İSOT İŞÇİLERİNDE SOLUNUM SEMPTOMLARI VE FONKSİYONLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Zafer Hasan Ali Sak1, Mehmet Gencer1, Erkan Ceylan2, Funda Yalçın1, Elif Köse1, Faruk Günak1

1Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Şanlıurfa2OSM Ortadoğu Hastanesi, Şanlıurfa

Çalışmamızda herhangi bir çıkar çatışması yoktur.

GİRİŞ-1İsot terimi Şanlıurfa’ya özgü yeşil ve kırmızı biberin ve aynı zamanda pul biberin genel adıdır.

Kuru isot, kırmızı biberin kurutulup dövüldükten sonra içerisine azar azar zeytinyağı katılarak küçük pullar halinde elde edilen üründür.

Kapsaisinoid grubu bibere acılık veren etken maddelerin genel adı olup, kapsaisin ise bu grubun en etkin bileşenlerinden biridir.

İSOT: ACININ EN TATLISI!!!

GİRİŞ-2

Biber işleme sırasında alerjik şikayetler sıklıkla görülmektedir.

Biberin üretim ve işleme aşamasında işle ilişkili alerjik ve solunum semptom ve bulgularıyla ilgili çalışma sınırlıdır.

GİRİŞ-3

Lankatilake K. Occupational Medicine Respiratory symptoms in chilly grinders 1993

İşe başlama öncesi ve sonrası iki grup arasında belirgin farklılık görülmemiş

Pulmoner fonksiyon testleri kontrol grubuyla karşılaştırılmış

6.6 yıl Srilankalı 25 erkek biber işçisi ile yapılan çalışma

GİRİŞ-4Baharat fabrikasında çalışan 22 acı biber işçisiMaruziyeti bulunmayan 19 işçiyle karşılaştırılmışİki grubun FEV1 ve FVC değerleri arasında fark bulunmamışKapsaisine maruz kalmış işçilerde

öksürük şikayeti kontrollere göre daha fazla öksürme eşiği daha yüksek bulunmuş.

Blanc at all. Cough in hot pepper workers. Chest 1991; 99:27-32.

AMAÇ

Çalışmamızda Şanlıurfa’da biber fabrikalarında çalışan ve isot tozuna maruz kalan işçilerde• solunum semptom sıklığını• bu maruziyetin akciğer

fonksiyonları üzerindeki etkisini araştırmayı planladık.

GEREÇ-YÖNTEM-1

Çalışma grubu olarak fabrikanın harmanlama ve paketleme işlemi yapılan hangarlarında çalışan 46 işçi (K:43, E:3) alındı.

Kontrol grubu olarak taşıma işi yapan ve isot tozuna maruz kalmayan 22 işçi (K:20, E:2) alındı.

BİBERLERİN TEMİZLENMESİ

GEREÇ-YÖNTEM-2Her iki grup da

• sigara içenler (sırasıyla n= 3 ve 2) • içmeyenler (sırasıyla n= 43 ve 20) olarak ikiye ayrıldı.

Hastaların üst ve alt solunum yolu semptomları sorgulandı.

• çalışma öncesi• çalışmaya başladıktan 30 dakika sonra• 8 saat sonra solunum fonksiyon değerleri ölçüldü.

İşçi ve kontrol gruplarının

BULGULAR-1Gruplar arası

akut solunum semptomları prevalansı karşılaştırıldı.

İşe başladıktan sonra isot tozuna maruz kalan işçilerde

burun, boğaz ve gözde yanma, batma, sulanma ve akıntının

kronik semptomlarda ise öksürük ve nefes darlığının

kontrol grubuna göre istatistiksel olarak önemli oranda arttığı

saptandı.

Tablo 1. Çalışmaya katılan işçilerin genel özellikleri ve semptom prevalansıİşçi grubu Kontrol grubu

Sigara İçme Sigara İçme

Evet Hayır Evet Hayır

N 3 43 2 20

Erkek cinsiyet 1 - - 2

Ortalama Yaş (yıl) 38.22±16.8 19.32±9.6 14.5±4.9 11.3±2.2

Ortalam çalışma süresi (yıl) 2.9 3.2 3 3.1

Akut semptomlar(%)

Öksürük 66.6 48.8* 50 4.6

Nefes darlığı 33.3* 21* - -

Ağız, burun, boğazda yanma hissi 100* 100* 0 15

Kronik semptomlar(%)

Öksürük 33.3* 16.3* 0 0

Balgam 33.3* 9.3* 0 0

Bronşit 3.3 2.3 0 0

Nefes darlığı 0 0 0 0

* İşçiler ve kontrol grubu arasındaki farklılık istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur(p<0.05).

BULGULAR-2Kontrol

grubuyla

kıyaslandığı

nda

isot işçilerinde çalışmaya başladıktan •30 dakika sonraki

•8 saat sonraki FEV1/FVC değerlerinde•çalışma öncesine göre anlamlı düşüş saptandı.

BULGULAR-3Sigara içmeyen isot işçilerinde

30. dakika ve 8. saatteki

FEV1,

FEV1/FVC,

FEF25-75 değerleri

çalışma öncesine göre anlamlı

olarak azaldı.

Sigara içen isot işçilerinde

Aynı azalmalar saptandı.

FEV1/FVC,

FEF25-75’te ki

azalma istatistiksel olarak

anlamlı bulundu.

Tablo 2. Sigara içmeyen işçi grubunun solunum fonksiyonları

Test İş öncesi (%)İş sonrası

30. dakika(%)

İş sonrası

8. saat (%)

FVC 99.7±3.4 98.2±2.9 96.8±2.7*

FEV1 97.4±2.8 94.1±3.1* 92±2.8*

FEV1/FVC 99.9±2.6 95.7±2.3* 93.3±2.6*

PEF 87.8±4.2 86.4±3.8 86.8±3.3

FEF25-75 77.3±5.3 68.3±6.3* 66.1±4.5*

* İş öncesi değerlerle işbaşı sonrası değerler arasında istatistiksel olarak anlamlı

bulunmuştur (p<0.05).

Tablo 3. Sigara içen işçi grubunun solunum fonksiyonları

Test İş öncesi (%)İşbaşı

30. dakika(%)

İşbaşı

8. saat (%)

FVC 95.2±1.7 94.1±2.1 92.3±1.4**

FEV1 91.2±2.3 90.3±1.3 88.5±2.7*

FEV1/FVC 97.5±1.5 94.3±2.1* 94±1.4*

PEFR 79.7±2.6 79.4±1.5 79.1±1.7

FEF25-75 72.1±4 67.1±3.6* 66.9±2.7*

*İş öncesi değerlerle işbaşı sonrası değerler arasında farklılık istatistiksel olarak anlamlı

bulunmuştur (p<0.05).

** İşbaşı sonrası 30. dakika ile sekizinci saat arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı

bulunmuştur (p<0.05).

BULGULAR-4İsot tozuna maruz kalmayan taşıma işçilerinde

30. dakika ve

8. saatteki değerler

çalışma öncesi değerlerine göre farklılık göstermedi.

Tablo 4. Sigara içmeyen kontrol grubunun solunum fonksiyonları

Test İş öncesi (%)İşbaşı

30. dakika(%)

İşbaşı

8. saat (%)

FVC 99±3.1 99.2±1.8 99.4±2.1

FEV1 95.8±3.8 94.2±3.5 94.4±3.1

FEV1/FVC 89.2±3.4 89.9±3.1 90.9±3.3

PEF 84.3±4.4 85±3.9 84.9±2.6

FEF25-75 80.1±3.6 80.8±3.2 80.6±4.2

Tablo 5. Sigara içen kontrol grubunun solunum fonksiyonları

Test İş öncesi (%)İşbaşı

30. dakika(%)

İşbaşı

8. saat (%)

FVC 95.9±2.1 95.3±1.1 94.9±1.3

FEV1 90.7±1.2 90±2.4 91±2.1

FEV1/FVC 98.1±2.2 95.2±3.1* 94.7±32.1*

PEF 82.4±3.2 81.9±2.5 81.2±2.1

FEF25-75 70.4±3.6 70.1±2.1 69.5±3.3

* İş öncesi değerlerle işbaşı sonrası 30. dakika ve 8. saat değerleri arasında istatistiksel

olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05).

TARTIŞMA-1Çalışmamızda iş ortamında akut semptomlara paralel akciğer

fonksiyonlarında azalma izlendi.

Azalma istatiksel olarak anlamlı ancak patolojik sınırlarda

değildi.

Bu durum biber maruziyeti sonrası ağır semptomları ortaya

çıkan işçilerin sağlık problemleri nedeniyle meslek değiştirmiş

olma ihtimalini de akla getirdi.

SONUÇ-1İsot tozu maruziyeti erken dönemde özellikle küçük hava yollarında daralmaya neden olabilir.

Fabrikada çalışan işçilerde maruziyete bağlı solunum fonksiyon kaybı görüldü.

İsot tozuna maruz kalmayan taşıma işçilerinde 30. dakika ve 8. saatteki değerler çalışma öncesi değerlerine göre farklılık göstermedi.

SONUÇ-2Çalışma ortamının isot tozundan arındırılması ve işçi sağlığı açısından gerekli önlem ve takiplerin yapılması önerilmelidir.

İsot tozu maruziyetinin mesleksel solunum hastalığına yol açabileceğini düşünmekteyiz.

İsotun solunum yolları üzerindeki uzun dönem etkileri ile ilgili daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.

Teşekkür Ederim.