วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[149]

แนวทางการแกปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา ของเทศบาลต าบล: กรณศกษ าองคกรปกครองสวนทองถน

ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ Guidelines for Solving Problems in Purchase

and Employ by Inquiring Prices of Sub-District Municipalities: A Case Study of Local Administrative

Organizations in Mueang, Kalasin

ค าไพ ไชยนด*, ปารชา มาร เคน** และ ประสทธ คชโคตร*** Kumpai Chainad, Parisha Marie Cain and Prasit Khotchakhot

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ 2) เพอศกษาแนวทางการแกปญหาการจดซอ จดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ ซงการวจยเปนการวจยเชงปรมาณ กลมตวอยาง ไ ดแก บคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจางจากเทศบาลต าบล จ านวน 15 แหงๆ ละ 5 คน

* นกศกษา หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ ** รองศาสตราจารย รองอธการบด มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ ประธานกรรมการทป รกษาภาค

นพนธ *** อาจารย มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ กรรมการทปรกษาภาคนพนธ

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[150]

รวมทงสน 75 คน ไดศกษาจากประชากรทงหมด เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ จ านวน 25 ขอ โดยม คาอ านาจจ าแนกระหวาง .659 ถง .960 และคาความเชอมนเทากบ .970 สถตทใ ชในการวเคราะหขอมล คอ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจยพบวา 1. บคลากรทปฏบตหนาทเ กยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของ

เทศบาลต าบลในเขตอ าเภออ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ มปญหาเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา โดยรวมและรายดานอยในระดบปานกลางทกดาน โดยเรยงล าดบดานทมปญหามากไปหานอย 3 อนดบแรกคอ ดานการด าเนนการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา ดานการจดท างบประมาณรายจายประจ าป และดานรายงานการขอซอขอจาง

2. แนวทางการแกปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ เทศบาลต าบลควรมการจดอบรมหรอสง เจาหนาทเขารบการฝกอบรมเพอใหความรแกเจาหนาท เกยวกบระเบยบกฎหมายทเ กยวของเกยวกบการจดซอจดจาง เพอใหผปฏบตมความเขาใจ และปฏบตไ ดถกตองตามระเบยบทก าหนด การบรหารงบประมาณหรอการจดซอจดจาง ผปฏบตตองเสนอแผนงานใหฝายบรหารอนมตด าเนนการใหเปนไปตามระเบยบพสดฯ อยางเครงครดและทนตามเวลา ควรจดท าแผนผงการปฏบตงานแสดง ขนตอนการจดซอจดจาง ส าหรบวธสอบราคา แสดงไวใหชดเจนในหนวยงาน เพอใ หเจาหนาททกฝายไดรบทราบถงขนตอนและหนาทของคณะกรรมการแตละชดทตองปฏบตตามล าดบหรอหวงเวลา ซงจะท าใหการประสานงานระหวางเจาหนาทฝายตางๆ ดยงขน ควรมการประชาสมพนธใหประชาชนทราบขอมลขาวสารตางๆ ในการด าเนนการทกขนตอนทงกอน และหลงการด าเนนการ และตดตามประเมนผลการด าเนนการดวย และควรเปดโอกาสใหประชาชนไดมสวนรวมไมวาจะเปนการรวมเสนอโครงการหรอการตรวจสอบการด าเนนโครงการอยางจรงจง เพอความโปรงใสและตรวจสอบได

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[151]

ค าส าค ญ : การจดซอจดจางโดยวธสอบราคา,เทศบาลต าบล

Abstract

The objectives of this research were (1) to study problems in purchase and employ by inquiring prices of sub-district municipalities in Mueang district, Kalasin province and (2) to study guidelines for solving the problems in purchase and employ by inquiring prices of sub-district municipalities in Mueang district, Kalasin province. This study was a quantitative research. Samples were 75 personnel responsible for purchase and employ. They were purposively selected from 15 sub-district municipalities, 5 persons each. The instrument was a five-point rating scale questionnaire consisting of 25 items by discrimination index of .659-.960. The reliability value of the questionnaire was .970. Statistics consisted of percentage, mean, and standard deviation.

The results of this research revealed the following: 1. The problems, both overall and in each section, in purchase

and employ by inquiring prices of sub-district municipalities in Mueang district, Kalasin province were at the moderate level according to the opinions of personnel. The first three sections that had the most serious problem consisted of conducting the purchase and employ by inquiring prices, making an annual expense budget, and reporting the request of purchase and employ.

2. Regarding guidelines for solving the problems in purchase and employ by inquiring prices of sub-district municipalities in Mueang

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[152]

district, Kalasin province, it was recommended that the officials should be educated or sent to attend a training on regulations or laws pertaining to purchase and employ in order for them to acquire knowledge and practice in the right way in accordance with the determined regulations. They had to strictly purpose a plan to the administrators for approval according to the regulation on materials on time. Do a flowchart showing steps of purchase and employ by inquiring prices, then clearly show it in the office to have the officials of all divisions learn the steps and duties of each set of committee who has to do in order or in timeframe. This can construct a better coordination among officials of each division. Make public relations to have people learn information and news of conducting the purchase and employ both before and after conducting and to have them follow up and evaluate. And provide people with the opportunity to participate in purposing a project or auditing the conduct of project seriously for transparency and accountability. Key Word: Purchase and Employ by Inquiring Prices, Sub-District Municipalities

บทน า

การเมองการปกครองของประเทศไทยหลงป พ .ศ.2475 จะเหนวามความเปลยนแปลงเกดขนมากมายโดยเฉพาะการกระจายอ านาจสทอง ถน โดยทรฐไ ดใ หความส าคญกบการปกครองทองถนในรปแบบตางๆ ซงม 2 รปแบบ คอ รปแบบการ

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[153]

ปกครองทวไปม 3 ประเภท คอ องคการบรหารสวนจงหวด องคการบรหารสวนต าบล เทศบาล และรปแบบการปกครองทองถนพเศษ ม 2 ประเภท คอ กรงเทพมหานครและเมองพทยา

ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 หมวดท 3 และ หมวดท 14 รฐจะตองใหความเปนอสระแกทองถนตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน และสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทอง ถนเปนหนวยงานหลกในการจดท าบรการสาธารณะ และมสวนรวมในการตดสนใจแกไขปญหาในพนท โดยองคกรปกครองสวนทองถนทงหลายยอมมความเปนอสระในการก าหนดนโยบายการปกครอง การบรหาร การจดบรการสาธารณะทมความหลากหลาย การบรหารงานบคคล การเงนการคลง และมอ านาจหนาทของตนเองโดยเฉพาะ โดยรฐบาลเปนผก ากบดแลองคกรปกครองสวนทอง ถนใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

เทศบาลต าบลเปนองคกรทมอ านาจในการวางแผนการจดหา ก าหนดคณสมบตทตองการ ก าหนดราคา ก าหนดงบประมาณ ก าหนดนโยบาย ออกกฎขอบง คบทใ ชภายในเขตพนทของตนเอง โดยมคณะผบรหารเสนอความตองการแลวผานความเหนชอบของสภาเทศบาลต าบล ในรปของเทศบญญตต าบล แลวน าออกประกาศใช ซงในความเปนอสระในการบรหารงานน เอง เปนสาเหตหนง ทเปดโอกาสใหนกการเมองทองถนกระท าการทจรตในวงราชการเปนทโจษจนตามสอตาง ๆ เชน โทรทศน วทย อนเทอรเนตและสอสงพมพตางๆ โดยเฉพาะอยางยงเกยวกบการจดซอจดจาง ตามระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ.2535 แกไขเพมเตมถงฉบบท 9 พ.ศ.2553 ขอ 12 การซอหรอการจางกระท าได 5 วธ คอ

1. การซอหรอการจางโดยวธตกลงราคา 2. การซอหรอการจางโดยวธสอบราคา 3. การซอหรอการจางโดยวธประกวดราคา

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[154]

4. การซอหรอการจางโดยวธพเศษ 5. การซอหรอการจางโดยวธกรณพเศษ ในฐานะทผศกษาไดปฏบตงานเกยวกบการพสดในเทศบาลต าบล ไ ดทราบ

ปญหาตางๆ ในการซอหรอการจาง โดยเฉพาะการซอหรอการจางโดยวธสอบราคาเพราะเปนวธทใชกนมากในปจจบนและมหลายขนตอนท าใหเกดปญหาไดงาย ตงแตการจดท าแผนงบประมาณรายจายประจ าป เพราะจากสภาพพนททมขนาดใหญและความตองการของประชาชนกมมาก แตงบประมาณทไดรบไมเพยงพอจงไมสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนได อกทงการก าหนดราคากลางงานกอสราง ทยงไมมมาตรฐาน จงเปนชองวางในการก าหนดราคากลางของแตละทอง ถนทอาจหลกเลยงการตงราคาของคาวสดบางชนดเพอเออผลประโยชนใหกบผรบจาง ในการจดท าเอกสารสอบราคาแตละทองถนสามารถทจะก าหนดคณสมบตของผเสนอราคาเพอใหเกดประโยชนตอบคคลบางกลม เชน การก าหนดผลงานขนต า ก าหนดประเภทบคคลของผเสนอราคาตองเปนหางหนสวนหรอบรษทเทานนทสามารถในการซอเอกสารสอบราคา ท าใหบคคลธรรมดาทมผลงานไมสามารถทจะซอเอกสารสอบราคาหรอเขารวมเสนอราคางานดงกลาวได การสงประกาศเผยแพรขอมลขาวสารไมเปนไปตามระเบยบทก าหนด เนองจากวาไดรบค าสงจากผบรหารทองถนใหปกปดงานเพอใหบคคลบางกลมทมผลประโยชนรวมกน การเปดซองและพจารณาผลกเปนอกขนตอนทเปนปญหาเนองจากวาในการเสนอราคาอาจเกดการสมยอมกนกอนทจะยนเสนอราคา การซอหรอการจางงานกอสรางทกครงตองมผควบคมงาน ซงผควบคมงานตองออกตรวจและควบคมงานการกอสรางของผรบจางทกวนละจดบนทกรายงาน เพอรายงานใหคณะกรรมการตรวจการจางทราบทกสปดาห เมอคณะกรรมการตรวจการจางไดรบทราบการสงมอบจากผรบจางกจะด าเนนการออกไปตรวจผลงานดงกลาวภายใน 3 วนท าการนบจากทรบทราบการสงมอบ พรอมกบรายงานการปฏบตงานของ ผควบคมงาน แตพบวาผควบคมงานไมรายงานผลการปฏบต งานใหกบคณะกรรมการตรวจการจางทราบ ท าใหไมรปญหาทเกดขนในชวงการปฏบตงานของ

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[155]

ผรบจางจงไมสามารถทจะแกไขไดทน หากตรวจสอบพบวางานโครงการดงกลาวไมเปนไปตามทตกลงไ วในสญญา คณะกรรมการตรวจการจางสามารถทจะสงเปลยนแปลงแกไขงานใหเปนไปตามทตกลงไวในสญญาจางได ซงจะสงผลใหการเบกจายเงนลาชาออกไปอก

จากปญหาดงกลาว ผวจยไดสนใจทจะศกษาแนวทางการแกไขปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ เพอทราบปญหาและสาเหตของปญหาในขนตอนการซอหรอการจางโดยวธสอบราคา ซงจะเปนแนวทางในการวางแผน การปรบปรง การพฒนาในการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลใหเกดประโยชนสงสดในการปฏบตงานตอไป

วตถประสงค

1. เพอศกษาปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ

2. เพอศกษาแนวทางการแกปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ

ขอบเขตของการวจย

การวจยแนวทางการแกไขปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ ซงผศกษาไดก าหนดขอบเขตการศกษาคนควา ดงน

1. ประชากรทใชในการศกษา คอ บคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจาง โดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ ซงมเทศบาลต าบลจ านวน 15 แหงๆ ละ 5 คน รวมทงสน 75 คน ประกอบดวย

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[156]

นายกเทศมนตร จ านวน 15 คน ปลดเทศบาลต าบล จ านวน 15 คน ผอ านวยการกองคลง จ านวน 15 คน ผอ านวยการกองชาง จ านวน 15 คน เจาหนาทพสด จ านวน 15 คน 2. ขอบเขตดานเนอหา การวจยครงนเปนการศกษาปญหาและแนวทางการแกไขปญหาการจดซอจด

จางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ โดยท าการศกษาจากขนตอนการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา จ านวน 5 ดานคอ

1. การจดท างบประมาณรายจายประจ าป 2. รายงานการขอซอขอจาง

3. ด าเนนการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา 4. การควบคมงานและตรวจการจางหรอตรวจรบพสด 5. การเบกจายเงน

3. พนทในการศกษา ไดแก เทศบาลต าบล 15 แหง ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ

4. ระยะเวลาในการศกษาตงแตวนท กนยายน - พฤศจกายน 2556 5. ตวแปรทใชในการศกษา 5.1 ตวแปรพนฐาน ไดแก เพศ ต าแหนงหนาท และระยะเวลาการปฏบต

หนาท 5.2 ตวแปรทศกษา ไดแก ขนตอนการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของ

เทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[157]

วธด าเนนการวจย

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการศกษาครงน ทผศกษาเตรยมเครองมอจากผลงานศกษาทเ กยวของ ยดวตถประสงคและประโยชนทคาดวาจะไดรบเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถาม ซงม 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 ขอมลทวไป ไ ดแก เพศ ต าแหนงหนาท และระยะเวลาในการปฏบตงาน ลกษณะแบบสอบถามเปนแบบส ารวจรายการ (Check List)

ตอนท 2 ความคดเหนเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ เปนแบบสอบถามแบบมาตรวดแบบประมาณคา (Rating Scale) โดยแบงระดบความคดเหนเปน 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด โดยไดแบงออกเปน 5 ดานคอ

1. การจดท างบประมาณรายจายประจ าป 2. รายงานการขอซอขอจาง 3. ด าเนนการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา 4. การควบคมงานและตรวจการจางหรอตรวจรบพสด 5. การเบกจายเงน

ตอนท 3 แนวทางการแกไขปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ เปนแบบปลายเปด (Open - Ended)

2. วธเกบรวบรวมขอมล/การทดลอง ผวจยไดด าเนนการตามขนตอนดงน 2.1. ศกษาหลกการทฤษฎจากเอกสาร ระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ.2535 แกไขเพมเตมถงฉบบท 9 พ.ศ.2553 และผลงานวจยทเกยวของ 2.2. ผวจยสรางแบบสอบถามแนวทางการแกปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ ซงประกอบดวย

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[158]

ดานการจดตงงบประมาณรายจายประจ าป ดานรายงานการขอซอขอจางโดยวธสอบราคา ดานด าเนนการจดซอจดจาง ดานการควบคมงานและตรวจรบการจางหรอตรวจรบพสด ดานการเบกจายเงน โดยสรางเปนสอบถามดานละ 7 ขอจ านวน 35 ขอ เพอคดเลอกใหไดจ านวน 25 ขอ 2.3. น าแบบสอบถามทสรางขนเสนออาจารยทปรกษา ตรวจสอบและพจารณาใหขอเสนอแนะ แลวปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ 2.4. น าแบบสอบถามทไดรบการปรบปรงแกไขแลว เสนอใหผเชยวชาญ 3 ทาน ไดแกนายปรเมศวร อมแมน ปลดเทศบาลต าบลภปอ นายธนพงศ มลมาตย เจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน เทศบาลต าบลภปอ ผชวยศาสตราจารย ดร .กตญญ แกวหานาม คณบดคณะรฐศาสตรและนตศาสตร พจาณาความถกตองและครอบคลมของเนอหา 2.5. จดพมพแบบสอบถามฉบบจรง เพอน าไปเกบรวบรวมขอมล

ผลการวจย

จากการวจยปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบล : กรณศกษาองคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ จ าแนกตามเพศ ต าแหนงหนาท และระยะเวลาการปฏบตหนาทแตกตางกน สรปผลการวจยไดดงน

1. บคลากรทปฏบตหนาทเ กยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภออ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ มปญหาเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา โดยรวมและรายดานอยในระดบปานกลางทกดาน โดยเรยงล าดบดานทมปญหามากไปหานอย 3 อนดบแรกคอ ดานการด าเนนการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา ดานการจดท างบประมาณรายจายประจ าป และดานรายงานการขอซอขอจาง เมอพจารณาเปนรายดานพบวา

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[159]

1.1 บคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ มปญหาเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา ดานการจดท างบประมาณรายจายประจ าป โดยรวมและรายขออยในระดบปานกลางทกขอ โดยเรยงล าดบขอทมปญหามากไปหานอย 3 อนดบแรกคอ การเผยแพรขอมลขาวสารส าหรบงบประมาณรายจายประจ าปไมเปนไปตามระเบยบฯ ก าหนด โครงการทประชาชน/ชมชนเสนอไมไดน าไปด าเนนการทกโครงการ และการจดท างบประมาณรายจายประจ าปไมเปนไปตามทระเบยบฯ ก าหนด

1.2 บคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ มปญหาเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาดานรายงานการขอซอขอจาง โดยรวมและรายดานอยในระดบปานกลางทกดาน โดยเรยงล าดบขอทมปญหามากไปหานอย 3 อนดบแรกคอ การแตง ตงคณะกรรมการด าเนนการจดซอจดจางไมเปนไปตามทระเบยบพสดฯ ก าหนด การจดท ารายงานการขออนมตการจดซอจดจางไมเปนไปตามขนตอนทก าหนด และการจดท าแผนการจดซอจดจางไมเปนไปตามทระเบยบพสดฯ ก าหนด

1.3 บคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ มปญหาเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาดานการด าเนนการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา โดยรวมและรายดานอยในระดบปานกลางทกดาน โดยเรยงล าดบขอทมปญหามากไปหานอย 3 อนดบแรกคอ โครงการทด าเนนการจดซอจดจางไมเกดความคมคาตามทประชาชนตองการ การจดซอจดจางไมมการแขงขนกนอยางเปนธรรมในการเสนอราคา และการเผยแพรขอมลขาวสารเกยวกบการจดซอจดจางไมเปนไปตามทระเบยบพสดฯ ก าหนด 1.4 บคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ มปญหาเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาดานการควบคมงานและตรวจการจางหรอตรวจรบพสด โดยรวมและรายดานอยในระดบปานกลางทกดาน โดยเรยงล าดบขอทมปญหามากไปหานอย 3

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[160]

อนดบแรกคอ กรณจางกอสรางผควบคมงานด าเนนการตรวจและควบคมงานไมเปนไปตามระเบยบฯ ก าหนด เทศบาลต าบลไมมการประชาสมพนธใ หประชาชนทราบในการตรวจการจาง/ตรวจรบพสด และเมอมการสงมอบงานจางไมมการแจงใหกรรมการตรวจการจางทราบ

1.5 บคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ มปญหาเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา ดานการเบกจายเงน โดยรวมและรายดานอยในระดบปานกลางทกดาน โดยเรยงล าดบขอทมปญหามากไปหานอย 3 อนดบแรกคอ การจายเงนไมมหลกฐานการจายเงนถกตองครบถวน หลกฐานการจายเงนไมมการประทบตราจายแลว และไมมรายมอชอรบรองการจายเงนของผจายเงน และกอนการเบกจายเงน เจาหนาทการเงนและบญชไมตรวจสอบความถกตองของเอกสาร

2. แนวทางการแกปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ แยกเปนรายดานเรยงล าดบจากความถมากไปนอยดงน

2.1 ดานรายงานขอซอขอจาง เจาหนาทพสดจะตองจดท าแผนการจดหาพสด และตองปฏบตตามแผนการจดหาพสดอยางเครงครด เพอความสะดวกรวดเรวในการจดหาพสด ควรมการขออนมตจดซอจดจางใ หเปนไปตามขนตอนกอนทจะด าเนนการจดซอจดจางเพอความโปรงใสในการปฏบตงานของเจาหนาทพสด ควรมการแตงตงคณะกรรมการใหถกตองตามระเบยบพสดฯ ก าหนด และควรมการจดท ารายงานการขออนมตจดซอจดจางใหเปนไปตามขนตอนทก าหนด 2.2 ดานการด าเนนการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา โครงการทจะด าเนนการจดซอจดจางตองท าอยางโปรงใสยตธรรม ประหยด คมคา และสามารถตอบสนองตามความตองการของประชาชนใหมากทสด การจดซอจดจางควรมการแจงผรบเหมาทราบใหมากรายทสด เพอใหผรบเหมาทกรายมสทธมโอกาสในการแขงขนอยางเปนธรรมในการเสนอราคา

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[161]

2.3 ดานการควบคมงานและการตรวจการจางหรอการตรวจรบพสด ผควบคมงานควรด าเนนการควบคมงานใหเปนไปตามระเบยบฯ ก าหนด ผควบคมงานควรมการสงรายงานการปฏบตงานของผรบจางตอประธานและกรรมการตรวจการจางทราบเพราะหากพบขอผดพลาดจะไดแกไขไดทน และกอนทคณะกรรมการตรวจการจางจะตรวจรบงานจางหรอตรวจรบพสดควรมการประชาสมพนธใหประชาชนไดทราบ 2.4 ดานการจดท างบประมาณรายจายประจ าป ควรมการเปดเผยขอมลขาวสารใหประชาชนไดทราบเกยวกบการจดท างบประมาณรายจายประจ าปเพอความโปรงใสสามารถตรวจสอบได และกอนทจะมการจดท างบประมาณรายจายประจ าปควรมการประชาสมพนธหรอออกท าประชาคมเพอใหประชาชนไดเขารวมวางแผนหรอเสนอโครงการ เพอทจะไดน าโครงการทประชาชนเสนอไปด าเนนการใหมากทสดตามความตองการของประชาชน 2.5 ดานการเบกจายเงน กอนทจะมการจายเงนควรใหเจาหนาทการเงนหรอผรบผดชอบตรวจสอบหลกฐานการจายเงนวาถกตองครบถวนหรอไมกอนทจะมการเบกจาย และหลกฐานการเบกจายทไดอนมตเบกจายไปแลวควรมการประทบตราการจายเงนและมการลงรายมอชอรบรองการจายเงนของ ผจายดวย เพอเปนการปฏบตตามระเบยบการเบกจายเงนอยางเครงครด และควรมการฝกอบรมอยเสมอเพอเปนการเพมศกยภาพในการปฏบตงานโดยยดหลกทวา รวดเรวถกตองและสามารถตรวจสอบได

อยางไรกตามขอเสนอแนะทน าเสนอนเปนเพยงแนวทางแกไขบาง ประเดนเทานน เพราะการแกไขปญหาดงกลาวจะไดผลหรอไมเพยงใด สงส าคญคอ เจาหนาททกฝายตองมความตระหนกและความจรงใจทจะรวมมอกนแกไขปญหาดงกลาวขางตน หากทกคนมเจตนาอยางแทจรงทจะชวยแกปญหากสามารถน าพาองคกรใหประสบความส าเรจอยางมประสทธภาพและประสทธผลยงขน

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[162]

อภปรายผลการวจย

ในการวจยปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบล : กรณศกษาองคกรปกครองสวนทองถนในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ ผวจยใ ชกรอบแนวคดของขนตอนการจดซอจดจางตามระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ.2535 แกไขเพมเตมถงฉบบท 9 พ.ศ.2553 มประเดนอภปรายดงน

1. จากการวจยปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของบคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ โดยรวมและแยกตามเพศ ต าแหนงหนาท และระยะเวลาในการปฏบตงาน มปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา โดยรวมอยในระดบปานกลาง ทงนอาจเปนไดวา การจดซอจดจางโดยวธการสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ ยงมปญหาอยทงนอาจเนองมาจากวา มการแตง ตงคณะกรรมการด าเนนการจดซอจดจางไมเปนไปตามทระเบยบพสดฯ ก าหนด เทศบาลต าบลไมมการประชาสมพนธและเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการเสนอโครงการเพอทจะไดน าโครงการทประชาชนเสนอไปด าเนนการ การจดท ารายงานการขออนมตการจดซอจดจางไมเปนไปตามขนตอนก าหนด โครงการทจะด าเนนการจดซอจดจางไมตรงตามความตองการของประชาชน การจดซอจดจางไมมการแขงขนอยางเปนธรรม ไมมการแจงผรบเหมาหรอผประกอบการไดทราบอยางทวถง ผควบคมงานไมมการด าเนนการควบคมงานใหเปนไปตามระเบยบก าหนด และไมมการประชาสมพนธใหประชาชนไดทราบในการตรวจรบการจางโครงการตางๆ ซงสอดคลองกบการศกษาของ เสาวพา คลงแสง (2554: 60) พบวา บคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจาง โดยรวมและจ าแนกเพศ ต าแหนงหนาท และระยะเวลาในการปฏบตงาน สวนใหญเหนวามปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาขององคบรหารสวนต าบลในเขตอ าเภอโกสมพสย โดยรวมและรายดานจ านวน 5 ดาน

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[163]

คอ ดานการจดท างบประมาณรายจายประจ าป ดานรายงานขอซอขอจาง ดานการด าเนนการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา ดานการควบคมงานและตรวจการจางหรอตรวจรบพสด และดานการเบกจายเงน อยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา

1.1 บคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ มปญหาเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา ดานการจดท างบประมาณรายจายประจ าปอยในระดบปานกลาง ทงนอาจเนองมาจากวา บคลากรผปฏบตหนาทเกยวกบงบประมาณไมมการเผยแพรขอมลขาวสารส าหรบการจดท างบประมาณรายจายประจ าปตามระเบยบฯ ก าหนด หรอมความลาชา จดท างบประมาณรายจาประจ าปไมเปนไปตามทระเบยบฯ ก าหนด และโครงการตางๆ ทประชาชนหรอชมชนเสนอไมไดน าไปด าเนนการ ซงสอดคลองกบการศกษาของ บญญา ฆารพวง (2550: บทคดยอ) ปญหาการงบประมาณขององคการบรหารสวนต าบล: กรณศกษาองคการบรหารสวนต าบลในเขตพนทกงอ าเภอดอนจาน จงหวดกาฬสนธ มปญหาการบรหารงบประมาณ โดยรวมมปญหาอยในระดบปานกลาง เนองจากสวนมากยงไมเขาใจกระบวนการเกยวกบการใ ชจายและการบรหารงบประมาณ การประมาณการงบประมาณทผดพลาด การใ ชจายงบประมาณสวนใหญเนนโครงสรางพนฐาน การจดท ารางขอบงคบลาชา เจาหนาททรบผดชอบขาดความรความสามารถในการปฏบตงาน

1.2 บคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ มปญหาเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาดานรายงานการขอซอขอจางอยในระดบปานกลาง ทงนอาจเนองมาจากวา เจาหนาททเกยวของมการแตงตงคณะกรรมการด าเนนการจดซอจดจางไมเปนไปตามทระเบยบพสดฯ ก าหนด และไมไ ดประสานงานหรอแจง ใ หคณะกรรมการทราบกอนทจะด าเนนการจดซอจดจาง ไมมการจดท ารายงานการขออนมตการจดซอจดจางไมเปนไปตามขนตอนทก าหนด ซงสอดคลองกบการศกษาของ

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[164]

สพน ทกษณ (2547:42) ปญหาในการจดซอจดจางขององคการบรหารสวนต าบลในเขตกงอ าเภอบวลาย ดานบรหารงานทวไป พบวา การไมประสานงานกบผมสวนเกยวของ ท าใหเกดความลาชาในการบรหารการจดซอจดจาง เชน การไมประสานกบเจาของพนทหรอหมบานตามโครงการ การไมประสานกบคณะกรรมการในการด าเนนการ และไมประชาสมพนธใหประชาชนทราบขอมลขาวสารเกยวกบการจดซอจดจาง ทงกอนด าเนนการ ระยะด าเนนการ และหลงด า เนนการ กอใหเกดการรองเรยน

1.3 บคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ มปญหาเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาดานการด าเนนการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาอยในระดบปานกลาง ทงนอาจเนองมาจากวา การจดซอจดจางไมมการแจง ใ หผประกอบการหรอผรบเหมาไดทราบใหมากทสด ท าใหไมมการแขงขนกนอยางเปนธรรมในการเสนอราคาและเปนการผกขาดของผประกอบบางราย ซงการจดซอ-จดจาง ตองมง เนนใ หเกดการประหยด หากสามารถตอรองราคาทต ากวางบประมาณทตงไ วไ ด จะท าใ หเทศบาลฯ มงบประมาณเหลอไปด าเนนการในโครงการอนเพม ขน และท าใ หประชาชนไดรบผลประโยชนมากขน สอดคลองกบผลการศกษาของ ปรเมศวร สง ขเอยม (2542: บทคดยอ) ปญหาการควบคมการเขาแขงขนในการจดซอจดจางของ รฐตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ.2535 โดยเฉพาะการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาและประกวดราคา ซงจะตองด าเนนการใหมการแขงขนกนอยางเปนธรรม แตปรากฏวาการด าเนนการจดซอจดจางในวธการดงกลาวกอใหเกดปญหาการทจรตของเจาหนาททมอ านาจในการด าเนนการจดซอจดจาง โดยเฉพาะการใ ชอ านาจของหวหนาสวนราชการผมอ านาจสงสดในหนวยงานของรฐตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด และรฐมนตรทมอ านาจในการก ากบดแลสวนราชการนน ท าใหรฐตองเสยประโยชนจากการใชจายเงนงบประมาณแผนดนโดยไมคมคา

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[165]

1.4 บคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ มปญหาเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาดานการควบคมงานและตรวจการจางหรอตรวจรบพสดอยในระดบปานกลาง ทงนอาจเนองมาจากวาเจาหนาททปฏบตงานเกยวกบการควบคมงานไมมความช านาญเพยงพอท าใหการด าเนนการตรวจหรอควบคมงาน ไมเปนไปตามระเบยบฯ ก าหนด และในการตรวจรบการจางหรอตรวจรบพสดไมไ ดแจง ใ หคณะกรรมการและประชาชนไดทราบ การจดซอจดจางเกดปญหา เกดการลาชาท าใหเทศบาลไดงานจางหรอพสดทไมมคณภาพไมตรงตามงานจางหรอพสดทตองการ สงผลใหเกดการทจรตในหนวยงานของเทศบาล ซงสอดคลองกบผลการศกษาของ ศรพนธ บญญานสนธ (2547: บทคดยอ) การจดซอจดจางขององคการบรหารสวนต าบล มความเกยวพนกบเจาหนาทและผมสวนเกยวของ ในดานความไมเขาใจในการปฏบตตามหลกเกณฑตางๆ ทเกยวกบการจดซอจดจางทท าใหเกดปญหาในการจดซอจดจาง เกดความลาชา เกดการไดมาซงในสงทไมตองการ ปญหาทพบมากทสดในการจดซอจดจางโดยวธตกลงราคา คอ ปญหาการแตงตงคณะกรรมการเพอตรวจรบพสดหรอตรวจการจาง ปญหาการตรวจสอบความช ารดบกพรองกอนการคนหลกประกนสญญา ปญหาการรายงานการควบคมงานการจาง ปญหาทพบมากทสดในการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา คอ ปญหาการตรวจสอบการสงมอบงานกอนการเบกจายเงนและปญหาการไดรบงบประมาณไมตรงเวลาทก าหนดสงผลใหการด าเนนโครงการตางๆ ไมเปนไปตามเวลาทก าหนด

1.5 บคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ มปญหาเกยวกบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา ดานการเบกจายเงนอยในระดบปานกลาง ทงนอาจเนองมาจากวาเจาหนาททปฏบตหนาทเกยวกบการเบกจายเงนยงขาดประสบการณดานการท างาน กอนจายเงนไมมการตรวจสอบหลกฐานวาถกตองครบถวนและหลงการจายเงนไมมการประทบตราการจายเงนแลว หรอไมมการลงลายมอชอรบรองการจายเงนของ ผ

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[166]

จาย ท าใหการด าเนนงานไมเปนไปตามระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการเงน การเบกจายเงน การฝากเงน การเกบรกษาเงน และการตรวจเงนขององคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.2547

ขอเสนอแนะ ข อเสนอแนะการน าผลการวจยไปใช

ขอเสนอแนะทไดจากผลการวจยแนวทางการแกปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาของเทศบาลต าบลในเขตอ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ พบวามความคดเหนและขอเสนอแนะบางอยางสามารถเปนแนวทางอนจะเปนประโยชนส าหรบบคลากรทปฏบตหนาทเกยวกบการจดซอจดจ างโดยวธสอบราคาขององคกรปกครองสวนทองถนได ซงมขอเสนอแนะดงนคอ

1. จากผลการวจยพบวา เทศบาลต าบลควรมการจดอบรมหรอสงเจาหนาทเ ขารบการฝกอบรมเพอใหความรแกเจาหนาท เ กยวกบระเบยบกฎหมายทเ กยวของเกยวกบการจดซอจดจาง เพอใหผปฏบตมความเขาใจ และปฏบตไ ดถกตองตามระเบยบทก าหนด

2. จากผลการวจยพบวา การบรหารงบประมาณหรอการจดซอจดจาง ผปฏบตตองเสนอแผนงานใหฝายบรหารอนมตด าเนนการใหเปนไปตามระเบยบพสดฯ อยางเครงครดและทนตามเวลา

3. จากผลการวจยพบวา ควรจดท าแผนผงการปฏบตงานแสดง ขนตอนการจดซอจดจาง ส าหรบวธสอบราคา แสดงไวใหชดเจนในหนวยงาน เพอใหเจาหนาททกฝายไดรบทราบถง ขนตอนและหนาทของคณะกรรมการแตละชดทตองปฏบตตามล าดบหรอหวงเวลา ซงจะท าใหการประสานงานระหวางเจาหนาทฝายตางๆ ดยงขน

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[167]

4. จากผลการวจยพบวา ควรมการประชาสมพนธใ หประชาชนทราบขอมลขาวสารตางๆ ในการด าเนนการทกขนตอนทงกอน และหลงการด าเนนการ และตดตามประเมนผลการด าเนนการดวย

5. จากผลการวจยพบวา ควรเปดโอกาสใหประชาชนไดมสวนรวมไม วาจะเปนการรวมเสนอโครงการหรอการตรวจสอบการด าเนนโครงการอยางจรงจง เพอความโปรงใสและตรวจสอบได ข อเสนอแนะการวจยค ร งต อไป

1. ควรมการวจยเชงปรมาณเพอเปรยบเทยบปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาขององคการบรหารสวนต าบล เทศบาล องคการบรหารสวนจงหวด และเปรยบเทยบระหวางองคกรขนาดเลก ขนาดกลาง ขนาดใหญ

2. ควรท าวจยเชงปรมาณและวจยเชง คณภาพเรองปจจยทมผลตอการด าเนนการจดซอจดจางโดยวธสอบราคาขององคกรปกครองสวนทองถนทมแนวโนมปฏบตไมเปนไปตามระเบยบ กฎหมาย

3. ควรวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) เรองแนวทางการแกไขปญหาการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา ทงนเพอตองการทราบขอมลเชงลก

บรรณานกรม บญญา ฆารพวง. 2550. ปญหาการงบประมาณขององค การบร หารสวนต าบล:

กรณศ กษาองค การบรหารสวนต าบลในเขตพนท กงอ าเภอดอนจาน จงหวดกาฬสนธ . การศกษาคนควาอสระ รปม., มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ปรเมศวร สงขเอยม. 2542. ปญหาการค วบคมการเขาแขงขนในการจดซ อจดจางภาค ของร ฐตามระเบยบส านกนายกร ฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ.2535. วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยรามค าแหง.

วารสารรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ

ปท 3 เลมท 1 (ม.ค. -ม.ย. 2557)

[168]

ศรพนธ บญญานสนธ. 2547. ปญหาการจดซ อจดจางขององค กรปกค รองสวนทองถน: ศ กษากรณองค การบร หารสวนต าบบในเขตอ าเภอพมาย จงหวดนค รราชสมา. คนควาอสระรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยมหาสารคาม.

สพน ทกษณ. 2547. ค วามคดเหนตอปญหาในการจดซ อจดจางขององคการบรหารสวนต าบลกรณศ กษา: องค การบร หารสวนต าบลในเขตกงอ าเภอบวลาย จงหวด นค ร ร าช สม า. คนควาอสระรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยมหาสารคาม.

เสาวพา คลงแสง. 2554. ปญหาการจดซ อจดจางโดยวธ สอบราค าขององคกรปกค รองสวนทองถน: กรณศ กษาองค การบร หารสวนต าบลในเขตอ าเภอโกสมพสย. คนควาอสระรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยมหาสารคาม.