BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE HEMŞİRELERİN ARAŞTIRMA KULLANIMINA İLİŞKİN ALGILADIKLARI

ENGELLER VE KOLAYLAŞTIRICILARGülseren KOCAMAN*, Şeyda SEREN*, Seyyare KURT**, Nergiz BENGÜ**, Havva ARSLAN YÜRÜMEZOĞLU*

* Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu** Dokuz Eylül Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi

BULGULAR

KAYNAKLAR1. Funk, SG., Champagne, M.T., Wiese, R.A. et al. (1991b) Barriers to Using Research Findings in Practice: The Clinician’s Perspective. Applied Nursing Research, 4, 90-95.2. Bayık, A., Altuğ Özsoy, S., Uysal, A. ve ark. (2005) Araştırma Kullanımında Engeller Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenilirliği. 3. Uluslararası- 10. Ulusal Hemşirelik Kongre Kitabı, İzmir, 31.3. Glacken, M., ve Chaney, D. (2004) Perceived Barriers and Facilitators to Implementing Research Findings in The Irısh Practice Setting. Journal of Clinical Nursing, 13, 731-740.4. Kajermo Nilsson, K., Nordstrom, G., Krusebrant, A. et al. (1998) Barriers to and Facilitators of Research Utilization, as Perceived by A Group of Registered Nurses in Sweden. Journal of Advanced Nursing, 27,798–807.5. Oranta, O., Routasalo, P., Hupli, M. (2002) Barriers to and Facilitators of Research Utilization Among Finnish Registered Nurses. Journal of Clinical Nursing, 11, 205–213.6. Retsas, A., ve Nolan, M. (1999). Barriers to Nurses' Use of Research: An Australian Hospital Study. International Journal of Nursing Studies, 36, 335-343.

Tablo 2. Hemşirelerin Araştırma Kullanımını Kolaylaştıran Faktörler (n=127)

Kolaylaştırıcılar Sayı %

Yönetimin destekleyici tutum sergilemesi 40 16.3

Çalışma şartlarının düzenlenmesi (çalışma planı, ortamı, eleman vb) 38 15.5

Eğitim olanakları sağlanması (bilgisayar, araştırma, ingilizce vb) 34 13.9

Araştırmaların paylaşılması (internet, sunumlar, fotokopi vb) 26 10.6

İnternete bağlı bilgisayar olması 23 9.4

Yeterli kaynak sağlanması (dergi, maddi vb) 23 9.4

Araştırmaların ulaşılabilir olması 13 5.3

* Hemşireler birden fazla kolaylaştırıcı belirtmişlerdir.

3,06 2,89 2,63 2,54

0

1

2

3

4

Kurum Hemşire Sunum Araştırma

Grafik 1. Araştırma Kullanım Engelleri Ölçeğinin Alt Boyut Ortalamaları

AMAÇ

Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin,

araştırma kullanımında algıladıkları engelleri ve

kolaylaştırıcıları tanımlamaktır.

GEREÇ ve YÖNTEM

Araştırmanın Türü: Tanımlayıcı.Araştırmanın Yeri ve Örneklemi: Bir üniversite hastanesinde çalışan 580 hemşireden, araştırmaya katılmayı kabul eden 336 (%58) hemşire.Veri Toplama Aracı: “Araştırma Kullanım Engelleri Ölçeği” Funk ve ark. (1991) tarafından geliştirilmiş, Bayık ve ark. (2005) tarafından Türkçe’ye uyarlanmıştır. Ölçeğin Özellikleri: Orijinal ölçek 29 maddedir; bu çalışmada “dil engeli” ile ilgili bir madde eklenmiştir. Araştırma kullanım kolaylaştırıcılarını ölçen açık uçlu bir soru yer almaktadır. Beşli likert tipi (1=hiç engel değil- 4=çok engel, 5= fikrim yok) cevaplanan ölçekte puan arttıkça, ölçekte yer alan maddelerin engel olarak algılanmaları da artmaktadır. Ölçeğin Alt Boyutları: “Kurum, hemşire, araştırma, sunum” dur. Güvenirlik: Ölçeğin tümü için Cronbach Alpha 0.90; alt ölçekler için 0.70-0.82 arasındadır. Ölçeğin kullanımı için Funk ve Bayık’dan izin alınmıştır. Değerlendirme: Tanımlayıcı istatistikler kullanılmış, açık uçlu sorular içerik analizi ile değerlendirilmiştir.

Tablo 1. Bu Çalışmada Elde Edilen İ lk 10 “Araştırma K ullanım Engeli”nin Farklı Çalışmalardaki Sıralamalara Göre Dağılımı

Md. No.

Faktör

Madde

Kocaman ve ark.,

2007

Glacken ve

Chaney, 2004

Oranta ve ark.,

2001

Retsas, 2000

Nilsson Kajermo ve ark.,

1998

Funk ve

ark., 1991

29 Kurum Hemşirelerin, çalıştıkları ortamlarda yeni görüşleri

uygulamaya geçirecek yeterli zamanlarının olmaması

1 2 2 1 5 1

*** Araştırmaların yabancı dilde yayınlanması 2 - 1 - 9 -

6 Kurum Araştırma sonuçlarının uygulamaya geçirilmesinde olanakların yetersiz olması

3 6 13 3 2 8

7 Kurum Hemşirelerin araştırma okuyacak zamanlarının olmaması

4 3 7 5 4 10

18 Kurum Hekimlerin araştırma sonuçlarının uygulamaya geçirilmesinde hemşirelerle işbirliği yapmaması

5 9 6 6 13 5

5 Hemşire Hemşirelerin araştırmaya ilgi duymaması 6 11 9 12 14 2

25 Kurum Hemşirelerin, araştırma sonuçlarını uygulamaya geçirmelerini diğer çalışanların desteklememesi

7 4 11 10 15 4

12 Sunum Hemşirelik alanına özgü bilgilerin toplandığı merkezi bir birimin bulunmaması

8 17 10 18 8 12

14 Kurum Hemşirelerin araştırma sonuçlarını, çalışma ortamlarında kullanabileceklerine inanmaması

9 8 8 9 11 9

9 Hemşire Hemşirelerin, hemşirelik uygulamalarının değişmesiyle ortaya çıkacak yararlara, inançlarının çok az olması

10 21 28 19 25 18

SONUÇ ve ÖNERİLERSonuçlarEn önemli araştırma kullanım engelleri:Zaman,Yayın dili,Olanaklar,Öneriler Hemşire yöneticilerin araştırma kullanımına ilişkin sağladığı olanakların artırılması, Hemşireleri geliştirmeye yönelik programların oluşturulması, Engellerin giderilmesine yönelik stratejilerin geliştirilmesi, Uygulama alanı ile eğitim kurumları arasında işbirliği çalışmalarının artırılması.

SONUÇ ve ÖNERİLERSonuçlarEn önemli araştırma kullanım engelleri:Zaman,Yayın dili,Olanaklar,Öneriler Hemşire yöneticilerin araştırma kullanımına ilişkin sağladığı olanakların artırılması, Hemşireleri geliştirmeye yönelik programların oluşturulması, Engellerin giderilmesine yönelik stratejilerin geliştirilmesi, Uygulama alanı ile eğitim kurumları arasında işbirliği çalışmalarının artırılması.