Haven op- en overslagEisma Industrialmedia,september 2011

BULKSolids & Liquids Processing en Handling

www.bulkgids.nl

Winst HES Beheer omhoog

Meer kolenoverslag

Menten Roermondbreidt binnenhaven uit

Terminal van de Toekomst

Op- en overslag aan TU Delftwetenschappelijk onderzocht

Draaibare uitschuifbandvoor valpijpschip

Bulkgoed stofarmbovengronds lossen

Breston scheepsbelader/hallenvuller voor Igma

Krachtige knikdumpermet laag verbruik

Finse staalproducentgaat voor niches

LDL Bulkhandling renoveertscheepslosinstallatie Rijnzate

N.M. Heilig realiseert turn-key scheepslossing

Veilige stapelblokkenvoor keerwanden

Typhoon actief inontstoffing en overslag

een speciale uitgave van

01_Cover_omslag 1 19-09-11 15:40 Pagina oms 1

Call the experts© voor service op maat.

Welkom bij Komatsu’s service op maatKomatsu biedt een uitgebreid pakket klantspecifi eke oplossingen als het gaat om machines én de daarbij behorende service. Dit varieert van

periodieke onderhoudsbeurten tot uitgebreide full-service oplossingen in combinatie met verlengde garantie. U kunt het zelf doen of volledig

uitbesteden aan de Komatsu experts van Bia B.V. In dit laatste geval kunt u zich volledig concentreren op uw eigen bedrijfsvoering.KOMTRAX™ houdt de status van uw Komatsu machine(s) nauwkeurig in de gaten en zorgt voor proactief en preventief onderhoud en service van uw

machinepark. Verleng de levensduur en restwaarde van uw Komatsu machine(s) door KOMTRAX™ en originele Komatsu onderdelen te gebruiken.

Vertel ons uw wensen en wij maken voor u een passend voorstel op maat.

Alle

rech

ten

voor

beho

uden

. Enk

el v

oor p

rom

otio

nele

doe

lein

den.

BIA b.v. · Skagerrakstraat 6 · 7202 BZ · Zutphen · Tel. 0575-596700 · Fax. 0575-596799 · info@bia-bv.nl · www.bia-bv.nl

komatsu_tailor_300x230nl.indd 1 11.08.2011 08:33:51

23

ColofonDe uitgave ‘Haven op- en overslag’ is een ini-

tiatief van Vakblad Bulk, uitgegeven door

Eisma Industrialmedia BV. De uitgave is een

bijlage bij Bulk nr. 5, september 2011. ‘Haven

op- en overslag’ is ook als bijlage gevoegd bij

Magazine Recycling Benelux nr. 6, oktober

2011.

Uitgave

Eisma Industrialmedia BV

Informaticaweg 3c

7007 CP Doetinchem

Redactie

J.H.C. Verleg

hoofdredacteur Vakblad Bulk

e-mail j.verleg@eisma.nl

tel. 06 4387 5110

Advertentieverkoop

Lida Meyers

e-mail l.meyers@eisma.nl

tel. 088 29 44 738

Traffic

Zeedesign, Witmarsum

e-mail bulk@zeedesign.nl

Marketing

Imke Hammerman

e-mail i.hammerman@eisma.nl

PrePress

ZeeDesign Witmarsum

Druk

Scholma druk bv, Bedum

Algemene voorwaarden

© Copyright 2011 Eisma Industrialmedia bv,

Leeuwarden

Niets uit deze uitgave mag worden verveel-

voudigd en/of overgenomen in enige vorm

of op enige wijze, hetzij elektronisch,

mechanisch, door fotokopieën, of enige

andere manier, zonder voorafgaande schrif-

telijke toestemming van de uitgever.

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad

op zorgvuldige wijze en naar beste weten is

samengesteld, evenwel kunnen uitgever en

auteurs op geen enkele wijze instaan voor

de juistheid en/of volledigheid van de infor-

matie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan

ook geen enkele aansprakelijkheid voor

schade, van welke aard ook, die het gevolg

is van handelingen en/of beslissingen die

gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Gebruikers van dit blad wordt met nadruk

aangeraden deze informatie niet geïsoleerd

te gebruiken, maar af te gaan op hun pro-

fessionele kennis en ervaring en de te

gebruiken informatie te controleren. HAVEN OP- EN OVERSL AG

Inhoud8 Halfjaarwinst HES Beheer 11% omhoogDe halfjaarwinst van HES Beheer is de eerste helft van

dit jaar met 11% gestegen tot 11 miljoen euro (9,9 mil-

joen euro in eerste halfjaar 2010).

J.H.C. Verleg

10 Nederlandse kolenoverslag in de liftVoor de havens van Amsterdam en Rotterdam is de over-

slag van kolen een forse activiteit. De doorvoer van

kolen naar Duitsland zal de komende jaren toenemen.

Jan van den Berg

12 Maatwerk-goot verhelpt morsBij de Superior Midwest Energy Terminal (USA) heeft

men een serieus morsprobleem bij overstortpunten

opgelost met op maat gemaakte stortgoten.

Jan Oonk

14 Menten Roermond breidt binnenhaven uitDe Maashaven in Roermond, die Jos Menten

Metaalrecycling in eigen beheer heeft gerealiseerd,

wordt verder ontwikkeld voor gebruik door derden.

Henk Meinen

16 Terminal van de ToekomstEen team van Royal Haskoning heeft zich een beeld

gevormd van hoe de wereld er na 2030 uit zou kunnen

zien, en wat dit betekent voor tank terminals.

Arjen van Bruchem

18 Op- en overslag in academisch perspectiefHet onderzoek van de TU Delft naar de op- en overslag

van stortgoederen heeft drie speerpunten; bulktermi-

nals, transportwerktuigen en de duurzaamheid van het

op- en overslagbedrijf.

Dingena Schott

20 Draaibare uitschuifbandAlfa Tech heeft voor het nieuwe valpijpschip ‘Flintstone’ de

centrale bandtransporteur geproduceerd. De transporteur

kan worden geroteerd en is in zijn geheel verplaatsbaar.

Jan Oonk

22 Bulkgoed stofarm lossenMet de Samson-feeder kunnen vrachtwagens hun bul-

klading stofarm lossen. De bovengrondse installatie

maakt een kostbare, diepe stortput overbodig.

Bart Vanpoucke

24 Breston scheepsbelader voor Igma Breston heeft aan Igma in Amsterdam een nieuw op- en

overslagsysteem geleverd, bestaande uit een scheepsbela-

der/hallenvuller, een inname-bunker en diverse bandtrans-

porteurs.

J.H.C. Verleg

26 Krachtige maar zuinige knikdumperDe Komatsu HM300-3 knikdumper heeft met een ver-

mogen van 325 pk geen moeite met lasten tot 28 ton.

Een ‘economy mode’ houdt het brandstofverbruik laag.

J.H.C. Verleg

28 Ruukki gaat voor nichesDe Finse staalproducent Ruukki heeft met haar aandeel

in de uitbreiding van de Maasvlakte Olie Terminal aan-

getoond, dat het bedrijf in niche-markten grote uitda-

gingen aankan.

J.H.C. Verleg

32 Scheepslosinstallatie Rijnzate gerenoveerd LDL Bulkhandling heeft de scheepslosinstallatie van op-

en overslagbedrijf Rijnzate grondig gerenoveerd.

J.H.C. Verleg

34 Kolenverwerking en scheepslossingN.M. Heilig is vertrouwd met de realisatie van projecten

waarbij klanten een turn key-oplossing verwachten.

J.H.C. Verleg

36 Veilige keerwanden De Masterbloc van Gubbels NV is een betonnen stapel-

blok voor het bouwen van keer- en scheidingswanden.

De stapelblokken vormen een veilige, betrouwbare con-

structie met een lange levensduur.

Frans Matthijssen

38 Typhoon actief in overslagTyphoon heeft bij de uitbreiding van een overslagbedrijf

de ontstoffing voor haar rekening genomen en een

pneumatisch transportsysteem gerealiseerd.

J.H.C. Verleg

Verder

Journaal 4Ten geleide 5

Bij de voorplaat: De interactie tussen grijpers en stort-

goederen is een onderwerp van studie aan de TU-Delft

03_Inhoud_3 19-09-11 15:41 Pagina 3

Journaal

Koolwaterstoffendetectie oppervlaktewaterVision Engineers in Teteringen-Breda presenteert de Oilspy koolwaterstofdetector. Deze in

Frankrijk ontworpen sensor detecteert drijvende koolwaterstoffen en gechloreerde oplosmid-

delen in oppervlaktewater. De detector is voorzien van een polymeer membraan dat bij aan-

raking door een koolwaterstof oplost, waardoor een elektrisch contact wordt gemaakt. De Oil-

spy traceert koolwaterstoffen vanaf een laagdikte van 0,1 mm met een korte reactietijd (vier

seconden voor superbenzine, twee minuten voor ruwe aardolie). Het instrument met drie drij-

vers is eenvoudig te installeren en heeft geen verdere kalibratie of afstelling nodig. De explo-

sieveilige detector kan worden ingezet voor het monitoren van bijvoorbeeld decanters, op-

slagtanks en waterinlaten.

VanBockrijck Beton breidt programma uitKeerwandenspecialist VanBockrijck Beton uit Oss (Solids Rotterdam – stand G1010) heeft haar

programma ‘T-keerwanden’ uitgebreid met de keerwanden GKT-HKT en HKZT. Het programma

‘L-keerwanden’ is uitgebreid met het model HKZL-HKZH. Deze robuuste, stabiele keerwanden

worden vooral toegepast voor de opslag van bulkgoederen. De HKZT-elementen zijn berekend

op een maximale belasting van 2000 kg per vierkante meter en daarmee geschikt voor de op-

slag van zware bulkgoederen. De steile voet van de keerwanden zorgt ervoor dat bij het weg-

nemen van product geen materiaal achterblijft. De elementen kunnen dankzij een speciale

hijsvoorziening eenvoudig met behulp van een heftruck worden verplaatst. De keerwanden

worden vervaardigd uit de betonkwaliteit C55/C67, Milieuklasse XA3. Ze zijn bij uitstek ge-

schikt voor plaatsing op een reeds

aanwezige betonplaat, zonder

deze te beschadigen. De keerwan-

den zijn leverbaar in hoogtes tot 7

meter. VanBockrijck Beton koppelt

meer dan twee decennia ervaring

aan een flexibele instelling en een

moderne uitrusting. De onderne-

ming is actief in de Benelux, maar

ook in Duitsland, Frankrijk, het Ver-

enigd Koninkrijk en Polen.

Grootste bulkoverslagkraan bij OBADe nieuwe 60-tons brug-

kraan van OBA, hier op weg

naar de Westhaven van Am-

sterdam, is inmiddels opera-

tioneel. Hij vervangt een 30-

tons brugkraan uit 1954.

OBA, na EMO het omvang-

rijkste op- en overslagbedrijf

voor kolen in Europa, be-

schikt hiermee over de drie

grootste bulkoverslagkranen

in Amsterdam. De overslag-

kraan heeft een piekcapaci-

teit van 3.500 ton kolen per uur. Dit betekent een forse verbetering van de loscapaciteit en ef-

ficiency en daarmee een verbetering van het serviceniveau. Met de nieuwe brugkraan en het

bijbehorende transportbandensysteem is een investering gemoeid van circa 15 miljoen euro.

Virago Valves agent Franklin ValveVirago Valves BV in Almere

heeft voor de Benelux en en-

kele andere West-Europese

landen de exclusieve verte-

genwoordiging verworven

van Franklin Valve uit Hous-

ton (USA). Franklin Valve is fa-

brikant van afsluiters die

vooral worden toegepast in

tankopslag en flowmetering-

skids. Het programma vormt

een aanvulling op de pijplei-

ding-appendages van Virago

Valves, dat onderdeel is van

De Gidts & Feldman Group

NV.

Seminar Asset Management Het AMC Centre (Asset Management Control) belegt op 2 en 3

november 2011 in het Dukdalf te Den Helder het seminar ‘Van

Service Management naar Asset Management’. Het seminar

wordt ondersteund door het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Hol-

land Noord (NHN), omdat het past bij de ambitie van NHN om de

bedrijvigheid en innovatie rond Maintenance, Refit en Overhaul

(MRO) in de Kop van Noord-Holland te stimuleren. NHN ziet op

dit vlak voor Den Helder een centrale rol weggelegd in de mari-

tieme- en offshore sector.

Hans van Driel versterkt metMarCom-managerHans van Driel BV

heeft de heer Ro-

bert Kroesbergen

aangesteld als mar-

keting & communi-

catie-manager voor

Hans van Driel BV in

Tiel en Bia BV in

Zutphen. Hans van

Driel is importeur

van onder andere Terex-Atlas dumpers en wielladers. Bia is

importeur van Komatsu-machines.

04-05_Journaal_4-5 19-09-11 15:42 Pagina 4

Haven op- en overslag 2011

BULK

45

Ten geleideMassagoed

Deze speciale uitgave ‘Haven op- en overslag’ van

Vakblad Bulk is ontstaan in de aanloop naar twee

stortgoedbeurzen die minder dan één week na

elkaar plaatsvinden; Solids Rotterdam (5 en 6 ok-

tober 2011) en Powtech

in Neurenberg (11 t.e.m.

13 oktober 2011). De voor-

beschouwingen van beide

evenementen in één regu-

lier nummer (Bulk 5, sep-

tember 2011) besloegen

een dermate groot aantal

pagina’s, dat nauwelijks

nog ruimte beschikbaar

was voor een uitgebreide

beschouwing van techno-

logische innovaties en

marktontwikkelingen in andere sectoren van de

stortgoedverwerkende industrie. Daarbij komt dat

de redactie al langer met het idee speelde om

extra aandacht te geven aan de grootschalige op-

en overslag van stortgoederen. Denk daarbij aan

de overslag van massagoed (nat en droog) in met

name zeehavens. Het handelt dan vlot om capa-

citeiten van 500 tot 10.000 ton/uur en installaties

die in een gemiddelde mengvoederfabriek niet

meer passen. Om deze imponerende wereld toch

óók in beeld te brengen, is besloten deze uitgave

het levenslicht te doen zien. Het initiatief is in de

markt welwillend ontvangen en kan met veertig

pagina’s zeker een succes worden genoemd. Vol-

doende reden dus om hieraan volgend jaar een

vervolg te geven.

Jos Verleg

Tideway rond Canadees project afTideway, de Nederlandse off shore-specialist voor de olie- en gasindustrie, heeft haar activiteiten voor

het Deep Panuke Gas Development Project bij Canada afgerond. Met het project, dat twee maanden

in beslag nam, is een omzet gemoeid van 10 miljoen euro. Tideway was verantwoordelijk voor het stor-

ten van stenen op de zeebodem rond het gasplatform en het beschermen van pijpleidingen in het

gebied. Dankzij het nieuwe Inclined Fallpipe System (IFPS) van Tideway kon dit werk met precisie

worden uitgevoerd. Bij Tideway werken ruim 250 mensen.

Vopak en Yokogawa sluiten overeenkomstKoninklijke Vopak NV en Yokogawa Electric Corporation hebben een wereldwijde samenwerkings-

overeenkomst getekend voor de automatisering van de tankterminals van Vopak. Als onderdeel van

de overeenkomst levert Yokogawa een geïntegreerde automatiserings- en beveiligingsoplossing voor

de pijpleidingen, laad- en losfaciliteiten en andere voorzieningen op de tankterminals. De overeen-

komst moet leiden tot een standaardisatie van de automatiseringsomgeving van de tankterminals.

Vopak is gespecialiseerd in de op- en overslag van vloeibare bulkchemicaliën, gassen en olieproduc-

ten. De onderneming exploiteert 79 tankterminals met een opslagcapaciteit van meer dan 25 mil-

joen kubieke meter in dertig landen.

Hitma Filtratie onafhankelijkHitma Filtratie heeft de samenwerking met Pall

Corporation na een periode van ruim 40 jaar beë-

indigd, om verder te gaan als onafhankelijke fil-

tratiespecialist.

De fabrikanten Amiad, 3M Purification (voorheen

Cuno), Internormen, Hy-Pro en Dollinger-SPX heb-

ben aangegeven met Hitma Filtratie te gaan sa-

menwerken. Dit pakket is aangevuld met filtratie-

producten van wereldwijd vertegenwoordigde

merken. Hitma Filtratie is een zusteronderneming

van Hitma Process, Hitma Instrumentatie en Hitma

UltraPure, en is onderdeel van Indutrade Benelux.

Endress+Hauser vernieuwt kalibratie-installatieEndress+Hauser (Solids Rotterdam – stand

F1012) heeft de kalibratie-installaties voor

druk en flow in het nieuwe pand te Naar-

den volledig vernieuwd. De kalibraties vin-

den onder geconditioneerde omstandig-

heden plaats. Bovendien is het mogelijk om

diverse merken instrumenten met uiteen-

lopende typen procesconnectors te kali-

breren. De kalibratie-resultaten kunnen on-

line beschikbaar worden gesteld. Het te ka-

libreren instrument kan binnen één of twee

dagen worden geretourneerd.

ROVC start Scheepvaart & Off shore AcademyHet opleidingsinstituut ROVC start met een Scheepvaart & Off shore Academy. De Academy legt zich

toe op het technisch opleiden van ‘sea-based’ medewerkers zoals scheepswerktuigkundigen, mon-

teurs en elektriciëns. De geboden opleidingen kennen een aanpaste planning, omdat in deze branche

lange periodes op zee worden afgewisseld met korte periodes aan wal. De beroepsopleidingen zijn

modulair opgezet, waardoor cursisten alleen

dat leren wat ze nodig hebben voor de dage-

lijkse praktijk. De opleidingen worden zowel in

het Nederlands als het Engels gegeven. Een van

de partners van ROVC in de Academy is Fugro,

dienstverlener bij de exploratie van natuurlijke

grondstoffen. Fugro heeft ook zelf grote be-

hoefte aan zelfstandige technici met een ge-

degen kennis van hydrauliek en elektrotech-

niek. Inl.: www.rovc.nl/so-academy.

04-05_Journaal_4-5 19-09-11 15:42 Pagina 5

Koopmansweg 14, 7161 AC Neede

+31 (0)545 29 37 79

info@alfatechinternational.com

www.alfatechinternational.com

D E O P L O S S I N G I N T E C H N I E KAlfa Tech is de partner voor uw turn-key projecten. Engineering en

fabricage van asfaltcentrales, transportbanden installaties en scheep-

beladers. Een technische oplossing op maat, voor ieder project.

www.vanbockrijck.com

De ideale oplossing vooropslag en lossen van zware goederen• Tot 6 meter hoogte

• Sinds jaren gebruikt in internationale havens

• Door een hellingsvoet van 40° kunnen er geen produkten achterblijven

• Alle elementen voldoen aan KIWA, CE en U keurmerk

BETON®

®

DE SPECIALIST IN BETONOPLOSSINGEN

Poeth bv

P.O. Box 3142, NL-5930 AC Tegelen

Phone +31 (0)77 - 373 19 41

Fax +31 (0)77 - 373 71 37

VCA* gecerti ceerd

Oplossingenvoor ProcesTechnologie

poeth@poeth.nl www.poeth.nl

Poeth bv levertInstallaties voor:

bulkhandling

ontstof ng/ lters

mengvoederindustrie

brouwerijen

hout pelletering

recyclingKra

anlo

sinst

alla

tie

Halfjaarwinst HES Beheer 11% omhoog

De halfjaarwinst van HES Beheer is de eer-

ste helft van dit jaar met 11% gestegen

tot 11 miljoen euro (9,9 miljoen euro in

eerste halfjaar 2010). Naar evenredigheid

van HES Beheer’s participatie in haar ver-

schillende deelnemingen was de aanvoer

8,6% hoger dan in het eerste halfjaar van

2010. De nettowinst per aandeel steeg

van 1,13 naar 1,26 euro.

Economie

(economisch belang 67%) en Ovet (HES-belang

33,3%) bleven achter bij vorig jaar. Ultimo juni be-

droeg de solvabiliteit 62,9%, tegenover 65,4% per

31 december 2010. Deze daling houdt verband

met investeringen in met name de natte bulk en

tevens de droge bulk. De directie verwacht dat de

aanvoer en opslag in het tweede halfjaar goed op

peil zullen blijven en dat het jaarresultaat van 2010

(21,9 miljoen euro) dit jaar kan worden overtroffen.

Optimistisch

Ook voor de middellange en langere termijn blijft

de directie onverminderd optimistisch. Dit opti-

misme is gestoeld op de verwachte groei in de ko-

lenaanvoer en de uitbreiding in de natte bulk. De

groeiverwachting voor de kolen is gebaseerd op

de voortgaande sluiting van de Duitse kolenmij-

nen en de bouw van nieuwe elektriciteitscentra-

les in Nederland en Duitsland. De bouw van twee

centrales op de Rotterdamse Maasvlakte, die door

EMO zullen worden gevoed, is in volle gang. Naar

verwachting zullen deze centrales in 2013 in ge-

bruik worden genomen. Bovendien is het aanne-

melijk dat de sluiting van (voorlopig) zeven Duitse

kerncentrales de komende jaren eveneens een po-

sitief effect zal hebben op de doorvoer van kolen

via Nederlandse havens, Het is echter nog niet dui-

delijk hoe Duitsland het gat in zijn energievoor-

ziening gaat invullen, zodat het precieze effect

lastig valt in te schatten.

Het EMO-terrein op de Rotterdamse Maasvlakte

(nu180 hectare groot) wordt met 11,5 hectare op

de Hartelstrook uitgebreid, terwijl EMO een optie

heeft op nog eens 12 hectare.

Natte bulk

De nieuwbouw van de eerste 200.000 kubieke

meter tankopslag voor Botlek Tank Terminal (HES-

belang 50%) ligt op schema. De eerste fase zal in

het vierde kwartaal 2011 operationeel zijn. Het uit-

Afb. 1 Botlek Tank Terminal in Rotterdam

HES Beheer heeft het afgelopen half jaar we-

derom een forse winststijging geboekt (+11%),

mede dankzij de toegenomen aanvoer (+8,6%). De

aanvoer van agribulk/biomassa vertoonde de

sterkste stijging, terwijl ook de aanvoer van in-

dustriële mineralen aantrok. De aanvoer van kolen,

goed voor ruim de helft van het totale volume, sta-

biliseerde. De aanvoer van olieproducten is nog

verwaarloosbaar. De opslagopbrengsten waren

bevredigend, maar bleven per saldo onder het ni-

veau van vorig jaar. De opslag genereerde circa

25% van de omzet, zowel geconsolideerd als pro-

portioneel. De geconsolideerde omzet groeide

met 5,0%.

Verbetering

De 11% verbetering van het halfjaarresultaat is te

danken aan hogere bijdragen van EBS (100% doch-

ter), EMO (HES-belang 31%) en RBT (HES-belang

50%). De bijdragen van NHBS (100% dochter), OBA

08-09_Halfjaarwinst _08-09 19-09-11 15:42 Pagina 8

GECONSOLIDEERDE GROEPSMAATSCHAPPIJENVooral dankzij een sterke stijging van de aanvoer van industriële mineralen, agribulk en biomassa

realiseerde EBS een nettowinst van 3,3 miljoen euro (eerste helft 2010: 2,4 miljoen euro). De op-

brengsten uit opslag bleven licht achter bij dezelfde periode vorig jaar.

Ofschoon de opbrengsten uit opslag bij het Engelse dochterbedrijf NHBS goed op peil bleven, was

er minder aanvoer. Vooral de export van agribulk bleef achter. Dit resulteerde in een nettowinst van

0,2 miljoen euro, versus 0,5 miljoen euro in het eerste halfjaar van 2010.

Na een relatief zwak eerste kwartaal, door minder kolenaanvoer vanwege ijsgang in de laadha-

vens van The Baltic, heeft OBA (voor 50% geconsolideerd) een goed tweede kwartaal achter de rug.

Het halfjaarresultaat kwam uit op 3,8 miljoen euro, tegenover 4,2 miljoen euro vorig jaar.

Dankzij een forse stijging van de aanvoer en opslag van biomassa. industriële mineralen en kolen

slaagde RBT erin om haar verlies van vorig jaar om te buigen in winst. Het nettoresultaat bedroeg

0,4 miljoen euro (eerste halfjaar 2010 -/- 0,3 miljoen euro).

baggeren van de haven van 13,65 naar 15 meter is

eind september begonnen. In de loop van het

vierde kwartaal zal BTT in staat zijn dieper ste-

kende schepen, tot 115.000 DWT, te behandelen.

De voorbereidingen voor de tweede fase van de

nieuwbouw zijn in volle gang. Het is de bedoeling

om een deel van de haven te dempen en op het

ontstane terrein nog eens minimaal 350.000 ku-

bieke meter tankopslag te creëren. Gesprekken

met potentiële klanten zijn gaande. Na succesvolle

afronding hiervan en de vereiste goedkeurings-

procedures kan het Havenbedrijf Rotterdam star-

ten met de tenderprocedure voor het dempen.Na

voltooiing van deze fase zou BTT in 2014 over mi-

nimaal 550.000 kubieke meter opslagcapaciteit

beschikken voor een gevarieerd pakket natte bulk-

producten, zoals minerale oliën, ethanol, (bio)die-

sel en plantaardige oliën. De bouw van deze natte

bulkterminal past in het streven van HES Beheer

om haar productenpakket te verbreden.

Brugkraan

De nieuwe 60-tons brugkraan van OBA in Amster-

dam wordt in het vierde kwartaal in gebruik ge-

nomen. Met deze nieuwe kraan worden de los-

snelheid en efficiency fors verder verbeterd. De

werkzaamheden aan de nieuwe 85-tons brug-

kraan van EMO en de nieuwe zeekade van Ovet

Vlissingen verlopen volgens plan. Deze projecten

zullen vanaf medio 2012 operationeel worden. De

bouw van de nieuwe wagonbelader van EMO be-

vindt zich in het afrondende stadium.

Het civiele werk aan het nieuwe, 4,8 hectare grote

terrein in de Botlek, in het verlengde van de EBS

Laurenshaven Terminal, is momenteel in uitvoe-

ring. Volgens de huidige planning kan EBS dit ad-

ditionele terrein, met een opslagcapaciteit voor

kolen en ertsen van circa 300.000 ton, begin 2012

in gebruik nemen.

J.H.C. Verleg

BULK

Afb. 2 EMO op de Rotterdamse Maasvlakte, met op de voorgrond de Hartelstrook

Haven op- en overslag 2011

BULK

89

Afb. 3 OBA Amsterdam (Aerolin luchtfoto)

08-09_Halfjaarwinst _08-09 19-09-11 15:42 Pagina 9

Kolenoverslag Nederlandse havens neemt toe

Kolen blijft een belangrijke energiebron, ondanks de milieubezwaren die er aan kle-

ven. Voor de havens van Amsterdam en Rotterdam is de overslag van dit bulkgoed nog

altijd een forse activiteit. De doorvoer van kolen naar Duitsland zal de komende jaren

toenemen.

Economie

kolenmijn wordt gesloten. Niet alleen in Duitsland,

maar ook in Polen en Tsjechië. Daardoor neemt de

import uit landen als Australië, Brazilië en Zuid-

Afrika toe. Dat is te merken in de havens van Am-

sterdam en Rotterdam. De kolenoverslag heeft

een dip gehad door de economische crisis. De

langjarige trend vertoont echter een stijgende lijn.

Regio Rotterdam

Vorig jaar ging er 24 miljoen ton kolen door de

Rotterdamse haven. Dat is ongeveer vijf procent

van de totale overslag. Het havenbedrijf verwacht

dat dit jaar één of twee miljoen ton kolen méér zal

worden overgeslagen. De sterkste troefkaart van

de haven is dat de grootste bulk carriers hier te-

recht kunnen. Het gaat om schepen met een laad-

vermogen tot 365.000 ton. Het overgrote deel van

de kolen wordt over de Rijn doorgevoerd naar

Duitse elektriciteitscentrales en staalbedrijven.

Afb. 1 Kolenoverslag vindt vooral plaats in de grote havens zoals hier bij overslagbedrijf Rietlanden in Amsterdam

Vanuit het oogpunt van CO2-uitstoot staat

steenkool in een ongunstig daglicht. Het blijft ech-

ter een belangrijke energiebron voor elektrici-

teitscentrales en staalfabrieken in zowel Neder-

land als Duitsland. De ene na de andere Europese

10-11_Kolenoverslag_10-11 19-09-11 15:43 Pagina 10

ZONDER STEENKOLEN GEEN ELEKTRICITEITIn Noordwest-Europa wordt bijna de helft van de elektriciteit opgewekt met behulp van steenko-

len. Ook in Nederland en Duitsland staan veel kolencentrales, en nieuwe zijn in aanbouw. De ver-

wachting is dat dit beeld de komende twintig jaar niet verandert en dat er juist meer kolen nodig

zullen zijn. De vraag naar elektriciteit neemt immers toe. Nu de Duitse regering heeft besloten

om binnen tien jaar alle kerncentrales te sluiten (waarvan inmiddels al zeven centrales daadwer-

kelijk dicht zijn), neemt de afhankelijkheid van deze fossiele brandstof alleen maar toe. Opgemerkt

moet worden dat de nieuwe, kolengestookte centrales aanmerkelijk schoner zijn dan vroeger het

geval was.

Vier bedrijven houden zich in de regio Rotterdam

met deze kolenoverslag bezig. In tegenstelling tot

wat door sommigen wordt gedacht, zal op de

Tweede Maasvlakte geen kolenoverslag gaan

plaatsvinden.

Vier bedrijven

De grootste kolenterminal is die van EMO, op de

Maasvlakte. Vier zogeheten cape size bulk carriers,

met 190.000 ton laadvermogen, kunnen hier te-

gelijk worden gelost. EMO, dat per dag 175.000

ton kolen kan overslaan, voorziet middels een

transportband de nabijgelegen E.ON-elektrici-

teitscentrale van kolen. Bovendien zijn twee

nieuwe kolengestookte centrales in aanbouw; van

E.ON en Electrabel. Beide centrales (vlakbij resp.

op het terrein van EMO) worden in 2013 in gebruik

genomen en zullen door EMO worden gevoed.

EBS is verder landinwaarts gevestigd en wel in de

Botlek. Dit bedrijf richt zich op bulk carriers met

een laadvermogen tot 70.000 ton. EBS krijgt aan-

sluitend aan haar huidige St. Laurenshaven Termi-

nal een extra terrein van 4,8 hectare voor de op-

slag van kolen, wat neerkomt op 300.000 ton

extra opslagcapaciteit. De derde terminalopera-

tor is Rotterdam Bulk Terminal. Dit bedrijf houdt

zich bezig met kleinere partijen.

Tot slot is er EECV, dat alleen kolen overslaat voor

de Duitse staalproducenten Thyssen Krupp Stahl

en Hüttenwerke Krupp Mannesmann. Deze pro-

ducenten zijn gezamenlijk eigenaar van EECV. Dit

bedrijf is misschien wel het beste bewijs voor de

stelling dat Rotterdam de grootste Duitse haven

is. EECV slaat niet alleen kolen over, maar ook

cokes.

Noordzeekanaal-gebied

De kolenlogistiek in het Noordzeekanaal-gebied

verschilt van die in de Rijnmond. Dat komt in de

eerste plaats door Tata Steel. Dit bedrijf ligt direct

aan de Noordzee. Bulk carriers met zowel kolen

als ijzererts kunnen afmeren aan een kade die op

zeer korte afstand van zee ligt. Deze grondstoffen

zijn meteen op hun eindbestemming. Vorig jaar

importeerde Tata Steel 5 miljoen ton kolen. Nog

eens 14,2 miljoen ton werd via het Noordzeeka-

naal naar Amsterdam vervoerd, circa 20% van de

totale overslag.

Lichteren

De overslag is gebonden aan beperkingen. Op

weg naar Amsterdam moeten de schepen de

Noordersluis en de Velsertunnel passeren. Hier-

door is de diepgang beperkt tot 14 meter. Aange-

zien de grote bulk carriers dieper steken, moet een

deel van de lading voor de sluis gelichterd wor-

den. Dit betekent dat dit gedeelte wordt overge-

laden in binnenvaartschepen. Het lichteren ge-

beurt met drijvende kranen, die heen en weer pen-

delen tussen IJmuiden en Amsterdam, al naar

gelang waar ze nodig zijn.

Twee bedrijven

In het Noordzeekanaal-gebied houden zich twee

bedrijven bezig met de kolenoverslag, namelijk

Rietlanden en Overslag Bedrijf Amsterdam (OBA).

De laatste voedt per transportband vanaf het

eigen terrein een elektriciteitscentrale van Nuon.

Het gaat jaarlijks om 1,6 miljoen ton. OBA neemt

in september een 60-tons brugkraan in gebruik

waarmee de loscapaciteit voor kolen aanmerkelijk

wordt verbeterd. Rietlanden, OBA en Tata Steel

verwerkten in 2010 ruim 19 miljoen ton kolen.

Naar verwachting is dit in 2020 opgelopen tot

rond de 30 miljoen ton.

Evenals in Rotterdam wordt ook in het Amster-

damse geïnvesteerd in faciliteiten die de kolen-

overslag ten goede komen. Rijkswaterstaat is

bezig met de voorbereidingen voor de bouw van

een nieuwe insteekhaven voor het lichteren van

bulk carriers. Op de plaats waar dit nu gebeurt, on-

dervinden schepen die worden gelichterd teveel

hinder van de overige scheepvaart.

Zeeland

Tot slot is er Ovet. Dit overslagbedrijf is actief in de

havens van Vlissingen en Terneuzen, in Zeeland.

Het bedrijf lichtert op de Westerschelde bulk car-

riers met drijvende kranen. Ovet voedt middels

een transportband de nabijgelegen EPZ-centrale

in Borssele. Bij Ovet in Vlissingen wordt gewerkt

aan een nieuwe diepzeekade. In 2012 zal Ovet in

staat zijn om gelijktijdig twee cape size schepen

en een Panamax size schip op haar terminal te be-

handelen. Vorig jaar verwerkte Ovet bijna 4 mil-

joen ton kolen. De grondstof wordt vrijwel volledig

doorgevoerd naar andere bestemmingen.

Eemshaven

In andere Nederlandse havens wordt geen of veel

minder kolen overgeslagen. Zo gebeurt het thans

niet in de Eemshaven, in Groningen. Dit gaat ech-

ter veranderen. RWE bouwt in de Eemshaven een

kolencentrale van 1.560 MW. Nuon was ook voor-

nemens om hier een kolencentrale te bouwen,

maar dit plan is in de ijskast gezet. Maar alleen al

de centrale van RWE zal goed zijn voor de over-

slag van enkele miljoenen tonnen kolen per jaar.

Eemshaven zal echter geen rol gaan spelen bij de

doorvoer van kolen naar andere

bestemmingen.

Jan van den Berg

BULK Haven op- en overslag 2011

BULK

1011

Afb. 2 Bij OBA en EMO worden regelmatig kolentreinen beladen

10-11_Kolenoverslag_10-11 19-09-11 15:43 Pagina 11

Maatwerk-goot verhelpt morsen verlengt standtijd band

Bij de Superior Midwest Energy Terminal

aan Lake Superior in Wisconsin (USA), heeft

men een serieus morsprobleem bij over-

stortpunten tussen bandtransporteurs op-

gelost met op maat gemaakte stortgoten.

Deze stortgoten hebben bovendien de

standtijd van de transportbanden aan-

zienlijk verlengd.

Bandtransport

Bij de Superior Midwest Energy Terminal aan de

westoever van Lake Superior (het Bovenmeer) in

de Verenigde Staten, worden kolen vanuit de mij-

nen in het Powder River Basin in lange treinen aan-

gevoerd. De kolen worden vervolgens in schepen

overgeslagen voor verder transport naar energie-

centrales in de Verenigde Staten en Canada. Het

kolentransport op de terminal gebeurt middels

bandtransporteurs, waartussen zich tot voor kort

valpijpen als overstortpunten bevonden. Deze val-

pijpen gaven echter regelmatig aanleiding tot een

fors morsprobleem. Het kwam voor dat valpijpen

verstopt raakten. Het aangevoerde materiaal werd

dan gemorst, waardoor tijdrovende en kostbare

procesonderbrekingen nodig waren om de valpij-

pen weer vrij te maken en het gemorste materiaal

op te ruimen.

Pasklare oplossing

Toen Superior Midwest Energy Terminal voor de

uitdaging stond om de productiecapaciteit te

maximaliseren was een efficiency-verbetering van

de transportinstallaties noodzakelijk. Martin Engi-

neering in Neponset (Illinois) werd ingeschakeld

om met een pasklare oplossing voor het morspro-Afb. 1 Een stortgoot van Martin Engineering geleidt de materiaalstroom van de ene op de andere bandtransporteur

12-13_Maatwerk_12-13 19-09-11 15:43 Pagina 12

VERLOST VAN MORSBERGENDe Superior overslagterminal is dankzij

nieuwe stortgoten verlost van een ernstig

morsprobleem bij de overstortpunten tussen

bandtransporteurs. Als voorheen een valpijp

verstopt raakte, stroomde het materiaal vrij-

elijk over de vloeren. Bij een transportcapa-

citeit van 11.500 ton per uur duurt het maar

even of er ontstaat een enorme morsberg.

Het opruimen hiervan was een tijdrovende

en kostbare aangelegenheid.

OVER MARTIN ENGINEERINGMartin Engineering is in 1944 opgericht en geldt als een van de marktleiders op het gebied van het

transport en de verwerking van stortgoederen. Het bedrijf heeft het hoofdkantoor in Neponset (Il-

linois) en is wereldwijd actief met vestigingen in Brazilië, China, Frankrijk, Duitsland, Indonesië,

Mexico, Zuid Afrika, Turkije en Groot-Brittannië.

bleem te komen. Dit heeft geleid tot de installatie

van op maat gemaakte stortgoten, speciaal ont-

worpen en geconstrueerd voor deze specifieke

toepassing. De ‘Inertial Flow’ stortgoten zijn vol-

ledig afgestemd op de hoge transportvolumes en

de fysische eigenschappen van de kolen. Blokka-

des behoren tot het verleden, terwijl ook de stof-

ontwikkeling bij de overstortpunten tot een mini-

mum is beperkt.

Versnelling

In de stortgoot bevindt zich een klep die zorgt

voor een coherente materiaalstroom naar de ont-

vangende bandtransporteur, waarbij een mini-

mum aan lucht wordt meegezogen. De stortgoot

geleidt het materiaal in de juiste richting en onder

een optimale hoek op de ontvangende band-

transporteur. Op deze wijze wordt de versnelling

van de materiaalstroom zo klein mogelijk gehou-

den. Dit voorkomt niet alleen productdegradatie

en stofontwikkeling, maar draagt ook bij aan de

standtijd van de transportband.

“De langere levensduur van de banden is de

tweede reden voor de investering in de stortgo-

ten”, zegt Marshall Elder, directeur terminalactivi-

teiten. “We gaan uit van een 40 procent langere

standtijd. Dat betekent dat de banden nu zeven

tot acht jaar meekunnen, ofwel zo’n 175 tot 200

miljoen ton aan materiaal kunnen verwerken.”

Overslagschema

Een van de uitdagingen bij het vervangingsproject

was het ambitieuze overslagschema, dat weinig

ruimte laat voor montage-werkzaamheden. Het

overslagseizoen loopt van eind maart tot medio

januari, wanneer de haven van Wisconsin wegens

ijsvorming ontoegankelijk wordt. Het project

moest daarom worden uitgevoerd in de winter-

maanden januari en februari, tijdens de jaarlijkse,

reguliere onderhoudsperiode.

“De belading van schepen is een volcontinu pro-

ces”, legt Elder uit. “We kunnen het ons niet per-

mitteren om dit proces stil te leggen voor een on-

derhoudsproject terwijl schepen, dat wil zeggen

onze klanten, liggen te wachten op hun kolen. Het

scheepvaartseizoen duurt 305 dagen en daarin

moeten we zo’n 450 schepen afhandelen.”

Dit betekende dat de stortgoten buiten de termi-

nal moesten worden geconstrueerd. Ze zijn ver-

volgens tijdens de reguliere onderhoudsperiode

binnen een tijdsbestek van vier weken in het trans-

portsysteem gemonteerd.

45 wagons per uur

Bij Superior Midwest Energy Terminal wordt jaar-

lijks ongeveer 22 miljoen ton Noord-Amerikaanse

steenkool overgeslagen. Op de 80 hectare grote

locatie aan de mond van de St. Louis River is de

dertig jaar oude faciliteit uitgegroeid tot een van

de grootste kolenoverslagterminals in de wereld.

De kolen worden aangevoerd in jaarlijks meer dan

1400 treinen van de Burlington Northern and

Santa Fe (BNSF) en Union Pacific spoorwegmaat-

schappijen.

“De wagons worden gelost met een capaciteit van

5.000 ton per uur”, aldus Elder. “Dat komt ruwweg

neer op 45 wagons per uur, ofwel een complete

trein van 123 wagons in ongeveer drie uur.”

Volumes

“Dit is de grootste overslagterminal ter wereld met

een enkelvoudige wagonkipper”, zegt Fred Shus-

terich, president van de Midwest Energy Resour-

ces Company (MERC), onderdeel van DTE Energy

Company (een energiemaatschappij in Michigan)

en eigenaar en exploitant van de overslagtermi-

nal . “We vormen een schakel in de levering van

energie aan de gemeenschap, en daarom staan

betrouwbaarheid en prestatieniveau hoog in het

vaandel. Vandaar dat we voortdurend blijven in-

vesteren in de verbetering van onze overslagfaci-

liteiten.”

Jan Oonk

BULK

Afb. 2 De belading van een schip bij de Superior-termi-

nal aan Lake Superior in Wisconsin (USA)

Haven op- en overslag 2011

BULK

1213

Afb. 3 Een bandtransporteur met een capaciteit van

11.500 ton/uur

12-13_Maatwerk_12-13 19-09-11 15:43 Pagina 13

Menten Roermondbreidt binnenhaven uitJos Menten Metaalrecycling heeft duurzaamheid en maatschappelijk ondernemen hoog

in het vaandel staan. De Maashaven in Roermond, die het bedrijf in eigen beheer heeft

gerealiseerd, wordt nu verder ontwikkeld voor derden. Intussen blijft Menten ook in-

vesteren in nieuwe technologie voor eigen gebruik.

Economie

Derden

Jos Menten Metaalrecycling heeft alleen het rech-

tergedeelte van de haven in gebruik. Dat gaat ech-

ter veranderen, want ook het linkerdeel van de

haven wordt ontwikkeld. Waar nu nog gebouwen

staan, komt ook een kade met de noodzakelijke

faciliteiten. Menten: “Er is hier in de regio veel be-

hoefte aan binnenhaven-faciliteiten. Met deze

tweede haven bieden wij daarvoor uitstekende

voorzieningen. Het nieuwe deel van de haven

wordt helemaal beschikbaar voor derden. Denk

bijvoorbeeld aan de op- en overlag en het vervoer

van kolen, zand of grind. Rechts dus de haven voor

onze eigen recyclingactiviteiten en links de haven

voor derden. De binnenhaven biedt daarvoor

meer dan voldoende ruimte en diepgang.”

Elektrokraan

Het recyclingbedrijf beschikt over diverse over-

slagkranen, waarvan er één de stationaire 1000

ton Lefort-schaar met materiaal vult. Voor dit kar-

wei is geïnvesteerd in een elektrisch aangedreven

kraan in plaats van de gebruikelijke dieseluitvoe-

ring. En daarmee heeft Menten een primeur is huis

gehaald. Het betreft een Liebherr ER934C over-

slagkraan, geplaatst op rupsen. De machine levert

net zo veel power als een diesel, heeft een veel

lager geluidsniveau, een uitlaatemissie gelijk aan

nul en draait direct zonder opwarming. Daarbij

ligt de onderhoudsinterval op 3000 draaiuren; bij

een vergelijkbare verbrandingsmotor is dat 500

draaiuren. De elektromotor heeft een relatief laag

toerental (1500) en is uitgerust met extra grote

componenten om bij dit toerental de optimale hy-

draulische capaciteit te bereiken. Zo zijn de pom-

pen op de R934 gelijk aan die van de grotere broer

R944, en dus standaard overgedimensioneerd. De

elektrokraan is in aanschaf duurder dan de diesel-

uitvoering, maar goedkoper in gebruik. De le-

vensduur is volgens de leverancier twintig jaar en

dat halen veel diesels niet.

Henk Meinen

BULK

Afb. 1 Het havencomplex aan de Maas bij Roermond Afb. 2 De elektrisch aangedreven Liebherr overslagkraan

Jos Menten Metaalrecycling beschikt op de ves-

tiging in Roermond over een opslagcapaciteit van

60.000 m2, waarvan 15.000 m2 volledig is over-

dekt. Voor de afvoer van de metalen heeft het be-

drijf enkele jaren geleden in eigen beheer een bin-

nenhaven gerealiseerd. Deze haven is volledig ge-

faciliteerd en biedt een maximale laadcapaciteit

van 2.000 ton/uur. Vanuit de binnenhaven – met

nu een kade van 150 meter lengte – is men in no-

time op de Maas. De haven heeft gezorgd voor

een enorme efficiencysprong in de afvoerlogistiek.

Volgens directeur Jos Menten zorgt de haven op

jaarbasis voor een besparing van 2600 vrachtwa-

genbewegingen: “Dat betekent minder drukte op

het overvolle, Limburgse wegennet en een

enorme reductie van CO2-uitstoot”.

Haven op- en overslag 2011

BULK

1415

14_menten_14 19-09-11 15:44 Pagina 14

Bunkers en silo-installaties

Pneumatische en mechanische vul en ontladingssystemen

Ketting, band en schroeftransporteurs

Segment transporteurs

Beker elevatoren

Ontstoffingsinstallaties

LDL-BULKHANDLING.NL machinefabriek | silo- en transportsystemen | montage en service

LDL IN HET NIEUW(S)?bezoek onze stand en ontdek het zelf!

De Hooge Hoek 193927 GG Renswoude

T 0318 - 57 66 22info@ldl-bulkhandling.nl

EF Solids RotterdamStand nr. A1019

decennia en tegelijk hun negatieve ecologische

voetafdruk om te zetten in een positieve.

Trends

Natuurlijk, de energietransitie en de noodzaak van

een duurzame bedrijfsvoering zijn toekomstige

business drivers die waarschijnlijk voor elke indus-

triële sector van toepassing zijn. Specifiek voor de

natte bulk-overslag zijn er nog andere belangrijke

trends. Zo zal diversificatie van producten steeds

meer eisen gaan stellen aan de flexibiliteit van de

terminal. Het bedrijven van de installaties en de

zorg voor de veiligheid is nu voor een groot deel

mensenwerk. Veel kennis over de installatie zit in

de hoofden van mensen die een terminal door en

door kennen. In de toekomst zullen deze mensen

schaarser worden, waardoor de afhankelijkheid

van automatisering voor zowel operatie als veilig-

heid groter zal worden.

Composietmateriaal

Eén van de ideeën om tegemoet te komen aan de

eis van flexibiliteit is om tanks in de toekomst niet

van staal maar van composietmateriaal te bou-

wen. Op diverse plekken in de wereld zijn al brug-

gen gebouwd van composietmateriaal. Waarom

Afb. 1 De ‘Terminal van de

Toekomst’, voorgesteld door Royal Haskoning

Een team van Royal Haskoning heeft zich een beeld gevormd van hoe de wereld er na 2030 uit zou kunnen zien,

en wat dit betekent voor tank terminals. Het blijkt dat niet alleen technologische ontwikkelingen nieuwe uitda-

gingen bieden, maar ook ontwikkelingen in de automatisering, de rol van klanten en de bedrijfsvoering.

Onderzoek en ontwikkeling

Royal Haskoning presenteert:Terminal van de Toekomst

Met nieuwe technieken uit andere industrie-

sectoren kunnen tank terminal-operators hun

voordeel doen bij het inspelen op veranderingen

in de wereldmarkt. Tanks van composietmateriaal

ingedeeld in compartimenten, vergaande auto-

matisering, lokale opwekking van duurzame ener-

gie en tijdelijke opslag daarvan in de vorm am-

moniak. Dit is een greep uit de ideeën die een

team van Royal Haskoning heeft gevisualiseerd in

de ‘Terminal van de Toekomst’. Het team laat op

deze manier zien welke mogelijkheden tank ter-

minal-operators hebben om zich aan te passen

aan de veranderingen in de markt in de komende

16-17_Royal:16-17 20-09-11 13:55 Pagina 16

ROYAL HASKONING ALS ONTWERPBUREAUBij Royal Haskoning werken consultants, architecten en ingenieurs wereldwijd voor opdrachtgevers.

Steeds vaker besteden opdrachtgevers ook het ontwerp van installaties, terminals, bruggen en der-

gelijke uit. Om optimaal te kunnen ontwerpen, informeert Royal Haskoning zich intensief over het

primaire proces van de klant, de omgeving waarin de klant opereert en de mogelijkheden van de

klant op de korte en lange termijn.

kan een opslagtank ook niet van dit oersterke ma-

teriaal worden gemaakt? Voordeel is dat het ma-

teriaal niet roest. Dat spaart onderhoudsbeurten

uit waarbij een stalen tank soms weken uit bedrijf

is. Een tank van composietmateriaal is dus langer

beschikbaar en daardoor kan de extra investering

in het composietmateriaal gemakkelijk worden te-

rugverdiend. Bovendien stijgt de prijs van staal ter-

wijl de prijs van composietmateriaal zal dalen. De

composietmaterialen ontwikkelen zich momen-

teel zo snel dat te verwachten is dat er over enige

jaren types zijn, die tegen diverse petro(chemi-

sche) stoffen bestand zullen zijn.

Liners

Een tweede idee is het gebruik van flexibele liners.

Dat zijn een soort grote pedaalemmerzakken,

waarvan voedingsmiddelenfabrikanten al gebruik

maken om producten in tanks te bereiden. Als

men wil overschakelen op een ander product, is

het slechts nodig de zak in de tank te vervangen.

De tank hoeft dan niet te worden gereinigd. De

zak kan elders worden schoon gemaakt voor her-

gebruik. Momenteel is dit misschien niet zo inte-

ressant voor tank terminal-operators, maar in de

toekomst wel wanneer achtereenvolgens veel

meer verschillende producten in dezelfde tank

moeten worden opgeslagen. Het gebruik van flexi-

bele liners bespaart zowel tijd als schoonmaak-

kosten.

Compartimenten

Hierbij sluit het idee aan om tanks van concentri-

sche compartimenten te voorzien, zodat in één

tank verschillende producten tegelijk kunnen wor-

den opgeslagen. Dat kan handig zijn bij het blen-

den van diverse producten en het toevoegen van

additieven. Die hoeven dan slechts over korte af-

standen te worden verpompt. Andere voordelen

zijn ruimtebesparing en warmte-isolatie. Daarbij

ligt het voor de hand om de producten die de

meeste verwarming behoeven, in de binnenste

compartimenten op te slaan.

Automatisering

De Tankterminal van de Toekomst is ook vergaand

geautomatiseerd en kan vrijwel onbemand

draaien. Operators werken tegenwoordig niet

meer hun leven lang bij hetzelfde bedrijf en moe-

ten het daarom met minder kennis van de instal-

laties en bedrijfsprocessen stellen. Anderzijds zul-

len de installaties als gevolg van een toenemende

flexibiliteit steeds complexer worden. Dat vraagt

om vergaande ondersteuning door het procesbe-

sturingssysteem. Echter, hoe geavanceerder dit

systeem is, des te minder taken er voor de opera-

tor overblijven. Uiteindelijk kan een tank terminal

onbemand draaien en op afstand worden be-

waakt en bestuurd. Een vergelijkbare ontwikkeling

heeft al plaatsgevonden bij drinkwaterbedrijven.

Klanten

Daarnaast ligt vergaande automatisering van de

orderverwerking en planning voor de hand. Hier-

bij helpen de klanten met het elektronisch inge-

ven van orders in feite mee aan de efficiency van

de opslag en verlading van producten. Een paral-

lel is te trekken met de on-line verkoop van vlieg-

tickets. Reizigers optimaliseren de planning door

hen inzicht te geven in de vluchtschema’s, gekop-

peld aan een slimme kostenstructuur. Natuurlijk

zijn er ook veel verschillen met een tank terminal,

maar er zullen zeker optimaliseringen komen,

waarbij over de bedrijfsgrenzen heen moet wor-

den gekeken. Gecombineerd met marine traffic

informatie (bijvoorbeeld AIS live; www.marine-

traffic.com) kan optimaal worden geanticipeerd

op de aankomst van schepen om zo de wachttijd

en afhandeling van schepen te minimaliseren.

Bedrijfsvoering

Ook blijkt dat de manier van bedrijfsvoering in de

toekomst ingrijpend zal veranderen. Minder na-

druk op operationele activiteiten en meer nadruk

op beheer-activiteiten. Dit zal gevolgen hebben

voor de personele bezetting; andere competen-

ties zijn nodig. Met de Terminal van de Toekomst

doet Royal Haskoning een handreiking om de

ideevorming hierover op gang te brengen.

Arjen van Bruchem, Royal Haskoning

BULK

Afb. 2 Onderhoudsvriendelijke tanks uit composietmateriaal

Haven op- en overslag 2011

BULK

1617

16-17_Royal:16-17 20-09-11 13:55 Pagina 17

Bulk op- en overslag in wetenschappelijk perspectief

De TU Delft verricht in samenwerking met de industrie wetenschappelijk onderzoek

naar de op- en overslag van stortgoederen. Dit onderzoek heeft drie speerpunten; het

ontwerp en de besturing van bulkterminals, het ontwerp van transportwerktuigen en de

duurzaamheid van het op- en overslagbedrijf.

BIOMASSA OP GROTE SCHAAL?Resultaten van recent onderzoek naar de vraag en het aanbod van biomassa laten zien dat een

droge biomassa-terminal met een capaciteit van 10-24 miljoen ton per jaar haalbaar is in de Ham-

burg-Le Havre regio in 2020 [Wu, 2011a]. Een interessante vraag is of bestaande terminals voor

steenkool en ijzererts dit materiaal kunnen behandelen en opslaan. Daartoe is onderzocht in hoe-

verre werktuigen ontworpen voor steenkool ook toegepast kunnen worden voor de behandeling

van biomassa. Hiervoor zijn de bulkeigenschappen van biomassa relevant voor het werktuigont-

werp experimenteel bepaald [Wu, 2011b]. Op dit moment wordt gewerkt aan het toetsen van een

concept terminal ontwerp middels simulatie [Wu, 2011c].

Onderzoek en ontwikkeling

tuigen voor het vervoer van goederen en, in min-

dere mate, personen. Het onderzoek naar de op-

en overslag van stortgoederen heeft daarbij drie

speerpunten. Ten eerste, het ontwerp en de be-

sturing van systemen zoals bulkterminals. Ten

tweede, het ontwerp van werktuigen. Hierbij staat

de interactie tussen stortgoed en werktuig cen-

traal. Ten derde, de duurzaamheids-aspecten van

de behandeling van stortgoed. Hierbij kan worden

gedacht aan energiebesparing, slijtage en het re-

duceren van mors en stofvorming. Alle onderwer-

pen hebben gemeen dat projecten worden uitge-

voerd in samenwerking met de industrie.

Terminalontwerp

Vanwege de toenemende vraag naar energie en

staal worden nieuwe terminals gebouwd en be-

staande uitgebreid. Het gaat daarbij om terminals

voor de op- en overslag van stortgoederen zoals

ijzererts, steenkool en biomassa. Door het ontbre-

ken van een gedetailleerde ontwerpmethode voor

dergelijke terminals, zijn ontwerpen meestal ge-

baseerd op vuistregels en praktische ervaring [Lo-

dewijks, 2009]. De selectie van het juiste aantal en

type werktuigen is belangrijk vanuit strategisch en

economisch oogpunt. Overdimensionering van

werktuigen is duur. Onderdimensionering kan dis-

continuïteit van terminalprocessen veroorzaken,

met als resultaat productieverliezen en boetes. De

logistieke besturing van een terminal stuurt de ter-

minalprocessen en beïnvloedt de inzet van werk-

tuigen. Het aantal producten op een terminal be-

paalt het aantal benodigde opslaglocaties en de

routes tussen de in- en uitslagpunten en opslag-

locaties. De doelstelling van dit onderzoek is de

ontwikkeling van intelligente procedures en algo-

ritmen voor de logistieke besturing van bulkter-

minals, en het realiseren van een nieuwe ontwerp-

aanpak [Van Vianen, 2011]. De resultaten worden

dynamisch geëvalueerd met behulp van simulatie

en gevalideerd met real world data van bestaande

bulkterminals.

Werktuigontwerp

Het minimaliseren van de slijtage en het optima-

liseren van de efficiency van werktuigen is sterk

afhankelijk van de eigenschappen van de grond-

stoffen die worden behandeld. Op dit moment

Afb. 1 De interactie tussen werktuigen (zoals grijpers) en stortgoederen is sterk afhankelijk van de stortgoed -

eigenschappen

De sectie Transport Engineering & Logistics van

de Technische Universiteit Delft focust zich op het

ontwerp en de besturing van systemen en werk-

18-19-Bulk op en overslag_18-19 19-09-11 15:45 Pagina 18

wordt de interactie tussen werktuig en stortgoed

voornamelijk empirisch beschreven. Constitutieve

relaties, zoals gebruikt in de grondmechanica,

kunnen vaak niet worden gebruikt omdat stort-

goed niet kan worden beschouwd als een conti-

nuüm. Voor het modelleren van het materiaal en

het werktuig samen kan de Discrete Elementen

Methode (DEM) worden gebruikt. Hiermee is

zowel het statische als dynamische gedrag van het

materiaal te simuleren. Dit maakt het mogelijk een

beter begrip te krijgen van de processen in het ma-

teriaal en de interactie tussen materiaal en werk-

tuig, wat cruciaal is voor het ontwerp van trans-

portmiddelen met een lage milieudruk. Met be-

hulp van DEM software kan tevens aan virtual

prototyping gedaan worden. Hierdoor kan het

functioneren van nieuwe ontwerpen of de effec-

tiviteit van aanpassingen beter worden onder-

zocht. Binnen dit onderzoek dat zich momenteel

richt op grijpers in samenwerking met Nemag BV

(afb. 1) worden experimentele resultaten gebruikt

om de simulaties te valideren. Daarnaast worden

ook tests ontwikkeld om op laboratoriumschaal

het materiaal in de simulatieomgeving juist te

kunnen beschrijven [Lommen, 2011].

Duurzaamheid

De duurzaamheid van het op- en overslagbedrijf

staat in nauw verband met onder meer onder-

houd en energiebesparing. Traditioneel richten de

inspectie en controle van bandtransportsystemen

zich op individuele kritische componenten en hun

reactie op systeemstoringen. Om te voorkomen

dat operationele problemen worden veroorzaakt

door het gebrek aan ervaring van het onder-

houdspersoneel, kan het toezicht op en de opera-

tionele controle van de bandtransportsystemen

worden geautomatiseerd. Dit onderzoek biedt de

mogelijkheden om de prestaties van de band-

transportsystemen te verbeteren door middel van

het integreren van informatie die verkregen wordt

met behulp van monitoringsystemen voor indivi-

duele componenten. Op basis van de totale sys-

teemstatus kan het proces van besluitvorming

over onderhoud en bedrijfsvoering worden geau-

tomatiseerd en geoptimaliseerd. Hiervoor wordt

intelligente besluitvorming toegepast [Pang

2006][Pang, 2010].

Energiebesparing

Bandtransporteurs verbruiken relatief veel ener-

gie. Bij een import-terminal bijvoorbeeld, betreft

het energieverbruik van bandtransporteurs onge-

veer 40% van de operationele kosten. Normaal ge-

sproken draaien bandtransporteurs op een con-

stante snelheid, de nominale bandsnelheid. De

band kan echter slechts gedeeltelijk zijn beladen

en de materiaalstromen kunnen kleiner zijn dan

de nominale capaciteit van bandtransporteur.

Snelheidssturing op basis van materiaalbelading

op de band zal leiden tot een vermindering van

het benodigde elektrische aandrijfvermogen [Hil-

termann, 2011]. Recent onderzoek inventariseert

de opties voor de besturing van de snelheid van

een bandtransporteur afhankelijk van de operati-

onele omstandigheden [Lodewijks, 2011a]. Ver-

nieuwingen in het ontwerp van bandtransporteurs

zijn gericht op het verminderen van de weerstand

tussen de band en ondersteunende rollen, door

bijvoorbeeld de toepassing van nieuwe rubber

compounds, en de rolweerstand van de rol zelf

[Lodewijks, 2011b].

Mors en stof

Andere belangrijke aspecten zijn mors en stof. In

samenwerking met onder andere dertien bulkbe-

drijven en Rijkswaterstaat is het project ‘Mors-

voorkoming bij grijperoverslag’ uitgevoerd. Hier-

bij zijn de hoeveelheid mors en de impact op de

waterkwaliteit gekwantificeerd [Schott, 2011]. Dit

heeft geleid tot aanpassing van de wet en regel-

geving.

Een ander aandachtspunt is het ontstaan van en

de verspreiding van stof, hiervoor zijn een aantal

projecten gedefinieerd die in de startblokken

staan.

G. Lodewijks, D.L. Schott, Y. Pang, T. van Vianen, J.A. Ottjes

Referenties

Hieronder is een beperkte referentielijst opgenomen. De oor-

spronkelijke publicatie – met complete referentielijst - is te vin-

den op www.bulkgids.nl.

[Hiltermann, 2011] Hiltermann, J., Lodewijks, G., Schott, D.L., Rij-

senbrij, J.C., Dekkers, J.A.J.M. & Pang, Y. (2011), "A methodology

to predict power savings of troughed belt conveyors by speed

control", Particulate Science and Technology, 29( 1), 14-27

[Lodewijks, 2011b] Lodewijks, G (2011) "The next generation low

loss conveyor belts", BeltCon16

[Pang, 2010] Pang, Y (2010) "Intelligent belt conveyor monitoring

and control". PhD thesis, TUDelft

[Schott, 2011] Schott, D.L., Roex, E., Rijsenbrij, J.C., Lodewijks, G.

(2011) "Effect of spillage on water quality during transshipment

of dry bulk Solids", IEEE FISTS2011

[Wu, 2011a] Wu, M, Schott, DL & Lodewijks, G (2008). "Possibi-

lity of a large-scale biomass bulk terminal in the Hamburg - Le

Havre region", 16th European Biomass Conference

BULK

Afb. 2 De TU Delft verricht in samenwerking met Nemag BV onderzoek aan grijpers met behulp van Discrete

Elementen Methode

Haven op- en overslag 2011

BULK

1819

18-19-Bulk op en overslag_18-19 19-09-11 15:45 Pagina 19

Draaibare uitschuif-band voor valpijpschip

Alfa Tech in Neede heeft voor het nieuwe valpijpschip ‘Flintstone’ de centrale band-

transporteur ontworpen en geproduceerd. De transporteur, die de valpijp van stenen

voorziet, kan worden geroteerd en is in zijn geheel verplaatsbaar. Deze bewegingsvrij-

heid is nodig om de valpijp te kunnen opbouwen en binnenhalen.

Scheepsinstallaties

Valpijp

De valpijp wordt vanuit het midden van het schip

neergelaten. Hier bevindt zich de zogenoemde

moonpool, de centrale opening waardoor de pijp-

delen tot de gewenste lengte aan elkaar worden

gekoppeld. Langs de valpijp wordt een ROV (re-

motely operated vehicle) neergelaten die er met

behulp van GPS voor zorgt dat de stortopening

zich op de gewenste positie bevindt. De werk-

diepte bij de oudere schepen van Tideway reikte

niet verder dan 987 meter. De Flintstone kan ech-

ter tot een diepte van maar liefst 2.000 meter.

Nadat de pijpleiding is gelegd, keert het valpijp-

schip terug voor een tweede operatie. De leiding

wordt daarbij afgedekt met weer een laag stenen,

om te voorkomen dat ze als een tuinslang over de

zeebodem gaat zwerven.

Er worden bij het leggen van de pijpleiding dus

heel wat stenen verwerkt. De Flintstone, de groot-

ste in zijn soort binnen de vloot van Tideway, heeft

een laadcapaciteit van 19.000 ton en een maxi-

male stortcapaciteit van 2.000 ton per uur. Dat be-

tekent dat het schip na circa tien bedrijfsuren

terug naar de haven moet om een nieuwe partij

stenen in te slaan.

Bewegingsvrijheid

Als de valpijp is opgebouwd, kan worden gestart

met het storten van de stenen. “Op dat moment

komen wij in beeld”, aldus bedrijfsleider Tinny

Afb. 1 De Flintstone met duidelijk zichtbaar de bandtransporteurs langs de stuurboordreling, en daartussen de transportunit van Alfa Tech

Olie- en gasleidingen over de bodem van de

zee hebben een stabiele bedding nodig. Voordat

een pijpleiding wordt gelegd, moet daarom eerst

de ondergrond worden geëgaliseerd en verste-

vigd. Daarvoor worden valpijpschepen ingezet.

Deze vaartuigen deponeren via een lange valpijp

een bed van stenen op de zeebodem. De stenen

worden vanuit de ruimen van het schip aange-

voerd over bandtransporteurs. Alfa Tech in Neede

heeft voor het nieuwe valpijpschip van Tideway,

de Flintstone, de centrale bandtransporteur ont-

worpen en geproduceerd. Deze transportunit, die

de valpijp van stenen voorziet, is in lengterichting

verstelbaar en kan over een hoek van 180º worden

gedraaid.

20-21_Draaibare_20-21 19-09-11 15:45 Pagina 20

VAN ASFALT NAAR DE ZEEAlfa Tech in Neede was in het verleden vooral ac-

tief op het terrein van asfaltinstallaties, maar

heeft nu ook de stap gezet naar de maritieme

sector. “De installaties zijn qua capaciteit een

stap groter dan in de wegenbouw, maar met

zand en grind waren we al vertrouwd”, aldus be-

drijfsleider Tinny Seine. Alfa Tech heeft behalve

voor valpijpschip de Flintstone ook een centrale

transportunit geleverd aan Boskalis. Die laatste

installatie beschikt niet over draaimogelijkhe-

den, maar is wel uitschuifbaar. Voorts levert Alfa

Tech scheepsbeladingsinstallaties.

www.alfatechinternational.com

Seine van Alfa Tech. “De centrale bandtranspor-

teur wordt vanuit zijn parkeerstand over een hoek

van 90º in positie gedraaid en vervolgens uitge-

schoven tot boven de valpijp.”

De rotatie vindt plaats met behulp van een ket-

tingoverbrenging. Bij het uitschuiven wordt ge-

bruik gemaakt van een rondsel en tandheugel.

“Deze bewegingsvrijheid is nodig om de valpijp te

kunnen opbouwen en binnenhalen”, legt Seine

uit. “Alleen rotatie is niet voldoende, want zoveel

ruimte laat de opbouwtoren boven de moonpool

niet toe.”

De transportunit kan niet alleen draaien over 90º

richting moonpool, maar ook over 90º in tegen-

overgestelde richting. Zodoende kunnen de ste-

nen ook direct over boord worden gestort en dat

biedt extra flexibiliteit bij de werkzaamheden

waarvoor de Flintstone kan worden ingezet.”

Stortproces

Tijdens het stortproces worden de stenen (met een

stuksgrootte van circa 150 mm) vanuit de ruimen

naar de valpijp gevoerd. Twee kranen, één aan de

boeg en één aan de achtersteven, grijpen de ste-

nen uit de ruimen en storten die in twee trechters.

Vanuit de trechters wordt het materiaal gecontro-

leerd gedeponeerd op twee bandtransporteurs

langs de stuurboordzijde. De beide transporteurs

voeren de stenen vervolgens via een verzamelt-

rechter op de centrale bandtransporteur. Deze

transportunit is uitgerust met zowel een weeg-

systeem als een volumemeetsysteem. “Zo is exact

te registreren hoeveel materiaal op een bepaalde

locatie is gestort”, aldus Seine. “En uiteindelijk

wordt daarop afgerekend.”

Slijtvast rubber

De trechters bij het opstortpunt van beide lang-

stransporteurs hebben elk een capaciteit van 25

ton. De 30 kW langstransporteurs met slijtvaste

banden zijn elk 31 meter lang en hebben een

bandbreedte van 1400 mm en een capaciteit van

1000 ton/uur. De verzameltrechter boven de 6

meter lange, centrale bandtransporteur heeft een

capaciteit van 100 ton. De centrale bandtrans-

porteur is voorzien een 1600 mm brede trans-

portband en heeft een capaciteit van 2000

ton/uur. Een ontstoffingsinstallatie is bij het over-

storten overbodig. Slijtage vormt wel een pro-

bleem. De vultrechters worden daarom bekleed

met slijtvaste en uitwisselbare platen. Op dat punt

werkt Alfa Tech nauw samen met Metso Minerals

in Veenendaal.

Solids Rotterdam – stand F1013

Jan Oonk

BULK

Afb. 2 De transportunit heeft een kettingoverbrenging voor de rotatie en een tandheugel voor de lengteverstel-

ling van de bandtransporteur

Haven op- en overslag 2011

BULK

2021

Afb. 3 De centrale transportunit van Alfa Tech ten behoeve van Boska-

lis’ valpijpschip voor off shore-werkzaamheden

Afb. 4 Een scheepsbeladingsinstallatie van Alfa Tech

20-21_Draaibare_20-21 19-09-11 15:45 Pagina 21

Bulkgoed stofarm bovengronds lossenMet de Samson-feeder kunnen vrachtwagens hun bulklading stofarm lossen. De bo-

vengrondse installatie maakt een kostbare, diepe stortput overbodig. Een ander voor-

deel van de feeder is de constante, regelbare materiaalafvoer.

Lostechniek

maakt stortputten of diepe kelders overbodig. In

zones of havengebieden met een weinig stabiele

ondergrond, kan men dankzij de Samson-feeder

drastisch besparen op grondwerken en beton-

constructies.

Een tweede voordeel is de grote capaciteit in com-

binatie met de constante, regelbare materiaalaf-

voer. Het optreden van brugvorming (zoals bij een

stortput het geval kan zijn) is bij de Samson-fee-

der uitgesloten.

Concept

De Samson-feeder is gebaseerd op een betrekke-

lijk eenvoudig concept. In de feeder bevindt zich

een brede, opvoerende transportband. De vracht-

wagen steekt de laadbak achteruit in de feeder. Bij

het kippen van de laadbak stroomt het bulkgoed

op de transportband, waarbij de valhoogte slechts

enkele centimeters bedraagt. De feederband voert

het materiaal omhoog en stort dit over op een

bandtransporteur, in een bekerelevator of in een

trechter. De feederband is versterkt met stalen

profielen en wordt aan weerszijden middels ket-

tingen aangedreven. De feederband is aan beide

zijden met periaal opgestelde rubber stroken af-

gedicht, zodat de aandrijving is afgeschermd en

mors is uitgesloten. De insteekopening van de fee-

der is met rubber flappen afgesloten om emissies

tot een minimum te beperken.

Uitvoeringen

Afhankelijk van de toepassing kan de Samson-fee-

der al dan niet verrijdbaar worden uitgevoerd, met

diverse opslagvolumes en uitgangsdebieten. Voor

het lossen van ertsen kan men kiezen voor een

extra zware constructie. Bij lichte producten zal

de installatie op volume worden geoptimaliseerd.

Ook is het mogelijk om de feeder te voorzien van

een zeef om te grote brokken uit de materiaal-

stroom te halen. Bij het innemen van stuivend

bulkgoed kan een ontstoffingsfilter worden ge-

plaatst. De installatie is leverbaar in een explosie-

veilige uitvoering voor de ontvangst van bijvoor-

beeld houtzaagsel of kolen. Ook kunnen voe-

dingsmiddelen zoals suiker worden verwerkt. De

Samson-feeder is eenvoudig in eigen beheer te on-

derhouden. De draaiende delen bevinden zich

buiten de materiaalstroom en zijn goed toegan-

kelijk.

B&W Mechanical Handling produceert behalve de

Samson-feeder ook mobiele stackers en scheeps-

laders. B&W Mechanical Handling is onderdeel van

de Aumund Group en wordt in België vertegen-

woordigd door BULK .ID bvba uit Waregem.

Bart Vanpoucke, BULK .ID

BULK

Het is een gekend fenomeen: vrachtwagens

lossen bulkgoed in een stortput of kelder, met een

ferme stofwolk tot gevolg. Hoe dieper de stortput,

hoe groter de valenergie van het bulkgoed en hoe

sterker de stofontwikkeling. Veel bedrijven zien

zich onder het steeds strengere emissiebeleid ge-

noodzaakt op zoek te gaan naar stofarme los-

technieken. Een oplossing hiervoor is de Samson-

feeder van B&W Mechanical Handling uit Ely (GB).

Kostenefficiënt

Met de Samson-feeder is het mogelijk om bulk-

goederen kostenefficiënt vanuit vrachtwagens sto-

farm te ontvangen. De bovengrondse installatie

Haven op- en overslag 2011

BULK

2223

22_Bulkgoed_22 19-09-11 15:46 Pagina 22

www.ruukki.comRuukki Benelux B.V. - Twentepoort West 10-5 - 7609 RD Almelo - Tel. +31 (0)546 57 85 35 - Fax +31 (0)546 57 81 41

SLIJTVASTSTAAL

HOOGSTERKTESTAAL

STAAL VOOR LASERSNIJDEN

Ruuki_01 20-09-11 06:54 Pagina 1

Breston scheepsbelader/hallenvuller voor Igma

Breston BV in Nieuwe Tonge heeft aan Igma in Amsterdam een nieuw op- en overslagsysteem geleverd, bestaande uit een scheeps-

belader/hallenvuller, een inname-bunker en diverse bandtransporteurs. Met de verplaatsbare installaties kunnen diverse trajecten

worden gerealiseerd voor zowel de belading als het lossen van schepen. Het op- en overslagproces vindt bovendien stofarm plaats.

MACHINEFABRIEK VOOR ZWARE INDUSTRIEDe grondslag van machinefabriek Breston BV in Nieuwe Tonge is in 1938 gelegd door hoefsmid

Joost Abresch senior, die zich richtte op de fabricage van transportwerktuigen en installaties voor

landbouwproducten. Vanaf 1966 tot 2002 werd het bedrijf geleid door zijn twee zonen Jan en

Matthijs Abresch, die Breston uitbouwden tot een machinefabriek die tot ver over de landsgren-

zen bekend is in de (zware) industrie en landbouw. Vanaf 2002 wordt het bedrijf geleid door de

derde generatie; Joost en Jaap Abresch, de twee zonen van Jan Abresch.

Op- en overslag

Scheepsbelading

Bij de belading van schepen begint het transport-

traject in de opslagloodsen waar wielladers de

grondstoffen opscheppen en hun laadbakken

legen in de inname-bunker. Deze bunker kan nabij

de betreffende opslagloods worden opgesteld.

Vanuit de inname-bunker gaan de grondstoffen

over een systeem van maximaal zeven bandtrans-

porteurs naar de scheepsbelader/hallenvuller, die

het materiaal in het ruim van het schip afstort.

Hallenvuller

Als vervolgens een schip moet worden gelost,

wordt de hele transporttrein met behulp van sho-

vels omgekeerd. Een drijvende kraan grijpt vervol-

gens de agribulk uit het ruim van het schip, en lost

dit in de inname-bunker op de wal. Deze bunker

kan nabij het schip worden opgesteld. Vanuit de

inname-bunker gaat de grondstof over een sys-

teem van maximaal zeven bandtransporteurs naar

de scheepsbelader/hallenvuller, die het materiaal

in een van de opslagloodsen afstort.

Stofemissies

De scheepsbelader/hallenvuller, inname-bunker

en bandtransporteurs zijn gesloten uitgevoerd om

stofemissies tot een minimum te beperken. De in-

name- en afstortpunten zijn voorzien van afzuig-

installaties met stoffilters. Deze ontstoffingsin-

stallaties zijn uitgelegd voor een maximale uit-

stoot van 5 mg per normaal kubieke meter. In de

instorttrechter is een schuine rand voorzien die is

Afb. 1 Breston leverde aan Igma een nieuw, flexibel op- en overslagsysteem

De nieuwe scheepsbelader/hallenvuller die

Breston aan Igma in Amsterdam heeft geleverd,

kenmerkt zich door een optimale flexibiliteit bij

de op- en overslag van agribulk. De scheepsbela-

der/hallenvuller, inname-bunker en in totaal zeven

bandtransporteurs zijn verplaatsbaar, zodat een

grote vrijheid bestaat in de trajectkeuze. Met het

transportsysteem kan een afstand van 160 meter

worden overbrugd. De overslagcapaciteit be-

draagt circa 850 ton/uur.

24-25_Breston_24-25 19-09-11 15:46 Pagina 24

SCHEEPSBELADER/HALLENVULLER IN STANDAARD UITVOERINGBreston BV heeft naar aanleiding van vragen vanuit de markt een gebruiksvriendelijke hallenvul-

ler/scheepsbelader in standaard-uitvoering in haar programma opgenomen. In ingeschoven toe-

stand bedraagt de lengte van de installatie 15 meter; in uitgeschoven toestand 24 meter. De to-

tale breedte is minder dan 3 meter. De standaard-uitvoering heeft een slank bandenframe met

een slanke onderwagen. De installatie is voorzien van een trogvormige band met een breedte van

1400 mm. De bandsnelheid is traploos instelbaar. Ook is een lage (instelbare) instorthoogte met

voldoende ruimte rondom de instorttrechter gerealiseerd. De seriematige productie maakt het

mogelijk de prijs van de installatie laag te houden. Met deze hallenvuller/scheepsbelader kunnen

grondstoffen tot een hoogte van 13 meter worden afgestort met een capaciteit tot 1250 ton/uur.

De hallenvuller/scheepsbelader heeft een oversteek voor de wielen van ruim 17 meter. Dit maakt

het bijvoorbeeld mogelijk om bulkschepen die op ruime afstand van de wal liggen, toch met hoge

capaciteit te beladen. Met deze capaciteit verslaat de scheepsbelader met gemak walkranen. De

mobiele installatie maakt bovendien dure aanpassingen aan de wal overbodig. De installatie

zwenkt op dubbele, grote wielen en heeft een zwenkbeveiliging op de knikbare kop. De Breston

scheepsbelader kan naar wens van de klant worden aangepast aan specifieke toepassingen.

aangesloten is op het afzuigsysteem. Indien het

materiaal de luchtstroom door het rooster smoort,

dan zal er boven het rooster harder worden afge-

zogen.

Inname-bunker

De inname-bunker bestaat uit een stortbak met

opzettrechter. De bodemlengte bedraagt 10.370

mm en de bodembreedte 3.000 mm. Het materi-

aal wordt uit de inname-bunker weggevoerd met

behulp van een kettingtransporteur. De zijwanden

van de opbouw zijn uitgevoerd in stevig plaat-

werk. De opzettrechter heeft een instort-opening

van 5.000 x 5.500 mm en een instorthoogte van

4.300 mm. Aan de achterzijde van de trechter be-

vindt zich een 4.200 mm brede hydraulische klep,

waarmee de tildrempel kan worden verlaagd tot

hoogte van 2.700 mm.

Scheepsbelader/hallenvuller

De scheepsbelader/hallenvuller (type Z22-

120XWS) heeft in ingeschoven toestand een band-

lengte van 12.600 mm, en in uitgeschoven toe-

stand een bandlengte van 22.000 mm. De over-

steek voor de wielen bedraagt 15.800 mm. De

1.200 mm brede band is geheel afgedekt met de-

montabele aluminium kappen en aluminium

schuifkappen. Aan de afstort bevindt zich een balg

met richtbekers, met een slaglengte van circa vier

meter. De installatie kan op afstand draadloos met

behulp van joysticks worden bediend.

J.H.C. Verleg

BULK

Afb. 2 De inname-bunker op transport

Afb. 4 De Breston scheepsbelader/hallenvuller voor Igma

Afb. 3 Bij het lossen van schepen wordt de inname-bun-

ker gevoed met een grijperkraan

Haven op- en overslag 2011

BULK

2425

Afb. 5 Een beladingsbalg zorgt voor een stofarme overslag

24-25_Breston_24-25 19-09-11 15:46 Pagina 25

Krachtige knikdumper met laag verbruikDe Komatsu HM300-3 knikdumper heeft met een vermogen van 325 pk geen moeite met lasten tot

28 ton. Ook bij zware bodemomstandigheden kan men dankzij een automatische Traction Control

op deze machine blijven vertrouwen. Een ‘economy mode’ houdt het brandstofverbruik laag.

KOMTRAX MACHINE MONITORINGHet geavanceerde machine monitoring systeem ‘Komtrax’ maakt het mogelijk om voertuigen zoals

de HM300-3 en de rupsgraafmachines altijd en overal volgen. De informatie, die middels een in-

ternetverbinding wordt aangeboden, maakt het mogelijk om serviceplanning en machinepresta-

ties te optimaliseren. Komtrax genereert onder andere ‘energy saving reports’ (incl. tips voor een

zuiniger gebruik), maar meldt ook de locatie van het voertuig, de belading en waarschuwingen.

Komtrax reduceert diefstal-risico’s en stelt Komatsu-specialisten in staat mee te kijken naar de staat

van de vloot.

Transport

dreven door een Komatsu SAA6D125-E-6 diesel-

motor die voldoet aan EU Stage IIIB emissie-eisen.

Deze motor paart dit vermogen aan een laag

brandstofverbruik. Dit is mede te danken aan een

nieuwe, variabele plunjerpomp en een verbeterde

transmissie. Het is mogelijk te kiezen tussen

‘power mode’ (meer productiviteit) of ‘economy

mode’ (een lager brandstofverbruik).

Traction Control

De knikdumper is uitgerust met het Komatsu Trac-

tion Control Systeem (K-TCS), dat automatisch

zorgt voor een optimale tractie bij het rijden in

zware bodemomstandigheden. Als de omstan-

digheden van de ondergrond verslechteren en

wielslip optreedt, wordt de vermogensregeling op

voor- en achterwielen geactiveerd. Blijft een wiel

slippen, dan kan met de vier onafhankelijke rem-

men de tractie worden herwonnen.

Transmissie

De HM300-3 beschikt over het K-ATOMiCS trans-

missiesysteem. Dit elektronisch gestuurde systeem

biedt zes automatische versnellingen die zonder

BIA BV in Zutphen presenteert de Komatsu

HM300-3 knikdumper . Deze dumper met een

maximaal toelaatbaar gewicht van 52.230 kg

heeft een laadvermogen van 28,1 ton en een maxi-

male rijsnelheid van 58,6 km/uur. De machine met

een vermogen van 325 pk (242 kW) wordt aange-

26-27_Krachtige_26-27 19-09-11 15:47 Pagina 2

schokken of koppelverlies bij het schakelen wor-

den overgebracht. Het systeem selecteert auto-

matisch de meest gunstige versnelling, gebaseerd

op de rijsnelheid en het toerental van de motor.

De chauffeur houdt hiermee de lading moeiteloos

in de laadbak, zodat met de knikdumper een

maximale productiviteit kan worden gerealiseerd.

Comfortabel

De hydro-pneumatische asvering, zowel voor en

achter, zorgt voor een comfortabele rit over elk

terrein. De chauffeur bevindt zich centraal in de

cabine die een rustige werkomgeving biedt en van

waaruit hij rondom goed zicht heeft. De machine

is bovendien voorzien van een achterzichtcamera.

Alle schakelaars zijn binnen handbereik. De cabine

heeft aansluitingen voor apparaten zoals MP3-spe-

lers en twee 12-volt-poorten. Een monitor ver-

schaft informatie over afstanden, belading, brand-

stofverbruik en de resterende tijd tot een volgende

onderhoudsbeurt. Ook kan men gebruik maken

van de ECO-Guidance functie, die operationeel

tips biedt om het brandstofverbruik te verminde-

ren.

Laadcapaciteit

Het vernieuwde ontwerp geeft een verhoogde

laadcapaciteit; tot maximaal 28,1 ton. De lage laad-

hoogte van 2820 mm zorgt ervoor dat graafma-

chines (van 30 tot 60 ton) of wielladers (van 4,5 m3

tot 6,8 m3) de dumper eenvoudig kunnen beladen.

De korte, ronde neus van slechts 2765 mm lengte

vergroot het bereik van de machine en biedt de

chauffeur aan de voorzijde optimaal zicht. De bo-

demvrijheid onder het knikpunt is maar liefst 575

mm. Rijden over ongelijk terrein of door diepe spo-

ren is daardoor geen enkel probleem.

Onderhoud

De HM300-3 biedt eenvoudig toegang tot de on-

derhoudspunten, zodat het onderhoud zo min

mogelijk tijd vraagt. De machine is uitgerust met

het Komatsu EMMS (Equipment Management Mo-

nitoring System). Diagnostische functies helpen

technici bij de snelle oplossing van problemen.

EMMS bewaakt continu alle kritische systemen,

waardoor preventief onderhoud kan worden ge-

pleegd.

J.H.C. Verleg

BULK

Haven op- en overslag 2011

BULK

2627

UPGRADE VAN RUPSGRAAFMACHINEBIA BV heeft bekend gemaakt dat Komatsu haar

rupsgraafmachine PC800-8/LC-8 een upgrade

heeft gegeven. De machine heeft nu een hogere

productiviteit en veiligheid, terwijl het comfort

voor de machinist is verbeterd. Ook is de ma-

chine voorzien van extra Komtrax-functies. De

PC800-8/LC-8 met een 370 kW Komatsu diesel-

motor is bij uitstek geschikt voor (steen)groeves.

Het operationele gewicht licht tussen 78.800 en

84.700 kg. De graafbak is verkrijgbaar tot een

nominale capaciteit van 6,91 m3, afhankelijk van

de giek- en armlengte, materiaaldichtheid en ge-

bruiksomstandigheden. Evenals bij de knikdum-

per kan het werk worden uitgevoerd in ‘power

mode’ of ‘economy mode’. De ‘economy mode’

heeft vier niveau-instellingen, zodat de machi-

nist de gewenste productie kan volbrengen met

het laagst mogelijke brandstofverbruik. De

PC800-8/LC-8 is uitgerust met een luchtgeveerde

stoel met hoge rug, automatische airconditio-

ning en dubbele luchtfilters. Een verhoogde ca-

binedruk vermindert het binnendringen van stof.

Standaard is een achterzichtcamera in combina-

tie met een breedbeeld kleuren TFT-monitor. Tot

de uitrusting behoort ook het Komatsu EMMS

(Equipment management Monitoring System).

26-27_Krachtige_26-27 19-09-11 15:47 Pagina 3

Finse staalproducentgaat voor niches

De relatief kleine Finse staalproducent

Ruukki heeft met haar aandeel in de uit-

breiding van de Maasvlakte Olie Terminal

aangetoond, dat het bedrijf in niche-mark-

ten grote uitdagingen aankan. Ruukki

zoekt zijn kracht in het leveren van toege-

voegde waarde.

Constructie

De Finse staalproducent Ruukki behoort met

een jaarproductie van circa drie miljoen ton staal

niet tot de ‘groten’. Toch slaagt deze relatief kleine

speler op de Europese staalmarkt erin om in niche-

markten succesvol te opereren. Dat blijkt uit di-

verse projecten die de Ruukki-divisie Metals als

project heeft gerealiseerd. Een voorbeeld daarvan

is de Just In Time-levering van geprefabriceerde

staalproducten voor de uitbreiding van de Maas-

vlakte Olie Terminal (MOT), de grootste olietermi-

nal ter wereld. Ruukki produceert vooral klantge-

richt en veelal op specificatie in samenwerking

met de opdrachtgever.

Kademuren

Het Ruukki-project voor de uitbreiding van de

Maasvlakte Olie Terminal betreft de bouw van ka-

demuren. Het project is een investering van het

Gemeentelijk Havenbedrijf Rotterdam. De hoofd-

aannemer is BAVO Kademuren (BAM and Volker-

wessels). Voor het ontwerp tekende BAM Infra-

consult. Concreet leverde Ruukki de primaire staal-

kolommen,voorzien van aangelaste koppelstukken

voor de combi-wanden. Hierbij is gebruik gemaakt

van een hoogsterkte staalsoort. In totaal is bijna

5.000 ton staal verwerkt. “Voor de levering van de

staalkolommen viel onze keus op Ruukki wegens

Afb. 1 De bouw van kademuren voor de Maasvlakte Olie Terminal

28-29_Finse_28-29 19-09-11 15:47 Pagina 28

DRIE DIVISIESRuukki’s Staalfabriek in Raahe bij Oulu, gelegen in de Noord-Oosthoek van de Botnische Golf (Finland), is on-

derdeel van Ruukki Metals en draait volcontinu met circa 3.500 vaste medewerkers. Hier zijn onder meer de

plaat- en coilwalserij te vinden. Zo’n 2.000 mensen werken in andere fabrieken, service-centra en verkoopkan-

toren. Nog eens 7.500 medewerkers zetten zich in voor de twee andere Ruukki-divisies: Construction en Engi-

neering. Met Construction richt Ruukki zich, voornamelijk in de Scandinavische- en Oost Europese landen, op

turn-key projecten zoals terminals, kantoorgebouwen, stadions en bruggen. Engineering belevert vooral OEM-

ers in de zware machinebouw. De producten worden assemblage-gereed aangeboden, bijvoorbeeld aan Ca-

terpillar en Terex. De Ruukki-divisie Metals houdt zich hoofdzakelijk bezig met slijtvast staal, (ultra) hoogsterkte

staal en staal voor geautomatiseerd lasersnijden. Die laatste staalsoort moet aan hoge eisen voldoen. Managing

director Robert Wesdijk: “Het begint al bij het vloeibare ijzer. Het productieproces is zo ingericht, dat het niet

uitmaakt uit welke charge de klant wordt beleverd. De constante materiaaleigenschappen staan garant voor

een probleemloze verwerking.”

de goede kwaliteits/prijs-verhouding en de extra

service die men kan leveren”, aldus project-mana-

ger Hans Dries van BAVO Kademuren.

Raex en Optim

Ruukki Metals illustreert met het project haar ver-

mogen om uitdagingen tot een succes te maken.

“Om dat te kunnen, moet je goed weten wat je

klanten willen. Vervolgens kunnen we op die wen-

sen inspelen, daarbij gesteund door een eigen, vol-

ledig geëquipeerde R&D-afdeling”, zegt mana-

ging director Robert Wesdijk. “Dit heeft geleid tot

de ontwikkeling van succesvolle producten, zoals

de staalsoorten met de merknamen Raex en

Optim.”

Raex heeft een zeer hoge slijtvastheid (300, 400,

450 en 500 Brinell), terwijl Optim een hoogsterkte

staal is. Volgens Ruukki is haar kwaliteit Optim

1500 QC zelfs het sterkste constructiestaal ter we-

reld.

Ruukki produceert deze staalproducten in plaat-

vorm en op rollen ofwel coils. Dat laatste is vol-

gens het staalbedrijf voor dergelijke producten

een unicum.

Toegevoegde waarde

Ruukki is actief in zesentwintig landen, waaron-

der Nederland en België. De Benelux-markt wordt

bewerkt vanuit Almelo. “We weten dat we diverse

markten met onze mogelijkheden goed kunnen

bedienen, met name door aan het product veel

toegevoegde waarde te verlenen”, aldus account

manager Peter Scherf. Hij ziet voor het Finse staal-

concern veel kansen in de Benelux liggen. “We

kunnen nog sterk groeien, op basis van onze ser-

vice, kwaliteit, uitstekende logistiek, leveringsbe-

trouwbaarheid en uiteraard de goede samenwer-

king en communicatie met klanten.”

Een ander punt waaraan Ruukki hecht, is een

snelle levering aan de klant. Om die reden is begin

2009 in het Noord-Brabantse Hazeldonk – pal

tegen de Belgische grens – een groot magazijn ge-

opend. Account manager Joost Groothuijs: “Van-

uit Hazeldonk zijn wij in staat om de gehele Be-

nelux binnen 48 uur te beleveren. Al onze speciale

producten zijn direct uit voorraad leverbaar.”

Samenwerking

Om de klanten nog beter te kunnen bedienen,

heeft Ruukki besloten om voor Noord Nederland

een samenwerking aan te gaan met Douma Staal

BV in Sneek.

Volgens Wesdijk sluit de filosofie van de Sneekse

handelsonderneming goed aan op die van Ruukki.

“En onze Ruukki Laser, die al twintig jaar op de

markt is, vormt een fraaie aanvulling op hun as-

sortiment.”

Douma Steel levert een breed en diep assortiment

staal, blankstaal, roestvaststaal, buizen en buis-

componenten aan onder andere machinefabrie-

ken, staalbouwers, jachtwerven en bouwonderne-

mingen. Inmiddels is een vergelijkbare en nu al

succesvolle samenwerking tot stand gekomen met

Galvano Metaal BV in Eindhoven.

J.H.C. Verleg

BULK

Afb. 4 Staal voor geautomatiseerd lasersnijden

Afb. 2 Een van Ruukki’s succesfactoren is goede interne

samenwerking

Haven op- en overslag 2011

BULK

2829

Afb. 3 Ruukki staalproducten op coils

28-29_Finse_28-29 19-09-11 15:48 Pagina 29

R i g t e r Handelsonderneming B.V. Vertegenwoordiging BENELUX voor

POLIEPGRIJPERS 450 tot 4500 liter

Volledig hoogwaardig staal

Cilinders met einddemping

Rotator of draaikrans

Geen slangbeschadiging door framebouw

Radiotectie of stofbestrijding mogelijk

Zware lagering hoofdarmen

Standaard vasthoudventiel

Brandstofbesparing door ideale schaalvorm

Centrale smering mogelijk

Nieuwe Maatsweg 7 - 3755 NP Eemnes 24 / 7 SERVICETel. 035.5310628 – 0651.366420 – 0653.370935 www.kinshofer.nl

OVERSLAGGRIJPERS 600 tot 14.000 liter

Zware rotator met vierpunts lagering

Ideale schaalvorm dus brandstofbesparing

Stofbestrijding mogelijk(extra kanaal in rotor)

Centrale smeringmogelijk(extra kanaal in rotor)

Zware lageringmet zwevende pennen

Volledig hoogwaardigmateriaal

Cilindersmet einddempingen aanslagen

Radiation Detection Systems

Wereldwijd meer dan 3500 systemen operationeel

Rad/Comm Europe

Watertorenweg 32

2230 Herselt

België

Tel. +32 14 75 02 13

Fax +32 14 75 02 16

www.radcommeurope.com

Gespecialiseerd in

grijpersystemenSTRONG IN SEPARATION & HANDLING

www.bulkid.be

www.keller.be

FILTERINSTALLATIES OP MAAT

- Keermuren

- Sleufsilo’s

- Opslagboxen

- Geluidswanden

• Maatwerk

• Zeer snelle montage

• Eenvoudig stapelsysteem

• Herplaatsbaar

• Vorm- en maatvast

• Permanente uitbreidingsmogelijkheid

- Industriehallen

- Containerparken

- Laad- en loskades

- Brandwerende wanden

LDL Bulkhandling renoveertscheepslosinstallatie Rijnzate

LDL Bulkhandling heeft de scheepslosinstallatie van op- en overslagbedrijf Rijnzate in de

Wageningse Rijnhaven grondig gerenoveerd. De installatie voor de stofarme overslag van

diervoerdergrondstoffen heeft een loscapaciteit van zo’n 230 ton/uur. LDL Bulkhandling

heeft al vanaf haar oprichting in 2000 diverse projecten voor Rijnzate uitgevoerd; naar

volle tevredenheid.

Op- en overslag

“Vanaf het begin hebben we diverse projecten

voor Rijnzate uitgevoerd. Een belangrijke mijlpaal

was in 2005 ook al een renovatie van een

scheepslosinstallatie. We hebben toen onder an-

dere een volledig nieuwe losbunker geplaatst

waarmee stofemissies tot een minimum werden

beperkt.”

Transportsysteem

“En in 2008 hebben we LDL Bulkhandling op-

nieuw ingeschakeld; voor de renovatie van onze

loslocatie Silo Wageningen”, vult Bert van Maren,

logistiek manager bij Rijnzate, aan. “Dat project

betrof de vervanging van het interne transport-

systeem. We hebben daarmee de loscapaciteit op

sommige lijnen drastisch verhoogd; van 70 tot

200 ton per uur. Bovendien is de flexibiliteit van

het interne transportsysteem toen vergroot door

een verruiming van het aantal mogelijkheden om

grondstoffen naar de verschillende silo’s en de vla-

kloods te draaien.”

Volgens Van Deelen ging het bij die operatie om

de installatie van in totaal zo’n 250 meter aan ket-

tingtransporteurs. “Verder hebben we toen ook

het kokerwerk, de schuifafsluiters, de klepkasten,

de elevatoren en de weegband aangepakt”.

Loslocaties

Rijnzate heeft drie loslocaties. Twee daarvan –

waaronder Silo Wageningen – hebben een los-

capaciteit van maximaal 230 ton/uur, afhankelijk

van het stortgewicht van de te lossen grondstof.

De derde loslocatie heeft een capaciteit van 100

ton/ uur. De totale opslagcapaciteit bedraagt

50.000 ton. Op jaarbasis slaat Rijnzate zo’n

700.000 ton grondstoffen over. De grondstoffen

kunnen separaat worden opgeslagen of - naar

keuze van de eigenaar- met andere gelijkwaar-

dige partijen worden samengebracht in een

‘pool’. Met in totaal negen laadstraten voor

vrachtwagens is een snelle logistieke afhande-

ling mogelijk.

Scheepslosinstallatie

De scheepslosinstallatie die recentelijk door LDL

Bulkhandling werd gerenoveerd, heeft een ca-

paciteit van 230 ton/uur. De losbunker heeft een

inhoud van 70 ton. De grondstoffen worden ge-

stort in een losbunker die is afgedekt met een

stortrooster (4x4 meter) voorzien van ‘airflaps’.

Deze kunststof strookjes voorkomen dat bij het

storten grote hoeveelheden stof uit de losbun-

ker naar de omgeving kunnen ontsnappen. DeAfb. 1 De nieuwe scheepslosinstallatie bij op- en overslagbedrijf Rijnzate

De heer Jan van Deelen, directeur LDL Bulk-

handling BV, is geen onbekende bij op- en

overslagbedrijf Rijnzate aan de Wageningse Rijn-

haven. Beide bedrijven onderhouden al jarenlang

een relatie. “De eerste contacten met Rijnzate da-

teren vanaf de oprichting van LDL Bulkhandling

begin deze eeuw”, herinnert Van Deelen zich.

32-33_LDL_32-33 19-09-11 15:48 Pagina 32

OP- EN OVERSLAGBEDRIJF RIJNZATERijnzate BV, een dochteronderneming van Rijnvallei Holding, is een op- en overslagbedrijf voor

diervoedergrondstoffen, gelegen aan de Wageningse haven. De grondstoffen (granen en deriva-

ten) worden in de meeste gevallen per schip aangevoerd. Het afvoeren van de producten gebeurt

voornamelijk in vrachtwagens. Het komt ook voor dat goederen van het ene naar het andere schip

worden overgeslagen. De haven van Wageningen aan de Neder-Rijn is toegankelijk voor schepen

met een lengte tot 135 meter. In 2005 is de haven uitgebaggerd, waardoor schepen met een diep-

gang van ongeveer 4 meter bij een normale waterstand in de haven kunnen afmeren.

De goederenstromen kunnen middels een tracking & tracing-systeem worden gevolgd. Rijnzate be-

schikt over een gecertificeerd kwaliteitssysteem: GMP + (inclusief HACCP). Dit systeem sluit aan op

de kwaliteitssystemen waarmee veel klanten ook werken, zoals Trust Feed. Klanten kunnen via een

internet-portaal 24 uur per dag op de hoogte blijven van alle bewegingen van hun goederen. Rijn-

zate heeft gecertificeerde ijkmeesters in dienst. Zij kunnen het geladen gewicht van schepen be-

palen door het opmeten van de ijken. Dit komt voor als er bijvoorbeeld van schip naar schip wordt

overgeslagen of als er grondstoffen zijn te lossen die vanwege hun eigenschappen niet kunnen wor-

den gewogen.

losbunker is bovendien voorzien van een stofaf-

zuiging met twee ventilatoren. Het afgezogen

stof wordt weer in de hoofdstroom terugge-

bracht.

Twee trechters

De losbunker loopt aan de onderzijde uit in twee

trechters. Dit concept houdt de hoogte van de

stortbunker laag, terwijl toch een steile trechter-

hoek kan worden gerealiseerd. Elke trechter de-

poneert de grondstoffen in een eigen ketting-

transporteur die het materiaal naar een elevator

voert. De elevator voert de grondstoffen om-

hoog, waar het materiaal op een luchtgedragen

bandtransporteur word gestort voor het ver-

volgtransport naar de opslaglocaties. Eén van

beide kettingtransporteurs is voorzien van een

frequentiegeregelde aandrijving. Dit maakt het

mogelijk om de afvoerstroom te reguleren.

Essentieel

De scheepslosinstallatie is voor Rijnzate een es-

sentieel procesonderdeel. Vandaar dat de scheeps-

losinstallatie werd gerenoveerd terwijl er een tij-

delijke losinstallatie naast de bestaande was op-

gebouwd.

Van Maren: “Hierdoor was uiteindelijk maar één

dag stilstand nodig om de bestaande losinstallatie

af te koppelen en de nieuwe aan te sluiten op het

bestaande afvoertransport. De montage is volgens

plan verlopen over de uitvoering van het project

zijn we zeer te spreken.”

Activiteiten

LDL Bulkhandling in Ede is een all-round specialist

in de ontwikkeling en productie van installaties

voor de opslag en het interne transport van droge

stoffen. Het bedrijf is actief in diverse sectoren,

waaronder de voedingsmiddelenindustrie, de

beton- en de asfaltindustrie. LDL Bulkhandling

heeft een eigen engineering-afdeling. De installa-

ties worden door eigen monteurs geïnstalleerd en

onderhouden.

Vooruitzichten

Directeur Jan van Deelen is positief over de voor-

uitzichten van LDL Bulkhandling BV: “We hebben

voldoende projecten in de orderportefeuille. Er is

wel een grote prijsdruk, maar het is niet nodig om

marktaandeel te 'kopen'. Dat betekent dat we kwa-

liteit kunnen leveren. We willen geen installaties

afleveren waaraan je binnen een paar maanden

weer reparaties moet uitvoeren. Het is voor ons

belangrijk dat opdrachtgevers in alle opzichten te-

vreden zijn en op elk moment op ons terug kun-

nen vallen. Daarvoor hebben wij een servicedienst

die 24 uur per dag paraat staat, zeven dagen per

week.”

Solids Rotterdam – stand A1019

J.H.C. Verleg

BULK

Afb. 2 Bert van Maren, logistiek manager Rijnzate (l) en Jan van Deelen, directeur LDL Bulkhandling BV

Haven op- en overslag 2011

BULK

3233

32-33_LDL_32-33 19-09-11 15:48 Pagina 33

Turn key-projecten kolen-verwerking en scheepslossing

N.M. Heilig BV is vertrouwd met de reali-

satie van projecten waarbij veel aspecten

van de functionaliteit en logistiek nog

moeten worden uitgedacht en klanten

een turn key-oplossing verwachten. Twee

voorbeelden van dergelijke projecten be-

treffen een kolenverwerkingsinstallatie in

Amsterdam en de scheepslossing van

breuksteen op de Tweede Maasvlakte.

OVER N.M. HEILIGN.M. Heilig BV is sinds jaar en dag producent van duurzame installaties en componenten voor de

verwerking van stortgoederen. Uitgebreide kennis, vindingrijkheid en meer dan dertig jaar erva-

ring zorgen ervoor dat het bedrijf in staat is wereldwijd optimale oplossingen te leveren. Vaak gaat

het daarbij om innovatieve, volledig geautomatiseerde transport- en procesinstallaties. N.M. Hei-

lig BV werkt met een hoog gekwalificeerd projectmanagementteam, flexibele werktuigbouw-

kundigen en gemotiveerde engineers, waarbij men kan terugvallen op een aantal volledig uitge-

ruste dochterondernemingen in Europa.

Constructie

en levering van bandtransporteurs. Het gaat

daarbij om installaties met een lengte van twee

meter tot meer dan een kilometer en met capa-

citeiten van 50 tot 6000 ton/uur. Andere pro-

ducten uit het programma zijn invoerbunkers,

wagonverladingssystemen, scheepsbeladers,

zeven, trilgoten, brekers, wassers en installaties

voor de verwerking van bijvoorbeeld verbran-

dingsslakken of gebruikte PET-flessen. Desge-

wenst kan N.M. Heilig ook overdekte opslag- of

procesinstallaties leveren waarbij een beroep

wordt gedaan op dochteronderneming Neder-

hoed BV, gespecialiseerd in het bouwen van

staalconstructies.

Kolenverwerking

N.M. Heilig heeft onlangs een turn key-project ge-

realiseerd voor de kolenverwerking bij een op- en

overslagbedrijf in de Westhaven in Amsterdam.

Deze klant heeft 200.000 m2 open opslagruimte

en 475.000 m3 overdekte opslagruimte voor

kolen, mineralen, biomassa en agro-grondstoffen.

Het mechanische, elektrische en civiele project

omvatte onder meer de levering van een nieuw

bandtransportsysteem met verspreid zes invoer-

bunkers. Deze bunkers zijn uitgevoerd met slijt-

platen en hydraulisch bediende schuifafsluiters

voor een flexibel laadproces met behulp van wiel-

laders. In het opslagveld is een bandtransporteur

met een lengte van 527 meter geïnstalleerd. Om

mors te voorkomen, is de transporteur voorzien

Afb. 1 De scheepslosinstallatie werd in een tijdsbestek van slechts vier maanden geconstrueerd

De meeste aanvragen bij N.M. Heilig BV be-

treffen projecten waarbij veel aspecten van de

functionaliteit en logistiek nog moeten worden

uitgedacht en klanten een turn key-oplossing

verwachten. Daarnaast levert de machinefabri-

kant ook losse componenten en installaties

(zowel mobiel als stationair) aan tal van toon-

aangevende stortgoedverwerkende bedrijven,

waaronder elektriciteitscentrales. Een kenmer-

kende activiteit van N.M. Heilig is de productie

34-35_Turn Key-project_34-35 19-09-11 15:49 Pagina 34

van efficiënte bandschrapers. Bovendien kan het

retourpart van de transportband 180 graden wor-

den gedraaid, waardoor de ‘vuile’ zijde boven

komt te liggen. De mors vanaf het retourpart kan

op deze wijze worden verzameld bij het opstort-

punt, waar het retourpart weer in de normale po-

sitie draait. De materiaalstroom kan met behulp

van een bandweegsysteem worden gewogen.

Scheepslosinstallatie

Op de tweede Maasvlakte bij Rotterdam heeft

N.M. Heilig begin 2010 in opdracht van aanne-

merscombinatie PUMA een scheepslosinstallatie

voor breuksteen gerealiseerd, bestemd voor de

aanleg van een zeewering. Het project werd vol-

tooid in een tijdsbestek van slechts vier maanden,

in winterse omstandigheden. Bulkcarriers komen

minimaal elke twee weken met een nieuwe lading

en meren dan af bij het ontvangstsysteem. De in-

stallatie kan een scheepslading van 90.000 ton los-

sen met een capaciteit van gemiddeld 4.000 ton

breuksteen (0-150 mm) per uur.

Ontvangstbunker

De installatie bestaat in grote lijnen uit een ont-

vangstbunker, een opvoerband, een zwenkband,

een monsternamesysteem en een monsterafvoer-

band. De opvoerband bevindt zich boven land èn

water en is geplaatst op buispalen op een hoogte

van circa twintig meter boven het maaiveld. De

bulkcarriers, die het breuksteen aanvoeren vanuit

Noorwegen en Schotland, kunnen de lading zelf-

standig in de ontvangstbunker lossen. De bunker

bevindt zich op 23 meter hoogte, zo’n vijftig á zes-

tig meter van de oever in zee.

Bandtransport

Onder de ontvangstbunker bevindt zich een cilin-

drisch schuifsysteem waarmee de 130 meter

lange, licht hellende opvoerband gedoseerd kan

worden gevoed, zodat deze niet wordt overbela-

den. De opvoerband stort het materiaal over op

een 20 meter lange zwenkbandtransporteur, die

een draaihoek heeft van circa 265 graden. De

zwenkband stort het materiaal vanaf een hoogte

van circa 21 meter op het maaiveld, waarbij een

maansikkelvormige opslaghoop ontstaat van ten

slotte 90.000 ton breuksteen.

Zeefinstallatie

Na het lossen van de bulkcarrier brengen wiella-

ders de breuksteen naar een zeefinstallatie die het

materiaal in diverse fracties scheidt, waarna het

materiaal naar de nabijgelegen eindbestemming

wordt afgevoerd. Het opslagterrein komt zo weer

beschikbaar voor een nieuwe scheepslading. In-

middels is reeds vijf miljoen ton steen verwerkt en

nog vele miljoenen tonnen zullen volgen.

In dit project heeft N.M. Heilig zich opnieuw be-

wezen als fabrikant van effectieve installaties die

voldoen aan de hoogste kwaliteitseisen.

Solids Rotterdam - stand I1007

J.H.C. Verleg

BULK

Afb. 2 De scheepslosinstallatie voor breuksteen, bestemd voor de aanleg van de

zeewering van de Tweede Maasvlakte

Haven op- en overslag 2011

BULK

3435

BREUKSTEEN VOOR ZEEWERING TWEEDE MAASVLAKTEDe breuksteen die met de scheepslosinstallatie van N.M. Heilig uit bulkcarriers wordt gelost, is be-

stemd voor de aanleg van de harde zeewering van Maasvlakte 2, op ongeveer anderhalve kilome-

ter afstand van de ontvangstinstallatie. De harde zeewering bestaat uit 3,5 kilometer keienstrand

en een blokkendam ervoor. Voor de zeewering is in totaal 7 miljoen ton steen nodig, waarvan 2 mil-

joen steen wordt hergebruikt uit de bestaande zeewering. PUMA, een samenwerkingsverband van

de waterbouwers Boskalis en Van Oord, ontving de laatste twee jaar reeds elke twee weken een la-

ding van 90.000 ton steen, bijna vijf miljoen ton in totaal. Voor het transport naar de bestemming

heeft PUMA over de Europaweg een tijdelijk viaduct gebouwd.

Afb. 3 N.M. Heilig heeft een turn key-project gerealiseerd voor de kolenverwerking in

de Westhaven in Amsterdam

34-35_Turn Key-project_34-35 19-09-11 15:49 Pagina 35

Veilige stapelblokkenvoor keerwanden

De Masterbloc van Gubbels NV is een betonnen stapelblok voor het bouwen van keer-

en scheidingswanden in bijvoorbeeld de recycling- en overslagindustrie. Dankzij een

uniek procédé passen de stapelblokken optimaal in elkaar en kan een veilige, betrouw-

bare constructie met een lange levensduur worden gegarandeerd.

STABIELE NOPPEN-VERBINDINGDe Masterbloc betonnen stapelblokken van Gubbels NV

zorgen voor een betrouwbare wand. Noppen bovenop en

nopgaten onderin de blokken zorgen voor een stabiele

verbinding. Bij het stapelen van de blokken vallen de nop-

pen in de sparingen en zo ontstaat er een verband bin-

nen de wand en kunnen de blokken niet van elkaar af-

schuiven. Het onderlinge verband wordt nog versterkt

door de breedte van de blokken en hun grote gewicht (>

1.000kg ).

Het basisblok is 1500 mm lang en 750 mm breed en heeft

op de bovenkant kant acht noppen in twee rijen van vier.

Het programma omvat ook blokken van 1125 x 750 mm

(met zes noppen) , blokken van 750 x 750 mm (met vier

noppen) en blokken van 375 x 750 mm (met twee nop-

pen). Voor de bovenste laag van een wand zijn er ook blok-

ken met een vlakke bovenkant. Het Belgische bedrijf

maakt echter geen blokken met afgeschuinde boven - of

voorkant om een wand te ‘verfraaien’. De reden hiervoor

is dat afgeschuinde blokken in een zware industriële om-

geving erg schade-gevoelig zouden zijn, waardoor het ef-

fect ervan slechts van korte duur zou zijn.

Opslag

waardoor de nodige flexibiliteit bestaat bij het ge-

bruik ervan. Er zijn wanden mee op te trekken tot

een hoogte van tien meter en dat maakt de blok-

ken ook inzetbaar voor de bouw van bijvoorbeeld

grondkerende wanden en geluidswanden, maar

ook industriehallen. Een bijzondere toepassing is

de bouw van bunkers voor radiografische testen.

Recycling en overslag

Belangrijke afzetmarkten voor de Masterbloc zijn

de recyclingsector en de op- en overslagindustrie,

naast andere industriële sectoren waar drukbe-

stendige wanden zijn vereist. Bulldozers en wiel-

laders kunnen hun lading veilig deponeren in op-

slagruimten die zijn voorzien van Masterbloc keer-

en scheidingswanden. Typische toepassingen zijn

het gescheiden houden van grondstoffen en pro-

ducten zoals zand, grind, zout, kolen, ijzererts,

hout, metalen, glas en groenafval. Gubbels NV

heeft in de recycling- en overslagmarkt diverse

projecten van uiteenlopende omvang gerealiseerd

in Rotterdam, Amsterdam, Antwerpen en Brugge.

Procédé

Gubbels NV heeft geïnvesteerd in een uniek pro-

cédé voor de productie van de Masterbloc. De

De Masterbloc betonnen stapelblokken van NV

Betonagglomeraten Gubbels worden vooral toe-

gepast voor de bouw van permanente en tijdelijke

keer- en scheidingswanden en opslagboxen. De

blokken zijn leverbaar in diverse afmetingen,

36-37_Veilige_36-37 19-09-11 15:49 Pagina 36

betonblokken zijn niet gewapend en worden

gemaakt van zand, grind en cement in een speci-

fieke mengverhouding. De grondstoffen komen

hoofdzakelijk uit grind- en zandgroeven uit de om-

geving van Maasmechelen; het cement wordt

betrokken van gerenommeerde leveranciers. De

blokken worden onder een hoge druk gefa -

briceerd en dat levert een maatvast, vormvast

en compacte stapelblok op. Hierdoor kan een

hoge kwaliteit en lange levensduur worden gega-

randeerd.

Veiligheid

Het vermijden van de toevoeging van afvalstoffen

zoals asfalt, glas, hout en gebroken puinsteen be-

tekent dat in de blokken geen zwakke plekken

kunnen optreden. Dit zorgt niet alleen voor een

langere levensduur, maar ook voor een grotere vei-

ligheid. Op de blokken werken zeer grote krach-

ten, zodat bij toepassing van laagwaardige mate-

rialen het niet denkbeeldig is dat een blok be-

zwijkt, met alle gevolgen van dien. Masterbloc wil

zich dan ook positief onderscheiden op het punt

van veiligheid, een aspect wat door klanten vaak

over het hoofd wordt gezien.

Stapelen

De Masterbloc stapelblokken worden ‘koud’ op el-

kaar gezet, waardoor de wanden even eenvoudig

zijn te stapelen als uit elkaar te halen. De gebruikte

blokken kunnen vervolgens worden ingezet voor

nieuwe constructies. Gubbels levert de Masterbloc

uit voorraad. De blokken worden met eigen ver-

voer op de afgesproken plaats en tijd geleverd en

vanaf de vrachtwagen direct tot een constructie

gestapeld. Met deze flexibele uitlevering en de ser-

vice hoog in het vaandel ziet Gubbels NV de toe-

komst met vertrouwen tegemoet.

Frans Matthijssen, Gubbels NV

BULK Haven op- en overslag 2011

BULK

3637

OVER BETONAGGLOMERATEN GUBBELSNV Betonagglomeraten Gubbels in Maasmechelen (België) is een familiebedrijf dat is opgericht

door de vader van de huidige directeur. Al sinds de jaren zestig van de vorige eeuw is de onder-

neming actief in de betonindustrie. Inmiddels telt Gubbels NV dertien medewerkers in vaste dienst.

De klanten zijn te vinden in België, Nederland, Duitsland, Luxemburg en Frankrijk. Deze markten

worden met eigen transportmiddelen bediend. Het belangrijkste product uit het programma is de

Masterbloc; een betonnen stapelblok voor het bouwen van keer- en scheidingswanden of opslag-

boxen in de recycling- en overslagindustrie. De producten van Gubbels NV zijn voorzien van at-

testen van onder andere KIWA en voldoen aan het Bouwstoffenbesluit. Desgewenst kunnen test-

verslagen van het wetenschappelijk onderzoeksinstituut WTCB worden overlegd.

36-37_Veilige_36-37 19-09-11 15:49 Pagina 37

Typhoon actief in ontstoffing en overslagTyphoon NV heeft een project gerealiseerd bij een overslagbedrijf waar men de op- en

overslagactiviteiten heeft uitgebreid met de bewerking van ingeslagen materialen. Typ-

hoon nam daarbij de ontstoffing van het overslagproces en het pneumatisch transport

naar de bewerkingsinstallaties voor haar rekening.

Ontstoffing

den. Een randafzuiging zorgt ervoor dat stof niet

naar buiten kan treden. Het materiaal wordt van-

uit de lostrechter over extractieschroeven en ver-

volgens via een Typhoon messensluis onderaan de

lostrechter in een pneumatisch transportsysteem

gebracht, richting behandelingsgebouw. De trans-

portlucht wordt ontstoft met behulp van mou-

wenfilters, die het afgevangen stof eveneens in de

materiaalstroom terug voeren.

Vanuit kostenoogpunt zijn er nauwelijks verschil-

len tussen een pneumatisch transportsysteem en

een bandtransport met ontstoffingsfilters.

Zeven en malen

In het zeef- en hamermolengebouw komen de

materiaalstromen van de scheepskade en het

wegtransport samen, om daar een traject over

zeven en windzifters af te leggen. Daarbij komt

veel stof vrij. De zeefinstallaties zijn voorzien van

een onderdrukregeling om een goede werking te

verzekeren. De onderdruk wordt opgewekt door

een groot, centraal mouwenfilter, dat tevens het

gebouw stofvrij houdt.

Na het zeven wordt het materiaal naar de hamer-

molen gebracht. Bij de hamermolen wordt een

luchtdebiet van 20.000 m3 /uur ontstoft. De ha-

mermolen werkt volgens het ‘full suction’-prin-

cipe, waarbij de volledige productstroom wordt

meegenomen in één en hetzelfde ventilator-

transport. Het product wordt uit de luchtstroom

afgescheiden door een cycloon met messensluis.

De ontluchting van de cycloon gebeurt middels

een ventilator met een apart stoffilter. Het product

gaat via een tussenbunker in een ‘dense phase’

pneumatisch transportsysteem die het materiaal

naar een opslagsilo voert. Deze opslagsilo be-

schikt over een topfilter waarin de blowerlucht

wordt ontstoft.

Explosieveilig

Alle door Typhoon geïnstalleerde systemen, waar-

onder jetfilters, messensluizen en ventilatoren, zijn

conform de Atex-richtlijnen uitgevoerd en geïn-

stalleerd door Typhoon’s eigen, gecertificeerde

montageploegen. Het zusterbedrijf My Mainte-

nance Engineer NV (www.my-me.be) houdt zich

bezig met de preventieve en curatieve onder-

houdsdiensten.

Solids Rotterdam – stand B1005

J.H.C. Verleg

BULK

Wegens de jarenlange ervaring in industriële ont-

stoffing en pneumatisch transport, is Typhoon NV

uit Beveren-Leie (België) ook actief in de overslag

van bulkgoederen. Onlangs is een project gereali-

seerd bij een op- en overslagbedrijf waar men de

activiteiten heeft uitgebreid met de bewerking

(het malen en zeven) van bulkgoederen. Typhoon

nam de ontstoffing van het overslagproces en het

pneumatisch transport naar het zeef- en hamer-

molengebouw voor haar rekening.

Overslagproces

Het overslagproces begint met het lossen van de

schepen, waarbij de bulkgoederen met behulp

van een kraan in een lostrechter worden gestort.

De lostrechter is voorzien van randafzuiging. Het

afgezogen stof wordt naar een vrijstaand, centraal

jetfilter gevoerd. Als alternatief kunnen in de rand-

afzuiging ingebouwde mouwenfilters de lucht

ontstoffen. Vanuit de lostrechter gaat het materi-

aal over een systeem van bandtransporteurs naar

het zeef- en hamermolengebouw. De overstort-

punten tussen de transporteurs zijn overkapt en

voorzien van meerdere aanzuigmonden. De te

ontstoffen lucht wordt geleid naar een mouwen-

filter dat boven de transporteurs is opgesteld. De

gefilterde lucht wordt uitgeblazen, terwijl het af-

gevangen stof gecontroleerd via een draaisluis in

de materiaalstroom wordt terug gevoerd.

Pneumatisch transport

De bulkgoederen worden niet alleen per schip

maar ook over de weg aangevoerd. Vrachtwagens

deponeren hun lading in een lostrechter die spe-

ciaal voor deze toepassing is gebouwd. Deze

trechter is omkast en wordt in onderdruk gehou-

Haven op- en overslag 2011

BULK

3839

38_Typhoon_38 19-09-11 15:52 Pagina 38

Wij zijnuw partner!

Wij produceren

slijtdelen

Een competente contactpersoon bij u in de buurt Meten en advies bij u ter plaatse Materiaalanalyse en hardheidsonderzoek Alleen bij CRACO: Premium-slijtvast staal CRACOX®400 tot CRACOX®650

Omvangrijke produktiemogelijkheden

Wij producerenWij produceren

slijtdelen

Een competente contactpersoon bij u in de buurt

Materiaalanalyse en hardheidsonderzoekMateriaalanalyse en hardheidsonderzoekAlleen bij CRACO: Premium-slijtvast staal

CRACO GmbHNaubergstraße 6

D-57629 Atzelgift

T +49 2662-9552-515F +49 2662-9552-9515

info@craco.de www.craco.de

CRACO BelgïeGSM 0498515363 s.vanmarcke@telenet.be

CRACO NederlandGSM 06-51529552info@craco.nl