PAGPANUDLO

G A B AYA N N G A L I B R O S A N G

Ginbantala sangAng Simbahan ni Jesucristo sang mga

Santos sa Ulihing mga AdlawDakbanwa sang Salt Lake, Utah

PAGPANUDLO

G A B AYA N N G A L I B R O S A N G

© 1994, 1999, 2001 iya lang sang Intellectual Reserve, Inc.Tanan nga mga kinamatarong ginahuptan

Printed in the United States of AmericaPetsa sang pagtugot sa Ingles: 03/01

Petsa sang pagtugot sa paglubad: 03/01Linubad sang Teaching Guidebook

Hiligaynon

Mga KaundanPauna 1

Ihanda ang Imo Kaugalingon sing Espirituhanon 3

Magtudlo Subong sang Pagpanudlo ni Jesus 6

Maggamit sing Lainlain nga mga Paagi sa Pagpanudlo 13

Ihanda ang Imo Leksyon 19

Hangpa ang Imo mga Ginatudluan 23

Mga Padya sang Pagpanudlo 26

Pagdumala sang Pag-uswag sang Manunudlo sa Sanga 28

Binalay para sa Kurso sa Pagpanudlo sang Ebanghelyo 31

Pagkuha sang mga Materyal sang Simbahan kag Pagpangita sang Kasayuran sa Maragtas sang Panimalay 34

PagpanagtagAng Gabayan nga Libro sang Pagpanudlo ginagamit bilang kaupod sang tig-unanga kurikulum kag mangin mapuslanon man para sa mga manunudlo kag ibanpa nga mga katapo sa mga yunit nga nagagamit sang pang-kabilugan nga kuri-kulum (tan-awa sa Mga Panulin para sa Pagkapari kag Katimbang nga mga Lider saKurikulum [36363]). Ining gabayan nga libro sarang makabulig sa mga katapo sapagpauswag sang pagpanudlo sa puluy-an kag sa mga organisasyon sangSimbahan. Ang tagsa ka manunudlo dapat makabaton sang isa ka kopya; angulo sang tagsa ka panimalay ayhan makatukib nga makabulig man ini.

Ining gabayan nga libro gindesinyopara sa mga ginikanan, mga lider,kag mga manunudlo. Mahimo ini ngagamiton bilang bahin sang isa ka in-dibidwal nga pagpaninguha sa pag-uswag bilang isa ka manunudlo.Mahimo ini nga gamiton bilang base-han para sa kurso sa Pagpanudlosang Ebanghelyo kag mga sinapol sapag-uswag sang manunudlo (tan-awasa mga pamihak 31–33).

The Lord taught:

Ang Ginuo nagsugo sa aton sa pag-tudlo sa isa kag isa sang doktrinasang ginharian.

Nagsiling sia nga dapat kita mag-tudlo sing maukod kag ang Iyagrasya magaupod sa aton agud ngamatudluan kita sing mas himpit sateoriya, sa prinsipyo, sa doktrina, salayi sang ebanghelyo, kag sa tanannga mga butang nga napertineser saginharian sang Dios nga kinahangla-non naton nga mahangpan (tan-awasa D&C 88:77–78).

Ang puluy-an amo ang dapat ngamangin sentro nga duog nga sa diin

ini ginahimo. Ang puluy-an ginasak-dag sang pagpanudlo kag pagtuonnga nagakatabo sa simbahan. Tanankita may mga responsibilidad bilangmga manunudlo sa sining mga kapa-libutan [balay kag simbahan] kagupod sang aton mga kasilingan kagmga kaupdanan sa inadlaw-adlawnga kabuhi. Nagapanudlo kita bilangmga ginikanan, mga anak nga lalaki,mga anak nga babayi, mga bana, mgaasawa, mga utod nga lalaki, kag mgautod nga babayi. Nagapanudlo kitabilang mga lider sang Simbahan, mgamanunudlo sa hulot-klasehan, mgamanunudlo nga pang-puluy-an, kagtigduaw nga mga manunudlo.Nagapanudlo man kita bilang mgakaupdanan sa trabaho, mga kasili-ngan, kag mga abyan. Kon kaisa na-gapanudlo kita paagi sa mga butangnga aton ginahambal kag sa mga pa-naksihon nga aton ginapahayag,apang bisan pa gani sa masunson, na-gapanudlo kita paagi sa halimbawa.

Sa baybayon sang Dagat sang Galilea,ang nabanhaw nga Ginuo nagpanulinkay Pedro, “Pahalba ang akon mga[karnero]” (Juan 21:16–17). Angtawag sa pagpanudlo nagapangayonga saguron naton ang mga kalagsang iban sang mga kamatuoran sangebanghelyo kag paagi sa sini tuytu-yan sila padulong sa Manluluwas(tan-awa sa Moroni 6:4). Panumdumaang papel sang pagpanudlo sangebanghelyo sa kaluwasan sang mgakabataan sang Amay nga Langitnon.

Pauna

1

May mahunahunaan pa bala kamonga isa ka tulumanon nga mas dung-ganon pa ukon sagrado?

Kon ikaw isa ka ginikanan ukon bag-o lang natawag nga manunudlo, ma-himo nga may pinasahi ka ngakabalaka parte sa sini nga responsibi-lidad. Dumduma nga ang Ginuo na-kahanda sa pagbulig sa imo.Nagpanaad Sia nga kon kita mapai-nubuson kag may pagtuo, himuonNiya ang maluya nga mga butang

nga mangin mabaskog para sa aton(tan-awa sa Eter 12:27). Sa aton mgapagpaninguha sa pag-uswag bilangmga manunudlo, mahimo nga maka-pasad kita sa mga inagihan nga atonnaangkon kag sa mga kabatid ngaaton napalambo sa aton mga kabuhitubtob karon. Ang aton mga ikasa-rang magadugang kon nagahandakita sing maid-id, nagapaninguha sapagpabaskog sang aton mga ginatud-luan, kag nagasalig sa Ginuo.

2

Kon ginahanda mo ang imo kaugali-ngon sing espirituhanon, ang Espiritu,ukon ang Balaan nga Espiritu, maga-giya kag magabulig sa imo sa imopagpanudlo. Ang Balaan nga Espiritukinahanglanon sa pagtudlo sang mgaprinsipyo kag mga kamatuoran partesa ebanghelyo. Ang Ginuo nagsilingnga ang Espiritu igahatag sa atonpaagi sa pangamuyo sang pagtuo, kagkon indi naton mabaton ang Espiritu,indi kita dapat magtudlo (tan-awa saD&C 42:14). Ang masunod nga mgapanugyan magabulig sa imo sa pag-handa sa pagtudlo upod ang giyasang Balaan nga Espiritu.

Dapat Ka nga MapainKon ginatawag ka sa pagtudlo, dapatnga mapain ka kag mahatagan sing isaka pinasahi nga bendisyon sang imo

mga lider sa pagkapari. Ini nga bendis-yon magabulig sa imo nga matumanang imo palangakuan. Kon ginahimomo ang tanan nga imo masarangan sapag-alagad sa tawag sa imo nga mag-tudlo, ang Ginuo magapasangkad sangimo ikasangkol sa pag-impluwensyasa iban tubtob san-o. Padakuon pagani Niya ikaw sing labaw pa sa imokaugalingon nga mga kinaadman kagikasarang kon kinahanglanon.

Pangayoa ang Giya sangBalaan nga Espiritu

Pangayoa ang Balaan nga Espiritukon ikaw nagatudlo. Mabuligan kaNiya nga mahangpan ang mga pangi-nahanglan sang imo mga ginatudluankag sa paghanda sang mga leksyonnga makasabat sinang mga pangina-hanglan. Pahumukon Niya ang imotagipusuon kag ihanda ang imo kaisi-pan sa pagbaton sing dugang nga ins-pirasyon kag giya.

Ihanda ang Imo Kaugalingon sing Espirituhanon

3

Magpangamuyo singMasunsonMagpangamuyo sing masunson kagpangabaya ang Ginuo sa pagbendis-yon sa imo samtang nagatuon ka kagnagahanda. Sa tion kag sa tion ma-himo mo nga idugang ang pagpuasasa imo mga pangamuyo. Ipangamuyonga mahangpan kag palanggaon angmga indibidwal nga imo ginatudluan.Tun-i nga makilala kag masunod angmga pagpadasig sang Balaan ngaEspiritu nga magaabot sa imo.

Magtuon sang Balaan ngamga KasulatanMainampuon nga magtuon sang ba-laan nga mga kasulatan. Kon imo iniginahimo, makatuon ka parte saManluluwas kag magtubo sa ihibalo

parte sa kamatuoran. Ang Balaan ngaEspiritu magabulig sa imo nga ma-hangpan ang balaan nga mga kasula-tan kag makita kon paano ang mgaini madapat sa mga panginahanglansang mga katapo sang klase ukon samga katapo sang panimalay. Paagi sapagdugang sang pangamuyo kagpagpuasa sa imo pagtuon sang ba-laan nga kasulatan, mapabaskog kakag magiyahan sang Balaan ngaEspiritu sa imo pagpanudlo.

Igawi ang EbanghelyoIgawi ang mga pinanudlo sangebanghelyo sing lubos tubtob sa imomahimo. Hinulsoli ang nagliligad ngamga kalapasan. Kon imo ginahimoining mga butang, makabaton ka singkusog kag paghangop. Ang paghi-daet kag kalipayan nga imo mabatya-gan tungod sa pagtinguha sapaggawi sang ebanghelyo manginmaathag nga makita sang iban.Mabatyagan nila ang pagkasinserosang imo panaksihon kag ang gahumsang imo pangako. Matudluan silapaagi sa halimbawa sang imo kabuhi.

Isa ka manunudlo ang binudlayannga makabatyag sang giya sangBalaan nga Espiritu samtang naga-handa sia sang iya leksyon. Samtangnagapangamuyo sia para sa bulig,nasat-uman niya nga may nabatya-gan sia nga kaakig sa iya tagipusuontuhoy sa isa ka kasilingan nga nangintama kamapiguson sa iya.Mapainubuson sia nga nangayo singpatawad sa Ginuo. Pagkadason nga

4

adlaw ginduaw niya ang iya kasili-ngan kag nangayo sing pasaylo tu-ngod sang iya mga hinakit sa iya. Siakag ang iya kasilingan nangin masmalapit [sa isa kag isa], kag liwatniya nga naagom ang giya sangBalaan nga Espiritu.

Magmangin MapainubusonAng pagpaubos makabulig sa imonga malikawan ang pagsulay sa pag-hangad sang igtalupangod para saimo kaugalingon ukon magsalig singsobra sa imo kaugalingon nga ihibalo

ukon mga kinaadman. Mahimo monga mapakita ang pagpaubos paagisa pagsunod sang laygay sa MgaHulubaton 3:5–6: “Salig sa Ginuo sabug-os mong tagipusuon, kag dilimagsandig sa imo kaugalingon ngapaghangop. Sa tanan mo nga dalanonkilalaha sia kag magatuytoy sia saimo mga banas.” Ang Ginuo nagpa-nudlo nga kon kita magpaubos, angGinuo nga aton Dios magadapit sangaton kamot, kag hatagan kita singsabat sa aton mga pangamuyo (tan-awa sa D&C 112:10).

5

Palanggaa ang Imo mgaGinatudluanSa panahon sang Iya kabuhi sa duta,ang Manluluwas nagpakita sing dakonga gugma kag paghangop sa tagsa katawo. Gintudluan Niya ang mga imol,ang mga manggaranon, ang mga sinu-bol, kag ang mga makasasala.Gintudluan Niya kita nga palanggaonang tanan kag magbinuligay sa isa kagisa. Nagsiling Sia, “Ako nagahatag sainyo sing bag-ong [kasuguan], nga[magpinalanggaanay] kamo; subongnga ako [nagpalangga] sa inyo, ngakamo man [magpinalanggaanay]”(Juan 13:34). Kon nagapakita kita singpagpalangga sa aton mga ginatud-luan, makamarasmas pa gid sila sa ilawala’y katapusan nga bili, mangin

mapagsik pa gid sila sa pagtuon, kagmangin mabinatunon pa gid sila sangEspiritu.

Bilang isa ka manunudlo sang ebang-helyo, ini nagakahulugan sing labawpa sangsa pagpresentar [lamang] sangisa ka leksyon kada simana.Nagakahulugan man ini sang pag-uli-kid sa imo mga katapo sang klase.Himud-osi nga makilala ang tagsa saila bilang isa ka indibidwal. Magabuligini sa imo nga matudluan sila sing masepektibo. Mahimo nga magkinahang-lan sila sang imo bulig kon may mgaproblema sila, kon wala sila nagatam-bong, ukon may mga kasablagan sila.Dumduma ang paanggid sangManluluwas parte sa isa ka nadula ngakarnero (tan-awa sa Lucas 15:3–6).

Magtudlo Subong sang Pagpanudlo ni Jesus

6

Isa ka manunudlo sang isa ka batanga talagsa lang nagatambong saklase ang nakatukib nga sa tagsa kation nga nagapakig-angot sia sa pani-malay sang bata sa sina nga simana,yara ini sa simbahan pagkadason ngaDomingo. Ginhimud-osan niya ngamakapakighambal sa mga ginikanan[sini] sing masunson kag sa pagsam-bit sang iya pagpalangga sa ila bata.Ginsugat pa gani niya ang bata gikansa eskuwelahan sang didto pa sa tra-baho ang mga ginikanan sini, agudindi madula [ang bata] sa isa ka kahi-watan sang klase.

Bilang isa ka manunudlo, dako manang imo mahimo sa pagpakighigalasa mga katapo kag buligan sila ngamagpabilin nga nahaylo sa ebang-helyo. Ilabi nga importante ini sa bag-ong mga katapo. Buligi sila pirmenga magbatyag nga ginaabiabi.Pangitai sila sing mga oportunidadnga makapartisipar sa klase. Ihandaang imo kaugalingon sa pagtudlosang mga kamatuoran sang ebang-helyo paagi sa Espiritu kag upod angpagpalangga.

Magtudlo sang mgaKamatuoran sangEbanghelyoAng Manluluwas nagpanudlo sangmga kamatuoran sang ebanghelyo.Gindagmit Niya ang unang mga prin-sipyo kag mga ordinansa—pagtuo,paghinulsol, bunyag, kag pagbatonsang Balaan nga Espiritu. GintudluanNiya kita sa pagpalangga kag pag-alagad sa isa kag isa. Nagpanudlo Siaparte sa pagkapari, sa mga kasugta-nan, kag mga ordinansa, kag sangtanan nga kinahanglan gid naton ngamahibal-an, himuon, kag manginamo agud makakari sa Iya. Kita mandapat nga magtudlo sang ebanghelyosubong sang ginpahayag sa balaannga mga kasulatan kag sang mga pu-long sang mga manalagna sa ulihingmga adlaw. Ang sekular nga mgatema, personal nga mga opinyon, kagmapasimpalaron ukon balaisan ngamga pagpanudlo indi nagakabagay.

Ang Manluluwas simple lang magpa-nudlo sang mga kamatuoran sangebanghelyo. Naggamit Sia sing maat-hag kag mahangpan nga hinambalan,mga sugilanon, kag mga halimbawagikan sa inadlaw-adlaw nga kabuhi.Ang Iya mga leksyon nagalakip sangmadamo nga kinaandan nga mga ina-gihan nga mahangpan sang mgatawo. Nagpamulong Sia parte sa pag-kakita sang isa ka nadula nga kar-nero, pagpangita sang isa kasentimos, kag pagkinasadya tungodsang pagbalik sang isa ka malalisonnga anak (tan-awa sa Lucas 15).

7

Ang Manluluwas masunson nga [na-gakuha] sa balaan nga mga kasulatansamtang Sia nagapanudlo. Tuytuyiang imo mga ginatudluan sa paggamitsang balaan nga mga kasulatan singmasunson sa tion sang leksyon. Buligisila nga makahangop nga ang mgatawo sa balaan nga mga kasulatan ma-tuodtuod nga mga tawo nga nakaagising mga pagtilaw kag mga kalipay saila mga pagpaninguha sa pag-alagadsa Ginuo. Magpamangkot sing mgapangutana nga nagapangayo sa imomga ginatudluan sa pagpangita sangmga sabat sa balaan nga mga kasula-tan. Papagsika ang mga indibidwal sapagtuon sa ila puluy-an, kag ipakita saimo mga ginatudluan kon paano mag-himo sina nga pagtuon nga epektibo.Tudloi sila kon paano maggamit sangmga bulig sa pagtuon sa balaan ngamga kasulatan. Maghatag sing mgaalatendihon nga nagapangayo sa mgakatapo sang klase sa pagpangusisasang balaan nga mga kasulatan kagsang mga pulong sang mga mana-lagna sa ulihing mga adlaw.

Magtudlo paagi sa EspirituAng mga manunudlo dapat nga mag-pangayo nga makaangkon sangEspiritu sang Ginuo kon sila naga-tudlo. Ang isa ka tawo mahimo ngamagtudlo sang dalagko nga mga ka-matuoran, kag ang mga katapo sangklase mahimo nga mag-entra sa ma-kagalana nga mga paghinambalanay,apang kon wala ang Espiritu, iningmga butang wala sing puersa ngamakatandog sa kalag. Kon yara angEspiritu, ang tanan mapabaskog sa ila

pagpalangga sa Amay nga Langitnonkag kay Jesucristo, sa ila pagpalanggasa isa kag isa, kag sa ila pangako sapaggawi sang ebanghelyo. Ang ma-sunod amo ang pila ka mga butangnga imo mahimo sa pag-agda sangEspiritu sa imo pagpanudlo:

• Magsugod paagi sa pangamuyo.

• Magtudlo gikan sa balaan nga mgakasulatan kag sa mga pulong sangmga manalagna sa ulihing mgaadlaw.

• Magpahayag sang imo panaksihon.

• Magpaambit sang mga inagihankag agdaha ang iban sa paghimoman sini.

• Maggamit sang musika (tan-awa sapamihak 15).

• Magpakita sang imo pagpalanggasa Ginuo kag sa iban.

Kon nahanda mo ang imo kaugali-ngon sing nagakaigo, ang Balaan ngaEspiritu magapasanag kag magagiyasa imo samtang ikaw nagatudlo.Mahimo nga makabaton ka sing mgapagpanat-om parte sa imo mga gina-tudluan kag kon ano ang dapat monga idagmit sa pagtudlo sa ila.Mahimo nga makabaton ka sing mgaideya kag mga balatyagon kon paanomo sila matudluan sing labing epek-tibo. Ang [epekto sang] imo maukodnga pagpaninguha magadako konmapainubuson ka nga nagatumansang mga paghutik sang Espiritu.Mabuligan mo man ang imo mga gi-natudluan nga makilala ang implu-wensya sang Espiritu.

8

Magpangagda sang Maukodnga Pagtuon

Ang Ginuo nagpanulin sa aton sapagpaninguha nga makaangkon sangmga pulong sang kaalam gikan sa pi-nakamaayo nga mga libro. Gintulinanman Niya kita sa pagpaninguha ngamakaangkon sing tinun-an paagi sapagtuon kag paagi sa pagtuo (tan-awa sa D&C 88:118). Ang tagsa ka ka-tapo responsable sa pag-angkon singisa ka ihibalo parte sa kamatuoranpaagi sa iya kaugalingon nga mgapagpaninguha. Ang responsibilidadsang isa ka manunudlo amo angmagpukaw sa iban sang kaluyag sapagtuon, sa paghangop, kag paggawisang ebanghelyo. Agud matuman ininga responsibilidad, mahimo ka ngamagsentro sa tatlo ka butang:

1. Pukawa kag padayuna ang interessang imo mga ginatudluan. Angyabi sa paghimo sini amo ang imokaugalingon nga kapagsik sa pag-tuon sang ebanghelyo. Ang isa paamo ang imo paggamit sang mgapaagi nga nagahimo sang imo mga

leksyon nga maathag, makawiwili,kag madali nga madumduman(tan-awa sa mga pamihak 13–18).Ang pagpukaw sang interes labinga importante sa pagsugod sangisa ka leksyon. Samtang ginaplanomo ang imo pagpanudlo, magpa-ngita sing mga paagi sa pag-agdasang Espiritu, pagkuha sang igtalu-pangod sang tanan paagi sa isa kamakawiwili nga pagsugod, kagmagsentro sa doktrina ukon prin-sipyo nga igatudlo sa leksyon.

2. Papagsika ang partisipasyon.Magplano sang mga paagi agudang tanan magpartisipar sa imomga leksyon. Mahimo mo nga pa-ngabayon ang kon sin-o sa pagbasasang isa ka sinambit nga pulongukon balaan nga kasulatan ukonmag-asoy sang isa ka sugilanon.Mahimo mo nga agdahon sila sapagsabat sang mga pamangkot kaghilway nga hambalan ang materyalsa leksyon. Mahimo mo nga panga-bayon ang isa ukon kapin pa ngamga indibidwal sa pagkanta singisa ka ambahanon ukon magtukarsing isa ka instrumento. Mahimonga mainampuon mo nga pilionang kon sin-o sa pagpahayag sangpanaksihon ukon magpaambit singisa ka personal nga inagihan ngamay kaangtanan sa topiko sa lek-syon. Kon kaisa mangin importanteang magpangabay na nga daan sininga partisipasyon agud ang imomga ginpangabay makahanas kagmakabatyag sing katawhay sa pag-partisipar.

9

Ang mayor nga ideya sang leksyonsang isa ka manunudlo amo angpagkaimportante sang pagbasasang Libro ni Mormon. Gin-agdaniya ang mga lamharon sa iyaklase sa pagpanghunahuna sangisa ka dinalan sang balaan nga ka-sulatan nga nakapabag-o sang ilamga kabuhi. Dayon nag-agda siasing tatlo ukon apat ka boluntaryosa pagtindog kag magpaambit sangila mga dinalan sa balaan nga ka-sulatan upod sa klase kag sa pag-saysay kon paano ang mga dinalannakapabag-o sang ila mga kabuhi.Samtang ang tagsa ka tawo naga-paambit sang matam-is nga mgabalatyagon parte sa gahum sangLibro ni Mormon, ang mga kataposang klase nag-angkon sing mainitnga kaluyag sa pagbasa kag pagbi-nagbinag sang balaan nga mga ka-sulatan adlaw-adlaw.

May iban nga tawo nga nagapang-alag-ag sa pagpartisipar. Indi pagpa-ngabaya ang mga indibidwal sapagbasa sing matunog ukon magpa-ngamuyo tubtob nga napat-od monga maayo ang ila pamatyag sa pag-himo sini. Kon may ano ka man ngapangduhaduha parte sa pagsugotsang isa ka tawo sa pagpartisipar,magpangayo sing mga boluntaryoimbes nga magtawag sang kon sin-onga ayhan nagapang-alag-ag. Angkalabanan sang mga nagatuluonamat-amat lamang nga makatuon sapagbatyag sing katawhay sa pagpar-tisipar kon makita nila nga ang mga

nagapartisipar ginatratar sing maypagtahod kag kortesiya.

3. Buligi sila nga madapat ang ila gi-natun-an. Dapat mo man nga buli-gan ang mga nagatuluon ngamadapat ang gintudlo sa mga sir-kumstansya sang ila mga kabuhi.Mahimo nga maglakip ini sangpaghatag sing mga alatendihon kagmga hangkat nga makabulig samga katapo sang klase nga maka-angkon sing mga inagihan sa pag-tuon parte sa mga kamatuoran ngaginatudlo. Dumduma nga ang pag-tuon sang ebanghelyo wala singbili kon indi ini mangin ebang-helyo nga ginagawi.

Magtuga sing isa ka Klimasang Pagtuon

Ang pinakamaayo nga kapalibutanpara sa pagtuon sang ebanghelyoamo ang isa nga sa diin ang tagsa katawo nga nagatambong may kabalakaparte sa pagtuon sang iban nga mgakatapo sang grupo. Ang kaluyag sa

10

pagtuon nagadugang kon ang mgamanunudlo kag ang mga nagatuluonnagapinalanggaanay kag nagabinuli-gay sa isa kag isa nga makahangopkag maggawi sang ebanghelyo. Konikaw kag ang imo mga ginatudluannagatrabaho sing ulolupod sa pag-tuga sang isa ka positibo nga kapali-butan sa pagtuon, ang mgakasablagan wala sing purohan ngamatabo. Dapat nga himuon mo angtanan nga imo mahimo sa pagtugasang subong sina nga kapalibutankag sa pagbulig sa imo mga ginatud-luan nga mahibal-an kon paano ma-kaamot sa ini.

Ang masunod amo ang pila ka mgabutang nga imo mahimo sa pagbuligtuga sing isa ka klima sang pagtuon:

• Mag-abot sing madali upod angtanan nga kinahanglanon nga mgamateryal kag kasangkapan sa pag-panudlo.

• Siguroha nga ang hulot-klasehanmatinlo, mahusay, matawhay, kaghilway sa mga katublagan tubtobsa mahimo.

• Sugori kag tapusa sa oras.

• Tamyawa kag abiabiha ang mgakatapo sang klase sing tinag-isaisa,kon puede.

• Himoa ang mga butang nga naga-agda sang Espiritu kag nagapapag-sik sang pagtahod kag kortesiya.

• Palanggaa ang mga katapo sangklase kag buligi sila nga magbatyagsing katawhay sa pagpartisipar.

• Magpamangkot sing mga pangu-tana nga makabulig sa mga kataposang klase nga magsentro sa tema.

• Papagsika ang mga katapo sangklase sa pagpamati sa isa kag isasing may pagtahod kag pagha-ngop.

• Magbantay sa mga paghinambala-nay nga mahimo nga makahalitukon makapaluya sang mga pa-naksihon ukon sa iban nga paagimakatuga sang pagpalayo sangEspiritu.

Bisan pa pagkatapos nga mahimo moang tanan nga imo masarangan sapagtuga sing klima sang pagtuon,mahimo gihapon nga makasugata kasing pila ka mga hangkat. Ang masu-nod nga mga panugyan mahimo ngamakabulig sa imo husay sang pila kakinaandan nga mga hangkat kag mgaproblema:

• Kon may matabo nga kagamo, un-tati ang paghambal tubtob nga ma-kuha mo ang igtalupangod sangtanan. Pagkatapos, padayuna angleksyon.

• Kon may pila ka mga indibidwalnga nagahambalanay sa tion sangleksyon, hambali sila sing kamuha-non lang pagkatapos sang klasekag pamangkuta sila kon ano angimo kag ang ila mahimo agud ma-ngin madinalag-on ang klase.

• Kon may kon sin-o nga magpala-bawlabaw sa paghinambalanay saklase, ipatuhoy ang mga pamang-

11

kot sa iban nga mga katapo sangklase ukon matinahuron nga mag-panugyan nga luyag mo nga ma-kabati gikan sa mga wala pamakapartisipar.

• Kon ang mga katapo sang klasemaghimo sing mga komentaryonga magagiya palayo sang paghi-nambalanay gikan sa topiko sang

leksyon, kilalaha sila apang giyahiang paghinambalanay pabalik satopiko sang leksyon.

Ang magamo nga pamatasan maga-buhin kon ginapangitaan mo singmga paagi ang tagsa ka tawo sagrupo nga makabatyag sang pagpa-langga kag ginabaton sa pagpartisi-par sing madinalag-on.

12

May madamo nga mga butang ngaimo mahimo agud mangin makawi-wili ang mga presentasyon sang imoleksyon kag mabuligan ang mga ka-tapo sang klase nga makatuon sangmga kamatuoran sang ebanghelyo.Nagasunod ang pila ka mga panug-yan:

Maggamit sing mgaSugilanon kag mgaHalimbawaAng mga sugilanon kag mga halim-bawa nagapukaw kag nagapabilinsang interes sang mga tawo kag naga-pakita kon paano madapat ang mgaprinsipyo sang ebanghelyo sa inad-law-adlaw nga kabuhi.

Makakita ka sing matahum nga mgasugilanon sa balaan nga mga kasula-tan kag sa imo manwal para sa ma-nunudlo. Antes sang imo leksyon,tun-i ang tagsa ka sugilanon nga gi-naplano mo nga gamiton. Maghanassa pagsaysay sini nga nagagamit sangimo kaugalingon nga mga pulong.Ang imo klase magapamati sing ma-susi kon ginasaysay mo ang sugila-non sa imo kaugalingon nga mgapulong, imbes nga basahon ini.Subong man, ang mas lamharon ngamga kabataan ginanamian magd-rama-drama sang mga sugilanon.

Isa ka manunudlo sa Primarya angpirme nagasugod sang iya leksyonpaagi sa isa ka sugilanon gikan sa ba-laan nga mga kasulatan. Halimbawa,

Maggamit sing Lainlain nga mga Paagi sa Pagpanudlo

13

kon ang iya leksyon parte sa kaluoy,ginasaysay niya ang parte sa maayongSamariahanon. Mahimo nga malarag-way sang mga kabataan sa ila mga kai-sipan ang tawo nga ginbanggaan [sangmga buyong] kag ang mga tawo nga[nagpakunokuno] nga wala makakitakag dalidali nga naglabay lamang saiya. Natandog sila tungod sang kaluoykag dignidad sang Samariahanon nganagtatap sang pilason nga tawo. Angmga kabataan nagapaabot [pirme] sasining mga sugilanon. Ang manunudlonakatuon sa paggamit sang iya tingugkag [mga paagi] sa pagpahayag agudmapadayon ang igtalupangod sang iyaklase. Ang mga katapo sang klase na-ngin anad pa gid kag interesado sa ba-laan nga mga kasulatan.

Maggamit sing mga Larawankag mga Bagay

Ang Manluluwas masunson nga na-gagamit sing simple nga mga bagaysamtang Sia nagapanudlo. GingamitNiya ang trigo, balas, mga bato, kagiban pa nga kinaandan nga mga bu-tang sa pagbulig sa mga tawo nga

mahangpan kon ano ang Iya gina-tudlo. Halimbawa, ginpaanggid Niyaang ginharian sang Dios sa isa ka ba-handi nga sa pagkadako, nga igaba-ligya sang isa ka tawo ang tanan ngayara sa iya agud maangkon ini (tan-awa sa Mateo 13:44).

Magpanghulonghulong sa imo pali-bot. Ano nga ordinaryo nga mgabagay ang mahimo mo nga gamitonsa pagbulig sa mga katapo sang klasenga mahangpan sing mas maayo angmga prinsipyo sang ebanghelyo?

Mahimo nga gusto mo nga maggamitsing simple nga mga ginuhit kag mgalarawan sa paglaragway sang mgaprinsipyo sang ebanghelyo. Ipakitaang isa ka larawan gikan sa Pakitesang Pang-Ebanghelyong Arte saLarawan [Gospel Art Picture Kit]samtang ginasaysay mo ang isa kasugilanon sa balaan nga kasulatan.Magguhit sing simple nga mga lara-wan sa pisara ukon sa isa ka pikassang papel agud mangin mas maka-wiwili ang isa ka sugilanon.

Isa ka manunudlo ang nagahatagsing isa ka leksyon nga nabase sa pa-anggid ni Jesus parte sa trigo kagmga gamhon. Ang mga katapo sangklase nagapuyo sa isa ka lugar ngapalangumhan, gani nahibal-an sangmanunudlo nga makahangop sila ngaang linghod nga mga tanom nga trigomahimo nga mahalitan sa pagpang-gabot gilayon sang mga sagbot.Naghanda sia sing isa ka diutay ngahinugpungan sang mga puno sangtrigo nga ginsimpunan sang mga sag-

14

bot. Ginladlad niya ini nga hinugpu-ngan sa bug-os nga tion sang leksyon.

Ang isa pa ka manunudlo nagpapag-sik sang mga katapo sang klase sapagpanghunahuna sang kon ano ngasarang nila mapaanggid sa paghinul-sol. Isa ka katapo sang klase ang nag-panugyan nga ang paghinulsol parehosang habon, tungod kay makalimpyoini sa aton gikan sa aton mga sala.

Maggamit sing Musika

Ang musika isa ka himpit nga paagisa pag-agda sang Espiritu sang Ginuopasulod sa imo mga leksyon. Ang mu-sika nagabulig sa aton sa pagpahayagsang mga balatyagon nga mahimo ngamangin mabudlay sa pagpahayagpaagi sa ginahambal nga pulong.

Ang mga himno sang Simbahan naga-tudlo sing madamo nga mga prinsipyosang ebanghelyo kag mahimo nga ga-miton sa halos ano man nga leksyon.Mahimo ka nga mag-agda sing isa kaindibidwal, isa ka grupo, ukon sangbug-os nga panimalay ukon klase sa

pagkanta sing isa ka himno nga maykaangtanan sa leksyon. Mahimo kaman nga magbasa sing matunog sangmga pulong sang isa ka himno sam-tang may kon sin-o nga nagatukarsang akompanyamento. Ukon mahimoka nga magpatugtog sang isa ka recor-ding sang isa ka himno.

Isa ka manunudlo ang naghanda singisa ka leksyon parte sa pag-alagad.Nagpili sia sing isa ka himno nga na-gasakdag sang mayor nga ideya. Sation sang leksyon, gin-agda niya angisa ka sister sa pagbasa sang mga pu-long sini nga himno samtang ang isapa gid mahinay nga nag-ugoy-ugoysang tuno. Ginpangabay niya angklase sa pagbinagbinag sing mahipossang mga pulong samtang ginabasaang mga ini. Ini nga musika nagbuligsa mga katapo sang klase nga maka-batyag sing mas mabaskog sang pag-kaimportante sang pag-alagad.

Magpamangkot sing mgaPangutana nga Nagaagdasang Maid-id ngaPanghunahuna kagNagatuga sangPaghinambalanayAng pagpamangkot sang husto ngamga pangutana nagapapagsik sangmapanghunahunaon nga pagtuonkag paghinambalanay sa imo lek-syon. Ang mga pamangkot kag mgapaghinambalanay makabulig sa ma-damo nga mga paagi. Nagabulig angmga ini sa mga katapo sang klase nga

15

magpabilin nga nagapamati sa tionsang leksyon. Mahimo mo ngamapat-od kon ang mga katapo sangklase nakahangop sang leksyon. Angmga katapo sang klase mahimo ngamagtudluanay sa isa kag isa samtangginasabat nila kag ginahambalan angmga pamangkot. Makatuon sila konpaano madapat ang mga prinsipyosang ebanghelyo sa ila kaugalingonnga mga kabuhi.

Samtang nagahanda ka sang mga lek-syon, magpamat-od kon ano nga mgapamangkot ang imo ipangutana. Angmasunod nga mga panugyan ma-himo nga makabulig sa imo.

• Magpamangkot sing mga pangu-tana nga makabulig sa mga kataposang klase nga magpanghunahunasang prinsipyo sang ebanghelyo kagkon paano ini madapat sa ila mgakabuhi. Ang mga pamangkot ngamakahangkat sa panghunahuna ma-sunson nga nagasugod sa “ngaa?”ukon “paano?” Sa kabilugan, dapatmo nga likawan ang mga pamang-kot nga masabat lamang sing “huo”

ukon “indi” ukon ano pa man ngaisa-ka-pulong nga mga sabat.

Halimbawa, sa pagtudlo sang isaka leksyon parte sa pagsentro sangaton mga kabuhi sa Manluluwas,mahimo ka nga magpamangkotsing mga pangutana pareho sangmasunod:

“Ano ang buot silingon sang mag-pasad sa bato ni Cristo?”

“Luwas sa bato ni Cristo, sa anonga mga pundasyon kon kaisa angmga tawo nagapasad sang ila mgakabuhi?”

“Paano ka nabugayan samtangnagpasad ka sang imo kabuhi sabato ni Cristo?”

• Magpamangkot sing mga pangu-tana nga nagapapagsik sa mga ka-tapo sang klase sa pagpaambit singpersonal nga mga ideya kag mgainagihan. Halimbawa:

“Ngaa nga ang Ginuo nagasugo saaton sa pagpangamuyo pirme?”

“Paano Niya ginsabat ang imo mgapangamuyo?”

• Magpamangkot sing mga pangu-tana nga makabulig sa mga kataposang klase nga madapat ang mgaprinsipyo sang ebanghelyo sa ilamga kabuhi. Halimbawa:

“Paano naton mahanda sing masmaayo ang aton mga kaugalingonsa pagbaton sing mga sabat sa atonmga pangamuyo?”

16

“Paano ninyo mahisayran nga siJesucristo amo ang Manluluwassang kalibutan?”

“Paano ninyo mapabaskog ang inyopanaksihon nga si Joseph Smith isaka manalagna sang Dios?”

Kon may kon sin-o nga magpamang-kot sa imo sing isa ka pangutana ngaindi mo masabat, pangabaya ang mgakatapo sang klase nga buligan kasabat sini, ukon singgana ang tawonga mangita ka sing sabat sa mada-son [nga klase].

Indi pagkabalak-i kon ang mga ka-tapo sang klase mahipos sa sulodsang pila ka gutlo pagkatapos mo ngamakapamangkot sing isa ka pangu-tana. Sa kinaandan, nagakinahanglansila sing tion sa pagpanghunahunasang mga inugsabat. Apang, kon dawwala nila mahangpi ang pamangkot,mahimo nga kinahanglan mo nga su-liton ini. Kon may kon sin-o nga imoginapamangkot, makabulig ini ngatawagon sia sa iya ngalan anay kagdayon pamangkuton sia.

Sa katapusan, halungi nga indi pagta-puson ang isa ka maayo nga paghi-nambalanay sing mas maaga agudmapresentar mo ang tanan nga mgamateryal nga imo ginhanda. Ang maypinakadako nga kabilinggan amo ngaang mga katapo makabatyag sang im-pluwensya sang Espiritu, maduganganang ila paghangop parte sa ebang-helyo, makatuon sa pagdapat sang

mga prinsipyo sang ebanghelyo sa ilamga kabuhi, kag mapabaskog ang ilapangako sa paggawi sang ebanghelyo.

Mag-agda sing Pinasahi ngamga DumoluawMahimo nga sa panalagsa, gusto monga mag-agda sing isa ka pinasahinga dumoluaw sa pagkari sa imoklase. Mahimo mo nga pangabayonang isa ka takos nga katapo sangSimbahan nga maghatag sing report,magpaambit sing isa ka sugilanon,ukon magpahayag sing panaksihon.Pahibal-a nga daan ini nga tawo kondaw ano kadako nga tion ang iya ga-miton. Magkuha sing pahanugotgikan sa imo obispo ukon pangulosang sanga antes mag-agda sing isaka dumoluaw nga nagapuyo sa gwasang imo purok ukon sanga.

Isa ka pangulo sang korum sang mgaelder ang nag-agda sa isa pa ka ka-tapo sa pagkari kag isaysay sa mgaelder ang mga paagi sa paghimo sangila mga mensahe sang pang-puluy-annga pagpanudlo nga makawiwili samga kabataan nga ila ginaduaw. Indilamang nga nakaangkon ang mgaelder sing isa ka bag-ong paghangopkon ngaa ang mga kabataan ginaki-nahanglan nga magpartisipar sa tionsang mga pagduaw sang pang-puluy-an nga pagpanudlo, kundi nga naka-baton man sila sing madamo ngamga panugyan kon paano mabuliganang mga kabataan nga magpartisipar.

17

Maggamit sing mgaKahiwatanAng simple nga mga kahiwatan ngamay kaangtanan sa leksyon makabu-lig sa mga katapo sang klase, ilabi nasa mga kabataan kag mga lamharon,nga makatuon sang mga prinsipyo

sang ebanghelyo. Ang subong sinanga mga kahiwatan dapat nga ma-ngin nagakaigo para sa pagtuon sangebanghelyo. Madamo nga mga man-wal sang leksyon nga hinimo-sang-Simbahan ang nagalakip sang mgapanugyan para sa mga kahiwatan.

18

Importante ang maid-id nga pag-handa sang mga leksyon nga imo gi-natudlo agud nga mapresentar moang mga prinsipyo sang ebanghelyosing labing epektibo. Ang masunodnga mga panugyan makabulig sa imosa paghanda.

Kilalaha ang mgaPalasandiganAng Simbahan maid-id nga naghandasang mga materyal sang aprobadonga kurikulum nga nabase sa balaannga mga kasulatan kag mga pina-nudlo sang mga manalagna sa ulihingmga adlaw. Pamangkuta ang imopagkapari ukon katimbang nga liderkon may yara sang masunod nga mgapalasandigan nga imo magamit:

• Isa ka manwal para sa manunudlonga ginabantala sang Simbahanpara sa imo klase

• Mga kopya sang balaan nga mgakasulatan para sa mga katapo sangklase

19

Ihanda ang Imo Leksyon

• Mga balasahon sang Simbahan nganagaunod sang mga pinanudlosang mga manalagna sa ulihingmga adlaw

• Mga bulig sa pagtuon sang balaannga kasulatan nga yara sa inyo hi-nambalan

• Isa ka grupo sang mga larawannga ginatawag nga Pakite sangPang-Ebanghelyong Arte saLarawan [Gospel Art Picture Kit]nga dapat yara sa librarya sangbalay-tilipunan

Magpangita-kita sing mga bagay ngayara agud maplano mo kon paanogamiton ang mga ini sa imo mga lek-syon. Indi mo kinahanglanon angkomplikado nga mga materyal agudmangin isa ka epektibo nga manu-nudlo. Si Cristo nagpanudlo sang ma-damo nga mga leksyon sa kubos ngakapalibutan. Ang labing importantenga impluwensya sa imo pagpanudloamo ang Espiritu. Ang nagakaigo ngapaggamit sang mga palasandigan sapagpanudlo kaupod ang giya sangEspiritu nagatanyag sing pinakadakonga ikasangkol para sa pagtuon sangebanghelyo.

Magsugod sa Paghanda sing TempranoIhanda ang imo mga leksyon singtemprano. Masunson nga makabuligang magsugod sa pagtuon sang mgaleksyon sing pila ka simana antesmagtudlo sang mga ini. Ini nagahatagsa imo sing tion sa pagpanghunahunakag pagpangamuyo parte sa mga to-

piko sang leksyon kag sa paghandasing igoigo.

Magsentro sa Katuyuan sang LeksyonAng tagsa ka leksyon nga imo gina-tudlo dapat nga may isa ka katuyuan.Halimbawa, ang katuyuan sang isaka leksyon parte sa pagpuasa ma-himo nga sa pagbulig sa mga kataposang klase nga mahangpan ang mgabugay sang pagpuasa ukon sang pag-kaimportante sang pagpuasa para satal nga katuyuan sa tion sangDomingo nga inugpuasa. Ang mgapresentasyon kag paghinambalanaysa leksyon dapat nga masentro sa ka-tuyuan.

Sa pagpamat-od parte sa katuyuansang isa ka leksyon, tun-i ang mater-yal sang leksyon kag ang kaupodnga balaan nga mga kasulatan.Pangabaya ang Ginuo sa pagbulig saimo nga mahangpan ang labing im-portante nga mga mensahe gikan sasini nga leksyon para sa mga indibi-dwal nga imo ginatudluan.Pamangkuta ang imo kaugalingon,“Ano ang dapat matabo sa mga ka-buhi sang akon mga ginatudluan bi-lang resulta sini nga leksyon?”Madamo nga mga leksyon sa mgamanwal sang leksyon nga hinimo-sang-Simbahan ang nagalakip sangmga pahayag sang katuyuan. Ini ngamga pahayag makabulig sa imo sapagpamat-od kon paano ang tagsaka leksyon dapat nga makaimplu-wensya sa imo mga ginatudluan.

20

Magpamat-od Kon Ano ang ItudloPagkatapos nga imo mabulobantaang katuyuan sang isa ka leksyon,magpamat-od kon ano nga mga prin-sipyo ang dapat nga itudlo agudmalab-ot ina nga katuyuan. Ang kala-banan sang mga manwal nagalakipsang balaan nga mga kasulatan, mgasugilanon, kag iban pa nga kasayurannga makabulig sa imo sa pagtudlosang leksyon. Apang sa masunson,ang isa ka leksyon magaunod singmas madamo nga mga materyalsangsa masarangan mo nga itudlo sation nga ginhatag sa imo. Sa amo ngamga hitabo, dapat ka nga magpilising materyal nga mangin labing ma-kabulig sa imo mga ginatudluan.Pamangkuta ang imo kaugalingon,“Diin nga mga doktrina kag mgaprinsipyo sa leksyon ang makabuligsa mga katapo sang klase nga masa-bat ang mga hangkat nga ila ginaatu-bang sa karon?”

Kon nagakinahanglan ka sing mater-yal nga wala sa manwal ukon sa ba-laan nga mga kasulatan, hunahunaaang paggamit sing mga sugilanonkag mga pamulongpulong gikan saMga Mensahe sang Unang Panguluhan,Mga Mensahe sang Pagpanudlo ngaPagduaw, kag mga balasahon sangSimbahan, ilabi na ang mga mensahesa pang-kabilugan nga komperensya.

Samtang nagapamat-od ka kon anoang itudlo:

• Mainampuon nga tun-i ang kaun-dan sang leksyon.

• Maghimo sing isa ka lista sang im-portante nga mga doktrina kag mgaprinsipyo nga nalakip sa leksyon.

• Panumduma pirme ang mga pa-nginahanglan kag mga nagliligadsang imo mga ginatudluan.

• Sunda ang giya sang Espiritu.

Kinaandan nga labing maayo angmagsentro sa isa ukon duha kamayor nga mga prinsipyo.

Magpamat-od Kon PaanoMagtudloPagkatapos nga makapamat-od kakon ano ang itudlo, kinahanglan gidnga magpamat-od ka kon paano iniitudlo. Tun-i ang materyal kag mai-nampuon nga binagbinaga ang labingmaayo nga mga paagi sa pagpresen-tar sini sa imo mga ginatudluan. Angmga paagi nga imo ginagamit dapatnga makabulig sa mga nagatuluonnga mahangpan kag madapat konano ang imo ginatudlo.

Maid-id nga tun-i ang balaan nga mgakasulatan, mga sugilanon, kag iban panga kasayuran nga ginahambalan samga leksyon kag ang iban pa mannga balaan nga mga kasulatan ngamakabulig sa imo tudlo sang doktrinaukon prinsipyo. Maghanda sa pagbu-lig sa mga katapo sang klase nga ma-kahangop kon paano ang balaan ngamga kasulatan madapat sa ila mga ka-buhi (tan-awa sa 1 Nephi 19:23).

21

Hunahunaa man ang paggamit sangmga sugilanon kag mga halimbawagikan sa imo kaugalingon nga kabuhikag sa mga kabuhi sang mga kataposang imo klase. Halimbawa, isa katin-edyer ang nag-untat panigarilyopagkatapos sang isa ka klase sa pag-kapari parte sa Pulong sang Kaalamnga sa diin ang manunudlo nag-asoysang inagihan sang iya kaugalingonnga utod nga lalaki sa pagdaug sininga kaduyugan. Ini nga halimbawanagpakita nga ang isa ka nagapaniga-rilyo mahimo nga makaliwat sang iyamga kaduyugan. Ang pagkabati sininga sugilanon nakabulig sa kataposang klase sa pagbulobanta ngapuede man gali niya liwaton ang iyakaugalingon nga kabuhi.

Para sa kasayuran parte sa mga paagisa pagpanudlo nga makabulig sa imosa pagpresentar sang leksyon, tan-awa sa mga pamihak 13–18 sini ngagabayan.

Planoha ang HingapusanAng Manluluwas masunson nga na-gapahayag sa malip-ot sang kon anoang Iya ginapanudlo kag ginapapag-sik ang mga tawo sa pagdapat sini saila mga kabuhi (tan-awa sa paanggidsang maayong Samariahanon, Lucas

10:30–37). Sa hingapusan sang isa kaleksyon dapat mo nga balikan liwatkag ipahayag sa malip-ot kon anoang ginapanudlo. Magpanugyan singmga paagi nga madapat sang mgakatapo sang klase ang mga doktrinasang ebanghelyo ukon mga prinsipyokag agdaha sila sa pagpanugyan sangiban pa nga mga paagi. Papagsikasila sa pagtilaw sang isa sining mgaideya sa nagasunod nga simana. Samadason nga mga leksyon, mahimonga gusto mo sila nga pamangkutonkon ano ang ila natun-an tungod saila mga pagpaninguha.

Ang mga estudyante sa klase sang isaka manunudlo gin-agda sa paghikotsang isa ka wala nagapakilala ngabuhat sang pag-alagad kada adlaw sasulod sang isa ka simana. Sa pagsu-god sang madason nga tion sangklase, ang manunudlo namangkotsing isa ka malip-ot nga report. Pilaka mga katapo sang klase ang maykapagsik nga nagpaambit sang ilamga inagihan kag sang kalipay ngaila nabatyagan tungod sang pagbu-tang sini nga leksyon sa buhat. Angpositibo nga reaksyon sining mga ka-tapo sang klase nagpadasig sa ibanmismo sa paghatag sing dugang pagid nga pag-alagad.

22

Importante nga mahangpan ang imomga ginatudluan. Hunahunaa angkagulangon kag inagihan sang mgakatapo sang imo klase. Ang mgatawo nga lainlain sing mga pangida-ron may lainlain nga mga pangina-hanglan kag makatuon sa lainlain ngamga paagi.

Mga KabataanAng mga kabataan nagatubo sing pisi-kal, katilingbanon, emosyonal, kag es-pirituhanon. Samtang ginahanda moang imo leksyon, dumduma ang mgakinaadman, mga ikasarang, kag mgapanginahanglan sang tagsa ka bata.

Ang mga kabataan ginanamian sangnagatinuhaytuhay. Maggamit sing

malip-ot nga mga sugilanon, simplenga mga hinampang, mga larawan,mga leksyon nga nagagamit sing mgabagay [object lessons], kag mga ambaha-non agud mapadayon ang ila interes.

Ang mga kabataan nagatuon pa la-mang parte sa pagpaambit, sa kaluoy,kag pagpaumod. Buligi sila nga ma-daug ang mga kapaltahan sa sini ngamga aspeto paagi sa pagpahanumdomsa ila sang halimbawa ni Jesus kagpagpapagsik sa ila sa pagsunod sa Iya.

Ang mga kabataan masinaligon kagmapinatihon. Magapati sila kon anoang imo itudlo sa ila. Magabantayman sila kag magasunod sang imohalimbawa.

23

Hangpa ang Imo mga Ginatudluan

Mga LamharonAng panahon sa ulot sang pagkabatakag pagkahamtong kon kaisa mabud-lay kag makahalangkat. Ang mga ka-tapo sang klase mahimo nga maymadamo nga mga responsibilidad saila mga panimalay, sa eskuwelahan,kag sa trabaho. Ang masunod ngamga panugyan mahimo nga makabu-lig sa imo sa [paghatag sang nagapa-bilin nga] impluwensya sa mgalamharon tubtob san-o.

Maghanda sing tagsa ka leksyon ngamangin direkta nga madapat sa ilamga kabuhi. Buligi sila nga makitakon paano ang ebanghelyo makasa-bat sang ila mga pamangkot kag ma-

buligan sila himo sang maayo ngamga pagpili.

Ang mga lamharon mahimo nga ma-gabatyag sing kasubo ukon pagkaw-ala’y importansya. Buligi ang tagsaka tawo nga mangin isa ka impor-tante nga bahin sang imo klase. Angmangin kaupod sang isa ka gruponga may mga sulukdan sang ebang-helyo nagahatag sa mga lamharonsing espirituhanon nga kusog kag na-gabulig sa ila nga matipigan ang ilamga kabuhi nga putli.

Ipakita nga imo ginatahod ang ilamga opinyon. Papagsika sila sa pag-partisipar sa leksyon kag sa pagpa-

24

kighambal sang ila mga ideya upodsa imo kag sa isa kag isa.

Mga HamtongAng mga hamtong nga mga kataposang klase may lainlain nga mga pa-ngidaron kag may nagakatuhay ngamga nagliligad kag mga inagihan.Gamita ini nga mga kinalain sa pag-pauswag sang imo klase. Papagsika

ang mga katapo sang klase sa pagpa-ambit sang kaalam nga ila natun-angikan sa ila mga inagihan. Gamitaang ila madamo nga mga kinaadman.

Itudlo sing simple ang mga kamatuo-ran sang ebanghelyo. Ang Balaan ngaEspiritu magabulig sa mga kataposang klase nga mahangpan kag ma-dapat ang mga kamatuoran sa ila in-dibidwal nga mga kabuhi.

25

Bilang isa ka manunudlo, maagom moang kalipay nga nagaabot tungod sapagbulig sa iban nga magtubo sa ilaihibalo parte sa ebanghelyo. Ang imomaukod kag mainunungon nga mgapagpaninguha sa pagtudlo sangebanghelyo magabulig sa iban ngamakapalambo sing mas mabaskog ngamga panaksihon parte sa Manluluwaskag magtuman sang mga kasuguan.

Isa ka manunudlo sa Bulothuan saDomingo [Sunday School] ang nagka-balaka nga may madamo nga iban saklase nga mas kalipikado sa pagtudlosangsa iya. Nagakahibulong sia konbala ang iya pagpanudlo may gina-himo nga kinalain. Dayon isa sina kaDomingo, isa ka katapo sang klase

ang nagbutong sang manunudlo pa-higad. Nagsiling sia nga tungod sangmga inagihan sang iya bana parte saEspiritu sa klase, nagpangako na inikaron sa pagtipon sang ila panimalaysing tingob adlaw-adlaw para sapang-panimalay nga pangamuyo.Nagpangako man [ang iya bana] ngamaghanda sa pagkadto sa temploagud mahugpong bilang isa ka pani-malay. Ang katapo sang klase nagpa-hayag sang iya pagpalangga kaghugot nga pagpasalamat tungod sangtanan nga pagpaninguha [nga gin-himo] sang manunudlo sa pag-agdasang Espiritu sa ila klase. Tungodsina ang tagipusuon sang manunudlonapuno sing pagpaubos, kag nahang-

26

Mga Padya sang Pagpanudlo

pan niya ang matuod nga katuyuankag mga padya sang pagpanudlo.

Samtang ikaw nagatudlo, pagabuga-yan ka kaupod sang imo mga estud-yante. Ang imo kaugalingon ngaihibalo parte sa ebanghelyo kag pa-naksihon parte sa Manluluwas maga-baskog samtang ikaw nagatuon,nagahanda, kag nagatudlo sang mgaleksyon sang ebanghelyo.

Magabatyag ka sing dako pa gid ngapagpalangga sa iban. Magabatyag kasing isa ka dako pa gid nga pagsaga-hay sang Espiritu sa imo kabuhi sam-tang mapainubuson kag maukod kanga nagatinguha sa paggawi sangkon ano ang imo ginatudlo. Ang imokabuhi magauswag paagi sa imo pag-alagad bilang isa ka manunudlo.

27

Ang panguluhan sang sanga respon-sable para sa kalidad sang pagpa-nudlo sa sanga.

Mga Responsibilidad sangTigpahiangot para sa Pag-uswag sang Manunudlo[Teacher ImprovementCoordinator]Samtang ang pagkakatapo sa sanganagadako, isa ka katapo sang pangu-luhan sang sanga nagatawag kag na-gapain sang isa ka tigpahiangot parasa pag-uswag sang manunudlo sapagdumala sang pag-uswag sang ma-nunudlo. Ang tigpahiangot mahimonga isa ka utod nga lalaki ukon utod

nga babayi. Isa sia ka katapo sangkonseho sang sanga kag nagapanga-lagad bilang isa ka palasandigan sapagkapari kag katimbang nga mgalider kag mga manunudlo sa ila mgapagpaninguha sa pagpauswag sangpagpanudlo sang ebanghelyo. Angtigpahiangot nagabulig sa mga lidermagplano kag magpamuno sang mgasinapol sa pag-uswag sang manu-nudlo kag, kon gintakayan, naga-tudlo sang kurso nga AngPagpanudlo sang Ebanghelyo.

Suporta sang Lider sa mgaManunudloAng pagkapari kag katimbang ngamga lider responsable para sa kalidad

Pagdumala sang Pag-uswag sang Manunudlo sa Sanga

28

sang pagpanudlo sang ebanghelyo saila mga organisasyon. Nagapakita silasang labing maayo nga pagpanudlokag nagabulig sa mga manunudlonga mahangpan ang kaimportantesang ila mga palangakuan. Nagahatagsila sing pagpasalamat, bulig, kagpagpapagsik sa mga manunudlo ngaupod sa ila sila nagaalagad. Ang ka-sampaton sang pagpanudlo saSimbahan magauswag samtang angmga lider nagahatag sing mabinalak-on nga pagsuporta kag pagpapagsiksa mga manunudlo sa ila mga organi-sasyon.

Mga Sinapol sa Pag-uswagsang ManunudloAng tagsa ka pagkapari kag katim-bang nga lider kag manunudlo kina-hanglan magtambong sa isa kasinapol sa pag-uswag sang manu-nudlo kis-a sa kada tatlo ka bulan sapagtuon sang mga prinsipyo, mgapaagi, kag mga kabatid sa pagpaus-wag sang pagpanudlo sang ebang-helyo kag pagtuon. Ang tigpahiangotpara sa pag-uswag sang manunudlonagapanguna sa pagtalana kag pag-plano sang mga sinapol sa pag-uswagsang manunudlo nga nagakonsultaupod sa pagkapari kag katimbangnga mga lider. Ang mga sinapoldapat nga hiwaton sa mga tion ngamahapos para sa mga manunudlokag mga lider apang wala nagakon-plekto sa kinaandan nga tion sangpang-Domingo nga sinapol. Sa kabi-

lugan, ang mga sinapol indi dapatmaglawig sobra isa ka oras.

Ang sinapol sa pag-uswag sang ma-nunudlo mahimo maglakip sang:

• Isa ka malip-ot nga mensahe gikansa isa ka katapo sang panguluhansang sanga ukon sa pagkapariukon katimbang nga lider parte saisa ka prinsipyo sang pagpanudloukon pagtuon.

• Isa ka presentasyon sang isa kapaagi sang pagpanudlo ukon kaba-tid gikan sa isa ka pagkapari ukonkatimbang nga lider ukon isa kamanunudlo.

• Tion para sa mga manunudlo kagmga lider sa pagpaambit sang mgaideya kag paghinambalanay sangmga paagi sa pagbulig sang tal ngamga katapo sang klase.

Kon ang kadamuon sang mga manu-nudlo kag mga lider sa sanga naga-tubo, isa ka sinapol sa pag-uswagsang manunudlo mahimo nga hiwa-ton tagsa ka trimestre para sa:

• Mga manunudlo kag mga lidersang mga katapo 18 [ang idad] pa-taas.

• Mga manunudlo kag mga lidersang mga katapo 12 tubtob 17 [angidad].

• Mga manunudlo kag mga lider saPrimarya.

Ining mga sinapol mahimo nga mata-lana agud makahiwat sang isa kadabulan.

29

Ang Kurso nga AngPagpanudlo sangEbanghelyoAng kurso nga Ang Pagpanudlo sangEbanghelyo nagahatag sang isa kapundasyon sa pagbulig sang mga ka-tapo nga mangin mas maayo ngamga manunudlo sang ebanghelyo saila mga puluy-an kag sa mga sinapolsa Simbahan. Isa ka binalay sangkurso yara sa mga pamihak 31–33

sang sining gabayan nga libro. Angtigpahigangot para sa pag-uswagsang manunudlo nagatudlo sangkurso luwas kon ang panguluhansang sanga magtawag sang isa pa kakatapo sang sanga nga magtudlo sini.

Ang panguluhan sang sanga naga-agda sa mga katapo sa pagkuha sangkurso. Sa kabilugan, indi masobra sa10 ka mga katapo ang yara sa kursosa isa ka tion, nga nagatugot sangkada isa sa pagpartisipar sing lubos.

30

Ang kurso nga Ang Pagpanudlo sangEbanghelyo nagahatag sing isa kaoportunidad para sa tanan nga mgakatapo sang Simbahan nga makatuonkon paano mangin maayo pa gid ngamga manunudlo. Ang instruktor sangkurso amo ang tigpahiangot sa pag-uswag sang manunudlo [teacher im-provement coordinator] ukon isa pa gidka hanas nga manunudlo nga tina-wag sang pangulo sang sanga. Ininga kurso mahimo nga itudlo sa tionsang Bulothuan sa Domingo [SundaySchool] ukon sa isa pa gid ka nagaka-bagay nga tion. Kon ang kurso gina-hiwat para sa mga lider kag mgamanunudlo gikan sa isa ka tal nga or-ganisasyon, mahimo ini nga itudlo bi-lang bahin sang ila kinaandan ngasinapol sang mga lider. Sa diin angkalayuon [sang mga katapo gikan sabalay-tilipunan] ukon mga pasilida-des nga yara, nagahimo sang normalnga pagpahamtang [format] sangBulothuan sa Domingo nga mabud-lay sundon, isa ka kombinasyon sangpang-puluy-an nga pagpanudlo kagpila ka mga sinapol sang klase (ngaang tagsa sini nagalakip sing pila kamga leksyon) ang mahimo nga hata-gan sing pagtamod.

Ang mga ideya para sa tagsa ka lek-syon ginahatag sa sini nga gabayannga libro. Kon ang instruktor naga-handa sang isa ka leksyon, dapat sianga maggamit sang mga panugyan saseksyon nga ginatig-ulohan

“Maggamit sing Lainlain nga mgaPaagi sa Pagpanudlo.” Sa katapusansang tagsa ka leksyon, dapat papagsi-kon sang instruktor ang mga kataposang klase sa pagbutang sa buhatsang kon ano nga ila natun-an sa sinanga adlaw, sa isa man ka klase saSimbahan ukon sa gab-i sang panima-lay sa puluy-an. Ini magapadugangsing dako sang ila paglambo bilangmga manunudlo. Luwas sa gintan-daan, ang kurso dapat nga itudlo sasulod sang walo-ka-simana nga pana-hon suno sa masunod nga pagtalana.Ang mga panugyan sa idalom ginapa-tuhoy sa instruktor sang kurso.

Simana 1Hatagi ang tagsa ka katapo sangklase sing isa ka kopya sini nga gaba-yan nga libro, kag baliki liwat angmga kaundan sini. Isentro ang lek-syon sa pauna kag sa seksyon nga gi-natig-ulohan “Ihanda ang ImoKaugalingon sing Espirituhanon.”Idagmit ang pagkaimportante sangmapain kag ang paggawi sang ebang-helyo agud mangin kalipikado sapag-angkon sang Espiritu.

Simana 2Magsentro sa “Palanggaa ang Imomga Ginatudluan,” nga makita sa sek-syon nga ginatig-ulohan “MagtudloSubong sang Pagpanudlo ni Jesus.”Tamdi man ang mga kinaiya sang

Binalay sang Kurso sa Pagpanudlo sang Ebanghelyo

31

grupo nga pangidaron sa mga pami-hak 23–25 sining gabayan nga libro.Pangabaya ang mga katapo sang klasesa pagpaambit sing mga inagihan ngasa diin ang paghangop ukon paglab-ot pa-gwa sa mga katapo sang pani-malay ukon mga katapo sang klase[upod ang] gugma nakaangkon singisa ka positibo nga epekto. Mahimonga luyag mo man nga hambalan konpaano ang mga manunudlo makalab-ot pa-gwa sa tagsa ka katapo kagmagsagod [sa ila] suno sa ila mga pa-nginahanglan, ilabi na sa bag-ongmga hinaylo, kag sa mga katapo ngamay mga kasablagan.

Simana 3Magsentro sa “Magtudlo sang mgaKamatuoran sang Ebanghelyo,” ngamakita sa seksyon nga ginatig-ulohan“Magtudlo Subong sang Pagpanudloni Jesus.” Idagmit ang pagkaimpor-tante sang pagtudlo sang doktrinasing sibo, maathag, kag simple, nganagagamit sang balaan nga mga kasu-latan sa pagpanudlo, kag nagapaham-tang sing isa ka plano para sa personalnga pagtuon sang ebanghelyo.

Simana 4Magsentro sa “Magtudlo paagi saEspiritu,” nga makita sa seksyon ngaginatig-ulohan “Magtudlo Subongsang Pagpanudlo ni Jesus.” Buligiang mga katapo sang klase nga mag-batyag sing kapagsik nga mahimosila nga mangin kalipikado sa pag-

angkon sang Espiritu sa ila pagpa-nudlo. Buligi sila nga makatuon sapagkilala kag pagsunod sa Espiritu.

Simana 5Magsentro sa “Mag-agda sangMaukod nga Pagtuon,” nga makita saseksyon nga ginatig-ulohan“Magtudlo Subong sang Pagpanudloni Jesus.” Idagmit ang tal nga mgapaagi nga ang mga manunudlo ma-kabulig sa ila mga ginatudluan sapagbaton sang ila responsibilidad sapagtuon sang ebanghelyo kag mag-gawi sini sing bug-os pa gid.

Simana 6Magsentro sa “Magtuga sing isa kaKlima sang Pagtuon,” nga makita saseksyon nga ginatig-ulohan“Magtudlo Subong sang Pagpanudloni Jesus.” Buligi ang mga katapo sangklase nga mahangpan kon paano ma-kabulig tuga sing isa ka klima nga sadiin ang tanan nagapartisipar kaggusto nga makatuon.

Simana 7Magsentro sa seksyon nga ginatig-ulohan “Maggamit sing Lainlain ngamga Paagi sa Pagpanudlo.” Ang pag-palambo sang isa ka epektibo ngaleksyon nagakinahanglan sing pang-hunahuna kag pagkamatugahon, kagang materyal sa sini nga seksyon ma-himo gid nga makabulig. Pangabayaang mga katapo sang klase sa pag-

32

muestra ukon pagpaambit sing mgainagihan nga ila naagom parte samga paagi sa pagpanudlo nga gina-hambalan sa [amo nga] seksyon.

Simana 8Magsentro sa seksyon nga ginatig-ulohan “Ihanda ang Imo Leksyon.”Buligi ang mga katapo sang klase ngamahangpan ang pagkaimportantesang pagsugod sang pagpanghandasang leksyon sing temprano, kaghambali kon paano magplano kagmagpresentar sang epektibo nga mgaleksyon.

Sa nagakaigo nga mga bahin sa tionsang kurso, mahimo nga idagmit moang mga elemento sa seksyon nga gi-natig-ulohan “Mga Padya sangPagpanudlo.” Pangabaya ang mga ka-tapo sang klase sa pagpaambit singmga paagi nga ang mga manunudlo[nakahatag] sing bugay sa ila mga ka-buhi kag ang mga paagi nga sila bilangmga manunudlo nakabulig sa iban.

Pagkatapos sang kurso, papagsikaang mga pumalasakop sa pagpada-yon sa pag-uswag bilang mga manu-nudlo. Kon bag-o pa lamang sila ngamatawag nga mga manunudlo sahulot-klasehan, ang ila pagkapariukon katimbang nga lider dapat ngamakigsapol sa ila kag maghatag singisa ka malip-ot nga pagpasibosibosang klase kag sang iya sini mga ka-tapo. Pagkatapos sina, dapat nilaireport sa tion kag sa tion ang ila pag-uswag kag pakighambalan ang talnga mga panginahanglan kag mgahangkat upod sa ila pagkapari ukonkatimbang nga mga lider. Mahimosila nga makaagda sing isa ka lider sapagduaw sang ila klase kag magbuligsa ila sa ano man nga paagi. Ang tig-pahiangot para sa pag-uswag sangmanunudlo isa ka nagapadayon ngaginhalinan sang bulig para sa tanannga mga manunudlo—sila nga ginta-wag bilang mga manunudlo sa hulot-klasehan kag sila nga nagatudlo sa ilamga panimalay kag sa mga responsi-bilidad sang liderato.

33

Ang lokal nga mga lider kag iban panga mga katapo mahimo nga maka-angkon sang mga materyal sangSimbahan, lakip na ang balaan ngamga kasulatan, mga kurso sang pag-tuon, mga balasahon sang Simbahan,mga panapton sa templo [garments],kag mga biste sang templo [templeclothing], gikan sa ila mga sentro ngatigpanagtag ukon sentro sang pag-

alagad sang Simbahan, gikan saSentro nga Tigpanagtag sang SaltLake, ukon paagi sa opisyal ngaInternet site sang Simbahan, nga makita sa www.lds.org.

Ang mga kasayuran parte sa buluha-ton sa maragtas sang panimalay mayyara sa Internet site sang maragtassang panimalay sang Simbahan, ngamakita sa www.familysearch.org.

Pagkuha sang mga Materyal sang Simbahankag Pagpangita sang Kasayuran sa Maragtassang Panimalay

34