giai phuong trinh vi phan bang bien doi laplace
TRANSCRIPT
-
Trang 1
MC LC
MC LC____________________________________________________________________1I. NH NGHA PHP BIN I Laplace: _____________________________________2
A. HM GC:__________________________________________________________________ 2
B. PHP BIN I Laplace ______________________________________________________ 2
C. MT S TNH CHT CA BIN I Laplace: __________________________________ 3V d: _________________________________________________________________________________ 3
D. PHP BIN I Laplace NGC: _____________________________________________ 4nh ngha:_____________________________________________________________________________ 4
II. NG DNG Laplace GII PHNG TRNH VI PHN THNG:______________5A. PHNG PHP CHUNG: _____________________________________________________ 5B. CC V D: _________________________________________________________________ 6
V d 1: ________________________________________________________________________________ 6V d 2: ________________________________________________________________________________ 7V d 3: ________________________________________________________________________________ 8
III. NG DNG Laplace GII PHNG TRNH VI PHN C V PHI L HM BC THANG: _____________________________________________________________________9
1) nh ngha: __________________________________________________________________ 9
2) Bin i Laplace: ____________________________________________________________ 10V d: ________________________________________________________________________________ 11
3) Bin i Laplace ngc: ______________________________________________________ 12V d 1: _______________________________________________________________________________ 12V d 2: _______________________________________________________________________________ 14
IV. NG DNG Laplace GII H PHNG TRNH VI PHN H S HNG ______15A. PHNG PHP CHUNG: ____________________________________________________ 15
B. CC V D: ________________________________________________________________ 15V d 1: _______________________________________________________________________________ 15V d 2: _______________________________________________________________________________ 16V d 3: _______________________________________________________________________________ 17
V. KT LUN: _______________________________________________________________20
-
Trang 2
DNG BIN I LAPLACE GII PHNG TRNH-
H PHNG TRNH VI PHN H S HNG
Trong phn tiu lun ny chng ta dng php bin i Laplace lm mt k thut
khc gii phng trnh-h phng trnh vi phn tuyn tnh h s hng. N cng l mt
k thut c bit gii phhng trnh vi phn c v phi l hm bc thang Heaviside1.
Nhng hm ny thng xut hin trong chc v trong mch in t.
tng ca phng php ny l: Bin i phng trnh vi phn thnh phng trnh
i s, gii phng trnh i s va bin i , t nghim ca phng trnh i s va
tmc ta dng bin i ngc Laplace cho ra nghim phng trnh vi phn cn tm.
I. NH NGHA PHP BINI Laplace:
A. HM GC:
Ta gi hm phc ty )(tf l hm gc tho mn 3iu kin sau:
1) Hu hn im ,0,ba2) Tng khng qu nhanh 0
S0 ,.)(0,0 0 tteMtfSM
t , S0c gi l m
tng ca hm )(tf
3) )(tf =0 khi t
-
Trang 3
C. MT STNH CHT CA BINI Laplace:1) Cho 2 Laplace )(tf , g(t); )(tf = F(p); g(t) = G(p)
)(tf +g(t) = F(p) + G(p)
2) )(tf , k l hng s
k. )(tf = k.F(p)
3) o hm gc:
)0(...)0(')0()()(
)0(')0()()(''
)()0()0(),0()()('
)()(
)1(21)(
2
0lim
nnnnn
t
ffpfppFptf
fpfpFptf
tffffppFtf
pFtf
Chng Minh:Ta c:
)()0(0
)()(')('000
)(ppFf
dttfepptdttfetf ptpt tfe
)0(')0()(
)0(')0()()(''2 fpfpFp
ffppFptf
Tng tcho )()( tf n
4) Tnh tin nh
tconsaapFtfeL
pFtfLat tan)()(
)()(
Chng minh:
0
)(
0
)()()(.)( apFdttfedttfeetfeL tapatptat
V d:
Bin i Laplace:
a)pp
edtept
pt 1)(
1.100
-
Trang 4
b)papa
edtedteeetpa
tpaatptat
1)( 00)(
)(
0
c)2
02
000
1pp
edtp
ep
tetdtetptptpt
pt
D. PHP BIN I Laplace NGC:
nh ngha:Cho nh )(pF tm gc )(tf
)()(1 tfpFL BNG I CHIU CC BIN I Laplace THNG DNG
)(tf )( pF
1 0,1 pp
t 0,1
2 ppnt np
pnn ,0,!
1 l stnhin
21
tp
, p>0
21
t 2/32 p
)21(n
tpp
nnn
2
)12...(5.3.1 ,p>0, n l stnhin
ate apap
,1
ate apap
,1
atte apap
,)(1
2
-
Trang 5
atte apap
,)(1
2
atnet napap
nn ,,)(
!1 l stnhin
atnet napap
nn ,,)(
!1 l stnhin
atcos 0,22 papp
atsin 0,22 papa
att cos0,
)( 22222
papap
att sin 0,)(
2222 pap
ap
bte at sin apbap
b ,)( 22
bte at cos apbap
ap
,)( 22
atcosh apap
p ,22
atsinhap
apa ,22
II. NG DNG Laplace GII PHNG TRNH VI PHN THNG:
A. PHNG PHP CHUNG:Cho Phng trnh vi phn tuyn tnh h s hng c dng:
)()()('...)()( 01)(
1)( tftyatyatyatya nn
nn
Trong Raaa n ...,,, 10
1)1(
10 ,...,)0(',)0( nn bybyby l nhng iu kin u
Php bin i trc tip Laplace khng cho nghim tng qut. Cc bc gii l:
-
Trang 6
1) nh gi Laplace da vo 2 mt ca phng trnh.
2) S dng bng bin i Laplace cbn.
)0(...)0(.)(.))(( )1(1)( nnnn ffppFptfL
3) Sau qu trnh bin i i s ta c:Y(p) = L(y(t))
4) Lm php bin i ngc Laplace L-1, tm y(t).
B. CC V D:
V d 1:
Tm nghim phng trnh vi phn
1)0(',1)0(2'3'' 3
yyeyyy t
Gii
Sdng tnh chto hm gc v bini Laplace:
)3)(2)(1(1
11
)(
31
2)()2)(1(
312)()23(
31)(23)(31)(
31
)(2)0()(3)0(')0()(
2
2
2
pppppY
pppYpp
pppYpp
ppYppYppYp
ppYyppYypypYp
Dng phng phpi sphn tch:
)3)(2)(1()236()345()(
)3)(2)(1()2)(1()3)(1()3)(2(
)3()2()1()3)(2)(1(1
2
pppCBApCBApCBA
pppppCppBppA
pC
pB
pA
ppp
Cn bng hs2 v: cho21
,1,21 CBA
-
Trang 7
)3(2/1
)2(1
)1(2/1
)3)(2)(1(1
pppppp
31
21
21
11
23
)( ppppY
Sdng bini ngc Laplace
Vy nghim phng trnh l:
ttt eeety 3221
23)(
V d 2:
Tm nghim ca phng trnh vi phn:
0)0('',0)0(',0)0(''''
yyyeyy t
Gii
S dng tnh cht o hm gc v bin i Laplace:
))(1(1
)(
11
)(.)(
11
)0()(.)0('')0(.)0(''.)(.
3
3
23
ppppY
ppYpp
pypYpyypyppYp
Dng phng phpi s phn tch vphi
)1)(1()()()(
)1)(1()1()()1()1)(1(
11))(1(1
2
23
2
22
23
pppApDBApDCApCBA
pppppDCppBpppA
pDCp
pB
pA
ppp
Cn bng trn t2 vtac:21,
21,
21,1 DCBA
)1(2/1
)1()2/1(
)1(2/11
)1(2/1)2/1(
)1(2/11)(
22
2
ppp
pp
pp
pppY
-
Trang 8
Sdng bini ngc Laplace
Vy nghim ca phng trnh l: ttety t sin21
cos21
21
1)(
V d 3:
Tm nghim ca phng trnh vi phn:
0)0(''',0)0('',1)0(',0)0(0)4(
yyyyyy
Gii
Dng bini Laplace c2 v, tac:
1)(
)()1(
0)()(.
0)()0(''')0(''.)0('.)0(.)(.
4
2
24
24
234
pp
pY
ppYp
pYppYp
pYyypypyppYp
Dng phng phpi sphn tch vphi.
)1)(1)(1()()()()(
)1)(1)(1()1)(()1)(1()1)(1(
111)1)(1)(1(1
2
23
2
222
22
2
4
2
pppDBApCBApDBApCBA
ppppDCpppBppA
pDCp
pB
pA
pppp
pp
Cn bng t2 vtac:21
,0,41
,41 DCBA
12/1
14/1
14/1)( 2
ppppY
Sdng bini ngc Laplace:
Vy nghim phng trnh l: teety tt sin21
41
41)(
-
Trang 9
III. NG DNG Laplace GII PHNG TRNH VI PHN C V PHI LHM BC THANG:
Hm bc thang Heaviside:
1) nh ngha:
a)
0100
)(tt
tH
Hm bc thang Heaviside, cngc gi l hm bc thangn v, hm khng lin tc
ny nhn gi tr0 khii s(t) m v nhn gi tr1 khii s(t) dng. Hm nyc
sdng trong l thuyt ton hciu khin hay trong xl tn hiu.
b) V ta c hm tnh tin bc thang Heaviside
, cho sthc c. Ta c:
ctct
ctHtH c 10
)()(
Nu c>0 (c
-
Trang 10
V d: M thm:
ttt
tf12
102)(
sdng hm bc thang Heaviside.
Gii
T )(tf l hm khvi tng khc trn khong 10 t v 1t , chng ta sdng hm
khong H01(t) trn khong 10 t , v dng hm tnh tin H1(t) trn 1t .Vy:
)1()1(2)(.2
)1(2)1()(2)(2)(.2)( 101
tHttHt
tHtHtHttHtHttf
2) Bin i Laplace:
c
cpptpt
cc pe
dtedtetHpHL0
)()(
Chng minh:
p
eee
ppe
dtedtetHpHLcp
pcpb
b
b
c
pt
bc
ptptcc
1limlim)()(
0
( 1)( ctH khi ct v 0)( ctH khi t
-
Trang 11
0
)()()( defdtectf cpc
pt
)(
)(
)()()()(
0
0
)(
pFe
defe
defpctfctHL
cp
pcp
cp
V d:
Bin i Laplace cc hm sau:
a)
te
tt
tft 6
645403
)(7
Gii
Ta c:
)6(.)6(5)4(8)(3
)6()6(5)4(8)(3
)6()6()4(5)4()(3
)()(5)(3)(
)6(
7
7
67
4604
tHeetHtHtH
tHetHtHtH
tHetHtHtHtH
tHetHtHtf
t
t
t
t
Da vo cng thc bini Laplace ca hm bc thang Heaviside v bng bini
Laplace tac:
1
5.83)(
664
pe
ep
ep
ep
pfLppp
b)
2021sin
10)(
ttt
ttf
-
Trang 12
Gii
Ta c:
)2()2(sin)1()1(sin)2(sin)1(sin
)2()1(sin
)(.0)(sin)(.0)( 2121
tHttHtttHttH
tHtHt
tHttHtHtf
Da vo cng thc bini Laplace ca hm bc thang Heaviside v bng bini
Laplace tac:
)()( 222
22
2
22
pee
pe
pe
pfLpppp
3) Bin i Laplace ngc:
Cho hm )(tf l hm lin tc tngon v )()( pfLpF th: )()()()(1 ctfctHtpFeL cp
Cc v d: NG DNG Laplace GII PHNG TRNH VI PHN C V PHI
L HM BC THANG
V d 1:
Tm nghim ca phng trnh vi phn:
5)0()('
y
tfyy
Khi:
ttt
tfcos3
00)(
Gii
Ta c:
1
3)(
)()cos(3)(cos3cos3)(.0)(
2
0
ppepfL
tHtttHtHtHtfp
-
Trang 13
Sdng tnh chto hm gc v bini Laplace tac:
)1)(1(3
)1(5)(
135)()1(
13)()0()(
2
2
2
pppe
ppY
ppe
pYp
ppepYyppY
p
p
p
M
p
pppp
epp
CApCBpBA
epp
pCBppAep
CBpep
App
pe
)1)(1()()(
)1)(1()1)(()1(
11)1)(1(
2
2
2
2
22
Cn bng 2 v: Cho21,
21
21 CBA
ppp
ppp
pppp
ep
ep
pe
pp
ep
ep
pe
pppY
ep
ep
pe
ppppe
11
111
23
)1(5
1)2/3(
1)2/3(
12/3
)1(5
)(
1)2/1(
1)2/1(
12/1
)1)(1(
22
22
222
Dng bini Laplace ngc tac:
)(cossin
235
)()cos()()sin()(235)(
)(
)(
tHttee
tHttHttHeety
tt
tt
Vy nghim phng trnh l:
tttee
tety
tt
t
cossin23
5
05)(
)(
-
Trang 14
V d 2:
Tm nghim ca phng trnh vi phn:
1)0(',0)0()(''
yytfyy
khi
ttt
tf12
102)(
Gii
22
1
11101
212)(
)1()1(2)(2)(2)()(2)(2)(2)(
pe
ppfL
tHtttHtHtHtHttHttHtf
p
S dng tnh cht o hm gc viu kin u, bin i Laplace bn v tri l:
222 221)()1()())0(')0(.)(.('' pe
pYppYyyppYpyyLp
11
)1(22
)(
.221)()1(
222
22
pppe
pY
pepYp
p
p
M )1
2222(
)1(22
2222
pe
pe
ppe ppp
11
1222
11)
12222(
)1(22)(
2222
22222
ppe
pe
p
ppe
pe
ppepY
pp
ppp
Dng bin i Laplace ngc ta c:
)1()1sin()1(2sin2sin)1sin()1(2)1()1(22)(
tHtttt
tttHtHttty
Vy nghim phng trnh l:
ttt
tttty
1sin)1sin(2210sin2
)(
-
Trang 15
IV. NG DNG Laplace GII H PHNG TRNH VI PHN H S HNG
A. PHNG PHP CHUNG:
Cng nhphng trnh vi phn tuyn tnh hshng, gii hphng trnh vi phn
tuyn tnh hshng ta thay cc hm phi tm, cc o hm ca chng v cc hm v
phi (nu l hkhng thun nht) bng nh ca chng (bng cch p dngo hm gc).
Khi ta sthuc mt hphng trnhi stuyn tnh i vi nh ca cc hm phi
tm. Gii h v dng php bin i ngc tm gc, ta c nghim ring ca h
thomniu kin cho.
B. CC V D:
V d 1:
Tm nghim h phng trnh vi phn:
1)0(,1)0(
0'03'
yx
yxyyxx
Gii
Sdng tnh chto hm gc bini tac:
1)()1()(1)()()3(
0)()(1)(0)()(31)(
0)()()0()(0)()(3)0()(
pYppXpYpXp
pYpXppYpYpXppX
pYpXyppYpYpXxppX
Gii hphng trnhi s, tm nghim )(),( pYpX
2
2
)2(4)(
)2()(
pppY
pppX
Phn tch: 2,1)2(
)2()2()2()2( 222
BA
pBpA
pB
pA
pp
2D,1)2(
D)2()2()2()2(
4222
Cp
pCp
Dp
Cpp
-
Trang 16
2
2
)2(2
)2(1)(
)2(2
)2(1)(
pppY
pppX
Sdng bini Laplace ngc.
Vy nghim h phng trnh vi phn l:
teety
teetxtt
tt
..2)(
..2)(22
22
V d 2:
Tm nghim hphng trnh vi phn:
1)0(',0)0(,1)0(',0)0(
044''0410''
yyxx
yxyyxx
Gii
Sdng tnh chto hm gc bini tac
1)()4()(4
1)(4)()10(
0)(4)(4)0(')0()(
0)(4)(10)0(')0()(
2
2
2
2
pYppX
pYpXp
pYpXypypYp
pYpXxpxpXp
Gii hphng trnh theo phng phpi stac:
)12)(2(6)(
)12)(2()(
22
2
22
2
ppppY
ppp
pX
-
Trang 17
Phn tch:
53
',0',52
',0'
)12)(2('2'12)'2'12()''()''(
)12)(2()2)(''()12)(''(
)12(''
)2(''
)12)(2(6
56,0,
51,0
)12)(2(212)212()()(
)12)(2()2)(()12)((
)12()2()12)(2(
22
23
22
22
2222
2
22
23
22
22
2222
2
DCBA
ppDBCApDBpCAp
pppDpCpBpA
pDpC
pBpA
ppp
DCBA
ppDBCApDBpCAp
pppDCppBAp
pDCp
pBAp
ppp
)12
12(
1253
)2
2(
252
125/3
25/2
)(
)12
12(125
6)2
2(25
1125/6
25/1)(
2222
2222
pppppY
pppppX
Sdng bini Laplace ngc.
Vy nghim h phng trnh vi phn l:
ttty
tttx
32sin310
32sin
252
)(
32sin35
32sin25
1)(
V d 3:
Tm nghim h phng trnh vi phn:
1)0(,2)0(
2'
14''2
yx
tyxx
xyx
-
Trang 18
Gii
Sdng tnh chto hm gc tac:
)2(22
)()()2(
)1(11
)()()4(
2)(2)()2(
11)(2)()4(
2)()(2)0()(
1)(4)0()()0()(
3
3
3
ppYpXp
pppYpXp
ppYpXp
pppYpXp
ppYpXxppX
ppXyppYxppX
Nhn phng trnh (2) cho p, cng 2 phng trnh li tac:
)4()232(
)1)(4()232)(1(
)43(22
)(
22
11
)()2()()4(
2
2
2
2
22
23
22
pppp
pppppp
pppppp
pX
ppp
pXpppXp
Thay )(pX vo phng trnh (1), ta c:
)4(868
)4()232)(4()1)(4(
)(
)4()232)(4()1()(
)4()232)(4()1(
)(
11)()4(
)232()4(
3
23
3
22
3
2
2
2
2
2
2
ppppp
pppppppp
pY
ppppp
pppY
ppppp
pp
ppY
pppY
ppppp
-
Trang 19
)4(868
)(
)4()232()(
3
23
2
2
ppppp
pY
pppppX
Phn tch:
)4(4)4()(
)4()4()4(
4)4()232(
2
2
2
2
22
2
ppBpBApCA
ppCppBpAp
pC
pB
pA
pppp
Cn bng h s, ta c: 8
11,21,
85 CBA
)4(4)4()4()(
)4()4()4()4(
)4()4(868
3
23
3
32
323
23
ppCpCBpBApDA
ppDppCpBppAp
pD
pC
pB
pA
ppppp
Cn bng h s, ta c: 4
11,2,1,47 DCBA
)4(41121
47)(
)4(811
21
85)(
32
2
pppppY
ppppX
S dng bin i Laplace ngc
Vy nghim ca h phng trnh:
t
t
ettty
ettx
42
4
411
47)(
811
21
85
)(
-
Trang 20
V. KT LUN:
So vi phng php c in gii phng trnh vi phn hs hng ta thy phng
php sdng ton tLaplace c nhng uim sau:
-D n ln bao nhiu ta ch cn gii mt phng trnhi s bc nht i vi Y(p).
-Khi lng tnh ton ni chung t hn so vi phng php bin thin hng s Lagrange.
-Cho ngay nghim ring khng cn thng qua nghim tng qut. Trong trng hp mun
c nghim tng qut ch cn t y0 = C0, y0 = C1,, y0(n-1) = Cn-1. Vi Ck l nhng hng
s tu .