(how to use efficiency criterion in media research and ... · ผนำคนสำคู้...
TRANSCRIPT
1วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 2551
*คณบดคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา
เกณฑประสทธภาพในงานวจยและพฒนาสอการสอน:ความแตกตาง 90/90 Standard และ E1/E2
(How to use efficiency criterion in media research and development :The Difference between 90/90 Standard and E1/E2 )
รศ. ดร. มนตร แยมกสกร*
บทคดยอการหาคาประสทธภาพสอการสอนทม
หลกการและแนวคดสนบสนน ม 2 วธ คอ (1)เกณฑมาตรฐาน 90/90 (The 90/90 Standard)ตามแนวคดของรองศาสตราจารย ดร.เปรอง กมทและ E1/E2 ตามแนวคดของ ศาสตราจารย ดร.ชยยงคพรหมวงศ เกณฑมาตรฐาน 90/90 เปน วธการทมหลกการเรยนแบบรอบร (Mastery learning)เปนหลกการสำคญ สวนการหา ประสทธภาพE1/E2 มหลกการการประเมน พฤตกรรมอยางตอเนอง (กระบวนการ) และ การประเมนสดทาย(product) มงานวจยจำนวนมาก ใชวธการหาประสทธภาพอยางสบสนปะปนกน และกำหนดนยามขนมาใหม บทความน จงเสนอความแตกตางระหวางการหาประสทธภาพทงสองวธคำสำคญ: เกณฑประสทธภาพE1/E2 / วจยและ
พฒนาสอการสอน /มาตรฐาน 90/90Abstract
There are two methods for developmen-tal testing of media effciency : (1) “The 90/90Standard” which initiated by Assoc. Prof. Dr.Pruang Kumut and E1/E2 which initiated byProf. Dr. Chaiyong Prammawong. The 90/90standard is a method which supported by
mastery learning theory. The E1/E2 givesemphasis on evaluation of process andevaluation of product. Many researchers areconfused and created new media efficiencydefinition. This article attempts to explain thedifferences between the two techniques.Keywords: E1/E2 ; Media Research and
development ; The 90/90 standard1. บทนำ
สอการสอน (Instructional Media)เปนปจจยทสำคญประการหนงทมสวนสนบสนนใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพเพราะสอการสอนทดสามารถชวยทำใหสงทซบซอนเขาใจไดงายขน ชวยทำใหมองเหนกระบวนการบางอยางทตองใชเวลายาวนานแตสามารถยนยอระยะเวลาของกระบวนการนนใหใชเวลาสนลงได สามารถทำสงทเปนนามธรรมใหกลายเปนรปธรรมเขาใจไดงายขน เปนตน
การออกแบบและพฒนาสอการสอนไดมพฒนาการทเปลยนแปลงไปในทศทางทดและมประสทธภาพมากยงขนนบตงแตการออกแบบสอการสอนในรปลกษณแบบสอทเนนใหผเรยนเรยนรดวยตนเอง ไปจนถงชดของสอประสม
วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 25512
(Multi media) ทผเรยนอาจจะเรยนรดวยตนเองตามลำพง หรออาจจะเปนการเรยนรเปนกลมยอยและการเรยนรเปนกลมใหญ
กระบวนการวจยและพฒนา (Researchand Development Process) นบเปนกระบวนการทไดรบการยอมรบวาเปนกระบวนการทมประสทธภาพและเชอมนไดวาจะชวยทำใหการสรางสอการสอนมประสทธภาพ เพราะกระบวนการวจยและพฒนามระบบการตรวจสอบขอบกพรอง และจากนนนำขอบกพรองมาปรบปรง เมอปรบปรงแลวนำกลบไปใชใหม เพอตรวจสอบขอบกพรองเดมและคนหาขอบกพรองใหม กระทำเชนน ไปเรอย ๆ จนกวาจะมขอบกพรองนอยทสด หรอมประสทธภาพ สงสด
ปญหาทเกดขนคอ การสะทอน “คาประสทธภาพสอการสอน” วาจะสะทอนออกมาอยางไร ดวยแนวคดพนฐานมาจากหลกคดอะไรจงจะทำใหผใชสอการสอนมนใจไดวาสอการสอนทจะนำไปใชนนจะสามารถรบประกนหรอชวยพฒนาผเรยนใหประสบความสำเรจได และสอการสอนนน ๆ จะมพลงมากนอยเพยงใดทจะรบประกนความสำเรจของผเรยนโดยสวนรวมอยางไรไดบาง
2.แนวคดการทดสอบประสทธภาพ สอการสอนแนวค ดสะท อนประส ทธ ภาพส อ
การสอนทนยมปฏบต ม 2 แนวทาง คอ (1) ยดเกณฑมาตรฐาน 90/90 (The 90/90 standard) ของเปรองกมท, 2519 และ (2) ยด E1/E2 ของชยยงค พรหมวงศ,2520, หนา 135) ซ งแนวคดการสะทอนประสทธภาพสอการสอนลวนแลวแตมพนฐานทมาอยางมหลกการ ทางวชาการทชดเจน
2.1 การทดสอบประสทธภาพโดยยดเกณฑมาตรฐาน 90/90
ผทเสนอแนวคด เกณฑมาตรฐาน 90/90(The 90/90 Standard) คนแรก(ในประเทศไทย)คอ รองศาสตราจารย ดร.เปรอง กมท ภาควชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ
ซงเขยนหนงสอ ชอ เทคนคการเขยนบทเรยนโปรแกรม (เปรอง กมท. 2519) หลกการของเกณฑมาตรฐาน 90/90 เปนวธการทไดรบการพฒนามาเพอสะทอน ประสทธภาพของบทเรยนโปรแกรม(Programmed textbook) มหลกการจตวทยาทสนบสนนแนวคด การประเมนตามแนวทางนอยางชดเจน การทจะนำวธการประเมนตามแนวทางนไปใชนกวจยหรอนกการศกษา ควรทจะตองทำความเขาใจใหชดเจน เพราะปจจบนมงานวจยจำนวนมากไดมการกำหนดนยามเกณฑประสทธภาพขนมาใหมโดยขาดหลกการและแนวคดทมารองรบ ทำใหการสะทอนคาประสทธภาพเกดประโยชนนอย
แนวคดพ นฐานของการสรางเกณฑมาตรฐาน 90/90
การประ เม นตามแนวค ด เกณฑ ประสทธภาพ 90/90 เปนการบอกคาประสทธภาพของบทเรยนสำเรจรป หรอบทเรยนโปรแกรม(Programmed Materials หรอ Programmed Text-book หรอ Programmed Lesson) ซงเปนสอทมเปาหมายหลกเพอใหผเรยนใชเรยนดวยตนเองเปนสำคญ หลกจตวทยาสำคญทเปนฐานคดความเชอของสอชนดนคอทฤษฎการเรยนแบบรอบร (Mastery Learning) ซงมความเชอวาผเรยนทกคนสามารถเรยนรได หากจดเวลาเพยงพอจดวธการเรยนทเหมาะสมกบผเรยนกสามารถทจะทำใหผเรยนสามารถเรยนรไดตามวตถประสงคของการเรยนได (Bloom. 1981)
นยามความหมาย “เกณฑมาตรฐาน 90/90”
กอนอนตองขอยำอกครงวา “เกณฑมาตรฐาน 90/90” กบการเขยนคาประสทธภาพE1/E2 =90/90” หรอ “80/80” เปนคนละแนวคดทงนเนองจากในวงวชาการการวจยและพฒนาสอมงานวจย จำนวนมาก ทเขยนสอสารการหาประสทธภาพสอทกอใหเกดความสบสนและกำหนดนยามความหมายการหาคาประสทธภาพขนมาเอง ซงแตกตางไปจากนยามดงเดมทมแนวคด
3วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 2551
หลกการสนบสนน โดยนยามความหมาย“เกณฑมาตรฐาน 90/90” (The 90/90 Standard)ดงเดม คอ
90 ตวแรก เปนคะแนนเฉลยของทงกลมซงหมายถงนกเรยนทกคน เมอสอนครงหลงเสรจใหคะแนนเสรจ นำคะแนนมาหาคารอยละใหหมดทกคะแนนแลวหาคารอยละเฉลยของทงกลม ถาบทเรยนโปรแกรมถงเกณฑ คารอยละเฉลยของกลมจะตองเปน 90 หรอสงกวา (เปรองกมท, 2519, หนา 129)
90 ตวทสองแทนคณสมบตทวา รอยละ 90ของนกเรยนทงหมด ไดรบผลสมฤทธ ตามความม งหมายแตละขอ และทกขอของบทเรยนโปรแกรมนน (เปรอง กมท. 2519: 129)
หลกการการประเมนการประเมนสอทเรยนรดวยตนเองจะมง
รบประกนคณภาพใน 2 ประเดน คอ1.บงบอกคณภาพของผลลพธการ
เรยนรทเกดขนกบผเรยน2.บงบอกศกยภาพของสอวาสามารถ
จะพฒนาใหผเรยนเกดการเรยนรครบถวนตามจดประสง คการเรยนรไดเปนจำนวนเทาใด
แนวคดหลกพ นฐานของส อประเภทเรยนร ดวยตนเอง
นวตกรรม หรอสงประดษฐใหม ๆ ทกชนหากจะผานการยอมรบของผใชไดจะตองมความดหรอคณคาของนวตกรรม หรอสงประดษฐนนทสอดคลองกบความจำเปน หรอสนองตอบตอความตองการของผใชอยางใดอยางหนงอยางแนนอนหากนวตกรรมหรอสงประดษฐนน ขาดลกษณะดงกลาว เปนการยากทนวตกรรมหรอสงประดษฐนน จะผานการยอมรบหรอถกนำไปใช
สอประเภทเรยนรดวยตนเอง เปนวสดการศกษา (Educational Software) ทมพนฐานการออกแบบสอมาจากหลกการทางจตวทยาการเรยนร กลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism)
ผนำคนสำคญของสำนกคดน คอ จอหน บ วตสน(John B. Watson) แนวคด-ความเชอหลก คอมความเชอวา โครงสรางของจตใจ มกจะมอคตจงขาดความเปนวทยาศาสตร ดวยความเชอดงกลาว ทำใหแนวทางการศกษาพฤตกรรมมนษยจงไมสนใจพฤตกรรมภายใน แตจะมงใหความสนใจ พฤตกรรมภายนอกทเปนสาเหตของพฤตกรรม อนไดแก สงเรา และการตอบสนองตอพฤตกรรมภายนอก การศกษาพฤตกรรมจงตองใชวธการสงเกตอยางมระบบ ซงผลการศกษาของสำนกน สรปไดวา การวางเงอนไข(conditioning) เปนสาเหตสำคญ ททำใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม ซงหมายถงเกดการเรยนรนนเอง
สอประเภทเรยนรดวยตนเอง เปนวสดการศกษาท ม พ นฐานการออกแบบส อโดยมหลกการทางจตวทยาการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism) เปนฐานสำคญ ซงกลมพฤตกรรมนยมมทฤษฎทไดรบการพฒนามากทสดจากนกจตวทยา ช อ สกนเนอร (Skinner)แตผลงานการพฒนาดงกลาวมฐานมาจากผลงานของนกจตวทยาทานอน ๆ ดวย ไดแก ธอรนไดร(Thorndike). ทอลแมน (Tolman) , กทธร (Guthrie)และ ฮล (Hull) แบนดรา (Bandura)
ขอตกลงเบองตน (Basic assumption)เกยวกบกระบวนการเรยนร ม 3 ประการ คอการเรยนรเปนผลของการเปลยนแปลงพฤตกรรมประการทสอง สภาพแวดลอมสามารถกอรปพฤตกรรมได และ ประการทสามคอ หลกการความตอเนองเชอมโยง (contiguity) และการเสรมแรง (reinforcement) เปนหวใจสำคญในการอธบายกระบวนการการเรยนร พฤตกรรมเรยนร เปน acquisition ของพฤตกรรมใหมผานเงอนไข ซงมเง อนไขอย 2 ลกษณะ คอการวางเงอนไขแบบดงเดม (Classical or Pavlovianconditioning) และการวางเงอนไขแบบผลทตามมา(Operant conditioning)
วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 25514
1. การวางเง อนไขแบบด งเดมหรอพาฟโลเวยน (Classical conditioning or Pavlovianconditioning) เปนพฤตกรรมทเกดจาการเชอมโยงระหวางสงกระตนเราทไมมเงอนไข (Unconditionstimulus : UCS) กบสงกระตนเราทมเงอนไข (Con-dition stimulus: CS) ซงผลงานสำคญกรณนคอผลงานการศกษาของพาฟลอฟ (Pavlov)
ทไดศกษาการวางเงอนไขระหวางการใหอาหารสนขกบเส ยงกระดงทกอใหเกดอาการตอบสนอง(แบบมเงอนไข) ของสนข คอ การหลงนำลายสะทอนใหเหนวาการเรยนร อาจเกดขนไดจากการวางเงอนไขดวยการเชอมโยงของสงกระตนเราทไมมเงอนไข (UCS) กบสงกระตนเราทมเงอนไข(CS) เพอทำใหปฏกรยาตอบสนองอยางเดยวกนได
ส งก ร ะต น เร า ก า รต อบ ส น อง กอน ม เง อ น ไ ข ส ง กร ะต น เร า ท ไ ม ม เ ง อน ไข (U C S ) “ เน อ ”
ตอบส นองแบ บ ไม ม เ ง อน ไ ข ( U C R ) “ห ล งน า ล าย ”
หล ง ม เง อ น ไ ข ส ง กร ะต น เร า ท ม เ ง อน ไ ข ( C S ) “ เส ย งกร ะ ด ง ”
แบบ ม เง อน ไ ข (C R ) “ห ล งน า ล าย ”ตอบ ส นอง
แผนภาพ 1 แสดงความสมพนธระหวางสงกระต นเรากบการตอบสนองกรณการวางเงอนไขแบบดงเดม
กลมแนวคดเกยวกบพฤตกรรมนยม (Thebehaviorist school of thought APA Style: Behav-ior modification) เร มเม อตนศตวรรษท 19ซงผทมบทบาทสำคญ มากคอ พาพลอฟ (Pavlov)ผซงศกษาวเคราะหถงการ วางเงอนไข แบบคลาสค (classical conditioning) ตอมา ธอรนไดด(Thorndike) วตสน (Watson) เปนกลมทปฏเสธวธการศกษา ทางจตวทยาแบบวเคราะห ตนเอง(Introspective methods) และนำไปสการศกษาทางจตวทยาแบบเขมงวดดวยวธการเชงทดลอง(Experimental methods) ทสามารถสงเกตจากพฤตกรรมทแสดงออกภายนอกได และสกนเนอร (Skinner) เปนบคคลทดำเนนการวจยตอเนองเกยวกบการวางเงอนไข แบบเชอมโยงกบผลของการกระทำ (Operant conditioning)
2) การวางเง อนไขแบบเชอมโยงกบผลของการกระทำ (Operant conditioning)
เปนการใชผลทตามมา(Consequences) ไปปรบขยาย (Modify) แบบแผน (Form) และลกษณะการเกดขน (Occurrence) ของ พฤตกรรม (http://en.wikipedia.org/wiki/Operant_conditioning)
การเร ยนแบบวางเง อนไขแบบผลของการกระทำ มประเดนทโดดเดนตางจากการเรยนแบบการวางเงอนไขแบบดงเดม คอการเรยนแบบวางเงอนไขแบบผลของการกระทำจะเกยวพนเชอมโยงกบการตอบสนองทเกดขนโดยไมมเง อนไขหรอเปนการตอบสนองโดยธรรมชาต แลวนำไปเชอมโยงกบผลทตามมา(เมอไดแสดงพฤตกรรมนน ๆ แลว จะไดรบผลทตามมา) ในขณะทการเรยนแบบดงเดมจะเก ยวพนระหวางพฤตกรรมท ตอบสนองอ นเก ดจากเง อนไขท ถ กวางไว ล วงหนา(หรอถกวางไวกอนแลว)
5วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 2551
แผนภาพ 2 แสดงความสมพนธระหวางสงกระตนเรากบการตอบสนองกรณการวางเงอนไขแบบ ผลของการกระทำ
ส ง ก ระ ต น เร า แบ บ ไม ม เ ง อ น ไ ข (U C S )
“น า กร ะด กม า ลอท จ ม ก ”
ตอบ สน องแ บ บ ไ ม ม เง อ น ไ ข (U C R ) “ ยน ”
ผ ล ท ต าม ม า ( C o ns eq ue nc e)
“ไ ดก น อ า หา รท ลอ ” ส ง ก ระ ต น เร าแ บ บ ม เง อ น ไข
( C S ) ค า ส ง “ ย น ”
ต อบ ส นอง แบบ ม เง อ น ไ ข ( C R ) “ ยน ”
ผ ล ท ต าม ม า (C o n se q ue nc e ) “ไ ดก น อ า หา รท ลอ ”
ปจจยทมผลตอประสทธภาพของผลทเกดขนตามมาของพฤตกรรม
เมอผลทเกดขนตามมา(Consequence)อนเกดจาก ทมนษยหรอสตว ไดตอบสนองตอการกระตนเราแลว ทำใหเกดผลตามมาบางอยาง(พจารณาเพมเตมจากแผนภาพ 2) เชน ไดกนอาหาร ไดสงทพงพอใจ หรอไมพงพอใจกตามประสทธภาพของสงทเกดขนตามมานน อาจจะเพมขนหรอลดลงกได ขนอยกบปจจยหลายอยางซงปจจยเหลานจะเรยกวา “การเสรมแรง (ทางบวก)(การใหรางวล)” หรอ “การเสรมแรง (ทางลบ)(การลงโทษ)”
1.ความอมอกอมใจ (Satiation) หมายถงสภาวะทมนษยหรอสตว ไดรบการตอบสนองตอความตองการทางกายและ/หรอทางใจ ซ งประสทธภาพของอทธพลของผลทตามมาจะลดลงหากสงทนำมา “ลอ” เพอใหเกดความอยากหรอกระหายทไดมาตอบสนองตอความตองการทางกายนน มไดทำใหมนษยหรอสตวอยากได อยากเสพหรออยากกน ท งน เน องจากในเวลาน นมนษยหรอสตวนนอยในสภาวะ “อม” (อมอก-อมใจ) (กลาวคอ อมทงทางกายและอมทงทางใจ)แตในทางกลบกน หากในเวลานน มนษยหรอสตวนน อยในสภาวะท “หว” ทงหวอาหารทตองการนำมาตอบสนองทางกาย และหว(ทางใจหรอความรสก) เพอนำมาตอบสนองคานยม ความรสกทางสงคม ในสภาวะเชนนประสทธภาพของผลทเกดขนตามมาหลงจากทไดตอบสนองตอสงเรา จะมประสทธภาพสงโดยทวไป ตวเสรมแรงเบองตนทมศกยภาพ ไดแก
อาหารและนำ ซงเปนตวเสรมแรงทไมตองการการเรยนรใด ๆ
2.ความทนททนใด (Immediately)การเสรมแรง (ทงทางบวกและทางลบ) จะมประสทธภาพมาก หากไดมการกระทำอยางทนททนใด เชน การทนกเรยนทำกจกรรมบางอยางเม อทำกจกรรมจบลง การแสดงการยอมรบแบบทนททนใด จะสงผลตอการปรบเปลยนพฤตกรรมการเรยนร ของนกเรยนไดดกวาหรอการทคนขบรถยนตใชความเรวเกนทกฏหมายกำหนดและถกกลองจบความเรวจบได และมการสงจดหมายไปเรยกเกบเงนคาปรบในอกหนงสปดาหถดมานน วธการนสงผลตอการปรบเปลยนพฤตกรรมการขบรถเรวไดนอยกวา วธการใชตำรวจจราจรมาคอยเรยกลงจากรถแลวใหจายคาปรบทนททนใด
3.ความคงเสนคงวา (Contingency)ประสทธภาพของผลทตามมาจะขนอยกบความเชอมนไดและความคงเสนคงวาของการเกดผลทตามมา (Consequence) ซงหากหลงจากการตอบสนองตอสงกระตนเราแลว สงทตามมาขาดความแนนอน จะสงผลทำใหการเรยนชาลงไดในทางกลบกน หากการเกดของผลทตามมามความคงเสนคงวาและแนนอน จะสงผลตอการเรยนไดเรวขน
4.ขนาดของผลทตามมา(Size) “การลงทนทค มคา” เปนวลทนาจะแทนแนวคดนได กลาวคอ หากผลทตามมามขนาดทมาก หรอใหผลทคมคาหรอสรางความพงพอใจทมากพอ
วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 25516
จะสงผลตอความพยายามในการท จะแสดงพฤตกรรมการตอบสนองเช นน นตอไปอกในทางกลบกน หากเปนการเสรมแรงทางบวก หรอการเสรมแรงทางลบ(การลงโทษ) กสามารถจะสรางการดดพฤตกรรมใหกระทำหรอไมกระทำพฤตกรรมเชนนนไดเชนเดยวกน
หลกการการเรยนแบบรอบร (Mastery learning)การเรยนแบบรอบร เปนวธการสอน
วธหนงทมความเชอมนวา เดกทกคนสามารถเรยนได ถาเขาเหลาน นไดรบการสอนดวยวธการสอน ทเหมาะสมกบธรรมชาตการเรยนรของเขา การเรยนแบบรอบรจะตองใชวธการจดการเรยนรทหลากหลาย รวมทงมการใหขอมลยอนกลบทเฉพาะตวโดยอาศยการวเคราะหผลการแสดงออกของผเรยนแตละคนเปนสำคญโดยส งท จะชวยใหการใหขอมลยอนกลบมประสทธภาพมากทสด คอ การใชแบบทดสอบแบบวเคราะหการเรยนรระหวางทางการเรยนรของผเรยน (Formative tests) และการประเมนผลการเรยนของครจะตองเปนการประเมนดวยหลกการแบบยดเกณฑทกำหนดเปนหลก (Criterion-refer-enced tests) มากกวาทจะใชการประเมนโดยยดมาตรฐานกลาง (Norm-referenced tests) เปนหลก
การจดการเรยนแบบรอบร ไมเกยวของกบสาระ เพยงแตจะเกยวของกบกระบวนการตรวจสอบความรอบรโดยสมบรณของผเรยนเปนสำคญเทานน ซงจะตงอยบนฐานคดของรปแบบการสอนเพอการเรยนแบบรอบรของเบนจามน บลม (Benjamin Bloom’s Learning forMastery model) การเรยนแบบรอบรจะถกใชในลกษณะของการสอนตามความสามารถของกลมในการเรยนร หรอ การสอนแบบหนงตอหนงหรอการเรยนตามอตภาพดวยโปรแกรมสอ (Pro-grammed materials) การเรยนการสอนอาจจะเปนการสอนดวยครโดยตรงรวมกบการเรยนรรวมกบเพอนรวมหอง หรอเปนการเรยนโดยอสระกได
เพยงแตมเงอนไขสำคญวา จำเปนตองมการกำหนดวตถประสงคการเรยนรทเปนประเดนทเลกและมความเหมาะสม กบระดบความสามารถของผเรยนมการจดลำดบหวขอหรอประเดนทดและเหมาะสมเพยงพอ
การเตรยมการสรางบทเรยนทด เพอการวเคราะหประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน 90/90
การสรางสอ (บทเรยนโปรแกรม บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน หรอแบบฝกดวยตนเองฯลฯ) จะตองมกรอบแนวคดการวางแผนออกแบบสอทชดเจน สงทจะตองมความเดนชด ไดแก
1. วตถประสงคเชงพฤตกรรม ทมความสมบรณทงสถานการณทกำหนด ตวบงชการบรรลวตถประสงคและเกณฑการผานวตถประสงค(Gronlun, 1976)
2. การออกแบบสอ จะตองตระหนกและสามารถนำหลกการทางจตวทยาการ พฒนาสอมาสการปฏบตไดอยางชดเจน ประกอบดวย
2.1 การสรางโอกาสการมสวนรวมอยางแขงขนใหกบผเรยนในระหวางการเรยนร(Active participation)
2.2 การออกแบบบทเรยนดวยการนำเสนอเนอหาทละนอย ทละหนงความคดรวบยอดคอย ๆ เพมสาระทซบซอน และระหวางทาง จะตองมกระบวนการสอน (กรอบสอน) กระบวนการฝกซำ ๆ (กรอบฝก) และ มการตรวจสอบวา ผเรยนเกดการเรยนรหรอยง (กรอบสอน) (Gradualapproximation) เมอดำเนน เรองตามลำดบขนกรอบสอน - กรอบฝก-กรอบสอน ตอหนงมโนทศน (concept) แลว กจะเร มตนสรางกระบวนการกรอบสอน - กรอบฝก- กรอบสอนกบมโนทศนใหม กระทำ เชนนไปเรอย ๆ ซงการนำเสนอหลายมโนทศน กจะกลายเปน วตถประสงคเชงพฤตกรรม และกระทำในลกษณะเดยวกนตอเนองไปจนครบวตถประสงคเชงพฤตกรรมทกำหนดไว
7วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 2551
L1 D1 T1L2
D2T2
L3 D3T3
C1
C2C3
C4
LO1
C1
C2C3
C4
LO1
L1 D1 T1L2
D2T2
L3 D3T3
C1
C2C3
C4
LO1
L1 D1 T1L2
D2T2
L3 D3T3
C1
C2C3
C4
LO1
C1
C2C3
C4
LO1
แผนภาพ3 แสดงแนวคดการสรางสอประเภทเรยนร ดวยตนเอง ใหมกรอบสอน กรอบฝก และกรอบสอน
หรอ แมแตการจะออกแบบสอทอยในรปของสอสงพมพ กมเทคโนโลยการพมพ การออกแบบทหลากหลาย และงายตอการผลตมาก ดงนนการเขยนกรอบจะตองมความพถพถน และตระหนกตลอดเวลาวา การเขยนกรอบแตละกรอบจะตองมระบบและนำไปสการเรยนรตามวตถประสงคแตละจดประสงค หากเมอผเรยนเรยนจบบทเรยนแลว ทำการทดสอบดวยแบบทดสอบแบบองเกณฑตามแนวคดของ บลม (Bloom, 1981) ซงบลมไดออกแบบโปรแกรมการเรยนทมลำดบขนตอน เมอผเรยนเรยนแตละวตถประสงคตามโปรแกรมแลวจะไดรบแบบทดสอบวดความรอบร เมอผเรยนสามารถแสดงศกยภาพดวยการทำแบบทดสอบไดตามเกณฑทตงเปาหมายได กจะผานบทเรยนนนไปได และเรมบทเรยนใหมตอไป
4. การสรางแบบทดสอบเพอวดความรอบร การเรยนจากบทเรยนโปรแกรม หรอบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน หรอแบบฝกทกษะหรอสอทมชอเรยกอยางอน แตมลกษณะเปนไปในลกษณะของการเร ยนร ด วยตนเองน นการทดสอบจะเปนลกษณะของการทดสอบเพอวดความรอบร เนองจากการเรยนจากสอ จะไมมการจำกดระยะเวลาในการเรยน ดงนน การสรางแบบทดสอบเพอวดความรอบร จำเปนตองมการจดทำตารางวเคราะหเนอหาหรอมผงการสรางขอสอบวา เนอเรองแตละเรองนน จะวดเนอหาและระดบผลการเรยนรทกำหนดขนอยางไรบางดงตวอยาง
L หมายถง กรอบสอน (Tutorial Frame)D หมายถง กรอบฝก (Drill Frame)T หมายถง กรอบทดสอบ (Test Frame)C หมายถง การสอนเพอใหเกดมโนทศน
ยอย (Concept)LO หมายถง การเรยนรตามวตถประสงคเชง
พฤตกรรม ซงเกดขนจากหนวยความคดรวบยอด ยอยหลายหนวย
2.3 การสรางกจกรรมทใหผเรยนไดปฏบตและมสวนรวม ควรจะตองออกแบบและมตวชแนะ (Cue) เพยงพอทจะทำใหผเรยนมโอกาสประสบความสำเรจ (Success experience) เพอเปนการสรางกำลงใจใหมความฮกเหม และมนใจวาตนเองเรยนรได ทำได มความสามารถ
2.4 การใหขอมลยอนกลบ (Feedback)แกผเรยนวากจกรรมทผเรยนลงมอกระทำนน ถก-ผด ดมคณภาพเพยงใด ดงนน การจะออกแบบกจกรรมทจะทำใหผเรยนสามารถตรวจสอบผลการกระทำของตนเองไดนน เปนเรองทผออกแบบสอ จะตองใชความสามารถในการออกแบบสรางสรรคใหได
3. การเขยนกรอบ (Frame) ทจะใหผเรยนไดเรยนรจากสอทสรางขน ซงปจจบนมความสะดวกสบายมากทมเครองคอมพวเตอร ทมคณสมบตพเศษทสามารถตอบสนองเงอนไขตามหลกการสรางสอทดไดมาก ทงในดานการมสวนรวม การใหขอมลยอนกลบ การจดกจกรรมใหผเรยนกระทำเพอใหเหมาะกบระดบความสามารถของผเรยน อนจะทำใหผเรยนมโอกาสประสบความสำเรจไดงาย
วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 25518
ระดบผลการเรยนร เนอเรอง ความร
นยามศพท ความร
กระบวนการ ความเขาใจ
วเคราะห สงเคราะห นาไปใช รวม
1. ววฒนาการคอมพวเตอร 1 2 1 - - - 4
2. สวนประกอบ - 1 1 2 1 1 6
3. ระบบการทางาน 1 2 1 2 2 2 10
4. โปรแกรมสาเรจรป 1 1 2 2 1 3 10
รวม 3 6 5 6 4 6 30
ตาราง 1 แสดงตวอยางผงการสรางขอสอบ หรอตารางวเคราะหเนอหาเพอการสรางขอสอบ
เมอมผงการสรางขอสอบแลว ดำเนนการสรางขอสอบ ซงลกษณะขอสอบอาจเปนไดหลากหลายรปแบบ ทงนขนอยกบระดบพฤตกรรมการเรยนรทมงวด ซงจำเปนอยางยงตองระมดระวงวาวดใหสอดคลองตรงกบส งท เปนพฤตกรรมการเรยนรท ม งหวง เชน สอนใหผเรยนเลนดนตรไทย การวดกตองใหผเรยนปฏบตการเลนดนตรไทยแลววดโดยการสงเกตพฤตกรรมการปฏบตการเลนดนตรไทย เปนตน
ขอสอบท สรางข นตามผงการสรางขอสอบแลว จะถกนำมาพจารณาวา ขอสอบขอใดจะเปนตวแทนหรอตวชวดวาผเรยนเกดผลการเรยนรตามวตถประสงคเชงพฤตกรรมขอใด ซ งวตถประสงคเชงพฤตกรรมทด จะตองมขอสอบวดไดประมาณ 3-5 ขอ หากนอยเกนไป กจะกลายเปนวตถประสงคทเลกหรอยอยจนเกนไป หากมจำนวนขอสอบวดมากเกนไป กแสดงวาเปนวตถประสงคทใหญมากเกนไป
โดยสรป กอนทจะนำไปสการวเคราะหประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน 90/90 ไดนนผสรางสอจะตองมบทเรยนทถกสรางขนอยางมหลกการและไดรบการออกแบบมาอยางดมระบบและมแบบทดสอบเพอวดความรอบรทถกสรางขนอยางมระบบสามารถตรวจสอบได วาผเรยนบกพรองในการเรยนรในวตถประสงคใดบาง และตองสามารถบอกไดวาผเรยนยงไมบรรลผลการเรยนรในดานใดบาง รวมถงสามารถมองยอนกลบไปทบทเรยนไดวา มการออกแบบกรองแตละประเภทไดดและมประสทธภาพ สามารถนำพาผเรยนให
สามารถบรรลวตถประสงคเชงพฤตกรรมไดจรงมาก-นอยเพยงใด
การวเคราะหประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน90/90
การกำหนดวธการหาประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน 90/90 มความหมายตาง ๆ กนไปตามผทตความ แตหากพจารณาตามหลกการและแนวคดของบลม (Bloom, 1981) ทพฒนาแนวทางการจดการเรยนเพอรอบร ประกอบกบแนวคดของรองศาสตราจารย ดร.เปรอง กมท (2519) ทเสนอแนวคดเกยวกบเกณฑมาตรฐาน 90/90 ไวดงน “เราขอให 90 ตวแรก เปนคะแนนเฉลยของทงกลมซงหมายถงนกเรยนทกคน เมอสอนครงหลงเสรจใหคะแนนเสรจ นำคะแนนหาคารอยละใหหมดทกคะแนน แลวหาคารอยละเฉลยของทงกลม ถาบทเรยนโปรแกรมถงเกณฑ คารอยละเฉลยของกลมจะตองเปน 90 หรอสงกวา”
“90 ตวทสอง แทนคณสมบตทวา รอยละ90 ของนกเรยนทงหมด ไดรบผลสมฤทธตามความม งหมายแตละขอ และทกขอของบทเรยนโปรแกรมนน สมมตวาบทเรยนทงบท วดทกจดมงหมายดวยขอสอบจำนวน 10 ขอ และเราทดสอบนกเรยน 100 คน ดวยขอสอบน เราจะไมยอมใหนกเรยนทำขอไหนผดเลย ได 90 คน หรอมากกวาททำผดบางขอขนเกนกวารอยละ 10 จะตองมการแกไขขอนน ๆ เสยใหม แลวทำการทดสอบบทเรยนอก” (เปรอง กมท, 2519 หนา 129)
9วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 2551
จากความเหนขางตน หากนำมาผนวกกบองคความรดานการวดผลและประเมนผลทวาการสรางขอสอบทด จะตองมขอสอบทเปนตวแทนในการวดตามวตถประสงคเชงพฤตกรรมใหครบถวนและในแตละวตถประสงคเชงพฤตกรรมนนมขอสอบมากกวาหนงขอ เปนตวชวดวาผเรยนมความรตรงตามเกณฑของวตถประสงคเชงพฤตกรรมหรอไม ดงนน การกำหนดนยามเกณฑมาตรฐาน90/90 ทชดเจนจะเปนดงน
90 ตวแรก หมายถงรอยละของคะแนนเฉลยของผเรยนทงกลมทไดจากการวดดวยแบบทดสอบวดความรอบรหลงจากเรยนจากบทเรยนทสรางขนจบลง
90 ตวหลง หมายถง รอยละของจำนวนนกเรยนทสามารถทำแบบทดสอบ (วดความรอบรหลงการเรยนจากบทเรยนทสรางขนจบลง) โดยสามารถทำแบบทดสอบได ผ านตามเกณฑวตถประสงค ทกวตถประสงค
ตวอยาง การคำนวณคาประสทธภาพบทเรยนโปรแกรม หรอ บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน หรอ แบบฝกทกษะหรอ สอประเภททเรยนดวยตนเองเพอความรอบร
น กเรยน 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 1 12 13 14 1 5นร .1 12 ผ านตามเกณฑนร .2 11 ไมผ านนร .3 11 ไมผ านนร .4 13 ผ านตามเกณฑนร .5 15 ผ านตามเกณฑนร .6 13 ผ านตามเกณฑนร .7 15 ผ านตามเกณฑนร .8 15 ผ านตามเกณฑนร .9 15 ผ านตามเกณฑนร .10 15 ผ านตามเกณฑนร .11 14 ผ านตามเกณฑนร .12 15 ผ านตามเกณฑนร .13 14 ผ านตามเกณฑนร .14 15 ผ านตามเกณฑนร .15 14 ผ านตามเกณฑนร .16 15 ผ านตามเกณฑนร .17 14 ผ านตามเกณฑนร .18 14 ผ านตามเกณฑนร .19 15 ผ านตามเกณฑนร .20 14 ผ านตามเกณฑนร .21 14 ผ านตามเกณฑนร .22 14 ผ านตามเกณฑนร .23 14 ผ านตามเกณฑนร .24 15 ผ านตามเกณฑนร .25 14 ผ านตามเกณฑนร .26 14 ผ านตามเกณฑนร .27 14 ผ านตามเกณฑนร .28 13 ผ านตามเกณฑนร .29 14 ผ านตามเกณฑนร .30 14 ผ านตามเกณฑ
13.97 93 .11คา เบ ยง เบนมาตรฐาน 1 .10
28 คน 93 .33จานวนนกเรยนทผ าน ตาม เกณฑ
คะแนน เฉลย
วตถ ประสงค เช งพฤตก รรม ท 1 วตถป ระสงคเช งพฤตกรรม ท 2 วต ถประสงคเชงพ ฤตกรรม ท 3 นร .ท ผาน เกณฑ
ทก วตถประสงคค ะแนน
*เกณฑการผานแตละวตถประสงคเทากบรอยละ 80
วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 255110
วธการคำนวณคาประสทธภาพ1.สร างตารางบ นท กผลการสอบ
หลงเรยนกระบวนการใชสอทเรยนรดวยตนเอง
จะจบลงเมอผเรยนไดนำสอไปเรยนรดวยตนเองเปนรายบคคลจนจบ และอาจจะเรยนหลายรอบในคราวเดยวกนกได จนผเรยนมนใจวามความรอบรในเรองนน ๆ อยางเพยงพอแลว กจะตองมาผานการทดสอบดวยแบบทดสอบหลงเรยนทผ วจยไดพฒนาไวแลว (ตามวตถประสงคการเรยนรของบทเรยน) เมอผเรยนไดผานการทดสอบจนครบ นำผลการทำขอสอบของผเรยนแตละคนมาบนทกลงในตารางบนทกผลการสอบหลงเรยน ซงตารางบนทกผลการสอบนจะตองแยกหมวดหมของขอสอบตามแตละวตถประสงคเพอสะดวกตอการพจารณาการผานตามเกณฑทกำหนดไวในวตถประสงคการเรยนร
2.ตรวจผลการสอบของผเรยนแตละคนดำเนนการตรวจผลการสอบวาผเรยนแตละคนไดคะแนนจากการสอบหลงเรยนคนละกคะแนน
3.พจารณาผลการสอบวาผานเกณฑตามทกำหนดไวในวตถประสงคเชงพฤตกรรมเทาใดดำเนนการพจารณาผเรยนเปนรายบคคลทละวตถประสงคเชงพฤตกรรมวาผเรยนคนแรกมผลการสอบตามวตถประสงคเชงพฤตกรรมท 1หรอไม หากผานตามเกณฑทกำหนดไว กพจารณาวตถประสงคท 2 ตอไป หากไมผานกพจารณาผเรยนคนใหมตอไป แตถาผานกพจารณาวตถประสงคท3 ตอไป เชนนจนครบทกวตถประสงค หากผเรยนมผลการสอบ”ผาน” ทกจดประสงคเชงพฤตกรรมกจะเรมนบผเรยน คนนนเปนคนท 1กระทำลกษณะเชนนกบผเรยนทกคน ทละคนเรอยไปจนครบ กจะทำใหไดจำนวนผเรยนทผานทกวตถประสงคเชงพฤตกรรม เพอนำไปคำนวณคาประสทธภาพ 90 ตวหลง ตอไป
4.คำนวณประสทธภาพสตรทใชคำนวณ
90 ตวแรก ={(∑ X /N) X 100)}/R90 ตวแรก หมายถง จำนวนรอยละของ
คะแนนเฉลยของการทดสอบหลงเรยน∑ X หมายถง คะแนนรวมของผล
การทดสอบทผเรยนแตละคน ทำไดถกตองจากการทดสอบหลงเรยน
N หมายถง จำนวนผเรยนทงหมดทใชเปนกลมตวอยางในการคำนวณประสทธภาพครงน
R หมายถง จำนวนคะแนนเตม ของแบบทดสอบหลงเรยน
90 ตวหลง= (Y x 100)/ N90 ตวหลง หมายถง จำนวนรอยละ
ของผเรยนทสามารถทำแบบทดสอบผานทกวตถประสงค
Y หมายถง จำนวนผเรยนทสามารถทำแบบทดสอบผานทกวตถประสงค
N หมายถง จำนวนผเรยนทงหมดทใชเปนกลมตวอยางในการคำนวณประสทธภาพครงน
2.2 การทดสอบประสทธภาพตามเกณฑประสทธภาพ E1/E2
การพฒนาแนวคดการประเมนดวยวธนเกดขนโดย ศาสตราจารย ดร.ชยยงค พรหมวงศ(ชยยงค พรหมวงศ, 2520, หนา 135) ซงเปนแนวคดทกำหนดขนเพอการหาประสทธภาพของชดการสอนและสอการสอนประเภทตาง ๆ ยกเวนบทเรยนแบบโปรแกรม เนองจากมวธทดสอบประสทธภาพ
การกำหนดเกณฑ ประส ทธ ภาพกระทำได โดยการประเมนผลพฤตกรรมของผ เรยน 2 ประเภท คอ พฤตกรรมตอเน อง(กระบวนการ) และพฤตกรรมขนสดทาย (ผลลพธ)โดยกำหนดคาประสทธภาพเปน E1 (ประสทธภาพของกระบวนการ) E2 (ประสทธภาพของผลลพธ)
1. ประ เม นพฤต กรรมต อ เน อ ง(Transitional Behavior) คอประเมนผลตอเนอง
11วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 2551
ซงประกอบดวยพฤตกรรมยอยหลาย ๆ พฤตกรรมเรยกวา “กระบวนการ” (PROCESS) ของผเรยนทสงเกตจากการประกอบกจกรรมกลม (รายงานของกลม) และรายงานบคคล ไดแกงานทมอบหมายและกจกรรมอนใดทผสอนกำหนดไว
2. ประเม นพฤตกรรมข นส ดทาย(Terminal Behavior) คอ ประเมนผลลพธ(PRODUCTS) ของผเรยนโดยพจารณาจากการสอบหลงเรยนและการสอบไล
ประสทธภาพของชดการสอนจะ กำหนดเปนเกณฑ ทผสอนคาดหมายวาผเรยนจะเปลยนพฤตกรรมเปนทพงพอใจ โดยกำหนดใหเปนรอยละของผลเฉล ยของคะแนนการทำงานและการประกอบกจกรรมของผเรยนทงหมดตอเปอรเซนตของผลการสอบหลงเรยนของผเรยนทงหมด นนคอ E1/E2 คอ ประสทธภาพของกระบวนการ/ ประสทธภาพของผลลพธ(ชยยงค พรหมวงศ, 2520)
หลกการพนฐานทมาของแนวคดการหาประสทธภาพ ชดการสอน (E1/E2 ) มแนวคดพนฐานทสำคญประกอบดวย
1.การสรางการมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรอยางแขงขนกระฉบกระเฉง (ActiveParticipation) โดยมความเชอวา การทผเรยนไดเปนผลงมอปฏบตเขามามสวนรวมทงกายและใจจะทำใหผเรยนไดรบประสบการณตรงดวยตนเองในระหวางการเรยนซงหากกระบวนการเรยนจากชดการสอนสามารถทำใหผเรยนนำทงการและใจมารวมในการเรยนรไดตลอดกนาจะเชอไดวาผลการเรยนรขนสดทายกนาจะดตามไปดวย ซงแนวคดดงกลาวสอดคลองกบหลกการของทฤษฎ
2. การจดประสบการณการเรยนรแบบคอยเปนคอยไปทละเลกทละนอย (GradualApproximation) โดยการจดเรยงลำดบเนอหาสาระจากงายไปหายาก จากสงทซบซอนนอยคอย ๆ เพมความซบซอนสะสมมากขนตามลำดบ
3.การจดประสบการณแหงความสำเรจ(Success Experience) เพอสรางความรสกทดความร สกภาคภมใจในตนเอง ใหเกดข นในตวผเรยน สรางใหผเรยนรสกตระหนกในศกยภาพของตนเอง เพ อใหเกดความมนใจมพลงใจในการท จะพยายามเร ยนร ต อไปอยางมพลงและกระตอรอรนมชวตชวา
4.การใหขอมลยอนกลบแบบทนท ทนใด(Immediate Feedback) เปนการใหขอมลยอนกลบแกผเรยนเพอใหผเรยนไดรบทราบผลของการกระทำทตนเองไดกระทำลงไประหวางการเรยนวาผลของการกระทำดงกลาวกระทำไดถกตองมคณภาพเพยงใด มจดเดน จดออน ตรงไหนบางซงขอมลยอนกลบจะเปนสวนสำคญททำใหผเรยนเกดการปรบตว เปลยนแปลงพฤตกรรม ไปสทศทางทเปนเปาหมายของการเรยนร (มนตรแยมกสกร, 2549)
จากหลกการขางตน เปนการนำหลกการของทฤษฎการวางเงอนไขแบบเชอมโยงกบผลของการกระทำ (Operant conditioning)มาประยกตใชนนเอง
จดเดนของการสะทอนคาประสทธภาพสอแบบ E1/E2 คอ จะสามารถพจารณาและตรวจสอบผเรยนไดวา กระบวนการเรยนรระหวางทางกอนท จะไปถงจดหมายปลายทางของการเรยนรนน ผเรยนมพฒนาการของการเรยนรเปนอยางไร หากมปญหาเกดขนสามารถตรวจสอบยอนหลงไดวา ผเรยนมปญหาตงแตจดใดและเปนปญหาอยางไรได นอกจากนนการหาประสทธภาพดวยวธนยงสามารถพจารณาและตรวจสอบไดวาผลการเรยนรรวบยอดสดทาย เปนอยางไร
จดออนของการสะทอนคาประสทธภาพสอแบบ E1/E2 คอ การแสดงคาประสทธภาพของกระบวนการระหวางเรยน และคาประสทธภาพรวบยอดของผลสมฤทธ ทางการเร ยนน นยงเปนการแสดงคาแบบรวม โดยมองเฉพาะภาพรวมของกลม ยงขาดกระบวนการทจะพจารณา
วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 255112
ผลการเรยนร เปนรายบคคล นอกจากน นคาประสทธภาพทแสดงออกมาเทากนของสองกลมแตคณภาพการเรยนรของผเรยนสองกลมนนอาจจะมการกระจายของระดบความสามารถของผเรยนทแตกตางกน (Learner ability deviation)
นยามประสทธภาพ E1/E2E1 หมายถง คารอยละของคะแนนเฉลย
ท เก ดจากการทำกจกรรมระหวางเรยนจากชดการสอนของผ เรยน (ประสทธภาพของกระบวนการเรยนร)
E2 หมายถง คารอยละของคะแนนเฉลยท เกดจากการทำแบบทดสอบหลงการเรยนของผเรยน(ประสทธภาพของผลลพธการเรยนร)การคำนวณสามารถคำนวณไดจากสตร
เมอE1 หมายถง ค าประส ทธ ภาพของ
กระบวนการเรยนร∑X หมายถง ผลรวมของคะแนน
กจกรรมระหวางเรยนของผเรยนทกคน (N คน)N หมายถง จำนวนผเรยนทใชในการ
ประเมนประสทธภาพชดการสอนครงนA หมายถง คะแนนเตมของกจกรรม
ระหวางเรยน
E2 หมายถง คาประสทธภาพของผลลพธการเรยนร
∑F หมายถง ผลรวมของคะแนนทไดจากแบบทดสอบหลงเรยนจากชดการสอนของผเรยนทกคน (N คน)
N หมายถง จำนวนผเรยนทใชในการประเมนประสทธภาพชดการสอนครงน
Bหมายถง คะแนนเตมของแบบทดสอบหลงเรยน
3. ปญหาการใชการสะทอนคาประสทธภาพสอในปจจบน
การวจยและพฒนาสอ ในระบบ การศกษาปจจบน มการเลอกใชการสะทอนคาประสทธภาพสอทแตกตางและหลากหลายกนเปนจำนวนมากดงพบไดจากรองรอยของงานวจย ดงตอไปน
การนยามแนวคดการแสดงคาประสทธภาพเพ อการเรยนร ดวยตนเอง และการแสดงคาประสทธภาพของชดการสอน ในงานวจยทผานมามความสบสนและสรางนยามขนมาเองโดยมไดใหความสำคญกบฐานคด ของวธการสะทอนคาหรอแสดงคาประสทธภาพเลยวา เปนส งท มความจำเปนและสำคญมากเพยงใด ดงตวอยางของการนยามทหลากหลายจนเกดความสบสนและเขาใจคลาดเคลอนไปจากแนวคดต งตนเปนอยางย ง นยมคาประสทธภาพตอไปน มการเขยนและถกใชใน งานวจยหลายช นแตรปแบบการเขยนการนยมความหมายลวนแลวแตมลกษณะทแปลกแตกตางไปจากหลกการทกลาวมาแลวขางตน ประเดนสำคญคอแวดวงวชาการ จะยอมรบการกำหนดนยามขนมาใหมไดเองโดยปราศจาก หลกการทมาสนบสนนไดหรอไม นอกจากนนการสอสารทผดพลาดสบสนทนบวนจะมปรมาณมากขน เชน ผวจยตงใจจะใชการหาประสทธภาพแบบ E1/E2 แตเวลาเขยนกลบเขยนเปนเกณฑประสทธภาพ 80/80 ซงรปแบบ การเขยนกลบไปสอความถงอกวธการหนงแตพอใหนยามกลบมาใชนยามของ E1/E2ความเขาใจผดเชนน เกดขนจำนวนมาก ทงในเอกสารทางวชาการ และเอกสารงานวจยดงตวอยางทคดลอกมาจากงานวจย ซงในทนไมขอเปดเผยชองานวจย เชน
E2 = B
N
F100×⎥
⎦
⎤⎢⎣
⎡∑
E 1 = 100×⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡∑
A
N
X
13วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 2551
กรณ 1 ประสทธภาพชดฝก 80/80 (จากวทยานพนธ/งานวจยของสถาบนการศกษาแหงหนง)
80 ตวหนา หมายถง รอยละของนกเรยนทงหมดททำแบบประเมนหลงการฝกแตละชดผานเกณฑทกำหนด
80 ตวหลง หมายถง รอยละของจำนวนนกเรยนทไดจากการทดสอบดวยแบบทดสอบวดทกษะเตรยมความพรอมทางคณตศาสตรผานเกณฑทกำหนด
เกณฑ หมายถง ระดบคะแนนจดตดซงไดจากการใชดลยพนจของครผสอน 3 ทานพจารณาความนาจะเปนทนกเรยนมสมรรถภาพตำสดแตสามารถยอมรบได มโอกาสตอบขอสอบถกตามวธการของแองกอฟ.
กรณท 2 85/85 (จากวทยานพนธ/งาน วจยของสถาบนการศกษา แหงหนง)
ตวแรก หมายถง จำนวนนกเรยนในกลมตวอยางทสามารถทำแบบทดสอบหลงเรยนดวยชดการสอนแตละชดผานเกณฑทกำหนดไวไมนอยกวา รอยละ 85
ตวหลง หมายถง จำนวนนกเรยนในกลมตวอยางทสามารถทำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนดวยชดการสอนแตละชด แลวผานเกณฑทกำหนดไวไมนอยกวารอยละ 85
กรณท 3 เกณฑมาตรฐาน 80/80 (จากวทยานพนธ/งานวจยของสถาบนการศกษาแหงหนง)
80 ตวแรก หมายถง คารอยละของจำนวนนกเรยนททำแบบฝกหดในแตละบทผานเกณฑจดตดทกำหนด
80 ตวหลง หมายถง คารอยละของจำนวนนกเรยนทสามารถทำแบบทดสอบวดผลสมฤทธไดผานเกณฑจดตดทกำหนด
เกณฑจดตดทกำหนด หมายถง คะแนนจดตดทไดตามเทคนคของแองกอฟ ทอาศยความนาจะเปนทนกเรยน ซงมสมรรถภาพขนตำสดทยอมรบได ตอบแบบทดสอบถก โดยนำแบบทดสอบไปใหครผสอนวชาวทยาศาสตร จำนวน 3ทาน พจารณาเพอนำมากำหนดเปนเกณฑ
กรณท 4 เกณฑมาตรฐานตามเกณฑ 80/80(จากวทยานพนธ/งานวจ ยของสถาบนการศกษา แหงหนง) หมายถง เกณฑทผวจยใชเปนมาตรฐานในการพจารณาหาประสทธภาพของบทเรยนสำเรจรปแบบสาขาทผวจยสรางขนกลาวคอ 80 ตวแรก หมายถงคะแนนเฉลยทนกเรยนทำแบบฝกหด ไดถกตองรอยละ 80 และ 80ตวหลง หมายถง คะแนนเฉล ยท นกเรยนทำแบบทดสอบหลงเรยน ไดถกตองรอยละ 80
กรณท 5 เกณฑมาตรฐาน C1/C2 (จากวทยานพนธ/งานวจยของสถาบนการศกษาแหงหน ง) หมายถง เกณฑท ผ ว จ ยใชเปนมาตรฐานในการพจารณาประสทธภาพของหนงสออานเพมเตม ซงไดมาจากการศกษาความคดเหนของครผ สอนทมประสบการณในการสอนกลมวชาสรางเสรม ประสบการณชวตมาแลวไมนอยกวา 5 ป
C1 หมายถง เกณฑในการพจารณาประสทธภาพทไดจากการทำแบบฝกหดทายบทหลงการอานหนงสออานเพมเตม
C2 หมายถง เกณฑในการพจารณาประสทธภาพ ทไดจากการทำแบบทดสอบวดผลสมฤทธ
80 ตวแรก หมายถง จำนวนนกเรยนททำแบบฝกหดทายบทหลงการอานหนงสออานเพมเตม ผานเกณฑ C1 ไมนอยกวา รอยละ 80
80 ตวหลง หมายถง จำนวนนกเรยนททำแบบทดสอบวดผลสมฤทธผานเกณฑ C2ไมนอยกวารอยละ 80
วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 255114
กรณท 6 เกณฑมาตรฐาน 80/80 (จากวทยานพนธ/งานวจยของสถาบนการศกษาแหงหนง)
80 ตวแรก หมายถง จำนวนนกเรยนอยางนอยรอยละ 80 ของนกเรยนในกลมตวอยางทงหมดทตอบแบบทดสอบทบทวนหลงการเรยนในแตละชด ผานเกณฑททกำหนด
80 ตวหลง หมายถง จำนวนนกเรยนอยางนอยรอยละ 80 ของนกเรยนในกลมตวอยางท สามารถตอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธ วทยาศาสตรและเทคโนโลยผานเกณฑทกำหนด
เกณฑทกำหนด หมายถง คะแนนจดตดถาวร ซงไดจากความนาจะเปนทนกเรยนซ งม สมรรภาพข นต ำส ดท จะยอมร บได ตอบขอสอบถกโดยการพจารณาของครผสอนวชาวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 1 จำนวน3 ทาน ตามวธของแองกอฟ
กรณท 7 80/80 (จากวทยานพนธ/งานวจยของสถาบนการศกษา แหงหนง)
80 ตวแรก หมายถง จำนวนนกเรยนททำแบบทดสอบและแบบประเมนพฤตกรรมทายบทเรยนไดผานเกณฑท ผ เช ยวชาญกำหนดไมนอยกวารอยละ 80
80 ตวหลง หมายถง จำนวนนกเรยนทผานการประเมนพฤตกรรม หลงจากเรยนครบทง8 ชด ไดผานเกณฑทผเชยวชาญกำหนด ไมนอยกวารอยละ 80
กรณท 8 80/80 (จากวทยานพนธ/งานวจยของสถาบนการศกษา แหงหนง)
80 ตวแรก หมายถง จำนวนนกเรยนในกลมตวอยางททำแบบทดสอบหลงเรยนในชดท1-4 ทำกจกรรมในชดท 5-6 และทำแบบวดเจตคตตอความปลอดภยในชวตจากสารเสพตด ใสชดท 7ผานเกณฑทกำหนดไวอยางนอยรอยละ 80
80 ตวหลง หมายถง จำนวนนกเรยนในกลมตวอยางททำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทาง
การเรยนไดผานเกณฑทกำหนดไวอยางนอยรอยละ80
นยามทยกตวอยางมาขางตนทงหมดลวนแลวแตเปนนยามทผวจยมความพยายามจะนยามขนมาใชเอง แตมจดออนคอ ขาดหลกการทางวชาการมาสนบสนนและการยอมรบจากวงวชาการ
4. ขอเสนอเพอการเลอกใชวธการสะทอนคาประสทธภาพสอทเหมาะสม
ก า รก ำหนดว ธ ก า รสะท อนค าประสทธภาพส อท ไดกลาวมาแลวขางตนลวนแลวมแนวคดทมาของการกำหนดการสะทอนคาทมพนฐาน แนวคดทางจตวทยาการเรยนรสนบสนนทงสน ดงนน การทนกวจยจะตองสะทอนคาประสทธภาพสอในงานวจยอยางใดอยางหนง ควรตองคำนงถงความเหมาะสมและประโยชนทจะสามารถสอความใหผผลตสอกบผใชสอไดเขาใจถกตองตรงกน รวมทงจะเปนการรบรองในระดบหนงวาสอนนคมคาและมคณคากบ การนำไปใชไดอยางถกตองตามหลกวชาการในทนมขอเสนอเพอประกอบการพจารณาเลอกใชวธการสะทอนคาประสทธภาพสอ ดงน
4.1 ตองพจารณาวาสอทผลตขนนนมลกษณะเปนสอทเรยนรเปนรายบคคลหรอไมเพราะส อท ตองใชกบผ เรยนเปนรายบคคลมความมงหมายหลกตองการใหผเรยนสามารถเรยนไดตามความสามารถและเรยนรไดโดยไมจำกดเวลา นนหมายความวา มลกษณะของการเรยนการสอน ตามแนวทางการเรยนแบบรอบรของบลม การสะทอนคาประสทธภาพส อควรใชการสะทอนใหเหนวา สอนนจะสามารถทำใหผเรยนมประสทธภาพในอตราเทาใดเมอเทยบกบเกณฑท กำหนดไว รวมท งส อน นมศกยภาพ เพยงใดทจะชวยนำพาผเรยนใหเกดการเรยนรไดตามวตถประสงค(เลกและยอย)ไดจำนวนสกกคน หากใหเวลาเขาเรยนไดอยางเตม
15วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 2551
ทตามความตองการของเขา (แนวคดของ The 90/90Standard - เกณฑมาตรฐาน 90/90)
4.2 ตองพจารณาวา สอทผลตขนนนไมไดเนนกระบวนการกลม หรอหากจะเปนการเรยนรรวมกนบาง กควรจะเปนการเรยนรรวมกนแบบกลมเลกทสดเทาทจะกระทำได เชนการเรยนแบบจบค หรอการเรยนรวมกน 2-3 คนเทานน หากยงมสมาชกกลมมากเทาใดกจะยงทำใหปญหาความแตกตางระหวางบคคลเขามาเปนอปสรรคของการเรยนมากขน เพราะเช อวาแมจะเรยนรวมกนสองคน อตราการเรยนรกอาจจะไมเทากนและอาจจะมปจจยเรองความเกรงใจความรสกเสยหนา การกลววาจะแพเพอน ฯลฯมาเปนปจจยแทรกซอนตอการเรยนอก
4.3 การออกแบบสอทผลตขน จะตองมวตถประสงคทเลกและไมควรมการเรยนคราวละหลายจดประสงคในคราวเดยวกน ขนาดและปรมาณของการเรยนแตละครง ควรมการออกแบบ(ซงตองมการวจยหาขนาดทเหมาะสมสำหรบผเรยนแตละลกษณะ) ขนาดของวตถประสงควาควรมปรมาณมาก-นอยเพยงใด จงจะไมทำใหผเรยนรสกทอแท และรสกวาเปนงานใหญหรอยาขมหมอใหญทตองพยายามกลำกลนฝนทนทำขนาดของบทเรยนทดควรจะตองออกแบบใหผเรยนรสกวา ไมใหญและงายทจะเรยนไดสำเรจนอกจากนน ปจจยเรอง วตถประสงคการเรยนยงสงผลตอระดบคาประสทธภาพของสอทผลตข นอกดวย นอกจากน น การทดสอบวดผลการเรยนรของผเรยนทเรยนจากสอ จะตองมความชดเจนวา การวดในสวนใดเปนการสะทอนวา ผเรยนไดบรรลตามวตถประสงคของการเรยนรแลว ซงการกำหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรมทด จะตองมการกำหนด เกณฑการบรรลวตถประสงคไวดวยแลว
4.4 การเขยนแสดงคาประสทธภาพทผานมามการเขยนแสดงคาประสทธภาพท
คลาดเคลอนในหลายงานวจย รวมทงเอกสารทางวชาการหลายเลมเชนเดยวกน ปญหาทเขยนคลาดเคลอน มกรณตาง ๆ ดงน
1) ตองการแสดงคาประสทธภาพชดการสอน E1/E2 แตกลบไปเขยน “80/80” พรอมทงใหนยามความหมายของ “80/80” ในแบบ E1/E2แตนยามขนเองแตกตางจากตนแบบ จงทำใหเกดความสบสน เชน
80/80 (งานวทยานพนธของ มหาวทยาลยแหงหนง)
ตวแรก หมายถง จำนวนนกเรยนในกลมตวอยางทสามารถทำแบบทดสอบหลงเรยนดวยชดการสอนแตละชดผานเกณฑทกำหนดไวไมนอยกวา รอยละ 80
ตวหลง หมายถง จำนวนนกเรยนในกลมตวอยางทสามารถทำแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนดวยชดการสอนแตละชด แลวผานเกณฑทกำหนดไวไมนอยกวารอยละ 80
วธการเขยนทเหมาะสมกวา ควรเปน ดงนคาประสทธภาพ E1/E2 โดยต งคา
เปาหมาย E1/E2 = 80/80 หรอคาประสทธภาพ E1/E2 โดยตงคา
เปาหมาย E1 = 80 และ E2 = 802) เลอกใชการแสดงคาประสทธภาพ
ไมเหมาะสมกบธรรมชาตของพนฐานทางวชาการของเกณฑมาตรฐานประสทธภาพสอ เชน
80/80 (งานวทยานพนธของมหาวทยาลยแหงหนง)
80 ตวแรก หมายถง จำนวนนกเรยนททำแบบทดสอบ และแบบประเมนพฤตกรรมทายบทเรยน ไดผานเกณฑทผเชยวชาญกำหนดไมนอยกวารอยละ 80
80 ตวหลง หมายถง จำนวนนกเรยนทผานการประเมนพฤตกรรม หลงจากเรยนครบทกชด ไดผานเกณฑทผเชยวชาญกำหนด ไมนอยกวารอยละ 80
วารสารศกษาศาสตร ปท 19 ฉบบท 1 เดอนตลาคม 2550-มกราคม 255116
จากกรณขางตน สะทอนใหเหนวาผเขยนนยามเกณฑประสทธภาพไดตงนยามของตนเองขนมาใหมโดยสนเชง แตขาดหลกการและแนวคดทสนบสนนการกำหนดนยามขนมาใหม
5. บทสรปวธการหาประสทธภาพสอทเปน ทยอมรบ
และมแนวคด หลกการสนบสนนอยางชดเจน ม 2วธตามท กลาวมาแลวขางตน การเลอกใชจงสมควรอยางยงทนกวจย ควรจะตองพจารณา
และตระหนกถงแนวคด หลกการพ นฐานของแตละวธการใหชดเจน เพราะเปรยบเสมอนเปนขอตกลงเบ องตน (Basic assumption)ของแตละวธ หากเลอกโดยละเลยขอตกลงเบองตน กจะทำใหเสมอนการเลอกใชสถตทไมเหมาะสมกบ ขอมลแลวมาใชวเคราะหขอมลสงผลทำให ผลการวเคราะหขอมล ขาดความนาเชอถอเพราะมจดออนและขอบกพรองมากนกวจยและพฒนาสอ จงจำเปนตองทำความเขาใจใหถองแทกอนทจะดำเนนการพฒนาสอ
เอกสารอางอง
ชยยงค พรหมวงศ. (2520). ระบบสอการสอน. สำนกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลยเปรอง กมท. (2519). เทคนคการเขยนบทเรยนโปรแกรม. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
ประสานมตร.มนตร แยมกสกร. (2549). การวจยและทฤษฎเทคโนโลยการศกษา. ชลบร: มหาวทยาลยบรพา.Bloom, B.S., Madavs, G.F. and Hastings, J.T. (1981). Evaluation to Improve Learning. New York:
Mc Graw- Hill Book. Company (371.26 B1655E).Bloom, Benjamin Samnel. (1972). Taxonomy of Educational Objectives. New York: David Mckay.
(370.11 B1655T)Carroll, J.A. (1963). Essentials of Psychological Testing. 3rd ed. New York: David Mckay. (370.11 B1655T)Espich,E.J., & B.William.(1967). “Developing Programmed Instructional Materials” in A Hand Book for
Program Writers, California : Pearson Pubishers Lear Siegher,Inc.Gronlund, N.E. (1976). Measusement and Evaluation in Teaching. 3rd ed. New York: Macmillan Publishing
co., Inc. (371.26Gr)Robert M. Gagne, Leslie J.Briggs. and Walter W. Wager. (1992). Principles of Instructional Design.
New York: Harcourt Brace Jovanovich College Publishes.Wikipedia. (2009). Operant conditioning. http://en.wikipedia.org/wiki/operant_conditioning. เขาถงขอมล
เมอ 2 มกราคม 2552