informacje o charakterze iloŚciowym i jakoŚciowym

INFORMACJE O CHARAKTERZE

ILOŚCIOWYM I JAKOŚCIOWYM

PODLEGAJĄCE UJAWNIENIOM

BANKU SPÓŁDZIELCZEGO W JAWORZE

według stanu na dzień: 31.12.2015 roku

( III Filar)

Jawor, lipiec 2016 roku

Informacje o charakterze ilościowym i jakościowym podlegające ujawnieniom Banku Spółdzielczego w Jaworze

na dzień: 31 grudnia 2015 roku

2

I. Wstęp .......................................................................................................................................................... 3

1.1. Informacje ogólne o Banku............................................................................................................. 3

1.2. Podstawa prawna sporządzenia Polityki informacyjnej .............................................................. 3

II. Informacje o zasadach zarządzania ryzykiem Banku .......................................................................... 4

2.1. Ryzyko kredytowe ................................................................................................................................ 6

2.1.1. Jakość portfela kredytowego ................................................................................................. 9

2.1.2. Portfel detalicznych ekspozycji kredytowych .................................................................... 10

2.1.3. Ryzyko koncentracji zaangażowań ...................................................................................... 11

2.1.4. Ryzyko koncentracji „dużych” zaangażowań ........................................................................ 12

2.1.5. Ryzyko zaangażowań w jednorodny instrument finansowy ............................................. 12

2.1.6. Ryzyko koncentracji przyjętych form zabezpieczeń .......................................................... 13

2.1.7. Ryzyko koncentracji w sektor gospodarki .......................................................................... 15

2.1.8. Ryzyko koncentracji geograficznej ...................................................................................... 16

2.1.9. Zarządzanie ryzykiem rezydualnym ..................................................................................... 17

2.2. Korzystanie z ECAI – art. 444 Rozporządzenia ........................................................................... 17

2.3. Ryzyko operacyjne ........................................................................................................................ 17

2.3.1. Łączny współczynnik kapitałowy ............................................................................................. 19

2.4. Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej ........................................................................ 21

2.5. Ryzyko płynności .......................................................................................................................... 23

2.6. Ekspozycje kapitałowe w portfelu bankowym ............................................................................ 25

2.7. Ryzyko wyniku finansowego (biznesowe) .................................................................................. 27

2.8. Ryzyko kapitałowe ......................................................................................................................... 27

2.8.1. Ryzyko koncentracji funduszu udziałowego ............................................................................ 28

2.8.2. Ryzyko koncentracji „dużych” pakietów udziałów .................................................................. 28

2.9. Ryzyko braku zgodności ................................................................................................................... 30

2.10. Ryzyko modeli ................................................................................................................................... 31

III. Bufory kapitałowe .............................................................................................................................. 31

IV. Fundusze własne ............................................................................................................................... 31

V. Adekwatność kapitałowa ...................................................................................................................... 32

VI. Dźwignia finansowa ........................................................................................................................... 33

VII. Polityka zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze .... 33

VIII. Informacje dodatkowe ....................................................................................................................... 35

Załącznik nr 1



3

I. Wstęp

Niniejszy dokument stanowi realizację postanowień Polityki Informacyjnej Banku

Spółdzielczego w Jaworze oraz Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr

575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji

kredytowych i firm inwestycyjnych zwanego dalej „ Rozporządzeniem”.

Bank dokonuje ujawnienia informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących

profilu ryzyka Banku, funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń

oraz innych informacji zawartych w niniejszym dokumencie.

Bank nie odstąpił od ujawnienia jakichkolwiek informacji, które uznałby za nieistotne,

zastrzeżone lub poufne.

Informacja została sporządzona na dzień 31.12.2015 r.

Informacje, które nie są objęte badaniem sprawozdania finansowego przez biegłych

rewidentów, zweryfikowane zostały przez właściwe komórki organizacyjne Centrali Banku.

Dane liczbowe zaprezentowane w niniejszej Informacji, o ile nie podano inaczej wyrażone

zostały w tysiącach złotych, bez miejsc po przecinku.

Informacja prezentowana jest na stronie internetowej www.bs-jawor.pl.

1.1. Informacje ogólne o Banku

Bank Spółdzielczy w Jaworze z siedzibą 59-400 Jawor, ul.Wrocławska 2, wpisany jest

doKrajowego Rejestru Sadowego prowadzonego pod numerem 0000111618 dla którego akta

rejestrowe są przechowywane w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej we Wrocławiu,

IX Wydział Krajowego Rejestru Sądowego. Bankowi nadano numer statystyczny REGON

000509904.

Bank prowadzi swą działalność na podstawie:

ustawy z dnia 07 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich

zrzeszaniu się i bankach zrzeszających ( z późn. zm.);

ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (z późn. zm.);

ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (z późn. zm.);

Statutu Banku Spółdzielczego w Jaworze.

Bank Spółdzielczy w Jaworze zrzeszony jest z Bankiem Polskiej Spółdzielczości S.A. w

Warszawie. Bank przystąpił 31.12.2015 r. do Spółdzielni Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS.

Klienci Banku korzystają również z usługi bankowości elektronicznej oraz 3 bankomatów

należących do banku, a także sieci bankomatów należących do innych banków.

W okresie objętym sprawozdaniem nie nastąpiło połączenie Banku Spółdzielczego z innym

bankiem.

1.2. Podstawa prawna sporządzenia Polityki informacyjnej

Niniejsza Informacja została sporządzona zgodnie z wymogami określonymi w:

1) Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013, zwanego dalej

„Rozporządzeniem CRR” z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów

ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającego

rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (część ósma),

http://www.bs-jawor.pl/



4

2) Ustawie Prawo bankowe (art. 111 oraz 111a),

3) Zasadach Ładu Korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych uchwała nr 218/2014 Komisji

Nadzoru Finansowego ( §31),

4) Statucie Banku Spółdzielczego w Jaworze (§ 33 ust.1).

Niniejszą Informację sporządzono na podstawie obowiązujących w Banku procedur

wewnętrznych:

1) „Polityki informacyjnej” wprowadzonej Uchwałą Zarządu Nr 86/B/2014 z dnia

17.09.2014 r.

2) „Instrukcji sporządzania informacji dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu

informacji podlegających ogłaszaniu w Banku Spółdzielczym w Jaworze”,

wprowadzonej Uchwałą Zarządu Nr 10/15/B/2016 z dnia22.04.2016 r.

W ramach Filaru I Bank wylicza i monitoruje wymogi kapitałowe dla:

1) ryzyka kredytowego,

2) ryzyka operacyjnego.

W Filarze II Bank wylicza i monitoruje wymogi kapitałowe dla:

1) ryzyka koncentracji,

2) ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej,

3) ryzyka płynności,

4) ryzyka wyniku finansowego (biznesowego),

5) ryzyka kapitałowego,

6) ryzyka braku zgodności.

II. Informacje o zasadach zarządzania ryzykiem Banku

Na podstawie art. 435 ust. 1, lit.a-d Rozporządzenia CRR Bank informuje, że posiada niżej

wymienione uregulowania dotyczące strategii i procesów zarządzania poszczególnymi

rodzajami ryzyka, struktury i organizacji odpowiedniej funkcji zarządzania ryzykiem, w tym

informacji na temat jej ujawnień i statutu lub innych odpowiednich rozwiązań w tym

względzie, zakresu i charakteru systemów raportowania i pomiaru ryzyka, strategii w zakresie

zabezpieczenia i ograniczenia ryzyka, a także strategii i procesów monitorowania stałej

skuteczności instrumentów zabezpieczających i czynników łagodzących ryzyko.

Zatwierdzone przez Zarząd oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących

zarządzania ryzykiem w Banku, dają pewność, że stosowane systemy zarządzania ryzykiem

są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii Banku wymagane przez Art. 453 ust.1 lit. E

Rozporządzenia PE.

Informacja na temat ryzyka, zgodna z art. 435 ust 1. lit f) Rozporządzenia PE, w której

omówiono ogólny profilryzyka Banku związany ze strategią działalności, zawierająca kluczowe

wskaźniki i daneliczbowe dotyczące ryzyka zawarta jest w „Strategii zarządzania poszczególnymi

rodzajami ryzyka w BankuSpółdzielczym w Jaworze”.

Zarządzanie ryzykami w Banku odbywa się na podstawie Strategii zarządzania

poszczególnymi rodzajami ryzyka w Banku Spółdzielczym w Jaworze przyjętej przez Zarząd

i zatwierdzonej przez Radę Nadzorczą Banku. Strategia jest zgodna ze Strategią Banku

Spółdzielczego w Jaworze i podlega corocznemu przeglądowi zarządczemu i weryfikacji.

Przegląd i weryfikacja dokonywana jest również w przypadku wystąpienia znacznych zmian

wewnętrznych lub w otoczeniu Banku.



5

Strategia zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka w Banku Spółdzielczym w Jaworze

zawiera cele definiujące apetyt na ryzyko Banku rozumiany jako maksymalny, akceptowalny

poziom ryzyka, jaki Bank może ponosić. Cele te mają charakter wskaźników ilościowych, w tym

limitywewnętrzne, a także założeń dotyczących zasad zarządzania ryzykiem o charakterze

jakościowym.

Szczegółowy opis procedur w zakresie zarządzania istotnymi ryzykami w Banku zawierają

polityki i instrukcje dotyczące poszczególnych rodzajów ryzyka. Podlegają one bieżącej

weryfikacji (nie rzadziej niż raz w roku) i podlegają zatwierdzeniu przez Zarząd i Radę

Nadzorczą Banku.

Przepływ informacji dotyczącej ryzyka kierowanej do Zarządu oraz Rady Nadzorczej w Banku

jest objęty Instrukcją sporządzania informacji zarządczej w Banku Spółdzielczym w Jaworze

definiującą częstotliwość, zakres, odbiorców i terminy sporządzania raportów i sprawozdań

dotyczących ryzyka. Systemem informacji zarządczej są objęte wszystkie rodzaje ryzyka

uznawane przez Bank za istotne. Zakres i częstotliwość raportowania są dostosowane do skali

narażenia na ryzyko, a także zmienność ryzyka, zapewniając możliwość podejmowania decyzji

oraz odpowiedniej reakcji w przypadku zmiany ekspozycji na ryzyko.

Do podstawowych zadań poszczególnych podmiotów systemu zarządzania ryzykiem należy:

1) Rada Nadzorcza Banku – sprawuje nadzór nad skutecznością systemu zarządzania

ryzykiem operacyjnym Banku, zatwierdza dokumenty strategiczne w obszarze zarządzania

ryzykiem operacyjnym Banku oraz strukturę organizacyjną powołaną w celu zarządzania

tym ryzykiem.

2) Zarząd Banku – odpowiada za opracowanie, wprowadzenie i aktualizację strategii, polityk

oraz regulaminów i instrukcji w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym, wprowadza

strukturę organizacyjną w obszarze zarządzania ryzykiem operacyjnym, zapewnia zasoby

niezbędne do skutecznego zarządzania tym ryzykiem, przedkłada Radzie Nadzorczej

okresową informację na temat narażenia Banku na ryzyko operacyjne, wprowadza wartości

progowe akceptowanego poziomu ryzyka operacyjnego.

3) Członek Zarządu ds. ryzyka– nadzoruje zarządzanie ryzykiem operacyjnym.

4) Komitet Zarządzania Ryzykami – na podstawie wyników prac analitycznych

prowadzonych przez ZZRA, ocenia poziom ryzyka operacyjnego w skali Banku,

rekomenduje Zarządowi wartości progowe akceptowanego poziomu ryzyka operacyjnego,

ocenia skalę zagrożenia w sytuacjach kryzysowych i rekomenduje Zarządowi

podejmowanie działań ograniczających skutki zrealizowanego ryzyka operacyjnego, składa

Radzie Nadzorczej i Zarządowi raporty na temat poziomu ryzyka operacyjnego oraz

informacje o najpoważniejszych zagrożeniach związanych z występowaniem ryzyka

operacyjnego, inicjuje działania zmierzające do optymalizacji procesu zarządzania

ryzykiem operacyjnym w Banku.

5) Zespól Zarządzania Ryzykami i Analiz – opracowuje i aktualizuje metodyki zarządzania

ryzykiem operacyjnym określonej przez system aktów normatywnych definiujących proces

zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz sposoby realizowania tego procesu, pracownik

ZZRA inicjuje wprowadzanie oraz rozwijanie narzędzi wspomagających zarządzanie

ryzykiem operacyjnym, prowadzi analizy profilu i monitorowanie poziomu ryzyka

operacyjnego Banku, opracowuje standardowe analizy i raporty dla potrzeb Komitetu

Zarządzania Ryzykami i kierownictwa jednostek i komórek organizacyjnych Banku oraz

inne wskazane przez Radę Nadzorczą, Zarząd lub Komitet Zarządzania Ryzykami, a także

sprawozdania wynikające z obowiązku informacyjnego wobec uprawnionych instytucji

zewnętrznych, odpowiada za koordynowanie procesu zarządzania ryzykiem operacyjnym

Banku, pracownik ZZRA jest właścicielem bazy zarejestrowanych zdarzeń operacyjnych.



6

Oznacza to, że jest odpowiedzialny za jakość danych zarejestrowanych w wymienionej

bazie.

6) Inne jednostki i komórki organizacyjne w Banku–Kierownictwo jednostek oraz komórek

organizacyjnych Banku na podstawie wyników analiz poziomu ryzyka operacyjnego

zarządza tym ryzykiempodległych jednostek. Oznacza to, że Kierownictwo w zakresie

swoich kompetencji podejmuje działania ograniczające potencjalne zagrożenia w obszarze

ryzyka operacyjnego oraz łagodzące negatywne skutki zrealizowania tego ryzyka, wspiera

ZZRA w identyfikowaniu profilu ryzyka operacyjnego Banku poprzez udzielanie informacji o

głównych potencjalnych zagrożeniach operacyjnych w ich obszarach odpowiedzialności;

pracownicy wszystkich jednostek i komórek organizacyjnych Banku wyznaczeni przez

swoich przełożonych zobowiązani są do przekazywania informacji o zdarzeniach

operacyjnych w trybie określonym odrębnym aktem normatywnym Banku regulującym

sposób gromadzenia wymienionych danych.

Na proces zarządzania ryzykiem bankowym składają się następujące czynności:

1) gromadzenie informacji,

2) identyfikacja ryzyka polegająca na określeniu źródeł ryzyka, zarówno aktualnych, jak

3) i potencjalnych, które wynikają z bieżącej i planowanej działalności Banku,

4) pomiar ryzyka,

5) zarządzanie ryzykiem polegające na podejmowaniu decyzji dotyczących akceptowanego

6) poziomu ryzyka, planowaniu działań, wydawaniu rekomendacji i zaleceń, tworzeniu

7) procedur i narzędzi wspomagających,

8) monitorowanie polegające na stałym nadzorowaniu poziomu ryzyka w oparciu o przyjęte

9) metody pomiaru ryzyka,

10) raportowanie obejmujące cykliczne informowanie Zarządu i Rady Nadzorczej Banku o

skali

11) narażenia na ryzyko i podjętych działaniach.

2.1. Ryzyko kredytowe

Z uwagi na charakter i zakres prowadzonej działalności, najbardziej znaczącym rodzajem

ryzyka w Banku jest ryzyko kredytowe oraz jego pochodne wymienione w Uchwale nr 258/2011

KNF.

Ryzyko kredytowe jako najistotniejszy rodzaj ryzyka w Banku podlega nadzorowi ze strony

Prezesa Zarządu. Natomiast nadzór nad działalnością kredytową sprawuje Wiceprezes Zarządu

ds. handlowych, co zapewnia rozdzielenie funkcji oceny ryzyka od działalności operacyjnej, która

to ryzyko generuje na poziomie Zarządu.

Zarządzanie ryzykiem kredytowym w Banku Spółdzielczym w Jaworze jest wykonywane na

podstawie:

1) regulacji zewnętrznych,w szczególności:

a) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe,

b) ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości,

c) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008r. w sprawie zasad tworzenia

rezerw na ryzyko związane z działalnością banków,

d) uchwał i rekomendacji Komisji Nadzoru Bankowego;

2) regulacji wewnętrznych Banku Spółdzielczego w Jaworze, a w szczególności:

a) Statutu,

b) Regulaminu Organizacyjnego,

c) Strategii zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka,

d) Polityki kredytowej.



7

Ryzyko kredytowe związane jest z możliwością wystąpienia strat finansowychspowodowanych

nie wywiązywaniem się kontrahenta Banku z zobowiązań wynikających z warunków umowy.

Z uwagi na możliwość poniesienia przez Bank relatywnie dużych strat, ryzyko kredytowe istotnie

wpływa na działalność Banku.

Celem zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku jest zwiększenie bezpieczeństwa

działalności kredytowej, poprzez zapewnienie właściwej jakości oceny ryzyka

kredytowegoi efektywności podejmowania decyzji kredytowych, jak również skutecznego procesu

monitorowania zaangażowania kredytowego wobec pojedynczego klienta oraz całego portfela

kredytowego Banku.

Celem strategicznym w zakresie zarządzania ryzykiem kredytowym jest

utrzymywaniestabilnego i zrównoważonego pod względem jakości i ilości portfela kredytowego,

równocześnie cechującego sie wysoką dochodowością pozwalającą zrealizować planowany wynik

finansowy Banku oraz bezpieczeństwem rozumianym jako minimalizacja ryzyka wystąpienia

kredytów zagrożonych.

Proces zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku obejmuje następujące etapy:

1) identyfikacja czynników ryzyka kredytowego,

2) ocena oraz ustalenie dopuszczalnych norm ryzyka kredytowego (limity),

3) monitorowanie, pomiar i raportowanie ryzyka,

4) wdrażanie technik redukcji ryzyka,

5) wyliczenie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego,

6) kontrola zarządzania ryzykiem kredytowym.

Bank zarządza ryzykiem kredytowym zarówno w odniesieniu do pojedynczej transakcji jak i do

całego portfela kredytowego.

Zarządzanie ryzykiem kredytowym w odniesieniu do łącznego zaangażowania kredytowego

obejmuje:

1) pomiar i ocenę jakości ekspozycji kredytowych,

2) identyfikacje czynników ryzyka, dywersyfikację ryzyka,

3) ocenę poziomu i adekwatności rezerw,

4) ustanawianie, weryfikacje oraz analizę wykorzystania i przestrzegania, przyjętych limitów

wewnętrznych (w tym DtI i LtV),

5) analizę skali odstępstw od ogólnych warunków kredytowania (stosowanych na

podstawiedecyzji Zarządu),

6) ocenę procesu monitorowania ekspozycji,

7) analizę wyników procesu dochodzenia roszczeń,

8) pomiar wartości odzysku z zabezpieczeń,

9) pomiar i analizę kwot nieodzyskanych (strat kredytowych),

10) monitorowanie procesu ustanawiania zabezpieczeń,

11) pomiar poziomu pokrycia ekspozycji kredytowych zabezpieczeniami (w szczególności

hipotecznymi), w tym przeciętny poziom bieżącego LtV oraz poziom ekspozycji dla których

zabezpieczenie hipoteczne nie jest własnością kredytobiorcy,

12) ocenę realizacji założeń Polityki kredytowej,

13) wykonywanie testów warunków skrajnych ekspozycji kredytowych,

14) przedsięwzięcia organizacyjno-kadrowe, polegające w szczególności na:

a) organizacji bezpiecznych systemów podejmowania decyzji kredytowych,

b) prawidłowym przepływie informacji,

c) odpowiednim doborze i szkoleniu kadr,

d) nadzorze nad działalnością kredytową.



8

W Banku dokonuje się pomiaru i oceny ryzyka portfela kredytowego w cyklach kwartalnych, na

podstawie raportów sporządzonych przez Zespół zarządzania ryzykami i analiz. Raporty zawierają

zestawienie liczbowe oraz ich interpretację z rekomendacją dalszych działań.

Analiza kwartalna przeprowadzana jest według stanu na ostatni dzień kwartału. Wyniki

pomiarów zestawiane są w celach porównawczych z kwartałem poprzednim i analogicznym roku

poprzedniego.

Zarząd Banku może wyznaczyć również indywidualny zakres sporządzania analiz w miarę

potrzeb pojawiających się w działalności Banku. Raporty przedkładane są do zaopiniowania

Komitetowi Zarządzania Ryzykami. Po zaopiniowaniu przez Komitet Zarządzania

Ryzykami,raporty prezentowane są Zarządowi oraz Radzie Nadzorczej Banku.

Zarządzanie ryzykiem kredytowym w odniesieniu do pojedynczej transakcji kredytowej

obejmuje:

1) stosowanie metodyki oceny zdolności kredytowej i wiarygodności kredytowej;

2) bieżący monitoring;

3) przegląd ekspozycji kredytowych i tworzenie rezerw celowych;

4) windykacje i nadzór nad kredytami zagrożonymi;

5) kontrole procesu kredytowego w odniesieniu do transakcji zawartych z kredytobiorcą.

Zespół Zarządzania Ryzykami i Analiz sporządza miesięczne raporty dotyczące zarządzania

ryzykiem kredytowym (w tym ryzykiem koncentracji) na potrzeby Zarządu, raporty są

prezentowane również Radzie Nadzorczej Banku na zasadach określonych w Instrukcji

sporządzania informacji zarządczej, chyba że zaistnieją okoliczności wskazujące na konieczność

wyznaczenia wymogu częściej.

W Banku funkcjonuje Komitet Zarządzania Ryzykami powołany przez Zarząd w celu:

a) zapewnienia niezależności opinii w zakresie oceny efektów zarządzania ryzykiem w

Banku,

b) uzyskania spójności działań sprzedażowych z działaniami marketingowymi,

proceduralnymi i z obszarem IT,

c) poprawy skuteczności sprzedaży oraz przedsięwzięć marketingowych,

d) poprawy jakości produktów bankowych.

W 2015 roku Komitet Zarządzania Ryzykami odbył 21protokołowanych posiedzeń.

Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego Bank wyznacza na podstawie „Instrukcji

wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka w Banku

Spółdzielczym w Jaworze”.



9

2.1.1. Jakość portfela kredytowego

Przeglądów oraz klasyfikacji ekspozycji kredytowych Bank dokonuje zgodnie z

Rozporządzeniem ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z

działalnością banków z dnia 16 grudnia 2008 r. (Dz.U. nr 235 poz. 1589 z poźn. zm.)

Ekspozycjami zagrożonymi są należności poniżej standardu, wątpliwe i stracone zgodnie z

kryteriami określonymi w/w Rozporządzeniu.

Bank dokonuje klasyfikacji ekspozycji kredytowych do odpowiednich kategorii ryzyka, stosując

dwa kryteria:

a) kryterium terminowości – terminowość spłaty kapitału lub odsetek,

b) kryterium ekonomiczne – badanie sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika

(kredytobiorcy, poręczyciela).

Rezerwy celowe tworzone są na ryzyko związane z działalnością Banku w odniesieniu do

ekspozycji kredytowych zaklasyfikowanych do:

a) kategorii „normalne” – w zakresie ekspozycji kredytowych wynikających z kredytów

detalicznych,

b) kategorii „pod obserwacją”,

c) grupy „zagrożone” – w tym do kategorii „poniżej standardu”, „wątpliwe” lub „stracone”.

Wysokość tworzonych rezerw związana jest bezpośrednio z kategorią ryzyka, do której

została zaklasyfikowana ekspozycja oraz z jakością przyjętych zabezpieczeń prawnych ekspozycji.

Na pokrycie ryzyka związanego z działalnością kredytową, Bank dokonuje odpisów na

rezerwy celowe, tworzone w ścisłej korelacji z rozpoznanym ryzykiem tj. na pokrycie straty

związanej z określonymi należnościami lub ich grupami w oparciu o ocenę możliwości jej

wystąpienia.

Wartość należności zaklasyfikowanych do kategorii „normalne” na dzień 31.12.2015r.

Kredyty normalne w sytuacji: 31.12.2014 31.12.2015 Zmiana

normalnej 38 282 34 742 - 3 540

pod obserwacją 1 788 982 - 806

Razem 40 070 35 724 - 4 346

Wartość należności zaklasyfikowanych do kategorii kredytów zagrożonych na dzień

31.12.2015 r. .

Kredyty zagrożone w sytuacji: 31.12.2014 31.12.2015 Zmiana

poniżej standardu 437 19 - 418

wątpliwej 46 30 - 16

straconej 2 222 1 975 - 247

Razem 2 705 2 024 - 681



10

2.1.2. Portfel detalicznych ekspozycji kredytowych

Zarządzanie ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych ma na celu zminimalizowanie

poziomu ryzyka kredytowego portfela detalicznych ekspozycji i stworzenie bezpiecznej struktury

tego portfela. Istotnym elementem ww. ryzyka jest prawidłowo przeprowadzona ocena zdolności

kredytowej klienta oraz wiarygodność wszystkich osób zobowiązanych do spłaty detalicznej

ekspozycji kredytowej.

Proces zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych obejmuje w szczególności:

1) analizę struktury produktowej, jakości detalicznych ekspozycji kredytowych oraz

poziomu i adekwatności rezerw,

2) ustalenie i przestrzeganie limitów ograniczających ryzyko detalicznych ekspozycji

kredytowych,

3) wymogi dokumentowe w zakresie badania zdolności i wiarygodności kredytowej,

4) korzystanie z wewnętrznych i zewnętrznych baz danych,

5) system uprawnień do akceptacji ryzyka,

6) ograniczanie strat poprzez zabezpieczenie detalicznych ekspozycji kredytowych,

7) odpowiednie administrowanie detalicznymi ekspozycjami kredytowymi,

8) procesy monitorowania detalicznych ekspozycji kredytowych i dochodzenia roszczeń,

9) przeprowadzanie testów warunków skrajnych,

10) zastosowanie narzędzi wspierających ocenę zdolności i wiarygodności kredytowej oraz

zarządzanie ryzykiem portfela detalicznych ekspozycji kredytowych.

System identyfikacji, pomiaru i raportowania ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych jest

częścią systemu zarządzania ryzykiem kredytowym. Proces jest zgodny z wymaganiami

Rekomendacji T.

Raportowanie ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych odbywa się w ramach systemu

informacji zarządczej w cyklach kwartalnych. Pewne typy raportów wykonywane są z półroczną

(realizacja polityki) lub roczną częstotliwością (testy warunków skrajnych, analiza wyznaczania

maksymalnego stosowanego w Banku poziomu DtI).



11

Na potrzeby zabezpieczania i ograniczania detalicznych ekspozycji kredytowych w Banku

wykorzystywane są procedury wewnętrzne dotyczące zarządzania ryzykiem kredytowym, system

limitów oraz przyjęte zasady udzielania i monitorowania kredytów.

Stosowane limity wewnętrzne służą zapewnieniu właściwego poziomu ryzyka detalicznych

ekspozycji kredytowych w Banku i stanowią system ostrzegania przed nieplanowanymi zmianami

profilu ryzyka tego obszaru. Ocena skuteczności stosowanych metod zarządzania detalicznych

ekspozycji kredytowych przeprowadzana jest w ramach rocznej weryfikacji regulacji

wewnętrznych.

Portfel detalicznych ekspozycji kredytowych według stanu na dzień 31.12.2015 r.

Wskaźnik 31.12.2014. 31.12.2015 r. Wykorzystanie limitu 2014r.

Wykorzystanie limitu 2015r.

Udział detalicznych ekspozycji kredytowych w kredytach

ogółem 30,21% 31,91% 86,31% 91,17%

Wskaźnika jakości detalicznych ekspozycji

kredytowych 2,59% 2,90% 64,75% 72,50%

2.1.3. Ryzyko koncentracji zaangażowań

Bank zarządza ryzykiem koncentracji zaangażowań – jest to ryzyko nie wykonania

zobowiązania/zobowiązań przez pojedyncze (także powiązane kapitałowo lub organizacyjnie)

podmioty oraz przez grupy podmiotów, w przypadku, których prawdopodobieństwo nie wykonania

zobowiązania jest zależne od wspólnych czynników. Ryzyko to związane jest ze zbyt dużym

zaangażowaniem Banku wobec:

1) pojedynczych klientów lub grup klientów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie,

2) tego samego sektora gospodarczego (branży),

3) tego samego rodzaju zabezpieczenia lub dostawcy zabezpieczenia kredytowego.

W zakresie ryzyk Filaru II, Bank bada istotność ryzyk wynikających z zaangażowań

kredytowych odnoszących się do:

1) koncentracji dużych zaangażowań – Bank zalicza zaangażowania Banku równe lub

przekraczające 10% posiadanych na datę analizy funduszy własnych Banku. Jeżeli suma

wszystkich zaangażowań przekracza ustalony limit, Bank wylicza wewnętrzny wymóg

kapitałowy na pokrycie tego ryzyka.

2) koncentracji w sektorze gospodarki – podstawą zakwalifikowania ekspozycji kredytowej, do

danej branży wg Polskiej Klasyfikacji Działalności, z wyłączeniem ekspozycji kredytowej

osób fizycznych jest rodzaj przeważającej działalności kredytobiorcy, wymieniony

w Krajowym Rejestrze Urzędowym Podmiotów Gospodarki Narodowej (REGON).

Bank wyznacza stopień koncentracji zaangażowania wobec poszczególnych sektorów poprzez

wyliczenie dla każdego sektora różnicy pomiędzy kwotą zaangażowania, a wartością graniczną

(limitem).

3) koncentracji przyjętych form zabezpieczenia ekspozycji kredytowych – miarą koncentracji

z tytułu jednego rodzaju zabezpieczenia jest odniesienie zaangażowań w portfelu

kredytowym zabezpieczonych danym rodzajem zabezpieczenia do funduszy własnych

Banku,

4) koncentracji zaangażowania w jednorodny instrument finansowy – miarą poziomu

koncentracji zaangażowań jest skalaudziału zaangażowania z tytułu danego instrumentu



12

finansowego w sumie bilansowej powiększonej o wielkość udzielonych zobowiązań

pozabilansowych,

5) koncentracji geograficznej – Bank wyznacza stopień koncentracji zaangażowań wobec

regionu geograficznego poprzez wyliczenie różnicy pomiędzy kwotą zaangażowania,

a wartością graniczną (limitem).

2.1.4. Ryzyko koncentracji „dużych” zaangażowań

Bank zgodnie z zapisami Uchwały KNF Nr 208/2012 z dnia 22 listopada2012 roku

(Dz. Urz. KNF Nr 9, poz. 34) w sprawie szczegółowych zasad i warunków uwzględniania

zaangażowań przy ustalaniu przestrzegania limitu koncentracji zaangażowań i limitu dużych

zaangażowań.Przy ustalaniu przestrzegania limitów koncentracji zaangażowań Bank uwzględnia

zaangażowania według wartości ustalonej zgodnie z zasadami wyceny określonymi w uchwale w

sprawie adekwatności kapitałowej banków, w kwotach ustalonych dla celów obliczania wymogu

kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego. Bank zalicza zaangażowanie wobec jednego podmiotu

lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie równe lub przekraczające 10%

funduszy własnych banku. Przyjęty limit koncentracji sumy „dużych” zaangażowań Bank ustanowił

na poziomie 300% funduszy własnych Banku.

W związku z tym, że limit 300% funduszy własnych na koniec 2015 roku nie został

przekroczony, zgodnie z procedurą ICAAP, Bank nie tworzy dodatkowego wymogu kapitałowego

z tytułu ryzyka koncentracji dużych zaangażowań z uwagi na niski poziom istotności ryzyka.

Koncentracja „dużych” zaangażowań (przekraczające 10% funduszy własnych)*

Wykorzystanie na dzień:

31.12.2013 31.12.2014 31.12.2015

zaangażowanie wobec jednostek samorządu terytorialnego 2,32% 8,08% 5,91%

zaangażowanie wobec pojedynczych klientów lub grup powiązanych klientów

28,69% 39,99% 24,83%

zaangażowanie wobec instytucji - 5,04%

zaangażowanie wobec przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania

- 15,36% 15,20%

Razem 31,01% 63,43% 50,98%

*zaangażowanie po uwzględnieniu wyłączeń

Bank posiadał zaangażowania przekraczające 10% posiadanych funduszy własnych

w stosunku do zaangażowań wobec pojedynczych klientów lub grup powiązanych klientów oraz

podmiotów bankowych lub instytucji kredytowych. Zaangażowanie w/w portfelu wykazało trend

wzrostowy, osiągając w miesiącu grudniu wielkość 50,98%. Wartość ta nie zagraża przekroczeniu

przyjętego limitu. Zaangażowanie jednostek samorządu terytorialnego zmalało w badanym roku

i wyniosło 5,91%.

2.1.5. Ryzyko zaangażowań w jednorodny instrument finansowy

Obowiązujący w 2015 roku limit łącznego maksymalnego zaangażowania w jednorodny

instrument finansowy wraz z wykorzystaniemprzedstawia poniższa tabela.

Zaangażowanie w jednorodny instrument finansowy

Stan na 31.12.2014 Stan na 31.12.2015

(w tys. zł.)

Zaangażowanie / Limit

(w tys. zł.)




13

Kredyty obrotowe 1 036 9,30% 1 481 12,87%

Kredyty w rachunku bieżącym 4 386 39,38% 2 182 18,96%

Limit w R.O.R. 23 0,62% 14 0,37%

Kredyty inwestycyjne o terminie zapadalności do 10 lat

8 814 39,57% 7 056 30,66%

Kredyty inwestycyjne o terminie zapadalności powyżej 10 lat

15 233 34,19% 14 536 31,58%

Kredyty na cele konsumpcyjne 9 824 22,05% 9 197 19,98%

Kredyty na nieruchomości mieszkaniowe

3 148 28,26% 2 934 25,50%

Instrumenty dłużne klasyfikowane do portfela „kredyty i inne należności”

0 0,00% 0 0,00%

Dłużne papiery wartościowe 18 810 50,67% 22 599 58,92%

Zaangażowanie kapitałowe 532 14,33% 632 16,48%

Inne należności 5 0,13% 3 0,08%

Udzielone zobowiązania pozabilansowe

4 014 36,04% 2 559 22,24%

Razem zaangażowanie 65 825 274,54% 63 193 237,64%

2.1.6. Ryzyko koncentracji przyjętych form zabezpieczeń

Bank podejmując decyzję o zaangażowaniu kredytowym dąży do uzyskania pełnego

zabezpieczenia o jak najwyższej jakości przez cały okres kredytowania. Jakość zabezpieczeń

Bank ocenia według ich płynności, aktualnej wartości rynkowej, wpływu na poziom tworzonych

rezerw oraz możliwości zmniejszenia wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego.

Miarą koncentracji z tytułu jednego rodzaju zabezpieczenia jest odniesienie zaangażowań

w portfelu kredytowym zabezpieczonych danym rodzajem zabezpieczenia do funduszy własnych

Banku. Kwotę przyjętych zabezpieczeń ogranicza się do wysokości, aktualnej na dzień analizy,

wielkości zabezpieczonej ekspozycji brutto.

W celu ograniczenia ryzyka kredytowego ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie

Bank dokonuje jego pomiaru i oceny poprzez:

1) analizę skuteczności zabezpieczeń, ze szczególnym uwzględnieniem hipoteki na

nieruchomości w ramach zarządzania ryzykiem rezydualnym;

2) ustalenie i monitorowanie wewnętrznych limitów zaangażowania w ekspozycje

kredytowe zabezpieczonych hipotecznie;

3) monitoring ekspozycji kredytowych i zabezpieczeń oraz rynkowych cen nieruchomości

zgodnie z przyjętymi w Banku w tym zakresie regulacjami;

4) analizę wpływu wzrostu rynkowych stóp procentowych na spłacalność kredytów

poprzez analizę przyczyn każdego przypadku braku spłat kredytów z tytułu wzrostu

oprocentowania;

5) analizę struktury długoterminowych aktywów i pasywów Banku, zgodnie z Instrukcją

zarządzania ryzykiem płynności;

6) ocenę wpływu spadku cen nieruchomości na poziom ryzyka Banku według procedur

przyjętych w Instrukcji zarządzania ryzykiem kredytowym;

7) wyznaczenie i monitorowanie maksymalnego wskaźnika LtV.



14

Bank monitoruje zmiany zachodzące na rynku nieruchomości oraz weryfikuje wartość rynkową

nieruchomości, stanowiących zabezpieczenie ekspozycji kredytowych. Weryfikacja i monitoring

prowadzone są na podstawie dokumentów przedkładanych przez kredytobiorcę oraz informacji i

danych gromadzonych bezpośrednio przez pracowników Banku z wykorzystaniem danych i analiz

udostępnionych w mediach.

Bank nie stosuje kompensowania pozycji bilansowych i pozabilansowych.

W roku 2015 Bank w zakresie technik ograniczania ryzyka kredytowego korzystał tylko z

pomniejszenia podstawy rezerw celowych o wartość zabezpieczenia w postaci hipoteki i zastawu

rejestrowego.

W celu ograniczania skutków ryzyka kredytowego Bank przyjmuje zabezpieczenia.

Przyjmowane zabezpieczenia powinny spełniać kryteria płynności, wartości oraz dostępu i

możliwości ich kontroli.

W roku 2015 w Banku obowiązywały następujące regulacje dotyczące wyceny zabezpieczeń i

zarządzania nimi:

1) „Instrukcja prawnych form zabezpieczenia wierzytelności w Banku Spółdzielczym w

Jaworze”;

2) „Instrukcja zasady klasyfikacji ekspozycji kredytowych i tworzenia rezerw celowych”;

3) „Instrukcja monitoringu zabezpieczeń”.

Zabezpieczenie wierzytelności ma na celu zapewnienie zwrotu należności Banku w

szczególności z tytułu udzielonego kredytu wraz z odsetkami, prowizjami i innymi kosztami Banku

lub wykonania przez dłużnika innego zobowiązania pieniężnego wobec Banku, w razie gdyby

dłużnik nie wywiązał się w terminie z warunków umowy.

Podstawowe zabezpieczenia, jakie Bank Spółdzielczy w Jaworze stosował to:

1) hipoteka mieszkaniowa,

2) hipoteka niemieszkalna,

3) hipoteka komercyjna,

4) zastaw rejestrowy,

5) przewłaszczenie rzeczy,

6) poręczenie wekslowe,

7) cesja polisy ubezpieczeniowej,

8) ubezpieczenie kredytobiorcy na życie,

9) weksel in blanco.

Wykorzystanie limitów Banku dla zaangażowań według rodzaju zabezpieczenia w latach

2014 - 2015 prezentuje tabela.

Zaangażowania według rodzaju zabezpieczenia w

kwocie netto:

Stan na 31.12.2014 Stan na 31.12.2015

(w tys. zł.) Zaangażowanie

/ Limit (w tys. zł.)


Weksel własny in blanco lub poręczenie według prawa wekslowego

10 132 22,74% 9 704 21,08%

Poręczenie według prawa cywilnego oraz przystąpienie do długu

7 0,19% 3 0,08%

Zastaw rejestrowy 3 552 31,89% 3 006 26,12%

Przewłaszczenie rzeczy ruchomych

517 13,93% 389 10,14%



15

Blokada środków pieniężnych 9 0,24% 0 0,00%

Kaucja 0 0,00% 0 0,00%

Cesja wierzytelności 167 4,50% 103 2,69%

Hipoteka na nieruchomości mieszkalnej

3 028 27,19% 2 220 19,29%

Hipoteka na nieruchomości komercyjnej i pozostałej

25 080 56,30% 23 321 50,67%

Gwarancja 0 0,00% 0 0,00%

Ubezpieczenie kredytu 65 1,75% 497 12,96%

Ekspozycje nie zabezpieczone

0 0,00% 0 0,00%

Inne formy zabezpieczeń prawnych

483 13,01% 599 15,62%


2.1.7. Ryzyko koncentracji w sektor gospodarki

Bank bada i ustala limity koncentracji zaangażowań w ten sam sektor gospodarczy.

Strukturę branżową ekspozycji Banku w podziale na klasy ekspozycji według stanu na

dzień31.12.2015 r. przedstawia poniższa tabela:

Sekcja Zaangażowanie w

poszczególne sektory

Stan na 31.12.2014 Stan na 31.12.2015

(w tys. zł.) Zaangażowanie

/ Limit (w tys. zł.)


A Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo

25 031 56,19% 22 957 49,88%

B Górnictwo i wydobywanie 1 126 30,33% 973 25,37%

C Przetwórstwo przemysłowe 2 366 21,24% 1 285 11,17%

F Budownictwo 231 6,22% 63 1,64%

G

Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle

1 442 38,84% 876 22,84%

H Transport i gospodarka magazynowa

1 300 11,67% 1 006 8,74%

I

Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi

295 7,95% 83 2,16%

L Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości

32 0,86% 72 1,88%

M Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna

0 0,00% 0 0,00%

O

Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenia społeczne

1 806 48,65% 750 19,55%

Q Opieka zdrowotna i pomoc społeczna

8 0,22% 6 0,16%



16

R Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją

192 5,17% 173 4,51%

S Pozostała działalność usługowa

20 0,54% 0 0,00%

Razem 33 849 227,88% 28 244 147,90%

Limit dla sektora „rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo”, wykorzystano w:

49,88%.Limit600% funduszy własnych dla tego sektora nie został przekroczony. W związku z tym

zgodnie z procedurą ICAAP Bank nie tworzy dodatkowego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka

koncentracji w sektor gospodarki z uwagi niski poziom istotności ryzyka.

Wykorzystanie limitu w sektorze „administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe

zabezpieczenia społeczne” wyniosło 19,55% ulegając znacznym wahaniom. Dominujący sektor to

również „handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle”

gdzie wykorzystanie wykazuje w granicach 22,84%. W pozostałych sektorach znaczne

zaangażowanie występuje w branży „górnictwo i wydobywanie” 25,37%, „przetwórstwo

przemysłowe” 11,17% oraz „transport i gospodarka magazynowa” 8,74%.

Wykorzystanie limitów w pozostałych sektorach gospodarki utrzymuje sięna dużo niższym

poziomie nie wykazując większych wahań. Według stanu na dzień:31.12.2015 roku limit 50%

funduszy własnych dla pozostałych sektorów również nie został przekroczony.

2.1.8. Ryzyko koncentracji geograficznej

Jako region geograficzny przyjmuje się obszar powiatów: jaworskiego, świdnickiego,

dzierżoniowskiego, kamiennogórskiego, legnickiego, średzkiego, wałbrzyskiego, wrocławskiego,

złotoryjskiego i miasta na prawach powiatu Wałbrzych na którym działa Bank. Na potrzeby procesu

adekwatności kapitału wewnętrznego w Banku przyjęto wartość graniczną (limit) dla

zaangażowania w region. Bank wyznacza stopień koncentracji zaangażowań wobec regionu

geograficznego poprzez wyliczenie różnicy pomiędzy kwotą zaangażowania, a wartością

graniczną (limitem).

Wykorzystanie limitów Banku dla zaangażowań w poszczególne regiony geograficzne

prezentuje tabela.

Region geograficzny Stan na 31.12.2014 Stan na 31.12.2015

(w tys. zł.)


(w tys. zł.)


Powiat Jaworski 29 211 65,57% 26 199 56,92%

Powiat Dzierżoniowski 10 0,27% 6 0,16%

Powiat Kamiennogórski 5 0,13% 19 0,50%

Powiat Legnicki 377 10,15% 397 10,35%

Powiat Średzki 1 740 15,62% 1 642 14,27%

Powiat Świdnicki 14 559 32,68% 10 740 23,33%

Powiat Wałbrzyski 102 2,75% 73 1,90%

Powiat Wrocławski 15 0,40% 31 0,81%

Powiat Złotoryjski 6 0,16% 11 0,29%

Pozostałe Powiaty 29 0,78% 19 0,50%




17

Na koniec 31.12.2015 roku najwyższe wykorzystanie limitu dla zaangażowań w region

geograficzny Bank posiadał w powiecie jaworskim (56,92%) oraz w powiecie świdnickim (23,33%).

W pozostałych regionach geograficznych wykorzystanie limitu jest niewielkie.

2.1.9. Zarządzanie ryzykiem rezydualnym

Ryzyko rezydualne wiąże się ze stosowanymi przez Bank technikami redukcji ryzyka

kredytowego, które mogą okazać się mniej efektywne niż oczekiwano w momencie ich

przyjmowania. W Banku ryzyko rezydualne stanowi element ryzyka kredytowego. Szczególnym

przypadkiem ryzyka rezydualnego jest ryzyko ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie.Przyczyną

mogą być zmiany zachodzące w otoczeniu Banku (zmiany przepisów prawa, pogorszenie się

sytuacji ekonomicznej w kraju jak i sytuacji majątkowej klientów) oraz niedostosowanie bądź

nieprzestrzeganie wewnętrznych regulacji dotyczących ustanawiania oraz monitorowania

zabezpieczeń kredytowych.

Bank stosuje tylko standardowe (typowe) formy zabezpieczeń tj. poręczenie według prawa

wekslowego oraz przystąpienie do długu, zastaw rejestrowy, blokada środków pieniężnych, kaucja,

cesja wierzytelności, hipoteka na nieruchomościach, gwarancja, ubezpieczenie kredytobiorcy na

życie. W związku z powyższym Bank uznaje, iż ryzyko rezydualne nie ma charakteru istotnego i

nie wyznacza dodatkowego wymogu kapitałowego z tego tytułu.

2.2. Korzystanie z ECAI – art. 444 Rozporządzenia

Na dzień 31.12.2015 r. Bank nie korzystał z usług zewnętrznej firmy ratingowej.

2.3. Ryzyko operacyjne

To ryzyko poniesienia straty lub zmniejszenia zysku poniżej określonego poziomu, wynikające

z nieodpowiednich lub wadliwych procesów wewnętrznych, błędów ludzkich, wadliwego działania

systemów lub zaistnienia niekorzystnych zdarzeń zewnętrznych.

System zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku wdrożono według postanowień Uchwały

Nr 258/2011 Komisji Nadzoru Finansowego oraz Rekomendacji D i M, co w szczególności

przejawia się jasnym określeniem kompetencji i zadań w zakresie nadzorowania i kontroli systemu

zarządzania ryzykiem operacyjnym, jak również w zakresie realizacji procesu zarządzania tym

ryzykiem.

Podstawy funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym wyznaczają: Strategia

zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka, określająca najistotniejsze cele zarządzania

ryzykiem operacyjnym, Polityka zarządzania ryzykiem operacyjnym, zawierająca opis struktury

organizacyjnej oraz model procesu zarządzania ryzykiem operacyjnym Banku. Celem nadrzędnym

systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym jest utrzymanie narażenia Banku na ryzyko

operacyjne na akceptowalnym przez Zarząd i Radę Nadzorczą Banku, bezpiecznym dla działania i

rozwoju Banku poziomie.

W celu opisania systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym stosowane są następujące

rodzaje aktów normatywnych:

1) Uchwały Rady Nadzorczej Banku (zatwierdzające strategie i polityki zarządzania, tym

ryzykiem),

2) Uchwały Zarządu (przyjmujące strategie i polityki oraz wprowadzające regulaminy

i instrukcje w zakresie zarządzania wymienionym ryzykiem, a także wprowadzające

wartości progowe akceptowalnego ryzyka operacyjnego),



18

3) Zarządzenia kierownictwa jednostek i komórek organizacyjnych Banku (wprowadzające

interpretacje oraz szczegółowe metodyki wykonywania czynności zaliczanych do obszaru

zarządzania ryzykiem operacyjnym).

Bank wdraża i rozwija system informatyczny EuroBankNet wspomagający obsługę

zintegrowanego zarządzania ryzykiem operacyjnym. Funkcjonalność tego systemu wspomaga

realizację elementów procesu zarządzania ryzykiem operacyjnym wymienionych w Polityce.

W Banku zbierane i ewidencjonowane są informacje o zdarzeniach klasyfikowanych

w obszarze ryzyka operacyjnego. Informacje te są przetwarzane w celu zidentyfikowania profilu

oraz określenia poziomu ryzyka operacyjnego Banku oraz raportowane zgodnie z zasadami

dotyczącymi systemu raportowego w zakresie ryzyka operacyjnego. Bank kontroluje jakość

danych do raportowania, które są wykorzystywane w procesie zarządzania ryzykiem.

Proces zarządzania ryzykiem operacyjnym obejmuje identyfikację, pomiar, limitowanie,

monitorowanie, raportowanie oraz redukowanie tego ryzyka i jest realizowany w sposób ciągły.

Identyfikacja ryzyka operacyjnego:

1) ryzyko operacyjne Banku jest identyfikowane poprzez rejestrację zdarzeń operacyjnych,

2) ryzyko operacyjne jest identyfikowane i rejestrowane w celu rozpoznawania profilu oraz

monitorowania poziomu tego ryzyka,

3) ryzyko operacyjne jest identyfikowane w celu zapobiegania powstawaniu

nieakceptowanego poziomu ryzyka operacyjnego w działaniach realizowanych przez Bank,

a w szczególności w celu zapobiegania powstawaniu zagrożeń dla zachowania ciągłości

działania Banku.

Monitorowanie ryzyka operacyjnego:

1) poziomy ryzyka operacyjnego są monitorowane we wszystkich obszarach działania Banku,

2) monitorowanie poziomów ryzyka operacyjnego prowadzone jest przez ZZRA.

Raportowanie ryzyka operacyjnego:

1) poziom ryzyka operacyjnego Banku raportowany jest w cyklach kwartalnych,

2) system raportowania poziomu ryzyka operacyjnego jest udokumentowany, a definicje

poszczególnych raportów obejmują co najmniej następujące elementy:

a) cel sporządzenia raportu,

b) zakres danych,

c) format danych,

d) termin wykonania;

3) raporty poziomu ryzyka operacyjnego są wykonywane przez ZZRA, który jednocześnie

odpowiada za jakość i terminowość wykonania raportów,

4) raporty poziomu ryzyka operacyjnego otrzymują;

a) Członkowie Rady Nadzorczej Banku,

b) Członkowie Zarządu Banku,

c) Członkowie Komitetu Zarządzania Ryzykami,

d) Kierownictwo komórek organizacyjnych Banku,

e) Upoważnieni przedstawiciele instytucji zewnętrznych uprawnionych do otrzymywania

raportów poziomu ryzyka operacyjnego Banku.

Redukowanie ryzyka operacyjnego – w Banku zdefiniowane są metody ograniczania ryzyka

operacyjnego oraz łagodzenia skutków zrealizowania tego ryzyka.

Do podstawowych metod ograniczania ryzyka operacyjnego należą: modyfikowanie

wewnętrznych aktów normatywnych; rozszerzone monitorowanie ryzyka operacyjnego w

sytuacjach stwarzających realne zagrożenie przekroczenia wartości progowych akceptowanego



19

poziomu ryzyka operacyjnego; przenoszenia odpowiedzialności (outsourcing); zabezpieczenia

fizyczne ludzi, pomieszczeń, sprzętu, dokumentów i informacji.

Natomiast do podstawowych metod łagodzenia skutków zrealizowania ryzyka operacyjnego

należą: zabezpieczenia finansowe (ubezpieczenia); zabezpieczenia fizyczne ludzi,pomieszczeń,

sprzętu, dokumentów i informacji; plany awaryjne.

Bank podejmuje podstawowe działania powodujące ograniczanie skutków ryzyka

operacyjnego, którymi są:

a) zmiany organizacyjne,

b) zmiany w strukturze zatrudnienia,

c) szkolenia,

d) zmiany w regulacjach, w tym zmiana procedur dotyczących kontroli wewnętrznej,

e) wymiana sprzętu komputerowego,

f) remonty,

g) inne nakłady inwestycyjne mające na celu ograniczanie skutków ryzyka operacyjnego,

h) doskonalenie kontroli wewnętrznej.

Jednym z istotnych elementów ograniczania skutków ryzyka operacyjnego jest odpowiednia

polityka kadrowa Banku, która opiera się na zarządzaniu zasobami ludzkimi uznając pracowników

Banku za najbardziej wartościowy element organizacji, dążeniu do zharmonizowania interesów

stron, które mają udział w organizacji tj.: pracowników, udziałowców i klientów, budowaniu zasady

identyfikowania się pracowników z celami organizacji, wzajemnego zaufania i współpracy

pomiędzy nimi.

Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego na dzień: 31.12.2015 roku wynosi: 821

tys. zł.

Wyliczenie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego na 2015 rok prezentuje

poniższa tabela.

Treść Wynik na

działalności bankowej

Pozostałe przychody operacyjne

Razem

rok 2012 5 905 76 5 981

rok 2013 5 254 39 5 293

rok 2014 5 106 34 5 140

Suma wyników

16 414

Średnia

5 471

Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego

821

Bank prowadzi rejestr zdarzeń ryzyka operacyjnego. Analiza rejestru zdarzeń ryzyka

operacyjnego wykazała, iż za 2015 r. Bank poniósł koszty rzeczywiste netto w kwocie 308 tys. zł

natomiast koszty potencjalne oszacował na kwotę 110 tys. zł. Pracownicy Banku zobowiązani są

do dokonywania wpisu incydentu do rejestru w dniu, w którym zaistniały zdarzenia ryzyka

operacyjnego.

2.3.1. Łączny współczynnik kapitałowy

Całkowity wymóg kapitałowy na ryzyka Filaru I w Banku Spółdzielczym w Jaworze stanowi

sumę wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego i ryzyka operacyjnego.



20

W analizowanych latach całkowity wymóg kapitałowy na ryzyka Filaru I wykazywał wahania.

Wpływ na to miał wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego. Zestawienie całkowitego

wymogu kapitałowego prezentuje tabela.

Kapitał podstawowy

Tier I

Kapitał Tier I

Fundusze własne Kapitał

wymagany

Fundusze własne 7 670 7 670 7 670

Kwota ekspozycji ważonej ryzykiem po zastosowaniu współczynnika wsparcia MŚP

44 652 44 652 44 652

Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego 2 009 2 679 3 572

Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego 821 821 821

Łączny wymóg kapitałowy na ryzyko 2 830 3 500 4 393

Łączna kwota ekspozycji na ryzyko operacyjne 10 259 10 259 10 259

Łączna kwota ekspozycji na ryzyko 54 910 54 910 54 910

Współczynnik kapitałowy 13,97% 13,97% 13,97%

Wymogi w zakresie funduszy własnych 0,045 0,060 0,080

Nadwyżka (+) / niedobór (-) kapitału 5 199 4 375 3 277

Współczynnik kapitałowy w Banku Spółdzielczym w Jaworze jest obliczony w procentach jako

przemnożony przez 100 ułamek, którego licznikiem jest wartość posiadanych na dzień analizy

funduszy własnych, zaś mianownikiem przemnożona przez 12,50 wielkość całkowitego wymogu

kapitałowego.

Na dzień: 31.12.2015 roku współczynnik kapitałowy w porównaniu do poprzedniegoroku spadł

o 0,72% i wyniósł 13,97%.

Politykę zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku opracowuje Zespół Zarządzania Ryzyka

mi i Analiz. Dokument przedkładany jest członkom Komitetu Zarządzania Ryzykami. Po uzyskaniu

pozytywnej opinii Komitetu, dokument prezentowany jest na posiedzeniu Zarządu Banku. Zarząd

Banku przyjmuje Politykę, następnie dokument przedkładany jest do zatwierdzenia Radzie

Nadzorczej Banku.



21

Rozporządzenie CRR w art. 92 ust. 1 wskazuje na wymogi w zakresie funduszy własnych:

1) Z zastrzeżeniem art. 93 i 94 instytucje zawsze spełniają następujące wymogi w zakresie

funduszy własnych:

a) Współczynnik kapitału podstawowego Tier I na poziomie 4,5%,

b) Współczynnik kapitału Tier I na poziomie 6%,

c) Łączny współczynnik kapitałowy na poziomie 8%.

2.4. Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej

W Banku Spółdzielczym w Jaworze zarządzaniem ryzykiem stopy procentowej zajmuje się

Bank BPS S.A. zgodnie z postanowieniami umowy o świadczenie usług finansowych. Analiza

ryzyka stopy procentowej sporządzana jest w okresach miesięcznych metodą luki niedopasowania

terminów przeszacowania. Liczone jest ryzyko niedopasowania terminów przeszacowania, ryzyko

bazowe, ryzyko opcji klienta oraz ryzyko krzywej dochodowości. W niniejszej Informacji zawarto

jedynie wybrane elementy tej analizy. Szczegółowe informacje zawierają odrębne raporty.

Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej to ryzyko wynikające z narażenia aktualnego

i przyszłego wyniku finansowego Banku oraz posiadanych kapitałów (funduszy) na niekorzystny

wpływ zmian niezależnych od Banku rynkowych stóp procentowych.

Celem polityki zarządzania ryzykiem stopy procentowej jest minimalizacja ryzyka związanego

z możliwością wystąpienia zmian rynkowych stóp procentowych i negatywnym wpływem tych

zmian na wynik finansowy Banku, utrzymanie zmienności wyniku odsetkowego w granicach nie

zagrażających bezpieczeństwu Banku i akceptowanych przez Radę Nadzorczą. Zarządzanie

ryzykiem ma na celu redukcję negatywnego wpływu zmian rynkowej stopy procentowej na sytuację

finansową Banku i maksymalizację marży odsetkowej w warunkach zmienności rynkowych stóp

procentowych. Celem Banku jest utrzymanie niskiej wrażliwości wyniku odsetkowego na zmiany

rynkowych stóp procentowych.

Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej

1) Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej oraz marżą odsetkową opiera się na:

a) analizie obecnego oraz prognozowanego kształtowania się stóp procentowych na rynku

międzybankowym,

b) analizach narażenia Banku na ryzyko stóp procentowych oraz analizach oprocentowania

produktów Banku,

c) prognozach kształtowania się przyszłego wyniku odsetkowego,

d) dostępności produktów aktywnych i pasywnych,

e) przestrzeganiu ustalonych limitów,

f) realizowaniu celów przyjętych w strategii Banku.

2) Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej oraz marża odsetkową odbywa się poprzez:

a) kształtowanie oprocentowania aktywów i pasywów,

b) wydłużanie aktywów bądź pasywów poprzez szersze zastosowanie instrumentów o stałej

stopie procentowej,

c) skracanie aktywów bądź pasywów poprzez zwiększanie udziału instrumentów o zmiennej

stopie procentowej,

d) zmianę długości zapadalności aktywów o oprocentowaniu stałym,

e) zwiększenie liczby umów z klauzulą możliwej zmiany oprocentowania,

f) zmniejszeniu lub zwiększeniu zaangażowania w aktywach mniej wrażliwych na zmiany stóp

procentowych,



22

g) zmianę strategii kredytowej

3) Kształtowanie poziomu oprocentowania produktów oferowanych przez Bankuuwzględnia:

a) analizę oprocentowania produktów u konkurencji i na rynku międzybankowym,

b) wpływ zmiany oprocentowania na inne ryzyka Banku,

c) strategię działania i rozwoju Banku,

d) marże realizowane na poszczególnych produktach.

4) Istotnym elementem ograniczania ryzyka stopy procentowej jest zwiększanie udziału

przychodów pozaodsetkowych w przychodach ogółem między innymi poprzez sprzedaż

produktów generujących opłaty i prowizje, w tym produktów elektronicznych.

5) Podstawowe wskaźniki charakteryzujące poziom ryzyka stopy procentowej są określone

w założeniach do planu ekonomiczno-finansowego.

6) Bank w oparciu o przeprowadzone testy warunków skrajnych przeprowadza symulację wyniku

finansowego w przyszłości.

7) Bank bada wpływ istotnego wzrostu stóp procentowych na spłacalność kredytów oraz

informuje klientów o wzroście ryzyka związanego ze wzrostem rynkowych stóp procentowych.

W procesie zarządzania ryzykiem stopy procentowej Bank podejmuje następujące

działania:

1) prowadzi monitoring kształtowania się najważniejszych rynkowych stóp procentowych,

2) analizuje kształtowanie się oprocentowania własnych produktów bankowych na tle stóp

rynkowych oraz oferty konkurencyjnych banków i instytucji kredytowych na lokalnym rynku

usług finansowych,

3) zarządza poszczególnymi grupami aktywów i pasywów w taki sposób, aby zapewnić realizację

optymalnej, w danych warunkach, wysokości marży odsetkowej Banku,

4) przeprowadza testy warunków skrajnych tj. analizuje wpływ szokowych zmian stóp

procentowych (tj. o 200 punktów bazowych) na wynik finansowy.

W przypadku zniżkujących rynkowych stóp procentowych Bank kształtuje rozmiar i znak

niedopasowania w kierunku wielkości ujemnej, podejmując następujące działania:

1) skraca terminy pozyskiwanych środków oprocentowanych stała stopą;

2) wydłuża terminy środków lokowanych w Banku Zrzeszającym oprocentowanych stała stopą,

3) rozbudowuje portfel kredytów o stałym oprocentowaniu,

4) dokonuje weryfikacji polityki kalkulacji cen kredytów, poprzez zwiększanie udziału marży stałej

w stosunku do stóp bazowych przy ustalaniu stóp nominalnych,

5) dokonuje weryfikacji cen depozytów o stałym oprocentowaniu, poprzez preferowanie

depozytów o krótszych terminach wymagalności.

Natomiast w przypadku zwyżkujących rynkowych stóp procentowych Bank podejmuje

następujące działania:

1) wydłuża terminy lokowanych środków oprocentowanych stała stopą,

2) skraca terminy lokowanych środków w Banku Zrzeszającym oprocentowanych stała stopą,

3) ogranicza portfel kredytów o stałym oprocentowaniu,

4) zmniejsza udział stałej marży odsetkowej w relacji do stóp bazowych, przy kalkulowaniu stóp

nominalnych oprocentowania kredytów,

5) dokonuje weryfikacji cen depozytów o stałym oprocentowaniu, poprzez preferowanie

depozytów o dłuższych terminach wymagalności.

Z punktu widzenia procesu wewnętrznej oceny adekwatności kapitałowej Banku (ICAAP)

istotności poszczególnych rodzajów ryzyka stopy procentowej, tj. ryzyka niedopasowania terminów



23

przeszacowania, ryzyka bazowego, ryzyka opcji klienta i ryzyka krzywej dochodowości

i ewentualnej konieczności tworzenia dodatkowych wymogów kapitałowych na poszczególne

rodzaje ryzyka stopy procentowej stosowanych w procesie oceny adekwatności kapitałowej w roku

2015przedstawia poniższa tabela:

Rodzaj ryzyka

Limit (jako % funduszy własnych Banku)

31.12.2015

1. Ryzyko niedopasowania terminów przeszacowania

max 22 % 16,49%

2. Ryzyko bazowe

max 1,50 % 0,60%

3. Ryzyko opcji klienta

max 25 %

kredytów

ogółem

depozytów

ogółem

kredyty 0,75%

depozyty 0,00%

4. Ryzyko krzywej dochodowości max 2,00% 0,79%

W związku ze zmianami w strukturze bilansu, a zwłaszcza wobec rozbudowy portfela

papierów wartościowych Zarząd Banku Spółdzielczego Uchwałą Nr 230/C/2015 z dnia 30.11.2015

r. w sprawie zmian do "Instrukcji oceny adekwatności kapitałowej Banku Spółdzielczego w

Jaworze (zmiana II) przyjął następujące poziomy limitów :

1. Ryzyko terminów przeszacowania - maksymalnie 22 % funduszy własnych

2. Ryzyko bazowe - maksymalnie 1,50 % funduszy własnych

3. Ryzyko opcji klienta -maksymalnie 25 % obliga kredytowego/bazy depozytowej

3. Ryzyko krzywej dochodowości - maksymalnie 2 % funduszy własnych.

Na podstawie dokonywania w cyklach miesięcznych pomiaru ryzyka stopy procentowej

sporządzane są raporty, których wyniki przedstawiane są Zarządowi. Informacje o narażeniu na

ryzyko stopy procentowej są prezentowane Radzie Nadzorczej.

2.5. Ryzyko płynności

Płynność w Banku polega na zapewnieniu zdolności do wywiązywania się z bieżących

i przyszłych zobowiązań, w toku normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które

można przewidzieć, bez konieczności poniesienia dodatkowych kosztów. Utrzymywany przez

Bank poziom płynności musi być dostosowany do rodzaju i rozmiarów prowadzonej działalności

i winien zapewniać posiadanie lub łatwy dostęp do środków finansowych w wysokości

zapewniającej pokrycie aktualnego lub potencjalnego zapotrzebowania na te środki ze strony

klientów Banku.

Dla zapewnienia zdolności do wywiązania się w sposób optymalny z bieżących i przyszłych

zobowiązań bilansowych i pozabilansowych, Bank stosuje proces zarządzania płynnością

finansową. Bank monitoruje płynność finansową za pomocą analizyryzyka płynności w okresach

miesięcznych, oraz wyznaczanie i utrzymywanie nadzorczych norm płynności – codziennie.

Celem zarządzania płynnością finansową Banku jest dążenie do wzrostu stabilnych źródeł

finansowania, w szczególności depozytów osób fizycznych oraz utrzymywanie wszystkich



24

wskaźników płynnościowych. Do istotnych celów polityki Banku w zakresie płynności zalicza się

także monitorowanie czynników stanowiących potencjalne zagrożenie dla płynności Banku,

zapobieganie wystąpieniu sytuacji kryzysowej oraz określenie rozwiązań (planów awaryjnych)

umożliwiających jej przetrwanie.

Struktura posiadanych przez Bank aktywów powinna umożliwiać elastyczne dostosowywanie

się do potrzeb płynnościowych. W tym celu Bank dywersyfikuje swoje aktywa według

następujących kryteriów:

1) płynności,

2) bezpieczeństwa,

3) rentowności.

Bank może regulować swoją płynność płatniczą poprzez wykorzystanie szeregu instrumentów

oferowanych przez Bank Zrzeszający:

1) limit kredytu w rachunku bieżącym,

2) kredyt techniczny,

3) limit lokat płynnościowych.

Do obliczenia nadzorczych miar płynności Bank Spółdzielczy w Jaworze wykorzystuje relację

wartości posiadanych, na datę analizy, aktywów płynnych do aktywów ogółem. Bank przyjmuje, że

będzie utrzymywał minimalną wartość wskaźnika udziału aktywów płynnych w aktywach ogółem

na poziomie 0,20. Według stanu na 31 grudnia2015 roku limit 0,20 udziału aktywów płynnych

w aktywach ogółem nie został przekroczony.

Nadzorcze miary płynności Wartość minimaln

a

Wartość na dzień:

31.12.2013

31.12.2014

31.12.2015

Współczynnik udziału podstawowej i uzupełniającej rezerwy płynności

w aktywach ogółem 0,20 0,42 0,48 0,53

Współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych funduszami własnymi

1,00 3,88 4,06 4,00

Analizę ryzyka płynności w okresach miesięcznych Bank prowadzi z wykorzystaniem

wskaźników:

1) płynności do 1 miesiąca;

2) płynności do 3 miesięcy;

3) stabilności bazy depozytowej;

4) udziału depozytów stabilnych w aktywach netto.

W niniejszej Informacji zawarto wybrane elementy, tj.:

Wskaźnik płynności szybkiej obliczany jako stosunek aktywów płynnych (a’vista i do

1 miesiąca) do pasywów wymagalnych do 1 miesiąca. W grudniu wskaźnik przed urealnieniem

wyniósł 0,61,natomiast po urealnieniu 1,10.

Wskaźnik płynności bieżącej liczony jako stosunek aktywów płynnych do 3 miesięcy do

pasywów wymagalnych do 3 miesięcy.Na dzień:31.12.2015 rokuwskaźnik płynności bieżącej

liczony przed urealnieniem wyniósł 0,71 natomiast po urealnieniu wskaźnik płynności bieżącej

wyniósł: 1,30.



25

Porównanie wskaźnika płynności bieżącej przed urealnieniem i po urealnieniu

Politykę zarządzania ryzykiem płynności w Banku opracowuje Zespół Zarządzania Ryzykami

i Analiz. Dokument przedkładany jest członkom Komitetu Zarządzania Ryzykami. Po uzyskaniu

pozytywnej opinii Komitetu, dokument prezentowany jest na posiedzeniu Zarządu Banku. Zarząd

Banku przyjmuje Politykę, następnie dokument przedkładany jest do zatwierdzenia Radzie

Nadzorczej Banku.

Zespół Zarządzania Ryzykami i Analiz odpowiedzialny jest za przegląd i aktualizację polityki

przynajmniej raz w roku, w przypadku zmiany Strategii Banku.

2.6. Ekspozycje kapitałowe w portfelu bankowym

Bank zaangażował się w akcje banku zrzeszającego BPS w celu ich dokapitalizowania. Na

dzień 31.12.2015 r. Bank Spółdzielczy w Jaworze posiadał 632 tys.

Bank stosował metody wyceny papierów kapitałowych zgodnie z Ustawą o rachunkowości z

dnia 29 września 1994 roku (Dz. U. z 2013r. poz. 330).

Bank Spółdzielczy w Jaworze zawarł dnia 17 września 2015 r. umowę o zarządzanie portfelem

instrumentów finansowych przez BPS Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

Udziały w innych jednostkach oraz inne inwestycje zaliczone do aktywów trwałych wyceniane

były według ceny nabycia, pomniejszone o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lub według

wartości godziwej albo skorygowanej ceny nabycia – jeżeli dla danego składnika aktywów został

określony termin wymagalności, wartość w cenie nabycia można było przeszacować do wartości w

cenie rynkowej, a różnicę z przeszacowania rozliczyć zgodnie z art. aktywa finansowe

utrzymywane do terminu zapadalności. Aktywa finansowe dostępne dosprzedaży wycenia sie

według wartości godziwej, a skutki zmiany wartości godziwej odnosi sie odpowiednio na fundusz z

aktualizacji wyceny. Z kolei aktywa finansowe utrzymywane do terminu zapadalności wycenia sie

według zamortyzowanego kosztuz uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej i powiększonej o

naliczone odsetki orazpomniejszonej o utworzone rezerwy celowe i nierozliczone prowizje.

Bank nie posiadał aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu.

Dokonano wyceny aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży do poziomu wartości

godziwej na kwotę: 21 tys. zł.

Przychody i koszty zrealizowane na aktywach finansowych dostępnych do sprzedaży, które

zostały usunięte z bilansu (sprzedane, zlikwidowane): nie wystąpiły.

Przychody i koszty z tytułu sprzedanych aktywów finansowych, których wartość godziwa nie

mogła być wcześniej wiarygodnie wyceniona, ze wskazaniem wartości bilansowej aktywów

ustalonej na dzień sprzedaży: nie wystąpiły.



26

Zyski i straty nadzwyczajne: nie wystąpiły.

Bank w roku 2015 nie otrzymał dywidendy od Akcji BPS S.A.

Na dzień 31.12.2015 roku zaangażowanie kapitałowe Banku przedstawiało się następująco:

1) bony pieniężne Narodowego Banku Polskiego,

2) obligacje (komunalne, korporacyjne i BPS),

3) akcje Banku Zrzeszającego,

4) jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych.

Bank Spółdzielczy w Jaworze w 2015 roku posiadał następujące jednostki uczestnictwa w

funduszach inwestycyjnych:

1) BPS Pieniężny – subfundusz FIO na kwotę 1 740 tys. zł., tj. 22,68% funduszy własnych. Limit

zaangażowania w FIO wynosi 25% funduszy własnych.

2) BPS Płynnościowy – subfundusz SFIO na kwotę 1 759 tys. zł., tj. 22,93% funduszy własnych.

Limit

zaangażowania w SFIO wynosi 25% funduszy własnych.

Lokaty międzybankowe Na dzień:31.12.2015 roku lokaty międzybankowe wyniosły: 30 200

tys. zł.

Plan ekonomiczno-finansowy na rok 2015 zakłada inwestować minimum połowę wolnych

środków w papiery wartościowe emitowane przez budżet państwa oraz NBP w wysokości nie

mniej niż 15 000 tys. zł.

Bank angażuje częściową rezerwę środków pieniężnych w krótkoterminowe papiery

wartościowe jakimi są bony pieniężne Narodowego Banku Polskiego. Na koniec analizowanego

okresu Bank zainwestował 14 515 tys. zł w bony pieniężne NBP.

Bank nie posiada akcji i udziałów w jednostkach zależnych, współzależnych i

stowarzyszonych



27

2.7. Ryzyko wyniku finansowego (biznesowe)

Bank w ocenie istotności ryzyka wyniku finansowego dla potrzeb wyznaczania wewnętrznego

wymogu kapitałowego, dokonuje analizy wielkości planowanego wyniku finansowego na dany rok

według planu finansowego zatwierdzonego przez Radę Nadzorczą, a wielkością zrealizowaną na

datę analizy.

Jeżeli różnica pomiędzy wartością planowaną wyniku finansowego netto na dany rok,

a zrealizowaną na datę dokonywania oceny kapitału wewnętrznego wartością wyniku finansowego

netto, powiększoną o wartość wyniku planowanego do zrealizowania na okres pozostający do

zakończenia roku jest dodatnia i większa niż 5% planowanego wyniku finansowego netto na dany

rok, to Bank uznaje, że ryzyko wyniku finansowego jest istotne i wyznacza wewnętrzny wymóg

kapitałowego z tego tytułu.

Wynik finansowy na koniec grudnia 2015 roku uległ pogorszeniu z powodu obowiązkowej wpłaty

na FOŚG Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w wysokości: 158 tys. zł, jako udział Banku w

upadłości Spółdzielczego Banku Rzemiosła i Rolnictwa w Wołominie, na wypłaty środków

gwarantowanych deponentom tego banku. Uwzględniono również wpływ zaistniałej sytuacji na

wskaźnik C/I zakładając, iż z 89,49% osiągnie poziom 93,12%.

Stan na dzień 31.12.2015 r. przedstawia się następująco:

1) Bank wypracował zysk netto w kwocie 177 tys. zł.

2) Marża odsetkowa po korekcie była planowana na poziomie 3,89% w rezultacie osiągnęła

poziom 3,75%.

3) Koszty działania absorbowały wynik działalności bankowej w 86,07%. W stosunku do kwoty

planowanej okazały się niższe o 45 tys. zł.

4) Koszty osobowe poniesione w IV kwartale 2015 r. stanowiły 63,65% łącznych kosztów

stałych. Na skutek zmian organizacyjno-kadrowych, w tym brak premii uznaniowych i

nagród okolicznościowych, poziom kosztów osobowych obniżył się o 23 tys. zł. w stosunku

do wartości szacowanej.

5) W dużym stopniu wynik działalności bankowej pochłaniały koszty zabezpieczenia ryzyka

kredytowego. Saldo odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości aktywów finansowych

wyniosło 194 tys. zł; stanowiło 4,34% wyniku działalności bankowej.

6) Wskaźnik C/I wyniósł 91,83% i jest niższy od planowanego o 1,29 p.p. Osiągnięcie

oczekiwanego poziomu nastąpiło za sprawą uzyskania niższych niż planowano kosztów

działania Banku (o 45 tys. zł).

7) Uzyskane przez Bank przychody i poniesione koszty (wybrane pozycje z rachunku zysków i

strat):

Bank analizuje ryzyko biznesowe kwartalnie wraz z analizą planu finansowego. Bank dokonuje

z minimum roczną częstotliwością przeglądu otoczenia, w którym funkcjonuje, a także swojej

pozycji rynkowej, w szczególności weryfikacji swojej pozycji konkurencyjnej, podstawowych zmian

w strukturze rynku oraz strategii konkurowania innych podmiotów obcych na rynku.

2.8. Ryzyko kapitałowe

Podstawowym celem strategicznym w zakresie adekwatności kapitałowej jest budowa

odpowiednich funduszy własnych, zapewniających bezpieczeństwo zgromadzonych depozytów,

przy osiąganiu planowanego poziomu rentowności prowadzonej działalności.



28

Bank tworzy minimalne wymogi kapitałowe na ryzyka Filaru I tj., zgodnie z Uchwałą w sprawie

adekwatności kapitałowej; analizuje inne istotne rodzaje ryzyka, na które tworzy dodatkowe

wymogi kapitałowe w ramach Filaru II NUK; w Polityce kapitałowej, określa limity alokacji kapitału

z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka, dostosowane do skali, złożoności i poziomu ryzyka

występującego w Banku; poddaje analizie przestrzeganie limitów, a każde przekroczenie jest

sygnalizowane Radzie Nadzorczej wraz z informacjami na temat podjętych działań w celu

uniknięcia takiej sytuacji w przyszłości; dokonuje okresowego przeglądu procesu szacowania

wymogów wewnętrznych. Wyniki przeglądu są prezentowane Radzie Nadzorczej, która dokonuje

oceny adekwatności kapitałowej; dąży do kształtowania jednostkowego zaangażowania

kapitałowego w instytucjach finansowych i bankach (akcje i udziały, zobowiązania

podporządkowane); ustalane przez Bank plany w zakresie kapitału wewnętrznego oraz poziomu

wyznaczanego wewnętrznego wymogu kapitałowego winny być dostosowane do profilu ryzyka

występującego realnie w Banku.

Bank w ocenie istotności ryzyka kapitałowego dokonuje analizy:

1) struktury posiadanych funduszy w celu ustalenia stopnia koncentracji funduszu

udziałowego,

2) koncentracji pakietów „dużych” udziałów.

2.8.1. Ryzyko koncentracji funduszu udziałowego

Oceny istotności ryzyka koncentracji funduszu udziałowego, Bank dokonuje poprzez ustalenie

skali udziału funduszu udziałowego w sumie kapitałów i funduszy podstawowych oraz

uzupełniających posiadanych na datę analizy. Bank uznaje, że ryzyko koncentracji funduszu

udziałowego jest istotne i wyznacza wewnętrzny wymóg kapitałowy na pokrycie tego ryzyka, jeżeli

poziom wskaźnika udziału stanowi powyżej 30%.

Na dzień 31.12.2015 roku udział funduszu udziałowego w funduszach własnych Banku

utrzymywał się na stałym bezpiecznym poziomie.

31.12.2013 31.12.2014 31.12.2015

Udział funduszu udziałowego w sumie kapitałów i funduszy podstawowych oraz uzupełniających

4,92% 3,52% 3,05%

Według stanu na dzień: 31.12.2015 roku limit 30% funduszu udziałowego w sumie kapitałów

i funduszy podstawowych oraz uzupełniających nie został przekroczony.

2.8.2. Ryzyko koncentracji „dużych” pakietów udziałów

Oceny istotności ryzyka koncentracji „dużych” pakietów udziałów Bank dokonuje poprzez

ustalenie skali udziału sumy „dużych” pakietów udziałów w funduszu udziałowym posiadanym na

datę analizy. Za „duży” pakiet udziałów Bank uznaje kwotę sumy udziałów posiadanych przez

jednego Członka Banku na poziomie co najmniej 5% funduszu udziałowego.Bank uznaje ryzyko za

istotne i wyznacza wewnętrzny wymóg kapitałowy na pokrycie tego ryzyka, jeżeli w Banku

występują „duże” pakiety udziałów i jeżeli suma „dużych” pakietów udziałów jest większa niż 30%

funduszu udziałowego.

Na koniec analizowanego roku w Banku było 876 członków, liczba wszystkich udziałów

deklarowanych wynosi: 1 101 jednostek, fundusz udziałowy wyniósł: 330 tys. zł.

Według stanu na dzień: 31.12.2015 roku limit 30% sumy „dużych” pakietów udziałów

w funduszu udziałowym nie został przekroczony. Zgodnie z procedurą ICAAP Bank nie tworzy

dodatkowego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka koncentracji „dużych” pakietów udziałów

z uwagi na niski poziom istotności ryzyka.



29

Zestawienie udziałów na 31.12.2015 roku prezentuje tabela.

31.12.2013 31.12.2014 31.12.2015

Liczba członków (w szt.) 889 882 876

Liczba udziałów deklarowanych (w szt.) 1 120 1 114 1 101

Fundusz udziałowy (w zł.) 336 334 330

Zestawienie wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych ryzyk Banku Spółdzielczego

w Jaworze na I i II filar na 31.12.2015 roku (w tys. zł.).

Rodzaj ryzyka 31.12.2013 31.12.2014 31.12.2015

Ryzyko kredytowe 4 148 3 199 3572

Ryzyko rynkowe 0 0 0

Ryzyko operacyjne 827 844 821

Łączny wymóg na powyższe ryzyka 4 975 4 043 4393

Redukcja wymogu kapitałowego 0 0 0

Ryzyko koncentracji zaangażowań, z tego:

0 0 0

koncentracji dużych zaangażowań 0 0 0

koncentracji w sektor gospodarki 0 0 0

koncentracji przyjętych form zabezpieczenia

0 0 0

koncentracji zaangażowań w jednorodny instrument finansowy

0 0 0

koncentracji geograficznej 0 0 0

Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej, z tego:

0 0 0

niedopasowania terminów przeszacowania

0 0 0

bazowe 0 0 0

opcji klienta 0 0 0

krzywej dochodowości 0 0 0

Ryzyko płynności (wynikające

z nieodpowiedniego poziomu aktywów

płynnych)

0 0 0

Ryzyko wyniku finansowego (biznesowe)

0 0 0

Ryzyko kapitałowe, z tego: 0 0 0

koncentracji funduszu udziałowego 0 0 0

koncentracji „dużych” udziałów 0 0 0

niedotrzymania minimalnych progów kapitałowych

0 0 0

Kapitał wewnętrzny 4975 4 043 4 393

Wewnętrzny współczynnik wypłacalności 10,99% 14,69% 13,97%



30

2.9. Ryzyko braku zgodności

Ryzyko braku zgodności jest ryzykiem pokrewnym w stosunku do ryzyka operacyjnego. Są to

skutki nieprzestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank

standardów postępowania.

Kontrolę nad prawidłowym przebiegiem wdrażania i funkcjonowania procesu zarządzania

zgodnością oraz zarządzania ryzykiem braku zgodności sprawuje DA BPS.

Zarządzanie zgodnością jest w Banku realizowane w celu:

1) zapewnienia funkcjonowania Banku zgodnie z przepisami prawa,

2) zapewniania przestrzegania przez pracowników Banku przyjętych standardów

postępowania,

3) budowania korzystnego wizerunku Banku jako instytucji przestrzegającej przepisów prawa

i przyjętych standardów postępowania,

4) ograniczania ryzyka braku zgodności.

Proces zarządzania zgodnością jest procesem strategicznym, który wywiera wpływ na

funkcjonowanie całego Banku.

Elementami procesu zarządzania są;

1) analiza zgodności ex ante,

2) monitorowanie zgodności,

3) zapewnianie zgodności.

Analiza zgodności ex ante jest przeprowadzana przez Zespół Organizacyjno-

Administracyjny i polega na badaniu zgodności nowych lub zmienianych wewnętrznych aktów

prawnych regulujących funkcjonowanie Banku z obowiązującymi przepisami wewnętrznymi Banku

oraz z regulacjami zewnętrznymi.

Monitorowanie zgodności polega na prowadzeniu planowych i systematycznych obserwacji

zachowania zgodności i jest realizowane przez poszczególne jednostki i komórki organizacyjne

Banku.

Wszyscy pracownicy jednostek i komórek organizacyjnych Banku zobowiązani są do

monitorowania podlegających im obszarów działalności w aspekcie zmian w regulacjach

zewnętrznych oraz zmian wynikających z wprowadzenia nowego lub zmiennego wewnętrznego

aktu prawnego Banku.

Proces zarządzania ryzykiem braku zgodności obejmuje następujące elementy:

1) identyfikację,

2) pomiar,

3) limitowanie,

4) monitorowanie,

5) raportowanie,

6) kontrolę,

7) ograniczenia.

W Banku są ewidencjonowane informacje o incydentach i zdarzeniach rzeczywistych,

powiązanych z ryzykiem braku zgodności, zgodnie z zasadami określonymi w „Instrukcji

zarządzania ryzykiem braku zgodności”. Informacje te, są klasyfikowane i przetwarzane w celu

zidentyfikowania profilu oraz określenia poziomu ryzyka braku zgodności w Banku.

Do obszaru ryzyka braku zgodności zalicza się przypadki zdarzeń operacyjnych wymienione

w „Instrukcji zarządzania ryzykiem braku zgodności”.



31

Poziom ryzyka braku zgodności jest monitorowany zgodnie z „Instrukcją zarządzania ryzykiem

braku zgodności”. Poziom ryzyka braku zgodności oraz straty ponoszone w tym obszarze są

raportowane do odpowiednich instytucji zewnętrznych zgodnie z przepisami dotyczącymi

zarządzania ryzykiem braku zgodności.

Proces ograniczania ryzyka braku zgodności jest jednym z najważniejszych wchodzących

w skład zarządzania ryzykiem braku zgodności. Decyzje o ograniczaniu ryzyka braku zgodności

bezpośrednio kształtują profil ryzyka braku zgodności.

Polityka zarządzania zgodnością i ryzykiem braku zgodności podlega corocznej weryfikacji

dokonywanej przez Zespół Zarządzania Ryzykami i Analiz w celu jej dostosowania do zmian

profilu ryzyka Banku i otoczenia gospodarczego, w którym Bank działa.

Polityka może być zmieniona lub uchylona w przypadku zmiany profilu ryzyka, zmian

w regulacjach zewnętrznych, zmiany Regulaminu Organizacyjnego.Zmiana Polityki wymaga zgody

Zarządu i Rady Nadzorczej Banku.

2.10. Ryzyko modeli

Badając istotność ryzyka modeli Bank przeprowadza analizę, poprzez udzielenie odpowiedzi

na pytania:

1) czy w ocenie Banku systemy informatyczne dotyczące oceny poszczególnych ryzyk

bankowych są wystarczające na aktualnym poziomie rozwoju skali działalności bankowej?

2) czy w Banku systemy informatyczne wykorzystywane do analiz poszczególnych ryzyk

bankowych wspomagają zarządzanie ryzykiem modeli (ryzyko danych, ryzyko założeń,

ryzyko administrowania)?

3) czy Bank ocenia kompletność, wiarygodność, reprezentatywność danych

wykorzystywanych do oceny poszczególnych ryzyk.

Na skutek udzielenia na powyższe pytania odpowiedzi negatywnej („NIE”) Bank uznaje, iż

ryzyko modeli jest ryzykiem nieistotnym.

III. Bufory kapitałowe

Na dzień 31 grudnia 2015 r. Bank nie był zobowiązany do ujmowania informacji w tym

zakresie, w związku z brakiem szczegółowych przepisów wykonawczych.

IV. Fundusze własne

Bank przyjmuje strategię bezpiecznego funkcjonowania opartą na utrzymywaniu rozmiarów

działalności obarczonych ryzykiem na poziomie adekwatnym do posiadanych funduszy własnych.

Bank będzie zwiększał poziom funduszy własnych poprzez coroczne odpisy z zysku na

fundusz zasobowy.

Bank kształtuje wielkość funduszy własnych – w taki sposób, aby ich wysokość nie uległa

obniżeniu do poziomu niższego niż równowartość 1 000 000 euro obliczonych w złotych według

średniego kursu wynikającego z tabeli kursów ogłaszanej przez NBP, obowiązującego na dzień

sprawozdawczy.

Bank Spółdzielczy w Jaworze w celu zapewnienia bezpieczeństwa ekonomicznego posiada

fundusze własne, dostosowane do rozmiaru prowadzonej działalności.

Fundusze własne Banku zgodnie z art. 127 ustawy Prawo Bankowe obejmują:

Fundusze podstawowe banku,



32

Fundusze uzupełniające banku.

Fundusz udziałowy tworzony jest z wpłaconych, przez członków Banku, udziałów i wynosił

na 31.12.2015 r.- 330 tys. zł.

Fundusz zasobowy powstaje z odpisów z zysku po opodatkowaniu oraz kwot wpisowego.

Fundusze własne Banku na dzień 31.12.2015 r. składały się z kapitału podstawowego Tier I. oraz

kapitału dodatkowego Tier I. W Banku nie występuje kapitał dodatkowy Tier II.

Wartość poszczególnych składników oraz strukturę funduszy własnych prezentuje tabela

poniżej:

Wyszczególnienie Wartość w tys. zł.

Fundusz udziałowy zamortyzowany 235

Fundusz zasobowy 7 466

Fundusz ogólnego ryzyka 0

Fundusz rezerwowy 0

Fundusz z aktualizacji wyceny majątku trwałego (stan) 43

Fundusz z aktualizacji wyceny aktywów finansowych (stan)

21

Fundusz z aktualizacji wyceny majątku trwałego (wyłączenie 60%)

-26

Fundusz z aktualizacji wyceny aktywów finansowych (wyłączenie 60%)

-13

Wartości niematerialne i prawne (-) -56

Kapitał Tier I 7 830

Rezerwa na ryzyko ogólne 0

Kapitał Tier II 0,00

Łączny kapitał (Tier I iTier II) 7 830

Na dzień: 31 grudnia 2015 roku fundusze własne banku wyniosły: 7 830 tys.zł. Przy średnim

kursie EURO wg „Tabeli kursów średnich nr 254/A/NBP/15 NBP ogłoszonej w dniu: 31.12.2015

roku wynoszącym: 4,2615 zł.

V. Adekwatność kapitałowa

Zarządzanie adekwatnością kapitałową ma na celu utrzymywanie posiadanych przez Bank

kapitałów własnych na poziomie nie niższym niż wymagany przez przepisy Rozporządzenia

Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. oraz wewnętrzny

proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego.

Celem procesu oceny adekwatności kapitału wewnętrznego ICAAP jest zapewnienie

utrzymania kapitału w wysokości dostosowanej do profilu ryzyka Banku. Proces ICAAP jest

procesem łączącym elementy zarządzania ryzykiem oraz zarządzania kapitałem.

„Polityka Informacyjna Banku Spółdzielczego w Jaworze” stanowi wykonanie postanowień art.

111a ustawy Prawo bankowe oraz Uchwały Nr 385/2008 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17

grudnia 2008r. w sprawie szczegółowych zasad sposobu ogłaszania przez banki informacji o



33

charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu

informacji podlegających ogłaszaniu (Dz.Urz. KNF Nr 8, poz. 39, z późniejszymi zmianami).

Ujawniane informacje powinny spełniać wymogi:

1) kompleksowość, przedstawiająca aktualny obraz ryzyk związanych z działalnością Banku;

2) przydatność i aktualność, pozwalające ocenić bezpieczeństwo i stabilność działań Banku;

3) wiarygodność, odzwierciedlająca ekonomiczną treść zdarzeń i transakcji;

4) porównywalność, umożliwiająca ocenę pozycji finansowej i wyniku finansowego Banku

względem innych banków;

5) istotność i przydatność do oceny ryzyka Banku.

Zakres ogłaszanych informacji nie obejmuje informacji, których ujawnienie może mieć

niekorzystny wpływ na pozycję Banku na rynku. Bank nie ujawnia informacji nieistotnych

w procesie wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka, tj.

takich informacji, których pominięcie nie może zmienić oceny lub decyzji osoby wykorzystującej

takie informacje przy podejmowaniu decyzji ekonomicznych, lub wpłynąć na taką ocenę lub

decyzję.

Informacje o charakterze jakościowym i ilościowym Bank ogłasza z częstotliwością roczną,

tj. nie później niż w terminie 30 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego

Banku przez Zebranie Przedstawicieli.

W przypadku wystąpienia zdarzenia skutkującego istotną zmianę profilu ryzyka, Bank ogłosi

informacje w okresie nie przekraczającym trzech miesięcy od daty zajścia takiego zdarzenia.

„Polityka informacyjna Banku Spółdzielczego w Jaworze”udostępniana jest Klientom w formie

papierowej, w miejscu wykonywania czynności, tj. we wszystkich placówkach Banku, w sposób

ogólnie dostępny/na tablicach ogłoszeń.

Ogłaszane informacje podlegają zatwierdzeniu przez Zarząd Banku.

VI. Dźwignia finansowa

Bank oblicza wskaźnik dźwigni, zgodnie z art. 429 ust. 2 Rozporządzenia CRR, jako miarę

kapitału Banku podzieloną przez miarę ekspozycji całkowitej Banku wyrażoną jako wartość

procentowa. Miarą kapitału jest Tier I. Miarą ekspozycji całkowitej jest suma wartości ekspozycji z

tytułu wszystkich aktywów i pozycji pozabilansowych nieodliczonych przy wyznaczaniu miary

kapitału.

Wartość wskaźnika dźwigni na dzień 31.12.2015 r. zgodnie z wyliczeniem w okresie

przejściowym wynosiła 7,57%.

W ramach zarządzania ryzykiem nadmiernej dźwigni finansowej, Bank monitoruje wskaźnik

dźwigni z częstotliwością kwartalną. Poziom wskaźnika dźwigni uwzględniany jest w ramach

wyznaczania bieżącego profilu ryzyka Banku i raportowany jest w ramach raportów dla Zarządu

Banku i Rady Nadzorczej.

Wskaźnik dźwigni Bank obliczał wg wzoru i wyrażał jako wartość procentową:

Miara kapitału

Wskaźnik dźwigni finansowej = __________________________* 100%

Miara ekspozycji całkowitej



34

VII. Polityka zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze

Polityka zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze

określa zasady ustalania, wypłacania i monitorowania zmiennych składników wynagrodzeń osób

zajmujących stanowiska kierownicze w Banku Spółdzielczym w Jaworze. Podlega ona

zatwierdzeniu i weryfikacji przez Rade Nadzorcza Banku. Jej realizacja podlega raz w roku ocenie

w ramach audytu wewnętrznego. Podlega również ujawnieniu w ramach Filaru III NUK.

Do stanowisk kierowniczych w rozumieniu Uchwały Nr 258/2011 KNF z dnia 04.10.2011

r.w sprawie szczegółowych zasad funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu

kontroli wewnętrznej oraz szczegółowych warunków szacowania przez banki kapitału

wewnętrznego i dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału

wewnętrznego oraz zasad ustalania polityki zmiennych składników wynagrodzeń osób

zajmujących stanowiska kierowniczew Banku zalicza się

1) Członków Zarządu,

2) Głównego Księgowego,

3) Dyrektorów Oddziałów,

4) Zastępców Dyrektorów Oddziałów,

5) Stanowisku audytu wewnętrznego,

6) osoby bezpośrednio podległe członkom Zarządu,

7) osoby, których wynagrodzenie jest zbliżone do wynagrodzenia osób wymienionych

w punktach 2-6.

Do stanowisk kierowniczych wymienionych w Uchwale KNF nie zalicza się osób

wymienionych w pkt. 2-7.

Członkowie Zarządu nie zajmują stanowisk dyrektorskich w związku z pełnioną funkcją.

Wynagrodzenie osób zajmujących stanowiska kierownicze składa się z: wynagrodzenia

stałego - wynagrodzenie zasadnicze i wynagrodzenia zmiennego – premii uznaniowej. Do

wynagrodzeń zmiennych nie zalicza się nagród, nagród jubileuszowych, odpraw rentowych,

odpraw emerytalnych, a także innych świadczeń wypłacanych na podstawie przepisów

ustawowych.

Wynagrodzenie stałe wypłacane jest w okresach miesięcznych. Wynagrodzenie zmienne –

premie uznaniowe są przyznawane i wypłacane w okresach kwartalnych. Wysokość premii

uznaniowej określa Regulamin wynagradzania.

Członkom Zarządu Banku zatrudnionym na podstawie umowy o pracę przysługuje

wynagrodzenia stałe zasadnicze.

Wynagrodzenie zmienne nie może być wyższe niż 45% wynagrodzenia zasadniczego

wypłaconego w kwartale, za które wypłacane jest wynagrodzenie zmienne. Wysokość

wynagrodzenia ustala Rada Nadzorcza, biorąc pod uwagę nakład pracy osób zajmujących

stanowiska kierownicze oraz sytuację ekonomiczną Banku. Wynagrodzenia zmiennego nie

przyznaje się lub zmniejsza się je proporcjonalnie za okres, w którym Bank prowadzi działalność

ze stratą.

Oceny efektów pracy Zarządu dokonuje Rada Nadzorcza.

Ocena efektów pracy obejmuje następujące wskaźniki Banku osiągane w ostatnich trzech

latach:

1) zysk netto,

2) zwrot z kapitału własnego (ROE) - brutto,

3) jakość portfela kredytowego,

4) współczynnik kapitałowy.



35

Ocenie podlega stopień wykonania ww. wskaźników w odniesieniu do planu finansowego

w poszczególnych latach podlegających ocenie oraz w stosunku do założeń przyjętych w Strategii

Banku za dany okres.

W związku z przyjętą w 2016 roku Procedurą dokonywania ocen odpowiedniości Zarządu

Banku Spółdzielczego w Jaworze Rada Nadzorcza Banku dokonuje oceny poszczególnych

członków Zarządu, kandydatów na członków Zarządu oraz Zarządu jako organu kolegialnego. Na

ocenę indywidualną składa się ocena kwalifikacji i reputacji. Ocena kolegialna Zarządu,

działającego jako organ, obejmuje ocenę ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem oraz ocenę

reputacji Banku, jako pochodnej działań członków Zarządu.

Za rok 2015 Rada Nadzorcza oceniła Zarząd i poszczególnych jego członków pozytywnie.

Ogólne Zasady Polityki dotyczące wdrożenia polityki zmiennych składników wynagrodzeń oraz

jej realizacji, podlega raz w roku ocenie w ramach audytu wewnętrznego, a raport z tego przeglądu

przedstawia Radzie Nadzorczej.

Rada Nadzorcza opiniuje i monitoruje wynagrodzenie zmienne osób zajmujących stanowiska

kierownicze biorąc pod uwagę zarządzanie ryzykiem oraz zachowaniem zgodności działania

Banku z przepisami prawa i regulacja mi wewnętrznymi. Stanowisko w tym zakresie Rada

Nadzorcza zajmuje po otrzymaniu raportu. Ogólne Zasady Polityki dotyczące wdrożenia polityki

zmiennych składników wynagrodzeń oraz jej realizacji, podlega raz w roku ocenie w ramach

audytu wewnętrznego, a raport z tego przeglądu przedstawia Radzie Nadzorczej.

VIII. Informacje dodatkowe

1) Informacja powyższa została zatwierdzona Uchwałą Nr 1/25/B/2016 Zarządu Banku

Spółdzielczego w Jaworze z dnia 15 lipca 2016 r.

ZARZĄD

BANKU SPÓŁDZIELCZEGO

w Jaworze (podpisy na oryginale)

Jawor, dnia 15 lipca 2016 roku

Sporządził: Bik Katarzyna - ZFKS

informacje o charakterze iloŚciowym i jakoŚciowym

Documents