รายงานวจยฉบบสมบรณ

สขภาพของผปลกยาสบพนธเบอรเลย: ตนทนทางเศรษฐศาสตรทควรตระหนก Health of the burley tobacco farmers: Economics cost should be realized?

(สญญาเลขท 54-01-05)

โดย

จรวฒน เจรญสถาพรกล

ส านกวชาเศรษฐศาสตรและนโยบายสาธารณะ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ไดรบทนสนบสนนโดย ศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมยาสบ (ศจย.) และ ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

มถนายน 2555

บทคดยอ งานวจยพยายามประมาณและเปรยบเทยบตนทนสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของการปลกยาสบพนธเบอรเลยและขาว ตลอดจนวเคราะหปจจยทมผลตอความเสยงดานสขภาพจากการใชสารเคม ทงนจากระเบยบวธวจย ตวอยางผปลกยาสบและผปลกขาวจ านวน 80 และ 50 รายถกสมมาจากผปลกในต าบลทบผงและต าบลบานไร อ าเภอศรส าโรง จงหวดสโขทย ผลการวจยทส าคญ พบวา ประมาณรอยละ 58.75 ของผปลกยาสบใชสารเคมปองกนและก าจดแมลงชนดทมระดบพษรายแรงตามเกณฑขององคการอนามยโลก ไมแนแปลกใจทตนทนสขภาพจากการใชสารเคมในการปลกยาสบมคาประมาณ 369.19 บาทตอไร ซงจากการวเคราะหความแตกตางทางสถต พบวามคาสงกวาการปลกขาว เนองจากการปลกยาสบมอตราการใชสารเคมตอไรในปรมาณทสง ขณะทแบบจ าลอง Logit ทประมาณมาไดมนยวาถาผฉดพนมสขภาพไมคอยแขงแรงและเคยใชสารเคมมาเปนเวลา 20 ปแลว หากใชเพมขนอก 1 ปจะท าใหโอกาสในการเจบปวยจากสารเคมเพมขนประมาณรอยละ 0.88 ดงนนขอเสนอแนะเชงนโยบาย ไดแก (1) ในแตละปโรงงานยาสบควรประกาศระดบความเปนพษของสารเคมปองกนและก าจดศตรพชทกชนดใหกบผปลกยาสบทราบเพอเปนขอมลในการตดสนใจ (2) การเพมผลตภาพการผลตนนไมเพยงแตท าใหไดรายรบรวมเพมขน แตตองแลกมาดวยตนทนแฝงดานสขภาพจากการใชสารเคมทสงขน (3) ควรน าสารชวภาพก าจดศตรพชมาประยกตใชในฟารมยาสบ (4) ขาวนบเปนตวเลอกหนงส าหรบพชทดแทนในต าบล อยางไรกตามประเดนความผนผวนของราคาขาวเปลอกยงคงเปนอกปจจยทส าคญในการตดสนใจปรบลดพนทเพาะปลกยาสบลงในระยะยาว

Abstract

The research attempts to estimate and compare the heath cost from chemical pesticide use of the burley tobacco and rice production. Additionally, it analyzes the factors affecting the health risks from pesticide use to cultivate the burley tobacco. A sample of 80 tobacco growers and 50 farmers are randomly selected from the population of Tubpeung and Banrai Subdistrict, Srisumrong district, Sukhothai province according to a research methodology. As a main result, the insecticide is in the type of highly hazardous regarding the criteria of WHO, the approximately 58.75% of total tobacco grower use. Unsurprisingly, due to the high utilization rate of insecticide, pesticide and herbicide in the tobacco production, the estimated health cost of is about 369.19 Baht per Rai. With respect to a statistically significance difference, it is less than the health cost from pesticide use of the rice production. On the other hand, the estimated logit model implies a year increase in the pesticide use increases the probability of illness of the unhealthy user approximately 0.88 per cent, given that spraying of pesticide to a period of 20 years. The policy recommendations are as follows: (i) in each year Thailand Tobacco Monopoly should officially publish the toxicity of chemicals and pesticides for making decisions of the tobacco grower. (ii) To increase productivity, not only to total revenue increase. It comes with a hidden cost of health from the chemical pesticide use increased. (iii) Biopesticide should be applied to the tobacco farming. (iv) The rice is one of the options for alternative crops in the district. Nonetheless, the volatility of the price of rice continues to be a major factor in the reduction of tobacco planted area in the long run.

สารบญ

บทท หนา 1. บทน า………………………………………………………………………………… 1 1.1 ทมาของค าถามวจย………………………………………..………….…….. 1 1 1.2 ค าถามวจย……………………………………………………………...........………/2 1.3 วตถประสงคของการวจย………………………………………………...….……… 3 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ……………………………………………….....……… 3. 1.5 กรอบความคด…………………………………………………………….………… 4 2. เอกสารและงานวจยทเกยวของ………………………………………………….……… 5. 2.1 ปญหาแมลงและโรคพชในการปลกยาสบ: โครงการสงเสรม “IPM” ในต าบลทบผง………………………………………………..…………….. ………5. 2.2 การเฝาระวงการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช: ความตนตวของ จงหวดสโขทย……………………………………………………………....……… 7 2.3 แนวคดตนทนสขภาพ…………………………………………………….....………10. 2.4 การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ……………………………………...…..………12 3. วธการด าเนนการวจย………………………………………………………...….………14 3.1 การก าหนดประชากร กลมตวอยางบทท าการศกษา และการคดเลอก กลมตวอยาง…………………………………………………………………. 14. 3.2 การสรางเครองมอวจย…………………………………………………….....…… 16 3.3 การจดกระท าและวเคราะหขอมล……………………………………….…..…… …16 …. 4. ผลการวจย……………………………………………………………...……….……… 22 4.1 สภาพการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช…………………...………….…… 23. 4.2 การแพและเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช....................……… 32 4.3 ตนทนสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช………….............………34 4.4 ปจจยทสงผลตอความเสยงในสขภาพจากการใชสารเคม

ปองกนและก าจดศตรพช…………………………………………………….. 38

สารบญ

บทท หนา 5. สรปและขอเสนอแนะ……………………………………………………………………42 5.1 สรป………………………………………………………………………….………42 5.2 ขอเสนอแนะ………………………………………………………………...……… 43 บรรณานกรม……………………………………………………………………………. 46 ภาคผนวก……………………………………………………………………………….. 48

ก. แบบสมภาษณส าหรบผปลกยาสบและผปลกขาว…………………………. 49 ข. ตารางสถตเชงพรรณนาส าหรบครวเรอนผปลกยาสบและผปลกขาว……… 59 ค. เมตรกซสหสมพนธระหวางตวแปรอสระในแบบจ าลอง…………………. 78

บญชตาราง

ตารางท หนา

2.1 แผนปฏบตการดานอาชพการเกษตรภายใตโครงการสงเสรมปองกนและก าจด 7ศตรพช ประจ าต าบลทบผงในชวง 2553 ถง ป 2555

2.2 ผลการตรวจปรมาณเอนไซมโคลนเอสเตอรเรสในเลอดเกษตรกร 7 2.2 สรปตนทนสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช 13 3.1 จ านวนเกษตรกรของอ าเภอศรส าโรงจ าแนกตามต าบลในปเพาะปลก 2550/2551 14 3.2 วธค านวณตนทนเฉลยตอปตอครวเรอนจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช 17 3.3 สมมตฐานหลก (Ho) และรอง (H1) เพอทดสอบความแตกตางของพารามเตอร 18

ระหวางประชากรในต าบลทบผงล าต าบลบานไร 4.1.1 สภาพพนทเพาะปลกในต าบลทบผง 24 4.1.2 ผลผลตยาสบพนธเบอรเลยในปการเพาะปลก 2552/2553-2553/2554 25 4.1.3 สภาพการใชสารเคมและก าจดศตรพชในไรยาสบของต าบลทบผง 26 4.1.4 การปฏบตตวของเกษตรกรในการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของต าบล 27 ทบผง 4.1.5 การทดสอบสมมตบานความแตกตางในการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

ระหวางการปลกยาสบและการปลกขาวอยางเดยว 30 4.2.1 สขภาพของผปลกยาสบทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลทบผง 33 4.2.2 สขภาพของผปลกยาสบทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลบานไร 33 4.2.3 การทดสอบสมมตฐานความแตกตางรอยละของครวเรอนผปลกยาสบทม อาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชทใชในการปลก ยาสบพนธเบอรเลยและการปลกขาวอยางเดยว 33 4.3.1 ตนทนสขภาพเฉลยตอปจากการใชสารเคมของผปลกยาสบในต าบลทบผง 35 4.3.2 ตนทนสขภาพเฉลยตอปจากการใชสารเคมของผปลกขาวในต าบลบานไร 36 4.3.3 การทดสอบสมมตฐานความแตกตางระหวางตนทนสขภาพตอไรจากการใชสารเคม ปองกนและก าจดศตรพชของการปลกยาสบพนธเบอรเลยและการปลกขาวอยางเดยว 37 4.3.4 การทดสอบสมมตฐานความแตกตางดานสขภาพของสมาชกในครวเรอนทปลกยาสบ และครวเรอนทปลกขาวอยางเดยว 37 4.4.1 ผลการประมาณ Logit Model II ของผปลกยาสบ 38

บญชตาราง

ตารางท หนา

4.4.2 การประเมนคาความสามารถในการพยากรณ (success cutoff C = 0.5) ใน Logit Model II ของผปลกยาสบ 38

4.4.3 โอกาสทจะมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและ ก าจดศตรพชของผปลกยาสบ 40 4.4.4 ผลการประมาณ Logit Model II ของผปลกขาว 41 4.4.5 การประเมนคาความสามารถในการพยากรณ (success cutoff C = 0.5) ใน Logit Model II ของผปลกขาว 41

ผนวก ข.1 คณลกษณะทางเศรษฐกจและสงคมของกลมตวอยางในต าบลทบผง 60 ผนวก ข.2 โครงสรางของสมาชกในครวเรอนต าบลทบผง 61 ผนวก ข.3 การใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในไรยาสบของต าบลทบผง 61 ผนวก ข.4 สมาชกของครวเรอนทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของต าบลทบผง 63 ผนวก ข.5 การปองกนสารเคมและก าจดศตรพชของผปลกยาสบในต าบลทบผง 63 ผนวก ข.6 คาใชจายในการปองกนการใชสารเคมและก าจดศตรพชในต าบลทบผง 63 ผนวก ข.7 อาการแพหรอเจบปวยจาการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของผปลกยาสบ 64

ในต าบลทบผง ผนวก ข.8 การแกไขเมอมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมของผปลกยาสบในต าบล 66 ทบผง ผนวก ข.9 ประวตสขภาพของสมาชกในครวเรอนต าบลทบผง 66 ผนวก ข.10 คณลกษณะทางเศรษฐกจและสงคมของกลมตวอยางในต าบลบานไร 69 ผนวก ข.11 โครงสรางของสมาชกในครวเรอนต าบลบานไร 70 ผนวก ข.12 สภาพพนทเพาะปลกในต าบลบานไร 70 ผนวก ข.13 ผลผลตขาวในการเพาะปลก 2552/2553-2553/2554 71 ผนวก ข.14 การใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในนาขาวของต าบลบานไร 71 ผนวก ข.15 สมาชกในครวเรอนทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของต าบลบานไร 72 ผนวก ข.16 สภาพการใชสารเคมและก าจดศตรพชในไรยาสบของต าบลบานไร 73 ผนวก ข.17 การปฏบตตวของเกษตรกรในการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของต าบล 74 บานไร ผนวก ข.18 การปองกนสารเคมและก าจดศตรพชของผปลกยาสบในต าบลบานไร 75

บญชตาราง

ตารางท หนา

ผนวก ข.19 คาใชจายในการปองกนการใชสารเคมและก าจดศตรพชในต าบลบานไร 75 ผนวก ข.20 ประวตสขภาพของสมาชกในครวเรอนต าบลบานไร 76 ผนวก ค. 1 เมตรกซสหสมพนธ (Correlation) ระหวางตวแปรอสระในแบบจ าลอง ของผปลกยาสบ 79 ผนวก ค. 2 เมตรกซสหสมพนธ (Correlation) ระหวางตวแปรอสระในแบบจ าลอง ของผปลกขาว 79

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบท หนา 1.1 กรอบความคดของโครงการวจย 4 2.1 ผลการเฝาระวงคนหาสารเคมตกคางในเลอดของเกษตรกรรายอ าเภอ ป 2553 8 2.2 อปทานของแรงงานทมสขภาพดและสขภาพไมด 11 3.1 พนททท าการวจย 15

บทท 1 บทน ำ

1.1 ทมำของค ำถำมวจย

สารเคมปองกนและก าจดศตรพชทตกคางในใบยาสบเปนปญหาทรฐบาลไทยตระหนกมาตงแตป 2543 โดยจากมตคณะรฐมนตรทวา1 “…กระทรวงการคลงก าหนดมาตรการปองกนและควบคมสารพษตกคางในใบยาสบ กรณบรษท R J Reynolds U.S.A. ผผลตบหรรายใหญ ตรวจพบสารพษตกคางจากการใชสารปองกนและก าจดศตรพชในใบยาพนธเบอรเลยทน าเขาจากประเทศไทยมปรมาณเกนระดบทกระทรวงเกษตรสหรฐอเมรกาก าหนด และหากปญหาดงกลาวไมไดรบการแกไขอยางจรงจง จะยกเลกการน าเขาใบยาสบไทยทงหมด ซงกระทรวงการคลงพจารณาแลวไดประชมรวมกบหนวยงาน รวมทงผทเกยวของทกฝายและไดก าหนดแนวปฏบตของมาตรการปองกนและควบคมสารพษตกคางในใบยาสบ…” ท งนพนทเพาะปลกยาสบพนธเบอรเลยทส าคญ ไดแก จงหวดสโขทย อยางไรกตามผวจยเรมมค าถามวาผปลกยาสบในจงหวดสโขทยตองเผชญกบปญหาสขภาพอนเกดจากสารเคมปองกนและก าจดศตรพชหรอไม

จากขอมลของส านกงานเกษตรจงหวดสโขทยในชวงปการเพาะปลก 2545/46 ถง 2553/542 ชใหเหนวาอ าเภอศรส าโรงนบเปนพนทปลกยาสบพนธเบอรเลยทส าคญทสดในจงหวดสโขทย โดยมพนทเพาะปลกเฉลยประมาณ 26,137 ไร ขณะเดยวกน จรวฒน (2552) พบวา การปลกยาสบพนธเบอรเลยในต าบลทบผง อ าเภอศรส าโรง ขาดทนสทธ 6,715.29 บาทตอไร เนองจากตนทนทไมใชเงนสดในคาเสยโอกาสของปจจยแรงงาน ซงท าใหตนทนทางเศรษฐศาสตรมคาสงถง 15,345.21 บาทตอไร อยางไรกตามตนทนนยงคงละเลยประเดนคาใชจายดานสขภาพทผปลกยาสบตองเสยไปจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ซงเปนตนทนแฝงอยในการปลกยาสบ เพยงแตวาผปลกยาสบไมเคยค านงถง ดงนนผวจยจงสงสยวาปญหาสขภาพของผปลกยาสบทเกดจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในอ าเภอศรส าโรงจะแปลงคาเปนเมดเงนไดอยางไร และมคามากนอยแคไหน

นอกจากนผลการคนหาสารเคมตกคางในเลอดของเกษตรกรในป 2552 ของส านกงานสาธารณสขจงหวดสโขทย พบวา ผลเลอดกลมตวอยางในอ าเภอศรส าโรงมความเสยงและไมปลอดภยในสดสวนรอยละ 18.88 ทงนส านกงานสาธารณสขจงหวดสรปเปนภาพรวมวา “…เกษตรกรผใชสารเคมก าจดศตรพชสวนใหญมพฤตกรรมการใชสารเคมก าจดศตรพชทถกตอง และเกษตรกรมการปฏบตตวในขณะฉดพนสารเคมก าจดศตรพชไดอยางถกตองเหมาะสม โดยสวมใสเสอผาและอปกรณปองกนอนตรายจากการฉดพนอยาง

1http://www.ryt9.com/s/cabt/267345 2http://www.sukhothai.doae.go.th/index1.html

2

มดชด ซงแสดงใหเหนวาเกษตรกรมความตระหนกถงอนตรายของพษจากการใชสารเคมก าจดศตรพชเปนอยางด…” รวมทงในป 2552 อตราการปวยของโรคทเกยวกบพษจากสารก าจดศตรพชมคาประมาณ 9.27 ตอประชากรแสนคน ซงดราวกบวาปญหานไมคอยส าคญมากนก อยางไรกตามประเดนนผวจยมความเหนวาหากเราจ าแนกผปลกยาสบออกมาตางหากจากกลมเกษตรกรทปลกพชอนๆเพอท าการวเคราะหเปรยบเทยบขอคนพบนาจะชนยทางนโยบายบางประการไดชดขน ผวจยจงสบคนขอมลสภาพภมศาสตรในอ าเภอศรส าโรง3 ชใหเหนวา ต าบลบานไรมพนทสวนใหญเปนทราบลม ซงเหมาะแกการท านาเทานน โดยมพนทท าการเกษตรทงหมด 16,753 ไร คณภาพของดนสวนมากจะเปนดนเหนยวปนทราย ตลอดจนส านกงานเกษตรต าบลบานไรใหขอมลวาในพนทน เกษตรกรปลกขาวเปนพชหลก และในฤดแลงเกษตรกรกยงมการปลกขาวนาปรงดวย แนนอนวาเกษตรกรในต าบลนไมเคยปลกยาสบมากอนเลย ผวจยจงสงสยวาจ านวนผปลกยาสบทมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชจะแตกตางจากผปลกขาวหรอไม อยางไร

นอกจากนจากการทบทวนงานวจยในอดตทผานมา อาท การปลกยาสบพนธเบอรเลยใน

สหรฐอเมรกาของ Foreman (2006) ซงผลการศกษา พบวา การปลกยาสบพนธเบอรเลยนนขาดทนถารวมตนทนทางเศรษฐศาสตรเขาไป ขณะทการปลกยาสบในปากสถานนน Qamar et. al. (2006) พบวายงคงมก าไรสทธ อยางไรกตามงานชนน ผวจยสงเกตวาเปนไปในลกษณะการวเคราะหเพอสงเสรมการปลกยาสบขณะท Keysera and Juitab (2005) ศกษาเปรยบเทยบความสามารถในการท าก าไรระหวางการปลกยาสบและพชอนๆในอนโดนเซย ผลการวจยเสนอวา การปลกพรกมอตราการท าก าไรสงกวาการปลกยาสบ อยางไรกตามการวเคราะหของตวอยางงานวจย 3 งานนลวนแตไมไดค านงถงคาใชจายในเมอยามเจบปวยของผปลกยาสบในฐานะตนทนประเภทหนงในการผลต ดงนนเรากลาวไดวาประเดนตนทนสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของผปลกยาสบนบเปนการขยายพรมแดนความรทางเศรษฐศาสตรของยาสบในประเทศไทย 1.2 ค ำถำมวจย (1) รอยละของครวเรอนผปลกยาสบทมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชส าหรบผปลกยาสบพนธเบอรเลยและผปลกขาวในอ าเภอศรส าโรง จงหวดสโขทย มความแตกตางกนหรอไม อยางไร (2) ตนทนสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของผปลกยาสบพนธเบอรเลยและผ ปลกขาวในอ าเภอศรส าโรง จงหวดสโขทย มความแตกตางกนหรอไม อยางไร

3 http://www.ThaiTambon.com

3

1.3 วตถประสงคของกำรวจย (1) เพอวเคราะหและเปรยบเทยบสภาพการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชระหวางการปลกยาสบพนธเบอรเลยและการปลกขาวอยางเดยว (2) เพอวเคราะหและเปรยบเทยบรอยละของครวเรอนผปลกยาสบทมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชทใชในการปลกยาสบพนธเบอรเลยและการปลกขาวอยางเดยว (3) เพอวเคราะหและเปรยบเทยบตนทนสขภาพตอไรจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของการปลกยาสบพนธเบอรเลยและการปลกขาวอยางเดยว (4) เพอวเคราะหปจจยทสงผลตอความเสยงในสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของการปลกยาสบพนธเบอรเลยและการปลกขาวอยางเดยว 1.4 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ ผลผลต (Output) (1) ขอมลการทดสอบนยส าคญทางสถตในการวเคราะหความแตกตางระหวางสภาพการใชสารเคม รอยละของครวเรอนทมผฉดพนสารเคมปองกนและก าจดศตรพชมอาการเจบปวยระหวางกลมผปลกยาสบและผปลกขาว (2) ขอมลตนทนสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชตอไรของการปลกยาสบพนธเบอรเลยและการปลกขาว (3) ขอมลการทดสอบนยส าคญทางสถตในการวเคราะหความแตกตางระหวางตนทนสขภาพตอไรระหวางการปลกยาสบอยางเดยวและการปลกขาวอยางเดยว (4) แบบจ าลองเศรษฐมตส าหรบความเสยงในสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของผปลกยาสบและผปลกขาว ผลลพธ (Outcome) สาธารณสขจงหวดสโขทยสามารถน าผลผลตในขอ (1) และ (4) ไปใชเพอการเฝาระวงสขภาพของผปลกยาสบจากการใชสารเคมก าจดศตรพชในเกษตรกรของจงหวดสโขทยจนท าใหรอยละของผปลกยาสบทมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมลดลง เกษตรจงหวดสโขทยสามารถน าผลผลตในขอ (2) และ (3) ไปใชเพอการสงเสรมการปลกพชทดแทนยาสบพนธเบอรเลยในต าบลทบผง อ าเภอศรส าโรง จนท าใหในระยะยาวสามารถลดพนทปลกยาสบพนธเบอรเลยลง ศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมยาสบ (ศจย.) สามารถน าผลผลตของโครงการวจยไปจดการความรจนท าใหไดมาตรการหนงๆในการดแลสขภาพของผปลกยาสบจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

4

1.5 กรอบควำมคด จากการทบทวนวรรณกรรมทผานมาในอดต ซงจะกลาวในบทท 2 ผวจยน ามาประยกตเพอสรางกรอบแนวคดของโครงการวจยดงภาพประกอบท 1.1

ภำพประกอบท 1.1 กรอบความคดของโครงการวจย

วเครำะหควำม

แตกตำงทำงสถต

รอยละและ คำเฉลย

มำตรกำรในกำรดแลสขภำพจำกกำรใชสำรเคมปองกนและก ำจดศตรพชของผปลกยำสบพนธเบอรเลย

นโยบำยกำรปรบลดพนทเพำะปลกยำสบพนธเบอรเลยในจงหวดสโขทย

ผปลกยำสบในต ำบลทบผง

ปจจยทางเศรษฐกจและสงคม

โอกาสทจะมอาการแพหรอเจบปวยจากการใช

สารเคมปองกนและก าจดศตรพช

สภาพการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

ความถในการใช ปรมาณการใชตอไร

รอยละของครวเรอนทผฉดพนมอาการแพหรอ

เจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

ตนทนสขภาพจากการใชสารเคม

คาใชจายในการปองกน คาหมอ คายา คาเดนทางไปและกลบ คาเสยโอกาสของแรงงาน คาเสยโอกาสของเงน

Logit model

ผปลกขำวในต ำบลบำนไร

ปจจยทางเศรษฐกจและสงคม

โอกาสทจะมอาการแพหรอเจบปวยจากการใช

สารเคมปองกนและก าจดศตรพช

สภาพการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

ความถในการใช ปรมาณการใชตอไร

รอยละของครวเรอนทผฉดพนมอาการแพหรอ

เจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

ตนทนสขภาพจากการใชสารเคม

คาใชจายในการปองกน คาหมอ คายา คาเดนทางไปและกลบ คาเสยโอกาสของแรงงาน คาเสยโอกาสของเงน

Logit model

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

บทนเรมดวยทบทวนเอกสารเกยวกบประเดนปญหาแมลงและโรคพชในไรยาสบในหวขอ 2.1 ซงจากปญหาดงกลาวท าใหส านกงานเกษตรต าบลทบผงจดสรรงบประมาณเพอท าโครงการสงเสรมปองกนและก าจดศตรพชดวยวธ “IPM” โดยบรรจอยในแผนพฒนาการเกษตรระดบต าบลตงแตป 2553 ถง ป 2555 หลงจากนนจงทบทวนเอกสารของส านกงานสาธารณสขจงหวดสโขทยทเกยวกบการเฝาระวงการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในหวขอ 2.2 ทงนส านกงานสาธารณสขจงหวดมโครงการการตรวจเลอดเกษตรกรกลมตวอยางเพอหาปรมาณเอนไซมโคลนเอสเตอเรส (Enzyme Cholinesterase) ซงพบวาเกษตรกรกลมตวอยางสวนใหญมปรมาณเอนไซมโคลนเอสเตอเรสในเลอดอยในระดบปกต ตลอดจนมโครงการน ารองในหมท 7 ต าบลทบผง อ าเภอศรส าโรง เพอใหเกษตรกรทเขารบการอบรมมพฤตกรรมการใชสารเคมอยางปลอดภยและถกตอง นอกจากนในหวขอ 2.3 ผวจยทบทวนแนวคดตนทนสขภาพเพอประยกตใชในการค านวณตนทนสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช และสงทายดวยหวขอ 2.4 การทบทวนงานวจยทเกยวของกบตนทนสขภาพจาการใชสารเคมในการปลกพชตางๆ เมอผวจยแปลงตนทนดงกลาวตอครวเรอนเปนมลคาเงนในป 2554 จะอยในชวง 187.27 บาท ถง 2395.29 บาท 2.1 ปญหาแมลงและโรคพชในการปลกยาสบ: โครงการสงเสรม “IPM” ในต าบลทบผง สมยกอน ยาสบจะปลกหลงจากเกบเกยวขาวในนาแลว ซงเปนชวงฤดแลงจงท าใหใบยาแหงทไดไมคอยมคณภาพด ปจจบนผปลกยาสบจงเลอนเวลาเพาะปลกใหเรวขน นกเปนสาเหตหนงทท าใหโรคและแมลงศตรพชยาสบมมากขนตามมาดวย ดงนนการปองกนและก าจดแมลงจงมความส าคญรวมทงตองมการดแลอยางสม าเสมอ4 ทงนแมลงทมความส าคญและเปนอปสรรคกบการปลกยาสบในประเทศไทยแบงออกเปน 2 ประเภทหลกๆ ไดแก แมลงจ าพวกปากดดและแมลงจ าพวกปากกด ประเภทแรกทส าคญ คอ แมลงหวขาว ซงเปนแมลงทท าใหเกดปญหามากทสดในการปลกยาสบ โดยเปนพาหะท าใหเกดโรคใบหด ประเภททสอง ไดแก หนอนคบกนกลา หนอนกระทกนยอด และหนอนกระทกนใบ ส าหรบการปองกนและก าจดแมลงเหลาน ถาใชสารเคมคารโบฟแรน5 ซงมชอทางการคา คอ ฟราดาน 3 จ หรอคราแทร รองกนหลมกอนปลกยาสบจะปองกนหนอนกระทได 30-40 วน แลวจงพนดวยสารเคมเมโทมล ซงมชอทางการคา คอ แลนเนทและนดรน หรอสารเคมออรทนทกๆ 7 วน นอกจากนยงมแมลงอนๆ อกหลายชนดแตการระบาดไมคอยรนแรงนก เชน หนอนเจาะล าตนยาสบ ตกแตนหนวดสน และตกแตนหนวดยาว6

4http://202.129.0.133/plant/tobacco/3.html 5http://www.chemtrack.org/News-Detail.asp?TID=1&ID=32 6http://kanchanapisek.or.th/kp6/BOOK15/chapter3/t15-3-l3.htm

6

ส าหรบโรคพชจะมทงในแปลงเพาะกลาและในไรปลก ซงเกดจากเชอโรคทมชวต เชน รา บคเตร ไวรส และไสเดอนฝอย หรออาจเกดจากสงทไมมชวต เชน สภาพแวดลอมทผดปกต และการขาดธาตอาหารตางๆ ส าหรบโรคในแปลงเพาะกลา ไดแก โรคโคนเนา โรคแอนแทรกโนส (Anthracnose) อาการเรมแรก คอ ใบเปนจดช า แลวตนกลาจะยบตวลงคลายกบโรคโคนเนา ส าหรบการปองกนและก าจด นอกจากใชสารเคมแลว ผปลกควรเปดผาคลมแปลงเพาะใหตนกลาไดรบแสงแดดอยเสมอ ในเวลาเชาและเยน เพอลดความชนในดน ถาตนกลาขนแนนเกนไปควรถอนทงบาง สวนโรคในไรปลก เชน โรคตากบจะเกดทใบเปนแผลแหงกลมๆ ทวไป โรคใบจดสน าตาลจะเปนจดสน าตาลเปนวงซอนๆ กน โรคไฟลามทงและใบจดเหลยม เรมแรกใบยาสบจะเปนรอยช าและเปนแผลกลมๆ หรอรปเหลยม ซงอาการเหลานมกจะเกดปนกน ขณะเดยวกนโรคใบหด (Leaf curl) ซงนบไดวาเปนโรคทมความส าคญมากทสดของการเพาะปลกยาสบในประเทศไทย ท งนอาการของโรค คอ ใบยาสบจะมวนลงหรอเปนคลนแลวแตความรนแรงของโรค นอกจากนยาสบตองเผชญกบโรคใบดาง ซงจะท าใหสของใบไมสม าเสมอ บางครงใบเสยรปทรง โรคเหยวเฉาจะท าใหใบและล าตนเนาและเหยวในทสด7 จากปญหาแมลงและโรคพชดงกลาวนน ผปลกยาสบในต าบลทบผง อ าเภอศรส าโรง จงหวดสโขทยกตองเผชญเชนกน ซงทางส านกงานเกษตรจงหวดจงมโครงการสงเสรมปองกนและก าจดศตรพชโดยวธ “IPM” บรรจอยในแผนพฒนาการเกษตรระดบต าบลตงแตป 2553 ถง ป 25558 (ตารางท 2.1) “IPM ยอมาจาก Integrated Pest Management” 9 ซงหมายถงการน าเอาวธการควบคมศตรพช วธตางๆมาใชรวมกนอยางเหมาะสม เหมาะกบสถานการณศตรพชและระบบนเวศนของแตละพนท เพอใหบงเกดผลดทงทางดานเศรษฐกจ สงแวดลอมและสงคม โดยวธการ “IPM” ประกอบดวย (1) เขตกรรม คอ การดดแปลงวธการเพาะปลกหรอวธการทางเขตกรรม เพอสนบสนนขบวนการทางธรรมชาต ตามระบบนเวศนทท าใหไมเอออ านวยตอการระบาดของศตรพช เชน การกางมงเพอปองกนแมลง การท าความสะอาดแปลงปลก เปนตน (2) ใชพนธตานทานเปนการแกไขปญหาการระบาดของศตรพชได หรอการใชพนธพชทมอยหลากหลายตามธรรมชาตนนจะชวยลดปญหาของศตรพชไดมาก (3) วธกล เชน กบดกกาวเหนยว ขดหลมดก การสรางเครองกดขวาง ใชตาขายการหอผล การปลกพชในมงไนลอน (4) ชววธ คอ การใชสงมชวตในการควบคมศตรพช ไดแก ตวห า ตวเบยน และเชอจลนทรย (5) วธฟสกส เชน ความรอน ความเยน แสง ส เสยง หรอคลนความถตางๆ อปกรณเหลานราคาแพง ควรดดแปลงใชเอง เชน การใชน ารอนแชเมลดพนธพชกอนปลก ใชแสงไฟลอตวเตมวยแมลง 7เรองเดยวกน 8ส านกงานเกษตรจงหวดสโขทย (2553) 9www.pmc03.doae.go.th/IPM.doc

7

(6) การใชสารปองกนก าจดศตรพช ประกอบดวยสารอนนทรย (Inorganic compound) สลายตวยาก ตกคางนาน และมพษสง ซงปจจบนไมนยมใชกนแลว สวนสารอนทรย (Organic compound) มสวนประกอบของคารบอน ไฮโดรเจน ซงเปนสารเคมทนยมใชในปจจบน หรออาจเลอกสารจากธรรมชาต (Natural pesticide) สารสกดจากพช เชน สะเดา หางไหล ใบยาสบ เปนตน ตารางท 2.1 แผนปฏบตการดานอาชพการเกษตรภายใตโครงการสงเสรมปองกนและก าจดศตรพชประจ าต าบลทบผงในชวงป 2553 ถง ป 2555

แผน/โครงการ เหตผลประกอบ วธการด าเนนงาน ผรบผดชอบ งบประมาณ และแหลงงบประมาณ

ตวชวด

ป 2553 – ป 2555 แผนถายทอดเทคโนโลย โครงการ IPM

-ลดตนทนการผลต -ลดการใชสารเคม -ฟนฟสภาพสงแวดลอม -เพอผลผลตปลอดภยจาก สารพษ -เพอถายทอดความร เทคโนโลยการเกษตร

-จดตงกลม -ฝกอบรมถายทอดความรและเทคโนโลย -สนบสนนปจจยการผลตศกษาดงาน

-ศนยบรการและถายทอดเทคโนโลย การเกษตรประจ าต าบลทบผง -องคการบรหารสวนต าบลทบผง -ส านกงานเกษตรอ าเภอ -ส านกงานเกษตรจงหวด

-ศนยบรการดานพชฯ

-450,000 บาท -กรมสงเสรม การเกษตร -องคการบรหารสวนต าบลทบผง -องคการบรหารสวนจงหวดสโขทย

-ผลผลตปลอดภยจากสารพษ -ผลผลตมมลคาเพม -เกษตรกรลดการใชสารเคม -เกษตรกรสามารถน าไปปฏบตได -สภาพแวดลอมดขน -เกษตรกรมรายไดเพมขน

ทมา: ส านกงานเกษตรจงหวดสโขทย (2553)

2.2 การเฝาระวงการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช: ความตนตวของจงหวดสโขทย10 ปญหาการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในไรยาสบสงผลตอสขภาพของผปลก ดงน นส านกงานสาธารณสขจงหวดสโขทยมกลยทธในการด าเนนการเฝาระวงการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ดงน (1) เสรมสรางองคความรใหกบเจาหนาทสาธารณสขและประชาชน สรางเครอขายใหความรความเขาใจเรองการใชสารเคมอยางปลอดภยในระดบอ าเภอ ต าบล (2) พฒนาระบบฐานขอมลใหครบถวน ถกตอง และตอเนอง โดยด าเนนการใหหนวยงานสาธารณสขระดบอ าเภอและต าบลด าเนนการส ารวจขอมลพนฐาน (3) การจดรณรงคและสรางกระแสการใชสารเคมอยางปลอดภย ในสวนของส านกงานสาธารณสขจงหวดสโขทยไดเนนการจดหนวยเกษตรเคลอนทรวมกบส านกงานเกษตรจงหวดสโขทย ส าหรบกจกรรมด าเนนงานนน ส านกงานสาธารณสขจงหวดสโขทยจะด าเนนการเฝาระวงในประเดนพฤตกรรม และสขภาพของประชาชนเปนหลก ขณะเดยวกนจะด าเนนในสวนของการเฝาระวงการ 10สรปมาจากรายงานโครงการเฝาระวงการใชสารเคมภาคเกษตรกรรมของส านกงานสาธารณสขจงหวดสโขทย

8

ใชสารเคม ก าจดศตรพช คณภาพของพช ผก ผลไม รวมถงการเฝาระวงการใชสารเคมตองหาม ตลอดจนใหอาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบานทเราเรยกวา “อสม.” คอยเฝาระวงรถเรขายสารเคม และหากพบรถเรขายสารเคมใหแจงหนวยงานเกษตรในพนททนท โดยก าหนดพนทเปาหมาย 4 อ าเภอ ไดแก อ าเภอศรส าโรง อ าเภอสวรรคโลก อ าเภอเมอง และอ าเภอกงไกรลาศ ทงนกจกรรมหนงในโครงการเฝาระวง คอ การตรวจเลอดเกษตรกรกลมตวอยางเพอหาปรมาณเอนไซมโคลนเอสเตอเรส (Enzyme Cholinesterase) จากเกษตรกรกลมตวอยางจ านวน 4,192 คน ทมประวตการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในการเกษตรกรรมเปนประจ าและในปรมาณมาก พบวาเกษตรกรกลมตวอยางสวนใหญมปรมาณเอนไซมโคลนเอสเตอเรสในเลอดอยในระดบปกต (ภาพประกอบท 2.1)

2.06.012.4

0.0

14.9

0.0

11.55.5

2.97.1

0.0

33.6

68.4

0.0

42.5

15.0

0.0

11.8

22.0

44.8

23.228.5

38.9

0.0

16.1

0.0

39.7

0

10

20

30

40

50

60

70

80

ศรสชนาลย ศรนคร กงไกรลาศ บานดานฯ เมอง สวรรคโลก ครมาศ ทงเสลยม ศรส าโรง

ผลเลอดไมปลอดภย ผลเลอดมความเสยง ผลเลอดปลอดภย ผลเลอดปกต

%

ภาพประกอบท 2.1 ผลการเฝาระวงคนหาสารเคมตกคางในเลอดของเกษตรกรรายอ าเภอ ป 2553 ทมา: ส านกงานสาธารณสขจงหวดสโขทย

อปสรรคการด าเนนงานโครงการดงกลาวในป 2552 คอ ขาดงบประมาณสนบสนนชดตรวจสารเคมตกคางในเลอด เนองจากส านกงานสาธารสขจงหวดไมไดตงงบประมาณเพอสนบสนนกจกรรมดงกลาว ซงสงผลใหการด าเนนกจกรรมการเฝาระวงไดผลคอนขางนอยเมอเปรยบกบจ านวนประชากรในภาคเกษตรกรรม ทมจ านวนเกษตรกรทงจงหวดเทากบ 360,840 ราย หากแตไดรบการเจาะเลอดเพอคนหาไดรบอนตรายจากสารเคมในป 2552 จ านวน 4,192 คน คดเปนรอยละ 1.62 นบวานอยมากส าหรบงานเฝาระวง สวนในการใชอปกรณทเรยกวา “Test Kit” เพอการเฝาระวงสารเคมตกคางในเลอด ยงไมไดรบความสนใจจากกลมเกษตรกร ส าหรบการรายงานผปวยทเกดโรคพษสารเคมปองกนและก าจดศตรพช พบวา จากจ านวน 66 รายในป 2549 ลดลงเปน 50 รายในป 2553 โดยไมพบผเสยชวต ซงพบผปวยเพศชายมากกวาเพศหญง เนองจาก

9

มพฤตกรรมเสยงอนๆ เชน การสบบหร การไมสวมอปกรณในการปองกน สวนอาชพของผเจบปวยพบไดหลายอาชพแตทพบมากทสด ไดแก อาชพเกษตรกรรม และรบจางในภาคเกษตรกรรม แตการรายงานผปวยจากพษสารเคมก าจดศตรพช ยงมความสบสนกนระหวาง ผทไดรบสารพษก าจดศตรพช กบผทกนสารก าจดศตรพชทงทตงใจและไมไดตงใจ ท าใหผลการรายงานดงกลาวไดไมชดเจนเนองจากสโขทยยงไมมแพทยเฉพาะทางดานอาชวะอนามย ส าหรบการเฝาระวงทางดานสงแวดลอม พบวา เกษตรกรไมมการก าจดภาชนะ และสงเหลอใชในการบรรจสารเคมก าจดศตรพชอยางถกวธ โดยทงภาชนะบรรจสารเคมไวบรเวณทพกอาศย เปนเหตสารเคมอาจมการปนเปอนในแหลงน า และสงแวดลอมได นอกจากโครงการเฝาระวงในระดบจงหวด สาธารณสขจงหวดยงมโครงการอบรมฟนฟการเฝาระวงและปองกนควบคมพษจากสารก าจดศตรพช โดยมหมบานน ารองหมท 7 ต าบลทบผง อ าเภอศรส าโรง จงหวดสโขทย เพอใหเกษตรกรทเขารบการอบรมมพฤตกรรมการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชอยางปลอดภยและถกตอง สามารถน าความรทไดรบการอบรมไปขยายผลตอในกลมเกษตรกรในพนทอนๆ โดยมวธการด าเนนงานดงตอไปน11 ขนตอนท 1: การประชาคมหมบานเพอยอมรบมตวาการใชสารเคมก าจดศตรพชเปนอนตรายตอสขภาพของเกษตร หมท 7 ต าบลทบผง ขนตอนท 2: การประเมนพฤตกรรมการใชสารเคมก าจดศตรพชกอนการอบรม รวมทงการเจาะหาปรมาณเอนไซมโคลนเอสเตอรเรสในเลอดเกษตรกรครงท 1 พรอมแจงผล ตลอดจนการใหความรเกษตรกรผเขารวมโครงการเรองการปองกนควบคมพษสารเคมก าจดศตรพช ขนตอนท 3: การประเมนพฤตกรรมการใชสารเคมก าจดศตรพชหลงการอบรม 1 เดอน รวมทงการเจาะหาปรมาณเอนไซมโคลนเอสเตอรเรสในเลอดเกษตรกร ครงท 2 (หลงอบรม 1 เดอน) ตลอดจนการแจงผลการตรวจและมอบรางวลแกผเขารวมโครงการทมผลการตรวจหาปรมาณเอนไซมโคลนเอสเตอรเรสในเลอดมการเปลยนแปลงในระดบทดขน ผลการตรวจสารเคมในเกษตรกรกอนและหลงอบรมในครงนมการเปลยนแปลงในทางทดขน (ตารางท 2.2) แสดงวาเกษตรกรผเขารวมโครงการมความเขาใจในการเฝาระวงและปองกนควบคมพษสารเคมก าจดศตรพชมากขน สามารถปรบพฤตกรรมการปองกนตนเองจากการใชสารเคมก าจดศตรพชมากขน และจากการสอบถามเกษตรกรบางคนพบวามการใชสมนไพรคอวานรางจด เพอลดสารเคมทสะสมในรางกาย อยางไรกตามเกษตรกรสวนใหญไมสามารถหลกเลยงการใชสารเคมก าจดศตรพชได เพราะความจ าเปนทตองท างานหาเลยงปากทองของตนเองและครอบครว ดงนนจงหนมาใชวธการปองกนตนเองและการลดปรมาณสารเคมทสะสมในรางกาย นอกจากนจากการประเมนพบวาเกษตรกรผเขารวมโครงการม

11สรปจากรายงานของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลทบผง อ าเภอศรส าโรง จงหวดสโขทย (2553)

10

ความรความความเขาใจในการเฝาระวงและปองกนควบคมพษสารเคมก าจดศตรพชอยางมประสทธภาพ และเกดความปลอดภยในภาคเกษตรกรรม สามารถเปนแบบอยางทดส าหรบพนทอน ๆ ตอไป ตารางท 2.2 ผลการตรวจปรมาณเอนไซมโคลนเอสเตอรเรสในเลอดเกษตรกร

ผลการตรวจ กอนอบรม(ราย) รอยละ หลงอบรม(ราย) รอยละ

ปกต ปลอดภย เสยง ไมปลอดภย รวม

13 13 33 41

100

13.00 13.00 33.00 41.00

100.00

16 47 15 8

86

18.60 54.65 17.44 9.30

100.00

ทมา: โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลทบผง อ าเภอศรส าโรง จงหวดสโขทย

จากทกลาวมาขางตนผวจยเหนวาส านกงานสาธารณสขจงหวดสโขทยมความตนตวในปญหาการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของเกษตรกร ดงนนขอคนพบของงานวจยฉบบนนบเปนการเสรมขอมลใหหนวยงานเพอน าไปใชในโครงการเฝาระวงสขภาพของผปลกยาสบจากการใชสารเคมตอไป 2.3 แนวคดตนทนสขภาพ12 หลกทนมนษย (Human capital approach) เปนแนวคดทางเศรษฐศาสตรทมองวา คน คอ แรงงานในการผลตของสงคม ดงนน การคดมลคาของคนจงเปนการประเมนคาของศกยภาพในการผลตผลผลตของคนในสงคม ทงนถาแรงงานเกดปญหาดานสขภาพจะมผลกระทบตอประสทธภาพการผลตทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณของงานใน 3 ลกษณะ ไดแก กรณแรงงานตาย (Death) นบเปนการสญเสยจ านวนคนงานหรอปรมาณของแรงงาน ซงมมลคาการสญเสยเทากบมลคาของผลผลตหรอรายไดของผตายทนาจะท าไดถาเขาไมตาย กรณแรงงานพการ (Disability) นบเปนการสญเสยเวลาในการท างาน (Work-time loss) ถาพการชวคราวจะท าใหเกดการขาดงานชวคราว แตถาพการระยะยาวจะเปนการสญเสยเวลาในการท างานตลอดชวต กรณแรงงานเสอมประสทธภาพ (Debility) นบเปนการสญเสยประสทธภาพในการท างาน เนองจากความเจบปวย ดงนนจงท างานไดผลนอยกวาทควรจะเปนหรออาจท างานใหท างานผดพลาด

การเจบปวยของแรงงานจะมผลกระทบตอประสทธภาพในการท างานในเชงเศรษฐศาสตรดงน การทประสทธภาพการท างานของแรงงานขนกบผลตภาพหนวยสดทายของแรงงาน (Marginal productivity of

12สรปมาจากสวนทฤษฎของงานวจย สจตรา (2541)

11

labor) และจ านวนวนท างาน (ภาพประกอบท 2.1) อปทานของแรงงานทมสขภาพดและเจบปวยในตลาดแสดงดวยเสน และ ตามล าดบ สวนผลตภาพหนวยสดทายของแรงงานทมสขภาพดและเจบปวยแสดงดวยเสน เสน และ ตามล าดบ ซงเราจะเหนวา ณ อตราคาจางทเทากน แรงงานทมสขภาพดยนดเสนอเวลาท างานมากกวาแรงงานทเจบปวย เชน เมออตราคาจางเทากบ แรงงานทมสขภาพดจะยนดเสนอเวลาท างานเทากบ วนตอสปดาห แตแรงงานทเจบปวยจะยนดเสนอเวลาท างานเทากบ วนตอสปดาห

ภาพประกอบท 2.2 อปทานของแรงงานทมสขภาพดและสขภาพไมด ทมา: สจตรา (2541)

จากทฤษฎการก าหนดคาจางจากผลตภาพการผลตหนวยสดทาย กลาววา ในตลาดแรงงานทการ

แขงขนแบบสมบรณ อตราคาจางจะปรบตวจนกระทงอตราคาจางเฉลยเทากบ (Average wage) เทากบผลตภาพหนวยสดทายของแรงงาน (Marginal productivity of labor) หรอพดงายๆวา อตราคาจางเทากบผลตภาพการท างานของแรงงานนนเอง ดงนนแรงงานทมสขภาพดจะยนดท างานเทากบ วนตอสปดาห โดยมรายไดเทากบ M P บาทตอสปดาห ขณะทแรงงานทเจบปวยจะยนดท างานเทากบ วนตอสปดาห ซงสงผลใหมรายไดเทากบ บาทตอสปดาห ชดเจนวาแรงงานทเจบปวยจะท างานไดนอยกวาจงท าใหไดรบรายไดทนอยกวาแรงงานทมสขภาพด

จากแนวคดขางตนมนยวาการใชหลกทนมนษยในการค านวณตนทนสขภาพจะค านวณจาก (1) คาใชจายในการรกษาตวเมอเจบปวย ซงเปนคาใชจายทเปนเงนสดทแรงงานตองจายจรง เมอแรงงานเกดการเจบปวย (2) รายไดทสญเสยไปจากการเจบปวย ซงเปนคาใชจายทไมเปนเงนสด แตเปนตนทนคาเสยโอกาส (Opportunity cost) ของแรงงาน หรอรายไดทตองสญเสยไป ขณะทเจบปวยไมสามารถท างานไดตามปกต

12

2.4 การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ แมวาจากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวกบตนทนสขภาพของเกษตรกรทเกดจากการใชสารเคม ผวจยยงไมพบงานวจยทางดานยาสบในประเดนดงกลาว อยางไรกตามเราสามารถน าแนวคดและวธการด าเนนงานวจยไปประยกต ตลอดจนน าผลการประมาณตนทนไปเปรยบเทยบกบงานของเราตอไปในบทท 4 ทงนขอคนพบทนาสนมรายละเอยดดงตอไปน

สวรรณา (2535) ศกษาตนทนสขภาพจากการใชสารเคมก าจดศตรพชตอสขภาพของผปลกสมเขยวหวาน จงหวดปทมธาน โดยสมภาษณเกษตรกรจ านวน 35 ราย เพอประมาณตนทนสขภาพจากหลกการรายไดทสญเสยไป (Income foregone) ซงเปนคาเสยโอกาสแรงงาน โดยหาไดจากจ านวนวนทปวย จากการแพสารเคมก าจดศตรสมตอปคณดวยคาจางแรงงานชวคราวในสวนสม รวมทงค านวณจากคารกษาพยาบาลทงอาการเฉยบพลนและอาการเรอรงตอป ขอคนพบ คอ ในกรณทเกษตรกรพนยาเอง และฉดพนเองบางครงและจางคนอนฉดบางสวนมตนทนสขภาพเฉลยประมาณ 540 และ 1,366 บาทตอป ตลอดจนงานวจยของสวรรณายงสมภาษณผรบจางฉดยา พบวา คาใชจายสขภาพทเกดจากสารเคมเฉลยประมาณ 1,139 บาทตอป นอกจากนพบวาการใชสมนไพรปองกนก าจดศตรพชในสวนสมแทนสารเคมนนเปนไปไดและมเกษตรกรปฏบตอยจรง ซงไมมผลกระทบตอสขภาพของเกษตรกรและครอบครว ซงท าใหประหยดตนทนการผลตและกอใหเกดการพนฟของระบบนเวศนวทยา อยางไรกตามเกษตรกรไมนยมใชสมนไพร เนองจากขาดความเชอถอในประสทธภาพ งานวจยจงเสนอวาควรมการชดเชยจากรฐบาลในระดบหนง

จรภา (2536) ศกษาคาใชจายทางดานสขภาพของเกษตรกรผปลกฝายในจงหวดสระบร โดยเลอกอ าเภอพระพทธบาท อ าเภอมวกเหลก และอ าเภอวงมวง จ านวน 30 ราย โดยใชหลกการเดยวกบ สวรรณา (2535) ผลการศกษาหลกๆ พบวา เกษตรกรประมาณครงหนงมคาใชจายดานสขภาพ เนองจากเกษตรกรเหลานนอายยงนอยและมประสบการณในการปลกฝายนอย โดยทเกษตรกรบางรายไมไดใชผาปดหนาหรอจมก แตอาศยวาเวลาฉดพนไปยนอยเหนอลม ทงนคาใชจายสขภาพเฉลยครวเรอนละ 278 บาทตอป ส าหรบเกษตรกรทท าการฉดพนสารเคมดวยตนเองและจางผอนฉดบางครงมคาใชจายดานสขภาพประมาณ 110 บาทตอป ซงน าไปสขอเสนอแนะวารฐบาลควรหาทางสงเสรมและเผยแพรใหเกษตรกรเขาใจถงวธการใชสารเคมอยางถกตองเพอลดคาใชจายทางดานสขภาพ ขณะท ฉตรฤด (2539) เลอกพนทในอ าเภอปากชอง จงหวดนครราชสมา โดยสมภาษณเกษตรกรตวอยางจ านวน 39 รายผลการศกษา พบวา ตนทนสขภาพเฉลยประมาณ 402 บาทตอป ทงนขอจ ากดในงานชนน ซงควรจะพจารณาในงานวจยตอไปอนาคต คอ ตนทนสขภาพถกจ ากดเพยงการเจบปวยในระยะสน โดยไมไดค านงถงสขภาพระยะยาวของเกษตรกร ตลอดจนผลกระทบตอเนองไปยงสวนอนๆในระบบหวงโซอาหาร และผลกระทบตอสงแวดลอม แมวาขอเสนอแนะดงกลาวนาสนใจ อยางไรกตามผวจยมความเหนวาการจะวเคราะหผลกระทบในลกษณะดงกลาวคอนขางมความยากล าบากในทางปฏบตงานวจย

13

สจตรา (2541) มวตถประสงคหลกเพอเปรยบเทยบการท าเกษตรกระแสหลกและวนเกษตร โดยการสมตวอยางแบบเจาะจงครวเรอนทท าวนเกษตร ท าสวนมะมวง และท านารวมกนจ านวน 15 ราย ในอ าเภอสนามชยเขต จงหวดฉะเชงเทรา ซงประเดนทเกยวของกบงานวจยของเรา คอ ตนทนสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ขอคนพบทนาสนใจ คอ กลมตวอยางมะมวงมตนทนสขภาพจากอาการพษเฉยบพลนและเรอรงเฉลยปละ 399 บาทตอฟารม ขณะทกลมตวอยางขาวมตนทนสขภาพจากอาการพษเฉยบพลนและเรอรงเฉลยปละ 1,517 บาทตอฟารม ทงนสจตรากลาววาความตระหนกในปญหาสขภาพจงท าใหเกษตรกรในกระแสหลกบางสวนเลอกใชการก าจดศตรพชดวยวถธรรมชาต นอกจากนตนทนสขภาพสงผลใหการปลกมะมวงและการท านาขาวมความคมคาตอการลงทนลดลง โอปอล (2543) ประเมนคาตนทนสขภาพของเกษตรกรทใชสารเคมปองกนก าจดศตรพชในการปลกกะหล าปล ซงพนทวจย คอ อ าเภอแมแจม จงหวดเชยงใหม โดยสมภาษณเกษตรกรจ านวน 71 ราย ซงแบงเปน 2 กลม กลมแรก คอ เกษตรกรทมการควบคมศตรพชดวยวธผสมผสาน (Integrated Pest management: IPM) ซงมเพยง 8 ราย ขณะทเกษตรกรทมการเพาะปลกแบบทวไปมจ านวน 63 รายประเดนวเคราะหทนาสนใจในงานน คอ วเคราะหปจจยทมผลตอความเสยงในสขภาพจากการใชสารเคม โดยใชแบบจ าลองทางเศรษฐมตทเราเรยกวา “ ogit Model” ขอคนพบทส าคญ คอ กลมเกษตรกรทมการเพาะปลกแบบทวไปมตนทนสขภาพเฉลยประมาณ 1,292 บาทตอป ขณะทเกษตรกรทมการจดการแบบ “IPM” เพยง 833 บาทตอป ดงนนงานวจยนจงเสนอแนะวารฐบาลควรเพมการสงเสรมความรดาน “IPM” ส าหรบผลการประมาณ “ ogit Model” พบวา ตวแปรทมผลตอความเสยงในสขภาพ ไดแก มลคาของสารเคมปองกนจ ากดศตรพช ความถในการใชสารเคม คาใชจายในการปองกนตวของเกษตรกร จ านวนครงทเกษตรกรเคยไดรบการอบรม และการปฏบตตวของเกษตรกรในการใชสารเคม ทงนผวจยสรปมลคาปจจบนของตนทนสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชดงตารางท 2.2 เพอใชในการอภปรายกบผลการศกษาของเราในบทท 4 ตอไป ตารางท 2.2 สรปตนทนสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

งานวจย พช พนท ตนทน (บาทตอครวเรอน) ตนทนในป 2554 (บาทตอครวเรอน)

สวรรณา (2535) จรภา (2536) ฉตรฤด (2539) สจตรา (2541) โอปอล (2543)

สมเขยวหวาน ฝาย ฝาย ขาว มะมวง กะหล าปล

จงหวดปทมธาน จงหวดสระบร จงหวดนครราชสมา จงหวดฉะเชงเทรา จงหวดเชยงใหม

540 และ 1,366 110 และ 278 402 399 1,517 1,292

946.89 และ 2,395.29 187.27 และ 473.28 626.30 585.94 2,227.77 1,788.43

หมายเหต: ผวจยคดมลคาเงนในอนาคตจากขอสมมตทวาอตราดอกเบยเทากบ 3% ตอป

บทท 3 วธการด าเนนการวจย

วธการด าเนนการวจยนแบงเปน 3 ขนตอน ไดแก ขนท 1 การก าหนดประชากร กลมตวอยางทท าการศกษา และการคดเลอกกลมตวอยาง ขนท 2 การสรางเครองมอทใชในการวจย ขนท 3 การจดกระท าและการวเคราะหขอมล

3.1 การก าหนดประชากร กลมตวอยางทท าการศกษา และการคดเลอกกลมตวอยาง

ประชากรม 2 กลม ไดแก ครวเรอนผปลกยาสบพนธเบอรเลย และครวเรอนผไมเคยปลกยาสบในอ าเภอศรส าโรง จงหวดสโขทย เมอพจารณาจ านวนเกษตรกรในปเพาะปลก 2550/2551 ผวจยจงก าหนดใหต าบลทบผงแสดงถงพนทของประชากรกลมแรก และจากการทใน 3 ต าบล เกษตรกรไมไดรบโควตา ซงไดแก ต าบลนาขนไกร ต าบลราวตนจนทร และต าบลบานไรนน ต าบลบานไรจะมจ านวนเกษตรกรผปลกขาวมากทสด ต าบลบานไรจงเปนพนทของประชากรกลมทสอง ทงนผวจยก าหนดขนาดตวอยางประมาณรอยละ 10 ของประชากร ซงจ านวนผปลกยาสบพนธเบอรเลยในต าบลทบผงและผปลกขาวในต าบลบานไรมจ านวน 826 และ 489 ราย ตามล าดบ (ตารางท 3.1) ผวจยจงมตวอยางขนาด 80 และ 50 ราย ตามล าดบ ทงนการเขาถงตวอยาง ผวจยจะท าการสมอยางงาย โดยเมอท าการเกบขอมลจรง จ านวนตวอยางสวนหนงมาจากเกษตรกรทเขามายงโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพในแตละต าบล และทจะเหลอผวจยเขาถงเกษตรกรแตละบานโดยบงเอญ ส าหรบพนททท าการศกษาแสดงในภาพประกอบท 3.1

ตารางท 3.1 จ านวนเกษตรกรของอ าเภอศรส าโรงจ าแนกตามต าบลในปเพาะปลก 2550/2551

ต าบล เกษตรกรทงหมด (ราย) ขาว (ราย) ยาสบ (ราย) รวม (ราย)

ทบผง เกาะตาเลยง คลองตาล วงลก บานซาน นาขนไกร วงทอง วงใหญ บานนา วดเกาะ ราวตนจนทร สามเรอน บานไร

884 580

50 171 296

30 1,070

875 369 304 305

19 489

149 203

- 13

206 30

144 276 116 143 305

10 489

826 270

14 128

11 -

819 464 317 213

- 9 -

975 473

14 141 217

30 963 740 433 356 305

19 489

รวม 5,423 2,084 3,071 5,155

หมายเหต: ขอมลสะสม ณ มถนายน 2551

15

ภาพประกอบท 3.1 พนททท าการวจย

จงหวดสโขทย

ประเทศไทย

อ ำเภอศรส ำโรง

16

3.2 การสรางเครองมอวจย แบบสมภาษณส าหรบผปลกยาสบพนธเบอรเลยในต าบลทบผง และผปลกขาวในต าบลบานไร เปน

ชดเดยวกน โดยโครงสรางแบงเปน 3 สวนหลก สวนแรกแสดงถงสภาพทวไปทางเศรษฐกจสงคม สวนทสองแสดงถงสภาพการท าเกษตร การใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช สวนทสามแสดงถงสภาพการเจบปวยและตนทนสขภาพของเกษตรกร13 ทงนแบบสมภาษณตรวจสอบโดยผเชยวชาญ 2 ทานไดแก รองศาสตราจารย ดร.พศมย จารจตตพนธ อาจารยประจ าส านกวชาเศรษฐศาสตรและนโยบายสาธารณะ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ และนายบญลอม หอมหวาน นกวชาการสาธารณสขช านาญการ งานควบคมโรค ส านกงานสาธารสขจงหวดสโขทย หลงจากนนน าแบบสมภาษณทไดไปทดลองในพนทจรงเพอหาขอบกพรองรวมถงความถกตองของขอค าถามกอนน าไปใชจรง 3.3 การจดกระท าและวเคราะหขอมล

ขอมลปฐมภมถกจดเกบในชวงเดอนตลาคม ป 2554 หลงจากนนขอมลถกบนทกลงในโปรแกรมคอมพวเตอรเพอน ามาใชวเคราะหทางสถตดงน

(1) การใชสถตพรรณนา ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เพอวเคราะหคณลกษณะของตวอยางใน 4 ประเดนหลก ไดแก สภาพเศรษฐกจสงคม สภาพการท าเกษตร สภาพการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช และสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ซงในประเดนสดทายผวจยเนนไปทการประมาณตนทนสขภาพจากการใชสารเคมของผปลกยาสบพนธเบอรเลยในต าบลทบผง และผปลกขาวในต าบลบานไร โดยวธการค านวณแตละรายการแสดงดงตารางท 3.2 ทงนผวจยจะไดคาประมาณตนทนเฉลยตอครวเรอน หลงจากนนเมอน ามาหารทดนเพาะปลกพชนนในแตละครวเรอนกจะไดตนทนสขภาพตอไรจากการใชสารเคมในปการเพาะปลก 2553/2554 แมวาตนทนทไมเปนเงนสดจากการรกษาในโรงพยาบาลของรฐบาลจะดเกนความจรง (Overestimation) เนองจากใชงบประมาณ OP ตอหว แตจากขอมลปฐมภม พบวา จ านวนครวเรอนทสมาชกมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมจะไปรบการรกษาทโรงพยาบาลรฐบาลเพยงรอยละ 20

(2) การใชสถตอนมาน (Inference statistics) เพอทดสอบสมมตฐานความแตกตางระหวางประชากร

ในต าบลทบผงและต าบลบานไร โดยงานวจยนพารามเตอรม 2 ตว ไดแก สดสวน (Proportion) และคาเฉลย (Mean) ส าหรบพารามเตอรสดสวนใชตวสถต Z เพอการทดสอบสมมตฐาน ขณะทพารามเตอรคาเฉลยใชตวสถต t ทงนสมมตฐานหลกและรองแสดงในตารางท 3.3 โดยผวจยจะทดสอบสมมตฐานแบบทางเดยว ขณะทในการเลอกใชสตรของตวสถตนน ผวจยจะทดสอบความแปรปรวนระหวาง 2 ประชากรกอนวามความแตกตางกนหรอไม โดยใชตวสถต F 13แบบสมภาษณแสดงในภาคผนวก ก.

17

ตารางท 3.2 วธค านวณตนทนเฉลยตอปตอครวเรอนจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

รายการ วธการ 1. คาใชจายในการปองกนสารเคม 2. คายาทซอมาทานเอง 3. คาสมนไพร 4. คารกษาในอนามย 5. คาเดนทางไปอนามย 6. คารกษาในโรงพยาบาลของรฐบาล 7. คาเดนทางไปโรงพยาบาลของรฐบาล 8. คาเสยโอกาสของแรงงาน 9. คาเสยโอกาสของเงน

1. เปนเงนสด โดยค านวณจากผลรวมของคาใชจายในการปองกนสารเคมของทกครวเรอน (คายากอนหรอหลงการใชสารเคม + คาหนากาก + คาชดส าหรบพนสารเคม + คาถงมอยาง + คารองเทาหมขอ) หารดวยจ านวนครวเรอนตวอยาง

2. เปนเงนสด โดยค านวณจาก (ผลรวมคายาของสมาชกคนท 1 ทกครวเรอนทใชยาหารดวยจ านวนครวเรอนตวอยาง) + (ผลรวมของคายาของสมาชกคนท 2 ทกครวเรอนทใชยาหารดวยจ านวนครวเรอนตวอยาง)

3.ไมเปนเงนสด โดยค านวณจาก (มลคาของสมนไพรทประเมนโดยสมาชกคนท 1 ของทกครวเรอนทใชสมนไพรหารดวยจ านวนครวเรอน) + (มลคาของสมนไพรทประเมนโดยสมาชกคนท 2 ของทกครวเรอนทใชสมนไพรหารดวยจ านวนครวเรอน)

4. ไมเปนเงนสด โดยใชขอมลของอนามยทต าบลทบผงในป 2540 ทมอาการจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช คาใชจายประกอบดวยคาเวชภณฑยา และคาบรการ รวมเปนเงน 30.10 บาทตอคน ดงนนคารกษาในอนามยค านวณจาก (30.10 จ านวนสมาชกทไปรกษาทอนามย) หารดวยจ านวนครวเรอนตวอยาง

5. เปนเงนสด โดยค านวณจาก (ผลรวมคาเดนทางไปกลบของสมาชกคนท 1 ในครวเรอนทไปรกษาทอนามยหารดวยจ านวนครวเรอนตวอยาง) + (ผลรวมคาเดนทางไปกลบของสมาชกคนท 2 ในครวเรอนทไปรกษาทอนามยหารดวยจ านวนครวเรอนตวอยาง)

6. ไมเปนเงนสด โดยใชขอมลงบประมาณ OP ในพนท สปสช. เขต 2 ป 2554 ซงมคาเทากบ

795.39 บาทตอหวประชากร (http://phitsanulok.nhso.go.th/) ดงนนคารกษาในโรงพยาบาลของรฐบาลค านวณจาก (795.39 จ านวนสมาชกทไปรกษาทโรงพยาบาลรฐบาล) หารดวยจ านวนครวเรอนตวอยาง

7. เปนเงนสด โดยค านวณจาก (ผลรวมคาเดนทางไปกลบโรงพยาบาลของสมาชกคนท 1 ในครวเรอนทไปรกษาดวยจ านวนครวเรอนตวอยาง) + (ผลรวมคาเดนทางไปกลบโรงพยาบาลของสมาชกคนท 2 ในครวเรอนทไปรกษาหารดวยจ านวนครวเรอนตวอยาง)

8. ไมเปนเงน โดยค านวณจาก ((จ านวนวนพกผอนทไมไดท างานจากการเกดอาการจากการแพสารเคมของสมาชกคนท 1 รายไดตอวนทประเมนโดยสมาชกคนท 1 ทมอาการ)/จ านวนครวเรอนตวอยาง) + ((จ านวนวนพกผอนทไมไดท างานจากการเกดอาการจากการแพสารเคมของสมาชกคนท 2 รายไดตอวนทประเมนโดยสมาชกคนท 2 ทมอาการ)/จ านวนครวเรอนตวอยาง)

9. ไมเปนเงนสด นนคอดอกเบยทควรจะไดรบถาน าเงนไปฝากธนาคาร โดยค านวณจาก (2.5%ตอป ผลรวมของคาใชจายในขอ 1 ถง ขอ 8)

18

ตารางท 3.3 สมมตฐานหลก (Ho) และรอง (H1) เพอทดสอบความแตกตางของพารามเตอรระหวางประชากรในต าบลทบผงและต าบลบานไร

พารามเตอร สมมตฐาน 1

p1,1= สดสวนครวเรอนทเคยไดรบการอบรมในประเดนการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลทบผง p1,2= สดสวนครวเรอนทเคยไดรบการอบรมในประเดนการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลบานไร

Ho: p1,1= p1,2 H1: p1,1 > p1,2

2

2,1= คะแนนเฉลยจากการประเมนการปฏบตตวของเกษตรกรในการใชสารเคมในต าบลทบผง 2,2= คะแนนเฉลยจากการประเมนการปฏบตตวของเกษตรกรในการใชสารเคมในต าบลบานไร

Ho: 2,1 = 2,2 H1: 2,1 < 2,2

3 p3,1= สดสวนครวเรอนททานยากอนและหลงการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลทบผง p3,2= สดสวนครวเรอนททานยากอนและหลงการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลบานไร

Ho: p3,1= p3,2 H1: p3,1 > p3,2

4

p4,1= สดสวนครวเรอนทใสหนากากขณะทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลทบผง p4,2= สดสวนครวเรอนทใสหนากากขณะทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลบานไร

Ho: p4,1= p4,2 H1: p4,1 < p4,2

5 p5,1= สดสวนครวเรอนทสวมชดส าหรบฉดพนสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลทบผง p5,2= สดสวนครวเรอนทสวมชดส าหรบฉดพนสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลบานไร

Ho: p5,1= p5,2 H1: p5,1 < p5,2

6 p6,1= สดสวนครวเรอนทสวมถงมอยางขณะทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลทบผง p6,2= สดสวนครวเรอนทสวมถงมอยางขณะทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลบานไร

Ho: p6,1= p6,2 H1: p6,1 < p6,2

7 p7,1= สดสวนครวเรอนทใสรองเทาหมขอขณะทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลทบผง p7,2= สดสวนครวเรอนทใสรองเทาหมขอขณะทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลบานไร

Ho: p7,1= p7,2 H1: p7,1 < p7,2

8 8,1= จ านวนผใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชเฉลยในต าบลทบผง 8,2= จ านวนผใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชเฉลยในต าบลบานไร

Ho: 8,1 = 8,2 H1: 8,1 < 8,2

9 9,1= ระยะเวลาทเคยใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของผใชคนท 1 เฉลยในต าบลทบผง 9,2= ระยะเวลาทเคยใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของผใชคนท 1 เฉลยในต าบลบานไร

Ho: 9,1 = 9,2 H1: 9,1 < 9,2

10

10,1= ระยะเวลาทเคยใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของผใชคนท 2 เฉลยในต าบลทบผง 10,2= ระยะเวลาทเคยใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของผใชคนท 2 เฉลยในต าบลบานไร

Ho: 10,1 = 10,2 H1: 10,1 < 10,2

11 p11,1= สดสวนครวเรอนทผใชมสขภาพไมแขงแรงกอนใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลทบผง p11,1= สดสวนครวเรอนทผใชมสขภาพไมแขงแรงกอนใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลบานไร

Ho: p11,1= p11,2 H1: p11,1 > p11,2

12 12,1= ความถในการใชสารเคมปองกนและก าจดแมลงตอปการเพาะปลกเฉลยในต าบลทบผง 12,2= ความถในการใชสารเคมปองกนและก าจดแมลงตอปการเพาะปลกเฉลยในต าบลบานไร

Ho: 12,1= 12,2 H1: 12,1 > 12,2

13 13,1= ความถในการใชสารเคมปองกนและก าจดโรคพชตอปการเพาะปลกเฉลยในต าบลทบผง 13,2= ความถในการใชสารเคมปองกนและก าจดโรคพชตอปการเพาะปลกเฉลยในต าบลบานไร

Ho: 13,1= 13,2 H1: 13,1 < 13,2

19

ตารางท 3.3 (ตอ)

พารามเตอร สมมตฐาน 14 14,1= ความถในการใชสารเคมปองกนและก าจดวชพชตอปการเพาะปลกเฉลยในต าบลทบผง

14,2= ความถในการใชสารเคมปองกนและก าจดวชพชตอปการเพาะปลกเฉลยในต าบลบานไร

Ho: 14,1= 14,2 H1: 14,1 < 14,2

15 15,1= ปรมาณการใชสารเคมปองกนและก าจดแมลงตอไรเฉลยในต าบลทบผง 15,2= ปรมาณการใชสารเคมปองกนและก าจดแมลงตอไรเฉลยในต าบลบานไร

Ho: 15,1= 15,2 H1: 15,1 > 15,2

16 16,1= ปรมาณการใชสารเคมปองกนและก าจดโรคพชตอไรในต าบลทบผง 16,2= ปรมาณการใชสารเคมปองกนและก าจดโรคพชตอไรในต าบลบานไร

Ho: 16,1= 16,2 H1: 16,1 > 16,2

17 17,1= ปรมาณการใชสารเคมปองกนและก าจดวชพชตอไรในต าบลทบผง 17,2= ปรมาณการใชสารเคมปองกนและก าจดวชพชตอไรในต าบลบานไร

Ho: 17,1= 17,2 H1: 17,1 > 17,2

18 p18,1= สดสวนครวเรอนทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชเพมขนเมอเทยบกบ 5 ปทแลวในต าบลทบผง p18,2= สดสวนครวเรอนทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชเพมขนเมอเทยบกบ 5 ปทแลวในต าบลบานไร

Ho: p18,1= p18,2 H1: p18,1 > p18,2

19 p19,1= สดสวนครวเรอนทคดวาจะเลกใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลทบผง p19,2= สดสวนครวเรอนทคดวาจะเลกใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลบานไร

Ho: p19,1= p19,2 H1: p19,1 < p19,2

20 p20,1= สดสวนครวเรอนทคดวาจะใชการก าจดศตรพชแบบชวภาพหรอจากธรรมชาตในต าบลทบผง p20,2= สดสวนครวเรอนทคดวาจะใชการก าจดศตรพชแบบชวภาพหรอจากธรรมชาตในต าบลบานไร

Ho: p20,1= p22,2 H1: p20,1 < p22,2

21 p21,1= สดสวนครวเรอนทมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมในต าบลทบผง p21,2= สดสวนครวเรอนทมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมในต าบลบานไร

Ho: p21,1= p21,2 H1: p21,1 > p21,2

22 22,1= ตนทนทนสขภาพเฉลยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลทบผง 22,2= ตนทนทนสขภาพเฉลยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลบานไร

Ho: 22,1 = 22,2 H1: 22,1 > 22,2

23 p23,1= สดสวนครวเรอนทมสมาชกเสยชวตลงในชวง 10 ปทผานมาในต าบลทบผง p23,2= สดสวนครวเรอนทมสมาชกเสยชวตลงในชวง 10 ปทผานมาในต าบลบานไร

Ho: p23,1= p23,2 H1: p23,1 < p23,2

24

24,1 = อายของผเสยชวตในครวเรอนต าบลทบผง 24,2 = อายของผเสยชวตในครวเรอนต าบลบานไร

Ho: 24,1= 24,2 H1: 24,1 > 24,2

25 p25,1= ครวเรอนทมสมาชกเจบปวยครงส าคญในชวง 5 ปทผานมาในต าบลทบผง p25,2= ครวเรอนทมสมาชกเจบปวยครงส าคญในชวง 5 ปทผานมาในต าบลบานไร

Ho: p25,1= p25,2 H1: p25,1 < p25,2

20

(3) การใชแบบจ าลองทางเศรษฐมตทเราเรยกวา “Logit model” เพอวเคราะหปจจยทสงผลตอความเสยงในสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของการปลกยาสบพนธเบอรเลยและการปลกขาวอยางเดยว โดย “ความเสยง” หมายถง โอกาสทเกษตรกรจะมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมดงกลาว ทงน Logit model จะมตวแปรตามในลกษณะ Odds-Ratio14 ตามสมการท (3.1) ซง )1y(P i =โอกาสทสมาชกในครวเรอนมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช และ

)0y(P i =โอกาสทสมาชกในกรณครวเรอนไมมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

uXyy

ii15

1ii0

i

i)0(P)1(P

Log

…(3.1)

ส าหรบตวแปรอสระผวจยก าหนดดงน X1 = รายไดหลงหกคาใชจายของครวเรอน (บาทตอเดอน) X2 = พนทเพาะปลก (ไร) X3 = ความถในการใชสารปองกนและก าจดแมลง (ครงตอปการเพาะปลก) X4 = ความถในการใชสารปองกนและก าจดโรคพช (ครงตอปการเพาะปลก) X5 = ความถในการใชสารปองกนและก าจดวชพช (ครงตอปการเพาะปลก) X6 = ปรมาณการใชสารปองกนและก าจดแมลง (มลลลตรตอไร) X7 = ปรมาณการใชสารปองกนและก าจดโรคพช (มลลลตรตอไร) X8 = ปรมาณการใชสารปองกนและก าจดวชพช (มลลลตรตอไร) X9 = การปฏบตตวของเกษตรกรในการใชสารเคม (คะแนนเตม 24 คะแนน) X10 = แนวคดทจะเลกใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช (1 หมายถงคดจะเลก 0 หมายถงไมคดเลก) X11 = การก าจดศตรพชแบบชวภาพหรอจากธรรมชาต (1 หมายถงคดจะใช 0 หมายถงไมคดจะใช) X12 = คาใชจายในการปองกนการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช (บาทตอปการเพาะปลก) X13 = การอบรมเรองการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช (1 หมายถงเคยอบรม 0 หมายถงไมเคย) X14 = สขภาพของผฉดพนกอนใชสารเคม (1 หมายถงแขงแรง 0 หมายถงไมคอยแขงแรง) X15 = ระยะเวลาทเคยใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชมากอน (ป) ui = ตวคลาดเคลอน (Error terms)

14สรปแนวคดมาจาก อาร (ม.ป.ป.: ออนไลน) และโอปอล (2543)

21

ก าหนดใหสตรประมาณคา (Estimator) ส าหรบพารามเตอร 150 ,, คอ ~~150 ,, ตามล าดบ

ซงไดมาจากแนวทางของ Maximum Likelihood Estimator หลงจากนนจะสามารถประมาณโอกาสทสมาชกในครวเรอนมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชตามสมการท (3.2)

e L~11

)1y(P

…(3.2)

ซง x i15

1ii0

~~L~

ขณะเดยวกนผวจยจะสามารถหาผลกระทบสวนเพม (Marginal effect) ของตวแปร

อสระจากสมการท (3.3)

xee

x i2L~

L~

i

L~

1

)1y(P …(3.3)

สวนการพจารณาความเหมาะสมของแบบจ าลองนนเรมดจากคาสหสมพนธ (Correlation) ระหวางตวแปรอสระเพอตรวจสอบปญหา Multicolinearity รวมทงจะดนยส าคญทางสถตของตวแปรอสระแตละตว (Individual significance) แลวยงพจารณานยส าคญทางสถตโดยภาพรวม Pseudo R-squared และ Likelihood Ratio Test ซงมสมมตฐานหลก คอ H0: 0151 โดยถา P-value < 0.05 แลวปฏเสธสมมตฐานหลก ตลอดจนพจารณาจากความแมนย าของการพยากรณจากตาราง Expectation-Prediction Evaluation

บทท 4 ผลการวจย

ผลการวจยเรมดวยในหวขอ 4.1 ซงแสดงผลการวเคราะหสภาพการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของผปลกยาสบพนธเบอรเลย ประเดนทนาเปนหวง คอ ครวเรอนผปลกยาสบสวนใหญใชสารเคมปองกนและก าจดแมลงทมคณสมบตพษรายแรงตามเกณฑขององคการอนามยโลก ท งนโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลทบผงมการจดโครงการอบรมการใชสารเคมทถกตอง ซงสงผลใหผปลกยาสบมการปองกนตวจากการใชสารเคม รวมทงมการปฏบตตวทดในกอนการใช ระหวาง และหลงการใชสารเคม อยางไรกตามผลการวเคราะหเปรยบเทยบ พบวา ปรมาณการใชตอไรในกรณการปลกยาสบมคามากกวาในกรณการปลกขาวอยางมนยส าคญทางสถตทงสารปองกนและก าจดแมลง โรคพช และวชพช

ผลการวจยในหวขอ 4.2 พบวา ครวเรอนประมาณรอยละ 47.50 ตองเผชญกบอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคม โดยมอาการวงเวยนศรษะเปนสดสวนสงสดเมอเทยบกบอาการไมพงประสงคอนๆ ซงผ ปลกยาสบจะแกไขอาการโดยอาศยการรกษาทอนามย โรงพยาบาลของรฐ และการใชสมนไพรรางจด ขณะทในต าบลบานไรมจ านวนครวเรอนเจบปวยจากการใชสารเคมเพยงรอยละ 4.00 ชดเจนวารอยละของครวเรอนผปลกยาสบทมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมมมากกวาในกรณของผปลกขาวอยางมนยส าคญทางสถต ดงนนปญหาสขภาพจากการใชสารเคมของผปลกยาสบยงคงอยสถานการณทนาเปนหวงโดยเปรยบเทยบกบผปลกขาวในต าบลบานไร ซงน ามาสขอคนพบในหวขอท 4.3 คอ ผปลกยาสบมตนทนแฝงดานสขภาพทงเปนเงนสดและไมเปนเงนสดจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชประมาณ 369.19 บาทตอไร ซงมากกวาในกรณของการปลกขาวอยางมนยส าคญทางสถต เนองจากการทผฉดพนในไรยาสบมสขภาพไมคอยแขงแรงอยกอนแลว รวมทงปรมาณการใชตอไรในการปลกยาสบทมคาสงกวาในการปลกขาว

บทนจะสงทายทผลการวจยในหวขอ 4.4 ดวยการน าเสนอ “Logit model” ของแตละพช ซงแบบจ าลองชใหเหนวาตวแปรรอยละของครวเรอนทมสขภาพของผฉดพนไมคอยแขงแรงและตวแปรระยะเวลาทเคยฉดพนมาจะมอทธพลตอโอกาสเจบปวยจากการใชสารเคมของผปลกยาสบอยางมนยส าคญทางสถต ซงถอดความในลกษณะ “Marginal effect” ไดวาในกรณทสขภาพของผฉดพนไมแขงแรง ถาฉดพนสารเคมเพมอก 1 ป โอกาสเจบปวยจะเพมขนรอยละ 0.88 แมวาคานจะดไมสงมากนก แตกยงมคาสงกวาในกรณทผปลกยาสบมสขภาพแขงแรงทมคา “Marginal effect” รอยละ 0.56 ซงประเดนนน าไปสขอเสนอแนะในเชงการดแลสขภาพส าหรบผปลกยาสบพนธเบอรเลยในต าบลทบผ ง อ าเภอศรส าโรง จงหวดสโขทย ในบทตอไป สวนในกรณการปลกขาว ซงในต าบลบานไรไมคอยมปญหาเรองการเจบปวยจากสารเคมอยแลว ผวจยจงไมแปลกใจท “Marginal effect” มคานอยมาก

23

4.1 สภาพการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช กอนทจะเปรยบเทยบทางสถตระหวางสภาพการใชสารเคมระหวางการปลกยาสบพนธเบอรเลยและการปลกขาวอยางเดยว ผวจยจะวเคราะหคณลกษณะของตวอยางผปลกยาสบในต าบลทบผง โดยเรมจากสภาพเศรษฐกจสงคม สภาพการท าเกษตร และสภาพการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช โดยมรายละเอยดดงตอไปน สภาพเศรษฐกจสงคม: จาการส ารวจ พบวา ผใหสมภาษณสวนใหญมสถานภาพเปนหวหนาครวเรอนหรอคสมรสของหวหนาครวเรอน โดยเปนชายและหญงในสดสวนพอๆกน11 ซงมอายเฉลยประมาณ 48 ป ส าหรบดานการศกษากยงคงอยเพยงแคภาคบงคบในระดบประถมศกษาเชนเดยวกบสงคมชนบททวๆไป ประเดนทควรพจารณา คอ ชนดของพชทปลก ซงท ารายไดหลกแกครอบครวนนไมนาประหลาดใจเลยทผวจยจะพบวา จ านวนครวเรอนสงถงรอยละ 81.25 ของกลมตวอยางมรายไดหลกมาจากการปลกยาสบพนธเบอรเลย แตอยางไรกตามครวเรอนทตอบวามรายไดหลกมาจากการปลกพรกมรอยละ 3.75 ซงจากการสอบถามขอมลชาวบาน พบวา มระบบการรบซอในลกษณะการประกนราคาจากโรงงานพรกซอส กลาวไดวาความแนนอนของราคาเปนสวนหนงในการปรบลดการใชพนทเพาะปลกยาสบ และชใหเหนวา หากชาวบานในต าบลทบผงไมสามารถปลกยาสบไดกมพชผกททดแทนได นอกจากนครวเรอนรอยละ 15.00 กมรายไดหลกมาจากการปลกขาว อาจเนองมาจากนโยบายการประกนรายได หรอทปจจบนเปลยนเปนนโยบายประกนราคา แตกนบเปนการสรางความแนนอนในเรองของราคารบซอเชนกน

เมอพจารณาสภาพเศรษฐกจของครวเรอนในต าบลทบผง ผวจยเหนวาครวเรอนไมประสบปญหากบความยากจน เนองจากครวเรอนสามารถมเงนเหลอหลงจากหกคาใชจายแลวประมาณ 1,588 บาทตอเดอน ขณะเดยวกนผใหสมภาษณสวนใหญไมมอาชพรอง และในกลมทมอาชพรองกรบจางนอกภาคเกษตรเพยงรอยละ 6.25 กลาวไดวาผปลกยาสบพนธเบอรเลยจะมสภาพเศรษฐกจทไมแรนแคนเหมอนการท าการเกษตรทวๆไป ส าหรบโครงสรางของสมาชกในครวเรอนต าบลทบผงสะทอนวาสวนใหญไมใชอยในลกษณะครวเรอนขยายเหมอนครวเรอนชนบทสมยกอน แมวาจะมครวเรอนทมจ านวนสมาชกสงถง 9 คน อยางไรกตามจ านวนสมาชกเฉลยประมาณ 4 คน12 ซงแบงเปนเพศชายและหญงในสดสวนพอๆกน ขณะเดยวกนจ านวนสมาชกทอายต ากวา 15 ปกมประมาณ 1 คน นนคอมบตรเฉลยเพยงครวเรอนละคน นอกจากนผวจย พบวา แรงงานในไรยาสบมประมาณ 3 คนตอครวเรอน ซงแบงเปนเพศชายและหญงในสดสวนพอๆกน

11คณลกษณะทางเศรษฐกจและสงคมของกลมตวอยางในต าบลทบผงดรายละเอยดในตารางผนวก ข.1 12โครงสรางของสมาชกในครวเรอนต าบลทบผงดรายละเอยดในตารางผนวก ข.2

24

สภาพการท าเกษตร: จากการส ารวจ พบวา ครวเรอนในต าบลทบผงมพนทเพาะปลกเฉลย 11 ไร (ตารางท 4.1.1) อยางไรกตามขอมลมคาสวนเบยงเบนมาตรฐานทคอนขางสง เนองจากครวเรอนมทพนทเพาะปลกสงสดถง 49 ไร ขณะทกมครวเรอนทมพนทเพยง 3 ไรเทานน อาจกลาวไดวาในต าบลทบผงมทงครวเรอนเกษตรรายอยและรายใหญปะปนกนไป ทงนครวเรอนมพนทเพาะปลก 2 แปลง โดยในแปลงแรกมพนทเฉลย 6 ไร ผวจย พบวา จ านวนครวเรอนทใชทดนเพอการปลกยาสบอยางเดยวคดเปนรอยละ 40 ขณะทใชเพอการปลกยาสบและขาวสลบกนคดเปนรอยละ 45 ซงจะปลกยาสบในชวงเดอนพฤศจกายนถงเดอนเมษายน สวนขาวนาปกจะปลกในชวงเดอนพฤษภาคมถงเดอนตลาคม ซงในชวงเวลาทปลกยาสบนนบางครวเรอนกจะปลกขาวนาปรง ซงแนนอนวาหากจะใหมการปลกขาวนาปรงเพมเตมเพอลดพนทการปลกยาสบ การจดการระบบชลประทานยอมเปนสงส าคญ ส าหรบพนทเพาะปลกในแปลงทสองเฉลย 5 ไร โดยสดสวนของครวเรอนทใชทดนแปลงนส าหรบการปลกพชนนไมคอยแตกตางจากแปลงแรก ขอสงเกต คอ จ านวนครวเรอนทใชแปลงนเพอการปลกขาวอยางเดยวคดเปนรอยละ 18.03 จากพนทเพาะปลกน าเราไปสประเดนผลผลตในปการเพาะปลก 2553/2554 ซงพบวาผลผลตลดลงรอยละ 2.82 (ตารางท 4.1.2) ตารางท 4.1.1 สภาพพนทเพาะปลกในต าบลทบผง

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ

พนทเพาะปลกเฉลย จ านวนแปลงเพาะปลกเฉลย

แปลงเพาะปลกทหนง พนทเฉลย พชทปลกยาสบและขาวสลบกน

ยาสบ ขาว พรก ผก

รวม แปลงเพาะปลกทสอง

พนทเฉลย พชทปลกยาสบและขาวสลบกน

ยาสบ ขาว พรก อนๆ

รวม

11ไร 2 แปลง

6 ไร

36 32 5 5 2

80

5 ไร 23 21 11 3 3

61

45.00 40.00 6.25 6.25 2.50

100.00

37.70 34.43 18.03 4.92 4.92

100.00

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

25

ตารางท 4.1.2 ผลผลตยาสบพนธเบอรเลยในปการเพาะปลก 2552/2553 – 2553/2554

รายการ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

คาสงสด

คาต าสด

ผลผลตปเพาะปลก 2552/2553 (กโลกรม) ผลผลตปเพาะปลก 2553/2554 (กโลกรม) อตราการเปลยนแปลง

2,735 2,658

-2.82%

1,387.68 1,380.10 -0.55%

6,000 8,000

33.33%

500 500

0.00%

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

สภาพการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช: จากการส ารวจ พบวา จ านวนครวเรอนผปลกยาสบรอยละ 58.75 ใชยหอ “แลนเนท” เพอปองกนและก าจดแมลง (Insecticide) ขณะเดยวกน พบวา จ านวนครวเรอนยาสบรอยละ 40.00 ใชยหอ “เมทาแลกซล” ส าหรบโรคพช (Pesticide) และรอยละ 31.94 ใชยหอ “แพนเทอรา” ส าหรบวชพช (Herbicide)13 โดยโรงงานยาสบจะก าหนดยหอมาใหเกษตรกรเลอกกลมหนง แตตองใชหมนเวยนไปเรอยๆโดยโรงงานยาสบจะไมอนญาตใหใชตวใดตวหนงซ า ทงนเมอผวจยพจารณายหอทผปลกยาสบเลอกใชดงกลาว พบวา ยหอเมทาแลกซลและแพนเทอราจะมระดบพษนอย (Slightly hazardous: Class III) ตามเกณฑขององคกรอนามยโลก (World Health Organization: WHO) อยางไรกตามประเดนทนาหวง คอ ยหอแลนเนท ซงมระดบพษรายแรง (Highly hazardous: Class Ib) ส าหรบวธการใชสารเคมนนผปลกยาสบเลาวาสวนใหญจะน าสารเคมมาผสมน าและใสลงในถง 200 ลตร เชน เมอจะฆาหนอนกจะน าสารเคมส าหรบฆาแมลงหลายยหอใสรวมกนหมดเพอผสมกบน าในถง ทงนปรมาณการใชสารเคมปองกนและก าจดแมลง โรคพช และวชพชมคาเฉลยประมาณ 0.99 0.73 และ 0.49 มลลลตรตอไรโดยมความถในการฉดพนประมาณ 7.60 5.66 และ4.22 ครงตอปตามล าดบ14 ส าหรบจ านวนผฉดพนนน จากการส ารวจ พบวา เฉลย 2 คนตอครวเรอน ซงครวเรอนทปลกยาสบ 1 ถง 4 ไร จะมผฉดพนเพยงคนเดยวใชเครองสะพายหลง ขณะทครวเรอนทปลกยาสบ 4 ไรขนไปจะมผฉดพน 2 คนโดยใชทงเครองปมและสายพน ซงคนหนงจะเดนถอสายหวพน สวนอกคนจะคอยจบสายยางหรอดงสายยางตามรองยาสบ ทงนผฉดพนคนท 1 เคยใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชมาแลวประมาณ 18 ป15 อยางไรกตามนาสนใจทวาประมาณรอยละ 50 ของครวเรอนตวอยางมการใชสารเคมเทาเดมเมอเทยบกบเมอ 5 ปทแลว รวมทงประมาณรอยละ 30 มการใชลดลง ตลอดจนมากกวาครงมความคดทอยากจะเลกใชตลอดจนเกอบทงหมดของจ านวนครวเรอนตวอยางมแนวคดทจะหนมาใชการก าจดศตรพชแบบชวภาพหรอจากธรรมชาต (ตารางท 4.1.3) ดงนนนาจะเปนสญญาณทดตอนยเชงนโยบายการสงเสรมการใชวถธรรมชาต หากแตตองแสดงใหชาวบานเหนถงผลลพธอยางเปนรปธรรม

13ชอสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในไรยาสบของต าบลทบผงดรายละเอยดในตารางผนวก ข.3 14ความถและปรมาณการใชตอไรในการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในไรยาสบของต าบลทบผงดรายละเอยดในตารางผนวก ข.3 15รายละเอยดขอมลทางสถตดตารางผนวก ข.4

26

ประเดนเรองการใชสารเคมนนทางอนามยต าบลทบผงกไดเลงเหนถงปญหาจงมการจดโครงการอบรมการใชสารเคม ซงจากการส ารวจ พบวา กวารอยละ 90 เคยไดรบการอบรมเรองนแลว (ตารางท 4.1.3) ดงนนจงไมนาแปลกใจทคะแนนเฉลยในการปฏบตตวของผปลกยาสบกอนการใช ระหวางใช และหลงการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชรวมกนจงมคาสงถง 22.23 จากคะแนนเตม 24 (ตารางท 4.1.4) อยางไรกตามขอควรปฏบตทผปลกยาสบไดคะแนนนอย ไดแก การไมรบประทานอาหารเครองดม หรอสบบหร ในชวงเวลาทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช และการอยเหนอลมเสมอในขณะทใชสารเคม นอกจากนในประเดนการปองกนตวเองในการใชสารเคมนน พบวา จ านวนครวเรอนผปลกยาสบปองกนสารเคมโดยใชถงมอยาง รองเทาหมขอ และหนากากคดเปนรอยละ 91.25 90.00 และ 70.00 ตามล าดบ ขณะทจ านวนครวเรอนทมการใชชดสวมใสส าหรบฉดพนโดยเฉพาะ และการทานยากอนหรอหลงยงคงใชคอนขางนอย16 หากประเมนเปนคาใชจายในการปองกนจะมคาประมาณ 954.89 บาทตอครวเรอน โดยชดส าหรบพนสารเคมและรองเทาหมขอคดเปนรอยละ 25.93 และ 25.83 ตามล าดบ17 ดงนนผวจยเหนวาผปลกยาสบในต าบลทบผงมการปฏบตตวคอนขางเหมาะสม โดยรถงวธในการปองกนอนตรายจาการใชสารเคม ซงกนาจะเปนผลจากโครงการทภาคราชการใหความส าคญกบปญหาดงกลาว

ตารางท 4.1.3 สภาพการใชสารเคมและก าจดศตรพชในไรยาสบของต าบลทบผง

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ การใชสารเคมในปเพาะปลก 2553/2554 เทยบกบ 5 ปทแลว

เพมขน เทาเดม ลดลง

รวม ความคดทจะเลกใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

คดจะเลก ไมคดจะเลก

รวม ความคดทจะใชการก าจดศตรพชแบบชวภาพหรอจากธรรมชาต

คดจะใช ไมคดจะใช

รวม การอบรมเรองการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

เคย จ านวนครงเฉลย

ไมเคย รวม

18 40 22 80

54 26 80

77 3

80

72 3 ครง

7 79

22.50 50.00 27.50

100.00

67.50 32.50

100.00

96.25 3.75

100.00

91.14

8.86 100.00

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

16การปองกนสารเคมและก าจดศตรพชของผปลกยาสบในต าบลทบผงดรายละเอยดในตารางผนวก ข.5 17คาใชจายในการปองกนการใชสารเคมและก าจดศตรพชในต าบลทบผงดรายละเอยดในตารางผนวก ข 10

27

ตารางท 4.1.4 การปฏบตตวของเกษตรกรในการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของต าบลทบผง

รายการ เตมขอละ 2 คะแนน

จ านวนครวเรอน

ปฏบตทกครง (2 คะแนน)

ปฏบตบางครง (2 คะแนน)

ไมปฏบต (2 คะแนน)

รวม

กอนการใช (1) การตรวจสอบเครองพนสารเคมกอนการใช (2) การตรวจสอบชนดของศตรพชเพอเลอกชนดของ

สารเคม (3) การอานฉลากทขวดของสารเคมโดยละเอยดกอน

การใช ระหวางการใช (4) การใชสารเคมเฉพาะในชวงเวลาเชาหรอเยน (5) การผสมสารเคมจะผสมตามอตราสวนทระบไวใน ฉลาก (6) การสวมเสอแขนยาว กางเกงขายาว รองเทาบท

สวมถงมอ หมวก และหนากากปองกนพษในระหวางการฉดพน

(7) การไมรบประทานอาหารเครองดม หรอสบบหร ในชวงเวลาทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

(8) การหยดพกและรบไปพบแพทยเมอเกดอาการ ผดปกต เชน แนนหนาอก เวยนศรษะ ในชวงเวลาท ใชสารเคม (9) การอยเหนอลมเสมอในขณะทใชสารเคม (10) การหยดใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชเมอ ลมแรง หลงการใช (11) การอาบน า ฟอกสบ ช าระลางรางกาย และเปลยน เสอผาใหมหลงจากใชสารเคมปองกนและก าจด ศตรพชเรยบรอยแลว (12) การเกบสารเคมปองกนและก าจดศตรพชไวในท ปลอดภยจากคน สตวเลยง และหางไกลจากทอย อาศยหลงจากใช รวมทง 12 ขอ คะแนนเตม 24 คะแนน

1.9625

1.9750

1.9250

1.8125

1.8875

1.8125

1.6709

1.8000

1.7000

1.8125

1.9500

1.9620

22.2278

77

96.25% 78

97.50% 74

92.50%

65 81.25%

71 88.75%

66 82.50%

59

74.68% 69

86.25%

58 72.50%

68 85.00%

76 95.00%

76

96.20%

3

3.75% 2

2.50% 6

7.50%

15 18.75%

9 11.25%

13 16.25%

14

17.73% 6

7.50%

20 25.00%

9 11.25%

4 5.00%

3

3.80%

0

0.00% 0

0.00% 0

0.00%

0 0.00%

0 0.00%

1 1.25%

6

7.59 5

6.25%

2 2.50%

3 3.75

0 0.00%

0

0.00%

80

100.00% 80

100.00% 80

100.00%

80 100.00%

80 100.00%

80 100.00%

79

100.00% 80

100.00%

80 100.00%

80 100.00%

80 100.00%

79

100.00%

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

28

จากการวเคราะหสภาพการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชทไดกลาวไปแลวแลวน าเรามาสการเปรยบเทยบสภาพการใชสารเคมของผปลกระหวางพนทต าบลทบผงและต าบลบานไร18 กลาวคอเปนการเปรยบเทยบระหวางผปลกยาสบและผปลกขาว ซงไมเคยปลกยาสบมาเลย โดยอาศยเครองมอทางสถตเพอทดสอบวาการทสายตาของเราเหนตวเลขวามความแตกตาง แตจรงๆแลวแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตหรอไม ส าหรบการวเคราะหความแตกตางของสดสวนหรอรอยละจะใชตวสถต z ขณะทการวเคราะหคาเฉลยทแตกตางกนในแตละตวแปรนน ผวจยเรมจากการทดสอบวาความแปรปรวนในแตละตวแปรระหวาง 2 พนทวาแตกตางกนหรอไมเพอจะเลอกใชสตรในการค านวณตวสถต t ใหเหมาะสมโดยการวเคราะหจะก าหนดระดบนยส าคญ 0.05 ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา แมรอยละของครวเรอนทเคยไดรบการอบรมเรองสารเคมในต าบลทบผงจะมมากกวาในต าบลบานไรอยางมนยส าคญทางสถต (ตวแปรตวท 1 ในตารางท 4.1.5) แตจากการสอบถามจากเจาหนาทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพในต าบลบานไรไดขอมลวาเรองสารเคมปองกนและก าจดศตรพชนน โครงการลกษณะนมมาเมอ 10 ปกอนแลวจงท าใหผปลกขาวในต าบลบานไรเขาใจและตระหนกถงปญหาเหลานคอนขางด ดงนนในปจจบนจงมโครงการลกษณะนนอยลง ขณะทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลทบผงรวาปญหาดานนยงคงอยจงตองจดท าโครงการลกษณะนอยตอเนอง จากการเขารวมโครงการอบรมท าใหการปฏบตตวของเกษตรกรทประเมนจากคะแนนจะมคาเฉลยสงมากเมอเทยบกบคะแนนเตมในทงสองต าบล เมอน ามาวเคราะหเปรยบเทยบ ผวจยไมพบความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (ตวแปรตวท 2 ในตารางท 4.1.5) ขณะเดยวกนเมอพจารณาเรองการปองกนตนเองในการใชสารเคม แมวาต าบลทบผงจะมสดสวนครวเรอนทใชหนากากเพอปองกนนอยกวาในต าบลบานไรอยางมนยส าคญทางสถต (ตวแปรตวท 4 ในตารางท 4.1.5) อยางไรกตามครวเรอนในต าบลทบผงกมการรบประทานยากอนหรอหลงฉดพนทสงกวาอยางมนยส าคญทางสถต (ตวแปรตวท 3 ในตารางท 4.1.5) นอกจากนเมอพจารณาการปองกนดวยวธอนๆ ไดแก การสวมชดส าหรบฉดพน ถงมอยาง และรองเทาหมขอ พบวา ในต าบลทบผงจะมสดสวนครวเรอนทใชไมแตกตางจากในต าบลบานไรอยางมนยส าคญทางสถต (ตวแปรตวท 5 ถง 7 ในตารางท 4.1.5) อาจกลาวไดวาผปลกยาสบพนธเบอรเลยในต าบลทบผงมความตระหนกถงการใชสารเคมไมแตกตางจากผปลกขาวในต าบลบานไร ส าหรบตวแปรจ านวนผใชสารเคม และระยะเวลาทเคยใชสารเคมมาของผฉดพนคนท 1 และคนท 2 ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา คาเฉลยของตวแปรเหลานในต าบลทบผงมคานอยกวาในต าบลบานไรอยางมนยส าคญทางสถต (ตวแปรท 8 ถง 10 ในตารางท 4.1.5) อยางไรกตามสงเกตวาตวแปรรอยละครวเรอนท

18ขอมลทางสถตเชงพรรณนาของต าบลบานไรดไดจากตารางผนวก ข.10 ถง ตารางผนวก ข. 20

29

ผใชมสขภาพไมคอยแขงแรงหรอมโรคประจ าตวในต าบลทบผงจะมคามากกวาในต าบลบานไรอยางมนยส าคญทางสถต (ตวแปรท 11 ในตารางท 4.1.5) ซงอาการเจบปวยทผปลกยาสบตอบนน ไดแก ปวดศรษะ เวยนหว เจบคอ ไอ และคลนไส สวนโรคประจ าตว ไดแก แพยา ความดนโลหต เบาหวาน และไทลอยด ประเดนทควรพจารณา คอ ความถและปรมาณการใชตอไร เนองจากการวเคราะหขอมลเชงพรรณนาทเราพบวาการปลกยาสบพนธเบอรเลยจะใชสารเคมปองกนและก าจดแมลงทมพษรายแรง แตอยางไรกตามผลการทดสอบความแตกตางดานความถในการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชเพอการปลกยาสบและการปลกขาวไมชดเจนนก เนองจากในกรณสารเพอปองกนและก าจดโรคพชนน ผวจยไมพบความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (ตวแปรตวท 12 ถง 14 ในตารางท 4.1.5) ขณะทในดานปรมาณการใชตอไรในกรณการปลกยาสบมคามากกวาในกรณการปลกขาวอยางมนยส าคญทางสถตทงสารปองกนและก าจดแมลง โรคพช และวชพช (ตวแปรท 15 ถง 17 ในตารางท 4.1.5) ขณะเดยวกนรอยละของครวเรอนทมการใชสารเคมเพมขนจาก 5 ปทแลวในต าบลทบผงกมากกวาในต าบลบานไรอยางมนยส าคญทางสถต (ตวแปรท 18 ในตารางท 4.1.5) เนองจากในปจจบนนปญหาทางดานสงแวดลอมรนแรงขนสงผลใหปญหาเรองแมลง โรคพช และวชพชยอมมความรนแรงขนตามกน นอกจากน แมวาผลการทดสอบสมมตฐานจะไมพบความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตในตวแปรรอยละของครวเรอนทคดวาจะใชการก าจดศตรพชแบบชวภาพหรอธรรมชาต (ตวแปรท 19 ในตารางท 4.2.1)อยางไรกตามรอยละของครวเรอนทคดจะเลกใชสารเคมในต าบลทบผงกมคานอยกวาในต าบลบานไรอยางมนยส าคญทางสถต (ตวแปรท 20 ในตารางท 4.2.1) จากทกลาวมาขางตนจะเหนวาปญหาไมไดอยทตวเกษตรกร กลาวคอเกษตรกรยนดทจะปรบเปลยนการใชสารเคม หากพวกเขามทางเลอกทดกวา ซงน าไปสขอเสนอแนะในการปรบวธการปองกนและก าจดศตรพชตอไป

30

ตารางท 4.1.5 การทดสอบสมมตฐานความแตกตางในการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชระหวางการปลกยาสบและการปลกขาวอยางเดยว

พาราม

เตอรตวท

รายการ ครวเรอนทปลกยาสบ

ครวเรอนทปลกขาวอยาง

เดยว

Z Calculate

คาเฉลย กรณปลกยาสบ

คาเฉลย กรณปลกขาวอยางเดยว

F calculate

t calculate

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

ครวเรอนทเคยไดรบการอบรมในประเดนการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช คะแนนเฉลยจากการประเมนการปฏบตตวของเกษตรกรในการใชสารเคม ครวเรอนททานยากอนและหลงการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ครวเรอนทใสหนากากขณะทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ครวเรอนทสวมชดส าหรบฉดพนสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ครวเรอนทสวมถงมอยางขณะทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ครวเรอนทใสรองเทาหมขอขณะทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช จ านวนผใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช (คน) ระยะเวลาทเคยใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของผใชคนท 1 (ป) ระยะเวลาทเคยใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของผใชคนท 2 (ป) ครวเรอนทผใชมสขภาพไมแขงแรงกอนใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

91.14%

-

41.25%

70.00%

62.50%

91.25%

90.00%

-

-

-

18.750%

30.00%

-

0.00%

98.00%

62.50%

94.00%

96.00%

-

-

-

0.000%

7.220** -

5.258**

-3.941**

0.000NS

-0.572NS

-1.249 NS - - -

3.255**

-

22.29

-

-

-

-

-

1.99

17.68

16.10

-

-

22.64 - - - - -

2.63

25.80

23.00 -

-

6.629** - - - - -

2.135**

1.078 NS

1.063 NS -

-

-1.461 NS - - - - -

-4.094**

-4.469**

-3.163** -

หมายเหต: ** หมายถงระดบนยส าคญทางสถต ณ ระดบ 0.05 NS หมายถงไมมนยส าคญทางสถต ณ ระดบ 0.05 ทมา: จากการค านวณ

31

ตารางท 4.1.5 (ตอ)

พารามเตอรตวท

รายการ ครวเรอนทปลกยาสบ

ครวเรอนทปลกขาวอยาง

เดยว

Z Calculate

คาเฉลย กรณปลกยาสบ

คาเฉลย กรณปลกขาวอยางเดยว

F calculate

t calculate

12

13

14

15

16

17

18

19

20

ความถในการใชสารเคมปองกนและก าจดแมลงตอปการเพาะปลก (ครงตอป) ความถในการใชสารเคมปองกนและก าจดโรคพชตอปการเพาะปลก (ครงตอป) ความถในการใชสารเคมปองกนและก าจดวชพชตอปการเพาะปลก (ครงตอป) ปรมาณการใชสารเคมปองกนและก าจดแมลงตอไร (มลลลตร) ปรมาณการใชสารเคมปองกนและก าจดโรคพชตอไร (มลลลตร) ปรมาณการใชสารเคมปองกนและก าจดวชพชตอไร (มลลลตร) ครวเรอนทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชเพมขนเมอเทยบกบ 5 ปทแลว ครวเรอนทคดวาจะเลกใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ครวเรอนทคดวาจะใชการก าจดศตรพชแบบชวภาพหรอจากธรรมชาต

- - - - - -

22.50%

67.50%

96.25%

-

-

-

-

-

-

6.00%

100.00%

100.00%

- - - - - -

2.487**

-4.507**

-1.385NS

7.60

5.66

4.22

0.99

0.73

0.49 - - -

5.85

5.85

5.83

0.10

0.09

0.10 - - -

9.801**

4.741**

4.439**

485.496**

337.976**

104.736** - - -

3.889**

-0.327NS

-4.867**

9.212**

4.347**

8.378** - - -

หมายเหต: ** หมายถงระดบนยส าคญทางสถต ณ ระดบ 0.05 NS หมายถงไมมนยส าคญทางสถต ณ ระดบ 0.05 ทมา: จากการค านวณ

32

4.2 การแพและเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช กอนทจะเปรยบเทยบทางสถตระหวางรอยละของครวเรอนผปลกยาสบทมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชทใชในการปลกยาสบพนธเบอรเลยและการปลกขาวอยางเดยวผวจยเรมดวยวเคราะหสขภาพของผปลกยาสบจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช จากการส ารวจ พบวา ครวเรอนทมผฉดพนสารเคมปองกนและก าจดศตรพชมสขภาพแขงแรงดกอนจะใชคดเปนรอยละ 81.25 อยางไรกตามครวเรอนทผฉดพนมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมคดเปนรอยละ 47.50 (ตารางท 4.1.6) โดยมเพยงอาการเฉยบพลนเทานน และในจ านวนครวเรอนเหลาน พบวา ครวเรอนทสมาชกคนท 1 มอาการวงเวยนศรษะและคลนไสอาเจยนคดเปนรอยละ 92.11 และ 78.95 ตามล าดบ และสมาชกคนท 2 กมลกษณะเชนเดยวกน19 ซงขอคนพบนกเปนไปในทางเดยวกบงานวจยในอดต เชน การใชสารเคมในสวนสมของสวรรณา (2535) และการปลกกะหล าปลของโอปอล (2543) ตลอดจนการศกษาของส านกงานสาธารณะสขจงหวดสโขทย

นอกจากนจากการส ารวจ พบจ านวนครวเรอนรอยละ 2.63% ทมสมาชกคนท 1 มอาการหมดสต อยางไรกตามไมพบครวเรอนทมสมาชกคนท 2 มอาการเชนน ขณะเดยวกนพบจ านวนครวเรอนทมสมาชกคนท 1 มอาการแนนหนาอก และหายใจล าบากคดเปนรอยละ 36.84 และ 26.32 ตามล าดบ จากทกลาวมานผวจยเหนวาปญหาสขภาพของผปลกยาสบในต าบลทบผงจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชนนคอนขางนาเปนหวง แนนอนวาในมมมองทางเศรษฐศาสตร อาการแพหรอเจบปวยจะน ามาซงตนทนคาเสยโอกาสของแรงงานจากการทผปลกยาสบตองหยดงานเพอพกผอนใหอาการไมพงประสงคดงกลาวหายไป ซงจะกลาวในสวนตอไป ส าหรบวธในการแกไขอาการเจบปวย พบวา เมอสมาชกคนท 1 มอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมจ านวนครวเรอนผปลกยาสบจะไปอนามยคดเปนรอยละ 86.8420 รองลงมา ไดแก การซอยามาทานเอง การใชรางจดตมกบน าดม และการไปรกษาทโรงพยาบาลของรฐบาล ในกรณเมอสมาชกคนท 2 มอาการกจะมวธการแกไขอาการเหมอนกบสมาชกคนท 1

ประเดนทควรพจารณา คอ รอยละของครวเรอนทมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลทบผงมคามากกวาในต าบลบานไรอยางมนยส าคญทางสถต (ตารางท 4.2.3) กลาวไดวาปญหาสขภาพจากการใชสารเคมในผปลกยาสบรนแรงกวาผปลกขาวอยางชดเจน ค าถาม คอ ท าไมจงเปนเชนนน จากการวเคราะหเปรยบเทยบทางสถตในหวขอทแลวสะทอนวาผปลกยาสบปฏบตตวคอนขางดแลว แตสาเหตทส าคญนาจะมากจากลกษณะการปลกพชยาสบทตองใชปรมาณสารเคมปองกนและก าจดแมลง โรคพช และวชพช ตอไรทสงมากกวาโดยเปรยบเทยบ รวมทงการทผฉดพนสวนใหญในต าบลทบผงมสขภาพไมคอยแขงแรงอยแลวเปนตนเหตทส าคญ 19อาการแพหรอเจบปวยสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของผปลกยาสบในต าบลทบผงดรายละเอยดในตารางผนวก ข.7 20การแกไขเมอมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมของผปลกยาสบในต าบลทบผงดรายละเอยดในตารางผนวก ข.8

33

ตารางท 4.2.1 สขภาพของผปลกยาสบทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลทบผง

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ สขภาพของเกษตรกรกอนใชสารเคม

แขงแรงด ไมสบายบอยๆและ/หรอมโรคประจ าตว

รวม อาการแพหรอเจบปวย

ม ไมม

รวม

65 15 80

38 42 80

81.25 18.75

100.00

47.50 52.50

100.00

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

ตารางท 4.2.2 สขภาพของผปลกยาสบทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลบานไร

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ สขภาพของเกษตรกรกอนใชสารเคม

แขงแรงด ไมสบายบอยๆและ/หรอมโรคประจ าตว

รวม อาการแพหรอเจบปวยจากสารเคม

ม ไมม

รวม

50 0

50

2 48 50

100.00 00.00

100.00

4.00 96.00

100.00

ทมา: จากการส ารวจ (2554) ตารางท 4.2.3 การทดสอบสมมตฐานความแตกตางรอยละของครวเรอนผปลกยาสบทมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและ

ก าจดศตรพชทใชในการปลกยาสบพนธเบอรเลยและการปลกขาวอยางเดยว

พารามเตอรตวท

รายการ ครวเรอนทปลกยาสบ

ครวเรอนทปลกขาวอยางเดยว

Z Calculate

21

ครวเรอนทมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคม

47.50%

4.00%

5.228**

หมายเหต: ** หมายถงระดบนยส าคญทางสถต ณ ระดบ 0.05 ทมา: จากการค านวณ

34

4.3 ตนทนสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

แนนอนวาในมมมองทางเศรษฐศาสตรการแกไขอาการแพและเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชดวยวธตางๆกน ามาซงคาใชจายทงทเปนเงนสดและไมเปนเงนสด โดยประกอบไปดวยคาเดนทางไปกลบ และคารกษา แมวาในปจจบนมโครงการหลกประกนสขภาพถวนหนาท าใหผปลกยาสบไมตองจายคารกษา แตรฐบาลกตองเสยงบประมาณแผนดน ทงนรายละเอยดของวธการค านวณแตละรายการในตนทนแสดงในตารางท 3.1 บทท 3 โดยผลการประมาณตนทนสขภาพสะทอนวาหากครวเรอนผปลกยาสบในต าบลทบผงใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชจะตองแลกมาดวยการเสยเมดเงน 2,472 บาท (ตารางท 4.3.1) กลาวไดวาผลการประมาณนกอยในเสนทางของขอคนพบในอดต แตแนนอนวาพชแตละชนดยอมมลกษณะการใชและปรมาณการใชสารเคมทแตกตางกนไป โดยตนทนสขภาพมคาตงแต 187.27 บาทตอครวเรอนในการปลกฝายจนถง 2,395.29 บาทตอครวเรอนส าหรบการปลกกะหล าปล (ตารางท 2.2) นอกจากนเมอผวจยพจารณาโครงสรางของตนทนสะทอนวาประมาณครงหนงเปนตนทนทไมใชเงนสด ซงในจ านวนนคาเสยโอกาสของแรงงานจากการพกผอนเมอมอาการคดเปนสดสวนสงสด

หากมองในดานตนทนสขภาพตอไรชใหเหนวาการใชสารเคมเพอปลกยาสบนนกอใหเกดตนทนแฝงเพมขนมาไรละ 369.19 บาท (ตารางท 4.3.1) จากการท จรวฒน (2553) พบวา การปลกยาสบในต าบลทบผง อ าเภอศรส าโรง ขาดทนสทธทางเศรษฐศาสตรไรละ 6,275.78 บาท เนองจากตนทนแฝงทไมใชเงนสดของปจจยแรงงาน ดงนนขอคนพบของงานวจยนนบเปนการเตมเตมการค านวณตนทนใหมความชดเจนยงขน นอกจากนแมตนทนแฝงดานสขภาพดงกลาวจะดไมสงมากนก อยางไรกตามถาเปรยบเทยบกบการปลกขาวในต าบลบานไรจะพบวามคาสงกวามาก ซงจะทดสอบนยส าคญทางสถตตอไป ทงนจากการส ารวจ พบวา ตนทนสขภาพตอไรมคาประมาณไรละ 110.16 บาท (ตารางท 4.3.2) กลาวไดวาผลการประมาณนอยในเสนทางของงานวจยในอดต โดยสจตรา (2541) พบวาตนทนสขภาพของการปลกขาวในจงหวดฉะเชงเทรามคาประมาณไรละ 97.20 บาท

นอกจากนเมอเปรยบเทยบดานโครงสรางของตนทนสขภาพมขอสงเกต คอ จากการทการปลกขาวพบครวเรอนทผฉดพนมอาการแพหรอเจบปวยนอยกวาในกลมครวเรอนทปลกยาสบคอนขางมาก ซงท าใหตนทนทไมใชเงนสดคดเปนเพยงสดสวนรอยละ 26.14 ของตนทนรวม ขณะทคาใชจายในการปองกนมสดสวนสงถงรอยละ 73.12 ของตนทนรวม21 จากทกลาวมาขางตนสรปวาความส าคญในสขภาพของผปลกยาสบถกประเมนเปนตนทนเศรษฐศาสตรเพอสงสญญาณความรนแรงของปญหาการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลทบผ ง อ าเภอศรส าโรง จงหวดสโขทย ซงขอคนพบนนบเปนขอมลหนงเพอการตดสนใจในการปรบลดพนทเพาะปลกยาสบ และเปดทางเลอกส าหรบการปลกพชทดแทนอยางขาวนาปรงตอไป 21คาใชจายในการปองของผปลกขาวในต าบลบานไรดรายละเอยดในตารางผนวก ข.19

35

ตารางท 4.3.1 ตนทนสขภาพเฉลยตอปจากการใชสารเคมของผปลกยาสบในต าบลทบผง

รายการ (บาทตอครวเรอน) รวม รอยละ

เงนสด รอยละ ไมเปนเงนสด รอยละ 1. คาใชจายในการปองกนสารเคม 2. คายาทซอมาทานเอง 3. คาสมนไพร 4. คารกษาในอนามย 5. คาเดนทางไปอนามย 6. คารกษาในโรงพยาบาลของรฐบาล 7. คาเดนทางไปโรงพยาบาลของรฐบาล 8. คาเสยโอกาสของแรงงาน 9. คาเสยโอกาสของเงน รวม

954.89 27.10

- -

16.75 -

37.50 - -

1,036.24

38.63% 1.10%

- -

0.68% -

1.52% - -

41.92%

- -

19.13 18.81

- 89.48

- 1,248.00

60.29 1,435.71

0.77% 0.76%

- 3.62%

- 50.49% 2.44%

58.08%

954.89 27.1

19.13 18.81 16.75 89.48

37.5 1248

60.29 2,471.95

38.63% 1.10% 0.77% 0.76% 0.68% 3.62% 1.52%

50.49% 2.44%

100.00%

รายการ (บาทตอไร) รวม รอยละ

เงนสด รอยละ ไมเปนเงนสด รอยละ 1. คาใชจายในการปองกนสารเคม 2. คายาทซอมาทานเอง 3. คาสมนไพร 4. คารกษาในอนามย 5. คาเดนทางไปอนามย 6. คารกษาในโรงพยาบาลของรฐบาล 7. คาเดนทางไปโรงพยาบาลของรฐบาล 8. คาเสยโอกาสของแรงงาน 9. คาเสยโอกาสของเงน รวม

115.29 2.98

- -

2.08 -

4.85 - -

125.20

31.23% 0.81%

- -

0.56% -

1.31% - -

33.91%

- -

2.08 2.37

- 11.54

- 219.00

9.00 243.99

- -

0.56% 0.64%

- 3.13%

- 59.32% 2.44%

66.09%

115.29 2.98 2.08 2.37 2.08

11.54 4.85

219.00 9.00

369.19

31.23% 0.81% 0.56% 0.64% 0.56% 3.13% 1.31%

59.32% 2.44%

100.00%

ทมา: จากการค านวณ

จากหวขอ 4.2 ทพบวารอยละของครวเรอนทมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในต าบลทบผงมคามากกวาในต าบลบานไรอยางมนยส าคญทางสถต ฉะนนจงไมนาแปลกใจทตนทนสขภาพจากการใชสารเคมของผปลกยาสบจะสงกวาผปลกขาวอยางมนยส าคญทางสถต (ตารางท 4.3.3) กลาวไดวาปญหาสขภาพจากการใชสารเคมในผปลกยาสบรนแรงกวาผปลกขาวอยางชดเจน ส าหรบประเดนสงทาย คอ สขภาพของสมาชกในครวเรอนผปลกยาสบและผปลกขาวอยางเดยว22 ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ไมมความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวาง 2 กลมดงกลาวอยางมนยส าคญทางสถตในรอยละของครวเรอนทมผเสยชวตลงในชวง 10 ปทผานมา และอายเฉลยของผเสยชวต (ตวแปรท 23 และ 24 ในตารางท 4.3.4) ขณะทรอยละของครวเรอนผปลกยาสบในต าบลทบผงทมจ านวนสมาชกเจบปวยครงส าคญในชวง 5 ปทผานมามคานอยกวาในต าบลบานไรอยางมนยส าคญทางสถต (ตวแปรท 25 ในตาราง 22ประวตสขภาพของสมาชกในครวเรอนผปลกยาสบในต าบลทบผง และครวเรอนผปลกขาวในต าบลบานไรดตารางผนวก ข.9 และ ข.20

36

ท 4.3.4) ดงนนผวจยยงไมสามารถสรปไดวาครวเรอนผปลกยาสบจะมสขภาพของสมาชกในครวเรอนแยกวาครวเรอนทไมเคยปลกยาสบเลย อยางไรกตามประเดนนนบเปนขอจ ากดในค าถามจากการสมภาษณ ซงไมเพยงพอทจะยนยนเทากบการเกบสถตจากผลการตรวจสขภาพจรงของสมาชกแตละคนในครวเรอน ตารางท 4.3.2 ตนทนสขภาพเฉลยตอปจากการใชสารเคมของผปลกขาวในต าบลบานไร

รายการ (บาทตอครวเรอน) รวม รอยละ

เงนสด รอยละ ไมเปนเงนสด รอยละ

1. คาใชจายในการปองกนสารเคม 2. คายาทซอมาทานเอง 3. คาสมนไพร 4. คารกษาในอนามย 5. คาเดนทางไปอนามย 6. คารกษาในโรงพยาบาลของรฐบาล 7. คาเดนทางไปโรงพยาบาลของรฐบาล 8. คาเสยโอกาสของแรงงาน 9. คาเสยโอกาสของเงน รวม

1,376.36 1.20

- -

4.80 -

8.00 - -

1,390.36

73.12% 0.06%

- -

0.25% -

0.42% - -

73.86%

- -

1.96 2.41

- 31.80

- 410.00 45.91

492.08

- -

0.10% 0.13%

- 1.69%

- 21.78% 2.44%

26.14%

1,376.36 1.20 1.96 2.41 4.80

31.80 8.00

410.00 45.91

1,882.44

73.12% 0.06% 0.10% 0.13% 0.25% 1.69% 0.42%

21.78% 2.44%

100.00%

รายการ (บาทตอไร) รวม รอยละ

เงนสด รอยละ ไมเปนเงนสด รอยละ

1. คาใชจายในการปองกนสารเคม 2. คายาทซอมาทานเอง 3. คาสมนไพร 4. คารกษาในอนามย 5. คาเดนทางไปอนามย 6. คารกษาในโรงพยาบาลของรฐบาล 7. คาเดนทางไปโรงพยาบาลของรฐบาล 8. คาเสยโอกาสของแรงงาน 9. คาเสยโอกาสของเงน รวม

80.77 0.09

- -

0.37 -

0.40 - -

81.63

73.32% 0.08%

- -

0.34% -

0.36% - -

74.10%

- -

0.10 0.15

- 1.59

- 24.00

2.69 28.53

- -

0.09% 0.14%

- 1.44%

- 21.79% 2.44%

25.90%

80.77 0.09 0.10 0.15 0.37 1.59 0.40

24.00 2.69

110.16

73.32% 0.08% 0.09% 0.14% 0.34% 1.44% 0.36%

21.79% 2.44%

100.00%

ทมา: จากการค านวณ

37

ตารางท 4.3.3 การทดสอบสมมตฐานความแตกตางระหวางตนทนสขภาพตอไรจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของการปลกยาสบพนธเบอรเลยและการปลกขาวอยางเดยว

พารามเตอรตวท

รายการ คาเฉลย กรณปลกยาสบ

คาเฉลย กรณปลกขาวอยาง

เดยว

F calculate

t calculate

22

ตนทนสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช (บาทตอไร)

369.19

110.16

34.56**

2.633**

หมายเหต: ** หมายถงระดบนยส าคญทางสถต ณ ระดบ 0.05 ทมา: จากการค านวณ ตารางท 4.3.4 การทดสอบสมมตฐานความแตกตางดานสขภาพของสมาชกในครวเรอนทปลกยาสบและครวเรอนทปลกขาวอยางเดยว

พารามเตอรตวท

รายการ ครวเรอนทปลกยาสบ

ครวเรอนทปลกขาวอยาง

เดยว

Z Calculate

คาเฉลย กรณปลกยาสบ

คาเฉลย กรณปลกขาวอยางเดยว

F calculate

t calculate

23

24

25

ครวเรอนทมสมาชกเสยชวตลงในชวง 10 ปทผานมา อายของผเสยชวตในครวเรอน (ป) ครวเรอนทมสมาชกเจบปวยครงส าคญในชวง 5 ปทผานมา

7.50% -

11.25%

14.00% -

24.00%

-1.202NS -

-1.673**

-

56.67 -

-

67.86 -

-

8.257** -

-

-0.844NS -

หมายเหต: ** หมายถงระดบนยส าคญทางสถต ณ ระดบ 0.05 NS หมายถงไมมนยส าคญทางสถต ณ ระดบ 0.05 ทมา: จากการค านวณ

38

4.4 ปจจยทสงผลตอความเสยงในสขภาพจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ภายหลงจากการเกบขอมลภาคสนามแลว พบวา ทงผปลกยาสบในต าบลทบผงและผปลกขาวในต าบลบานไรลวนแลวแตมเพยงอาการเฉยบพลนเพยงอยางเดยว ดงนน “ความเสยงในสขภาพจากการใชสารเคม” ในทนหมายถงโอกาสทผปลกยาสบหรอปลกขาวจะมอาการแพหรอเจบปวยอยางเฉยบพลนหลงจากทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ทงนค าถามทผวจยสนใจ คอ มปจจยใดบางทมอทธพลอยางมนยส าคญทางสถตตอโอกาสทเกษตรกรจะมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคม โดยผวจยอาศยแบบจ าลองทางเศรษฐมตทเรยกวา “Logit model” ในการวเคราะห ซงแบงเปนกรณผปลกยาสบและผปลกขาว ตามล าดบ ตารางท 4.4.1 ผลการประมาณ Logit Model II ของผปลกยาสบ

ตวแปรอสระ สมประสทธ Z-Statistics P-value คาคงท X14 สขภาพของเกษตรกรกอนใชสารเคม (1 = ไมสบายหรอมโรคประจ าตว) X15 ระยะเวลาในการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

-0.9313 1.2324 0.0341

-1.7921** 1.8933***

1.3635*

0.0731 0.0583 0.1727

LR Statistic (2 df) = 5.9843 Probability (LR Stat) = 0.0502 McFadden R-Squared = 0.0569

หมายเหต: * หมายถงระดบนยส าคญ 0.173 ** หมายถงระดบนยส าคญ 0.073 *** หมายถงระดบนยส าคญ 0.058 ทมา: จากการประมาณการ ตารางท 4.4.2 การประเมนคาความสามารถในการพยากรณ (success cutoff C = 0.5) ใน Logit Model II ของผปลกยาสบ

Estimated equation Constant Probability

ตวแปรตาม= 0 ตวแปรตาม= 1 รวม ตวแปรตาม= 0 ตวแปรตาม= 1 รวม P(ตวแปรตาม= 1) C P(ตวแปรตาม= 11) > C รวม ความถกตอง

รอยละความถกตอง รอยละความไมถกตอง

Total Gain* Percent Gain**

31 9

40 31

77.50 22.50

-22.50 NA

17 19 36 19

52.78 47.22 52.78 52.78

48 28 76 50

65.79 34.21 13.16 27.78

40 0

40 40

100.00 0.00

36 0

36 0

0.00 100.00

76 0

76 40

52.63 47.37

หมายเหต: *Change in "% Correct" from default (constant probability) specification **Percent of incorrect (default) prediction corrected by equation ทมา: จากการประมาณการ

39

แบบจ าลองของผปลกยาสบพนธเบอรเลยในต าบลทบผง ผวจยเรมดวยการสราง “Logit model I” ซงใสตวแปรอสระทก าหนดไวในบทท 3 ทกตวลงไปในแบบจ าลอง อยางไรกตามผลการประมาณคาไมเปนไปตามทคาดหวง โดยตวแปรอสระทงทางคณลกษณะทางเศรษฐกจและสงคม สภาพการใชสารเคมและก าจดศตรพช ตลอดจนคณลกษณะของผใชสารเคมไมมนยส าคญทางสถตตอโอกาสในการทเกษตรกรมอาการแพและเจบปวยจากการใชสารเคม ดงนนผวจยจงทดลองสรางแบบจ าลองอกหลายกรณ แตไมขอกลาวในรายละเอยด นอกจากเกณฑนยส าคญทางสถตแลว ผวจยสรางเมตรกซสหสมพนธระหวางตวแปรอสระในตารางผนวก ค. 1 ซงมนยวาตวแปรอสระ x6 และ x7 กบ x7 และ x8 นาจะเกดปญหา Multicollinearity รวมทงเมอพจารณา Likelihood ratio test และการประเมนความแมนย าในการพยากรณของแบบจ าลองท าใหได “Logit model II” เปนแบบจ าลองทเหมาะสมทสด แบบจ าลองนมตวแปรอสระเพยง 2 ตวไดแก ตวแปรสขภาพของเกษตรกรกอนใชสารเคม และตวแปรระยะเวลาทเคยใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ทงนเรมจากความถของตวแปรตาม พบวารอยละ 47.00 ของจ านวนครวเรอนในกลมตวอยางทผใชสารเคมมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกน หลงจากนนจะน าไปประมาณคาสมประสทธของตวแปรแม “Likelihood ratio test” ชวามนยส าคญทางสถต ณ ระดบ 0.05 อยางไรกตามระดบนยส าคญทางสถตของตวแปรแตละตวกไมคอยสงมากนก (ตารางท 4.4.1) เมอท าการประเมนความสามารถในการพยากรณ พบวารอยละความถกตองโดยรวมนนมคารอยละ 65.79 (ตารางท 4.4.2) ดงนนกลาวไดวาแบบจ าลองนมความเหมาะสมทางสถตพอสมควรทจะแปลความหมายของโอกาสทจะเกดอาการเจบปวยจากการใชสารเคมของผปลกยาสบในต าบลทบผง เมอผวจยน าคาคงท สมประสทธของตวแปรอสระ x14 และ x15 ใชในค านวณหาคาความนาจะเปนหรอทเราใชค าวาโอกาสทเกดอาการแพหรอเจบปวยนนเอง ผลการค านวณ พบวา ในกรณทกลมตวอยางมโรคประจ าตวอยกอนแลวหรอไมสบายบอยๆกอนการใชสารเคม และเคยใชสารเคมมาเปนระยะเวลาเฉลย 18 ป จะท าใหโอกาสทจะมอาการแพหรอเจบปวยภายหลงจากการใชคดเปนรอยละ 71.40 แนนอนวาคานยอมมากกวาในกลมทมสขภาพแขงแรง ผลการค านวณ พบวาในระยะเวลาทเคยใชมาเทาๆกนนน โอกาสทกลมตวอยางจะมอาการแพหรอเจบปวยคดเปนเพยงรอยละ 42.13 นอกจากนเมอผวจยน าไปค านวณหาผลกระทบในลกษณะ “Marginal effect” พบวาในกรณทมสขภาพไมคอยแขงแรงหรอโรคประจ าตวมากอน ถาผใชสารเคมฉดพนเพมขนอก 1 ป โอกาสกจะเพมขนรอยละ 0.88 แมวาคานจะดไมสงมากนก แตกยงมคาสงกวาในกรณทผปลกยาสบมสขภาพแขงแรง ผลการค านวณ พบวา ถาผใชทมสขภาพแขงแรงฉดพนเพมขนอก 1 ป โอกาสทจะมอาการแพหรอเจบปวยเพมขนรอยละ 0.56 กลาวโดยสรปไดวาผปลกยาสบพนธเบอรเลย ในต าบลทบผง อ าเภอศรส าโรง จงหวดสโขทย มความเสยงในสขภาพคอนขางมากจากการทผฉดพนมสขภาพทไมคอยแขงแรงอยกอนและใชสารเคมมานาน

40

นอกจากนเมอผวจยน าแบบจ าลองมาวเคราะหในแตละชวงเวลาโดยเรมตงแต 1 ป จนถง 25 ป พบวาในชวงปแรกของการใชสารเคมนนโอกาสของผฉดพนทมสขภาพแขงแรงจะเกดอาการแพหรอเจบปวยจากการฉดพนเพยง 0.29 และถาใชสารเคมเพมขนอก 1 ป จะท าใหโอกาสเพมขนรอยละ 0.39 (ตารางท 4.4.3) ขณะทในกรณผฉดพนมสขภาพไมคอยแขงแรง พบวา โอกาสทจะมอาการในชวงปแรกของการฉดพนสารเคมจะมคาประมาณ 0.58 และถาใชเพมขนอก 1 ป จะท าใหโอกาสนนเพมขนรอยละ 0.74% ซงประเดนนน าไปสขอเสนอแนะเพอลดความเสยงในการเจบปวยของผปลกยาสบพนธเบอรเลยในต าบลทบผงตอไปในบทท 5 ตารางท 4.4.3 โอกาสทจะมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของผปลกยาสบ

ระยะเวลาทเคยใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

สขภาพของผฉดพนไมคอยแขงแรงหรอมโรคประจ าตว สขภาพของผฉดพนแขงแรง

โอกาสทจะมอาการแพหรอเจบปวย

Marginal effect โอกาสทจะมอาการแพหรอเจบปวย

Marginal effect

1 ป 0.58 0.74% 0.29 0.39% 5 ป 0.62 0.78% 0.32 0.43% 10 ป 0.66 0.82% 0.36 0.48% 15 ป 0.69 0.86% 0.40 0.53% 20 ป 0.73 0.89% 0.44 0.58% 25 ป 0.76 0.92% 0.48 0.63%

ทมา: จากการประมาณการ

ในกรณผปลกขาว จากขอมลปฐมภมทวารอยละของครวเรอนทมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในนาขาวนนมเพยงรอยละ 4 อยางไรกตามผวจยยงคงพยายามสรางแบบจ าลองเพออธบายถงปจจยทมอทธพลตอโอกาสในการเจบปวยของผปลกขาว เนองจากปจจยเหลานนสามารถมนยถงนโยบายไดวาท าอยางไรจงจะใหโอกาสทนอยนนลดลงไดอก ทงนเกณฑในการพจารณาตวแปรอสระเรมจากเมตรกซสหสมพนธระหวางตวแปรอสระในตารางผนวก ค. 2 ซงมนยวาตวแปรอสระ x3 และ x4 , x3 และ x5 , x4 และ x5 , x6 และ x8 เกดปญหา Exact Multicollinearity ชดเจนวาตวแปรอสระกลมนไมสามารถใสเขาไปในแบบจ าลองได ขณะเดยวกนเกณฑอนๆในการเลอกตวแปรอสระทเหมาะสมยงคงเปนเชนเดยวกนกบกรณของยาสบ ทสดแลว “Logit model II” เปนแบบจ าลองทเหมาะสมทสด (ตารางท 4.4.4) แมมเพยงตวแปรระยะเวลาทเคยใชสารเคมทมอทธพลตอโอกาสของการเกดอาการแพและเจบปวยอยางมนยส าคญ ณ ระดบ 0.10 อยางไรกตาม “LR statistic” จะมนยส าคญทางสถต ณ ระดบ 0.05 สงเกตวาตวแปรระยะเวลาทเคยใชสารเคมนนเหมอนกบกรณแบบจ าลองของผปลกยาสบ ส าหรบความสามารถในการพยากรณนน พบวา รอยละความถกตองของการพยากรณสงถงรอยละ 97.96 (ตารางท 4.4.5) ดงนนแบบจ าลองนมความเหมาะสมทางสถตส าหรบการน าไปใช

41

เมอน าคาสมประสทธของตวแปรอสระทงสองไปค านวณหาคาความนาจะเปนทผปลกขาวจะมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคม พบวา เมอผปลกขาวมรายไดหลงหกคาใชจายเฉลย 1,427 บาทตอเดอน และเคยใชสารเคมมาเปนระยะเวลาเฉลย 26 ป จะท าใหโอกาสจะมอาการแพหรอเจบปวยมคาประมาณรอยละ 0.01 นอกจากนถาใหตวแปรระยะเวลาคงทแลว รายไดหลงหกคาใชจายเฉลยเพมขน 100 บาทตอเดอนจะท าใหโอกาสทจะมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมมคาเพมขนรอยละ 0.000089 แมจะมเหตผลพอสมควรทวารายไดทเพมขนอาจมาจากความพยายามในการเพมผลผลตตอไร โดยดแลนาขาวอยางดไมใหมแมลงมารบกวน ซงสะทอนถงตองใชสารเคมเพมขน ดงนนโอกาสทจะมอาการแพยอมเพมขน แตเนองจากในพนทมปญหาเรองนนอยมากจากทไดกลาวไปแลวในสวนกอนๆ ผวจยจงไมแปลกใจท “Marginal effect” มคานอยมาก ขณะเดยวกนหากใหตวแปรรายไดหลงหกคาใชจายคงทแลว ถาผปลกขาวใชสารเคมเพมขน 1 ป จะท าใหโอกาสทจะมอาการแพหรอเจบปวยเพมขนเพยงรอยละ 0.000000159 แมวาขนาดจะสะทอนวาไมมผลตอโอกาสทเกดมากนก กลาวโดยสรปไดวาผปลกขาวมความเสยงในสขภาพจากการใชสารเคมต า ตารางท 4.4.4 ผลการประมาณ Logit Model II ของผปลกขาว

ตวแปรอสระ สมประสทธ Z-Statistics P-value คาคงท X1 รายไดหลงหกคาใชจาย X15 ระยะเวลาในการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

4.2385 -0.0018 -0.4205

1.1258 -1.2358

-1.6000*

0.2602 0.2165 0.1096

LR Statistic (2 df) = 10.7390 Probability (LR Stat) = 0.0047 McFadden R-Squared = 0.6426

หมายเหต: * หมายถงระดบนยส าคญ 0.1096 ทมา: จากการประมาณการ ตารางท 4.4.5 การประเมนคาความสามารถในการพยากรณ (success cutoff C = 0.5) ใน Logit Model II ของผปลกขาว

Estimated equation Constant Probability

ตวแปรตาม= 0 ตวแปรตาม= 1 รวม ตวแปรตาม= 0 ตวแปรตาม= 1 รวม P(ตวแปรตาม= 1) C P(ตวแปรตาม= 11) > C รวม ความถกตอง

รอยละความถกตอง รอยละความไมถกตอง

Total Gain* Percent Gain**

47 0

47 47

100.00 0.00 0.00 NA

1 1 2 1

50.00 50.00 50.00 50.00

48 1

49 48

97.96 2.04 2.04

50.00

47 0

47 47

100.00 0.00

2 0 2 0

0.00 100.00

49 0

49 47

95.92 4.08

หมายเหต: *Change in "% Correct" from default (constant probability) specification **Percent of incorrect (default) prediction corrected by equation

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ

5.1 สรป

ขอมลของส ำนกงำนเกษตรจงหวดสโขทยในชวงปกำรเพำะปลก 2545/46 ถง 2553/54 ชใหเหนวำอ ำเภอศรส ำโรงนบเปนพนทปลกยำสบพนธเบอรเลยทส ำคญทสดในจงหวดสโขทย โดยมพนทเพำะปลกเฉลยประมำณ 26,137 ไร ขณะเดยวกนจรวฒน (2552) พบวำ กำรปลกยำสบพนธเบอรเลยในต ำบลทบผง อ ำเภอศรส ำโรง ขำดทนสทธ 6,715.29 บำทตอไร เนองจำกตนทนทไมใชเงนสดในคำเสยโอกำสของปจจยแรงงำน อยำงไรกตำมตนทนนยงคงละเลยประเดนคำใชจำยดำนสขภำพทผปลกยำสบตองเสยไปจำกกำรใชสำรเคมปองกนและก ำจดศตรพช ดงนนผวจยสงสยวำปญหำสขภำพของผปลกยำสบทเกดจำกกำรใชสำรเคมดงกลำวในอ ำเภอศรส ำโรงจะคดเปนตนทนเทำไหร นอกจำกนสภำพภมศำสตรในอ ำเภอศรส ำโรง ชใหเหนวำต ำบลบำนไรมพนทเหมำะแกกำรท ำนำเทำนน และในฤดแลงเกษตรกรกยงมกำรปลกขำวนำปรงดวย แนนอนวำเกษตรกรในต ำบลนไมเคยปลกยำสบมำกอนเลย ดงนนผวจยจงสงสยวำจ ำนวนผปลกยำสบทมอำกำรแพหรอเจบปวยจำกกำรใชสำรเคมดงกลำวจะแตกตำงจำกผปลกขำวหรอไม อยำงไร ทงนศนยวจยและจดกำรควำมรเพอกำรควบคมยำสบ (ศจย.) สำมำรถน ำผลผลตของโครงกำรวจยไปจดกำรควำมรจนท ำใหไดมำตรกำรหนงๆในกำรดแลสขภำพของผปลกยำสบจำกกำรใชสำรเคมปองกนและก ำจดศตรพช

วธกำรด ำเนนกำรวจยนแบงเปน 3 ขนตอน ไดแก ขนท 1 กำรก ำหนดประชำกร กลมตวอยำงท

ท ำกำรศกษำ และกำรคดเลอกกลมตวอยำง โดยตวอยำงของผปลกยำสบพนธเบอรเลยในต ำบลทบผงและผ ปลกขำวในต ำบลบำนไรมขนำด 80 และ 50 รำย ตำมล ำดบ ส ำหรบกำรเขำถงตวอยำง ผวจยจะท ำกำรสมอยำงงำย ขนท 2 กำรสรำงเครองมอทใชในกำรวจย ซงแบบสมภำษณส ำหรบผปลกยำสบพนธเบอรเลยในต ำบลทบผง และผปลกขำวในต ำบลบำนไร เปนชดเดยวกน และตรวจสอบโดยผเชยวชำญ หลงจำกนนน ำแบบสมภำษณทไดไปทดลองในพนทจรงเพอหำขอบกพรองรวมถงควำมถกตองของขอค ำถำมกอนน ำไปใชจรง ขนท 3 กำรจดกระท ำและกำรวเครำะหขอมล โดยขอมลปฐมภมถกจดเกบในชวงเดอนตลำคม ป 2554 หลงจำกนนขอมลถกบนทกลงในโปรแกรมคอมพวเตอรเพอน ำมำใชวเครำะหทำงสถต ขอคนพบทนำสนใจ ไดแก ครวเรอนผปลกยำสบสวนใหญใชสำรเคมปองกนและก ำจดแมลงทมคณสมบตพษรำยแรงตำมเกณฑขององคกำรอนำมยโลก ท ำใหครวเรอนประมำณรอยละ 47.50 ตองเผชญกบอำกำรแพหรอเจบปวยจำกกำรใชสำรเคม โดยมอำกำรวงเวยนศรษะเปนสดสวนสงสดเมอเทยบกบอำกำรไมพงประสงคอนๆ ซงผปลกยำสบจะแกไขอำกำรโดยอำศยกำรรกษำทอนำมย โรงพยำบำลของรฐ และกำรใช

43

สมนไพรรำงจด ซงน ำไปสขอคนพบ คอ ผปลกยำสบมตนทนแฝงดำนสขภำพทงเปนเงนสดและไมเปนเงนสดจำกกำรใชสำรเคมปองกนและก ำจดศตรพชประมำณ 369.19 บำทตอไร ผลกำรวเครำะหควำมแตกตำงมนยวำปญหำสขภำพจำกกำรใชสำรเคมของผปลกยำสบยงคงอยสถำนกำรณทนำเปนหวงโดยพบวำรอยละของครวเรอนผปลกยำสบของต ำบลทบผงทมอำกำรแพหรอเจบปวยจำกกำรใชสำรเคมมมำกกวำในกรณของผปลกขำวของต ำบลบำนไรอยำงมนยส ำคญทำงสถต เนองมำจำกกำรทผฉดพนในไรยำสบมสขภำพไมคอยแขงแรงอยกอนแลว รวมทงปรมำณกำรใชตอไรในกำรปลกยำสบทมคำสงกวำในกำรปลกขำวอยำงมนยส ำคญทำงสถต ส ำหรบผลกำรประมำณแบบจ ำลองทำงเศรษฐมตชใหเหนวำในกรณทกลมตวอยำงมโรคประจ ำตวอยกอนแลวหรอไมสบำยบอยๆกอนกำรใชสำรเคม และเคยใชสำรเคมมำเปนระยะเวลำเฉลย 18 ป จะท ำใหโอกำสทจะมอำกำรแพหรอเจบปวยภำยหลงจำกกำรใชคดเปนรอยละ 71.40 สวนในกลมทมสขภำพแขงแรง พบวำในระยะเวลำทเคยใชมำเทำๆกนนน โอกำสทกลมตวอยำงจะมอำกำรแพหรอเจบปวยคดเปนเพยงรอยละ 42.13 ยงไปกวำนนในชวงปแรกของกำรใชสำรเคม โอกำสของผฉดพนทมสขภำพแขงแรงจะเกดอำกำรแพหรอเจบปวยจำกกำรฉดพนเพยง 0.29 ซงน ำไปสขอเสนอแนะตอไป ขณะทผปลกขำวในต ำบลบำนไรมควำมเสยงในสขภำพจำกกำรใชสำรเคมปองกนและก ำจดศตรพชคอนขำงต ำ 5.2 ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะตอเกษตรกร (1) จำกผลกำรวเครำะหเปรยบเทยบมนยวำกำรทปญหำสขภำพของผปลกยำสบจำกกำรใชสำรเคมในต ำบลทบผงรนแรงกวำผปลกขำวในต ำบลบำนไรพอจะอนมำนไดวำตนเหตมไดมำจำกกำรปฏบตตวของผปลกยำสบหำกแตมตนเหตมำจำกสภำพกำรท ำไรยำสบทตองใชสำรเคมในปรมำณตอไรทสงกวำกำรปลกขำวภำยใตสงแวดลอมทเปลยนแปลงไปอยำงในปจจบน ดงนนผวจยเสนอวำผปลกยำสบควรประยกตกำรก ำจดศตรพชแบบชวภำพหรอจำกธรรมชำตเขำมำใชในไรยำสบ (2) หำกยงคงตองใชสำรเคมปองกนและก ำจดศตรพชอยำงเดม ค ำถำม คอ จะท ำอยำงไรจงสำมำรถลดโอกำสทผฉดพนจะมอำกำรแพหรอเจบปวยลงได ทงนจำกผลกำรประมำณจ ำลองทำงเศรษฐมตมนยวำผ ฉดพนสำรเคมทมสขภำพไมคอยแขงแรงหรอมโรคประจ ำตวอยแลว ยงเคยใชสำรเคมมำนำนเทำไหรโอกำสทจะมอำกำรแพและเจบปวยจะมคำเพมขนเรอยๆ ดงนนผปลกยำสบทตกอยในเงอนไขทงสองกไมควรเปนผ ฉดพนเอง โดยอำจจำงแรงงำนทมสขภำพแขงแรงและไมเคยฉดพนมำกอนแทน เนองจำกมโอกำสเจบปวยเพยงคอนขำงนอยอยำงไรกตำมเกษตรกรตองแลกกบกำรเพมขนของตนทน

44

ขอเสนอแนะตอหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชน (1) จำกกำรทงำนวจยพบวำสำรเคมปองกนและก ำจด “แมลง” ทใชในไรยำสบต ำบลทบผง อ ำเภอศรส ำโรง จงหวดสโขทย มคณสมบตพษรำยแรง (Highly hazardous: Class Ib) ตำมเกณฑขององคกำรอนำมยโลก (World Health Organization: WHO) ดงนนผวจยเสนอวำในแตละปโรงงำนยำสบควรประกำศระดบควำมเปนพษของสำรเคมปองกนและก ำจดศตรพชทกชนดใหกบผปลกยำสบทรำบเพอเปนขอมลในกำรตดสนใจ (2) จำกขอคนพบทวำตนทนสขภำพจำกกำรใชสำรเคมปองกนและก ำจดศตรพชในกำรปลกยำสบพนธเบอรเลยของต ำบลทบผง อ ำเภอศรส ำโรง จงหวดศรส ำโรง มคำประมำณ 369.19 บำทตอไร ผวจยเสนอวำส ำนกงำนเกษตรจงหวดควรค ำนงวำหำกเพมผลตภำพทเรำเรยกวำ “Land productivity” นนไมเพยงแตท ำใหไดรำยรบรวมเพมขน แตตองแลกมำดวยตนทนแฝงดำนสขภำพจำกกำรใชสำรเคมทสงขน (3) จำกผลกำรประมำณตนทนสขภำพตอไรในกำรปลกขำว ซงพบวำมคำต ำกวำในกำรปลกยำสบพนธเบอรเลยคอนขำงมำก ดงนนตนทนแฝงในกำรปลกขำวทนอยกวำและควำมเสยงในสขภำพจำกกำรใชสำรเคมในกำรปลกขำวกคอนขำงต ำโดยเปรยบเทยบ ซงมนยวำขำวนบเปนตวเลอกหนงส ำหรบพชทดแทนในต ำบลทบผง โดยในชวงเดอนพฤศจกำยนเกษตรกรสำมำรถเรมท ำนำปรงและเกบเกยวในเดอนมนำคม อยำงไรกตำมประเดนควำมผนผวนของรำคำขำวเปลอกยงคงเปนอกปจจยทส ำคญในกำรตดสนใจปรบลดพนทเพำะปลกยำสบลงในระยะยำว ทงนทำงส ำนกงำนเกษตรจงหวดจดท ำปฏทนกำรปลกพชทำงเลอกเพอทดแทนยำสบดงตำรำงท 5.1 ตารางท 5.1 ปฏทนกำรปลกพชทำงเลอกเพอทดแทนยำสบ

ทมำ: ส ำนกงำนเกษตรจงหวดสโขทย

45

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

(1) จำกขอจ ำกดในกำรวจยครงนทวำผวจยไมไดศกษำเกยวกบตนทนสขภำพทงหมดในแตละปของผปลกยำสบ แตจ ำกดเฉพำะตนทนสขภำพทเกดจำกกำรใชสำรเคมปองกนและก ำจดศตรพชเทำนนจงไมสะทอนสดสวนตนทนสขภำพจำกสำรเคมตอตนทนสขภำพทงหมดของครวเรอน ดงนนประเดนนจงทำทำยส ำหรบงำนวจยครงตอไป (2) กำรดแลสขภำพของผปลกยำสบในระยะยำวยงคงมประเดนอนๆทนำสนใจ ไดแก กำรวจยเชงนโยบำยในกำรปองกนตวเองของผปลกยำสบจำกกำรใชสำรเคมปองกนและก ำจดศตรพชเพอน ำไปสกำรก ำหนดมำตรฐำนทผปลกตองปฏบต

46

บรรณนานกรม จรวฒน เจรญสถำพรกล. 2552. ผลตอบแทนและตนทนทำงเศรษฐศำสตรกำรปลกยำสบพนธเบอรเลยใน ต ำบลทบผง อ ำเภอศรส ำโรง จงหวดสโขทย. วารสารมหาวทยาลยนเรศวร. 18(2): 37 – 49. จรภำ ฉววงศ. 2536. ตนทนดานสขภาพของการใชสารเคมและผลตอบแทนสทธของเกษตรกรผปลกฝาย จ. สระบร ปเพาะปลก 2534/35. กำรศกษำคนควำดวยตนเอง ศลปศำสตรมหำบณฑต มหำวทยำลยเกษตรศำสตร (อดส ำเนำ). ฉตรฤด ล ำดวน. ตนทนสขภาพของเกษตรกรจากการใชสารเคมในการผลตฝายและความคมทนในการผลต ฝายของเกษตรกรอ าเภอปากชองจงหวดนครราชสมา ปเพาะปลก 2538/39. กำรศกษำคนควำดวย ตนเอง วทยำศำสตรมหำบณฑต (กำรจดกำรทรพยำกร), มหำวทยำลยเกษตรศำสตร (อดส ำเนำ). สจตรำ สนธนำภรณ. 2541. การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนโดยรวมตนทนสขภาพ จากการใชสาร ปองกนและจ ากดศตรพชของการท าวนเกษตรและเกษตรกระแสหลก: กรณศกษาจงหวด ฉะเชงเทรา. วทยำนพนธเศรษฐศำสตรมหำบณฑต, มหำวทยำลยธรรมศำสตร (อดส ำเนำ). สวรรณำ หวงทรงธรรม. 2535. ตนทนสขภาพของการใชสารเคมปองกนก าจดศตรพชและศกยภาพการ น ามาใชของสารสมนไพรปองกนก าจดศตรพชในการปลกสมเขยวหวานในไทย. คณะเศรษฐศำสตร และบรหำรธรกจ มหำวทยำลยเกษตรศำสตร (อดส ำเนำ). ส ำนกงำนเกษตรจงหวดสโขทย. 2553. แผนพฒนาการเกษตรระดบต าบลทบผง. สโขทย (อดส ำเนำ). _________________________. 2553. แผนพฒนาการเกษตรระดบต าบลบานไร. สโขทย (อดส ำเนำ). โอปอล ลำวลย. 2543. การวเคราะหตนทนสขภาพจากการใชสารเคมปองกนก าจดพชของเกษตรกรผปลก กะหล าปล : กรณศกษาหมบานพย ต าบลปางหนฝน อ าเภอแมแจม จงหวดเชยงใหม. วทยำนพนธ วทยำศำสตรมหำบณฑต (เศรษฐศำสตรเกษตร), มหำวทยำลยเกษตรศำสตร (อดส ำเนำ). อำร วบลยพงศ ม.ป.ป. เศรษฐมตประยกตส าหรบการตลาดเกษตร. มหำวทำยำลยเชยงใหม. ออนไลน http://web.agri.cmu.ac.th/aec/AEC_Home/web_econometric/link_econ.htm.

47

Foreman, L. F. 2006. Tobacco Production Costs and Returns in 2004. United States Department of Agriculture. Online: http://www.ers.usda.gov. Keysera, J. C. and Juitab, N. R. 2005. Smallholder Tobacco Growing in Indonesia: Costs and Profitability Compared with Other Agricultural Enterprises. Discussion Paper Economics of Tobacco Control Paper No. 27. Online: http://www.worldbank.org/hnppublications Qamar et. al. 2006. Economics of Tobacco Production in District SWABI, NWFP. Journal of Agricultural and Biological Science. 1(3), 30-35.

48

ภาคผนวก

49

ภาคผนวก ก. แบบสมภาษณส าหรบผปลกยาสบและผปลกขาว

50

แบบสมภาษณ โครงการวจย “สขภาพของผปลกยาสบพนธเบอรเลย: ตนทนทางเศรษฐศาสตรทควรตระหนก”

ชอ-นามสกลผสมภาษณ.............................................................................................. ....................................... วนท..........เดอน......................พ.ศ. 2554 เวลาสมภาษณ...............................เวลาสนสด................................... ชอ-นามสกลผตรวจสอบแบบสมภาษณ (Editor) ................................................................................... ...........

โปรดท าเครองหมายถกลงใน [ ] หนาขอความทตองการ และหรอเตมขอความลงในชองวาง (................)

ตอนท 1 สภาพเศรษฐกจและสงคม 1.1 ชอ-นามสกลผใหสมภาษณ.............................................................................................. ..........................

1.2 บานเลขท..........หมท......บาน..............ต าบล...................อ.ศรส าโรง จ.สโขทย โทรศพท........................

1.3 สถานภาพในครวเรอนของผใหสมภาษณ [ ] หวหนาครวเรอน [ ] บตรของหวหนาครวเรอน [ ] คสมรสของหวหนาครวเรอน [ ] อนๆระบ....................................... 1.4 เพศ [ ] ชาย [ ] หญง 1.5 อาย .......................... ป 1.6 ระดบการศกษาทส าเรจสงสดของผใหสมภาษณ [ ] ไมไดเรยนหนงสอ [ ] ประถมศกษา [ ] อนๆระบ....................................................... 1.7 รายไดหลกของทานไดมาจากการเพาะปลกพชอะไร (ระบชนดของพชทท ารายไดจากมากไปหานอย) 1............................................ 2......................................... 3................................................ 1.8 รายไดโดยเฉลยตอเดอนของครวเรอน..........................บาท

1.9 คาใชจายโดยเฉลยตอเดอนของครวเรอน..........................บาท

1.10 อาชพรองของผใหสมภาษณ [ ] ไมม [ ] ม ไดแก [ ] รบจางในภาคเกษตร [ ] รบจางนอกภาคเกษตร [ ] อนๆระบ.......................................

51

1.11 จ านวนสมาชกในครวเรอน..............คน แบงเปน ชาย………...คน หญง…………คน อายต ากวา 15 ป……………………คน แบงเปน ชาย…………คน หญง…………คน อายมากกวา 60 ป…………………..คน แบงเปน ชาย…………คน หญง…………คน

1.12 จ านวนสมาชกในครวเรอนทชวยงานการเกษตรมจ านวน……....คน แบงเปน ชาย……….คน หญง…………คน

ตอนท 2 สภาพการท าเกษตร การใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

2.1 การถอครองทดนและการใชประโยชนทดน จ านวนพนทเพาะปลกทงหมด………..ไร แบงเปน………………… แปลง

แปลงท 1 พนท……..ไร ปลกพช………………… แปลงท 2 พนท……..ไร ปลกพช………………… แปลงท 3 พนท……..ไร ปลกพช…………………

2.2 ผลผลตในระยะสองปทผานมา ต าบลทบผง ปเพาะปลก 2552/2553 (กโลกรม) ปเพาะปลก 2553/2554 (กโลกรม)

ยาสบ ต าบลบานไร ปเพาะปลก 2552/2553 (เกวยนหรอถง) ปเพาะปลก 2553/2554 (เกวยนหรอถง)

ขาวนาป หมายเหต ขาวเปลอก 1 เกวยน เทากบ 1,000 กก.หรอ 1 ตน และขาวเปลอก 1 ถง เทากบ 15 กก.

2.3 การใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในปเพาะปลก 2553/2554 สารเคม ชอทางการคา ความถในการใชตอป

(ครง/ปเพาะปลก) ปรมาณในการใชตอครง (ลตรหรอกก./ครง)

ฆาแมลง

1............................................ 2............................................

ก าจดโรคพช 1............................................ 2............................................

ก าจดวชพช 1............................................ 2............................................

2.4 ในปเพาะปลกนมสมาชกในครวเรอนทานใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชมจ านวน…………คน สมาชกคนท สถานะภาพในครวเรอน* ใชปนเปนปแรก ใชสารเคมมานาน (ป)

1 [ ] 2 [ ] 3 [ ] 4 [ ]

หมายเหต: *โปรดระบโคด (1) หวหนาครวเรอน (2) บตรของหวหนาครวเรอน (3) คสมรสของหวหนาครวเรอน (4) อนๆระบ..........................................

52

2.5 การปฏบตตวของเกษตรกรในการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช หลกการ ปฏบตทกครง ปฎบตบางครง ไมปฏบต

กอนการใช 1. ทานตรวจสอบเครองพนสารเคมปองกนและก าจดศตรพชกอนการใช

[ ] [ ] [ ]

2. กอนการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ทานไดตรวจสอบชนดของ ศตรพชเพอเลอกชนดของสารเคม

[ ] [ ] [ ]

3. กอนการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ทานอานฉลากทขวดของ สารเคมโดยละเอยดทงการใชและการแกพษ

[ ] [ ] [ ]

ระหวางการใช 4. ทานใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชเฉพาะในชวงเวลาเชาหรอเยน

[ ] [ ] [ ]

5. ในการผสมสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ทานผสมตามอตราสวนท ระบไวในฉลาก

[ ] [ ] [ ]

6. ในการฉดพนสารเคมปองกนและก าจดศตรพชทานสวมเสอแขนยาว กางเกงขายาว รองเทาบท สวมถงมอ หมวก และหนากากปองกนพษ

[ ] [ ] [ ]

7. ทานไมรบประทานอาหารเครองดม หรอสบบหร ในชวงเวลาททานใช สารเคมปองกนและก าจดศตรพช

[ ] [ ] [ ]

8. หากเกดอาการผดปกต เชน แนนหนาอก เวยนศรษะ ในชวงเวลาททาน ใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ทานจะหยดพกและรบไปพบแพทย

[ ] [ ] [ ]

9. ในขณะทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช ทานจะอยเหนอลมเสมอ [ ] [ ] [ ] 10. เมอลมแรง ทานจะหยดใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช [ ] [ ] [ ] หลงการใช 11. หลงจากทานใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชเรยบรอยแลว ทาน อาบน า ฟอกสบ ช าระลางรางกาย และเปลยนเสอผาใหม

[ ] [ ] [ ]

12. หลงจากทานใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชแลว ทานเกบไวในท ปลอดภยจากคน สตวเลยง และหางไกลจากทอยอาศย

[ ] [ ] [ ]

ปฏบตทกครงได 2 คะแนน ปฏบตบางครงได 1 คะแนน ไมปฏบตได 0 คะแนน ระบคะแนนรวม………………………

2.6 ในปเพาะปลกนครวเรอนทานมการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชมากนอยเทาใดเมอเทยบกบ 5 ปทแลว [ ] มากขน [ ] เทาเดม [ ] ลดลง

2.7 ทานคดจะเลกใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในปการเพาะปลกหนาหรอไม [ ] คดจะเลก เนองจาก………………………………………………………………………………… [ ] ไมคดจะเลก เนองจาก………………………………………………………………………………

2.8 ทานคดจะใชการก าจดศตรพชแบบชวภาพหรอจากธรรมชาตหรอไม [ ] คดจะใช เนองจาก…………………………………………………………………………………

[ ] ไมคดจะใช เนองจาก………………………………………………………………………………

53

2.9 คาใชจายในการปองกนพษจากสารเคมปองกนและก าจดศตรพช (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) [ ] รบประทานยาหรอฉดยากอนหรอหลงการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช โดยเสยคายา ประมาณครงละ……………….บาท และใชปละ……………….ครง รวมเปนเงน………………..บาท [ ] ใสหนากาก โดยใชปละ……………….อนๆละ……………….บาท รวมเปนเงน………………..บาท [ ] ใสชดส าหรบพนสารเคม โดยใชปละ……………….ชดๆละ……………….บาท รวมเปนเงน………………..บาท [ ] ใสถงมอยาง โดยใชปละ……………….คๆละ……………….บาท รวมเปนเงน………………..บาท [ ] ใสรองเทาหมขอ โดยใชปละ……………….คๆละ……………….บาท รวมเปนเงน………………..บาท รวมคาใชจายในการปองกนเปนเงน...........................บาท

2.10 ทานเคยไดรบการอบรมเรองการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชหรอไม

[ ] เคย จ านวน................ครง [ ] ไมเคย ตอนท 3 สขภาพและตนทนสขภาพของเกษตรกรจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช 3.1 กอนใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชทานและสมาชกในครวเรอนทใชสารเคมมสขภาพอยางไร [ ] แขงแรงด [ ] ไมสบายบอยๆ ระบอาการ………………………………….... [ ] มโรคประจ าตว ระบโรค…………………………………... 3.2 ในปเพาะปลกนทานและสมาชกมอาการเจบปวยหรอแพสารเคมปองกนและก าจดศตรพชหรอไม [ ] ม จ านวน........คน โดยแบงเปน [ ] อาการเฉยบพลนอยางเดยว จ านวน........คน [ ] อาการเรอรงอยางเดยว จ านวน........คน [ ] อาการเฉยบพลนรวมกบอาการเรอรง จ านวน........คน [ ] ไมม (ขามไปสมภาษณตอนท 4 ) 3.3 ถาทานและสมาชกมอาการเจบปวยหรอแพสารเคมปองกนและก าจดศตรพช โปรดระบรายละเอยด

สมาชก คนท

สถานะภาพในครวเรอน*

สาเหตจาก

1 [ ] ฉดพนสารเคม [ ] สดดมโดยบงเอญ [ ] อนๆ ระบ…………………………… 2 [ ] ฉดพนสารเคม [ ] สดดมโดยบงเอญ [ ] อนๆ ระบ……………………………

3 [ ] ฉดพนสารเคม [ ] สดดมโดยบงเอญ [ ] อนๆ ระบ……………………………

4 [ ] ฉดพนสารเคม [ ] สดดมโดยบงเอญ [ ] อนๆ ระบ……………………………

หมายเหต: *โปรดระบโคด (1) หวหนาครวเรอน (2) บตรของหวหนาครวเรอน (3) คสมรสของหวหนาครวเรอน (4) อนๆระบ..........................................

54

3.4 อาการเจบปวยหรอแพสารเคมปองกนและก าจดศตรพช (สมภาษณเฉพาะสมาชกคนท 1 และ 2)

อาการ สมาชกคนท (1) สมาชกคนท (2) สมาชกคนท (3) สมาชกคนท (4)

อาการเฉยบพลน

อาการเรอรง

อาการเฉยบพลน

อาการเฉยบพลน

อาการเฉยบพลน

อาการเรอรง

อาการเฉยบพลน

อาการเรอรง

(1) อาการทางระบบประสาท [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] เดนเซ [ ] [ ] [ ] [ ] ตาพรามว [ ] [ ] [ ] [ ] หมดสต [ ] [ ] [ ] [ ] งนงง [ ] [ ] [ ] [ ] ชกเกรง [ ] [ ] [ ] [ ] วงเวยนศรษะ [ ] [ ] [ ] [ ] เปนลม [ ] [ ] [ ] [ ] ปวดศรษะ [ ] [ ] [ ] [ ] ชา [ ] [ ] [ ] [ ] อมพาต [ ] [ ] [ ] [ ] เหงอออกมาก [ ] [ ] [ ] [ ] สน [ ] [ ] [ ] [ ] ออนแรง [ ] [ ] [ ] [ ] หนามด [ ] [ ] [ ] [ ] (2) อาการทางระบบทางเดนหายใจ [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] หอบหด [ ] [ ] [ ] [ ] แนนหนาอก [ ] [ ] [ ] [ ] หายใจล าบาก [ ] [ ] [ ] [ ] เหนอยงาย [ ] [ ] [ ] [ ] ระคายเคองคอ จมก [ ] [ ] [ ] [ ] เจบหนาอก [ ] [ ] [ ] [ ] ไอมาก [ ] [ ] [ ] [ ] (3) อาการทางระบบหวใจและหลอดเลอด

[ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ]

ตวเขยว [ ] [ ] [ ] [ ] ความดนเลอดสงหรอต า [ ] [ ] [ ] [ ] ชพจรเตนเรว [ ] [ ] [ ] [ ] หวใจลมเหลว [ ] [ ] [ ] [ ]

55

3.4 (ตอ) (สมภาษณเฉพาะสมาชกคนท 1 และ 2)

อาการ สมาชกคนท (1) สมาชกคนท (2) สมาชกคนท (3) สมาชกคนท (4) อาการ

เฉยบพลน อาการเรอรง

อาการเฉยบพลน

อาการเรอรง

อาการเฉยบพลน

อาการเรอรง

อาการเฉยบพลน

อาการเรอรง

(4) อาการทางระบบทางเดนอาหารและตบ

[ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ]

ปวดทอง [ ] [ ] [ ] [ ] ตวเหลอง [ ] [ ] [ ] [ ] น าลายฟมปาก [ ] [ ] [ ] [ ] ทองเดน [ ] [ ] [ ] [ ] คลนไสอาเจยน [ ] [ ] [ ] [ ] ตบโต ตบแขง [ ] [ ] [ ] [ ] เบออาหาร [ ] [ ] [ ] [ ] ทองอด

[ ] [ ] [ ] [ ]

(5) อาการทางระบบปสสาวะและไต

[ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ]

กลนปสสาวะ อจจาระไมอย [ ] [ ] [ ] [ ] ปสสาวะมเลอดปน [ ] [ ] [ ] [ ] ไตวาย

[ ] [ ] [ ] [ ]

(6) อาการอนๆ [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] เหนอยลา [ ] [ ] [ ] [ ] เปนผนคนตามผวหนง [ ] [ ] [ ] [ ] ไขสง

[ ] [ ] [ ] [ ]

56

3.5 ทานแกไขอาการขางตนอยางไร 3.5.1) อาการเฉยบพลน (สมภาษณเฉพาะสมาชกคนท 1 และ 2) การแกไขอาการขางตนของสมาชกแตละราย

สมาชกคนท 1 สมาชกคนท 2 สมาชกคนท 3 สมาชกคนท 4 ปฎบต คาใชจาย

เฉลย (บาทตอครง)

ปฎบต คาใชจายเฉลย

(บาทตอครง)

ปฎบต ปฎบต

ซอยามาทานเอง [ ] [ ] [ ] [ ] ใชสมนไพร ระบชอ........................... วธใช..............................

[ ] [ ] [ ] [ ]

หมายเหต: * หากผปวยหาสมนไพรมาทานเอง หรอทาผวหนงในกรณเปนผนคน คาใชจายเฉลย หมายถง มลคาของสมนไพรโดยประมาณตอครง การแกไขอาการขางตนของสมาชกแตละรายในกรณไปรบการรกษาทอนามยหรอโรงพยาบาล

สมาชกคนท 1 สมาชกคนท 2 สมาชกคนท 3

สมาชกคนท 4

ปฎบต คาใชจายในการรกษาเฉลย

(บาทตอครง)

คาเดนทาง ไป-กลบ เฉลย

(บาทตอครง)

ปฎบต คาใชจายในการรกษาเฉลย

(บาทตอครง)

คาเดนทาง ไป-กลบ เฉลย

(บาทตอครง)

ปฎบต ปฎบต

ไปอนามย [ ] [ ] [ ] [ ] ไปโรงพยาบาลรฐ [ ] [ ] [ ] [ ] -แพทยใหกลบบานได -แพทยใหนอน รพ.

[ ] [ ] จ านวนวนเฉลย ……. ตอครง

[ ] [ ] จ านวนวนเฉลย ……. ตอครง

ไปโรงพยาบาลเอกชน [ ] [ ] [ ] [ ] -แพทยใหกลบบานได -แพทยใหนอน รพ.

[ ] [ ] จ านวนวนเฉลย ……. ตอครง

[ ] [ ] จ านวนวนเฉลย ……. ตอครง

การพกผอนเพอจะกลบมาท างานไดตามปกต

สมาชกคนท 1 สมาชกคนท 2 สมาชกคนท 3 สมาชกคนท 4 จ านวนครงทมอาการเฉยบพลนตอป จ านวนวนทพกผอนเฉลยตอครง งานทท าคดเปนเงนไดประมาณ (บาทตอวน) คาเสยโอกาสของรายไดจากการหยดงาน

57

3.5 ทานแกไขอาการขางตนอยางไร (ตอ) 3.5.1) อาการเรอรง (สมภาษณเฉพาะสมาชกคนท 1 และ 2) การแกไขอาการขางตนของสมาชกแตละราย

สมาชกคนท 1 สมาชกคนท 2 สมาชกคนท 3 สมาชกคนท 4 ปฎบต คาใชจาย

เฉลย (บาทตอครง)

ปฎบต คาใชจายเฉลย

(บาทตอครง)

ปฎบต ปฎบต

ซอยามาทานเอง [ ] [ ] [ ] [ ] ใชสมนไพร ระบชอ........................... วธใช..............................

[ ] [ ] [ ] [ ]

หมายเหต: * หากผปวยหาสมนไพรมาทานเอง หรอทาผวหนงในกรณเปนผนคน คาใชจายเฉลย หมายถง มลคาของสมนไพรโดยประมาณตอครง การแกไขอาการขางตนของสมาชกแตละรายในกรณไปรบการรกษาทอนามยหรอโรงพยาบาล

สมาชกคนท 1 สมาชกคนท 2 สมาชกคนท 3

สมาชกคนท 4

ปฎบต คาใชจายในการรกษาเฉลย

(บาทตอครง)

คาเดนทาง ไป-กลบ เฉลย

(บาทตอครง)

ปฎบต คาใชจายในการรกษาเฉลย

(บาทตอครง)

คาเดนทาง ไป-กลบ เฉลย

(บาทตอครง)

ปฎบต ปฎบต

ไปอนามย [ ] [ ] [ ] [ ] ไปโรงพยาบาลรฐ [ ] [ ] [ ] [ ] -แพทยใหกลบบานได -แพทยใหนอน รพ.

[ ] [ ] จ านวนวนเฉลย ……. ตอครง

[ ] [ ] จ านวนวนเฉลย ……. ตอครง

ไปโรงพยาบาลเอกชน [ ] [ ] [ ] [ ] -แพทยใหกลบบานได -แพทยใหนอน รพ.

[ ] [ ] จ านวนวนเฉลย ……. ตอครง

[ ] [ ] จ านวนวนเฉลย ……. ตอครง

การพกผอนเพอจะกลบมาท างานไดตามปกต

สมาชกคนท 1 สมาชกคนท 2 สมาชกคนท 3 สมาชกคนท 4 จ านวนครงทมอาการเรอรงตอป จ านวนวนทพกผอนเฉลยตอครง งานทท าคดเปนเงนไดประมาณ (บาทตอวน) คาเสยโอกาสของรายไดจากการหยดงาน

58

ตอนท 4 ประวตสขภาพของสมาชกในครวเรอน 4.1 ครวเรอนของทานมสมาชกทเสยชวตลงในชวงระยะเวลา 10 ปทผานมาหรอไม [ ] ม ปทเสยชวต พ.ศ..................................... [ ] ไมม (ขามไปสมภาษณตอขอ 4.6) 4.2 อายของผเสยชวต.................................ป 4.3 สาเหตของการเสยชวต [ ] อบตเหต [ ] ปวยชวงสนดวยอาการหรอโรคทแพทยวนจฉย

(1)................................ (2) ................................ (3) ................................ [ ] ปวยชวงยาวดวยอาการหรอโรคทแพทยวนจฉย

(1)................................ (2) ................................ (3) ................................ 4.4 ผเสยชวตเกยวขอกบสารเคมปองกนและก าจดศตรพชหรอไม [ ] เกยวของโดย [ ] เปนผพนสารเคม [ ] สดดมโดยบงเอญ [ ] อนๆ ระบ................................ [ ] ไมเกยวของ 4.5 (เฉพาะเกษตรกรในต าบลทบผง) ทานคดวาสาเหตการเจบปวยดงกลาวเกยวของกบการท างานในไรยาสบหรอไม [ ] เกยวของ [ ] ไมเกยวของเกยวของ 4.6 สมาชกในครวเรอนของทานเคยเจบปวยครงส าคญอะไรบางในชวง 5 ปทผานมา สมาชก คนท

สถานะภาพในครวเรอน*

อาการเจบปวย พ.ศ. ระยะเวลาทเจบปวย

(วนทไมสามารถท างานได)

คาใชจายในการรกษา (คาหมอและคายา)

(บาท) 1 2 3 4 5

หมายเหต: *โปรดระบโคด (1) หวหนาครวเรอน (2) บตรของหวหนาครวเรอน (3) คสมรสของหวหนาครวเรอน (4) อนๆระบ.......................................... 4.7 คายากรณเจบปวยเลกๆนอยๆเฉลยเดอนละเทาใด (ทงครวเรอน).......................................บาท

59

ภาคผนวก ข. ตารางสถตเชงพรรณนาส าหรบครวเรอนผปลกยาสบและผปลกขาว

60

ตารางผนวก ข.1 คณลกษณะทางเศรษฐกจและสงคมของกลมตวอยางในต าบลทบผง

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ สถานภาพในครวเรอนของผใหสมภาษณ

หวหนาครวเรอน คสมรสของหวหนาครวเรอน บตรของหวหนาครวเรอน

รวม

40 33 7

80

50.00 41.25 8.75

100.00 เพศของผใหสมภาษณ

ชาย หญง

รวม

42 38 80

52.50 47.50

100.00 อายของผใหสมภาษณ

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

การศกษาทส าเรจสงสด ไมไดเรยนหนงสอ ประถมศกษา มธยมศกษา

รวม รายไดหลกมาจากการปลกพช

ยาสบพนธเบอรเลย ขาว พรก

รวม รายไดหลงหกคาใชจายของครวเรอนเฉลยตอเดอน

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

อาชพรองของผใหสมภาษณ ไมม ม

รวม ประเภทของอาชพรอง

รบจางในภาคเกษตร รบจางนอกภาคเกษตร รบจางในและนอกภาคเกษตร คาขาย

รวม

48 ป

10.78 ป 76 ป 17 ป

1

57 21 79

65 12 3

80

1,588 บาท 342.27บาท 20,000 บาท -3,500 บาท

46 32 78

19 9 2 2

32

1.27 72.15 26.58

100.00

81.25 15.00 3.75

100.00

58.97 41.03

100.00

59.37 28.13 6.25 6.25

100.00

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

61

ตารางผนวก ข.2 โครงสรางของสมาชกในครวเรอนต าบลทบผง หนวย : คน

รายการ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด

คาต าสด

จ านวนสมาชก ชาย หญง

จ านวนสมาชกทมอายต ากวา 15 ป ชาย หญง

จ านวนสมาชกทมอายมากกวา 60 ป ชาย หญง

จ านวนสมาชกทชวยงานการเกษตร ชาย หญง

4.23 2.08 2.16 0.79 0.39 0.39 0.43 0.23 0.16 2.91 1.48 1.44

1.40 0.96 0.93 0.78 0.57 0.59 0.83 0.51 0.43 1.00 0.75 0.61

9 4 5 4 2 3 5 3 2 6 4 3

2 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0

ทมา: จากการส ารวจ (2554) ตารางผนวก ข.3 การใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในไรยาสบของต าบลทบผง

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ

ปองกนและก าจดแมลง ชอทางการคา

แลนเนท โมแลน อะบาเมกตน อนๆ

รวม ความถในการใชของครวเรอนตอปการเพาะปลก

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

ปรมาณการใช คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

47 15 13 5

80

7.6 ครง 3.59 ครง

15 ครง 1 ครง

0.99 มลลลตรตอไร 0.10 มลลลตรตอไร 4.00 มลลลตรตอไร 0.00 มลลลตรตอไร

58.75% 18.75% 16.25%

6.25% 100.00

62

ตารางผนวก ข.3 (ตอ)

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ ปองกนและก าจดโรคพช

ชอทางการคา เมทาแลกซล ไตรซาน ลารมนา คลอรไพรฟอส อนๆ

รวม ความถในการใชของครวเรอนตอปการเพาะปลก

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

ปรมาณการใช คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

ปองกนและก าจดวชพช ชอทางการคา

แพนเทอรา กรมมอกโซน ซเลคท พาราควอต 2, 4-ด โซเดยมซอลท อนๆ

รวม ความถในการใชของครวเรอนตอปการเพาะปลก

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

ปรมาณการใช คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

28 6 4 3

29 70

5.66 ครง 3.18 ครง

15 ครง 1 ครง

0.73 มลลลตรตอไร 0.10 มลลลตรตอไร 5.33 มลลลตรตอไร 0.01 มลลลตรตอไร

23 16 6 4 4

19 72

4.22 ครง 2.40 ครง

12 ครง 1 ครง

0.49 มลลลตรตอไร 0.05 มลลลตรตอไร 2.00 มลลลตรตอไร 0.04 มลลลตรตอไร

40.00 8.57 5.71 4.29

41.43 100.00

31.94 22.22 8.33 5.56 5.56

26.39 100.00

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

63

ตารางผนวก ข.4 สมาชกในครวเรอนทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของต าบลทบผง

รายการ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

จ านวนสมาชก ระยะเวลาในการใชสารเคม

สมาชกคนท 1 สมาชกคนท 2

2 คน

18 ป 16 ป

0.67 คน

9.76 ป 9.47 ป

4 คน

40 ป 40 ป

1 คน

1 ป 2 ป

ตารางผนวก ข.5 การปองกนสารเคมและก าจดศตรพชของผปลกยาสบในต าบลทบผง

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ

ยากอนหรอหลงการใชสารเคม ใช ไมใช

รวม หนากาก

ใช ไมใช

รวม ชดส าหรบพนสารเคม

ใช ไมใช

รวม ถงมอยาง

ใช ไมใช

รวม รองเทาหมขอ

ใช ไมใช

รวม

33 43 80

56 24 80

50 30 80

73 7

80

72 8

80

41.25 58.75

100.00

70.00 30.00

100.00

62.50 37.50

100.00

91.25 8.75

100.00

90.00 10.00

100.00

ตารางผนวก ข.6 คาใชจายในการปองกนการใชสารเคมและก าจดศตรพชในต าบลทบผง

หนวย : บาทตอครวเรอนตอปการเพาะปลก

รายการ คาเฉลย รอยละ สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด ยากอนหรอหลงการใชสารเคม หนากาก ชดส าหรบพนสารเคม ถงมอยาง รองเทาหมขอ รวมคาใชจายในการปองกน

190.55 104.75 247.59 165.31 246.69 954.89

19.96% 10.97% 25.93% 17.31% 25.83%

100.00%

255.88 114.28 315.53 132.86 218.00 726.52

1,000 500

1,800 750

1,080 3,512

0 0 0 0 0 0

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

64

ตารางผนวก ข.7 อาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของผปลกยาสบในต าบลทบผง

สมาชกคนท 1 ม รอยละ ไมม รอยละ รวม รอยละ (1) อาการทางระบบประสาท

เดนเซ ตาพรามว หมดสต งนงง วงเวยนศรษะ เปนลม ปวดศรษะ ชา เหงอออกมาก สน ออนแรง หนามด

(2) อาการทางระบบทางเดนหายใจ หอบหด แนนหนาอก หายใจล าบาก เหนอยงาย ระคายเคองคอ จมก เจบหนาอก ไอมาก

(3) อาการทางระบบหวใจและหลอดเลอด ความดนเลอดสงหรอต า ชพจรเตนเรว

(4) อาการทางระบบทางเดนอาหารและตบ ปวดทอง ตวเหลอง ทองเดน คลนไสอาเจยน เบออาหาร ทองอด

(5) อาการทางระบบปสสาวะและไต กลนปสสาวะ อจจาระไมอย ปสสาวะมเลอดปน ไตวาย

(6) อาการอนๆ เหนอยลา เปนผนคนตามผวหนง ไขสง

14 16 1

10 35 6

26 7

25 11 20 20

1

14 10 22 4 5 7

4

16

11 1 9

30 9

11

2 1 1

16 14 2

36.84% 42.11%

2.63% 26.32% 92.11% 15.79% 68.42% 18.42% 65.79% 28.95% 52.63% 52.63%

2.63%

36.84% 26.32% 57.89% 10.53% 13.16% 18.42%

10.53% 42.11%

28.95%

2.63% 23.68% 78.95% 23.68% 28.95%

5.26% 2.63% 2.63%

42.11% 36.84%

5.26%

24 22 37 28 3

32 12 31 13 27 18 18

37 24 28 16 34 33 31

34 22

27 37 29 8

29 27

36 37 37

22 24 36

63.16% 57.89% 97.37% 73.68%

7.89% 84.21% 31.58% 81.58% 34.21% 71.05% 47.37% 47.37%

97.37% 63.16% 73.68% 42.11% 89.47% 86.84% 81.58%

89.47% 57.89%

71.05% 97.37% 76.32% 21.05% 76.32% 71.05%

94.74% 97.37% 97.37%

57.89% 63.16% 94.74%

38 38 38 38 38 38 38 38 38 38 38 38

38 38 38 38 38 38 38

38 38

38 38 38 38 38 38

38 38 38

38 38 38

100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

100.00% 100.00%

100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

100.00% 100.00% 100.00%

100.00% 100.00% 100.00%

65

ตารางผนวก ข.7 (ตอ)

สมาชกคนท 2 ม รอยละ ไมม รอยละ รวม รอยละ (1) อาการทางระบบประสาท

เดนเซ ตาพรามว หมดสต งนงง วงเวยนศรษะ เปนลม ปวดศรษะ ชา เหงอออกมาก สน ออนแรง หนามด

(2) อาการทางระบบทางเดนหายใจ หอบหด แนนหนาอก หายใจล าบาก เหนอยงาย ระคายเคองคอ จมก เจบหนาอก ไอมาก

3 8 0 5

22 10 14 5

15 4

11 11

0 5 4

14 4 4 4

10.71% 28.57%

0.00% 17.86% 78.57% 35.71% 50.00% 17.86% 53.57% 14.29% 39.29% 39.29%

0.00%

17.86% 14.29% 50.00% 14.29% 14.29% 14.29%

25 20 28 23 6

18 14 23 13 24 17 17

28 23 24 14 24 24 24

89.29% 71.43%

100.00% 82.14% 21.43% 64.29% 50.00% 82.14% 46.43% 85.71% 60.71% 60.71%

100.00% 82.14% 85.71% 50.00% 85.71% 85.71% 85.71%

28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28

28 28 28 28 28 28 28

100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

(3) อาการทางระบบหวใจและหลอดเลอด ความดนเลอดสงหรอต า ชพจรเตนเรว

(4) อาการทางระบบทางเดนอาหารและตบ ปวดทอง ตวเหลอง ทองเดน คลนไสอาเจยน เบออาหาร ทองอด

(5) อาการทางระบบปสสาวะและไต กลนปสสาวะ อจจาระไมอย ปสสาวะมเลอดปน ไตวาย

(6) อาการอนๆ เหนอยลา เปนผนคนตามผวหนง ไขสง

2 6

3 1 3

21 1 2

1 0 1

5

13 2

7.14%

21.43%

10.71% 3.57%

10.71% 75.00%

3.57% 7.14%

3.57% 0.00% 3.57%

17.86% 46.43%

7.14%

26 22

25 27 25 7

27 26

27 28 27

23 15 26

92.86% 78.57%

89.29% 96.43% 89.29% 25.00% 96.43% 92.86%

96.43%

100.00% 96.43%

82.14% 53.57% 92.86%

28 28

28 28 28 28 28 28

28 28 28

28 28 28

100.00% 100.00%

100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

100.00% 100.00% 100.00%

100.00% 100.00% 100.00%

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

66

ตารางผนวก ข.8 การแกไขเมอมอาการแพหรอเจบปวยจากการใชสารเคมของผปลกยาสบในต าบลทบผง

รายการ ความถ (จ านวนครวเรอน) ปฏบต รอยละ ไมปฏบต รอยละ รวม รอยละ

สมาชกคนท 1 ซอยามาทานเอง ใชสมนไพร

รางจด ชะเอมเทศ

ไปอนามย ไปโรงพยาบาลของรฐบาล

สมาชกคนท 2 ซอยามาทานเอง ใชสมนไพร

รางจด ชะเอมเทศ

ไปอนามย ไปโรงพยาบาลของรฐบาล

25 20 19 1

33 9

15 10 9 1

17 5

65.79% 52.63% 95.00%

5.00% 86.84% 23.68%

53.57% 35.71% 90.00% 10.00% 60.71% 17.86%

13 18 1

18 5

29

13 18 1 9

11 23

34.21% 47.37%

5.00% 95.00% 13.16% 76.32%

46.43% 64.29% 10.00% 90.00% 39.29% 82.14%

38 38 20 20 38 38

28 28 10 10 28 28

100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%

ตารางผนวก ข.9 ประวตสขภาพของสมาชกในครวเรอนต าบลทบผง

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ

ครวเรอนทมสมาชกเสยชวตลงในชวง 10 ปทผานมา ม ไมม

รวม

6

43 80

7.50

92.50 100.00

อายของผเสยชวต คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

57 ป

30.92 ป 89 ป 17 ป

สาเหตของการเสยชวต ปวยชวงสน ปวยชวงยาว ฆาตวตาย

รวม ปวยชวงสน

ชรา รวม ปวยชวงยาว

ชรา เบาหวนและไตวาย มะเรง

รวม

3 2 1 6

2 2

1 1 1 3

50.00 33.33 16.67

100.00

100.00 100.00

33.33 33.33 33.33

100.00

67

ตารางผนวก ข.9

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ ความเกยวของของผเสยชวตกบสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

เก ยวของ ไมเกยวของ

รวม ความเกยวของกบสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

สดดมโดยบงเอญ กนสารเคม

รวม ความเกยวของของการเจบปวยจนเสยชวตกบการท างานในไรยาสบ

ม ไมม

รวม ครวเรอนทมสมาชกเจบปวยครงส าคญในชวง 5 ปทผานมา

ม ไมม

รวม หวหนาครวเรอนเจบปวยครงส าคญในชวง 5 ปทผานมา

ม ไมม

รวม อาการเจบปวยของหวหนาครวเรอน

เลอดออกในสมอง นวกอยเทาดานขวาขาด แนหนาอก ทองเดน ปวดขอเขา

รวม บตรของหวหนาครวเรอนเจบปวยครงส าคญในชวง 5 ปทผานมา

ม ไมม

รวม อาการเจบปวยของบตรหวหนาครวเรอน

กรวยไตอกเสบ เนองอก เก ยวกบไต เก ยวกบการคลอดบตร ปอดอกเสบ

รวม

2 4 6

1 1

1 4 5

9

71 50

4 5 9

1 1 1 1 4

3 6 9

1 1 1 1 4

33.33 66.67

100.00

50.00 50.00 10.00 20.00 80.00

100.00

11.25 88.75

100.00

44.44 55.56

100.00 25.00 25.00 25.00 25.00

100.00

33.33 66.67

100.00

25.00 25.00 25.00 25.00

100.00

68

ตารางผนวก ข.9 (ตอ)

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ คสมรสของหวหนาครวเรอนเจบปวยครงส าคญในชวง 5 ปทผานมา

ม ไมม

รวม อาการเจบปวยของคสมรสหวหนาครวเรอน

ไทรอยด พากนสนและเบาหวาน ไขลากสาด กรวยไตอกเสบ

รวม

4 5 9

1 1 1 1 4

44.44 55.56

100.00

25.00 25.00 25.00 25.00

100.00 คายาทงครวเรอนกรณเจบปวยเลกๆนอยๆในแตละเดอน

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

137.66 บาท 182.48 บาท 1,500 บาท

0 บาท

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

69

ตารางผนวก ข.10 คณลกษณะทางเศรษฐกจและสงคมของกลมตวอยางในต าบลบานไร

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ สถานภาพในครวเรอนขอผใหสมภาษณ

หวหนาครวเรอน คสมรสของหวหนาครวเรอน บตรของหวหนาครวเรอน

รวม

36 10 4

50

72.00 20.00

8.0 100.00

เพศของผใหสมภาษณ ชาย หญง

รวม

31 19 50

62.00 38.00

100.00 อายของผใหสมภาษณ

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

การศกษาทส าเรจสงสด ไมไดเรยนหนงสอ ประถมศกษา มธยมศกษา อนปรญญา

รวม รายไดหลกมาจากการปลกพช

ขาว รายไดหลงหกคาใชจายของครวเรอนเฉลยตอเดอน

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

อาชพรองของผใหสมภาษณ ม ประเภทของอาชพรอง

รบจางในภาคเกษตร รบจางนอกภาคเกษตร รบจางในและนอกภาคเกษตร คาขาย

รวม

53 ป

9.25 ป 79 ป 38 ป

1

45 3 1

50

50

1,424 บาท 268.00 บาท 10,600 บาท -1,700 บาท

50

42 3 4 1

50

2.00 90.00 6.00 2.00

100.00

100.00

100.00

84.00 6.00 8.00 2.00

100.00

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

70

ตารางผนวก ข.11 โครงสรางของสมาชกในครวเรอนต าบลบานไร

รายการ คาเฉลย (คน)

สวนเบยงเบนมาตรฐาน (คน)

คาสงสด (คน)

คาต าสด (คน)

จ านวนสมาชก ชาย หญง

จ านวนสมาชกทมอายต ากวา 15 ป ชาย หญง

จ านวนสมาชกทมอายมากกวา 60 ป ชาย หญง

จ านวนสมาชกทชวยงานการเกษตร ชาย หญง

4.06 2.18 1.88 0.72 0.42 0.30 0.28 0.14 0.14 2.22 1.15 1.07

1.27 1.00 0.98 0.64 0.50 0.46 0.61 0.35 0.35 0.70 0.42 0.49

9 6 4 2 1 1 2 1 1 4 2 2

2 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0

ตารางผนวก ข.12 สภาพพนทเพาะปลกในต าบลบานไร

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ พนทเพาะปลก

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

จ านวนแปลงเพาะปลก คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

แปลงเพาะปลกทหนง พนทเฉลย พชทปลก

ขาว ขาวโพด

รวม แปลงเพาะปลกทสอง

พนทเฉลย พชทปลก

ขาว ขาวโพด

รวม

22ไร

14.12 ไร 7ไร

70ไร

1 แปลง 0.67 แปลง

3 แปลง 1 แปลง

16 ไร

48 2

50

15 ไร

16 2

18

96.00 4.00

100.00

89.00 11.00

100.00

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

71

ตารางผนวก ข.13 ผลผลตขาวในปการเพาะปลก 2552/2553 – 2553/2554 หนวย: กโลกรม

รายการ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

คาสงสด

คาต าสด

ผลผลตปเพาะปลก 2552/2553 ผลผลตปเพาะปลก 2553/2554 อตราการเปลยนแปลง

33,468 26,232 -0.22%

16,112.18 15,377.70

-0.05%

87,000 67,500 -0.22%

7,500 0

-100.00%

ตารางผนวก ข.14 การใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชในนาขาวของต าบลบานไร

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ

ปองกนและก าจดแมลง ชอทางการคา

เคบตา อบามสซล ปปา อะบาเมกตน ควบอนด ซเฟส อนๆ

รวม ความถในการใชของครวเรอนตอปการเพาะปลก

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

ปรมาณการใช คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

ปองกนและก าจดโรคพช ชอทางการคา

ไกลโฟเซต ควบอนด นวเฟส อนๆ

รวม ความถในการใชของครวเรอนตอปการเพาะปลก

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด

คาต าสด

10 9 9 7 6 4 5

50

5.85 ครง 0.80 ครง

8 ครง 6 ครง

0.10 มลลลตรตอไร 0.01 มลลลตรตอไร 0.21 มลลลตรตอไร 0.03 มลลลตรตอไร

4 3 3 5

15

5.85 ครง 1.46 ครง

8 ครง 3 ครง

20.00 18.00 18.00 14.00 12.00 8.00

10.00 100.00

26.67 20.00 20.00 33.33

100.00

72

ตารางผนวก ข.14 (ตอ)

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ ปรมาณการใช

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

ปองกนและก าจดวชพช ชอทางการคา

ชางแดง นาปลง ไกลโฟเซต

รวม ความถในการใชของครวเรอนตอปการเพาะปลก

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

ปรมาณการใช คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

0.09 มลลลตรตอไร 0.01 มลลลตรตอไร 0.17 มลลลตรตอไร 0.04 มลลลตรตอไร

33 12 5

50

5.83 ครง 1.14 ครง

8 ครง 3 ครง

0.10 มลลลตรตอไร 0.01 มลลลตรตอไร 0.21 มลลลตรตอไร 0.03 มลลลตรตอไร

66.00 24.00 10.00

100.00

ทมา: จากการส ารวจ (2554) ตารางผนวก ข.15 สมาชกในครวเรอนทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของต าบลบานไร

รายการ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

จ านวนสมาชก ระยะเวลาในการใชสารเคม

สมาชกคนท 1 สมาชกคนท 2

2 คน

25 ป 23 ป

0.97 คน

10.13 ป 9.76 ป

4 คน

45 ป 45 ป

1 คน

7 ป 7 ป

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

73

ตารางผนวก ข.16 สภาพการใชสารเคมและก าจดศตรพชในไรยาสบของต าบลบานไร

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ การใชสารเคมในปเพาะปลก 2553/2554 เทยบกบ 5 ปทแลว

เพมขน เทาเดม ลดลง

รวม การเลกใชสารเคมในปการเพาะปลกหนา

คดจะเลก ไมคดจะเลก

รวม แนวคดการก าจดศตรพชแบบชวภาพหรอจากธรรมชาต

คดจะใช ไมคดจะใช

รวม การอบรมเรองการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

เคย จ านวนครงเฉลย

ไมเคย รวม

3

47 0

50

50 0

50

50 0

50

15 1 ครง

35 50

6.00

94.00 00.00

100.00

100.00 00.00

100.00

100.00 00.00

100.00

30.00

70.00 100.00

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

74

ตารางผนวก ข.17 การปฏบตตวของเกษตรกรในการใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชของต าบลบานไร

รายการ เตมขอละ 2 คะแนน

จ านวนครวเรอน

ปฏบตทกครง (2 คะแนน)

ปฏบตบางครง (1 คะแนน)

ไมปฏบต (0 คะแนน)

รวม

กอนการใช (1) การตรวจสอบเครองพนสารเคมกอนการใช (2) การตรวจสอบชนดของศตรพชเพอเลอกชนดของ

สารเคม (3) การอานฉลากทขวดของสารเคมโดยละเอยดกอน

การใช ระหวางการใช (4) การใชสารเคมเฉพาะในชวงเวลาเชาหรอเยน (5) การผสมสารเคมจะผสมตามอตราสวนทระบไวใน ฉลาก (6) การสวมเสอแขนยาว กางเกงขายาว รองเทาบท

สวมถงมอ หมวก และหนากากปองกนพษในระหวางการฉดพน

(7) การไมรบประทานอาหารเครองดม หรอสบบหร ในชวงเวลาทใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

(8) การหยดพกและรบไปพบแพทยเมอเกดอาการ ผดปกต เชน แนนหนาอก เวยนศรษะ ในชวงเวลาท ใชสารเคม (9) การอยเหนอลมเสมอในขณะทใชสารเคม (10) การหยดใชสารเคมปองกนและก าจดศตรพชเมอ ลมแรง หลงการใช (11) การอาบน า ฟอกสบ ช าระลางรางกาย และเปลยน เสอผาใหมหลงจากใชสารเคมปองกนและก าจด ศตรพชเรยบรอยแลว (12) การเกบสารเคมปองกนและก าจดศตรพชไวในท ปลอดภยจากคน สตวเลยง และหางไกลจากทอย อาศยหลงจากใช รวมทง 12 ขอ คะแนนเตม 24 คะแนน

2.0000

2.0000

2.0000

2.0000

2.0000

2.0000

2.0000

2.0000

1.4200

1.2600

1.9600

2.0000

22.6400

50

100.00% 50

100.00% 50

100.00%

50 100.00%

50 100.00%

50 100.00%

50

100.00% 50

100.00%

21 42.00%

13 26.00%

48 96.00%

50

100.00%

0

0.00% 0

0.00% 0

0.00%

0 0.00%

0 0.00%

0 0.00%

0

0.00% 0

0.00%

29 58.00%

37 74.00%

2 4.00%

0

100.00%

0

0.00% 0

0.00% 0

0.00%

0 0.00%

0 0.00%

0 0.00%

0

0.00% 0

0.00%

0 0.00%

0 0.00%

0 0.00%

0

0.00%

50

100.00% 50

100.00% 50

100.00%

50 100.00%

50 100.00%

50 100.00%

50

100.00% 50

100.00%

50 100.00%

50 100.00%

50 100.00%

79

100.00%

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

75

ตารางผนวก ข.18 การปองกนสารเคมและก าจดศตรพชของผปลกยาสบในต าบลบานไร

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ ยากอนหรอหลงการใชสารเคม

ใช ไมใช

รวม หนากาก

ใช ไมใช

รวม ชดส าหรบพนสารเคม

ใช ไมใช

รวม ถงมอยาง

ใช ไมใช

รวม รองเทาหมขอ

ใช ไมใช

รวม

0

50 50

49 1

50

50 30 80

47 3

50

48 2

50

00.00

100.00 100.00

98.00 2.00

100.00

62.50 37.50

100.00

94.00 6.00

100.00

96.00 4.00

100.00

ตารางผนวก ข.19 คาใชจายในการปองกนการใชสารเคมและก าจดศตรพชในต าบลบานไร

หนวย : บาทตอครวเรอนตอปการเพาะปลก

รายการ คาเฉลย รอยละ สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

(1) ยากอนหรอหลงการใชสารเคม (2) หนากาก (3) ชดส าหรบพนสารเคม (4) ถงมอยาง (5) รองเทาหมขอ รวมคาใชจายในการปองกน

00.00 214.36 360.10 229.34 535.90

1,376.36

0.00% 15.57% 26.16% 16.66% 38.94%

100.00%

00.00 123.79 133.97

70.98 210.07 570.11

0 800 700 400

1,200 4,140

0 0 0 0 0 0

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

76

ตารางผนวก ข.20 ประวตสขภาพของสมาชกในครวเรอนต าบลบานไร

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ ครวเรอนทมสมาชกเสยชวตลงในชวง 10 ปทผานมา

ม ไมม

รวม

7

43 50

14.00 86.00

100.00 อายของผเสยชวต

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต าสด

68 ป

4.07 ป 78 ป 49 ป

สาเหตของการเสยชวต ปวยชวงยาว อาการ

ชรา โรคเรอรง

รวม โรคเรอรง

ความดนโลหตสง ความดนโลหตสง และไต ความดนโลหตสง ตบ และเบาหวาน อมพฤกษ เบาหวาน เบาหวาน

รวม

7

2 5 7

1 1 1 1 1 5

100.00

28.57 71.43

100.00

20.00 20.00 20.00 20.00 20.00

100.00 ความเกยวของของผเสยชวตกบสารเคมปองกนและก าจดศตรพช

เก ยวของ ไมเกยวของ

รวม ครวเรอนทมสมาชกเจบปวยครงส าคญในชวง 5 ปทผานมา

ม ไมม

รวม หวหนาครวเรอนเจบปวยครงส าคญในชวง 5 ปทผานมา

ม ไมม

รวม อาการเจบปวยของหวหนาครวเรอน

น าตาลในเลอดสง กอนเนอในตบ ไสเลอน ตอกระจก

รวม

0 3 3

12 38 50

6 6

12

3 1 1 1 6

0.00

100.00 100.00

24.00 76.00

100.00

50.00 50.00

100.00 50.00 16.67 16.67 16.67

100.00

77

ตารางผนวก ข.20 (ตอ)

รายการ ความถ (ครวเรอน) รอยละ บตรของหวหนาครวเรอนเจบปวยครงส าคญในชวง 5 ปทผานมา

ม ไมม

รวม อาการเจบปวยของบตรหวหนาครวเรอน

ความดนโลหตสง รวม

คสมรสของหวหนาครวเรอนเจบปวยครงส าคญในชวง 5 ปทผานมา ม ไมม

รวม อาการเจบปวยของคสมรสหวหนาครวเรอน

กอนเนอในทรวงอก ความดนโลหตสง ตอกระจก ขอเขาเสอม วณโรค ไสตง หวใจโต อบตเหต

รวม คายาทงครวเรอนกรณเจบปวยเลกๆนอยๆในแตละเดอน

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด

คาต าสด

1

11 1

1 1

8 4

12

1 1 1 1 1 1 1 1 8

189.40 บาท 176.24 บาท

950 บาท 30 บาท

8.33

91.67 100.00

100.00 100.00

66.67 33.33

100.00

12.50 12.50 12.50 12.50 12.50 12.50 12.50 12.50

100.00

ทมา: จากการส ารวจ (2554)

78

ภาคผนวก ค. เมตรกซสหสมพนธระหวางตวแปรอสระในแบบจ าลอง

79

ตารางผนวก ค. 1 เมตรกซสหสมพนธ (Correlation) ระหวางตวแปรอสระในแบบจ าลองของผปลกยาสบ

X1 X2 X3 X4 X5 X6 X7 X8 X12 X15

X1 1.000000

X2 0.066571 1.000000

X3 -0.065572 0.057033 1.000000

X4 -0.097557 -0.004028 0.553910 1.000000

X5 -0.004283 -0.006676 0.237340 0.402489 1.000000

X6 0.022805 -0.483417 0.062578 -0.134646 -0.167049 1.000000

X7 0.059268 -0.411677 -0.035982 -0.172241 -0.296473 0.783540 1.000000

X8 -0.070787 -0.405997 -0.156790 -0.181021 -0.215082 0.577980 0.654714 1.000000

X12 0.042216 -0.054801 0.480289 0.281540 0.156777 0.148485 -0.059276 -0.082016 1.000000

X15 0.314147 0.021346 0.074879 -0.044729 -0.123588 0.102811 0.243912 -0.056418 -0.080697 1.000000

ตารางผนวก ค. 2 เมตรกซสหสมพนธ (Correlation) ระหวางตวแปรอสระในแบบจ าลองของผปลกขาว

X1 X2 X3 X4 X5 X6 X7 X8 X12 X15 X1 1.000000 X2 0.032109 1.000000 X3 0.333290 0.195163 1.000000 X4 0.333290 0.195163 1.000000 1.000000 X5 0.333290 0.195163 1.000000 1.000000 1.000000 X6 -0.324141 -0.690958 -0.129863 -0.129863 -0.129863 1.000000 X7 -0.137633 0.503553 0.195856 0.195856 0.195856 0.132497 1.000000 X8 -0.324141 -0.690958 -0.129863 -0.129863 -0.129863 1.000000 0.132497 1.000000 X12 0.100329 0.389834 0.642972 0.642972 0.642972 0.035458 0.538013 0.035458 1.000000 X15 0.493016 0.096300 -0.107878 -0.107878 -0.107878 -0.438776 -0.335314 -0.438776 -0.459091 1.000000