konstrukcje budowlane
TRANSCRIPT
ISSN 2353-5261
e d y c j a
2015
KONSTRUKCJE BUDOWLANE
miesięcznik
poleca
Patronat
Medialny
Wydawnictwo Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa Sp. z o.o.2015
VADEMECUM konstrukcje budowlane
Ksawery Krassowski
Prezes Izby Projektowania Budowlanego
Szanowni Państwo,
Izba Projektowania Budowlanego, jako organizacja samorządu
gospodarczego, grupująca firmy projektowo-inżynierskie w Polsce,
jest zainteresowana i popiera wszelkie działania, w tym publikacje
fachowe, poszerzające wiedzę techniczną związaną z budownic-
twem, a w szczególności upowszechniającą najnowsze osiągnięcia
i wskazówki naukowców polskich uczelni technicznych. Oceniamy,
że jest to dobra transmisja od szczebla nauki do praktyki gospo-
darczej zagadnień techniczno-technologicznych, ułatwiających
wdrażanie postępu do polskiego budownictwa.
Publikacja VADEMECUM Konstrukcje Budowlane w dziale pierwszym
omawia:
problematykę trwałości konstrukcji żelbetowych, co przy zapo-
wiadanej konieczności przejścia na uwzględnianie w działalności
budowlanej kosztów z całego cyklu życia obiektów budowlanych,
jest bardzo istotne i potrzebne,
konstrukcje stalowe o dużych rozpiętościach, których stosowanie
ma swoje uzasadnienie w obecnych realiach gospodarczych,
budownictwo na bazie drewna – to również zagadnienia bardzo
potrzebne specjalistom budownictwa, jako wpływające na
zmniejszenie ilości CO2, powodowanej przez tą branżę,
remonty i wzmocnienie konstrukcji murowanych, to także proble-
matyka przydatna w świetle czekających Polskę działań, związa-
nych z konieczną rewitalizacją obszarów zdegradowanych
lub obiektów zabytkowych.
W dziale VADEMECUM pt. „Firmy, produkty, technologie” zamiesz-
czone zostały materiały informacyjno-reklamowe firm zajmujących
się produkcją, projektowaniem i wykonawstwem różnych typów
konstrukcji budowlanych. Wiedza i informacja zawarta w tych pre-
zentacjach może być również przydatna w określonych segmentach
działalności budowlanej.
Polecam P.T. Czytelnikom korzystanie z VADEMECUM.
2 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Materiałów niezamówionych Redakcja nie zwraca. Wszystkie materiały objęte są prawem autorskim. Przedruk i wykorzystywanie opublikowanych materiałów w całości lub we fragmencie może odbywać się wyłącznie po wcześniejszym uzyskaniu pisemnej zgody od Wydawcy. Artykuły zamieszczone w „VADEMECUM Konstrukcje Budowlane” w dziale Kompendium wiedzy prezentują stanowiska, opinie i poglądy ich Autorów. Wszystkie reklamy oraz informacje zawarte w artykułach i prezentacjach zamieszczone w „VADEMECUM Konstrukcje Budowlane” w działach: Firmy, Produkty, Technologie oraz Przegląd Produktów i Realizacji, Wypowiedzi Ekspertów, a także w Indeksie firm pochodzą od firm i Wydawnictwo Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa Sp. z o.o. nie ponosi za nie odpowiedzialności.
wYdawcaWYDAWNICTWO POLSKIEJ IZBY INŻYNIERÓW BUDOWNICTWA Sp. z o.o.00-924 Warszawaul. Kopernika 36/40, lok. 110tel. 22 551 56 00, faks 22 551 56 01www.inzynierbudownictwa.plwww.vademecuminzyniera.plwww.kataloginzyniera.plbiuro@inzynierbudownictwa.pl
Prezes zarządu: Jaromir Kuśmider
redakcjaRedaktor naczelna:Anna DębińskaRedaktor prowadzący:Piotr BieńRedaktorzy:Aneta MałekJustyna Mioduszewska
Projekt graficzny:Jolanta Bigus-Kończak
Skład i łamanie:Jolanta Bigus-Kończak Grzegorz Zazulak
bIuro reklaMYSzef biura reklamy:Dorota Błaszkiewicz-Przedpełska – tel. 22 551 56 27 [email protected] Zespół:Natalia Gołek – tel. 22 551 56 26 [email protected] Malikowska – tel. 22 551 56 06 [email protected] Obrycka – tel. 22 551 56 20 [email protected]łgorzata Roszczyk-Hałuszczak – tel. 22 551 56 11 [email protected] Zajko – tel. 22 551 56 20 [email protected] Brzezicka
zdjęcIa na okładceFotolia.com: Andrew Tobin, Tiberius Gracchus, Hellen Sergeyeva, erodygin, thieury, Jérôme Rommé, PeJo
drukCGS Drukarnia Sp. z o.o.Print Management: printCARE
nakład 3000 egz.
Szanowni Państwo,
VADEMECUM Konstrukcje Budowlane to publikacja, w której
zawarte są informacje z zakresu projektowania i budowy obiektów
z wykorzystaniem różnych konstrukcji budynków. Ze względu na
zastosowany materiał można podzielić je na: murowe, betonowe
i żelbetowe, stalowe, aluminiowe oraz drewniane. Konstrukcje
te charakteryzują się różnymi parametrami, jednak każda z nich
powinna gwarantować bezpieczeństwo obiektu, przenosząc
wszystkie obciążenia działające na dany budynek. W całym procesie
budowlanym nie można również zapominać o przestrzeganiu
podstawowych zasad BHP, aby uniknąć awarii czy katastrof
budowlanych.
W VADEMECUM Konstrukcje Budowlane jest dział Kompendium
wiedzy, w którym autorzy z uczelni technicznych zwracają uwagę
na zagadnienia, dotyczące najczęściej stosowanych konstrukcji
– żelbetowych, murowych, stalowych i drewnianych. W dalszej
części publikacji przedstawiamy firmy, które oferują usługi takie jak
projektowanie czy wykonawstwo, a także produkty i technologie
wykorzystywane przy wznoszeniu budynków.
Zapraszam na naszą stronę internetową
www.vademecuminzyniera.pl, na której znajdą Państwo zarówno
artykuły zawarte w niniejszej publikacji, jak również inne związane
z budownictwem np. mostowym, drogowym i kolejowym,
energooszczędnym oraz hydroizolacjami.
Zarówno VADEMECUM Konstrukcje Budowlane, jak i inne nasze
publikacje, dostępne są w całości w postaci e-wydania. Zachęcam
do zapoznania się ze wszystkimi wydaniami VADEMECUM.
Anna Dębińska
Redaktor naczelna
– Redakcja Katalogów
KONSTRUKCJE BUDOWLANE
miesięcznik
poleca
Patronat
Medialny
kompendiumwiedzy
Trwałość konstrukcji żelbetowych, dr hab. inż. Paweł Łukowski, prof. PW, dr hab. inż. Andrzej Garbacz, prof. PW
Konstrukcje stalowe o dużych rozpiętościach, dr inż. Maciej Cwyl, dr inż. Stanisław Wierzbicki
Naprawy i wzmocnienia konstrukcji murowych, dr hab. inż. Lech Rudziński, dr inż. Andrzej Kroner
Budownictwo na bazie drewna, dr inż. Dorota Kram
Kompendium wiedzy
6 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
TRWAŁOŚĆ KONSTRUKCJI ŻELBETOWYCH
Trwałość to zdolność materiału lub konstrukcji do utrzymania
wymaganych właściwości użytkowych w czasie. Budowla,
której zdolność do prawidłowego spełniania założonych
funkcji uległa pogorszeniu, wymaga przeprowadzenia naprawy,
czyli podjęcia działań, mających na celu przywrócenie
obiektowi właściwego stanu użytkowania. Jeżeli konieczne
jest odtworzenie całkowicie lub w znacznym stopniu
zniszczonego obiektu, mamy do czynienia z rekonstrukcją.
dr hab. inż. Paweł Łukowski, prof. PWdr hab. inż. Andrzej Garbacz, prof. PW
Politechnika Warszawska
Przystosowanie konstrukcji do nowych wa-runków użytkowania wymaga moderniza-cji, a w przypadku zwiększonych obciążeń – wzmocnienia. W celu poprawy trwałości konstrukcji stosuje się ochronę antykoro-zyjną [1].Beton jest materiałem względnie tanim, jeśli chodzi o wznoszenie konstrukcji, ale jego naprawa lub wymiana podczas użyt-kowania obiektu jest kosztowna. W Normie Europejskiej PN-EN 206 [2] sformułowano wymagania dotyczące trwałości betonu, a w Eurokodzie 2 (EN-1992-1-1) [3] ogólne wymagania trwałości konstrukcji żelbeto-wych. Naprawom elementów i konstrukcji żelbetowych poświęcona jest obszerna seria Norm Europejskich PN-EN 1504 (dzie-sięć części) [4].
Objawy uszkodzeń
Pierwszym i niezbędnym etapem każdej na-prawy jest diagnostyka konstrukcji – okre-ślenie jej stanu oraz przyczyn zaistniałych uszkodzeń. Podstawowe rodzaje uszko-dzeń betonu (rys. 1) to spękania i ubytki. W odniesieniu do rys ważne jest położenie wobec zbrojenia, a także szerokość, dłu-gość i głębokość. Rysy oraz ubytki betonu mogą być powierzchniowe, o znaczeniu głównie estetycznym lub głębokie – poten-
rysa
beton skażony / skarbonatyzowany
skorodowane zbrojenie
odspojenie
wykruszenie
▲ Rys. 1. Schematyczne przedstawienie uszkodzeń żelbetu wg [1]
USZKODZENIA BETONU KOROZJA ZBROJENIA
Mechaniczne Inne
fizyczne Chemiczne
Karbonatyzacja Prądy
błądzące Szkodliwe
zanieczyszczenia
Wprowadzone podczas produkcji
Ze środowiska zewnętrznego
▲ Rys. 2. Podstawowe przyczyny uszkodzeń konstrukcji żelbetowych wg [5]
cjalnie sięgające strefy zbrojenia. Występu-ją także: wady złączy, tzn. uszkodzenia na styku
warstw betonu układanego w różnym czasie lub w miejscu celowo wprowadzo-nego podziału
uszkodzenia powierzchni: pylenie, brak odporności na ścieranie, przebarwienia, złuszczenia i odpryski
wady struktury materiału: segregacja, skupiska ziaren kruszywa, lokalnych pustek lub obszarów niedostatecznie
Kompendium wiedzy
7Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
▼ Tablica 1. Klasy ekspozycji betonu wg PN-EN 206
▼ Tablica 2. Wartości graniczne dotyczące klas ekspozycji w przypadku agresji chemicznej gruntu naturalnego i wody gruntowej wg PN-EN 206
zagęszczonych („struktura plastra mio-du”, „raki”)
deformacje kształtu: ugięcia i zwichro-wania.
W przypadku elementu żelbetowego szcze-gólnie istotne znaczenie ma postęp karbo-natyzacji – zobojętnienia otuliny betonowej oraz stopień jej skażenia.
Przyczyny uszkodzeń
Pierwotnymi przyczynami występowania uszkodzeń mogą być błędy projektowe (w tym nietrafny dobór rozwiązania mate-riałowo-technologicznego), wykonawcze i eksploatacyjne. W Normie Europejskiej PN-EN 206 określono klasy ekspozycji be-tonu, to znaczy warunki, w jakich może on być użytkowany (tab. 1 i 2) oraz podsta-wowe zalecenia dotyczące składu betonu w odniesieniu do poszczególnych klas eks-pozycji (tab. 1). Materiał w konstrukcji podlega działaniu czynników korozyjnych o charakterze che-micznym, biologicznym, mechanicznym i innym fizycznym (rys. 2). Do przyczyn mechanicznych należą ude-rzenia, przeciążenia, przemieszczenia (osiadanie), a także wibracje bądź wybuch. Pod wpływem oddziaływania środowiska zewnętrznego może wystąpić korozja che-miczna betonu, korozja elektrochemiczna zbrojenia, a także korozja fizyczna beto-nu – destrukcja mrozowa bądź cieplno- -wilgotnościowa, zmęczenie mechaniczne oraz erozja. Niszczenie może następo-wać w wyniku oddziaływania organizmów żywych, np. owadów, grzybów, bakterii (korozja biologiczna), a także wandalizmu człowieka.Jak wykazuje doświadczenie, najczęstszy-mi przyczynami niszczenia obiektów beto-nowych w Polsce są [6]: korozja mrozowa, następująca w wyniku
powtarzającego się zamrażania i rozmra-żania wody w porach betonu, zwłaszcza w połączeniu z oddziaływaniem środków odladzających
skażenie betonu i w jego wyniku korozja chemiczna (np. korozja siarczanowa, kwasowa itp.) betonu lub zbrojenia
utrata zdolności ochronnych otuliny be-tonowej wobec zbrojenia w wyniku pro-cesów karbonatyzacji – zobojętnienia betonu lub uszkodzeń mechanicznych (spękania otuliny mogą być zarówno
Klasa Opis środowiska
1. Brak zagrożenia korozją lub agresją środowiska
X0Betony bez zbrojenia i innych elementów metalowych: dowolne oddziaływania środowiska z wyjątkiem zamrażania/rozmrażania, ścierania lub agresji chemicznej.Betony zbrojone lub zawierające inne elementy metalowe: warunki bardzo suche
2. Korozja spowodowana karbonatyzacją
Beton zawierający zbrojenie lub inne elementy metalowe, narażony na kontakt z powietrzem i wilgocią
XC1 Suche lub stale mokre
XC2 Mokre, sporadycznie suche
XC3 Umiarkowanie wilgotne
XC4 Cyklicznie mokre i suche
3. Korozja spowodowana chlorkami niepochodzącymi z wody morskiej
Beton zawierający zbrojenie lub inne elementy metalowe, narażony na kontakt z wodą zawierającą chlorki, w tym sole odladzające, pochodzące z innych źródeł niż woda morska
XD1 Umiarkowanie wilgotne
XD2 Mokre, sporadycznie suche
XD3 Cyklicznie mokre i suche
4. Korozja spowodowana chlorkami pochodzącymi z wody morskiej
Beton zawierający zbrojenie lub inne elementy metalowe, narażony na kontakt z chlorkami pochodzącymi z wody morskiej, znajdującymi się w wodzie lub w powietrzu
XS1 Narażenie na działanie soli zawartych w powietrzu, ale nie na bezpośredni kontakt z wodą morską
XS2 Stałe zanurzenie
XS3 Strefy pływów, rozbryzgów i aerozoli
5. Agresja spowodowana zamrażaniem/rozmrażaniem przy udziale środków odladzających lub bez ich udziału
Beton w stanie mokrym, narażony na znaczącą agresję spowodowaną cyklicznym zamrażaniem/rozmrażaniem
XF1 Umiarkowane nasycenie wodą bez środków odladzających
XF2 Umiarkowane nasycenie wodą ze środkami odladzającymi
XF3 Silne nasycenie wodą bez środków odladzających
XF4 Silne nasycenie wodą ze środkami odladzającymi lub wodą morską
6. Agresja chemiczna
Beton narażony na agresję chemiczną gruntów naturalnych lub wody gruntowej (tabl. 2)
XA1 Środowisko chemicznie mało agresywne
XA2 Środowisko chemicznie średnio agresywne
XA3 Środowisko chemicznie silnie agresywne
Charakterystyka chemiczna XA1 XA2 XA3
Woda gruntowa
SO42– mg/l ≥ 200 i ≤ 600 > 600 i ≤ 3 000 > 3 000 i ≤ 6 000
pH ≤ 6,5 i ≥ 5,5 < 5,5 i ≥ 4,5 < 4,5 i ≥ 4,0
CO2 mg/l agresywny ≥ 15 i ≤ 40 > 40 i ≤ 100 > 100 aż do nasycenia
NH4+ mg/l ≥ 15 i ≤ 30 > 30 i ≤ 60 > 60 i ≤ 100
Mg2+ mg/l ≥ 300 i ≤ 1 000 > 1 000 i ≤ 3 000 > 3 000 aż do nasycenia
Grunt
SO42– mg/kg całkowite ≥ 2 000 i ≤ 3 000 > 3 000 i ≤ 12 000 > 12 000 i ≤ 24 000
Kwasowość według Baumanna Gully’ego ml/kg > 200 niespotykane w praktyce
Kompendium wiedzy
8 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
następstwem procesów korozji zbrojenia, jak i ich przyczyną).
Szczególny przypadek stanowi korozja wewnętrzna betonu, będąca następ-stwem niewłaściwego dobrania jego składników, np. alkaliczna reakcja kru-szywa z cementem.Zarysowania konstrukcji żelbetowych występują w następstwie zmian objęto-ściowych twardniejącego betonu oraz oddziaływań środowiska. Rysy są do pewnego stopnia związane z samą natu-rą żelbetu. Przyczynami zarysowań mogą być również: błędy projektowe, np. zbyt mała ilość
zbrojenia błędy technologiczne, np. zbyt długie
przerwy technologiczne przy układaniu warstw mieszanki betonowej, niedosta-teczne zagęszczenie mieszanki, niewła-ściwa pielęgnacja betonu oraz zbyt płytka i porowata otulina zbrojenia
przeciążenia podczas użytkowania powo-dujące lokalne przekroczenie granicznych naprężeń rozciągających, np. uderzenia bądź udary cieplne.
Diagnostyka stanu materiału i konstrukcji
Racjonalna ocena możliwości i celowości naprawy konstrukcji wymaga diagnozy sta-nu technicznego obiektu, uwzględniającej przyczyny powstania uszkodzeń i przewi-
Klasa Maksymalne w/c Minimalna klasa wytrzymałości
Minimalna zawartość cementu (kg/m3)
Minimalna zawartość powietrza (%) Inne wymagania
X0 – C12/15 – – –
XC1 0,65 C20/25 260 – –
XC2 0,60 C25/30 280 – –
XC3 0,55 C30/37 280 – –
XC4 0,50 C30/37 300 – –
XD1 0,55 C30/37 300 – –
XD2 0,55 C30/37 300 – –
XD3 0,45 C35/45 320 – –
XS1 0,50 C30/37 300 – –
XS2 0,45 C35/45 320 – –
XS3 0,45 C35/45 340 – –
XF1 0,55 C30/37 300 –kruszywo zgodne z PN-
-EN 12620 o odpowiedniej mrozoodporności
XF2 0,55 C25/30 300 4,0
XF3 0,50 C30/37 320 4,0
XF4 0,45 C30/37 340 4,0
XA1 0,55 C30/37 300 –
XA2 0,50 C30/37 320 –cement odporny na siarczany
XA3 0,45 C35/45 360 –
▼ Tablica 3. Wartości graniczne dotyczące składu betonu zalecane przez PN-EN 206 przy różnych klasach ekspozycji
▼ Tablica 4. Normy Europejskie z serii PN-EN 1504
dywany dalszy czas użytkowania. Rozwa-żania techniczne powinny być uzupełnione o aspekt ekonomiczny. Diagnoza stanu konstrukcji prowadzi do podjęcia decyzji o naprawie (rys. 3).Istotnym elementem diagnostyki obiektu jest ocena stanu materiału w elemencie lub konstrukcji (rys. 4). Badania wykonywane na obiekcie można ogólnie podzielić na nisz-czące, semi-nieniszczące i nieniszczące [7]. Badania niszczące wiążą się z poważnym naruszeniem struktury materiału, wymagają-cym dokonania istotnej naprawy. Metody se-mi-nieniszczące wiążą się z niewielką inge-rencją w strukturę materiału i wymagają, co najwyżej, naprawy powierzchniowej, można tu zaliczyć badanie przyczepności przez odrywanie („pull-off”). Badania nieniszczą-ce polegają na stosowaniu takich metod, które nie powodują ingerencji w strukturę
badanego materiału i nie wywołują jego uszkodzenia, tym samym nie zachodzi po-trzeba naprawy. Do nieniszczących metod badania można zaliczyć zwłaszcza: metodę sklerometryczną (np. młotek Schmidta) oraz metody akustyczne (metody ultradźwiękowe i metoda impact-echo).
Naprawy i ochrona konstrukcji w świetle Norm Europejskich
Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) opracował serię 10 norm pod ogólnym ty-tułem „Products and systems for the pro-tection and repair of concrete structure” – „Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji z betonu” (tab. 4). Normy te od-noszą się do materiałów stosowanych prak-tycznie we wszystkich etapach naprawy i ochrony konstrukcji żelbetowych.
Numer EN Tytuł
1504-1 Definicje, wymagania, kontrola jakości i ocena zgodności
1504-2 Systemy ochrony powierzchniowej betonu
1504-3 Naprawy konstrukcyjne i niekonstrukcyjne
1504-4 Łączenie konstrukcyjne
1504-5 Iniekcja betonu
1504-6 Kotwienie stalowych prętów zbrojeniowych
1504-7 Ochrona zbrojenia przed korozją
1504-8 Sterowanie jakością i ocena zgodności
1504-9 Ogólne zasady stosowania wyrobów i systemów
1504-10 Stosowanie wyrobów i systemów na placu budowy oraz kontrola jakości prac
Kompendium wiedzy
9Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
▲ Rys. 3. Przesłanki i możliwe warianty decyzji o naprawie
▲ Rys. 4. Badanie stanu materiałów w konstrukcji [8]
DIAGNOZA STANU TECHNICZNEGO
aktualny stan konstrukcji, łącznie z uszkodzeniami ukrytymi i potencjalnymi
porównanie wzniesionej konstrukcji z założeniami projektu
warunki podczas wznoszenia budowli
obecne oddziaływanie środowiska
dotychczasowy przebieg użytkowania
przyszłe wymagania
ASPEKT EKONOMICZNY
ANALIZA
DECYZJA
odłożenie naprawy / zmniejszenie obciążeń
ponowna analiza nośności i ewentualnie obniżenie dopuszczalnych obciążeń konstrukcji
ochrona / ograniczenie dalszych uszkodzeń, bez ulepszania konstrukcji
ulepszenie, wzmocnienie lub renowacja części lub całości konstrukcji
naprawa części lub całej konstrukcji
rozbiórka części lub całości konstrukcji
Analiza dokumentacji
Ocena oddziaływania środowiska
Analiza cieplno- wilgotnościowa
Wstępne obserwacje konstrukcji
Ustalenie miejsc, w których może nastąpić stymulowanie procesów korozji
Pomiary nieniszczące dla ustalenia miejsc rozwoju korozji
Odkrywki
Pobranie próbek do badań laboratoryjnych
Pomiary głębokości zobojętnienia betonu
Badanie skażenia betonu i zdolności dopasowywania powierzchni stali
Ustalenie miejsc potencjalnie największego zagrożenia korozyjnego
Wytypowanie miejsc i dokonanie pomiarów uszkodzeń zbrojenia
Bezpośrednie pomiary na prętach
Ocena stopnia zaawansowania procesów korozji i prognozowanie trwałości konstrukcji
Ustalenie zakresu naprawy
Zgodnie z normą PN-EN 1504-3 wyróżnia się, w zależności od rodzaju i zakresu na-prawianych uszkodzeń: naprawy niekonstrukcyjne (powierzch-
niowe, kosmetyczne), których celem jest przywrócenie kształtu i estetyki obiektu – reprofilacja; naprawy powierzchniowe
mogą obejmować zarówno elementy nośne jak i nienośne, ale bez ingerencji w ich pracę statyczną
naprawy konstrukcyjne, obejmujące ele-menty nośne obiektu i związane z inge-rencją w ich pracę statyczną; celem jest poprawa nośności elementu; należą tu
między innymi iniekcje scalające i wypeł-niające rysy, częściowa wymiana i uzu-pełnienie zbrojenia oraz uzupełnianie ubytków w strefie zbrojenia.
W normie PN-EN 1504-9 sformułowano 6 zasad (tab. 5) dotyczących naprawy betonu i 5 zasad (tab. 6) ochrony zbrojenia. „Za-sady” te należy rozumieć jako ogólne cele, jakie zamierza się osiągnąć, wykonując na-prawę lub ochronę. Zasadom przyporząd-kowano odpowiednie metody technicznej realizacji.Od wczesnych lat osiemdziesiątych rozwija-ne i stopniowo wdrażane [9] są elektroche-miczne metody napraw. Atrakcyjność tych metod w naprawach żelbetu wynika zwłasz-cza z ich „bezinwazyjnego” charakteru. Ograniczenie stanowi wciąż niedostateczne rozpoznanie skutków ubocznych.
Ochrona przed korozją
W celu przeciwdziałania skutkom korozji stosuje się: ochronę konstrukcyjną przez odpowied-
nie ukształtowanie konstrukcji, zmniej-szające agresywne oddziaływanie śro-dowiska – projektowanie konstrukcji, tak aby powierzchnia betonu narażona na działanie czynników korozyjnych była jak najmniejsza, bez miejsc, w których mo-głyby się zbierać agresywne pyły, ciecze lub opary; do ochrony konstrukcyjnej za-licza się także zapewnienie odpowiedniej grubości otuliny betonowej w żelbecie
ochronę materiałowo-strukturalną, czyli zwiększenie odporności materiału na działanie agresywnych środowisk przez odpowiedni dobór składu i struktury ma-teriałów
ochronę powierzchniową, czyli zwiększe-nie odporności konstrukcji przez ograni-czenie lub odcięcie dostępu środowiska agresywnego; rozważa się trzy metody ochrony powierzchniowej: impregnację hydrofobizującą, impregnację i nakłada-nie powłok (rys. 5).
Impregnacja poprawia niektóre jego wła-ściwości, zwłaszcza odporność na wilgoć, szczelność i wytrzymałość mechaniczną w strefie przypowierzchniowej. Jeśli za-mierzony efekt impregnacji ogranicza się do zwiększenia odporności powierzchni betonu na wnikanie wody, mówimy o hydro-fobizacji. Systemy ochrony powierzchnio-wej o szczególnych właściwościach (duża
Kompendium wiedzy
10 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
▼ Tablica 5. Zasady i metody naprawy betonu według PN-EN 1504-9
▼ Tablica 6. Zasady i metody dotyczące ochrony zbrojenia według PN-EN 1504-9
Oznaczenie Zasada Metoda
(cienkowarstwowe/uszczelnianie)
(grubowarstwowe)
(uzupełnienia lokalne)
(uzupełnienia rozległe)
PI Ochrona przed wnikaniem (Protection against Ingress)
– impregnacja– iniekcja– powłoki ochronne
MC Ograniczenie zawilgocenia (Moisture Control)
– impregnacja/hydrofo-bizacja/uszczelnianie
– powłoki ochronne (osłony/okładziny)
– ochrona elektroche-miczna
CR Odbudowanie elementu(Concrete Restoration)
– betony i zaprawy– betony natryskowe– częściowa wymiana
SS Wzmacnianie (Structural Strengthening)
– iniekcja– dodatkowe pręty,
płyty, taśmy– zwiększenie przekroju– sprężanie
PROdporność na czynniki fizyczne (Physical Resistance)
– impregnacja– powłoki ochronne
RCOdporność na czynniki chemiczne (Resistance to Chemicals)
– impregnacja– powłoki ochronne
Oznaczenie Zasada Metoda
RPUtrzymanie lub przywrócenie stanu pasywnego stali zbrojeniowej (Preserving or Restoring Passivity)
– zwiększenie grubości otuliny – wymiana betonu– realkalizacja (elektrochemicznie)– usunięcie chlorków
IR Podwyższenie oporności elektrycznej otuliny betonowej (Increasing Resistivity)
– ograniczenie zawilgocenia– impregnacja/uszczelnianie– powłoki ochronne (okładziny)
CC Kontrola obszarów katodowych (Cathodic Control)
– ograniczenie dostępu tlenu – powłoki ochronne
CP Ochrona katodowa (Cathodic Protection) – zewnętrzne źródło prądu
CA Kontrola obszarów anodowych (Control of Anodic Areas)
– powłoki na zbrojeniu– inhibitory korozji
chemoodporność, odporność na uderze-nia, wysoki stopień wodoszczelności) okre-śla się jako powłoki lub wyprawy specjalne. W zależności od stopnia agresywności środowiska w stosunku do materiałów kon-strukcyjnych należy stosować odpowiedni rodzaj ochrony (tab. 7).
Dobór materiałów do napraw i ochrony
W normie PN-EN 1504-1 przydatność ma-teriału naprawczego lub ochronnego jest definiowana jako „zapewnienie skutecznej i trwałej naprawy lub ochrony bez niepożą-
danych efektów wobec naprawianej kon-strukcji, innych konstrukcji, wykonawców, użytkowników, osób trzecich i środowiska”. Wymagania przydatności materiału obej-mują cechy chemiczne, mechaniczne i inne fizyczne wymagane w celu zapewnienia trwałości i stabilności naprawianego betonu i całej konstrukcji.Przyporządkowując poszczególne materia-ły funkcjom, jakie spełniają w różnych eta-pach naprawy, można wyróżnić [10]: ochronę zbrojenia – powłoki ochronne
o spoiwie cementowym (alkalizacja), bądź żywicznym, najczęściej epoksydowym (szczelność)
przygotowanie podłoża betonowego:– materiały impregnacyjne – najczęściej
preparaty mineralne zawierające krze-miany (silikatyzacja), silikony i siloksa-ny, bądź żywiczne o niskiej lepkości
– środki gruntujące – stosowane przed nakładaniem polimerowych materiałów naprawczych lub ochronnych, najczę-ściej syntetyczne żywice
– materiały do wykonywania warstw łą-czących – zazwyczaj modyfikowane zaczyny lub mikrozaprawy cementowe
– środki iniekcyjne uszczelniające i/lub wzmacniające – stosowane są prepa-raty mineralne (cementowe i krzemia-nowe) lub polimerowe (epoksydowe, poliuretanowe i akrylowe)
ładunki klejowe – służące do osadzania kotew w elementach betonowych; ładu-nek zawiera mieszankę żywic i wypeł-niacza mineralnego oraz utwardzacza w dokładnie odmierzonej ilości; reakcja utwardzania zaczyna się, gdy obraca-jąca się kotew spowoduje rozerwanie opakowania ładunku i wymieszanie składników
uzupełnianie ubytków, zarówno głębokich, sięgających zbrojenia (naprawy konstruk-cyjne), jak i płytkich (naprawy powierzch-niowe); są to szpachlówki i zaprawy o spoiwie cementowym (modyfikowanym polimerami) lub żywicznym (epoksydo-wym lub akrylowym); do tej grupy mate-riałów zalicza się także beton natryskowy (stosuje się kompozyty cementowe mo-dyfikowane polimerami oraz pyłem krze-mionkowym, a także włóknami stalowymi lub polipropylenowymi)
ochronę powierzchniową – wybór rozwią-zania materiałowego zależy od stopnia i rodzaju agresywności środowiska; sto-sowane są zarówno powłoki mineralne, jak i żywiczne.
Kontrola jakości prac
Część 10 normy PN-EN 1504 zawiera zale-cenia stosowania wyrobów lub systemów naprawczych na placu budowy oraz kontroli jakości przeprowadzonych prac zależnie od przyjętej metody naprawy. Wyróżnia się cztery zasadnicze etapy kontroli jakości: ocena stanu podłoża przed i/lub po przy-
gotowaniu sprawdzenie tożsamości wszystkich sto-
sowanych wyrobów
Kompendium wiedzy
11Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
▼ Tablica 7. Rodzaje ochrony konstrukcji przed korozją w zależności od agresywności środo-wiska; „+” oznacza konieczność stosowania danego rodzaju ochrony
grubowarstwowe
cienkowarstwowe
impregnacja powłoki wyprawy wykładziny
uszczelnienie
hydrofobizacja
Ochrona powierzchniowa
częściowe wypełnienie
▲ Rys. 5. Sposoby ochrony powierzchniowej
OchronaStopień agresywności środowiska wg PN-EN 206
(por. tabl. 1 i 2)
słaby, XA1 średni, XA2 silny, XA3
Konstrukcyjna + + +
Materiałowo-strukturalna + + +
Powierzchniowa ograniczająca +
Powierzchniowa odcinająca +
zapewnienie wymaganych warunków przed i/lub podczas stosowania wyrobów
ocena właściwości końcowych w stanie utwardzonym.
Najistotniejszym etapem kontroli jakości jest określenie stanu podłoża przed lub po jego przygotowaniu. Właściwe przygotowa-nie powierzchni betonu, a w konsekwencji uzyskanie wysokiej przyczepności materiału naprawczego do podkładu betonowego, jest jednym z głównych czynników wpływających na skuteczność napraw [11]. Liczny zestaw badanych cech zaproponowano do oceny właściwości końcowych w stanie utwardzo-nym, która może być w pewnym stopniu utożsamiana z oceną skuteczności naprawy.
Podsumowanie
Naprawy konstrukcji żelbetowych stano-wią złożone i trudne technicznie zadanie. Opracowanie podstaw naukowych i wyni-kających stąd zaleceń technicznych prze-prowadzania napraw wymaga całościowe-go ujęcia. Wiele uporządkowania i nowych inspiracji przynosi seria Norm Europejskich EN 1504 dotyczących wyrobów i systemów
do napraw i ochrony konstrukcji betono-wych. Stanowią one próbę sformalizowa-nego ujęcia zagadnienia napraw według współczesnego stanu wiedzy i techniki. Należy jednak zauważyć, że dziedzina ta znajduje się nadal w dynamicznym rozwoju i jest przedmiotem licznych dyskusji.
Literatura
1. Czarnecki L., Emmons P.H., Naprawa i ochrona konstrukcji betonowych, Polski Cement, Kraków, 2003.
2. PN-EN 206 Beton – Część 1: Wymaga-nia, właściwości, produkcja i zgodność.
3. PN-EN 1992-1-1:2005 Eurokod 2: Projek-towanie konstrukcji z betonu – Część 1-1: Reguły ogólne i reguły dla budynków.
4. PN-EN 1504-1÷10 Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji z betonu.
5. Czarnecki L., Łukowski P., Naprawa kon-strukcji betonowych użytkowanych w wa-runkach zagrożeń chemicznych, Materia-ły Budowlane, nr 12/2005, str. 1-3.
6. Czarnecki L., Uszkodzenia i naprawy be-tonu, Inżynieria i Budownictwo, nr 2/2002, str. 59-65.
7. Runkiewicz L., Badania konstrukcji żel-betowych, Wydawnictwo Biuro Gamma, 2002.
8. Instrukcja Instytutu Techniki Budowlanej nr 361/99: Zasady oceny bezpieczeństwa konstrukcji żelbetowych, ITB, Warszawa, 1999.
9. Czarnecki L., Naprawy elektrochemiczne, Materiały Budowlane, nr 8/2001, str. 36-38.
10. Czarnecki L., Łukowski P., Garbacz A., Materiały do napraw konstrukcji żelbe-towych oraz technologie ich stosowania w: „Naprawy i wzmocnienia konstrukcji budowlanych. Konstrukcje żelbetowe, Tom I – Wykłady”, Polski Związek Inży-nierów i Techników Budownictwa, Gliwi-ce, 2014, str. 99-180.
11. Czarnecki L., Courard L., Garbacz A., Ocena skuteczności napraw – wpływ ja-kości podkładu betonowego, Inżynieria i Budownictwo, nr 12/2007, str. 630-634.
Kompendium wiedzy
12 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Do obiektów użyteczności publicznej nale-żą pawilony wystawowe, sale audytoryjne i teatralne, hale sportowe i widowiskowe, dworce kolejowe i terminale lotnicze oraz stadiony z przekryciami trybun lub pełny-mi zadaszeniami. Obiekty przemysłowe to najczęściej hangary i obiekty magazynowe. We współczesnych realizacjach ustrojów stalowych spotyka się różne rodzaje kon-strukcji pozwalające na uzyskanie bardzo dużych rozpiętości sięgających nawet kilku-set metrów. Począwszy od elementów bel-kowych poprzez ustroje kratowe i ramowe dochodzimy do rozwiązań pozwalających na osiągnięcie największych rozpiętości, a więc łukowych, przestrzennych (struktu-ralnych) i cięgnowych. Początki rozwoju konstrukcji stalowych du-żych rozpiętości sięgają XIX wieku, kiedy rozpoczęto produkcję stalowych lin wyko-rzystywanych w mostownictwie. Pierwsza połowa XX wieku zapoczątkowała zastoso-wanie konstrukcji stalowych dużych rozpię-tości w budownictwie kubaturowym. Jedny-mi z pierwszych przykładów mogą tu być np. hangar z 1916 r. na dawnym lotnisku Kra-ków-Rakowice czy wybudowane w 1952 r. cięgnowe przekrycie Areny w Raleigh.Znacznie późniejsze, ale też o większych rozpiętościach przykłady tego typu reali-zacji obiektów sportowych to: przekrycie obiektów zespołu olimpijskiego w Mona-
KONSTRUKCJE STALOWE O DUŻYCH ROZPIĘTOŚCIACH
Wraz z postępem technicznym w budownictwie rosną
oczekiwania i możliwości wznoszenia obiektów o coraz
większych rozpiętościach, warunkowanych względami
architektonicznymi lub funkcjonalno-użytkowymi. Stal,
dzięki dobrym parametrom wytrzymałościowym i wysokiej
niezawodności, stwarza najszersze możliwości realizacji tego
typu obiektów. Konstrukcje o dużych rozpiętościach
najczęściej znajdują zastosowanie w budownictwie użyteczno-
ści publicznej, budownictwie przemysłowym i mostownictwie.
chium (fot.1), konstrukcja kopuły „Big Egg” w Tokio (fot. 2) i zadaszenie stadionu Geor-gia Dome w Atlancie (fot. 3).Jak wynika już z pierwszych przykładów, konstrukcje o dużych rozpiętościach nie są na ogół wykonywane w rzucie prostokąt-nym, mają charakter indywidualny, raczej okrągły lub owalny. Są projektowane indy-widualnie pod kątem określonego obiektu, a typizowane ze względów technologicz-nych dopiero w poszczególnych elemen-tach konstrukcji.W przypadku konstrukcji stalowych dużych rozpiętości bardzo istotne znaczenie od-grywa masa własna. Jest to jedno z głów-nych obciążeń i z tego względu niska masa konstrukcji jest bardzo ważnym czynnikiem decydującym o zastosowanym rodzaju rozwiązania projektowego. Wynikającym z kryterium masy konstrukcji jest kolejny charakterystyczny aspekt projektowy – sto-sowanie stali o podwyższonej wytrzymało-ści (S355, S460 itp.) oraz w możliwie dużej ilości lekkich elementów linowych, wstępnie sprężonych i ustrojów prętowych z dużą liczbą elementów rozciąganych. Racjonal-ne jest ograniczanie w ustrojach prętowych ilości elementów ściskanych, dla których warunki smukłości skutkują zwiększonymi przekrojami i w efekcie większą masą całej konstrukcji. W kontekście masy konstruk-cji ważne jest także zastosowanie lekkie-
▲ Fot. 1. Stadion Olimpijski w Monachium (1972 r.) [3]
dr inż. Maciej Cwyldr inż. Stanisław WierzbickiPolitechnika Warszawska
go przekrycia dachowego. Powszechne w tego rodzaju obiektach jest stosowanie lekkich stalowych blach fałdowych o du-żej sztywności, płyt z tworzyw sztucznych i elastycznych membran rozpinanych jako powłoka na prętowej konstrukcji nośnej. Generalne dążenie do osiągnięcia jak naj-niższej masy konstrukcji ma jednak tak-że niekorzystne strony – konstrukcja jest bardziej wrażliwa na oddziaływania wiatru, który staje się jednym z najważniejszych czynników projektowych wpływających na kształtowanie i zachowanie się konstruk-cji. Zagadnienia te są szczególnie istotne w przypadku obiektów częściowo otwartych lub z dużymi otworami (np. bramy w han-garach), w których wiatr operuje zarówno na powierzchnie zewnętrzne jak i od strony wewnętrznej. W takich przypadkach bar-dzo często występuje „podrywanie" kon-strukcji. Pojawia się więc kwestia zmiany
Kompendium wiedzy
13Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
▲ Fot. 2. Stadion Tokyo Dome (1988 r.) [1]
▲ Fot. 3. Georgia Dome w Atlancie (1992 r.) [3]
znaku sił wewnętrznych w jej elementach i wynikające stąd problemy konstrukcyjne z zapewnieniem stateczności ściskanym elementom ustroju nośnego. Sytuacja jest dodatkowo pogarszana nierównomiernym oddziaływaniem wiatru na poszczególne fragmenty budowli. Oddzielnym zagadnie-niem dotyczącym oddziaływania wiatru jest ustalenie właściwego modelu obciążenia – przy nietypowych i stosunkowo złożonych kształtach przekryć, normowe uproszczone schematy obciążenia wiatrem są często niewystarczające. W takich przypadkach pozostają badania modelu obiektu w tunelu aerodynamicznym lub modelowanie nume-ryczne oddziaływania wiatru przy pomocy specjalistycznego oprogramowania CFD (Computational Fluid Dynamics).Także obciążenie śniegiem, które w typo-wych obiektach nie powoduje zwykle więk-szych problemów, w przypadku konstrukcji stalowych o dużych rozpiętościach nabie-ra innego wymiaru. Pierwszym powodem takiego stanu rzeczy są znaczne wymia-ry obiektów, które utrudniają ewentualne usuwanie śniegu z dachu. Drugim, waż-niejszym w kontekście odśnieżania dachu problemem, jest rodzaj poszycia. Jak na-pisano wyżej, często są to membrany lub lekkie płyty z tworzyw sztucznych (np. po-liwęglanowe), które są podatne na mecha-niczne uszkodzenia, a usuwanie z takich powierzchni śniegu jest problematyczne. Niezwykle ważne jest więc w takich przy-padkach umiejętne ustalenie wszystkich możliwych wariantów obciążenia śniegiem, tak aby ograniczyć do absolutnego mini-mum ewentualną konieczność interwencji związanych z odśnieżaniem dachu.
Rozwiązania konstrukcji dużych rozpiętości
W przekryciach typowych obiektów o du-żych rozpiętościach, najczęściej znajdują
zastosowanie konstrukcje belkowe, ramo-we, ramowo-kratowe oraz łukowe pełno-ścienne i kratowe. Tego rodzaju rozwiązania są najbardziej powszechne ze względu na możliwość typizacji, stosunkowo niskie koszty, a przede wszystkim rodzaje bu-dynków, w których mogą być stosowane, takich jak sklepy, galerie handlowe, obiekty sportowe (typu halowego), hangary, teatry i sale wystawowe. Rozpiętości tego rodzaju konstrukcji mogą w skrajnych przypadkach sięgać nawet 60-120 m, przy czym te naj-bardziej powszechne ograniczają się za-zwyczaj do około 40-50 m.
Konstrukcje belkoweStosowanie konstrukcji belkowych o du-żych rozpiętościach jest uzasadnione wów-czas, gdy podpory nie mogą przejąć pozio-mych sił podporowych. Przy zastosowaniu podparć ścianami murowanymi, słupami betonowymi czy jednogałęziowymi słupami stalowymi kiedy możliwości przeniesienia sił poziomych są ograniczone, jednym z naj-właściwszych rozwiązań konstrukcji dachu są właśnie dźwigary belkowe walcowane, ażurowe i blachownicowe przy rozpięto-ściach nawet do 50 m. Należy jednak za-znaczyć, że generalnie konstrukcje takie nie są zbyt ekonomiczne z punktu widzenia zu-życia stali. Są natomiast proste i tanie w wy-twarzaniu oraz przyjazne z punktu widzenia montażu na placu budowy.
Konstrukcje ramowe pełnościenneKolejną grupę ustrojów konstrukcyjnych – ramowe pełnościenne, na ogół o zmiennym przekroju lub kratownicowe – stosuje się przy większych rozpiętościach. Ramy pełnościen-ne mogą osiągać rozpiętości dochodzące nawet do 100 m, a ramy kratownicowe do 120 m i więcej. Znajdują one zastosowanie w konstrukcjach m.in. hangarów lotniczych, dużych hal sportowych i widowiskowych. Typowy układ ramowy dwuprzegubowy, za-równo pełnościenny jak i kratowy powoduje, że możliwe jest zastosowanie mało skom-plikowanych, przegubowych oparć na fun-damentach, co znacznie upraszcza kwestie zakotwienia i pozwala ograniczyć wielkość fundamentów. Pewną niedogodnością jest tu jednak konieczność przekazania na fun-damenty i przejęcia przez nie znacznych sił poziomych, co albo znacznie ogranicza korzystny wpływ przegubowego oparcia na wielkość fundamentów albo prowadzi do zastosowania dodatkowych elementów w postaci np. ściągów podposadzkowych przejmujących te siły. Często też stosuje się układy ramowe bezprzegubowe, pozwalają-ce kosztem wielkości fundamentów zmniej-szyć jednostkowe zużycie stali. Tego typu rozwiązania, szczególnie w przypadku ram pełnościennych, pozwalają uzyskać wyso-kości konstrukcji w kalenicy poniżej 1/50 roz-piętości, co jest bardzo korzystne z punktu widzenia wykorzystania kubatury budynku.
Kompendium wiedzy
14 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Ustroje przestrzenneUkłady ramowe, zarówno pełnościenne jak i kratowe mogą być projektowane także jako ustroje przestrzenne, pozwalające uzyski-wać znaczne rozpiętości przy ograniczonej liczbie podpór wewnętrznych. Przykładem może tu być konstrukcja dachu, zlokalizo-wanej na granicy Gdańska i Sopotu, jednej z największych hal widowiskowo-sporto-wych w Polsce. Środkowa część konstruk-cji zadaszenia (nad płytą/areną) została zaprojektowana jako przestrzenny ustrój kratowy oparty w narożach na czterech trzonach w rozstawie 66,6x70,6 m. Ustroje przestrzenne sprawdzają się też w przypad-ku częściowo lub całkowicie rozsuwanych zadaszeń stadionów.
Konstrukcje wspornikoweModyfikacją układów ramowych są po-wszechne w przypadku średniej wielkości stadionów, wspornikowe konstrukcje zada-szeń trybun. Są one projektowane zazwy-czaj jako kratownicowe o zmiennej wyso-kości i wysięgach dochodzących nawet do 50 m. W przypadku większych wysięgów, wsporniki mogą być dodatkowo podwie-szone linami do wystawionych ponad po-szycie słupów pełniących funkcje masztów. Modyfikacją układów wspornikowych może być podparcie wsporników, usytuowanymi wzdłuż trybun, ramami lub łukami. Pozwala to uzyskać większe długości wsporników oraz znacznie ograniczyć przekroje wspor-ników i podpierających je słupów. Tego typu rozwiązania są też stosowane w przypadku dachów stadionów z rozsuwaną środkową częścią.
Ustroje łukoweInnym rozwiązaniem przekryć o dużych rozpiętościach są ustroje łukowe stoso-wane w pawilonach wystawowych, halach sportowych, hangarach lotniczych czy przy-kryciach stadionów. Pozwalają one na uzy-skanie podobnych, a nawet większych niż w przypadku układów ramowych, rozpięto-ści przy jednoczesnym zmniejszeniu zuży-cia stali. Największe rozpiętości konstrukcji łukowych są osiągane w przypadku prze-kryć stadionów – przykładem jest tu kratowy łuk nad stadionem Wembley o rozpiętości około 315 m i wyniosłości 133 m. Przy roz-piętościach do około 30 m łuki są zazwyczaj elementami jednogałęziowymi, podczas gdy przy większych rozpiętościach względy
ekonomiczne przemawiają często za ustro-jami kratowymi, przestrzennymi. Najczę-ściej stosowane są łuki dwuprzegubowe, czasami trójprzegubowe i bezprzegubo-we. Pierwsze rozwiązanie jest najprostsze w zastosowaniu, a ostatnie charakteryzuje się najbardziej korzystnym rozkładem mo-mentów zginających i najmniejszą masą. Łuki bezprzegubowe są jednak najbardziej wrażliwe na zmiany temperatury i wymagają największych fundamentów. Trójprzegubo-we ustroje łukowe z kolei są najbardziej wy-magające w fazie montażu – konieczne jest stosowanie specjalistycznych rusztowań i urządzeń dźwigowych. W większości przy-padków łukowe konstrukcje o dużych roz-piętościach, podobnie jak układy ramowe, wymagają przejęcia sił rozporowych prze-kazywanych na fundamenty – najczęściej stosowane są sprężane ściągi podposadz-kowe. Typowe przekroje łuków pełnościen-nych to rury okrągłe, przekroje skrzynkowe oraz dwuteowe. W przypadku łuków prze-strzennych, kratowych najczęściej stosowa-ne są kształtowniki rurowe.Wysokość konstrukcyjna łuków, szczegól-nie pełnościennych, może być mniejsza niż 1/100 ich rozpiętości, a więc są to ustroje o dużej smukłości. Biorąc pod uwagę, że w tego typu konstrukcjach występują znacz-ne siły ściskające, szczególnego znaczenia nabiera prawidłowe uwzględnienie kwestii wyboczenia łuku zarówno w jego płaszczyź-nie jak i z płaszczyzny.
Ustroje strukturalneKolejną grupą konstrukcji stosowaną dla przekryć o dużych rozpiętościach są ustroje strukturalne. Przekrycia strukturalne będąc wieloogniwowymi, wzajemnie uzupełnia-jącymi się ustrojami prętowymi, wykorzy-stują przestrzenną pracę poszczególnych elementów prętowych, wykazując przy tym dużą sztywność przy stosunkowo niskim zużyciu materiału. Siatki geometryczne przekryć strukturalnych mają regularny kształt i powtarzalne moduły. Pręty tworzące strukturę rozmieszczone są „warstwowo”, elementy pomiędzy warstwami mają stałą długość, a przekrycie zazwyczaj jednakową wysokość. Obecnie stosowane rozwiązania pozwalają na realizowanie konstrukcji o roz-piętościach dochodzących nawet do 400 m. Możemy je podzielić na jednowarstwo-we (powłokowe), dwu- lub trójwarstwowe w układach jedno- i dwukrzywiznowych.
Rozróżniając sposoby ich prefabrykacji wyróżnia się systemy z oddzielnych prę-tów i węzłów, systemy rusztów kratowych i układy mieszane. Tego rodzaju przekrycia stosowane są obecnie również ze stopów aluminiowych, dających większą lekkość konstrukcji dachu. W przypadku przekryć strukturalnych wielowarstwowych stosunek wysokości konstrukcji do jej rozpiętości za-wiera się na ogół w przedziale 1/60-1/100, a w przypadku konstrukcji powłokowych stosunek ten może być znacznie mniejszy. Ze względu na rodzaje węzłów i stosowanie jednogałęziowych prętów struktury, do tego rodzaju konstrukcji wykorzystuje się głównie kształtowniki rurowe okrągłe lub zamknięte kwadratowe.
Konstrukcje cięgnoweOdrębnym, najszybciej rozwijającym się obecnie typem przekryć o dużych rozpięto-ściach są konstrukcje cięgnowe. Składają się one z pokrycia, układów cięgnowych i konstrukcji wsporczej. Należą one do naj-bardziej korzystnych ekonomicznie prze-kryć stadionów, pływalni i dużych obiektów sportowych. W tego rodzaju obiektach bez podparć pośrednich możliwe jest uzyskiwa-nie przekryć o rozpiętościach do 400 m. Ze względu na dużą różnorodność obiek-tów, dla których stosuje się przekrycia cię-gnowe, ustroje te można podzielić na: ustroje cięgnowe płaskie ustroje cięgnowe przestrzenne przekrycia cięgnowe typu zamkniętego przekrycia cięgnowe typu otwartego.Rozwiązania te mogą się wzajemnie przeni-kać – mogą więc być mieszane i stosowane wymiennie, zależnie od oczekiwanego efek-tu architektonicznego.Wiotkie i lekkie elementy linowe są podat-ne na drgania, a niewielkie ich przekroje skutkują znacznymi przemieszczeniami konstrukcji pod wpływem obciążeń grawita-cyjnych i wiatru – przemieszczenia te, przy bardzo dużych rozpiętościach osiągają cza-sami wartości kilku metrów. Niewielka masa i bardzo mała sztywność ustrojów linowych wymusza stosowanie elementów usztyw-niających, sztywnego pokrycia, dociążenia warstwami poszycia lub cięgien napinają-cych, które umożliwiają wstępne sprężenie konstrukcji. Rozwiązania takie są konieczne ze względu na ssące działanie wiatru na lekką konstrukcję oraz inne oddziaływania dynamiczne. Sprężenie cięgien umożliwia
Kompendium wiedzy
15Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
jednocześnie formowanie różnych kształ-tów dachów oraz pozwala na prawidłową pracę konstrukcji przy niesymetrycznych obciążeniach. Najbardziej rozpowszech-nionym kształtem tego rodzaju przekryć są dachy owalne i kołowe, które stosowane są na przekrycia stadionów, aren sporto-wych i widowiskowych [6]. Wykorzystuje się w nich cięgna z lin i prętów stalowych, wykonywanych ze stali o podwyższonej za-wartości węgla, z dodatkiem chromu, niklu i miedzi, uzyskujących wytrzymałości do 2400 N/mm2.Jednym z najbardziej rozpoznawalnych przekryć tego rodzaju na terenie Polski jest dach Stadionu Narodowego z powierzchnią przekraczającą 60 000 m2, na którą wyko-rzystano ponad 37 km lin stalowych (fot. 4). Sprężona konstrukcja eliptycznego dachu przypominająca koło rowerowe z napiętymi szprychami jest przestrzennym ustrojem cięgnowym utrzymującym w części środko-wej iglicę o masie około 190 ton. Główna konstrukcja stalowa zadaszenia stadionu ma masę około 12 000 ton, a konstrukcje pomocnicze z iglicą, około 2400 ton. Liny o masie około 1700 ton (wraz z okuciami) są podtrzymywane przez wieńczący koro-nę dachu stadionu, oparty na 72 rurowych
słupach stalowych, obwodowy ring ściska-ny o przekroju rurowym Ø 1820x80 mm oraz podwieszone do 72 zastrzałów z od-ciągami. Najtrudniejszym technologicznie etapem robót było podniesienie linowej konstrukcji dachu wraz z iglicą, przeprowa-dzone w ciągu 3 tygodni, na przełomie 2010 i 2011 r. Obiekt oddano do użytku w kwiet-niu 2012 r. Stadion może jednocześnie po-mieścić ponad 58 tys. osób w czasie me-czu piłkarskiego i 72 tys. osób na widowisku koncertowym.
Uwagi końcowe
Rozwój masowych imprez sportowych, wystawiennictwa i widowisk powoduje, że wzrasta zapotrzebowanie na obiekty o dużych rozpiętościach bez wewnętrz-nych podpór pośrednich. Stosuje się nowe, coraz lepsze poszycia wykonane z tkanin z włóknem szklanym pokrytych PTFE, nowe rodzaje lin i cięgien z coraz lepszymi splotami i bardziej odpornych na pełzanie pod długotrwałym obciąże-niem. Stal jako materiał konstrukcyjny w stosunku do jej ceny i parametrów wy-trzymałościowych jest obecnie najlepszym materiałem pozwalającym na projekto-
wanie przekryć o dużych rozpiętościach. Jednocześnie coraz lepsze narzędzia do analizy konstrukcji pozwalają bezpiecznie projektować ustroje o najbardziej nawet wyrafinowanych i złożonych kształtach, co z kolei wychodzi naprzeciw oczekiwa-niom dotyczącym zaspokajania rosnących wymagań estetycznych, jakie są stawiane nowoprojektowanym obiektom.
Literatura
1. Karczewski J. A., Wierzbicki S., Prze-strzenne konstrukcje przekryć stadionów w Japonii, Inżynieria i Budownictwo, 2003, część 1, nr 6, str. 308-312.
2. Kobielak S., Przekrycia stalowe dużych rozpiętości, Warsztat pracy projektanta konstrukcji, Szczyrk, 7-10 marca 2012, tom I, str. 1-128.
3. www.stadiony.net.4. Tofil J., Rozwój współczesnych przekryć
o konstrukcji cięgnowej, Biblioteka cyfro-wa Politechniki Krakowskiej, str. 381-386.
5. Kubicki J., Kośnik J., Stadion Narodowy, BOSZ, Olszanica, 2014.
6. Cwyl M., Konstrukcje cięgnowe w budow-nictwie wielkopowierzchniowym, Świat Szkła 11 (113), Warszawa, 11.2007.
Fot. 4. ► Konstrukcja dachu Stadionu
Narodowego w Warszawie
Kompendium wiedzy
16 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Rodzaje ścian
Ściany – w zależności od charakteru pracy statycznej i przeznaczenia – dzieli się na konstrukcyjne i niekonstrukcyjne.Ściany konstrukcyjne, zwane również no-śnymi, przenoszą obciążenia od ciężaru własnego oraz obciążenia przekazywanego ze stropów, dachu, balkonów, schodów, a także od parcia gruntu itp. Minimalna gru-bość ścian konstrukcyjnych z muru o wy-trzymałości charakterystycznej fk ≥ 5 N/mm2 powinna wynosić 100 mm, a w przypadku wytrzymałości fk < 5 N/mm2 – 150 mm. Minimalna grubość ścian usztywniających powinna wynosić 180 mm.Ściany niekonstrukcyjne, do których zalicza się ściany działowe i osłonowe, w oblicze-niach uważa się za nieprzejmujące obcią-żeń od innych elementów budynku, przez co można je usunąć bez szkody dla no-śności całej konstrukcji budynku, np. w ra-zie potrzeby zmiany wystroju bądź funkcji użytkowej pomieszczeń. Ściany osłonowe stanowią wypełnienie zewnętrzne konstrukcji nośnej budynku. Przenoszą one obciążenia od ciężaru wła-snego oraz wiatru w obrębie jednego pola wypełnienia konstrukcji, np. między słupami
NAPRAWY I WZMOCNIENIA KONSTRUKCJI MUROWYCH
Konstrukcje murowe, zwane również ścianami, stanowią
jeden z najważniejszych elementów konstrukcyjnych
we wszelkiego typu obiektach. Od ich stanu technicznego
zależy w dużej mierze trwałość innych elementów. Dlatego
tak ważna jest diagnostyka ścian, wczesne wykrywanie
usterek i ich monitorowanie, aby móc przeprowadzić
w odpowiednim momencie naprawę.
i poziomymi ryglami konstrukcji szkieletowej budynku. Ściany działowe są przegrodami wewnętrznymi oddzielającymi pomieszcze-nia budynku.Zgodnie z normą PN-EN 1996-1-1:2009 rozróżnia się następujące rodzaje ścian (rys. 1):
jednowarstwowa (rys. 1a, b) – ściana bez ciągłej spoiny pionowej (podłużnej) lub szczeliny na całej wysokości muru
dwuwarstwowa (rys. 1c) – ściana składa-jąca się z dwóch równoległych murów ze spoiną podłużną wypełniona całkowicie zaprawą murarską, połączonych ze sobą
dr hab. inż. Lech Rudzińskidr inż. Andrzej Kroner
Politechnika Świętokrzyska
▲ Rys. 1. Rodzaje ścian: a) jednowarstwowa, b) jednowarstwowa z ociepleniem, c) dwuwarstwowa, d) szczelinowa: 1 – warstwa nośna, 2 – tynk, 3 – izolacja termiczna, 4 – siatka, 5 – szczelina powietrzna, 6 – kotwy
Kompendium wiedzy
17Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
kotwami w sposób zapewniający wspól-ne przenoszenie obciążeń
szczelinowa ze szczeliną wypełnioną materiałem nienośnym (rys. 1d) – ścia-na składająca się dwóch równoległych, pionowych warstw muru, połączonych ze sobą trwale kotwami lub zbrojeniem w spoinach wspornych, z których jedna lub obie przenoszą obciążenie pionowe; przestrzeń między obu warstwami stano-wi szczelinę niewypełnioną, wypełnioną lub częściowo wypełnioną nienośnym materiałem termoizolacyjnym
szczelinowa z wypełnioną szczeliną – ściana składająca się z dwóch równo-ległych murów ze szczeliną wypełnioną w pełni betonem lub zaprawą murarską, zespolonych za pomocą kotew lub zbro-jenia w spoinach wspornych w sposób zapewniający wspólne przenoszenie ob-ciążeń.
Diagnostyka konstrukcji murowych
Diagnostyka techniczna to określenie sta-nu technicznego konstrukcji na podstawie zgromadzonej o niej wiedzy, w tym tak-że wyników przeprowadzonych badań. W przypadku konstrukcji murowych główne działania diagnostyczne można przedsta-wić schematycznie, jak na rysunku 2.Analiza dokumentacji archiwalnej pozwala na rozpoznanie rozwiązań konstrukcyjno- -technologicznych remontowanego obiektu, w tym zmian dokonywanych w konstrukcji. Wizja lokalna, czyli oględziny ocenianej konstrukcji, pozwala na: ustalenie przedmiotu, celu oraz zakresu
oceny określenie rodzaju i funkcji, jaką element
spełnia w ustroju ustalenie warunków pracy elementu mu-
rowego, a w szczególności warunków wil-gotnościowych lub ewentualnego źródła skażenia
ocenę wstępną stanu cegły, zaprawy i tynku oraz stwierdzenie ewentualnych zarysowań i ich charakteru.
Obserwacje wizualne powinny umożliwić ustalenie ewentualnych miejsc występowa-nia uszkodzeń, określenie ich rozmieszcze-nia, wstępną ocenę przyczyn uszkodzeń, niewłaściwe wykonanie lub niewłaściwe zastosowanie elementów konstrukcyjnych,
a także prawidłowość eksploatacji. Wyniki wizji lokalnej są podstawą do wytypowania miejsc pobrania próbek do ewentualnych badań laboratoryjnych w celu określenia zmian właściwości fizycznych i ewentual-nie uszkodzeń mechanicznych powstałych w wyniku użytkowania materiałów oraz usta-lenia stopnia ich skażenia w wyniku działania środowiska o zwiększonej agresywności.
Po wykonaniu oceny wstępnej przystępuje się do oceny szczegółowej obejmującej: materiał konstrukcyjny ściany (badania wła-ściwości fizycznych, mechanicznych i che-micznych), analizę stanu granicznego, oce-
nę bezpieczeństwa konstrukcji oraz wnioski i zalecenia końcowe.Badania „in situ” przeprowadza się na miej-scu, na obiekcie. Mogą to być badania nie-niszczące (np. pomiary geodezyjne ugięć elementów konstrukcyjnych, badanie zawil-gocenia ścian za pomocą aparatury elek-tronicznej) lub odkrywki (np. fundamentów w celu sprawdzenia materiału konstruk-cyjnego lub głębokości posadowienia bu-dynku, murów w celu sprawdzenia układu i jakości poszczególnych warstw, zawilgo-cenia, zasolenia).Badania laboratoryjne, wymagające za-stosowania aparatury specjalistycznej,
▲ Rys. 2. Schemat działań diagnostycznych
oraz ewentualnie muru.
Badania chemiczne np. zawartości szkodliwych soli rozpuszczalnych
w czerepie cegły
- porowatość i przepuszczalność- gęstość objętościowa- wilgotność i nasiąkliwość
- wytrzymałości cegły i zaprawy
Badanie stopnia skażenia
�zycznych oraz mechanicznych
Ustalenie miejsc badań i metod
i elementów konstrukcji oraz dalszej eksploatacji
nośności i użytkowania konstrukcjiAnaliza stanów granicznych
Wnioski dotyczące materiałów
(niszczących i nieniszczących) cech
Ocena stanu technicznego konstrukcji
Zakres badań:
Analiza dokumentacji i warunków eksploatacji konstrukcji
- stan izolacji poziomej i pionowej.
- zawilgocenie i ewentualne skutki
- występowanie nieprawidłowości - grubość spoin oraz ich wypełnienie
- obecność wykwitów soli itp.i uszkodzeń oraz ewentualnych rys
i zakresu oceny konstrukcjiUstalenie przedmiotu, celu
Ocena agresywności środowiska
Ustalenie rodzaju elementów i ich pracy w ustroju konstrukcyjnym.
muru (cegły i zaprawy oraz tynku)Wizualna ocena stanu technicznego
Diagnostyka konstrukcji murowych
Wizja lokalna.
przemarzania
- grubość muru- rodzaj cegły
Zakres oceny:
Kompendium wiedzy
18 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
przeprowadza się na specjalnie pobranych próbkach (np. odwiertach). Zakres badań obejmuje m.in. określenie wytrzymałości pobranego materiału oraz wilgotności lub zasolenia.Analizę stanu granicznego konstrukcji przeprowadza się po zebraniu materiałów, dotyczących wszystkich czynników ma-jących lub mogących mieć wpływ na stan konstrukcji. Jeżeli zachodzi podejrzenie, że konstrukcja może być zagrożona wskutek osiągnięcia stanu granicznego, konieczne są obliczenia sprawdzające, potwierdzają-ce lub wykluczające możliwość osiągnięcia takiego stanu. Obliczenia powinny także dotyczyć stanu konstrukcji murowej w trak-cie lub po naprawie (wzmocnieniu).Ocena stanu technicznego powinna przede wszystkim zawierać wniosek, określający stopień zagrożenia wystąpieniem awa-rii lub uszkodzenia konstrukcji. Ponadto ocena powinna wskazać przyczyny wystą-pienia uszkodzeń i sposoby ich usunięcia lub zabezpieczenia konstrukcji przed ich dalszym oddziaływaniem. Dopiero wtedy formułuje się wnioski dotyczące możliwo-ści i sposobu naprawy, wzmocnienia i za-bezpieczenia konstrukcji na okres dalszej eksploatacji.
Morfologia rys w ścianach
Morfologia rys służy zwykle do oceny stanu wytężenia konstrukcji oraz umożliwia okre-ślenie przyczyn pojawienia się zarysowań konstrukcji.Przyczyny pojawienia się rys w konstrukcjach murowych można podzielić na dwie grupy: materiałowo-fizykalne, obejmujące skurcz,
wahania temperatury, pęcznienie, błędy konstrukcyjne i wykonawcze
wytrzymałościowe, obejmujące przecią-żenie (nadmierne odkształcenia), nierów-nomierne osiadanie konstrukcji i podłoża gruntowego oraz wpływy dynamiczne i wyjątkowe.
Rysy spowodowane nierównomiernym osiadaniem konstrukcjiPęknięcia murów, będące objawem znacz-nych odkształceń budowli, pojawiają się na skutek nierównomiernego osiadania podło-ża gruntowego, powodując ugięcia funda-mentu i ściany. Przyczyną osiadania gruntu jest też zmiana jego spoistości, wywołana częstymi zmia-
nami poziomu wód gruntowych. Grunt, spulchniony pod fundamentami budynku, na skutek podwyższania się i obniżania zwierciadła wody gruntowej, jest nierówno-miernie ściskany przez budynek. Nierówno-mierne ściskanie gruntu powoduje z kolei osiadanie i pękanie budynku.Podmywanie fundamentów może być spowo-dowane ruchami wód gruntowych lub awarią przewodów wodociągowych lub centralnego ogrzewania. Również przy wykonywaniu głę-bokiego wykopu obok istniejącego budynku może wystąpić przecięcie żyły wodnej i wy-mywanie gruntu pod fundamentem.
Rysy spowodowane przeciążeniem ele-mentów konstrukcyjnychPrzez przeciążenie należy rozumieć takie obciążenie elementu konstrukcyjnego bu-dynku, które jest większe od obciążenia przewidzianego i przyjętego w prawidłowo wykonanych obliczeniach statycznych pro-jektu. Przeciążenie elementu może być wy-wołane przekroczeniem osiowych naprężeń rozciągających lub ściskających, naprężeń przy zginaniu lub mimośrodowym ściskaniu bądź rozciąganiu, ścinaniu i skręcaniu.W przypadku konstrukcji murowych prze-ciążenie może wynikać m.in. z wadliwego projektu, zmiany schematu statycznego wskutek wadliwego wykonania konstruk-cji, nadbudowy, przeróbek konstrukcji lub zmiany funkcji obiektu.
Rysy wywołane wahaniami temperaturyPrzez wahania temperatury należy rozu-mieć zmiany temperatury powietrza, zmiany temperatury wywołane różnymi procesami technologicznymi w budynkach przemy-słowych, temperatury pożarowe itp. Wzrost temperatury wywołuje rozszerzenie się muru. Ochłodzenie natomiast działa po-dobnie jak skurcz, powodując powstanie rys takiego samego typu.Współczynnik liniowej odkształcalności ter-micznej αt, zależny od rodzaju elementów murowych, wynosi od 4–8·10-6 K-1 (elementy ceramiczne) do 6–12·10-6 K-1 (beton na kru-szywach lekkich). W warunkach swobodne-go odkształcenia wydłużenie lub skrócenie ściany jest niegroźne i, co najwyżej, może wywołać mikrorysy w spoinach pionowych. Przy ograniczeniu swobody odkształceń termicznych i skurczowych, np. jeżeli ścia-na ceramiczna współpracuje z ciągłym wieńcem żelbetowym, pęknięcie wieńca
powoduje często, że w tym samym przekro-ju tworzy się również rysa w murze.Analizując przykłady zarysowań wywoła-nych temperaturą należy stwierdzić, że najczęstsze przypadki ich wystąpienia zwią-zane są z niewłaściwym rozwiązaniem kon-strukcyjnym w miejscu połączeń dwóch (lub więcej) materiałów o różnym współczynniku rozszerzalności cieplnej
Zarysowania spowodowane skurczem i pęcznieniemW procesie skurczu wyróżnić można zjawi-ska o charakterze nieodwracalnym, zwane ogólnie skurczem pierwotnym oraz zjawi-ska o charakterze odwracalnym, określane mianem skurczu wtórnego. Proces skurczu pierwotnego związany jest z czynnikami chemicznymi i wynika przede wszystkim z karbonatyzacji zawartych w murze związ-ków wapnia.W konstrukcjach murowych podstawowe znaczenie ma skurcz wtórny związany ze zmianami wilgotności muru. Jego wielkość tego skurczu zależy głównie od początko-wej wilgotności muru, wilgotności środo-wiska oraz wielkości elementu konstrukcji. Skurcz wtórny muru nie podlegającego dalszemu zawilgoceniu stabilizuje się po 3-5 latach. Wprowadzenie do produkcji i stosowanie w budownictwie elementów murowych o objętości wielokrotnie przekraczającej objętość jednej cegły oraz zastosowanie mocnych zapraw cementowych powoduje, że zjawiska pęcznienia i skurczu mogą być również częstymi przyczynami zarysowań i spękań budynków murowanych.Poziome zarysowania ścian mogą pojawić się, gdy jako ocieplenie dachu zastosuje się beton żużlowy bez oddylatowania go od muru ścian. Wówczas pęcznienie tego beto-nu powoduje zarysowania tuż nad stropem nad najwyższą kondygnacją budynku – za-rysowaniu często towarzyszy wychylenie (wypychanie) ściany szczytowej z pionu.
Zarysowania spowodowane wpływami dynamicznymiDynamiczne działanie obciążeń powodu-je drgania budynku i zmęczenie materiału konstrukcyjnego, co doprowadza do obni-żenia stopnia bezpieczeństwa elementów i konstrukcji.Wpływy dynamiczne, zależnie od sposobu przekazywania obciążeń na konstrukcję,
Kompendium wiedzy
19Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
można podzielić na: przenoszone przez podłoże, przekazywane bezpośrednio na konstrukcję oraz przez powietrze (falę ude-rzeniową).W kraju najwięcej przypadków wpływów dynamicznych na budynki odnotowano na terenach górniczych, w pobliżu zakładów z urządzeniami technologicznymi oraz dróg i kolei o intensywnym ruchu. Mają one przede wszystkim charakter parasejsmicz-ny, tzn. wstrząsy lub drgania są przekazy-wane ze źródeł na sąsiednie budynki po-przez podłoże.
Naprawa i wzmacnianie ścian
Iniekcja rys i spękańIniekcja polega na wprowadzeniu grawita-cyjnym lub pod ciśnieniem odpowiedniego materiału wiążącego w rysy i spękania wy-stępujące w murze z elementów pełnych. Nie należy jej stosować do ścian z elementów drążonych (cegieł dziurawek, pustaków itp.). Realizacja musi być poprzedzona opraco-waniem technicznym, określającym rodzaj mieszanki iniekcyjnej (iniektu) i sposób jego wprowadzenia oraz szerokość rozwarcia i charakter rys. Iniekt ma zapewnić przede wszystkim uszczelnienie i scalenie rozdzie-lonych części muru, stąd też iniekcję traktu-
je się na ogół jako metodę poprzedzającą i uzupełniającą inny rodzaj wzmocnienia konstrukcji murowych.Mieszanka iniekcyjna niezależnie od rodza-ju, powinna odznaczać się odpowiednią plastycznością (płynnością), niskim skur-czem, wiązaniem w temperaturze otocze-nia, wysoką przyczepnością do łączonych elementów oraz założoną wytrzymałością.Iniekty można podzielić na mineralne (ce-mentowe, mikrocementowe, polimerowo-cementowe, gipsowe i gipsowo-wapienne) oraz z tworzyw sztucznych (epoksydowe i poliuretanowe). Do iniekcji rys i pęknięć w murze oraz wy-pełnienia wzmacniającego rozluźnionych konstrukcji murowych najczęściej stosuje się plastikowe pakery wbijane oraz zawie-sinę cementową. Niska lepkość zawiesiny o małej wielkości ziaren, dochodzących do 60 μm, umożliwia głęboką penetrację w rysy o rozwartości > 0,6 mm, szczeliny i pęknięcia. Pakery wbijane, ograniczające ciśnienie robocze iniekcji do 6 N/mm2, montuje się w naprzemiennych otworach o średnicy 18 mm. Otwory nawiercane są wzdłuż rysy pod kątem 45o po obu stronach pęknięcia tak, aby otwór iniekcyjny przeciął rysę we-wnątrz konstrukcji.
Po dokładnym oczyszczeniu i odtłuszcze-niu powierzchni rysy wzdłuż jej biegu, około 5 cm po obu stronach, pęknięcie uszczelnia się kompozytem żywicznym na bazie poli-uretanu. Materiał uszczelniający grubości około 10 mm nakłada się na przygotowaną wcześniej powierzchnię na całej długości pęknięcia. Wymieszaną, homogeniczną zawiesinę iniekcyjną zaczyna tłoczyć się za pośrednictwem pakera startowego – pierw-szego na rysie. Iniekcję przeprowadza się do momentu, aż materiał nie wypłynie z są-siedniego otworu lub ciśnienie w pompie osiągnie przewidziane projektem maksi-mum. Wówczas końcówkę węża wylotowe-go pompy należy przełożyć na paker z któ-rego wypłynął iniekt. Operację tę powtarza się, kontynuując iniekcję przez posuwanie się w ten sposób od dołu do góry. Iniekt należy podawać przy możliwie najniższym ciśnieniu roboczym.Podczas wykonywania iniekcji tempera-tura (podłoża i powietrza) nie może być niższa od +5oC. Czas obróbki zawiesiny wynosi 30 minut (dla temperatury +20oC i wilgotności względnej 50%). Po iniekcji należy usunąć pakery, otwory wypełnić zaprawą szybkowiążącą, a pozostałe uszczelnienia usunąć za pomocą młotka i przecinaka.
▲ Rys. 3. a) wzmocnienie ściany przez częściowe przemurowanie, b) jednostronne obmurowanie: 1 – nowy mur, 2 – stary mur, 3 – pręty łączące, 4 – mur z kamienia
a) b)
Kompendium wiedzy
20 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Przemurowanie i obmurowanie ścianPrzemurowanie stosuje się w przypadku mocno spękanych fragmentów ścian o sze-rokości rozwarcia rys powyżej 5 mm. Celem przemurowania jest odtworzenie pierwotne-go wiązania cegieł, zapewniającego scale-nie rozdzielonych rysami części muru. Przemurowanie (rys. 3a) wykonuje się od-cinkami, na ogół obustronnie, ze strzępia-mi poprzecznymi, umożliwiającymi wpusz-czenie cegieł nowego odcinka głębiej w mur niż pozostałych. Przy rozbieraniu fragmentów ściany, której naprawiany od-cinek jest bezpośrednio obciążony przez znaczne siły od podciągów, belek itp., ko-nieczne jest odciążenie ściany przez pod-stemplowanie. Z tych samych powodów powinna być zachowana odpowiednia odległość między naprawianymi odcinka-mi ściany, nie mniejsza niż wysokość kon-dygnacji.W przypadku zniszczenia struktury mate-riału ściany w jej warstwach zewnętrznych lub zmniejszenia jej nośności na skutek de-gradacji w materiale wiążącym drobnowy-miarowe elementy ściany, wzmocnienie jej wykonuje się przez jednostronne lub dwu-stronne obmurowanie cegłami na zaprawie cementowej.Dokonując np. wzmocnienia ściany z ka-mienia za pomocą jednostronnego obmu-rowania jej warstwą grubości jednej cegły (rys. 3b), ze wzmacnianej powierzchni usu-wa się tynk, zaś ze spoin zaprawę na głę-bokość 2-3 cm. Po starannym oczyszczeniu powierzchni ściany i spoin z resztek tynku i zaprawy, dokładnie zmywa się je wodą
i spryskuje mleczkiem cementowym. Aby zapewnić przewiązanie nowego muru ze starym należy zastosować stalowe pręty łącznikowe.
Zbrojenie murówWprowadzenie zbrojenia do zarysowanych, głównie pionowo lub ukośnie konstrukcji murowych, wynika najczęściej z koniecz-ności przeniesienia przez nie naprężeń rozciągających oraz zapewnienia większej sztywności naprawianego muru. Zbrojenie podłużne zwiększa wytrzymałości muru na rozciąganie i ścinanie, zaś zbrojenie poprzeczne – wytrzymałość na ściskanie. W zależności od rozmieszczenia rys i spę-kań, zbrojenie może być stosowane na wybranych odcinkach lub na całej długości wzmacnianej ściany, tak jak w wieńcach żelbetowych. Pręty zbrojeniowe (miedzia-ne lub ze stali nierdzewnej, rzadziej ze stali zwykłej ocynkowanej) o niewielkiej średnicy (najczęściej 6 mm) umieszczane są w nie-przewiązanych spoinach wspornych. O dłu-gości zakotwienia decyduje wytrzymałość zaprawy na ścinanie.Spękane ściany z cegły można zbroić z obu stron płaskownikami stalowymi, połączony-mi wstępnie sprężonymi sworzniami ze stali klasy A-I lub A-II o wyraźnej granicy pla-styczności (rys. 4). Po wprowadzeniu sworz-ni otwór wypełnia się zaprawą cementową 1:2 o współczynniku w/c = 0,7. Płaskowni-ki, rozstawione w pionie co 2-3 m, powinny mieć przekroje nie mniejsze niż 80x6 mm. Gdy spękania pionowe znajdują się w naro-żach ścian, stosuje się wzmocnienie w po-
staci sworzni wewnętrznych (szczegół 2 na rys. 6), rozstawionych w pionie co 1,0 m.Po zainiektowaniu rys ściana wzmocniona płaskownikami (rys. 4) pracuje na zgina-nie jak mur zbrojony w płaszczyźnie spoin poziomych. Podporami dla wzmacnianego muru są ściany poprzeczne lub słupy żelbe-towe. W strefie ściskanej rysy uszczelnione zaczynem iniekcyjnym częściowo się zamy-kają, zaś w strefie rozciąganej naprężenia są przenoszone przez płaskowniki stalo-we. Siły poprzeczne, powstające między płaskownikami a murem, przejmowane są przez sworznie.
Tynki zbrojoneWzmacnianie ścian warstwami tynku zbro-jonego polega na utworzeniu konstrukcji murowo-żelbetowej, w której do naprawia-nej części ściany dodaje się nową, kilku-centymetrową warstwę betonu lub zaprawy zbrojonej stalą albo wzmocnionych rozpro-szonymi włóknami syntetycznymi. Metodę tę stosuje się przede wszystkim do wzmac-niania ścian o rysach rozrzuconych, niere-gularnych (rys. 5). Wzmacnianie ściany zbrojonymi war-stwami może być wykonywane jedno- lub dwustronnie, na całej powierzchni lub jej fragmentach. Do wzmocnienia stosowane są zaprawy wapienno-cementowe, cemen-towe lub polimerobetonowe, nanoszone ręcznie, za pomocą pomp lub przez tor-kretowanie. Ostatnio stosuje się również zaprawy bezskurczowe na cementach eks-pansywnych.
▲ Rys. 4. Wzmocnienie ścian stalowymi płaskownikami i wstępnie sprężonymi sworzniami: 1 – sworzeń sprężający, 2 – sworzeń wewnętrzny, 3 – płaskowniki stalowe, 4 – podkładki pod sworznie, 5 – pęknięcie w murze wypełnione zaczynem iniekcyjnym, 6 – otwór na sworzeń
Kompendium wiedzy
21Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
Wzmacnianie ścian ściągami sprężają-cymi Spękane mury można wzmacniać pozio-mymi ściągami stalowymi, ograniczającymi dalszy rozwój rys, zespalającymi uszkodzo-ne fragmenty muru i przenoszącymi dodat-kowe siły rozciągające, mogące pojawić się przy uszkodzeniu ścian. Sprężone ściągi doprowadzają mury do stanu pierwotnego, eliminując konieczność przemurowywania znacznych odcinków przegród. Ściągi do pewnego stopnia stabilizują też nierów-nomiernie osiadające budynki, przez co unika się skomplikowanego wzmacniania fundamentów i podłoża gruntowego. Prace naprawcze prowadzi się bez wyłączania bu-dynku z użytkowania, wykonując na placu robót jedynie montaż uprzednio przygoto-wanych ściągów i połączeń.Ściągi wprowadza się na wysokościach prze-kryć stropów po zewnętrznym obrysie murów, montując je w narożach ścian do pionowych kątowników i sprężając śrubami. Cięgna mo-cuje się w narożach ścian do pionowych ką-towników i spręża śrubami. Szczegóły pod-pór ściągów przedstawiono na rysunku 6.
Literatura
1. Budownictwo ogólne. Elementy budyn-ków. Podstawy projektowania, tom 3, pra-ca zbiorowa pod kierunkiem L. Lichołai, Arkady, Warszawa, 2008.
2. Małyszko L., Orłowicz R., Konstrukcje murowe. Zarysowania i naprawy, Wydaw-
▲ Rys. 5. Wzmacnianie spękanego muru tynkiem zbrojonym: 1 – siatka zbrojeniowa, 2 – warstwa tynku, 3 – kotwy
▲ Rys. 6. Szczegóły podpór ściągów: a) konstrukcja węzła oporowego w miejscu sprężania cięgien, b) część oporowa pod sprężone cięgna: 1 – ściągi, 2 – kształtownik oporowy, 3 – podkładka, 4 – ściana, 5 – nakrętka, 6 – śruba, 7 – tuleja, 8 – zaprawa cementowa
nictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazur-skiego, Olsztyn, 2000.
3. Masłowski E., Spiżewska D., Wzmacnia-nie konstrukcji budowlanych, wyd. 3, Ar-kady, Warszawa, 2000.
4. Pluta J., Pluta K., Pluta A., Badanie rys budowli metodą strukturalnych punktów charakterystycznych, Materiały Budowla-ne, nr 9/2005.
5. Remonty i modernizacje budynków, pra-ca zbiorowa pod kierunkiem M. Abramo-wicza, Wydawnictwo Verlag Dashöfer, Warszawa, 2004.
6. Rudziński L., Konstrukcje murowe – re-monty i wzmocnienia, Wydawnictwo Poli-techniki Świętokrzyskiej, Kielce, 2010.
7. Zaleski S., Remonty budynków mieszkal-nych, Poradnik, wyd. 2, Arkady, Warsza-wa, 1995.
b)a)
Kompendium wiedzy
22 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Drewno – ekologiczny i niskoenergetyczny materiał budowlany
Drewno to surowiec–produkt mający wiele wad takich jak: palność, odkształcalność (deformacje wynikające ze skurczu i pęcz-nienia materiału), niekontrolowane pęknię-cia. Skoro drewno ma tyle wad, to czemu tak chętnie wybiera się jego wyroby w zakre-sie budownictwa? Pierwszym powodem jest na pewno moda na ekologię i promowanie filozofii „Cradle to Cradle®” (wszelkie dobra i odpady – zużyte produkty i ich składniki – to surowce, które są w całości przetwarzane
bUDOWNICTWO NA BAzIE DREWNA
Drzewo, będące elementem składowym zielonych płuc ziemi,
po ścięciu i niewielkiej obróbce może szybko stać się prostym
materiałem budowlanym najmniej obciążającym środowisko
swą technologią przetwórstwa.
dr inż. Dorota KramPolitechnika Krakowska
Fazy obiegu materiału Drewno Stal Żelbet
Wytworzenie 330 000 630 000 826 000
Transport 60 000 60 000 121 000
Użytkowanie – 20 lat 1 000 000 1 075 000 1 139 000
Rozbiórka i utylizacja 90 000 62 000 137 000
Suma 1 480 000 1 827 000 2 223 000
▼ Tablica 1. Wydatkowana energia [kWh] na wytworzenie, eksploatację i rozbiórkę hali o kubaturze 1000 m3 o konstrukcji drewnianej, stalowej i żelbetowej
9 500 MJ Energii słonecznej0,9 t CO20,5 t H2O
oraz N, P, K, Mg, Ca
1 m3 drewna =9 500 MJ zakumulowanej energii
0,7 t O20,3 t H2O
▲ Rys. 1. Bilans procesów chemicznych jednego drzewa [1]
▲ Fot. 1. Konstrukcja zadaszenia (Rabka-Zdrój)
i służą produkcji kolejnych wyrobów). Po-nadto materiał ten po „zużyciu” może zostać spalony, ulec biodegradacji np. w wyniku działania technicznych szkodników drewna lub bakterii, a po każdym z tych procesów powraca do ekosystemu w postaci CO2. Natura zadbała tu o swoistą równowagę – drewno podczas rozkładu wyprodukuje tyle CO2 ile nagromadziło w trakcie swoje-go życia. Warto wiedzieć, że 1 m3 drewna to blisko tona przetworzonego CO2.W tym kontekście należy zwrócić uwagę na statystyki dotyczące zalesiania na te-renie Polski (tab. 2 [2]). Wynika z nich, że powierzchnia lasów na terenie Polski sys-
tematycznie rośnie wraz z pozyskiwaniem drewna w wartościach bezwzględnych (jak i w przeliczeniu na jednego mieszkańca).
Drewno i wyroby budowlane na bazie drewna
Podczas pierwszej obróbki kłody drewna otrzymujemy proste elementy budowlane w postaci tarcicy (rys. 2). Może ona być nieobrzynana (przetarcie tylko czół i dwóch płaszczyzn bocznych) lub obrzynana (prze-tarcie wszystkich czterech płaszczyzn bocz-nych). Bardziej złożone procesy technolo-giczne, polegające na klejeniu, prasowaniu bądź mechanicznym scalaniu coraz bardziej rozdrobnionych struktur drewna, prowadzą do powstawania bardzo zróżnicowanych produktów. Do najbardziej rozpowszechnio-nej grupy produktów klejonych należy drew-no klejone warstwowo z desek o spoinach poziomych (GL – glulam), tworzące głównie rozwiązania belkowe. Jest ona dziś rozbu-dowywana o produkty klejone w formie płyt lub tarcz. Reprezentantem tego kierunku rozwiązań może być technologia CLT (Cross Laminated Timber) co oznacza drewno kle-jone warstwowo poprzecznie (krzyżowo).Odrębną ścieżką tworzenia wyrobów bu-dowlanych na bazie drewna jest pozyskiwa-nie fornirów i obłogów, które tworzą materiał wyjściowy dla sklejki oraz elementów LVL (Laminated Veneer Lumber), chociaż nie są
Kompendium wiedzy
23Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
to jedyne produkty w tej grupie. Pozyskiwa-niu materiałów tartych (belki, bale, krawę-dziaki) oraz fornirów towarzyszy sporo od-padów. Dalsze rozdrabnianie do poziomu wiórów daje surowiec drzewny potrzebny do powstania płyt OSB (Oriented Strand Board) czy belek na bazie PSL. Dla tych pro-duktów tak drobne struktury drewna mogą być pozyskiwane również z drzew o niewiel-kich gabarytach. Ostatni etap rozdrobnienia to wełna i włókna drzewne stanowiące bazę np. dla płyt MDF oraz szeregu izolacyjnych płyt włóknistych. Całość manipulacji przy strukturze drewna (modyfikacja termiczna lub chemiczna), prowadzi do powstania produktów o podwyższonej odporności np. na korozję biologiczną. Technolodzy w pra-cy z surowcem (drewnem) sięgają jeszcze „głębiej”, mianowicie do poziomu komórki i wykorzystania nanotechnologii.
▼ Tablica 2. Zasoby powierzchniowe lasów polskich w statystyce [2]
Rok 2000 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Zasoby powierzchniowe lasów – powierzchnie gruntów leśnych
Ogółem w tys. ha 9059,5 9170,9 9200,4 9229,3 9254,6 9272,6 9295,6 9328,9 9350,7 9370,0 9383,0
Udział w powierzch-ni lądowej kraju [%] 29,8 29,9 30,0 30,1 30,2 30,3 30,4 30,5 30,5 30,6 30,6
Pozyskanie drewna
Ogółem w tys. m3 27659 32733 31945 32384 35935 34273 34629 35467 37180 37045 37946
Na 1 mieszkańca [m3] 0,68 0,80 0,78 0,79 0,90 0,85 0,86 0,87 0,90 0,91 0,93
▲ Rys. 2. Przykładowe formy przetworzonego drewna
Budownictwo drewniane – podstawowe ustroje
budowlaneNa rozwój budownictwa drewnianego moż-na popatrzeć m.in. z punktu widzenia po-szczególnych ustrojów budowlanych, takich jak: ściana, strop i dach (przekrycie), jak również pod kątem inżynierskich ambicji, czyli jak zbudować wyższe obiekty i prze-krywać większe rozpiętości. W kontekście przegród budowlanych istotnymi parame-trami są lekkość i izolacyjność (cieplna, wil-gotnościowa czy akustyczna), a w kontek-ście pokonywanych odległości – nośność i sztywność konstrukcji.
ŚcianyPoczątkowo brak wyspecjalizowanych na-rzędzi ograniczał rozwiązania ścian do pro-
stych form szkieletowych oraz masywnych ścian wieńcowych, których izolacyjność termiczna w porównaniu do dzisiejszych standardów była niewielka (rys. 3). Wraz z rozwojem technik obróbki drewna (CNC – computer numerical control) oraz dzięki dużej i różnorodnej grupie materiałów ter-moizolacyjnych ściany drewniane stały się szczelniejsze i „cieplejsze”. Współczesne technologie stworzyły szansę zminimali-zowania współczynnika przenikania ciepła przez przegrodę nawet do wartości poniżej 0,2 W/(m2K), co wybiega z wymogami do roku 2021. Obie technologie tworzenia ścian (szkiele-towa i masywna) wpisują się dobrze w tren-dy rozwoju budownictwa systemowego, tworząc szereg zunifikowanych rozwiązań dla ścian, stropów i dachów.
StropyPodobnie jak ściany, również elementy stropowe ulegają przeobrażeniom. Oprócz litych przekrojów prostokątnych obecnie tworzone są różnorodne rozwiązania ma-teriałowo-konstrukcyjne w formie belkowej i płytowej. Dążenie do lekkości konstrukcji oraz oszczędności drewna litego spra-wia, że wśród belkowych rozwiązań do-minują przekroje złożone (dwuteowe belki pełnościenne i skratowane). Do popular-nych rozwiązań należą tu belki: ze środnikiem pełnościennym – na bazie płyt
OSB lub stalowych blach profilowanych ze środnikiem skratowanym – drewnia-
nym lub stalowym (tworzone przy użyciu płytek kolczastych i profili zakończonych płytkami kolczastymi) (rys. 4).
Wysokość takich belek jest zależna od oczekiwanej nośności oraz rozpiętości i waha się od dwudziestu do czterdzie-stu kilku cm. Rozpiętość zaś osiąga ok. 9 m. Oprócz przeznaczenia na elementy
Kompendium wiedzy
24 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
stropowe mogą też znaleźć zastosowanie na elementy krokwi.Wśród płytowych (pełnych i skrzynko-wych) rozwiązań stropowych występują skrzynkowe i lite na bazie drewna klejo-nego krzyżowo (np. CLT). Wśród tych roz-wiązań stropy mogą osiągać rozpiętość do 30 m, nośność do 8-10 kN/m2. Rów-nież odporność ogniowa może być impo-nująca, ponieważ sięgać poziomu REI 30 lub REI 60.
Dachy/przekryciaPatrząc na dynamiczny rozwój stropów nie trudno sobie wyobrazić jak nowoczesne są dziś formy dachów. Wprawdzie nadal stosuje się klasyczne więźby dachowe z elementów prętowych, jednak dzięki nowoczesnym łącznikom i złączom przy zastosowaniu dźwigarów złożonych kon-strukcje więźb osiągają kilkanaście do kil-kudziesięciu metrów. Formy przekryć hal sportowych i przemysłowych opierają się głównie na elementach z drewna klejonego GL. Jednak rozpiętości tu osiągane to rap-tem dwadzieścia kilka metrów (czasem do 30 m). Rozwiązania kratowe wspomagane formą łuku osiągają już znacznie większe rozpiętości, bo niejednokrotnie sięgające 100 m. Kopuły siatkowe i strukturalne zbu-
dowane na bazie trójkąta osiągają nawet 180 m i są największymi konstrukcjami drewnianymi co do rozpiętości. Przykła-dowe zakresy stosowanych rozpiętości przedstawia zestawienie na rys. 6.Większość tych rozwiązań bazuje na dźwi-garach z drewna klejonego (na bazie GL). Rozwiązania te swymi gabarytami tworzą wrażenie bardzo smukłych i lekkich. Pro-porcje dźwigarów nie powinny przekraczać
1:10. Większość producentów proponuje przekroje wynikające z zaplecza technicz-nego jakim dysponują (szerokość 18-26 cm, wysokość do ok. 224 cm, rozpiętość do 55 m). Naturalnie rozmiary te korygują moż-liwości logistyczne i wytrzymałościowe zre-alizowanej konstrukcji. Elementy klejone na bazie drewna mają też różnorodną formę. Można je wyginać w łuk o promieniu nawet 2,5 m (zalecane
ok.2
2 cm
ok.2
6 cm
20211993198619671950początki normalizacjiwspółczynnika k (obecnie U)
PN-B-03404:1950 0,55U=1,16 [W/m K]2 0,75 0,2
orientacyjne sezonowe zużycieenergii na ogrzewanie [kWh/m /rok]2
240 - 400 240 - 280 [kWh/m /rok]2 160 - 200 120 - 160
tradycyjneściany
wieńcowe
mur PRUSKI budownictwoszkieletowe U=0,24 [W/m K]2
U=0,54 [W/m K]2U=1,11 [W/m K]2
15 - 50
2008 2017
ok.3
0 cm
U=0,18 [W/m K]2
ok.1
7 cm
0,3 0,23
75 - 100
U=0,28 [W/m K]2U=0,28 [W/m K]U=0,28 [W/m K]
1998
0,3 i 0,5
2014
0,25
zeroenergetyczne
budownictwomasywne
▲ Rys. 3. Historyczny rozwój przegród z udziałem drewna (przykłady) wraz ze wzrostem wymagań dla współczynnika U
▲ Rys. 6. Orientacyjne zakresy rozwiązań konstrukcyjnych z drewna (rozpiętość, wysokość) [4]
▲ Rys. 4. Przykładowe złożone belki stropowe na bazie drewna ▲ Rys. 5. Wybrane płytowe systemy stropowe
Kompendium wiedzy
25Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
▲ Fot. 2. Przekrycie Kościoła św. Faustyny w Krakowie (źródło autora)
▲ Fot. 3. Przekrycie w łuku nad stacją kolejki górskiej (Pejo – Włochy) (źródło autora)
▲ Fot. 5. Formy prostych prefabrykacji (dźwigar kratowy na płytki kolczaste) (źródło autora)
▲ Fot. 7. Węzeł podporowy z łącznikami sworzniowymi (przekrycie basenu AGH w Krakowie) (źródło autora)
▲ Fot. 6. Przykładowe systemy na bazie drewna
▲ Fot. 4. Przekrycie w łuku nad stacją kolejki górskiej (Pejo – Włochy) (źródło autora)
wygięcia to ok. 7 m). Pozwala to na tworze-nie przekryć w formie kopuł i beczek, formy te są ciekawe i coraz szerzej używane.
Budownictwo systemowe
Konstruowanie modułowych, stypizowa-nych rozwiązań dla budownictwa nisko-kubaturowego stworzyło w Europie bu-downictwo systemowe, zawierające nie tylko myśl techniczną dotyczącą rozwiązań konstrukcyjnych dla stropów i ścian, ale kształtujące też te elementy pod wzglę-dem wymogów fizyki budowli (zagadnienia cieplno-wilgotnościowe i akustyczne).
Rozwiązania obejmujące stypizowane hale handlowe mogą być skonstruowane na ba-zie dźwigarów skratowanych np. na płytki kolczaste. Rozpiętość jest tu ograniczona do dwudziestu kilku metrów. W Europie pod względem liczby rozwiązań systemowych, przodują kraje regionów al-pejskich, realizując je w dwóch grupach pod względem budowy dominujących ustrojów konstrukcyjnych. Jedna to rozwią-zania szkieletowe (SBD – Szkieletowe Bu-downictwo Drewniane), druga to przegrody masywne (MBD – Masywne Budownictwo Drewniane). Kilka przykładów rozwiązań systemowych na rynku europejskim repre-zentuje fot. 6.
Łączniki, złącza i połączenia w konstrukcjach drewnianych
Współczesne formy architektoniczne i roz-wiązania konstrukcyjne nie byłyby możliwe bez nowoczesnych łączników i złączy. W wie-lu przypadkach dzisiejsze połączenie (węzeł) kształtowany jest na bazie klejów lub z udzia-łem okuć stalowych (blach węzłowych) pro-jektowanych i wykonywanych indywidualnie lub seryjnie. Ta różnorodność łączników i złą-
czy pozwala dzisiaj projektować i realizować ciekawe formy architektoniczne przy dużych nośnościach węzłów, a co za tym idzie po-zwalających na konstruowanie znacznych rozpiętości przekraczających 100 m.Dzięki łącznikom drewno bardzo dobrze współpracuje z innymi materiałami budow-lanymi m.in. ze szkłem i betonem, co daje ciekawe formy architektoniczne.
Przykłady nowoczesnych rozwiązań
Jeśli chodzi o przeznaczenie drewna w no-woczesnej budowli, dominują rozwiązania kubaturowe (budynki mieszkalne, biurowe, sakralne, hale widowiskowo-sportowe lub
▲ Fot. 8. Stalowe elementy „wspomagające” konstrukcje drewniane (przekrycie stacji kolejki linowej Kronplatz – Włochy) (źródło autora)
▲ Fot. 9. Połączenie drewna, stali i szkła (źródło autora)
Kompendium wiedzy
26 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
przemysłowe). Wśród pozostałych repre-zentantami są: kładki dla ruchu pieszego lub rowerowego (rzadziej mosty drogowe), maszty specjalnego przeznaczenia, wieże widokowe czy konstrukcje wsporcze.Od wybudowania Odate Jukai Dome Park (hala wielofunkcyjna o rozpiętości 157 m) mi-nie w 2017 roku 20 lat i nadal zadziwia w niej fantazja architektów i kunszt konstruktorów.Oprócz budynków powstają też nietypowe rozwiązania jak ekrany akustyczne, wieże i platformy widokowe czy też słupy oświe-tleniowe.
EXPO 2015
Na koniec warto zwrócić uwagę na targi EXPO w Mediolanie (01.05-31.10.2015 r.). Stały się one miejscem ekspozycji cieka-wych form architektonicznych wykonanych z drewna lub drewnem wykończonych np. na bazie bambusa. Szacuje się, że 80% materiałów budowlanych wykorzystanych na tegorocznym EXPO to drewno.Całość ekspozycji otwiera Pawilon ZERO ze swym mottem „Divinus halitus terrae” (Bo-skie tchnienie ziemi). Pawilon Zero w swym zamyśle odwzorowuje fragmenty skorupy ziemskiej. Jednak nie widać tu imponują-cych form i konstrukcji drewnianych.Pawilon Polski obudowany skrzynkami na jabłka jest wprawdzie okazały, ale nie jest to konstrukcja drewniana. Natomiast pod wzglę-dem konstrukcyjnym i architektonicznym im-ponują Pawilony Francuski oraz Chiński.Pawilon Francuski to odwrócony górzysty teren Francji. W zamyśle architekta impo-nujące słupy to szczyty gór (konstrukcja postawiona jest więc na wierzchołkach tych gór, czyli na głowie).Pawilon Chiński natomiast to połączenie drewna i bambusa.
▲ Fot. 13. EXPO 2015 – Pawilon ZERO (źródło autora)
▲ Fot. 14. Pawilon Francuski (źródło autora)
▲ Fot. 15. Pawilon Chiński (źródło autora)
▲ Fot. 11. Drewniana kładka na trasie nar-ciarskiej (Pejo – Włochy) (źródło autora)
▲ Fot. 12. Wieża widokowa (Lozanna - Szwajcaria) i słup oświetleniowy trasy narciarskiej (Santa Caterina – Włochy) (źródło autora)
▲ Fot. 10. Odate Jukai Dome Park: model konstrukcji znajdujący się na wystawie „Bauen mit Holz – Wege in die Zukunft” TU Monachium (lata 2012-2013)
Literatura
1. Kram D., Drewno naturalnym surowcem współczesnego budownictwa, Wydaw-nictwo Politechniki Krakowskiej, Cza-sopismo Techniczne z.11 Architektura 2-A1/2011 (str. 123-131).
2. Leśnictwo 2014, Informacje i opracowa-nia statystyczne – Główny Urząd Staty-styczny, ISSN 1230-574X.
3. Frühwald A., Scharal-Rad M., Ökobi-lanzen Holz: Fakten lesen, verstehen und Handeln, Informationsdienst Holz, 12.1999, ISSN 0466-2114.
4. Wide-Span Wood Sport Structures, Ver-satility with wood, Wydawnictwo TRADA i Wood For God, 2006.
PRAWO
NORMy
TECHNOlOGIE
EKONOMIKA
CIEKAWE REAlIZACJE
www.inzynierbudownictwa.pl
M I E S I C Z N I K P O L S K I E J I Z B Y I N Y N I E R Ó W B U D O W N I C T W A
Tunele pod obiektami
PL ISSN 1732-3428
112015
LIS
TOPAD
Szczególne korzystanie z wód
Kruszywa
IB_11_2015_okladka.indd 1 2015-10-21 07:55:28
M I E S I C Z N I K P O L S K I E J I Z B Y I N Y N I E R Ó W B U D O W N I C T W A
Erozja wodna
PL ISSN 1732-3428
62015
CZERW
IEC
Sprawozdania organów PIIB
Akustyka stropów
IB_06_2015_okladka.indd 1 2015-05-27 08:48:36
M I E S I C Z N I K P O L S K I E J I Z B Y I N Y N I E R Ó W B U D O W N I C T W A
DROGI EWAKUACYJNE
PL ISSN 1732-3428
7/82015
LIP
IEC/S
IERPIE
Zielone dachy spadziste
Decyzje środowiskowe
IB_07_08_2015_okladka.indd 1 2015-07-08 11:15:47
M I E S I C Z N I K P O L S K I E J I Z B Y I N Y N I E R Ó W B U D O W N I C T W A
BIM dla budownictwa
PL ISSN 1732-3428
92015
WRZESIE
Obszar oddziaływania obiektu
Instalacje uziemiające
IB_09_2015_okladka.indd 1 2015-08-19 10:04:39
Dodatek
klimatyzacja
i wentylacja
specjalny
M I E S I C Z N I K P O L S K I E J I Z B Y I N Y N I E R Ó W B U D O W N I C T W A
Plan BIOZ
PL ISSN 1732-3428
102015
PA
DZIE
RNIK
Zmiany w ustawie o wyrobach budowlanych
Papy zgrzewalne
IB_10_2015_okladka.indd 1 2015-09-16 11:00:51
przegląd produktów i realizacji,
wypowiedzi ekspertówDokumentybudowlane.pl – system automatycznego tworzenia dokumentacji budowlanej
Węzeł betoniarski MIX MASTER-30
Oprogramowanie AxisVM
Balkony prefabrykowane
System barier wolnostojących PROSAFE
System stropowy RECTOLIGHT
Tablice informacyjne i przegrody WALL
Bloczek Leca® BLOK akustyczny 18 g
Blok kotwiący
BIMx – dokumentacja BIM na ekranie tabletu
Stalowe konstrukcje pływające
Modernizacja Kanału Gliwickiego
Remont kamienicy w technologii Helifix
Warsaw Spire – zastosowanie systemu zbrojenia skręcanego Forbuild
Budynek biurowy ITM Poland Sp. z o.o.
Jak montować płyty gipsowo-włóknowe?
Jakie są zalety prefabrykowanych konstrukcji nośnych w budownictwie?
Beton architektoniczny – jak osiągnąć dobry efekt?
Jakie są zalety konstrukcji stalowych o dużych rozpiętościach?
przegląd produktów przegląd realizacji wypowiedzi ekspertów
30 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Dokumentybudowlane.pl – system automatycznego tworzenia dokumentacji budowlanej Producent: dokumentybudowlane.pl Natalia Cholewa
DokumentyBudowlane.pl to zupełnie nowy serwis skierowany do małych i średnich firm budowlanych, które chcą zapanować nad do-kumentacją budowlaną w prosty, szybki i skuteczny sposób. Serwis został stworzony przez budowlańców dla budowlańców – wystarczy raz wprowadzić dane inwestycji i przy pomocy zaledwie 2 kliknięć wy-generować dowolny, wymagany dokument: protokół odbioru, fakturę, umowę i wszystkie pozostałe dokumenty. Ponadto prawidłowo stwo-rzona i prowadzona dokumentacja zabezpiecza interesy firmy, oszczę-dza stres przy ewentualnych kontrolach, a także pozwala sprawdzać na bieżąco stan prowadzonych prac. Jednak, co najważniejsze, każda – nawet najmniejsza firma budowlana – może sobie pozwolić na ko-rzystanie z serwisu DokumentyBudowlane.pl. Producent gwarantuje bezpłatny pełny dostęp do systemu przez pierwsze 60 dni.
Produkt
ProduktWęzeł betoniarski MIX MASTER-30 Producent: ELKON POLSKA Sp. z o.o.Zastosowanie: produkcja mieszanki betonowej
Jednym z najnowszych produktów firmy Elkon jest mobilny węzeł be-toniarski MIX MASTER-30 o wydajności do 30 m3/h, stanowiący idealne rozwiązanie dla małych projektów.Niezbędne wyposażenie węzła zawierające zasobnik kruszywa, mieszal-nik talerzowy 750/500 dm3, wagę cementu i wody oraz dodatków che-micznych, umieszczone zostało na jednej przyczepie mającej oś jezdną z kołami oraz zaczep do transportu. Przygotowanie maszyny do pro-dukcji betonu zajmuje jedynie 1-2 godziny, instalacja węzła nie wymaga wykorzystania dźwigu.Na życzenie klienta, węzeł można wyposażyć w pilot zdalnego stero-wania umożliwiający start/stop oraz produkcję 4 receptur betonu, przy czym uruchomienie każdej z nich możliwe jest za pomocą przycisku znajdującego się na pilocie. Opcjonalnie MIX MASTER-30 doposażyć można również w laptop oraz drukarkę do wydruku dokumentów WZ czy taśmociąg do załadunku betonowozu.
Oprogramowanie AxisVMDystrybutor w Polsce: GammaCAD sp. z o.o.Producent: InterCAD Kft. (Węgry)Zastosowanie: analiza 3D oraz wymiarowanie konstrukcji budowlanych i inżynierskich
AxisVM to zaawansowany program do analiz i wymiarowania konstrukcji, który bardzo łatwo i szybko można wdrożyć w każdej pracowni. Sprzyja temu interfejs oparty na zakładkach, które po kolei prowadzą użytkow-nika przez cały proces modelowania, obciążania, analiz i wymiarowania. Do zalet można również zaliczyć bardzo przystępną cenę zakupu i brak subskrypcji.AxisVM umożliwia przeanalizowanie (statyka, dynamika, sejsmika, analiza wyboczeniowa) i zwymiarowanie konstrukcji prętowych oraz tarcz, płyt i powłok. Moduł do wymiarowania fundamentów bezpośrednich umoż-liwia przeprowadzenie kompleksowych obliczeń konstrukcji w jednym programie. Pełna wersja próbna programu AxisVM ze wszystkimi modułami dodat-kowymi dostępna jest do pobrania i przetestowania przez okres 30 dni na stronie www.axisvm.pl.
Produkt
wypowiedzi ekspertówprzegląd realizacjiprzegląd produktów
31Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
Balkony prefabrykowaneProducent: Lechma EKO BUD Sp. z o.o.Zastosowanie: budownictwo mieszkaniowe i obiektów handlowo- -biurowych
Prefabrykacja żelbetowa to jedna z technologii dająca możliwość uzy-skania w procesie budowlanym wysokiej jakości realizacji w znacznie krótszym czasie. Jednym z przykładów, najlepiej ocenianych przez klientów produktów, są balkony prefabrykowane. Solidne wykonanie i możliwość eksploatacji bez dodatkowej konserwacji przekłada się na znacznie niższe koszty realizacji inwestycji przy jednoczesnym podnie-sieniu standardów jakościowych. Do ich wykonania wykorzystywane są indywidualnie przystosowane szalunki stalowe. W połączeniu z syste-mem izolacji termicznej (eliminującym mostek cieplny), wodoszczelnym i mrozoodpornym betonem oraz specjalnie zaplanowanym systemem odprowadzania deszczówki, otrzymujemy gotowy, niewymagający dalszej obróbki balkon idealnie wpisujący się w trend architektonicznej ekspozycji betonu licowego.
Produkt
ProduktSystem barier wolnostojących PROSAFEProducent: PROTEKTZastosowanie: zabezpieczenie krawędzi budynku przed upadkiem
Bariery wolnostojące PROSAFE bazują na zasadzie przeciwwag i są prze-znaczone do ochrony zbiorowej pracowników, wykonujących pracę na wysokości na dachach lub powierzchniach obiektów niepublicznych. W systemie tym można wykonać bramy, przejścia, strefy zrzutu śniegu, dojścia i zabezpieczenia dojść do drabin oraz innych urządzeń.Produkt jest zgodny z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjal-nej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpie-czeństwa i higieny pracy. Zaletą modułowej konstrukcji systemu PROSAFE jest łatwy transport poszczególnych elementów oraz prosty montaż – bez użycia specja-listycznych narzędzi, przy wykorzystaniu jedynie 5 rodzajów złączek wykonanych ze stali cynkowanej ogniowo. Najcięższy element systemu ma masę 24 kg, a najdłuższy liczy 2 m. Przed montażem należy upewnić się, czy podłoże jest zdolne do przeniesienia obciążenia ściskającego rzędu 0,0068 N/mm2. Pracownicy natomiast muszą zapoznać się z in-strukcją użytkowania w zakresie montażu i demontażu systemu.
System stropowy RECTOLIGHT Producent: RECTOR Polska Sp. z o.o.Zastosowanie: budownictwo mieszkaniowe, obiekty usługowe, wymiana stropów
Zalety systemu stropowego RECTOLIGHT: ultralekkie i wytrzymałe wypełnienie z paneli RECTOLIGHT – szalunek
tracony system oparty na belkach sprężonych rozpiętość stropu do 8 m wysokość stropu od 16 cm brak żeber rozdzielczych dwukrotnie szybszy montaż, łatwe docinanie elementów duża wytrzymałość (beton C 50/60) montaż bezpodporowy możliwy przy rozpiętości stropu do 5,8 m klasa odporności ogniowej do REI 60 brak klawiszowania i spękania stropów 1 paleta RECTOLIGHT odpowiada 7 paletom pustaków betonowych system idealnie sprawdza się podczas wymiany stropów.
Produkt
przegląd produktów przegląd realizacji wypowiedzi ekspertów
32 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Tablice informacyjne i przegrody WALL Producent: RMIG sp. z o.o.Zastosowanie: zmniejszenie hałasu w pomieszczeniach
Tablice informacyjne i przegrody WALL są produkowane w trwałej kom-binacji z aluminiowymi ramami i blachami stalowymi. Perforacja zasto-sowana na powierzchni paneli to R1,5T2,6 (otwory Ø 1,5 mm). Produkty te są skutecznymi pochłaniaczami hałasu o eleganckim i nowoczesnym wzornictwie z Bønnelycke mdd. Seria WALL to ulepszony RMIG Richfon o nowej funkcjonalności, wymiarach i wyglądzie. Jest to jedno z najlep-szych rozwiązań dostępnych na rynku do absorpcji hałasu o wysokich częstotliwościach od 1000 do 4000 Hz, występującej najczęściej w po-mieszczeniach, w których jest dużo dzieci. Wymiary (szer./wys.): 604/908 mm. Dostępne z blachy stalowej w kolorze czarnym (RAL 9011), białym
(RAL 9010), a także w wersji z aluminium malowanego proszkowo w tej samej kombinacji kolorystycznej.
Możliwy jest wydruk logo lub innego motywu na tablicy WALL. Do każdej tablicy WALL dołączone są 2 śruby mocujące, 2 kołki mo-
cujące i 6 magnesów.
Produkt
ProduktBloczek Leca® BLOK akustyczny 18 gProducent: Saint-Gobain Construction Products Polska sp. z o.o. marka Weber Leca®Zastosowanie: ściany konstrukcyjne w obiektach zamieszkania zbiorowego i w budynkach wielorodzinnych
Keramzytobetonowe Bloczki Leca® BLOK akustyczne 18 g o wymiarach 38x24x18 cm przeznaczone są do wznoszenia ścian konstrukcyjnych i działowych, głównie między mieszkaniami w budynkach wieloro-dzinnych, mieszkalnych szeregowych, bliźniakach, hotelach itp. Cha-rakteryzują się bardzo dobrą izolacyjnością akustyczną na poziomie Rw = 57 (-1, -5) dB. Ściany należy murować na pełną spoinę poziomą i pionową przy użyciu zaprawy cementowo-wapiennej. Aby uzyskać wysokie parametry ochrony przed hałasem ściany trzeba obustronnie otynkować wyprawą gipsową lub cementowo-wapienną.
Blok kotwiącyProducent: TULNAK Firma Rodzinna A.R.D. NakielscyZastosowanie: kotwienie – mocowanie stężeń prętowych w słupie nośnym
Bloki kotwiące służą do połączenia prętów stężających z głównymi elementami konstrukcji (rygle, słupy) samoczynnie dostosowując przy tym kąt pochylenia. Produkowany przez firmę Tulnak blok konstruk-cyjnie zbliżony jest do mocowania stężeń prętowych wykonanego w holenderskiej technologii Remco, które składało się z elementu zwa-nego „kołyską” – mocowanego bezpośrednio w słupie nośnym i pod-kładki – dopasowanej do średnicy stężenia. Holenderskie rozwiązanie charakteryzuje się ograniczoną wielkością przenoszonych sił, dlatego biuro projektowe firmy Tulnak dopracowało kształt bloku i podkładki maksymalizując wytrzymałości. Współpraca z największymi w Europie wytwórcami hal stalowych oraz badania wytrzymałościowe przeprowa-dzone na Politechnice Łódzkiej w 2013 r., doprowadziły do powstania idealnego rozwiązania dla mocowania stężeń prętowych.Firma Tulnak produkuje bloki kotwiące w 3 typach w zależności od no-śności: 12/16 (75 kN), 20/24 (150 kN), 27/30 (190 kN).
Produkt
wypowiedzi ekspertówprzegląd realizacjiprzegląd produktów
33Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
BIMx – dokumentacja BIM na ekranie tabletuDystrybutor w Polsce: WSC Witold Szymanik i S-ka Sp. z o.o.Zastosowanie: projektowanie architektoniczne i budowlane oraz integracja dokumentacji
Program ARCHICAD firmy GRAPHISOFT udostępnia technologię BIM w zaawansowanej formie, umożliwiając przy tym wymianę danych z programami branżowymi innych firm (Open BIM). ARCHICAD korzy-stając z najnowszych rozwiązań informatycznych, chmur danych i in-ternetu, ustanawia nowe standardy w komunikowaniu się zespołów projektowych z inwestorem i wykonawcą. Niezbędne jest jednak ogra-niczenie roli papierowej dokumentacji. Z pomocą przychodzi współpra-cująca z programem ARCHICAD aplikacja BIMx, będąca zaawansowaną przeglądarką modeli BIM przechowywanych w chmurze. Działa ona na tabletach z systemami iOS lub Android. BIMx umożliwia m.in. genero-wanie w czasie rzeczywistym przestrzennych przekrojów i detali oraz odczytywanie dowolnie wskazanych wymiarów, powierzchni i kubatur. Dzięki BIMx informacje zawarte w projekcie mogą stać się aktualizowa-nym na bieżąco strumieniem danych, trafiającym wprost na budowę, do rąk osób wyposażonych w tablety.
Produkt
ProduktStalowe konstrukcje pływająceProducent: ZREMB POLAND Sp. z o.o.Projektant: arch. Piotr Pietkiewicz
Zremb Poland w ofercie konstrukcji stalowych oferuje różnorodne rozwiązania samonośnych konstrukcji pływających. Na indywidualne zamówienia klientów wykonuje rekreacyjne pomosty pływające, kon-strukcje pływających platform roboczych, przystanie jachtowe, różnej wielkości refulery i inne pływające konstrukcje pomocnicze.Firma realizuje również konstrukcje pływające z zastosowaniem tech-nologii siatkobetonu i prefabrykowane żelbetowe. Podczas wykony-wania projektów przykłada szczególną uwagę do ergonomii i estetyki zastosowanych rozwiązań, współpracując z uznanymi inżynierami i ar-chitektami.
Modernizacja Kanału GliwickiegoDostawca rusztowań: BFN Firma Handlowo-Usługowalokalizacja: Kanał GliwickiRealizacja: 2014 r.
Przykładem wykorzystania rusztowań przy obiektach hydrotechnicznych jest „Modernizacja śluz odrzańskich na odcinku będącym w zarządzie RZGW Gliwice – przystosowanie do III klasy drogi wodnej”. Projekt obej-muje gruntowny remont i modernizację śluz Łabędy, Dzierżno, Rudziniec i Kłodnica. Kanał Gliwicki jest drogą wodną łączącą rzekę Odrę z Gliwica-mi, a jego długość to 40,6 km, maksymalna głębokość – 3,50 m, a różnica poziomów wody na początku i końcu kanału wynosi 43,60 m. Z rusztowań były prowadzone m.in. następujące prace: remont stalowych ścian komór śluz i regeneracja powłok antykorozyj-
nych konstrukcji stalowych – zastosowano rusztowania modułowe, które umożliwiły rozbudowę dolnej części konstrukcji, co było wyma-gane dla uzyskania stateczności rusztowań wolnostojących
remont sterowni, maszynowni, przepompowni, budynków technicz-nych i socjalnych – tu sprawdziły się systemowe rusztowania ramowe z dodatkowymi komponentami tj. dźwigarami kratowymi i konsolami.
Realizacja
przegląd produktów przegląd realizacji wypowiedzi ekspertów
34 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Remont kamienicy w technologii HelifixWykonawca napraw w technologii Helifix: BUDOSPRZęT Sp. z o.o.Inwestor: Wspólnota Mieszkaniowa Nieruchomości przy ul. Grodowa 18, Gliwicelokalizacja: Gliwice, ul. Grodowa 18Realizacja: lipiec 2015 r.
Na terenie gliwickiej starówki firma Budosprzęt przygotowała dla re-montowanej kamienicy koncepcję scalenia uszkodzeń ściany frontowej w technologii Helifix. Sprawnie zamontowała również pręty HeliBar i kotwy CemTie z zastosowaniem zaprawy HeliBond. Prace prowadzone były bez konieczności opuszczania lokali przez mieszkańców i przy mi-nimalnej dla nich uciążliwości.Technologia Helifix umożliwia wykonywanie napraw i przywracanie integralności uszkodzonym konstrukcjom z minimalnym naruszaniem istniejących materiałów. Cecha ta jest szczególnie ważna przy remon-towaniu staromiejskich zespołów kamienic będących często obiektami zabytkowymi, pozwalając na zachowanie ich w dobrym stanie dla przy-szłych pokoleń.
Realizacja
Warsaw Spire – zastosowanie systemu zbrojenia skręcanego ForbuildProducent i dostawca systemu łączenia zbrojenia: FORBUILD SAInwestor: Ghelamco Polandlokalizacja: Warszawa, plac EuropejskiRealizacja: od 2011 r. (planowane zakończenie w 2016 r.)
Obecnie powstający Warsaw Spire będzie najwyższym obiektem biuro-wym w Warszawie i jednym z najwyższych w Europie. W skład kompleksu wejdą trzy budynki: 220-metrowy wieżowiec oraz dwa budynki boczne o wysokości 55 m każdy. Całkowita powierzchnia użytkowa inwestycji to około 100 000 m2. Wykonawcą konstrukcji żelbetowej jest firma Monting, a cała inwestycja powstaje zgodnie z wytycznymi certyfikatu BREEAM na poziomie Excellent. Do systemowego uciąglania prętów zbrojeniowych konstrukcji zużyto ok. 25 tys. sztuk połączeń skręcanych typu BARTEC fir-my Forbuild. BARTEC to system mechanicznego doczołowego łączenia (skręcania) prętów zbrojeniowych w zakresie średnic od 12 do 40 mm, zapewniający 100% nośności obliczeniowej pręta.
Realizacja
Budynek biurowy ITM Poland Sp. z o.o.Wykonawca: STOLRAD Sp. z o.o.Inwestor: ITM POLAND Sp. z o.o.Projekt obiektu: WG Studio Sp. z o.o.Generalny wykonawca: ROSABUD S.A.Realizacja: 01.2014-08.2015 r.
Firma Stolrad w ramach inwestycji pt. „Rozbudowa Zakładu Produkcyj-nego ITM Poland Sp. z o.o. przy ul. Warsztatowej w Radomiu" wykonała następujące prace: dokumentację wykonawczą i warsztatową fasady słupowo-ryglowe w systemie Yawal FA 50 HI, FA 50 SW zewnętrzną stolarkę okienną i drzwiową w systemie Yawal TM 74, TM 77 HI zewnętrzną i wewnętrzną stolarkę okienną i drzwiową o odporności
ogniowej EI 30 i EI 60 w systemie TM 75 elewację wentylowaną w systemie Alucobond elewację wentylowaną z płyt gresowych Floor Gres Ecotech z ukrytym
mocowaniem aluminiowe żaluzje elewacyjne w systemie Yawal dachy szklane mocowane punktowo na okuciach ze stali nierdzewnej.
Realizacja
wypowiedzi ekspertówprzegląd realizacjiprzegląd produktów
35Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
Wypowiedź eksperta
Marek PiotrowskiTechniczny konsultant sprzedaży
FERMACELL Systemy suchej zabudowy
Jak montować płyty gipsowo-włóknowe?System Fermacell eliminuje szereg czasochłonnych i kosztownych czyn-ności powszechnie występujących w innych technologiach związanych z suchą zabudową wnętrz. Pionowe elementy szkieletu stalowego – profile C, nie są łączone z profilami poziomymi U. Przy zastosowaniu
szkieletu stalowego płyty o wysokości dostosowanej do wysokości po-mieszczenia mocuje się wyłącznie do profili pionowych. Nie wymaga się dodatkowego zabezpieczania przed uszkodzeniem narożników płyt metalowymi kątownikami. System Fermacell obejmuje cały szereg konstrukcji ściennych, sufito-wych oraz podłogowych oznaczonych odpowiednimi symbolami, uła-twiającymi dobór właściwych przegród w zależności od wymaganych parametrów technicznych i ekonomicznych. Fermacell umożliwia wy-konanie ścian w klasie odporności ogniowej od EI 30 do EI 120 i dźwię-kochłonności do 66 dB. Godzinną odporność ogniową EI i dźwięko-chłonność o wartości 52 dB uzyskuje już konstrukcja o pojedynczym poszyciu płytami gr. 12,5 mm z wypełnieniem wełną mineralną 50 kg/m3 gr. 60 mm. Przy zastosowaniu poszycia dwuwarstwowego uzyskano odporność ogniową EI 120.W oparciu o tę samą standardową płytę gipsowo-włóknową oferowane są gotowe, warstwowe elementy podłogowe, zastępujące tradycyjne mokre wylewki. Elementy jastrychowe Fermacell wykonane są z dwóch płyt gipsowo-włóknowych o wym. 150x50 cm, sklejonych ze sobą i przesuniętych względem siebie o 5 cm. Utworzona w ten sposób za-kładka umożliwia łatwe łączenie ze sobą kolejnych elementów podło-gowych, układanych „jednym ciągiem”, z przesunięciem w rzędach.
Wypowiedź eksperta
Agnieszka Klimowicz-ŁabnoKierownik działu marketingu i sprzedaży
KASPER Polska Sp. z o.o.
Jakie są zalety prefabrykowanych konstrukcji nośnych w budownictwie?Produkcja drewnianych konstrukcji nośnych bazuje na licencji twór-cy kompletnej linii technologicznej. Do łączenia poszczególnych węzłów wykorzystuje się płytkę kolczastą, która w przeciwieństwie do połączeń ciesielskich nie osłabia miejsca połączenia. Dzięki temu można stosować dużo mniejsze przekroje drewna niż ma to miejsce w tradycyjnej technologii, a maksymalna rozpiętość wiązara, jaka może zostać wykonana bez podpór pośrednich to 30 m. Nie jest wymagany strop pod konstrukcją, co wyraźnie obniża koszty całej inwestycji.Gotowe konstrukcje są produkowane w zakładzie produkcyjnym, gdzie każdy element jest przycinany piłą numeryczną, układany na szablonie i łączony prasą. Taki sposób produkcji eliminuje jakiekol-wiek odchyłki wymiarowe, czego efektem jest wysoka dokładność wykonania – nieporównywalna z żadną inną technologią. Elementy są dowożone na plac budowy w całości jako gotowe i łatwe do za-montowania prefabrykaty, co wydatnie przyspiesza termin zakończe-nia prac montażowych.
Wypowiedź eksperta
Krzysztof Turczyniak Dyrektor Oddziału Mazowsze
NOE–PL sp. z o.o.
Beton architektoniczny – jak osiągnąć dobry efekt?W swojej zawodowej praktyce spotykam się w projektach z określeniem beton architektoniczny lub licowy, przy czym często brakuje jasno okre-ślonych parametrów w rozumieniu powierzchni.
Jakość powierzchni betonu architektonicznego powinna być precy-zyjnie określona i przekazana na linii architekt-inwestor-generalny wykonawca-wykonawca konstrukcji żelbetowej. Bardzo gorąco zachę-cam do wykonania powierzchni próbnych (np. ścian) w skali 1:1, gdzie można określić takie parametry jak: gładkość powierzchni ewentualnie fakturę (nie zawsze pożądany jest wysoki stopień gładkości), rodzaj i sposób łączenia deskowań, ilość i sposób rozmieszczenia ściągów w szalunkach, sposób zaślepienia pozostałych po nich otworów czy typ stożków. Ważnym elementem podczas oceniania jakości elemen-tów wykonanych w technologii betonu licowego jest odległość z jakiej będzie wykonywana ocena. Powinna być ona taka sama jak ta, z której była oceniana ściana próbna, np. 2 m.Innym zagadnieniem są błędy wykonawcze, które można wyeliminować prostymi sposobami, a są decydujące o końcowym efekcie wizualnym. Do najprostszych metod jest zastosowanie uszczelek pomiędzy tarcza-mi szalunkowymi oraz uszczelek na stożkach (konusach) zapobiegają-cych wyciekowi mleczka cementowego, a tym samym przeciwdziałają-cych odsłonięciu się kruszywa. Drugą metodą jest ilość zastosowanego środka antyadhezyjnego. Deskowania powinny być pokryte taką ilością płynu, której praktycznie nie widać. Ewentualny nadmiar powinien być usunięty, w przeciwnym razie na betonie pozostaną tzw. chmury.
przegląd produktów przegląd realizacji wypowiedzi ekspertów
36 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Wypowiedź eksperta
Mariusz Oparcik Dyrektor ds. produkcji
ROSA-MET Radom Sp. z o.o.
Jakie są zalety konstrukcji stalowych o dużych rozpiętościach? W budownictwie nieustannie poszukuje się nowych rozwiązań, które pomogłyby w szybki i tani sposób wybudować halę produk-cyjną, sportową, hangar lub też zajezdnię. Istnieje zasada złotego
trójkąta ekonomicznego, mówiąca o tym, że tanio nie znaczy dobrze, a szybko i dobrze nie oznacza tanio. Jednak zasada ta nie spraw- dza się w konstrukcjach stalowych. Nieosiągalne wcześniej możli-wości daje nam zastosowanie nowych schematów konstrukcyjnych w połączeniu z innowacyjnymi technologiami. Pozwala to nam bu-dować obiekty o dużych rozpiętościach, takie jak hale przemysłowe (produkcyjne, magazynowe), hale obsługowe (hangary, stacje obsłu-gi samochodów) oraz budynki użyteczności publicznej (widowisko-we, sportowe, handlowe). Konstrukcje te cechuje sztywność tarczowa obudowy dachu i ścian, a także współdziałanie elementów stalowych z betonem. Nieoce-niony jest też łatwy montaż oraz proste rozwiązania systemowe połączeń. Konstrukcje opracowywane są indywidualnie w zakre-sie formy architektonicznej oraz funkcji, jaką obiekt będzie spełniał w przyszłości.Dzięki zastosowaniu naszych nowych technologii, konstrukcje o du-żych rozpiętościach można łatwo zaprojektować, a także zachować dużo wolnej przestrzeni. Podnosi to funkcjonalność konstrukcji, wprowadza ciekawe rozwiązania architektoniczne przy mniejszym nakładzie środków oraz daje dużą elastyczność w zakresie zastoso-wań (choćby w sektorze publicznym).
bogate kompendium wiedzy budowlanej
firmy
produkty
technologieBWL-Projekt Sp. z o.o.
BALEX METAL Sp. z o.o.
BFN Firma Handlowo-Usługowa
ELKON POLSKA Sp. z o.o.
BUDOSPRzęT Sp. z o.o.
FERMACELL Systemy suchej zabudowy
FORBUILD SA
dokumentybudowlane.pl Natalia Cholewa
KASPER Polska Sp. z o.o.
Grupa SILIKATY Sp. z o.o.
GammaCAD sp. z o.o.
Lechma EKO BUD Sp. z o.o.
NOE–PL sp. z o.o.
PROTEKT
RECTOR Polska Sp. z o.o.
RMIG sp. z o.o.
STOLRAD Sp. z o.o.
Saint-Gobain Construction Products Polska sp. z o.o. marka Weber Leca®
TULNAK Firma Rodzinna A.R.D. Nakielscy
WSC Witold Szymanik i S-ka Sp. z o.o. Graphisoft Center Poland
zREMB POLAND Sp. z o.o.
firmy produkty technologie
40 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
BWL-Projekt Sp. z o.o.
O firmie
Firma BWL-Projekt została stworzona w 1998 roku jako odpowiedź na zapotrze-bowanie rynku w momencie rozpoczęcia rewolucji technologicznej. Po upadku po-przedniego systemu w Polsce przed pro-jektantami w każdej branży, począwszy od architektury poprzez instalacje aż do kon-strukcji, stanęły nowe możliwości oraz nowe wyzwania. Gwałtownie otworzył się rynek inwestycyjny. Powstawały masowo nowe fir-my budowlane, zdolne do coraz większych i bardziej skomplikowanych realizacji. Biura projektowe chcące sprostać tym wyzwa-niom musiały działać szybko i efektywnie, uwzględniając nowe standardy. W tym czasie powstał BWL-Projekt, oferują-cy usługi projektowe i konsultingowe w peł-nym zakresie branży konstrukcyjnej. Twórcą firmy i do dzisiaj jej głównym projektantem jest mgr inż. Jerzy Błażeczek, który już wte-dy miał wieloletnie doświadczenie i pokaźny dorobek zrealizowanych projektów, zdoby-te w trzech znanych warszawskich firmach projektowych. Dzięki współpracy z czoło-wymi pracowniami architektonicznymi, in-westorami i firmami budowlanymi z Europy Zachodniej oraz USA nastąpił szybki rozwój
BWL-Projekt Sp. z o.o.ul. Pęcicka 9
01-688 Warszawatel. 22 832 21 35 (36), 22 833 62 79
faks 22 833 62 77 www.bwl-projekt.pl
W początkowym okresie ścisła współpraca m.in. z ILBAU i PORR z Austrii, HOCHTIEF z Niemiec oraz RTKL i SOM z USA w znacz-nym stopniu ukształtowała BWL-Projekt jako biuro projektowe mogące podjąć się dużych i skomplikowanych zadań. Trudne realizacje były zawsze wyzwaniem, ale chętnie były podejmowane. Stanowiły istotny czynnik profesjonalnego i biznesowego rozwoju. Rozszerzały zakres i horyzont wiedzy facho-wej w dziedzinie projektowania konstrukcji i realizacji inwestycji budowlanych. Nie-jednokrotnie wymagały one zastosowania specjalistycznych robót inżynieryjnych, no-wych lub pionierskich technologii takich jak: ściany szczelinowe, metody ciśnieniowe, iniekcyjne wzmacnianie gruntu, gwoździo-wanie, torkretowanie, palowanie bez lub ze sprężaniem podstaw, a także technolo-gie betonu sprężonego: kablobetonu oraz strunobetonu.
tego przedsiębiorstwa. Od początku duży nacisk kładziono na nowoczesny warsztat pozwalający projektować efektywnie przy zachowaniu wysokich standardów jakościo-wych. Ciągłe inwestowanie w najnowsze oprogramowanie oraz w zespół zaowoco-wało mocniejszą pozycją na rynku, a firma zdobywała coraz większe i bardziej ambitne projekty.
▲ Fot. 1. PZU Tower, Warszawa
▲ Fot. 3. Metropolitan, Warszawa
▲ Fot. 2. Hotel Polonia, Warszawa
▲ Fot. 4. Hotel Intercontinental, Warszawa
technologie produktyfirmy
41Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
zakres działalności
Firma projektuje m.in. konstrukcje betono-we, monolityczne, prefabrykowane lub mie-szane (prefabrykowane monolityzowane), stalowe, zespolone, a także z deskowaniem traconym – stropy monolityczne na płytach filigranowych. W trakcie specjalistycznych lub wyjątkowo skomplikowanych zleceń BWL-Projekt współpracuje z wybitnymi spe-cjalistami w swoich dziedzinach na przykład w zakresie fundamentowania budynków wysokich lub konstrukcji podwieszonych, sprężonych. W dorobku firmy znaleźć moż-na projekty m.in. budynków biurowych, hoteli, budynków mieszkalnych, stacji tech-nicznych metra, portów lotniczych, pod-ziemnej stacji kolejowej, a także obiektów przemysłowych. Specjalnością BWL-Projekt są jednak budynki wysokie. Spółka wykonu-je również ekspertyzy, audyty, analizy oraz weryfikacje w zakresie konstrukcji budowla-nych. Świadczy szeroko pojęte usługi kon-sultingowe w tej dziedzinie. Dużym atutem firmy jest zespół młodych i ambitnych pro-jektantów otwartych na wszystko co nowe i ciekawe, nastawionych na rozwój, zdoby-wanie wiedzy i doświadczenia. BWL-Projekt stale inwestuje w nowe oprogramowanie, a także organizuje i finansuje specjalistycz-ne szkolenia.
Realizacje
Wśród zrealizowanych projektów autorstwa BWL-Projekt są:
budynki wysokie – Sea Towers w Gdyni, Sky Tower we Wrocławiu, Cosmopolitan Twarda 2/4, RONDO 1, PZU Tower, Plati-num Towers, Hotel InterContinental, Mille-nium Plaza, ILMET
budynki o skomplikowanej geometrii, budynki o konstrukcji nadwieszonej lub podciętej – Sea Towers w Gdyni, Cosmo-politan Twarda 2/4, Hotel InterContinental, RONDO 1
budynki zabytkowe podlegające konser-watorowi zabytków (niemające dokumen-tacji archiwalnej, w przeszłości niszczone, palone i odbudowywane) wymagające wymiany konstrukcji i wzmacniania – Ka-mienica hr. Edwarda Raczyńskiego, Hotel Polonia, Dom Pod Gryfami, Dom Towaro-wy SMYK (dawniej CEDET)
realizowane w trudnych i bardzo trud- nych warunkach gruntowych, realizowane na gruntach nasypowych – Sea Towers w Gdyni, KDG w Warszawie, Port Lotniczy im. Fryderyka Chopina w Warszawie Ter-minal 2 z pirsami
budynki z kondygnacjami podziemnymi realizowane w trudnych warunkach hydro-logicznych w osłonie ścian szczelinowych lub w innych technologiach – Hotel Radis-son, Cosmopolitan Twarda 2/4, Platinum Towers, Centrum Bankowo-Finansowe
budynki realizowane w otoczeniu bu-dynków zabytkowych lub zniszczonych, gdzie były szczególnie duże wymagania dotyczące odkształceń i przemieszczeń podłoża gruntowego lub bezpieczeństwa w czasie budowy i późniejszego użytko-
wania – Centrum Bankowo-Finansowe, Metropolitan, Raiffeisen Bank w Warszawie
budynki wymagające ingerencji w kon-strukcje istniejących w sąsiedztwie bu-dynków – Centrum Bankowo-Finansowe
duże obiekty realizowane jednocześnie na wielu frontach robót, wymagające przygotowania w krótkim czasie bardzo dużej ilości dokumentacji projektowej – centra handlowe: CH Wileńska, CH Blue City, CH Arkadia w Warszawie, CH Super-sam w Katowicach i wiele innych.
Na podstawie projektów BWL-Projekt aktu-alnie realizowanych jest 5 inwestycji. Firma opracowuje obecnie 6 nowych projektów w różnych fazach zaawansowania.
▲ Fot. 6. Sea Towers, Gdynia ▲ Fot. 7. Hotel Radisson, Warszawa ▲ Fot. 8. RONDO I, Warszawa
▲ Fot. 5. University Business Center, Warszawa
firmy produkty technologie
44 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
ELKON POLSKA Sp. z o.o.
O firmie
Elkon, założony w Turcji w 1975 roku, to je-den z największych producentów wytwórni betonu w Europie (powyżej 2800 zainsta-lowanych betoniarni w ponad 95 krajach świata). Na przestrzeni 40 lat firma opraco-wała design, wydajną produkcję, szybką in-stalację oraz serwis posprzedażowy ponad 40 modeli węzłów betoniarskich. W ofercie
ELKON POLSKA Sp. z o.o.ul. Starzyńskiego 46b
05-090 Dawidy bankowetel. 22 300 17 58, 608 208 208
faks 22 300 17 59www.ElkonPolska.pl
znajdują się mobilne, pół mobilne i stacjo-narne węzły betoniarskie, a także pompy do betonu, systemy recyklingu betonu, zabu-dowy zimowe, systemy grzewcze wytwórni oraz bardzo szybkie kubełkowe przenośniki betonu. Na życzenie klienta firma wykonuje również projekty specjalne węzłów beto-niarskich, dostosowywane do ich wymagań i możliwości. Oprócz sprzedaży oraz wynaj-mu maszyn oferuje także lokalny magazyn części znajdujący się w Ciechanowie.Spółka zajmuje się również obsługą kon-traktów od strony produkcji betonu z wyko-rzystaniem materiałów klienta.
Węzły Mobile Master oraz Quick Master
Zalety mobilnych i szybko przestawnych wytwórni: łatwy i ekonomiczny transport
– węzły serii Mobile Master – jednostka główna transportowana przy użyciu za-ledwie jednego ciągnika siodłowego, wszystkie urządzenia umieszczone zo-stały na pojedynczym bloku podwozia wyposażonego w tylną oś z oponami
– węzły serii Quick Master – transporto-wane za pomocą możliwie najmniejszej liczby 40" kontenerów lub plandek typu TIR.
łatwe do wykonania fundamenty – wszyst-kie komponenty zainstalowane mogą być na płaskiej betonowej powierzchni, na poziomie gruntu
szybka instalacja i krótki czas uruchamia-nia produkcji (1-2 dni) – główne moduły i przewody są preinstalowane w fabry-kach Elkon, aby zapewnić łatwy i szybki montaż na miejscu
dostępne zasobniki kruszywa typu rzędo-wego oraz kieszeniowego
niewielka powierzchnia instalacji – kom-paktowa budowa stwarza użytkownikom szerokie możliwości produkowania be-tonu nawet na bardzo małych placach budowy
szeroki zakres produktów – w zależności od potrzeb klienta oferujemy mieszalniki talerzowe, planetarne i dwuwałowe o wy-dajnościach od 30 m3/h do 140 m3/h.
technologie produktyfirmy
45Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
Węzły ELKOMIX
Zalety wytwórni stacjonarnych: wysoka wydajność produkcji – szeroki wy-
bór stacjonarnych węzłów betoniarskich o wydajnościach z zakresu od 16 m3/h do 175 m3/h w przypadku maszyn z jednym mieszalnikiem oraz o wydajnościach rzę-du 200 m3/h, 270 m3/h, 300 m3/h, 350 m3/h w przypadku węzłów z podwójnym mie-szalnikiem (na tej samej platformie wy-twórni)
różne rozmieszczenia elementów wytwór-ni – indywidualne projekty węzłów dla przedsięwzięć wymagających specjal-nych rozwiązań; firma może także zapro-jektować stacjonarny węzeł betoniarski na obszarze o ograniczonej powierzch-ni, dokładnie pod wymagania klienta, tak aby zwiększyć zyski zamawiającego z wykorzystania minimalnego placu
produkcja betonu dowolnego rodzaju – możliwość produkcji wysokogatunkowych betonów wielu typów za pomocą różnych mieszalników i ich konfiguracji (do beto-nów mostowych, do kostki brukowej, do betonów architektonicznych za pomocą mieszalników planetarnych, talerzowych oraz dwuwałowych)
wysoka jakość i precyzyjny system pro-dukcji betonu – dzięki zastosowaniu w pełni automatycznego systemu kon-trolnego produkcja betonu o najwyższej jakości jest niezwykle prosta.
Wynajem sprzętu
Firma Elkon zajmuje się wynajmem węzłów betoniarskich, dzięki czemu zamiast kupna klient ma możliwość zaoszczędzenia pie-niędzy na realizowanym kontrakcie oraz ma pewność, że otrzyma beton na czas, zgod-nie z harmonogramem i w ilości na jaką obecnie ma zapotrzebowanie.Elkon oferuje różne węzły betoniarskie mo-bilne oraz szybko przestawne o wydajno-ściach na poziomie 80-360 m3/h, a także maszyny do produkcji stabilizacji czy mie-szania kruszyw o dużych wydajnościach rzędu 300 t/h.Węzły betoniarskie wynajmowane przez firmę, montowane są bezpośrednio na za-pleczu budowy, posadowione mogą być na płytach drogowych, bez konieczności wy-konywania specjalnych fundamentów. Ich instalacja nie wymaga uzyskiwania jakich-kolwiek pozwoleń na budowę czy też oceny oddziaływania na środowisko.Wynajęcie węzła betoniarskiego do obsługi dużej inwestycji staje się opłacalne już przy wielkości produkcji rzędu 30 000 m3 betonu. Dodatkową zaletą maszyn Elkon przezna-czonych do wynajmu jest to, że są to nowe węzły betoniarskie, co minimalizuje ryzyko przestojów w pracy, powodowanych przez awarie.W zależności od potrzeb zamawiającego, węzły mogą być przygotowane do pracy całorocznej dzięki zastosowaniu mobilnej
obudowy maszyny oraz ogrzewania. Mając na uwadze oszczędność kosztów związa-nych z eksploatacją wytwórni oraz dbałość o środowisko naturalne, firma proponuje także opcjonalne wyposażenie instalacji w mobilny system recyklingu betonu.Firma Elkon Polska wynajmuje maszyny dłu-goterminowo, również w niestandardowych sytuacjach, np. w przypadku braku możli-wości zakupu węzła jako środka trwałego przy jednocześnie dużej produkcji betonu na rynek lokalny.
Serwis posprzedażowy
Elkon ma wysoko wykwalifikowany zespół odpowiadający za sprawną, profesjonalną obsługę posprzedażową.Główne cechy obsługi posprzedażowej świadczonej przez firmę to: magazyn części zamiennych wszystkich
typów węzłów betoniarskich Elkon wymagana kontrola i ewentualne korek-
ty systemu automatyki wytwórni betonu mogą być wykonane przez zdalne połą-czenie internetowe
podczas rozruchu wytwórni zespół nadzo-rujący Elkon przeprowadza szkolenie dla operatorów i inżynierów klienta w zakresie użytkowania, konserwacji sprzętu itp.
technologie produktyfirmy
47Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
Płyty gipsowo-włóknowe Fermacell
Rozwiązaniem powyższych problemów są płyty gipsowo-włóknowe Fermacell. Powsta-ją one z gipsu (80%) i włókien celulozy (20%), które pod wpływem wysokiego ciśnienia two-rzą homogeniczną mieszankę w formie twar-dych płyt. W efekcie obróbki technologicznej powstają uniwersalne produkty, idealne do stosowania w systemach suchej zabudowy. Największymi zaletami płyt Fermacell są: wytrzymałość na obciążenia mechaniczne ognioodporność – materiał niepalny kl. A2 odporność na działanie wilgoci paroprzepuszczalność i bezwonność wysoka stabilność i wytrzymałość izolacyjność akustyczna możliwość gięcia dla promienia r ≥ 150 cm
i r ≤ 400 cm (gięcie na mokro na budowie); promień r ≤ 150 cm – gięcie przez wyspe-cjalizowane firmy
ekologiczność (brak chemicznych środ-ków klejących i gruntujących).
Fermacell oferuje uniwersalne płyty bu-dowlane, które są neutralne biologicznie, mają bardzo dobre właściwości przeciw-
PŁYTY FERMACELL – NA ŚCIANY, SUfITY I PODŁOgI
Systemy suchej zabudowy z zastosowaniem płyt gipsowych,
na dobre rozpowszechniły się w budownictwie. Ściany
szkieletowe często zastępują tradycyjne, murowane przegrody,
skracając czas ich wykonania i ograniczając koszty prac
budowlanych. Niestety rozwiązania te nie są pozbawione
wad. Ich struktura ma często ograniczone możliwości ochrony
przed ogniem, wilgocią i hałasem. Także niewielka odporność
mechaniczna poszycia utrudnia właściwy montaż i eksploatację
oraz sprawia, iż pod wszelkie zewnętrzne obciążenia wymagana
jest często dodatkowa konstrukcja wsporcza.
FERMACELL Systemy suchej zabudowy ► ul. Migdałowa 4 ► 02-796 Warszawa► tel. 22 645 13 38 (39) ► faks 22 645 15 59 ► www.fermacell.pl
► www.budowaniedoskonale.pl ► [email protected]
pożarowe oraz znakomicie sprawdzają się w pomieszczeniach wilgotnych. Szereg testów państwowych i przeprowadzonych w niezależnych instytutach potwierdzają, że systemy suchej zabudowy Fermacell to produkty ekonomiczne i zapewniające wysoką jakość. Z tego względu płyty gip-sowo-włóknowe wykorzystywane są w bu-downictwie przemysłowym, użyteczności publicznej, komercyjnym, a także w bu-downictwie mieszkaniowym jedno- i wielo-rodzinnym: do budowy ścian działowych na stalowej
lub drewnianej konstrukcji nośnej jako okładzina ścian masywnych od we-
wnątrz jako poszycie ścian szkieletowych (płyty
gipsowe mogą być stosowane także na zewnątrz, pod warunkiem zastosowania trwałej i skutecznej warstwy elewacyjnej)
do budowy sufitów podwieszonych i za-budowy poddaszy
jako gotowe elementy podłogowe, tzw. suche jastrychy.
Płyty Fermacell na ścianach, jak i na stro-pach (w formie elementów podłogowych, czyli tzw. suchych wylewek) mogą być
stosowane w pomieszczeniach suchych o względnej wilgotności powietrza do 70% i okresowo (do 10 godz.) w pomieszcze-niach o wilgotności względnej powietrza do 85%, zarówno w budynkach nowo realizo-wanych, jak i w obiektach remontowanych lub modernizowanych.Przed malowaniem, tapetowaniem oraz naklejaniem glazury zbędne jest gruntowa-nie płyt, ponieważ w trakcie procesu tech-nologicznego zostały one zabezpieczone przed nadmiernym wchłanianiem wilgoci. Przyklejenie ciężkich płyt z glazury czy ka-mienia można wykonać już na pojedynczej warstwie płyt grubości 12,5 mm, bez ryzyka powstania szkodliwych naprężeń. Podczas montażu na powierzchni ściany: półek, szafek kuchennych i łazienkowych, grzej-ników nie ma potrzeby stosowania dodat-kowej wewnętrznej konstrukcji. Wszystkie te elementy można bezpiecznie zawiesić bezpośrednio na płycie, używając zwykłych wkrętów (30 kg/1 punkt) lub wkrętów z koł-kiem rozporowym do pustych przestrzeni (50 kg/1 punkt). Dodatkowo wyposażenie wnętrz można zaplanować już po zamonto-waniu poszycia ścian. Także zmiana aran-żacji nie ma żadnych ograniczeń.
firmy produkty technologie
48 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Forbuild jest dostawcą szerokiej gamy produktów, także tych o wysokim zaawan-sowaniu technologicznym, stosowanych w budowie obiektów inżynieryjnych. Obec-na działalność firmy to produkcja, sprze-daż, dzierżawa sprzętu oraz usługi monta-żowe własnych produktów i oferowanych technologii.
Klienci Forbuild mogą liczyć na wykwalifiko-waną kadrę i kompleksową obsługę: dział techniczny – projektowanie, doradz-
two sprzedaż – 20 przedstawicieli handlo-
wych w 4 oddziałach, biura i magazyny w Końskich, Warszawie, Gdańsku i So-snowcu.
Do kluczowych produktów Forbuild SA za-liczają się: systemy zbrojenia odginanego BINDAX
i skręcanego BARTEC systemy uszczelniające i dylatacyjne łączniki balkonowe, akcesoria szalunkowe systemy zabezpieczeń na krawędzi
SECUMAX podkładki elastomerowe oraz produkty
i sprzęt do budowy mostów.
System zbrojenia odginanego BINDAX
Zbrojenie odginane BINDAX służy do wyko-nywania pionowych i poziomych połączeń elementów konstrukcji żelbetowych, beto-nowanych etapowo oraz elementów prefa-brykowanych.
SYSTEMY zBROJENIA W OFERCIE FORBUILD SA
Łatwy i szybki montaż, pewność połączenia, oszczędność
czasu i środków. Tak wykonawcy opisują systemy zbrojenia
betonu BINDAX i BARTEC firmy Forbuild SA. Zostały one
wielokrotnie sprawdzone i są chętnie wykorzystywane
na największych polskich inwestycjach jak Warsaw Spire
w Warszawie czy budowa bloków energetycznych
5 i 6 Elektrowni Opole.
Zestawy BINDAX złożone są z podłużnych profili stalowych (szyn) wykonanych z per-forowanej i ocynkowanej blachy stalowej (w profilach osadzone są żebrowane pręty zbrojeniowe). Pręty zbrojeniowe z jednej strony profilu tworzą pętle kotwiące, z dru-giej strony – są do niego przygięte i osłonię-te grubą taśmą z tworzywa sztucznego.Zastosowanie zestawu łączącego BINDAX zapewnia spełnienie wszystkich normo-wych wymagań dotyczących prawidłowego ukształtowania styku zespolenia. Zbrojenie odginane BINDAX ma Aprobatę Technicz-ną nr AT-15-3793/2014 wydaną przez ITB w Warszawie.Zakład produkcyjny Forbuild SA ma Cer-tyfikat ZKP ITB-0353/Z wydany przez ITB w Warszawie. Oznacza to, że producent wdrożył system zakładowej kontroli pro-dukcji i prowadzi badania próbek wyrobu zgodnie z planem badań dla zapewnienia wyrobu o najwyższej jakości.
Zalety systemu: uproszczone wykonywanie przerw robo-
czych i różnego rodzaju dobetonowań
▲ Fot. 1. Systemy BINDAX i BARTEC
pozwala na zachowanie ciągłości oraz wymaganego zakotwienia prętów zbro-jeniowych
specjalnie wyprofilowany kształt perforo-wanej szyny zapewnia prawidłowe przy-gotowanie powierzchni stykowej na połą-czeniu dwóch, realizowanych w różnym czasie elementów
dzięki bardziej szorstkiemu stykowi z optymalnie ukształtowaną bruzdą (wrę-bem), występujące w złączu siły tnące przenoszone są w całości
kształt szyny gwarantuje zachowanie pra-widłowej grubości otuliny betonowej prę-tów zbrojeniowych
szyna wykonana jest z ocynkowanej bla-chy stalowej
kształt i konstrukcja szyny zapewniają stabilność elementu w trakcie betonowa-nia oraz zapobiegają przedostawaniu się betonu do wnętrza profilu
zabezpieczenie prętów zbrojeniowych taśmą z tworzywa sztucznego – per-foracja taśmy pozwala na jej szybkie usunięcie i rozpoczęcie dalszych prac zbrojarskich
▲ Fot. 3. System zbrojenia odginanego BINDAX
▲ Fot. 2. System zbrojenia odginanego BINDAX
technologie produktyfirmy
49Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
FORBUILD SA ► ul. górna 2A ► 26-200 Końskie ► tel. 41 375 13 47 ► faks 41 375 13 48
► www.forbuild.eu ► [email protected]
Fot. 4 ► System zbrojenia
skręcanego BARTEC
łatwy i szybki montaż – element jest mo-cowany do szalunku poprzez przybicie gwoździami
możliwość dopasowania do różnych kształtów szalunków (np. łukowych) oraz elementy niestandardowe na indywidual-ne zamówienie.
Dane techniczne: standardowa długość elementu: 1,25 m szerokości pojedynczych szyn: 60, 80,
110, 140, 160, 190, 220, 240 mm standardowe średnice prętów zbrojenio-
wych: 8, 10, 12, 14, 16 mm rozstaw prętów w szynie: 10, 15, 20, 25,
30 mm średnica gięcia: 6 x Ø (średnica pręta) głębokość wnęki (grubość szyny): 30 mm pręty zbrojeniowe: granica plastyczności
fyk ≥ 500 N/mm2, wytrzymałość na rozcią-ganie ftk ≥ 550 N/mm2
System zbrojenia skręcanego BARTEC
BARTEC to system mechanicznego łączenia (skręcania) prętów zbrojeniowych. Połącze-nie gwarantuje przeniesienie pełnego obcią-żenia i zapewnia 100% nośności pręta.
Elementy systemu BARTEC przeznaczone są do wykonywania: mechanicznego łączenia prętów zbrojenio-
wych w zakresie średnic od 12 do 40 mm kotwienia zbrojenia w konstrukcjach żel-
betowych zespoleń prętów zbrojeniowych z kon-
strukcją stalową.Cały system składa się z prętów gwintowa-nych, tulei łączących i elementów dodatko-wych uzupełniających. Pręty zbrojeniowe tworzące elementy systemu wykonywane są ze stali gatunku BSt500S, B500SP lub innej o lepszych parametrach wytrzymało-ściowych. Najczęściej stosowane jest jako uciąglenie prętów zbrojeniowych na długo-ści elementu lub w miejscach przerw robo-czych w betonowaniu.Zbrojenie skręcane BARTEC ma Aproba-tę Techniczną nr AT-15-8331/2010 wydaną przez ITB w Warszawie oraz Aprobatę Tech-
niczną nr AT/2007-03-1128/1 wydaną przez IBDiM w Warszawie. Zakład produkcyjny For-build ma Certyfikat Zgodności ITB-19881/W wydany przez ITB w Warszawie. Oznacza to, że producent wdrożył system zakładowej kontroli produkcji i prowadzi badania próbek wyrobu zgodnie z planem badań dla zapew-nienia wyrobu o najwyższej jakości.
Zalety systemu: pozwala na zachowanie pełnej nośno-
ści prętów zbrojeniowych w miejscu połączenia
możliwość wykonania połączenia dwóch prętów o różnych średnicach (połączenie redukcyjne)
możliwość połączenia z konstrukcją sta-lową (połączenie spawane)
elementy gwintowane spełniają standar-dy gwintu metrycznego
mniejsze zużycie materiału (brak zakła-dów) dla połączenia doczołowego
łatwy i szybki montaż – nie wymaga sto-
▲ Fot. 5. System zbrojenia skręcanego BARTEC
sowania klucza dynamometrycznego ani innych urządzeń/narzędzi
możliwość wykonania połączenia przez niewykwalifikowanych pracowników – połączenie wykonuje się ręcznie na placu budowy
optyczna kontrola poprawności wykona-na połączenia
plastikowe, różnokolorowe zaślepki i na-kładki pozwalające na łatwą identyfikację prętów zbrojeniowych różnych średnic prętów oraz zapobiegające zabrudzeniu gwintu zarówno wewnątrz tulei łączącej jak i pręta dołączanego
trapezowe listwy montażowe skracają czas montażu elementów do szalunku oraz umożliwiają przeniesienie sił ścinają-cych w miejscu złącza roboczego
możliwość wykorzystania stali własnej inwestora do wykonania prętów gwinto-wanych
możliwość wykonania połączeń bezpo-średnio na budowie z wykorzystaniem kontenerowego, mobilnego zestawu urządzeń.
Systemy BINDAX i BARTEC znajdują zasto-sowanie w większości sektorów budownic-twa, począwszy od ochrony środowiska, poprzez przemysł, infrastrukturę aż po bu-downictwo obiektów handlowo-usługowych i biurowych. Forbuild m.in. poprzez produk-cję własną elementów nietypowych wspie-ra firmy budowlane w wykonawstwie coraz trudniejszych inwestycji jakie realizowane są w Polsce.
technologie produktyfirmy
51Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
Lekkie konstrukcje kratowe łączone w wę-złach płytkami kolczastymi dają możliwość projektowania wiązarów o rozpiętości do 30 m bez podpór pośrednich. Elastyczność tej technologii pozwala na dowolne kształto-wanie połaci dachowej, a także na uzyska-nie poddasza użytkowego z pełną swobodą wykorzystania jego przestrzeni. Kratownice umożliwiają zmniejszenie masy użytego ma-teriału konstrukcyjnego, co sprawia, że dziś jest to najtańsza na rynku technologia drew-niana. Zastosowanie nowoczesnych syste-mów połączeń węzłów konstrukcyjnych, nie-osłabiających przekroju drewna, pozwala na projektowanie konstrukcji szkieletowej z du-żym marginesem bezpieczeństwa. Rozwią-zania te w pełni konkurują z technologiami żelbetowymi i stalowymi. Dodatkowym atu-tem tego systemu jest pełna prefabrykacja, skracająca do minimum czas trwania mon-tażu konstrukcji oraz gwarantująca precyzyj-ne wykonanie poszczególnych elementów. Architektura i projektowanie konstrukcyjne z drewna klejonego są prawie nieograni-czone. Elementy można dowolnie wygi-nać, formować i łączyć, uzyskując ciekawe rozwiązania przestrzeni. Wysoka jakość materiału w połączeniu z nowoczesnym oprogramowaniem statycznym, dającym
DREWNIANE KONSTRUKCJE NOŚNE
Drewno coraz większą popularność zdobywa dzięki swojej
naturalności, a także precyzji i łatwości, z jaką można wykonać,
montować i rozbierać konstrukcje. Technologie konstrukcji
drewnianych ze względu na użycie surowców odnawialnych
i możliwość utylizacji osiągnęły poziom pełnego bezpieczeństwa
projektowego i użytkowego. Drewniane konstrukcje nośne
wykonywane są zasadniczo w trzech technologiach:
tradycyjnej, z drewna klejonego oraz jako wiązary kratowe.
KASPER Polska Sp. z o.o. ► ul. Metalowców 6 ► 44-109 gliwice ► tel./faks 32 270 45 08 (09)
► www.kasperpolska.pl ► [email protected]
możliwość modelowania połączeń w ob-razie trójwymiarowym, a także dokładność obróbki drewna na maszynach CNC gwa-rantują precyzyjną realizację zadania. Kon-strukcje z drewna klejonego wyróżnia duża wytrzymałość ogniowa wynikająca z masy elementu. Cechuje je wysoki stopień prefa-brykacji oraz oszczędność w wyniku opty-malizacji na etapie projektowania. Klasyczne konstrukcje stanowią głównie tradycyjne rozwiązania konstrukcji dachu z drewna litego i klejonego. Nowoczesne maszyny CNC przeznaczone do obróbki drewna wraz z oprogramowaniem do projek-towania konstrukcji drewnianych pozwalają znaleźć innowacyjne sposoby projektowania więźb. Maszyny CNC przeznaczone do pro-dukcji seryjnej są w pełni zautomatyzowane, sterowane komputerowo automatycznie wy-konują wszystkie niezbędne czynności – cię-cie, frezowanie, wiercenie, w tym obracanie elementu. Pozwalają na precyzyjną obróbkę drewna z milimetrową dokładnością bez konieczności ręcznego pomiaru elementu. Rozwiązanie to dzięki precyzji wykonania cięć i jakości elementów konkuruje z więź-bami wykonywanymi metodą tradycyjną. Przyspiesza i ułatwia wykonanie połączeń elementów konstrukcji na budowie.
▲ Fot. 1. Amfiteatr, Bytom
Agnieszka Klimowicz-ŁabnoKASPER Polska Sp. z o.o.
Firma Kasper Polska Sp. z o.o. oprócz powyżej opisanych systemów konstrukcji drewnianych zajmuje się również projek-towaniem niestandardowych rozwiązań z zastosowaniem najnowocześniejszych dostępnych na rynku światowym połączeń i okuć ciesielskich. Projektuje i wykonuje drewniane budynki w systemach szkieleto-wych lekkich oraz ciężkich. Wiązary i więźby dachowe produkcji firmy Kasper można znaleźć w budynkach su-permarketów, halach produkcyjnych i spor-towych, domach jedno- i wielorodzinnych, nadbudowach, a także w rozwiązaniach nietypowych i skomplikowanych technicz-nie konstrukcjach.
▲ Fot. 2. Dom jednorodzinny, Zbrosławice
firmy produkty technologie
52 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Bezpieczeństwo konstrukcji
Silikatowe elementy murowe charaktery-zują się najwyższą wytrzymałością (nawet 35 N/mm2) spośród wszystkich materiałów budowlanych używanych do wznoszenia murów zapewniając maksymalne bezpie-czeństwo użytkownikom budynków. Ściany konstrukcyjne wykonane z silikatowych ele-mentów murowych wykonuje się przeważ-nie jako ściany jednowarstwowe. Głównym zadaniem ściany konstrukcyjnej oprócz przenoszenia ciężaru własnego jest prze-noszenie obciążeń dodatkowych np. z da-chu czy stropu. Zgodnie z normą PN-EN 1996-1-1+A1:2013-05/NA:2014-03 Euro-kod 6. Projektowanie konstrukcji murowych. Część 1-1: Reguły ogólne dla zbrojonych i niezbrojonych konstrukcji murowych [N1] minimalna grubość ściany konstrukcyjnej zależy od wytrzymałości charakterystycz-nej. W przypadku gdy fk ≥ 5 N/mm2 minimal-na grubość ściany powinna wynosić 10 cm, a gdy jest to ściana usztywniająca 18 cm. W tablicy 1 podano jako przykład nośno-ści ścian konstrukcyjnych wewnętrznych grubości 18 cm obciążonych symetrycznie stropem o jednakowej rozpiętości. Wszystkie ścienne elementy murowe produ-kowane przez Grupę SILIKATY z uwagi na parametry geometryczne zalicza się do 1 grupy elementów murowych (wyjątek stano-
SYSTEM SILIKATYA SPEŁNIENIE WYMAgAń PODSTAWOWYCH
SYSTEM SILIKATY pozwala na wzniesienie wszystkich rodzajów
ścian spełniających, z dużą nadwyżką wymagania wynikające
z obowiązujących przepisów i norm takie jak: bezpieczeństwo
konstrukcji, bezpieczeństwo pożarowe, bezpieczeństwo
użytkowania, oszczędność energii i ochrona cieplna, higiena,
zdrowie, ochrona środowiska, ochrona przed hałasem oraz
zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych.
wi pustak wentylacyjny PW). Stosowanie ele-mentów murowych grupy pierwszej jest nie tylko gwarancją jednorodnego rozkładu na-prężeń w murze, ale także w odniesieniu do punktu 6.1.(6) z normy [N1] są to materiały, które mogą zostać użyte w okolicy naprężeń skupionych (np. w okolicy nadproży).
Bezpieczeństwo pożarowe
Materiał budowlany i wykonane z niego ściany określają dwa parametry związane z bezpieczeństwem pożarowym: reakcja na ogień oraz klasa odporności ogniowej. W ramach Unii Europejskiej wprowadzono jednolite klasy ze względu na reakcję na ogień. Najbezpieczniejszymi materiałami
▼ Tablica 1. Minimalna nośność ścian wewnętrznych pełnych (bez otworów) obliczona w przekroju górnym, dolnym i środkowym analizowanej ściany – NRd,i * [kN/m]; spoiny zwykłe i cienkie, model ramowy, kategoria wykonania robót – B (w nawiasach podano przybliżoną liczbę kondygnacji)
Dorota Kajka Grupa SILIKATY Sp. z o.o.
Klasa wytrzymałości fb [N/mm2]
Grubość muru t = 180 mm
M5 M10 M20 cienka spoina
15 319,2(IV)
393,1(V)
484,0(VI)
394,4(IV)
20 390,6(V)
480,8(VI)
591,8(VII)
503,6(VI)
30 518,7(VI)
638,6(VIII)
786,3(IX)
710,8(VIII)
* NRd,i = NRd,1 lub NRd,2 lub NRd,m (1 – przekrój górny, 2 – przekrój dolny, m – przekrój środkowy)
są wyroby niepalne w klasie A1. Silikaty, rów-nież te zawierające pigmenty koloryzujące, np. SILIKAT S, decyzją Komisji Europejskiej (nr 96/603/EC, 2000/605/EC, 2003/424/EC) zostały zaklasyfikowane ze względu na reak-cję na ogień w klasie A1, a więc są materia-łem całkowicie niepalnym, zapewniającym maksymalne bezpieczeństwo użytkownikom wzniesionych budynków.
Bezpieczeństwo użytkowania
Silikatowe elementy murowe charakteryzu-ją się odpornością na korozję biologiczną i chemiczną, są materiałem trwałym, dzięki czemu mogą być stosowane do ścian funda-mentów i piwnic. W ofercie Grupy SILIKATY
technologie produktyfirmy
53Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
Grupa SILIKATY Sp. z o.o. ► Kruki, ul. Nowowiejska 33 ► 07-415 Olszewo-borki ► tel./faks 29 760 29 08, 29 760 29 19
► www.grupasilikaty.pl ► [email protected]
▼ Tablica 2. Parametry techniczne elementu murowego SILIKAT F25
zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych
Zrównoważone budownictwo to nie tylko obowiązujący dziś trend, ale również realne działania, które umożliwiają realizację inwe-stycji odpowiadającej założeniom ekolo-gicznym, ekonomicznym oraz ergonomicz-nym. Silikaty są przyjazne dla środowiska. Materiał po rozbiórce może być zmielony i ponownie użyty do produkcji, natomiast umieszczony w gruncie jako gruz nie po-woduje jego skażenia. Zalety tak prostego materiału, jakim są bloczki silikatowe, sprawiają że zyskuje on coraz większe uznanie nie tylko wśród inwestorów indywidualnych, ale także firm deweloperskich, czy ekip wykonawczych. Elementy wapienno-piaskowe to nowo-czesny materiał budowlany, wykonany z tradycyjnych surowców, który pozwala na oszczędności na każdym etapie budowy, a później także podczas wieloletniej eks-ploatacji obiektów. Projektując i wykonując przegrodę funkcyjną z silikatów możemy mieć pewność, że spełni wszystkie wy-magania podstawowe stawiane obecnie ścianom.
Wymiary(L/B/H) [mm]
Wytrzy- małość [N/mm2]
Klasagęstości
Mrozood- porność[cykle]
Nasiąkli- wość
Współczynnik λ [W/(mK)]
Masa[kg]
500/250/140 20 1,6 50 < 16% 0,61 27
500/250/140 25 1,8 50 < 16% 0,81 29
znajduje się produkt przeznaczony do wy-konywania ścian poniżej poziomu terenu – SILIKAT F25 (tablica 2). Optymalne wymia-ry, masa, specjalne uchwyty pozwalają na proste i wygodne przenoszenie bloczka oraz ustawianie w murze, a dokładność wymiaro-wa T2 (±1 mm) umożliwia wykonanie muru zarówno na cienkiej jak i tradycyjnej spoinie.Wszystkie wyroby są mrozoodporne, dlatego można je stosować w środowisku mokrym z występującym mrozem i środkami odla-dzającymi (zgodnie z normą PN-EN 1996- -2:2010/NA:2010 jest to środowisko MX3).
Oszczędność energii i ochrona cieplna
Ochronę przed utratą ciepła z budynku zapewnia odpowiedni system ocieplenia. W ścianie jednowarstwowej z ociepleniem sam mur nie musi być przegrodą termoizola-cyjną, natomiast powinien akumulować cie-pło oraz przenosić obciążenia. Dzięki swoim właściwościom, silikaty dobrze akumulują ciepło. Umożliwia to dłuższe zachowanie komfortowych warunków we wnętrzach, a chwilowe wyłączenie ogrzewania nie na-raża domu na jego szybkie wychłodzenie. Cecha ta jest wynikiem dużej gęstości blocz-
ków silikatowych, która wynosi od 1400 do 2000 kg/m3.
Higiena, zdrowie, ochrona środowiska
Silikaty są wytwarzane z naturalnych surow-ców takich jak: piasek (90%), wapno (7%) i woda (3%), tym samym stężenie pierwiast-ków promieniotwórczych jest w nich mini-malne i wynosi zaledwie f1 < 0,16 Bq/kg, f2 < 20 Bq/kg, przy czym obowiązujące nor-my to f1 < 1,2 Bq/kg, f2 < 240 Bq/kg.
Ochrona przed hałasem
Z silikatów można w prosty sposób wykonać ściany budynku o bardzo dobrej izolacyjności akustycznej i zagwarantować ciszę wewnątrz pomieszczeń (tab. 3). Izolacyjność akustycz-na ścian rośnie wraz z ich masą, dlatego duża masa silikatów jest ich zaletą. Praktycznie tylko z silikatów można wymurować jedno-warstwowe ściany spełniające wymagania stawiane ścianom międzymieszkaniowym. W SYSTEMIE SILIKATY dostępne są elementy SILIKAT A oraz SILIKAT APLUS, które pozwalają na wybudowanie mieszkania o podwyższo-nym standardzie akustycznym (tab. 3).
▼ Tablica 3. Wskaźniki oceny przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej jednowarstwo-wej przegrody wewnętrznej w budynku
Wymagana wartość izolacyjności akustycznej R’A1
Popra-wka Ka**
SILIKAT APLUS SILIKAT A
gr. 18 cm gr. 25 cm gr. 18 cm gr. 25 cm
Ściana międzymieszkaniowa
wg PN-B-02151-2:1999 50 dB 3/2 52/53 dB 55/56 dB 51/52 dB 53/54 dB
Ściana międzymieszkaniowa* 53-55 dB 3/2 –/53 dB 55/56 dB – 53/54 dB
* wg planowanych wymagań dla budynków o podwyższonym standardzie izolacyjności akustycznej ** wg instrukcji ITB 406/2005 Metody obliczania izolacyjności akustycznej między pomieszczeniami
w budynku wg PN-EN 12354-1:2002 i PN-EN 12354-2:2002 Wartości poprawki Ka dla ścian o długości 3 m < l ≤ 6 m oraz l > 6 m: ściany zewnętrzne z SILIKATU gr. 18 cm, stropy żelbetowe pełne gr. 20 cm, ściana boczna z SILIKATU N8 lub SILIKATU N12
technologie produktyfirmy
55Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
Niewątpliwie każdy z inwestorów oczekuje, żeby budowa była wykonana jak najprecy-zyjniej i przede wszystkim zgodnie z pro-jektem. Należy zwrócić szczególną uwagę na klatkę schodową, która niestety często okazuje się tzw. piętą achillesową popraw-nej realizacji. Problem ten można jednak łatwo rozwiązać, decydując się na żelbetowe schody prefa-brykowane. Inwestor będzie mógł cieszyć się dokładnością oraz trwałością wykona-nego zgodnie z projektem biegu, a wyko-nawca bezproblemową realizacją inwestycji oraz szybkim czasem montażu. Ponadto dla tych inwestorów, dla których ważna jest moda architektoniczna, dążąca do ekspo-nowania licowego betonu, możliwość wy-konania biegów schodowych w wersji „na surowo” jest z pewnością nietypową propo-zycją wartą szczególnego zainteresowania. Biorąc pod uwagę napięte terminy, wysokie koszty utrzymania zaplecza technicznego, trudne warunki na budowie, czasochłon-ność, a w ostatnim czasie również i proble-my z doświadczonymi specjalistami, unie-
ŻELBETOWE SCHODY PREFABRYKOWANE W bUDOWNICTWIE
Schody w budownictwie wymagają niewątpliwie wielkiej uwagi
zarówno w zakresie architektonicznym, konstrukcyjnym, wizual-
nym, jak i wykonawczym. Przed ich wykonaniem jeszcze na eta-
pie projektowym ważne jest, by znać odpowiedź na co najmniej
kilka aspektów tak, aby uniknąć ewentualnych niespodzianek
w późniejszym okresie wykonawczym, a przede wszystkim
użytkowym. Trzeba zatem ustalić przeznaczenie schodów, do-
brać podstawowe parametry gabarytowe, określić częstotliwość
użytkowania, kształt, a także materiał, z którego będą wykonane.
Lechma EKO BUD Sp. z o.o. ► ul. Strzeszyńska 30 ► 60-479 Poznań ► tel. 608 798 927
► www.lechma-ekobud.pl ►[email protected]
Artur ZasadniLechma EKO BUD Sp. z o.o.
możliwiające satysfakcjonujące i poprawne wykonanie biegów schodowych bezpo-średnio na miejscu inwestycji, narzuca się wręcz konieczność produkcji ich w wyspe-cjalizowanych zakładach wytwórczych. Jest to korzyść zarówno dla ekip wykonawczych, jak i deweloperów, którzy chcąc oddać pla-nowo gotowy obiekt wysokiej jakości jak najszybciej w ręce inwestora, decydują się na prefabrykację. Szczególnie jeżeli chodzi o tak skomplikowane elementy, jakimi są schody. Daje to obopólną korzyść dla wy-konawcy oraz inwestora, ponieważ dzięki bezbłędnemu, sprawnemu i precyzyjne-mu wykonaniu koszty inwestycji mogą być znacznie niższe.Przykładem schodów bardzo pożądanych przez przyszłych użytkowników domów jedno-, wielorodzinnych, szeregowych oraz bliźniaczych są schody zabiegowe. Są to biegi, których konstrukcja pozbawiona jest spocznika, a dzięki zróżnicowanej szeroko-ści stopni udaje się w sposób funkcjonal-ny, bezpieczny i jednocześnie estetyczny połączyć ze sobą dwie sąsiadujące kondy-
gnacje. Schody zabiegowe doskonale inte-grują się z niewielkimi wnętrzami, spełniając przy tym komfortowe funkcje użytkowe. Po-zwalają w ten sposób zachować całkowitą mobilność pomiędzy piętrami, nie ujmując jednocześnie estetyce wnętrz. W schodach tych, wykonywanych z wy-korzystaniem niemieckiej technologii form stalowych, parametry są dobierane tak, aby przy wykorzystaniu minimalnego powierzch-niowo obszaru, zapewnić komfort i zgod-ność z polskimi oraz unijnymi normami użyt-kowania. Stopnie na zabiegu nie wychodzą z jednego punktu, jak w większości przypad-ków wykonania „na mokro” i pozostawiają możliwość oparcia stopy nawet w skrajnych miejscach, przez zapewnienie minimalnej głębokości stopnia przy wewnętrznej kra-wędzi. To rozwiązanie daje bezpieczeństwo użytkownikowi, a w szczególności dzieciom, które nie spadną trzymając się wewnętrznej poręczy (w rzucie projektowym biegów jest to sytuacja, w której wszystkie stopnie „wy-chodzą” wachlarzowo z centralnego punktu wewnątrz zabiegu).
firmy produkty technologie
56 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Cechami szczególnymi prowadzonych prac było betonowanie w jednym cyklu ścian bocznych o wysokości do 13,00 m oraz w dwóch etapach ścian czołowych o wy-sokości do 18,50 m. Należało przy tym uwzględnić, że ściany po stronie wewnętrz-nej są stożkowe. Grube na 1,00 m w pod-stawie stają się cieńsze, osiągając 0,50 m na wysokości 6,50 m. Problem został roz-wiązany przez NOE-Bekistingtechniek za pomocą wielkopowierzchniowych płyt sza-lunkowych ze zintegrowanymi pasami sys-temu szalunków NOEtop.
WIELKOfORMATOWE CIĘŻKIE DESKOWANIE ŚCIAN NOEtop
Holenderski generalny wykonawca Cordeel (Zwijndrecht)
zbudował w Europort Rotterdam, trzecim pod względem
wielkości porcie morskim świata i największym w Europie,
magazyn dla towarów masowych o kubaturze 65 000 m3
(długości 170 m i szerokości 52 m). Korzystał przy tym
z systemu szalunków opracowanego dla niego przez
NOE-Bekistingtechniek (Arkel), holenderską firmę córkę
przedsiębiorstwa NOE-Schaltechnik (Süssen).
Płyty szalunkowe o powierzchni ponad 14 m2
System NOEtop firmy NOE wyróżnia się licznymi zaletami. Przykładowo w wielko-powierzchniowych płytach szalunkowych można dowolnie wybierać położenie punk-tów sprężania w obrębie pasów, co pozwala na dużą elastyczność stosowania. Dodat-kowym wsparciem dla systemu są wymiary w jakich system jest oferowany przez produ-centa. NOEtop dostępny jest w wysokości od 0,66 do 5,30 m i szerokości od 0,25 do
Karol OrtyńskiNOE–PL sp. z o.o.
5,30 m. Wszystkie elementy szalunku mogą być zestawiane ze sobą zarówno w pionie jak i w poziomie – nie wychodząc poza ra-ster płyt – a przy tym stale utrzymywana jest wytrzymałość na parcie betonu wynosząca 88 kN/m2. Dla osób odpowiedzialnych za plac budowy w Rotterdamie jeszcze inny powód był decydujący o wyborze systemu NOEtop – można go otrzymać także w wer-sji XXL, tzn. o wymiarach płyt 5,30x2,65 m. Dzięki temu powierzchnię ponad 14 m2 można szalować jednym elementem – po-zwala to na oszczędność czasu i kosztów.
technologie produktyfirmy
57Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
NOE–PL sp. z o.o. ► Jeziorki 84 ► 02-863 Warszawa ► tel. 22 853 00 91
► www.noe.pl ► [email protected]
Ściany o grubości malejącej wraz z wysokością
Przy budowie hali magazynowej w Rotter-damie prowadzący betonowanie w pierw-szym etapie wykonali szalunek o wysokości 13,00 m, zbudowali zbrojenie i uzupełnili je najpierw wysokim na 6,00 m szalunkiem za-mykającym. W trakcie betonowania został on podwyższony o kolejne 7,00 m. Taki spo-sób działania umożliwił dobre zagęszczenie dolnych fragmentów ścian. Ponieważ w hali miały być składowane materiały luzem, pla-niści musieli także uwzględniać ich nacisk na ściany. Spowodowało to, że grubość ścian sukcesywnie maleje z wysokością. I tak u dołu wynosi ona 1,00 m, a u góry tylko 0,50 m. Dzięki zintegrowanym pasom płyt wielkopowierzchniowych NOEtop, moż-liwe było sprężanie w poziomie pomimo stożkowych ścian. W obrębie pasów poło-żenie punktów sprężania można wybierać dowolnie. W związku z tym szalunek można było łatwo ustawić z nachyleniem pod wy-maganym kątem. Po ukończeniu pierwsze-go etapu betonowania, prowadzący prace zastosowali inny produkt NOE-Schaltechnik – pomost roboczy NOE AB 300.
Bezpieczna praca na pomostach roboczych NOE
Szerokość robocza wykorzystanych pod-czas prac pomostów AB 300 wynosi 2,10 m, a dopuszczalny ciężar użytkowy 300 kg/m2. Pomost można wyładować na placu bu-dowy bezpośrednio z samochodu ciężaro-
wego. Montaż jest szybki dzięki zastosowa-niu samozabezpieczających się haków do zawieszania. AB 300 dostępny jest w do-stosowanych do zastosowań praktycznych wersjach, które przeznaczone są dla na-rożników zewnętrznych lub wewnętrznych. Może być zawieszany zarówno centralnie jak i niecentralnie (do 25 cm). Producent oferuje ponadto elementy przejściowe po-zwalające użytkownikowi na łatwe przecho-dzenie na pomost roboczy zainstalowany powyżej i poniżej. W związku z tym NOE AB 300 umożliwił pra-
cownikom budowlanym z Rotterdamu wy-konywanie szalowania również elementów zamykających ścianę. Dzięki temu w dru-gim etapie prac, wykonane zostało betono-wanie części górnej. Tak zorganizowane prace z wykorzysta-niem systemów NOEtop i AB 300 pozwoliły generalnemu wykonawcy zbudować halę magazynową w krótkim czasie – prace be-toniarskie rozpoczęły się pod koniec sierp-nia 2013 r. i zakończyły się w listopadzie 2013 r. Budynek został oddany do użytku już w pierwszym kwartale 2014 r.
technologie produktyfirmy
59Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
RECTOR Polska Sp. z o.o.
O firmie
RECTOR Polska jest filią francuskiej grupy Rector Lesage, która działając na tamtej-szym rynku od ponad 60 lat jest jednym z liderów w zakresie produkcji prefabryka-tów z betonu sprężonego. W Polsce firma rozpoczęła działalność w 2003 r., zapewnia-jąc jak najlepsze rozwiązania konstrukcyj-ne systemów stropowych RECTOBETON i RECTOLIGHT.
RECTOBETON
RECTOBETON to belkowo-pustakowe, prefabrykowane stropy sprężone. Składają się ze strunobetonowych belek stropowych oraz wypełnień w postaci żwirobetonowych, wibroprasowanych pustaków. Uzupełnie-niem systemu są: zbrojenia przypodpo-rowe, zgrzewane maty siatki stalowej oraz
RECTOR Polska Sp. z o.o.ul. Śląska 64E
32-500 Chrzanówtel. 32 626 02 60faks 32 626 02 61
beton monolityczny wylewany na budowie. System RECTOBETON przeznaczony jest do budownictwa mieszkaniowego jedno- i wielorodzinnego oraz budynków niemiesz-kalnych, w tym użyteczności publicznej. Uzyskiwane rozpiętości wahają się od 1 do 10 m. Wysokość stropu (zależna od rozpię-tości i obciążeń) wynosi od 16 do 34 cm, zaś osiowy rozstaw belek w systemie – 59 lub 60 cm. Minimalna grubość nadbetonu równa się 4 cm. W zależności od zastoso-wanego układu masa stropu osiąga wartość 235 kg/m2 lub więcej. Minimalne zużycie be-tonu jest równe 48 dm3/m2. Stropy zabezpie-czone tynkiem gipsowym na siatce osiągają ognioodporność od REI 60 do REI 240.
RECTOLIGHT
Strop systemowy RECTOLIGHT jest al-ternatywą wobec standardowego stropu z wykorzystaniem pustaka betonowego. W jego skład wchodzą sprężone belki RS oraz ultralekkie wypełnienie międzybelko-we wykonane z wytrzymałego drewna pra-sowanego. Znajduje zastosowanie w no- wych budynkach mieszkalnych i użyteczno-ści publicznej oraz przy wymianach stropów w starych kamienicach. Nowoczesna kon-strukcja stropu uzyskuje ognioodporność REI 60. RECTOLIGHT dwukrotnie przy-śpiesza montaż i redukuje koszt transpor-tu (jedna paleta wypełnienia wystarcza na wykonanie nawet do 90 m2 stropu). Uzyski-wane rozpiętości w systemie RECTOLIGHT wahają się między 1,8 m i ponad 8,0 m. Łatwość w cięciu i wykonywaniu otworów
sprawia, że strop RECTOLIGHT jest bar-dzo elastyczny i dopasowany do każdego projektu.
Szalunek tracony wieńca
W celu ułatwienia i przyspieszenia kolejnych etapów budowy, firma RECTOR wprowadzi-ła do swojej oferty najtańszy system sza-lunkowy, niezwykle lekki i szybki w monta-żu. Eliminuje on wszelkie mostki termiczne wieńca, nie wymaga tradycyjnych desko-wań i jest uniwersalny do wszystkich rodza-jów ścian i stropów. Jego elementy można łatwo dociąć pod każdy wymiar, a montuje się je za pomocą pianki, kleju lub kołków. W systemie tym nie ma kształtek wewnętrz-nych, ponieważ belki stropowe sprężone RECTOR można opierać bezpośrednio na murze. Nowoczesny element szalunkowy wieńca może służyć nie tyko za oszczędny i prosty w montażu szalunek tracony, ale również jako dodatkowa izolacja termiczna stropu, szczególnie polecana przy zastoso-waniu ścian jednowarstwowych. Jest to tak-że bezpieczna alternatywa dla tradycyjnych deskowań, których montaż na wyższych kondygnacjach jest utrudniony.
▲ Fot. 1. Belka stropowa
▲ Fot. 2. RECTOBETON ▲ Fot. 3. RECTOLIGHT ▲ Fot. 4. Szalunek tracony wieńca
firmy produkty technologie
60 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
RMIG sp. z o.o.
O firmie
RMIG jest światowym producentem blach perforowanych i produktów pochodnych. Dzięki temu może zaoferować doświadcze-nie i wsparcie, jak również dostęp do sieci specjalistów i dostawców w całej Europie. Z klientami dzieli się pasją, wiedzą i doświad-czeniem w wykorzystaniu blach perforowa-nych w przestrzeni miejskiej. Począwszy od wstępnych koncepcji poprzez wizualizację, produkcję próbek po wytworzenie finalnego produktu, koncepcja RMIG City Emotion kre-atywnie wykorzystuje możliwości zastosowa-nia blach perforowanych.Doświadczeni technolodzy RMIG mogą przyjmować zapytania w formie rysunków CAD, w formatach 2D i 3D, optymalizując czas przygotowania i produkcji prototypów. Firma służy wsparciem na każdym etapie – od projektu poprzez dobór właściwych materiałów do obróbki powierzchniowej. Pra-cownicy działu rozwoju pomagają znaleźć za każdym razem optymalne rozwiązania. Firma oferuje blachy perforowane, przetłaczane, siatki cięto-ciągnione o niestandardowych wzorach, wszelkich kształtach i wielkościach.Poniżej przedstawionych jest kilka najnow-szych realizacji z użyciem blach perforowa-nych.
RMIG sp. z o.o.ul. Pokrzywno 4A61-315 Poznań
tel. 61 88 63 270 faks 61 88 63 279
www.rmig.com [email protected]
Fale na fasadzie budynku nowej auli muzycznej
Regularnie pojawiające się fale są idealnym elementem dekoracyjnym na budynku auli muzycznej Borupgaard Gimnasium w Da-nii. Sweco Architekci zaprojektowali nowy budynek auli, a artysta Helle Hove stworzył rysunki na fasadzie. Grupa RMIG wykonała panele z trzymilimetrowego anodowane-go aluminium z niepowtarzalnym wzorem perforacji, który stanowi elegancki element ozdobny nowej części szkoły.
z przeciwsłoneczną, zmniejszającą koniecz-ność chłodzenia pomieszczeń.Wykorzystanie listew z perforowanego alu-minium umożliwiło stworzenie doskonałych warunków dla imprez sportowych i kultu-ralnych w eleganckiej bryle nowoczesnego budynku. Grupa RMIG dostarczyła blachy perforowane z aluminium o grubości 2 mm, a podwykonawca – Nouvelle Metallerie Pavageau wykonał gięcie oraz malowanie.
Perforowany corten – klasyka i nowoczesność
Podczas pracy nad renowacją Château de Cangé opodal Saint-Avertin we Francji, architekt Dominique Blondel stworzył wizję połączenia klasyki z nowoczesnością. Aby to osiągnąć zdecydowano się na zastoso-wanie stali corten. RMIG wyprodukowało 130 m2 perforacji w cortenie z funkcją de-koracyjnych paneli przeciwsłonecznych. Wybór tego materiału stworzył dynamiczny kontrast na fasadzie odrestaurowanego zamku, którego widok będzie cieszył kolej-ne pokolenia.
▲ Fot. 1. Château de Cangé we Francji
▲ Fot. 3. Vendéspace© we Francji ▲ Fot. 4. Château de Cangé we Francji
▲ Fot. 2. Borupgaard Gimnasium w Danii
Funkcja fasadowa i przeciwsłoneczna blach
perforowanychArchitekci z Biura Architektonicznego Paul Chemetov przy projektowaniu areny spor-towej Vendéspace© w Mouilleron le Cap-tif we Francji, zdecydowali się na śmiałe rozwiązanie łączące funkcję fasadową
firmy produkty technologie
62 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Jedną z właściwości elementu ścienne-go jest izolacyjność akustyczna od tzw. dźwięków przenoszonych przez powietrze. Parametr ten określany jest wartością Rw, ewentualnie z poprawkami C i Ctr. Jest to wartość izolacyjności akustycznej wyzna-czona w warunkach laboratoryjnych. Nie należy jej mylić z izolacyjnością akustycz-ną ściany wykonanej w danym budynku.
Obliczenia izolacyjności akustycznej
Aby sprawdzić wartość izolacyjności aku-stycznej przegrody z konkretnego mate-riału, w laboratorium buduje się ścianę między dwiema komorami. Wówczas nie muruje się pod presją czasu. Spoiny po-między bloczkami i pustakami ściennymi wykonuje się na pełną spoinę i za każdym razem dokładnie dociska elementy do siebie. Szczelnie wypełnia się połączenia ściany z innymi ścianami i stropami. Tynk układa się dokładnie i raczej nie oszczędza na jego grubości. Dla tak wykonanej przegrody określa się wartość Rw. Następnie pomniejsza się ją o poprawkę C lub Ctr (w zależności od tego, czy ściana jest przegrodą wewnętrz-ną budynku czy zewnętrzną) oraz odej-muje 2 dB (ze względu na badania w wa-runkach laboratoryjnych). W przypadku
ŚCIANA AKUSTYCzNA bEZ bŁĘDÓW
Coraz częściej się zdarza, że w trakcie odbioru budynku
przeprowadzane są na zlecenie inwestora badania akustyki
przegród. Aby uniknąć przykrych niespodzianek w wynikach
takich badań, warto wiedzieć, od czego zależy izolacyjność
akustyczna ściany oraz jak uzyskać jej wymaganą wartość.
przegród wewnętrznych należy dodatkowo odjąć od 1 do 6 dB z uwagi na tzw. przeno-szenie boczne (w typowym budownictwie ze stropami masywnymi poprawka wynosi najczęściej od 1 do 4 dB). Po wykonaniu tych obliczeń uzyskuje się wartość R’A1, czyli wskaźnik oceny przybliżonej izolacyj-ności akustycznej przegrody wewnętrznej w budynku. Nie może ona być mniejsza od wartości określonej w normie PN-B-02151--03:1999. Na przykład ściany wewnętrzne pomiędzy mieszkaniami muszą po wybu-dowaniu osiągnąć wskaźnik R’A1 nie mniej-szy niż 50 dB.
Właściwe wykonawstwo
Chcąc osiągnąć w budynku zakładaną wartość wskaźnika izolacyjności akustycz-nej trzeba przestrzegać kilku podstawo-wych zasad. Przed przystąpieniem do wykonywania
przegrody należy szczegółowo zapoznać się z wytycznymi producenta wyrobów. Warto ponadto wiedzieć, że murowa-nie ścian na tzw. pełną spoinę pionową i poziomą najczęściej okazuje się najlep-szym rozwiązaniem. Praktyka pokazuje, że pozostawianie pustych spoin piono-wych w elementach, które mają ukształ-towane tzw. pióro-wpust, i w elementach
bez ukształtowanego takiego połączenia nie pozwoli na uzyskanie oczekiwanej izolacyjności akustycznej.
Ściany trzeba łączyć ze sobą za pomocą wiązań murarskich (sztrabów, strzępi) – najlepiej w co drugiej warstwie unikając łączników metalowych.
Szczelinę ściany pod stropem należy wy-pełnić w następujący sposób: najpierw z jednej strony ścianę otynkować, po wy-schnięciu tynku od drugiej strony w szcze-linę włożyć wełnę mineralną (nie stosować styropianu ani pianki montażowej), a na-stępnie otynkować ścianę z drugiej strony. Można tu również zastosować systemowe rozwiązania z taśmami i kitami.
Na ścianie między mieszkaniami trzeba unikać montażu gniazd i puszek insta-lacyjnych wpuszczanych w ścianę. Jeśli muszą się tam znaleźć, nie należy ich in-stalować w tym samym miejscu po obu stronach ściany.
Przepusty instalacji rurowych powinno się dodatkowo doszczelniać masami elastycznymi. Należy unikać rur przyłą-czeniowych grzejników od jednego pio-nu do dwóch różnych mieszkań przez ścianę.
Bez zgody projektanta nie wolno zmie-niać rodzaju tynków wewnętrznych. Zastosowanie lżejszego i cieńszego tynku gipsowego na ścianie, na której
▲ Fot. 1. Bloczek Leca® BLOK akustyczny 24/20
mgr inż. Andrzej Dobrowolskimarka Weber Leca®
technologie produktyfirmy
63Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
Saint-Gobain Construction Products Polska sp. z o.o. marka Weber Leca® ► ul. Krasickiego 9 ► 83-140 gniew ► tel. 58 772 24 10 (11)
► www.lecadom.pl ► [email protected]
▲ Fot. 2. Ściana akustyczna z Leca® BLOK gwarantuje ciszę i spokój
zalecono użycie tynku cementowo- -wapiennego, skutkuje obniżeniem masy powierzchniowej nawet o 30-40 kg, a to obniża izolacyjność przegrody nawet o kilka decybeli.
Przy zastosowaniu płyt gipsowo-kartono-wych w przegrodach należy unikać mon-tażu na tzw. placki, ponieważ powoduje to pozostawienie w przekroju przegrody pustek, które działają jak pudła rezonan-sowe.
Jastrychy posadzkowe trzeba dokładnie odizolować taśmami od wszystkich ścian, aby wyeliminować materiałowe przeno-szenie boczne z podłogi na ścianę.
Podsumowując, należy podkreślić, że bar-dzo ważną rolę w uzyskaniu wymaganej wartości wskaźnika izolacyjności akustycz-nej przez przegrodę ma właściwe wyko-nawstwo. Nieszczelna spoina, niewłaściwa izolacja pod stropem, niestaranne połącze-nie murów czy zbyt cienka warstwa tynku mogą pogorszyć izolacyjność akustyczną nawet o kilka decybeli.
Nowy Bloczek Leca® BLOK akustyczny 24/20
Specyfika funkcji logarytmicznej, która służy do oceny właściwości izolacyjności akustycznej materiału, znacznie ogranicza możliwości rozwoju jednowarstwowych ścian wewnętrznych. Jednak po wielu pró-bach udało się opracować bloczek ścien-ny o szerokości 24 cm, który przebadany w warunkach laboratoryjnych osiągnął war-tość Rw = 59 dB (C = -1 dB, Ctr = -5 dB). Jest to nowy keramzytobetonowy Bloczek Leca® BLOK akustyczny 24/20 o wymia-rach 38x24x20 cm (długość x szerokość x wysokość) i następujących parametrach: masa 26-28,5 kg, gęstość ok. 1500 kg/m3, wytrzymałość na ściskanie 11 N/mm2, izo-lacyjność cieplna 0,711 W/(m·K), ognio-odporność REI 240. Ściana wykonana do badań wymurowana została na zaprawie cementowo-wapiennej z pełną spoiną pio-nową i poziomą oraz pokryta tynkiem gip-sowym. Badania przeprowadzono w Zakła-dzie Akustyki ITB.
Parametry techniczne oraz wyniki badań laboratoryjnych
Dane dla ściany z Bloczków Leca® BLOK akustycznych 24/20 o grubości 24 cm, wy-murowanej z bloczków o średniej masie 27,2 kg/szt., pokrytej obustronnie tynkiem gipsowym 2 x 1,0 cm: wyniki badań laboratoryjnych i wynikające
z nich wartości projektowe wskaźników izolacyjności akustycznej:– Rw = 59 dB (C = -1 dB, Ctr = -5 dB)– RA1R = 56 dB, RA2R = 52 dB
szacunkowe wartości wskaźników oce-ny przybliżonej izolacyjności akustycznej ścian w budynku:– R’A1 = 52-55 dB (minimalna wymagana
izolacyjność akustyczna przegród we-wnętrznych w budynkach wielorodzinnych wynosi R’A1 = 50 dB (PN-B-02151-3:1999, tabela 2, wiersz 1, kolumna 5)– R’A2 = 52 dB.
Na rynku można znaleźć produkty o zbliżo-nych wartościach izolacyjności akustycz-nej, ale masy powierzchniowe ścian z tych wyrobów są najczęściej o ok. 30% większe niż keramzytobetonowego Bloczka Leca® BLOK 24/20. Wyrób ten dołączył do dwóch innych Bloczków Leca® BLOK akustycz-nych 18 i 18 g, które mają zbliżoną izolacyj-ność akustyczną, jednak szerokość ściany 24 cm pozwoli projektantom na łatwiejsze oparcie na niej stropów.
firmy produkty technologie
64 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
TULNAK Firma Rodzinna A.R.D. Nakielscy
O firmie
Firma TULNAK w 1997 r. rozpoczęła współ-pracę z holenderskimi spółkami zajmu-jącymi się projektowaniem i budową hal stalowych. Pierwszą wspólną inwestycją była budowa Warszawskiego Rolno-Spo-żywczego Rynku Hurtowego w Broniszach o powierzchni 42,5 ha (pod dachem).Od tego czasu we współpracy z projektan-tami, firmami budowlanymi i Politechniką Łódzką, firma wprowadza na polski rynek, udoskonala, produkuje i dostarcza elemen-ty hal stalowych takie jak: kotwy i śruby fundamentowe stężenia prętowe bloki kotwiące do stężeń prętowych łączniki (klipy) zastrzały pręty antyzwichrzeniowe odciągi linkowe przejścia dachowe podstawy pod wentylatory i wywietrzaki drabiny ppoż.Wszystkie elementy produkowane są w jed-nym miejscu, dzięki czemu firma nie ma problemów logistycznych z produkcją i re-alizacją zleceń.
TULNAK Firma Rodzinna A.R.D. Nakielscy
ul. Zakładowa 147C92-402 Łódź
tel. 42 648 80 96faks 42 648 80 96
www.tulnak.pl, [email protected]
Bloki kotwiące
Rozwiązanie mocowania stężeń pręto-wych, wykonane w holenderskiej technolo-gii REMCO, składało się z elementu zwane-go „kołyską” mocowanego bezpośrednio w słupie nośnym i podkładki, dopasowanej do średnicy stężenia. Niestety jej budowa i sposób mocowania ograniczyła wielkość przenoszonych sił. Firma TULNAK, korzystając z wieloletniego doświadczenia w produkcji i udoskonalaniu narzędzi oraz osprzętu przemysłowego, do-pracowała kształt bloku i podkładki w celu maksymalizacji ich wytrzymałości.Kolejne lata produkcji, współpraca z najwięk-szymi w Europie wytwórcami hal stalowych oraz badania wytrzymałościowe przeprowa-dzone na Politechnice Łódzkiej w 2013 roku, doprowadziły do powstania idealnego roz-wiązania dla mocowania stężeń prętowych.W tablicy poniżej przedstawiono wartości nośności elementów bloków kotwiących, składających się z kołyski i podkładki pro-mieniowej.
Nazwa Nośność
Blok kotwiący 12/16 75 kN
Blok kotwiący 20/24 150 kN
Blok kotwiący 27/30 190 kN
▼ Tab. 1. Nośności bloków kotwiących
Kotwy fundamentowe
TULNAK zajmuje się także produkcją kotew fajkowych, płytkowych, marek fundamen-towych wykonywanych wg projektu oraz zgodnie z normą PN-EN 1993-1-8:2006.
Stężenia prętowe
Kolejnym produktem firmy są stężenia prętowe ze stali S355 lub S235 w zakresie średnic od Ø 12 do Ø 36. Długość gwintów zewnętrznych do 300 mm (w zależności od projektu). Pręty zabezpieczane są antykoro-zyjnie warstwą ocynku.
Łączniki, zastrzały, obróbki blacharskie
TULNAK produkuje również łączniki, zastrza-ły i obróbki blacharskie wykonywane z blach stalowych (gatunek S235, S355 i inne) o gru-bości do 25 mm. Elementy zabezpieczane są antykorozyjnie warstwą ocynku.
Systemy jakości
Firma TULNAK wraz z rozszerzeniem asortymentu zwiększyła jakość produko-wanych wyrobów oraz nieustannie pod-noszone są kwalifikacje pracowników. W celu całkowitego i ciągłego nadzoru procesów spawania, zakupów, składowa-nia, produkcji, zleceń zewnętrznych i do-staw wprowadziła systemy jakości ISO 9001:2001 oraz w 2013 roku oznakowanie CE dla wyrobów budowlanych zgodne z EN 1090-1:2009+A1:2011.
▲ Fot. 2. Blok kotwiący ▲ Fot. 3. Blok kotwiący ▲ Fot. 4. Łącznik
▲ Fot. 1. Zastrzały
technologie produktyfirmy
67Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
zREMB POLAND Sp. z o.o.
O firmie
Zremb Poland jest firmą z ponad sześć-dziesięcioletnią praktyką specjalizującą się w wykonawstwie wszelkich konstrukcji sta-lowych (budynków, maszyn części i urzą-dzeń dla budownictwa). Od wielu lat firma zapewnia zaplecze firmom budowlanym w postaci szalunków i obudów wykopów. Firma współpracowała podczas wielu reali-zacji, wśród których można wyróżnić takie przedsięwzięcia jak: budowa Centrum Zdrowia Matki Polki stadiony sportowe wyposażenie kopalń pierwsze stacje metra warszawskiego.Dzięki tym realizacjom firma zdobyła do-świadczenie, które wykorzystuje w bieżącej działalności produkcyjnej, dostarczając konstrukcje stalowe i sprzęt o najwyższej jakości.
Oferta firmy
Firma realizuje zamówienia konstrukcji, dba-jąc o jakość na każdym etapie produkcji. Ma wszelkie urządzenia służące właściwemu przygotowaniu stali do spawania, obróbki, za-bezpieczenia antykorozyjnego, bezpiecznego transportu i montażu u klienta. Nad wszelkimi procesami produkcyjnymi czuwa wykwalifi-kowana kadra posiadająca doświadczenie i odpowiednie uprawnienia. Potwierdzeniem dbałości o proces produkcji są liczne certyfi-katy m.in.: TUVRh EN-1090, SLV, IS.
Firma zajmuje się spawaniem metodami MIG, MAG, TIG, MMA. W zakresie przygotowania powierzchni dysponuje śrutownicą przejaz-dową rolkową 1,5 x 0,5 m i piaskarką. Świad-czy usługi malowania natryskowo-hydrodyna-micznego na powierzchni ok. 3600 m2. Zremb ma do swojej dyspozycji hale o łącz-nej powierzchni ok. 10 500 m2 i kubaturze 65 000 m3. Hala produkcyjna konstrukcji stalowych o powierzchni 2000 m2 dysponuje dwiema suwnicami o udźwigu 5 t. W skład pozostałej infrastruktury zaliczyć można ma-gazyn stali o powierzchni 7000 m2 wyposa-żony w dwie suwnice o udźwigu 8 t, drogi, place składowe zewnętrzne o powierzchni ok. 25 000 m2 oraz wolną przestrzeń do zagospodarowania w ilości ok. 30 000 m2. Teren firmy i przestrzeń produkcyjna są cało-dobowo monitorowane i nadzorowane.W najbliższych latach Zremb Poland planu-je wzbogacić się w park maszynowy, umoż-liwiający zaawansowaną obróbkę części i konstrukcji wielkoprzestrzennych. Obecnie jest w stanie wykonywać frezowanie i tocze-nie elementów, które ze względu na swoje gabaryty, nie mogą być poddane obróbce skrawaniem na maszynach o konwencjo-nalnych rozmiarach.
Firma Zremb ma sprzęt umożliwiający: cięcie gilotynowe blach do grubości
16 mm i długości 3 m palenie gazowe i plazmowe na wycinar-
kach CNC z arkuszy 2,5 x 6 m gięcie na prasach mechanicznych i hydrau-
licznych do 300 t nacisku i 6 m długości wykrawanie mechaniczne toczenie, frezowanie, wytaczanie, szlifo-
wanie i struganie na maszynach konwen-cjonalnych i CNC.
zREMB POLAND Sp. z o.o.ul. Kościuszki 103/107
21-560 Międzyrzec Podlaskitel. 83 371 28 97, 83 371 40 61
faks 83 371 21 37www.zremb-poland.eu
indeksfirm
indeKs firm
70 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Spis firm zamieszczonych w działach fIRMY, PRODUKTY, TECHNOLOgIE oraz PRZEgLąD PRODUKTÓW I REALIZACJI, WYPOWIEDZI EKSPERTÓW
Nazwa Autor Tytuł Strona
Politechnika Warszawska dr hab. inż. Paweł Łukowski, prof. PW,dr hab. inż. Andrzej Garbacz, prof. PW Trwałość konstrukcji żelbetowych 6-11
Politechnika Warszawska dr inż. Maciej Cwyl,dr inż. Stanisław Wierzbicki Konstrukcje stalowe o dużych rozpiętościach 12-15
Politechnika Świętokrzyska dr hab. inż. Lech Rudziński,dr inż. Andrzej Kroner Naprawy i wzmocnienia konstrukcji murowych 16-21
Politechnika Krakowska dr inż. Dorota Kram Budownictwo na bazie drewna 22-26
Nazwa firmy/adres Kontakt Profil działalności Strona
BALEX METAL Sp. z o.o.ul. Wejherowska 12C
84-239 Bolszewo
tel. 58 778 44 44faks 58 778 44 48infolinia 801 000 [email protected]
Firma od ponad 20 lat oferuje komplet-ne i optymalne rozwiązania systemowe dla budownictwa mieszkaniowego, przemysłowego i rolniczego. Aktualnie ma 7 specjalistycznych zakładów pro-dukcyjnych, 14 oddziałów sprzedaży w Polsce i 5 za granicą.
42
BFN Firma Handlowo-Usługowa
ul. Piastowska 4247-200 Kędzierzyn-Koźle
tel./faks 77 48 24 607tel. 784 919 694www.bfn.pl [email protected]
Świadczy usługi w zakresie sprzedaży i wynajmu rusztowań, szalunków fun-damentowych, podpór stropowych oraz ogrodzeń tymczasowych. Jest członkiem Polskiej Izby Gospodarczej Rusztowań i autoryzowanym dostawcą rusztowań do Europejskiego Funduszu Leasingowego.
33, 43
BUDOSPRZĘT Sp. z o.o.ul. Siemianowicka 105
41-902 Bytom
tel. 32 388 99 00 faks 32 388 99 01www.budosprzet.pl [email protected]
Świadczy usługi w zakresie: produkcji, sprzedaży i wynajmu szalunków, konte-nerów biurowych, obudów wykopów, podpór, dylatacji i rusztowań. Wykonuje również naprawę murów w technologii HELIFIX oraz montaż dylatacji.
34, 46
BWL-Projekt Sp. z o.o. ul. Pęcicka 9
01-688 Warszawa
tel. 22 832 21 35 (36), 22 833 62 79faks 22 833 62 77 [email protected]
Oferuje usługi projektowe i konsultin-gowe w pełnym zakresie branży kon-strukcyjnej. Projektuje m.in. konstrukcje betonowe, monolityczne, prefabryko-wane lub mieszane (prefabrykowane monolityzowane), stalowe, zespolone, a także z deskowaniem traconym.
40-41, IV okładka
dokumentybudowlane.pl Natalia Cholewa
ul. Wiosenna 244-196 Knurów
tel. 608 488 [email protected]
Firma oferuje dostęp do serwisu dokumentybudowlane.pl – zupełnie nowego serwisu skierowanego do ma-łych i średnich firm budowlanych za-pewniającego łatwe, szybkie i wygodne tworzenie dokumentacji budowlanej.
30, 50
ELKON POLSKA Sp. z o.o.ul. Starzyńskiego 46B
05-090 Dawidy Bankowe
tel. 22 300 17 58, 608 208 208faks 22 300 17 [email protected]
Firma oferuje betonownie w różnych konfiguracjach, mieszalniki, pompy do betonu, systemy recyklingu oraz syste-my grzewcze wytwórni. Oprócz sprze-daży i wynajmu maszyn firma zapewnia profesjonalny serwis posprzedażowy, a także lokalny magazyn części.
30, 44-45
Spis artykułów zamieszczonych w dziale KOMPENDIUM WIEDZY
indeKs firm
71Vademecumedycja 2015 Konstrukcje budowlane
Nazwa firmy/adres Kontakt Profil działalności Strona
FERMACELL Systemy suchej zabudowy
ul. Migdałowa 402-796 Warszawa
tel. 22 645 13 38 (39)faks 22 645 15 59www.fermacell.plwww.budowaniedoskonale.plfermacell-pl@xella.com
Producent wysokiej jakości systemów suchej zabudowy. W swojej ofercie fir-ma ma płyty gipsowo-włóknowe, płyty cementowo-włóknowe oraz elementy jastrychowe, a także kompletny asorty-ment do ich montażu.
35, 47
FORBUILD SAul. Górna 2A
26-200 Końskie
tel. 41 375 13 47faks 41 375 13 [email protected]
Firma dostarcza materiały, produkty i sprzęt dla budownictwa. Oferuje m.in. systemy zbrojenia betonu, uszczelnie-nia, łożyska konstrukcyjne, dylatacje i systemy zabezpieczeń. Obecna działal-ność to produkcja, sprzedaż, dzierżawa oraz usługi montażowe.
34, 48-49
GammaCAD sp. z o.o.ul. Romana Maya 1, lok. 102
61-371 Poznań
tel. 61 307 16 [email protected]
Przedstawiciel i główny dystrybutor programu AxisVM w Polsce. Firma jest odpowiedzialna za sprzedaż, marketing, wsparcie techniczne oraz szkolenia dla użytkowników programu AxisVM.
30, 54
Grupa SILIKATY Sp. z o.o.Kruki, ul. Nowowiejska 33
07-415 Olszewo-Borki
tel./faks 29 760 29 08, 29 760 29 [email protected]
Jeden z największych w Polsce pro-ducentów wysokiej jakości bloczków i cegieł silikatowych. Niezmiennie od lat dba o to, aby zarówno jakość dostarcza-nych na rynek produktów, jak i zakres oferowanych usług w pełni pokrywały się z oczekiwaniami Klientów.
52-53
KASPER Polska Sp. z o.o.ul. Metalowców 6
44-109 Gliwice
tel./faks 32 270 45 08 (09)www.kasperpolska.pl [email protected]
Specjalizuje się w projektowaniu i pro-dukcji drewnianych konstrukcji wiązaro-wych, ciesielskich oraz wielkogabaryto-wych konstrukcji z drewna klejonego.
35, 51
Lechma EKO BUD Sp. z o.o. ul. Strzeszyńska 30
60-479 Poznań
tel. 608 798 [email protected]
Zakres działań firmy obejmuje wytwa-rzanie elementów prefabrykowanych na rynku krajowym jak i zagranicznym. Podstawową produkcją są przede wszystkim indywidualnie zaprojekto-wane schody zabiegowe oraz proste, balkony, słupy oraz podwaliny.
31, 55
NOE–PL sp. z o.o.Jeziorki 84
02-863 Warszawa
tel. 22 853 00 [email protected]
Firma oferuje deskowania ścienne i stro-powe, a także pełną obsługę w zakresie elementów osprzętu takich jak: dystanse zbrojeniowe, środki antyadhezyjne i hy-droizolacje. Działalnością firmy NOE -PL jest również dystrybucja matryc do betonu.
35, 56-57
PROTEKTul. Starorudzka 9
93-403 Łódź
tel. 42 680 20 83, 42 292 95 00faks 42 680 20 [email protected]
Producent sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości, w tym sprzętu ochrony indywidualnej, stałych systemów asekuracyjnych poziomych i pionowych, wolnostojących zabezpieczeń krawędzi, a także wyposażenia dla arborystów.
31, 58
RECTOR Polska Sp. z o.o.ul. Śląska 64E
32-500 Chrzanów
tel. 32 626 02 60faks 32 626 02 [email protected]
Firma jest polską filią jednego z francu-skich liderów w zakresie produkcji pre-fabrykatów z betonu sprężonego – Gru-py Rector Lesage, która działa na rynku francuskim już od ponad 60 lat. RECTOR Polska oferuje systemy stropowe – REC-TOBETON i RECTOLIGHT.
31, 59
RMIG sp. z o.o.ul. Pokrzywno 4A
61-315 Poznań
tel. 61 886 32 70faks 61 886 32 79 [email protected]
Firma należy do globalnej grupy RMIG, która ma 15 biur w 13 krajach Europy i jest światowym producentem blach perforowanych. Oferuje blachy standar-dowe oraz wykonywane na zamówie-nie. Gwarantuje wysoką jakość, konku-rencyjne ceny i terminowość.
32, 60
indeKs firm
72 Konstrukcje budowlaneVademecum edycja 2015
Nazwa firmy/adres Kontakt Profil działalności Strona
ROSA-MET Radom Sp. z o.o.
ul. Starokrakowska 13326-600 Radom
tel. 48 385 56 00faks 48 385 56 [email protected]
Specjalizuje się w projektowaniu, produk-cji i montażu konstrukcji stalowych obiek-tów wielkopowierzchniowych, obiektów sportowych i zadaszeń. Zajmuje się także produkcją gotowych wyrobów metalowych i systemów transportu technologicznego.
36
Saint-Gobain Construction Products Polska sp. z o.o.
marka Weber Leca® ul. Krasickiego 9
83-140 Gniew
tel. 58 772 24 10 (11) www.lecadom.plwww.netweber.pl [email protected]
Pod marką Weber Leca® oferowane jest lekkie kruszywo ceramiczne. Doskona-łe parametry izolacyjności termicznej i akustycznej, ognio- i mrozoodporność pozwalają na stosowanie Leca® KERAM-ZYTU w geotechnice, budownictwie, ogrodnictwie oraz rolnictwie.
32, 62-63
STOLRAD Sp. z o.o.ul. Partyzantów 5/7
26-600 Radom
tel. 48 340 59 13tel./faks 48 340 59 [email protected]
Fasady aluminiowo-szklane, ślusarka aluminiowa zewnętrzna i wewnętrzna, konstrukcje ognioodporne oraz świe-tliki i ogrody zimowe. Firma wykonuje również elewacje wentylowane w sys-temie Alucobond oraz systemach cera-micznych i HPL.
34, 61
TULNAK Firma Rodzinna A.R.D. Nakielscy
ul. Zakładowa 147C92-402 Łódź
tel. 42 648 80 [email protected]
Firma oferuje produkty dla budownic-twa tj.: akcesoria fundamentowe, stęże-nia prętowe, bloki kotwiące do stężeń prętowych, łączniki (klipy), zastrzały, pręty antyzwichrzeniowe, odciągi lin-kowe, przejścia dachowe, podstawy pod wentylatory.
32, 64
WSC Witold Szymanik i S-ka Sp. z o.o.
Graphisoft Center Polandul. Brukselska 44/203-973 Warszawa
tel. 22 617 68 35, 22 616 07 65faks 22 616 07 [email protected]
Przedstawiciel firmy GRAPHISOFT i dys-trybutor programu ArchiCAD w Polsce. ArchiCAD to wszechstronny program do projektowania architektonicznego i budowlanego w technologii BIM.
33, 65
ZREMB POLAND Sp. z o.o.ul. Kościuszki 103/107
21-560 Międzyrzec Podlaski
tel. 83 371 28 97, 83 371 40 61faks 83 371 21 [email protected]
Firma od ponad 60 lat jest producentem systemowych szalunków budowlanych, zabezpieczeń do wykopów i części do maszyn. Dominującą stroną produkcji w obecnym czasie jest profesjonalne wykonawstwo konstrukcji stalowych w ramach inżynierii wodnej i lądowej.
33, 67
BWL-Projekt Sp. z o.o.
działa od 1998 roku projektujemy konstrukcje budowlane wykorzystując najnowsze światowe osiągnięcia naszą specjalnością jest projektowanie budynków wysokich na podstawie naszych projektów wybudowanych zostało ponad 5 milionów metrów
kwadratowych obiektów chcemy, aby nazwa naszej firmy reprezentowała profesjonalizm i najwyższą jakość
BWL-Projekt Sp. z o.o.
we operate since 1998 we design building structures using world’s latest achievements we excel in high-rise building design based on our projects over 5 millions square meters were built we want our brand to stand for professionalism and top quality
BWL-Projekt Sp. z o.o.01-688 Warszawaul. Pęcicka 9
www.bwl-projekt.pl
e-mail: [email protected]
tel. (+48) 22 833 62 79 (+48) 22 832 21 35
fax (+48) 22 833 62 77