giai phuong trinh vi phan bang bien doi laplace

20
Trang 1 MỤC LỤC MỤC LỤC ____________________________________________________________________1 I. Đ ỊNH NGHĨA PHÉP BIẾN ĐỔI Laplace: _____________________________________2 A. HÀM GỐC:__________________________________________________________________ 2 B. PHÉP BIẾN ĐỔI Laplace ______________________________________________________ 2 C. MỘT SỐTÍNH CHẤT CỦA BIẾN ĐỔI Laplace: __________________________________ 3 Ví d: _________________________________________________________________________________ 3 D. PHÉP BIẾN ĐỔI Laplace NGƯ ỢC: _____________________________________________ 4 Đ nh ng hĩ a: _____________________________________________________________________________ 4 II. ỨNG DỤNG Laplace GIẢI PHƯƠ NG TRÌNH VI PHÂN THƯ ỜNG: ______________5 A. PHƯƠ NG PHÁP CHUNG: _____________________________________________________ 5 B. CÁC VÍ DỤ: _________________________________________________________________ 6 Ví d1: ________________________________________________________________________________ 6 Ví d2: ________________________________________________________________________________ 7 Ví d3: ________________________________________________________________________________ 8 III. ỨNG DỤNG Laplace GIẢI PHƯƠ NG TRÌNH VI PHÂN CÓ VPHẢI LÀ HÀM B ẬC THANG: _____________________________________________________________________9 1) Đ nh nghĩ a: __________________________________________________________________ 9 2) Bi ến đổ i Laplace: ____________________________________________________________ 10 Ví d: ________________________________________________________________________________ 11 3) Bi ến đổ i Laplace ngư c: ______________________________________________________ 12 Ví d1: _______________________________________________________________________________ 12 Ví d2: _______________________________________________________________________________ 14 IV. ỨNG DỤNG Laplace GIẢI HỆPHƯƠ NG TRÌNH VI PHÂN HSỐHẰNG ______15 A. PHƯƠ NG PHÁP CHUNG: ____________________________________________________ 15 B. CÁC VÍ DỤ: ________________________________________________________________ 15 Ví d1: _______________________________________________________________________________ 15 Ví d2: _______________________________________________________________________________ 16 Ví d3: _______________________________________________________________________________ 17 V. KẾT LUẬN: _______________________________________________________________20

Upload: khoa-tran

Post on 25-Nov-2015

1.054 views

Category:

Documents


4 download

TRANSCRIPT

  • Trang 1

    MC LC

    MC LC____________________________________________________________________1I. NH NGHA PHP BIN I Laplace: _____________________________________2

    A. HM GC:__________________________________________________________________ 2

    B. PHP BIN I Laplace ______________________________________________________ 2

    C. MT S TNH CHT CA BIN I Laplace: __________________________________ 3V d: _________________________________________________________________________________ 3

    D. PHP BIN I Laplace NGC: _____________________________________________ 4nh ngha:_____________________________________________________________________________ 4

    II. NG DNG Laplace GII PHNG TRNH VI PHN THNG:______________5A. PHNG PHP CHUNG: _____________________________________________________ 5B. CC V D: _________________________________________________________________ 6

    V d 1: ________________________________________________________________________________ 6V d 2: ________________________________________________________________________________ 7V d 3: ________________________________________________________________________________ 8

    III. NG DNG Laplace GII PHNG TRNH VI PHN C V PHI L HM BC THANG: _____________________________________________________________________9

    1) nh ngha: __________________________________________________________________ 9

    2) Bin i Laplace: ____________________________________________________________ 10V d: ________________________________________________________________________________ 11

    3) Bin i Laplace ngc: ______________________________________________________ 12V d 1: _______________________________________________________________________________ 12V d 2: _______________________________________________________________________________ 14

    IV. NG DNG Laplace GII H PHNG TRNH VI PHN H S HNG ______15A. PHNG PHP CHUNG: ____________________________________________________ 15

    B. CC V D: ________________________________________________________________ 15V d 1: _______________________________________________________________________________ 15V d 2: _______________________________________________________________________________ 16V d 3: _______________________________________________________________________________ 17

    V. KT LUN: _______________________________________________________________20

  • Trang 2

    DNG BIN I LAPLACE GII PHNG TRNH-

    H PHNG TRNH VI PHN H S HNG

    Trong phn tiu lun ny chng ta dng php bin i Laplace lm mt k thut

    khc gii phng trnh-h phng trnh vi phn tuyn tnh h s hng. N cng l mt

    k thut c bit gii phhng trnh vi phn c v phi l hm bc thang Heaviside1.

    Nhng hm ny thng xut hin trong chc v trong mch in t.

    tng ca phng php ny l: Bin i phng trnh vi phn thnh phng trnh

    i s, gii phng trnh i s va bin i , t nghim ca phng trnh i s va

    tmc ta dng bin i ngc Laplace cho ra nghim phng trnh vi phn cn tm.

    I. NH NGHA PHP BINI Laplace:

    A. HM GC:

    Ta gi hm phc ty )(tf l hm gc tho mn 3iu kin sau:

    1) Hu hn im ,0,ba2) Tng khng qu nhanh 0

    S0 ,.)(0,0 0 tteMtfSM

    t , S0c gi l m

    tng ca hm )(tf

    3) )(tf =0 khi t

  • Trang 3

    C. MT STNH CHT CA BINI Laplace:1) Cho 2 Laplace )(tf , g(t); )(tf = F(p); g(t) = G(p)

    )(tf +g(t) = F(p) + G(p)

    2) )(tf , k l hng s

    k. )(tf = k.F(p)

    3) o hm gc:

    )0(...)0(')0()()(

    )0(')0()()(''

    )()0()0(),0()()('

    )()(

    )1(21)(

    2

    0lim

    nnnnn

    t

    ffpfppFptf

    fpfpFptf

    tffffppFtf

    pFtf

    Chng Minh:Ta c:

    )()0(0

    )()(')('000

    )(ppFf

    dttfepptdttfetf ptpt tfe

    )0(')0()(

    )0(')0()()(''2 fpfpFp

    ffppFptf

    Tng tcho )()( tf n

    4) Tnh tin nh

    tconsaapFtfeL

    pFtfLat tan)()(

    )()(

    Chng minh:

    0

    )(

    0

    )()()(.)( apFdttfedttfeetfeL tapatptat

    V d:

    Bin i Laplace:

    a)pp

    edtept

    pt 1)(

    1.100

  • Trang 4

    b)papa

    edtedteeetpa

    tpaatptat

    1)( 00)(

    )(

    0

    c)2

    02

    000

    1pp

    edtp

    ep

    tetdtetptptpt

    pt

    D. PHP BIN I Laplace NGC:

    nh ngha:Cho nh )(pF tm gc )(tf

    )()(1 tfpFL BNG I CHIU CC BIN I Laplace THNG DNG

    )(tf )( pF

    1 0,1 pp

    t 0,1

    2 ppnt np

    pnn ,0,!

    1 l stnhin

    21

    tp

    , p>0

    21

    t 2/32 p

    )21(n

    tpp

    nnn

    2

    )12...(5.3.1 ,p>0, n l stnhin

    ate apap

    ,1

    ate apap

    ,1

    atte apap

    ,)(1

    2

  • Trang 5

    atte apap

    ,)(1

    2

    atnet napap

    nn ,,)(

    !1 l stnhin

    atnet napap

    nn ,,)(

    !1 l stnhin

    atcos 0,22 papp

    atsin 0,22 papa

    att cos0,

    )( 22222

    papap

    att sin 0,)(

    2222 pap

    ap

    bte at sin apbap

    b ,)( 22

    bte at cos apbap

    ap

    ,)( 22

    atcosh apap

    p ,22

    atsinhap

    apa ,22

    II. NG DNG Laplace GII PHNG TRNH VI PHN THNG:

    A. PHNG PHP CHUNG:Cho Phng trnh vi phn tuyn tnh h s hng c dng:

    )()()('...)()( 01)(

    1)( tftyatyatyatya nn

    nn

    Trong Raaa n ...,,, 10

    1)1(

    10 ,...,)0(',)0( nn bybyby l nhng iu kin u

    Php bin i trc tip Laplace khng cho nghim tng qut. Cc bc gii l:

  • Trang 6

    1) nh gi Laplace da vo 2 mt ca phng trnh.

    2) S dng bng bin i Laplace cbn.

    )0(...)0(.)(.))(( )1(1)( nnnn ffppFptfL

    3) Sau qu trnh bin i i s ta c:Y(p) = L(y(t))

    4) Lm php bin i ngc Laplace L-1, tm y(t).

    B. CC V D:

    V d 1:

    Tm nghim phng trnh vi phn

    1)0(',1)0(2'3'' 3

    yyeyyy t

    Gii

    Sdng tnh chto hm gc v bini Laplace:

    )3)(2)(1(1

    11

    )(

    31

    2)()2)(1(

    312)()23(

    31)(23)(31)(

    31

    )(2)0()(3)0(')0()(

    2

    2

    2

    pppppY

    pppYpp

    pppYpp

    ppYppYppYp

    ppYyppYypypYp

    Dng phng phpi sphn tch:

    )3)(2)(1()236()345()(

    )3)(2)(1()2)(1()3)(1()3)(2(

    )3()2()1()3)(2)(1(1

    2

    pppCBApCBApCBA

    pppppCppBppA

    pC

    pB

    pA

    ppp

    Cn bng hs2 v: cho21

    ,1,21 CBA

  • Trang 7

    )3(2/1

    )2(1

    )1(2/1

    )3)(2)(1(1

    pppppp

    31

    21

    21

    11

    23

    )( ppppY

    Sdng bini ngc Laplace

    Vy nghim phng trnh l:

    ttt eeety 3221

    23)(

    V d 2:

    Tm nghim ca phng trnh vi phn:

    0)0('',0)0(',0)0(''''

    yyyeyy t

    Gii

    S dng tnh cht o hm gc v bin i Laplace:

    ))(1(1

    )(

    11

    )(.)(

    11

    )0()(.)0('')0(.)0(''.)(.

    3

    3

    23

    ppppY

    ppYpp

    pypYpyypyppYp

    Dng phng phpi s phn tch vphi

    )1)(1()()()(

    )1)(1()1()()1()1)(1(

    11))(1(1

    2

    23

    2

    22

    23

    pppApDBApDCApCBA

    pppppDCppBpppA

    pDCp

    pB

    pA

    ppp

    Cn bng trn t2 vtac:21,

    21,

    21,1 DCBA

    )1(2/1

    )1()2/1(

    )1(2/11

    )1(2/1)2/1(

    )1(2/11)(

    22

    2

    ppp

    pp

    pp

    pppY

  • Trang 8

    Sdng bini ngc Laplace

    Vy nghim ca phng trnh l: ttety t sin21

    cos21

    21

    1)(

    V d 3:

    Tm nghim ca phng trnh vi phn:

    0)0(''',0)0('',1)0(',0)0(0)4(

    yyyyyy

    Gii

    Dng bini Laplace c2 v, tac:

    1)(

    )()1(

    0)()(.

    0)()0(''')0(''.)0('.)0(.)(.

    4

    2

    24

    24

    234

    pp

    pY

    ppYp

    pYppYp

    pYyypypyppYp

    Dng phng phpi sphn tch vphi.

    )1)(1)(1()()()()(

    )1)(1)(1()1)(()1)(1()1)(1(

    111)1)(1)(1(1

    2

    23

    2

    222

    22

    2

    4

    2

    pppDBApCBApDBApCBA

    ppppDCpppBppA

    pDCp

    pB

    pA

    pppp

    pp

    Cn bng t2 vtac:21

    ,0,41

    ,41 DCBA

    12/1

    14/1

    14/1)( 2

    ppppY

    Sdng bini ngc Laplace:

    Vy nghim phng trnh l: teety tt sin21

    41

    41)(

  • Trang 9

    III. NG DNG Laplace GII PHNG TRNH VI PHN C V PHI LHM BC THANG:

    Hm bc thang Heaviside:

    1) nh ngha:

    a)

    0100

    )(tt

    tH

    Hm bc thang Heaviside, cngc gi l hm bc thangn v, hm khng lin tc

    ny nhn gi tr0 khii s(t) m v nhn gi tr1 khii s(t) dng. Hm nyc

    sdng trong l thuyt ton hciu khin hay trong xl tn hiu.

    b) V ta c hm tnh tin bc thang Heaviside

    , cho sthc c. Ta c:

    ctct

    ctHtH c 10

    )()(

    Nu c>0 (c

  • Trang 10

    V d: M thm:

    ttt

    tf12

    102)(

    sdng hm bc thang Heaviside.

    Gii

    T )(tf l hm khvi tng khc trn khong 10 t v 1t , chng ta sdng hm

    khong H01(t) trn khong 10 t , v dng hm tnh tin H1(t) trn 1t .Vy:

    )1()1(2)(.2

    )1(2)1()(2)(2)(.2)( 101

    tHttHt

    tHtHtHttHtHttf

    2) Bin i Laplace:

    c

    cpptpt

    cc pe

    dtedtetHpHL0

    )()(

    Chng minh:

    p

    eee

    ppe

    dtedtetHpHLcp

    pcpb

    b

    b

    c

    pt

    bc

    ptptcc

    1limlim)()(

    0

    ( 1)( ctH khi ct v 0)( ctH khi t

  • Trang 11

    0

    )()()( defdtectf cpc

    pt

    )(

    )(

    )()()()(

    0

    0

    )(

    pFe

    defe

    defpctfctHL

    cp

    pcp

    cp

    V d:

    Bin i Laplace cc hm sau:

    a)

    te

    tt

    tft 6

    645403

    )(7

    Gii

    Ta c:

    )6(.)6(5)4(8)(3

    )6()6(5)4(8)(3

    )6()6()4(5)4()(3

    )()(5)(3)(

    )6(

    7

    7

    67

    4604

    tHeetHtHtH

    tHetHtHtH

    tHetHtHtHtH

    tHetHtHtf

    t

    t

    t

    t

    Da vo cng thc bini Laplace ca hm bc thang Heaviside v bng bini

    Laplace tac:

    1

    5.83)(

    664

    pe

    ep

    ep

    ep

    pfLppp

    b)

    2021sin

    10)(

    ttt

    ttf

  • Trang 12

    Gii

    Ta c:

    )2()2(sin)1()1(sin)2(sin)1(sin

    )2()1(sin

    )(.0)(sin)(.0)( 2121

    tHttHtttHttH

    tHtHt

    tHttHtHtf

    Da vo cng thc bini Laplace ca hm bc thang Heaviside v bng bini

    Laplace tac:

    )()( 222

    22

    2

    22

    pee

    pe

    pe

    pfLpppp

    3) Bin i Laplace ngc:

    Cho hm )(tf l hm lin tc tngon v )()( pfLpF th: )()()()(1 ctfctHtpFeL cp

    Cc v d: NG DNG Laplace GII PHNG TRNH VI PHN C V PHI

    L HM BC THANG

    V d 1:

    Tm nghim ca phng trnh vi phn:

    5)0()('

    y

    tfyy

    Khi:

    ttt

    tfcos3

    00)(

    Gii

    Ta c:

    1

    3)(

    )()cos(3)(cos3cos3)(.0)(

    2

    0

    ppepfL

    tHtttHtHtHtfp

  • Trang 13

    Sdng tnh chto hm gc v bini Laplace tac:

    )1)(1(3

    )1(5)(

    135)()1(

    13)()0()(

    2

    2

    2

    pppe

    ppY

    ppe

    pYp

    ppepYyppY

    p

    p

    p

    M

    p

    pppp

    epp

    CApCBpBA

    epp

    pCBppAep

    CBpep

    App

    pe

    )1)(1()()(

    )1)(1()1)(()1(

    11)1)(1(

    2

    2

    2

    2

    22

    Cn bng 2 v: Cho21,

    21

    21 CBA

    ppp

    ppp

    pppp

    ep

    ep

    pe

    pp

    ep

    ep

    pe

    pppY

    ep

    ep

    pe

    ppppe

    11

    111

    23

    )1(5

    1)2/3(

    1)2/3(

    12/3

    )1(5

    )(

    1)2/1(

    1)2/1(

    12/1

    )1)(1(

    22

    22

    222

    Dng bini Laplace ngc tac:

    )(cossin

    235

    )()cos()()sin()(235)(

    )(

    )(

    tHttee

    tHttHttHeety

    tt

    tt

    Vy nghim phng trnh l:

    tttee

    tety

    tt

    t

    cossin23

    5

    05)(

    )(

  • Trang 14

    V d 2:

    Tm nghim ca phng trnh vi phn:

    1)0(',0)0()(''

    yytfyy

    khi

    ttt

    tf12

    102)(

    Gii

    22

    1

    11101

    212)(

    )1()1(2)(2)(2)()(2)(2)(2)(

    pe

    ppfL

    tHtttHtHtHtHttHttHtf

    p

    S dng tnh cht o hm gc viu kin u, bin i Laplace bn v tri l:

    222 221)()1()())0(')0(.)(.('' pe

    pYppYyyppYpyyLp

    11

    )1(22

    )(

    .221)()1(

    222

    22

    pppe

    pY

    pepYp

    p

    p

    M )1

    2222(

    )1(22

    2222

    pe

    pe

    ppe ppp

    11

    1222

    11)

    12222(

    )1(22)(

    2222

    22222

    ppe

    pe

    p

    ppe

    pe

    ppepY

    pp

    ppp

    Dng bin i Laplace ngc ta c:

    )1()1sin()1(2sin2sin)1sin()1(2)1()1(22)(

    tHtttt

    tttHtHttty

    Vy nghim phng trnh l:

    ttt

    tttty

    1sin)1sin(2210sin2

    )(

  • Trang 15

    IV. NG DNG Laplace GII H PHNG TRNH VI PHN H S HNG

    A. PHNG PHP CHUNG:

    Cng nhphng trnh vi phn tuyn tnh hshng, gii hphng trnh vi phn

    tuyn tnh hshng ta thay cc hm phi tm, cc o hm ca chng v cc hm v

    phi (nu l hkhng thun nht) bng nh ca chng (bng cch p dngo hm gc).

    Khi ta sthuc mt hphng trnhi stuyn tnh i vi nh ca cc hm phi

    tm. Gii h v dng php bin i ngc tm gc, ta c nghim ring ca h

    thomniu kin cho.

    B. CC V D:

    V d 1:

    Tm nghim h phng trnh vi phn:

    1)0(,1)0(

    0'03'

    yx

    yxyyxx

    Gii

    Sdng tnh chto hm gc bini tac:

    1)()1()(1)()()3(

    0)()(1)(0)()(31)(

    0)()()0()(0)()(3)0()(

    pYppXpYpXp

    pYpXppYpYpXppX

    pYpXyppYpYpXxppX

    Gii hphng trnhi s, tm nghim )(),( pYpX

    2

    2

    )2(4)(

    )2()(

    pppY

    pppX

    Phn tch: 2,1)2(

    )2()2()2()2( 222

    BA

    pBpA

    pB

    pA

    pp

    2D,1)2(

    D)2()2()2()2(

    4222

    Cp

    pCp

    Dp

    Cpp

  • Trang 16

    2

    2

    )2(2

    )2(1)(

    )2(2

    )2(1)(

    pppY

    pppX

    Sdng bini Laplace ngc.

    Vy nghim h phng trnh vi phn l:

    teety

    teetxtt

    tt

    ..2)(

    ..2)(22

    22

    V d 2:

    Tm nghim hphng trnh vi phn:

    1)0(',0)0(,1)0(',0)0(

    044''0410''

    yyxx

    yxyyxx

    Gii

    Sdng tnh chto hm gc bini tac

    1)()4()(4

    1)(4)()10(

    0)(4)(4)0(')0()(

    0)(4)(10)0(')0()(

    2

    2

    2

    2

    pYppX

    pYpXp

    pYpXypypYp

    pYpXxpxpXp

    Gii hphng trnh theo phng phpi stac:

    )12)(2(6)(

    )12)(2()(

    22

    2

    22

    2

    ppppY

    ppp

    pX

  • Trang 17

    Phn tch:

    53

    ',0',52

    ',0'

    )12)(2('2'12)'2'12()''()''(

    )12)(2()2)(''()12)(''(

    )12(''

    )2(''

    )12)(2(6

    56,0,

    51,0

    )12)(2(212)212()()(

    )12)(2()2)(()12)((

    )12()2()12)(2(

    22

    23

    22

    22

    2222

    2

    22

    23

    22

    22

    2222

    2

    DCBA

    ppDBCApDBpCAp

    pppDpCpBpA

    pDpC

    pBpA

    ppp

    DCBA

    ppDBCApDBpCAp

    pppDCppBAp

    pDCp

    pBAp

    ppp

    )12

    12(

    1253

    )2

    2(

    252

    125/3

    25/2

    )(

    )12

    12(125

    6)2

    2(25

    1125/6

    25/1)(

    2222

    2222

    pppppY

    pppppX

    Sdng bini Laplace ngc.

    Vy nghim h phng trnh vi phn l:

    ttty

    tttx

    32sin310

    32sin

    252

    )(

    32sin35

    32sin25

    1)(

    V d 3:

    Tm nghim h phng trnh vi phn:

    1)0(,2)0(

    2'

    14''2

    yx

    tyxx

    xyx

  • Trang 18

    Gii

    Sdng tnh chto hm gc tac:

    )2(22

    )()()2(

    )1(11

    )()()4(

    2)(2)()2(

    11)(2)()4(

    2)()(2)0()(

    1)(4)0()()0()(

    3

    3

    3

    ppYpXp

    pppYpXp

    ppYpXp

    pppYpXp

    ppYpXxppX

    ppXyppYxppX

    Nhn phng trnh (2) cho p, cng 2 phng trnh li tac:

    )4()232(

    )1)(4()232)(1(

    )43(22

    )(

    22

    11

    )()2()()4(

    2

    2

    2

    2

    22

    23

    22

    pppp

    pppppp

    pppppp

    pX

    ppp

    pXpppXp

    Thay )(pX vo phng trnh (1), ta c:

    )4(868

    )4()232)(4()1)(4(

    )(

    )4()232)(4()1()(

    )4()232)(4()1(

    )(

    11)()4(

    )232()4(

    3

    23

    3

    22

    3

    2

    2

    2

    2

    2

    2

    ppppp

    pppppppp

    pY

    ppppp

    pppY

    ppppp

    pp

    ppY

    pppY

    ppppp

  • Trang 19

    )4(868

    )(

    )4()232()(

    3

    23

    2

    2

    ppppp

    pY

    pppppX

    Phn tch:

    )4(4)4()(

    )4()4()4(

    4)4()232(

    2

    2

    2

    2

    22

    2

    ppBpBApCA

    ppCppBpAp

    pC

    pB

    pA

    pppp

    Cn bng h s, ta c: 8

    11,21,

    85 CBA

    )4(4)4()4()(

    )4()4()4()4(

    )4()4(868

    3

    23

    3

    32

    323

    23

    ppCpCBpBApDA

    ppDppCpBppAp

    pD

    pC

    pB

    pA

    ppppp

    Cn bng h s, ta c: 4

    11,2,1,47 DCBA

    )4(41121

    47)(

    )4(811

    21

    85)(

    32

    2

    pppppY

    ppppX

    S dng bin i Laplace ngc

    Vy nghim ca h phng trnh:

    t

    t

    ettty

    ettx

    42

    4

    411

    47)(

    811

    21

    85

    )(

  • Trang 20

    V. KT LUN:

    So vi phng php c in gii phng trnh vi phn hs hng ta thy phng

    php sdng ton tLaplace c nhng uim sau:

    -D n ln bao nhiu ta ch cn gii mt phng trnhi s bc nht i vi Y(p).

    -Khi lng tnh ton ni chung t hn so vi phng php bin thin hng s Lagrange.

    -Cho ngay nghim ring khng cn thng qua nghim tng qut. Trong trng hp mun

    c nghim tng qut ch cn t y0 = C0, y0 = C1,, y0(n-1) = Cn-1. Vi Ck l nhng hng

    s tu .