Nükleer enerjiHayýr, teþekkür ederiz,

istemiyoruz! KÜRESELISINMAYIDURDURDÜNYAYIDEÐÝÞTÝR

KEG

2

AKP hükümeti 3 nükleer santralyapmak için ýsrar ediyor.Seçimlerden önce nükleer

santral yapýmýna izin veren yasa ozamanki cumhurbaþkaný tarafýndanbiçimsel nedenlerle reddedilmiþti.

Seçimlerden sonra nükleer santralyasasý yeniden gündeme geldi.Hükümet 3 yeni santral yapýmýný plan-lýyor.

AKP hükümetine göre nükleersantrallar hem ucuz, hem güvenli,hem de küresel ýsýnmaya karþý büyükbir önlem, çünkü nükleer santralleriatmosfere karbondioksit salýmý yap-mýyorlar.

Hükümet ayrýca “yeni nesil” santral-lerin daha güvenli olduðunu savunuy-or. Aslýnda hükümet, dünyanýn birçokyerinde nükleer lobilerinin anlattýðýyalanlarý tekrarlýyor.

UUccuuzz ddeeððiillHerþeyden önce nükleer santral

yapýmý ucuz deðil. Bir hidro elektriksantralinin maliyeti kW baþýna 1.500-2.000 dolar, kömürle çalýþan bir ter-mik santralin maliyeti kW baþýna 700-1.200 dolar, doðalgazla çalýþan birenerji santralinin maliyeti kW baþýna350-500 dolar.

Nükleer santralin maliyeti ise kWbaþýna 3.500 ila 5.000 dolar arasýnda.

Yani nükleer santral yapýmý çokpahalý.

Kaldý ki bu maliyete nükleersantralin sökümü ve atýklarýn yalýtýl-masý harcamalarý dahil deðil.

ABD yönetimlerine yakýnlýðý ile bili-nen bir ekonomist olan C. Komanoffþu tesbiti yapýyor: “5,4 trilyon kilo-vat/saat nükleer enerji üretmek için389 milyar dolar harcamýþtýr. Bu dakilovat saat baþýna ortalama 7.2 sentyapýyor. Ayný dönemde, kömür vedoðalgazdan elde edilen elektriðinmaliyeti ise kilovat/saat baþýna yak-laþýk 4 senttir.”

Nükleer atýk sorunu ise baþlýbaþýnahem büyük saðlýk sorunlarý demekhem de nükleer enerjinin maliyetiniçok büyük ölçüde artýrmakta.

ABD’de bugün 109 nükleer santralvar. Bunlar her gün 6 ton yeni nükleeratýk üretmekteler. Bu 109 santralbugüne kadar 30 bin ton atýk üretmiþdurumda. ABD bu atýklarý ne yapacaðýkonusunda 4.2 milyar dolar harcadý,ama henüz hiçbir çözüm de üreteme-

Santral yapýmmaliyetleri

Hidro 1.500-2.000Kömür 700-1.000Doðalgaz 350- 240Nükleer 3.500-5.000

kW baþýna maliyetler

3di.

Amerika’da ki Three Mile Islandreaktöründe patlama olduðundadünyanýn önde gelen ekonomi dergi-lerinden Forbes ‘2 milyar dolara reak-tör yapýldý, 1 milyar dolara yarattýðýpislik temizleniyor’ diyor ve nükleersantral yapýmýný en büyük akýlsýzlýkolarak deðerlendiriyordu.

NNüükklleeeerr aattýýkkllaarrNükleer santrallerde kullanýlan

maddenin çýkarýlmasýndan baþlayarakher aþamada yoðun bir radyasyoninsanlýðýn üzerine çökmektedir. Tümnükleer santrallerin yaklaþýk dörttebirine sahip olan ABD’de 3 milyon 510bin 560 metreküp radyoaktif atýk var.

Bu atýklarýn saklanmasý için çokçeþitli projeler var, ama bunlarýnhiçbiri akýl karý deðil. Bu nedenleradyoaktif atýklar çok büyük birfelaket potansiyeli ile ortada durmak-tadýr.

NNüükklleeeerr tteehhlliikkeeBugün dünyada 443 nükleer enerji

santrali var. Bunlarýn 204’ü 20 yýldýriþletilmekte ve ömürlerinin sonunayaklaþmaktalar.

24 tanesi ise henüz yapým aþa-masýnda.

Ne var ki dünyanýn sanayileþmiþbirçok ülkesinde nükleer santrallerkapatýlmakta. Çoðunda ise artýk yeninükleer santraller yapýlmamakta.

Çernobil felaketi nükleer santral-lerin kapatýlmasýnda önemli bir rol

Radyasyon veinsan saðlýðý

““NNüükklleeeerr eenneerrjjii kkaabbuull eeddiilleemmeezz

ççüünnkküü iinnssaannllaarrddaa kkaaççýýnnýýllmmaazz

oollaarraakk kkaannsseerr vvee ggeenneettiikk hhaassaarr-

llaarraa yyooll aaççaarr.. BBiilleerreekk,, rraassttggeellee vvee

kkiittlleesseell bbiirr cciinnaayyeettttiirr..””

Radyasyon kansere yol açý- yor.

Gerek nükleer santrallerde kul-

lanýlan plutonyumun çýkarýlýþýnda,

gerek santrallerin çalýþmasý

sýrasýnda atmosfere saldýklarý

radyasyon büyük bir saðlýk

sorunu. Nükleer santrallara yakýn

bölgelerde oturanlar arasýnda

triod sorunlarý, göðüs kanseri

vakalarý çok yoðun.

Bir de Çernobil veya Three Mile

Island reaktöründe olduðu gibi

kazalar olduðunda kanser olay-

larýnda ve kanserden dolayý can

kaybýnda muazzam büyük bir

sýçrama görülmekte.

Radyasyon insan hücrelerini ya

hemen öldürmekte ya da “gizli bir

kuluçka döneminin” ardýndan

tahrip olmuþ hücreler hýzla

çoðalarak bir ur oluþturmakta.

Buna kanser denmekte.

oynadý. 2006 yýlýna kadar 68’iAvrupa’da, 23’ü ABD’de, 7’siKanada’da 12’si ise Japonya veUzakdoðu ülkelerinde olmak üzere110 nükleer santral kapatýldý.

Ýtalya, Çernobil kazasýndan sonratüm nükleer santrallerini kapattý vebir daha yenisini inþa etmedi.

Almanya ve Ýsveç’te yeni santralleinkurulmasýna izin verilmedi. Almanyatüm nükleer santrallerini 2022’yekadar, Ýsveç ise 2012 yýlýna kadar kap-atma kararý aldý.

Belçika’da da 2002 yýlýna kadarelektriðin yüzde 50’sini saðlamaktaolan nükleer santrallarý kapatmakararý alýndý.

Ýspanya nükleer santral programýnýdurdurdu.

Avusturya’da inþaatý tamamlanantek nükleer santral halk oylamasýsonucu çalýþmaya baþlamadan ka-

patýldý.ABD’de ise 1978 yýlýndan beri hiçbir

yeni nükleer santral kurulmadý.Çernobil kazasýna kadar Almanya’da

nüfusun yüzde 44’ü nükleer santral-lare karþý çýkarken, Çernobil’densonra bu oran yüzde 82’ye çýktý.

Ýngiltere’de ise bu oran yüzde65’den yüzde 83’e çýktý.

Nükleer karþýtlarý Fransa’da dayüzde 59.

AKP hükümeti nükleer santralleringüvenli olduðunu söylerken ABD veAB ülkeleri aldýklarý kararlarla tamtersini söylüyorlar. Bu ülkelerdekamuoyuda nükleer enerjiye büyükölçüde karþý.

Varolan 443 nükleer santral ABD’ninHiroþima’ya attýðý bombanýn 1000 katýdeðerinde radyas- yon içermekte.

Türkiye’de nükleer santrallerinyapýlmasýný isteyen hükümet artýk

4

Çernobil gibi kazalarýn olmayacaðýnýiddia ediyor.

Oysa bu doðru deðil. SadeceÝngiltere’de 1997-2006 yýllarý arasýndaÝngiltere hükümetlerinin kabul ettiði57 “olay” oldu.

Sadece 1 yýl içinde ABD’de ise birfaciaya yol açabilecek 169 olayyaþandý. Ayný yýl gene ABD’de 3 binteknik sorun, 430 acil durum kapat-

masý yaþandý ve çalýþanlar 104 bin kezradyasyona maruz kaldýklarýný raporettiler.

SSeerraa ggaazzllaarrýývvee nnüükklleeeerr eenneerrjjiiNükleer santrallerle ilgili bir büyük

yalan ise bunlarýn sera gazý çýkar-madýklarý. Ýlk bakýþta doðru gibi görü-nen bu iddiayý Türkiye’de de hükümet

5

Çernobil faciasý

26 Nisan 1986’da Ukrayna’nýnÇernobil kentindeki nükleersantralýn dördüncü reaktörü pat-ladý.

Yetkililer ilk 24 saat olayý açýkla-madýlar ve dolayýsýya çevre dehiçbir önlem alýnamadý.

Son araþtýrmalara göre Çernobilfelaketi sonucunda en az 500 binkiþi yaþamýný hemen ya da bir süresonra yitirdiler.

Rusya, Ukrayna ve BeyazRusya’da 5 milyon insan yoðunradyasyonla karþýlaþtý.

Patlamada ortaya çýkan radyasy-on ABD’nin Hiroþima’ya attýðý bom-badan çýkan radyasyondan 400defa daha fazlaydý.

Ukrayna’da yaþayan 3.3 milyoninsanýn yüzde 7’si Çernobil nedeniile kansere yakalandý.

Beyaz Rusya topraklarýnýn yüzde

99’u radyasyondan etkilendi. Butopraklarýn dörtte biri tarým içinkullanýlamaz olarak tesbit edildi.

Gene Beyaz Rusya’da her yýl 1000çocuk tiroid kanserinden ölmekte.

tekrarlýyor.Gerçekten de nükleer santral

çalýþýrken atmosfere sera gazlarýsalmýyor ama nükleer santrallerdekullanýlan madenlerin çýkarýlmasý,taþýnmasý ve atýklarýnýn saklanmasýhesap edildiðinde görülüyor ki atmos-fere çok yoðun sera gazý salýnýmý davar.

Merkezi Ýngiltere’de olan bir siviltoplum kuruluþunun yaptýðý biraraþtýrmaya göre bir nükleer santralýn

yapýmý, madenin çýkarýlmasý vesantrale getirilmesi, iþlenmesi veardýndan atýðýn taþýnmasý ve bir yeredepolanmasý sýrasýnda çýkan seragazlarý bir rüzgar deðirmenine göreyüzde 50 daha fazla.

1 gigavat/saat elektrik üretebilmekiçin yüzde 3 oranýnda zenginleþti-rilen 30 ton uranyum yakýtý için 650bin ton cevher çýkarmak gerekiyor.

Dünyanýn en büyük uranyummadeni Güney Avustralya’da. Bu

6

Nükleer kazalar

Bugüne kadar 1000’in üzerinde ciddinükleer kaza oldu. En önemlileriþunlar:

11995522:: Kanada11995533:: New York11995577:: Liverpool, Ýngiltere, 300 kilo-metre karelik bir alana radyasyonyayýldý.Güney Urallar’da Sovyet silah fab-rikasýnda nükleer patlama11997766:: Greifswald, Almanya, LubminNükleer santralý neredeyse patya-caktý.11997799:: Three Mile Island reaktörüsoðutma sistemi bozuldu, havayaçok miktarda radyasyon yayýldý.11998866:: Çernobil, Ukrayna.Yüzbinlerce insan öldü, milyonlarcainsan radyasyona maruz kaldý veradyasyondan etkilendi.11998877:: Brezilya, 244 kiþi kansertedavi merkezindeki arýza nedeniyle

aþýrý radyasyona maruz kaldý.11999977:: Japonya’da Tokaimura nükleeryakýt üretme santralýnda olan birpatlama sonucunda çevreye norma-lin 20 bin ila 100 bin katý fazlaradyasyon yayýldý.1999: Tokaimura, Japonya’dauranyum iþleyen bir reaktördepatlama oldu.2004: Mihama Japonya’daradyasyon kaçtý. 4 iþçi derhalöldü.2007: Kashiwazaki, Japonya,deprem sonrasýnda nükleersantraldan çok miktardaradyasyon kaçtý.

maden bölgenin en büyük karbon-dioksit üreticisi ve bölgede kullanýlanelektriðin dörtte birini tüketi- yor.Tabii çevreyi kirletmesi ve radyasyonyaymasý da bunlarýn üstüne eklen-meli.

AAlltteerrnnaattiiff nnee??Küresel ýsýnmanýn olup olmadýðý

artýk tartýþýlýr bir konu olmaktan çýktý.Küresel ýsýnmanýn insan ürünü olduðuda artýk pek tartýþýlmýyor. Þimditartýþýlan ne yapýlacaðý.

Küresel ýsýnmaya neden olan seragazlarý salýnýmýnda en önemli payenerji santrallarýnýn. Kömür, petrol vedoðalgaza dayalý enerji santrallarýnýnyerine rüzgar ve güneþe dayalýsantrallar kurmak gerekiyor. Bu çokacilen gerçekleþtirilmeli. (Nükleersantrallerin ise bir çözüm olmadýðýbaþtan beri anlatýlmakta.)

Enerji kullanýmýnda da çok acilönlemler almak gerekiyor. En büyükenerji kaybý, enerji nakil hatlarýnda

gerçekleþiyor. Uzak mesafelerdengelen elektrikte büyük kayýplar olu-yor.

Enerji tasarrufu için kiþisel önlemlerde önemli ama sanayi bireylere oranlakarþýlaþtýrýlamayacak kadar büyükoranda enerji tüketiyor. Elektriðinyerel üretimi bu kaybý ortadan kaldýr-manýn baþlýca yolu.

Öte yandan binalarýn ýsýyý korumakiçin yeterince izole edilmemiþ olmasýda büyük miktarda enerji kaybýna yolaçýyor. Bu nedenle binalarýn kamukurumlarý tarafýndan izole edilmesigerekir.

Ýkinci bir sera gazý üreticisi ise havave kara taþýmacýlýðý. Her ikisine karþýraylý taþýmacýlýðýn geliþ- tirilmesigerekiyor. Yaygýn, etkili bir raylý taþý-macýlýk karbondioksit salýmý açýsýndançok daha etkisiz olmasýnýn yaný sýradaha güvenli ve daha hýzlý.

Ayrýca daðýtým araçlarý trafiðin çokönemli bir kýsmýný oluþturuyor. Bunedenle yerel maddelerin tüketimiçok önemli. Ayný þekilde insanlarýnçalýþtýklarý yerlere yakýn oturmasýnýsaðlayacak önlemler, buna baðlýolarak yaya yollarýna karayollarýyapýmýndan daha büyük önem veril-mesi, bisiklet kullanýmýnýn her yollaözendirilmesi de küresel ýsýnmayakarþý ciddi önlemler.

Küresel ýsýnmaya karþý mücadeleedenler bütün bunlarla birlikteTürkiye’de hükümetin Kyoto anlaþ-masýný imzalamasýný da istiyorlar.

ABD, Tükiye ve birkaç ülke dýþýnda

7

1 gigavat/saatelektrik üretimiiçin...

Nükleer santralda 1gigavat/saat elektrik enerjisiüretebilmek için toplam 1343gigavat/saat enerji gerekiyor.Ayrýca bu süreçte 427 bin tonCO2 salýnýmý yapýlýyor.

dünyanýn bütün ülkelerinin imza-ladýðý Kyoto Anlaþmasý açýk ki küreselýsýnmaya, iklim deðiþimine karþýyeterli bir çözüm deðil, ama bir ilkadým. Fakat, daha önemlisi ülkelerinKyoto Protokolü’nü imzalamasýberaberinde iki þeyin kabulünügetiriyor: 1) Küresel ýsýnma, insanfaaliyetinin ve kapitalizmin ürünüdür,2) Ýmzacý ülke yukarýdaki kabulünsonucu olarak küresel ýsýnmadansorumlu olduðunu ve tedbirler almasýgerektiðini kabul etmektedir.

Bu kabullerin üzerine hükümetler-den yeni reformlar istemek mümkünhale gelmektedir.

BBuu yyaassaa uuyygguullaannmmaammaallýýMeclisin kabul ettiði nükleer enerji

yasasý santrallerin kurulacaðý bölgeler

ve tüm ülkenin tehlike altýna girmesidemek.

Ýnþaatlarý 10-15 yýl sürecek, tümenerji üretme biçimlerinden dahapahalý olacak ve iþletmeye açýldýktansonra tüm enerji üretimi içindeki payýgene de çok küçük olacak.

Nükleer enerji büyük bir tehlike vebu yasanýn uygulanmasý yani nükleersantrallarýn yapýlmasý mutlaka durdu-rulmalýdýr.

Küresel Eylem Grubu (KEG) küreselýsýnmaya ve nükleer santrallerinyapýmýna karþý mücadele ediyor. KEGaktivistleri hükümet nükleer santralyapýmýný durdurduðunu ilan edinceyekadar mücadeleye devam edecekler.

Katýlýn, birlikte nükleer santrallarakarþý mücadele edelim.

KEG - Küresel Eylem Grubuwww. kureseleylem.org0532 396 25 07 - 0555 863 16 36

Enternasyonal Sosyalizm, Özel Sayý, Aralýk 2007, Uluslararasý Tanýtým veYayýncýlýk Ltd. Þti., Sahibi: Özden Dönmez, Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü: VolkanAkyýldýrým, Adres: Bekar Sokak, 16/2, Beyoðlu-Ýstanbul, Baský: Yön Matbaasý,Yerel süreli yayýn, iki ayda bir yayýnlanýr