opłatami faktorowi eksportowemu może przysługiwać jeszcze jedno wynagrodzenie. Jest to opłata związana z przetransferowaniem całego dyskonta na rzecz import faktora, a tym sa-mym zmniejszenie całego kosztu usługi dla eksportera i zniwelowanie ciążącego na nim ry-zyka kursowego.

Wybierając faktora do międzynarodowej obsługi finansowej Twojej firmy, sprawdź, czy jest on zrzeszony w jakiejś światowej organizacji faktoringowej. Przynależność Twojego faktora do takiej grupy daje gwarancję szybkiego i rzetelnego przeprowadzenia operacji faktoringowej.

dr Jacek Czareckiekspert z zakresu problematyki finansowania

działalności przedsiębiorstw

Jedyny portal, w którym uzyskasz konkretną odpowiedź na swoje pytania bezpośrednio od najlepszych ekspertów

Oferta nie dotyczy już zarejestrowanych użytkowników

Codziennie porcja nowości z zakresu rachunkowości, podatków, kadr, płac i ZUS z praktycznym komentarzem

Nielimitowany dostęp do PORADNI, czyli stale powiększającej się i codziennie aktualizowanej bazy odpowiedzi ekspertów na pytania

Prawo do indywidualnego kontaktu z ekspertami i zadawania im pytań

Wyselekcjonowane treści dla firm, dla sektora publicznego i NGO

Dostęp do ponad 2.400 aktualnych narzędzi dla księgowych i kadrowych – czyli największej ilości na rynku

Możliwość korzystania bez ograniczeń z eksperckich webinariów i szkoleń video na temat najnowszych zmian w prawie

Korzystając z Portalu FK otrzymujesz:

www.nowy.portalfk.pl/test

Przetestuj NOWY Portal FK bezpłatnie

3 proste kroki do uzyskania 7-dniowego bezpłatnego dostepu:

Wypełnij formularz rejestracyjny2

1 Wejdź na stronę www.nowy.portalfk.pl/test

3 Odbierz wiadmość z loginem i hasłem – ważnym przez kolejne 7 dni

PK nowy portal 165x235.indd 1 2015-06-24 11:01:33

1AF0017ISBN: 978-83-269-5418-4

Więcej ebooków o tematyce finansowo-księgowej:

www.fabrykawiedzy.com