• •

KKTC

YAKIN DOGU UNiVERSiTESi

EGiTiM YONETiMi, DENETiMi, EKONOMiSi VE PLANLAMASI

ANA BiLiM DALI

EYY-605

EGiTiM EKONOMiSi

iNGiLiZCE OGRETiMiNDE KARSILASILAN SORUNLAR

Yrd. Do~. Dr. Erdal GURYAY

Arasnrmaci: Ozge YORULMAZ

Lefkosa, 2005

i<;iNDEKiLER

C>NSC>'.Z-----------------------------------------------------------------------------------------i i<;il\rl)E:l(il,IIR .. ------------------------------------------------------------------------------ii c;iRi~----------------------------------------------------------------------------------------iii J3()LlJl\1 I------------------------------------------------------------------------------------1 1.1. I) i1,il\r T ANIMI VE: l(APSAMI-----------------------------------------------------3 1.2. l)il, VE: E:l(W--------------------------------------------------------------------------4 1.3. nn. OGRETiMi VE: Y ABANCI l)il,----------------------------------------------5 l(lSAl,TMAl,All --------------------------------------------------------------------------9 JJ()LlJl\1 II----------------------------------------------------------------------------------10 VE:RiL,E:RiN ANMi'.Z-i, ANI(E:T HA:l,JRLANMASI, UYGUL,ANMASI VE: ANI(E:T SORUL,Alll------------------------------------------11 J3()LlJl\1 III--------------------------------------------------------------------------------37 SO NU<; VE: 6 NE:RiL,E:R-------------- -------------------------------------------- -------3 7 l(J\~Al(<;A------------------------------------------------------------------------------39 El(--------------------------------------------------------------------------------------------40

ONSOZ

Dunya illkeleri, toplumlanm olusturan bireylerin egitimlerinden buyuk olcude

yararlanabilmeleri icin caba harcamaktadirlar.Nufusun gene bir ozellik arz etmesi,

teknolojinin hizh degisimi, cocuklanrmzm temel egitimde yabanci dilin gerekli

gorulmesi konusuna onem kazandirmakla birlikte egitim sistemimizin de surekli olarak

gozden gecirilmesini gerektirmektedir.

Dil ogretiminde karsilasilan guclukler gecmiste oldugu gibi gunumuzde de

guncelligini korumakta, dil ogretimi ile ilgili sorunlar varligiru her durumda

surdurmektedir,

Bu arasnrma ilkokullarda gorev yapan ingilizce cgretmenlerinin karsilastigi

guclukleri saptamak amaciyla yapilmistir.

Arastirmanm tum kullanicilara yarah olmasnu dilerim.

11

iLKOKUL iNGiLiZCE OGRETMENLERiNiN iNGiLiZCE

OGRETiMiNDE KARSILASTIKLARI GU<;LUKLER

GiRiS

PROBLEM

ingilizce ogretiminde karsilasilan guclukler, gunumuzde cocugun egitimini etkiler

duzeye ulasnustir.

PROBLEM CUMLESi ingilizce ogretiminde karsilasilan guclukler nelerdir?

ALT PROBLEMLER

• Ogretmenlere gore, ingilizce ogretiminde karsilasilan guclukler nelerdir?

• ingilizce ogretiminde karsilasilan guclukler yas acismdan farkhhk

gosteriyor mu?

• Guclukler cinsiyet acismdan farkhhk gosteriyor mu?

AMA<;

Bu ara~tirmn{in amaci; Milli Egitim ve Kultur Bakanligi Ilkogretim Daires'ne bagh

ilkokul ogretmenlenntn ingilizce ogretiminde karsilastiklan guclukleri tespit ederek bu

~ alanda yapilacak hizmet ici egitim pffigtat~tft4-aH-g-t'.1'¢uklel'i teseit ederek'

egitim ve ogretimde verimliligin artmlmasmi saglamak,

lll

ONEM

ingilizce dilinin yaygm olarak kullaruldigi iilkemizde, ingilizce ogretimine gerekli

onem verilmeli ve bu alanda ogretrnenlerin karsilastiklan guclukler saptamp, ortadan

kaldmlmah veya en aza indirilmelidir. Bu cahsmamn onerni; ingilizce ogretiminde

karsilasilan guclukleri belirleyerek, egitim politikasmi gelistirmede yapilacak

cahsrnalara katki koyacak olmasidir,

SAYILTILAR

• Denekler ankete dogru cevap vermislerdir.

• Ornekleme alman cgretmenler evren femsil edecek sayidadir . .- • Anket; uzmanlann denetiminden gecmesi ve on deneme grubuna

uygulanmasi nedeniyle gecerlilik ve guvenilirlige sahiptir.

• Ankete verilen cevaplar gercegi yansitmaktadir.

SINIRLILIKLAR

• Bu arastmna 2004 - 2005 yili icin gecerlidir.

• Bu arastirma 2004 - 2005 egitim-ogrertim yilmda KKTC Milli Egitim ve

Kultur Bakanhgi llkogretim Dairesi'ne bagli Lefkosa Bolgesi okullannda

gorev yapan ilkokul ogretmenleri ile smirhdir.

IV

TANIMLAR

• Ogretmen: Bakanhgm ve bakanhga bagli egitim ve ogretim kurum ve

kuruluslannm yurutmekte yukumlu oldgu egitim ve ogretim hizmetlerinin

gerektirdigi asil ve surekli gorevleri yerine getiren personeli anlatir. (KKTC

Ogretmenler Yasasi, 1985: 700).

• ilkokul: KKTC' de birinci simf ve besinci simf ogrencilerini kapsayan egitim ve

ogretim kuruluslandir. 6 - 11 yas ogrencilerinin egitim ve ogretim gordugt;

okullardir.

• Ogretim: Ogrenrncyi saglama ve klavuzlama faaliyetidir. (Erti.irk: 83)

• Okul: Degisik adlarla amlan, egitimin temel sistemlerini kapsayan, genel bir

kavramdir. Okul, egitim sisteminde egitimin uretildigi yerdir. Egitim orgutunun

halkla yuz yuze gelinen kapisidir. (Basaran 2000 : 12).

• Egitim: Bireyin davramslannda, kendi yasantisi yoluyla kasrth davrams

degisikligi meydana getirme si.irecidir.

• KKTC'de Okul: Bakanliga bagh ana okullan, ozel egitim, ilkokul, ortaokul,

genel ve mesleki teknik liseler ile pratik sanat okullanm veya bu okullarm

tumunu anlatir.

• Bakanhk: Kuzey Kibns Turk Cumhuriyeti Milli Egitim ve Kultur Bakanligi

(KTOESOS Yasalar Kitapcigi, 1999)

V

BOLUMI

Bu bolumde, arastirma konusu olusturan problem durumu belirtilmis, konu alarundaki kuramsal yaklasimlar gozden gecirilmis, arastirmanm amaci, onemi, sayrltilan, simrhhklan, verilmis ve bazi terimler tammlanrmstrr.

Dil ogretiminde karsilasilan guclukler gecmiste oldugu gibi gunumuzde de

guncelligini korumakta, dil ogretimiyle ilgili cesitli sorunlar varhguu her durumda

siirdurrnektedir. Bizim bu calismamrzdaki amacmuz dil ve dil ogretimi sorunlanrun

belirlenmesinin yamnda belirledigimiz sorunlara bir cozum onerisi ya da onerileri

uretmek, yabanci dil ogretiminin amac mi, yoksa arac midir? sorusuna yamt bulmaya

cahsmaktir. Bunlan yaparken de dilin tamrmm, ekin ile olan iliskisini, nlkemizde yabacr

dil ogretim yontemlerine iliskin sorunlar ve cozum yollanmn ne(ler) olabilecegini de

katmak istiyoruz. Son olarak da yabanci dilin ogrenimi, hangi alan(lar)da

kullarulabilecegi ve bugunku yabanci dil ogretim yontemlerinin yeterliligi konulanna

deginerek tarusmaya cahsmak olacaktir.

Dil ile ilgili bir incelemede ilk dikkati ceken ~ey dillerin cesitliligi ve birbirlerinden

aynhklandir, "Dil insanlarm aynhk belgesidir" (Aksan,1990:54). Her dilin kendi smirlan

icerisinde kurallan olan toplumsal bir varhk olmasi o sosyal olgunun belirli bir topluluk

tarafmdan olusturuldugunu gostermektedir. Dil toplum tarafmdan olusturulup kullamhyor,

gecmiste varoldugu ve gtmumuzde de canhhgnu korudugu goru~u benimseniyorsa, dil,

kurallan zaman icerisinde belirlenmis canh bir varhktir ve dili konusan her birey o toplumun

icinde yasayan ve toplumun her turlu degerlerini tasiyan bir kisidir.

Dilin tarihi insanhk tarihi kadar eskidir. Buna bagh olarak dilin isleyisi tarihin her doneminde insanlann ilgisini cekmistir. Eski Hint'te, Yunanhlann ve Fransizlann dil cahsmalanm gozardi edersek, en kapsamh dil cahsmalan XIV. yuzyildan itibaren

1

baslaigi gorulur. Ancak XIX. yuzyilm ikinci yansmdan sonra, dilbilim bash basma bir bilim dah olmustur.

Dillerin kendilerine ozgu kurallan, egilimleri, sorunlan oldugu gibi butun dilleri icine alan ortak kurallar, egilimler ve sorunlar da vardir. Gecmiste ve gunumuzde dil, diger bilim dallan tarafmdan incelenmis ve yine de incelenmeye devam edilmektedir, ancak dili ve isleyisini en iyi ve kapsamh aciklayan dilbilim olmustur.

Dil ile konusan ozne arasmdaki iliski dilbilimin temel konularmdan birisidir.

Cunku dogal dil dizgelerini inceleyen dilbilimin amaci dili betimlemek, dilin ne oldugu,

kurallannm tespiti ve nasil ogrenildigi, insanm yasammda ve cevresinde ne gibi bir rol

oynadigirun yanmda yabanci dil ogrenimi ve ogretimidir. Bununla birlikte dil toplumun

sosyal yasantisiyla, davranis bicimiyle, inamsiyla, cevreyi algilama bicimiyle, dusunce

alanmdaki gelismelerle ilgilidir. Fransiz gostergebilimci J. C. Coquet dilbilimi

herseyden once bir gozlern bilimi olarak degerlendirir ve yine ona gore, "cagdas dilbilimin amaci dilin herhangi bir duzlemini hemen sunabilecek bir kac betimleme

ornekcesi haztrlamak degil bir dilbilim kurami nasil olusturulabilir? sorusunun yanutni

ara~tzrmaktzr"(Aktaran: Rifat, 1990:54-55). Oyleyse, dili inceleyen bilim dilbilim,

dilbilimin nesnesi de dildir.

Dilin kendine ozgt; bir bilim dalmm olmasi onun gelismesini hizlandirrms, ancak

dilin sorunlanm tam olarak cozmesine yetmemistir. Dil iletisimi saglayan bir arac ise, o

halde iletisimi saglayan konusan ozneyle alici arasmdaki iliskiye dikkat etmek

gerekmektedir. "Gercekte birey kendine ozgi; davrantslarini, altctyla ilgili yaklastmlart

kullandigi dil ve dilyetisi aractligiyla ortaya koyabilecektir. Dil ile birey arstndaki iliski

bireylerin olusturdugu anlattm biciminde belli olur. Toplumsal olan dil, soz gibi

bireysel degildir. Tek bir kisinin kendine ozgu bir dili de yoktur. Verici toplumsal olan

dili kendi duygu ve dusuncelerini anlatmak icin kullantr'' (Gilnay,1995:5). Toplumsal

olan dili konusan birey istek, arzu ve dileklerini dili kullanarak dile getirir. Insanlann

bir topluluk yasami icinde birbiriyle anlasmak, hie kuskusuz soylemek istedigi seyi

iletmek arnaciyla dili kullamr ve kullandigi 019-Ude de dilin canh kalmasim saglar.

2

1.1 DiLiN TANIMI VE KAPSAMI

Bir cok dilbilim uzmam dili tammlamaya cahsrmslardir. Bunlardan birisi olan

Muharrem Ergin, Tiirk Dili adh eserinde dili soyle tammlar: "Di! insanlar arasznda

anlasmayi saglayan tabii bir vaszta; kendi kanunlart icinde yasayan ve gelisen canlz bir

varlzk; milleti birlestiren, koruyan ve onun ortak mali olan sosyal bir muessese;

seslerden orulmus muazzam bir yapt; temeli bilinmeyen zamanlarda atilmis bir gizli

antlasmalar ve sozlesmeler sistemidir"(Ergin,1995:7). Bu tamma gore dil, insanlann

iletisimi saglamada kullandigi bir aracnr, dogaldir, ulusal ve toplumsaldir, seslerden

olusan ve daha soma yaziya dokulen bir sozlesmedir. Dilin kendine ozgu kurallan

vardir, bu kurallar rastgele degil, bilinmeyen bir zaman surecinde olusmustur. Bu da

bize cagdas dilbiliminin kurucusu Isvicreli dilbilimci Ferdinand· De Saussure'un

arbitraritetnedensizlik) ve linearite/ cizgisellik) kullammma goturur.

Turkiyedeki dilbilim cahsmalannm onculerinden birisi olan Dogan Aksan Her

Ydntiyle Oil adh eserinde dili "akla binbir soru getiren, insanin binbir sorunu

kurcalamaszna yo! acan strlarla dolu bir varlzk"(Aksan, 1990; 11) olarak

betimlemektedir. Gunumuzde de dilin sirlan henuz tam olarak cozulememistir. Aksan

dilin ses ve anlam boyutuna dikkat cekerek dili insanligm ve uygarligm en onernli

belirtisi olarak gorur. Gercekte, dil bir toplumun ekininin, yazmmm, sanat ve toplumsal

yasantismm aynasi durumundadir. Oyleyse, dili ses, bicim, anlam ve sozdizim

katmanlannda cesitli dizgeleri olan verici ile alici arasmdaki bir iletisim araci ' olarak

ele almaktayiz,

Dilbilimin ilk kurucularmdan sayilan ve gunumuzde hala dilbilim alanmdaki

goruslerinden yararlandigmuz unlu dilbilimci Ferdinand de Saussure olumunden soma

ogrencileri tarafmdan yaymlanan Genel Dilbilim Dersleri (Cours de Linguistique

generale) adh eserinde ele aldigi karsithklann basmda dilyetisinin bireysel gerceklesimi

olan soz ile toplumsal yarum olusturan dil arasmdaki karsithk gelir. Soz bireysel bir

istem ve anhk bir edimdir, di! ise dil yetisinin birey dismda kalan toplumsal bolumudur

2 R. Jakobson'a gore, dilsel bildirisimin gerceklesebilmesi rem alu islev gerekmektedir:

1. Vericifkonusucuu destinateur), 2. Alicu dinleyici)( destinataire ), 3. Bildiri(message ), 4. Gondergetreferent), 5. Oluk( canal), 6. Dtizgti( code).

3

"di! varligtni yalnizca toplum uyeleri arastndaki bir tur sozlesmeye borcludur, bunun

icin birey onu ne yaratabilir, ne de degistirebilir'(Seussxa«, 1976:34) diyerek dilin

toplumsalligi ve belirli bir zaman icerisinde olustuguna dikkat ceker. Boylece dil kendi

basma ele ahmp incelenebilecek bir nesne durumuna gelir. Dilin isleyisini bilmek icin

dizgesini ortaya koymak gerekmektedir. Doga bilimleri ele alacaklan nesneleri hazir

bulurlar, ama dili, dilyetisini kavramak isteyen bilim adammm onunde boyle bir nesne

yoktur, ancak dil, ogeleri arasmdaki farkhhklar, karsithklar yoluyla kavranabilir. Dil

smirlan iyice belirli olan somut bir varhk olmasi onun incelenmesine kolayhk

saglayabilir, ancak sorunlanm cozmeye yetmez. Dilin toplumsal olmasi bireyin tek

basma dili yaratmasma ve onu degistirmesine olanak saglamaz, Cunku, onu kullanan

bireylerden olusan toplumdur, kurallan da onu kullanan toplumun uyeleri arasmdaki

anlasma sonucu ortaya cikrmstir.

Lotman ve Uspenski dili "cok ozel iletisim islevi ya da yetisi olan dizge"(Aktaran:

Isguven, 1995 :66) olarak tammlarlar. Oyleyse, dil var olusundan gunumuze kadar

iletisim araci olma ozclligini yitirmemistir. Iletisim derken soylemek istedigimiz soz

degil, dildir. Surasi bir gercektir ki, yinede dil milyonlarca yil soma oncelikle soz

biciminde, daha sonralan yazih metinlerde olmak uzere hep aym amac icin

kullamlrmstir. Bu da iletisimi saglamaktir, Buna gore, butun dilbilimciler dili seslerden

olusan, kurallan zaman icerisinde onu kullanan topluluk tarafmdan uzlasma yoluyla

belirlenmis bir sozlesme, canh bir varhk, toplumsal bir kurum, bir iletisim araci olarak

algilamislar ve tammlarmslardir,

1.2 DiL VE EKiN

Dil ile ekin birbiriyle yakmdan ilgilidir. Her ikisi de insam ve toplumu yansitan

birer gostergedirler. Dil onu kullanan toplumun ekinini yansitan bir ayna durumundadir.

Dil ekinle yasar, ekinde dille gelisir ve birikir. Dil bir dusunce araci olduguna gore

"dilin bozulmasi dusunce aractntn bozulmasi demektir... Di! toplumun yaptstnt

etkilerken toplumsal yapzda dili etkiler, onu bir;imlendirir"(Giinay, 1995;9). Dil bir

ekinin urunu olarak ele almabilir: bir toplumda kullamlmakta olan dil, kitlenin genel

ekinini yansitrr. Arna, bir baska acidan, dil ekinin bir parcasidir, bu ekinin bircok ogeleri

arsmda bir ogedir. Ekin bir bilgi birikimidir. Bilgi birikiminin kaynagi ise dildir. Bu

4

yuzden dil ile ekin birbirinden aynlamaz. Bu ekin birikiminin aktanrmda iletisim

aracihgiyla saglamr. Iletsimi saglayan arac da dildir. Dili olmayan bir insan toplulugu

olmadigi gibi, ekini olmayan bir insan toplulugu da yoktur.

Buradan hareketle bir yabanci dili ogrenirken, ogrenilen yabanci dilin

konusuldugu ya da kullamldigi toplumun ekininden etkilenme durumuyla karsi karsiya

kahmr. Bu durum kendi ekin ve toplum yapisma uymayan bir ulkenin dilini ogrenme

guclugum; dogurmaktadir. Dil canh bir varhk oldugu icin en iyi ogrenildigi yer de

kuskusuz konusuldugu ve kullamldigi yerdir.

1.3 DiL OGRETiMi VE Y ABANCI DiL

Yabanci dil ogretimine gecmeden once kendi anadilimizi iyi bilmemiz gerektigini

vurgulamak istiyoruz. Cunku, kendi anadilini iyi bilmeyen bir baska dili ogrenmesi

gti<;ttir. Yabanci dil ogrenmek isteniyorsa, oncelikle anadilinin dilbilgisi kurallanm

bastan sona gozden gecirmek gerekmektedir. Duygu ve dusiincelerimizi baskalanna

aktarabilmemiz, okudugumuzu anlayip anlatabilmemiz ve ( dil bir dusunce araci

olduguna gore) dogru dusunmemiz dili kullanma yetimize baghdir. Dili kullanma

yetisinin edimi de dilbilgisinin temel yasalanm ogrenmekle gerceklesecektir, zira dil

sozcuk dagarcigindan ve bu sozcuklerin nasil biraraya getirilecegine dair kurallardan

olusan bir dizgedir. Bir dil pek cok sozcugun ve kuralm bir araya gelmesiyle orulmus

bir ag, karmasik toplumsal bir olgudur. Kendi anadilini iyi kullanan bir kisi baska bir

dili ogrenmesi kuskusuz kendi ana dilini bilmeyen birisine gore daha kolaydir. Bunda

kisinin yasi, ogrenim duzeyi, ortami ve cevresinin de onemli olcude etkisi oldugu

gorulmektedir.

Yabanci dil ogretimi dilbilimsel bilginin ogretime uygulandigi bir etkinlik

oldugundan dil ogretimiyle ugrasanlar dilin ne oldugunu aciklamaya cahsan cagdas

dilbilgisi kurallanm ve aynntilanm iyi bilmek zorundadirlar. Yabanci dil ogrenimi ise,

kisinin ses ve anlamdan olusan yeni bir dil dizgesinin kurallanm ogrenmesi ve bu

kurallar dahilinde dili uygun ve dogru kullanmasidir.

5

•••

••• •••

•••

•••

•••

••• •••

Bugun tilkemizde yabanci dil ogretiminde amaclar saptmlrms ve asil amacmdan

uzaklasrms gorunuyor. Bunun en buyuk kamti da orta ve yuksek ogretimde uygulanan

dil ogretim yontemleridir, Gunumuzde, orta ve yuksek ogretimde uygulanan yontemin

yanhs oldugunu, alti yil orta ve lisede, bir yil da yuksek ogretimde okutulan yabanci dil

ogretimi sonucunda vanlan noktanm bir hie; oldugunu belirtmemiz gerekir.

Bunun nedeni ogretmen degil, uygulanan yontemdir. Cunku, egitim kurumlarmda

amac yitirildigi icin yabanci dil ogretimi verimli olarak dtizenlenemiyor, dersler cagdas

dil labaratuvar kosullanndan uzak, dil ogretim yontemlerinin arac ve gereclerinden

yoksun bir bicimde surdurulmektedir, Bugun iyi bir dil ogretimi icin az sayida

ogrenciden olusan (15 kisilik) derslikler uygundur. Ancak gunumuzde orta ve yuksek

ogretimde 60- 70-80 ya da 100 kisilik dersliklerde okutulmaktadir, Ogrenci sayismin

fazlaligi yabanci dili ogretme ve ogrenimine engel olmakta, gosterilen caba ve harcanan

emek bosa gitmektedir. Buna birde ders saatlerinin azligi eklenmektedir.

Universitelerimizde (YOK'tin cerceve programma gore) yilda 60 saat yabanci dil

dersi okutulmaktadir. Iyi bir yabanci dil ogretimi icin ders saatleri artinlmah,

dersliklerdeki ogrenci sayisi azaltilmahdir. Dil dunyaya acilma araclanndan birisi

oldugundan ve dunyadaki bilimsel esitligi yakalamak ancak bir yabanci dili ogrenmekle

mumkun olacagindan yabanci dil ogretimi dort yillik ogrenim suresince devam etmeli,

ilk yil haftada alti, daha sonraki yillarda da haftada dort saat uygulanmahdir. Iki ve daha

sonraki yillarda mesleki yabanci dil dersleri okutulabilir, bunun sayesinde ogrenciye

ogrendigi yabanci dili kendi alanmda uygulayabilme ve bilimsel bir metni cozebilme

olanagi sunulabilinir. Boylece cgrencinin gudulenmesine de katkida bulunmus olunur.

Boyle bir sistemde cgrenimi yabanci dil uzerine yapan bir kisi ogrctmen olarak

atandigi okullarda zorlanmakta ve yapilan yabanci dil ogretimi zaman kaybmdan oteye

gidemedigi gibi cagdas bilginin edinilmesine yarayacak bir yabanci dil

ogrenilememekte ve yeterli bilgi duzeyinde ogretmen de yetistirilememektedir. Dil

ogretiminde bir yontemsizlik, bir amacsizhk surup gitmektedir, ivedi olarak cozulrnesi

gerektigini dusunuyoruz. Bizim vurgulamaya cahstigimtz ana oge, dili arac olmaktan

kurtanp amac halini almasim saglamak olacaktir, Ogrcnilccek bir yabanci dilin hangi

amac icin ogrenilecegi ve hangi alan(lar)da kullarulacagi sorulanmn yarutim bulmak

gerektigi kamsmdayiz,

6

Bugune kadar dili hep nasil ogrenmeli sorusuna yamt aranmaktadir. Oysa, onemli

olan dilin nicin ogrenilmesi gerektigidir, Cunku, yabanci bir dili ogrenmedeki amac,

dunyadaki gelismeleri incelemek, yapilan bilimsel cahsmalan kaynak dilde izlemek

olmahdir. Cunku, kendi anadilimizde yeterli sayida eser olmadigr icin dunyada

yurutulen bilimsel cahsmalan kaynak dilde inceleme olanagim bir yabanci dil

aracihgiyla bulmamiz mumkun olabilecektir. Her seyden once dil bir bildirisim aracidir.

Amac bu bildirisim aracmdan mumkun oldugu kadar fazla yararlanmak olmahdir,

ondan zarar gormek degil, Dil cagdas uygarliga acilan bir penceredir. Dunyadaki

bilimsel gelismeler ancak bu pencere aracihgiyla izlemek mumkun olabilecektir.

Bugune kadar yabanci dil cgretiminde bircok dil ogretim yontemleri olusturulup

uygulanrmstir. Arna her yontemin amaci da dili en kisa surede ogretebilmektir. Yine

orta ve yuksek ogretimde hangi yontem uygulamhrsa uygulansm okutulan derslerin

cogu bilgiye dayahdir, oysa, yabanci dil "bir beceri i,s'idir"(Ba~kan, 1988)2 ve beceri de

yinelemeyle kazamhr, unutmamak icin ogrenilen dili kullanmak gerekmektedir.

Dili iyi ogrenebilmek ve onu kullanabilmek icin yazili anlatimm gelistirilmesi ve

dilin yapi taslan olan sozcukler 90k sayida verilmeli ve ogrenilmelidir. Cunku, sozcuk

dagarcrgi fazla oldugunda okunan ya da yazilan bir metni daha ust duzeyde

kavrayabilme olanagma sahip olabilecektir. Kimileri dil ogrenmeyi akici ve duzgun bir

sekilde konusmak olarak algilamaktadilar. Oysa yabanci dil seviyesini yazih anlatim

daha iyi belirlemektedir. Ogrenci ogrendigi yabanci dilin yapismi yazih anlatim yoluyla

daha iyi ogrenebilmektedir. Bu konuda M. A. K. Holiday soyle der: "Dil yaztlmadigi

surece bilincsiz kalzr"(Aktaran: Tiitiini~,1995:44). Bu yuzden cgrenci yazili anlatnmm

gelistirmeli ve bunu yaparken de hem bilinclenmeli, hem de ogrenim hizim arnrmahdir,

Buda yazih anlatirmnm gelisrnesini saglayacaktir.

Ogrcnciye neden ve nicin yazmasi gerektigi konusunda bilinclendirildiginde dil

ogrenimi hizlanacagmdan yazih calismalara onem verilmelidir. Dil ogrenimi surerken

yazih metinlerden yeterince yararlanan ogrenci yeni beceriler kazanacak, kazandiklanru

3 - Kitabm tamammdan yararlarnlnusnr.

7

da gelistirebilecektir. Bizim icin gecerli olan -su anda uygulanan yontern icin­

okudugunu anlama, anladigim da yazabilme becerisinin ogrenciye kazandmlmasidir.

Dili konusmaktan daha 90k yazih anlatima onem verilmelidir. Konusma daha

uzun zaman isteyen bir edimdir. Bu edimde en iyi ogrenilen dilin konusuldugu yerde

olusabilir. Bu bir kulak ahskanhgi sorunu oldugundan ve ders saatlerinin azhgi, ortamm

elverissizligi gibi bir takim sorunlan doguracagindan ona aynlan zaman ve emek bosa

gidecektir. Buraya kadar dil ve yabanci dil ogretimi sorunlanm dile getirerek bu

sorunlara cozum onerileri getirmeye cahstik. Ancak dil ogretiminin yanmda yabanci

dille ogretim konusuna deginmedik. Simdi kisaca bu sorunu -biz bir sorun oldugunu

dusunuyoruz- belirtelim.

Basta orta ve yuksek ogretimde uygulanan yabanci dille egitimirr' karsismda,

yabanci dil ogretiminin -istenilen duzeyde olmamasma karsm- yanmda oldugumuzu

belirtmek gerektigini dusunuyoruz, Boyle dustmmemizin nedeni yabanci bir dil

ogrenmenin (hatta gunumuz kosullanm goz onunde bulundurulursa ikinci bir yabanci

dile gereksinim duyuldugu ortadadir) gerekliligidir. Yabanci dille yapilan ogretimin

yabanci dil ogrenilmesine olan katkisi gozardi edilemez, ancak, ogrencinin kendi

alanmda daha fazla bilgi edinmesini engellemektedir. Yabanci dille ogretim yerine

saghkh bir yabanci dil ogretiminin daha yararh olacagma inamyoruz.

4- Yabanci dille egitimle ilgili genis bilgi icin; bkz. A.Hamit SUNEL, "Yabanci Oil Ogretimi ve Yabanci Dille ogretim ", H. 0. Egt. Fak. Dergisi, 10, 1994, ss 121-127, Ankara. Ayni gorusu paylasngumzdan, so run ve cozumlerini daha iyi yansitngma inandrgmnzdan konuya kisaca deginmeyi uygun gorduk,

8

KISAL TMALAR

• MEKB: Milli Egitim ve Kultur Bakanhgi

• KKTC: Kuzey Kibns Turk Cumhuriyeti

• iOD: Ilkogretim Dairesi

9

BOLUM II

YONTEM Bu bolumde, arastirmada izlenen yontem; '' arastirma modeli'' arasnrmanm

yapildigi Evren ve Orneklem hakkmda bilgi verilecektir.

Arastirma Modeli Arastirmada tarama modeli kullamlrms olup, Lefkosa ilcesinde Milli Egitim

Bakanligi'na bagh resmi ilkokullardan secilen orneklem grubuna uygulanan anket degerlendireilmistir,

Evren: Bu arastirmanm calisma evreni 2004-2005 ogretim yilinda asagidaki tabloda belirtilen okullarda gorev yapan ingilizce cgretmenlerinden olusmaktadir,

TABLOI

OKUL OGRETMEN iNGiLiZCE OGRETMENi Arabahmet ilk. 14 I Atatiirk ilk. 29 2 Caglayan ilk. 13 1 Gelibolu ilk. 15 1 Necati Taskm ilk. 21 2 9 Eyliil ilk. 33 4

Sht. Dogan Ahmet ilk. 21 3 Sht. Ertugrul ilk. 41 3 Sht. Tuncer ilk. 43 1 Sht. Yah;:m ilk. 8 1 Akmcilar ilk. 2 1 Alaykoy ilk. 21 1 Bahkesir-Meri9 ilk. 9 1 Degirmenlik ilk. 10 1 Dilekkaya ilk. 3 1 Hamitkoy (Dr.Fazil Kucuk) 10 1 Hasnolat ilk. 10 1 Gonyeli ilk. 31 2 Sht Mehmet Eray ilk. 21 2

10

Orneklem: Arastirrnanm orneklemi; evrende belirtilen Lefkosa bolgesi ilkokullannda gorev yapan otuz ingilizce ogretmeninden yirmi ucune anket uygulandi, Orneklem ve bolgedeki tum ogretmen sayisina gore % oram asagidaki tabloda belirtilmistir.

TABLOII

OGRETMEN SA YISI %ORAN!

TOPLAM 30 100

ULA~ILAN 23 76.6

VERiLERiN TOPLANMASI Arastirmanm verileri Ek'te ornegi bulunan anket ile toplanmistir. Anketin denek

gruplanna uygulanabilmesi icin Milli Egitim Bakanhgi'run Ilkogretim Dairesi'ne yapilan dilekce incelenmis ve uygulanmasmda bir sakmca gorulmeyip gerekli izin verilmistir. Ilkokul ingilizce ogretmenlerinin dolduracagi anketler, bizzat arastirmaci tarafmdan , 2005 Haziran aymda adi gecen okullaragidilerek dagitilrms ve daha sonra da toplanrmstir.

11

VERiLERiN ANALiZi

1. Cinsiyetiniz?

S0RU1

o Kadm Erkek

a b Kadm Erkek 16 7

18 16

!J'i 14 ~ 12 ~ 10 ,.., - 8 = i 6 ~ 4

2 0

SORU 1

o Kadm 111 Erkek

l6

Yukandaki pasta grafikte ankete katilan verilerin cinsiyetlerinin yuzde oranlan gosterilmi~tir. Bu oranlann %70'inin kadm ve %30'unun erkek oldugu pasta grafikte anlatilnnsnr. Sutun grafikte ise ankete katilan lngilizce ogretmenlerinin cinsiyetleri adet olarak gorulmektedir,

Kanhmci cinsiyeti

12

2. Yasmiz?

S0RU2

62%

020-30

m31-40

041-50

051 ve Ozeri

a b C d 20-30 31-40 41-50 51+ 4 14 4 1

S0RU2

16 14 ~ 121 __.. ! 10 I 020-30

~ 8 - Ea31-40 ~ .: 6 041-50 ·i 4 4 ::i:; 4 --~ 051 ve Ozeri

2 0

1 Kauhmci Ya~1

Yukandaki pasta grafikte ankete kanlan Ingilizce ogretmenlerinin yaslanmn yuzde oranlan gosterilmistir, Bu oranlann %62'si 31-40 yas, %32'si 31-40 yas, %17'si 41-50 yas, %4'ii ve tizeri oldugu pasta grafikten anlasilmaktadir. Siitun grafikte ise ankete kanlan ingilizce ogretmenlerinin yaslan adet olarak gorulmektedir,

13

3.:Nledenidunnnunuz?

S0RU3

4%

oEvli D Bekar D Dul veya B0§anm1§

a b C

Dul veya Evli Bekar Bosanmis 18 4 1

SORU3

20 l t8 i--

!!l 15 ~H I oEvli

] 10 l!I Bekar o Dul veya Bosanrrus

~ 5 ::s:::

0 1

Medeni Hal

Yukandaki pasta grafikte ankete kanlan Ingilizce ogrermenlerinin medeni durumlanmn yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlann %79'u evli, %17'si bekar ve %4'il de dul veya bosanmis olanlan gostermektedir. Sutun grafikte ise ogretmenlerin medeni durumlan adet olarak gorulmektedir,

14

4. Meslekteki kideminiz?

SORU4

13% 0% DAOK

Cl Egitim Yuks ek Okulu

D U niversite D Yuksek Lis ans

•Doktora

a b C d e

1-5 Y1l 6-10 Yil 11-15 Yil 16-25 Yil 25+ Yil

4 3 10 4 2

SORU4

17 18 16

i.f 14 DAOK ~ 12 m Egitim Yuks ek Okulu •• G 10 D U niversite § 8

D Yuksek Lis ans .....• ~ 6 ::.:: '.l ~ •Doktora 4

2 0

1

Egitim Kurumu

Yukandaki pasta grafikte ankete k~tilan Ingilizce ogretmenlerinin egitim duzeylerinin yiizde oranlan gosterilmistir. Bu oranlann %74'Uniin Ataturk Ogretmen Koleji, %13'iiniin universite ve%13'Uniin de yuksek lisans mezunu oldugu ve %0'mm da Yiiksekokul ve Ph. Doktora mezunu oldugu gorulmektedir. Sutun grafikte ise ankete katilan Ingilizce ogretmenlerinln medeni durumlan adet olarak gosterilmistir,

15

5. Meslekteki kideminiz?

SORU 5

9% 17% D 1-5 YIL

13% I Cl 6-10 YIL D 11-15 YIL D 16-20 YIL •21-25 YIL

44%

a b C d e 1-5 Ytl 6-10 Ytl 11-15 Ytl 16-25 Ytl 25+ Y1l

4 3 10 4 2

SORU 5

12 10

10 D 1-5 YIL ..•

~ 8 1!!16-10 YIL !f.l ... D 11-15 YIL '-' 6 s 4 4 ...

D 16-20 YIL - ~ " 4 I I .., I ~ 2 •21-25 YIL

2

0 1

Meslek Kidemi

Yukandaki pasta grafikte ankete katilan ingilizce ogretmenlerinin diizeylerinin yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlann %44'iiniin 11-15 yil, %17'sinin 1-5 yil ve16-20 yil, %13'iiniin 6-10 yil ve %9'unun da 2121-25 yil mesleki kideme sahip oldugu gorulmektedir. Sutun grafikte ise ankete kanlan lngilizce ogretmenlerinin mesleki kidemleri adet olarak gosterilmistir,

16

6. Okulunuzda ingilizce ogretiminde kullamlan arac-gerecler yeterli sayida ve cesitlilikte midir?

SORU6

13%

22%

26%

26%

DHi9

Iii Az D0rta Dyok

BPek9ok

a b C d e Hi<; Az Orta Cok Pek<;ok 3 6 6 5 3

SORU6

: l 6 6 5

!,l 5 ~ -r------

j ; I 3 : «!

::.::! 2 -+--....J

3

0 4-- _ _.._ _

Arac-gerec yeterliligi

DHi9

mAz D0rta Dyok

BPek9ok

Yukandaki pasta grafikte ingilizce ogretmenlerinin, lngilizce ogretiminde kullandiklan arac gerecyeterlilik ve cesitliligi yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlnn %26's1 orta ve az, %22'si cok, %13 ise pekcok ve hie oldugu pasta grafikten anlasilmaktadir.Sutun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gorulmektedir.

17

7. Ingilizce ogretiminde kullandiguuz arac-gerecler nelerdir?

SORU7

11% DTeyp

DTV

DVideo

D Poster

• Flash Cards

DCD 9alar

•DVD-VCD

D Bilgis ayar

17%

11% 14%

15%

a b C d e f g h Tevo TV Video Poster Flash Cards CD Calar DVD-VCD Bilgisayar

22 19 15 20 19 15 9 14

SORU7

25 ,--22

20 DTeyp ~ ~ 15 14 IIITV : 15 DVideo t.) s DPoster .::: 10 i; • Flash Cards ~

5 DCD 9alar

0 .... ,' ,•DVD-VCD D Bilgisayar

Arac-gere 9ler

Yukandaki pasta grafikte ingilizce ogretmenlerinin, Ingilizce ogretiminde kullandiklan arac gereclerin yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlnn %17'si teyp, %15'i poster, %14'iiniin TV, , % 11 'inin poster video, CD-1yalar ve bilgisayar, % 7'sinin de DVD, VCD kullandiklan pasta grafikten anlasilmaktadir.Sutun grafikte k:ullamlan bu arac-grecler adet olarak gorulmektedir.

18

8. Sizce kullarulan bu arac-gereceler yeterli midir?

SORU8

9% 9% ,--- DHiq

26%~ -.......... ~ lmAz D0rta

Dyok

•Pekqok

39%

a b C d e Hi9 Az Orta <;:ok Pek9ok 2 4 9 6 2

SORU8

10 9 8 ---- DHiq (.t s, 7 0 •Az •• 6

G 5 DOrta § ~

4 Dyok :::.:: 3 ..!. •Pekqok

2 1 0

1

Arac- gere q yeterWigi

Yukandaki pasta grafikte Ingilizce ogretmenlerinin, lngilizce ogretiminde kullandiklan arac gerec yeterlilgi yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlnn %39'u orta, %26's1 90k, %17'si az ve %9'u ise pekcok ve hie oldugu pasta grafikten anlasilmaktadir.Sutun grafikte ise kullarulan arac-gerec yeterliligi adet olarak gorulmektedir,

19

9. Okuldaki Ingilizce ogretmenlerinin sayismi yeterli buluyor musunuz?

SORU9

9%

13%

DHi9 Az

D0rta DQok •Pek9ok

17%

a b C d e Hit; Az Orta Cok Pekc;ok 3 9 4 2 5

SORU9

10 9 8 DHi9 !.'l 7 ~ mAz •...• 6 ...

D0rta ,., 5 § 4 DQok ~ 3

•Pek9ok ~ 2 1 0

hlgifuce ogretmeni sayis1

Yukandaki pasta grafikte okullardaki Ingilizce ogretmenlerinin sayilannm yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlnn %39'u az, %22'si pekcok, %17'si orta,%13'ilniln his; ve %9'unun ise cok yeterlilikte oldugu pasta grafikten anlasrlmaktadir.Sutun grafikte ise ingilizce ogretmen sayilannm yeterliligi adet olarak gorulmektedir.

20

10. Hizmetici egitim kursuna veya seminere kanldimz mi?

SORU 10

0% 9%

43%

DHiy

Az

DOrta

ot;ok

•Pekyok

a b C d e

Hi9 Az Orta <;:ok Pek9ok 0 2 5 6 10

SORU 10

12

10 10

&I

~ 8 OHiy

•• .. 6 lilAz

u 6 § - OOrta

~ 4 ot;ok

~ 2

•Pekyok

2

0

Yukandaki pasta grafikte okullardaki Ingilizce ogretmenlerinin hizmetici egitim kursu veya seminere kanlma sorusuna verdikleri yamtlar yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlann %43' pekcok, %26's1 90k, %22'si orta,%9u az ve %0'1 ise hie seklinde bu soruya yamt verdikleri anlasilmaktadir.Sutun grafikte ise Ingilizce ogretmenlerinin katildiklan hizmetici egitim kursu ve seminerleri oranlan adet olarak gorulmektedir.

21

11. Milli Egitim Bakanligr'run Ilkokul lngilizce ogretmenleri icin duzenledigi seminer veya hizmetici egitim kurslann yeterli buluyor musunuz?

SORU 11

4% 0%

48%

OHiy llilAz

DOrta ot;ok •Pekyok

a b C d e

His: Az Orta Cok Peks:ok

0 8 11 3 1

SORU 11

12 rt

10 DHiy

IA.

~ 8 CJAz "' .::; 6 OOrta §

ot;ok ~ ~ 4 C) •Pekyok

2

0

Yukandaki pasta grafikte okullardaki Ingilizce ogretmenlerinin hizmetici egitim kursu veya seminerlerin yeterliligi sorusuna verdikleri yamtlar yuzde oranlan gosterilmistir, Bu oranlann o/o48'i orta, %35'i azk, %13'0 cok, o/o4'ii pekcok ve %011 ise his: seklinde bu soruya yamt verdikleri anlasilmaktadtr.Sutun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak goriilmektedir.

22

12. Ders saatlerini yeterli buluyor musunuz?

SORU 12

14% 0% ~-· ...,,nn.1 I

DHi~

Iii Az

DOrta Dyok

57% •Pek~ok

a b C d e Hi9 Az Orta <;ok Pek9ok 2 4 1 0 0

SORU 12

4,51-- 4 4

3,5 DHi~ !JI

~ 3 tl!lAz •• c 2,5 2 DOrta e 2 Dyok ..• - -;

•Pek~ok ~ 1,5 1 1

0,5 0 0 0

Yukandaki pasta grafikte okullardaki Ingilizce ogretmenlerininders saatlerini yeterli bulma sorusuna verdikleri yamtlar yuzde oranlan gosterilmistir, Bu oranlann %57'u orta, %29's1 az %14'si 90k ve %0'1 ise pekcok ve hie seklinde bu soruya yamt verdikleri pasta grafikten anlasrlmaktadir.Sutun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gorulmektedir.

23

13. Ogretim isleminin etkin ve verimli yurutulmesi icin yilhk, ayhk, haftahk ve gunluk surelerde yapilacak isleri planhyorum.

SORU 13

0% 9%

43%

DHi9 ClAz DOrta

oc;ok •Pek9ok

a b C d e Hi9 Az Orta <;ok Pek9ok

0 2 3 8 10

SORU 13

12 10

10 8 DHi9

!JI

~ 8 mAz o$

"' ..• OOrta u 6 § oc;ok

~ 4 ~ •Pek9ok 2

2 0

0

Yukandaki pasta grafikte okullardaki lngilizce ogretmenlerininders saatlerini yeterli bulma sorusuna verdikleri yamtlar yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlann %39'u orta, %26's1 az % l 7'si 90k ve %9'u ise pekcok ve hie seklinde bu soruya yamt verdikleri pasta grafikten anlasilmaktadir.Sutun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gorulmektedir.

24

14. Okulunuzda ingilizce derslerini saghkh, etkin ve verimli olarak yi.irlitmenize olanak saglayacak ayn bir ingilizce odasi var midir?

SORU 14

oEvet

fill Hayir

a b

SORU14

16

14

(If 12 ~ 10 : I 8 t.) 8 8 ... i 6 ~

4

2

0

Evet Ha1rr

DEvet

CJ Haysr

8 15

Yukandaki pasta grafikte ingilizce ogretmenlerinin ogretim islemini etkin ve verimli yi.irlitme olanagi saglayacak ayn bir ingilizce odasi var mi sorusuna verlen cevaplann yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlann %65'i evet ve %35'i ise hayir seklinde bu soruya yamt vermislerdir.Sutun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gorulmektedir.

25

15. Okulunuzdaki Ingilizce odasi, Ingilizce derslerini etkin ve verimli bir sekilde yurutmenizi saglayacak nitelikte midir?

SORU 15

DHi~ mAz OOrta Oyok •Pek~ok

37%

a b C d e Hir; Az Orta Cok Pekr;ok

0 2 3 3 0

SORU 15

3,5 3 3

3

t.t 2 5 DHi~ ~· 2 mAz 0$ ...• 2 ... OOrta u s Oyok .:::: 1,5

~ ~ 1 •Pek~ok

0,5 ~ 0 0

0

Yukandaki pasta grafikte ingilizce ogretmenlerinin ogretim islemini etkin ve verimli yilriitmesi icin var olan ingilizce odasmm niteligi sorusuna verilen sorusuna verilen cevaplann yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlann %38'i cok, %37'si orta, %25'i az %011 ise pekcok ve hie seklinde bu soruya yamt vermislerdir, Sutun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gorulmektedir.

26

16. Ok:ulunuzda lngilizce kitaplardan olusan bir kutuphane veya arsiv var nudir?

SORU 16

oEvet Iii Hayn

a b Evet Hal'._rr 7 16

SORU 16

16 18 l -- 16

14 ~ f;, 12

•-<::1:·:;1.- ·-'I-~}:~~ I IDEvet i ·~ I . ?·· 'r' _;;/'·'!''. -~; ':<,)'! 7 a Hayn .;l «l 6 ~

4 2 0

Yukandaki pasta grafikte ingilizce ogretmenlerinin ingilizce kitaplardan olusan bir kiitiiphane veya arsiv var mi sorusuna verdikleri cevaplann yuzde oranlan gosterilmi§tir. Bo oranlann %70'i hayir ve %30'u ise evet seklinde oldugu pasta grafikten anlasilmaktadu. Stitun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gorulmektedir.

27

17. Bir kutuphaneniz varsa, kitaplar yeterli sayida rmdir?

SORU 17

14% 0% ~~~·

DHi~

Az OOrta

Dyok

57%

•Pek~ok

a b C d e Hi<; Az Orta Cok Pek9ok

2 4 1 0 0

SORU 17

4,5 1 . - 4 4

3,5 OHi~ !.'!

i 3 EIIAz ... G 2,5 2 OOrta § 2 Oyok i

•Pek~ok ~ 1,5 1 1

o,5 I I - I° 0 0

Yukandaki pasta grafikte ingilizce ogretmenlerinin bir kutnphane varsa, bu kitaplar yeterli sayida midir sorusuna verilen cevaplann yuzdde oranlan gosterilmistir. Bu oranlann %57'si az, %29'u hie, %14'U orta %0'1 ise 90k ve pekcok seklindebu soruya yamt vermislerdir. Sutun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gorulmektedir.

28

18. Milli Egitim Bakanhgi'nin duzenlemis oldugu herhangi bir yurtdisi seminer veya hizmetici egitim kursuna katildun.

SORU 18

13% OHi~

Az

D0rta

56% I oc;ok •Pek~ok

9%

a b C d e

Hiy Az Orta <;ok Pekyok

13 2 2 3 3

SORU 18

14, B

12

(.'I 10 ~

DHi~

•• 8 ... liw Az

u £:: ... 6

D0rta

i ~ 4

D9ok - - 2

.., _, •Pek~ok

2 2

0

Yukandaki pasta grafikte Ingilizce ogretmenlerinin MEB'in duzenledigi herhangi bir yurtdisi seminere kanldimz rm sorusuna verilen cevaplann ytizdde oranlan gosterilmistir. Bu oranlann %56's1 hie, %13'ii orta ve pekcok, %9'u ise az ve orta seklinde bu soruya yamt vermislerdir. Siitun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gorulmektedir.

29

19. Siz kendi imkanlanmz dahilinde yurtdismda herhangi bir seminere veya hizmetici egitim kursuna katilma imkanma sahip misiniz?

SORU 19

DHi9

Az D0:rta

Oyok •Pek9ok

a b C d e Hi9 Az Orta <;:ok Pek9ok 17 3 3 0 0

SORU 19

18 LI

16 14

!.'I ~ 12 <I$

"' .:; 10 § 8 ~ 6 ~

4 2 0

0 0

DHi9

IIAz D0:rta

Oyok •Pek9ok

Yukandaki pasta grafikte ingilizce ogretinenlerinin kendi imkanlanmzla herhangi bir yurtdisi seminere katilma imkanma sahipm misiniz sorusuna verilen cevaplann yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlann %74'li hie, %13'li orta ve az, %0'1 ise 90k ve pekcok seklinde bu soruya yamt vermislerdir, Sutun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gorulmektedir.

30

20. Dersliginizde kac ogrenci bulunmaktadrr?

SORU 20

9%

o ro. 15-20

021-25

026-30

B31+ 29%

a b C d e 010-14 15-20 21-25 26-30 31+

3 4 10 9 8

SORU 20

12 10

10 D 10- (If

~ 8 GI 15-20 "' ...

021-25 <.) 6 § 4 026-30 ~ 4 !x::! B31+

2

0

Ogreru:i sayisi

Yukandaki pasta grafikte dersliklerdeki ogrenci sayilannm soruldugu soruya verilen cevaplann cevaplann yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlarm %29'u 21-25 arasi, %26's1 26-30 arasi, %24'il 31 ve uzeri, %12'si 15-20 arasi ve %9'u ise 10-14 arasi oldugu gorillmektedir. Sutun grafikte ise ogrenci sayilan adet olarak gorulmektedir.

31

21. Dersliginizde ogrenci sayisuun cok olmasim ogretimde amaclanana ulasmada bir dezavantaj olarak gornyor musunuz?

SORU 21

9% 9%

DHi9

aAz

D0rta

DQok

•Pek9ok

48%

a b C d e Hi<; Az Orta <;ok Pek<;ok 2 4 11 4 2

SORU 21

12, r

10 DHi9 ~

~ 8 mAz ....• ... D0rta '-' 6 s ... 4 4 DQok ~ 4 I ~ •Pek9ok

2 ...,

I

2

0

Yukandaki pasta grafikte dersliklerdeki ogrenci sayilanmn dezavantaj olarak gornyor musunuz sorusuna verilen cevaplarm yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlann %48'i orta, %17'si az ve cok %9'u ise az ve hie olarak cevaplandmldigr gorulmektedir. Sutun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gorulmektedir.

32

22. Okulunuzda bir dil laboratuvan bulunmakta midir?

SORU22

0%

100%

a b

25

20 •• ~ : 15 u s .=: 10 -; ~

5

0

Evet Ha1rr

! D Seriesl !

0 23

Yukandaki pasta grafikte okulunuzda bir dil laboratuvan var nudir sorusuna veriilen cevaplann yuzde oranlan gosterilmi~tir. Bu oranlann o/olOO'ti de hayir seklinde cevaplandtnldigr Sutun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gosterilmi~tir.

SORU 22

:t~

0

Evet Hayir

Dil lab oratuven

33

23. Yabanci dili ogrenmedeki amac, diinyadaki gelismeleri incelemek, yapilan bilimsel calismalan kaynak dilde izlemektir. Bu konuda ve bu konuyu ogrencilere aktarmada kendinizi yeterli buluyor musunuz?

17%

SORU 23

DHi~

Gil Az DOrta

Dyok

•Pek~ok

a b C d e Hi9 Az Orta Cok Pek9ok 2 I 8 8 4

SORU 23

9 I 8 8 8

7 DHi~ I.'!

~ 6 l!ilAz 0$ ••

4 OOrta 1::l 5 .E 4

rn;ok ~ •Pek~ok

~ 3 2 2

1 0

Yukandaki pasta grafikte ankete katlan ingilizce ogretmenlerinin sorulan soruya vermis oldugu cevaplann yiizdde oranlan gosterilmistir, Bu oranlann %35'i orta ve 90k, %17'si pekcok %9u hie, o/o4'ii ise az seklinde bu soruya yamt vermislerdir, Siitun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gorulmektedir.

34

24. Ogrencilerinizin Ingilizce dilini kullanabilmeleri icin uygun ortamlar yaratabiliyor musunuz?

SORU24

9% 9%

DHiq EJAz

D0rta rn;ok •Pekqok

48%

a b C d e Hiy Az Orta <;ok Pekyok 2 4 11 4 2

SORU 24

12 rt

10

DHiq I,!

i 8 IIAz "' ... D0rta

u 6 § 4 4 Dt;ok i

::.::! 4 I •Pekqok 2 ' 2

0

Yukandaki pasta grafikte ankete katlan Ingilizce ogretmenlerinin sorulan soruya vermis oldugu cevaplann yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlann %48'i orta, %17'si az ve cok %9uise pekcok ve hie seklinde bu soruya yamt vermislerdir, Sutun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gorulmektedir,

35

~

~ "!, -;: ~­ ~

~

~

~ ~· 1 , __

~ ~.

~ ~.

~

~ ~ ~

25. Bu ortamlar nelerdir?

SORU 25

2% I DKay. Ki~i

11%

bgr. -Ogr. o Ogrt. - Og. D Sohbet 1. Ziyaret 18% \.. I I DZiyaret~

31%

Kaynak kisi Ogretmen ve Qgrencinin Ogrenciler-ogrenci Sohbet Ziyaretler Ziyaretciler konusmasi konusmasi

1 20 19 11 4 7

SORU 25

20 1.2 D Kay. Kii,i 11 Ogr. -Ogr. o Ogrt. - Og. D Sohbet • Ziyaret

D Ziyaret~

t,l p'., !Jl 15 +-------1 0 a ~ 10 +-------1 ~

11

7

5 ---------1

0 I I j

Yukandaki pasta grafikte ankete katlan Ingilizce ogretmenlerinin sorulan soruya vermis oldugu cevaplann yuzde oranlan gosterilmistir. Bu oranlann %32'si ogrenci- ogrenci konusmasi, %31 'i ogretmen-ogrenci konusmasi, %18'i sohbet, %1 l'i yurtdismdan gelen ziyaretciler olusturuyor. Sutun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gosterilmektedir.

36

26. Ataturk Ogretmen Koleji mezunuysaruz, okulda ingilizce egitim ve ogretimi ile ilgili almis oldugunuz lngilizce ogretimi yontem ve teknik:lerini yeterli buluyor musunuz?

SORU26

0% 20% __________,

15%

DHig Az

DOrta oi:;ok •Pekgok

35%

a b C d e Hi<; Az Orta ~ok Pek<;ok

6 7 3 4 0

SORU26

8 7 7 6

DHig 6 mAz

!.of

~5 4 ..• DOrta ;::; 4

3 oi:;ok s ... ~ 3

•Pekgok ~ 2

1 0 0

Yukandaki pasta grafikte lngilizce ogretmenlerininin Atatnrk Ogretmen Koleji'nde aldiklan ogretim yontem ve tekniklerinin yeterliligi sorusuna verilen cevaplann yuzdde oranlan gosterilmi~tir. Bu oranlann %35'i az, %30'u hie, %20'si cok, %15'i orta ve %0'mm ise hie seklinde oldugu gornlmektedir. Siltun grafikte ise soruya verilen cevaplar adet olarak gorulmektedir.

37

BOLUMIII

SONU<; VE ONERiLER

Anket sonuclanna gore, ogretmenlerin yas gruplanna,, cinsiyetlerine, medeni

durumlarma ve mesleki kidemlerine gore karsilasilan guclukleri algilamalan arasmda onemli

bir fark gorulmemektedir.

1. Deneklerin ortak gortlstine gore, okullarda kullamlan arac ve gerecler yeterli sayida ve

cesitlilikte degildir. Bu nedenle okullardaki bu ders arac-gereclerin yeterli sayi ve

cesitlilige ulastmlmasi yararh olacaktrr.

2. Arastirmada ingilizce ogretiminde kullamlan arac-gereclerden teknolojik olanlanmn

daha az kullamldigi ortaya cikrmsur. Bu nedenle ogretmenin bu yondeki

eksikliklerinin giderilmesi, ogretimde karsilasilan guclukleri en aza indirecektir.

3. Arastirma, okullardaki ingilizce ogretmen sayilannm da yetersiz oldugunu ortaya

cikarrmsnr. Bu nedenle bu okullardaki ogretmen ihtiyaclanrnn karsilanmasi bu

guclukleri daha kolayhkla asmaya yardimci olacakur.

4. Denekler, Milli Egitim Bakanhgmm duzenledigi seminer veya hizmetici egitim

programlanm yetersiz buldugu gorulmektedir. Bu nedenle hizrnetici egitim veya

seminer programlanmn sayismm artmlmasi yararh olacaktir.

5. Denekler, ders saatlerini de yetersiz olarak gormektedirler. Bu nedenle ders saatlerinin

artmlmasi dab u gucltiklerin giderilmesine yardimci olacaktir.

6. Arastirma, okullardaki yabanci kaynakh kitaplarm ve kiitiiphanelerin okulda yeterli

duzeyde olmadignn ortaya cikarmaktadtr. Bu nedenle okullarda yabanci kaynakh

kitaplardan olusan kiitiiphane ve arsivlerin olusturulmasi problem cozmede yardimci

olacaktir.

38

7. Arastirmada; lngilizce derslerinin saghkh, etkin ve verimli bir sekilde yurtltiilmesini

saglayacak ayn ingilizce odalannm olmadigmi, olanlarm ise yetersiz oldugunu ortaya

cikarmaktadir. Bu odalarm haztrlanmasi problem cozmede yardimci olacaktir.

8. Milli Egitim Bakanligi tarafmdan yurt d1~1 seminer ve kurslarm tesvik edilmedigi

arastirmada cikan bir diger sonuctur. Eskiden oldugu gibi, ogretmenlere yurtdismda

sseminer ve kurslara katilma imkanlarmm tamnmasi ogretmenin kendini yenileyip

gelistirmesi acismdan yararh olacagmdan, problem cozmede yardimci olacaktir.

9. Arastirma, dersliklerdeki ogrenci sayilannm 90k oldugunu ve bu sayi fazlahgmm

ingilizce ogretiminde bir dezaantaj oldugunu ortaya koymaktadir. Ogrencilerin daha

k-U9-Uk gruplar halinde dersliklere katilmalan ve bunun planlanmasi yararh olacakur.

10. Ogrencilerin yabanci dili kullanacaklan ortamlann yaratilmasmda bazi gucluklerle

karsilasildigi arastirmada ortaya cikan sonuclardan birisidir. Bu ortamlannn

yaratilmasma olanak saglanmasi karsilasilan gucltlkleri asmada yardimci olacaktir.

11. Arastirma, Ataturk Ogrtmen Koleji'nden mezun olan Ingilizce ogretmenlerinin,

okuldaki ingilizce ogretim yontem ve tekniklerini yetersiz bulduklanm ortaya

cikarnnsnr. Okuldaki ingilizce prograrmmn degisip, yenilenmesi ve daha islevsel bir

hale gelmesi lngilizce ogretiminde karsilastlan g-U9l-uklerden onemli bir kisrmmn

giderilmesinde temel olusturacaktir. -

39

BOLUMIII

SONU<; VE ONERiLER

Anket sonuclanna gore, ogretmenlerin yas gruplanna,, cinsiyetlerine, medeni

durumlarma ve mesleki kidemlerine gore karsilasilan guclukleri algilamalan arasmda onemli

bir fark gorttlmemektedir.

1. Deneklerin ortak gorusune gore, okullarda kullarulan arac ve gerecler yeterli sayida ve

cesitlilikte degildir. Bu nedenle okullardaki bu ders arac-gereclerin yeterli sayi ve

cesitlilige ulastmlmasi yararh olacaktir.

2. Arastirmada Ingilizce ogretiminde kullamlan arac-gereclerden teknolojik olanlarmm

daha az kullamldigi ortaya cikrmstir. Bu nedenle ogretmenin bu yondeki

eksikliklerinin giderilmesi, ogretimde karsilasilan guclukleri en aza indirecektir.

3. Arastirma, okullardaki ingilizce ogretmen sayilanrun da yetersiz oldugunu ortaya

cikarrmstir. Bu nedenle bu okullardaki ogretmen ihtiyaclanrun karsilanmasi bu

guclukleri daha kolayhkla asmaya yardimci olacaktir.

4. Denekler, Milli Egitim Bakanhgmm duzenledigi seminer veya hizmetici egitim

programlanm yetersiz buldugu gorulmektedir. Bu nedenle hiz~ egitim veya

seminer programlanmn sayismm artmlmasi yararh olacaktir.

5. Denekler, ders saatlerini de yetersiz olarak gormektedirler. Bu nedenle ders saatlerinin

artmlmasi dab u gucluklerin giderilmesine yardimci olacaktir.

6. Arastirma, okullardaki yabanct kaynakh kitaplann ve kutuphanelerin okulda yeterli

duzeyde olmadigim ortaya cikarmaktadrr. Bu nedenle okullarda yabanci kaynakh

kitaplardan olusan kuttlphane ve arsivlerin olusturulmasi problem cozmede yardimci

olacaktir.

38

I ~ t,.,J' ~

'("'\ I r, :-, <J . l - l/:k 9 tip V

7. Ar_a~tmnada; In~ili~~e derslerinin saghkh, ~tkin ve ve~li bir ~e~ilde yii~,iesini ,

saglayacak ayn Ingilizce odalanrun olmadigim, olan!ann ise yetersiz oldugun~l(~~

cikarmaktadir. Bu odalarm hazirlanmasi problem cozmede yardimci olacaktir. '-~~ ·- _-:;?'

8. Milli Egitim Bakanhgi tarafmdan yurt d1~1 seminer ve kurslann tesvik edilmedigi

arastirmada cikan bir diger sonuctur. Eskiden oldugu gibi, ogretmenlere yurtdismda

sseminer ve kurslara katilma imkanlannm tamnmasi ogretmenin kendini yenileyip

gelistirmesi acismdan yararh olacagmdan, problem cozmede yardimci olacaktir.

9. Arastirma, dersliklerdeki ogrenci sayilanrun 90k oldugunu ve bu sayi fazlahgmm

ingilizce ogretiminde bir dezaantaj oldugunu ortaya koymaktadir, Ogrencilerin daha

kucuk gruplar halinde dersliklere katilmalan ve bunun planlanmasi yararh olacaktir.

10. Ogrcncilcrin yabanci dili kullanacaklan ortamlarm yaratilmasmda bazi gucluklerle

karsilasildigi arastmnada ortaya cikan sonuclardan birisidir. Bu ortamlarmn

yaratilmasma olanak saglanmasi karsilasilan guclukleri asmada yardimci olacaktir,

11. Arastirma, Ataturk Ogrtmen Koleji'nden mezun olan ingilizce ogretmenlerinin,

okuldaki Ingilizce ogretim yontem ve tekniklerini yetersiz bulduklanm ortaya

cikarmistrr. Okuldaki ingilizce programmm degisip, yenilemnesi ve daha islevsel bir

hale gelmesi Ingilizce ogretiminde karsilasilan gucluklerden onemli bir kismmm

giderilmesinde temel olusturacakur.

39

KAYNAK<;A

AKSAN, Dogan, 1990 Her Ydntiyle Oil I, Ankara: T.D.K. Yaymlan.

BAS KAN, Ozcan, 1988 Bildirtsim, Istanbul: Altm Kitaplar Y aymevi.

GUNA Y, Dogan, 1995 "Roman <;ozfunlemesine Toplumdilbilimsel Bir Yaklasun" Oil Dergisi,

sayi:35, [ss 5-24], Ankara: TOMER Yaymlan. EKMEK<;I, F. Ozden, Vural ULKU, 1989 Oil Bilimi Uygulamalarr, Adana: Cukurova Universitesi Y aymlan.

ERGIN, Muharrem, 1995 Universiteler Iein Tiirk Dili, Istanbul: Bayrak Yaymlan.

SAUSSURE, Ferdinand De, 1976 Genel Dilbilim Dersleri, cev. Berke V ARDAR, Ankara: TDK Yaymlan.

SEBEOK, Thomas, 1995 "Gostergebilirne Giris'', cev. Mine Mutlu ISGUVEN, Oil Dergisi, sayi:37,

[ss 59-75], Dilbilim Cevirileri Ozel Sayisi, Ankara: TOMER Yaymlan.

RIF AT, Mehmet, 1990 Dilbilim ve Gostergebilim <;agda~ Kuramlari, Istanbul: Duzlem

Yaymlan. SUNEL, Hamit, 1994 "Y abanci Dil Ogrctimi ve Y abanci Dille Ogretim'', Egitim Fakiiltesi

Dergisi, sayr l O, [ss 121-127], Ankara: Hacettepe Universitesi Yaymlan.

Turk Dil Kurumu, 1983 "Dil Ogretimi Ozel Sayisi", Tiirk Dili Dergisi, sayi:379-380.

TUTUNIS, Birsen, 1995 "Y azili Anlatim Becerisinin Geli~tirilmesinde Ogrencinin Bilinclendirilmesi

ve Genel Ingilizce Ogretimi", Oil Oergisi, sayi:29, [ss 44-45],Ankara: TOMER

Yaymlan.

40

EK

41

Saym lngilizce Ogretmenleri;

Dil ogretiminde kar~1la~ilan giic;liikler gecmiste oldugu gibi giinilmiizde de giincelligini korumakta, dil ogretimi ile ilgili cesitli sorunlar varhgim her durumda siirdiirmektedir.

Bu anket; ilkokul ingilizce ogretmenlerinin, ingilizce ogretiminde karsilastigi giic;liikleri saptamak amact ile haz1rlanm1~tir.

V ereceginiz cevaplar bilimsel amaclarla ve grupland1nlarak isminizi yazmamza gerek yoktur.Sorularm tiimiinil yantlamamz1 bekler, ilginizden dolayi simdiden tesekktir ederim.

Saygilanmla

Ozge YORULMAZ

42

B6L0M I

Ki$iSEL BiLGiLER

1- Cinsiyetiniz a. Kadm b. Erkek

2- Yasiruz a. 20 - 30 ( ) b. 31 - 40 ( ) C. 41 - 50 ( ) d. 51 ve uzeri ( )

3- Medeni durumunuz a. Evli ( ) b. Bekar ( ) c. Dul veya bosanrrus ( )

4- Bitirdiginiz en son egitim kurumu a. Ataturk Ogretmen Akademisi ( ) b. Egitim Yuksekokulu ( ) c. Oniversite ( ) d. Yi.iksek Lisans ( ) e. Diger ( )

5. Meslek Kiderniniz a. 1- 5 Y1I ( ) b. 6 - 10 Y1I ( ) c. 11 - 15 Y1I ( ) d.16-20 Y1I ( ) e. 21 - 25 Y1I ( ) f. 26 Y1I ve uzeri ( )

43

BOLUMII

Bu bolumde yer alan sorular, siz ilkokul ingilizce ogretrnenlerinin; ingilizce ogretirninde karsrlastigr guclukler hakkmdaki goruslerinizi alrnak icin duzenlenmistir. Maddeler bes bashk altmda toplanmis ve her rnaddeyi dcgerlendirmeniz icin (hie), (az), (orta), (90k), (pekcok) dereceleri konulmustur. Sorulan cevaplandmrken size uygun gelen seceneklere ( x) isareti koyarak gorii~iiniizii belirtrneniz istenrnektedir.

Hi9 Az Orta Cok Pek9ok 1- Dersin ogretirninde kullarulan arac ve gerecler yeterli sayida ve cesitlilikte rnidir? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

2- ingilizce ogretirnde kullandigmiz arac- gerecler nelerdir? (Birden fazla secenegi i~aretleyebilirsinz.) a. Teyp- Kaset calar ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

b. TV ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

c. Video ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

d. Poster ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

e. Flash Cards ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

f. CD Calar ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

g. DVD- VCD ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

h. Bilgisayar ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

3- Kullarulan araclan yeterli buluyor rnusunuz? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

4- Okuldaki ingilizce ogretrnenlerinin sayisim yeterli buluyor rnusunuz? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

5- Hizmetici egitim kursuna veya serninere katildimz rm? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

6- Milli Egitim Bakanl1g1'run Ilkokul ingilizce ogretrnenleri icin duzenledigi serniner veya hizmetici egitim kurslanru yeterli buluyor buluyor rnusunuz? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

7- Ders saatlerini yeterli buluyor rnusunuz? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

44

Hi9 Az Orta Cok Pek9ok 8- Ogretim isleminin etkin ve verimli yurutulmesi icin yilhk, ayhk haftahk ve gunluk siirelerde yapilacak isleri planhyorum. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

9- Ok:ulunuzda ingilizce derslerini saghkh, etkin ve verimli olarak yiiriitmenize olanak saglayacak ayn bir ingilizce odasi var midir? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

10- Ok:ulunuzdaki ingilizce odasi, ingilizce derslerini etkin ve verimli bir sekilde yfuiitmenize olanak saglayacak nitelikte midir? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

11- Ok:ulunuzda ingilizce kitaplardan olusan bir kiitliphane veya arsiv var midir?

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 12- Bir kiiti.iphaneniz varsa burada bulunan kitaplar yeterli sayida rmdir?

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 13- Milli Egitim Bakanligi'mn duzenlemis oldugu herhangi bir yurtdisi seminer veya hizmetici egitim programma katildim. rm? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

14- Siz ken di imkanlanmz dahilinde yurtdismda herhangi bir seminere veya kursa katilma imkanma sahip misiniz? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

15- Dersliginizde kac ogrenci bulunmaktadir? (Birden fazla secenek isaretlenebilir.) a.10-14 ( ) b. 15 - 20 ( ) C. 21 - 25 ( ) d. 26 - 30 ( ) e. 31 ve iizeri ( )

15- Dersliginizdeki ogrenci sayismm 90k olmasim ogretimde amaclanana ulasmada bir dezavantaj olarak goriiyor musunuz? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

16- Ok:ulunuzda bir dil laboratuvan bulunmakta rmdrr?

( ) ( ) ( ) ( ) ( )

' 45

•

17- Ok:ulunuzdaki ingilizce odasi, ingilizce derslerini et kin ve verimli bir sekilde yurutmenize olanak saglayacak nitelikte midir? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

18- Y abanci dili ogrenemdeki amac, dtmyadaki gelismeleri incelemek, yapilan bilimsel cahsmalan kaynak dilde izlemektir. Bu konuda ve bunu ogrenciye aktarmada kendinizi yeterli buluyor musunuz? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

19- Ogrencilerinizin ingilizce dilini kullanmalan icin uygun ortamlar yaratabiliyor musunuz? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

20- Bu ortamlar nelerdir? (Birden fazla secenek isaretlenebilir.] ( ) isaretlenebilir. ( ) a. ilgili konuda kaynak kisi ( ) b. Yurtdismdan (Ingiltere, Amerika ... vs.) gelen ziyaretciler ( ) c. Ziyaretler ( ) d. Sohbet ortarnlan ( ) e. Smif icerisinde ogrencilerin birbirleriyle konusmalanm saglama ( ) f. Simf icerisinde ogrencilerin sizinle konusmalanm saglama ( )

21- Ataturk Ogretmen Akademisi mezunuysamz, okulda ingilizce egitim ve ogretimi ile ilgili alrms oldugunuz ingilizce ogretim yon tern ve tekniklerini yeterli buluyor musunuz? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

46