JEDNOLITY PLIK KONTROLNY KLIENT JPK 2.0

KRAKOWSKA SZKOŁA CONTROLLINGU

KRAKÓW 2018

JUSTYNA KOBIELA JANUSZ NESTERAK

Zespół autorski:

Justyna Kobiela

Janusz Nesterak

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Recenzent:

Piotr Wójtowicz

Opracowanie redakcyjne i projekt okładki:

Justyna Kobiela

Zdjęcie na okładce:

Katarzyna Kokosza

© Copyright by Krakowska Szkoła Controllingu, 2018

ISBN 978-83-946066-8-8 (pdf, wersja elektroniczna)

ISBN 978-83-946066-9-5 (epub, wersja elektroniczna)

Licencja Creative Commons CC BY-NC-ND 4.0

Wydane przez:

Stowarzyszenie Krakowska Szkoła Controllingu

Stowarzyszenie Krakowska Szkoła Controllingu

ul. Świętego Filipa 17

31-150 Kraków

SPIS TREŚCI

WSTĘP ............................................................................................................................... 5

1 JEDNOLITY PLIK KONTROLNY- DEFINICJA, GENEZA, CEL ................................................ 6

1.1 Definicja Jednolitego Pliku Kontrolnego ........................................................... 6

1.2 Geneza Jednolitego Pliku Kontrolnego ............................................................ 6

1.3 Cel Wprowadzenia Jednolitego Pliku Kontrolnego ........................................... 10

1.4 Podstawa prawna JPK ................................................................................. 11

2 STRUKTURY LOGICZNE JEDNOLITEGO PLIKU KONTROLNEGO ....................................... 16

2.1 Struktury JPK ............................................................................................ 16

2.2 Kalendarium Jednolitego Pliku Kontrolnego ................................................... 19

2.3 Sankcje związane z Jednolitym Plikiem Kontrolnym ........................................ 22

3 JPK_VAT ORAZ APLIKACJA KLIENCKA KLIENT JPK 2.0 .................................................. 26

3.1 Struktura JPK_VAT ..................................................................................... 26

3.2 Aplikacja kliencka JPK 2.0 ........................................................................... 27

3.3 Korekta JPK_VAT ....................................................................................... 31

ZAKOŃCZENIE ................................................................................................................... 32

BIBLIOGRAFIA ................................................................................................................... 33

SPIS ILUSTRACJI ............................................................................................................... 36

SPIS TABEL ....................................................................................................................... 37

5

WSTĘP

Początkowe prace nad samym projektem wdrożenia Jednolitego Pliku Kontrolnego

w Polsce rozpoczęły się już w 2012 roku. Dopiero od 1 lipca 2016 roku Ministerstwo

Finansów wprowadziło go w życie (Bryl, 2017, s. 29). Administracja skarbowa pozyskała

ogromne narzędzie kontroli, a ze strony przedsiębiorców zwiększyła się ilość obowiązków

rachunkowo-podatkowych. Obowiązek przekazywania JPK został rozłożony w czasie w

zależności od wielkości podmiotu. Najpierw były to duże przedsiębiorstwa, następnie

średnie oraz małe, aż do mikroprzedsiębiorców.

Od 1 stycznia 2018 roku wszyscy przedsiębiorcy są zobligowani do comiesięcznego

przesyłania pliku JPK_VAT, a od lipca 2018 roku będą zobowiązani również do

przekazywania w formie elektronicznej innych struktur JPK np. księgi podatkowe i dowody

księgowe, na żądanie organu podatkowego w ściśle określonym formacie.

Wprowadzone przez Ministerstwo Finansów rozwiązanie jest swoistą rewolucją w

relacjach podatnik - administracja skarbowa, niosącą za sobą nową jakość (Dmowska i in.,

2016, s. 7). Zasadniczym celem wprowadzenia JPK było ułatwienie organom skarbowym

dostępu do informacji finansowych przedsiębiorstwa, skrócenie czasu kontroli oraz

zmniejszenie jej uciążliwości dla podatników. Wiąże się to również z kosztami adaptacji

systemów informatycznych (księgowo-rachunkowych) do nowych przepisów.

Niniejsza publikacja ma na celu pokazać, jak w praktyce wypełnić JPK_VAT,

wygenerować i wysłać za pomocą bezpłatnej aplikacji Klient JPK 2.0 udostępnionej przez

Ministerstwo Finansów oraz przekazać cenne informację na temat Jednolitego Pliku

Kontrolnego. Instruktaż skierowany jest do podatnika, który nie korzysta z

oprogramowania księgowego z możliwością generowania plików w formacie XML.

6

1 JEDNOLITY PLIK KONTROLNY- DEFINICJA, GENEZA, CEL

1.1 Definicja Jednolitego Pliku Kontrolnego

Jednolity Plik Kontrolny, (JPK, ang. Standard Audit File-Tax – SAF-T) jest

specjalnym zbiorem danych w formacie elektronicznym tworzonym na podstawie ewidencji

księgowych i podatkowych oraz dowodów księgowych przekazywanym organom

podatkowym oraz organom kontroli skarbowej przez podatników. Informacje o operacjach

gospodarczych za dany okres, posiadają ujednolicony układ i format (schemat XML)

umożliwiający jego łatwe przetwarzanie.

Inaczej ujmując, JPK to elektroniczny zapis dokumentacji finansowo-księgowej

danego przedsiębiorstwa, w formacie XML, przekazywany Ministerstwu Finansów albo

comiesięcznie do 25 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni- struktura JPK_VAT, albo w

przypadku pozostałych struktur na żądanie fiskusa (Zubrzycki, 2017, s. 11).

1.2 Geneza Jednolitego Pliku Kontrolnego

W 2005 roku koncepcja JPK była opracowywana przez Organizacje Współpracy

Gospodarczej i Rozwoju (OECD) pod nazwą SAF-T (Standard Audit File for Tax). Od

tamtego czasu jest ona poddawana ciągłemu rozwojowi. Na dzień dzisiejszy obowiązuje

już druga generacja standardu SAF-T, co skutkuje znacznym wzrostem efektywności

kontroli podatkowych (OECD, 2010, s. 7).

W 2008 roku Portugalia jako pierwszy kraj wprowadził JPK do swojego systemu. W

początkowej fazie reforma objęła jedynie największych podatników CIT. Przedsiębiorstwa

Ilustracja 1. Jednolity Plik Kontrolny- definicja

Źródło: opracowanie własne na podstawie Jednolity Plik Kontrolny - najważniejsze informacje (2016)

Ilustracja 2. Geneza Jednolitego Pliku KontrolnegoIlustracja 3. Jednolity Plik Kontrolny- definicja

Źródło: opracowanie własne na podstawie Jednolity Plik Kontrolny - najważniejsze informacje (2016)

7

nie musiały od razu przesyłać danych. Należało je tylko przystosować do formatu

kompatybilnego ze standardem SAF-T. Z biegiem kolejnych etapów obowiązek ten

obejmował również firmy mniejsze, a na końcu zaczął dotyczyć wszystkich podatników.

Wymóg przesyłania plików JPK przez portugalskich przedsiębiorców co miesiąc został

przyjęty w 2013 roku. Równolegle podatnicy byli zobligowani do składania deklaracji

podatkowych drogą elektroniczną oraz wprowadzono centralny rejestr faktur, którego

założeniem jest wysyłanie kopii elektronicznej faktur w czasie realnym przez podatnika na

serwery administracji podatkowej. Proces fakturowania ma odbywać się wyłącznie w

oparciu o oprogramowanie certyfikowane przez portugalską administrację podatkową

(PwC, 2014, s. 2). Liczba faktur otrzymana przez portugalski organ podatkowo-celny w

2014 roku była o ponad 10% większa niż w 2013 roku (Cunha, 2015, s. 30). Zgodnie z

danymi portugalskiego rządu wprowadzenie JPK oraz centralnego rejestru faktur

doprowadziło do wyjścia z „szarej strefy” przynajmniej dwóch sektorów gospodarki

(Pawłowski & Szulc, 2016). Wciągu 3 lat od 2011 r. do 2014 r. efektywność ściągania

podatków w poszczególnych sektorach wzrosła o 140% (Zatorski, 2016, s. 3).

Ogólną genezę Jednolitego Pliku Kontrolnego przedstawia ilustracja 2, nie jest to

pełne kalendarium, a jedynie zarys wydarzeń mających wpływ na rozpoczęcie prac nad

JPK. W dalszej części zostaną przedstawione poszczególne etapy tworzenia JPK w Polsce.

Ilustracja 2. Geneza Jednolitego Pliku Kontrolnego

Źródło: opracowanie własne na podstawie NIK (2016, s. 44)

8

„Komisja Europejska w Komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady w

sprawie konkretnych sposobów usprawnienia walki z oszustwami podatkowymi i

uchylaniem się od opodatkowania, w tym w odniesieniu do państw trzecich z dnia 27

czerwca 2012 r. COM(2012) 351 proponuje państwom członkowskim m.in. przygotowanie

zachęty motywacyjnej w postaci programów dobrowolnego ujawniania, zachęcanie

podatników do samorzutnego korygowania swoich błędów. Wskazuje też na potrzebę

rozważenia możliwości wprowadzenia przepisów wymierzonych przeciwko oszustom

podatkowym i osobom uchylającym się od opodatkowania w odniesieniu do określonych

rodzajów przestępstw podatkowych, obejmujących sankcje administracyjne lub karne”

(Projekt Ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw z

projektami aktów wykonawczych, 2 czerwca 2015 r.,Druk 3462).

„W wielu krajach Unii Europejskiej funkcjonuje już koncepcja Jednolitego Pliku

Kontrolnego opracowana przez OECD (np. Holandia, Austria, Portugalia, Słowenia,

Estonia). Problem który miałby zostać rozwiązany, dzięki JPK to zmniejszenie uciążliwości

związanych ze przekazywaniem do organów podatkowych ksiąg podatkowych, części tych

ksiąg oraz dowodów księgowych, zwany dalej „księgami” poprzez umożliwienie ich

przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej oraz skrócenie czasu trwania

kontroli podatkowej oraz kontroli skarbowej” (Projekt Ustawy o zmianie ustawy -

Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw z projektami aktów wykonawczych, 2

czerwca 2015 r.,Druk 3462).

Tabela 1 przedstawia rozwój projektu JPK Polsce.

Tabela 1

Geneza powstania JPK w Polsce

2 czerwca 2015 r.

Druk sejmowy nr 3462

Oparcie JPK na standardzie SAF-T, opracowanym przez

OECD.

10 września 2015 r.

Dz.U.2015.1649

Zmiany w ordynacji podatkowej przewidują wprowadzenie

od 1 lipca 2016 r. JPK. Nowa metoda kontroli będzie

zobowiązaniem podatników do przekazywania danych z

ksiąg podatkowych na żądanie organu podatkowego w

ujednoliconej formie elektronicznej.

październik 2015 r. Rezygnacja z dostosowywania SAF-T do potrzeb polskiego

projektu.

23 grudnia 2015 r. Ministerstwo Finansów publikuje na swojej stronie

internetowej pierwsze projekty struktur logicznych postaci

9

elektronicznej ksiąg podatkowych oraz dowodów

księgowych składających się na jednolity plik kontrolny.

9 marca 2016 r. Na stronach internetowych Ministerstwa Finansów (MF)

zostały opublikowane finalne struktury logiczne postaci

elektronicznej ksiąg podatkowych oraz dowodów

księgowych składających się na Jednolity Plik Kontrolny.

28 kwietnia 2016 r.

Druk sejmowy nr 367

Prace w podkomisji - klauzula przeciwko unikaniu

opodatkowania.

13 maja 2016 r.

Dz.U.2016.846

Podatnicy będą mieli obowiązek przesyłania danych z

ewidencji VAT w strukturze JPK bez wezwania organu

podatkowego. Dane trzeba będzie przesyłać za okresy

miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego

po każdym kolejnym miesiącu.

23 maj 2016 r.

29 lipiec 2016 r.

30 września 2016 r.

Specyfikacja interfejsów usług JPK

14 czerwca 2016 r. Aplikacje Krytyczne sp. z o.o.- utworzeniu spółki celowej,

której zadaniem będzie szybkie i skuteczne stworzenie

niezbędnego oprogramowania do JPK

22 sierpnia 2016 r. Udostępnienie aplikacji Klient JPK

28 października 2016 r. Nowe wersje struktur: JPK_VAT i JPK_PKPiR

1 stycznia 2017 r. Udostępnienie aplikacji Klient JPK 2.0

2018-… Centralny Rejestr Faktur

ma być bazą wszystkich wystawianych faktur, do których

dane byłyby raportowane przez podatników na bieżąco.

Rejestr paragonów on-line

10

Pomysł ten jest na etapie wczesnych prac koncepcyjnych

i uzgodnień wewnątrzresortowych

Źródło: opracowanie własne

1.3 Cel Wprowadzenia Jednolitego Pliku Kontrolnego

Fundamentalnym celem wprowadzenia JPK było dostarczenie potrzebnych narzędzi

organom skarbowym, które umożliwią sprawne prowadzenie czynności sprawdzających i

kontrolnych. Jest to związane ze zwiększeniem kontroli służb skarbowych, w wyniku czego

JPK przyczynia się do zwiększenia ściągalności podatków, jak również ograniczenia szarej

strefy (Bryl, 2017, s. 30). Struktury JPK pozwalają na szybkie wygenerowanie danych o

charakterze finansowo-podatkowym, umożliwiając również sprawniejsze wyciągnięcie

danych, potrzebnych w rachunkowości zarządczej, audycie wewnętrzny czy zewnętrznym.

Specjalne oprogramowanie komputerowe analizuje dane elektroniczne dostarczone

przez podatnika w postaci JPK, co daje możliwość przeprowadzenia przez urzędników

skarbowych wielu testów weryfikujących precyzje, kompletność oraz zgodność deklaracji,

ksiąg i ewidencji w krótkim czasie. „Duża szczegółowość struktur JPK sprawia, że organ

skarbowy będzie miał wygląd praktycznie we wszelkie dane gromadzone w księgach

podatkowych. Mówimy o takich szczegółowych informacjach, jak ewidencje VAT, stany

magazynowe, wyciągi bankowe, poszczególne faktury czy nawet konkretne pozycje w

fakturach. Wdrożenie JPK umożliwia urzędom skarbowym dokonywanie precyzyjnej

kontroli ksiąg oraz dowodów księgowych przedsiębiorstwa, np. faktur, ale także

wykorzystanie zabranych danych do bardzo zaawansowanych kontroli krzyżowych.

Szczegółowość kontroli elektronicznych oraz brak możliwości ukrycia jakichkolwiek

informacji powodują, że zbieranie danych od podatników przy użyciu struktur JPK będzie

dla urzędów skarbowych procesem o wiele łatwiejszym i niezwykle skutecznym” (Dmowska

i in., 2016, s. 15).

„JPK to przede wszystkim element większej układanki tworzonej przez OECD.

Organizacja ta ma na celu m.in. uszczelnienie systemu podatkowego w krajach

rozwiniętych. Obok wprowadzenia instytucji CFC i rewolucji w regulacji cen transferowych,

OECD prowadzi od lat działania zmierzające do zwiększenia efektywności kontroli

podatkowych. [...] W krajach, w których wdrożono już JPK, zanotowano o kilkanaście

procent lepszą ściągalność podatków” (Mer, 2016). Celem JPK VAT jest zniwelowanie

poszczególnych składników:

• Uciążliwość Kontroli - JPK ma w założeniach znacząco uprościć, skrócić i zmniejszyć

uciążliwość procesu kontroli podatkowej – zarówno z perspektywy kontrolerów, jak

i przedsiębiorców, usunięcie bariery poboru danych elektronicznych;

• Wyrywkowa kontrola - Eliminacja konieczności przeprowadzania wyrywkowych

kontroli – nierzadko uciążliwych, długotrwałych i paraliżujących codzienną pracę;

11

• Koszt - Zmniejszenie kosztów wypełniania obowiązków podatkowych przez

podatników, kontrahentów podatnika, zmniejszenie kosztów funkcjonowania

administracji podatkowej, poprawa wyników kontroli;

• Luka podatkowa - Próba eliminacji z tzw. luki podatkowej, czyli wartości podatku,

który z różnych przyczyn nie wpłynął do skarbu państwa, a czasem został z niego wręcz

wyprowadzony;

• Długi czas analizy danych – Uzyskanie korzyści w postaci dostępu do danych w

formacie łatwym do analizy, ułatwienie dla wewnętrznych i zewnętrznych audytorów,

brak wydruków papierowych, znaczny stopień automatyzacji, możliwość wymiany

dowodów elektronicznych z innymi podmiotami (Minister Finansów, 2016, s. 2).

Na ilustracji 3 przedstawiono czynniki, które Jednolity Plik Kontrolny minimalizuje,

co prowadzi do ogólnej poprawy wydajności i efektywności kontroli podatkowej oraz

zwiększenia wpływów do budżetu państwa.

1.4 Podstawa prawna JPK

Ustawa z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz

niektórych innych ustaw (Dz. U z 2015 r. poz. 1649, ze zm.) wprowadza od 1 lipca 2016

roku do krajowego systemu prawnego instytucję Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). W

art. 193a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 2015 r.,

poz. 613 ze zm.) obowiązującym od 1 lipca 2016 r., zawarto następujące postanowienia:

Ilustracja 3. Czynniki minimalizowane przez JPK

Źródło: opracowanie własne

Ilustracja 4. Czynniki minimalizowane przez JPK

Źródło: opracowanie własne

12

Art. 193a § 1. W przypadku prowadzenia ksiąg podatkowych przy użyciu

programów komputerowych, organ podatkowy może żądać przekazania całości lub części

tych ksiąg oraz dowodów księgowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub

na informatycznych nośnikach danych, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze

logicznej, o której mowa w § 2, wskazując rodzaj ksiąg podatkowych oraz okres, którego

dotyczą.

Art. 193a § 2. Struktura logiczna postaci elektronicznej ksiąg podatkowych oraz

dowodów księgowych, z uwzględnieniem możliwości wytworzenia jej z programów

informatycznych używanych powszechnie przez przedsiębiorców oraz automatycznej

analizy danych, jest dostępna w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej

urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Art. 193a § 3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze

rozporządzenia, sposób przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej ksiąg

podatkowych, części tych ksiąg oraz dowodów księgowych w postaci elektronicznej oraz

wymagania techniczne dla informatycznych nośników danych, na których księgi, części

tych ksiąg oraz dowody księgowe mogą być zapisane i przekazywane, uwzględniając

potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa, wiarygodności i niezaprzeczalności danych

zawartych w księgach oraz potrzebę ich ochrony przed nieuprawnionym dostępem.

Zgodnie z delegacją z § 3 Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 24

czerwca 2016r. w sprawie sposobu przesyłania za pomocą środków komunikacji

elektronicznej ksiąg podatkowych oraz wymagań technicznych dla informatycznych

nośników danych, na których te księgi mogą być zapisane i przekazywane (Dz. U. z 2016

r., poz. 932).

Następną podstawą prawną związaną z JPK jest art. 82 § 1b. i § 2d. Ordynacji

podatkowej (w brzmieniu na dzień 1 marca 2017 r.), dodany przez art. 1 pkt 5 Ustawy

z dnia 13 maja 2016 r. (Dz.U.2016.846) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 lipca 2016

r. w którym zawarto, że:

Art. 82 § 1b. Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości

prawnej oraz osoby fizyczne, prowadzące księgi podatkowe przy użyciu programów

komputerowych, są obowiązane, bez wezwania organu podatkowego, do przekazywania,

za pomocą środków komunikacji elektronicznej, ministrowi właściwemu do spraw finansów

publicznych informacji o prowadzonej ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy z

dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w postaci elektronicznej

odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2, na zasadach

dotyczących przesyłania ksiąg podatkowych lub ich części określonych w przepisach

wydanych na podstawie art. 193a § 3, za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia

miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, wskazując miesiąc, którego ta

informacja dotyczy.

13

Art. 82 § 2d. Informacje, o których mowa w § 1b, udostępniane są organom

Krajowej Administracji Skarbowej do realizacji celów i zadań ustawowych.

Równocześnie w ustawie z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja

podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U., poz. 846, ze zm.), w art. 4 i 6 ust. 2

wskazano, że:

Art. 4. W ustawie z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja

podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1649, 2183 i 2184) art. 29 otrzymuje

brzmienie:

Art. 29. Mikroprzedsiębiorcy, mali i średni przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy

zmienianej w art. 12 w okresie od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 30 czerwca 2018 r. mogą

przekazywać dane w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której

mowa w art. 193a § 2 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą,

na żądanie skierowane na podstawie art. 193a, art. 274c § 1 pkt 2 i art. 287 § 1 pkt 3

ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, oraz art. 287 § 1 pkt

3 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w związku z art. 31

ust. 1 ustawy zmienianej w art. 4, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, a także art.

13b ust. 1 pkt 2 ustawy, o której mowa w art. 4, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Art. 6. 2. Do przekazywania informacji, o której mowa w art. 82 § 1b ustawy

zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą:

1) za miesiące, które przypadają od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., nie

są obowiązani mali i średni przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.

o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584, z późn. zm.)

2) za miesiące, które przypadają od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 31 grudnia 2017 r., nie

są obowiązani mikroprzedsiębiorcy w rozumieniu ustawy, o której mowa w pkt 1.

Pozostałe akty prawne zostały zamieszczone w tabeli 2.

Tabela 2

Podstawy prawne Jednolitego Pliku Kontrolnego

Ustawa o podatku od towarów i usług

Art. 109 ust. 3 3. Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności

zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów

wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których

sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9,

są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane niezbędne do

prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji

podsumowującej. Ewidencja powinna zawierać w szczególności dane

niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania,

wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty

podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt

14

podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu

skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące

identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą

którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub

podatku od wartości dodanej.

Art. 109 ust. 8a 8a. Ewidencja, o której mowa w ust. 3, prowadzona jest w formie

elektronicznej przy użyciu programów komputerowych.

Ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej

Art. 46. 1. Organy administracji rządowej i samorządowej, państwowe osoby

prawne oraz państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne są

obowiązane Współdziałać z organami KAS, nieodpłatnie udostępniać

organom KAS informacje w sprawach indywidualnych oraz udzielać im

pomocy, w tym pomocy technicznej, przy wykonywaniu ich zadań.

2. Przy wykonywaniu zadań organy KAS są uprawnione do nieodpłatnego

korzystania z informacji zgromadzonych w aktach spraw, zbiorach

danych, ewidencjach i rejestrach przez organy administracji rządowej i

samorządowej, sądy, prokuraturę, państwowe i samorządowe jednostki

organizacyjne oraz państwowe osoby prawne, w tym również z informacji

zapisanych w postaci elektronicznej, z zastrzeżeniem odrębnych

przepisów.

Rozporządzenia Ministra Finansów

Rozporządzenie

Ministra Finansów z

dn. 24 czerwca

2016 r. (Poz. 932)

w sprawie sposobu przesyłania za pomocą środków komunikacji

elektronicznej ksiąg podatkowych oraz wymagań technicznych dla

informatycznych nośników danych, na których te księgi mogą być

zapisane i przekazywane

Rozporządzenie

Ministra Finansów z

dn. 24 sierpnia

2016 r. (Poz. 1337)

w sprawie przedłużenia terminu przekazywania informacji, o której mowa

w art. 82 § 1b Ordynacji podatkowej

Rozporządzenie

Ministra Finansów z

dn. 9 listopada

2016 r. (Poz. 1875)

zmieniające rozporządzenie w sprawie właściwości organów podatkowych

Źródło: opracowanie własne

Zostały wydane również następujące interpretacje podatkowe:

15

IBPP1/4512-480/16-1/AL. - W przedmiocie ustalenia czy przynależność do

Podatkowej Grupy Kapitałowej powoduje konieczność ze strony Wnioskodawcy

comiesięcznego przekazywania pliku JPK_ VAT (ewidencja zakupu i sprzedaży VAT) od 1

lipca 2016 r.

IBPB-1-2/4518-7/16/MM - Czy w związku z wejściem w życie przepisów ustawy

z 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych

ustaw (tj. w szczególności art. 1 pkt 130 oraz art. 29 tej ustawy), Wnioskodawcę będzie

obowiązywał okres przejściowy, zgodnie z którym dopiero od 1 lipca 2018 r. obligatoryjnie

zobowiązany będzie sporządzać Jednolity Plik Kontrolny, o którym mowa w art. 193a

Ordynacji podatkowej, z uwagi na to że zgodnie z ustawą o swobodzie działalności

gospodarczej posiada status średniego przedsiębiorcy.

PK4.8012.55.2016 - Okresy przejściowe określone w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia

13 maja 2016 r. o zmianie ustawy Ordynacja Podatkowa oraz niektórych innych ustaw oraz

art. 29 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy Ordynacja Podatkowa oraz

niektórych innych ustaw mają odpowiednie zastosowanie do podmiotów, które nie

posiadają statusu przedsiębiorcy.

16

2 STRUKTURY LOGICZNE JEDNOLITEGO PLIKU KONTROLNEGO

2.1 Struktury JPK

Ustawodawca przedstawił w art. 193a. § 2 Ordynacji Podatkowej siedem struktur

Jednolitego Pliku Kontrolnego obejmujących najważniejsze księgi rachunkowe (podatkowe)

i dowody księgowe. Aktualnie należą do nich:

• księgi rachunkowe – JPK_KR,

• wyciąg bankowy – JPK_WB,

• magazyn – JPK_MAG,

• ewidencje zakupu i sprzedaży VAT – JPK_VAT,

• faktury VAT – JPK_FA,

• podatkowa księga przychodów i rozchodów – JPK_PKPIR,

• ewidencja przychodów – JPK_EWP.

Niektóre struktury odnoszą się jedynie do ewidencji uproszczonej ksiąg

podatkowych: JPK_PKPIR – księga przychodów i rozchodów, JPK_EWP – ewidencja

przychodów, a więc nie dotyczą przedsiębiorstw prowadzących księgi rachunkowe.

Comiesięczne przekazywanie informacji organom podatkowym dotyczy tylko jednej

struktury JPK_VAT - ewidencja zakupu i sprzedaży VAT. Pozostałe struktury należy

generować i przesyłać na wezwanie organów skarbowych (Bryl, 2017, s. 30).

Poszczególna struktura składa się z trzech sekcji:

sekcja nagłówkowa - informacje identyfikujące dany podmiot, związane z JPK (np. data

utworzenia pliku, daty określające zakres informacji raportowanych w pliku, cel złożenia),

oraz z samym podmiotem kontrolowanym (np. NIP, adres);

sekcja merytoryczna - informacje dotyczące zdarzeń gospodarczych zależne od

struktury, której JPK dotyczy;

sekcja kontrolna - zawiera sumy kontrolne, dzięki którym można sprawdzić ,czy

wszystkie informacje zostały prawidłowo odczytane (ilość raportowanych wierszy, sumy

raportowanych kwot) (Jednolity plik kontrolny - warto wiedzieć, 2018).

Struktury przekazywane urzędowi skarbowemu na żądanie są wykazane na

ilustracji 4.

17

Ilustracja 4. Struktury JPK na żądanie

Źródło: opracowanie własne na podstawie Jednolity Plik Kontrolny (n.d.)

18

Struktura przekazywana comiesięcznie do 25. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni,

nawet jeśli podatnik rozlicza się kwartalnie została przestawiona na ilustracji 5.

Dodatkową częścią składową Jednolitego Pliku Kontrolnego zostanie sprawozdanie

finansowe danego przedsiębiorstwa. Klasyczne papierowe sprawozdania zastąpią

elektroniczne raporty, które najpierw będą przesłane przez firmy do KRS, a ten przekaże

je fiskusowi. W przypadku osób fizycznych prowadzących księgi rachunkowe

(niefigurujących w rejestrze) sprawozdania w wersji elektronicznym przekazywane będą

bezpośrednio do organów skarbowych. Ponadto obydwa wcześniej wspomniane podmioty

będą zobligowane do wysyłki raportów w formie plików JPK od października 2018 roku

(Dziennik Gazeta Prawna, 2017).

Ilustracja 5. JPK_VAT

Źródło: opracowanie własne na podstawie Jednolity Plik Kontrolny (n.d,)

Ilustracja 6. JPK - JEDNOLITY PLIK KONTROLNY

Źródło: JPK - JEDNOLITY PLIK KONTROLNY (2017)

Ilustracja 5. JPK_VATIlustracja 6. JPK - JEDNOLITY PLIK KONTROLNY

Źródło: JPK - JEDNOLITY PLIK KONTROLNY (2017)

19

2.2 Kalendarium Jednolitego Pliku Kontrolnego

JPK_VAT składają wszystkie podmioty, które są zarejestrowane jako podatnicy VAT

czynni. Obowiązek ten dotyczy każdego podatnika VAT składającego deklaracje VAT-7 lub

VAT-7K. Podmioty nie mające obowiązku składania pliku JPK_VAT to te, które korzystają

ze zwolnienia od podatku od towarów i usług (Ustawa VAT) na podstawie:

• Art. 43 ust. 1 – sprzedaż towarów i świadczenie usług zwolnionych z podatku VAT

• Art. 113 ust. 1 lub 9 sprzedaż towarów i świadczenie usług opodatkowanych

VAT, ale występuje zwolnienie podmiotowe, czyli obrót przedsiębiorcy był

mniejszy niż 200 tys. zł.

Jeżeli obrót jest mniejszy niż 200 tys. zł, ale zrezygnowano ze zwolnienia

podmiotowego lub nie ma się prawa do wyboru tego zwolnienia (o którym mowa w art.

113 ust. 1 lub 9) – należy złożyć JPK_VAT. Ze zwolnienia korzystają również organizacje

międzynarodowe, które realizują zadania publiczne (art. 82 ust. 3) (Ministerstwo Finansów,

n.d.).

Status przedsiębiorcy jako dużego, średniego, małego lub mikro dla celów

raportowania w formacie JPK na żądanie organu podatkowego lub kontroli celno- skarbowej

(art. 193a Ordynacja Podatkowa) określa się z uwzględnieniem ustawy z dnia 2 lipca 2004

roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1829, ze zm.)

W celu określenia, do której z powyższych grup zaliczyć dany podmiot, należy wziąć

pod uwagę następujące czynniki:

1. średnie roczne zatrudnienie,

2. roczny obrót netto,

3. roczna suma aktywów bilansu.

Klasyfikacja przedsiębiorstw ze względu na wielkość, uwzględniająca powyższe

składowe została przedstawiona na ilustracji 7.

20

Szczegółowe terminy przekazywania struktur Jednolitego Pliku Kontrolnego, które

obowiązują poszczególnych podatników zawiera tabela 3. Wzięto pod uwagę podział na plik

JPK_VAT oraz pozostałe struktury „na żądanie”. W tabeli nie jest uwzględniona data od

której należy składać roczne sprawozdanie finansowe do urzędu skarbowego w formie JPK

– październik 2018. W dodatku „od 15 marca 2018 roku bilans i rachunek zysków i strat

trzeba będzie przekazać do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) wyłącznie elektronicznie.

Wyjątkowo jeszcze za 2017 r. będzie można wysłać ich skany.”(Dziennik Gazeta Prawna,

2018). Zgodnie z tymi danymi, zakres Jednolitego Pliku Kontrolnego poszerza się,

modernizując pod względem technologicznym coraz więcej obszarów finansowo-

podatkowych. Usprawnienia te mają przynieść korzyść zarówno przedsiębiorcom jak i

urzędom.

Ilustracja 7. Klasyfikacja przedsiębiorstw

Źródło: opracowanie własne

Dane dotyczące zatrudnienia, przychodów netto i sumy bilansowej należy przyjąć z zamkniętego roku obrotowego,

natomiast w przypadku przedsiębiorcy działającego krócej niż rok, oszacowuje się je na podstawie danych za

ostatni okres udokumentowany przez przedsiębiorcę (art. 109 ust. 3 Ustawa o swobodzie działalności

gospodarczej).

Ilustracja 6. Kalendarium JPK_VATIlustracja 7. Klasyfikacja przedsiębiorstw

Źródło: opracowanie własne

Dane dotyczące zatrudnienia, przychodów netto i sumy bilansowej należy przyjąć z zamkniętego roku obrotowego,

natomiast w przypadku przedsiębiorcy działającego krócej niż rok, oszacowuje się je na podstawie danych za

ostatni okres udokumentowany przez przedsiębiorcę (art. 109 ust. 3 Ustawa o swobodzie działalności

gospodarczej).

21

Tabela 3

Kalendarium JPK w Polsce

Duże przedsiębiorstwa Średnie i małe

przedsiębiorstwa

Mikroprzedsiębiorstwa JP

K_

VA

T

obowiązkowo i bez

wezwania przesyłają

raporty z ewidencji VAT

zgodnie ze strukturą JPK

obowiązkowo i bez

wezwania, co miesiąc

przesyłają raporty

dotyczące ewidencji VAT

(według ustalonej

struktury)

Od 1 stycznia 2018 r.

obowiązkowo i bez

wezwania, co miesiąc

przesyłają raporty

dotyczące ewidencji VAT

(według ustalonej

struktury)

Po

zo

sta

łe s

tru

ktu

ry J

PK

obowiązkowo przesyłają

na żądanie organów dane

w formie JPK

Do 30 czerwca 2018 r.

dobrowolnie przesyłają

na żądanie organów

podatkowych dane w

formie JPK

Do 30 czerwca 2018 r.

dobrowolnie przesyłają

na żądanie organów

podatkowych dane w

formie JPK

Od 1 lipca 2018 roku

obowiązkowo przesyłają

na żądanie organów

podatkowych dane w

formie JPK

Od 1 lipca 2018 roku

obowiązkowo przesyłają

na żądanie organów

podatkowych dane w

formie JPK

Źródło: opracowanie własne na podstawie Góralska (2017, s. 264)

Ilustracja 8. Kalendarium JPK_VAT

Źródło: opracowanie własne na podstawie Jednolity Plik Kontrolny (n.d.)

Ilustracja 8. Kalendarium struktur na żądanie organów podatkowychIlustracja 9. Kalendarium JPK_VAT

Źródło: opracowanie własne na podstawie Jednolity Plik Kontrolny (n.d.)

22

2.3 Sankcje związane z Jednolitym Plikiem Kontrolnym

Ustanowieniu obowiązku przekazywania organom skarbowym danych księgowych

w formacie JPK nie towarzyszyło wprowadzenie przepisów przewidujących sankcje za

nieprzestrzeganie tego obowiązku. Rodzaj i wysokość sankcji, które mogą być nałożone na

podatników za brak przekazania JPK właściwym organom podatkowym, uzależnione są od

tego, czy obowiązek ten wynika z żądania organów podatkowych (wysuniętego np. w

trakcie kontroli podatkowej na podstawie art. 193a Ordynacji podatkowej) czy też

bezpośrednio z przepisów prawa (art. 82 § 1b Ordynacji podatkowej). Z tą ostatnią

sytuacją mamy do czynienia w przypadku raportowania co miesiąc, bez wezwania,

struktury JPK_VAT (Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy, 2016)

Sankcje mogą zostać nałożone na podatnika w czterech różnych przypadkach:

niezłożenie w terminie informacji podatkowej, złożenie nieprawdziwej informacji,

udaremnianie lub utrudnianie czynności służbowej (nieprzekazanie JPK na żądanie) oraz

bezzasadna odmowa okazania lub nieprzedstawienie dokumentów (kara porządkowa).

Kwoty grzywien są przeliczone na rok 2018.

I. Niezłożenie w terminie informacji podatkowej:

Stosownie do art. 80 § 1 k.k.s., kto wbrew obowiązkowi nie składa w terminie właściwemu

organowi wymaganej informacji podatkowej podlega karze grzywny do 120 stawek

dziennych. Czyn zabroniony określony w tym przepisie stanowi przestępstwo skarbowe, o

Ilustracja 9. Kalendarium struktur na żądanie organów podatkowych

Źródło: opracowanie własne na podstawie Jednolity Plik Kontrolny (n.d.)

23

czym świadczy przewidziana dla niego kara grzywny określona w stawkach dziennych.

Należy jednak zauważyć, że – w myśl art. 80 § 4 k.k.s. – w wypadku mniejszej wagi,

sprawca czynu zabronionego określonego w art. 80 § 1 k.k.s. podlega karze grzywny za

wykroczenie skarbowe.

W przypadku nieprzekazania w terminie informacji o prowadzonej ewidencji VAT,

nie skutkuje to nigdy uszczupleniem lub narażeniem na uszczuplenie należności

publicznoprawnej, ponieważ składanie przedmiotowej informacji jest niezależne od

rozliczania podatku od towarów i usług w deklaracji. W rezultacie w omawianej sytuacji

bez znaczenia są progi kwotowe wynikające z definicji wypadku mniejszej wagi.

W konsekwencji o możliwości uznania omawianego czynu zabronionego za wypadek

mniejszej wagi (a tym samym jedynie za wykroczenie skarbowe, a nie przestępstwo

skarbowe) decyduje: ocena stopnia społecznej szkodliwości, ocena stopnia lekceważenia

przez sprawcę porządku finansowo-prawnego. Na kwalifikację przez organy podatkowe

omawianego czynu jako przestępstwa skarbowego albo wykroczenia skarbowego może

mieć wpływ, całkowite zlekceważenie obowiązku złożenia informacji o prowadzonej

ewidencji VAT oraz nie podjęcie żadnych działań w celu wykonania tego obowiązku lub

podjęcie działania, ale nie przeprowadzenie go w obowiązującym terminie.

Grzywna za wykroczenie skarbowe:

• w razie nałożenia grzywny przez organ postępowania przygotowawczego

mandatem karnym w postępowaniu mandatowym od 210 zł – 4.200 zł

• w razie wymierzenia grzywny przez sąd wyrokiem nakazowym w postępowaniu

nakazowym od 210 zł do 20.100 zł

• w razie wymierzenia grzywny przez sąd wyrokiem w postępowaniu zwyczajnym

od 210 zł do 42.000 zł.

Grzywna za przestępstwo skarbowe wymierzona nakazem:

od 700 zł do 5.600.000 zł

II. Złożenie nieprawdziwej informacji

Art. 80 § 3. Jeżeli informację określoną w § 1-2a złożono nieprawdziwą, sprawca podlega

karze grzywny do 240 stawek dziennych.

Różnica pomiędzy danymi zawartymi w oświadczeniu sprawcy a rzeczywistym

stanem musi dotyczyć okoliczności istotnej dla kształtu konkretnego zobowiązania

podatkowego. Przesłanką konieczną dla postawienia zarzutu jest świadomość powyższej

różnicy, tak więc zwyczajne pomyłki nie mogą w tej mierze prowadzić do odpowiedzialności

karnej.

Grzywna za wykroczenie skarbowe:

• w razie nałożenia grzywny przez organ postępowania przygotowawczego

mandatem karnym w postępowaniu mandatowym od 210 zł – 4.200 zł

24

• w razie wymierzenia grzywny przez sąd wyrokiem nakazowym w postępowaniu

nakazowym od 210 zł do 20.100 zł

• w razie wymierzenia grzywny przez sąd wyrokiem w postępowaniu zwyczajnym

od 210 zł do 42.000 zł.

Grzywna za przestępstwo skarbowe wymierzona wyrokiem:

od 700 zł do 6.720.000 zł

III. Udaremnianie lub utrudnianie czynności służbowej (nieprzekazanie JPK na

żądanie)

Art. 83. § 1. Kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających,

kontroli podatkowej, kontroli skarbowej lub czynności kontrolnych w zakresie szczególnego

nadzoru podatkowego udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, w

szczególności kto wbrew żądaniu tej osoby nie okazuje księgi lub innego dokumentu

dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej lub księgę lub inny dokument niszczy,

uszkadza, czyni bezużytecznymi, ukrywa lub usuwa, podlega karze grzywny do 720 stawek

dziennych.

Art. 83. § 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1

podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Nieprzekazanie wbrew żądaniu uprawnionego organu podatkowego danych

księgowych w formacie JPK w toku postępowania podatkowego nie powinno prowadzić do

pociągnięcia do odpowiedzialności karnej skarbowej na podstawie tego przepisu. O

możliwości uznania nieprzekazania danych księgowych w formacie JPK na żądanie

uprawnionego organu za wypadek mniejszej wagi (a tym samym jedynie za wykroczenie

skarbowe, a nie przestępstwo skarbowe) decyduje: ocena stopnia społecznej szkodliwości,

ocena stopnia lekceważenia przez sprawcę porządku finansowo-prawnego. Na kwalifikację

przez organy podatkowe omawianego czynu jako przestępstwa skarbowego albo

wykroczenia skarbowego może mieć wpływ, całkowite zlekceważenie obowiązku złożenia

danych w formacie JPK oraz nie podjęcie żadnych działań w celu wykonania tego

obowiązku, czy uchylanie się od zobowiązania lub podjęcie działania, ale nie

przeprowadzenie go w danym terminie.

Grzywna za wykroczenie skarbowe:

• w razie nałożenia grzywny przez organ postępowania przygotowawczego

mandatem karnym w postępowaniu mandatowym od 210 zł – 4.200 zł

• w razie wymierzenia grzywny przez sąd wyrokiem nakazowym w postępowaniu

nakazowym od 210 zł do 20.100 zł

• w razie wymierzenia grzywny przez sąd wyrokiem w postępowaniu zwyczajnym

od 210 zł do 42.000 zł.

Grzywna za przestępstwo skarbowe wymierzona wyrokiem:

25

od 700 zł do 20.160.000 zł

IV. Bezzasadna odmowa okazania lub nieprzedstawienie dokumentów (kara

porządkowa)

Art. 262. § 1. Strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego

wezwania organu podatkowego:

Art. 262. § 1. 2a) bezzasadnie odmówili okazania lub nie przedstawili w wyznaczonym

terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, ksiąg

podatkowych, dowodów księgowych będących podstawą zapisów w tych księgach mogą

zostać ukarani karą porządkową do 2800 zł.

Art. 262. § 3. Przepis § 1 stosuje się również do:

Art 262. § 3. pkt. 3) osób, którym podatnik zlecił prowadzenie lub przechowanie ksiąg

podatkowych lub dokumentów będących podstawą zapisów w tych księgach (biura

rachunkowe), jeżeli osoby te bezzasadnie odmówią okazania lub nie przedstawią w

wyznaczonym terminie ksiąg rachunkowych lub dokumentów będących podstawą zapisów

w tych księgach. Obwieszczenie Ministra Finansów z 12 sierpnia 2016 r. (M.P. z 2016 r.

poz. 796)

Karę porządkową można zastosować w każdej procedurze, w której przepisy

dopuszczają występowanie przez organy skarbowe z żądaniem przekazania danych

księgowych w formacie JPK. Aby nałożyć karę za to zaniechanie, należy wystosować

poprawne wezwanie do adresata obowiązku przekazania danych księgowych w formacie

JPK. Jeżeli wezwanie do przekazania danych księgowych w formacie JPK było

nieprawidłowe (czyli niezgodne z przepisami art. 159 Ordynacji Podatkowej), zastosowanie

kary porządkowej za nieprzekazanie danych księgowych w wyznaczonym terminie nie jest

dopuszczalne.

26

3 JPK_VAT ORAZ APLIKACJA KLIENCKA KLIENT JPK 2.0

3.1 Struktura JPK_VAT

Struktura dla ewidencji zakupu i sprzedaży (JPK_VAT) składa się z następujących

tabeli: Nagłówek, Podmiot (dane dotyczące danych identyfikujących podmiot np. NIP,

nazwa podmiotu) oraz tabeli dotyczącej ewidencji sprzedaży VAT oraz nabyć towarów i

usług dla których przedsiębiorca jest zobowiązany naliczyć podatek należny (Ewidencja dla

podatku od towarów i usług JPK_VAT. Broszura informacyjna dot. struktury JPK_VAT (3),

2018).

Ilustracja 10. Wizualizacja struktury JPK_VAT

Źródło: Ewidencja dla podatku od towarów i usług JPK_VAT. Broszura informacyjna dot. struktury JPK_VAT (3)

(2018)

Zamieszczone filmy instruktażowe przedstawiają krok po kroku, jak wypełnić

plik JPK_VAT w wersji 3, zgodnie z broszurą informacyjną pobraną ze strony Ministerstwa

Finansów.

I. Nagłówek i Podmiot JPK_VAT – dane identyfikujące podatnika

27

II. Ewidencja sprzedaży w JPK_VAT

III. Ewidencja zakupu w JPK_VAT

3.2 Aplikacja kliencka JPK 2.0

Aplikacja JPK 2.0 służy do konwertowania pliku CSV na plik XML oraz do wysyłania

plików JPK_VAT do Ministerstwa Finansów. Ważnym aspektem jest bezpłatność aplikacji.

Korzystanie z niej nie powinno przysporzyć żadnych problemów. Zaletą jest prosta obsługa

28

oraz intuicyjność. Aplikacja na bieżąco pobiera aktualizacje, sprawdza wprowadzony plik

pod względem semantycznym i merytorycznym. Jeżeli w toku sprawdzania JPK_VAT

dojdzie do znalezienia jakichkolwiek błędów, aplikacja wskaże dokładnie ich przyczynę. Na

końcowym etapie generowania i wysyłki, plik JPK_VAT należy podpisać. Jeśli wszystko się

powiedzie, ostatnim krokiem jest wysłanie pliku do Ministerstwa Finansów.

Plik JPK_VAT możemy podpisać za pomocą:

• Profilu Zaufanego –jest to bezpłatny podpis elektroniczny. Można założyć go w

urzędzie (nie we wszystkich) lub za pośrednictwem bankowości elektronicznej. Aby

wykonać podpis za pomocą tej metody wystarczy kod autoryzacyjny.

• kwalifikowanego podpisu elektronicznego –jest to podpis elektroniczny, ale

nie jest bezpłatny, tak jak Profil Zaufany. Aby podpisać nim dokumenty należy

przygotować kod PIN.

• danych autoryzujących – na dane autoryzacyjne składają się: NIP lub PESEL,

imię, nazwisko, data urodzenia oraz odpowiednia kwota przychodu osiągniętego w

2016 r., jest to bezpłatna metoda, ale nie można jej wybrać, jako podpis w

aplikacji Klient JPK 2.0, służy do tego e-bramka JPK_VAT (Ministerstwo Finansów,

n.d.).

W czwartym filmie instruktażowym JPK_VAT zostanie podpisany za pomocą

Profilu Zaufanego.

Profil zaufany to zbiór informacji o danym użytkowniku. Wprowadzone dane są

poddane procesowi weryfikacji. Dzięki czemu każda osoba, która ma profil zaufany, jest

wiarygodna — nikt nie może się pod nią podszyć. Nikt poza właścicielem nie ma prawa

wykorzystać danych zawartych w profilu zaufanym, gdyż chronią przed tym odpowiednie

zabezpieczenia. "Profil Zaufany to bezpłatne narzędzie, dzięki któremu można załatwiać

sprawy urzędowe online w serwisach administracji publicznej, bez wychodzenia z domu”

(Profil Zaufany, n.d.).

Założenie Profilu Zaufanego

przez internet i potwierdzenie go

w Punkcie Potwierdzającym

Założenie i potwierdzenie Profilu

Zaufanego online za pośrednictwem

bankowości elektronicznej

Ilustracja 11. Profil Zaufany

Źródło: opracowanie własne na podstawie Profil Zaufany (n.d.)

29

Po wysłaniu JPK_VAT można pobrać Urzędowe Poświadczenie Odbioru dla plików

JPK (UPO_JPK). W ten sposób potwierdza się odbiór JPK_VAT. Dokument przesłany

poprawnie ma status „200”( Jednolity Plik Kontrolny dla potrzeb VAT (JPK_VAT), n.d.)

Cały proces od tworzenia pliku JPK_VAT aż po jego wysyłkę do Ministerstwa

Finansów nie jest skomplikowany. Natomiast należy przyjąć fakt, że użytkownik po raz

pierwszy będzie przystępował do tego zadania. Bardzo ważne jest, aby podatnik poświęcił

swój czas oraz zwrócił szczególną uwagę na każdy krok tego procesu. Ilustracja 12

obrazuje poszczególne etapy ukierunkowane na poprawne wysłanie pliku JPK_VAT do

Ministerstwa Finansów.

30

Ilustracja 12. Proces generowania JPK_VAT i wysyłki przez aplikację Klient JPK 2.0

Źródło: opracowanie własne

31

IV. Wygenerowanie i wysyłka JPK_VAT za pomocą aplikacji Klient JPK 2.0

3.3 Korekta JPK_VAT

Czasami zdarzają się sytuacje, w których przedsiębiorcy otrzymują faktury

korygujące od kontrahenta za zakup lub występuje konieczność wystawienia faktury

korygującej za sprzedaż. W tym przypadku jeżeli JPK_VAT został już złożony, należy wysłać

jego korektę. Nie ma żadnych ograniczeń w wysyłaniu korekt JPK_VAT.

Jeśli pierwszy JPK_VAT został wysłany w 2017 r. lub wcześniej oraz był to tylko plik

pierwotny oznaczony cyfrą „1", a po raz pierwszy jest korygowany w 2018 roku na nowej

strukturze, to w kolumnie „Cel złożenia" wpisuje się cyfrę „2". Kolejne korekty za ten sam

okres oznacza się cyframi „3", „4", „5" itd.

Jeśli pierwszy JPK_VAT został wysłany w 2017 r. lub wcześniej oraz podczas

składania określono go jako „1", a potem składano korekty i oznaczono je cyfrą „2", to

podczas składania kolejnej korekty za ten okres według nowej struktury w 2018 r. należy

wpisać „3" (niezależnie od tego, ile w 2017 r. złożono korekt JPK_VAT z oznaczeniem „2").

Kolejne korekty za ten sam okres należy oznaczać „4", „5" itd.

Jeżeli wysyłka JPK-VAT zaczyna się w 2018 r. to pierwszy JPK_VAT oznacza się „0",

a dla korekt przyjmuje się kolejno „1", „2", „3" itd.

Ogólna zasada oznaczania JPK_VAT przyjęta w 2018 r. jest następująca:

• 0 - dla pierwotnego JPK_VAT,

• 1, 2, 3, 4 itd. - dla kolejnych korekt JPK_VAT za ten sam okres (Korekta

JPK_VAT, n.d.).

32

ZAKOŃCZENIE

Wprowadzenie nowego obowiązku dla przedsiębiorców, jakim jest Jednolity Plik

Kontrolny mogło wywołać niemały chaos w części księgowo-rachunkowej firmy.

Przedsiębiorcy zostali zmuszeni do zmian swoich systemów informatycznych, tak aby

należycie wypełnić obowiązek nałożony przez JPK. Mogło to doprowadzić do zwiększenia

kosztów przedsiębiorstwa lub też zwiększenia kadry pracowniczej. Należy jednak pamiętać,

że Jednolity Plik Kontrolny, choć wydaje się czymś niezwykłym, już dawno funkcjonuje z

powodzeniem w wielu krajach Unii Europejskiej.

Wielość zalet przeważa nad możliwymi minusami tego rozwiązania. Do korzyści

możemy zaliczyć zmniejszenie luki podatkowej oraz ograniczenie szarej strefy. Samo

wprowadzenie JPK zmniejsza koszty kontroli podatkowej oraz zdecydowanie ułatwia i

przyśpiesza jej proces. Ważnym aspektem jest wspomaganie przez JPK uczciwej

konkurencji, poprzez eliminowanie „oszustów podatkowych”.

Ministerstwo Finansów poprzez kampanie reklamowe oraz liczne szkolenia na temat

Jednolitego Pliku Kontrolnego pragnie przygotować w odpowiedni sposób przedsiębiorców

na składanie JPK w obowiązującym terminie w zależności od tego czy jest to mikro, małe,

średnie, czy duże przedsiębiorstwo. Wszystkie potrzebne informacje są ogólnodostępne, a

dla podatników, którzy sami prowadzą ewidencję VAT, stworzono aplikację Klient JPK 2.0,

dzięki której bez problemu wyślą JPK_VAT do organów podatkowych.

33

BIBLIOGRAFIA

Publikacje książkowe

1. Dmowska, J., Huczko, P., Kowalski, R., & Kuchta, A. (2016). Jednolity Plik Kontrolny-

praktyczny poradnik. Warszawa: Infor PL

2. Zubrzycki, J. (2017). Jednolity Plik Kontrolny. Praktyczne vademecum podatnika.

Wrocław: Oficyna Wydawnicza Unimex

Publikacje artykułowe

1. Bryl, B. (2017). Wpływ jednolitego pliku kontrolnego na system rachunkowości

przedsiębiorstw. Ekonomiczne Problemy Usług, 2(127)

2. Góralska, J. (2017). Wdrożenie jednolitego pliku kontrolnego w praktyce działalności

gospodarczej małych i średnich przedsiębiorstw. Finanse, Rynki Finansowe,

Ubezpieczenia, 4(88) cz.1

Akty prawne

1. European Commission. (2012). Communication from the Commission to the European

Parliament and Council on concrete ways to reinforce the fight against tax fraud and

tax evasion including in relation to third countries (COM(2012) 351 final). Retrieved

from

http://www.steuerrecht.jku.at/gwk/Dokumentation/Steuerpolitik/CoC/Rechtstexte/EN

/COM(2012)351_EN.pdf

2. Interpretacja podatkowa indywidualna IBPP1/4512-480/16-1/AL z dnia 9 września

2016 r. - W przedmiocie ustalenia czy przynależność do Podatkowej Grupy

Kapitałowej powoduje konieczność ze strony Wnioskodawcy comiesięcznego

przekazywania pliku JPK_ VAT (ewidencja zakupu i sprzedaży VAT) od 1 lipca 2016 r.

Pobrano z https://interpretacje-podatkowe.org/sredni-przedsiebiorca/ibpp1-4512-

480-16-1-al

3. Interpretacja podatkowa indywidualna z dnia 18 lipca 2016 r. IBPB-1-2/4518-

7/16/MM - Czy w związku z wejściem w życie przepisów ustawy z 10 września 2015 r.

o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (tj. w

szczególności art. 1 pkt 130 oraz art. 29 tej ustawy), Wnioskodawcę będzie

obowiązywał okres przejściowy, zgodnie z którym dopiero od 1 lipca 2018 r.

obligatoryjnie zobowiązany będzie sporządzać Jednolity Plik Kontrolny, o którym

mowa w art. 193a Ordynacji podatkowej, z uwagi na to że zgodnie z ustawą o

swobodzie działalności gospodarczej posiada status średniego przedsiębiorcy. Pobrano

z https://www.podatki.biz/interpretacje/0372980.txt

4. Interpretacja podatkowa ogólna PK4.8012.55.2016 - Okresy przejściowe określone w

art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy Ordynacja Podatkowa

oraz niektórych innych ustaw oraz art. 29 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o

zmianie ustawy Ordynacja Podatkowa oraz niektórych innych ustaw mają

odpowiednie zastosowanie do podmiotów, które nie posiadają statusu przedsiębiorcy.

Pobrano z

http://www.mf.gov.pl/documents/764034/5175930/Dz.Urz.+Min.+Fin.+z+dnia+28+

czerwca+2016+r.+-+poz.+49+-

5. Minister Finansów (2016). PK4.054.2.2016. Pobrano z

http://orka2.sejm.gov.pl/INT8.nsf/klucz/323A0944/%24FILE/i01403-o1.pdf

6. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 października

2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o swobodzie działalności

gospodarczej (Dz.U. 2016 poz. 1829). Pobrano z

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160001829

7. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 stycznia 2017 r.

w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Ordynacja podatkowa (Dz.U. 2017

34

poz. 201). Pobrano z

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170000201

8. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 kwietnia 2015 r. w

sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Ordynacja podatkowa (Dz.U. 2015

poz. 613). Pobrano z

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20150000613

9. Projekt Ustawy z dnia 2 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa

oraz niektórych innych ustaw z projektami aktów wykonawczych (Druk 3462).

Pobrano z

http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/682E71A9197D9E99C1257E5E00440664/%2

4File/3462.pdf

10. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 sierpnia 2016 r. w sprawie przedłużenia

terminu przekazywania informacji, o której mowa w art. 82 § 1b Ordynacji

podatkowej (Dz.U. 2016 poz. 1337). Pobrano z

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160001337

11. Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 9 listopada 2016 r. zmieniające

rozporządzenie w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz.U. 2016 poz. 1875).

Pobrano z http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160001875

12. Ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz

niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015 poz. 1649ze zm.).Pobrano z

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20150001649/U/D20151649Lj.

pdf

13. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2004 nr 54 poz.

535). Pobrano z

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20040540535

14. Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz

niektórych innych ustaw (Dz.U. 2016 poz. 846). Pobrano z

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160000846

15. Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. 2016

poz. 1947). Pobrano z

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160001947

16. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 2004 nr

173 poz. 1807). Pobrano z

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20041731807

Źródła elektroniczne

1. Chrabałowski, T. (2016). Jednolity Plik Kontrolny. Pobrano z

https://pl.linkedin.com/pulse/jednolity-plik-kontrolny-tomasz-chraba%C5%82owski

2. Cunha, I. (2015). Portugal: The new billing e-invoice system. Pobrano z

http://www.dondena.unibocconi.it/wps/wcm/connect/c628f871-ff73-4b26-944a-

b69dfdf67ef0/Presentation+MILAN+v1.pdf?MOD=AJPERES

3. Dziennik Gazeta Prawna. (2017). Sprawozdania finansowe również w pliku JPK - od

października 2018 r. Pobrano z http://ksiegowosc.infor.pl/podatki/urzad-

skarbowy/jednolity-plik-kontrolny/764806,Sprawozdania-finansowe-rowniez-w-pliku-

JPK-od-pazdziernika-2018-r.html

4. Dziennik Gazeta Prawna. (2018). Bilans do KRS tylko w formie elektronicznej - od 15

marca 2018 r. Pobrano z

http://ksiegowosc.infor.pl/rachunkowosc/sprawozdawczosc/773829,Bilans-do-KRS-

tylko-w-formie-elektronicznej-od-15-marca-2018-r.html

5. Ewidencja dla podatku od towarów i usług JPK_VAT. Broszura informacyjna dot.

struktury JPK_VAT (3). (2018). Pobrano z

http://www.finanse.mf.gov.pl/documents/766655/6118937/Broszura+JPK_VAT%283

%29+wersja+20180131.pdf

6. Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy. (2016). Odpowiedzialność za

naruszenia obowiązku dostarczenia danych w formie JPK. Pobrano z

http://ksiegowosc.infor.pl/podatki/urzad-skarbowy/jednolity-plik-

35

kontrolny/743088,Odpowiedzialnosc-za-naruszenia-obowiazku-dostarczenia-danych-

w-formie-JPK.html

7. Jednolity plik kontrolny - warto wiedzieć (2018). Pobrano z

https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-jednolity-plik-kontrolny/3

8. Jednolity Plik Kontrolny dla potrzeb VAT (JPK_VAT). (n.d.). Pobrano z

https://www.biznes.gov.pl/przedsiebiorcy/biznes-w-polsce/rozliczam-

podatki/ksiegowosc/jednolity-plik-kontrolny/jpk_vat

9. Jednolity Plik Kontrolny. (n.d.). Pobrano z https://www.comarch.pl/erp/zmiany-

prawa/jednolity-plik-kontrolny/

10. JPK - JEDNOLITY PLIK KONTROLNY. (2017). Pobrano z

http://alfasystem.com.pl/blog/aktualnosci/jpk-jednolity-plik-kontrolny-

11. JPK, elektroniczne kontrole podatkowe, Centralny Rejestr Faktur. (2016). Pobrano z

http://ksiegowosc.infor.pl/podatki/urzad-skarbowy/jednolity-plik-

kontrolny/746368,JPK-elektroniczne-kontrole-podatkowe-Centralny-Rejestr-

Faktur.html

12. Korekta JPK_VAT. (n.d.). Pobrano z https://www.biznes.gov.pl/przedsiebiorcy/biznes-

w-polsce/rozliczam-podatki/ksiegowosc/jednolity-plik-kontrolny

13. Mer, B. (2016). JPK (SAF-T) to tylko część planu OECD. Pobrano z

http://www.rp.pl/Postepowanie-podatkowe/312299907-JPK-SAF-T-to-tylko-czesc-

planu-OECD.html

14. Ministerstwo Finansów. (2016). Jednolity Plik Kontrolny – najważniejsze informacje.

Pobrano z http://www.finanse.mf.gov.pl/web/bip/ministerstwo-

finansow/wiadomosci/aktualnosci/-/asset_publisher/M1vU/content/id/5696257

pierwsza ilustracja

15. Ministerstwo Finansów. (n.d.). Co to jest JPK_VAT. Pobrano z

http://www.finanse.mf.gov.pl/web/wp/pp/jpk/jpk_vat-ogolnie

16. NIK. (2016). Zastosowanie narzędzi wspomagania informatycznego kontroli (CAATs)

w działalności kontrolnej i audytorskiej instytucji sektora publicznego w Polsce.

Materiały z Konferencji pobrane z https://www.nik.gov.pl/plik/id,10717,vp,13050.pdf

17. OECD. (2010). Guidance for the Standard Audit File - Tax Version 2.0. Pobrano z

www.oecd.org/dataoecd/42/35/45045602.pdf

18. Pawłowski, J., & Szulc, M. (2016). Coraz więcej krajów czerpie zyski z JPK. Pobrano z

https://www.blog.ey.pl/taxweb/coraz-wiecej-krajow-czerpie-zyski-z-jpk/

19. Profil Zaufany. (n.d.). Pobrano z https://pz.gov.pl/dt/index

20. PwC.(2014). SAFT-PT Communication of billing and logistic information to Portuguese

Tax and Customs Authorities. Retrieved from

https://www.pwc.pt/pt/consulting/imagens/2014/pwc_saft_service_uk.pdf

21. Zatorski, B. (2016). Elektroniczne Kontrole Podatkowe. Pobrano z

http://docplayer.pl/16023674-Elektroniczne-kontrole-podatkowe.html

36

SPIS ILUSTRACJI

Ilustracja 1. Jednolity Plik Kontrolny- definicja .......................................................................................... 6

Ilustracja 2. Geneza Jednolitego Pliku Kontrolnego .................................................................................... 7

Ilustracja 3. Czynniki minimalizowane przez JPK ...................................................................................... 11

Ilustracja 4. Struktury JPK na żądanie .................................................................................................... 17

Ilustracja 5. JPK_VAT ........................................................................................................................... 18

Ilustracja 6. JPK - JEDNOLITY PLIK KONTROLNY ...................................................................................... 18

Ilustracja 7. Klasyfikacja przedsiębiorstw ................................................................................................ 20

Ilustracja 8. Kalendarium JPK_VAT ........................................................................................................ 21

Ilustracja 9. Kalendarium struktur na żądanie organów podatkowych ......................................................... 22

Ilustracja 10. Wizualizacja struktury JPK_VAT ......................................................................................... 26

Ilustracja 11. Profil Zaufany .................................................................................................................. 28

Ilustracja 12. Proces generowania JPK_VAT i wysyłki przez aplikację Klient JPK 2.0 ..................................... 30

37

SPIS TABEL

Tabela 1 Geneza powstania JPK w Polsce .................................................................................................. 8

Tabela 2 Podstawy prawne Jednolitego Pliku Kontrolnego ......................................................................... 13

Tabela 3 Kalendarium JPK w Polsce ........................................................................................................ 21