Gruzja w pigułceGruzja to państwo położone nad Morzem Czarnym,na tzw. Zakaukaziu, czyli na Kaukazie Południo-wym graniczące z Rosją, Armenią, Azerbejdżanem oraz Turcją. Jego terytorium jest w przeważającej mierze górzyste. Stolica Gruzji – Tbilisi liczy 1,2 mln

mieszkańców. Najwyższym szczytem Gruzji jest Szchara licząca 5.193 m n.p.m. W zależności od przyjętej wersji dotyczącej granicy Europy i Azji całe terytorium Gruzji znajduje się w Azji, w Europiei w Azji lub według jednej z wersji – tylko w Europie.

Mieszkańcy GruzjiGruzja jest krajem wieloetnicznym. Spośród ok. 5 mln mieszkańców ok. 85% to Gruzini. Mieszka tu ponadto 7% Azerów, 6% Ormian, a także niewielki procent Rosjan, Osetyjczyków, Abchazów, Greków, Kurdów i Ukraińców.

Około 90% mieszkańców jest prawosławnych, po-zostałe ok. 10%, w tym zamieszkujący Adżarię na granicy z Turcją Adżarowie wyznają islam. Jest tak-że niewielki odsetek katolików i protestantów.

Językiem urzędowym jest mający własny alfabet ję-zyk gruziński. Około pół miliona ludzi nie zna go jednak i włada jednym z 23 innych języków pocho-dzących z różnych rodzin językowych, w tym języ-kiem azerbejdżańskim, armeńskim, abchaskim, osetyjskim, czy rosyjskim.

Kuchnia gruzińskaW całej Gruzji bardzo rozpowszechniona jest upra-wa winorośli. Wina gruzińskie znane są na całym świecie. Na zachodzie kraju rosną figi, palmy, laury,oliwki i inne rośliny śródziemnomorskie. Cytrusy i granaty rosną nawet na ulicach Tbilisi.

Typowym daniem gruzińskim są chinkali – wypeł-nione mięsnym bulionem pierogi mające formę „sa-kiewki”. Aby je spożyć należy je umiejętnie nad-gryźć, wypić sączącą się zupę ze środka i zakoń-czyć zjedzeniem pozostałej reszty. Popularne są także szaszłyki (gruzińska nazwa mzwadi) z mię-sa polewanego winem i opiekane na grillu opala-

nym winnymi gałęziami. Typową przystawką są oberżyny zapiekane z mielonymi orzechami wło-skimi, czosnkiem i ziołami, podawane z jadalnymi nasionami z granatów (tzw. badridszani). Kolejnymdaniem kuchni gruzińskiej jest czaczapuri – jest to okrągły placek zapiekany z nadzieniem serowym, często także z jajkiem, podawany z sosem adżika (pastą z czerwonej papryki z dodatkiem czosnku i ziół, bez pomidorów!) lub innymi dodatkami. Nie można także zapomnieć o chachy (czaczy), czyli wódce z winogron stanowiącej odpowiednik wło-skiej grappy (40-60% alkoholu).

© 2005-2014 EYAND TRAVEL

Erywań · Eczmiadzyn · Chor Wirap · Noravank · Tatev · Sewan · Haghartsin · Haghpat · Sanahin · Gerhard · Garni · Alawerdi · Tbilisi · Goudari · Kasbegi · Kutaisi · Gori

Gruzja – wino i gościnność na Kaukazie

Najlepsza pora na podróż do GruzjiGóry Kaukazu chronią Gruzję przed chłodnym po-wietrzem z północy, a Morze Czarne dostarcza do kraju ciepłe powietrze. Leżące w południowej GruzjiGóry Suramskie wyznaczają granicę klimatyczną tego kraju, którego zachodnia połowa leży w strefie klimatu podzwrotnikowego morskiego z dużą liczbą opadów rocznych, a wschodnia podzwrotnikowego

suchego. Bardzo krótka i niestabilna pogodowo wiosna, gorące lato i uboga w śnieg zima powodu-ją, że najlepszą porą na odwiedzenie Gruzji jest słoneczny i ciepły wrzesień. Także w pierwszej po-łowie października jest duża szansa na bardzo cie-płe i słoneczne dni.

Historia GruzjiW okresie starożytnym na terenach dzisiejszej Gru-zji istniało kilka organizmów państwowych. Między V w p.n.e. i VI w n.e. na terenach wschodniej Gru-zji istniało państwo o nazwie Iberia. Z kolei wybrze-że Morza Czarnego na terytorium dzisiejszej Gruzji znane było starożytnym Grekom jako Kolchida – uznawane za pierwsze państwo gruzińskie.

W 66 r. p.n.e. obszar ten został podbity i włączony do Imperium Rzymskiego. W 337 roku Gruzja stała się drugim po Armenii państwem chrześcijańskim. Najazdy Mongołów, Turków, Arabów, Persów i Gre-ków mające miejsce na przestrzeni kolejnych 1000 lat nie spowodowały utraty niezależności Gruzji, która szczyt swojej potęgi osiągnęła między XI a XIII wiekiem. Duży był wpływ kultury greckiej. W 189 r. p.n.e. niemalże cały obszar Iberii został podbity przez Armenię. Niedługo potem sojusznik Armenii – władca Pontu Mitrydates Eupator włączyłcałą Kolchidę w skład swojego państwa. Nieco póź-niej oba państwa zostały podbite przez Rzymian, a następnie przez Persję.

Po wyparciu Arabów z całego Zakaukazia na prze-łomie IX i X wieku na terenie dzisiejszej Gruzji po-wstało kilka kolejnych państw feudalnych: Abchazja,Iberia (Kartlia), Karetia, Heretia i Tao-Klardżetia. Po licznych wojnach jakie toczyły się między nimi na przełomie IX i X wieku, w 1010 roku doszło do zjed-noczenia Gruzji.

Od II połowy XI wieku Gruzja musiała mierzyć się z najazdami Turków, którzy do końca XI wieku pod-bili większą część jej terytorium. Do początku XII wieku królowi Dawidowi IV Budowniczemu udało się wyzwolić spod panowania Turków prawie wszystkie zajęte tereny. Nastąpił rozkwit życia eko-nomicznego i kulturalnego, a Gruzja stała się poli-tyczną potęgą. Wkrótce potem Dawid koronował siętakże królem Armenii. W chwili jego śmierci w 1125 roku Gruzja miała status lokalnego mocarstwa. Naj-większą potęgą Gruzja stała się na przełomie XII i XIII wieku za czasów panowania prawnuczki króla Dawida – królowej Tamary. Po licznych podbojach

terytorialnych, w tym po podbiciu części Azerbej-dżanu w 1210 roku Gruzja osiągnęła największy w swej historii zasięg terytorialny. Nastąpił także roz-wój kultury i rzemiosła artystycznego oraz handlu.

Niedługo potem nastąpiły najazdy Mongołów, w wy-niku których Gruzja nagle utraciła swoją potęgę. Zależne od Gruzji niewielkie państwa oraz części Gruzji powoli oddzielały się od niej i przechodziły pod panowanie Mongołów. Dopiero za panowania Jerzego Wspaniałego w pierwszej połowie XIV w. Przywrócone zostały granice Gruzji z 1220 roku i zaprzestano płacenia daniny mongolskiemu na-jeźdźcy. Później nastąpiły jednak kolejne najazdy mongolskie, które na początku XV w. ostatecznie doprowadziły do rozpadu infrastruktury i gospodarkipaństwa.

W XV wieku otoczona ze wszystkich stron przez państwa muzułmańskie Gruzja stała się izolowa-nym krajem chrześcijańskim. Nastąpiła wówczas izolacja polityczna i gospodarcza, a w konsekwencjipolityczny upadek i rozpad kraju na drobne pań-stewka. Turcja i Persja podzieliły między sobą strefywpływów na Zakaukaziu, w konsekwencji czego państwa gruzińskie znalazły się pod panowaniem tych dwóch mocarstw. Turcja i Persja chcąc zacho-wać wzajemną równowagę i nie chcąc dopuścić do całkowitego przejęcia władzy nad przynależącymi do przeciwnika terenami gruzińskimi, pozwoliły na jako taką niezależność terenów gruzińskich.

W obliczu równoczesnego zagrożenia ze strony Turcji i Persji pojawienie się kolejnego mocarstwa w regionie – Mocarstwa Rosyjskiego, zostało pozy-tywnie odebrane przez Gruzinów, tym bardziej, że Rosja była Gruzji bliższa kulturowo i religijnie, a do-tychczasowe doświadczenia Gruzji z Rosją były po-zytywne. W 1783 roku w zamian za zobowiązanie Rosji do obrony jego terytorium Gruzja przyjęła pro-tektorat Rosji, która już na początku XIX wieku włą-czyła terytorium Gruzji do swojego imperium. Nie spotkało się to jednak wtedy jeszcze z większymi protestami społecznymi.

© 2005-2014 EYAND TRAVEL

Do 1864 roku gruzińska szlachta była zrównana w prawach ze szlachtą rosyjską i miała takie same możliwości awansu społecznego. Do tego czasu nie była także prowadzona na ziemiach gruzińskich rusyfikacja. Okres przynależności Gruzji do Rosji był także okresem rozwoju kulturalnego i gospodar-czego. Dopiero po stłumieniu powstań muzułma-nów na terenach północnego Kaukazu (w szczegól-ności Czeczenów i Dagestańczyków) Rosja zmie-niła swoja politykę wobec Gruzji traktując ją od tej pory jak podbite terytorium i wprowadzając na nim, podobnie jak na wszystkich innych podbijanych te-renach proces szeroko rozumianej rusyfikacji.

Pod koniec XIX wieku na terenach Gruzji zaczęły pojawiać się ruchy rewolucyjne. Wybuch rewolucji nastąpił w krytycznym dla Rosji momencie – w 1905 roku. Po upadku Imperium Rosyjskiego w 1917 roku Gruzini ogłosili niepodległość i utwo-rzyli Demokratyczną Republikę Gruzji, która prze-trwała zaledwie do 1921 roku, do momentu podbi-cia przez Bolszewików. W 1922 roku Gruzja weszła w skład Zakaukaskiej, później Gruzińskiej RepublikiRadzieckiej.

W 1931 roku Stalin wcielił Radziecką Republikę Abchazję do terytorium Republiki Zakaukaskiej, co spowodowało silny konflikt i w efekcie w latach 1992-93 wojnę w Abchazji, w wyniku której została ona znowu odłączona od Gruzji. Rosja przekracza-ła granice autonomii Abchazji i Osetii Południowej wkraczając na ich terytorium w celu „obrony” przed siłami gruzińskimi, uznając jednocześnie oficjalnie ich niepodległość. Wojska rosyjskie nadal stacjonu-ją na ich terytorium. Chcąca z kolei doprowadzić do zakończenia konfliktu Gruzja jest oskarżana o wszczynanie nieuzasadnionych walk zbrojnych i bezzasadne używanie siły na ich terytorium.

Po rozpadzie ZSRR w 1991 roku Gruzja ogłosiła ponownie niepodległość. W 1992 roku prezydentemGruzji został były radziecki minister spraw zagra-nicznych Eduard Szewardnadze, co poskutkowało wojną domową stłumioną przez niego. Dopiero w 2003 roku, kiedy to po sfałszowaniu wyborów miał zostać ponownie prezydentem, doszło do maso-wych protestów, w wyniku których Szewardnadze musiał ustąpić. Na jego miejsce został wybrany re-formator Micheil Saakaszwili. W 2007 roku pojawiły się zarzuty korupcji i kłamstw wobec Saakaszwilie-go, w wyniku których wyjechał do Niemiec, gdzie uzyskał polityczny azyl.

Wojna domowa w latach 90-tych spowodowała ogromne zniszczenia i upadek gospodarki kraju. Obecnie Gruzja zmaga się z silną korupcją i biedą, jednak przeprowadzane są reformy gospodarcze i kraj odzyskuje powoli kontrolę nad terenami, na których stacjonują wojska rosyjskie. Dzięki pomocy z zewnątrz udało się zlikwidować inflację i osiągnąćwzrost gospodarczy, który jednak nie dorównał jeszcze poziomowi z czasów Związku Radzieckie-go, kiedy to Gruzja miała najwyższy PKB spośród trzech republik Kaukazu wyprzedzając wówczas nawet roponośny Azerbejdżan. Jedynie Abchazja i Osetia Południowa będące nieuznanymi państwa-mi w państwie są nadal kontrolowane przez Rosjan i separatystów.

© 2005-2014 EYAND TRAVEL

Organizator turystyczny: EYAND TRAVEL

Maja Forysiak & Albert Kuczynski GbR

Isländische Str. 2a, 10439 Berlin, Germany

fon: (+49 30) 275 77 669, (+48 22) 398 73 90

fax: (+49 30) 275 92 541, (+48 22) 398 73 93

e-mail: travel@eyand.de, http://eyand.de

Podróżuj z pasją. Podróżuj z nami.

Tworząc naszą koncepcję podróży postawiliśmy

sobie za cel oferowanie wycieczek wysokiej jako-

ści, cechujących się odpowiedzialnością za śro-

dowisko naturalne, świadomością społeczną i so-

cjalną. Razem z Państwem poszukujemy w po-

dróżach tego, co w nich najciekawsze: człowieka.

Podróżować znaczy podziwiać.

To chęć przemierzania tysięcy kilometrów w celu

konfrontacji z nowymi, nieznanymi i odmiennymi

stylami życia i niekiedy bardzo skrajnymi świato-

poglądami. Dzięki świadomemu podróżowaniu

budujemy pomost łączący nas jako podróżników

z ludnością miejscową danego kraju.