GV: BÙI VĂN TUYẾN

KIỂM TRA BÀI CŨ

ÔN KIẾN THỨC CŨ

NỘI DUNG BÀI GIẢNG

CỦNG CỐ

Câu1.Ta quan sát thấy hiện tượng gì khi trên dây có sóng dừng?

A. Tất cả phần tử dây đều đứng yên.B. Trên dây có những bụng sóng xen kẽ với nút sóng.C. Tất cả các điểm trên dây đều dao động với biên độ cực đại.D. Tất cả các điểm trên dây đều chuyển động với cùng tốc độ.

Câu2. Hiện tượng sóng dừng trên dây đàn hồi, khoảng cách giữa hai nút sóng liên tiếp bằng bao nhiêu?A.bằng hai lần bước sóng.B. bằng một bước sóng.C. bằng một nửa bước sóng.D. bằng một phần tư bước sóng.

Câu3.Dây AB căng nằm ngang dài 2m, hai đầu A và B cố định, tạo một sóng dừng trên dây với tần số 50Hz, trên đoạn AB thấy có 5 nút sóng. Tốc độ truyền sóng trên dây làA.v = 100m/s. B. v = 50m/s.C. v = 25cm/s. D. v = 12,5cm/s.

B

C

C

Câu 4. Tại đầu B cố định, sóng tới và sóng phản xạ:

A.khác tần số,Cùng pha

B. Cùng tần số, cùng bước sóng, ngược pha

C. Cùng tần số, cùng bước sóng, có pha vuông góc

D. Khác tần số, cùng bước sóng, ngược pha

Câu5. Sóng dừng xảy ra trên dây AB = 11cm với đầu B tự do, bước sóng bằng 4cm. Trên dây có:

A. 5 bụng, 4 nút

B. 4 bụng, 5nút

C. 5 bụng, 5 nút

D. 6 bụng, 6nútD

B

KIẾN THỨC CŨ Sóng dừng là sóng có những nút và bụng xen kẽ, cách đều đặn

Điều kiện để có sóng dừng* Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định

Soùng tôùiBA

Soùng phaûn xaï

2l n

Với n = 1;2;3..

* Sóng dừng trên một sợi dây có một đầu cố định, một đầu tự do

1( )

2 2l n

n=1;2;3..

; 1;3;5...4

l m m

Hiện tượng gì xảy ra khi có hai sóng giao nhau trên mặt nước ?

1.Sự giao thoa của hai sóng mặt nước

a. Dự đoán hiện tượng

Xét trường hợp hai nguồn sóng s1 và s2 có cùng tần số và cùng pha hai sóng tạo ra có cùng bước sóng

1 2

2os t os

Tu u Ac Ac t

Các nguồn S1 S2 dao động với phương trình

Tại M hai dao động có độ lệch pha là

11

22

tos2

T

tos2

T

M

M

du Ac

du Ac

)(2

)(212

12

21 dddd

1.Sự giao thoa của hai sóng mặt nước a. Dự đoán hiện tượng

Dao động tại M là tổng hợp của hai dao động từ S1 và S2 truyền đến uM = u1M +u2M

2 2 21 2 1 22 cos

16.22 cos2M

MA A A A A

A A

2

* Nếu hai dao động cùng pha

Ở những điểm mà hiệu số đường đi bằng một số nguyên lần bước sóng thi dao động tổng hợp có biên độ cực đại

AA 2max

Ta có: kdd 2)(

212

kdd 12 ...2,1,0 kVới

Biên độ dao động tổng hợp tại M

S2

S1

* Nếu hai dao động ngược pha

Ở những điểm mà hiệu số đường đi bằng một số bán nguyên lần bước sóng thì dao động tổng hợp có biên độ cực tiểu

Các điểm có biên độ dao động cực đại và cực tiểu được phân bố như thế nào trên mặt nước và quỹ tích những điểm này như thế nào ?

0)12( AM ( Biên độ dao động cực tiểu)

Ta có: )12()(

212

kdd

..)2,1,0()2

1(

12 kkdd

Nếu điểm M thỏa mãn điều kiện

MS2-MS1 = a( hằng số) thì quỹ tích của điểm M là đường hyperbol

K=-2 K=0 K=2

K=3K=-3K=-1 K=1

Giao thoa sóng

S1 S2

- 2 - 1 0 1 2

(Các gợn cực đại)

(Các gợn cực tiểu)

-2 -1 0 1

Trên mặt nước có hai sóng lan truyền từ S1 và S2 .

Khi sóng ổn định trên mặt nước có một họ đường cong hyperbol của những điểm dao động với biên độ cực đại xen kẻ với họ các đường hyperbol của những điểm dao động với biên độ cực tiểu.Ta gọi là vân giao thoa

S1 S2

- 2 - 1 0 1 2

(Các gợn cực đại)

(Các gợn cực tiểu)

-2 -1 0 1…

b. Thí nghiệm kiểm traBố trí thí nghiệm (sgk)* Hai nguồn có cùng tần số và có độ lệch pha

không đổi theo thời gian gọi là hai nguồn kết hợp

Hai sóng do hai nguồn kết hợp tạo ra gọi là hai sóng kết hợp

• Hiện tượng hai sóng kết hợp, khi gặp nhau tại những điểm xác định, luôn luôn hoặc tăng cường nhau, hoặc làm yếu nhau được gọi là sự giao thoa của sóng

2. Điều kiện để có hiện tượng giao thoa.

Hai sóng phải xuất phát từ hai nguồn dao động có cùng tần số, cùng phương và độ lệch pha không đổi theo thời gian

S1 S2

3. Ứng dụng

4.Sự nhiễu xạ của sóng

Hiện tượng sóng khi gặp vật cản thì đi lệch khỏi phương truyền thẳng của sóng và đi vòng qua vật cản gọi là sự nhiễu xạ của sóng

Lưu ý: Kích thước khe hở a < λ thì sóng truyền qua khe có dạng hình tròn giống như khe là một tâm phát sóng mới

Nếu ta phát hiện ra hiện tượng giao thoa thì có thể kết luận quá trình đó là quá trình sóng

CỦNG CỐ1.Điều kiện có giao thoa sóng là gì?A. Có hai sóng chuyển động ngược chiều giao nhau.B. Có hai sóng cùng tần số cùng phương và có độ lệch pha không đổi.C. Có hai sóng cùng bước sóng giao nhau.D. Có hai sóng cùng biên độ, cùng tốc độ giao nhau.2 . Thế nào là 2 sóng kết hợp?A. Hai sóng chuyển động cùng chiều và cùng tốc độ.B. Hai sóng luôn đi kèm với nhau.C. Hai sóng có cùng tần số và có độ lệch pha không đổi theo thời gian.D. Hai sóng có cùng bước sóng và có độ lệch pha biến thiên tuần hoàn.3. Có hiện tượng gì xảy ra khi một sóng mặt nước gặp một khe chắn hẹp có kích

thước nhỏ hơn bước sóng?A. Sóng vẫn tiếp tục truyền thẳng qua khe.B. Sóng gặp khe phản xạ trở lại.C. Sóng truyền qua khe giống như một tâm phát sóng mới.D. Sóng gặp khe rồi dừng lại.4. Thực hiện giao thoa với 2 nguồn S1, S2 cùng có biên độ 1cm, bước sóng = 20cm thì

điểm M cách S1 50cm và cách S2 10cm có biên độ A.0 B.1cm C.3 cm D. 2cm

5. Hai nguồn sóng kết hợp S1S2 = 12cm phát sóng có cùng bước sóng =2cm , số gợn giao thoa cực đại là:

A.6 B.7 C.10 D.11

B

C

C

D

D

Chúc các thầy cô giáo sức khỏe