hippo terapi

İLGİÖZEL EĞİTİM ve REHABİLİTASYON

MERKEZİ

Özel Perge

Fzt. Fahri Cumhur ELMACI

07.05.2015


HİPPOTERAPİ NEDİR ?*

Hippoterapi terimi nöromüsküler disfonksiyonuolan hastalarda fonksiyonel limitasyonların, yetersizliklerin ve bozulmaların tedavisinde

fizyoterapistler, iş uğraşı terapistleri ve konuşma terapistleri tarafından

atın hareketlerinin bir tedavi stratejisi olarakkullanılmasını tanımlar. Bu tedavi yöntemi

fonksiyonel sonuçlara ulaşmak için karma bir tedaviprogramının parçası olarak kullanılır.

* American Hippotherapy Assoscation Tanımı


Nasıl Bir At ?


HİPPOTERAPİNİN İLKELERİ

• Ata, her zaman insani ve kibar bir şekilde davranılmalıdır.

• Atın hareketleri hastadaki aktif tepkileri tetikler.

• Terapist yönetimindeki atın hareketlerindekivaryasyonlar, hastanın verdiği cevaplardakivaryasyonları destekler.

• Hippoterapide hastanın verdiği tepkilerin fonksiyonu etkilemesi amaçlanır.


Atın Hazırlanması


HİPPOTERAPİNİN GENEL ENDİKASYONLARI

A- Hedef kitle – orta ve ağır düzeyde nöromotor disfonksiyonu olan çocuk ve yetişkinler

B- Hippoterapi ile tedavi edilebilen yaygın problemler:• Anormal kas tonusu• Anormal refleksler• Denge bozuklukları• Koordinasyon bozuklukları• İletişim bozuklukları• Oral motor fonksiyon zayıflıkları• Sensorimotor fonksiyon bozuklukları• Postural asimetri• Postural kontrol bozuklukları• Hareket problemleri

• Gecikmiş konuşma


HİPPOTERAPİNİN GENEL ENDİKASYONLARIC- Tıbbi Durumlar:

• Otizm

• Kromozom anomalileri veya kayıpları

• Serebral Palsi

• Serebrovaskuler Olay/İnme

• Gelişim gerilikleri

• Fonksiyonel omurga eğrilikleri: Skolyoz, kifoz ve lordoz

• Multiple skleroz/Neuromüsküler disfonksiyon

• Duyu algılama bozuklukları

• Kazanılmış beyin hasarları


Selamlaşma


Biniş


TARİHÇE1900 öncesi

460 – İÖ 377 – Antik Yunan’da Hipokrat ‘Dogal Egzersiz’ ile ilgili bir kısım yazmış ve ata binmekten bahsetmiştir.

1569 – İtalya’da Merkurialis, ‘Jimnastik Sanatı’ni yazmış ve atlardan ve binicilikten bahsetmiştir.

1780 –Fransa’da Tissot, kitabı ‘Tibbi ve Cerrahi Jimnastik’te en faydali yürüyüş paterni olarak atla birlikte yürümeyi göstermiştir. Aynı yazar kontraendikasyonları ile birlikte gereğinden fazla at sürmenin etkilerini de ilk tarif eden

olmuştur.


TARİHÇE1900’den bu yana

1952 – Helsinki olimpiyatlarında binicilikte gümüş madalya kazanan Liz Hartel çocuk felcini yenmesinde ata binmenin ne kadar yardımcı olduğunu tüm dünyaya açıkladı.

1960’lar – Terapatik binicilik merkezleri Avrupa, Kanada ve ABD’de kurulmaya başlandı.

1960’lar – At, fizik tedaviye yardımcı olarak Almanya, İsviçre ve Avusturya’da kullanılmaya başladı. Buna ‘Hippoterapi’ adı verildi.

1969 – Kuzey Amerika Engelliler Binicilik Derneği (North American Riding for the Handicapped Association (NARHA)) kuruldu

1970’ler - ABD’de fizyoterapistler atın hareketleri için tedavi kullanımlarıgeliştirdiler.


TARİHÇE• 1992 – Amerikan Hippoterapi Derneği (American Hippotherapy

Association (AHA)) NARHA’nın bir parçası olarak kuruldu.

• 1993 – Hippoterapi uygulaması için AHA terapistleri kayıt altına almaya veuygulamalardaki standartları belirlemeye başladı.

• 1999 –Amerikan Hippoterapi sertifikalandırma kurulu (American Hippotherapy Certification Board (AHCB)) kuruldu. İlk hippoterapi klinikuzmanlığı (Hippotherapy Clinical Specialist (HPCS)) sınavı yapıldı.

• 2004 –Hippoterapiyi uygulamalarında kullanan terapistlerin eğitimi vearalarındaki iletişimi için Amerikan Hippoterapi Derneği (AHA), kar amacıgütmeyen bağımsız bir dernek olarak tanındı.

• 2005 -AHA, at becerileri ve ileri tedavi prensipleri kursu için yenimüfredatını başlattı

• 2007 – İlk ulusal Amerikan Hippoterapi Derneği konferansı Atlanta, Georgia’ da yapıldı.


AT YARDIMLI TEDAVİ

At yardımlı tedavi (Equine Assisted Therapy) – EATÖzel eğitimli bir ata, amaca yönelik yapılan müdahale, tedavi

sürecinin temel parçasıdır.EAT deneyimli bir insan/sağlık çalışanı(lisanslı bir terapist) tarafından uygulama amaçları dahilindeyönetilir ve/veya sağlanır.

At yardımlı aktiviteler (Equine Assisted Activities) – EAAAtların bulunduğu bir ortamda, ata binmiş veya binmemiş bir

şekilde yapılabilen herhangi bir aktiviteyi tanımlayan, global birterimdir. EEA özel eğitimli bir binicilik hocası, özel eğitmenlerveya özel eğitimli antrenörler tarafından uygulanabilir.


HİPPOTERAPİ TEDAVİ TAKIMI

A. Terapist

B. Lider (Atı tutan kişi )

C. Yanda yürüyenler-Güvenlik yardımcıları


TAKIM


ATIN YÜRÜYÜŞ PATERNLERİAdeta

• Adımların sırası: sol arka, sol ön, sağ arka, sağ ön

• Ritim – 4 vuruş (1-2-3-4);adımlar arasında eşit zaman aralığı

• Karekteristik: Uzun adimlarla öne doğru hareket. Özgur düzenli ve kısıtlamasız bir yürüyüşhippoterapi için uygundur; Arkada bulunan ayaklar öndeki ayakların zeminde yarattığı ayakizlerinin üzerine veya önüne basmalıdır.

• Simetrik olmalıdır.


ADETA


ATIN YÜRÜYÜŞ PATERNLERİSüratli

• Adımların sırası: Çaprazçiftler aynı andakaldırılıp zemine aynıanda konulur; sol arkave sağ ön; sonra sağarka ve sol ön gibi..

• Ritim – 2 vuruş (1-2, 1-2) Çapraz adımlardakizaman aralıklarının eşitolduğu ritim.


ATIN YÜRÜYÜŞ PATERNLERİ

Dörtnal• Adımların sırası sol

arka; sol ön ve sağarka birlikte; sağ ön(sağın önderlik ettiğidurumda) bir sonrakiadımdan önce bütünayakların havada asılıdurduğu bölümbunları takip eder.

• Ritim: 3 vuruş (1-2-3)


HİPPOTERAPİ SIRASINDA ATIN YÜRÜYÜŞÜNÜN DEĞİŞTİRİLEBİLİR YÖNLERİ

İtici güç

Tempo ve hız

Yön değiştirme

Geçişler


İNSAN HAREKETİNİN ÜÇ BOYUTLU DÜZLEMİ

1. Hareketin düzlemleri• Sagital Düzlem

sağ ve sol parçalara ayırırFleksiyon/Ekstansion

• Frontal Düzlemön ve arka parçalara ayırır

Abdüksiyon/Addüksiyon

• Transvers düzlem

üst ve alt parçalara ayırır

Rotasyon



2. Yürürken ve yürüyen bir atın üzerinde otururkenpelvisin hareketleri

• Anterior-Posterior (sagital düzlem)

• Lateral Tilt (frontal düzlem)

• Rotasyon (transvers düzlem)



3. Yürürken ve yürüyen bir atın üzerindeotururken ağırlık merkezinin hareketleri

• Bir yandan bir yana (lateral yer değiştirme) –adım uzunluğuna bağlı olarak değişken

• Öne doğru – tüm vücutla ilerleme

• Yukarı ve aşağı (vertical yer değiştirme) – Düzgünve koordine bir yürüyüşte vücudun ağırlıkmerkezinde sadece minimal bir yer değiştirmeolur


AT VE İNSAN ETKİLEŞİMİ

A. ATIN YÜRÜYÜŞ HAREKETİNİN TANIMI

At kendini arka ayağı ile öne doğru iter (ivmelenme) ve aynıtarafta pelvisini aşağı doğru düşürerek bacağını öne doğru salınımhareketi yapmaya başlar. At, bacağını kaldırmak için karnını diğertarafa döndürür, bu da atın omurgasında lateral fleksiyona yol açar. Atın toynağı yere değdiğinde, hızı kesilir. At bu bacak üzerinde yükvermiş ilerlerken, atın karnı pelvis kalkmış ve karnı uzamış şekilde o tarafa döner. Sonrasında da at aynı bacakla, kendini öne doğru iter.

İyi bir yürüyüşte atın arkası güzel bir ritimle salınır bu da arkaayaklarını öndeki ayaklarının bıraktığı izin biraz daha önüne koymasınayol açar. (Harris, syf.33) Hastadaki maksimal pelvik hareketlilik, atınağırlığı taşıyan arka ayağı tam karnının altındayken ve kendini öne itişisırasında oluşur.


AT VE İNSAN ETKİLEŞİMİ

B. ATIN HAREKETLERİNİN BİNİCİYE GEÇİŞİNİN GÖZLEMSEL ANALİZİ

Atın arka ayaklarının ve pelvisinin hareketleri biniciye geçer

ve onun pelvisinde hareketlenmeye neden olur. Atın pelvisi vebinicinin ağırlık merkezi arasındaki mesafe ufak bir gecikme ilekendini gösterir.


BİR TEDAVİ STRATEJİSİ OLARAK AT HAREKETLERİNİN KENDİNE HAS KATKILARI

Hippoterapi özellikle, tonus bozuklukları, ROM, zamanlama, dikkat, uyarı, koordinasyon, denge ve

postürel kontrol problemlerinde kullanılabilinen anlamlıve fonksiyonel olarak geçerli bir tedavi stratejisidir.



1- At hareketleri, keskin, ritmik ve tekrarli, çokmodlu bir sensorimotor tecrübesi sunar. -kibunların hepsi birçok insanın hareketi içingereklidir. Bu hareket karekteristikleri hastanınihtiyaçları temel alınarak terapist tarafındanderecelendirilebilinir.



2- Atın organize olmuş sinir sistemi hastaya, organize çok boyutlu bir hareket ve çok duyulu girdisağlar .

3- Atın hareketleri, hastanın fonksiyonel postürkontrolü ve denge çalışmaları yapıp kendinigeliştirebileceği, tekrarlı, tahmin edilebilir vesimetrik dinamik bir yüzey sunar.



4- At, fonksiyonel bağlamda vestibüler girdi vegörsel akış tecrübesi için boşluk içinde çok boyutlubir hareket sunar

5- Birçok hasta için atın hareketleri, onların yerleşikhareket stratejilerinin dışında, stabilite kaynaklarınınötesine taşan ilginç bir tecrübedir.


TEŞEKKÜRLER

[email protected]

hippo terapi

Education