kamen temeljac za izgradnju džamije pomoraca u ulcinju file1 “ti idi pravim putem, kao što ti je...

1

“Ti idi pravim putem, kao što ti je naređeno, i nek tako postupe i vjernici koji su uz tebe,

i obijesni ne budite, jer On dobro vidi ono što radite”

Kur’an

Faqe 10

• Podgorica • godina VIII • broj 49 • april 2008. • viti VIII • numri 49 •prill, 2008.

Kamen temeljac za izgradnjudžamije Pomoraca u Ulcinju

Ulcinj - PoredMale plaže uUlcinju, 3. aprila,svečano je post-avljen kamentemeljac za obno-vu džamije„Marinarve“ (Pom-oraca). Kamen-temeljac su posta-vili reis Islamskezajednice CrneGore, Rifat ef.Fejzić i gradon-ačenlik opštineUlcinj, gosp. GzimHajdinaga.

Strana 2

Pri kraju radovi naGasulhani u Bijelom PoljuBBiijjeelloo PPoolljjee -- U naselju Ćukovac, iznad stare autobuske stanice u Bijelom Polju, radovi na

izgradnji objekta - Gasulhane uveliko teku i biće najvjerovatnije ispoštovan rok da objekat budedo kraja maja stavljen u funkciju.

Vječno kajanje nevjernika u džehennemu

Kad nevjernici vide težinu kazne u Džehennemu zažalit će što nisu vjerovali na Dunjaluku. Ali, toim neće nimalo pomoći. Na ovom svijetu imali su dovoljno prilika koje nisu iskoristili. Kad ovo spozna-ju proklinjat će sve one koji su ih skretali sa Allahovog puta i koji su ih navodili na grijehe.

Strana 6

Strana 17

Me ardhjen eMuhammedit a.s.Me ardhjen e Muhammedit a.s. populli i armiqësuar arab dhe

i ndarë në fise, i poshtëruar skajshmërisht dhe i nënçmuar filloi qëta fisnikërojë veten dhe të bëhet përçues i fisnikërimit të këtij civ-ilizimi të madh në komplet rruzullin tokësor.

Gradonačelnik Opštine Nikšić primio reisa Rifata ef. Fejzića

Postignut dogovoro proširenju

groblja u NikšićuStrana 17

EELLIIFF april, 2008.islamske novinegazetë islame 2DRUGA STRANA

Redakcijski kolegijum – urednici: Jusuf Đoković, Bajro Agović, Omer Kajoshaj, Džemo Redžematović Stručni konsultant: Idris Demirović Lektori: Zuvdija Hodžić, Brunilda Brasha "ELIF" izlazi na bosanskom i albanskom jezikuAdresa: "Elif", Gojka Radonjića 42, P.Fah 54, 81000 Podgorica · Tel/fax: 381 81 623 813, fax: 381 81 623 812 · E-mail: [email protected]: Žiro račun za Crnu Goru 55100-672-8-383 Mešihat Islamske zajednice,za inostranstvo: Field 56A: COBADEFF Commerzbank AG Frankfurt, Field 57A: /400876894701 EUR PDBPYU2P Podgorička banka ad Podgorica, Field 59: /22498080-02039257 MESIHAT ISLAMSKE ZAJEDNICE CRNE GORE PODGORICA SERBIA AND MONTENEGRO; sa naznakom "Za Elif"Uvjerenjem Ministarstva Kulture br. 05-2079/2, «Elif» je oslobođen plaćanja poreza na dodatnu vrijednost Štampa: NJP "Pobjeda" · Rukopisi i fotografije se ne vraćaju (28364056)

Izdavač: Mešihat Islamske zajednice uRepublici Crnoj GoriGlavni i odgovorni urednik: Muharem DEMIROVIĆ

UUllcciinnjj - Pored Male plaže uUlcinju, 3. aprila, svečano je pos-tavljen kamen temeljac za obno-vu džamije „Marinarve“ (Pomor-aca). Kamen-temeljac su posta-vili reis Islamske zajednice CrneGore, Rifat ef. Fejzić i gradon-ačenlik opštine Ulcinj, gosp.Gzim Hajdinaga.

Na samom početku svečanos-ti, predsjednik Odbora Islamskezajednice Ulcinj, gosp. h. AvdoGorana, obratio se prisutnimgrađanima Ulcinja, rekavši da jepočetak obnove džamije Pomora-ca veliki civilizacijski događaj zasve građane a posebno musli-mane Ulcinja i šire jer se obnavl-ja džamija koja je, prema predan-jima, a neistraženim pisanim tra-govima, izgrađena prije dolaskaTuraka na ovim prostorima, zah-valjujući pomoracima zemaljaMediterana. Džamija je krasila

ovaj dio ulcinjske obale, kao sna-žnog dijela trgovačkog i pomors-kog centra sve do 1931. godine,istakao je Avdo Gorana.

Nakon toga, reis Fejzić jeistakao da je džamija Pomoracadokaz trajanja islamske kulture icivilizacije i da će ubuduće bitisvjetionik i orijentir nadolazeć-im generacijama muslimana,kao što je i bila u prošlosti. Ujed-no je zahvalio predsjedniku Haj-dinagi na izuzetnom doprinosuzapočinjanja obnove džamijePomoraca. Zaslugom aktuelnogpredsjednika opštine, Odboru Is-lamske zajendice Ulcinj, vraćenoje i pet lokala koji su do nedavnobili uzurpirani od strane komu-nističke vlasti.

Predsjednik Opštine Ulcinj,gosp. Gzim Hajdinaga je istakaoda su njegove emocije još većekada se zna da se ovo čini nakon

punih 77 godina, što jasno pred-stavlja pobjedu vjere i sloboderiječi.

- Ovim se potvrđuje da nadanaših predaka, efendija i mnogihvjernika nije bila uzaludna. Jošjedan čvrsti dokaz da je Ulcinj gr-ad međuvjerske tolerancije i ra-zumijevanja jeste da smo na ovojceremoniji svi zajedno – kazao jeHajdinaga.

Džamija će biti sagrađena natemeljima džamije koja je na tommjestu postojala sve dok nije po-rušena 1931. godine od strane vl-asti Kraljevine Jugoslavije. Jedi-nstvena je po tome što se nalazina samoj obali Jadranskog mora.

Vlasnik restorana „Dvori Ba-lšića“, gosp. Gani Resulbegu jena kraju svečanosti priredio ru-čak, a prije toga proučena je do-va za izgradnju lifta koji će vodi-ti do starog grada.

PPooddggoorriiccaa - Povodom napisau medijima o „skrnavljenju pra-voslavnih grobova kod Hajdar-pašine džamije u Radulićima,Bijelo Polje, Mešihat IslamskeZajednice izdaje sljedećesaopštenje:

Želimo da upoznamo crnogo-rsku javnost da su u napisima po-jedinih medija izrečene neprave-dne optužbe i neistine na računIslamske zajednice u Crnoj Gori injenih aktivnosti na pomenutomlokalitetu, kao i notorne laži, na-učno neutemeljene o tobožnjempostojanju pravoslavnog grobljana datoj lokaciji i namjeni prosto-

ra na kojem je sagrađena Hajdar-pašina džamija.

Pomenutog dana (8, marta)određene službe Islamske zajed-nice iz Bijelog Polja su raskrčilešiblje sa dijela groblja gdje je pozahtjevu porodice Hajdarpašićtrebalo iskopati mezar i izvršilikopanje jednog mezara. Privatnipreduzetnici su mašinskim putemuklonili građevinski materijal,pripremljen od strane Komu-nalnog preduzeća za izravnavan-je rupa na putu, jer je isti smetaoulasku u groblje.

Tvrdnja da je džamija podign-uta na nekom „...starijem, hrišća-nskom, kultnom mjestu...“, nauč-

no je neutemeljena i neistinita ,jer istorijski izvori govore da jeHajadar-paša Selim, koji je posultanovom beratu – ukazu br.6,izdatom 5. rebiu-lahira, došao unahiju Bihor u Hercegovačkomsandžaku u jesen 1689. godine, iizabrao čistu ledinu u plodnojžupi Raduliće i tu sagradio dža-miju i prateće objekte, hamam,šadrvan, tabhanu, konake, medr-esu i biblioteku. Džamija je zida-na od posebne vrste kamena –sedra kamenom vađenim iz zeml-je. Džamija je spaljena i djelim-ično porušena krajem 1942.godine. u četničkim pohodima pr-otiv islamskog življa na ovom

području.Posebno vrijeđa tvrdnja da su

oko temelja džamije vidljivi ostat-ci hrišćanskih grobova, to je zai-sta jedna notorna laž, jer se napomenutom groblju poslednjihviše od trista godina sahranjujupotomci Hajdar-paše Selima-Haj-darpašići (iza džamije se nalazeostaci turbeta gdje je sahranjenasupruga Hajdar-paše Selima) iposljednjih nekoliko decenijaporodica Veskovića. O tome gov-ore mnogobrojni nadgrobni spom-

enici (nišani) na mezarima. Nekiod njih su stari i više od dvjestagodina. Posljednja dva ukopa uovom groblju su obavljena prijesedam mjeseci i prije mjesec da-na.

Podsjećamo da je Islamskazajednica u Crnoj Gori nebrojenoputa upućivala na neophodnostmeđuvjerskog i međuetničkog skl-ada i tolerancije, kao osnovnihpreduslova za jedan skladan su-život svih građana Crne Gore, ka-že se na kraju saopštenja.

Saopštenje Mešihata IZ-e Crne Gore:

Skrnavljenjepravoslavnih grobova

je izmišljotina i laž

MMaakkeettaa bbuudduuććee ddžžaammiijjee

ZZggrraaddaa MMeeššiihhaattaa

Kamen temeljac za izgradnju džamije Pomoraca u Ulcinju

EELLIIFFapril, 2008.islamske novine

gazetë islame3 HADIS

Imam Muslim u svom Sahi-hu prenosi od Ebu Hurejre, r.a.,a on od Poslanika, s.a.v.s., da jerekao: „Jaki vjernik je bolji iUzvišenom Allahu draži od neja-kog vjernika, a dobro je i u jed-nom i u drugom. Žudi za onimšto će ti koristi, traži pomoć odAllaha i nemoj klonuti. Ako ti sešta dogodi, ne govori: da samuradio tako i tako bilo bi tako itako – već reci: - Allah je dosudioi učinio što je htio – jer ono 'dasam' šejtanu otvara mogućnostdjelovanja“. Istinu je rekao Alla-hov Poslanik, s.a.v.s.

U ovom hadisu Poslanik,s.a.v.s., balansira između dvijevrste vjernika. Članovi obje vrstesu vjernici, ali jedan od njih jejači od drugog, pa nam u tomsmislu Poslanik, s.a.v.s., pojašnja-va da je jači vjernik bolji i Allahudraži od nejakog vjernika. Allah,dž.š., voli jake, a ne voli nejake islabiće. On voli da vjernik budejak i silovit. On želi od vjernikada bude ponosnog duha, uzdign-ute glave, da čuva svoj dignitet,da je odlučan i da ima jaku volju.Da se ne dvoumi poput slabića ida se ne ponižava poput kukav-ice. Kada jak vjernik želi izvršitineku korisnu aktivnost neće gaspriječiti prijetnja niti umolitilaskavost, neće ga zaustaviti po-hlepa škrtice niti strah kukavice.To je jak vjernik.

Neki ljudi misle da se ovdjealudira na snagu vjerovanja, alito ovdje nije slučaj. Jer hadis ina-če govori o vjernicima i zato ka-že: „Jak vjernik je bolji od ne-jakog vjernika“. A zatim je re-kao: „A u svakom od njih je do-bro“, jer su obojica vjernici.Dakle, jak vjernik ima impresi-van personalitet, odlučnost, raz-mišljanje, tijelo i sve vrste snagekoje se od muslimana traže. Jerislam je vjera snage, vjera džiha-da, vjera ponosa i časti, pa zatosvojim sinovima želi da budujaki.

SSNNAAGGAA UU DDOOVVIIPoslanik, s.a.v.s., je Allaha

molio za snagu. Dova je manifestskrušenosti i skromnosti predAllahom Uzvišenim, ali je on ipored toga molio za moć i izdr-žljivost. Govorio je: “Allahu moj,od Tebe tražim zaštitu od brige ituge; od Tebe tražim zaštitu odnemoći i lijenosti, i utičem se Tebi

do kukavičluka i škrtosti i Tobomse štitim i utičem od velikog dugai ljudskog ugnjetavanja”.

Sve su to znaci i uzroci slabo-sti, pa Vjerovjesnik, s.a.v.s., naspodstiče da preuzmemo inicija-tivu snagom i sa svim njenimmanifestima: da osnažimo sebe,svoje tijelo i odlučnost.

PPOOSSLLAANNIIČČKKEE SSMMJJEERRNNIICCEE Zatim je Poslanik, s.a.v.s., na

to povezao nekoliko naredbi, za-brana i smjernica, rekavši: „Žudiza onim što će ti koristiti“. Ako sistvarno jak, ako želiš biti jakvjernik, onda žudi za onim što tikoristi – sve što ti koristi u tvojojvjeri i dunjaluku, sve što ti koristikao pojedincu, tvome ummetu izajednici. Čuvaj to i radi zbogtoga. Svuda to traži i pomno nato pazi.

TTRRAAŽž II OODD AALLLLAAHHAA PPOOMMOOĆĆZZAA VVAAŽž NNEE SSTTVVAARRII

„Traži pomoć od Allaha i nekloni duhom“. Traži pomoć odAllaha u potrazi za onim što tikoristi. Nemoj tražiti pomoć odstvorenja, živih ili mrtvih. To jebijedno traženje pomoći. Većstavi tvoju ruku zajedno sa Alla-hovom, kao što je Vjerovjesnik,s.a.v.s., podučio Ibn Abbasa, r.a.,rekavši mu: „O dječače, hoćeš lida te podučim nekim riječima?“A zatim mu reče: „Kada neštotražiš, traži od Allaha, a kadatražiš pomoć, zatraži je od Alla-ha, i znaj da kad bi se cio svijetsakupio da ti nekakvu korist pri-bavi, ne bi ti je pribavio osim ono-liko koliko ti je Allah zapisao. Aako bi se cio svijet sakupio da tinekakvu štetu nanese, ne bi ti jenanio, osim onoliko koliko ti jeAllah zapisao“

Traži pomoć za esencijalnestvari i za one stvari koje životznače. Traži pomoć od Uzvišen-og Allaha: „Tebi se klanjamo i odTebe pomoć tražimo!“ (El-Fatiha:4). Zatraži pomoć kod tvog Gosp-odara za bitna pitanja, traži po-moć i nemoj posustati. Ne budinemoćan i ne ponašaj se poputnemoćnih koji sve pripisuju sud-bini i govore: naš Gospodar je ta-ko htio, naš Gospodar je takoodredio... a ne čine ono što je unjihovoj moći. Vjerovjesnik,s.a.v.s., je vidio dvojicu ljudi kakose raspravljaju i tuku, pa prvi na-djača onog drugog, koji u tom ča-

su povika: „Dovoljan mi je All-ah!“ A Poslanik, s.a.v.s., mu prig-ovori: „Kao osuđivač poraza!“

Allah, dž.š., osuđuje nemoć.Međutim tvoje je da kažeš kadate nešto nadjača: dovoljan mi jeAllah, divan li je on pomagač!Nemoj govoriti „dovoljan mi jeAllah“ kao nemoćnik, već to gov-ori kada ne budeš imao izbora ikada budeš iskoristio sva sredst-va i pomagala.

Tako musliman treba da seponaša i zato su prethodnici gov-orili: „Od znakova slabosti čovje-ka je intenzivno prebacivanje is-hoda na sudbinu“. Muslimanskifilozof i pjesnik, dr. MuhammedIkbal kaže: „Nejak vjernik je onajkoji se pravda Allahovom sudbi-nom i određenjem. Dok jak vjern-ik smatra da Allahova sudbina,koja se ne može anulirati i određ-enje koje se ne može odvratiti, daje upravo on ta Allahova sudbi-na“.

Jednog dana jedan persijskivođa zapita jednog od muslima-na, ko ste vi? Ovaj mu reče: „Mismo Allahova sudbina. Allah vasje zbog nas doveo u iskušenje.Kad biste bili u oblacima, popad-ali bi kod nas, ili bi se mi popelido vas. Mi smo Allahova sudbi-na“. Tako vjernik smatra.

VVJJEERRNNIIKK NNEE Žž IIVVII TTUUŽž NNOOZatim, Vjerovjesnik, s.a.v.s.,

nastavlja sa uputama pa veli:„Ako ti se šta dogodi, ne govori:da sam uradio tako i tako bilo bitako i tako – već reci: - Allah jedosudio i učinio što je htio – jerono 'da sam' šejtanu otvara mo-gućnost djlovanja“. Ne živi poti-šten govoreći, eh da sam, eh štonije bilo ovako, itd., jer to ne dajenikakve rezultate. Nekim ljudi-ma vrijeme uništi usjeve pa mje-secima i godinama preživljavajubolove i sjećaju se tih pogubnihtrenutaka što im stvara tugu i ža-lost. Pa govore eh da sam učinioto i to, eh da taj posao ni započin-jao nisam, da sam uradio tako,bilo bi drugačije. Zbog toga psihi-jatri, sociolozi i pedagozi prepo-ručuju da čovjek zaboravi jučer-ašnjicu, a da živi u sadašnjosti,jer kad prošlost prođe nikada sene vraća.

„Što je bilo bilo je, što će bitine zna se, tvoj trenutak u komživiš je“. Zato iskoristi taj trenu-tak i pazi na njega.

NNEE PPIILLII PPIILLOOTTIINNUUJedan predavač je dao divan

primjer svojim učenicima. Pitaoih je: „Koliko je vas pililo drva?“Mnogi od učenika se javiše. Za-tim ih ponovo upita: „A koliko jevas pililo pilotinu?“ Kada se nikonije javio, predavač je rekao: „Na-ravno, nije moguće da pilite pilot-inu jer je ona već ispilena“. Ta-kav je slučaj i sa prošlošću. Kadate zadesi tuga zbog stvari koje suse dogodile znajte da tada pilitepilotinu. To musliman treba dazna. Jer ljudska slabost mnogenadjača, pa mijese tijesto i plačuza jučerašnjim danom i tužni suzbog prošlosti.

RRAAHHAATTLLUUKK JJEE UU ZZAADDOOVVOOLLJJSSTTVVUU II

PPRRIIHHVVAATTAANNJJUU SSUUDDBBIINNEEDobar vjernik je puno daleko

od potpadanja pod uticaj takvihmisli i osjećanja, jer on čvrstovjeruje u svoga Gospodara, Njego-vu sudbinu i određenje. Zato neprepušta sebe prošlosti i sjećanji-ma znajući da je to Allahovo odre-đenje koje je moralo biti. A to štoga snađe od sudbine ne prihvatasa nezadovoljstvom i nelagod-nosti, već ponavlja riječi pjesnika:„Prethodila je Božija sudbina iodređenje, zato smiri svoje srce od'da je' i 'možda bi'“. Ili, što je drugirekao: „Na ono što me je prošlo,ne vraćam se sa žalom, i riječima,eh da sam i eh da je bilo!“.

On ne kaže, da sam uradiotako, bilo bi tako, već veli kakoga je Poslanik, s.a.v.s., podučio:„Allah je dosudio i učinio što jehtio - jer ono- da sam- šejtanu otv-ara mogućnost djelovanja“. Onje uvjeren da se Allahova odred-ba svakako mora izvršiti, pa če-mu onda srdžba? Čemu uskogru-dost i potištenost? Uzvišeni Allahveli:

„Nema nevolje koja zadesiZemlju i vas, a koja nije, prijenego što je damo, zapisana u Knj-izi - to je Allahu, uistinu, lahko -da ne biste tugovali za onim štovam je promaklo, a i da se nebiste previše radovali onome štovam On dade. Allah ne voli ni-kakve razmetljivce, hvalisavce“(El-Hadid: 22-23).

A u vojni na Tebuku u kojojsu sedamdeset viđenih musli-mana izgubili živote, Kur'an jeukorio grupu licemjera, ljudi čijasu srca bolesna i slabog vjerovan-

ja koji su žvijeli između prijeko-rnog 'da je' i tužnog 'da su' paveli:

„Zatim vam je, poslije nevol-je, spokojstvo ulio, san je neke odvas uhvatio, a drugi su se brinulisamo o sebi, misleći o Allahu onošto nije istina, kao što paganimisle govoreći: „Gdje je pobjedakoja nam je obećana?“ Reci: „Osvemu odlučuje samo Allah!" Oniu sebi kriju ono što tebi ne po-kazuju. „Da smo za bilo šta pit-ali“, govore oni, „ne bismo ovdjeizginuli.“ Reci: „I da ste u kuća-ma svojim bili, opet bi oni kojimaje suđeno da poginu na mjestapogibije svoje izišli, da bi Allahispitao ono što je u vašim grudi-ma i da bi istražio ono što je uvašim srcima - a Allah zna svači-je misli“ (Alu Imran: 154).

Odgovarajući onima koji suostali i o svojoj braći rekli: “Dasu nas poslušali, ne bi izginuli“,reci: „Pa vi smrt izbjegnite, akoistinu govorite!“ (Alu Imran:168).

Pravi vjernik se neće ponaš-ati poput tih licemjera niti njimasličnih nevjernika. Kur'an je usljedećem ajetu zabranio opon-ašanje njihovih žalopojki i jadiko-vanja:

„O vjernici, ne budite kao ne-vjernici koji govore o braći svojojkada odu na daleke pute ili kadaboj biju: „Da su s nama ostali, nebi umrli i ne bi poginuli" - da,Allah učini to jednom u srcimanjihovim; i život i smrt Allahovosu djelo, On dobro vidi ono štoradite. A ako vi na Allahovomputu poginete ili umrete, oprost imilost Allahova su zaista bolji odonoga što oni gomilaju. Bilo daumrete ili poginete, sigurno ćetese pred Allahom iskupiti“ (AluImran: 156-158).

Osjećanja vjernika stalno suu skladu sa poslaničkom prepo-rukom: „Allah je dosudio i učiniošto je htio!“ „Hvala Allahu zasve što je dao“, i sa tim riječimaneće biti posljedica od onoga štoje bilo i neće biti bolnih sjećanja.A vjerniku je dovoljno da izgov-ori Allahove riječi: „Nikakvanevolja se bez Allahove volje nedogodi, a On će srce onoga koji uAllaha vjeruje uputiti - Allah svedobro zna“ (Et-Tegabun: 11).

S arapskog: Džemo Redžematović

DR JUSUF EL-KARADAVI

Jak vjernik je bolji i UzvišenomAllahu draži od nejakog vjernika

EELLIIFF april, 2008.islamske novinegazetë islame 4KUR’ANSKA NAUKA

MR. ALMIR FATIĆ

33.. RRaazzlliiččiittii kkiirraaeettii uuttjjeeččuu nnaarraazzlliiččiittoo zznnaaččeennjjee kkuurr''aannsskkiihh aajjee--ttaa

Budući da je pitanje kiraetapitanje kojim se bavi stručanjaciza tu kur'ansku nauku ('ilmu'l-qira'at), ovdje nećemo šire ela-borirati rečeno pravilo. Stručnja-ci za ovu važnu kur'ansku naukukiraete definiraju ''kao naukukoja proučava realizaciju izgovo-ra kur'anskih riječi u njihovimrazličitim formama, shodno pre-dajama poznatih autoriteta iz teoblasti''. Pojednostavljeno reče-no, mnoge kur'anske riječi mog-uće je izgovarati ili učiti na višenačina, što u većoj ili manjoj mje-ri utječe na samo tumačenje ilirazumijevanje tih riječi. Svi ti na-čini su vjerodostojni i ispravnizato što su autentičnom preda-jom preneseni od Allahovog Pos-lanika, s.a.w.s. Otuda se i izvodirečeno pravilo: različito učenjekur'anskih riječi ima utjecaj naznačenje tih riječi.

Ovdje ćemo istaknuti samodvije kiraetske situacije, vrlo zna-čajne za razumijevanje ovogapravila i njegovog značaja za tef-sir. Naime, ako se kiraeti razliku-ju u izgovoru slova i hareketaodređene riječi (tu spada ono štose zove idgam, izhar, medd, i dr.,a što se izučava u okviru tedžvi-da), onda to ne utječe u velikojmjeri na razumijevanje ili tuma-čenje (tefsir) te riječi. Ali ako sekiraeti razlikuju u izgovoru riječiili hareketa, koji dovodi do raz-ličitog značenja, onda to ima većiutjecaj na razumijevanje ili tum-ačenje te riječi.

44.. ZZnnaaččeennjjee ssee rraazzlliikkuujjee ss oobb--zziirroomm nnaa rraazzlliiččiittoo ppiissaannjjee ppoojjeeddii--nniihh kkuurr''aannsskkiihh rriijjeeččii

Ovo pravilo podrazumijevada se nekim kur'anskim riječi-ma, koje imaju više značenja, sa-mim njihovim pisanjem u mush-faskom pravopisu sugeriše iliprednost da jednom od značenja.Pokazat ćemo to na jednom ku-r'anskom primjeru. Naime, muf-essiri se razlilaze u pogledu tum-ačenja riječi felaa tensaa u šes-tom ajetu sure El-E'ala (Svev-

išnji). Jedni smatraju da riječi fe-laa tensaa podrazumijevaju neg-aciju u značenju obavijesti (nefjwe tekune bi ma'na el-ikhbar),dok drugi vele da je ovdje posri-jedi zabrana (nehj). Prema prv-om mišljenju, prijevod bi glasio:Mi ćemo tebe podučiti da kazu-ješ, pa ništa nećeš zaboravljati, aprema drugome: Mi ćemo tebepodučiti da kazuješ, pa ne zabo-ravi! Ukoliko se pogleda načinpisanja glagola tensaa, zaključujese, odnosno daje se prednost mi-šljenju koje drži da je u pitanjunegacija zato što je prije glagolatensaa napisan laam sa elifom,tj. negacijska čestica laa. Da jeova negacijska čestica u značenjuzabrane, onda bi glagol poslijedošao u skraćenom načinu (me-džzum), u kojem se ispušta slabikonsonant na kraju riječi. Dakle,postojanje negacijske čestice laaukazuje na to da je u ajetu u pi-tanju negacija a ne zabrana.

55.. KKuurr''aannsskkii kkoonntteekkssttPrema ovom važnom prav-

ilu, mufessiru nije dopušteno dakur'ansku riječ ili ajet tumačisamu za sebe; obaveza mu je sa-gledati ih i protumačiti u kontek-stu datog kur'anskoga teksta (fisijaq en-nassi'l-qur'anijj). Kao štoje poznato u nauci o jeziku i sa-

vremenim lingvističkim teorija-ma, uloga konteksta je od presu-dne važnosti u određivanju zn-ačenjske intencionalnosti riječi,pogotovu ako riječ ili rečenica(ajet) imaju polisemno značenje.

Muslimanski komentatoriKur'ana vrlo rano su uočili važ-nost konteksta u tumačenju kur'-anskih riječi ili ajeta. Iz nekolikoprimjera koje ćemo ovdje nave-sti, zapazit ćemo kako je već spo-minjani Taberi kontekstualnom(unutar) jezičkom metodomtumačio kur'anske ajete.

Tumačeći ajet: ...iako su oniznali da onaj koji tom vještinomvlada neće nikakve sreće naonom svijetu imati,''1 Taberi nav-odi: ''Neki tvrde da se nave deniajet odnosi na šejtane, a da se rij-eči (na kraju ovoga ajeta) ...kadabi samo znali!, odnose na ljude.Međutim, ovakva tvrdnja u supr-otnosti je sa tumačenjem svih ko-mentatora Kur'ana (ehlu't-te'wil),koju su saglasni da se rijeci:...iako su oni znali da onaj kojitom vještinom vlada..., odnosena Jevreje, a ne na šejtane. K to-me, tvrdnja prvih u suprotnostije sa onime našto ukazuje Obja-va, jer ajeti navedeni prije ovihrijeci i poslije ''...kada bi samoznali!, kude Jevreje i ukoravajuih zbog njihove zablude i zbog

toga što su Allahovu Objavu injezine ajete zabacili za leda (na-pustili), iako su znali da krivo po-stupaju. Prema tome, ajet: ...ia-ko su oni znali da onaj koji tomvještinom vlada neće nikakvesreće na onom svijetu imati, je-ste jedno od izvješca koje govorio Jevrejima''.

Kada tumači ajet Neki odSljedbenika Knjige čitaju je ona-ko kako je objavljena...2 ovajkomentator prenosi slijedeće Qa-tadeove riječi u vezi sa ovim aje-tom: ''Ajet govori o ashabimaAllahovog Poslanika, s.a.w.s.;također, od drugih se prenosi daje ovdje riječ o ulemi Benu Is-ra'ila, koja je prihvatila Muha-mmeda, a.s., kao poslanika i sli-jedila ga'', koje, onda, komentar-iše na slijedeći način: ''Drugo mi-šljenje je ispravnije, a ne ono pr-vo, koje zagovara Qatade, jer aje-ti prije ovoga ajeta obavještavajuo Sljedbenicima knjiga (Tevrata iIndžila) i onima od njih koji suizmijenili Allahove knjige i tuma-čili ih na nedozvoljen ili neispra-van način ('ala gajri te'wilih), tesu, na taj način, UzvišenomAllahu pripisali neistine. Dakle,u ovim ajetima ne govori se oashabima Allahovog Poslanika,s.a.w.s. (...) Isto tako, oni se ne

spominju ni poslije ajeta: Nekiod Sljedbenika Knjige...

Ajet: A pokazat ću vam i ze-mlju grješnika3 u tefsirima je pro-tumačen na više načina. Naime,veli se da ovo znači: Pokazat ćuvam njihovo stanište', ili: 'Poka-zat ću vam Džehennem'; ili: 'Po-kazat ću vam njihova boravišta uŠamu'; ili: Pokazat ću vam zem-lju Faraona, tj. Misir'. Za razlikuod ovih ponuđenih tumačen-jskih mogućnosti, Taberi smatrada je ovdje posrijedi prijetnjaonome ko griješi prema Uzviš-enom Allahu i suprotstavlja seNjegovoj zapovijedi. On kaže: ''Utumačenje ovoga ajeta odabralismo mišljenje koje smo odabrali,jer prije ovih kur'anskih riječiUzvišeni Allah nareduje Musau,a.s., i njegovom narodu da postu-paju shodno Tevratu. Prematome, Allahov hikmet je u tomeda On to kazivanje završava pri-jetnjom prema onome ko rečenunaredbu ne izvrši, ko je nehajanspram nje i ko odvraća odAllahova, dž.š., puta''.

Također, u tumaćenju kur'an-skoga ajeta: Reci: 'Ako Allahavolite, mene slijedite...'4 u tefsiri-ma ćemo naići na dva objašnjenja:

a) da je taj ajet objavljen osavremencima Muhammeda,a.s., koji su tvrdili da voleUzvišenog Allaha;

b) da je ajet objavljen kao od-govor kršćanima na njihovu tvrd-nju o Isau, a.s, da je jedino onpredmet Allahove ljubavi. Taberidaje prednost drugome mišljen-ju, jer se ''u ovoj suri spominjesamo (kršćanska) delegacija izNedžrana; u ajetu nema spome-na o narodu koji tvrdi da voliUzvišenog Allaha...''

66.. TTuummaaččeennjjee ((tteeffssiirr)) sseetteemmeelljjii nnaa pprreeoovvllaadduujjuuććeemm jjeezziičč--kkoomm // lleekkssiiččkkoomm zznnaaččeennjjuu kkuurr''aa--nnsskkiihh rriijjeeččii

Ovo se tefsirsko pravilo tem-elji na činjenici da je Kur'anobjavljen na ''čistome arapskomejeziku''. Otuda, nije ispravnotumačenje koje ne uzima u obzirpreovladujuće značenje kur'an-skih riječi u njihovom izvornomarapskom jezičkom ruhu. Imam-i Taberi, u tom smislu, kaže: ''Ni-

Neka temeljna pravila u razumijevanju i tumačenju Kur'ana

(drugi dio)

1 - Al-Baqara - Krava, 102.2 - Al-Baqara - Krava 121.

3 - Al-A'raf - Bedemi, 145.4 - Alu 'Imran - 'Imranova porodica, 31.

5 - Al-Tawba - Pokajanje, 84.6 - Al-Tawba, 103.


gazetë islame5 UMMETje dopušteno da značenja Alla-hove Knjige interpretiramo bezuvida u preovladujuće leksičkoznačenje riječi u jeziku Arapa.Dakle, značenja Kur'ana tre-bamo tumačiti prema preovladu-jućem značenju u arapskomejeziku''. Na drugom mjestu ovajznalac tvrdi: ''Nije dozvoljenoAllahov govor, koji je objavljenna jeziku Arapa, tumačiti a da sene zna uobičajeno upotrebnoznačenje njegovih riječi u tomjeziku, izuzev ako je riječ o zna-čenju ili valjanom dokazu koji jesuprotan takvoj upotrebi pa gaje, onda, nužno prihvatiti''. Kaošto vidimo, Taberi se pridržavaoovoga pravila u tumačenju Ku-r'ana. To možemo uočiti u nje-govom tumačenju već citiranogajeta. Nakon što spominje mišl-jenja mufessira o značenju riječikhalaq, on zaključuje ''Najpriori-tetnije mišljenje u vezi sa znače-njem ove riječi jeste tumačenjeonoga ko kaže da riječ khalaq naovome mjestu (u ovome kontek-stu) znači en-nesib – udio, dio,jer to je uobičajeno značenje uarapskome jeziku''.

77.. PPrreeddnnoosstt kkoonntteekkssttuuaallnnooggzznnaaččeennjjaa uu ooddnnoossuu nnaa jjeezziiččkkoo //lleekkssiiččkkoo zznnaaččeennjjee

Ukoliko jedna riječ ima dvaili više značenja, od kojih je je-dno leksičko a drugo kontekstu-alno, a imaju različite značen-jske intencije, onda se prednostdaje kontekstualnom značenju.Izuzetak od ovog pravila jestejezička situacija kada okolnost(qarine) teksta ukazuje da je riječo leksičkom značenju. Navest će-mo dva kur'anska primjera radipraktičnog pojašnjenja ovoga pr-avila. Naprimjer, kur'anski ajet:Ti nikada nemoj niti jednome odnjih kad umre dženazu klan-jati...5 Riječ salat u ovome ajetuima dva značenja: leksičko – do-va, molba, i kontekstualno – dže-naza-namaz. Prema navedenompravilu, prednost se daje šer-i'atskom značenju zato što je in-tencija Govornika poznata ono-me kome je ona saopćena. S dru-ge strane, kao primjer kada jez-ičko značenje, zbog određeneokolnosti, ima prednost nadkontekstualnim značenjem mož-emo navesti, npr., ajet: Uzmi ze-kat iz imetka njihovoga da ihnjime očistiš, i čednim učiniš, iblagoslovom ti ih se sjeti.6 Riječsalat ovje znači dova (ed-du'a) za-to što se kao okolnost, tj. valjanidokaz navodi vjerodostojan had-is u kome se kaže: ''Kada bi Alla-hovom Poslaniku, s.a.w.s., ljudidošli sa zekjatom, on bi rekao:''Bože, blagoslovi ih!'' (Allahu-mme salli 'alejhim).

MMUUSSLLIIMMAANNSSKKII UUMMMMEETT IIRRAAČČUUNNAANNJJEE

Šihabuddin ibn Ahmed er-Remli, poznati šafijski pravnik,smatra da se Poslanik, a.s., nijeuopšte oslanjao na proračune,već je to negirao svojom izjavom„Mi smo nacija koja ne zna pisati,čitati, niti računati..“ Ibn Dekikel-Eid smatra da proračuni nemogu biti izvor utvrđivanja postau Ramazanu. (Vol. 2, 59)

Imam Yahya ibn Šaraf en-Ne-vevi je u El-Medžmuu, također,naglasio gore spomenuti hadis inaveo skoro iste razloge odbijan-ja astornomskog proračuna. Onje dodao da će insistiranje na pro-računima uzrokovati poteškoćeljudima jer su oni bili svojstvenisamo nekolicini ljudi koji su veći-nom živjeli u velikim gradovima.Zato, stav većine je ispravan.

Ez-Zurkani je, također, naveoslično mišljenje:

Nije tačno da „mjerenje“ zna-či proračunavanje jer ako se odljudi bude zahtijevalo da slijedeproračune, to će im biti teškozato što samo nekoliko ljudi znaza astronomske proračune, a šer-ijat samo zahtijeva da ljudi slijedeono što je poznato većini njih.(152)

Abdurrahim ibn el-Husejn el-Iraki, drugi čuveni šafijski učen-jak, je naglasio da su oblaci veo-ma česti na horizontu. Šerijatskirazlog za post je, stvarno posma-tranje. Većina pravnika se osvrćena stvarno posmatranje bez osvr-ta na bilo koji drugi metod. Ovoje mišljenje malikija, šafija, hane-fija i većine učenjaka u prošlosti isadašnjosti. (Vol. 4, 113-114)

PPRROORRAAČČUUNNII SSUU PPOOVVEEZZAANNIISSAA VVRRAAČČAANNJJEEMM II ZZUURREENNJJEEMM

UU ZZVVIIJJEEZZDDEE

Napomena izdavača: U vrije-me Poslanika, a.s., i učenjakakoji su ovdje spomenuti, astrono-mija i astrologija nisu bile odvo-jene discipline kao danas. Ovdjesmo, shodno kontekstu, upotrije-bili riječ zurenje u zvijezde (star-gazing) radije od iterpretacijetakvog teksta kao „astronomija“ili „astrologija“.

Jedan od glavnih razloga za

takvo potpuno odbacivanje, pomišljenju ovih učenjaka, jeste bli-ska veza između zurenja u zvije-zde (astrologije) i magije, što jezabranjeno od strane Poslanika,a.s. Hafiz ibn el-Hadžer strogo za-branjuje upotrebu proračuna na-glašavajući hadis Poslanika, a.s.,koji upozorava muslimane nanegativnosti zurenja u zvijezde, ukojem se navodi: „Niko neće uči-ti neki dio zurenja u zvijezde (as-trologije), a da ne nauči neki diomagije.“ Halifa Omer, r.a., je nag-lasio: „Nauči o zurenju u zvijezdeono što će ti pomoći prilikomputovanja na zemlji i okeanu, azatim prestani.“ Prema tome,bilo koji dio astrologije, osim sim-bola i znakova usmjerenja, su,prema Ibn Hadžeru, neislamski.(Et-Telhis: Vol. 2, 360)

Imam Ibn Tejmijje, poznatihanbelijski učenjak, bio je jakioponent upotrebe astronomskihproračuna kojim bi se ustvrdili ilinegirali islamski mjeseci. On jenaglasio da proračuni nikad nemogu voditi određenoj metodiotkrivanja mlađaka i, kao El-Irakii El-Džessas, također potvrđujeslaganje učenjaka u vezi toga. IbnTejmijje navodi da su poznati uč-enjaci islamskog prava složni daje upotreba proračuna prilikomodređivanja mlađaka zabranjena.Mudri astronomi-astrolozi sutakođer saglasni da se s pouzdan-ošću ne može odrediti mladi mje-sec putem proračuna. Zato eksp-erti astronomije-astrologije se neupuštaju u takve proračune većih negiraju. Samo jedna grupa

njih, bez ignorancije, je sebe up-ustila u to. To je u suštini mije-njanje Allahove vjere zavođenjemljudi i slijeđenjem zabluda Židovapo ovom pitanju. (Vol. 6, 590)

Ovdje se, izgleda, Ibn Tejmij-je osvrnuo na jevrejski Rabinat-ski koncil na kojem je donijetaodluka da se putem astronom-skih proračuna, kao autentičnogizvora, potvrde jevrejski lunarnimjeseci.

Na drugom mjestu on jestrogim stavom iskazao svoje pro-tivljenje upotrebi proračuna:

Bez sumnje proračuni su odstrane sunneta kao i konsenzusaashaba odbačeni, kao što sahih-hadis kaže. (...) Zato onaj ko seoslanja na proračune je zalutaliinovator koji ne samo da griješi udomenu šerijata već i u domenulogike i zurenja u zvijezde (astr-ologije). (Vol. 25, 207)

PPRROORRAAČČUUNNII SSUU NNEETTAAČČNNIIIbn Tejmijje je, također, nagl-

asio da je znanje zurenja u zvi-jezde obmana i zabranjeno djelo.Njegovo proučavanje je bespotre-bno. On je naveo nekoliko hadisaPoslanika, a.s., kojim se osuđujeastrologija. (Vol. 1, 62)

On je svoj stav podupro prak-tičnim sukobom kojeg je imao saastrolozima iz njegovog vremena.On je zaključio da je metoda astr-onomskog-astrologijskog proraču-na bazirana na čistoj laži i obm-ani:

Kazat ću vam ko su astrolozi!Ja sam logičnim dokazima objas-nio neispravnu prirodu njihovog

posla kada sam polemisao sa nji-hovim vođom u Damasku. Jedanod njih mi je rekao: „Tako mi Bo-ga, mi izmislimo stotinu laži dabi došli sa jednom istinom.“ (Vol.1, 62)

On dalje navodi da postoji pu-no argumenata protiv ove profe-sije i njene zabrane u islamu. Ov-dje nije mjesto da se ide u detaljetoga. Dovoljno je da se navedehadis kojeg bilježi Muslim odPoslanika, a.s.: „Ko ode gataru,Allah mu neće primiti namaz čet-rdeset dana.“ Riječ 'arraf (starga-zer - eng.) označava mađioničara,astrologa i sl. (Vol. 1, 63)

Jedna grupa učenjaka propis-uje nekoliko kaznenih mjera zaone koji se upuste u astrologiju iproračune. Na primjer, Muham-med ibn Ahmed el-Ališ je mišl-jenja da niko, čak ni sam astrol-og, ni bilo ko drugi, ne smije za-postiti oslanjajući se na proraču-ne. Zabranjeno je potvrditi i odo-briti posao astrologa. U slučajuda astrolog otvoreno proragira dasu zvijezde direktno uključene uljudsku sudbinu, on mora bitiubijen bez imalo prilike za pok-ajanjem. On će se tretirati kaoaspostata (otpadnik od islama)ako krije svoja vjerovanja i indire-ktno potvrđuje uticaj zvijezda naljudski život. On se treba upitatiza pokajanje pa ako odbije da toučini, onda će se egzekuirati. Onće biti grješni vjernik ako zvijez-de smatra znakovima koji pred-skazuju događaje u svijetu, ali uzto vjeruje da je stvarna snaga kodAllaha a ne kod zvijezda. (Vol. 2,113-114)

Po mišljenju Ibn Rušda, dru-gog poznatog klasičnog pravnika,astrolozi se moraju disciplinskikazniti. (El-Ališ, Vol. 2, 114)

Ibn Hadžer ih je nazvao ljud-skim đavolima jer svoje proraču-ne temelje na pukim nagađanji-ma, slutnjama i predviđanjima.On je isto tako naveo gore spom-enuti hadis koji povezuje naukuzurenja u zvijezde sa naukom omagiji. (En-Nihaje fi garibi-l-asar,Vol. 2, 205)

(nastavlja se)

DDrr.. ZZuullffiiqqaarr AAllii SShhaahhS engleskog,

Džemo Redžematović

Astronomski proračuni:islamsko-pravna debata

(drugi dio)

EELLIIFF april, 2008.islamske novinegazetë islame 6ISLAMSKE TEME

HARUN YAHYA

Kad nevjernici vide težinukazne u Džehennemu zažalit ćešto nisu vjerovali na Dunjaluku.Ali, to im neće nimalo pomoći.Na ovom svijetu imali su dovolj-no prilika koje nisu iskoristili.Kad ovo spoznaju proklinjat ćesve one koji su ih skretali sa Alla-hovog puta i koji su ih navodilina grijehe.

Njihovo stanje Kur'an opisu-je na sljedeći način:

"Na Dan kad se njihova lica uvatri budu prevrtala, govorit će:"Kamo sreće da smo se Allahupokoravali i da smo Poslanikaslušali!" I govorit će: "Gospodarunaš, mi smo prvake naše i starj-ešine naše slušali, pa su nas oni spravog puta odveli; Gospodarunaš, podaj im dvostruku patnju iprokuni ih prokletstvom velik-im! " (El- Ahzab:66-68); "I kadkoji dođe pred Nas, reći će: "Ka-mo sreće da je između mene itebe bila tolika razdaljina kolikaje između istoka i zapada! Kakosi ti bio zao drug!" Toga danavam neće od korisit biti što ćetezajedno u muci biti, kad je jasnoda ste druge Allahu ravnim sma-trali" (Ez-Zuhruf: 38 ,39).

Kao što navedeni ajeti kažu,oni se nadaju da će sebi olakšatikaznu tako što će svaliti odgovor-nost na druge i drugima prebac-iti krivicu za svoje skretanje saPravog puta. Allah, dž.š., je svak-om čovjeku dao savjest i slobod-nu volju da se odluči za put ko-jim želi ići u svom životu. Sva-kom čovjeku su ponuđene dvijealternative: ispravna i pogrešna,istina i laž, tako da može slobod-no da donese svoju odluku.

Sa ovim znanjem i sopstven-om voljom svaki čovjek donosiodluku o svom budućem život-nom putu. Allah, dž.š., zna šta jeu svakom čovjeku duboko skri-veno. I oni koji zavode druge ioni koji budu zavedeni bit će sta-novnici u Džehennemu gdje ćeispaštati kaznu. Tog dana nećeniko nositi tuđi grijeh.

Mnogi ljudi pomisle na kaz-nu koja ih čeka na Ahiretu u on-om trenutku kad počnu da radeneko loše djelo ili kada ih nekonagovara na to. Ali taj osjećaj po-tisnu kao manje bitnu ili čak ne-

bitnu činjenicu. Oni daju jednidrugima oslonac u potiskivanju izanemarivanju ove istine takošto se međusobno šale govoreći:"Ja ću preuzeti odgovornost zatvoje grijehe." I šejtan im pravilijepe ponude i mami ih u svojuzamku, ali ajetima: "A ono štosmo mu dali - naslijediti, i sam-samcat će Nam se vratiti" (El- Me-rjem: 80), Allah, dž.š., pokazujeda im ovakva obećanja ni od ka-kve koristi neće biti. Na Sud-njem danu će nevjernici shvatitida su sami i da čovjek na Ahiretunema ni jednog prijatelja nitispasitelja, osim Allaha, dž.š. UDžehennemu će njihovi tzv. pri-jatelji i "dobronamjerni" savjetni-ci od njih leđa okretati. Takođerće šejtan, koga su oni uzeli zazaštitnika, kazati:

"Allah vam je pravo obećanjedao, a ja sam vam svoja obećanjaiznevjerio; ali ja nisam nikakvevlasti nad vama imao, samo samvas pozivao i vi ste mi se odazi-vali; zato ne korite mene, već sa-mi sebe, niti ja mogu vama pom-oći niti vi možete pomoći meni.Ja nemam ništa s tim što ste meprije smatrali Njemu ravnim."Nevjernike sigurno čeka bolnapatnja" (Ibrahim: 22).

Izdaja onih u koje su se onipouzdali, bit će nevjernicima je-dan dalji razlog za kajanje. U tomtrenutku će im postati jasno danikad i nije postojalo drugo uto-čište osim kod Allaha dž.š. Me-đutim, ova spoznaja za njih nećebiti ni od kakve pomoći, samo ćepovećati njihovu patnju, bol i ka-janje. Tog dana će se svađati je-

dni s drugima i priznavat će je-dni drugima svoje grijehe:

"I oni će, svađajući se u nje-mu, govoriti: "Allaha nam, bilismo, doista, u očitoj zabludi.Kad smo vas sa Gospodaromsvjetova izjednačavali, a na stran-puticu su nas naveli zlikovci, panemamo ni zagovornika, ni pris-na prijatelja. - Da nam je samo dase povratimo, pa da postanemovjernici!" (Eš- Šu'ara: 96-102).

Kao što govore navedeni aje-ti, nevjernici će silno željeti da sevrate na Dunjaluk i da čine dob-ro, da bi onda zaradili Allahovumilost na Ahiretu. Ova želja ćeostati neostvarena. Oni će shvati-ti da su stvari za kojima su trčalina Dunjaluku kao npr.: bogatst-vo, karijera, ljepota itd., na Ahi-retu biti skroz bezvrijedne. Ku-r'an citira neke njihove izjave po-kajanja:

"A onaj kome se da knjiga ulijevu ruku njegovu reći će: "Ka-mo sreće da mi knjiga moja nidata nije i da ni saznao nisam zaobračun svoj! Kamo sreće da meje smrt dokrajčila. - Bogatstvomoje mi nije od koristi, snagemoje nema više!" "Držite ga i uokove okujte, zatim ga samo uvatri pržite, a onda ga u sindžiresedamdeset lakata duge vežite,jer on u Allaha velikog nije vje-rovao i da se nahrani nevoljnika- nije nagovarao; Zato on danasovdje nema prisna prijatelja" (El-Hakka: 25-35); "I kad se tog Da-na primakne Džehennem; tadaće se čovjek sjetiti - a na što mu

je sjećanje?! - I reći: " Kamo srećeda sam se za ovaj život pripre-mio!" (El-Fedžr: 23 ,24).

Ljepote koje će vjernici srestiu Džennetu, će dovesti patnje ne-vjernika na još veći stepen kadavide neizmjernu razliku prebi-vališta vjernika i njihovog prebi-vališta. Kur'an eksplicite opisujerazliku stanovnika Dženneta istanovnika Džehennema. Izgledstanovnika Džehennema Kur'anopisuje na sljedeći način:

"Oborenih pogleda i sasvimponiženi bit će nevjernici" (El-Kalem: 42 ); "Neka lica toga danaće čađava biti" (El-Kijame: 24).

Nasuprot tome, lica stanovni-ka Dženneta opisuju se na slje-deći način:

"Neka lica tog Dana bit ćeblistava, nasmijana, radosna"('Abese: 38 ,39).

Nevjernici neće imati drugehrane osim ključale vode, gnoja,trnja i plodova drveta zekkum.Vjernici će imati med i mlijekokoje će u slapovima teći, čaše pu-ne ukusnih pića, sve vrste voća isve što budu željeli. Jedan ajetopisuje hranu stanovnika Dže-nneta:

"Zar je Džennet, koji jeobećan onima koji se Allaha boje- u kojem su rijeke od vode ne-ustajale i rijeke od mlijeka nepr-omijenjena ukusa, i rijeke od vi-na, prijatna onima koji piju, irijeke od meda procijeđenog i gd-je ima voća svakovrsnog i opros-

ta od Gospodara njihova - zar jeto isto što i patnja koja čeka onekoji će u vatri vječno boraviti,koji će se uzavrelom vodom poji-ti, koja će im crijeva kidati!" (Mu-hammed: 15).

Očigledno da ova dva borav-išta nemaju ništa zajedničko. Ne-vjernici će imati odvratnu hra-nu, ali im ona čak neće moći niglad ni žeđ utoliti. Bit će izloženiužasnim patnjama, stalno će sepržiti na vatri, a rane neće nikadzarasti. Bezbroj puta će od ovihpovreda koža otpasti pa će jeAllah, dž.š., obnoviti da bi je po-novo izložio istoj patnji i oni ćevječno moliti za pomoć i za malohlada.

Oni će vidjeti kako stanovni-ci Dženneta sjede u debelim hla-dovima i kako uživaju u plodovi-ma blagoslova kojim ih je Allah,dž.š., obasuo, a nevjernici ćemoliti vjernike da im daju neštood tog dobra. Kur'an ovu situaci-ju opisuje na sljedeći način:

"I stanovnici vatre dozivat ćestanovnike Dženneta: "Prolijtena nas vode ili nešto od onogačime vas je Allah obdario!" - a oniće reći: "Allah je to dvoje nevjer-nicima zabranio" (El-A'raf: 50).

Na molbe nevjernika nikadaneće biti odgovoreno.

"Mi smo nevjernicima pripre-mili vatru čiji će ih dim sa svihstrana obuhvatati; ako zamolepomoć, pomoći će im se sa teku-ćinom poput rastopljene kovinekoja će lica ispeći. Užasna li pićai grozna li boravišta!" (El-Kehf:29).

Allah, dž.š., će Džennetlijeobući u najljepše haljine od svilei kadife i ukrasit će ih najljepšimnakitom od srebra i zlata. Nevje-rnici će nositi haljine od sumpo-ra i katrana, bit će okovani uteške okove u kojima će biti dov-edeni na džehenemske rešetkena koje će leći i gdje će ih pokri-ti pokrivačima od vatre.

Vjernici će živjeti u palatamau kojima će sjediti na zlatom pro-tkanom namještaju sa prelijepimprijestoljima pokrivenim broka-tom.

Logor nevjernika će biti Dže-hennem. Allah, dž.š., tvrdi u Ku-r'anu da će vjernici imati u Dže-

Vječno kajanje nevjernikau džehennemu


gazetë islame7 AKTUELNOnnetu sve što im srca požele.Džennetlije će biti nagrađenesretnim i spokojnim životom uDžennetu.

"A oni koji su vjerovali i do-bra djela činili bit će u divnimdžennetskim baščama, sve štozažele imat će u Gospodara svo-ga; bit će to blagodat velika" (Eš-Šura: 22 ); "I njih će Allah straho-te toga Dana sačuvati i blaženst-vo i radost im darovati" (El-Insan: 11).

Da su se nevjernici iskreno,dostojanstveno i savjesno pon-ašali na Dunjaluku i da su slijediliAllahove upute nikad ne bi do-živjeli ovakve patnje. Ova spo-znaja je najveći razlog za kajanjenevjernika. Kur'an ovu njihovumuku i kajanje opisuje kao jednoočajno stanje radi kojeg će onipokušati da se izvuku iz te situaci-je, ali će posljedica tog njihovogčina biti samo dalje mučenje:

"Kad god pokušaju da zbogteškog jada iz nje izađu, bit će unju vraćeni: "Iskusite patnju uužasnoj vatri!" (El-Hadž: 22).

To je tako zato što je Džehen-nem mjesto bez povratka. Tu ka-janje više neće moći nikome po-moći i neće imati nikakvog smis-la. U trenutku smrti, meleki sa-opšte nevjernicima da im se višenikad ništa lijepo neće desiti:

"Onoga Dana kad ugledajumeleke, grješnici se neće rado-vati i uzviknut će: "Sačuvaj nas,Bože!" (El-Furkan: 22).

Nevjernici će se nadati da ćeu Džehennemu biti skroz uni-šteni i da će na taj način izbjećivječnu kaznu, zato će stalno mo-liti Allaha, dž.š., da ih usmrti, aliim On neće uslišati molbu i nji-hove će patnje vječno trajati. Onisu imali čitav život vremena daprihvate istinu, da joj se okrenui da provedu život u vjeri, ali suoni ignorisali ove znakove iopomene i svjesno su istini okre-tali leđa. Zato će dobiti sljedećiodgovor:

"Ne prizivajte danas jednupropast, nego prizivajte mnogepropasti!" (El-Furkan: 14 ); "Prži-te se u njoj, isto vam je trpjeli iline trpjeli, - to vam je kazna zaono što ste radili" (Et-Tur: 16).

U 40. ajetu sure el-A'raf opi-suje se bezuspješnost nevjernikau svom nastojanju da izbjegnuDžehennem i dođu u Džennet.Allah, dž.š., kaže da oni neće ućiu Džennet: 'dok kamila ne mo-gne proći kroz iglene ušice'...

Osim toga, Allah, dž.š., kaže

da će nevjernici od svog Gospod-ara biti ignorisani i obezvri-jeđeni isto onako kako su se oniodnosili prema istini, opomeni iznakovima koji su im dolazili odnjihovog Gospodara. Oni nećedobiti odgovor ili pomoć odAllaha, dž.š.:

"Evo zašto" - reći će On: "Do-kazi Naši su ti dolazili, ali si ihzaboravljao, pa ćeš danas ti istotako biti zaboravljen" (Ta-Ha:126); "I reći će se:"Danas ćemomi vas zaboraviti kao što ste vizaboravili da ćete ovaj vaš Dandoživjeti, vatra će vam prebival-ište biti i niko vam neće moćipomoći" (El-Džasije: 34 ); "Koji-ma je vjera njihova bila igra izabava i koje je život na Zemljibio obmanuo. "Sada ćemo Minjih zaboraviti, zato što su zabo-ravili da će na ovaj Dan pred na-ma stajati i zato što su dokazeNaše poricali" (El-A'raf:51).

Oni će moliti Allaha dž.š. daih spasi vatre, a Allah, dž.š., ćeovako odgovoriti:

"Ostanite u njoj prezreni i ni-šta Mi ne govorite!"- reći će On"(El- Mu'minun: 108).

Nevjernici će biti kažnjenipatnjom u vatri u kojoj će biti pr-epušteni sami sebi. Allah, dž.š.,im se neće smilovati, niti će imukazati pomoć, samo će objelo-daniti sve njihove greške i grije-he. Da su na Dunjaluku tražiliutočište kod Allaha, dž.š., ondabi već tada shvatili da Allah,dž.š., najviše prašta, da je najple-menitiji i najmilostiviji. Ali do-lazak do spoznaje u onom tren-utku kad ugledaju džehennem-sku vatru neće imati nikakvogsmisla ni koristi.

Možemo zaključiti, iz svegado sada rečenog, da je Allah,dž.š., jako milostiv prema ljudi-ma i da im je on jedini pravi pri-jatelj i zaštitnik. U onom trenu-tku, kad se iza njih zatvore dže-hennemske kapije, ne postoji ni-kakva šansa za pokajanje i po-vratak. Nikada više neće dobitionu šansu koju su imali na Du-njaluku.

Kur'an opisuje put ka spasuna sljedeći način:

"Ali oni koji se pokaju i pop-rave i koji čvrsto Allaha prihvatei vjeru svoju u Allaha iskrenoispolje, bit će s vjernicima, aAllah će sigurno vjernicimaveliku nagradu dati. Zašto bi vasAllah kažnjavao ako budete zah-valjivali i vjerovali? Allah jeblagodaran i sveznajući" (En-Nisa': 146 ,147).

S engleskog:Enisa Selimović

Vašington (VoA) - Danas kadau odnosima muslimanskog svije-ta i Zapada ima dosta nerazumi-jevanja i nepovjerenja, gotovo daostaje zaboravljena činjenica daje civilizacija islama svojevreme-no bila superiornija nad hrišćan-skom. Dostignuća naučnika mu-slimanske vjere u srednjem vije-ku su utrla put renesansi i prosv-jetiteljstvu u Evropi, i time po-stavila značajne temelje moder-nom društvu. Nedavno je objavl-jena studija o prilično zaboravl-jenom doprinosu islamske civi-lizacije svjetskoj kulturi, napisaoje bivši američki diplomataMajkl Morgan.

U posljednje vrijeme, medijivođeni površnošću i predrasu-dama, islam najčešće povezuju snasiljem i netolerancijom. Čak iprije terorističkih napada naNjujork i Vašington, bila je popu-larna teza istoričara SamjuelaHantingtona o skorom sukobucivilizacija, između Zapada i mu-slimanskog svijeta. Majkl Morg-an, američki diplomata koji jevećinu radnog vijeka proveo uislamskim zemljama, objavio je

nedavno knjigu „Izgubljena isto-rija“, u kojoj kritikuje Hantingt-onovu ideju o sukobu civilizaci-ja.

Zaključio sam da sukob civi-lizacija ne postoji. Ova moja tvrd-nja je u suprotnosti s tvrdnjamakolega drugačije ideološke ori-jentacije. Ja sam, naravno, svjes-tan da sukoba ima, međutim nijeriječ o sukobu civilizacija. Jer,svi manje-više danas nastanjuje-mo jednu istu, tehničku, global-nu civilizaciju kojoj su doprinije-le hiljade naučnika, mislilaca iumjetnika, od kojih su mnogi izislamskog civilizacijskog krugadanas, nažalost, prilično zabora-vljeni - kaže Morgan, a prenosiGlas Amerike.

Morgan kaže da većina Ame-rikanaca nažalost ne razumijeislam, kojeg mediji najčešće opi-suju kao brutalnu i netolerantnuvjeru. U svojoj knjizi on nudisuprotan primjer: sultan Salahal-Din, položaj od najvećeg pov-jerenj,a daje jevrejskom filozofu iliječniku, Maimonidesu, koji sedanas smatra najvećim židovsk-im filozofom srednjeg vijeka,

koji je bio inspiracija svom naro-du na cijelom području Srednjegistoka. No, Maimonides je saSalah al-Dinom radio na tadavažnim medicinskim istraživanji-ma. Njegova metoda liječenja ug-riza od zmije iz 12 . stoljeća, mo-že se naći još 1965 i to nigdjedrugdje nego u priručniku zaameričke izviđače. O takvom ka-libru ljudi govori moja knjiga, ucijeloj jednoj civilizaciji koja jebila posvećena invencijama ipromišljanju.

Morgan smatra da je vrlo va-žno da Amerikanci prošire svojeznanja o islamu, pogotovo o nje-govom doprinosu razvoju zapa-dne civilizacije.

„Mnogo je toga na ovu temuobjavljeno, pogotovo u posljed-njih osam godina, no niti jednaod tih knjiga nije postala zaistapopularna. Ne znam zašto. Vjer-ovatno, jer je riječ o pomalo ne-konvencionalnoj ideji koja je usuprotnost s raširenim klišejima.Takođe, naučna literatura se uo-pšte slabo prodaje. Mene među-tim brine činjenica što Amerika-nci razmjerno malo znaju o di-jelu svijeta u kojem je njihova ze-mlja posljednjih godina vrlo ang-ažovana“ – ističe Morgan.

Ovaj penzionisani američkidiplomata, smatra da bi medijisvoje izvještavanje iz islamskogsvijeta trebalo bolje da kontekst-ualizuju, odnosno, da bi događa-je trebalo da predstave u svomistorijskom kontinuitetu.

Majkl Morgan objavio studiju o zaboravljenom doprinosuislamske civilizacije svjetskoj kulturi

Nije sukob civilizacijaveć more predrasuda

Od astronomije do filozofijeMorgan pominje i naučnika Ibn Sina, poznatog kao Avicena,

autora 246 studija koje su položile temelje modernoj medicini. IliMuhameda al- Havarizmija iz sedmog vijeka, utemeljitelja algebre.Lista imena koju sadrži Morganova studija je vrlo duga, na njoj senalaze naučnici koji su doprinijeli razvoju moderne astronomije,matematike i medicine, te otvorili put Njutnu i Koperniku.

EELLIIFF april, 2008.islamske novinegazetë islame 8RAZGOVOR

MMoožžeettee llii nnaamm nneeššttoo rreeččii oopprreevvoođđeennjjuu KKuurr''aannaa nnaa oossttaalleeeevvrrooppsskkee jjeezziikkee??

Pripremio sam jednu listuranijih prevoda Kur'ana na evr-opske jezike koja kronološki go-vori o toj temi. Sasvim je jasnoda su mnogi evropski učenjacidirektno crpili znanje iz ČasnogKur'ana, iz tefsira, iz islama i teideje dalje razvijali u religijsk-om domenu, sferi literature, pr-ava i filozofije. Lista onih kojisu se direktno interesovali zaislam i Kur'an je odista, impre-sivna. Prvi prevod Kur'ana uEvropi pojavio se na latinskomjeziku. Dozvolite mi da vam pr-edstavim listu prevoda Kur'anaod njih ukupno 17, listu koja ta-ksativno pobrojava sve prevodeKur'ana na evropske jezike svedo druge polovine dvadesetogstoljeća:

1. Prevod na latinski jezik(približan, parafraziran) koji jeurađen 1143 godine, prevodilacje engleski učenjak Robert Ke-tton. Ponovno izdanje tog pre-voda pojavilo se 1543 godine nainicijativu Martin Luthera, unešto preuređenoj formi od šva-jcarskog evangelističkog teologaTh. Bibliandera. To isto izdanjena latinskom jeziku je korigov-ano i po drugi puta štampano1550 godine.

2. Prevod na italijanski br. l.Izdat 1547 godine.

3. Prevod br. 2 na njemač-kom jeziku, Salomon Schwei-gger, (Nuerenberg/ Njemačka),1616 godine.

4. Prevod na latinski 1698godine koji je sačinio ItalijanLudovico Maracci, štampan za-

jedno sa arapskim tekstom. Ma-racci je bio papin duhovnik i tajposao je radio četrdeset godina.Cilj tog prevoda je bio opovrga-vanje islamskih teza.

5. Prevod na francuski ko-jeg je sačinio Du Ryer 1647 go-dine.

6. Prevod na francuski,autor M. Savary 1783 godine.(Valja napomenuti da se od Sa-varyevog prevoda, umjesto rani-jeg „Al-Quran“ upotrebljava te-rmin „Le Coran“ koji će postatuobičajen termin za Kur'ana uEvropi).

7. Prevod i komentar naengleskom jeziku kojeg je sa-činio G. Sale 1734 godine.

8. Prevod br. 7 na njemač-kom jeziku, 1746 godine.

9. Prevod orginalne Osma-nove verzije iz 1772 god. koju jesačinio D. F. Megerlin u Frank-furtu, Njemačka, koji nosi na-ziv „La bible turque“ – „TurskaBiblija“, koju je izučavaočuveni Wolfgang Goethe.

10. Prevod na njemački je-zik, autor F.E.Boyson, štampan1773 godine u Halle.

11. Prevod na engleski ko-jeg je sačinio E.H. Palmer, šta-mpan 1880 god. na Oksfordu.

12. Parcijalni prevod na nje-mački jezik prema verziji H.Grimme, 1923 godina.

13. Prevod na engleski, au-tor prevoda R. Bell, 1939 godi-ne.

14. Prevod na francuski odstrane R. Blachere, 1949godine.

15. „Interpretacija“ na eng-leskom jeziku koju je sačinioA.J.Arberry, 1955 godine.

16. Prevod kojeg je sačinioprof. Berque, profesor orjen-talne literature na Sorboni.

17. Prevod na ruski, autorprevoda I.J.Kratschkovski,1963. godine.

JJee llii bbiilloo oossoobbaa kkoojjee ssuu vvaammppoommaaggaallee,, pprriimmjjeerriiccee rreevviiddiirraalleetteekksstt iillii vvaamm ddaallee nneekkee uuppuuttee uuvvaaššeemm rraadduu??

Svakako da je bilo takvihljudi. Imam Halil Ahmetspahićkoji mi je u martu 2000 godinekada smo razgovarali na tutemu rekao: „Vi želite da preve-dete Kur'an na luksemburški je-zik? Nijedan prijevod nije Ku-r'an, to je samo pokušaj pribli-žavanja značenja riječi jezikomkojim govori dotična populaci-ja. Ali svaki prevod je prijekopotreban kako bi dotična popu-lacija razumjela božansku po-ruku na svom maternjem jezi-ku. Bio je potpuno u pravu, alimi je na jednom narednom sas-tanku koje smo organizovali uuredništvu lista „Letzebuergerland“ kazao glasom koji je bio imolba i ohrabrenje: „Nastaviprevoditi Kur'an“. Osim toga,svakog petka drži hutbu na ara-pskom, francuskom, englesk-om, i bosanskom jeziku, svakogpetka kada iziđem iz džamijeizađem bogatiji za jedno sazna-nje. Tu je, zatim, inženjer Mu-hamed Huberty, jedan od rije-tkih koji „promišlja“ arapski iluksemburški i direktno prakti-

kuje islam. On je isto tako, veli-ki zaljubljenik u internet, takoda mi uvijek pošalje ono što na-đe, što smatra interesantnim išto misli da bi mi bilo od ko-risti. Od strane Luksemburacaimao sam sreću da kao ličnogprijatelja imam Mario Hirscha -aktuelnog direktora InstitutaPierre Werner. To je jedan odnajboljih poznavalaca Srednjegistoka i Mediterana, njegove ko-nferencije, upute, i njegovi ko-ntakti su mi bili od velikog zn-ačaja. Pomenuću, takođe, Pe-tera Feista, zaposlenog u glasilu„Letzebuerger Land“ koji mi jedarivao dokumentaciju i doniomi jedan pravi Kur'an sa veli-čanstvenim tuniskim uvezom.Čovjek koji mu je prodao tajKur'an tražio je od njega da sezakune da će ga predati neko-me u sigurne ruke. Peter je todoista i učinio, i ja to sigurnoneću iznevjeriti. Kur'an samstavio u vitrinu mog ormara,kao zaštitni amblem. On je uk-ras moga doma.

Muhamed Huberty bi parci-jalno uvijek iznova iščitavaomoj prevod i pratio moj proje-kat, tako da bi mu ja svakogmjeseca slao moju posljednjuverziju prevoda. Što se tiče pr-eloma teksta, sadašnji predsjed-nik Centra, Tarik Bertame, pr-užio mi je izrazitu podršku kodslaganja arapskih znakova i kodkreiranja jednog novog websaita www.al-buruj.info. Želim

se zahvaliti i profesoru Laure-ntu Mignonu, koji trenutno ra-di kao profesor na Univerzitetuu Isatanbulu. Svoju zahvalnostželim takođe izraziti mojojsupruzi Marie-Josée. Ona mi jedarivala najvažniju stvar u isla-mu: sabur - strpljenje.

KKoo ććee ššttaammppaattii pprreevvoodd KKuu--rr''aannaa?? JJeessttee llii vveećć iizzaabbrraallii iizzddaa--vvaaččkkuu kkuuććuu??

Oformio sam svoju izdavač-ku kuću koja se zove „Izdava-čka kuća – Al-Buruj“. Izdavačće inša-Allah biti CCIL-Isla-mski kulturni Centar i Komitette institucije. To su oni koji ćeto najbolje znati čuvati. Mojaizdavačka kuća i (CCIL) -Islamski kulturni Centar ćeraditi zajedno. Nadam se da ćemnogo ljudi, vjernika i onihkoji nisu vjernici, čitati prevodKur'ana na luksemburškomjeziku. Ne bih želio da oni koji-ma vjere nija personalno uvje-renje, budu izdavači ovog pro-jekta. Međutim, ne bih želio dame se pogrešno razumuje, nezato što ih smatram lošim,nego zato što ne bih želio dadođe do bilo kakve izmjene te-ksta, fraza, unošenja različitihpredožbi itd.

KKaadd jjee uu ppiittaannjjuu pprriizznnaannjjeeiissllaammaa,, mmiisslliittee llii ddaa bbii pprreevvooddKKuurr''aannaa mmooggaaoo bbiittii jjeeddaann ddoobbaarrppookklloonn LLuukksseemmbbuurrcciimmaa,, uu nnee--kkoomm ssmmiisslluu kkaaoo zzaahhvvaallaa nnaa rraa--zzuummiijjeevvaannjjuu ii ppoozziittiivvnnoomm ooddnnoo--ssuu sspprraamm iissllaammaa??

Naravno. Projekat prijevodaKur'ana i projekat priznanjaislama su dva odvojena projek-ta, koja su jednim dijelom teklaparalelno, s tim što je prevodKur'ana nešto stariji projekat.Ovo je dokaz da muslimani ni-su ti koji samo traže prava, ne-go nastoje društvu u kojem živedarivati svoj doprinos na planuboljeg razumijevanja njihovevjere. Nema čovjeka koji ne volisvoj maternji jezik. Kad mu da-rivate nešto na njegovom ma-ternjem jeziku, onda vidite koli-ko je on sretan. Islam je najbolji

Prijevod Kur'ana na luksemburški jezik

(nastavak)

Projektom prevoda Kur'ana na luksemburški jezik kojem se urazdoblju od punih osam godina, vrlo temeljito i serioznoposvetio jedan skromni Luksemburac po imenu Jean-MichelTreinen (Jahja), ponosni su, prevashodno, muslimani, a boga-mi počašćeni, luksemburški jezik i Luksemburci. Jedan „veli-ki“ čovjek je tako učinio jedan „mali“ jezik, svjetski pozna-tim, i usput otkrio fenomen arabizama prisutnih u luksem-burškom jeziku. Sve čestitke znalcu, koji je ideju umiopretvoriti u stvarnost, i naravno, vlastima ove zemlje koje sustalno zagovarale kurs korektnog odnosa i uvažavanja islamai muslimana u ovoj maloj evropskoj zemlji. Slijedi drugi diorazgovora sa gospodinom Treinenom.


gazetë islame9 ANALIZA

poklon koji je historija mogladarivati Luksemburgu. Dostaluksemburške populacije imastrah od islama. Oni su jednos-tavno neodlučni, kolebaju se daotvore taj paket. Ili bolje reče-no, oni su poput djece koja sto-je ispred ambalaže i ne znajušta se nalazi unutar paketa.

Treba jednostavno reći:(„N'aie pas peur! Ouvre! Regar-de!) – Ne boj se! Otvori! Po-gledaj!. Dok ovo govorim prisje-ćam se riječi Božijeg Poslanikakoji kaže: „Kur'an je za sve lju-de“. Ono što su ashabi BožijegPoslanika ostavili čovječanstvuje „gigantesque“ strahovito ve-liko, ogromno. Danas, u global-nom smislu, ljudi se jednos-tavno vraćaju svojoj tradiciji inasljedstvu. Neki to čine na kol-jenima, neki tom nasljedstvuukazuje poštovanje i koriste gakako bi učinili neke dobre ikorisne stvari.

Žž eelliittee llii mmoožžddaa ddooddaattii nneeššttoooo ččeemmuu nniissmmoo rraazzggoovvaarraallii uuoovvoomm iinntteerrvviijjuu??

Uz veliko uvažavanje, želimprenijeti selame svim Bošnjaci-ma i drugima koji će čitati ovajinterviju. Bosanci, Bošnjaci sunarod koji kod Luksemburacauživa simpatije, jer su se Lukse-mburci (kao mali narod) uvijeksolidarisali sa malim narodima,sa onima koji su u povijesti bilinepravedno ugnjetavani. Onisu uvijek gajili poštovanje zanarode koji su podnosili i trpilinedaće. Luksemburci su u po-sljednjem periodu doživjeli sjaji raskoš i to je ono što u sta-novitom smislu omekšava lju-de, ali oni vrlo dobro znaju i ra-zumiju šta je pravda i solida-rnost. Sem toga oni nisu škrti-ce kada se u svijetu desi nekak-va katastrofa. Kao takvi, oni da-kle posjeduju određene islam-ske vrijednosti, premda ne poz-naju islam. Bošnjaci su preživ-jeli velika stradanja i patnje, te-ška i vrlo mučna razdoblja. Pa-tili su i podnosili zbog islama,kao jedne od najvećih vrijedno-sti. Međutim, uspjeli su da os-tanu ono što jesu. To isto je ideviza Luksemburaca: „Nousvoulons rester qui nous so-mmes“ – želimo ostati ono štojesmo. Vjerujem da imamozajedničku nadu, kao i zajed-ničku obavezu: Ujedinjena, mi-rna, pravedna, demokratska iprosperitetna Evropa. Put jemožda dalek, ali vodič je per-fektan.

Razgovarao: Ahmetspahić Halil

IMANUEL VOLERSTIN

Sada već izgleda vrlo vjerovatno, madane baš sigurno, da će Barak Obama biti kan-didat demokrata za predsjednika. Takođeizgleda vrlo vjerovatno da će on pobijediti utakmičenju sa Džonom Mak-Kejnom. Izgle-da, takođe, skoro sigurno, da će većine dem-okrata, i u Senatu i u Predstavničkom domu,biti povećane. Izgleda da će, tako, Obama ućiu kabinet sa relativno jakim mandatom dobi-jenim od glasača.

Ako se upitamo kako je Obama, koji jeušao u trku prije nekih šest mjeseci, kao ml-ad i ne baš vjerovatan pobjednik, uspio dapostigne sve ovo, odgovor izgleda jasan. Onje isticao motiv »promjene«, a ovaj motiv izg-leda da je odjeknuo kod glasača, uključujućii mnoge koji ranije nijesu glasali.

Naravno, promjena je dvosmislena iznačenje termina se razlikuje prema tomeko ga upotrebljava. Ali, izgleda da tema»promjene« odgovara visokom stepenuuznemirenosti u SAD sadašnjom opštomsituacijom u zemlji i svijetu. Dvije zone mak-simalne uznemirenosti su rat u Iraku i stan-je ekonomije. Ono što izgleda da većinaglasača misli jeste to da je rat u Iraku postaoživo blato i da je invazija te zemlje bila greš-ka. Što se tiče ekonomije, izgleda da glasačimisle da je njihov sadašnji životni standardna nizbrdici i veoma su uplašeni da će se tonastaviti. Tako, u stvari, oni odbacuju glavnelinije argumenta Bušovog režima i okrivlju-ju ga, u velikoj mjeri, za svoju uznemirenost.Ono što glasači žele kao specifične promjeneizgleda manje jasno, ali oni svakako želenešto. Obama se sviđa ljudima i nezavisnood teme promjene. Sviđa im se njegov stil.On kaže da želi da razgovara sa bilo kim - sa,po pretpostavci, ne baš prijateljskim snaga-ma na međunarodnom planu, sa, po pret-postavci, saveznicima na međunarodnomplanu, i sa pripadnicima svih političkihstranaka na unutrašnjem planu. Ovo jesuprotno Bušovim stalnim insistiranjima dapostoje svakojake vrste grupa sa kojima SADnikada ne treba da pregovaraju.

Postoji i druga vrsta Obaminog obraćan-ja sa stilom. On kaže, ponovo i ponovo, »Da,mi možemo!« Ovo je motiv pozajmljen od le-gendarnog latino-vođe radnika sa farmi,Cezara Čaveza, čiji je slogan bio »!Si, se pu-ede!« Ovim se obraća svima koji se osjećajumarginalizovanim u političkom sistemu SADi koji u ovome nalaze ono što ih može osna-žiti.

Tako je, sada kada Obama izgleda tolikoblizu da postane predsjednik, započela zna-čajna diskusija u štampi, na internetu i u ja-vnoj debati o tome koje vrste promjena onstvarno namjerava da preduzme. Ovo pitanjemi izgleda pogrešno. Stvarno pitanje je kojuvrstu promjena Obama može da preduzme.

Što je sasvim različito pitanje. U Obaminoj biografiji stoji da je jedan od

liberalnih demokrata koji se suprotstavio ira-čkom ratu i čiji je način akcije uvijek bio lije-vo od centra, ponekad snažno, ponekad vrlorazborito. On sigurno namjerava da unesedrugačiji stil u Bijelu kuću. Koliko radikalnorazličitu politiku namjerava da ostvari dale-ko je manje jasno. Ali, čak i ako se pretpost-avi da je više politički radikalan nego što spo-lja izgleda, i dalje ostaje pitanje šta on možeda uradi. Predsjednici SAD nesumnjivo mo-gu da utiču na politiku na razne načine - Dž.V. Buš je to dokazao - ali su oni, takođe, zat-vorenici svog kabineta. Zbog toga vrijedipogledati koje su opcije u spoljnoj i ekonom-skoj politici i u toj gubitničkoj areni kojumožemo zvati kulturnom politikom.

U spoljnoj politici, najneposredniji i pre-ovlađujući problem je Bliski istok - ne samošto se tiče Iraka, već i Avganistana, Irana, Pa-kistana i Izraela/Palestine. Buš se dobro po-trudio da veže ruke svom nastavljaču. AliBuš je pogriješio misleći da je politika SADna Bliskom istoku prije svega u rukama vla-de SAD. Mislim da to više nije istina. Postojičitav vrtlog snaga u ovom regionu koje sudaleko izvan dosega ograničene sile vladeSAD koja bi im određivala pravce.

Antiamerički nacionalizam sporo ali sig-urno dobija enormni tok u Iraku. Talibani sepostepeno vraćaju na stvarnu vlast u Avgani-stanu i prijete da, kao nus-proizvod, razvalefunkcionisanje NATO-a kao međunarodnesile. U Pakistanu izgleda da SAD u potaji mo-le svog nikad manje popularnog prijatelja

Perveza Mušarafa kako bi izbjegle oluju. Ira-nci su odlučili da jednostavno mogu da se op-iru SAD a da ne dopadnu u neku stvarnu op-asnost. A i vlasti Izraela i Palestine nikadanijesu bile na klimavijem terenu, i na unutr-ašnjem i na međunarodnom planu. Kond-olizu Rajs uglavnom svi ignorišu. Da li će dr-žavni sekretar Obame biti drugačije tretiran?

Ako vrtlog uništi politiku SAD u reg-ionu, i čak ako se vojne snage SAD povukuiz Iraka, da li će to značiti da će ZapadnaEvropa, Rusija, Kina i Latinska Amerika stv-arno prići bliže SAD, uz to još cijeneći Oba-min prijateljskiji i inteligentniji stil? Podz-emni politički trendovi su protiv SAD. Oba-ma može da postupa bolje od Buša, ali kolikobolje?

Priča nije previše drugačija kada pogle-damo stanje ekonomije SAD. Bez sumnje jeda će administracija demokrata imati druga-čiju politiku oporezivanja, zdravstvene zašt-ite, zaštite okoline. A, vjerovatno, siromašni-jima (80% populacije) biće bolje. Ali izgu-bljeni poslovi se neće vratiti čak i kada biSAD ukinule svoje neoliberalne trgovinskeugovore. U ovoj areni, takođe, postoji vrtlog,možda čak snažniji od geopolitičkog vrtlogana Bliskom istoku, a SAD ne kontrolišu nje-govo razvijanje.

Ovo ostavlja tek jednu arenu u kojoj Oba-ma može imati neki prostor, koju ja, ležerno,zovem kulturnom arenom. Njegova kampan-ja je mobilisala narodnu snagu koja, istovre-meno, i jača i postiže autonomiju. To je onošto sadrži »Da, mi možemo!« Obama je mo-gao biti od pomoći u njenom pokretanju, alije to postala samopokretačka snaga koja ćesada imati veći uticaj nego on kao predsjed-nik. U širem smislu, to je snaga koja će ga gu-rati, kao predsjednika, ulijevo, i direktno, ipreko uticaja na članove Kongresa.

Vrlo je teško tačno reći kuda će ova snagagurati Obamu. Ali možda će se pokazati da jenjen uticaj uporediv sa uticajem tzv. religioz-ne desnice na politiku Republikanske partijeposljednjih trideset godina. Martin LuterKing je rekao »Imam san«. San je bio o drug-ačijim SAD sa drugačijim prioritetima i sadaleko više egalitarnih uslova. Ako ovaj sljed-eći period vodi makar prema djelimičnomostvarenju takvog sna to će imati, naravno,dugoročni uticaj na ulogu koju SAD igraju ižele da igraju u svjetskom sistemu. To će im-ati dugoročni uticaj na vrstu ekonomskih st-ruktura koje održavaju SAD i koje održavajusvijet.

Promjena je, dabome, moguća, i to, pote-ncijalno, vrlo pozitivna promjena. Ona zavisidaleko manje od Obame a daleko više od nasostalih. Ali Obama može, samo može, danam da prostor u kojem »mi« iz »Da, mi mo-žemo!« imamo mogućnost da poguramo injega i SAD.

Preveo: M.D.

Šta Obama može da promijeni?

OObbaammaa

prill, 2008. 10

.... Habitesh, por është evërtet! Hmmm, si i mekurdhimbsej jetimi dhe varrosejfemra e gjallë në shoqërinë etrembur dhe të frikësuar ngavetja. Fitreja, natyra e pastërhumbi dhe u bë shkrumb ehi nën gjurmët e historisë sënjerëzimit. Bota rënkonteduke shfryrë mllef dhe e mb-ushur me idhuj të një pasnjëshëm. Gjakatarët që vran-ë të Dërguarit e Zotit kishinngulitur rruzullin tokësor nëduart e fëlliqta të fajdes.. OZot si mund të kishte qenënjerëzimi i tillë, a`thua vallëduhej edhe Ti të harrohejdhe njerëzit të moliseshin etë veniteshin në putat edrunjtë dhe të argjiltë tëndërtuar me duart e njeriutmëkatar??? Si mundej qënjeriu tìa ktheje shpinënZotit të tij dhe ta imagjinojatë Zotin si të barabartë meputin që e ndërtoi me duartëe tij?! Ah, sa thellë u shtrinëintrigat e Shejtanit, sa i urit-ur u bë xhehennemi për këtoshpirtra plot faj...

... Është e vërtet o shpirti etur kjo që po ta them!Arabët njihnin All-llahun,dinin për Pejgamberët, pornë fakt u bënë idhujtar! OZot sa errësirë mbretëroi nëatë ujëvarë qeniesh të gjallaqë dikur.... dikur lundroninmbi oqeanet e meditimit nënjë Zot. Dhe erdhi momentikur bota e mbuluar nga kjoerrësirë nuk mund të duro-nte më, kur gjallesat rënkon-in, dheu filloi që të hedhëndyrësirë në mesnatën e err-ët të yvertirës blu. Momentqë ndryshoi mileniumet, mo-ment që historinë e njerëzi-mit e përshkruan nga fillimie deri në fund... Tik-taket eapokalipsës së popullit të Nu-hut, Hudit, Lutit, Shuajbit,Ejubit, Musait, Isait, veçsekishin trokitur në dyert enjerëzimit duke vizatuar njëjetë të tërë sakrificash, thi-rrjesh, obligimesh. Ky varg igjerë Pejgaberësh kishin njëqëllim në jetën e tyre: Nxjer-rjen e njerëzimit nga errësir-at në dritë, nga adhurimi i

idhujve, në adhurimin e All-llahut, nga soditja në fatke-qësitë në meditimin e krije-save. E Muhammedi a.s. meurdhër të All-llahut xh.sh.shpalosi qartas misionin e tijduke thirrur :

""OO nnjjeerrëëzz,, aaddhhuurroojjeenniiZZoottiinn ttuuaajj,, ii cciillii jjuu kkrriijjooii jjuuvveeeeddhhee aattaa qqëë iisshhiinn ppaarraa jjuusshhaasshhttuu qqëë ttëë jjeennii ttëë ddeevvoottsshhëëmm((ttëë sshhppëëttuuaarr))..""(Bekare:21)

Me ardhjen e Muhamme-dit a.s. populli i armiqësuararab dhe i ndarë në fise, i po-shtëruar skajshmërisht dhe inënçmuar filloi që ta fisni-kërojë veten dhe të bëhet pë-rçues i fisnikërimit të këtijcivilizimi të madh nëkomplet rruzullin to-kësor. Nga ato ça-stet magjepsedhe frymëzue-se kur arabëtishin jashtëIslamit dhevonë u ky-çën në Isl-am, njëriprej saha-bëve të njo-hur Rebiìbën Amiri ishndër r uarnë një mision-ar musliman ku-jton dhe thotë:"All-llahu na dërgoiqë të nxjerrim ata qëdëshirojnë nga adhurimi injerëzve në adhurimin e All-llahut, nga ngushtësia e kësajbote në gjërësinë e saj, ngapadrejtësia e religjioneve nëdrejtësinë e Islamit." (Shih:Nevoja e Njerëzimit për me-sazhin e Muhammedit a.s.,Përktheu: Nehat Ismaili,Shkup 2007, fq.8)

A e kujton o njeri këtëçastë madhështor të këtijsahabiu të ndershëm? Çka ebëri këtë kaq madhështordhe kaq të sigurt në mision-in e tij, si u shndërrua nganjë njeri i poshtëruar në njënjeri me qëllim, mision, sy-nim që ta nxjerrë njerëziminnga errësirat në dritë? Savlen jeta jonë sot kur motrattona, nënat tona, vajzat tona

për çdo ditë përballen me sfi-dat e teknologjisë dhe krimittë organizuar? E vëllezërittanë në Etiopi vdesin përçdo ditë nga varfëria e rru-gëve të Ballkanit shohim përçdo ditë musliman që kanëhumbur qëllimin e tyre nëkëtë jetë, misionin e lartëdhe fisnik për të cilin erdhiedhe Muhammedi a.s. Siështë e mundur o Zot që sotnë rrethet e muslimanëve tëkemi narkoman, alkoolistëdhe kundërshtues të flaktëtë urdhrit Tënd? Si është emundur që vlimi i analfabet-

izmit të jetë aq i madh nëmesin e muslimanëve të këtijshekulli, ndërsa urdhri iparë që i zbriti Muhammedita.s. nga ana e All-llahutxh.sh. ishte:

""LLeexxoo mmee eemmrriinn ee ZZoottiittttëënndd,, ii cciillii kkrriijjooii ((ççddoo ggjjëë))..""(Alek:1)

E prapë, premtimi i All-llahut është i vërtet. Ai shpë-rblen ato që gabojnë dhependohen, shpërblen edheato që bëjnë një punë sa gri-ma e atomit, ndërsa e vlefsh-me sa qiejtë dhe toka, mësh-iron krijesat, sepse Ai ështëMëshirues, është i Drejtë...Po si mund tì dinim të gji-

tha këto sikur Zoti të mosshpaloste urdhrat e tij për-mes melekut Xhibril Muha-mmedit a.s.? E sot gjithë atoetiketime i bëhen musli-manëve, o Zot, ngushtësia ezemrave është shndërruar nësimbiozë gjenezash ku çdoideologji mundohet ta sulmo-je Islamin si fe intolerante, sife e dhunës, fe e prapambe-tur e njerëzve miop. Jo, jo nenuk habitemi nga deklarimetë këtilla, sepse kohëratndryshojnë, njerëzit ndrys-hojnë, ndërsa fjalët janë tënjëjta, por habitemi dhe mer-akosemi kur ndëgjojmë mus-

liman të prirur në këtërrugë. A nuk ke ndëg-

juar o vëlla se Mu-hammedi a.s.

para 14 sheku-jsh ka thënë:""AAii ii cciillii kkaammbbyyttuurr nnjjëërr ee zz ii ddeenn ttjj oommuuss ll ii --mm aa nn ,,nnuukk ddoottëë sshhiijjoojjaa rroommëënnee XXhheenn--nneettiitt,, nnddëë--

rrkkaaqq aarroo--mmaa ee ttiijj vvëërr--

eehheett nnggaa nnjjëëddiissttaannccëë uuddhhëë--

ttiimmii ddyyzzeett vviitteesshh""(Transmeton Buha-

riu).. E tash ku mbetenakuzat tua për dhunë, intol-

erancë etj? O Zot na ruaj prejasaj dite kur do pyetemi secila është feja jonë neve të nambyllet goja dhe të mos kemimundësi të japim përgjigje.Të kesh mëshirë o vëlla përgruan tënde, për nënën tën-de dhe mos u frikëso tìa ja-pësh të drejtën, kijë mëshirëedhe për njerëzit tjerë, përkafshët, për të gjitha krijesatqë ekzistojnë në këtë botë.Shembull e ke më të lartinndërmjet banorëve të tokësdhe të qiellit Muhammedina.s. ku tha:: ""KKiinnii ffrriikkëë AAllll--llllaahhuunn ppëërr kkëëttoo kkaaffsshhëë ttëëppaannjjoohhuurraa,, hhiippiinnii nnëë mmëënnyyrrëëttëë ddrreejjttëë ddhhee jjeeppnnii ttëë hhaannëëmmiirrëë"" (Transmeton Ebu Da-

vudi). E ne u bëmë të pamë-shirshëm me nënat tona, nëvend që tìa lehtësojmë ne ibërtasim dhe ià rëndojmëbarrën dhe brengat... O Zotnë çfarë gjendje ka rënëummeti i Muhammedit a.s.që të mos mundet ta njohveten..

E profeti Muhammedishte i dhembshur edhe përkafshët, për bimët, për shta-zët. Fetyllah Gylen thotë nëlibrin e tij: "Po, nga kuadri imëshirës së tij as milingonatnuk janë përjashtuar. Këtanjerëz që nuk shkelnin asmilingonat, a mund tì bën-in keq kujt? Jo, ishte e pa-mundur që tì bënin keqkujt me dashje a me të ditur!Cdo vdekje e çekuilibruar dota prishte ekuilibrin ekolo-gjik dhe do të nxirrte nëshesh një defekt të vështirëpër ta përshkruar." (shih: Dr-itë e Pashuar, Fetyllah Gylen,Tiranë 2004, fq.417). A mu-ndin që çerpiqtë e identitetittë rrudhoseshin me këtëpamje dehëse e cila flijon jet-ërat drejtë pafundësisë sëBesimit? Apo ndoshta idhë-tia dhe indinjata e thellë edevocionit kishte humburkuptimin te krijesa e quajturnjeri?... U ndala për një çastëme meditimin tim! Kthejkokën në të djatht dhe shikojbilbilat me zërin e tyre tëmagjikshëm të cilët na fton-in në vallen e engjujve në gji-thësi. A nuk tha Profeti Mu-hammed a.s. në një hadith tëtij duke krahasuar njerëzitme mineralet se : "Njerëzit ungjajnë krejt mineraleve tëarit e të argjendit. Të dobish-mit në kohën e injorancës,pasi të hyjnë në Islam e tapërvetësojnë atë, mbetenprapë më të dobishmit." (Ve-pra e lartëcekur, fq.373).Mineralet që dëshmojnë for-cën, integritetin, njerëzoren,magjiken, fuqinë ekonomi-ke, krenarinë e popujve, mi-neralet të cilat e sfidojnë me-ndjen e njeriut dhe janë tëpërhapura aq shumë nëpërgjurmët e teknologjisë dhestudimit të kaosit, ishin një

Me ardhjen eMuhammedit a.s.

1111 prill, 2008. EELLIIFFislamske novinegazetë islamePËRJETIM

Në vitin 1932, qytetit bregdetar të Ulqinit iushkatërrua një ndër xhamitë më të vjetra nërajonin e Ballkanit, ajo e marinarëve, që sipasshënimeve studimore: “ttëë ddhhëënnaatt ee vviittiitt 11557711ttrreeggoojjnnëë qqëë,, kkuurr eerrddhhëënn ttuurrqqiitt nnëë kkëëttoo vviissee,, eekkaannëë ggjjeettuurr xxhhaammiinnëë ee mmaauurrëëvvee aappoo aarraabbëëvveemmaarriinnaarrëë.. PPëërr ttuurrqqiitt qqëë ee ssoollllëënn ffeennëë iissllaammee,, kkjjooxxhhaammii iisshhttee nnjjëë bbeeffaassii ee rrrraallllëë” (Ismet H. Kara-managa: “Kalaja legjendë dhe art”, Ulqin 2006,fq. 56.)

Sot, disa orë para namazit të mesditës, ngapodiumi i madh ku ishin vendosur çallmat eshumta me tarbushin e kuq, drejtuesit e push-t-eteve në Ulqin e të ftuarit nga Shkodra, Podgo-rica, Tivari, Prizreni etj, vështroja me vëmendjepeizazhin shumëngjyrësh përpara syve të mi.Një rrëmet i madh njerëzish që prisnin meankth se çfarë do të thuhej në lidhje me vendos-jen e gurthemelit të ri të xhamisë së traditës e tëkulturës së qytetit bregdetar. Pas tyre, horizon-tin e pushtonte kalaja 2500 vjeçare, brigjet e sëcilës lageshin me butësi nga dallgët e gjysmë tëtrazuara të detit... Qielli nga ana e tij kishte ma-rrë pamjen e atij, që nga emocionet dhe malli itakimit me gjurmët e kujtimeve të hershme fil-lon e përlotet, pastaj qetësohet, pastaj sërish për-lotet duke humbur në një botë të përshpirtshmeplot nostalgji e rrezatim optimizmi, qetësohetme zemër të mekur... Hoxhallarëve të shumtë ushndrisnin fytyrat e dukej se edhe xhybet e tyreflisnin, jepnin e merrnin me njëra-tjetrën ngaemocioni i kësaj dite plot dritë.

Kush e kishte menduar se sot, pas rreth 77viteve do të vendosej gurthemeli i xhamisë mëtë lashtë e më të vjetër i gjurmëve të fesë së teu-hidit në Ulqin?! Kush, prej pleqve të pranishëm,me tesbihë në dorë e fesin mbi kokë, do takishte imagjinuar se ajo xhami të cilën e mban-in mend nga kohët e shkuara, si një vegim i lar-gët e konfuz, do të ringjallej mbi themelet e saj?!Kush prej të rinjve, që ngriheshin në majë tëgishtërinjve për të parë fytyrat e shumta nëpodiumin e madh para syve të tyre, që kishindëgjuar në rrëfimet e të moshuarve për traditëndhe kulturën islame të qytetit të tyre edhe përxhaminë e marinarëve, do t’u shkonte nëpër me-nd se pikërisht sot, më 3 prill 2008, historia elashtësisë së Islamit në këto troje shqiptare do tëkthehej aty ku kishte gjurmët e saj më të pa fshi-ra, në bregdetin e marinarëve të bardhësive..?!

Përshëndetjet e folësve të shumtë po sosnin,momenti i gurthemelit të xhamisë së re të Deta-rëve, siç u prezantua nga drejtuesit e BashkësisëIslame të Ulqinit po afrohej, teksa vështroja mevëmendje reagimet e njerëzve. Ishin të mal-lëngjyer. Të gjithë vëzhgonin vendin e gur-themelit. Të gjithë donin të ishin të parët që dotë merrnin në dorë lopatën e parë... Të gjithëdonin... Të gjithë vëzhgonin... Të gjithë lute-shin, lutjen e mbarësisë, të cilën e shoqëronteedhe ndonjë rrëkezë loti, burimi i së cilës ishtezemra, në sëmbimin e së cilës fshihej edhendonjë hise zemërimi historik për fatin e xha-

misë së lashtë të mbetur nëpër faqet e historisësë Ulqinit...

Ishte një pamje e rrallë, edhe për lidhjen esaj me faktet dhe historinë e Islamit në këtëqytet. Ishte një pamje që nuk mund të shihetçdo ditë, që nuk mund të përjetohet në çdo mo-ment, që nuk mund të mos rreshtohet në mbre-sat dhe kujtimet e hedhura mbi të bardhë...

Sot, disa orë para namazit të mesditës, nëbregdetin e Ulqinit, në gjirin e plazhit të vogël,u vendos gurthemeli i xhamisë së lashtë të de-tarëve. Me siguri, dallgët e shumta që do ta viz-itojnë këtë bregdet, ditë pas dite, do të sjellinme vete imazhet e detarëve të parë muslimanëarabë që sollën me vete, në këtë vend, jo vetëmbesimin dhe dritën e Islamit, por hodhën edhethemelet e xhamisë së sinqeritetit, ngulitën mezemrat e tyre rrënjët e besimit në Njësinë e Zo-tit, në dijen e pakufishme, në përkushtiminndaj jetës... Ai sinqeritet u ruajt ndër shekuj. Eruajti koha. E ruajti deti. E ruajtën dallgët. Eruajti kalaja shumëshekullore. E ruajtënbrezat...

Gurthemeli i sotëm, përveçse shënoi fillimete rindërtimit të një xhamie të lashtë, sa lashtësiae historisë së Ulqinit, u bë në vetvete edhe gur-themeli i ringjalljes së mirënjohjes së sinqertëpër detarët e shekujve... detarët e dritës e të bes-imit... detarët e Thirrjes Islame...

Mbarësi në rindërtimin e Xhamisë sëDetarëve!

MMuuhhaammeedd SSyyttaarriiShkodër, më 3 prill 2008.

vokabular i përditshëm i mëtë ndritshmit Profetit Muha-mmed. Dhe periudhë pas pe-riudhe, konsolidim pas kon-solidimi, lindën shkëndijat epara të ummetit islam. Peri-udha e fshehtë e thirrjes ki-shte filluar të ndryshoj pam-jen e saj, tashmë represionet,pengesat dhe frika ishte sht-uar. Të dhunshmit vazhduandhunën e tyre ndaj pafajësisëmuslimane. I vetmi faj qëkishin ishte fjala: Nuk ka Zottjetër përveç All-llahut dhese Muhammedi a.s. ështërob dhe i dërguar i Tij... E simund të duroheshin torturatnë prani të Krijuesit të bo-trave, ty dyshon se Ai shehçdo gjë dhe len robin e tijskajshmërisht në këtë udhë-kryq? Erdhi urdhëri i shpë-rnguljes! Lotët rrjedhninrrëke si ferman i shpirtit tëmjerë. Fletëzat e belbëzuarkalimthi kaliteshin nën faqete skuqura dhe të dendura.Për një çast mu kujtua kjolirikë përgjërimi:

"Robi yt mëkatar po tëvjen, o Zot,

Po të lutet tek mëkatet ipohon;

Po më fale, më fal se je iLartë!

Po më përzure, veç Tejekush më mëshiron?"

(Burimi i lartëcekur:fq.313)

Sa madhështore janë kë-to fjalë shpirti që menzi mëmbajnë gjallë në këtë dyndjeidentiteti. O vëlla dhe oj mo-tër muslimane ndalu njëmoment dhe kujto këtë për-shkrim të madhërishëm që ibën Fetyllah Gyleni thirrjessë Muhammedit a.s.

Ai, pra thotë: "Namazi nëshprehjet dhe pohimet e tij;abdesi me të cilin ulet e ngri-het, shok për njeriun të cilitia eliminon vetminë dhe iandriçon rrugën me dritat eveta; ezani që qarkullon në-për damarët e njeriut si gja-ku dhe jeta, që rrjedh silumë para derës së shtëpisësë tij, që rrjedh dhe mbledhpërpara çdo llojë ndryshku epapastërtie; zekati dhe sada-kaja që hedhin shtat si se-lvitë e lëkunden, duke ulë-ritur, i trembin shejtanët,që, si begati e rehati, uambështjellin shpirtrat e at-yre që shkojnë në namaz;agjërimi që krejt si një urë ibashkon masat njerëzore tëshkëputura njëra prej tjet-

rës, që i ngjitë copat si njësaldaturë e shëndoshë; hax-hxhi që mbron si mburojë tëzotin, që për ta ndihmuaratë të hyjë në xhennet,shndërrohet në një portë tëfshehtë në muret e tij dhe sinjë saki me poçen e verës nëdorë i afron atij të mirat exhennetit; xhihadi që iarnon të grisurat si një rro-baqepës, që i pastron njollatsi një larës kufomash, që ibën bashkë të gjithë besim-tarët si një kuvend konsulti-mi; dhikri dhe lutja që mby-llin rrugët që shpien për nëxhehenem duke u vënë gjo-ksin si një therror, që si njënëpunës pritjeje, hapin rru-gët e xhennetit dhe u thonënjerëzve "mirë se erdhët"dhe që si një baba i dhemb-shur kundërshtuesit dhe in-atçorët i lidhin me zinxhirëe i zvarrisin drejtë parajsave;zbatimi i urdhrave dhe resp-ektimi i ndalimeve, që si njëmjet ndërlidhjeje, i lidhin e itakojnë e i lëjnë të bisedojnëme njëri-tjetrin Krijuesin mekrijesën; marëdhënia dhemirëkuptimi farefisnor që sinjë polic trafiku, si një rojedere zë kryet e udhës e ve-ndin para portës e rregullonvajtje-ardhjet dhe hyrje-dal-jet; të gjitha këto, pra nëshprehjet dhe pohimet e tij(Muhammedit a.s.), shndër-rohen secila më vete, në njëmotiv të gjallë që si njënënë, hapin prehrin e pre-sin, që bëjnë gjyq me njerëz-it dhe ftojnë për gjykim, qëbisedojnë me ta e premto-jnë, që i kërcënojnë ata ngafrika se mos rrëshqasin ngaudha, që i kapin për jake e ishkundin mirë e mirë;shndërrohen kështu dhe po-thuajse i magjepsin dëgjue-sit..." (Burimi i njëjtë:fq.294-295).

E ti o i ri i mbuluar ngajeta, fjalët, padrejtësitë, amo-raliteti, krimi, fatkeqësitë, aharrove fjalët e Krijuesit dre-jtuar Pejgamberit a.s. ku tin-gëllojnë:: ""OO ttii ii mmbbuulluuaarr!!NNggrriihhuu ddhhee ttëërrhhiiqquu vvëërreejjttjjeenn((dduukkee ii tthhiirrrruurr)).. DDhhee mmaadd--hhëërroojjee ZZoottiinn ttëënndd!! DDhhee rrrroo--bbaatt ttuuaa ppaassttrrooii!! DDhhee ttëë kkeeqqeessssëë nnddyyrrëë llaarrggoohhuu!! DDhhee mmooss uummbbuurrrr mmee aattëë qqëë jjeepp ee ttëë dduu--kkeett sshhuummëë!! DDhhee ppëërr hhiirr ttëëZZoottiitt ttëënndd dduurroo!! ""

(El-Muddeththir:1-7)

HHaammddii NNUUHHIIJJUU

Gurthemeli i xhamisë së Detarëve në

bregdetin e Ulqinit…XXhhaammiiaa ee

MMaarriinnaarrëëvvee

EELLIIFF islamske novinegazetë islame 12AUTORITETE ISLAME prill, 2008.

Deri sa Evropa çlirohejnga pushteti shpirtëror i Ro-mës dhe avanconte duke pra-nuar rrezikun në rrugën e lir-imit, bota arabe ende u rezis-tonte ndikimeve dhe ndryshi-meve të jashtme. Izolimi dhebraktisja mbretëruan deri nëekspeditën e Napolonit nëEgjipt (1213 h. / 1798 v.). Fra-ncezët në Egjipt dhanë sin-jalet e një periudhe të re përbotën myslimane – periudhëne vërshimit Perëndimor.

Myslimanët ishin të shqet-ësuar pasi erdhi në pikëpyetjelirimi politik i tyre, institu-cionet e tyre, gjithsesi kultu-ra, feja – të gjitha çështjet jet-ike në jetën e tyre. U bë eqartë se modeli i jetës së mëp-arshme më nuk është i vlef-shëm dhe në qoftë se duhetndryshuar, atë duhet ta bëjnëato të cilët i përkasin dhe tëcilët nëpërmjet saj duhet tëjetojnë. Ky ndryshim rrënjë-sor do të arrihej me largiminnga inercia e gjatë dhe fatale,karakteristike për këto vende.

Xhemaluddin Afganin pat-jetër duhet perceptuar siudhëheqësin më të rëndë-sishëm të kësaj rilindjeje.Ishte mendimtari më i madhnë shekullin XX (13 h.) njëh-erazi edhe njeri i aksionit,person i shpirtit dhe zemrës,si dhe shembull për të gjithëithtarët e tij.

Gjatë qëndrimit të tij nëParis (1031 h./1883 v.), Afga-ni u takua me Ernest Renan-in të cilit i la përshtypje të vë-rtetë, dhe atëherë shkrimtarii njohur francez entuziazmine vetë shprehu në këtë më-nyrë: “Liria e mendimit të tijdhe karakteri i tij fisnik dhe ipalëkundur më bënë të beso-jë se para meje kam disa prejmiqve të mi të vjetër – Avice-nën (Ibn Sina), Averrosin (IbnRushd) ose ndonjë tjetër prejtë mëdhenjve jo të krishterë,të cilët pesë shekuj kanë ndër-tuar atë të cilën sot e quajmëtradita e shpirtit njerëzor.”

JJEETTAA

Problemet që kanë të bëj-në me prejardhjen e Xhemal-uddinit, ende nuk janë zgjed-hur, pasi shumë shtete islame

siç është Turqia, Persia, Ind-ia, Afganistani e konsiderojnësi të vetin. Edhe pse e ka pse-udonimin Afgani, ’’ ai i cili kaardhur nga Afganistani'' ,ndikimi dhe veprimtaria e tijishte pa kufij-gjithëpërfshir-ëse, për Afganin çdo venddhe shtet ku jetonin myslima-nët ishte atdhe, por ai nukndjehej i huaj as edhe në kry-eqytetet e Evropës, pasi njihtedijetar, teolog dhe politikan singa Lindja ashtu edhe Pe-rëndimi.

Studimet e para i filloj nëPersi dhe Afganistan ku qyshnë moshën tetëmbëdhjetëvjeçare arriti njohuri të larta.Më pas një vit e gjysmë i kaloinë Indi ku mori mësime evr-opiane. Pastaj mori rrugënpër në Meke. Pas rikthimit nëAfganistan dhjetë vjet i kaloinë politik e cila u ndërpre meluftë civile. Fama dhe njohu-ritë e tij nxitën armiqësi meanglezët të cilët në fakt e pë-rkrahën Amir Shir Alijun. Mearritjen e Amirit në pushtet1286h./1869v., Xhemaluddi-ni u detyrua të largohej ngashteti. Pas një periudhe tëshkurtër, përsëri udhëton nëIndi ku pushteti i atjeshëm e

nderon, mirëpo duke i shqip-tuar disa kufizime, prandaj lë-viz për në Konstatinopojë kugjithashtu përkohësisht ishtemirëpritur dhe nderuar, mir-ëpo mendimet e tij të avan-garde e sollën në konflikt meShejhul-islamin, me ç’rast det-yrohet të largohet edhe ngaky shtet 1288 h./ 1871 v.

Ky ishte fillim i një periud-he të rëndësishme në jetën etij, Afgani zhvendoset në Egj-ipt, ku has në mikpritjen engrohtë te intelektualëve tëatij vendi, që ishte një ndërarsyet e zgjatjes së qëndrimittë tij në Egjipt. Mësimet e tijndikojnë në reformatorin eardhshëm, Muhamed Abdu-hun, dhe punon në rizgjimine vetëdijes tek rinia e Egjiptitnë shikimin e rrezikut ngadominuesit e huaj. Pikëpa-mjet e tij përparimtare fetarelënduan teologët konservativ,armiqtë e tij politikan angl-ezët, që solli në dëbimin e tijnga Egjipti 1297h./v.1879.

Duke udhëtuar në Indi sh-kruan veprën ’’Përgënjeshtri-mi i materializmit’’, një mbro-jtje e islamit nga sulmet mod-erne.

Më pastaj vjen periudhafrytdhënëse tre vjeçare në Pa-ris, ku mund të flasim mbipërhapjen e ideve të tij.

Gjatë vitit 1301/1883 aidiskuton me Ernest Renaninpër islamin dhe shkencën,kurse në vitin 1884/1302h,së bashku me nxënësin e tijMuhamed Abduhun (edhe kyi dëbuar nga Egjipti për shkakpjesëmarrjes në kryengritjene Arabijut) publikon një re-vistë arabe e quajtur el-‘Ur-wetu-l Wusqa (Lidhja e panda-rë), gjithashtu me orientimkundër eksploatimit perëndi-mor. Anglezët së shpejti ndal-ojnë revistën në Egjipt dheIndi, megjithatë edhe për atëdalje të shkurt revista arritinjëfarë ndikim në këto vende.

Prej Parisi udhëton në Lo-ndër për të shqyrtuar kryen-gritjen e Mehdiut në Sudan,por nuk ia del të marrë përkr-ahje nga anglezët. Mandej,katër vjet qëndron në Rusi,pastaj te Shahu i Persisë, porky i fundit e dëbon duke kon-sideruar se synimet reforma-tore të Afganit ishin të rrezik-shme (1308/1890. ose1309/1891).

Gjatë vizitës së shkurtërqë bëri në Britani, Xhemalud-dini fillon kampanjën kundërShahut - publikon veprën’’Drita e dy hemisferave’’; tre-gimi (jeta e tij) mbaron meftesën (fatale) e Sulltanit nëTurqi, që të jetë mysafiri i tijnë Konstadinopojë, ku mbe-tet në ’’robërin e artë’’ derinë vdekje vitin 1897/1315.

IIDDEETTËË RREEFFOORRMMIISSTTEE

Impuls të veçantë në për-hapjen e ideve reformiste nëEgjipt i ka dhënë një jo-egjipt-ian, njëri ndër personat mëkontroverse në historinë mod-erne të Islamit, XhemaludinAfgani. Qasjet e tij në refor-mën e normave dhe bazaveislame Afgani asnjë herë nuki formoj në një tërësi koher-ente.

Tek ai më së pari mundettë flitej për qëndrimet e përg-jithshme dhe formulime tëgjera siç janë “ringjallja e isla-mit”, mos obligimi i interpre-

timit nga shkollat e jurispru-dencës, kërkesë për ixhtihadtë ri, etj. Afgani nuk arriti tëjap asnjë përfundim të përm-bajtjeve të këtyre koncepteve.Për shkak të kësaj kontributii tij në reformat mundet të vë-rehet vetëm në dhënien e ini-ciativës së përgjithshme lëviz-jes për reformë. Nga ana tje-tër, Afgani reformimin e lidhme aktivizimin politik dhe nëkëtë mënyrë fazës së parë tëkësaj lëvizje në Lindjen e afë-rme i dha një shenjë karakter-istike.

Sipas kuptimit të përgjith-shëm të reformës, Afgani qën-dronte diku në mes mësimittë lëvizjeve progresive dheprojekteve të modernizimit tëtipit evropian. Kundërshtontemodernizimin e inspiruar meEvropën siç ishte ai në Indi tëcilën e zhvilloj Ahmed-hani, ibindur se reforma e inspiruarme islamin mundet tokavemyslimane t’ju sjell të gjithaato përparësi të cilat i ka sjellreformizmi në Evropë. Vetëreforma për atë kishte një ka-rakter instrumental – së pariishte i okupuar me çështjen embrojtjes së botës myslimanenga kolonia evropiane, pran-daj besonte se mbrojtja e ja-shtme mundet më së miri tësigurohet me reformën e bre-ndshme.

Afgani për here të parëpërdor në literaturën mysli-mane idetë “Islami” dhe “Pe-rëndimi” si fenomen antago-nist historik, cilat më vonë upranuan përgjithësisht. Nëatë kontekst duhet vëzhguaredhe lidhja e Afganit me pa-nislamizmin.

Në literaturën dhe pub-licistikën profesionale ekzis-ton mendimi se Afgani ështëkrijuesi i panislamizmit.

MMEENNDDIIMMII PPOOLLIITTIIKK

Vetë Afgani ishte i pari iasaj të cilën shkrimtarët perë-ndimor e thërrasin panislami-zmi politik (rrëfen bashkimine të gjithë popujve mysliman,pa marrë parasysh nacional-izmin, nën një kalifat përshkak të kundërshtimit të do-minimit të huajve). “ShtetetEvropiane”, tregon ai, “arsye-

Xhemaluddin El-Afgani

EELLIIFFislamske novinegazetë islame13 AUTORITETE ISLAMEprill, 2008.

tojnë sulmin e tyre dhe përvo-jën e tokave lindore me vërte-tim se ato janë të prapambe-tur, por në praktikë vetëmjanë treguar si të ngushta nëhorizontin shpirtëror, atoveten e mbronin me fuqi, bileme luftë, ndalonin çdo refor-më ose renesancë tek popujtmysliman. Prandaj është ne-voja për bashkimin e mysli-manëve në një federatë të ma-dhe mbrojtëse në të cilënështë parakusht fillimi i për-dorimit të pjesës së teknolo-gjisë Perëndimore”.

“Myslimanët një herë ka-në qenë të bashkuar në pera-ndorinë e lavdishme, kursedituria e tyre dhe drejtimi nëfilozofi dhe shkencë në pë-rgjithësi, edhe sot janë mbur-rja e myslimanëve. Prandajduhet përsëri të vendoset she-mbulli dhe rëndësia e islamitedhe pushtetit islam në të gji-tha tokat myslimane. Lidhjettë cilat i kanë mbajtur mysli-manët bashkë, thotë Afgani,kanë nisur të dobësohen tash-më atëherë kur halifët abassi-jan – të kënaqur me fuqinë ti-tullore – ndalojnë nxitjen qëshkencëtarët dhe njerëzit tëdrejtuar në pyetjet fetare tëshkojnë më tej, pra, sapoixhtihadi (mendimi i lirë) nëpraktikë u zhduk.”

“Sot shohim kryetarët my-sliman se si ia japin duart elira të huajve në udhëheqjene punëve të shteteve të tyre,bile edhe të shtëpitë e tyre.Të interesuar për fitimin po-tencial nga tokat tona, Evrop-ianët mundohen ta shkatërro-jnë bashkimin fetar dhe taforcojnë grindjen e brend-shme në tokat myslimane.”

Megjithatë, duhet thekso-het se Afgani dëshironte qështetet myslimane të ndërto-hen, pavarëisht njërra-tjetrës,së bashku ka qëllimin e vetëm– çlirimi politik.

Për mbrojtjen e shtetit tëvetë Xhemaluddini shkruan:“Mbrojtja e atdheut është ligjnatyral dhe rregull jete, kjonevojë nuk dallohet aspak ngainstinkti për vetëmbrojtjen.”

Sipas Afganit, perëndimo-rët kanë provuar në Lindje tëmbysin patriotizmin me lëni-en pasdore të arsimit nacionaldhe me shkatrimin e kulturësorientale, me cilën popujt ari-jnë deri në atë që ti harrojnë

dhe ngurtësojnë vlerat perso-nale. Janë të bindur se në gju-hën arabe, persijane ose indi-ane, nuk ka krijimtari letraretë ketë vlerë kujtimi, dhe sehistoria e tyre nuk ka njerëztë mëdhenj bujar. Të bindurjanë, se të gjith vlerat e ba-norëve të lindjes përbëhen nëhedhjen e gjuhës personaledhe krenarisë, sepse ato nëgjuhen e tyre personale nukmunden mirë të shprehen,mandej për çdo që të arrijëeventualisht në krahinën kul-turore duhet të përdorinndonjë gjuhë perëndimore.

Banorët e lindjes, parala-jmëronin, se, edhe përkundërkësaj, duhet ta kuptojnë senuk mundet të ekzistojë bas-hkësi e cila nuk e ka gjuhën evetë personale, se nuk mundtë bëhet popull i lavdishëm aii cili nuk ka histori dhe senuk mund të ketë histori pop-ulli i cili nuk mbështetet nëtraditën e tokës personale, icili nuk i mishëron ose haronveprat e bujarëve.

FFIILLOOZZOOFFII

Në jetën e Afganit teoriadhe praktika kanë qenë të lid-hur fort. Jeta dhe mendimi ikëtij reformatori të madhshënon gjithashtu qetësi rela-tive, shpirtërore, gjithsesi ed-he mendime të thella fetaredhe moral të larte ndjenjësie.

1. FRYMËZIMI – Ashtu sika thënë Abbas el-Aqqad,Xhemaluddini e kundërshtoipropagandën e materializmite cila i sundonte myslimanëtdhe shkroi librin me titullin’’Përgënjeshtra e material-izmit’’. ”Ndonjë herë materia-listët”, Afgani thotë “lajmëro-jnë se dëshirojnë ti pastrojnëmendjet tona prej keqbesimitdhe inteligjencën tonë tandriçojnë me njohuri të vërte-ta, ndonjëherë u prezantohensi miq njerëzve të varfër,mbrojtësit e të pafuqishmëve.Cilës do kolektine të bëjnëpjesë veprimet e tyre, ato gjit-hsesi prezantojnë një goditjeprej cilës do të tunden bazat eshoqërisë dhe t’i shkatërrojfrutat e punës të tyre. Men-dimet e tyre shtyjnë motivettona fisnike e të përzemërta;idetë e tyre do të na mbyllinshpirtrat tonë, kurse interesate tyre gjithmonë mundohentë pengojnë frymën ose prish-jen e rendit të vendosur.’’

Kritika e tij ndaj prak-tikën e anëtarëve materialistepër interpretimin e historisë,më e vjetër është se koha kurishte e njohur në Evropë.

2. NDJENJAT FETARE –përshkojnë të gjitha shkrimete Afganit dhe rishikohet nëpikëpamjen e tij ndaj rolit tëfesë në shoqëri. “Feja është”,thotë ai, “qenësia dhe baza epopullit, dhe burimi i vërtetëi lumturisë individuale”.

Për më tepër, qytetërimi i

vërtet është i themeluar në di-turi, moral dhe religjion, porjo në progresin material, ven-dosjen me bërthamë të fortqytetar me grumbullim e ma-dh të kapitalit, në ndërtimine përsosur të makinave tëcilat shkatërrojnë dhe pris-hin.

3. NDJENJAT MORALE –emri i Afganit lidhet me luf-tën e palëkundur kundër poli-tikës koloniale të forcave pe-rëndimore të themeluar meqëllimin e eksploatimit të të

pafuqishmëve. Afgani si mys-liman i vërtetë u bënë thirrjemyslimanëve të të gjithë sek-teve të përdorin racionalizm-in i cili është privilegj i posa-çëm në islam. “Prej të gjithëreligjioneve”, thotë Afgani,“islami është gati i vetmi i cilii qorton ato që besojnë pa ar-gumente… çka do që studion,islami thërritet në arsye… ed-he tekstet e shenjta lajmëro-jnë se lumturia gjendet tekpërdorimi i drejtë i arsyes”.

Nga: SShhppeennddii FFiiddaannii

KËSHILLI I BASHKËSISË ISLAMEULQIN16.04.2008 / 10.04.1429

IINNFFOORRMMAATTËË –– AAPPEELL

Bashkësia islame Ulqin ka inicuar përpilimin e

MMOONNOOGGRRAAFFIISSËË ““GGjjuurrmmëëtt ee kkuullttuurrëëss iissllaammee nnëë UUllqqiinn””

Për të ardhur deri te realizimi sa më i shpejtë i këti projekti, i bëjmëapel të gjithë qytetarëve që të na ndihmojnë duke japur kontributin e vetpër këtë projekt, ashtu që do të na njoftojnë për të gjitha librat e vjetra tëcilat i posedojnë të shkruara nnëë ggjjuuhhëënn aarraabbee,, oossmmaannee aappoo ttuurrkkee.

Në këtë drejtim propozojmë 2 opcione:T’ia dhurojnë ato bibliotekës “Hafiz Ali Ulqinaku”, pranë Bashkësisëislame UlqinT’i sjellin ato në lokalet e Bashkësisë islame, për të konstatuar përmbajtjene tyre, për të marrë ndonjë informatë nga to, për t’i fotokopjuar ose për t’iskenuar. Ju garantojmë se secilin libër që na e jepni për shfrytëzim do juakthejmë ashtu siç jua kemi marrë. Për këtë do pajiseni me një vërtetim tëveçantë.

Në këtë drejtim, për ne do të jetë i dobishëm secili libër, broshurë,faqe e grisur, të cilën ju nuk e kuptoni, por e posedoni në shtëpinë tuaj. Përt’i konstatuar përmbajtjet e këtyre librave, janë angazhuar disa profesorë tëshkencave islame, të cilët i njohin gjuhët orientale.

Poashtu, për ta pasuruar këtë punim, do na shërbenin edhefotografi objektesh të vjetra fetare të Ulqinit të vjetër (xhamia, mektebe,kroje, rrugica, kalldrame, etj.), hoxhallarësh, ...

Të gjitha këto mund t’i dorëzoni në zyret e Bashkësisë islame nëUlqin, çdo ditë pune ose imamëve të xhamiave.

Për çdo informatë rreth këti aktiviteti, kontaktoni në006699 –– 449933 –– 883322 (Suadi)

ose e-mail: iissllaamm@@ccgg..yyuu

Këshilli i Bashkësisë islame - Ulqin

EELLIIFF islamske novinegazetë islame 14LAJME prill, 2008.

Me ftesën e Këshillit të Ba-shkësisë islame nga Ulqini, tëxhumanë dhe të shtunën, më18 dhe 19.04.2008, musafirëtë saj ishin sekcioni i korit “Re-

jjan” të shoqatës “Mladi musli-mani” nga Sarajeva. Të udhëh-equr nga sekretari gjeneral ikësaj shoqate, z. Allmedina Zu-ko, grupi i përbërë nga 14 anë-

tarë erdh në Ulqin të xhumanëmbrëmje dhe u pritën ngaimami Rifat Jusufi, i cili i ven-dosi ata në objektin e paraparë.Të nesërmen paraditje grupinë fjalë, të udhëhequr ngaimami Suad Ukoshata, vizitoiXhaminë e Pashës me hamam,qytetin e vjetër dhe disa pjesëtë tija si edhe punishten ku porindërtohet Xhamia e Deta-rëve. Pas drekës, grupi bëri pr-obën gjenerale.

Kori “Rejjan” në mbrëm-jen e së shtunës shfaqi një pro-gram me ilahi e kaside në 4gjuhë: shqipe, boshnjake, tur-ke dhe angleze. Ky grup, i për-bërë nga 14 anëtarë, prej të ci-lëve edhe dy studenta nga Tu-rqia, i mahnitën të gjithë tëpranishmit me prezantimin etyre serioz dhe frymëzues.Fjalën e rastit e mbajti Rexhepef. Lika, ndërsa në emër tëgrupit foli zonja Allmedina

Zuko. Programi zgjati rrethnjë orë e gjysëm, ndërsa sallae qendrës për kulturë ishte evogël për t’i pranuar të gjithëtë pranishmit, numri i të cil-ëve ishte rreth 800 vetë.

Këtë program dhe mirëpr-itjen e musafirëve e ndihmu-an edhe vetë qytetarët eUlqinit, drejtori i Qendrës përkulturë, disa hotelierë, etj.Zoti i shpërbleftë që të gjithë.

S.U.

Vehet gurëthemeli për rindërtimin e xhamisë së Detarëve në Ulqin

Xhamia pas 77 vitesh

Kori “Rejjan” në Ulqin

Pas 5 vitesh rreth përgatitjes së do-kumentacionit, më në fund, të enjten,më 03.04.2008., u vu gurthemeli metë cilën zyrtarisht filloi rindërtimi ixhamisë në lagjen e Ranës në Ulqin.Pas një konsultimi me gjuhëtarëttanë, ndër të cilët ishte Dr. RuzhdiUshaku, u muar qëndrimi që kjo –për krenarinë tonë – të mbajë emrinXHAMIA E DETARËVE, me çkahiqet nga përdorimi termini i përdor-ur më herët “e Marinarëve”. Kjo xha-mi me dhunë është rrëzuar në vitin1931, dhe pas 77 vitesh përsëri i gë-zon besimtarët e këtij qyteti.

Në orën 9:00, në prezencën e gja-shtë imamëve, Musa Lamoja theri dydesh, me mishin e të cilëve u gostitënmusafirët e ftuar.

Këtë tubim madhështor, në preze-

ncën e më se 1000 qytetarëve, e hapiMirsad ef. Muçaj me leximin e njëashereje.

Fjalën hyrëse e mbajti kryetari iK.B.I. z. Latif – Avdo Gorana, ndërsafjalët përshëndetëse të radhës i patënreisi i Bashkësisë Islame Rifat ef.Fejziqi dhe pas tij kryetari i komunëssë Ulqinit z. Gëzim Hajdinaga. Përdisa çaste të një kënaqësie shpirtëroreu kujdes Safet ef. Resulbegu i cili kën-doi dy ilahi, ku njëra ishte enkas ededikuar rindërtimit të kësaj xhamie.Këto dy ilaçi u përcjellën me një sal-avat të kënduar nga ana e të gjithëimamëve të pranishëm.

Pas kësaj, reisi dhe kryetari i ko-munës u afruan te themelet dhe, mehedhjen e disa lopatave me beton, ha-pën ceremoninë e vënies së gur-

themelit, ndërkohë që muftiu Jusufef. Gjokaj bëri duanë.

Pas kësaj të gjithë të pranishmitvazhduan shoqërimin e tyre duke ugostitur me ushqime të llojllojshme tëpregaditura nga duart e vyeshme tënënave ulqinake. Në tubim ishin pre-zent pothuajse të gjithë imamët e kë-shillit të Bashkësisë Islame të Ulqinit,disa kryeimamë e kryetarë të Këshi-llave tjerë, imamë dhe mysafirë ngaShkodra si dhe prijësi i kishës ortod-okse. Poashtu, prezent ishin edhe për-faqësuesit e pushtetit lokal. Konferen-cierë i gjithë këti programi ishte Suadef. Ukoshata. Pas kësaj, për musafirëte ftuar u shtrua një drekë solemne nërestorantin Dvori Ballshiqa dhe Mo-ntana 2000.

Tubimin e përcollën edhe përfaqë-

suesit e medieve lokale, radio dhe te-levizive, si edhe gazetarë të shumtë,të cilët në terminët e caktuara njoftu-an opinionin e gjerë për këtë ngjarjemadhështore. Falënderim i veçantënë mbarëvajtjen e tubimit i takon ed-he policisë dhe punëtorëve të ndër-marrjes komunale, për rendin që mb-ajtën.

Duhet të theksohet fakti se men-jëherë në hapat e para të fillimit tërindërtimit të saj, nuk munguan kon-tributet e qytetarëve, e të cilët shpre-sojmë që nuk do të stagnojnë deri mepërfundimin e ndërtimit të saj. Punëtrreth saj do vazhdojnë derisa të jetë ilejuar ndërtimi, në sajë të rregullit tëSekretariatit për urbanizëm, para fil-limit të sezonit turistik, dhe do vazh-dohet pas tij. Suad Ukoshata

EELLIIFFislamske novinegazetë islame15 FEMRA ISLAMEprill, 2008.

Ajo ishte një nga bashkëkohëset etë Dërguarit të Zotit (s.a.u.s.). Në Me-dine ajo ishte një nga femrat që për-mendej shpesh për bukurinë e sajdhe kishte pasur shumë kandidatëpër martesë. Një ditë vendosi të par-aqitej para Pejgamberit dhe me të da-lë para Resulull-llahut, Hifa iu drej-tua me këto fjalë: "Më këshillo meatë se ç’duhet të bëj, gjë e cila do tëmë çonte në xhen-net!"

Resulull-llahu iu përgjigj qetë-sisht: "Më parë duhet të martoheshme dikë. Me këtë akt, sigurisht që dotë fitosh gjysmën e imanit".

"O i Dërguar! - pyeti ajo, - Kush dotë ishte bashkëshorti im? Më kanëkërkuar shumë veta! Më ka kërkuarsunduesi i Abisinisë, mbreti Negus, eunë nuk e kam pranuar. Ubejdullahuka dhënë njëqind deve e shumë gjëratë tjera për mua, por dhe atë e kamrefuzuar. O i Dërguar! Meqë po mëthua se martesa është ajo që do mëshpëtojë në botën tjetër, unë do të jeme kënaqur me atë të cilin Ti do të mazgjedhësh për burrë".

Resuli u zhyt në mendime, në qo-ftë se do t’i propozonte ndonjë ngaemrat e sahabeve, të tjerëve nuk dot’u ofrohej një rast i tillë, prandaj itha: "Kush hyn i pari në xhami, aisipas përcaktimit të All-llahut do tëjetë dhe burri yt". Kështu që ajo mekëtë zgjedhje mbeti e kënaqur. Por

ç’farë ngjau më pas?

All-llahu (xh.sh.) i shtyu sahabetnë një gjumë shumë të rëndë, nga icili nuk mundën të zgjohen deri tënesërmen herët në mëngjes për sa-bah. Resuli po priste të shihte sekush do të hynte i pari në xhami.

Ndër këto mendime u shfaq Su-hejbi. Ai nuk kishte asnjeri të vetin,ishte i varfër, i gjatë e i thatë, me truptë dobët. Ndërsa Hifa ishte grua e bu-kur, e pasur dhe e ndershme. Resulull-llahu e thirri pas namazit të sabahutHifën dhe ia sqaroi asaj situatën. Ajombeti shumë e kënaqur me atë që ikishte përcaktuar All-llahu asaj.

Resulull-llahu pasi që i thirri qëtë dy, u këndoi hutben dhe u tha:"Suhejb, çohu dhe merr diçka përkëtë femër".

Suhejbi u përgjigj: "O i Dërguar!Ti e din se prej gjërave të dun’jasës’kam as të vetmin dirhem".

Hifa urdhëroi dhe i sollën një

qese me një mijë dirhem të argjen-dtë, të cilët ia ofroi Suhejbit duke ithënë: "Urdhëro e merri!"

Resuli i tha: "Suhejb, merre këtëgrua dhe çoje në shtëpi!"

Suhejbi iu përgjigj: "O i Dërguar!Në cilën shtëpi ta çoj, kur Ti e dinshumë mirë që shtëpia ime ështëxhamia!"

Në atë moment foli Hifa: "Unë tëdhuroj shtëpinë time të gatshme, ecila gjendet në këtë vend. Tashti tëlutem çohu dhe më ço atje."

Resulull-llahu këndoi duanë, ku-rse sahabet e lutën dhe e falenderu-an All-llahun e madhëruar.

Kur erdhi koha e mbrëmjes, Hifadhe Suhejbi ishin tashmë në shtëpi-në e tyre. Me të ardhur koha e fjetjes,Hifa i drejtohet Suhejbit:

"O Suhejb! Dije se unë jam e mirajote, ndërsa ti vështirësia ime. Por, tipër këtë të mirë të falënderosh All-

llahun e unë për këtë vështirësi të jeme durueshme. Eja pra, që natën takalojmë në ibadet."

Dhe kështu ndodhi. Në mëngjesSuhejbi vjen në xhami, ndërkohë qëXhibrili (a.s.) e kishte njoftuar Resu-lin për atë se ç’ka kishte ndodhurnatë e kaluar mes Hifës dhe Suhejbit.Resulull-llahu iu drejtua Suhejbit:

"Do të tregoj për një lajm të gëzu-ar... Ju jeni xhen-netlinj dhe keni përtë parë All-llaun e Lartësuar!"

Suhejbi nga gëzimi i madh, u lë-shua me ballin në sexhde dhe iu lutAll-llahut (xh.sh.): "Sunduesi im, nësemë ke falur, merre shpirtin tim që tëmos gaboj."

Ndërsa ishte në sexhde, All-llahu(xh.sh.) ia pranoi duanë dhe ja morishpirtin. Në këtë rast që të gjithëqanë. Ndërkohë Resulull-llau shtoi:

"Një gjë që juve do t’iu shqetësojëedhe më shumë është që në këtëmoment edhe Hifa ia dorëzoi shpirtine saj All-llahut (xh.sh.)."

Që të dyve ua falën xhenazen dhei varrosën pranë njëri-tjetrit. Lartmbi kokat e tyre vendosën nga njëepitaf ku shkruhej:

"Ky është varri i atij, i cili e falen-deroi All-llahun (xh.sh.) për të mirënqë ia dhuroi."

Ndërsa në tjetrin shkruhej:

"Ky është varri i asaj që ka qenë edurueshme në vështirësi të cilat ia kapërcaktuar All-llahu (xh.sh.)".

Ky ishte imani i fortë i sahabevetë ndershëm të Resulit (s.a.u.s.).

All-llahu (xh.sh.) thotë: ""OO jjuu qqëëbbeessuuaatt,, kkiinniiee ffrriikkëë AAllll--llllaahhuunn mmee nnjjëëssiinnqqeerriitteett ttëë vvëërrtteettëë ddhhee mmooss vvddiissnnii,,ppooss vveettëëmm dduukkee qqeennëë mmuusslliimmaann ((bbeess--iimmttaarr))!!"" (Ali Imran:102).

""JJuu jjeennii ppooppuullllii mmëë ii ddoobbiisshhëëmm,, iiaarrddhhuurr ppëërr ttëë mmiirrëënn ee nnjjeerrëëzzvvee,, ttëëuurrddhhëërroonnii ppëërr ttëë mmiirrëë,, ttëë nnddaalloonnii nnggaavveepprraatt ee kkëëqqiiaa ddhhee ttëë bbeessoonnii AAllll--llllaahhuunn." (Ali Imran:110).

www.albislam.com

HIFA Simboli i gruas së devotshmeAll-llahu në Kur’aninFamëlartë thotë: "Nuk kadyshim se për muslimanëte muslimanet, besimtarët ebesimtaret, adhuruesit eadhurueset, të sinqertit etë sinqertat, durimtarët edurimtaret, të përvuajturite të përvuajturat, sadakad-hënësit e sadakadhënëset,agjëruesit e agjerueset,ruajtësit e nderit e rua-jtëset e nderit, shumëpër-mendësit e All-llahut dheshumëpërmendëset e All-llahut, All-llahu ka përgatiturfalje (mëkatesh) dhe shpër-blim të madh".

(El Ahzab: 35).

EELLIIFF april, 2008.islamske novinegazetë islame 16IZ VJERSKOG žIVOTA

Podgorica-Priština - Delegac-ija Islamske zajednice Crne Go-re, predvođena reisom Rifat ef.Fejzićem, 01.04. 2008. god., pos-jetila je Islamsku zajednicu Ko-sova.

Delegaciju IZ-e Crne Gore susačinjavali: reis Rifat ef. Fejzić,predsjednik Sabora IZ-e CrneGore Muhidin Miljaimi, muftijaJusuf ef. Đoković, glavni imamUlcinja Redžep ef. Lika, glavniimam Tuzi Isljam ef. Pepić, gla-vni imam Bijelog Polja, Enis ef.Burdžović, predsjednik, potpred-sjednik i glavni imam OIZ-e Ro-žaje, Ramiz ef. Luboder, Rah-man ef. Kačar i Ernad ef. Ramo-vić kao i sabornici Redžep ef.Murić i Rifat ef. Jusufi.

Delegaciju je u Prištini prim-io kosovski muftija Naim ef. Tr-nava, sa svojim saradnicima. Naprijemu kod muftije, reis Fejzićje prenio čestitke u svoje lično,ime svojih saradnika i vjernika izCrne Gore, na zasluženoj koso-vskoj nezavisnosti. Naim ef. Trn-ava je podsjetio da je reis Fejzićbio prvi čovjek koji mu je tele-

fonom čestitao državnu nezavis-nost.

Sekretar Mešihata IZ-e Ko-sova, Resul ef. Redžepi je gosti-ma predstavio IZ-e Kosova, prob-leme, uspjehe i izazove kroz kojeje ona prolazila. Islamska zajed-

nica Kosova ima fakultet islam-skih nauka, 3 medrese, dvadeset-pet odbora islamske zajednice, i700 džamija. Resul ef. je istakaoda je kompletna arhiva centraleIslamske zajednice spaljena iuništena dejstvima srpske vojske

i policije. Tridesetpet imama supoginuli kao šehidi. Ukupnašteta ratnih dejstava na infra-stukturi Islamske zajednice izn-osila je 64 miliona eura. Napor-ima IZ-e, pomoću brojnih unut-rašnjih i spoljašnjih pomoćnika,

96% devastirane imovine je vra-ćeno prvobitnoj namjeni.

Muftija kosovski i reis Fejzić,obratili su se porukom preko ko-sovske državne televizije.

Fejzić je naglasio da izmeđuove dvije Islamske zajednice nepostoje otvorena pitanja, te daodlični odnosi i saradnja dvijuzajednica rezultiraju ovom posje-tom i čestitkom.

Uslijedila je posjeta OdboruIZ-e Priština, gdje je delegacijuugostio Sabri ef. Bajgora, glavniimam Kosova. Naim efendija je uznak zahvalnosti na posjeti, reisuFejziću poklonio novu zastavunezavisnog Kosova.

Delegacija je posjetila i Etno-loški muzej grada Prištine. Ovajmuzej je sastavni dio MuzejaKosova. Čini ga kompleks od če-tiri zgrade i predstavlja biser kul-turnog nasljeđa Kosova. Ekspo-nati Muzeja vjerno oslikavaju pe-riod između 19 i 20 vijeka.

Naim ef. Trnava se u svojeime i ime IZ-e Kosova, zahvalioreisu Fejziću i njegovim sarad-nicima na posjeti.

PPooddggoorriiccaa - Reis Islamske zajedniceu Crnoj Gori, Rifat efendija Fejzić, pri-mio je, 4. aprila ove godine, portparolaCrnogorske etničke zajednice Austr-alije, gospodina Safeta Radončića.

- Drago mi je da vas vidim. Nadamse da ćemo tokom ovog razgovora doći

do zajedničkih ocjena o našoj populacijikoja živi i radi u Australiji. Državljanimale Crne Gore žive na gotovo svimmeridijanima, pa tako i u Australiji živiznačajan broj naših ljudi. Nadam se daće ovaj sastanak biti novi stimulans zaIslamsku zajednicu u Crnoj Gori i vašuzajednicu u Australiji kako bismo nas-tavili zajedničku saradnju – rekao jereis Fejzić.

Gospodin Radončić je reisa upoz-nao o aktivnostima koje ova Zajednicasprovodi u Australiji i naporima koječine kako ne bi došlo do asimilacije izaborava Matice. Iskazana je želja zauspostavljanjem čvršćih odnosa saMaticom.

Gost iz Australije zahvalio se reisuna prijemu, predavši mu skromnu do-naciju Zajednice koja je pored Islamskezajednice dodijeljena i Crnogorskoj Pra-voslavnoj i Katoličkoj Crkvi.

Omladinski klub Odbora islamske zaje-dnice Rožaje besplatno organizuje kurseveKur'ana, arapskog jezika i uvoda u arapskopismo.

Kurs Kur'ana vodi svake subote hafizAbdurahman ef. Kujević, na kojem predajei osposobljava polaznike za pravilno učenjeKur'ana, učenje Kur'ana napamet kao i zatedžvid.

Kurs za arapsko pismo (sufara) održavase petkom i subotom poslije akšam namazau mektebskim učionicama, koje se nalaze usklopu objekta Odbora. Uvod u arapsko pis-mo drže Džemal ef. Dacić, Sanija Kurtagići Selma Mehović. Većina polaznika su

učenici rožajskih srednjh škola i studenti.U planu je da se formira i grupa za

engleski i turski jezik, kao i za informatiku.Početkom ove godine, formiran je i hor

ilahija i kasida „Vatan“. Skoro svi članovihora ranije su imali iskustva u muzici.

Nadamo se da će ova njihova lijepa ide-ja zaživjeti, da će nastaviti sa uvježbavan-jem hora i da će i na ovakav način prezen-tovati islamsko duhovno-kulturno nasljeđe,jer imaju sve predispozicije da prerastu uprvi profesionalni hor islamske duhovnemuzike u Crnoj Gori, počevši od glasovnihmogućnosti hora, pa do ljudi koji ih pred-vode. Dž.D.

Delegacija Islamske zajednice Crne Gore u posjeti Kosovu

Reis primio predstavnikaCrnogoraca Australije

Hutba u TuzimaIstog dana reis Rifat efendija Fejzić boravio je u Tuzima, gdje je održao hutbu u

prepunoj Ćazim-begovoj džamiji. Reis Fejzić je na hutbi, pozivajući se na Kur'an iSunnet tumačio citat iz knjige rahmetli Alije Izetbegovića ''...čuvajte sebe od sebe,čuvajte sebe od drugih i čuvajte druge od sebe''.

OIZ Rožaje proširuje svoje aktivnosti

Kursevi učenja Kur’ana

DDeelleeggaacciijjaa IIZZ CCrrnnee GGoorree ssaa ddoommaaććiinniimmaa uu PPrriiššttiinnii

PPoollaazznniiccii kkuurrssaa

FFeejjzziićć


gazetë islame17 IZ VJERSKOG žIVOTA

BBiijjeelloo PPoolljjee -- U naselju Ćuk-ovac, iznad stare autobuske sta-nice u Bijelom Polju, radovi naizgradnji objekta - Gasulhaneuveliko teku i prema kazivanjuErvina Spahića, predsjednikaOdbora za izgradnju, biće najv-jerovatnije ispoštovan rok daobjekat bude do kraja maja sta-vljen u funkciju.

- Ovo će biti prvi objekat ukojem će na civilizovan i dosto-janstven način biti vršen ispra-ćaj najmilijih na vječni borava-k. Inače, radovi teku planiran-om dinamikom zahvaljujući do-nacijama ljudi dobre volje. Dabi se sve završilo u predviđnomroku potrebno je još ulaganjaod onih koji mogu da pomognu, kaže Spahić, dodajući kako jepredračunska vrijednost objek-ta sa uređenjem dvorišta, pris-tupnih staza i infrastrukturom,oko 250.000 eura, i da je pot-rebno, da se finalizuju radovijoš oko 35.000 eura.

- Imamo donacija od ljudisvih konfesija i pripadnika svihpartija i stranaka, kao i velikibroj ljudi koji žive van Bijelog

Polja. Apelujem i ovom pri-likom na ljude dobre volje, podsloganom ""NNee ddoozzvvoolliittee sseebbii ddaannee bbuuddeettee mmeeđđuu oonniimmaa kkoojjii ssuuggrraaddiillii oobbjjeekkaatt,, vveećć bbuuddiittee ssaaoonniimmaa kkoojjiimmaa ććee ggeenneerraacciijjeekkoojjee ddoollaazzee bbiittii zzaahhvvaallnnee"", dapomognu kako bi sve završili upredviđenom roku, navodi Spa-hić, dodajući da je istaknut

spisak od preko 1.000 donatorai da će nakon završetka izgrad-nje, biti objavljena knjiga saimenima donatora.

Postavljen je bakarni krovvrijednosti oko 50.000 eura izavršeni grubi radovi. Postavlj-eno je parno grijanje a ovihdana treba da bude postavljengranit u unutrašnjem dijelu ob-

jekta i na spoljnjem stepeništu,kao i uređenje enterijera. KadGalsahana bude gotova bićenajmoderniji objekat ove vrsteu Crnoj Gori .

Ovaj objekat je inače nastarom muslimanskom grobljui prema riječima RifataAlihodžića, vlasnika projek-tantske kuće "Arhing", koja je

uradila projekat, Galsahana ćese prostirati na 240 metarakvadratnih.

- Imaće sve sadržaje za ispr-aćaj umrlih što je do sada nedo-stajalo gradu. Biće urađen ulaz-ni trem, hol u staklu, dvije pro-storije za izlaganje umrlih kao idvije komore i prostorija zaopremanje pokojnika. Tu će bi-ti i kuhinja, toalet, magacinskiprostor kao i prostorija za posl-uživanje kafom, ističe inž. Alih-odžić, dodajući kako će Gasu-lhana svojim arhitektonskimoblikom i uređenom okolinompredstavljati pravu urbanu ta-čku u centru Bijelog Polja.

Prema njegovim riječimaGasulhana je specifičnog obli-ka, u monumentalnom stilu, sauređenim parkingom. Inače uneposrednoj blizini je i spom-en-kosturnica u koju su pret-hodno sahranjeni ostaci umrlihčiji grobovi su se nalazili naovom groblju. Finansijska sred-stva obezbijedio je Odbor isla-mske zajednice uz pomoć dona-tora. Radove izvodi preduzećeD.O.O. "Bijelo Polje".

Pri kraju radovi na Gasulhani u Bijelom Polju

Nikšić - Na zahtjev reisa, h.Rifata ef. Fejzića, održan jesastanak kod gradonačelnikaNikšića, gospodina NebojšeRadoičića. Povod sastanka jerješavanje proširenja, ograđivan-ja, izgradnje gasulhane i uređen-ja muslimanskog groblja naBistrici.

Na sastanku, kome su prisus-tvovali bliski saradnici gradon-ačelnika, reis je podvukao dugo-godišnji problem rješavanja proš-irenja i uređenja muslimanskoggroblja, istakavši da je još prije14 godina ovo pitanje postavl-jano pred nadležne opštinskeslužbe.

-Mislim da je vrijeme da seovo pitanje riješi na zadovoljstvomuslimana u Nikšiću, što oni toi očekuju. Prilikom ranijih sasta-naka konstatovali smo da postoje

uslovi proširenja po gabaritimapostojećeg, čime se olakšava rješ-avanje ovog pitanja, istakao jereis Rifat ef. Fejzić.

Gradonačelnik, gospodin Ne-bojša Radoičić je istakao „da jeupoznat sa problemom, kao i saranijim dogovorima, izjavivši daje načelno dogovoreno da se ovajdio posla završi, naravno uz dok-umentaciju koja će pratiti ovajprojekat, a to je ograđivanje, pro-širenje i izgradnja gasulhane.Razumijemo potrebe muslimanai mi ćemo na tim poslovima uklj-učiti službe koje će odraditi svojeposlove.“

Reis Fejzić je predložio da seodmah odrede osobe od straneOpštine i Islamske zajednice kojeće „u hodu otklanjati eventualnesmetnje“, što je i prihvaćeno. Op-štinu će predstavljati gospodin

Živojin Stanišić, a Islamsku za-jednicu Bajro Agović, sekretarMešihata.

Reis Fejzić se zahvalio nadle-žnim opštinskim službama štosu udovoljili zahtjevima zauklanjanje kioska koji su bililocirani uz zid džamije, pa jetime džamija dobila prigodanavlijski prostor, koga upotpunju-je novi ograđeni kameni zidharema džamije, kome je poseb-no dao doprinos donator FarukOsmanagić, kao i OpštinaNikšić, Mešihat Islamske zajed-nice Crne Gore i Odbor Islam-ske zajednice Podgorica.

Nakon sastanka, reis je sa sa-radnicima, uz prisustvo nikšićk-ih džematlija, obišao Grudskudžamiju u Nikšiću i musliman-sko groblje na Bistrici.

Bajro Agović

Reis uručio pomoć za malog Adnana

Reis IZ-e u Crnoj Gori, Rifat ef. Fejzić posjetio je, 29.aprila, porodicu Hajriza Kujevića, iz sela Metanjac kodBijelog Polja i uručio joj donaciju IZ-e, prikupljenu krozdžumanske sergije i druge donatorske skupove širomCrne Gore.

Naime, šestogodišnjem Adnanu Kujeviću,Hajrizovom sinu, dok je kao beba boravio u inkubatoru,trajno je oštećen vid. Njegovi roditelji već 6 godina traženačin da dječaku povrate vid. Ne gubeći nadu u pomoćSvemogućeg Allaha, oni su odlučili mališana podvrgnutioperaciji, na Institutu za očne bolesti u ruskom graduKaluga. Operacija iziskuje troškove koje skromna porod-ica nije u stanju podnijeti. Putem medija su se obratili zapomoć ljudima dobre volje.

Prateći prilog o Adnanu na TV, reis Fejzić je odlučiopozvati muslimane u Crnoj Gori da pomognu dječaku.

Nakon provedene akcije, reis je u društvu glavnogimama iz Bijelog Polja, Enisa ef. Burdžovića, prikuplje-na sredstva uručio porodici Kujević. Adnan je, tom pri-likom, pokazao zavidno znanje iz mektebske pouke,učeći kratke Kur'anske sure. Posjetioci su malomAdnanu poželjeli hairli put i uspješnu operaciju, a porod-ici ustrajnost i strpljenje.

Operacija u Rusiji zakazana je za 5. maj ove godine.Porodica se zahvalila na posjeti i pomoći koju im je

IZ pružila.

Gradonačelnik Opštine Nikšić primioreisa Rifata ef. Fejzića

Postignut dogovor o proširenju muslimanskog

groblja na Bistrici u Nikšiću

MMaakkeettaa GGaassuullhhaannee

EELLIIFF april, 2008.islamske novinegazetë islame 18IZ VJERSKOG žIVOTA

Podgorica, 18. aprila - ReisRifat ef. Fejzić posjetio je minis-tra kulture sporta i medija, gos-podina Branislava Mićunovića.On je izrazio zadovoljstvo što sena funkciji ministra kulture na-lazi umjetnik i čovjek koji imaposebni senzibilitet za kulturu.Čestitajući mu izbor, reis je ist-akao potrebu saradnje Minista-

rstva kulture i Islamske zajed-nice u Crnoj Gori. Mnogo je vri-jednih spomenika kulture kojizavređuju veću pažnju od stra-ne države. Da ona to može pok-azuje lijep primjer sanacije Hu-sein-pašine džamije u Pljevlji-ma, koja je uz pomoć države,Ministarstva kulture, Republič-kog zavoda za zaštitu spomeni-

ka kulture i ostalih stručnih in-stitucija učinila da ona bude jošljepša, istakao je Fejzić. Pri tomje istakao potrebu za ekspert-sku pomoć na valorizaciji i oču-vanju vjerskih objekata kojiimaju istorijsku vrijednost, nav-odeći pri tom hamam u kruguPašine džamije u Ulcinju i mu-naru na Jaliji u Pljevljima.

Ministar Mićunović je potvr-dio spremnost Ministarstva kul-ture na pomoći valorizacije iočuvanju vjerskih objekata napodručju Crne Gore, gdje će sei sam založiti za intenzivniju sa-radnju državnih institucija nazaštiti kulturne baštine Islams-ke zajednice kao nerazdvojivogdijela crnogorskog kulturnogistorijskog nasljeđa.

Prijemu je prisustvovao isekretar Mešihata IZ u CG, Baj-ro ef. Agović.

B.A.

Podgorica, 17. aprila 2008. -Reis IZ-e Crne Gore, Rifat ef.Fejzić, posjetio je prvog ambas-adora Republike Turske uCrnoj Gori, gospodina MehmetMurat Ođuza, koji je podržaorad IZ-e Crne Gore i iskazaospremnost Turske da pomognesve akcije koji vode miru imeđuljudskom razumijevanju uCrnoj Gori.

Reis Fejzić je obavijestio am-basadora Ođuza o položaju IZ-eCrne Gore i naporima koje činina formiranju temeljnih instituci-

ja i saradnje unutar osmanskogkulturno-istorijskog kruga i šire.On se zahvalio na pomoći kojuTurska pruža Crnoj Gori, poseb-no IZ-i kroz izgradnju medrese terazvijanju institucija koje moguadekvatno odgovoriti izazovimanašeg vremena.

Sastanku su prisustvovali slu-žbenik IZ-e mr. Behljulj Kanaće-vić i otpravnik poslova ambasadeFehim Çetin. Ovo je prvi službe-ni sastanak ambasadora Republ-ike Turske u Crnoj Gori.

Rahman Kačar

Plav - Reis Islamske zajednice Crne Goreh. Rifat ef. Fejzić boravio je, 28. marta, u rad-noj posjeti Plavu. Nakon dočeka od stranepredsjednika Odbora Islamske zajednicePlava, h. Šeka Šabovića i imama, reis je u pre-punoj džamiji Sultaniji, održao hutbu.

Reis je govorio o značaju islama u društvui uopšte u životu, o prožimanju islama krozčitav koncept življenja, a posebno na značaj

porodice.Po završetku džume namaza, reis je sa

predsjednikom Odbora i imamima imaoposlovni ručak i odvojeni sastanak sa pred-sjednikom Odbora IZ, h Šekom Šabovićem,

Reis je dao punu podršku radu OdboraIslamske zajednice Plav. Ova posjeta je vrlobitna, i pokazuje jačanje unatrašnjih veza uIslamskoj zajednici. monteislam

Šesnaestog marta 2008 godi-ne, poslije podne namaza, u Isla-mskom kulturnom centru u Fra-nkfurtu održana je Mevludska sv-ečanost a u povodu rođenja Bo-žijeg Poslanika Muhamedas.a.v.s.

Mevludski program predvo-dio je Ahmed ef. Kajošević a uče-stvovali su uglavnom mlađi, pola-znici vjerske pouke iz ovog Cent-ra. Program se sastajao od recit-acija, ilahija i kasida a izvođen jena bosanskom, albanskom i nje-mačkom jezikom.

Bilo je ukupno 53-je djecekoja su učestvovala u programu.

Troškove Mevluda snosila su6 članova Centra kojima su sepridružile i druge porodice, u vi-du pripremanjem slatkiša: NeziraKajošević, Sabri ef. Salihu, Sen-ad Ikić, Hevzi Selimi, Etem Gaj-uri i Shaban Bajrami.

Novi predsjednik, Ismet Abd-urrahmanović i stari predsednik,Sabri ef. Salihu i potpredsjednikDžemal Crnovršanin, podijelilisu starom Odboru hediju po je-dnu knjigu od našeg Centra.

Mevludsku dovu proučio jeAhmed ef. Kajošević a zatim jeprije Ikindije namaza priređenMevludski ručak. Ebu Sare

Pljevlja - Reis Islamske zajednice u Crnoj Go-ri, Rifat ef. Fejzić, u pratnji glavnog imama iz Po-dgorice, Džema ef. Redžematovića, i glavnog im-ama iz Bijelog Polja, Enisa ef. Burdžovića, borav-io je, 11. aprila, u jednodnevnoj radnoj posjetiPljevljima.

Reisa i njegove saradnike primio je gradonač-elnik Pljevalja, gosp. Filip Vuković. Na sastankuse, između ostalog, na inicijativu reisa, raspravlja-lo o rekonstrukcijij džamije u selu Bukovica. Zaj-ednički je zaključeno da se, po okončanju radovana Husein-pašinoj džamji, obnova džamije u Buk-ovici nameće kao prioritetna za pljevaljsku opšt-inu i unapređenje multireligijskih odnosa.

Nakon toga, džumansku hutbu u obnovljenoj

Husein-pašinoj džamiji održao je reis Rifat ef. Fe-jzić. Porukom o obavezi čuvanja sebe od sebe, se-be od drugih, i drugih od sebe, vjernicima je pr-edstavljen model očuvanja vlastite vjere i iden-titeta, a ujedno i očuvanja zdravih odnosa u ambi-jentu vjerske i nacionalne različitosti.

Po obavljenom džuma-namazu, u prostorija-ma Odbora IZ-e Pljevlja, reisa i njegove saradnikesu ugostili predsjednik Odbora imami i saradniciIslamske zajednice, gdje se razgovaralo o predsto-jećim zadacima i obavezama Odbora. Istaknuta jetakođe i potreba da se sanira i zaštiti preostalamunara Hadži Hasan džamije na Jaliji. Džamijaje porušena 1965. godine, a na njenim temeljimaje izgradjena zgrada Elektrodistribucije.

Reis Rifat ef. Fejzić u posjeti Ministarstvu kulture, sporta i medija

Pomoć za očuvanje vjerskih objekata

Reis Rifat ef. Fejzić u posjeti ambasadoruRepublike Turske u Crnoj Gori

Turska primjerdobre saradnje

Reis sa saradnicima posjetio Pljevlja

Reis IZ-e u Crnoj Gori u radnoj posjeti Plavu

DDeettaalljj ssaa ssaassttaannkkaa

Mevlud u Frankfurtu

MMiiććuunnoovviićć ii FFeejjzziićć


gazetë islame19 OKO NAS

Podgorica - Prva žalba na pre-sudu Osnovnog suda po tužbi zaobe-štećenje jedne od porodicadeportovanih bosanskih musli-mana iz Crne Gore skoro dvije go-dine čeka na odluku u Višemsudu u Podgorici.

Gotovo decenija i po je prošlaod nezakonite deportacije bosan-skih muslimana i Srba, koji su pr-edati vlastima u Republici Srpsk-oj do odluke crnogorske vlasti daotvori istragu za taj zločin. Držav-no tužilaštvo je ustalo sa zaht-jevom za istragu u oktobru 2006.godine, dva dana prije prvog pr-ipremnog ročišta po tužbama fa-milija Bošnjaka koji su nastradalinakon što su prešli na bosanskotlo, a neki od njih se od tada vodekao nestali.

Advokatska kancelarija Prele-vić je 6. decembra 2006. godine,pisarnici Osnovnog suda, u imesvojih klijenata, predala 40 tužbiza obeštećenje. Sedam tužbi zaobeštećenje podnijeli su oni kojisu preživjeli deportacije. Ukupnavrijednost zahtjeva kojima porod-

ice žrtava traže nadoknade od dr-žave Crne Gore procjenjuje se naoko 45 miliona eura. Zahtjev zasprovođenje istrage rezultirao rje-šenjima pojedinih sudija Osnovn-og suda kojima su prekinutigrađanski postupci do okončanjakrivičnog procesa u Višem sudu.

Od 13. novembra 2007. prek-inut je postupak po tužbi porod-ice Malika Meholjića, predratnogpredsjednika Opštine Srebrenica,Viši sud još nije odlučio po žalbiprotiv tog rješenja, dok je pet pro-cesa i dalje u toku u Osnovnomsudu.

- Država, svojom produženomrukom u vidu tužilaštva je i ove2008. godine u ratu sa žrtvamadeportacije, samo drugim sred-stvima. Moji klijenti izloženi suopstrukcijama postupaka, Minist-arstvo unutrašnjih poslova je uni-štavalo i uništava dokaze, tužilašt-vo opstruira postupke i izlaže lju-de nepotrebnim troškovima i pat-njama na svakom koraku. Sudovirade sa nekih 10 odsto stručnihkapaciteta. Donesene presude,

pod silom dokaza, morale su bitipozitivne. Ali, samo su djelimič-no zakonite, zbog toga što se nji-ma većina osnova za obeštećenjepotpuno negira i ignoriše. Višisud u Podgorici nezakonito i sm-išljeno drži predmete po žalbamaskoro dvije godine i mi jednostav-no osjećamo da se čitav ovaj pred-met nalazi pod budnom i perma-nentnom opstrukcijom od stranetužilaštva – kazao je za Vijestiadvokat Dragan Prelević.

Prema podacima koje suVijesti dobile iz advokatske kanc-elarije Prelević, u Osnovnom su-du do sada je donesena 31 presu-da, prema kojima je utvrđena od-govornost države za deportovanjei djelimično usvojeni tužbenizahtjevi.

Osnovni sud je zbog zastar-jelosti odbio tri tužbe, jednu zbognedovoljno dokaza da je žrtva živ-jela u zajednici sa podnosiocimatužbe, dok u jednom postupku,po ocjeni suda, nije bilo dovoljnodokaza o indentitetu jednog odnastradalih. Sud je uglavnom,

kao neosnovane, odbio tužbenezahtjeve braće i sestara žrtava zb-og nepostojanja trajnije zajedniceživota.

U sporovima koje su preživjelivodili protiv države, od pet dosada presuđenih predmeta potužbama bivših logoraša iz Foče,samo je sudija Nataša Bošković,dosudila članovima porodice nak-nadu štete po osnovu teškog inva-liditeta bliskog lica, odnosno pos-traumatskog poremećaja. Iznosikoji su dosuđeni petorici preživj-elih fočanskih logoraša kreću seod 1.071 do 8.000 eura za mjesecdana provedenih u zatočeništvu.

Iz advokatske kancelarije Pre-lević prave paralelu i navode da jesud utvrdio da logoraš iz Fočezaslužuje samo udvostručen izn-os naknade koja se dosuđuje zbogneosnovanog jednomjesečnog pr-itvora.

Dosuđeni odštetni iznosi zasmrt bliskog lica kreću se od15.000 do 35.000 eura.

Iz advokatske kancelarije na-vode da ni jednom presudom nije

dosuđena naknada za kršenjeljudskih prava članova porodicapoginulih žrtava deportacije, zb-og nečovječnog i ponižavajućegpostupanja, neefikasne istrage idiskriminacije. Materijalna šteta,takođe, po pravilu nije dosuđena,zbog nedovoljno obezbijeđenihdokaza.

Prva žalba Višem sudu podni-jeta je 14 . jula 2006. godine, napresudu porodici nastradalog Sa-nina Krdžalije. U ime države pod-nijelo ju je tužilaštvo, kao i na sveostale, osim tri slučaja gdje je tu-žba potpuno odbijena. Na sve odl-uke Osnovnog suda, advokatskakancelarija Prelević uložila je ža-lbe.

Tužilaštvo je u svim postupci-ma osporilo osnovanost i visinutužbenih zahtjeva.

U Crnoj Gori je u maju 1992.godine nezakonito uhapšeno i uBiH deportovano oko 150 bosan-skih muslimana. Desetine porod-ica nestalih Bošnjaka tužile sudržavu, odnosno crnogorskiMUP, tražeći naknadu štete.

Sarajevo, 9. april 2008. (MINA) – Na Fakultetuislamskih nauka u Sarajevu, upriličena je prva me-đunarodna odbrana doktorske disertacije. Mr. Xabir(Džabir) Zeki Hamiti, iz Prištine (Kosovo), pred mje-šovitom komisijom u sastavu prof. dr. Adnan Silajd-žić, predsjednik, prof. dr. Enes Karić, mentor, prof.dr. Rešid Hafizović, član, prof. dr. Ismet Bušatlić, čl-an i dr. Ismail Ahmeti, član, uspješno je odbraniosvoju doktorsku disertaciju pod naslovom „Tradicijatumačenja Kur'ana kod Albanaca u XX. stoljeću“postavši tako doktor islamskih nauka u oblasti tef-sira.

Dr. Hamiti je u svojoj tezi predstavio glavne tren-dove u razvoju albanskih kur'anskih studija u XX.stoljeću. Detaljno i metodološki respektabilno pred-stavio je nosioce i protagoniste trendova tumačenjaKur'ana u ovom dijelu svijeta, te dokumentirano an-alizirao tradicionalne i moderne utjecaje na Albanc-e i na albansko islamsko mišljenje u XX. stoljeću,posebno na planu kur'anskih studija i na planu pre-vođenja Kur'ana.

Dr. Hamiti je u svome radu, kombiniranjemhistorijske i komparativne analize, ukazao naalbanska središta u kojima su se razvijale kur'anskestudije, potom je dao iscrpan pregled islamskihčasopisa i kalendara kao i analizu posebnih studijao Kur'anu na albanskom jeziku. U radu su pred-

stavljeni parcijalni i cjeloviti prijevodi Kur'ana naalbanski jezik, biografije prevodilaca i pojašnjenkontekst u kojem su se prijevodi Kur'ana pojavili.Mr. Hamiti je u svom radu obradio status islama ualbanskom društvu i odnos nacionalnog i vjerskogkod Albanaca.

Dr. Hamiti, rođen je 15. marta 1968. godine umjestu Blate (Podujevo) na Kosovu. Njegov studijskiput ide od Alaudin medrese u Prištini do Fakultetaza dawu i islamske studije u Medini koji je završio1994. godine. Magistrirao je na Filozofskom fakulte-tu Univerziteta Džinan u Libanu 2002. godine odbr-anivši disertaciju pod naslovom „Orijentalističkestudije o Kur'anu u bivšoj Jugoslaviji”. Dr. Hamiti jeod 2003. godine predavač iz područja kur'anskihznanosti i arapskog jezika na Fakultetu islamskih na-uka i na Filološkom fakultetu Univerziteta u Prišti-ni. Govori albanski, bosanski, engleski, njemački iarapski jezik.

Ovim svečanim činom Fakultet islamskih naukau Sarajevu dobio je devetog doktora islamskih nau-ka. Događaj ima i međunarodnu važnost jer je ovoprva odbrana doktorske disertacije na Fakultetu isl-amskih nauka u Sarajevu pred mješovitom komisi-jom profesora FIN-a u Sarajevu i Univerziteta u Pri-štini u vremenu nakon što je Kosovo dobilo među-narodno priznanje.

Početak drugefaze izgradnjeGHB biblioteke

Sarajevo, 28. aprila 2008. – Reisu-l-ulema dr.Mustafa Cerić i predstavnici izvođača radova VehidAdilović, direktor Unigradnje, i Semin Mašić, v.d.direktor Hidrogradnje, potpisali su Ugovor čime jeozvaničen početak druge faze izgradnje zgrade GaziHusrev-begove biblioteke u Sarajevu, koja se realizu-je donacijom Šejha Hameda bin Khalife Al-Thanija,vladara države Katar.

Koordinator projekta izgradnje nove zgrade bib-lioteke, Bakir Izetbegović, najavio je da će se radoviu drugoj fazi odvijati u dvije etape a da se završetakočekuje do januara iduće godine.

Prisutnim se obratio i ambasador Katara u BiH,dr Muberek Khaled Al Hajr, ambasador zemlje čiji jeemir finansijski pomogao izgradnju zgrade bib-lioteke, a ranije i adaptaciju FIN-a.

Reisu-l-ulema dr. Mustafa Cerić je zahvalio emiruKatara na finansijskoj pomoći za realizaciju ovog pro-jekta kojeg je nazvao "projektom ove generacije iovog vremena". Reisu-l-ulema je podsjetio da jeRijaset odlučio da se u novoj zgradi GHB bibliotekeosnuje Centar za islamska istraživanja - Emir Hamedbin Khalifa Al Thani, kao znak priznanja ovomvelikom vakifu.

(MINA)

Žalbe na presude Osnovnog suda zbog deportacija 1992. godine skoro dvije godine čame u fiokama Višeg suda

Prelević: Država ratuje sa žrtvama

Džabir Hamiti s Kosova novi doktor

islamskih nauka

EELLIIFF april, 2008.islamske novinegazetë islame 20OD MAŠRIKA DO MAGRIBA

Oskrnavljene grobnicemuslimanskih vojnika u

Francuskoj

Francuski predsjednik Nikola Sarkozi osudio jeskrnavljenje grobnica muslimanskih vojnika nasjeveru zemlje, ocijenivši da je riječ o "nedopustivomrasizmu" .

"Ovo je najneprihvatljiviji rasistički čin i predsjed-nik saosjeća s muslimanskom zajednicomFrancuske", navedeno je u saopštenju Jelisejskepalate.

Grobnice vojnika muslimanske vjere na vojnomgroblju "Notr Dam de Loret" blizu grada Arasa, oskr-navljene su 3. aprila. Na jednoj od spomen-ploča izPrvog svjetskog rata, pronađena je svinjska glava.

Neki od natpisa bili su usmjereni protiv ministra

pravde, Rašide Dati, koja je porijeklom iz sjeverneAfrike.

Jelisejska palata je saopštila da se radi o uvredi zasve vojnike iz Prvog svjetskog rata, bez obzira navjeru.

Na istom groblju su prije godinu dana na grobni-cama vojnika muslimanske vjere ispisani nacističkinatpisi. Trojica mladića, među kojima je jedan biomaloljetan, dobili su zatvorske kazne u trajanju odjednog i po mjeseca do godinu dana.

Na ovom groblju je sahranjeno oko 40.000 vojni-ka poginulih u Prvom svjetskom ratu, od kojih 576muslimana.

Libija oslobodila90 islamista

Libija je pustila iz zatvora 90 radikalnih islamista osum-njičenih da su povezani sa terorističkom mrežom Al Kaidai liderom te mreže, Osamom bin Ladenom.

Oni su pušteni poslije razgovora predstavnika grupekojoj pripadaju i dobrotvorne organizacije sina libijskogvođe, Moamera Gadafija.

Tih 90 pobunjenika su članovi Borbene islamske grupeu Libiji (FIGL) i bili su zatočeni u zatvoru Abu Salim uTripoliju. Ima ih još 180 u zatvorima u Libiji, navela je fon-dacija Gadafijevog sina, Saifa al-Islama, prenijele su agenci-je.

Oni su, kako se tvrdi, pušteni jer Libija namjerava da ihubijedi da podrže modernu libijsku državu i da joj seposvete.

Teheran - Izrael će biti "zb-risan s lica zemlje" ukolikovojno napadne Iran, izjavio jezamjenik glavnokomanduju-ćeg iranske vojske, generalMohamed Reza Aštijani.

"Ukoliko Izrael hoće dapreduzme bilo koju akciju pro-tiv Islamske republike, elimin-isaćemo Izrael iz univerzu-ma", rekao je Aštijani a prenioRojters, pozivajući se na polu-zvaničnu iransku novinskuagenciju Mehr.

Vojni zvaničnik je ovim,primjećuje britanska agencija,u stvari, iznio stav lidera isla-mske revolucije, ajatolaha Ru-

holaha Homeinija, koji je svo-jevremeno rekao da bi Izraeltrebalo da se izbriše sa kartesvijeta.

General Aštijani je govoriona konferenciji za štampuodržanoj uoči nacionalnogdana vojske 17. aprila.

On je Tel Aviv pomenuokomentarišući vježbe civilneodbrane Izraela za pripremustanovništva za eventualnenapade iz Irana.

Tokom tih vježbi, ministarza infrastrukturu, BenjaminBen Elizer, kazao je da će Izr-ael uništiti Iran ukoliko ovajnapadne hebrejsku državu.

Egipatski vojni sud osudioje 25 vođa i pripadnika Musl-imanskog bratstva, optuženihza finansiranje zabranjene or-ganizacije, kaznama do desetgodina zatvora, dok je 15 osl-obođeno, objavio je pravosud-ni izvor.

Treća ličnost Muslimanskebraće, Khairat al-Chater, kao ijoš jedan vođa, Hassan Malek,osuđeni su na po sedam godi-na zatvora, objavio je ovaj izv-or.

Sedam pripadnika Musli-

manskog bratstva, koji se nala-ze u inostranstvu, osuđeni suu odsustvu na po deset godinazatvora, dok je 16 drugih osu-đeno na kazne od jedne i po,do pet godina zatvora.

Petnaest osoba je oslobođ-eno, precizirao je isti izvor.

Četrdeset pripadnika Mus-limanskog bratstva, optuženiza "pranje novca i finansiranjezabranjene organizacije", poja-vljuju se pred sudom izazatvorenih vrata od 26. aprila2007.

Arapska Liga je 26. aprilaupozorila na "humanitarnukatastrofu bez presedana" u po-jasu Gaze, nakon što je Agen-cija Ujedinjenih nacija za pale-stinske izbjeglice (UNRWA)obustavila raspodjelu hranestanovništvu.

- Obustavljanje pomoći zaoko milion Palestinaca, nakonšto su izraelske vlasti odbileda snabdijevaju pojas Gaze go-rivom, je alarm koji najavljujenajveće pogoršanje već eksp-lozivne situacije, izjavio jeHišam Jusuf, šef ureda gener-alnog sekretara Arapske Lige.

- Ako se tome doda nas-tavak izraelske vojne ofanzivena Palestince u Gazi, postojirizik da dođe do humanitarnekatastrofe bez presedana, zakoju je jedino odgovornaizraelska vlada, kazao je Hi-šam Jusuf.

Šef ureda, Amr Musa, naz-vao je "neprihvatljiivim" nasta-vak izraelske blokade, ponovl-jene izraelske vojne operacije

kao i prekid snabdijevanja go-rivom. Pred takvim zbivanji-ma "ne možemo da šutimo",naglasio je on.

Predstavnik Arapske lige

traži od UN-a i od Evropskeunije da "intervenišu kako biizvršili pritisak na Izrael dapoštuje međunarodne zako-ne".

Iran uzvraća prijetnju Izraelu

Arapska Liga upozorila nahumanitarnu katastrofu

JJeerruussaalliimm

Muslimansko bratstvo naudaru suda


gazetë islame21 OD MAŠRIKA DO MAGRIBA

Bivši američki predsjednik,Džimi Karter, završio je deveto-dnevnu posjetu Bliskom istokukonferencijom za novinare uJerusalimu na kojoj je rekao dasu islamski ekstremisti iz grupeHamas spremni da prihvatemirovni sporazum sa Izraelom.

Džimi Karter kaže da sumu lider Hamasa, Kaled Mešal,i drugi visoki funkcioneri teekstremističke islamske grupe,sa kojima se sastao u Damasku,rekli da su spremni da prihvatemirovni sporazum koji bi pre-govorima postigao palestinskilider Mahmud Abas, pod uslo-vom da ga Palestinci odobre nareferendumu.

”Rekli su mi da bi prihvatiliosnivanje palestinske države, ugranicama iz 1967., ako to

odobre Palestinci. Takođe biprihvatili pravo Izraela da pos-toji kao susjedna država, u mi-ru, ako bi sporazumi koje post-ignu izraelski premijer EhudOlmert i predsjednik MahmudAbas, bili podnijeti Palestinci-ma na odobrenje - čak ako seHamas ne bi slagao s nekimodredbama tog sporazuma.“

Izraelski funkcioneri nijesuhtjeli da se sastanu sa bivšimameričkim predsjednikom ali seon sastao sa Palestincima saZapadne obale, sa predstavnici-ma Hamasa i liderima Egipta,Sirije, Jordana i SaudijskeArabije. Izrael je oštro osudio, aamerički funkcioneri izrazilinezadovoljstvo zbog Karterovogsusreta sa Hamasom. Ističući daje riječ o privatnoj inicijativi,Karter je izjavio da su Izrael iHamas već u pregovorima, pr-eko treće strane, u kojima nasto-je da postignu dogovor o pre-kidu vatre u pojasu Gaze. On jedodao da nema svrhe kritikovatinjegove razgovore sa Hamasomjer će sa tom grupom ionakomorati da se pregovara.

(VOA, 21. april)

Beograd -- U borbi protiv ter-orizma najefikasnije oružje jehumaniji odnos prema grupacija-ma iz kojih se teroristi regrutuju,smatra profesor antropologije izNjujorka, Talal Asad.

Profesor njujorškog Univerzi-teta, Talal Asad, bavio se fenome-nom bombaša samoubica u bro-jnim publikacijama. Iako postojerazličiti korjeni terorizma, teror-isti su najčešće pripadnici gru-pacija koje su progonjene i podrepresijom.

"Teroristi samoubice uvijeksu mladi ljudi koji ma gdje živjeli,imaju zajedničke osobine - punisu entuzijazma i hrabrosti. Misl-im da se nikada nije desilo da jebombaš samoubica stara osoba.Obično je riječ o ranjivim osoba-ma koje misle da jedino žrtvovan-

jem mogu da doprinesu borbiodređene grupe čije interese zas-tupaju", kaže profesor Asad zaB92. Asad kaže i da su napravl-jene brojne studije o vezi islama imodernog terorizma.

"Religija ponekad igra znača-jnu ulogu u radu terorističkih gr-upa, ali to nije pravilo. Terorizamdanas predstavlja izlaz u slučaje-vima kada onaj ko vrši represijuraspolaže velikom silom. Samou-bilačke akcije tada postaju jedinoefikasno oružje protiv neprijatel-ja", kaže Talal Asad.

Ono što se zaboravlja, pod-sjeća profesor njujorškog uni-verziteta, jeste da su prvi teroristisamoubice bili iz Šri Lanke iIndije, a ne sa Bliskog istoka, štoznači da ta pojava nije u početkubila povezana sa islamom.

Islam je postao najbrojnija svjetska religija,prestigavši katoličanstvo, prenosi Reuters izvoreiz Vatikana. Msgr. Vittorio Formenti, koji je ura-dio godišnje statistike za 2008. godinu, iznosičinjenicu da muslimani čine 19,2 posto svjetskogstanovništva, a katolici 17,4 posto.

Prema vatikanskim procjenama, katolika je u

svijetu 1,13 milijardi, dok je muslimana oko 1,3milijardi.

Formenti tvrdi da je ovo prva godina u kojojsu muslimani pretekli katolike, što je objasniočinjenicom da je broj katolika u svijetu relativnostabilan, dok islamske zemlje bilježe visoke stopeprirasta.

Francuska glumica Brižit Bardozavršila je 15. aprila na sudu zbog vri-jeđanja muslimana. To je već peti putda je slavna glumica optužena za "pod-sticanje rasne mržnje" zbog svojihstavova o islamu i njegovim sljed-

benicima.Tužitelji su na sudu zatražili da 73-

godišnja glumica dobije dvomjesečnuzatvorsku kaznu i plati iznos od15.000 eura zbog izjave da muslimans-ka zajednica "uništava našu zemlju i

nameće svoja pravila".Sud će odluku donijeti za nekoliko

nedjelja.Bardo je već četiri puta novčano

kažnjena zbog širenja rasne mržnje, od1997. godine kada je započela svoju

borbu protiv islama. Kazne su variraleod 1.500 do 5000 eura.

Tužilac En de Fontet izjavila je daovaj put traži veću kaznu, i dodala daje već umorna od obračunavanja sgospođom Bardo.

U njemačkom gradiću Ka-ltenkirchenu, jedan doktor jeodbio da usluži ženu i njenukćerku zbog njene marame.Gradonačelnik Štefan Sun-woldt (SPD) je izrazio zgroža-vanje zbog tog slučaja. On jeslučaj nazvao tragičnim idodao da je uključio nadležneinstitucije.

„Meni su skoro sve rukesvezane. No, ja ću sve što je umojoj moći učiniti kako bihnadležne institucije o ovomeizvijestio i zatražio konsekve-nce. Ovaj nesrećni događaj ćudo kraja pratiti. Ja sam grado-načelnik svih stanovnika Kal-tenkirchena“, kazao je Sun-woldt. On je faksom zatražioodgovor od ljekara, koji je gla-sio: „Ja generalno ne usluž-ujem žene sa maramama.“

Pogođena Sukran Z., ka-

zala je da ona već godinamaposjećuje istog doktora i danjegovu promjenu mišljenjane može razumjeti. Pomoćn-ica doktora je nju i njenu kće-rku smjestila u različite sobeza preglede. „Kasnije je došaodoktor, i kada me je ugledao,napustio je sobu i napaopomoćnicu riječima: „Nijes-am li vam rekao da više ne us-lužujem žene sa maramama?“Nakon toga mi je rekao da meneće pregledati i zamolio meda izađem. Kada smo ja i mo-ja kćerka upitale za razlog,odgovor je glasio: „Ne prih-vatam pacijentice sa maram-om. Hipike i ljude koji nosekape i kratke pantalone tak-ođe ne pregledam.“ Stajalasam šokirana i jedva sam sesuzdržavala od suza,“ ispriča-la je Zengin.

Asad: Dijalogomprotiv terorizma

Džimi Karter kaže da je Hamas spreman da

prihvati mirovni sporazum sa Izraelom

Njemačka: Doktorodbio da pregledaženu zbog marame

Brižit Bardo na sudu zbog vrijeđanja muslimana

Na svijetu najviše muslimana

KKaarrtteerr

EELLIIFF april, 2008.islamske novinegazetë islame 22SA MINBERE

«Na sudnjem Danu rob nećekoračati jedne stope, sve dok nebude upitan za četvero...» U točetvero spada njegova mladost učemu ju je potrošio.

Naše kćeri kod nas uživajuisti status kao i naši sinovi. Oneimaju ista prava kod nas kao isinovi. Pjesnik lijepo kaže: ''Anaša djeca među nama, naše sudžigerice koje zemljom hode.''Znači da se ne pravi razlika da lisu ta djeca muška ili ženska, tezbog toga ne bi trebalo da zane-marimo priču o ženama, djevo-jkama ili curama.

Jedno društvo neće biti kor-isno, ako u njemu ne bude koris-na žena. Nije moguće da se jed-no stanje popravi ako se u nje-mu ne poprave žene. Kada se že-na popravi njen uspjeh neće bitiograničen samo na nju, već će senjen napredak ukoliko je udata,odraziti na njenog muža ili, akoje majka, na njenu djecu. Zbogtoga smo dužni govoriti o dan-ašnjim djevojkama. One kod nasimaju hakka, bili mi očevi, odga-jatelji ili misionari.

Djevojka danas, majka jesutra. Ona je činilac budućnosti,jer rađa generacije. ''Majka ješkola kada odgaja, odgaja mla-dića mirišljavog znoja.'' Dobramajka rađa dobru djecu. Ona jeta koja rađa blago ljudskoga ro-da. Zbog toga, ako budemo za-nemarili upućivanje djevojaka,prepustićemo ih otrovnom usm-jerenju koje će trovati misli, du-še i koje će naštetiti razumu, obi-čajima i vrijednostima.

U tom slučaju ona nećeodrasti osim kao štetna jabukakoja drugima šteti.

Doista, islam se brine o ženi.On je nju učinio plemenitomdjevicom, ženom i majkom, aprije svega učinio ju je insanom.On joj je kao i čovjeku odrediodužnosti i odgovornosti. Allah,dž.š., kaže: «I Gospodar njihovim se odaziva: «Nijednom trud-beniku između vas trud njegovneću poništiti, ni muškarcu niženi – vi ste jedni od drugih. Oni-ma koji se isele i koji budu iz zav-ičaja svoga prognani i koji buduna putu Mome mučeni i koji sebudu borili i poginuli, sigurno ćupreko hrđavih djela njihovih pre-ći i sigurno ću ih u džennetskebašče, kroz koje će rijeke teći,uvesti; nagrada će to od Allahabiti. - A u Allaha je nagrada najl-jepša».

Dakle, Allah, dž.š., neće pon-ištiti nijedno djelo onome koji gabude uradio, bio muškarac iližena, jer je čovjek od žene, a že-na od čovjeka. Oni nijesu nepri-jatelji jedno drugom.

Čovjek nije neprijatelj ženi,niti je ona oponent muškarcu,nasuprot tome svako od njih up-otpunjava jedno drugo. « I jedanod dokaza Njegovih je to što zavas, od vrste vaše, stvara žene dase uz njih smirite, i što izmeđuvas uspostavlja ljubav i samilost;to su, zaista, pouke za ljude kojirazmišljaju.»

Dakle, žena je od biti čovje-ka, kao što je čovjek dio nje.Polazeći odavde, funkcija islam-skog upućivanja žene jeste da juod njenog ranog djetinjstva prop-isno odgaja, da joj da istinskoislamsko vaspitanje, da je naučičinjenju dobrih djela i da odrasteu pokornosti, da joj u srcu usadiljubav prema dobročinstvu, a od-bojnost prema hrđavim djelima,da je još u sedmoj godini životapoduči namazu, a da je od njenedesete godine, ako treba na na-maz i primora, da joj objasnihalal i haram, grešku od pogot-ka, istinu od neistine. Roditeljimoraju odvojiti vremena koje ćeprovesti sa njihovim kćerimakako bi ih odgojili u istinskomvaspitanju. Ovo ujedno predsta-vlja dužnost porodice, društva,škole, univerziteta, pedagoško-vaspitnih institucija, itd.

Djevojku trebamo naučitikoje su joj dužnosti prema nje-nom Gospodaru, prema njoj sa-moj, prema porodici, društvu,prema majci, odnosno majci isla-mu. Na medijskim institucijamaje dužnost da obezbijede ženiulogu u sljedećim oblastima:novinama, časopisima, magazin-ima, radio-televiziji, pozorištu ibioskopu, jer su savremenoj ženiove stvari potrebne. Da li su oveorganizacije pružile mjesto ženi?

Da li je porodica izvršila du-žnost prema ženi, da li je to uči-nila škola, univerzitet i medijskekuće?

Istina, ima onih koji su diosvojih dužnosti izvršili, dok nadrugoj strani ima onih koji senijesu zadovoljili neizvršavanj-em tih obaveza, već su nastojaliizgubiti kormilo njenog pravil-nog usmjerenja.

Došlo je do stanja u kojem sedjevojke susreću sa onim štokvari njenu vjeru, logiku i pona-šanje.

Pogledajte šta se zbiva u svi-jetu i šta nam nude razne insti-tucije. Šta nam nude magazini inovine? Ne govorim samo o Ka-taru, već takođe govorim i oarapskim zemljama, islamskimzemljama i cijelom islamskomdruštvu.

Uzevši ženu kao sredstvo po-ticanja strasti i pravljenja rekla-ma, ovi magazini nude gole ipolugole fotografije. U tim rekla-mama žena konzumira cigarete,nudi eksponate koji se tiču višemuškaraca nego žena. Ekono-msko-propagandni programi(EPP), se takođe fokusiraju naženu i njenu izrazitu ljepotu.

Pogledajte o kakvim se tema-ma piše. Kakve su bljuvotine unjima i kakav se nemoral širi.Kakve se stvari emituju na ma-lim i velikim ekranima; filmovi,serije, priče, providno vaspitanjekoje nas zaokuplja i s desna i slijeva.

Šta nam nude pozorišta, ra-dio i tv. stanice?

Oni su imuni od etike, vri-jednosti i vjere.

Nažalost prvi bioskopi suformirani u arapskim zemljamau rukama nemuslimana, a zatimsu vođeni pod kontrolom narodačije su glave lišene ispravnograzumijevanja vjere i čija su srcai životi neovisni od morala i lije-pog vladanja.

Ovi ljudi su kreatori umjet-nosti, koje u pravom smislu rije-či, označavaju fesad kojem se na-še djevojke dive. Šta je to za našumuslimanku, djevojku intere-santno?

Da li nju interesuje ono štoje interesovalu Esmu, kći EbuBekra, r.a.?

Kada se Poslanik, a.s., zajed-no sa njegovim ashabima skri-vao od kafira u pećini Sevr,Esma se penjala na brdo, na kojese mladić ne može bez mukeispeti. To je radila samo radi vra-ćanja duga vjeri i Poslaniku,s.a.v.s.

Da li nju interesuje ono štoje i zanimalo muslimanku Su-meju, ženu Jasira, koja je sa mu-kama položila život na rukamaAllahova neprijatelja Ebu Dže-hla. Ona je tim činom postalaprvi šehid u islamu.

Da li zanima današnju djevo-jku-muslimanku ono što je zani-malo djevojke islama koje su sezavjetovale Allahu i Njegovojvjeri da će širiti islam?

Šta je to što danas obuzima

djevojku-muslimanku?Da li je zanima ono što je

interesovalo čestite žene pređa-šnjih generacija muslimana (se-lefus-salih), koje su bile ustrajneu činjenju halala i izbjegavanjuharama?

Kada bi izlazili njihovi mu-ževi u potrazi nafake one bi imgovorile: ''O ti, čuvaj se haramzarade, jer se mi možemo strpitiu gladovanju i neimaštini, ali sene možemo strpiti na toploti va-tre i na srdžbi Silnoga.'' Da li njuzanima ono što je zanimalo ženeprvih generacija muslimana kojesu bile zauzete učenjem Sahih-Buharije, Muslima, i prenošen-jem hadisa sa lancem prenosila-ca, prisustvovanjem na naučnimhalkama ili kružocima?

Naši učenjaci bi ranije govo-rili: ''Pričala mi je ta i ta šejha,dobra muslimanka, kćerka togai toga...'' Šta je to interesantnonašoj omladinki-muslimanki?

Danas joj je interesantno či-tanje magazina čiji su joj naslovii imena dobro poznati.

Ti magazini se danas proda-ju u hiljade i desetine hiljada pri-mjeraka.

Njih također, čitaju djevojkeu arapskim i islamskim zemlja-ma. Čitaju se časopisi koji u sebine sadrže ništa vrijedno, nitiznačajno.

Da li u njima nalazimo isla-msku orijentaciju?

Da li je u njima utkano isla-msko vaspitanje i vrijednosti?

Nije Vallahi!Naše djevojke su zauzete

slušanjem bezvrijednih pjesama.Bilo koliko tolerisali slušanjepjesama – ja sam od onih koji supo ovom pitanju blaži – , većinapjesama koje se danas slušajugovore o jednoj temi.

Govore o ljubavi, ljubavnojvezi, ašikovanju, rastanku i sas-tanku. Kao da ništa drugo, osimljubavi na svijetu ne postoji. Kaoda ne postoji druga vrsta ljubavido ljubavi prema ženi. Kao dane postoji druga vrsta ljubavi,osim ljubavi prema ženskomtijelu ili prema ženi strankinji. Unjima nema ljubavi žene kao su-pruge ili žene kao majke. Pje-sme se komponuju na račun oveprirodne pojave kojoj to istokomponovanje nije potrebno.

Mislim, da nije tu stvar kom-pozicije, već se time želi potpali-ti vatra. Oni žele približiti mo-mka i djevojku, govoreći: „De-der, pusti ih neka uživaju, neka

se otvore jedno prema drugom,neka se poruše barijere izmeđumomaka i djevojaka. Kakva je tozaostalost? Kakvo je to sputavan-je? Skinite sa sebe omče konzer-vatizma. Pustite mladež neka sesastaje onako kako želi!!!“

Eto, to je ono što pod ovimizgovorom žele.

Na Zapadu su ovaj eksperi-ment isprobali. Otklonili susram, razbili barijere i pustilimomka da se sastaje sa djevoj-kom i djevojku sa momkom. Pu-stili su ih da se na ulicama i par-kovima ljube i rade ono što ponašoj vjeri i običaju nije prih-vatljivo, niti pohvaljeno.

Da li su oni time riješili pro-bleme?

Nijesu tako mi Allaha!Naprotiv, problemi im se iz

dana u dan umnožavaju.U državama gdje vlada sek-

sualna sloboda, ubistva su sveveća i veća.

Lijepu djevojku želi više odjednoga. Oko nje se lome kopljai vrti na desetine mladića. Zbognje se ubijaju.

Djevojka kojoj nije danomnogo ljepote, nema mnogo za-ljubljenika, pa tim uzrokom bivajeftina roba prostitucije i onatraga za potencijalnom žrtvomkojom će se i koju će zadovoljiti.Dakle, problem nije riješen.

Njihovi imeci, posjedi, i raz-umi trpe štetu od posljedica ne-morala i jadikuju zbog te anarhi-je. Islam je odredio granice kojerazdvajaju čovjeka od žene. Čin-jenica je da su neki nezausta-vivši se kod njih, prešli te gra-nice. Dodali su vjeri ono što nijeod nje. Oharamili su ono što jeAllah, dž.š, halal učinio.

(nastavlja se)Iz knjige

„Džumanski biseri“Preveo:

Džemo Redžematović

DR JUSUF EL-KARADAVI

Današnje stanje naših djevojakaKKaarraaddaavvii


gazetë islame23 MOZAIK EELLIIFF

IlahijaPjesmom slavuj slavi Allahana stotine pusti uzdaha

Ja prošetah do šadrvananazvah selam šehidskim dušama

Sad na sedždu ašikane bdijemzikir učim i suze lijem

Svjetla se pale na munariAllahu se ezani odlepršali

Zaigra moje nemirno srcenur obasja mubarek lice

Iz perivoja čujem glas melekaotvoriše se kapije dženeta

Pjesmom slavuj slavi Allahana stotine pusti uzdaha

Selman Ljačević

BedrHU,HU,HU udaraju defoviBiju bitku pustinjski lavovi

Više Bedra soko kličePravovjerni pobijediće

Ezan uči Bilal snažniI nebesku vojsku kuraži

Oblaci prašine do neba se dižuMudžahidi na kjafire kidišu

Vezane im glave u crne šamijeU Dženetu goste šehide hurije

Na zem-zema istočnoj straniTule žeđ junaci odabrani

Među njima veliki gazija Bič božiji hazreti Alija

U Medinu glasnik prvi stižeBajrak islama na tvrđavu diže

I otvori širom kapije svetog gradaAllahova milost i mir zavlada

HU,HU,HU udaraju defoviBiju bitku pustinjski lavovi

Selman Ljačević

POEZIJA

Sebija se glasnu:- Jeste lji doma u Dževdeta Isljamova?Zakašlja dva-tri put da je čuje neko od čeljadi. Gurnu

teška avlijska vrata krhkim rukama, zatim polako, nogu zanogom, dođe do kućnoga praga. Ispod bošće iskrili su joj dvaoka iz njenih nazić usta tihi glas:

- Balja, Balja, čuješ li me?, upita bojažljivo da ne biprobudila Dževdetovu đecu. Zatim podiže ruku i kažiprstomcuknu dva tri puta u džam. Po hišaretima Balja je znala daje Sebija za vratima. Ustade sa mindera, i gotovo šapućućiprogovori: Evo! Evo! Čujem te Sebija! Povuče mandal iotvori kućna vrata.

- Aj bujrum, dobro došla Sebija, živa ti je majka!- Taman jutros da ćefom popijemo kafu.- A kako ste mi vi spalji, moja dobra Baljuša? Dževdet,

nevjesta i đeca? Mašala ko rano rani svaki mu murad u Bogastimanoga! Šućur mu bilo! Rahmetli Sait hodža nam je zbo-rio.

Balja se nasmija i prozbori: mnogo marifetluka znaš, stri-jela mi te fištila.

- A moja Balja, pušti da ja kažem koju i da znaš imamšto pričati. Niko te ka svoj evljad ne može zehar učinjeti.Pusta me prsa bolju od jada i grdila. Sinoć mi je Seljo

mrtav pjan doša, šejtanom se u pljacu srio, cilu je platu uharamluk potrošio. A jada mojega, prosto po džepu, ateško po zdravlju. Sto godina-devedeset groša, nikad mupamet neće doć. A Bogomi ni žena mu nije šesnija, naljetjoj boja i kad prođe kutnji prag! Viđi kako se užirila, imasto i kusur kila! Ije i pije bez insafa, nikome ne dajedževapa!

- Smiri se malo moja dobra Sebe, uzmi kafu i šuruppopij, Allah će na pravi put svakog da izvede.

Balja joj reče: - Nemoj evljad kljeti, doće im pamet, biće dobra i hajra,

u Allaha je mnogo dobra! Viđećeš kad ti se Baho, unuk,oženi, sve će biti po tvojoj volji!

- Muškarcu je dato i da pogriši. Kratka mu dolama, joškraća sramota, bit će hajra u Selja i Baha, Bog će ih sačuvatii mnogo dobra dati.

- Sebija potvrdi: Amin, Amin Ja Rabi. Ah ljipo mi zborišmoja Baljuša. Usta ti se zlatila i meda ti jelja, nema ti ravnedruge odavlje do Stambola.

- Eh, soju od soja! Pola mi muke skinu, zlatila ti se svakarič tvoja, Bog i tebe sačuva svu ekrebu za ovu velju stimu,sve ti ćetalo i napredovalo, moja dobra Baljuša.

Selman Ljačević, Tuzi

Iz naše mahale

Sebija i Balja

Kuran iz sredine 7. vijeka prodat je za goto-vo 2,5 miliona funti (više od tri miliona eura),čime je postignut novi svjetski rekord za nekiislamski rukopis, saopštila je aukcijska kuća“Kristi”.

Palimpsest napisan na telećoj koži iz saudi-jskog grada Medine, bio je procijenjen nasumu između 100.000 i 150.000 funti.

Aukcijska kuća Kristi je navela i da je za1,3 miliona funti (1,6 miliona eura) prodatkomad dekorisanog mermera koji najverovat-nije potiče iz španskog grada Kordobe.

Prodajom tog kamena, prvobitno proci-jenjenog na sumu između 50.000 i 70.000funti, oboren je svjetski rekord za neki arte-fakt tog žanra.

Kur’an iz 7. vijeka prodat zarekordnu sumu

Na nedavno održanom sajmu turizma u Dubaiju, predstavl-jen je i najmanji Kur’an na svijetu, postavljen na prstenju i priv-jescima! Ova minijaturna Sveta knjiga, koja sadrži oko 10.000rečenica, ispisana je na svega 20 safirskih nanočipova dimenzi-ja 58x98 milimetara.

Površina dragulja presvučena je slojem kremena koji štitesveti tekst, prenose indijski mediji.

Najmanji Kur’an proizvodiće se u veoma malim količinama,što će mu, naravno, dodatno povećati cijenu.

Zanimljiv detalj vezan za minijaturnu Svetu knjigu islama jei da njen kupac dobija kao pribor i mikroskop koji olakšavačitanje teksta ispisanog na 20-tak safira.

Kur’an na prstenu i privjesku!

EELLIIFF april, 2008.islamske novinegazetë islame 24ZADNJA STRANAEELLIIFF

TRAGOM NEKADAŠNJIH DžAMIJA

Za vrijeme viševjekovne osm-anske uprave u Nikšiću i njegov-oj okolini ostalo je iz tog i kasni-jeg perioda mnogo toponima kojipodsjećaju na mjesta i kao do-kazi o bivstvovanju muslimansk-og stanovništva na ovom podr-učju. Znatan broj toponima saču-vao se do danas. O najznačnijimmikrotoponimima i toponimimapisali su Slobodan Drobnjak iSait Šabotić u knjizi: „Muslim-ansko/Bošnjačko stanovništvoOnogoškog - Nikšćkog kraja1477-2003. godina“, u izdanjuAlmanaha 2005. godine. Oni suevidentirali sljedeće toponime:Avdića glavica (Rubeža); Avdovbor (Miločani); Avdov do (Ras-tavac); Alin krš (Riđani); Alkinkamen (Dragova luka); Asanovibori (Miločani); Asanovića torina(Kuside); Adžova glavica (Straše-vina); Avlija (Štedim); Adžovina(Dragova luka); Alagino brdo(Banjani); Alagin do (Banjani);Avdića dolovi (Trepča); Ajderovarijeka (Kuside); Bećirov do(Miločani); Bulina bara (Riđani);Begovača (Rastovac); Danovapećina (Lukovo); Elezova torina(Rastavac); Gaševića bunari (Kli-čevo); Kadijina bara (BroćanacNikšićki); Muminovina (Vir);Muratovac (Straševina); Murato-vica (Golija); Mustafića grede(Rudine); Mujova glavica (Tre-pča); Mustafini doli (Javorak);Memedov gradac (Vilusi); Meši-na bara (Rastavac); Mukov mete-riz (Kličevo); Muratovo prlo (Oz-rinići); Muslića vrt (Rastavac);Nizamski uba (Ozrinići); Omero-vac (Miločani); Odžina greda

(Duga); Odžina poljana (Duga);Odžina kula (Duga); Omeragingrob (Krnovo); Pašinac (Studen-ica); Ramov kamen (Zavrh); Ša-bov kom (Krnovo); Šabova njiva(Ozrinići); Šabovina (Studenica);Tairuše (Ozrinići); Turske glav-ice (Srijede); Turska kamenica(Lukavica); Vezirovića gradina(Trepča); Vezirovina (Trepča);Zairoovača (Brezovik); Zukovaulica (Ozrinići)...

Od objekata islamske kul-ture u Nikšiću koji se smatrajuvažnim je Hadži-Ismailov mostna Zeti, na mjestu Duklu, koji jedobio ime po svom graditeljuHadži-Ismailu Lekiću. Sagrađenje u isto vrijeme kada i džamija uGrudskoj mahali. Dug je 110 me-tara i ukrašava ga osam polukr-užnih voltova.

U Kapinom Polju, na rijeciZeti, zapadno od grada postojao

je most koji se zvao Begov most.Godine 1807. most je porušenprilikom napada Crnogoraca iRusa na Onogošt. Na mjestu Be-govog mosta nakon ulaska Nikši-ća u sastav Knjaževine Crne Go-re, knjaz Nikola je naredio 1888.godine da se izgradi novi most sapet voltova, a po knjaževoj željimostu je dato ime crnogorskogjunaka Vuka Mićunovića.

Značajni spomenici kultureiz osmanskog perioda su i bu-nari. Nekada je u Nikšiću i nje-govoj okolini postojao veliki brojbunara. Mnoge muslimanske po-rodice nastanjene u nikšićkimmahalama su u avlijama imalesvoje bunare koji su po njima inosili imena: Brunčevića bunar,Ljucin bunar, Džidića bunar,Mušovića bunar, Tuzovića bun-ar, Gaševića bunar itd. Najpo-znatiji bunari koji danas postojesu: Pašinac, Čanovac (u sredini

nekadašnje Podgoričke mahale),Gaševića bunari u staroj varoši iKličevu, Džidića bunar, Hasovaci dr. Mnogim bunarima su prom-ijenjena imena a mnogi su zatr-pani.

Nekada je postojalo i višemezaristana (grobalja), od kojihje ostalo jedno, na rijeci Bistriciu Nikšiću, zapušteno i neured-no. Nekada je svaka mahala im-ala svoje groblje. Jedno od većihgrobalja bilo je smješteno u blizi-ni današnje benzinske stanice uRastocima i građani su ga zvali''Dženaza''. Na istočnoj straniNikšića bilo je locirano groblje ukome su se sahranjivali Kuči iono se, među stanovništvom, zv-alo Džidića groblje. Na jugu var-oši, kod lokaliteta Grobna glavi-ca, bila su dva groblja, jedno kojeje pripadalo doseljenim musli-manima iz Kuča, a drugo musli-manima iz Pipera. Preko putanekadašnjeg hotela ''Nikšić'' biloje takođe veliko groblje. Od tihgrobalja danas nema ni traga.

I ne samo da su se izgubilitragovi mnogim grobljima, buna-rima, ista je situacija i sa mnog-im džamijama na ovom područ-ju, tako da se nekim ni temeljine prepoznaju, ili su slabo pre-poznatljivi. Na seoskom područ-ju nikšićkog kadiluka, odnosnokapetanije, postojale su i sljedećedžamije:

DDžžaammiijjaa uu NNuuddoolluuOva džamija podignuta je

1252/1817. godine nakon poz-natog spora kod džamije u Župi,

kada su stanovnici Grančareva,Lastve, Skroćigrama i Nudola,odlučili da svako selo gradidžamiju iako su Begovići,Bijedići, Čubrilovići, Hadžovići,Hajrovići, Hotaševići, Jašarevići,Kurtovići, Mehovići, Omerćeha-jići, Pupovići, Vranići i Zvizdići(Atlići), koji su u Nudolu tada ži-vjeli, zajednički sagradili dža-miju.

Džamija je bila locirana kodizvora Šivik, manjih dimenzija,bez munare i pokrivena dvostre-šnim krovom. Po iseljenju musli-mana iz Nudola, nakon bitke naGrahovu 1858, godine, ostala jebez džemata i napuštena. KnjazNikola je naredio da se džamijane ruši, da se groblje ogradi i dase u njega stoka ne pušta. Kakoje dugi niz godina bila izloženapropadanju, 1930. godine samase srušila. I sada joj se vide ru-ševine. Iza nje se nalazi groblje ukome su nišani odavno uništeni.

Džamija je imala i nešto va-kufske zemlje, ali se ne zna ko-liko jer se vakufnama nije saču-vala. Postoji legenda da je nekoiz Nudola počeo obrađivati jed-nu njivu džamijskog vakufa, pamu je od tada sve naopako pošlo.Kada mu se u porodici ponovodesila velika nesreća, odmah jenapustio taj vakuf.

Posljednji imam džamije uNudolu bio je Abdulah Bijedić,koji je nakon osvajanja ovih kra-jeva od strane Crne Gore odseliou Makedoniju i u selu Hasanbe-govo (danas Sinđelić) kod Sko-plja, nastavio imamsku službu.

BBaajjrroo AAggoovviićć

Porušene džamije u Nikšiću (III)

HHaaddžžii IIssmmaaiilloovv mmoosstt nnaa rriijjeeccii ZZeettii,, nnaa mmjjeessttuu DDuukklloo

Ključ za Kabu u Meki, najsvetijemmjestu islama koje se nalazi uSaudijskoj Arabiji, prodat je za 9,2 mil-iona funti (18,1 milion dolara), čime jepostavljen novi rekord za neki artefaktislamske umjetnosti prodat na aukciji.

Gvozdeni ključ iz perioda Abasida,prenose londonski mediji, dužine 37centimetara, prodat je na aukciji kod„Kristija" u Londonu, za 18 puta višusumu od prvobitno procijenjene.

Ključ, koji je kupio anonimni

kupac, jedan je od najviših simbolavjerske moći. To je jedini primjerak zakoji se zna da je u rukama privatnogkolekcionara.

U svijetu postoji 58 ključeva zaKabu za koje se zna i svi su u muzeji-ma osim ovog koji je prodat na aukciji.

Njih 54 je u muzeju palateTopkapi u Istanbulu, dva su dio kolek-cije Nuhad Es-Said, jedan je u Luvru uParizu, a jedan primjerak u Muzejuislamske umjetnosti u Kairu.

Ključ za Kabu u Meki prodat za

9,2 miliona funti

kamen temeljac za izgradnju džamije pomoraca u ulcinju file1 “ti idi pravim putem, kao što ti je...

Documents