giao trinh ky thuat so

88

Click here to load reader

Upload: nguyennhan

Post on 23-Nov-2015

70 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

  • Trang 1

    MC LC H THNG S M.......................................................................................................3 1.1 H thng s : ................................................................................................................3 1.1.1.H thng s m thp phn (Decimal) : ................................................................4 1.1.2. H thng s nh phn (Binary) :.............................................................................4 1.1.3. H thng s bt phn (Octal) : ...............................................................................5 1.1.4. H thng s thp lc phn (Hexa-decimal) : ........................................................5 1.2. Chuyn i c s : ......................................................................................................6 1.2.1. Chuyn i c s nh phn, bt phn, thp lc phn sang c s thp phn: ....6 1.2.2. Chuyn i c s t nh phn sang thp lc phn : .............................................6 1.2.3. Chuyn i c s t nh phn sang bt phn : .....................................................7 1.2.4. Chuyn i c s t bt phn sang nh phn : ....................................................8 1.2.5. Chuyn i c s t thp lc phn sang nh phn : .............................................8 1.2.6. Chuyn i c s thp phn sang c s nh phn, bt phn, thp lc phn : ...8 1.2.3. Cc php ton nh phn :......................................................................................10 1.2.3.1. Php ton cng : .................................................................................................10 1.2.3.2. Php ton tr : ....................................................................................................11 1.2.3.3. Php ton nhn :.................................................................................................11 1.2.3.4. Php ton chia : ..................................................................................................12 1.3. M nh phn :............................................................................................................12 1.3.1. M BCD (Binary Coded Decimal) :....................................................................13 1.3.2. M qu 3 : ..............................................................................................................13 1.3.3. M qu 6 : ..............................................................................................................13 1.3.4. M Gray (m vng) :.............................................................................................14 1.3.5. M k t (alphanumeric) : ...................................................................................14 1.3.6.Bng ca mt s m : .............................................................................................15 1.4. S c du _ B 1 _ B 2 : .........................................................................................16 1.4.1. S c du (signed number) : .................................................................................16 1.4.2.1. H thng s nh phn (b 1) : ............................................................................16 1.4.2.2. H thng s bt phn (b 7) : ............................................................................17 1.4.2.3. H thng s thp phn (b 9) :..........................................................................17 1.4.2.4. H thng s thp lc phn (b 15) :..................................................................17 1.4.3. S b 2: ...................................................................................................................17 BI TP CHNG 1....................................................................................................18 I S BOOLE V CNG LOGIC ...........................................................................19 2.1. i s Boole :.............................................................................................................19 2.1.1. nh ngha :............................................................................................................19 2.1.2. Cc php ton (gm c ba php ton c bn) : ..................................................19 2.1.3. Cc cng thc v nh l : ....................................................................................20 2.1.4. Chng minh cc cng thc :.................................................................................22 2.1.5. Ba quy tc v ng thc : .....................................................................................24 2.2. Hm Boole :...............................................................................................................25 2.2.1.Bng gi tr (hay cn gi l bng s tht,bng chn l-Truth table) ................25 2.2.2. Biu thc hm s : .................................................................................................26 2.2.3. Ba Karnaugh : ......................................................................................................26 2.2.4. S mch logic :..................................................................................................26

  • Trang 2

    2.3. Cc dng chun ca hm Boole : ............................................................................27 2.3.1. Dng chun 1 : (tng cc Mintern - tch chun)....................................................27 2.4. Cc cng logic : .........................................................................................................29 2.4.1.Cng khng o:.....................................................................................................29 2.4.3.Cng AND (AND gate)...........................................................................................30 2.4.4.Cng OR (OR gate) ................................................................................................31 2.4.5.Cng NAND (AND +NOT) ....................................................................................32 2.4.6.Cng NOR (OR +NOT) .........................................................................................33 2.4.7.Cng EXOR (EX-OR gate)...................................................................................34 2.4.8.Cng EXNOR (EX_NOR gate) ............................................................................35 2.5.1.Ba K 2 bin.............................................................................................................37 2.5.2.Ba K 3 bin.............................................................................................................38 2.5.3.Ba K 4 bin: ...........................................................................................................38 2.5.4.Ba K 5 bin: ...........................................................................................................39 2.6.n gin ha hm Boole:..........................................................................................39 2.6.1.Phng php i s :S dng cc cng thc ,cc tin v nh l rt gn....39 2.6.1.Phng php rt gn bng ba K ........................................................................39 2.7.Ty nh (dont care).Thng k hiu l d(v tr ca ) ........................................42 2.7.1.n gin ha theo dng chun 2...........................................................................42 2.7.2.Mt s phng php thc hin hm Boole bng cc cu trc cho trc .........43 BI TP CHNG 2.....................................................................................................45 MCH T HP ..............................................................................................................48 3.1.Gii thiu: ..................................................................................................................48 3.1.1.Mch gii m (Decoder).........................................................................................48 3.1.2.Mch m ha (Encoder): .......................................................................................54 3.1.3.Mch dn knh (Multiplexer)-MUX ....................................................................55 3.1.4.Mch phn knh (DeMultiplexer)-DEMUX ........................................................61 3.1.5.Mch kim tra chn l: ..........................................................................................62 3.2.Phng php thit k mt s mch t hp .............................................................64 BI TP CHNG 3.....................................................................................................69 H TUN T ..................................................................................................................70 4.1.Cc mch cht v FF: ...............................................................................................70 1.Cht:(Latch)..................................................................................................................70 4.1.2.Flip-Flop (FF) .........................................................................................................71 4.2. B m: ( Counter )..................................................................................................76 4.2.1.Phn loi:.................................................................................................................76 4.2.2.Mch m ni tip (khng ng b):....................................................................76 4.2.3.Mch m song song (ng b):............................................................................79 4.2.4.Mch chia tn dng FF ..........................................................................................83 4.3.Nhp data vo FF ......................................................................................................84 4.3.1.Nhp khng ng b ..............................................................................................84 4.3.2.Nhp ng b ..........................................................................................................85 4.4.H ghi dch (Shift regiter) .........................................................................................85 BI TP CHNG 4.....................................................................................................88

  • Trang 3

    Chng 1

    H THNG S M

    1.1 H thng s :

    H thng s thng s dng l h thng s c v tr. Trong mt h thng nh vy

    mt s biu din bng mt chui cc k t s (digit); mi v tr ca k t s

    s c mt trng s nht nh.

    Trng s y chnh l c ly tha v tr ca k t s trong chui.

    C s chnh l s k t s c dng biu din trong mt h thng.

    Cc h thng s thng gp l h thng s thp phn (Decimal system), h thng

    s nh phn (Binary system), h thng s bt phn (Octal system), h thng

    s thp lc phn (Hexa-decimal) v.vGi tr thp phn ca mt s c tnh theo

    cng thc sau :

    Trong :

    - G : l gi tr.

    - t : v tr ca k t s ng trc du ngn cch thp phn (0, 1, 2, 3, ).

    - n : s k t s ng trc du ngn cch thp phn ca s tr i 1.

    - C : c s.

    - A : k t s.

    - t : v tr ca k t s ng sau du ngn cch thp phn ( -1, -2, -3, ).

    - m : s k t s ng sau du ngn cch thp phn ca1 s.

    Trong cc h thng s ngi ta thng quan tm n s c ngha cao nht (s c

    trng s ln nht) k hiu l MSB (Most Significant Bit) v s c ngha thp

    nht (s c trng s nh nht) k hiu l LSB (Less Significant Bit)

    t

    m

    t

    tt

    n

    t

    t ACACG =

    =

    += 10

  • Trang 4

    V d :

    10010[2] MSD : Most Significant Digit

    MSB LSB

    1998[10] LSD : Less Significant Digit

    1.1.1.H thng s m thp phn (Decimal) :

    K t s : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9

    C s : 10

    V d : V tr

    3 2 1 0

    1 9 9 9[10] = 1.103 + 9.10

    2 + 9.101 + 9.100

    = 1000 + 900 + 90 + 9

    0 -1 -2

    1 , 2 5[10] = 1.100 + 2.10-1 + 5.10-2

    = 1,00 + 0,2 + 0,05

    1.1.2. H thng s nh phn (Binary) :

    K t s : 0, 1

    C s : 2

    Mi con s trong s nh phn (0 hoc 1) c gi l mt bit (vit tt ca binary digit). Cc n v khc :

    Tn gi Vit tt Gi tr

    Byte B 8 bit

    Kilo Byte KB 1024 byte = 210 B

    Mega Byte MB 1024 KB = 220 B

    Giga GB 1024 MB = 230 B

  • Trang 5

    V d : V tr

    4 3 2 1 0

    1 0 1 0 1[2] = 1.24 + 0.23 + 1.22 + 0.21 + 1.20

    = 16 + 0 + 4 + 0 + 1 = 21[10]

    (S nh phn trn c 5 bit)

    1 0 -1 -2 -3

    1 1 , 1 0 1[2] = 1.21 + 1.20 + 1.2-1 + 0.2-2 + 1.2-3

    = 2 + 1 + 0,5 + 0 + 0,125 = 3,625[10]

    (S nh phn trn c 5 bit)

    Nhn xt : - Nu bit cui cng l 0 s nh phn l s chn. - Nu bit cui cng l 1 s nh phn l s l.

    1.1.3. H thng s bt phn (Octal) :

    K t s : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7

    C s : 8

    V d : V tr

    1 0

    4 6[8] = 4.81 + 6.80 = 32 + 6 = 38[10]

    0 -1 -2

    2 , 3 7[ 8] = 2.80 + 3.8-1 + 7.8-2

    = 2 + 3.0,125 + 7.0,02 = 2,515[10]

    1.1.4. H thng s thp lc phn (Hexa-decimal) :

    K t s : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, E, F

    C s : 16

  • Trang 6

    V d :

    V tr 1 0 2 E[16] = 2.16

    1 + 14.160 = 46[10] 3 2 1 0 -1

    0 1 2 C , D[16] = 0.163 + 1.162 + 2.161 + 12.160 + 13.16-1

    = 0 + 256 + 32 + 12 + 0,0625

    = 300,0625[10]

    Ghi ch : Nu s haxa-decimal bt u bng ch th khi vit phi thm s 0 vo

    trc (Vd : EF 0EF).

    1.2. Chuyn i c s :

    1.2.1. Chuyn i c s nh phn, bt phn, thp lc phn sang c s thp

    phn:

    Nguyn tc : ly mi s hng trong chui s nhn vi c s ly tha v tr ca n

    sau ly tng tt c kt qu (cc v d trn).

    1.2.2. Chuyn i c s t nh phn sang thp lc phn :

    Nguyn tc : Nhm t phi qua tri bn s (bn bit); nhm cui cng nu thiu

    th ta c thm cc s 0 vo. Thay th cc nhm 4 bit thnh cc m thp lc phn

    tng ng.

    V d :

    0010 1101[2] = 2D[16] 1100 1010 1111 1110 1101 1010[2] = 0CAFEDA[16]

    2 D C A F E D A

  • Trang 7

    Bng m thp lc phn :

    Thp phn Nh phn Thp lc phn

    0 0000 0

    1 0001 1

    2 0010 2

    3 0011 3

    4 0100 4

    5 0101 5

    6 0110 6

    7 0111 7

    8 1000 8

    9 1001 9

    10 1010 A

    11 1011 B

    12 1100 C

    13 1101 D

    14 1110 E

    15 1111 F

    1.2.3. Chuyn i c s t nh phn sang bt phn :

    Nguyn tc : Nhm t phi qua tri ba s (ba bit); nhm cui cng nu thiu th ta c thm cc s 0 vo. Thay th cc nhm ba bit thnh cc m thp lc phn tng ng. V d :

    100 111 010[2] = 472[8] 001 000[2] = 10[8] 4 7 2 1 0

  • Trang 8

    1.2.4. Chuyn i c s t bt phn sang nh phn :

    Nguyn tc : Thay th mt k t s bng mt s nh phn ba bit tng ng theo bng sau.

    Bt

    phn

    0 1 2 3 4 5 6 7

    Nh

    phn

    000 001 010 011 100 101 110 111

    V d :

    3 4 5[8] = 11100101[2] 1 3 7[8] = 1011111[2]

    011 100 101 001 011 111

    1.2.5. Chuyn i c s t thp lc phn sang nh phn :

    Nguyn tc : Thay th mt k t s bng mt s nh phn bn bit tng ng.

    V d :

    2 F E (H) = 1011111110[2] 0010 1111 1110

    1.2.6. Chuyn i c s thp phn sang c s nh phn, bt phn, thp lc

    phn :

    Chia lm hai phn : phn nguyn (phn N) v phn thp phn (phn L).

    * Phn nguyn N :

    - Ly N chia cho c s (2 hoc 8 hoc 16), thng s l N0, s d l n0.

    - Ly N0 chia cho c s (2 hoc 8 hoc 16), thng s l N1, s d l n1.

    - Ly N1 chia cho c s (2 hoc 8 hoc 16), thng s l N2, s d l n2.

    . . . . .

    - Tip tc chia cho n khi thng s Ni = 0, s d l ni .Khi s N biu din

    dng nh phn l :

  • Trang 9

    (Cc s d c ly theo th t t di ln)

    V d 1 :

    64[10] = ?[2] 35[10] = ?[2]

    64 2 35 2 0 32 2 1 17 2 0 16 2 1 8 2 0 8 2 0 4 2 0 4 2 0 2 2 0 2 2 0 1 2 0 1 2 1 0 1 0 = 1000000[2] = 100011[2]

    V du 2 :

    1997[10] 16 = 7CD[16] 423[10] 16 = 1A7[16]

    13 124 16 7 26 16 12 7 16 10 1 16 7 0 1 0

    V d 3 :

    266[10] 8 = 412[8] 1999[10] 8 = 3717[8] 2 33 8 7 249 8

    1 4 8 1 31 8 4 0 7 3 8 3 0

    * Phn thp phn L :

    - Ly phn L nhn c s thnh l L c phn nguyn l d1, phn thp phn l

    L1.

    - Ly phn L1 nhn c s thnh l L1 c phn nguyn l d2, phn thp phn l

    L2.

    - Ly phn L2 nhn c s thnh l L2 c phn nguyn l d3, phn thp phn l

    L3.

    N[2] = ni ni-1 n2 n1 n0

  • Trang 10

    . . . . . .

    - Tip tc cho n khi phn thp phn ca tch s bng 0 hay t c s l cn

    thit.

    Khi phn l s l :

    V d 1 : L[10] = 0.6875 L[2]

    _ 0.6875 x 2 = 1.3750 (L) d1 = 1; L1 = 0.3750

    _ 0.3750 x 2 = 0.750 (L1) d2 = 0; L2 = 0.750

    _ 0.750 x 2 = 1.50 (L2) d3 = 1; L3 = 0.50

    _ 0.50 x 2 = 1.0 (L3) d4 = 1; L4 = 0

    L[2] = 0.1011

    V d 2 : L[10] = 0.6875 L[8]

    _ 0.6875 x 8 = 5.5 (L) d1 = 5; L1 = 0.5

    _ 0.5 x 8 = 4.0(L1) d2 = 4; L2 = 0

    L[8] = 0.54

    V d 3 : L[10] = 0.6875 L[16]

    _ 0.6875 x 16 = 11 (L) d1 = B; L1 = 0

    L[16] = 0.B

    1.2.3. Cc php ton nh phn :

    Cng nh s hc thp phn, s hc nh phn cng c bn php tnh c bn l :

    Cng (+), Tr (-), Nhn (*), Chia (/) .

    1.2.3.1. Php ton cng :

    Nguyn tc : 0 + 0 = 0

    0 + 1 = 1

    1 + 0 = 1

    1 + 1 = 0 nh 1 (carry)

    L[2] = d1 d2 d3 d4 dk

  • Trang 11

    V d :

    100110 1010110 1001010 + 001 + 1000101 + 1010010

    100111 10011011 10011100 1.2.3.2. Php ton tr :

    Nguyn tc : 0 0 = 0

    0 1 = 1 mn 1 (borrow)

    1 0 = 1

    1 1 = 0

    V d :

    1111 1000

    - 0110 - 0011 1001 0101

    1.2.3.3. Php ton nhn :

    Nguyn tc : 0 x 0 = 0

    0 x 1 = 0

    1 x 0 = 0

    1 x 1 = 1

    V d :

    1 0 1 0 1 0 0 0 1 x 1 0 1 x 1 0 0 0 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0 0 0

    0 0 0 0 1 0 1 0 1 1 0 0 1 0

  • Trang 12

    1.2.3.4. Php ton chia :

    V d : 101000 [2] / 11 = ?; 1010[2] / 101 = ?; 111111[2] / 110 = ?

    1 0 1 0 0 0 11 - 1 1 1101

    0 1 0 0 - 1 1 0 0 1 0 Thng s - 0 0 1 0 0 - 1 1 0 0 1 S d

    1010 101 111111 110 - 101 10 - 110000 1010

    00 001110 - 1100 11

    Thng thng tnh ton khng b nhm ln ta c th chuyn sang s thp

    phn tnh ton ,sau chuyn kt qu sang s nh phn.Tuy nhin trong k

    thut in t cng nh trong my tnh vic tnh ton ny hon ton c thc

    hin rt n gin ta khng cn phi chuyn i.

    V d:1000[2] (8) 0011[2] (3) = 0101[2] (5)

    1.3. M nh phn :

    M nh phn l mt m s dng h thng nh phn v c sp xp theo mt

    cu trc no .

    Trong cc my tnh hoc cc mch s lun lm vic h thng nh phn; Cc

    thit b xut hay nhp ( hin th) thng lm vic h thng thp phn .V th

    cc gi tr thp phn phi c m ha bng cc gi tr nh phn.

  • Trang 13

    1.3.1. M BCD (Binary Coded Decimal) :

    M s BCD l s thp phn m ha theo nh phn. M s ny dng nhm bn

    bit biu th s thp phn t 0 n 9.

    V d : 1 2 0 (D) 1 9 9 9 (D) 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0(BCD) 0 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1(BCD)

    Lu : M BCD ch c gi tr t 0 cho n 9 nn khi ta chuyn i t m

    BCD sang gi tr thp phn cn ch trng hp cm ( khng tn ti m BCD).

    V d :

    0 0 1 0 1 0 0 0 0 1 1 1 0 1 0 1 1 1 0 0 0 1 0 1

    2 8 7 5 (cm) 5

    1.3.2. M qu 3 :

    M qu 3 (tha 3, d 3) l m c c khi tng 3 n v t Binary.Tc l cng

    thm 011[2].

    V d :

    1.3.3. M qu 6 :

    M qu 6 (tha 6, d 6) l m c c khi tng 6 n v t Binary.Tc

    cng thm 0110[2]

    V d:

    10000101* (Qua3)

    11001001* (Qua3)

    10110101* 6) (Qua10110101*

    6) (Qua

  • Trang 14

    1.3.4. M Gray (m vng) :

    M Gray hay cn gi l m vng suy ra t m nh phn. Gi s cho m nh nh

    phn c bn bit B3 B2 B1 B0, m Gray tng ng l G3 G2 G1 G0 th c th tnh

    theo cng thc sau :

    n gin khi i t nh phn sang Gray ,ta cn c t s nh phn theo qui

    lut sau : sau bit 0 th gi nguyn, sau bit 1 th i 1 thnh 0 v 0 thnh 1

    V d :

    1.3.5. M k t (alphanumeric) :

    L m biu din cc k t (vd: k t bn phm).

    M ASCII : l m m hu ht cc my tnh u dng (M chun ca M

    American Standard Code for Information Interchange). Mi k t (ch ci, ch

    s , du, k hiu t bit ) tng ng vi mt m 8 bit (l dy lin tip cc

    ch s 0 v 1)

    V d :

    K t M ASCII K t M ASCII

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    0 00110000 A 01000001

    1 00110001 B 01000010

    2 00110010 Y 01011001

    3 00110011 Z 01011010

    4 00110100 . . . . . . . . . .

    5 00110101 a 01100001

    6 00110100 b 01100010

    . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    01100100* (Gray)

    iB1iBiG ++=

  • Trang 15

    B m ASCII c 128 k hiu c m ha :

    - 26 ch ci Latin in hoa : A Z.

    - 26 ch ci Latin in thng : a z.

    - 10 ch s thp phn.

    - Cc k t ton hc thng thng : +, -, *, / =, >,

  • Trang 16

    8 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 1 1 1 1 1 0 1 1 0 0

    9 1 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1

    10 1 0 1 0 1 1 0 1 0 0 0 0 1 1 1 1

    11 1 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 0

    12 1 1 0 0 1 1 1 1 0 0 1 0 1 0 1 0

    13 1 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1

    14 1 1 1 0 0 0 0 1 0 1 0 0 1 0 0 1

    15 1 1 1 1 0 0 1 0 0 1 0 1 1 0 0 0

    1.4. S c du _ B 1 _ B 2 :

    1.4.1. S c du (signed number) :

    Khi biu din s c du thng thng s dng thm 1 bit gi l bit du (thng

    t v tr s c trng s cao nht MSB) : bit ny l khng (0) ch s

    dng;bit ny l mt (1) ch s m.

    V d :

    1. 0101 = - 5

    Bit du 0. 0101 = + 5

    1.4.2. S b 1

    S b 1 c nh ngha cho mt s N c n s s bng : r n -1 N (vi r l c

    s).

    1.4.2.1. H thng s nh phn (b 1) :

    Cho s N = 1010 [2] (r = 2; n = 4) rn = 2 4 = 10000.

    rn 1 - N = 10000 1 1010 = 1111 1010 = 0101.

    Lu : Ta c th tm b 1 ca mt s nh phn n gin bng cch thay 0 1;

    1 0.

    01011010 ( Bu1)

  • Trang 17

    1.4.2.2. H thng s bt phn (b 7) :

    Cho s N = 234 [8] (r = 8; n = 3) rn = 8 3 = 512=1000[8]

    rn 1 - N = 1000 1 234 = 543[8]=355

    1.4.2.3. H thng s thp phn (b 9) :

    Cho s N = 15249[10] (r = 10; n = 5) rn = 10 5 = 100000.

    rn 1 - N = 100000 1 15249 = 99999 15249 = 84750.

    1.4.2.4. H thng s thp lc phn (b 15) :

    Cho s N = 45[16] (r = 16; n = 2) rn = 16 2 = 256=100[16]

    rn 1 - N = 100 1 45 = 0FF 45 = 0BA[16]=186

    1.4.3. S b 2:

    S b 2 c nh ngha cho mt s N c n s s bng : r n N (vi r l c s).

    T nh ngha trn ta c s b 2 chnh l s b 1 cng 1.

    V d :

    8475015249 ( Bu9)

    18645 ( Bu15)

    011001011010:phan Nh* (Bu2)(Bu1)[2]

    356355234:phan Bat* (Bu8)(Bu7)[8]

    18718645:phan luc Thap * (Bu16)(Bu15)[16]

    847518475015249:phan Thap* (Bu10)(Bu9)[10]

    355234 ( Bu7)

  • Trang 18

    BI TP CHNG 1

    1.Chuyn i t s Binary sang Decimal

    a.10110 b.10001101 c.100100001001

    d.1111010111 e.10111111 f.101010101010

    2. Chuyn i t s Decimal sang Binary

    a.37 b.14 c.189 d.205 e.2313

    3.Mt s nh phn 8 bit c gi tr thp phn tng ng ln nht l bao nhiu?

    4.Chuyn i t s Octal sang decimal

    a.743 b.36 c.3777 d.257 e.1204

    5. Chuyn i t s Decimal sang Octal

    a.59 b.372 c.919 d.65536 e.255

    6. Chuyn i sang s Binary cc s t bi 2 n bi 4

    7.Chuyn i t s Hex sang Decimal

    a.92 b.1A6 c.37FD d.2CO e.7FF

    8.Chuyn i t Decimal sang Hex

    a.75 b.314 c.2048 d.25619

    9.M ha nhng s decimal sau sang m BCD

    a.47 b.962 c.187 d.1204

    10.Chuyn i t m BCD sang Decimal

    a.1001011101010010 b.000110000100

    c.0111011101110101 d.010010010010

    11.Dch sang m ASCII cc k t sau: CDDTK5=2005

  • Trang 19

    Chng 2

    I S BOOLE V CNG LOGIC

    2.1. i s Boole :

    2.1.1. nh ngha :

    i s Boole (hay cn gi l i s logic do George Boole, nh ton hc ngi

    Anh, sng to vo th k XIX) l mt cu trc i s c xy dng trn tp

    cc phn t nh phn (Binary) cng vi 2 php ton cng v nhn tha cc iu

    kin sau :

    a) Kn vi cc php ton cng (+) v nhn (*).Tc l A,B X th:

    A+B X v A.B X.

    b) i- i vi php cng s c phn t trung ha 0 (ng nht) : x + 0 = x.

    ii- i vi php ton nhn s c phn t trung ha 1 ( ng nht) : x *

    1 = x.

    c) Giao hon :

    i- x + y = y + x.

    ii- x . y = y . x.

    d) Phn b v kt hp :

    i- a . (b + c) = (a . b) + (a . c)

    ii- a + (b . c) = (a + b) .(a + c)

    e) Lun lun tn ti mt phn t nghch (b) sao cho :

    i- x + x= 1

    ii- x. x = 0

    + Ghi ch: Trong chng ny v cc chng sau cc k hiu 0 v 1 l k

    hiu cho 2 mc Logic 0 v 1 ch khng phi l k hiu ca s nh phn.Do

    cc php ton phi tun th theo nguyn tt ring ca n.

    2.1.2. Cc php ton (gm c ba php ton c bn) :

  • Trang 20

    a) Php cng (OR) :

    a b a + b

    0

    0

    1

    1

    0

    1

    0

    1

    0

    1

    1

    1

    b) Php nhn (AND) :

    a b a . b

    0

    0

    1

    1

    0

    1

    0

    1

    0

    0

    0

    1

    c) Php b (NOT) :

    a a

    0 1

    1 0

    2.1.3. Cc cng thc v nh l :

    a) Quan h gia cc hng s :

    Nhng quan h di y gia hai hng s ( 0, 1) lm tin ca i s Boole.

    l cc quy tc php ton c bn i vi t duy logic.

    Cng thc 1-1: 0 . 0= 0

    Cng thc 1-2 1 + 1= 1

    Cng thc 2-1: 0 . 1= 0

    Cng thc 2-2: 1+ 0 = 1

  • Trang 21

    Cng thc 3-1: 0+ 0= 0

    Cng thc 3-2: 1. 1= 1

    Cng thc 4-1: 0 = 1

    Cng thc 4-2: 1 = 0

    b) Quan h gia bin s v hng s : Cng thc 5-1: x . 1= x

    Cng thc 5-2: x + 0 = x

    Cng thc 6-1: x . 0 = 0

    Cng thc 6-2: x + 1= 1

    Cng thc 7-1: 0. =xx

    Cng thc 7-2: 1. =+ xx

    Bin s y t l x, hai hng s Logic l 0 v 1.

    c) Lut giao hon :

    Cng thc 8-1: x + y = y+ x

    Cng thc 8-2: x . y = y. x

    d) Lut kt hp :

    Cng thc 9-1: (x . y).z = x.(y. z)

    Cng thc 9-2: (x + y) + z = x + (y+ z)

    Cng thc 10-1: x . (y + z) = x.y+x.z

    Cng thc 10-2: x + y . z = (x+y) . (x +z)

    e) Lut phn phi :

    Cng thc 11-1: x + x = x

    Cng thc 11-2: x . x = x

    f) Lut ng nht :

    Cng thc 12: xx = g) nh l De_Morgan :

    Cng thc 13-1: yxyx .=+

    Cng thc 13-2: yxyx +=.

    h) nh l hp thu :

  • Trang 22

    Cng thc 14-1: x + x.y = x

    Cng thc 14-2: x . (x+y) = x

    Cng thc 15: x+ x .y=x+y

    2.1.4. Chng minh cc cng thc :

    Mnh i ngu:

    Trong cu trc i s Boole ,mt mnh c gi l i ngu vi mnh

    khc nu ta thay th 0 thnh 1 v 1 thnh 0,du cng (+) thnh du nhn(.) v

    ngc li.

    Khi chng minh mt mnh l ng th mnh i ngu ca n cng

    ng.

    VD: 2 mnh A+1=1 v

    A.0 = 0 l 2 mnh i ngu.

    Phng php chng minh cc cng thc trn l lp bng tt c cc gi tr c th

    c ca cc bin v tnh tng ng vi v phi, v tri ring r. Nu ng thc

    tn ti vi tt c cc gi tr th cng thc ng. Sau y s l v d :

  • Trang 23

    V d 1 : Chng minh cng thc 10-2 x + y . z = (x + y) . (x + z).

    x y z y . z x + y . z

    (V tri)

    x + y x + z (x + y) . (x + z)

    (V phi)

    0 0 0 0 0 0 0 0

    0 0 1 0 0 0 1 0

    0 1 0 0 0 1 0 0

    0 1 1 1 1 1 1 1

    1 0 0 0 1 1 1 1

    1 0 1 0 1 1 1 1

    1 1 0 0 1 1 1 1

    1 1 1 1 1 1 1 1

    Tt c cc gi tr ca ba bin x, y, z to thnh 8 t hp. Gi tr ca v tri x + y .

    z trng vi gi tr ca v phi (x + y).(x + z). Suy ra ta c x + y . z = (x + y).(x +

    z). Vy cng thc 10-2 c chng minh.

    Cng thc 13-1: yxyx .=+

    Cng thc 13-2: yxyx +=.

    V d 2 : Chng minh nh l De_Morgan

    Gii :

    * Cng thc 13-1:

    x y x . y yx. x y x+ y

    0 0 0 1 1 1 1

    0 1 0 1 1 0 1

    1 0 0 1 0 1 1

    1 1 1 0 0 0 0

  • Trang 24

    * Cng thc 13-2 :

    x y x + y yx + x y yx.

    0 0 0 1 1 1 1

    0 1 1 0 1 0 0

    1 0 1 0 0 1 0

    1 1 1 0 0 0 0

    L lun nh v d 1 suy ra nh l De_Morgan c chng minh.

    Tng t nh vy ta c th chng minh tt c cc cng thc trn bng phng

    php ny hoc dng cng thc ny suy ra cng thc kia.

    2.1.5. Ba quy tc v ng thc :

    a) Quy tc thay th :

    Trong bt k ng thc no, nu thay th mt bin no bng mt hm s

    (nhiu bin) th ng thc vn thit lp.

    Quy tc ny c ng dng rt nhiu trong vic bin i cc cng thc bit

    cho ra mt cng thc mi hay rt gn mt hm Boole no .

    V d :

    Cho mt hm Boole F1 = (A + B) . C

    V : xx=

    Thay th (A + B) . C = x ta c

    B).CACB)(A +=+ (.

    b) Quy tc tm o ca mt hm s :

    Z l o ca hm s Z s c bng cch i du . thnh du +; +

    thnh du .; 0 thnh 1; 1 thnh 0; bin s thnh o ca bin s ;

    o bin s thnh nguyn bin s.

  • Trang 25

    c) Quy tc i ngu :

    Hm Z v Z c gi l i ngu khi cc du cng + v du . ; cc

    gi tr 0 v 1 i ch cho nhau mt cch tng ng.

    V d :

    Z=(A+B).C th hm Y=A.B+C l i ngu ca Z

    2.2. Hm Boole :

    Mt bin nh phn (x, y, z, ) c th ly gi tr 0 hoc 1. Hm Boole l mt

    biu thc to bi cc bin nh phn, cc php ton cng +; nhn .; php b

    (o); cc du bng =; du ngoc ( ).

    Mt hm Boole c th c biu din bng cc phng php khc nhau ty

    theo c im ca tng hm. Thng dng bn phng php. l:

    2.2.1.Bng gi tr (hay cn gi l bng s tht,bng chn l-Truth table)

    Bng gi tr l bng miu t quan h gia cc gi tr ca hm s tng ng

    vi mi gi tr c th c ca cc bin s.

    Khi lp bng ta cho bin s gi tr 0 v 1 to thnh cc t hp bin (khng

    trng nhau) ri tnh gi tr hm. c im ca phng php ny tng i r

    rng, trc quan nhng s rc ri nu bin s nhiu, khng p dng c cc

    cng thc v nh l logic tnh ton.

    V d :

    a b c F

    0 0 0 0

    0 0 1 0

    0 1 0 0

    0 1 1 1

    1 0 0 0

    1 0 1 0

    1 1 0 0

    1 1 1 1

  • Trang 26

    2.2.2. Biu thc hm s :

    Biu thc hm s dng i s logic dng cc php ton nhn (AND), cng

    (OR), b (NOT) biu th quan h gia cc bin trong hm.

    C hai dng biu din hm s, l dng chun 1 (tng cc tch hay tch

    chun - Minterm) k hiu l m v dng chun 2 (tch cc tng chun hay tng

    chun Maxterm) k hiu l M

    V d :

    521 mmmCBACBACBA(1,2,5)C)B,f(A, ++=++== (Dng chun 1)

    530 .M.MM)CBA()CB(AC)B(A(0,3,7)C)B,f(A, =++++++== (Dng chun 2) 2.2.3. Ba Karnaugh :

    Ba Karnaugh l phng php hnh v biu th hm logic (s ni k phn sau).

    V d :

    F xy z 00 01 11 10 0 1 1 1 1 1

    2.2.4. S mch logic :

    S logic c c khi ta dng cc k hiu logic (k hiu cc cng logic)

    biu th hm s.

    FA

    B

    C

  • Trang 27

    2.3. Cc dng chun ca hm Boole :

    2.3.1. Dng chun 1 : (tng cc Mintern - tch chun)

    a) Khi nim Minterm :

    Cc mintern c c l khi ta kt hp n bin bng php

    ton AND.

    Nu c n bin ta s c 2n t hp bin c 2n mintern.

    Nu bin c gi tr 1 ta s dng dng nguyn bin s, ngc

    li, nu bin c gi tr 0 ta s dng dng b bin s.

    K hiu ca mintern l mi ; vi i l gi tr thp phn ca t hp

    cc bin.

    b) Dng chun 1 :

    Dng chun 1 l biu thc i s dng php ton cng (OR) cng tt c cc

    minterm lm cho hm s logic bng 1.

    c) V d :

    x y z mi F1 F2

    0 0 0 zyx = m0 0 0

    0 0 1 zyx = m1 1 1

    0 1 0 zyx = m2 1 0

    0 1 1 zyx = m3 1 0

    1 0 0 zyx = m4 0 1

    1 0 1 zyx = m5 0 1

    1 1 0 zyx = m6 0 0

    1 1 1 x y z= m7 0 1

    * Lu :

    -Cc bin x, y, z c du b hoc khng b l ty thuc vo gi tr

    0 hoc 1.

  • Trang 28

    -Gi tr ca F1 hoc F2 l gi tr t cho v ta c th chn gi tr

    khc.

    Cn c vo bng trn ta c dng chun 1 (c ba cch vit u c) ca hai hm

    F1 v F2.

    F1 = zyx + zyx + yzx

    = m1 + m2 + m3

    = (1, 2, 3)

    F2 = zyx + zyx + zyx + xyz

    = m1 + m4 + m5 + m7

    = (1, 4, 5, 7)

    2.3.2. Dng chun 2 : (tch cc Maxtern tng chun)

    a) Khi nim Maxterm :

    Cc maxtern c c l khi ta kt hp n bin bng php

    ton OR.

    Nu c n bin ta s c 2n t hp bin c 2n maxtern.

    Nu bin c gi tr 1 ta s dng dng b bin s, ngc li,

    nu bin c gi tr 0 ta s dng dng nguyn bin s.

    K hiu ca maxtern l Mi ; vi i l gi tr thp phn ca t

    hp cc bin.

    b) Dng chun 2 :

    Dng chun 2 l biu thc i s dng php ton nhn (AND) nhn tt c cc

    maxterm lm cho hm s logic bng 0.

  • Trang 29

    c) V d :

    x y z Mi F1 F2 0 0 0 x+y+z = M0 0 0

    0 0 1 x + y + z = M1 1 1

    0 1 0 x+ y+z = M2 1 0

    0 1 1 x+ y+ z = M3 1 0

    1 0 0 x + y+z = M4 0 1

    1 0 1 x+y+ z = M5 0 1

    1 1 0 x+ y+z = M6 0 0

    1 1 1 x+ y+ z= M7 0 1

    * Lu :

    _ Cc bin x, y, z c du b hoc khng b l ty thuc vo gi tr 1 hoc 0.

    _ Gi tr ca F1 hoc F2 l gi tr t cho v ta c th chn gi tr khc.

    Cn c vo bng trn ta c dng chun 2 (c ba cch vit u c) ca hai hm

    F1 v F2.

    F1 = ( x + y + z ) ( x + y + z ). ( x + y + z ) . ( x + y + z ) . ( x + y + z )

    = M0 . M4 . M5 . M6 . M7

    = (0, 4, 5, 6, 7).

    F2 = ( x + y + z ) . ( x + y + z ) . ( x+ y + z ) . ( x+ y + z )

    = M0 . M2 . M3 . M6

    = (0, 2, 3, 6).

    2.4. Cc cng logic :

    2.4.1.Cng khng o:

    K hiu

    A X=A

  • Trang 30

    Bng gi tr (Truth table)

    A X

    0 0

    1 1

    2.4.2.Cng o (NOT gate )

    K hiu

    A

    Bng gi tr (Truth table)

    A X= A

    0 1

    1 0

    2.4.3.Cng AND (AND gate)

    A

    B

    Bng gi tr (Truth table)

    A B X

    0 0 0

    0 1 0 X=0 khi 1 ng vo =0

    1 0 0 X=1 khi ng vo =1

    1 1 1

    Cng AND 3 ng vo:

    CX=A.B.CB

    A

    X=A.B

  • Trang 31

    Bng gi tr (Truth table)

    A B C X

    0 0 0 0

    0 0 1 0

    0 1 0 0

    0 1 1 0

    1 0 0 0

    1 0 1 0

    1 1 0 0

    1 1 1 1

    2.4.4.Cng OR (OR gate)

    Cng OR 2 ng vo:

    A

    BX=A+B

    Bng gi tr (Truth table)

    A B X

    0 0 0

    0 1 1 X=1 khi 1 ng vo =1

    1 0 1 X=0 khi ng vo =0

    1 1 1

    Cng OR 3 ng vo:

    BC

    X=A+B+CA

  • Trang 32

    Bng gi tr (Truth table)

    A B C X

    0 0 0 0

    0 0 1 1

    0 1 0 1

    0 1 1 1

    1 0 0 1

    1 0 1 1

    1 1 0 1

    1 1 1 1

    2.4.5.Cng NAND (AND +NOT)

    Cng NAND 2 ng vo :

    A

    B

    Bng gi tr (Truth table)

    A B X= AB

    0 0 1

    0 1 1

    1 0 1

    1 1 0

    Cng NAND 3 ng vo :

    CBA

  • Trang 33

    Bng gi tr (Truth table)

    A B C X= ABC

    0 0 0 1

    0 0 1 1

    0 1 0 1

    0 1 1 1

    1 0 0 1

    1 0 1 1

    1 1 0 1

    1 1 1 0

    2.4.6.Cng NOR (OR +NOT)

    Hm NOR 2 ng vo

    B

    A

    Bng gi tr (Truth table)

    A B X= BA + 0 0 1 0 1 0 1 0 0 1 1 0

    Hm NOR 3 ng vo:

    CBA

  • Trang 34

    Bng gi tr (Truth table)

    A B C X= CBA ++

    0 0 0 1

    0 0 1 0

    0 1 0 0

    0 1 1 0

    1 0 0 0

    1 0 1 0

    1 1 0 0

    1 1 1 0

    2.4.7.Cng EXOR (EX-OR gate)

    A

    B

    Bng gi tr (Truth table)

    A B X= BABABA =+

    0 0 0

    0 1 1

    1 0 1

    1 1 0

    Hay s c tng ng nh sau:

    B

    A

  • Trang 35

    Ghi ch cng EX-OR khng c nhiu hn hai ng vo.

    2.4.8.Cng EXNOR (EX_NOR gate)

    A

    B

    Bng gi tr (Truth table)

    A B X= BABAAB =+

    0 0 1

    0 1 0

    1 0 0

    1 1 1

    Hay s c tng ng nh sau:

    B

    A

  • Trang 36

    * Quan h gia cc cng Logic

    C mt s k hiu sau c dng trong mt s sch khc nhau

    2.5.Ba Karnaugh (Ba K)

    Ba Karnaugh l ba c s bng 2n ,vi n l s bin ca hm Boole, mt s

    tng ng vi mt t hp ca cc bin cho.

    Hai c gi l lin tip nhau(k cn nhau)khi n ch khc nhau 1 bin.

    Cc bin phi c sp xp vi nhau sau cho 2 k cn nhau ch khc nhau 1

    bit. Nu khng tun theo nguyn tt ny th khng cn l ba karnaugh na.

  • Trang 37

    2.5.1.Ba K 2 bin

    S cn biu din hm l 22= 4 (C n bin s cn 2n )

    F A

    B 0 1 0 0 2

    1 1 3

    S th t = gi tr thp phn ca t hp nh phn tng ng.

    VD: theo hnh trn th khi A=1;B=0 th t hp nh phn l 10[2]=2[D].Do

    ny c s th t l 2

    VD:Biu din hm sau bng Ba K :F(A,B)=(0,2).y l dng chun 1 .Nu

    biu din di dng bng gi tr th ta c nh sau:

    Hng A B F

    0 0 0 1

    1 0 1 0

    2 1 0 1

    3 1 1 0

    T bng gi tr trn ta thy S th t =S th t hng.Lc ta biu din hm

    Boole bng ba K nh sau:

    F A B 0 1

    0 1 1 1 0 0

    + s 0 v s 2 c gi tr l 1.Cc cn li c gi tr l 0

    Tuy nhin ta c th biu din hm trn nh sau:

    F A F A B 0 1 B 0 1 0 1 1 0 1 1 0 0

  • Trang 38

    2.5.2.Ba K 3 bin

    S = 23= 8

    F AB C 00 01 11 10

    0 0 2 6 4 1 1 3 7 5

    S th t = gi tr thp phn ca t hp nh phn tng ng.

    VD: Cho hm Boole F(A,B,C)=(1,2,4,7).Ta biu din dng ba K nh sau:

    F AB F AB C 00 01 11 10 C 00 01 11 10 0 1 1 0 0 0 1 1 1 1 0 0

    2.5.3.Ba K 4 bin:

    F AB

    CD 00 01 11 10 00 0 4 12 8 01 1 5 13 9 11 3 7 15 11 10 2 6 14 10 S th t = gi tr thp phn ca t hp nh phn tng ng.

    VD : Cho hm Boole F(A,B,C,D)=(0,1,2,4,7,10,14,15).Biu din bng ba K

    F AB

    F AB

    CD 00 01 11 10 CD 00 01 11 10 00 1 1 00 0 0 01 1 01 0 0 0 11 1 1 11 0 0 10 1 1 1 10 0

  • Trang 39

    2.5.4.Ba K 5 bin:

    F ABC 0 1

    DE 00 01 11 10 10 11 01 00 00 0 4 12 8 24 28 20 16 01 1 5 13 9 25 29 21 17 11 3 7 15 11 27 31 23 19 10 2 6 14 10 26 30 22 18

    2.6.n gin ha hm Boole:

    2.6.1.Phng php i s :S dng cc cng thc ,cc tin v nh l rt

    gn

    VD: Rt gn hm sau

    +F(A,B,C)=ABC+AB+C =AB(C+1) + C = AB+C

    +F(x,y) = x(x+y) = xx+xy = x+xy=x

    +F(x,y,z) = xyz+xyz+xy = xyz+xy=xy

    +F(x,y,z) = xy+xz+yz (khng rt gn c na)

    Phng php i s rt gn hm Boole bt buc ta phi nh cc cng thc,cc

    quy tt,cc nh l Kt qu cui cng ta cng khng bit l ti u cha.Ta

    c mt phng php khc c th khc phc c nhng vn trn l phng

    php rt gn bng ba K

    2.6.1.Phng php rt gn bng ba K

    Nguyn tc: Khi gom 2 lin tip vi nhau th ta s loi i c 1 bin. Bin b

    loi chnh l bin khc nhau trong 2 lin tip.Ta c th gom cng lc 2 ,4 ,8

    ,16 tc l gom 2n k cn nhau.Khi gom 2n k cn nhau ta loi b c n

    bin. V tr cc k cn cho php nh sau:

    AB 00 01 11 10 AB 00 01 11 10 C 0 1 0 0 0 C 0 1 1 0 0 1 1 0 0 0 1 0 0 0 0

    Loi c bin C Loi c bin B

  • Trang 40

    AB 00 01 11 10 AB 00 01 11 10 C 0 1 0 0 1 C 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0

    Loi c bin A Loi c bin A AB 00 01 11 10 AB 00 01 11 10 C 0 1 1 1 1 C 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0 1 0 1 1 0

    Loi c bin AB Loi c bin AC

    AB 00 01 11 10 AB 00 01 11 10 CD 00 1 0 0 1 CD 00 0 0 0 0 01 0 0 0 0 01 0 1 1 0 11 0 0 0 0 11 1 1 1 1 10 1 1 0 0 10 1 0 0 1

    Loi c bin A

    Loi c bin B

    Loi c bin AC

    Loi c bin AD

    AB 00 01 11 10 AB 00 01 11 10 CD 00 1 0 0 0 CD 00 0 0 0 0 01 1 0 0 0 01 0 0 0 0 11 1 0 0 0 11 0 0 0 0 10 1 0 0 0 10 1 1 1 1

    Loi b bin CD Loi bin AB

    AB 00 01 11 10 AB 00 01 11 10 CD 00 1 0 0 1 CD 00 1 0 0 1 01 0 0 0 0 01 1 0 0 1 11 0 0 0 0 11 1 0 0 1 10 1 0 0 1 10 1 0 0 1

    Loi b bin AC Loi b bin ACD

  • Trang 41

    AB 00 01 11 10 AB 00 01 11 10 CD 00 1 1 0 0 CD 00 0 0 0 0 01 1 1 0 0 01 1 1 1 1 11 1 1 0 0 11 1 1 1 1 10 1 1 0 0 10 0 0 0 0

    Loi b bin BCD Loi b bin ABC Khi gom cc k cn nhau ta loi b nhng bin khc nhau,ch gi li nhng

    bin ging nhau.Khi ta gom nhng k cn c gi tr l 1 th bin gi li l

    chnh n nu bin mang gi tr l 1 v s c gi tr b nu bin l 0

    VD:C 2 t hp c gom c gi tr l

    T hp 1:ABC 010

    T hp 2:ABC 011

    Khi gom 2 ny ta loi b bin C v gi li bin AB.V A c gi tr l 0 v B

    c gi tr l 1 nn t hp ny s c biu din l AB

    VD 1: Cho hm Boole c bng gi tr nh sau.Rt gn bng ba K

    AB 00 01 11 10 AB 00 01 11 10 C 0 1 0 0 0 C 0 0 0 1 0 1 1 0 0 0 1 1 1 1 0

    A B F(A,B,C)= A B AC AB F(A,B,C)= AC+AB VD 2: Cho hm Boole c bng gi tr nh sau.Rt gn bng ba K

    AB 00 01 11 10 AB 00 01 11 10 CD 00 1 0 0 0 CD 00 1 1 0 0 01 1 0 1 1 01 1 1 0 0 11 1 0 0 0 11 0 0 0 0 10 1 0 0 0 10 1 1 1 1

    A B ACD A C CD F(A,B,C,D)= A B + ACD F(A,B,C,D)= A C+CD

  • Trang 42

    VD3:Rt gn hm Boole F1(A,B,C)= (1, 2, 5,6), F2(A,B,C)= (0,1, 2, 7)

    AB 00 01 11 10 AB 00 01 11 10 C 0 0 1 1 0 C 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0

    C BC A C ABC F1(A,B,C)=C + BC

    A B F2(A,B,C)= A C + A B +ABC

    2.7.Ty nh (dont care).Thng k hiu l d(v tr ca )

    VD:Cho hm Boole F(A,B,C)=(0,1,4,5,6)+d2 hoc l

    F(A,B,C)=)=(0,1,4,5,6)+d(2)

    C ngha l khi biu din bng ba K ta c th cho th 2 l 0 hoc 1 ty sao

    cho c li nht khi rt gn.

    Trong ba K ta c th dng du x cho ty nh.Nhn vo ba K ta thy nu

    chn ty nh l 1 th rt gn s ti u.

    AB 00 01 11 10 AB 00 01 11 10 C 0 1 x 1 1 C 0 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 0 0 1

    C B

    F2(A,B,C)= C + B 2.7.1.n gin ha theo dng chun 2

    Phng php:Vn thc hin tng t nh dng chun 1 nhng khi gom cc

    k cn ta gom nhng c k hiu l 0 .Mi s hng l mt tng.Kt qu cui

    cng l tch ca cc tng .Khi lin kt th ta ch cc bin c gi tr l 0 th l

    chnh n v c gi tr l 1 th s ly b (o).

  • Trang 43

    VD:Rt gn dng chun 2 hm F(A,B,C)= (0, 2, 3, 6).

    AB 00 01 11 10 C 0 1 1 0 1 1 0 1 0 0

    (B+C ) ( A+B )

    F(A,B,C)= (B+C ).( A+B ) 2.7.2.Mt s phng php thc hin hm Boole bng cc cu trc cho

    trc

    T 2

    T 1 AND OR NAND NOR

    AND

    x

    Chun 1

    x

    -Chun 2 -Ly b hm F 2 ln. p dng Demorgan

    OR

    Chun 2

    x

    -Chun 1 -Ly b F 2 ln. p dng D

    x

    NAND

    -Chun 2 -Ly b cc

    thnh phn. p dng D

    x

    -Chun 1 -Ly b F 2 ln. p dng D

    x

    NOR

    x

    -Chun 1 -Ly b cc

    thnh phn. p dng D

    x

    -Chun 2 -Ly b hm F 2 ln. p dng Demorgan

    Da vo bng trn ta p dng s gii quyt c cc bi ton.Cc nh du x

    s khng thc hin c cu trc dng .

    VD:Cho hm F(A,B,C)= ABC+ABC+ A B .Dng cu trc OR -NAND thc

    hin hm trn

    Thc hin:

    Bc 1: a v dng chun 1 (bi ton cho sn).

    Bc 2:Ly b 2 ln

    F(A,B,C)= ABC+ABC+ A B= BACABABC ++ = BACABABC.

  • Trang 44

    = )).().(( BACBACBA +++++

    Bc 3:V s thc hin mch bng cc cng Logic

    C

    A

    F(A,B,C)

    B

    Cng cho hm nh trn .Thc hin bng cu trc NAND-NAND

    F (A,B,C)= ABC+ABC+ A B= BACABABC ++ = BACABABC.

    n y ta thy xut hin cu trc mong mun nn khng p dng tip nh

    l Demorgan.

    S thc hin mch

    F(A,B,C)

    C

    B

    A

  • Trang 45

    BI TP CHNG 2

    1.Rt gn hm Boole bng phng php i s

    a.y= DBADBA +

    b.z= ))(( BABA ++

    c.y= BCDAACD +

    d.y= CABCA +

    e.y= DCBADCBA +

    f. y= ))(( DBCA ++

    2.Cho Z= CBA ++ Dng cng NAND v cng o biu din hm trn

    3.Cho Z= ABC Dng cng NOR v cng o biu din hm trn

    4.Xc nh biu thc ng ra ca cc mch sau

    a.

    A

    B

    C

    D

    X

    b.

    X

    B

    D

    A

    C

    d.

    D

    B

    X

    A

    C

    5.V dng sng ng ra X theo tn hiu vo A,B,C

  • Trang 46

    CB

    XC

    A

    AB

    6.Xc nh ng ra X

    X

    C

    B

    A

    7.Vi nhng gi tr no ca A,B,C th LED sng

    C

    LED

    A

    B

    8.Rt gn hm sau bng ba K

    a.F= BAABCABC ++

    b.F= ABBDAABCABCD +++

    c.F(A,B,C,D)= )15,10,7,5,4,1(

    d.F(A,B,C,D)= )15,10,7,5,4,1( +d0

    e.F(A,B,C,D)= )11,10,7,5,4,2,1,0(

    f.F(A,B,C)= )7,4,3,0(

    g.F(A,B,C,D)= 5)13,10,7,4,3,0( d+

  • Trang 47

    h. F(A,B,C,D= )())()(( CADCADCBADCBA +++++++++

    9.Cho hm Boole F(A,B,C,D)= )15,10,7,5,4,1(

    a.Thc hin hm dng cu trc NAND-NOR

    b.Thc hin hm dng cu trc NOR-NOR

    c.Thc hin hm dng cu trc NAND-NAND

    d.Thc hin hm dng cu trc OR-NOR

    e.Thc hin hm dng cu trc AND-OR

    f. Thc hin hm dng cu trc AND-NOR

    g.Thc hin hm dng ton cng NAND

    h.Thc hin hm dng ton cng NOR

    i.Thc hin hm dng ton cng NAND 2 ng vo

    j.Thc hin hm dng ton cng NOR 2 ng vo

  • Trang 48

    Chng 3

    MCH T HP

    3.1.Gii thiu:

    Mch t hp l mt mch c xy dng t cc cng Logic c bn thc hin

    nhng chc nng m ngi s dng yu cu.Mt s tnh nng thng c s

    dng th ngi ta tch hp cc cng thnh nhng IC chuyn s dng cho cc

    mc ch . Trong chng ny ta s tm hiu cu trc bn trong cng nh tnh

    nng ca mt s IC thng dng.

    3.1.1.Mch gii m (Decoder)

    Decoder l mch chuyn i N bit u vo thnh M ng ra .Mi ng ra c

    chn ( tch cc) tng ng vi mt t hp u vo.

    Nu c N ng vo tc c 2N t hp.ng vi mi t hp u vo s c mt ng

    ra mc Logic cao cn tt c cc ng ra khc s mc Logic thp

    Tuy nhin c nhng Decoder c thit k ngc li tc ng no tch cc th

    ng c mc logic thp cn cc ng cn li mc cao.

    a.Decoder 2 4 c ng ra tch cc mc cao

    Bng gi tr

    2-->4X 0

    Y 3X 1

    Y 0Y 1Y 2

    T bng gi tr trn ta c

    Y0= 10 XX ; Y1= 10 XX ; Y2= 10 XX ; Y0= 10 XX ;

    S tng ng

    X1 X0 Y3 Y2 Y1 Y0

    0 0 0 0 0 1

    0 1 0 0 1 0

    1 0 0 1 0 0

    1 1 1 0 0 0

  • Trang 49

    Y1

    Y3

    X0

    Y0

    X1

    Y2

    Decoder 2 4 c ng ra tch cc mc cao

    b.Decoder 2 4 c ng ra tch cc mc thp

    2-->4X 0

    Y 3X 1

    Y 0Y 1Y 2

    2-->4

    X0 Y0

    X1

    Y1

    Y2

    Y3

    T bng gi tr trn ta c

    Y0=X0+X1;Y1=X0+ 1X ;Y2= 0X +X1;Y3= 0X + 1X

    S tng ng

    X1 X0 Y3 Y2 Y1 Y0

    0 0 1 1 1 0

    0 1 1 1 0 1

    1 0 1 0 1 1

    1 1 0 1 1 1

  • Trang 50

    X1

    Y0

    Y3

    Y2

    X0

    Y1

    Decoder 2 4 c ng ra tch cc mc thp

    Nhn vo bng gi tr ca Decoder ta thy c mt im bt li l ti mt thi

    im phi c mt ng ra c chn.Nu nh ta khng mun chn ng no th

    Decoder loi ny khng thc hin c.Xut pht t nguyn nhn ngi ta

    cn tch hp mt loi Decoder c ng vo cho php gi l Enable (E).

    Xt Decoder 2 4 c ng ra tch cc mc thp c ng vo Enable tch cc mc

    cao

    Bng gi tr

    2-->4X 0

    Y 3

    X 1Y 0Y 1Y 2

    E

    E X1 X0 Y3 Y2 Y1 Y0

    1 0 0 1 1 1 0

    1 0 1 1 1 0 1

    1 1 0 1 0 1 1

    1 1 1 0 1 1 1

    0 x x 1 1 1 1

  • Trang 51

    Tng t nh cc cch lm trc ta cng s tm c s tng ng ca

    Decoder trong trng hp c Enable.

    *Nhn xt:ti mt thi im c mt ng ra tch cc .Ng ra tng ng vi

    s thp phn ca t hp nh phn

    V d:Nu ng vo c t hp l 10 th ng ra c chn l Y2 v 10[B]=2[D].

    Xt Decoder 3 8 c ng ra tch cc mc thp

    3-->8

    X 0

    Y 3X 1

    Y 0Y 1Y 2

    X2Y 4Y 5Y 6Y 7

    c.Ghp cc Decoder vi nhau

    ghp cc Decoder vi nhau th cc decoder phi c ng vo E.

    Khi ghp 2 Decoder 2 4 ta s c 1 Decoder 3 8

    Khi ghp 2 Decoder 3 8 ta s c 1 Decoder 4 16

    Khi ghp 2 Decoder n 2n ta s c 1 Decoder n+1 2n+1

    V d:ghp 2 Decoder 2 4 thnh 1 Decoder 3 8

    X2 X1 X0 Y7 Y6 Y5 Y4 Y3 Y2 Y1

    Y0

    0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 0

    0 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1

    0 1 0 1 1 1 1 1 0 1 1

    0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1

    1 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1

    1 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1

    1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1

    1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1

  • Trang 52

    Y7

    X0

    X1

    Y0Y1Y2Y3

    E

    X0 Y1

    Y6Y5

    Y2

    D 2

    X1

    Y3

    D 1

    X2

    X0

    X1

    Y0Y1Y2Y3

    E

    Y4

    Y0

    Bng gi tr khi ghp 2 Decoder

    X2 X1 X0 Y7 Y6 Y5 Y4 Y3 Y2 Y1 Y0

    0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1

    0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 D 1 hot ng

    0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 D 2 b cm

    0 1 1 0 0 0 0 1 0 0 0

    1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0

    1 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 D 2 hot ng

    1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 D 1 b cm

    1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0

    Nhn vo bng gi tr trn ta thy nu ghp nh trn th 2 Decoder ny hon

    ton tng ng nh 1 decoder 3 8

    d.Dng Decoder thc hm Boole

    V d: Cho hm Boole c F(A,B,C)=(0,1,3,6).Dng Decoder thc hin hm

    trn thay cho cc cng Logic khc.

    Ta thy Decoder thc s l cc cng Logic c tch hp thnh.thc hin hm

    Boole dng Decoder thc cht l ta tn dng cc cng Logic c sn trong

    Decoder thc hin hm Boole .

    thc hin hm Boole dng Decoder ta ln lt theo cc bc sau:

  • Trang 53

    - V c 3 bin nn ta dng Decoder 3 8.Tng qut nu hm c n bin th dng

    Decoder n 2n

    - Lp bng gi tr hm Boole.Theo nh v d trn ta c bng gi tr nh sau:

    A B C Y

    0 0 0 1

    0 0 1 1

    0 1 0 0

    0 1 1 1

    1 0 0 0

    1 0 1 0

    1 1 0 1

    1 1 1 0

    Ta c th biu din hm Boole trn bng dng chun 1 nh sau:

    F(A,B,C)= (0,1,3,6)= CABBCACBACBA +++

    Bng gi tr ca decoder 3 8 nh sau:

    X2 X1 X0 Y7 Y6 Y5 Y4 Y3 Y2 Y1 Y0

    0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1

    0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0

    0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0

    0 1 1 0 0 0 0 1 0 0 0

    1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0

    1 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0

    1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0

    1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0

    Ta c:

    Y0= CBA ;Y1= CBA ;Y2= CBA ;Y3= BCA ;Y4= CBA ;Y5= CBA ;Y6= CAB ;Y7=

    ABC

    So snh 2 kt qu ny ta thy c th biu din hm Boole nh sau:

  • Trang 54

    F(A,B,C)= (0,1,3,6)= CABBCACBACBA +++ =Y0+Y1+Y3+Y6 (ca

    Decoder).

    S thc hin dng Decoder nh sau:

    C

    B

    3-->8

    X 0

    Y 3X 1

    Y 0Y 1Y 2

    X2Y 4Y 5Y 6Y 7

    A

    F(A,B,C)

    Nu s dng Deoder c ng ra tch cc mc thp th cng cch lm tng t

    nh trn ta s c mch nh sau:

    3-->8

    X 0

    Y 3X 1

    Y 0Y 1Y 2

    X2Y 4Y 5Y 6Y 7

    F(A,B,C)

    A

    B

    C

    Ta c th c nhiu cch thc hin hm Boole dng Decoder nhng tt c u

    cho cng kt qu.

    3.1.2.Mch m ha (Encoder):

    L mch c 2n ng vo v n ng ra

    Xt Encoder 4 2

    X0

    X2

    Y0

    Y1

    X3

    X1

    T bng gi tr trn ta thy nu a tn hiu t mch gii m n mch m ha

    th d liu s ng nh trng thi ban u.T ngi ta c th m ha d liu

    trc khi a ln ng tn hiu.

    S tng ng ca Encoder 4 2

    X3 X2 X1 X0 Y1 Y0

    0 0 0 1 0 0

    0 0 1 0 0 1

    0 1 0 0 1 0

    1 0 0 0 1 1

  • Trang 55

    T bng gi tr trn ta c:Y0= ( )1302 XXXX ;Y1= ( )2301 XXXX

    Y1

    Y0

    X2

    X0

    X3

    X1

    Cng tng t nh Decoder ta cng c Encoder c ng vo,ng ra tch cc mc

    cao hoc thp.Ty tng trng hp c th m ta chn cho ph hp.

    Mch m ha c u tin:

    Khi c 2 hay nhiu ng vo cng mc tch cc th ng ra c th c th s c

    2 gi tr khc nhau , chnh v vy ngi ta qui nh b m ha c u tin .

    Khi nu c 2 tn hiu cng mc tch cc th ch c ng vo c u tin

    cao hn mi cho tc ng ti ng ra

    Cho Encoder nh hnh v

    X0

    X2

    Y0

    Y1

    X3

    X1

    u tin gim dn t X0 n X3.Lc bng gi tr ca Encoder nh sau:

    3.1.3.Mch dn knh (Multiplexer)-MUX

    Mch dn knh hay cn gi l MUX l mch c 2n d liu (Data),n ng vo

    iu khin (Selects) v c mt ng ra

    a.Xt MUX 4 1 (22 1)

    X3 X2 X1

    X0

    Y1 Y0

    x x x 1 0 0

    x x 1 0 0 1

    x 1 0 0 1 0

    1 0 0 0 1 1

  • Trang 56

    4-->1

    X0

    X1

    YX2

    X3

    AB

    MUX c 4 ng vo d liu l X0,X1,X2,X3 v c 2 ng vo iu khin l A,B.

    T bng gi tr ta c Y= ABXBAXBAXBAX 3210 +++

    S mch tng ng

    X2X0 X3

    Y

    B

    A

    X1

    A B Y

    0 0 X0

    0 1 X1

    1 0 X2

    1 1 X3

  • Trang 57

    b.Xt MUX 8 1 (23 1)

    8-->1

    X0

    X1

    Y

    X2

    X3

    A

    C

    X4

    X5

    X6

    X7

    B

    Tng t nh trn ta c th v s tng ng ca MUX 8 1

    c.Ghp cc MUX

    ghp 2 MUX vi nhau th 2 MUX phi c Enable

    Ghp 2 MUX 4 1 thnh 1 MUX 8 1.Thc hin ghp nh sau

    A

    Y

    4-->1

    X0

    X1

    Y

    X2

    X3

    A

    B

    E

    X2

    X6

    X0

    X4

    X3

    MUX 1

    X1

    X7

    4-->1

    X0

    X1

    Y

    X2

    X3

    A

    B

    E

    MUX 2

    X5

    B

    C

    A B

    C

    Y

    0 0 0 X0

    0 0 1 X1

    0 1 0 X2

    0 1 1 X3

    1 0 0 X4

    1 0 1 X5

    1 1 0 X6

    1 1 1 X7

  • Trang 58

    *Ch :Khi ghp nh trn ta phi ch rng A l MSB v B l LSB

    Bng gi tr

    A C

    B

    Y

    0 0 0 X0

    0 0 0 X1 MUX 1 hot ng

    0 0 0 X2 MUX 2 b cm

    0 0 0 X3

    0 0 0 X4 MUX 2 hot ng

    0 0 0 X5 MUX 1 b cm

    0 0 0 X6

    0 0 0 X7

    Bng gi tr ny hon ton tng ng nh bng gi tr ca MUX 8 1

    d.Dng MUX thc hin hm Boole

    + Dng MUX 2n 1 thc hin hm Boole n bin

    Cho hm Boole F(A,B,C)= (1,2,5,7).Dng MUX thc hin hm trn

    Hm c 3 bin nn ta dng MUX 8 1(c n bin th dng MUX 2n 1)

    Bng gi tr ca hm Boole Bng gi tr ca MUX

    A B

    C

    Y

    0 0 0 0

    0 0 1 1

    0 1 0 1

    0 1 1 0

    1 0 0 0

    1 0 1 1

    1 1 0 0

    1 1 1 1

    A B

    C

    Y

    0 0 0 X0

    0 0 1 X1

    0 1 0 X2

    0 1 1 X3

    1 0 0 X4

    1 0 1 X5

    1 1 0 X6

    1 1 1 X7

  • Trang 59

    Nhn vo 2 bng gi tr trn ta thy nu cho X0=X3=X4=X6=0 v

    X1=X2=X3=X7=1 th ng ra ca MUX chnh l hm F(A,B,C).S

    mch thc hin nh sau

    BA

    F(A,B,C)

    [1]

    8-->1

    X0

    X1

    Y

    X2

    X3

    A

    C

    X4

    X5

    X6

    X7

    BC

    + Dng MUX 2n 1 thc hin hm Boole n+1 bin

    Thc hin hm F(A,B,C)= (2,5,6,7) dng MUX 4 1

    Trc ht ta phi nh bng sau:

    2 gi tr lin tip ca hm Boole Bit LSB

    0 0 0

    0 1 N0

    1 0 0N

    1 1 1

    Sau lp bng gi tr ca hm Boole ri da vo bng trn ta ghi li thnh

    bng nh bn di.Trong X0,X1,X2,X3 l cc ng data ca MUX 41.Cc

    bin cao a vo 2 ng iu khin cn bin l LSB th thc hin t bng gi tr

  • Trang 60

    Bng gi tr

    S mch thc hin

    [1]

    A

    4-->1

    X0

    X1

    Y

    X2

    X3

    A

    B

    F(A,B,C)

    C

    B

    Xt mt VD khc:Dng MUX 81 thc hin hm Boole F(A,B,C,D)=

    (1,2,5,6,7,9,11,15)

    A B C

    D

    F(A,B,C,D)

    0 0 0 0 0

    0 0 0 1 1

    D

    X0

    0 0 1 0 1

    0 0 1 1 0

    D

    X1

    0 1 0 0 0

    0 1 0 1 1

    D

    X2

    A B C Y

    0 0 0 0

    0 0 1 0

    0

    X0

    0 1 0 1

    0 1 1 0

    C

    X1

    1 0 0 0

    1 0 1 1

    C

    X2

    1 1 0 1

    1 1 1 1

    1

    X3

  • Trang 61

    0 1 1 0 1

    0 1 1 1 1

    1

    X3

    1 0 0 0 0

    1 0 0 1 1

    D

    X4

    1 0 1 0 0

    1 0 1 1 1

    D

    X5

    1 1 0 0 0

    1 1 0 1 0

    0

    X6

    1 1 1 0 0

    1 1 1 1 1

    D

    X7

    D

    8-->1

    X0

    X1

    Y

    X2

    X3

    A

    C

    X4

    X5

    X6

    X7

    B

    [1]

    F(A,B,C,D)

    C

    B

    A

    3.1.4.Mch phn knh (DeMultiplexer)-DEMUX

    DEMUX l mch t hp c 1 ng vo n ng iu khin v 2n ng ra.Nu d liu

    t MUX a n DEMUX th d liu s c phc hi ng trng thi ban u.

    Xt DEMUX 1 4

    X

    A

    Y0Y1Y2Y3

    B

    T bng trn ta c XABYBAXYBXAYBAXY ==== 3;2;1;0

    A B Y3 Y2 Y1 Y0

    0 0 0 0 0 X

    0 1 0 0 X 0

    1 0 0 X 0 0

    1 1 X 0 0 0

  • Trang 62

    S mch

    Y2

    Y0

    B

    Y3

    A

    X

    Y1

    3.1.5.Mch kim tra chn l:

    C 2 dng :

    -Even parity (parrity chn)

    -Old parity (parity l)

    c dng pht hin sai lch trn ng truyn

    +Even parity:bit parity c to ra sao cho tng s bit 1 l chn.Nu tng s bit

    1 chn th bit P=0.Tng s bit 1 l th P=1

    +Old parity: bit parity c to ra sao cho tng s bit 1 l l.Nu tng s bit 1

    chn th bit P=1.Tng s bit 1 l th P=0

    VD:Thit k h kim tra chn 4 bit (event parity)

  • Trang 63

    A B C D P

    0 0 0 0 0

    0 0 0 1 1

    0 0 1 0 1

    0 0 1 1 0

    0 1 0 0 1

    0 1 0 1 0

    0 1 1 0 0

    0 1 1 1 1

    1 0 0 0 1

    1 0 0 1 0

    1 0 1 0 0

    1 0 1 1 1

    1 1 0 0 0

    1 1 0 1 1

    1 1 1 0 1

    1 1 1 1 0

    Rt gn ta c )()())(( BADCBADCP +=

    S mch

    C

    A

    D

    B P

  • Trang 64

    3.2.Phng php thit k mt s mch t hp

    a.Phng php

    +Xc nh s ng vo-ra t bi ton yu cu

    +Lp bng gi tr theo bi ton t ra

    +Rt gn cc hm Boole

    +Dng cng Logic hoc cc mch t hp thc hin hm Boole

    b.Mt s VD v thit k mch t hp

    VD1:Thit k mt mch t hp thc hin vic cng 2 s nh phn 1 bit c

    nh.Cn gi l mch cng bn phn=Haft-Adder=HA

    -Trc ht ta xc nh s ng vo-ra ca mch t hp:Theo bi th mch c 2

    ng vo l 2 s nh phn v 2 ng ra l tng 2 s nh phn v s nh

    -Bng gi tr

    A B S C

    0 0 0 0

    0 1 1 0

    1 0 1 0

    1 1 0 1

    Trong S(sum) l tng 2 s nh phn v C(carry) l s nh

    -Rt gn ta c:S= BA ;C=AB

    -Thc hin mch

    B

    C

    AS

    Mch cng 1 bit c thnh phn nh trc gi l mch cng ton phn hay

  • Trang 65

    Full-Adder=FA

    An Bn

    Cn-1

    Sn

    Cn

    0 0 0 0 0

    0 0 1 1 0

    0 1 0 1 0

    0 1 1 0 1

    1 0 0 1 0

    1 0 1 0 1

    1 1 0 0 1

    1 1 1 1 1

    111 );( ++== nnnnnnnnnnn CACBBACBACS S mch

    C n-1C n

    B n

    A n

    S n

    VD 2:Thit k mch t hp thc hin vic nhn 2 s nh phn 2 bit

    -Mch c 4 ng vo 4 ng ra v tch ca 2 s nh phn khi nhn nhau ln nht l

    1001.

  • Trang 66

    - Bng gi tr

    A1 B1 A2

    B2

    Y3 Y2 Y1

    Y0

    0 0 0 0 0 0 0 0

    0 0 0 1 0 0 0 0

    0 0 1 0 0 0 0 0

    0 0 1 1 0 0 0 0

    0 1 0 0 0 0 0 0

    0 1 0 1 0 0 0 1

    0 1 1 0 0 0 1 0

    0 1 1 1 0 0 1 1

    1 0 0 0 0 0 0 0

    1 0 0 1 0 0 1 0

    1 0 1 0 0 1 0 0

    1 0 1 1 0 1 1 0

    1 1 0 0 0 0 0 0

    1 1 0 1 0 0 1 1

    1 1 1 0 0 1 1 0

    1 1 1 1 1 0 0 1

    Rt gn ta c

    Y3=A1B1A2B2;Y2=A1A2( 21 BB + );Y1= 221221211211 BABBAABBAABA +++

    Y0=B1B2.

    -Thc hin mch

  • Trang 67

    B2

    Y3

    B1

    A1Y0

    Y2

    Y1

    A2

    VD3:So snh 2 s nh phn 2 bit

    -S ng vo l 4 v ng ra l 3 ;Y0 (2 s bng nhau);Y1 (s th 1 ln hn);Y2

    (s th nht nh hn)

  • Trang 68

    -Bng gi tr

    A1 B1 A2

    B2

    Y2 Y1 Y0

    0 0 0 0 0 0 1

    0 0 0 1 1 0 0

    0 0 1 0 1 0 0

    0 0 1 1 1 0 0

    0 1 0 0 0 1 0

    0 1 0 1 0 0 1

    0 1 1 0 1 0 0

    0 1 1 1 1 0 0

    1 0 0 0 0 1 0

    1 0 0 1 0 1 0

    1 0 1 0 0 0 1

    1 0 1 1 1 0 0

    1 1 0 0 0 1 0

    1 1 0 1 0 1 0

    1 1 1 0 1 0 0

    1 1 1 1 0 0 1

    -Rt gn:T bng gi tr trn ta c

    Y0=(0,5,10,15);Y1=(4,8,9,12,13);Y2=(1,2,3,6,7,11,14)

    -Thc hin mch.C nhiu cch thc hin y ta s dng Decoder thc hin

    Y1

    Y2

    Y0

    A

    B

    4-->16

    X 0 Y 3

    X 1

    Y 0Y 1Y 2

    X2

    Y 4Y 5Y 6Y 7

    X3Y 8Y 9

    Y 10Y11

    Y13Y12

    Y14Y15

    C

    D

  • Trang 69

    BI TP CHNG 3

    1.Thc hin ghp 2 Decoder 38 thnh 416

    2.Thc hin ghp 4 Decoder 24 thnh 416

    3.Cho hm F(A,B,C,D)= )15,14,13,7,4,3,0(

    a.Thc hin hm Boole bng cng Logic

    b.Thc hin hm Boole bng Decoder

    c.Thc hin hm Boole bng MUX

    d.Thc hin hm Boole bng MUX 81

    4.Cho hm F(A,B,C,D)= )15,10,9,6,4,3,0(

    a.Thc hin hm Boole bng cng Logic

    b.Thc hin hm Boole bng Decoder

    c.Thc hin hm Boole bng MUX

    d.Thc hin hm Boole bng MUX 81

    5.Thit k mch t hp sao cho m vo l BCD v m ra l LED 7 on

    6.Thit k mch t hp sao cho khi cho vo m nh phn 4 bit .Ng ra s mc

    0 khi s thp phn tng ng ca ng vo nh hn 10

    7.Thit k mch so snh 2 s nh phn 3 bit.Dng LED bo hiu.

  • Trang 70

    Chng 4

    H TUN T Mch tun t nhn thng tin t cc ng vo v kt hp v cc phn t nh

    xc nh trng thi ca ng ra. Nh vy mch tun t c cc u ra khng ch

    ph thuc vo u vo hin hnh m cn ph thuc vo mt chui cc gi tr

    u vo qu kh.

    4.1.Cc mch cht v FF:

    1.Cht:(Latch)

    Mch cht l mch tun t s xt cc ng vo mt cch lin tc v thay i cc

    ng ra ca n bt c lc no.

    a.Cht cng NOR:

    SET/Q

    QCLEAR

    Bng gi tr

    SET CLEAR OUTPUT

    0 0 Khng

    i

    0 1 Q=0

    1 0 Q=1

    1 1 Cm

    *Cm : l trng thi Q=/Q=0 (Trng thi ny khng dng)

    a.Cht cng NAND:

  • Trang 71

    SETQ

    /QCLEAR

    Bng gi tr

    SET CLEAR OUTPUT

    0 0 Cm

    0 1 Q=1

    1 0 Q=0

    1 1 Khng

    i

    4.1.2.Flip-Flop (FF)

    Flip-Flop l mt mch tun t thng thng ly mu cc ng vo v thay i

    cc ng ra ca chng nhng thi im xc nh bi tn hiu ng h (xung

    clock).

    Ngi ta phn loi FF da vo tn hiu iu khin :FF iu khin (tch cc)

    cnh ln v FF iu khin (tch cc) cnh xung.

    a.DFF

    K hiu

    D

    CLK

    Q

    /Q

    D

    CLK

    Q

    /Q

    (FF tch cc cnh ln) (FF tch cc cnh xung)

    Bng gi tr :

    Dn Qn+1

    0 0

    1 1

  • Trang 72

    Dn l trng thi ca tn hiu vo xung th n

    Qn+1 l trng thi ca tn hiu ra xung th n+1

    Mt cch tng qut: Qn+1=Dn

    Biu din dng tn hiu ng ra theo tn hiu vo v xung Clock.Gi s ban u

    Q0=0.FF tch cc cnh xung.

    D

    Q

    CK

    Biu din dng tn hiu ng ra theo tn hiu vo v xung Clock.Gi s ban u

    Q0=0.FF tch cc cnh ln

    D

    Q

    CK

    b.TFF

    T

    CLK

    Q

    /Q

    T

    CLK

    Q

    /Q

    (FF tch cc cnh ln) (FF tch cc cnh xung)

    Bng gi tr :

    Tn l trng thi ca tn hiu vo xung th n

    Qn+1 l trng thi ca tn hiu ra xung th n+1

    Biu din dng tn hiu ng ra theo tn hiu vo v xung Clock.Gi s ban u

    Q0=0.FF tch cc cnh xung.

    Tn Qn+1

    0 Qn

    1 nQ

  • Trang 73

    T

    CK

    Q

    Biu din dng tn hiu ng ra theo tn hiu vo v xung Clock.Gi s ban u

    Q0=1.FF tch cc cnh ln.

    Q

    T

    CK

    c.J_K FF

    J

    CK

    Q

    QK

    J

    CK

    Q

    QK

    Bng gi tr

    Jn Kn Qn+1

    0 0 Qn

    0 1 0

    1 0 1

    1 1 nQ

    Biu din dng tn hiu ng ra theo tn hiu vo v xung Clock.Gi s ban u

    Q0=0.FF tch cc cnh xung.

  • Trang 74

    Q

    CK

    K

    J

    Biu din dng tn hiu ng ra theo tn hiu vo v xung Clock.Gi s ban u

    Q0=0.FF tch cc cnh ln.

    Q

    CK

    K

    J

    d.S_R FF

    S

    CK

    Q

    QR

    S

    CK

    Q

    QR

    Bng gi tr

    Sn Rn Qn+1

    0 0 Qn

    0 1 0

    1 0 1

    1 1 x

    x:Trng thi cm khng dng

    J_K FF s tng ng T- FF khi hai ng vo J= K = 1

  • Trang 75

    [1]

    J

    CK

    Q

    QK

    J_K FF s tng ng D-FF khi hai ng vo J=v K ni vi nhau qua cng

    o.

    CK

    DJ

    CK

    Q

    QK

    Ngoi ra FF cn c cc ng vo iu khin l Preset(Pr) v Clear (Cl).K hiu

    thng nh sau

    J

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl

    J

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl

    (FF c Pr v Cl tch cc mc cao) (FF c Pr v Cl tch cc mc thp)

    Khi Pr v Cl tc ng th ng ra s mc 0 hoc 1 m khng ph thuc vo tn

    hiu ng vo

    +Trng hp Pr v Cl tch cc mc cao

    -Khi Pr=Cl=0 th FF c ng ra ph thuc vo ng vo v xung CK

    -Khi Pr=1 v Cl=0 th FF c ng ra Q=1

    -Khi Pr=0 v Cl=1 th FF c ng ra Q=0

    -Khi Pr=Cl=1 th FF c ng ra khng xc nh c

    +Trng hp Pr v Cl tch cc mc thp

    -Khi Pr=Cl=1 th FF c ng ra ph thuc vo ng vo v xung CK

    -Khi Pr=0 v Cl=1 th FF c ng ra Q=1

    -Khi Pr=1 v Cl=0 th FF c ng ra Q=0

  • Trang 76

    -Khi Pr=Cl=1 th FF c ng ra khng xc nh c

    4.2. B m: ( Counter )

    4.2.1.Phn loi:

    Ngi ta phn loi mch m theo nhiu kiu khc nhau nh mch m ni tip

    (khng ng b)m song song (ng b),mch m ln,mch m

    xung,mch m nhp c data,mch m khng nhp c datatrong

    chng ny ta s tm hiu mt s mch m khc nhau.

    Trong chng ny c mt khi nim gi l Modulo(MOD): l s trng thi

    khc nhau trong mt chu k m ( khng lp li gi tr trong mt chu k m ).

    4.2.2.Mch m ni tip (khng ng b):

    a.m MOD chn 2n

    Phng php thit k

    -MOD 2n s dng n JKFF

    -m ni tip th xung CK ca FF sau c ly t ng ra Q ca FF trc

    -Cc ng J&K ni chung v ni vi mc Logic 1.S m c ly t cc ng ra

    Q ca cc JKFF (dng BCD).

    V d1: Thit k mch m c MOD=4 dng JKFF tch cc cnh xung.Gi s

    ban u cc ng ra bng 0.

    -MOD=4=22 do dng 2 JKFF

    -S thc hin nh hnh v

    Q1Q0

    J

    CK

    Q

    QK

    [1][1]

    CK

    J

    CK

    Q

    QK

    Tn hiu ra c biu din nh sau

    1

    0 1

    10

    0

    0

    Q0

    0

    1

    Q1

    CK

    1

    0

    0

  • Trang 77

    Nhn vo kt qu trn ta thy d liu ra l :00,01,10,11,00,01Nu ta ta s

    dng mch gii m chuyn i t BCD sang LED 7 on ta s thy s hin th

    ln lt l 0,1,2,3,0,1

    V d2: Thit k mch m c MOD=8 dng JKFF tch cc cnh xung.Gi s

    ban u cc ng ra bng 0.

    -MOD=8=23 do dng 3 JKFF

    -S thc hin nh hnh v

    Q1

    J

    CK

    Q

    QK

    Q2Q0

    J

    CK

    Q

    QK

    [1][1]

    CK

    [1]

    J

    CK

    Q

    QK

    Tn hiu ra c biu din nh sau

    0

    1

    0

    1

    11

    1

    0 1

    1

    0

    0

    1

    0

    0

    0

    Q0

    0

    1

    0

    0

    0

    Q1

    CK

    Q20

    1

    0

    0

    0

    1

    1

    0

    1

    Trng hp mch m ni tip nhng m gim dn th cch thit k tng t

    nh trn nhng xung CK ca FF sau c ly t ng Q ca FF trc

    Tm li

    Qn=CKn+1 th mch m l m ni tip v m ln

    nQ =CKn+1 th mch m l m ni tip v m xung

    a.m MOD bt k 2n-1< MOD < 2n

    thit k mch m loi ny bt but ta phi dng loi JKFF c Pr v Cl

    V d1: Thit k mch m m ln dng JKFF tch cc cnh ln c Pr v Cl

    tch cc mc cao m chui s sau:0,1,2,3,4,5,0,1,2,.. v c th lp li

    Ta thy rng trong mt chu k m xut hin 6 trng thi khc nhau.V vy

    mch m c MOD=6 tc l MOD l.Do 22

  • Trang 78

    chu k mi.Trong trng hp ny ta li khng mun iu xy ra m ta mun

    khi m n 5 mch t ng quay v 0.Trong JKFF c mt ng lm cho FF tr

    v 0 lp tc l chn Cl.Nh vy thay v khi m n 5 mch s tip tc m

    ln 6 ,ti thi im ny ta s tc ng vo chn Cl mch t ng tr v

    0.Phng php tt nht l ta dng cng AND hoc cng NAND

    T ta c th a ra s mch cho v d trn nh sau:

    J

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl

    [1][1]

    CK

    [1]

    J

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl

    J

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl

    Q1 Q2Q0

    * Chn Pr ta khng tc ng n nn khi thc hin mch ta nn ni cc chn

    ny xung mc logic 0 (GND)

    Tuy nhin ta c th a ra s khc thc hin mch trn nh sau

    J

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl

    [1][1]

    CK

    [1]

    J

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl

    J

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl

    Q1 Q2Q0

    Ta c c s ny v lc ng ra Q0 =0 nn ta cng khng cn tc ng

    vo chn Cl ca FF u tin

    V d 2: Thit k mch m m ln dng JKFF tch cc cnh xung c Pr v

    Cl tch cc mc thp m chui s sau:0,1,2,3,4,5,6,0,1,2,.. v c th lp li

    Tng t nh trn ta c s thc mch nh sau:

  • Trang 79

    Q0

    J

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl

    CK

    Q1

    [1] [1]

    J

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl

    J

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl

    Q2

    [1]

    4.2.3.Mch m song song (ng b):

    Mch m song song thng thit k phc tp hn mch m ni tip rt

    nhiu.tuy nhin c mt c im m mch m ni tip khng th p ng c

    l m chui m bt k khng theo trnh t no c.

    V d nh ta mun m chui s 0,2,4,6,8 th trong trng hp ny ta khng

    th s dng mch m ni tip c m phi s dng mch m song song.Mt

    chui m no m dng phng php ni tip c th bao gi ta cng c

    th dng phng php song song.Tuy nhin iu ny khng nn v thit k theo

    kiu ni tip th n gin hn nhiu.

    Xt mt v d sau:Thit k mch m MOD=4 dng phng php m song

    song

    Trc ht ta phi nh bng tra sau:

    Qn Qn+1 Jn Kn

    0 0 0 X

    0 1 1 X

    1 0 X 1

    1 1 X 0

    X: ty nh

    Bng ny c c l do ta suy ra t bng gi tr ca JKFF

  • Trang 80

    Jn Kn Qn+1

    0 0 Qn

    0 1 0

    1 0 1

    1 1 nQ

    Tip theo ta lp bng gi tr

    Xung Q1 Q0

    (hin ti)

    Q1 Q0

    (k tip)

    J0 K0

    J1 K1

    1 0 0 0 1 1 X 0 X

    2 0 1 1 0 X 1 1 X

    3 1 0 1 1 1 X X 0

    4 1 1 0 0 X 1 X 1

    Dng ba K rt gn cc hm J0,K0, J1, K1 theo bin Q0,Q1(hin ti) ta c

    J0=K0=1;J1=K1=Q0

    Mch m song song th cc xung CK ca cc FF c ni chung vi nhau,cn

    cc chn J,K th c ni theo kt qu rt gn ca ba K

    Trong bi v d ny ta s c s thc hin mch nh sau:

    [1]

    CK

    J

    CK

    Q

    QK

    Q1Q0

    J

    CK

    Q

    QK

    C 2 phng php u cho ta cng kt qu tuy kt ni theo 2 kiu khc

    nhau

    Ta xt mt v d khc phc tp hn l thit k mch m m 0,2,4,6,0Gi s

    rng nu s m u tin xut hin khi cp in cho mch khng nm trong

    chui s trn th s k tip s l 0.

  • Trang 81

    Bng gi tr:

    Xung Q2 Q1 Q0

    (hin ti)

    Q2 Q1 Q0

    (k tip)

    J0 K0

    J1 K1

    J2 K2

    1 0 0 0 0 1 0 0 X 1 X 0 X

    2 0 0 1 0 0 0 X 1 0 X 0 X

    3 0 1 0 1 0 0 0 X X 1 1 X

    4 0 1 1 0 0 0 X 1 X 1 0 X

    5 1 0 0 1 1 0 0 X 1 X X 0

    6 1 0 1 0 0 0 X 1 0 X X 1

    7 1 1 0 0 0 0 0 X X 1 X 1

    8 1 1 1 0 0 0 X 1 X 1 X 1

    Dng ba K rt gn ta c J0=K0=Q0;J1=K1=Q1+ 0Q ;J2=K2=Q0Q2+Q1 0Q

    S mch

    Q0

    CK

    Q1 Q2

    J

    CK

    Q

    QK

    J

    CK

    Q

    QK

    J

    CK

    Q

    QK

    Ty theo cch rt gn ta c th a ra mt s khc.y ch l 1 cch

    gii.Nhng kt qu cui cng chui s cho ra l ging nhau.

    V d:xt mch m bt k nh s sau:

    000 010 101 110 001

    100 011 111

  • Trang 82

    S JKFF cn l 3

    Bng gi tr:

    Xung Q2 Q1 Q0

    (hin ti)

    Q2 Q1 Q0

    (k tip)

    J0 K0

    J1 K1

    J2 K2

    1 0 0 0 0 1 0 0 X 1 X 0 X

    2 0 0 1 1 1 1 X 0 1 X 1 X

    3 0 1 0 1 0 1 1 X X 1 1 X

    4 0 1 1 1 0 0 X 1 X 1 1 X

    5 1 0 0 0 0 0 0 X 0 X X 1

    6 1 0 1 1 1 0 X 1 1 X X 0

    7 1 1 0 0 0 1 1 X X 1 X 1

    8 1 1 1 0 0 0 X 0 X 1 X 1

    Sau khi rt gn ta c

    J0=Q1;K0= 2Q Q1+Q2 1Q =Q2Q1;J1=Q0+ 2Q ;K1=1;J2=Q0+Q2;K2= 0Q +Q1

    S mch thc hin

    J

    CK

    Q

    QK

    Q1

    CK

    Q2

    J

    CK

    Q

    QK

    [1]

    J

    CK

    Q

    QK

    Q1

    Q1

    Q0

    Q2/Q0

    Mch m song song m ln-xung

    Xt mch m m ln-xung MOD 8 c chui s m l

    0,1,2,3,4,5,6,7,0,1 thit k mch ny ta kt hp phng php thit k mch

  • Trang 83

    m ln v xung kiu song song.S dng cc linh kin mt cch ti u ta c

    s mch nh sau:

    [1]

    J

    CK

    Q

    QK

    Counter Up/Q0

    /Q0

    J

    CK

    Q

    QK

    Q0

    CK

    Counter Down

    Q0J

    CK

    Q

    QK

    Khi Counter Up tc ng (mc cao) th mch m ln

    Khi Counter Down tc ng (mc cao) th mch m xung

    Chui s m ly t ng Q0,Q1,Q2.

    4.2.4.Mch chia tn dng FF

    Mt ng dng rt quan trng ca FF l lm mch chia tn .Ta c th dng DFF

    hoc dng JKFF

    Mch chia tn s c tn s bng tn s ca xung CK chia cho s MOD ca

    mch

    Vi d :Cho mt mch nh sau:

    D

    CLK

    Q

    Q

    D

    CLK

    Q

    Q

    CK

    Q0

    D

    CLK

    Q

    Q

    Q1 Q2

  • Trang 84

    Nu ly t ng ra Q0 th tn s s c chia i.Nu ly t Q1 th tn s s bng

    na Q0 tc bng mt phn t CK.Nu ly t Q2 th tn s bng mt phn tm

    CK.

    Dng tn hiu c biu din nh sau:

    Q0

    Q1

    CK

    Q2

    S mch nh sau:

    CK

    Q1

    [1]

    Q2

    J

    CK

    Q

    QK

    [1]

    Q0

    J

    CK

    Q

    QK

    [1]

    J

    CK

    Q

    QK

    Mch ny hon ton ging nh mch trn nhng dng JKFF

    4.3.Nhp data vo FF

    C 2 cch nhp data vo FF:nhp ng b v nhp khng ng b.

    4.3.1.Nhp khng ng b

    ALoad

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl

    J

  • Trang 85

    Khi ta tc ng vo Pr v Cl

    nhp A vo FF

    -Xa FF bng cch cho xung Cl tc ng.Trong khi tc ng Cl th cho xung

    Load=0,lc Pr=1.Ng ra Q=0,tn hiu A cch li vi FF

    -Khi tc ng xung Load (Load=1)khng tc ng Clear th Pr= A

    +Nu A=0 th Pr=1 lc ny FF c ng ra Q=0

    Do Q=A hay ni cch khc A c nhp vo FF.

    4.3.2.Nhp ng b

    A

    Load 1

    B

    3

    1

    Load 2

    CKCK

    Q

    QS

    R

    2

    Khi tc ng vo xung CK nhp A th cng 1 m v cng 2 ng

    Load 1=1;Load 2=0,ng ra (3)= A ;R= A v S=A

    +Nu A=0 th R=1 v S=0 ;khi c xung CK th Q=0

    +Nu A=1 th R=0 v S=1 ;khi c xung CK th Q=1

    Do A c nhp vo FF khi c xung CK

    4.4.H ghi dch (Shift regiter)

    Xt h ghi dch 4 bit dch phi

    -Load:Xung nhp data

  • Trang 86

    -Clear:xung xa

    -DSR:Data Shift Right

    -Cc SR c ni thnh DFF

    CK

    Q

    QR

    S

    Pr

    Cl

    Load

    Q2Q1

    BC

    CK

    Q

    QR

    S

    Pr

    Cl

    Q0Q3

    DSRCK

    Q

    QR

    S

    Pr

    Cl

    A

    D

    CKCK

    Q

    QR

    S

    Pr

    Cl

    Clear

    +Khi tc ng vo Cl th Q3Q2Q1Q0=0000

    +Khi tc ng vo Load th Q3Q2Q1Q0=DCBA

    +Thc hin di phi

    Xung Q3Q2Q1Q0

    (hin ti)

    Q3Q2Q1Q0

    (k tip)

    1 CDBA DSR1CDB

    2 DSR1CDB DSR2DSR1CD

    3 DSR2DSR1CD DSR3DSR2DSR1C

    4 .

    ..

  • Trang 87

    *Xt trng hp Q3 ni vi DSR

    Xung Q3Q2Q1Q0

    (hin ti)

    Q3Q2Q1Q0

    (k tip)

    1 CDBA ACDB

    2 ACDB BACD

    3 BACD DBAC

    4 DBAC CDBA

    5 CDBA ACDB

    Trong trng hp ny ta c mch m vng

    *Xt trng hp 3Q ni vi DSR

    Gi l mch m vng xon.Gi s DCBA=0000

    Xung Q3Q2Q1Q0

    1 0000

    2 1000

    3 1100

    4 1110

    5 1111

    6 0111

    7 0011

    8 0001

    9 0000

    Ta c th dng mch ny cho h thng n nhp nhy thng thy bn

    ngoi.Tc nhanh chm ph thuc vo xung CK.

  • Trang 88

    BI TP CHNG 4

    1.Thit k mch m, m ln MOD 13 theo 2 phng php song song v ni

    tip.

    2.Thit k mch ng h s hin th gi pht giy.

    3.Thit k mch sao cho tn s vo l 32.768Hz v tn s ra l 1Hz.

    4.Thit k mch o chu k tn s .

    5.Thit k mch c chui s m nh sau:1,3,5,7,9,1,3Nu s ban u khng

    nm trong chui s m th s tip theo bng 0.

    6.Thit k mch m, m xung MOD 6 theo 2 phng php song song v ni

    tip.

    7.Cho mch nh hnh v.Xc nh mch m loi g,MOD l bao nhiu

    J

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl

    [1] [1]

    CK

    Q0 Q1 Q2

    J

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl

    [1]

    J

    CK

    Q

    QK

    Pr

    Cl