hhc for ntt apr 10th

66
4/10/2013 1 HÓA HỮU CƠ ĐẠI CƯƠNG Giảng viên: Ths. Uy Nhân Email: [email protected] NỘI DUNG Phần I. ĐẠI CƯƠNG HÓA HỌC HỮU CƠ 1 Cấu trúc electron và liên kết hóa học trong hợp chất hữu cơ 2 Các hiệu ứng electron trong hợp chất hữu cơ 3 Đồng phân và cấu dạng 4 Các loại phản ứng trong hóa hữa cơ 5 Các phương pháp hóa học và vật lý xác định các hợp chất hữu cơ Phần II. HYDROCACBON 6 Alkan – hydrocacbon no 7 Cycloalkan 8 Alken – Hydrocarbon etylenic 9 Alkin – Hydrocarbon acetylenic 10 Aren – Hydrocarbon thơm 11 Hợp chất hydrocacbon đa nhân thơm Phần III. HỢP CHẤT ĐA CHỨC VÀ ĐƠN CHỨC 12 Dẫn xuất halogen 13 Dẫn chất cơ kim 14 Alcol 15 Phenol 16 Ete 17 Aldehid – Ceton 18 Acidcarboxylic và dẫn chất 19 Amin Phần IV. HỢP CHẤT THIÊN NHIÊN 21 Alkaloid 22 Acid nucleic 23 Terpen 24 Steroid

Upload: bongbong

Post on 02-Oct-2015

33 views

Category:

Documents


8 download

DESCRIPTION

Giao trình Hoa Huu Co

TRANSCRIPT

  • 4/10/2013

    1

    HA HU C I CNG

    Ging vin: Ths. Uy Nhn

    Email: [email protected]

    NI DUNGPhn I. I CNG HA HC HU C

    1 Cu trc electron v lin kt ha hc trong hp cht hu c

    2 Cc hiu ng electron trong hp cht hu c

    3 ng phn v cu dng

    4 Cc loi phn ng trong ha ha c

    5 Cc phng php ha hc v vt l xc nh cc hp cht hu c

    Phn II. HYDROCACBON

    6 Alkan hydrocacbon no

    7 Cycloalkan

    8 Alken Hydrocarbon etylenic

    9 Alkin Hydrocarbon acetylenic

    10 Aren Hydrocarbon thm

    11 Hp cht hydrocacbon a nhn thm

    Phn III. HP CHT A CHC V N CHC

    12 Dn xut halogen

    13 Dn cht c kim

    14 Alcol

    15 Phenol

    16 Ete

    17 Aldehid Ceton

    18 Acidcarboxylic v dn cht

    19 Amin

    Phn IV. HP CHT THIN NHIN

    21 Alkaloid

    22 Acid nucleic

    23 Terpen

    24 Steroid

  • 4/10/2013

    2

    I : I CNG V HA HC HU C

    Ha hc hu c l ha hc ca cc hp cht cha Carbon

    - S lng cc HC Hu c rt ln hn so vi HC V c

    - a s cha 2 n 4 nguyn t. Ngoi ra cn cha P, S, halogen, kim loi

    - Phn ln l hp cht cng ha tr

    - t bn di tc dng ca nhit

    - Tan km trong nc, tan trong dung mi hu c

    - Phn ng thng chm, hiu sut thp v cho phn ng ph

    1. Tnh cht chung ca cc hp cht hu c

    2. Xc nh c cu hp cht hu c

    2.1. C lp v tinh ch : - Ly trch bng dung mi

    - Li cun hi nc

    - Chng ct phn on

    - Kt tinh

    - Thng hoa

    - Sc k,.

    2.2. Xc nh cng thc phn t

    CxHyOzNt :

    bt bo ha :2

    2)2( +-= ii

    vn

    2.3. Xc nh cng thc cu to

    Phng php ha hc : xc nh sn carbon v nhm nh chc

    Phng php vt l : IR, UV, MS, RMN, nhiu x tia X

    12xC%

    =y

    H%=

    14zN%

    =16tO%

    = ...........100

    = M

  • 4/10/2013

    3

    PHNG PHP CHNG CT

    Chng ct n Chng ct li cun hi nc

    SC K CT

  • 4/10/2013

    4

    PH UV

    XC NH CU TRC BNG CNG HNG T HT NHN

    Bruker Advance 500 MHz

  • 4/10/2013

    5

    XC NH CU TRC BNG CNG HNG T HT NHN

    I.1 : TNH NG PHN

    ong phan

    ong phan phang ong phan lap the

    P v tr P cau tao P cau trang P cau hnhHo bien

    P hnh hoc P quang hoc

    P cis (Z) P trans (E)

  • 4/10/2013

    6

    ng phn l nhng hp cht c cng cng thc phn t nhng

    cng thc khai trin khc nhau.

    1. ng phn phng

    1.1. ng phn v tr

    H3C OH H3CCH3

    OHC4H9OH

    H3COH

    CH3 OH

    H3C CH3

    CH3

    1-Butanol 2-Butanol

    Isobutanol tert-Butanol

    Cng CTPT, cng nhm chc nhng khc sn carbon

    hoc khc v tr nhm chc

    1.2. ng phn cu to

    ( = 1)

    Cng CTPT nhng cng thc khai trin ca chng mang cc

    nhm chc khc nhau

    1.3. S h bin

    C4H8O

    CH3CH CHCH2OH CH3CH2CH2-CHO CH3CH2CCH3

    2-Butenol

    O

    Butanal Butanon

    OH CH2OH

    O

    CH3H3C O

    Ciclobutanol Hidroximetilciclopropan 1,2-Dimetiloxiran Tetrahidrofuran

    O OHOHO

    N

    NN

    N

    OH

    NH2H

    N

    NN

    N

    OH

    NH2H

    Lactam LactiminGuanin

    Ceton Enol

  • 4/10/2013

    7

    2. ng phn lp th

    2.1. Cng thc lp th

    C tp chng sp3

    2.1.1. Thuyt carbon t din

    2.1.2. Cng thc phi cnh

    edb

    a

    C

    be

    d

    a

    C

    Ni C-a v C-b trong mt phngNi C-d hng ra ngoi mt phngNi C-e hng ra sau mt phng

    a

    d b f

    eg

    f

    g ea

    bd

    2.1.3. Cng thc chiu Newman

    2.1.4. Cng thc chiu Fischera

    C

    b

    d e

    a

    d

    b

    e

    CH3

    COOHHOH

    CH3

    COOH

    OHH

    CH3

    H

    COOHOH

    CH3

    OH

    OHHOOC

    2 ni nm ngang : hng ra trc mt phng2 ni thng ng : hng ra sau mt phng

    2.1.5. Chuyn i t CT phi cnh sang Fischer

    CH3

    HBr

    C2H5

    Cl H C2H5

    Cl H

    HBr

    CH3

    CH3

    H Br

    ClH

    C2H5

    Tri qua Phi qua

  • 4/10/2013

    8

    ng phn cu trng

    Cu trng l cc dng khc nhau ca mt cu hnh, l kt qu do s

    quay quanh mt ni n trong phn t

    Cu trng i lch Cu trng che khut

    2.2.1. Cu trng cc hp cht khng vng

    - Cu trng lch : cu trng bn lch v cu trng i lch

    - Cu trng che khut : che khut ton phn v che khut mt phn

    i lch Bn lch Che khut ton phn

    Cl

    H H Cl

    HH

    Cl

    H HCl

    HH

    Cl

    H H H

    ClH

    H

    H ClCl

    HH

    Cl

    H H

    Cl

    HH

    Cl

    H H

    H

    ClH

    Cl

    HH

    Cl

    HH

    Cl

    HH

    H

    ClH

    Che khut mt phn

  • 4/10/2013

    9

    CU TRNG CC HP CHT VNG

    Cu trng gh Cu trng tu

    Cu trng bn Cu trng khng bn

    e (equatorial) : ni xch o

    a (axial) : ni trc

    a : ni hng xung mt phng trung bnh ca vng

    b : ni hng ln trn mt phng trung bnh ca vng

    Cu trng bn

    Nhm th v tr xch o c cu trng bn hn

    Nhm th ln u tin v tr xch o

    Nhm t-butil lun v tr xch o

    CH3

    t-C4H9C2H5

    H

    CH3

    CH3H

    H

  • 4/10/2013

    10

    2.3. ng phn cu hnh

    2.3.1. ng phn hnh hc

    ng phn cis trans

    ng phn E - Z

    a) Alcen

    cis-2-buten

    HH

    H

    CH3

    H

    H3C

    H

    H

    CH3

    H3C1

    23

    4

    trans-2-buten

    HH

    H

    C2H5

    H

    H3C

    H

    H

    C2H5

    H3C

    Z-2-penten E-2-penten

    ng phn hnh hc v ng phn quang hc

    20

    Khng c ng phn hnh hc

  • 4/10/2013

    11

    21

    NG PHN E,Z

    u l ng phn cis, ng phn trans ?

    22

    Quy tc Cahn-Ingold-Prelog

    Quy tc 1

    Quy tc 2

    Sp xp theo s hiu nguyn t

  • 4/10/2013

    12

    23

    Quy tc 3

    Quy tc 4

    Tng ng

    Tng ng

    2.3.2. ng quang hc

    a) Tnh quang hot : tnh cht lm xoay mt phng nh sng phn cc phng mt gc a.

    Cht t trin : lm quay mt phng nh sng phn cc v bn tay tri

    K hiu : (-) hoc l

    Cht hu trin : lm quay mt phng nh sng phn cc v bn tay phi

    K hiu : (+) hoc d

    '

    100

    lclc

    t

    D

    aaa ==

    ld

    t

    D

    aa =

    Dung dch

    Cht lng

    a : gc quay quan st (nng lc trin quang)l : di ng cha muc : nng dung dch (g/ml) ; c : g/100ml)d : t trng cht lng tinh cht (g/ml)T : nhit khi o (C)D : nh sng n sc ca n natrium (l = 589 nm)

    b) Carbon th tnh : carbon phi i xng _ carbon mang 4 nhm th

    khc nhau

    K hiu : C*

  • 4/10/2013

    13

    25

    A chiral opbject

    ng phn quang hc

    Nonsuperimposable

    mirror image

    An achiral opbject

    26

    Quang hot

    Khng quang hot

  • 4/10/2013

    14

    27

    L carbon mang bn nhm th khc nhau

    Carbon bt i xng C*

    C tnh quang hot

    (chiral)

    - i phn (i hnh ) : cng thc lp th i xng nhau qua gng phng

    - Xuyn lp th phn (bn i hnh) : CTLT khng i xng nhau qua gng

    Nhng hp cht c cng cng thc khai trin trong mt phng nhng

    cng thc lp th khc nhau

    COOH

    HO H

    CH3

    COOH

    H OH

    CH3

    COOH

    H OH

    OH H

    COOH

    COOH

    H OH

    H OH

    COOH

    Hnh nh hai i phn Hai xuyn lp th phn ca acid tartric

    Cc ng phn quang hc c ho tnh v l tnh ging nhau

    Tnh quang hot khc nhau do hot tnh sinh hc khc nhau

    c) ng phn quang hc

  • 4/10/2013

    15

    29

    HOT TNH SINH HC HAI I PHN

    30

    HOT TNH SINH HC HAI I PHN

  • 4/10/2013

    16

    ng phn quang hc c cha C th tnh : C*abde

    d) Xc nh cu hnh R - S (R : rectus, phi ; S : sinister, tri)

    - Xp cc phi t a, b, d, e theo th t u tin da vo quy tc chui (a b d e)

    - Quan st vin nhn C* theo chiu t C* n phi t c u tin thp nht

    - Xc nh chiu i t a n b ri n d. Nu chiu quay theo chiu kim ng h : R

    ngc chiu kim ng h : S

    b

    a

    d

    e

    d

    a

    b

    e

    R S

    Quy tc chui (Cahn-Ingold-Prelog )

    - Da theo bc s nguyn t : -I -Br -Cl SH -OH -NH2 -CH3 -H

    - ng v c khi lng ln th u tin hn : 18O 17O 16O

    - Ni ba Ni i Ni n

    - i in t t do c u tin thp nht

    - Cis Trans

    Mt cht c n carbon th tnh 2n ng phn quang hc

    COOH

    H OH

    OH H

    COOH

    COOH

    HO H

    H OH

    COOH

    COOH

    H OH

    H OH

    COOH

    Acid meso-tartric Acid (+)-tartric Acid (-)-tartric

    ng phn quang hc khng cha C th tnh : trong trng hp ca alen, spiran v biphenil

    i vi hp cht c 2 tm C th tnh, dng meso c tm thy ch khi 4 nhm gn trn C th tnh ny ging ht 4 nhm gn trn C th tnh cn li.

    Y

    A B

    A B

    Z

    Y

    B A

    B A

    Z

    Y

    A B

    B A

    Z

    Y

    B A

    A B

    Z

    eritro treo

  • 4/10/2013

    17

    Hnh chiu Fisher v ng phn D v L

    C

    C HHO

    CH2OH

    1

    2

    3

    H

    O

    C

    C OHH

    CH2OH

    1

    2

    3

    H

    O C

    C HHO

    C OHH

    C HHO

    C HHO

    CH2OH

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    H

    O

    C

    C OHH

    C HHO

    C OHH

    C OHH

    CH2OH

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    H

    O

    L-Glucose D-Glucose

    (L-Gliceraldehid) (D-Gliceraldehid)

    Nhm OH gn ln carbon bt i xng c s th t ln nht quay sang phi

    l ng phn D, ngc li l ng phn (i phn) L.

    (L-Serin)

    C

    C HH 2N

    CH 2O H

    1

    2

    3

    H

    O

    C

    C NH 2H

    C HH

    C 6H 5

    1

    2

    3

    4

    H

    O

    (D-Phenilanalin)

    Nhm NH2 gn ln carbon bt i

    xng c s th t nh nht quay

    sang phi l ng phn D, ngc li

    l ng phn (i phn) L.

    CIII : C CU IN T CA HP CHT HU C

    1. Vn o nguyn t

    Vn o : s, p, d, f

    z

    x

    y

    z

    y

    x x

    y

    z

    s px py pz

    p

  • 4/10/2013

    18

    z

    x

    y

    z

    y

    x x

    y

    z

    s px py pz

    2 px 2 py 2 pz2s2

    2 px 2 py 2 pz2s2

    Lai ha sp3, gc ni 109,5

    Trng thi c bn :

    Trng thi kch thch :

    2. Tp chng vn o

    Lai ha sp2, gc ni 120

    Lai ha sp, gc ni 180

    z

    x

    y

    z

    y

    x x

    y

    z

    s px py pz

    z

    x

    y

    z

    y

    x x

    y

    z

    s pxpy pz

  • 4/10/2013

    19

    Ni C-H Ni C-C

    H

    H

    H

    H

    C C

    H

    H

    H

    H

    S to ni ca C lai ha sp3

    S to ni ca C lai ha sp2

    Ni C-C v C-H Ni

    Ni

    S to ni ca C lai ha sp

    C CHCC HH H

    Ni Ni

    3. Tnh phn cc v tnh kh phn cc

    A A A : A

    Cng ha tr khng phn cc (ng cc)

    A B A: B

    m in ca A > B

    - +

    Cng ha tr phn cc (ng cc)

    Trong cng chu k, tng dn t tri sang phI.

    Trong cng phn nhm, gim dn t trn xung di.

    Ni C-H c xem nh khng phn cc.

  • 4/10/2013

    20

    3.1. Moment lng cc

    Tnh phn cc ca nI A-B c biu th bng moment lng cc

    Vector nm trn trc lin nhn, hng t cc dng n cc m v c module

    A B- +

    = x r

    r : chiu di nI A-B

    : thng c tnh bng Debye-

    +

    C

    Cl

    HH

    H

    C

    Cl

    ClCl

    Cl

    Clorometan (=1.87D) Tetraclorometan (=0D)

    Hiu ng in t

    Hieu ng cam Hieu ng cong hng Hieu ng sieu tiep cach

    Hieu ng ien t

    +I -I +R -R

    CC C X

    + ++ -

    Hiu ng cm : hin tng nguyn t c m in cao ht in t ca

    nguyn t c m in thp hn thng qua ni

  • 4/10/2013

    21

    Hiu ng cm I (Inductive) :

    - Halogen : -F > -Cl > -Br > -I

    - Nhm mang in tch dng : -NR3 -PR3 -SR2Amonium Phosphonium Sulfonium

    - Nhm trung ha c hiu ng I yu : -NH2 -OH -OR

    -SH, -C6H5, -CH=CH2

    Hiu ng cm I :

    Cc nhm rt in t c hiu ng -I

    N

    O

    O

    S

    O

    OH

    O

    - Nhm trung ha c ni lng cc c hiu ng I yu hn nhm mang in tch dng

    - Nhm carbonil c hiu ng I yu : -CHO, -COOH, -COR

    Trong cng chu k, -I tng dn t phI qua tri

    -NR2 < -OR < -F

    Trong cng phn nhm, -I gim dn t trn xung di

    in tch dng cng ln hay tp chng cng c nhiI tnh s, -I cng mnh

    -NH3 > -NH2

    C CH CH CH2>

  • 4/10/2013

    22

    Hiu ng cm +I :

    Cc nhm cho (y) in t c hiu ng +I

    sp3 < sp2 < sp :

    C

    H

    H

    H

    C

    CH3

    H

    H

    C

    CH3

    H

    CH3

    C

    CH3

    CH3

    CH3

    Cc nguyn t mang in tch m c hiu ng +I mnh : -O- < -S-

    Hiu ng cm nh hng n moment lng cc, n tnh acid-baz ca

    phn t, hat phn ng v nh hng phn ng.

    Nhm y in t lm gim tnh acid, nhm ht in t lm tng tnh acid.

    +I cng ln khi nguyn t mang in tch m c kch thc cng ln

    Hiu ng cng hng R (resonance)

    S di chuyn in t trng thi tnh trong nhng phn t c ni a

    tip cch gi l hiu ng cng hng.NH2 NH2 NH2 NH2

    Qui tc vit cng thc cng hng

    Hai c cu cng hng ch khc nhau cch sp xp cc i in

    t, v tr tng i ca cc nguyn t trong phn t khng thay i.

    Hai c cu cng hng c cng s in t kt i.

    C cu cng phI ph hp vi c cu in t ngai bin ca

    nguyn t.

    Cng thc c s nI cng ha tr cng nhiu th cng bn.

    Cng thc cng hng kh bn vI in tch m nm trn nguyn t

    c m in ln.

    Cng thc cng hng vI hai in t cng du trn 2 nguyn t k

    cn khng bn.

  • 4/10/2013

    23

    Hiu ng cng hng R :

    Nhm rt in t ca ni i C=C tip cch gy hiu ng -R

    V d : C=O, -NO2, CN, RCOO-

    HC CH N

    O

    OHC CH N

    O

    O

    HC CH C

    O

    HC CH C

    O

    HC CH C

    O

    O R

    HC CH C

    O

    O R

    Trong 1 chu k, m in cng ln, -R cng mnh (-COR > CNR2).

    in tch dng trn nguyn t cng ln, -R cng mnh.

    Hiu ng cng hng +R :

    Nhm cho i in t c lp ca mnh v pha ni i C=C tip

    cch gy hiu ng +R

    V d : -OR, -halogenur

    HC CH O R HC O RCH

    HC CH Cl HC ClCH

    in tch m cng ln, +R cng mnh (-O- > -OR).

    m in cng ln, +R cng km (-NR2 > -OR > -F).

    Vn o p c mc nng lng cng cao, +R cng km (-F>-Cl>-Br>-I).

  • 4/10/2013

    24

    -R, -I +R, -I +R, +I

    -NO2, -CN, -CHO,-COR, -COOH,-COOR, -CONR2,-COCl, -C

    -NR2, -NH2, -OR, -OH, -NHCOR, -F, -Cl, -Br, -I

    -S-, -O-

    =CR

    Hiu ng cng hng nh hng n :

    - di ni : hiu ng cng hng lm cho ni n k ni a ngn hn ni

    n bnh thng v ni a th di hn di bnh thng.

    - Moment lng cc.

    Hiu ng siu tip cch

    Nhm alkil gn trn C bt bo ha ca mt ni i hoc nhn benzen c

    th cho in t nh hiu ng cng hng. i in t ca ni n C-H

    v tr i vi C bt bo ha c tnh linh ng nn c th gy ra hiu

    ng cng hng tng t nh in t p ca nguyn t halogen trong

    halogenur vinil

    R

    CR

    H

    C CR2

    R R

    CR C CR2

    R

    C

    H

    H H C

    H

    H C

    H

    H

    Hiu ng siu tip cch nh hng n di ni, moment lng cc v

    bn tng i ca alcen.

  • 4/10/2013

    25

    ACID - BAZ

    Thuyt Brontested Lowry : Acid : cho proton H+

    Baz : nhn proton

    Acid Baz lien hp + H

    HCl, phenol, HCOOH, CH3NO2

    CH3O-, Ph-NH2, CH3OH

    Acid lien hpBaz + H

    Cht lng tnh : va c tnh acid, va tnh baz

    -OH, -SH, -NH-

    C OHH3C

    O

    -H

    (H2O)C OH3C

    O

    +H

    (H2SO4)C OHH3C

    O

    H

    Lc acid - baz

    + H2OAH H3O + A

    [A-][H3O+]

    [AH]Ka pKa = -logKa

    pKa cng nh, acid cng mnh

    + H2OB OH + BH

    [BH][OH-]

    [B-]Kb pKb = -logKb

    pKa + pKb = 14

    pH : pH = -log[H+]

  • 4/10/2013

    26

    Cc yu t nh hng n lc acid - baz

    - Nhm I lm tng tnh acid v lm gim tnh baz

    H-CH2-C-O-H

    O

    O2N-CH2-C-O-H

    O

    pKa = 4,76 pKa = 1,68

    - Nhm R lm tng tnh acid v lm gim tnh baz

    - Trong mt chu k t tri sang phi, tnh acid tng v tnh baz gim

    Tnh acid tng : CH4 < NH3 < H2O < HF

    Tnh baz gim : CH3- < NH2

    - < OH- < F-

    - Trong mt phn nhm t trn xung di, tnh acid tng v tnh baz gim

    Tnh acid : HF < HCl < HBr < HI

    - Hiu ng lp th : s hin din cc nhm c kch thc ln trong

    phn t c th che khut tm acid hoc tm baz hoc lm tr ngi hiu

    ng lp th lm nh hng n tnh acid - baz

    N

    MeMe

    Me

    MeMe

    MeN

    Tnh baz :

    - Ni hidrogen

    O OH

    OH

    O OH

    O

    COOH

    OH

    pKa1 = 3,0 pKa2 = 13,4 pKa1 = 4,5

    pKa2 = 9,8

  • 4/10/2013

    27

    CIV : HIDROCARBON

    Cc cht ch cha 2 nguyn t C v H

    I. Alcan : CnH2n+2

    I.1. Danh php : -an

    CH4 : metan ; C2H6 : etan ; C7H16 : heptan ; C10H22 : decan

    H3C CH

    CH3

    CH3CH2 CH

    CH3

    H3C C

    CH3

    CH3

    H3C C

    CH3

    CH2

    CH3

    i-Propil s-Butil t-Butil Neopentil

    CH3 CH2 CH2 CH

    Et

    CH CH2 CH3

    Me

    1 2 3 4 5 6 7CH3 CH2 CH

    Et

    CH CH2 CH3

    Me

    1 2 3 4 5 6

    4-Etil-3-metilheptan 3-Etil-4-metilhexan

    Qui tc gi tn :

    - Chn dy di nht lm dy chnh. Nu hai dy cng chiu di chn dy

    c nhiu nhnh lm dy chnh.

    - nh s cc nguyn t C ca dy chnh lm th no cc C mang dy

    nhnh c ch s nh nht.

    - Khi c nhiu nhnh v tr tng ng, nhnh c ch s nh c chn

    theo mu t.

    3-Etil-4-metilhexan

    CH3 CH2 CH

    Et

    CH CH2 CH3

    Me

    1 2 3 4 5 6

    CH3 CH2 CH

    Me

    CH CH2 CH3

    Et

    1 2 3 4 5 6

    4-Etil-3-metilhexan

    L tnh : khng phn cc, tan trong dung mi hu c

    - Dy thng : si v t trng tng theo s C, n = 1 - 4 : cht kh t thngn = 5 - 7 : cht lngn >10 : cht rn

    - Dy nhnh : tnh d bay hi tng theo s dy nhnh.

  • 4/10/2013

    28

    CnH2n+23n + 1

    2O2 nCO2 + (n+1) H2O + Q+

    Ha tnh

    1. S t chy

    R-H + X2t

    R-X + HX

    2. Halogen ha alcan

    iu ch

    1. Hon nguyn halogenur alkil

    R-X + 2H R-H + HX

    Dng hidrogen ang sinh :

    Dng LiAlH4 :

    4 R-X + LiAlH4 4 R-H + LiX + AlX3

    nh sng

    x

    2. Phng php Grignard

    RMgX + H2O RH + 1/2 MgX2 + 1/2 Mg(OH)2

    3. Tng hp Wurtz

    2 RX + 2 Na R-R + 2 NaX

    4. Hidrogen ha alcan, alcin

    R-CH=CH2 + H2Pt

    R-CH2-CH3

    R-CH2-CH3 + H2R-CH CHPt

    5. Hon nguyn cc hp cht carbonil

    Phng php Clemmensen

    R C R'

    O

    Zn-Hg / HCl

    tCR-CH2-R'

    Phng php Wolff-Kishner

    R C R'

    O

    NH2-NH2 / OH-

    tCR-CH2-R'

  • 4/10/2013

    29

    II. Alcen : -en hoc ilen (tn thng thng) : CnH2n

    Dy di nht c cha ni i v ni i v tr nh nht

    CH2=CH2 CH3CH2CH=CH2 C

    CH3

    CH CH2CHCH2=CH-CH=CH2

    EtilenEten

    Butilen1-Buten

    1,3-Butadien 2-Metil-1,3-butadien(isopren)

    CH2=CH- CH3-CH=CH- CH2=CH-CH2- CH3-CH=CH-CH2-

    Etenil(vinil)

    1-Propenil 2-Propenil(alil)

    2-Butenil(crotil)

    Ha tnh

    1. Cng tc cht i xng

    Hidrogen ha

    R-CH2-CH2-R'R=CH-CH=R' + H2Ni Raney

    Halogen ha : Cl Br I

    R-CHBr-CHBr-R'R=CH-CH=R' + Br2CCl4

    Ozon ha

    RC CH

    R'

    R"

    CH

    OO

    CO

    R"R

    R'

    + O3 CH

    OO

    C

    O

    R"R

    R'

    Zn, H2OR

    CR'

    O + R"CH=O + H2O2

    Ozonid

  • 4/10/2013

    30

    2. Cng tc cht bt i xng

    Qui tc Markownikoff : nguyn t H hay phn mang in tch dngca tc cht s gn vo C ca ni i mang nhiunguyn t H nht v phn mang in tch m sgn vo C ca ni i mang t nguyn t H nht.

    Qui tc Kharash: vi s hin din ca peroxid, nguyn t H ca tc chts gn vo C ca ni i mang t nguyn t H nht theoc ch gc t do (ch nh hng i vi HBr).

    CH3 CH CH2 + HBr CH3 CH CH2

    H Br

    ROOR

    CH3 CH CH2 + HBr CH3 CH CH2

    Br H

    CH3 CH CH2 + H2SO4 CH3 CH CH3

    OSO3H

    Oxid ha

    R CH CH CH3 CH CH

    OH OH

    R'KMnO4 long

    OH-R'

    iu ch

    1. T alcol

    2. T halogenur alkil

    R-CH2-CH-CH3

    OH

    R-CH =CH-CH3 R-CH2-CH =CH2+H+,

    - H2O

    +R-CH-CH-CH3

    XR'

    OH-R-C=CH-CH3

    R'

    R-C-CH =CH2

    R'

    SPC SPP

    SPC SPP

    Qui tc Zaitzeff : sn phm chnh l alcen mang nhiu nhm tr hon nht

    3. Kh X2 ca a-dihalogenur alkil

    +R-CH-CH-R'

    XX

    R-CH =CH-R' ZnX2+ Zn

  • 4/10/2013

    31

    ALCIN - CnH2n-2 : -in

    CH C HC C CH2

    Etinil 2-Propinil

    CH CH CH C CH3

    Etin Propil

    Acetilen Metilacetilen

    Propargil

    Ha tnh

    1. Phn ng cng

    Cng hidrogen

    C CR R' + H2 CH CHR R'Ni

    C CR R' + 2 H2 CH2 CH2R R'Ni

    C CR R' + H2

    Na hay Li

    NH3 long

    Pd/C

    C C

    H

    R

    R'

    H

    C C

    H

    R

    H

    R'

    trans

    cis

    Cng halogen

    C CR H+ Br2

    C C

    Br

    R

    H

    Br

    + Br2R-CBr2-CHBr2

  • 4/10/2013

    32

    Cng nc

    C CHR + H2OHgSO4

    H2SO4 longR C CH2

    OH

    R C

    O

    CH3

    Cng hidracid

    C CHRHCl

    R-CCl=CH2HI

    R-CICl=CH2

    C CHRHCl

    R-CCl=CH2HCl

    R-CCl2-CH3

    Oxid ha

    C CR R'O

    RCOOH + R'COOH

    Phn ng ca acetilen n hon

    C CHR + Na C CNaR + 1/2 H2

    C CHR + KNH2 C CKR + 1/2 NH3

    iu ch

    1. T carbur calcium vi nc

    CaC2 + 2 H2O C2H2 + Ca(OH)2

    2. T vic- hay gem-dihalogenur

    RCHBr-CHBr-CH3NaNH2 / NH3 R CH2 C CH

    R CH2 CHCl2NaNH2 / NH3

    R C CH

    3. T tetrahalogenur

    R C CR C

    X

    X

    C

    X

    X

    R' + 2 Zn R' + 2 ZnX2

    x

  • 4/10/2013

    33

    AREN

    Me CH = CH2

    Me Me

    Toluen Stiren Cumen

    Me

    Me

    Me

    Me

    Me

    Me

    o-Xilen m-Xilen p-Xilen

    CH2 Ph3C- Ph-CH2=CH-

    Phenil Benzil Tritil Stiril

    Ha tnh

    Cng hidrogen

    + 3 H2Ni

    , p

    Cng halogen

    + 3 Cl2h

    Cl

    Cl

    Cl

    Cl

    Cl

    Cl

    Cng ozon

    1. Phn ng cng

    1/ O3

    2/ Zn, H2O3 OHC-CHO + 2 H2O2

  • 4/10/2013

    34

    2. Phn ng tr hon thn in t

    Halogen ha

    + Cl2AlCl3

    Cl

    Nitro ha

    NO2HNO3 , H2SO4 + H2O

    Sulfon ha

    SO3H

    + H2OH2SO4

    Alkil ha

    + R-ClAlCl3

    R

    + HCl

    Acil ha

    + R-CO-ClAlCl3

    CO-R

    + HCl

    + (R-CO)2OAlCl3

    CO-R

    + RCOOH

  • 4/10/2013

    35

    3. S nh hng ca phn ng tr hon thn in t trn nhn hng phng

    G (+I, +R) : nh hng orto, para

    Me

    HNO3 , H2SO4

    Me

    NO2

    Me

    NO2G (-I, -R) : nh hng meta

    NO2

    H2SO4

    NO2

    SO3H

    G halogen (-I, +R) : nh hng orto, para

    Cl Cl Cl

    NO2

    HNO3 , H2SO4NO2

    +

    Me

    OCH3

    Br2 , FeBr3

    Me

    OCH3

    Br

    HNO3 , H2SO4+

    Me Me

    NO2NO2

    O2N

    Me

    NO2NO2

    Me

    NO2

    NO2

    +

    G1 rt in t, G2 cho in t Ph thuc G1

    x

    x

  • 4/10/2013

    36

    iu ch

    Pt - Al2O3

    250 oC

    Cr2O3- Al2O3

    250 oC

    Me

    n-Heptan

    x

    CV : HALOGENUR ALKIL v HP CHT GRIGNARD

    I.1. Danh php- Dy C di nht lm dy chnh, dy chnh phi cha cc nhm nh chc nu c.

    - nh s cc C sao cho cc nhm th c s th t nh nht.- Nu c nhiu nhm th halogen ging nhau, dng tip u ng di, tri, tetra

    - Nu c nhiu nhm th khc nhau, nh s v tr vn theo quy tc chung nhng vit theo mu t.

    CH3-CH-CH2-CH-CH-CH2-CH3 CH3-CH-CH2-CH-CH-CH2-CH3

    Me

    Me

    Br1

    2

    3 4

    5 6 7 1 2

    3 4

    5

    6 7

    Me

    Me

    Br

    5-Bromo-2,4-dimetilheptan 2-Bromo-4,5-dimetilheptan

    Cl-CH2-CH2-CH-CH-CH3

    Br

    Me1 2 3

    4

    5

    6

    3-Bromo-1-cloro-4-metilpentan

    CH3-CH-CH2-CH2-CH-CH3

    Me Br

    12345

    2-Bromo-5-metilhexan

    I. Halogenur alkil

  • 4/10/2013

    37

    I.2. Phn ng

    I.2.1. Phn ng th thn hch

    Nu-: tc cht thn hch (cht giu in t c tnh baz, l hp cht hu

    c, v c, ion m hoc phn t trung ha in.

    Nu-: alkoxid natrium, mui ca acid hu c, acetilur

    phn ng : R-Cl < R-Br < R-Ihalogenur nht cp > nh cp > tam cp

    R-X + Nu-

    R-Nu + X-baz

    CH3O Na + R-CH2-Br R-CH2-OCH3 + NaBr

    R'COO Na + R-CH2-Br R-CH2-O-CO-R' + NaBr

    R'C C Na + R-CH2-Br R-CH2C CR' + NaBr

    I.2.2. Phn ng kh

    CH3CH2CHCH3

    Br

    EtONa

    EtOHCH3CH=CHCH3 + CH3CH2CH=CH2

    81% 19%

    I.3. iu ch

    phn ng : halogenur tam cp > nh cp > nht cp

    I.3.1. T alcan, alcen, alcin tc dng vi hidracid hoc halogen

    I.3.2. T alcol tc dng vi SOCl2, PCl5 hoc HX

    R-OH + HX R-X + H2O

    phn ng : alcol tam cp > nh cp > nht cp

    R-CH2-OH + SOCl2 R-CH2-Cl + SO2 + HCl

    R-CH2-OH + PCl5 R-CH2-Cl + POCl3 + HCl

  • 4/10/2013

    38

    II. Hp cht Grignard : RMgX

    RMgX + H2O RH + 1/2 MgX2 + 1/2 Mg(OH)2

    II. 1. Phn ng

    Vi nc :

    Vi alcol, phenol :

    RMgX + R'-OH R-H + R'OMgX

    Vi acid :

    RMgX + R'-COOH R-H + R'COOMgX

    Vi alcin :

    RMgX + R'C CH R-H + R'C CMgX

    II.1.1. Vi hp cht c hidrogen acid

    II.1.2. Phn ng cng

    Vi dioxid carbon :

    RMgX + CO2 RCOOMgX RCOOH

    Vi aldehid, ceton :

    RMgX + H-CHO

    RMgX + R'-CHO

    R-CH2-OMgX RCH2OH

    R-CH-OMgX

    R'

    R-CH-OH

    R'

    RMgX + R'-C-R"

    O

    R-C-OMgX

    R'

    R"

    R-C-OH

    R'

    R"

    Vi dn xut ca acid carboxilic

    RMgX + R'-C-O-R"

    O

    R-C-OMgX

    R'

    OR"

    R'-C-R

    O

    R'-C-R

    ORMgX

    R-C-OMgX

    R'

    R

    R-C-OH

    R'

    R

  • 4/10/2013

    39

    II.2. iu ch

    RMgXR-X + Mgeter khan

    CVI : ALCOL PHENOL - ETER

    I. ALCOL : R-OH

    C

    R

    H

    H

    OH C

    R

    R'

    H

    OH C

    R

    R'

    R"

    OH

    Alcol nht cp Alcol nh cp Alcol tam cp

    CH3-CH2-OH CH3-CH-OH

    CH3CH3-CH-CH2-OH

    CH3 CH2-OH

    Alcol benzilAlcol etil Alcol isopropil Alcol isobutil

    Metilcarbinol Dimetilcarbinol Iospropilcarbinol Phenilcarbinol

    IUPAC : - dy C di nht cha nhm OH- C-OH mang s v tr nh nht

    CH3-CH-CH-CH2-OH

    CH3Cl

    1234

    3-Cloro-2-metilbutanol

    CH3-CH-CH=CH-CH-OH

    Cl CH2-CH3

    12

    34567

    6-Cloro-3-heptenol

  • 4/10/2013

    40

    1. Phn ng

    1.1. Phn ng ct t ni C-O

    Vi hidracid :

    R-OH + HX R-X + H2O

    phn ng : - alil, benzil > acol III > alcol II > alcol I- HI > HBr > HCl

    CH3CH2CH2OHHCl, ZnCl2

    tCH3CH2CH2Cl

    CH3-C-CH3

    CH3

    OH

    HCl conc.CH3-C-CH3

    CH3

    Cl

    Vi trihalogenur phosphor (PBr3, PI3) :

    CH3CH2CH2OH CH3CH2CH2Br

    CH3-C-H

    CH3

    OH

    CH3-C-H

    CH3

    Cl

    PBr3

    P+I2

    Phn ng do s t ni O-H

    R-OH + Na RONa + 1/2 H2

    R-OH + R'MgX R-OMgX + R'H

    mnh acid : H2O > ROH > C2H2 > NH3 > RHCH3OH > alcol I > alcol II > alcol III

    Tnh acid - baz

    Phn ng ester ha

    R-OH + R'COOH R'COOR + H2OH+

    phn ng : CH3OH > alcol I > alcol II > alcol III

    R-OH + (R'CO)2O R'COOR + R'COOHH+

    R-OH + R'COCl R'COOR + HClPiridin

    R-OH + SO2ClMe SO2ORMeOH- (piridin)

    clorur tosil

  • 4/10/2013

    41

    Vi clorur tionil :

    ROH + SOCl2 RCl + SO2 + HCl

    Vi tc cht kh nc :

    C

    H

    C

    OH

    -H2O C C

    phn ng : alcol III > alcol II > alcol I

    Tc cht kh nc : - H2SO4, t

    - acid Lewis : Al2O3, t

    - POCl3 trong pyridin

    OH

    POCl3

    Piridin, 0C

    Phn ng oxid ha :

    RCH2OH[O]

    RCHO[O]

    RCOOH

    R-CH-OH[O]

    R'

    RCOR'

    R-C-OH

    R'

    R''

    [O]

    Tc cht oxid ha : - Cu, 325 oC- KMnO4, OH

    -

    - K2Cr2O7, H2SO4- CrO3, CH3COOH

  • 4/10/2013

    42

    Phenol

    OH OH

    OH

    OH

    OH

    OH

    OH

    Phenol Catechol Resorcinol Hidroquinon

    OH

    COOH

    OH

    NO2O2N

    NO2

    OH

    OCH3

    CHO

    Acid salicilic Acid picric Vanilin

    Acid o-hidroxibenzoic

    Phn ng do s t ni ArO-H

    OH

    NaOH

    ONa

    + H2O

    S to thnh eter

    NaOHAr-OH ArONa RX ArOR + NaX

    S to thnh ester

    ArOH + RCOCl RCOOAr + HCl

    ArOH + (RCO)2O RCOOAr + RCOOH

    Chuyn v Fries

    OCOEt

    AlCl3

    OH

    COEt

    OH

    +

    COEt

  • 4/10/2013

    43

    OH

    NO2

    NO2

    O2N

    PCl5

    Cl

    NO2

    NO2

    O2N

    Phn ng t ni Ar-OH

    Phn ng trn vng hng phng

    Nitro ha

    OH

    NO2

    NO2

    O2N

    OH

    HNO3 conc.

    +

    OH

    NO2

    OH

    HNO3 dilution

    OH

    NO2

    20C

    Sulfon ha

    OH

    SO3H

    OH

    OH

    SO3H

    H2SO4

    15 - 20C

    100C

    100C

    Halogen ha

    OH

    Br2, H2O

    OH

    BrBr

    Br

    OH

    Br2, CS2, 0C

    OH

    Br

  • 4/10/2013

    44

    Alkil ha Friedel-Craft

    OH OH

    t-Bu

    t-BuCl+HF

    Nitroso ha

    OH OH

    NO

    NaNO2, H2SO4, 7- 8C

    Phn ng Koble-Schmitt

    OH OH

    1. NaOH

    2. CO2, 125C, 100 atm

    3. H3O+

    COOH

    Phn ng Reimer - Tiemann

    OH OH

    1. CHCl3, NaOH, H2O, 70C

    2. H3O+

    CHO

    Vi Formaldehid

    OH

    + HCHOt

    OH OH

    OH

    OH

    Nha Bakelit

    HO Ar'N2+

    Cl+ HO N NAr'

    Phn ng ghp cp vi mui diazonium

  • 4/10/2013

    45

    S C- v O-alkil ha

    ONa

    + CH2=CH-CH2Br

    aceton

    C6H6

    OCH2CH=CH2

    OH

    CH2CH=CH2

    200C P chuyn v Claisen

    Phn ng oxid ha

    OH

    O2

    O

    O

    + H2O

    Benzoquinon

    Eter : R-O-R

    OO

    OO O

    O

    oxiran oxetan oxolan oxan dioxan

    tetrahidrofuran

    Tn thng thng

    Dng t eter t sau tn gc ca nhm th

    CH3CH2-O-CH2CH3 Ph-O-Ph

    Etil eter (dietil eter) Phenil eter

    Xem eter nh mt dn xut alkoxi ca hidrocarbon

    O CH3

    1

    2

    3

    4

    OCH3H3CO

    4-metoxi-1-ciclohexen 1,4-Dimetoxibenzen

  • 4/10/2013

    46

    Phn ng

    R-O-R' + HX R-OH + R'XtC

    phn ng : HI > HBr > HCl

    Phn ng m vng epoxid

    OH3O

    +

    H2C CH2

    OH OH

    OHO

    OHH3O+

    iu ch : PP Williamson

    + R'-X ROR' + XRO

    ALDEHID & CETON

    CR

    O

    H R'

    Nhom carbonil

    Aldehid Ceton

    CR

    O

    R

    R' + -

    120o

    C O

    Hp cht mang nhm C=O

  • 4/10/2013

    47

    I. Danh php

    1. Aldehid

    a. Tn dn xut t acid

    Thay the -ic hoac -oic trong ten thong thng cua acid carboxilic tng ng bang -aldehid.

    HCHO CH3CHO CH3CH2CH2CHO

    CHO CHO

    OH

    CH3CH

    2CH

    2CHCHO

    CH3

    Formaldehid Acetaldehid Butiraldehid

    Benzaldehid Salicilaldehid a-Metilvaleraldehid

    b. Tn theo h thng

    Them -al vao sau ten hidrocarbon co cung so carbon. Nhom nh chc carbonil luon luon co ch so v tr la 1

    CH3

    CH3CH

    2CHCH

    2CHO

    3-Metilpentanal

    2. Ceton

    a. Ceton chi phng

    at ten hai nhom tr hoan, gan vao nhom nh chc carbonil, trc t ceton.

    O O

    CH3CH2CCH3 PhCH2CCH3

    Metil etil ceton Metil benzil ceton

  • 4/10/2013

    48

    b. Ceton hng phng

    Goi ten theo ten thong thng cua acid carboxilic tng ng, thay ic hoac oic bang ophenon

    O

    C

    O O

    CH3-C CH

    3CH

    2CH

    2-C

    Acetophenon Benzophenon n-Butirophenon

    c. Tn theo h thng

    Them -on sau ten hidrocarbon tng ng. Nguyen t carbon cua nhom carbonil luon luon mang ch so nho nhat

    O

    O O

    CH3CCH

    3 CH3CH2CCH3

    Propanon Butanon Ciclohexanon

    d. Tn thng thng

    O

    OOCH3-C-CH3 CH3-C-C-CH3

    O O

    Aceton Diacetil Quinon

    O

    O O

    Menton Camphor Jasmon

  • 4/10/2013

    49

    II. iu ch

    1. Aldehid

    Cu , 200-300oCR-CH2-OH R-CHO

    Phn ng oxid ha alcol nht cp

    K2Cr

    2O

    7 , H

    2SO

    4 R-CHO

    R-CH2-OH

    Phn ng oxid ha metilaren

    Ar-CH3 + CrO3 Ar-CH(OAc)2 Ar-CHOH2OAc2O

    Ar-CH3 + Cl

    2Ar-CHCl

    2Ar-CHO

    H2OAc2O

    Phan ng Rosenmund

    R-C=O R-CHO RCH2OH

    Cl

    H2

    S-QuinolinPd-SO4

    H2

    CHOH

    2 , xuc tac

    COCl

  • 4/10/2013

    50

    II. iu ch

    2. Ceton

    OH

    K2Cr2O7 , H2SO4

    O

    OOH

    CrO3 hay K2Cr2O7R-CH-R' R-C-R'

    Oxid ha alcol nh cp

    Mentol Menton

    Ar-H +

    RCOClAlCl3

    ArCOCl

    O

    Ar- C - R

    O

    Ar- C - Ar

    Phn ng acil ha Friedel-Crafts

    R' -Li

    RCOCl hay ArCOCl

    R' -CuLiCuX

    R'

    R - C - R' Ar - C -R'hay

    OO

    Phn ng gia clorur acid v hp cht c kim

  • 4/10/2013

    51

    III. Phn ng

    1. Phn ng do nhm Carbonil

    a. Phn ng cng thn hch

    R C O

    Z R' C

    Z

    R

    O

    R'

    Z

    R

    O

    R' C

    OH

    H2O

    ZR'

    C

    O

    O_

    _

    R

    Cong acid cianhidric

    C O + HCNOH

    CCN

    cianohidrin

    Cong bisulfit natrium

    C O + NaHSO3

    SO3NaC

    OHSan pham cong bisulfit

    Cong amoniac NH3

    3HCHO + 3NH3

    3 HCHON

    N

    N

    N

    N N

    N

    CH2OH

    CH2OH

    HOH2C

    3 CH2

    OH

    NH2

    NH NH

    NHNH

    3

    NH NH

    NH

    Hexametilentetramin

    Cong cac dan xuat cua amoniac

    C O + H2N G H2O+C N G C NH G

    OH

  • 4/10/2013

    52

    Cong alcol

    C OROH, H

    COH

    OR

    ROH, HC

    OR

    OR

    Aldehid

    Ceton

    Hemiacetal

    Hemicetal

    Acetal

    Cetal

    Cong RMgX

    C O

    H

    R1

    + R-MgX CR1

    H

    O

    R

    H2OCR1

    H

    OH

    R

    MgX

    Formaldehid

    Aldehid

    Ceton

    Alcol 1

    Alcol 2

    Alcol 3

    b. Phn ng oxid ha

    Aldehid[O]

    Ceton

    - Thuc th Tollens (AgNO3/NH3)

    R-CHO + 2 Ag(NH3)2OH 2 Ag + R-COONH4 3 NH3 H2O+ +

    R-CHO + 2 Cu(OH)2 Cu2O + H2O+R-COOH

    C O

    R

    R1

    ORCOOH R1COOH+

    - Thuc th Fehling

  • 4/10/2013

    53

    c. Phn ng hon nguyn

    Hoan nguyen thanh alcol

    Hoan nguyen thanh hidrocarbon

    H2, Ni, to

    H3CCH CH CHO

    H3CCH CH CHOLiAlH4

    H3CCH2CH2CH2OH

    H3CCH CH CH2OH

    R C R

    O

    Z n -H g/H C l

    H 2N -N H 2/K O H

    R C H 2 R

    R C H 2 R

    Phan ng Cannizzarro

    2 HCHONaOH 50%

    HCOONa CH3OH+

    CHO

    NO2

    2NaOH 35%

    COONa

    NO2

    +

    CH2OH

    NO2

  • 4/10/2013

    54

    2. Phn ng do Ha

    a. Phn ng hologen ha

    H 3CCO CH 3 + C l2B

    CH 3C O C H 2C l H C l+

    O Br2 O H B r

    Br

    + +

    b. Phn ng haloform

    R-COCH3 + +

    + +

    3 NaOX R-COCX3 3 NaOH

    NaOH R-COOH CHX3R-COCX3

    Haloform

    c. Phn ng xc hp aldol

    d. Phn ng Perkin

    H C

    O

    CH3 + H C

    O

    CH3B

    CH3HC

    H2C

    OH

    CHO CH3 CH CH CHO

    Ph-CHO (CH3CO)2O1) CH3COONa, 175

    oC

    2) H2OPh-CH=CH-COOH+

  • 4/10/2013

    55

    Acid carboxylic v dn xut

    1. Acid carboxylic

    1.1. C cu

    R-COOH Ar-COOH

    CH2=CH-COOH

    Acid acrylic

    CH3-CH2-COOH

    Acid propionic

    Ph-COOH

    Acid benzoic

    HOOC-CH2-COOH

    Acid malonic

    1.2. Danh php

    a. Tn thng thng

    CH3-COOH

    H3CCHCH2COOH

    H3C

    COOH

    Acid acetic Acid isovaleric Acid benzoic

    b. Tn theo h thng

    Tn hydrocarbon chi phng + -oic

    C H 3-C O O H

    H 3CC H C H 2C O O H

    H 3C

    A cid eta n o ic A c id 3 -m ety lb u ta n o ic

    1.3. iu ch

    a. Acid formic

    1.3.1. Trong k ngh

    +CO + NaOH

    p, HCOONa H3O HCOOH

  • 4/10/2013

    56

    b. Acid acetic

    Acetylen + H2OH2SO4, HgSO4 H3CCHO

    O2, xc tc CH3COOH

    C2H5OH[O]

    H3CCHOO2, xc tc

    CH3COOH

    C2H5OH + O2Men dm

    CH3COOH

    c. Acid bo

    RCOOR + NaOH RCOONa + ROH

    RCOOR + H2O RCOOH + ROHH+

    1.3.2. Trong phng th nghim

    RCH2OH[O] [O]

    RCHO RCOOH

    RXMg CO2

    RMgX RCOOMgX

    (ArX)

    RCOOHH+

    (ArCOOH)

    Ar-RKMnO4 hoc K2Cr2O7

    Ar-COOH

    1.4. Phn ng

    a. Tnh acid

    Nhm gy hiu ng rt in t (-I, -R) lm tng tnh acid

    CH3COOH, Cl2CHCOOH, C6H5COOH, C2H5COOH

  • 4/10/2013

    57

    b. Phn ng Hell-Volhard-Zelinski

    CH3COOH + Br2P

    BrCH2COOH

    c. Kh nhm carboxyl

    d. Phn ng to peracid

    CH4 CO2+CH3COONa

    NO2

    NO2

    O2N

    COOH

    NO2

    NO2

    O2N

    + H-O-O-HR C

    O

    OH R C

    O

    O OH + H2O

    2. Dn xut ca acid carboxylic

    2.1. C cu

    + H2OR C

    O

    A R C

    O

    OH + HA

    S thay th nhm OH ca acid bng mt nhm khc, v s thy gii

    cho tr li acid ban u.

    Ester, anhidrid acid, clorur acid, amid

    2.2. Danh php

    a. Ester

    Thay ui ic trong tn acid bng at tip theo l tn gc alkyl

    tng ng vi alcol

    CH3-COOC2H5 COOCH3

    Acetat etylBenzoat etyl

  • 4/10/2013

    58

    b. Clorur acid

    Clorur + tn nhm acyl tng ng

    CH3 C

    O

    Cl

    Clorur acetyl Clorur benzoyl

    C

    O

    Cl

    c. Anhidrid acid

    Thay t acid trong tn acid bng anhidrid

    O

    O

    O

    Anhidrid phtalic

    CH3 C

    O

    O

    C

    O

    CH3

    Anhidrid acetic

    d. AmidThay vn ic trong tn acid bng -amid

    HCONH2

    Formamid

    H2C=CH-CONH2

    Acrylamid

    2.3. iu ch

    a. Clorur acid

    RCOOH + PCl5 RCOCl + HCl + POCl3

    3 RCOOH + PBr3 3 RCOBr + H3PO3

    RCOOH + SOCl2 RCOCl + HCl + SO2

  • 4/10/2013

    59

    b. Ester

    RCOOH + ROH RCOOR + H2O

    RCOOH + CH2N2 RCOOCH3 + N2

    RCOO- + RX RCOOR + X-

    Trans ester ha

    RCOOR + ROH RCOOR + ROH

    RCOCl + ROH RCOOR + HCl

    Phn ng Schotten - Baumann

    (RCO)2O + ROH RCOOR + RCOOH

    c. Anhidrid

    RCOOH + RCOCl RCOOCOR + HCl

    O

    O

    O

    Anhidrid phtalic

    O

    O

    OH

    OH

    Acid phtalic

    200 oC

  • 4/10/2013

    60

    d. Amid

    RCOCl + 2 NH3 RCONH2 + NH4Cl

    RCOCl + 2 NH2R RCONHR + RNH3Cl

    RCOOH + NH3 RCOO- NH4

    + RCONH2to

    RCN + H2O RCONH2

    2.4. Phn ng

    a. Thy gii

    + H2OR C

    O

    A R C

    O

    OH + HA

    R C

    O

    AR'MgX

    R C

    R'

    R'

    O R C

    R'

    R'

    OHH2O

    MgX

    H+

    1) OH- 2) H3O+

    b. Phn ng vi tc cht Grignard

    c. Hon nguyn

    R C

    O

    A1) LiAlH4

    2) H3ORCH2OH

    1) LiAlH4

    2) H3ORCH2NH2RCONH2

  • 4/10/2013

    61

    d. Phn ng sc hp Claisen

    Hai ester c Ha, di tc dng ca baz mnh s sc hp cho

    ra b-cetoester

    C2H5OHCH3COOC2H5C2H5ONa CH3COCH2COOC2H5 +

    Amin Mui Diazonium

    1. Amin

    1.1. C cu Danh php

    a. C cu

    R-NH2 R2-NH R3-N R4N+

    Amin 1o Amin 2o Amin 3o Mui amonium

    b. Danh php

    b1- Amin chi phng

    - Tn thng thng: tn cc nhm tr hon alkil t trc t amin

    (CH3)3NCH3 CH2HC

    NH2

    CH3CH3 CH2 NH2

    Etylamin Sec-Butylamin Trimetylamin

  • 4/10/2013

    62

    - Amin phc tp: gi theo h thng IUPAC (International Union of Pure and

    Applied Chemistry). Nhm NH2 c gi nh l mt nhm th: amino

    CH3 CH2 CH

    NH2

    CH2 CH3 CH3 CH2 CH2 CH

    N

    CH3

    CH3C2H5

    3-Aminopentan 2-(N-Etil-N-metilamino)pentan

    b2- Amin hng phng

    NH2 NH2

    CH3

    NH2

    NH2

    NH

    Anilin m-Toluidin o-Phenilendiamin Diphenilamin

    b3- Mui amonium

    (CH3)4N Cl2

    (C2H5)2N(CH3)2 OH(C6H5NH3)2 SO4

    Clorur tetrametilamonium Sulfat anilium Hidroxid dimetildietilamonium

    1.2. iu ch

    a. Hon nguyn hp cht nitro

    Ar-NO2

    R-NO2

    Kim loi, H+ hay H2, xc tcAr-NH2

    R-NH2

  • 4/10/2013

    63

    b. Amoniac gii hay amin gii halogenur

    NH3RX

    RNH3 XNH3 RNH2

    RXR2NH

    RXR3N R4N X

    RX

    Cl

    NO2O2N

    NO2

    NH3

    NH2

    NO2O2N

    NO2

    Amin 1o Amin 2o Amin 3o Mui amonium t cp

    CH3

    ClKNH2, NH3

    CH3

    NH2

    Clorur piril Piramid

    c. Amin ha hon nguyn

    C O + NH3-H2O

    C NHH2

    xtC NH2

    H

    CH3(CH2)5CHONH3, H2, Ni

    CH3(CH2)5CH2NH2

    C CH3Ph

    O

    NH3, H2, NiCHPh

    NH2

    CH3

    Acetophenon

    Imin

    Heptanal Heptilamin

  • 4/10/2013

    64

    d. Hidrogen ha hp cht nitril

    R C NH2, Pt

    R CH2 NH2

    Cl-H2C-(CH2)2-CH2Cl NC-(CH2)4-CNNaCN H2, Ni

    H2N-H2C-(CH2)2-CH2NH2

    CH2Cl

    NaCN

    CH2CN CH2CH2NH2

    H2, Ni

    Nitril Amin 1o

    1,4-Diclorobutan Adiponitril Hexametilendiamin

    Clorur benzil Phenilacetonitril b-Pheniletilamin

    e. Phn ng gim cp Hofmann ca amid

    CONH2

    Br

    Br2 / NaOH

    NH2

    Br

    N K

    O

    O

    R-X H2O

    NaOHNR

    O

    O

    COOH

    COOH

    RNH2+

    f. iu ch amin nht theo phn ng Gabriel

    C NH2R

    O

    Br2 / NaOHR-NH2

  • 4/10/2013

    65

    g. Amin nh, tam hng phng

    + C6H5NH2220oC, 6 atm (C6H5)2NH + NH4 ClC6H5NH3 Cl

    Ph2NHLi

    Ph2NLiPhI, CuI

    Ph3N

    R-NH2 R-NH3H

    OH

    1.3. Phn ng

    a. Tnh baz

    R-NH2 + HCl R-NH3Cl

    b. Tc dng vi anhidrid v clorur acid

    R-NH2 + (R'CO)2O R

    'CONHR + R-COOH

    R-NH2 + R'COCl R'CONHR + HCl

    R-NH2 + HONO +R N N R N2H2O R-OH H+

    c. Tc dng vi acid nitro

    Amid N-tr hon

    - Amin nht cp

    Ph-NH2HONO, 0 oC

    Ph N N

  • 4/10/2013

    66

    - Amin nh cp

    R2-NH + HONO R2N N O

    Ph-NHCH3 + HONO Ph N N CH3

    N O

    N(CH3)2

    + HONO

    N(CH3)2

    NO

    + H2O

    - Amin tam cp

    p-Nitroso-N,N-dimetilanilin

    Amin chi phng: to dialkilnitrosoamin

    Amin hng phng: to N-nitroso

    d. Oxid ha

    PhN H 2O

    PhN O 2

    (C H 3)3NO

    (C H 3)3N O

    R4N XAg2O R4N OH + AgX

    Oxid amin tam

    CH3 N

    CH3

    CH3

    CH2CH2CH3 OH CH3 N

    CH3

    CH3

    + CH3 CHCH2 + H2O

    e. Phn ng ca mui amonium