na araw at muling patubigan. Ulitin ang paghahalo at pagpapatubig 5-6 na beses sa buong panahon ng pagbubulok o sa loob ng 1-1½ buwan.

6. Matapos ang huling paghahalo, ang tumpok ay karaniwang gayak na. Salandrahin ang pataba gamit ang ½ x ½ pulgadang salandra at pala upang maalis ang mga bato at iba pang matigas na bagay.

7. Matapos na masalandra ang buong tumpok o kompost, maaari ng ilagay sa sako na may plastik na supot sa loob upang hindi matuyo at patuloy na mabuhay ang mga mikrobyo.

8. Ang bawat sako ay ay handa ng timbangin na may lamang 50kgs bawat sako gamit ang 1,000kgs na timbangan o kaya ay baskula.

9. Ang bawat sako kapag natimbang na ay maaari ng tahiin gamit ang karayom at plastik na straw o kaya ay “electric bag sewer”.

10. Ang mga sakong organikong pataba ay maaari ng gamitin, ipagbili o imbakin sa lugar na hindi direktang naiinitan, tuyo at may magandang bentilasyon.

Indikasyon na ang kompost ay handa nang gamitin Ang temperature ng buong tumpok ay mababa na. Ang kulay ay “brown to black”. Ang mga sangkap ay hindi na makikilala Lupa na ang itsura At higit sa lahat, wala na ang mabahong amoy

Para sa karagdagang impormasyon, makipag-ugnayan kay:

Prof. Elisa S. Della

Pangasinan State University–Sta. Maria Campus Sta. Maria, Pangasinan

Tel No. (075)574-2623 / 2625

Inilathala ng:

Ilocos Agriculture and Resources Research and Development Consortium (ILARRDEC) At Philippine Council for Agriculture, Aquatic and Natural Resources Research and Development (PCAARRD) Sa tulong ng: Pangasinan State University (PSU)

Para sa:

“Strengthening FITS Program in Pangasinan”

ANO ANG KO MPOST O ORGANIKONG PATABA? Ang kompost o “Organic Fertilizer” ay galing sa binulok na basura mula sa hayop at halaman na ginamitan ng mga mikrobyo o “decomposer” sa mainit, mamasa-masa at “aerobic” na paligid. Pinadarami nito ang bilang ng mga mikrobyo na nagiging dahilan upang maging handa ang mga “nutrients” o sustansiya para sa pangangailangan ng mga halaman. BAKIT KAILANGANG GUMAMIT NG KOMPOST 1.Upang magkaroon ng “sustainable” na produksyon sa

pamamagitan ng magandang pagsasama-sama ng mga kinakailangang nutrisyon ng mga halaman.

2. Ang kompost ay nagproprodyus ng mababang antas

ng “methane” kumpara sa ‘di pa ganap na nabulok na mga basura kapag ito ay naihalo na sa lupa.

3. Nilulutas nito ang problema ng pagbaba ng

produksyon ng mga halaman dulot ng sobrang paggamit ng kemikal.

3.Itinatama nito ang problema ng lupa sa kaulangan ng

mga “micronutrients” tulad ng “zinc deficiency”. KAPAKINABANGAN SA PAGGAMIT NG ORGANIKONG PATABA O KOMPOST A. Madaliang Pakinabang 1. Mababawasan ang paggamit ng komersyal na abono ng 50% at bababa ang gastos sa produksyon ng pagkain

2. Kapag sinunod ang rekomendasyon sa paggamit ng organikong pataba sa mga pananim, tataas ang ani mula10-15% sa palay at hanggang 50% sa mga gulay. Gayundin, tataas ang kita ng magsasaka

B. Pangmatagalang Pakinabang 1. Gaganda ang bungkal at hipo ng lupa. 2. Tataas ang kapasidad ng lupa na sumisipsip ng

tubig 3. Gaganda ang pagpasok ng hangin sa lupa 4. Tataba ang lupa 5. Walang pulosyon 6. Tataas ang kakayahan ng mga magsasaka na

umasa sa sarili MGA KAKAILANGANING MATERYALES 1. Tubig—pinakamahalagang

factor 2. Lugar na pagbubulokan 50m ang layo mula sa mga

kabahayan Ang ihip ng hangin ay hindi

dapat pasalungat sa lugar ng pagbubulokan

Mataas na lugar at ‘di binabaha

3. Materyal na bubulokin Mga basurang galling

sa halaman tulad ng kusot o sawdust/processed corn cub

Rice hull coal Mga basurang galling

sa hayop tulad ng dumi ng manok at dumi ng baboy.

4 . D e c o m p o s e r o Mikrobiyong pambulok

5. Hose ng patubig at bomba ng patubig

6. Sprinkler o power sprayer 7. Pala—upang ipanghalo

ng tumpok at sa p a g p a p a t u b i g , pag sasa land ra , a t pagsasako.

8. Salandra (1/2 x 1/2 inch)

PSU-IBM

9. Timbangan (50 kgs/1000 kgs) 10. Mga sako at plastic na panloob sa

mga sako 11. Panahing sako o bag sewer Paraan ng Paggawa 1. Tipunin ang mga kailangang

sangkap gaya ng dumi ng hayop at mga halaman at iba pa.

2. Ilatag ang mga sangkap ng salit-salit ayon sa kanya-kanyang uri sa ayos na tulad ng dumi ng manok, dumi ng baboy, durog na busal ng mais, at uling na lupa. Ulit in ang p a g s a s a l a n s a n hanggang ang lahat ng sa ngkap a y natapos ng gamitin.

3. Iispray o ibudbod ang p a m b u l o k o “decomposer” gamit ang “sprinkler” o “power sprayer” sa ibabaw ng dumi ng hayop sa bawat p a g s a l a n s a n n a gagawin. (1 litro sa bawat 500kg dumi ng hayop.)

4. Patubigan ang tumpok na nagawa hanggang sa mabasa ang buong sangkap na ginamit sa p a ma ma g i ta n n g “hose” at “irrigation pump”.

5. Haluin ang tumpok ng sangkap pagkatapos ng 6-7