hệ sinh dục nữ
TRANSCRIPT
CHÖÔNG 23
HEÄ SINH DUÏC NÖÕ
THAØNH PHAÀN CAÁU TAÏO = 2 buoàng tröùng + 2 voøi töû cung + töû cung + aâm
ñaïo + boä phaän sinh duïc ngoaøi
BUOÀNG TRÖÙNG
BIEÅU MOÂ BUOÀNG TRÖÙNG: bieåu moâ laùt hay vuoâng ñôn
MAØNG TRAÉNG: moâ lieân keát ñaëc ngay döôùi bieåu moâ buoàng tröùng
VUØNG VOÛ: coù caùc nang tröùng + moâ ñeäm voû
VUØNG TUÛY: coù nhieàu maïch maùu + moâ lieân keát thöa
SÖÏ TAÏO BUOÀNG TRÖÙNG
TEÁ BAØO MAÀM NGUYEÂN THUÛY: töø thaønh tuùi noaõn hoaøng ñeán
TUYEÁN SINH DUÏC NGUYEÂN THUÛY: chöa coù giôùi tính nguyeân thuûy
NGUYEÂN NOAÕN BAØO: teá baøo goác doøng noaõn
NOAÕN BAØO I: giaûm phaân I (töø thaùng thöù 7 thai kyø)
SÖÏ TÒT NANG TRÖÙNG: söï maát ñi cuûa caùc noaõn baøo I (ngöôøi nöõ 40-45
tuoåi chæ coøn 8.000/300.000 noaõn ban ñaàu)
Moät ñôøi ngöôøi nöõ coù khoaûng 450 noaõn ñöôïc phoùng, taát caû soá noaõn coøn laïi
bò tòt theå traéng
CAÙC LOAÏI NANG TRÖÙNG
NANG TRÖÙNG: 1 noaõn baøo + caùc teá baøo nang (teá baøo haït)
NANG NGUYEÂN THUÛY: noaõn baøo I + 1 haøng teá baøo nang deït
NANG SÔ CAÁP 1 HAØNG TEÁ BAØO NANG: noaõn baøo I + 1 haøng teá baøo nang vuoâng
+ maøng trong suoát
NANG SÔ CAÁP NHIEÀU HAØNG TEÁ BAØO NANG (nang ñaëc, nang tieàn hoác): noaõn
baøo I + coù nhieàu lôùp teá baøo nang (lôùp haït) thoâng noái nhau bôûi lieân keát khe +
maøng trong suoát + voû trong (töø nguyeân baøo sôïi cuûa lôùp ñeäm voû)
NANG THÖÙ CAÁP (nang coù hoác): noaõn baøo I, coù dòch nang hoác + goø noaõn + voøng
tia + voû trong + voû ngoaøi
NANG CHÍN (nang tröôùc ruïng, nang De Graff): nang vöôït troäi
NANG TIEÁN TRIEÅN: caùc nang tham gia vaøo 1 chu kyø kinh (chuyeån töø sô caáp sang
thöù caáp), thöôøng chæ cho 1 nang vöôït troäi
SÖÏ RUÏNG TRÖÙNG
ÑIEÅM VÔÕ: cho bieát nôi phoùng noaõn
NOAÕN BAØO KEÁT THUÙC GIAÛM PHAÂN I: cho 1 noaõn baøo II coù nhieàu baøo töông + 1
cöïc caàu I
HÌNH VEÕ BUOÀNG TRÖÙNG
AÛNH VI THEÅ BUOÀNG TRÖÙNG
CAÙC LOAÏI NANG TRÖÙNG
VUØNG VOÛ BUOÀNG TRÖÙNG VÔÙI CAÙC NANG TRÖÙNG
Nang tieàn hoác Noaõn baøo vaø teá baøo nang döôùi
KHV ñieän töû queùt
NANG COÙ HOÁC
Nang tòt:
- TB haït cheát
- voøng tia maát teá baøo
- Noaõn troâi töï do
Thaønh cuûa nang coù hoác
SÖÏ HÌNH THAØNH HOAØNG THEÅ
- XAÛY RA SAU RUÏNG TRÖÙNG
- Teá baøo haït ngöøng phaân baøo, chuyeån sang bieät hoùa thaønh teá baøo hoaøng theå
haït (teá baøo cheá tieát steroid)
- Teá baøo voû trong tham gia taïo teá baøo hoaøng theå voû (nhoû hôn teá baøo hoaøng
theå haït)
- Hoaøng theå chu kyø seõ cheát teá baøo sinh lyù theå traéng
- Hoaøng theå thai ngheùn (khi coù thuï tinh, laù nuoâi tieát HCG gioáng LH duy trì
hoaøng theå), khi ñöôïc thay theá bôûi baùnh nhau thoaùi trieån thaønh theå traéng
SÖÏ HÌNH THAØNH TEÁ BAØO KEÕ CUÛA BUOÀNG TRÖÙNG
Khi nang tröùng tòt (noaõn baøo vaø teá baøo nang thoaùi trieån) teá baøo voû trong trôû thaønh
teá baøo keõ cheá tieát steroid.
TB hoaøng theå haït vaø hoaøng theå voû TB hoaøng theå haït
hoaøng theå thoaùi hoùa cho theå traéng
Söï ñieàu hoøa hoaït ñoäng buoàng tröùng bôûi
caùc hormon tuyeán yeân
- NIEÂM MAÏC
- coù caùc neáp gaáp
- bieåu moâ truï ñôn: teá baøo truï coù loâng vaø teá baøo cheá tieát
- lôùp ñeäm: MLK thöa
- LÔÙP CÔ TRÔN
- THANH MAÏC
VOØI TÖÛ CUNG
THAÂN, ÑAÙY, COÅ
NOÄI MAÏC:
- Lôùp ñaùy
- Lôùp chöùc naêng: bong trong kyø kinh
CÔ TÖÛ CUNG: 4 lôùp cô trôn
THANH MAÏC
LOÃ TRONG (oáng coå töû cung)
TÖÛ CUNG
Thaønh voøi töû cung
TB bieåu moâ voøi töû cung
(TB truï coù loâng + TB cheá tieát)
Teá baøo truï coù loâng ôû voøi töû cung döôùi KHV ñieän töû queùt
Lôùp noâng noäi maïc töû cung kyø taêng sinh Tuyeán töû cung daïng oáng thaúng ôû töû
cung kyø taêng sinh
Tuyeán töû cung xoaén (ôû kyø hoaøng theå) Tuyeán töû cung ôû caùc kyø kinh
Dieãn bieán hìh thaùi bieåu moâ aâm ñaïo vaø noäi maïc töû cung qua caùc thôøi kyø cuûa moät ñôøi
ngöôøi nöõ
Söï bieán ñoåi noäi maïc töû cung thaønh maøng ruïng ñaùy, maøng ruïng thaønh vaø maøng
ruïng bao
Bieåu moâ laùt taàng khoâng söøng cuûa aâm ñaïo
- PHAÀN DAÃN
- OÁng daãn söõa
- Xoang xuaát söõa
- Mieäng oáng daãn söõa
- PHAÀN CHEÁ TIEÁT
- Nang tieát söõa
TUYEÁN VUÙ
Tuyeán vuù khoâng hoaït ñoäng
vaø hoaït ñoäng
Tuyeán vuù ôû caùc thôøi kyø
Tuyeán vuù ôû thôøi kyø cho con buù,
nang tuyeán chöùa ñaày söõa
Teá baøo nang tuyeán vuù