Nr. 273 Hósdagur 18. juli 2002 10,-

FF-blaðið er í teirri serstøðu at hava frásøgn frá tveimum 100 áraføðingardøgum komandi týsdag. Annar er hjá bóndakonuni Julieuttanfyri Århus, og hin er hjá fiskimannakonuni Mallu í Svínoy. Lesiðum lívið hjá teimum báðum, sum eru føddar sama dag.

Veiðumentaní útnorði

Duga fiskifrøðingar ikkiat rokna miðaltøl?FF-blaðið er einasti fjølmiðil, sum til botns viðgerð tilmælinium stovnsmetingar. Og meira ið verður kannað, tess fleirileysir endar verða funnir.

Síða 8-9

Er Tórshavnar Skipasmiðjaein køstur?Vit hava mynd av teista, sum ikkihyggur eftir “Degi og Viku”.

Glistrupí undirhúsinum

Mogens Glistrup slapp ikkií tað danska “undirhúsið”, men

hann slapp inn í tað í Havn

Síða 21

Vit hava myndir frá framsýn-ingini, sum ikki fekk innivistí Skotlandi

Síða 13-14

Síða 15-16

Tveir 100 áraføðingardagar

týsdagin

Síða 2, 3, 11, 12, 17 & 18

Avisen bliver læstuden briller4 børn, 13 børnebørn, 36oldebørn, 2 tipoldebørn,1 søster og en stor flokøvrig familie skal samlestirsdag den 23 Juli for atfejre landmandskonenJulie Pedersens 100 årsfødselsdag.

Levet under 3 konger, 1dronning, 23 statsminist-re, oplevet 2 verdens-krige og i dag stadig friskog rede til en diskussionom aktuelle emner.

Julie Pedersen bor i sitlille hus uden for Solbjergtæt ved Århus. Som nabotil den gård hvor hun imange år boede med sinmand Peder. Da han dødei 1959 flyttede en sønVagn ind på gården medsin familie og for den rør-ende sum af 50.000 kr. fikJulie fik bygget huset vedsiden af i 1962.Trods sinhøje alder klarer hun selvdet meste af husarbejdet.Laver mad, pudser sølv-

tøjet, ja selv gaver til dentalrige familieflok bliverikke glemt. Der bliverstadig broderet og lavetporcelænsmaling.

Avisen og ugebladenebliver læst uden briller ognyhederne bliver kom-menteret med en indsigtog ildhu som mangen entrediveårig kunne væremisundelig på.

Julie blev født i 1902som ældste datter af Mik-kel og Marie.Voksede oppå fødegården sammenmed forældre, søskendeog de medhjælpere mannu havde på gårdene den-gang. Julie giver indtrykaf at have haft en god og

oplevelsesrig barndom.I sagens natur var beg-

ge forældre hjemmear-bejdende. Faderen i markog stald, moderen travltbeskæftiget med hushold-ningen, desuden var hunogså med ved malkning-en og især ved roehak-ning og under høst måttehele familien yde deres.

Julie fik i alt otte søs-kende hvoraf dog kun de5 overlevede barndom-men.

Storebror og ældste sønJohannes led som flere afbørnene af sukkersyge.En vanskelig sygdom den-gang, ikke mindst kend-skabet til særlige diæterfor sukkersyge var detproblematisk at få. Resul-tatet var at de af børneneder havde sygdommenfik samme kost som deandre. Også "for at derikke skulle gøres forskel"som Julie's mor Marie ud-trykte det. En dag legedeJohannes som 6 årig

oppe i et træ, næste dagblev han ramt af et ilde-befindende og døde. End-nu en søster døde afsukkersygen og en tredjeomkom ved vuggedød.

En moderneskolegangOm sin skolegang fortæl-ler Julie:

"Vi 6 søskende,3 drenge

og 3 piger, voksede op oghavde en efter den tidmeget moderne skole-gang på centralskolen iOdder. Skoledagen var fra8 til 3 og dagen blevbrudt af det store spisefri-kvarter på 1 time.

Ved starten på minskolegang i 1909 var her7 klassetrin og i hverklasse gik der 30 børn.

FF-blaðið er í teirri rættiliga einastandandi støðu atkunna hava frásøgn um tvær kvinnur, sum hava 100ára føðingardag sama dag tann 23.juli. Onnur er Mallaí Svínoy og hin er danska Julia. Í miðal fyllir ein dani

hvønn dag 100 ár.Tí er tað meira ennheppið, at vit hava "rent" okkum í tanndanan, sum júst er fødd sama dag sumMalla. Forsøgan er, at í vár høvdu vit

vitjan av hjúnunum Elin og Morten Jespersen, sumhava verið umrødd her í blaðnum fyrr. Morten, hvørsabbi var av Eiði, skrivaði nevniliga ta áhugaverdugreinina um Zimbabwe, sum vit høvdu í blaðnum. Ogtað er omma Elin, sum fyllir runt.Tað er Morten, sumhevur skrivað greinina, og vit ynskja ommunihjartaliga til lukku við teimum 100, og vit bera sam-stundis heilsu frá Mallu.

Julie med oldebarn Marie.

En næsten 100 årig.

5 generationer Julie til fest.

Síða 3Nr. 273 - 18. juli 2002

Der undervistes i dansk,religion, tegning, skriv-ning, geografi, natur-historie, regning, hånd-gerning, sang og svøm-ning. I disse år var derikke mange danske børnder lærte at svømme iskolen og mange skolervar to-eller tre klassede.Der blev skrevet påskiffertavler og disciplin-en kunne være endogsærdeles håndfast. Enkelt-lærerprincippet var sta-dig fremherskende men iOdder havde man alle-rede indført faglærerprin-cippet.

I skolegården blev derleget 2 mand frem fort enenke, man spillede boldog hoppede i sjippetov.Når frikvarteret var over-stået og undervisningenskulle starte igen, blevtræskoene placeret påhylder uden for klasse-værelserne. Lektier var ennaturlig ting.Til hver dagskulle der læres et salme-vers udenad, og den dag idag kan jeg stadig frem-sige mange af disse.

Jeg voksede op på gård-en som den næstældste.

Opdragelsen var kærligog streng.Vi lærte hvad vimåtte og hvad vi ikkemåtte, men vi er aldrigblevet slået og medens vivar mindre legede voresforældre med os i havenom aftenen. Da vi blevældre, samledes vi omsommeren med andrejævnaldrende unge påtorvet i den nærliggendeby."

Moderen dør tidligtJulie havde et barnelivsom man dengang havdepå landet. Deltog i det ar-bejde der nu skulle gøres,malkede, hjalp i markenog først og fremmest, del-tog hun i husholdningsar-bejdet.Ansvar og arbejds-byrde blev ikke mindreda moderen døde og denyngste broder Henningbare var 6 år.

Gennem flere år havdeJulies mor kæmpet medtuberkulosen. Været ind-lagt på sanatorium ogværet hjemme på skift.Julie havde besøgt hendepå sanatoriet flere gange.og her set hvordan desyge sov i den frie luft år-

et rundt. Om det sneedeeller regnede gjorde ing-en forskel, patienternesov kun beskyttet modvejrliget af et halvtag.

Den sidste vinter hunlevede,havde lægerne op-fordret hende til at blivepå sanatoriet for at blivehelt rask. Men hun villehjem til familien på gård-en. Her blev hun syg ogdøde da Julie var 20 år.Hun måtte nu træde imoderens sted og var dender måtte sørge for dethuslige arbejde og demindre søskende. Mendet havde også den kon-sekvens at hun først komud at tjene senere enddet var normalt.

4 børn hvor denældste er 2 årDa faderen får en husbe-styrerinde kan Julie kom-me ud at tjene på engård. I sin fritid dyrkerhun sin interesse forhestesport. Hun vinderblandt andet en præmiepå den fyrstelige sum af25 kroner for pyntning afheste til ringridning.

Senere sidder hun selv i

sadlen og vinder blandtandet et galopløb.Som enklar nummer et nærmerhun sig målet og publi-kum er ellevilde. Højlydtklapper de Julie og hest-en hen mod målstregenmed det resultat at hest-en bliver forskrækket,standser op og kaster denvindende Julie hen overhovedet og ind over mål-stregen. Noget forslået ogør i hovedet bliver hundog belønnet med første-præmien.

Det er gennem heste-interessen at Julie mødersin kommende mand.Han er ligeledes en dygtigrytter. Så dygtig at hanved en lejlighed vinderførsteprisen og en pokaltil en værdi af 12o kroner.Julie har været så forudse-ende at spille på ham ogkan herfor indkassere detikke ubetydelige beløbpå 30 kroner. Forespurgtom hun forsatte med atdeltage i ridestævnerefter hun fik børn svarerhun: "Nej jeg holdt daefter nummer 2".

Julie bliver kærestemed Peder. Brylluppetstår og snart har parretfået 4 børn. Da denyngste fødes, er den æld-ste ikke fyldt 3 endnu.

Peder og Julie fik i alt 5børn.3 døtre og 2 sønner.Alle voksede de op pågården i Astrup.

Den ældste søn Carlimmigrerer til Canadasom ung. Her opbyggerhan en stor planteskolesom i dag er den største iWinnipeg området. Carler gået på pension ogvirksomheden drives vid-ere af en søn. Alene iCanada har Julie 2 børne-børn og 6 oldebørn.

I 1959 dør hendesmand Peder knapt 60 årgammel. En mand hunstadig savner og holderaf. En god ægtemand, enenestående far og et godtmenneske som hun bur-de have haft langt flere årsammen med.

I 1974 mister Julie sin

anden søn Vagn på grundaf en hjertesygdom.

De 3 døtre er alle bosid-dende i Østjylland.

Født før den førsteflyvemaskine lettedeI 1903 fløj det førstemotordrevne fly i USA. I1906 lettede danske Elle-hammer på Amager og i1922 fløj Julie for førstegang. En rundflyverhavde slået sig ned påfaderens mark og som be-taling fik 2 af døtrene enrundflyvning over Østjyl-land i den åbne maskine."Det var da ingen sag, godtnok var vi slet ikkespændt fast. Vi så bådeRude, Saxild og Odder fraoven. Næste dag havarer-ede maskinen , de 2 pas-sagerer blev kastet ud ,men ingen omkom vedstyrtet" fortæller Juliemed glød i øjet og begej-string i stemmen.

Allerede som 10 årighavde Julie og hendessøskende været på turmed skolen for at se enmaskine flyve af sted overskoven ved Odder.

Både i 1966 og i 1977rejste hun til Canada forat besøge familien her.Godt hjulpet med sin øst-jyske dialekt, fagter og enukuelig stædighed gavdisse rejser overhovedetingen problemer. Hunkom sikkert frem og til-bage, var meget imponer-et af de lange lige veje ogde store afstande der-ovre.

Hjemme har Julie aldrigfået kørekort endsigekørt hverken bil ellertraktor. I 1956 fik familiensin første bil, en folke-vogn. Selv har hun indtilfor nogle år siden, kunnetgøre brug af cyklen vedindkøb og besøg hos de 3døtre.

I øvrigt mener hun deter fint nok med comput-ere, telefoner og fjernsyn.Den nye teknologi burdebare ikke kunne udnyttestil at snyde andre men-nesker med "som det sker

omkring disse fidus tele-fonregninger på Internet-tet".

En hilsen til Mallapå SvinøOm få uger skal denrunde dag fejres sammenmed den store familie.Der vil komme rejsendegæster fra Canada,København og alle hjørn-er af Østjylland. Blot dennærmeste familie vil tælleop mod hundrede men-nesker. Det er værdifuldtog vigtigt at fejre et men-neske der kan opnå såhøj en alder på så flot envis.

Julie giver udtryk for atlivet i dag er nemmereend da hun var barn. Selvhavde hun en god barn-dom og synes at børn af idag gennemgående op-fører sig ordentligt. Allehendes efterkommerehar det godt og børn tag-er da ingen skade af atblive forkælet. "De ser udtil at kunne tåle det" sigerJulie med løftede øjen-bryn. Hun virker stoltover at kunne runde de100 år med et rimeligthelbred og samtidigtvære et levende, interes-seret og engageret men-neske.

Forespurgt om årsagentil at hun kan fejre 100årsdagen den 23. juli ud-trykker hun at det nok eret resultat af at leve sundtog altid selv at have lavettingene.Hun har holdt sigi gang og er stadig aktivden dag i dag.

"Jeg kan snakke, høreog se. Nok er bentøjetikke helt optimalt menresten fungerer fint" sigerhun.

I øvrigt er hun megetinteresseret i at der ogsåpå Svinø skal fejres føds-elsdag den 23. juli.

Hun sender alle sinebedste ønsker til 100 årsfødselaren på Færøerne.

Julie, Peder og de4 ældste børn.

Julie til ringridning.

Julie som barn.

Julies mor, Marie.

Síða 4 Nr. 273 - 18. juli 2002

Hesa skemtitekninginahava vit loyvt okkum at“klippa” úr danska blað-num Jydske Vestkysten.

Tað kann vera ringt atsíggja, hvat henda tekn-ingin kann hava viðAtlantic Airways at gera.

Men umrøddi Niels Ege-lund er avloysaraflogskip-ari hjá Atlantic Airways,har hann starvast tá hannannars hevur feriu. Upp-runaliga var hann “bert”flogskipari og var hanneisini eina tíð í føstumstarvi hjá AA. Men bert atvera flogskipari tímdihann sum frá leið ikki atvera. So hann gjørdistprofessari í psykologi.

Sum slíkur hevur hannopinbart skotið upp athækka næmingatalið íflokkunum til 60-70.

Vit rokna bert við, atlærarafelagið hevur einaaðra áskoðan.

Men Niels Egelund erein spennandi persónurog taka vit onkur brot úrdanska magistarablað-num, sum hevur einaspennandi lýsing av hon-um.

ProfessorpilotenHan er professor i spe-cialpædagogik ved Dan-marks Pædagogiske Uni-versitet og professionelluftkaptajn i sin fritid.

Niels Egelund har fløjet65 forskellige propel- ogjetfly og skrevet doktor-disputats om adfærds-vanskelige børn. Gennemhele sit arbejdsliv har hankombineret to karriererde fleste ikke ville for-binde med hinanden.

Han har fløjet Boeing747 og været klasselærerfor en 1. klasse på HedenLandsbyskole i Ringe.

Flýgur fyri AtlanticHan er professor og in-stitutleder på DanmarksPædagogiske Universitetog flyver i sin fritid somluftkaptajn for det fær-øske luftfartsselskab At-

lantic Airways. Han ejerDanmarks eneste civiltindregistrerede jagerfly -et franskproduceret jetflymed det for dette bladmeget passende navnFouga Magister.

Den 56-årige Niels Ege-lund har gennem sit over30 år lange arbejdslivhoppet frem og tilbagefra det ene luftlag til detandet - hele tiden drevetaf en lyst til at lære mereog blive dygtigere til sinefag.

“Jeg synes det er bådespændende og nødvend-igt at udvikle sig.Alleredeinden jeg bestod første-delen på psykologistudi-

et i begyndelsen af halv-fjerdserne havde jeg be-sluttet mig for at jegskulle blive professor ipsykologi - det måttevære målet - for det er veldet bedste du kan nå.”

I dag er han mere endtilfreds med alt det hanhar nået.Arbejde og fritider smeltet sammen ogbudt på et rigt og megetomskifteligt liv. Med ar-bejdsuger på op 60-70timer.

Farvel tiljumbojettenDrengeårene i Odensevar tidligt præget af etbrændende ønske om atblive jagerpilot, men detblev stoppet af en smulenærsynethed. I stedetblev han skolelærer, menslap ikke drømmen om atblive pilot. I stedet lærtehan at flyve på en privatskole. Det gav pote alle-rede i 1972 da Niels Ege-lund blev pilot på et afSterling Airways charter-fly.

Men ganske sympto-matisk for Niels Egelundmanglede der noget alle-rede efter et års tid.

“Det at møde på ar-bejde, lave sit arbejde,stille flyvemaskinen og såikke tænke mere på det,var ikke nok.”

Derfor begyndte han atlæse psykologi på Køben-havns Universitet.

“Jeg havde aldrig nogen-sinde prøvet at begyndeat læse noget der optogmig så meget. Jeg brugteal min fritid på at læse.Det passede fint at værepilot samtidig, for jeghavde masser af tid jegskulle slå ihjel.”

Niels Egelund blevmag. art. i psykologi i1976, og på trods af athan året efter havde nåetdet højeste en pilot kandrømme om nemlig atsidde i en af SAS' store

jumbojetter, afbrød hanbrat pilotkarrieren i1978. På det tidspunkt ar-bejdede han også som kon-sulent i Albertslund Kom-mune og i Rådet for Trafik-sikkerhedsforskning.

Goddag igentil flyeneNiels Egelund begyndteat flyve igen, og i 1988 daDanmarks Lærerhøjskolerøg ind i en alvorlig krise,fik Niels Egelund mulig-heden for at blive flyve-chef i Muk Air med an-svar for 50 piloter og 17stewardesser. Skiftet varikke svært at tage. Senerefulgte et lignende job idet færøske selskab Atlan-tic Airways.

“Jeg havde et godt net-værk i luftfartsbranchenog det hjalp da jeg skulletilbage igen. Efter to årsorlov fra Danmarks Lærer-højskole sagde jeg mitjob op. I den tid skrev jegogså min doktordisputatsom behandling af ad-færdsvanskelige børn.”

I 1995 vendte han al-ligevel tilbage til Dan-marks Lærerhøjskole somforskningslektor,da Atlan-tic Airways på grund aføkonomiske problemerikke kunne beholde hamlængere. Året efter blevhan professor i special-pædagogik og institutled-er. Fra 1997 og frem til idag har han fast to mån-eder om året fløjet somluftkaptajn for AtlanticAirways.

“Det giver mig en storprofessionel tilfredsstille-lse at kunne flyve til Fær-øerne, men det er nogethelt andet end mit job påDanmarks PædagogiskeUniversitet. Der handlerdet om forskning, under-visning,pædagogiske kva-lifikationer, den analyt-iske evne og sidst, menikke mindst, det ledelses-mæssige. For at være engod pilot skal man blandtandet kunne nogle reglerom aerodynamik, meteor-ologi og samarbejde medresten af personalet. Deter en helt anden verden.”

Niels Egelund, fyrrv.flogskipari hjá AtlanticAirways, arbeiðir núsum professari íspecialpedagogikið á“DanmarksPædagogiskeUniversitet”.

Hesa skemtitekningina hava vit loyvtokkum at “klippa” úr danska blaðnumJydske Vestkysten.

Tað kann vera ringt at síggja, hvat hendatekningin kann hava við Atlantic Airways atgera.

Men umrøddi Niels Egelund er avloysara-flogskipari hjá Atlantic Airways, har hannstarvast tá hann annars hevur feriu. Upp-runaliga var hann “bert” flogskipari og varhann eisini eina tíð í føstum starvi hjá AA.

Men bert at vera flogskipari tímdi hannsum frá leið ikki at vera. So hann gjørdistprofessari í psykologi. Sum slíkur hevurhann opinbart skotið upp at hækka næm-ingatalið í flokkunum til 60-70.

Vit rokna bert við, at lærarafelagið hevureina aðra áskoðan.

Men Niels Egelund er ein spennandipersónur og taka vit onkur brot úr danskamagistarablaðnum, sum hevur eina spenn-andi lýsing av honum.

Síða 5Nr. 273 - 18. juli 2002

Síða 6 Nr. 273 - 18. juli 2002

NNeevvnnddiinn mmæælliirr ttiill aatt hhaallddaa ssaammaa ffiisskkiiddaaggaattaall kkoommaannddiiffiisskkiiáárr.. NNeevvnnddiinn hheeiittiirr áá ppoolliittiisskkaa mmyynndduugglleeiikkaann uumm aattggeerraa áávvííssaarr nneeyyððuuggaarr ssttiilllliinnggaarr íí ffyyrriittrreeyyttuunnuumm,, ffyyrrii aattffiisskkiiddaaggaasskkiippaanniinn kkaannnn vviirrkkaa ttiill ffuullnnaarr..

Fyri at nevndin kann mæla til óbroytt fiskidagatal, erneyðugt at fyritreytirnar fyri fiskidagaskipanini virkatil fulnar. Vit vilja í hesum álitinum leggja dent á fyri-treytirnar fyri, at fiskidagaskipanin kann virka enn bet-ur.

Grundgevingar:

1. Fiskastovnarnir undir Føroyumeru væl fyri

Skipabólkarnir, ið virka innan karmarnar á fiskidaga-skipanini, meta, at fiskastovnarnir sum heild eru vælfyri.Veiðan higartil í ár gevur ábendingar um nógvanfisk, nøktandi støddir, at fiskurin sum heild er væl fyri,eins og ábendingar eru um,at góðir árgangir eru á veg.

2. Støðugt fiskidagatalVinnuligi fiskiskapurin undir Føroyum er skipaðurinnan avmarking í døgum og við nógvum ymiskumtekniskum avmarkingum.Vit meta, at fiskidagaskipan-

in virkar best eftir ætlan, um talið av fiskidøgum erstøðugt.Er nógvur fiskur til, er veiðan góð,og er minnitil, verður veiðan minni. Somuleiðis meta vit, at vinnansjálv best er før fyri at tillaga veiðitól, skip og bátareftir døgum við grundarlagi í lívfrøði og búskapi.

3. Allur fiskiskapur kring Føroyar verðurskipaður innan fiskidagaskipanina

Nevndin mælir til, at allur fiskiskapur kring Føroyareftir botnfiski verður skipaður eftir fiskidagaskipanini.

4. EftirlitNevndin mælir til, at eftirlitið verður skipað við einisatelittskipan. Stýringin av fiskiskapinum kring Føroy-ar byggir umframt fiskidagar m.a. eisini á avmarkaðarleiðir til ávísar skipabólkar.Til tess at fiskidagaskipaninbetur kann virka eftir ætlan, er neyðugt at støðugteftirlit er við leiðunum. Nevndin metir, at ein satelitt-skipan bøtir um eftirlitið við avmarkingunum av leið-unum og við nýtsluni av døgunum.

5. Umsitingarlig flytan av veiðitrýstimillum bólkar og økir

Nevndin vil aftur í ár vísa á óhepnu ávirkanina á veiði-trýstið, tá fiskiloyvir skrásett í einum bólki, sum ofta

ikki hava verið virkin, blíva løgd saman til veiði í ein-um øðrum bólki. Hetta hevur serliga verið galdandifyri loyvir skrásett í bólki 4, sum eru løgd saman í skip,sum fiska á somu leiðum sum bólkur 3.Vit ávara ímóti,at trýstið á avmarkað øki á tann hátt er vaksið ov nógv.Somuleiðis vilja vit ávara ímóti, at fleiri fiskiloyvir, iðikki hava verið virkin, síðan fiskidagaskipanin byrjaðiat virka, blíva virkin komandi fiskiárið.

Eisini vísa vit aftur í ár á, at teir fiskidagarnir, sum erutøkir hjá Fiskimálastýrinum, ikki verða umsettir tilveiðitrýst komandi fiskiár.

6. UmsetiligheitVit mæla til at víðka um umsetiligheitina iinnnnaann allarskipabólkar.

Nevndin mælir somuleiðis til at víðka um møguleik-an fyri umsetiligheit av døgum innan fiskidagaskipan-ina mmiilllluumm skipabólkar (bólkur 5 undantikin) - hettaeigur at gerast varliga.

Fiskidaganevndin mælir til størri gjøgnumskygni ínýtsluni av tillutaðu fiskidøgunum. Vit mæla til, atbrúkt fiskidagatal verður tilgongiligt hjá vinnuni alt ár-ið - í hvussu er seinastu 6 mánaðirnar.Á tann hátt kannflotin betur fylgja við í nýtsluni av døgum og møgu-leikunum at útvega dagar frá øðrum.

Grundgeving 1:Fiskastovnarnir undir Føroyum eru væl fyri:Umboð fyri skipabólkarnar hava mett um botnfiska-stovnarnar undir Føroyum.Tilmælið byggir á eina met-ing av, hvussu nógvur fiskur er at fáa, hvar fiskað verð-ur, hvussu fiskur ber seg at, eins og mett verður um,hvussu nógv æti er í sjónum.

Viðmerkjast skal, at viðgerðin av ymisku fiskasløgu-num byggir á eina fatan av, at fiskiskapurin undir Før-oyum hjá øllum skipabólkum er blandaður og ikkireinur eftir einum fiskaslagi.Tí eru ávísar broytingar íveiðimynstrinum frá ári til ár, eftir hvussu fiskurin erfyri, hvørjum leiðum hann ferðast á, hita í sjónum, ætio.s.fr.

Fiskiskapurin hjá teimum, sum umboða vinnuna ífiskidaganevndini, er mest toskur, hýsa og upsi ognakað av longu og brosmu. Nevndin hevur ikkiviðgjørt kongafisk og onnur fiskasløg, ið mest eru ádjúpum vatni.

Partrolarar:Upsi: Nógvur upsi er at fáa, men upsin er smáfallandi.Ábendingar eru um, at góðir árgangir eru á veg.Toskur: Veiðan í hesum fiskiárinum gevur ábendingum, at toskastovnurin er sum eitt miðalár.Hýsa: Fiskiskapurin eftir hýsu gevur grundarlag athalda, at veiðan er sum eitt gott miðalár, og hýsan ersum heild væl fyri.

Línuskip:Toskur:Toskurin er sum heild væl fyri og eisini feitur,og støddin er sum eitt miðalár.Hýsa: Nógv hýsa er at fáa, betri enn eitt miðalár. Stødd-

in er blandað, á nøkrum leiðum hevur hýsan fyri taðmesta verið smáfallandi, tó hevur støddin á ávísumleiðum verið góð.Longa og brosma:Longan letur til at vera væl fyri - stórog feit, meðan brosman er smá.

Trolbátar:Á teimum økjunum,sum trolbátar fiska,er nógvur fisk-ur at fáa. Fiskurin er stórur og feitur.

Útróðrarbátar < 15 tons:Toskur: Fiskiskapurin er góður, og fiskurin er væl fyri.Hýsa: Nógv er til av bæði stórari og minni hýsu, tó erhýsan ikki so feit.Upsi: Nógv er til av upsa, og hann er eisini feitur.

Føroya Banki Fiskiskapurin á bankanum hevur seinastu árini veriðhampuligur. Fiskurin er væl fyri, og týðir tað uppá, atlivilíkindini á bankanum eru góð.

Tikið samanum:Allir skipabólkar meta, at toskurin er væl fyri.Hýsan ereisini væl fyri,og tað er nógv til av smáari hýsu,so góð-ir árgangir eru á veg inn í stovnin. Upsin er eisini vælfyri, men har er mest til av smáum upsa, so fleiri góðirárgangir eru á veg inn í stovnin.

Longan er væl fyri - hon er stór og feit, meðan bros-man er smáfallandi.

Grundgeving 2:Støðugt fiskidagatalNevndin mælir til, at fiskidagatalið verður støðugt yvir

eitt ávíst tíðarskeið. Er nógvur fiskur til, er veiðan góð,og er minni til, verður veiðan minni. Somuleiðis metavit, at vinnan sjálv best er før fyri at laga veiðitól, skipog bátar eftir døgum við grundarlag í lívfrøði og bú-skapi.

Vit meta ikki, at nakrar broytingar av týdningi eru atsíggja í veiðini í hesum fiskidagaárinum, ið gevurgrundarlag fyri lækkan ella hækkan av fiskidagatali-num. Tí mæla vit til óbroytt fiskidagatal fyri fiskiárið2002/03.

Skipabólkarnir eru við at venja seg til skipanina oggagnnýta tillutaðu dagarnar til fulnar.Vit meta, at vinn-an eisini er byrjað at tillaga flotan innan karmarnar áfiskidagaskipanini. Serliga eru ávísar tillagingar gjørdarinnan partrolararnar, talið av pørum er minkað,meðandagarnir betur verða gagnnýttir av teimum partrolar-unum, sum eftir eru.

Grundgeving 3:Fiskidagar til allar skipabólkarNevndin mælir til, at allur fiskiskapur kring Føroyareftir botnfiski verður skipaður eftir fiskidagaskipanini.Sostatt mæla vit til, at fiskidagaskipanin kemur at fataum allar skipabólkar, sum veiða á føroyskum øki. Eingiveiðiøki og eingir skipabólkar eiga at vera undantiknir.

Vit vilja ávara ímóti at blanda eina kvotaskipan, sumbyggir á avmarking í nøgd fyri ávís fiskasløg,saman viðfiskidagaskipanina.

Fiskidagaskipanin byggir á tann hugburð, at fiski-skapurin er eftir blandaðum fiskasløgum,og er nógvurfiskur til, er eisini nógvur fiskur at fáa. Ein kvotaskipanvið nøgd fyri ávís fiskasløg hóskar illa til fiskidagaskip-anina eftir okkara tykki.

Fiskidaganevndin er sett við heimild í § 5 stk. 9 í løg-tingslóg nr. 28 um vinnuligan fiskiskap frá 10. mars1994, við seinni broytingum.

Uppgávan hjá Fiskidaganevndini er at lata lands-stýrismanninum metingar um støðuna í botnfiska-stovnunum og tilmæli um fiskidagar, og hvussu fiski-

skapurin skal skipast tað komandi fiskiárið.Tíðin, fiskidaganevndin hevur havt at arbeiða í, hev-

ur verið stutt í ár. Fyrsti fundur var 14. juni,og tilmæliðer latið landsstýrismanninum í fiskivinnumálum 9. juli.Nýggjur formaður og skrivari vórðu vald 11. juni 2002.Nevndin hevur havt 5 fundir.

Limir í nevndini eru: Óli Samró, formaður, BjarniKass: Trolskip, Jens Jacob Olsen: Trolbátar, Chris JanMichelsen: MÚ, Rólant Poulsen: Línuskip, EyðunJohannesen: FF. Skrivari í nevndini er Hertha Olsen.Andrias Dam hevur verið á 1 fundi sum varamaður fyriRóland Poulsen.

Síða 7Nr. 273 - 18. juli 2002

Hóast vit meta, at best var at skipa veiðiavtalurnarvið fremmand lond eftir fiskidagaskipanini, so ásannavit,at tað praktiskt helst er ómøguligt hjá Fiskimálaráð-harranum at skipa so fyri.

Vit meta, at betri verður at fáa búskaparliga rættaumsetiligheit og gagnnýtslu av fiskidøgunum, um allirskipabólkar virka innan fiskidagaskipanina.

Grundgeving 4:EftirlitEin av grundarsteinunum við fiskidagaskipanini er, atfiskiskapurin er býttur sundur í leiðir og skipabólkar.Eitt slíkt býtið krevur eftirlit.Til tess at fiskidagaskipan-in betur kann virka eftir ætlan, er neyðugt at støðugteftirlit er við leiðunum. Nevndin metir, at ein satelitt-skipan bøtir um eftirlitið og økir um trygdina á sjó-num.Nevndin mælir tí til, at eftirlitið verður skipað viðeini satelittskipan.

Grundgeving 5:Umsitingarlig flytan av veiðitrýsti millumbólkar og økirNevndin vísir aftur í ár á óhepnu ávirkanina áveiðitrýstið, tá fiskiloyvir skrásett í bólki 4 verða løgdsaman í skip, sum eru skrásett í bólki 4, men sum fiskaá somu leiðum sum bólkur 3.Vit ávara ímóti, at trýstiðá eitt avmarkað øki, har línuskipini fiska, er vaksið ovnógv og er meira enn upprunaliga ætlað.

Nevndin er spyrjandi yvirfyri, at fiskidagar í bólki 4kunna latast/lænast til aðrar bólkar eftir býtislyklum,men ikki innanhýsis í bólkinum frá fiskifari, sum fiskarvið húki, til fiskifar sum fiskar við troli.

Grundgeving 6:UmsetiligheitTil tess at gagnnýta tilfeingið búskaparligaburðardyggari er neyðugt við skipaðari umsetiligheit

innan karmarnar á fiskidagaskipanini.Vit mæla til at víðka um umsetiligheitina iinnnnaann allar

skipabólkar. Nevndin mælir somuleiðis til at víðka ummøguleikan fyri umsetiligheit av døgum innanfiskidagaskipanina mmiilllluumm skipabólkar (bólkur 5undantikin). Vit meta, at umsetilgheit millum bólkarkemur at virka betur, um allir skipabólkar og allarleiðir eru umfataðar av fiskidagaskipanini.Vit ásanna,at umsetiligheit millum bólkar er viðkvamt evni ívinnuni, og eigur ein víðkan av umsetiligheit millumskipabólkar at gerast varliga.

Við umsetiligheit vil vinnan innstilla flota og veiðitóltil tann fiskiskap, sum til eina og hvørja tíð er mestlønandi.

Sum ískoyti til tilmælið hava vit roynt at mett,um veið-an er samsvarandi upprunaliga uppskotinum til veiði-býtið fyri fiskasløg, eins og vit hava mett um, hvussunógvir dagar eru brúktir í bólki 5.

1. Prosentvísa býtið av teimumymisku fiskasløgunum

Í løgtingslógini um vinnuligan fiskiskap verður víst áhvussu stórur % -partur er ætlaður til hvønn skipabólkav tosk, hýsu, upsa og kongafisk.

Talvan niðanfyri vísir,ávíkavist hvussu nógv prosentvíser ætlað fyri hvørt fiskaslag til hvønn skipabólk,samanborið við, hvussu nógv prosentvís er veitt sein-astu tvey árini.

Tó skarar burturúr, at bólkur 4 og 5 hava fiskað mun-andi minni av hýsu enn ætlað meðan bólkur 1,2 og 3hava fiskað tað meira.

Talvan omanfyri vísur greitt á trupulleikan við atsameina kvotu og dagaskipanina. Um fiskiskapurin ervánaligur eitt ár, og skipið hevur kvotu, so verður % -talið fiskað er av tí eina fiskaslagnum høgt, tá ið gjørtverður upp fyri ta samlaðu veiðina fyri hetta fiskaslag-ið. Hinvegin so verður % -parturin av samlaðu veiðinalítil um fiskiskapurin er góður.

2. Nýtsla av døgum hjá bólki 5Bólki 5 er tillutað 22.444 dagar. Bólki 5 A er tillutað70% av døgunum og bólki 5 B og 5 D 15 % hvør. Umtað gerst ov trongligt við endan av fiskiárinum,má ans-ast eftir at tað ikki gongur útyvir bátar í bólki 5A, soteir ikki fáa sínar tillutaðu dagar.

Veiðan og nýtslan hjá hesum bólki kann skifta frá áritil ár, m.a. eftir veðrinum.

Talvan niðanfyri vísir brúktar og tillutaðar dagar.

Viðmerkjast skal, at ein ávís óvissa var tey fyrstu árinií samband við skráseting av nýttum døgum.Vert er atleggja til merkis, at dagatalið 2000/01 er fullnýtt, ogroknast má við,at dagatalið hetta fiskiárið eisini verðurnýtt.

Vegna Fiskidaganevndina

09.07.02

Óli Samró, formaður

FFiisskkiiáárr BBrrúúkkttiirr ddaaggaarr TTiilllluuttaaððiirr ddaaggaarr

1997/1998 17.408 27.0001998/1999 13.369 22.4441999/2000 13.730 22.4442000/2001 22.985 22.444

2001 til juni 2002 14.253 22.444

Talva 2. Brúktir og tillutaðir dagar í bólki 5

Føroya Fiskimannafelag hevur sentfylgjandi bræv til Sjóvinnufyrisit-ingina og trivnaðarmálaráðið:

Vit vilja siga frá, at vit halda taðvera sera óheppið at møguleikinhjá sjó- og fiskimonnum at fáa særheilsuváttan skal vera so nógvskerdur nú í summarfrítíðini.

Vit duga væl at skilja, at hendatænasta verður eitt sindur av-markað í eina tíð, har so nógviravloysarar skulu setast. Men vit

halda tó, at tað skal bera til at fáaeina slíka váttan uttan at noyðastat fara um "firðir og sund" meiraenn tað,sum hevur verið galdandiframmanundan. Heta er ikkiminst galdandi fyri Norðuroyggj-ar, har tað eru so nógvir fiski-menn. Ofta eru teir stutt heimamillum túrir, og tí er tað sera tvør-ligt at skula nýta stóran part aveinum degi til eina slíka kanning,sum annars kundi verið gjørd á

staðnum eftir nógv styttri tíð.Vit fara at biðja um, at neyðug

stig verða tikin fyri at fáa greiði áhesum.

Við heilsanFØROYA FISKIMANNAFELAG

BBÓÓLLKKUURR 11 BBÓÓLLKKUURR 22 BBÓÓLLKKUURR 33 BBÓÓLLKKUURR 44 BBÓÓLLKKUURR 55brúkt sept. brúkt sept. brúkt sept. brúkt sept. brúkt sept.

brúkt 01-27-juni brúkt 01-27-juni brúkt 01-27-juni brúkt 01-27-juni brúkt 01-27-juni

Ætlan 00/01 02 Ætlan 00/01 02 Ætlan 00/01 02 Ætlan 00/01 02 Ætlan 00/01 02

Toskur 4,0% 6,0% 5,0% 21,0% 19,0% 12,0% 23,0% 15,0% 22,0% 31,0% 33,0% 39,0% 20,0% 26,0% 21,0%Hýsa 1,8% 4,0% 11,0% 10,3% 20,0% 18,0% 28,0% 33,0% 38,0% 34,5% 30,0% 25,0% 23,5% 13,0% 7,0%Kongafiskur 90,5% 89,0% 88,0% 8,5% 10,0% 11,0% 0,0% 0,0% 1,0% 0,5% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%Upsi 13,0% 17,0% 23,0% 69,0% 79,0% 74,0% 0,0% 0,0% 0,0% 11,5% 3,0% 2,0% 6,0% 0,0% 0,0%

Talvan vísir, at sum heild svarar veiðan til ætlaða býtið.

Talva 1. Fiskaslag til skipabólk, býti og veiða í %

Síða 8 Nr. 273 - 18. juli 2002

Í fjør var Jón í Føroyum ísamband við ásetan avfiskidøgum,boðsendur avJørgen Niclasen. Hannhevði tá eitt heilt annaðtilmæli enn ICES og Fiski-rannsóknarstovan (FRS),og hetta tilmælið varð eis-ini fylgt.

Í hesum døgum hevurJón verið aftur í Føroyumat ráðgeva vinnuni í sam-band við komandi fiskiár.Hansara uppgáva hevurverið:

1.At gjøgnumganga ogmeta um útrokningarhjá ICES og Fiskirann-sóknastovuni, um broyt-ingar í fiskastovnum ogbroytingar í veiðitrýsti.

2.At meta um veiðitrýstiðer rætt roknað, og umhvussu stór óvissan er.

3.Fáast somu upplýsingarum veiðitrýstið í einifiskidagaskipan sum íeini kvotaskipan?

4.At meta um grundarlag-ið í útrokningunum avveiðiorkuni hjá flota-num.

Vit hava hitt Jón á máli.Hann sigur, at hann hevurlagt størsta dentin á tveirteir fyrstu spurningarnarog viðgjørt teir undir ein-um. Viðvíkjandi pkt. 4 erikki nóg gott grundarlagfyri at svara hesum spurn-ingi til fulnar. Men hannheldur kortini, at veiði-trýstið hevur verið rætti-liga støðugt seinnu árini.

Niðurstøðan hjá Jón er,at veiðitrýstið á toski,hýsu og upsa í 2001 hev-ur verið lutfalsliga 33, 24og 18% - ella munandilægri enn mett av ICES ogFRS, har somu tølini eruávikavist 47, 29 og 28%.Prosentvísa veiðitrýstið átoski hevur verið óbroyttsíðan 1997, næstanóbroytt á hýsu síðan1998 og á upsa hevur taðverið javnt hækkandi fráuml. 10% í 1996 til 19% í2001.

Fiskidagaskipaningevur betri myndJón metir eisini, at einfiskidagaskipan gevureina betri mynd av veiði-

trýstinum enn ein kvota-skipan, tí við dagaskipan-ini ber beinleiðis til viðveiðitølum at staðfestabroytingar í fiskastovn-unum.

Óvissa í mátingumFRS hevur sagt, at veiði-trýstið fyri tosk er økt tilF=0,71 í 2001, sum svarartil at parturin av stovni-num,sum verður veiddur,er 45%. Í ár 2000 varðsagt at veiðitrýstið varF=0,45. Tað er lítið sann-líkt, at veiðitrýstið kannøkjast so nógv hjá einumstøðugum fiskiflota í einifastlagdari dagaskipan,serliga tá mett verður, atstovnarnir eru í øking. Tíer neyðugt at hyggja atóvissuni í mátingunum.

Tað er stór óvissa í øll-um stovnsmetingum. Nú-tíðar mátingar eru grund-aðar á veiðina av teimumeinstøku ársklassunumeitt ávíst tíðarskeið.Hesarkanningar kunnu gerastav fiskiskipum ella fiski-rannsóknarskipum ellabáðum.

Og her er longu ein feil-kelda. Óvissan um veiði-trýstið er størri fyri eldrifisk, tí her er talið minnið.Her er jú nógv, sum spæl-ir inn. M.a. náttúrligdeyðiligheit, sum bertkann metast.

FRS og ICES koma í sín-um stuttorðaðu frágreið-ingum ikki inn á, hvussuhesir stovnar eru komnirfram til tey tøl, sum teirleggja fram. Slíkar upplýs-ingar eru neyðugar fyripolitisku myndugleikar-nar, sum skulu taka av-gerðina.

Jón hevur tískil úrheimasíðuni hjá ICES tik-ið tey tøl, sum har eru atfinna, og tey eru eisinigrundarlagið fyri hansarametingum. Øll slík tølhava stóra óvissu, menhetta er tað einasta, sumfinst, og tað kann so vísaeina ávísa gongd frá t.d.einum ári til eitt annað.Tey kunnu geva ábend-ingar, um ein stovnur erlítil ella stórur, tilgongdinav ungfiski er lítil ellastór, um vøksturin er lítil

ella stórur, og um t.d.stovnurin er í øking ellaminking.

Í eini fiskidagaskipan erveiðitrýstið (teoretisk)støðugt, meðan ein kvota-skipan skal halda veiðinastøðuga. Í eini kvotaskip-an er neyðugt at kennastøddina á stovnunum,ogkanningarnar mugu leggj-ast eftir stovnsmetingum.Eins og metast má, hvus-su nógv ið kann veiðastav teimum ymsu árs-klassunum.

Í eini fiskidagaskipan erikki neyðugt at kennastøddina á stovninum tileina og hvørja tíð. Umveiðitrýstið er støðugt, sosíggjast broytingar ístovninum aftur í veiðini.Tí kunnu tað vera stór av-vik í veiðini í stytri skeið-um.

Ein fiskidagaskipangevur eina betri mynd avstøddini og samanseting-ini á fisksatsovnunumenn ein kvotaskipan.

ToskurinSum dømi um útrokning-arnar hjá ICES verður vísttil hjásettu talvurnar, sumviðvíkja toski.

Tann fyrsta vísir ta út-

roknaðu deyðiligheitina áteimum ymisku árgang-unum á toski. Síðan verð-ur komið fram til enda-liga talið við at taka miðalav deyðiligheitini fyri ár-gangirnar 3 til 7 ár ella 5árgangir. Hetta verðurgjørt við at leggja tølini0.333 fyri 3 ára gamlanfiski fram til 1.571 fyri 7ára gamlan fisk saman ogso at býta við 5. Ein fyri-treyt fyri at fáa eitt rætttal er fyri tað fyrsta, athvørt einstakt tal er rætt,og at hvør einstakur ár-gangur er tann sami í taliav fiski. Er hetta ikki gald-andi, hvat tað neyvannakrantíð er, so er neyð-ugt at fáa eitt vigað miðal-tal fyri at fáa rætta úrslit-ið.

Men soleiðis virkarskipanin hjá ICES ikkisambært Jón, og skalhetta verða lýst við ein-um dømi. Her skal verðagjørt upp, hvussu nógvsambært hagtølunum erveitt av hvørjum árgangiav toski í 2001, og hvussusamlaða útrokningin særút - alt eftir um nýtt verð-ur lutfalsligt miðaltal ella"einfalt miðaltal". Tølinieru í túsindum.

Ár Var til av toski Veiða %-veitt

3 15.078 3.867 25,64 4.892 2.161 44,15 1.804 378 20,96 821 377 45,97 1.031 739 71,7Tils. 23.626 7.522

Hendan talvan vísir, hvussu ICES roknar seg fram til deyðiligheit á toski. Sum víst á í greinini erumiðaltølini niðast á talvuni eitt beinleiðis miðaltal av árgangunum 3-7. Hetta tal kann bert gerast rætt,um toskatalið er eins fyri hvønn árgangin.

Men sambært tølunum hjá ICES er heilt stórur munur á árgangunum, og tí er hesin rokniháttur skeivur.Onnur óvissa er, hvussu eftirfarandi tey einstøku tølini eru. Eitt, sum kann tykjast løgið, er, at veiðan av 7ára gomlum toski er útvið dupult so stór sum av 6 og 8 ára gomlum. Ein møguligur feilur her slær eisininógv harðari út, enn hann vildi gjørt við einum vigaðum miðaltali.Veiðan av hesum ársklassa umboðarbert 10% av samlaðu veiðini, men umboðar 20% í nýttu útrokningini av deyðiligheitini.

Tað sum eisini sæst í hesi talvu er, at av deyðiligheitini sum er uppgjørd fyri 8 ársbólkar í 10 ár, t.v.s. 80tøl, umboðar 7 ára gamal toskur í 2001 nógv hægsta talið. Og er hetta samstundis nógv størsta hækkingfrá einum ári til annað síðan fiskidagaskipanin kom í gildi.

Tá so hugsað verður allar aðrar leysar endar sum víst verður á her í blaðnum kann tað so avgjørt ikkiafturvísast, at roknifeilur er serliga í hesum tali.

JJóónn KKrriissttjjáánnssssoonnfiskifrøðingur

Efirhondini er íslendski fiskifrøðingurin, Jón Kristjansson, blivin einkendur maður í Føroyum. Eins og hann í Íslandi er við at seta"almennu" fiskifrøðingunum grá hár í høvdið, so er tað sama við athenda í Føroyum. "Trupulleikin" við honum er, at vanliga hevur hannrætt.Tað sama kann illa sigast um hinar fiskifrøðingarnar, soleiðissum tað væl og virðiliga er greitt frá her í blaðnum mangar ferðir.

Grannskoðarar verðalærdir, at verða prinsipp-ini fyri uppseting avroknskapi broytt ov ofta,so eigur at verða kannaðnærri eftir, - tí tá kann taðhenda, at roynt verður atdylja okkurt, sum ikki tol-ir dagsins ljós.

Frágreiðingin hjá ICESer eitt drúgt verk. Bertviðvíkjandi Føroyum tel-ur frágreiðingin góðar130 síður.Hetta er fyri einstóran part tekniskur les-naður, sum tað ikki erhvørs mans føri at lesa.Við hjálp frá "gudi oggóðum fólki" fara vit tó attaka brot úr hesi frágreið-ing, sum má hava serliganáhuga júst í hesum døg-um, tá støða skal takasttil, um dagatalið skalskerjast upp til 35%, sosum Fiskirannsóknarstov-an mælir til.

Nú kunnu cubatrolar-arnir ikki brúkastlongurVit hava í áravís fingið atvita, at okkara fiskifrøðier grundað á kanningarhjá "Magnus Heinason"og hjá skipunum. Tað erikki nakað dulsmál, atveiðitøl hjá Cubatrolar-unum og teim stóru línu-skipunum eisini hava ver-ið grundarlag fyri stovns-metingum. Hesi skip havatøl, sum nógv ár aftur ítíðina geva best møgulig-ar upplýsingar um veiði-

na hjá hesum skipabólk-um.

Men nú sigur ICES, attøl frá línuskipum ogCubatrolarum vóru nógvminni álítandi enn tey hjá"Magnus Heinason". Tíeru tølini frá fiskiskipumvrakað í viðgerðini hjáICES.

Hetta kundi reist spurn-ingin, um hetta er einviðurkenning av, atundanfarnar metingarhava verið merktar av, atgrundarlagið hevur veriðov vánaligt árini framm-anundan.

"Magnus Heinason"kann heldur ikkinýtastSo er bert "Magnus Heina-son" eftir. Men her erICES komið eftir, at hesitølini eru heldur einki atreypa av. Sagt verður, atvegna stóra óvissu í heild-armyndini av tølunum frá"Magnus Heinason", kun-du hesi bert partvíst nýt-ast.Tølini verða nú "endur-skapað", men hetta ar-beiði var ikki liðugt tilhesa stovnsmetingina.

Soleiðis verða tøliniendurskapaðHvussu ein slík "endur-skapan" fer fram verðursera væl lýst á síðu 8 í frá-greiðingin:

Her verður sagt í føroy-skari týðing:

ACFM (avvarðandi

bólkur í ICES), mælti tilseinasta ár, at bólkurin8 ár og eldri av toskiskuldi í staðin broytasttil 10 og eldri.Hetta varðroynt, men gav einanógv hægri meting avstøddini av stovnunumog lægri fiskideyðilig-heit. Arbeiðsbólkurinvar ikki førur fyri atgreiða frá hesum muni,men gjørdi av, at 9 árskuldi nýtast sum hæg-sti aldur, og eldri fiskurskuldi ikki takast við.Távísa útrokningar einminni stovn og deyðilig-heit av veiði enn ver-andi meting, og bendirhetta á, at nýtsla avbólkinum 8 ár og eldrimøguliga ikki gevurrøttu stovnsmeting.

Um ein er fittur, kannsigast, at hetta vísir eisini,at óvissan við øllum virk-seminum hjá ICES ermunandi størri enn tað,sum ein annars fær var-hugan av. Er ein minnifittur, er hetta júst eittdømi um, hvussu ICESkann sita og manipulerafyri júst at fáa tað úrslit,sum brúk er fyri.Vísir einútrokning, at stovnurin erov høgur, so er at finnaeina aðra útrokning, sumkann geva "rættari" mynd.

Fáar royndir tiknarEitt, sum eisini verðurført fram sum grundarlagfyri stovnsmetingum, eru

royndir sum verða tiknarav veiðini, tá hon verðurlandað. Serkøn undrastyvir, hvussu lágt talið avtiknum royndum er, - oghetta økir eisini umóvissuna.

Einki grett umbroytingarSum tað skilst, eru her tal-an um rættiliga stórarbroytingar í fortreyt-unum fyri stovnsmeting-unum. Men hetta fáa vitbert einki at vita um frárøttu avvarðandi. Tað erkomin ein frágreiðing fráICES og eitt tilmæli fráFiskirannsóknarstovuni.

Men í hesum frágreiðing-um verður ikki nevnt eittorð um tey broyttu prin-sippini í arbeiðinum viðstovnsmetingum, sumher eru umrødd.

Hetta má styrkja eittkrav um, at vit fáa einaalternativa og kritiskafiskifrøðiliga ráðgeving.Her eru so nógvir leysirendar, at ráðgevingin hjáFiskirannsóknarstovuni í

veruleikanum er virðis-leys, og tað er stórt sæðeingin, sum tekur hanafyri fult. Og meira taðverður kannað, tess størrieru ivamálini.

Fyribils kunnu vit takkafyri, at vit hava Jón. Menhvat ger Jørgen?

Síða 9Nr. 273 - 18. juli 2002

So er spurningurin, hvus-su stórur prosentparturtilsamans er veiddur avhesum árklassum. Viðrokniháttinum hjá ICESverður hetta 41,6%, tí teirtaka miðal av prosent-broytingunum hvørt avteimum 5 árunum. Hettasvarar nøkulunda til atfinna miðalinntøkuna íKlaksvík og Svínoy við atleggja miðalinntøkuna íbáðum bygdum samanog so at býta við 2, hóastfólkatalið er 100 ferðir sostórt Klaksvík sum í Svín-

oy.Hin hátturin, sum sjálv-

sagt er tann rætti, er attelja saman, hvussu nógv-ir toskar, ið hava veriðveiddir í mun til samlaðatalið fyri allar árgangir.Táskulu vit býta 7.522 uppí23.626, og gevur hetta31,8%, og er hetta eittheilt annað tal, sumannars er innan tað lív-frøðiliga forsvarliga.Hettaer nøkulunda sama tal,sum hevur verið galdandisíðan 1997. Og hetta ereisini innan tann partin

av stovninum, sum samb.politiska viljanum kannveiðast. Undan tí var taliðlægri.

Fiskifrøðin máendavendastHetta ljóðar sera løgið,um ICES veruliga nýtir út-rokningarhættir, sum soupplagt eru skeivir sam-bært eini og hvørji rokni-bók. Í hvussu er uttan athetta verður gjørt viðhaldgóðum grundgeving-um. Men, sum vit havavíst á so nógvar ferðir

fyrr, so er neyðugt atendurskoða okkara fiski-frøði. Frá tí vit høvduSkipanarnevndina hevurverið eitt rættiligt bak-kast. Tí tá høvdu vit einaalternativa fiskifrøði, sumkundi setast upp ímótiteirri "almennu", har taðeru fleiri og fleiri spurn-ingar og færri og færrisvør.

Hetta kann eingin livavið longur.

Her sæst, hvussu ymiskir teir ymsu árgangirnir eru, og er tað sambært hesum tølum eyðsýnt, at tað berikki til at lata hvønn árgang hava somu vekt í útrokningini av fiskideyðatalinum. Tað pussiga er, at tátalan er um sild verða vegað miðaltøl nýtt.

Mánadagin skuldi út-varpið fáa greiði á tannspurningin um útrokn-ingarháttin hjá ICES,sum er umrøddur aðrastaðni í blaðnum.

Jón Kristjánsson, sumhevur víst á spurningin,greiddi so væl, sum taðkann gerast í útvarpi-num, frá málinum ámiðdegi mánadagin 15.juli. Nevniliga, at támiðaltal verður roknaðav ymiskum eindum erneyðugt at nýta vegaðmiðaltal, sum tekurhædd fyri støddina áteimum eindum, sumeru partar av útrokning-ini. ICES hevur nýtt ein-falt miðaltal uttan attaka hædd fyri, at eind-irnar eru ymiskar. Hettagevur eitt heilt annaðúrslit, sum í hesum føri-num kann hava avger-andi týdning fyri fiski-vinnu og samfelag.

Spurningurin er seraeinfaldur, og hann er,hvør er frágreiðinginfyri, at ein, samb. vanlig-um fólkaskúlalærdómi,skeivur rokniháttur verð-ur brúktur? Hetta svarið

skuldi so koma í kvøld-sendingini hjá útvarpi-num.

Men har kom so einkisvar. Antin hevur út-varpsfólkið ikki skiltmálið, ella skilti fiski-frøðingurin ikki spurn-ingin. Ella hevur enda-málið við innslagnumverið at grugga málið,so eingin skuldi vita,hvat tað snúði seg um? -Tað eydnaðist til fulnar!Tosað var uttanumsjálvan spurningin, sumtískil ikki varð svaraður.Men spurningurin erhesin einfaldi:

Hvussu kann ICES ogFiskirannsóknarstovan ísíni útrokning av veiði-trýsti lata 739.000 sjeyára gamlar toskar havasomu vekt í útrokning-ini sum 3.867.000 ellafimm ferðir so nógvir 3ára gamlir toskar?

Ella: Hvussu kann10% av veiðini telja taðsama í útrokninginisum 51%. Nevniliga íbáðum førum 20%?

Síða 10 Nr. 273 - 18. juli 2002

Tað sær ikki út til at vera møguligt at fáaeitt sakligt kjak um teir hættisligu vans-ar, ið síggja út til at vera við tí dátubasa,iðHavrannsóknarstovan brúkar at roknaút nýtslu av botnfiski sum toski. Størstuvansarnir síggja út til at vera:

1.Gingið verður út frá, at óavmarkaðføði er í havinum

2.Tann árliga, náttúrliga deyðiligheitiner ein "gissað" føst stødd, 20%.

Hesar báðar "gissaðu" grundgevingar, iðhava víst seg at verið skeivar, hava veriðatvoldin til ein endurtiknan øktan skeiv-leika í útrokningum dátubasans, (pro-portionalt) og soleiðis koma fram falsk-ar upplýsingar um "gongd", "yvirfisking"ella "yvirmeting".

Men tað eru seks síður á terninginum,- vit royna at hyggja eftir hesum - stødd-ini á toskastovninum - frá fleiri síðum.

Rúmast toskastovnuriní einari lodnunót?Ein stór lodnunót kann vera 700 metrarlong og 200 metrar djúp. Radius verður111 metrar, tá íð nótin er kastað. Rúm-fangið av nótini verður 111 x 111 x 3,14x 200 = 7,7 milliónir rúmmetrar ella 7,7milliónir tons av sjógvi.Tá íð toskastovn-urin er hildin at vera 600.000 tons, rúm-ast teoretiskt, meira en 12 íslendskirtoskastovnar í hesari nótini!! Íslendskitoskastovnurin tekur so lítið pláss og...øll trúgva tí!!

Rúmast toskastovnuriní Tingvallavatni?Tingvallavatn er uml. 80 ferkm. Um vitrokna tann íslendska toskastovnin íTingvallavatn (600.000 tons), so hækkarvatnsborðið um einans 7,5 millimetrar!!Toskastovnurin undir Íslandi krevur ikkimeira pláss enn nakað tað sama, ið regn-ar í Tingvallavatn í ein tíma í oysandi áar-føri og ...øll trúgva tí!!

Eitt 10 cm lag av toski á 1,33 x1,33 fjórðingarUm toskastovnurin hevði eina tjúktuppá 10 cm í miðal,hevði eitt øki, ið vareinans 1,33 x 1,33 fjórðingar, rúmaðallan tokastovnin undir Íslandi. 600.000tons av toski við einari miðal tjúkt uppá10 cm hevði rúmast á hesum øki og...øll trúgva tí!!

Yvirlits-seting?Tey síðstu 10 árini hevur fiskaríið hjá út-róðrarbátum, pr. stamp, verið av tímesta, ið menn kenna til. Í hvørjumstampi eru uml. 420 húkar.Tøknin viðlínuveiðuni er økt, línan er nú oftanidrigin skjótari enn áður, og tá slitnarmeiri fiskur av.Veiðan er ikki bara vaks-in pr. stamp - men nú er gott fiskarí viðlínu á nógv størri øki enn áður. "Yvirlits-seting" vísir, at toskastovnurin er tannstørsti og spjaddasti í søgu Íslands, -men ...hvør sleppur at trúgva tí?

RoyndirnarRoyndirnar hava prógvað, at økt friðingav toski (víðkan av sjómarki, - 5oo trolar-ar riknir av grunnunum, - 300% øking avmeskavídd, - stór veiðiøki stongd, ogkvotan skorin við einari helvt) hevurført við sær, at toskurin er vorðin rak oghevur spjatt seg um landgrunnin. Taðsær út til, at ov lítið verður tikið úrtoskastovninum. "Yvirlitstrolingar" gevata mynd av spjaðingini, - = tað er minnitoskur til!! Ikki verður tikið nakað fyri-lit fyri, at toskurin hevur broytt atferð,sjálvt um tað er prógvað, at toskurinveksur seinni. Um eingin matur var áhøvuðsstaðarøkinum, og fólk spjaddistút um bygdirnar fyri at fáa sær føði, skul-du tey fólkini so verið "avskrivað" úrfólkayvirlitinum, tí tey ikki høvdu sagtfrá, at tey vóru farin at leita sær føði?

Tað er komið fram teir síðstu mánað-irnar, at fiskurin úti fyri Vestfjørðum ogHúnaflóa er rak.Tá svara serfrøðingarnirhjá Havrannsóknarstovninum "at toskur-in sær í miðal gott út." Hatta vita teirbest, - innistongdir í databasanum áSkúlagøtu 4 og ...øll trúgva tí!!

Kynsbúgvin undirmálstoskurSíðstu árini hevur verið fiskað meir av40 - 60 cm kynsbúnum smátoski ennfyrr. Hesin kynsbúni smáfiskurin sær úttil at gýta eina ferð og so doyggja!! Faktaer, at heilt nógvur smáfiskur hvørvur ítilfarinum hjá Havrannsóknarstovninumímillum ár.Á Skúlagøtu 4 eru hesi frávik-ini millum málingarnar, mett á hendanfakliga hátt:

Tann fíni dátubasin roknar umafturmálingarnar frá árunum framman-undan. Smátoskur, ið gýtir áðrenn tíðinaog doyr, er roknaður av nýggjum í dátu-basanum - tann smátoskurin, ið

manglar, hevur ongatíð eksister-að!!! (sjálvt um hann hevur verið máld-ur 2 - 3 og 4 ár frammanundan) og so-leiðis fæst ein "yvirmeting"...Tær síðstumálingarnar eru tær røttu og allar hinarskeivar, og ...øll trúgva tí!!

Deyðiligheitin hækkað?Væl verður ansað eftir ikki at umrøðatann møguleikan, at deyðatalið kanskaer hækkað úr teimum mettu 20% - í upptil 40%, orsakað av ovfriðing (vantandiføði), og at tað er tann rætta forkláring-in uppá tann "horvna" smátoskin í dag.

Tað er viðurkent (fyri ein part), at taðvar tað, íð hendi við Labrador, har veiði-trýstið var 20%. Úrslitið av tí eksperi-mentinum var, at toskastovnurin doyði íraki ...men tað er forboðið at trúgva øðr-um enn "viðurkendum vísindamonnum"og ...øll trúgva tí!!

NiðurstøðaNiðurstøðan er tann, at allir trúgva"viðurkendum vísindamonnum", sumhava verið til aktiskeið í skeivt program-eraðum dátabasa. ICES í Keypmanna-havn hevur fingið internationalt valdyvir øllum útrokningshættum á Skúla-gøtu 4 - (uttan samtykki frá Altingi) og

censurerar hvørt ár útrokningar dátu-basans, áður enn loyvt er at almanna-kunngera "álit Havrannsóknarstovnsins"um støddina á toskastovninum her!!

Á hendan hátt er valdið, til at ásetaveiðihámark á tosk, latið til Keypmanna-havnar (afturfyri heimastýrið), og taðtykist sjálvsagt!! Royndirnar av at lataráðgeving og útrokningar til Altjóðahvalaveiðiráðið er eisini ein deilig fyri-mynd, og ...øll trúgva tí!!

Lítið at ofraHalda vit fram við, púra blint at nýtadátabasan - censureraðan í Keypmanna-havn, oyðileggja vit helst tær flestusmærru fiskivinnubygdirnar í Íslandi.

Er tað forsvarligt, at ofra hesi samfeløgog teirra virði og mentan, á altarinumhjá hesum "vísindaliga" dátabasa? Kanskaer tað tí, at teir hava eisini roknað tað útí fiskibúskaparfrøði við Háskóla Ís-lands, - bygt á dátabasanun - at ofrið avhesum fiskivinnubygdum er bara lorturá langskafti í mun til ta "rationalisering",ið fæst ...og ...øll trúgva tí!!!

Vit hava - her á síðuni - eina grein, sum erskrivað av Kristinn Petursson, sum er avBakkafjørðinum í Íslandi. Stutt sagt kann sig-ast, at royndirnar sum íslendingar hava við al-mennar fiskifrøðingar "í Skúlagøtu", munnuvera nakað teir somu, sum vit hava í Føroy-um.

Kristinn hevur annars eitt fiskavirki, harhann framleiðir klippfisk. Abbi hansara byrj-aði hesa fyritøku fyri meira enn 100 árumsíðani, og teir framleiðsla serliga dygdarvørurtil Grikkalands. Men nú sær ikki so gott útfyri hesum 100 ára virksemi, tí kvotaskipaninger tað so trupult at fáa rávøru á smápláss-um.

Kristinn var annars limur í altinginum fyriSjálvstæðisflokkin eitt valskeið í 90-unum.Hann er fremsti atfinnarin mótvegis arbeiðs-háttinum hjá fiskifrøðingum og teirra ráðgev-ing, og hann hevur skrivað fleiri greinir, harhann hevur grundgivið fyri sínum sjónarmið-um.

Kristinn gevur føroyingum tey ráð at lurtaeftir Jón Kristjansson, sum hevur prógvað, athansara metingar eru á munandi betri leiðenn tær hjá almennu fiskifrøðini.

Síða 11Nr. 273 - 18. juli 2002

Fiskimannakonafyllir runtTýsdagin í komandi viku,23. juli, fyllir Malla Jacob-sen í Svínoy 100 ár. Mallahevur fleiri ferðir veriðumrødd her í blaðnumfrá okkara vitjanum íSvínoy, men hesin dagurkann vera eitt gott høvi attaka samanum.

Fyrst er at siga um ætt-ina hjá Mallu, at hon erættað úr Yviristovu. Pápinvar Poul í Nornastovu,sum var ættaður úr Mikla-dali, sum var komin tilSvínoyar at smíða kirkju-na. Teir úr Nornastovuvóru tiltiknir hegnis-menn.Tað verður sagt umPoul, at hann m.a. gjørdieina "heimagjørda" kum-pass, sum neyvan hevurverið hvørs manns føri táí tíðini. Tað rann samanmillum hann og Amaliu.Tað sigst, at tá Poul bygdi,skuldi hann siga, at núbygdi hann eini hús, hartvísterta ikki skuldisleppa inn.Tað var tiltikiðnógv av tvístertu í Svínoy.Tey bæði áttu 8 børn, ogMalla var yngst.Ein beiggiMallu var tann kendi skip-arin á "Polo" Símun Poul-sen. Foreldrini hjá Amaliuvóru Poul og Eskildina.Festið í húsinum fekkAmalia, tá einasti mann-ligi arvingurin Sivar doyðibert 26 ára gamal. Taðsegðist, at hann fekkdeyðamein av at lesa segupp úr Lundaskor, harhann hevði verið ogfleygað.

Tveir hundar íSvínoy ár 1400Tað er ikki so nógv sumvit vita um fornu søgunahjá Svínoy aftaná tíðinahjá Svínoyar Bjarna.Hunda-brævið frá umleið 1400sigur, at tá vóru tveirhundar í bygdini. Umfólkatalið metir J. SímunHansen, at í stórheitstíð-ini hjá Svínoyar Bjarnamunnu minst 300 fólkhava búð í Svínoy. Men í1711 var fólkatalið 80.Tað lá harum til endan av19. øld, tá tað fer at økj-ast, og í 1901 vóru 29 húsvið 165 fólkum í bygdini.Frá 1916 til 1945 liggurfólkatalið um 200, men táfer tað at minka og samb.seinastu manntalinum, erfólkatalið umleið 60, soMalla hevur upplivaðrættiligar broytingar áhesum økinum.

Skúli og frálæra hevurverið í bygdini heilt frá

1832, og til tíðir hava ver-ið upp til eini 30 børn ískúlanum.Tá Malla gekk ískúla, var tað Símun JústJacobsen, ættaður av Hús-um, sum seinni skuldigerast verfaðir hennara,sum var lærari.

Sorgarleikur í 1912Malla kom at uppliva nak-rar dramatiskar hending-ar í sínum barndómi.

Tann fyrra var 20. des.1912. Malla og Edvardvóru javngomul, so teymunnu hava upplivaðhetta á nakað sama hátt.So vit endurgeva Edvardúr bók hansara "Minnilig-ar hendingar":

Vit vóru í skúla ogbrádliga kemur ein trol-ari við fullari ferð ogstevnir inn á Svínoyar-vík. Fyrsta hann komundan nesinum, fórhann at ýla og ýldi allanvegin inneftir, til hanntók frá uttanfyri lend-ingina. Vit skiltu øll, atnakað álvarsamt varáfatt.Menn fara umborðat vita, og eina løtuseinni sóðu vit teirkoma í land aftur, og einteirra segnaði niður áhelluna sum hann græt.Trolarin æt "Olearia" ogvar úr Grimsby. Teirvóru komnir inn á vík-ina at greiða frá, at teirhøvdu siglt á svínoyar-bátin, 5 vóru druknaðirog tveir bjargaðir. Teirsum vóru bjargaðirvóru Símun, beiggi mín,og Jógvan á Geilini,pápi Jukim Olsen. Teirvóru illa komnir, serligaJógvan... Hetta var einstórur sorgardagur. Egminnist, hvussu ommalá niður á beinkin oggræt. Tríggir beiggjarmínir vóru við báti-num: Símun, 20 ár, sumbjargaðist, Hans Jákup,18 ár, og Jóan Jákup, 16ár, sum báðir druknaðu.Jógvan á Geilini, sum távar 31 ára gamal, mistieisini tveir brøður: Ólav,sum var 26, og HansPaula, sum var 20 ára

gamal. Tann fimti sumdruknaði var Niels Jen-sen í Gulaksstovu, bert16 ára gamal.

Henda hending, sumsjálvsagt hevur skakaðhetta lítla samfelagið, færnógva umrøðu í bókinihjá Edvard. Tað var greittat henda hending var or-sakað av ósketni umborðá trolaranum, sum heldurikki gjørdi sær nakaranserliga ómak fyri at bjargateimum druknandi.

Og aftur í 1913Longu árið eftir í 1913, táMalla var 11 ára gomul,var Svínoy aftur rakt avvanlukku. Um hetta skriv-ar Edvard:

Árið 1913 er tiltikiðskaðaár í Føroyum. Næstisorgartilburður í Svínoy,sum eg minnist,var 13.des.1913, tá seksmannafarið"Havgásin" gekk burtur ííðuni á Lundaskor. Teirhøvdu verið á útróðrinorðan fyri Høvdan og

vóru ov seinir á sjóvar-fallinum. Meðan teir vóruá heimveg, kom hann viðglaðustroki á útsynningisuðri og fórust teir ífjarðabroddinum í einumstak ringum æli.Tá doyðu6 mans í bestu árum. Eftirsótu fýra einkjur við 9smábørnum. Hesi faðir-leysu børn vóru ReginaFrederiksen, Hans PeturMikkelsen, og systrarhansara Gunhild og Kalla,brøðurnir Jóhan, Hanusog Óla Hans Paul Hansenog Anna Kathrina ogSámal Johannesen.

Soleiðis varð Svínoyarbygd hart rakt av sorg, tátveir bátar við 11 av bestumonnum í bygdini fórustinnan fyri eitt ár.

Uppvaksin saman viðBrøðrasamkomuniBrøðrasamkonan komrættiliga tíðliga til Svínoy-ar,og Malla hevur livað altsítt lív innan samkomuna.

Í hesum sambandi kannverða áhugavert at endur-

geva fyrsta partin av sam-røðu, sum "Leirkerið"hevði við Mallu fyri nøk-rum árum síðani. Mallasigur:

Tað fyrsta sum egminnist, var tá ið GamliSloan kom til Svínoyar.Hann búði í barna-heiminum hjá mær,sum kallaðist í Yvir-stovu. Eg hevði kamartætt við køkin. Hannhelt seg mest í køkinum,tí har var heitt, og varmivar ikki í hvørjum rúmisum nú.

Hvønn morgun ið egkom upp, kom hannímóti mær, legði hond-ina á høvdið á mær ogsegði: "Tro på Jesus."

Hetta gjørdi sítt til, ateg so tíðliga varð vaktav orði Guds. Eg haviverið 7 ára gomul tá. Egminnist tað, av tí at hús-ini hjá okkum vórðubygd, tá eg var 7 áragomul, og eg fór í skúla,meðan vit búðu í teim-um gomlu húsunum.

So gekk tíðin. Ymiskiraðrir komu eisini út athalda møti: Jens avReyni, Arthur Brend,Jens Klæmint og aðrir.Atbyrja við vóru møtini

hildin hjá okkum, mentað var so skjótt at møt-ini vórðu hildin í Gulaks-stovu, beint omanfyrihjá okkum, tí har var sostór roykstova. Christianá Rókini og Hanus Lindvóru teir fyrstu ið vit-naðu. Jákup hjá Jensivitnaði seinni. Teir plag-du at hava møti saman.Roykstovan var full avfólki.

Jens Klænint og JákupHendrik (Isaksen), bróð-ir hansara, komu javn-an á hvørjum vetri. Távóru teir ungir menn,og eg var smágenta.

Eg var altíð so glað, táið menn komu út at hal-da møti og sat á hvørj-um møti, teir hildu. Sáeg teir ganga úti, segðieg við vinkonurnar hjámær: "Komið latið okk-um fara aftan á teim-um, tí tað er vist, at teirfara at tosa við okkum!"

Vit so gjørdu, og teirspurdu okkum um ym-ist, men ongantíð finguteir nakað svar, tí vitvóru so ómetaliga smæd-nar.

Vildi ikki giftast innMalla hevur ikki verið

Malla, fødd 23. juli 1902.

Malla var gift við Edvardi. Pápi hansara æt Símun Júst Jacobsen, sumvar ættaður av Húsum. Hann fór ungur á læraraskúla, men kom til

Svínoyar at stýra handlinum hjá Jóan Petur á Stongunum.Afturathesum var hann so lærari í Svínoy frá 1903 til 1914. Í 1902 var árligalæraralønin júst hækkað heilt upp í kr. 500 árliga. Mamman við Inger

Simonsen, dóttir Miðlinga-Símun í Gulaksstovu, sum eisini var lærari íSvínoy í 10 ár, og sum hevði hegni at lekja fólk, sum høvdu svull.

Edvard var ein kendur prædikumaður og frásøgumaður, sum bókin"Minniligar hendingar", sum telur heilar 500 síður, er prógv fyri. Hann

doyði í 1985, 81 ára gamal.

Síða 12 Nr. 273 - 18. juli 2002

nógv úr Svínoy, men í1927 fór hon á húsar-haldsskúla hjá Sjarlu Niel-sen.

Malla varð tá blivin for-lovað við Edvard Jacob-sen, men tey giftust ikkifyrr enn tey vóru 29 áragomul. Men Mallu dámdiikki at giftast inn. So teyfóru at byggja, og húsinistóðu tvey ár í gerð. Táhúsini vóru liðug giftusttey.

Tær vóru fýra systrar,og tríggjar teirra giftust táMalla var 14 ára gomul.Tær høvdu aldur at gift-ast. Ein var 32, en 28 ogein var 26. Tvær giftustsama dag, og hin giftisteitt sindur seinni. Tannelsta æt Annika, tannnæsta Karin og tann trið-ja Eskildina. Eskildina varjarðamóður. Hon giftistvið beiggja Edvard, og teyfluttu til Sørvágs atbúgva.Tá tær vóru giftar,vóru mamman og Mallaeinsamallar. Beiggjarnirhjá Mallu vóru: Sivar,Símun, Poul Johannes ogHans Marius. Mammanvar næstan 47 ár, tá Mallavarð fødd. Hon helt altíðmammu sína hava so

nógv at gera, og tað hevðihon eisini. Tey høvdualtíð nógv av fremmanda-fólki.

Malla altíðverið gestablíðTá mamman ikki orkaðimeira tók Malla við. Umhetta sigur hon við Leir-kerið:

Frá barni av hevurtráan og ynski mítt ver-ið at vera nakað fyriteir, sum bera framgleðiboðskap Harrans.Longu niðri í barna-heimi mínum komu -sum nevnt fleiri, sum vitvístu gestablíðni. Eg settimær fyri, at fekk eg eittheim, so skuldi tað veraeitt heim, ið stóð opiðfyri tænarum Harrans,tí eg sá tørvin á tí longutá.Og mangir eru teir, iðhava verið í heimi okk-ara, sum t.d. MacKinn-on, Adam, Jens Klæmint.

Og tað kann undirritaðivátta, at blíð hevur Mallaaltíð verið. Eg eri komintil Svínoyar nærum árligaseinastu 20 árini. Og einkann ikki siga seg havaverið í Svínoy uttan at

hava verið inni hjá Mallu.Her følir ein seg eisiniheima. Tað ganga ikkinógvir minuttir fyrr ennketilin verður settur útáog kakan kemur á borðið.Tað er júst ein slík kenslaav at vera vælkomin, eis-ini í øðrum húsum í bygd-ini, sum ger tað til eitt sostórt upplivilsi at koma tilSvínoyar.

Børnini vendaftur til oynnaMalla og Edvard fingufýra synur og eru teir:a. Bjarni, f. 1932, giftist í

1955 við RasmunduFrederiksen úr Kunoy.

b. Helgi, f. 1935, giftur í1969 við Áslu Heine-sen úr Klaksvík.

c. Atli f. 1938, giftur viðHildibjartu av Eiði

d. Ingi, f. 1941, giftur í1968 við Bjørgu Jen-sen úr Havn

Synirnir hava allir veriðraskir sjó- og fiskimenneins og pápin,og enn sigl-ir Atli við trolara hóast far-in um tann aldur, tá van-ligt er at gevast.

Tað, sum Malla kannfegnast um, er í hvussustóran mun hennara hava

verið við til at mennaSvínoynna, so tað fram-vegis kann vera ein vónum, at bygdin her kannvarðveitast.

Bjarni er tann, sumstendur fyri tí vinnuligavirkseminum í oynni.Hann stendur fyri smolt-støðini, sum gevur teyvinnuligu arbeiðsplássini,sum eru har. Og hannhevur enntá hugflog um,hvussu hetta arbeiði skaløkjast í framtíðini. Nevni-liga við at gera eitt berg-hol til havnina sunnantilá oynni, sum lutvíst vilgera samskiftið til restinaav landinum lættari ogsum afturat hesum vilskaffa nýtt aliøki. Her erusynirnir hjá Bjarna eisinivið, og tað sama er beigg-in Ingi.

Helgi, sum hevur sigltum Lorvíksfjørð í nógv ár,hevur summarhús í Svín-oy, og nú hann er "undan-sloppin" sum pensjónist-ur, kann roknast við atgerast eins nógv svínoy-ingur sum klaksvíkingur.

Hevur upplivaðallar broytingarMalla hevur upplivaðstórt sæð allar tær broyt-ingar, sum kunnu uppliv-ast. Samfelagið í dag kannikki sammetast við sam-felagið tá. Fyri 100 árumsíðani fanst neyvan tanneinasti fasilitetur,sum vit ídag rokna sum eina sjálv-fylgja.

Vit kunnu bert hugsaum møguleikan at ferð-ast. Malla hevur greitthon frá, tá hon sum ungskuldi fara úr Svínoy tilHavnar við einum ullar-sekki. Fyrst vóru tey førdvið báti yvir á Depil áBorðoynni. Hagani vargingið yvir fjøll til Klaks-víkar, har tað varð gist.Dagin eftir var farið við

báti til Gøtu, har eisinimátti gistast, til fartur vartil Havnar. Men í Gøtu vareinki gistingarhús, so teymáttu biðja sær hús. Dag-in eftir var farið til gonguyvir á Skipanes, haganimjólkarbáturin fór tilHavnar. Í dag kann samitúrur gerast uppá 15 min-

uttir við tyrlu! At Malla soherfyri kom í bløðini, títyrlan ikki hevði tíð atseta hana av, og hon tískilendaði aftur í Klaksvík, erein onnur søga.

Hevur veriðhoyggingargeneralurTað at vera fiskimanna-

Framhald á síðu 17

Fýra ættarlið frá vinstru: Malla, Atli, Malan og Brandon.

Her síggjast Edvardog Malla samanvið teimum fýrasynunum. Frávinstru: Ingi, Atli,Helgi og Bjarni.Teir hava allirbalist í sjónum einsog pápin.Teir havaallir gjørt sítt til, atSvínoy kann yvir-liva. So Mallusapartur liggur íhvussu er ikki eftir.

Hendan myndin varð tikin 50 ár eftir, at Malla ogEdvard vórðu trúlovað.Við henda steinin var tað, attey 50 ár frammanundan fyrstu ferð kystust.

Svínoy, tá Malla var smágenta.

Malla og Edvard í juni 1984.

Síða 13Nr. 273 - 18. juli 2002

Í farna mánaði var ein áhugaverd fram-sýning í Norðurlandahúsinum umveiðimentan í Føroyum, Íslandi ogGrønlandi. Víst verður á í lýsingini avframsýningini,at í hesum londum bæðilivir tann gamla veiðimentanin fram-vegis, eins og londini hava eina fram-komna fiskivinnu, sum útflytir dygdar-framleiðslur á heimsmarknaðin, og erhetta grundarlagið fyri búskapin hjáhesum trimum londum.Alt hetta bend-ir á, at hesi londini hava verið før fyriat laga seg til nýggjar og broyttar um-støður.Tað hevur eisini mangan veriðundir buldrasligum umstøðum at gjørttað møguligt at varðveita ein liviháttog mentan, sum er knýttur at tí, sumkann fáast burtur úr havinum, íroknaðsúgdjór og fugl.

Tíðarinnar avbjóðing er, at tað fram-vegis ber til at troyta hetta tilfeingið áein so skynsaman hátt bæði til egiðbrúk og sum vinnu. Hetta tilfeingið erframvegis grundarlagið fyri livikorini íútnorði sum matur til fólkið í hesumtrimum londum og til altjóða marknað-in.

Nógv av teirri útgerð, sum fyrr varðnýtt, er í dag á søvnum. Í dag er talanum nútíðartøkni. Men kortini er taðframvegis vitan, kunnleiki, evni og taðsosiala sambandið, sum er grundarlag-ið fyri veiðimentanina í útnorði.

Vit vitjaðu framsýningina og havanakrar áhugaverdar myndir hagani:

Hetta er ímyndin avsjálvari framsýningi.

Veiðimaður í Thule við ísbjørn.

Grønlendsk kajak.

Hetta er snara tilfuglaveiði og spann til egg.

Hetta er gamal føroyskur reiðskapur:Línutroð, snøri og hvalakýkur sum flot til línuveiði.

Fiskimannafelagiðátti sítt íkast. Hend-an standmyndinav einum útróðrar-manni hjá JanusKamban er læntfrá FF.

Síða 14 Nr. 273 - 18. juli 2002

Edvard Fuglø átti sín stóra lut í framsýningini. Hersíggja vit ungan og gamlan mann í grind. Báturinvarð nýttur í "Barbaru".

Sjónband spældu uttan íhalda fleiri staðni áframsýningini. Her sæst eitt grindadráp.

Kópur og grønlendskútgerð til kópaveiði.

Fiskimenn til verka!

Nútímansfiskivinna fekkeisini sítt pláss áframsýningini.

Íslendsk útgerð til veiði av havkalli.Tað gamlavar at havkallur varð niðurgrivin í mánaðir.Tá smakkaði hann himmalsk fyri summi ogandstyggiligt fyri onnur.

Bjargalína ogonnur útgerð.

Síða 15Nr. 273 - 18. juli 2002

Í fjør var Tórshavnar Skipa-smiðja útnevnd til ársinsarbeiðspláss av Vinnu-húsinum. Tað er kanskaikki so løgið, tí skipa-smiðjan hevur í nógv árverið krummtappurin ívinnulívinum fyrst ogfremst í Havn.Og ein hev-ur ikki hoyrt annað enn,at her er talan um eitt ar-beiðspláss, har verkafólk-ið hevur trivist væl. Taðeru hóast alt 250 mans til-samans, sum hava síttvirki á skipasmiðjunumhjá Tórshavnar Skipa-smiðju.

Herfyri fór sjónvarpiðat viðgera spurningin umallar reglur viðvíkjandi um-hvørvisgóðkenning eru

fylgdar í samband við út-bygging á skipasmiðjuni.Hetta mál skal støða alsikki takast til her. Mensjálvsagt skulu lógir ogreglur haldast.

Eftir øllum at dømahevur sjónvarpið ikkifingið nóg nógv burturúrhesum máli. Tann 2. julihevði Dagur og Vika tíð-indi um, at nú skuldi ger-ast ein umhvørvisreglu-gerð, og her stóðu skipa-smiðjurnar fyrst og frem-st fyri skotum.

Í hesum sambandi vístisjónvarpið eina røð avklippum av óruddi ogdálking, sum øll vistustavaðu frá TórshavnarSkipasmiðju. Hesi skuldu

geva hyggjarunum ta fat-an, at skipasmiðjan varein køstur øll sum honvar, og at Poul Mohr oghansara medarbeiðararmátti vera av ringastuórøkiskroppum. Harviðkundi stuðlast uppundirta misteinkiliggering avskipasmiðjuni, sum (til fá-nýtis?) hevði verið royndí undanfarnum tíðinda-sendingum.

Í Dimmalætting tann 5.juli hevði Høgni Mohr,beiggi Poul,eina viðmerk-ing til hesa tíðindasend-

ing. Tað mundi falla øðr-um enn honum fyri bróst-ið, at sjónvarpið sendirmyndamann út á skipa-smiðjuna við teimum út-trykkiligu boðum bert attaka myndir av óruddi,sum um einki annað fanstá skipasmiðjuni.

Her nevnir Høgni ann-ars, at fyri nøkrum árumsíðani var Skibsværftfor-eningen i Danmark á vitj-an í Føroyum og var eisiniá skipasmiðjuni. Tað sumundraði teir mest var,hvussu ruddiligt alt var í

mun til tað, sum teir vóruvanir við.

So lætt er atmanipuleraHetta mál er júst eitt seragott dømi um, hvussulætt tað er at manipulera ítíðindatænastu. FF-blaðiðvar í farnu viku úti áSkipasmiðjuni og kannaðieftir, um tað veruligaeinki ruddiligt øki var áskipasmiðjuni. Og summyndirnar vísa, so var taðeingin trupulleiki. Mentað, sum tó sigur meiraenn nakað annað, var, at ísjálvum dráttinum áskipasmiðjuni sæst fugl-ur, bæði æða og teisti,sum rættiliga hugnaðusær. Tað var ringt at fáamyndir, tí fuglurin varmeira undir vatnskorpunienn omaná. Hesin fuglurkann í hvussu er ikki havasæð Dag og Viku. Í hvussuer kann hann ikki hava

nakrar royndir av dálk-ing, annars hevði hannikki verið har. Tað eróneyðugt at siga, at stør-sti vandi við dálking ervandamikil løgur, sumverður koyrdur á sjógv.Tað skal sigast, at slíkarmyndir sum hesar hjáokkum prógva heldureinki. Men fuglur í sjálv-um dráttinum kann veraein ábending um, at taðkann ikki bara málast viðsvørtum ella hvítum, sumtað varð gjørt í sjónvarpi-num.

Hetta er støðiðhjá almennaritíðindatænastuTað, sum er tað ófrætta-kenda í hesum máli, er, atjúst hetta mál aftur er eittdømi um støðið á (al-mennu) føroysku tíðinda-tænastuni.

Tað, sum ræður um, erikki at lýsa veruleikan,

"Klakkur" og"Thomas Nygaard"

standa uppi.

Herfyri fór sjónvarpið at viðgeraspurningin um allar reglur viðvíkjandiumhvørvisgóðkenning eru fylgdar ísamband við útbygging á skipasmiðjuni.

Hesa nærmyndina fingu vit av hesum teistanum,sum neyvan hevði ligið so tryggur, um hann tóksjónvarpið uppá orðið.

Hetta er frá dráttinum og niðaneftir.Hesar myndir vísa, at tað ber víst til atvísa myndir, har tað sær ruddiligt út.

Síða 16 Nr. 273 - 18. juli 2002

sum hann er, men soleið-is sum tíðindamenn viljahava hann at síggja út.

Tí verður søgan fyrstgjørd, og aftaná verðurjúst tað pilkað burturúr,sum kann stuðla upp-undir gjørda veruleikan.Og Gud náði tann, sumtorir at seta spurnartekinaftaná.

Tað tykist, sum at taðvið nýggju stýrisskipanar-lógini er alt farið í upp-loysing, sum kundi veriðeftirlit við tíðindaflutn-ingin. Fyrr var hóast altein útvarps -og sjónvarps-

nevnd. Og bert tað varein "kverulantur" í hesumnevndum, kundi hanntikið tíðindaflutninginupp. Men í dag er einkieftirlit og ongar pressu-etiskar reglur av nøkrumslagi, og tíðindafólkinigera júst, sum tað hóvarteimum. Og "ofrini" kun-nu einki gera. Tí uttanmun til atburðin hjá tíð-indafólki, so hava teyaltíð rætt, og hetta kanneingin makt í heiminumbroyta uppá.

Hinvegin var verulig dálking at síggja við Konga-brúnna mánamorgunin, har tað beint framman-undan vóru komin 1000 fólk í land av "Norrønu".Umframt fløskur og annað skrambul fleyt ein brúnog illa luktandi evja á sjónum, sum kanska ikkisæst á myndini.Her var so avgjørt eingin fuglur.Taðhevði ein heldur ikki væntað annað.

Her síggjast tveir teistar hugna sær ídráttinum á skipasmiðjuni. Hesir havaneyvan sæð "Dag og Viku".

Síða 17Nr. 273 - 18. juli 2002

kona og ikki minst á einiútoyggj hevur kravt sín"mann". Konan skuldi júskipa fyri stórt sæð øll-um.

Og Malla hevur veriðótrúliga røsk.Tá eg vitjaðihana í fjør, bakaði honframvegis breyð, og teyvóru knoðað á gamlahátt. Boksin var full avbreyði, tí doyði hon, skul-

di "dreingirnir" ikki havabreyðmangul fyrstu dag-arnar.

Og so hevur Malla allasína tíð verið "hoygging-argeneralur" fyri ein stór-an part av hoyggingini íSvínoy. Heilt fram til honvar 97 ára gomul var honfyrsti "maður" í bønum, táterri var. Tá gekk eg syn-unum nakað nær við at

skriva, at Malla legði ívaðið, meðan synirnirenn lógu undir dýnuni.Hetta glósaði Malla megvið tvey ár seinni, sominnið er í hvussu er ílagi.

Malla sigur annars, attað hevur sjálvsagt veriðymist til terra. Menhoyggið kom so altíð inn.Malla hoyggjar ikki long-ur, men tað verður soeinki turkilag koyrt inn,uttan at hon sigur gottfyri tí.

Heilsan tilJuliu í DanmarkFF-blaðið er í teirri sjáld-somu støðu, at vit havasamband við tvær kvinn-ur, sum fylla 100 ár samadag.Hin er Julie Pedersenúr Jyllandi, sum er um-rødd aðra staðni í blað-num. Í vár hittust Helgihjá Mallu og Elin, ommu-dóttir Juliu, umborð áDúgvuni, og fingu tey eittprát um teir fyristandandistóru føðingardagarnar.Malla sendir eina heilsantil javnaldurin og ynskirhenni hjartaliga tillukkuvið teimum 100 árunum.So bragdligar sum báðareru, so kann ein eisiniynskja teimum eina eydnu-sama framtíð.

Higani verður ynsktMallu hjartaliga tillukku.

Hendan myndin varð tikin fyri trimum árumsíðani, tá Malla framvegis var virkin í hoynum.Myndateksturin tá var "97 ára gamla Malla íturkilagnum, meðan synir og ommusynir fram-vegis liggja og sova". Hetta var kanska nakað nógvavgjørt. Nú hon er 100 ár, heldur Malla, at ungaættarliðið, har fleiri tó eru blivnir pensjónistar,mugu taka um endan! Men vit gita, at taðframvegis verður Malla, sum kemur at skipa fyriog sum ger av, nær hoyggið er nóg turt at verðakoyrt inn.

Framhald frá síðu 12

Eg eri føddur og uppvaks-in úti í Válinum í Svínoy.Nógv er broytt har útisíðan eg var smádrongur.Har vóru nógv børn. Vitvóru níggju systkin, og íhúsunum omanfyri, hjáLenu og Hanus úti í Váli,vóru ellivu, og í húsunumuttanfyri hjá okkum, sumtey kallaðu Uttara Vál,vóru fimm. Sostatt var einstórur flokkur av børn-um, tá eg var ungur og vitspældu væl saman, seravæl.

Oftani vóru vit niðri áBakkanum, og har vuksutá nógvar hømuliir ogymist annað. Niðanfyrivar kletturin, sum vit kall-aðu Gulhøvdið. Hann varstórur og høgur, og harvaks ein túgva uppi áhonum. Eystanfyri Gul-høvda stóðu tveir stórirsteinar, men nú er alt far-ið av brimi. Nú er altslætt, so har er nógv

broytt. Vit høvdu seragott útsýni yvir Svínoy-arvík og Skotabuktina.Núhava vit sjálvandi fingiðkai. Har vóru tveir tangar,sum vit kallaðu Langagor-tangi og Stuttagortangi,men nú er kaiin kominyvir Stuttagortanga, sohann sæst ikki meir. Menfyrr var toluliga kyrt íSkotabuktini, og bátarnir,sum róðu út, løgdu altíðat og kastaðu fiskin uppáland niðri í Skotabuktini.Tað vóru ymisk støð, summenn plagdu at kastarúgvurnar. Var brim kast-aðu teir rúgvuna niðanundir Herðuna. Var nógvbrim, kastaðu teir hanaupp á Herðina. Eg minn-ist einki til meira brim, sobátarnir máttu bjargafiskinum annarleiðis.

Gamla Amalja, vermóð-ur, segði fyri mær, at táhon var smágenta - honvar fødd í 1856 - til hon

var 12 ára gomul, stóð einóføra stórur steinur harniðri, som kaiin gongurniðanvið nú.Hon segði,athesin steinur var líka stór-ur sum Dvørgasteinur útií Fjørugarði. Uppi á tísteininum var ein stórtúgva. So hesin steinurhevði staðið leingi, kan-ska í fleiri hundrað ár.Taðhevði verið merkiligakyrt tá í langa tíð. Honsegði, at tær plagdu atklintrast upp eftir steini-num fyri ar sleppa upp átúgvuna. Men í 1868 varsera stórur brimgangur.Ta náttina, hann var av, ogtá tey vaknaðu í lýsinginivar steinurin burtur.Hann var farin allur sumhann var, av briminum.Tað er ein øgilig kraft, iðsjógvurin ella brimið hev-ur havt!

Útróðrarmenninir, sumtá vóru í Svínoy, óttaðustfyri, at hesin stóri steinur

Her verður endurgivið brotið úr bókini hjá Edvard,sum var giftur við Mallu, um barnaárini.Tey vórufødd ár um ár, so hetta er eisini galdandi fyri Mallu.

Foreldrini hjá Mallu vóru Amalia ogPoul í Yvirstovu, og skulu teirra ættirlýsast eitt sindur nærri.

Nornastovaí MikladaliFyrst er tað ættin hjá Poul. Hann er ætt-aður úr Nornastovu í Mikladali. Hettaer ognarhús, og tí ber kanska ikki til atfara so langt aftur. Men fyrsti maður, iðverður navngivin, er Johannes Jacob-sen, 1715-96, og kona hansara ElsebethHansdatter. Jóhannus er nevndur í1751, og er tá ein av teimum mestmúgvandi monnunum í bygdini.Konandoyr í 1774, og tá fáa vit at síggja, at teyeiga 21 gyllin á Nornagarði og 4 áTrøllanesi, tvær roykstovur, part ítveimum bátum o.s.fr.

Í 1801 eru 6 fólk í Nornastovu. Teyeru Jacob Johannesen, 58 ár, "hus-mand", sum hevur verið sonur tey bæðinevndu. Konan er Marjin Hansdatter,53 ár.Malene,28 ár,er ógift dóttir. Síðaner tað Hans Hansen, 31 ár, versonur, ogkona hansara Elsebeth Marie, eisini 31ár, og tey eiga 1 ára gomlu Dorthe.

Jákup og Marjin áttu tilsamans 5børn. Sum nevnt var Elsebeth Mariaelst. Hon giftist í 1800 við Hanus Han-sen, sonur Hans Jacobsen úr Innistovuá Trøllanesi.

Um viðurskiftini í Nornastovu í 1813síggja vit í Løbners tabellum, at tey eru7 fólk í húsi, eiga 2 merkur í jørð oghava 12 gyllin í hondum. Tey hava 4neyt, 38 áseyðir og skorið hava tey 24seyðir. Av korni hava tey skorið einaskeppu og hava heystað eina tunnu ogfýra skeppur,part eiga tey í trimum bát-um.

Hanus og Elsebeth Maria áttu 4 børn.Tann yngsti sonurin Simon f.1811 førdihúsið víðari. Símun var tiltikin báta-smiður. Hann giftist í 1841 við Karini,dóttir Dánial Jacob, Dannebrogsmann-in, bóndi á Biskupstøð. Hon var tá 19ára gomul.

Tey bæði áttu 11 børn, og eru 25 ármillum tað elsta og yngsta. Eitt av hes-um var Elsebeth Maria f. 1850, sum varfyrra kona Elduvíks Jógvan, ein tiltikn-an útróðrarmann, sum vit seinni fara atlýsa.

Sættielstur var Poul,1854,sum í 1882giftist við Amaliu Poulsen í Yviristovu íSvínoy. Sum aðrir Nornastovumenn varPoul tiltikin til hendurnar sum báta-smiðjur,grótlagari og jarnsmiðjur.Hannfór til Svínoyar at smíðja kirkjuna, oghetta gjørdist hansara lagna.

Yvirstova í SvínoyMen hetta førir okkum til Yvirstovu íSvínoy.

Her hevur verið eitt sindur buldras-ligt við festinum. Men bóndin seinast í1600 talinum er Símun Sivertsen, sumverður dømdur til at eiga festið av løg-tinginum í 1689. Árið eftir festir sonurhansara Sjúrður og situr við tí til 1730.Meðan hann hevur festið skrivar sýslu-maðurin upp, tað sum hoyrir til:

2 merkur og 12 gy. kongsjørð1 Røgstue1 Grothuus1 Kjæld1 Fæhuus½ Nøst

Næsti maður í Yvirstovu er SímunSivertsen ella Sjúrðson. Hann festi í1730 og giftist um somu tíð við Onnu,dóttir Rasmus Úti í Oyri, og við hennikemur Rasmus navnið til Svínoyar.Símun doyr í 1760, og av skiftinumsæst, at Yvirstova er valahús um hesatíðina: Ognarjørðin er næstan líka stórsum festið, ein prýðilig glasstova viðtveimum vindeygum, borði, bonkum,tveimum seingjum og ovni, sum ikkivar tættur tá í tíðini.Afturat hesum varroykstova,bátur við neysti og reiðskapio.s.fr.

Børnini vóru fýra. Sivar var elstur ogtók festið eftir pápan, og hann giftistvið Billu Poulsdatter úr Innistovu íHvannasundi.

Sonur teirra Poul festi í 1799. Hannvar tvey ár frammanundan giftur viðOnnu Katrinu úr Heimistovu í Svínoy. Í1813 eru tey 7 fólk í húsi, og valahúser: 2 ¾ mørk, 9 neyt, áseyðatalið 137.Tey áttu hálvt áttamannafar og fingu 2½ fiskipart, og so áttu tey eisini eitthálvt fýramannafar, sum tey fingu 2 ½part av. Ullin er mett at vera 129 merk-ur.

Poul og Anna Katrina áttu tveirdreingir, og Sivar tók við festinum í1827. Hann var tvey ár frammanundangiftur við Malenu Joensdatter úr Inni-stovu í Mikladali.

Í 1853 giftist tann eldra dóttirinEskildina við Poul Olsen, elsti sonurbóndans uppi í Húsi, og hann fekk fest-ið í Yvirstovu í 1866.

Tey bæði áttu 5 børn. Tað fimta avhesum var Amalia, sum giftist við Poul íNornastovu.Tey bæði fingu 8 børn, ogtað yngsta av hesum var Malla, sum núer vorðin 100 ár.Malla giftist við EdvardJacobsen. Tey fingu synirnar: Bjarni,Helgi, Atli og Ingi. Ommubørnini eru14, og langommubørnini eru fyribils15. Her endar hendan søgan

Kelda: J. Símun Hansen

Hetta eru foreldrini hjá Mallu. Pápin var Poul, ættaður úr Nornastovu íMikladali. Hann var bátasmiður og var, sum aðrir nornastovumenn,tiltikin hegnigur. Mamman var Amalia úr Yvirstovu. Hon yvirtók festið íhúsinum, tá einasti beiggin doyði.

Framhald á næstu síðu

Síða 18 Nr. 273 - 18. juli 2002

975Svínoyar Bjarni beinir saman við systir-syni sínum Tróndi í Gøtu fyri beiggju-num Brestir og Beinir. Bjarni var ein avhøvdingunum í Føroyum tá.Enn verðurvíst á staðið, har hann varð borin út.

1583Jacob Eudensen í Eyðastovu verðurdømdur til deyða sum kettari. Samb.søgnini helt hann fast við katólskutrúnni og hevur fyri hetta bøtt við lívi-num.

1690Íbúgvararnir í Fugloy og Svínoy klagatil løgtingið um, at teir ikki fáa grinda-boð og tí ikki fáa møguleika fyri at fáadrápspart. Løgtingið áleggur íbúgv-unum í Hvannasundi at lata grindaboðkoma til Fugloyar og Svínoyar.

1720Søgan sigur frá einum bardaga millumtvey skip, sum hildin vera at vera sjó-rænaraskip, tá annað av teimum hevurburturført nakrar menn úr Svínoy. Eftirbardagan verða hesir tó sleptir leysiraftur.

1741Brim tekur fýra mans á seiðabergi tilhavs. Ein sleppur undan, meðan hinirtríggir, sum eru beiggjar, ikki komaaftur íaftur. Hetta hendi á sumri.

1786Eitt kópaveiðiskip "Rachel" frá Orkn-oyggjunum rekur á land í Svinoy. 19 av22 monnum umkomast í briminum. 17lík reka á land,men tey kunnu ikki jarð-ast í kirkjugarðinum, sum er fullur, eftirat meslingar hava gingið í 1781-82. Sagtverður frá gamlari konu, at "tað varófýsiligt at fara at mjólka, tá 17 lík lóguá bakkanum".

1804Eitt manntómt skip strandar.Tað verðabjargað nógv klæði í land, áðrenn veð-rið beinir fyri vrakinum, sum millummanna verður kallað "toyskipið".

1828Undir gólvinum í Svínoyar kirkju verð-ur funnin ein gravsteinur, sum mennhalda vera gravsteinin hjá SvinoyarBjarna, som doyði í 1010.

1832Fyrsti lærari í Svínoy.

1861Ein bátur hvørvur 4. desember við 6monnum.

1863Lastað við timbri siglir briggin "Thetis"úr Keypmannahavn á land norðantil áSvínoy og gerst vrak.Timbrið, sum er tileina kirkju í Íslandi, verður selt á upp-boðssølu. Hann, sum kom fram á vrak-ið, var Ólavur á Geilini, abbi Jukim Ol-sen.Tilfarið til ein hjall, sum stendur áEiðinum, kemur eisini hagani.

Her skulu verðanevndar nakrar

hendingar í longusøguni hjá Svínoy.Tæreru í høvuðsheitumtiknar úr bókini hjá

Heina Madsen"Færøernes hvornår

skete det?"

1874Stórt brim beinir fyri stórum parti avneystunum í Svínoy.

1877Tann 30. juli hvørvur ein bátur spor-leyst við 3 monnum.Veðrið er gott, ogillgruni um eitt brotsverk verður skjóttvendur móti einum fremmandumskipi, sum stutt eftir jagstrar ein annanbát úr Svínoy. Abbi Jukim var við her.Fyrst royndu teir á skipinum at veittrateir umborð. Men teir ánaðu ilt og slep-tu sær tíl rýmingar, og hetta eydnaðisteisini.187922. juli verður nýggja kirkjan vígd. Áklokkuni stendur tó 1878.

188425. september gongur ein bátur úrSvínoy burtur við 2 monnum.

1888Skúlin verður bygdur.

189216. apríl siglir ein svínoyarbátur, sumhevur verið á handilsferð í Klaksvík, áeitt sker og 2 av 3 umborð drukna.

190127. mars siglir klaksvíksskonnartin "Ja-son", sum hevur verið í Svínoy viðvøru, á land við Mjóvanes og søkkur.Teir 5 umborð bjargaðust.

1902 Malla verður fødd.

191220. desember verður svínoyarbáturinJarnbardur ásigldur av bretsum trolara"Oleria" úr Grimsby. 5 av 7 monnumumborð drukna.

191313. desember hvørvur ein bátur "Hav-gásin" úr Svínoy í illveðri við 6 monn-um.

192013. januar rekur skonnartin "Ester" áland við Svínoy, og ein maður druknar.Hetta er fyrsta vanlukkan av nógvum íhesum sera stormfulla ári, sum tilsam-ans krevur 62 mannalív.1926Manningin má fara av skonnartini "Cap-ella" av Tvøroyri,og hon bjargar sær inntil Svínoyar.

19371. desember drukna fýra mans, tá teirskulu sleppa sær í land við einum bátifrá rutuskipiinum "Pride".

1941Jólaskipið ferst í Fugloyarfirði. Hesasorgarsøgu kundu teir eygleiða av Eiði-num.Teir kundu fylgja einum flaka viðtrimum monnum, sum rak inn mótiEiðinum. Men knappliga kemur eittbrot, sum tekur menninar við sær.Seinni reka tvey lík uppá land.

1984Drotningavitjan.

2002Malla verður 100 ár.

fór at verða sera báginfyri lendingina, tá teirfóru at flota bát aftur. Soskjótt sum hann blíðkaðiveðrið, fóru teir tí at leita,hvar ið hann kundi vera.Teir leitaðu og leitaðu,men hann var horvin.Hann var ikki nakrastaðniat finna!

Tá so lendingin varðgjørd aftur, varð hon - ikkisum hon liggur nú - gjørdeitt sindur vestari. Harstóðu bátarnir fyrr, ellahar drógu teir og skutubátarnar.

Eg minnist eisini tilsum smádrongur, at oftavar ringt at skjóta bát, títeir plagdu at taka særløgi, standa eitt sindurovarlaga við bátinum, ogtá ið so løgi vóru, fóru teiromaneftir og skutu bátin -tveir mans vóru innan-borða - og so komu hinirmenninir inn seinni.

Eg minnist eisini vælhina vestaru lendingina.Hon var tann sum vanliga

var nýtt. Men hon varðflutt, tí hon var so ring oggrunn. Tað sanna var, athon var ónýtilig. Grótiðfer altíð vestureftir, tá iðbrim er, og stórir steinarhøvdu lagt seg har, sohon var ómøgulig atbrúka.

Tá ið "Súlan" mundifarið á land.Eitt tað fyrsta sum egminnist, tá ið eg var fimmára gamal, seinast apríl í1908.Tað var tá ið "Súlan"var komin inn á víkina.Jógvan á Geilini var skip-ari, og hann var kominnorð á Svínoyarvík viðPetru, sum hann seinnigiftist við. Hon hevðiverið niðri og lært tiljarðamóður. Hon hevðieina bindimaskinu við,sum var fyrsta bindimask-ina, sum kom til Svínoyar.Hann hevði verið útsyn-ningur vestan.Teir gjørduskjótt av, settu Petru uppáland og fingu bindimask-

inuna til hús og so um-borð aftur.Teir lógu leysirvið skipinum og ætlaðusær rímiliga út aftur altfyri eitt, tá av stilti.Tá vareinki at líta á uttan segl.Tað fyrsta gulið sum kom,var landsynningur sunn-an beint í land.Teir royn-du so at krússa út aftur avvíkini.Teir løgdu ein bógveystureftir, so vendu teirvesturyvir aftur, men teirsluppu ikki longur ennknappliga út móti Ómaga-nesi.So bleiv hann eystur-hallur í ættini, landsyn-ningur eystan, beint inn ávíkina, og so koyrdu teirakkerini fyri borð, bæðitvey.

Vit hava eitt merki uppiá fjallinum vit kalla úti íSteinum.Frá hesum merki-num er góður akkers-botnur.Teir koyrdu so allaketuna út, men brimiðvaks og vaks.

Tað sum eg minnist tiler, at menninir fóru atrenna eftir bakkanum fyri

at fáa bát út at bjargamanningini í land. Fyrstfóru teir at royna at fáabát av Ommukletti, mennei, har var longu vorðiðov nógv brim, og sokomu teir hemaftur.Síðanfóru teir at royna at skjótabát í Glógvansurð, men távar so nógv brim har úti,at ikki var hugsingur umat fáa bát út, so skipiðmátti bara liggja. Hettavar harmligt, tí ellivu svín-oyingar vóru umborð.

Brimið veksur, og atenda stóð tað í bakkan, sohar var ringur hýrur ámonnum. Nú líður mótikvøldi, so fólk í bygdiniivast ikki í, at teir fara áland um náttina. Eg minn-ist, at tá kvøldið kom,stóðu tættar lyktir hongd-ar upp alla staðni, har teirvæntaðu skipið koma íland. Helst roknaðu teirvið, at tað kom inn í Møl-ina. Tá var einki annaðljós, og tað ráddi um atvera til reiðar. Maður svav

ikki ta náttina. Ja, tað varóhugnaligt. Eg minnist,hvussu bangin fólk vóru.Men skipið lá!

Eg havi síðani hoyrt, atein eldri maður, sum ætJákup á Rókini, var um-borð. Hann var tiltikin út-róðrarmaður í Svínoy.Honum dámdi so avberavæl kaffi. Hann helt fyrisum tíðin leið: "Hetta bat-ar ikki! Eg fari at seta mærkaffiketilin útá!" Tá róparein, sum var farin upp ádekkið: "Bakborðsketaner slitnað!" Tá helt Jákupfyri: "So taki eg kaffiketil-in av aftur! Er bakborðs-ketan slitnað, so drekkieg ikki kaffi!" Tað vístuseg tó, at hon var ikki slit-nað kortini. "So seti egkaffiketilin út á aftur,meðni!" helt Jákup fyri.

So kom sunnudagurin,og tá linaði hann vindin,og hann gekk vesturá, ogso skjótt sum bátur varskjótandi, fóru teir um-borð til teirra. Men her

stóð væl til, og allir vóru ígóðum lag.Teir hivaðu ak-kerini inn, og so fór "Súl-an" út aftur av víkini og útá Fugloyarbankan atfiska.

Jógvan á Geilini (pápiJukim) var ein heppinmaður at fiska. Hann varein sovorðin skilamaðurog mundi vera ein avteimum bestu, sum táfiskaðu, bæði undir Før-oyum og Íslandi.

Annars sigur Edvard, attað vóru nógvir bátar,sum róðu út, tá hann varsmádrongur. Hann minn-ist einar sjey: Havgásin,Bonkur, Oddur,Válabátur-in, Svanur, Tjaldrið ogJarnbardur.

Framhald frá undanfarnu síðu

Síða 19Nr. 273 - 18. juli 2002

7. juli tosaði eg við JógvanTróndarson, sum er skip-ari á GR 6-6 "AKAMALIK",og hann fortaldi, at teirhøvdu verið til fiskiskap í4 dagar og hava 110 tonsav - eftir árstíðini - góðumrækjum.Veðrið hevur ver-ið av tí allarbesta, oghendan túrin er kominnýggj manning umborð:Jógvan Tróndarson, skip-ari, Esben Poulsen, yvir-stýrimaður, Andrias LavaOlsen, 1. stýrimaður, BogiJoensen, kokkur og Óli

Lindenskov, fabrikssjefur.Túrarnir frammanund-

an hesum hava verið av-bera góðir. Tann 16. aprílbyrjaður teir túr, og í tveirog ein hálvan mánaðahava teir landað 1.800tons av rækjum. LinjohnChristiansen úr Skálavíkhevur verið skipari, ogman kann ikki siga annað,enn at tað er rokfiskarí.

"AKAMALIK" er eittsera gott skip; tað merkistso at siga ikki, at man erumborð á einum skipi.Umstøðurnar umborðeru sera góðar, tá hugsaðverður um arbeiði og umfrítíð.Skipið er bygt í Vigoí Spanien, og tað kostaði145 milliónir kr., so taðkrevst, at tað koma nógv-ar rækjur niður í lastina íhesum tíðum við vánalig-um rækjuprísum.

Skipið hevur 7.000 HK

høvuðsmaskinu og tveirhjálpimotorar uppá 1.000og 2.000 HK. Tað, ið"AKAMALIK" hevur, ið erøðrvísi enn á øðrumrækjutrolarum, er, at teirkunnu seta allar eskjurvið rækjum automatiskt áplattar. Hetta gevur betrikvalitet, og tað er bæðiskjótari og betri at lossa.Teir hava 8 skiljimaskinurat sortera rækjustøddirvið, har tað er vanligt athava 3 ella 4 skiljimaskin-ur. Hetta er eisini fyri at

fáa meira burturúr rækju-num. Fabrikkin hevur eittfrystarí, ið kann frystaumleið 100 tons umdøgnið. Siðani skipið komhava verið fitt av byrjun-artrupulleikum, men núgongur tað betur.

7. juli kom canadiarin"ATLANTIC ENTERPRISE"inn higar eftir eykalutum,og so skuldi ein maðurkoma úr Canada. Egtosaði við skiparan, BoBasse, sum eg kenni vælfrá Sisimiut, og hann varvæl nøgdur við skipið íallar mátar.Teir hava havtbyrjunartrupulleikar, mentað var við at rigga beturnú.Teir hava landað tværferðir, og tilsamans høvduteir lagt smá 1.500 tonsupp fyri báðar túrarnar.Hetta er 3. túrur, teir eruá, og teir høvdu gott 100

tons inni.

Tann 8. juli lá "ARCTICWOLF" við bryggu. Teirhava 133 tons av krabbainni, men tey 60 tonsinieru frá hinum túrinum;teir løgdu einki upp, táteir vóru inni 16. juni.Teir, sum eru við hendantúrin eru: Jákup Eli Bech,skipari, Porkeri, Jógvan áLakjuni, 1. stýrimaður,Klaksvík, Bergur Olsen, 2.stýrimaður, Sandur, IvanArge, maskinsjefur, Argir,Andrew Leo, 1. meistari,Froðba, Finn Jensen, 2.meistari, Jacobshavn ogTróndur Hansen, fabriks-sjefur. Teir fóru út tann18. juni at draga teinarnarhjá "VINLANDER", sumfekk maskinbrek og bleivsleipaður inn higar avpolitibátinum "SISAK 4".Teir vóru inni og løgduteinarnar upp tann 19.juni, og teir byrjaðu túrdagin eftir. Teir havafingið 73 tons, síðani teirfóru út, og skiparin leturvæl at túrinum;tann bestadagin fingu teir 7,4 tonsniður. Og so hava teirroynt at sett ógvuligadjúpt, á 800 metrum; taðvar ein roynd, og harfingu teir eitt annað slagav krabba, sum vist eiturtrøllakrabbi. Livst sospyrst hvussu hetta fer atroynast.Teir fóru nýggjantúr mikudagin 10. juli.

"AQISSEQ", (Rýpan), fór4. juli at sigla suður tilNanortalik at landa liv-andi krabba, men teirkomu ikki longur suðurenn til Julianehåb, tá varstongt av stórísi, og teirmáttu venda við norðuraftur til Ikkamiut at landa.Teir høvdu um 20 tons

inni, og teir roknaðu viðat vera hjá innhandlings-skipinum um kvøldiðtann 9. Teir hava siglt í 5samdøgur suður og norð,og eitt sindur av rulli hev-ur verið, so um allurkrabbin er á lívi, síggjateir, tá teir fara at landa.

"GAIA III" legði 31 tonsav rækjum upp í Nuuktann 6. Teir vóru so stuttúti, tí tað tekur um 20tímar at sigla suður tilNuuk,haðani teir fiskaðurút fyri Kangatsiaq, sumliggur nakað sunnan fyriEgedesminde.

10. juli var lot av suðri ognógv run í sjónum; taðbyrjaði dagin fyri. "INGI-MUNDUR" kom inn, teirhøvdu verið í Sukur-toppadýpinum og roynt.Teir komu inn við skrødd-um troli; tað var eitt sind-ur óróligt at liggja har útiog bøta. Teir høvdu 22tons av ísaðurm rækjum.

Ein stórhvalur lá hálv-deyður og svam út fyrioljutangunum her í Sisim-iut tann 11. juli. Tað varein hvalur,sum danir kallapukkelhval, sum er knørr-ur ella kúlubøka á føroy-skum.Tað vísti seg at taðvóru mastrahvalir ellabóghvítuhvalir, sum høv-du verið uppá spæl, tíhvalurin var upprivinnógva staðni á kroppi-num. Hann varð skotin avjaktbetjentinum her í bý-num, og síðani varð hval-urin drigin inn á land, harnógvir bátar og jollurvóru og fingu sær eitt kókella bæði tvey.

11. juli lá innhandlings-skipið "HAFFNARØST",

sum tekur ímóti toski, oglegði toskablokkar upp.Teir høvdu fulla last - um60 tons. Tað ganga søgurum, at eitt skip aftratkemur higar at taka ímótitoski. Tað skal vera á veghigar, men hvaðani tað erfrá veit eg ikki, men taðsíggja vit til ta tíð.

Teir siga frá nógvumtoski inni á fjørðinum;botngørnini standa full avfiski,men problemið er, attað er eingin uttan"HAFFNARØST" at takafrá, og tað er ov lítið, sumteir kunnu taka ímóti.

Í byrjanini av 90-unumlógu fleiri spaniólar ogein norskur trolari, sumkallaðist "TENOR", ogtóku ímóti. Eisini tannstóri flakatrolarin, sumRoyal Greenland átti,"SIMIUTAQ", lá her.Tá varlagamanni at sleppa avvið fiskin.

So, um hetta við toski-num fer at halda fram,verður úr at gera um nøk-ur ár.Teir hava tikið tværtoskalinjur niður her áfabrikkini fyri fleiri árumsíðani; tær endaðu niðri íFrederikshåb, minnistmeg rætt. Lat okkumhopa,at allir hava rætt í tí,at toskurin er á veg higaraftur - tað verður spenn-andi.

"SATTUAQ I" lá her 10.juli.Teir høvdu 9-10 tons,og slagið sá út til at verastørri krabbi enn hinartúrarnar, teir hava gjørt.Har vóru nógvir ógvuligastórir krabbar at síggja.

11. juli kom "AQQISEQ"(Rýpan) at taka agn, sumfyri tað mesta er høggu-slokkur, sum teir brúka tilkrabbafiskaríið. Tað vórueisini nøkur smábrek,sum rættast skuldi uppá,og so skuldu teir eisinibunkra og taka vatn. Nak-að av krabbunum, teirhøvdu siglt við í 5 døgn,vóru deyðir, so teir finguvæl minni, enn teir høvduroknað við; tað er nokkrullið, sum krabbin ikkitolir.

"ALDAN", tann spanskitrolarin, sum Rógvi Joen-sen úr Klaksvík er skipariá, kom inn við einumsjúkum manni sama dag,men teir fóru út afturbeinan vegin. Og so komtað næsta innhandlings-skipið í dag.Tað er ein ís-lendingur sum eitur"GISSUR HVÍTI" frá Horna-firði. Skipið hevur tveirplátufrystarar og eintunellfrystara. Teir kunnufrysta 25 tons um døgnið,og skipið lastar 180 tonsav blokki. Teir gera klártat fara inn á fjørðin attaka ímóti toski so skjóttsum gjørligt.

Tað hevur verið gottveður í dag, 11. juli, 10,3stig og stilli, men umkvøldið fór at lota av út-nyðringi.

15. juli kom "NANOKTRAWL" inn at landa 392tons, sum teir høvdu eittuppá 15 dagar.Tað gevureina veiðu pr. dag uppágóð 26 tons, sum má sig-ast at vera rokfiskiskapur.

“AKAMALIK”

Í komandi viku verður ein serastórur føðingardagur í Svínoy.

Men fyri tað skal tað ikki verðagloymt, at tað eisini var ein stórurføðingardagur í seinastu viku íbygdini. Tað var tá Solveig Olsenfylti 80 ár tann 8. juli.

Higani skal sendast ein hjartaligheilsan til Solveig og eisini til PoulMeier fyri blíðskap og vinskapgjøgnum nógv ár.

Solveig er ættað úr Fugloy, sohon fór ikki so langt at fáa særmann. Hon giftist í 1949 við PoulMeyer Olsen, sum hevur veriðfiskimaður og kokkur stóran partav síni tíð.

Sostatt hevur Solveig, sum somangar aðrar føroyskar konur,roynt hetta at hava ábyrgdina avhúsarhaldinum, meðan maðurin

hevur verið burtur. Hon hoyrir tiltað ættarliðið av føroyskum kon-um, sum hevur verið mergurin íokkara samfelagi.

FF-blaðið hevur havt nógvar frá-sagnir úr Svínoy, og hava vit mang-an verið inni á gátt hjá Solveig ogPoul Meyer. Okkara kennskapurstavar heilt frá 1979, tá vit vórunøkur, sum fóru ein túr til Svínoy-ar. Onkur kendi Ásmund, sonteirra. Og tað endaði við, at vit øllendaðu uppi hjá teimum, og blíð-skapurin treyt ikki. Hetta hevuruttan iva gjørt sítt til, at eg sjálvurkom at vera fastur árligur gestur íSvínoy. Ein ferð til Svínoyar hevðials ikki verið tað sama, um ein ikkihevði verið inni á gólvinum hjáSolveig og Poul Meyer,har ein altíðhevur kent seg sum heima.

Tað er óneyðugt at siga meiraum Solveig, enn tað sum ein fyrr-verandi verdóttir segði inni í ein-um handli í Havn nú ein dagin:"Solveig er eitt vælsignilsi".

Vit hava umrøtt tey bæði fleiriferðir her í blaðnum. Tað samakann sigast um Poul sum um Sol-veig.Men Poul hevur verið ein ser-lig kempa. Hann er tiltikin svimj-ari, og hevur fleiri ferðir við sínumdirvi, skili og styrki bjargað manna-lívum. Longu sum 17 ára gamalfekk hann Carnegie heiðursmerk-ið og eina hálva ársløn hjá fiski-manni fyri eitt bjargingarbragd.Børn teirra eru: Hanus, Ásmund,Regin og Marjun.

Hjartaliga tillukku, Solveig.óó.. Solveig og Poul Maier í hugnaligu stovuni

í heimi teirra úti í Svínoy.

Síða 20 Nr. 273 - 18. juli 2002

Fyri at bøta um trygdina við og á Sundabrúnni, verða skelti sett upp, ið setaforboð fyri at fara fram um annað akfar; eisini verður málað hindrunarstrika ávegin.

Arbeiðið verður gjørt í juli mánaði.

OOyyvviinndduurr BBrriimmnneess,, ssttjjóórrii

Síða 21Nr. 273 - 18. juli 2002

Hann var komin til Før-oya sama morgun viðkonu, soni, verdóttir ogabbadóttir. Og tá hannikki við seinasta val fekkmøguleika at fáa sess ídanska "undirhúsinum",ja, so kundi hann sleppaat vitja ta føroyska, harhann fekk eitt gott prátvit hinar limirnar.

Tað er óneyðugt at siga,at Glistrup er ikki heiltvanligur. Hann gjørdist"heimskendur", í hvussuer í Danmark, tá hann al-ment kundi vísa á, at hó-ast stóra inntøku, so rind-aði hann 0 kr. í skatti.Áriðeftir kom hann skúmandiinn á Fólkating við heili27 umboðum í Fram-burðsflokkinum og skak-aði rættiliga politiskuskipanina. Seinni varðhann drigin fyri rættinfyri skattasvik og endaðivið at sita og at verðakendur óverdugur at sita íFólkatinginum. Sam-stundis varð hann strikað-

ur í "Bláu bók"! Síðanhevur hann roynt atkoma fram aftur í poli-tikki, men illa gongst viðtí. Nú hann er 76 áragamal, man tíðin fara atganga undan.

Nú hevði hann fingiðtað hugskot at koma tilFøroya at ferðast samanvið familjuni. Tey bæðiLena og Mogens høvduverið í Føroyum í 1960við Drotningini, so númundi tíðin vera at komaaftur um tað skuldi vera.

Vit fingu eitt prát viðMogens.Og hann var serafryntiligur og fyrikom-andi at tosa við. Hannfekk eisini okkurt tiláminnis frá FF-blaðnum.Tað var ikki talað eitt orðum politikk, men heldurum onnur viðurskifti.Mogens og Lene eiga fýrabørn, ein son og tríggjardøtur. Ein dóttir kom serailla fyri meðan Mogenssat á sinni. Hon hevði ver-ið úti fyri eini ferðsluvan-

lukku, har hon ikki varðfunnin fyrr enn fleiri tím-ar aftaná, og tá var honnæstan deyð. Hon kom tillívs aftur, men gjørdistlammað frá hálsinum ogniðureftir. Men hóasthetta hevur hon eitt gottlív við teimum hjálpitól-um, sum eru fyri fólk,sum eru komin soleiðisfyri.

Mogens varð eisinispurdur eftir Kirsten Jacob-sen, sum eina ferð varfloksfelagi hjá Mogens,ogsum var bæði vird og van-vird í Føroyum. Kend varhon í hvussu er av hvørj-um mansbarni.

Hon er ikki longur ífólkatinginum, og henn-ara flokkur er ikki tillongur. Men hon er vistfarin aftur til Konserva-tiva flokkin, hagani honupprunaliga kom. Hon er

enn í góðum árum, sookkurt ætlar hon at gera.Sum tað skilst, er valiðmillum at fara at lesa løg-frøði og at fara at virkasum tíðindafólk. Hettaseinna kundi í hvussu er

verið spennandi.Uttan mun til hvat hild-

ið verður um politikkinhjá Mogens Glistrup, soer tað hugaligt, at hannfinnur trongd til at vitjahendan vegin.

Her síggja vit Mogens Glistrup saman við nøkrum av føstu limunum í Undirhúsinum.

Her sæst alt ferðalagið umborð á Smyrli áðrenn farið verður til Suðuroyar.Konan eitur Lene, sonurin Jørgen, verdóttirin Gitte og dóttir teirra er Annelise.Jørgen arbeiðir á Carlsberg, og hann hevur so ongan hug at fáast við politik.Tað sigst, at Lene er eitt skilafólk, sum syrgir fyri at "ordan" er í hjá manninum.

Tað er ikki hissini av fremmandumgestum, sum vitja í Undirhúsinum íVágsbotni.

Herfyri var tað Anker Jørgensen,og seinasta mánamorgun, tá FF-blaðið "rutinumessiga" fer inn íUndirhúsið, hvør situr tá har, júsjálvur Mogens Glistrup.

Her hevur Mogens skrivað í gestabókina hjá Undirhúsinum:

““88..77..0022.. HHiillsseenn ffrraa FFæærrøøvveenn ii ØØsstteerrssøøeenn,, BBoorrnnhhoollmm.. VVii fføøllggeerr jjeerreess sskkææbbnnee mmeeddssttoorr ssppæænnddiinngg..

GGoooodd lluucckk,, hhvvaadd II ssåå bbeesstteemmmmeerr jjeerr ttiill.. JJeegg kkoommmmeerr oogg bbeessøøggeerr jjeerr hhvveerrtt 4422..åårr.. SSåå ppåå ggeennssyynn 22004444..MMooggeennss GGlliissttrruupp mmeedd kkoonnee,, ssøønn,, ssvviiggeerrddaatttteerr oogg eett bbaarrnneebbaarrnn ppåå 1100 åårr..””

Tað pussiga er, at Mogens Glistrup í gestabókini kom at standa lið um lið viðAnker Jørgensen. Fyrst er at siga, at teir báðir mugu metast at vera rættiligirmótsetningar politiskt. Og tá Glistrup kom í fólkatingið við "jarðskjálvtavalið"í 1973, gekk hetta fyrst og fremst útyvir Anker. Hann misti stjórnarvaldið, oghansara flokkur misti so nógv sum sjáldan fyrr.

Síða 22 Nr. 273 - 18. juli 2002

Heimsráð Hvalaveiði-manna - World Council ofWhalers (WCW) - varðformliga stovnað í 1997.Hettar er ein alheimsáhugafelagsskapur viðendamálsgreinum, lima-skapsreglum og nevndumboðandi hvalaveiði-fólk og samfeløg úr fimmhøvuðsøkjum: Norður-kyrrahavsøkið, Norður-atlantsøkið, Suðurkyrra-hav/Indiskahavið, Norður-amerika og Karibiahavið.Hann er í høvuðsheiti-num myndaður av fólki,sum eru ikki uppi í stjórn-ararbeiði, ella sonevndumgrasrótarfólki.

Endamálið er at virkafyri framhaldandi burðar-

dyggari nýtslu av havsinstilfeingi og at verja rættintil mentunarliga,samfelags-liga, fíggjarliga og liviligatilveru limanna.

WCW gevur veiðimonn-um, stjórnum, vísinda-fólkum og "oddafiskum"innan veiði høvi til atkjakast og at taka avgerð-ir viðvíkjandi varðveitsluav hvali og hvalaveiði-samfeløgum.WCW er einsamskipað upplýsandirødd hjá hvalaveiðimonn-um kring heimin allan oger ein víður depil, iðhjálpir hvalaveiðimonn-um og teirra samfeløgumat varnast mál og viður-skifti, ið kunnu fáa ávirk-an á teir.

Tom Mexcis Happy-nook, høvdingi, ættaðurav Nuu Chah Nulth fólki-num í Vancouver Island íCanada, er formaður fyriráðnum, og høvðusskriv-stovan liggur á VancouverIsland.

Limirnir í WCW komafrá Antigua og Barbuda,Australia, Canada, Dom-inica, Føroyum, Fiji, Gren-ada, Grønlandi, Íslandi,Indonesia, Japan, Ný Sæ-landi, Filippinunum, Russ-landi, St. Kitts og Nevis,St. Lucia, St. Vincent,Grenadinunum, Tonga ogUSA.

Síðani ráðið varð stovn-að í 1997, hevur ráðiðskipað fyri trimum aðal-

fundum: í Canada í 1998,í Íslandi í 1999 og í NýSælandi í 2000.

Í september í ár verðuraðalfundurin, sum er tannfjórði í ráðnum, hildin íFøroyum. Her verður kik-arin settur á evnið: Hvala-veiða í framtíðini. Vænt-andi verða allir limir ráð-sins umboðaðir á fundi-num. Einir 150 fremm-andir gestir verða her -bæði veiðifólk, grasrótar-fólk, stjórnarfólk, umboðfyri lokalar og alheimsfelagsskapir -og miðlar.

Fundurin verður íNorðurlandahúsinum, ogfyribils skráin fyri fundiner víst á næstu síðu.

Í heyst verður í Føroyum ein tann mestáhugaverdi altjóða fundur, sum yvirhøvurhevur verið í Føroyum.Tað er aðalfundurin íHeimsráð Hvalaveiðimanna, sum kemur higarvið eini sera spennandi luttøku og skrá.

Grindadráp í Ný Sælandi.

Síða 23Nr. 273 - 18. juli 2002

Mikudag, 25. september1930 Móttøka í landsstýrinum

Hósdag, 26. septemberNorðurlandahúsið,Tórshavn

OPENING SESSION0900 Formaðurin í Grindamannafelagnum bjóðar vælkomið.0910 Opningsrøða av formanninum í Heimsráðnum.0920 Føroyski fiskimálaráðharrin bjóðar vælkomið.0930 Parlamentarikarar, umboð fyri feløg hava stutt orðið.11000000 GGrriinnddaabbooðð!! - Lýsing av føroyskari grindaveiði.

LÝSING AV HVALAVEIÐI KRING HEIMIN1100 NNýýttssllaa aavv hhvvaallaattiillffeeiinnggii íí hheessuumm lloonndduumm:: Faroes,

Greenland, Japan, Dominica, Grenada, Labrador,Indonesia, St. Lucia, St. Vincent & Grenadines,Aotearoa/New Zealand, Solomon Islands.

1215 Spurningar og kjak.1400 FFrraammhhaallddaannddii llýýssiinngg:: Chukotka, Greenland, Indo-

nesia, Northwest Territories, Norway, Nunavik,Nunavut, Philippines, St. Vincent & the Grenadines,U.S.A.

1550 AAððrraarr hhvvaallaavveeiiððiittjjóóððiirr:: Ainu, Iceland, Nuu-chah-Nulth,Tonga.

1640 Spurningar og kjak1700 Endi

Fríggjadagin, 27. septemberNordic House,Tórshavn

NÝTSLA AV HVALATILFEINGI LOKALT, REGIONALT OG GLOBALT.

0900 Talari: Dr.William Aron (U.S.A)Vísind, burðardygd og "social risk": eitt avvigað uppskot til skipan fyri hvali og hvalaveiðuSKIPAN Í PRAKSIS - HVUSSU ERU HVALAVEIÐI-SAMFELØGINI VIÐ AVGERÐUNUM.

0915 National dømi:Føroyar (Grindamannafelagið)Canada ( Nunavut Wildlife Management Board)Alaska: (Alaska Marine Mammal Commission)Greenland:(Greenland Hunters & Fishers Association)Japan: (Japan Small-type Whalers' Association)Japan: (Taiji Pilot Whalers Association) Russia: (Union of Marine Mammal Hunters,Chukotka)Solomon Islands: (Solomon Is.Fisheries Department)

1005 Dømi um millumtjóða samstarv:Canada-Greenland Narwhal & Beluga Joint CommissionAlaska-Inuvialuit Beluga Committee

1045 Regional dømi:Eastern Caribbean Cetacean Commission (ECCO)North Atlantic Marine Mammal Commission (NAMMCO)

1100 Tvey sjónarmið:

International Whaling Commission (IWC - almenna støða)International Whaling Commission (Støða hjá hvala-veiðifólki)

1115 Panel um troyting av hvaliUNESCO The Institute of Cetacean Research,TokyoIWC CommissionerAfrica Resources Trust

1150 Kjak

FÍGGJARLIGI SPURNINGURIN - HANDIL VIÐ HVALI Í EINI BURÐARDYGGARI FRAMTÍÐ.

1400 Talari: Eugene Lapointe (President IWMC, Switzer-land)

1401 Framtíðar rammurnar fyri handli við úrdráttum av hvali.

1415 Dømi um fíggjarliga atlitiðSildrekaúrdráttir:

Government of NorwayGovernment of Japan and/or IcelandWorld Wide Fund for Nature/World Wildlife Fund

Handil við beini, listarúrdráttum og aðrari fram-leiðslu úr hvali.

Aotearoa/New Zealand AlaskaCanadaGreenlandTonga

Hvalur sum ferðafólkamálMatur úr hvali sum mentan

1545 PanelkjakInt'l Training Center of Indigenous PeoplesOECD or FAONorwegian Small-type Whalers AssociationCITES

Leygardag, 28. september (Klaksvík)1000 Til Klaksvíkar1330 Uppskering av hvali v.m.

Sunnudag, 29. septemberHVALAVEIÐA Í FRAMTÍÐINI - WCW GENERAL AÐALFUNDUR Tom Mexsis Happynook (formaður,WCW)

0900 Umrøða av framtíðarvirkinum hjá WCW heims-ráð hvalaveiðimanna

1015 Presentation, discussion & adoption of Resolutions

Vit koma at frætta meira frá hesum fundi, sum frá líður.

Síða 24 Nr. 273 - 18. juli 2002

Síða 25Nr. 273 - 18. juli 2002

Síða 26 Nr. 273 - 18. juli 2002

Heilagt verði navn títt. Matt.6,9b

Í bíbliuni siga nøvnini sum oftast naka týðandi umpersónarnar. Bæði Gud og Guds navn er heilagt.AtGud er heilagur merkir, at hann er reinur og full-komin.Alt, sum hann sigur og ger, er rætt, satt oggott.At Gud er heilagur, lýsir tí ikki bara eina síðuvið Gudi, men Guds veru, Guds lyndiseyðkenni.Soleiðis er Gud.

Gud gongur høgt uppí æru og tign sína, og uppíat navn hansara skal verða heilagt fyri okkum. Tíhevur hann givið okkum annað boð, sum sigur:

"Tú mást ikki misbrúka navn Harrans, Guds tíns"

Í bønini: Heilagt verði navn títt, biðja vit um, at vitskulu æra og tilbiðja Gud fyri tað, hann hevurverið, er og kemur at verða, og fyri tað hann hevurgjørt, ger og kemur at gera.

Bara Gud er heilagur, í orðsins djúpastu merk-ing.Hann ynskir eisini,at børn síni, sum eru doypt,og sum liva í trúgv á Jesus, eisini skulu verðaheilag.

Tey eru heilag, men skulu samstundis halgast.Gud ynskir ikki bara at verða heiðraður og tilbiðin

við orðum, men eisini í og við praktiskum kristin-lívi.

Gud og Guds navn er "væl" kent í Føroyum. Mongelska Gud, og vilja í orði og verki æra hann ogfylgja honum.

Við sorg má tó ásannast, at fá nøvn verða sonógv misbrúku, lítisvird og traðkaði á av føroying-um, sum Guds og Jesu navn. Ofta verða tey slongdút í setningar,uttan umhugsni og álvarsemi og har-afturat verða tey søgd saman við ljótum orðum ogillbønum. Hetta er at vanæra og vanhalga Gud.

Guds børn ynskja við lívið sínum at æra og tilbiðjaGud, og gera vilja hansara. Og tó, so misseydnasthetta so ofta.Tey eru tó ikki yvirlátin til egnan máttog vísdóm, men fáa loyvi at biðja Gud um fyrigev-ing, og um, at hann vil geva mátt og vísdóm til atfremja hansara vilja, so navn hansara verður hildiðheilagt.

- Um Guds navn er okkum av hjartaheilagt, skal tað í orði og verki koma tilsjóndar í einum heilagum lívi og levnaði;eitt heilagt levnað er eitt levnað eftirGuds orði -

LLuutthheerr

"Heilagt títt navn verði", Gud, fyri mær og so mínumhalga vár hug og várt hjarta við andanum tínum,húski og heimognist tín frið og tín gleim;bønhoyr oss, Gud yvir skýnum!

Slb.395

Fyrsta bønVit hava aðra staðni íblaðnum prentað alla frá-greiðingina hjá Fiskidaga-nevndini, sum varð løgdfram týsdagin í seinastuviku.

Tað er nærum óneyð-ugt at siga,at vit taka und-ir við tilráðingini um athava sama fiskidagatalkomandi fiskiár, sum byrj-ar 1. september. Nevndiner komin til somu niður-støðu, sum vit grundgóvufyri her í blaðnum fyrikortum.

Uttan at fiskidaganevnd-in skal lastast fyri tað, sohava vit eina kenslu av, atfiskidagaskipanin sumskipan hongur eitt sindurí leysari luft. Endamáliðvið fiskidagaskipanini í1996 var í staðin fyri ár-liga bardagan, um hvussunógv kundi fiskast, athava fastar rammur fyrihesum.

Hetta skuldi gerast viðeini veiðiskipan, sum ísínum útgangsstøði varrøtt, og sum skuldi regu-lerast eftir heilt nágreini-ligum reglum,sum t.d.viðøking av veiðiorkuni.

Karmarnirikki gjørdirMen hesir føstu karmar-nir vórðu ongantíð gjørd-ir.Tað er nógv skrivað umhetta, men samanumtikiðkann sigast, at orsøkin vartann, at politisku og um-sitingarligu myndugleik-arnir, t.v.s. fyrst og fremstfiskimálastýrið og fiski-rannsóknarstovan, høvduikki áhuga fyri, at vinnanskuldi medvirka til at fáagjørt eina slíka skipan.Men sakin var bert tann,at nevndu stovnar havahvørki havt vilja ella evnitil at gera hetta arbeiði.Tíeru vit í dag ikki kominlongur, enn tá fiskidagar-nir vórðu samtyktir í1996.

Hví verður ikki lurtaðeftir fiskifrøðingumTað er gjørt rættiliganógv burturúr í fjølmiðlu-num, at tað verður ikkilurtað eftir tilmælinumfrá fiskifrøðingunum. Oghetta er púra rætt. Teirra"gjøgnumslagskraft" verð-ur minni og minni fyrihvørt árið.

Men, sum so eyðkent

fyri føroyskar fjølmiðlar,verður tað als ikki tikiðuppá tungu, hví hetta erso. Orsøkin er snøgt sagttann, at fyri hvørt ár, sumgongur, fæst eitt nýttprógv fyri, hvussu lítilsamanhangur er millummetingar hjá fiskifrøðing-um og so veruliga lívið.Tað verður ikki givin tannminsta ábending um or-søkina fyri hesum. Hvørfrágreiðing verður skriv-að, sum um hon er tannfyrsta. Eingin frágreiðinghjá ICES ella fiskirann-sóknarstovuni hevur taðsum kallast eftirmeting avfyrr givnum tilmælum, ogtí kunnu tær einstøku frá-greiðingar tykjast at veratilforlátiligar.Men verða frágreiðingar-nar ár fyri ár sammettar,so sæst týðiliga, at tærhanga ikki saman, sumtað longu er dokumenter-að her í blaðnum. Hettavita fiskimenn, men teir,eftir egnum tykki profes-sionellu fjølmiðlarnir,gera sær ikki tann ómakat sammeta tilmælini fyritey ymisku árini, og tí fáafiskifrøðingar ikki tannsera relevanta spurninginum orsøkina til, at tað,sum teir søgdu í fjør, ikkisamsvarar við tað, teirsøgdu fyrraárið, og at tað,sum teir siga í ár ikki sam-svarar við tað, sum teirsøgdu í fjør.

Úrslitið er í hvussu er,at fiskifrøðingar hava sett

seg í eina slíka støðu, atteir ikki verða tiknir í álv-ara, uttan mun til um teirhava rætt ella ikki.Tað vís-ir seg nevniliga, at uttanmun til um fiskastovnar-nir, eftir teirra meting,eruvæl ella illa fyri, so er til-mælið um niðurskurðstórt sæð tað sama. Hettavirkar á sama hátt sumvið gomlu søguni um at"úlvurin kemur".

Eingin uppgerð avveiðiorkuÍ sendingini "Føroyar ídag", sum var í útvarpi-num tann dagin tilmæliðvarð lagt fram, undraðiststjórin á fiskirannsóknar-stovuni á, at fiskidaga-nevndin ikki so frægtsum hevði mælt til atminka fiskidagatalið viðteirri samb. "lærubók-unum" árligu "automat-isku" veiðiorkuøkingini,sum skal vera 5%.

Men sakin er bert tann,at "teoriir" er ikki nógmikið fyri fiskimenn.Tað,sum vit hava sagt alla tíð-ina, er, at tað er neyðugtvið eini neyvari uppgerð,sum vísir bæði øking íveiðiorku, og sum vísirtað mótsatta, sum t.d. av-leiðingar av fleiri friðað-um leiðum og øðrum til-tøkum.

Viðvíkjandi øking íveiðiorkuni, so er neyð-ugt t.d. at gera upp, hvørtog hvussu orkan hjá t.d.línuskipum er økt.Verður

meira av línu sett, komafleiri húkar í sjógvino.s.fr. Hjá trolarum erspurningurin, um troliðer fleiri tímar við botnin,enn tað sum fiskidaga-skipanin er grundað á.

Men eitt slíkt arbeiði erals ikki gjørt. Hetta verð-ur eisini ásannað av fiski-rannsóknarstovuni, sumtó ikki heldur hetta veranakran trupulleika. Tí ar-beiðshátturin hjá fiski-rannsóknarstovuni gevursjálvur svarið uppá hendaspurning.

Men hetta sjónarmiðverður so avgjørt ikki tik-ið fyri góða vøru av fiski-monnum,og tað er óneyð-ugt at siga meira um tað.

Bíða eftirlandsstýrismanninumNú er at bíða eftir lands-stýrismanninum.Tað verð-ur eisini áhugavert atsíggja, hvat hann fer atsiga um teir spurningar,sum eru reistir í hesigrein. Og um hann hevurnakra ætlan um at um-skipa fiskifrøðiligu ráð-gevingina, sum heldurikki er nøkur serlig hjálphjá honum.

Ella um hann fer atstinga høvdið í buskin!

Annars verður víst tilroyndirnar í Íslandi á hes-um økinum, sum eru um-røddar aðra staðni í blað-num.

Fiskimannafelagið tekur undir við fiskidaganevndini,men hevur tó sínar viðmerkingar.

Formaðurin og skrivarin í Fiskidaganevndini Óli Samró og Herthe Olsen.

Síða 27Nr. 273 - 18. juli 2002

P/F Esmar Simonsen530 Kambsdalur (Fuglafjørður)Tlf. 444405 - Fax 444629

Sum kunnugt var tað ein partur avnýggja sáttmálanum hjá Fiskimanna-felagnum, at manningarrúm skuluvera roykleys.

Hetta er ein partur av tí trivnaðar-politikki, sum FF er farið at leggjameira dent á.Tað er eingin ivi um, atroyking er av tí illa. Hetta ásannarlandslæknin eisini, og hann hevur jústsent fjølmiðlunum tilfar frá tí danska"Folkesundhed" við tilfari um roykingog rúsdrekka. Her verður víst á, at ESeisini er farið í herna móti hesum lúsaóvanum.

Boðskapurin mótvegis roykjarumer, at "roykjarar eru ikki fríir, teir erubundnir av leinkjunum hjá nikotini -sigarettir loysa ikki trupulleikar, tær

skapa teir".Víst verður á, at fjórði hvør 15 ára

gamal roykir minst eina ferð um viku-na,og tað er í aldrinum 12-18 ár, at taðverður avgjørt um ein gerst roykjariella ikki. Og tíverri er gongdin tann, attalið á ungum roykjarum økist.

Annar hvør tanáringur, sum heldur áat roykja, vil at enda doyggja vegnaheilsuskaðiliga árinið av tubakkinum.Hvørt ár doyggja 500.000 fólk í ESvegna sjúkum elvdum av tubakki.

Danska stjórnin hevur sett 16mill.kr. av til at stuðla fólki at gevast atroykja, m.a. við roykiavvenjing.

Vit sakna kanska ein almennan poli-tikk á hesum øki.

Nevndirnar í Ráfiskakeypara-felagnum og KT-felagnum havaskipað seg.

Á fyrsta nevndarfundinum skipaðinevndin í Føroya Ráfiskakeyparafelagseg við Egil Olsen sum formanni ogAdrian Dalsá sum næstformanni. Hinirí nevndini eru Páll Gregersen, Mein-hard Jacobsen og Petur Mohr. 3 avnevndarlimunum - Adrian, Meinhard

og Petur - er nýggjir í nevndini.

Nýggja nevndin í KT-felagnum hevðieisini fyrsta nevndarfund í farnu viku.Nevndin skipaði seg við RobertVilhelmsen sum formanni og ÓlaviEllefsen sum næstformanni. Triðinevndarlimurin er Sjúrður Horsdal.

Síða 28 Nr. 273 - 18. juli 2002

Blondinuprát:Nú ein dagin fór streym-urin í Havn, og eg satføst í elevatorinum áHafnia í eitt korter.- Tað er einki, í síðstuviku var aftur streym-slit, og eg stóð ein heil-an tíma á rullutrappunií Handilskjarnanum.

*****

Og so var tað maðurin,sum var so býttur, athann kláraði ikki blóð-royndina!!!

*****

- Nú, sonurin, hvat lær-di tú í skúlanum í dag?- Vit lærdu at gera krút!- So, so, og hvat skulutit so gera í skúlanum ímorgin?- Hvørjum skúla?

*****

Hví eru kettur bangnarfyri at ganga á kirkju-gørðum?- Tær ræðast fyri atverða bitnar av grav-hundunum.

*****

Læknin, tað ringir avog á fyri oyrunum -- Fá tær loyniligt numm-ar!

*****

Flogrænarin hevði rænteitt flogfar - fylt við ad-vokatum - og hótti núvið at lata ein og einleysan, um krøvini ikkivórðu gingin á møti.

*****

Lítli Pedda kom heimúr skúlanum og segði: -Mamma, eg verði arg-aður við, at eg havi sostórar føtur.Mamman: - Ikki tvætla,og far so út í garagunaeftir inniskónum hjátær!

FF-blaðið ynskir teimum øllumhjartaliga tillukku.

Tann 21. uni var próvtøka á Maskinmeistaraskúlanum. 8 næmingar gjørdustmaskinmeistarar, sum er ein trý ára útbúgving. 16 gjørdust maskinistar, sum erprógvið, ið fæst eftir 1 ára skúlagongd.

ÍÍ aaffttaarraa rraaðð ffrráá vviinnssttrruu::Símun Jensen, Sandur,Sonni Johannesen, Saltangará,Kári Egholm, Argir.FFrreemmrraa rraaðð ffrráá vviinnssttrruu::Johnny Durhuus, Tórshavn,Jógvan Heinesen, Gøta,Poul Jens Lassen, Klaksvík,Hans Mikal á Fløtti, Klaksvík,Ólavur Gunnarson, Glyvrar.

VViirrððiisslløønniirr ffiinngguu::1. Sonni Johannesen, fototól fráFøroya Banka,2. Jógvan Heinesen, mátitól frámaskinmeistarafelagnum,og Ólavur Gunnarson fekkídnisvirðisløn, sum var eitt urfrá A. P. Møller.

AAffttaarraa rraaðð ffrráá vviinnssttrruu::Trygvi Hermansen, Innan Glyvur,Jákup Andreas Hansen, Klaksvík,Rani Poulsen, Nólsoy,Hans Pauli Poulsen, Skáli,Christian Christiansen, Kirkja,Bergur Fossdalsá, Nes,Jørgen Jacobsen, Lorvík,Símun Johs.Mikkelsen, Fuglafjørð.FFrreemmrraa rraaðð::Páll Lamhauge, Lamba,Jógvan Ragnar Dam, Leynar,Jóhannes Jacobsen, Tórshavn,Rúni Petersen, Tórshavn,Niels Pauli Nielsen, Froðba,Jóannes Næs, Hvalba,Harald Hammer, Strendur.Jákup Helgi Egholm, Kvívík erikki við á myndini.

Rúni Petersen og JørgenJacobsen fingu virðisløn, sumvar ein kikari til hvønn fráávikavist Føroya Sparikassa ogP/F Trygd.

Lützen foto hevur tikið myndirnar.