Thuèc kh¸ng Thuèc kh¸ng HistaminHistamin1.Histamin1.Histamin1.1.Vai trß sinh bÖnh cña 1.1.Vai trß sinh bÖnh cña HistaminHistamin- Histamin lµ mét amin, kÕt - Histamin lµ mét amin, kÕt qu¶ cña sù khö nhãm qu¶ cña sù khö nhãm Carboxylic cña acid Carboxylic cña acid aminhistidin.aminhistidin.

- Trong ®iÒu kiÖn b×nh th - Trong ®iÒu kiÖn b×nh th êng, Histamin trong c¬ thÓ êng, Histamin trong c¬ thÓ ë d¹ng kÕt hîp (h¹t) kh«ng ë d¹ng kÕt hîp (h¹t) kh«ng ho¹t tÝnh lµ chñ yÕu vµ ® îc ho¹t tÝnh lµ chñ yÕu vµ ® îc ph©n bè ë nhiÒu n¬i trong ph©n bè ë nhiÒu n¬i trong c¬ thÓ nh : da, b¹ch cÇu a c¬ thÓ nh : da, b¹ch cÇu a base, nhiÒu nhÊt trong d ìng base, nhiÒu nhÊt trong d ìng bµo Mastocyd, ë ruét, gan, bµo Mastocyd, ë ruét, gan, phÕ qu¶n, phæi…phÕ qu¶n, phæi…

- Mét sè rÊt Ýt 50 - Mét sè rÊt Ýt 50 g/ lÝt g/ lÝt m¸u ë d¹ng tù do cã ho¹t m¸u ë d¹ng tù do cã ho¹t tÝnh tuÇn hoµn trong m¸u.tÝnh tuÇn hoµn trong m¸u.* C¸c yÕu tè g©y gi¶i phãng * C¸c yÕu tè g©y gi¶i phãng Histamin.Histamin.- Gi¶i phãng chñ yÕu theo ® - Gi¶i phãng chñ yÕu theo ® êng miÔn dÞch. D ìng bµo êng miÔn dÞch. D ìng bµo vµ tÕ bµo a base sÏ nhËy vµ tÕ bµo a base sÏ nhËy c¶m khi globulin miÔn dÞch c¶m khi globulin miÔn dÞch g¾n vµo mµng. g¾n vµo mµng.

Qua ph¶n øng miÔn dÞch Qua ph¶n øng miÔn dÞch hoÆc qu¸ mÉn sÏ cã ph¶n hoÆc qu¸ mÉn sÏ cã ph¶n øng kh¸ng nguyªn - kh¸ng øng kh¸ng nguyªn - kh¸ng thÓ lµm t¨ng tiÕt Histamin.thÓ lµm t¨ng tiÕt Histamin.-YÕu tè vËt lý: da bÞ kÝch -YÕu tè vËt lý: da bÞ kÝch thÝch bëi ¸nh n¾ng mÆt thÝch bëi ¸nh n¾ng mÆt trêi, báng, l¹nh.trêi, báng, l¹nh.-YÕu tè ho¸ häc: näc r¾n, -YÕu tè ho¸ häc: näc r¾n, näc ong, näc c«n trïng, ®éc näc ong, näc c«n trïng, ®éc tè cña thuèc nh chÕ phÈm tè cña thuèc nh chÕ phÈm thuèc phiÖn, Arfonad, thuèc phiÖn, Arfonad, Tubocurarin…Tubocurarin…

C¸c yÕu tè trªn lµm t¨ng C¸c yÕu tè trªn lµm t¨ng tiÕt Histamin tù do cïng tiÕt Histamin tù do cïng nhiÒu chÊt trung gian ho¸ nhiÒu chÊt trung gian ho¸ häc nh bradykinin, chÊt häc nh bradykinin, chÊt ph¶n øng chËm(SRSA), ph¶n øng chËm(SRSA), leucotrien (LT), leucotrien (LT), prostaglandin (PG)… tham prostaglandin (PG)… tham gia vµo c¸c ph¶n øng dÞ gia vµo c¸c ph¶n øng dÞ øng, ph¶n øng qu¸ mÉn øng, ph¶n øng qu¸ mÉn hoÆc viªm.hoÆc viªm.

1.2.T¸c dông cña Histamin vµ Rp tham gia. C¬ quan t c dông C¸ch t c dông Rp H1

M¹ch: § éng m¹ ch, mao m¹ ch TÜnh m¹ ch

Gi· n, t ng tÝnh thÊm Co

+ +

Tim: DÉn truyÒn § /m vµnh

ChËm Gi· n

+

C¬ tr¬n, phÕ qu¶n, ruét, d¹ dµy, tö cung…

+ Co +

TuyÕn: tuyÕn d¹ dµy

+ KÝch thÝch t ng tiÕt

+

ThÇn kinh trung ¬ng ThÇn kinh ngo¹ i biªn (tËn cï ng c¶m gi c)

N«n Ngøa

+ +

1.3. T¸c dông trªn hÖ tim m¹ch1.3. T¸c dông trªn hÖ tim m¹chHistamin t¸c dông rÊt m¹nh Histamin t¸c dông rÊt m¹nh

ë c¸c mao m¹ch nhá, lµm d·n ë c¸c mao m¹ch nhá, lµm d·n c¸c c¬ vßng tiÒn mao qu¶n, c¸c c¬ vßng tiÒn mao qu¶n, lµm co tÜnh m¹ch, lµm t¨ng lµm co tÜnh m¹ch, lµm t¨ng luång m¸u tíi m«, ø m¸u ë c¸c luång m¸u tíi m«, ø m¸u ë c¸c mao m¹ch, lµm t¨ng søc thÊm mao m¹ch, lµm t¨ng søc thÊm néi m¹c ®éng m¹ch, t¨ng xuÊt néi m¹c ®éng m¹ch, t¨ng xuÊt huyÕt t ¬ng, g©y ra ban ®á huyÕt t ¬ng, g©y ra ban ®á sÇn nÒ t¹i chç, kÝch thÝch c¸c sÇn nÒ t¹i chç, kÝch thÝch c¸c ngän thÇn kinh c¶m gi¸c g©y ngän thÇn kinh c¶m gi¸c g©y c¸c triÖu chøng s ng, nãng, ®á, c¸c triÖu chøng s ng, nãng, ®á, ®au.®au.

Histamin tù do ® îc gi¶i Histamin tù do ® îc gi¶i phãng nhiÒu thùc sù lµ mét phãng nhiÒu thùc sù lµ mét chÊt trung gian ho¸ häc, cã chÊt trung gian ho¸ häc, cã thÓ lµm h¹ m¹nh huyÕt ¸p, thÓ lµm h¹ m¹nh huyÕt ¸p, khã thë do co th¾t phÕ khã thë do co th¾t phÕ qu¶n, g©y shock ph¶n vÖ, qu¶n, g©y shock ph¶n vÖ, cã thÓ dÉn tíi truþ tim cã thÓ dÉn tíi truþ tim m¹ch…m¹ch…

2.Thuèc kh¸ng Histamin:2.Thuèc kh¸ng Histamin:2.1.Thuèc kh¸ng Histamin 2.1.Thuèc kh¸ng Histamin tæng hîptæng hîp2.1.1. §Æc ®iÓm:2.1.1. §Æc ®iÓm: do cÊu do cÊu tróc cña c¸c thuèc kh¸ng tróc cña c¸c thuèc kh¸ng Histamin gÇn gièng víi Histamin gÇn gièng víi Histamin v× vËy t¸c dông Histamin v× vËy t¸c dông ®èi kh¸ng c¹nh tranh víi ®èi kh¸ng c¹nh tranh víi Histamin t¹i Rp H1.Histamin t¹i Rp H1.

2.1.2.T¸c dông:2.1.2.T¸c dông: - §èi lËp H1 kh«ng hoµn toµn - §èi lËp H1 kh«ng hoµn toµn + Gi·n c¬ tr¬n (phÕ qu¶n, vÞ + Gi·n c¬ tr¬n (phÕ qu¶n, vÞ trµng, m¹ch m¸u) trµng, m¹ch m¸u) + Gi¶m tÝnh thÊm mao m¹ch+ Gi¶m tÝnh thÊm mao m¹ch+ Kh«ng ®ñ chèng shock ph¶n + Kh«ng ®ñ chèng shock ph¶n vÖvÖThÇn kinh trung ¬ng: an thÇn, ThÇn kinh trung ¬ng: an thÇn, t¨ng hÊp thu thuèc mª, ngñ, t¨ng hÊp thu thuèc mª, ngñ, gi¶m ®au, gi¶m ho.gi¶m ®au, gi¶m ho.Huû CholinHuû CholinChèng n«nChèng n«n

2.1.3. ChØ ®Þnh2.1.3. ChØ ®Þnh- DÞ- DÞ øng da, mµy ®ay, mÈn øng da, mµy ®ay, mÈn ngøa, viªm kÕt m¹cngøa, viªm kÕt m¹c- Hen phÕ qu¶n, viªm phÕ - Hen phÕ qu¶n, viªm phÕ qu¶n thÓ co th¾tqu¶n thÓ co th¾t- Viªm mòi dÞ øng- Viªm mòi dÞ øng- TiÒn mª- TiÒn mª- Chèng say- Chèng say- S©u bä ®èt- S©u bä ®èt- Cho¸ng- Cho¸ng

2.2.C¸c nhãm thuèc: 6 nhãm 2.2.C¸c nhãm thuèc: 6 nhãm thuèc chÝnhthuèc chÝnh* DÉn xuÊt vµ Ethanolamin * DÉn xuÊt vµ Ethanolamin (Amino - alkyl Ether).(Amino - alkyl Ether).Dimedrol (Benadryl)Dimedrol (Benadryl)Clemastin Clemastin Chèng ngøa da, niªm m¹cChèng ngøa da, niªm m¹cBromodiphenyldramin Bromodiphenyldramin Diphenhydramin (Nautamin)Diphenhydramin (Nautamin)Dimenhydrinat Dimenhydrinat Chèng say tµu xe, chèng Chèng say tµu xe, chèng n«nn«n

* Nhãm Etylendiamin* Nhãm EtylendiaminAntazolin (Antistin): G©y Antazolin (Antistin): G©y ngñ do øc chÕ thÇn kinh ngñ do øc chÕ thÇn kinh trung ¬ng. Chèng lo¹n trung ¬ng. Chèng lo¹n nhÞp, chèng shock do dÞ nhÞp, chèng shock do dÞ øng. øng. Clemizol: Chèng sèc do dÞ Clemizol: Chèng sèc do dÞ øng, kh«ng g©y ngñ t¸c øng, kh«ng g©y ngñ t¸c dông bÒn, thuËn lîi.dông bÒn, thuËn lîi.

* Nhãm Piperazin* Nhãm Piperazin- Hydroxyzin 25 mg- Hydroxyzin 25 mg- Clocyclizin hydrochlorid - Clocyclizin hydrochlorid (Cinnarizin) Chèng n«n, (Cinnarizin) Chèng n«n, chèng say,dÞ øngchèng say,dÞ øng- Meclizin hydrochlorid - Meclizin hydrochlorid (Bonin) (Bonin)

* Nhãm Phenothiazin* Nhãm Phenothiazin- Promethazin (Phenergan-- Promethazin (Phenergan-Pipolfen)Pipolfen)- Trimerprazin - Trimerprazin Gi¶m ®au, gi¶m Gi¶m ®au, gi¶m ho, g©y ngñho, g©y ngñ- Alimeprazin (Theralen) - Alimeprazin (Theralen)

* Nhãm Alkylamin* Nhãm AlkylaminBrompheniraminBrompheniraminDimethidinDimethidinChlopheniraminChlopheniraminDex clopheniraminDex clopheniramin

* Nhãm Piperidin.* Nhãm Piperidin.Terfenadin kh«ng g©y ngñTerfenadin kh«ng g©y ngñAstemisolAstemisolAzatadin 4 mg, Azatadin 4 mg, Cyproheptadin 4 mg, Cyproheptadin 4 mg, Loratidin 10 mgLoratidin 10 mgNaphazolinNaphazolin- Loratadil: ho¹t chÊt lµ - Loratadil: ho¹t chÊt lµ Loratadin ®èi lËp m¹nh víi Loratadin ®èi lËp m¹nh víi Histamin, t¸c dông kÐo dµi, Histamin, t¸c dông kÐo dµi, kh«ng lµm buån ngñkh«ng lµm buån ngñ

* ChØ ®Þnh:* ChØ ®Þnh:Viªm mòi dÞ øng, h¾t h¬i, sæ Viªm mòi dÞ øng, h¾t h¬i, sæ mòi, ngøa, viªm kÕt m¹c dÞ mòi, ngøa, viªm kÕt m¹c dÞ øng.øng.

Dùa vµo d îc ®éng häc, t¸c Dùa vµo d îc ®éng häc, t¸c dông, c¸c thuèc kh¸ng H1 ® îc dông, c¸c thuèc kh¸ng H1 ® îc xÕp thµnh 2 thÕ hÖ:xÕp thµnh 2 thÕ hÖ:

- ThÕ hÖ I- ThÕ hÖ I: gåm c¸c thuèc cã : gåm c¸c thuèc cã thÓ ®i qua hµng rµo m¸u thÓ ®i qua hµng rµo m¸u n·o dÔ dµng, cã t¸c dông n·o dÔ dµng, cã t¸c dông trªn receptor H1 c¶ trung trªn receptor H1 c¶ trung ¬ng vµ ngo¹i vi, cã t¸c dông ¬ng vµ ngo¹i vi, cã t¸c dông an thÇn m¹nh, chèng n«n vµ an thÇn m¹nh, chèng n«n vµ cã t¸c dông kh¸ng cã t¸c dông kh¸ng cholinergic gièng atropin.cholinergic gièng atropin.

- ThÕ hÖ II:- ThÕ hÖ II: gåm c¸c thuèc gåm c¸c thuèc rÊt Ýt ®i qua hµng rµo m¸u rÊt Ýt ®i qua hµng rµo m¸u n·o, cã t/2 dµi, Ýt t¸c dông n·o, cã t/2 dµi, Ýt t¸c dông trªn H1 trung ¬ng, chØ cã trªn H1 trung ¬ng, chØ cã t¸c dông trªn H1ngo¹i vi, t¸c dông trªn H1ngo¹i vi, kh«ng cã t¸c dông kh¸ng kh«ng cã t¸c dông kh¸ng cholinergic, kh«ng an thÇn cholinergic, kh«ng an thÇn vµ kh«ng cã t¸c dông chèng vµ kh«ng cã t¸c dông chèng n«n, chèng say tµy xen«n, chèng say tµy xe

2.4. C¸c thuèc c êng giao c¶m 2.4. C¸c thuèc c êng giao c¶m t¨ng AMP vßng.t¨ng AMP vßng.- - Adrenalin, Adrenalin, - Isadrin,- Isadrin,- Ephedrin shock - Ephedrin shock ph¶n vÖph¶n vÖ- Theophylin- Theophylin2.5. C¸c Gluco corticoid (dÞ 2.5. C¸c Gluco corticoid (dÞ øng liªn quan®Õn viªm). øng liªn quan®Õn viªm). Uèng tiªm b¾p, tiªm tÜnh Uèng tiªm b¾p, tiªm tÜnh m¹ch, x«ng, hÝt, rá m¾t, m¹ch, x«ng, hÝt, rá m¾t, b«i…b«i…