ivan dragojević - r2

8/18/2019 Ivan Dragojević - R2

1/92


2/92

i l

• JE«

Ci . » M

:

E

'••sr

t i

'

SS

i

E J

^ P U B L I K A H R V A T S K A

_ N A R O D K I O D B O R _

Broj

Vlasnik: —

Zanimanje:

S

t

an

:

OTJaJKAT

» K N K

I Z D A J U *

o j e v i c


3/92


4/92

— Gra an i D u b r o v n i k a , u j te i po ujte — uz-

v i k n u b u b n j a r n a s r e d t r g a . Sve se u i o k r e n u l e

prema g lasu , s v i zas ta l i . T a m o n e g d j e , u d a l j i n i

t o p o v i t u t n j e i n e t k o #e t o m z a s t a l o m m no tvu,

$e l jnom n o v o s t i , d o v i k n u t i : D o l a z e p a r t i z a n i Ta j

glas n i t k o

n e u , a n i on e

t a m o t o p o v e

to

t u t n j e ;

s v i slu

ali

b u b n j a r a :

— P o z apo v i j e d i na ega p r e m i l o s t i v o g g o spo -

dara du $da, d $elat #e danas i z v r i t i p r e s u d u n a d

o v j e k o m , k o j i je to zas lu $ io . N i k o j e B a r t u l o

uhva

#

en p r i k r a i u

d v o r c u

du

$

deva

p r i j a t e l j a ,

g ro fa S tanara ,

ba

k a d j e

h t i o o d n i j e t u k es u

sa

z l a t o m .

D

$

elat

#

e m u

u d a r i t i t r i d e s e t ba t ina ,

a

z a t im s v ak i

g r a an in i m a

p r a v o

d a m u

p l j u n e

u l i c e . Po t om

#

e

N i k o

i t i

p o s l a n

n a

g a l i j u ,

gd je

#

e dese t

g o d ina o ka j a v a t i

s v o j e

g r i j ehe .

To po v i

s u

t u t n j a l i ,

ak se u

d a l j i n i

i pu

ke

ule . N a t r g u

s v j e t i na

e ka la , a l i budu

#

i d a

j edan

ov jek

m o r a

i t i iban

p r e d s t u p o m s ram ote , ooia

se ne b i m a k n u l a , p a t a m a n d a j o j t o p o v i i u no ge

p uca j u . N e t k o

op e t

v i k n e u nebo :

— Do laz e p a r t i z a n i


5/92

Za s tup

j e v e b i o

p r i v e z an

m lad i o d

svo j ih

dvadese t

i pe t god ina , l i j epe mr k e

k o s e

i m r k i h

o

i ju, k o j e s u s i j e va l e p l a me n im s j a j e m . P r ame n

k o s e

p a d a o m u j e n a v i s o ko i pame tno el o, spu#-

taju

i se

t ako zavo j i t o

sve do

nosa.

B io j e svu

en

do pojasa, # i roke g r u d i m u s e n a p i n j a l e k a o d a n

po dne .

$

el jezna k a r i k a s teza la m u v r a t , a oko

svake

r u k e j o # p o j e dn a , t ako da j e osu en ik b io

kao razapet. Glava m u b ija

#

e go rda ; o

i , k o j e s u

b i l e kao da su p r k o s i l e i ta v o m t o m s v i j e t u , #to

s e t u o k u p i o . N e t k o j e v i k n u o :

— D %elate , na

p o s a o

Posao k r v n i k a o b a v l j a o v j e k p l e at, iji j e

stra

%

nj i d io g lave b i o

sasv im b l i z u v ra ta ,

s

l i c em

c r v e n i m , p o k o j e m u b i se m o g l o re i d a je u

njega u

#

lo p o do s ta v in a . Posao je po

eo p o za-

p o v i j e d i i p o z ana tu . O i s v j e t ine p ra t i l e s vak i

udarac , s vak i t r za j t i j e l a . T o p o v i i p rasak pu

#

aka

sve se bli%e i bli%e uju, ak s u se u d a l j i n i

mog l e

uti i ri je

i : H u r a a a . . . h u r a . . .

—

Ne v in

s a m . . .

n e v i n . . .

—

u z v i k n e

v e zan i

g r o m k i m g l a s o m p r a v e d n a o v j eka . S v j e t i na n i

o k o m n i j e t r e p nu la , s v a k i tr z a j osu enog, sve i m

j e v i

#

e izvla

io z j en i ce . I da j e d

%

elat p r es tao tu

i,

v j e r o j a t n o b i n j ega b i l a s v j e t ina i

#

ibala. Uda r c i

p a d a l i t i h o i o d m j e r e n o , i zme u s v ak og u da r c a

u v i j e k j e b i o i s t i r a z m a k , t a k o d a b i b o l mog la

u i u s v ak i d i o t i j e l a , a o n d a o p e t udarac .

— U d r i — od j e kn u zapov i j ed .

U d a r c i

po e#e pl ju # tat i ne# t ed imice .

T i j e l o

o -

v j e ka pu no snage p o ne se p o v i j a t i k a o p r u t n a

v j e t r u .

U s n e

m u se

s teg le ,

a l i

j au ka n i j e b i l o ,

j e d i n o

m u j e iz o

i ju

i z b i j a o

tu

%

an

p r o s v j e d .

O d j e d n o m

se

usn ice N ik in e o d v o j e ,

i

t i ho , t ak o

t i h o da j e to s a m o m o g a o d %eta l uti , p ro #a p e :

— L e t i c i j o . . . L e t i c i j o . . .

Kazna udaraca b i l a j e i zvr#ena . N i k o l a B a r t u l a

b i o j e u k r v l j u o b l i v e n , l e a su m u i z g l ed a l a k a o

c r i j e p n a k r o v u . B i o j e % iv, a ri je » L e t i c i j o «

v j e r o j a t n o j e i s p u s t i o k a d j e m i s l i o d a j e s n j i m

g o t o v o .

T i j e l o se o pu s t i l o , a r u k e ,

g d j e

b i j a h u

6


6/92

smje

tene

a l k e ,

p o p l a v i

e .

B u b n j a r

u d a r i

n e k o -

l i k o

p u t a p o

b u b n j u

i v i k n e :

— P u

e . . . i s p l j u j t e z lo

inca . . .

P r v i

k o j i

j e p r i

ao osu en iku b i ja

e p l e m i

#

,

to j e za itavo v r i j e m e c r n e c e r e m o n i j e i z d a v a o

z apo v i j e d i ; p r i e osu en iku i p l j u n e ga . B i j a

e

to du

$

dev p o v j e r e n i k . V id j e v

i p u k t u v e l i k u l i

-

nos t kak o p r v a s tu pa n a p osao , k r e n u za n j i r r .

Z a k r a t k o v r i j e m e N i i o B a r t u l o

b i ja

e sa v po -

p l j u v a n .

K a d j e o v a

z a b a v a p u k a b i l a

g o t o v o p r i

k r a j u , d o N i k e B a r t u l a d ogega s e j e dna s t a r i c a ,

s t a lno g o v o r e

#

i :

—

Pu s t i t e

d a m u se

o s v e t i m . J e d n o m

m e j e ,

d o k

s a m

p r o s i l a , u d a r i o no go m .

S v i s u j e z na l i k a o M a r u . P l ju n e ga i ne

t o

m u

t i h o pro

apta . Sramo

#

en je se i da l j e nas tav -

l j a l o . B i l o j e i o n i h k o j i b i ga p l j u n u l i i u s p u t

ga j o

i n o g o m u d a r i l i . Jes t d a m u j e b i l a g lava

do l j e ,

a l i u

s v o m b o l u i p a k

b i s m o g a o

t o l i k o

snage ,

d a i m

r ekne :

— H v a l a v a m . . .

P u c n j a v a

i

v i k a

sve se vi

e bl i

$

e

g r a d u . Sv j e -

t i n a

j e j o

t u , g l e da

i

n i k a d

j o j

d o s t a ,

o

ekuje da

#

e b u b n j a r n a j a v i t i n e k u d r u g u k a z n u ; n e t k o

i z pu ka :

— S m r t z lo

i n cu S m r t . . . S m r t

%

i t av se p u k

r a z j a r i . O d j e d n o m

se

t r o j e l j u d i

s t an e p r o b i j a t i k r o z m n o

t v o , v j e r o j a t n o

$

b i r i i l i

p o v j e r e n i c i du

$

dev i . Br

$

e, to su br

$

e m o g l i , o t -

p u s t i l e N i k u i odvedo

e ga , a p r a s a k pu

aka i

u z v i c i

»h u ra « , u l i s u se ve

#

i u

s a m o m g r a d u .

N i j e p ro

l o n i p o l a s a . a o d k ad s u N i k u o d v e l i ,

a u g r a d , u z v e l i k u h a l a b u k u , u u n e k i u dn i l j u -

da , ne zna

j e l i t o v o j s k a i l i n e ka ala. N a g l av i

i m

t r o r o ge kape ukra

ene c r v e n o m z v i j ez d o m , a

r a m e n u t o l i k o r a z n i h pu

aka k o l i k o i n j i h sa -

m i h .

N e k i ak n i pu

ke n e ma ju . Sv j e t i na t r

i

v i

e , j e d n o k a k a o i m a l o p r i j e :

V


7/92

— ' E v o n a ih p a r t i z a n a . . . E v o n a ih spasi-

l aca

— iv je l i p a r t i z a n i . . .

— # i v j e l i na i o s lobod ioc i

G r a d

se

napu n i o p j e s mo m.

$

i t av

s v i j e t

p o

%

n e

p j e v a t i

t a k o , da je za %as b i o sav g r a d n a noga-

m a . O v o g a p u t a i d jeca, st ar o i m l a d o , a p e j s ma

se i da l j e o r i l a :

P a r t i z a n i

na i

C i j e l i s v i j e t i h zna

Z n a d u

i fa isti

&

t o j e

pa r t i z an

Za

t i l i

%as s t v o r i se

g o l e m a

p o v o r k a , s v i p j e -

va ju ,

s v i v i

%

u,

%

ak se i

g o l u b o v i

u s p l a h i r i l i ,

p o p e l i

se na

k r o v o v e

i pla

ljivo

g l e d a j u

to se o v o sa d

doga a.

B u d i se i s t o k i zapad

B u d e se s j e ve r i j u g

T a k o

u z p j e s m u i v i k u st igo e i do samog

s tupa s ramote . Zastane t u p o v o r k a s v e l i k i m c rv e-

n i m b a r j a k o m

n a

%

elu.

I s p r e d s t u p a l o k v a

k r v i .

Vo a p o v o r k e , %ov jek i rok ih r a m e n a , c r n u l i cu ,

m a l i h

s i t n i h

o

%

i ju i

s t roga l i ca , zap i ta :

— C i j a j e o v o krv?

N i t k o

m u n e o dgo v o r i . P o b o r a m a to m u se

nabr a l e n a %elu

m o g l o

se n a s l u t i t i to u t o m %asu

m i s l i .

N i t k o m u n i j e z n ao n i i m e n i p r e z ime , s v i

ga

zva

e

T r e n t a .

U

j e d n o m

%

asu

n e k i o m a n j i

%

o -

vjek do e , tako er naoru #an, i t i h o 'e T r e n t i

ne to u p o v j e r e n j u . Ne p ro o e n i d v i j e m in u t e ,

k a d s t r o g i l j u d i dovedo e %ov j eka , k o j i j e m a l o -

p r i j e nare i vao d

#

elatu da tu

%

e osu en ika; b i ja

e

t u i d

#

e la t . O b o j i c u pos tav i

e p r e d s tu p s r am o t e .

M n o tvo v i e n i j e u p o v o r c i , v e ' j e o k o s t u p a n a -

p r a v i l o obru % . Ne , n i su i l i o k o v a n i , n i t k o j o

n i j e n i r i je

%

i r e k a o , j e d i n o to j e u j e d n o m t r e -

n u t k u

po

%

e la

s po n tan o p j e s m a :

G r a d i m o k u l e d o neba

U n j i m a rasko i s jaj

G l a d n i s m o c r no ga k r u h a

3


8/92

Gladan

je na zav i aj.

S p j e s m o m j e b i l o zav r eno, a o nd a T r e n t a

up i t a

ov jeka p r e d s tu po m s r amo te :

— T k o si t i ?

—

A l f onso

P e t r i

#

— prep la

eno

#

e .

— A t i ?

— J a s a m

M a t e Ba t i p an .

— Ja ga

n i s a m u b i o

—

A l f o ns o

#

e .

A

onda

#

e

pon ovn o sv j e t ina :

— O n ga j e

u b io , s m r t . . . s m r t

— B i o j e nev in .

— S m r t . . . S r m t . . .

V i

e

s v j e t i na

t o j e

bo l j e mog la , r az ja r ena

i

zan j ihana . A l f onso se

s k u p i

u r a m e n a i

g l e d a

u

s v i h n j i h k a o p a s k o j e m u j e p o g i b a t i , a o n d a #e

T r e n t a

re

#

i :

— T i , d ru $e

I z a e

v o j n i k

i z

s t r o j a , s tane ne ko l i k o k o r a ka

od s tupa, su elice A l f o n s u . N i t k o v i e n i r i je i

n i j e

r e k a o , za as j e n as t a la p o t p u n a t i i na , n i je

ak

n i t k o

n i

no gu po mak ao .

Pu

ka se

pod ig la ,

za t va ra

j e

r a z b i o

t i

inu,

p u c a n j

j e

o d j e k n u o ,

A l f onso padne . N e k o se v r i j e me k o p r c ao , d o k j e

d $ e la t v i k a o : »Ja n i s a m k r i v , j a n i s a m . O n i s u

m i

na r edi li .« K r v j e

k a m e n i m

p lo

am a

tek la ,

l j u d i

s u

s k l a n j a l i

n o g e , a d

$

elat je i

da l je v ika o

da n i je

k r i v . Pu ka je

o p e t b i l a

k

r a m e n u ,

a

v o j -

s k a i s v j e t i na po no v no zapo ne p j e s m u k a o d a

se ni ta n i j e dogo d i l o .

B u d i

se

i s t o k

i

z apad

B u d e se s j e v e r i j u g . . .

Pro eta e t a k o i t av g r a d . P o v o r k a sve v i e

r a s l a , p j e s ma b i l a sve ja a i ja a. Do la je no#

t e

se t a

s i l n a p o v o r k a ope t z au s tav i . O t v o r i

se

j e d a n

pove

#

i

p r o z o r

i n a

n j e m u

se

p o j a v i

e t voro

l j u d i t r i m u

karca i

j e d n a

$

ena,

s v im a j edn ake

k a p e n a g l a v i , a k a d s v i j e t

v i d i

d a i $ena oko

p a s a i m a o ru $ je , ma l o i z bu l j e o i , a l i n i r i j e i ne

s


9/92

reko

e . T r e n t i n e se ruk e pod i gnu , usta mu se o t -

vo r e , n e t ko v i kn e :

— Do l j e na i porob l j i va i

— Do l j e . . .

S m r t k l a s n o m n e p r i j a t e l j u

— S m r t

— S m r t

— D r u g o v i i d ruga r i c e . . . — Dugi p l jesak, sve

o

i b i l e s u u p r t e u n j — o v a j sa t , i ovu

m i n u t u ,

d r u g o v i i d ruga r i c e , t r eba t e s v i p a mt i t i . Ovo j e

na jve# i d an u p ov i j e s t i o v o g a g rada , d an k a d s m o

se o s l ob od i l i s v i h nep r i j a t e l j a , s v i h ugnjeta

a i

po rob l j i v a a . D r u g o v i i d r u g a r i c e , ove na e te-

k o v i n e i na

u k r v t r eba mo s l a v i t i , po

tovati , j e r

d r u g o v i

i

d ruga r i c e , n ep r i j a t e l j

j e b io te

$

ak —

g las

m u j e p o

eo r a s t i , a r u k e su m u zahva

#

ale

sve v i e p r o s t o r a — A l i . . . D r u g o v i i d rugar i ce ,

j o

n i j e sve g o t o vo , j e r n a s , d r u g o v i i d rugar i ce ,

j o u v i j e k eka te ki n a p o r . U g r a d u jo $ ive na i

n e p r i j a t e l j i . . .

— Do l j e na

i n e p r i j a t e l j i

—

Dol j e .

. .

. . . a na

i n e p r i j a t e l j i s u o n i k o j i i m a j u k o -

ulju vi

e o d n a s ;

z a t o ,

d r u g o v i

i

drugar ice , tak-

vog nep r i j a t e l j a t r eba u n i

t i t i

— S m r t b o g a t i m a

— S m r t . . . p o d v i k n e m n o

tvo , sad napun j eno

r i je

ima to do l a ze g o r e i z p r o zo ra , i k a d b i t u

b i o n e t k o t k o b i m o $da i m a o s lu ajno d v i j e k o -

ul je na s eb i , v j e r o j a t no b i ga r a zn i j e l i .

— V i n a m u t o m u t r eb a t e p o m o

#

i , j e r i m a l i

to l jep e n a s v i j e t u o d j e d n a k o s t i i ravnoprav-

no s t i .

Pa a k o se t i na

i

k l a s n i n e p r i j a t e l j i

n e b u -

d u

h t j e l i p o k o r i t i , m i # e m o u p o t r i j e b i t i s i lu .

— T a k o j e . . .

Ra z i o

e se kasno u n o

#

, op e t u z p j e sm u, p l j e -

sak i o v a c i j e . Z a g l a v n i n o m te v o j s k e k r e n e i d $e-

l a t ,

v j e ru ju

#

i u to , d a

#

e , e to , t e no

#

i i n je ga sre-

i t i Z a sve udo d ogod i se ne to em u se n i t k o

n i j e n a d a o . J u t r o m ga u g r a d u v i d j e

e u p r e k r a -

snom od i j e l u , k o j e su g o t o v o s v i p r e p o z n a l i , b i -

l o


10/92

l o j e t o od i j e l o A l f on sa Petr i

a . Jest d a m u n i j e

b i l o p o

m j e r i

a l i b o l j e m u j e p r i s t a j a l o n e g o

ono pri ja

nje n i j e se s t i d i o \e

bi se m o g l o r e

i

da

se m a l o k o#oper io

K a d se v o j sk a raz i la t r eb a l a se n e g d j e i s m j e -

s t i t i

o s l o b o d i o c i i s p as i o c i

n i s u

m o g l i b i l o

g d j e

spava t i

to ba

ne b i b i l o n a

#

ast n j i h o v o j p o b j e -

d i .

G l a v n a k o m a n d a

b i ja

e smje

tena u

j e d n o j

p r e d i v n o j v i l i malo p od a l j e o d

p u t a

j e d v a

v i d -

l j i v a

u d i v n o j b o r o v o j um i . Ev o n j i h # e tvoro i

d

$

elat p e t i u g l a vn om sa l on u . S v ima

n j i m a o r u -

$

je za pa

om. T u j e i on a

$

ena.

N i t k o

j o j n e z n a

imen a j e r s v i j e zo v u D r u g a r i c o m .

D i v n i

s a l o n

p r i j e

b i r ek ao da je m u z e j nego p r o s t o r za s ta-

novan je . De

$

lat u o n o m o d i j e l u s j e d i u p r e d i v -

n o m

nas lonja

#

u

p r i l a z i

m u

T r e n t a

i sa smije

-

k o m e ga u p i t a t i :

— K o l i k o s i l j u d i i

ibao?

— B r o j a i m n e z n am.

Pr ib l i

$

i m u se j e d a n p o n i z i

#

ov jek u v i j e k m a -

l o dal je s r u k a m a o d t i j e l a #e lo m u j e p o v i e a

kosa p ror i j e a s o# ima za k o j e b i r e k a o da se

n i k a d

n e z a t v a r a j u i d a

n i k a d n i s u

spava l e . Po-

k r e t

m u

$

iv n oga ma l a a r a m e n a i roka ko

u-

l j a

m u o tk o p

#

ana sve do

p asa d l ak ava

m u

p r sa

sve gore do b r a d e . O n tako e r s t i$e k d $e latu:

—

Jes i

l i

ub io?

N a j p r i j e

utnja n e d o u m i c a i

s t r ah

svi ga

g le -

da l i

o

#

ek iva l i a o n n i j e

z n a o

b i l i r e k a o i s t i n u i l i

la $ i o d j e d n o m m u i s p ad n e :

— M o r a o s a m . M a j k a m i b ija

e p r a l j a po gos-

p o d s k i m ku ama o tac nosa# p o o b a l i . K a o d je -

#ak u b i j a o s a m gu t e re po k a m e n j a r u p o s l i j e

gu

tera u b i j a o s a m p t i c e p o s l ij e p t i c a d o

le su

koko

i a on d a m a

#

k e i p s i . Da l j e n i s a m im ao

to j e r me za m e s a r a n i s u h t j e l i p r i m i t i . Po-

m o u m o j i h r o d i t e l ja a naro# i to m a j k e p o n u d i -

e m i da s lu

$

im u n j i h ka o d

$

e la t a l i k a k o b i m i

to

b i l o m a l o j e r s e o sam

sa t i

n e tu

#

e d n ev -

no dado e m i j o u

p o s a o

d a

h r a n i m

g r a d s k e go-

l ub ove . Hr an i o s a m g o lub ove i t u k a o l j u d e a one

k o j i s u b i i l na s m r t osu eni m o r a o s a m u b i j a t i .

J e d n o m s a m i k e su z l a t a d ob i o . S va tk o j e

znao

U


11/92

d a

m i k r v n e zn a i n i ta .

U b i o

s a m , a su enja

n i j e

b i l o .

B i o j e

m r a k ,

a n o # s a m

i m a o .

T o m i

na red i

e v e l i k a n i , a kesa z la ta za n e k o l i k o

l i ta ra

k r v i

v r i j e d i , j e r s n j o m se m o g l o k u p i t i i neko-

l i k o h e k t o l i t a r a v i n a. S j e

$

am se j ed ne d j evo jke ,

k o j a

j e tako er do

la na

s t u p s r a m o t e ,

j e r j e k a o

s lu kinja u ku $ i zave la m u #a. Osudi e j e na t r i -

dese t u d a r a c a . T o n i k a d n e

$

u z a b o r a v i t i . B i l o j o j

j e osamn aes t god ina . P r e d s t u p o m s r a m o t e m o -

r a l a

j e

b i t i g o l a

do

pasa . T a k v u

j e dovedo e . N i -

j e zna la

za t o j e

v e l ik i k a m e n k r a j

n j e .

V j e r ova -

l a

j e u t o d a j o j j e g o l o t i n j a j ed i na ka zna , d a , i m a -

l a

j e p r i g n u t u g la v u. Za v e z a o s a m j e , p r s i j o j

ok renu e

t a m o p r e m a t v r d u k a m e n u . B u b n j a r

j e

na j a v i o o sudu , t r eba l o

j e p o et i tu$ i . Te k o m s a m

m u k o m

t o

obav i o ,

a l i t o s a m

m o g a o .

P r v i h

p e t

uda ra ca b i l o m i n a jt e

#

e , k a o da sa m sebe t u -

ka o , a l i , to s e d ogod i O n a n a k o n

dese t

u d a r a -

ca

p o n e

j a u k a t i .

T e k

t a da s t a d o h u d a r a t i ,

n e

t r p i m k a d # r t va

c v i l i .

P r i j e

d v ad e s e t o g

u d a r c a j e

pa la , a k a d s a m o d b r o j i o t r i d e s e t i , p o g l e d a m j e .

B i l a j e m r t v a .

— U b i j a o s i , t u k a o s i ; t o b i k a d b i s m o m i s a d

t ebe

l i k v i d i r a l i .

— N e , ne , j a sam

t u k a o

po du

#

nost i , ja sam

t o mo ra o . T r eba l o

j e # i v je t i , od gu terica se

n i j e

mog l o , g r a d j e za to p la $ao . T a da us t a o n a b l i -

j e d o l i k a d j e v o j k a , izvu

e iz f u t r o l e p i

t o l j , o t ko -

i ga i zakora

a p r e m a n j e m u . D

#

e la t p r o b l i j e d i ,

o ek i vao j e

n a j g o r e . T a k o

s p i t o l j em u r u c i

iza-

e

k r o z j e d n a v r a t a

i za

n e k o l i k o m i n u t a v r a t i

se. N i j e b i la sam a. Vo di l a j e t r o j e l j u d i o d k o j i h

d v o j i c a b i j a h u sve

$

en ic i ; k a d ug leda

e d

#

elata,

dah

i m

zas tade .

T r e n t a

p o d i

#

e

g l a vu ,

p o g l e d a

o n e t r i

p r i l i k e

to

s t a j a h u p r e d n j i m p r i g n u t i h g l a v a .

— T i , d ru#e bur#uju,

g d j e

s u t i

b r o d o v i ?

B r o d o v l a s n i k

p u n

d os t o j a n s t va odg ovo r i :

— Ja za vas n i sa m d rug .

— H a . . . h a . . . ha , d a n i j e na

d r u g A k o

nisi,

za

t o t e ne $ em o

m o l i t i .

T k o

n i j e

s

n a m a ,

t a j j e

p r o t i v

na s , a sve to j e p r o t i v nas , ne mo # e # i-

v j e t i

2


12/92

O t v o r i se l a d i c a s t o l a , i z n j e b u d e i z vu e n p i -

to l j .

B a c i m u g a u r u k e , a o n d a #e F r a n k o :

— V a i b r o d o v i b i t #e v lasn i t vo nove r e p u -

b l i k e ,

n a r o d a ,

k o j i

i h j e i z a ra d i o , a t e b i , d ru $e

M a t o ,

b i t

#

e opro

teno .

%ov jek , k ad m u r eko e da #e m u i t i o d u z e t i

b r o d o v i , da #e i t i d o d i j e l j e n i p u k u , p o d i $ e g la -

vu ,

s ve m u se o vo

n e k a k o

n e ini

s a s v im v j e r o j a t -

n i m , j e r ono to se s to l j e# im a g r a d i l o o d n j e g o -

v i h p r a d j e d o v a , o d b a r k e p a d o g o l e m i h b r o d o v a ,

sad t re ba nes ta i . Za t o

r e e :

— Ja sam s v o j u f l o t u k r v l j u s t ekao .

O d j e d n o m b i l j e d o l i k a D r u g a r i c a

sk o

i t i k d o

n jega , ma lo to m u l i c e m u l i c e n i j e d o la , ne-

k o

g a j e

v r i j em e g l eda l a ,

a

onda

#

e m u

o s o r n o :

—

K r v l j u ,

z a r t i

k r v i

im a .

U b i t

#u t e k a o ho -

b o t n i c u ,

ona k r v i n e m a , a l i n i s v o j e f l o te . N a p r i -

j e d — poka $e m u

p r s t o m

n a

v r a t a

t o v od e u

v r t .

%udno , eno i M a t e se uskom e ao, o tr i d o D r u -

gar i ce , s t ane i sp red n j e i r e e j o j :

— Ne , t o j e

m o j a

d u $nost .

U ruc i m u j o p i t o l j , d r u g a r i c a ga s l o b o d -

n o m r u k o m

p o t a p

a p o

r a m e n u ,

to bija

e

znak

d a #e i t i sve u r e d u . N i i h d v o i e o n i m v r a t i m a

i za u u v r t . I l i su t i h o i bez r i i e i , a k a d do u

n a p o l a pu t a , m e u b o r o v e p o k o j i m a s e p eo b r -

l jan, ov jek se

o k r e n e :

— Sve svo i e

b o g a t s t v o

d a t #u t i za $ i vo t .

— N a p r i j e d , ne opra t amo , s ve t v o j e b l a g o i

o n a k o

#e

i t i

na e.

— O b i t e lj i m a m , $enu i d i j e te .

— A k o bude t r eb a l o i n j u # e m o l i k v i d i r a t i ,

da i z r od t akav n e p o s t o j i .

— U b i j e t e m e , a l i b i t #e te p r o k l e t i i v i i va a

n o v a r e p u b l i k a , j e r sve to se u k r a d e , n e d onos i

sre#u.

— N a p r i j e d

%ovjek je poslu a i k r e n e g o r e p r e m a

k r a j u

v r a t a . S tub i t e od p os l a ga nog ka m ena b i j a e

i roko , no# p r i l i n o t a m n a . Za uje se p r a s a k , p a

j o j e d a n ; o v jek j e b i o n a j e d n o j o d s t epen i ca ,

U


13/92

m e t a k

m u do e s l e a

t a k o

d a j e

t i j e l o

p o

zako-

n u m o r a l o p a s t i na t ra ke u d a r i u r u b stepenica

p u k n e . N i j e

ga

p og l ed a la i s t o g

se asa

v r a t i l a

d o l j e

u

sa l on

u

sa l on

s a d

m r t v o g

o v j eka k o j i

j e

t a j

p r o s t o r

s re i vao i t av s v o j # ivot

k u p i o

sve

to j e po

s v i m m o r i m a b i l o n a j v r e d n i j e

i s lag ao

t u d a b i s e m og ao i o n i n j e go v i p r i j a t e l j i t ome

d i v i t i . B r z i m k o r a k o m

u e sa smije kom na us -

n a m a te $e p r i s u t n i m a :

—

D r u g o v i

i o v a j j e g o t o v .

U t o m a su o n a d v a c r k v en a d os t o j an s tv en i -

k a

s ta ja la

s u

nasre d sa lona.

%ul i su dva

p u c n j a

v i d e

d a se

D r ugar i c a v r a t i l a s ama . B l i j e d i

k a o v o -

tanice to i h i tav # i v o t na

o l t a r i m a g le d a li .

%e-

k a l i

s u s a d i o n i

s m r t

a l i bez

p ob un e

bez

puno

r i je

i . Dok se n j i h e t v o r o d ogova r a l o s vak o m a -

l o ne tk o u laz i v svako m a lo ne tk o i z l azi o b i l o

j e

t o p r avo

s lu #beno

s v r a t i s t e

o v o g a

g rada .

T u su se

i z dava l e

n a r ed b e

t o j e

b i l o

s r ce o v o ga

g r ad a .

D o -

l j e n e g d j e u p o d r u m u b i o i z a t v o r t ak o da su

v r l o esto n ek i p r o l a z i l i k r o z s a l on i nes ta ja l i .

D ig ao se

T r e n t a

na no ge :

—

Mate

t i o v e

d v i j e c rne

s p o d o b e l i k v i d i r a j .

M a t e

j e za i tavo t o

v r i j e me s ta jao

n e g d j e

u

u g l u

sa lona

sve to g l edao sve to slu ao i ek ao

zapov i j ed

i s a d k a d u s v o j e i m e

malo

se tr#n e

a l i n e re e da ne$e. Z a p o v i j e d T r e n t i n u i sve$e-

n i c i

u

e n i s u se

m n o g o

u z b u d i l i n i s u se n i t i p o -

b u n i l i

a n i t i tra# iil

m i l o s t p o d i g l i

su g l a ve

onaj

s t a r i j i $c

s v ima :

— % ov je e m i o d l a z i m o B o g u a t i osta je sa

o v j e k o m o d B o g a

$

e

i t i k a

#

n j e n p o p r a v d i

n j e govo j

ov j ek $e t i se

o s v e t i t i

p o

z a k o n u

l j u d -

s k o m . A m e n .

P r e k r i# i se i

pon izno p r ig ne g la vu.

— I d i t e i d i t e k va em B o g u a ja $u m o m

ov j eku .

M a t e o d v e d i

i h i

s r e d i .

K a d s v r i s

n j i m a v r a t i s e j e r $e

i m a t i

j o m n o g o posla.

O ti l i s u a l i n e

o n i m

i s t i m

v r a t i m a .

I za o e

na

v r a t a

t o vod e k a

g l a vn o m i z la zu

i ne pr o e

d ugo k a d z a

uje se n e k o l i k o p u c n j e va . N a k o n n e -

k o l i k o asaka na

v r a t i m a

se

p o j a v i M a te

s

p s to

14


14/92

l j e m u ruc i , sav prep la

en i

z a d i ha n , b l i j ed

k a o

k r p a , to se to o d

n j ega n i j e

m o g l o o

ek iva t i , t e

#

e r e

#

i te

k om

m u k o m :

— P u ca o s a m u n j i h .

V j e r u j t e

m i ,

p u c a o

s a m ,

a l i .

. . Sve sam u

in io

k a ko t r eba ,

j e r j a s a m o-

v j ek o d za nat a . V j e r u j t e m i , n i s a m j a k r i v . P u -

cao s a m , a l i o n i s u

l j u d i

bo$ j i. N i s u p a d a l i , k a -

$e m v a m , n i su pa da l i , $ i ve . 0 , Bo $ e , to se o v o

doga a . Bo $ e , o p r o s t i m i , b i l o j e to p o du $nost i .

K o r a a j u , k r v i m t e e , k r v i m s t a zu c r v en i , n j i

hova c rn i na

i

c r v e n i l o n j i h o v a

$ i v o ta . K r v . . .

k r v . . .

N o

#

j e , a

g r a d

j e

p razan .

S k o

i

F r a n o k

k ao da ga j e

gu ja u j e l a , m od re

m u se o

i

zacak le ,

a

ru ke za i g ra j u :

— T k o j e r eka o da ne mogu b i t i

m r t v i .

D r u -

gar i ce , automat u r u k e i z a n j i m a .

Potr a e n i z a s tubi te. Tr al i s u to no po t ra -

gu k r v i , d ok j e za n j i m a s p i to l jem u r u c i tr -

ka ra o M a t e . K r v i

j e

b i l o

n a

s v a k o m k o r a k u ,

to

j e p u t i ao d a l j e , k r v i j e b i l o s ve m a n e j i m a -

nje . Okre#u se p o s v i m k u t o v i m a , p r o v i r u j u u

m r a k , a l i

d v i j e c r n e p r i l i k e n i g d j e v i d j e t i .

V e

#

se

p o l a ko

i o n i

b i j a h u

up la

i l i da mo

$

da i i tav im

t i j e l o m n i su po l e t j e l i g o r e k B og u . N j i h se

d vo j e

$

uri lo ,

Mate

j e s a m

seb i gov or io :

— O v a k o ne i d e , o v j eka

t reb a vezat i

z a

s tup ,

ibati.

O v a k o

s a d m o $ e $ i v jet i k o l i k o go d ga j e

vo l j a ,

o v a k o

#

e

g r a d b i t i

p u n

k r v i ,

sv i

#

e

j u t r o m

p i t a t i

u

koga

su t o

puca l i . S t up

j e za k a

$

njavanje .

K a d su ve # b i l i n a p o l o v i c i g l a vno g t r g a , u g -

leda e u m r a k u dv i j e c rne f i gu r e to b e s p r i j e k o -

rno kora aju, n i s u s a g n u t i n i t i i h rane bole.

P r o -

zo r i su o t v o r e n i , sk r i v e ki po g d j e k o j a

p r i l i k a

p r o v i r i . U s u s r e t i m do l a z i i M a r e p r o s j a k i n j a ,

kad

v i d j e

d v o j e

sve#enika g d j e ko ra a ju

k r o z

no # ,

re# i #e i m :

—

H va l j en I sus ,

ve le

asni

N i s u j o j

o d g o v o r i l i .

N a

z v o n i k u i z b i j a j u

sa-

t o v i . Jo

k o r a k - d v a

i t u s u . K a d j e

d e ve t i

sa t iz-

b io , automat razb i j e

t i

inu, r igaju

#

i

t a n a d

u j e -

dna i

d ruga

l e a . N i

t ada n i su pa l i ,

n i k r v v i

e

9


15/92

n i j e t e k l a . Sve enici i dal je kora ahu. S t a r a M a -

r e v ide i # to se doga a sk r en e u obl i$nju uli i-

c u i s t an e i z a ug la . Ope t ra fa l . N i t ada

n isu pal i .

Sve se p r o b u d i l o a l i se svi je a n i gd j e n i j e pa l i l a

sve j e o t v o r e n o a l i g lave n i j e n i gd j e b i l o v i d j e t i .

S t a r a M a r e p r o v i r u j e g l a vo m .

U r e n a

z v o n i k u

po-

e le po d r u g i p u t

i zb i j a t i .

Tada se sve enici na o-

#e to n o p o d

n j i m

u j e d n o m asu nog e i m po-

k l e k n u

n a o#e se na plo ama l i c i m a o k r e n u t i m

p r e m a z v j e zd an o m n eb u . S a t o v i prestado#e izbi-

j a t i .

Bi ja #e sve svr #eno . F r a n k o e Mat i :

—

S k l o n i

i h i

op e t

do i.

Ostao j e s a m . k o r a k o m p la# l j iva d j e t e t a p r i -

b li

$

avao i m se. K a d j e

s t igao

n a

k o r a k - d v a

o d

n j i h

zas tane i za udi se.

M a r e se p o l a k o k a o u t v a r a prbl i$ava la stal-

n o se dr$e i zi e.

D u g o se Ma te n i j e micao o n o # to je v i d i o b i -

j a

#

e ud no . Sve

enic ima o

i

o t v o r e n e l i c a

kao

d a s u $ i v i . N i k a k v a z n a ka s m r t i .

— Ve le asni ve le asni. . .

N i s u m u o d g o v o r i l i .

M a r e

k o

M a r e p o l a k o

se

#

ulja. U

o v o m

se

gra-

d u ni#ta ne doga a a da o n a ne sazna. K o r a k

j o j t i h n i c ipe l a nem a.

— Ve le asn i za # t o me g l eda t e? T o j e m o j a

du$nost m o r a m . D a v i n i s t e sve en ik neg o d$e-

l a t v i b i s t e o v o i s t o m o r a l i r a d i t i . Ve le asn i re -

c i t e m i j e s a m l i k r i v .

% ekao j e d o s t a d ugo d a o d g o v o r e i k a d n i j e

d ob i o od govo r a :

— A k o s a m

k r i v

o p r o s t i t e

m i . V i st e b a r z a

$ i vo ta m o l i t v u i m a l i a ja n i# ta o s i m za one re-

p u b l i k e b i a za ove pi # t o l j . P r o g o vo r i te m o l i m

vas r e c i t e m i n e# t o b a r

k o j u

r i je p o g r d e b i l o

# to.

M a r e se #ulja i ve m o $e uti M a t i n e r i j e i

p o z n a j u se jo # i z d j e t i n j s t v a . O n n i k a k o da i m se

p rb l i$ i a l i z a t o d o l a z i t i h o ne ujna M a r e . S t o j i

p r e d M a t o m i g l eda g a g l eda g a i m a l o se s m i j e -

#i. O n j e ne

v i d i

o i m u s t a l n o na s ve en ic ima .


16/92

— M a t e . . . — M a t e n i t a d a n i j e o k r e n u o g l a-

vu.

— M a r e , b j e ' d o m a i t e b e e l i k v i d i r a t i .

— Sa m n o m b i m n o g o d o b i l i i m n o g o i z g u b i

[ i .

Za

#

to su

u b i l i

o v a d v a

sveta

$

o v j ek a .

— M a r e , M a r e , v i d i , j o # i v e , n i k a d n e e u m -

rijeti.

N a s m i j e se m a l o M a r e , u d a r i

r u k o m

M a t u p o

r a m e n u i re

$

e m u :

— P o g l ed a j b o l j e ,

m r t v i

s u .

B i l o j e p o d n e. P r e d k a t e d r a l o m p r o s j a c i , n e d a -

leko o d ulaza d v a p o z n at a p r o s j a k a o v o g a g r a d a .

Bija#e t o s t a r a M a r e . U z a n j u s t a r a k o l i c a s l u p a -

na

o d dasaka, u n j i m a

$

o v jek . B i o j e t o S t i p e , n e -

kada#nji r i b a r ; p o s l i j e n e s r e e eto ga u k o l i c i m a

p r e d v r a t i m a k a t e d r a l e . U D u b r o v n i k u ga s v i

poznava l i .

— N e z n a m # to ovo zna$ i — re $e M a r e . — Ov e

pr i$e, da je N i k o n a s l o b o d i , m a l o m e $ude . P r ed

c r k v o m

j e i pre v i # e s i r o m a h a , a u g r a d u s u i d r u -

gi l j u d i k o j i , k a k o ka u, s i r o m a h e p o m a u. Zna# ,

St ipe , no a s s a m v i d j e l a k a k o j e d n a ena #maj -

se rom puca u dva sve enika, p r e d z v o n i k o m p a -

do#e m r t v i . N i j e m e b r i g a , o v a i l i o n a r e p u b l i k a

da va t e m i m i l o s t i n j u , j e r j a r u k u z n a m p ru i t i .

Nego zna# # to — m a l o m u se p r i b l i i d a s va t ko

ne $u j e , pa e m u t i h o — d o zna l a s a m g d j e se na -

laz i L e t i c i j a .

— Gdje???

— U

n j e g o v o j

pa la $ i .

— E h , t a j e s a s v o j im n o v c i m a po s t i i sve.

— Pazi , o n a j e s t a r i i z d a n a k , t r e b a n a m j e sa-

$uva t i . Ov i n o v i g o v o r e : » T k o i m a k o#ul ju v i#e

t r e b a

da j e da

n a m a ,

a k o ne . . . « a o n a im a do -

s ta t oga ga b i se m o g l a od r e i . Za n j e z in a d j eda

v j e r u j e m da e jo # o v i h dana i z g ub i t i g l a vu .

— %u j, M a r e — S t i p e e — zna mo gd j e j e Le-

t i c i j a , t r e b a n a m j e p r on a i i sa$uva ti , b a r d ok

o vo p r o e , a o n d a em o v i d j e t i . O d g u r a j m e do

d v o r c a , a j a u b r z o sve d o z n a t i .

T a k o j e i b i l o . U z m e M a r e k o l i c a , i svo ga p r i -

j a t e l j a

s tane

g u r a t i .

N i t k o

i h

n i j e g l edao ,

n i t k o

7


17/92

i h n i j e spaz io , j e r su se on i o v a k o sva kog dana

m o g l i v i d j e t i . ut jel i su k a o i obi no , j e r #tp

p r o s j a k p r o s j a k u

m o $ e re% i,

j e d i n o

d a se

pohvale

j e d n o d r u g o m k o l i k o s u na pr os i l i . Drvena ko l i ca

s u #kr ipa la , p o l a k o s u i# li n a p r i j e d . Po g r ad sk im

u l i c a m a

n i j e b i l o m n o g o s v i j e ta .

Za ono

#

to se

n o%as d og od i l o s vak o j e ve% u r a n o m

j u t r u

znao.

N i j e b i l o n i t e#k o , j e r k r v i j e b i l o gd j e g o d s i

h t i o . On a j

t k o b i i za #ao na

u l i c u ,

$urio se # to je

b r $ e

m o g a o .

S ve j e b i l o p u s t o , ka o da j e g r a d o m

v l a d a l a k o l e r a , n j i h d v o j e n i j e se sve ovo ni#ta

t i c a l o .

K r e %u

p r e m a d v o r c u ,

u

n a d i

d a %e

t amo

n a % i

L e t i c i j u , d j e v o j k u

svog

m i l j e n o g N i k e , k o j i

i h n i j e s a m o j e d no m spasio.

K a d

s t igo

#

e

p r ed d vo r ac ,

a i

t amo

j e

b i l o

sve

p us to , n i j e t o b i l o k a o n ek ad . V j e r o va l i s u u t o

d a

se k a o i u

g r a d u

sve

p o v u k l o

i za

k a p a k a , k r o -

i l i su n a p r i j e d i k a d s u i l i u p r a v o k r a j g lav-

nog u laza ,

n e # t o i h

z aus tav i .

N a

u lazu ,

s pu #kom

n a r a m e n u , b i o j e v o j n i k u t r o r o g o j k a p i , u # i m u

b i j a h u

p o v e %e , t a k o d a m u k a p a n e b i spala n a

o

i . 0 r a m e n u i m a o j e v e l i k u t a l i j a n s k u pu

#

ku i

m a l o p a m u d o pe ta

doseza la .

B i t %e m u sedam-

naest god ina.

Dvo r ac P e t r a Don ad in i j a

b i o j e g o t o v o

o d m a h

u z m o r e . I m a o j e i s v o j u j e d r i l i c u , a l i n j e s ad t u

n i j e

b i l o ,

i

s v o j m a l i

m u l .

K a k o

se on o re e: » I -

m ao je sve # to m u treba . «

— Sto %em o

sad?

— up i t a M a r e S t i p u .

S t i p e

j e #ut io , ne# to j e promi# l jao , a

on d a

j o j

r e

e :

—

G u r a j

m e

n a p r i j e d

T a k o M a r e i n a p r a v i . N i s u s e o s v r t a l i , n i s u ga

n i

p o z d r a v i l i ,

j e r t k o z n a

#

to se mo

$

e

d ogod i t i ,

ka d m a l o

z a u , k a d ga i zgube i z

v ida , S t ipe zapo -

v j e d i M a r i d a g a z aus tav i . O n o # to se sad dogo-

d i l o zapan j i i s amu M a r u . S t i p e od g r n e p on j avu

#to m u j e

p o k r i v a l a

noge i do

n o g u

se

z a s j a j i

ve-

l i k i no$ , ve% i nego # to ga je i k a d v i d j e l a . O d uda

n i r i je i n i j e mog l a r e% i , a l i j o se ne# to d ogod i

emu se

M a r e m an j e n ad a l a . S t i p e

s

k o l i c a

sko i

osov i se na svo je nog e k a o d a se ov og asa ro -

dio . Mare s a m o z ine, o i j o j i z l e te k a o j u t r o m


18/92

d v i j e o sam l j en e z v i j e z d e . S v a t k o j e m i s l i o da j e

S t i p e u i s t i n u b o g a l j , a s a d ga o n a t u v i d i , k a k o

s t o j i

i n e pada .

— P o g l e d a j d o b r o . M a r e , d a t k o n e i d e .

V r a t i

se kad na

k a n p a n e l u o t k u c a

d v a ,

b u d i

t u , a k a d

do e ,

s j ed i t u n e g d j e i p r e b r a j a j n o v ce . V r a t i t

u se,

o d g u r a t

e

m e

o p e t

u

g r a d .

— Z a i m e b o # j e , S t i p e , z a r s i t i I sus?

S t i p e j e v i e n i j e s lu ao , z n ao j e d a e se on a

$udit i bez po m u k e u z m e s v o ja d r v e n a k o l i c a

p o d r u k u i b a c i i h u j e d a n g r m . M a r e se o d $u-

da

n i j e mo g l a n i p o m a k n u t i .

Uz r u b j e d n o g gu t ika l i b i o se S t i p e , s vak ih

n e k o l i k o k o r a k a

j e

z a s t a j ao

o s v r

u

i se

o k o l o ,

d a

m o#da n e t k o n e d o l a z i . K r o $ i o j e p o l a k o i k a d s e

popeo, opaz i n a j e d n o j g r a n i m a $ku , z a m i j a u k a ,

d o h v a t i

k a m e n i poku a g a b a c i t i , a l i se s j e t i d a

b i i ta j k a m e n m o g a o i z d a t i . M a $k a p o b j e g n e , a l i

ne ba d a l e k o . K a d j e s t i gao na od re en u

v i s i n u ,

a

znao j e s v a k i p e d a l j o v og z em l j i ta , s k r e n e , j o

uv i j ek l ibe i se u l i j e v o , j e r g a j e d i n o z a n i m a d a

dozna to se do ga a u ku i P e t r a D o n a d i n i j a . O d

M a r e

j e

do z na o , v j e r o j a t n o

se

t a m o n a l a z i L e t i -

c i j a ,

j e r k a d j e o n u n o

p r i z n a l a

i s t i n u

s v o m e

d j edu , o d t a d a j e v i e u s v o j o j k u i n ema .

$ula se g a l a m a , n e k i s u p r e d m e t i p a d a l i . I z -

da leka i z g l eda la j e t o $ i tava g u n g u l a . K a d s e sa-

s v i m p r ib l i # i o , k a d j e m o ga o g l e d a t i i z b l i z a , z b i -

l j a b i l o j e t a k o . % itava ku a b i l a j e i s p r e v r t a n a ,

k a k o

se ono ka #e : »N a g l a vu « V i e n i j e d a n j e -

d i n i

p r e d m e t n i j e b i o n a s v o m m j e s t u , $ak s u i

opasne d i j e l ove z idova

o t u k l i .

S v i su se negd j e

v r t j e l i ,

sv i s u se

n eg d je o k r e t a l i . S t a r i

j e

D o n a -

d i n i

sve t o

g l ed ao .

B o

#

e m o j , p u n

t uge .

S t i p i

n i -

j e s ta lo d o ov og a to se doga a , m o #da j e n j e m u

na k r a j u b i l o i d r a g o , a l i on t ra # i L e ' t i c i j u , o$ i-

m a l e t i o d p r o z o r a d o p r o z o r a , p a z i n a s v a k u f i -

g u r u .

N j e n i gd j e n i j e b i l o , za to e s a m s eb i re i :

M o#da je ve m r t v a , a k a k o o n d a do $ekat i ga bez

nje? Sta jao j e t u d u g o , a o n d a j e p o $e l o ono $e-

m u

se i n a d a o ; do lo je jo p e t v o j n i k a i sv e to

j e ku a i m a l a po$e e i z n o s i t i . P e t r a D o n a d i n i j a u

j e d n o m t r e n u t k u odvedo e v a n . Z n a o j e S t i p e d a

19


19/92

r nu

v i

e n i j e ekan ja , n i j e se l i b i o , v e

#

b r z im

s k o k o v i m a s t i g n e

d o

s vo j i h ko l i c a

i

prebac io

se

n a p u t . M a r e ga j e j o tu eka la , onako k ako j o j

j e rekao, d a n e b i i zazva la n e k u s u m n j u . Nag las

j e b r o j i l a n o v c e . S t i p e

b r z o

sko i u ko l ic a metne

no$ p o d n o g u i o p e t se p o k r i j e p o n j a v o m ; do k j e

m a l o p r i j e i z g l e d a o k a o p r a v i ovjek, sa d j e za

t r e n

i s a m i m l i c e m i n e p o k r e t n i m

nogama postao

p r o s j a k u

k o j e g a

n i t k o n e b i posumnjao .

— G ura j , gu ra j M a re , to br $ e m o $ e

— Z a r se t o

d ogod i l o ?

— Sv ega se, M a r e m o j a ,

d o g a i a

i no

#

as

#

e

ne t k o g l a vu i z g ub i t i . G ura l a ga tD je br

$

e mo-

g la . Drv ena k o l i ca p o k a m e n u n i s u ba

n i tako

b r z o

i

la.

— S t a n i

S ta l a j e .

— G l e d a j

I m a l i

su to v i d j e t i .

P e t a r

Do nad in i s ta jao j e

do u l az n i h v r a t i ju dvorca , k ra j n j ega ona j vo j -

n i k s k l e m p a v i m u i m a , d o k s u d r u g i v o j n i c i i z -

no s i l i sve to je b i l o u ku # i . eg a t u sve n i j e b i l o .

O d s t i l skog poku #s t va go l eme v r i j e d n o s t i , p a do

venec i j a nskog

i e

kog posu a ,

s r eb rn i ne , r i j e -

t k o s t i ,

um je tn i

k ih s li ka , p o r t r e t a m a j k i ,

d jece,

b a k a i

d j e d o v a ,

p a ak i p o r t r e t i

pasa,

n a d k o j i -

m a su se v o j n i c i , d o k s u i h n o s i l i , sm i j a l i . S t a r i

Pe ta r

j e p l a k a o , a on i su h o d a l i s ad

g o r e ,

sad do-

l j e ,

i n i j e i h b i l o b r i ga ho #e l i s a s k u p o c j e n i m

p r e d m e t o m n e g d j e u d a r i t i i l i n e .

A d o l j e j e na o b a l i b i o j e d a n t r a b a k u l i sve

se k r ca l o n a n j . Z n a o j e s t a r i P e t a r d a t o o n n i -

k a d ne#e v i e v i d j e t i , i p a k u j e d n o m t r e n u t k u ,

mal o bo lno z ap i t a :

—

G d j e

m i j e ob i t e l j ?

— Ja n i ta ne znam.

—

Jesu

l i i h

ub i l i ?

— Ja n i

ta ne znam.

St ipe i M a re v i

e n i s u m o g l i t u os ta t i , zna l i

su d ob ro ko l i k o

t o

v e l i ko

z d a n j e

i m a

boga t s t va .

St ipe j e i m a o i s vo j p l a n , na r ed i j o j d a g a

v o z i

p rema g l a vno j k oma nd i , i ka d ga j e d o v e l a , za-

20


20/92

p o v j e d i j o j d a s e v r a t i a o n os ta k o d s a m o g

u l a -

za . Od jednom

se po ja v i e d v a

v o j n i k a

s

t r o r o g i m

k a p a m a i sa i t a v im k o l i c i m a u v e d o e S t i p u u

z g r a d u . Dovedo e g a u on a j ve# p o zn a t i s a l on .

K a o

i ob i n o u

s a l o n u

s u s v i l j u d i

o s i m j e d n o g

k o j i

p o na

inu dr

$

anja

i zg leda

da vr

i

n e k u

f u n k

c i j u s l i nu n j i m a . O n i s u z ap r avo v l a s t o v e n o v e

r e p u b l i k e i sve to se dog a a u g r a d u doga a se

p r e k o

n j i h .

S t i p u

s u o n a d v a

v o j n i k a u v e l a

u sa-

l o n

s m j e s t i l i ga na s r e d i n u i k a d se na e p r e d

n j i m a n a l i cu k a o d a m u n e to z a t r e p e r i .

Bija e dan t m u r a r . obla an s m a l i m

v j e t r i -

#em . D o l j e u p u l e n t u c r n i n a j e g o v o r i l a d a danas

ne#e b i t i ba n a j b o l j e v r i j e m e .

C r n i

o b l a c i p o e -

l i

su se

v r t j e t i

o k o l o a n i sam o nebo n i j e zna lo

to

#

e te

c r n e l u t a l i c e n a p r a v i t i . M a r e l u t a g r a -

d o m ka o i ob i n o m o $d a #e ne to sli no i no -

#as do $ iv jet i ka o i pro le no# i . N i j e j o j se spa-

va l o n i j e j o j se $ur i lo sve to j e ima l a n os i l a

j e sa s ob om. S p ava t i je m o g la k o l i k o j e b i l a v o -

l ja.

— %udnih l i

v r e m e n a

i

k a k o

j e

v e l i k a i s t i n a

d a

j e bo l j e

b i t i

s i r o m a h n e go bogat . T k o #e m e n i

m o j u

g l a v u s k i n u t i a l i S t i p e m i n i g d j e n e m a . S i -

no

#

ga

p r e d c r k v o m n i je b i l o .

T a k o j e

l u t a l a

r a z gova ra ju

#

i s a m a s a s o b o m i

t o popr i l i n o g l asno . D a j e n e t k o h o d a o za n j o m

m o g a o

je uti sve to govor i . U j e d n o j u l i c i ug l e -

d a

c r n u

p r i l i k u k o j a h o d a p r e m a n j o j — d a se

v r a t i

da produ $ i n i j e zna la to #e . Osoba k o ja

j e i la p r e m a n j o j fu#kala je i i s t o g asa zna la

j e t k o j e . Na s m i j e i se m a l o : — I o n p o n o # i l u -

ta.

T a j k o j i j e i ao p r e m a n j o j z a p r a v o b i o j e

knez

a l i

v r l o

udni . Sve j o j se v i e pr ib l i$avao .

N j e g o v a

f i g u r a k o j a n i j e b i l a t ak o m a l a

ve# ne -

gd j e o k o d v a m e t r a m o g l a se z a p a z i t i i n a k r a j u

najdu $e u l i c e . B i l o j e n a n j e m u s v a k a k v e o d j e -

#

e.

A l i B o $e m o j i o n e

k o j a

j e po

n e j go vo j

za-

m i s l i

k n e za s l i i la i n a on o v r i j e m e . Znaju# i ga

l j u d i su izv la i l i sve t o

n e g d j e

i z pra ine i n j e m u

da va l i . Z n a s e o n j e u v i j e k o d a b i r a o on o t o b i

m u za

v r i j e m e k n e z o v a

na jv i e

od gova r a l o .

U m a -

j


21/92

t i n im k n j i g a m a v o d i o se k ao I v a n uleman, a l i

p o d

t i m

i m e n o m n i t k o

g a

n i j e

z n a o ,

svi ga obi

-

n o zva e knez I van . Uv i j e k s i ga mogao v i d j e t i

po g ra du , t ako

da su se

l j u d i p i t a l i ,

k a d o n

spava.

M a r e

i

knez

do o

e

j edno b l i zu drugoga ,

a on -

d a

#

e m u

Ma re sasv im ozb i l j n o :

—

D o b r a

ve

er ,

p r e s v i j e t l i

Zas tane knez I va n , na k l on i se dubo ko svo j o m

v i s i n o m :

— D o b r a ve er , M a r e

—

K a m o

v i u

ova j

sat no

#

i ,

presv i j e t l i ?

— O h , M a r e mo j a , za m o j p u k se treba m i s l i -

t i i no

#

u i

d a n j u

j a

b d i j e m

n a d n j i m . Sad je m o j

p u k

s a m , a j a s a m

j e d i n i

dubrova

k i

knez

k o j i

n e

spava n i no#u n i dan ju k ako b i h se mogao

b r i

n u t i

o

n j e m u ,

u j ,

M a r e ,

m o j

s t a r i b i s em g rada ,

t i

l u t a l i c e to s vak i ka me n ov ih z i d ina zna , svi

su

m e m o j i d vo r a n i na pu s t i l i , p os l uga m e izdala,

a vo j ska m i se razbje

$

ala. Ot jera

e me iz dvor-

ca

i smjest i

e n a

s v j e t i o n i k .

S je

#

a

se ,

M a re ,

k a d

m e o n o M l e ani bi ja e p r o g l a s i l i za m r t v o g i o n i

m o j u

v l a s t uze e do k sa m j a am io u t a m n i c i ,

znaju

#

i d a m i t la

e i

u b i j a j u n a r o d .

B i o j e t o t a -

da d i van p u k k o j i j e p r o l i o t o l i k o k r v i d a b i

svoj

g r a d d o v e o d o

s l obode .

O h k o l i k o k r v i , o h k o l i k o

$

i vota .

—

P r e sv i j e t l i ,

p a v i

n e m a t e

n i e t rdeset go-

d i n a , a g o v o r i t e o Mle anim a, a s a d je u g r a du

n o v a i p ra ve dna r epu b l i k a .

— Zn a m , M a re mo j a , da s u u g r a d u ov o g asa

dv i j e r e pu b l i k e , j edna s a m o s k n e z o m bez na roda ,

j e d n a

s

n a r o d o m ,

a l i bez

kneza .

Ja sam

s t va rn i

knez , j a s a m d u a ovog g r a da . S je#a l i s e Ma -

r e , N i k e Ba r ru l a ,

jo

$

iv i , jo

j e

m l a d .

S je

#

a

U

se

L e t i c i j e ,

jo

$

ivi, ne

z n a m g d j e

s u ,

s vakako

se

b o r e z a s t a r u r e p u b l i k u . V e l i k i su t o l j u d i o voga

grada.

—

K a kva v r emena , p r e sv i j e t l i ,

n o

$

, m a

,

ruka,

ka kvo v r i j eme p r esv i j e t l i , p i to l j , a u t o m a t i v last .

K r e n u l i

s u j e d n o u z d rugoga , v j e r o j a t no s na -

m j e r o m

d a ob i u

g r a d. N j i h n i t k o

u

o va j

sa t ne -

#e

d i r a t i .

M a r u zato to j e p r o s j a k i n j a , a n j e ga za-

22


22/92

t o to g a s v a tk o sm at r a l u akom i a k o z n a p o n e -

k ad a v r l o t r i j e zn o go vo r i t i .

— Sje

a

se

M ar e b oga l j a S t i p e

k o j i i

danas

#

i v i i

n j e govih d r v en ih k o l i c a?

—

Upravo

s a m ga

m a l o p r i j e o t p r a t i l a

d o

z g ra -

d e OZN E ne z n a m d a l i e se od n j i h v r a t i t i # iv .

— B i o j e t o s t r a h i t r e p e t za $ i t a vu V e n e c i j u

sv i s u

v j e r o va l i

da j e

b o g a l j

a bi ja

e t o l j u d i n a

k o j a j e i j a r b o l m o g l a pregristi % e tao j e g r a d o m

$esto s i ga t i z n al a g u r a t i ka o to t o i sa d zna

p o d p o n j a v o m

b i ja

e m u

u v i j e k

n o

#

i l i

b o l j e

r e -

i no# ina . Sam sebe je n az iv ao o s v e t n i k o m . A

k a k o j e s amo l i j e p o ub i j ao n i t k o t ak o n i j e b i o

umje

an kao o n .

Zab i j ao

j e no

#

i zme u p l e

ke i

k l ju

$

n e

k o s t i p r avo d o l j e p r em a s r cu . N i k a d

m u

# r t v a n i j e d n o

s l o v o

n e b i i z u s t i l a a u m i r a l a

j e n a k o n n e k o l i k o s e k u n d a $

ak se n i

p r o k o p r -

c a t i

n e b i d o sp j e l a . I d a n i j e b i l o n j ega i j o n e -

ko l i c i n e n i k a d n a m k r a s n o j L e t i c i j i z a

k o j u

danas

n i t k o

ne zna

k o j a

j e bacaju

i se u

m o r e

s n a -

m j e r o m da se

u t o p i

z b o g n avo d n o g n ev j e r s t va

N i k e B a r t u l a d o s p j e l a n e k o m $udnom $ov jeku u

r u k e a t a j j o j odade t a j n u

m o g a

za to

$

en i

tva.

S to je sve j a d n i c a p r e t r p j e l a nose i

m e n e

u s eb i

a

ne mogav

i t o

n i k o m e

re

i j e r

z b i r a

i

i n k v i z i -

c i j e

bi ja e p u n

g r a d .

T a k o su kora $a l i g r a d o m k n ez p u n s v o j i h

kne#evskih m i s l i a M a r e l u t a l ic a b i l o j o j j e d r a -

go to j e

u p r av o n j ega s r e la

k o j i e j e e t o z a-

b a v i t i

i ispri$a t i j o j

m n o g e

s t v a r i k o j e j e o n a

$u l a i l i znala .

— A

gd j e

e t e sad p r e s v i j e t l i k a m o vas va i

p o s l o v i v ode?

— N a g r o b l j e M a r e .

— Ne p la ite se g r ob l j a?

— N e n a osv e tn i k S t i p e go vo r i o j e : »Mr t -

v i h

se ne pla im # i vi m i z l o m is l e « a no as sam

b i o b u d a n k a d $uh h i c e k ak o se n e k o m e u le a za-

b i j a j u . V j e r u j e m d a s u o v i n o v i n ek og no as na

d r u g i s v i j e t p o s l a l i . I d e m v i d j e t i k o j e s u t o d u -

e j e r s v ak o t k o u o v o m gra du nes tane j a ga

23


23/92

p i e m j e r j a s a m u o v o j r e p u b l i c i jo knez bez:

vo ra i d vo r an a .

— N e g o p r e s v i j e t l i d a n a s s u p o tp un o i sp r a -

zn i l i

d vo r ac P et r a Do n a d in i j a . Sve su o d n i j e l i a

n j eg a n e k a m o o d v e l i . V j e r o v a l i su da se t amo

s k r i v a L e t i c i j a .

— O h k ak ve l i udne r e p u b l i k e . M a re m o r a m

se

#

ur i t i

m o r a m s p a s i t i

t o g ov jeka

m o r a m

m u

p o n o v o

v r a t i t i ast .

—

P r e s v i j e t l i

n e

s r l j a j t e

u

p r op as t

ne gas i t e

v a t r u g o l i m r u k a m a .

N i j e j e pos lu ao ve $ se n ag l o od vo j i o d n j e

a zna se k a k a v m u j e k o r a k b i o . %urio se j e r b i

m o

#

da

b i l o

i

k a s n o m a l o

to

n i j e

tr

ao

t a k o

d a

j e

z a a s b i o

p r e d z g r a d o m

O Z N E .

N i j e

m o g a o

u n u t r a

j e r ga s t ra#ar z a u s t a v i a b i l o je l i j e p o n a -

oru

#

an. Zna se

k n e z

se

z aus tav i o

j e r m u

dos to -

j an s t v o n i j e dopu ta lo d a se sva a s j e d n i m ob i -

n i m

s t ra #arom.

— Gra anine i p od an i c e m o j p r e d t ob om s t o-

j knez ove r e p u b l i k e .

— J a

n i s a m n i k a k a v p o d a n i k

j a s a m

d r u g .

—

O t k u d

sad ta r i je za ov jeka.

N a j a v i svo-

j i m g o s p o d a r i m a

d a

d o l a z i k n e z Dub r o vn ik a .

V i d e$ i stra #a r s k i m i m a

p o s la m a l o

s e na -

s m i j e p r i t i s n e u j e d n o z vonce i d o k j e s t igao

d r u g i v o j n i k k n ez se u z stra #ara dos to jans tveno

etao mrml ja ju

$

i ne

to za se be. Uv ed o

e ga u

g la-

vna sa lon i j o u v i j e k n a i s t o m m j e s t u b i ja e bo -

gal j S t ipe n j i h e tvo ro i jo n e k o l i k o v o j n i k a .

K a d

j e

knez

u

ao

d u b o k o

se i

g r ac i o zn o p ok l o -

n

n a to se sv i m a l o nasmi ja e o s i m S t i p e . S t i -

pe

j e

znao

t k o j e o n p a k a d s

k l a n j a n j e m

b i g o -

t o vo p r og ovo r i k n e z :

— Za to ni ice ne

p ad a t e p r ed vama s t o j i

k n e z D u b r o v n i k a .

O p e t

n a st a s m i j e h d o b r o

i m j e d o ao . Do sad

su i s p i t i v a l i S t i p u za k o j e g s u v j e r o v a l i da ne to

zna

a l i o n j e u t io zna ju$ i d a m u k a o

b o g a l j u

ni ta ne m o g u n a p r a v i t i . O d j e d n o m u s a l on

u l e t i

M a t e p a k a d ga knez v i d i . u z v i k n u :

24


24/92

— Za r s i , M at e, i u o v o j n ov oj r e p u b l i c i k r v -

n ik?

— Da, pre sv i j e t l i , u s vako j r ep ub l i c i b i t e -

m o uv i j ek ono to sm o i b i l i v i knez , a j a

d

#

elat ,

St ipe boga l j ; ni

ta se ne m i j en ja .

— Kineze, to vas j e

d o v e l o

k na ma ? — re

i

e T r e n t a p o d r u g l j i v o ,

na to

se knez ni je ni

n a j -

m a n j e obra ao . Ovo m u ne b i ni p r v i n i pos l j e -

d n j i p u t , o d g o v o r i br

#

e n e g o to j e m o g a o :

— Ja sam gos pod ar

o voga

grada.

Groh o tan za o r i sm i j e h . S t ipe j e sta jao ka o

p r a v i k i p - bo ga l j . K n e z se n i je dao sm est i , na-

s tav io j e kao da n j ih ov a smi j eha n i j e b i l o :

— Ja kao knez , g lav a ov ih z id ina , m o r a m se

b r i n u t i

i za

s v o j e

g ra ane .

N ov i ste u

o v o g

g r a -

du , s talo va m j e sam o do v l as t i , a ne do gr a-

anstva.

Cuo sa m da se pr em a m o m

gra anstvu

ne

pona ate

ba ka ko t reb a i da sv ak u no j e d -

n o g p o j e d e mr a k . A k o j e t o i s t i na , m o j i e s e

o s v e tn i c i

d i g n u t i

n a n o g e i b i t ete p r o t j e r a n i i z

ovoga

grada.

Sad se on i za sto lo m uozb i l j i e , j e r k o l i k o g o d

je knez bio l u d , ovo to je rek ao n i j e ba

d o b r o

zvu

$

alo . Bude l i on ovako i po u l i c am a go vo r i o

s v o j i m

tobo#njim gra anima

mo g l o b i se

sva ta

do god i t i , p r em da sv i zn a j u da on ba

t ko z na k a -

k o s

pame u

n e s to j i .

— ru

#

e kne #e , o v o j e v l a s t j e dn ak o s t i i r a v -

nop ravn os t i i t k o god j e b ude

naru

avao ,

zn aj da

e taj b i t i l i k v i d i r a n . M i s m o r e p u b l i k a r a d n i k a ,

se l j aka i s i r omaha .

— G o s po d ine , im e na v a m ne z n a m

— N i s a m g o s p o d i n , j a s a m d r u g — F r a n k o

e s t rogo . Um al o n i j e po l e t i o na n j , a l i j e v j e ro -

j a t n o

shva t i o da ne b i t r e ba lo s

n j i m i m a t i

p o -

s la,

j e r n i j e ba

ka ko t r e ba kad u o v o v r i j e m e

iz igrava kneza stare

dubrova$ke

r e p u b l i k e

— Za m e n e s te gos pod in , j e r j a sa m kne z .

Poslu

ajte do br o to e va m re

i g o s p o d a r

o v o g

grada . — Us pr av i se u svo jo j d vo m et ar sk o j v i -

s in i ,

prekri#io

d o s t o j an s t v e no r u k e , v i s o ko m u

se

$

elo na bo ra , a sve o $ i b i j a h u upu

ene n j e m u .

V j e r o j a t n o n i k o g a o d

n j i h

n i j e v i d i o .

25


25/92

>— K a d j a

b i j ah p r i j e t r i s ta god ina knez ,

on -

d a j e g r ad om luta l a b i j e l a u t va ra i odno s i l a l jude

p o d z e m l j e

D u b r o v n i k a u ta jne odaje mo j i h b i v -

ih

k n e z o v a .

Gra anstvo se

p i t a l o

j e l i b i o ov jek

i l i

s t va rno na dna ra vno b i#e. Ja sam t a d a b io za-

to

en u

s v j e t i o n i k u ,

progla

en

m r t v i m .

Sv i su

m i s l i l i da j e t o

m o j a

du

a , j e r ta j e

spodoba

odnos i l a

s a m o

M le ane,

samo

n ep r i j a t e l j e D u b -

r o v n i k a .

M o

$

da j e t o

b i l a mo ja

du

a iz

$

iva

t i j e -

la ,

mo j a b r i g a za p u k o m . O t k u d do os t e v i , mo -

j a

b r i g a j e

ope t

naras la , j e r m i p u anstvo

u n i

tavate.

I z g l eda

da j e F r a n k u p r e k i p j e l o , sko i i uzme

p i to l j , h t j ed e pu ca t i , a l i n e t ko v i kne : N e

F r a n k o se ok r ene p r em a t o m g lasu,

pog leda

ga v i e k r v l j u nego d o b r o m v o l j o m , a l i o b ara

ne

povu

e .

K n e z

j e

s t a j a o m i rno

k ao d a se ok o

n jega ni ta ne doga a, i ako j e i S t i p i i M a t i b io

zas t ao


26/92

— K o d n a s v i

e

s i r o m a h a

n e

e b i t i . S v i e mo b i -

t i j e d n a k i sv i emo j e d n a k o # i v je t i. T i d ru #e

v i

e ne mo

#

e

i t i

p r o s j ak .

S t i p e se g o r k o nasmi je i z ama h n e ma l o g l a -

v o m i

t i h o

e k ao d a se i s p ov i j ed a :

— D j e v o j k o d r a g a t e b i i z u s t a B o g u u u i .

Z n a m d a u i

d a l j e i t i p r o s j a k

p u

k u u r u c i

n e m o g u dr#ati r a d i t i tako er ne m o g u . Zar et e

m e

v i h r a n i t i ?

— D a h r a n i t e m o te m i a l i n a m m o ra p o -

m o i —

F r a n k o

e .

Sve o v o t o o n i go v o r e k a o da se n j e ga n e t i -

$

e

t e e

sa sv im m i m o :

— D o

a o s a m

o vd j e

p o m i l o s t i n j u u o v o g

gospara . Znate

l i

g d j e

j e o n ? O n i

n j e gova

#

ena

u v i j e k s u i l i

d o b r i

p r e m a m e n i u v i j e k

s u m i

d a v a l i

b o g a t u n a p o j n i c u .

B i o s a m i m

z ah va l an .

Gdje s u . . .? — S v i su ut je l i a l i S t i p e n i j e o d u -

sta jao g l e d ao j e j e d n o g p o j e d n o g i o p e t m i r n o

p i t ao :

— G d j e su ?. . . $u o sa m da ih j e no p o -

zobala . O n i s u m i b o g a t u m i l o s t i n j u d a v a l i . B i o

sam i m z ah va l an .

— M o r a

r a d i t i z a na s t i p o z na

$

i tav

g r a d

zna

g d j e

s u se

s m j e s t i l i

s v i o n i k o j i i m a j u k o -

ulju vi e . N j i h t r e b a m o # i v e j e r n e em o d o -

p u s t i t i d a n e t k o p r o s i i l i g l ad u j e .

S t i p e

za

uti . G e l d a o j e

j e d n o g

p o

j e d n o g

k a o

da i h m j e r i ; u i s t i n u

znao

j e sve to se p o

g r a d u

doga a a sa d ga o v i h n e k o l i k o p o s l j e d n j i h r i j e $ i

ogo r

$

i :

— A za

t o v i t u to

s j e d i t e

i pr i

$

ate pr i

$

e

to ih j e d a v n o v e m o j p o k o j n i d je d p r i$ao n i -

ste u l i u ku e s i r o m a h a v e u d v o r c e i v i le n a j -

bo ga t i j i h

Dubrov

$

ana . Za

to v i

s j ed i t e

u t i m b o -

ga t im

m l e t a $kim nas lon ja$ ima za to sve to to

ste uze l i n is te

p o d i j e l i l i s i r o t i n j i ob i

$

n im

g r a -

anima. Ne n j i m a s te d a l i pu

ke r i j e

$

i

j e d n a k o -

st i

i p r a v d e a v a m a on o to se zove b o g a t s t v o m .

Gdje

s te o d v u k l i

s j a j

i rask o

i z

d v o r c a ? Z n a m

da ete t o

d a n as d o n i j e t i n a s r e d S t r a d u n a

i d i -

j e l i t i . N a j p r i j e n a m a b o g a l j i m a p a p r o s j a i c m a

a

o s t a l o m p u k u

o n o t o

o s tane .

27


27/92

t ipe j e svo je

i zgovor io ,

a l i n j i h

t amo n i j e

d i r n u l o ,

t e e T r e n

ta:

— Pla at em o te .

— H m . . . p la ati. Ba# smi je #no, ova j gra d m e

on ak o

p la

a, a da i ne

i z d am . P r ed vam a t r eb am

j e z i k

p ru $at i ,

p r e d n j i m a sa m o

r u k u

— L i k v i d i r a t e m o t e

— Za i m e B o g a , za r m e n e ?

— T r e b a ga l i k v i d i r a t i — F r a n k o e , k ao da

j e r ekao : t r eba i i

k r u m p i r a k u p i t i .

D o e M a t e d o S t ipe , b i o j e m a l o snu $den, po-

zna j u se jo # o d d j e t i n j s t v a , o b o j i c a j e d n a k a poz -

n a j u

ova j g rad

i

o b o j i c i

j e

j e d n a k o

tu

$

an, i

nema

te rupe

u

k o j o j

j e $ iv io gu# ter , a da o n i za

njega

n i su

z n a l i . Sad k re e p r e m a n j e m u , a l i b i v j e ro-

j a t n o na jv i#e v o l i o d a s e p o d n j i m o t v o r i p o d

d a

p r o p a d n e

n e g d j e

do l j e

u t e

t a j n e

o d a j e D u -

b r o v n i k a za k o j e j e m a l o p r i j e p r i%ao knez I va n

uleman.

—

S t i p e

—

u h v a t i j e d n o m r u k o m k o l i ca

—

zna# d a t o

m o r a m .

— K a d m o r a# , n a p r a v i .

T r e n ta us tan e , k o r a k m u l agan i o d m j e r e n ,

do e do

S t i p e , p od i gn e p on j av u ,

a

k r a j

n o g u

le -

$a o m u n o$ .

— % e m u e t i o va j no $?

N i j e

se

S t ipe

prepla # io , mo$d a m u j e

j e d i n o

b i l o $ao no$a. Za t o e T r e n t i :

— & ov je%e, da si %ov jek , ne b i n i p i t a o .

— J a

n i s a m

%ov jek , ja sa m

d r u g . P i t a m

t e ,

%e m u e t i o va j n o $?

S t i p e n i j e od govo r i o , v j e r o j a tn o ra%unaju i da

j e

ono

#

t o j e

r e k a o

zna

%

i lo sve.

Za t o

e

T r en ta :

— S n j i m u

t a m n i c u .

M at e n i j e n i %asa %as io , ov u j e n a r e d b u p r i m i o

ob j e ru%k e . Znao j e da j e ovo mo $da S t ip i spas .

B i l o

b i g r i j e h

u b i t i

S t i p u , %ov jeka

k o j i

z n a c i j e l i

D u b r o v n i k

a i % i tav

D u b r o v n i k

z n a

n j e ga ,

a j o #

j e uz t o b i o i b oga l j .

N i su p ro # le n i d v i j e m i n u t e , k a d e t o u sa lon

u e

j e d a n v o j n i k

v ode i

p r e d s o b o m

%ov j eka od

8


28/92

s v o j i h

e t rdeset

g od i na .

N a o

im a m u

crne nao-

ale

v i s o k o

m u e l o

g o v o r i l o

da

n i j e

ba

bez

u m a . U zapu ku m u p u p o l j a k ru #e n a p r s t i m a

n e k o l i k o z l a t n i h p r s t e n o v a . Sude$ i ga po v a n j -

t in i ne b i

r eka o

da j e ba

v e l i k i s i r o m a h

a l i

j a ko boga t

sve to je

i m a o

tro

io je na sebe da

b i

se

i s t i cao .

Dovedo

e ga i postavi

e

t a m o

o d -

m a h d o s to lova a onda se

ivan dragojević - r2

Documents