Geografski poloaj

Geografski poloaj

Autor Administrator

etvrtak, 29 Juli 2010 22:04

Brko je u sjeveroistonoj Bosni na nadmorskoj visini od 96 metara i nalazi se izmeu 44 50' 24" i 44 52' 0" (itaj 44 stepena, 50 minuta i 24 sekunde) sjeverne geografske irine i izmeu 18 46' 53" i 18 49' 40" istone geografske duine. Vei dio geografskog prostora dananjeg distrikta Brko (83%) ie prelazi 200 metara nadmorske visine te stoga pripada niskoj Posavini u ijoj grai preovladava gliiovito i pjeskovito zamovareno-aluvijalno zemljite, teko za obradu.

U ovom gradu su se u najstarijoj prolosti postepeno razvijale itiri mahale: Atik (stara), Dedid (nova), Stara Varo (danas se zove Srpska Varo) i Karakfil mahala. Jedan dio Brkog zvao se Kolobara i taj iaziv se zadrao sve do danas. Grad je na desnoj obali rijeke Save, sa obje strans rjeice Brke. Obale ove rjeice su visoke i Brko lei na krajnjem izdanku jednog ogranka Majevice koji dopire sve do Save. Ta niska visoravap protee se istono du Save prib-lino do sela Brezovo Polje odakle postepeno prelazi u sembersku ravdicu. Na zapadnoj straii Brkog zemljite je ravniarsko i to je plodna Bosanska Posavina.

Brko je s juga asfaltnim putem preko Lopara i Majevice povezapo s Tuzlom, sa zapada vodi takoe asfaltni put preko Lonara do Banja Luke i dalje. Sa istone strane dobrim asfatlnim putem Brko je povezano sa Bijeljiiom i dalje sa Zvornikom, Vlaseiicom i drugim mjestima istone Bosne. Sa sjeverne strane Brko je gvozdenim mostom na Savi, spojeno s malim hrvatskim mjestom Gunja, a drugim mostom novije izgradlje povezano je sa Vinkovcima normal-nim eljeznikim kolosijekom.

U najstarije vrijeme Brko je vodenim putem niz rijeku Savu bilo glavna rijena veza s Beogradom na istoku i Bos. Brodom na zapadu. Zahvaljujui takvom geografskom poloaju Brko je bilo poslije Bosanske Gradike i Bos. Broda, tree rijeno pristanite. Tu su pristizali teretni i putniki brodovi pa se s punim pravom moe rei da je to i luki grad.

Iz svega reenog proizilazi da js geografski poloaj Brkog veoma povoljan jer predstavlja prirodnu sponu Posavine i Panonske nizije s planinsko-kotlinskom unutranjou Bosne i Hercegovine. Podruje optine Brko nije siromano vodenim tokovima jer ima osim Save i Brke, jo i rjeicu Tinju, Lomnicu i Zoviki potok, Lukavac i jo iekoliko manjih vodotoka koji nabujaju tokom proljea.

Rijeka Sava je meunarodno plovna rijeka ija je obala u Brkom bogatija za sadraj luke u Bosni i Hercegovini a koja od 2006.godine ima meunarodni status. Rijeka Sava sa svim svojim atraktivnostima ima i velike turistike potencijale u pogledu sportsko-rekreativnih, kupalinih, ribolovnih, izletnikih, motonautikih i drugih aktivosti.

KLIMA

Ljeta su u ovom podruju veoma topla, a zime hladne sa relativno malo padavina. U klimatskom pogledu jesen je u ovom kraju dua od proljea. Za razliku od sjevernog niz-ijskog, juni dio branskog podruja je breuljkasto, blago zatalasano zemljite sjeverne podgorine Majevice. Zbog ocjeditosti terena u ovom dijelu branske optine nema movara pa je taj kraj veoma pogodan za uzgoj voarskih kul-tura, a posebno ljive koja ovdje obilno raa. Kvalitet zemljita na podoruju distrikta Brko raste s nadmorskom visinom idui od sjevera prema jugu.

S obzirom da ovo podruje ima umjereno kontinental-iu klimu sasvim je razumljivo da je voarska proizvodnja od pamtivijeka bila glavna stavka u porodinom budetu jer se od ljive i drugog voa ostvarivao znaajan prihod. Tako je i dan-danas.

Brkoje grad na sjeveruBosne i Hercegovinei administrativno sjediteDistrikta Brko. Nalazi se na desnoj obali rijekeSave, nasuprot mjestuGunjauHrvatskoj. Istono od grada prostire se plodnaSemberija, a zapadno je Posavina, dok se petnaestak kilometara juno od grada diu obronci planineMajevice. Grad je vaan tranzitni centar i kroz njega prolazi najvanija putna komunikacija koja povezuje zapadni s istonim dijelomRepublike Srpske, te juni sa sjevernim dijelomFederacije Bosne i Hercegovine.

Brko je istovremeno i sjediteDistrikta Brko, koji ne pripada nitiFederaciji, niRepublici Srpskoj. Brkom upravljaju samo mjesne i dravne vlasti, uz pomo meunarodne zajednice u obliku nadglednika (supervizora). Trenutna supervizorica Distrikta Brko je Susan Johnnson.

Povijest grada Brkog[uredi]U prvom stoljeu prije Krista,PosavinuosvajajuRimljani. Nakon raspadaZapadnog Rimskog Carstva, ovi krajevi su kratko vrijeme pripadali dravama istonihGota, a zatimAvara.

Brko se kao naselje itvravaprvi put pominje1526., odnosno1533. godine. U kronikama je zabiljeeno da se Brko kao naselje znatnije razvija1548. godine kada je izgraen makadamski put odTuzledo Brkog.

Poetkomsedamnaestog stoljea, naseobina Brko ima oko 200 kua, dvijeterme,kului biljei intenzivan razvoj, posebno sa poetkom transportasoliiz Tuzle.

Brko postaje znaajan tranzitni centar za izvoz soli i drugih roba uSlavonijuiSrijemte jo dalje u zapadnijeaustrougarskezemlje. Zahvaljujui svom geografskom poloaju Brko postaje srediteBosanske Posavinei okretiste trgovakih poslova Bosne sa susjednim zemljama.

Godine1718. Austro-Ugarska vojska zauzela je sjeverne dijelove Posavine, a Brko je potpuno uniteno.

Od osnivanja Dunavskog parobrodarskog drutva1830. godine, koje je u Brkom imalo svoju Agenciju i Luku na rijeciSavi, Brko postaje trgovako sredite. U tom periodu iz Brkog se izvozilo 25-30.000 tona suheljiveuAustriju,Njemaku,EngleskuiSAD.

Tadanju vanost grada podstire i injenica da je austrijska vlada konzularno predstavnitvo iz Tuzle prebacila u Brko. U to vrijeme, okrug Brko je pokrivao teritorij od oko 920 km. Takoer su otvorene iparobrodskelinije Brko-Beogradi Brko-Orava, a prvi brodovi su zaplovili1862. godine.

U Brkom je1869. godine uvedentelegraf, a2. travnja1870. proradila je ipota. Znaajno je spomenuti i1883. godinu kada je u Brkom otvorena Trgovaka kola, prva srednja obrazovna ustanova u bosanskoj Posavini, dok je tamparija (tiskara) u gradu putena u rad1900. godine.

Sredinomdevetnaestogstoljea otvaraju se brojne graanskeosnovne kolekatolike,pravoslavne,islamske- u gradu i veim selima, teidovskakoju su1872. godine pohaala 32 uenika. Izgraeni su i brojni muslimanski, katoliki i pravoslavni vjerski objekti.

Krajem 19-og stoljea izgraene su izmeu ostalog:

1886. godine Gradskabolnica,

1891. hotel "Grand Posavina",

1892. gradska vijenica,

1894.eljeznikimostna rijeci Savi premaGunji, dug 755 m sa 27 stubova

1894. ogranak eljeznike pruge Brko Vinkovci.

Godine1900. uvedena jeelektrina struja.

Poetkomdvadesetogstoljea u Brkom je radilo pethotela:

"Grand Posavina",

"Central", "Orijent",

"K Caru Austrijskom" i hotel

"Marije Kohove"

kao i 6banaka. U tom periodu Brko je imalo i nekoliko etivaa za suhu ljivu, industriju pirita, dvije pilane, dvije ciglane itd.

Poloaj Brkoga

Brko od svog nastanka nosi obiljeja multietninosti, multireligioznosti i multikulturalnosti, principa na kojima je utemeljen i Brko Distrikt Bosne i Hercegovine.

Prema prvom popisu stanovnitva iz1879. godine u Brkom je ivjelo 2901 stanovnik, dok je u 81 naselju branskogsrezabilo 25.400 itelja.

Po popisu iz 1910. godine podruje Brkog je bilo najnaseljenijisrezu Tuzlanskoj regiji. Na povrini od 928 km ivjelo je 57.788 stanovnika, preko 12.000 vie nego 1879. godine, dok je u gradu bilo naseljeno 6.517 ljudi.

Drugi svjetski rat(1941. godine) grad Brko je doekalo sa 8.900 stanovnika. Prema posljednjem popisu stanovnitva iz 1991. godine na podruju opine Brko (u 57 naseljenih mjesta) koja se prostirala na 493 kvadratna kilometara, ivjelo je 87.332 stanovnika Bonjaka33%,Hrvata28%,Srba21% i ostalih, od ega u gradu 41.406 ljudi. Prema opim procjenama poetkom 2003. godine na podruju Brko Distrikta BiH, koje je istovjetno sa povrinom (493 km) opne Brko iz1991. godine, ivjelo je ukupno oko 85.000 stanovnika iz reda sva tri konstitutivna naroda.

Nakonagresije na BiHi etnikog ienja stanovnitva (uz mnogobrojne zloine) paravojnih snaga iz Srbije uz pomoJNA[1]u Brkom je nacionalna struktura stanovnitva znaajno promijenjena u odnosu na onu iz1991.godine.

Brko Distriktje administrativna jedinica Bosne i Hercegovine sa vlastitom upravom, koja formalno pripada objema entitetima koji ine BiH -Federaciji BiHiRepublici Srpskoj. Distrikt se nalazi u sjeveroistonoj Bosni. Distrikt je pod meunarodnom upravom. Sjedite distrikta je gradBrko.

Brko Distrikt je slubeno osnovan8. marta2000, jednu godinu nakon arbitrae Visokog predstavnika za BiH, predvieneDaytonskim mirovnim sporazumom. Brko distrikt je formiran na cijeloj teritoriji optine Brko. Tokomrata u BiH48% optine, kao i sam grad Brko, bilo je srpsko, a 52% pod kontrolom regularnih bosanskih snaga koje se sastoje od bosnjackih i hrvatskih jedinica

Distrikt Brko, po svomStatutu, kojeg je proglasio Robert W. Farrand - prvi supervizor za Brko, jedinstvena je administrativna jedinica lokalne samouprave pod suverenitetom Bosne i Hercegovine. Ima vlastitu multietniku administraciju, policiju i pravosue. Demilitarizirano je podruje i prua sve potrebne slobode svojim graanima. Distrikt nema drugu zastavu ili grb osim zastave i grba Bosne i Hercegovine.Latininoiirilinopismo, te srpski, hrvatski i bonjaki jezik ravnopravni su u upotrebi za sve svrhe. Funkcioniranje distrikta nadzire meunarodni supervizor i ef ureda OHR-a Sjever.

Prije rata je optina Brko imala 87.332 stanovnika (po popisu iz1991.), 45%Bonjaci, 25%Hrvati, 21%Srbi, 6% Jugoslaveni i 3% ostalih.

Prema bivem gradonaelnikuBranku Damjancu, dananje stanovnitvo se sastoji od 40% Srba, 39% Bonjaka i 20% Hrvata. Brko Distrikt pokriva teritoriju od 493km i ima oko 80.000 stanovnika. Grad Brko ima 38.479 stanovnika.

Sadraj/

[sakrij/] 1Ekonomija 2Obrazovanje 3Kultura 4Vanjske veze

Ekonomija[uredi - ]Zbog svog geografskog poloaja, distrikt ima velike ekonomske uslove u poljoprivrednoj i prehrambenojindustrijitetrgovini, pogotovu to posjeduje najveu trnicu u ovom dijeluEvrope "Arizonu". Mnoge velike dravne fabrike su prole fazu privatizacije, a paralelno s tim poveava se, ve sada veliki, broj privatnih poduzea. Upravo zbog svoga poloaja, distrikt Brko, pored tradicionalnog lovnog, ima dobre mogunosti za razvijanje kongresnog i seoskogturizma. U distriktu Brko, od njegovog osnivanja do danas, usvojeno je preko 100 vlastitih zakona, koji pomau graanima da lake izgrade sredinu koja e biti ponos cijeloj dravi, stvaraju pogodnosti za ulazak zdravih inostranih investicija i ideja, a ti zakoni postaju i modeli za entitete u BiH.