Hazırlayan

Rukiye DİLLİ

2

MTA TABİAT TARİHİ MÜZESİ KISA TARİHÇESİ

Türkiye’nin ilk ve en büyük Tabiat Tarihi Müzesi olan

müzemiz, tadilat sonrası 24 Mayıs 2011 tarihinde yeniden ziyarete

açılmıştır.

3 kat ve 6 bölümden oluşan müzemizin giriş katında uzaya

yolculuk yapacak, Güneş Sistemindeki gezegenleri tanıyacaksınız.

Dünyamızda tek hücrelilerle başlayan yaşamın, çok hücrelilere,

omurgasız ve omurgalılara, memelilere ve primatlardan modern

insana geçiş süreçlerine ait örnekler birinci katta sergilenmektedir.

Yine bu katta 140 milyon yıl önce yaşamış Etobur bir dinozor olan

Allosaurus’u, 15 milyon yıl yaşlı Mastodont (Fil) Fosilini,

Kahramanmaraş’ta bulunan M.Ö 1500 yıllarına ait fil iskeletini,

ayrıca Adana’nın Yumurtalık sahilinde karaya vuran güncel Uzun

Balina iskeleti, 13 000 yıl önce Manisa’nın Kula ilçesinde yaşamış

olan insanlara ait ayak izleri ile gelmiş geçmiş en büyük kara

memelisi olan Baluchitherium’ a ait ülkemizde ilk kez Çankırı -

Çorum havzasında bulunan fosilleri müzemizde görmeniz

mümkündür. Diorama Bölümü’nde soyu tükenmiş veya

tükenmekte olan 150’ye yakın hayvan ve bitki örneği, yaşadıkları

doğal ortamlarına yakın görsel düzenlemelerle ziyaretçilere

sunulmaktadır.

İkinci katta, Mineraloji Bölümü’nde, yerkabuğunun yapı

taşları olan mineral örnekleri, kayaçlar gerek yurtiçinden gerekse

yurtdışından temin edilmiş doğa harikası kristallerle göz alıcı

renklere ve çekiciliğe sahip kristaller, süs taşları bölümünde

sizlerin ziyaretini beklemektedir. Madenciliğin beşiği olarak bilinen

Anadolu’dan derlenen örneklerin sergilendiği Türkiye Madencilik

Tarihi Bölümü’nü de bu katta görebilirsiniz.

3

MTA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TABİAT TARİHİ MÜZESİ

Tel: 201 23 50

Adres: Eskişehir Yolu Üzeri 06520

Balgat-ANKARA

www.mta.gov.tr

Pazartesi haricinde

haftanın her günü

9.00-17.00 saatleri

arasında hizmet

veren müzemizden

0 312 201 23 96-97

No’lu telefon

numaralardan randevu

alabilirsiniz.

4

Müzede sergilenen eserlere

dokunmamalıyız.

Müzede gürültü yapmamalıyız.

Müzede bir şeyler yiyip içmemeliyiz.

Yerlere çöp atmamalıyız.

Müzede yapılan uyarıları dikkate

almalıyız.

Müzede anlatılanları dikkatle

dinlemeliyiz.

Merak ettiklerimizi öğretmenimize ya da

müze görevlilerine sormalıyız.

Müze içerisindeki bilgi panolarını

okumalı ve incelemeliyiz.

Müzede fotoğraf çekerken makinemizin

flaşını kapatmalıyız.

Müzede gezerken bir sıra halinde

gezmeli, öğretmenimizin yanından

uzaklaşmamalıyız.

Kaybolduğumuzu düşündüğümüzde ya

da bir eşyamızı kaybettiğimizde

danışmaya gitmeli ve görevlilerden

yardım istemeliyiz.

MÜZEDE UYULMASI GEREKEN

KURALLAR

5

ÖN ANKET

1. Fillerin fiziksel özellikleri nelerdir?

2. Sence fillerin hortumları ne işe yarar?

3. Sence Türkiye’de fil yaşamış mıdır?

4. Daha önce hiç fil gördün mü? Nerede gördüğünü yazar mısın?

AD:

SOYAD:

SINIF:

OKUL:

6

MÜZEMİZDE SERGİLENEN FİLLER

Elephas maxima asurus

(Maraş Fili olarak da anılmaktadır)

Maraş fili Eosen’de (55-33 milyon yıl önce) ortaya

çıkarak Antartika ve Avustralya hariç tüm kıtalarda

geniş yayılım gösteren Hortumlu Memeliler

(Proboscidea) takımı içindedir. Yaklaşık 5 milyon

yıl önce ortaya çıkan Filler (Elephantidae) ailesi

içinde bulunan Maraş fili, bugün Hindistan ve

çevresinde yaşayan Asya filinin (Elephas maximus)

eski temsilcilerindendir. Maraş fili en az 3,5 metre

olan omuz yüksekliği ile günümüzde yaşayan

fillerden çok daha büyüktür.

Fillerin en dikkat çekici özellikleri 2 adet büyük

savunma dişi ve burunlarıyla üst dudaklarının

birleşmesinden oluşan güçlü kas yapısındaki

hortumlarıdır. Günlük besin miktarı 300 kilogram

kadar olabilen filler, otlar, küçük bitkiler, çalılar,

meyveler, ince dallar, ağaç kabukları ve kökleri ile

beslenirler. Günlük su tüketimleri ise 100 litre

kadar olabilir. Saatte 15 km, hızlı koştuklarında ise

40 km kadar yol alabilirler.

Maraş filine ait fosillere ülkemizde Kahramanmaraş ve Hatay’da rastlanmıştır.

Kahramanmaraş’tan bulunan dişlerden yapılan radyokarbon yaş analizine göre günümüzden

yaklaşık 3500 yıl önce filler ülkemizde yaşamıştır.

7

MTA TABİAT TARİHİ MÜZESİ

MARAŞ FİLİ

ÇALIŞMA YAPRAKLARI

8

Çalışma Yaprağı 1

Beni bulur musunuz?

İpuçları

Burunla üst dudağımın birleşmesinden oluşan güçlü

hortumum var.

Otçul olarak beslenirim.

Çimenler, bambular, kökler, otlar, yapraklar ve bazı

meyveler yerim.

Kendimi savunmak için dişlerimi kullanırım.

Çok iyi bir yüzücüyüm.

Koşamam, Zıplayamam,

Oldukça yavaşım.

BEN……………………………………..?

9

Çalışma Yaprağı 2

Kendimiz keselim

Kendimiz yapıştıralım.

Oluşturacağımız fili renklendirelim.

Kulaktan 2 adet keselim

Ayaklardan

4 adet keselim.

10

Çalışma Yaprağı 3

FİLLERLE İLGİLİ SORULAR

1. Filler yüzebilirler mi?

………………………………………………………………………………………………………………..

2. Filler etle mi yoksa otla mı beslenirler?

………………………………………………………………………………………………………………..

3. Fillerin neslinin tükenme tehlikesi var mıdır?

………………………………………………………………………………………………………………..

4. Fillerin en kuvvetli duyu organı hangisidir?

………………………………………………………………………………………………………………..

11

Estetik beğeni yaprağı

Fillerin en çok hangi özelliğini sevdin? Neden?

Hayalindeki fil resmini buraya çizer misin?

12

SON ANKET

1. Gezdiğimiz müzenin amblemini biliyor musun?

2. Müzeye filler nereden gelmiştir?

3. Müzeyi gezerken fillerden nasıl bir ses duydun (ağlama,

bağırma, gülme vb.)?

4. Sence müzedeki filler neden önemlidir?

AD:

SOYAD:

SINIF:

OKUL:

13

Artık Maraş Filini tanıyorsun.

Hissettiklerini resim, şiir, hikâye vs. şekilde

aşağıdaki boşlukta ifade edebilir misin?