felsefe yasalar

58
FELSEFE’YE GİRİŞ MUSTAFA SUBAŞI SOSYAL HİZMET-1.SINIF 29 MAYIS ÜNİVERSİTESİ

Upload: mustafa-subasi

Post on 30-Jul-2015

170 views

Category:

Law


9 download

TRANSCRIPT

Page 1: Felsefe yasalar

FELSEFE’YE GİRİŞMUSTAFA SUBAŞISOSYAL HİZMET-1.SINIF29 MAYIS ÜNİVERSİTESİ

Page 2: Felsefe yasalar

PLATONYASALAR(NOMOİ)

Page 3: Felsefe yasalar
Page 4: Felsefe yasalar

PLATON kimdir?--MÖ 427-347 yılları arasında Atina’da yaşamıştır.--Asıl adı Aristoklestir.Geniş omuzları ve atletik yapısı nedeniyle Yunanca Platon(geniş göğüslü) lakabı ile anılmış ve tanınmıştır.--Sokratesin öğrencisidir.Sokrat hakkında bilinenler aslında Eflatun’un hocası hakkında yazdıklarıyla sınırlıdır.Eserlerinde Sokrat’ı hikayenin başkahramanı olarak göstermiş ve Sokrat’ın idamından oldukça etkilenmiştir.--Aristo’nun hocasıdır.--Atina’da ünlü Akademi’yi kurmuş ve kendi öğrencilerini yetiştirmiştir.Batı felsefesinin başlangıcı olarak kabul edilir.--Eserleri sadece felsefi değil aynı zamanda edebidir.Eserleri genelde diyalog halindedir.

Page 5: Felsefe yasalar

PLATON’a göre Yasalar

Platon'a göre, adaletsizlik yapmadan tek başına yönetecek bir insan bulmak olanaksızdır;dolayısıyla yasaların konması zorunludur. Yasalara göre tek kişinin, çok kişinin yönetimine göre, monarşik, aristokratik ve demokratik yönetim biçimlerinin söz konusu olduğunu belirten Platon, bu yönetim biçimlerinin bozulmalarıyla da tiranlık, oligarşi ve yığının yasadan bağımsız olarak yönettiği yönetim biçimlerinin ortaya çıktığını öne sürer.

Page 6: Felsefe yasalar

Böylece bu değişik yönetim biçimleri arasında kademeli olarak iyi ve kötü yönetimler içinde en iyisi monarşi,en kötüsü demokrasidir; yasadan bağımsız yönetimler içinde ise, en iyisi demokrasi, en kötüsü tiranlıktır. Politikos'ta yasalar yönetim biçimlerini destekleyen, onların değerlerini belirleyen öğelerdir.Oysa Nomoi’da yasalar doğrudan yetkiyi oluşturan öğelerdir.Toprak dağıtımındaki eşitlik, aile sayısının belirlenmesi (5040), evliliklerin denetlenmesi, mal varlığının soydan soya geçişi, devletteki ekonomik yaşam konusunda son derece ayrıntılıkurallarla mülkiyetin sürekli denetlenmesi ve sınırlandırılması ile gerçekleştirilen bir ortaklık yönetimi önerilmektedir yapıtta.

Page 7: Felsefe yasalar

Ama … kim saptayacaktır bu yasaları? Kimi kez yurttaşlar biraraya gelip bu yasaları belirlemekte,kimi kez yaşlılardan oluşan bir meclis, kimi kez bir yasakoyucu,kimi kez bir tanrı bu işi yapmakta,kimi kez de kuraya başvurulmaktadır. Platon yasalara, yönetim biçimlerine, meclislere güvenir, ama devletin koruyucusu yine de hep "insan" dır.Platon'a göre, yasa aklın bir ürünüdür ve doğa ile özdeştir.Platon'un yasa kuramının temelinde şu görüş vardır: yasa koyucu ancak akıl aracılığı ile toplumun gereksinimlerine uygun bir kurallar bütünü getirebilir.Yasa koyucu "doğru," "güzel" ve "iyi"nin neliğini kavramış kişi olarak, düşüncelerini eyleme döken filozoftur.

Page 8: Felsefe yasalar

IX.KİTAP

Page 9: Felsefe yasalar

Tapınak SoygunculuğuAtinalı:Gündüz kötü bir arzuya kapılıp,geceleyin de uyumayıp,tapınak soymaya niyetlenen kişiyle,bir yandan da öğüt vererek şöyle söylenebilir:”Şu anda seni tapınak soymaya iten,ne insanca ne de tanrısal bir kötülük,şaşkın dostum,ama eski zamanlarda cezasız kalmış haksızlıklar nedeniyle insanların içine işlemiş,çevresine uğursuzluk saça saça dolaşan bir çılgınlık:her türlü çabayı göstererek bundan sakınman gerekir:nasıl sakınacaksın,bak da öğren.Aklına böyle bir düşünce geldiği zaman,arındırma törenlerine git,kötülüğü kovan rtanrıların tapınaklarına gidip yalvar,sözde önemli bilinen insanlaın arasına katıl,onların her insanın güzeli ve doğruyu onurlandırması gerekir şeklindeki sözlerini hem dinle,hem kendin de söylemeye çalış;arkana bakmadan kötülerin arkadaşlığından kaç.Eğer bunları yaparsan,bu illetin biraz geçer;yoksa ölümü tercih ederek-çünkü bunun yanında ölüm daha güzel-bu yaşamdan ayrıl.

Page 10: Felsefe yasalar

Tapınak Soyguncularına Verilecek SuçlarKöle ve yabancılar için;-Alnına ve ellerine damgalar vurulmalı,-Yargıçların kararı gereği kırbaçlanmalı ve sonra,-Üryan bir halde ülke dışına atılmalıdır.Vatandaşlar için;Çocukluktan aileden gelen eğitim vs. yargıçlarca göz önüne alınsa da bu suç işlendiğinden cezası ölümdür.

Page 11: Felsefe yasalar

Birinin suçu para cezası gerektirirse-Verilen cezanın miktarı uyarınca para ödemekle suçtan azlonulur.Yasa bekçileri rapor tutar.-Verilen ceza miktarını ödeyemez ve arkadaşları da miktarı ödemeye yanaşmazsa,kişi hapse atılmalı ve halkın önünde aşağılanmalıdır.Tüm bunlara rağmen hiçbir suçtan ötürü yurttaşlar vatandaşlık haklarını kaybetmemelidir.

Page 12: Felsefe yasalar

Notlar-Yasaların amacı cezasını çekenin ya daha iyi olmasını ya da daha az kötü olmasını sağlamaktır.-Kitapta kişi başına düşen payın her zaman aynı ve eşit kalmasını isteyen bir devlet düzeni olduğu vurgulanmaktadır.

Page 13: Felsefe yasalar

Mahkeme ve Ortamı

-Bu mahkemedeki karar ya da tutanaklar tüm yargıçlar tarafından onaylanıp,damgalandıktan sonra Hestia Sunağı’na bırakılmalıdır.-Yasalara göre devlet düzenini bozacak her girişim cezalandırılmalıdır.NOT:Hestia Sunağı Prytaneion’daki devletin en kutsal yeridir.

Page 14: Felsefe yasalar

Peki yasalar en iyi şekilde nasıl ortaya çıkarılır?

Atinalı ve Kleinios’un konuşmalarından anlaşılıyor ki yasalar kentlerdeki eserlere,yazılı konuşmalara,yasa koyucunun konuşmalarına,ozanların eserlerine,bilginlerin görüşlerine vs. dayanarak ortaya çıkarılabilir.

Konuşmalara göre yasaların belli bir kısmı konulacak,belli bir kısmı konulmayacaktır çünkü zamanın geçtiği dönemde tam anlamıyla yasa koyma adına bir zemin yoktur.

Page 15: Felsefe yasalar

Adalet ve Güzellik İlişkisi

Atinalı:”Yaptığımız adil eylem,adaletten ne kadar pay alıyorsa,güzellikten de payına düşen o kadardır.” Peki adil için güzel diyorsak,adil bir iş yaptığımızı düşünelim lakin bu iş çirkin olsun o zaman bu önerme çelişik kalmaz mı?Bu nedenden ötürü “adil” ve “güzel” kavramları birbirinden ayrılmalıdır.

Page 16: Felsefe yasalar

İsteyerek yahut İstemeyerek Yapılmış Adaletsizlik Hakkında Yasa

Adaletsiz insan kötüdür.Kötü insan istemeyerek kötüdür.-İstemeyerek yapılmış adaletsizlik,-İstemeyerek görüntülü isteyerek yapılmış adaletsizlik.Peki yukarıdaki adaletsizlik çeşitlerini anlamamızdaki ölçüt ne olmalı?---Bu durumda işlenen herhangi bir suçta uzlaşma yoluna gidilmelidir.Bunalar hakkında yasanın işleviEylemle veya sözle,hazla ya da acıyla,onurluca ya da onursuzca,para cezasınca ya da ödülünce adaletsizlikten taradlar nefret ettirilmeli ve yasa etkinliğini korumalıdır.

Page 17: Felsefe yasalar

İsteyerek yahut İstemeyerek Yapılmış Adaletsizlik Arası Farklar

-Ruh-Haz-Öfke-Bilgisizlik(Yakın ve Çifte Bilgisizlik)

Page 18: Felsefe yasalar

CİNAYET TÜRLERİ ve YASA Şiddet Kullanarak ve İstemeyerek CinayetSuçlu Delphoi’de arındırılmalıdır ancak yasaya uygunluk şartıyla.Şiddet Kullanarak ve İstemeyerek Cinayet(Kişinin özgün iradesiyle)Suçlu Delphoi’de arındırılmalıdır ancak yasaya uygunluk şartıyla.Ceza kişiye aittir.-Eğer ölen köleyse,kişinin kendi kölesi gibi düşünülsün ve kölenin efendiye verdiği zararı ödesin ya da kölenin ederinin iki katı ceza ödesin.Köle ederini yargıçlar belirleyeceklerdir.Öldürülen,kişinin kendi kölesiyle sadece arındırılsın.

Page 19: Felsefe yasalar

-Eğer ölen özgür biriyse kişi köle cinayetindeki gibi arındırılsın.Ölenin ayak bastığı yerlere ayak basmasın ve sürgün edilsin,ölen yabancıysa o ülke sınırlarına geçmesin.Suçlu bu yasaya boyun eğerse ölenin akrabası onu bağışlayacaktır.Eğer ki boyun eğmez ise ceza iki katına çıksın.Eğer bu akraba suçluya dava açmazsa isteyn ona laneti bulaştırdı diye dava açsın ve bu kişi beş yıl boyunca kendi yurdundan uzak kalsın.

Page 20: Felsefe yasalar

-Eğer kentli biri yabancı birini öldürürse;isteyen yasalar uyarınca ona dava açsın.Bu kişi göçmense,bir yıl sürgüne gitsin.Tam yabancıysa,arındırılsın ve ömür boyu ülke sınırlarına ayak basmasın,yasaya aykırı olarak geri dönerse yasa bekçileri onu öldürsün,denizden karaya vurursa ayakları denizde kalsın ve bir gemi beklesin,zorla sınırları geçmişse yasa bekçilerince güvenli bir şekilde ülke dışına çıkarılsın.

Page 21: Felsefe yasalar

CİNAYET SEBEPLERİ

-Arzular-Hırs-Yaratılıştaki bozukluk-Para-Sınırsız kazanç isteği-Eğitimsizlik

Page 22: Felsefe yasalar

Hades’in Hikayesi

Hades’te suçların cezası vardır,yeyüzüne geri döndüklerinde doğa yasasına göre bu cezayı çekerler,kurbanlarına ne yaptılarsa onlar da aynısını başka birinin elinden yaşarlar.-Kitaba göre girişteki yasa doğrudur lakin diğer yasa için cezalar türetilmelidir.

Page 23: Felsefe yasalar

Cinayet MahkemeleriMahkemeye İlişkin Hususlar-Cinayet mahkemeleri,Tapınak Mahkemeleri ile aynı yargıçlar ve sorumlular tarafından işletilsin.-Mahkemenin kararlarına karşı çıkanlar ömür boyu sürgünde kalsın,ülke sınırlarına adım atarsa öldürülen kişinin en yakın akrabaları tarafından öldürülsün ya da yetkililere teslimen,usule uygun olarak dava açılsın.-Davayı açan suçladığına kefil getirmesini istesin,o da davaya hitaben kendisine üç sağlam kefil getirsin.Eğer kefil göstermez veya bulamazsa yönetim onu yakalamalı ve gözaltında tutup,mahkeme kararına teslim etmelidir.

Page 24: Felsefe yasalar

Yasa Koyma Üzerine-İşlenebilecek suçlar üzerine yasa koymak,korkunç ve hiç hoş olmayan bir iş ama yasa koymamakta olanaksızdır.-Adalet,yasadan yararlanarak suç işleyenin zorunlu olarak,yaptığı şeye olmasa dahi cezayı gerektirir.(Kısas usulune ket vurulmuştur.)

NOT:Platon’a göre,söz,akıl(logos) yoluyla kanıtlanmaya çalışır;efsane(mythos) ile şiir dilini kullanarak inandırmaya,bir gerçeği duygularımıza kazandırmaya çalışır.

Page 25: Felsefe yasalar

İntihar ve cezasına ilişkin hususlarİntihar,kişinin kendi yaşamını sonlandırma teşebbüsüne muvaffak olabilme durumuna verilen addır.İntihar durumundaki kişi için:-Bu insan için arındırma ve gömülme konusunda hangi törenlerin gerekli olduğunu tanrı bilir.-Cenaze işlerinini yasalara göre en yakın akraba halleder.-Böyle ölenlerin mezarı ayrı bir yerde olacaktır ve yanında kimsenin mezarı bulunmayacaktır.(*)NOT:Hayvan ölümleri ve katil zanlısı bulanmayan cinayetler hakkındaki hükümler kitapta belirtilmiştir.

Page 26: Felsefe yasalar

Cinayette Suçsuzluk Cinayette-Eve giren hırsız öldürülürse,-Kendini korurken bir haydut öldürürse,-Namusa zarar gelirse bunu yapan baba,oğul ve kardeşler tarafından öldürülürse,-Bir koca karısını saldırıya uğrarken bulur ve saldırganı öldürürse,-Aile fertlerini ölümden kurtarmak adına,birini öldürürse tamamıyla suçsuzdur.

Page 27: Felsefe yasalar

Yaralama ve Sakatlık HalleriBazı hal ve durumlar mahkemeye,bazıları da yasaya alınmalıdır.Bu durumda hangileri mahkemeye,hangileri yasaya alınmalıdır? Mahkemeler yetersiz ve suskun,yargıçların gizli-kapaklı işlerinin olduğu;bir münazarada her iki konuşmacının birbirini dinlemediği devlette önemli olaylar yasaya alınmalı,incelik hususu ihtiva etmeyen eylemler mahkemenin muhakemesine ve yargısına bırakılmalıdır. Cinayete göre yaralama ve sakatlık hallerinin hükümlerinin daha hafif olduğu gözlemlenmektedir.

Page 28: Felsefe yasalar

Platon’un Öncelik Hiyerarşisi

1.Devlet2.Toplum3.Birey

Page 29: Felsefe yasalar

Ahlaki Değerler

-Genç-Yaşlı ilişkisi-Anne-Babaya saygı-Kişilere ve karakterlere saygı-Tanrıya saygı-Erdemli ve bilge olma ...vs.-Bu değerlerin bazıları yasaya alınarak müeyyideleri uygulamaya geçirme esaslı çalışmalar yapılmıştır.

Page 30: Felsefe yasalar

X.KİTAP

Page 31: Felsefe yasalar

Şiddet Eylemlerine Örnekler

1-Hırsızlık2-Özel tapınak ve mezarlara hırsızlık3-Ana-babaya saldırı4-Yöneticiye ve emirlerine itaatsizlik5-Yurttaşlık haklarının ihlali

Page 32: Felsefe yasalar

Tanrılara Hakarete(Dinsizlik) İlişkin Yasa

Yasalara uygun olarak tanrılara inanan hiç kimse hiçbir zaman isteyerek ne dinsizce bir hareket yapmalı ne de yasaya aykırı bir söz söylemeli;ancak şu üç nedenden biri yüzünden bunu yapabilir;1-Tanrılara inanmama2-Tanrıların varlığına inanma ama insanlarla ilgilenmediklerini düşünme3-Tanrılara kurban sunarak ve dua ederek affolma düşüncesi

Page 33: Felsefe yasalar

Tanrılara Hakarete(Dinsizlik) İlişkin YasaNasıl TasarlanmalıdırAtinalı:Öncelikle bu işi yapanlar şunu söyleyeceklerdir:Tanrıların yasası yok mu?O halde tanrılardan gelen bir yasa olmalı değil mi?Ya da tanrı var mı?İlk iki soruyu ne kadar da atlatsak üçüncü soru adına ispat gerek.Kleinias:Her şeyden önce,yeryüzü,güneş,yıldızlar ve tüm evren,sonra yılları ve ayları birbirinden ayıran mevsimlerin bu kadar güzel düzenlenmiş olması ve bütün Yunanlılarla,barbarların tanrıların varlığına inanmaları,ispat değil mi?Atinalı:Doğru lakin sorun bu olmaktan çıkıyor.Cehalet.Suçu işleyenler bunu anlamamakta ısrar edeceklerdir.Pekala,ne söyleyeceğiz?Ne yapmamız gerekiyor?Tanrıların varlığı hakkında konuşulduğunda sinirlenmemek mümkün değil lakin henüz genç,yaşam ve fikir tecrübesini ilerletmemiş olanlara bu konuyu nazikçe ve kibarca,öfkesizce anlatmalı ve benimsetmeliyiz.Kleinias:Evet,öyle.

Page 34: Felsefe yasalar

Atinalı:Bunun dışında sadece tanrıların varlığını inkar edenler değil her şeyin bir rastlantı sonucu ortaya çıktığını savunanlar hakkında da düzenlemeler gerekmekte.Kleinias:Gençliğin yıkımıdır bu.Peki nasıl düzenlemeler?Atinalı:Yasa koyucu eski yasaları savunmalı,tanrıları ve düzeni ispat etmeli,iyiyi,doğruyu,erdemi ve bilgiyi göstermelidir.Kleinias:Evet,yasa koyucu bunları uygulamalı,haklısın yabancı.

Page 35: Felsefe yasalar

RUHAtinalı:Gençler ruhun ilk yaratılanlar arasında olduğunu,bütün maddelerden önce oluştuğunu,başka her şeyden daha çok bunların değişim ve dönüşüm ilkesi olduğunu bilmiyorlar;eğer bu böyleyseki ruh cismiden önce maddeden önce oluşması da zorunludur.O halde evreni yaratan bir ruh olmalı,yarattığı bir sanat,düzen ve eser olmalıdır ki bu durumda gençleri çürütmüş olmaktayız(*Arkhe problemi*).Ruh maddeye indirgenemez ve zihinle kavranır.Tanrı büyüktür ve yarattıkları ondan gelen parçacıklardır.(^)

NOT:Kitapta ruhun özelliklerinden vs.bahsetmektedir.Bu konuyla ilgili İmam Gazzali’nin Tehafitü’l Felasife eseri fayda niteliği taşımaktadır.

Page 36: Felsefe yasalar

Atinalı’ya göre ruh ve değişim İçinde ruh bulunan her şey değişir,bu değişimin nedeni kendi içindedir,değişirken de kaderin düzenine ve kuralına göre hareket eder;birkaç küçük karakter değişikliği olursa,yeryüzü üzerinde yer değiştirir,ama adaletsizliğe doğru birçok değişiklik olursa,insanların Hades ya da benzeri adlar vererek ,yaşarken de bedenlerinden ayrıldıktan sonra da o çok korktukları ve düşlerinde gördükleri yerlatının derinliklerine gider.Ruh kendi iradesiyle ve güçlü bir ilişkisinden ötürü erdem ya da erdemsizlik yolunda büyük değişikliklere uğradığı zaman tanrısal erdemle birleşip kendisi de belirgin biçimde tanrısal olursa,kutsal bir yolda daha üstün bir yere gelmek üzere bulunduğu yeri değiştirir;tersi olursa,yaşamını bunun tersine değiştirir.

Page 37: Felsefe yasalar

XI.KİTAP

Page 38: Felsefe yasalar

İnsanlar arası antlaşmalarBu ilişkilerde temal esas şudur:“Hiç kimse benden izin almadıkça elden geldiğince benim malıma dokunamaz,en küçük parçasını dahi yerinden kımıldatamaz;ben de başkalarının malına karşı aynı şekilde davranmalıyım”Ola ki ilişkilerde ve antlaşmalarda aksaklıklar meydana geldi.Bir suç,hak ihlali oluştu.Hüküm yasalarca ne olmalıdır?-Tanrının kararları hüküm sayılsın,-Devlet,Delphoi’a adam yollasın ve tanrının kehanetlerini gerçekleştirsin.NOT:Delphoi,devletin en kutsal mekanıdır.

Page 39: Felsefe yasalar

-Bahsedilen hak ihlalini devlete bildiren kişi özgürse,saygınlık kazansın,bildirmezse,erdemsizlikle lekelensin.-Bildiren kişi köleyse,haklı olarak devlet onu azat etsin,efendisine de bedeli ödensin,bildirmezse ölüm cezası verilsin.

Page 40: Felsefe yasalar

Büyük ve küçük eşyalar hakkına ilişkin

-Biri bilerek veya bilmeden kendine ait bir şeyi bir yerde bırakırsa,bulan kişi yasa uyarınca tanrıçaya adanmış bu gibi şeyleri yol daimonunun koruduğunu düşünerek bunu olduğu yerde bırakmalı.-Biri bu kurala uymayıp bulduğu şeyi alırsa,eşyanın değeri küçükse ve bulan bir köleyse,otuz yaşından küçük olmamak şartıyla bu olaya tanık olan kişi köleyi bir güzel kırbaçlasın;eşyayı bulan özgür bir kişiyse,köle gibi yasadan nasibini almamış biri olarak değerlendirilmenin yanı sıra,aldığı eşyanın sahibine değerinin on katını ödesin.

Page 41: Felsefe yasalar

Koruyucu ailelerle ilgili bilgiler Bir koruyucu aile,bir kız ya da erkek yetimin koruyucusu ile yasa bekçileri arasından bu koruyucuyu denetlemekle yükümlü bekçi,yetim kalma talihsizliğine uğramış bu çocuğu kendi çocuklarından daha az sevmemeli ve koruması altındaki bu çocuğun malıyla kendi malından daha az ilgilenmemeli,hatta bütün çabasıyla daha çok ilgilenmeli. Her koruyucu aile bir tek bu yasaya bağlı olarak yetimlerle ilgilenecektir.Eğer biri bu konuda bu yasaya aykırı olarak başka türlü davranırsa,yönetici koruyucuyu cezalandırsın koruyucu da yöneticiyi seçkin yargıçlar mahkemesine çıkarıp mahkemenin saptadığı tutarın iki katını ödeterek cezalandırsın.

Page 42: Felsefe yasalar

-Bir yetim yetişkin çağa girdiğinde koruyucusunun kendine haksızlık yaptığını düşünürse,koruyucusuna dava açabilir.Eğer koruyucu suçlu bulunursa,hangi cezaya çarptırılacağına ya da ne kadar para cezası ödeyeceğine mahkeme karar verecektir;eğer bir yöneticinin ihmalinden ötürü yetime zara verdiği saptanırsa,çocuğa ne kadar para ödeyeceğini mahkeme saptayacak,ama eğer yetimin uğradığı zarar onun adaletsiz davranışından ileri geliyorsa,para cezasından başka,yasa bekçiliği görevinden atılacak ve devlet yönetimi onun yerine ülke ve devlet için başka bir yasa bekçisi atayacaktır. -Eğer yetimin akralarından biri ya da herhangi bir yurttaş,koruyucunun bir ihmalini ya da suistimalini görürse,onu aynı mahkemeye çıkarsın;koruyucu suçlu bulunursa verdiği zararın dört katını ödesin,bunun yarısı çocuğun,öteki yarısı da davayı kazananın olsun.

Page 43: Felsefe yasalar

Aileyi yönetememe hakkında Eğer biri hastalıktan,yaşlılıktan,huysuzluktan ya da bunların üçününde etkisiyle olağanın üstünde aklını yitirse,bu durumu yakın aile çevresinin dışında bilinmiyor,kendi malını istediği gibi kullanmaya hakkı var diye ailesini felakete sürüklüyorsa,öte yandan oğlu bu durum karşısında çaresiz,babasını bunaklıktan mahkemeye vermekte tereddüt ediyorsa,bunun için şu yasa uygulansın:ilkin en yaşlı yasa bekçilerine giderek babasının durumunu açıklamalı,onlar da yeterli bir inceleme yaptıktan sonra,dava açıp açmamasını öğütlemelidirler;eğer bir dava açmasını salık verirlerse,mahkemede davaya tanık ve yardımcı olsunlar;baba davayı kaybederse,bundan böyle en önemsiz konularda bile kendi malını yönetme hakkı elinden alınsın ve ömrünün bundan sonrasında çocuk gibi davranış görsün.

Page 44: Felsefe yasalar

Akıl hastalarını sokağa salma hakkında yasa

Akıl hastalarının toplum içine çıkmasına izin verilmemeli;akrabaları onları kendi bildikleri gibi evde tutmalıdır;yoksa para cezası ödeyeceklerdir:onu gözden kaçıran ister bir köle,ister özgür bir yurttaş olsun,birinci varlık sınıfından biri için yüz drakhme,ikinci sınıftan biri için beşte dört mna,üçüncü sınıftan biri için beşte üç mna ve dördüncü sınıftan biri için beşte iki mna. Ayrıca kişilerin öfke anında birbirlerine sövmelerine ilişkin temel yasamız şudur:“Hiç kimse kimseye sövmesin”.Eğer olası bir kural ihlali gerçek yaşamda uygulama alanı bulursa ceza devreye girsin.

Page 45: Felsefe yasalar

Büyü yapma hakkında

Bağlama büyüleri,tılsım,sihir ya da buna benzer iksirlerle birine zarar veren,bir bilici ya da falcı ise ölmeli;zehirlemeden suçlu bulunan kişi bilicilikle ilgisizse,hangi cezaya çarptıralacağına ya da ne kadar para cezası ödeyeceğine mahkeme karar vermelidir.

Page 46: Felsefe yasalar

XII.KİTAP

Page 47: Felsefe yasalar

Elçiler için kusurlu görev yapma hakkında yasa

Biri kendine devletin habercisi ya da elçisi süsü verip bir devlete sahte elçi olarak giderse ,elçi olarak gönderildiği halde ondan istenenden farklı haberler iletirse,ya da gene dost ya da düşman devletlerin ona bildirdiği haberleri doğru getirmezse,Hermes ile Zeus’un haber ve buyruklarına karşı yasası çiğneyerek dinsizlik yaptığı için mahkemeye verilsin;suçlu bulunursa hangi cezaya çarptırılacağına ya da ne kadar para cezası ödeyeceğine karar verilsin.

Page 48: Felsefe yasalar

Hermes’in EtimolojisiÜstün nitelikleri olan Hermes, efsaneye göre daha bir günlükken ayağa kalkar, beşiğinden çıkar, kaplumbağa kabuğundan yaptığı

bir liri çalıp ondan çıkan seslerle eğlenir. Bir gün kırlarda dolaşırken tanrı Apollon'un koruması altındaki inekleri çalar. Apollon olayı

öğrenince çok kızar; cezalandırılması için Hermes'i kolundan tutup Zeus'a götürür. Ne var ki, Hermes'in lirinden çıkan sesler

Zeus'u ve Apollon'u büyüler. Zeus, cezalandıracağı yerde Hermes'e kanatlı bir başlıkla bir çift ayakkabı vererek onu tanrıların

habercisi yapar. Haberci Hermes ölülerin ruhlarını yeraltına götürür; çobanlarla, yolunu şaşıran yolculara kılavuzluk eder. Yaşlı

Kral Priamos'u, Hektor'un ölüsünü almak için Aşil'in barınağına götüren de odur. Ayrıca Odysseus'a Moly isimli bir bitkiyi vererek

Kirke'nin tuzağından kurtaran da odur.

Hermes'in İo efsanesinde de önemli bir görev üstlendiği görülür. Zeus, sevgilisi su perisi İo'yu kıskanç karısı Hera'dan kurtarmak

için, onu ineğe dönüştürür. Hera ineği armağan olarak ister ve alır. Kocasının kendisini aldattığından kuşkulandığı için, başına da

bekçi olarak 100 gözlü canavar Argos'u diker. Argos uyurken bile birkaç gözü açık kaldığından, her şeyi görür. Bu yüzden ona

yanaşmak çok tehlikelidir. İo'nun kurtarılması içinZeus, Hermes'i görevlendirir. Hermes canavarın yanına oturarak eline lirini alıp

tatlı tatlı çalmaya başlar. Bu hoş müzikle Argos'un gözlerinin tümü ağır ağır kapanır, giderek derin bir uykuya dalar. Hermes de

uyuyan canavarın kafasını keser.

Çevik haberci Hermes tüm atletlerin koruyucusu olduğu gibi akıllı ve kurnaz olduğu için hırsızların, kumarbazların ve tüccarların

da koruyucusudur. Liri, kavalı, notaları, astronomiyi, ölçü birimlerini ve sporu icat etmiştir. Hermes mitolojistlerce eril öğenin

temsilcisi olarak kabul edilir.

Page 49: Felsefe yasalar

HERMES

Page 50: Felsefe yasalar

Zeus’un EtimolojisiZeus (Eski Yunanca: Ζεύς, Zeús; Modern Yunanca: Δίας, Días), "Tanrıların ve İnsanların Babası" Yunan mitolojisinde en güçlü ve önemli tanrıdır. Roma'da Jüpiter olarak da bilinir. Göklerin, şimşeklerin ve gök gürültülerinin tanrısıdır. Çoğu zaman elinde bir şimşek ile resmedilmiştir. Bereket ile özdeşleşmiştir, yağmur ondan beklenir. Titan Kronos'un ve eşi Rhea'nın en küçük çocuğu ve oğludur. Tanrıça Hera'nın kocasıdır. Simgesi şimşeğin yanında boğa, kartal ve meşe ağacıdır. Aynı zamanda tanrıların kralı olduğu için taht ve asa ile de sık sık betimlenir. Zeus'un en eski kült ve bilicilik merkezi Yunanistan'daki Dodona antik şehirdir. Habercileri oğlu Hermes ve Gökkuşağı Tanrıçası İris'tir. Gigantlar arasındaki karşıtı Kral Porphyrion'dur.

En bilinen özelliklerinden biri çapkın oluşudur. İstediği her şeyin şekline girebilen Zeus'un Leda için kuğu, Antiope için satir, Aegina

için ateş, Danae için altın yağmuru, Alkmene için kocasının kılığına, Hera için guguk kuşu,Callisto için Bakire Tanrıça Artemis'in

kılığına, Mnemosyne için yakışıklı bir çoban, İo için bulut, Persephone için yılan, Europa için boğa oluşu kudretine en iyi örnektir.

Ölümlü ölümsüz herkese aşık olabilen tanrıların tanrısı Zeus'un gözdesi kartal kılığına girerek kaçırdığı erkeklerin en güzeli

Ganimedes isimli bir çobandır. Çapkınlığı yüzünden eşi Hera tarafından sürekli takip ettirilmektedir.

Babası olan Titan Tanrı Kronos'u diğer Olimpos tanrılarının yardımıyla yer altına hapsetti. Sonra Atlantisliler Tanrı Zeus'un

takipçilerini (Yani Yunanları) ellerinde olmadan (Çünkü onlara tuzak kurulmuştu) yok ederek Olimposlu tanrıların gücünü azaltıp

Kronos ve yanındaki diğer Titanları serbest bıraktılar.

Page 51: Felsefe yasalar

ZEUS

Page 52: Felsefe yasalar

Devlet malını çalma hakkında yasa Büyük olsun küçük olsun devlet malı çalanların hepsi aynı cezaya çarptırılmalıdır.Küçük bir şey çalan,aynı açgözlülükle çalmıştır,küçük olan yalnızaca becerisidir;kendisine ait olmadığı halde büyük bir şeyi alıp götüren ise tam anlamıyla adaletsizdir.Böylece yasa çalınan malın değerine bakarak ikisinden birini daha hafif bir cezaya çarptırmak istemiyor,ama birine belki düzelir,ötekine de düzelemez diye bakarak birbirinden ayırıyor. Devlet malı çalan bir yabancı ya da bir köle mahkemeye çıkarılırsa,düzelme olasılığı göz önünde tutularak hangi cezaya çarptırılacağına ya da ne kadar para cezası ödeyeceğine karar verilsin;ama dediğimiz gibi bir eğitim aldıktan sonra,kendi yurdunu soyan ya da gasbeden bir yurttaş,ister suçüstü ister olaydan sonra yakalansın,artık düzelemez düşüncesiyle ölüm cezasına çarptırılsın.

Page 53: Felsefe yasalar

Eğitime ya da yasaya karışma hakkında yasa

Kişi yasaya boyun eğmeyip mahkemede eğitim ve yasalara burnunu sokmaktan suçlu bulunursa,ölsün.Mahkemeye çıkarılmayı hak ettiği halde,yöneticilerden hiçbiri onu mahkemeye çıkarmazsa,onur ödülü almasın ve bu onlar için bir kara leke olsun.

Page 54: Felsefe yasalar

Çalıntı eşya hakkında yasa

Eğer biri çalıntı olduğunu bildiği bir malı alırsa,hırsızla aynı cezaya çarptırılsın;bir sürgüne kapı açanın cezası da ölümdür.

Page 55: Felsefe yasalar

Kendi hesabına savaş açma hakkında yasa

Eğer biri toplumun onayı olmadan birileriyle kendi hesabına barış yapar ya da savaş açarsa,cezası ölümdür.Eğer devletin içinde bir grup birileriyle barış yapar ya da savaş açarsa komutanlar bu eylemin sorumlularını mahkemeye versinler,suçlu bulunan ölümle cezalandırılsın.

Page 56: Felsefe yasalar

Cenaze işleri hakkında yasa Ölenin cenaze töreni uygun ve ölçülü olursa,onun için bir onur,uygunsuz olursa utanç olacaktır.Ölünün evde tutulması ve öteki ayrıntılar konuyla ilgili törelere uygun olarak yerine getirilecek,ama şunları yasa çıkaran devlet adamına bırakmak gerek:ölüye ağlamayı da ağlamamayı da buyurmak hiç hoş değil,ağıt yakmak ve haberi evin dışına yüksek sesle yaymak yasaklanmalı;ölüyü sokak ortasına çıkarmak,yollarda haykırarak yürümek engellenmeli ve gün doğmadan kent dışına çıkılmış olmalıdır.Bu konudaki kurallar böyle olsun,buna uyan cezalandırılmasın,ama yasa bekçilerinden birini dinlemeyen,hepsinin ortaklaşa uygun buldukları cezaya çarptırılsın.Ölenlerin gömülmesine ilişkin bilgiler yasada mevcuttur.

Page 57: Felsefe yasalar

Yasalar tamamlandı,son olarak bu yasaları nasıl muhafaza etmemiz gerektiği hakkında yasa çıkartmamız gerekmekte. Devlette bu yasaları koruyacak bir kurumun olması esastır.Şu an ülkede böyle bir kurum mevcut değil ancak bir kurumu dönüştürebilir ve yasaları koruyup,denetleyebiliriz.O kurum ki Gece Konseyidir.

Page 58: Felsefe yasalar

ÖZET OLARAK

Yasaların amacı düzeni sağlamaktadır,insanların ya daha iyi olmasını ya da daha az kötü olmasını benimsetmektir.Yasalara uygun kişiler için yaşam çok rahat geçecek lakin uymayanlar için cezalar ve dahi ölüm bile gelebilecektir.