hvussu er lívið?a2f86860b676fa386302-cd012e5dc45880662cde14b6f2701535.r85.cf1.rackcd… ·...
TRANSCRIPT
Hvussu er lívið?Kanning fyri Fólkaheilsuráðið
Samandráttur
INDIKATOR OECD BETTER LIFE STIG
2013 2017 2013 2017
1. Býli 8.1 8.5 1 1
2. Inntøka 6 5.6 15 7
3. Arbeiði 8.2 9.1 3 3
4. Sosial Netverk 9.6 8.8 6 3
5. Útbúgving 4.7 6.1 31 28
6. Umhvørvi 9.6 9.8 2 2
7. Samfelagsluttøka 10 9.1 1 1
8. Heilsa 9.2 8.9 3 7
9. Lívsnøgdsemi 10 10 1 1
10. Tryggleiki 10 9,7 1 1
11. Arbeiði/frítíð javnvág Í kanningini er OECD miðal nýtt
Viðm.: Allir indikatorar eru skaleraðir til millum 0 og 10, har 10 er tað besta
Samanbering við Norðurlond1
Danmark Noreg Ísland Føroyar
1. Býli 5.7 7.5 5.3 8.5
2. Inntøka 4.4 4.2 4.6 5.6
3. Arbeiði 8.5 9 9.7 9.1
4. Sosial netverk 8.7 7.7 8.8 8.8
5. Útbúgving 8.2 7.3 7.5 6.1
6. Umhvørvi 8.7 10 9.7 9.8
7. Samfelagsluttøka 6.6 5.5 5.2 9.18. Heilsa 7.8 8.5 8.6 8.9
9. Lívsnøgdsemi 9.7 10 9.6 10
10. Tryggleiki 9.5 9.8 8.8 9.711. Arbeiði/frítíð 9.1 8.7 5.5 6.9
Miðal 7.9 8.0 7.6 8.6
Sam
anb
ering
viðN
orð
urlon
d2
0
2
4
6
8
10Býli
Inntøka
Arbeiði
Netverk
Útbúgving
UmhvørviSamfelagsluttøka
Heilsa
Lívsnøgdsemi
Tryggleiki
Arbeiði/frítíð
Danmark Noreg Ísland Føroyar
Mið
al fyri øll lo
nd
–um
Fø
royar var við
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
Fø
roya
r
No
rway
Au
stra
lia
Den
mar
k
Can
ada
Sw
itze
rlan
d
Sw
eden
New
Zea
lan
d
Un
ited
Sta
tes
Fin
lan
d
Icel
and
Net
her
lan
ds
Ger
man
y
Lu
xem
bo
urg
Bel
giu
m
Au
stri
a
Un
ited
Kin
gd
om
Irel
and
Fran
ce
OE
CD
- T
ota
l
Sp
ain
Slo
ven
ia
Cze
ch R
epu
blic
Est
on
ia
Jap
an
Slo
vak
Rep
ub
lic
Ital
y
Isra
el
Po
lan
d
Ko
rea
Po
rtu
gal
Lat
via
Gre
ece
Hu
ng
ary
Ru
ssia
Ch
ile
Bra
zil
Tu
rkey
Mex
ico
So
uth
Afr
ica
Miðal fyri allar parametrar
Viðm.: Svarti prikkurin í øllum grafunum lýsir úrslitið í seinastu kanning í 2013
BýliðIndikator nr. 1
Her verður hugt eftir býlisumstøðunum við nøkrum indikatorum, har hugt verður eftir, hvussu nógv pláss vit hava at búgva í, í hvønn mun vit hava atgongd til grundleggjandi saniterar umstøður, hvussu nógv av okkara inntøku fer til húsarhald, og hvussu nøgd vit eru við okkara býli.
ParametrarBýlið
0
5
10
15
20
25
Fø
roya
r
Ger
man
y
Icel
and
Net
he
rlan
ds
No
rway
Sw
eden
Sw
itze
rlan
d
Irel
and
Lu
xem
bo
urg
Sp
ain
Un
ited
Sta
tes
Can
ada
New
Zea
lan
d
Un
ited
Kin
gd
om
Den
mar
k
Fra
nce
Gre
ece
Fin
lan
d
Slo
ven
ia
Cze
ch R
epu
blic
Ital
y
Au
stri
a
Po
rtu
gal
Au
stra
lia
Slo
vak
Rep
ub
lic
Bel
giu
m
OE
CD
- T
ota
l
Po
lan
d
Ko
rea
Mex
ico
Isra
el
Hu
ng
ary
Jap
an
Bra
zil
Est
on
ia
Tu
rkey
Ch
ile
Ru
ssia
Lat
via
So
uth
Afr
ica
Prosent hús uttan vatn
Kelda: Hagstovan (Manntal)
ParametrarBýlið
0
5
10
15
20
25
30
Ru
ssia
Ko
rea
Fø
roya
r
So
uth
Afr
ica
Ch
ile
No
rway
Est
on
ia
Net
he
rlan
ds
Po
rtu
gal
Slo
ven
ia
Un
ited
Sta
tes
Au
stra
lia
Hu
ng
ary
Irel
and
Sw
eden
Bra
zil
Au
stri
a
Bel
giu
m
Can
ada
Fran
ce
Isra
el
Lu
xem
bo
urg
OE
CD
- T
ota
l
Tu
rkey
Fin
lan
d
Ger
man
y
Jap
an
Mex
ico
Po
lan
d
Sw
itze
rlan
d
New
Zea
lan
d
Sp
ain
Un
ited
Kin
gd
om
Icel
and
Ital
y
Den
mar
k
Slo
vak
Rep
ub
lic
Cze
ch R
epu
blic
Gre
ece
Lat
via
Prosent av inntøku til hús
Kelda: Hagstovan (prístalið)
ParametrarBýlið
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
Føro
yar
Can
ada
New
Zea
lan
d
Un
ited
Sta
tes
Au
stra
lia
Bel
giu
m
Irel
and
Lu
xem
bo
urg
No
rway
Den
mar
k
Fin
lan
d
Jap
an
Net
her
lan
ds
Sp
ain
Un
ited
Kin
gd
om
Fran
ce
Ger
man
y
OE
CD
- T
ota
l
Sw
eden
Sw
itze
rlan
d
Po
rtu
gal
Au
stri
a
Est
on
ia
Icel
and
Slo
ven
ia
Cze
ch R
epu
blic
Ital
y
Ko
rea
Ch
ile
Gre
ece
Isra
el
Lat
via
Hu
ng
ary
Po
lan
d
Slo
vak
Rep
ub
lic
Tu
rkey
Mex
ico
Bra
zil
Ru
ssia
So
uth
Afr
ica
Rúm pr. persón
Kelda: Hagstovan (Manntal)
Býlið
8,5
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
Fø
roya
r
Un
ited
Sta
tes
Can
ada
No
rway
Au
stra
lia
Net
her
lan
ds
Irel
and
New
Zea
lan
d
Lu
xem
bo
urg
Bel
giu
m
Sw
eden
Po
rtu
gal
Fran
ce
Slo
ven
ia
Fin
lan
d
Ko
rea
Ger
man
y
Sw
itze
rlan
d
Sp
ain
OE
CD
- T
ota
l
Un
ited
Kin
gd
om
Au
stri
a
Den
mar
k
Icel
and
Est
on
ia
Jap
an
Ital
y
Ru
ssia
Isra
el
Hu
ng
ary
Ch
ile
Po
lan
d
Cze
ch R
epu
blic
Gre
ece
Mex
ico
Slo
vak
Rep
ub
lic
Tu
rkey
Bra
zil
So
uth
Afr
ica
Lat
via
Býlið
Býliðgreinað
3 parametrar eru við til at mynda indikatorin fyri býlið, heisr eru:
• Rúm per fólk• Procentstig fyri, hvussu nógvan pening fólk nýta uppá býlið• Saniteru viðuskiftini, tá tað kemur til býli
Føroyar var á fyrsta plássi í seinastu kanning og hava hildið plássið í hesi kanning. Indikatorin er vorðin betri, hevur flutt seg frá 8.1 – 8.5 og er hetta serliga grundað á at føroyingar nýta í meðal, lutfalsliga minni av peningi til útreiðslur av býli. Hetta vísir prístalið hjá Hagstovu Føroya.
Hetta merkir, at føroyingar hava tað betri innan hendan indikator og millum annað liggja nakað omanfyri norðurlendsku grannar okkara.
InntøkurIndikator nr. 2
Hóast peningur ikki kann keypa eydnuna, so hevur peningur týdning fyri at fáa eitt hægri livistøði og størri vælveru.
Hægri inntøka gevur eisini møguleika fyri betri býli, útbúgving og betri heilsuumstøðum.
ParametrarInntøka pr. capita
Kelda: Hava nýtt donsk tøl
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
45000
Un
ited
Sta
tes
Lu
xem
bo
urg
Sw
itze
rlan
d
No
rway
Au
stra
lia
Ger
man
y
Au
stri
a
Can
ada
Fran
ce
OE
CD
- T
ota
l
Sw
eden
Bel
giu
m
Fin
lan
d
Icel
and
Net
her
lan
ds
Jap
an
Den
mar
k
Føro
yar
Un
ited
Kin
gd
om
Ital
y
New
Zea
lan
d
Irel
and
Isra
el
Sp
ain
Po
rtu
gal
Ko
rea
Slo
ven
ia
Cze
ch R
epu
blic
Slo
vak
Rep
ub
lic
Gre
ece
Po
lan
d
Ru
ssia
Est
on
ia
Hu
ng
ary
Ch
ile
Lat
via
Tu
rkey
Mex
ico
Bra
zil
So
uth
Afr
ica
BTÚ pr. íbúgva í PPP $
Inntøkur
5,6
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
Un
ited
Sta
tes
Sw
itze
rlan
dL
uxe
mb
ou
rgB
elg
ium
OE
CD
- T
ota
lJa
pan
Føro
yar
Can
ada
Au
stra
liaS
wed
enA
ust
ria
Net
her
lan
ds
Ger
man
yU
nit
ed K
ing
do
mFr
ance
New
Zea
lan
dIc
elan
dD
enm
ark
No
rway
Ital
yF
inla
nd
Isra
elIr
elan
dS
pai
nP
ort
ug
alK
ore
aC
zech
Rep
ub
licS
love
nia
Gre
ece
Po
lan
dS
lova
k R
epu
blic
Est
on
iaH
un
gar
yC
hile
Ru
ssia
Lat
via
Mex
ico
Tu
rkey
Bra
zil
So
uth
Afr
ica
Inntøkur
Inntøkurgreinað
2 parametrar eru fyri inntøku, har vit einans hava tøl fyri annan av hesum, hesir eru:
• Inntøka per capita – BTÚ• Ognir
Føroyar hava her pláss nr. 6 í heiminum, har vit liggja omanfyri øll okkara grannalond, tá um inntøku ræður, men her skal fyrivarni takast fyri at vit hava ikki tøl fyri ognir, og nýta sostatt eitt miðaltal fyri tann parameturin
Frá seinastu kanning hava vit flutt okkum frá einum 15. pláss til eitt 6. pláss.
Eisini er javnin í samfelagnum vorðin enn betri, sum verður mátað við gini-indexinum, sum Føroya Hagstova kunngerð á hvørjum ári. Sostatt kann sigast at Føroyar er mest javna land í heiminum.
ArbeiðiIndikator nr. 3
Fólk brúka nógva tíð til arbeiðis, og arbeiði hevur nógv at siga fyri tey. Arbeiðið er ofta tað, sum fólk geva aftur til samfelagið, og gevur teimum virðing og stoltleika.
Gransking vísir, at arbeiðsloysi hevur eina neiliga ávirkan á kroppsliga og sálarliga heilsu og á subjektivt lívsnøgdsemi.
ParametrarArbeiði
40
45
50
55
60
65
70
75
80
85
90
Føro
yar
Icel
and
Sw
itze
rlan
d
No
rway
Sw
eden
Ger
man
y
New
Zea
lan
d
Den
mar
k
Jap
an
Net
her
lan
ds
Un
ited
Kin
gd
om
Au
stra
lia
Can
ada
Au
stri
a
Est
on
ia
Cze
ch R
epu
blic
Fin
lan
d
Ru
ssia
Isra
el
Un
ited
Sta
tes
Lu
xem
bo
urg
Bra
zil
Lat
via
OE
CD
- T
ota
l
Ko
rea
Fra
nce
Slo
ven
ia
Po
rtu
gal
Bel
giu
m
Ch
ile
Hu
ng
ary
Po
lan
d
Irel
and
Slo
vak
Rep
ub
lic
Mex
ico
Ital
y
Sp
ain
Tu
rkey
Gre
ece
So
uth
Afr
ica
Arbeiðsprosent
Kelda: Hagstovan
ParametrarArbeiði
Kelda: Hava nýtt donsk tøl
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
Lu
xem
bo
urg
Un
ited
Sta
tes
Sw
itze
rlan
dIc
elan
dIr
elan
dN
orw
ayA
ust
ralia
Net
her
lan
ds
Den
mar
kF
øro
yar
Can
ada
Bel
giu
mA
ust
ria
New
Zea
lan
dG
erm
any
Un
ited
Kin
gd
om
Sw
eden
OE
CD
- T
ota
lFr
ance
Fin
lan
dK
ore
aS
pai
nJa
pan
Ital
yS
love
nia
Isra
el R
uss
iaG
reec
eP
ort
ug
alP
ola
nd
Lat
via
Slo
vak
Rep
ub
licH
un
gar
yC
hile
Cze
ch R
epu
blic
Est
on
iaT
urk
eyM
exic
o B
razi
l S
ou
th A
fric
a
Lønir pr. íbúgva í PPP $
ParametrarArbeiði
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
12,0
14,0
16,0
18,0
20,0
Ko
rea
Mex
ico
No
rway
Isra
el
Icel
and
New
Zea
lan
d
Bra
zil
Can
ada
Fø
roya
r
Au
stra
lia
Sw
eden
Jap
an
Un
ited
Sta
tes
Ru
ssia
Au
stri
a
Lu
xem
bo
urg
Den
mar
k
Ch
ile
Sw
itze
rlan
d
Fin
lan
d
Tu
rkey
Ger
man
y
Un
ited
Kin
gd
om
OE
CD
- T
ota
l
Cze
ch R
epu
blic
Net
her
lan
ds
Po
lan
d
Est
on
ia
Hu
ng
ary
Fran
ce
Bel
giu
m
Lat
via
Slo
ven
ia
Irel
and
Ital
y
Po
rtu
gal
Slo
vak
Rep
ub
lic
Sp
ain
So
uth
Afr
ica
Gre
ece
Langtíðararbeiðsloysi
Kelda: Arbeiðsloysisskipanin
Arbeiði
9,1
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
Icel
and
Sw
itze
rlan
d
Føro
yar
No
rway
Lu
xem
bo
urg
Den
mar
k
Au
stra
lia
Can
ada
Un
ited
Sta
tes
Net
her
lan
ds
New
Zea
lan
d
Au
stri
a
Ger
man
y
Sw
eden
Jap
an
Fin
lan
d
Un
ited
Kin
gd
om
Ko
rea
Bel
giu
m
Isra
el
OE
CD
- T
ota
l
Fra
nce
Ru
ssia
Irel
and
Cze
ch R
epu
blic
Slo
ven
ia
Est
on
ia
Bra
zil
Ch
ile
Mex
ico
Lat
via
Po
lan
d
Hu
ng
ary
Ital
y
Po
rtu
gal
Tu
rkey
Slo
vak
Rep
ub
lic
Sp
ain
So
uth
Afr
ica
Gre
ece
Arbeiði
Arbeiðigreinað
4 parametrar eru fyri arbeiði, og vit í Føroyum hava tøl fyri 3 av hesum parametrum.
Arbeiðsfjøldina hava vit tøl fyri, eins og vit hava tøl fyri langtíðararbeiðsloysi. Lønirnar eru settar á sama støði sum Danmark. Føroyar er enn á einum fyrsta plássi tá um arbeiðsfjøld ræður. Eisini tá um lønir ræður standa vit okkum væl, eru á einum 3. plássi, og vit hava eisini eitt sera lágt langtíðararbeiðsloysi.
Samlað eru vit á einum 3. plássi í OECD rankingini, sum er tað sama sum í seinastu kanning.
Í Gallupkanningin sæst harafturat, at 95% av føroyingum eru nøgdir við sítt starv samanborið við 90% í seinastu kanning. Soleiðis kann omanfyri nevnda undirbyggjast við enn størri starvsnøgdsemi.
Sosial netverkIndikator nr. 4
Vit menniskju eru sosialir skapningar. Títtleikin vit eru saman við øðrum og góðskan av sosiala sambandinum hava nógv at siga fyri okkara vælveru.
Fólk njóta at vera saman við øðrum, bæði familju, vinum og starvsfeløgum. Eisini njóta vit aktivitetir meiri, tá vit deila tað við onnur.
Sosial netverk
8,8
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
New
Zea
lan
d
Den
mar
k
Fø
roya
r
Icel
and
Sp
ain
Au
stra
lia
Irel
and
Can
ada
Fin
lan
d
Au
stri
a
Lu
xem
bo
urg
No
rway
Sw
itze
rlan
d
Un
ited
Kin
gd
om
Ger
man
y
Slo
vak
Rep
ub
lic
Sw
eden
Ital
y
Jap
an
Ru
ssia
Cze
ch R
epu
blic
Est
on
ia
Un
ited
Sta
tes
Bra
zil
So
uth
Afr
ica
Fran
ce
Slo
ven
ia
Bel
giu
m
Net
her
lan
ds
OE
CD
- T
ota
l
Isra
el
Po
lan
d
Po
rtu
gal
Lat
via
Tu
rkey
Gre
ece
Ch
ile
Hu
ng
ary
Ko
rea
Mex
ico
Netverk
Kelda: Gallup
Sosial netverkgreinað
Hesin samlaði indikator verður einans mátaður upp á spurningin um sosialt netverk, sum varð spurdur í kanningini hjá Fólkaheilsuráðnum umvegis Gallup, Gallup World Poll. Spurt var í hvønn mun fólk hava onkran, sum tey kunnu heita á, um tey hava tørv fyri tí. Sambært Gallup so hava 96% av føroyingum onkran at heita á, og er hetta talið tað sama sum í undanfarnu kanning.
Eins og sæst á grafinum, so er Føroyar farið eitt sindur niður eftir hesum stiganum. Kortini eru vit farin uppeftir i rangordanini, soleiðis at vit nú eru á einum 3. plássi heldur enn einum sætta plássi.
Gallupkanningin vísir, at 83 % av okkum harafturat eru saman við vinum í minsta lagi eina ferð um vikuna, og at hetta í størri mun er galdandi fyri heilt ung fólk millum 15 og 24 ár.
ÚtbúgvingIndikator nr. 5
Her eru væl grundaðir indikatorar fyri útbúgving, sum geva eina grundleggjandi mynd av útbúgvingar-støðuni hjá vaksnum og ungum í einum modernaðumsamfelagi.
Fólk í OECD londum eru vorðin alt betri útbúgvin seinastu mongu árini, og eisini eru londini farin at líkjast hvørt øðrum meiri og meiri.
ParametrarÚtbúgving
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Ru
ssia
Jap
an
Cze
ch R
epu
blic
Est
on
ia
Po
lan
d
Slo
vak
Rep
ub
lic
Can
ada
Lat
via
Un
ited
Sta
tes
Sw
itze
rlan
d
Fin
lan
d
Ger
man
y
Slo
ven
ia
Isra
el
Ko
rea
Au
stri
a
Hu
ng
ary
Lu
xem
bo
urg
No
rway
Sw
eden
Den
mar
k
Irel
and
Un
ited
Kin
gd
om
Au
stra
lia
Fø
roya
r
Net
her
lan
ds
OE
CD
- T
ota
l
Fra
nce
Bel
giu
m
New
Zea
lan
d
Icel
and
Gre
ece
So
uth
Afr
ica
Ch
ile
Ital
y
Sp
ain
Bra
zil
Po
rtu
gal
Tu
rkey
Mex
ico
Prosent fólk við miðnám ella meir
Kelda: Hagstovan (Manntal)
ParametrarÚtbúgving
350
400
450
500
550
600
Ko
rea
Jap
an
Fin
lan
d
Est
on
ia
Can
ada
Po
lan
d
Net
her
lan
ds
Sw
itze
rlan
d
Irel
and
Ger
man
y
Au
stra
lia
Bel
giu
m
New
Zea
lan
d
Un
ited
Kin
gd
om
Au
stri
a
Cze
ch R
epu
blic
Fra
nce
Slo
ven
ia
Den
mar
k
OE
CD
- T
ota
l
No
rway
Lat
via
Un
ited
Sta
tes
Ital
y
Lu
xem
bo
urg
Sp
ain
Po
rtu
gal
Hu
ng
ary
Icel
and
Sw
eden
Ru
ssia
Isra
el
Slo
vak
Rep
ub
lic
Fø
roya
r
Gre
ece
Tu
rkey
Ch
ile
Mex
ico
Bra
zil
So
uth
Afr
ica
Pisa úrslit
Kelda: Mentamálaráðið
Útbúgving
6,1
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
Fin
lan
d
Est
on
ia
Po
lan
d
Den
mar
k
Ko
rea
Au
stra
lia
Ger
man
y
Slo
ven
ia
Sw
itze
rlan
d
Sw
eden
Bel
giu
m
Jap
an
Cze
ch R
epu
blic
Lat
via
Icel
and
Irel
and
Net
her
lan
ds
No
rway
Can
ada
New
Zea
lan
d
Un
ited
Sta
tes
Au
stri
a
OE
CD
- T
ota
l
Hu
ng
ary
Ru
ssia
Un
ited
Kin
gd
om
Gre
ece
Føro
yar
Slo
vak
Rep
ub
lic
Fra
nce
Isra
el
Sp
ain
Lu
xem
bo
urg
Ital
y
Po
rtu
gal
Ch
ile
Tu
rkey
So
uth
Afr
ica
Bra
zil
Mex
ico
Útbúgving
Útbúgvinggreinað
Hetta er einasti indikatorur, har Føroyar veruliga ikki megna at vera í toppinum av OECD londunum. Samstundis eru vit millum tey lond, sum lutfalsliga brúka mest pengar uppá útbúgving.
Tá tað kemur til miðnámsútbúgving, liggja vit á leið í OECD miðaltalinum, men hava eina ranking sum nr. 28 land í røðini samanborið við nr. 31 í seinastu kanning.
Tá tað kemur til PISA úrslitið, so liggja vit í botninum av OECD londunum sum 7. aftasta landið, og nakað langt frá OECD meðal talinum.
Kortini vísir Gallupkanningin, at vit føroyingar halda, at okkara børn hava møguleika fyri at læra og mennast hvønn dag, og er hetta talið vaksið frá 90% til 93%.
UmhvørviIndikator nr. 6
Fólk eru nógv ávirkaði av, hvussu heilsugott fysiska umhvørvið er at liva í. Árinið av dálking, vandamiklum evnum og larmi hava stóra ávirkan á heilsuna.
Flestu fólk seta prís uppá vakurleika, reinleika og eitt heilsugott umhvørvi, har tey búgva. Fólk hugsa eisini um, at jørðin verður niðurslitin.
ParametrarUmhvørvi
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Icel
and
No
rway
Sw
itze
rlan
d
Den
mar
k
Fø
roya
r
Sw
eden
Au
stra
lia
Fin
lan
d
Ger
man
y
Net
he
rlan
ds
Au
stri
a
New
Zea
lan
d
Slo
ven
ia
Can
ada
Po
rtu
gal
Cze
ch R
epu
blic
Jap
an
Un
ited
Kin
gd
om
Lu
xem
bo
urg
Est
on
ia
Fran
ce
Un
ited
Sta
tes
Bel
giu
m
Irel
and
Slo
vak
Rep
ub
lic
OE
CD
- T
ota
l
Po
lan
d
Ko
rea
Hu
ng
ary
Lat
via
Bra
zil
Ch
ile
Sp
ain
Ital
y
Gre
ece
So
uth
Afr
ica
Mex
ico
Isra
el
Tu
rkey
Ru
ssia
Prosent nøgd við vatngóðsku
Kelda: Gallup
ParametrarUmhvørvi
0
5
10
15
20
25
30
Au
stra
lia
Fø
roya
r
No
rway
Fin
lan
d
Icel
and
Sw
eden
Irel
and
Est
on
ia
New
Zea
lan
d
Po
rtu
gal
Den
mar
k
Un
ited
Kin
gd
om
Un
ited
Sta
tes
Can
ada
Lat
via
Mex
ico
Sp
ain
Fra
nce
Slo
ven
ia
OE
CD
- T
ota
l
Ru
ssia
So
uth
Afr
ica
Au
stri
a
Ger
man
y
Gre
ece
Lu
xem
bo
urg
Hu
ng
ary
Jap
an
Slo
vak
Rep
ub
lic
Cze
ch R
epu
blic
Net
he
rlan
ds
Po
lan
d
Sw
itze
rlan
d
Tu
rkey
Bra
zil
Ch
ile
Ital
y
Bel
giu
m
Isra
el
Ko
rea
Luftumhvørvi tal av partiklum
Kelda: Umhvørvisstovan
Umhvørvi
9,8
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
No
rway
Fø
roya
r
Icel
and
Au
stra
lia
Sw
eden
Fin
lan
d
New
Zea
lan
d
Den
mar
k
Po
rtu
gal
Irel
and
Est
on
ia
Can
ada
Un
ited
Kin
gd
om
Ger
man
y
Slo
ven
ia
Au
stri
a
Sw
itze
rlan
d
Un
ited
Sta
tes
Net
her
lan
ds
Fran
ce
Lu
xem
bo
urg
Jap
an
Cze
ch R
epu
blic
OE
CD
- T
ota
l
Lat
via
Slo
vak
Rep
ub
lic
Sp
ain
Po
lan
d
Bel
giu
m
Mex
ico
Hu
ng
ary
So
uth
Afr
ica
Gre
ece
Bra
zil
Ch
ile
Ital
y
Tu
rkey
Ru
ssia
Ko
rea
Isra
el
Umhvøvi
Umhvørvigreinað
Innan umhvørvi hava vit ein nýggjan parametur, sum ikki var gjørligur í seinastu kanning. Hetta er parameturin fyri luftgóðsku. Luftmátarar eru settir upp í miðbýnum í Havn og í Havnardali, sum máta smáu partiklarnar í luftini, sum ávirka okkara heilsustøðu.
Umhvørvisstovan hevur tøl frá 2014 (hini londini hava fyri 2013). Okkara luftgóðskalá hetta árið á 6,4 men var ein ávís óvissa um hetta tal og er tað minkað síðan til 4,9 í miðal árliga í 2016. Vit hava mett okkara tal til 6 fyri 2013. Noreg hevur eisini eitt tal, sum eitur 6 og td. Suður Korea liggur heilt á 29.
Fyri vatngóðsku valdu vit at nýta sama tal, sum í seinastu kanning, sum er eftir Gallup World Poll.
Samlað geva hesi tøl Føroyum eina ranking, sum er nr. 2 eftir OECD, har einans Noreg er frammanfyri okkum og Ísland er á einum 3. plássi.
SamfelagsluttøkaIndikator nr. 7
Tað hevur týdning fyrivælveruna hjá fólki at vera við til at veljalandsins stjórn og at vera ein partur av politikkinum í samfelagnum.
Samfelagsluttøka ger, at fólk betur taka sær av sínum egna lívi og at tey kenna, at tey hoyratil, kenna meiri álit ogtey kanna seg sosialtinkluderaði.
ParametrarSamfelagsluttøka
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Au
stra
lia
Lu
xem
bo
urg
Bel
giu
m
Føro
yar
Den
mar
k
Sw
eden
Tu
rkey
Icel
and
Fra
nce
Bra
zil
No
rway
New
Zea
lan
d
Ko
rea
Au
stri
a
Ital
y
Net
her
lan
ds
Sp
ain
So
uth
Afr
ica
Ger
man
y
Isra
el
Irel
and
Fin
lan
d
Can
ada
OE
CD
- T
ota
l
Un
ited
Sta
tes
Un
ited
Kin
gd
om
Ru
ssia
Est
on
ia
Gre
ece
Mex
ico
Hu
ng
ary
Cze
ch R
epu
blic
Lat
via
Slo
vak
Rep
ub
lic
Po
rtu
gal
Po
lan
d
Jap
an
Slo
ven
ia
Ch
ile
Sw
itze
rlan
d
Valluttøka
Kelda: kvf.fo/val
Samfelagsluttøka
9,1
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
Fø
roya
r
Au
stra
lia
Bel
giu
m
Mex
ico
Den
mar
k
Un
ited
Sta
tes
Tu
rkey
Sw
eden
New
Zea
lan
d
Can
ada
Ko
rea
Lu
xem
bo
urg
Fran
ce
Un
ited
Kin
gd
om
Est
on
ia
No
rway
OE
CD
- T
ota
l
Icel
and
Fin
lan
d
Slo
vak
Rep
ub
lic
Ger
man
y
Cze
ch R
epu
blic
Bra
zil
Ital
y
Sp
ain
So
uth
Afr
ica
Lat
via
Slo
ven
ia
Po
lan
d
Au
stri
a
Net
her
lan
ds
Gre
ece
Sw
itze
rlan
d
Isra
el
Irel
and
Hu
ng
ary
Ru
ssia
Po
rtu
gal
Jap
an
Ch
ile
Samfelagsluttøka
Samfelagsluttøkagreinað
Vit liggja framvegis á einum fyrsta plássi viðvíkjandi samfelagsluttøku. Vit hava bara tøl fyri valluttøku, tí hin parameturin er ikki til fyri Føroyar. Tann parameturinskal lýsa ‘stakeholder engagement’. Tá tann parameturin ikki finst fyri Føroyar verður miðaltalið fyri Føroyar bert valluttøkan.
Valluttøkan í Føroyum er serliga høg. Her liggja vit á einum 4. plássi í OECD, og hevur rákið við lítlari valluttøku ikki rakt Føroyar enn, eins og tað hevur rakt fleiri onnur OECD lond. Hetta vísir, at føroyingar eru sera áhugaðir í samfelagnum og luttaka virkið. Eisini vísir gallupkanningin, at føroyingar hava stórt álit á rættarskipanini, har heili 84% siga seg hava álit, í mun til 80% í seinastu kanning.
Føroyingar hava stórt álit á landsins stýri, nógv størri enn við seinastu kanning, har hesaferð 63% siga seg hava álit á landsins stýri. Tølini við seinastu kanning vóru 46%. Eisini siga føroyingar seg hava stórt álit á valskipanini, sum er 86% í mun til 77% til seinasta val.
Hetta eru sera sunn tøl, sum undirbyggja 1. plássið í OECD rankingini.
Í seinastu kanning varð væntað, at Føroyar fóru at fylgja OECD rákinum viðv. hesum parametri, men so er ikki enn.
HeilsaIndikator nr. 8
At hava eina góða heilsu er eitt tað størsta virðið í lívinum hjá menniskjum. Heilsan ávirkar arbeiði, útbúgving, lívs-nøgdsemi, inntøku og virkið at luttaka í sosialum virksemi.
Heilsan er torfør at máta, tí hon fatar um lívslongd, nærveran av kroniskum sjúkum og bæði kroppslig og sálarlig heilsa.
ParametrarHeilsa
50
55
60
65
70
75
80
85
90
Jap
anS
pai
n
Sw
itze
rlan
d
Ital
y
Fran
ceA
ust
ralia
Icel
and
Isra
el
Sw
eden
Lu
xem
bo
urg
Ko
rea
No
rway
Can
ada
Føro
yar
Gre
ece
Net
her
lan
ds
New
Zea
lan
dA
ust
ria
Fin
lan
d
Irel
and
Un
ited
Kin
gd
om
Ger
man
y
Po
rtu
gal
Bel
giu
m
Den
mar
kS
love
nia
OE
CD
- T
ota
l
Ch
ileU
nit
ed S
tate
sC
zech
Rep
ub
licE
sto
nia
Po
lan
dT
urk
ey
Slo
vak
Rep
ub
licH
un
gar
y
Bra
zil
Mex
ico
Lat
via
Ru
ssia
So
uth
Afr
ica
Livialdur
Kelda: Hagstovan
ParametrarHeilsa
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
New
Zea
lan
d
Can
ada
Un
ited
Sta
tes
Au
stra
lia
Fø
roya
r
Irel
and
Sw
eden
Sw
itze
rlan
d
Isra
el
Icel
and
Net
her
lan
ds
No
rway
Bel
giu
m
Gre
ece
Un
ited
Kin
gd
om
Den
mar
k
Lu
xem
bo
urg
Sp
ain
Bra
zil
Au
stri
a
OE
CD
- T
ota
l
Tu
rkey
Fran
ce
So
uth
Afr
ica
Ital
y
Mex
ico
Slo
vak
Rep
ub
lic
Fin
lan
d
Ger
man
y
Slo
ven
ia
Cze
ch R
epu
blic
Ch
ile
Po
lan
d
Hu
ng
ary
Est
on
ia
Lat
via
Po
rtu
gal
Ru
ssia
Jap
an
Ko
rea
Sjálvmett heilsa
Kelda: Gallup
Heilsa
8,9
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
New
Zea
lan
d
Can
ada
Au
stra
lia
Sw
itze
rlan
d
Un
ited
Sta
tes
Sw
eden
Fø
roya
r
Isra
el
Irel
and
Icel
and
No
rway
Net
her
lan
ds
Sp
ain
Gre
ece
Un
ited
Kin
gd
om
Lu
xem
bo
urg
Bel
giu
m
Den
mar
k
Ital
y
Fran
ce
Au
stri
a
OE
CD
- T
ota
l
Fin
lan
d
Ger
man
y
Slo
ven
ia
Tu
rkey
Bra
zil
Slo
vak
Rep
ub
lic
Ch
ile
Cze
ch R
epu
blic
Mex
ico
Po
lan
d
Hu
ng
ary
Po
rtu
gal
Est
on
ia
Jap
an
Ko
rea
Lat
via
Ru
ssia
So
uth
Afr
ica
Heilsa
Heilsagreinað
Føroyar eru farnar niður í ranking innan heilsu. Vit vóru í seinastu kanning á stig 3 og hesaferð eru vit á stig 7.
Okkara livialdur er á sama stigi, men minkaður eitt vet síðani seinast. Eitt vet hægri prosentstig siga seg hava eina góða heilsu, frá 78% til 82%.
Sostatt hava vit í Føroyum helst ikki fingið eina so nógv verri heilsu enn til seinastu kanning, men vit kunnu taka samanum og siga, at nøkur av hinum londunum hava yvirhálað okkum.
Samstundis kann so eisini takast samanum, at 17% siga seg hava heilsutrupulleikar, sum er ein avbjóðing fyri Føroyar.
LívsnøgdsemiIndikator nr. 9
Høvuðsspurningurin biður fólk evaluerateirra lív sum eina heild, og spyr eisini inn til nakrar kenslur tey uppliva. Bæði jaligar og neiligar.
Sum heild kann sigast, at fyri OECD lond, so er subjektiva lívsnøgdsemigott og harvið er vælveran millum fólk rættuliga góð.
Nøgdsemi
10,0
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
Fø
roya
r
No
rway
Sw
itze
rlan
d
Den
mar
k
Icel
and
Can
ada
Fin
lan
d
New
Zea
lan
d
Au
stra
lia
Net
her
lan
ds
Sw
eden
Au
stri
a
Isra
el
Ger
man
y
Bel
giu
m
Un
ited
Sta
tes
Irel
and
Lu
xem
bo
urg
Cze
ch R
epu
blic
Ch
ile
Un
ited
Kin
gd
om
OE
CD
- T
ota
l
Bra
zil
Fran
ce
Sp
ain
Mex
ico
Slo
vak
Rep
ub
lic
Po
lan
d
Ru
ssia
Jap
an
Lat
via
Ital
y
Ko
rea
Slo
ven
ia
Est
on
ia
Gre
ece
Tu
rkey
Hu
ng
ary
Po
rtu
gal
So
uth
Afr
ica
Nøgdsemi
Kelda: Gallup
Nøgdsemigreinað
Hesin parametur verður einans roknaður út út frá spurninginum um lívsnøgsemi:
- Á einum stiga frá 0-10, har 0 er ringasta lívið fyri teg og 10 er best møguliga lívið fyri teg, hvar á stiganum ert tú í dag?
Júst í hesum spurningi kann sigast, at føroyingar spreingja skalan fyri lívsnøgdsemi, har vit hesaferð eru komin upp um 8 á skalanum, har onki annað land í OECD er. Í seinastu kanning var Føroyar eisini á einum fyrstaplássi við 7,9.
Eisini kann sigast, at føroyingar síggja ljóst uppá framtíðina, tí vit um 5 ár vænta okkum at vera á stig 8,7 í mun til 8,5 við seinastu kanning.
Størst optimisma er at síggja hjá teimum ungu, sum eru omanfyri 9 í stigi um 5 ár, meðan størst lívsnøgdsemi í løtuni er at síggja hjá fólkum millum 40 og 45 ár.
Eisini kann sigast út frá Gallupkanningini, at føroyingar kanska kenna seg minni hvíldar, tá 21% í mun til 15% í seinastu kanning sig, at tey ikki kenna seg hvíldan.
TryggleikiIndikator nr. 10
Persónligur tryggleiki hevur nógv at siga fyri vælveruna hjá fólki. Nógv ávirkar tryggleikakensluna, og kriminalitetur er mest vanligi indikatorin.
Kriminalitetur kann leiða til morð, kropsliga pínu, tjóvarí, strongd og angist. At liva í einum tryggum umhvørvi hevur tískil týdning fyri vælveru.
ParametrarTryggleiki
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Føro
yar
No
rway
Sw
itze
rlan
d
Fin
lan
d
Den
mar
k
Slo
ven
ia
Can
ada
Sp
ain
Au
stri
a
Net
he
rlan
ds
Icel
and
Un
ited
Kin
gd
om
Irel
and
Sw
eden
Ger
man
y
Un
ited
Sta
tes
Fra
nce
Lu
xem
bo
urg
Jap
an
Cze
ch R
epu
blic
Bel
giu
m
Po
rtu
gal
OE
CD
- T
ota
l
Ko
rea
Est
on
ia
Isra
el
Po
lan
d
New
Zea
lan
d
Au
stra
lia
Gre
ece
Slo
vak
Rep
ub
lic
Lat
via
Tu
rkey
Ital
y
Hu
ng
ary
Ru
ssia
Ch
ile
Mex
ico
So
uth
Afr
ica
Bra
zil
Trygt at ferðast úti
Kelda: Gallup
ParametrarTryggleiki
0
5
10
15
20
25
30
Lu
xem
bo
urg
Un
ited
Kin
gd
om
Den
mar
k
Icel
and
Jap
an
Au
stri
a
Slo
ven
ia
Ger
man
y
Sw
itze
rlan
d
Fra
nce
Sp
ain
Au
stra
lia
Irel
and
Ital
y
Net
he
rlan
ds
Sw
eden
Cze
ch R
epu
blic
Po
rtu
gal
No
rway
Po
lan
d
Bel
giu
m
Ko
rea
Hu
ng
ary
New
Zea
lan
d
Slo
vak
Rep
ub
lic
Can
ada
Fin
lan
d
Gre
ece
Tu
rkey
Isra
el
Føro
yar
Ch
ile
OE
CD
- T
ota
l
Est
on
ia
Un
ited
Sta
tes
Lat
via
So
uth
Afr
ica
Ru
ssia
Mex
ico
Bra
zil
Morðrata pr. 100 túsund
Kelda: Landslæknin
Tryggleiki
9,7
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
Fø
roya
r
No
rway
Sw
itze
rlan
d
Den
mar
k
Slo
ven
ia
Fin
lan
d
Au
stri
a
Sp
ain
Net
her
lan
ds
Can
ada
Icel
and
Un
ited
Kin
gd
om
Irel
and
Sw
eden
Ger
man
y
Lu
xem
bo
urg
Jap
an
Fran
ce
Cze
ch R
epu
blic
Po
rtu
gal
Bel
giu
m
Ko
rea
Po
lan
d
Un
ited
Sta
tes
Isra
el
New
Zea
lan
d
Au
stra
lia
OE
CD
- T
ota
l
Slo
vak
Rep
ub
lic
Gre
ece
Ital
y
Est
on
ia
Tu
rkey
Hu
ng
ary
Lat
via
Ch
ile
Ru
ssia
So
uth
Afr
ica
Mex
ico
Bra
zil
Tryggleiki
Tryggleikigreinað
Tá tað kemur til tryggleika eru vit farin nakað niður eftir í poengum, men eru framvegis á einum 1. plássi.
Tá um morð ræður, so hava vit havt morð síðani seinast (eitt var í 2014), og liggja tí ikki so væl fyri sum seinast í rankingini. Harafturat vóru 96% seinast, sum kendu seg trygg at ganga úti mótvegis 94,3% hesaferð. Og at enda eru tað fleiri, sum kenna seg hava verið úti fyri harðskapi sambært Gallupkanningini.
Sostatt, hóast Føroyar er í toppi fyri tryggastu lond í heiminum, so kunnu vit tó konkludera, at vit ikki kenna okkum eins trygg sum vit gjørdu í 2013.
Korrelatiónmillumtryggleiki ognøgdsemi
y = 0,2671x + 6,3225R² = 0,3685
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0
Tryg
gle
iki
Nøgdsemi
Korrelatión millum tryggleika og lívsnøgdsemi
Føroyar
Viðm.: Ikki OECD lond tikin burturúr
Korrelatiónmillum heilsuog nøgdsemi
y = 0,4353x + 5,1875R² = 0,5496
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0
Hei
lsa
Nøgdsemi
Korrelatión millum heilsu og lívsnøgdsemi
Føroyar
Korrelatiónmillum inntøkuog nøgdsemi y = 0,299x + 2,404
R² = 0,1223
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0
Inn
tøka
Nøgdsemi
Korrelatión millum inntøku og lívsnøgdsemi