fylkesmagasinet nr.6

NR. 6 APRIL 2012

FMfylkesmagasinet.no

- Ha det godt.Ser deg omto veker…

VOLVO V50

FRYDENBØ EDITION

VOLVO V50. LES MEIR PÅ VOLVOCARS.NORettl. pris inkl. frakt- og leveringskostnadar levert Sogn og Fjordane. Gj.sn. forbruk 3,8 – 9,0 l /100 km. CO 2-utslepp 99 – 211 g/km.

Tilbodet gjeld alle nye 2012 modellar ut mars 2012 eller så langt behaldninga rekk. Alle Volvo sine dieselmodellar har partikkelfilter som standard. Atterhald om trykkfeil.Avbilda bil kan avvike frå annonsert modell. Treff Volvo på facebook.com/volvocarsno og volvocars.no

For meir info skann QR-koden til venstre eller send SMS ”VOLVO” til 2330. LAST NED NORSK VOLVO APP

VOLVO V70Pris inkl. frakt- og leveringskostnadar levert Sogn og Fjordane. Gj.sn. forbruk 4,5 – 10,3 l /100 km. CO

2-utslepp 119 – 237 g/km.

Tilbodet gjeld så langt lageret rekk, ved bestilling av ny 2012 modell. Alle Volvo sine dieselmodellar har partikkelfilter som standard.

Atterhald om trykkfeil. Avbilda bil kan ha ekstrautstyr.

Treff Volvo på facebook.com/volvocarsno og volvocars.no. For meir info skann QR-koden til venstre eller send SMS ”VOLVO” til 2330.LAST NED NORSK VOLVO APP

www.frydenbo.noFØRDE:57 83 72 00

SOGNDAL:94 81 80 81

SANDANE:57 86 84 00

ÅSANE:55 53 68 00

MINDE:55 59 97 00

BERGEN VEST:55 50 15 42

KAMPANJETILBODInneheld: Vinterhjul på alu. felg • Motor- og kupevarmar m/timer • Skinninteriør • Elektronisk klimaanlegg • Cruise Control • Bluetooth handsfree • Vassavst. sideruter framme • Skinn, alu og

kromdetaljar • R-Design styling og utstyr • Sølv rails • Dual Xenon hovudlys • 17" alu. felgar • Rygge- og regnsensorar

… og 10 andre tillegg

2012 MODELL

VOLVO V50 FRYDENBØ EDITIONKR 299 900,- (DRIVe)

FRÅ 1 999,- /MNDLeasingtilbod til privat og næring.

Månadspris inkl. mva. Forskot kr 39 900,–. 3 år/45 000 km.

VOLVO V70

FRYDENBØ EDITION

KAMPANJETILBODInneheld m.a.: Dieselvarmar m/tidsur • Skinnratt • Køyrekomputer • 2 sona klimaanlegg • Fjernstyrt sentrallås • IAQS -- Interior Air Quality

System • Cruise control • Innsynsvern • Radio/CD m/fjernstyring i ratt• Oppvarma baksete • El. vindauge • Takrails • Vinterhjul m/alu.felgar

2012 MODELL

VOLVO V70 DRIVe

KR 379 900,-Tillegg for Momentum kr 10.000,-Tillegg for Summum kr 20.000,-Tillegg for R-Design kr 30.000,-Kan også leverast m/automat.

Tilbod!!3 år/60000 km service

(full pris 12520,-) NO KR

6000,-

Tilbod!!3 år/60000 km service

(full pris 13480,-) NO KR

6000,-

FM6•2012

3

FMFYLKESMAGASINET

Saknar du dei opne skattelistene?

Det er liten tvil om at vi menneske av natur er nysgjerrige. Og så lenge ein hadde heilt fritt innsyn iskatten til venner, naboar, kollegaer og kjende, ja så fråtsa vi i det. I 2010 vart det registrert 14 mil-lionar sidevisningar det første døgnet skattelistene låg tilgjengeleg på skattelister.no. I tillegg kjemsøk via andre opne sider.

I 2011 var tilsvarande tal 300.000 sidevisningar dei første ni timane skattelistene låg tilgjengeleg påskatteetaten.no. Skilnaden er enkelt og greitt at Stortinget har strama inn tilgangen ved at ein målogge inn via MinID. Det har vist seg som eit effektivt filter mot rein nysgjerrigheit, samtidig somargumenta om tilgang av ulike demokratiske årsaker er oppretthaldne.

Ein kan lett argumentere med at openheit er eit gode i eit samfunn, og at det bør vere mest moglegav det. Samtidig er det vanskeleg å argumentere for at ein må yte minimal innsats for å få tilgang tilinformasjon. Og det er neppe fleire millionar rettmessige søk i skattelistene etter informasjon, deialler fleste søk er motivert av rein nysgjerrigheit. Kikkarmentaliteten vår er nøye dokumentert i eitutal realityserier på fjernsyn. Den som har edlare hensikt enn å sjekke om naboen tener meir, ja hankan framleis hente ut den informasjonen han vil.

Ein som har kjempa mot offentlege skattelister er Dagfinn Berg frå Lindås. Etter å ha selt dyrekli-nikken sin i 2009 vart han særs overraska over å ha hamna på tredjeplass på inntektstoppen i kom-munen, med det han meinte var 1.45 millionar kroner for høg inntekt. Han gjekk til sak mot staten,og like etter påske slo Nordhordland tingrett fast at «offentliggjøring av elektroniske, søkbare skat-telister på nett krenker privatlivet». Retten legg vekt på at skattelistene kan innehalde feil ogunderleggjast liten kontroll, og difor er ulovleg og i strid med menneskerettighetskonvensjonensartikkel 8.

Siste ord er neppe sagt, men i mellomtida virkar det ikkje som nokon saknar dei lettvinte søka.

Fylkesmagasinet kjem ut til alle husstandane

i Sogn og Fjordane

Ansvarleg utgjevar og grafisk formgjeving Inform Media

Trykk Mediatrykk BergenDistribusjon Posten

Opplag 42.000

REDAKTØR ROY SUNDE

[email protected]. dir. 95 93 99 90

MARKNADSANSVARLEG MAI-KRISTIN TIDEMANSEN

[email protected]. dir. 95 93 99 97

I denne utgåva kan du lese om:

Alexander satsar på heimbyen | REPORTASJE: Når livet går på rotasjon

Team Clutch Kickers | Kva er gale med kunsten? | Rett på med Andrine | Unge meiningar

Ei reise tilbake til fortida | VM i skreifiske | Til Svolvær på første klasse | Trend og mote med Regine

X-ord | Biltest: BMW 320d | E-prat med Svein Olav Myklebust

Grunnlagt 2001

– Vi er opptekne av å finne deigode, positive tinga som skjer ivårt fantastiske fylke. Vi klarer

ikkje å fange opp alt, så har du tips om saker som du

meiner vi burde skrive om – ta kontakt med meg!

Ønskjer du å nå alle husstandane i heile fylket med din bodskap

– ta kontakt med meg!

Demokratisk rett, eller nysgjerrigheit

Redaktør: Roy Sunde

Øyrane 3, boks 353, 6802 Førde

Tlf. 95 93 99 99

FØRDE, Kronborgveien 5, 6800 FørdeMan-fre 9-20, lør 9-18

815 32 815 - www.biltema.no

Vårslepp!

Citycross 28”Meget solid og sporty hybridsykkel med lett alu-ramme, dempegaff el med lockout, dobbelfelgbunn, kraftige mekaniske skivebremser og Shimano Alivio 24 gir. Rammehøyde: 50 cm. Utstyr: Ringeklokke, refl ekser, skjermer, sykkelstotte. 27-1152

2199,-Montert 2399,-Sykkelhjelm

CE-godkjent. Hurtigjustering i nakken. Sort/rød. 27-0012

159,-Growler 26”Med aluminiumsramme, dempegaff el, dobbel felgbunn og Shimano TX 21 gir. Rammehøyde: 49 cm. Brems: V-brems. Utstyr: Ringeklokke, refl ekser. 27-1155

1499,-Montert 1699,-

SparkesykkelStålkonstruksjon med 3 hjul, Maks. vekt: 20 kg. 45-618

199,-

SkateboardAv høy kvalitet,. Hjul Ø 54 mm med ABEC 5 kulelager. Størrelse: 31 x 7,25”. 37-137

299,-

Fra ca. 3 år

Vi har et stort utvalg av syklar til heile familien!

FM6•2012

4

Alexander satsar på heimbyen

Halbrendsøyra 7 • 6800 FørdeTlf. 57 83 08 50 • www.holvikglas.no

Aluminiums-skyvedørerVi monterer nye, vedlikehaldsfrie skyvedører.

Etter mange år med Naprapati-studie i Stock-holm har Alexander Øen Ask flytta heim til Førdefor å satse. Han skal starte sin eigen klinikk: Naprapatsenteret.

TEKST OG FOTO: Roy Sunde

– Eg har alltid drive med idrett, trening og sport. Kva menneskekroppen er istand til med trening, og kva behandling, trening og korrekt medisin kan gjeremed ein kropp fascinerer meg, fortel Alexander Øen Ask. Etter å ha slitt medskader og vond rygg måtte han sjølv til naprapat. Då bestemte han seg for åutdanne seg innan manuell medisin, som omfattar yrkesgrupper som manuell-terapeut, kiropraktor og naprapat. Manuell medisin inneber at hender er verk-tøy for diagnostisering og behandling av ulike helseproblem knytt til rørsleor-gana. – Ein naprapat er spesialisert på ledd, muskel, nervelidingar og kliniskidrettsmedisin. Sjølv er eg utdanna naprapat, og held på med spesialisering.Studiet er gjennomsyra av allmennmedisinske fag, med tyngde på ortopedi,nevrologi, og manuellmedisin, seier Ask, som etter mange år og tusenvis av stu-dietimar i Stockholm, er tilbake i Førde for å starte eigen klinikk. – No er egogså i sluttfasen på validitetsstudiet på ultralyddiagnostikk på fotleddskader,der eg har gjort eit forskingsarbeid i samarbeid med Karolinska Institutt i Stock-holm.

Smertebehandling– Naprapatklinikken skal drive med smertebehandling både på akutte og lang-varige skader, forklarer Ask, som også siktar seg inn mot bedriftsmarknaden.

– Arbeidsplassar som slit med belastningsskadar som følgje av einsformigarbeid. Ein naprapat jobbar ofte tett mot bedriftshelsetenesta, og tilbyr rådgje-ving og behandling på arbeidsplass, og individuelle opplegg for tilsette. Herhar bedrifter mykje å hente. Kvar sjukmelding kostar, og er ofte mogleg føre-bygge. I større byar er dette vanleg. Mange ser at ein naprapat kan bidra tilauka trivsel og produktivitet på arbeidsplassen.

Idrett og livsstilMed variert treningsbakgrunn samt trenarutdanning frå Athletes’ Performancei USA, har Ask tenkt å tilby livsstilsrådgjeving, mest for å gje folk eit best mog-leg totaltilbod.

– Eg vil samarbeide med t.d. legar, fysioterapeutar og psykologar, for å hjelpedei som slit med langvarige plager. I utdanninga jobbar vi på elevklinikk medeigne pasientar frå første året, under rettleiar, samt pasientar i multidisiplinæreteam beståande av naprapat, lege, psykolog og liknande. Særs nyttig for deimed langvarige plager, der mange faktorar speler inn og ein treng brei innsatsog kunnskap for å rydde opp i problemet. Idrettsmedisin er ei sterk nisje formeg, eg har jobba mykje med diagnostikk, prevensjon og rehabilitering avidrettsskade i studiet, og satsar også retta mot eliteutøvarar og mosjonistar. Eghar tett dialog og samarbeid med medisinsk koordinator i Sogndal fotball,naprapat Kim Are Jackobsen og erfaring frå idrettsmedisinsk arbeid mot alls-venskan AIK fotball og Djurgården Hockey, seier han og fortel han skal haldetil i lokala til Spenst i Førde, som han også skal samarbeide med. – Det gjevden beste løysinga for meg, smiler Øen Ask.

På opptur Ask er ein av berre 300 naprapatar i Norge,og naprapati er veslebror i Norge, om einsamanliknar med andre typar manuell medi-sin som for eksempel kiropraktikk.

– Andre europeiske land ligg langt føre. INorden er Naprapati det største yrket innanavansert manuell og sportsmedisin. Spesielti Finland og Sverige, seier Øen Ask. – Nap-rapati er ei vidareutvikling av kiropraktikk,og naprapatar har vore autorisert helseper-sonell i primærhelsetenesta i Finland og Sve-rige sidan starten av 90-talet. Det inneber atein i diagnostiseringsarbeidet tek stilling tilog avgjer om ein skal innleie behandling,eller sende vidare til spesialisthelsetenesta. INorge er søknad om autorisasjon inne tilvurdering. Det vart avslag i førre runde i2002, men dei nordiske forbunda jobbarmot myndigheitene med informasjon.

Alexander Øen Ask gler seg til åta i mot kundar i nye lokale ifjerde etasje i Spenst-bygget iFørde.

FM6•2012

5

Bil Båt Hjem Fritidwww.mekk.no

www.mekk.no

Søppelsekk ...............................................................

100 liter. Tåler inntil 25 kg. (V.nr. 171901)

Kompressorsett!

1299,-Veil. 1999,-

Foma høytrykkspyler 450............................................................................

Makstrykk 100 bar. Leveres med terrassevasker. Med 5 meter fiberarmert høytrykkslange, terrassevasker, servopistol, vaskelanse med kombidyse, vannkobling og rensenål for dysen. Maks vannforbruk 380 l/t. (V.nr. 172269)

5 LITER

99,-Husvask, 5 liter .............................................

Et effektivt vaskemiddel formur eller trehus. (V.nr. 122183)

Turtle wax svamp 10pk

MEKKPRIS 49,-...................................................................

Impregnert med shampo.(V.nr. 140342)

10STK

5 LITER

99,-Terrasserens 5 liter......................................................

Til rengjøring av skitne og værslitte terrassegulv. Fjerner fett, sot og skitt. (V.nr. 135337)

AKTIVITETERbil , båt og hage

Hjulreol ...........................................

Stål. For inntil 8 hjul med maks dim. 225. Plastføtter medfølger. Enkel montering. (V.nr. 152930)

299,-Veil. 499,-

Betongblander 125 liter..................................................................

Hendig betongblander for selvbyggeren. 550W. Leveres umontert. Vekt 59 kg. (V.nr. 151066)

1999,-Veil. 2999,-

Hagebåre 62L..................................................................

Galvanisert stål. Kassestr: 81x61x21cm. Maks vekt: 130 kg. (V.nr. 151065)

199,-Veil. 399,-

Tid for klargjøring av båten. Mekk har

produktene!

Inkludert i pakken:

1499,-Veil. 2490,-

Gebe 2HK................................................................

Kompressorsett med 24 liters/2 HK kompressor, muttertrekker, piper, luftfyller med manometer, blåsepistol og luftslange. (V.nr. 111081)

inkl. terrasse-vasker

Nøkkelsliping i alle Mekkbutikkene

Mekk fører produkter fra bla. Hempel, Jotun, Seajet og International.

169,-Fra

10,-

Førde - Førde senter tlf. 57 82 66 20Florø - Leirvåggata 57 tlf. 57 75 00 20

Sogndal - Sogningen senter tlf. 57 67 20 30

FM6•2012

6

Når livet går i rotasjon. 8 til 4 seier vi litt foraktelegog fnys av å ha falle inn i folden og statistikken. Men det er slik vi vil ha det, i alle fall dei fleste?Enkelt og greitt, heim til middag og familien, kvar dag. Det er enkelt og problemfritt med beggeforeldra heime, til å ta seg av små og store kriser og problem i kvardagen. Men, sjølv om den sjø-mannen som kom heim etter to månadar på sjøen stort sett er borte, og anleggsarbeidaraneikkje lenger overvintrar på anlegg, er det mange som framleis lever livet sitt i små syklusar derein er vekke frå familien i periodar. Vi har snakka med tre familiar, som på kvar sitt vis løyserkvardagen med ein forelder borte på jobb. TEKST: Roy Sunde FOTO: Joachim Vie

Malene er utålmodig, ogmer lysten på å komme uti sola enn på å seie farveltil mamma Svanhild, somer på veg i Nordsjøen for

to veker arbeid.

FM6•2012

7

<<

Ein familie, to livFamilien Ulltang i Førde lever toulike liv, som dansar i rytmen av2-4 rotasjon. Svanhild er prosess-teknikar i Nordsjøen. I dei to jobb-vekene er pappa Freddy «åleine-far».

– Ungane har besteforeldre som bur i Førde, elleshadde det nok ikkje gått. Når eg høyrer om åleinefo-reldre i Oslo med to ungar, som kjem frå Førde ogikkje har nettverk der, forstår eg ikkje korleis dei får ihop kvardagen, seier pappa Freddy Ulltang.

Det er onsdag før påske, tidleg føremiddag, på einsolrik og flott dag. Borna Eivind og Malene er fulle avenergi, og lystne på å komme seg ut og leike. Mammagjer seg klar for å gå på jobb, og pappa Freddy burseg på to veker som åleinepappa. Det kan til tidervere ei utfordring, spesielt når det skal kombinerastmed rolla som dagleg leiar i Entreprenørservice, medeit par og tjue tilsette som skal koordinerast.

– I blant føler ein jo at ein lever to liv: Eit somåleinefar, og eit som familiefar, smiler Freddy. – Så eger godt budd om eg skulle blitt skilt, ler han.

2-4– Vi har veldig fokus på dette med at mamma ikkjereiser for godt, men kjem tilbake om litt, smiler Svan-hild. – Eivind har eige opplegg med nedteljing. Han erveldig klar på at no skal mamma vere vekke i 14dagar, og så er ho heime kvar dag i 28 dagar. Når visnakkast på telefonen fortel han meg at no er det såog så mange dagar igjen. Når eg kjem heim veit hanat mamma skal vere heime lenge.

– Ungane veit at mora skal vekk, men det går stortsett greitt. Det er når det skjer noko, slik at dei trengkos og trøyst og synst noko er vanskeleg, då saknardei henne ekstra. Den biten var lettare når dei varmindre. Spesielt Eivind er blitt så stor at han veit godtkva sakn er, og kjenner på det i blant.

Til tider utfordrandeJobben som prosessteknikar har Svanhild hatt nestenlike lenge som forholdet med Freddy.

– Det er ellevte året mitt i Nordsjøen. Eg byrja åretetter vi vart saman. Eg har ein jobb eg likar veldiggodt, trivst særs godt på plattform og dette har vorenormalen vår, heile vegen, seier ho.

Men sjølv om 14 dagar går fort, og moderne tek-nologi gjer at ein sjeldan er langt borte, så har likevelkvardagen utfordringar.

FM6•2012

8

<< – Verken Eivind eller Malene søv kvar natt.Eivind slit med nattskrekk og i periodar vaknarMalene mykje også, ho søv utruleg lett og lite tiltider. Då er Freddy åleineforelder, med alt detinneber av nattevåk og jobb. Det er klart det erutfordrande.

– Periodar med lite søvn er slitsamt, spesieltnår ein skal på jobb og ikkje får sove litt omdagen også. Vi prøver å ikkje drive rovdrift påbesteforeldra, men dei er flinke til å stille opp ogavlaste når det trengs, fortel Freddy.

– Vi har sjukedagar som andre, så blir unganesjuke reiser eg heim. Førre tur ut var det vass-koppar, då kom eg heim etter ei veke. Og turenfør var det influensa, då reiste eg heim nokredagar før, smiler ho. – Men det er jo ikkje berreå hive seg i bilen, det krevst litt meir å kommeseg heim frå arbeid her ute, så terskelen er litthøgare.

Permisjonstida og den første perioden somsmåbarnsforeldre gjekk veldig fint.

– Du får ikkje jobbe ute siste perioden avgraviditeten, etter seks månadar blir du sendt iland. Etter at permisjonen med Malene var over,gjekk eg i 50 prosent i åtte månadar, og jobba eiveke på og fem veker av. Det var nesten for lite,du brukar nokre dagar på å komme deg i jobb-modus, bli kjent med plattforma igjen ogkomme i gang. Med berre ei veke er du knaptkomen inn i det, og så skal du på land. Ein kanog jobbe to veker på og ti veker av. Det er betre.

FordelBegge to peikar på ein kjempestor fordel med åjobbe slik.

– Ho har veldig mykje tid når ho er heime,seier Freddy.

– Når eg er heime har eg heilt fri, og føler egfår mykje då. Ungane er i barnehage, men egleverer seint og hentar tidleg. Og vi er veldigfleksible om vi har lyst å finne på noko.

– På fine dagar reiser dei på tur eller kosarseg heime. Skal vi på hytta kan ho reise dagenfør og ordne alt. – Når eg er heime tek eg nattevåk og slikt. Egkan sove på dagen medan Freddy er på jobb. – Når ho er ute, er dei tidleg i barnehagen og etfrukost der. Eg må vere effektiv, og vi har goderutinar. Det er ikkje tid for diskusjonar om fargepå sko og slikt. Heldigvis er Eivind veldig enkelog grei, han brukar først å vakne skikkeleg nårhan er i bilen, ler Freddy.

– I det heile er det ein fordel å jobbe slik. Egveit ikkje om vi hadde vore i lag enno om egikkje var vekke i 14 dagar i blant, ler Svanhildrått.

– Det er faktisk godt med dei 14 dagane. Einrekk akkurat å byrje å sakne kvarandre og såblir ein akkurat litt lei kvarandre igjen etter fireveker heime, kontrar Freddy. – Men det er vel-dig greitt å ha det slik, spesielt før vi fekkungane. Då kunne eg jobbe døgnet rundt når hovar vekke, smiler den driftige entreprenøren.Akkurat no er det meir utfordrande, men eg blirveldig mykje meir fleksibel i dei periodane ho erheime, så det er kvar sin periode.

Meir organisering – Kva er den store skilnaden på kvardagen dyk-kar før og etter at de fikk born?

– Før var eg ei sjel og ei skjorte. Ringte telefo-nen ringte med spørsmål om eg kunne ta ei vaktvar det berre å hive bag’en på ryggen og reise.

No må alt planleggast og mykje skal gå i hop.– Føler du til tider at du går glipp av noko?– Augneblink i kvardagen og ulike tilstellin-

gar. Men eg fekk med meg tida då begge unganebyrja å gå, og eg er veldig mykje til stades, så egføler ikkje eg mister mykje, seier ho.

– Rotasjonen hennar går uavhengig av høgti-der og jul. No er ho ute i påska, og i fjor kolli-derte feriane. Eg har tre veker fellesferie, og ifjor jobba ho halvannan veke av den.

Fantar seg– Saknar du dei veldig når du er på jobb?

– Det er klart! Biletet av ungane er bakgrunnpå PC’en, og ein får heimlengt iblant. Men vihar kontakt undervegs og ungane får tak i megom det er noko dei vil. Og så handlar det jo omfokus. På jobb har eg ei oppgåve eg skal løyse,så fokus er der. Ein kan ikkje grave seg ned isakn og tanken på dei – ein må gjere det ein skalpå jobb, seier ho og held fram: – Eg lever to liv,som sjeldan møtest. Eg har venner og eit sam-funn om bord som familien ikkje er del i, someg ikkje møter andre stader enn der, og fyller eianna rolle enn heime. Dagane går i eitt her ute,det er alltid noko som skal gjerast. Men når einkjem åleine på lugaren på slutten av dagen, ten-kjer ein jo at no hadde det vore flott å slengt segpå sofaen med ungane og kosa. Men eg veit joat dei har det bra og kosar seg heime.

– Vi finn på mykje fanteskap her heime nårmor er ute, ler Freddy. Smilet til sonen bekreftarat det nok er sant.

– Eg spør ikkje så mykje om kva dei driv mednår eg ikkje er her, seier Svanhild.

Dei eldste er verst Sjølv i ei relativt likestilt verd hevar framleisenkelte augebryna når dei høyrer at mor jobbarrotasjon og er vekke i 14 dagar.

– Venner og kjente reagerer ikkje, sjølv omnokre venninner seier dei ikkje trur dei haddeklart å gjere slik sjølv. For oss her ute er detheilt normalt, og eg har jobba slik så lenge eghar hatt born. Men det er jo dei som reagerer,og verst er damer på 50-60 år, som har vakseopp i ei anna tid. Dei kan komme med kom-mentarar som «korleis kan du reise fråungane!» Då brukar eg spørje om dei ville rea-gert om det var pappaen som reiste i Nord-sjøen? Då stilnar dei, smiler ho. – Vi damene herute ler av det, ingen spør menn om slikt. Når eger ute ringer mødrene våre og vennepar, og invi-terer Freddy på middag. Det hadde ikkje skjeddomvendt, dei reknar med at eg lagar mat sjølv,seier ho med glimt i auget og sleng nordsjø-bag’en på skuldra.

Den store avskjeden– Skal du komme og gje mamma hadekos?

– Nei, svarar Malene, meir oppteken av åvinne kampen om å få på seg dei rosa skoa, somikkje egnar seg for ein relativt kald dag, trasssola.

– Viss mamma kjem bort då, er det betre?– Ja, smiler Malene, og gjev opp kampen om

skoa!– Ha det bra då småtroll, ropar mamma og

vinkar seg ut døra.– Skal ikkje pappa få kos då, spør Freddy og

ler godt. Men kos får han til slutt. Så går han uti sola, og gjer seg klar til sin 2-4 rotasjon, medungane.

Når livet går i rotasjon

Over: Avskjedskos i vårsola.Malene i fanget på mamma Svan-hild før ho skal jobbe heile påska iNordsjøen.

Til høgre: Nordsjøbag’en er påplass over skuldra, og resten avfamilien gjer seg klare til ei påskeutan kone og mamma.

Under: – Vi finn på mykje fante-skap når mor er på jobb, smilerFreddy, og Eivind stadfestar det.

Under til høgre: – Eg lev påmange måtar to liv, som sjeldanmøtast, seier Svanhild om livet irotasjonsarbeid.

FM6•2012

9

<<

Rett ved sidan av flyplassbygget iFlorø ligg eit anonymt bygg, medutruleg viktig innhald. Berre eit liteskilt røpar at her bur 330 skvadro-nen – luftas reddande englar.

Kvar dag, året rundt, sit seks personar klare på basenfor å rykke ut til menneske i nød. Det betyr at dei lytforlate familiane sine i ei vekes tid.

– Det varierer kor mange vakter ein går. Dei flestehar ca ei veke med aktiv vakt, følgt av ni fridagar.Men det kjem an på. Dei som bur i nær basen ønskjerkanskje å gå kortare periodar på og av, medan deisom pendlar gjerne ønskjer å gjere unna lengrearbeidsperiodar i slengen. I og med at eg jobbar i lei-inga har eg stabsteneste i tillegg, med ein del møterog plikter utanom. Så normalt er eg vekke frå fami-lien ca to veker i månaden, smiler Ketil Moe som erflygar på Sea King’en og nestkommanderande (NK).– Kvar besetning blir utgjort av fartøysjef, andrepilot,systemoperatør, maskinist, redningsmann og anestesi-lege. Alle er militære, unnateke legen frå det lokalehelseføretaket.

Ei veke heilt på

Ketil Moe seier livet som pilot i 330 skvadronen er hek-tisk for familien, men ein periode dei er innstilt på.

FM6•2012

10

<<

<< Fleksibel familieKetil er sjølv «dobbelpendlar, med kone og tosøner, på 8,5 år og 2,5 år, heime.

– Eg bur i Son og jobbar på Rygge. Men når egvalde å vende tilbake til aktiv flying, og fekk stil-ling som NK, inneber det også at eg må vere eindel på Sola og ta vakter både i Florø og andre sta-der. Eg prøver å legge det arbeidet eg kan tilRygge, så eg kan reise heim etter jobb, seier Ketil,og fortel at kona er heime. – På grunn av at egmå vere fleksibel og jobbar mykje vekke var detenklast å få dagen til å gå opp på den måten. SomNK er det mykje organisering, og når det er sjuk-dom og uføresette ting må ein kaste seg rundt påkort varsel. – Yngste sonen skal byrje i barnehagetil hausten, så får vi sjå korleis vi gjer det då, seierhan og slår fast at kona har tyngste delen. – Egsom reiser vekk har det «lett». Byrden ligg heime,hos ho som må ta seg av alt når eg er vekke, seierhan. – Då er ho åleine og må opp om ungane vak-nar om natta, samtidig som ho må fungere omdagen, når ungane skal i barnehage, skule og påaktivitetar, hunden skal luftast, lekser sjekkast ogslike ting.

– Føler du at du må vere superpappa når du erheime?

– Ein har lyst å vere mest mogleg med ungane,spesielt når dei er små. Eg prøver å ta meg av deinår eg heime, og tek mykje stell, får eldstesonentil skule, og er mykje i lag med dei.

Litt annleis i Florø330 skvadron er operatør av statens redningsheli-kopter og utfører søk- og redningsoppdrag,ambulanseflyging, katastrofehjelp og spesialope-rasjonar.

– 330 skvadron høyrer under 137 Luftving vedRygge flystasjon, men leiinga er stasjonert påSola. Skvadronen har fem avdelingar, plassert iBanak, Bodø, Ørland, Sola og Rygge, og eit deta-sjement i Florø. Det vil seie at basen har ikkje fastmannskap, men blir bemanna av andre avdelingarsom deler vaktene, forklarar Ketil.

– I Florø er vaktplanar og rutinar litt annleis.Vi prøvar å legge treningsflyging på heimebasentil crewet. Der er vi gjerne ute to turar for dagenog øver. I Florø blir det kanskje berre ein tur ellerto i veka, for å bli kjent med området, i tillegg tileventuelle utrykkingar. Det blir ikkje så mykjeflyging, og mykje av tida går med til å vere klar tilutrykking. Og med krav om å vere i lufta innan15 minutt frå alarm, må vi vere på basen heiletida, smiler han. – Normalt jobbar vi frå 07.30 til15.30, så har ein fri. Men det flyt litt saman,sidan ein må å vere her likevel. Vi har og i blantnattflyting, møter etter arbeid osv. Elles trenarein, slappar av, snakkar med dei heime og kolle-gaer. Det varierer veldig kor mykje ein har å gjere.Når noko skjer rykker vi ut, døgnet rundt. Skjerdet ikkje noko, er det stille og roleg på fritida.Førre skift her hadde berre ein tur, slår han fast.

Hektisk periodeKetil er 44 år, og har vore i 330 skvadronen sidan1991. Fram til 2000 som aktiv flygar, så sette hanseg bak kontorpulten nokre år, jobba som flyinst-ruktør i USA og var innom flytryggingsdirektora-tet. Før han på nytt fekk blod på tann i 2009. – Å ha kontorjobb var ein heilt anna kvardag.Når eg bestemte meg for å vende tilbake til aktivteneste, var det for å jobbe og fly det eg kan i denperioden, smiler han. – Det er vi veldig innstilt

på, og det går fint. Når eg søkte og fekk jobbensom NK hadde eg vore så lenge vekke frå SeaKing helikopter og aktiv teneste i 330 Skvadro-nen, at eg måtte sjekkast ut på nytt. Det inneberblant anna at eg flaug som andrepilot eit år, for åbli kjent med maskina, tenesta og det nye somhadde skjedd der sidan sist, før eg tok over job-ben som NK i august 2011.

– Kva er det med jobben din som motiverer degtil lange vakter og mykje tid vekke frå familien?

– Det er jo utruleg gøy å fly, smiler Ketil. – Detå jobbe i redningstenesta er utruleg takksamt. Duhjelper menneske i naud, anten det er på sjøen, ifjellet eller ein flyg ambulanseteneste. Ein gjernoko som er til nytte for samfunnet, og dei perso-nane ein hjelper, seier han. – Det er jo ikkje eitønske å vere borte frå familien, eg ønskjer jo åvere heime med dei og er veldig glad i tida medfamilien. Då eg jobba som instruktør i USA vardei med bort dit sjølvsagt. Men det å vere borte erein del av jobben, som eg også likar utruleg godt.Vi er veldig innstilte på at dette er ein periode,som vi får til, og det har gått veldig bra, seier han,og slår fast at noko misser ein på den måten.

– Ein går glipp av litt av oppveksten til bornanår ein jobbar slik. Det skjer noko nytt dagleg ifasen minste sonen er i no, og ein får jo ikkje veremed på alt.

Gode kollegaer i same båtDei fleste i dei 23 laga som utgjer 330 Skvadro-nens aktive redningsarbeidarar har familie.

– Vi er cirka 110 som utgjer den operativedelen av skvadronen, og rundt 200 i alt. Vi snak-kar mykje saman, og prøver hjelpe kvarandre omdet er noko. Alle veit korleis det er med sjukeborn eller partnerar, og korleis det er å vere bortenår det skjer ting heime. Om nokon treng reiseheim, prøver vi å ordne det og ta vakter for kvar-andre, så ein får løyst situasjonen. Ein blir saman-sveisa i dette yrket. Vi jobbar tett på kvarandre,bur saman og omgåast. Ein blir meir enn kolle-gaer, vi bli gode venner. Ein må tolerere kvar-andre og gå godt saman, for vi skal jobbe understerk press og vanskelege forhold. Det er lite romfor feil på oppdrag.


- Det er ein utruleg givande jobb å hjelpe menneske i nød, fortel Ketil.

FM6•2012

11

BMW - Mitsubishi – Bruktbilar • Hobby campingvogner og bubilar • Dethleffs bubilar og campingvogner • Fendt campingvogner • Sunlight bubilar

Skulle hatt ferie heile året…

Dethleffs SkandinavianMagic Edition T White 2,3 JTD 148hk Euro 5

Kr 739.940,-*

Dethleffs EIGHTY II T 67002,3 JTD 148hk Euro 5Jubileumsmodell

Kr 785.000,-*

2012 Sunlight T64 Del-integrert, 2,3 130hk Euro 5

Kr 569.110,-*

Hobby 650 KFU Prestige

Kr 226.700,-*

Med den nye modellserien PREMIUMlanserer Hobby ein ny generasjon camping-vogner. Ikkje berre kvaliteten i designet oginteriøret, men også produksjon og bygge-måte vitnar om innovasjon og nytenkning. «Ei sann glede for auget – både i terrengetog på vegen». Slik omtalar dei førstebrukarane Hobby si nye storsatsing imodellserien Premium. Her vil mange finne sin favoritt. Hobby harvore ein norsk bestseljar i snart tretti år med

ein eventyrleg marknadsdel på stabilt over40%.

Sjå den nye PREMIUM-vogna hos oss!

Hobby Excellent 560 CFe har m.a.: «SlimTower» kjøleskåp, TFT halder for flatskjerm,12 volt med batteri, ladar og LCD-panel,samt microbølgeomn.

Magic Edition utstyrspakke • Cruice control • Hekkgarasje • Pilotseter med høgde- og hell-ningsjustering • Stort kjøleskap med separatfryseboks • Baldakinbelysning kjøkken • Flugenettingdør • Radio forbr. med lydsystem-pakke • Takluke • Flatskjermhaldar • Maxi chassis(4250kg) • Caratec ryggekamera med farge-skjerm • Rammevindu i budel

Automatisk klimaanlegg i førarhuset • Cruisecontroll • Kollisjonspute førar- og passasjerside • Førarhus lakkert i sølv metallic • Påbygg lakkerti titansølv med kvite striper • Alufelgar • 190Lkjøleskap med separat frys • Kaffemaskin •Bumiljø «Eighty» i ekte skinn • Støttebein bak • Pilotsete med høgde/helningsjustering • For-teltslys • Heki 3 «luksus» med baldakin belysning• Elektrisk stigtrinn • Kjøkkenventilator • Ramme-vindu • Truma Combi 6 E • Markise 4,0m • Syk-kelstativ for 3 syklar • Golv-varme elektrisk •Caratec ryggekamera med fargeskjerm

Ei av Hobby sine mest populære vogner medkøyløysing • City Trykkvannskobling • «SlimTower» kjøleskåp • TFT holder for flatskjerm • 12volt med batteri, ladar og LCD-panel.

Innvendig senkeseng • Cruise control •Panorama-takluke • 3,5m markise + sykkelhaldarfor 4 syklar • Heve/senkeseng for 2 personar • Truma Combi 6E Gas/230v • Stort kjøleskåp • Avtrekksvifte kjøkken • Kantsydd teppe • Isolertspillvannstank • Vindu over førerhus • Golvvarmeelektrisk

2012 Sunlight T69 Del-integrert, 2,3 130hk Euro 5

Kr 575.280,-*2,3 130hk Euro 5 • Midtplassert King size seng • Cruise control • Panorama-takluke • 3,5mmarkise + sykkelhaldar for 4 syklar • Takreeling forbagasje med stige • Kablar for ryggekamera • Truma Combi 6E Gas/230v • Stort kjøleskåp • Avtrekksvifte kjøkken • Kantsydd teppe • Isolertspillvannstank • Vindu over førerhus

• Golvvarme elektrisk

*) Alle prisar er inkl. omk. levert Førde.

Hobby Exellent 560 CFe

Kr 229.750,-*

Kampanjepris!Kampanjepris!

FM6•2012

12

Turnusjobbing vart til ekstrempendling I eit yrke der ein jobbar langeperiodar samanhengande, spe-ler det mindre rolle kvar ein bur.Det har kranførar og dekksbasRoger Langenes, opphavleg fråGloppen, men busett i Florø,teke full nytte av. Han og restenav familien flytta like godt tilGran Canaria.

– Vi vurderte først å flytte til Malta eit år, etter åha vore der på ferie fleire gonger, og likte plassengodt. Men der kan det vere ganske kjøleg om vin-teren, og det går ingen direktefly frå Norge omvinteren. Vi var på ferie på Gran Canaria i jula2010, og det var då vi begynte å vurdere å prøveet år her, slår Roger fast.

Betre med halvparten så lang tur utMed jobben til Roger står han rimelig fritt til åflytte på seg.

– Eg jobbar på båten Island Wellserver, eigd avIsland Offshore i Ulsteinvik. Vi driv med brønn-vedlikehald, og går på fast kontrakt for Statoil iNordsjøen/Norskehavet, under flyteriggavtalen,så eg jobbar to veker og har fire veker fri. Det gårfint å kombinere med å bu kvar som helst medgod kommunikasjon til Norge og jobb, seierRoger, som har jobba turnus i 20 år, og på flyte-riggavtale sidan 2007. – Før var eg ute fire veker igangen. Så både Martine (11 år) og Gulliver (8år) er vane med at eg reiser på jobb, det har eggjort sidan dei var små.

– Eg er vant med å ha ungane åleine i periodar,

Roger jobba på sjøen då vi trefte kvarandre, meneg synst det er eit framskritt at han berre er utehalvparten så lenge. Sjølv om det kan bli vanske-leg av og til, synst eg generelt det er betre å vereåleine med dei her i Spania enn heime, spesielt pågrunn av det flotte klimaet, smiler Monica EdithValvik, som er frå kystbyen Florø.

– Det beste med turnusarbeid er all fritida, menså har ein jo også den andre sida, at ein er mykjevekke frå familien i periodar, seier Roger.

Tørt og godt Så tenkt, så gjort. – Vi søkte ungane inn på dennorske skulen. Svaret var positivt, så det var berreå ordne seg leilegheit, smiler han, og slår fast atdet var eit lukkeleg val. – Vi har ikkje angra eitsekund på at vi reiste ned hit. Vi flytta til GranCanaria i juli 2011, i utgangspunktet for eitt år,men vurderer sterkt eit år til. Og vi tima det ogsåbra i høve veret. Samtidig som Vestlandet har hattmeir uvær og regn enn på mange år, har GranCanaria hatt tørraste veret på over 50 år. Vi burpå sørkysten av Gran Canaria, der det er ekstremtlite nedbør. I nord er det et anna klima med meirskyer og regn. Om vi saknar regn er det berre åkøyre dit og kjøle oss ned, smiler han.

– Kva er det beste med å bu slik?– Klimaet og det fine prisnivået på det meste

her. Ein bil er under halve prisen av det den kos-tar i Norge. Det verste er å vere vekke frå slekta,men vi har jo hatt litt besøk av slekt og venner,seier Roger.

– Eg trudde i utgangspunktet ikkje eg ville likemeg så godt i Spania, men no synes eg det erberre eit stort pluss å bu her i høve til Florø. Kli-maet er jo berre heilt utrulig her, med temperatu-rar over 20 grader kvar dag heile året. Så detbeste med å bu slik er veret, det har berre regnato timar siste 11 månadene. Og det verste eravstanden heim til Florø, seier Monica.

– Har de eit nettverk der nede?– Ein blir jo kjent med folk her, både nordmenn

og spanjolar. Det er over 300 elevar på dennorske skulen her, og nordmenn er ganske synlegei lokalmiljøet. Men det jo likevel mest spanjolarher i Arguineguin-området, seier ho.

– Kva fyller du dagane med der nede då?– Eg er husmor, trimmar og heklar ein del, i til-

legg til å kose meg i sola, avsluttar Monica medeit smil.

EIENDOMSMEGLING Markedes laveste provisjon og kostnader.

OPPGJØRSOPPDRAG Selge bolig selv? Vi tar papir- og oppgjør for fast pris på kr. 7.500,-

Storehagen 7, 6800 Førde | Tlf. 57 72 01 00

[email protected] | www.fjordadvokat.no Advokat Ole Rune Døskeland og Torbjørn Kolås


Roger Langenes, saman med dottera Martine, sonen Gulliver og sambuar Monica Edith Valvik. – Vi har det godther i Spania – ikkje minst på grunn av det behagelege klimaet, seier dei.

FM6•2012

14

Tlf: 57 82 40 90

Sogn ogFjordane

Økonomisenterwww.r-r.no

Revisjon & Rådgjeving www.rg.no

Ta kontakt eller gå inn på r-r.no om våre løysingar for

begrensa revisjon og økonomitenester

• Service og reparasjonar• Periodisk køyretykontroll

(EU-kontr.)• Hjulstillingskontroll med

4-hjulsmåling• Fabrikkoppdateringar og

garantiarbeid på chassis• Service/fylling på AC-anlegg• Ettermontering av cruise control og ryggekamera

VISSTE DU AT• 2 av 3 bubilar er bygd på Fiat Ducato?• Autoservice er Norges eldste Fiat-forhandlar,

etablert i 1966, og Iveco-forhandlar frå 1974?

DIN BUBIL-VERKSTAD I FØRDE

Kusslid, 6800 Førde – Tlf. 57 83 38 80www.as-autoservice.no

Statoilbutikk Førde tlf. 57 82 11 28Statoilbutikk Jølstraholmen tlf. 57 72 69 69 Statoilbutikk Sogndal tlf. 57 67 39 00

Få 30 øre i rabatt frå første liter med Statoil-kortet.

Den kraft igaste og beste sjølvvasken?Prøv sjølv! Sjølvvask / maskinvask – Gratis bruk av støvsugar

Kvar

6. bilvask

gratis

Team Clutch Det heile starta ein sein kveldheime hos Andrè der gjengenvar samla og sat å spelte X-box. Såklart var det bilspel detgjekk i.

TEKST OG FOTO: Vanja Birkelid og Irene Sæten, elevar ved Firda vgs, medium og kommunikasjon

Gutane har vore bilinteresserte heilt sidan dei varsmå, og dei fleste av dei har vore med på gatebiltreff rundt 10 år på rad for å sjå på. – Mammaseier eg sladda med leikebilane mine når eg varliten, seier Ole Morten. Etter mange år med drau-mar og fantasiar bestemte dei seg for å starte sitteige drifting team. Det blei mange useriøse forslagtil namn, men til slutt kom dei fram til «TeamClutch Kickers». Namnet kom av at clutchen erein stor del av driftinga. Dei fortel at namnet ermeir eit image enn eit namn.

Sporten dei driv med kallast drifting. Dette erein motorsport som enkelt og greitt går ut på å fåbakhjula til å miste grepet mot underlaget, slik atbilen spinn gjennom svingane, samtidig som sjå-føren kontrollerer bevegelsen. Ein kan eigentlegseie at drifting er kontrollert sladding.

Grunnen til at gutane ville ha eit eige team erhovudsakleg fordi alle har same interessa, og pådenne måten kan dei ha det kjekt ilag og vere

sosiale. Dei støttar kvarandre fullt ut og har eitbra samhald. – Det blir liksom litt meir spesieltnår vi har eit eige team. Det blir på ein måte someit eige varemerke, seier Ole Morten.

HEILE SOMMAREN GJENNOM deltar teamet på såmange Gatebil-treff så mogleg, og prøvar å få medseg det meste. Ved sesongslutt er ikkje bilane i likegod stand etter all køyringa, og gutane jobbar dåheile vinteren for å få dei på bane igjen.

Planen er å få alle bilane klar til sommaren, ogdet er noko dei meiner ikkje blir eit problem. Menmange små faktorar kan spele inn om dei kjem segpå eit treff eller ikkje. Ein ventar med å gjere små-ting, og plutseleg har dei en heil haug å gjere rettfør treffet.

Det er mange nedturar og oppturar når ein fik-sar på bilane. Alle i teamet tykkjer den psykiskedelen er verst. Dei brukar utruleg mykje fritid påbilane, men psykisk meiner dei at dei brukar100% av tida si.

– Veka før treff er ein psykisk bølgjedal, seierAndrè. Dei andre nikkar seg einige. Det er veldignervepirrande før treff, og ein «pushar» bilen littmeir enn normalt for å sjå om den held.

Gutane i «Team Clutch Kickers» jobbar medbilane for å få dei klare til Gatebil Sommarfestivalpå Rudskogen 13.-15. juli. Når dei har fått klarbilane og dei kjem på bana, er det høg fart ogspenning. Blårøyken er til stades, og adrenalineter på topp. Festivalen er Nordens største bilfesti-val. Miljøet på eit slikt treff er heilt fantastisk. Alle

– MED KVALITET OG SERVICE SOM VAREMERKE –

Alle bilmerke- opptil 7,5 tonn

- reparasjon- vedlikehald- service- EU-kontroll- hjulstillings-kontroll- aircondition-serviceVi er med i verdas største og mestkunnskapsrike verkstadkjede. Hososs får alle bilmerke profesjonellhjelp til hyggeleg pris.

FM6•2012

15

Kickerssom har møtt opp har same interesse, alle pratar oggir kvarandre tips. Før eit treff er det mykje somskal gjerast. I tillegg til å gjere klar bilane, må einordne frakt til bilen og ein stad å bu. Det er veldigdyrt å delta på treff, men alle i teamet meiner deter verdt det.

DET ER EIN DRAUM som går i oppfyllelse. På Rud-skogen har dei eigen stand, og personar som støttardei. Mange i nærområdet blir med til Rudskogenberre for å sjå korleis det går med «Team ClutchKickers».

Konkurransen blir intern. Det skal hovudsaklegvere artig, men det blir automatisk konkurransenår dei kjem på bana. Ingen i teamet køyrer føre-bels for å vinne, men om dei blir betre og får mangesponsorar blir det nok konkurranse. Køyreferdig-hetene i drifting er høg her i Norge, og det er hardtå vere på topp. Teamet har ingen fullsponsorar,men har mange hjelpespelarar. Aven Auto er somein hovudsponsor for dei, og er heilt suveren å ha,meiner gutane. Der er det ordna med rabattavtalefor driftingkarane. GS Bildeler hjelper med ei dek-kordning, noko som er viktig i denne sporten. Detblir mange slitne dekk etter kvart. «Team ClutchKickers» er nye i gamet, og har eit håp om fleiresponsorar etter kvart.

– Ting tar tid, og tida det tar er veldig artig, seierAndrè. Om bilen blir øydelagt på eit treff gjer einalt for å få den fiksa igjen. Det er ein høgrisiko-sport, men det er morosamt uansett kva som skjer.Ein mistar gnisten akkurat då det skjer, men den

kjem fort tilbake med støttande menneske rundt.Teamet støttar kvarandre, og stiller opp om ein avdei treng hjelp.

Det å køyre bil på denne måten har alltid voreein stor draum, som no er verkelegheit. Alle i tea-met har bilar, men nokre bilar er meir klar ennandre. Alle reiser uansett på treff, og om nokon erså uheldige å ikkje ha bilen klar er dei der somstøtte for dei som har bil.

TEAMET MEINER DRIFTING er misforstått. Dei seierdet er like mykje sport som alt anna. Tilbodet iSogn og Fjordane og vestlandet generelt er elendig,seier gutane. I Førde er det kun gokartbana i Kråk-nesmarka dei kan bruke. Litt av grunnen er velgjerne at sporten er såpass misforstått, og at denikkje er så farleg som mange trur. Popularitetenstig, og det er ein av dei sportane som har auka ras-kast dei siste åra. Mange er skeptiske til driftingfordi dei meiner det er ein av dei mest risikofyltesportane, men i følgje gutane er dette heilt feil. Hel-sepersonell, brannvesen og politi står alltid klar påsida av bana, og det er strenge krav på sikkerheits-utstyr på deg sjølv og på bilen.

Det er faktisk meir skade i for eksempel fotballog på ski enn i denne sporten, på grunn av sikker-heita. Dei er aldri redd for at det skal gå gale. Gårdet gale er det folk på plass med ein gong.

Første gang på depot før ein får kome ut på banaer ei veldig rar kjensle. Det er då meir skremmandemed at folk ser på, men etter kvart tenkjer dei ikkjepå at der er publikum i det heile. Dei tenkjer på alt

når dei sit der. Det er veldig intenst, og dei lurer påkva som kan komme til å ryke først.

– På ei bane er det ingen hemningar i forhold tildet å køyre på ein vanleg veg, seier Ørjan. Alt fokuser på bana og dei andre bilane. Dei får skikkelegadrenalin-kick av den høge farten, og alle er einigeom at det rett og slett er rein glede.

Andrè fortel at han var eit nervevrak første gon-gen, men etter ei halv runde følte han seg somheime. Alle var einige om at dei første sekunda varlitt rolege for å bli vande med det heile, men etterfå sekund var dei heilt «torpedo».

– Smilet er så breitt at ein ikkje får av seg hjel-men. Ein veit ikkje kvar ein skal gjere av seg, og gårberre og surrar etter å ha gått ut av bilen, seierAndrè med eit smil. Dei andre ler og kjenner igjenden kjensla. Ole legg til at kjensla på bana er betreenn sex.

Karane har planar om å halde på så lenge dei harmoglegheita. Når dagen kjem der dei eventuelt skalstarte ein familie, er det mogleg dei gir seg med køy-ringa, men dei vil aldri gje opp interessa og hob-byen sin. – Då håpar eg på at ungen blir like inte-ressert som meg, så eg kan følgje med heile vegenog komme med tips, seier Ole Morten. Dei håpardet aldri tek slutt, men slikt kan ikkje planleggast.

Alle i teamet jobbar flittig no for å få ferdigbilane før treffet i juni, og gler seg langt over gjen-nomsnittet til sommaren.

Heile gjengen i «TeamClutch Kickers» påverkstedet til AvenAuto.. F.v: Andrè Birke-lid, John Andre Grim-seth, Ole Morten AaseØvrebø, Glenn Aven ogØrjan Grøneng.

Dette er drifting.Breisladd, svidd

gummi, mykje røykog høgt adrenalin-nivå på utøvarane.For ikkje å gløyme

bilar med store motorar.

Foto

: Priv

atFo

to: P

rivat

FM6•2012

16

Ole Morten Aase ØvrebøBMW E30 1986• Originalt 170 hk, oppgradert til 517 hk• Sett på turbo• Oppgradering av understell• Nye bremser• Større motor• På hjul 641 N (motoreffekt), originalt 230 N

Ørjan GrønengTOYOTA SUPRA 1994• Originalt 280 hk, oppgradert til 700 hk• Oppgradert understell• Satt i veltebur og sikkerhetsutstyr• Modifisert styring

John Andre GrimsethOPEL ASCONA B 1981 (bastard edition)• Originalt 191 hk, oppgradert til ca 500 hk• Deler fra forskjellige bilmerke. SAAB motor,Opel karosseri, og diverse deler frå BMW,Volvo og Mazda. • Satt på turbo• Satt i veltebur• Avstiving• Meir rattutslag

Andrè BirkelidNISSAN 200 SX S14,5• Originalt 200 hk, oppgradert til ca 400 hk• BMW girkasse• Halvvegs ombygd i England• Proffbygd for sporten, brukt av andre iNorge og England• Alt av sikkerheitsutstyr

Glenn AvenBMW E36 M3 1995• Originalt 286 hk, skal oppgraderast til 600hk• Totalt ombygd frå sportsbil til banebil• Bygd for formålet

Marianne Aase Sæle (29), Førde1. Eg tykkjer motor-sport er spennande,og veldig bra for deisom driv med det.Virkar som ein utfor-drande sport.2. Eg køyrer ikkjesjølv, men kjennernokon som gjer det.

3. Tilbodet er vel ikkje kjempe bra, kunnekanskje vert meir.

Håvard Rusken (17), Førde1. Eg er ganske inter-essert i motorsport,ser ein del på Formel1. Det er ein flottsport.2. Eg kjenner ingenpersonleg som drivmed motorsport.3. Eg har ikkje så stor

innsikt i det, det kunne vel vert meirsynleg.

Jenny Jarning (17), Førde1. Det er ganske teit,eg interesserer megikkje så veldig fordet.2. Kjenner ingen somdriv med det.3. Eg veit ingentingom tilbodet i Sogn ogFjordane, men eg

trur det er ganske dårleg sidan eg ikkje harhørt så masse om det.

Markus Nygård Kalstad (17), Førde1. Motorsport erkjekt, spennande oggir bra adrenalinkick. 2. Eg køyrer gokart.3. Tykkjer tilbodet erlitt dårleg.

Endre Erdal (17), Førde1. Det ser spennandeut det.2. Eg driv ikkje medmotorsport sjølv,men kjenner nokonsom driv med gokartog cross.3. Det er vel kungokartbana i

Kråknesmarka?

BIL-INFO 5 på gata1. Kva tykkjer du om motorsport?2. Driv du, eller kjenner du nokonsom driv med motorsport?3. Kva tykkjer du om motorsporttilbodet i Sogn og Fjordane?

Foto

: Priv

atFo

to: P

rivat

FM6•2012

17

Vi på Kronborg gratulerer, og blir med på feiringa med desse tilboda:

5årKRONBORG

2007–2012

Kronborg jubilererog SPAR-KJØP fyller 5 år

www.plantasjen.no

1990

MEDLEMS-TILBUD!

PelargoniaZonale i 12 cm potte.

Bli med i vår kundeklubb og motta masse tips, inspirasjon og

eksklusive tilbud. Meld deg inn i våre butikker eller på

www.plantasjen.no

Dame eller mann, gift eller singel,handyman eller kløne, hobbykokk

eller hageinteressert, stor eller liten

Tilboda gjeld f.o.m. 19. april t.o.m. 26. april eller så langt lagera rekk. Atterhald om trykkfeil og utselde varer

FESTDRAKTER

212 211-7

399.-212 211-7

TIL GUTT & PIKEStr. 86-128

KUN

VÅRKUPP FESTIL

STDRAKTER

Str. 86-128L GUTT & PIKE

K

39KUN

-.999.

3990,-

MEDLEMSKUPPGassgrill Jersey

Spar 3000,-

Sparkesykkel

MAARUD

LÅG PRIS

10,-

Salt, Salt og pepper.100 gr. Pr. Stk.

199,-

Stålkonstruksjon med 3 hjul,noe som gjør den stabil for deyngste. Fra ca. 3 år. 45-618

På Kronborg ligg butikkane med tinga

du gler deg til åkomme heim med!

FM6•2012

18

Halbrendsøyra 7 • 6800 FørdeTlf. 57 83 08 50 • www.holvikglas.no

Dogg på rutene?Vi monterer straum-sparande energiglas.

No er dei på tilbod!

På Kulturbloggen diskuterast lokal kunst: For liteinteresse, for mange føringar og lite spenstig ertonen, mens nye Sogn og Fjordane kunstmuseumreiser seg i Førde: Ei ny æra for kunsten vår, såkva er «gale» med interessa for den?


– Er vi flinke kunstforbrukarar i Sogn og Fjordane?– Først vil eg presisere at vi ikkje skal vere forbrukarar av kunst, men bru-

karar. Og så må andre bedømme om kunsttilbodet lokalt har nok kvalitet ogbreidde, seier Anne-Marie Førde, direktør for Musea i Sogn og Fjordane. – Menvi er langt framme med eige hus til kunst i Førde. Vi er fylke i ei særstilling ihøve etablering av kunstmuseum. Normalen er at private galleri eller samlingarblir omdanna til museum, medan Sogn og Fjordane gjennom fylkespolitiskevedtak, fekk etablert eige kunstmuseum. Det gjer oss unike, spesielt no medeige museumsbygg. Ofte overtar museum bygg som har hatt ein heilt annafunksjon, t.d. kunstmuseet KUBE i Møre og Romsdal, som overtok bygget tilNorges Bank i Ålesund. Med finansiering frå stat, fylke og kommune klarteein her i fylket å finansiere og bygge eit museumsbygg for kunsten.

Kunsten i sentrum– Fortener Sogn og Fjordane eit praktbygg til 93 millionar til kunst?

– I høgste grad, men det er ei utfording for begge partar. Museet må leverepå innhald, og folk bør være nysgjerrige og komme. Bygget gjer oss i stand tilå vise kunst betre og meir spektakulært og endrar premissane for formidlingav kunst i fylket ved at kunsten bokstavleg talt er plassert i sentrum. Om lokalaer utanfor sentrum må brukaren yte ein innsats., og det blir for spesielt inte-resserte, som alt har eit forhold til kunst. Å vere tilgjengeleg betyr meir enn vier klar over for å fenge dei som ikkje har nær omgang med kunst, fortel ho ogseier at musea i fylket hadde eit normalt besøk i fjor. – Besøket er på nivå meddei vi kan samanlikne oss med, men prega av at vi ikkje har eit kraftsentrum.Nye kunstarenaer legge til rette for at kunstnarar og kunstbrukarar får møte-plassar. Håpet er at kunstinteressa veks som følgje av det, men ein lyt gje Sognog Fjordane Kunstmuseum tid til å ta i bruk det nye museet og finne strukturensin. Samtidskunst er utfordrande. Det er ei myte, men med sanning i: Den tra-disjonelle museumsgjengarar er den som finn delar av seg sjølv i utstillinga,altså den som har kjennskap og eit tilhøve til kunst, heller enn den som møterdet ukjente. Ein må lærast opp og bli kjent med kunsten. Jo meir du kan omein ting, jo meir taler den til deg. I vid forstand er alle potensielle museums-brukarar, men ulike grupper har ulike behov. Kulturskulen vart ein flott arenafor å nå barn og unge når den kom, og som har fostra mange talent, spesieltinnan musikk. Sogn og Fjordane Kunstmuseum blir ein stad der barn også kanskape kunst, med eige mottaksrom dei kan jobbe i, som ein ikkje hatt før.

Må vekse saman– Er dkunstformidlarane gode nok til å skape og prege debatten her i fylket?

– Mediedebatt er ofte prega av kven som torer stikke fram hovudet og meine.Gjer ein det får ein også tole motbør, så det påverkar kven som meinar. Det erikkje sikkert dei rette aktørane pregar debatten mest. Kunstnarar er opptekenmed å skape, og museumsfolk er kanskje heller ikkje dei mest profilerte i media-debatter. Kanskje må vi bli flinkare til å prege debatten. Vi vil gjerne i dialog

Kva er gale med ku

med brukarane våre på om vi er på feil kurs, eller gjer ein god jobb. Musea eroffentlig finansiert, med oppdrag frå staten om å forvalte, forske og formidle.Samtidig skal vi ha ei samfunnrolle og vi blir oppmoda til også å vere aktivesamfunnsaktørar. Det inneber m.a. at formidlinga må kunne vere kritisk ognyskapande både når det gjeld tematikk og virkemidlar. Vi skal også kunnemeiner noko om kunst. Det har vi ikkje tradisjon for i Norge, vi er eit ungtmuseumsland og ligg etter til dømes Sverige og Danmark. Dei etablerte kunst-institusjonar lenge før oss. Våre kulturhistoriske museum kom i nasjonsbygg-inga. Det pregar kunstforholdet vårt, seier Førde som ikkje trur det er mang-lande interesser for kva musea driv med. – Eg trur folk bryr seg, men det erutfordrande å drive museum i grisgrenda strok. Har du vitja museet ditt nokregangar kjem du kanskje ikkje att før museet har noko nytt å tilby. Sogn og Fjor-dane har ikkje så mykje tilreisande som storbyar, og må fornye oftare for å

FM6•2012

19

nsten?og musikk. Samtidskunst bryr vi oss lite om.Vi tek det igjen om 50-100 år, seier kultur-forskar Georg Arnestad. – Vi vil ikkje vite avmoderne samtidskunst. Skjønnar den ikkje.Likar den ikkje. Gidd ikkje møte den. Vi trurikkje på den, og vil ikkje gjere noko for den.Moderne kunst er ikkje for oss på bygda,same kvar i landet. Kunsttilbodet er prega avmangel på arenaer som torer og utfordrar.Kulturhusa våre først og fremst arena forkose- og underhaldningskultur. Eg saknardristigheit. Musea er ganske konvensjonelle,men eg har lete meg imponere av OperaNordfjord. Ei «safe» kunstnarleg satsing,men økonomisk risikabel. Han fortel atdebatten om kva som må til skal takast.

– På konferansen «Kunst i bristepunktetmellom bygda og verda» i Førde 24.-25.april. Vi treng debatten. Vi er avhengige avopne, tolerante og nysgjerrige miljø, og indi-vid med visjonskraft. Det er bra at Naustdalog Fjaler torer satse, og eg skulle gjerne hattkunstdristige kapitalistar lokalt. Kultureltsett er våre uhyre konvensjonelle. Eg er spentpå om den nye sparebankstiftinga torer åbryte med det, etter kvart, spør han og gjevdøme på kva som må til. – Kombinasjon avarenaer som torer, kunstnarklyngjer slik viser tendens til i Fjaler, lokalmedia som tekprofesjonell kunst på alvor og kunstmesenarmed pengar; då kjem vi eit stykke. Ogmuseumsdirektørar som vågar. Eg tykkjerDe Heibergske Samlinger-Sogn folkemu-seum, som eg kjenner best, har vore utover-retta og synleg, med ei rekkje tilskipingar ogutstillingar. Men det var dristigheita då.

Kunsten må vere fri– Det er ikkje noko «gale» med kunstinte-ressa. Konkurransen om merksemd er størreenn nokon gong. Og det er bra, då må alleskjerpe seg. I dei store tettstadane i fylket erkulturhusa fylt kvar veke: Sogn og FjordaneTeater (Soft), Riksteatret, konsertar, frigrup-per, revyar, utstillingar osb. Samtidig brukarvi meir tid føre fjernsyn og internettet ennfør, så det er hard kamp om tida, seier TerjeLyngstad, teatersjef ved Soft. – Institusjonarsom Soft og Sogn og Fjordane kunstmuseumfår midlar over statsbudsjettet, med føringarog eit samfunnsoppdrag: Ikkje berre «under-halde» og «gi folk det dei vil ha», men viseteater av høg kvalitet og vere nyskapande.Offentlige midlar får vi fordi det vi driv medikkje er kommersielt. Utfordringa i eit fylkemed lite folk er at når 10 % går på teater iOslo, reknast det som godt besøk. Går 20 %på teater her reagere ein på at det er få isalen. Vi skal pleie dei som kjem, og ikkjebruke mykje ressursar på å få dei som ikkjegår i teater til å komme. Du kan ikkje tvingefolk som ikkje likar fotball på kamp heller.Kulturinteresserte her er ikkje mindre inte-resserte enn andre stader, eller færre relativtsett. Men vi er «unge» på å ta mot profesjo-

trekke folk. Økonomi kan avgrense i høve til å fornying og «spenstige» utstil-lingar. Så at det er for lite spenstige utstillingar, er til ein viss grad riktig. Utstil-lingsarbeid er dessutan ein profesjon som krev kompetanse, og gode utstillingarer kostnadskrevjande å lage. Stadig fleire museum brukar vandreutstillingar,fordi dei har ikkje ressursane til å produsere sjølv. Ein må i tillegg ta val, somdessverre ofte kan gå ut over utstillingsbudsjettet. Avslutningsvis vil eg leggetil at utstilling berre er ein av fleire virkemidlar for å nå ut til publikum medkunnskap og opplevingar.

Bryr oss lite med samtidskunst – På statistikkar flest, også bruk av kunst og kultur, liknar Sogn og Fjordaneandre rurale utkantfylke. Så det er ikkje noko «gale» med kunstinteressa vår.Vi feirar i aukande grad våre store utflytte kunstnarar innan biletkunst, teater

FM6•2012

20

nelle kunstinntrykk. SoFt vart etablert i 1977. Til samanlikning er Den Natio-nale Scene i Bergen over 150 år. Tradisjon og «danning» betyr noko for inte-resse og kulturbruk, det er lite «vin i pausen» her. Men det er vanskeleg å brukeordet dårleg om kunsttilbodet lokalt, sjølv om det er annleis enn Oslo, medfærre opplevingar. Ein kan oppleve teater av høg kvalitet, gode utstillingar oggod musikk, fortel han og deler tips til kva som gjer eit godt kunstfylke. – Detsom skjer må bli godt marknadsført, og halde høgste kvalitet. Vilkåra må leg-gast til rette, og kunst og kultur bli gjort viktig av politikarar og presse, seierhan og slår fast vi fortener eit nytt stormuseum. – Så klart! Spørsmålet er kvaforventningar publikum, presse og politikarar har til besøk og innhald. Dei trureg sprikar. Skal det bli eit levande museum må programmet vere interessant ogprega av mangfald, som skaper nysgjerrigheit og provoserer, men også gjevplass til «våre» kunstnarar (Slettemark, Torsheim, Tunold, Astrup, Rumohr,Eikaas, Gundersen) Ein må opplevast som relevant. Gode kuratorar, som setsaman utstillingar og skaper debatt, er viktig, og å ein må vere interessant ogrelevant: Vinne gjenklang i folks liv. Kontakt publikum-kunsttilbydar er viktig.Kunstinstitusjonen må vere aktiv i samfunnsdebatten.

Betre enn sitt rykte NRK sin kulturmeldar Hans Jakob Reite har godt utsyn over kulturfylket vårt. – Eit bygdefylke, tradisjonelt opptekne av det figurative som Astrup og Tors-heim. Men biletet er meir nyansert, m.a. Slettemark og Ludvik Eikås dyrkaandre retningar. Vevringutstillinga og kunstmiljøet i Dale er og døme påbreidde. I eit fylke med 108.000 innbyggarar er det ikkje så gale? Vi må ikkjemåle svartare enn det er grunnlag for, seier han og fortel kva som må til.– Kunstnarar og musea må gripe sjansane nye lokale i Lærdal og Førde gir.Publikum må tore å nærme seg kunstuttrykk ein treng tid på å fordøye. Vi måvere nysgjerrige på kunst og kultur vi må tygge. Gode opplevingar avheng avinnsats. Alt kan ikkje vere «sukkervatn»!

– Er vi lite kunstinteressert, eller er kunsttilbodet i Sogn og Fjordane for dår-leg?

– Kunstinteresse og tilbod er i samspel. Tilbodet i Sunnfjord og Sogn er ska-peleg, der heng publikums interesse etter. I Nordfjord er tilbodet i tynnastelaget, seier han og slår fast vi fortener ny storstove. – Det er og gledeleg med

nytt kunstsenter i Lærdal. Lokalpolitikaraneer ikkje så sidrumpa som mange vil ha dettil, og staten er feit nok, seier Reite og gjevinnspel for levande kulturarenaen. – At Jøls-ter satsar på meir enn Eikås og Astrup, atTorsheim får avgrensa plass i Førde, meirenn Gjesme i Lærdal og Svor i Hornindal.Samtidskunstnarar må få breie seg utan kun-stig skilje mellom lokale, nasjonale og inter-nasjonale uttrykk. Det er krevjande å vinnepublikum i kulturell konkurranse, seier hanog gjev døme på kva som må til. – Eg trurikkje på sjølvpisking, og Stig Eikaas har fåttnok plass til å prege uterommet i fylket. Vimå satse på utfordrande kvalitet og tore åvise mangfald. Repetisjon er kjedelege. Deter ingen enkle svar. Den som vil ha utsyn måtole motbakkar. Det skulle ikkje vere vanske-leg å forstå for vestlendingar?

Finkultur blir publikumssuksess Opera Nordfjord gjer suksess og butikk avfinkultur. Lokal forankring, kvalitet oginkludering er stikkord for vellukka kultur-satsing. – Opera på Eid var originalt oguventa, det var ein utløysande faktor i star-ten. Nytt og ukjent for dei fleste, samtidigsom det er knytt til flott kunst og kultur. Vik-tigast trur eg er at opera femnar mangekunstformer, så ein trengte all slags dugnads-arbeid og klarte å engasjere ulike menneskjer.Det var rom for alle! Og eg er overtydd omat kravet til og ønsket om kvalitet i alle leddvar avgjerande. Folk likar å vere med å noko

Anne-Marie Førde: – Å ligge slik til at ein er tilgjengeleg for publikum er viktigare enn vi trur.

Hans Jakob Reite: – Vi må tore ånærme oss kunst som må«tyggast» og fordøyast!

Terje Lyngstad: – Det er vanskelig åseie det lokale kulturtilbodet er dårlig,sjølv om det er annleis enn i Oslo.

Kari Standal Pavelic: – Lokal forankringer ein suksessfaktor!

FM6•2012

21

Sogn og Fjordane Synskirurgi, Sørstrandsvegen 9, 6823 SandaneTlf.57 86 74 00 • www.synskirurgen.no

DRØYMER DU OM EIT LIV UTAN LINSER

OG BRILLER?Vi opererer langsynte, nærsynte, skeive hornhinner,

alderslangsynte, grå stær og deg med dårleg mørkesyn. Smertefri, rask behandling for eit nytt liv!

Rentefri delbetaling. Uforpliktande forundersøkelse! Ein av Europas dyktigaste synskirurgar

Ta kontakt for meir informasjon og referansar!T

Synskirurgi er ei tillitssak

Tilknytta kirurgar: dr.Thilesen, dr.Plesner, dr. Meberg

Grå Stær?Vi utfører privat

grå stær kirurgi og har kort ventetid.

LITT BRUNERE- m y e v a k r e r e -

Besøk Brun og blid Førde

Hafstadvegen 34

ÅPNINGSTIDER ER:Man-Fre: 07:30 – 23:00Lørdag: 09:00 – 19:30Søndag: 10:00 – 23:00

Nærmeste Brun og blid solsenter finnerdu ved å sende: BB HVOR til 1960Besøk oss på facebook: www.facebook.com/BrunogblidGrønt nr: 800 34 033, www.brunogblid.no

av høg kvalitet – det ligg stor tilfredsstilling i å jobbe hardt og målmedvite motnoko ein er veit blir bra. Trivselsfaktoren er høg, det er alltid kjekt å jobbe medopera. Og sjølv om ein opplever motbakkar iblant blir det alltid bra til slutt,smiler operasjef Kari Standal Pavelich. – Lokalt eigarskap er ei stor suksessår-sak. Kunstnarisk leiinga er lokalt ankra, ingen utanfrå har siste ordet i kunst-nariske val, ein avgjerande og stor styrke for ON.

Kari gjev gjerne råd til andre om kva som kan gje kultursuksess. – Gje god informasjon og «selje» saka. Det er viktig at ein torer å stikke

hovudet fram og ta sjansen på kritikk. Og kjempeviktig å ikkje høyre på «goderåd», dei er som regel dårlege og stoppar ofte gode idear! Gode levekår forkunsten skapast ved å skape begeistring hos mange. Om mange nok vil nokosterkt nok og dreg lasset saman, er det lett å skape merksemd og begeistring.Usemje og sutring fører ikkje fram. Kunst kan vere så mykje, og er ikkje alltidmorosam, kanskje, men for ON sin del har den menneskelege fellesskapen voreviktig og grunnleggande – her er det kjekt å vere. Kunsten må ut til alle og gje-rast ålmenn og tilgjengeleg, utan at det tek frå kunsten kvalitetane sine, seierho og slår fast at kulturinteressa i fylket er stor. – Mitt inntrykk er at mangemenneske her er interessert i kultur. Då tenkjer eg kultur innan kunstomgrepet,ikkje idretten: Tenk på alt som skjer i kulturskulane, skulekorpsa, kora, 4 H,spelemannslaga og UKM. Dei mange galleria er viktig for bildande og utøvandekunstnarar, og stort sett er folk flest flinke til å stille opp når noko skjer i lokal-miljøet. Eg skulle ønskje at alle, meg sjølv også, var flinkare til å støtte andrearrangement enn dei vi sjølve er involvert i. Ofte er det halvtome kyrkjer ogkonsertlokal. Heimesitjarane må ut av godstolen og støtte det som skjer, til eigebeste. Gode opplevingar gjer oss til betre menneske!

– Utfordringa for arrangørane å gjere ein god nok jobb med marknadsføring,og det potensielt publikum må «gidde» å møte opp. Det hjelper ikkje å skuldeandre for dårlig oppmøte, alle må ta ansvar. Om eldsjelene står på utan atnokon heier og held gnisten varm sloknar dei. Det bør vere ei nasjonal verve-kampanje: Kvar av oss vervar minst ti publikummarar til eit arrangement iløpet av eit år – For ein god idé, at eg ikkje har tenkt det før, ler Kari. – Då haraksjonen starta! Tek du utfordringa?

Georg Arnestad: – Vi vil ikkje vite av samtidskunsten på bygda!

FM6•2012

22

AndrineBruland

Diagnose: LyntogRETT PÅ

FLEIRE AV MINE PASIENTAR uttrykker eit ønske om å etablere ein stopp-knapp i livet sitt – ein evne til å stoppe seg sjølv, både i forhold til å begåovergrep, men også meir generelt. Dei fortel at dei nokre gongar føler atlivet er eit lyntog som pløyer gjennom landskapet utan at dei klarar å hengemed, og at dei heller kunne ha ønska seg ein trikketur i Skomakergata. Egmå seie at eg blir tatt litt på senga (for å bruke eit fullstendig upassandeuttrykk med tanke på nettopp den avdelinga eg jobbar på i fengselet). Sam-funnet i dag er verkeleg eit hurtigtog, kor det nærast er eit krav om at altskal være i rask bevegelse til ei kvar tid.

Før i tida byrja gjerne menn å jobbe med det faren jobba med, så tidleg deivar i stand til det, medan jentene lærte av mor og bestemor korleis deiskulle halde sølvserviset blankt, og unngå at byggrynspuddingen vart harsk.Ein skulle så finne ein av det motsette kjønn å gifte seg med, få ungar med(i den rekkefølgja) – og dett var dett! Då var du etablert og på topp, og res-ten av livet var eit slags vedlikehald, ein runddans av stabile, repeterandeaktivitetar for å oppretthalde status quo. No derimot, skal ein oppover,vekse og gjere noko nytt og spennande absolutt heile tida. Spør du ein ellerannan du ikkje har sett på lenge om korleis det går, og vedkommande sva-rer at han framleis bur der han budde, jobbar der han jobba, og er samanmed den han var saman med sist, så vert ein overraska. Jøss – endå? Ogkanskje ei aning skuffa, eller bekymra. Har han ikkje ambisjonar, han? Harhan det ikkje så bra? Er han deprimert?

Det vi ynskjer, eller forventar å høyre, er at han har vore eit halvt år i Argen-tina og jobba frivillig for gateborna, at han har fått ein unge med ei hantrefte i Thailand, men at ho no har flytta i lag med ein arkitekt i Ålesund, ogstarta si eiga bedrift med heimelaga sylte frå eigen bærhage. Ja, for vi jen-tene skal i alle fall gjere alt mogleg på ein gong. Trene og sjå bra ut, ha einkul jobb, gjere kreative aktivitetar med ungane, vere sosial og gå i klubb ogpå konsertar på fritida, bytte ut gardiner og puter og dukar og lys minimumseks gongar i året, og kunne noko kunstnarisk og tidkrevjande som er dineigen spesialitet utanom, som å bake pop-cakes eller lage bursdagskort icoupage. Det viktigaste er at det er tidkrevjande, og at vi latar som om detikkje er tidkrevjande. Og ikkje minst, at det er det «siste nye». Dersom duendeleg har lært deg å scrapbooke heimelaga kort, eller bake cupcakes, såmå du sjå til å komme deg på lyntoget att, for det er berre SÅ førre månad.

Fordelen med dette nye samfunnet er at ein ikkje lengre blir dømt om einikkje er strømlinjeforma. Befruktningscruise til Danmark for lesber, heime-strikka klede, psykiske knekkar – det meste er i grunn akseptert. Unntatt åsitte på baken ein heil dag, tilbringe heile påska heime sjølv om ein ikkje

No derimot, skal ein oppover,

vekse og gjerenoko nytt og

spennande abso-lutt heile tida.

skal jobbe eller pusse opp huset – ja, rettog slett, å ta trikken når «alle andre» teklyntoget. Eg har forstått det slik at det erlov å kose seg, men då helst med veldigtidkrevjande og avansert mat, og fullt(nydekorert) hus, og helst etter å ha lag utbilete på Facebook av den utruleg langeskituren ein hadde i forkant. Det verste erat når eg har stilt oppfølgingsspørsmål tilalle pasientar, slektningar og vennar eghar snakka med, om denne uroa og dår-lege samvittigheita dei kjenner på når deigjer «ingenting», botnar i at «alle andregjer noko».

Til no har eg ikkje funne fram til noko annamedisin mot diagnosen lyntog enn å for-søke å hjelpe pasientane mine til å dritelitt meir i kva andre tykkjer om dei lovlegeaktivitetane dei driv med. Å tillate seg åjobbe i den same, lågt løna jobben som eini grunn trivast i, ete pølse med brød tilmiddag dersom det er favoritten, sjå «TheVoice» om fredagen, og drikke seg full medbestevennen om laurdagen. Sett deg dineeigne mål, i staden for å prøve å gjere altmogleg som du trur mamma, naboen ellersjefen din syns du bør gjere, for då vil duberre ende opp med å kortslutte og føledeg mislykka, seier eg. Og så går eg heimog kastar stein i glashuset mitt.

Kva gir du i gåve til nokon som berre ønskjer seg pengar?

Visa gåvekort!Kan brukast både i butikkar og på nett.

FM6•2012

23

MOBILT BREIBAND

Surf der du er, når du vil

Nyheitin

form

-med

ia.n

o

NORDKAPP 71• N

Din lokale breibandsleverandør i Sogn og Fjordane 57 00 91 00 | en ives t .no

Ynskjer du å lese nettaviser, jobbe, eller berre vere tilgjengeleg på nett når du er på tur?- Vi gir deg moglegheita!

Frå kr 687,- fyrste året

frå kr 49,- per månad

inform

-med

ia.no

÷15%på alt av Hurtta-dekken for hund.

Handelshuset, Tlf. 57 82 22 42

Jeans 700,-Skjorte 350,-t-shirt 130,-Belte 250,-Sko 400,-

Naustdalvegen 4 • Førde • 57 83 21 00

Opningstider: Kvardagar: 10-20 (21) Laurdag: 10-16 (20) Enkelte butikkar har andre opningstider.

Største kjøpesenter mellom Bergen og Ålesund

1 9 8 7 - 2 0 1 2HANDELSHUSET

Naustdalvegen 4 • Førde • 57 83 21

Barebarn: Potte 499,-

Eurosko: Roots pumps svarte 799,-

nude 699,-

Bjørklund: Klokke Casio 598,-

Bonito: Haust-Collection bluse 999,-

Arkja: Lammeskinnsjakke 2299,-

topp 200,-

Sunkost: Betakaroten 201,-

• 550 gratis parkeringsplassar • 4 restaurantar/kaféar • Leikeland

HANDELSHUSET

VENNEGAVEN!

TIL HAN!LILTITTtøft stål smykke

348,-

Halssmykke 198,-, Ørepynt 298,-

Førde Tlf 40 43 22 70www.bjorklund.no

TIL HENNE!E!ENENENENENNNNNNNNNENENENHEHEHL HLILTITT E!E!E!!!!lekkert smykkesettmed cubic zirkonia

496,-pris for hele settet

Største kjøpesenter mellom Bergen og Ålesund

www.hhforde.no

SKO• dna• Euro Sko• Økonomisko

MAT, DRIKKE OG KIOSK • Spar• Napoleon Conditori• Deli Vita• Narvesen• Peppes Pizza• Vinmonopolet• Bambus

OPTIKK, UR OG GULL• Bjørklund• Mestergull• Brilleland

KROPP OG HELSE• Nikita• Apotek1• The Body Shop• Sunkost• Trendy frisør• Cosmetique Parfymeri & Spa• Ranels Parfymeri• VITA

HUS OG HEIM• Bellis Blomster• Nille• Handelshuset Libris• Kremmerhuset• Princess• Førde Glassmagasin• TilBords

KLE• Bare Barn• Bonito Dameklær• KappAhl• VIC• Marcel• More Woman• b-Young• Blend• Arkja Dameklær• Hennes & Mauritz• Jack Jones & Vero Moda• Match• No Name

SPORT OG FRITID• Ringo• Din sport• Førde Sport

SPESIALBUTIKKAR• Glitter• Zoo-senteret• Ti-Ti• Førde Lydsenter• Bagorama• Fotograf Helle • City Bag• CMYK accessories

SERVICE• Sparebanken Vest• Posten

ANANANANAAAHAHAHAHHHLLLL ANNNNN!N!N!N!!!N!NNNANANANANAHAHAHAHAHL HL L L N!N!N!N!!!!ekekekkekke kke ykkeykkeykkmykkmyksmysmyl smål smstål sståls kkkkkklålå

84848 -348 -348,-348,-348,-348,

e 198,-, Ørepynt 298,-e 198,-, Ør

Forb

ehol

d om

tryk

kfei

l, pr

isen

drin

ger o

g ut

solg

t var

e

Størstmellom

...vi har det!

Nikolai har på segkle frå Jack & Jones

Dressjakke 1599,95Dressbukse 799,95

Skjorte 399,95Slips 199,95Belte 299,95Sko 599,95

Solbriller 149,95

Marcel: Culture shorts 599,-

B-Young: Shorts 299,-

Din Sport: Ferrino barnesekk 499,-

l

FM6•2012

26

lille lam, kunne ikkje svømme, berreete rømme.»

Astrid: Slutt å tull. Eg trur dyra søv nårbonden ikkje er der.

Kaia: Eg veit ikkje….Astrid: Kaia er nok litt sjenert.Eirik: Ho er ikkje sjenert når eg kysser

ho!

Er det viktig at bonden er snill meddyra sine?Eirik: Ja, det er viktig, for dei svelt i hel

om han ikkje gjev dei mat. Og dei vilfryse i hel om han ikkje lukkar døranår han går.

Astrid: Ja, han må vere snill. Klipperhan dei i huda får sauen vondt oghan får ikkje plaster.

Mathias: Ja! I alle fall med katten! Vissikkje klorer den han. Og, dette er littflaut, viss bonden klipper kua elleroksen i huda når han skal klippe dei,så kan dei stange. Det gjer vondt!

Tema: Bondegarden og det som skjer derKva jobbar eigentleg ein bonde med?Mathias: Eg kjenner ein bonde. Til og

med to. Han skal passe på dyr oggje mat til dei. Og så klipper hansauer. Eg har vore med på det. Eghar til og med klipt ein sau. Vi måikkje klippe i skinnet. Då blør den.Den saksa er skarp.

Astrid: Han melker kyr og gjev høy tilhestane.

Eirik: Han køyrer traktor og mater kyrasi og sauene og så har han dyr.

Kor bur dyra til bonden?Mathias: I fjøsen. Men veit du kva eg

har gjort der campingvogna mi er?Kjørt traktor.

Eirik: Mathias, du er veldig god på åsnakke. Du bablar mykje.

Mathias: Og du, kyrne dei bæsjar derdei vil, dei har ikkje do, og bondenskrapar det vekk. Og du, nokre jen-tekyr føder og det kjem blod ut avrumpa.

Kaia: Æsj!!

Eirik. Altså vi snakkar ikkje om jenterno. Kvifor snakkar du om jenter?

Astrid: Eg trur dyra bur på ein stall. Deihar ikkje kjøkken, men får høy ogmat i krybben.

Mathias: Ja, huskar du den då babyenlåg i krybba?

Astrid: Ja, men no tenker vi ikkje påJesus og det der.

Eirik: Visste du at eg og Kaia er kjæres-tar?

Kaia: Vi er jo det.Eirik: Har vore det sidan før påske.Astrid: Før så var det slik at vi var kjæ-

restar då, Eirik.

Kva gjer dyra på om dagane?Mathias: Nokre kyr søv, men vaknar

når bonden kjem. Men eg anar ikkjekva dei driv med elles. Leikar? Dri-ter?

Eirik: Badar i grisebingen? Eller ahh…det her er veldig pinlig. Når bondenikkje er der, då trur eg dei tar bombai grisebingen. Eg lurer på: kvifor ergrisane i ein binge og kvifor ligg dei igjørme? Korfor likar dei det??

Mathias: Det berre er slik.Eirik: Har du hørt den songen: «bæ, bæ

Unge meiningarKyrkjevegen Barnehage, Førde

www.comfort.no - fi [email protected]

TLF. 57 72 55 90 - VAKTTLF. 992 13 790BESØKSADR. FLOVEGEN 4, 6800 FØRDE

10.995,-SPAR KR. 2.755,-

20.995,-SPAR KR. 6.370,-

Veil. pris kr. 30.160,-

22.995,-SPAR KR. 7.165,-

EL-PAKKE MED LED-LYS OG STIKKONTAKT I SKUFF

ALLEGRO 100 CM MED SPEGEL100 cm heilstøypt marmorser-vant og servantskåp med breie skuffer med fullt uttrekk. Spegel med avlange lysfelt. Inkl. viste grep. Ekskl. armatur.

Veil. pris kr. 13.750,-

FARGEKvit høg-glans

ALLEGRO 100 CM MED SPEGELSKÅP

FARGEKvit høg-glans

15.495,-SPAR KR. 4.300,-

KANTATE 101 CM MED SPEILSKÅP101 cm Kantate porselensservant og ser-vantskåp med to skuffer. Spegelskåp med avlange lysfelt, stikkontakt og lysbryter. Inkl. integrerte grep og tilbehør. Ekskl. armatur. Veil. pris kr. 27.365,-

FARGE

Kvit mattSvart gummilakkGrå gummilakk

FM6•2012

27

LEDIG STILLING

DAGLEG LEIAR / MARKNADSSJEF

Hovudoppgåver i stillinga er dagleg administrativt ansvar, sal og marknadsføring, økonomistyring og utviklingsarbeid knytt til utviding av skianlegget, nye hyttefelt og anlegg for aktivitetar heile året.

Vi søkjer person som:

· er initiativrik og interessert· er motivert for salsarbeid· er ryddig, har god økonomiforståelse og har evne til å jobbe selvstendig· har relevant utdanning og/eller erfaring· har gode samarbeidsevner og leiareigenskaper Vi kan tilby:

· fast stilling, 100%· fleksibel arbeidstid· lønn etter avtale· store påverknadsmoglegheiter på den vidare utviklinga av verksemdene· spennande arbeidsmiljø og opparbeiding av bredt kontaktnett mot næringslivet i regionen Skriftleg søknad sendast Harpefossen Skisenter AS, Harpefossen, 6770 Nordfjordeid, eller på e-post til [email protected]. Nærare opplysningar om stillinga kan fåast ved henvending til styreleiar Stein Bjørhovde, tlf. 90 18 33 66 eller e-post [email protected].

Søknadsfrist 1. mai. Tiltreding 1. september.

No er det snart vår og dyra skal ut påbeite. Kva gjer bonden på då?Eirik: Eg trur han sit inne og et. Mathias: Han kan jo bygge noko? Eller

slappe av?Eirik: Han finn mat til dyra. Han lagar

det ikkje, men finn det ute. Får ikkjehøy på butikken.

Mathias: Graset finn han inni traktor-egga.

Astrid: Kanskje sit han inne og perlersmykker han skal selje?

Kvifor sender bonden dyra til slak-ting?Astrid: Dei skal slakte dyra. Få ut all

maten, reinse og sende det tilbutikken.

Mathias: Faktisk så går dei gjennom eimaskin og blir til kjøtt og sånn. Eghar faktisk smakt eit villsvin. Eglikar å gnage kjøtt.

Eirik: Eg trur det berre er grisar somblir sendt til slakting, for dei harkotelettar i ryggen

Mathias: Vi kan ete tryne på grisen og!Eirik: Du det er bonden sin feil at han

sender dei av garde, han kan ikkjebli lei seg når han gjer det på eigahand.

Astrid: Han blir ikkje lei seg. Eg trurkanskje han vil dei skal slaktast. Også går han i butikken og kjøper detog et det.

Kven tek seg av dyra når bonden rei-ser på ferie?Mathias: Då må han legge igjen masse

mat til dei. Dei må vertfall ikkje etesine eigne venner.

Astrid: Bonden kan ringe ein annanbonde som ikkje har dyr, men lystpå, så kan han passe dei.

Eirik: Bæsjen får bonden ta vekk nårhan kjem heim.

Mathias: Eg skal bli bonde, eg. Men dåkjem eg til å lukte forferdelig ekkelt.

Frå venstre: Kaia 5 år, Eirik 5 år,Mathias 5 år og Astrid 5 år Nye B-Klasse!

Velkommen til prøvekøyring!

Som første modell i segmentet blir nye B-Klasse levert med radarbasert kollisjonsvarsling som standard. Det gjev ekstra tryggleik for deg og din familie. Opplev det beste interiøret i klassen og bagasjeplass på inntil 666 l.

Fråkr 323.560,- inkl.

lev.

Nye B-Klasse

Terningkast 6 i VG - 7/2-2012“DEN NYE FOLKEMERC̀ EN”

Bilhuset Førde, Øyrane 6, 6800 Førde, Tlf. 57 72 41 00, www.bilhusetforde.no

Pris inkl. lev. Førde. Forbruk blanda køyring: 0,44-0,80 l/mil. CO2-utslepp: 114-145 g/km. Bildet kan avvike fra tilbod. Importør: Bertel O. Steen AS.

FM6•2012

28

Ei reise tilbake til fortida Alder er inga hindring, omhovudet er sprekt og fylt avgode minner. 85 år gamleAnny Berge Alsaker frå Strynkan sjå tilbake på ikkje berreei eigenlaga bok, men to, fyltav minna sine.


Første bok heiter «Men minnene har vi – for-teljingar frå fortid og notid». Den gjorde denskriveføre dama unna i 2009, då ho berre var82 år. Så gjekk det ei tid, før rydding på hytte-loftet i Oppstryn starta det som skulle ende medbok nummer to, «Ei reise tilbake til fortida».

Skattefunn – Eg var heldig og fann nokre gamle notat etteronkelen min, Kristian Berge, førre sommar. Egrydda litt på hytteloftet, og kom over nokregamle aviser eg tok ned, og tenkte eg skullekaste. Blant desse låg det ein gamal rosa permmed strikk rundt, fint pakka ned. Han var noalltid eit ordensmenneske, han onkel. Inne i hef-tet låg 15 maskinskrivne sider om ein studieturhan tok i Europa, 33 år gammal, like etter førsteverdskrig i 1921. Der samla og beskreiv haninntrykka frå reisa. Å finne notata var så inspi-rerande at eg starta på bok nummer to. Eg byrjaå skrive etterkvart som eg kom på historier,samla dei og sette det saman til ei bok, smilerAnny, og fortel at det her er snakk om minnefrå barndommen i Oppstryn, utanlandsreiser,historier ho har høyrt og opplevd, og nedskriv-ingar etter onkelen.

Har PC, skriv for hand– Eg fekk meg datamaskin på mine gamle dagar,og har mykje glede av den. Men eg skriv forhand når eg skriv ned historiene og minna mine,slår ho fast. – Når alt er skrive ferdig, har eg fåtthjelp til å skrive det inn på data, før manuskriptblir sendt til dei som formgjev bøkene. Til denførste boka var det Anita Elisabet Flo, lærar vedStryn Ungdomsskule som gjorde det, og til densiste boka var det Andreas Nesdal, elev ved

ww

w.inform

-media.no

Ta kontakt med oss, tlf. 57 83 40 00 • www.rica.no

Møte i Førde - enklare enn du trur!Widerøe har kampanjetilbod på flyreise t/r Oslo – Førde/Florø for berre kr 1000,-* pr pers for grupper inntil 25 personar.

Tilbodet gjeld ut 2012, men må bestillast innan 31. mai.

Vi tilbyr konferansepakke med spa, rund-tur, underhaldning eller matopplevingar – alt etter kva du ønskjer.*) skattar og avgifter kjem i tillegg.

Når Anny Berge Alsaker skriv skjer på det gamlemåten, med sirlig handskrift.

FM6•2012

29

FOTO KIKKERTAR UR GULL SØLV MUSIKK FOTO KIKKERTAR UR GULL SØLV MUSIKK FOTO KIKKERTAR UR GULL SØLV MUSIKK

FOTO KIKKERTAR UR GULL SØLV MUSIKK FOTO KIKKERTAR UR GULL SØLV MUSIKK FOTO KIKKERTAR UR GULL SØLV MUSIKK

Også mange andre Canon-gode kameratilbod! Ta turen til Skei! Sjå www.alfhelgheim.no

CANON EOS 1100D m/Canon

18-55DC obj.

2995,-

CANON Legria HF-R 26

1995,-HD video-

kamera

1 stk CeWe fotobok (verdi kr 318,-)attpå ved kjøp av speilrefleks og/eller kompaktkamerahjå oss!

Kom og sjå vårtstore utval avtøffe smykke og ur!

Til konfirmantenAnheng, kvitt gull med diamant, 0,08 carat

Tilbod: 1.899,-Rettl. kr 2.699,-

Ring i kvitt gull

med diamant, 0,08 carat

Tilbod: 1.999,-Rettl. kr 2.999,-

Kjede i kvitt gull tilanheng 2.225,-

Mango urKL641365-LI

kr 998,-

Police urPL12777JSBS-02M

kr 2090,-

Police armlenkePJ23904BSB-01

kr 550,-

Police anhengPJ23366PSS-01

kr 490,-

Sølv anheng Art. 971430

Tilbod: 799,-Rettl. kr 1.299,-

Sølv slipsnål Art. 971432

Tilbod: 649,-Rettl. kr 1.099,-

Sølv mansjettknappar Art. 971431

Tilbod: 699,-Rettl. kr 1199,-

Alf Helgheim & Co ASSkei Sentrum, 6843 Skei i Jølster

Tlf. 57 72 83 11 • Fax 57 72 83 29www.alfhelgheim.no • [email protected]

CANON IXUS 220 HS

1195,-

Stryn vidaregåande skule, som hjelpte meg.Veldig flinke ungdomar, som også er sværtinteresserte i historie, seier Anny.

– Det tek litt tid å skrive bok, den siste bokatok vel eit år, men eg skriv i grunn ganskeraskt når eg først byrjar. Eg har eit skrivebordbak i hjørnet, men likar i grunn best å sitje vedstovebordet når eg skriv, slår ho fast og seierat bøkene har ho finansiert sjølv.

– Eg tykkjer det er så viktig å ta vare på deigamle historiene og minna, så dei ikkje blirgløymde, så nedskrivinga og kostnaden har egteke på meg.

– Korleis går salet då?– Veldig bra. Boka blir jo berre seld i Stryn.

Den kom i sal for nokre veker sidan, og detvar faktisk eit poeng å bli ferdig i tide, før 85års dagen min om nokre dagar, smiler forfat-taren.

Frå Oppstryn til Costa Blanka – Eg har skrive to hefte med historier og hend-ingar, og har mykje innlegg til Fjordingen omhendingar, slektshistorie, gamle minne oganna. Desse samla eg i første boka, blant annaeit intervju eg gjorde med dåverande statsmi-nister Kjell Magne Bondevik.

– Korleis kom det i stand då?– Eg vart så ille plaga av gikt, så eg kjøpte

hus i Albir, nær Benidorm på Costa Blanca.Der er det så varmt og solrikt. Der var eg omvintrane i 15 år etter at eg gav meg som yrkes-aktiv. Og det fall seg slik at Bondevik skullefeire 17. mai i det norske samfunnet der. DåBondevik og konsul Jan Arild Nilsen kom utav kyrkja var det kollossalt med folk rundtdei, men eg var så freidig å gå bort og spørjeom eit intervju. Det fekk eg, og sende det tilFjordingen.

– Korleis var Bondevik då?– Veldig hyggeleg og folkeleg, smiler Anny.

Gode minner om tøffe tider – Korleis var det å vekse opp i Oppstryn i mel-lomkrigstida?

– Utruleg kjekt. Eg hadde ein god barndom.Det takkar eg blant anna mor og bestefar minfor, som eg set eg høgt når det gjeld barndoms-minne. Bestefar levde eg med i ti gode år. Eger fødd i 1927 og vaks opp i dei harde 30-åra.Det var ikkje alltid så enkelt, men vi hadde det

vi trengte. Eg følte meg trygg, hadde det godt, og hadde ein fantastisk lærar påskulen i Oppstryn, Amund Mork, som skreiv Nordfjordsongen. Der var detgodt å gå i skule, seier Anny, som kjem frå garden Berge i Oppstryn. – Den eri drift enno, smiler ho. – Eg har vore mange stader, men det er noko spesieltmed Oppstryn. Når Stryn Blandakor syng Nordfjordsongen, ja då blir eg rørt.Det er det største for meg, då kjem barne- og ungdomstida sterk og klår fram.

Vidfaren, men trivast i det nære Men det er ikkje berre oppvekst og ungdom i Oppstryn som har gjeve rikeminne.

– Eg har alltid hatt sterk utferdstrong. Som vaksen flytta eg til blant annaTjøme og Tønsberg, der eg budde lenge. Så flytta eg til Stryn att med familieni 1962, og tok hjelpepleiarskulen i Volda i vaksen alder. Eg jobba som hjelpe-pleiar på Stryn alders- og sjukeheim.

2. februar 1981 byrja eg som hjelpepleiar på gynekologisk avdeling vedFørde Sentralsjukehus. Det var opningsdagen for avdelinga. Der likte eg meggodt, og var ei tid verneombod for heile 6. etasjen. Eg vart verande lenge iFørde. Utdanna meg til fotsoneterapeut og opna Førde Soneterapiklinikk. Eikjekk tid, og klinikken vart veldig populær. Folk kom frå både Førde og kom-munane rundt for behandling. Eg rakk nesten ikkje å ta unna alt til tider, seierho, og fortel at det er eit travelt liv som er årsaka til at ho først byrja skrive ihøg alder. – Eg var husmor, hadde born og jobb, så tida strakk ikkje til. Mendå eg flytta til Spania fekk eg meir tid til slikt. Eg var jo der i 15 år, og det erberre dei siste to-tre åra eg ikkje har vore ned, fortel ho.

Ligg i slekta– Eg har hatt eit så rikt liv, det strøymer på med minne og historier heile tida,som eg ønskjer å dele med andre. Eg har vel alltid vore oppteken av å ta varepå minne og historier. Sandvikslekta i Oppstryn er veldig stor, og har mykjeslekt rundt om kring. Ein onkel som var slektsforskar, gav for litt sidan ut eibok om slekta. Det er fleire som har hatt skriveinteresse i familien, så det ernok litt arveleg, seier ho.

– Blir det fleire bøker frå di hand då?– Det kan hende, men den førre tok jo eit år, så det går noko tid med det. Eg

har fleire historier eg har lyst å dele. Då eg sette punktum for bok nummer totenkte eg at den og den historia skulle vore med. Men ein må jo setje punktumein stad, seier ho. – Og så er det ei økonomisk side ved dette også. Ein skal johelst få selt bøkene. Så salet, i tillegg til lysta å skrive, avgjer om det blir fleirebøker. Om ein hadde eit forlag som tok noko av kostnaden med det, var detno so, slår ho fast. – Men eg kunne no blant anna tenkt meg å gjere noko meirut av bileta etter Kristian Berge. Eg har arva 14 album med over 3000 bileteetter han, frå Norge og Europa, og har brukt nokre av dei i bøkene mine før.Kristian tok utruleg mykje bilete på sine reiser og i arbeidslivet. Han var inge-niør i Statens Havnevesen i Oslo i over 40 år, og reiste rundt og målte opp ham-ner. Han var med på å stifte Oppstryn Idrettslag, som feira 100 år i 2011, ogskreiv vedtektene deira, gav ei stor boksamling til Stryn kommune, samt møblartil ein lesesal. Kristian var også ein av forkjemparane for heilårsveg over Strynefjellet, så han fortener å bli hugsa, avsluttar den spreke 85-åringen.

Utdrag frå boka: Garden Rygg i Oppstryn og livet på sætra

Anny Berge Alsaker (85) fråStryn debuterte som forfattari ein alder av 82. No har honett gjeve ut si andre bok, «Eireise tilbake til fortida».(Foto: Gullbrand Tonning)

<<

FM6•2012

30

Opningstider: Man - fre 07.30 - 16.30

Vi har fått inn nye kjøkken– nye modellar og fargar

MILJØMILJØFAGFAGFørde Varme og InteriørMF

tlf. 57 72 10 60tlf. 57 72 10 60www.fagmiljo.no

Hafstadvegen 39 (ved Esso) | 6800 Førde | www.fagmiljo.no

Mån–ons 10.00–16.30Torsdag 10.00–18.00Fredag 10.00–16.30Laurdag 10.00–14.00

Opningstider:

FAGMILJØ– litt meir enn du trur – alt i varme og energi

Bioenergi

• Varmepumpe luft-vatn• Vedovn med vasskappe • Vedkjel

• Vedovnar• Peisar• Pelletsovnar

Inneklima Vassboren varme

• Ventilasjonsanlegg 90% gjennvinning • Sentralstøvsugar• Varmepumpe luft-luft

Rehabilitering eller ny pipe?Vi har alt av piper: Stålpipe, element-pipe, varmepiper samt vi kan rehabilitere eksisterande piper. • Vi har eigne montørar, som leverar og monterar• Ansvarsrett

Kvalitet til riktig prisMøblar og garderober.

600 kvadratmeter fordelt på to etasjar. Fagmiljø er ein levande og annleis butikk med varer til riktig pris.

Midt i Erdalen, mellom Berge og Erdal, ligg deito gardane Rygg, øvste og nedste. Den nedsteligg ved bygdevegen og skulehuset, og den øvsteligg eit stykke ovanfor, høgt og fritt og med eiflott utsikt over Erdalstunet og bygda; mangefotografi av Oppstryn er tekne her frå.

I min barndom og ungdom hugsa eg godt deisom budde på øvste Rygg då. Det var ein søs-kenflokk på fem, som levde der på heimegarden;det var Andreas, Anne, Sigurd, Anton og Ole.Eg hugsar så vidt mor deira óg, Dorte. Andreasvar ein kjend skyttar og medlem av Oppstrynskyttarlag. Sigurd var ei stund i Amerika. Dessesøskena på Rygg var søskenbarn til Rasmus T.Greidung.

Litt bortanfor husa, er ein stad som vert kallaRygghogen, der var det ofte om søndagen einmøteplass, dit mange fann vegen for å sitje derog prate og sjå utover den storslagen utsikta. Ogeg minnast at det ofte var mennene som gjekkdit på søndag føremiddag, medan konene lagamiddag. Og utpå ettermiddagen var det kvinnensom gjerne sat der og prata. Då eg var lita tokofte mor meg med ein tur til Rygghogen. Dåkom gjerne Anne òg ruslande bort dit, ho varslik ei roleg og fredsam kvinne. Eg hugsarspesielt ein gong ho bad oss med inn i huset.

Det var ei lita, gammal røykstove, bygd avtømmer med torvtak. Inne var ein liten gang ogkove (kammers), til høgre, og inne i stova varsmåruta glas og møne med ljore i taket. Med ei

Utdrag frå boka «Ei reise tilbake til fortida»

Garden Rygg i Oppstryn og livet på sætra

lang stang kunne ein løfte opp eller late att ljoren. Med ei lang stang kunne einløfte opp eller late att ljoren. Den stanga var festa i ein bjelke som gjekk tversover stova, frå den eine langveggen til den andre. Eg kan ikkje hugse om dervar grue eller komfyr, kanskje begge delar. Og så tok ho oss med inn i nystova,det var eit hus dei brukte til oppbevaring av mat, ja det var nærast eit stabbur.

Slike nystover var vanelege på mange gardar. Det var til dømes store stablarmed flatbrød og lefse med ein kvit duk over. Der hang spekeskinker og fenalårpå rekkje og rad, samt kveilar med røykte pølser og flakt røykt storsild, pågolvet stod små tønner med salta kjøt og flesk. Det var så visst ikkje berre å gåi butikken om ein mangla noko den gong, slik som no. Langs eine langveggenstod rosemåla kister, og tvers over, under taket, var festa ei lang stang der dethang himevevde tepper av mange slag: ullteppe filleryer og åkle i mange fine

Frå garden Rygg for omlag80 år sidan. Frå venstre:Andreas, Anne, Sigurd,Anton, Dorte, Ole Rygg. Bile-tet er utlånt av Kjell Fager-strand. (Bilete frå boka «Eireise tilbake til fortida».

<<

FM6•2012

31Væske- vann varmepumper

Utnytter lagra solenergi ved å hente energi frå jord, sjø, berg eller grunnvann til oppvarming eller kjøling.

Vi har løysningar for store og små industrianlegg og einebustadar.

Ta turen innom med dine hus teikningar, så kan vi berekne komplett varmeanlegg i din bustad.

Vi har montører i:

Florø | Førde | Høyanger/Balestrand | Askvoll | Lavik | Dale | Hyllestad

Nibe - luft- vann og væske- vann varmepumper

I forhold til oppvarming med strøm eller olje kan energikostnadene reduseras med inntil 80 % og utgifter til kjøling med over 90 %.

Skår VVS er del av Varme & Bad-kjeda. Som fylkes-dekkande rørleggarkjede for privat- og bedrifts-marknaden har vi montørar over heile fylket, som tek eit vidt spekter av kundar og oppdrag. Vi leverar:

Farsund & Naustheller ASTlf. 578 21 688www.farsundnaustheller.no

Vi støttar «utkantane» med kortautomatar og drivstoff i nærmiljøet.

Gjennom 40 år har vi opparbeidd stor kom-petanse innan riktig val av smøreoljekvalitetar, hydraulikkoljer og smørefeitt.

HARVELLA T 10W-30Traktor universalolje for motor, gir og hydraulikk på eldre traktorar, mineralolje.

NO ÷30% RABATTKr 799,- m/mva pr. 20

RIMULA R4L 15W-40Motorolje av ypparste kvalitet til større dieselmotorar som båt, traktorar, lastebilar, anleggsmaskiner o.l.

NO ÷30% RABATTKr 872,50 m/mva pr. 20 L

KEMETYL AVFETTING MIXVassbasert for dei fl este typar rein-gjering som, bilvask, fjøsvask, o.l. Utblandast med vatn.

NO ÷20% RABATTKr 708 m/mva pr. 25 L kanne

Tilboda varar t.o.m 30.04.2012

Vi leverer drivstoff til folk i fylket

KAMPANJE kr 17.950+ mva levert Førde

Veratank

VÅRTILBODVÅRTILBODfargar, det eine teppet hang over det andre. Slike teppesamlingar vart ofte vistfram; det var som eit symbol på velstand å ha mange slike teppe og kvitlar. Eghugsar at golvet var kvitskura og at der lukta så reint og godt, og gluggen påendeveggen over glaset sørgde for lufting.

Ved Bergefossane står tre kvernhus. Det eine høyrer Rygg til, det andrehøyrer til Jobruket på Berge, og det tredje var det bestefar min, Jens JensssonBerge, som bygde til sin gard, bruk nr. 3. Dette kvernhuset er i seinare tid blittrestaurert. Eg hugsar enno då dei mol korn der, og karane som bar tunge sekkarpå ryggen gjennom tunet vårt. Det har vore noko tvil om det heiter Bergefossen,eller Bergefossane, i fleirtal. Det som er sikkert er at i min barndom sa dei alltidfossane. «Dei skulle ned fossane» sa dei.

Denne garden hadde òg eit sel på sætra, Rygg-selet. I det selet hugsar eg atdet var ei budeie som heitte Mari Skåre (Ola-Mari). Ho hadde ansvaret, ogmjølka mange buskapar. I eit anna sel var Kristianna Grønfur (Veslekristianna),som og hadde mange buskapar i mange somrar.

Elles var der mykje liv og røre på Erdalsætra, og spesielt under krigen, dåbåde unge og eldre samlast på sætra i helgane. Eg gjekk «til sætra» forHaraldfolket på Berge ein sommar under krigen. Det var å gå opp omettermiddagen, mjølke åtte kyr kveld og morgon, før ein gjekk ned att grytidlegmorgon og bere morgonmjølka i eit hølkje på ryggen. Drengen Audun Dårflothenta heim kveldsmjølka. Dei hadde to «vårbere» kyr som hadde kalva omvåren og gjekk på beite på heimebøen. Nabojenta Idun Berge og eg budde i lagi same selet. Vi var i alt fem jenter som gjekk «til sætra» den sommaren. Vihadde det veldig triveleg, sjølv om det var hardt òg. Når eg kom heim på gardeni 7 -tida, fekk eg frukost, og sov til kl 12. Då var det middag, også var eg medi slåttonna ute på bøen til kl 16. Etter nonsmaten var de å ta hølkjet på ryggenog gå på sætra igjen.

Når vi var ferdige med mjølking, siling og oppvask, var det ofte at vi jentenesamlast i sit av sela og kokte graut til kvelds i lag. Søndagane slapp vi å gå heimatt, for då kom folket i dalen opp til oss, ja særleg på laurdagskveldane komdet mykje ungdom.

FM6•2012

32

E-PRAT med SVEIN OLAV MYKLEBUST

Bustadkommune: Sogndal Alder: 51 år

Aktuelt: Seriestart i 3.divisjon,med spennande lokaloppgjer, ogdyster mot hordalendingar. Kva ser du personleg mest fram til i årets 3. divisjon? -Mai er ein flott fotballmånad for lokalfotballen, 12, 16 og19.05 byr på fleire viktige oppgjer. Den store kampen er16. mai mellom Florø og Førde. Ein verkeleg klassikar, ogi år har klubbane svært gode lag. Begge laga har poten-sial til å vere med i tetstriden i årets 3. divisjon. Dessekampande huskar eg godt, både som spelar og trenarfor Førde seint på 80- og 90-talet, og eg vonar det blirfint ver og god stemning. Kanskje blir det 1500 tilskoda-rar tilstades!

Var overgangen til å dele fylkesdivisjonen med lag fråHordaland ein suksess? - Ja, eg trur at klubbane får eitsportsleg løft og at kampane blir jamnare. Ein viktigføresetnad er at vi klarer å halde ca. sju lag i interkrets-serien. I år er vi 8 lag, det er svært bra. Etter innføring avFirdaligaen i 2007 hadde vi eit godt konsept i lokal 3.divi-sjon. Påfølgande år fekk vi monaleg meir publikum.Årsaka var at arrangement og stadionfasilitetar vartbetre. Dei lokale klubbane sakna arrangementskonkur-ransen i fjor, og kretsen prøver i år å få til nye utvik-lingstiltak for lokale klubbar, med det for auge å løfteinteresse og publikumssnitt. Eg meinar gode arrange-ment, uansett nivå, er viktig for trivsel og publikums-oppmøte. Flinke klubbar får bra med publikum.

Kva forhåpningar har kretsen til årets sesong i 3.divi-sjon? – Eg vonar vi står att med i alle fall 7 lag, og i tilleggønskjer eg sterkt eit lag opp att i 2. div. Vi må byggjepatriotisme, og det må vere lov å syne entusiasme.Lokalfotball er ikkje toppfotball, den ser vi i Sogndal ogpå TV. Lokalfotball er mykje meir, det handlar om klub-ben i bygda, våre lokale gutar og jenter og ikkje minstlokal stoltheit.

Beskriv den ultimate frihelga? – Vi er ein svært aktivfamilie med to idrettsinteresserte barn på 6 og 10 år.

Vinteren handlar om flotte dagar i alpinbakken eller pårenn, og ein maksimal sommarsøndag er miniputt-tur-nering avslutta med kamp på Fosshaugane. Personleger eg også glad for frihelgar «heime» på Nordfjordeid.

Kva har du liggande på nattbordet? – Eg er ofte litt seinti seng, og dersom eg i det heile orkar les eg gjerne littnyhende på Ipad eller i ei avis. I rolegare periodar les eggjerne krim eller historie.

Kva musikk/musikarar lyttar du til? – Det blir for litelytting i ein aktiv kvardag, men eg lastar ned litt musikk.Siste året har eg høyrt ein del på Melissa Horn, Poguesmed Shane MacGowan og ein del irsk og svensk vise-song. Eg heng att i 70-åra og høyrer gjerne Pink Floyd,Eagles, Queen, Deep Purple og seinare Guns and Roses.Smaken er allsidig, gjerne og klassisk/opera.

Du har invitert fire vener til middag heime hos deg sjølv.Kva serverer du dei? – Lammesteik og heimelaga kara-mellpudding. Ein passande vin høyrer med.

Kva drøymde du om å bli då du var liten? – Eg var ikkjeglad i å sitt stille, og kunne ikkje forstå at far gadd å vererevisor, for det måtte vere kjedelig. Eg var fasinert av

flyging, og hadde ei stor samling med fly frå 2. verdskrig,som eg kjøpte som byggesett, limte saman og malte.Det er ikkje tvil om at pilot sto på lista, men i løpet avgymnastida tok eg avgjerd om at eg ville bli politi. Startamed befalsutdanning, men vart svært skuffa då egunder opptak til politiskulen fekk vite at eg hadde fordårleg fargesyn.

Kva får deg skikkelig irritert? – Om ein styrer utom tri-vialitetar i kvardagen, irriterer eg meg over korrupsjon oginhabilitet i statsforvaltninga. Vi likar å tru at slikt skjeralle andre stader enn i Norge, i utvikling- og bistands-land, men Eva Joly påpeikte for fleire år sidan at ein ikkjetrengde sjå ut for landegrensa. Avsløringar siste tidaviser at ho har rett.

Du får 50.000 kr du skal gje til eit lag eller ein organisa-sjon. Kven får dei og kvifor? – Det hadde eg delt på akti-vitetar til ungane. Idrettsrørsla får lite midlar i høve detgode og oppofrande arbeidet dei gjere. Styrken i fylketvårt er at så mange flinke folk er med i frivillig arbeid.Viktig uløna arbeid, som gjev mykje energi tilbake. Arbei-det er med å gje gode oppveksttilhøve og er godt folke-helsearbeid. Eg ville delt pengane på alpingruppa, Sogn-dal fotball aldersfastlagd og turngruppa. Like fortent tilalle.

Kva hugsar du best frå barneskulen? – Fotball i frimi-nutt, gode kameratar og kjekke lærarar på Eid barne-skule. Eg var alltid tidleg på skulen, for å spele fotballeller følgje vaktmeisteren på runda.

Kva ville du vist fram for ein turist som kom til heimsta-den din? – Eg tek utgangspunkt i årstid, og turistensutgangspunkt, men i vårt fylke er det naturen somimponerer mest. Fjord til fjell byr på godteriopplevingarfor folk, som kjem frå storbyar eller kontinentet. Vi harhatt besøk av slekt frå England nokre påsker, og deitykte skigåing i flott vær, sittegrupper i snøen og grillingvar ei kjempeoppleving. Sommartida er fantastisk entenein tar folk med til fjells eller på badestranda. Eg tek all-tid med folk i Sognahallen og viser den yrande aktvite-ten i hallen, for oss barneforeldre i Sogndal er dette einfantastisk plass.

FM6•2012

33

besøk våre heimesider: nordfjordeid.no / operanordfjord.no

Og mykje, mykje meir…

Det største

Kulturhovudstad

Eit naturleg handelssenter i Nordfjord

Handel med sjarm i Eidsgata

Shoppingsenter

og mest unike handletilbodet mellom Førde og Ålesund

BANK

DNB

KAFE, RESTAURANT

OG KIOSK

NarvesenDidriks Kafe og GaverDolca Vita

KJØKKEN

Nordfjordkjøkkenet

FRISØR

Fin Frisør og HudpleieMona Frisør

MOTE

Frislid HerreekviperingBergset

INTERIØR

Primula DesignMagasinet KalaDet Gylne Snitt BlomsteratelierLappestua EidInterfl ora Hildenes Gartneri as

GAVEBUTIKK

Monrad Johnsen Eftf

GULLSMED

Bergart Gullsmedverkstad AS

HELSE

Magnetmann.no

APOTEK

Vitusapotek

BYGG

Byggern, Eid bruk

ELEKTRONIKK

Euronics R. HestenesExpert

BIL OG SERVICE

Eid MotorEid Servicesenter AS - ESSOStårheim Bilverksted AS

HOTELL

Nordfjord Hotell

KUNSTGALLERI/

TURISTINFORMASJON

Kulturhuset Gamlebanken

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

FM6•2012

34

Årets verdsmeisterskap i skreifiske gjekk av sta-belen i slutten av mars, og vart ein suksess, bådefor arrangørane og delvis for dei seks deltakaranei Team Førde som deltok.

TEKST OG FOTO: Tore Fossen

Etter eit knapt år med førebuing til meisterskapet, var tida endeleg komen til åentre Hurtigruten og setje kurs nordover med Svolvær som mål. Å kalle detsærleg planlegging er kanskje å dra det litt langt. Men allereie i slutten av marsi fjor bestemte vi oss for å delta, og var tidleg ute med å bestille plass på Hur-tigruten, ordne flybillettar til returen, samt bestille overnatting i Svolvær underVM. Vil du delta, må du vere ute i god tid. Alt blir tidleg fullt.

17. mai-stemningDen eksotiske opplevinga har blitt arrangert sidan 1991, og set Svolvær by ogVågan kommune på hovudet for ei helg i året. Vi prøvde å gjere vårt beste forikkje å dempe stemninga på arrangementet.

I overkant av 650 deltakarar, fordelt på ulike klassar, og 80 båtar frå eit stortomland stod laurdag 24. mars klare til å tømme havet for skrei. Og deltakaranepå Team Førde skulle prøve å gjere sitt beste for å reise heim med premie, anteni klassen for største skreien eller i klassen for flest kilo skrei pr deltakar.

Men det skulle vise seg å bli ein tøff konkurranse. Vi mønstra på båtenArdiane frå Narvik kl 08.30, og stemninga var høg, sjølv om det var like tidleg

morgon som det vart sein avslutning på festen natta før. I alle fall for nokre avoss.

På kaia stod det massevis av folk og ønskte oss lukke til med flagg, musikkog jubelrop frå lokalbefolkning og tilreisande, i tillegg til lukkeønskjer frå ord-føraren. Det var eit imponerande syn å sjå dei rundt 80 båtane legge ut på det22. verdsmeisterskapet. No kunne berre skreien kvi seg til vi kom ut på havet.

Fisk i fleire etasjarUte på feltet ropa skipperen til oss at no kunne vi starte fiske. På ekkoloddetsåg han at det var bra med torsk under oss. – Her får dåkke fæsk! Den står ifleirre ætasjar unnjer oss, melde han.

Det starta bra for oss alle. Berre få minutt etter at vi fekk melding om åsleppe slukar og svenskepilkar i havet var dei første skreiane halt om bord ifiskeskøyta. Sjefsjuksar Ulltang var i godlune. Han har vore på skreifiske før,og hadde teknikken inne. Han nappa og rykte i snøret og landa den eine feiteskreien etter den andre. Vi andre prøvde så godt vi kunne å halde følgje medhan, men innsåg vel snart at juksefiske (fiske med harpe, pilk og makkar) fak-tisk er eit fag og ikkje berre ein hobby.

Ulik utviklingEntreprenør Åsen og bilforhandlar Kirkebø gliste under skinnhuene sine og letvel over både mengde og storleik på skreien. Bilvaskar Holvik låg framme ibaugen på skøyta og drog skrei og prøvde å teie still om kor mykje han fekk,konkurransemenneske som han er. Oljeseljar Valaker fekk det verre. Langtverre. Med berre ein skrei halt om bord var det dessverre slutt for han. Om detvar kvelden i førevegen, eller litt lite frukost – eller kanskje feil frukost – før

Jakta på storskreien

FM6•2012

35

kilo. Det heldt ikkje. Mitt bidrag var på 7,1kilo. Det heldt ikkje. Holvik sin største varikkje noko å snakke om. Kirkebø fekk ikkjemåling på sine største, men fisk på rundt 12-13 kilo drog han no opp. Åsen kunne skiltemed rundt 15 kilo som største rugg. Ikkjeuventa var det ex-skreifiskar Ulltang somlanda den største i Team Førde: 18,8 kilo.Likevel var det eit godt stykke fram til åretsvinnarskrei på heile 25,88 kilo, fiska av einkar frå Kvænangen.

Når det gjaldt mest fisk pr deltakar i laget,var det sjølvsagt Ulltang som stakk av medsigeren internt. Heile 301,9 kilo lofottorskgreidde karen å slite om bord i Ardiane. Detheldt faktisk til ein 11. plass blant dei 225deltakaranr i vår klasse under årets VM.

Totalt vart det på Lofotmeisterskapet fre-dag og VM på laurdag fiska nesten 40 tonnskrei, som vart innlevert, registrert, vegd ogsløygd. Dei som hadde den jobben fekkkøyrt seg skikkeleg, så det var nok mangelange armar og stive ryggar søndagen. Tilsamanlikning vart det i fjor fiska i underkantav 10 tonn.

Men om vi ikkje kom heim som vinnarar

avreise som var årsak, blir berre spekulasjonar. I alle fall vart han ståande bakpå hekken og var dårleg i fire timar og tre kvarter.

Og skribent Fossen? Jau, han greidde seg fint – ei stund. Fram til denne dagvar vel det største han har drege opp av naturens eige matfat eit par torskarunder minstemål under det uoffisielle prøve-VM’et i Førdefjorden eit par vekeri førevegen.

Godt nøgd med å få ut både pilk og makkar utan at dei sat fast i dei ubru-kelege slalåmhanskane han hadde teke med, kom det ein og annan skrei ombord. Det vart fort klart at både han og eit par andre hadde stort behov for ålære litt om korleis ein løyser krokane frå skreien, korleis ein bløggar og korleisla vere å lage til megasvære vasar på harpa. For vasar vart det. Og når ein setseg ned, båten gyngar, sluddet står i trynet på ein, og prøver å konsentrere segom å løyse flokane, ja då går det gale.

Brått kjende Fossen at noko var i gjære – bokstaveleg talt. Og då var detjamt slutt for han også. Med sine 55,1 kilo og største fisk på 7,1 kilo, fekkskrei vere skrei. Kvalmen tok overhand, og så var det å stikke trynet over rekka,halde på den nyinnkjøpte pelslua, og servere årets Lofotskrei eit par skikkelegedoser med restar av Mack-øl, fiskesuppe, kamskjell og Jägermeister.

Ulltang, Åsen og Kirkebø – i lag med nokre friske damer og ein stangfiskar– heldt koken. Ulltang’en prata med skreien, både før han hadde rykt dei,medan han drog dei over ripa, når han låg overskrevs på ryggen på dei størsteog stakk kniven i dei. Ja, han prata til og med fiskane etter at han hadde lagtdei i fiskeposane.

Litt tørre faktaOg så var det dette med å få største fisken då. Valaker sitt bidrag var på 4,6

Vel 650 personar deltok påårets VM i skrefiske, fordeltpå ca 80 båtar i ulike storlei-kar og variantar. Her frå utrori Svolvær laurdags morgo-nen – med lågt skydekke ogsmale auge.

Bilete til høgre: Entreprenør Åsen gjer seg klar forå ta VM-tittelen heim, noko han ikkje greidde i år.

<<

FM6•2012

36

Smarte folk treng smarte løysingar!

Kan du styre varmen dit du vil? Hugsar du å slå av lyset?

Gå våren lystig i møte.

Sandane tlf. 57 88 46 10www.hendenelektro.no

Stryn tlf. 57 87 29 20www.strynelektro.no

Florø tlf. 57 75 22 11www.vestelektro.no

Sogndal tlf. 57 68 29 50www.josvanger.no

Registrert elektroentreprenør

Bremanger tlf. 57 79 13 57Svelgen tlf. 57 79 51 90

Førde tlf. 478 36 160www.sunnfjordelektro.no

og koffertane fulle av pokalar, så gjorde vi vårt beste for å vinne festane før,under og etter konkurransen. Her vart det sjølvsagt ikkje kåra nokon offisiellvinnar, men vi trur sjølv at vi kom høgt opp på den lista.

Og like bra som premiar, er minna vi sit att med etter årets skreifiske-VM:Eit utruleg bra arrangement som fortener all ros til byens innbyggjarar, dei til-reisande deltakarane og dei mange frå omlandet rundt som kjem for å overværestemninga, og ikkje minst dei frivillige som stiller opp og gjer VM i Svolvær tilein folkefest.

Bilforhandlar Kirkebø oppsummerte det heile under middagen laurdagskvel-den med følgjande kommentar: – Karar, betre enn dette er det i grunn ikkjesærleg vits å ha det. Deretter supplerte entreprenør og ex-skreifiskaren: – Visstnokon har det betre enn oss no, vil eg gjerne ha eit bilete som kan bevise det.

Takk Svolvær, og arrangør Vågan Båt- og Sjøfiskeforening for dette unikearrangementet.

Fullstendige resultatlister finn du på http://www.vmiskreifiske.info/

OPPE TIL VENSTRE: Ein godt innpakka entreprenør Ulltang fekk bløgga nokre kilo skrei denne dagen. OPPE I MIDTEN: Oljeseljar Valaker med totalfangsten sin på 4,6 kilo. Det heldttil ein heiderleg 222. plass (av 225 i Turistklasse Herrar). OPPE TIL HØGRE: Team Førde + ein svolværing slappar av med litt god drikke etter at skreien var levert og registrert.STORT BILETE: Frå mottaket av årets fangst. Sløgjarane hadde meir enn nok å gjere, ettersom rundt 26,5 tonn skrei vart dregen opp av havet denne dagen.

<<

FM6•2012

37

Haill e knaillDet var mykje snakk om «haill» då vi kom i snakkmed nordlendingar før årets fiske. No hadde vi velhøyrt litt om dette før, men dette er visst særs vik-tig for eit vellukka fiske.

I følgje Wikipedia er «haill» eit omgrep som vertnytta av fiskarar, spesielt i Nord-Noreg, og somtyder at ein har vore i halmen og øksla ætta før einlegg ut på fiske. Mange fiskarar meiner at det vertdårleg fangst om ein ikkje har «godt haill».

På bloggen trudesverden.blogspot.com står einmeir utfyllande versjon av kvifor «haill» er så viktigog om opprinnelsen til uttrykket:

Uttrykket «haill» er et nord-norsk uttrykk somnok har sin opprinnelse i kvinnens utspeklurte sinn.I riktig gamle dager hadde mange sin jobb på havet,som fisker. Gubben var ute på havet i lange peri-oder. I mellomtiden slet kjærringa i heimen med åstille sine ustyrlige lyster, samtidig som mistankenom at mannen var utro gnagde i bakhodet.

Den slu og utspekulerte kjærringa passet derforpå å «få seg» før gubben dro på havet. Hun overbe-viste gubben om at han ikke kom til å få fisk, utenførst og «fått seg haill». Gubben forlot kaia med etsmil om munnen, med kurs mot de store skrei-fel-tene. I det de vinket farvel til hverandre, ropte kjær-ringa til gubben: «Husk no på at du ikkje får såmykje som en skreipinn om du har dæ kveit-haill!!!». Underforstått betydde det at om hanhadde seg «fremmed» (med et annet kvinnfolk...),så skulle han ikke få noe annet enn kveite!

Eg overlet til lesarane sin fantasi å sjølv finne tyd-inga på rødhaill, brunhaill, handhaill og munnhaill.

FørdeHalbrendsøyra, 6800 FørdeTlf. 57 82 99 00www.opusas.no

SogndalGranden 23, 6856 Sogndal

Tlf. 57 62 57 57www.opusas.no

Vi har

stort utval

av bruktbilar

– det kan løne seg å

ta turen innom oss!

Ta kontakt og fortell oss kva du er ute etter.

Kvalitet du kan vere trygg på www.vestlandshus.no

Tua

• Vestbygg Grytøyra

Tlf. 57 73 72 60

• VestlandsHus Florø

Tlf. 57 75 21 70

• VestlandsHus Måløy

Tlf. 95 72 22 52

• VestlandsHus Stryn

Tlf. 57 87 62 00

• BTHUS AS Førde

Tlf. 916 61 700

• VestlandsHus Sogn,

Kaupanger, Tlf. 57 67 33 88

Forhandlarar i

Sogn og Fjordane

KKtt

• Halbrendsøyra 6, 6800 Førde

• Tlf. 57 82 01 76

www.bilpleiehallen.no

BILPLEIEHALLEN

Alle bilar treng bilpleieVi utfører: Utvendig vask, innvendig vask/reins,

polering, frontruteskift, Ditec lakkbehandling

og Tectyl understellsbehandling.

Kom innom oss og få fast pris

Bilpleie – det kan vi!

info

rm-m

edia

.no

Slik såg dei ut, dei tostørste skreiane. Denstørste vog ikkje mindreenn 25,88 kilo.

FM6•2012

38

Vi valte den mest komfor-table måten å reise til Svol-vær på, nemleg Hurtigruten.Ein tur som byr på natur-opplevingar, utflukter, godmat og spennande reiseføl-gje.


Å komme seg til Svolvær er ikkje så fryktelegvanskeleg. Ein kan køyre bil. Frå Førde tekden 1401 kilometer lange strekninga i følgjeNAF sin ruteplanleggar cirka 19 timar og fireminutt. Alternativt kan ein ta fly, men då blirdet gjerne ei melkerutereise med flybyte ogkjedelege flyplassopphald. Derfor fall valetpå Hurtigruten og MS Polarlys som reisemåtetil Svolvær for å delta på VM i skreifiske.

Vi gjekk på båten i Florø kl 04.45 natt tiltysdag, kjøpte oss kaffi og Farris og sette ossi salongen på sjuande dekk for å få med ossskipsleia nordover mot Måløy i nattemørket.Deretter runda vi Stad i lyset av ein ny dag.Neste stopp var Torvik, før vi kom til Åle-sund kl 12.00, der det var tid for byvandring,supplering av fiskeutstyr og ein lett lunsj påein av jugendbyen sine mange gode restau-rantar.

Kl 15.00 vart trossene løyste og turengjekk vidare mot Trondheim. Vi har fantas-tisk natur langs norskekysten, og det å stu-dere den gjennom vindauga eller frå dekk, erverd turen åleine. No var veret dessverreikkje av det beste for postkortbilete. Sjølv omsjøen ikkje var ille, var det gråver og litt dår-leg sikt.

Siste reisTil Trondheim kom vi klokka 06.00 onsdagmorgon. Etter ein behageleg frukost, var dettid for å setje beina på landjorda igjen. Eit parav oss kom ikkje lenger enn til kaia, for derlåg nemleg den gamle hurtigruta MS Nord-stjernen, som hadde si (førebels i alle fall)siste reis i teneste for selskapet. Vi gjekk ombord og fekk eit innblikk i korleis hurtigru-tene har endra seg frå 1950-talet og fram tildagens skip. Ein gong i tida var det nok staså reise på første klasse med desse båtane, mendåtidas luksus kan ikkje samanliknast meddei moderne skipa som no har teke over fordei gamle travarane. Om bord var det marsi-pankake og kaffi til gjestane, noko vi sjølv-sagt avstod frå, sidan vi tenkjer på linjer ogsixpack før komande badesesong.

Til salutt, hornmusikk, vasskanonar ogsirener vinka vi farvel til MS Nordstjernen påveg sørover mot sitt siste anløp i Bergen todagar seinare.

Roleg atmosfæreÅ vere om bord i, og reise med, ei av hurtig-rutene gjev ei heilt spesiell ro. Ingen ting

Til Svolvær på første

spring i frå deg på turen. Du er berre med som passasjer. Barar og restaurantarer opne heile døgnet, så det er ingen grunn til å gå rundt og vere tørst eller svol-ten. Ein kjem i prat med både norske og utanlandske turistar på ein heilt annanmåte enn om ein køyrer bil. Smil og prat sit laust.

Personalet på MS Polarlys må også få sitt: Alltid smilande og hjelpsame, medglimt i auga og service som fortener å bli nemnt. Om det var fordi vi var såutruleg kjekke karar, eller om det var fordi vi var gode kundar, er ikkje godt åseie, men vi fekk i alle fall tildelt offisersbordet to kveldar på rad når middagenskulle inntakas. Og maten var av ypparste klasse.

Rib-tur til SalstraumenI Bodø var det landligge i to og ein halv time. Der nytta vi høvet til å ta ein

Sjølv med litt dårleg verer ein tur med hurtigrutaei oppleving som einabsolutt bør få med seg.

FM6•2012

39

klasse

opplevingsrik tur til Saltstraumen med rib-båt. Skulle du ein gong finne på å tahurtigruta, må du berre få med deg denne turen. Akkurat då vi var i Saltstrau-men, var det midt mellom flo og fjære, slik at virvlane i sjøen ikkje var på detstørste, men vi fekk i alle fall ein indikasjon på kva krefter som er i rørsle når370 millionar kubikkmeter sjø skal passere gjennom den 150 meter breie pas-sasjen i løpet av seks timar. Farten på straumen kan bli opptil 22 knop, og dåfrådar det godt under brua som går over sundet.

Returen gjekk gjennom Sundstraumen, som har verdas tettaste bestand avhavørner. Å køyre med open båt og sjå dei mange havørnene ligge og sveveover oss var ei majestetisk oppleving.

Etter denne forfriskande båtturen i 40 knop, var turen komen til siste etappefor oss; Svolvær. Med på turen no var det mange bodøværingar som også var

ute i same ærend som oss. Stemninga steig betrakteleg i dei mange restaurant-områda på båten, ettersom vi nærma oss Svolvær. Det var tydeleg at mangehadde forventingar til ei hyggeleg helg i VM-byen.

Vi avslutta vår hurtigrutetur med MS Polarlys kl 22.00 i Svolvær, etter nokein middag ved offisersbordet, og gjorde oss klare for å delta i skreifiske-VM2012.

Tida får vise om vi ein gong i framtida kjem til å ta turen med hurtigrutaheilt fram til Kirkenes. Det er framleis mykje natur og mange opplevingar somikkje er utforska og unnagjort i Troms og Finnmark fylke for innfjordinganefrå vestlandet. Det er i alle fall ikkje lysta det står på.

Hurtigruteskipet MS Nordstjernen på si siste reis. Her ved kaia i Trondheim.

VM-deltakarar frå Team Førde ved kapteinens bord. F.v. Stein Kjetil Holvik, Leif Åsen,Frank Kirkebø og Freddy Ulltang. Kristian Valaker var ikkje til stades då biletet vart teke(han stod bak på dekk og var båtsjuk).

Deler av det hyggelege mannskapet om bord på MS Polarlys. Her representert ved Alexander Lerøy og Christian Grønli.

FM6•2012

40

TRENG EG DETTE? Har eg råd til dette? Eg ståri butikken med eit plagg i handa og vurdererom eg skal kjøpe det eller om eg skal leggjedet i frå meg og gå – men plutseleg står eg ikassa. Eg dreg kortet og spaserer ut av butik-ken med høgt adrenalin. Eg er i ein herleg lyk-kerus – som varer i om lag fem minutt. Dengode følelsen av ein ny topp bleiknar i det egkjem på at eg har ei straumrekning liggjandesom ikkje er betalt, betaling av avdrag på lånsom er like rundt hjørnet, handle inn mat foreit par veker framover og så var det den spa-ringa då. Eg burde jo brukt pengane på altdette først, og så sett om eg kunne ta megråd til ein ny topp. Men i det eg kjem inn dørariv eg av lappane på toppen, og då er det gjort.Eg kan ikkje levere den tilbake – den er min forevig og alltid. Gleda av ein ny topp er ikkje såstor når eg gruar meg til min kjære skal sjå ateg har kjøpt noko nytt atter ein gong når vieigentleg ikkje har råd. Eg har absolutt komemeg, men eg er ikkje heilt der enno, slik at egkan vere heilt nøgd med meg sjølv. Det er ikkjeslik at eg ikkje betalar rekningar, det gjer eg jo– men litt lån har eg som alle andre. Eg prøverhardt, men eg sprekk innimellom. Som førreveke då eg kom heim med to nye jeans samedag! Til mitt forsvar blei det berre 399,- forbegge to til saman, men det er jo pengar detòg!

Det er ikkje lett å vere handlegal – det er nokonytt heile tida, og eg treng ikkje gå i butikkenfor å handle ein gong, det kan eg gjere viabåde mobil og internett. Eg får oppdateringar,tilbod og nyheiter om kva som er nytt i butik-ken på ein «app» på mobilen min. Eg får smsfrå KappAhl om at det er 25% på valfri vare utveka, eg får e-post om sal og tilbod, det erreklame på TV og i magasin, og eg les bloggarder eg får inspirasjon og ser sko, plagg ogdiverse ting eg umiddelbart berre føler at egMÅ ha! I tillegg til kle, sko og tilbehøyr må egjo ha påfyll av både hår-, hud- og sminkepro-

dukt – og ein frisørtime i ny og ne. Pengane flyg, og likevel er det mykje eg følerat eg ikkje har.

Og om det først er noko eg har sett meg ut som eg absolutt føler at eg berre MÅ,er det ingenting som kan stoppe meg. Som for ein månad sidan då eg såg eitpar sko, ja det er faktisk dei eg har på meg på biletet. Det var kjærleik ved førsteblikk. Eg fann dei på eit bilete på internett, og eg måtte leite og google før eg tilslutt fann dei på ein blogg og sjekka kva merke det var. Deretter leita eg framnettbutikken, og der var dei, i min størrelse og alt ting – men så blei eg heiltknust då eg såg at dei ikkje sendte til Norge. Krise! Eg la ut annonse med bileteog tekst der eg skreiv at eg var villig til å betale meir enn ordinær pris, men detvar ingen som hadde dei eller som ville selje dei til meg. Eg skreiv e-post til nett-butikken og skreiv at eg var desperat etter å få tak i dei skoa, og eg lurte på kvi-for dei ikkje sendte til Norge. Eg fekk ei orsaking, og dei sa dei jobba med saka ogat dei kanskje kunne tilby det om eit år, og at dei håpa eg fekk tak i skoa. Eg la utpost på bloggen min med bilete, og eg spurte om nokon budde i nærleiken av einMonki-butikk og ville kjøpe dei for meg – og jaggu fekk eg svar etter nokre fåminutt av ei kjempesnill jente som les bloggen min. Ho kjøpte dei, sende dei, ogdagen etter hadde eg dei i hendene, ja eller på føtene! Eg var så lykkeleg. Nokrekjøp, som dette, det har vart lenge – eg er glad enno, og eg blir glad av å sjå pådei og ha dei på meg. Kjolen på biletet kjøpte eg i 2008, den har aldri vore i brukfør. Den er jo berre så søt, men totalt ubrukeleg – den er for kort og passar ikkjetil nokon anledningar har eg funne ut, men den er fin å sjå på og den pyntar oppgarderoben min der den heng på ein perlekleshengar. Då eg skulle ta bilete tildenne spalta var det den eg tenkte på med ein gong. Den var perfekt til dei nyeskoa mine - så eg fekk jo «bruk» for den til slutt likevel – bomkjøp var det joslettens ikkje!

Når eg spør Øyvind om han har noko å tilføye, og eg seier at eg har tatt med ateg kjøpte to jeans, kan jo han minne meg på at eg kjøpte to undertøyssettdagen etter, og det er jo sant. Men undertøy er jo ein livsrett! Han veit ærleg taltikkje heilt kvar han skal byrje når det kjem til meg og shopping, så eg trekkspørsmålet ganske fort attende i angst for at det skal bli ein ubehageleg og leisamtale. Han nemner at eg er flink å vinne, og det er jo også sant – eg har net-topp vunne eit årsforbruk i hårprodukt, og det kjem godt med. Før jul 2011 vanteg tur til London + pengar. Eg vann ein kul genser for eit par månader sidan, ogeg vann eit gåvekort på ein nettbutikk så eg fikk handla litt likevel denne vekaog klikka heim ein kjole, pjuh! (om eg ser vekk frå at eg kjøpte ansiktskrem, sol-pudder, primer, leppestift og neglelakk på onsdag).

Eg elskar kle og mote, og eg får aldri nok. Eg er nøgd med masse av det eg har,men eg finn heile tida nye ting eg kunne tenkt meg. Sjølv om eg handlar mykjerimelege klede og sko, går jo pengane – men eg har ikkje kjøpt meg noko desig-narveske enno altså. Eg er fornuftig, men dum. Det er små summar, men

Tlf. 57 82 99 90 E-post: [email protected]. 14 • 6801 Førde • www.gastech.no

Kombinér det vakre og elegante,

med det reine og miljøvennlege!

GASSPEIS

Trimline 120 tunnel

ww

w.in

form

.as

Eg elskar kleog mote, ogeg får aldri

nok.

TREND OG MOTE med Regine Engevik Førsund

Erkjenning frå ei handlegalen kvinne

FM6•2012

41

Ta turen innom bloggen minregine.femelle.nodersom du vil lesemeir om mote, mineantrekk og innkjøp.

Hafstadvegen 34 | 6800 FørdeTimebestilling 47 70 73 80

Besøk vår facebookside Fresh Frisørsalong

SPENST OGSTUDENTRABATT20%

OPPTIL

KLIPP FARGE BRUDSTUDENT RABATTDROP IN EXTENSIONS MAKE-UP

Foto

: Pet

er F

ørsu

nd

mange summar. Likevel har eg ofte følelsenav at eg ikkje har noko å gå i når eg skal klemeg, det er jo eit mysterium. Eg trur det berremå vere ein feil i hovudet til kvinner når detkjem til dette temaet. Eg er jo oppgitt overmeg sjølv her eg sit og skriv, det er ikkje nokoeg er stolt av – men eg er stolt over at eg harblitt betre, og betre skal det bli! Eg hadde ingen plan om kva spalta skullehandle om i dag, men det var dette som føltesriktig. Neste gong handlar det nok om kva dubør kjøpe til sommaren og kva som er mote-riktig då. Det er jo litt ironisk, men det er slikdet er – det er dette eg elskar og lever for.Dette er min lidenskap og store interesse – ogeg lar meg rive heilt med når eg ser lekreplagg og sko, smykke og vesker! Eg er velkanskje ikkje den beste til å tipse i dennesaken, men tipset mitt er å handle med måteog passe på lommeboka. Verstingen er alledei små summane: neglelakk til 59 kroner,strømpebukse til 79 kroner, ring til 29 kroner,og ein topp til 119 kroner. Det er ofte proble-met mitt at eg ikkje heilt veit kor alle penganeer forsvunne. Vi jenter kjøper så myke nips ogsmåting, ja i alle fall eg. Eg har byrja å ta utpengar, eg kjenner at eg held litt meir fast ilappane og eg syns dei går litt vel raskt ut avlommeboka. Det fungerer faktisk på meg ateg ser at pengane forsvinn, i staden for åberre dra kortet utan å merke kor mykje egfaktisk har brukt på eit lite kafébesøk, nokonips og ein billig topp. Om du er som meg:Prøv det! Lykke til, og god handel?

FM6•2012

42

62Namn:

Adresse:

Postnr./Stad

Løysinga sender du innan 23. april til:Inform Media,

Boks 353, 6802 Førde.

Merk konvolutten

«Fylkeskryss nr. 62». Vi trekkjer tre vinnarar med korrekt løysing somkvar får fem FLAX-lodd.

Produsert av Fride H. Haugen / [email protected]

Kryssordet kan også lastast ned frå fylkesmagasinet.no

FM6•2012

43

Løysing

61VINNARAR AV KRYSSORD NR. 61:

Tor W. Eikemo, Kaupanger

Åge Halbrend, Haukedalen

Aksel Klokkernes, Florø

Riis Bilglass i Sogn og Fjordane: Bilskadesenteret AS, Førde

• Skadereparasjon • Glass, frontrute reparasjon/skift • Lakkering

• Klimaanlegg reparasjon/påfyll • Solfi lm

Opningstider: Mandag - fredag 730 - 1600

Vi takserer skadar for private og forsikringselskap kvar dag! Er det ynskjeleg

kan vi òg hjelpe med skademeldinga.

FM6•2012

44 Motor: 4-sylindra 2,0 liter diesel Maks effekt: 163 hk 0–100 km/t: 8,1 sek Toppfart: 230 km/t Lengde: 4624 mm Breidde: 1811 mm Høgde: 1429 mmVekt: 1500 kg Oppgitt forbruk, landevegs-køyring: 0,36 l pr mil Vårt forbruk: mykje meir CO2-utslepp: 109 g/km Pris testbil: frå kr 583.070 Rimelegaste versjon: frå kr 332.200,- (316d man.) Utlånt av: Biltreff, Førde

BMW 320d Sedan Sportsaut.

Det er ein ting som er littskummelt med å køyreBMW, og det er at farts-grensene er så låge i Norge.For eg får så inderleg lyst åberre drite i dei, spesielt nåreg køyrer den nye 3-serien.


Den nye BMW 3-serien har arva mykje avlinjene til storebror 5-serie, og spesielt vel-lukka er linjene over panseret, ribbegrillenog at baklyktene no er meir BMW enn påførre modellen.

Kraft3-serien utstrålar power, og bilen vi lånte, einnedtona 320d Sedan med 163 hestekrefter,stadfestar at det faktisk er kraft i vogna. Nårdu trakkar pedalen i golvet og bakhjula tektak i sliten og støvete asfalt, tek det berre 8sekund før du er 20 kilometer i timen overmax lovleg hastigheit – i alle her på berget –og har du ballar og høveleg strekning gir denseg ikkje før nåla har passert 230. No får egvel berre skunde meg å legge til at det har egikkje prøvd. Men det er altså mogeleg.

Men sidan vi er norske, lovlydige borga-rar, heldt vi oss sjølvsagt innafor dei nøye til-passa fartsgrensene trafikkmyndigheitenehar sett som høvelege for oss. Så vi drog påtur til Stryn. Og den nydelege åttestegs auto-matgirkassa fekk køyrt seg, alt ettersom viveksla mellom 60, 70 og til tider 80 på E39– sjølvaste blodåra for ferdsel på vestlandet.

BMW 320d er det som – noko slite – kjemunder nemninga køyremaskin. Den er så lett-beint og leiken, samstundes som ein fårcruise-feeling når ein putlar av garde og serpå snødekte toppar og blå himmel. Ein fårlyst å køyre langt. Gjerne mykje lengre ennmålet i utgangspunktet var. Og innimellomfår ein også lyst til å komme først fram.Skulle den lysta komme over deg, så greierdu det sikkert også. Say no more!

KosUansett fartsgrenser; vi kosa oss i BMW’en.Interiøret i bilen er rein nyting. Eit frektsportsratt med raude saumar som heldtsaman skinnet, herlege sportssete og ein girs-pak som manglar sin like, er meir enn nok tilå få fram god-kjensla. Og skulle du til dømesfinne ut at det er greitt å halde begge hendenepå rattet når du rasar av stad i 70, kan dubruke girskifthendlane på rattet.

Musikken frå telefonen min streama vi tilanlegget. Og Jackie Leven likte seg så godtat han dukka opp heile tida (no skal han slet-tast for godt på telefonen). Skulle eg gå lei avmin eigen musikk, tilbyr DAB-radioen meirenn nok kanalar til å steppe inn som reserve.

Støy frå utsida er nærast fråverande, noko som berre aukar trivselen bakrattet – og kanskje passasjerane også.

StorEin har gjerne lett for å innbille seg at 3-serien er ein liten BMW. Spesielt sidandet finst 5-, 6- og 7-serie. Men den nye er faktisk 462 centimeter lang, nesten10 centimeter lengre enn den førre. Det gjev betre plass for dei som skal tilb-ringe tid inni bilen. Eit aldri så lite innhopp i baksetet stadfestar mistanken omat det faktisk går an å tilbringe litt tid der også, sjølv om det er best å køyresjølv. Bagasjeromvolumet er på 480 liter.

MotorarSom vanleg tilbyr BMW ei rekkje motorar i både diesel- og bensinvariantar,frå to- til tre-liters motorar «beskjedne» 116 hk til 306 hk. I 320d-varianten erdet som nemnt 163 hk eller 184 hk som vert tilbydd. Sistnemnde er nesten20.000 kroner dyrare enn «vår» utgåve, og då spørst det om ein skal bruke deilappane på noko anna digg enn hestekrefter. Kanskje ein sydentur – med avreisefrå Oslo? Då får du jo i pose og sekk.

Valet er dittMed Driving Experience Control får du fire val på oppsett. Likar du å sladdelitt, brukar du Sport+ (som slår av antispinn). Vil du berre køyre sportsleg, setdu knappen på Sport. Vil du ha mest mogleg komfort, ja så set du knappen påComfort. Er du bekymra for miljøet og ønskjer å redusere utslepp av giftigegassar, set du knappen på Eco Pro. Då aukar samvitet proporsjonalt som gledaved å dra på litt forsvinn. Men valet er ditt.Prisen på ein 320d med 163 hk startar på 405.100,-. Bilen vi prøvde hadde einprislapp på 583.070,-, men den inneheldt diverse pakkar med mykje knæsjekstra, som t.d. Dakota-skinn, Sport Line-pakke, parkeringsassistent, tilhen-garfeste, navigasjon og mykje meir.

JippiEg nærmar meg 50. Likevel kan eg ikkje la vere å glede meg over det å blisparka framover av bakhjulstrekk. Det til tross for at eg ikkje tok lappen førdei fleste bilprodusentane hadde gått over frå bak- til forhjulstrekk. Men BMWgjer noko med meg. Det er nok kombinasjonen av krefter, styring, veggrep, gir-utveksling, design og alt det herlege ekstrautstyret som er tilgjengeleg. 3-seriener berre nydeleg å køyre – og den er nydeleg å sjå på. Det er litt som med damer:Nokre berre fell ein for med ein gong. Og no fall eg – igjen.

Du ser den snart i spegel

FM6•2012

45

Vårslipp 2012Vårslipp 2012

Norges mest solgte scooter

Norges mest solgte girmoped

Hva skjer hos din MC forhandler?

Priser fra kr. 9.990,-

Kampanjepriserpå markedets råeste MC Dekk

Alle priser er tilbudspris og gjelder så lenge vi har varer på lager.

FØRDE MOTORSPORTStorehagen 3 • Tlf 41 53 42 45

www.fordemotorsport.no

RoadshowTorsdag 26. april kl 13.00-19.00

Fredag 20. april kl 14.00-19.00

FØRDE MOTORSPORTStorehagen 3 • Tlf 41 53 42 45

www.fordemotorsport.no

len

FM6•2012

46

VÅRKAMPANJE CAN-AM 2012

Det beste pristilbudet på 2012 modellene får du før 31.05.2012! Tilbudet gjelder både traktor og MC registrerte ATV og SSV modeller.

brp.com

1 års kasko inklusive

GAVEKORT PÅ UTSTYRKR. 7.000,-

Pb. 122 | 6781 STRYN Telefon: 578 72 000 | Telefaks: 578 72 [email protected] | www.kveenmotor.no

Flytte langt?Flytte heim?Flytte ut? • Flytting

• Lagring • Pakking • Forsikring• Utleige av

vare- og lastebilar

Vi tar jobben.Uansett kvar du skal tileller frå.

Over heilelandet –eller ut av landet.

Skåla med sitt karakteristiskesteintårn, Kloumannstårnet,omgitt av mektige fjell må opple-vast. Har du ikkje vore der på skifør er våren rette tida. Turen byr pånydelig nedkøyring, i fin helling,med eit stort område å leike seg i.

På fine vårdagar er ofte fleire skientusiastar antenpå veg opp eller i fin driv ned att frå Skåla.

Skåla har panoramautsikt til det fantastiskefjell- og fjordlandskap i Nordfjord, Jostedalsbreeni søraust, og om vêret tillet Sunnmørsalpane i detfjerne. Skåla er mest kjend for arrangementetSkåla Opp, men er ein typisk vårskitur. Oppstig-ninga kan vere tøff: Skåla reknast for Norges høg-aste fjelltopp med foten i fjorden, så du må opp

Norges lengste samanhengande motbakke før einer på toppen. For mange gjer dette Skåla til eitekstra interessant fjell. Om våren må ein gjerneogså gå eit godt stykke i grøn, frodig natur. Turener lang og det stupbratte fjellet på kanten av topp-latået krev god sikt. Anbefalast ikkje på dagar mednedbør eller tåke. Om våren er det normalt litenskredfare. FriFlyt seier i «Topptur i Norge» atSkåla kan bestigast heile vinteren utan stor skred-fare, men krev god sikt og vurderingsevne. Klou-mannstårnet på toppen, oppført i 1891, er i segsjølv verdt eit besøk. 1,25 meter tjukke steinmuraveggar gjer den til kanskje Norges mest spektaku-lære turisthytte. Det er mogeleg å overnatte, densjølvbetente hytta har ca 20 sengeplassar, er utstyrtmed gass, ved og mat, og er drifta av DNT ogBergen Turlag som overtok den i 1897.

OppturStart for turen er parkeringsplassen like ved Tju-

gen camping, ca 2 km frå Loen i retning Loenvat-net. Følg traktorvegen opp Fosdøla. Om våren måein gå første del av turen utan ski. Etter kvart gårtraktorvegen over til sti. Følg stien til Fossdalen,kor du kryssar ei elv (ved ca 650 høgdemeter). Gåopp eit vedvarande brattheng til ein er ved Skåla-vatnet, som ein går forbi og inn botnen til einliten, men bratt helling opp til eit flatt parti. Ta tilvenstre og følg fjellryggen til toppunktet, kor vel-fortent og fantastisk utsikt gjev løn for strevet.

NedkjøringaVanlegaste og tryggaste nedkøyringa er same vegdu kom opp. For brattare nedkøyring må ein føl-gje toppegga lenger ut og køyre ned den sørvest-vendte fjellsida. Det krev ekstra kunnskap og erikkje egna for uerfarne skikøyrarar.

Det ligg skisnutt frå Skåla på skifantomet.com

SKIFANTOMET

Vår på Skåla – 1843 moh.Tid: 4-5 timer på oppstig-ninga. Høgdemeter: 1800meter. Faremoment: Stygtstup med hengande skavlpå toppen bak tårnet.Generelle faremoment:Vere merksam på terreng-felle som skavlar, stup,bekkedalar og punkt derdet brått vert brattare.Anbefalt utstyr: tryggleiks-utstyr (skredsøkjar, søkje-stong, spade, førstehjelps-utstyr, ev.skredballongsekk, ev. rygg-plate, hjelm), feller, slalåm-briller, kart, kompass, ull-klede, dunjakke, skalklede,lue og vottar. Førebuing:Studere kart, orienter degover terrenget, oppstigingog nedkøyringa. Sjekk nett-sider som Meteorologiskinstitutt, skiinfo.no, yr.no,snøskredvarsel.no for kvadei skriv om rasfare. LokalUTM sone / Euref89. Sone-belte: 33. Øst: 78147. Nord:6885660

Urban Cruiser AWD frå 279 200,-Fritt val av utstyr for 10 000,- inkludert i prisen

I tillegg fritt val av utstyr for 15 000,- inkludert i prisen(Gjeld alle RAV4 variantar. )

RAV4 & URBAN CRUISER. Gode tilbod på firehjulstrekk.

Nye Avensis- Touch & GoMultimediaskjerm, ryggekameraog navigasjon utan tillegg i prisen.

Verdi 9 600,-Gjeld Advance og Executive grad.

Avensis Advance 4D frå 304 400,-

RAV4 executive frå 410 500,-Touch & Go utan tillegg i prisen. Verdi 9 600,-

AURIS HYBRID & PRIUS. Touch & Go utan tillegg i prisen.

Avensis 2.0 D-4D stv. frå: 314 300,- Avensis 1.8 VVT-i aut. stv. frå: 344 400,- RAV4 frå: 380 500,- Urban Cruiser 2WD frå: 245 800,- Auris Hybrid frå: 266 300,- Prius frå: 284 300,- Inkl. frakt- lev og reg.omk. levert Sogn og Fjordane. Årsavgift kjem i tillegg. Forbruk blanda køyring, utslepp CO2 og NOx: Avensis 2.0 D-4D: frå 0,45 l/mil, frå 119 g/km, frå 164 mg/km. Avensis 1.6 VVT-i: fra 0,65 l/mil, frå 150 g/km, fra 9,7 mg/km. RAV4 2.2 D-4D: frå 0,60 l/mil, fra 159 g/km, frå 0,160 g/km. RAV4 2.0 VVT-i: fra 0,77 l/mil, frå 178 g/km, frå 0,014 g/km. Urban Cruiser 1.4 D-4D: frå 0,45 l/mil, frå 118 g/km, frå 0,190 g/km. Urban Cruiser 1.33 VVT-i: frå 0,55 l/mil, frå 129 g/km, fra 0,020 g/km. Auris Hybrid: frå 0,38 l/mil, fra 89 g/km,frå 0,006 g/km. Prius: frå 0,39 l/mil, frå 89 g/km, frå 0,005 g/km. Avbilda modellar kan ha ekstrautstyr. Med atterhald om trykkfeil.

Gode tilbod på mange av våre modellar

Auris Hybrid frå 266 300,- Prius frå 284 300,-

NYE AVENSIS Kompromisslaus kvalitet

Kampanjerente

1,95%Gjeld Auris

og Prius

Toyota Førde ASSteinavegen 10, 6800 FørdeTlf. 57 72 10 00www.toyota-forde.no

Toyota Nordfjord AS6718 Deknepollen. Tlf. 57 85 26 50Hegrevegen 16 - 6783 Stryn. Tlf. 57 87 60 00www.toyotanordfjord.no

Toyota Sogn ASSkarpeteigvegen 1, 6854 KaupangerTlf. 57 67 66 66www.toyotasogn.no

PRIUS i ny,oppgradert utgåve

Kvai dag

miks ?har lystdu på

LÅG PRIS

LÅG PRIS LÅG PRIS

8000 m2med • DAGLEGVARE • BYGGVARE • GULLSMED • GÅVEARTIKLAR • KAFÉ

X

cafe

cafe

LÅGE PRISAR!X

Sjå elles vårt utsende flygeblad eller på www.coop.no

LÅG PRIS

8900LOKALPRODUSERTE KJØTKAKER FRÅ FJORDAMENY

med poteter, ertestuing og gulrot.

Torsdag og fredag: Raspeball

LÅG PRIS

2990NENSET HAGEHELLE MEDNATURSHINGELKan brukast til terrassar,hagegangar og uteplassar.Mål: L40x B40 c H4,5 cm. Pr stk.

Coop Extra-varehuset, Førde

9-21 (20)

LITT AV VÅRT UTVAL

Kvar dag:

Prisane gjeld t.o.m. 28. april eller så lenge lageret rekk. Atterhald om skrivefeil og utselde varer.

Medlemskupp

÷30%Ikkje-medlem kr xx,-

Coop skorne brød

LÅG PRIS

1390LEVEGG ESSEN MØRERØYALImpregnert og innkokt medolje. Str. 180x180 cm.

LÅG PRIS

21500HYTTE SMARA 15M2

Ferdigspikra veggseksjonar. Str. B3600x L4150 mm. Takhøgde 247/200 cm.

Blir levert med underlagspapp for tak, tregolv, 1 vindauge, dørmed hengslar og hasper, spiker og skruer. Umalt.Storleik på transportpakke:Del 1: 50 x 205 x 405 cm.Del 2: 68 x 110 x 480 cm. Vekt: 1625 kg

LÅG PRIS

189INFRA TERRASSEBEISUV-beskyttande og inneheldmiddel mot svertesoff. 3 liter

LÅG PRIS

59INFRA MALESETTfor utebruk. 1 pensel 75 mm,1 pensel 120 mm + rørepinne

MED TERRASSEVASKAR

LÅG PRIS

10COOP COOKIESPr. pr.

10MAARUD POTETSKRUERPaprika. 100 g.

10COOP ISTEmed fersken eller sitronsmak.1L. Pr. stk.

LÅG PRIS

10MAARUDSalt, Salt og pepper. 100g. Pr. stk.

LÅG PRIS

10COOP MARMELADE/SYLTEAppelsinmarmelade ogaprikossylte. 500 g. Pr. stk.

LÅG PRIS

598DRYGOLIN OLJEDEKKBEIS-/MÅLINGHøgkvalitets beis-/måling tilutvendig bruk. 10 liter spann

LÅG PRIS

1890HØGTRYKKSVASKAR OG TERRASSEVASKARK3.150 M Plus og T250. 6 mslange og såpehaldar. 1,6 kW.

LÅG PRIS

149NORSK VIMPEL2,5 meter3,0 meter. Kr 159,-3,5 meter. Kr 179,-

120 BAR 360 LITER/TIME

BEST I TEST**Gjennomført av Vi i Villa, mars 2012

LÅG PRIS

2990NAGOYA SOFAGRUPPE

Sofagruppe i grå rotting. 2-setar sofa, 2 stolar og bord med svart herda glasplate. Ramme i lakkert aluminium. Alle skruer i rustfritt stål. Svart puter som er vaskbare. Mål: Sofa L126 x B68 x H75 cm.Stol L73 x B68 x H75 cm.Bord L81 x B48 x H42

15M2

SJÅ VÅR UTSTILLING AV ANDRE VARIANTAR

10COOP GRØNNSÅPE750 ml.

fylkesmagasinet nr.6

Documents