gia phaÛ phaÄt thÍch ca - viengiac.de
TRANSCRIPT
GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA
SOÁ 2040 ( QUYEÅN 1 5 )
HOÄI VAÊN HOÙA GIAÙO DUÏC LINH SÔN ÑAØI BAÉC XUAÁT BAÛN
SOÁ 2040
GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH-CA Sa-moân Thích Taêng Höõu Ñôøi Löông soaïn
LÔØI TÖÏA
Nghe raèng Boà-ñeà laø cao toät nhaát, thaàn dieäu vaéng laëng, trí troøn ñaày chieáu saùng. Ñaïo döùt heát söï ñoùng khung cuûa hình thöùc, lyù roát raùo ôû caûnh sinh dieät. Hình thöùc ñaõ döùt töø laâu, haù thaät sinh ra ôû cung vua, sinh dieät ñaõ heát, ñaâu thaät xa lìa söï beàn chaéc. Chæ coù boïn ngu meâ, khoâng bieát cuøng veà choán Ñaïi giaùc. Do duyeân caûm hoùa ñeán thì lieàn öùng. Neáu öùng maø baát sinh thì ai cuøng ngoä tuïc, hoùa maø khoâng tin thì sao goïi laø daãn daét theá gian. Do ñoù neâu teân hoï Thích-ca noái truyeàn caùc coõi laø toân quí veà theå, coõi laø söï ñeïp laï cuûa trôøi, ngöôøi. Sau môùi côûi giaøy ôû cung chaân maø xem caây Ñaïo, môùi boû vò Kim Luaân maø ngöï choán Ñaïi thieân, môùi phaùt ra aùnh saùng töø sôïi loâng traéng maø cheá phuïc phaùp giôùi, ñoù laø lyù do hieän daáu veát. Beøn töï giaùng thai ñeán khi phaàn thaùp bieán hoùa ra ngaøn muoân ñieàm laønh. Vaø ng- hóa thì saùng kinh ñieån, vieäc thì ñaày truyeän kyù maø coù nhieàu lôøi khaùc nhau, ñaàu ñuoâi baát nhaát. Vaø söï thì loän xoän ñoàng khaùc khoâng ñeàu. Ñaàu ñuoâi khoâng nhaát quaùn thì phaûi nhaát quaùn, ñoàng khaùc khoâng ñeàu thì phaûi kheá hôïp hoäi thoâng. Cho neân bieát, roäng quaù thì khoù bao goàm neân toùm taét laïi cho deã xem. Höõu toâi vì keùm thoâng minh ít hoïc nhaân beänh laïi ham chôi beøn môû kinh maø ghi cheùp töø ñaàu ñeán cuoái, kính thuaät laïi gia phaû Phaät Thích-ca laäp thaønh naêm quyeån. Nhö noùi veà nguoàn goác noái doõi thaùc sinh, noùi choã yeáu ñaéc ñaïo ñoä ngöôøi, neâu côù thaùp töôïng Neâ-hoaøn, taû töôùng di phaùp saép maát, toång hoïp caùc kinh laøm baûn chaùnh, phaàn noái ñôøi thì ghi ôû cuoái saùch, khieán lôøi Thaùnh phaân bieät vôùi lôøi tuïc, chuyeän xöa vieäc nay laøm chöùng cho nhau. Muoân daëm tuy xa nhöng nhö ñích thaân böôùc ñeán,
BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
vieäc caùch ngaøn naêm maø nhö tröôùc maét. Nay ghi cheùp caùc kinh thuaät laïi chöù khoâng soaïn ra, laïi löïa tìm hoûi raát coâng phu. Nay ñem loøng thaønh kính phaùt theä maáy ñieàu:
-------------------------------------
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 5
SOÁ 2040
GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH-CA Sa-moân Thích Taêng Höõu Ñôøi Löông soaïn
QUYEÅN 1
Quyeån naøy coù chín chöông nhö sau: 1. Gia phaû veà caùc coõi truyeàn nhau Thæ Toå Phaät Thích-ca ôû kieáp
sô 2. Gia phaû veà Thæ Toå Phaät Thích-ca hoï Cuø-ñaøm ôû kieáp sô 3. Gia phaû veà 6 ñôøi Thæ Toå Phaät Thích-ca . Gia phaû veà Phaät Thích-ca giaùng sinh vaø doøng hoï Thích cho ñeán
thaønh Phaät 5. Caùc ñieåm ñoàng khaùc veà gia phaû, doøng doõi cuûa Phaät Thích-ca ôû
------------------------
I. GIA PHAÛ VEÀ CAÙC COÕI TRUYEÀN NHAU THÆ TOÅ PHAÄT THÍCH CA ÔÛ KIEÁP SÔ
(Xuaát xöù töø kinh Tröôøng A-haøm)
ÔÛ kieáp Sô khi trôøi ñaát saép thaønh chæ laø moät bieån nöôùc meânh moâng, sau ñoù gioù thoåi maø keát laïi thaønh theá giôùi. Khi theá gian naøy saép thaønh thì taát caû chuùng sinh coù phöôùc ôû coõi trôøi Quang AÂm sanh ñeán laøm ngöôøi, ñeàu laø hoùa sinh, laáy taâm hoan hyû laøm thöùc aên, thaân coù aùnh saùng vaø thaàn thoâng bay ñi töï taïi, khoâng coù nam nöõ lôùn nhoû. Chuùng cuøng ôû ñôøi neân goïi laø chuùng sinh. Ñaát coù muøi vò thôm ngon töï nhieân cuõng nhö ñeà hoà, maàu nhö bô soáng, vò ngoït nhö maät. Chuùng sinh boác laáy neám thöû beøn ñaém meâ
6 BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
maø laáy aên. Do ñoù aùnh saùng vaø thaàn thoâng bieán maát. Ngöôøi aên nhieàu ñaát thì thaân hình, maët maøy xaáu xa, ngöôøi aên ít thì ñeïp ñeõ. Beøn coù keùm heøn, coù ñuùng sai. Vò ñaát daàn daàn heát ngon, ai naáy ñeàu buoàn khoå than thôû laø tai hoïa. Vò ñaát heát roài laïi sinh ra da ñaát nhö maøng chaùo ñaëc muøi vò cuõng thôm ngon beøn laáy aên, lieàn sinh ra khinh maïn. Lôùp da ñaát heát laïi sinh ra lôùp da ngoaøi cuûa ñaát. Do aên da ñaát nhieàu ít maø sinh ra caùc vieäc aùc. Lôùp da ngoaøi cuûa ñaát laïi maát - Kinh Taêng Nhaát A-haøm noùi: Ñaát töï nhieân coù vò ngon beùo nhö röôïu Nho. Kinh Laâu Thaùn noùi: Ñaát beùo khoâng sinh nöõa, lieàn sinh hai nhaùnh nho vò cuõng ngoït, aên nhieàu laâu thì cheâ bai nhau. Sau ñoù, hai nhaùnh nho maát ñi, lieàn sinh ra caây luùa. Sau coù luùa thoùc töï nhieân khoâng coù voû traáu, khoâng caàn phaûi xay giaõ, vo naáu maø ñaày ñuû ngon ngoït. Chuùng sinh aên vaøo beøn coù thaân nam nöõ.
Kinh Taêng Nhaát A-haøm noùi: luùc ñoù, Thieân töû ngöôøi naøo coù duïc yù nhieàu thì thaønh ngöôøi nöõ, roài khôûi duïc tình maø ñuøa vui. Nhìn ngoù laãn nhau maø sinh duïc töôûng, ôû choã vaéng laøm vieäc baát tònh. Caùc chuùng sinh khaùc nhìn thaáy than laø phi phaùp: vì sao chuùng sinh coù vieäc nhö theá. Ngöôøi nam beøn bò traùch maéng, lieàn töï hoái loãi maø gieo mình xuoáng ñaát, Ngöôøi nöõ beøn daâng thöùc aên ñôõ ngoài daäy. Do ñoù theá gian beøn coù danh töø baát thieän laø Choàng, ngöôøi daâng côm kia laø Vôï, sau ñoù chuùng sinh môùi coù daâm daät. Roài caát nhaø ñeå ôû, Chuùng sinh daâm daät caøng nhieàu neân vôï choàng ôû rieâng. Caùc chuùng sinh khaùc ôû taàng trôøi Quang AÂm khi heát phöôùc thoï roài thì ñoïa xuoáng coõi naøy ôû trong thai meï. Do ñoù maø theá gian naøy coù thai sinh.
Kinh Laâu Thaùn noùi: Veà sau, daàn daàn meâ ñaém, roài laáy ngöôøi nöõ laøm vôï, ca muùa ñuøa giôõn nguyeän laøm vôï choàng ñeå ñöôïc an oån. Luùc ñoù, taïo ra thaønh Chieâm-baø ôû tröôùc, roài taïo ra caùc thaønh quaùch khaùc, luùa gaïo töï nhieân, saùng caét thì chieàu chín, chieàu caét thì saùng chín. Caét roài laïi moïc (kinh Trung A-haøm noùi cao boán taác) khoâng coù caønh laù. Luùc ñoù, chuùng sinh haèng ngaøy laáy aên. Sau laáy ñeå daønh aên naêm ngaøy aên neân beøn coù voû traáu, caét roài thì khoâng moïc ra nöõa maø coù rôm khoâ.
Kinh Laâu Thaùn noùi: Sau coù ngöôøi löôøi bieáng laáy löông thöïc ñeå aên boán, naêm ngaøy, luùa caét roài thì khoâng moïc ra nöõa.
Höõu toâi cho ñoù laø maùy taâm, moät khi ñoäng leân thì vaät lieàn lìa chaân. Tinh linh caûm ñöôïc coøn mau hôn aùnh chôùp. Coù nghe thôøi Löôõng Haùn, nhaø Ñoâng Haùn taêng thueá neân bieån khoâng coù caù, xuoáng bieån moø chaâu tham lam neân chaâu khoâng coøn trai heán thì ôû caøng saâu. Ñôøi caän ñaïi so vôùi thôøi xöa thì raát phuø hôïp, luùa khoâng moïc nöõa thì chaúng coù gì laï.
Khi aáy chuùng sinh buoàn raàu than khoùc beøn chia ra ranh giôùi ruoäng
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 7
vöôøn nhaø cöûa. Sau chuùng sinh caát giaáu luùa thoùc cuûa mình maø ñi troäm cöôùp gaïo thoùc cuûa ngöôøi, khoâng ai giaûi quyeát ñöôïc. Beøn hôïp nhau laäp leân moät vò chuùa teå ñeå chaên daét ngöôøi daân, thöôûng thieän phaït aùc. Ai naáy ñeàu giaûm phaàn mình maø cuøng cung caáp cho ngöôøi aáy. Luùc ñoù, trong chuùng coù moät ngöôøi thaân hình cao lôùn, ñeïp ñeõ, raát coù oai ñöùc ñöôïc toân laøm chuùa teå. Ngöôøi ñaàu tieân coù teân laø Daân chuû Luaät Ñaøm-voâ-ñöùc noùi: xöa coù vò vua ra ñôøi tröôùc nhaát teân laø Ñaïi nhaân do chuùng ñeà cöû leân. Kinh Laâu Thaùn noùi: luùc ñoù, trong chuùng coù moät ngöôøi raát ñeïp ñeõ, toân quí, oai duõng. Moïi ngöôøi ñeàu toân laøm chuû veà phaùp luaät, goïi laø Vua. Y theo phaùp luaät maø laáy toâ thueá, neân goïi laø Saùt-lôïi. Luùc ñoù, thieân haï coõi Dieâm-phuø giaøu coù vui veû an oån, moïc ra coû xanh maàu nhö ñuoâi chim coâng. Coù taùm muoân quaän aáp, ngöôøi daân nhoùm hoïp thaønh xoùm laøng, gaø gaùy ñeàu nghe. Thieân haï khoâng beänh hoaïn, thôøi tieát khoâng quaù laïnh quaù noùng. Vua thì theo phaùp luaät maø trò nöôùc, vaâng giöõ möôøi ñieàu laønh thöông daân nhö cha meï thöông con, daân kính troïng vua nhö con kính troïng cha meï. Tuoåi thoï con ngöôøi raát cao. Sau coù vua khaùc ñöùc haïnh khoâng baèng vua tröôùc neân tuoåi thoï giaûm daàn, ñeán chæ coøn möôøi muoân tuoåi, sau giaûm daàn coøn moät muoân tuoåi, ñeán nay chæ coøn moät traêm tuoåi.
1. Ñaàu tieân laø Daân Chuû coù con teân laø Traân Baûo 2. Traân Baûo coù con teân laø Haûo Vò 3. Haûo Vò coù con teân laø Tónh Suy . Tónh Suy coù con teân laø Ñaûnh Sinh 5. Ñaûnh Sinh coù con teân laø Thieän Haïnh 6. Thieän Haïnh coù con teân laø Traïch Haïnh 7. Traïch Haønh coù con teân laø Dieäu Vò 8. Dieäu Vò coù con teân laø Vò Ñeá 9. Vò Ñeá coù con teân laø Ngoaïi Tieân 10. Ngoaïi Tieân coù con teân laø Baùch Trí 11. Baùch Trí coù con teân laø Thò Duïc 12. Thò Duïc coù con teân laø Thieän Duïc 13. Thieän Duïc coù con teân laø Ñoaïn kieát 1. Ñoaïn Kieát coù con teân laø Ñaïi Ñoaïn Kieát 15. Ñaïi Ñoaïn Kieát coù con teân laø Baûo Taïng 16. Baûo Taïng coù con teân laø Ñaïi Baûo Taïng 17. Ñaïi Baûo Taïng coù con teân laø Thieän Kieán 18. Thieän Kieán coù con teân laø Ñaïi Thieän Kieán 19. Ñaïi Thieän Kieán coù con teân laø Voâ Öu 20. Voâ Öu coù con teân laø Chaâu Tröõ
8 BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
21. Chaâu Tröõ coù con teân laø Thöïc Sinh 22. Thöïc Sinh coù con teân laø Sôn Nhaïc 23. Sôn Nhaïc coù con teân laø Thaàn Thieân 2. Thaàn Thieân coù con teân laø Tieán Löïc 25. Tieán Löïc coù con teân laø Lao Xa 26. Lao Xa coù con teân laø Thaäp Xa 27. Thaäp Xa coù con teân laø Baùch Xa 28. Baùch Xa coù con teân laø Lao Cung. 29. Lao Cung coù con teân laø Thaäp Cung. 30. Thaäp Cung coù con teân laø Baùch Cung. 31. Baùch Cung coù con teân laø Döôõng Chi. 32. Döôõng Chi coù con teân laø Thieän Tö. Töø Thieän Tö ñeán nay coù doøng hoï Chuyeån Luaân Thaùnh vöông noái
nhau maõi khoâng döùt nhö sau: 1. Vua teân Tieãn-giaø-naäu-giaø coù naêm traêm vò Chuyeån Luaân Thaùnh
vöông. 2. Vua teân Ña-la-nghieäp coù naêm traêm vò Chuyeån Luaân Thaùnh
vöông. 3. Vua teân Maõ-a-dieäp-ma coù baûy vò Chuyeån Luaân Thaùnh vöông. . Vua teân Trì Ñòa coù baûy vò Chuyeån Luaân Thaùnh vöông. 5. Vua teân Chi-thuaät Ca-laêng-giaø coù chín vò Chuyeån Luaân Thaùnh
vöông. 6. Vua teân Chieâm-baø coù möôøi boán vò Chuyeån Luaân Thaùnh vöông. 7. Vua teân Caâu-la-baø coù ba möôi moát vò Chuyeån Luaân Thaùnh
vöông. 8. Vua teân Baùt-xaø-la coù ba möôi hai vò Chuyeån Luaân Thaùnh
vöông. 9. Vua teân Di-tö-la coù taùm möôi boán ngaøn vò Chuyeån Luaân Thaùnh
vöông. 10. Vua teân Coå Ma coù moät traêm vò Chuyeån Luaân Thaùnh vöông. Cuoái cuøng coù vua teân Ñaïi Thieän Sinh. Töø vua YÙ-ma coù ngöôøi con teân laø OÂ-baø-la, OÂ-baø-la coù ngöôøi con
teân laø Leä-baø-la. Leä-baø-la coù ngöôøi con teân laø Ni-caàu-la, Ni-caàu-la coù ngöôøi con
teân laø Sö Töû Giaùp, Sö Töû Giaùp coù ngöôøi con teân laø Tònh Phaïn, vua Tònh Phaïn Vöông coù ngöôøi con teân laø Boà-taùt. Boà-taùt coù ngöôøi con teân laø La- haàu-la.
Do ñaây maø goïi laø doøng Saùt-lôïi.
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 9
- Höõu toâi xeùt raèng: kieáp sô mòt môø vieäc laäp ra doøng vua, baét ñaàu töø Daân chuû vaø keát thuùc ôû Thieän Tö, cha con noái nhau ba möôi ba ñôøi vua. Töø Thieän Tö veà sau coù möôøi doøng hoï vua Chuyeån luaân. Vua thöù nhaát laø Daø-naâu ñeán vua thöù möôøi laø YÙ-ma, hoaëc anh em noái nhau, hoaëc Thaùnh hieàn thay nhau laøm höng thaïnh, coù theå hoï khaùc chen vaøo maø noái truyeàn khoù bieát, goàm ñeán taùm möôi boán ngaøn hai traêm möôøi vò vua Thaùnh. Cho ñeán Baïch Tònh noái ngoâi laø xuaát phaùt töø YÙ-ma caùc vua Chuyeån Luaân noái nhau nhieàu ñôøi. Ñoù laø do Thích-ca quyeàn öùng thò hieän giaùng sinh maø coù con chaùu noái nhau, nhöng kinh chæ neâu soá lôùn döôøng nhö chöa ñaày ñuû. Ngaøy xöa, caùc vua Phuïc Hy, Thaàn Noâng coøn chöa bieát roõ thaùng naêm, huoáng chi laø caùc baäc Thaùnh ñeá bay ñi treân hö khoâng, naêm thaùng ñaõ quaù xa, keû phaøm phu laøm sao bieát ñöôïc.
II. GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA HOÏ CUØ ÑAØM ÔÛ KIEÁP HIEÀN (Xuaát xöù töø kinh Thaäp Nhò Du).
Thuôû xöa, caùch nay A-taêng-kyø kieáp (voâ soá kieáp) coù Boà-taùt laøm vua, cha meï maát sôùm, beøn nhöôøng ngoâi cho ngöôøi em maø ñi caàu ñaïo. Vua thaáy coù Baø-la-moân hoï Cuø-ñaøm beøn ñeán hoïc. Baø-la-moân noùi: Haõy côûi boû aùo vua maëc ñoà nhö ta vaø mang hoï Cuø-ñaøm. Do ñoù Boà-taùt coù hoï Cuø-ñaøm vaøo saâu trong röøng, aên rau quaû, uoáng nöôùc suoái, ngoài thieàn suy nghó veà Ñaïo. Boà-taùt ñi aên xin trong nöôùc nhöng quan daân trong nöôùc ñeàu khoâng bieát laø vua maø goïi laø Tieåu Cuø-ñaøm. Boà-taùt caát tinh xaù trong vöôøn mía ôû ngoaøi thaønh.
Kinh Phaät Sôû Haønh Taùn noùi: con chaùu cuûa Cam giaù laø vua Thích- ca Voâ Thaéng taøi ñöùc tònh thuaàn goïi laø Tònh Phaïn. Xeùt Toå xa Tònh Phaïn laø haäu thaân cuûa Cuø-ñaøm vì ñôøi tröôùc ôû trong vöôøn mía, neân kinh goïi laø con chaùu cuûa Cam giaù.
Trong khi Boà-taùt ngoài moät mình coù naêm traêm teân cöôùp troäm vaät cuûa quan ñi ngang qua choøi tranh cuûa Boà-taùt. Hoâm sau, quan quaân tìm thaáy daáu chaân, beøn baét Boà-taùt gaùn gheùp toäi troäm cöôùp, duøng gaäy ñaâm xuyeân qua mình, maùu chaûy öôùt ñaát. Ñaïi Cuø-ñaøm duøng maét trôøi thaáy roõ beøn duøng thaàn thoâng bay ñeán hoûi raèng: oâng bò toäi gì maø chòu khoå hình nhö theá? Con khoâng coù con chaùu, laáy ai noái doõi. Boà-taùt ñaùp: maïng soáng trong giaây laùt caàn gì neâu con chaùu. Vua (laø em cuûa Boà-taùt) sai ngöôøi haàu duøng cung noû baén cheát. Ñaïi Cuø-ñaøm khoùc loùc thaûm thieát. Khi choân roài beøn giôû naép quan taøi ra moø laáy cuïc maùu ñem veà tinh xaù. Maùu beân traùi ñeå vaøo moät bình beân traùi, maùu beân phaûi ñeå vaøo moät bình beân phaûi.
10 BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
Ñaïi Cuø-ñaøm noùi raèng: Ñaïo só ñaõ thaønh taâm, Thieân thaàn bieán maùu thaønh ngöôøi. Möôøi thaùng sau thì maùu beân traùi bieán thaønh ngöôøi nam, maùu beân phaûi bieán thaønh ngöôøi nöõ. Do ñoù laáy hoï Cuø-ñaøm, moät teân laø Xaù-di. Nhaân kieáp hieàn ñeán nay laø Baûo Nhö lai Thích-ca Vieät.
Xeùt: Tieåu Cuø-ñaøm maùu hoùa thaønh ngöôøi laø vieäc ôû ñôøi tröôùc, ñeán kieáp hieàn laøm Baûo Nhö lai ra ñôøi laø thaàn thöùc cuûa Cuø-ñaøm môùi sinh vaøo theá giôùi naøy laøm vua. Thích-ca Vieät laø danh hieäu cuûa vò vua naøy. Troäm nghó Baûo Nhö lai laø moät teân cuûa baûy Ñöùc Phaät trong kieáp hieàn. Chæ dòch tieáng Phaïm laø Baûo, neân cuøng teân vôùi baûy Ñöùc Phaät teân khaùc, thoï naêm traêm muoân tuoåi.
Kinh Tröôøng A-haøm noùi: Vaøo thôøi Phaät Caâu-löu-toân, ngöôøi soáng boán muoân tuoåi, thôøi Phaät Caâu-na-haøm ngöôøi soáng ba muoân tuoåi, thôøi Phaät Ca-dieáp ngöôøi soáng hai muoân tuoåi. Nay noùi vua Thích-ca Vieät soáng naêm traêm muoân tuoåi neáu ôû ñôøi Caâu-löu-toân thì so vôùi daân soáng gaáp traêm laàn. Xeùt theo tieâu chuaån thì nhö khaùc, nhöng taát caû nghieäp baùo khoâng deã nghó baøn. Ñeán thôøi Phaät Thích-ca ra ñôøi thì ngöôøi ôû Dieâm-phuø-ñeà chæ soáng coù moät traêm tuoåi. Chæ coù Uaát-ñôn thì soáng moät ngaøn tuoåi.
Töø vua thöù hai möôi laêm trôû xuoáng thì tuoåi thoï hai, ba traêm muoân tuoåi. Vua Vaên-ñaø-yeát soáng moät traêm muoân tuoåi, vua Ñaûnh Sinh, vua Giaø-ca-vieät vaø nhaân daân ñeàu soáng möôøi muoân tuoåi. Töø vua Hoan Hyû ñeàu soáng taùm möôi boán ngaøn tuoåi. Töø Giaø-ca-vieät AÙc Nieäm gieát con traâu ñeå cuùng teá, haïi maïng neân maát ngoâi Kim luaân, chæ ñöôïc laøm vua Ngaân luaân laøm chuû ba thieân haï, soáng moät muoân tuoåi. Vua Kieân Nieäm laøm aùo giaùp soáng naêm ngaøn tuoåi, ñöôïc laøm vua Ñoàng luaân laøm chuû hai thieân haï, laøm chuû phöông Taây Nam. Vua Hyû Saùt soáng hai ngaøn naêm traêm tuoåi ñöôïc ngoâi vua Thieát Luaân laøm chuû thieân haï ôû phía Nam. Vua aáy coù Thaùi töû laøm aùc neân chæ soáng coù moät ngaøn tuoåi. Ngöôøi xöa bò chín beänh laø noùng laïnh ñoùi khaùt sinh giaø beänh cheát. Baø-la-moân vì saùt sinh cuùng teá neân sinh ra boán traêm linh boán beänh. Töø vua Sö Töû Nieäm tuoåi thoï cuûa ngöôøi caøng giaûm, soáng moät traêm hai möôi tuoåi. Töø sau vua Sö Töû Nieäm laø vua Sö Töû YÙ... coù taùm möôi boán vò vua, tuoåi thoï cuûa ngöôøi giaûm xuoáng chæ coøn taùm möôi, baûy möôi, saùu möôi, naêm möôi, ba möôi, hai möôi, möôøi tuoåi. Sau, vua Sö Töû Hôïp Xa coù ngöôøi con teân laø Baïch Tònh, laø cha cuûa Boà-taùt. Tính ra thaân Boà-taùt tröôùc sau coù taùm vaïn boán ngaøn vua Giaø-ca-vieät.
Giaø-ca-vieät, tieáng nhaø Teà goïi laø Phi Haønh Hoaøng ñeá, töùc laø kinh Tröôøng A-haøm vaø Luaät Ñaøm Voâ Ñöùc goïi laø vua Chuyeån Luaân (ñaõ keå soá ñôøi vua Chuyeån Luaân tröôùc ñaây raát roõ). ÔÛ ñaây chæ ghi toùm taét sôï khoù tìm.
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 11
Neáu y theo toaøn kinh thì phaûi laáy kinh A-haøm laøm chaùnh. Ñaïi Cuø-ñaøm laø doøng hoï thuaàn thuïc. Kinh Ñaïi Phöông Tieän noùi: vua Baïch Tònh nhieàu kieáp ñeán nay ñeàu thöôøng noái ngoâi laøm vua Chuyeån Luaân. Gaàn ba ñôøi trôû laïi ñaây khoâng laøm vua Chuyeån Luaân maø laøm vua coõi Dieâm-phuø-ñeà.
Taêng Höõu toâi thaáy kinh Thaäp Nhò du khoâng coù noùi: “Ta nghe”, cuõng khoâng coù “Phaät noùi” laø do La-haùn ghi chuù laïi. Laïi tìm hoï Cuø-ñaøm laø ôû nhieàu ñôøi cuûa hoï naøy xa xoâi khoù bieát. Noùi veà vua Chuyeån Luaân löôïc boû khoâng ñoàng khoù tìm ñaàu moái. Song nguoàn goác hoï Cuø-ñaøm thì raát roõ raøng neân löôïc neâu ra.
III. GIA PHAÛ VEÀ SAÙU ÑÔØI THÆ TOÅ CUÛA DOØNG HOÏ THÍCH CA (Xuaát xöù töø kinh Tröôøng A-haøm)
Thôøi quaù khöù coù vua teân YÙ-ma, Luaät Ñaøm-voâ-ñöùc goïi laø Coå-sö - ma. Luaät Di-sa taéc noùi Uaát-ma-nhaát-yù-uaát, ba aâm naøy gaàn nhau, laáy aâm maø suy thì troäm noùi YÙ-ma laø chaùnh, coøn Coå-YÙ thì chæ laø gioáng, neân noùi chöõ Coå laø vieát nhaàm.
Vua Y-Ùma coù boán ngöôøi con, thöù nhaát laø Dieän Quang, thöù hai laø Töôïng Thöïc, thöù ba laø Loä Chæ, thöù boán laø Trang Nghieâm. Boán ngöôøi con naøy coù phaïm chuùt toäi nhoû, vua beøn ñuoåi ra khoûi nöôùc. Boán ngöôøi beøn ñeán ôû caïnh nuùi Tuyeát döôùi röøng caây tröïc. Meï cuûa hoï vaø gia thuoäc ñeàu raát thöông nhôù beøn hoïp laïi baøn luaän roài cuøng ñeán choã vua YÙ-ma thöa raèng: Ñaïi vöông neân bieát boán con vaø xa caùch nhau ñaõ laâu, nay muoán ñeán thaêm vieáng. Vua baûo muoán ñeán thì tuøy yù. Luùc ñoù, meï vaø quyeán thuoäc cuøng ñeán choã caùc con trong röøng caây Tröïc ôû nuùi Tuyeát. Luùc ñoù, baø meï beøn cöôùi vôï cho caùc con. Sau, vua YÙ-ma nghe boán con sinh ñöôïc caùc chaùu ñeïp ñeõ. Vua raát vui möøng baûo raèng: Ñaây thaät laø con chaùu doøng hoï Thích coù theå töï laäp. Do ñoù maø coù doøng hoï Thích.
Thích, ñôøi Teà dòch laø Naêng. Kinh Thuïy ÖÙng Baûn Khôûi cuõng noùi: Thích-ca laø naêng hieåu bieát. Ñaây laø ñoàng vôùi boán ngöôøi con ñeàu nhaân laáy taøi naêng laøm hoï. ÔÛ döôùi röøng caây Tröïc neân goïi laø Thích, tieáng Hoà (Phaïm) cuõng dòch Tröïc laø Thích. ÔÛ Thieân-truùc moät tieáng goàm nhieàu ng- hóa, ñaây laø loaïi tieáng naøy. Vua YÙ-ma laø ngöôøi ñaàu tieân mang hoï Thích.
Di-sa-taéc noùi: ÔÛ thôøi quaù khöù coù vua teân laø Uaát-ma coù boán ngöôøi con, thöù nhaát laø Chieáu Muïc, thöù hai laø Thoâng Muïc, thöù ba laø Ñieàu Phuïc Töôïng, thöù boán laø Ni-laâu. Ñeàu raát thoâng minh vaø coù oai ñöùc lôùn. Baø Hoaøng phi thöù nhaát coù con teân laø Tröôøng Sinh, hình dung xaáu xí, moïi ngöôøi ñeàu xem thöôøng. Baø meï nghó raèng con ta tuy lôùn maø taøi naêng
12 BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
khoâng baèng ngöôøi, nhöng caû boán ngöôøi con kia ñeàu coù oai ñöùc, ñeàu noái ngoâi trò nöôùc. Laøm caùch naøo ñeå cô nghieäp cuûa con ta ñöôïc vöõng chaéc, beøn laäp phöông tieän laø töï trang ñieåm ñeïp ñeõ, nhaân luùc vua vui veû maø ñeán gaàn. Vua hoûi coù yù muoán gì, neáu laøm ñöôïc thì ta khoâng töø choái. Beøn thöa raèng: boán ñöùa con ñeàu coù oai ñöùc vaø thoâng minh taøi trí. Con thieáp tuy lôùn, taùnh döõ hình xaáu, vieäc noái ngoâi cuûa con thieáp aét khoù ñöôïc. Vaäy neáu beä haï ñuoåi boán ngöôøi con kia ra khoûi thaønh thì loøng thieáp môùi an. Vua noùi boán ngöôøi con kia ñeàu nhaân töø hieáu thaûo khoâng coù loãi laàm gì laøm sao ñuoåi ñi ñöôïc. Hoaøng phi noùi: thieáp cöïc nhoïc lo toan vieäc nhaø vieäc nöôùc, boán ngöôøi con kia oai veä, daân chuùng, ñeàu qui phuïc, ñaõ laäp beø ñaûng, moät khi sôùm tranh ngoâi thì seõ gieát nhau nöôùc nhaø seõ thuoäc veà ngöôøi khaùc. Xin vua suy tính kyõ, khoâng phaûi vì moät ngöôøi con rieâng. Vua baûo Phi noùi phaûi, ta töï bieát mình phaûi laøm gì. Lieàn goïi boán ngöôøi con baûo raèng: Caùc con coù loãi vôùi ta, ta khoâng muoán thaáy caùc con phaûi cheát. Vaäy haõy ra khoûi nöôùc maø töï soáng, khoâng neân doøm ngoù ngoâi vua, sau seõ hoái haän. Boán ngöôøi con vaâng leänh söûa soaïn haønh lyù ra ñi. Baáy giôø, ngöôøi meï vaø caùc chò em ruoät bieát khoâng loãi maø bò ñuoåi ñi, beøn cuøng daét nhau ra ñi, caùc löïc só daân chuùng cuøng xin theo raát ñoâng, cuøng ñeán phía Baéc nuùi Tuyeát. Nôi ñaây ñaát ñai roäng raõi vaø phì nhieâu. Khoâng maáy naêm thì thaønh moät nöôùc maïnh giaøu coù. Sau, vua goïi caùc con veà gaëp nhöng ñeàu noùi laø coù loãi chaúng daùm veà. Vua beøn than con ta coù taøi naêng, do ñoù maø coù doøng hoï Thích (Thích = naêng) - Truyeän khaùc thì noùi: nöôùc naøy coù caây Thích-ca raát sum sueâ. Thaày töôùng noùi choã naøy seõ sinh ra vua. Beøn dôøi boán ngöôøi con ñeán laäp quoác. Neân goïi laø doøng hoï Thích. Tuy khoâng phaûi kinh noùi nhöng cuõng ghi theâm vaøo ñaây.
Xeùt raèng: luaät noùi vieäc boán ngöôøi con thì raát gioáng vôùi kinh A- haøm, thaàm nghó: kinh coù theâm thaét laø do ngöôøi dòch coù chaâm chöôùc, ngöôøi trích vaên coù sôû thích rieâng, cho neân thöôøng khoâng gioáng nhau. Cuõng nhö söû saùch nhaø Haùn vaø saùch ngoaøi coù nhieàu ñieåm traùi nhau, huoáng chi laø vieäc caùch xa muoân daëm vaø töø maáy ngaøn naêm. Ngöôøi saùng suoát choïn ñieàu toát maø theo, ngoaøi vaên maø vaãn bieát ñuùng.
Ni-laâu coù ngöôøi con teân laø OÂ-ñaàu-la. OÂ-ñaàu-la coù ngöôøi con teân laø Cuø-ñaàu-la. Cuø-ñaàu-la coù ngöôøi con teân laø Thi-höu-la. Thi-höu-la coù boán ngöôøi con, moät ngöôøi trong ñoù laø Tònh Phaïn.
Luaän Ñaïi Trí Ñoä noùi: xöa coù doøng vua teân Sö Töû Giaùp coù boán ngöôøi con, ngöôøi lôùn nhaát teân laø Tònh Phaïn. Kinh Tröôøng A-haøm vaø Luaät Ñaøm-voâ-ñöùc gioáng nhau. Chæ coù Di-sa-taéc noùi Thi-höu-la coù ngöôøi con laø Tònh Phaïn, coù theå do truyeän cheùp sai. Neáu theo soá ñoâng thì laáy
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 13
kinh A-haøm laøm chaùnh. Vua Tònh Phaïn coù ngöôøi con teân laø Boà-taùt . Höõu toâi xeùt: Theo Phaät Ñònh Quang thoï kyù thì ghi hieäu laø Thích-
ca. Vì kheá hôïp vôùi Huyeàn Minh neân möôïn doøng hoï Thích maø giaùng sinh. Danh laø baùo hieäu luùc hình chöa coù, Tích laø phuø hieäu sau khi ñaõ sinh, beøn xuoáng coõi trôøi coõi ngöôøi raát nhieàu kieáp.
IV. GIA PHAÛ VEÀ ÑÖÙC THÍCH CA TÖØ KHI GIAÙNG SINH ÑEÁN KHI THAØNH PHAÄT
(Xuaát xöù töø kinh Phoå Dieäu, coøn goïi Phöông Ñaúng Boån Khôûi)
Boà-taùt ôû cung trôøi Ñaâu-suaát, coù saùu möôi saùu öùc vò Thieân töû cuøng baøn xem Boà-taùt hieän sinh vaøo doøng hoï naøo? Coù ngöôøi noùi doøng hoï Duy- ñeà nöôùc Ma-kieät, baø meï chaân chaùnh maø cha thì khoâng chaân chaùnh. Coøn nöôùc Caâu-taùt caû cha meï doøng hoï ñeàu khoâng chaân chính. Vua nöôùc Hoøa- sa thì khoâng coù oai thaàn, bò ngöôøi khaùc sai khieán. Nöôùc Duy-da-ly haïnh baát hoøa khoâng thanh tònh. Coøn nöôùc Baùt-thoï thì coù nhieàu doái traù, chí taùnh thoâ baïo, chaúng neân sinh vaøo nöôùc ñoù. Luùc ñoù, coù moät vò Thieân töû teân laø Traøng Anh ñeán hoûi Boà-taùt raèng: Boà-taùt Nhaát Sinh Boå Xöù sau cuøng seõ sinh vaøo doøng hoï naøo. Boà-taùt noùi doøng hoï nöôùc naøo coù saùu möôi ñöùc, Nhaát sinh boå xöù seõ giaùng thaàn vaøo ñoù. Nay, trong thaønh Ca-duy-la-veä doøng hoï Thích maïnh meõ, ñaát nöôùc phì nhieâu vui söôùng, ngöôøi daân ñoâng ñaûo gieo nhieàu phöôùc laønh, moïi ngöôøi hoøa thuaän kính nhöôøng nhau. Taát caû doøng hoï Thích ñeàu kính ngöôõng Nhaát thöøa. Vua Baïch Tònh thì taùnh haïnh nhaân hieàn, phu nhaân thì ñeïp ñeõ trinh löông, thöôøng giöõ thaân, mieäng, yù vöõng chaéc nhö kim cöông, naêm traêm ñôøi tröôùc coù laøm meï Boà- taùt. Neân giaùng thaàn vaøo thai cuûa baø. Luùc ñoù, Boà-taùt hoûi Thieân töû neân duøng thaân gì maø giaùng thai? Coù ngöôøi noùi thaân Nho ñoàng, coù ngöôøi noùi neân duøng thaân Thích Phaïm, ngöôøi khaùc noùi laáy thaân maët trôøi, maët traêng hoaëc thaân chim caùnh vaøng. Luùc ñoù, coù vò Phaïm Thieân teân laø Cöôøng Oai töø Tieân Ñaïo ñeán baûo caùc vò trôøi raèng: Thaân voi laø baäc nhaát, voi traéng saùu ngaø oai thaàn. Saùch Phaïm cheùp theá gian coù ba con thuù thoû, ngöïa vaø voi traéng. Thoû loäi qua soâng chæ coù moät mình, ngöïa keùo maïnh hôn nhöng qua soâng chaúng bieát caïn saâu, chæ coù voi traéng qua soâng thì bieát ñeán ñaùy soâng. Thinh vaên, Duyeân giaùc cuõng nhö thoû, ngöïa tuy qua bieån sinh töû maø khoâng bieát ñöôïc goác phaùp. Coøn Boà-taùt Ñaïi thöøa ví nhö voi traéng, hieåu roõ ba coõi möôøi hai duyeân khôûi voán laø khoâng, cöùu hoä taát caû caùc loaøi. Boà-taùt ñôïi heát Ñoâng laïnh, cuoái xuaân, ñeán ñaàu muøa Haï, luùc naøy hoa coû xinh töôi khoâng quùa laïnh khoâng quaù noùng, beøn töø cung trôøi Ñaâu-suaát
1 BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
hoùa thaønh voi traéng, mieäng coù saùu ngaø, caùc caên vaéng laëng aùnh saùng choùi loøa, chui vaøo hoâng phaûi cuûa meï, Hoaøng haäu, thôm tho saïch ñeïp, nguû vöøa thöùc daäy, thaáy voi traéng chui vaøo hoâng thì thaân taâm an oån vui veû.
Kinh Thuïy ÖÙng Baûn Khôûi noùi: Boà-taùt hieän thaân ngoài treân voi traéng, ñaàu ñoäi muõ maët trôøi saùng loøa. Kinh Tu Haønh Baûn khôûi noùi: phu nhaân naèm moäng thaáy trong hö khoâng coù ngöôøi ngoài voi traéng chieáu saùng khaép thieân haï, beøn ñeán döôùi caây Voâ öu. Kinh Ñaïi Hoa Nghieâm noùi khi Boà-taùt töø coõi trôøi Ñaâu-suaát-ñaø giaùng thaàn thì trong röøng coù möôøi töôùng laønh:
1/ Boãng nhieân roäng raõi 2/ Ñaát ñaù bieán thaønh kim cöông 3/ Caây baùu saép thaønh haøng / Nöôùc traàm höông, boät thôm caùc thöù trang nghieâm 5/ Traøng hoa ñaày khaép 6/ Nöôùc baùu tuoân chaûy 7/ Ao coù hoa ñeïp 8/ Trôøi roàng, daï-xoa chaáp tay ñeán haàu 9/ Thieân nöõ chaép tay cung kính 10/ Taát caû Chö Phaät möôøi phöông ñeàu phaùt ra aùnh saùng chieáu khaép
khu röøng Phaät thoï sinh. Hoaøng haäu sai ngöôøi haàu baùo tin cho vua Baïch Tònh. Vua nghe tin
raát vui möøng beøn ñeán döôùi caây Voâ Öu chuùa, nghó neân ñeå Hoaøng haäu ôû nôi naøo. Luùc ñoù, trôøi Ñeá-thích vaø trôøi Hoùa Töï Taïi ñeàu leân cung trôøi, ñem hoa höông aâm nhaïc hay ho ñeán cuùng döôøng. Hoaøng haäu thaân nheï nhaøng khoâng nghó ñeán ba ñoäc. Neáu coù ngöôøi beänh veà thaân taâm, xin Hoaøng haäu xoa ñaàu thì caùc beänh lieàn heát. Boà-taùt ôû trong thai möôøi thaùng daïy baûo caùc vò trôøi, nhaân daân, trong ba möôi saùu naêm, laäp ra Thinh vaên vaø caùc Ñaïi thöøa. Boà-taùt khi sinh ra coù ba möôi hai ñieàm laønh:
1/ Caây sau vöôøn töï nhieân coù traùi 2/ Ao moïc ra hoa sen xanh, lôùn nhö baùnh xe 3/ Caây khoâ moïc ra hoa laù / Thieân thaàn keùo xe baûy baùu ñeán 5/ Kho baùu trong loøng ñaát xuaát hieän 6/ Caùc muøi thôm noàng naëc xa gaàn 7/ Naêm traêm con sö töû ôû nuùi Tuyeát veà ôû tröôùc cöûa thaønh 8/ Voi traéng veà ôû tröôùc ñieän vua 9/ Trôøi möa nheï nöôùc thôm 10/ Trong cung vua coù traêm thöùc aên ngon chieâu ñaõi nhöõng ngöôøi
ñoùi khaùt - Vôùi ba möôi hai töôùng ai naáy ñeàu khen ngôïi vieäc chöa töøng
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 15
coù. Khi Hoaøng haäu saép sinh coù yù muoán ñeán vöôøn hoa thì maây keát
thaønh xe baùu, theå nöõ vaây quanh cuøng ñeán döôùi caây voâ öu. Hoaøng haäu ngoài giöôøng sö töû, saùu phöông rung chuyeån ba ngaøn coõi nöôùc. Boán vò Thieân Vöông keùo xe Hoaøng haäu, Phaïm thieân daãn ñöôøng ñi tröôùc, khi ñeán döôùi caây thì caây chìa caønh ra cho Hoaøng haäu. Traêm ngaøn vò trôøi ñeàu vui möøng tung hoa. Khi aáy, Boà-taùt töø hoâng phaûi böôùc ra.
Kinh Phaät Sôû Haønh Taùn noùi: vua Öu-löu thì sinh ôû veá, vua Ty- thaâu thì sinh ôû tay, vua Maïn-ñaø thì sinh ôû ñænh ñaàu, vua Giaø-xoa thì sinh ôû naùch. Boà-taùt thì cuõng theá töø hoâng phaûi maø sinh. Kinh Ñaïi Thieän Quyeàn cheùp: Boà-taùt phaùt yù coù theå töø trôøi Ñaâu-suaát, khoâng do baøo thai trong giaây phuùt thì thaønh Chaùnh giaùc. Nhöng sôï ngöôøi nghi töø ñaâu bieán hoùa ñeán maø khoâng chòu nghed nhaän phaùp Ngaøi, cho neân hoùa hieän cuõng ôû trong thai. Moïi ngöôøi baûo Hoaøng haäu sinh Boà-taùt cuõng coù ñau ñôùn, muoán hieän an oån, baø beøn ñeán vòn caây thì Boà-taùt sinh ra. AÁy laø vì Boà-taùt kheùo duøng phöông tieän. Boãng nhieân hieän thaân treân hoa sen baùu maø böôùc ñi baûy böôùc, noùi tieáng Phaïm raèng: “treân coõi trôøi, döôùi theá gian chæ coù ta laø toân quí nhaát”.
Kinh Ñaïi Thieän Quyeàn noùi: Boà-taùt ñi treân ñaát baûy böôùc maø khoâng ñi taùm böôùc laø neâu baûy giaùc yù cuûa baäc chaùnh só. Ñöa tay leân maø noùi: ta ôû ñôøi neáu khoâng hieän ñieàm naøy, ai naáy ñeàu töï toân thì ngoaïi ñaïo phaïm chí phaûi ñoïa ñöôøng aùc, ñaây laø kheùo thöïc haønh phöông tieän. Trôøi möa höông thôm, chín roàng ôû treân phun nöôùc xuoáng taém goäi Boà-taùt.
Kinh Thuïy ÖÙng Baûn Khôûi noùi: Phaïm Thích ñöùng haàu ôû döôùi, Töù Thieân Vöông aüm Boà-taùt ñeå treân, Töù Thieân Vöông aüm Boà-taùt ñeå treân gheá vaøng. Kinh Tu Haønh Baûn Khôûi noùi: anh em Long vöông beân traùi thì möa nöôùc aám, beân phaûi thì möa nöôùc laïnh. Phaïm Thích duøng aùo trôøi maëc cho Ngaøi. Naêm traêm kho baùu cuøng luùc xuaát hieän. Phaïm Chí xem boùi khaép khen muoân naêm, lieàn ñaët teân cho Thaùi töû laø Taát-ñaït, tieáng Haùn goïi laø Taøi Caùt. Naêm ngaøn thanh y ñeàu sanh ra löïc só. Ngöïa traéng sinh con loâng traéng nhö tuyeát, deâ ñeû con ñeïp, naêm ngaøn ngoïc nöõ ñeàu ñeán haàu. Kinh Tu Haønh Baûn Khôûi noùi: ÔÛ trong nöôùc taùm vaïn boán ngaøn vò Tröôûng giaû ñeàu sinh con trai, taùm vaïn boán ngaøn ngöïa hay ñeàu sinh con moät maøu loâng toaøn traéng, loâng ñuoâi ñeå xoû haït neân goïi laø kieàn-ñaëc. Ngöôøi naøi ngöïa teân laø Xieån-ñaëc. Kinh Thuïy ÖÙng Baûn Khôûi noùi: ngöôøi haàu teân Xa-naëc, ngöïa teân Kieàn-traéc.
Boà-taùt sinh ñöôïc baûy ngaøy thì meï maát. Vì sao? Vì Boà-taùt xeùt meï saép maát neân môùi ñeán haï sinh. Khi coù thai Boà-taùt thì caùc vò trôøi cuùng
16 BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
döôøng thöùc aên cuûa coõi trôøi neân khoâng aên thöùc aên cuûa theá gian nöõa. Voán phöôùc phaûi nhö theá, Chö Phaät xöa nay cuõng ñeàu nhö vaäy. Thaùi töû sanh ñöôïc baûy ngaøy thì meï maát ñöôïc sinh leân cung trôøi Ñao-lôïi ñeå höôûng phöôùc. Coù naêm muoân vò Phaïm Thieân ñeàu caàm bình baùu, vaø hai muoân ngöôøi vôï ma caàm sôïi baùu ñeå haàu meï Boà-taùt.
Kinh Thuïy ÖÙng Baûn Khôûi noùi: Boà-taùt voán bieát Ñöùc cuûa Meï khoâng kham nhaän ñöôïc leã aáy neân nhaân luùc meï saép maát maø ñeán gaù sinh. Kinh Tröôøng A-haøm noùi: Phaät Tyø-baø-thi giaùng thaàn vaøo thai meï, chuyeân nieäm baát loaïn, an vui khoâng sôï, thaân meï cheát roài thì lieàn ñöôïc sinh leân coõi trôøi Ñao-lôïi, ñaây laø phaùp thöôøng haèng - Kinh Ñaïi Thieän Quyeàn noùi: sau khi sinh ñöôïc baûy ngaøy thì meï maát, vì coù phöôùc neân sinh leân coõi trôøi, chaúng phaûi loãi cuûa Boà-taùt. Tröôùc ôû cung Ñaâu suaát thaáy bieát Hoaøng haäu Ma-da saép maát chæ coøn coù möôøi thaùng baûy ngaøy neân môùi giaùng thaàn thoï sinh, aáy laø Boà-taùt kheùo leùo phöông tieän. Coù ngöôøi noùi Thaùi töû tuoåi nhoû ai coù khaû naêng nuoâi döôõng, chæ coù Ñaïi AÙi Ñaïo môùi coù khaû naêng nuoâi lôùn maø thoâi. Ñaïi AÙi Ñaïo laø dì cuûa Thaùi töû, voán thanh tònh khoâng coù choàng con. Luùc ñoù, vua Baïch Tònh môøi Ñaïi AÙi Ñaïo ñeán nuoâi döôõng- Caùc quan taâu vua raèng: nghe ôû nuùi Tuyeát coù tieân Phaïm Chí teân laø A-di-ñaàu, hoïc roäng bieát töôùng phaùp. Vua raát vui möøng beøn ngoài voi traéng ñeán choã A- di-ñaàu. Ñaïo Nhaân khoaùc aùo loâng xem töôùng Thaùi töû thaáy coù ba möôi hai töôùng thaân theå maàu vaøng ñænh ñaàu coù nhuïc keá, toùc maàu xanh bieác, giöõa hai ñaàu chaân maøy coù sôïi loâng traéng, coå coù voøng saùng, maét xanh, treân döôùi ñeàu ñaày ñaën, mieäng coù boán möôi raêng traéng ñeàu baèng khít, haøm roäng, löôõi daøi, ngöïc sö töû, thaân ngay ngaén, caùnh tay ngoùn tay daøi, maët döôùi chaân baèng, goùt ñaày, baøn tay daày meàm, döôùi loøng baøn chaân coù hình baùnh xe ngaøn caêm. Coù maõ aâm taøng, chaân nai, xöông nhö moùc xích, loâng xoaén veà beân phaûi, moãi loã chaân loâng coù moät sôïi loâng, da meàm maïi khoâng dính buïi nöôùc, ngöïc coù chöõ muoân. Tieân A-di-ñaàu thaáy theá than thôû, khoùc loùc chaúng noùi neân lôøi. Vua kinh hoaøng hoûi coù ñieàm chaúng laønh chaêng? Vò Tieân ñaùp raát toát, khoâng coù gì baát lôïi. Möøng cho Ñaïi vöông sinh ñöôïc Thaàn nhaân. Hoâm qua trôøi ñaát rung chuyeån vì vieäc naøy. Theo töôùng phaùp cuûa toâi, vua sinh con coù ba möôi hai töôùng neáu ôû taïi gia thì laøm vua Chuyeån Luaân, baûy baùu töï ñeán. Neáu boû ngoâi vua xuaát gia thì töï nhieân thaønh Phaät. Toâi tieác raèng tuoåi ñaõ xeá chieàu, sau naøy khoâng ñöôïc gaëp Phaät, neân töï buoàn khoùc. Vua Tònh Phaïn beøn xaây cung ñieän ba muøa, choïn naêm traêm kyõ nöõ toaøn ngöôøi ñeïp coù taøi gioûi, thay nhau haàu haï. Vua baûo Ñaïi AÙi Ñaïo aüm Thaùi töû ñeán ñeàn teá Trôøi. Thaùi töû ôû ñoù cöôøi noùi vui veû, khi böôùc vaøo ñeàn thì taát caû caùc töôïng thaàn ñeàu ñöùng daäy laïy Boà-taùt.
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 17
Thaùi töû leân baûy tuoåi, doøng hoï Thích ñeàu theo ngoài xe deâ ñeán choã thaày daïy hoïc. Thaày teân laø Tuyeån Höõu. Boà-taùt tay caàm buùt vaøng, giaáy chieân ñaøn vieát chöõ treân baøn minh chaâu, hoûi thaày Tuyeån Höõu nay thaày daïy con saùch naøo? Thaày ñaùp: daïy cho Phaïm Khö Löu. Boà-taùt hoûi: saùch laï coù saùu möôi boán thöù, nay sao thaáy noùi coù hai thöù. Thaày hoûi: ñeàu coù teân goïi laø gì? Ñaùp: saùch Phaïm, saùch Khö Löu, saùch Hoä Chuùng, saùch Taät Kieân, saùch Long Quæ, saùch Kieàn-tra-hoøa, saùch A-tu-luaân, saùch Loä-luaân, saùch Thieân Phuùc, saùch Chuyeån Soá, saùch Chuyeån Nhaõn, saùch Quaùn Khoâng, saùch Nhieáp Thuû, trong saùu möôi boán saùch naøy laáy gì daïy nhau? Luùc ñoù thaày vui möøng noùi keä khen Boà-taùt. Vì caùc ñoàng töû, phaân bieät töøng ñieàu moät, caùc chöõ goác ngoïn, khuyeân phaùt Ñaïo yù Chaùnh Chaân Voâ Thöôïng.
Kinh Thuïy ÖÙng Baûn Khôûi noùi: Luùc ñoù, caùch Thaùnh ñaõ laâu beøn vieát hai chöõ ñem hoûi thaày, thaày khoâng hieåu beøn khôi daäy chí cuûa Ngaøi.
Luùc ñoù, caùc Tröôûng giaû löïc só doøng hoï Thích taâu vôùi vua Baïch Tònh raèng: neáu Thaùi töû thaønh Phaät thì döùt maát gioáng Phaät? Vua ñaùp: Phaûi cöôùi Vöông nöõ laøm vôï Thaùi töû. Boà-taùt nghó raèng: ta chaúng vì tham duïc ôû trôøi Ñaâu-suaát maø ñeán ñaây duøng quyeàn phöông tieän ñeå thöû xem. Beøn sai thôï gioûi laøm töôïng vaøng ñeà chöõ raèng coâ gaùi naøo coù ñöùc nghóa nhö ta luùc ban ñaàu thì seõ cöôùi laøm vôï. Luùc ñoù, vua Baïch Tònh baûo: Höõu Phaïm Chí vaøo nöôùc Ca-di-veä tìm kieám khaép nôi. Phaïm Chí thaáy moät ngoïc nöõ xinh ñeïp nhö hoa sen. Vua hoûi: con gaùi cuûa ai? Phaïm Chí ñaùp: laø con cuûa doøng hoï Thích Chaáp Töôïng. Vua noùi: ñeå töï naøng choïn. Beøn môøi ngöôøi ñeïp ñeán giaûng ñöôøng. Khi aáy, coâ gaùi Caâu-di ñeán choã Boà-taùt, ngaém nhìn Boà- taùt khoâng nhaùy maét. Boà-taùt mæm cöôøi, caàm baûo anh taëng Caâu-di, naøng ñaùp “thieáp khoâng thích vaät baùu, chæ duøng coâng ñöùc trang nghieâm. Vua sai Phaïm Chí ñeán xin cöôùi coâ gaùi aáy laøm vôï. Hoï thích Chaáp Tröôïng noùi taùnh ta thích ngöôøi coù taøi ngheä môùi gaû. Vua hoûi Boà-taùt coù thi taøi ñöôïc chaêng? Boà-taùt ñaùp: ñöôïc. Vua beøn ra leänh khaép nöôùc gioáng troáng khua chieâng thoâng baùo baûy ngaøy nöõa Thaùi töû thi taøi. Ngöôøi naøo coù taøi ñeàu ñeán thi, ai thaéng seõ gaû coâng chuùa cho. Do ñoù, Ñieàu-ñaït tay phaûi daét voi tay traùi ñaùnh cheát. Nan-ñaø thì ra cöûa thaønh keùo thaân voi cheát deïp qua beân ñöôøng. Boà-taùt ra khoûi cöûa thaønh noùi: ñeå thaây voi cheát ôû ñaây hoâi thoái laém. Beøn ñöa tay phaûi naâng thaân voi quaêng ra ngoaøi thaønh. Luùc ñoù, quan Ñaïi thaàn laø Vieâm Quang coù taøi tính toaùn thuaät thuaät baäc nhaát thì noùi toaùn thuaät cuõng khoâng ai baèng Boà-taùt. Caùc loaïi caây coû, töøng gioït nöôùc, moãi thöù ñeàu bieát. Caùc thöù côø vaây, Xu Boà, Luïc Baùc, Thieân Vaên, Ñòa lyù, taùm muoân thuaät laï taát caû ñeàu raønh nhöng cuõng khoâng baèng Boà-taùt. Ñieàu- ñaït vaø Nan-ñaø muoán ñaùnh nhau, Boà-taùt thöông xoùt nhaác thaân Ñieàu-ñaït
18 BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
haát leân hö khoâng quay ba voøng roài rôùt xuoáng nhöng khoâng ñau. Vua vaø doøng hoï Thích muoán thi baén teân. Ñieàu-ñaït ñeå chieác troáng caùch xa boán möôi daëm, Nan-ñaø ñeå xa saùu möôi daëm, Boà-taùt thì ñeå xa moät traêm daëm. Ñieàu-ñaït baén ñeán troáng thöù boán möôi thì khoâng qua ñöôïc nöõa, Nan-ñaø cuõng chæ baén ñeán troáng thöù saùu möôi thoâi. Boà-taùt giöông cung thì cung lieàn gaõy. Hoûi: coù cung khaùc ñeå toâi duøng chaêng? Vua noùi: Toå phuï ta coù moät caây cung kyø laï chöa ai baén ñöôïc, hieän ñeå taïi ñeàn trôøi, seõ mang ñeán. Taát caû doøng hoï Thích ñeàu khoâng giöông noåi cung. Boà-taùt thöû keùo daây cung buoâng ra thì tieáng nghe vang khaép thaønh. Laép teân vaøo thì baén luûng ñeán chieác troáng caùch xa moät traêm daëm, muõi teân chui vaøo loøng ñaát khieán suoái nöôùc chaûy ra. Trong nuùi Thieát vi caû ba ngaøn coõi Tam Thieân ñeàu rung chuyeån. Taát caû doøng hoï Thích quaùi laï cho laø chöa töøng coù. Baáy giôø, doøng hoï Thích Chaáp Tröôïng beøn gaû con gaùi Caâu-di cho Boà-taùt laøm vôï. Thuaän theo thoùi ñôøi Boà-taùt cuõng giaû hieän töôùng ñuøa vui.
Kinh Tu Haønh Baûn Khôûi noùi: Naêm Thaùi töû möôøi baûy tuoåi. Vua choïn nhieàu coâ gaùi ñeïp noåi tieáng ñeàu khoâng vöøa yù. Coù moät nöôùc nhoû teân Tu-ba-phaát, Haùn dòch laø Thieän Giaùc coù con gaùi teân laø Caâu-di raát ñeïp, taùm nöôùc ñeán caàu hoân maø khoâng ñöôïc. Vua Baïch Tònh môøi ñeán baûo raèng: ta cöôùi con gaùi Ngaøi cho Thaùi töû. Thieän Giaùc buoàn lo neáu khoâng nhaän lôøi thì nöôùc seõ bò ñaùnh chieám, neáu chaáp thuaän thì taùm nöôùc kia keát oaùn. Coâ gaùi thöa vôùi vua Baïch Tònh raèng: ai thi taøi gioûi nhaát nöôùc thì toâi seõ laøm vôï ngöôøi aáy. Vua beøn ra lònh cho caùc quan cuøng ra hyù tröôøng. Thaùi töû neùm voi vaø baén truùng nuùi Thieát vi, Thieän Giaùc beøn ñöa con gaùi ñeán cung Thaùi töû.
Kinh Thuïy ÖÙng Baûn Khôûi noùi: Naêm Thaùi töû möôøi baûy tuoåi. Vua choïn vôï cho coù caû ngaøn ngöôøi, cuoái cuøng coù moät coâ gaùi teân laø Caâu-di xinh ñeïp baäc nhaát, leã nghi ñaày ñuû. Ñoù laø coâ gaùi baùn hoa ñôøi tröôùc. Thaùi töû cöôùi veà nhöng ñaõ laâu khoâng tieáp xuùc. Ngöôøi vôï coù duïc tình muoán gaàn guõi, Thaùi töû noùi: thöôøng coù hoa ñeïp ñaët giöõa ta vaø naøng cuøng nhìn nhau chaúng toát hay sao? Caàu-di lieàn saém ñuû hoa ñeïp vaø muoán gaàn. Thaùi töû baûo: Hoa naøy laøm dô baån giöôøng chieáu. Sau ñoù baûo raèng: coù aùo loùt mình ñaët ôû ñaây, hai ngöôøi cuøng nhìn thaáy chaúng toát sao? Ngöôøi vôï saém ñuû aùo loùt nhöng cuõng coù yù muoán gaàn. Thaùi töû noùi: ngöôøi nhô ueá seõ laøm dô aùo loùt naøy. Ngöôøi vôï chaúng daùm gaàn guõi. Caùc thò nöõ ñeàu nghi laø Thaùi töû laø ngöôøi baát naêng nam. Thaùi töû chæ tay vaøo buïng vôï baûo saùu naêm sau seõ sinh con trai, vì ngöôøi vôï ñaõ coù mang.
Kinh Ñaïi Thieän Quyeàn noùi: Vì sao Boà-taùt maø coù vôï? Boà-taùt voâ duïc nhöng thò hieän coù vôï con ñeå ngaên ngöøa ngöôøi nghi raèng Boà-taùt chaúng
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 19
phaûi ñaøn oâng hay bò thieán, cho neân cöôù
SOÁ 2040 ( QUYEÅN 1 5 )
HOÄI VAÊN HOÙA GIAÙO DUÏC LINH SÔN ÑAØI BAÉC XUAÁT BAÛN
SOÁ 2040
GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH-CA Sa-moân Thích Taêng Höõu Ñôøi Löông soaïn
LÔØI TÖÏA
Nghe raèng Boà-ñeà laø cao toät nhaát, thaàn dieäu vaéng laëng, trí troøn ñaày chieáu saùng. Ñaïo döùt heát söï ñoùng khung cuûa hình thöùc, lyù roát raùo ôû caûnh sinh dieät. Hình thöùc ñaõ döùt töø laâu, haù thaät sinh ra ôû cung vua, sinh dieät ñaõ heát, ñaâu thaät xa lìa söï beàn chaéc. Chæ coù boïn ngu meâ, khoâng bieát cuøng veà choán Ñaïi giaùc. Do duyeân caûm hoùa ñeán thì lieàn öùng. Neáu öùng maø baát sinh thì ai cuøng ngoä tuïc, hoùa maø khoâng tin thì sao goïi laø daãn daét theá gian. Do ñoù neâu teân hoï Thích-ca noái truyeàn caùc coõi laø toân quí veà theå, coõi laø söï ñeïp laï cuûa trôøi, ngöôøi. Sau môùi côûi giaøy ôû cung chaân maø xem caây Ñaïo, môùi boû vò Kim Luaân maø ngöï choán Ñaïi thieân, môùi phaùt ra aùnh saùng töø sôïi loâng traéng maø cheá phuïc phaùp giôùi, ñoù laø lyù do hieän daáu veát. Beøn töï giaùng thai ñeán khi phaàn thaùp bieán hoùa ra ngaøn muoân ñieàm laønh. Vaø ng- hóa thì saùng kinh ñieån, vieäc thì ñaày truyeän kyù maø coù nhieàu lôøi khaùc nhau, ñaàu ñuoâi baát nhaát. Vaø söï thì loän xoän ñoàng khaùc khoâng ñeàu. Ñaàu ñuoâi khoâng nhaát quaùn thì phaûi nhaát quaùn, ñoàng khaùc khoâng ñeàu thì phaûi kheá hôïp hoäi thoâng. Cho neân bieát, roäng quaù thì khoù bao goàm neân toùm taét laïi cho deã xem. Höõu toâi vì keùm thoâng minh ít hoïc nhaân beänh laïi ham chôi beøn môû kinh maø ghi cheùp töø ñaàu ñeán cuoái, kính thuaät laïi gia phaû Phaät Thích-ca laäp thaønh naêm quyeån. Nhö noùi veà nguoàn goác noái doõi thaùc sinh, noùi choã yeáu ñaéc ñaïo ñoä ngöôøi, neâu côù thaùp töôïng Neâ-hoaøn, taû töôùng di phaùp saép maát, toång hoïp caùc kinh laøm baûn chaùnh, phaàn noái ñôøi thì ghi ôû cuoái saùch, khieán lôøi Thaùnh phaân bieät vôùi lôøi tuïc, chuyeän xöa vieäc nay laøm chöùng cho nhau. Muoân daëm tuy xa nhöng nhö ñích thaân böôùc ñeán,
BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
vieäc caùch ngaøn naêm maø nhö tröôùc maét. Nay ghi cheùp caùc kinh thuaät laïi chöù khoâng soaïn ra, laïi löïa tìm hoûi raát coâng phu. Nay ñem loøng thaønh kính phaùt theä maáy ñieàu:
-------------------------------------
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 5
SOÁ 2040
GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH-CA Sa-moân Thích Taêng Höõu Ñôøi Löông soaïn
QUYEÅN 1
Quyeån naøy coù chín chöông nhö sau: 1. Gia phaû veà caùc coõi truyeàn nhau Thæ Toå Phaät Thích-ca ôû kieáp
sô 2. Gia phaû veà Thæ Toå Phaät Thích-ca hoï Cuø-ñaøm ôû kieáp sô 3. Gia phaû veà 6 ñôøi Thæ Toå Phaät Thích-ca . Gia phaû veà Phaät Thích-ca giaùng sinh vaø doøng hoï Thích cho ñeán
thaønh Phaät 5. Caùc ñieåm ñoàng khaùc veà gia phaû, doøng doõi cuûa Phaät Thích-ca ôû
------------------------
I. GIA PHAÛ VEÀ CAÙC COÕI TRUYEÀN NHAU THÆ TOÅ PHAÄT THÍCH CA ÔÛ KIEÁP SÔ
(Xuaát xöù töø kinh Tröôøng A-haøm)
ÔÛ kieáp Sô khi trôøi ñaát saép thaønh chæ laø moät bieån nöôùc meânh moâng, sau ñoù gioù thoåi maø keát laïi thaønh theá giôùi. Khi theá gian naøy saép thaønh thì taát caû chuùng sinh coù phöôùc ôû coõi trôøi Quang AÂm sanh ñeán laøm ngöôøi, ñeàu laø hoùa sinh, laáy taâm hoan hyû laøm thöùc aên, thaân coù aùnh saùng vaø thaàn thoâng bay ñi töï taïi, khoâng coù nam nöõ lôùn nhoû. Chuùng cuøng ôû ñôøi neân goïi laø chuùng sinh. Ñaát coù muøi vò thôm ngon töï nhieân cuõng nhö ñeà hoà, maàu nhö bô soáng, vò ngoït nhö maät. Chuùng sinh boác laáy neám thöû beøn ñaém meâ
6 BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
maø laáy aên. Do ñoù aùnh saùng vaø thaàn thoâng bieán maát. Ngöôøi aên nhieàu ñaát thì thaân hình, maët maøy xaáu xa, ngöôøi aên ít thì ñeïp ñeõ. Beøn coù keùm heøn, coù ñuùng sai. Vò ñaát daàn daàn heát ngon, ai naáy ñeàu buoàn khoå than thôû laø tai hoïa. Vò ñaát heát roài laïi sinh ra da ñaát nhö maøng chaùo ñaëc muøi vò cuõng thôm ngon beøn laáy aên, lieàn sinh ra khinh maïn. Lôùp da ñaát heát laïi sinh ra lôùp da ngoaøi cuûa ñaát. Do aên da ñaát nhieàu ít maø sinh ra caùc vieäc aùc. Lôùp da ngoaøi cuûa ñaát laïi maát - Kinh Taêng Nhaát A-haøm noùi: Ñaát töï nhieân coù vò ngon beùo nhö röôïu Nho. Kinh Laâu Thaùn noùi: Ñaát beùo khoâng sinh nöõa, lieàn sinh hai nhaùnh nho vò cuõng ngoït, aên nhieàu laâu thì cheâ bai nhau. Sau ñoù, hai nhaùnh nho maát ñi, lieàn sinh ra caây luùa. Sau coù luùa thoùc töï nhieân khoâng coù voû traáu, khoâng caàn phaûi xay giaõ, vo naáu maø ñaày ñuû ngon ngoït. Chuùng sinh aên vaøo beøn coù thaân nam nöõ.
Kinh Taêng Nhaát A-haøm noùi: luùc ñoù, Thieân töû ngöôøi naøo coù duïc yù nhieàu thì thaønh ngöôøi nöõ, roài khôûi duïc tình maø ñuøa vui. Nhìn ngoù laãn nhau maø sinh duïc töôûng, ôû choã vaéng laøm vieäc baát tònh. Caùc chuùng sinh khaùc nhìn thaáy than laø phi phaùp: vì sao chuùng sinh coù vieäc nhö theá. Ngöôøi nam beøn bò traùch maéng, lieàn töï hoái loãi maø gieo mình xuoáng ñaát, Ngöôøi nöõ beøn daâng thöùc aên ñôõ ngoài daäy. Do ñoù theá gian beøn coù danh töø baát thieän laø Choàng, ngöôøi daâng côm kia laø Vôï, sau ñoù chuùng sinh môùi coù daâm daät. Roài caát nhaø ñeå ôû, Chuùng sinh daâm daät caøng nhieàu neân vôï choàng ôû rieâng. Caùc chuùng sinh khaùc ôû taàng trôøi Quang AÂm khi heát phöôùc thoï roài thì ñoïa xuoáng coõi naøy ôû trong thai meï. Do ñoù maø theá gian naøy coù thai sinh.
Kinh Laâu Thaùn noùi: Veà sau, daàn daàn meâ ñaém, roài laáy ngöôøi nöõ laøm vôï, ca muùa ñuøa giôõn nguyeän laøm vôï choàng ñeå ñöôïc an oån. Luùc ñoù, taïo ra thaønh Chieâm-baø ôû tröôùc, roài taïo ra caùc thaønh quaùch khaùc, luùa gaïo töï nhieân, saùng caét thì chieàu chín, chieàu caét thì saùng chín. Caét roài laïi moïc (kinh Trung A-haøm noùi cao boán taác) khoâng coù caønh laù. Luùc ñoù, chuùng sinh haèng ngaøy laáy aên. Sau laáy ñeå daønh aên naêm ngaøy aên neân beøn coù voû traáu, caét roài thì khoâng moïc ra nöõa maø coù rôm khoâ.
Kinh Laâu Thaùn noùi: Sau coù ngöôøi löôøi bieáng laáy löông thöïc ñeå aên boán, naêm ngaøy, luùa caét roài thì khoâng moïc ra nöõa.
Höõu toâi cho ñoù laø maùy taâm, moät khi ñoäng leân thì vaät lieàn lìa chaân. Tinh linh caûm ñöôïc coøn mau hôn aùnh chôùp. Coù nghe thôøi Löôõng Haùn, nhaø Ñoâng Haùn taêng thueá neân bieån khoâng coù caù, xuoáng bieån moø chaâu tham lam neân chaâu khoâng coøn trai heán thì ôû caøng saâu. Ñôøi caän ñaïi so vôùi thôøi xöa thì raát phuø hôïp, luùa khoâng moïc nöõa thì chaúng coù gì laï.
Khi aáy chuùng sinh buoàn raàu than khoùc beøn chia ra ranh giôùi ruoäng
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 7
vöôøn nhaø cöûa. Sau chuùng sinh caát giaáu luùa thoùc cuûa mình maø ñi troäm cöôùp gaïo thoùc cuûa ngöôøi, khoâng ai giaûi quyeát ñöôïc. Beøn hôïp nhau laäp leân moät vò chuùa teå ñeå chaên daét ngöôøi daân, thöôûng thieän phaït aùc. Ai naáy ñeàu giaûm phaàn mình maø cuøng cung caáp cho ngöôøi aáy. Luùc ñoù, trong chuùng coù moät ngöôøi thaân hình cao lôùn, ñeïp ñeõ, raát coù oai ñöùc ñöôïc toân laøm chuùa teå. Ngöôøi ñaàu tieân coù teân laø Daân chuû Luaät Ñaøm-voâ-ñöùc noùi: xöa coù vò vua ra ñôøi tröôùc nhaát teân laø Ñaïi nhaân do chuùng ñeà cöû leân. Kinh Laâu Thaùn noùi: luùc ñoù, trong chuùng coù moät ngöôøi raát ñeïp ñeõ, toân quí, oai duõng. Moïi ngöôøi ñeàu toân laøm chuû veà phaùp luaät, goïi laø Vua. Y theo phaùp luaät maø laáy toâ thueá, neân goïi laø Saùt-lôïi. Luùc ñoù, thieân haï coõi Dieâm-phuø giaøu coù vui veû an oån, moïc ra coû xanh maàu nhö ñuoâi chim coâng. Coù taùm muoân quaän aáp, ngöôøi daân nhoùm hoïp thaønh xoùm laøng, gaø gaùy ñeàu nghe. Thieân haï khoâng beänh hoaïn, thôøi tieát khoâng quaù laïnh quaù noùng. Vua thì theo phaùp luaät maø trò nöôùc, vaâng giöõ möôøi ñieàu laønh thöông daân nhö cha meï thöông con, daân kính troïng vua nhö con kính troïng cha meï. Tuoåi thoï con ngöôøi raát cao. Sau coù vua khaùc ñöùc haïnh khoâng baèng vua tröôùc neân tuoåi thoï giaûm daàn, ñeán chæ coøn möôøi muoân tuoåi, sau giaûm daàn coøn moät muoân tuoåi, ñeán nay chæ coøn moät traêm tuoåi.
1. Ñaàu tieân laø Daân Chuû coù con teân laø Traân Baûo 2. Traân Baûo coù con teân laø Haûo Vò 3. Haûo Vò coù con teân laø Tónh Suy . Tónh Suy coù con teân laø Ñaûnh Sinh 5. Ñaûnh Sinh coù con teân laø Thieän Haïnh 6. Thieän Haïnh coù con teân laø Traïch Haïnh 7. Traïch Haønh coù con teân laø Dieäu Vò 8. Dieäu Vò coù con teân laø Vò Ñeá 9. Vò Ñeá coù con teân laø Ngoaïi Tieân 10. Ngoaïi Tieân coù con teân laø Baùch Trí 11. Baùch Trí coù con teân laø Thò Duïc 12. Thò Duïc coù con teân laø Thieän Duïc 13. Thieän Duïc coù con teân laø Ñoaïn kieát 1. Ñoaïn Kieát coù con teân laø Ñaïi Ñoaïn Kieát 15. Ñaïi Ñoaïn Kieát coù con teân laø Baûo Taïng 16. Baûo Taïng coù con teân laø Ñaïi Baûo Taïng 17. Ñaïi Baûo Taïng coù con teân laø Thieän Kieán 18. Thieän Kieán coù con teân laø Ñaïi Thieän Kieán 19. Ñaïi Thieän Kieán coù con teân laø Voâ Öu 20. Voâ Öu coù con teân laø Chaâu Tröõ
8 BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
21. Chaâu Tröõ coù con teân laø Thöïc Sinh 22. Thöïc Sinh coù con teân laø Sôn Nhaïc 23. Sôn Nhaïc coù con teân laø Thaàn Thieân 2. Thaàn Thieân coù con teân laø Tieán Löïc 25. Tieán Löïc coù con teân laø Lao Xa 26. Lao Xa coù con teân laø Thaäp Xa 27. Thaäp Xa coù con teân laø Baùch Xa 28. Baùch Xa coù con teân laø Lao Cung. 29. Lao Cung coù con teân laø Thaäp Cung. 30. Thaäp Cung coù con teân laø Baùch Cung. 31. Baùch Cung coù con teân laø Döôõng Chi. 32. Döôõng Chi coù con teân laø Thieän Tö. Töø Thieän Tö ñeán nay coù doøng hoï Chuyeån Luaân Thaùnh vöông noái
nhau maõi khoâng döùt nhö sau: 1. Vua teân Tieãn-giaø-naäu-giaø coù naêm traêm vò Chuyeån Luaân Thaùnh
vöông. 2. Vua teân Ña-la-nghieäp coù naêm traêm vò Chuyeån Luaân Thaùnh
vöông. 3. Vua teân Maõ-a-dieäp-ma coù baûy vò Chuyeån Luaân Thaùnh vöông. . Vua teân Trì Ñòa coù baûy vò Chuyeån Luaân Thaùnh vöông. 5. Vua teân Chi-thuaät Ca-laêng-giaø coù chín vò Chuyeån Luaân Thaùnh
vöông. 6. Vua teân Chieâm-baø coù möôøi boán vò Chuyeån Luaân Thaùnh vöông. 7. Vua teân Caâu-la-baø coù ba möôi moát vò Chuyeån Luaân Thaùnh
vöông. 8. Vua teân Baùt-xaø-la coù ba möôi hai vò Chuyeån Luaân Thaùnh
vöông. 9. Vua teân Di-tö-la coù taùm möôi boán ngaøn vò Chuyeån Luaân Thaùnh
vöông. 10. Vua teân Coå Ma coù moät traêm vò Chuyeån Luaân Thaùnh vöông. Cuoái cuøng coù vua teân Ñaïi Thieän Sinh. Töø vua YÙ-ma coù ngöôøi con teân laø OÂ-baø-la, OÂ-baø-la coù ngöôøi con
teân laø Leä-baø-la. Leä-baø-la coù ngöôøi con teân laø Ni-caàu-la, Ni-caàu-la coù ngöôøi con
teân laø Sö Töû Giaùp, Sö Töû Giaùp coù ngöôøi con teân laø Tònh Phaïn, vua Tònh Phaïn Vöông coù ngöôøi con teân laø Boà-taùt. Boà-taùt coù ngöôøi con teân laø La- haàu-la.
Do ñaây maø goïi laø doøng Saùt-lôïi.
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 9
- Höõu toâi xeùt raèng: kieáp sô mòt môø vieäc laäp ra doøng vua, baét ñaàu töø Daân chuû vaø keát thuùc ôû Thieän Tö, cha con noái nhau ba möôi ba ñôøi vua. Töø Thieän Tö veà sau coù möôøi doøng hoï vua Chuyeån luaân. Vua thöù nhaát laø Daø-naâu ñeán vua thöù möôøi laø YÙ-ma, hoaëc anh em noái nhau, hoaëc Thaùnh hieàn thay nhau laøm höng thaïnh, coù theå hoï khaùc chen vaøo maø noái truyeàn khoù bieát, goàm ñeán taùm möôi boán ngaøn hai traêm möôøi vò vua Thaùnh. Cho ñeán Baïch Tònh noái ngoâi laø xuaát phaùt töø YÙ-ma caùc vua Chuyeån Luaân noái nhau nhieàu ñôøi. Ñoù laø do Thích-ca quyeàn öùng thò hieän giaùng sinh maø coù con chaùu noái nhau, nhöng kinh chæ neâu soá lôùn döôøng nhö chöa ñaày ñuû. Ngaøy xöa, caùc vua Phuïc Hy, Thaàn Noâng coøn chöa bieát roõ thaùng naêm, huoáng chi laø caùc baäc Thaùnh ñeá bay ñi treân hö khoâng, naêm thaùng ñaõ quaù xa, keû phaøm phu laøm sao bieát ñöôïc.
II. GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA HOÏ CUØ ÑAØM ÔÛ KIEÁP HIEÀN (Xuaát xöù töø kinh Thaäp Nhò Du).
Thuôû xöa, caùch nay A-taêng-kyø kieáp (voâ soá kieáp) coù Boà-taùt laøm vua, cha meï maát sôùm, beøn nhöôøng ngoâi cho ngöôøi em maø ñi caàu ñaïo. Vua thaáy coù Baø-la-moân hoï Cuø-ñaøm beøn ñeán hoïc. Baø-la-moân noùi: Haõy côûi boû aùo vua maëc ñoà nhö ta vaø mang hoï Cuø-ñaøm. Do ñoù Boà-taùt coù hoï Cuø-ñaøm vaøo saâu trong röøng, aên rau quaû, uoáng nöôùc suoái, ngoài thieàn suy nghó veà Ñaïo. Boà-taùt ñi aên xin trong nöôùc nhöng quan daân trong nöôùc ñeàu khoâng bieát laø vua maø goïi laø Tieåu Cuø-ñaøm. Boà-taùt caát tinh xaù trong vöôøn mía ôû ngoaøi thaønh.
Kinh Phaät Sôû Haønh Taùn noùi: con chaùu cuûa Cam giaù laø vua Thích- ca Voâ Thaéng taøi ñöùc tònh thuaàn goïi laø Tònh Phaïn. Xeùt Toå xa Tònh Phaïn laø haäu thaân cuûa Cuø-ñaøm vì ñôøi tröôùc ôû trong vöôøn mía, neân kinh goïi laø con chaùu cuûa Cam giaù.
Trong khi Boà-taùt ngoài moät mình coù naêm traêm teân cöôùp troäm vaät cuûa quan ñi ngang qua choøi tranh cuûa Boà-taùt. Hoâm sau, quan quaân tìm thaáy daáu chaân, beøn baét Boà-taùt gaùn gheùp toäi troäm cöôùp, duøng gaäy ñaâm xuyeân qua mình, maùu chaûy öôùt ñaát. Ñaïi Cuø-ñaøm duøng maét trôøi thaáy roõ beøn duøng thaàn thoâng bay ñeán hoûi raèng: oâng bò toäi gì maø chòu khoå hình nhö theá? Con khoâng coù con chaùu, laáy ai noái doõi. Boà-taùt ñaùp: maïng soáng trong giaây laùt caàn gì neâu con chaùu. Vua (laø em cuûa Boà-taùt) sai ngöôøi haàu duøng cung noû baén cheát. Ñaïi Cuø-ñaøm khoùc loùc thaûm thieát. Khi choân roài beøn giôû naép quan taøi ra moø laáy cuïc maùu ñem veà tinh xaù. Maùu beân traùi ñeå vaøo moät bình beân traùi, maùu beân phaûi ñeå vaøo moät bình beân phaûi.
10 BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
Ñaïi Cuø-ñaøm noùi raèng: Ñaïo só ñaõ thaønh taâm, Thieân thaàn bieán maùu thaønh ngöôøi. Möôøi thaùng sau thì maùu beân traùi bieán thaønh ngöôøi nam, maùu beân phaûi bieán thaønh ngöôøi nöõ. Do ñoù laáy hoï Cuø-ñaøm, moät teân laø Xaù-di. Nhaân kieáp hieàn ñeán nay laø Baûo Nhö lai Thích-ca Vieät.
Xeùt: Tieåu Cuø-ñaøm maùu hoùa thaønh ngöôøi laø vieäc ôû ñôøi tröôùc, ñeán kieáp hieàn laøm Baûo Nhö lai ra ñôøi laø thaàn thöùc cuûa Cuø-ñaøm môùi sinh vaøo theá giôùi naøy laøm vua. Thích-ca Vieät laø danh hieäu cuûa vò vua naøy. Troäm nghó Baûo Nhö lai laø moät teân cuûa baûy Ñöùc Phaät trong kieáp hieàn. Chæ dòch tieáng Phaïm laø Baûo, neân cuøng teân vôùi baûy Ñöùc Phaät teân khaùc, thoï naêm traêm muoân tuoåi.
Kinh Tröôøng A-haøm noùi: Vaøo thôøi Phaät Caâu-löu-toân, ngöôøi soáng boán muoân tuoåi, thôøi Phaät Caâu-na-haøm ngöôøi soáng ba muoân tuoåi, thôøi Phaät Ca-dieáp ngöôøi soáng hai muoân tuoåi. Nay noùi vua Thích-ca Vieät soáng naêm traêm muoân tuoåi neáu ôû ñôøi Caâu-löu-toân thì so vôùi daân soáng gaáp traêm laàn. Xeùt theo tieâu chuaån thì nhö khaùc, nhöng taát caû nghieäp baùo khoâng deã nghó baøn. Ñeán thôøi Phaät Thích-ca ra ñôøi thì ngöôøi ôû Dieâm-phuø-ñeà chæ soáng coù moät traêm tuoåi. Chæ coù Uaát-ñôn thì soáng moät ngaøn tuoåi.
Töø vua thöù hai möôi laêm trôû xuoáng thì tuoåi thoï hai, ba traêm muoân tuoåi. Vua Vaên-ñaø-yeát soáng moät traêm muoân tuoåi, vua Ñaûnh Sinh, vua Giaø-ca-vieät vaø nhaân daân ñeàu soáng möôøi muoân tuoåi. Töø vua Hoan Hyû ñeàu soáng taùm möôi boán ngaøn tuoåi. Töø Giaø-ca-vieät AÙc Nieäm gieát con traâu ñeå cuùng teá, haïi maïng neân maát ngoâi Kim luaân, chæ ñöôïc laøm vua Ngaân luaân laøm chuû ba thieân haï, soáng moät muoân tuoåi. Vua Kieân Nieäm laøm aùo giaùp soáng naêm ngaøn tuoåi, ñöôïc laøm vua Ñoàng luaân laøm chuû hai thieân haï, laøm chuû phöông Taây Nam. Vua Hyû Saùt soáng hai ngaøn naêm traêm tuoåi ñöôïc ngoâi vua Thieát Luaân laøm chuû thieân haï ôû phía Nam. Vua aáy coù Thaùi töû laøm aùc neân chæ soáng coù moät ngaøn tuoåi. Ngöôøi xöa bò chín beänh laø noùng laïnh ñoùi khaùt sinh giaø beänh cheát. Baø-la-moân vì saùt sinh cuùng teá neân sinh ra boán traêm linh boán beänh. Töø vua Sö Töû Nieäm tuoåi thoï cuûa ngöôøi caøng giaûm, soáng moät traêm hai möôi tuoåi. Töø sau vua Sö Töû Nieäm laø vua Sö Töû YÙ... coù taùm möôi boán vò vua, tuoåi thoï cuûa ngöôøi giaûm xuoáng chæ coøn taùm möôi, baûy möôi, saùu möôi, naêm möôi, ba möôi, hai möôi, möôøi tuoåi. Sau, vua Sö Töû Hôïp Xa coù ngöôøi con teân laø Baïch Tònh, laø cha cuûa Boà-taùt. Tính ra thaân Boà-taùt tröôùc sau coù taùm vaïn boán ngaøn vua Giaø-ca-vieät.
Giaø-ca-vieät, tieáng nhaø Teà goïi laø Phi Haønh Hoaøng ñeá, töùc laø kinh Tröôøng A-haøm vaø Luaät Ñaøm Voâ Ñöùc goïi laø vua Chuyeån Luaân (ñaõ keå soá ñôøi vua Chuyeån Luaân tröôùc ñaây raát roõ). ÔÛ ñaây chæ ghi toùm taét sôï khoù tìm.
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 11
Neáu y theo toaøn kinh thì phaûi laáy kinh A-haøm laøm chaùnh. Ñaïi Cuø-ñaøm laø doøng hoï thuaàn thuïc. Kinh Ñaïi Phöông Tieän noùi: vua Baïch Tònh nhieàu kieáp ñeán nay ñeàu thöôøng noái ngoâi laøm vua Chuyeån Luaân. Gaàn ba ñôøi trôû laïi ñaây khoâng laøm vua Chuyeån Luaân maø laøm vua coõi Dieâm-phuø-ñeà.
Taêng Höõu toâi thaáy kinh Thaäp Nhò du khoâng coù noùi: “Ta nghe”, cuõng khoâng coù “Phaät noùi” laø do La-haùn ghi chuù laïi. Laïi tìm hoï Cuø-ñaøm laø ôû nhieàu ñôøi cuûa hoï naøy xa xoâi khoù bieát. Noùi veà vua Chuyeån Luaân löôïc boû khoâng ñoàng khoù tìm ñaàu moái. Song nguoàn goác hoï Cuø-ñaøm thì raát roõ raøng neân löôïc neâu ra.
III. GIA PHAÛ VEÀ SAÙU ÑÔØI THÆ TOÅ CUÛA DOØNG HOÏ THÍCH CA (Xuaát xöù töø kinh Tröôøng A-haøm)
Thôøi quaù khöù coù vua teân YÙ-ma, Luaät Ñaøm-voâ-ñöùc goïi laø Coå-sö - ma. Luaät Di-sa taéc noùi Uaát-ma-nhaát-yù-uaát, ba aâm naøy gaàn nhau, laáy aâm maø suy thì troäm noùi YÙ-ma laø chaùnh, coøn Coå-YÙ thì chæ laø gioáng, neân noùi chöõ Coå laø vieát nhaàm.
Vua Y-Ùma coù boán ngöôøi con, thöù nhaát laø Dieän Quang, thöù hai laø Töôïng Thöïc, thöù ba laø Loä Chæ, thöù boán laø Trang Nghieâm. Boán ngöôøi con naøy coù phaïm chuùt toäi nhoû, vua beøn ñuoåi ra khoûi nöôùc. Boán ngöôøi beøn ñeán ôû caïnh nuùi Tuyeát döôùi röøng caây tröïc. Meï cuûa hoï vaø gia thuoäc ñeàu raát thöông nhôù beøn hoïp laïi baøn luaän roài cuøng ñeán choã vua YÙ-ma thöa raèng: Ñaïi vöông neân bieát boán con vaø xa caùch nhau ñaõ laâu, nay muoán ñeán thaêm vieáng. Vua baûo muoán ñeán thì tuøy yù. Luùc ñoù, meï vaø quyeán thuoäc cuøng ñeán choã caùc con trong röøng caây Tröïc ôû nuùi Tuyeát. Luùc ñoù, baø meï beøn cöôùi vôï cho caùc con. Sau, vua YÙ-ma nghe boán con sinh ñöôïc caùc chaùu ñeïp ñeõ. Vua raát vui möøng baûo raèng: Ñaây thaät laø con chaùu doøng hoï Thích coù theå töï laäp. Do ñoù maø coù doøng hoï Thích.
Thích, ñôøi Teà dòch laø Naêng. Kinh Thuïy ÖÙng Baûn Khôûi cuõng noùi: Thích-ca laø naêng hieåu bieát. Ñaây laø ñoàng vôùi boán ngöôøi con ñeàu nhaân laáy taøi naêng laøm hoï. ÔÛ döôùi röøng caây Tröïc neân goïi laø Thích, tieáng Hoà (Phaïm) cuõng dòch Tröïc laø Thích. ÔÛ Thieân-truùc moät tieáng goàm nhieàu ng- hóa, ñaây laø loaïi tieáng naøy. Vua YÙ-ma laø ngöôøi ñaàu tieân mang hoï Thích.
Di-sa-taéc noùi: ÔÛ thôøi quaù khöù coù vua teân laø Uaát-ma coù boán ngöôøi con, thöù nhaát laø Chieáu Muïc, thöù hai laø Thoâng Muïc, thöù ba laø Ñieàu Phuïc Töôïng, thöù boán laø Ni-laâu. Ñeàu raát thoâng minh vaø coù oai ñöùc lôùn. Baø Hoaøng phi thöù nhaát coù con teân laø Tröôøng Sinh, hình dung xaáu xí, moïi ngöôøi ñeàu xem thöôøng. Baø meï nghó raèng con ta tuy lôùn maø taøi naêng
12 BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
khoâng baèng ngöôøi, nhöng caû boán ngöôøi con kia ñeàu coù oai ñöùc, ñeàu noái ngoâi trò nöôùc. Laøm caùch naøo ñeå cô nghieäp cuûa con ta ñöôïc vöõng chaéc, beøn laäp phöông tieän laø töï trang ñieåm ñeïp ñeõ, nhaân luùc vua vui veû maø ñeán gaàn. Vua hoûi coù yù muoán gì, neáu laøm ñöôïc thì ta khoâng töø choái. Beøn thöa raèng: boán ñöùa con ñeàu coù oai ñöùc vaø thoâng minh taøi trí. Con thieáp tuy lôùn, taùnh döõ hình xaáu, vieäc noái ngoâi cuûa con thieáp aét khoù ñöôïc. Vaäy neáu beä haï ñuoåi boán ngöôøi con kia ra khoûi thaønh thì loøng thieáp môùi an. Vua noùi boán ngöôøi con kia ñeàu nhaân töø hieáu thaûo khoâng coù loãi laàm gì laøm sao ñuoåi ñi ñöôïc. Hoaøng phi noùi: thieáp cöïc nhoïc lo toan vieäc nhaø vieäc nöôùc, boán ngöôøi con kia oai veä, daân chuùng, ñeàu qui phuïc, ñaõ laäp beø ñaûng, moät khi sôùm tranh ngoâi thì seõ gieát nhau nöôùc nhaø seõ thuoäc veà ngöôøi khaùc. Xin vua suy tính kyõ, khoâng phaûi vì moät ngöôøi con rieâng. Vua baûo Phi noùi phaûi, ta töï bieát mình phaûi laøm gì. Lieàn goïi boán ngöôøi con baûo raèng: Caùc con coù loãi vôùi ta, ta khoâng muoán thaáy caùc con phaûi cheát. Vaäy haõy ra khoûi nöôùc maø töï soáng, khoâng neân doøm ngoù ngoâi vua, sau seõ hoái haän. Boán ngöôøi con vaâng leänh söûa soaïn haønh lyù ra ñi. Baáy giôø, ngöôøi meï vaø caùc chò em ruoät bieát khoâng loãi maø bò ñuoåi ñi, beøn cuøng daét nhau ra ñi, caùc löïc só daân chuùng cuøng xin theo raát ñoâng, cuøng ñeán phía Baéc nuùi Tuyeát. Nôi ñaây ñaát ñai roäng raõi vaø phì nhieâu. Khoâng maáy naêm thì thaønh moät nöôùc maïnh giaøu coù. Sau, vua goïi caùc con veà gaëp nhöng ñeàu noùi laø coù loãi chaúng daùm veà. Vua beøn than con ta coù taøi naêng, do ñoù maø coù doøng hoï Thích (Thích = naêng) - Truyeän khaùc thì noùi: nöôùc naøy coù caây Thích-ca raát sum sueâ. Thaày töôùng noùi choã naøy seõ sinh ra vua. Beøn dôøi boán ngöôøi con ñeán laäp quoác. Neân goïi laø doøng hoï Thích. Tuy khoâng phaûi kinh noùi nhöng cuõng ghi theâm vaøo ñaây.
Xeùt raèng: luaät noùi vieäc boán ngöôøi con thì raát gioáng vôùi kinh A- haøm, thaàm nghó: kinh coù theâm thaét laø do ngöôøi dòch coù chaâm chöôùc, ngöôøi trích vaên coù sôû thích rieâng, cho neân thöôøng khoâng gioáng nhau. Cuõng nhö söû saùch nhaø Haùn vaø saùch ngoaøi coù nhieàu ñieåm traùi nhau, huoáng chi laø vieäc caùch xa muoân daëm vaø töø maáy ngaøn naêm. Ngöôøi saùng suoát choïn ñieàu toát maø theo, ngoaøi vaên maø vaãn bieát ñuùng.
Ni-laâu coù ngöôøi con teân laø OÂ-ñaàu-la. OÂ-ñaàu-la coù ngöôøi con teân laø Cuø-ñaàu-la. Cuø-ñaàu-la coù ngöôøi con teân laø Thi-höu-la. Thi-höu-la coù boán ngöôøi con, moät ngöôøi trong ñoù laø Tònh Phaïn.
Luaän Ñaïi Trí Ñoä noùi: xöa coù doøng vua teân Sö Töû Giaùp coù boán ngöôøi con, ngöôøi lôùn nhaát teân laø Tònh Phaïn. Kinh Tröôøng A-haøm vaø Luaät Ñaøm-voâ-ñöùc gioáng nhau. Chæ coù Di-sa-taéc noùi Thi-höu-la coù ngöôøi con laø Tònh Phaïn, coù theå do truyeän cheùp sai. Neáu theo soá ñoâng thì laáy
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 13
kinh A-haøm laøm chaùnh. Vua Tònh Phaïn coù ngöôøi con teân laø Boà-taùt . Höõu toâi xeùt: Theo Phaät Ñònh Quang thoï kyù thì ghi hieäu laø Thích-
ca. Vì kheá hôïp vôùi Huyeàn Minh neân möôïn doøng hoï Thích maø giaùng sinh. Danh laø baùo hieäu luùc hình chöa coù, Tích laø phuø hieäu sau khi ñaõ sinh, beøn xuoáng coõi trôøi coõi ngöôøi raát nhieàu kieáp.
IV. GIA PHAÛ VEÀ ÑÖÙC THÍCH CA TÖØ KHI GIAÙNG SINH ÑEÁN KHI THAØNH PHAÄT
(Xuaát xöù töø kinh Phoå Dieäu, coøn goïi Phöông Ñaúng Boån Khôûi)
Boà-taùt ôû cung trôøi Ñaâu-suaát, coù saùu möôi saùu öùc vò Thieân töû cuøng baøn xem Boà-taùt hieän sinh vaøo doøng hoï naøo? Coù ngöôøi noùi doøng hoï Duy- ñeà nöôùc Ma-kieät, baø meï chaân chaùnh maø cha thì khoâng chaân chaùnh. Coøn nöôùc Caâu-taùt caû cha meï doøng hoï ñeàu khoâng chaân chính. Vua nöôùc Hoøa- sa thì khoâng coù oai thaàn, bò ngöôøi khaùc sai khieán. Nöôùc Duy-da-ly haïnh baát hoøa khoâng thanh tònh. Coøn nöôùc Baùt-thoï thì coù nhieàu doái traù, chí taùnh thoâ baïo, chaúng neân sinh vaøo nöôùc ñoù. Luùc ñoù, coù moät vò Thieân töû teân laø Traøng Anh ñeán hoûi Boà-taùt raèng: Boà-taùt Nhaát Sinh Boå Xöù sau cuøng seõ sinh vaøo doøng hoï naøo. Boà-taùt noùi doøng hoï nöôùc naøo coù saùu möôi ñöùc, Nhaát sinh boå xöù seõ giaùng thaàn vaøo ñoù. Nay, trong thaønh Ca-duy-la-veä doøng hoï Thích maïnh meõ, ñaát nöôùc phì nhieâu vui söôùng, ngöôøi daân ñoâng ñaûo gieo nhieàu phöôùc laønh, moïi ngöôøi hoøa thuaän kính nhöôøng nhau. Taát caû doøng hoï Thích ñeàu kính ngöôõng Nhaát thöøa. Vua Baïch Tònh thì taùnh haïnh nhaân hieàn, phu nhaân thì ñeïp ñeõ trinh löông, thöôøng giöõ thaân, mieäng, yù vöõng chaéc nhö kim cöông, naêm traêm ñôøi tröôùc coù laøm meï Boà- taùt. Neân giaùng thaàn vaøo thai cuûa baø. Luùc ñoù, Boà-taùt hoûi Thieân töû neân duøng thaân gì maø giaùng thai? Coù ngöôøi noùi thaân Nho ñoàng, coù ngöôøi noùi neân duøng thaân Thích Phaïm, ngöôøi khaùc noùi laáy thaân maët trôøi, maët traêng hoaëc thaân chim caùnh vaøng. Luùc ñoù, coù vò Phaïm Thieân teân laø Cöôøng Oai töø Tieân Ñaïo ñeán baûo caùc vò trôøi raèng: Thaân voi laø baäc nhaát, voi traéng saùu ngaø oai thaàn. Saùch Phaïm cheùp theá gian coù ba con thuù thoû, ngöïa vaø voi traéng. Thoû loäi qua soâng chæ coù moät mình, ngöïa keùo maïnh hôn nhöng qua soâng chaúng bieát caïn saâu, chæ coù voi traéng qua soâng thì bieát ñeán ñaùy soâng. Thinh vaên, Duyeân giaùc cuõng nhö thoû, ngöïa tuy qua bieån sinh töû maø khoâng bieát ñöôïc goác phaùp. Coøn Boà-taùt Ñaïi thöøa ví nhö voi traéng, hieåu roõ ba coõi möôøi hai duyeân khôûi voán laø khoâng, cöùu hoä taát caû caùc loaøi. Boà-taùt ñôïi heát Ñoâng laïnh, cuoái xuaân, ñeán ñaàu muøa Haï, luùc naøy hoa coû xinh töôi khoâng quùa laïnh khoâng quaù noùng, beøn töø cung trôøi Ñaâu-suaát
1 BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
hoùa thaønh voi traéng, mieäng coù saùu ngaø, caùc caên vaéng laëng aùnh saùng choùi loøa, chui vaøo hoâng phaûi cuûa meï, Hoaøng haäu, thôm tho saïch ñeïp, nguû vöøa thöùc daäy, thaáy voi traéng chui vaøo hoâng thì thaân taâm an oån vui veû.
Kinh Thuïy ÖÙng Baûn Khôûi noùi: Boà-taùt hieän thaân ngoài treân voi traéng, ñaàu ñoäi muõ maët trôøi saùng loøa. Kinh Tu Haønh Baûn khôûi noùi: phu nhaân naèm moäng thaáy trong hö khoâng coù ngöôøi ngoài voi traéng chieáu saùng khaép thieân haï, beøn ñeán döôùi caây Voâ öu. Kinh Ñaïi Hoa Nghieâm noùi khi Boà-taùt töø coõi trôøi Ñaâu-suaát-ñaø giaùng thaàn thì trong röøng coù möôøi töôùng laønh:
1/ Boãng nhieân roäng raõi 2/ Ñaát ñaù bieán thaønh kim cöông 3/ Caây baùu saép thaønh haøng / Nöôùc traàm höông, boät thôm caùc thöù trang nghieâm 5/ Traøng hoa ñaày khaép 6/ Nöôùc baùu tuoân chaûy 7/ Ao coù hoa ñeïp 8/ Trôøi roàng, daï-xoa chaáp tay ñeán haàu 9/ Thieân nöõ chaép tay cung kính 10/ Taát caû Chö Phaät möôøi phöông ñeàu phaùt ra aùnh saùng chieáu khaép
khu röøng Phaät thoï sinh. Hoaøng haäu sai ngöôøi haàu baùo tin cho vua Baïch Tònh. Vua nghe tin
raát vui möøng beøn ñeán döôùi caây Voâ Öu chuùa, nghó neân ñeå Hoaøng haäu ôû nôi naøo. Luùc ñoù, trôøi Ñeá-thích vaø trôøi Hoùa Töï Taïi ñeàu leân cung trôøi, ñem hoa höông aâm nhaïc hay ho ñeán cuùng döôøng. Hoaøng haäu thaân nheï nhaøng khoâng nghó ñeán ba ñoäc. Neáu coù ngöôøi beänh veà thaân taâm, xin Hoaøng haäu xoa ñaàu thì caùc beänh lieàn heát. Boà-taùt ôû trong thai möôøi thaùng daïy baûo caùc vò trôøi, nhaân daân, trong ba möôi saùu naêm, laäp ra Thinh vaên vaø caùc Ñaïi thöøa. Boà-taùt khi sinh ra coù ba möôi hai ñieàm laønh:
1/ Caây sau vöôøn töï nhieân coù traùi 2/ Ao moïc ra hoa sen xanh, lôùn nhö baùnh xe 3/ Caây khoâ moïc ra hoa laù / Thieân thaàn keùo xe baûy baùu ñeán 5/ Kho baùu trong loøng ñaát xuaát hieän 6/ Caùc muøi thôm noàng naëc xa gaàn 7/ Naêm traêm con sö töû ôû nuùi Tuyeát veà ôû tröôùc cöûa thaønh 8/ Voi traéng veà ôû tröôùc ñieän vua 9/ Trôøi möa nheï nöôùc thôm 10/ Trong cung vua coù traêm thöùc aên ngon chieâu ñaõi nhöõng ngöôøi
ñoùi khaùt - Vôùi ba möôi hai töôùng ai naáy ñeàu khen ngôïi vieäc chöa töøng
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 15
coù. Khi Hoaøng haäu saép sinh coù yù muoán ñeán vöôøn hoa thì maây keát
thaønh xe baùu, theå nöõ vaây quanh cuøng ñeán döôùi caây voâ öu. Hoaøng haäu ngoài giöôøng sö töû, saùu phöông rung chuyeån ba ngaøn coõi nöôùc. Boán vò Thieân Vöông keùo xe Hoaøng haäu, Phaïm thieân daãn ñöôøng ñi tröôùc, khi ñeán döôùi caây thì caây chìa caønh ra cho Hoaøng haäu. Traêm ngaøn vò trôøi ñeàu vui möøng tung hoa. Khi aáy, Boà-taùt töø hoâng phaûi böôùc ra.
Kinh Phaät Sôû Haønh Taùn noùi: vua Öu-löu thì sinh ôû veá, vua Ty- thaâu thì sinh ôû tay, vua Maïn-ñaø thì sinh ôû ñænh ñaàu, vua Giaø-xoa thì sinh ôû naùch. Boà-taùt thì cuõng theá töø hoâng phaûi maø sinh. Kinh Ñaïi Thieän Quyeàn cheùp: Boà-taùt phaùt yù coù theå töø trôøi Ñaâu-suaát, khoâng do baøo thai trong giaây phuùt thì thaønh Chaùnh giaùc. Nhöng sôï ngöôøi nghi töø ñaâu bieán hoùa ñeán maø khoâng chòu nghed nhaän phaùp Ngaøi, cho neân hoùa hieän cuõng ôû trong thai. Moïi ngöôøi baûo Hoaøng haäu sinh Boà-taùt cuõng coù ñau ñôùn, muoán hieän an oån, baø beøn ñeán vòn caây thì Boà-taùt sinh ra. AÁy laø vì Boà-taùt kheùo duøng phöông tieän. Boãng nhieân hieän thaân treân hoa sen baùu maø böôùc ñi baûy böôùc, noùi tieáng Phaïm raèng: “treân coõi trôøi, döôùi theá gian chæ coù ta laø toân quí nhaát”.
Kinh Ñaïi Thieän Quyeàn noùi: Boà-taùt ñi treân ñaát baûy böôùc maø khoâng ñi taùm böôùc laø neâu baûy giaùc yù cuûa baäc chaùnh só. Ñöa tay leân maø noùi: ta ôû ñôøi neáu khoâng hieän ñieàm naøy, ai naáy ñeàu töï toân thì ngoaïi ñaïo phaïm chí phaûi ñoïa ñöôøng aùc, ñaây laø kheùo thöïc haønh phöông tieän. Trôøi möa höông thôm, chín roàng ôû treân phun nöôùc xuoáng taém goäi Boà-taùt.
Kinh Thuïy ÖÙng Baûn Khôûi noùi: Phaïm Thích ñöùng haàu ôû döôùi, Töù Thieân Vöông aüm Boà-taùt ñeå treân, Töù Thieân Vöông aüm Boà-taùt ñeå treân gheá vaøng. Kinh Tu Haønh Baûn Khôûi noùi: anh em Long vöông beân traùi thì möa nöôùc aám, beân phaûi thì möa nöôùc laïnh. Phaïm Thích duøng aùo trôøi maëc cho Ngaøi. Naêm traêm kho baùu cuøng luùc xuaát hieän. Phaïm Chí xem boùi khaép khen muoân naêm, lieàn ñaët teân cho Thaùi töû laø Taát-ñaït, tieáng Haùn goïi laø Taøi Caùt. Naêm ngaøn thanh y ñeàu sanh ra löïc só. Ngöïa traéng sinh con loâng traéng nhö tuyeát, deâ ñeû con ñeïp, naêm ngaøn ngoïc nöõ ñeàu ñeán haàu. Kinh Tu Haønh Baûn Khôûi noùi: ÔÛ trong nöôùc taùm vaïn boán ngaøn vò Tröôûng giaû ñeàu sinh con trai, taùm vaïn boán ngaøn ngöïa hay ñeàu sinh con moät maøu loâng toaøn traéng, loâng ñuoâi ñeå xoû haït neân goïi laø kieàn-ñaëc. Ngöôøi naøi ngöïa teân laø Xieån-ñaëc. Kinh Thuïy ÖÙng Baûn Khôûi noùi: ngöôøi haàu teân Xa-naëc, ngöïa teân Kieàn-traéc.
Boà-taùt sinh ñöôïc baûy ngaøy thì meï maát. Vì sao? Vì Boà-taùt xeùt meï saép maát neân môùi ñeán haï sinh. Khi coù thai Boà-taùt thì caùc vò trôøi cuùng
16 BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
döôøng thöùc aên cuûa coõi trôøi neân khoâng aên thöùc aên cuûa theá gian nöõa. Voán phöôùc phaûi nhö theá, Chö Phaät xöa nay cuõng ñeàu nhö vaäy. Thaùi töû sanh ñöôïc baûy ngaøy thì meï maát ñöôïc sinh leân cung trôøi Ñao-lôïi ñeå höôûng phöôùc. Coù naêm muoân vò Phaïm Thieân ñeàu caàm bình baùu, vaø hai muoân ngöôøi vôï ma caàm sôïi baùu ñeå haàu meï Boà-taùt.
Kinh Thuïy ÖÙng Baûn Khôûi noùi: Boà-taùt voán bieát Ñöùc cuûa Meï khoâng kham nhaän ñöôïc leã aáy neân nhaân luùc meï saép maát maø ñeán gaù sinh. Kinh Tröôøng A-haøm noùi: Phaät Tyø-baø-thi giaùng thaàn vaøo thai meï, chuyeân nieäm baát loaïn, an vui khoâng sôï, thaân meï cheát roài thì lieàn ñöôïc sinh leân coõi trôøi Ñao-lôïi, ñaây laø phaùp thöôøng haèng - Kinh Ñaïi Thieän Quyeàn noùi: sau khi sinh ñöôïc baûy ngaøy thì meï maát, vì coù phöôùc neân sinh leân coõi trôøi, chaúng phaûi loãi cuûa Boà-taùt. Tröôùc ôû cung Ñaâu suaát thaáy bieát Hoaøng haäu Ma-da saép maát chæ coøn coù möôøi thaùng baûy ngaøy neân môùi giaùng thaàn thoï sinh, aáy laø Boà-taùt kheùo leùo phöông tieän. Coù ngöôøi noùi Thaùi töû tuoåi nhoû ai coù khaû naêng nuoâi döôõng, chæ coù Ñaïi AÙi Ñaïo môùi coù khaû naêng nuoâi lôùn maø thoâi. Ñaïi AÙi Ñaïo laø dì cuûa Thaùi töû, voán thanh tònh khoâng coù choàng con. Luùc ñoù, vua Baïch Tònh môøi Ñaïi AÙi Ñaïo ñeán nuoâi döôõng- Caùc quan taâu vua raèng: nghe ôû nuùi Tuyeát coù tieân Phaïm Chí teân laø A-di-ñaàu, hoïc roäng bieát töôùng phaùp. Vua raát vui möøng beøn ngoài voi traéng ñeán choã A- di-ñaàu. Ñaïo Nhaân khoaùc aùo loâng xem töôùng Thaùi töû thaáy coù ba möôi hai töôùng thaân theå maàu vaøng ñænh ñaàu coù nhuïc keá, toùc maàu xanh bieác, giöõa hai ñaàu chaân maøy coù sôïi loâng traéng, coå coù voøng saùng, maét xanh, treân döôùi ñeàu ñaày ñaën, mieäng coù boán möôi raêng traéng ñeàu baèng khít, haøm roäng, löôõi daøi, ngöïc sö töû, thaân ngay ngaén, caùnh tay ngoùn tay daøi, maët döôùi chaân baèng, goùt ñaày, baøn tay daày meàm, döôùi loøng baøn chaân coù hình baùnh xe ngaøn caêm. Coù maõ aâm taøng, chaân nai, xöông nhö moùc xích, loâng xoaén veà beân phaûi, moãi loã chaân loâng coù moät sôïi loâng, da meàm maïi khoâng dính buïi nöôùc, ngöïc coù chöõ muoân. Tieân A-di-ñaàu thaáy theá than thôû, khoùc loùc chaúng noùi neân lôøi. Vua kinh hoaøng hoûi coù ñieàm chaúng laønh chaêng? Vò Tieân ñaùp raát toát, khoâng coù gì baát lôïi. Möøng cho Ñaïi vöông sinh ñöôïc Thaàn nhaân. Hoâm qua trôøi ñaát rung chuyeån vì vieäc naøy. Theo töôùng phaùp cuûa toâi, vua sinh con coù ba möôi hai töôùng neáu ôû taïi gia thì laøm vua Chuyeån Luaân, baûy baùu töï ñeán. Neáu boû ngoâi vua xuaát gia thì töï nhieân thaønh Phaät. Toâi tieác raèng tuoåi ñaõ xeá chieàu, sau naøy khoâng ñöôïc gaëp Phaät, neân töï buoàn khoùc. Vua Tònh Phaïn beøn xaây cung ñieän ba muøa, choïn naêm traêm kyõ nöõ toaøn ngöôøi ñeïp coù taøi gioûi, thay nhau haàu haï. Vua baûo Ñaïi AÙi Ñaïo aüm Thaùi töû ñeán ñeàn teá Trôøi. Thaùi töû ôû ñoù cöôøi noùi vui veû, khi böôùc vaøo ñeàn thì taát caû caùc töôïng thaàn ñeàu ñöùng daäy laïy Boà-taùt.
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 17
Thaùi töû leân baûy tuoåi, doøng hoï Thích ñeàu theo ngoài xe deâ ñeán choã thaày daïy hoïc. Thaày teân laø Tuyeån Höõu. Boà-taùt tay caàm buùt vaøng, giaáy chieân ñaøn vieát chöõ treân baøn minh chaâu, hoûi thaày Tuyeån Höõu nay thaày daïy con saùch naøo? Thaày ñaùp: daïy cho Phaïm Khö Löu. Boà-taùt hoûi: saùch laï coù saùu möôi boán thöù, nay sao thaáy noùi coù hai thöù. Thaày hoûi: ñeàu coù teân goïi laø gì? Ñaùp: saùch Phaïm, saùch Khö Löu, saùch Hoä Chuùng, saùch Taät Kieân, saùch Long Quæ, saùch Kieàn-tra-hoøa, saùch A-tu-luaân, saùch Loä-luaân, saùch Thieân Phuùc, saùch Chuyeån Soá, saùch Chuyeån Nhaõn, saùch Quaùn Khoâng, saùch Nhieáp Thuû, trong saùu möôi boán saùch naøy laáy gì daïy nhau? Luùc ñoù thaày vui möøng noùi keä khen Boà-taùt. Vì caùc ñoàng töû, phaân bieät töøng ñieàu moät, caùc chöõ goác ngoïn, khuyeân phaùt Ñaïo yù Chaùnh Chaân Voâ Thöôïng.
Kinh Thuïy ÖÙng Baûn Khôûi noùi: Luùc ñoù, caùch Thaùnh ñaõ laâu beøn vieát hai chöõ ñem hoûi thaày, thaày khoâng hieåu beøn khôi daäy chí cuûa Ngaøi.
Luùc ñoù, caùc Tröôûng giaû löïc só doøng hoï Thích taâu vôùi vua Baïch Tònh raèng: neáu Thaùi töû thaønh Phaät thì döùt maát gioáng Phaät? Vua ñaùp: Phaûi cöôùi Vöông nöõ laøm vôï Thaùi töû. Boà-taùt nghó raèng: ta chaúng vì tham duïc ôû trôøi Ñaâu-suaát maø ñeán ñaây duøng quyeàn phöông tieän ñeå thöû xem. Beøn sai thôï gioûi laøm töôïng vaøng ñeà chöõ raèng coâ gaùi naøo coù ñöùc nghóa nhö ta luùc ban ñaàu thì seõ cöôùi laøm vôï. Luùc ñoù, vua Baïch Tònh baûo: Höõu Phaïm Chí vaøo nöôùc Ca-di-veä tìm kieám khaép nôi. Phaïm Chí thaáy moät ngoïc nöõ xinh ñeïp nhö hoa sen. Vua hoûi: con gaùi cuûa ai? Phaïm Chí ñaùp: laø con cuûa doøng hoï Thích Chaáp Töôïng. Vua noùi: ñeå töï naøng choïn. Beøn môøi ngöôøi ñeïp ñeán giaûng ñöôøng. Khi aáy, coâ gaùi Caâu-di ñeán choã Boà-taùt, ngaém nhìn Boà- taùt khoâng nhaùy maét. Boà-taùt mæm cöôøi, caàm baûo anh taëng Caâu-di, naøng ñaùp “thieáp khoâng thích vaät baùu, chæ duøng coâng ñöùc trang nghieâm. Vua sai Phaïm Chí ñeán xin cöôùi coâ gaùi aáy laøm vôï. Hoï thích Chaáp Tröôïng noùi taùnh ta thích ngöôøi coù taøi ngheä môùi gaû. Vua hoûi Boà-taùt coù thi taøi ñöôïc chaêng? Boà-taùt ñaùp: ñöôïc. Vua beøn ra leänh khaép nöôùc gioáng troáng khua chieâng thoâng baùo baûy ngaøy nöõa Thaùi töû thi taøi. Ngöôøi naøo coù taøi ñeàu ñeán thi, ai thaéng seõ gaû coâng chuùa cho. Do ñoù, Ñieàu-ñaït tay phaûi daét voi tay traùi ñaùnh cheát. Nan-ñaø thì ra cöûa thaønh keùo thaân voi cheát deïp qua beân ñöôøng. Boà-taùt ra khoûi cöûa thaønh noùi: ñeå thaây voi cheát ôû ñaây hoâi thoái laém. Beøn ñöa tay phaûi naâng thaân voi quaêng ra ngoaøi thaønh. Luùc ñoù, quan Ñaïi thaàn laø Vieâm Quang coù taøi tính toaùn thuaät thuaät baäc nhaát thì noùi toaùn thuaät cuõng khoâng ai baèng Boà-taùt. Caùc loaïi caây coû, töøng gioït nöôùc, moãi thöù ñeàu bieát. Caùc thöù côø vaây, Xu Boà, Luïc Baùc, Thieân Vaên, Ñòa lyù, taùm muoân thuaät laï taát caû ñeàu raønh nhöng cuõng khoâng baèng Boà-taùt. Ñieàu- ñaït vaø Nan-ñaø muoán ñaùnh nhau, Boà-taùt thöông xoùt nhaác thaân Ñieàu-ñaït
18 BOÄ SÖÛ TRUYEÄN 5
haát leân hö khoâng quay ba voøng roài rôùt xuoáng nhöng khoâng ñau. Vua vaø doøng hoï Thích muoán thi baén teân. Ñieàu-ñaït ñeå chieác troáng caùch xa boán möôi daëm, Nan-ñaø ñeå xa saùu möôi daëm, Boà-taùt thì ñeå xa moät traêm daëm. Ñieàu-ñaït baén ñeán troáng thöù boán möôi thì khoâng qua ñöôïc nöõa, Nan-ñaø cuõng chæ baén ñeán troáng thöù saùu möôi thoâi. Boà-taùt giöông cung thì cung lieàn gaõy. Hoûi: coù cung khaùc ñeå toâi duøng chaêng? Vua noùi: Toå phuï ta coù moät caây cung kyø laï chöa ai baén ñöôïc, hieän ñeå taïi ñeàn trôøi, seõ mang ñeán. Taát caû doøng hoï Thích ñeàu khoâng giöông noåi cung. Boà-taùt thöû keùo daây cung buoâng ra thì tieáng nghe vang khaép thaønh. Laép teân vaøo thì baén luûng ñeán chieác troáng caùch xa moät traêm daëm, muõi teân chui vaøo loøng ñaát khieán suoái nöôùc chaûy ra. Trong nuùi Thieát vi caû ba ngaøn coõi Tam Thieân ñeàu rung chuyeån. Taát caû doøng hoï Thích quaùi laï cho laø chöa töøng coù. Baáy giôø, doøng hoï Thích Chaáp Tröôïng beøn gaû con gaùi Caâu-di cho Boà-taùt laøm vôï. Thuaän theo thoùi ñôøi Boà-taùt cuõng giaû hieän töôùng ñuøa vui.
Kinh Tu Haønh Baûn Khôûi noùi: Naêm Thaùi töû möôøi baûy tuoåi. Vua choïn nhieàu coâ gaùi ñeïp noåi tieáng ñeàu khoâng vöøa yù. Coù moät nöôùc nhoû teân Tu-ba-phaát, Haùn dòch laø Thieän Giaùc coù con gaùi teân laø Caâu-di raát ñeïp, taùm nöôùc ñeán caàu hoân maø khoâng ñöôïc. Vua Baïch Tònh môøi ñeán baûo raèng: ta cöôùi con gaùi Ngaøi cho Thaùi töû. Thieän Giaùc buoàn lo neáu khoâng nhaän lôøi thì nöôùc seõ bò ñaùnh chieám, neáu chaáp thuaän thì taùm nöôùc kia keát oaùn. Coâ gaùi thöa vôùi vua Baïch Tònh raèng: ai thi taøi gioûi nhaát nöôùc thì toâi seõ laøm vôï ngöôøi aáy. Vua beøn ra lònh cho caùc quan cuøng ra hyù tröôøng. Thaùi töû neùm voi vaø baén truùng nuùi Thieát vi, Thieän Giaùc beøn ñöa con gaùi ñeán cung Thaùi töû.
Kinh Thuïy ÖÙng Baûn Khôûi noùi: Naêm Thaùi töû möôøi baûy tuoåi. Vua choïn vôï cho coù caû ngaøn ngöôøi, cuoái cuøng coù moät coâ gaùi teân laø Caâu-di xinh ñeïp baäc nhaát, leã nghi ñaày ñuû. Ñoù laø coâ gaùi baùn hoa ñôøi tröôùc. Thaùi töû cöôùi veà nhöng ñaõ laâu khoâng tieáp xuùc. Ngöôøi vôï coù duïc tình muoán gaàn guõi, Thaùi töû noùi: thöôøng coù hoa ñeïp ñaët giöõa ta vaø naøng cuøng nhìn nhau chaúng toát hay sao? Caàu-di lieàn saém ñuû hoa ñeïp vaø muoán gaàn. Thaùi töû baûo: Hoa naøy laøm dô baån giöôøng chieáu. Sau ñoù baûo raèng: coù aùo loùt mình ñaët ôû ñaây, hai ngöôøi cuøng nhìn thaáy chaúng toát sao? Ngöôøi vôï saém ñuû aùo loùt nhöng cuõng coù yù muoán gaàn. Thaùi töû noùi: ngöôøi nhô ueá seõ laøm dô aùo loùt naøy. Ngöôøi vôï chaúng daùm gaàn guõi. Caùc thò nöõ ñeàu nghi laø Thaùi töû laø ngöôøi baát naêng nam. Thaùi töû chæ tay vaøo buïng vôï baûo saùu naêm sau seõ sinh con trai, vì ngöôøi vôï ñaõ coù mang.
Kinh Ñaïi Thieän Quyeàn noùi: Vì sao Boà-taùt maø coù vôï? Boà-taùt voâ duïc nhöng thò hieän coù vôï con ñeå ngaên ngöøa ngöôøi nghi raèng Boà-taùt chaúng
SOÁ 200 - GIA PHAÛ PHAÄT THÍCH CA, Quyeån 1 19
phaûi ñaøn oâng hay bò thieán, cho neân cöôù