HAZIRLAYANMİNE HATİPOĞLU

İÇİNDEKİLER1) AMAÇLAR2) KAZANDIRILACAK 21.YÜZYIL BECERİLERİ3) TEMEL SORU4) KİM BULMUŞ?5) KAÇ ÇEŞİT?6) NÜKLEİK ASİTLERİN YAPISI7) DNA –RNA YAPISAL FARKLILIKLARI8) DEOKSİRİBONÜKLEİK ASİT9) DNA10) DNA’nın Eşlenmesi(Replikasyon)11) DNAnın GÖREVLERİ12) (RNA)RİBONÜKLEİK ASİT13) mRNA (Elçi RNA)14) tRNA (Taşıyıcı RNA)15) rRNA (Ribozomal RNA)16) TEŞEKKÜR

AMAÇLAR

• Öğrencilerin kendi bilgilerini kullanarak farklı yollarla çözüm üretmelerini sağlamak.

• Araştırma isteklerini ortaya çıkarmak.

• Sorumluluk alarak engelleri aşabileceklerinin farkına varmalarını sağlamak.

• İletişim ve etkileşim ile öğrenmelerini kolaylaştırmak.

• Yaratıcı düşünme becerilerini ortaya çıkarmak.

KAZANDIRILMAK İSTENEN 21.YÜZYIL BECERİLERİ

• Problem çözmek ve soruları yanıtlamak üzere bilgiyi sınırlandırmak, çözümlemek ve birleştirmek,

• Ortak bir amaca ulaşabilmek için gerekli çabayı gösterecek şekilde esnek ve istekli olmak ve takım çalışması yapabilmek,

• Problemlerin çözümüne yönelik olarak; bilgiye yeterli ve etkili düzeyde ulaşmak, bilgiyi eleştirel ve yeterli düzeyde değerlendirmek, doğru ve yaratıcı bir şekilde kullanmak,

• Bilgiyi araştırmak, düzenlemek, değerlendirmek ve paylaşmak üzere teknolojiyi araç olarak kullanmak, ve bilginin erişimine ve kullanımına yönelik olarak etik ve yasal konularda temel bir anlayışa sahip olmak,

Anne babamıza benzerliğimiz Anne babamıza benzerliğimiz nereden gelmektedir?nereden gelmektedir?

KİM BULDU?

• Bu moleküller ilk defa Friderich Miescher tarafından balık spermi ve akyuvar çekirdeğinde tespit edilmiştir.

• En çok çekirdekte bulundukları için nükleik asitler(çekirdek asitleri) diye isimlendirilmiştir.

KAÇ ÇEŞİT?

Asidik özelliğe sahiptirler. Hücre yönetiminden sorumludurlar.

DNA ve RNA olmak üzere 2 tiptir.

Bunlar hücrenin en büyük dev moleküllerdir.

Nükleotitlerden oluşmuştur. Onun için DNA ve RNA birer polinükleotidtir.

NÜKLEOTİD YAPISI

Nükleotid denilen birimlerden meydana gelmişlerdir.

Nükleotid;

Fosfat(H3PO4),  5 C lu şeker  Azotlu organik bazdan oluşur.

Nükleotidler isimlerini taşıdıkları organik baza göre alırlar.

DNA-RNA YAPISAL FARKLILIKLARI

NÜKLEİK ASİT

PENTOZ

(5 C’LU ŞEKER)

N’LU ORGANİK BAZ FOSFORİK ASİTPÜRİN PRİMİDİN

DNA DEOKSİRİBOZADENİN

GUANİN

CİTOZİN

TİMİNH3PO4

RNA RİBOZ ADENİN

GUANİN

CİTOZİN

URASİLH3PO4

1) DEOKSİRİBONÜKLEİK ASİT(DNA)

• Çift zincirlidir ve sarmal yapıdadır.

• Deoksiriboz şekeri bulunur.

• Nükleotitleri A,T,G,S’dir.

• Adenin sayısı Timin sayısına, Guanin sayısı Sitozin sayısına eşittir.

• Adenin ile Timin arasında iki, Guanin ile Sitozin arasında ise üç tane zayıf hidrojen bağı vardır.

DNA

• Kendini tek taraflı olarak eşleyebilir.

• Genlerdeki değişmeye mutasyon denir.

• Mitokondri, kloroplast, çekirdek, çekirdek yoksa sitoplazmada bulunabilir. Ancak kloroplast ve mitokondrideki DNA’lar kalıtım materyali sayılmazlar, bunlar eşlenirken çekirdek DNA’sına bağımlıdırlar.

• DNA tabiatta kendini eşleyerek benzerini yapabilen tek moleküldür.

• DNA sentezi sırasında açığa çıkan su sayısı (n;nükleotit sayısı olmak üzere) 3n-2 tanedir.

DNA’nın Eşlenmesi(Replikasyon)

• DNA kendini yarı korunumlu olarak eşler.

• Bu olaylar hücre bölünmesinin interfaz safhasında meydana gelir.

• Replikasyonda görev alan enzim DNA polimeraz enzimidir.

• DNA’nın kendini bu şekilde yarı korunumlu olarak eşlemesine seminkonservatif eşlenme denir.

DNA REPLİKASYONU

• Bir hücrede DNA’nın eşlenmeye başlaması hücrenin mutlaka bölüneceği anlamına gelir.

• Eğer DNA bir ucundan değil de orta kısımlarından açılırsa protein sentezi için şifre verecek demektir.

DNA’nın Görevleri

•Bölünme ile oluşan DNA’lar aynı genetik bilgiyi taşır,hücre sayısı artar,canlılarda büyüme ve üreme olur, üremeyle karakterler yavrulara aktarılır.

• DNA’nın görevi canlılar arasındaki çeşitliliği sağlamak ,hücreyi yönetmek ,replikasyon ile canlılarda büyüme ve kalıtsal karakterlerin aktarılmasını sağlamak,trankripsiyon ile de RNA

sentezini yapmaktır

(RNA) RİBONÜKLEİK ASİT

• Tek zincirlidir.

• Riboz şekeri bulunur.

• Nükleotitleri A,U,G,S’dir.

• Kendini eşleyemez.DNA’dan sentezlenir.

•Mitokondri,kloroplast,çekirdek ve sitoplazmada bulunabilir.

RNA

• 3 çeşittir ve hepsi de protein sentezinde görevlidir.çekirdekte üretilir ve tekrar tekrar kullanılabilirler.

• Riboz şekeri bulunduran Adenin nükleotidi RNA’dan başka ATP,NAD,NADP ve FAD gibi moleküllerinde bulunur.

• Bazı virüslerde sadece RNA bulunduğu için bunlarda RNA kalıtsal görevi üstlenmiştir,yani kendini eşleyebilir.

RNA

• RNA’nın yapısında protein yoktur.

• RNA’ların DNA üzerinden sentezine transkripsiyon (yazılma) denir.

• Bu olay DNA’nın tek zincirinden olur.

• Bu olayda görevli enzim RNA polimeraz enzimidir.

• RNA’ya şifre veren DNA parçasına gen denir.

mRNA (Elçi RNA = Mesajcı RNA)

• DNA’dan aldığı bilgiyi ribozoma taşır.

• Ribozom birimlerini aktifleştirir ve protein sentezine kalıplık yapar.

• Her protein çeşidi için ayrı bir mRNA sentezlenir.

• Bir mRNA aynı proteinin sentezinde çok defa kullanılabilir.

• Yeterli protein sentezlendikten sonra mRNA yıkılır.

• mRNA düz bir zincir biçiminde olup hücredeki RNA’ların en az oranda bulunanıdır.

mRNA (Elçi RNA = Mesajcı RNA)

• mRNA’ daki üçlü nükleotit grubuna kodon denir.

• Her kodon bir tRNA ve bir aminoasiti belirler.

• 43=64 çeşit kodon vardır.Bunlardan biri başlama kodonu (AUG);üç tanesi de (UAG-UGA-UAA) bitiş kodonudur.Bitiş kodonlarının aminoasiti yoktur.

tRNA (Taşıyıcı RNA)

• Sitoplazmadaki aminoasitleri mRNA’ daki şifreye göre ribozoma götürür.

• tRNA’ daki üçlü nükleotit grubuna antikodon denir.Maksimum 64 çeşit antikodon olması gerekirken 61 çeşit antikodon vardır.Bunun sebebi ise bitiş kodonlarının aminoasitlerinin olmamasıdır.

• Düz zincirli değildir.Belli bölgelerinde çiftler oluşmuştur.

rRNA (Ribozomal RNA)

• Proteinlerle birlikte ribozomun yapısını oluşturur.

• Düz zincirlidir.

• Hücredeki RNA’ların çoğu rRNA’dır.