ic siyaset belgesi

8/14/2019 Ic Siyaset Belgesi

1/35

Ic Siyaset belgesiBRNC BLMGENEL ESASLAR

1. AMA :

Trkiye Cumhuriyeti'nin Milli Gvenlik Siyaseti Belgesi ile belirlenen Gvenlik siyasetierevesinde milli g unsurlarnn hazrlanmas, ynlendirilmesi, gelitirilmesi vekullanlmasna ait hareket tarzlarn belirlemektir.

2. KAPSAM :

Gvenlik Stratejisi. Gvenlik alanndaki mevcut durumu, ksa, orta ve uzun vadelimuhtemel gelimeleri, Trkiye Cumhuriyeti'nin gvenliine ilikin milli hedefleri ile arahedefleri ve bu hedefleri gerekletirmek zere milli g unsurlarnn kullanlmas vegelitirilmesi ile ilgili btn kurum ve kurulular ve bunlarn faaliyetlerini kapsar. Bugrevler ileri Bakanl koordinesinde yrtlr.

3. TANIMLAR :

a.Milli Gvenlik;Devletin Anayasal dzeninin, milli varlnn, btnlnn, milletler aras alanda siyasi,sosyal, kltrel ve ekonomik dahil btn menfaatlerinin ve ahdi hukukunun, her trl d vei tehdit ve risklere kar korunmas ve kullanmasdr.

b.Milli Gvenlik Siyaseti;Milli Gvenliin salanmas ve milli hedeflere ulalmas amacyla Milli GvenlikKurulu'nn tavsiyeleri de dikkate alnarak; Bakanlar Kurulu tarafndan tespit edilen i, d vesavunma hareket tarzlarna ait esaslar kapsayan siyasettir.

c.Milli G;Bir devletin milli menfaatlerini salamak ve milli hedeflerini elde etmek iin kullanabileceiekonomik, askeri, siyasi, insan gc, corafi, idari, sosyo-kltrel, psiko-sosyal ve bilimsel-teknolojik gibi glerden oluan maddi ve manevi unsurlarn toplamdr.

d.Milli Menfaat;Devletin bekas ve gvenlii ile milletin refahn salamak iin ulalmas ve korunmasgereken amalardr.

e.Beka;Bir devletin toprak btnln, ahdi hukukunu ve anayasal dzenini i ve d tehditlere karkoruyarak hayatiyetini devam ettirmesidir.

f . Tehdit;Kk ve kkrtc kaynaklar ieride ve darda olan, yurt iinde ak veya gizli faaliyetlersonucu yurdun i gvenliini sarsan tehlikeler ile Anayasada belirlenen devlet dzenini

ykarak yerine kendi ideolojilerine uygun bir dzen kurmay ve lkeyi blmeyi amalayanar sol, ar sa, blclk ve aznlk faaliyetlerinden oluan bir tehdittir.


2/35

g. D Tehdit;Dier bir lkenin niyetlerinin, olanak ve yetenekleri ile hareketlerinin deerlendirilmesinedayanan tehlike alglamasdr.

h. Gvenlik;Trkiye Cumhuriyeti devleti ve vatandalarnn gvenliine ynelik her trl tehlike ve suakar lkenin genel emniyet ve asayiinin salanmasdr.

.Ykc Faaliyetler;Bir milletin birlik ve beraberliini paralamak, kurulu dzen ve ynetime kar gvensizlikyaratmak, moralini bozmak, mcadele azmini krmak ve milli gcn zayflatmak iingizli/ak, dorudan/dolayl ekilde yrtlen faaliyetlerdir.

j.Blc Faaliyetler;Devleti paralayarak, kendilerince belirlenmi blgelerde, kendi grleri istikametindedevlet kurabilmek amacyla yrtlen faaliyetlerdir.

k.rticai Faaliyetler;Devletin Anayasada belirlenen demokratik, laik, sosyal, hukuki, siyasi ve iktisadi yapsnortadan kaldrarak dini esas ve prensiplere dayanan bir devlet kurma amacn gdenfaaliyetlerdir.

I. Aznlk;lkemizde yaayan aznlklarn hak ve zgrlkleri Lozan Antlamasnda saptanmtr. Adgeen Antlama ile aznlklar, temel hak ve hrriyetler ile Devlet-vatanda ilikisi bakmndanMslman halka eit duruma getirilmi veayrcalkl uygulamalara son verilmitir. Lozan Antlamasnn imzalanmasndan sonraTrkiye, Antlamadan doan haklarn tamamn metinde aka aznlk olarak ifadeedilmeseler de, Ermeni, Rum ve Yahudiler iin uygulamaya koymutur. Dier gayrimslimgruplar ise aznlk kavram dnda telakki edilmitir.

kar Amal Su rgt;Haksz ekonomik kazan elde etmek amacyla kurulmu ve bir su irketi gibi hareket eden,uluslararas balant kurabilme, gizlilik, iddet ve yolsuzluk gibi zelliklere sahip olanrgtlerdir.

m.Yolsuzluk;Kamu gcnn zel kar salamak iin ktye kullanlmas veya kamu ve zel kurulularnkarar verme mekanizmalarndaki yozlama ve bozulma yada yakn ilikiler kurarak, kendisive yaknlar iin bu davrantan baz avantajlar salamaya ynelik kastl ve uygunsuz hareketve faaliyetlerdir.

n.Kaytd Ekonomi;Kamu dzenini korumak iin getirilen yasalara ve mevzuata aykr olarak gerekletirilen vebelgeye balanmayan hem kayt d hem de yasad ekonomik faaliyetleri ifade etmektedir.

o.Yasad Gmen;Dorudan veya dolayl olarak parasal veya maddi baka kar elde etmek iin uyrukluunu

tamad veya daimi ikamet sahibi olmad bir devlete yasad giren veya bulunan kiidir.


3/35

p.Karapara;4208 sayl yasann 2/a maddesinde saylan fiillerin ilenmesi suretiyle elde edilen para veyapara yerine geen her trl kymetli evrakla, mal veya gelirleri veya bir para biriminden dierbir para birimine evrilmesi de dahil, sz edilen para, evrak, mal veya gelirlerin birbirinedntrlmesinden elde edilen her trl maddi menfaat ve deere karapara denir.

r.Karaparaya ncl Su;lenmesi suretiyle elde edilen para veya para yerine geen her trl kymetli evrakla, malveya gelirleri veya bir para biriminden dier bir para birimine evrilmesi de dahil, sz edilenpara, evrak, mal veya gelirlerin birbirine dntrlmesinden elde edilen her trl maddimenfaat ve deerlerin karapara olarak kabul edildii sutur.

s. Mlteci;Avrupa'da meydana gelen olaylar sebebiyle rk, dini, milliyeti, belirli bir toplumsal grubayelii veya siyasi dnceleri nedeniyle takibata urayacandan hakl olarak korktuu iinvatanda olduu lke dnda bulunan ve vatanda olduu lkenin himayesinden istifade

edemeyen veya korkudan dolay istifade etmek istemeyen ya da uyruu yoksa ve ncedenikamet ettii lke dnda bulunuyorsa oraya dnmeyen veya korkusundan dolay dnmekistemeyen yabancya denir.

t. Snmac;Irk, dini, milliyeti, belirli bir toplumsal gruba yelii veya siyasi dnceleri nedeniyletakibata urayacandan hakl olarak korktuu iin vatanda olduu lke dnda bulunan vevatanda olduu lkenin himayesinden istifade etmeyen veya korkudan dolay istifade etmekistemeyen ya da uyruu yoksa ve nceden ikamet ettii lke dnda bulunuyorsa orayadnmeyen veya korkusundan dolay dnmek istemeyen yabancya denir.

4. YASAL DAYANAKa.Bakanlar Kurulunun 10.07.2001 Tarih ve 2001/2717 Sayl Karar ile onaylanan MilliGvenlik Siyaset Belgesi,b.Babakanln 24 Ekim 2001 tarih ve MGKGENSEK: 0500-166-01/ MGSB(OIB) saylemri.

5. HAZIRLAMA/GNCELLETRME ESASLARI :Milli Gvenlik Siyaseti Belgesinde deiiklik olmas halinde veya i gvenliimize yneliktehdit ve risk deerlendirmelerine gre verilecek emirler dorultusunda gncellenecektir.


4/35

KNC BLM TEHDT UNSURLARI VE GVENL ETKLEYEN DER

FAKTRLERN DEERLENDRLMES

1. GENEL DEERLENDRME;

Gnmzde, ok boyutlu global bir toplum haline gelen dnyann, artk kaln izgilerle belirlibloklara ayrlm ve tanmlanm dman ve tehditlerden ziyade, ekonomik faaliyetlerin,teknolojinin, bilginin ve insan hareketliliinin kresellemesi sonucu olarak ok boyutlu vekarmak bir yap haline gelen tehditlerle kar karya kald grlmektedir.

Bu deien ve farkllaan tehdit alglamas ierisinde, rtl ve asimetrik bir sava yntemiolarak kullanlan terrizm, gelien teknolojiyle birlikte ykc etkisini gittike artran nceliklibir tehdit unsuru olarak global bir tehdit haline gelmitir.te yandan, enerji ve su kaynaklar zerindeki kresel mcadelenin ok daha ak ve younolarak yaanmas, kimi devletlerin blnmesi/birlemesi veya rejimlerinin deimesi yada

tamamen ortadan kalkmas, iinde bulunduumuz blgenin dengelerini daha da hassas birhale getirmitir.

Dolaysyla birbirinden farkl siyasal rejimlerin, dinlerin, ekonomik sistemlerin ve askeriglerin kar karya geldii, kar atmalarnn youn olarak yaand bir blgede yeralan lkemiz, son otuz yldan bu yana terrizm aracl ile istikrarszlatrlma politikasylakar karyadr. Bu strateji kapsamnda Trk toplumunun yaad sosyal ve ekonomikproblemler ile etnik ve dini hassasiyetler de istismar edilmi ve halen istismara devamedilmektedir.

Bu menfi politikalarn, zellikle Trkiye'nin Dou ve Gneydou Anadolu Blgesindeyounlamasnn en nemli sebeplerinden birisi, blgenin su, petrol ve enerji kaynaklarasndan kilit konumda olan Kafkasya, Orta Asya ve Ortadou blgelerine yakn olmasndankaynaklanmaktadr.

Trkiye Cumhuriyeti gemite de jeopolitik ve jeo-stratejik konumundan dolay, genelgvenlii tehdit edici, toplumsal bar ve huzuru bozucu, devletin lkesi ve milleti ileblnmez btnlne, anayasal dzene kasteden i ve d destekli birtakm tehditunsurlaryla kar karya kalmtr.

Bu balamda ayrlk/blc, irticai ve ykc hareketler, 1960'l yllarda propaganda

faaliyetleri ile balam, ii ve renci eylemleriyle devam etmi; 1970'li yllarda anari veterre dnm ve lke kaos ortamna srklenmitir. 1980'li yllardan itibaren ise blcterr nedeniyle 30 bin yurttamz hayatn kaybetmi, onbinlerce insanmz yaralanmtr.1990'l yllardan itibaren de dini motifli terr rgtleri ortaya km ve iddet hareketlerineynelmilerdir.

Terr hareketleri sonucu, bu ar can kayplarnn yan sra lkemizde ekonomik, sosyo-kltrel ve dier alanlarda da onarlmas g yaralar almtr.

Bu erevede, Dou ve Gneydou Anadolu Blgesinde blc terr rgtnndesteklenmesi suretiyle blgenin istikrarszlatrlmasna allm, bu rgt araclyla terr

bir kimlik oluturma arac olarak kullanlm ve blgenin lke genelinde yaananmodernleme srecine entegrasyonu engellenmitir.


5/35


6/35

2. TEHDT UNSURLARI

a. Blc Faaliyetlerlkemizin maruz kald Blc-Krt faaliyetler (200) yllk bir gemie sahiptir. Bu sre;airet isyanlar, Merutiyet Dnemi dernekleme, Cumhuriyet Dnemi isyanlar, 1970 Sonras

terrist faaliyetler olarak tasnif etmek mmkndr.Kendi dinamiklerinin yannda, arlkl olarak blgemizde kar olan eitli d glerindestek ve tahriklerinin nemli rol oynad Krtlk, desteini ald d glerin blgeselpolitikalarnda bir taktik malzeme olarak kullanlm ve kullanlmaya devam edilmektedir.

deolojileri farkl olmakla birlikte, blc rgtlerin amac; ncelikle lkemiz topraklarierisinde, bilahare Irak, ran ve Suriye'deki Krt nfusun youn olarak bulunduu blgelerdeszde Bamsz Birleik Krdistan' kurmaktr.

Gnmz itibariyle, lkemiz btnl aleyhine aktif olarak faaliyet gstermeye alanterr rgt PKK haricindeki, dier blc-blgeci rgtler bugn iin lkemizi blme

anlamnda bir tehdit gc olmamakla birlikte, zaman zaman kendi aralarnda oluturduklarittifaklar nedeniyle faaliyetlerinin yakinen izlenmesinde yarar vardr. Bu nedenle blcterrle mcadele almalar blc faaliyetlerin oda haline gelen, i ve d kamuoyundablcln tek temsilcisi gibi alglanan PKK terr rgtne ynelmi durumdadr.

27 Kasm 1978 tarihinde Diyarbakr ili Lice ilesi Ziyaret (Fi) kynde kuruluunu ilan edenterr rgt PKK, 15 Austos 1984 Eruh-emdinli ilelerine ynelik saldrlarla kanleylemlerini balatmtr. zellikle krsal kesimde gerekletirdii kanl eylemlerini giderektrmandran rgt, 1990 ylndan itibaren kanunsuz gsteri, kontak ve kepenk kapatma gibikitlesel eylemlerini de arttrmtr. Bu tarihten itibaren krsaldaki silahl eylemler ile iddetedayal sokak gsterilerini i ie yrten blc terr rgt, silahl eylemlerini elebannyakaland ubat 1999 ylna kadar srdrmtr. Terr ist ban n yakalanmasna tepkimaksadyla bir mddet daha eylemlerini trmandran rgt, Eyll 1999 tarihinden itibarensilahl eylemlerinin younluunu byk lde azaltm olmakla beraber silahl gcn birtehdit unsuru olarak halen muhafaza etmektedir.

Mevcut Durum;rgtbann yakalanmasndan sonra, PKK terr rgt Olaanst 7. Kongresini Ocak 2000tarihinde gerekletirerek, rgtbann ngrd szde 'Demokratik Cumhuriyet ve BarProjesi1 adyla dnemsel yeni bir taktik anlay balattn duyurmutur.rgtbann yarglama aamasnda yapt savunmalardan oluan bu anlay erevesinde;

-Szde Krt sorununun silahl mcadele yerine siyasal mcadele ile zlebilecei,-Sorunun, ayrlklk yerine, Trkiye'nin niter btnl iinde zlebilecei,-Szde Krt kimliinin yasal olarak tannmasnn, szde Krt kltrnn gelimesine ynelikfaaliyetlerle bu kimlii temsil edecek siyasal organizasyonlara izin verilmesinin sorununzm iin yeterli olaca belirtilmektedir.

Yukarda sralanan ve kamuoyunun baz kesimlerince demokrasi ve insan haklar gibi grlentalepler, samimiyetten uzak, rgtn nihai hedefi olan szde Birleik Bamsz Krdistan'nkuruluu iin dnemsel taktik bir kazanm elde etme amacndan baka bir ekildedeerlendirmek mmkn deildir.


7/35

Zira rgt bu duruma kendi insiyatif i ile gelmemi, kendisi dnda gelien ve nleyemedii;rgtbann yakalanmas, uluslararas konjonktrdeki deiim, silahl eylem stratejisinintkanmas, rgtlenme ve lojistik sorununun bymesi, blge halknn istenen desteivermemesi gibi etkenler, blc terr rgtn bu deiime zorlamtr.Silahl unsurlar, isim deitirmesine ramen eski misyonuyla varln srdrmekte ve

rgtn gvdesini oluturmaya devam etmektedir. ran ve K.Irak alanlarnda barnan rgtmensuplarna siyasi eitimin yan sra silahl eitim de verilmekte, yurtiinde slenmefaaliyetleri snrl da olsa srdrlmekte, rgte katlmlar gemi dnemlere nazaran dkolmasna ramen halen devam etmektedir.

Terr rgt PKK, Avrupa'da bata Krdistan Ulusal Kongresi (KUK) olmak zere eitlikomite, dernek gibi rgtlenmeler ile nemli bir sempatizan kitlesini, festivaller, yrylerve benzeri adlar altna ynlendirerek daha ok diplomatik ilikiler gelitirmekte, bu erevedergte ve yeni sylemine uluslararas destek salamaya almaktadr.

te yandan, illegal dzeyde legal faaliyetlere yn vermek amacyla yurt dnda eitilerek

gnderilen kiilerin szde "Demokratik Bar Grubu" adyla yurt iinde faaliyetlerdebulunduklar bilinmektedir. Bu gruplarn ynlendirmeleri dorultusunda, "siyasal serhildan"adn verdikleri legal ve illegal unsurlarn kullanld kitlesel eylemlere ynelik bir harekettarz benimsenmitir.

rgt yapt aklamalarda, rgtn ngrd szde "bar admlarnn devlet tarafndanatlmamas halinde eski dnemden daha ar bir atma ortamnn yaanaca eklindetehditlerine devam etmektedir.Gelecekteki Boyutu;Yurt iinde rgt bann can gvenliini salama, krt kimliinin kabul ve bu kimliinifade aralarna zgrlk tannmas iin yasal deiiklikler yaplmasn hedefleyen blcterr rgt ve yandalarnn bu amala, blge halk bata olmak zere bir ksm aydnlarn vesiyasetilerin kullanlmas, yurt dnda ise Avrupa lkelerince Trkiye'ye baskuygulanmasn salamaya ynelik almalarn srdrmekte ve bu faaliyetlerini artracadeerlendirilmektedir.

Bu dorultuda;-Yurt iinde ve yurt dndaki silahl terrist varln, kendi amalar dorultusunda birortamn saland ana kadar bir tehdit unsuru olarak devam ettirecei, bekledii sonularaulaamaz ise yeniden silahl eylemlere balayabilecei,-Krt kimliinin tannmas ve szde anayasal vatandaln kazanlmas ynnde yurt iinde

ve yurt dndaki faaliyetlerini artrarak srdrebilecei,-Bu ama dorultusunda legal alandaki parti, dernek ve basm-yayn kurulular nclndeyrtlecek iddete dayal mnferit ve kitlesel sokak atmalar, kontak-kepenk kapatma gibieylemlerin iddetini artrarak devam ettirilebilecei,-Trk siyasal yaamnda etkinliini artrmak iin mevcut siyasal bir partinindesteklenebilecei veya bu amala yeni siyasal oluumlarn kurulabilecei,-Trk ve dnya kamuoyunu etkilemek ve hedef kitlelere ulamak amacyla yazl ve grselbasn yayn aralarnn daha etkin kullanmna allabilecei ve yeni kurulularoluturabilecei deerlendirilmektedir.

b. Ykc Faaliyetler

Ykc unsurlarn nihai amalar mevcut Anayasal dzeni ykarak yerine Marksist-Leninistideolojiye dayal komnist bir rejim kurmaktr.


8/35

Bu ama; rgtsel yap ve taktik farkllklara bal olarak; Anayasa ve kanunlarn salamolduu tm demokratik haklar istismar yoluyla ynetimi ele geirmek ve Marksist-Leninistideolojiyi tesis etmek veya silahl mcadele ile g kullanarak mevcut dzeni ele geirmek veynetime hakim olmak eklinde kendisini gstermektedir.Ancak her iki hareket tarznn da zaman zaman birbirini destekledii veya ayn yap ierisinde

birlikte yer ald grlmektedir.

Dnyadaki son dnem ekonomik ve sosyal gelimeler ile ideolojik deiimler devletlerinynetimlerini de etkilemitir. En byk etkilenme Marksist-Leninist ideolojilerle ynetilenDou Bloku lkelerinde olmu, bu ynetimler ciddi sarsntlar geirmitir.Dnyadaki bu gelimelere paralel olarak ykc faaliyetler de yeni bir boyut kazanm, birksm legal alanlara ynelerek yasallk kazanma srecini benimsemi, bir ksm ise varolmasebebi olan silahl mcadeleye arlk vererek doan ideolojik boluu doldurmayaalmtr.

Mevcut Durum;

1970'li yllardan bu yana bata gvenlik gleri olmak zere devleti ve devlet yanls olarakniteledikleri ahs ve kurulular hedef seen ykc rgtler zellikle 1990-1992 yllararasnda eylemlerini younlatrmladr. Gvenlik gleri tarafndan gerekletirilenoperasyonlarla terr rgtlerinin faaliyetleri nemli lde engellenmitir.

Ancak, buna ramen sol terr rgtleri gerekletirdikleri terr eylemleri ile tehdit olmavasflarn srdrmektedir. Halen faaliyet gsteren otuza yakn terr rgtnden DevrimciHalk Kurtulu Partisi-Cephesi (DHKP/C), Trkiye Komnist Partisi/ Marksist Leninist -Dou Anadolu Blge Komitesi(TKP//ML-DABK), Trkiye Komnist Partisi/ MarksistLeninist- Konferans (TKP/ML -KONFERANS), Marksist Leninist Komnist Partisi (MLKP),Trkiye Devrim Partisi (TDP), Trkiye htilalci Komnistler Birlii (TKB), Trkiye Kyli Partisi (TKP) ve Trkiye Komnist Emek Partisi/Leninist (TKEP/L) rgtleri buanlamda ncelikli olarak deerlendirilmektedir.

Ykc rgtlerin nihai amalarna ulamak iin kulland en nemli yntem mevcutynetime kar gl ve etkin bir toplumsal muhalefet oluturulmasdr. Bu sebeple birokkonuyu provake ve istismar ederek tabann glendirme gayreti ierisindedirler.Ykc unsurlarn istismar ettii konularn banda; ekonomik skntlar, sosyal yaantdakidengesizlikler, alan kesimin sorunlar, eitim ve salk gibi hizmetlerdeki aksaklklar,yksek renim genliinin sorunlar, kltr ve inan farkllklar, yolsuzluklar, ynetime veyneticiye duyulan gvenin zayflamas, gelir dengesizlii, demokratik haklarn kullanm ve

cezaevleri gibi hususlar gelmektedir.

Terr rgtleri, rgt mensuplarnn yaknlarn, renci ve genlik, ii ve memur, gelirdzeyi az ve yaam dzeyi dk kesimleri hedef kitle olarak semektedirler.

Sz konusu rgtler;-Legal alanda dernek, sendika, birlik, platform gibi kurulular oluturarak veya mevcut siviltoplum rgtleri ierisinde protesto yry, basn aklamas, bildiri datma trndeneylemlerde ve basn yayn faaliyetlerinde bulunmakta,-llegal alanda, basn-yayn almalar, rgt mensuplarnn eitilmesi, kurye, iletiim vesilahl eylemlerle faaliyetlerini srdrmektedirler.


9/35

Bu rgtler;-Nfusunun fazlal ve kozmopolit bir yapya sahip olmas nedeniyle bata stanbul olmakzere birok metropol ve ehir merkezlerinde,-Tokat merkez olmak zere Tunceli ve Karadeniz blgesindeki birok il krsalnda,-Baz lkelerde kamplar ve eitim yerleri de olmak zere bir ok lkede legal ve illegal

faaliyetlerine devam etmektedirler.Bahse konu terr rgtleri;-Merkeziyeti ynetim anlayna sahip olup, st dzey ynetici kadrolar geneldeyurtdndadr,-Zaman zaman birliktelik fikriyle hareket etmiler ancak menfaat atmas sebebiyle bubirliktelikler uzun sreli olmamtr,-Gelime srecinde liderlik ve kar atmas sebebiyle blnmeler yaanmaktadr,-Bazlar gleri orannda krsal alanda da yaplanmaya gitmekte ve eylemlergerekletirmektedirler,-Cezaevlerini her frsatta eitim ve ynetim yeri olarak kullanmlardr. Sol terr rgtlerimaddi kaynak temin etmek amacyla;

Yurtiinde;-"Kamulatrma" ad altnda yaplan gasp ve soygun eylemleri,, -"Vergilendirme" ad altndaiadam ve esnaftan zorla para talep edilmesi, -ye ve sempatizanlardan "aidat" ad altndapara toplanmas, -Karlksz ek kuponlar kullanlmas ve senet tahsili, -Legal ve illegalyayn organlarnn satlarndan elde edilen gelirler,Yurtdnda;-Ba kampanyalar,-Legal ve illegal dergi sat,-Trk nfusunun youn yaad yerlerde esnaftan zorla para toplama,-ye ve sempatizanlardan aidat toplama,-rgtler tarafndan dzenlenen etkinliklerden gelir salama,-Yurtdna yasad k yaptrmaktan, yurtdnda iltica prosedrne dahil etmekten, ikametizni almaktan ve sahte seyahat belgesi dzenlemekten gelir elde etme,-Uyuturucu madde, doku ve organ kaakl gibiyntemlere bavurmaktadr.Dnyada Marksist-Leninist ideolojilerin nemli lde zafiyete uramasna ramenlkemizde faaliyetlerini devam ettirmesinin nemli etkenleri bulunmaktadr. Bunlar;-stismar konularnn mevcudiyetinin devam etmesi,-deolojilerin rgtlerin tabannda hala kabul grmesi,-Lider kadrolarnn bu ii hayat felsefesi ve yaam biimi olarak benimsemesi,-Baz kesimlerin terr faaliyetlerini g elde etme ve gayri meru gelir kaps olarak grmesi,

-Baz devletlerce desteklenmesine devam edilmesi olarak sralanabilir.Gelecekteki Boyutu;-1970'li yllardan beri zellikle Karadeniz krsalnda yapt propagandalar neticesi bir ksmvatandalarmzn rtl ve gizli desteini alan terr rgtlerinin, nmzdeki dnemde de buhareket tarzn devam ettirebilecekleri,-Metropollerde ii, memur ve renci kesimi ierisinde faaliyetlerini legal ve illegalkurulular vastasyla devam ettirebilecekleri,-Krsal alanda, metropollerde ve dier yerleim yerlerinde silahl eylemlerine devamedebilecekleri,-Cezaevi artlarn gndemde tutmaya devam ettirecekleri,-Sivil Toplum Kurulularnn yasal faaliyetlerini istismar ederek gvenlik glerini pasifize

etmek ve devlet otoritesini zafiyete drmek iin lke genelinde protesto ve basn aklamaseylemlerine devam edecekleri,


10/35

-Siyasi Partilerin genlik kollar, dernek ve vakflar ierisinde daha youn faaliyet gstererek,sempatizan kitlelerini arttrmaya alacaklar,-Yurtiindeki faaliyetlerine destek salamak amacyla yurtdndaki faaliyetlerine veyaplanmasna da devam edecekleri deerlendirilmektedir.

c. rticai Faaliyetler Ve Din stismaryla McadeleToplumlar ynlendiren nemli etkenlerden biri olan din olgusunun farkl ekillerdeyorumlanmas, deiik dini anlay ve yaantlar da beraberinde getirmektedir.1970'li yllarla birlikte lkemizi teorik planda etkilemeye balayan yurtd (Ortadou)merkezli radikal dini anlaylarn, bir ksm renci gruplar ile baz kesimleri "Siyasal slam"dncesine ynelttii bilinmektedir.Yurtd kaynakl eserlerin Trke'ye tercmesi sonucu benimsenen radikal fikirler ve bufikirlerin pratie dn olarak kabul edilen ran'daki dini devrim ile birlikte, 1980'li yllarnbalarnda irticai nitelikli faaliyetler yeni bir boyut kazanmtr. Bu balamda; yaynevleri,dergiler, kitapevleri ve ahslar etrafnda rgtlenmeye giden radikal dini gruplarn gndeme

girdii gzlenmitir.Radikal izgide srdrlen faaliyetler sonucu; "Bireysel dini duyarllklar ar basan" insantipi yerine, "Siyasal manadaki dini anlaylar n plana karan, rgtlenme gerekliliini vehedefini kendi radikal dini referanslaryla belirleyen" insan tipi ortaya kmaya balamtr.1990'11 yllarn bana kadar propaganda faaliyetlerini srdren lkemizdeki radikal dinikesimlerden bir ksmnn 1990 ylndan itibaren iddete yneldikleri ve dini motifli terrrgtlerinin oluumunu saladklar gzlenmitir.Dier taraftan yerel-tarihi dini referanslara sahip lkemizdeki tarikat ve dini akmlar ise, 1998yl basndan itibaren 8 yllk kesintisiz eitim -mam Hatip Liseleri- Kur'an kurslar ve trbankonusunda yaanan gelimelere ilikin tepkisel nitelikte propaganda faaliyetleriyle gndemegelmilerdir.

Mevcut Durum;Gnmze kadar dini istismar faaliyetlerine kar yrtlen almalarla kamuoyunda irticaile mcadele konusunda gerekli hassasiyet olumu, laik-demokratik-hukuk devletinden dnverilmeyecei dncesi, aldatlm mtedeyyin vatandalarn yan sra radikal rgtler-gruplar arasnda dahi yerlemitir.rticai tehdidin terr boyutu itibariyle gelinen noktada; gemi yllara gre silahl eylemlerinbyk lde azald gzlenmektedir.Gelecekte de lkemiz asndan tehdit potansiyeline sahip olduu deerlendirilen Hizbullahterr rgtne yaplan operasyonlarla sz konusu rgtn kurucu lider kadrolar byk lde

etkisiz hale getirilmi, alternatif lider adaylarndan bazlar ise sa olarak yakalanm olup,lke genelinde gerekletirilen operasyonlarla rgte byk bir darbe vurulmutur.te yandan Selam (Tevhid), BDA/C, Hilafet Devleti(CCB-AFD), Deiim-afak, slamiHareket rgt ve Vasat terr rgtlerinin lider ve eylem kadrolar yakalanarak kmenoktasna getirilmitir.rticai nitelikli toplumsal eylemler asndan gelinen noktada, gemi yllara gre gerek eylemgerekse katlm baznda byk bir dn yaand, hatta bu tr eylemlerin gndemdendt mahede edilmektedir.Siyasi adan dini istismar eden kesimlerin, gemie gre sylemlerini ve siyasi faaliyetlerinidemokratik haklarn savunulmas/kazanlmas noktasnda ele almaya baladklar, aktanirticai nitelikli propaganda ve faaliyetlere ynelemedikleri gzlenmektedir.

Tarikat ve dini akmlarn yurtiinden ziyade lke dndaki alm ve faaliyetlerinin hzkazand, yurtiindeki faaliyetlerde ise daha ok sempatizan kitle oluturma ve mevcudu


11/35

muhafaza gayretlerinin gzlendii izlenen gelimeler arasndadr.Dier taraftan, btn vatandalarmzn din ve dince kutsal saylan deerleri, bataAnayasamz olmak zere kanunlarmz tarafndan teminat altna alnm,Trkiye Cumhuriyeti'nin demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olduu, herkesin, din,vicdan ve kanaat hrriyetine sahip bulunduu, kimsenin, ibadete, dini ayin ve trenlere

katlmaya, dini inan ve kanaatlerini aklamaya zorlanamayaca, dini inan vekanaatlerinden dolay knanamayaca ve sulanamayaca,Ancak, kimsenin de, devletin sosyal, ekonomik, siyasi veya hukuki temel dzenini ksmen deolsa, din kurallarna dayandrmak, siyasi veya kiisel kar salamak iin din duygularnistismar edemeyecei ve ktye kullanamayaca aka belirtilmitir.te yandan Trk Ceza Kanunu'nun bir ksm maddeleri ise dinin ve dini deerlerinkorunmasn hedeflerken, bazlar da istismar nlemeye ynelik olarak dzenlenmi ve halk,snf, rk, din, mezhep veya blge farkll gzeterek kin ve dmanla aka tahrik edenlerceza kapsamna alnm,Terrle Mcadele Kanununda "Bask , cebir, iddet, korkutma, yldrma, sindirme veya tehdityntemlerinden biriyle Anayasa'da belirtilen Trkiye Cumhuriyetinin niteliklerini, siyasi,

hukuki, sosyal, laik, ekonomik dzenini deitirmek" terr sular kapsam ierisindezikredilmi,Bylece, bir taraftan vatandalarmza inanma ve bunu rahata yaama hrriyeti salanrkendier taraftan da bunun istismar edilmesinin nne geilmesi hedeflenmitir.Yaplan kamuoyu aratrmalarndan, dnyadaki gelimelere paralel olarak lkemizde dedindarlk eilimi artmakla birlikte, dinin radikal yorumlarna duyulan sempatide birgerilemenin yaand, halkmzn byk ounluunun dini bireysel olarak yaamak istediive bunu kamusal alana tama eiliminde olmad anlalmtr.Geleneksel slami anlayn Mevlana, Yunus, Hac Bekta gibi nde gelen isimleri slamiyetiinsan merkezli bar, kardelik, hogr, sevgi, birlik ve beraberlik erevesinde alglam veyaamlardr. Buna karlk, dini referanslarn yurtdndan (ran, Msr gibi) alan radikaldini anlaylarda ilenen temalar ise; kin, nefret, korku, kan, lm ve bakaldr gibi kavramlarerevesinde ekillenmektedir.Bu erevede, gnmzde birbirlerinden farkl dini anlay ve faaliyetler ierisinde olduklargzlenen lkemizdeki dini kesimler kendi ierisinde; referans kaynaklar, stratejileri, sylemve faaliyetleri itibariyle aada sunulan genel kategori dahilinde tasnif edilmektedir;Dini Motifli Terr rgtleri; Yurtd kaynakl radikal dini ideolojilere sahip, illegal rgt veiddet temelinde faaliyetleri grlen oluumlardr. (Hizbullah lim, Hizbullah Menzil, Selam -Tevhid, BDA/C, slami Hareket rgt, Hilafet Devleti-CCB gibi)Radikal Dini Gruplar; Yurtd kaynakl radikal dini ideolojilere sahip olmakla birliktegnmz itibariyle henz iddet temelinde faaliyetleri grlmeyen ve daha ok legal alanda

faaliyetlerini srdrmeye alan gruplardr. (Hizbullahi Davet, Mslman Genlik-Yldz,Tevhid-i ekirdek vb)Dini ahsi veya Siyasi Emellerine Alet Eden Kesimler; Baz siyasi partiler bata olmak zereeitli kurulu ve ahslar, bu grupta deerlendirilmektedir. ahsi ya da siyasi amalarna dinideerleri alet eden bu gruplar, arlkl olarak legal platformda faaliyet gstermektedirler.Tarikat ve Dini Akmlar; Faaliyetleri radikal dini gruplara nazaran farkllk arz eden bu kesim,geni tabana sahip olup, uygulamalarn byk lde legal imkanlardan istifade etmeksuretiyle yrtmektedirler. Dini anlaylar itibariyle de, geleneksel ve tasavvuf! formlarnar bast tarikat ve dini akmlara ynelik yaplan almalar yasalarn ngrd erevedesrdrlmektedir. (Tarikatlar - Nakibendi, Kadiri.. Dini Akmlar - Nurcu, Sleymanc... gibikesimler)

Mtedeyyin Halk Kitlesi; Yukardaki 4 kategori ierisinde ifade edilen gruplardan hibirisininierisinde yer almayp, gvenlik glerinin almalarna konu olmayan inanl halk


12/35

kitlesidir.lkemizdeki dini istismar faaliyetleriyle mcadele yukardaki tasnif erevesindeyrtlmektedir. Yaplan bu tasnifle, hedef kitle tek bir kalp halinde deerlendirilmemeksuretiyle farkl mcadele yntemleri gelitirme imkan bulunmakta ve yrtlen mcadelededini hassasiyeti olan kesimlerin radikal-terr gruplarnn izgisine kaymalarna da frsat

verilmemektedir.

Gelecekteki Boyutu;-Gnmzde byk bir darbe alan ve dalma srecine girdikleri gzlenen lkemizdeki dinimotifli terr rgtlerinin, mevcudu muhafaza ve toparlanma eksenli faaliyetlerini devamettirecei,-Tehdit boyutu itibariyle ne kan Hizbullah Terr rgtnn intikam amal olarak stdzey devlet grevlileri, gvenlik gleri, itiraflar ile rgtn nnde engel olarak grddier kesimlere ynelik eylem araylarn srdrecei,-Hizbullah lim grubunun etkinliinin azalmasyla birlikte zellikle Gneydou Anadolublgesindeki baz illerde oluan boluu ran'a daha yakn olarak bilinen Hizbullah Menzil

grubunun doldurma gayretlerini artraca,-Hizbullahi rgtlenmelerin, toparlanma araylar kapsamnda dini nitelikli propagandannyan sra etnik ierikli propaganda faaliyetlerine de arlk verebilecekleri, ayrca genilemeve halkn itimadn tekrar kazanma amacyla Hizbullah ismi dnda yeni kimlikler zerindende faaliyetlerin srdrlmeye allabilecei,-ran'daki ynetimin durumuna (lml-radikal) paralel olarak lkemizdeki radikal dinigrlere sahip ahs ve rgtlenmelere ynelik siyasi, askeri eitimin yan sra silah ve parayardmlarnn gelecekte de sz konusu olabilecei,-Dini radikalizmde gnmz itibariyle yaanan gerilemenin gelecekte de devam edecei,ancak klerek lokal hale gelen rgtlenmelerin iinden gemie gre kk fakat daharadikal izgilerin de ne kabilecei ve bu rgtlenmelerin uluslararas ibirlii araylarnartrma eilimine girebilecekleri,-Dnyadaki dine ynelie paralel olarak din eksenli konularn gelecekte de kamuoyugndeminde youn olarak yer alaca, din ve inanlarla bireysel ilikinin daha da artaca, bubalamda islami kesimler arasnda, amza uygun yeni almlar gelitirilmesi ynndekigayretlerin de hz kazanaca,-Tarikatlarn orta ya, dini akmlarn ise zellikle renci kesimine ynelik kendi dinianlaylar dorultusundaki propaganda faaliyetlerini basn-yayn, tv, radyo, internet gibiiletiim aralarn da kullanmak suretiyle devam ettirecekleri, ayrca bu kesimlerin yurtiindenziyade yurtd almlarn artrarak srdrecekleri,-Bunlarn yan sra artan globalleme ile birlikte lkemizde de bilinen dini inanlarn dnda

sapk olarak nitelendirilebilecek baz dini - felsefi akmlarn daha sk gndeme gelmeyebalayaca,Ancak dini duygularn istismarnn halkmzn eitim ve bilin dzeyinin geliimine paralelolarak azalma eilimine de girebilecei deerlendirilmektedir.

d. Dier Faaliyetlerlkemizdeki Ermeni Patrikhanesi ve Ermeni aznln stats Lozan Antlamas ilebelirlenmitir. Gnmz itibariyle lkemizde yaayan Ermeni vatandalarmzn devletgvenlii aleyhinde herhangi bir faaliyetleri grlmemektedir.Ancak Ermeni terr rgt ASALA bata olmak zere baz terr rgtlerinin gemite terristeylemlere bavurduklar ve szde Ermeni soykrmn dnya gndemine tayarak eitli

kazanmlar elde etmeyi amaladklar bilinmektedir. Ayrca gnmzde Ermeni diasporasnnszde soykrmn kabul amacyla uluslar aras platformda youn faaliyetler ierisinde


13/35

bulunduu bilinmektedir. Szde soykrm tanmann arkasndan ise tazminat ve topraktalebinin gndeme gelecei deerlendirilmektedir.

Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi ve lkemizdeki Rum aznln stats de LozanAntlamas ile belirlenmekle beraber ad geen Patrikhanenin mevcut stats amacn aan

ekmenik vasf kazanma ve Heybeliada Ruhban okulunun atrlmas faaliyetleri iindeolduu da gzlenmektedir. Bu nedenle bahse konu patrikhanenin Lozan Antlamasndabelirlenen statsnn srdrlmesi nem arz etmektedir.

lkemizde arlkl olarak Mardin ve rnak illeri blgesinde ikamet eden Sryanivatandalarmzdan bir ksm son dnemde ABD ve Avrupa lkelerine g etmi, g edenSryani topluluklarndan yeni nesiller lkemiz aleyhine Sryani'lerin bamszlk-zgrlkistemlerini dile getiren eitli rgtler kurmulardr. Bunlar arasnda en nemlileri 1995ylnda sve'te kurulan Asuristan Kurtulu Partisi ve K.Irak alannda faaliyet gsteren Beth-Nahrin Yurtsever Devrimci rgt'dr. Her iki rgtte Dicle-Frat nehirleri arasndakiblgede, bamsz yeni bir devlet kurmay hedeflemektedir.

1993 ylndan itibaren tamamen PKK'nn gdmnde K.Irak'ta faaliyet gsteren Beth-NahrinYurtsever Devrimci rgtnn az sayda silahl kadrosu olduu bilinmektedir. Sz konusurgt ismini Mezopotamya zgrlk Partisi olarak deitirmitir. Mevcut durumu ilePKK'nn yeni dnem stratejisi dorultusunda faaliyetlerinin izlenmesi gerektiideerlendirilmektedir.

Son yllarda, zellikle yurtd kaynakl olmak zere lkemizdeki demografik yapnnaslnda deiik milletlere ait gizli kalm unsurlardan olutuu iddialarna dayanak bulmaynndeki gayretler kapsamnda, Karadeniz Blgesindeki vatandalarmza empoze edilmekistenen szde Rum - Pontus ruhunu canlandrmak amacyla; Yunanistan'da ve dier lkelerdebulunan Pontus dernekleri tarafndan blgeye geziler organize edilmekte, muhtelif istismarkonular gndeme getirilerek kltrel balar kurulmaya allmaktadr.Vatandalarmzn sosyal ve ekonomik sorunlarn istismar ederek taban kazanmaya ynelikalmalar yrten misyonerler, dnya genelinde Kiliseler Birlii ve lkeler baznda dadeiik isimler altnda kurulan baz dernek, vakf vb. kurulular vastasyla faaliyetlerini legalzeminde srdrmeye almakta ve bu noktada lkemizdeki bu tr vakf ve dernekleri maskeolarak kullandklar gzlenmektedir.

Ayrca baz dini nitelikli faaliyetlerin, lkemizdeki etnik yapy da zemin olarak kullanmaksuretiyle taban kazanma araylarna yneldikleri gzlenmektedir. Bu kapsamda, ykc-blc amal ideolojik motifli grup ve rgtler ile Hristiyan misyonerler, Bahai, Yehova

ahitleri gibi unsurlar tarafndan zellikle Alevi ve Krt olarak bilinen vatandalarmzaynelik planl ve bilinli olarak faaliyetler yrtlmektedir.

te yandan, baz kesimler tarafndan Aleviliin ii izgiye ekilmesi gayretleri dikkatekmekte, bu balamda Aleviliin gerek ii, gerek Nusayri ve gerekse ateist izgideyorumlanmas ve bu yndeki istismarna ynelik faaliyetler yrtlmektedir.

Gnmzde dnya lkelerinin hedeflerine ulamak amacyla sivil toplum kurulularn araolarak kullandklar bilinmektedir. Bu erevede yurtd merkezli veya uluslarla kurulularlabalantl alan lkemizdeki vakf, dernek, platform v.b. oluumlarn milli birlik vebtnlmz ile lke menfaatlerimiz asndan faaliyetleri hassasiyet arz etmektedir.


14/35

3. IKAR AMALI SU RGTLER, YOLSUZLUK VE KARA PARA

a.kar Amal Su rgtleriYolsuzluk, gizlilik, iddet, devamllk, eitlilik, sratle deiime ayak uydurabilme veuluslararas balant kurabilme gibi kabiliyetlere sahip olan kar amal su rgtleri haksz

olarak ekonomik kazan elde etmek amac dorultusunda kurulmu su organizasyonlardr.Maddi deerleri yasal yollardan elde etme eiliminin giderek azald, gayri meru servetedinme frsatlarnn oald, zellikle siyasi ve idari yozlamann artt toplumlarda bu surgtleri daha sratli bir ekilde gelimektedirler.

Szkonusu su rgtleri eitli lkelerdeki hukuki, sosyal, ekonomik ve teknolojik deiimlerile yeni oluan artlardan doan boluklardan, bir baka ifade ile "kontrolsz alanlardanistifade etmeye almaktadrlar. Bu rgtlerin en gl silahlarn iddet olutururken,yolsuzluk ise mevcudiyetlerini korumak ve srdrmek iin en gerekli faktr olarak ortayakmaktadr.

zellikle siyasi oluumlara, gvenlik birimlerine, yargya ve kamunun dier birimleri iletoplumda nemli konuma sahip kiilere nfuz ederek onlarn g ve prestijindenfaydalanrlar. Bylece hereyden nce etkili bir su kovuturmasna kar korunma salamakve mcadeleyi olabildiince engellemek veya nceden tedbir alarak bertaraf etmek isterler.

kar amal su rgtlerinin faaliyetleri; toplumda kiiler arasndaki geleneksel ilikilerinzayflamasna ve bunun akabinde sosyal zlmelere, merkezi veya yerel kamu ynetimininetkinliinin azalmasna, adalet sisteminin yetersiz kalmasna, yolsuzluun yaygnlamasna vesonunda da siyasi otoriteye duyulan gvene zarar vererek demokratik ve parlamenter sistemeinancn kaybolmasna neden olur.

Mevcut Durumlke ierisindeki ekonomik, sosyal, hukuki ve siyasi alanlarda olumsuz etkiler yaratarak,oluacak gvensizlik ve kaos ortamndan faydalanmaya alan bu rgtler, lkeler arasndakolaylkla gei yapabilmektedirler. Bylece para ve mal hareketlerinden ustaca yararlanp,iledikleri sular vastas ile elde ettikleri paralarn karmak bankaclk sistemlerinin varlsayesinde, ticari usul ve metotlar da kullanarak ok hzl aklayabilmekte vesaklayabilmektedirler. letiim ve teknolojik gelimeleri yakndan takip ederek amalardorultusunda kullanmaktadrlar.

Profesyonel anlamda kar amal su rgtleri ile mcadelenin balad yl olan 1998'den

itibaren, lkemizde meydana gelen kar amal su olaylarnn % 64', stanbul, Adana,Antalya, Bursa, Gaziantep, zmir, Kocaeli, Samsun gibi ekonomik ve ticari potansiyelinyksek olduu, dier illere nazaran sanayi, inaat ve turizm sektrlerini bnyesinde daha fazlabarndran, gelir dalmnda byk dengesizliklerin yaand illerde meydana gelmitir.

Bu su rgtleri ekonomik alanda zellikle inaat, toptan gda, tekstil, giyim, lokanta, atkmadde, tamaclk, turizm, elence, otomobil, petrol nakliyat ve ticareti, emlak, dviz alm-satm, talih oyunlar, temizlik ve sosyal gvenlik sektrlerinde, sosyal hayatta ise vakf,dernek, spor klpleri ve benzeri oluumlarda faaliyet gstermektedirler.

Bu alanlarda faaliyetlerini srdrrken adam ldrme/yaralama/ka rma, ev ve iyeri

kurunlama, darp, tehdit, ek-senet tahsilat, fidye, hara alma, zorla senet imzalatma,tefecilik, kamu arazilerinin yamalanmas, uyuturucu madde kaakl, silah ve mhimmat


15/35

kaakl, doku ve organ kaakl, tarihi eser kaakl, kadn ticareti, kalpazanlk vekymetli evrakta sahtecilik, karapara aklama, gmrk ve tekel kaakl, yolsuzluk ve insankaakl gibi sular ilemektedirler.

Bu su rgtleri ierisinde, "blgeci yap" kuvvetli olarak devam etmektedir. Asl ekirdei

oluturan yapnn, bu balantya deer verdii ve bir rgt ierisinde yer alan elemanlarn birounun genelde ayn blge insan olduu grlmektedir.

Mevcut sosyo-kltrel yap gerei, toplum asndan dini ve ahlaki deer kabul edilen birokkavram, bu su rgtleri tarafndan arzuladklar hedefe ulamak iin vasta olarakkullanlmaktadr. Su rgtlerinin bu faaliyetleri, toplumun sosyal psikolojisine ynelik,zaman zaman sistemli, zaman zaman da kendiliinden gelien yntemlerlegerekletirilmektedir. Birok rgt nde geleni; i adam veya benzeri sfatlarla eitim,kltr, spor aktiviteleri, ulusal bayramlar, milli gnler ve zellikle tabii afet vb. gibi toplumunduyarl olduu konular ok iyi deerlendirip bu gnlerde yine usulsz olarak elde ettiklerikazanlarndan bir blmn eitli yntemlerle datmaktadrlar.

Basn ve yayn kurulularnn bu konularda yapm olduklar yaynlar zaman zaman haberniteliinin tesinde bu rgtlerin propagandalarna ynelik yaynlar olabilmektedir.Siyasi ve brokratik mekanizmann yolsuzlua bulatrlmas da, lkemizdeki su rgtlerininkullandklar yaygn yntemlerdendir.

Gelecekteki BoyutuGnmzdeki teknolojik gelimelerle birlikte toplumlararas ilikiler sklk ve younluunuartrmtr. Gelien kresel ekonomi, ok tarafl kurallara ve kurumlara ihtiyagstermektedir. Kredi kartlar ve internetin kullanm alannn gn getike yaygnlamas vesonuta elektronik ticaret olgusunun ortaya kmas, baz lkelerin ekonomik ibirlii yaptlkelere eitli gmrk muafiyetleri tanmas gibi olaylar su ve sulu profilini deitirmekte,mali ve biliim sular alannda karmza uluslararas balantlar olan su ebekelerinikarmaktadr. Ekonomik faaliyetlerle ilgili yaplan ilemlerin kark ve lkeden lkeyefarkllk gstermesi su ebekelerinin iini kolaylatrmaktadr.Hzla gelien teknolojinin, bu alanda yeni su eitlerini ortaya karaca, buna bal olarakda szkonusu rgtlerin yntemlerini deitirerek, eylemlerinde daha profesyonel insanlarkullanaca,

Bankaclk ve ticari sektrlerde sz sahibi olmaya alarak zellikle ekonomik ve politiksistem zerinde etkilerini daha fazla arttrmaya aba gsterecekleri,

Serbest piyasada baz sektrlerin ksmen su rgtlerinin kontrolne girdii ve bu durumundevam etmesi halinde ekonomik sistemin kar amal su rgtlerinin kontrolne gemeriski ile kar karya kalabilecei,

Yukarda belirtilen olumsuzluklar gidermek maksadyla etkin ve uygulanabilir nlemleralnmad takdirde tehditin yaygnlaabilecei, siyasal ve kamusal otoriteye duyulan gveninzarar grecei ve sisteme olan inancn kaybolaca bir ortamn oluabileceideerlendirilmektedir.

b. Yolsuzluk

Yolsuzluk, bir ceza hukuku sorunu olmann yan sra sosyal ve ekonomik bir olgudur. Suorganizasyonlarnn etkin olduu konularn banda gelen yolsuzluun yaygnl, devlet


16/35

kurumlarna, siyasi otoriteye duyulan gvene zarar verir ve mevcut sisteme olan inancnkaybolmasna neden olur.

Bu tr sular lkelerin ekonomik, toplumsal ve hukuksal yaplarna gre ekillenmektedir. Bunedenle, legal yap ierisinde gizlenerek gerekletirilen yolsuzluk sularn tespit etmek

olduka zordur. Yolsuzluk sular gerekletirilirken ve su sonrasnda elde edilen hakszdeer ve menfaatler gizlenirken uluslararas ticaretin getirmi olduu imkanlarla global parave mal hareketlerinden ustaca faydalanlmaktadr. Yolsuzluun sonucu olarak ortaya kankaytd ekonomi de sadece vergi karma amacyla saklanan ilemleri deil, vergiye tabiolsun olmasn milli gelir hesaplarna intikal etmeyen tm ekonomik faaliyetlerikapsamaktadr. Bu faaliyetler lke ekonomisini ve kamu yararn zedelemektedir.

Mevcut Durumlkemizde meydana gelen olaylar deerlendirildiinde, yolsuzluun "genellikle 3 ve dahafazla kiinin bir araya gelerek baz kamu grevlilerinin de katlmyla Devlet Hazinesininzarara uratlmas" eklinde gerekletirildii anlalmaktadr. Bu sula mcadele bir yandan

ceza hukuku, dier yandan da oluturulan denetim kurullar araclyla yrtlmektedir.Yolsuzluk, eitli yasalarla yaptrm altna alnm olmasna ramen lkemiz iin nemli birsorun olmaya devam etmektedir. Bu sularn zellikle devletin mal ve hizmet alm, gmrkilemleri, bankaclk, vergi iadesi, tarm, ihracat ve hayvanclk gibi sektrlerin desteklenmesiamacyla yaplan prim demeleri gibi alanlarda ortaya kt grlmektedir.

Gelecekteki Boyutunmzdeki srete lkemizdeki yolsuzluk kamuoyunda bu balamda oluacak konsenss ileadli ve idari mekanizmalarda mevcut hukuki dzenlemelerin etkin bir ekilde uygulanmas vehukuki eksiklerin tamamlanmasyla mmkn olabilecektir.Tm bu etkenlerin yolsuzluk suuyla mcadelede gz nnde bulundurulmas, lkelerarasmevzuatn uyumlatrlmas gerekmektedir. Aksi halde yolsuzluk suu, varln hem degenileyerek ve kresel olarak srdrecektir.

KaraparaSutan elde edilen gelirlerin eitli ekillerde kullanlmas yllardan beri gerek lkemizde vegerekse dier lke mevzuatlarnda su olarak grlm ve cezalandrlmtr. Ancak zellikleson yllarda organize sularn artmasyla birlikte, tm dnya lkeleri suun nlenmesi iin sugelirlerine el konulmas suretiyle takip eden sular ilemelerinin nlenmesi gerektii fikrinibenimsemilerdir.

Karapara dorudan yasad bir fiilin ilenmesi sonucunda veya yasalara uygun bir fiildenkazanlan parann denmesi gereken vergisinin karlmas amacyla gizlenmesi eklindeolumaktadr.

Karapara kavram birok lkede farkl tanmlanmakla birlikte genel manada sutan eldeedilen paradr. Bu parann kimliinin deitirilmesi suretiyle meru bir kazan halinegetirmeye almak ise karapara aklama suudur.

Karapara ve Karaparann aklanmas birbirinden ayrlamayan ama farkl olan kavramlardr.Aklama srecinde su kaynakl karaparaya yeni bir kimlik salanmakta, kendisiyle ilikiyegiren kimselerinde bu parann kaynan renmeleri engellenmektedir. Sutan elde edilen

para mali sistem iinde uzun mddet kalabilmekte, ekonomik faaliyetler ierisine yaylp onurtmekte ve kendisi de bymesini devam ettirmektedir.


17/35

Mevcut Durumlkemizde 4208 Sayl Karaparann Aklanmasnn nlenmesine Dair Kanun ile;-1918 Sayl Kaakln Men ve Takibine Dair Kanundaki,-6136 Sayl Ateli Silahlar ve Baklar Hakkndaki Kanundaki,-2238 Sayl Organ ve Doku Alnmas, Saklanmas ve Nakli Hakkndaki

Kanundaki,-2863 Sayl Kltr ve Tabiat Varlklarnn Korunmas Hakkndaki Kanundaki, -213 SaylVergi Usul Kanununun 344 nc maddesinin 2 ve 3 numaralbentlerindeki,-765 sayl Trk Ceza Kanunundaki,Devlet Aleyhine lenen Crmler ve ayn Kanunundaki terr sular ile Uyuturucu, Yamave Adam Karma, antaj, Karaborsaclk, Kalpazanlk ve sahtecilik, Dolandrclk ve Hileliflas sularnn ilenmesi suretiyle elde edilen para veya para yerine geen her trl kymetlievrakla, mal veya gelirleri veya bir para biriminden dier bir para birimine evrilmesi dedahil, sz edilen para, evrak, mal veya gelirlerin birbirine dntrlmesinden elde edilenher trl maddi menfaat ve deeri karapara olarak belirlenmitir.

Bu Kanun ile;Karaparann aklanmasnn nlenmesinde, mali hareketleri incelemek, denetlemek vekaraparann aklanmasn tespit etmek amacyla Maliye Bakanlna bal, Mali SularAratrma Kurulu Bakanl kurulmu,Karaparann nlenmesine ynelik almalarda ilgili kurum ve kurulularla koordine kurmak,uygulamaya ilikin politikalar tespit etmek, mevzuat dzenlemeve tekliflerini deerlendirmekle grevli Mali Sularla Mcadele Koordinasyon Kurulu adaltnda bir organ oluturulmu,Belirtilen sulardan salanan gelirlere yasal nitelik kazandrlmas, yani karaparannaklanmas su olarak kabul edilmi ve bu gelirlerin msadere edilmesi imkan salanmtr.Tm dnyada olduu gibi lkemizde de Karaparann aklanmas sreci yerletirme, ayrma vebtnleme olmak zere aamadan olumaktadr. Yerletirme aamasnda sulunun amac,sutan elde ettii kazanc nakit formundan kurtarmak, ayrma aamasnda fonun kaynann'kara' olduunu gizlemek amacyla sklk, hacim ve karmaklk asndan yasal ilemlerebenzeyen bir dizi mali ilem yapmak ve btnleme aamasnda ise yasal gibi grnenkazanlar ile yatrm yapmaktr.Parann kimliini gizlemek iin, bata teknolojinin salad imkanlar olmak zere birokmetot kullanlmaktadr. Yurtdna karma, kymetli evraka dntrme, serbest blgelerdesunulan mali hizmetlerden faydalanma, banka transferlerinden yararlanma ve kredi kartlarnnkullanlmas en belirgin yntemlerdendir.

Gelecekteki BoyutuKaraparann aklanmasn nleyememek, su gruplarnn iledikleri sulardan maddi faydasalamalarn kolaylatrmaktadr. Bu durum suu daha cazip hale getirmekte, su odaklarnadaha byk sular ilemeleri iin imkan salamaktadr. Ekonomik ve finansman gcnn suorganizasyonlarnda toplanmas, nihayetinde milli ekonomiye ve demokratik sisteme zararverecektir.Su aktiviteleri sonucunda elde edilen karaparann yarataca tehlikeler karsnda kaytszkalmak, hem daha iyi gizlenmi, hem de ekonomi ve toplum iin daha zararl etkileryapabilecek su trlerini ortaya karabilecektir. Ayn zamanda suun kontrol ve yokedilmesi daha zor bir hal alabilecektir.


18/35

4. YASADII G VE TOPLU SIINMA

Trkiye'ye snr olan veya ayn blgede bulunan lkelerin istikrarszlk ierisindebulunmalar ve her zaman yeni gelimelere ak olmalar, bu lke vatandalarnn, toplu veyamnferit olarak snmak amac ile lkemize

gelmelerine, iltica etmelerine veya sosyal ve refah seviyesi yksek bat lkelerine gidebilmekiin transit gei lkesi olarak kullanmalarna sebep olmaktadr. Bu balamda lkemiz,snma ve yasad g asndan hedef, transit ve kaynak lke konumundadr.

Mevcut Durum;1951 tarihli Mltecilerin Hukuki Durumuna Dair Cenevre Szlemesi, lkemizin iindebulunduu blge gz nnde bulundurularak corafi ekince (tercih) ile kabul edilmitir.Bylece Avrupa'dan gelen yabanclara iltica hakk tannm, dier blgelerden gelenyabanclara ise uluslararas hukuk ve uygulamalar asndan geici koruma hakk verilmesizorunluluk tekil ettiinden dolay ulusal mevzuatmzla snma hakk verilmitir.

Ulusal mevzuatmz, yabanclarn snmak amacyla topluca snrlarmza gelmesidurumunda, bunlarn snrda durdurularak snr gemelerinin nleneceini, aksine bir siyasikarar alnmas halinde ise bu karara gre hareket edileceini hkm altna almtr.Yasad gmenler Trkiye'de kaldklar mddete; kaak alarak ucuz igcoluturmakta, Trk vatandalarnn alma ve istihdam alanlarn daraltarak, isizlik sorununuartrmakta, milli kaynaklarn yurt dna gitmesine sebep olmaktadr. Yasad geilersnrlarmzn gvenliini zedelemekte, ok byk oranda rant bulunmas ve cezai adandaha az risk iermesi sebebi ile illegal snr geilerini organize eden kar amal organizesu ebekelerinin olumasna neden olmaktadr. Terr rgt PKK'da yasad geileriorganize ederek maddi menfaat salamakta, rgte eleman ve sempatizan kazandrmaktadr.

Yasad gmenler lke ierisinde sahtecilik, kaaklk, fuhu gibi sulara kararak kamudzenini ve saln tehdit etmekte, yakalandklarnda ise iae, ibateleri ve snrdedilmeleri iin devlet btesinden yksek miktarda para harcanmasna da sebep olmaktadrlar.

Bunun yansra, Trkiye'yi evreleyen gvenlik kuandaki lkelerde yaayan Trksoylularn lkemize legal veya illegal g etmeleri, stratejik karlarmza da ters dmektedir.Szkonusu kuakta lke gvenliimiz ve etkinliimiz asndan bu kitlelere ihtiyaduyulmaktadr.

Gelecekteki Boyutu;

Nfusu giderek yalanan baz Avrupa devletlerinin gen nfusa ihtiyac olduu bilinen birgerektir. Bunun yan sra, kendi vatandalarnn almak istemeyecei alanlarda kullanlacakucuz igc ise ekonomilerine ayr bir katk salamaktadr. Dier taraftan, baka lkelerdenyetimi insan g (beyin g) bu lkeler iin maliyetsiz kazan anlamna da gelmektedir.Batl devletlerin belirli oranda gmen ihtiyac olmasna ramen, yasad g nlemekistemelerinin asl sebebi, lkelerine vasfsz yabanclarn gelmesinin engelleyerek, niteliklikiileri almak istemelerinden kaynaklanmaktadr.

Cenevre Szlemesi ve AB Mktesebat; iltica mracaatlarnn deerlendirilmesindeyabancnn giri yapt ilk gvenli lkenin sorumlu olduunu, mltecilerin zulm riskitayan yere geri gnder ilemeyeceini ve iade edilemeyeceini iermektedir. AB Trkiye'nin,

Cenevre Szlemesine koyduu corafi ekinceyi kaldrmasn istemektedir. Ancak buekincenin kaldrlmas halinde Trkiye, doudan batya transit gei gzergah ve ilk gvenli


19/35

lke olarak kabul edileceinden, AB lkelerinin kabul etmeyecei tm nc lke vatandayabanclar, lkemize iade edilebilecek, bu yabanclarn asli lkelerine gnderilmeleri deszkonusu olamayacaktr.

Bylece Trkiye, Avrupa Birliini yasad gmenlerden ve mltecilerden koruyan bir

tampon blge haline gelebilecektir. Halihazrda AB, lkelerinde kamu gvenliini bozan, arzuetmedikleri nc lke vatandalarn lkemiz zerinden asli lkelerine snrd etmekistemeleride bunun bir gstergesidir.

Komu lkelerdeki istikrarszlk sebebiyle Trkiye, her zaman iin mnferit veya toplusnma/g olaylar ile kar karya kalma tehlikesi iinde bulunmaktadr. lkemizdemokratik ve ekonomik yaps gelitike, buna bal olarak da sosyal ve refah seviyesiykseldike, mlteci, snmac ve gmenler iin hedef lke konumunda olacak, aynzamanda refah seviyesi yksek bat lkelerine gitmek iin transit bir lke konumundabulunacaktr. Avrupa Birlii'ne adaylk srecimizle birlikte de lkemize ynelik insanhareketlerinde artlar grlecektir.

5. CEZAEVLER

Mevcut Durum;Mevzuatta ska yaplan deiiklikler ve af yasalaryla ceza infaz sisteminin btnlbozulmu, toplumun suludan korunmas, sulunun cezasn ekmesi, slah edilmesi vetopluma yeniden kazandrlmas ilkeleri ilemez hale gelmi, infaz sistemi caydrclnbyk lde yitirmi ve yeni su ve sulular retir hale gelmitir. Cezaevlerinin i ve dgvenlik ynetiminin farkl kurumlarda olmas ve bunun sonucu olarak da ortaya kan iftbal ynetim uygulamada bir takm sorunlar da beraberinde getirmektedir.

Cezaevi i ynetiminden sorumlu personelin eitiminin yetersizlii, bu konuda eitimsalayan bir okul bulunmamas ve meslek ii eitimlerin de yetersiz kalmas nedeniyleynetimde istenilen verim ve hizmet dzeyine ulalamamaktadr. Tutuklu ve hkmllerinayn cezaevlerinde barndrlmas, su niteliklerine ve cezalarnn derecelerine gre ayrcezaevlerine konulamamas, farkl nitelikteki sulularn birbirini etkileyerek cezaevlerininbirer su okulu haline gelmesine neden olmaktadr.

Cezaevlerinin byk ounluu kou sistemi eklinde ina edilmi olup gvenliin vedisiplinin salanmasna elverili deildir. Ayrca bir ok cezaevinin yer seimi uygunyaplmadndan bir ou yerleim alan ierisinde kalmtr. Bu durum bir taraftan

cezaevlerinin gvenliini olumsuz ynde etkilerken dier taraftan baz kentlerimizde huzur veasayii bozan bir unsur haline gelmitir.

Cezaevlerinin byk ounluunun kapasitesinin azl ve dankl, fiziki tedbirlerininyetersizlii; personel israfna, firarlara ve ekonomik adan devlete fazladan mali yke nedenolmaktadr.

Bu sorunlarn zaman ierisinde kkl zmlere kavuturulamamas, cezaevlerinde bykapl isyan ve direni olaylarna yol am ve buda baz kesimlerin propagandalaryla lkemizasndan olumsuz bir imajn olumasna sebep olmutur.

Sonu olarak; ceza ve tevkifevlerinde yaanan sorunlar, bu sorunlarn nedenleri ve bunlarailikin deerlendirmeler, devletin btn kurumlarnn mutabakatn ve gereki zm tarzlar


20/35

zerinde g birlii yaplmasn zorunlu klmakta, AB ve Birlemi Milletler standartlarnauygun olarak ve bu evrelerce genel kabul grm kurallar erevesinde cezaevlerinin slahalmalarnn srdrlmesi kanlmaz hale gelmitir.

6. TOPLUMSAL DDET. SU VE SULULUK VE BUNLARI BESLEYEN

ETKENLER

Mevcut DurumSu, toplumda yaayan bireyler zerinde gvenlik endiesi yaratan ve kamu gvenlii iinkontrol altna alnmas zorunlu olan sosyal, psikolojik, ekonomik ve hukuki bir sorundur.Trkiye'de su, uzun sre bireysel faaliyet olarak grlmekle birlikte, son 30 ylda sularngrnm deimi ve rgtl sular daha etkin bir hal almtr.

Bu balamda sularn nitelik ve niceliine bakldnda her geen gn art olduugzlenmektedir. Devletimizin imkan ve kaynaklarnn terr rgtleri ile mcadele balamndayounlamas, dier sularn artna zemin hazrlam, son on yllk dnemde trafik sular

birinci, asayi sular ikinci, kaaklk sular nc, toplumsal olaylar drdnc, terrsular beinci srada yerini alm, gelien teknolojinin suta kullanlmaya balanmas ile yenisu tipleri ortaya kmtr.

Yine bu dneme ait istatistikler deerlendirildiinde sularn zellikle nfus younluu fazlaolan illerde art gsterdii grlmektedir. Bu erevede, nfusun ve plansz kentlemeninyoun olduu bata stanbul olmak zere byk ehirler su dalmda n sralarda yeralmaktadr.

Terr olaylar ve organize sular nicelik olarak trafik ve asayi sularndan sonra gelmeklebirlikte; kamu dzenine ve hukuk devletine verdii zararla lke gndeminde daima birincisrada yer almaktadr. Ancak, toplumu ve vatanda dorudan etkileyen trafik sular ile ahsave mala kar ilenen asayi sularnn toplumda gvenlik endiesi oluturmayacak seviyeyeekilmesi de bir zorunluluktur.

Krsal alanlardan yaanan gler sonucu, metropol iller bata olmak zere ehirlerde ortayakan hzl nfus art ve arpk kentleme, beraberinde gecekondulama ve varo denilenkent d yerlerin yaygnlamasn getirmekte, bu salksz ortam isizliin de etkisiyleyasad kolay kazan yolunun seilmesine, sosyal kontrol vastas olan geni aile vekomuluk mnasebetlerinin dalmasna ve su oluumuna neden olmaktadr.

Ekonomik ve sosyal sorunlar, hrszlktan gaspla, rvetten yolsuzlua, psikolojikbunalmlardan aile geimsizliklerine hatta intihar giriimlerine kadar bir ok probleme yolamakta, insanlar saldrgan yapmakta ve toplumda su oran artmaktadr.

Adalet sisteminin yava ilemesi, sklkla karlan aflar, su ileyenlerin genellikletutuklanmaktan kurtulmalar, tutuklanmayan faillerin su ilemeye devam etmeleri, cezalarnyetersizlii ve caydrc zelliinin olmamas ve yaam kalitesindeki dn bir sonucuolarak kendisine hakszlk yapldn ve/veya adaletli davranlmadn dnen kii sistemiindeki yasal yollarla bu hakszln veya adaletsizliin nlenebileceine olan inancnkaybetmesinden dolay adaleti kendince salamak amacyla su ilemektedir.

iddetin kabul edilebilir bir davran, yasalar ihlal edenlerin kahraman ve bu ihlallersonucunda yasal otorite ile hi yzyze gelmeyen insan tiplemelerinin sergilendii televizyon


21/35

programlar ve filmler, su ve iddet ieren olaylarn kamuoyuna duyurulmas, insanlarn suve iddete ynelik davranlar renmelerine neden olmakta, hazrlk soruturmasnda gizlikalmas gereken bilgiler basn mensuplar ve medya kurulular tarafndan kamuoyunaduyurularak sula mcadele zaafa uratlmaktadr.

Bu balamda; ocuklar zerinde aile ve evre denetiminin azalmas ve ocuklarn yetikinlertarafndan suta kullanlmasnn da bir sonucu olarak ocuk sululuunda art gzlenmekte;son dnemde ocuk ve kadnlarn en ok genel adab ve aile nizam ile ahs hrriyeti aleyhinesular ve yankesicilik/kapkalk sularndan madur olduu grlmektedir.

lkemizde, eitli nedenlerle art gsteren su ve sululukla etkin mcadele, ncelikli olaraki gvenlik birimlerinin zmesi gereken bir sorun olarak grlm, su ve sululuunnedenleri ayrntl olarak deerlendirilmemi, su ve sulularla mcadele sistemimizgenellikle su olaylar ortaya ktktan sonra olaylara mdahele edilerek sulularnyakalanmas, adalete teslim edilmesi ve kiilerin cezalandrlmasna odaklanmtr.

Gelecekteki BoyutuSu ve sululukla mcadelede etkin tedbirler alnmad takdirde; su art devam edecek;byk ehirlerimizde ortaya kan kapka olaylar, meskun mahalde silah kullanlmas,alkoll srclerin sebep olduu trafik kazalar gibi dorudan cana ve mala zarar verensularn yan sra tefecilik, denekilik gibi baz olgular da devlet otoritesine duyulan gvenzerinde olumsuz etki yaratabilecek, gen nfus denetim ve disiplinden uzak kalacak,toplumda sosyal problemler ve saldrgan davranlar artabilecektir.

Ancak, su sonras yaplan ilemlere arlk verilerek sularn sebeplerinin tmyle ortadankaldrlmas ve mevcut artlarn iyiletirilmesi mmkn grlmemektedir. Bu nedenle suaneden olan sorunlarn zm ve sularn olumadan nlenmesi iin sutan endie duyan herbir kurumun, sivil toplum kuruluunun ve vatandan sula mcadeleye aktif katlmsalanmal, ibirliine ve gven esasna dayal nleyici yaklamlar gelitirilmelidir.

7. GVENLK STRATEJS AISINDAN KAMU YNETMNN ETKN HALEGETRLMES

Trk Kamu Ynetimi merkezde, tarada ve yurtdnda rgtlenmitir. Bakanlar Kurulu,babakanlk ve bakanlklar eklinde yaplanan merkez tekilatnn temel grevi devletorganlar arasnda egdm ve uyumu salamaktr. Tara tekilat sistemi ise, merkeziynetimin "il sistemine" gre tekilatland ve illerinde "yetki genilii" esasna gre

ynetildii sistemi ifade eder. llerde valiler ve ilelerde kaymakamlarn grev, yetki vesorumluluklar 5442 Sayl I daresi Kanunu ile dzenlenmi olup, asl olarak koordinasyon,kamu huzurunu ve gvenliini temin, toplumsal gelimede nclk gibi ilevleriyrtmektedir. Etkili ve iyi alan bir kamu ynetimi lke apnda huzur ve barnsalanmas ve i gvenlii tehdit eden birok unsurun ortadan kaldrlmas asndan nemarz etmektedir.

Kamu ynetiminin ileyiinden kaynaklanan, lkenin i gvenliini dorudan veyadolayl olarak etkileyen sorunlarn giderilerek kamu ynetiminin iyiletirilmesi, vatanda-devlet ilikisinin gven temelinde en st dzeye karlmas, lke apnda gvenliin, huzurve istikrarn salanmas asndan nemlidir. Dier bir ifade ile halkn kamu ynetiminden

beklentilerine cevap verecek bir yaplanmaya gidilmesi iin sosyal adaleti ve adagelimeleri gzeten bir kamu ynetimi yapsnn ve ileyiinin oluturulmas gerekmektedir.


22/35

Mevcut Durum

-lkemizde kamu ynetiminin etkin ve verimli almasnn nndeki en nemli engeller;yetki-grev-sorumluluk lsnn orantszl, hantal yap, krtasiyecilik, politizasyon vemodern gelimelere/an gereklerine yeterince ak olmamasdr. Btn bu saylan

mahsurlar bertaraf etmek iin ksa, orta ve uzun vadeli stratejiler tespit edilip kararllklauygulamaya konmaldr.-Temel hizmetlere, krsal ve blgesel kalknmaya yeterli kaynak aktar lamamaktadr. Budurumun sonularndan birisi de blgeler aras gelimilik farklarnn artmasdr. Ayrca azgelimi yrelerden kaynaklanan i g kentlerde isiz, eitimsiz ve gayri memnun kitleleryaratmakta bu durum illegal rgtlerin rahat faaliyet gsterebilecei uygun.alanlaroluturmaktadr.-Kamu personel rejiminden kaynaklanan cret dengesizlii, eitim yetersizlii, etkili veverimli olamama gibi sebeblerle kamu ynetimi yeterince kaliteli hizmet retememektedir.-Kamu ynetiminde yeterli effaflk salanamamtr. Denetim mekanizmalar etkin olmayp,kamuoyu denetimine yeterince ak deildir.


23/35

NC BLM GVENLK STRATEJS

1. GVENLE LKN HEDEFLER

a. Tehdit Unsurlarna Ynelik Alnmas Gereken Tedbirler Genel Tedbirler

(1) Terre zemin oluturan blgesel, sosyal ve ekonomik alandaki olumsuzluklarn ortadankaldrlmas iin yaplacak ett almalar erevesinde eylem planlar ve projelerhazrlanarak uygulamaya konulmaldr.(2) Terr rgtlerinin finans kaynaklar tespit edilerek uluslar aras boyutlar da dahil olmakzere gerekli tedbirler alnmaldr.(3) Terr rgtleri ile mcadele eden gvenlik kurulular teknolojik, lojistik ve mali yndenglendirilmelidir.(4) Sivil toplum kurulularnn, terrle mcadele konusunda bilgilendirilmesi ve bu erevede

duyarl olmalar salanmaldr.(5) Terr ynnden hassas blgelerdeki kamu hizmetleri, nitelikli, eitilmi ve duyarlpersonel ile srdrlmelidir.(6) lkemizde faaliyet gsteren terr rgtlerine dorudan veya dolayl olarak yardm vedestek salayan lkeler nezdinde gerekli giriimlerde bulunularak gvenlik ibirliigrmeleri kapsamnda uluslararas platformlarda ortak mcadele yollar aranmal ve konusrekli gndemde tutularak gerektiinde sz konusu lkeler uluslar aras kamuoyunda tehiredilmelidir.(7) Blc, ykc ve irticai rgtlerin devlet kademelerine szma ve kadrolamalarna karsson derece duyarl olunmal, ancak ahsi menfaat vb nedenlerle, devletine bal, alkan vedrst personelin art niyetli kiilerin aslsz ihbar ve iftiralaryla ypratlmasna frsatverilmemelidir.(8) Halkn can ve mal gvenliinin salanmasnda, huzur ve asayiin temininde dorudanetkili olan ehirlemedeki dzensiz ve imarsz yaplamanlenmelidir.(9) rgtsel yapnn ve faaliyetlerin devamna engel olacak nitelikte ve uluslararasstandartlara uygun cezaevleri yaygnlatrlmaldr.(10) Terr sularndan dolay mahkum olanlar hibir gereke ile af yasalar kapsamnaalnmamaldr.(11) lke birlii ve milli karlar gz nne alnarak, basn ve yayn kurulularnn terrrgtlerin propagandasna alet olmamalar ynnde gerekli idari ve yasal dzenlemeler

yaplmaldr.(12) Terr rgtlerinin eleman temin etmek amacyla srdrdkleri propagandalar etkisizhale getirmeye ynelik olarak renci-genlik kesimi veailelerinin bilinlendirilmesine allmaldr.(13) Terrn neden olduu insan kayb ile ekonomik, sosyal ve psikolojikalanlarda yaratt tahribatn boyutlarn ortaya koyacak almalar yaplarak, bualmalar lke dna tanmaldr.(14) Blc, ykc ve irticai faaliyetlerle mcadelede ngrlen tedbirlerinetkinliini temine ynelik grevlendirilen kurum ve kurulularn almalarnnetkin ve sonu alc olmalar salanmaldr.Blc ve Ykc Faaliyetlere Ynelik Tedbirler;

(15) Blc faaliyetleri meru gsterecek hibir ulusal ve uluslar arasbelge oluturulmamal ve imzalanmamaldr.


24/35


25/35

hususta niversiteler ve Diyanet leri Bakanl nclnde aydn din ve bilimadamlar ile sivil toplum kurulularndan yararlanlmaldr.(28) Din ve dini duygularn istismar byk lde bilgi eksikliindenkaynaklanmaktadr. Bu noktada kamuoyu dini istismar faaliyetlerine karaydnlatlmaldr.

(29) rtica ile mcadele faaliyetleri yrten personel bilgili, bilinli,duyarl, insan ve toplum psikolojisini bilen personelden seilmelidir.(30) Dini inanlarnda samimi olanlarla, dini istismar gayreti ierisindeolanlar belirgin ekilde ayrlmal, mtedeyyin kesimlerin, radikal rgtlenmelerinpropagandalarna ak hale gelmesine neden olabilecek tutum ve davranlardankanlmaldr.(31) Tarikat ve dini akmlarca vakf, dernek, okul, yurt ve dershaneleraracl ile renci kesimine kar yrtlecek ideolojik nitelikli faaliyetlerekar gerekli denetimlere srekli olarak devam edilmeli, Trkiye Cumhuriyetininniter yapsna, lkesi ve milleti ile blnmez btnlne, demokratik ve laikdzenine kar yrtlebilecek her trl irticai nitelikteki faaliyetlere kar

gerekli ve etkili tedbirler alnmaldr.(32) AB srecine girilen bir dnemde inanlarn tebli ve propagandasnnyaplmas, demokratik haklar kapsamnda deerlendirilmekle birlikte, sz konusudini propagandalar tahrip edici bir nitelik kazanmadan, yapc ve birletirici yne kanalizeedilmelidir. Bu konuda Diyanet leri Bakanl ve bilim evreleri ynlendirici olmaldr.(33) rticai tehdidin radikal fikir ve terr boyutunun lkemizde dininitelikli konularda yaanan gerilimli ortamlardan beslendii dikkate alnaraktoplumda tansiyonu ykseltici, kutuplamay artrc tavr ve davranlardankanlmaldr.(34) lkemizdeki tarikat ve dini akmlarla, yurtd kaynakl radikal dinianlaylara sahip rgt ve gruplarn, uyumazlk iinde olduklar ve birbirlerini dindlkla suladklar gz nnde bulundurularak bu durumdan yararlanlmaldr.(35) Ulusal ve uluslararas platformlarda slami terr, slamc terr gibikavramlarn kullanlmamasna zen gsterilmeli, bu ifadeler yerine dini motifliterr, radikal dini hareketler gibi kavramlar kullanlmaldr.(36) Yurt dnda yaayan vatandalarmzn irticai unsurlar tarafndanistismar edilerek, lkemiz aleyhine kkrtlmalarn nlemeye ynelik olarak bulkelerdeki din grevlilerimizin daha aktif almalar salanmaldr.(37) slami sermaye, yeil sermaye gibi adlarla kamuoyunda anlangruplamalar ile bunlarn olabilecek ideolojik boyutlu faaliyetleri hassasiyetletakip edilmelidir.

(38) Dini motifli terr rgtleri ve radikal dini gruplarn istihbar" veoperasyonel takibi hassasiyetle devam ettirilmeli ve bu rgtlenmelerintoparlanmasna frsat verilmemelidir.(39) Demokratik haklarn kullanlmas ad altnda Trkiye CumhuriyetiDevletini, Anayasal kurumlar ve Ulu nder ATATRK' ypratma amal yaplaneletiri, sylem ve faaliyetlere kar hassas olunmaldr.(40) Her ortam ve aamada aadaki hususlarn srekli olarak ilenmesisalanmaldr.

- Laiklik, dinsizlik demek deildir.- Laiklik dinin yaanmasnn yansna, istismarnn nlenmesinin de enbyk teminatdr.- slamiyet, en geni lde din ve vicdan hrriyetini tanr.


26/35

- Laiklik, Devletin vatandalarna din ayrm yapmakszn hizmetlerinisunmasn gerektirir.- slamiyet, inan ve ibadette zorlamay reddeder.- Laiklik, Mslmanlara ve inanlarna bask arac deildir.- slamiyet, iddeti deil, teblii esas alr.- slamiyet, bir rkn, bir zmrenin, bir ahsn siyasal hakimiyetkazanmas iin bir ara deil, insanlar, Allah'a iman etmeye aran birdindir.- Laiklik din ve vicdan hrriyeti demektir. Trkiye Cumhuriyetivatandalar istedii dini semek ve gereini yerine getirmek hakknasahiptir.- Alevilik ve Bektailiin iilikle bir ilgisi yoktur. Gerekte Alevilik veBektailik, tarihi-kltrel srecin ortaya kartt, tasavvufi ierikliekli farkllktan ibarettir.- slamiyet; ayrlk deil, tevhit (farkllklar btnlk ierisinde grme)dinidir.- Devlet, dini inan ve duygularn kiisel karlar uruna istismaredilmesine kesinlikle frsat vermez.- Kur'an herhangi bir devlet modelini ngrmez. Kuran'n hedefi "slamdevleti" deil, "Mslman toplum"dur.Dier Faaliyetlere Ynelik Tedbirler;(41) Vatandalarmzn sosyal ve ekonomik sorunlarn istismar ederektaban kazanmaya ynelik almalar yrten misyonerlerin, son dnemlerde etnikve sosyal yapmzdaki unsurlar da kullanmak suretiyle yrttkleri blc veykc faaliyetlerine kar gerekli tedbirler alnmaldr.(42) Son yllarda, zellikle yurtd kaynakl olarak Karadeniz Blgesindekivatandalarmza ynelik olarak szde Rum - Pontus ruhunu canlandrmak amacylayrtlen propaganda ve faaliyetlere kar gerekli tedbirler alnmal veuygulamada sreklilik salanmaldr.(43) Hristiyan misyonerler, Bahai, Yehova ahitleri gibi unsurlartarafndan zellikle Alevi ve Krt olarak bilinen vatandalarmza ynelik planl vebilinli olarak yrtlen faaliyetlere kar duyarl bulunulmal ve vatandalarmzbu konularda bilinlendirilmelidir.(44) Gnmzdeki Ermeni diasporasnn faaliyetleri yakndan takip edilerekszde Ermeni soykrmn dnya gndemine tama abalarn engellemeye ve szkonusu iddialarn gerek diiliini dnya kamuoyuna anlatmaya ynelik etkin almalaryrtlmelidir.(45) Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi'nin mevcut stats ve amacn aan

ekmenik vasf kazanma ve Heybeliada Ruhban Okulunun atrlmasfaaliyetlerine kar gerekli tedbirler alnmal ve bahse konu patrikhanenin LozanAntlamasnda belirlenen stats korunmaldr.(46) Baz kesimler tarafndan Aleviliin ii izgiye ekilmesi gayretlerierevesinde; Aleviliin gerek ii, gerek Nusayri ve gerekse ateist izgideyorumlanmasna ve bu yndeki istismarna kar duyarl bulunulmaldr.(47) lkemizde deiik isimler altnda kurulan ve yurtd balantlfaaliyet gsteren vakf, dernek vb. kurulularn yrttkleri faaliyetler lkegvenlii ve karlar asndan hassasiyetle takip edilmelidir.


27/35

b.kar Amal Su rgtleri, Yolsuzluk Ve Kara Para le Mcadeleye likinTedbirlerYasal Tedbirler;(1) 4422 Sayl kar Amal Su rgtleriyle Mcadele Kanunu'ndabulunan ve bu sularn aratrlmas srasnda gvenlik birimleri tarafndanuygulanabilen "iletiimin dinlenmesi ve tespiti, gizli izleme, kayt ve verilerinincelenmesi, gizli grevli kullanlmas, hak ve alacaklara ilikin tedbirler, tann vegrevlilerin korunmas, yurtdna kma yasa ve gizliliin ihlali, yetkililerinsorumluluu ve cezalandrlmas tedbirleri, 4208 Sayl Karaparann Aklanmasnnnlenmesine Dair Kanun, 1918 sayl Kaakln Men ve Takibine Dair Kanun(teekkl halinde ilenen kaaklk sular iin) ve Trk Ceza Kanununun 313.Maddesi (crm ilemek iin teekkl oluturmak suu iin) iin deuygulanabilmelidir.(2) En az iki yl ve daha fazla cezay gerektiren sularn ilenmesi suretiyleelde edilen para veya para yerine geen her trl kymetli evrakla, mal veyagelirleri veya bir para biriminden dier bir para birimine evrilmesi de dahil, szedilen para, evrak, mal veya gelirlerin birbirine dntrlmesinden elde edilenher trl maddi menfaat ve deer de karapara olarak deerlendirilmelidir.(3) Karapara soruturmalarnda, almalarn bilgi aktarm konusundameydana gelen gecikmelerden dolay aksamamas ve koordinasyonun daha salklkurulabilmesi iin Mali Sular Aratrma Kurulu Bakanl (MASAK) ileri Bakanl'nabalanmaldr.(4) ncl su ile Karapara arasndaki balantdan dolay Karaparannaklanmas suu Asliye Ceza Mahkemeleri yerine ncl sua bakmaya yetkilimahkemelerde grlmelidir.(5) Bankalarn mterilerine ek karnesi vermelerinden dolay herhangi birykmllkleri yoktur. Herhangi bir aratrma yaplmakszn ek karnesiverildiinden dolay karlksz ek olaylar ska meydana gelmektedir. Bugelime kar Amal Su rgtleri iin geni bir kar alan yaratmaktadr. Bunedenle ek karnesinin mterilere verilmesinde banka garantisi sistemigetirilmelidir.(6) Aratrmalarn kolaylatrlmasna ynelik olarak kiilerin kamu ve zelkurulular nezdindeki tm bilgilerinin MERNS kimlik numaras zerindenizlenecei (ticari sicil, tapu-kadastro-nfus ve vatandalk bilgileri, bankalar vekarayolu yetki belgeleri vs.) ve yetkili birimlerin bu bilgilere ulamasna imkanverecek bir sistem kurulmaldr(7) Btn sulardan elde edilen geliri yasad para olarak kabul edenAvrupa Konseyinin 1990 tarihli Karapara Aklama, Aratrma, Yakalama ve SutanElde Edilen Gelirin Msaderesi Szlemesinin, 1999 tarihli YolsuzluklaMcadeleye likin Ceza Hukuku Szlemesi ve Yolsuzlukla Mcadeleye likinMedeni Hukuk Szlemesi ve 15.12.2000'de Palermo'da imzalanan BM Snr AanOrganize Sularla Mcadele Szlemesi ve Eki Protokolleri onaylanmal ve bukonudaki mevzuat szkonusu uluslararas szlemelere uygun hale getirilerekuygulamaya aktarlmas salanmaldr.dari Tedbirler;(8) rgtl olarak ilenen sularn ortaya kartlmas ve delillendirilmesison derece zordur. Bu nedenle kar amal sularla mcadelede yaplanalmalar yetkili Savcnn egdmnde, ilgili kolluk ve kamu kurulularndan

grevlilerin katlmyla oluturulacak alma Gruplarnca hazrlanacak projeler


28/35


29/35

dari Tedbirler;(7) Yasad geileri nlemek iin kara ve deniz snr kontrollerininetkinlii artrlarak, yasad gmenlerin lkemize girilerinin nlenmesi vegeldii yoldan snrd edilmeleri amacyla, snr makamlar ile kolluk kuvvetleriarasnda ibirliinde bulunulmaldr.(8) Yasad gmenlerin yakalanmas, kontrol altnda bulundurulmas velke dna karlmas konusunda kolluk kuvvetleri ile ilgili dier birimler etkilimcadele iin ibirliini glendirmelidir.(9) Yabanclarn kaak almalarn ve altrlmalarn nlemek iinileri, Maliye, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlklar birlikte hareket ederek,denetimlerini artrmaldr.Yasal Tedbirler;(10) 2004 ylna kadar AB Mktesebat erevesinde iltica, snma ve gleuraan birimler, ileri Bakanl bnyesinde en az Daire Bakanl seviyesindeyeniden yaplandrlarak;(a)Trkiye'ye dorudan bir snmac veya yasad gmen aknn tevik etmeyecek ekilde

zel bir ltica-Snma yasas hazrlanp yasallatrlmal ve bu kapsamda gerekli alt yapdeiiklikleri yaplmal,(b)Karar vermede yetkili ve merkezi tek bir makam haline getirilmeli, (c)Mlteci-snmac,menei lke bilgileri veri taban glendirilmelidir.(11) Corafi ekince kaldrlmadan nce klfet paylam ilkesine uygunolarak. Batl lkelerden Trkiye'deki mltecileri lkelerine kabul edeceklerinedair taahhtler alnmaldr.(12) Yasad gmenler iin geri gnderme merkezleri oluturularak,yabanclarn burada uzun sreli tutulabilmeleri iin gerekli yasal dzenlemeleryaplmaldr.(13) Yasad gle mcadelede uluslar aras ibirlii artrlmal, mevcutanlamalara ilave olarak, lkemize ynelik yasad ge kaynak ve transitkonumda olan lkelerle "Geri ade-Kabul Antlamalar" yaplmaldr.(14) Yasad g ve insan kaaklnn nlenmesi iin; bu sua karanlaraverilen cezalarn artrlmas, suta kullanlan ara gerelere el konulmas, arackurum ve kurulularn faaliyetlerinin men edilmesi, yabanclarn kaakalmalarnn veya altrlmalarnn nlenmesi iin cezalarn caydrc halegetirilmesi, pasaportlarn ve vizelerin AB normlarna ve uluslar aras standartlaragre dzenlenmesi ile ilgili; Pasaport, Ceza (Gmen Kaakl ve Ticareti),Yabanclarn kamet ve Seyahatleri Hakkndaki Kanun ve ilgili dier Kanunlardagerekli deiiklikler veya yeni dzenlemeler yaplmal ve bu alanlardaki mevzuatboluklar giderilmelidir.

d.Cezaevleri le lgili Alnmas Gereken Tedbirler(1) Cezalarn infazna ilikin mevzuat; infaz srelerini, ak cezaevineayrlma ve artla tahliyeye ilikin kurallar, cezalarn caydrcln ve iyiletirmeesaslarn kapsayacak ekilde yeniden dzenlenmelidir.(2) Cezaevlerinin i ve d ynetimi tek elde toplanmaldr.(3) Cezaevi ynetici ve gvenlik personelinin seimi, eitimi ve atamasuluslararas kabul grm standartlara gre yaplmaldr.(4) Cezalarn infaznda tutuklu ve hkmllerin birbirlerinden ayrlmassalanmaldr.(5) Kadn ve ocuk hkml ve tutuklular, yalarna ve cinsiyetlerine greayr cezaevleri/slahevlerinde barndrlmal, Avrupa Birlii lkelerindekirneklerine uygun olarak ocuklara ynelik eitimevi ve tedbirevleri faaliyete


30/35

geirilmelidir.(6) na edilecek cezaevleri ile i ve d gvenlik sistemleri Avrupa veBirlemi Milletler cezaevi standart kurallar erevesinde ina edilmeli, bubalamda kou sistemi aamal olarak terk edilmelidir.e.Toplumsal iddet, Su Ve Sululuk Ve Bunlar Besleyen Etkenler le Mcadele in

Alnmas Gereken Tedbirler(1) nleyici kolluk hizmetine arlk verilmeli, bu dorultuda kollukbirimlerinin su analizi yapabilme kapasitesi artrlmal, su analizi almalarsonrasnda oluturulan su nleme stratejilerinin uygulanmas iin gereklidzenlemeler yaplmal ve kaynaklar ayrlmaldr.(2) Kamu kurulular, sivil toplum rgtleri, medya, aile, okul ve bireylerinsuu nlemede ibirlii yapmalar ve bu erevede yaplacak faaliyetlerin etkinolarak koordinesi salanmaldr.(3) Sulularn nlenmesi iin kamunun bilgi toplama ve deerlendirmesistemlerinin glendirilmesi ve entegrasyonu salanmaldr.(4) yi hal durumu nedeni ile artl tahliye edilenlerin iyi halinin takibini vesosyal hayata entegrasyonunu salayacak yasal dzenlemeler yaplmaldr,(5) Tank ve madurlarn tehdit altnda olduu durumlarda korunmalarnaynelik yasal dzenleme yaplmaldr.(6) Cezaevleri suun renildii ve su ilemede uzmanln saland yerzelliinden kurtarlmal, hkmllere doru davran retilerek, toplumsallamabecerileri gelitirilmelidir.(7) Yerleim alanlarnn planlanmasnda, zel olarak korunmalar ekonomik,sosyal, siyasi ve askeri adan nem tayan kamu ve zel sektrtesislerinin/binalarnn koruma projeleri, gvenlik hizmeti gren kurulularla ibirliiierisinde planlanmaldr.(8) ocuklar sua, sokaa, almaya ve madde bamllna ynelten nedenler ortadankaldrlmaldr.f .Kamu Ynetiminin yiletirilmesi in Alnacak Tedbirler(1) Btn kamu kurulularnda performans ynetimi ve denetimi sisteminegeilmeli ve yl sonu itibariyle her kuruluun performansn gsteren ve zmnerilerini ieren bir "genel durum raporu" hazrlanmas salanmal ve buraporlardaki hususlar kurulusun ve personelin deerlendirilmesi ile kuruluabte tahsisinde birinci derecede dikkate alnmaldr.(2) Kamu kurulularnda gelecee dnk program ve proje oluturabilecek,ynetimi ve sistemleri gelitirebilecek, teknik kapasitesi yksek personel veteknoloji donanml birimler kurulmaldr.(3) Hizmeti halka dorudan gtren mlki idarenin ve yerel ynetimlerin

glendirilmesi etkili bir kamu ynetimi yapsnn kurulmas asndan temelnemdedir. Bunu salamak zere;(a)Merkezi nitelikteki hizmetlerin tarada Anayasada ve 5442 sayl l daresi Kanununda yeralan il sistemine ve yetki genilii ilkesine gre rgtlenmesi salanmal ve aksi yndedzenlemeler ortadan kaldrlmaldr.(b)Merkezi idare ile mahalli idareler arasnda, niten yap iinde idarenin btnl ilkesineuygun olarak, grev, yetki, sorumluluk ve kaynak paylam yeniden dzenlenmeli, budorultuda merkezi ynetim tarafndan salanmakta olan yerel nitelikteki hizmetlerin il zelidarelerinden balamak zere yerel ynetimlerin ve tara birimlerinin yetki ve sorumluluunabraklmas salanmaldr.(c)I zel idarelerine verilen grevleri ile dzeyinde rgtleyen ile yerel ynetimi modelioluturulmal ve le ynetimleri, bte olanaklarna kavuturularak yerel kalknmann temel


31/35

birimi olma ilevini stlenmelidir.(4)Btn kamu personelinin ie alnmas, meslekte ykselmesi, cretlerin belirlenmesi,ynetimde performans sisteminin uygulanmas gibi konularnegdm ierisinde yrtlmesini salayacak kurumsal ve hukuki dzenlemeler yaplmaldr.(5)Tm kamu kurulularnda grev tanmlar ve norm kadrolar belirlenmelidir. Hizmet satn

alnmas ve szlemeli personel istihdam suretiyle yaptrlabilecek iler tespit edilerek kadroveya pozisyon ihdaslar buna gre yaplmaldr.(6) Kurumlarn st kademe yneticisi olarak kabul edilen kadrolarna atamalarda liyakat veperformans ltleri esas olacak ve bu kadrolarn hkmet deiiklerinden etkilenmemesinisalayacak dzenlemeler yaplmal, st dzey kamu yneticilerinin eitilecei bir akademikurularak st dzey btn yneticilik grevleri iin bu akademiyi bitirme zorunluluugetirilmelidir.(7)Yurttalarn kamusal bilgilere daha kolay eriimi ve kamu politikalar konusunda dahafazla ve daha etkili sz syleyebilmelerine ilikin mekanizmalarn oluturulmassalanmaldr. Bu amala yasal ve kurumsal dzenlemeler yaplmaldr.(8)Milli hedefler dorultusunda faaliyet gsteren sivil toplum rgtlerinin her adan

desteklenmeleri salanmaldr.(9) Temel kamu hizmetlerine, uzun vadeli strateji ve kalknma planlar dorultusundancelikli, yeterli ve gereki seviyede kaynak ayrlmas salanmaldr. Bu dorultuda;(a) gvenlik ynnden hassasiyet arz eden yrelerde eitim-retim ve yaygn eitimhizmetleri gelitirilmeli ve bu yrelerde zellikle eitim-retim hizmetleri snfnda yerlipersonel istihdamnn nne geilmeli ve personelin bu yrelerde uzun sreli kalmasnzendirecek ilave tedbirler alnmaldr.(b)Sosyal nitelikli hizmetlerin btn lke dzeyinde ulalabilir ve kullanlabilir olmas sosyaladalet ilkesinin gereklemesini salayacak etkili bir aratr. Bu hedef dorultusunda bu alanayeterli kaynak aktarlmal, yerel ve mlki ynetimler bu hizmetlere zel nem vermeli, zelsektrn, sivil toplum kurulularnn yoksullukla mcadele ve sosyal hizmet programlarndadaha etkili bir ekilde yer almalar tevik edilmelidir.(c)lkemizde yaanan hzl nfus art kamu hizmetlerinin yeterli dzeyde gtrlmesininnndeki engellerden birisidir. Hzl nfus artnn nne geilebilmesi iin sivil toplumkurulular araclyla etkili ve srekli eitim almalar yrtlmelidir.(10) Blgeleraras gelimilik farklarnn ve i gn azaltlmas, lkede sosyal ve ekonomikdengelerinin kurulabilmesi iin byk nem arz etmektedir. Bunun iin birbiri ile balantltedbirlerin alnmas gerekmektedir;(a)Blge planlamas uygulamasna geilerek, blge planlarnn etkili bir ekilde uygulanmasiin plan blge valilikleri kurulmaldr.(b)Blge planlarna uygun olarak stratejik il gelime planlar yaplmal, valiliklerin

organizasyon yapsnda bu planlar yapacak ve uygulayacak dzenlemeler gerekletirilmeli,ilde yaplacak her trl yatrm ve uygulamalar bu planlar dahilinde yrtlmelidir.(c)Geri kalm yrelerde zel sektr yatrmlar tevik etmek zere dorudan destek yerinegirdilerin ve sigorta, vergi gibi maliyeti artran unsurlarn subvanse edilmesi uygulamasetkinletirilmelidir.(d)Krsal alanlarda grlen dank yap buralara etkili hizmet gtrlmesini engellemekte vebu durum krsal alanlardan g tevik etmektedir. Bu sorunu gidermek zere krsal alanyerlemeleri etkili hizmet retilebilecek lekler dahilinde alan dzenlemesine tabi tutulmal,krsal alanlarda arazi toplulatrlmas, kadastro almalarnn bir an nce bitirilmesisalanarak, tarm arazilerinin blnmesine ve vasfnn deitirilmesine izin verilmemelidir.(e)nemli boyutta isizlik ile sosyal altyap sorunlar bulunan metropollerde gelien varo

niteliindeki yerleimler, bir program dahilinde ortadan kaldrlmal ve yeni varolarnolumas engellenmelidir. Kaak yap tamaya msaade edilmemeli, kaak yerleimlere hibir


32/35

kamu hizmeti gtrlmemelidir. Metropollerin sorunlarna zmeye ynelik olarak, etkiliynetim modelleri gelitirilerek uygulamaya konulmaldr.

DRDNC BLM GVENLK YNETMNN ETKNLETRLMES VE TEKLATLANMA

Mevcut durumlkenin i gvenliini ve asayiini, kamu dzenini ve genel ahlak, Anayasada yazl hak vehrriyetleri korumak, snr ky ve karasularn muhafaza ve emniyetini salama grevi;bakanla bal i gvenlik kurulularn idare etmek suretiyle ileri Bakanlna verilmitir.

ileri Bakanl, bu grevleri bal kurulular olan Jandarma Genel Komutanl, EmniyetGenel Mdrl ve Sahil Gvenlik Komutanl vastasyla yrtmektedir.Gnmzde toplumun sosyo-ekonomik ve politik yapsnn deimesi, nfus hareketleri, su

ve sulularn tr ve mahiyet olarak deimekte olmas, teknolojik gelimeler ve halkngvenlik kuvvetlerinden beklentilerinin deimesi amzda yeni mcadele stratejileri veyntemlerini gndeme getirmektedir.

te yandan lkemiz, bulunduu konum itibariyle evresinde meydana gelen terr, yasadg, insan kaakl, uyuturucu ticareti ve uluslar aras rgtl sulardan dorudanetkilenmektedir. Bu nedenle lke gvenliini tehdit eden sularla mcadele, btn gelimilkelerde olduu gibi lkemizde de i gvenlik uygulamalarnn daha etkin hale getirilmesinive yeni mcadele stratejileri oluturulmasn gerektirmektedir.Bu kapsamda, gvenlik glerinin zaman ve mekan itibariyle her zaman ve her yeri kontrolederek su ilenmesini nleyebilecek ve ilenen sulara el koyarak sank ve delillerini en ksazamanda adli mercilere teslim edebilecek bir hareket kabiliyetine kavuturulmas ana hedeftir.

Bu erevede, orta ve uzun vadede, asl ilevi gvenlik hizmeti vermek olan i gvenlikbirimlerinin, an gerektirdii modern teknolojik ara ve gerele donatlm, ilgili her konudayeterli eitimin alnmakta olduu, kat merkeziyeti ynetim ve rgtlenme biimindenuzaklam, esnek tekilat yapsna sahip, hukukun stnln esas alan, insan haklarnasaygl, halkla ilikileri en st seviyede tutan ve koordinasyonunun bir elden yrtld biri gvenlik ynetim yapsna kavuturulmas esas alnmaldr.Gvenlik birimlerinde yeniden yaplanma; ynetimin amalar, hedefleri, grevleri bataolmak zere sistemli bir inceleme ve aratrmaya dayanan, an ngrd tekilatlanma

kurallarna gre insan n plana alan, yeniliki, nc, deiimlere ve an gereklerineuyabilen bir kurum yaps erevesinde olmaldr.

Gvenlik birimleri; hukuk devleti ve demokrasi iinde insan haklarn nde tutan, halkmerkezli, hizmeti halkn ayana gtren, effaf ve etkin bir gvenlik hizmeti sunmaldr.Btn bu saylanlar gerekletirebilmek iin ileri Bakanl'nn, i gvenlik alanndastratejiler belirleyen, planlar yapan, hedefleri koyan, uygulamada etkinlik ve verimlilii esasalan bir yapya kavuturulmas gereklidir.


33/35

Bu dorultuda; -3201 sayl Emniyet Tekilat Kanununun 2. maddesine gre; i gvenlikkonularn srekli izlemek ve deerlendirmek zere ileri Bakannn bakanlndaoluturulan ' Gvenlik Deerlendirme Kurulu'nun aktif hale getirilmesi salanmaldr.

-ileri Bakanl Merkezi yasal Strateji ve fiziki yaplanmasn tamamlayarak Gvenlik

Deerlendirme Kurulu'nun sekreterya grevini stlenmelidir. gvenlik hizmeti blnmez bir btndr. D gvenlik alannda olduu gibi i gvenlikhizmetlerinde de etkinliin salanmas iin tek elden stratejiler belirlenmesi, plan veprogramlarn yaplmas ve uygulamalarn da egdm iinde yrtlmesi bir zorunluluktur.Hizmet alannn niteliine gre yine d gvenlik hizmetlerinde olduu gibi, farkl rgtselyaplar kurulabilir. Ancak bu rgtsel yaplar zerinde ve arasnda yeterli ve etkili dzeydetek elden ynetim ve koordinasyon salanmas arttr.Ancak gvenlik alannda paral bir yap sz konusudur. gvenlik ile ilgili grev yapankurulularn bazlar (MASAK, Gmrk Muhafaza) i gvenlik hizmetinden sorumlu olanileri Bakanl bnyesi dnda yaplanmtr. Bu farkl rgtsel yap ve ballk ilikileri igvenlikte birtakm sorunlarda beraberinde getirmektedir.Avrupa Birliine uyum srecinde i gvenlik mevzuatnn ve yaplanmasnn, UlusalProgramda ngrlen hedefler dorultusunda dzenlenmesi amacyla; ileri BakanlMerkez tekilat. Jandarma Genel Komutanl, Emniyet Genel Mdrl, Sahil GvenlikKomutanl ve Avrupa Birlii Genel Sekreterlii arasnda oluturulacak ibirlii ile mevcutyasalar ve tekilat yaplar AB mevzuat ile uyumlu hale getirilmelidir.Bu sebeple btncl ve etkili bir i gvenlik ynetimi salamak zere, ksa, orta ve uzunvadeli bir takvim erevesinde yeniden yaplandrlmaldr. Bu hedef dorultusunda;

-Emniyet ve asayi hizmetlerinin ynetimi ve koordinasyonundan lke genelinde ileriBakanl, mahalli bazda ise mlki idare amirleri sorumlu olup, aksi ynde dzenlemelerkaldrlmaldr.

-Gmrk Muhafaza Genel Mdrl ve Mali Sular Aratrma Kurulu Bakanl(MASAK) ileri Bakanlna balanmaldr.

-Mernis projesi (Merkezi Nfus Sistemi), lke genelinde ivedilikle hayata geirilmeli, kimlikbildirme kanununu uygulanmas salanmaldr.

-Emniyet tekilat bulunmayan ile merkezleri ve belediyelerde, kademeli olarak ilemerkezlerinden balamak zere Emniyet Tekilat kurulmaldr.Bu yeniden yaplanma srecinde, mevcut yap ierisinde gvenlik ynetiminde etkinlik ve

koordinasyonu zaafa urataca, ihtisaslama esasna gre organize olan gvenlik glerininverimlilik ve motivasyonunu olumsuz ynde etkileyecei, personelin zlk haklar itibariyleyeni skntlar douraca deerlendirilen "adli polis" gibi yeni gvenlik yaplanmalarndankanlmaldr.

gvenlik birimlerinin asl ilevi, nleyici gvenlik hizmetinin verilmesi, su ve sululuklamcadeledir Bu dorultuda;

- gvenlik birimlerine grevler ykleyen ve asli ilevlerini yerine getirmekten alkoyanmevzuat gzden geirilerek bu konuda gerekli dzenlemeler yaplmaldr. Bu kapsamdagvenlik personelinin esas olarak gvenlik hizmetlerinde istihdam edilmesi salanmal,

gvenlikle dorudan balants bulunmayan sosyal ve teknik baz hizmetler sivil personeleliyle yrtlmeli veya zelletirilmelidir.


34/35


35/35

ic siyaset belgesi

Documents