jan fabrowski i wojciech droździel klasa 6a
DESCRIPTION
Powstanie Styczniowe. Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a. Artur Grottger „Powstanie styczniowe”. Manifestacje, protesty i spiski. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062315/56815794550346895dc52891/html5/thumbnails/1.jpg)
Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a
Artur Grottger „Powstanie styczniowe”
![Page 2: Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062315/56815794550346895dc52891/html5/thumbnails/2.jpg)
Pierwszy spisek zawiązał ksiądz Piotr Ściegienny w 1842 roku. Obejmował on chłopów i mieszczan. Przed wybuchem powstania w 1844 roku ksiądz Ściegienny został aresztowany i zesłany na Syberię.
Największe manifestacje w województwie lubelskim miały miejsce w Lublinie. Najbardziej znane i huczne to: obchody rocznic Bitwy pod Maciejowcami, Unii Lubelskiej, Unii Horodelskiej, pożegnanie Henryki Pustowójtówny skazanej na zesłanie na Sybir za udział w manifestacjach patriotycznych.
Skutkiem manifestacji było ogłoszenie stanu wojennego 14 października 1861 r.
Pozwolono jednak działać radom miejskim (w Lublinie od kwietnia 1862 r.).
Manifestacje, protesty i spiski
Henryka Pustowójtówna
Artur Grottger „Branka”
![Page 3: Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062315/56815794550346895dc52891/html5/thumbnails/3.jpg)
Na początku 1861 r. w województwie lubelskim zawiązał się spisek przeciwko Rosji. Jego naczelnikiem był Baltazar Paśnikowski, doradcą Kazimierz Walentowicz, a naczelnikiem Lublina Edward Wacław Nowakowski. Działali w nim także Izabela Bieczyńska, Warszawiacy Jan i Leon Frankowscy oraz Jan Bogdanowicz.
Dzięki ich aktywności w 1862 r. organizacja liczyła ponad 4 tysiące osób. Cele spisku były podobne do idei Czerwonych (szykowali się do powstania zbrojnego przeciwko zaborcy; Biali byli za walką dyplomatyczną).
Niestety w grudniu tego samego roku doszło do aresztowań Baltazara Paśnikowskiego, Kazimierza Walentowicza i Edwarda Wacława Nowakowskiego. Nowym naczelnikiem spisku został Kazimierz Gregorowicz.
W tym czasie duchowieństwo unickie opowiedziało się za Centralnym Komitetem Narodowym prowadzącym przygotowania do powstania.
Spisek na Lubelszczyźnie od 1861 r.
Jan Bogdanowicz
![Page 4: Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062315/56815794550346895dc52891/html5/thumbnails/4.jpg)
22 stycznia 1863 r. 100 os. oddział powstańców pod dowództwem Michała Matukiewicza wyruszył z Lublina do Lubartowa, gdzie stoczyły bitwę, w której został rozbity.
Oddziały powstańcze zgrupowały się pod: Kazimierzem Dolnym - dowódca Leon Frankowski, Chełmem - dowódca Jan Bogdanowicz,Hrubieszowem – dowódca Neczaja.
Jan Bogdanowicz i Leon Frankowski w styczniu zostali aresztowani i straceni.
Na przełomie marca i kwietnia powstały niewielkie oddziały pod dowództwem Kajetana Brzozy, Michała Witkowskiego, Gembskiego i Skawińskiego, które w maju połączyły się w jedno zgrupowanie pod dowództwem Władysława Ruckiego.
W tym samym czasie z Galicji przybyły dobrze uzbrojone oddziały Leona Czechowskiego, Antoniego Jeziorańskiego i Jana Żalplachty – Zapałowicza. Niestety ze względu na słabą znajomość terenu oddziały zostały szybko rozbite.
Początek powstania – bitwa pod Lubartowem
![Page 5: Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062315/56815794550346895dc52891/html5/thumbnails/5.jpg)
Bitwa pod Lubartowem
![Page 6: Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062315/56815794550346895dc52891/html5/thumbnails/6.jpg)
W czerwcu powstały nowe oddziały pod dowództwem Karola Kasińskiego, Kajetana Cieszkowskiego - Ćwieka, Władysława Ruckiego, Ludwika Lutyńskiego, Adama Zielińskiego, Józefa Jankowskiego i Grzymały.
Nowym naczelnikiem Lubelszczyzny został Michał Heidenrich – Kruk. W oddziałach walczyło wówczas ok. 3500 ludzi.
Pod koniec lipca powstańcy przegrali bitwy pod Kaniwolą (23 lipca) i Częstoborowicą (30 lipca). Polacy stoczyli wygrane bitwy pod Chruślinką (4 sierpnia) i Żyrzynem (8 sierpnia). 3 tys. powstańców w tym 1400 strzelców dowodzonych przez Michała Heidenricha – Kruka zaatakowało konwój z fortecy w Dęblinie liczący ok. 500 osób dowodzonych przez Ludańskiego wiozący pocztę rządową z Warszawy do Lublina. Dowódca Rosjan uciekł ze 100 konwojentami niszcząc po drodze 2 armaty i tracąc 200 tys. rubli. Powstańcy rozproszyli się by uniemożliwić pościg dwóm rosyjskim kolumnom przebywającym w pobliżu. Niestety pod Fajsławicami (24 sierpnia) Michał Heidenrich – Kruk otoczony przez Rosjan przyjął nierówną walkę, którą przegrał i stracił 200 tys. rubli.
Lato 1863 – Bitwy pod Żyrzynem i Fajsławicami
![Page 8: Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062315/56815794550346895dc52891/html5/thumbnails/8.jpg)
Bitwa pod Fajsławicami
![Page 9: Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062315/56815794550346895dc52891/html5/thumbnails/9.jpg)
Po bitwach pod Łążkiem (20 października) i Malinówką (20 listopada) (obie klęski) szlachta wycofała się z udziału w powstaniu. W tym czasie w Królestwie Polskim było ok. 200 tysięcy żołnierzy rosyjskich. Przez obydwa fakty przedstawione wyżej powstanie straciło na sile. Na szczęście jesienią 1863 r. przybyły nowe oddziały z Litwy pod dowództwem Walerego Wróblewskiego i braci Bronisława i Juliana Ejtminowiczów. Na jesieni i w zimie powstańcy stoczyli bitwę pod Rossoszą (17 listopada, dowodził Krysiński zwycięstwo), Puchaczowem (18 listopada, dowodzili Leniecki i Marecki zwycięstwo powstańców), Kockiem Michał Heidenrich – Kruk z 400 osobową jazdą uległ Rosjanom i poszedł w rozsypkę, a sam uciekł do Galicji tłumacząc się złym stanem zdrowia. Następcą Michała Heidenricha – Kruka został płk. Rudnicki. Niestety nic nie zdziałał. Cały ciężar walk spoczął na płk. Wróblewskim, który stoczył 9 starć w ciągu dwóch miesięcy. Na nieszczęście płk. został ciężko ranny w bitwie pod Rudką Korybutową (9 stycznia 1864). Cudem został uratowany i wywieziony za granicę. Do wiosny przetrwały oddziały Krysińskiego, Ruckiego, Mareckiego i Piotrkowskiego.
Zima 1863\1864 – Bitwa pod Kockiem
![Page 10: Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062315/56815794550346895dc52891/html5/thumbnails/10.jpg)
Kock 1863
![Page 11: Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062315/56815794550346895dc52891/html5/thumbnails/11.jpg)
Zawieszenie broni - rozstrzelania
Miejsca gdzie powstańcy utrzymywali się najdłużej
Miejsca wszystkich bitew w trakcie powstania
Rozstrzelani dowódcy w 1864 r.
![Page 12: Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062315/56815794550346895dc52891/html5/thumbnails/12.jpg)
Różne szacunki mówią nawet o około 250 tysiącach zesłanych. Jednym z nich był Rafał Kalinowski dowodzący powstaniem na Litwie, aresztowany przez Rosjan w marcu 1864 r. i skazany na karę śmierci.
Nowe „porządki” – zsyłki na Sybir
Trasa zsyłek na Sybir po powstaniu styczniowym
Grupa czekająca na zsyłkę
Idący na Sybir
Biżuteria popowstaniowa
![Page 13: Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062315/56815794550346895dc52891/html5/thumbnails/13.jpg)
Jednym ze skutków powstania styczniowego było uwłaszczenie chłopów w zaborze rosyjskim, w Rosji 1860 r. Uwłaszczenie chłopom dało możliwość posiadania na własność użytkowanej przez nich ziemi, połączone ze zniesieniem obciążeń feudalnych na rzecz szlachcica, czyli pańszczyzny i czynszu.
Uwłaszczenie chłopów
chłopiszlachcic
![Page 14: Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062315/56815794550346895dc52891/html5/thumbnails/14.jpg)
Na cmentarzu rzymskokatolickim przy ul. Lipowej pochowanych jest 122 powstańców, w tym 9 we wspólnej mogile, a pozostali w grobach rodzinnych i indywidualnych. Nie wszystkie groby istnieją do dnia dzisiejszego, prawie 30 zostało już przekopanych, a na ich miejscu pochowano inne osoby. Do dziś zachowało się, nie licząc wspólnej mogiły, 80 grobów. Pochodzą one z okresu od 1874 do 1944 r., kiedy to zmarła ostatnia weteranka powstania styczniowego — Lucyna Żukowska.
Na drugim cmentarzu, wojskowym, są pochowane 22 osoby, wszystkie zmarłe w okresie międzywojennym. Z reguły są to weterani, którym w Odrodzonej Polsce przyznano stopnie oficerskie podporucznika i porucznika. Wszystkie te
groby rozrzucone są po całym cmentarzu. Blisko kaplicy cmentarnej jest jeszcze, o
czym informuje napis, mogiła zbiorowa powstańców. Nie udało się ustalić, kto ten napis ustawił i jakie osoby są tam pochowane.
Cmentarz na Kalinowszczyźnie kryje prochy 8 powstańców, ale zachowały się tylko 2 groby,
Koryzny i Pieńkowskiego.
Wspomnienie po powstańcach
Krypta przy ul. Lipowej w Lublinie
![Page 15: Jan Fabrowski i Wojciech Droździel klasa 6a](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062315/56815794550346895dc52891/html5/thumbnails/15.jpg)
Literatura ZdjęciaStefan Kieniewicz „Powstanie Styczniowe”, PWN, Warszawa 1983 www.interia.pl
praca zbiorowa pod redakcją Tadeusza Mencla „Dzieje Lubelszczyzny” , PWN, Warszawa 1974 www.wikipedia.pl
Antoni Czubiński, Jerzy Topolski „Historia Polski”, Ossolineum, Wrocław 1988 www.genealogia.okiem.pl
www.spnadrybie.edupage.org
www.archiwum.wiz.pl
www.interklasa.pl
www.mmpulawy.pl
www.piotrekkr.info
www.kock.pl
www.tnn.pl
www.patriotyki.pl