Waar Geluk is te Vinden!of Wat geluk in de weg staat

Voor de aangehaalde Bijbelgedeelten is gebruik gemaakt van de Nieuwe Bijbel Vertaling (NBV) 2004, tenzij anders aangegeven.

Van hart tot hart

Als we ‘t hebben verloren, we slaan op de vlucht,ons hart roept in wanhoop God aan

Dan is er maar Eén Hart dat hoort naar die zuchtWant Hij is die weg óók gegaan

Anderen hebben een opbeurend woordDat de diepte der wanhoop niet raakt

Maar boven al ’t and’re hebben we ’t toch ook gehoord,Het fluist’rend “Ik heb het óók meegemaakt”

Charles R. Solomon

Voor de lay-out/drukkerDe figuren zijn in de tekst aangeduid op ongeveer de plaats waar ze in de Amerikaanse versie afgedrukt staan. In de tekst wordt er hier en daar naar verwezen met een paginanummer. De @tekens achter de pagina-aanduiding zijn geplaatst om ze later snel te kunnen terugvinden als de definitieve paginering is vastgesteld

VoorwoordIk ben blij dit korte voorwoord te mogen schrijven voor het geheel vernieuwde en uitgebreide boek van dr. Charles Solomon. Wat mij direct raakte in zijn “consulterende bediening” was dat hij de filosofie van waaruit hij werkt, baseert op zijn theologische beginselen! Het is zijn overtuiging dat veel psychologische problemen hun wortels hebben in spirituele problemen, en kunnen worden opgelost door een gelovige overgave aan Christus, de Gekruisigde die is opgestaan, en werkt in het leven van de gelovige. Dr Solomon weet dat het Bijbelvers dat ik als motto voor mijn leven heb gekozen Galaten 2: 20 is. En ik heb dat zelfs neergelegd in de titel van mijn boek Niet ik, maar Christus.We mogen uiteraard de waarde en de functie van de psychologen en psychiaters in de samenleving niet onderschatten. Sommige stoornissen en ziekten vergen een medische diagnose, en een klinische behandeling. En gelukkig, God zij dank, zijn er vele mannen en vrouwen die zijn opgeleid om in dit veld te kunnen werken, om niet alleen de ziekte, maar de mens te genezen, en die er openlijk voor uitkomen christenen te zijn.Daarnaast zijn er echter massa’s mensen die wanhopig om hulp vragen, en die kunnen worden geholpen en genezen worden door Spirituotherapie. Ik kan deze benadering in de counseling dan ook aanbevelen, en wel om drie simpele redenen. In de eerste plaats is het bijbelgetrouw. God zegt: “Ik, de Heer, ben het die jullie geneest” (Ex 15:26). Dat verwijst naar de genezende kracht, zowel fysiek als moreel, als je luistert en beantwoordt aan Gods wetten en inzettingen. Er gebeuren soms prachtige en wonderlijke dingen als het Woord van God wordt onderwezen, wordt toegepast en wordt gehoorzaamd. De psalmist kon uitroepen: “Hij zond zijn Woord, en genas hen” (Ps 107:20). In essentie is dat de dienst van dr Solomon. Mensen komen bij hem, depressief en verslagen, en ze gaan weer weg, genezen door het levende Woord van God.Ten tweede, de counseling is gebalanceerd. Toen ik dit boek nog eens doorlas viel het me op hoezeer deze evenwichtige benadering mensen helpt en geneest, hoofd en hart, lichaam en geest. Dr Solomon claimt niet dat hij de enige is die kan genezen, en hij ziet zeer wel dat er patiënten zijn die meer nodig hebben dan dat hij kan bieden. En ik sta nogal sceptisch tegenover mensen die dat wel doen, die beweren het antwoord te hebben of te zijn op alle vragen. En ten derde, de methode helpt. Ik mag de lezer uitnodigen om de gevallen die in dit boek worden aangehaald te onderzoeken, en de getuigenissen uit te pluizen. Het zijn mensen die persoonlijk en voor de eeuwigheid zijn geholpen door de dienst van onze doctor. Hij noemt dat Gods genadige interventies, je kunt op z’n minst zeggen dat ze geloofwaardig overkomen.

Bij deze nieuwe editie kan ik alleen de bede toevoegen dat God dit boek zal kunnen gebruiken, en dat velen het mogen ervaren wat het betekent om op een wondervolle en overwinnende manier tot eer van God te leven!

Stephen F. OltfordOprichter van het Stephen Oltford Centrum voor Bijbelse PredikingMemphis, Tennessee

Ten geleideHet is intussen achtentwintig jaar sinds de eerste druk van dit boek uitkwam. En ik denk dat het zo langzamerhand wel eens bij de tijd mag worden gebracht, temeer daar er nieuw materiaal is, dat de boodschap van dit boek aanvult en ondersteunt. Toen ik de eerste versie van het boek schreef was ik nog maar twee jaar met counseling bezig, en levens die door de therapie waren veranderd waren nog gering in aantal, en de invloed van de bediening was beperkt tot de staat Colorado.Wat oorspronkelijk het eerste hoofdstuk was komt nu, aangepast en bijgewerkt, aan het eind van het boek, omdat sommige mensen bij de eerste uitgave struikelden over het psychologische jargon, en het boek verder voor gezien hielden. Enkelen hebben bezwaar geuit tegen mijn starre houding tegenover benaderingen van consult die niet draaien om de verhouding van de gelovige met het kruis van Christus. Anderen zeiden weer dat ik te toegeeflijk was, en de mate waarin het seculiere en humanistische gedachtegoed de geaccepteerde normen van de christelijke psychologie en christelijke psychiatrie heeft beïnvloed niet voldoende aan het daglicht stel. Aan de andere kant is het ook zo dat degenen die destijds leiders waren in de integratie beweging daar nu anders over denken, en aangeven dat er een hervorming van christelijk counseling moet komen – en dat is inderdaad absoluut noodzakelijk – wil de christelijke counseling de volgende eeuw overleven.Ik weet dat mijn overtuiging een minderheidsstandpunt vertegenwoordigd. Maar het is de overtuiging die ik van God gekregen heb. En, net als Luther tijdens de Reformatie, moet ik vasthouden aan het licht dat ik heb ontvangen. Zij die daar bezwaar tegen hebben moeten hun overtuiging dan maar zelf uitwerken. En natuurlijk, zij die een zuiverder psychologische benadering voorstaan en zij die iets hebben tegen de theologie, die de kern is van wat we in dit boek omschrijven als “het overgegeven leven” en “het doorleefde kruis”, zullen nooit vrienden worden van deze benadering.In de loop der jaren heeft God velen geroepen om deel te nemen in het dienstwerk, en de Geest van God heeft letterlijk duizenden levens aangeraakt, in Amerika en in andere landen. Enkelen van hen van wie het leven geheel getransformeerd werd waren daarvóór christenen die de nederlaag hadden geleden. Anderen waren afgedwaald en werden teruggebracht naar de Heiland. Er waren er die leden aan zware, verlammende emotionele storingen, en velen hadden moeite met relaties met anderen. Velen van hen werden gezien als zwaar neurotisch, sommigen zelfs als psychotisch. In de geestelijke dienst gebruiken we dat soort termen niet.Er zijn nu trainingscentra in veel Amerikaanse staten, en ook in het buitenland. Grace Fellowship International (GFI) is verantwoordelijk voor het werk in Indiana, Missouri, Georgia, Florida en Tennessee, en een aantal werkers doen een bediening die kan worden gezien als spin-off, en ook zij worden in hun werk door God gezegend.Naast de posten in Amerika zijn er ook centra in Argentinië, India en Zuid Afrika. En er worden trainingen, op uiteenlopend niveau, gehouden op zes continenten. GFI heeft contacten die het materiaal gebruiken in Canada, Nigeria, Kenya, Malawi, Zambia, Tanzania, Oeganda, Ghana, verspreid over Latijns Amerika, Korea, Japan, Australië, Nepal, Myanmar (Birma), de Filipijnen, China, Groot Brittanië, België, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Rusland, Hongarije, Roemenië, Spanje, en elders.Het Handbook to Happiness is uitgekomen in het Spaans en in twee Koreaanse vertalingen. In India is het in het Engels uitgebracht. Hoofdstuk 2 is in meer dan vijftien talen vertaald, en het is in een verkorte vorm als traktaat uitgegeven (Wheel and Line, verkrijgbaar bij Solomon Publications) om in het persoonlijk werk te gebruiken. Er wordt gewerkt aan een aantal andere vertalingen, die als ze gepubliceerd kunnen worden, een mogelijkheid openen om de boodschap en de methode van Spirituotherapie te introduceren op andere strategische plekken in de wereld. De engelse versie staat op onze website (www.SolomoNet.org) , en we zijn bezig om negen andere vertalingen daar ook op te zetten.

In het begin was de bediening beperkt tot consult als een manier om de waarheid van vrijheid door het zich éénmaken met Christus in zijn dood en opstanding uit te dragen. We vonden het nodig om aan de critici van deze methode te bewijzen dat een levensvatbare integratie van counseling en het Woord van God, die wordt gedaan in de kracht van de Heilige Geest (dus geen psychologisch integrationisme) voldoende is om de diepste behoeften van de mens te bevredigen. Daarna moesten we ook nog bewijzen dat het niet gaat om een persoonsverheerlijking, maar dat anderen vanuit verschillende leefwijzen en culturen en talen deze zelfde benadering konden leren toepassen in het oplossen van levensproblemen, en dat dat zou worden gezegend door de Geest van God.Toen we dit hadden gedaan heeft Grace Fellowship International zijn aandacht verlegd naar het verkondigen van de boodschap van het kruis en opwekking door het werk van zendelingen over de hele wereld. De verschillende internationale kantoren hebben een merkbare invloed, maar we hebben nog veel mensen nodig, die bereid zijn naar verschillende landen te reizen om de nuttig gebleken benadering, dat de waarheid van onze identificatie met Christus kan worden doorgegeven, te introduceren.Veel van dit werk kan worden gedaan door vrijwilligers die middels een korte reis iemand kunnen bereiken die de boodschap al kent en hem te leren hoe hij die in persoonlijke gesprekken kan uitdragen. Wie niet in staat is om ver te reizen kan zich opgeven om ons te helpen bij het uitdragen van de boodschap van het Kruis naar andere gemeenschappen en landen dichterbij. We zijn met name geïnteresseerd in het uitbreiden van ons netwerk met pastores die zich geroepen weten tot eenzelfde opdracht.Het netwerk van gelovigen, die dit boek in één van zijn vele drukken hebben gelezen, vormt een reservoir vanwaaruit vrijwilligers letterlijk naar de vier hoeken van de aarde kunnen worden uitgezonden. Wij vragen uw gebed dat velen zullen worden uitgedaagd om voor korte tijd zich als vrijwilliger te laten uitzenden om het lichaam van Christus in dit land en overal ter wereld te versterken.We willen dit boek uitbrengen met het gebed dat velen haar boodschap als toepasbaar zullen ervaren, zoniet voor hun eigen levensbehoeften, dan toch voor hun vrienden en familieleden. Velen hebben die overwinning gesmaakt. Er zijn er zelfs die op het punt stonden zelfmoord te plegen toen de Heilige Geest een eenvoudige presentatie gebruikte, waarin Christus werd gebracht als de bron vanwaaruit hun behoeften volledig kunnen worden bevredigd. Moge Hij ook u tegemoet komen op uw punt van zorg en nood in uw leven en uw dienstwerk.

Dr Charles Solomon, 1999

Inleiding

Het woord Spirituotherapie is door dr Solomon samengesteld: hij duidt daarmee een benadering aan van een vorm van consultatie (binnen het kader van een geestelijke bediening) die uitgaat van de relatie die een gelovige heeft tot het kruis van Christus, en die centraal stelt in zijn methode en zijn doelstelling. In het jaar 1967 las Solomon Jes 58: 10-12, en hij voelde zich door God geroepen om, als een gevolg op wat God in zijn leven had gedaan in 1965, de basis te leggen vóór en te experimenteren mèt deze benadering. Recent is deze methode ook wel bekend geworden onder de aanduiding “exchanged-life counseling”. In de Spirituotherapie is het de Heilige Geest die optreedt als Therapeut die, naar Rom 12: 2, het denken vernieuwt en het leven omvormt. Spirituotherapie (of exchanged-life counseling) werd door dr Solomon bij Grace Fellowship International (GFI), een non-profit organisatie die in 1969 in Denver, Colorado werd opgericht, ontwikkeld. GFI is inmiddels verhuisd naar Pigeon Forge, Tennessee. De organisatie is niet aan een denominatie verbonden en is alleen verantwoording verschuldigd aan de Heer Jezus Christus en aan het onfeilbare en onveranderlijke Woord van God.Dr Solomon, oprichter en voorzitter van GFI, behaalde zijn bachelor’s graad op de East Tennessee State University, en studeerde af als MSc in Personeelszaken op de Universiteit van Colorado. Hij begon als part-time consulent bij de Martin-Marietta Corporation (dat is nu Lockheed-Martin), waar hij ooit als ingenieur was begonnen, en later nog tussen 1951 en 1970, als uitvloeisel van zijn opleidingsstages, verschillende contracten had gehad. Het werk als consulent deed hij in opdracht van het Ministerie van Arbeid, dat Martin-Marietta had verplicht langdurig werkzoekende vrouwen in te huren en te trainen voor administratief werk. Zijn afstudeerscriptie was gebaseerd op de resultaten van dat programma.In 1972 promoveerde hij tot Doctor in de Onderwijswetenschappen aan de Universiteit van Noord Colorado. Veel van het werk voor deze promotie bestond uit nieuw onderzoek, counseling, schrijven en lesgeven in het nieuwe vakgebied Spirituotherapie, dat de staat van Colorado formeel erkende door er een doctoraalfase aan toe te kennen. De eerste editie van dit boek, in feite zijn proefschrift, was de weerslag van zijn project. Het eerste kantoor van GFI opende zijn deuren op 1 februari 1970 in Denver, Colorado. Het eerste filiaal kantoor werd geopend in 1975, en het eerste internationale kantoor werd in 1981 in Argentinië geopend. Duizenden mensen van zes continenten en uit vele landen hebben er enige vorm van training ontvangen. Deze trainingen zijn begonnen op het eerste werkcollege in Colorado Springs in 1972.Financiële bijdragen aan GFI zijn aftrekbaar van de belasting, maar alleen die bijdragen die direkt naar het hoofdkantoor worden gestuurd kunnen worden gebruikt om het pionierswerk van dr Solomon te ondersteunen. Bijdragen die via andere organisaties of adressen worden opgestuurd komen slechts zelden (zeg maar nooit) bij het werk van dr Solomon terecht.Bijdragen en vragen voor informatie over de missie van GFI kunnen worden gestuurd naarGrace Fellowship InternationalP.O. Box. 368Pigeon Forge, TN 37868Web site: www.SolomoNet.org

Hoofdstuk 1Het Kruis van Christus ervaren

Als je ziet hoe de wereld tegenwoordig in elkaar steekt dan is het vrijwel zeker dat jijzelf of iemand van wie je houdt geconfronteerd wordt met problemen die met eigen menselijke krachten onoplosbaar zijn en die je zelfs niet onder ogen durft te zien. Enige tijd geleden sprak ik met een vriend die pastor is, en hij vertelde me dat er tegenwoordig vele pastores zijn die een ernstige druk in hun bediening ervaren. Hij vertelde over problemen in het leven van die pastores zelf en in hun gezin, en van conflicten binnen het kerkelijk leven. Maar, zei hij, dat is niet altijd zo geweest.Betrokkenheid bij de plaatselijke kerk lijkt op een dieptepunt te zijn gekomen, en dat kan je ook verwachten als een logisch gevolg van de afbraak van gezinsstructuren. Samen met de gebruikelijke problemen die pastores tegenkomen, brengt dit hen in een positie die bepaald niet te benijden is.Ik begrijp waar mijn pastor-vriend het over had, want een deel van mijn ervaringen met het aanpakken van vergelijkbare druk heeft mij, denk ik, geholpen om iets van een antwoord daarop te vinden. Ik geloof dat, bij het verwerken van deze druk, het heel belangrijk is om iets te begrijpen van de opvattingen, die te maken hebben met afwijzing en identiteit. En hoewel niet iedereen de hulp van een consulent kan inroepen, hebben we allemaal toegang tot het onfeilbare Woord van God, en tot de Raadsman, de Heilige Geest, die als enige in staat is om ons leven te hervormen door ons denken te vernieuwen, zoals dat wordt aangegeven door de apostel Paulus in Rom 12: 2.Ik was ooit zelf zo iemand die niet de mogelijkheid had om mijn vragen te delen met een andere gelovige, die mij kon wijzen op de antwoorden uit de Schrift, noch voor de betekenis van mijn redding, noch voor advies voor de rest van mijn geestelijke reis. Als zeventienjarige had ik me toevertrouwd aan Christus, maar ik kwam het koninkrijk binnen met een lading van emotionele problemen die mij verhinderden om de normale zaken van het leven onder ogen te zien, laat staan de stress die het leven oplevert.Ik groeide op met een overdosis aan minderwaardigheidsgevoelens en een vaardigheid om dit soort gevoelens voor anderen te verbergen. In academische zin genoot ik van mijn schooljaren, maar sociaal voelde ik me niet op m’n gemak. Hoewel mijn intelligentie wat hoger was dan het gemiddelde voelde ik dat ik in de alledaagse doelen van het leven tekort zou schieten. In mijn jaren op de middelbare school voelde ik me niet gelukkig, en ik zag de dag van de diploma-uitreiking als de gelegenheid om uit een ondraaglijk bestaan te kunnen ontsnappen.Ik was vastbesloten om een academische studie te gaan volgen, hoewel ik er aan de andere kant van overtuigd was dat ik door de mand zou vallen. Het eerste jaar studeerde ik nogal stevig, en ik haalde de hoogste cijfers èn… het voorkeurslijstje van de decaan. Maar toch veranderde dat mijn gevoelens over mezelf niet. Ik wist dat ik op de één of andere manier bovengemiddelde prestaties kon neerzetten, maar ik voelde alsof iedereen in de klas meer wist dan ik. Gedurende mijn kindertijd was ik door de omstandigheden zo geprogrammeerd dat mijn hersenen de ene kant op gingen en mijn emoties de andere.In het tweede jaar van mijn studie ontmoette ik het meisje waarmee ik zou trouwen. Vanaf het begin probeerde ik haar te overtuigen van mijn minderwaardigheid. Maar zij zag mijn boven-gemiddelde academische prestaties, en zij vond het moeilijk te geloven dat ik zo minderwaardig was als ik mezelf presenteerde. We trouwden toen ik zo ongeveer tussen de onder- en de bovenbouw zat, en zij begon met lesgeven op school, toen ik mijn laatste jaar afmaakte. Ik had als hoofdvak een ingenieursopleiding gekozen, omdat ik het ondenkbaar vond dat ik ooit een carrière zou maken waarbij spreken in het openbaar een vereiste zou zijn. Plankenkoorts had mijn mogelijkheden behoorlijk beperkt. Uiteindelijk studeerde ik af in de

wiskunde, en ik kreeg een onderwijsbevoegdheid hoewel ik geen enkele behoefte had om te gaan lesgeven. Uiteindelijk kreeg ik een baan bij wat nu de Lockheed Martin Corporation in Baltimore, Maryland, is, en ik probeerde me te gedragen als een ingenieur. Ik voelde me minderwaardig in een beroep waarvoor ik was opgeleid, dus je kunt je wel voorstellen hoe ik me voelde toen ik werk kreeg waarvoor ik nauwelijks training had gehad.Onze drie kinderen werden geboren voordat ik 26 was. Mijn twintiger jaren waren een periode van innerlijke conflicten. Ik leed aan ernstige depressies en spanningen, en kreeg een maagzweer toen ik 25 was. Op een gegeven moment slikte ik 100 mg Thorazine per dag. Tenslotte gaf ik me toen ik 27 was volledig over aan de Heer Jezus Christus, maar ik had geen idee waar dat toe zou leiden. Ik raakte betrokken bij de kerk en werkte erg hard, maar ik kwam er achter dat werken voor de Heer niet noodzakelijk tot geestelijke groei leidt. Het bedrijf wilde mij overplaatsen naar Denver, en ik accepteerde dat, en daar raakte ik betrokken bij een goede, Bijbel-vaste gemeente. Daar ging ik door met mijn onophoudelijke maalstroom van gedreven dienstwerk. Mijn baan werd steeds drukker en de verantwoordelijkheden in mijn gezin namen toe, maar de toenemende depressie en spanning deden afbreuk aan mijn vermogen om iets af te maken. Het zal duidelijk zijn dat mijn baan en mijn doorlopend werk voor de gemeente in mijn vrije tijd al de tijd die ik aan mijn gezin had moeten besteden opslokte. Dit, in combinatie met mijn ernstige emotionele problemen, maakte mij in die tijd niet bepaald een goede echtgenoot of vader.Er waren momenten waarop ik de aandacht van mezelf af kon richten en kon meedoen in een aktiviteit, en dan had ik daar tot op zeker hoogte plezier in, maar mijn onopgeloste innelijke strijd zat altijd net onder de oppervlakte. Toen ik 34 was, werd bij mij multipele sclerose vastgesteld. Hoewel die diagnose nooit is bevestigd, was ik persoonlijk eigenlijk teleurgesteld dat het geen kanker was. Aan kanker te sterven zou voor mij op dat moment een eervolle manier zijn geweest om van dit leven afscheid te nemen.Depressies en angsten bereikten hun hoogtepunt in 1965, toen ik 35 was. Het kwam voor dat ik mezelf betrapte dat ik de hele weg naar huis zat te huilen. Ik voelde me opgesloten, zag geen uitweg meer. En ik hield me vast aan deze of gene belofte die ik in de Bijbel gevonden had, in de hoop dat het op de één of andere manier een antwoord zou geven op mijn toestand.Op een goede dag, 25 oktober ’s avonds, wist ik dat ik het geen dag meer zou volhouden. Ik kreeg medicijnen voor hoofdpijn achter in mijn hoofd, maar als ik geen christen was geweest dan zou zelfmoord mijn enige optie zijn.Op dat punt greep de Heilige Geest in mijn leven in. Later diezelfde nacht las ik Gal 2:20 “Ik ben met Christus gekruisigd”. Ik had alle hoop al opgegeven om hulp te vinden bij God of bij iemand anders. Maar God, in zijn genade en almacht, kwam die nacht mijn leven binnen, en bevrijdde mij van alle angsten, depressie, de pijn in mijn achterhoofd, en van alle minderwaardigheidgevoelens die mijn leven tekenden.Deze gevoelens van totale vrijheid duurden een dag of twee. Toen kwamen een paar oude gevoelens terug, en ik moest het proces, dat in de Bijbel “wandelen in de Geest” wordt genoemd, leren. Na die eerste stap, waarin ik “vervuld was van de Geest” moest ik leren om het proces, waarbij ik de Heilige Geest toestond de controle van mijn leven te nemen, door te zetten.Aangezien ik niemand had om mij de discipline voor mijn nieuwe leven bij te brengen gingen mijn eerste jaren in geestelijke zin op en neer. In dat eerste jaar las ik zo’n honderd boeken, waaronder biografieën en autobiografieën, over het overvloedige leven. En ik spendeerde uren aan studie van de brieven van Paulus om theologisch te begrijpen wat God in mijn leven had gedaan.Na twee jaar begreep ik dat als God mij kon vrijmaken van mijn emotionele storingen, Hij dat óók voor anderen kan doen. En ik bedacht dat ik met het veld van counseling een middel in handen zou krijgen om de antwoorden die ik had gevonden met anderen te delen. En dat

werkte ik uit in een doctoraalstudie op de Universiteit van Colorado, hoewel de consultancy programma’s daar, zoals je mag verwachten, niet bepaald bekend staan om hun geestelijke inhoud.Terwijl ik bad voor deze beslissing om het dienstwerk van counseling op te nemen wees de Heer mij op twee verzen uit Jesaja:“wanneer je de hongerige schenkt wat je zelf nodig hebt en de verdrukten gul onthaalt, dan zal je licht in het donker schijnen, je duisternis wordt als het licht van het middaguur. De Heer zal je voortdurend leiden, Hij zal je verkwikken in dorre streken, Hij maakt je botten sterk en krachtig; je zult zijn als een goed bevloeide tuin, als een bron waarvan het water nooit opdroogt” (Jes 58:10-11).

Ik sloot de doctoraalstudie af in december 1969, en in januari 1970 werd ik ontslagen uit mijn positie in de luchtvaart industrie. Ik zag dat als een souverein ingrijpen van God, want daardoor kon ik in februari beginnen met mijn dienst als consulent. In diezelfde tijd begon ik als promovendus aan de Universiteit van Noord Colorado met een programma, waarin ik de mogelijkheid kreeg om een innovatief programma te ontwikkelen waarmee de spirituele en psychologische dimensies van de mens konden worden geïntegreerd. Dit zou leiden tot een promotie tot doctor in de Spirituotherapie, een naam die ik zelf had bedacht.Ik merkte dat agnostische en joodse professoren daar meer voor open stonden dan sommige christenen, die me in een systeem wilden dwingen, waarin zou worden afgezien van het effect die de relatie tot het kruis van Christus heeft op ons leven, of waarin dat op z’n minst geen nadruk zou krijgen. En tot op de dag van vandaag wordt deze leer vanuit die hoek bestreden, en moet ik me inhouden om daar niet te defensief op te reageren.Het kruis van Christus is echter nooit een plaats geweest waar veel mensen zich verzamelen voor gemeenschap, en dat zal het ook nooit worden. Degenen die het Kruis en alles wat daarmee samenhangt wèl hebben omarmd zullen nooit denken dat ze daarmee “gearriveerd zijn”, hooguit dat ze een begin hebben gemaakt. Het Kruis is in het leven van de gelovige verbonden met verbrokenheid en lijden, net zoals het dat ook was voor de Heer. En daar pastores, raadslieden, consulenten, psychologen en psychiaters gewoon mensen zijn, verloopt hun weg naar overwinning over het vlees langs dezelfde sporen als de onze.Er bestaat niet zoiets als een “eindsprint” rond het Kruis. Niemand is groter dan zijn Meester, en een ieder moet zijn kruis opnemen als hij een overwinning als christen wil ervaren. Als een gelovige dat niet begrijpt zal hij zich altijd blijven verzetten tegen de boodschap dat leven moet voortkomen uit de dood en dat overwinning moet voortkomen uit een nederlaag, en dat geldt voor counseling evengoed als voor iedere andere vorm van dienstwerk.Wat ik heb geleerd in die dagen in 1965 was dat de ervaring van het Kruis een doorgaand proces is. God liet toe dat er, in die tijd, maar ook daarna, heel veel dingen in mijn leven gebeurden, die bijdroegen aan mijn geestelijke groei. Ik leerde dat we allemaal een proces doormaken, waarin we in onze beleving worden wat we in positie al zijn in Christus. En tot op de dag dat we bij Hem zullen zijn, worden we voortdurend geconfronteerd met zonde, in de wereld en in onszelf.

Afwijzing en de effecten daarvanZoals met alle benaderingen in de counseling is er in de loop der jaren een voortdurende ontwikkeling geweest. Toen ik begon in 1970 pikte ik de routine op om bij het intake-gesprek mijn cliënt zijn levensverhaal te laten vertellen. En daarbij viel het mij op dat er een gemeenschappelijke rode draad liep door de levens van de personen waar ik mee werkte: afwijzing. Sommige van mijn cliënten waren door hun ouders of andere personen die een belangrijke rol in hun leven speelden openlijk afgewezen, verbaal of door huiselijk geweld, anderen waren op een meer subtiele manier afgewezen.

Als je openlijk door je ouders bent afgewezen, dan kun je tot op zekere hoogte zelf wel bedenken welke angsten en wantrouwen daarvan het gevolg zijn. Maar toch zagen deze mensen heel vaak het verband tussen hun emotionele en sociale onaangepastheid en de traumatische gebeurtenissen in hun jeugd niet.

Als je wat meer subtiel bent afgewezen, kan het zijn dat er net zoveel emotionele schade is aangericht, zonder dat je de bron daarvan kunt achterhalen. Soms hebben de patiënten als kind van hun ouders gehoord dat ze niet gewenst waren (openlijke afwijzing), terwijl in andere gevallen de kinderen door hun ouders ter adoptie werden afgestaan. Mensen die als kind geadopteerd zijn, hebben per definitie een verleden van afwijzing. Hoewel het zeer goed kan zijn dat de natuurlijke ouders geen andere keus hadden, denken geadopteerde kinderen vaak dat er met hen iets mis was (en is) dat heeft geleid tot hun afwijzing. En anderen zijn wel heel duidelijk afgewezen, maar hebben dat indertijd niet als zodanig ervaren.Met de term afwijzing bedoel ik “de afwezigheid van zinvolle liefde”. Afwijzing betekent niet dat er geen liefde is geweest, maar wel dat die liefde om de één of andere reden niet vervullend en opbouwend was. Het resultaat van afwijzing is vaak een beschadigd vermogen om liefde te geven of te ontvangen.Er zijn een heleboel redenen waarom mensen zich afgewezen voelen: een overbescherming, een acceptatie die gebaseerd is op prestaties, een vroegtijdige dood van vader of moeder, een langdurig verblijf in het ziekenhuis als kind of zelfs het gevoel dat de ouders liever een jongetje (of andersom liever een meisje) hadden gehad. En die afwijzing kan heel subtiel zijn, onbedoeld, niet te herkennen, niet te vermijden of een combinatie hiervan.Het overbeschermde kind mag geen beslissingen nemen die bij zijn leeftijd horen, en daardoor ontwikkelt hij geen zelfvertrouwen of besluitvaardigheid. Zijn ouders vertellen hem voortdurend dat hij niet in staat is beslissingen te nemen. Daarmee kweek je een pracht van een minderwaardigheidscomplex. Zijn ouders houden zoveel van hem dat ze hem alles uit handen nemen, zelfs de ontwikkeling van een eigen persoonlijkheid! Dat doen ze natuurlijk niet bewust, en gewoonlijk hebben noch de ouders noch het kind in de gaten wat er gebeurt.Een andere vorm van overbescherming is verwennerij. Een verwend kind kan een ambivalente houding tegenover de ouders krijgen: hij houdt van ze voor wat ze voor hem doen, maar hij zet zich tegen hen af voor wat ze met hem doen. En omdat hij meestal niet door heeft wat ze met hem doen denkt en voelt hij dat hij eigenlijk geen reden heeft om zich zo af te zetten, gaat hij zich dan weer schuldig voelen vanwege dat afzetten of zijn gebrek aan waardering. Een enig kind loopt in deze meer risico dan een kind dat opgroeit in een gezin met meerdere kinderen.Een kind dat alleen maar liefde van zijn ouders krijgt voor wat hij doet, en niet voor wie hij is (een op prestatie gebaseerde acceptatie) voelt zich ook afgewezen. Als hij zijn best doet kan hij altijd bij ze terecht, maar als hij het een keer moeilijk heeft, en een knuffel nodig heeft, krijgt hij een koude schouder. Een kind dat één of beide ouders verliest, doordat ze sterven of scheiden, in de periode voordat hij een bewuste herinnering vormt, kan daardoor een afwijzing voelen of waarnemen zonder het zelf ooit te begrijpen. Op een vergelijkbare manier kan een kind dat lang in een couveuse ligt de afwezigheid van liefde voelen, zonder dat de ouders daar iets aan kunnen doen, omdat het medisch nu eenmaal noodzakelijk is. Desalniettemin laat dat een lidteken achter in de emoties van het kind.Ik heb gesprekken gevoerd met een vrouw die de eerste drie maanden van haar leven in zo’n couveuse had gelegen. Als kind had zij nooit kunnen zien dat haar ouders van haar hielden, totdat ze 23 was. Natuurlijk had ze daar niet in die couveuse gelegen met de gedachte dat haar ouders haar haatten, maar het gat dat zich in haar emoties in die tijd had opgebouwd

verhinderde haar later om de liefde van haar ouders, die er overigens wel overvloedig was, te ontvangen. Ze kreeg liefde, maar wat ze waarnam of ervoer was afwijzing.Als de ouders sterven verliest een kind zijn belangrijkste bron van liefde en aanvaarding. En al is er niemand schuldig aan dat feit, toch kunnen de effecten op interpersoonlijke relaties tot in de volwassenheid doorwerken. Omdat het kind iemand heeft verloren die hij of zij volkomen vertrouwde vindt ze het als volwassene moeilijk om iemand te vertrouwen. Een jongen van 14 verloor, toen hij 6 jaar oud was, zijn vader en zijn broer in een auto-ongeluk, en ook zijn moeder was zwaar gewond geraakt. Hij bleek niet in staat om naar school te gaan, en kreeg daarom thuis les van een privé-leraar. Toen ik hem zei dat hij alles aan Christus moest overgeven greep hij naar zijn maag alsof ik hem met een mes had gestoken. Hij zei “Hebt u een antacid1 voor mij?”, en toen vertelde hij dat hij zichzelf al negen jaar “met plakband en elastiekjes” bij elkaar hield, en zijn gevoelens inhield omdat hij het niet van zich af kon zetten.Mensen die lijden aan gevoelens van afwijzing zullen vaak, in één of ander facet van hun persoonlijkheid, zichzelf afvallen. Soms doen ze dat op een sociaal aanvaardbare manier, maar soms ook niet, met name niet als ze de ongezonde emoties waar ze last van hebben proberen te compenseren. Het effect van afwijzing op de persoonlijkheid is zeer variabel, afhankelijk van de ernst en de duur van de afwijzing en de leeftijd van de persoon op het moment dat het gebeurt. Soms kan een liefdevolle grootouder of een andere belangrijke persoon de effecten van de afwijzing in het leven van een kind verzachten.Iemand die zich afgewezen voelt zal niet alleen zichzelf gaan afwijzen, maar ook anderen, zelfs huwelijkspartners. Zo iemand heeft ook de neiging om anderen de schuld te geven voor problemen in de relatie, en ook zichzelf van iedere verantwoordelijkheid vrij pleiten.Sommige afgewezen personen hebben moeite met het accepteren en uitvoeren van verantwoordelijkheden. Ze zullen eerder iets niet proberen dan het risico nemen dat iets mislukt, omdat ze weten dat ze daardoor nog slechter over zichzelf gaan denken. Zo had ik een chemisch ingenieur, die zijn werk uitstekend deed, maar die zich als persoon en als werknemer voelde falen. Op een goede dag kwam zijn baas met de mededeling “je krijgt een opslag van $ 5.000,- per jaar en een auto van de zaak”. Zijn reactie was “Dat is de druppel. Ik neem ontslag!” En hij draaide zich om en liep het kantoor uit. Zijn innerlijke conflicten waren van dien aard dat hij voelde dat hij onmogelijk nog meer verantwoordelijkheid op zijn schouders kon nemen.De oorzaken en gevolgen van afwijzing heb ik meer uitgebreid beschreven in de boeken The Ins and Outs of Rejection en The Rejection Syndrome and the Way to Acceptance (Alles over Afwijzing en Het Afwijzingssyndroom en de Manier dat te Aanvaarden).Het antwoord op afwijzing is aanvaarding. Menselijke aanvaarding zal echter nooit de beschadigde emoties kunnen genezen nadat afwijzing zijn smerig werk heeft gedaan. Het helpt wel, en vaak zal het de enige beschikbare hulp zijn. Maar het enige echte geneesmiddel is de ervaring in Christus te worden aanvaard.

IdentiteitHet belang van een identiteit en de vele manieren waarop deze een invloed heeft op het geheel van ons bestaan is onderdeel geworden van mijn counseling. Het is belangrijk, want wat iemand ziet als zijn eigen identiteit, of de identiteit waarvan hij zou willen dat die de zijne zou kunnen worden, is bepalend voor waar hij acceptatie zal zoeken. Zie hoofdstuk 6 pagina 90@ en 91@ voor figuren van de identiteit.De meeste gelovigen leven met een identiteit die ze min of meer opgelegd hebben gekregen – en dat kan positief of negatief zijn, afhankelijk van de mate van afwijzing – of met een identiteit die ze zelf hebben opgebouwd. De meeste mensen hebben hem zelf gemaakt, en zijn

1 Een maagzuur-tablet

niet tevreden met het resultaat. Gewoonlijk is de identiteit gebaseerd op dingen, geld, mensen, macht en verworvenheden, of het gebrek daaraan. Een op tijdelijke zaken gebaseerde identiteit is van nature onderhavig aan plotselinge, onaangekondigde veranderingen.De apostel Paulus onderscheidt de vleselijke identiteit en de geestelijke identiteit, dat wil zeggen, wat we zijn vanuit onze menselijke mogelijkheden en wat we zijn door de kracht van de Heilige Geest. En net als het gaat bij het probleem van afwijzing is het opnieuw zo dat de enige genezing voor een onaanvaardbare vleselijke identiteit een echte geestelijke identiteit is, die we alleen kunnen krijgen door een juiste verhouding met Christus te hebben.Alles wat we hebben geleerd en hebben meegemaakt heeft ons geprogrammeerd, in onze vleselijke, natuurlijke mogelijkheden, in een bepaalde richting. Sommigen zijn zodanig geprogrammeerd dat hun identiteit helemaal gericht is op het bij elkaar brengen van geld en goederen, anderen volgen een programma richting succes in zaken en andere grootse prestaties. Weer anderen zijn geprogrammeerd richting zintuiglijke waarneming, sensualiteit zoals reizen, kunst of erotiek, en je kunt zelfs een vleselijke programmering hebben richting religie en het bovennatuurlijke. Maar voor de gelovige zijn dit valse, of op z’n minst geen voldoening gevende, identiteiten: de echte identiteit vinden we op basis van wie we zijn in Christus. Veel gelovigen lijken hun echte identiteit niet eerder te kunnen ontdekken dan op het moment dat ze in de hemel komen. Daarover heeft David Needham een lezenswaardig boek geschreven Birthright, (Multnomah, 1982). Het probleem is dat veel mensen leven vanuit de verkeerde identiteit – de identiteit die zich heeft “aangepast aan deze wereld”, en niet is “veranderd door de gezindheid te vernieuwen” (Rom 12:2).De oplossing van het probleem is, hoewel ik van veel kanten hoor dat deze suggestie een oversimplificatie is, om de identiteit die is gebaseerd op het eigen verleden en de invloed van de zonde in dat verleden, in te ruilen voor de volmaakte identiteit die we hebben in Christus. Zo’n overgang vraagt inderdaad om een wonder, maar in dit soort wonderen is de Heilige Geest gespecialiseerd. De Heilige Geest komt niet in ons leven om herstelwerkzaamheden aan onze oude identiteit te verrichten, maar Hij schakelt ons over op onze werkelijke identiteit als verloste kinderen van de Koning der koningen. Paulus beschrijft dat als volgt:

“Moge de God van onze Heer Jezus Christus, de Vader van alle luister, u een geest van inzicht schenken in wat geopenbaard is, opdat u hem zult kennen. Moge uw hart verlicht worden, zodat u zult zien waarop u hopen mag nu hij u geroepen heeft, hoe rijk de luister is die de heiligen zullen ontvangen, en hoe overweldigend groot de krachtige werking van Gods macht is voor ons die geloven. Die macht was ook werkzaam in Christus toen God hem opwekte uit de dood en hem in de hemelsferen een plaats gaf aan zijn rechterhand,… ” (Ef. 1:17-20)

Dezelfde kracht die God gebruikte om Jezus uit de dood op te wekken, werkt ook in ons vanaf het moment dat we ons vertrouwen stellen op wat door Zijn opstanding is bereikt. “Werden we in de tijd dat we nog Gods vijanden waren al met Hem verzoend door de dood van zijn Zoon, des te zekerder is het dat wij, nu we met Hem zijn verzoend, worden gered door Diens leven” (Rom 5:10).Je identiteit is gebaseerd op wie je bent in Christus, en die kun je ontvangen op basis van geloof, niet op basis van werken, van jezelf of van anderen. Je doet afstand van het uiterlijk vertoon uit het verleden, en ruilt je vleselijke identiteit in voor het leven met Christus. Je stapt uit een leven van nederlagen om een overwinningsleven te beginnen. Jezus hield zijn discipelen voor “Wie achter Mij aan wil komen moet zichzelf verloochenen, en dagelijks zijn kruis op zich nemen en Mij volgen” (Luk 9:23). Maar velen hebben geen idee wat dat “zichzelf” en “verloochenen” eigenlijk betekent. Er zijn er die denken dat het afzien van

sommige aardse genoegens de vervulling is van deze opdracht. Anderen denken dat “het kruis opnemen” iets is als een zware last of opdracht op je nemen, zoals het zorgen voor een zwaar gehandicapt kind. Het is natuurlijk ook lastig om jezelf te verloochenen als je niet weet wie of wat die “zelf” is.Wat betekent het dan om afscheid te nemen van onze oude identiteit, de identiteit die je moet verloochenen om hem in te kunnen ruilen voor een nieuwe identiteit in Christus? Laten we een analogie volgen: stel, je kent een meisje, ongetrouwd, 15 jaar oud, en ze is zwanger geraakt. Aborteren is natuurlijk geen optie, en het meisje heeft zich ook voorgenomen om de baby ter wereld te brengen en af te staan voor adoptie. Dan is het de vraag wat je zo’n meisje aanraadt als dat moment gekomen is: moet ze de baby zien voordat ze hem afstaat of niet? En in beide gevallen, wat zou de beredenering van jouw advies zijn?Natuurlijk is het makkelijker om het ziekenhuis te verlaten zonder de baby te zien, en daarmee het trauma van de scheiding te voorkomen. Of niet soms? Op dat moment lijkt dat makkelijker, maar weet je nou zeker dat ze de realiteit van de situatie inziet? Heb je ooit wel eens geprobeerd iets weg te geven wat je nooit in je bezit hebt gehad? Als ze de baby nooit gezien heeft ligt er een waas van onwerkelijkheid over de hele situatie. Ja, natuurlijk, het meisje heeft negen maanden de baby in de baarmoeder bij zich gedragen. Maar dat is toch iets heel anders dan de baby aan je borst te drukken, hem te horen, contact met hem te maken. Als de jonge moeder, al is het maar voor een paar uur, de baby bij zich heeft gehad, en voor hem gezorgd heeft, hem heeft leren kennen (en liefhebben), en daarna bewust de baby overdraagt aan de adoptie-ouders, dan knalt de realiteit er in z’n volle kracht in. Dan kan ze ook beginnen aan het rouwproces, aan het verdriet van het afscheid of hoe we de gevoelens die zo’n jonge moeder doormaakt ook mogen noemen.En dat geldt ook voor identiteit: je moet jezelf die vraag kunnen stellen “heb ik mijn identiteit gekend, of is er nog steeds een waas van onwerkelijkheid over de identiteit van waaruit ik leef?” Je moet je identiteit “in de ogen hebben gekeken” om te weten wat je moest opgeven om te kunnen leven vanuit je werkelijke identiteit in de Heer Jezus Christus. We moeten allemaal onze “baby” opgeven, waaraan we een leven lang gebouwd hebben, om te kunnen genieten van de vreugde en de zegening van onze nieuwe identiteit als geaccepteerde en geliefde kinderen van God in Christus.“Toen zei Jezus tegen zijn leerlingen: ‘Wie achter Mij aan wil komen, moet zichzelf verloochenen, zijn kruis opnemen en Mij volgen. Want ieder die zijn leven wil behouden zal het verliezen, maar wie zijn leven verliest omwille van Mij zal het behouden” (Mat 16:24-25).

Hoofdstuk 2Hoe Spirituotherapie werkt

Om onszelf te kunnen begrijpen hebben we een goed begrip nodig van hoe we in elkaar zitten en hoe we functioneren. Onze gedachten, onze gevoelens, ons gedrag komen allemaal voort uit een identiteit die we misschien nog niet hebben herkend, en onze motivatie om iets te gaan doen of ergens op te reageren is een uitvloeisel van die identiteit. Of, om het op een andere manier te zeggen, de identiteit die we door anderen krijgen opgelegd of die we zelf hebben gebouwd, positief of negatief, zal een grote invloed hebben op de beslissingen die we maken en op de manier waarop we ons opstellen tegenover anderen.Aangezien we in wezen spirituele wezens zijn, behoren we te weten wat onze spirituele identiteit is, en welke invloed deze door de Geest gegeven kennis kan hebben op ons psychologisch en sociaal functioneren. In de loop der jaren is het, voor de meeste van de mensen die ik in counseling heb gehad, uitermate nuttig gebleken om te begrijpen hoe de mensheid is ontworpen of samengesteld. In theologische kringen is dit beter bekend als de bijbelse antropologie. Uiteraard zijn er op zo’n belangrijk punt vele meningen en gezichtspunten, maar in deze bespreking willen we ons beperken tot wat daarvan door het Nieuwe Testament wordt ondersteund.Twee belangrijke Schriftplaatsen suggereren dat de mens is opgebouwd uit drie delen: lichaam, ziel en geest (de trichotome opvatting). Aanvullende teksten lijken te ondersteunen dat we een geest hebben die als zelfstandige eenheid kan functioneren (1 Th 5:23; Heb 4:12). We zien de mens vaak als materieel en immaterieel. Deze twee delen worden vaak aangeduid met lichaam en ziel of lichaam en verstand (de dichotome opvatting). Maar in deze opvatting is er geen plaats voor een geest, ook al kan het zijn dat erkend wordt dat we spiritueel functioneren. Hoewel mensen op allerlei manieren functioneren als leden van het dierenrijk, toch geloof ik dat, op een hoger psychologisch nivo, het de geest is die ons intrinsiek verschillend maakt van dieren.Als we psychologische en spirituele functies proberen uit te leggen is het belangrijk om een model te gebruiken dat overeenkomt met de Schrift, en dat we Bijbelse terminologie gebruiken, inplaats van het puur psychologische model. Anders zullen we uiteindelijk blijven hangen bij vage generalisaties die de echte integratie van theologie en psychologie niet ondersteunen. Paulus schreef: “Moge de God van de vrede zelf uw leven in alle opzichten heiligen, en mogen heel uw geest, ziel en lichaam zuiver bewaard zijn bij de komst van onze Heer Jezus Christus”. (1 Th 5:23). De schrijver van de Brief aan de Hebreeën schreef: “Want levend en krachtig is het Woord van God, en scherper dan een tweesnijdend zwaard: het dringt diep door tot waar ziel en geest, been en merg elkaar raken, en het is in staat de opvattingen en gedachten van het hart te ontleden”. (Heb 4:12).Andere bijbelverzen die verwijzen naar de ziel en de geest zijn niet zo eenduidig, maar velen zinspelen op het bestaan van de ziel en de geest als afgescheiden eenheden. Bijvoorbeeld, toen de Heer Jezus aan het kruis hing koos Hij, in het lichaam – en dat was dus een handeling van de ziel – om Zijn Geest over te geven. Paulus schreef: “Maar wie zich met de Heer verenigt wordt met Hem één geest” (1 Kor 6: 17). Hier stelt hij duidelijk de eenheid van de geest tegenover de eenheid van de ziel. Als we de taal van de Bijbel volgen zouden we kunnen zeggen dat de mens een geest is, dat hij een ziel heeft, en dat hij in een lichaam woont. Het is van vitaal belang dat dit hele boek wordt gelezen met dit begrip in het achterhoofd, omdat anders enkele stellingen volledig verkeerd zouden worden uitgelegd als ze worden toegepast op een andere dan de trichotome (of tripartite) opvatting van de mens.Aangezien de eerste bedoeling van dit boek is om onze ware identiteit te ontdekken en een geestelijke oplossing te vinden voor psychologische en intermenselijke symptomen moeten we nu eerst ingaan op hoe het concept van identiteit zich verhoudt met de mens. Daartoe

moeten we beginnen met Adam, want daar begon het allemaal mee! Adam had een volmaakte identiteit, en hij vond de betekenis van zijn bestaan helemaal in zijn verhouding met God. In het hier volgende plaatje zien we de constructie van geest, ziel en lichaam. In Genesis lezen we dat de mens (Adam) was geschapen naar het beeld van God (1:26). Hij was geschapen als onschuldige, hij was in staat om met God te communiceren. En deze situatie bleef zo tot aan de Zondeval. Hoewel de geest van Adam niet expliciet genoemd wordt lezen we “Toen maakte God, de HEER, de mens. Hij vormde hem uit stof, uit aarde, en blies hem levensadem in de neus. Zo werd de mens een levend wezen” (2:7).

Figuur 1: Adam vóór de Zondeval

De geest was bij de schepping niet verontreinigd door zonde, en Adam functioneerde op een boven-natuurlijk nivo in het geven van de namen aan dieren en in het uitvoeren van alle andere taken die God hem opdroeg. De pijlen (of bogen) binnen de cirkel van de figuur staan voor de interactie en innerlijke verhouding tussen geest, ziel en lichaam, zonder dat daar conflicten bij optreden. De pijlen die naar buiten wijzen geven aan dat er een interactie is met God en ook met andere mensen en met de omgeving. Dit, samen met de andere termen die door de Schriften worden gebruikt of toegepast zijn voldoende om een persoon in zijn geheel en in zijn innerlijk en intermenselijk functioneren te verklaren.God zei tot Adam: “Van alle bomen in de tuin mag je eten, maar niet van de boom van de kennis van goed en kwaad; wanneer je daarvan eet, zul je onherroepelijk sterven” (Gen 2:17). En omdat Adam en Eva toch daarvan aten (Gen 3:6) weten we dat er die dag iets stierf. Het was duidelijk geen lichamelijke dood. Hun ziel bleef in psychologische zin functioneren. Uiteindelijk trad, als gevolg van hun zonde, de lichamelijke dood in, maar iets anders stierf diezelfde dag. Dat kan alleen maar de geestelijke dood zijn, en de rest van de Bijbel richt zich op de gevolgen van die gebeurtenis. Figuur 2 beschrijft de mens na de Zondeval.Als je kijkt naar deze figuren zul je zien dat de ziel kan worden gezien als ons zelf-bewustzijn, of de persoonlijkheid waarmee wij met anderen een verhouding aangaan – dat is onze psychologische constructie. De geest is ons Gods-bewustzijn, of dat facet van onze constructie waarmee we een verhouding met God kunnen aangaan. Het lichaam tenslotte, is het instrument waarmee we, met behulp van de vijf zintuigen, ons verhouden tot de wereld en de omgeving. Samenvattend, we hebben een relatie met anderen via de ziel, met God via de geest en met de omgeving via ons lichaam. De ziel is samengesteld uit het verstand (of intellect), de emoties (of affecties) en de wil (of volitie). De geest heeft dergelijke functies, maar om dat hier te bespreken maakt het er niet duidelijker op.Zoals aangeduid door de pijl tussen lichaam en ziel in figuur 2 hebben fysieke problemen als buikloop of andere onaangenaamheden een ongunstig effect op de emotionele toestand. Zo kunnen we ook lijden aan langdurige psychologische symptomen die invloed hebben op ons geestelijk leven en een verhindering zijn in onze weg met God. Afwijkingen in het geestelijk leven zullen psychologische symptomen veroorzaken of bestaande versterken. Zo kunnen moeilijkheden in één van de drie compartimenten een ongunstig effect hebben op een ander compartiment. Het zal nodig zijn om voortdurend te verwijzen naar het wagenwiel-diagram als we verder gaan in het onderscheiden van de functies van de geest, ziel en lichaam en het begrijpen van de behoeften en problemen in elk van de compartimenten.Natuurlijk is de eerste en belangrijkste overweging die van onze relatie met God. Zonder zo’n persoonlijke relatie is de inhoud van dit boek slechts retoriek. Die oorspronkelijke

persoonlijke relatie en alles wat daaruit voortkomt heeft te maken met de geest en moet worden uitgelegd in termen van ons behoud.

Figuur 2: de mens – een drie-eenheid

Het is opvallend in figuur 2 dat er nu een kleine cirkel in het midden staat om het feit aan te geven dat na de Zondeval de mens vleselijk is geworden, dat wil zeggen dat vanaf dat punt zijn leven bepaald wordt door een op zelf gericht leven. Een stukje verder in Genesis lezen we “Toen dacht de HEER: Mijn levensgeest mag niet voor altijd in de mens blijven, hij is immers niets dan vlees…”. Gen 6:3.Door dit hele boek heen zullen de woorden vleselijk en zelf onderling uitwisselbaar worden gebruikt wanneer er wordt gewezen op het controle-centrum van een gelovige die leeft vanuit zijn eigen middelen. Dat betekent bijvoorbeeld dat wanneer het woord zelf wordt gebruikt dat niet mag worden begrepen als een ander woord voor persoonlijkheid.In het centrum van de cirkel staat de letter Z (zelf), wat verwijst naar het feit dat Adam in positie vleselijk of op zelf gericht werd, en dat ieder mens die in deze wereld wordt geboren, datzelfde dilemma tegenkomt (Rom 5:12). Later zullen we zien dat deze op zelf gerichte positie van een gelovige wordt gezien als een conditie. Bij de Zondeval verwisselden Adam en Eva hun identiteit, die gericht was op God, naar een op zelf-gerichte identiteit die gericht was op Satan. De problemen die ze daarna ondervonden hadden niet zozeer te maken met de zondige daden die ze deden alswel met het feit dat ze zich in een volkomen andere leefwereld bevonden, of doodswereld zou beter zijn. Hoewel ze beiden een functionerende geest hadden was die functie nu gericht op Satan in plaats van op God. We zouden kunnen zeggen dat hun geest nu dood was voor God en levend voor Satan.De oorspronkelijke persoonlijke relatie en enkele uitwerkingen daarvan worden opgesomd onder “Geest” in figuur 3 (pagina @), en ik wil een paar daarvan uitleggen:

ReddingDit begrip wordt aangeduid met een heleboel verschillende termen: bekering (tot Christus), wedergeboorte, regeneratie, behouden zijn, je aan Christus als Heiland en Heer toevertrouwen, Christus aannemen, Christus ontvangen... Het is het aangaan van een persoonlijke relatie met God door middel van een persoonlijk geloof in Jezus Christus. Pas als de Heer Jezus Christus in je leven komt kan Hij, en dat lijkt me duidelijk, de noodzakelijke veranderingen teweeg brengen. Als Hij in ons leven binnenkomt volgt daaruit een geestelijke geboorte die het begin is, en alleen maar het begin, van een leven in Christus. Maar voordat we ons in een persoonlijke overgave toevertrouwen aan de Heer Jezus moet de Heilige Geest ons overtuigen van het feit dat we geboren zondaars zijn.Paulus concludeert: “Door één mens is de zonde in de wereld gekomen en door de zonde de dood, en zo is de dood voor ieder mens gekomen, want ieder mens heeft gezondigd” (Rom 5:12). Aangezien we zijn geboren met een zondige natuur, of “oude mens” (Rom 6:6; Ef 4:22) is het begaan van zonden voor ons een natuurlijke zaak. Paulus schreef daarover: “Iedereen heeft gezondigd en ontbeert de nabijheid van God (Rom 3:23).De straf op de zonde is bekend: “Het loon van de zonde is de dood, maar het geschenk van God is het eeuwige leven in Christus Jezus, onze Heer” (Rom 6:23). De doodstraf moet betaald worden, en is betaald: “Maar God bewees ons zijn liefde doordat Christus voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren”. (Rom 5:8).Als we bereid zijn toe te geven dat we van God afgekeerd leven en als we in de Heer Jezus willen geloven, dan zullen we gerechtvaardigd worden en worden we gerekend als

rechtvaardigen in Gods ogen. “Maar iemand zonder verdienste, die echter vertrouwt op hem die de schuldige vrijspreekt, wordt vanwege zijn vertrouwen rechtvaardig verklaard” (Rom 4:5). De methode is erg eenvoudig: we hoeven alleen maar te geloven wat de Bijbel zegt over ons (dat we goddeloze zondaars zijn en vervolgens geloven we ook wat de Bijbel zegt over de Heer Jezus (dat Hij God was en is, dat Hij is gestorven voor onze zonden, en dat Hij opstond uit de dood). Dit is heel duidelijk aangegeven in de Bijbel: “Als uw mond belijdt dat Jezus de Heer is en uw hart gelooft dat God hem uit de dood heeft opgewekt, zult u worden gered. Als uw hart gelooft, zult u rechtvaardig worden verklaard; als uw mond belijdt, zult u worden gered” (Rom 10:9-10).Nadat we het gehoord en geloofd hebben moeten we God aanroepen in gebed “want er staat: ‘Ieder die de naam van de Heer aanroept, zal worden gered.’” (Rom 10:13). Een eenvoudig gebed is genoeg, zoals “Beste God, ik weet dat ik een zondaar ben. Ik geloof dat U uw Zoon hebt gestuurd, de Heer Jezus Christus, om voor mijn zonden te sterven, dat Hij is begraven en opgestaan uit de dood. Ik geef mij nu over, en ik wend me af van het zondige leven, en ik vertrouw erop dat de Heer Jezus Christus mijn zonden zal vergeven en in mijn leven wil komen. Dank U wel dat U mij gered hebt, in Jezus’ naam, Amen.”Op basis van Gods onfeilbaar Woord kunnen we zeggen dat Hij ons redt als we geloven en hem aanroepen. Nadat we de vraag van redding in ons leven hebben beantwoord moeten we leren blij te zijn met de verzekering dat God heeft gedaan wat Hij zei dat Hij zou doen.

ZekerheidHet is mogelijk dat je gered bent, maar daar geen zekerheid over hebt. Onze zekerheid moet gebaseerd zijn op de feiten van de Schrift, en niet op gevoelens, die alle kanten op kunnen gaan. Er zijn mensen, soms aangeduid met de term neurotisch,die veel meer behoefte hebben aan gevoelens dan aan geloof. Hun levenshouding is de werkelijkheid te verdraaien. Het resultaat is dat zo iemand geen enkele reden meer heeft om te geloven dat hij zijn gevoelens kan vertrouwen wat zijn redding betreft.Er is een groot verschil tussen het twijfelen aan je redding (verstandelijk) en het gevoelen niet gered te zijn (emotioneel). De meeste mensen die onzeker zijn, voelen zich niet gered. Echter, meestal maken we weinig onderscheid tussen de functies van het verstand en die van de emoties. En zelfs zij die met mensen werken doen dat niet, en dat terwijl ze proberen deze onzekere mensen te helpen. Het komt veel voor dat we proberen iemand de feiten van het evangelie aan het verstand te brengen, terwijl het eigenlijk de emoties zijn die de oorzaak van de verwarring zijn. Als de emoties in de ban zijn van de leugens waar die persoon altijd al in geloofd heeft, kun je die emoties nooit zover krijgen dat ze de waarheid als zodanig zullen (h)erkennen. Daardoor kan het gebeuren dat een persoon weet dat hij gered is (verstandelijk), en nooit zal twijfelen aan zijn redding, terwijl hij zijn leven lang het gevoel blijft houden (emotioneel) dat hij niet gered is.Een oudere zendeling, die al vijfentwintig jaar, soms meer, soms minder, het gevoel had dat hij zelf niet gered was, voelde een last van zijn schouders glijden toen hij uiteindelijk dit onderscheid leerde kennen. Zijn gevoelens veranderden niet direct, maar hij begreep het probleem en dat gaf hem nieuw licht. De volgende dag gaf hij een getuigenis voor een groep zendelingen, en hij zei “Vandaag weet ik dat ik ben gered, en het kan me niet schelen of ik het nu voel of niet”.De Bijbel zegt tegen gelovigen dat we mogen weten dat we eeuwig leven hebben (1 Joh 5:13). Het is helemaal niet aanmatigend om God op zijn Woord te nemen en daar eenvoudig in te berusten. We kunnen onze zekerheid alleen maar vastleggen door het Woord van God te accepteren voor wat het zegt. Nadat we de zekerheid hebben van onze redding gaan we verder en vinden veiligheid in dat feit.

VeiligheidOnze relatie met God is onbreekbaar – eeuwig. We zijn veilig in die relatie, en we kunnen niet vertrouwen op die relatie als we niet zeker en vast weten dat deze relatie er voor altijd is. Paulus schreef: “..uw leven ligt met Christus verborgen in God” (Kol 3:3). Als we ons dat niet realiseren kan onze zekerheid nooit vast komen te staan, omdat we voortdurend bang zijn alsnog onze redding te verliezen. En als we bang zijn die te verliezen zullen we ons uitputten in dingen (zoals goede daden) die we kunnen doen om het vast te houden. Het gevolg is dat we ophouden te leven in vertrouwen op God, maar gaan vertrouwen in onze gehoorzaamheid aan de wet om onze redding te verdienen. Dit noemt Paulus “…hebt u Gods genade verspeeld” (Gal 5:4). Veel evangelische christenen leven op die manier – gered door genade, maar in praktische zin nog steeds gebonden door de wet.Pas als iemand die zekerheid vastgenageld heeft, kan hij beginnen te groeien en volwassen te worden in zijn relatie met Christus. Natuurlijk, die zekerheid en die veiligheid gaan eigenlijk hand in hand. Je kunt in zekere zin het één niet zonder het ander ervaren.

AanvaardingSommige mensen aanvaarden de Heer Jezus Christus als hun persoonlijke Heiland en Heer en ze besteden de rest van hun leven om Hem zover te brengen hen als zodanig te accepteren. En dat is natuurlijk volkomen nutteloos: de Bijbel verzekert ons “In Christus immers heeft God […] ons naar zijn wil en verlangen voorbestemd om in Jezus Christus zijn kinderen te worden” (Ef. 1”:4-6). Andere vertalingen (NBG, Telos) geven dit weer met “dat wij zijn “begenadigd [dat wil zeggen: aanvaard èn gezegend] in de Geliefde” (Ef 1:6). Onze aanvaarding door Christus is niet afhankelijk van onze goede werken, of hoeveel we in de Bijbel lezen, of hoe vaak we naar de kerk gaan of welke andere inspanning we ook aan de dag leggen. De basis waarop wij worden aangenomen ligt geheel in het volbrachte werk op Golgotha, en niet ons werk voor Hem. Redding is genade van begin tot eind. En aanvaarding is óók alleen door genade. God aanvaard zijn Zoon, en omdat wij in zijn Zoon zijn, “begenadigd (of voorbestemd) in de Geliefde”, accepteert Hij ons ook.Veel mensen hebben tegenwoordig moeite om te geloven dat ze door hun ouders of leeftijdsgenoten geaccepteerd worden. Erger nog, velen hebben het gevoel dat er niemand is die hen helemaal accepteert. Het gevolg daarvan is dat ze gaan voelen dat God op dezelfde manier tegen hen aankijkt. Als ze niet goed genoeg zijn om door anderen te worden aanvaard, waarom zou God dat dan wel doen? Dat is natuurlijk niet waar, maar als ze het zo voelen dan kan die gedachte hun gedrag gaan beheersen.En wat is dan het antwoord? We moeten beginnen ons te realiseren dat, door de verlichting van de Heilige Geest, we door God geaccepteerd zijn. En we zijn voor God aanvaardbaar geworden, niet vanwege iets dat wij gedaan hebben, maar vanwege het grote werk dat de Heer Jezus Christus gedaan heeft. Op het moment dat wij gered werden – toen we ons aan Christus toevertrouwden als persoonlijke Heiland en Heer – werden we één met Christus (NBV), in Christus gezet (NBG, Telos) (1 Kor 1:30). En omdat we één zijn met Christus worden we door God in Christus geaccepteerd. Hierin moeten we, net als we hebben gezien bij redding, God op zijn Woord vertrouwen, ongeacht welke gevoelens wij daarbij hebben. En als we dat doen dan zullen onze gevoelens zich vanzelf richten naar de feiten.Aanvaarding door God en ons eenmaken met Christus in zijn dood, begrafenis en opstanding zijn eigenlijk twee zijden van dezelfde medaille. Als je de ene kant meemaakt, dan zul je de andere kant ook ervaren. Wij hadden een geval van een dame die vervuld was van een bovenmatige agressie. Zozeer dat ze zelf al psychiatrische hulp had gezocht, voordat ze bij ons in het Grace Fellowship kantoor kwam. Er is drie of vier keer met haar gesproken, en ze kwam drie keer op een lezing die ik toen gaf, en toen maakte de Heer haar vrij. Met haar verstand had ze al begrepen wat de principes zijn van wat we in dit boek bespreken, toen ze

op een zaterdag avond nadacht over Gal 2:20 “Ik ben met Christus gekruisigd, en ik leef niet meer”. De volgende zondag zong ze, op weg naar de kerk, “Calvary love” (de liefde van Golgotha [vert.]). In het refrein staat de regel “ik zou zo graag die liefde van Golgotha waard zijn”, en toen ze dat zong greep de Heilige Geest in. Ineens begreep ze dat in Christus ze die liefde waard was. Ze begon te huilen, en ze schreeuwde het uit “ik ben aangenomen, ik ben acceptabel!” Haar vraag of ze geaccepteerd kon worden was opgelost, en daarmee haar bovenmatige agressie. Vanaf dat moment werd ze niet meer beheerst door de psychologische problemen, die haar al vanaf haar kindertijd in hun greep hadden gehad.

Totale overgaveMet redding, zekerheid, veiligheid en aanvaarding missen we nog één belangrijk punt – totale overgave. We gebruiken termen, zoals onder andere toewijding, betrokkenheid, verbondenheid of onderwerping, om deze vitale stap in het christelijk leven aan te duiden, maar het is noodzakelijk om er een goede definitie voor te vinden om het ook verderop in dit boek te kunnen gebruiken.Paulus schreef: “Broeders en zusters, met een beroep op Gods barmhartigheid vraag ik u om uzelf als een levend, heilig en God welgevallig offer in zijn dienst te stellen, want dat is de ware eredienst voor u.” (Rom 12:1). Totale toewijding is, volgens dit vers, iets dat we zelf kunnen doen. Het is onze “ware eredienst”. Het is een wilsdaad waarmee we de Vader vertellen dat, meer nog dan iets anders in deze wereld, we willen voldoen aan Zijn wil in ons leven. Wat dat ook betekent. We weten niet wat Zijn doel is in ons leven, maar nadat we ons leven volledig aan Hem hebben overgegeven, zal Hij dat doel gaan uitvoeren (Ps 37:5).Totale overgave is noodzakelijk willen we volledig bruikbaar zijn. Soms aanvaardt iemand de Heer Jezus Christus als Heiland, en maakt Hem meteen Heer van zijn leven. Dat zou met alle bekeringen moeten gebeuren. Je moet niet de Heer Jezus als Heiland aanvaarden en vervolgens tien tot vijftien jaar wachten voordat je je aan Hem onderwerpt. Dat moet je direkt doen, op de dag dat je Christus aanneemt. Als je dat niet doet zul je zien hoe zinloos het is je eigen leven te leiden, of zoals vaak, het kapot te maken, om dan te komen tot een punt waarop je uiteindelijk bereid bent om te zeggen “Heer, ik wil het roer overgeven. Bestuurt U voortaan mijn leven”.Deze beslissing is vergelijkbaar met een huwelijkssluiting, waarin een man en een vrouw in de echt worden verbonden. Elk van hen zegt, als een daad van de wil, “Ja, ik wil” of “Ja, dat beloof ik”. Gebaseerd op deze wilsverklaring van beide, voor God maar ook voor degene die het huwelijk sluit, worden ze tot man en vrouw verklaard. Daarmee hebben ze voldaan aan de wettelijke eisen om te kunnen trouwen. Maar de wilsverklaring mag dan geuit zijn, ze worden pas echt man en vrouw als ze in het huwelijk ook lichamelijke gemeenschap hebben. Met een wilsverklaring hebben ze een besluit genomen die de loop van hun leven totaal zal veranderen. Maar geen van beiden voelen zich op dat moment al “getrouwd”. [Dat komt daarna.] De totale overgave aan de Heer lijkt hier sterk op. Daarin zeggen we ook “ik wil” of “ik beloof het U”, “wat U ook wilt met mijn leven, laat Uw wil gebeuren”. Onze wil heeft gehandeld, maar meestal wordt daardoor ons leven niet op één of andere wonderbaarlijke manier veranderd, hoewel het wel eens voorkomt. Sommigen die bij ons om raad komen vragen zijn op een punt aangeland, waar ze geen kant meer op kunnen. Als zij tot een volledige overgave komen is het vaak zo dat God die verandering in hun leven direkt en in een betrekkelijk korte tijd doorvoert. Maar in veel andere gevallen is er, nadat iemand zich met of zonder diepe emotionele beweging heeft overgegeven, nauwelijks verandering zichtbaar. Vanaf dat punt is de verantwoordelijkheid aan God overgedragen, en Hij begint met het opbouwen van een gemeenschap om tot Zijn doel en plan van hun leven te komen.

Kijken we terug naar Rom 12:1 dan zien we dat we ons leven overgeven als een “levende offerande”. Dit verwijst terug naar de Oud Testamentische offerdienst, waarin een lam op het altaar werd gelegd. Het lam had geen keus. Iemand anders legde hem daar neer. En omdat hij op het altaar werd vastgebonden, was hij volkomen overgeleverd aan die ander om het slachtoffer te zijn. Hij kon niet tegen de priester zeggen “Luister even, je mag alles met me doen, maar je snijdt me niet mijn keel door!” Dat was precies wat de priester in zijn hoofd had. Het lam was volkomen aan hem overgeleverd.En dit is precies hoe onze overgave er uit moet zien, als onze trouwe Hogepriester ons leven mag bepalen, waardoor wij de volheid van onze eenheid met Jezus Christus zullen ervaren. Anders dan het lam hebben wij wél zeggenschap, maar die geven we op als we ons zelf op het altaar leggen.

Figuur 3: diagram 3 zonder opschrift

De geest In het proces van redding, waar al eerder naar werd verwezen, nodigen we Christus uit om in onze geest te komen. Dit wordt weergegeven door de C in het onderste deel van figuur 3. Christus komt ons leven binnen, maar het is mogelijk dat Hij in ons leven is zonder het centrum van ons leven te beheersen. En helaas, dat is wat het geval bij veel christenen. Die christenen zijn zo druk bezig met leven, dat Christus in de marge blijft. Of iemand anders kan zo druk zijn met zijn werk voor de Heer dat hij geen tijd heeft om met hem door te brengen. Het gevolg is dat Christus niet het centum in hun leven is. Maar het kan voorkomen dat we, als gevolg van verleidingen en andere afleidende zaken, ons realiseren dat we Christus in het centrum van ons leven moeten hebben, niet ergens in de marge. Als Christus niet het centrum is, wordt die plaats ingenomen door iemand of iets anders. De persoon of zaak die zo belangrijk is dat het onze levensmotivatie wordt, wordt aangeduid als het centrum van ons leven.De E in het centrum van je leven kan staan voor Iets, bijvoorbeeld een huis of een kat of veel geld of iets anders waarvan je verwacht dat het je echt gelukkig kan maken. En om dit soort dingen te bemachtigen ben je tot veel sappelen of zelfs vechten bereid, maar op het moment dat het gelukt en het nieuwe eraf is, merk je dat het een lege overwinning is.Het centrum kan ook worden bezet door Iemand, een vader, een moeder, een man of vrouw, een kind, een vriend of vriendin, kortom iemand in je leven die je tevreden wilt stellen of die jou kan bevredigen, zodat je jezelf goed voelt. Dit kan zowel een negatieve als een positieve oriëntatie hebben. Een voorbeeld: één of beide van je ouders kunnen je een zeker gevoel geven over jezelf, positief of negatief. En of ze nou honderden kilometers verderop zijn, of zelfs als ze zijn overleden, dan nog kan dat gevoel dat hij of zij je gaf bepalend zijn voor je leven.De E in het centrum kan ook staan voor succes, wat je daar ook onder wilt verstaan. Een zakenman zou kunnen vechten om bij de top te komen, om president-directeur van het bedrijf te worden. Een dominee zou zich kunnen begraven in werk, werk, werk om naar een meer invloedrijke kerk te worden beroepen, of eenvoudig een grotere gemeente te mogen dienen. Succes kan voor een student betekenen dat hij alleen maar tienen haalt. Wat de mensen ook kiezen, vaak is succes de motivatie voor hun leven.Voor een seksverslaafde is sex het belangrijkste in zijn leven, dat wil zeggen dat zijn hele leven daarom draait. Voor een ander kan het drugs zijn en de kick die daarop volgt. Heroïneverslaafden zien vaak hun eerstvolgende fix als het belangrijkste in hun leven, en dat wordt dan ook een alles overheersende obsessie. Weer anderen, en dat geldt vooral in de materialistische westerse wereld, hebben geld en alles wat met geld te koop is als het

belangrijkste item in hun leven. Maar al deze verschijnselen zijn slechts dingen die wij willen, of waarvan we verwachten dat ze ons kunnen bevredigen. Al deze Z elementen kunnen worden samengebracht in de term zelf (of vleselijk). (Zoals ik al eerder zei, zelf is in dit boek niet hetzelfde als persoonlijkheid. Een bekend christen-psycholoog vond dat ik de vernietiging van de persoonlijkheid predik, en dat doe ik niet. Dat werp ik van me, en dat wil ik hier duidelijk stellen.)Zelf kan eventueel worden gezien als een synoniem voor ziel – het verstand, de emoties en de wil – datgene dat van ons unieke individuen maakt. Maar de ziel is, in zichzelf en op zichzelf, een neutraal begrip. Echter, wat er in het centrum komt te staan, Z of C, wordt de drijvende kracht van de ziel, en bepaalt onze houding en wat we doen, en uiteindelijk de waarde van wat eruit voortkomt. Zelf in het centrum betekent dat wij de zaak beheersen, of althans we proberen dat. En natuurlijk is geen mens in staat om zijn eigen leven totaal onder controle te houden. De profeet Jeremia schrijft “Ik erken, o HEER, dat het niet aan de mens is zijn weg te bepalen” (Jer 10:23). Wij zijn zo ontworpen dat als wij uit vrije wil toestemming geven, God onze geest zal besturen, vervolgens bestuurt onze geest de ziel, en de ziel heeft controle over het lichaam. Dat is Gods plan, en om het te laten werken moet Christus “aan de knoppen zitten”. Wij moeten niet zelf-centrisch zijn, wij moeten Christo-centrisch zijn. Toch zien we bij veel christenen, zelfs bij hen die fulltime in het christelijke werk zitten, dat ze het meer doen vóór Hem dan dat ze het doen dóór Hem (of eigenlijk andersom: Christus door hen laten werken).Hudson Taylor was hiervan een voorbeeld. Als jonge man kwam hij tot geloof en werd in de dienst geroepen. Nadat hij een theologische en een medische opleiding had gehad ging hij naar het zendingsveld, en werd hij door God gebruikt om de China Inland Mission op te zetten (dat is nu de Overseas Missionary Fellowship). Hij ging daar in het geloof heen, en hij was in alle dingen, dus niet alleen financieel, geheel afhankelijk van wat God hem gaf. God zegende het werk van Hudson Taylor en zond hem vele andere zendelingen, die eveneens volledig afhankelijk van God moesten zijn. Taylor zelf was pas na tien tot vijftien jaar op het zendingsveld zover dat hij zichzelf kon opgeven: hij kwam tot de ontdekking dat het ging niet om Hudson Taylor en zijn mogelijkheden, en hij hield op met werken voor God. Vanaf dat moment begon Christus te werken door hem.God wil niet dat wij werken voor Hem, getuigen voor Hem, leven voor Hem. Ons zelf moet uit de weg, zodat Hij kan werken door ons. Maar dit is een les die veel christenen nooit leren. Als we het wel leren, dan is dat gewoonlijk door ontbering, verzoeking, verleiding en lijden, totdat we op een punt komen waar we met onszelf afrekenen. Dan in ons zelf niet langer het centrum van ons leven. Dan worden ons verstand en onze emotie door de inwonende Christus gestuurd, en we vertrouwen vanaf dat moment alleen op de mogelijkheden die Hij geeft. Zolang dat proces niet is doorgemaakt heeft ons zelf altijd nog (een stukje) controle, en gebruiken we onze eigen wil en wijsheid om ons leven te leiden in plaats van ze alleen een uitvoerende functie te geven. Met andere woorden: we zijn meer bezig iets te doen om iets te zijn dan dat we er zijn om iets te doen. Dat betekent dat ons leven minder effectief is dan het zou kunnen zijn. Als God ons leven leidt dan zijn ons verstand, emotie en wil vrij om Gods doel te bereiken zonder te worden gehinderd door bijkomende taken, zoals beslissen wat we verder met ons leven moeten doen. Zolang zelf de zaak controleert, zullen de functies van de ziel opereren overeenkomstig de historische processen waarlangs wij tot volwassenheid zijn gekomen, en dat kan nog verergerd worden door de manieren die we destijds hebben uitgeprobeerd om onze behoeften te bevredigen.

De zielWe gaan nu kijken naar de psychologische functies, of “functies van de ziel”, en we zullen nader ingaan op enkele behoeften en problemen die een mens kan hebben.

Figuur 4: Diagram 4 (zonder bijschrift)

Laten we eerst eens de veel gebruikte term minderwaardigheid bekijken, een gevoel dat de meeste mensen kennen, in tenminste één of meerdere terreinen van ons leven. Bij sommigen zijn de minderwaardigheidsgevoelens zo intens dat ze verstorend werken in de persoonlijke relaties. Deze gevoelens kunnen hun werk zodanig hinderen dat ze, als ze een opdracht krijgen ze letterlijk moeten vechten om zichzelf op een nivo te brengen vanwaaruit ze aan hun taak kunnen beginnen. Als ze daar eenmaal aan begonnen zijn doen ze meestal uitstekend werk, maar ze voelen zich alsof ze het niet aankunnen. Hun verstand vertelt ze het ene, en hun gevoelens zeggen het tegenovergestelde. Meestal weten ze best dat ze helemaal niet minderwaardig zijn, maar ze voelen zich alsof het wel zo is. Zulke gevoelens kunnen tot ernstige emotionele problemen leiden, zoals dat ook bij mij gebeurde, juist omdat je dan methoden gaat gebruiken om daarvoor te compenseren.Gevoelens van onzekerheid brengen een ander probleem naar voren. Sommige mensen zijn vervuld van vrees en twijfel over zichzelf en wat er allemaal kan gebeuren. Dit soort mensen moet voortdurend vechten tegen gevoelens dat hen iets vreselijks zal overkomen,. Daarom kunnen ze zich ook nooit rustig terugtrekken en zichzelf lekker voelen, juist vanwege die bezorgdheid, en dat op zich leidt weer tot andere symptomen. Onzekerheid in het huwelijk geeft aanleiding tot achterdocht, en daaruit volgen (ongegronde) beschuldigingen. Zo’n cyclus leidt vaak tot een echtscheiding. Ik ken een pastor wiens vrouw zo jaloers was dat hij geen secretaresse mocht hebben, al was ze tachtig jaar oud – niet omdat hij handtastelijk was, maar alleen omdat z’n vrouw zo onzeker was. Onzekerheid in het werk kan zich uiten in een vrees teruggezet of zelfs ontslagen te worden. Daardoor wordt de persoon ineffectief in zijn werk en het resultaat is dat hij over zichzelf afroept wat hij vreesde. Gevoelens van ontoereikendheid, een ander veelvoorkomend probleem, heeft twee vormen: gevoelens van persoonlijke ontoereikendheid en gevoelens van ontoereikendheid in bepaalde situaties. Gevoelens van persoonlijke ontoereikendheid, net als bij gevoelens van minderwaardigheid, laat mensen geloven dat ze het leven haast niet aan kunnen, zelfs onder goede omstandigheden. Anderen voelen zich ontoereikend in bepaalde omstandigheden. Iemand kan zich in zijn werk heel goed voelen, maar zodra hij thuis komt, en zijn rol in z’n gezin moet oppakken, voelt hij dat hij dat niet kan. Dat kan een professional, een directeur zijn, iemand die hoog in aanzien staat. Hij wordt bewonderd, en dat voelt goed, maakt overuren, en werkt soms wel tien of twaalf uur per dag. Maar in de relatie met zijn vrouw weet hij zich geen plaats te geven, en met z’n kinderen kan hij ook niet overweg. Dus blijft hij steeds langer op z’n werk en besteedt hij al zijn energie aan het bedrijf, niet omdat hij zo van z’n werk houdt, maar het is beter dan thuis te zitten, want daar voelt hij zich niet “thuis”. Ook het omgekeerde komt voor: iemand voelt zich thuis veilig en beschermd, maar in zijn baan vecht hij tegen allerlei twijfels, waardoor èn omdat hij er niet echt een succes van maakt.Een vierde vorm van slechte gevoelens is schuld, en opnieuw zijn er twee vormen. In de eerste plaats is er natuurlijk werkelijke schuld, en die moeten we ook als zodanig tegemoet treden. Die moeten we niet weg verklaren of bedekken met de mantel der liefde door ze “schuldgevoelens” te noemen, maar we moeten ze aanwijzen als het gevolg van zonde, zoals ook de Bijbel dat doet. De enige oplossing voor werkelijke schuld, en de bron ervan: zonde, is vergeving en reiniging door het bloed van Jezus Christus. Johannes schreef: “Belijden we onze zonden, dan zal Hij, die trouw en rechtvaardig is, ons onze zonden vergeven en ons reinigen van alle kwaad”(1 Joh 1:9). Dit is de enige manier waarop werkelijke schuld kan worden weggedaan. Natuurlijk zijn alle zonde en schuld opgelost op het moment dat we gered

worden, op het moment dat we ons toevertrouwen aan Jezus Christus. Maar als er naderhand toch weer zonde in ons leven opduikt, dan moet dat weggedaan worden door het voor God te belijden en het af te zweren. En als we dat doen dan vergeeft Hij ons en reinigt Hij ons, volgens de belofte in 1 Joh 1:9.Naast werkelijke schuldgevoelens, die we allemaal hebben, hebben sommige mensen zo af en toe ook last van ingebeelde schuld, en dat voelt precies zo als werkelijke schuld. Dan kan je belijden tot je een ons weegt, maar dat gevoel raak je niet kwijt. Veel mensen met dit soort gevoelens denken dat ze iets hebben gedaan dat als een onvergeeflijke zonde moet worden gezien, of dat er een zonde in hun leven is die ze zelf niet als zodanig kunnen herkennen. Ze weten niet wat het is, maar ze denken dat, als ze het zouden kunnen vinden en belijden, ze vrij zouden zijn. Ingebeelde schuld kan voortkomen uit een gebrek aan liefde en acceptatie. Als ongewenst kind kan iemand het gevoel missen ergens bij te horen. En soms krijgt een kind te horen dat het ongewenst is, een andere kind kan dat zo aanvoelen. Het gevolg daarvan is dat zo iemand last krijgt van zijn geweten, alleen maar omdat hij er is, hij voelt dat hij de oorzaak is van alle problemen om hem heen. Als hij uit beeld zou verdwijnen, denkt hij, dan zou dat goed zijn voor het gezin. Hij voelt zich al schuldig omdat hij er is.Zo’n ingebeelde schuld kan een leven lang blijven bestaan. Begrip voor dit probleem is de eerste stap om het aan de Heer te kunnen overgeven. En als je dan voelt dat de Heer je wèl accepteert dan is dat een tegengif tegen gevoelens van afwijzing.We moeten ook ingaan op de algemene categorie van zorgen, twijfels en angsten. Als het onrustig binnen in ons is dan leidt dat makkelijk tot zorgen. Gods Woord leert ons “Wees over niets bezorgd” (Fil 4:6), maar velen weten niet hoe ze deze wijsheid moeten toepassen, uitvoeren, en ze maken zich steeds over van alles en nog wat zorgen. En terwijl ze zo bezig zijn, twijfelen ze ook nog aan alles en iedereen: of andere mensen wel van ze houden, of ze het niet verkeerd hebben gezien, of God wel echt bestaat... Vervolgens gaan ze twijfelen of God wel in hun behoeften kan voorzien, en beginnen ze te tobben. Knagende twijfels kunnen een heel scala van angsten veroorzaken, faalangst, plankenkoorts en honderden andere vormen. En zo’n angst dringt door tot iedere vezel van je leven, en kan je volledig slopen. Het kan een irrationele vrees, een fobie worden. Maar de onderliggende oorzaak is een gebrekkig geloof. In feite duiden alle vijf voorgaande symptomen op een falend vertrouwen in Christus om geheel van Hem afhankelijk te durven zijn.Er zijn mensen die bang zijn voor de angsten! Hoemeer die angsten zich vermenigvuldigen, hoeminder ruimte zo iemand heeft om te leven. Soms komt het zo ver dat ze het niet meer aandurven om een auto te besturen. Vrees voor mensen en menigten, agorafobie, kan mensen ertoe drijven letterlijk de luiken te sluiten en gevangenen in hun eigen huis te worden.Als dat zich in je hoofd afspeelt, en op elkaar gaat reageren, dan geeft dat innerlijke onrust. En die interne frustratie vermengt zich met externe stress van gezin, werk en andere ongewenste prikkels. Je kunt in het wiel van figuur 4 zien hoe we deze vijf zaken bij elkaar hebben gebracht en aan het resultaat ervan een label ‘frustratie’ hebben gehangen. Die frustratie heeft een directe invloed op het zelf. Dat kan geïllustreerd worden aan de hand van een weggeslagen golfbal. Als de bal een ‘levende’, veerkrachtige kern heeft dan reageert die op de slag van de club door een heel eind weg te vliegen. Maar als de kern ingedroogd, ‘dood’ is, dan gebeurt er niks. Als zelf nog heel sterk leeft in die kern, dan kan een binnenkomende frustratie tot vijandig gedrag leiden. Als zo iemand wordt geprikkeld, dan kan hij agressief worden, en gaan slaan of gooien.Het is moeilijk om met dit soort vijandige gevoelens om te gaan. Het eerste doel van veel psychotherapeuten is om zo iemand te leren die vijandigheid onder controle te krijgen. Meestal is zo’n poging zinloos: zo gauw iemand leert omgaan met het probleem in zijn eerste verschijningsvorm, duikt het probleem in een andere verschijningsvorm weer op. Het

antwoord is niet te weten hoe je ermee kunt leven, maar om te weten hoe je het kan voorkomen. Anders wordt de woede geprojecteerd op iemand anders (naar buiten gerichte woede), gewoonlijk op iemand die daar geen enkele aanleiding toe heeft gegeven. In zekere zin laat zo’n woede uitbarsting wat druk van de ketel af, maar dat leidt dan weer tot een toename van schuldgevoelens. En zo bouwt de frustratie weer op en komt er weer een uitbarsting. En de molen draait door.Er is een school in psychotherapie waarin het uiten van gevoelens – emotionele catharsis – wordt gestimuleerd als een manier om die agressie af te reageren. Dit kan in een therapeutisch klimaat werken, maar niet iedereen heeft zo’n omgeving waarin agressie op een veilige manier kan worden afgevoerd. In het algemeen reageert de maatschappij niet met liefdevolle zorg op zulke negatieve gevoelens. Weinig mensen met dit soort opgekropte woede hebben een algemeen aanvaardbare manier waarop ze dat kwijt kunnen. Ze kunnen het niet op een begrijpelijke manier verwoorden, en een gewelddadige uitbarsting, om het kwijt te raken, is evenmin aanvaardbaar. En daarom proberen ze het op te kroppen. Maar als agressie wordt binnen gehouden, kan het maar twee kanten op. En dat zien we in figuur 5. Het kan het verstand aantasten of de emoties, of beiden. Als het verstand wordt beïnvloed kan dat zich op verschillende manieren uiten.

Figuur 5: diagram 5

De éne kant is fantasie. Iemand kan al zijn tijd besteden aan het bedenken hoe hij de zaken zou willen zien. Dit is maar gedeeltelijk aanvaardbaar, want soms worden die dagdromen waar gemaakt. En iemand die in een fantasie wereld leeft is niet effectief in de echte wereld. Iemand die daartoe geneigd is (en dat is niet iedereen) kan een psychotische breuk ontwikkelen en schizofreen worden en in een schijnwereld ondergaan. Zo iemand moet worden opgenomen, en mag daar, in feite, in die schijnwereld leven omdat hij niet in staat is in de echte wereld te functioneren.Een ander kan paranoïde worden vanwege gevoelens van onvolwaardigheid of schuld. Iemand die zich onvolwaardig voelt schuift zijn fouten meestal op iemand anders af. Dat wordt een gewoonte, en hij gaat langzaamaan in zijn eigen leugens geloven. Uiteindelijk denkt hij werkelijk dat er iemand is die hem wil pakken, hem onderuit wil halen. Dit kan ook afkomstig zijn van schuldgevoelens, alsof hij voelt dat hij gestraft dient te worden. In zijn verbeelding denkt hij dat iemand hem persoonlijk wil schaden. Dit soort mensen leeft niet, zoals je zou verwachten, buiten de realiteit, maar hun zelfbedrog is gewoonlijk zeer gestructureerd, terwijl ze op andere terreinen volkomen normaal zijn.Iemand kan ook geobsedeerd worden door gedachten waar hij niet vanaf komt. Dit probleem kan soms als gevolg hebben dat iemand compulsief-geobsedeerd gedrag gaat vertonen, zoals het voortdurend wassen van de handen, om op de één of andere manier bevrijd te worden van een angst. Een goede definitie van obsessieve gedachten is dat er in de hersenen een afleiding2

is geconstrueerd, waardoor hij zijn gedachten niet op het eigenlijke doel gericht kan houden. Uiteindelijk kan die afleiding een groter probleem vormen dan het probleem waar het, als afleiding, voor in het leven werd geroepen.Deze afwijkingen zijn niet noodzakelijkerwijs geestelijke ziekten, maar ze zijn wel symptomen van een onderliggend probleem – zelf in het centrum van het leven. Het behandelen van de symptomen geeft dan ook zelden een blijvende genezing. Mensen kunnen 2 [noot van de vertaler] Solomon gebruikt hier de term “sideshow”. Het is als de goochelaar, die met een extra handeling de aandacht van het publiek afleid van wat er werkelijk gebeurt. De hersenen, of misschien moet je zeggen de geest of de persoon, construeren deze afleiding om de aandacht van angstoproepende gebeurtenissen af te leiden (en niet voor het verrassingseffect van de goochelaar). Vandaar de vertaling “geconstrueerde afleiding”;

hun leven lang bij de psychiater lopen om deze symptomen te laten behandelen. En soms is, bijvoorbeeld, chronische schizofrenie inderdaad een probleem in de chemie van de hersenen. Maar ik blijf volhouden dat veel mensen die de diagnose schizofrenie hebben gekregen, eigenlijk leven in de ontkenning van de realiteit, om zichzelf te beschermen tegen bepaalde interne of externe situaties, die ze niet onder ogen durven zien.Naast de symptomen die optreden als afwijkingen in het denken, kan de frustratie ook de emoties, een ander gebied van de ziel, beïnvloeden. Het kan zelfs beide, de verstandelijke en de emotionele vermogens, aantasten. Een vrij veel voorkomend effect op de emotie is depressie. Opgekropte woede wordt depressie. We lopen onszelf te stompen, in plaats van iemand anders op z’n donder te geven doen we dat bij onszelf. We slaan ons voor ons hoofd en op onze schouders, en juist daardoor raken we depressief, angstig en in de knoop. Een meer huis-tuin-en-keuken definitie van depressie is een innerlijke woede-uitbarsting. Dat kan een eenvoudige depressie zijn, maar het kan ook ernstiger worden als het zich tot een reactieve of klinische depressie ontwikkelt Maar nog steeds zijn dit in principe geen verstandelijke of emotionele problemen. Het zijn symptomen van een dieper liggend probleem. Gewoonlijk bestaat de behandeling van zo´n patiënt uit een poging om de angsten en depressies weg te nemen, die zich in jaren hebben opgestapeld.De angst en depressie wordt gewoonlijk ingehouden tot op het moment dat het niet meer beperkt blijft tot het gebied van de ziel. Dan komt het naar buiten als een psychosomatisch of psychosociaal symptoom. Voorbeelden van dit soort verschijnselen zijn een drukkende hoofdpijn die zich ontwikkelt tot een migraine of een gevoelige maag en de behoefte aan de altijd weer terugkomende antacid pillen of een combinatie van antacid en kalmeringsmiddelen. Een gevoelige maag is een kweekvijver voor maagzweren. Andere regelmatig optredende ongemakken die voortkomen uit psychologische conflicten zijn netelroos, vormen van arthritis, astma, jeuk, slokdarm spasmen, hartkloppingen en luchtweginfecties. We moeten er echter wel rekening mee houden dat veel van deze ongemakken ook symptomen kunnen zijn van een reëel psychologisch probleem en niets te maken hebben met deze psychologische conflicten. Artsen die daarover geschreven hebben, schatten dat zo tussen de 60 en 80 procent van hun patiënten lijden aan aandoeningen, die worden veroorzaakt door psychologische conflicten. Als iemand de “vrede van God die alle verstand te boven gaat” (Fil 4:7) heeft ervaren, kan het niet zo zijn dat zijn emotionele conflicten niet afzwakken. Uiteindelijk zijn deze lichamelijke en psychosomatische symptomen geestelijke problemen, want als het enige afdoende antwoord in de geestelijke sfeer ligt, moet het probleem ook wel geestelijk zijn.Samenvattend kun je zeggen dat als zelf het centrum van het leven vormt, deze conflicten zich ontwikkelen en blijven doorgroeien. Het probleem kan er al vanaf de kindertijd zitten, maar het feit dat het blijft groeien, betekent dat zelf de inhoud van het leven bepaalt. En dat kan een goede zelf zijn of een slechte zelf, of iets ertussenin, het is toch nog steeds zelf, en zelf aan het roer van het leven is weerzinwekkend voor God.In psychotherapie, van welke school ook, wordt het zelf versterkt om met de problemen te kunnen omgaan. En daarin ligt het fundamentele probleem met psychotherapie. De symptomen zullen gaan reageren, kunnen zelfs afnemen en verdwijnen, als er maar genoeg psychotherapie wordt toegepast. Maar om met de symptomen om te kunnen gaan, leren ze de patiënt om betere afweermechanismen op te bouwen, en om zijn gedrag aan te passen aan de heersende norm. En daardoor wordt de zelf sterker, beter bewapend. Daarom, als de symptomen afnemen als gevolg van zuivere psychotherapie, wordt het werkelijke probleem, het zelf-centrisme, altijd ernstiger. Het gaat diametraal tegen Gods werk in. Als God het zelf aanpakt, wordt hij zwakker en zwakker, totdat hij de controle volledig en definitief opgeeft. Zelf wordt teruggebracht tot nul, zodat Christus alles kan worden. Dit proces, waarin Christus het middelpunt van het leven wordt, is beschreven in de figuren 7 tot 9.

Als Christus ons leven beheerst (figuur 6), kan zelf, of ons vleselijke Ik, niet langer de scepter zwaaien. Maar hij wordt niet permanent verwijderd. Als we het onderwijs van de Heilige Geest “….Zo moet u ook uzelf zien: dood voor de zonde, maar in Christus Jezus levend voor God” (Rom 6:11) goed begrijpen, blokkeert het kruis de macht van de zonde. We zijn nog steeds een uniek persoon of individu, en we krijgen onze kracht van Christus’ leven in ons. We houden onze persoonlijkheid, maar als Christus in het centrum van ons leven staat, zal Hij die persoonlijkheid in toom houden. Paulus schreef: “Laat onder u de gezindheid heersen, die Christus Jezus had” (Fil 2:5). Even verderop schrijft hij: “ik ben tegen alles bestand door hem die mij kracht geeft” (Fil 4:13) en “mijn God zal uit de overvloed van zijn majesteit elk tekort van u aanvullen, door Christus Jezus” (Fil 4:19). “Elk tekort” omvat dus ook de emotionele tekortkomingen. En Hij zal ze niet geven middels een psycholoog of een raadsman, maar “door Christus Jezus”.Als Christus het middelpunt van ons leven is, dan kan hij in al die behoeften voorzien, juist omdat Hij de macht heeft gekregen om zijn leven in ons tot uitdrukking te brengen. En natuurlijk voelt Christus zich niet onzeker of ontoereikend of schuldig, en Hij heeft geen last van zorgen, twijfels en angsten. Al deze dingen worden gaandeweg uit ons leven gebannen. En als ze uit ons leven weg zijn dan voelen we ons niet meer als één bundel frustratie. En met de frustratie is ook de aanleiding voor boosheid of woede weg. Met Christus in het middelpunt reageren we op van buiten komende stress niet meer door kwaad te worden. Integendeel, Christus in ons reageert met liefde, begrip en medeleven. De mentale en emotionele symptomen worden uit ons leven gegooid, en als die samen zorgden voor een innerlijk conflict, dan zullen de daaruit volgende psychosomatische symptomen ook verdwijnen. Maar gewoonlijk is dit wel een proces, en we zijn niet in één klap bevrijd.

Figuur 6: diagram 6 (zonder bijschrift)

Natuurlijk, als het lichaam organische schade heeft opgelopen, zoals een ontsteking aan de twaalvingerige darm, dan heeft dat tijd nodig om te genezen. Maar we hebben het vaak genoeg gezien dat een drukkende hoofdpijn vrijwel direkt wegviel, en dat hebben we ook gezien bij die gevoelige maag of andere door onrust veroorzaakte pijnpunten. Als “de vrede van God, die alle verstand te boven gaat” de regel van het leven wordt, dan zal het zo zijn, of de Heilige Geest het nu stapje voor stapje of ineens doet, dat deze dingen gaan verdwijnen.Nu is de logische volgende vraag: hoe wordt Christus het middelpunt van ons leven? Wat leert Gods Woord ons daarover? Om dat een klein beetje te begrijpen lopen we eens door een andere illustratie, het lijn diagram (figuur 7). De horizontale lijn, met een pijlpunt aan beide zijden, staat voor eeuwig leven, en dat heeft natuurlijk geen begin en geen einde. Er is maar één Wezen met eeuwig leven, en dat is God. In werkelijkheid is eeuwig leven dus Christus’ leven. Ergens in de geschiedenis, op een door God bepaald moment, kwam Hij naar de aarde, nam een menselijk lichaam aan, geboren uit een maagd in Bethlehem. Maar het leven dat Hij leefde in dat lichaam was hetzelfde leven dat Hij altijd geleefd had als God. In dat menselijke lichaam leefde Hij voor ongeveer drieëndertig jaar, en zijn aardse bestaan eindigde op het Kruis, waar Hij onze zonden droeg. Hij stief werd begraven, en stond weer op. En toen ging zijn leven verder.Op een later punt in de tijd kwamen wij in ons fysieke bestaan, doordat we geboren werden. Maar toen wij werden geboren kwamen wij niet in Zijn leven. Wij kwamen in een andersoortig bestaan, in een lijn die loopt via onze ouders en grootouders en hun voorouders helemaal terug naar Adam. Dat is waar ons bestaan eigenlijk begon – in Adam. In figuur 8 staat een schuine lijn met allemaal kleine dwarsstreepjes. Dat staat voor de generaties vanaf

onze ouders totaan Adam. Het vereist weinig voorstellingsvermogen om te zien dat wij in enige vorm in onze ouders waren voordat we werden geboren. En zij waren daarvoor op dezelfde wijze in onze grootouders: als onze grootvader nooit kinderen had gehad zouden wij ook geen kinderen hebben. En doordat we in de lijn van Adam staan is alles wat met hem gebeurd is ook met ons gebeurd!In positie waren wij in Adam toen hij zondigde. Paulus verklaart dat met “door één mens is de zonde in de wereld gekomen, en door de zonde de dood, en zo de dood voor ieder mens gekomen, want ieder mens heeft gezondigd” (Rom 5:12). Daarom, omdat we in Adam waren toen hij zondigde, zondigden wij. Toen hij stierf, stierven wij. En toen wij werden geboren waren we geestelijk dood (Ef 2:1).Nadat we zijn geboren is het een natuurlijk zaak dat we zouden gaan zondigen. Wij zijn geboren met een zondige natuur, de “oude mens” of Adams aard. Paulus benadrukt dit in “iedereen heeft gezondigd, en ontbeert de nabijheid van God” (Rom 3:23). Wij zondigden, volgens onze aard, en in onze natuurlijke voortgang zouden we alleen nog maar dieper wegzakken . Daarom staat in figuur 9 de lijn die het leven “in Adam” voorstelt als een neergaande lijn. Dit wordt bevestigd in de woorden van Paulus “het loon van de zonde is de dood [dat betreft zowel de geestelijke, de eeuwige en de lichamelijke dood], maar het geschenk van God is het eeuwige leven in Christus Jezus, onze Heer” (Rom 6:23). Aangezien we geestelijk dood zijn sinds onze geboorte is onze belangrijkste behoefte het leven. We krijgen het lichamelijke leven door onze lichamelijke geboorte, en evenzo krijgen we geestelijk leven door een geestelijke geboorte (Joh 3:3; 1 Joh 5:11-12). In figuur 9 staat een kromme pijl van de natuurlijke geboorte naar de geestelijke geboorte om aan te geven wat in 1 Kor 1:30 is aangegeven “door Hem bent u één met Christus Jezus, die dankzij God onze wijsheid is geworden. Door Christus worden wij rechtvaardig en heilig en door Hem worden wij verlost”. De Geest van God neemt ons uit het leven van de oude Adam en zet ons in Christus. En vanaf het moment dat we in Christus zijn hebben we een eeuwig bestaan, een leven dat niet is gebaseerd op tijd.We hebben letterlijk duizenden mensen de vraag gesteld “Wat is eeuwig leven?” Sommigen antwoorden “het leven na de dood”, en daar wordt vaak aan toegevoegd “maar daar geloof ik niet in”. Als je vraagt wanneer het begint zeggen sommigen “als ik sterf”, terwijl anderen veronderstellen “op het moment dat ik behouden wordt”, en dat is ook onjuist. Eeuwig leven is nooit begonnen, niet toen we werden geboren, niet toen we geestelijk herboren werden, ook niet als we zullen sterven, het wàs er gewoon altijd! De waarheid is dat op het moment dat we binnenkomen in het leven van de Heer Jezus we het eeuwig leven binnentreden, een leven dat het verleden, het heden en de toekomst overspant. Dat nieuwe leven heeft zijn sporen, niet via onze voorouders naar Adam, maar via Christus naar het Kruis (en verder). Golgotha is een gebeurtenis in de eeuwigheid. Als je in Christus bent dan is dat zo voor eeuwig. Ons leven in Christus is een eeuwige relatie. Eeuwigheid is altijd tegenwoordige tijd, want er is geen tijd. Dit betekent ook dat we in Hem waren op het Kruis. We waren niet alleen in Hem toen Hij werd gekruisigd, maar ook toen Hij werd begraven, toen Hij opstond uit de dood en toen Hij opvoer naar de hemel. Deze identificatie wordt duidelijk vastgesteld in Rom 6: 4-6 en Kol 3: 1-3.

Figuur 7: diagram 7 het eeuwig leven

De zelfde waarheid komt ook naar voren in Paulus’ verklaring “ik ben met Christus gekruisigd” (Gal 2:20). We konden niet met Christus gekruisigd worden als we niet in Hem waren. Paulus schreef dat we niet alleen geplant of begraven zijn samen met Hem, maar ook opgestaan uit de dood met Hem (Rom 6:5). Als we Christus aannemen betekent dat dat we

zijn opgetild naar een hemels nivo van leven. De Schrift zegt dat wij nu zijn gezeten aan de rechterhand van God in Christus (Ef 2:6).Paulus kijkt terug in de tijd: “In Christus immers heeft God, voordat de wereld gegrondvest, ons vol liefde uitgekozen om …” (Ef 1:4). Zoals veel van de geestelijke waarheden is dit voor ons beperkt verstand moeilijk te begrijpen, maar deze eeuwige relatie is in het verleden net zo echt, net zo hecht, als in de toekomst, omdat tijd er niet toe doet.En zo wordt Christus het middelpunt van het leven. We moeten dat niet alleen begrijpen, met ons intellect, theologisch, maar we moeten bovendien de ervaring ervan binnenstappen in geloof. We hebben het hier niet over een ervaring waarin zelf, of het vlees, voorgoed is verdwenen, zodat we een zondeloze perfectie bereiken; we hebben het ook niet over wat soms genoemd wordt “het tweede werk van de genade”. Nee, we hebben het hier over het beginnen te ervaren van iets dat we allang hebben, in positie – het leven van Christus. Hoewel het leven van Christus een zegening is die we ontvangen op de dag dat we behouden worden, moeten we toch ingaan tot de volheid van Christus, tot een leven vervuld van de Geest, tot het overvloedig leven, tot het blijvend, duurzaam leven: de Bijbel heeft er verschillende termen voor.

Figuur 8: diagram 8 het leven gescheiden van God

Het verschil is dat we ophouden met onze pogingen om voor Hem te leven, voor Hem te werken en voor Hem te getuigen in de kracht en energie die we van onszelf, uit ons vlees, hebben. Vanaf het moment dat we de openbaring, of beter de verlichting, hebben verkregen dat we zijn gekruisigd en opgestaan in het nieuwe leven, kunnen we dat accepteren en Christus toelaten om door ons te leven en te werken. Maar dat vraagt van ons dat we onszelf en onze eigen krachtbronnen opgeven. “Niet meer ik, maar Christus leeft in mij”, zo bracht Paulus dat onder woorden in Gal 2:20.Hoe kan dit bewustwordingsproces “Niet meer ik, maar Christus leeft in mij” tot uitwerking komen? Dat is in ieder leven verschillend. Maar op een zeker moment komen we op het punt waarin dit net zo echt is als de dag waarop we ons aan Jezus Christus overgaven om ons te redden. En net als dat moment doen we het in geloof. Volgens de Schrift moeten we het als zodanig beschouwen, “rekenen”. “Zo ook moet u uzelf zien: dood voor de zonde, maar in Christus Jezus levend voor God” (Rom 6:11).Rekenen met het feit van de kruisiging en opstanding met Christus is een vrijwillige keus, een beroep op de wil om toe te passen wat Gods Woord zegt over wat we werkelijk zijn in Christus. Dit is een geloofsdaad, een beslissing uit het geloof, die in alle opzichten te vergelijken is met die beslissing Christus als Heiland aan te nemen. Gods Woord zegt dat wij zondaars zijn, en dat de Heer Jezus Christus het werk van onze verlossing op Golgotha heeft volbracht. In geloof deden we daar een beroep op, door belijdenis en overgave, en we werden opnieuw geboren. Op dezelfde wijze wijst Gods Woord (dezelfde bron) ons aan als “zelf-centristen” (gecontroleerd door het vlees), en dat we deel hebben in Zijn dood, begrafenis, opstanding en hemelvaart, en dientengevolge zijn we vrij van de slavernij aan de macht van de zonde.Nog eens, door vrijwillige keuze nemen we Christus aan als ons Leven, net zoals we Hem hebben aangenomen als onze Heiland. In antwoord op onze geloofsdaad om Christus aan te nemen als Heiland bracht de Heilige Geest onze geest tot leven. In antwoord op de geloofsdaad om Christus aan te nemen als ons Leven vernieuwt de Heilige Geest ons denken (Rom 12:2). De wil is hier de drijvende kracht, omdat emoties teveel kunnen worden heen en weer geslingerd door de feiten. Als wij kiezen tegen de wereld, het vlees en de duivel, en rekenen op de inwonende Christus in ons leven, dan hebben we gekozen voor een

vernieuwing van ons denken door de Heilige Geest. Als een gevolg daarvan worden onze emoties in lijn gebracht met de waarheid (Ef 5:18), zodat we kunnen wandelen “…niet langer beheerst door onze eigen natuur, maar door de Geest” (Rom 8:4) en in Hem kunnen blijven (Joh 15:5).Bij sommigen is dit langzaam zo gekomen. Toen zij hun positie in Christus begonnen te begrijpen, en Zijn leven in hen, zijn er drastische veranderingen in hun leven opgetreden. En hoewel dit proces heel langzaam liep weten ze dat dat nieuwe bewustzijn in Christus te zijn hun houding in een heleboel opzichten heeft veranderd.

Figuur 9: diagram 9 de overstap naar het eeuwige leven

Maar het komt ook regelmatig voor dat mensen zich met een schok zich deze identificatie realiseren, een dramatische en soms traumatische crisis als God begint om dit een vitale, levende realiteit te maken. Het is niet belangrijk hóe het gebeurt, maar dat we zeker weten dat het gebeurd is – dat het niet langer “ik” is, maar Christus levend en regerend in mij. Dit proces wordt verder beschreven in hoofdstuk 5.Even terughalend, we moeten ons realiseren dat ons leven de identiteit van Christus heeft gekregen, en dit bewustzijn is een gebeurtenis in tijd en ervaring. Het proces daarheen kan zo geleidelijk zijn dat we het crisispunt niet kunnen achterhalen, maar de resultaten zijn onmiskenbaar – zelf is onttroond en Christus is gekroond. En dit is de manier waarop we het leven vervuld met de Geest en onder controle van de Geest beginnen. Dat leven komen we binnen via het Kruis, en door de dood en opstanding met Christus.Om ons dit te realiseren hebben we na onze bekering geen jaren nodig. We mogen ons bewust worden dat Hij niet alleen voor ons gekruisigd is, maar dat wij ook met Hem gekruisigd zijn. Wat God betreft is dit al het geval op de dag dat we ons toevertrouwen aan Jezus Christus.Na de gesprekken bij ons op kantoor houden we mensen nadat ze de Jezus Christus als Heer en Heiland hebben aangenomen regelmatig voor: “Probeer nooit om een christelijk leven te leiden! Je hebt zojuist de Heer Jezus Christus uitgenodigd in je leven te komen – laat Hem leven in jou. Dat is de enige reden waarom Hij je leven binnenkomt.” Het is een leven dat in geloof wordt geleefd. En goedbeschouwd kan je op geen enkele andere manier een christelijk leven leiden. Het is niet een aantal regels waaraan je je te houden hebt. Dat is wetticisme. En de wet geeft zonde zijn kracht en spoort veel gelovigen aan om opstand te bedekken danwel te onthullen.Dappere pogingen om in eigen kracht af te zien van zonde, in plaats van de Geest toe te laten die van binnenuit te bestrijden, hebben vaak een tegengesteld resultaat. Onder de slavernij van de wet te leven is geen vrijheid (Gal 5:1). “U zult de waarheid kennen” volgens de belofte van Jezus “en de waarheid zal u bevrijden”(Joh 8:32). Dit soort vrijheid is het uitnodigen van Jezus in je leven, om Hem jouw leven te laten leiden. Maar… het is geen passief leven, het is een krachtdadig overgeven van onze wil aan zijn werk.Als wij er alles voor over hebben om voor Hem te leven, dan kan Hij niet leven door ons. Totdat we hebben afgerekend met zelf blijven we bezig met een doe-het-zelf strijd, misschien zelfs begeleid met het gebed dat Hij ons zal helpen. We kunnen ons uitsloven of geld uitgeven voor Hem, maar dat is geen Christo-centrisch leven. Dat is alleen maar het zelf optuigen om voor God te werken. Tijdens deze tijd van proberen – of testperiode – gebruikt God ons ondanks wat we zelf doen, maar Hij kan ons niet het werk geven, door de Geest bekrachtigd, waarvoor Hij ons graag zou inzetten. Hij zou het werk niet kunnen leiden en zegenen in die mate waarin Hij het zou kunnen doen als wanneer wij ons geheel overgeven.Het is Zijn doel, Zijn bedoeling, dat we worden gevormd naar Zijn beeld (Rom 8:29). Als wij deze gelijkvormigheid willen leren kennen, dan moeten we “aan Hem gelijk worden in Zijn

dood” (Fil 3:10), en zijn Kruis ervaren. Dit is de enige manier waarop Christus ons leven kan worden en blijven. We moeten Hem laten leven, zodat Hij ongehinderd kan werken door ons leven. De kaart van het “Levenswiel” geeft voldoende verklaring hoe dit werkelijkheid kan worden.Ben je bereid om achter dat stuur vandaan te komen, zodat Christus het middelpunt in jouw leven kan worden? Heeft God je overtuigd van de verderfelijkheid en zondigheid van het vlees? Alleen als je dat ziet, en pas als je dat ziet zul je overtuigd worden van de absolute noodzaak jezelf te verloochenen en het kruis op te nemen (Luk 9:23). Als je daartoe bereid bent, sluit je ogen, buig je hoofd en bid het gebed van de zelf-centrist. Zeg het tot God dat je jouw leven aan Hem overgeeft, en dat Hij ermee kan en mag doen wat Hij wil. Belijd dat je hebt geprobeerd in eigen kracht een christelijk leven te leiden. En daarna mag je een beroep doen op de dood, begrafenis, opstanding en hemelvaart met Christus. Dank God dat Hij je gered heeft van jezelf, van je zelf, en vertrouw erop dat Hij zijn leven zal leiden door jou. “Stel uzelf in dienst van God. Denk aan uzelf als levenden die uit de dood zijn opgewekt, en stel uzelf in dienst van God als een werktuig voor de gerechtigheid” (Rom 6:13). Als je overgave onvoorwaardelijk is, dan is God verantwoordelijk voor de richting van jouw leven en het proces van de geestelijke groei. De tijd en de mate van vervulling is in ieder leven verschillend. Maar God heeft het beloofd: “Hij die u roept is trouw, en doet zijn belofte gestand” (1 Th 5:24).

Hoofdstuk 3Wat geestelijke volwassenheid betekent

De termen geestelijke groei of geestelijke volwassenheid staan voor een nogal vaag begrip in de gedachten van de meeste christenen. Er zijn er veel die een volwassen christen definiëren op basis van wat hij of zij nooit zal doen, net zoals veel psychologen een ”normaal” mens beschrijven aan de hand van de afwezigheid van bepaalde symptomen. Met andere woorden: iemand die, in ieder geval in het openbaar, afstand neemt of houdt van taboes als drinken of roken, en die een actief lid is van en deelneemt in de één of andere kerk, kan worden beschouwd een “goed” christen te zijn.Een andere, vrij algemene, meetlat voor geestelijke groei is de vaardigheid als zieltjeswinner – mensen bij Jezus brengen. En natuurlijk, dat ìs ook een teken van groei. Het is een bewijs van nieuw leven dat het leven voortbrengt “naar zijn eigen aard”. Echter, het is zeer wel mogelijk dat mensen getuigenis geven en zieltjes winnen, terwijl hun zelf nog steeds hun leven bepaalt, of zoals de Schrift zegt, uit vleselijke motieven. Je kunt dat ook afleiden uit het feit dat veel christenen nooit het Kruis hebben beleefd, en nooit een besef hebben gehad van het leven van Christus, zoals dat in het vorige hoofdstuk werd aangeduid. En toch worden ze door God gebruikt in de evangelisatie, persoonlijk en als onderdeel van het geheel. Hoewel volwassenheid in het algemeen wordt gedefinieerd in termen van het afzien van zondige zaken en het deelnemen aan christelijk dienstwerk heeft dit vaak weinig of geen geestelijke betekenis in de zin van een werkelijke en blijvende verandering van levenshouding.Veel christenen verkeren in een geestelijk niemandsland. Ze hebben geen idee hoe ze geestelijk verder kunnen groeien, terwijl ze dat

figuur 10: diagram 10 fysieke en mentale volwassenheid

graag zouden willen. Aangezien Spirituotherapie zich hoofdzakelijk bezig houdt met geestelijke groei, is het noodzakelijk om enkele richtlijnen inzichtelijk te maken, waarmee we objectief kunnen vaststellen of iemand groeit in de richting het beeld van Christus.De figuren 10 en 11 zijn een weergave van de typische groei in het leven van christenen, en geven de mogelijkheid tot vergelijking en waardering van ons geestelijk leven. Het mag duidelijk zijn dat groeipatronen slechts een model zijn van wat zichtbaar kan zijn. Het zijn geen ideaal-schetsen of weergaven van wat het zou moeten zijn. Het is zeker niet Gods wil dat wij jarenlang, of zelfs levenslang, blijven hangen in de fase van geestelijke zuigeling of puber. Hij wil dat we volwassen worden. “We moeten de eerste beginselen van de leer over Christus hier toch maar laten rusten, en ons richten op wat voor volwassenen bedoeld is” (Heb 6: 1).Ter vergelijking is in figuur 10 het typisch patroon voor de groei naar fysieke en mentale volwassenheid aangegeven. Horizontaal staat uitgezet de chronologische leeftijd – de zestig of zeventig jaar die we al dan niet krijgen. Op de verticale as zien we de relatieve groei of mate van volwassenheid. De bovenste horizontale lijn geeft de maximale volwassenheid aan die we in dit leven kunnen bereiken. En natuurlijk kan deze niet objectief worden vastgesteld, nog afgezien van het feit dat deze voor iedere persoon verschillend is. Voor de duidelijkheid bij het beschrijven van het patroon is het nodig om cijfers toe te kennen aan de verschillende geestelijke (of vleselijke) patronen.We beginnen met figuur 10, waarin het proces van lichamelijke groei en aftakeling wordt weergegeven. Op het nulpunt staat de geboorte, gevolgd door een snelle groei in de eerste vijf maanden. Het geboortegewicht verdubbelt zich in de eerste drie maanden, en loopt op tot het drievoudige na zes maanden. Daarna loopt de groeisnelheid terug, anders zouden we

uitgroeien tot reuzen. De lichamelijke volwassenheid bereiken we bij ongeveer 25 jaar. Daarna neemt de lichamelijke kracht geleidelijk af, gewoonlijk gepaard gaande met lichamelijke gebreken, als het lichaam versleten raakt. Dit wordt weergegeven door de slingers in het rechterdeel van de lijn, die in dit geval eindigt bij 70 jaar. Met andere woorden, na 25 jaar gaan de zaken ons langzaamaan slechter af, tenzij natuurlijk daarvoor al vreselijke dingen zijn gebeurd. De lijn kan anders verlopen vanwege ziekte of slechte gewoonten, en kan uiteraard plotseling afbreken tengevolge van een ongeluk.De groei van het intellect gaat zelfs nog sneller. Wat betreft kennisopname zijn we al in het midden van onze tienerjaren op onze piek. Dit blijft min of meer constant van ons twintigste tot ons dertigste jaar, en begint dan af te nemen. Maar, zoals in het figuur is aangegeven, pas vanaf ongeveer ons 35e jaar nemen onze gedachten een wat volwassener vorm aan: dan hebben we genoeg fouten gemaakt om van onze ervaring te kunnen profiteren. Hoe ouder we worden, hoe wijzer we zouden moeten worden.Als we de emotionele groei tot volwassenheid zouden proberen in kaart te brengen, dan zouden we zien dat emotionele symptomen die we in onze jeugd hebben opgedaan zich versterken als ons lichamelijk uithoudingsvermogen begint op te raken. In onze jonge jaren zijn we sterk genoeg om een “front”, of afweermechanismen, op te houden, en zo kunnen we in zekere mate produktief blijven in de verschillende rollen die het leven ons geeft. Maar als die fysieke kracht afneemt merken we dat we niet voldoende denk- of spierkracht hebben om de strijd binnen en buiten onszelf aan te gaan. Onze verantwoordelijkheden zullen ons mogelijk weerhouden om er tussen uit te knijpen wat betreft onze taken, maar we worden steeds minder effectief in het ophouden van de façade, en de emotionele symptomen die we altijd al hadden komen grimmiger naar buiten. Dit is de reden waarom we zoveel mensen in hun veertiger jaren ten onder zien gaan aan neurosen en zenuwinzinkingen. Ze kunnen de symptomen niet langer verborgen houden.

Figuur 11: diagram 11 geestelijke volwassenheid

Laten we nu eens kijken naar de verschillende lijnen die de geestelijke staat van de mens aangeven. Onderin figuur 11 zien we een horizontaal verlopende lijn die staat voor de natuurlijke mens, of de mens die nooit uit zijn zondige staat is gered. Daarom treedt er na de geboorte geen verandering op in zijn geestelijke situatie. Hij wordt van God vervreemd, of gescheiden, geboren en zal dat altijd blijven, tenzij hij het eeuwige leven in Christus leert kennen.De vertikale lijn bij 10 jaar staat voor geestelijke geboorte of opnieuw geboren worden – bekering. We hebben het zo aangegeven als de gemiddelde leeftijd waarop iemand een persoonlijke relatie met de Heer Jezus Christus krijgt.Op dit punt moeten we twee andere concepten uitleggen – dat van positie en van situatie3. Dit wordt ook wel aangeduid met stand en staat. Misschien is de eerste bewoording wat inzichtelijker. Als we kijken naar de vertikale stippellijn die langs de tienjaar lijn recht naar boven loopt, naar de maximale volwassenheid, dan is dat om aan te geven dat we direkt en voor eeuwig in Gods ogen worden gezien als volmaakt ofwel gerechtvaardigd. Dat is onze positie als christen.God ziet ons als dood voor de zonde en voor de wet (Rom 8: 2) en “in Christus Jezus levend voor God” (Rom 6: 11). Onze positie is volmaakt, omdat we een stand, een plaats, in Jezus

3 [Noot van de vertaler] Lett ‘conditie’, maar dat heeft in het Nederlands spraakgebruik een fysieke betekenis. ‘Situatie’ geeft meer aan hoe we eraan toe zijn, waar we ‘staan’.

Christus hebben gekregen (1 Kor 1: 30), en omdat we gezet zijn met Jezus Christus in hemelse sferen (Ef 2: 6). Hoewel onze geestelijke positie volmaakt is, kan onze geestelijke situatie erbarmelijk zijn! De vetgedrukte verticale tienjaar lijn duidt op enige verandering in het leven na de bekering. Maar aangezien de meeste tienjarigen geen grove zondaars zijn is er meestal geen grote omkering in het leven na de bekering. Maar kijken we naar rechts op lijn 1, dan zien we dat er weinig positieve verandering in de situatie is, ook als de tijd verglijdt. Deze lijn staat dan ook voor een persoon die niet voldoende geestelijk voedsel krijgt (1 Pet 2: 2), en die lijdend aan geestelijke ondervoeding door het leven gaat. Hoewel hij tot leven is gewekt door geestelijke geboorte is er nauwelijks waarneembare groei richting “gelijkvormigheid aan het beeld van Zijn Zoon” (Rom 8: 29). Hij kan zelfs op de dag dat hij sterft in een slechtere situatie zijn dan op de dag dat hij gered werd, omdat hij zich dan realiseert dat hij zijn leven volledig verprutst heeft.Lijn nummer 2 vertegenwoordigt een gemiddelde huis-tuin-en-keuken christen. Voor een aantal jaren is er geen of weinig groei. Dan begint er iets te groeien als hij een teenager is, en dat zet zich voort in de tijd dat hij (of zij) kinderen krijgt: hij neemt zijn kinderen mee naar de kerk. Terwijl de kinderen opgroeien is zo iemand aktief in de kerk, en neemt deel aan de één of andere vorm van dienstwerk. En tot op zekere hoogte kan God hem ook voor enige tijd gebruiken, en daardoor voelt hij zich een “goede christen”. Maar als de kinderen het huis verlaten zegt hij tegen zijn vrouw “Nu moeten de jongeren het maar doen. Wij hebben ons deel gehad”. En hij gaat met geestelijk pensioen, en glijdt langzaam af.Na een aantal maanden of jaren begint zijn geweten te knagen, en hij besluit om het opnieuw te proberen aktief te worden. En voor korte tijd draait de lijn van zijn geestelijke groei ook daadwerkelijk omhoog. Met het toenemen van zijn aktiviteit treedt er enige groei op, maar hij vindt daarin niet de bevrediging die hij zoekt. En dus breekt het weer af en zakt hij verder weg dan waar hij was. Tenslotte, aan het eind van zijn leven zien we nog wat oefeningen in geestelijk leven, alsof hij gaat “blokken voor het eindexamen”, de uiteindelijke afrekening. Maar deze levensweg kent meer nederlagen dan overwinningen, hoewel uiteindelijk God dat wat hij gedaan heeft zal belonen. De andere twee lijnen, de nummers 3 en 4, staan voor christenen die zich “volledig hebben toegewijd”, zich helemaal hebben overgegeven aan Jezus Christus. Lijn 3 beschrijft iemand die zich bezig houdt met de dienst voor Christus. Hij is een centrum van aktiviteit, een bijenkorf. Het kan een aktieve (of hyperaktieve) vrijwilliger zijn, of zelfs een voorganger, die zich letterlijk dag en nacht inzet voor het christelijk werk. En hij is gul in het doneren van geld en tijd, om maar vooral duidelijk te maken dat het welzijn van de zielen van anderen als een last op zijn schouders rust.Na een aantal jaren beginnen gewoonlijk zijn nederlagen zwaarder te tellen dan zijn overwinningen, en hij trekt zich terug en gaat zichzelf reorganiseren. Voor een moment weet hij niet meer waar hij staat, en hij verandert van kerk of gooit op een andere manier het roer om, en dan gaat hij er weer met volle kracht tegenaan. En dat lukt, want hij komt een beetje hoger deze keer, omdat God zijn dienst zegent. Maar met deze grotere hoogte kan hij ook dieper vallen, en dat gebeurt ook. Hij heeft nog steeds niet gezien dat alles wat hij bereikt weinig meer is dan goedbedoelde doe-het-zelf inspanning. En daarom raapt hij al zijn moed bij elkaar voor een nieuwe dappere poging. Maar als dat ook mislukt stapt deze vrijwilliger uit de kerk of verlaat de voorganger zijn werk. God kan het werk van iemand die dit patroon volgt zegenen, ondanks de persoon zelf, maar zo iemand zal nooit opgroeien tot geestelijke volwassenheid. Er zijn mooie overwinningen en zware tegenslagen, maar het is een leven dat zich richt op ervaringen, en niet op gezonde groei.De laatste lijn, nummer 4, staat voor een gelovige die uitgroeit tot geestelijke volwassenheid. Hij heeft zich ook volledig overgegeven aan de Heer Jezus Christus, maar hij is in de eerste

plaats geïnteresseerd in groei, en minder in de dienst – meer in wie hij is en wordt dan wat hij doet en bereikt. Als een gevolg daarvan zal hij niet zo opvallen als de persoon van lijn 3, maar hij wordt door de Heer waarschijnlijk net zo vaak, of zelfs vaker, gebruikt.De eerste jaren maakt hij een regelmatige groei door, en ook hij krijgt zo zijn problemen te verwerken. Dat voelt aan alsof hij achteruit gaat, en dat hij de naam van de Heer te schande maakt. Er kunnen zich lichamelijke problemen voordoen, psychologische symptomen zich openbaren, hij krijgt conflicten met de volgende generatie – al dit soort dingen snijden de gelovige langzaam af van zijn eigen mogelijkheden, en putten hem uiteindelijk geheel uit. Hij groeit nog wel, maar duidelijk minder hard, omdat hij ertoe gebracht moet worden zijn eigen hulpeloosheid uit te spreken. Pas dan is hij klaar voor het Kruis. In de figuur is dit weergegeven (de vertikale lijn) bij 40 jaar, want dat is de voorzichtige schatting van de gemiddelde leeftijd waarop een christen komt tot een blijvend, overvloedig leven in éénwording met Christus. Daarmee wil ik niet zeggen dat het niet eerder kan, het is zoals we dat tegenwoordig waarnemen, zeker in de Verenigde Staten.Vooral vanwege onwetendheid is de éénwording in de eerste jaren nadat we ons leven totaal aan de Heer Jezus Christus hebben overgegeven geen praktijk-ervaring. Nare gebeurtenissen en een groeiend inzicht in de Schrift worden door God gebruikt om ons aan het eind van onze eigen mogelijkheden te brengen. In zekere zin kunnen we onszelf op een gegeven moment niet meer uitstaan. En het is heel kenmerkend dat, als we dit punt hebben bereikt, de waarheid van ons gekruisigd zijn met Christus en het leven in Christus een diepe, dramatische transformatie bewerkt. Dit hakt er vaak veel dieper in dan de redding zelf, van jaren terug. Toen we gered werden was de zonde vergeven, maar het vlees was nog steeds in staat uit ons zelf zonden op te pompen. Zoals Paulus dat zegt in Rom 7 “wat ik doe doorzie ik niet, want ik doe niet wat ik wil, maar ik doe juist wat ik haat” (vs 15). Na de éénwording is het echter de Heer Jezus die zijn leven door ons leeft – een volkomen andere kwaliteit van leven.Die ommekeer kan geleidelijk gaan of plotseling, maar in beide gevallen is hij even echt. Dan volgt er meestal een periode van euforische blijdschap, vanwege het gevoel van vrede en vrijheid die de persoon ervaart. Dit kan uren of dagen duren. Maar onafwendbaar sluipt zelf weer terug naar zijn controlepost, en dan zien we in de lijn die de persoon volgt een dip direkt na de piek. En als de persoon in een dip zit, met zelf aan het roer, is hij een prachtig doelwit voor een aanval van Satan. Satan zit altijd te wachten op momenten dat we ons wat minder voelen! Dat zijn de momenten dat hij ons echt kan raken. En de achilleshiel waarop hij zijn aanval richt is de verwerkelijking van de éénwording. Maar een gewaarschuwd mens telt voor twee. De Schrift waarschuwt ons dat we niet onwetend moeten zijn wat betreft de listen en methoden van de Satan (2 Kor 2:11) en geeft ons mee “verzet u tegen de duivel, dan zal die van u wegvluchten” (Jak 4:7).Als we terugvallen op zelf-controle kunnen we maar één kant op, dezelfde als toen we het voor de eerste keer bewust werden van de overwinning – reken of beschouw jezelf dood voor de zonde en levend voor God (Rom 6: 11). Dat is niet een ervaring die je maar één keer in je leven doormaakt en die garant staat een voortdurende overwinning: we moeten ons “dagelijks”of “altijd” beschouwen als overgeleverd aan het kruis. Jezus leerde “wie achter aan Mij wil komen, moet zichzelf verloochenen en dagelijks zijn kruis op zich nemen en Mij volgen” (Luk 9: 23). Paulus drukte hetzelfde idee uit in “wij levenden worden altijd omwille van Jezus aan de dood prijsgegeven, opdat in ons sterfelijk bestaan ook het leven van Jezus zichtbaar wordt” (2 Kor 4: 11). Het kruis roept dood en executie uit waar het gaat om de regering van het vlees. Overwinningen behaal je altijd en alleen in Christus (2 Kor 2: 14).Nadat je geproefd hebt van die nieuwe vrijheid toen je met Christus één werd moeten je zoeken naar zekerheid over die éénwording. Dit heeft overeenkomst met, en is net zo belangrijk als, de zekerheid van je behoud. Als je niet zeker bent dat je gered bent kun je nooit in bezit nemen wat je hebben gekregen in Christus. En als je geen zekerheid hebt over je

eenheid met Christus kun je nooit rusten in het volbrachte werk. Dit is vooral belangrijk als je voor de eerste keer terugvalt. Als je dan afgaat op je gevoelens ga je heel makkelijk denken “ik ben het kwijt, ik zal nooit meer lachen, ik lees niet genoeg, ik bid niet genoeg”. IK, IK, IK – en zelf staat aan het roer en wentelt zich in zelf-medelijden.Als je zeker bent dat je één bent met Christus, dan heb je ook zekerheid dat je nooit zult verliezen wat je aan groei hebt bereikt. Je kunt niet meer terug de Jordaan over (zie ook hoofdstuk 4), zoals je ook de Rode Zee niet meer kunt oversteken. Aan de andere kant merk je ook dat de gevechten die je moet uitvechten zwaarder worden als je dat probeert in eigen kracht. Als je geen zekerheid hebt vanuit het Woord van God, en ondersteund door onze ervaring, dan zou je heel makkelijk gaan denken dat die hele ervaring van vrijheid een illusie was, en dat je jezelf al die tijd voor de gek hebben gehouden. Zoals je destijds toen je gered werd je zonden hebt beleden en vergeving hebt ontvangen, zo moet je ook je zelf “belijden” en “aan de dood overgeven in Jezus’ naam”, om te worden hersteld in het overwinningsleven.De enige overwinning beleef je in Christus, niet in jezelf: “En God zij dank, die ons altijd in triomf omvoert in Christus, en de reuk van zijn kennis door ons openbaar maakt op elke plaats” (2 Kor 2: 14).Zolang de Heer Jezus in je leven heerst ben je gelukkig. Maar zodra jij het roer overneemt maak je jezelf ongelukkig. In het begin zal het een heen en weer geschuif zijn tussen zelf en Christus, totdat je leert hoe je je wil met het geloof kunnen aansturen, zodat Hij de ruimte krijgt om zijn leven door jou te leven. Je doet er je leven lang over om dat te leren, maar geleidelijk aan gaat het bovennatuurlijke steeds natuurlijker aanvoelen om de controle aan Hem over te laten. Het Woord belooft ons dat “Hij die een goed werk bij u begonnen is, het ook zal voltooien op de dag van Christus Jezus” (Fil 1: 6).Het op jezelf toepassen van de waarheid van éénwording met Christus bewerkt op zich geen rijpheid. Maar het geeft wel aan dat je op weg bent naar geestelijke volwassenheid. Je kunt het heel goed vergelijken met het bereiken van de 21 jarige leeftijd: voor de wet ben je dan volwassen. Maar de rijping tot volwassene komt pas daarna. Goede tijden en slechte tijden horen bij de groeipijnen van de geestelijke rijping.Als we nu kijken naar de lijn van de lichamelijke aftakeling kunnen we een paar vergelijkbare zaken aanwijzen. Vanuit een emotioneel standpunt gezien kent de lichamelijke aftakeling bij benadering niet zoveel bezwaren als een geestelijke rijping wanneer die verloopt zoals dat zou moeten. Wanneer we lichamelijke kracht verliezen kunnen we putten uit de voorzieningen waarmee de Heer in onze behoeften voorziet. En als we daaruit putten behouden we onze emotionele stabiliteit, terwijl we verder groeien in wijsheid en gunst bij God en bij mensen. Als we echter geestelijke dwergen blijven, voortdurend lastig gevallen door de moeilijkheden van het leven, dan kan het ouder wordende lichaam behoeften oproepen, waar we emotioneel niet aan kunnen tegemoetkomen. En daarmee wordt de deur open gezet voor zenuwinzinkingen en allerlei vluchtreflexen en –mechanismen.Het moet nog maar eens gezegd worden dat er eigenlijk geen goede reden is om aan te nemen dat geestelijke volwassenheid pas jaren na de zekerheid van het behoud bereikt kan worden. Het is een geboorterecht, en we zouden het dus in principe ook direkt na onze redding als ons eigendom kunnen claimen.Jonge christenen hebben gewoonlijk meer last van die wisselende stemmingen na hun éénwording met Christus: ze hebben nog niet voldoende basis in de grondbeginselen van het christelijk leven. Maar, ter geruststelling, dat stabiliseert zich in een betrekkelijk korte periode.Volgens welke lijn verloopt jouw leven? Alleen als je je bereid verklaart om je door de Heilige Geest te laten leiden tot een onpartijdige beoordeling van je geestelijke inboedel kun je uitgroeien naar een diepere en mooiere relatie met onze dierbare Heer. Blijf niet hangen! Ga door!

Geef je rechten op het roer van je leven op. Neem in bezit wat God je geeft, en zult bemerken dat dat alles is wat je nodig hebt. En dan kan Hij van jou maken wat Hij altijd van jou heeft willen maken.

Hoofdstuk vierAls het leven een woestijn4 lijkt

In het voorafgaande hoofdstuk werd de geestelijke groei beschreven aan de hand van grafische weergaven. Deze methode heeft zijn waarde bewezen om verontruste christenen te leren inzien wat hun geestelijke conditie, of staat, is. Het is echter een methode door mensen is ontwikkeld, en je moet er daarom niet meer van maken. Het doel van dit hoofdstuk is vergelijkbaar, maar hier gebruiken we een schriftuurlijke vergelijking, waarvoor er meer dan voldoende rechtvaardiging is. De reis van de Israelieten van Egypte naar het Beloofde Land kan worden vergeleken met de fasen in de geestelijke groei van de christen. Het boek Jozua in het Oude Testament geeft een serie van waardevolle illustraties van nederlagen en overwinningen, en in het Nieuwe Testament geeft de Brief aan de Hebreeën treffende overeenkomsten. Hebreeën verwijst naar Israel als een “voorbeeld van ongeloof”, en heel zorgvuldig worden de resultaten, zowel van geloof als van ongeloof, tot in detail uitgewerkt.God behandelt ons ieder individueel op een vergelijkbare manier als Hij de Israelieten als volk behandelde. Zoals weergegeven in figuur 12 leidde hun weg vanuit Egypte door de woestijn naar Kanaän. God had het land Kanaän aan de Israëlieten beloofd toen ze nog in Egypte waren, net zoals Hij ons een overwinningsleven (ons Kanaän) belooft, als wij zijn Zoon, de Heer Jezus Christus, aannemen. Egypte was vierhonderd jaar lang een land van slavernij geweest voor de Israëlieten, vergelijkbaar met de slavernij aan de zonde waarin wij geboren zijn. De Rode Zee werd het middel waardoor de Israëlieten uit de greep van het leger van Farao bevrijd werden. Toen God die zee opende konden de Israëlieten op vaste, droge grond oversteken. In de analogie staat de Rode Zee voor bevrijding uit zonde en slavernij door de Heer Jezus Christus te vertrouwen.Veertig jaar zwierven ze door de woestijn. Alle mannen die twintig jaar of ouder waren toen ze Egypte verlieten stierven in de woestijn, vanwege ongeloof en ongehoorzaamheid – ook Mozes, hun leider. Slechts twee ontkwamen aan de dood. Jozua en Kaleb waren de twee mannen die God op zijn woord geloofden, en die Kanaän binnen mochten trekken. Zo zijn er ook relatief weinig christenen die de plaats van overwinning, waarvoor Kanaän staat, binnengaan .De Rode Zee is een beeld van de redding, en de Jordaan is een beeld van de vereenzelviging met Christus. De Israëlieten konden niet binnengaan vanwege ongeloof (Heb 3: 19), en veel christenen volgen hun voorbeeld. Zij hebben het gevoel dat God, nadat ze gered zijn, geen wonderen meer kan verrichten. Het was een wonder dat God die Rode Zee opende, en er is een wonder voor nodig om een menselijk hart klaar te maken voor redding. Ook het droogleggen van de Jordaan was een wonder, zoals het een wonder van verlichting is als we zien dat we met Christus gekruisigd zijn, en dat we bevrijd zijn van het “zwervend leven in de woestijn” om in te gaan in de vrijheid en de overwinning van de Heer. Dat overwinningsleven gaat niet over rozen, dat is vechten! Maar het is de ‘strijd des Heren’ indien we het gevecht aan hem overlaten.Ik ben van mening dat sommige geestelijke liederen, en de theologie die daar achter zit, de geestelijke groei van gelovigen niet bevorderen. Veel van de theologie wordt ons eigendom door de liederen die we keer op keer zingen. En gedachten, zoals ‘ik ben niet alleen als ik de Jordaan oversteek’ en ‘ik ben op reis naar het Beloofde Land’, geven de indruk dat de Jordaan staat voor de dood, het (lichamelijk) sterven, en het Beloofde Land voor de hemel. En zo 4 [Noot van de vertaler] Wat hier vertaald is met ‘woestijn’ is in het engels ‘wilderness’. Het gaat dus niet om een ‘zandbak’ (desert) zoals de Sahara, maar om een zogeheten ‘groene woestijn’. De woestijn waar in deze titel, en het verdere hoofdstuk, naar verwijst is in beeld de Sinaï, en dat is nooit een ‘zandbak’ geweest, ook niet toen de Israëlieten er doortrokken. Het beeld is dus niet “een land waarin geen leven mogelijk is”, maar veeleer “een land waar overleven slechts mogelijk is door rusteloos rond te zwerven”, een land zonder zegeningen.

verlangen veel christenen naar de heerlijkheid van de hemel, en beseffen niet dat ze de overwinning al in hun leven op aarde kunnen verwachten en ernaar mogen verlangen.Daarmee hebben we het beeld compleet. We kunnen nu beginnen met de beoordeling van onze geestelijke groei in het licht van deze reis. Als we het doel van de reis kennen, en weten waar de valkuilen liggen, zijn we veel minder kwetsbaar. Zeker, we moeten het gebied nog doorreizen, maar we kunnen een koers uitzetten waarin we rekening kunnen houden met de moeilijkheden, als we maar durven vertrouwen in onze landkaart. Op een reis door gevaarlijk gebied is een betrouwbare kaart onmisbaar, als je de bestemming wilt bereiken. Toen ik eens figuur 12 liet zien aan een kleine groep

Figuur 12

hoorde ik iemand zeggen “ik zou wel eens willen weten of ik dichter bij de Rode Zee of dichter bij de Jordaan ben”. Toen hij de kaart van zijn geestelijke reis zag, was hij in staat om zijn leven te beoordelen. Hij had zich nooit gerealiseerd dat hij op reis was naar de Jordaan, en waarschijnlijk was hij er altijd van uit gegaan dat Kanaän, of het overwinningsleven, de hemel was. Daarom was hij zich niet bewust dat hij zich moest voorbereiden om de Jordaan over te steken, ofwel het kruis te ervaren. Veel christenen reageren bitter als ze merken dat die voorbereidingen beginnen met onaangename omstandigheden, omdat ze geen idee hebben wat het doel daarvan is. En dan is het een logische reactie dat ze zich verzetten tegen wat God aan het doen is, in plaats van met Hem mee te werken en geduldig “te delen in Zijn lijden” (Fil. 3: 10).Op een riskante reis ben je blij met een kaart, maar het is veel mooier als je een gids kunt vinden die de reis al eens gemaakt heeft. Je maakt je minder zorgen als de gids je op het volgende stuk van de reis kan voorbereiden en kan wijzen op belangrijke punten langs de weg. En dat is de bedoeling van een consulent in Spirituotherapie – om een geestelijke richting aan te geven. Op deze manier kan de consulent de meest direkte route aanwijzen en uitleg geven bij de rustpunten en de punten van verdieping onderweg.Meestal zul je niet direkt verlichting in het lijden ervaren, maar je kunt het wel gemakkelijker aanvaarden als je het ‘waarom’ ervan begrijpt. En als je weet dat aan de andere kant van deze hinderlijke of beproevende omstandigheid niet alleen verlichting, maar zelfs bevrijding op je ligt te wachten, dan wordt het haast een vreugde om de pijn te doorstaan. Laten we daarom eens beginnen het spoor van de reis van Egypte naar Kanaän af te lopen. We lopen het figuur van links naar rechts door, en bij ieder punt bekijken we de vorderingen, als we de verschillende aspecten van het christelijk leven onderzoeken.Ten eerste, als je geboren wordt is alles wat je bent Egypte. Dat is voor ons allemaal het beginpunt. Daarna, als je wordt gered (de Rode Zee doortrekt), merk je dat je stukjes Egypte nog steeds met je meedraagt. De Israëlieten keken terug over de Rode Zee, en herinnerden zich de vleespotten van Egypte, en maakten het Mozes moeilijk omdat ze hier alleen maar manna te eten kregen. En wij doen het precies zo: we gaan door met gedachten en gedrag die kenmerkend zijn voor de tijd die we achter ons hebben gelaten toen we ons aan Christus toevertrouwden. Dat komt omdat zelf nog behoorlijk vast in zijn troon zit. Pas als je over de Jordaan trekt (het Kruis ervaart) wordt zelf onteigend. Hoewel je dan nog steeds de grond die je hebt veroverd moet verdedigen, door jezelf voortdurend als dood te beschouwen, verlies je die mijlpaal in je groei nooit meer.Ten tweede, de tijd in Egypte is een periode van slavernij aan Satan. Je vertrouwt hem als je vader, maar hij behandelt je als slaaf. En als je al enige tijd christen bent, en dat kan best meerdere jaren zijn, pas dan kom je er achter dat je nog steeds slaaf bent van je zelf. Paulus

beschrijft dat heel levendig in Rom 7 als hij toegeeft dat “wat ik doe doorzie ik niet, want ik doe niet wat ik wil, ik doe juist wat ik haat” (vs 15). Zijn innerlijke strijd bracht hem tot wanhoop, die hij uitdrukte in “wie zal mij, ongelukkig mens, redden uit dit bestaan dat beheerst wordt door de dood? (vs 24). Hij had zelf gezien, en hoe zijn leven daardoor overheerst werd, en hij had gezien hoe verschrikkelijk dat is. Hij werd misselijk van zichzelf! En dat is prachtig. Zo’n ervaring hebben we allemaal nodig om ons te kunnen onderwerpen aan het lijden van het Kruis.Pas als God het spotlicht van de Heilige Geest laat schijnen op zijn Woord in onze ziel zijn we in staat om gehoorzaam te zijn tot de dood… de kruisdood (Fil 2: 8). En vanaf het moment dat God ons zo heeft aangeraakt zijn we bevrijd van de slavernij aan zelf, en kunnen we ons verheugen in onze gebondenheid aan Christus: dat is pas echte vrijheid.Ten derde, ons leven in Egypte wordt gekenmerkt door de zonde. We zijn in zonde geboren, en we leven in zonde totdat het bloed van Christus heeft afgerekend met de schuld van die zonde. Veel christenen verblijven hun leven lang in de woestijn, en de enkeling die uiteindelijk Kanaän bereikt, heeft dan toch het grootste deel van zijn leven zwervend in de woestijn doorgebracht. Wat jammer!De tijd in de woestijn is een tijd van vleselijkheid, gecontroleerd door zelf oftewel het vlees. Het woord vleselijk wordt in evangelische kringen vaak gebruikt om christenen te beschrijven die leven in openbare, en schandelijke zonde. Dat kan zo zijn, maar het geldt ook voor een voorganger die met zijn hele hart de Heer dient, maar nooit zelf het Kruis ervaren heeft. Ook bij hem zit zelf nog steeds op de troon. Hij is nog steeds vleselijk, en zijn leven en werk doet hij in zijn eigen kracht.We kunnen het ook zien als een periode van onvolwassenheid – een geestelijke zuigeling of een geestelijke puber. Als we aannemen dat ik me bij mijn redding heb overgegeven aan Christus als Heer en Heiland en me daarna ook zodanig gedraag, dan is het God die bepaalt hoelang ik in de woestijn moet blijven. We hoeven ons niet te verontschuldigen voor het feit dat we geestelijk onvolwassen zijn, net zo min als we ons hoeven te schamen dat we ooit teenagers zijn geweest. Zolang we ons aan Hem onderwerpen leidt Hij ons door de fasen van groei en volwassenheid op een tijd en wijze die is toegesneden op de bedoeling die Hij met ons heeft als volwassen christenen. We kunnen dat proces afremmen doordat ons hart in opstand komt. Maar als we ons eraan onderwerpen dan is dat het werk van de Heilige Geest. In dat proces komt het regelmatig voor dat de omstandigheden ronduit onaangenaam zijn. Dan wordt onze overgave getest, vernieuwd, en laten we zien dat God de volledige zeggingskracht over ons leven heeft.Tenslotte, de tijd die we in de woestijn doorbrengen kan een periode van ongeloof en ongehoorzaamheid zijn, zoals het dat voor de Israelieten was. Zij wisten dat God voor hen de Rode Zee had gespleten, maar ze geloofden niet dat Hij ook de Jordaan kon droogleggen. Veel christenen vergeten dat hun redding niets minder dan een wonder was, en ze verwachten niet dat God het werk van genade in hun hart zal voortzetten. En daarom komen ze nooit toe aan het overvloedig en overwinnend leven; het is puur ongeloof! Zij weten vaak zelfs niet dat een met de Heilige Geest vervuld leven voor hen openstaat. Ze lijken te denken dat dat leven alleen is weggelegd voor een klein aantal uitverkorenen, Gods lievelingetjes, terwijl zij zijn voorbestemd voor een leven van nederlagen, mislukkingen en teleurstellingen. Als de doorgaande heiliging niet goed wordt onderwezen, zal deze patstelling in de geestelijke ontwikkeling worden gestimuleerd.Dit is het resultaat van zowel onwetendheid als ongeloof – soms ondersteund door de foutieve leer dat de Jordaan voor de lichamelijke dood, en Kanaän voor de hemel staat. Daardoor wordt het de mensen afgeleerd om overwinning of vrede hier op aarde te verwachten. Je leert dat het een absolute noodzaak is om gered te zijn, dat je, als je sterft, naar de hemel gaat, en

dat Christus ieder moment terug kan komen. Maar ondertussen zit je wel in de prut. Krachtig overwinningsleven is echter weggelegd voor al Gods kinderen. Het enige probleem is dat de kracht van de opstanding pas vrijkomt na de kruisiging, en dat betekent lijden, waar maar weinig mensen zin in hebben. Dat je met Christus gestorven bent is een feit dat werd voltooid met de wedergeboorte, maar gewoonlijk ga je het pas werkelijk beleven tijdens een moeilijke periode. Lijden is een essentieel bestanddeel van het leven, zoals we dat zien in Fil 1: 29 “aan u is de genade geschonken niet alleen in Christus te geloven, maar ook omwille van Hem te lijden”. In de vierde plaats is het in Egypte het werk van de Heilige Geest om te overtuigen van zonde. Zonder een werkelijke overtuiging van zonde zul je nooit toegeven dat je een Redder nodig hebt. Je moet weten dat je zondig bent en verloren voordat je gered kan worden. Nadat je je aan de Heer Jezus hebt overgegeven begint de Heilige Geest met je opvoeding en scholing voor het nieuwe leven. De Schrift gebruikt in dit verband regelmatig het word vermaning. “En vermaning lijkt op het moment zelf geen vreugde te brengen, slechts verdriet, maar op den duur plukt wie erdoor gevormd is er de vruchten van: een leven in vrede en gerechtigheid” (Heb 12: 11). Als de opvoeding door de Heilige Geest zijn doel bereikt, ervaar je dat als een bevrijding van de overheersing door zelf en geniet de controle van de Heilige Geest. Dit opvoedingsproces kan worden gezien als een overtuiging van het vlees, als een parallel aan de overtuiging van de zonde bij de ongelovige. Zo’n overtuiging is een noodzakelijke voorwaarde op de weg naar het Kruis. Je kunt niet vervuld worden met of geleid worden door de Heilige Geest als zelf en zijn macht niet gebroken is. En dat wordt alleen bereikt door het Kruis.Ten vijfde, tijdens het verblijf in Egypte is Christus je Rechter. Je staat op voet van vijandschap tegenover God tot op het moment dat je verzoend wordt door het bloed van de Heer Jezus Christus. Paulus schreef daarover “maar God bewees ons Zijn liefde doordat Christus voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren” (Rom 5: 8). Als je Christus hebt ontvangen (Joh 1: 12) wordt je een zoon en is de vijandschap voorbij. In de tijd in de woestijn is Hij je Heiland, en als je je volledig aan Hem overgeeft wordt Hij ook je Heer. Dit is één van de belangrijkste beslissingen die een christen ooit kan maken.Die onvoorwaardelijke overgave aan Hem is onze “redelijke dienst” (Rom 12: 1), en is een voorwaarde om de Jordaan over te gaan om de Heer Jezus als je eigenlijke leven te leren kennen. Paulus bracht dit onder woorden met “want voor mij is leven Christus” (Fil 1: 21). Dit moet gebeuren door de verlichting van de Heilige Geest. Intellectueel kunnen we het wel begrijpen, maar het leven van Christus wordt in ons pas duidelijk als het door de Heilige Geest zichtbaar wordt gemaakt. Paulus getuigt hiervan “toen besloot God, (…) die mij door zijn genade heeft geroepen, zijn Zoon in mij te openbaren” (Gal 1: 15 – 16). De Heer Jezus is aan ons geopenbaard toen we gered werden, maar Hij moet ook in ons geopenbaard worden. Paulus schreef dat we “altijd omwille van Jezus aan de dood worden prijsgegeven, opdat in ons sterfelijk bestaan ook het leven van Jezus zichtbaar wordt” (2 Kor 4: 11). Anderen zullen Hem nooit in je leven kunnen zien als Hij niet eerst jou aan de kant heeft gezet.Paulus zei het nog op een andere manier: “Kinderen, zolang Christus geen gestalte in u krijgt doorsta ik telkens weer barensweeën om u” (Gal 4: 19). Christus kan in ons niet zichtbaar worden als Hij niet eerst heeft afgerekend met die lelijke Zelf, die wil voorkomen dat we op Christus gaan lijken. Zowel de behoefte als het antwoord erop moet komen uit de openbaring (verlichting) door de Heilige Geest. “Hij moet groter worden en ik kleiner” (Joh 3: 30). We worden zo klein dat Hij alles kan worden – ons wezenlijke leven. Ons zesde punt: we moeten nagaan hoe Satan in die drie verschillende perioden werkt. De tijd in Egypte staat onder volledige controle van Satan. Omdat hij de overste van deze wereld is zijn we zijn onderdanen, en we zijn gebonden door de boeien van de zonde. Dat kunnen we onmogelijk zien voordat de Heilige Geest aan ons begint te werken door ons naar Christus toe

te trekken. Tijdens de periode in de woestijn leven we min of meer samen met Satan. We hebben nauwelijks last van hem, want hij heeft betere dingen te doen. En Zelf doet zijn werk goed door alles in chaos te houden, zodat Satan rustig achterover kan zitten en zegt “ga je gang maar, Zelf!”De tijd in Kanaän is een compleet andere situatie. Je bent nu bevorderd tot frontsoldaat, en op het slagveld aan het front ben je een logisch doelwit. Hier kan je direkte satanische aanvallen verwachten, en op onnoemelijk veel verschillende manieren – aanvallen op je gedachteleven, problemen op het werk, teleurstellingen, onrust en slapeloosheid, demonische intimidatie – diverse, doorlopende en subtiele tekenen van de aanwezigheid van het Kwaad. Maar hij is niet sterker dan de Heer, en hij is een verslagen vijand. Toch moet je zijn listen en plannen niet onderschatten (2 Kor 2: 11). Onwetend te zijn is een uitnodiging om in de problemen te raken, want hij “zwerft rond als een brullende leeuw, op zoek naar een prooi” (1 Pet 5: 8).We kunnen veel leren van de gevechten in Kanaän, zodat we niet verrast of ontmoedigd worden door de tegenstand die we zullen ondervinden. Toen de Israelieten eenmaal in het land waren moesten ze het nog steeds in bezit nemen, en er woonden dan ook nog zeven verschillende volken. Het eerste gevecht dat moest worden uitgevochten was de inname van Jericho. De belegering van deze ommuurde stad zou een veel zwaarder gevecht zijn geworden dan enige slag die ze in de woestijn hadden uitgevochten als ze het op eigen kracht hadden geprobeerd, met nu en dan een klein beetje hulp van God.Maar dat was niet hun tactiek – ze volgden de aanwijzingen die God had gegeven heel precies, en toen ze uiteindelijk in gejuich uitbraken stortten de muren in zonder dat ze daar zelf iets voor hoefden te doen (Joz 6: 20). God had ze gewaarschuwd niets van het gebannene mee te nemen, maar alles te vernietigen. Maar Achan, niet bereid gehoorzaam te zijn, stal een paar kostbaarheden en verborg ze in zijn tent (Joz 7: 21). Het resultaat? De volgende slag was een ander verhaal – het leger dat werd uitgezonden naar Ai werd verslagen. Ze vluchtten terug naar Gilgal, om te onderzoeken wat de oorzaak van deze nederlaag was. En daar kon God de ongehoorzaamheid van Achan onthullen, en gaf de opdracht om Achan en alles wat hij bezat weg te doen5. Met andere woorden, zelf moet worden teruggebracht naar het Kruis, zodat Christus het roer weer in hand kan nemen.De volgende keer dat de Israëlieten slag moesten leveren gaf God hen de overwinning, zoals Hij had beloofd (Joz 8: 1), omdat Hij de leiding had. God, niet zelf, geeft ons de overwinning (2 Kor 2: 14). Overwinning is altijd en alleen Zijn werk in en door ons. Paulus benadrukt dat we “meer dan overwinnaars zijn door Hem die ons heeft lief gehad” (Rom 8: 37).In het onderste gedeelte van het figuur, in de sectie ‘woestijn’, ligt een onderbreking in het vers dat begint met “dat ik Hem mag kennen” (Fil 3: 10). Natuurlijk, we leren Hem kennen als we gered worden, en we leren Hem beter kennen als we met Hem leven. Maar met opzet is het tweede deel van het vers uit z’n verband genomen, om aan te sluiten bij de ervaring van veel gelovigen. “Deel hebben in Zijn lijden” wordt ons deel als we het Kruis ervaren. Totale overgave, daarmee begin je aan het proces dat je naar het Kruis drijft. Nadat het Kruis zijn werk in je leven heeft gedaan kunnen je de “kracht van zijn opstanding” ervaren. Alleen als je bij dat Kruis blijft kan Zijn kracht gezien worden - en jij moeten dagelijks “gelijk worden in Zijn dood”.Als Hij zeggenschap over ons heeft kan Hij zijn macht en heerlijkheid uitoefenen. Hij zal zijn heerlijkheid nooit met iemand anders delen (Jes 48: 11). Alle macht die God gebruikte om Christus uit de dood op te wekken, is in ons beschikbaar (Ef 1: 19 – 20), “het moet duidelijk zijn dat onze overweldigende kracht niet van onszelf komt, maar van God” (2 Kor 4: 7). God laat zijn macht zien als we ons aan Hem toevertrouwen, zodat we die kracht niet voor ons zelf

5 Gilgal was de plaats van de besnijdenis: daar gaat het letterlijk over het wegdoen van het vlees! Teruggaan naar Gilgal wil zeggen teruggaan naar de plaats van de besnijdenis. Achan werd niet teruggebracht over de Jordaan, maar hij werd in Gilgal weggedaan (geëlimineerd), zoals in Gilgal de voorhuid was weggedaan! [vert.]

gaan gebruiken of voor het vervullen van onze eigen wensen. Als we dat toch proberen trekt Hij zijn macht terug, en pas als wij dan weer bij het Kruis terugkomen, kan Hij zich weer in Zijn eigen majesteit laten zien.Er zijn nog meer vergelijkingen en tegenstellingen die we moeten bekijken. Toen je gered werd – dat zien we in het beeld van de Rode Zee – werd je je bewust van het feit dat Hij voor jou gekruisigd werd, en dat het gestorte bloed werd toegepast op jouw zonden. Op het moment dat je komt tot eenwording – weergegeven door de Jordaan – besef je dat jij bent gekruisigd in Hem, en dat je de overwinning die op het kruis werd behaald op jezelf kunt toepassen. Redding is een objectieve zaak – het is, door Iemand anders, voor jou gedaan. Eenwording heeft een meer subjectieve aard – het gebeurt binnen in je, je neemt er in deel. Als het om redding gaat is Christus onze plaatsvervanger in het oordeel, als het om eenwording gaat is Hij onze vertegenwoordiger in de overwinning.Redding heb je ontvangen uit genade, en door het geloof; eenwording ontvang je op precies dezelfde manier. Redding is van begin tot einde, en alles daartussen, genade. Je wordt niet van je zonden gered vanwege je fantastische kwaliteiten, of iets anders dat jou waardevol maakt. En dat geldt ook als je van jezelf, van je zelf moet worden bevrijd. In zijn oneindige genade zoekt God gemeenschap met verloste zondaars, en vult hen met Zijn leven, liefde en kracht, zodat Hij kan worden grootgemaakt. En dan moet je, net als Jozua en Kaleb, toen ze terugkwamen nadat ze het land verkend hadden, het als een minderheid rapporteren aan degenen die nog in de woestijn zijn: Kanaän is inderdaad het Beloofde Land, dat overvloeit van melk en honing. Wees echter ook, net als die twee, voorbereid op tegenstand: er zijn maar weinig Christenen die ontvankelijk zijn voor de opdracht “laat de Geest u vervullen” (Ef 5: 18), zeker als ze eerst te horen krijgen dat ze zich bij het Kruis eerst leeg moeten maken.Gewoonlijk is er nogal wat tijd en studie voor nodig voordat je je voldoende thuisvoelt in je nieuwe leven om effectief met anderen, die zich nog in de woestijn bevinden, te kunnen delen. Ervaring leert dat het een klein jaar duurt voordat iemand voldoende basis heeft om met anderen te kunnen delen zonder ergernis op te wekken. Om iemand naar de Jordaan toe te kunnen leiden, en dus met hem mee te gaan in het lijden als hij afdaalt naar het Kruis, duurt meestal nog veel langer. Hij moet het dan aandurven om door het geloof het water in te stappen, zodat het zich scheidt, want “wij die geloven gaan binnen in de rust” (Heb 4: 3). “ Er wacht het volk van God dus nog steeds een sabbatsrust. En wie is binnengegaan in Zijn rust, vindt rust na zijn werk, zoals God na het zijne” (Heb 4: 9 – 10). “Kom naar mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal Ik jullie rust geven (Mat 11: 28). Zij die voorbereid zijn door de Heilige Geest, en een goed beeld hebben hoe verwerpelijk het vlees, of het zelf-centrisch leven is, en die ook duidelijk zien wat daar volgens de Schrift mee gedaan moet worden bij het Kruis, die mensen zijn klaar om het “gebed van de zelf-centrist” te bidden. Iemand die niet gered is, en wordt beheerst door de zonde is een zondaar. Een christen die wordt beheerst door zijn zelf (of het vlees) is een zelf-centrist, en daarmee is de nieuwe term gedefinieerd.De verloren ziel moet instemmen met het schriftuurlijke oordeel dat hij verloren is in zonde, en dat Christus voor hem gestorven en weer opgestaan is. De vleselijke christen moet tot de ontdekking komen dat het vlees niets is dat enige waarde heeft, en dat de Schrift aangeeft dat hij met Christus is gestorven, en weer is opgestaan in overwinning over de wereld, het vlees en de duivel.De zondaar vertrouwt zich aan Christus toe als zijn Heiland. De “zelf-centrist” vertrouwt zich aan Christus toe als zijn Leven. “We zijn met God verzoend door de dood van zijn Zoon, des te zekerder is het dat wij, nu we met Hem zijn verzoend, worden gered [van onszelf] door Diens leven” (Rom 5: 10).

Hoofdstuk vijf.Goed, ik begrijp het – en nu?

Je zou nu kunnen denken, “Intellectueel en theologisch klopt dit allemaal wel, maar wat moet ik ermee in mijn dagelijks leven?” Het gaat hier niet om nog meer kennis die je kunt toevoegen aan je “bibliotheek van nutteloze feiten”. Het gaat hier om het leven dat God zijn kinderen wil geven, en Hij heeft geen lievelingskinderen.Wij denken vaak dat dit goed klinkt voor uitverkoren heiligen, als de apostel Paulus, D.L. Moody, Hudson Taylor, en nog een paar anderen. Maar het gaat om ons! Het is weliswaar onbereikbaar, maar wel vrij verkrijgbaar. Als je Christus als je leven beleeft, voel je je nergens “thuis”, dan aan de voet van het kruis. Het kruis was de plaats van vernedering, lijden, schande en eenzaamheid voor de Heer. En wij zijn niet beter dan Hij – voor ons zal dat hetzelfde zijn.Misschien ben je zelf geneigd te denken dat dit mogelijk wel voor anderen zal gelden, maar dat jijzelf te ver heen bent, dat je het niet waard bent dat God zo’n wonder in jouw leven zou doen. Nou, dan heb ik goed nieuws voor je: God zoekt juist zulk soort mensen om ze te bevrijden.Op een dag kwam er een vrouw bij ons voor consult. Er was bij haar paranoïde schizofrenie vastgesteld, en daarvoor had ze een tijd in een goede en bekende kliniek gezeten. Ze had ook privé zeven jaar psychiatrische behandeling gehad. Toen de consulent haar recht in haar gezicht zei dat God haar volledig van al haar symptomen zou bevrijden, keek ze hem strak aan en zei hem dat ze niet in dat soort onzin geloofde. Binnen vier maanden, en tien gesprekken, kwam God haar tijdens een crisis tegen, en haar leven veranderde totaal.Veel gekwelde zielen, die bij ons op consult komen, denken “in mijn leven is dat onmogelijk”. Maar God is trouw aan zijn Woord en aan zijn missie. Mensen die Hem willen ontmoeten komt Hij tegemoet. Hij heeft het beloofd: “Nader tot God, dan zal Hij tot u naderen” (Jak 4: 8). Maar Hij heeft niet beloofd dat Hij ons zal najagen!Er komen ook mensen bij ons op consult, die het leven, dat ze op dit moment leiden, eigenlijk wel willen voortzetten, natuurlijk zonder de problemen waarvoor ze ons opzoeken. Ze willen wel een hervorming, maar zijn niet bereid zich te onderwerpen aan een omvorming. Een consulent kan dan alleen maar eerlijk tegenover hen zijn in zijn advies: misschien is het wel nodig dat zij het lijden wat langer zullen moeten doorstaan. Zolang ze nog handjeklap willen spelen met God kunnen ze het vergeten. Pas als ze bereid zijn hun eigen voorwaarden te laten vallen, en ingaan op Zijn voorwaarden, pas dan zijn ze kandidaat voor de overwinning, en zullen ze waarschijnlijk doorgaan met de behandeling totdat ze bevrijd zijn.Als je werkelijk verlangt naar de vrede en vrijheid die alleen God kan geven moet je bereid zijn jezelf te geven: eerst aan de Heer, en daarna aan een intensieve cursus. Dit is dan ook een integraal onderdeel van het begeleidingsproces. De ontmoeting met God, en niet die met consulenten, is de bron van bevrijding, en daarom moet je tijd besteden aan zijn Woord en andere boeken over geestelijke groei.Nadat je een verstandelijk begrip van onze vrijheid hebt, moet je doorgaan Gods Woord te bestuderen, zodat je een duidelijker beeld krijgt van je positie in Christus. Als je dat doet, en je beschouwt het als zodanig, rekent het als zodanig, dan zal de Heilige Geest het je ook werkelijk als zodanig laten beleven. Ik heb het al eerder gezegd, je kunt het je langzaam, stukje bij beetje gaan realiseren, of het kan toeslaan als een soort crisis. En het is zelfs zeer waarschijnlijk dat het veel echter en ingrijpender is dan de dag dat je jezelf aan Christus toevertrouwde. Jij bent zelf verantwoordelijk om te studeren en op Hem te zien. Het is de taak van de Geest om het leven van de Heer Jezus in ons te openbaren.Als je begint rekening te houden met deze waarheden, en God begint aan je te werken, dan kan de strijd die daarmee gepaard gaat vele vormen aannemen. De rest van dit hoofdstuk is

een beschrijving van enkele dilemma’s uit de ervaring van deelnemers aan het begeleidingsproces.

Na de volledige overgaveEr zijn oprechte en goedbedoelende christelijke raadgevers en pastores die de mensen laten geloven dat het erkennen van Christus als Heer, of de volledige overgave aan Hem, het toppunt is van de christelijke ervaring. Voor velen is dat waar, want zij zetten het erkennen van Christus als Heer gelijk met het wandelen in de Geest. Dat hoeft geen probleem te zijn zolang de definities duidelijk zijn. Het essentiële element is de beleving van het Kruis. Maar dat werpt de vraag op: wat is volledige overgave?Als een gelovige naar ons toekomt voor consultering vertellen we hem allereerst dat iedere verdere groei naar geestelijke volwassenheid, en daarmee verbonden de bevrijding van emotionele symptomen die hem in slavernij vasthouden, geheel afhankelijk is van zijn bereidheid tot volledige overgave.. De nadruk ligt op volledig, en daarmee geven we niet de indruk dat het gemakkelijk is, want het is niet gemakkelijk! Het betekent volledige uitlevering zonder iets terug te houden – geen vrienden, familie, werk, toekomst, bezittingen, gewoonten, lidmaatschappen van wereldse instellingen, of levensstijl. Alles wat je bent of hebt of zou kunnen, moet worden ingesloten in zo’n totale overgave. Dat is doodgewoon zo, want je gaat zo gewoon dood! Je overgave is niets meer of minder dan de Vader toestemming geven om je aan het kruis te nagelen.Denk maar aan het verhaal van het varken en de kip, die discussiëren over wat ze zouden kunnen bijdragen aan het oplossen van honger en lijden in de wereld. Na een serie van suggesties komt de kip uiteindelijk tot de conclusie dat de wereld behoefte heeft aan ham en eieren. Waarop het varken antwoord: “dan kun jij een bijdrage leveren, maar wat je van mij vraagt is m’n leven, totale overgave”. Zo’n overgave is een daad van de wil, dat moet je niet vergeten. Je emoties zullen er heftig tegen in opstand komen, maar met je verstand weet je uit Gods Woord dat er geen andere mogelijkheid is. Dus doe je een wilskrachtige keuze om op Gods manier te leven, zonder van tevoren te weten wat dat gaat inhouden. Maar in de wetenschap dat dit de beste manier is, wat er ook mag gebeuren, geef je jezelf over in het vertrouwen dat Hij het in je leven voor je zal laten gebeuren (Ps 37: 5).We moeten er wel op wijzen dat deze overgave en de eenwording met Christus niet altijd gelijktijdig plaatsvindt. Het komt voor dat een christen aan het eind van zijn latijn is, en dan, op het moment dat hij hoort wat zijn positie in Christus is, zich volledig aan God overgeeft. Dàn kan de Heilige Geest zich direct aan hem openbaren, en dat zal dan ook meteen een echte ervaring worden in zijn leven. Maar dit is meer uitzondering dan regel in de belevenis van de gemiddelde christen. Hoewel een ervaren consulent het regelmatig zal tegenkomen dat hun cliënten in één handeling èn zich overgeven èn Christus als hun leven aannemen, moet hij zich toch realiseren dat hij niet werkt met een doorsnee van de samenleving – het zijn mensen die ernstig in de problemen zitten. Als alle kerkgangers op hetzelfde moment zo kwetsbaar zouden zijn, hadden we een groot probleem. Gewoonlijk is het echter zo dat de positie van de patiënt, nadat hij begint te reageren op de consult, en zich overgeeft, zich verslechterd. Dat is logisch: God moet hem eerst door een proces voeren waarin hij tot niets wordt gereduceerd, zodat Christus alles voor hem mag worden. Maar als je daarvoor gewaarschuwd bent ben je in staat van de noodrem af te blijven. De weg naar het kruis loopt nu eenmaal naar beneden. En alleen als je begrijpt wat het doel van het lijden is, kun je leren waarderen wat het betekent te “delen in Zijn lijden” (Fil 3: 10).Het komt vaak voor dat mensen zich helemaal toewijden als ze tot bekering komen – eigenlijk zou dat altijd zo moeten zijn – of kort daarna. En dan zie je dat zoiemand vele jaren nodig heeft om te worden voorbereid voor het Kruis. Hoe lang het duurt totdat hij zich volledig

overgeeft bepaalt God in zijn almacht. Maar je kunt Zijn werk in je leven ernstig vertragen door je te verzetten tegen Zijn vermaningen (Heb 12: 11).We hebben het verschillende keren bij mensen gezien dat ze tot bekering kwamen en meteen begrepen wat de eenwording met Christus betekent. Het gevolg daarvan was dat de Heilige Geest meteen de diepte indook, en het leven van Christus direct de plaats innam van het van zelf. Maar dat betekende niet dat deze mensen direct volwassen waren.Hierbij denk ik aan een jonge man die net vier maanden in een psychiatrische inrichting had gezeten. Hij had heel sterke kalmeringsmiddelen nodig, en zelfs dan kon hij het leven nog nauwelijks aan. Hij verklaarde zich agnost, maar was wel bereid te onderzoeken of Gods antwoorden zijn behoeften konden bevredigen. In het eerste gesprek erkende hij de aanspraak die Christus op hem had, en hij gaf zich daaraan over. Hij werd gewaarschuwd niet te proberen een christelijk leven in eigen kracht te gaan leiden. Maar de volgende dag kwam hij terug, met uitgewerkte ideeën over hoe hij zijn nieuwe leven zou moeten, en willen, gaan leiden. Dat was precies waar we hem tegen gewaarschuwd hadden. En opnieuw werd het hem uitgelegd dat het Christus moest zijn die Zijn leven in hem zou leven.Hij was van plan om die avond naar het voetbal te gaan. Vanwege zijn paranoia had hij daarvoor gewoonlijk een handvol pillen nodig, anders zou hij in de menigte in paniek raken. Maar die avond ging hij zijn huis uit en kwam er achter dat hij zijn kalmeringsmiddelen was vergeten. Hij was nog nooit een avond medicijnvrij geweest sinds hij het instituut had verlaten, dus hij ging terug om ze te halen. Maar toen bedacht hij ineens dat de Heer geen kalmeringsmiddelen nodig heeft! Dus keerde hij zich weer om, en ging naar het stadion met als enig kalmeringsmiddel de Geest van God. Hij had in twintig jaar niet zo van het voetbal genoten als die avond.Een andere jongeman gebruikte regelmatig LSD, speed, mescaline, cocaïne en marihuana, en dat kon je ook aan hem zien. Ook hij kwam in het eerste gesprek tot geloof, en zijn wedergeboorte maakte hem vrij van de drugs en van de daarbij horende levensstijl. De Heer Jezus werd zijn leven, en al na het tweede gesprek konden we de behandeling beëindigen. Korte tijd later begon hij zich voor te bereiden om dominee te worden.Aangenomen dat je het volhoudt je te onderwerpen aan Gods proces van vormen en aanpassen, is de tijd die daarvoor nodig is afhankelijk van de plannen die Hij heeft met je leven en de manier waarop Hij Zijn heerlijkheid wil laten zien. Als je bijvoorbeeld mensen in hun lijden mag helpen en troosten, dan is dat haast onmogelijk als je zelf niet geleden hebt (2 Kor 1: 3 – 4). De tijd die God nodig heeft wordt gebruikt om je te leren en te trainen voor wat je later nodig zult hebben om door God gebruikt te worden in Zijn dienst. Dat wordt dan een gelegenheid om naar de Heer toegetrokken te worden, zoals een pottenbakker dat doet met de klei die hij aan het bewerken is. En Hij, de Meesterpottenbakker, is onfeilbaar om je in het volmaakte beeld van zijn Zoon te kneden. De mens is alleen vaak zo eigenwijs dat hij vraagt of de verschillende stappen in die vorming nou wel echt nodig zijn.Wat je ook goed moet bedenken als je het hebt over overgave is dat, hoewel overgave het hele wezen betreft, het stukje bij beetje in de praktijk moet worden gebracht. Met andere woorden, je hebt het hele pakket overgedragen, maar God gaat ze stuk voor stuk uitpakken. En daarom kom je er van tijd tot tijd achter dat je toch nog iets probeert vast te houden. Hij zal het zachtjes proberen uit je handen te trekken, maar als je eigenwijs bent dan heeft Hij ook andere methoden tot zijn beschikking.Het lijkt er soms op dat je letterlijk naar het kruis gesleept wordt, en dat je je vastgrijpt aan alles wat je langs de weg ziet om je aan vast te grijpen. Maar, “Hij die u roept is trouw en doet zijn belofte gestand.” (1 Thess 5: 24). In soevereine liefde denkt Hij terug aan het feit dat je aan het begin van het proces jezelf onvoorwaardelijk hebt overgegeven, en daarom gaat Hij door met het inbrengen van Zijn manieren (van denken, van handelen) in jouw leven (Ps 37: 5). Wat een geruststellende gedachte: al stribbel je nog zoveel tegen, en al ga je op een

gegeven moment denken dat je maar beter terug kunt komen op je belofte, en daarmee Zijn wil voor ons leven missen, dan is Hij toch trouw om “het goede werk dat Hij begonnen is ook te voltooien” (Fil 1: 6).

Ongezond zelfonderzoek Mensen die voldoen aan de termen van neurotisch gedrag besteden vrijwel zonder uitzondering heel veel tijd met naar binnen kijken, en merkwaardig genoeg doen ook veel christenen dat. Ze gaan zoeken naar zonden of willen een bepaald soort gedrag beoordelen of hun bestaan rechtvaardigen. Mensen die zichzelf waardeloos of buitengewoon minderwaardig vinden, zijn vrijwel voortdurend bezig met hun hopeloze toestand. Met als enig resultaat dat, hoe meer ze naar binnen kijken, hoe beroerder ze zich gaan voelen. Dit ondanks het feit dat ze het ‘goed’ bedoelen: ze zien dit zelfonderzoek en deze zelfveroordeling als een bewijs dat ze het ernstig menen, en zij zien hun bestaan als een soort straf waarmee met zichzelf in het reine kunnen komen. En dat zelfs in de verwachting dat God de nutteloze pogingen van peuren en poetsen om voor God enigszins aantrekkelijk voor de dag te komen ze dan ook aantrekkelijker voor God zal maken.Dit hele proces van peuren en poetsen is niet alleen uitzichtloos en terneerdrukkend voor de gelovige zelf, ook voor God is het weerzinwekkend. Eén van de psalmdichters heeft ook het feit dat het Gods werk is om ons leven te doorzoeken er uit gelicht in “Doorgrond mij, God, en ken mijn hart, peil mij, weet wat mij kwelt. Zie of ik geen verkeerde weg ga, en leidt mij op de weg die eeuwig is” (Ps 139: 23 – 24). De psalmist vraagt het God: “wilt U mij doorgronden, wilt U mijn hart kennen, wilt U mij peilen”, maar teveel christenen proberen in alles wat ze ondernemen zelf dat onderzoek te doen.En wat kan het nu opleveren? Op z’n best sta je afval te sorteren, en een meer deprimerende bezigheid is nauwelijks denkbaar. Bovendien, al zou je het volhouden, dan heb je aan het eind weliswaar een paar stapels netjes gesorteerde rotzooi, maar je hebt nog steeds geen zicht op de oorsprong van die vuilnis – zelf. Als God aan het zoeken gaat, is Hij veel meer geïnteresseerd in die oorsprong dan in wat eruit voortkomt. En Hij staat altijd klaar om “ons onze zonden te vergeven, en ons te reinigen van alle kwaad” (1 Joh 1: 9). Het moet Hem pijn doen als Hij ziet dat jij, omdat je er steeds weer mee bezig bent, jaar na jaar steeds weer overvallen wordt door dezelfde boezem-zonden. Hij verafschuwt zonden, en Hij wil niets liever dan jou ervan verlossen door ze onder het bloed van Christus te brengen. Ook zelf – het vlees – is voor Hem een voorwerp van afschuw, en Hij verlangt ernaar die macht en overheersing te breken door het kruis van Christus.In feite is zelfonderzoek een bevrediging van zelf, en iedere keer als een fanatieke zelfonderzoeker ophoudt met deze zinloze en pijnlijke bezigheid voelt hij zich schuldig omdat hij tekort schiet in wat feitelijk Gods werk is! Maar als je voor God speelt kan je niet anders dan falen.

Geestelijke Vertigo Dit is een ziekte waar veel christenen last van hebben. De term ‘vertigo’ komt uit de vliegwereld, en is een aanduiding van een situatie waarin de piloot de positie van zijn toestel heel anders aanvoelt dan wat zijn instrumenten hem vertellen. Hij heeft geleerd om op zicht te vliegen en te voelen wat het toestel doet, en om nu te leren vliegen op de instrumenten is een nieuwe uitdaging – leren vliegen op geloof en niet op aanschouwen. Ze moeten hun instrumenten zozeer leren te vertrouwen dat hun gevoel ervoor wijkt. Als christenen hebben we vaak hetzelfde probleem. Als je psychologisch goed in elkaar zit is er meestal niet zoveel verschil tussen gevoelens en de werkelijkheid. Maar mensen die zich minderwaardig, onzeker, ongeschikt en niet acceptabel voelen worden voortdurend geconfronteerd met een scala aan emoties die niet in overeenstemming zijn met de feiten of de

werkelijkheid. Ze moeten daarom ofwel de feiten aanpassen, zodat deze met hun gevoelens overeenkomen (en dat kennen we als een neurose), ofwel verdedigingsmechanismen in werking stellen die hen in staat stellen om te gaan met een ondragelijke situatie. Iemand heeft dat eens onder woorden gebracht: neuroten bouwen luchtkastelen, psychoten wonen erin, en psychiaters ontvangen de huur!Mensen kunnen zich minderwaardig voelen zonder dat ze dat werkelijk zijn. In feite zijn de mensen die zich het meest minderwaardig voelen juist de mensen die op vele gebieden uitblinken. Omdat ze zich minderwaardig voelen zullen ze bepaalde dingen nooit aanpakken, of zelfs weglopen van bepaalde verantwoordelijkheden – niet omdat ze het niet aankunnen, maar omdat ze voelen dat ze het niet aankunnen. Uiteraard veroorzaakt dit veel interne spanning en wanhoop, en wat het zo ingewikkeld maakt is omdat ze weten dat ze het best kunnen, hoewel hun emoties voluit op de rem trappen.Ik hoef er niet op te wijzen dat je emoties niet kunt veranderen, maar in Christus ben je ook helemaal niet geroepen om iets aan je emoties te doen. Ook dat is het werk van God, en als je het zelf probeert is dat weer een geval van uitzichtloos amateurswerk. Als je de Heer Jezus Christus als jouw leven ervaart, dan zul je zien dat Hij je emoties verandert als een gevolg van het vernieuwen van je gedachten. Maar die veranderingen nemen tijd. Die omvorming wordt begonnen door de Heilige Geest op het moment dat je begint je vertouwen te stellen op “de instrumenten”, het onfeilbare Woord van God. Je moet in je gedachten vastleggen dat Zijn beloften waar zijn, en daarna met je wil besluiten ernaar te handelen. Te allen tijde zal God handelen naar zijn Woord, en Hij zal zijn beloften houden, ook als je vanuit je gevoelens denkt dat ze niet waar zijn, en dat Hij ze zeker niet zal houden (2 Tim 2: 13). Als je vervolgens de wil opbrengt om te vertrouwen op de onfeilbare “instrumenten”, het Woord van God, dan zul je merken dat je gevoelens al heel snel in lijn komen met de feiten. En als dat gebeurt, past de label ‘neurotisch’ niet meer: je gevoelens komen overeen met je geloof in de feiten.

Geestelijke Chirurgie Paulus stelt dat in Christus “u bent besneden, niet door mensenhanden, maar met de besnijdenis van Christus, door het afleggen van het aardse lichaam” – het vlees, het zelf-leven (Kol 2: 11). In zijn brief aan de Romeinen schrijft hij “wie zal mij, ongelukkig mens, redden uit dit bestaan dat beheerst wordt door de dood?” (Rom. 7: 24). En meteen roept hij ook de overwinning uit “door Jezus Christus, onze Heer” (vs. 25).Hier zie je de waarheden van de eenwording, de ervaring van de verwijdering van zelf als de heerser over het leven – vergelijkbaar met een chirurgische ingreep. De analogie kent vele overeenkomsten.Voordat je je overgeeft aan de chirurg is er meestal, niet altijd, een periode geweest waarin je last had van bepaalde symptomen. Daardoor wordt je overtuigd dat er iets aan de hand is. Maar je kunt al jaren last hebben van verschillende kwaaltjes voordat je besluit naar de dokter te gaan, laat staan direct naar de chirurg te gaan. Meestal probeert de patiënt eerst nog allerlei huismiddeltjes en andere kuren om de symptomen te onderdrukken, in een vergeefse poging een operatie te voorkomen. Pas als de ongemakken te ernstig worden of de pijn niet meer te harden is zal de persoon beseffen dat een ingreep noodzakelijk is. Christenen proberen alles, van het vluchten in genotzucht tot fanatiek deelnemen aan christelijk werk. Of ze grijpen naar de fles of de pillen en gaan op zoek naar geestelijke “ervaringen” van allerlei aard. Ze proberen werkelijk van alles om een geestelijke operatie te voorkomen, die toch zal moeten plaatsvinden om ze vrij te maken voor een ongehinderde dienst voor de Heer. Allemaal heel vergelijkbaar met patiënten die alles proberen totdat uiteindelijk een operatie onvermijdbaar wordt. Zelfs als ze weten dat een operatie de enige

mogelijkheid is zullen de meeste mensen het nog zo lang mogelijk voor zich uit blijven schuiven.Als er een diagnose gesteld is wordt de wetenschap dat de aandoening niet dodelijk is vaak gevoeld als een opluchting. Het zal even pijn doen, maar het leven gaat gewoon door na herstel. Weten wat je te wachten staat neemt de onzekerheid weg, niet de pijn. En je kunt je zonder verdere angst voorbereiden op de manier waarop je verder met het probleem om kunt gaan. Zo ligt het ook op het geestelijk vlak: wat je ook aan ongemakken te wachten staat, je weet dat God die alleen maar doet toelaat om je de noodzaak van een geestelijke operatie duidelijk te maken. Dat heeft niets te maken met straf, maar meer met training en discipline, zodat je leven daarna vrijer kan zijn, en je meer vreugde kunt ervaren dan voorheen (Heb 12: 11).Als alle uitvluchten niet meer helpen moet je je overgeven aan de chirurg. En als hij je gaat voorbereiden voor de operatie moet je je daar hulpeloos aan uitleveren. Het zou een fraaie vertoning worden als de patiënt op de tafel heen en weer springt om de chirurg te “helpen”. Sterker nog, als je beweegt tijdens de operatie wordt je narcose opgevoerd. Een chirurg wil geen hulp van de patiënt, en heeft die zeker niet nodig.Dat geldt ook voor God: als Hij je voorbereidt op de geestelijke operatie haalt Hij je door een proces van afwijzing, mislukking en pijn, net zolang totdat je hulpeloos aan Hem bent overgeleverd, en Hij zijn werk kan doen. Dat kan even duren, want meestal heb je al zoveel gedaan om Hem te “helpen”, dat je daar uit gewoonte mee wilt doorgaan als Hij met het proces begint (Rom. 6: 11). Een chirurg gebruikt een scalpel om het probleem open te leggen, de Chirurg van de ziel past daarvoor het Kruis toe om bij de bron van het probleem te komen – zelf.Het doel van de Hemelse Chirurg is niet het wegnemen van de pijn zodat het leven, waar zelf heerste, zijn normale gang weer kan gaan. Nee, na de operatie ben je in staat om de regering van het leven van Christus met vreugde te aanvaarden, in plaats van het zelf-leven. In sommige gevallen is het een betrekkelijk kleine en snelle ingreep, maar, en dat is per geval verschillend, het kan ook een zware langdurige operatie worden. Zodanig zelfs dat de operatie niet in één keer kan worden gedaan. Met andere woorden, de geestelijke operatie kan een snelle crisisachtige ingreep worden, maar hij kan ook geleidelijk worden uitgevoerd. In ieder geval is het resultaat het zelfde – een verandering van het leven door de vernieuwing van de gedachten, de gezindheid (Rom. 12: 2).Na de operatie komt het herstel. En dat gaat zelden rustig en gladjes. Als je je leefpatroon aan je nieuwe leven aanpast, gaat dat op en neer. En je kunt zelfs regelmatig terugvallen naar het oude leven, met zijn nederlagen en afwijzingen – en dat betekent dat je dan opnieuw op de snijtafel van het Kruis terecht komt (Luk 9: 23; 2 Kor 4: 11).Uiteindelijk, net als in een gewone operatie, kun je je vrienden blij vertellen hoe goed de operatie geslaagd is. En je kunt de Beste, de Enige Chirurg bij iedereen aanbevelen zodat zij ook de rust en vreugde van het nieuwe leven zullen vinden – het Leven in Christus.

Lijden in perspectief gezet Doelloos lijden is pijnlijk in het extreme. Lichamelijke pijn kan op zichzelf nog draagbaar zijn, maar zielsangst wordt een wrede leermeester. En als je het niet begrijpt leidt het tot wanhoop, neerslachtigheid en teleurstelling. Dit gaat vaak samen met afkeer, bitterheid, agressiviteit en depressie. Maar als je Gods bril opzet en het doel dat Hij voor ogen heeft ziet, krijg je een compleet nieuwe kijk op het lijden. Je kunt in het verleden al onnoemelijk veel lijden hebben doorstaan, maar op het moment dat je het leert zien als een “deelnemen in Zijn lijden”, dan herken je in die terugblik wat een voorrecht het was om te mogen lijden (Fil. 1: 29).

Een dame kwam eens bij ons op consult, en zij had, net als de vrouw uit Mrk 5: 26 “veel ellende doorgemaakt door de behandeling van allerlei artsen”. Ze somde het hele verhaal op van haar vijftienjarige tocht langs psychologen en psychiaters, christelijke en seculiere, aangevuld door gesprekken met pastores en christelijke raadslieden. Toen ze bij ons kwam functioneerde ze vrijwel niet meer. Het commentaar van onze consulent was, “Prachtig!” Ze keek hem verbaasd aan, en vond dat helemaal niet leuk.. Maar toen het haar werd aangetoond dat het noodzakelijk was dat ze met zichzelf aan het eind moest komen kreeg ze door dat medelijden voor haar geen oplossing was: ze had iemand nodig die kon meevoelen. En al die jaren van “behandeling” hadden slechts één doel gediend, namelijk dat ze verder was afgegleden.God had de omstandigheden gebruikt om haar te dwingen met zichzelf klaar te komen. Toen ze de reden van haar lijden herkende hield ze op met terugvechten, en gaf ze God het vertrouwen om door te gaan totdat Hij zijn doel had bereikt. Toen ze ging meewerken bracht Hij haar al snel naar het Kruis. En korte tijd later was ze bevrijd van haar zogenaamde geestesziekte, waarvoor ze al die jaren de symptoombestrijding had doorstaan.

De nekslagLijden kan een tijd duren wanneer het Kruis zijn werk doet. Maar toch moet er een moment komen dat zelf zich bij het Kruis overgeeft. En er zijn vele tekenen waaraan je kunt zien dat het einde in zicht is. Zo is er bijvoorbeeld vaak een periode van onrust die het einde inleidt. Net als bij de lichamelijke dood kan die plotseling zonder strijd intreden. Maar vaak er is een doodsstrijd als het leven het lichaam verlaat. Zelfs patiënten die aan kanker overlijden, en die verlangen naar de dood vanwege de intense pijn die ze doorstaan, klemmen zich als de dood intreedt instinctief aan het leven vast. Zo is het ook met christenen die, al weten ze dat ze naar het kruis worden geleid, bijna letterlijk door de Heer er naartoe gesleept moeten worden, terwijl ze zich vastgrijpen aan alles wat langs komt.Als je je lichaam als “levende offerande” aan de Heer hebt gegeven (Rom. 12: 1) dan zal Hij niet tegemoet komen aan eventuele wensen van rust en vrede voordat het offer daadwerkelijk gebracht is. Zelfs de Vader moest, toen zijn Zoon het op het kruis uitschreeuwde, “Mijn God, mijn God, waarom heeft U mij verlaten?”, weigeren om de vreselijke marteling te verlichten. En zo kan Hij – en mag Hij – de last niet verlichten totdat het werk van zijn genade klaar is en in het bewustzijn is doorgedrongen. De Heer Jezus kreeg geen vermindering van het lijden totdat Hij stierf. En pas na het lijden nam Hij deel aan het opstandingsleven.Als mensen met slecht advies zouden proberen de symptomatische pijn te verlichten kunnen ze je een slechte dienst bewijzen. Want dat is iemand van het kruis afhalen, hem oplappen met verzorging, water en voedsel, om hem vervolgens weer aan het kruis te hangen. Daarmee verleng je alleen maar het lijden van het stervensproces. Iemand die moet sterven moet je laten sterven: met verlenging van het lijden doe je niemand een plezier.In je geestelijke reis gaat het lijden van het kruis vooraf aan de kracht van de opstanding. Paulus gaf daarvoor de garantie dat “als we volharden, zullen we ook met Hem heersen” (2 Tim 2:12). Je kunt het kruis niet overslaan en toch de kracht ervan ervaren. En je kunt het kruis ook niet beleven zonder te lijden. De ervaring van het kruis kan door geen enkele theoretische studie of theologie vervangen worden. En het is veel romantischer om te lezen wat de grote mannen van God moesten doormaken in hun voorbereiding voor hun dienstwerk, dan zelf te ervaren wat zo’n voorbereiding inhoudt.Christus nam onze plaats in op het kruis, om onze zonden te verzoenen met zijn bloed. Daarmee gaf Hij ons zijn leven. Maar dat kruis moet een ervaren kruis worden, voordat Zijn overwinning en kracht ervan de onze kan worden. Met andere woorden, je moet zijn leven binnengaan, voordat je zijn dood kunt sterven. Anders gezegd, door in te gaan in zijn leven word je deelnemer aan zijn dood. Zoals de graankorrel in de grond moet vallen en sterven om

vrucht voort te brengen, zo moet ook jij ingaan in zijn dood voordat zijn leven zich in jou kan manifesteren door veel vrucht te dragen (Joh 12: 24; 15: 5). “Want ieder die zijn leven wil behouden zal het verliezen” (Luk 9: 24).Als je dichter bij het Kruis komt, kom je ook automatisch aan het eind van je eigen mogelijkheden. En dan komt het voor dat je denkt dat je niet verder kan – ‘God houdt niet van me, anders zou Hij me niet zo in de problemen brengen’. ‘Het is allemaal de schuld van die zogenaamde (behouden of niet behouden) vriend van me’. ‘Dat komt vanwege die-en-die zonde’ (en dat kan best zo zijn). Je zou zelfs tot de conclusie kunnen komen dat God het prettig vindt om je te straffen – mogelijk omdat je niet genoeg geloof hebt. Het zijn typische gedachten die zijn verbonden met een beginnende overgave van zelf.Het zal heel vaak voorkomen dat je probeert te “vluchten”, omdat de pijn en vernedering echt niet aangenaam is. Maar één voor één sluit God de vluchtwegen, die een tijdelijke verlichting kunnen geven, af. Op een gegeven moment kom je tot de angstaanjagende ontdekking dat er geen andere uitweg meer is dan de dood: je hebt de waarheid ontdekt! Er is geen andere uitweg!Zelfmoord is echter geen optie: het probleem beperkt zich niet tot het lichaam. De ziel is ook geïnfecteerd. Zelfmoordgedachten zijn niet ongewoon in deze periode, omdat je denkt dat je geloof zo zwak is dat zelfs God daar niets mee kan doen in je leven. Maar Hij heeft een manier gevonden waarmee je van jezelf verlost kan worden en toch hier kan blijven. Die weg is het Kruis. Mensen zijn gehersenspoeld met de gedachte dat het geloof moet groeien en groeien om God. de gelegenheid te geven iets in en met hun leven te doen. Maar in de praktijk merk je dat je geloof steeds zwakker wordt. Meestal wordt de lichamelijke kracht ook steeds minder, en dat kan zover gaan dat je je nauwelijks meer kunt bewegen. Dit is noodzakelijk, zodat God jouw persoon opzij kan zetten, en Hij zijn werk kan afmaken. Ik hoorde eens een vrouw dit uitdrukken met: “Ik ben zo zwak, ik zou God niet eens kùnnen helpen!”Een andere vrouw merkte op een ochtend dat ze niet de kracht had om op te staan. Haar echtgenoot belde ons met de mededeling dat hij een psychiater zou waarschuwen. Na wat gespekken konden we hem overtuigen haar toch maar eerst even naar onze praktijk te brengen. Ze strompelde de spreekkamer binnen, en liet zich in een stoel vallen. Zelfs praten kostte haar grote moeite. Op de vraag of ze onder woorden kon brengen wat er aan de hand was antwoordde ze “Ik denk dat Hij zijn werk aan het afmaken is”. De consulent knikte. Toen zei ze heel traag “Ik ben alleen zo bang dat ik weer, net als vroeger, in de weg zal komen te staan en dat Hij weer het werk niet kan afmaken”.“Daar hoef je niet bang voor te zijn” antwoordde de consulent, “Hij geeft je nu niet eens de kracht om op te staan, laat staan om in opstand te komen!” Daarover dacht ze even na en antwoordde toen langzaam “Dat is het mooiste nare gedachte die ik ooit gehoord heb!”. De consulent las haar voor uit Het Levend Woord “Zelfs al zijn we zo zwak dat we geen geloof meer over hebben, Hij blijft ons trouw en zal ons helpen. Hij kan ons niet verstoten, omdat we een deel van Hem zijn; Hij zal altijd doen wat Hij beloofd heeft” (2 Tim 2: 13: Het Levende Woord). Ze kreeg haar kracht pas terug toen God haar een dag of twee later vrij maakte. “Zijn kracht wordt zichtbaar in zwakheid” (2 Kor 12: 9).

Het Nieuwe Leven Als je het hele proces van het beleven van je eigen kruisiging hebt gehad, is het resultaat een geestelijk opstandingsleven. Het kan langzaamaan komen of plotseling doorbreken, maar de vrijheid van dat omgevormde leven is het bewijs dat het leven van Christus werkelijkheid is geworden. Hoe zich dat uitdrukt is per persoon verschillend. Maar meestal heb je wel een paar maanden nodig om te wennen aan je nieuwe zelf en om een idee te krijgen van wat je onder verschillende omstandigheden kunt verwachten aan reacties. Je hoort het regelmatig “Ik ken

mezelf niet meer”. Familieleden kunnen ook zo reageren. En bij echtgenoten komt het zelfs voor dat ze een lichte shock ervaren, omdat ze bij vorige gelegenheden hebben ervaren dat een gedragsverandering er niet inzit.Hoewel je deze fase van groei nooit meer verliest, kan de overwinning en de vreugde die je ermee bereikt hebt wel degelijk volkomen verdwijnen: als zelf weer op zijn troon klimt. Het is verschrikkelijk moeilijk om niet terug te keren naar je oude gewoonten, en tegelijkertijd “een christelijk leven proberen te leven”. Leer Galaten 2: 20 uit je hoofd! En begin iedere dag opnieuw en consequent met jezelf dood te beschouwen voor de zonde, en iedere dag opnieuw te beginnen om de Heer Jezus Christus te vertrouwen om zijn leven in jou te openbaren. En daar is een voortdurende wilskracht voor nodig: als jij wilt geeft Hij de kracht (Fil 1: 6)Het is goed om jezelf in de loop van de dag meerdere keren voor te houden “niet meer ik, maar Christus”, en van Hem te verwachten dat Hij de leiding neemt bij het plannen en het handelen. Je worden niet geacht voortdurend zelfonderzoek te doen, en bij iedere gedachte of handeling na te gaan of die van Christus komt, of dat zelf of Satan ervoor verantwoordelijk is. Je hoeft alleen maar de dag en het leven aan God over te geven, en Hem te vertrouwen dat Hij je in iedere situatie zo zal sturen dat je leeft tot Zijn eer. Toewijding, vertrouwen, beschouwen – het zijn allemaal termen die wijzen op een actief functionerende wil.Je moet je goed beseffen dat, als je terugvalt naar een punt waar zelf het roer weer overneemt, de nederlagen die je dan lijdt een goede les kunnen zijn – als je het op zo’n manier kunt bekijken hoef je niet in paniek te raken over het verlies van de overwinning of over de pijn die zelf veroorzaakt.In de eerste weken van de zich verdiepende relatie komt het nogal eens voor dat je je vaker “in het dal” en minder vaak “op de top” voelt. Dat is het gevolg van een zekere ongerustheid dat zelf zich weer op zijn troon zal nestelen, …en die aanvallen zullen zeker komen. Het opwindende leven waarin Christus bepaalt wat er gebeurt, maakt iedere dag tot een nieuw avontuur, waarin je je ontspannen kunt en je je helemaal kunt toevertrouwen aan Hem die het leven zelf is, en die zorgt dat “alles bijdraagt aan het goede” (Rom 8: 28).

Checkup Time Een figuur vergelijkbaar met wat ik in hoofdstuk 3 gebruikte heeft mij geholpen bij het uitleggen van de begrippen die in dit hoofdstuk behandeld worden. Het is vereenvoudigd, en daardoor makkelijker in het leven toe te passen Hoewel het belangrijk is om iets van de psychologische en intermenselijke conflicten waar we mee te maken krijgen te begrijpen, is het veel belangrijker om wat dieper te graven en de oorsprong ervan aan te pakken – de identiteit van waaruit je leeft, met zijn neiging om gedachten, gevoelens en gedrag voort te zetten, hoe zelfvernietigend deze ook zijn.Figuur 13, op pagina 81@, kan worden gebruikt als hulp om iemands getuigenis in kaart te brengen, een spirituele kaart te tekenen van de van de weg die hij heeft afgelegd, en daaruit mogelijk af te leiden wat zijn bestemming zal zijn. Maar je hebt niets aan een kaart als je niet weet waar je bent.Een paar jaar geleden was ik met mijn vrouw en een paar vrienden in Kansas City. Op een gegeven moment raakten we in het donker de weg kwijt. We stopten onder een straatlantaarn. En dan sta je daar met een prima kaart, een uitstekende auto en voldoende benzine: je zou overal naar toe kunnen als je maar wist waar je was! We hadden iemand nodig om aan te wijzen “U staat hier!” Dat is ook zo voor geestelijke routekaarten. Je moet weten waar je bent om te kunnen bepalen waar je heengaat. Anders kijk je misschien naar iets uit waar je allang voorbij bent. Een voorbeeld: een vrouw was volledig vastgezet door depressie, en geen psychiater kon helpen. Jaren later, lang voordat ik haar leerde kennen, kwam ze op een conferentie, waar God haar leven omkeerde. Een paar weken lang leefde ze in een ongelofelijk overwinningsleven dat zij

noch haar echtgenoot kon begrijpen. Maar ze had niet voldoende geestelijke achtergrond, en geleidelijk aan verloor ze dat overwinningsgevoel en gleed terug in haar oude gewoonten. En omdat ze niet zeker wist wat het nou was geweest dat ze had verloren, kon ze het ook nooit meer terugvinden.Toen ze dat verhaal later aan mij vertelde was ik ervan overtuigd dat zij dat nieuwe leven had ervaren, maar nooit onderwijs had gehad hoe verder te wandelen in de Geest. In de termen van hoofdstuk 1 had ze haar “baby” afgestaan zonder hem ooit in haar armen te hebben genomen. In de loop van onze sessies heeft ze die kennis wel gekregen en leren toepassen op wat God met haar had gedaan. En zo leerde ze om in overwinning te leven.Een andere manier om figuur 13 te gebruiken is als je erover nadenkt hoe je een getuigenis geeft van belangrijke mijlpalen op je geestelijke reis. Met de eerste mijlpaal, Redding, hebben de meesten weinig moeite, daarover wordt voldoende gepreekt. En iedereen kan begrijpen dat de tweede mijlpaal die “totale overgave” moet worden (maar daar heb je moeite mee om erover te praten).De derde mijlpaal echter, “Eenwording” of “Het ingewisselde leven” is niet zo eenvoudig uit te leggen. Stel je bijvoorbeeld eens voor dat jouw voorganger je vraagt een getuigenis te geven op een Bijbelstudie die hij begeleid. Je zou dan kunnen zeggen “Natuurlijk, ik ben altijd bereid voor mijn Heer te getuigen”. Maar de voorganger gaat verder en geeft aan wat hij in dat getuigenis wil horen. In de eerste plaats kun je alles wat betreft wedergeboorte overslaan, want de deelnemers aan die Bijbelstudie zijn al gelovigen. En dan zegt hij “ik zou graag willen horen dat je de deelnemers vertelt hoe God jou bracht naar het einde van jezelf, en hoe je leven eruit zag toen je daar aankwam. Vertel hen dan hoe het kruis van Christus voor jou werkelijkheid werd, plotseling of geleidelijk, en op welke manier dat je leven hervormde. En tenslotte, als ik aan je ouders, je partner, je kinderen of je vrienden vraag wat zij denken van dat getuigenis, hoe zouden zij reageren?” Met andere woorden, de voorganger vraagt om een “voor-en-na” getuigenis. Hoe zou jij daarop reageren?Hoewel zo’n getuigenis niet absoluut noodzakelijk is om het kruis van Christus werkelijkheid in je leven te laten worden helpt het wel als je samen met anderen terugkijkt op de stappen die je hebt genomen naar het kruis toe en daarna. De figuur zal niet voor iedereen volledig toepasbaar zijn, maar het geeft je wel een idee hoe je kunt schilderen wat God in je leven heeft gedaan, op z’n minst op de drie basale kruispunten “Redding”, “Overgave” en “Eenwording”.Het eerste “Hier staat u pijltje” op de geestelijke routekaart staat bij “Redding”, aan het eind van de weg waarop je werd overtuigd van zonde, en waarlangs de Heilige Geest je naar Christus toe bracht. Daar mag je je afvragen, “Ben ik werkelijk vanuit de Geest herboren?” Als dat niet het geval is moet je dat eerst met de Heer in orde brengen voordat je verder gaat.Als je in staat bent een “Hier staat u pijltje” neer te zetten, wat zijn dan de ervaringen in je leven sindsdien? Waren er veranderingen die voortkwamen uit dat nieuwe leven, en hoe lang hielden die aan? Had je op dat moment door

figuur 13

op welke vlakken van je leven die totale overgave aan Christus als Heer betrekking had, of heb je op een ander moment je leven geheel uit handen gegeven?Ik vroeg dit aan een ingenieur die al vele jaren geloofde. Hij antwoordde: “Voordat ik dat kan beantwoorden zal ik eerst een straatje om moeten lopen”. Dat “straatje omlopen” duurde ongeveer een half jaar, maar toen hij terugkwam was hij ook klaar om zaken te doen met de Heer.

Als je het punt van “Volledige Overgave” aan de Heer hebt bereikt kun je daar je “Hier staat u pijltje” neerzetten. Vanaf dat punt zijn er in de figuur drie mogelijkheden. Het mooiste zou zijn als je het middelste pad kiest, want daar kun je door het geloof de zegeningen die voortkomen uit de “Eenwording” met Christus het beste toepassen. In het counseling proces komen veel christenen tot overwinning gelijktijdig met hun overgave, omdat de consulent hen vertelt over het beleefde kruis. Dat komt omdat zij die hulp zoeken vaak min of meer wanhopig zijn, en dat maakt hen prima kandidaten voor de Heilige Geest tot crisis interventie. De gemiddelde christen zal er langer over doen om de overwinning op zichzelf toe te passen, want hij wordt doorgaans niet, vanwege kritieke problemen, gedwongen om naar directe antwoorden te zoeken.De volledige overgave lijkt een beetje op de ervaring van de Heer in Gethsémane, waar Hij zich overgaf met de woorden “laat niet wat ik wil, maar wat U wilt gebeuren” (Luk 22: 42). Vanaf dat moment was het nog maar een paar uur tot het kruis. Jouw punt van “Volledige Overgave” mag je jouw persoonlijke Gethsémane noemen – en je geeft daarmee de Heilige Geest toestemming om het Kruis in jouw ervaring volledig werkelijkheid te laten worden.Het kan ook zijn dat wat jij overgave noemt niet leidt naar overwinning, omdat het eigenlijk een laatste poging was om God in het vlees te dienen. Dat zie je in de figuur in het bovenste pad, en het leidt tot teleurstelling en mislukking. Nadat je je overgeeft werken je eigen pogingen echt niet beter dan ervoor. Aan het eind van jezelf komen is nooit makkelijk en meestal erg pijnlijk. Maar daardoor leer je de lessen, die de Heilige Geest je in alle geduld wil bijbrengen, wel uitstekend begrijpen. Als je kunt getuigen dat je de weg naar het kruis op deze manier hebt beleefd, mag je op de bovenste weg je pijltje zetten. Het kan ook zijn dat je jezelf ergens in het verleden hebt overgegeven, maar dat je daarna alleen maar hebt ervaren dat alles minder ging. Je volgde het onderste pad, en je zakt er steeds dieper in. Dit is waarschijnlijk wel het meest voorkomende patroon in het leven van gelovigen, want je zoekt heel vaak je weg door het leven door ‘trial and error’. En iedere keer als er een pijnscheut komt, aangegeven door de slingers in het pad, dan probeert het vlees in rustiger vaarwater te komen. De pijlen langs het pad wijzen ook terug waar we geweest zijn, want je probeert terug te grijpen op wat vroeger tijdelijke verlichting gaf. En net als bij alcohol of drugs heb je steeds meer nodig om de onverzadigbare behoefte van het vlees te vervullen.Uiteraard is alles wat je doet om de pijn te verlichten vervat in termen van zelfwerkzaamheid, het basale probleem waarmee we begonnen. Die pogingen moeten wel falen omdat je nog niet beseft dat jezelf als dood voor de zonde te beschouwen de enige werkelijke vluchtweg is, en je doet je best om het kruis te vermijden. Het eerste wat je meestal doet om de overwinning te bereiken is fanatiek proberen een gedisciplineerd christelijk leven te leiden. En natuurlijk is er niets mis met Bijbelstudie, inprenten van teksten, gebed, regelmatige kerkgang of werk in de gemeente. Maar dit soort werk doet niets voor je als je daardoor je overwinning wilt bereiken door iets te verwerven in plaats van te sterven. En daarom zal God, hoe nuttig deze discipline ook is, nooit de pogingen belonen die slechts bedoeld zijn om het vlees te versterken. Er zijn veel mensen die hebben ontdekt dat het volkomen nutteloos is om overwinning te zoeken met hard werken, zelfs in de gemeente, en die daarom andere wegen hebben gezocht om zingeving of innerlijke rust te vinden. Ze zoeken verlichting in zelfhulp programma’s, die te vinden zijn in wereldse of zelfs christelijke boekhandels. En zonder enige twijfel, deze programma’s werken, eventjes in ieder geval. Maar ze doen precies wat ze zeggen – zelfhulp, dat wil zeggen je zelf, je zelf versterken. Als die zelfhulp programma’s niet (meer) werken keren sommige gelovigen terug naar hun verborgen zonden – drinken, immoreel gedrag of andere afstompende bezigheden. En daarmee maken ze het alleen maar erger, want ze voegen nog een dosis schuldgevoel toe aan wat ze oorspronkelijk aan onrust ervoeren.

Als iemand alles wat de kerk aandraagt heeft uitgeprobeerd, aan ‘verbeter jezelf’ programma’s of mogelijk zelfs wat ‘kont tegen de krib’ programma’s, dan kan het uiteindelijk zijn dat er raad of zelfs therapie wordt gezocht. Natuurlijk zoekt hij dan naar een christelijke therapeut, want hij wil niet iets aangeraden krijgen dat tegen zijn geloof ingaat. Maar, zoals dat is weergegeven in de figuur, God heeft ons zo geprogrammeerd dat je eerst de bodem moet bereiken – het einde van je vermogens – zodat je jezelf leert verloochenen en je kruis opneemt. Als een christen in therapie is, en dan bedoel ik niet een therapie waarin Christus en het kruis centraal staan, dan zal de therapeut, onbewust, dat altijd proberen te voorkomen: “Als het aan mij ligt zal dat niet gebeuren”. En door de neergang van die gelovige af te remmen, door alleen de symptomen te bestrijden, bewijst de therapeut de patiënt een slechte dienst. Hij wordt er sterker door, en kan de problemen beter aan. Jazeker, de symptomen verminderen, maar het probleem wordt erger. En de volgende keer zal hij meer moeten lijden voordat hij aan het eind van zijn vleselijke vermogens komt. Dat betekent niet dat de therapeut bewust aan het saboteren is. Maar als de therapeut zelf, in deze zin, nooit bij het Kruis is geweest is het onwaarschijnlijk dat zijn praktijk iemand anders bij het Kruis zal brengen. Het hele proces van neergang kan worden ondergebracht onder de aanduiding “veroordeling van het vlees”. En pas als je ziet wat het vlees werkelijk is begin je de noodzaak van het kruis te begrijpen.Wat betekent dat? Kun je het kruis aankruisen of ben je nog steeds op de weg naar beneden? Het zou een hele opluchting zijn als je wist waar je bent. Op z’n minst weet je dan waar je heen kunt, en ook dat je dat niet alleen kunt. Begrijp dat er moed voor nodig is om op te geven en los te laten, omdat je jezelf het recht ontzegt om te handelen zoals jezelf denkt dat het goed zou zijn! Als je je kruisje zet op je geestelijke routekaart dan moet je wel beseffen dat je niet stil kunt gaan zitten wachten tot het volgende moment zich aandient. Dat is een garantie voor tijdverlies in je geestelijke groei. Net als wanneer je in een auto rijdt, zie je de ANWB borden alleen maar langskomen als je er onderdoor rijdt, niet als je stilstaat. Geloof is de brandstof die ons voortdrijft. Door genade wordt je op grond van geloof gered van je zonden, en diezelfde genade redt je op grond van datzelfde geloof van jezelf, van je zelf.Als je op het punt van bestemming aankomt kunnen emoties een belangrijke rol spelen als een weerstand tegen het je toe-eigenen van je overwinning in Christus door het geloof. Je houdt je meestal niet bezig met het verschil van wat je met het verstand doet en wat je met je emoties doen. Maar als je in het verleden emotionele schade hebt opgelopen, dan zijn de emoties gewoon niet meer betrouwbaar. En dan heb je geen andere keus dan te handelen in geloof, een wilsdaad, op basis van wat je weet van de waarheid uit het Woord van God. En dan blijkt dat het mogelijk is beschadigde emoties opzij te zetten, en dat je herstel, een vernieuwing van je denken, kunt ervaren. Dat zal uiteindelijk leiden tot een herstel van je emoties, zodat wat je weet uiteindelijk een verandering teweeg brengt in hoe je je voelt. Stel je eens voor dat je op de snelweg rijdt in je nieuwe sportwagen, en je hebt er eens zin in om te voelen hoe het is om eens lekker veel te hard te rijden. Je drukt-em door naar 180, je zet je muziek lekker hard, en alles lijkt prachtig. Maar dan zie je het bekende blauwe zwaailicht in je spiegel. Wat je weet (mentaal) veroorzaakt een vreemd gevoel (emotioneel), en in een fractie van een seconde voel je je maag opkomen (fysiek). Zonder dat de auto achter je daar echt aanleiding toe geeft laat je je wagen uitlopen, en je snelheid zakt naar 160, naar 120, naar 100, en je maakt je alvast klaar om naar de vluchtstrook te gaan. Maar op dat moment krijgt de agent achter je een oproep voor een ongeluk dat verderop is gebeurd. Hij maakt ineens weer snelheid en haalt je in om zo snel mogelijk naar dat ongeluk toe te rijden. Hoe gaat het dan bij jou? Draai jij alles net zo snel weer terug? Of heb je even tijd nodig om het gevoel weer terug te krijgen? Hoogst waarschijnlijk kun je het antwoord, puur vanuit je ervaring, zo geven. Alles wat je over de politie weet heeft direct invloed op je gevoelens. Maar toen je

begreep dat je geen bon zou krijgen verdwenen die gevoelens geleidelijk weer. Wat je weet beïnvloedt hoe je je voelt, maar niet altijd meteen. Zo zit je emotioneel nou eenmaal in elkaar. Gevoelens die er je leven lang al zitten moeten zich aanpassen aan de vernieuwing van je gedachten. En die tijd moet je ze geven. Nu je weet waar je bent op je geestelijke reis, is het ooit voorgekomen dat de Heilige Geest je heeft gewezen op iets wat je terughoudt op de weg naar beneden? Het kan heel goed zijn dat er een gekoesterde zwakte is, een relatie, iets wat je graag wilt behouden, een raar idee over God, of iets waar je al heel lang bang voor bent (voor vrijheid, voor falen of juist voor het feit dat je je beheersing verliest) – alles kan je terugwerpen op je reis of een nederlaag veroorzaken. Als God de leiding overneemt moet het zo zijn dat je zelf de leiding kwijtraakt. Zolang je zelf de touwtjes in handen houdt verlies je de controle. Je bereidheid om de beheersing van je leven over te geven is een voorwaarde om jouw eigen identiteit in Christus te vinden. Iemand heeft dat eens kernachtig samengevat: “je zult nooit weten dat Hij alles is wat je nodig hebt, totdat Hij alles is wat je hebt”. De vrees de beheersing van je leven te verliezen is misschien wel de grootste vrees die je ooit kunt hebben, zelfs als het niet gaat zoals je zou willen. De vrees, zelf als het pijn doet, voor het onbekende is een angstaanjagend vooruitzicht. Het verlies van identiteit kan een zeer ontmoedigende en deprimerende uitwerking hebben, en het kan zelfs leiden tot psychotische aanvallen. Een paar jaar geleden werd ik opgeroepen om hulp te bieden aan een man die volkomen psychotisch was geworden. Het bleek dat hij volledig gehospitaliseerd was omdat hij zijn greep op de werkelijkheid kwijt was geraakt en grote hoeveelheden kalmeringsmiddelen nodig had. Hij had graag huisarts willen worden, maar toen hij toelatingsexamen deed voor die opleiding was hij gezakt. Hij had zijn hele identiteit gebouwd op wat hij wilde worden, en toen dat niet lukte kon hij daar niet mee omgaan en ontwikkelde allerlei waanideeën: Een wankele identiteit werd de oorzaak van een mentale ineenstorting. Een vergelijkbaar geval betrof een jongen die excelleerde in basketball, en op basis daarvan een beurs kreeg voor één van de grote universiteiten. Alles ging goed totdat zijn knie blesseerde in de laatste wedstrijd die hij voor zijn highschool speelde. In het ziekenhuis kwam hij uiteindelijk terecht in de psychiatrische afdeling. Het was een leuke jongen om te zien, maar hij was er op de één of andere manier van overtuigd dat zijn gezicht afstotelijk was. Hij had alles verloren wat iets voor hem betekende – zijn identiteit als basketballer – en kon dat niet aanvaarden, en sloot zich daarom af van de werkelijkheid. Een zakenman had al zijn tijd besteed aan het opbouwen van verschillende ondernemingen. Toen hij, om verschillende redenen, failliet ging, en daarmee zijn identiteit verloor, kwam hij terecht in een psychiatrische inrichting. Het verlies van identiteit, als er niets is om dat gat in te vullen, kan wezenlijke schade aanbrengen aan het beeld dat iemand van zichzelf heeft, en er zijn er maar weinigen die dat kunnen verdragen. Het is echter niet zo dat God je vraagt om je identiteit in te leveren, maar om het in te ruilen voor een identiteit die goed is voor tijd en eeuwigheid. Wat je ook in je vroegere leven hebt gezien als jouw toekomst, je moet het opgeven om Christus als jouw leven te leren kennen. Je moet het leven verliezen om het te behouden. Jezus zei daarover:

“Als een graankorrel niet in de aarde valt en sterft blijft het één graankorrel, maar wanneer hij sterft draagt hij veel vrucht. Wie zijn leven liefheeft verliest het, maar wie in deze wereld zijn leven haat behoudt het voor het eeuwige leven”. (Joh 12: 24-25)

In een parallel gedeelte staat: “Want ieder die zijn leven wil behouden, zal het verliezen. Maar wie zijn leven verliest omwille van Mij, zal het behouden” (Mat 16: 25). Ik geloof niet dat ik de Schrift geweld aandoe als ik het woord leven vervang door identiteit. En dan wordt het

“Want ieder die zijn identiteit wil behouden, zal het verliezen. Maar wie zijn identiteit verliest omwille van Mij, zal het behouden” Je leven afleggen is geen verzoek – het is een opdracht. “Zo moet u ook uzelf zien: dood voor de zonde, maar in Christus Jezus levend voor God” (Rom 6: 11).De zendeling-martelaar Jim Elliot pikte dit op in zijn dagboek met de woorden “Je bent geen dwaas als je weggeeft wat je niet kan behouden om iets terug te krijgen wat je niet kan verliezen”. Het verlies van zelf en identiteit mag je niet begrijpen als een eenmalige handeling, die leidt tot een ononderbroken overwinning. Je hebt toppen en dalen op elk van de drie paden die volgen op het kruis in de figuur. Daarmee wordt gewezen op de noodzaak voor de gelovige om elke dag en telkens weer zijn kruis op te nemen. In het volgende hoofdstuk zullen we zien hoe deze dalen op weg naar de overwinning eruit zien.

Hoofdstuk 6De grote wisseltruc

In hoofdstuk 2 keken we naar twee soorten van leven, het Adamsleven en Christusleven. In hoofdstuk 5 hebben we ons bezig gehouden met het proces waarin we Christus als ons leven bewust toepassen. Eerst moet je verstandelijk inzicht hebben in 1) hoe het vlees beheerst wordt, en 2) in het antwoord, het ervaren van het Kruis. In dit hoofdstuk zullen we ons bezig houden met twee identiteiten – de identiteit die we door de wereld opgelegd krijgen, en de identiteit die ons in de Schrift wordt voorgehouden. De identiteit die je door de wereld opgelegd krijgt, wordt ingezogen als je je als persoon begint te ontwikkelen. En als je jezelf begint te zien zoals anderen je zien, of zoals je denkt dat anderen jou zien. Of zoals je zou willen dat anderen jou zien. De beoordeling die je jezelf geeft kan volkomen bezijden de waarheid zijn, beter of slechter, je kan jezelf volkomen over- of onderschatten. In ieder geval is het een persoonlijkheid gebaseerd op mensen (positief of negatief), prestatie (goed of slecht), bezittingen (veel of weinig), macht (of de afwezigheid daarvan), of je verleden (gunstig of ongunstig). Zo’n persoonlijkheid is gebaseerd op wat je doet voor jezelf, voor anderen en voor God, in eigen kracht. Je doet iets (of niets) om iets te zijn.De identiteit die je vanuit de Schrift krijgt heeft niets te maken met hoe je jezelf ziet in relatie tot anderen, of hoe je gedrag is of is geweest. Het is een identiteit gebaseerd in Christus, en het leven dat je in Hem terugvindt. De enige prestatie die van belang is betreft dat wat Hij deed op Golgotha, en wat jou betreft is het zijn in plaats van doen. Met andere woorden, als je je identificeert met de Heer Jezus Christus, begin je te leven vanuit de nieuwe en ware identiteit in Hem. Zo’n persoonlijkheid die verdien je niet – die leer je door onderwijs van de Heilige Geest, die verwerf je niet door werken – die verkrijg je door het geloof. Hoewel je het meestal theologisch wel enigszins gaat begrijpen zal er niets wezenlijks in je leven veranderen totdat de heilige Geest de waarheid van het Christusleven voor je uitlicht. Onderwijs, onderricht en discipelschap kunnen helpen, maar uiteindelijk is je identiteit in de eerste plaats en bovenal het werk van de Heilige Geest. Evenzeer als de identiteit die je van de wereld krijgt opgelegd een basis heeft, namelijk doen, zo heeft ook de identiteit die je door de Schrift wordt toegewezen een basis: sterven en met de Heer Jezus weer tot leven gewekt worden. Zoals we in de voorgaande hoofdstukken hebben gezien is het je opdracht om het leven of de persoonlijkheid, die je vanuit de wereld gekregen of ontwikkeld hebt, af te leggen bij het kruis, om in staat te zijn een nieuw leven of persoonlijkheid te vinden gebaseerd op het “in Christus zijn in de hemelse gewesten” en het opstandingleven (Mat 16: 24). Christenen staan echter niet in de rij om aan het kruis te mogen sterven. Het is veel beter verteerbaar om door studie een verstandelijk begrip van een identiteit in Christus te krijgen, en het vervolgens proberen te leven zonder dat je het lijden van het kruis hoeft te ondergaan. Dat gaat natuurlijk altijd mis, want het vlees is niet in staat het leven van Christus te leiden. Het leven van Christus is het opstandingsleven, en dat kan alleen maar volgen op de kruisdood – eerst voor de Heer en daarna ook voor ons.De wereldse, vleselijke, persoonlijkheid die net is beschreven kan worden geïllustreerd aan de hand van de volgende figuur:

figuur 14

Deze illustratie lijkt erg op het zelf-centrische leven waarover we het hadden in hoofdstuk 2. Maar hier is het meer algemeen. Als je nooit die psychologische problemen hebt gehad die er in hoofdstuk 2 mee verbonden waren, dan zal je jezelf mogelijk beter herkennen in deze figuur. En iemand kan heel goed een psychologisch volledig aangepast en gebalanceerd leven leiden, dat evenzogoed wordt gekenmerkt door geestelijke nederlagen. Als je probeert uit eigen kracht christelijk te leven, dan moet je wel struikelen, want het vlees staat tegenover de Geest (Gal 5: 17). En het uiteindelijke resultaat van zo’n leven is dat het de werken van het vlees voortbrengt (Gal 5: 19 - 21).Het volgende figuur is vergelijkbaar met de figuur uit hoofdstuk 2 waarin het Christo-centrisch leven wordt afgebeeld. Hier zie je dan ook dat de Heilige Geest woont in de geest van de gelovige, de persoonlijkheid en daar het gedrag bepaalt, en daardoor de vruchten van de Geest voortbrengt (Gal 5: 22 - 23). Dit, zou je kunnen zeggen, is een identiteit van zijn om iets te doen.

Figuur 15

Deze figuur kan worden gebruikt om je eigen geestelijke vooruitgang te beoordelen, of om iemand te helpen om hetzelfde te doen op de volgende pagina. In het begin zie je dat, als iemand de wedergeboorte ervaart, hij als christen begint te leven – of dat in ieder geval probeert. Sommigen worden zo diep door de Heilige Geest geraakt dat zij direct uit het Christusleven beginnen te leven (dan komt A en B gelijktijdig tot uiting), en dat wordt aangegeven door de bovenste lijn. Het is leven vanuit de geestelijke identiteit zoals aangegeven

Figuur 16

door de bovenstaande figuur. Dit betekent dat zo’n gelovige vanuit de levensbronnen in Christus leeft, en dat hij heeft begrepen en/of ervaren wat het betekent met Christus te zijn gestorven en te zijn opgewekt met Christus: we kennen het ook als het leven in Kanaän (zie figuur 12 op blz. 55@). De meesten volgen echter de onderste lijn. Deze lijn staat voor een vleselijke persoonlijkheid, of het leven op eigen kracht (zie figuur 5 op blz. 31@), begeleid door het gebed of God je wilt helpen als een goede christen te leven. Dit kan enige of zelfs vele jaren doorgaan voordat je op het punt komt waar het kruis als een werkelijkheid geopenbaard wordt. Als je deze twee identiteiten op deze manier tegenover elkaar stelt, zie je dat de manier om tot overwinning te komen is je vleselijke identiteit bij het Kruis om te ruilen voor een geestelijke identiteit. Zoals al eerder gezegd: zodra iemand bij de Heer Jezus Christus voor zijn redding toevlucht zoekt wordt het kruis van de Heer Jezus ook zijn kruis. Maar de meeste gelovigen begrijpen alleen dat eerste aspect van het kruis, dat de Heer Jezus voor onze zonden stierf, en ze komen misschien nooit toe aan de bevrijdende waarheid dat ook zijzelf met Hem stierven en met Hem zijn opgewekt. Figuur 9 in hoofdstuk 2 laat zien hoe een gelovige één wordt met de Heer Jezus op het moment dat hij gered en opnieuw geboren wordt. Maar het kan zijn dat hij de gevolgen van die eenwording zich op aarde nooit eigen zal maken. Die aanvaarding is een stap in het geloof, vergelijkbaar met de stap tot behoud. Een verloren ziel moet leren zien en erkennen dat hij een zondaar is voordat hij de noodzaak voor een Redder inziet. Zo moet een christen die leeft naar het vlees (de onderste lijn) een dringende behoefte gaan ervaren. De Heilige

Geest brengt de zondaar op een punt van bekering, de zelf-centrist (iemand die naar het vlees leeft) moet zich de hopeloze toestand van zijn vlees en het leven uit eigen kracht gaan realiseren. Verbrokenheid is een belangrijk onderdeel van deze erkenning, en gewoonlijk hoort lijden daar in belangrijke mate bij (Fil. 1: 29 – 30). Maar als het Kruis eenmaal werkelijkheid wordt, is het absoluut ongelofelijk voor hoeveel problemen de dood de oplossing is! Als er identiteiten worden uitgewisseld gaat dat meestal gepaard met een gebed van loslating of aanvaarding, waarna de Heilige Geest het roer overneemt. Het komt ook voor dat de Heilige Geest zelf soeverein aan het werk gaat, en dat er naderhand een gebed van verheerlijking of aanbidding volgt. Als je deze figuur ziet als een reis, dan komt het er in essentie op neer dat de Geest je van A naar B leidt. Onderweg worden de twee identiteiten steeds duidelijker zichtbaar, totdat ze uiteindelijk worden uitgeruild in een geloofsdaad die door de Heilige Geest wordt beloond. Natuurlijk is de kortste afstand tussen twee punten de rechte lijn, maar het ligt niet in de aard van het vlees om zonder omwegen en strijd op te geven. Als het einde nadert zien we vaak dat het conflict zich verhevigt, soms zelfs zo hevig dat men aan het leven gaat wanhopen. Dat is ook precies wat er aan de hand is: in de zin dat het leven zoals je dat kent wordt afgesloten – het leven verliezen om het te behouden, zoals beschreven in hoofdstuk 5. Vanaf het moment dat het proces van dood en opstanding is uitgelopen op een geloofstransactie begint een nieuw proces. Vóór dat moment heeft het negatieve de overhand, als heiliging de kracht van het vlees stukje bij beetje afpelt, zodat de gelovige uiteindelijk tot de beleving van het kruis gebracht wordt. Daarna komt het positieve aspect van heiliging naar voren, waarin de gelovige leert wandelen in de Geest (Gal 5: 16) en leert in Christus te blijven (Joh 15: 5). Dit proces duurt je leven lang, en je zult steeds weer geestelijke strijd ervaren en elke dag weer met het vlees moeten afrekenen (Luk 9: 23; 2 Kor 4: 11). Iedere keer weer probeert het vlees weer op de troon te klimmen, waarop een nederlaag, of wat ik een dalervaring noem, volgt. Daarmee bedoel ik dat de gelovige zich voelt alsof hij de overwinning kwijt is. In het volgende hoofdstuk zullen we ons gaan bezig houden met hoe je met dat soort gevoelens kunt omgaan.

Hoofdstuk ZevenHoe een dal-ervaring in elkaar zit en hoe je er weer uit komt

Tot nu toe hebben we de nadruk gelegd op de weg naar het Kruis van Christus en de overwinning die volgt wanneer je de dood en opstanding van Christus op jezelf toepast. En dat is ook inderdaad het eerste doel van dit boek. Maar omdat we nog nauwelijks iets gezegd hebben over de wandel die daarna volgt, zou de gedachte kunnen opkomen dat het kruis een eenmalige gebeurtenis is, en dat er daarna geen nederlagen of aanvallen van de zonde zullen volgen.Tot nog toe hebben we relatief weinig aandacht besteed aan het herwinnen en de handhaving van de overwinning. Want het is zeker dat je dat gevoel af en toe kwijt raakt. Het is daarom van vitaal belang dat we spreken over het proces van het verliezen en weer terugwinnen van de overwinning, en hoe je die kunt vasthouden.Figuur 13 in hoofdstuk 5 vertoont pieken en dalen nadat de gelovige het kruis op zijn leven heeft toegepast. Direkt na het Kruis is er een piek, dat wil zeggen een overwinningsgevoel, gevolgd door een dal, die staat voor een nederlaag, oftewel een terugkeer van het zelf leven, het leven in het vlees. Dat noemen we een “dal-ervaring”. De ervaring van de gelovige op dat moment is direkt gerelateerd aan de manier waarop zijn zelf is geprogrammeerd in zijn ontwikkelingsjaren en aan zijn leven als christen totnogtoe. Degenen die een paar zware emotionele aanvallen hebben gehad zullen zich in die richting voelen terugvallen. Anderen zullen misschien redelijk zijn aangepast, en vooral ervaren dat ze de levenskracht missen en de kracht om te getuigen. En weer anderen zullen weer terugvallen in de één of andere inwonende zonde die ze van kracht berooft. Maar het gevoel van de nederlaag zal gewoonlijk niet zo sterk zijn als ervaring van de overwinning die ze tevoren hadden. En sommigen zullen teruggevallen in emotionele-, gedachten- of gedragspatronen die kenmerkend waren voor hun voormalig vleselijk handelen. Het is belangrijk dat je er rekening mee houdt dat het vlees (zelf) niet verbeterd kan worden – zelfs nadat het kruis een werkelijkheid in het leven van de gelovige is geworden. We moeten deze opmerking wel maken, zodat je je bewust wordt van de absolute noodzaak om in de Geest te wandelen, en jezelf te verloochenen en om iedere dag weer het kruis op te nemen (Luk 9: 23). Dit is de stelling van dit hoofdstuk.

De weg naar benedenNadat we hebben vastgesteld dat iedereen wel “dal-ervaringen” zal meemaken, zijn we min of meer gedwongen om te kijken naar het profiel van zo’n “dal-ervaring” om te begrijpen wat daarbij komt kijken. Het doel hiervan is tweeledig. In de eerste plaats moet je het begrijpen om het te kunnen herkennen en te zien hoe je herhaling kunt voorkomen of tenminste tot een minimum kunt beperken. Ten tweede moet je weten hoe je ermee moet omgaan wanneer je ermee te maken krijgt.Als je de voortgang van een “dal-ervaring” beschrijft is het verleidelijk dat te vergelijken met een vliegtuig. Vliegtuigen hebben een zogeheten controle-knuppel, die er meestal uitziet als het onderste deel van het stuur van een auto. Met die controle-knuppel kun je de hoogte van het vliegtuig regelen, naar voren en naar achteren en natuurlijk links en rechts, en daarmee de hoogte. Het is belangrijk om het vliegtuig horizontaal en op niveau te houden, maar het is mogelijk om, terwijl de piloot het vliegtuig horizontaal en op hoogte houdt, toch te crashen eenvoudig omdat er te weinig brandstof naar de motor wordt gevoerd.Het vliegtuig heeft een instrument dat de hoogtemeter wordt genoemd, en dat laat aan de piloot zien of het vliegtuig daalt of stijgt of dat het op niveau blijft. Als de wijzers van de hoogtemeter tegen de klok in gaan bewegen, en de piloot doet daar niets aan, dan is hij op weg “to buy the farm down below”! (dwz: neerstorten, en dus de schade op de grond te moeten betalen [vert]). Maar als hij de hoogtemeter ziet, en de stuurknuppel naar zich toetrekt

terwijl hij tevens gas bijgeeft, dan zal hij weer op hoogte komen. En natuurlijk, hoe sneller hij zijn hoogteverlies ziet en daarop correct reageert, hoe minder hoogte hij zal verliezen. Maar als hij besluit “ik wil het allemaal zelf doen” dan kan hij zijn stuurknuppel terugtrekken, en dan zal de neus van het vliegtuig weer omhoog gaan. Maar als hij geen gas bijgeeft dan zal de motor afslaan, en hij zal uit de lucht vallen en “de boerderij toch kopen”!In dit voorbeeld staat de hoogte in figuur 17 voor de geestelijke overwinning die een gelovige heeft behaald. Of, als je terugkijkt naar figuur 13 aan het eind van hoofdstuk 5, de hoogte die je in eerste instantie bereikt hebt, is de piek die volgt op het moment dat het kruis als een werkelijkheid beleeft. Deze hoogte, of de overwinning die de Heilige Geest heeft gegeven, zul je enige tijd kunnen vasthouden, maar daarna zak je altijd weer af. En op dat moment zit je met je hoofd in de wolken, je bent als gelovige “gezeten in de hemelse gewesten”, en je hebt helemaal geen geestelijke “hoogtemeter” ter beschikking, om je te waarschuwen dat je op een crash aanstuurt. Je kunt zo in beslag worden genomen door de vreugde van de overwinning, de eerste die je als christen ervaart, dat je je helemaal niet bewust bent van de dreigende gevaren van de wereld, het vlees of de duivel. Als gevolg daarvan kom je met een plof terug op aarde, om weer te herontdekken dat, wat je altijd als de werkelijkheid hebt gezien, helaas niet veranderd is. En als je dan niet gewaarschuwd bent voor wat je kunt verwachten, ga je weer zelf aan de slag, en keer je voor een tijdje weer terug naar je oude vleselijke leven. Als dit gebeurt, en wanneer dit gebeurt, moet je de overwinning weer zien terug te vinden. Dat kan alleen, net als de vorige keer, door “altijd omwille van Jezus aan de dood te worden prijsgegeven, opdat in ons sterfelijk bestaan ook het leven van Jezus zichtbaar wordt” (2 Kor 4: 11).Aangezien het begin van een “dal-ervaring” het meest verraderlijke is in het hele proces, moeten we daar eerst eens naar kijken. De vijf stappen

Figuur 17

aan de linkerkant van figuur 17 geven aan hoe een “dalervaring” zich ontwikkelt. In eerste instantie is die nauwelijks merkbaar. En hoe subtieler die eerste tekenen zijn, hoe groter de kans dat ze door de geestelijke “hoogtemeter” niet worden opgepikt is, omdat die (nog) niet gevoelig genoeg is. En als die niets oppikt leidt het één tot het ander, en ben je voordat je het weet weer terug bij de bekende aanvallen van het vlees, zonder dat je maar het flauwste vermoeden hebt hoe je daarin terecht bent gekomen. In de geleidelijke (of steile) afdaling naar de diepste regionen van het vlees heb ik, willekeurige, vijf punten aangegeven waar een lampje zou moeten gaan knipperen om te waarschuwen voor een dreigend probleem. Je kunt echter zo verdoofd zijn door de bedwelming van de overwinning, dat je direct na het kruis in een geestelijke duizeling verkeert, net als sommigen dat hebben vlak vóór het kruis. Maar als je let op de waarschuwingslampjes, dingen die vaak heel gewoon lijken, dan kun je er op tijd voor kiezen om, door gezond zelfonderzoek en onder leiding van de Heilige Geest, te bepalen waar in jouw leven de eerste tekenen zichtbaar worden. Misschien bij zoiets als “Hooghartigheid gaat vooraf aan ellende, hoogmoed komt voor de val” (Spr 16: 18). Met andere woorden, het eerste lampje kan zoiets simpels zijn als trots. En laten we wel zijn, als je trots definieert als onafhankelijkheid, het niet voortdurend blijven in Christus, dan zou trots wel eens een heel veel voorkomend eerste waarschuwingslampje kunnen zijn dat je op weg bent naar de nederlaag. Laat ik een voorbeeld geven: als eerste lampje (#1) nemen we iets eenvoudigs als “negatieve gedachten”. Op het moment dat je daar langs schiet komt op #2 de “bezorgdheid” om de hoek

kijken. Nadat je je voor een tijdje zorgen hebt zitten maken, zonder daar de Heilige Geest bij te betrekken, komt onvermijdelijk #3 de “teleurstelling” op, en dan besluit je om de zaken weer zelf in handen te nemen. En als dit gebeurt, zit je weer aan de grond. Dat klinkt heel eenvoudig, maar omdat je altijd alles zelf geregeld hebt, is het maar een klein stapje om de dingen weer op te pakken waar je ze hebt achtergelaten. En omdat het in jouw verleden goed gewerkt heeft, is voordat je het weet dat vleselijk leefpatroon weer op volle sterkte. Een ander voorbeeld, dat misschien niet zo subtiel is, maar waarvan het begin net zo moeilijk is waar te nemen, is als iemand vastgeroest is in een bepaald levenspatroon van de werking van het vlees: De eerste # is een sterk ervaren afwijzing, die voor een argeloze toeschouwer onbelangrijk lijkt, maar voor de persoon in kwestie als heel ingrijpend ervaren wordt. Dan kan de tweede stap, #2, het verlies van zelfvertrouwen zijn, met als resultaat frustratie #3. En als die frustratie niet wordt opgelost dan leidt dat tot #4, kwaadheid. En als die kwaadheid geen uitweg vindt kan dat leiden tot een zekere mate van depressie (#5). Het resultaat is een diepe crisis – de volgende crash. Sommigen zullen de depressie overslaan en meteen crashen door de kwaadheid op iemand anders af te reageren, door te schelden, te slaan, al of niet in combinatie. Uiteraard zijn er net zoveel patronen van zich opnieuw installeren van het vlees als er mensen zijn. Maar het is goed om te zien dat het patroon altijd progressief is, hoewel de volgorde bij sommige mensen moeilijker te onderscheiden is dan bij anderen. Maar het punt is dat je leert zien wat jou eigen specifieke volgorde is, zodat je een “geestelijke hoogtemeter” hebt, waarmee je de koers van je geestelijke reis kunt beoordelen. En in die geestelijke hoogtemeter moet een “rode lijn” hebben die waarschuwt bij de verschillende gevaarspunten. Zelfs als je kunt zweven in overwinning en geestelijk hoogte wint zijn er nog gevaren genoeg. Als je in de overwinning staat werk je op het scherpst van de snede voor de Heer, en word je aan het front gezet. En op de frontlijn richt de vijand van de ziel, de duivel, zijn zwaarste aanvallen. Onwetendheid van de listen van de duivel is net zo gevaarlijk als de verleiding of de veronachtzaming van het subtiele sluipschutterswerk van het vlees. Aan de andere kant kan de emotie van de overwinning zo nieuw en bedwelmend zijn dat mensen hun gevoelens in een baan brengen die meer vleselijk dan geestelijk is. Dit in aanmerking genomen kan een “piek-ervaring” even bedrieglijk zijn als een “dal-ervaring”. Omdat een “piek-ervaring” meestal niet zoveel schrik aanjaagt als een “dal-ervaring” is dat niet in de figuur opgenomen. Het punt in dit alles is dat hoe eerder je een daling opmerkt (en die zie je vaker dan een stijging of “piek”) hoe minder geestelijke hoogte je zult verliezen.In het begin van de reis, als je nog moet leren in de Geest te wandelen (Gal 5: 16), komt het vaak voor dat de gelovige al middenin een dal-ervaring zit, voordat hij zich bewust wordt van het verlies aan geestelijke hoogte. Het is een tweede natuur (vlees) van de gelovige om terug te vallen in zijn gewone doen, zeker als hij op volwassen leeftijd voor het eerst de overwinning meemaakt. En dan gebeurt het regelmatig dat die gelovige gaat wanhopen, omdat hij denkt dat die hele ervaring met de Heer niet waar, of zelfs vals is geweest, en dat hij het gevoel van overwinning nooit meer zal kunnen terughalen. Het zijn er niet weinigen die denken dat er na een overwinning nooit meer een nederlaag zal komen, en als dat toch gebeurt vervallen ze in diepe desillusie. Of je nou je eerste dal-ervaring hebt op je vijftiende of op je vijftigste, ik wil je uitdagen om terug te gaan, je stappen na te lopen, en vast te stellen wat de eerste gebeurtenis was die je kan verbinden aan de duikvlucht die volgde. Vraag de Heilige Geest je te helpen in het bepalen van de volgorde van de verschillende zaken en gevoelens die bij deze dal-ervaring horen. Mogelijk heb je al meteen een patroon te pakken dat typisch is voor jou. Daarop kun je dan rode vlaggen neerzetten, die je waarschuwen voor een komende crash als je geen aktie onderneemt.

Net als in de analogie van het vliegtuig is het belangrijk om de stuurknuppel, het Kruis, in de hand te houden, en om op de goede momenten gas, ofwel (Heilige) Geest, bij te geven om geestelijke hoogte te winnen. Uiteraard, hoe eerder je dat doet hoe minder hoogte je verliest. Als je maatregelen neemt om afzakken te voorkomen, dan ben jij de enige die het ziet, maar als je wacht totdat je de grond raakt ziet iedereen het. Je hoeft niet altijd de grond te raken, maar of je nou neerstort of dat je vertrouwt op je hoogtemeter en maatregelen neemt, het antwoord is hetzelfde. Het is echter wel zo dat velen de stuurknuppel vastklemmen en met eigen kracht mechanisch (intellectueel) door de procedure willen sturen. Als je dat doet zul je merken dat je met het vlees geen hoogte wint. Integendeel. Alleen door de kracht van de Heilige Geest kun je tot overwinning komen. En alleen in de kracht van de Heilige Geest kun je terugkomen en blijven op het pad naar de overwinning: “Ik zeg u dus: laat u leiden door de Geest, dan bent u niet gericht op uw eigen begeerten” (Gal 5: 16).

De weg naar bovenOm de dynamiek van de bevrijding uit een dal-ervaring aanschouwelijk te maken keren we terug naar figuur 9 uit hoofdstuk 2, en we vinden twee waarheden die zijn verbonden met de redding – het kruis en het bloed van Christus. In zekere zin kunnen die natuurlijk niet worden gescheiden, want ze kwamen gelijktijdig te voorschijn, en ze zijn allebei essentieel voor het volbrachte werk op Golgotha. De Bijbel schrijft echter sommige zegeningen toe aan het kruis, en andere aan het bloed.Vanuit mijn ervaring lijkt het erop dat het bloed slaat op de dingen die je doet, en het kruis op wat je bent. En als dat waar is, dan heb ik moeten vaststellen, toen ik het onderstaande vers las, dat ik niet voldoende aandacht heb gegeven aan het werk van het bloed van Christus in mijn leven en dienstwerk.

“Hoeveel zwaarder zal dan de straf niet zijn, denkt u, voor wie de Zoon van God vertrapt, het bloed van het verbond ontheiligt – terwijl Hij erdoor geheiligd is – en de Geest van de genade veracht?” (Heb 10: 29)

Nadat ik dit Schriftgedeelte had gelezen begon ik aan een studie in Hebreeën, speciaal van hoofdstuk 8 tot 10. Hoewel ik die studie nog niet heb afgemaakt heb ik er toch al een paar waarheden aangetroffen die me geholpen hebben te begrijpen hoe je de overwinning kunt vasthouden en de weg omhoog terug vinden. In figuur 18 (volgende bladzijde@) zie je een lijn van eeuwigheid tot eeuwigheid, aangegeven door het ∞ symbool aan beide uiteinden. Op die lijn zie je in een punt van de tijd het Kruis, waar het bloed werd gestort. Maar onze Heer is opgevaren naar de hemel en heeft dat bloed gebracht op het groot Verzoendeksel in de hemel (Heb 9: 24-26), de Troon van God. Dat wordt weergegeven door die opgaande pijl. Op grond van de reiniging door dat bloed heeft Hij “plaatsgenomen aan de rechterzijde van God hemelse Majesteit” (Heb 1: 3). Daarmee heeft Hij die Troon gemaakt tot “de troon van genade” (Heb 4: 16 [Telos]), en Hij is daar op basis van dat bloed “Middelaar van een nieuw verbond” (Heb 8: 6; 9: 15 [Telos]). Dat wordt weergegeven door de ovaal boven in de figuur. Op aarde wordt de mens door de wereld en door de duivel verleid tot zonde. Maar de kracht van het bloed stelt Hem in staat om voor hen te pleiten (Heb 7: 25b). Dat wordt weergegeven door de neergaande curve. “Zo kan Hij ook ieder die door Hem tot God komt volkomen redden” (Heb 7: 25a). En dat laatste wordt weergegeven door de pijl die rechts naar het ∞ symbool wijst. [Toevoeging: vertaler].De pijl in het rechter gedeelte symboliseert het bloed dat je begeleidt op de weg hier op aarde naar de Heer toe, in wie we zijn gezeten in de hemelse gewesten (Ef 2: 6). De zegening van dat ‘in Hem geplaatst zijn’ zul je enigszins moeten begrijpen, voordat je überhaupt in de overwinning kunt wandelen en de listen van de vijand kunt weerstaan.

Omdat je wandel in de Geest bestaat uit het voortdurend toepassen van de kracht van de Heilige Geest, het jezelf verloochenen en dagelijks het kruis opnemen (Luk 9: 23), en omdat je geheiligd bent door het bloed (Heb 10: 29), is het van vitaal belang om te zien hoe de kracht naar je toekomt en door je heen stroomt als je je vasthoudt aan je overwinning in Hem. Deze doorlopende stroom is aangegeven door de richting van de pijlen in het ∞ symbool aan beide zijden van het diagram. Zoals je ziet zijn het kruis, het bloed en de Geest van God onmisbare ingrediënten voor het leven van de Heer Jezus Christus dat door ons heen geleefd wordt.De tabernakel, waarvoor God aan Mozes instructies gaf om die te bouwen, bestond uit drie delen: de Voorhof, het Heilige en het Heilige der Heiligen. In alledrie de onderdelen is het bloed prominent aanwezig. Vele christenen blijven in de Voorhof staan, in de wetenschap dat met het bloed de straf of de schuld van de zonde is weggenomen. Anderen treden binnen in het Heilige, nemen deel aan de aanbidding en de eredienst, en zien dat het bloed de basis is voor de vergeving van zonden. En dan zijn er die zichzelf hebben verloochend, het Kruis hebben opgenomen, en zijn binnengetreden in de gemeenschap van het Heilige der Heiligen, in het vertrouwen dat het bloed de macht van de zonde in hun leven heeft overwonnen. Hoewel deze drie onderdelen van het reddingswerk dat God op Golgotha voor ons heeft gedaan gelijktijdig plaatsvonden, moet je ze apart toepassen op de voortgang in je wandel.

Figuur 18

De funktie van het historische bloed van Christus dat op Golgotha werd gestort voor onze zonden is voor ons beperkt verstand veel makkelijker te begrijpen, dan te doorzien wat het werk van Zijn bloed in ons leven vandaag inhoudt in het “reinigen van het geweten van dode werken” (Heb 9: 14), en ons “te bevrijden van een slecht geweten” (Heb 10: 22). Dat is waarschijnlijk de reden dat je veel minder vaak over dat laatste hoort preken, en veel minder consistent wordt aangemoedigd om uit je dal-ervaring te klimmen door de kracht van het bloed van Christus. De verzen die bij de verschillende knooppunten staan aangegeven zijn belangrijk, en je zou ze moeten bestuderen als je door de stroom van kracht op die punten in het diagram aankomt. In figuur 9 in hoofdstuk 2 wordt de gelovige gezien in zijn positie in Christus, gezeten in de hemelse gewesten, als overwinnaar over de wereld, het vlees en de duivel. Als deze belangrijke waarheid werkelijkheid wordt in je leven dan heeft niet alleen het kruis van Christus zijn werk in je leven gedaan, maar ook het bloed. Maar het zou heel goed kunnen zijn dat je in de overwinning die je door de Heilige Geest krijgt aangereikt het bloed van Christus niet direkt kunt plaatsen. Op het Kruis was de Heer Jezus Christus het offerlam, die zijn bloed stortte voor de hele mensheid. Hij betaalde voor de schuld van de zonde, en daarmee werd een volkomen verlossing bewerkt. Daarom kon Hij op het kruis uitroepen “Het is volbracht” (Joh 19: 30). In de hemel is Hij de Hogepriester, of de bedienaar van het nieuwe heiligdom (Heb 8: 2; 9: 11), waar Hij alles gedaan heeft dat nodig was om onze zonden te bedekken. Hij is ons leven (Kol 3:3). Maar bovenal is Hij de Bemiddelaar (Heb 8: 6; 9: 15), en Hij moet ervoor zorgen dat aan beide zijden de voorwaarden van de afspraak worden gehaald. En als Hij dus in de hemel voor ons gepleit heeft, moet Hij er ook voor zorgen dat hier op aarde het werk in ons hart voltooid wordt. Als gelovige ben je gewend aan het idee dat het bloed van de Heer Jezus voor je zonden is gestort, “en dat Hij is begraven en op de derde dag is opgewekt, zoals in de Schriften staat” (1 Kor 15: 4). Maar een andere kant van die waarheid is mogelijk niet zo bekend: “Moge de God van de vrede, die onze Heer Jezus, de machtige herder van de schapen, door het bloed van het

eeuwig verbond uit de wereld van de doden heeft geleid, u toerusten met al het goede, zodat u Zijn wil kunt doen” (Heb 13: 20 – 21). Het was door het bloed dat Christus werd opgewekt tot nieuw leven. En vervolgens is Hij “voor eens en voor altijd het hemelse heiligdom binnengegaan, en dan niet met bloed van bokken en jonge stieren, maar met Zijn eigen bloed. Zo heeft Hij een eeuwige verlossing verworven” (Heb 9: 12). En daarmee hebben we een geboorterecht gekregen: “Broeders en zusters, dankzij het bloed van Jezus kunnen wij zonder schroom binnengaan in het heiligdom..” (Heb 10: 19), maar dat is verbonden met de veroordeling van het vlees door het kruis van Christus. De tekst vervolgt: “…langs een nieuwe en levende weg, die Hij ons heeft ingewijd door het voorhangsel heen, dat is zijn vlees” (Heb 10: 20 [Telos]). Zijn vlees moest worden verscheurd om de weg naar het heiligdom vrij te maken, en zo heeft een mens ook een voorhang die je verhindert om in te gaan in de intieme gemeenschap met Hem: het vlees, het zelf. Toen Zijn vlees werd verscheurd, scheurde in de tempel de voorhang van boven naar beneden, waarmee duidelijk werd dat de weg voor ongehinderde en volmaakte gemeenschap voor altijd open lag. Mensen hebben een eigen zelfgemaakte voorhang, het vlees, dat voortdurend moet worden verscheurd door het kruis en het bloed van Christus. Vanaf het moment dat de Heilige Geest het je duidelijk gemaakt heeft wat je dood en opstanding met Christus betekenen, en je dat als een werkelijkheid gaat ervaren, moet je steeds jezelf “verloochenen en dagelijks het kruis opnemen” (Luk 9: 23).Dan, als je “dankzij het bloed van Jezus binnengaan in het heiligdom” (Heb 10: 19) en in geloof de waarheid aanvaarden, dat je gezeten bent in de hemelse gewesten (Ef 2: 6), kun je ook het werk van het bloed van Christus in je leven hier op aarde gaan herkennen. Het is noodzakelijk dat je afstand houdt van de verontreiniging van de zonde. In de belijdenis erken je dat je voortdurend de reinigende kracht van het bloed in je leven nodig hebt (1 Joh 1: 9). Als je “je weg gaat in het licht, zoals Hijzelf in het licht is, dan zijn we met elkaar verbonden, en reinigt het bloed van Jezus, Zijn Zoon, ons van alle zonden” (1 Joh 1: 7). Maar het blijft gemakkelijker te begrijpen dat je vergeving hebt ontvangen op basis van het bloed van Christus dan te begrijpen hoe het nu zit dat je van binnen helemaal schoongemaakt bent van alle zonde of ongerechtigheid. En het werk van het bloed van Christus gaat zelfs nog verder dan alleen maar wegpoetsen wat je gedaan hebt. Je bent ook geheiligd door Zijn bloed (Heb 10: 29; 13: 12). Je hart is door besprenkeling gezuiverd van een kwaad geweten (Heb 10: 22), en je geweten wordt gereinigd van dode werken, zodat je de levende God kunt dienen (Heb 9: 14). Het is het kruis dat afrekent met wat je bent (of beter: was). Maar het is het bloed dat afrekent met wat je doet, (gedaan hebt), en de reden waarom je het deed – de macht van de inwonende zonde. Het is onmogelijk de kracht van het bloed te overschatten en het menselijk verstand zal nooit volledig kunnen bevatten wat er door het bloed van Christus allemaal beschikbaar kwam, en wat de Heilige Geest je zal aanreiken op het moment dat je het nodig hebt. Zoals je zal zijn opgevallen in figuur 18 vormen de pijlen een voortdurende stroom van kracht. In feite kun je het je voorstellen als een doorgaande beweging rond die ∞ symbolen in de richting van de pijl. Het leven op aarde is voor de christen een voortdurend proces van zelfverloochening, dagelijks opnemen van het kruis, innemen van de plaats in de hemelse gewesten, zonden waarvan je weet hebt belijden, gereinigd worden van alle ongerechtigheid, en het geweten gereinigd krijgen van alle dode werken. Alles bij elkaar wordt dit leven aangeduid als in Hem blijven, als gemeenschap hebben, als wandelen in de Geest.Als je weigert jezelf te zien als “levende die uit de dood is opgewekt, die zichzelf in dienst stelt van God als werktuig voor de gerechtigheid dan verval je automatisch in het tegendeel: je “stelt jezelf in dienst van de zonde als werktuig voor het onrecht” (Rom 6: 13). Of om het op een andere manier te zeggen: je geeft jezelf ofwel over aan het werk van het bloed in je leven, ofwel aan de macht van de zonde. Zoals we hebben gezien is het werk van de Geest, door de

kracht van het bloed van Christus, een bron van voortdurende overwinning. En dat wordt in de figuur uitgebeeld – overgeven aan de macht van de zonde, of overgeven aan de macht van het bloed zoals toegepast door de Heilige Geest op je leven. Als je jezelf overgeeft aan de zonde, dan is dat automatisch een overgang naar een wandel in het vlees, en de kracht van het bloed wordt omgeleid of kortgesloten. Dat wil niet zeggen dat het bloed niet meer werkt, maar wel dat je er geen aanspraak op gedaan hebt, dat je er niet mee gerekend hebt. Het kan zijn dat we in onwetendheid gezwicht bent voor de verleiding van de zonde, en dat terwijl je wanhopig probeert God te dienen, je toch naar het vlees wandelt. Dat is een dal-ervaring waarvan je je waarschijnlijk niet eens bewust bent. Op het moment dat je door je “geestelijke hoogtemeter” op je belofte wordt gewezen, moet je niet alleen met de zonden afrekenen, maar moet je ook iets doen met de zonde. Zonden [de verkeerde daden (vert)] moet je belijden, maar voor de zonde [de macht (vert)] moet je je dood houden (Rom 6: 11; Luk 9: 23, 2 Kor 4: 11) en je moet jezelf in het geloof openstellen voor reiniging, heiliging, zuivering en besprenkeling met het bloed van Christus. Als je dat doet zul je zien dat de Heilige Geest je herstelt in je plaats van overwinning over de wereld, het vlees en de duivel. Om het weer terug te brengen in het beeld dat we hebben gebruikt: je bent terug op je “geestelijke hoogte”, waar je kunt blijven in je verrezen Heer.Als je door geloof blijft in het volbrachte werk op het Kruis, het werk van de Heilige Geest en het bloed van Christus, dan is het je geboorterecht dat je “veel vrucht draagt” (Joh 15: 5). En dan ga je door het ene dal na het andere, maar het bloed verliest nooit zijn kracht om te reinigen en te herstellen, zodat God kan worden verheerlijkt in wat Hij heeft gedaan.

Het Kostbare BloedHet Woord van God loop over van Bloed

Van de aanvang tot aan het slotVanaf het offer dat Abel bracht (Gen 4: 4)

Totdat de Zoon werd gezonden door God (Rom 5: 8).Ook in de Hemel doet het Bloed zijn werk (Heb 9: 22)

Door Jezus, in Hogepriesterlijke machtEn in Openbaring klinkt het getuigenis

Dat het niets heeft verloren in kracht (Opb 12: 11).

In ons kleine verstand zijn we altijd zo drukMet de zonde, onze grootste zorg

Maar ze slechts te belijden is al wat Hij vraagt (1 Joh 1: 9):Voor vergeving staat Golgotha borg

De diep’re bedoeling die voelen we aanHet is niets van verdienste of loon

Het gaat ver voorbij de vergeving van ‘t kwaadTe weten: voor God ben ik schoon!

Verlossing heeft zo vele kantenMaar op Golgotha werd ‘t alles volbracht (Joh 19: 30);

Hoewel Zijn Bloed maar één keer moest vloeien (Heb 10: 12, 14),Heeft het nooit iets verloren in kracht

Door die kracht is de Heer uit ’t graf verrezen (Heb 13: 20)Steeg Hij op naar zijn Vader en God

Terwijl Zijn lichaam op ‘t Kruis werd verbroken (1 Pet 2: 24)Scheurde ’t Voorhang in de tempel kapot (Mat 27: 51).

’t Was het teken dat Hij daar kon komen (Heb 9: 12)Met zijn Bloed op die Heilige Plaats

Om die bron van de zeeg’ning te openenEn te pleiten bij de Troon van genâ (Heb 4: 16).

Zijn bloed is al wat we hebben (Heb 4: 16)Waardoor we vrij kunnen zijn van vreesEn de toegang tot ‘t Heil’ge der heil’gen

Betekent ook dat we afzien van ‘t vlees (Luk 9: 23).

In die Heilige Plaats is mijn leven (Ef 1: 3)Met Christus verborgen in God (Kol 3: 3);

Mijn Hogepriester kan Hij wezenOmdat Hij heeft gedeeld in mijn lot (Heb 4: 15).

En daarom hoeft aan ‘t werk in de HemelNiets meer te worden gedaan of betaald

En kan ik gelovend gaan werkenMet d’ overwinning die Hij heeft behaald

Als we met Hem in ‘t Licht kunnen wand’len (1 Joh 1: 7)Zijn de zonden gereinigd door ‘t Bloed;

En we hebben gemeenschap met ieder (1 Joh 1: 3)Die de Heiland in ‘t hart heeft voorgoed

Alle ongerechtigheid is verdwenen (1 Joh 1: 9)We zijn blijvend verbonden met Hem, (Joh 15: 5)

Zijn Bloed heeft ons niet slechts gewassen;Het heiligde ons bovendien! (Heb 10: 29; 13: 12).

Al weet je dat al je zonden weg zijnToch krijgt soms het geweten ‘t te kwaad

Maar ook daar is het Bloed weer het antwoordZoals ‘t in het Boek beschreven staat:

Hoeveel meer zal het Bloed van de ChristusDoor de eeuwige Geest aangebracht

Het geweten van ‘t dode werk reinigen (Heb 9: 14)De belofte is nu reeds van kracht

Het Bloed was genoeg in de HemelVoor alle zonden die er ooit zijn geweest

De Heil’ge Geest heeft nu krachten te overDie de wond van de zonde geneest

Onze Hogepriester deed in de HemelWat de Middelaar doet hier op Aard’ (Heb 8: 6; 9: 15);

Onze zonden…. voor altijd verdwenenEn in Zijn ogen zijn wij dat waard

O, het kostbare Bloed van Jezus, Dat God gekroond heeft met macht;Zodat wij, Zijn kinderen, nooit meer

Door de zonde kunnen worden ontkracht.Als de duivel ons wil schaden

Overstroomt ons als een vloed (Jes 59: 19),En hoeven wij alleen maar te wijzenOp d’ Overwinning van het Bloed.

En nu, mijn vriend, wil ik je vragenTe overwegen wat hier is gezegd;

Laat de Geest je hart zo onderwijzenDat ze zich voor die Liefd’ open legt.

Voor Zijn bloed, dat bedekt en dat reinigtDat gevloeid heeft door een stoot van een speer

Maar dat nu met kracht is beladenAls we blijven in Christus de Heer (Joh 15: 5).

Als je dat Bloed geen plaats kunt gevenIn je leven van iedere dag,

Dan vertrap je het werk van de Heiland (Heb 10: 29)En misken je Zijn macht en gezag

Toch zal God in soevereine genadeBlijven trekken tot Hij je bevrijdt

Hij brengt ’t Kostbare Bloed in je levenWaarvan niets in de wereld je nog scheidt! (Rom 8: 38 - 39).

Omdat de verlossing volledig isZijn we één met onze Heer;

En in die prachtige Heilige PlaatsKeren we in de gemeenschap steeds weer

Waar we uitrusten van het vermoeiende werk (Heb 4: 9 - 11)Aan die gezegende hemelse kust

En met vreugde gaan w’ op Zijn aanbod inKom tot Mij, en Ik geef u rust (Mat 11: 28).

C. R. Solomon

Hoofdstuk 8

Getuigenissen van GFIGods Feilloos Ingrijpen

In dit hoofdstuk geven we een paar getuigenissen over wat God in de loop der jaren heeft gedaan door de dienst van Grace Fellowship International. Vijf van de eerste acht getuigenissen, uit de eerste hand, komen van mensen die werken in de hulpverlening, en die, nadat ze hun leven zagen veranderen, hun geloof in hun praktijk integreerden. We willen hiermee niet in de eerste plaats de consulenten die hierin betrokken waren eer toezwaaien, maar we willen God de glorie geven voor de veranderingen die de Heilige Geest in deze mensen heeft bewerkt, en voor de manier waarop deze mensen zijn voortgegaan met het doorgeven van de waarheid waardoor God ze op hun beurt ook weer kon gebruiken. De andere getuigenissen zijn samengevat, waardoor de personen niet herkenbaar zijn, maar waarmee hun geval wel correct wordt weergegeven.

Ik ben geboren in Zuid Afrika, en na een opleiding in Engeland heb ik als psycholoog, lector en management consultant gewerkt in verschillende Europese landen. Op 15 juni 1995 getuigde ik ten overstaan van een groot aantal toehoorders dat ik in de Heer Jezus Christus een levenslange depressie overwonnen had. In de jaren daarvoor had ik me voornamelijk bezig gehouden met mijn praktijk als psycholoog en met lesgeven, waarin ik regelmatig de hoop uitsprak dat er een oplossing zou komen voor depressie die binnen de therapieën in mijn vak gebruikelijk zijn. De paradox was dat ik mezelf niet kon genezen. Alle “oplossingen” bleken slechts tijdelijk, en na korte tijd overstroomden de symptomen me opnieuw, en trokken me terug naar waar ik begon.Deze zelfvernietigende cyclus werd een patroon in mijn persoonlijk leven, die ik probeerde te verbergen voor de wereld om mij heen. Het was een patroon dat ik herkende in de depressieve cliënten die ik door de draaideur van onze kliniek zag komen.Uiteindelijk stopte ik met de kliniek, om me toe te leggen op onderwijs psychologie op gedrag in de organisatie. (In de VS is deze tak beter bekend als ‘industrial psychology’, terwijl het in Engeland ‘beroepspsychologie’ wordt genoemd). Deze specialisatie bracht mij in contact met grote bedrijven en ondernemers van de multinationale organisaties. Aan de psychologen werden grote brokken verantwoordelijkheid en enorme financiële middelen toevertrouwd, omdat zij geacht werden de expertise te hebben om strategieën voor de inzet van personeel, programma’s voor de training van leiderschap, interculturele teams, motivatie, creatief denken en interpersoonlijke doeltreffendheid te ontwikkelen. Vele jaren werk in dit veld gaven mij het inzicht dat je in dit soort programma’s de stress zelf inbouwt, die overigens kenmerkend is voor onafhankelijkheid, individualisme, assertiviteit, waarmee de persoonlijke kracht wordt gestimuleerd in een door competitie en door mannen beheerst milieu. Ook hier stond de focus op het versterken van het zelf, wat leidde tot een narcistische zelfingenomenheid, met een zelf die, paradoxaal, de stress alleen maar verder opbouwde. Die observatie werd ook onderbouwd door de populariteit van seminars over stress en conflictbeheersing, waar talloze bekentenissen van zelfdestructie, wanhoop en depressie aan de oppervlakte kwamen.Mijn eigen depressie ging intussen mijn leven beheersen, en werd langzamerhand onbeheersbaar. En hoezeer ik mijzelf voor de gek hield werd op een gegeven moment voor iedereen duidelijk toen ik ten gevolge van een auto-ongeluk in januari 1990 van het ene moment op het andere al mijn wereldse waardigheid kwijt raakte: mijn positie, status, professionele expertise en alle andere indicatoren voor succes. Door een hersenbeschadiging

kreeg ik moeite met spreken, moeite met intellectueel en motorisch functioneren, en was ik niet meer in staat mijn carrière en comfortabele levensstijl voort te zetten.Mijn zelf was onttroond. In vrijwel vegetatieve toestand op de intensive care bracht de Heer mij aan de voet van het Kruis. Mijn levensfilm werd in mijn hoofd opnieuw afgedraaid. De woorden uit Jesaja 30: 18 – 22 drongen door in wat er over was van mijn herinnering, en mijn trots en de verheerlijking van mijn zelfbeeld kregen een deuk. De Geest van God dwong me naar de zijlijn van mijn persoonlijkheid. De aandacht, die ik gaf aan het onderhouden van mijn eigen belangrijkheid, moest stoppen zodat de persoon die daarin verscholen zat kon worden verzoend met God, en eenvoudig worden gebracht onder het Kruis om deel te kunnen krijgen aan het opstandingleven van Christus Jezus in mij (Gal 2: 20). In de volgende drie jaren herstelde de Heer mijn hersenbeschadiging voor een gedeelte, en Hij trok me dichter bij zich, in een relatie waarin ik van Hem afhankelijk werd. Hij werd meer en meer het draaipunt van mijn leven, ik beleefde wat er in Jesaja 30: 26 wordt gezegd “op die dag geneest Hij de striemen die zijn toegebracht”, en ik kreeg een ervaring van een blijvende bevrijding van depressie, ondanks het feit dat ik lichamelijk en ook verstandelijk gehandicapt bleef.En vijf jaar later stond ik voor die zaal. Ik voelde me geroepen om de psychologie van de depressie nog één keer op te zoeken, maar nu met de ervaring van de bijbelse waarheden en de nieuw gevonden kracht van het leven van Christus in me. Een jaar nadien zond de Heer me een exemplaar van Handbook to Happiness van Charles Solomon door de hand van de vrouw van een pastor die korte tijd leiding gaf aan onze kerk in Brussel, waar ik op het ogenblik woon. Ik las het in één keer uit: alles wat erin stond had ik al een keer meegemaakt, en het werd me duidelijk, de stukjes vielen op hun plaats. Dit was eindelijk een begripskader, waarin de grote psychologische thema’s en de verklaringen daarvan kunnen worden overwogen met gebruikmaken van bijbelse oplossingen! Sinds die tijd heb ik gemerkt dat Wheel and Line in Spirituotherapy van Dr. Solomon een krachtig instrument is, dat door de Heilige Geest gebruikt wordt, niet alleen in de behandelkamers, maar ook in trainingen en cursussen.

Annette MyburghBrussel, België

Ik ben altijd een gezegend persoon geweest. Ik werd geboren in een liefdevol christelijk gezin, en ik nam Jezus Christus aan toen ik elf was. Toen ik zeventien was heb ik mezelf geheel beschikbaar gesteld voor het dienstwerk, en ik heb die roeping trouw uitgevoerd gedurende tien jaar van werk onder de studenten en negentien jaar als pastor.Hoewel ik was gezegend, en een goede opleiding had gehad op de universiteit en het seminarie, moest ik in mijn persoonlijk leven toch altijd vechten tegen de gevoelens van faalangst. Dit gaf spanningen in mijn leven, en in mijn gezin, en als gevolg daarvan probeerde ik weer “mijn inzet te verdubbelen” en nog harder mijn best te doen! Uiterlijk leek alles keurig in orde, maar innerlijk “was er een oorlog gaande”! En die bleef aanhouden, ondanks een kort verblijf in het ziekenhuis (ten gevolge van uitputting door die spanning), in al die tien jaren waarin ik onder studenten werkte.In deze tien jaren, van ongeveer mijn dertigste tot mijn veertigste, bereidde God mij voor op de dood van mijn zelf en van mijn persoonlijke interpretatie en beleving van de waarheden over de eenwording, zoals we die vinden in Romeinen 6, 7 en 8. Ik verlangde naar dat “diepere leven” en de persoonlijke overwinning waarvan je leest in 2 Korinthe 5: 17 en Galaten 2: 20. Ik begon de schrijvers van de “Deeper Life” beweging te bestuderen, en de waarheden van de eenwording na te volgen. Toen werd het me duidelijk dat een dienst die levens verandert niet mogelijk was zonder het Kruis centraal te stellen. Alles wat ik bestudeerde bracht me verder totdat ik uiteindelijk Handbook to Happiness van Dr. Charles

Solomon las. Toen wist ik dat ik het geheim gevonden had van het Christus- en Kruis-gecentreerde leven. Ik was 40 toen ik in 1980 een driedaagse conferentie en vijfdaagse workshop in Denver, Colorado, bezocht.Daarna begonnen er dingen te gebeuren in mijn leven, mijn gezin en mijn dienst. En sinds die tijd heb ik me toegewijd aan het uitdragen van deze levengevende waarheden. Deze leer werd de focus van mijn leven, en het veranderde mijn gezin en mijn dienst. Het leerde me hoe ik kan reageren op de diepste behoeften van mensen, als ik ze help hun geloof te bevestigen en volwassen te worden in het bewustzijn van de “volheid van Christus” zoals Hij gestalte krijgt in hen. Dit is werkelijke vrijheid in Christus door het Kruis! En het is het enige echte antwoord!

Stoney Shaw, voorgangerSt. Louis, Missouri

Ik ben geboren in 1925, als de tweede van drie jongens, in een moeilijk gezin. Mijn oudere broer was gehandicapt tengevolge van een geboortefout, en ook mijn jongere broer had een trauma overgehouden aan de geboorte. Voor mijn moeder waren haar handen, haar hart en haar tijd volledig gebonden in de zorg voor deze twee hulpbehoevende kinderen.Al gauw voelde ik me emotioneel helemaal alleen. Mijn moeder was, dat is begrijpelijk, geheel toegewijd aan haar twee kinderen die beperkt waren in hun mogelijkheden. Ze hield ook wel van mij, maar ze had zo weinig tijd om dat te laten zien. Terugkijkend was ze een prachtige christin. Ze bad regelmatig in haar slaapkamer, en omdat ze dan de deur open liet kon ik haar horen! En toen ik in opstand kwam tegen wat ik zag als verwaarlozing, en steeds vaker ruzie met haar kreeg, kon ik haar innig gebed horen.Mijn vader, een lieve christelijke man, kwam thuis bij een vrouw die zich geheel aan de arme kinderen toewijdde, en die daarom heel weinig “energie” voor hem had. Maar vader was gedreven om het “goed” te doen, en zo werd hij een “succesvol” zakenman. En hij deed het goed, en hij leerde mij, door een voorbeeld te stellen, hetzelfde te doen.Al in mijn tienerjaren had ik alle negatieve aspecten van het leven gezien. Mijn vader had succes in zaken, maar was een heel ongelukkig mens. Het feit dat hij christen was had hem niet de innerlijke vrede gebracht waar hij naar zocht. Ik moest mee naar de kerk en naar zondagsschool, en ik leerde me beter te gedragen dan anderen in mijn omgeving, maar het waren “circuskunstjes”. Ik werd van alle kanten geprezen, maar vanbinnen was ik leeg, verlegen en teruggetrokken. Maar het leven moest verder.Ik studeerde Medicijnen (dat had mijn vader zelf ook graag gewild), en bij afstuderen dacht ik “Als zelfs ik het kan, dan kan iedereen het!”. Maar het voelde wel lekker om “Dr. Kaschel” te worden genoemd! Toen het nieuwtje eraf was, zo gaat dat in de wereld, vroeg ik me af wat ik kon doen om dat terug te krijgen. Natuurlijk, ga je specialiseren – wordt psychiater!Ik was inmiddels getrouwd, en we hadden vier kinderen. Voor een buitenstaander leek alles in orde, maar innerlijk voelde ik me ellendig en depressief, en ik zocht naar een eervolle manier om eruit te stappen. De leuningen van de brug waren verleidelijk, maar met mijn geluk wilden ze niet kapot toen ik er met 150 km/u tegenaan reed. Ik heb een paar weken gehinkt, en intussen was het alleen maar erger geworden. Het voelde alsof niemand zich er iets van aantrok: God was er niet – misschien bestond Hij zelfs niet. Want Hij had me niet geholpen!Het moet omstreeks die tijd zijn geweest dat bij de troon van God aan de gebeden van mijn moeder gedacht werd. God “trok zijn schoen uit” (Ruth 4: 8). Mijn leven stortte in elkaar. Ik was wanhopig. Toen stapte ene Dr. Solomon – een doctor in onderwijszaken nota bene – mijn leven binnen. Wat zou ik, de medische directeur van een psychiatrisch ziekenhuis, nog van hem kunnen leren? Ik moest ondervinden dat God op wonderlijke wijze kan werken. Want

toen ik gehoord had wat Dr. Solomon had te zeggen moest ik toegeven, “U hebt een antwoord; Ik heb niks”.Het duurde nog vier maanden, ook zoiets wonderlijks, van zelfhulp programma’s en dergelijken, voordat ik bereid was een stap verder te doen. We kwamen elkaar in Denver weer tegen: ik zag dat daar levens radicaal veranderden, terwijl ik toekeek bij de consults.“Hoe doen jullie dat?” vroeg ik. “Ik wil jullie best betalen om mij deze methode ook te leren”.“Je zult bij het Kruis moeten komen!”Ik hoorde dat zo vaak dat ik op een gegeven moment wilde gaat gillen!God was met me aan het werk. Ik gilde, ik schopte van me af, ik ging onderhandelen, ik deed beloften, ik huilde: God wilde niet luisteren! Uiteindelijk bracht de overtuigende kracht van de Heilige Geest me aan mijn “einde”. Ik liet Hem alles wat ik ter verdediging had opgebouwd afbreken. Ik begon te zweven. Het nieuwe leven in Christus kwam in mijn bezit, werd mijn leven, door het Kruis – niet alleen vergeving, maar een nieuw leven!Mijn hele benadering van mensen is veranderd. Vroeger had ik een psychiatrische praktijk, nu ben ik een dienstknecht van Christus. En ik zie ook levens radicaal veranderen. Later heeft de Heer het mogelijk gemaakt om voor elf jaar naar Europa te gaan, in de bediening van de waarheden die God mij heeft geleerd. Tussen de reizen overzee door is de agenda van mijn eigen praktijk nog steeds volgeboekt. En heel vaak zijn dat mensen die “alle vrienden van Job al gezien hebben”, en “er verbeterde niets, ’t werd alleen maar erger”. Ik word niet meer betaald door de verzekering. Maar ik zie dat mensen die op hun uiterste liggen worden geleid naar de zegening van een veranderd leven, van een hersteld gezin, en van een innerlijke vrede die ze nog nooit hadden gekend. Die verandering is meer dan een “vernieuwing”; het is “nieuw leven” voor mij geworden. God is zo waard om te worden geprezen!

Paul KaschelGrand Rapids, Michigan

Toen ik vijf jaar oud was werd ik al verondersteld te zijn “gered”: ik was in staat alle vragen van een pastor uit één van de grote denominaties correct te beantwoorden, en het “zondaarsgebed” kon ik woordelijk opzeggen. Maar van geestelijke zaken wist ik absoluut niets.Toen ik vijfentwintig was, en ik had toen al een vrouw en drie kinderen, had ik geen enkele beheersing meer over mijn dagelijks alcohol gebruik. Op dat moment heb ik mij toevertrouwd aan Jezus, als mijn Heer, mijn Heiland en mijn Leven. Mijn bekeringsverhaal hield ook in dat ik me bewust werd dat mijn “zelf” op de één of andere manier opzij werd gezet, en dat Jezus Christus mijn hele leven zou beheersen, mijn leven wèrd. Dit werd mijn eerste ervaring met het kruis van Christus, en de erkenning van Jezus als mijn Leven. Op dat punt in mijn leven voelde ik me door God tot het dienstwerk geroepen, maar ik was bang dat ik het niet zou kunnen en ik had er ook het geloof niet voor, dus ik weigerde.Niemand in de kerk kon verklaren wat er gebeurd was, behalve dan dat ik op een dramatische wijze tot bekering was gekomen. Het was voor iedereen duidelijk dat Jezus leefde door mij. En dit bracht de kerkleiders ertoe me met verantwoordelijkheden te overladen, die bovendien ver buiten het bereik van de mate van mijn geestelijke volwassenheid lagen. Vanuit het gedachtegoed van mijn denominatie haalde ik het inzicht dat ik hoe dan ook “de Heilige Geest moest vasthouden, en werkelijk moest beginnen voor God te werken”.En daarmee begon een tragische terugval naar het wandelen in het vlees.Na twaalf jaar in de hel geleefd te hebben werd het Kruis opnieuw een werkelijkheid in mijn leven.

“Niet ik, maar Christus” werd opnieuw mijn hartenkreet. En deze keer begreep ik, door de geschriften van Dr. Solomon en anderen, beter hoe het leven in het geloof geleefd moet worden.Op dat moment zouden we met onze opleiding niet meer dan een assistentschap hebben kunnen krijgen, maar mijn vrouw en ik luisterden naar de Heer toen Hij ons vroeg ons leven in te zetten in een christelijk adviescentrum. Nadat we een korte periode in Denver, Colorado bij Dr. Solomon stage hadden gelopen, gingen we terug naar Texas om consult te gaan geven aan christenen waarbij de waarheid van het overgeven van je leven wordt toegepast in elke situatie. De resultaten waren werkelijk ongelofelijk. Problemen als huwelijksontrouw, scheiding, kindermishandeling (zowel de slachtoffers als de daders), verslavingen aan alcohol of drugs, tot zelfmoord leidende depressie, waanzin, problemen met de generatiekloof en demonische bezetenheid komen we regelmatig tegen en we kunnen ze met succes oplossen.De waarheid van Galaten 2: 20 “Niet ik, maar Christus” verandert dagelijks levens. Na elk eerste consult geven we aan iedere cliënt een exemplaar van Handbook to Happiness.Jezus Christus heeft beloofd dat de eeuwige Heilige Geest van God ons alles zal duidelijk maken, als we de dood, begrafenis, opstanding en het leven met Hem aanvaarden.Hij kan niet liegen.

J. MaxwellTyler, Texas

Op 1 januari 1993 stapte ik mijn studeerkamer binnen voor een “bijzondere stille tijd” op Nieuwjaarsdag. Ik zeg “bijzondere stille tijd”, want hoewel het mijn gewoonte is om het eerste deel van de dag met Hem door te brengen, heb ik op Nieuwjaarsdag, de dag van het nieuwe begin, er toch meer tijd en aandacht voor. Tijdens de stille tijd schrijf ik ook op waar ik voor bid, zodat ik later kan teruglezen hoe God in mijn leven en het leven van mijn gezin gewerkt heeft. Het was voor mij een onzekere tijd in mijn beroep als geofysicus voor een oliemaatschappij, zoals dat in dat werk vaker voorkomt. Ik voelde dat God mij daar wat over wilde zeggen. In mijn dagboek schreef ik: Heer, … U hebt mij gewezen op Efeze 5: 15 “Let dus goed op welke weg u bewandelt, gedraagt u niet als dwazen, maar als verstandige mensen. Gebruik uw dagen goed, want we leven in een slechte tijd”. Ik had: “Gebruik uw dagen goed” onderstreept, en ik wist dat God ons op de één of andere manier een gelegenheid zou geven in 1993. Ik had daarbij ook drie “beslissende gebeden” geschreven: (1) om te worden verlost uit de gevangenis van de angst, (2) om te worden verlost van een kritische houding, en in plaats daarvan mensen te kunnen bemoedigen, en (3) om te worden bevrijd van de “liefde voor het geld”. Ik was 43, en de tijd was rijp voor God voor een grote verbouwing en genezing van mijn leven.Hij verloor geen tijd. Binnen zes weken nadat ik deze gebeden gedaan had werd ik ontslagen uit het werk dat ik twaalf jaar had gedaan – de eerste keer dat ik werd ontslagen in twintig jaar tijd. Dat is voor iedereen een moeilijk moment, maar voor iemand die zich de gevangene van de angst voelt is het ronduit vernietigend. Het was een maandag dat ik werd ontslagen, en de vrijdag daarop kreeg ik van vrienden het aanbod een vakantiehuisje aan het meer voor een tijd te mogen lenen om rust te vinden in de Heer. Denise en ik namen alleen wat kleren en een Bijbel mee, en de eerste 24 uur deden we niets anders dan Bijbel lezen, bidden, met elkaar praten en natuurlijk slapen. Het was de meest intensieve tijd van gebed die we ooit gehad hadden. God wees ons op het verhaal in 2 Koningen 4: 1 – 7 van de weduwe en de oliekruikjes. Eén ding dat Hij ons duidelijk maakte was als lege vaten voor Hem moesten zijn zodat Hij ons kon vullen met Zijn olie, de Heilige Geest.

Een paar dagen later sprak ik met een bevriende pastor over mijn situatie, en over het feit dat ik niet zeker wist of ik moest blijven werken in de oliebranche of dat God wilde dat ik ander werk moest gaan doen. Ik was al een paar jaar als vrijwillig adviseur bezig in onze kerk, de Second Baptist, en ik was op zoek naar leiding van de Heer om hier mijn beroep van te maken. Mijn vriend had kort daarvoor een cursus Exchanged Life gevolgd, en hij wees mij erop dat er de komende week weer zo’n cursus zou worden gegeven. Ik schreef me in, en bezocht de vierdaagse conferentie. Ik luisterde aandachtig, maar aan het eind had ik toch nog niet “het volledige beeld” voor ogen. Ik had van tevoren Handbook to Happiness moeten lezen, maar ik was er niet aan toe gekomen. De conferentie eindigde op zaterdag, en de volgende maandag moest ik een eendaags zakenreisje maken voor een beperkte adviesaanvraag die mij door een christenvriend was toegespeeld. In het vliegtuig begon ik het boek te lezen, en hoe langer ik las, hoe duidelijker het beeld werd. De betekenis van de waarheid dat het noodzakelijk is om “naar het kruis te gaan” begon op z’n plaats te vallen. Uiteindelijk werd het zo heftig dat ik het boek moest sluiten en het onder mijn stoel moest leggen!.... Ik wist dat wat God mij hier duidelijk maakte bijzonder krachtig en belangrijk was, en ik durfde er niet mee door te gaan, zeker niet in een vliegtuig vol met mensen. Dit was iets wat ik moest doen als ik alleen was. Die avond in de motelkamer nam ik met angst in mijn hart het boek weer ter hand en las het uit, en ik besefte dat God me geraakt had. Op 11 maart 1993 knielde ik neer, en bad het gebed van de zelf-centrist. Ik had me daarvoor gevoeld als iemand die door een ziekenhuis werd gereden op weg naar een levensreddende operatie, maar die bang was voor de “kosten”, pijn en ongemak, die me te wachten stonden. Het was een heel speciaal moment dat voor altijd in mijn geheugen gegrift is – en mijn leven is nooit meer hetzelfde geweest.

David GlennHouston, Texas

Terwijl ik nog op het seminarie zat was ik pastor in een kerk die in aantal sterk gegroeid was in de twee jaar dat ik er werkte, en er hadden zich verschillende groepen ontwikkeld voor bepaalde onderdelen van de dienst. De leider van de muziekgroep bracht mij, goed bedoeld, een openbaring op de laatste zondag dat ik daar was. Hij zei: “we gaan nu ‘Hoe groot zijt Gij’ zingen, en dat dragen we op aan dominee Larry Renetzky”. De Heilige Geest overtuigde me werkelijk. Hier, bedacht ik, wordt de Heer verhoogd en de Vader wordt verheerlijkt, maar ik sta in de weg en krijg de eer.De twaalf jaar daarna zocht ik naar een antwoord. Uiteindelijk verhoorde God mijn gebed. Zijn woorden “zoek en je zult vinden” (Mat 7: 7 en 18) gingen echt voor me leven. Een lieve broeder stelde me in 1974 voor aan Dr. Solomon door zijn boek Handbook to Happiness en later in 1976 leerde ik hem persoonlijk kennen. “U zult de waarheid kennen en de waarheid zal u bevrijden” (Joh 8: 32) werd me uitgelegd in verband met Galaten 2: 20, en het inwisselen van het leven werd een werkelijkheid voor me. Ik was altijd een goede, ernstige en toegewijde man in het werk van de Heer geweest, maar ik was geen Christusgecentreerde christelijke adviseur en pastor, voordat de waarheden uit het boek van Dr. Solomon me vrijmaakten van mijn zelf-centrisch leven.Nu ik de vijfentwintigste verjaardag van die openbaring van het Christusgecentreerde leven vier dank en prijs ik God voor mijn vriend en broeder in Christus, Dr. Charles Solomon, en zijn boek Handbook to Happiness. Zijn boeken en zijn cursus Exchanged Life hebben mijn leven veranderd. Iedere morgen begin ik met mijn zelf opnieuw aan het kruis met Christus te brengen, en ik bid dat ik meer zal leven door het geloof in de Zoon van God, die mij lief heeft

en die Zichzelf voor mij heeft overgegeven. Ik heb gezien dat honderden mensen persoonlijk, als een stel en als een gezin zijn veranderd door hun leven om te ruilen. En het Christusgecentreerde leven maakt werkelijk verschil bij hen die meewerken in mijn consult.Het is mijn hoop en gebed dat, wanneer je dit boek leest, je ertoe gebracht zal worden om je leven om te ruilen voor het leven van Jezus, en zult leven om God de Vader te verheerlijken en te prijzen door Jezus Christus. Dan ga je ervaren wat een verschil Jezus kan maken in jou, in je huwelijk en in je gezin, wanneer Christus het centrum van je leven is

Larry RenetzkyAmarillo, Texas

Een pedofiel was gearresteerd en veroordeeld tot een psychiatrische behandeling omdat hij jonge meisjes had lastig gevallen. Hij was ook een voyeur en had een excessieve seksuele relatie met zijn vrouw. Toen hij op consult kwam was hij geen christen, en hij was niet bereid om in te gaan op geestelijke zaken. Maar in het eerste interview nam hij de Heer Jezus aan, en vervolgens kreeg hij het inzicht dat hij met Christus was gestorven en opgewekt.In het vierde gesprek, drie weken later, vroeg de consulent, “ Hoe staat het nu met je drang wat betreft jonge meisjes?”Zijn antwoord was “die is verdwenen”.“En wat is er nog meer veranderd?”“Ik zie vrouwen nu als meer dan seksobjecten” antwoordde hij.

Zijn vrouw had hem die nacht gewekt voor lichamelijk contact, en zijn afwijkende behoefte bleek te zijn verdwenen.Ongeveer een jaar later belde zijn broer, en vroeg wat we met hem hadden gedaan. Wij antwoordden dat het de Heilige Geest was – en niet een consulent – die iets had gedaan. Hij vertelde ons dat hij voor het eerst weer een gesprek met zijn broer had gehad – na meer dan dertig jaar.

Een man leefde in twee werelden: enerzijds als getrouwde man met kinderen, anderzijds leefde hij in homoseksuele zonde. Toen een jongeman dreigde hem te zullen aangeven zocht hij hulp op een conferentie over het overgeven van je leven. Al op de eerste dag kwam hij tot overwinning, en hij werd bevrijd van zijn homoseksualiteit. Ongeveer een jaar later kwam hij met zijn vrouw op een andere conferentie, waar ze op het podium werden geïnterviewd. Toen hij het had over de details van zijn nieuwe leven vatte zijn vrouw dat samen in het feit dat ze voor het eerst werkelijk voelde dat ze een echtgenoot had.

Een man was al acht jaar depressief en had medicijnen voor klinische depressie en voor hoofdpijn; in feite was hij verslaafd aan de medicijnen voor hoofdpijn. Zijn psychiater was al bezig met het plannen van ECT (elektronconvulsieve therapie) voor het geval dat de toestand van zijn cliënt niet binnen twee weken zou verbeteren. Hij werd in geestelijk consult genomen, en op de tweede dag, na het tweede gesprek, deed hij volledig afstand van zijn leven, en gaf het aan de Heer Jezus Christus. In het geloof legde hij zijn hand op zijn dood en opstanding met Christus. Toen hij de volgende dag terug kwam had hij voor het eerst in acht jaar geen depressie meer. Nu, tien jaar later, heeft hij nog steeds geen last gehad van enige neerslachtigheid die binnen de termen van depressiviteit zouden vallen.

Een chronisch mentaal gestoorde patiënte was al twintig jaar in behandeling bij psychologen en psychiaters, als lopend patiënt en in menigvuldige opnames in psychiatrische ziekenhuizen, waarvan enkele tot zeven maanden hadden geduurd, en die onder andere ECT en insulineshock therapie inhielden. Haar echtgenoot verklaarde dat ze al meer dan US $ 50.000 (van vóór 1970) hadden besteed aan medicijnen alleen, dokters en ziekenhuizen niet meegerekend. Op 16-jarige leeftijd had ze haar vader gevonden nadat deze zelfmoord had gepleegd. De eerste keer dat ze geestelijk instortte kwam toen ze 18 was, tweede keer kwam op haar 30e, toen ze begon met het uitproberen van verschillende mogelijkheden van therapie.Haar geestelijk verzorger had haar het voorgaande jaar drie keer gezien, maar daarna had ze afgezien van verdere sessies. Een jaar later belde ze hem, en toen confronteerde deze consulent haar heel direkt met de aanspraken die Christus op haar leven heeft. De vrouw was op dat moment nauwelijks meer dan een zak beenderen, ze nam acht kalmeringspillen per dag en zware slaapmiddelen voor de nacht. Maar de Heilige Geest maakte haar vrij.Ze brak uit in tranen en kwam die dag tot overwinning in Christus. Binnen een maand was ze, onder medische begeleiding, van de kalmerings- en slaapmiddelen af. In drie maanden kwam ze acht kilo aan. Toen haar oogarts haar onderzocht was hij verbaasd: dit was de eerste keer dat hij haar gezien had zonder spanning in haar ogen.

Ondanks het feit dat ze christen was en verschillende soorten therapie, waaronder herinneringstherapie, had ze het innerlijke conflict, dat er al een leven lang zat, nooit kunnen oplossen. Ze had verschillende abortussen ondergaan, was verscheidene malen gescheiden, en had regelmatig onverklaarbare en oncontroleerbare woedeaanvallen. Zowel zijzelf als haar echtgenoot waren bang dat ze ooit hun kind iets zou aandoen. Ze was ook nog verslaafd geweest aan alcohol en drugs, maar daar was ze al een paar jaar van af.Toen ze voor geestelijk consult kwam zei ze spontaan aan het eind van het eerste gesprek: “Laten we mij maar afmaken!” waarop de consulent zei “ja, laten we dat maar doen”. Ze knielde neer en gaf haar leven over aan de Heer Jezus, en in het geloof legde ze haar hand op haar dood en opstanding met Christus. Toen ze opstond was ze vrij en had de overwinning in Christus. Haar echtgenoot vertelde dat hij een “nieuwe vrouw” had gekregen, en acht jaar later wandelde ze nog steeds in het besef van de overwinning.

We hadden een man in behandeling. Hij was christen, maar hij had last van paniekaanvallen. Normaal had hij al een hartslag van 100 slagen per minuut, maar bij een aanval liep dat wel op tot 150. Na drie of vier sessies met de geestelijk verzorger lag hij op een nacht in zijn bed, en merkte plotseling dat zijn hartslag zakte naar 70: hij dacht dat hij dood ging! Hij riep zijn vrouw, en vroeg haar om hem naar het ziekenhuis te brengen, maar zij zei “wat wou je de dokter dan vertellen? Hij laat je in een dwangbuis afvoeren!” Toen de Heilige Geest hem midden in een crisis aanpakte verdwenen ook de andere symptomen.

Een dame had de hele medische gemeenschap al afgelopen op zoek naar een behandeling van haar lichamelijke klachten. Aan het eind van de dag was ze altijd zo doodmoe dat ze ervan overtuigd was dat ze doodziek was. Ze las The Ins and Out of Rejection, en veel van wat ze tevoren had onderdrukt kwam bovendrijven. Zowel haar echtgenoot als zijzelf waren ervan overtuigd dat ze langzamerhand gek werd, en ze belde op voor een afspraak. De consulent legde haar uit hoe ze vrijheid kon vinden door het Kruis, en voor zichzelf besloot ze de Heilige Geest de vrije hand te geven in haar leven.

Op een dag was ze alleen, en de Heilige Geest bracht haar een pijnlijk moment in haar leven, dat ze volledig had weggedrukt, in gedachten. Toen ze in staat was het te verwerken en degenen die daarbij betrokken waren geweest te vergeven werd ze vrij van de effecten die deze specifieke gebeurtenis op haar leven hadden gehad en ze begon zich lichamelijk een beetje beter te voelen.Na nog een paar van dit soort gebeurtenissen bracht de Heilige Geest haar het zwaarste geval in gedachten. Toen ze ook daarmee had afgerekend was ze vrij, en haar lichamelijke symptomen verdwenen. Het leek erop dat de Heilige Geest systematisch bezig was met het “downloaden” van alle onderdrukte informatie in haar geheugen, zodat ze die kon verwerken en Hem kon toestaan het te “deleten”. Een paar jaar later kreeg ze bezoek van haar oudere zuster, en die kon bevestigen dat alle gebeurtenissen die de Heilige Geest haar had laten zien ook werkelijk gebeurd waren.

De vrouw van een zendeling had emotionele problemen die een negatieve invloed hadden op de dienst van haar echtgenoot. Na bijna twintig jaar hadden ze het zendingsveld moeten verlaten, en ze zocht hulp.Haar verhaal moest er worden uitgetrokken, maar de geestelijke verzorger begreep eruit dat de vrouw, toen ze opgroeide, een vader had gehad die haar vertelde dat ze het zout in de pap niet waard was, en het resultaat was, uiteraard, dat ze zich ook zo ging voelen. De consulent vertelde haar “Je aardse vader mag dan altijd hebben gevonden dat je dat zout in de pap niet waard was, maar je Hemelse Vader zegt dat je Hem zijn Zoon waard was. En waar wil jij je persoonlijkheid van nu aan op baseren – zout of de Zoon?”Ze had daarvoor al verstandelijk begrepen wat de eenwording met Christus betekent, maar nu liet de Heilige Geest het haar ervaren. Ze gaf het leven dat op zout gebaseerd was op, en vond nieuw leven gebaseerd op haar zijn in de Zoon van God. God veranderde haar leven, en ze gingen samen terug naar het zendingsveld om af te maken waar ze mee begonnen waren.

Ze was voor in de twintig en leed aan anorexia, en woog nog geen dertig kilo toen ze bij ons op consult kwam. In het eerste gesprek kwam ze tot overwinning, en bij het derde gesprek was ze al vijf kilo aangekomen. Toen de consulent haar vroeg wat ze deed als ze met haar vriendje in een situatie belandde, die haar vroeger tot de anorexia zou hebben gedreven zei ze, “Dan kijk ik omhoog en dank de Heer voor de negatieve omstandigheden, en dan word ik rustig bij Hem”. Ongeveer een jaar later werd de consulent uitgenodigd voor haar bruiloft.

Een vrouw maakte plannen om een flesje pillen te slikken en dan van de berg af te springen. Als ze al niet zou sterven aan de gevolgen van de val, dan zouden de pillen dat zeker wel doen!Ze besloot echter eerst een stukje uit The Ins and Out of Rejection te lezen voordat ze haar plan zou uitvoeren. Ze las de stelling dat zelfmoord zelf-centrisme in het klein is, en dat kon ze niet rijmen met haar rationele planning om zich het leven te benemen. Ze kwam van de berg af voor een gesprek met de consulent. En daar verloor ze haar leven… aan het Kruis: de dingen die haar tot zelfmoord hadden gedreven kon ze opruimen. Ze had zichzelf uit de weg willen ruimen, en dat deed ze – op de juiste manier.

De volgende brief is van een gevangene uit Florida.Ik voelde me gedrongen om u te schrijven, en u te laten weten hoezeer uw boek Handbook

to Happiness and You, en de waarheden die daarin staan, mij hebben “vrijgemaakt” van de “strijd tegen mijn zelf”. Ik was altijd aan het “worstelen” met het vlees, in plaats van “rust te vinden in Christus”. Nu zie ik duidelijk dat het onmogelijk is om op een andere manier een overwinnend christelijk leven te leiden. Ik ben wedergeboren in april 1992, maar ik heb nooit geweten, of het is me nooit verteld, wat het Kruis betekent, en dat het werk daar is volbracht. Mijn leven tot nog toe is een rit op de roetsjbaan geweest, maar nu weet ik dat de Heer Jezus dit gevecht al heeft geleverd. Gelukkig stuurde broeder Lee Lefebre, van Exchanged Life Ministries, mij een exemplaar van uw uitstekende geestelijke boek. Ik kan nu genieten van mijn “uitgewisselde” leven.

Perry K. MartinMilton, Florida

Gods Tunnel Visie: een getuigenis op rijm

Egypte

Als w’ingaan en ‘t levensschip koers heeft gezetEn ons voert langs zorgen en pijn

Dan duurt het niet lang of we walgen ervanDe verwarring, de strijd, het venijn

Tevergeefs is de zoektocht naar blijvend genotIn’t vermaak en het werelds vertier

Slechts verleiding en leegte is al wat er blinktEchte waarde ontbreekt aan ’t plezier

En die leegte doet zeer, en het rusteloos hartSchreeuwt het uit met de pijn die ze voelt:

“is er Iemand in staat om mijn tranen te zien, (Opb 7:17)Die mijn ziel met Zijn rust overspoelt” (Joh 16:33).

En tenslotte zien we dat Hij die daar stierfMet de zorgen en pijn was vertrouwd (Jes 53:3-4),

En we komen, belijden de hoogmoed en schuld (Rom 10:9-10:13)Zij die komen, ervaren behoud (Joh 5:24; 8:32).

Woestijn

In die nieuwe Vriend huist een bron van genâDie de ziel voor haar nood had verwacht (2 Cor 9:8);

De belofte geldt hem die in Jezus verblijft (Joh 15:5-7),Die voor Hem zichzelf heeft veracht (Fil 3:7-8)

Maar Zelf, het monster, vijandig en felWil zomaar zijn zetel niet kwijt (Rom. 7:18-19),

En in plaats van de rust die we graag zouden zienOntmoeten w’een ander soort strijd

In ‘t geweld van het slagveld, als de hemel betrektEn met pijn in het hart bovendien (Rom 7:24),

Zouden w’opgeven, uitgeput als we zijnAls we horen “Ik leidt hen die niet zien... (Jes 42:16).

En we twijfelen als Hij ons leidt op de wegLangs een pad dat niet werd gezocht

Maar we blijven bij Hem, geven ons over aan HemHij behoudt ons, Hij heeft ons gekocht (Luk 9:23-24; 1 Cor 6:20; 7:22)

In het zwart van een tunnel zoek je naar lichtDat het eind van het duister belooft;

In de muur van de wanhoop een scheurtje, een gatOm te zien wat je slechts hebt geloofd (2 Cor 5:7).

Maar de Geest eist geloof, en ontzegt ons de troostOm te kijken, net over die rand

Eenworden met Hem, die daar hing aan het Kruis (Gal 2:20),Dat geeft vrede, ver boven ‘t verstand (Fil 4:7).

Kanaän

En dan, opnieuw, begint het gevechtDaar was je niet op beducht

Maar Satan’s vurige pijlen slaan in (Ef 6:16)En jagen ons weer op de vlucht

Want dat hij zijn woedende aanvallen richt (1 Pet 5:8-9)Bewijst het: hij is jou nu kwijt

Maar jij wilt wel vluchten, durft niet pal te staanJe prachtige wapens ten spijt (Ef 6:12).

Want als je volledig van kracht bent beroofdIn jezelf geen krachtbron meer huist

Dan trek je je terug op de plaats die je kent (1 Cor 2:14)Dan val je weer terug op het Kruis (2 Cor 4:11).

Als het sterfelijk vlees zich één weet met HemWordt Zijn leven in jou openbaar

En de wereld en al wat daar bij hoort verdwijntWe gaan in tot Zijn rust, zijn we klaar (Heb 4:3).

Mocht je weg zonder hoop zijn, vol vrees en gevaarWeet dan, God staat steeds aan jouw zij

En hoe donker de tunnel rondom je mag zijnEr is licht aan het eind, je bent vrij!!!

C. R. Solomon

Hoofdstuk 9Counseling aan het eind van de eeuw

Vergeleken met het begin van de jaren ’70 is er heel weinig principieel veranderd in de manier waarop evangelische mensen counseling benaderen. Er zijn talloze christelijk benaderingen naar boven gekomen, met goed opgeleide en zeer toegewijde mannen en vrouwen die de beweging trekken. Er worden veel boeken geschreven en seminars gehouden, maar zij die een vooraanstaande plaats in de ontwikkeling van de benadering van counseling hebben verkregen, en die erover hebben geschreven, hebben één ding gemeen, en dat is dat hun leer de boodschap van het kruis mist. (Als je de voorgaande hoofdstukken hebt gelezen dan zul je begrijpen dat ik met het kruis bedoel dat de gelovige zijn dood en opstanding met Christus ervaart, zoals dat is beschreven in Romeinen 6 en elders in het Nieuwe Testament).Daarmee wil ik niet zeggen dat christelijke consulenten, die deze waarheid niet benadrukken, Gods zegenende hand in hun werk niet zullen ervaren. Maar het is mijn gebed dat God de leidinggevenden in het veld van counseling zal aanmoedigen om die laatste stap te nemen, en dan het Kruis in hun leer zullen opnemen.De boodschap van het Kruis, met de daarbij behorende nadruk op de dood voor de macht van de zonde, is geen populaire boodschap in deze tijd. Maar toch geloof ik dat het beleven van het kruis de enige schriftuurlijke manier is om tot overwinning te komen. Alleen het Kruis van Christus, en alles wat daarbij hoort, kan afrekenen met het vlees in het leven van de gelovige. Als daar wat van afgedaan wordt is dat een versterking van het vlees, en daarmee een rem op gezonde geestelijke groei.Als je het zo stelt zal het de lezer duidelijk zijn dat Spirituotherapie meer gemeen heeft met het bijbelse onderricht in de leer van het kruis dan met het veld van christelijke psychologie en counseling. Hoewel de boodschap niet nieuw is, is het gebruik ervan als een benadering van systematische counseling dat wel. Door de eeuwen heen hebben de leraren van de gelovigen, zoals Madame Guyon, Hudson Taylor, Jessie Penn-Lewis, Hannah Whitall Smith, George Mueller, Andrew Murray, Watchman Nee, en vele anderen dezelfde lijn gevolgd.Zoals te verwachten was hebben mensen door de jaren heen niet of verkeerd begrepen wat ik bedoelde met mijn benadering van counseling en met mijn theologisch standpunt. Zonder namen te noemen wil ik wel wat indrukken corrigeren die je mogelijk bent tegengekomen als je wat rond dit onderwerp hebt gelezen of als je seminars daarover hebt bezocht. Een vooraanstaande schrijver heeft gezegd dat ik de vernietiging van de persoonlijkheid predik, en het is me zelfs verteld dat deze man bij een toespraak één van mijn boeken ophield en verklaarde “Dit is een heel gevaarlijk boek!”.Sommigen hebben een onjuiste conclusie getrokken, en beweren dat ik de zondeloze volmaaktheid predik. Een andere schrijver heeft in het openbaar gezegd en geschreven dat ik zou leren dat de gelovige voor zijn eigen zonde moet boeten, of dat ik dat in ieder geval niet zou ontkennen. (Toen hij hierop werd aangesproken verzachtte hij zijn beweringen in een latere uitgave van hetzelfde boek).Een andere schrijver gaat er, ten onrechte, van uit dat ik op het standpunt sta dat afwijzing de werkelijke reden is waarom je naar het Kruis moet gaan. Weer anderen doen onjuiste aannamen over wat wij doen, of juist niet doen, bij de counseling, en ze geven dat weer als feiten zonder dat bij mij of bij een andere vertegenwoordiger van GFI na te vragen. (En misschien hebben we bepaalde dingen ook wel over ons afgeroepen, want ik heb nooit geschreven over zaken die algemene praktijk zijn in elke goede counseling, maar ik heb me geconcentreerd op die aspecten die uniek zijn voor onze manier van counseling).Omdat ze de theologie van het “omwisselen van het leven” niet begrijpen, fout interpreteren, hebben sommigen gezegd dat wij passiviteit leren of aanmoedigen. Er zijn nog andere stellingen, die in verschillende openbare bijeenkomsten zijn opgevoerd, onder mijn aandacht

gebracht, maar ik denk dat ik met bovenstaande bedenkingen wel ongeveer heb aangegeven wat er, onnodig, zoal wordt aangevoerd om mensen, die slecht geïnformeerd zijn, te doen twijfelen aan mijn benadering van counseling. Dat is ook precies de reden waarom ik deze beschuldigingen alleen maar noem, in plaats van te proberen het werk van de Heer te verdedigen. Bijna dertig jaar van dienstwerk en Gods zegenende hand in talloze levens in de VS en in andere landen staan garant voor de houdbaarheid van deze benadering.Niet alle christenen zullen in het veld van de psychologie kiezen voor een bepaald type psychotherapie, maar de meesten doen dat wel, ondanks de matige resultaten van deze behandelingen. Het is kenmerkend dat veel van de symptomen, waar iemand zich zorgen over maakt, ten onrechte worden gediagnosticeerd als een “mentale ziekte”. Zij die er last van hebben lopen van psycholoog tot psychiater op zoek naar iemand die aan hun behoeften kan voldoen. Of deze man nu rekening houdt met God, of dat hij er als “toegift” ook nog eens het christelijk geloof bij betrekt, wordt daarin niet meegenomen. En omdat “iedereen het doet” is het zoeken van mentale gezondheid net zo gewoon als het bezoeken van de tandarts, hoewel er op dit terrein bij het publiek heel weinig kennis is.Als het probleem van de mentale gezondheid iets wordt dat iedereen herkent en waarover veel gepraat wordt, dan gebeuren er ineens allerlei rare dingen – er wordt enorm veel geld uitgetrokken voor maar heel weinig permanent resultaat. Een jonge man die wij hebben behandeld, had daarvoor twee jaar in een psychiatrische inrichting gezeten, naast alle andere behandelingen die hij had gehad. De verzekering van zijn vader had al $250.000,00 aan medische kosten betaald, zonder (veel) blijvende verbetering in het leven van de jongen. Een consulent van GFI sprak drie dagen met hem, en de Heilige Geest deed een groot werk in zijn leven. De jongen vertelde naderhand dat hij, na het eerste gesprek, meer van zichzelf en van de oorzaak van zijn probleem had begrepen dan dat hij geleerd had in al de voorafgaande behandelingen.Het “draaideur syndroom”, of recidivisme, is een gegeven in de mentale gezondheidszorg, en professionals die zich daarmee bezig houden komen dit regelmatig tegen. Ondanks de inzet van vele typen van psychotherapie zijn er weinig statistische gegevens om de deugdelijkheid van de psychotherapie als behandelingsmodaliteit te ondersteunen. In “De Ineffectiviteit van Therapeutische Processen met Volwassenen”, een artikel in Sources of Gain in Counseling and Psychotherapy, schreef Hans J. Eynsenck: “In het algemeen zijn uit deze gegevens zekere conclusies te trekken. Ze bewijzen niet dat psychotherapie, freudiaanse of andere, bijdraagt aan het herstel van neurotische patiënten. Ze laten zien dat ongeveer tweederde van een groep van neurotische patiënten binnen twee jaar vanaf de openbaring van hun ziekten herstelt of verbetert tot een bepaald niveau, of ze nu zijn behandeld met behulp van psychotherapie of niet”.Ondanks opstapelend bewijs van het tegendeel, en het ter discussie stellen van de effectiviteit van hun werk door de psychotherapeuten zelf, zijn hun spreekkamers gevuld met mensen die naar brood zoeken en, naar mijn mening, stenen in hun handen geduwd krijgen.Door de jaren heen heb ik geleerd dat je er niet populair van wordt als je de traditionele psychiatrie en psychotherapie uitdaagt met een inzicht dat, niet als toevoeging, als aanvulling of als bijlage, maar als centraal onderdeel de geestelijke omvorming de enige oplossing is die permanente verandering bewerkt. Het is ironisch dat geestelijke verzorgers vanuit de kerken hier nog minder voor open staan dan de psychotherapeuten zelf. Persoonlijk denk ik dat het geen toeval was dat Freud en Lenin tijdgenoten waren: ze werden beiden geleid door de god van deze wereld, Satan. Lenin’s werk gaf de basis voor de politieke, sociale en economische revoluties die we deze eeuw hebben voorbij zien komen. Het werk van Freud vervolmaakte deze onheilige samenwerking door een valse benadering voor de oplossing van zielsproblemen in het leven te roepen. Het is een benadering waarvan

ik geloof dat ze een beslissende rol heeft gespeeld in het ondermijnen van de moraal van miljoenen overal ter wereld.Er zijn weinig mensen die de verbinding hebben gelegd tussen de prediking van Freud over de centrale positie van de seksualiteit en de “vrije seks” van de jaren ’60 en ’70 en de “veilige seks” van de jaren ’80 en ’90. Nog minder heeft men zich zorgen gemaakt over hoe zijn goddeloze invloed en de algemene aanvaarding van humanistische benaderingen ten opzichte van de psychologie het geestelijke weefsel van ons land heeft ondermijnd, om van de kerken nog maar te zwijgen. Freud is de gevierde grootvader van de moderne psychologie, en de liberale theologie is, op de rug van de psychologie, de bijbelscholen binnen gekomen. Veel bijbelscholen hebben weliswaar hun orthodoxe theologische positie kunnen bewaren, maar in de lessen psychologie worden ideeën omhelsd over de immateriële samenstelling van de mens, die tegenstrijdig zijn met de begrippen die in de lessen theologie worden onderwezen. Ik geloof dat er veel christelijke psychotherapeuten zijn met een gezond geloof en een gefundeerde leer. Zij doen veel om het lijden van emotioneel gestoorde mensen te verlichten, en brengen velen terug tot een voller leven. Maar soms is het ogenschijnlijke succes bedrieglijk. Heel vaak zien we goede psychologische aangepastheid in een christen als geestelijke volwassenheid, en de verlichting van symptomen wordt dan gezien als genezing. De persoon kan actief zijn in christelijk werk, en zelfs een bediening hebben, en toch geestelijk onaangepast zijn. Psychotherapie leert iemand om zijn behoeften te bevredigen, om op een meer effectieve manier te gaan denken, te gaan voelen en zich te gaan gedragen, en om betere afweermechanismen te ontwikkelen. Wat de persoon niet leert is de waarheid waarvan Christus sprak: “Maar zonder Mij kun je niets doen” (Joh 15: 5). Als zelf (inderdaad, een term van Freud) sterker wordt neemt de zelfingenomenheid toe, en de nederigheid en afhankelijkheid van God af.Psychotherapie stelt zich ten doel dat de persoon sterker wordt. Maar Gods doel met ons lijkt te zijn dat we meer van Hem afhankelijk worden. Paulus schreef: “In mijn zwakheid ben ik sterk” (2 Kor 12: 10). Alles wat ons zelfredzaamheid leert is daarmee strijdig met de bedoeling van de Heilige Geest, en hindert Zijn werk in ons leven.Het is al wat als je iemand kunt helpen de dynamiek van zijn gedachten, emoties en gedrag te begrijpen, maar het is iets totaal anders om psychologische principes te gebruiken om de psychologie en gedrag van een persoon te veranderen. De onderliggende gedachte is dat als een persoon psychologisch en gedragsmatig goed functioneert hij zich ook door die verandering beter zal gaan voelen. Met andere woorden: je verandert het gedachtepatroon en het gedrag, en je verandert daarmee de persoon. In zeker zin is dat waar, anders zou er voor therapeuten geen werk meer zijn. Maar God werkt met een ander principe van verandering – omvorming – waarbij de persoon veranderd wordt zodat hij zijn gedrag wijzigt. God werkt door de ervaring van de bekering, en door de omvorming die je meemaakt als je één wordt met Christus.Spirituotherapy gebruikt per definitie de term mentale ziekte niet, want dat zou suggereren dat er iets mis is met het verstand. En dat terwijl afwijkingen in de structuur of in de organische sfeer, zoals hersentumoren, abnormale hersenontwikkeling, of een biochemische verstoring bestaan, die omdat ze meer in de organische sfeer en minder in de functionele sfeer, niet worden aangeduid met “mentale ziekte”.Bijvoorbeeld: onderzoek heeft aangetoond dat bij zwaar depressieve patiënten er een chemische onbalans is in de hersenen. Daarom proberen we bij Grace Fellowship International te werken met medisch geschoold personeel als we met dit soort depressies te maken krijgen. Het is bij mijn weten echter nog nooit aangetoond wat er nu eerst komt – de depressie of de chemische onbalans. Aangezien wij hebben waargenomen dat er patiënten waren die letterlijk van de ene dag op de andere uit hun klinische depressie kwamen, moeten

we aannemen dat die chemische onbalans – als die er al was in deze gevallen – week voor het werk van de Heilige Geest.Sommige zeer gerespecteerde voormannen in het veld van de mentale gezondheid hebben ook onderdelen van het begrip “mentale ziekte”afgewezen. Als voorbeeld noem ik William Glasser, M.D., Thomas S. Szasz, M.D., en Dr. Garth Wood. Szaszs schrijft in het voorwoord van zijn boek The Myth of Mental Illness (Harper and Row): “Hoewel mentale ziekte een bruikbaar concept was in de 19e eeuw is het op dit moment wetenschappelijk gezien waardeloos, en sociaal gezien zelfs schadelijk”.Dr. Garth Wood accepteert het feit van psychiatrische ziekte maar logenstraft veel denken, gevoelen en gedrag dat algemeen wordt geaccepteerd als het domein van de psychotherapie. Zijn boek The Myth of Neurosis (Harper & Row, 1986) begint met: “In dit boek heb ik geprobeerd om de samenzwering, om de grenzen van mentale ziekte eindeloos op te rekken, aan de kaak te stellen. Al veel te lang wordt het de mensen wijsgemaakt dat als iemand bovenmatig lijdt aan de problemen van het leven, hij dan dringend medische en psychotherapeutische behandeling nodig heeft. Daarmee kwalificeert de patiënt zich voor de label “ziekte”, voor desastreuze schade aan zijn mentale evenwicht, en vaak voor aanzienlijke financiële kosten. Dit is gevaarlijke onzin: als je niet ziek bent, ben je gezond, hoewel soms niet gelukkig.”Hoewel Dr. Wood geen geestelijke antwoorden geeft voor de dilemma’s die hij aanwijst, is zijn “Morele Therapie” vanuit een humanistisch standpunt veel beter te verdedigen dan wat er tegenwoordig onder de vermomming van “mentale ziekte” op de markt verschijnt. Op de omslag van zijn boek schrijft hij: “Neurose is een mythe. Zijn pseudo-status als een ziekte heeft miljoenen volkomen normale mensen gestigmatiseerd, omdat hun belangrijkste probleem is dat ze niet goed kunnen omgaan met hun problemen, en dat ze een onrealistische verwachting hadden van wat het leven ze zou brengen. Door het aanmoedigen van het gebruik van de “ziekte als excuus” hebben therapeuten de illusie gewekt dat patiënten niet verantwoordelijk zijn voor hun toestand, en daardoor niet in staat zijn zichzelf te helpen.”Verder schrijft hij: “Ik definieer psychiatrische ziekte zodanig dat het [neurose] kan worden uitgesloten. Wat overblijft zijn individuen die verantwoordelijk zijn voor hun situatie, en geen slaaf zijn van hun omgeving of de biochemie van hun hersenen, en die daarom vrij zijn om, met hulp, zichzelf te kunnen verbeteren”.In zijn boek Reality Therapy (Harper & Row, 1975), verwerpt Dr. William Glasser eveneens het concept van mentale ziekte. Zijn basale stelling is dat vreemd gedrag voornamelijk voortkomt uit een onvruchtbare poging van iemand om zijn behoeften te bevredigen, en dat iedereen iemand anders nodig heeft om zijn behoeften te bevredigen. In zijn woorden: “We moeten er ons leven lang voor zorgen dat er één persoon is die voor ons zorgt, en voor wie wij zorgen. Als we zo’n bijzondere persoon niet hebben zullen we niet in staat zijn onze basale behoeften te bevredigen. Eén kenmerk is essentieel in die andere persoon: hij moet zelf in contact staan met de werkelijkheid, en in staat zijn om zijn eigen behoeften in de wereld te vervullen”.Dat lijkt echter een tegenstelling te zijn: hoe kan je een persoon vinden die zelf in staat is zijn behoeften te vervullen als iedereen een ander persoon nodig heeft om dat te doen?Dit is dan ook een belangrijk uitgangspunt van Spirituotherapy. Het belangrijkste verschil is dat de persoon die onze behoeften bevredigt de Heer Jezus Christus is – niet een menselijke therapeut. Als je Glassers boek leest met deze belangrijke wijziging, dan komt het dicht bij de benadering van Spirituotherapy. Maar terwijl ze ontkennen dat mentale afwijkingen een mentale ziekte vormen, bevelen zowel Glasser als Szasz een type van menselijke therapie aan.Hoewel het probleem uiteindelijk geestelijk van aard is, uit het zich in psychologische en gedragssymptomen. In zijn boek The Crisis in Psychiatry and Religion (D. Van Nostrand Co.,

1961) neemt Dr. O. Hobart Mowrer sterk stelling voor een geestelijke nadruk bij het bevredigen van de behoeften van hen die onder emotionele en mentale druk leven. Hij schreef: “Als religieuze leiders sterk betrokken zouden zijn geweest in de zorg en verlossing van ernstig gestoorde mensen in de afgelopen eeuw, in plaats van het systematisch “doorverwijzen” van deze mensen, dan was er nooit een Freud opgestaan, en zou er voor Tillich en Fosdick geen noodzaak zijn geweest om hem te legitimeren”.Al zijn de symptomen mentaal en emotioneel, en kan het in kaart brengen van dit soort symptomen bijdragen aan de voorlichting erover, toch is een poging om tot therapie te komen in de sfeer van psyche of verstand niet voor de hand liggend, omdat het vooral gaat om symptomatische behandeling. Verschillende symptomen reageren in verschillende mate op psychotherapie, en het komt zelden voor, als het al voorkomt, dat de bron van de symptomen geraakt wordt. In Spirituotherapy heeft het vanuit de psychologie geredeneerd geen zin om verschillende diagnoses te stellen. Dat zou slechts een methode van symptoomclassificatie zijn. En omdat de bron van het probleem uiteindelijk geestelijk van aard is, is het oneindig veel belangrijker om de geestelijke toestand van het individu te bepalen. De persoon heeft meestal geen enkele belangstelling in welk specifiek psychologisch verschijnsel zijn conditie heeft veroorzaakt, als hij maar te horen krijgt hoe hij ervan af kan komen. Sommige mensen die bij Grace Fellowship International komen hebben in het verleden al eens een label opgeplakt gekregen na een bezoek aan de psychotherapeut. Soms kregen ze weinig hoop op herstel en enkelen kregen zelfs botweg de boodschap dat ze er nooit meer vanaf zouden komen. Met dat soort profetie houdt God geen rekening. We hebben bij veel mensen gezien dat God ze bevrijdde van symptomatische aandoeningen die nu zouden doorgaan voor mentale ziekten of emotionele gestoordheid. Enkele van de meest voorkomende zijn depressie, anorexia nervosa, boulimie, homoseksualiteit (dat in 1973 door de psychiatrie een acceptabele status kreeg als een alternatieve levensstijl), obsessief compulsief gedrag, obsessieve gedachten, gedragsproblemen, verslavingen, en de meeste andere typen van de zogenaamde neurotische storingen. Daarnaast zijn velen die last hadden van psychotische aanvallen daarvan bevrijd. Alleen bij enkelen die waren gediagnosticeerd als paranoïde schizofrenie lijkt er een dusdanige organische oorzaak te zijn dat ze blijvend zullen moeten worden behandeld met medicijnen, tenzij God ze ook lichamelijk herstel geeft. Bij de chronisch schizofrenen hebben we nooit goede kandidaten gevonden voor een geestelijke counseling buiten de muren van de instelling.De consulent in Spirituotherapy is geen therapeut, maar een geestelijk begeleider. De therapie wordt uitgevoerd door de Hoogste Therapeut, de Heilige Geest. Zijn werk in de menselijke geest resulteert in bevrijding van psychologische symptomen die zijn veroorzaakt door verkeerde geestelijke aanpassingen. Daaruit mag niet worden afgeleid dat alle psychologische problemen een geestelijke oorsprong hebben. Vele, waarschijnlijk zelfs de meeste, stammen uit de vroege kinderjaren, zoals we dat gezien hebben in hoofdstuk 1, of uit een traumatische gebeurtenis. Psychologie is dan heel nuttig in het onderkennen van het daaruit volgende gedrag. Maar het gebruik van de psychologie in de behandeling is vaak contraproductief. Als een persoon niet naar God wil luisteren, of zich niet bewust is dat God naar hem wil luisteren, dan is psychotherapie vaak de enige mogelijkheid voor symptomatische verlichting. Maar het is niet het antwoord op zijn probleem. God heeft nooit beloofd dat Hij onze emotionele en mentale behoeften tegemoet zou komen met behulp van een consulent, een psycholoog of psychiater. Evengoed als Hij nooit heeft aanbevolen om onze stofwisseling en spier- en beendergestel te laten begeleiden door een huisarts. Wat Hij wel zei was: “Mijn God zal uit de overvloed van Zijn majesteit elk tekort van u aanvullen door Christus Jezus” (Fil 4: 19). Spirituotherapy neemt Paulus’ standpunt letterlijk, ondubbelzinnig, en zonder zich daarvoor te verontschuldigen, en vertrouwt God dat

Hij zijn Woord zal nakomen en op een wonderlijke wijze bevrijding zal bewerken in de levens van hen die naar de counseling komen.Wil een consulent in staat kunnen zijn om iemand op overtuigende wijze te vertellen dat God in al zijn behoeften zal voorzien, dan moet de consulent eerst zelf een voorbeeld stellen door in zaken als bijvoorbeeld zijn salaris geheel afhankelijk te zijn van de Heer. Elk hoekje van het leven van de consulent moet zijn doordrongen van die overtuiging, als hij een gids en voorbeeld wil zijn voor hen aan wie hij Christus ‘meedeelt’. Dit staat in direct contrast met de conventionele psychotherapie. In de meeste vormen van therapie hoeft de therapeut zelfs helemaal geen ervaring te hebben met wat de voorgeschreven medicamenten met je doen. En in enkele therapeutische benaderingen wordt het aangeraden niet teveel op te gaan in de relatie, en een strikt professionele therapeut-cliënt relatie aan te houden. Er zijn rapporten volgeschreven met gevallen waarin de therapeut zelf niet kon voorzien in zijn behoeften. Uit de statistieken blijkt dat voor vele jaren het aantal zelfmoorden in geen enkele branche zo hoog was als juist onder psychiaters - een zwijgend getuigenis van de ontoereikendheid van het therapeutische klimaat om tegemoet te kunnen komen aan de meest basale behoeften van mensen – of ze nu cliënt zijn of therapeut.Gods doel met onze verlossing was niet zozeer om ons de zonden te vergeven en ons te leren leven met onze problemen door het vlees te dwingen “voor Hem te werken”. Christus kwam niet alleen om ons met Hemzelf te verzoenen, maar ook om door het geven van Zijn leven ons te redden van onszelf (Rom 5: 10). Hij kwam om ons “leven in overvloed” te geven (Joh 10: 10). Schattingen zeggen dat 90 % van alle christenen geen enkele ervaring hebben van overvloedig of overwinnend leven, en daarom hebben ze er geen begrip van hoe diep de oplossing voor hun psychologische problemen kan gaan als ze de Heer Jezus Christus toestaan Zijn leven in hen te openbaren, in plaats van zich over te geven aan een menselijke therapie. Dat geldt ook voor veel mensen die zorgdragen voor de “kudde van God”, en voor veel christelijke psychologen en psychiaters. Hoewel hun leven op Christus gericht is vertrouwen ze toch op therapie als het erom gaat mensen te leren hoe ze met hun behoeften moeten omgaan. Zelfs in christelijke opleidingscentra is het een breed gedragen gewoonte geworden om de behandeling van mentale of emotionele storingen te laten behandelen door “professionals”, en dat betekent dat veel gelovigen naar krachten buiten de kerk worden verwezen als ze een oplossing zoeken voor zielsproblemen die alleen de Heilige Geest, door de hand van gelovigen die zich daaraan hebben overgegeven, kan oplossen. En zo wordt de koek netjes verdeeld, zodat beide partijen tevreden zijn. De gedragswetenschappen zijn blij met deze lucratieve bron van doorverwijzingen, en de theologen hoeven zich niet bezig te houden met moeilijke zaken als gedrag. En dit afschuiven naar andere disciplines van de verantwoordelijkheid om mensen met zielenpijn te helpen is in feite een zich onttrekken aan de lakmoesproef, waaruit blijkt wat hun theologische stellingname voor uitwerking heeft.

Het terrein van counseling in model gebracht

De kaart in figuur 19 zou de lezer moeten helpen bij het vergelijken en contrasteren van wat er zoal omgaat in het strijdperk van de counseling. We hadden natuurlijk een volledig overzicht kunnen geven van wat er gebeurt in de gedragswetenschappen door het terrein van de psychologie en de psychiatrie grondig te verkennen, maar in deze kaart willen we ons beperken tot het terrein van de counseling. We mogen aannemen dat consulenten zich meestal niet met dezelfde diepgang bezig houden met de problemen die gewoonlijk door de psychotherapie worden behandeld, maar de scheidslijn tussen counseling en psychotherapie is niet altijd even duidelijk.

In deze kaart omvat de seculiere module de psychiatrie, de psychotherapie en counseling voor zover de vooronderstellingen daarin doorklinken. De vier belangrijkste krachten in deze lijst zijn Psychoanalyse (Freud), Gedrags Modificatie (Skinner, Watson), Phenomenologische- (Rogers), en Transpersoonlijke (Edgar Casey, et all.) counseling. Van al deze richtingen zijn talloze zijtakken te benoemen, maar daarvan hebben we er maar een paar genoemd. De vierde richting, de Transpersoonlijke counseling, of het occulte in allerlei verschillende verschijningen, rukt de laatste tijd het sterkst op. Uiteraard wordt op het Kruis in alle dimensies zwaar afgegeven door therapieën die zijn gebaseerd op goddeloze vooronderstellingen.De christelijke benaderingen ten opzichte van counseling hebben we ingedeeld in primair psychologische en primair theologische richtingen. De verschillende psychologisch getinte benaderingen hebben hun wortels in de seculiere benaderingen, natuurlijk met uitzondering van de Transpersoonlijke richting, die vooral gebaseerd is op occulte en oosterse religies. Terwijl zij die christelijke psychologie bedrijven zichzelf in mindere of meerdere mate baseren op de Schrift en op schriftuurlijke beginselen, wordt dat toch gecombineerd met een vorm van psychotherapie, die past bij hun opleiding en titel als psycholoog. Daarmee wordt de kracht van het Kruis om mensen, die lijden aan mentale of emotionele storingen, zonder hulp van zo’n therapie te bevrijden, ontkend.

Figuur 19

De analytisch/cognitieve benaderingen vinden hun oorsprong bij Freud, hoewel sommigen de juistheid van de theorie van Freud zullen ontkennen. De benaderingen gaan met name uit van gedachtepatronen, zoals ook de aanduiding aangeeft. De Gestalt benadering is zwaar aangezet met een emotionele lading, waarvoor Fritz Pearles het pionierswerk deed. Albert Ellis combineerde de cognitieve en emotionele benaderingen, en noemde zijn variant van psychotherapie de Rationele Emotieve Therapie. De gedragsbenadering wortelt in de Gedrags Modificatie van Skinner, terwijl de zelfreflexie therapieën teruggaan op de cliënt gerichte benadering van Carl Rogers. De Eclectische benadering tenslotte is een soort smorgasbord, waarin stukjes van alles dat werkt door elkaar worden gehaspeld. Indeling van de theologische richtingen is wat moeilijker te maken, hoewel ze onder de termen “wet” en “genade” kunnen worden onderscheiden. Benaderingen die uitgaan van de beleving van het Kruis als methode en doel kunnen worden ondergebracht onder de kop “genade”, en de benaderingen die de zelfwerkzaamheid met hulp van de Heer benadrukken komen in de categorie “wet”. In die laatste categorie wordt geleerd dat je iets moet doen om wat te zijn, terwijl de eerste categorie leert dat je iets moet zijn om wat te kunnen doen. Hoewel het Woord van God voor beiden de basis vormt worden in de wettische benadering de principes van de schrift door de consulent en de cliënt toegepast zonder dat het Kruis een werkelijkheid hoeft te worden. Er zal in dat leven een verandering plaatsvinden, maar een innerlijke verandering wordt het nooit.Het is mogelijk counseling te bedrijven met de Bijbel als uitgangspunt, zonder daarbij Christus of het Kruis als centraal thema te nemen. Christus-gecentreerde counseling (genade) is altijd bijbels, maar bijbelse counseling is niet altijd Christus-gecentreerd. Elke benadering die het ervaren van het Kruis of het omwisselen van het leven niet centraal stelt in de methode en het doel kan worden ondergebracht onder de term Biblio-therapie. Terwijl de benadering die uitgaat van de boodschap van het leven in Christus hier wordt aangeduid met de term Spirituotherapy. Hoewel deze weergave niet uitputtend is zal ze de lezer in staat stellen de methoden van counseling te beoordelen. Daarnaast zal van bepaalde methoden het masker moeten worden weggenomen, omdat ze, hoewel ze door en door bijbels zijn, toch het vlees

versterken, doordat ze het Kruis meenemen in plaats van toe te passen. En ik geloof dat er maar twee mogelijkheden zijn: het vlees of de Geest.Als ik de Bijbel goed begrijp sluiten “overvloedig leven” en “streven naar…” elkaar uit, zoals Paulus dat schreef, “Wees over niets bezorgt (…) Dan zal de vrede van God, die alle verstand te boven gaat uw hart en gedachten in Christus Jezus bewaren (Fil. 4: 6 – 7)Alle christenen hebben vrede met God vanwege de verlossing, maar slechts weinigen ervaren de vrede van God. En het is juist die vrede waarnaar de neurotische en psychotische mens wanhopig op zoek is. En het is ook de vrede die de zogenaamd aangepaste mens nodig heeft, zelfs al begrijpt hij niet dat hij een probleem heeft, tot zijn comfortabele wereld uit zijn voegen begint te barsten. In ieder geval blijkt de dwang van tegenspoed, die de Heer in zijn almacht liefdevol gebruikt, vaak nodig om ons ertoe te brengen Hem met ons hele hart te zoeken (Ps. 119: 17; Jer. 29:13).Overvloedig leven, of leven vervuld met de Geest, is niet iets dat God wil geven aan een klein aantal uitverkorenen. God wil dat al zijn kinderen verder gaan dan alleen Christus als Heiland te (er)kennen. Hij wil dat we de Heer kennen als ons leven! Daarvoor is dit boek geschreven. Niet om de professionals in de theologie of hen die in de zorg werken te helpen, maar voor iedere zoekende ziel die de Heer Jezus Christus echt wil leren kennen als “alles in allen” (Kol 3: 11).

Aanbevolen literatuur

V. Raymond Edman. They Found the Secret. Grand Rapids, Mich.: Zondervan, 1984.

Bob George. Classic Christianity. Eugene, Oreg.: Harvest House, 1992.

Bill Gillham. Lifetime Guarantee. Eugene, Oreg.: Harvest House, 1993.

Roy Hession. Calvary Road. Fort Washington, Penn.: Christian Literature Crusade, 1992.(vertaald: De weg van Golgotha, - Evangelische Lektuur Kruistocht, Amsterdam)

F. J. Huegel. Bone of His Bone. Beaumont, Tex.: Seedsowers, 1997.

L. E. Maxwell. Born Crucified. Chicago: Moody Press, 1984.

Steve McVey. Grace Walk. Eugene, Oreg.: Harvest House, 1995.

Andrew Murray. Abide in Christ. Fort Washington, Penn.: Christian Literature Crusade, 1992. (vertaald: Christus, ons leven – Gazon Uitgeverij, Den Haag)

Watchman Nee. The Normal Christian Life. Fort Washington, Penn.: Christian Literature Crusade, 1979. (vertaald: Het normale christelijke leven – Gideon, Hoornaar)

Stephen Olford. Not I but Christ. Wheaton, Ill.: Crossway, 1997.

Ruth Paxson. Life on the Highest Plane. Grand Rapids, Mich.: Kregel, 1996.

Jessie Penn-Lewis. The Centrality of the Cross. Fort Washington, Penn.: Christian Literature Crusade, 1993. (vertaald: Het Kruis van Golgotha – Evangelische Wereldpers, Amsterdam)

Hannah W. Smith. The Christians Secret of a Happy Life. Uhrichsville, Ohio: Barbour, 1996.

Miles Stanford. The Complete Green Letters. Grand Rapids, Mich.: Zondervan, 1983.

Howard Taylor, Mary G. Taylor, and Gregg Lewis. Hudson Taylors Spiritual Secret. Chicago: Moody Press, 1981.

Jack Taylor. The Key to Triumphant Living. Beaumont, Tex.: Seedsowers, 1996.

W. Ian Thomas. The Saving Life of Christ. Grand Rapids, Mich.: Zondervan, 1989.

A. W. Tozer. The Best of A. W. Tozer. Camp Hill, Penn.: Christian Publications, Inc., 1995.

Charles Trumbull. Victory in Christ. Fort Washington, Penn.: Christian Literature Crusade, 1992.

Michael Wells. Sidetracked in the Wilderness. Grand Rapids, Mich.: Revell, 1991.

Over de schrijver

Charles Solomon werd geboren in het beginjaren van de Grote Crisis, en leed onder zowel economische als emotionele armoede. Dit veroorzaakte een emotioneel conflict, en zijn verzet daartegen, samen met zijn vroege huwelijk en zijn werk als luchtvaart ingenieur leverde een druk op die leidde tot psychosomatische aandoeningen, een bijna - zenuwinzinking en gedachten aan zelfmoord.Toen Dr. Solomon 35 jaar oud was maakte de Heilige Geest de tekst van Galaten 2: 20 tot een werkelijkheid in zijn leven. Nog steeds wist hij zeker dat de dood de enige ontsnappingsweg was, maar hij begreep nu dat de zonde ter dood wordt gebracht in Christus in Zijn dood en opstanding, waarmee hij zich mocht vereenzelvigen. In 1967 riep God Dr. Solomon om een nieuwe benadering van counseling te ontwikkelen en daar pionierswerk mee te gaan doen. Deze methode in bekend geworden onder de aanduiding “Exchanged Life counseling”. Als antwoord op die roeping zette hij zich vanaf 1970, hij was toen 40, fulltime in als consulent in dienst van de Heer. Hij schreef verschillende boeken, waaronder The Ins and Out of Rejection, Gems and Jargon, en Handbook to Happiness in Verse. Zijn vrouw Sue en hij hebben samen drie kinderen en vijf kleinkinderen. Ze wonen in Pigeon Forge, Tennessee.