integrali i pacaktuar

37
Integrali i pacaktuar D i s a t ë d h ë n a t e o r i k e: (1) Le të jetë f funksion i përkufizuar në një interval . I Funksioni i derivueshëm F quhet funksion primitiv i funksionit f nëse ). )( ( ) ( ' I x x f x F (2) Nëse F është funksion primitiv i funksionit f në intervalin , I atëherë çdo funksion tjetër primitiv i funksionit f I ka formën () () . x Fx C ku C është një konstantë e çfarëdoshme. (3) Bashkësia e të gjitha funksioneve primitive të funksionit f në intervalin , I quhet integral i pacaktuar i funksionit f dhe shënohet . ) ( dx x f Pra dx x f ) ( . ) ( C x F Funksioni f quhet funksion nënintegral, kurse shprehja dx x f ) ( quhet shprehje nënintegrale. ) 4 ( Janë të vërteta barazimet : 1 () () . dF x dx Fx C ' 2 () ( ). f x dx fx 3 () () . d f x dx f x dx 4 () () . cf x dx c f x dx 5 () () () () . fx gx dx f x dx g x dx Tabela e integraleve. Duke pasur parasysh tabelën e derivateve të funksioneve elementare, në vazhdim po e japim tabelën e integraleve të pacaktuar të disa funksioneve elementare. ). 1 ( 1 1 1 C x dx x . | | ln 2 C x x dx . 3 C e dx e x x ). 1 1 ( ln 4 a a C a a dx a x x . cos sin 5 C x xdx

Upload: arbenosm

Post on 20-Jul-2016

209 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

sgsg

TRANSCRIPT

Page 1: Integrali i Pacaktuar

Integrali i pacaktuar

D i s a t ë d h ë n a t e o r i k e: (1) Le të jetë f funksion i përkufizuar në njëinterval .I Funksioni i derivueshëm F quhet funksion primitiv i funksionit f

nëse ).)(()(' IxxfxF (2) Nëse F është funksion primitiv i funksionit f në intervalin ,I atëherë çdofunksion tjetër primitiv i funksionit f në I ka formën ( ) ( ) .x F x C ku Cështë një konstantë e çfarëdoshme.(3) Bashkësia e të gjitha funksioneve primitive të funksionit f në intervalin ,I

quhet integral i pacaktuar i funksionit f dhe shënohet .)( dxxf Pra

dxxf )( .)( CxF

Funksioni f quhet funksion nënintegral, kurse shprehja dxxf )( quhet shprehjenënintegrale.

)4( Janë të vërteta barazimet :

1 ( ) ( ) .dF x dx F x C

'

2 ( ) ( ).f x dx f x

3 ( ) ( ) .d f x dx f x dx

4 ( ) ( ) .cf x dx c f x dx

5 ( ) ( ) ( ) ( ) .f x g x dx f x dx g x dx

Tabela e integraleve. Duke pasur parasysh tabelën e derivateve të funksioneveelementare, në vazhdim po e japim tabelën e integraleve të pacaktuar të disafunksioneve elementare.

).1(1

11

C

xdxx

.||ln2 Cxx

dx

.3 Cedxe xx

).11(ln

4 aaCa

adxa

xx

.cossin5 Cxxdx

Page 2: Integrali i Pacaktuar

136

.sincos6 Cxxdx

.cos

72

Ctgxx

dx

.sin

82

Cctgxx

dx

.sin1

92

Cxacx

dx

.cos1

102

Cxacx

dx

.1

112

Cactgxx

dx

.1

112

Cacctgxx

dx

.|1|ln1

12 2

2Cxx

x

dx

.|1|ln1

13 2

2Cxx

x

dx

Integralet e mëposhtme mund të sillen në integrale tabelore, provoni!

2.1.1. 2 12 .x x dx

x Rezultati:

32 ln .

3

xx x C

2.1.2. 2 .xdx Rezultati: 2 .x C

2.1.3. 3 .x dx Rezultati:4

.4

xC

2.1.4. 3( 4 ) .t dt Rezultati: 4 .t C

2.1.5. .xdx Rezultati:2

.3

x x C

2.1.6.3.

dx

x Rezultati:2

1.

2C

x

2.1.7.5

4.

dx

x Rezultati:4

1.C

x

2.1.8. 3 .xdx Rezultati: 1 33.

7x C

Page 3: Integrali i Pacaktuar

137

2.1.9.3

.dx

x Rezultati: Cx 34

43

.

2.1.10. xx

dx. Rezultati:

2.C

x

2.1.11. .x x x dx Rezultati: 8 158.

15x C

2.1.12. 3 2(5 4 3 5) .x x x dx Rezultati: 4 3 25 4 35 .

4 3 2x x x x C

2.1.13.4 7 26 8 5 2

.x x x

dxx

Rezultati:4 33 16

5 2ln .2 7

x x xx x C

2.1.14.3

4

10 3.

xdx

x

Rezultati:

3

110ln .x C

x

2.1.15.3

2.

xdx

x

Rezultati:

2

1.

xC

x

2.1.16.2

3

( 1).

xdx

x

Rezultati:

2

2 1ln .

2x C

x x

2.1.17.2

2

( 1)( 3).

3

x xdx

x

Rezultati:

2 1ln .

6 3

x xx C

x

2.1.18.34

1 1.dx

x x

Rezultati: 42 4 .x x C

2.1.19.3( 1)

.x

dxx

Rezultati:

23 6 ln .

3

x xx x x C

2.1.20.

dxx

xxx3

)1)((. Rezultati: Cxx 67613

76

136

.

2.1.21. 4 32

1.x x x x dx

x Rezultati:

53 2 7 32 3 1

.5 3 7

xx x C

x

2.1.22.2

11 .x xdx

x Rezultati:

2

4

4( 7).

7

xC

x

2.1.23. .b

ax dxx

Rezultati: 21

ln .2

ax b x C

2.1.24.1

.x

x

edx

e

Rezultati: .xx e C

2.1.25.2

1 .x

x ee dx

x

Rezultati:

1.xe C

x

Page 4: Integrali i Pacaktuar

138

2.1.26.3

1 .x

x aa dx

x

Rezultati:

2.

ln

xaC

a x

2.1.27. 3(3 ) .x xe dx Rezultati: 33.

ln3

xxe C

2.1.28.2

cos2.

cos sin

xdx

x x Rezultati: .ctgx tgx C

2.1.29. 2 .ctg xdx Rezultati: .ctgx x C

2.1.30.2 2

.sin cos

dx

x x Rezultati: .tgx ctgx C

2.1.31.2

2

3 2.

cos

ctg xdx

x

Rezultati: 3 2 .tgx ctgx C

2.1.32.

13 2

2

3.

x xdx

x

Rezultati: .

322

2

Cxx

x

2.1.33.31 21

3 32 2 .x x x dx

Rezultati:17 19 10

316 6 36 72 122 .

17 19 5x x x x C

2.1.34.31 1

2 2 .a x dx

Rezultati: .

52

23

2 2

522

1

2

3

2

3

Cxxaaxxa

2.1.35. 2cos .xdx Rezultati:sin 2

.2 4

x xC

2.1.36. 2 2(cos sin ) .x x dx Rezultati:sin 2

.2

xC

2.1.37. sin cos .x xdx Rezultati:cos2

.4

xC

2.1.38. 2cos 3 .xdx Rezultati:sin 6

.2 12

x xC

2.1.39.1

2(1 cos ) .x dx Rezultati: 2 2 cos .2

xC

2.2. Integrimi me metodën e zëvendësimit

D i s a t ë d h ë n a t e o r i k e: Le të jetë )(uF funksion primitiv i funksionit)(uf dhe )(xu funksion i derivueshëm. Nëse ekziston funksioni i përbërë

Page 5: Integrali i Pacaktuar

139

( ( )),F x atëherë ))(( xF është funksion primitiv i funksionit '( ( )) ( ),f x x d.m.th.

'( ( )) ( ) ( ( )) .f x x dx F x C

D e t y r a t ë z g j i d h u r a

2.2.1. Njehsoni .sin

dx

xZgjidhje: Integralin e dhënë e transformojmë në formën

2cos

2tg2

2cos

2sin2sin 2 xx

dxxx

dx

x

dx

e pastaj zëvendësojmë ,

2cos22 2

dtx

dxt

xtg kemi

2

ln | | ln tg ( ).sin 22 tg cos

2 2

dx dx d xt C C x k

x xx t

2.2.2. Njehsoni .cos

dx

xZgjidhje: Sipas detyrës 2.2.1, kemi

ln tg .cos 2 4 2

sin2

dx dx xC x k

xx

2.2.3. Njehsoni2

.3 2 5

dx

x x Zgjidhje: Integralin e dhënë e shkruajmë në formën

2 222

1 1 1,

2 53 2 5 3 3 31 1 5 1 143 3 3 9 3 3 9

dx dx dx dx

x x x x x x

e pastaj zëvendësojmë ,314

314

31

dtdxtx kemi

Ctt

dt

t

dt

xx

dx

arctg14

1114

9314

31

914

914

314

31

523 22

2

Page 6: Integrali i Pacaktuar

140

13

1 1 3 13arctg arctg .

14 14 14 14

xx

C C

2.2.4. Njehsoni2.

3 5

dx

x xZgjidhje: Integralin e dhënë e shkruajmë në formën

1009

1035

1

535

153 2

22

x

dx

xx

dx

xx

dx

e pastaj zëvendësojmë ,103

103

103

dtdxtx kemi

132

19100

103

51

1009

1009

103

51

53 222

2 t

dt

t

dt

t

dt

xx

dx

101 12 1 1 1 1 6 103ln ln ln .

103 2 1 3 3 101 13

xt xC C C

t xx

.

2.2.5. Njehsoni2

.1 3

dx

x x

Zgjidhje: Integralin e dhënë e transformojmë në formën

31

313

1

31

313

1

31 222

xx

dx

xx

dx

xx

dx

22

61

36133

1

31

361

613

1

x

dx

x

dx

e pastaj zëvendësojmë1 13 13

,6 6 6

x t dx dt kemi:

2 2 2

131 1 63 31 3 13 1 13 13

36 6 36 6

dtdx dx

x xx t

Page 7: Integrali i Pacaktuar

141

2

1 13 6 1 1 6 1arcsin arcsin .

63 13 3 3 131

dt xt C C

t

2.2.6. Njehsoni2

.2 3 1

dx

x x

Zgjidhje: Integralin e dhënë e transformojmë në formën

21

169

432

1

21

232

1

132 22

2

x

dx

xx

dx

xx

dx

161

432

12

x

dx

e pastaj zëvendësojmë3 1 1

,4 4 4

x t dx dt kemi:

Cttt

dt

t

dt

xx

dx

1ln2

1

12

1

161

161

41

2

1

132

2

22

2

.1)34(34ln2

1 2 Cxx

2.2.7. Njehsoni2

.4 4 5

dx

x x

Zgjidhje:Integralin e dhënë e transformojmë në formën

1212

1

544 22

x

dx

xx

dx

e pastaj zëvendësojmë1

,2

x t dx dt kemi

2 2

2 2

1 1 1 1 5ln 1 ln .

2 2 2 2 44 4 5 1

dx dtt t x x x C

x x t

2.2.8. Njehsoni 2 2 .a x dxZgjidhje: Zëvendësojmë sin cos ,x a t dx a tdt kemi :

2 2 2 2 2 2 2 2 1 cos 2sin cos cos

2 2

ta x dx a a a t tdt a tdt a dt

Page 8: Integrali i Pacaktuar

142

2 1sin 2 .

2 2

at t C

Meqenëse sin arcsin ,x

x a t ta

atëherë

2 22 2

2

2sin 2 2sin cos 2 sin arcsin 1 2 1 .

x x x x xt t t a x

a a a a a

Rrjedhimisht2 2

2 2 2 22

1 1 2sin 2 arcsin

2 2 2 2

a a x xa x dx t t C a x C

a a

22 2arcsin .

2 2

a x xa x C

a

2.2.9. Njehsoni 21 4 .x x dx Zgjidhje: Integralin e dhënë e transformojmë në këtë formë:

dxxdxxx 22 )2(541

e pastaj zëvendësojmë dtdxtx 552 dhe zbatojmë rezultatin egjetur në detyrën 2.2.8, kemi

dttdxxdxxx 222 15)2(541

21 25arcsin ( 2) 1 4 .

2 5

xx x x C

D e t u r a m e r e z u l t a t e

2.2.10.2

.1

dx

x x Rezultati: .3

12arctg

3

2C

x

2.2.11.2

.7 12

dx

x x Rezultati:4

ln .3

xC

x

2.2.12.2

.1

dx

x x Rezultati: 21

ln 1 .2

x x x C

2.2.13.2

.5 4

dx

x x Rezultati:

1 5 2arcsin .

25

xC

2.3. Integrimi në pjesë

D i s a t ë d h ë n a t e o r i k e: Integrimi me pjesë bëhet sipas kësaj formule:.udv u v vdu

Page 9: Integrali i Pacaktuar

143

D e t y r a t ë z g j i d h u r a

2.3.1. Njehsoni 2 ln .x xdxZgjidhje: Integrojmë me pjesë,

32( ln ) ,

3

dx xu x dv x dx du v

x

kemi

2 3 2 3 31 1 1 1ln ln ln .

3 3 3 9x xdx x x x dx x x x C

2.3.2. Njehsoni 2 .xxe dxZgjidhje: Integrojmë me pjesë 2 21

( )2

x xu x dv e dx du dx v e

dhe

kemi

2 2 2 21 1 1(2 1) .

2 2 4x x x xxe dx xe e dx e x C

2.3.3. Njehsoni .x arctgxdxZgjidhje: Integrojmë me pjesë

2

2( ) ,

1 2

dx xu arctgx dv xdx du v

x

kemi

dxx

xarctgx

xxarctgxdx 2

22

121

2

2 1.

2 2

x xarctgx C

2.3.4. Njehsoni sin .xe xdxZgjidhje: Integrojmë me pjesë ( sin ) ( cos ),x xu e dv xdx du e dx v x kemi

sin cos cos .x x xe xdx e x e xdx Përsëri integrojmë me pjesë ( cos ) ( sin ),x xu e dv xdx du e dx v x kemi

xexexdxexexdxe xxxxx sincoscoscossin xdxex sin

1sin (sin cos ) .

2x xe xdx e x x C

2.3.5. Njehsoni .ln

2 dxx

x

Zgjidhje: Integrojmë me pjesë2

1ln ,

dx dxu x dv du v

x x x

kemi:

Page 10: Integrali i Pacaktuar

144

.1lnln1lnln 2

2 Cxx

xdxx

x

x

x

dx

xx

xdx

x

x

2.3.6. Njehsoni .22 dxax

Zgjidhje: Vejmë 2 2

2 2,

xdxu x a dv dx du v x

x a

kemi:

dx

ax

aaxaxxdx

ax

xaxxdxax

22

22222

22

22222

22

2

22

2222 )(

ax

dxadx

ax

axaxx

2 2 2 2 2

2 2.

dxx x a x a dx a

x a

Meqenëse 2 2

2 2ln ,

dxx x a C

x a

atëherë

dxax 22 dxaxaxx 2222 Caxxa 222 ln

dxax 22 22

21

axx 2

2 2ln .2

ax x a C

2.3.7. Njehsoni 2 3 2 .x x dx Zgjidhje: Integralin e dhënë e transformojmë në formën

dxxdxxx

41

23

232

2

e pastaj zëvendësojmë3

,2 2 2

t dtx dx kem

22 23 1 1

3 2 12 4 4

x x dx x dx t dt

2 21 1 11 ln 1 .

4 2 2t t t t C

.2323281

23)32(41 22 Cxxxxxx

2.3.8. Njehsoni .22 dxax

Zgjidhje:Vejmë 2 2

2 2,

xdxu x a dv dx du v x

x a

kemi:

Page 11: Integrali i Pacaktuar

145

dx

ax

aaxaxxdx

ax

xaxxdxax

22

22222

22

22222

22

2

22

2222 )(

ax

dxadx

ax

axaxx

2 2 2 2 2

2 2.

dxx x a x a dx a

x a

Meqenëse 2 2

2 2ln ,

dxx x a C

x a

atëherë

dxax 22 dxaxaxx 2222 Caxxa 222 ln

dxax 22 22

21

axx Caxxa

222

ln2

.

2.3.9. Njehsoni 2 2 .x x dx Zgjidhje: Integralin e dhënë e transformojmë në formën

dxxx 22 dxx

47

21

2

e pastaj zëvendësojmë1 7 7

,2 2 2

x t dx dt kemi

22 21 7 7

2 12 4 4

x x dx x dx t dt

1

21

47 2tt Ctt

1ln

21 2

2 21 7 2 1 2(2 1) 2 ln 2 .

4 8 7 7

xx x x x x C

D e t y r a m e r e z u l t a t e

2.3.10. arcsin .xdx Rezultati: 2arcsin 1 .x x x C

2.3.11. sin .x xdx Rezultati: sin cos .x x x C

2.3.12. cos3 .x xdx Rezultati:sin3 cos3

.3 9

x x xC

2.3.13. .x

xdx

e Rezultati:1

.x

xC

e

Page 12: Integrali i Pacaktuar

146

2.3.14. 2 .xx dx Rezultati:2

ln 2 1.

2 ln 2x

xC

2.3.15. 2 3 .xx e dx Rezultati:3

2(9 6 2) .27

xex x C

2.3.16. 2( 2 5) .xx x e dx Rezultati: 2( 5) .xe x C

2.3.17. sin cos .x x xdx Rezultati:cos2 sin 2

.4 8

x x xC

2.3.18. cos .x xdx Rezultati: sin cos .x x x C

2.3.19. ( 1) .xx e dx Rezultati: .xxe C

2.3.20. 2( 2 3)cos .x x xdx Rezultati: 2( 1) sin 2( 1)cos .x x x x C

2.4. Integrimi i funksioneve racionale

D i s a t ë d h ë n a t e o r i k e: Funksioni i formës)()(

)(xq

xpxf ku qp,

janë polinome quhet funksion racional . Nga algjebra lineare dihet se çdo funksionracional mund të paraqitet si shumë e një polinomi dhe një funksioni dhe një numritë fundmë funksionesh elementare racionale. Prandaj duke zbatuar vetitë eintegralit të pacaktuar,integrali i funksionit racional paraqitet si shumë e integralittë një polinomi dhe një numri të fundmë integralesh të funksioneve elementareracionale. Të shtojmë se integralet e mëposhtme :

(1) .A

dxx a

(2) ( 2).( )k

Adx k

x a

(3) 22

( 4 0).Ax B

dx p qx px q

(4)

222

( 2 4 0).Ax B

dx k p qx px q

,

janë integralet e funksioneve elementare racionale .

D e t y r a t ë z g j i d h u r a

Page 13: Integrali i Pacaktuar

147

2.4.1. Njehsoni .

1 2x

dx

Zgjidhje: Meqenëse ),1)(1(1 2 xxx atëherë funksionin nënintegralmund ta shkruajmë në formën

BAxBABxBAxAx

B

x

A

x

)(11

1111

2

1( 0) ( 1) .

2A B A B A B

Rrjedhimisht

2

1 1 1 1 1ln(1 ) ln(1 ) ln .

1 2 1 2 1 2 2 1

dx dx dx xx x C C

x x x x

2.4.2. Njehsoni

.45

122 dx

xx

x

Zgjidhje: Meqenëse ),4)(1(452 xxxx atëherë

BBxAAxxx

B

x

A

xx

x

4124145

122

)14()2()4()(12 BABABAxBAx).3()1( BA

Rrjedhimisht3

2

2 1 ( 4)3 ln( 1) 3ln( 4) ln .

5 4 1 4 1

x dx dx xdx x x C C

x x x x x

2.4.3. Njehsoni 2 3

.5 4

xdx

x

Zgjidhje: Kemi:

dxx

dxx

xdx

x

x

54

157

251

5432

51

4532

1 7 1 7 42 2 ln .

45 5 5 5 55

dxdx x x C

x

2.4.4. Njehsoni3 22 7 4 2

.2 3

x x xdx

x

Zgjidhje: Kemi

Page 14: Integrali i Pacaktuar

148

3 2 3 222 7 4 2 1 2 7 4 2 1 5

2 4 23 32 3 2 22 2

x x x x x xdx dx x x dx

x x x

2

35242

2

1 2

x

dxdxxdxdxx

Cxxxx

23

ln522

43

221 23

32 5 3

ln .3 2 2

xx x x C

2.4.5. Njehsoni2

3 4.

6

xdx

x x

Zgjidhje: Zerot e trinomit 62 xx janë 21 x dhe 2 3.x Prandaj

32)3)(2(43

643

2

x

B

x

A

xx

x

xx

x

3 4 ( 3) ( 2) 3 4 3 2x A x B x x Ax A Bx B 3 4 ( ) 3 2 3 3 2 4x A B x A B A B A B

.12423

3

BABA

BA

Prej nga rrjedh se

2

3 4 22ln 2 ln 3 .

6 2 3

x dxdx dx x x C

x x x x

.

2.4.6. Njehsoni2

5 7.

(2 4 6)

xdx

x x x

Zgjidhje: Integralin e dhënë e shkruajmë në formën:

dx

xxx

x

)642(75

2 2

1 5 7.

2 ( 2 3)

xdx

x x x

Meqenëse zerot e trinomit 0322 xx janë: ,1,3 21 xx 322 xx( 3)( 1).x x Prandaj

13)1)(3(

75

x

C

x

B

x

A

xxx

x

)3()1()1)(3(75 xCxxBxxxAx

CxCxBxBxAAxAxx 33275 222

Page 15: Integrali i Pacaktuar

149

)3()32()(75 2 AxCBAxCBAx ( 0) ( 2 3 5) ( 3 7)A B C A B C A

7,

3A 3,C .

32

B

Prej nga2

5 7 7 1 2 1 3.

( 2 3 3 3 3 1

x

x x x x x x

Rrjedhimisht

13

332

37

21

)32(75

21

2 x

dx

x

dx

x

dxdx

xxx

x

1 7 2ln | | ln | 3 | 3ln | 1|

2 3 3x x x C

7 1 3ln | | ln | 3 | ln | 1|

6 3 2x x x C

7 26 7 33 6

9

( 3)ln ln 3 ln ( 1) ln .

( 1)

x xx x x C C

x

2.4.7. Njehsoni 1892 23

2

xxx

dxx.

Zgjidhje: 3 2 2 22 9 18 ( 2) 9( 2) ( 2)( 9) ( 2)( 3)( 3),x x x x x x x x x x x prandaj

332)3)(3)(2(

2

x

C

x

B

x

A

xxx

x

)3)(2()3)(2()3)(3(2 xxCxxBxxAx

.2

3,3rep

10

3,3rep

5

4,2rep

Cx

Bx

Ax

Rrjedhimisht3

123

31

103

21

54

1892 23

2

xxxxxx

x dhe

2

3 2

4 3 3ln 2 ln 3 ln 3 .

2 9 18 5 10 2

x dxx x x C

x x x

2.4.8. Njehsoni

2 2.

(3 15 18)

xdx

x x

Page 16: Integrali i Pacaktuar

150

Zgjidhje: Meqenëse

2222 )65(9

1

)65(9 xx

xdx

xx

xdx dhe meqenëse

zerot e trinomit 0652 xx janë 1 22, 3,x x atëherë

3)3(2)2()3()2( 2222

x

D

x

C

x

B

x

A

xx

x

)3()2()2()3)(2()3( 2222 xxDxCxxBxAx.5,3,5,2 DCBA

Prej nga

35

)3(3

25

)2(2

)65( 2222

xxxxxx

x

dhe

35

)3(3

25

)2(2

)65( 2222 x

dx

x

dx

x

dx

x

dx

xx

xdx

Rrjedhimisht

2 2

1 1 2 35ln | 2 | 5ln | 3 | .

9 ( 5 6) 9 2 3

xdxx x C

x x x x

2.4.9. Njehsoni .

)52( 2 xxx

dx

Zgjidhje: Meqenëse trinomi ,0522 xx nuk ka zero reale, atëherë

52)52(1

22

xx

CBx

x

A

xxx

xCBxxxA )()52(1 2 2 1 1 2

1 ( ) (2 ) 5 , ,5 5 5

A B x A C x A A B C

5252

51

51

)52(1

22

xx

x

xxxx

2 2

1 1 1 2.

( 2 5) 5 2 5

x

x x x x x x

2 2

1 2ln .

( 2 5 5 2 5

dx xx dx

x x x x x

Meqenëse

5252

)22(21

522

222 xx

dx

xx

dxxdx

xx

x

atëherë

Page 17: Integrali i Pacaktuar

151

52( 2 xxx

dx

5252)22(

21

ln51

22 xx

dx

xx

dxxx .

Tani nga se

52

)22(21

2 xx

dxx 21ln | 2 5 |

2x x C

2 2 2

1 2 1 1 1 1arctg

22 5 ( 1) 4 2 1 2 2 2

x tdx dx dt xt arctg

dx dtx x x t

rrjedh se

2 2

1 1 1ln .

( 2 5) 5 2 22 5

dx x xarctg C

x x x x x

2.4.10. Njehsoni4

.1

dx

x Zgjidhje: Meqë 4 2 2 21 ( 1)( 1) ( 1)( 1)( 1),x x x x x x atëherë

4 2

1 1 1 1, , 0,

1 1 1 1 4 4 2

A B Cx DA B C D

x x x x

11

21

11

41

11

41

11

24

xxxx

4

1 1 1ln | 1| ln | 1|

1 4 4 2

dxx x arctgx C

x

44

1 1ln .

1 1 2

dx xarctgx C

x x

2.4.11. Njehsoni6 4 2

3 2 2

4 2.

( 1)

x x xdx

x x

Zgjidhje: Meqenëse

1)1()1(24

22223223

246

x

GFx

x

EDx

x

C

x

B

x

A

xx

xxx

)1()1()1(24 222222246 xCxxBxxAxxx323 )1)(()( xxGFxxEDx

456246 )2()()(24 xFDCAxGBxFCxxx ABxxCAxGEB 23 )2()2(

2, 0, 0, 2, 0, 1, 0.A B C D E F G Prej nga

1)1(2

2)1(

242223223

246

x

xdx

x

xdx

x

dxdx

xx

xxx

Page 18: Integrali i Pacaktuar

152

2 22 2 2 2

1 1 1 1ln( 1) ln 1 .

1 2 ( 1)x C x C

x x x x

D e t y r a m e r e z u l t a t e

2.4.12.3 2

1.

6

xdx

x x x

Rezultati:

3

10

1 2

6 15

( 2)ln .

( 3)

xC

x x

2.4.13.3 2

3 5.

1

xdx

x x x

Rezultati:

1 1 4ln .

2 1 1

xC

x x

2.4.14.2

4 7.

6

xdx

x x

Rezultati: 3ln ( 2) ( 3) .x x C

2.4.15.2

.6 13

dx

x x Rezultati:1 3

.2 2

xarctg C

2.4.16.2

.5

dx

x x Rezultati:1

ln .5 5

xC

x

2.4.17.2

4.

( 1)( 1)

xdx

x x Rezultati:1 1 1

ln .4 1 2( 1)

xC

x x

2.4.18.2

.5 6

dx

x x Rezultati: ln( 3) ln( 2) .x x C

2.4.19.2

3

1.

xdx

x x

Rezultati:

1ln .x C

x

2.4.20.5 2

.dx

x x

Rezultati:2

2

1 1 ( 1) 1 2 1ln .

6 1 3 3

x xarctg C

x x x

2.4.21.3 2

2

3 5 7.

2

x x xdx

x

.

Rezultati: 2 21 3 13 ln( 2) .

2 2 2 2

xx x x arctg C

2.4.22.2 2

.( 1)

dx

x x Rezultati:2

2 2

1 1ln .

2 1 2( 1)

xC

x x

2.4.23.3

.8

dx

x Rezultati: 21 1 1 1

ln( 2) ln( 2 4) .12 24 4 3 3

xx x x arctg C

Page 19: Integrali i Pacaktuar

153

2.4.24.2 2

1.

( 1)( 9)

xdx

x x

Rezultati:2

2

1 1 1 1ln .

16 9 8 24 2

x xarctgx arctg C

x

2.4.25.2

3

2.

1

xdx

x

Rezultati:

2 2 1ln( 1) .

3 3

xx arctg C

2.4.26.3

.1

dx

x Rezultati:2

2

1 ( 1) 1 2 1ln .

6 1 2 2

x xarctg C

x x

2.4.27.2 4

.( 1)

dx

x x Rezultati:1 1 1 1

ln .4 1 2

xarctgx C

x x

2.4.28.4 3

.( 1)

dx

x x Rezultati: 3 33

1ln | | ln | 1| .x x C

x

2.5. Integrimi i funksioneve irracionale

D i s a t ë d h ë n a t e o r i k e:

(1) Integralet e tipit , ,..., ( , ,..., , ),m r

n sR x x x dx m n r s

ku R është funksion

racional në lidhje me , ,..., .m r

n sx x x Këto integrale shndërrohen në integrale tëfunksioneve irracional me zëvendësimin ,ktx ku k është shumëfishi më i vogël ipërbashkët për .,..., sn

(2) Integralet e tipit , ,..., ( , ,..., , ),

m r

n sax b ax bR x dx m n r s

cx d cx d

ku R

është funksion racional në lidhje me , ,..., .

m r

n sax b ax bx

cx d cx d

Këto integrale

shndërrohen në integrale të funksioneve racionale me zëvendësimin ,ktdcx

bax

ku

k është shumëfishi më i vogël i përbashkët për .,..., sn

D e t y r a t ë z g j i d h u r a

2.5.1. Njehsoni3

3.

xdx

x x x xZgjidhje: Zëvendësojmë ,6 56 dttdxtx kemi

Page 20: Integrali i Pacaktuar

154

dx

xxxx

x3

3

Ct

t

tt

dt 1ln6

)1(6 .

1ln6

6

6

Cx

x

2.5.2. Njehsoni2

2 1.

xdx

x

Zgjidhje: Zëvendësojmë ,12 2 tdtdxtx kemi

dxx

x

2

12 2 2

2 2 2 2

44 .

( 1) ( 1)

t tdt dt

t t

Meqenëse

1)1(1)1()1()1()1( 2222

2

22

2

t

D

t

C

t

B

t

A

tt

t

t

t

)1()1()1()1()1()1( 22222 ttDtCttBtAt

.41

,41

,41

,41

DCBA

dxx

x

2

12

dtt

t22

2

)1(

4

14

1

)1(4

12 t

dt

t

dt4

14

1

)1(4

12

t

dt

t

dt

Ctt

tt

|1|ln1

1|1|ln

1

1

Ct

t

t

tC

t

t

t

t

1

1ln

1

2

1

1ln

1

222

2 2 1 2 1 1 2 1 2 1 1ln ln .

2 1 1 2 1 1 2 1 1

x x x xC

x xx x

2.5.3. Njehsoni3

3

1 1.

1 1

xdx

x

Zgjidhje: Zëvendësojmë ,31 23 dttdxtx kemi

dx

x

x3

3

11

11

dtt

ttdtt

t

t

13

1

13

322

Ctttt

|1|ln22

33 2

3

.)11ln(12)1(3

13 2333 2 Cxxx

x

Page 21: Integrali i Pacaktuar

155

2.5.4. Njehsoni 37 4 .x x dxZgjidhje: Zëvendësojmë 3 24 3 ,x t dx t dt kemi

dxxx 3 47 dtttt 23 )4(37 CttCt

t )7(34

843 344

7

.4)12(3)3)(4(43 323 Cxxxxxx

2.5.5. Njehsoni2

1 1.

xdx

x x

Zgjidhje: Zëvendësojmë 22 2 2

1 1 2,

1 ( 1)

x tt x dx dt

x t t

kemi

332 2 2

2 2 2

1 1 2 12 ( 1) 2 2 .

( 1) 3 3

x t t xdx t t dt t dt C C

x x t x

2.5.6. Njehsoni4

3.

xdx

x xZgjidhje: Zëvendësojmë 12 1112 ,x t dx t dt kemi

dxxx

x 3

4

dt

tt

tdtt

tt

t

)1(1212 24

1411

64

3

dt

t

t

112

2

10

Ctarctgttttt

357912

3579

.121245

127

1234 1212412 512 74 3 Cxarctgxxxxx

2.5.7. Njehsoni3

.1 1

xdx

x x Zgjidhje: Zëvendësojmë 6 6 51 1 6 ,x t x t dx t dt kemi

113 xx

xdx

Ctttttt

dtttt

t

4567896

16

4567895

32

6

6 73 43 )1(76

)1(43

)1(32

xxx

.)1(23

)1(56

)1( 3 26 5 Cxxx

D e t y r a m e r e z u l t a t e

2.5.8.34

1 1.dx

x x

Rezultati: 42 4 .x x C

Page 22: Integrali i Pacaktuar

156

2.5.9.3( 1)

.x

dxx

Rezultati: .ln63

32

Cxxxxx

2.5.10.3

( )(1 ).

x x xdx

x

Rezultati: .

76

136 67613 Cxx

2.5.11. 4 32

1.x x x x dx

x

Rezultati: .1

73

32

53723

5

Cx

xxx

2.5.12.2

11 .x xdx

x Rezultati: .

7

)7(44

2

Cx

x

2.5.13. .1 1

xdx

x Rezultati:2

(1 ) 1 1 .3

x x C

2.5.14. .( 1) 1

dx

x x Rezultati:1 1 2

ln .2 1 2

xC

x

2.5.15.1 1

.1

xdx

x x

Rezultati:1 1 1

ln .11 1

x x xarctg C

xx x

2.5.16.4

.dx

x x Rezultati: 4 42 4 4ln 1 .x x x C

Integrali i formës 2( , ) .R x ax bx c dx Njehsimi i integraleve të kësaj forme

bëhet me zëvendësimet e Eulerit:

( )a Nëse 0a merret zëvendësimi 2 .ax bx c t ax

( )b Nëse 0c merret zëvendësimi 2 .ax bx c xt c

( )c Nëse ))(( 212 xxxxacbxax merret zëvendësimi

21( )ax bx c x x t ose .)( 2

2 txxcbxax

D e t y r a t ë z g j i d h u r a

2.5.17. Njehsoni2

.4 4

dx

x x x

Zgjidhje: Meqenëse ,01a merret zëvendësimi xtxx 442

Page 23: Integrali i Pacaktuar

157

2 2 22

2

4 4 4 4 44 4 ,

2( 2) 2( 2) 2( 2)

t t t t tx x x dx dt

t t t

kemi

442 xxx

dx.

244

242

2

2 Cxxx

arctgct

arctgt

dt

2.5.18. Njehsoni2

.( 1) 1

dx

x x x

Zgjidhje:Meqenëse ,01c merret zëvendësimi 11 2 txxx2 2

22 2 2 2

1 2 1 2( 1)1 ,

1 1 ( 1)

t t t t tx x x dx

t t t

kemi

222 2 ( 1)

2 2( 1) 1

dx dtarctg t C

t tx x x

.111

22

Cx

xxarctg

2.5.19. Njehsoni2

.7 10

xdx

x x

Zgjidhje: Meqenëse ),2)(5(1072 xxxx merret zëvendësimi

1

3107

125

)5(107 22

2

22

t

txx

t

txtxxx

2 2

6,

( 1)

tdx

t

kemi

2

2 22

5 2 32 7

( 1) 17 10

xdx t tdt arctg t C

t tx x

.29142

)5)(2(352

7 2 Cxx

xx

x

xarctg

2.5.20. Njehsoni2

.2 3

dx

x x x

Zgjidhje: Meqenëse ,01a merret zëvendësimi xtxx 322

3 2 22

2

3 2 3 1 2 32 2 ,

2(1 ) 2(1 ) 2 (1 )

t t t t tx x x dx

t t t

kemi

2

2 2 22

1 ( 2 3) 2(1 ) 2(1 )

2 (1 ) ( 3)( 2 3)2 3

dx t t t tdt

t t t tx x x

Page 24: Integrali i Pacaktuar

158

2

1 3 1 32 2 ln ln

3 2 3 3 3 3

dt t tC C

t t t

.332

332ln

3

12

2

Cxxx

xxx

2.5.21. Njehsoni .11

112

2

dxx

x

Zgjidhje: Meqenëse ,01a zëvendësojmë

t

txtxx

21

12

2

dt

t

tdx

t

tx 2

222

21

21

1 dhe kemi:

2 2 2 3 2

2 2 22

1 1 ( 2 1)( 1) 1 1 4 2 1

( 2 1) 2 2 ( 1)1 1

x t t t t t tdx dt t dt

t t t t tx

dtttt

t 22 )1(841

21

21

Ct

tt

t

1

4||ln2

21

21

.1222

)1ln(222

2 Cx

xxxxx

2.5.22. Njehsoni2

.3 2

dx

x x x

Zgjidhje: Meqenëse ),1)(2(232 xxxx integrali i dhënë zgjidhet

me zëvendësimin )2()1)(2( xtxx

222

2

)1(2

112

t

tdtdx

t

tx

22

3 2 .1

tx x

t

Kemi:

2 2

2 2 2 22

2 ( 1)( 1)2 2 2

( 1) (2 1) 2 13 2

dx t t t dtdt arctg t C

t t tx x x

.2

12222 C

x

xarctgtarctg

2.5.23. Njehsoni2

2

1 1.

1 1

xdx

x

Page 25: Integrali i Pacaktuar

159

Zgjidhje: Meqenëse ),1)(1(1 2 xxx atëherë merret zëvendësimi

2222

2

22

)1(4

12

111

)1(1t

tdtdx

t

tx

t

txxtx

dhe kemi

2 22

2 2 2 222 2

2

21 4

1 1 ( 1)14

2 ( 1) ( 1)1 1 1 ( 1)1

tt

x ttdx dt dt

t t tx tt

Ctarctgtt

)1(21

11

4 2

.1

1

11

12

1

11

1

14

2

22

2C

x

xarctg

x

xx

x

D e t y r a m e r e z u l t a t e

2.5.24.2

.1

dx

x x x Rezultati:

2

2

1 1ln .

1 1

x x xC

x x x

2.5.25.2

.1

dx

x x

Rezultati: 2 2 21 1( 1 ) ln 1 .

4 2x x x x C

2.5.26.2 2

.( 1) 4

dx

x x

Rezultati:2 2

2 2

1 1 4 5ln .

2 5 1 4 5

x x xC

x x x

2.5.27.2

.1 2

dx

x x x Rezultati:

2

2

1 2 2 1ln .

1 2 2 1

x x xC

x x x

2.5.28.2

.4

dx

x x x Rezultati:

24.

2

x xC

x

Page 26: Integrali i Pacaktuar

160

2.5.29.2

.3 5 8 4

dx

x x x

Rezultati: 319ln( 1) 12 13ln( 1) 5ln( 5) ,

39t arctg t t t C ku

25 8 4.

12

2

x xt

x

2.5.30.2

.1

dx

x x Rezultati:

2ln .

1 1

xC

x

2.5.31.2

.5 2

dx

x x Rezultati:

2

1ln .

5 5 5 2

xC

x

2.5.32.2

.( 2) 6 1

dx

x x x Rezultati: .

)2(8

5arcsin

7

1C

x

x

Integrimi i diferencialit binomial. Integrali i formës: dxbxax pnm )( ku

, ,m n p quhet integral i diferencialit binomial. Integralet e kësaj formereduktohet në integral të funksionit racional në këto raste :(1) Nëse ,p në këtë rast merret zëvendësimi stx ku s është emëruesi i

përbashkët për m dhe .n

(2) Nëse 1,

m

n

merret zëvendësimi sn tbxa ku s është emëruesi i .p

(3) Nëse 1,

mp

n

merret zëvendësimi

ns

n

a bxt

x

ku s është emëruesi i .p

2.5.33. Njehsoni 231 .x x dx

Zgjidhje: Meqenëse ,2p zëvendësojmë ,6 56 dttdxtx dhe kemi

82

5 332 2 2

6 31 6 4 18 21

( 1) 5 1

t dt tx x dx t t t arctg t C

t t

.211

3184

56 6

3

666 5 Cxarctg

x

xxxx

2.5.34. Njehsoni 5 2 2 / 3(1 ) .x x dxZgjidhje: Zëvendësojmë ,321 232 dttxdxtx kemi

dxxx 3/225 )1( 4 3 2 11 8 53 3 3 3( 1)

2 22 8 10t t dt t t t C

Page 27: Integrali i Pacaktuar

161

.)1(103

)1(83

)1(223 3 523 823 112 Cxxx

2.5.35. Njehsoni2 3 23

.(1 )

dx

x x

Zgjidhje:Zëvendësojmë2

3 3

3 431 ,

( 1)

t dtx t dx

t

kemi

3 3

2 3 23

1.

(1 )

dx xdt C

xx x

2.5.36. Njehsoni3 41

.x

dxx

Zgjidhje:Meqenëse ,21

41

31

21

n

mnpm merret zëvendësimi

3 4 2 3 3( 1) 12 ( 1) ,x t dx t t dt kemi

3 3 33 46 3 7 4

3 2

1 ( 1) 1212 12 ( ) 3

( 1) 7

x t tdx dt t t dt t t C

tx

.1317

12 43 4

73 4 Cxx

2.5.37. Njehsoni

.1

322 xx

dx

Zgjidhje: Meqenëse1 1 1

2 ,2

m mp

n n

merret zëvendësimi

1

11

2

222

uxxux

32 2

,

( 1)

ududx

u

kemi:

3 32 22 23

2 2 23 3 3

2 2

22 22 2

1 1( 1)

11 111 11 1

udu udu

u udxx x dx

ux x u u uu u

2

2 1

du

u

u

2 2

2 2

1 1 1.

1

u x xdu u C C

u u xx

D e t y r a m e r e z u l t a t e

Page 28: Integrali i Pacaktuar

162

2.5.38.3

3 2 2(1 2 ) .x x dx

Rezultati: Cx

x

2

2

21

121

.

2.5.37.44

.1

dx

x Rezultati: .1

21

11

11ln

41 4 4

4 4

4 4

Cxarctgx

x

2.5.38.4 2

.1

dx

x x Rezultati:

2 2

3

(2 1) 1.

3

x xC

x

2.5.39.3 5

.1

dx

x x

Rezultati:2

3 52

1 ( 1) 3 2 1ln , ku 1 .

10 1 5 3

t tarctg C t t

t t

2.5.40.2 3 5/ 3

.(2 )

dx

x x Rezultati:3

3 2 / 3

4 3.

(2 )

xC

x x

2.5.41.33 34

.1

dx

x x Rezultati:

23

432 1 .x C

2.5.42. 3 4 .x x dxRezultati: 2 3 21 1 2 1

( ) ln 1 .3 8 8

xx x x x x x C

2.5.43.23

.(1 )

xdx

x

Rezultati:5 11 1/ 6

1/ 66 621/ 3

6 34 18 21 .

5 1

xx x x arctgx C

x

2.5.44.3 2

.1

xdx

x Rezultati: 35 3 23

2 3 , ku 1 .5

t t t C t x

2.5.45.5

2.

1

x dx

x Rezultati:

53 22

, ku 1 .3 5

tt t C t x

2.5.46.3 3

.1

dx

x

Rezultati:32 3

2

1 1 1 2 1 1ln , ku .

6 ( 1) 3 3

t t t xarctg C t

t x

2.6. Integrimi i funksioneve trigonometrike

Page 29: Integrali i Pacaktuar

163

D i s a t ë d h ë n a t e o r i k e:

(1) Integralet e tipit sin ,cos ,R x x dx ku R është funksion racional në lidhje

me xsin dhe cos .x Këto integrale shndërrohen në integrale të funksioneve

racionale me ndihmën e zëvendësimit ).(2

xx

tgt

Këto integrale mund të zgjidhen edhe me zëvendësime tjera në këto raste:( )a Nëse ),cos,(sin)cos,sin( xxRxxR merret zëvendësimi .cos tx ( )b Nëse ),cos,(sin)cos,(sin xxRxxR merret zëvendësimi .sin tx ( )c Nëse ),cos,(sin)cos,sin( xxRxxR merret zëvendësimi .sin tx

(2) Integralet e tipit sin cos .m nx xdx Këto integrale shndërrohen në integrale

të funksioneve racionale kështu:( )a Nëse m është numër tek ,merret zëvendësimi .cos tx ( )b Nëse n është numër tek , merret zëvendësimi .sin tx ( )c Nëse ,m n janë numra çift natyror, zbatohen formulat

.2

2cos1cos

22cos1

sin 22 xx

xx

( )d Nëse ,m n janë numra çift me shenja të kundërta, merret zëvendësimittgx ose .tctgx

(3) Integralet e tipit: dxnsmx sinsin

dxnsmx cossin

cos cos .mx nsdxKëto integrale zgjidhen duke zbatuar formulat:

xnmxnmnxmx )cos()cos(21

sinsin

xnmxnmnxmx )cos()cos(21

coscos

xnmxnmnxmx )sin()sin(21

cossin

D e t y r a t ë z g j i d h u r a

2.6.1. Njehsoni .3sin 4cos

dx

x x

Page 30: Integrali i Pacaktuar

164

Zgjidhje: Zëvendësojmë2

2 2 2

2 1 2sin cos ,

2 1 1 1

x t t dtt tg x x dx

t t t

atëherë

2

22

2 2

2 11 11 2ln

36 4(1 )3sin 4cos 2 5 2121 1

dttdx dtt C

t tx x tt tt t

11 2 2ln .5 2

2

xtg

Cx

tg

2.6.2. Njehsoni 1 sin.

sin (1 cos )

xdx

x x

Zgjidhje: Zëvendësojmë2

2 2 2

2 1 2sin cos ,

2 1 1 1

x t t dtt tg x x dx

t t t

kemi

21 sin 1 1 12 ln | | 2

sin (1 cos ) 2 2 2

x tdx t dt t t C

x x t

.

.2

222

12

ln21 2 C

xtg

xtg

xtg

2.6.3. Njehsoni 1.

sin sin 2dx

x xZgjidhje: Ky integral i takon tipit (1) ( ),b prandaj merret zëvendësimi

2

2sin cos 1 .

1

dtt x x t dx

t

Kemi:

Ct

t

ttt

dt

xx

dxdx

xx 1

1ln

2

1

2

1

)1(2

1

cossin2

1

2sinsin

1222

.sin1sin1

ln21

sin21

Cx

x

x

2.6.4. Njehsoni3

2

sin.

cos 1

xdx

x

Zgjidhje: Meqenëse3 3

2 2

( sin ) sin,

cos 1 cos 1

x x

x x

funksioni nënintegral është tek

sipas sin ,x prandaj zëvendësojmë cos sinx t xdx dt dhe kemi:3 2 2 2

2 2 2 2

sin sin 1 cos 1sin sin

cos 1 cos 1 1 cos 1

x x x tdx xdx xdx dt

x x x t

Page 31: Integrali i Pacaktuar

165

.)(cos2cos21

21 2 CxarctgxCarctgttdt

t

2.6.5. Njehsoni3

2

cos.

4sin 1

xdx

x Zgjidhje: Meqenëse funksioni nënintegral është tek sipas cos ,x zëvendësojmë

dtxdxtx cossin dhe kemi:

dttt

dtt

tdx

x

x

121

83

121

83

41

141

1sin4cos

2

2

2

3

1 3 2 1 1 3 2sin 1ln sin ln .

4 16 2 1 4 16 2sin 1

t xt C x C

t x

2.6.6. Njehsoni2 2

2 3.

sin 2cos

tgxdx

x x

Zgjidhje: Ky integral i takon tipit (1) ( ),c prandaj merret zëvendësimi tgx tdhe kemi:

22 2 2

2 3 2 3 3ln( 2) arctg

sin 2cos 2 2 2

tgx t tdx dt t C

x x t

2 3

ln( 2) arctg .2 2

tgxtg x C

2.6.7. Njehsoni2 2

.sin 4sin cos 5cos

dx

x x x x Zgjidhje: Meqenëse funksioni nënintegral është çift sipas xsin dhe cos ,x

zëvendësojmë22 2

1sin cos

11 1

u dutgx t x x dx

uu u

dhe

kemi

1)2(54cos5cossin4sin 2222 u

du

uu

du

xxxx

dx

.)2( Ctgxarctg

2.6.8. Njehsoni3

6

cos.

sin

xdx

xZgjidhje: Ky integral i takon tipit (2) ( ),b prandaj merret zëvendësimi

sint x dhe kemi:3

6 2 6 26

cossin cos cos sin (1 sin ) (sin )

sin

xdx x x xdx x x d x

x

)(sinsin 6 xxd Cxxxxd 354 sin31

sin51

)(sinsin

Page 32: Integrali i Pacaktuar

166

.sin5

1

sin3

153

Cxx

2.6.9. Njehsoni4

6

sin.

cos

xdx

xZgjidhje: Ky integral i takon tipit (2) ( ),d prandaj merret zëvendësimi tgx tdhe kemi:

dxx

xtgdxx

x2

46

4

cos

1

cos

sin 54 ( ) .

5

tg xtg xd tgx C

2.6.10. Njehsoni 4 2sin cos .x xdxZgjidhje: Ky integral i takon tipit (2) ( ),c prandaj duke zbatuar formulat

2 21 cos2 1 cos2sin cos ,

2 2

x xx x

kemi

xdxx 24 cossin2

21 cos2 1 cos2 1(1 cos 2 )(1 cos2 )

2 2 8

x xdx x x dx

2 2 21 1 1sin 2 (1 cos2 ) sin 2 sin 2 cos2

8 8 8x x dx xdx x xdx

)2(sin2sin161

4cos1161 2 xxddxx

.48

2sin64

4sin16

2

Cxxx

2.6.11. Njehsoni sin 4 cos2 .x xdxZgjidhje: Meqenëse

1sin 4 cos2 (sin 6 sin 2 ),

2x x x x atëherë

1 1sin 4 cos2 (sin 6 sin 2 ) sin 6 (6 )

2 12x xdx x x dx xd x

1 1 1sin 2 (2 ) cos6 cos2 .

4 12 4xd x x x C

2.6.12. Njehsoni cos cos2 cos5 .x x xdxZgjidhje: Meqenëse

1 1cos cos2 cos5 (cos( ) cos3 )cos5 (cos cos5 cos3 cos5 )

2 2x x x x x x x x x x

1((cos( 4 ) cos6 ) (cos( 2 ) cos8 ))

4x x x x

1(cos2 cos4 cos6 cos8 ),

4x x x x

atëherë

Page 33: Integrali i Pacaktuar

167

xdxxx 5cos2coscos1

(cos2 cos4 cos6 cos8 )4

x x x x dx

.8sin321

6sin241

4sin161

2sin81

Cxxxx

5.6.13. Njehsoni .sin sin

dx

x a

Zgjidhje: Meqenëse ,22

coscos

axax

a atëherë

dx

ax

dx

sinsin

dxaxax

axax

a2

cos2

sin

22cos

cos21

sin1 2ln (cos 0 sin sin ).cos cos

2

x a

C a x ax aa

2.6.14. Njehsoni ( ) .tgxtg x a dxZgjidhje: Kemi

dxaxx

axxaxxdxaxtgtgx 1

)cos(cos)sin(sin)cos(cos

)(

Cax

xctgaxxdx

axx

a

)cos(

cosln

)cos(cos

cos

ku .0)cos(0cos axx

2.6.15. Njehsoni sin sin5 .x xdxZgjidhje: Kemi

.6sin121

4sin81

)6cos4(cos21

5sinsin Cxxdxxxxdxx

2.6.16. Njehsoni xdxx 5cos3cos .

Zgjidhje: Kemi

dxxxxxxdxx )]53cos()53[cos(21

5cos3cos

dxxxdxxx )8cos2(cos21

]8cos)2[cos(21

= .8sin161

2sin41

Cxx

Page 34: Integrali i Pacaktuar

168

2.6.17. Njehsoni xx

dx

2sinsin.

Zgjidhje: Zëvendësojmë sin cos ,x t xdx dt kemi

2 2 2 2 2

cos 1

sin sin 2 2sin cos 2sin (1 sin ) 2 (1 )

dx dx xdx dt

x x x x x x t t

Ct

t

t

11

ln21

21

.sin1sin1

ln21

sin21

Cx

x

x

2.6.18. Njehsoni3sin

.2 cos

xdx

xZgjidhje: Integralin e dhënë e transformojmë e pastaj zëvendësojmë cosx t

sin ,xdx dt kemi:3 2 2 2sin sin sin (1 cos )sin 1 3

22 cos 2 cos 2 cos 2 2

xdx x x x x tdx dx dt t dt

x x x t t

2

212 3ln | 2 | cos 2cos 3ln(cos 2) .

2 2

tt t C x x x C

2.6.19. Njehsoni dxxx

tgx

22 cos2sin

32.

Zgjidhje: Integralin e dhënë e transformojmë e pastaj zëvendësojmë tgx t

2

1,

cosdx dt

x kemi:

22

2 2 2

(2 3)2 3 3cos ln | 2 | .sin 2cos 2 2 2

dxtgxtgx xxdx tg x arctg C

x x tg x

2.6.20. Njehsoni sin 5 sin 3 .x xdxZgjidhje: Kemi

1 sin8 sin 2sin5 sin3 (cos2 cos8 ) .

2 16 4

x xx xdx x x dx C

2.6.21. Njehsoni xdxx 24 cossin .

Zgjidhje:Kemi2

4 2 (1 cos2 ) 1 cos2sin cos

4 2

x xx xdx dx

21

sin 2 (1 cos2 )8

x x dx

xdxxxdx cos2sin161

2sin81 22

3sin 4 sin 2.

16 64 48

x x xC .

Page 35: Integrali i Pacaktuar

169

2.6.22. Njehsoni sin 5 sin 3 .x xdxZgjidhje: Kemi

1 sin8 sin 2sin5 sin3 (cos2 cos8 ) .

2 16 4

x xx xdx x x dx C

2.6.23. Njehsoni3

6

cos.

sin

xdx

xZgjidhje: Integralin e dhënë e transformojmë e pastaj zëvendësojmë sin x t

cos ,xdx dt kemi:3

6 2 6 26

cossin cos cos sin (1 sin )cos

sin

xdx x xdx x x xdx

x

5 3

1 1... .

3sin 5sinC

x x

2.6.24. Njehsoni4

6

sin.

cos

xdx

xZgjidhje:Kemi

.5coscos

sin 5

24

6

4

Cxtg

x

dxxtgdx

x

x

D e t y r a m e r e z u l t a t e

2.6.25. .5 3cos

dx

x Rezultati:1

2 .2 2

xarctg tg C

2.6.26.

1 sin.

sin 1 cos

xdx

x x

Rezultati: 21 1

ln 2 .2 2 2 2 2

x x xtg tg tg C

2.6.27. .3 5cos

dx

x Rezultati: .2

2

22ln

41

Cx

tg

xtg

2.6.28.sin

.1 sin

xdx

x Rezultati:2

.1

2

x Cx

tg

2.6.29. 3sin .xdx Rezultati:3cos

cos .3

xx C

2.6.30. 4sin .xdx Rezultati:3 sin 2 sin 4

.8 4 32

x x xC

2.6.31. 3cos .xdx Rezultati: 31sin sin .

3x x C

Page 36: Integrali i Pacaktuar

170

2.6.32. 5sin .xdx Rezultati: 3 52 1cos cos cos .

3 5x x x C

2.6.33. 2 3sin cos .x xdx Rezultati:3 5sin sin

.3 5

x xC

2.6.34. 2 2sin cos .x xdx Rezultati:sin 4

.8 32

x xC

2.6.35. .(2 cos )sin

dx

x x Rezultati:2

3

1 (1 cos )(2 cos )ln .

6 (1 cos )

x xC

x

2.6.36.2 2

.4cos 9sin

dx

x x Rezultati:1 2

ln .24 2

tgxC

tgx

2.6.37.4

sin cos.

1 sin

x xdx

x

Rezultati: 21

sin .2

arctg x C

2.6.38.2

2

cos.

sin 4sin cos

xdx

x x xRezultati:

1 1ln | sin | ln | sin 4cos | .

17 4 16

xx x x C

2.6.39.3

4

sin.

cos

xdx

x Rezultati:3

1 1.

3cos cosC

x x

2.6.40.2

4

cos.

sin

xdx

x Rezultati: 31.

3ctg x C

2.6.41. 3 .tg xdx Rezultati:2

ln | cos | .2

tg xx C

2.6.42. sin cos .2 2

x xdx Rezultati:

3 5cos 3cos .

5 6 6

x xC

2.6.43.2 3

sin cos .3 2

x xdx Rezultati:

3 5 3 13cos cos .

5 6 16 6

x xC

2.6.44. sin cos2 sin3 .x x xdx Rezultati:sin2 sin4 sin6

.8 16 24 4

x x x xC

2.6.45. cos( )cos( ) .ax b ax b dx Rezultati:sin 2 cos2

.4 2

ax bxC

a

2.6.46. sin sin 2 sin 3 .x x xdx Rezultati:1 1 1

cos6 cos4 cos2 .24 16 8

x x x C

2.6.47.2

cos.

sin 6sin 5

xdx

x x Rezultati:1 5 sin

ln .4 1 sin

xC

x

2.6.48.3

sin.

(1 cos )

xdx

x Rezultati:2

1.

2(1 cos )C

x

Page 37: Integrali i Pacaktuar

171

2.6.49. .(2 sin )(3 sin )

dx

x x

Rezultati:2 1 3 12 12 2 .

3 3 2 2 2

x xtg tg

arctg arctg C

2.6.50.1 sin cos

.1 sin cos

x xdx

x x

Rezultati: 22ln .

12

xtg

x Cx

tg

2.6.51.3sin 2cos

.2sin 3cos

x xdx

x x

Rezultati:

12 5ln | 2sin 3cos | .

13 13x x x C