k to 12 grade 4 teacher’s guide in arts (q1-q4)

DEPED COPY

ii

Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Patnubay ng Guro Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales ( mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD

Inilimbag sa Pilipinas ng _________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : [email protected]

Mga Bumuo ng Patnubay ng Guro Musika

Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan,

Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano

Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal

Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit;

Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid, Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña, Oliver S. Magat

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY

iii

Paunang Salita

Ang Patnubay ng Guro na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang

malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining.

Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay-laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin.

Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng:

mapanuri at replektibong pag-iisip; mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at

kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba.

Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education

Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal.


DEPED COPY

vi

SINING

Yunit 1 – Pagguhit

Aralin 1: Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Luzon ……... 194

Aralin 2: Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Visayas ……

198

Aralin 3 : Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Mindanao…. 201

Aralin 4: Mga Katutubong Disenyo …………………………………... 205

Aralin 5: Mga Katutubong Disenyo sa Kasuotan at Kagamitan …... 208

Aralin 6: Kagawian ng Iba’t Ibang Pamayanang Kultural …………. 213

Aralin 7: Masining na Disenyo ng Pamayanang Kultural …………. 216

Aralin 8: Crayon Resist ng Disenyong Etniko ………………………

219


DEPED COPY

193

SININGTeacher’s Guide


DEPED COPY

194

YUNIT 1 : PagguhitAralin Bilang 1 : Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Luzon

BUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

ArtCriticism

ArtAppreciation

Ang mga kultural na pamayanan ay may kani-kanilang ipinagmamalaking obra. Ang kanilang mga disenyo ay hango sa kalikasan o kapaligiran.

Nakaguguhit ng mga disenyo sa basong karton paper cups o ano mang bagay gamit ang mga katutubongdisenyo.

Nasusuri ang gamit ng linya, hugis, kulay, at ang prinsipyong paulit-ulit sa mga disenyo.

Naipagmamalaki ang mga disenyo ng kultural na pamayanan ng mga taga Luzon sa pamamagitan ng pagtangkilik sa kanilang mga disenyo.

I. Layunin

A. Nakikilala ang kahalagahan ng mga kultural na komunidad sa Luzon at ang kanilang pagkakaiba sa pananamit, palamuti sa katawan at paraan ng pamumuhay. (A4EL-Ia)

B. Nailalarawan ang iba’t ibang kultural na pamayanan sa Luzon ayon sa uri ng kanilang pananamit, palamuti sa katawan at kaugalian tulad ng Ifugao, Kalinga, at Gaddang. (A4EL-Ia at Ib)

C. Nakalilikha ng isang sining na ginagamitan ng mga disenyo ng Luzon. (A4EL-Ia)

II. Paksang Aralin: Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Luzon

A. Elemento ng Sining : Linya, Kulay, Hugis B. Prinsipyo ng Sining : Pag-uulit-ulit C. Kagamitan : basong karton (paper cups) o mga bagay na

puwedeng guhitan tulad ng kawayan, tuyong dahon atbp., lapis, krayola o oil pastel D. Sanggunian : Philippine Ethnic Patterns , PDDCP, 2006

Forms and Splendors, Roberto Maranba, Bookmark,1998


DEPED COPY

195

III. Pamamaraan

A. Panimulang Gawain

1. Balik-aral

Sabihin:

Noong kayo ay nasa Ikatlong Baitang napag-aralan ninyo ang iba’t ibang uri ng maskara at putong (headdress) na maaaring gamitin sa isang selebrasyon o pagdiriwang. Magbigay nga ng mga halimbawa nito.

2. Pagganyak (Picture Analysis)

Magpakita ng mga larawan ng tela ng Ifugao, Kalinga, at Gaddang.Suriin ang mga larawan.

Itanong:

Ano anong mga linya, kulay at hugis ang katulad nito sa maskara at putong na maaaring gamitin sa mga selebrasyon at pagdiriwang?

B. Panlinang na Gawain

1. Paglalahad

Ang mga kultural na pamayanan ay may kani-kanilang ipinagmamalaking obra. Ang kanilang mga disenyo ay hango sa kalikasan o sa kanilang kapaligiran.

Ang mga Ifugao ay naninirahan sa hilagang Luzon. Makikita ang mga disenyo sa kanilang mga kasuotan at kagamitan tulad ng araw, kidlat, isda, ahas, butiki, puno, at tao.


DEPED COPY

196

Makukulay ang pananamit at palamuti ng mga Kalinga na matatagpuan sa pinakahilagang bahagi ng Luzon. Napakahalaga sa kanila ang mga palamuti sa katawan na nagpapakilala sa kanilang katayuan sa lipunan. Madalas gamitin ng mga Kalinga ang kulay na pula, dilaw, berde, at itim.

Ang Gaddang naman sa Nueva Viscaya ay kilala at bantog sa paghahabi ng tela. Ang mga manghahabing Gaddang ay gumagamit ng tradisyunal na hakbang sa paghahabi na may mabusising paglalagay ng mga palamuti gaya ng plastic beads, at bato. Ilan sa kanilang mga produktong ipinagmamalaki ay ang bakwat (belt), aken (skirt) at abag (G-string) na gawa sa mga mamahalin at maliliit na bato.

(Sumangguni sa LM, ALAMIN.)

Itanong:

1. Ano-anong mga disenyo ang inyong nakita sa larawan?2. Saan maaaring ihalintulad ang mga disenyong ito?

2. Gawaing Pansining

Magpaguhit sa mga bata ng iba’t ibang disenyo ng mga kultural na pamayanan ng Kalinga, Ifugao at Gaddang. Maaari itong ipagawa sa isang basong karton o mga bagay na puwedeng guhitan tulad ng kawayan, tuyong dahon at iba pa gamit ang krayola o oil pastel.

(Sumangguni sa LM, GAWIN.)

3. Pagpapalalim sa Pag-unawa

1. Ano-ano ang tatlong kultural na pamayanan sa Luzon ang nabanggit sa ating talakayan? Isa-isahin ang kanilang pagkakatulad?

2. Paano mo ginamit ang iba’t ibang uri ng linya, kulay, at hugis sa paggawa ng mga disenyo?

C. Pangwakas na Gawain

1. Paglalahat

(Sumangguni sa LM, TANDAAN.)


DEPED COPY

197

2. Repleksyon

Itanong:

1. Kung kayo ay naninirahan sa mga kultural na pamayanan ng Luzon, paano ninyo pahahalagahan ang mga katutubong sining o disenyo na mayroon dito?

2. Kaya mo ba itong ipagmalaki? Papaano?

IV. Pagtataya

(Sumangguni sa LM, SURIIN.)

V. Takdang Gawain/Kasunduan

Magdala ng sumusunod na kagamitan:1. Lapis2. Pastel3. Bond paper


DEPED COPY

198

tYUNIT 1 : PagguhitAralin Bilang 2 : Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Visayas

BUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

ArtCriticism

ArtAppreciation

Ang mga kultural na pamayanan ay may kani-kanilang ipinagmamalaking obra. Ang kanilang mga disenyo ay hango sa mga bagay sa kalikasan o sa kanilang kapaligiran.

Nakaguguhit ng mga disenyo sa basong karton paper cups o ano mang bagay gamit ang mga katutubong disenyo.


Naipagmamalaki ang mga disenyo ng kultural na pamayanan ng Visayas sa pamamagitan ng pagtangkilik sa kanilang mga disenyo.

I. Layunin

A. Nakikilala ang kahalagahan ng mga kultural na pamayanan sa Visayas. (A4EL-Ia)

B. Nailalarawan ang iba’t ibang kultural na pamayanan sa Visayas ayon sa uri ng kanilang pananamit, palamuti sa katawan at kaugalian tulad ng Panay-Bukidnon. (A4EL-Ia at Ib)

C. Nakalilikha ng isang likhang-sining na ginagamitan ng mga disenyo sa Visayas. (A4EL-Ia)

II. Paksang Aralin : Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Visayas

A. Elemento ng Sining : Linya, kulay, hugis B. Prinsipyo ng Sining : Pag-uulit-ulit C. Kagamitan : platong karton (paper plate) at iba pang kagamitan

na mayroon sa nasabing lugar o rehiyon, lapis, at oil pastel

III. Pamamaraan


1. Balik-aral – Hulaan Mo (Guessing Game)

Magpakita ng larawan ng mga disenyo ng pamayanang kultural sa Luzon. (Huhulaan ito ng mga bata.)


DEPED COPY

199

Disenyong Gaddang Disenyong Kalinga Disenyong Ifugao

Itanong:

Ano ang napansin ninyo sa mga larawang ito?

2. Pagganyak

Magpakita ng mga larawan ng mga disenyo ng pamayanang kultural sa Visayas.

Itanong:

1. Ano ang napansin ninyo sa mga disenyong ginamit sa larawan? Sa kanilang pananamit at kagamitan?

2. Nagpapakita ba ito ng iba’t ibang hugis, linya, at kulay?3. Saan natin maaaring ihalintulad ang kanilang mga disenyo?


1. Paglalahad

Bago pa man dumating ang mga Kastila sa ating bansa, ang mga pangkat-etniko ay may kaniya-kaniyang katutubong sining o motif na higit nilang napaunlad at napayaman hanggang sa ngayon. Isa sa mga kilalang pangkat mula sa Visayas ay ang mga Panay-Bukidnon. Sila ay naninirahan sa mga bulubunduking lugar ng Lambunao, Iloilo. Kilala rin sila sa madetalyeng paraan ng pagbuburda at tinatawag


DEPED COPY

200

nila itong panubok. Ang mga damit na may burda ay ginagamit na kasuotan sa isang pagtatanghal sa Iloilo na tinatawag na Tinubkan fashion show.


Itanong :

1. Ano ang napansin ninyo sa kanilang mga disenyo?2. Ano ano ang mga bagay na inyong nakita? Sabihin nga ang

mga ito.


Sabihin :

Ang mga bata ay guguhit ng mga disenyo mula sa kultural na pa-mayanan sa Visayas tulad ng Panay-Bukidnon. Iguguhit ito sa isang platong karton o paper plate gamit ang oil pastel o krayola.



Paano ninyo ginamit ang mga linya, hugis, at kulay sa paggawa ng disenyo sa platong karton paper plate?


1. Paglalahat


2. Repleksiyon

Paano mo ipagmamalaki ang isang kultural na pamayanan gaya ng inyong sariling lugar?

IV. Pagtataya(Sumangguni sa LM, SURIIN.)


Magdala ng sumusunod na kagamitan:1. Colored construction paper2. Cotton buds3. Chlorine


DEPED COPY

201

YUNIT 1 : PagguhitAralin Bilang 3 : Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Mindanao

BUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

ArtCriticism

ArtAppreciation

Ang mga kultural na pamayanan ay may kani-kanilang ipinag-mamalaking obra. Ang kanilang mga disenyo ay hango sa mga bagay sa kalikasan o sa kanilang kapaligiran.

Nakaguguhit ng mga disenyo sa colored construction paper gamit ang cotton buds na isinawsaw sa chlorine solution bilang pangguhit.


Naipagmamalaki ang mga disenyong kultural na pamayanan ng Mindanao sa pamamagitan ng pagtangkilik ng kanilang mga disenyo sa damit at palamuti sa katawan.

I. Layunin

A. Nakikilala ang kahalagahan ng mga kultural na pamayanan sa Mindanao. (A4EL-Ia)

B. Nailalarawan ang iba’t ibang kultural na pamayanan sa Mindanao ayon sa uri ng kanilang pananamit, palamuti sa katawan, at kaugalian tulad ng Maranao, Yakan, at T’boli. (A4EL-Ia at Ib)

C. Nakalilikha ng isang likhang-sining na ginagamitan ng mga disenyo ng Mindanao. (A4EL-Ia)

II. Paksang Aralin: Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Mindanao

A. Elemento ng Sining : Linya, Kulay, Hugis B. Prinsipyo ng Sining : Paulit-ulit C. Kagamitan : colored construction paper, cotton buds,

chlorine solution


DEPED COPY

202

III. Pamamaraan


1. Balik-aral

Magpapakita ng mapa ng Pilipinas. Tukuyin kung saang bahagi ng bansa matatagpuan ang sumusunod na larawan ng mga kagamitan sa pamamagitan ng pagguhit ng linya tungo sa mapa.

Itanong :

1. Ano-ano ang pagkakaiba ng mga disenyo na nakita ninyo sa larawan? Ano ang kanilang pagkakatulad?

2. Bakit mahalaga na malaman natin kung saan matatagpuan sa Pilipinas ang iba’t ibang kultural na pamayanan o pangkat-etniko?

2. Pagganyak

Magpakita ng larawan ng iba’t ibang katutubong disenyo na gawa ng mga pangkat-etniko sa Mindanao.

Yakan Tausug Bagobo


DEPED COPY

203

Itanong :

1. Ano ang masasabi ninyo sa mga larawang ipinakita? Maaari bang sabihin ang kanilang pagkakaiba?

2. Ano ano ang mga hugis, linya, at kulay na ginamit ng bawat pangkat-etniko?


1. PaglalahadAng mga Maranao ay nakatira sa paligid ng Lawa ng Lanao,

Lanao del Sur, Lanao del Norte, Lungsod ng Marawi, at Lungsod ng Iligan. Nananatili pa rin ang kanilang tunay na naiibang disenyo at kulay sa kanilang mga gawang ukit, damit, at banig, at sa kanilang mga kagamitang gawa sa tanso.

Ang mga T’boli ay matatagpuan sa Cotabato. Gumagawa sila ng tela para sa damit mula sa t’nalak na hinahabi mula sa hibla ng abaka. Nagpapahid sila ng pulut-pukyutan sa mukha, nagsusuot din sila ng maraming hikaw, kwintas, maliliit na kampanilya, at binurdahang damit.

Ang mga Yakan ay ang pangunahing pangkat ng mga Muslim sa Basilan. Sila ay kilala sa paglalala, na ginagamitan nila ng mga hala-man at prutas tulad ng pinya at abaka. Gumagamit din sila ng mga dagta ng dahon, ugat at sanga, bilang pangkulay. Sila rin ay nagtitina ng mga hibla na may iba’t ibang kulay at disenyo. Lahat ng mga ga-wang tela ng mga Yakan ay may kakaibang disenyo at kulay tulad ng table runner, placemat, wall décor, at iba pa.


Itanong :

1. Ano ang napansin ninyo sa mga larawan?2. May pagkakaiba ba ang kanilang mga disenyo?



Sabihin:

Ang mga bata ay guguhit ng iba’t ibang disenyo mula sa mga kultural na pamayanan sa Mindanao. Ito ay gagamitan ng cotton buds na isasawsaw sa chlorine solution at iguguhit sa colored construction paper upang lumabas ang disenyo.


DEPED COPY

204


1. Ano-anong mga kultural na pamayanan ang nabanggit sa ating talakayan?

2. Nagamit ba ninyo ang iba’t ibang kulay, hugis, at linya sa in-yong ginawang disenyo? Papaano?


1. Paglalahat (Sumangguni sa LM, TANDAAN.)

2. RepleksiyonItanong:

Paano ninyo ipagmamalaki at pahahalagahan ang mga disenyo na nakikita natin sa mga kultural na pamayanan?

IV. Pagtataya



Magdala ng sumusunod na kagamitan:

1. Krayola/Oil Pastel2. Lapis3. Oslo paper/bond paper


DEPED COPY

205

YUNIT 1 : PagguhitAralin Bilang 4 : Mga Katutubong Disenyo

BUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

ArtCriticism

ArtAppreciation

Ang mga katutubong disenyo sa kultural na pamayanan ay isang mahalagang pamana ng ating lahi na hanggang ngayon ang kanilang mga disenyo ay tinatangkilik at maaaring iangkop sa makabagong mga disenyo.

Paglikha ng mga disenyo sa pamamagitan ng crayon etching.

Nasusuri ang mga linya, hugis, kulay at ang prinsipyong paulit-ulit sa ginawang likhang-sining.

Naipagmamalaki ang mga katutubong disenyo sa kultural na pamayanang sa pamamagitan ng pagsusuot nito bilang palamuti sa katawan.

I. Layunin

A. Nalalaman ang kahalagahan ng mga katutubong disenyo na nagmula sa mga kultural na pamayanan. (A4EL-Ic)

B. Nailalarawan ang mga katutubong disenyo na gawa ng mga pangkat-etniko sa mga kultural na pamayanan. (A4EL-Ic)

C. Nakalilikha ng isang disenyo mula sa mga katutubong motif sa pamamagitan ng crayon etching. (A4EL-Ic)

II. Paksang Aralin : Mga Katutubong Disenyo

A. Elemento ng Sining: Linya, kulay, hugis B. Prinsipyo ng Sining: Paulit-ulit C. Kagamitan : oslo paper/bond paper, lapis, krayola/oil pastel

III. Pamamaraan


1. Balik-aral

Sabihin:

Napag-aralan na natin ang iba’t ibang disenyo ng mga kultural na pamayanan tulad ng Luzon, Visayas, at Mindanao. Ibigay ang pagkakaibaiba ng kanilang mga disenyo sa kanilang mga kagamitan at pananamit?


DEPED COPY

206

2. Pagganyak

Magpakita ng larawan ng iba’t ibang disenyong etniko. Ipasabi sa mga bata kung anong uri ito ng disenyo at anong pangkat-etniko ang may gawa nito.

dibuho ng Kalinga dibuho ng Maranao dibuho ng Ifugao

Itanong :

Ano ang masasabi ninyo sa mga larawang ito? Sa palagay ninyo, saan nagmula o hango ang kanilang mga disenyo?


1. Paglalahad

Ang mga disenyong etniko ay gawa ng iba’t ibang uri ng pangkat-etniko sa mga kultural na pamayanan sa bansa. Ang kanilang talino at kasanayan sa paglikha ay naipapakita nila sa paggawa ng mga kagamitang pantahanan, gaya ng palayok, mangkok, at banga sa mga hinabing tela, kumot, at banig. Magaganda rin ang kanilang mga palamuti sa katawan tulad ng alahas, kwintas, at hikaw. Ang mga bagay sa kapaligiran at maging sa kalikasan ay ang mga pangunahing pinaggagayahan ng kanilang mga disenyo tulad ng araw, buwan, bituin, dahon, bulaklak, dagat, hayop, at tao.





Ano-anong mga pangkat-etniko ang gumamit ng mga dibuhong araw, bituin, at tao sa kanilang mga disenyo?

Paano mo ginamit ang mga linya, kulay, at hugis sa paggawa ng iba’t ibang disenyo o dibuho?


DEPED COPY

207


1. Paglalahat


2. Repleksyon

Itanong:

Paano ninyo ipagmamalaki at pahahalagahan ang mga disenyong etniko na gawa ng mga pangkat-etniko?

IV. Pagtataya


V. Takdang Gawain / Kasunduan

Magdala ng sumusunod na kagamitan:

1. Mga retaso ng tela, manila paper2. Oil Pastel3. Lapis4. Gunting5. Krayola


DEPED COPY

208

YUNIT 1 : PagguhitAralin Bilang 5 : Mga Katutubong Disenyo sa Kasuotan at Kagamitan

BUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

Art\Criticism

ArtAppreciation

Kilala ang mga pangkat-etniko sa pamayanang kultural sa kanilang mga katutubong sining tulad ng disenyo ng kanilang mga kasuotan, at kagamitan na hango sa kalikasan o kapaligiran.

Paggawa ng iba’t ibang disenyo mula sa Luzon, Visayas, atMindanao gamit ang retaso.

Nasusuri ang gamit ng linya, hugis, kulay, at ang prinsipyong paulit-ulit sa mga disenyong ginawa.

Napahahalagahan ang iba’t ibang motif na gamit ng mga pangkat-etniko sa Luzon, Visayas, atMindanao sa pamamagitan ng paggamit nito sa mga disenyo.

I. Layunin

A. Natutukoy ang pagkakaiba ng mga disenyo na may motif mula sa Luzon, Visayas, at Mindanao. (A4PL-Id)

B. Nakaguguhit ng mga disenyo na may motif sa retaso para maging lagayan ng barya.

C. Napapahalagahan ang iba’t ibang motif na gamit ng mga pangkat-etniko sa pamamagitan ng paggamit nito sa mga disenyo.

II. Paksang Aralin

A. Elemento ng Sining: linya, kulay, hugis B. Prinsipyo ng Sining: Pag-uulit ng motifC. Kagamitan : mga larawan, retaso, lapis, gunting, karayom,

sinulid, at kahit na anong pangkulay; (oil pastel, krayola, colored pen/pencil)

D. Sanggunian : Sining sa Araw-araw 5, pp. 102-105


DEPED COPY

209

III. Pamamaraan


1. Balik-aral

Magpakita ng mga larawan ng motif na ginagamit sa disenyo ng mga pangkat-etniko sa pamayanang kultural ng bansa. Huhulaan ng mga mag-aaral kung saang lugar ito nagsimula. (Maaaring magbigay ng iba pang halimbawa maliban sa nasa larawan).

a. - - Ifugao

b. - - - Kalinga

c. - Panay-Bukidnon

2. Pagganyak

Magpapakita ng iba’t ibang larawan ng mga kasuotan, kagamitan na gawa ng mga pangkat-etniko mula sa Luzon, Visayas, at Mindanao.

Suriin ang mga disenyo na ginamit sa mga larawan.


DEPED COPY

210

Itanong:

Ano-anong mga hugis, linya, at kulay na ginamit sa kanilang mga kasuotan at kagamitan? Paano ito nagkakatulad at nagkakaiba?


1. Paglalahad

Likas sa mga Pilipino ang pagkamalikhain at makasining. Ito ay minana pa natin sa ating mga ninuno. Sa ilang salin na ng lahi ay patuloy pa ring nakikita ang mga bagay na makasining na likha ng mga katutubo.

Kaakit-akit ang mga disenyong gawa ng ating mga pangkat- etniko. Ang kanilang talino at kasanayan sa paglikha ay naipakikita nila sa paggawa ng mga kagamitang pantahanan, palamuti sa katawan, kasuotan, at iba pa.

Makikita ninyo sa sumusunod na mga larawan ang mga halimbawang dibuho ng iba’t ibang pangkat-etniko. Pag-aralan ninyong iguhit ang bawat isa dahil gagamitin natin ito sa paggawa ng ating likhang-sining.

Mga dibuhong araw (sun motif)

Kalinga Ifugaw Muslim Bagobo

Mga dibuhong bituin (star motif)

Panay-Bukidnon Bagobo Tagbanua Agta

Taong sumasayaw


DEPED COPY

211

2. Gawaing Pansining Ang mga bata ay guguhit ng iba’t ibang disenyo sa retaso mula

sa Luzon, Visayas, at Mindanao na maaari nilang gamitin bilang lagayan ng barya (coin purse) o taguan ng mga palamuti (jewelry pouch).(Sumangguni sa LM, Aralin 5.)

3. Pagpapalalim sa Pag-unawa1. Ano-anong mga pangkat-etniko ang nabanggit sa ating

talakayan? 2. Anong disenyo mula sa kalikasan o kapaligiran ang inyong

ginamit sa paggawa ng obra? Bakit ninyo napili ang disenyo?


1. PaglalahatAno ang natutuhan ninyo sa aralin natin ngayon? Maaari ba

nating ihalintulad ito sa ating pang araw-araw na gawain? Bakit?

2. Repleksiyon Itanong:

1. Paano mo magagamit ang inyong nalalaman sa pang-araw araw na buhay?

2. Makatutulong ba ang mga ito sayo bilang bata at sa iyong pamilya? Paano?

Tandaan: Ang guro ay magbibigay ng pamantayang pangkaligtasan sa paggamit ng matutulis at matatalim na bagay upang maiwasan ang sakuna habang gumagawa ng likhang-sining.


DEPED COPY

212

IV. PagtatayaSuriin ang ginawang likhang-sining at bigyan ito ng kaukulang

puntos gamit ang rubrik.

MGA SUKATAN

Higit nanasusunod

angpamantayan

sa pagbuo ng likhang-sining

(3)

Nasunod angpamantayan


(2)

Hindinasunod

angpamantayan


(1)

1. Nakilala ang iba’t ibang disenyo sa mga kagamitan at kasuotan na mayroon sa Luzon, Visayas, at Mindanao.

2. Nakaguguhit ng mga motif sa pagbuo ng disenyo sa retaso.

3. Nakasunod nang tama sa mga hakbang sa paggawa ng likhang-sining.

4. Napapahalagahan ang mga katutubong sining sa pamamagitan ng pagguhit ng disenyo sa lagayan ng barya (coin purse) o lagayan ng palamuti (jewelry pouch).

V. Takdang Gawain / KasunduanDalhin ang sumusunod na kagamitan-lapis, krayola, gunting,

ruler, at lumang karton o (cardboard)


DEPED COPY

213

YUNIT 1 : PagguhitAralin Bilang 6 : Kagawian ng Iba’t Ibang Pamayanang Kultural BUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

ArtCriticism

ArtAppreciation

Ang mga pangkat- etniko sa bansa ay may iba’t ibang kagawian sa kanilang pamayanan. Nagpapakita itong nakagisnang kaugalian, wika, at mga paniniwala.

Nakaguguhit ng disenyong etniko sa bookmark gamit ang elemento ng sining.

Nasusuri ang wastong pag-gamit ng linya, hugis , kulay, at disenyo.

Napahahalagahan ang mga kagawian ng mga iba’t ibang pamayanang kultural sa pamamagitan ng paggamit ng natapos na obra.

I. Layunin:A. Naibabahagi ang mga kaalaman tungkol sa mga kagawian ng mga iba’t

ibang pamayanang kultural. (A4PR-Ie & If)B. Nakaguguhit ng disenyong etniko sa bookmark gamit ang elemento ng

sining. (A4PR-Ie & If)C. Napahahalagahan ang mga kagawian ng mga iba’t ibang pamayanang

kultural sa pamamagitan ng paggamit ng natapos na obra. (A4PR-Ie)

II. Paksang Aralin:A. Elemento ng Sining: linya, hugis, kulay, at disenyoB. Kagamitan: lapis, krayola, gunting, ruler, at lumang karton o cardboardC. Sanggunian: Umawit at Gumuhit Batayang Aklat 4

III. Pamamaraan:A. Panimulang Gawain

1. Balik-aralAno-ano ang mga pananamit at kagamitan ng mga pangkat-

etniko na natutuhan sa nakaraang aralin?2. Pagganyak

Magpakita ng ilang larawan ng mga kagamitan ng mga pangkat-etniko.Itanong:

1. Kanino ang mga sinaunang gamit na aking ipinakita?2. Ano ang masasabi mo sa mga ito?


DEPED COPY

214

B. Panlinang na Gawain1. Paglalahad

Sabihin: Ang mga sinaunang kagamitan at kasuotan ng mga pangkat-etniko ay bahagi ng pang-araw araw na buhay sa kanilang pamayanang kultural. Ang mga pamayanang kultural sa ating bansa ay may kakaibang kaugalian na kanilang nakagisnan. Halimbawa ay kapag may namatay na mahal sa buhay, sila ay nag-aalay ng mga pagkain upang hilingin sa diyos ng kamatayan na samahan ang kaluluwa sa pagtawid sa kabilang buhay. Inilalagak ang labi nito sa Manunggul Jar na kakikitaan ng masining at kakaibang disenyo. Naniniwala sila na ang mga nakikita sa kapaligiran tulad ng bundok, mga halaman, mga hayop, at anumang makikita sa kalikasan ay mga sagrado at may espirito kaya madalas ang kanilang pag-aayuno at pag-aalay upang sila ay mapangalagaan laban sa anumang masasamang espirito.

Ang kanilang paniniwala ay makikita sa mga masisining na dibuho sa kanilang kasuotan, palamuti sa katawan, at mga kagamitan. Ang pamayanang kultural na ito ay yaman ng ating bansa.

Pansinin ang larawan sa ibaba. Ang kanilang kasuotan ay kakikitaan ng mga disenyong etniko na nagtataglay ng mga maninipis at makakapal na linya, mga mapupusyaw na kulay at mga dibuhong kanilang pinagyaman.

Sa araling ito ay guguhit tayo ng disenyong etniko gamit ang elemento ng sining na magagamit natin sa pang-araw araw.


Ang mga bata ay guguhit ng disenyong-etniko sa lumang karton o cardboard gamit ang elemento ng sining.(Tingnan sa LM GAWIN.)


DEPED COPY

215

3. Pagpapalalim sa Pag-unawa 1. Paano mo ginamit ang linya sa pagguhit ng napiling disenyong-

etniko?2. Ano ang masasabi mo sa mga kulay na ginamit?


1. Paglalahat

1. Ano-ano ang mga nakagisnang kaugalian ng ating pamayanang kultural?

2. Nakikita pa rin ba ang mga kaugaliang ito sa kasalukuyang panahon sa inyong lugar?

3. Ano ano ang mga kaalaman tungkol sa mga kagawian ng iba’t ibang pamayanang kultural? Paano mo magagamit ang mga ito sa ating pang-araw araw na gawain?

2. Repleksyon

Itanong:Sa paanong paraan natin mapahahalagahan ang iba’t ibang pa-

mayanang kultural?

IV. Pagtataya

(Pagsagot sa Rubriks sa LM SURIIN.)


1. Magdala ng recycled papers tulad ng lumang kalendaryo o anu mang papel.

2. Dalhin ang kagamitan sa pagguhit.


DEPED COPY

216

YUNIT 1 : PAGGUHITAralin Bilang 7 : Masining na Disenyo ng Pamayanang KulturalBUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

ArtCriticism

ArtAppreciation

Ang disenyo sa mga kagamitan ng mga nasa pamayanang kultural ay may kakaibang istilo at tunay na yaman ng lahi na makikita hanggang sa kasalukuyang panahon.

Pagguhit ng masining na disenyo ng pamayanang kultural sa recycled papers o anumang papel.

Napaghahambing ang pagkakatulad at kaibahan ng ginamit na elemento ng sining sa disenyo ng pamayanang kultural sa kasalukuyang disenyo.

Napaha-halagahan ang masining na disenyo ng pamayanang kultural sa kasalukuyang disenyo.

I. Layunin:

A. Naisasalin ang mga kaalaman sa masining na disenyo ng pamayanang kultural sa pagbuo ng kasalukuyang disenyo. (A4PR-If-Ig)

B. Naiguguhit ang mga masining na disenyo sa recycled papers o anumang papel. (A4PR-If)

C. Napahahalagahan ang mga masining na disenyo ng pamayanang kultural sa pamamagitan ng paglapat nito sa kasalukuyang disenyo. (A4PR-If)

II. Paksang Aralin:

A. Elemento ng Sining: Linya, hugis, kulay, at disenyoB. Kagamitan: recycled papers tulad ng lumang kalendaryo o anumang

papel, lapis, ruler, at krayolaC. Sanggunian: Umawit at Gumuhit Batayang Aklat

III. Pamamaraan:

A. Panimulang Gawain1. Balik-aral

Ano-ano ang ginamit mong mga elemento ng sining sa ginawa mong bookmark sa nakaraang aralin?2. Pagganyak

Magpakita ng larawan ng mga kagawian ng mga iba’t ibang pa-mayanang kultural na natutuhan sa nakaraang aralin at ipapansin ang mga disenyo sa kanilang kasuotan.


DEPED COPY

217

Itanong:

1. May disenyo ba ang kanilang kasuotan?2. Anong masasabi mo sa kanilang mga disenyo?


Sabihin: Ang mga masining na disenyo ng mga pamayanang kultural

ay isa sa mga pamana ng sining sa ating bansa na bahagi ng ating kultura.

Ang mga disenyo noong unang panahon ay ginawang basehan din upang makagawa ng disenyo ngayon.

Ipinakita ng iba’t ibang disenyo na halos magkakatulad ang paggamit ng dibuho, kulay at linya ng disenyo ng pamayanang kultural sa disenyo ng makabagong panahon.Ang katangiang pagkamalikhain ay hindi nawala bagkus ay lalo pang pinagyaman para sa lalo pang ikagaganda ng mga disenyong atin nang nakagisnan.

Hindi lamang sa mga kasuotan at mga kagamitan makikita ang mga disenyo. Makikita din ito sa mga gamit sa bahay, mga pang dekorasyon, at mga palamuti sa katawan.

Masining na Disenyo ng Pamayanang Kultural

Masining na Kasalukuyang Disenyo

Sa araling ito ay guguhit kayo ng mga masining na disenyo ng pamayanang kultural sa kasalukuyang disenyo sa recycled papers o anumang papel.


DEPED COPY

218

Itanong:

1. Ano-ano ang mga elemento ng sining ang makikita sa mga disenyo noon at ngayon?

2. Makikita ba ang mga disenyong mula sa pamayanang kultural sa mga kasalukuyang disenyo? Magbigay ng halimbawa.

3. Dapat bang ipagmalaki natin ang mga disenyong nagmula pa sa pamayanang kultural? Bakit?

2. Gawaing Pansining Sabihin:

Ang pantakip sa notbuk na may disenyo ay nagpapadagdag pa ng kagandahan nito. Ito rin ay magsisilbing proteksiyon. Isang paraan na maipakita natin ang pagmamalaki at pagpapahalaga sa masining na disenyo ng pamayanang kultural ay gamitin ito sa pagdidisenyo ng ating mga kagamitan.

Magpagawa sa mga bata ng sariling makabagong disenyo gamit ang elemento ng sining. (Tingnan sa LM GAWIN.)

3. Pagpapalalim sa Pag-unawa 1. Masaya ka ba sa kinalabasan ng iyong disenyo? Bakit?2. Ano ang naging inspirasyon mo sa paggawa ng sariling

disenyo?3. Sa papaanong paraan mo ginamit ang mga linya at kulay sa

pagguhit ng sariling disenyo?

C. Pangwakas na Gawain1. Paglalahat

Ano-ano ang mga kaalaman tungkol sa masining na disenyo ng pamayanang kultural? Paano mo magagamit ang mga ito sa pang-araw-araw na gawain?

2. RepleksyonItanong:

1. Paano mo mapahahalagahan ang masining na disenyo? 2. Dapat bang ipagmalaki ang ating mga disenyo?3. Naging kawili-wili ba sa paningin ang disenyong nalikha mo?

IV. Pagtataya(Pagsagot sa rubriks sa LM SURIIN.)

V. Takdang Gawain / KasunduanDalhin ang sumusunod:

1. Lapis 4. watercolor2. krayola 5. craft paper3. brush ¼ cartolina o 6. plastic cover recycled cardboard


DEPED COPY

219

YUNIT 1 : PagguhitAralin Bilang 8 : Crayon Resist ng Disenyong EtnikoBUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

ArtCriticism

ArtAppreciation

Ang mga makabuluhang likhang-sining ng ating mga ninuno ay mababakas pa rin sa mga disenyo ng kagamitan na nakikita pa rin natin sa kasalukuyang panahon.

Paggawa ng placemat gamit ang disenyong etniko gamit ang paraang crayon resist.

Naipamamalas ang wastong paraan sa paggawa ng disenyong etniko gamit ang paraang crayon resist.

Napahahalagahan ang disenyong etniko sa natapos na proyekto sa pamamagitan ng paggamit ng natapos na obra.

I. Layunin:A. Nagagamit ang crayon resist technique sa pagpapakita ng disenyong

etniko o patterns. (A4PR-Ih)B. Nakagagawa ng pinoy placemat gamit ang disenyong etniko. (A4PR-Ih)C. Napahahalagahan ang disenyong etniko sa paggamit ng natapos na

proyekto. (A4PR-Ih)

II. Paksang Aralin:A. Elemento ng Sining: linya, hugis, kulay, at disenyoB. Kagamitan : lapis, krayola, brush, ¼ cartolina o recycled cardboard, watercolor, craft paper, at plastic coverC. Sanggunian : Musika, Sining at Edukasyong Pangkatawan 5

III. Pamamaraan:A. Panimulang Gawain

1. Balik-aralMagpakita ng larawan ng mga disenyo sa mga kasuotan ng

mga pangkat-etniko at ipasagot kung kaninong pangkat-etniko ito nagmula.

2. PagganyakSabihin:

Ang mga disenyong etniko o pattern na pagaralan na ay maaaring gamitin sa paggawa ng isang obra. May iba’t ibang paraan din sa paggawa gamit ng krayola. Isa ang crayon resist na maaaring gamitin sa pagbuo ng obra.


DEPED COPY

220

Alam mo ba na may mga bagay na hindi maaaring maghalo tulad ng langis at tubig? Ang kaisipang ito ay mapatutunayan sa sining na crayon resist na ang ibig sabihin ay “naiiwasan ng krayola na matakpan ng watercolor”. Dahilan sa katangian ng krayola na malangis at madulas ay hindi ito maaaring matakpan ng watercolor na matubig.


Sabihin:Ang mga pangkat-etniko ay may paraan sa kanilang pamumuhay

na nagpapakita ng pagiging masining. Makikita sa mga kagamitan at mga palamuti ang iba’t ibang disenyo na kanilang pinagyaman. Ito ay makikita pa rin sa kasalukuyang panahon.

Ang pagpapahalaga sa kanilang iniambag sa mundo ng sining ay tunay na yaman ng ating bansa. Isa sa mga paraan upang maipakita ang pagpapahalaga ay ang paggamit ng kanilang disenyo sa iba’t ibang obra.

Sa araling ito ay gagawa tayo ng obra gamit ang disenyong etniko o pattern sa paraang crayon resist.

2. Gawaing PansiningBasahin at sundin ang Hakbang sa Paggawa ng Placemat

(Tignan sa LM GAWIN.)3. Pagpapalalim sa Pagkaunawa

Itanong:1. Masaya ka ba sa natapos mong gawain? Bakit?2. Ano ang masasabi mo sa iyong natapos na obra?

C. Pangwakas na Gawain1. Paglalahat

Bilang isang mag-aaral, mahalaga ba na gamitin ang disenyong-etniko sa paggawa ng obra? Bakit?

2. RepleksiyonItanong:

1. Paano mo maipapakita ang kahalagahan ng sining sa gi-nawang obra?

IV. Pagtataya(Pagsagot sa rubriks sa LM SURIIN.)

V. Takdang Gawain / KasunduanHanda ang lahat ng mga natapos na sining para sa gagawing pagtatanghal ng mga likhang-sining.


DEPED COPY

221

LAGUMANG PAGSUBOK SA UNANG YUNIT

Panuto : Basahin at unawain ang sumusunod na mga tanong. Isulat ang titik ng tamang sagot sa sagutang papel.

1. Sila ay kilala sa kanilang katapangan sa pakikidigma. Hindi sila kailanman umuurong sa anumang labanan sapagkat para sa kanila, ang karuwagan ay batik sa karangalan ng pamilya.A. Badjao C. SubanenB. Tausug D. Cuyunon

2. Nananatili pa rin ang kanilang tunay at naiibang disenyo at kulay sa kanilang mga gawang ukit, damit, banig, at sa kanilang mga kagamitang gawa sa tanso.A. Maranao C. YakanB. T’boli D. Bagobo

3. Sila ay gumagawa ng tela para sa mga damit mula sa t’nalak na hinahabi mula sa mga hibla ng abaka.A. Yakan C. T’boliB. Tausug D. Maranao

4. Sila ay kilala sa sining ng paglalala. Gumagamit sila ng mga hibla ng pinya at abaka bilang pangunahing materyales.A. Maranao C. TausugB. T’boli D. Yakan

5. Ito ay ang paggawa ng iba’t ibang disenyo na hango sa kalikasan o kapaligiran. Anong uri ng disenyo ito?A. Pagpipinta C. Katutubong disenyo B. Paglilimbag D. Pag-uukit

6. Alin sa mga larawang ito ang disenyo ng mga dahon ng Ifugao? A. B. C. D.

7. Alin sa mga larawang ito ang nagpapakita ng disenyo ng araw ng taga Kalinga? A. B. C. D.


DEPED COPY

222

8. Saan naninirahan ang mga pangkat-etniko ng Maranao?A. Lanao del Sur C. BasilanB. Cotabato D. Zamboanga

9. Ang mga T’boli naman ay naninirahan sa_______________?A. Basilan C. LuzonB. Cotabato D. Visayas

10. Ang mga pangkat-etnikong Gaddang ay naninirahan sa _________? A. Visayas C. Sulu B. Luzon D. Nueva Viscaya

11. Sila ay kilalala sa kanilang tradisyunal na paraan ng paglalala, ilan sa kanilang mga gawa ay ang abag (g-string), bakwat (belt), at aken (skirt).

A. Gaddang C. Yakan B. T’boli D. Maranao

12. Mahilig sila sa paggawa ng mga palamuti na yari sa bato, salamin at shell Mahilig din sila sa mga kulay na maroon, puti at dilaw sa kanilang mga disenyo.

A. Maranao C. Kalinga B. Gaddang D. T’boli

13. Ang pangkat-etnikong ito ay kilalala at bantog sa madetalyeng paraan ng pagbuburda at tinatawag nila itong panubok.

A. Panay-Bukidnon C. Kalinga B. T’boli D. Gaddang

14. Saan naninirahan ang mga pangkat-etniko ng Panay-Bukidnon? A. Lanao del Sur C. Cotabato B. Capiz-Lambunao D.Basilan

15. Ano ang tawag sa mga taong gumagawa ng mga disenyo sa mga kagamitan at kasuotan ng mga pangkat-etniko?

A. mga katutubo C. mga ninuno B. pangkat-etniko D. mga dalubhasa

16. Anong elemento ng sining ang ipinapakita sa larawang ito?

A. kulay, hugis, linya C. hugis, kulay, testura (texture)B. hugis, espasyo, porma D. linya, kulay, testura (texture)


DEPED COPY

223

17. Anong prinsipyo ng sining ang ipinapakita sa larawang ito?

A. Ritmo C. BalanseB. Paulit-ulit D. Contrast

18. Anong pangkat-etniko ang nagmamay-ari ng ganitong disenyo?

A. T’boli C. TausugB. Yakan D. Maranao

19. Paano natin pahahalagahan ang mga katutubong disenyo na gawa ng ating mga ninuno?A. Ilagay sa isang museo ang mga kagamitan o kasuotan na gawa ng

ating mga katutubo.B. Itapon na lamang ito sa basurahan.C. Ipagbili ang mga bagay na ito.D. Itago na lamang ang mga ito para walang makinabang.

20. Pagkatapos gumawa ng isang likhang sining, ano ang maaaring gawin sa mga kagamitang ginamit?A. Hayaan na lamang ito sa mesang pinaggawaan.B. Iligpit ng maayos at ilagay sa tamang lalagyan ang mga kagamitang

ginamit.C. Itapon sa basurahan kahit puwede pang pakinabangan ito.D. Ikalat sa loob ng silid ang mga kagamitang ginamit. Hayaan na lamang

ang guro ang magligpit nito.

21. Sino sa sumusunod ang hindi pangkat-etniko ng Pili[pinas?A. Tiboli C. GaddangB. Yakan D. Hapon

22. Ang mga motif ng ______. A. bituin C. langitB. araw D. lupa


DEPED COPY

224

23. Sa paggawa ng obrang coin pouch ay gumamit ng kapirasong tela o ____. A. kurtina C. retaso B. kumot D. banig

24. Alin sa sumusunod na disenyo ang motif na sumasayaw na tao? A. C.

B. D.

25. Makikita ang mga ___________sa mga tela o kasuotan, kumot, punda ng unan, banga o gusi, at mga palamuti.A. disenyo C. ritmoB. kuwento D. alpabeto

26. Ang mga sinaunang kagamitan at kasuotan ng mga pangkat-etniko ay bahagi ng pang-araw araw na buhay sa kanilang ______________.A. pamayanang kultural C. modernong pamayananB. panahon noon D. pamayanan ngayon

27. Inilalagak ang labi ng sinaunang namatay na pangkat-etniko sa _______ na may masining at kakaibang disenyo.A. Manunggul Jar C. kuwebaB. banig D. bangin

28. Ang sumusunod ay pinaniniwalaang may espirito ng mga pamayanang kultural maliban sa isa.A. halaman C. bundokB. hayop D. papel

29. Ang paniniwala ng mga pangkat-etniko sa pag-aayuno ay para maprotektahan sila laban sa ________________ espirito.A. masama C. malakiB. mabuti D. matalino

30. Makikita sa sumusunod ang mga disenyong etniko maliban sa isa.A. kasuotan C. palamutiB. pagkain D. kagamitan

31. Ang mga ________________________ ng mga pamayanang kultural ay isa sa mga pamana ng sining sa ating bansa

A. kaguluhan B. hindi pagkakaunawaan C. masining na disenyo D. magulong disenyo


DEPED COPY

225

32. Alin sa sumusunod ang hindi masining na disenyo ng pamayanang kultural?

A. B.

C. D.

33. Ang masining na disenyo ng pamayanang kultural sa makabagong disenyo sa kasalukuyang panahon ay may elemento ng sining na___________.A. dilim C. liwanagB. tuldok D. linya

34. Alin sa sumusunod ang hindi makabagong disenyo?A. B.

C. D.

35. Ang recycled papers ay mga papel na ___________ na. A. sinunog C. hinatiB. ginamit D. ibinato

36. Ito ay isang paraan ng sining na hindi maaaring haluan ng tubig dahilan sa katangian ng krayola na malangis at madulas.A. crayon resist C. printmaking B. crayon etching D. doodling

37. Sa paggawa ng likhang-sining makikita ang iba’t ibang________sa isang obra.A. elemento C. kilosB. kasabihan D. awit


DEPED COPY

226

38. Alin sa sumusunod na obra ang ginamitan ng paraang crayon resist?A. Takip ng Notbuk C. Pinoy BookmarkB. Placemat D. pamaypay

39. Dapat _____________ ang mga naiambag sa sining ng mga pangkat-etniko.A. itapon C. pahalagahanB. isawalang bahala D. isantabi

40. Tunay na maipagmamalaki ang mga disenyo na nagmula sa ating pangkat-etniko.A. Oo C. MaaariB. Hindi D. Walang komento

SUSI NG SAGOT:

1. B 21. D 2. A 22. B 3. C 23. C 4. D 24. A 5. C 25. A6. B 26. A7. A 27. A8. A 28. D9. B 29. A10. D 30. B11. A 31. C 12. C 32. C13. A 33. D14. B 34. A15. A 35. B16. A 36. A17. B 37. A18. C 38. B19. A 39. C20. B 40. A


DEPED COPY

xxv

Rep

ublic

of th

e Ph

ilipp

ines

D

epar

tmen

t of

Edu

catio

n D

epEd

Com

plex

, Mer

alco

Ave

nue

Pasi

g Ci

ty

Dec

embe

r 2

01

3

K to

12

Curr

icul

um G

uide

ART

(G

rade

4)


DEPED COPY

xxvi

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

CO

NC

EPTU

AL

FRA

MEW

OR

K

Bot

h th

e M

usic

and

the

Art

s cu

rric

ula

focu

s on

the

lea

rner

as

reci

pien

t of

the

kno

wle

dge,

ski

lls,

and

valu

es n

eces

sary

for

art

istic

expr

essi

on a

nd

cultu

ral lit

erac

y. T

he d

esig

n of

the

cur

ricu

la is

stud

ent-

cent

ered

, ba

sed

on s

pira

l pr

ogre

ssio

n of

pro

cess

es,

conc

epts

and

ski

lls a

nd g

roun

ded

in p

erfo

rman

ce-

base

d le

arni

ng.

Thus

, th

e le

arne

r is

em

pow

ered

, th

roug

h ac

tive

invo

lvem

ent

and

part

icip

atio

n, t

o ef

fect

ivel

y co

rrel

ate

mus

ic a

nd a

rt t

o th

e de

velo

pmen

t of

his

/her

ow

n cu

ltura

l ide

ntity

and

the

exp

ansi

on o

f hi

s/he

r vi

sion

of th

e w

orld

.

As

Mus

ic a

nd A

rts

are

perf

orm

ance

-bas

ed d

isci

plin

es,

effe

ctiv

e le

arni

ng o

ccur

s th

roug

h ac

tive

expe

rienc

e, p

artic

ipat

ion,

and

per

form

ance

, cr

eativ

e ex

pres

sion

, ae

sthe

tic v

alua

tion,

crit

ical

res

pons

e, a

nd i

nter

pret

atio

n.

The

ski

lls t

hat

are

deve

lope

d in

clud

e re

adin

g/an

alyz

ing,

lis

teni

ng/o

bser

ving

, pe

rfor

min

g,

(sin

ging

, us

ing

mus

ical

ins

trum

ents

, m

ovem

ent,

act

ing,

and

pla

ying

, us

ing

diff

eren

t ar

t m

ater

ials

, te

chni

ques

and

pro

cess

es,

re

spon

ding

, co

mpo

sing

, an

d cr

eatin

g. (

See

Figu

re 1

and

Fig

ure

2)

The

philo

soph

ical

fou

ndat

ions

upo

n w

hich

sta

ndar

ds a

nd c

ompe

tenc

ies

are

base

d in

clud

e: A

Pro

cess

of

Educ

atio

n by

Jer

ome

Brun

er,

Perf

orm

ance

-Bas

ed

Lear

ning

by

Cle

ve M

iller

, Aes

thet

ic E

duca

tion

by B

enne

tt R

eim

er,

Mul

tiple

Int

ellig

ence

s by

How

ard

Gar

dner

, A S

truc

ture

for

Mu

sic

Educ

atio

n by

Ron

ald

Thom

as,

Gon

gs a

nd B

ambo

o by

Jos

e M

aced

a, C

ompe

ndiu

m o

n th

e H

uman

ities

: M

usic

al A

rts

prod

uced

by

the

Nat

iona

l R

esea

rch

Cou

ncil

of t

he P

hilip

pine

s,

Cul

tura

l D

ictio

nary

for

Fili

pino

s by

The

lma

Kint

anar

and

Ass

ocia

tes,

Cre

ativ

e an

d M

enta

l G

row

th b

y Vik

tor

Low

enfe

ld a

nd W

. La

mbe

rt B

ritta

in,

Dis

cipl

ine-

Base

d Art

Edu

catio

n by

Elli

ot E

isne

r, E

ncyc

lope

dia

of P

hilip

pine

Art

s an

d Tu

klas

Sin

ing,

bot

hpro

duce

d by

the

Cul

tura

l Cen

ter

of t

he P

hilip

pine

s.


DEPED COPY

xxvii

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

PH

ILO

SO

PH

Y A

ND

RA

TIO

NA

LE F

OR

AR

TS

The

Arts

has

bee

n pr

esen

t si

nce

the

begi

nnin

g of

civ

iliza

tion

as it

is a

n es

sent

ial m

eans

for

man

to

live

and

com

mun

icat

e w

ith o

ther

s. I

t ha

s be

en u

sed

to

enha

nce

man

’s l

ife a

nd s

urro

undi

ngs,

to

expr

ess

his

thou

ghts

, dr

eam

s, a

nd s

piritu

al b

elie

fs,

and

to s

hare

his

ow

n an

d hi

s co

mm

unity

’s a

spirat

ions

, ce

lebr

atio

ns, a

nd e

vent

s. A

rts

reco

rds,

ref

lect

s, a

nd r

earr

ange

s m

an’s

life

and

exi

sten

ce.

The

Arts

is a

vis

ualiz

atio

n of

a p

eopl

e’s

hist

ory

and

uniq

uene

ss, a

refle

ctio

n of

the

ir cr

eativ

ity a

nd a

ccom

plis

hmen

ts, an

d a

visi

ble

expr

essi

on o

f th

eir

dist

inct

w

ay o

f th

inki

ng,

com

mun

icat

ing,

rea

soni

ng,

and

wor

ship

ing.

It

is e

xpre

ssed

in

a un

ique

sym

bol

syst

em t

hat

is v

isua

l, ki

netic

and

tac

tile.

How

ard

Gar

dner

,

an e

duca

tor

and

psyc

holo

gist

, af

firm

s th

at t

he a

rts

deve

lop

the

child

’s “

SPAT

IAL,

IN

TRAP

ERSO

NAL

, LI

NG

UIS

TIC

AND

KIN

ESTH

ETIC

IN

TEL

LIG

ENCES

” fo

r

the

Art

s de

velo

p a

dist

inct

way

of

seei

ng,

thin

king

, co

mm

unic

atin

g, a

nd c

reat

ing

in a

per

son.

Fur

ther

mor

e, A

rt d

evel

ops

and

incr

ease

s a

pers

on’s

abi

lity

to a

pply

cr

eativ

e an

d ne

w s

olut

ions

, fo

r ne

w p

robl

ems

in o

ur w

orld

. Sc

hool

s, t

here

fore

, ne

ed t

o de

velo

p th

e m

ultip

le in

telli

genc

es o

f a

stud

ent th

roug

h th

e ar

ts.

The

K-

12 A

rts

Curr

icul

um s

eeks

to

addr

ess

thes

e ne

eds

of o

ur s

tude

nts

for

the

21st C

entu

ry.

The

21st C

entu

ry is

a di

ffer

ent

wor

ld:

it is

hig

hly

visu

al,

with

a p

rolif

erat

ion

of im

ages

see

n no

t on

ly i

n st

atic

med

ia lik

e m

agaz

ines

, bo

oks,

pai

ntin

gs a

nd

post

ers.

N

ow im

ages

are

kin

etic

and

acc

essi

ble

in v

ario

us m

edia

like

t

elev

isio

n, o

utdo

or a

dver

tisem

ents

, m

ovie

s, c

ell p

hone

s, a

nd n

ew

tec

hnol

ogie

s lik

e iP

ads,

iP

ods,

DVD

pla

yers

, pe

rson

al c

ompu

ters

, an

d ta

blet

s. A

rtis

ts c

reat

e, u

ploa

d an

d sh

are

via

the

Inte

rnet

,

imag

es, so

unds

, te

xts,

film

s, v

ideo

s, p

ictu

res,

art

wor

ks a

nd

desi

gns.

The

se a

re r

eadi

ly a

vaila

ble

an

d

inte

ract

ive,

invo

lvin

g th

e vi

ewer

to

reac

t, c

omm

ent

and

utili

ze t

hese

vis

uals

thr

ough

the

Int

erne

t. T

each

ing

Art

to s

tude

nts

is

one

way

for

the

m to

proc

ess

and

inte

rpre

t th

e ba

rrag

e of

imag

es a

nd s

ound

s, in

a c

ritic

al a

nd in

telli

gent

man

ner.

The

focu

s of

the

K-1

2 Ar

t cu

rric

ulum

is

PHIL

IPPI

NE

ART,

C

ULT

URE

and

HER

ITAG

E, a

ppre

ciat

ing

the

dive

rsity

of

our

loca

l ar

tists

, ou

r ar

ts,

craf

ts,

and

indi

geno

us m

ater

ials

t

o st

reng

then

the

stu

dent

’s

iden

tity

of b

eing

Fili

pino

,

befo

re h

e/sh

e is

intr

oduc

ed t

o th

e ar

t of

oth

er c

ount

ries.

T

he m

odul

es g

uide

edu

cato

rs

and

prov

ide

our

stud

ents

with

art

exp

erie

nces

, co

ncep

ts, an

d pr

oces

ses

that

are

pre

sent

ed in

a S

PIRAL

PRO

GRES

SIO

N o

f di

ffic

ulty

and

dep

th f

rom

Kin

derg

arte

n to

G

rade

12.

The

appr

oach

is

CH

ILD

-CEN

TERED

and

HAN

DS-

ON

in

crea

ting

art

usin

g lo

cally

ava

ilabl

e m

ater

ials

. It

dev

elop

s th

e st

uden

t’s im

agin

atio

n an

d in

divi

dual

ex

pres

sion

, an

d hi

s/he

r CR

ITIC

AL

THIN

KIN

G S

KILL

S

thro

ugh

inqu

iry

into

the

aes

thet

ic q

ualit

ies

of h

is w

ork,

the

wor

k of

oth

ers

and

of a

rtis

ts f

rom

the

Ph

ilipp

ines

and

oth

er p

arts

of

the

wor

ld.

It c

ulm

inat

es i

n co

nnec

ting

art

to o

ther

sub

ject

are

as a

nd p

rovi

des

expo

sure

and

appr

entic

eshi

p to

pro

fess

iona

ls i

n va

rious

art

-rel

ated

fie

lds

so the

stu

dent

can

dis

cove

r an

d co

nsid

er the

diff

eren

t ca

reer

opp

ortu

nitie

s in

the

art

s.


DEPED COPY

xxviii

K t

o 12

BA

SIC

ED

UC

ATI

ON

CU

RR

ICU

LUM

Figu

re 1

. The

Cur

ricu

lum

Fra

mew

ork

of M

usic

and

Art


DEPED COPY

xxix

K t

o 12

BA

SIC

ED

UC

ATI

ON

CU

RR

ICU

LUM

Figu

re 2

. C

onte

nt o

f M

usic

and

Art

per

Gra

de L

evel

Gra

de 1

2Mas

tery

of P

rofic

ienc

y in

the

chos

en fo

rm o

r gen

re

Gra

de 1

1Mas

tery

of P

rofic

ienc

y in

the

chos

en fo

rm o

r gen

re

Gra

de 1

0App

licat

ion

of C

onte

mpo

rary

Mus

ic a

nd A

rts

Gra

de 9

Appl

icat

ion –

Wes

tern

Mus

ic a

nd A

rts

Gra

de 8

Appl

icat

ion –

Asia

n M

usic

and

Art

s

Gra

de 7

Appl

icat

ion –

Phili

ppin

e Fo

lk M

usic

and

Art

s

Gra

de 6

Appl

icat

ion

for A

ppro

pria

te M

aste

ry a

nd A

cqui

sitio

n of

Ski

lls

Gra

de 5

Expl

orat

ion –

Elem

ents

/ Pr

oces

ses

Gra

de 4

Form

al In

trod

uctio

n to

Ele

men

ts /

Proc

esse

s

Gra

de 3

Prel

imin

ary

Acq

uisi

tion

of B

asic

Kno

wle

dge

and

Skill

s G

rade

2En

hanc

ed U

nder

stan

ding

of F

unda

men

tal P

roce

sses

Gra

de 1

Intr

oduc

tion

to th

e Fu

ndam

enta

l Pro

cess

es

Kind

erga

rten

Expo

sure

to th

e D

iffer

ent M

usic

& A

rt P

roce

sses

(E

xper

ient

ial L

earn

ing)


DEPED COPY

xxx

K t

o 12

BA

SIC

ED

UC

ATI

ON

CU

RR

ICU

LUM

Ta

ble

1. B

asic

Ref

eren

ce f

or M

usic

and

Art

Con

tent

Mus

ic E

lem

ents

A

rts

Ele

men

ts a

nd P

rinc

iple

s M

usic

Pro

cess

es

Art

Pro

cess

es

-c

reat

ing)

Sh

ape/

Form

-c

reat

ing)

Tex

ture

*

Cont

rast

*No

form

al in

stru

ctio

n in

har

mon

y

from

K to

3

(tra

nsfe

renc

e)


DEPED COPY

xxxi

K t

o 12

BA

SIC

ED

UC

ATI

ON

CU

RR

ICU

LUM

LEA

RN

ING

AR

EA S

TAN

DA

RD

: Th

e le

arne

r de

mon

stra

tes

an

und

erst

andi

ng o

f b

asic

co

ncep

ts a

nd p

roce

sses

in

m

usic

and

art

thr

ough

app

reci

atio

n,

anal

ysis

and

per

form

ance

for

his

/her

sel

f-de

velo

pmen

t, c

eleb

ratio

n of

his

/her

Fili

pino

cul

tura

l ide

ntity

and

div

ersi

ty, a

nd

expa

nsio

n of

his

/her

wor

ld v

isio

n.

KEY

STA

GE

STA

ND

AR

DS:

K -

3

4 –

6

7 –

10

The

lear

ner

dem

onst

rate

s un

ders

tand

ing

of

fund

amen

tal p

roce

sses

thr

ough

pe

rfor

min

g, c

reat

ing,

and

res

pond

ing,

ai

med

tow

ards

the

dev

elop

men

t of

ap

prec

iatio

n of

mus

ic a

nd a

rt, a

nd

acqu

isiti

on o

f bas

ic k

now

ledg

e an

d sk

ills.

The

lear

ner

dem

onst

rate

s un

ders

tand

ing

of

basi

c el

emen

ts a

nd c

once

pts

thro

ugh

pe

rfor

min

g, c

reat

ing,

and

res

pond

ing,

aim

ed

tow

ards

the

dev

elop

men

t of

app

reci

atio

n of

m

usic

and

art

, and

acq

uisi

tion

of b

asic

kn

owle

dge

and

skill

s.

The

lear

ner

dem

onst

rate

s un

ders

tand

ing

of

salie

nt fe

atur

es o

f mus

ic a

nd a

rt o

f the

Ph

ilipp

ines

and

the

wor

ld, t

hrou

gh a

ppre

ciat

ion,

an

alys

is, a

nd p

erfo

rman

ce, f

or s

elf-

deve

lopm

ent,

the

cele

brat

ion

of F

ilipi

no c

ultu

ral

iden

tity

and

dive

rsity

, and

the

expa

nsio

n of

on

e’s

wor

ld v

isio

n.


DEPED COPY

xxxii

K t

o 12

BA

SIC

ED

UC

ATI

ON

CU

RR

ICU

LUM

GR

AD

E LE

VEL

STA

ND

AR

DS:

Gra

de L

evel

G

rade

Lev

el S

tand

ards

Gra

de 1

Th

e le

arne

r de

mon

stra

tes

basi

c un

ders

tand

ing

of t

he fu

ndam

enta

l pro

cess

es in

mus

ic a

nd a

rt, t

hrou

gh p

erfo

rmin

g, c

reat

ing,

list

enin

g an

d ob

serv

ing,

and

re

spon

ding

.

Gra

de 2

Th

e le

arne

r de

mon

stra

tes

basi

c an

d fu

ndam

enta

l pro

cess

es in

mus

ic a

nd a

rt, t

hrou

gh p

erfo

rmin

g, c

reat

ing,

list

enin

g an

d ob

serv

ing,

and

res

pond

ing.

Gra

de 3

Th

e le

arne

r ha

s ac

quire

d th

e ba

sic

and

fund

amen

tal p

roce

sses

thr

ough

per

form

ing,

cre

atin

g, li

sten

ing

and

obse

rvin

g, a

nd r

espo

ndin

g, t

owar

ds t

he

deve

lopm

ent

of a

ppre

ciat

ion

of m

usic

and

art

, and

the

acq

uisi

tion

of b

asic

kno

wle

dge

and

skill

s.

Gra

de 4

Th

roug

h th

e fo

rmal

intr

oduc

tion

of e

lem

ents

, the

lear

ner

can

iden

tify

the

basi

c kn

owle

dge

and

skill

s in

mus

ic a

nd a

rt, t

owar

ds s

elf-

deve

lopm

ent,

the

cele

brat

ion

of F

ilipi

no c

ultu

ral i

dent

ity a

nd d

iver

sity

, and

the

exp

ansi

on o

f one

’s w

orld

vis

ion.

Gra

de 5

Th

roug

h ex

plor

atio

n, t

he le

arne

r de

mon

stra

tes

a de

eper

und

erst

andi

ng o

f bas

ic k

now

ledg

e an

d sk

ills

in m

usic

and

art

, tow

ards

sel

f-de

velo

pmen

t, th

e ce

lebr

atio

n of

Fili

pino

cul

tura

l ide

ntity

and

div

ersi

ty, a

nd e

xpan

sion

of o

ne’s

wor

ld v

isio

n.

Gra

de 6

Th

roug

h ap

plic

atio

n, t

he le

arne

r de

mon

stra

tes

unde

rsta

ndin

g of

the

bas

ic c

once

pts

of a

nd p

roce

sses

in m

usic

and

art

, tow

ards

sel

f-de

velo

pmen

t, th

e ce

lebr

atio

n of

Fili

pino

cul

tura

l ide

ntity

and

div

ersi

ty, a

nd t

he e

xpan

sion

of o

ne’s

wor

ld v

isio

n.

Gra

de 7

Th

e le

arne

r de

mon

stra

tes

basi

c un

ders

tand

ing

of t

he fu

ndam

enta

l pro

cess

es in

mus

ic a

nd t

he a

rts

thro

ugh

perf

orm

ing,

cre

atin

g, li

sten

ing

and

obse

rvin

g,

and

resp

ondi

ng t

owar

ds a

ppre

ciat

ion

of t

he c

ultu

ral r

ichn

ess

of t

he d

iffer

ent

prov

ince

s in

the

Phi

lippi

nes.

Gra

de 8

Th

e le

arne

r de

mon

stra

tes

unde

rsta

ndin

g of

sal

ient

feat

ures

of A

sian

mus

ic a

nd t

he a

rts,

thr

ough

app

reci

atio

n, a

naly

sis,

and

per

form

ance

for

sel

f-de

velo

pmen

t, th

e ce

lebr

atio

n of

Fili

pino

cul

tura

l ide

ntity

and

div

ersi

ty, a

nd t

he e

xpan

sion

of o

ne’s

wor

ld v

isio

n.

Gra

de 9

Th

e le

arne

r de

mon

stra

tes

unde

rsta

ndin

g of

sal

ient

feat

ures

of W

este

rn m

usic

and

the

art

s fr

om d

iffer

ent

hist

oric

al p

erio

ds, t

hrou

gh a

ppre

ciat

ion,

ana

lysi

s,

and

perf

orm

ance

for

self-

deve

lopm

ent, t

he c

eleb

ratio

n of

Fili

pino

cul

tura

l ide

ntity

and

div

ersi

ty, a

nd t

he e

xpan

sion

of o

ne’s

wor

ld v

isio

n.

Gra

de 1

0 Th

e le

arne

r de

mon

stra

tes

unde

rsta

ndin

g of

sal

ient

feat

ures

of c

onte

mpo

rary

mus

ic a

nd t

he a

rts,

thr

ough

app

reci

atio

n, a

naly

sis,

and

per

form

ance

, for

sel

f-de

velo

pmen

t, th

e ce

lebr

atio

n of

Fili

pino

cul

tura

l ide

ntity

and

div

ersi

ty, a

nd t

he e

xpan

sion

of o

ne’s

wor

ld v

isio

n.


DEPED COPY

xxxiii

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

GR

AD

E 4

CO

NT

EN

T

CO

NT

EN

T

ST

AN

DA

RD

S

PE

RFO

RM

AN

CE

S

TA

ND

AR

DS

LE

AR

NIN

G C

OM

PE

TE

NC

Y

CO

DE

GR

AD

E 4

- F

IRS

T Q

UA

RT

ER

I.

E

lem

en

ts:

1.

LIN

ES

1.1

orga

nic

and

inor

gani

c 2.

CO

LOR

S

2.1

prim

ary

and

seco

ndar

y 3.

SH

APE

S

2.1

styl

ized

bas

ed o

n na

ture

II

. P

rin

cip

les:

4.

REPE

TIT

ION

4.

1 m

otifs

II

I. P

roce

ss:

5. D

RAW

ING

5.

1 dr

awin

g of

fig

ures

of

diff

eren

t cu

ltur

al

com

muni

ties

5.

2 cr

ayon

etc

hing

of

ethn

ic d

esig

ns

cray

on r

esis

t of

sce

nes

from

diff

eren

t cu

ltura

l gr

oups

in t

he

Phili

ppin

es

I.

Ele

me

nts

:

1. L

INES

1.1

orga

nic

and

inor

gani

c 2.

CO

LOR

S

Th

e l

ea

rne

r…

dem

onst

rate

s un

ders

tand

ing

of

lines

, te

xture

, an

d sh

apes

; an

d ba

lance

of

siz

e an

d re

petition

of

mot

ifs/p

atte

rns

thro

ugh

draw

ing

dem

onst

rate

s un

ders

tand

ing

of

lines

, te

xture

, an

d sh

apes

; an

d ba

lance

Th

e l

ea

rne

r…

prac

tice

s va

riet

y of

cul

ture

in

the

com

mun

ity

by w

ay

of a

ttire,

bod

y ac

cess

orie

s,

relig

ious

pra

ctic

es a

nd

lifes

tyle

. cr

eate

s a

uniq

ue

desi

gn o

f ho

uses

, an

d ot

her

hous

ehol

d ob

ject

s us

ed b

y th

e cu

ltur

al g

roups.

w

rite

s a

com

para

tive

de

script

ion

of

house

s an

d ut

ensi

ls u

sed

by s

elec

ted

cultur

al g

roup

s fr

om

diff

eren

t pr

ovin

ces.

pr

actice

s va

riet

y of

cul

ture

in

the

com

mun

ity

by w

ay

of a

ttire,

bod

y ac

cess

orie

s,

relig

ious

pra

ctic

es a

nd

Th

e l

ea

rne

r…

1.

app

reci

ates

the

ric

h va

riet

y of

cul

tura

l co

mm

uni

ties

in t

he

Phili

ppin

es a

nd t

heir

uniq

uene

ss

1.1

LU

ZON

- Iv

atan

, If

ugao

, Kal

kmin

ga,

Bon

tok,

G

adda

ng,

Agt

a 1.

2 V

ISAYAS

– Ati

1.3

MIN

DAN

AO

-Bad

jao,

M

angy

an,S

amal

, Yak

an, U

bano

n,

Man

obo,

Hig

aono

n,

Tal

aand

ig,

Mat

igsa

log,

Bila

an,

T’b

oli,

Tirura

y,

Man

saka

, T

ausu

g

A4

EL-I

a

2.

dis

ting

uis

hes

dist

inct

ive

char

acte

rist

ics

of s

ever

al

cultur

al c

omm

uni

ties

in

term

s of

att

ire,

bod

y ac

cess

orie

s, r

elig

ious

prac

tice

s, a

nd li

fest

yles

.

A4

EL-I

b

3.

adap

ts a

n in

dige

nous

cu

ltur

al m

otif

into

a

cont

empo

rary

des

ign

thro

ugh

cra

yon

etch

ing

A4

EL-I

c


DEPED COPY

xxxiv

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

CO

NT

EN

T

CO

NT

EN

T

ST

AN

DA

RD

S

PE

RFO

RM

AN

CE

S

TA

ND

AR

DS

LE

AR

NIN

G C

OM

PE

TE

NC

Y

CO

DE

2.1

prim

ary

and

seco

ndar

y 3.

SH

APE

S

2.1

styl

ized

bas

ed o

n na

ture

II

. P

rin

cip

les:

4.

REPE

TIT

ION

4.

1 m

otifs

II

I. P

roce

ss:

5. D

RAW

ING

5.

1 dr

awin

g of

fig

ures

of

diff

eren

t cu

ltur

al

com

muni

ties

5.

2 cr

ayon

etc

hing

of

ethn

ic d

esig

ns

cray

on r

esis

t of

sce

nes

from

diff

eren

t cu

ltura

l gr

oups

in t

he

Phili

ppin

es

of s

ize

and

repe

tition

of

mot

ifs/p

atte

rns

thro

ugh

draw

ing

lifes

tyle

. cr

eate

s a

uniq

ue

desi

gn o

f ho

uses

, an

d ot

her

hous

ehol

d ob

ject

s us

ed b

y th

e cu

ltur

al g

roups.

w

rite

s a

com

para

tive

de

script

ion

of

house

s an

d ut

ensi

ls u

sed

by s

elec

ted

cultur

al g

roup

s fr

om

diff

eren

t pr

ovin

ces.

tech

nique

.

4.

iden

tifie

s sp

ecifi

c cl

othin

g, o

bje

cts,

and

de

sign

s of

the

cul

tura

l co

mm

uni

ties

and

app

lies

it t

o a

draw

ing

of t

he

attire

and

acc

esso

ries

of

one

of t

hese

cul

tura

l gr

oups

.

A4

PL-I

d

5.

shar

es id

eas

abou

t th

e pr

actice

s of

the

diff

eren

t cu

ltur

al c

omm

uni

ties

.

A4

PR

-Ie

6.

tran

slat

es r

esea

rch

of t

he

artist

ic d

esig

ns

of t

he

cultur

al c

omm

uni

ties

into

a

cont

empo

rary

des

ign.

A4

PR

-If

7.

crea

tes

a dr

awin

g af

ter

clos

e st

udy

and

obse

rvat

ion

of o

ne o

f th

e cu

ltur

al c

omm

uni

ties

’ w

ay o

f dr

essi

ng a

nd

acce

ssor

ies.

A4

PR

-Ig

8.

prod

uces

a c

rayo

n re

sist

on

any

of

the

topi

cs:

the

uniq

ue d

esig

n o

f th

e ho

uses

, ho

useh

old

obje

cts,

pra

ctic

es, or

ritu

als

of o

ne o

f th

e cu

ltur

al g

roup

s.

A4

PR

-Ih


DEPED COPY

xxxv

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

CO

NT

EN

T

CO

NT

EN

T

ST

AN

DA

RD

S

PE

RFO

RM

AN

CE

S

TA

ND

AR

DS

LE

AR

NIN

G C

OM

PE

TE

NC

Y

CO

DE

9.

uses

cra

yon

resi

st

tech

nique

in s

how

ing

diff

eren

t et

hnic

des

igns

or p

atte

rns.

A4

PR

-Ii

GR

AD

E 4

- S

EC

ON

D Q

UA

RT

ER

I.

E

lem

en

ts:

1. S

HAPE

S

1.1

ove

rlap

ping o

f sh

apes

2.

CO

LOR

2.

1 to

sho

w m

ood

and

atm

osph

ere

3. S

PACE

3.1

sho

win

g fo

regr

ound

, m

iddl

e gr

ound

and

ba

ckgr

ound

II

. Pri

nci

ple

s:

4. P

RO

POR

TIO

N o

f ho

use

s,

build

ings

, fie

lds,

m

ount

ains,

sky

in a

la

ndsc

ape

III.

Pro

cess

: 5.

PAIN

TIN

G

5.1

impo

rtan

t la

ndsc

ape/

fam

ous

land

mar

k in

a p

rovi

nce

5.

2 (indi

geno

us h

ouse

s)

5.3

mur

al p

aint

ing

I.

Ele

me

nts

: 1.

SH

APE

S

1.1

ove

rlap

ping o

f sh

apes

2.

CO

LOR

Th

e l

ea

rne

r…

dem

onst

rate

s un

ders

tand

ing

of

lines

, co

lor,

sha

pes,

sp

ace,

and

pro

por

tion

th

roug

h dr

awin

g.

dem

onst

rate

s un

ders

tand

ing

of

lines

, co

lor,

sha

pes,

sp

ace,

and

pro

por

tion

Th

e l

ea

rne

r…

sket

ches

and

pai

nts

a la

ndsc

ape

or m

ura

l usi

ng

shap

es a

nd c

olor

s ap

prop

riat

e to

the

way

of

life

of t

he c

ultu

ral

com

muni

ty.

real

izes

tha

t th

e ch

oice

of

colo

rs t

o us

e in

a

land

scap

e gi

ves

the

moo

d or

fee

ling

of a

pai

ntin

g.

sket

ches

and

pai

nts

a la

ndsc

ape

or m

ura

l usi

ng

shap

es a

nd c

olor

s ap

prop

riat

e to

the

way

of

Th

e l

ea

rne

r…

1.

dis

cuss

es p

ictu

res

of

loca

litie

s w

here

diff

eren

t cu

ltur

al c

omm

uni

ties

live

an

d und

erst

ands

tha

t ea

ch g

roup h

as d

istinc

t ho

uses

and

pra

ctic

es.

A4

EL-I

Ia

2.

dist

ingu

ishe

s th

e at

tire

an

d ac

cess

orie

s of

se

lect

ed c

ultu

ral

com

muni

ties

in t

he

count

ry in

ter

ms

of c

olor

s an

d sh

apes

.

A4

EL-I

Ib

3.

appr

ecia

tes

the

impo

rtan

ce o

f co

mm

uni

ties

and

the

ir

cultur

e.

A4

EL-I

Ic

4.

com

pare

s th

e ge

ogra

phic

al lo

cation

, pr

actice

s, a

nd f

estiva

ls o

f th

e di

ffer

ent

cultur

al

grou

ps in

the

cou

ntry

.

A4

EL-I

Id

5.

sket

ches

a la

ndsc

ape

of a

cu

ltur

al c

omm

uni

ty b

ased

on

res

earc

hes

and

obse

rvat

ions

mad

e.

A4

EL-I

Ie


DEPED COPY

xxxvi

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

CO

NT

EN

T

CO

NT

EN

T

ST

AN

DA

RD

S

PE

RFO

RM

AN

CE

S

TA

ND

AR

DS

LE

AR

NIN

G C

OM

PE

TE

NC

Y

CO

DE

1.1

to s

how

moo

d an

d at

mos

pher

e 3.

SPA

CE

3.1

sho

win

g fo

regr

ound

, m

iddl

e gr

ound

and

ba

ckgr

ound

II

. P

rin

cip

les:

4.

PR

OPO

RTIO

N o

f ho

use

s,

build

ings

, fie

lds,

m

ount

ains,

sky

in a

la

ndsc

ape

III.

Pro

cess

: 5.

PAIN

TIN

G

2.2

impo

rtan

t la

ndsc

ape/

fam

ous

land

mar

k in

a p

rovi

nce

2.

3 (indi

geno

us h

ouse

s)

2.4

mur

al p

aint

ing

thro

ugh

draw

ing.

life

of t

he c

ultu

ral

com

muni

ty.

real

izes

tha

t th

e ch

oice

of

colo

rs t

o us

e in

a

land

scap

e gi

ves

the

moo

d or

fee

ling

of a

pai

ntin

g.

6. p

aint

s th

e sk

etch

ed

land

scap

e us

ing

colo

rs

appr

opriat

e to

the

cultur

al

com

muni

ty’s

way

s of

life

.

A4

EL-I

If

7. e

xhib

its

pain

ted

land

scap

es t

o cr

eate

a

mur

al f

or t

he c

lass

and

th

e sc

hoo

l to

appr

ecia

te.

A4

EL-I

Ig

8. t

ells

a s

tory

or

rela

tes

expe

rien

ces

abou

t cu

ltur

al

com

muni

ties

see

n in

the

la

ndsc

ape.

A4

EL-I

Ih

GR

AD

E 4

- T

HIR

D Q

UA

RT

ER

I.

Ele

me

nts

: 1.

LIN

ES

1.1

orga

nic,

inor

gani

c (m

echa

nica

l)

2. C

OLO

RS

2.1

eart

h or

nat

ural

col

ors

3. T

EXTU

RE

2.2

from

a v

arie

ty o

f m

ater

ials

4.

SH

APE

S

4.1

geom

etric/

2-

Th

e l

ea

rne

r…

dem

onst

rate

s un

ders

tand

ing

of

shap

es a

nd c

olor

s an

d th

e pr

inci

ples

of

repe

tition

, co

ntra

st,

and

emph

asis

th

roug

h pr

intm

akin

g (s

tenc

ils)

Th

e l

ea

rne

r…

crea

tes

relie

f an

d fo

und

ob

ject

s pr

ints

usi

ng e

thni

c de

sign

s.

pres

ents

res

earc

h on

rel

ief

prin

ts c

reat

ed b

y ot

her

cu

ltur

al c

omm

uni

ties

in t

he

count

ry.

Th

e l

ea

rne

r…

1.

expl

ores

the

tex

ture

of

each

mat

eria

l and

de

scribe

s its

char

acte

rist

ic.

A

4E

L-I

IIa

2. an

alyz

es h

ow e

xist

ing

ethn

ic m

otif

desi

gns

are

re

peat

ed a

nd a

lter

nat

ed.

A4

PL-I

IIb


DEPED COPY

xxxvii

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

CO

NT

EN

T

CO

NT

EN

T

ST

AN

DA

RD

S

PE

RFO

RM

AN

CE

S

TA

ND

AR

DS

LE

AR

NIN

G C

OM

PE

TE

NC

Y

CO

DE

dim

ensi

onal

Sha

pes

II.

P

rin

cip

les:

5.

CO

NTR

AST

5.1

smoo

th v

s. r

ough

5.

2 cu

rves

vs.

str

aigh

t lin

es

5.3

smal

l sha

pes

vs. bi

g sh

apes

6.

HAR

MO

NY

III.

Pro

cess

: 7.

PR

INTM

AKIN

G

7.1

relie

f pr

int

7.2

glue

prin

t 7.

3 c

ardb

oard

print

found

obje

cts

prin

t

I.

Ele

me

nts

: 1.

LIN

ES

1.1

orga

nic,

inor

gani

c (m

echa

nica

l)

dem

onst

rate

s un

ders

tand

ing

of

shap

es a

nd c

olor

s an

d th

e pr

inci

ples

of

prod

uces

mul

tipl

e co

pies

of

a re

lief

prin

t usi

ng

indu

strial

pai

nt/n

atur

al

dyes

to

crea

te d

ecor

ativ

e bo

rder

s f

or b

oard

s, p

anel

s et

c.

crea

tes

relie

f an

d fo

und

ob

ject

s pr

ints

usi

ng e

thni

c de

sign

s.

3.

disc

over

s th

e pr

oces

s of

cr

eating

rel

ief

prin

ts

and

appr

ecia

tes

how

re

lief

prin

ts m

akes

the

wor

k m

ore

inte

rest

ing

and

harm

onio

us in

ter

ms

of

the

elem

ents

invo

lved

.

A

4P

L-I

IIc

4. d

raw

s et

hnic

mot

ifs a

nd

crea

te a

des

ign b

y re

peat

ing,

alter

nat

ing,

or

by r

adia

l arr

ange

men

t.

A4

PR

-III

d

5.

cr

eate

s a

relie

f m

aste

r or

mol

d us

ing

addi

tive

an

d su

btra

ctiv

e pr

oces

ses.

A4

PR

-III

e

6.

cr

eate

s si

mpl

e,

inte

rest

ing,

and

ha

rmon

ious

ly a

rran

ged

relie

f pr

ints

fro

m a

cla

y de

sign

.

A4

PR

-III

f

7. pr

ints

rel

iefs

with

adeq

uat

e sk

ill t

o pr

oduc

e cl

ean

prin

ts w

ith

a pa

rtic

ular

des

ign m

otif

(rep

eate

d or

alter

nat

ed).

A4

PR

-III

g

8. pr

ints

rel

iefs

usi

ng f

ound

m

ater

ials

and

dis

cuss

es

the

finis

hed

artw

ork.

A4

PR

-III

h


DEPED COPY

xxxviii

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

CO

NT

EN

T

CO

NT

EN

T

ST

AN

DA

RD

S

PE

RFO

RM

AN

CE

S

TA

ND

AR

DS

LE

AR

NIN

G C

OM

PE

TE

NC

Y

CO

DE

2. C

OLO

RS

2.1

eart

h or

nat

ural

col

ors

3. T

EXTU

RE

3.1

from

a v

arie

ty o

f m

ater

ials

4.

SH

APE

S

4.1

geom

etric/

2-di

men

sion

al

Shap

es

II.

P

rin

cip

les:

5.

CO

NTR

AST

5.1

smoo

th v

s. r

ough

5.

2 cu

rves

vs.

str

aigh

t lin

es

5.3

smal

l sha

pes

vs. bi

g sh

apes

6.

HAR

MO

NY

III.

Pro

cess

: 7.

PR

INTM

AKIN

G

7.1

relie

f pr

int

7.2

glue

print

7.3

card

boar

d pr

int

found

obje

cts

prin

t

repe

tition

, co

ntra

st,

and

emph

asis

th

roug

h pr

intm

akin

g (s

tenc

ils)

pres

ents

res

earc

h on

rel

ief

prin

ts c

reat

ed b

y ot

her

cu

ltur

al c

omm

uni

ties

in t

he

count

ry.

prod

uces

mul

tipl

e co

pies

of

a re

lief

prin

t usi

ng

indu

strial

pai

nt/n

atur

al

dyes

to

crea

te d

ecor

ativ

e bo

rder

s f

or b

oard

s, p

anel

s et

c.

9. cr

eate

s th

e re

lief

mol

d us

ing

foun

d m

ater

ial:

hard

foa

m;

card

boar

d sh

apes

glu

ed o

n w

ood;

strings

and

but

tons

, ol

d sc

rew

s, a

nd m

etal

par

ts

glued

on w

ood

or

card

boar

d.

A4

PR

-III

i

7.

disp

lays

the

fin

ishe

d ar

twor

k fo

r ot

hers

to

critiq

ue

and

disc

uss

.

A4

PR

-III

j-1

1.

part

icip

ates

in a

sc

hool

/dis

tric

t ex

hibi

t an

d cu

lmin

atin

g ac

tivi

ty in

ce

lebr

atio

n of

the

N

atio

nal A

rts

Mon

th

(Feb

ruar

y).

A4

PR

-III

j-2


DEPED COPY

xxxix

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

CO

NT

EN

T

CO

NT

EN

T

ST

AN

DA

RD

S

PE

RFO

RM

AN

CE

S

TA

ND

AR

DS

LE

AR

NIN

G C

OM

PE

TE

NC

Y

CO

DE

GR

AD

E 4

- FO

UR

TH

QU

AR

TE

R

I.

Ele

me

nts

: 1.

CO

LOR

1.

1 dy

es c

an b

e co

mbi

ned

to c

reat

e ne

w c

olor

s 2.

VALU

E/T

ON

E

light

and

dark

II

.

Pri

nci

ple

s:

3. R

EPE

TIT

ION

3.

1 m

otifs

, co

lors

II

I.

Pro

cess

: 4.

SCU

LPTU

RE a

nd 3

-di

men

sion

al c

raft

s 5.

Tex

tile

cra

ft:

5.

1 tie-

dye

(one

col

or;

2 co

lors

) 5.

2 M

at w

eavi

ng (

buri)

Th

e l

ea

rne

r…

dem

onst

rate

s un

ders

tand

ing

on

colo

r (d

yes)

, va

lues

, an

d re

petition

of

mot

ifs t

hro

ugh

scul

ptur

e an

d 3

-D

craf

ts

Th

e l

ea

rne

r…

appl

ies

indi

vidua

lly t

he

intr

icat

e pr

oced

ures

in t

ie-

dyei

ng

in c

loth

es o

r t-

shirts

and

com

pare

s th

em

with

one

anot

her.

re

plic

ates

tra

dition

al s

kills

in

mat

wea

ving

fro

m

indi

geno

us m

ater

ial l

ike

abac

a ta

pest

ries

. re

sear

ches

on t

ie-d

yed

craf

ts o

f th

e T’b

oli a

nd

pres

ents

des

igns

mad

e by

th

em;p

rese

nts

rese

arch

on

tie-

dyed

pro

duct

s of

oth

er

cultur

al c

omm

uni

ties

to

com

pare

the

ir d

esig

ns

and

colo

rs.

Th

e l

ea

rne

r…

1. re

sear

ches

and

di

ffer

entiat

es t

extile

tr

aditio

ns, e.

g. t

ie-d

ye d

one

in o

ther

cou

ntries

like

Chi

na,

In

dia,

Jap

an, an

d In

done

sia

in t

he o

lden

tim

es a

nd

pres

ently,

as w

ell a

s in

the

Ph

ilipp

ines

, e.

g. t

heT

inal

ak

mad

e by

the

T’b

olis

.

A4

EL-I

va

2. pr

esen

ts p

ictu

res

or

actu

al s

ampl

es o

f di

ffer

ent

kind

s of

mat

wea

ving

tr

aditio

ns in

the

Phi

lippi

nes.

A4

EL-I

vb

3. di

scus

ses

the

intr

icat

e de

sign

s of

mat

s w

oven

in t

he

Phili

ppin

es:

3.1

Bas

ey, Sa

mar

bur

i m

ats

3.2

Iloi

lo b

amba

n m

ats

3.3

Bad

jao&

Sam

al m

ats

3.4

Taw

i-ta

wila

min

usa

mat

s 3.

5

Rom

blon

bur

i mat

s

A4

EL-I

Vc


DEPED COPY

xl

K t

o 12

BA

SIC

ED

UC

ATI

ON

CU

RR

ICU

LUM

CO

NTE

NT

CO

NTE

NT

STA

ND

AR

DS

P

ERFO

RM

AN

CE

STA

ND

AR

DS

LE

AR

NIN

G C

OM

PET

ENC

Y

CO

DE

I.

Elem

ents

: 1.

CO

LOR

1.

1 dy

es c

an b

e co

mbi

ned

to c

reat

e ne

w c

olor

s 2.

VAL

UE/

TON

E lig

ht a

nd d

ark

II.

Pri

nci

ples

: 3.

REP

ETIT

ION

3.

2 m

otifs

, co

lors

II

I. P

roce

ss:

4. S

CULP

TUR

E an

d 3-

dim

ensi

onal

cra

fts

5. T

extil

e cr

aft:

5.

1 tie

-dye

(on

e co

lor;

2

colo

rs)

5.2

Mat

wea

ving

(bu

ri)

dem

onst

rate

s un

ders

tand

ing

on

colo

r (d

yes)

, val

ues,

an

d re

petit

ion

of

mot

ifs t

hrou

gh

scul

ptur

e an

d 3

-D

craf

ts

appl

ies

indi

vidu

ally

the

in

tric

ate

proc

edur

es in

tie

-dy

eing

in c

loth

es o

r t-

shirt

s an

d co

mpa

res

them

with

on

e an

othe

r.

repl

icat

es t

radi

tiona

l ski

lls

in m

at w

eavi

ng f

rom

in

dige

nous

mat

eria

l lik

e ab

aca

tape

strie

s.

rese

arch

es o

n tie

-dye

d cr

afts

of

the

T’bo

li an

d pr

esen

ts d

esig

ns m

ade

by

them

;pre

sent

s re

sear

ch o

n tie

-dye

d pr

oduc

ts o

f ot

her

cultu

ral c

omm

uniti

es t

o co

mpa

re t

heir

desi

gns

and

colo

rs.

3.

emph

asiz

es t

extil

e cr

afts

lik

e tie

-dye

ing

whi

ch

dem

ands

car

eful

pr

actic

es a

nd f

aith

ful

repe

titio

n of

the

ste

ps t

o pr

oduc

e go

od d

esig

ns.

A4

PL-

Ivd

4.

give

s m

eani

ng t

o th

e de

sign

s, c

olor

s, p

atte

rns

used

in t

he a

rtw

orks

.

A4

PL-

Ive

5.

crea

tes

a sm

all m

at

usin

g co

lore

d bu

ri st

rips

or a

ny m

ater

ial t

hat

can

be w

oven

, sh

owin

g di

ffer

ent

desi

gns:

sq

uare

s, c

heck

s zi

gzag

s,

and

strip

es.

A4

PR

-IV

f

6.

wea

ves

own

desi

gn

sim

ilar

to t

he s

tyle

mad

e by

a lo

cal e

thni

c gr

oup.

A4

PR

-IV

g

7.

crea

tes

orig

inal

tie

-dye

d te

xtile

des

ign

by

follo

win

g th

e tr

aditi

onal

st

eps

in t

ie-d

yein

g us

ing

one

or t

wo

colo

rs.

A4

PR

-IV

h


DEPED COPY

xli

K t

o 12

BA

SIC

ED

UC

ATI

ON

CU

RR

ICU

LUM

CO

DE

BO

OK

LEG

END

Sam

ple:

A10

PR

-If-

4

LEG

END

S

AM

PLE

Firs

t En

try

Lear

ning

Are

a an

d St

rand

/ Su

bjec

t or

Sp

ecia

lizat

ion

Ar

t

A1

0

Gra

de L

evel

G

rade

10

Upp

erca

se L

ette

r/s

Dom

ain/

Cont

ent/

Co

mpo

nent

/ To

pic

Proc

ess

PR

-

Rom

an N

um

eral

*Z

ero

if no

spe

cific

qua

rter

Q

uart

er

Firs

t Q

uart

er

I

Low

erca

se L

ette

r/s

*Put

a h

yphe

n (-

) in

bet

wee

n le

tter

s to

indi

cate

mor

e th

an a

sp

ecifi

c w

eek

Wee

k W

eek

six

f

-

Ara

bic

Nu

mbe

r Co

mpe

tenc

y

Eval

uate

wor

ks o

f ar

t in

te

rms

of a

rtis

tic c

once

pts

and

idea

s us

ing

crite

ria

from

th

e va

rious

art

m

ovem

ents

4

DO

MA

IN/

CO

MP

ON

ENT

CO

DE

Elem

ents

EL

Prin

cipl

es

PL

Proc

esse

s PR


DEPED COPY

ii

Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Patnubay ng Guro Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales ( mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD









DEPED COPY

iii

Paunang Salita


malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining.








DEPED COPY

vi

SINING

Yunit 2 – Pagpipinta

Aralin 1: Landscape ng Pamayanang Kultural ……………………..

227

Aralin 2: Kasuotan at Palamuting Etniko …………………………… 232

Aralin 3: Kultura ng Pangkat-Etniko …………………………………. 235

Aralin 4: Pista ng mga Pamayanang Kultural ………………….…… 238

Aralin 5: Krokis ng Pamayanang Kultural …………………………… 243

Aralin 6: Kulay ng Kapaligiran ………………………………………... 247

Aralin 7: Myural ng Tanawin sa Pamayanang Kultural ……………. 250

Aralin 8: Malikhaing Pagpapahayag ………………………………… 254


DEPED COPY

193



DEPED COPY

227

YUNIT 2 : PagpipintaAralin Bilang 1 : Landscape ng Pamayanang Kultural

BUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

ArtCriticism

ArtAppreciation

Ang bawat pamayanang kultural ay may natatanging uri ng tahanan at paraan ng pamumuhay sa kanilang komunidad.

Pagguhit at pagpipinta ng tanawin ng pamayanang kultural

Napag-uugnay ang wastong espasyo ng mga bagay bagay sa tanawin ng pamayanang kultural

Naipagmamalaki ang kagandahan ng iba’t ibang tanawin sa pamayanang kultural sa pamamagitan ng eksibit ng likhang sining

I. Layunin

A. Natatalakay ang iba’t ibang tanawin sa pamayanang kuturalB. Naiguguhit at naipipinta ang tanawin ng komunidad ng mga Pamayanang

kultural (A4EL-IIA)C. Naipagmamalaki ang kagandahan ng tanawin sa pamayanang kultural sa

pamamagitan ng likhang sining

II. Paksang Aralin

A. Elemento ng Sining: Espasyo (foreground, middle ground, background)B. Prinsipyo ng Sining: BalanseC. Kagamitan : Lapis, papel, watercolor, brush, water containerD. Sanggunian : www.wikipedia.com

CCP Collection: The Philippine Tribesmen

III. Pamamaraan


1. Balik – aral

Tukuyin ang mga disenyong etniko na makikita sa mga likhang-sining.


DEPED COPY

228

2. Pagganyak

Magpakita ng larawan ng isang komunidad. Ipatukoy ito sa mga bata at ipalarawan ang katangian ng bawat isa. (Hal. tahanan, tao, hayop, kagamitan sa paghahanapbuhay, at iba pa.)

Hayaan din silang magkuwento ng makikita sa kanilang komunidad.


1. Paglalahad

Sabihin sa mga bata na maraming komunidad ng mga pangkat-etniko ang makikita sa iba’t ibang rehiyon sa bansa. Ipakilala ang ilan sa mga ito sa tulong ng larawan.


DEPED COPY

229

IVATAN

Ang mga Ivatan ay matatagpuan sa lalawigan ng Batanes. Ang kanilang mga tahanan ay maituturing na lumang estraktura sa Batanes. Ito ay yari sa limestone at coral habang ang bubungan ay mula sa cogon grass na sadyang binuo sa pangunahing layunin na magbigay ng proteksiyon laban sa kalamidad tulad ng bagyo.

Ang mga babaeng Ivatan ay nagsusuot naman headgear na tinatawag na vakul. Ito ay yari sa abaka na inilalagay sa ulo bilang kanilang proteksiyon sa araw at ulan.

IFUGAO

Ang mga Ifugao naman ay makikita sa bulubundukin ng Cordillera kung saan ang mga hagdang-hagdang palayan ay pangunahing atraksiyon sa lugar. Ang salitang Ifugao ay nagmula sa katagang “i-pugo” na nangangahulugang “mga tao sa burol” o “people of the hill”.

Ang kanilang tahanan na may kuwadradong sukat na natu- tukuran ng apat na matitibay na posteng kahoy at ito ay nakaangat mula sa lupa na may humigit kumulang apat na talampakan walang


DEPED COPY

230

bintana ang tahanan at ang dingding ay yari sa matibay na mga kahoy. Mayroon itong hagdanan na inaalis sa gabi upang di maka- pasok ang kaaway o mabangis na hayop.

MARANAO

Ang mga Maranao ay pangkat-etniko na makikita sa Lanao, Mindanano. Ang katawagang Maranao ay nangangahulugang “People of the Lake” dahil ang pangkat-etniko na ito ay nabubuhay sa lawa ng Lanao. Ang kanilang pangunahing paraan ng pamumuhay ay pangingisda at nakasentro ang kanilang mga gawain sa lawa.

Ang mga Maranao ay nakikilala sa kanilang pambihirang disenyo na tinatawag na “okir”. May mga tahanan ang mga Maranao na tinatawag na torogan. Ito ay para sa mga datu o may mataas na katayuan sa lipunan. sa kanilang tahanan ay makikita ang disenyong “okir” sa harapan ng torogan. Ang mga inukit na disenyong okir ay makikita sa mga nililok sa panolong.

Pag-usapan ang larawan at ang mga makikita rito.

Itanong:

1. Anong bagay sa larawan ang pinakamalapit sa kanila? Ang pinakamalayo?

2. Anong bagay ang pinakamaliit? pinakamalaki? 3. Hayaang magbigay ang bata ng sariling kaisipan tungkol sa

pagkakaiba ng ayos ng mga bagay sa larawan. (Sumangguni sa ALAMIN.)


DEPED COPY

231

2. Gawaing Pansining (Sumangguni sa GAWIN.)

3. Pagpapalalim ng Pag-unawa

1. Ano ano ang mga bagay sa iyong likhang-sining ang makikita sa foreground? middle ground? at background?

2. Paano mo maipakikita ang wastong espasyo ng mga bagay sa larawan ng iyong likhang sining?


1. Paglalahat

Naipakikita sa pagpipinta ng tanawin ng komunidad ang tamang espasyo ng mga bagay sa larawan sa pamamagitan ng pagguhit ng foreground, middle ground, at background.

(Sumangguni sa TANDAAN.)

2. Replekisyon

Paano mo maipagmamalaki ang ang mga komunidad ng mga pangkat-etniko sa ating bansa?

IV. Pagtataya

(Sumangguni sa SURIIN.)Ipagamit sa mga bata ang rubrik sa pagsukat ng sariling kakayahan sa pagguhit.

V. Takdang Aralin

Magsaliksik sa magasin, libro o internet ng mga larawan ng komunidad ng iba pang pangkat-etniko sa bansa. Idikit sa kuwaderno at lagyan ng maikling paglalarawan tungkol sa larawan.


DEPED COPY

232

YUNIT 2 : PagpipintaAralin Bilang 2 : Kasuotan at Palamuting EtnikoBUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

ArtCriticism

ArtAppreciation

Ang mga pamayanang kultural sa bansa ay makikilala sa kanilang kasuotan at palamuti na bahagi ng kanilang kultura at pang araw-araw na pamumuhay.

Paglikha at pagpinta ng kasuotan at palamuti ng pamayanang kultural

Naipakikita ang pagkakaiba-iba ng disenyong hugis at kulay ng kasuotan at palamuti ngmga pamayanang kultural

Naipagmamalaki ang kasuotan at palamuting mga pamayanang kultural sa bansa sa pamamagitan ng pagsusuot ng likhang sining na kasuotan

I. LayuninA. Natatalakay ang kasuotan at palamuti ng pangkat-etniko sa isang

pamayanang kultural sa bansa. (A4EL-IIb)B. Nakakalikha ng sariling disenyo ng isang katutubong kasuotan.C. Naipagmamalaki ang kagandahan ng kasuotan ng mga pangkat-etniko

sa pamayanang kutural sa pamamagitan ng pagsusuot ng likhang-sining na kasuotan.

II. Paksang AralinA. Elemento ng Sining: Hugis at KulayB. Kagamitan : lapis, manila paper, gunting, watercolor, crayon

III. PamamaraanA. Panimulang Gawain

1. Balik-aralIpatukoy ang foreground, middle ground, at background sa

sumusunod na larawan.

1 2 3


DEPED COPY

233

2. Pagganyak

Magpakita ng larawan ng mga batang Pilipino na may iba’t ibang palamuti sa katawan. Ipatukoy ito sa mga bata at ipalarawan ang katangian ng mga palamuti sa kaniyang katawan. (Hal. kuwintas, hikaw, damit, singsing, at iba pa.)

B. Panlinang na GawainPaglalahad

Sabihin sa mga bata na ang bawat pamayanang kultural ay may kani-kaniyang kasuotan at palamuti.

Ang bawat pook o komunidad ay may produktong likhang-sining na maipagmamalaki ng kanilang mamamayan dahil sa taglay na kagandahan at pambihirang uri nito.

Ipakita ang makukulay na kasuotan at palamuti ng pangkat-etniko.

TboliAng mga T’boli ay makikita sa Cotabato sa Mindanao.

Pangangaso, pangingisda, at pangunguha ng mga prutas sa kagubatan ang kanilang ikinabubuhay. Kaingin ang sistema ng kanilang pagsasaka. Naghahabi sila ng tela para sa damit na ang tawag ay t’nalak na hinabi mula sa hibla ng abaka. Sila ay tanyag sa kanilang kasuotan at palamuting kuwintas, pulseras, at sinturon na yari sa metal at plastik. Ang kuwintas ay yari sa maliliit na butil na tinuhog. Karaniwang kulay ng mga butil ay pula, itim, at puti. Ang kuwintas na ito ay nilalagyan ng palawit na yari sa tanso. Nangingibabaw sa mga kulay na ginagamit ng T’boli ang pula, itim, at puti.

Ipasuri sa mga bata ang hugis at kulay na makikita sa mga disenyong kasuotan at palamuti ng mga pangkat-etniko. Pag-usapan ang larawan at ang mga makikita rito.


DEPED COPY

234

Ang kasuotan at palamuti ay nagiging kaakit-akit sa paningin kung maganda ang pagkakadisenyo ng mga elemento ng sining tulad ng hugis at kulay.

Ang paggamit ng overlap ay nakatutulong upang makatawag pansin ang isang disenyo. Ang overlap ay ang pagpapatong-patong ng mga hugis at bagay sa larawan.

Nagagawa nitong maipakitang gumagalaw ang isang larawan at makatotohanan sa pamamagitan ng tamang proporisyon.

Nakatutulong din ang pagpili ng kulay sa kagandahan ng disenyo. Ang paggamit ng matitingkad na kulay kasama ang mapusyaw na kulay ay nakatutulong upang mapansin ang hugis o bagay sa larawan.

Itanong sa mga bata kung anong hugis at kulay ang makikita sa larawan. Paano nagiging maayos sa paningin ang pagkakaayos ng hugis at kulay? Hayaang magbigay ang batang sariling kaisipan tungkol sa pagkakaiba ng ayos ng mga bagay sa larawan.

2. Gawaing Pansining(Sumangguni sa GAWIN.)

3. Pagpapalalim ng Pag-unawaItanong:

Paano nagiging kaakit-akit ang mga disenyong pangkat-etniko?C. Pangwakas na Gawain

1. PaglalahatAng paggamit ng pagpapatong patong ng mga hugis (overlapping)

at matitingkad na kulay ay nakatutulong upang maging kaakit-akit ang disenyo sa paglikha ng disenyo ng kasuotan(Sumangguni sa TANDAAN.)

2. RepleksyonPaano mo maipagmamalaki ang mga kasuotan at palamuti ng

pangkat-etniko sa mga pamayanang kultural sa ating bansa?

IV. Pagtataya(Sumangguni sa SURIIN.)Ipasuot sa mga bata ang kasuotan na kanilang ginawa at magkaroon ng munting parada sa loob ng silid-aralan.

Itanong:1. Ano ang mga kulay na kasuotan na maganda sa paningin?2. Ano-anong hugis ang magandang gamitin sa bawat disenyo?3. Ipatukoy ang mga overlap sa disenyo ng kanilang kasuotan.

V. Takdang AralinMagsaliksik ng disenyong kasuotan ng iba pang pangkat-etniko. Gumupit sa magasin o kumuha ng larawan sa internet at idikit sa kuwaderno.


DEPED COPY

235

YUNIT 2 : PagpipintaAralin Bilang 3 : Kultura ng Pangkat-Etniko

BUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

ArtCriticism

ArtAppreciation

Ang bawat pangkat-etniko sa pamayanang kultural ay may kani-kaniyang kultura na pinangangalagaan

Pagpipinta ng larawan ng kultura ng pamayanan sa pamamagitan ng watercolor

Naipakikita ang value sa pagpinta ng larawan sa gamit ang watercolor

Naipagmamalaki ang kagandahan ng kultura ng mga pangkat-etniko sa pamayanang kultural sa pamamagitan ng pagpipinta

I. Layunin

A. Natatalakay ang kultura ng mga pangkat-etniko sa pamayanang kultural sa bansa. (A4EL-IIC)

B. Naiguguhit at naipipinta ang larawan ng kultura ng mga pangkat- etniko sa pamamagitan ng watercolor

C. Naipagmamalaki ang kagandahan ng kultura ng mga pangkat-etniko sa pamamagitan ng watercolor painting

II. Paksang Aralin

A. Elemento at Prinsipyo ng Sining: Kulay (Katangiang Value – o kapusyawan o kadiliman ng kulay)

B. Kagamitan : Lapis, papel, watercolor, brush, tubig, basahan, lumang diyaryo, mixing plate o recyclable container

III. Pamamaraan


1. Pagganyak

Magpakita ng larawan ng mga gawain sa kasalukuyan. Ipatukoy ito sa mga bata at ipalarawan ang katangian ng bawat isa. Hayaan din silang magkuwento ng kanilang karanasan kapag ginagawa nila o nakikita ito.


DEPED COPY

236

1. 2 3Sabihin sa mga bata na ang mga gawaing ito ay ilan lamang sa mga gawain na ginagawa din ng mga tao sa pamayanang kultural bilang bahagi ng kanilang kultura


1. Paglalahad

Ang iba’t ibang pangkat-etniko sa mga pamayanang kultural ay may mga sinaunang kultura na pinagyayaman pa rin hanggang sa kasalukuyan. Karamihan ay sinaunang gawain o nakagisnang gawain upang ipagdiwang ang kahalagahan ng buhay.

Kadalasan, ang kultura ng mga pangkat-etniko ay may kaugnayan sa kanilang hanapbuhay. Kaingin, pagsasaka, pangingisda, pangangaso na pangunahing pinagkukunan ng kanilang ikinabubuhay.

Maraming pangkat-etniko ang naniniwala sa dasal at pananampalataya. Sila ay nagdaraos ng selebrasyon at ritwal tuwing may kasalan, panggagamot, kapanganakan, paglilibing, at paglalakbay. Nag-aalay din sila ng hayop bilang pasasalamat sa mga pangyayari.

Magpakita ng kultura ng pangkat-etniko


(Sumangguni sa ALAMIN MO.)


DEPED COPY

237


(Sumangguni sa GAWIN.)

3. Pagpapalalim sa Pagkaunawa

Itanong:

1. Paano naipakikita ang value ng kulay sa pagkulay?2. Paano mo nagagawang madilim at mapusyaw ang disenyo?


1. Paglalahat

Naipakikita ang tamang value sa pagkulay gamit ang watercolor sa mga bagay sa larawan sa pamamagitan ng pagdadagdag ng tubig upang maging mapusyaw at konting tubig upang maging mas madilim ang kulay ng likhang sining.


2. Repleksiyon

Itanong:

1. Ano ang nakatutuwang karanasan mo habang isinasagawa ang watercolor painting?

2. Ano ang kakaibang epekto ng paglalagay ng mapusyaw at madilim na kulay sa paglikha ng larawan sa pamamagitan ng watercolor?

IV. Pagtataya

(Sumangguni sa SURIIN.)Ipagamit ang rubrik sa pagsukat ng sariling kakayahan sa pagguhit.

V. Takdang Aralin

Gumuhit ng isang gawain o tradisyon na ginagawa sa inyong paaralan. Pintahan ito sa pamamagitan ng watercolor


DEPED COPY

238

YUNIT 2 : PagpipintaAralin Bilang 4 : Pista ng mga Pamayanang Kultural

Buod ng Aralin

Art History Art Production Art Criticism Art Appreciation

Ang mga pamayanang kultural ay may iba’t ibang pagdiriwang at selebrasyon na ginaganap sa kanilang lugar

Pagpinta ng myural ng isang pagdiriwang o selebrasyon

Naipakikita ang mga masasayang kulay sa myural

Naipagmamalaki ang pagdiriwang ng mga pamayanang kultural sa pamamagitan ng paglikha ng myural

I. Layunin

A. Napaghahambing ang iba’t ibang pagdiriwang sa mga pamayanang kultural sa bansa. (A4EL-IIF)

B. Nakalilikha ng isang myural ng isang selebrasyon o pagdiriwangC. Naipagmamalaki ang pagdiriwang ng mga pamayanang kultural sa

pamamagitan ng likhang sining

II. PaksangAralinA. Elemento : Kulay B. Kagamitan : lapis, papel, watercolor, cardboard, gunting, gomaC. Sanggunian : Sining sa Araw-araw 6, DECS PRODED

III. Pamamaraan


1. Balik-aral

Itanong:

1. Ipaliwanag ang value sa pagkulay.2. Paano nagiging mapusyaw ang isang kulay? Madilim?

2. Pagganyak

Magpahula sa mga bata tungkol sa sumusunod na bagay. Ipatukoy


DEPED COPY

239

ito sa mga bata at ipalarawan ang katangian ng bawat isa. Itanong sa mga bata kung saan nila ito madalas makita. Hayaan din silang magkuwento tungkol sa kanilang karanasan pag may ganitong okasyon.

1. (pagkain)

2. (banderitas)

3. (magarbong kasuotan)


DEPED COPY

240

4. (sayawan)

5. (palaro)


1. Paglalahad

Ang mga Pilipino ay sadyang masayahin. Nakakapagbuklod tayo dahil sa mga selebrasyon at pagdiriwang tulad ng panahon ng pagtatanim at pistang bayan. Ang mga tao ay sama-samang nagsasaya, nagbabatian, at gumagawa upang maisakatuparan ang layunin ng kanilang pagdiriwang.

Pistang Bayan

Ang bawat lugar o bayan ay may kani-kanilang panahon ng pista. Ito ay parangal sa santong patron ng bayan at ginagawa isang beses sa isang taon. Ang mahahalagang bahagi ng pagdiriwang ay ang misa at prusisyon. Dito nagkakasama ang magkakaibigan at magkakamag-anak. Lahat ay nagsasaya dahil sa mga palaro at masasayang tugtugin ng mga musikong umiikot sa buong bayan habang ang iba naman ay nagsasalo-salo sa masaganang pagkain.


DEPED COPY

241

PAHIYAS

Ang Pahiyas ay isang makulay na pista na ipinagdiriwang tuwing ika-15 ng Mayo sa Lucban, Quezon. Sa pamamagitan ng pistang ito, pinasasalamatan ng mga magsasaka ang kanilang patron dahil sa kanilang masaganang ani. Bahagi ng selebrasyon ang pagdidisenyo ng mga bahay kung saan ito ay napapalamutian ng kanilang sariling ani tulad ng mga prutas, gulay, palay, bulaklak, dahon, ‘pako’ at ‘kiping’ na siyang nagdadala ng isang makulay na kabuuan.

PANAGBENGAAng Pistang Panagbenga o ang Baguio Flower Festival ay ang taunang kapistahan sa Lungsod Baguio na idinaraos sa buong buwan ng Pebrero. Ipinagmamalaki dito ang kasaganahan ng mga bulaklak sa Baguio gayun din ang mayamang kultura nila kung kaya ito ay dinarayo taon-taon ng mga turista.

Ang salitang panagbenga ay may kahulugang, “panahon ng pagyabong, panahon ng pamumulaklak”. Sa selebrasyong ito makikita ang mga magarbong kaayusan ng bulaklak, sayawan sa kalye, eksibit ng bulaklak, paglilibot sa hardin, paligsahan ng pag-ayos ng bulaklak, maningning na pagsabog ng mga paputok, at iba pa.


Itanong sa mga bata kung anong pakiramdam nila tuwing may mga ganitong pagdiriwang. Ipapansin din sa mga bata ang mga kulay na nangingibabaw kapag may mga pagsasaya tulad ng pista.

(Sumangguni sa ALAMIN MO.)


DEPED COPY

242


(Sumangguni sa GAWIN.)

3. Pagpapalalim sa Pagkaunawa

Itanong:

1. Paano nagagawa ng isang pintor na maipakita ang damdamin sa kaniyang sining?

2. Ano-anong mga kulay ang nagpapahiwatig ng kasayahan na kadalasang ginagamit sa mga pista?


1. Paglalahat

Naipakikita ang damdamin ng isang tao sa pamamagitan ng paggamit ng kulay. Ang mga kulay tulad ng dilaw, dalandan, pula, at iba pa ay ginagamit sa mga masasayang pagdiriwang o selebrasyon tulad ng pista.


2. Repleksiyon

Paano mo maipagmamalaki ang mga tanyag na pista sa ating bansa?

IV. Pagtataya

(Sumangguni sa SURIIN.)


DEPED COPY

243

YUNIT 2 : PagpipintaAralin Bilang 5 : Krokis ng Pamayanang Kultural

BUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

ArtCriticism

ArtAppreciation

Ang mga Pilipino ay may likas na kaugalian at katangiang sumasalamin sa iba’t ibang pamamaraan ng pagbuo ng kanilang likhang-sining. Ito ay batay sa uri ng kani-kanilang pamayanan.

Pagguhit ng isang krokis na nagpapakita ng mga katangian ng isang pamayanang kultural.

Nasusuri ang gamit ng espasyo at proporsyon sa pagguhit ng landscape,magandang tanawin sa lalawigan batay sa pananaliksik at pagmamasid.

Nabibigyang halaga at napatitibay ang paghanga sa magagandang tanawin sa lalawigan sa pamamagitan ng pagguhit.

I. Layunin

A. Nakikilala ang pamayanang tinitirhanB. Nakaguguhit ng isang krokis na nagpapakita ng kanilang kapaligiran, ayon

sa wastong gamit ng espasyo, proporsyon, sukat, at iba pang detalye sa pagguhit ng isang landscape. (A4EL-IIe)

C. Naipagmamalaki ang mga pamayanang kultural sa pamamagitan ng likhang-sining

II. Paksang Aralin

A. Elemento ng sining : EspasyoB. Prinsipyo ng Sining : ProporsyonC. Kagamitan : lapis, papel, bond paper, rulerD. Sanggunian : Umawit at Gumuhit 5, BA pp.100, 111

III. Pamamaraan


1. Balik-Aral

Paano nakatutulong ang mga kulay at hugis sa paglalarawan ng kultura ng isang pamayanang kultural?


DEPED COPY

244

2. Pagganyak (pagsusuri sa larawan)

Narito ang mga larawan ng pamayanang kultural mula sa Luzon, Visayas, at Mindanao. Suriin ang bawat larawan. Ano ang pagkakatulad ng bawat isa?

Pamayanan sa tabing-dagat

Pamayanan sa bundok

Pamayanan sa urbanisadong lungsod

Pamayanan sa kagubatan

Sabihin:

1. Sa mga larawan na nakikita ninyo, ano-ano ang mga pagkakaiba sa uri ng kanilang kapaligiran?

2. Batay sa inyong obserbasyon, paano binuo ang krokis o detalye ng apat na larawan?

3. Ano ang inyong napupuna sa mga linyang ginamit? Sa sukat ng mga bagay sa larawan?Paghambingin ninyo ang tao, puno, tahanan, at iba pang likas

na istruktura sa bawat larawan. Gaano kalaki/ kaliit ang tao kung iku-kumpara sa mga punungkahoy at tahanan na nasa kanilang likuran.


DEPED COPY

245


1. Paglalahad

Kung magmamatyag ka sa iyong kapaligiran, mapapansin mong iba-iba ang hugis, laki, at kulay ng iba’t ibang bagay tulad ng bundok, dagat, gusali, at iba pang likas at di-likas na istruktura. May mga bagay na malapit at mayroon ding mga bagay na malayo. Ang mga malalayong bagay ay nagiging maliit sa paningin habang ang mga bagay naman na malalapit ay mas malaki sa paningin kung pagmamasdan mong mabuti ang isang tanawin. Sa sining, tinatawag itong ilusyon ng espasyo.

Ang landscape ay tanawin sa isang pamayanan o lugar na itinatampok ang kapaligiran na karaniwang mga tanawin tulad ng mga puno at bundok ang paksa.

Magiging mas makatotohanan ang iyong larawang iginuhit kung isasaalang–alang mo ang prinsipyo ng proporsiyon.

Ang proporsiyon ay ang kaugnayan ng mga bagay-bagay base sa taas at laki ng mga iguguhit. Kung guguhit ng isang puno at taong magkatabi, mas mataas ang puno kaysa sa tao gayundin ang bahay at ng mga tao nang sa gayo’y mas makatotohanan ang dibuho.

Proporsiyon ng tao, bahay at, puno.


DEPED COPY

246

2. Gawaing PansiningSabihin:

Ngayon ay papangkatin ko kayo sa apat. Ang unang pangkat ay guguhit ng landscape ng pamayanan sa kabundukan. Ang pangalawang pangkat ay pamayanan sa tabing-dagat, pamayanang kultural sa urbanisadong lungsod ang sa ikatlong pangkat, at pamayanan sa kagubatan naman sa pang-apat na pangkat. Bago ang inyong pagawa, ibigay ang ating mga pamantayan na dapat sundin sa pagguhit. (Sumangguni sa LM Aralin 5).

3. Pagpapalalim sa Pag-unawaItanong :

1. Paano nakatutulong ang proporsiyon sa paggawa ng krokis ng isang tanawin?

2. Sa ginawa mong mga detalye, paano ginagawang malayo ang isang bagay at gayon din, paano mo ginagawang mas malapit ang isang bagay sa iginuhit mong larawan?


1. Paglalahat

Ano ang kahalagahan ng proporsiyon sa paggawa ng krokis ng landscape ng isang tanawin?

2. Repleksyon

1. Paano mo maipagmamalaki ang pamayanang iyong kinabibilangan?

2. Bilang isang mag-aaral, paano mo maipakikita ang paggalang at pagpapahalaga sa kultura ng ating mga kapatid na kabilang sa mga pamayanang kultural?

IV. Pagtataya

Pagsukat sa antas ng kaalaman ng mga mag-aaral batay sa tinalakay na aralin na nasa LM.


Magdala ng mga pangkulay (krayola, watercolor, o colored pencil)


DEPED COPY

247

YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 6 : Kulay ng Kapaligiran

BUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

ArtCriticism

ArtAppreciation

Nakikilala ang isang lugar o pamayanan sa pamamagitan ng katangi-tanging kultura atkaugalian ng mga naninirahan dito. Kabilang din sa katangian ng isang pamayanan ay ang magagandang tanawin na mamamasdan sa iba’t ibang lugar.

Nakukulayan ang iginuhit na landscape o tanawin gamit angmapupusyaw at matitingkad na kulay.

Nailalarawan kung paano ginamit ang matitingkad at mapupusyawna kulay na akma sa krokis ng landscape o tanawing iginuhit.

Napaha-halagahanang mga likhang-sining sa pamamagitan ng wastong gamit ng kulay.

I. Layunin

A. Natutukoy ang mga kulay na matingkad at malamlam. B. Nakukulayan at nabibigyang-buhay ang iginuhit na tanawin gamit ang

matingkad at mapusyaw na kulay. (A4EL – IIf)C. Nagagawang inspirasyon ang tanawin sa pamayanang kultural sa

pagkukulay ng iginuhit na larawan.

II. Paksang Aralin

A. Elemento ng sining: Kulay (Katingkaran at kalamlaman ng mga kulay)B. Prinsipyo ng sining: ProporsiyonC. Kagamitan : Papel (Maaaring cartolina o bond paper, pangkulayD. Sanggunian : Umawit at Gumuhit 4, BA p.95 Umawit at Gumuhit 5, BA p.103


DEPED COPY

248

III. Pamamaraan


1. Balik-Aral

Ano ano ang mga dapat isaalang-alang sa pagguhit ng krokis ng isang larawan?

2. PagganyakSuriin ang larawan sa ibaba.(Maaaring magpakita ang guro ng isang halimbawa ng landscape na nagpapakita ng mga kulay matingkad, mapusyaw, malamlam, o madilim.)

Sabihin:

1. Ano ano ang mga kulay na ginamit? 2. Paano ginamit ang bawat kulay?3. Paano ginamit ang kulay para ilarawan ang espasyo?


1. Paglalahad

Lahat ng makikita natin sa paligid ay may iba’t ibang kulay. Ang kulay ang siyang nagpapatingkad o nagbibigay-buhay sa ating kapaligiran. Bukod sa kagandahang naidudulot ng mga ito, mayroon din itong kahulugang ipinapahiwatig. Ang mga kulay ay nakakatulong din sa pagpapahayag ng damdamin.

Ang mga maiinit na kulay tulad ng pula, dalandan, at dilaw ay nagpapahiwatig ng kasiyahan at kaganyakan. Ang mga kulay ring malalamig tulad ng bughaw at lila ay nagpapagaan ng pakiramdam.


DEPED COPY

249

Ang matingkad na kulay ay maaaring gawing madilim, mapusyaw o malamlam. Nagagawang madilim ang matingkad na ku-lay kung ito ay dinaragdagan ng itim habang puti naman ang idinarag-dag upang gawing mapusyaw ang kulay.

2. Gawaing Pansining(Sumangguni sa LM.)


Itanong:1. Paano mo ginamit ang mga kulay sa iginuhit mong landscape

ng pamayanang kultural?2. Paano mo nagagawang madilim at mapusyaw ang mga kulay

na ginamit mo sa inyong iginuhit?3. Ano ang epektong matingkad at mapusyaw na kulay kapag

inilapat na sa larawang iyong binalangkas?


1. PaglalahatAnong damdamin ang naipahahayag kapag gumamit ka ng

matingkad na kulay sa iyong larawan? Ano naman ang ipinahahayag na damdamin kapag ang larawan

ay nagtataglay ng mapupusyaw o madilim na kulay?

2. Repleksiyon

Kung ikaw ay guguhit ng larawan ng tanawing makikita sa iyong sariling pamayanan, anong uri ng kulay kaya ang aakma sa iyong paglalarawan? Bakit?

IV. Pagtataya

Pagmamarka ng guro sa mga ginawa ng mga bata.(Sumangguni sa LM.)


A. Mag-isip ng mga paraan kung paano mo magagawang mas makabuluhan at makahulugan ang larawang iyong iginuhit gamit ang mga kulay na matingkad at malamlam, madilim at mapusyaw.

B. Bawat grupo ay magdala ng mga sumusunod:1 buong cartolina, Manila paper o lumang kalendaryo, marking pen, lapis at pambura, pangkulay (watercolor, crayon, oil pastel, o anumang pangkulay na makikita sa paligid) at ruler.


DEPED COPY

250

YUNIT 2 : PagpipintaAralin Bilang 7 : Myural ng Tanawin sa Pamayanang Kultural

BUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

ArtCriticism

ArtAppreciation

Ang Pilipinas ay sadyang may napakayamang kultura na mababanaag sa pamamaraan ng pamumuhay, kaugalian at gawi ng mga tao.

Nakagagawa ng isang Myural gamit ang mga elemento ng sining.

Nakapagbibigay- kahulugan kung paano ginagamitang kulay at prinsipyongbalanse sa paggawang Myural.

Napapa-halagahan angkultura,kaugalian, at kapaligiran ng pamayanang kinabibilangan sa pamamagitanng Myural exhibit.

I. Layunin

A. Natutukoy at nagagamit ang mga elemento at prinsipyo ng sining sa paggawa ng myural.

B. Naipamamalas nang buong husay ang paggawa ng myural nang naaayon sa tema.

C. Naipakikita ang pagpapahalaga sa kultura ng sariling pamayanan sa pamamagitan ng isang Myural exhibit. (A4EL - IIg)

II. Paksang Aralin

A. Elemento ng Sining: Linya, hugis, kulay B. Prinsipyo ng sining : BalanseC. Kagamitan : mga likhang-sining na ginawa sa natapos

na aralin, marker, pandikitD. Sanggunian : Umawit at Gumuhit 6, BA p.133

III. Pamamaraan


1. Balik-Aral

Anong kulay ang akma sa iginuhit na larawan kapag ito ay nagpapahayag ng kalungkutan? Kasiyahan?


DEPED COPY

251

2. Pagganyak

Mayroon akong dalawang larawan. Masdan ninyong mabuti at suriin ang bawat isa.

Paano ginagawa ng bata sa unang larawan ang kaniyang likhang-sining?

Sa ikalawang larawan, paano ginagawa ng mga bata ang kanilang obra?

Ano-ano ang pagkakaiba ng dalawang likhang-sining na ito? Ano-ano naman ang kanilang pagkakatulad?


1. Paglalahad

Sabihin:Sa unang larawan, ang bata ay nagpipinta ng larawan ng isang

tanawin sa maliit na canvas. Sa ikalawang larawan, mapapansin ninyong ang mga bata ay nagpipinta sa dingding. Paggawa ng myural ang tawag dito. Ang myural ay paraan ng pagpipinta sa dingding o walls.

Maraming Pilipinong pintor ang tanyag sa larangang ito ng sining. Ilan sa kanila ay ang mga Pambansang Alagad ng Sining na sina Fernando Amorsolo na gumawa ng myural sa Bulwagan sa Lungsod ng Maynila, Juan Luna sa kaniyang obra na Spoliarium, at Vicente S. Manansala, modernong Pilipinong pintor na may-ari ng obrang Stations of the Cross na nasa UP Diliman Chapel.

Kabilang din sa mga sikat na Pilipinong pintor na gumagawa ng Myural ay ang Triumvirate ng Makabagong Sining sa Pilipinas na sina Victorio C. Edades, Galo B. Ocampo, at Carlos “Botong” Francisco. Karaniwang tumatalakay sa mga isyung panlipunan, paraan ng pamumuhay ng mga Pilipino, at kagandahan ng kapaligiran ang paksa ng mga obra nila. Dahil sila ay mga kinilala at natanyag sa ganitong larangan, marami pang Pilipinong pintor ang nagsisikap na gumawa rin ng mga makabuluhang obra.


DEPED COPY

252

Itinatampok nila sa kanilang obra ang kawili-wiling pagdiriwang ng pistang bayan, payak na pamumuhay sa kabukiran, kabundukan, at larawan ng patuloy na umuunlad na pamayanang kultural.

Sa pamamagitan ng mga obrang ito, nalalaman natin ang angking yaman ng kultura at tradisyon ng ating lahi.

Ngayon ay gagawa tayo ng myural na nagpapakita ng kultura ng ating pamayanan. Gagamitin natin ang malaking espasyo o papel (Illustration board o pinagdugtong – dugtong na manila paper bago ito isa-dingding).

(Maaaring magpakita ang guro ng ilang halimbawa ng mga nabanggit na obra kung mayroong available na larawan)


Paggawa ng myural. Talakayin ang paraan ng paggawa.

(Sumangguni sa LM.)


Paano ninyo ginamit ang mga elemento at prinsipyo ng sining sa inyong myural?

Bakit kailangang akma ang mga disenyo at kulay na gagamitin mo sa pagpipinta ng larawan?

D. Pangwakas na Gawain

1. Paglalahat

1. Ano ang natutunan ninyo sa inyong ginawa? 2. Bilang isang mag-aaral, paano mo magagamit ang kaalaman

sa paggawa ng myural upang maipahayag ang iyong damdamin?

2. Repleksiyon

Ano ang naramdaman mo habang ginagawa nang tulong-tulong ang inyong myural? Ano ang kabutihang dulot ng pagkakaisa at pagtutulungan?


DEPED COPY

253

IV. Pagtataya

Ilagay ang mga myural na ginawa sa dingding upang makita ng buong klase.


Magsanay sa paggawa ng myural na isinasaalang-alang ang prinsipyo at elemento ng sining na napag-aralan na.


DEPED COPY

254

YUNIT 2 : PagpipintaAralin Bilang 8 : Malikhaing Pagpapahayag

BUOD NG ARALIN

ArtHistory

ArtProduction

ArtCriticism

ArtAppreciation

Mayaman sa kultura at tradisyon ang bawatpamayanangPilipino. Ito ang nagsisilbing inspirasyon nila sa paghubog ng bansa at pag-papaunlad ng sining.

Malikhaing pagbabahagi ng pananaw, kaalaman at sariling karanasan tungkol sa mga pamayanang kultural batay sa ginawang myural.

Nasusuri ang mga elemento ng sining na ginamit sa paglalarawan sa ginawang myural ng pamayanang kultural

Napa-hahalagahan ang likhang-sining sa pamamagitan ng inspirasyong hinalaw mula sa sariling pamayanan

I. Layunin

A. Nailalarawan ang mga katangian ng sariling pamayanan sa pamamagitan ng malikhaing pangmaramihang talakayan.

B. Napahahalagahan ang pamayanang kultural sa pamamagitan ng mga likhang-sining.

C. Naibabahagi ang sariling pananaw sa nasaliksik nang impormasyon at karanasan batay sa mga likhang-sining na ginawa. (A4EL – Iih)

II. Paksang Aralin

A. Elemento ng sining: Lahat ng elemento na ginamit sa buong markahanB. Kagamitan : larawan/myural ng mga pamayanang kultural, cd/

cassette, awitin ng Bandang Asin na “Kapaligiran”

III. Pamamaraan


1. Balik-Aral

Ano-ano ang dapat mong isaalang-alang sa paggawa ng myural?


DEPED COPY

255

2. Pagganyak (picture analysis)

Muli nating balikan ang iba’t ibang tanawin sa mga pamayanang kultural sa pamamagitan ng inyong mga natapos na likhang-sining.

Mapapansin ninyo ang inyong mga larawang ginawa na naka- palibot sa ating silid. Ano ang inyong nararamdaman na muli ninyo itong namamalas?


1. Paglalahad

Sabihin:

Ngayon ay magsasagawa tayo ng paglalakbay-aral dito mismo sa ating silid. Pupuntahan natin ang mga pamayanang kultural na inyong iginuhit.

(Bigyan ng pagkakataon ang mga bata na makapaglibot sa gallery ng kanilang likhang-sining.)


Papangkatin ko kayo sa tatlo. Ang unang pangkat ay tatawaging Pangkat Luzon. Ang ikalawa ay Pangkat Visayas, at Pangkat Mindanao naman ang ikatlo. Umupo kayo sa ayos na pabilog at magkaroon ng talakayan at pagbabahagi ukol sa pansariling karanasan hinggil sa mga lugar na ating pinuntahan kanina.

(Magpatugtog ng “Kapaligiran” ng Bandang Asin)

Ipapasa ninyo sa inyong katabi ang bolang ibibigay ko sa bawat pangkat. Ang pagtigil ng awit ay hudyat upang ang huling may hawak ng bola ay magbigay ng kaniyang kuwento o karanasan hinggil sa larawang napili ng inyong pagkat.


Ano ang inyong naramdaman habang isinasagawa ang pagbabahagi ng inyong karanasan?

Paano ninyo iniugnay ang inyong pansariling karanasan sa mga likhang sining na inyong ginawa?


DEPED COPY

256


1. Paglalahat

Paano natin matutulungang mapayaman ang kultura ng ating pamayanang kultural?

2. Repleksiyon

Bilang isang mag-aaral, ano ang inyong magagawa upang ibahagi sa iba ang mayamang kultura ng inyong pamayanan?

IV. Pagtataya

Pagmamarka sa mga mga-aaral sa pamamagitan ng rubrics.


Upang lalo kayong maging mahusay sa paggawa ng mga likhang sining, ipagpatuloy ang pag-eensayo sa pagguhit at pagpinta ng mga bagay na nais ninyong gawin sa pamamagitan ng matamang pagmamasid sa kapaligiran.


DEPED COPY

257

LAGUMANG PAGSUBOK SA PANGALAWANG YUNIT1. Ang pintor ay naglalagay ng foreground, middleground, at background upang

maipakita ang tamang espasyo ng mga bagay sa larawan. Alin sa mga ito ang tumutukoy sa mga bagay na nasa likod at kadalasang maliliit?A. Foreground C. BackgroundB. Middleground D. Centerground

2. Sa bahaging ito ng larawan ay kadalasang malalaki ang mga bagay sapagkat malapit sa tumitingin.A. Foreground C. MiddlegroundB. Background D. Underground

3. Alin sa sumusunod ang nagpapakita ng overlap?

A.

B.

C.

D.

4. Sa mga pista at masasayang pagdiriwang, anong kulay ang kadalasan kulay na makikita?A. dilaw C. berdeB. asul D. lila

5. Sa pagpipinta ng tanawin, matapos iguhit ang guhit tagpuan (horizon) ay isinusunod angA. Foreground C. MiddlegroundB. Background D. Underground

6. Sila ay pangkat-etniko na makikita sa bulubundukin ng Cordillera.A. Tboli C. MaranaoB. Ivatan D. Ifugao

7. Ang vakul ay headgear na isinusuot ng mga Ivatan. Ano ang layunin nito sa kanilang katawan?A. Magsilbing dekorasyon at palamuti C. Proteksiyon sa araw at ulanB. Pananggalang sa masamang espirito D. Lahat ng nabanggit

8. Anong elemento ng sining ang binibigyang diin sa overlap na disenyoA. linya C. kulayB. hugis D. espasyo

9. Sila ay mga pangkat-etniko na nakasentro ang pamumuhay sa lawa ng LanaoA. Ifugao C. TboliB. Maranao D. Gaddang


DEPED COPY

258

10. Sa watercolor painting, paano nagiging mapusyaw ang isang kulay.A. Dagdagan ng tubig ang pinturaB. Dagdagan ng matingkad na kulay ang tubigC. Dagdagan ng dilaw ang isang kulay

D. Dagdagan ng itim ang isang kulay

11. Anong elemento ng sining ang nabibigyan diin sa paglalagay ng foreground, middleground, at background upang maging makatotohanan ang isang larawan?A. Espasyo C. TeksturaB. Kulay D. Proporsiyon

12. Anong pagdiriwang ang idinaraos sa Lungsod ng Baguio?A. Panagbenga C. PahiyasB. Moriones D. Masskara

13. Anong kaugalian ang dapat isaalang-alang kung nagpipinta ng watercolor?A. Tapusin ang gawain sa takdang orasB. Magpahiram ng gamit sa mga walang dalaC. Linisin ang lugar na pinaggawaan matapos ang magpintaD. Makipagkuwentuhan sa kamag-aral habang gumagawa

14. Sa pagguhit ng pagdiriwang tulad ng Panagbenga, Pahiyas at Masskara, ano-anong mga kulay ang ginagamit ng isang pintor upang maipakita ang masayang damdamin?A. Pula, dilaw, at dalandan C. Asul, berde, at lilaB. Berde at dilaw-berde D. Itim, abo, at puti

15. Ano ang tawag sa pagpipinta kung saan ang paksa ay patungkol sa kabukiran, kagubatan, at tanawin sa kapataganA. Landscape painting C. Cityscape paintingB. Seascape painting D. Floral painting

16. Anong sangkap ng kulay ang tumutukoy sa paglalagay ng mapusyaw at madilim na kulay sa isang larawan?A. Hue C. ValueB. Intensity D. Contrast

17. Ang mga Pilipino ay may iba’t ibang uri ng tanawing kultural, alin sa mga sumusunod na tanawin ng pangkat-etniko ang kakikitaan ng disenyong okir ang kanilang tahanan?A. Bahay ng Ivatan C. Bahay ng T’boliB. Bahay ng Maranao D. Bahay ng Ifugao

18. Bukod sa linya at hugis, ano pa ang nagbibigay ganda sa isang disenyo lalo na sa disenyong palamuti at kasuotan?A. Tekstura C. EspasyoB. Kulay D. Porma


DEPED COPY

259

19. Anong elemento ng sining na tumutukoy sa distansiya o agwat sa pagitan ng bawat bagay sa isang likhang sining?A. Linya C. HugisB. Kulay D. Espasyo

20. Ano ang magiging pagbabago sa kulay asul kapag dinagdagan ng madaming tubig sa isang watercolor painting?A. Mapusyaw na asul C. Matingkad na asulB. Madilim na asul D. Malamlam na asul

21. Alin sa sumusunod ang elemento ng sining na gumagamit ng mga tinta sa pagsasabuhay ng mga dibuho o larawan?A. Espasyo C. LinyaB. Kulay D. Ritmo

22. Sa paanong paraan nakakalikha ng isang mapusyaw na kulay?A. Pagkukuskos ng pintura. C. Paglalagay ng ibang kulay.B. Paghahalo ng puting kulay. D. Pagpapatuyo sa mga kulay.

23. Kung hinahaluan ng itim na kulay ang isa pang kulay, anong kulay ang maaaring malikha?A. Malamlam na kulay. C. Matingkad na kulay.B. Mapusyaw na kulay. D. Maliwanag na kulay.

24. Ang kulay na berde ay karaniwang ginagamit sa aling sumusund na mga bagay?A. Buhangin, araw, tubig C. Dagat, kalawakan, ulapB. Bundok, damuhan, dahon D. Mansanas, kanin, baka

25. Paano nakatutulong ang mga kulay sa pagbibigay ng mensahe ng larawan?A. Ang mga kulay ay nagtataglay ng mga testura na puwedeng bigyan ng

kahulugan.B. Ang mga kulay ay may kahulugan na ipinapabatid.C. Ang mga kulay ay nagpapatingkad ng larawan o dibuho.D. Ang mga kulay ay nagbibigay aliw sa mga nanunuri.

26. Paano pinakikita ng artist ang isang mainit na mood ng larawan o dibuho?A. Gumagamit siya ng kulay bughaw at berde sa kaniyang mga obra.B. Gumuguhit siya ng mga umuusok at mga apoy sa kaniyang mga disenyo. C. Gumagamit siya ng mga kulay na pula at dilaw sa kaniyang obra.D. Wala siyang gagamiting kulay.

27. Anong elemento ng sining ang tinutukoy kung ito ay nagpapakita ng lawak ng isang dibuho o larawan?A. Espasyo C. LinyaB. Kulay D. Ritmo


DEPED COPY

260

28. Ano ang katangian ng mga bagay sa larawan na mas malapit sa mga nanunuri?A. Mapupusyaw C. MatitingkadB. Malalaki D. Maliliit

29. Paano nakatutulong ang paggamit ng espasyo sa pagguhit o paggawa ng dibuho?A. Ginagawa nitong malalim at mas malawak ang larawan o dibuho.B. Ginagawa nitong madali ang pagguguhit o pagpipinta.C. Mas simple ang mga bagay na nakaguhit sa mga larawan o dibuho.D. Mas nakakaakit ang larawan at dibuho.

30. Aling prinsipyo ng sining ang nagpapakita ng tamang laki ng mga bagay sa mga iba pang bagay sa guhit o larawan?A. Paulit-ulit C. ArmonyaB. Proporsiyon D. Balanse

31. Ano ang tawag sa larawan na karaniwang pumapaksa sa mga kabundukan at mga kalupaan?A. Pagguhit ng landscape C. Pagguhit ng seascapeB. Pagguhit ng dreamscape D. Pagguhit ng skyscape

32. Paano nakatutulong ang pagguhit at pagpipinta sa pagpapakita ng pagpapahalaga sa mga pamayanang kultural?A. Nagmumulat ito ng kamalayan tungkol sa mayayamang kultura nila.B. Nagpapakita ito ng tamang estilo sa pagguhit.C. Nakapaloob dito ang lahat ng elemento ng sining.D. Nagiging inspirasyon ito para magaya mo ang mga kaugalian nila.

33. Bakit iba-iba ang mga likhang sining ng mga pangkat-etniko sa mga pamayanang kultural?A. Iba-iba ang kanilang kultura at kapaligirang kinagisnan.B. Nagpapagalingan sila ng disenyo.C. Wala silang kamalayan sa mga bagay-bagay sa kapaligiran.D. Kaniya-kaniya sila mag-isip ng mga disenyo.

34. Kung gagawin mong inspirasyon sa pagguhit ng landscape ang pamayanang kultural ng mga Ifugao, anong maaaring makita sa mga iguguhit mong larawan?A. Karagatang Pasipiko C. Kahabaan ng EDSAB. Chocolate hills D. Banawe Rice Terraces


DEPED COPY

261

35. Sa paggawa ng myural, anong pagpapahalaga ang dapat na bigyang pansin?A. Pagsasarili sa ideyang gagawin. B. Pagtutulungan at kooperasyon sa paggawa.C. Pagpapagawa ng mahihirap na detalye sa mga nakakatanda.D. Pag-uwi ng mga gawaing di natapos.

36. Ano-anong halimbawa ng mga bagay ang makikita kapag inilalarawan mo ang pamayanang kultural sa kabundukan sa pamamagitan ng pagguhit o pagpipinta?A. Karagatan, palaisdaan, at mga bahay na nakatayo sa tabing dagat.B. Mga bahay na may disenyong okir, sarimanok, at pako-rabong.C. Malalaking gusali, mahabang kalsada, at mga pabrika.D. Banawe Rice Terraces, bulubundukin, mga bahay na yari sa kawayan.

37. Kung ikaw ay nakabisita o napadpad sa lugar na tinitirhan ng mga pangkat-etniko, paano mo maipakikita ang respeto at pagpapahalaga sa kanila?A. Magmasid sa kanilang kultura at huwag pansinin ito.B. Igalang ang kanilang kultura at maging sensitibo dito.C. Gamitin ang kanilang mga kagamitan nang naaayon sa gusto.D. Gawing libangan ang kanilang kapaligiran.

38. Ano ang tawag sa kaugnayan ng mga bagay sa larawan batay sa laki at taas ng mga ito.A. krokis C. lakiB. hugis D. proporsiyon

39. Kapag ang mga bagay na iyong iguguhit ay ibig mong magmukhang malayo sa paningin, ano ang dapat mong gawin?A. Gawing mas maliit ang pagkakaguhit kumpara sa mga bagay na dapat

makita sa malapit.B. Gawing malaki ang pagkakaguhit kumpara sa mga bagay na dapat

makita sa malapit.C. Iguhit ito sa pinakamababang bahagi ng papel.D. Iguhit ito sa pinakamataas na bahagi ng papel.

40. Bakit kailangang isaalang-alang ang proporsiyon at espasyo sa pagguhit?A. Upang maging makulay ang larawang iginuhit.B. Upang maging kakaiba ang larawang iginuhit.C. Upang maging mas makatotohanan ang larawang iginuhit.D. Upang maging malamlam ang kulay ng larawang iginuhit


DEPED COPY

262

SUSI NG SAGOT:

1. C 21. B2. A 22. B3. C 23. A4. A 24. B5. A 25. B6. D 26. C7. C 27. C8. B 28. B9. B 29. A10. A 30. B11. A 31. A12. A 32. A13. C 33. A14. A 34. D15. A 35. C16. B 36. D17. B 37. B18. B 38. D19. D 39. A 20. A 40. C
