kop bÖlgesİnde tarimsal eĞİtİm ve yayim İhtİyaÇ analİzİ · kop bölgesi’nde...
TRANSCRIPT
KOP BÖLGESİNDE TARIMSAL EĞİTİM
VE YAYIM İHTİYAÇ ANALİZİ
2015-KONYA
KOP BÖLGESİNDE TARIMSAL EĞİTİM VE YAYIM
İHTİYAÇ ANALİZİ
PROJE YÜRÜTÜCÜLERİ
ZİR. YÜK. MÜH. MURAT KÜÇÜKÇONGAR
DR. MUSTAFA KAN
DR. FATİH ÖZDEMİR
ZİR. YÜK. MÜH. MEHMET NAİM DEMİRTAŞ
ZİR. YÜK. MÜH. OKTAY OKUR
PROJE DANIŞMANLARI
PROF. DR. CENNET OĞUZ
PROF. DR. BÜLENT GÜLÇUBUK
PROF. DR. SÜLEYMAN SOYLU
DR. ÖZDAL KÖKSAL
DR. ARZU KAN
2015-KONYA
i
TEŞEKKÜR
Bu araştırmada Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde illerinde 60 ilçede 128 farklı
tarımsal kamu kurum kuruluş, sivil toplum örgütü, kooperatif ve birlik yöneticisi 196
kişi ile 470 Tar-gel Personeli, 25 GTHB il müdürlükleri tarımsal yayım personeli ve 34
Özel tarım danışmanı ile yüzyüze görüşülerek yapılan anketler ile bu illerde yapılan
çalıştaylar sonucu elde edilen verilerden oluşmaktadır. Çalışmanın yapılması için
maddi manevi destek veren Kalkınma Bakanlığı Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma
İdaresi (İdare) Kurucu Başkanı Prof. Dr. Mehmet BABAOĞLU’na, İdare Başkan Vekili
İhsan BOSTANCI’ya, İdare Tarım ve Kırsal Kalkınma Koordinatörü Mevlüt
PINARKAYA’ya, Planlama ve Proje Geliştirme Koordinatörü Mevlüt VANOĞLU’na,
İdare çalışanlarından Taner GÜZEL’e, Mustafa ÖZEN’e Abdullah AKGÜNDÜZ’e,
Süleyman ARMAĞAN’a, Hakan ŞAHİN’e, Hasan KALEM’e, Kübra
ÇÖMLEKÇİOĞLU’na, Merve ERYILMAZ’a, İdarenin Danışman Öğretim Üyeleri Prof.
Dr. Bayram SADE, Prof. Dr. Nuh BOYRAZ, Prof. Dr Mehmet ZENGİN ve
Yrd.Doç.Dr.Mehmet ŞAHİN’e, projemize danışmanlık yapan Selçuk Üniversitesi
Ziraat Fakültesi Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Cennet OĞUZ, Prof. Dr. Süleyman SOYLU
ve Dr. Arzu KAN’a, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyeleri Prof.Dr.
Bület GÜLÇUBUK ve Dr.Özdal KÖKSAL’a, Bahri DAĞDAŞ Uluslararası Tarımsal
Araştırma Enstitü Müdürü Dr. Fatih ÖZDEMİR’e, Bahri DAĞDAŞ Uluslararası
Tarımsal Araştırma Enstitü Müdür Vekili Dr. Mustafa KAN’a, Bahri DAĞDAŞ
Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitü Müdür Yardımcısı Oktay OKUR’a, Bahri
DAĞDAŞ Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitü Müdürlüğü çalışanlarından
Mehmet Naim DEMİRTAŞ’a, Dr.Emel ÖZER’e, Kamile GÖZCÜ ÇETİN’e, araştırma
anketlerinin yapılmasında yardımcı olan öğrenci arkadaşlarımıza, gerek anket
gerekse çalıştayların düzenlenmesinde bizlere yardımcı olan Aksaray Gıda Tarım ve
Hayvancılık İl Müdürü Bestami ZABUN’a Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şube
Müdürü Yusuf ÇİÇEK’e, Karaman Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Mehmet
ÖZTİRYAKİ’ye, Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şube Müdürü Refik KİRAZ’a,
Konya Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Seyfettin BAYDAR’a, Koordinasyon ve
Tarımsal Veriler Şube Müdürü Sadık OTURANÇ’A, Dr. Orhan ERMETİN’e, Niğde
Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Murat TÜRKMEN’e, Koordinasyon ve Tarımsal
Veriler Şube Müdürü Vahap EROL’a, Ziraat Mühendisleri Odası Konya İl Başkanı
Celil ÇALIŞ’a, Ziraat Mühendisleri Odası Aksaray İl Temsilcisi Serkan Koray
ZEYBEK’e, anket sorularımıza sabırla cevap veren Yöneticilerimize,
meslektaşlarıma, Çalıştaylarımıza katılan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile
Kalkınma Bakanlığı Üst Düzey Yöneticilerine, Öğretim Üyelerine ve manevi desteğini
hiç eksik etmeyen eşim Yrd. Doç. Dr. Sezen KÜÇÜKÇONGAR’a tüm proje ekibi
adına teşekkür eder, araştırmada elde edilen sonuçların bölgemiz ve Türk tarımına
hayırlı sonuçlar getirmesini dilerim. Saygılarımla. 01.03.2015
Zir. Yük.Müh. Murat KÜÇÜKÇONGAR
Proje Lideri
ii
ÖNSÖZ
KOP Bölgesi, tahıllar başta olmak üzere bitkisel ve hayvansal üretimde Türkiye
için stratejik bir öneme sahiptir. Bölgede sulanan alanlardaki bitkisel üretim geliri
toplam bitkisel üretim gelirinin yaklaşık %75’ini oluşturmaktadır. Sulu tarım alanlarının
su ihtiyacının %56’sı ise yer altı sularından karşılanmaktadır. Ancak aşırı çekimler
sebebiyle yeraltı su seviyesinin her geçen gün azalmakta olması, uzun vadede
tarımsal üretimi tehdit etmektedir. Bu durum Bölgenin toprak ve su kaynaklarının
sürdürülebilirliğinin sağlanması için tarımsal üretim kültüründe önemli bir değişimi
zorunlu kılmaktadır.
Su temini projelerinin hızla tamamlanması kadar bölgenin sahip olduğu kısıtlı
suyu daha verimli ve daha tasarruflu kullanabilmesine imkân sağlayacak, başta arazi
toplulaştırması ve tarla içi geliştirme hizmetleri ile kapalı sulama sistemine geçişler
olmak üzere; tarım alt yapısının modernleştirilmesine yönelik uygulamaların ivedilikle
hayata geçirilmesi bu açıdan büyük önem arz etmektedir. Anılan faaliyetler aynı
zamanda KOP Eylem Planının tarımsal değişim stratejisinin altyapı ile ilgili temel
taşlarını oluşturmaktadır.
Ancak mevcut uygulamalarda suyun tasarruflu kullanılması için alt yapının
modernleştirilmesinin tek başına yetersiz kaldığı görülmektedir. Su kaynaklarının
etkin kullanılması için üretici eliyle bitki su ihtiyacına göre sulama yapılmasının da
sağlanması gerekmektedir. Bu amaçla suyun tasarruflu kullanılması için doğrudan
alınacak tedbirlerin yanında su tasarrufu amaçlı çevreci ve koruyucu tarım
tekniklerinin de çiftçilerimize aktarılması ve yaygınlaştırılmasına ihtiyaç olduğu
aşikârdır.
Diğer taraftan ağırlıklı olarak kırsal dezavantajlı alanlarda yürütmekte
olduğumuz küçük ölçekli sulama işleri programı (KÖSİP) kapsamında kapalı sulama
alt yapısına kavuşturulan ya da yeni sulamaya açılan alanlarda iyi ve organik tarım
ağırlıklı etkin bir bitkisel ve hayvansal üretimin teşvik edilerek katma değerin
yükseltilmesi Başkanlığımızın orta vadeli hedefleri arasında yer almaktadır. Bunların
dışında bölge tarımının önemli bir bölümünü oluşturan kuru tarım ve hayvancılıkta da
güncel bilgilerle desteklenen modern uygulamaların yaygınlaştırılması büyük önem
arz etmektedir.
Diğer sektörlerde olduğu gibi tarımda da uluslararası rekabeti biçimlendiren
faktörlerin başında teknoloji üretimi ve nitelikli insan gücü gelmektedir. Doğal
kaynakların sürdürülebilir kullanımının yanında işletmeler arası ilişkiler ve rekabet;
iii
teknoloji devrimine ayak uydurabilen, yüksek yetenekli, bilgili ve öğrenmeye açık
işgücünü zorunlu kılmaktadır. Bu ise ancak ülkelerin insan kaynaklarını iyi
planlamaları ve işgücünü bu değerlere uygun olarak yetiştirmeleri ile mümkün
olabilmektedir. Çiftçilerimizin de rekabetçi bir ortamda hayatta kalmaları ve ülkemizin
gıda güvenliğini sürdürülebilir kılabilmeleri için değişen ekolojik ve ekonomik
koşullara hızla ayak uydurmaları, güncel, kullanılabilir ve uygulanabilir bilgileri
edinmeleri gerekmektedir.
Bu mülahazalar doğrultusunda, KOP Bölgesinin kendine has sorun ve
ihtiyaçları önceliğinde bölgemizde gerçekleştirilmekte olan altyapı yatırımlarının
tamamlayıcısı olacak bir Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesinin gerçekleştirilmesi fikri
gündeme gelmiştir. Bölge ve sektördeki paydaşlar ile yapılan istişareler neticesinde
olgunlaştırmış olduğumuz KOP Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi (KOP TEYAP),
KOP Eylem Planı kapsamına alınmıştır. 2015 yılı Yatırım Programında da yer alan
KOP TEYAP, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, üniversiteler, araştırma
kurumları, üretici örgütleri ve ilgili diğer kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içerisinde
2015-2018 döneminde hayata geçirilecektir.
KOP TEYAP’ın etkin bir şekilde yürütülmesi gayesiyle, sorun odaklı yol
haritasını belirlemek için ilk aşamada bölgemizde hâlihazırda yürütülmekte olan
tarımsal eğitim ve yayımın mevcut durumunun ve ihtiyaçlarının tespit edilmesi uygun
görülmüştür. Bu amaçla “KOP Bölgesinin Tarımsal Eğitim-Yayım İhtiyaç Analizi”
araştırması gerçekleştirilmiştir.
Geniş tabanlı ve katılımcı bir anlayışla yürütülen kapsamlı bir çalışmanın eseri
olan bu rapor ile bölgedeki tarımsal eğitim ve yayım faaliyetleri kapsamında yer alan
kurum, kuruluşların ve çiftçi örgütlerinin yönetici ve yayımcı profilini; devlette ve
özelde çalışan tarımsal yayımcıların ve çiftçilerin ihtiyaç duydukları eğitim konularını,
bölgedeki tarımsal yayımın başarısını artırmaya yönelik stratejiler ve çözüm
önerilerini sizlerle paylaşmaktayız.
Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen
kapsamlı ve titiz bir çalışma neticesinde ortaya konulan bu raporun bölgemiz için
hayırlı olmasını diliyor, başta Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü
olmak üzere bu çalışmada katkısı bulunan tüm kurum, kuruluş, özel ve sivil toplum
kesimlerine teşekkür ediyorum.
İhsan BOSTANCI
KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkan V.
iv
ÖNSÖZ
Tarım sektörü, gelişmişlik düzeyi ne olursa olsun tüm ülkelerin ekonomik
hayatlarında önemli bir yere sahiptir. İnsanların beslenmesi için gerekli gıda maddesi
ve hammadde üreten bu sektörün ikame kaynağı bulunmamaktadır. Geleceğin en
stratejik sektörlerden biri olan tarımda Türkiye, özellikle son 10 yılda yaşadığı değişim
ve dönüşüm ile Avrupa’nın en büyük dünyanın ise 7. büyük tarımsal ekonomisine
ulaşmayı başarmış ve büyümeye de devam etmektedir.
Türkiye’nin artık sadece kendi bölgesinde değil tarımda dünyada söz sahibi
ülkeler içerisine gelmesinde uyguladığı tarımsal politikaların önemi büyüktür. Aynı
zamanda, Türkiye, sadece tarım alanında değil tüm alanlarda bölgesel yaklaşımları
ile uyguladığı kalkınma hamleleri ile tarım başta olmak üzere bir çok alanda gelişme
kaydetmiştir. Bunda özellikle KOP (Konya Ovası Projesi), GAP (Güneydoğu Anadolu
Projesi), DAP (Doğu Anadolu Projesi) ve DOKAP (Doğu Karadeniz Projesi) Bölge
Kalkınma İdarelerinin rolü büyüktür.
Bölgesel kalkınma yaklaşımlarında GAP’tan sonra en önemli kalkınma
hamlesini oluşturan KOP, bölge olarak 65 bin kilometrekare alanı ile Türkiye'nin
yaklaşık %8,5'ini, 3 milyon nüfusu ile de Türkiye nüfusunun yaklaşık %4'ünü
oluşturmaktadır. KOP Bölgesi'nin yaklaşık 3 milyon hektar tarım arazisi varlığı,
Türkiye tarım arazisi varlığının %12,4'üne karşılık gelmekte olup; tarım sektörü
bölgenin ana sektörü konumundadır. KOP Bölge Kalkınma İdaresinin bölge için
hazırladığı Eylem Planı ile tarımın bölge için ne kadar önemli bir sektör olduğunu
göstermesi açısından önemlidir. Bu Eylem Planı ile başta tarımın en önemli sorunu
olan su probleminin çözümüne yönelik geliştirdiği stratejiler ve yapmış olduğu sulama
tesisi yatırımları ile bölgede tarımsal potansiyelin ve tarımsal verimliliğin arttırılması
yönünde önemli hizmetler sunduğu ve sunmaya devam edeceği görülmektedir.
Gerek bitkisel üretim, gerekse hayvancılık alanında Türkiye’nin en önemli
tarımsal üretim merkezlerinden biri olan KOP Bölgesi, hem bu potansiyelini arttırmak
ve hem de bölge insanının refahını sağlayacak yatırımlara ihtiyaç duymaktadır.
Bölgede yapılan kamu yatırımlarını yaklaşık %25’ini alan tarım sektörünün
geliştirilmesi beklenen amaçlara ulaşma açısından önemlidir. Tarımsal üretimde
verimliliğin ve kaynak kullanım etkinliğinin arttırılması için ise tarımsal eğitim ve yayım
faaliyetlerinin daha etkin ve yoğun yapılması gerekmektedir. Özellikle tarımsal eğitim
ve yayım çalışmalarında ihtiyaçların önceden tespit edilerek bir kaynak kullanım
v
planlamasının yapılması KOP Eylem Planı’nda istenilen hedeflere ulaşmada önem
arz etmektedir.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar
Genel Müdürlüğü’ne bağlı Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü
Müdürlüğü tarafından yürütülen bu çalışmanın en önemli amacı; KOP Eylem Planı
çerçevesinde tarımsal eğitim ve yayım faaliyetlerinin yürütüleceği ve öncelikli ar-ge
çalışma konularının neler olduğunun belirleneceği bir ihtiyaç analizi çalışması
yürütmektir. Bölgede özellikle bitki ve hayvan ıslahı çalışmaları ile birlikte kuraklık
başta olmak üzere iklim değişikliği konusunda önemli çalışmaları bulunan Enstitümüz
tarafından yapılan bu çalışma ile bölgede tarım sektöründe kalkınmayı sağlayacak
yatırımların yönlendirilmesine büyük katkı sağlanacağı düşünülmektedir. Bu vesile ile
başta proje yürütücüsü olan Enstitümüzün proje koordinatörü Zir. Yük. Müh. Murat
KÜÇÜKÇONGAR ve ekibine, proje sahibi KOP Bölge Kalkınma İdaresi
Başkanlığı’na, araştırmanın yürütülmesinde önemli emekleri olan Gıda Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı’nın kurum ve kuruluşlarına ve bölgemizde araştırmamıza
destek veren tüm resmi kurum ve kuruluşlara, üniversitelere, yerel yönetimlere, STK
temsilcilerine, Odalara, Birliklere, Kooperatiflere, Derneklere, özel sektör
kuruluşlarına ve bireysel olarak çalışan sertifikalı tarım danışmanlarına teşekkürü
borç bilmekteyim. Yapılan bu çalışmanın ülkemize ve bölgemize hayırlı olmasını diler
saygılar sunarım.
Dr. Mustafa KAN
Bahri Dağdaş UTAEM Enstitü Müdürü
vi
İÇİNDEKİLER
A TEŞEKKÜR i
B ÖNSÖZ iii
C İÇİNDEKİLER vi
D KISALTMALAR DİZİNİ viii
E ÇİZELGELER LİSTESİ ix
F ÖZET xxv
G ABSTRACT xxv
1. GİRİŞ 1
1.1 Araştırmanın Önemi ve Amacı 3
2. MATERYAL VE YÖNTEM
2.1 Materyal 5
2.2 Yöntem ve Kavramsal Çerçeve 5
3. KOP BÖLGESİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
3.1 Tarihi ve Coğrafi Konumu 19
3.2 İklim ve Bitki Örtüsü 21
3.3 Nüfus Durumu 23
3.4 Eğitim Durumu 25
3.5 Bölgenin Arazi- Su Varlıkları ve Kullanım Durumları 27
3.6 Bitkisel Üretim Durumu 28
3.7 Hayvansal Üretim Durumu 33
4. TARIMSAL YAYIMIN VE EĞİTİMİN ÖNEMİ
4.1 Tarımsal Yayımın Önemi 37
4.2 Yeniliklerin Benimsenmesi ve Önderlerin Önemi 38
4.3 Tarımsal yayım Eğitiminde Tarım Danışmanlarının Önemi 41
5 ARAŞTIRMA BULGULARI
5.1. Yöneticilere İlişkin Araştırma Bulguları 43
5.2 Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline İlişkin Araştırma
Bulguları 94
5.3 Sertifikalı Tarım Danışmanlarına İlişkin Araştırma Bulguları 193
vii
5.4 KOP Bölgesi’nde Yürütülen Tarımsal Eğitim ve Yayım İhtiyaç
Analizi Çalıştaylarından Elde Edilen Bulgular 260
5.4.1 Tarımsal eğitim-yayım hizmetleri açısından KOP Bölgesi’nin genel
durumu; güçlü yönler-zayıf yönler-stratejiler (SWOT Analizi) 263
5.4.2 KOP Bölgesi’nde tarımsal eğitim ve yayım konusunda ortaya çıkan
başlıca sorunlar 290
5.4.3 KOP Bölgesi’nde tarımsal eğitim ve yayım hizmetlerinin altyapısını
güçlendirmeye yönelik öneriler 304
5.4.4 KOP Bölgesi’nde kurum - kuruluşlarda ve özel sektörde çalışan teknik
personeller için gerekli eğitim konuları 322
5.4.5 KOP Bölgesi’nde çiftçiler için gerekli eğitim konuları 324
6. SONUÇ ve ÖNERİLER
6.1. Yöneticilerle İlgili Sonuç ve Öneriler 328
6.2. Tarımsal Yayım Uzmanlarının ve Tar-Gel Personelinin Anket
Sonuçları 333
6.3. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına İlişkin Sonuç ve Öneriler 338
6.4 KOP Bölgesi’nde tarımsal eğitim ve yayım hizmetlerinin
başarısını arttırmaya yönelik öneriler 341
6.4.1 Tarımsal Yayım Politikası Açısından 343
6.4.2. Tarımsal Yayım Personeli Açısından 344
6.4.3. Tarımsal Yayım Araç ve Ekipman Açısından 344
6.4.4. Tarımsal Yayım-Üretici Örgütleri/Üretici Bağı Açısından 345
6.5. KOP Bölgesi Çiftçilerine Verilecek Eğitim Konuları
6.5.1. Aksaray İli Çiftçilerine Verilecek Eğitim Konuları 346
6.5.2 Karaman İli Çiftçilerine Verilecek Eğitim Konuları 347
6.5.3 Konya İli Çiftçilerine Verilecek Eğitim Konuları 348
6.5.4 Niğde İli Çiftçilerine Verilecek Eğitim Konuları 349
7. KAYNAKLAR 351
8. EKLER 353
viii
KISALTMALAR
GTHB : Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
KOP : Konya Ovası Projesi
KOPTEYAP : KOP Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi
KHK : Kanun Hükmünde Kararname
TYD : Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
TÜİK : Türkiye İstatistik Kurumu
TYUAP : Tarımsal Yayım ve Uygulamalı Araştırma Projesi
ÖÇP : Önder Çiftçi Projesi
Tar-Gel : Tarımsal Yayımı Geliştirme Projesi
EYYDB : Eğitim Yayım ve Yayınlar Dairesi Başkanlığı
ix
ÇİZELGE VE GRAFİK LİSTESİ SAYFA
NO
Çizelge 2.2.1. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Yönetici Anket
Sayısı 6
Çizelge 2.2.2. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Tar-Gel Personeli
Anket Sayısı 6
Çizelge 2.2.3. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Özel Tarım
Danışmanı Anket Sayısı 7
Çizelge 2.3.1. 2009-2014 Yılları Arasında Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
Desteğinden Yararlanan Tarımsal İşletme ve Danışman Sayıları ile Ödenen
Destek Miktarları
18
Çizelge 3.1.1. KOP Bölge İlleri ile Türkiye Yüzölçümü Karşılaştırılması 19
Çizelge 3.1.2. KOP Bölgesi İllerinin İlçe, Belediye ve Köy Sayısı (2013) 19
Çizelge 3.2.1.KOP Bölgesi’nde Mevcut Sulanan Alan (Hektar) 22
Çizelge 3.2.2.KOP Bölgesi Tarım Havzaları 23
Çizelge 3.3.1.KOP Bölgesi Nüfusunun İllere Göre Dağılımı (2009-2013) 23
Çizelge 3.3.2.KOP Bölgesi Nüfusunun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı
(2013) 24
Çizelge 3.3.3. KOP Bölgesi'nde Şehirleşme Oranı ve Nüfus
Yoğunluğu(2012-2013) 24
Çizelge 3.4.1.KOP Bölgesi ve Türkiye Karşılaştırmalı Okur-Yazar Durumu
(2013) 25
Çizelge 3.4.2.KOP Bölgesi İlleri ve Türkiye Okul, Şube ve Öğretmen Başına
Düşen Öğrenci Sayıları (2013-2014) 25
Çizelge 3.4.3.KOP Bölgesi İllerinde Eğitim Seviyesine Göre Derslik Başına
Düşen Öğrenci Sayısı (2013-2014) 26
Çizelge 3.4.4. Öğretim Yılına Göre KOP Bölgesi'nde İllere Göre Okullaşma
Oranı(%) 26
Çizelge 3.4.5.KOP İllerinde Yüksek Öğretim Kurumlarında Görev Yapan
Öğretim Elemanı Sayısı (2012) 26
Çizelge 3.5.1.KOP Bölgesi’nde Yer Alan İllerin Tarıma Elverişli Alan Miktarı 27
Çizelge 3.5.2.Türkiye ve KOP Bölgesi Tarım Alanlarının Kullanım Şekilleri 28
x
Çizelge 3.6.1.KOP Bölgesi 2013 Yılı Tarla Bitkileri Üretiminde (ton) Öne
Çıkan Bitkiler 29
Çizelge 3.6.2.KOP Bölgesi 2013 Yılında Tarla Bitkileri Ekim Alanında (da)
Öne Çıkan Bitkiler 30
Çizelge 3.6.3.KOP Bölgesi 2013 Yılında Tarla Bitkileri Veriminde (kg/da)
Öne Çıkan Bitkiler 31
Çizelge 3.6.4. KOP Bölgesi’nde Bazı Meyvelerin Dikili Alanları (da) 32
Çizelge 3.6.5.KOP Bölgesi’nde Bazı Meyvelerin Üretim Miktarları (ton) 32
Çizelge 3.7.1. KOP Bölgesi ve Türkiye Büyükbaş Sağılan Hayvan Sayısı
(2013 33
Çizelge 3.7.2.KOP Bölgesi ve Türkiye'de Küçükbaş Hayvan Varlığı (2013) 33
Çizelge 3.7.3. KOP Bölgesi'nde Kümes Hayvanı Varlığı (2013) 34
Çizelge 3.7.4.KOP Bölgesi'nde Arıcılık (2013) 34
Çizelge 3.7.5. KOP Bölgesi'nde Tek Tırnaklılar Varlığı (2013) 34
Çizelge 3.7.6. KOP Bölgesi ve Türkiye Büyükbaş Sağılan Hayvan Sayısı
(2013) 35
Çizelge 3.7.7.KOP Bölgesi ve Türkiye Büyükbaş Hayvanlardan Elde Edilen
Süt Miktarı (2013) 35
Çizelge 3.7.8.KOP Bölgesi ve Türkiye Küçükbaş Sağılan Hayvan Sayısı
(2013) 36
Çizelge 3.7.9.KOP Bölgesi ve Türkiye Küçükbaş Elde Edilen Süt Miktarı
(2013) 36
Çizelge 5.1.1. Yöneticilerin Cinsiyetlere Göre Oransal Dağılımı (%) 43
Çizelge 5.1.2. Yöneticilerin Ortalama Yaşı 43
Çizelge 5.1.3. Yöneticilerin Eğitim Durumu Dağılımı (%) 45
Çizelge 5.1.4. Yöneticilerin Tarım meslek Liselerinden Mezun Olma
Durumu Dağılımı (%) 46
Çizelge 5.1.5.a. Aksaray ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun
Olma Durumu Dağılımı (%) 47
Çizelge 5.1.5.b. Karaman ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından
Mezun Olma Durumu Dağılımı (%)
47
xi
Çizelge 5.1.5.c. Konya ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun
Olma Durumu Dağılımı (%) 48
Çizelge 5.1.5.d. Niğde ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun
Olma Durumu Dağılımı (%) 49
Çizelge 5.1.5.e. Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun Olma Durumu
Dağılımı (%) 50
Çizelge 5.1.6. Yöneticilerin Yaşadığı Yer Durumu Dağılımı (%) 51
Çizelge 5.1.7. Yöneticilerin Ortalama Yöneticilik Yapma Durumu Dağılımı
(YIL) 52
Çizelge 5.1.8. Yöneticilerin Yabancı Dil Bilme Durumu Dağılımı (%) 52
Çizelge 5.1.9.a. Yöneticilerin İnternet Kullanma Durumu Dağılımı (%) 53
Çizelge 5.1.9.b. Yöneticilerin Günde Ortalama İnternet Kullanma Süresi
(saat) 53
Çizelge 5.1.10. Yöneticilerin Bilişim Teknolojilerini Kullanım Seviyesi
Durumu Dağılımı 53
Çizelge.5.1.11 Yöneticilerin Mesleki Örgütlere Üye Olma Durumu Dağılımı
(%) 54
Çizelge 5.1.12. Yöneticilerin İlgili Bakanlıkta Çalışma Süresi (Yıl) 54
Çizelge.5.1.13 Yöneticilerin Mesleki Yayınlara Abone Olma Durumu
Dağılımı (%) 55
Çizelge 5.1.14. Yöneticilerin Mesleki Yayınları Okuma Sıklığı Durumu
Dağılımı (%) 56
Çizelge.5.1.15 Yöneticilerin Son 2 yıl içerisinde Mesleki Eğitim Alma
Durumu Dağılımı (%) 57
Çizelge 5.1.16.a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları
Toplantı Türlerinin Dağılımı (%) 58
Çizelge 5.1.16.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları
Toplantı Türlerinin Dağılımı (%) 58
Çizelge 5.1.16.c. Konya İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları Toplantı
Türlerinin Dağılımı (%) 58
Çizelge 5.1.16.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları Toplantı
Türlerinin Dağılımı (%) 59
xii
Çizelge 5.1.16.e. KOP Bölgesinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları
Toplantı Türlerinin Dağılımı (%) 59
Çizelge 5.1.17. Araştırma Bölgesinde Personel Dağılımı (Kişi) 59
Çizelge 5.1.18. a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%) 60
Çizelge 5.1.18.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%) 60
Çizelge 5.1.18.c. Konya İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%) 61
Çizelge 5.1.18.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%) 61
Çizelge 5.1.18.e.KOP Bölgesinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme
Sıklığının Dağılımı (%) 62
Çizelge 5.1.19.a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin
Dağılımı (%) 62
Çizelge 5.1.19.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin
Dağılımı (% 63
Çizelge 5.1.19.c. Konya İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin
Dağılımı (%) 63
Çizelge 5.1.19.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin
Dağılımı (%) 64
Çizelge. 20.e. KOP Bölgesinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin
Dağılımı (%) 64
Çizelge 5.1.20. a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına
Ulaşma Yollarının Dağılımı (%) 65
Çizelge 5.1.20. b. Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına
Ulaşma Yollarının Dağılımı (%) 65
Çizelge 5.1.20.c. Konya İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına Ulaşma
Yollarının Dağılımı (%) 66
Çizelge 5.1.20.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına Ulaşma
Yollarının Dağılımı (%) 66
Çizelge 5.1.20.e KOP Bölgesinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına
Ulaşma Yollarının Dağılımı (%) 67
xiii
Çizelge 5.1.21.a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını Çözme
yaklaşımlarının Dağılımı(%) 67
Çizelge 5.1.21.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını
Çözme yaklaşımlarının Dağılımı(%) 68
Çizelge 5.1.21.c. Konya İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını Çözme
yaklaşımlarının Dağılımı(%) 68
Çizelge 5.1.21.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını Çözme
yaklaşımlarının Dağılımı(%) 68
Çizelge 5.1.21.e. KOP Bölgesinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını
Çözme yaklaşımlarının Dağılımı(%) 69
Çizelge 5.1.22 Yöneticilere Göre Çiftçilerin Kurum-Kuruluşları ile İletişim
Düzeyleri 69
Çizelge 5.1.23 Yöneticilere Göre Tarımsal Yayım Personelinin Yeterlilik
Düzeyleri 69
Çizelge 5.1.24.a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Yıllık Yayım Programlarını
Belirleme Durumları (%) 70
Çizelge 5.1.24.b.Karaman İlinde Yöneticilerin Yıllık Yayım Programlarını
Belirleme Durumları (%) 70
Çizelge 5.1.24.c. Konya İlinde Yöneticilerin Yıllık Yayım Programlarının
Belirleme Durumları (%) 71
Çizelge 5.1.24.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Yıllık Yayım Programlarının
Belirleme Durumları (%) 71
Çizelge 5.1.24.e. KOP Bölgesinde Yöneticilerin Yıllık Yayım
Programlarının Belirleme Durumları (%) 72
Çizelge 5.1.25. Çiftçiye En Uygun Bilgi Verme Yöntemleri (%) 72
Grafik 5.1.1. Aksaray ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
Personelinin Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%) 73
Grafik5.1.2. Aksaray ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
Personelinin Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%) 73
Grafik 5.1.3. Karaman ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
Personelinin Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%) 74
Grafik 5.1.4. Karaman ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
Personelinin Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%) 74
xiv
Grafik 5.1.5. Konya ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
Personelinin Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(% 75
Grafik 5.1.6. Konya ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
Personelinin Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%) 75
Grafik 5.1.7. Niğde ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
Personelinin Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%) 76
Grafik 5.1.8. Niğde ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
Personelinin Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%) 76
Grafik 5.1.9. KOP Bölgesinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
Personelinin Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%) 77
Grafik 5.1.10. KOP Bölgesinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım
Personelinin Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%) 77
Grafik 5.1.11 Tarım Ürünlerinde Çeşit Seçimi ile ilgili eğitimin Gerekliliği (%) 78
Grafik 5.1.12 Toprak İşleme Yöntemleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%) 78
Grafik 5.1.13.Bitki Koruma ile ilgili eğitimin gerekliliği (%) 79
Grafik 5.1.14.Sulama Teknikleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%) 79
Grafik 5.1.15.Gübre ve gübreleme teknikleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%) 80
Grafik 5.1.16.Hayvan Besleme ve bakım ile ilgili eğitimin gerekliliği (%) 80
Grafik 5.1.17.Sürü yönetimi ile ilgili eğitimin gerekliliği (%) 81
Grafik 5.1.18.Damızlık hayvan seçimi ile ilgili eğitimin gerekliliği (%) 81
Grafik 5.1.19.Hayvan Hastalıkları ile ilgili eğitimin gerekliliği (%) 82
Grafik 5.1.20.Pazarlama ile ilgili eğitimin gerekliliği (%) 82
Grafik 5.1.21.Organik Tarım ile ilgili eğitimin gerekliliği (%) 83
Grafik 5.1.22.Tarımsal Desteklemeler ile ilgili eğitimin gerekliliği (%) 83
Grafik 5.1.23.Besin Hijeni ile ilgili eğitimin gerekliliği (%) 84
Grafik 5.1.24.Koruyucu Tarım Teknikleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%) 84
Grafik 5.1.25.Genetik Kaynakların Korunması ile ilgili eğitimin gerekliliği (%) 85
Çizelge 5.1.26.a. Yöneticilerin Yaptıkları İş Hakkında Düşüncelerinin
Dağılımı (%) 86
Çizelge 5.1.26.b. Yöneticilerin Yaptıkları İş Hakkında Düşüncelerinin
Dağılımı (%) 86
xv
Çizelge 5.1.26.c. Yöneticilerin Yaptıkları İş Hakkında Düşüncelerinin
Dağılımı (%) 87
Çizelge 5.1.27.a. Yöneticilerin Birlikte Çalıştıkları Kişiler Hakkında
Düşüncelerinin Dağılımı (%) 87
Çizelge 5.1.27.b. Yöneticilerin Birlikte Çalıştıkları Kişiler Hakkında
Düşüncelerinin Dağılımı (%) 88
Çizelge 5.1.27.c. Yöneticilerin Birlikte Çalıştıkları Kişiler Hakkında
Düşüncelerinin Dağılımı (%) 88
Çizelge 5.1.28.a. Yöneticilere Göre İşyeri Terfi İmkanları Hakkında
Düşüncelerinin Dağılımı (%) 89
Çizelge 5.1.28.b. Yöneticilere Göre İşyeri Terfi İmkanları Hakkında
Düşüncelerinin Dağılımı (%) 89
Çizelge 5.1.29.a. Yöneticilerin Çalışmakta Oldukları İşleri Hakkında
Düşüncelerinin Dağılımı (%) 90
Çizelge 5.1.29.b. Yöneticilerin Çalışmakta Oldukları İşleri Hakkında
Düşüncelerinin Dağılımı (%) 90
Çizelge 5.1.30.a. Yöneticilerin Almış Oldukları Maaşları Hakkında
Düşüncelerinin Dağılımı (%) 91
Çizelge 5.1.30.b. Yöneticilerin Almış Oldukları Maaşları Hakkında
Düşüncelerinin Dağılımı (%) 91
Çizelge 5.1.31.a. Yöneticilerin Yaptıkları İşler Hakkında Genel
Düşüncelerinin Dağılımı (%) 92
Çizelge 5.1.31.b. Yöneticilerin Yaptıkları İşler Hakkında Genel
Düşüncelerinin Dağılımı (%) 92
Çizelge 5.1.31.c. Yöneticilerin Yaptıkları İşler Hakkında Genel
Düşüncelerinin Dağılımı (%) 93
Çizelge 5.2.1. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Tarımsal Yayım
Uzmanı ve Tar-Gel Personeli Sayısı 94
Çizelge 5.2.2. KOP Bölgesi’nde İllere Göre Tar-Gel Personeli Dağılımı 95
Çizelge 5.2.3. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaşı (%) 96
Çizelge 5.2.4. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Medeni
Durumu (%)
96
xvi
Çizelge 5.2.5.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Eşinin
Mesleği (%) 98
Çizelge 5.2.5.b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Eşinin
Mesleği (%) 99
Çizelge 5.2.6. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaşadığı
Yer (%) 100
Çizelge 5.2.7. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Eğitim
Durumu (%) 101
Çizelge 5.2.8. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Ziraat
Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev
Ekonomisi Meslek Lisesi Eğitim Kurumlarından Birinden Mezun Olma
Durumu (%) 102
Çizelge 5.2.9. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mezun
Oldukları Lisans Bölümleri (%) 104
Çizelge 5.2.10. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yabancı
Dil Bilme Durumları (%) 105
Çizelge 5.2.11. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yabancı
Dil Bilme Durumları (%) 106
Çizelge 5.2.12. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Üniversitede Ziraat Mühendisliği/Veteriner Hekimliğini Tercih Etme Sıraları
(Sıra No) 107
Çizelge 5.2.13. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bilişim
Teknolojilerini (Bilgisayar, cep telefonu, internet vb.) Kullanım Seviyeleri (1-
10 Puan) 108
Çizelge 5.2.14. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin İnternet
Kullanım Durumları (%) 109
Çizelge 5.2.15. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Günlük
Ortalama İnternet Kullanım Saatleri (Saat) 110
Çizelge 5.2.16. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yurtdışına
Çıkma Durumları (%) 111
Çizelge 5.2.17. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yurtdışına
Çıkma Nedenleri (%)
112
xvii
Çizelge 5.2.18. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaş ve
Mesleki Deneyimleri 114
Çizelge 5.2.19. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Özel
Sektör Deneyimleri (%) 115
Çizelge 5.2.20. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesleki
Örgütlere Üye Olma Durumu (% 116
Çizelge 5.2.21. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Üye
Oldukları Mesleki Örgütler (%) 117
Çizelge 5.2.22. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesleki
Süreli Yayınlara Abone Olma Durumu (%) 118
Çizelge 5.2.23. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesleki
Süreli Yayınları Okuma Sıklığı (%) 119
Çizelge 5.2.24. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Günlük
Yaşamını Olumsuz Etkileyen Unsurlar (%) 120
Çizelge 5.2.25. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Kurumda
Çalışmak İstedikleri Statülerin Dağılımı (%) 122
Çizelge 5.2.26. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çalıştıkları
Kurumdaki Sosyal İmkanlar Konusundaki Düşünceleri (%) 123
Çizelge 5.2.27a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%) 125
Çizelge 5.2.27.b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%) 126
Çizelge 5.2.27.c. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%) 127
Çizelge 5.2.27.d. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%) 128
Çizelge 5.2.27.e. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%) 129
Çizelge 5.2.27.f. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%) 130
Çizelge 5.2.28. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Terfi
Olanakları Hakkındaki Düşünceleri (%)
132
xviii
Çizelge 5.2.29. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Aldıkları
Ücret Hakkındaki Düşünceleri (%) 133
Çizelge 5.2.30.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Birlikte
Olduğu Kişiler Hakkındaki Düşünceleri (%) 135
Çizelge 5.2.30.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Birlikte
Olduğu Kişiler Hakkındaki Düşünceleri (%) 136
Çizelge 5.2.31.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Yöneticiler Hakkındaki Düşünceleri (%) 138
Çizelge 5.2.31.b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Yöneticiler Hakkındaki Düşünceleri (%) 139
Çizelge 5.2.32. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Kendini
Geliştirme Durumları (%) 140
Çizelge 5.2.33. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları
Eğitim ve Toplantı Türleri (%) 142
Çizelge 5.2.34.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Katıldıkları Eğitim ve Toplantı Konuları (%) 143
Çizelge 5.2.34.b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Katıldıkları Eğitim ve Toplantı Konuları (%) 144
Çizelge 5.2.35. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Son 2 Yıl
İçinde Kendine Geliştirme Amaçlı Katıldıkları Eğitim ve Toplantıların
Faydalılık Durumları (%) 145
Çizelge 5.2.36. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgede
Çalışma Süreleri (Yıl) 146
Çizelge 5.2.37. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgede
Çiftçiler İle Görüşme Sıklığı (%) 147
Çizelge 5.2.38.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%) 150
Çizelge 5.2.38.b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%) 151
Çizelge 5.2.38.c. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%) 152
Çizelge 5.2.38.d. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%) 153
xix
Çizelge 5.2.39. Çiftçilerin Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel
Personelinden İstedikleri Tarımsal Yayım Konuları 154
Çizelge 5.2.40.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre
Bölge Tarımının Genel Sorunları (%) 155
Çizelge 5.2.40.b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre
Bölge Tarımının Genel Sorunları (%) 156
Çizelge 5.2.40.c. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre
Bölge Tarımının Genel Sorunları (%) 157
Çizelge 5.2.41. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çiftçiler İle
Görüşme Alanları (%) 158
Çizelge 5.2.42. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Çiftçi
Sorunlarının Ulaşma Şekli (%) 160
Çizelge 5.2.43. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çiftçi
Sorunlarını Çözme Şekli (%) 162
Çizelge 5.2.44. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Tarımsal
Yayım Çalışmalarında Kullandıkları Yayım Yöntemleri (%) 164
Çizelge 5.2.45. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bilgi
Kaynakları (%) 165
Çizelge 5.2.46. Tarımsal Yayım Personelinin Çiftçi İle İletişim Durumları
(Puan) 166
Çizelge 5.2.47. Çiftçilerin İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri İle
İletişim Kurma Durumları (Puan) 167
Çizelge 5.2.48. Tarımsal Yayım Personeli Olarak Mesleki Yeterlilik Düzeyi
(Puan) 168
Çizelge 5.2.49. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesai
Dağılımı(%) 169
Çizelge 5.2.50. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline göre
Bölgede Tarımsal Yayım Programlarının Hazırlanış Şekli (%) 172
Çizelge 5.2.51. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre
Bölgede Tarımsal Yayım Hizmetini Engelleyen Unsurlar (%) 173
Çizelge 5.2.52. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Tarımsal
Yayım Hizmetlerinde Toplumsal Cinsiyet Dengesine Dikkat Etme Durumları
(%) 174
xx
Çizelge 5.2.53. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bitki Su
İhtiyacına Göre Sulama Programı Yapma Durumları (%) 176
Çizelge 5.2.54. Bitki Su İhtiyacına Göre Sulama Programı Yapan Tarımsal
Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bunu Tarımsal Yayımda Kullanma
Durumları (%) 176
Çizelge 5.2.55. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Koruyucu
Tarım Sistemlerini Bilme Durumları (%) 177
Çizelge 5.2.56. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgedeki
Tarımsal Yayım Hedef Konuları Hakkındaki Düşünceleri (%) 178
Çizelge 5.2.57a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Kendisi
İçin Gerekli Eğitim Programları Dağılımı (%) 179
Çizelge 5.2.58.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Diğer
Tarımsal Yayım Personeli İçin İstediği Gerekli Eğitim Programları Dağılımı
(%) 182
Çizelge 5.2.58.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Diğer
Tarımsal Yayım Personeli İçin İstediği Gerekli Eğitim Programları Dağılımı
(%) 183
Çizelge 5.2.59.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Genel
Durum Değerlendirmeleri (%) 185
Çizelge 5.2.59.b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Genel
Durum Değerlendirmeleri (%) 186
Çizelge 5.2.60. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin
Çalışmalarında İşbirliği Yaptıkları Kurum ve Kuruluşların Dağılımı (%) 187
Çizelge 5.2.61. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çalıştığı
Kurumda Memnuniyeti Belirleyen En Önemli Unsurların Dağılımı (%) 190
Çizelge 5.2.62. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgedeki
Tarımsal Yayım Konusunda Tutum ve Davranışları (%) 191
Çizelge 5.3.1. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Sertifikalı Tarım
Danışmanı Anket Sayısı 194
Çizelge 5.3.2. KOP Bölgesinde Sertifikalı Tarım Danışmanları 194
Çizelge 5.3.3. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Cinsiyet Durumu (%) 195
Çizelge 5.3.4. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Cinsiyetlerine Göre Yaşları 195
Çizelge 5.3.5. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Medeni Durumu (%) 195
xxi
Çizelge 5.3.6. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Eşlerinin Meslek Durumu
(%) 196
Çizelge 5.3.7. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaşadığı Yer (%) 196
Çizelge 5.3.8. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Eğitim Durumu (%) 197
Çizelge 5.3.9. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Ziraat Meslek
Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi
Meslek Lisesi Kurumlarından Birinden Mezun Olma Durumu (%) 197
Çizelge 5.3.10. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Ön Lisans ve Lisans
Mezuniyet Bölümleri (%) 198
Çizelge 5.3.11. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yabancı Dil Bilme
Durumları (%) 199
Çizelge 5.3.12. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yabancı Dil Bilme
Durumları (%) 200
Çizelge 5.3.13. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bilişim Teknolojilerini
Kullanabilme Durumları (Puan) 201
Çizelge 5.3.14. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Günde Kullandıkları
İnternet Saati (Saat) 201
Çizelge 5.3.15. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Özel Sektörde Çalışma
Süreleri (Mesleki Deneyim) (Yıl) 202
Çizelge 5.3.16. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Özel Sektör Deneyimleri
(%) 202
Çizelge 5.3.17. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Kamu Deneyimleri (%) 203
Çizelge 5.3.18. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Kamu Deneyimlerini Elde
Ettiği Kamu Kurum ve Kuruluşları (%) 203
Çizelge 5.3.19. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yurtdışına Çıkma
Durumları (%) 204
Çizelge 5.3.20. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yurtdışına Çıkma
Nedenleri (%) 204
Çizelge 5.3.21. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Mesleki Örgütlere Üye
Olma Durumları (%) 205
xxii
Çizelge 5.3.22. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Üye Oldukları Mesleki
Örgütler (%) 206
Çizelge 5.3.23. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Mesleki Süreli Yayınlara
Abone Olma Durumu (%) 207
Çizelge 5.3.24. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Mesleki Süreli Yayınları
Okuma Sıklığı (%) 207
Çizelge 5.3.25 Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Günlük Yaşamlarına Etki
Eden Unsurların Dağılımı(%) 209
Çizelge 5.3.26. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Kendilerini Geliştirme
Davranışları (%) 210
Çizelge 5.3.27. Son 2 Yıl İçinde Sertifikalı Tarım Danışmanı Başına
Katıldıkları Eğitim Türlerinin Sayısı (Adet) 211
Çizelge 5.3.28. Son 2 Yıl İçinde Sertifikalı Tarım Danışmanlarının
Katıldıkları Eğitim Programları (Adet) 212
Çizelge 5.3.29. Son 2 Yıl İçinde Sertifikalı Tarım Danışmanlarının
Katıldıkları Eğitim Programları Faydalılık Durumu (Adet) 213
Çizelge 5.3.30. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgede Görev Yapma
Süreleri (Yıl) 214
Çizelge 5.3.31. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgede Hizmet Verdikleri
Üretici Bilgileri 215
Çizelge 5.3.32. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Hizmet Verilmesi
Gereken Üretici Sayısı ve Özellikleri 216
Çizelge 5.3.33. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalıştıkları Çiftçileri
Belirleme Şekilleri (%) 217
Çizelge 5.3.34. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalıştıkları Çiftçiler İle
Görüşme Sıklığı (%) 218
Çizelge 5.3.35. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalıştıkları Çiftçiler İle
Görüşme Yerlerinin Dağılımı 219
Çizelge 5.3.36. Çiftçilerin Sorunlarının Sertifikalı Tarım Danışmanlarına
Ulaşma Şekilleri (%) 220
Çizelge 5.3.37. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çiftçilerin Sorunlarını
Çözme Şekiller
221
xxiii
Çizelge 5.3.38. Çiftçilerin Sertifikalı Tarım Danışmanlarından Öncelikli
İstedikleri Bilgiler (%) 223
Çizelge 5.3.39. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Aynı Çiftçi İle Çalışma
Sıklığı (%) 224
Çizelge 5.3.40. Sertifikalı Tarım Danışmanlarından Aynı Bölgede Çalışma
Sıklığı (%) 225
Çizelge 5.3.41. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgedeki Tarımsal
Yapıyı Tanıma Durumu (%) 225
Çizelge 5.3.42. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Bölgedeki Tarımın
Temel Sorunları (%) 227
Çizelge 5.3.43. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Danışmanlığa
Başlamadan Önce Eğitim Alma Durumları (%) ve Eğitim Süreleri (Saat) 228
Çizelge 5.3.44. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Danışmanlığa
Başlamadan Önce Eğitim Aldıkları Konular (%) 229
Çizelge 5.3.45. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının İlgili Yönetmeliği Yeterli
Bulma Durumları (%) 230
Çizelge 5.3.46. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının İlgili Yönetmeliği Yeterli
Bulmama Nedenleri 231
Çizelge 5.3.47. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Kendilerinin Eğitim
Alması Gereken Konular 232
Çizelge 5.3.48. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Diğer Tarım
Danışmanlarının Eğitim Alması Gereken Konular 234
Çizelge 5.3.49. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Bölgedeki Yayım
Faaliyetlerindeki Başarısı (%) 236
Çizelge 5.3.50. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Bölgedeki Yayım
Faaliyetlerindeki Başarılı Oldukları Konuların Dağılımı (%) 236
Çizelge 5.3.51. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının En Fazla Eksikliğini
Hissettiği Eğitim Konuları (%) 239
Çizelge 5.3.52. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının En Fazla Eğitim Almak
İstediği Konular (%) 240
Çizelge 5.3.53. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının En Fazla Eğitim Almak
İstediği Kişisel Gelişim Konuları (%)
241
xxiv
Çizelge 5.3.54. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Son 6 Ay İçinde İş
Değiştirme Düşünceleri (%) 242
Çizelge 5.3.55. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bitki Su İhtiyacına Göre
Program Yapabilme Durumları (%) 243
Çizelge 5.3.56. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Koruyucu Tarım
Uygulamalarını Bilme Durumları (%) 243
Çizelge 5.3.57. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgedeki Bilgi
Kaynaklarının Dağılımı (%) 244
Çizelge 5.3.58.a. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Tutum ve Davranışları (%) 246
Çizelge 5.3.58.b. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Tutum ve Davranışları
(%) 247
Çizelge 5.3.59.a. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki
Düşünceleri (%) 249
Çizelge 5.3.59.b. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki
Düşünceleri (%) 250
Çizelge 5.3.59.c. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki
Düşünceleri (%) 251
Çizelge 5.3.59.d. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki
Düşünceleri (%) 252
Çizelge 5.3.59.e. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki
Düşünceleri (%) 253
Çizelge 5.3.59.f. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki
Düşünceleri (%) 254
Çizelge 5.3.60.a. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalışma Arkadaşları ile
ilgili Düşünceleri (%) 256
Çizelge 5.3.60.b. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalışma Arkadaşları ile
ilgili Düşünceleri (%) 257
Çizelge 5.3.61 Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İşe Karşılık
Aldıkları Ücret Hakkındaki Düşünceleri (%) 259
Çizelge 5.4.4.1. KOP Bölgesinde Eğitimcilerin İhtiyaç Duydukları Eğitim
Konuları 323
Çizelge 5.4.5.1. KOP Bölgesinde Eğitimcilerin İhtiyaç Duydukları Eğitim
Konuları 325
xxv
ÖZET
Bu araştırma, Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde illerinde 60 ilçede 128 farklı
tarımsal kamu kurum kuruluş, sivil toplum örgütü, kooperatif ve birlik yöneticisi 196
kişi ile 470 Tar-gel Personeli, 25 GTHB il müdürlükleri tarımsal yayım personeli ve 34
Özel tarım danışmanı ile yüzyüze görüşülerek yapılan anketler ile bu illerde yapılan
çalıştaylar sonucu elde edilen verilerden oluşmaktadır. Anketler ve çalıştaylar Ekim-
Aralık 2014 tarihleri arasında yapılmıştır. 31.12.2014 tarih ve 2014/1 sayılı Bölgesel
Gelişme Yüksel Kurulu kararı ile onaylanarak yürürlüğe giren KOP Eylem Planı
kapsamında, KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı sorumluluğunda ilgili kurum ve
kuruluşlar ile işbirliği içerisinde 2015 - 2018 döneminde yürütülmesi planlanan “KOP
Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi (KOP TEYAP)”, 2015 yılı yatırım programına
girmiştir. KOP TEYAP ile tarımla ilgili kurumların, özel kişi ve örgütler dahil
kuruluşların ve çiftçilerin kapasitesinin artırılması için gerekli çalışmalar yapılacaktır.
Bu maksatla KOP TEYAP projesinin etkin bir şekilde uygulanabilmesi; çiftçi
eğitiminin, güncel, uygulanabilir bilgilerle uygun yöntemlerle verilebilmesi için mevcut
durumu bilmek adına, KOP Bölgesinin tarımsal eğitim ve yayım ihtiyacının araştırılıp
analiz edilmesi çalışması yürütülmüştür.
Araştırmada, Konya ilinde bulunan kadın yöneticilerinin diğer illerdeki kadın
yöneticilere ve çalışanlarına göre daha aktif halde çalıştıkları belirlenmiş olup bu
yöneticilerin diğer illerdeki kadın yöneticilere ve çalışanlarına bilgi ve tecrübelerini
aktarmalarına fırsat vermek için KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı bünyesinde
bulunan KOP Gençlik birimi gibi KOP Kadın birimi kurulmalıdır.
KOP Bölgesinde kamu yönetici ve STK yöneticilerine göre Tarımsal yayım
personelini özellikle teknoloji kullanma düzeyi ve yeniliklere açıklık bakımından
yüksek düzeyde olduğunu proje hazırlama, ekip çalışması ve kendini geliştirme isteği
konularında yetersiz olduklarını belirtmişlerdir.
Tar-Gel ve Sertifikalı Tarım danışmanlarının ihtiyaç duydukları eğitim konuları
bitkisel, hayvancılık ve genel olmak üzere 3 grupta incelenebilir.
Bitkisel çalışmalarda ihtiyaç duyulan eğitimlerin başında; bitki koruma konuları,
gübre ve gübreleme teknikleri, ürün çeşit seçimi ve sulama teknikleri,
Hayvancılık çalışmalarında ise; yemleme ve bakım ile hayvan hastalıkları,
Genel konularda ise; organik tarım, tarımsal destekler, mevzuat ve pazarlama
konuları ise en çok eğitimi talep edilen an konu başlıklarıdır.
xxvi
Bölge çiftçisi için önerilen konuların içinde genel tarımsal eğitimin ön planda
çıkmış olup bu durum bölge çiftçisinin belirli bir kısmının tüm tarımsal faaliyetlerde
uygun teknikleri kullanamadığına işarettir. Bu da bölgede tarımsal üretimde
etkisizliğin en önemli nedenlerinin başında gelmektedir. Özellikle bu konudaki
sorunun çözülmesine yönelik yaklaşımlar (hedef kitle tanıma ve sorun analizi)
bölgede uygulanmalı ve araştırılmalıdır. Bunun dışında dikkat çeken konuların
başında e doğrudan ekim (anıza ekim), azaltılmış toprak işleme, iyi tarım
uygulamaları, organik tarım ve izli tarım teknikleri gibi sürdürülebilir tarım
uygulamaları konusunda da çiftçi için eğitimin gerekliliğini belirtmiştir. Bu durum
bölgede gerek kurumların gerekse çiftçilerin bu konuda ileriye dönük eğilimlerinin
olduğu ve bölgede sürdürülebilir tarım konusunda çok ciddi olarak olumlu bir algı
oluştuğunu göstermektedir.
1
1. GİRİŞ
Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı 8 Haziran 2011
tarihli ve 642 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile Konya merkezli olarak
kurulmuş olup görev alanı, Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde illerinden oluşan KOP
Bölgesidir. Kuruluş amacı: KOP Bölgesi'nde proje uygulamalarını yerinde koordine
etmek, bölgedeki kalkınmaya yönelik yatırımların ve projelerin gerektirdiği araştırma,
planlama, programlama, projelendirme, izleme, değerlendirme ve koordinasyon
hizmetlerinin yerine getirilmesi suretiyle proje kapsamındaki bölgelerin eylem planı
aracılığıyla kalkınmasını hızlandırmaktır.
31.12.2014 tarih ve 2014/1 sayılı Bölgesel Gelişme Yüksel Kurulu kararı ile
onaylanarak yürürlüğe giren KOP Eylem Planı kapsamında, KOP Bölge Kalkınma
İdaresi Başkanlığı sorumluluğunda ilgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içerisinde
2015 - 2018 döneminde yürütülmesi planlanan “KOP Tarımsal Eğitim ve Yayım
Projesi (KOP TEYAP)”, 2015 yılı yatırım programına girmiştir. KOP TEYAP ile tarımla
ilgili kurumların, özel kişi ve örgütler dahil kuruluşların ve çiftçilerin kapasitesinin
artırılması için gerekli çalışmalar yapılacaktır. Bu maksatla KOP TEYAP projesinin
etkin bir şekilde uygulanabilmesi; çiftçi eğitiminin, güncel, uygulanabilir bilgilerle
uygun yöntemlerle verilebilmesi için mevcut durumu bilmek adına, KOP Bölgesinin
tarımsal eğitim ve yayım ihtiyacının araştırılıp analiz edilmesi çalışması
yürütülmüştür.
Gelişmekte olan ülkelerde özellikle tarım sektörü ekonomik gelişmenin
sağlanmasında önemli görevler üstlenmektedir. Tarım sektörü, gelişmekte olan
ülkelerde gelişme sürecinin ilk evrelerinde ekonominin en önemli sektörü
konumundadır. Tarımda gelişme, bilimsel araştırma bulgularıyla elde edilen teknolojik
yeniliklerin üreticiler tarafından kullanılmaya başlanılmasıyla ve yaygınlaştırılmasıyla
mümkündür. Dolayısıyla tarımsal faaliyette bulunan, tarımsal faaliyetleri yönlendiren
kimselerin sahip oldukları özellikler, söz konusu topluma ulaşmayı, belirli
davranışların ve yeniliklerin benimsetilmesini etkileyici niteliktedir. Özellikle insan
faktörünün sahip olduğu niteliklerin gelişmeyi etkilemesi ve kazandırılacak yeni bilgi
ve davranışlarla gelişme sürecini hızlandırıcı etkilerde bulunması kaçınılmazdır. Bu
nedenle tarımsal yayım çalışmaları, kalkınma süreci içindeki kırsal toplumların
kalkınmalarında vazgeçilmez bir öğedir (Özçatalbaş, 1994). Tarımsal kalkınmada
yeni tarım tekniklerinin doğru kullanımının sağlanarak, kaynakların etkin kullanılarak
ve yaygınlaştırılarak tarımsal üretimin arttırılmasında yayım önemli bir etkendir. Buna
2
göre yayım üretim faktörü olarak insan kaynağının gelişimini sağlayarak, yeni
teknolojilerin etkin kullanımında çok önemli bir rol oynamaktadır. (Özçatalbaş, 2009).
Tarımsal üretimde etkinliğin sağlanması, tarıma aktarılan teknolojinin artırılması ve
mutlaka eş zamanlı olarak etkili çiftçi eğitim ve yayım çalışmaları ile çiftçilerin
teknolojiden etkin yararlanmalarının sağlanması ile mümkündür. Bu nedenle tarımsal
yayım faaliyeti tarımsal öğretim ve tarımsal araştırma kadar önem taşımaktadır.
Tarımsal yayım; kırsal alanda yaşayan halkın yaşam kalitelerinin
yükseltilmesinde yararlı olacak bilgileri insanlara iletme ve bunları kendi
yaşamalarında etkili biçimde kullanabilmeleri için gerekli olan bilgi, tutum ve becerileri
kazanmalarına yardımcı olmayı amaçlayan okul dışı bir eğitim sistemi veya eğitimsel
süreçtir (Ceylan, 2010). Bir başka tanımlama ile tarımsal yayım, tarımsal üretimi
arttırmak ve tarımsal siyasetin objektifliğini sağlamak amacı ile modern ve bilimsel
çalışma teknolojilerinin araştırma ve sonuçlarını, üreticilerin kullanabileceği formlara
uyarlamak şeklinde tanımlanabilmektedir (Van Den Ban and Hawkins, 1996).
Türkiye’de tarımsal yayımla ilgili en önemli düzenleme ” Tarımsal Yayım ve
Danışmanlık (TYD) Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik” ile 8 Eylül 2006
tarihinde yapılmıştır. Bakanlık söz konusu yönetmelik ile yalnızca kamu kontrolünde
olan tarımsal yayım çalışmalarının özelleştirilmesine yönelik önemli bir sürecin önünü
açmıştır. Türkiye’de kamu dışı danışmanlık hizmetlerini (serbest tarımsal
danışmanlık) düzenleyen ilk yasal düzenleme olan bu yönetmelik yayımın
özelleştirilmesi sürecini başlatmış, yeni bir anlayışın (talep yönlendirmeli) uygulamaya
geçmesine olanak sağlamıştır (Özçatalbaş, 2009). Bu yönetmelik ile sivil toplum
örgütleri, tarımsal danışmanlık şirketleri ve çiftçi örgütlerinin de tarımsal danışmanlık
hizmetleri vermelerine olanak sağlanmıştır. Yönetmelikle belirtilen hükümlere göre
sertifikalandırılmış kişiler “Tarım Yayımcısı” olarak adlandırılmıştır. TYD Yönetmeliği
5488 sayılı Tarım Kanununun 9 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmış ve 8 Eylül
2006 tarihinde yürürlüğe girmiştir(Anonim, 2006a; Anonim, 2006b). Yönetmeliğin
amacı (Madde 1); “Tarımsal işletme sahiplerinin bilgi, teknik ve yöntemler
konusundaki ihtiyaçlarının zamanında ve yeterli düzeyde karşılanması ile ilgili usul ve
esasları belirlemek” olarak belirtilmiştir. Yönetmelikte tarım danışmanlarının görevleri
sıralanmış olup, yönetmelikte yayımla danışmanlık arasında (kavramsal olarak bazı
farklılıklar olması yanında) paralellik kurulmuştur, hatta yayım ile danışmanlık
kavramları eş anlamlı olarak kullanılmıştır.
3
AB uyum yasaları kapsamında yapılan bu düzenlemeler ile yayım ve
danışmanlık hizmetlerinin ziraat odaları, kooperatifler, birlikler, dernek ve vakıflar ile
şirketler tarafından yürütülme olanağı sağlanmıştır. Türkiye'de de bugüne kadar
devlet tekelinde olan bu hizmetlerin etkinliğinin ve başarısının sürekli tartışılıyor
olması, yeni düzenlemelerin tarımsal yayımın etkinliğini artıracağı kanısını
güçlendirmektedir. Şimdiye kadar özellikle Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
(GTHB) İl ve İlçe Müdürlükleri kanalı ile yürütülen bu hizmetlere diğer kurum ve
kuruluşlarında girmesi ile çiftçiye yeniliklerin ve bilginin ulaştırılma şekli ve süresinde
gelişmeler yaşanmakta ve bu gelişmelerin tarımsal üretim sürecine olumlu yansıması
beklenmektedir. İşte bu noktada iyi bir tarımsal yayım faaliyeti birbirleri ile diyalog ve
paralellik içerisinde hareket eden ve çiftçinin genel ihtiyaçları odaklı ve aynı zamanda
da kamu tarım politikalarını uygulayan bir yayım sisteminin oluşturulması ile
mümkündür. Bu çalışma ile Türkiye’nin en önemli tarım bölgelerinden biri olan KOP
Bölgesinde tarımsal yayım ihtiyaçlarını ortaya konulması ve çıkan sonuçlara göre
bölge tarım eylem planının şekillendirilmesi amaçlanmaktadır.
1.1. Araştırmanın Önemi ve Amacı
Konya, Karaman, Niğde ve Aksaray illerini içine alan KOP Bölgesi, 65.000 km2
alanıyla Türkiye yüzölçümünün yaklaşık %8’ine, yaklaşık 3 milyon hektar tarım
arazisi ile de Türkiye tarım arazilerinin %12’sine sahiptir. KOP Bölgesi, coğrafi
konumu itibariyle ülkemizin en az yağış alan bölgelerindendir. Türkiye yıllık yağış
ortalamasının 643 mm olmasına karşın; bölge uzun yıllar yıllık yağış ortalaması 330
mm civarındadır. Bölgenin yeraltı ve yerüstü su kaynakları oldukça yetersizdir.
KOP Bölgesinin Türkiye üretimi içerisinde büyükbaş hayvan varlığında %7,
küçükbaş hayvan varlığında %10, süt üretiminde %9 ve yumurta tavuğu varlığında
%15’lik paya sahip olduğu görülmektedir. Bölge sahip olduğu hayvan sayısı ve kültür
ırkı oranı ile Türkiye hayvancılığında önemli bir yere sahiptir.
Çiftçilerimizin rekabetçi bir ortamda hayatta kalmaları ve ülkemizin gıda
güvenliğini sürdürülebilir kılabilmeleri için değişen ekolojik ve ekonomik koşullara
hızla ayak uydurmaları gerekmektedir. Bunun tek yolu güncel, kullanılabilir ve
uygulanabilir bilgi edinmektedir. Bunun yanında yeni beceriler kazanmak ve
uygulamak da büyük önem taşır. Bilgi ve beceriyi ustaca birleştiren ve uygulayan
çiftçiler değişen koşullardan etkilenmezler ya da çok az etkilenirler ve hatta değişimi
kendileri dahi yaratabilirler.
4
Tüm sektörlerde, uluslararası rekabeti biçimlendiren faktörlerin başında
teknoloji üretimi ve nitelikli insan gücü gelmektedir. Dolayısıyla küreselleşme ile
birlikte artan uluslararası ve/veya işletmeler arası ilişkiler ve rekabet; teknoloji
devrimine ayak uydurabilen, yüksek yetenekli, bilgili ve öğrenmeye açık işgücünü
zorunlu kılmaktadır. Bu ise ülkelerin insan kaynaklarını iyi planlamalarını ve işgücünü
bu değerlere uygun olarak yetiştirmelerini gerektirmektedir. Nitekim Dokuzuncu
Kalkınma Planı Hayvancılık Özel İhtisas Komisyonu raporunda Eğitim düzeyinin
yetersizliği “Üretici, bakıcı, ara eleman yetiştirilemeyişi” ortaya konulan 10 tehditten
birisi olarak gösterilmiştir. Komisyonda belirlenen altı sorun alanından birisi “Eğitim
düzeyi, araştırmacı, yayımcı ve üretici arasındaki bilgi akışı yetersizliği” olarak
belirtilmektedir”.
Tüm bu faktörler bir araya getirildiğinde, KOP Bölgesi için oluşturulan Eylem
Planının (KOPEP) faaliyete geçirilmesi kapsamında yürütülecek olan KOP TEYAP
(KOP Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi)’nin etkin bir şekilde uygulanabilmesi; çiftçi
eğitiminin zamanında, güncel, uygulanabilir bilgilerle uygun yöntemlerle verilebilmesi
için bölgedeki tarımsal yayım ihtiyaç analizi yapılmıştır.
Bu araştırma kapsamında, gerek GTHB tarımsal yayım personelinin gerekse
KOP bölgesinde GTHB dışındaki kurum ve kuruluşlar ile özel sektördeki tarımsal
yayım uzmanları ile görüşülerek bölge için tarımsal yayım ihtiyaç analizi yapılmıştır.
Bu kapsamda yapılan çalışmalar ile;
Devlet kurumları ve çiftçi örgütlerinin “Tarımsal eğitim ve yayım” konusunda
mevcut durumlarının ortaya konulması,
Eğitim ve yayım faaliyeti yapan personel profilinin ortaya konulması,
Eğitim ve yayım faaliyeti yapan eğiticilerin eğitime ihtiyaç duydukları
konuların belirlenmesi,
Çiftçi eğitim konularının belirlenmesi amaçlanmıştır.
5
2. MATERYAL ve YÖNTEM
2.1. Materyal
Çalışmanın ana materyalini KOP Bölgesini oluşturan Aksaray, Karaman,
Konya ve Niğde illerinde tarım ile doğrudan ve dolaylı olarak ilgili olan kamu kurum
ve kuruluşları, üretici birlikleri, oda ve borsalar, kooperatifler, üniversiteler ve sivil
toplum kuruluşlarının yönetici pozisyonunda bulunan kişi ve kişiler, Gıda Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı İl ve İlçe Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım uzmanı ve
Tar-Gel personeli ile sertifikalı tarım danışmanları ile yapılan anket çalışması verileri,
4 ilde değişik zamanlarda yapılan çalıştaylardan elde edilen bilgiler, bölgede değişik
kurum ve kuruluşlarca yapılan araştırma, rapor ve dökümanlar ile TÜİK, Kalkınma
Bakanlığı ve GTHB verileri oluşturmaktadır.
2.2. Yöntem
Çalışma iki alt başlık altında kurgulanmış olup bu çalışma ile KOP bölgesinde
tarımsal yayım ihtiyaç analizi ile hem üreticilerin hem de eğiticilerin gereksinim
duyduğu yayım ve eğitim konuları belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada ilk olarak
KOP bölgesinde tarımsal yayım faaliyeti sağlayan tüm paydaşlar ile yüz yüze
hazırlanan anket soru formları doldurulmuş olup, anket soru formlarının uygulanacağı
ana kitle üç başlık altında ayrı ayrı incelenmiştir. Her bir ana kitlenin özelliğine göre
anket soru formları oluşturulmuş olup hedef ana kitlenin tarımsal yayım faaliyeti
hizmetlerine bakış açıları ve değerlendirmeleri alınmıştır. Çalışmanın hedef kitlesini;
1. Yöneticiler (Kamu kurum ve kuruluşları, üretici birlikleri, oda ve borsalar,
kooperatifler, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarının yönetici pozisyonunda
bulunan kişi ve kişiler),
2. Tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel personeli (Gıda Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı İl ve İlçe Müdürlüklerinde çalışan)
3. Sertifikalı tarım danışmanları
oluşturmaktadır. Bu 3 hedef kitle için uygulanan soru formları Ek 1’de sunulmuştur.
Oluşturulan soru formları öncelikle araştırma bölgesinde bir ön testten geçirilmiş ve
en son şekli verilerek araştırmanın kapsamını oluşturan kitleye uygulanmıştır.
Çalışmanın popülasyonunu oluşturan hedef kitlede örnekleme aşamasında “Tam
Sayım Metodu” kullanılmış ve tüm hedef kitleye ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu
kapsamda yöneticiler, İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nde çalışan
6
Tarımsal Yayım ve TAR-GEL personeli ve Özel Tarım Danışmanları ile toplam 725
anket yapılmış olup veri girişleri tamamlanmıştır. Yapılan anket çalışmaları sonucu
anketlerin yapılma sayılarını gösteren Çizelgeler aşağıda gösterilmektedir. Çizelgeler
incelendiğinde KOP Bölgesinde hedeflenen kurumların yöneticilerinin %92.72’sine,
Tar-Gel Personelinin %71.43’üne ve Özel Tarım Danışmanlarının ise %60.82’sine
ulaşılmıştır. Ayrıca araştırma bölgesinde GTHB il ilçe müdürlüğünde çalışan ve
tarımsal yayım faaliyetlerine katılan 25 personel ile de anket yapılmıştır. Araştırma
kapsamında bulunan Ereğli Bal Üreticileri Birliği, Ereğli Havuç Üreticileri Birliği, Ereğli
Kiraz Üreticileri Birliği, Konya Kanola Üreticileri Birliği, Karaman Başyayla Meyve
Üreticileri Birliği, Aksaray Ortaköy Kanola Üreticileri Birliği, Gebere Sulama Birliğinin
kapanmasından dolayı anket çalışması yapılmamıştır.
Çizelge 2.2.1. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Yönetici Anket Sayısı
İl Adı Bölge Kurum
Kuruluş Sayısı
Anket Yapılan Kurum
Kuruluş Sayısı
Anket Sayısı Temsil Oranı (%)
Oransal Payı (%)
Konya 80 72 126 90.00 64.29
Aksaray 18 18 32 100.00 16.33
Karaman 20 18 18 90.00 9.18
Niğde 21 20 20 95.24 10.20
TOPLAM 139 128 196 92.09 100.00
Çizelge 2.2.2. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Tar-Gel Personeli Anket
Sayısı
İl Adı
Toplam Tar-Gel
Personeli Sayısı
Yapılan Anket Sayısı Tar-Gel Personeli
Temsil Oranı (%)
Oransal Payı (%)
Tar-Gel Personeli
Diğer Tar. Yay. Uzm.*
Aksaray 92 79 13 85.87 18.59
Karaman 85 80 5 94.11 17.17
Konya 409 265 4 64.79 54.34
Niğde 72 46 3 63.88 9.90
KOP Bölgesi
658 470 25 71.43 100.00
GTHB il ve ilçe müdürlüğünde çalışan tarımsal yayım çalışmalarına katılan personeli
göstermektedir.
7
Çizelge 2.2.3. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Özel Tarım Danışmanı Anket
Sayısı
İl Adı Toplam Özel Tarım
Danışmanı Sayısı
Yapılan Anket Sayısı
Temsil Oranı (%)
Oransal Payı (%)
Konya 25 20 80.00 58.82
Aksaray 28 12 42.86 35.30
Karaman 1 1 100.00 2.94
Niğde 1 1 100.00 2.94
TOPLAM 55 34 61.82 100,00
Çalışmada bir diğer uygulanan veri toplama metodu ise çalıştayların
düzenlenmesidir. Bu amaçla hedef kitlenin bulunduğu 4 ilde 1’er tane olmak üze 4
tane çalıştay düzenlenmiş olup çalıştaya ildeki tüm ilgili paydaşların katılımı
sağlanmaya çalışılmıştır. Çalıştaylarda katılımcılar 3 farklı grup halinde grup
tartışmaları yaparak, aşağıda belirtilen sorulara yanıt aramışlardır. Bunlar:
1. Tarımsal eğitim-yayım hizmetleri açısından ilin durumu
2. İlin tarımsal eğitim-yayım hizmetleri alt yapısı nasıl güçlendirilebilir?
3. İlin tarımsal yayım hizmetlerinin başarısını arttırmak için neler yapılmalıdır?
Ayrıca çalıştaylarda üreticinin ve eğitimcinin ihtiyaç duyduğu konular ile ilgili
katılımcılardan görüş formları ile bilgi istenmiş ve sonuçlar tablolaştırılarak
yorumlanmıştır.
Araştırmada sözel bazı faktörlerin birbirleri ile kıyaslanabilmesi ve faktörler
arası sayısal farklılıkların görülebilmesi için nicel değerler 10 üzerinden puan sistemi
ile puanlanmıştır. Puanlama yöntemi her kritere önem sırasına göre puan
atanmasına dayalı bir yöntemdir. Çalışmada “Aritmetik Dizi İle Ağırlıklandırma”
yöntemi izlenerek puanlama yapılmıştır (Barutçugil 2002).
Anket yolu ile araştırma bölgesinden toplanan “evet-hayır” gibi 2 veya daha
çok cevaplı kategorik verilerin analizlerinde Ki-Kare Analizi, Likelihood Ratio ve
Linear By Linear Association analizlerinden yararlanılmıştır. "Ki-Kare" analiz yöntemi
özellikle sosyal bilimler alanındaki çalışmalarda yaygın olarak kullanılan bir analiz
yöntemidir. "Ki-Kare" analiz yöntemi verilerin sunuluş biçimine göre "Ki-Kare
8
uygunluk testi" ve "Ki-Kare bağımsızlık testi" olmak üzere iki ana gruba ayrılır. "Ki-
Kare" analiz yöntemi sadece ilişkilerin saptanmasında değil, aynı zamanda
değişkenler arasındaki farklılıkların belirlenmesinde de kullanılmaktadır. "Ki-Kare"
analiz yöntemi, frekans dağılımları üzerinden işlem yapan bir yöntemdir. İki
değişkenin birbirlerinden bağımsız olması aralarında bir ilişkinin bulunmadığı
anlamına gelir. "Ki-Kare" testi değişkenlerin bağımsızlığını ölçmede yaygın olarak
kullanılır. Öte yandan "Ki-Kare" analiz yöntemi iki değişken arasındaki ilişkinin şiddeti
konusunda oldukça sınırlı bilgi verir (www.istatistikanaliz.com, 2014).
Çalışmada yönetici, yayım personeli ve sertifikalı tarım danışmanlarının
tutumlarını ölçmede Likert tipi Tutum Ölçeği kullanılmıştır. 1932 yılında Rensis Likert
tarafından geliştirilen bu ölçek araştırma soru formlarında en fazla kullanılan tutum
ölçeklerinden biridir. Bu tip ölçeklerde iki tür cümle yapısı görülmektedir. 1. tip cümle
olumlu cümle yapısı olup. ―Kesinlikle Katılıyorum― cümlesi buna örnektir. Diğer
cümle yapısı ise olumsuz cümle yapısı olup ―Kesinlikle Katılmıyorum― cümlesi de
buna örnektir. Bu tip ölçeklerde olumlu ve olumsuz cümle yapılarından eşit sayıda
oluşturulmaya çalışılmaktadır (Köklü 1995). Bu çalışmada farklı büyüklüklerde Likert
Ölçeği uygulanmıştır.
Çalışmada anket yolu ile toplanan ve sürekli veri niteliğinde olan verilerin
analizlerinde parametrik testlerden olan Varyans Analizi tekniğinden, parametrik
testlerin uygun olmadığı alanlarda ise parametrik olmayan testlerden yararlanılmıştır.
2.3. Kavramsal Çerçeve
Araştırmada yer alacak olan bazı tarımsal yayım kavramlarının kavram
kargaşası yaratmaması açısından gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ‘Tarımsal
Yayım ve Uygulama Esasları Yönetmeliği’nde belirtildiği şekilde tanımlanması uygun
görülmüştür. Söz konusu yönetmeliğe göre;
Serbest tarım danışmanı: Kendi nam ve hesabına çalışmak suretiyle tarımsal
işletmelere, sivil toplum örgütlerine ve tarımdan girdi alan kuruluşlara tarımsal
danışmanlık hizmeti sunan, yetki belgesi sahibi kişileri,
Tarım danışmanı: Sivil toplum örgütlerinde, ziraat odalarında ve tarımsal
danışmanlık şirketlerinde istihdam edilen veya tarımsal danışmanlık hizmeti yürütmek
üzere kendi nam ve hesabına çalışan ve Yönetmelikte belirtilen hükümlere göre
sertifikalandırılmış kişileri,
9
Şirket: Tarımsal işletmelere, sivil toplum örgütlerine, ziraat odalarına ve
tarımdan girdi alan kuruluşlara ve çiftçilere tarımsal danışmanlık hizmeti sunmak
üzere kurulan ve Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yetkilendirilen tüzel kişiliğe haiz
tarımsal danışmanlık şirketlerini
Dernekler/vakıflar: Sivil toplum örgütlerinden, tarım danışmanı istihdam
etmek suretiyle danışmanlık hizmeti vermek üzere tarımsal işletme sahipleri veya
çiftçiler tarafından ilgili mevzuata göre kurulan tarımsal danışmanlık
derneklerini/vakıflarını,
Yetki belgesi: Yönetmelikte belirlenen şartları yerine getiren kişi ve
kuruluşların tarımsal danışmanlık hizmeti verebileceklerini belirten tarımsal
danışmanlık yetki belgesini,
Tarımsal danışmanlık hizmetleri: Sivil toplum örgütleri, ziraat odaları,
şirketler ve serbest tarım danışmanlarınca, tarımsal işletmelerin tarımsal bilgi, teknik
ve yöntemler konusundaki ihtiyaçlarının zamanında ve yeterli düzeyde
karşılanmasına yönelik olarak ücret karşılığında yürütülen hizmetler olarak
tanımlanmıştır (Anonim, 2014).
2.3.1. Dünya’da Ve Türkiye’de Tarımsal Yayım Çalışmaları
Tarımsal yayım, yüzyıllar boyunca tarımın gelişmesinde, çok önemli bir güç ve
sosyal yenilik unsuru olmuştur. Günümüzdeki yayım modelleri son iki yüzyılın ürünleri
olsalar da, geçirdiği evrim nedeniyle yayımın tarihi neredeyse dört bin yıla yayılır.
Ancak ilk modern tarımsal yayım hizmeti, İrlanda’da 1845’te ortaya çıkan patates
yanıklığı hastalığı sonucu baş gösteren açlık ve sefaletin giderilmesi için Büyük
Britanya İmparatorluğu’nca görevlendirilen üst düzey bir yöneticinin kişisel girişimleri
ile ortaya çıkmıştır (Demiryürek, 2014).
2.3.1.1. Dünya’da tarımsal yayım
Tüm dünyada yayımın temel amaçlarından biri kırsal nüfusun yaşam
standartlarının yaygın eğitim yoluyla yükseltilmesidir. Ülkeler bu amacı
gerçekleştirirken farklı yayım organizasyonları kullanmaktadırlar (Çukur, 2014).
Tarımsal yayım hizmetleri dünyada genellikle kamu (Tarım Bakanlıkları) tarafından
sağlanırken bazı ülkelere ziraat odaları, tarımsal kooperatifler, tarımsal danışmanlık
firmaları ön plana çıkmaktadır. Kimi ülkelerde üreticiler tarımsal yayım hizmetlerine
10
ücretsiz ulaşırken, kimi ülkelerde belirli bir ücret ödeyerek ulaşmaktadırlar. Modern
Yayım faaliyetlerinin başlangıcında tüm dünyada yayım hizmetleri büyük ölçüde
kamu tarafından yürütülmektedir. Zamanla, özel şirketlerin ürünlerini tanıtmaları
amacıyla yapılan özel yayım ve gelişen üretici örgütlerinin üyelerinin yaşam
standardını geliştirmek amacıyla yaptıkları üreci örgütleri yayımı hizmetlerini
geliştirmiştir. Bu durum 1990’lı yıllara kadar devam etmiştir. Özellikle 1990’lı yılların
başında AB ülkelerinde yeni bir anlayış hakim olmuştur. Bu yıllarda kamu yayım
sisteminin beklenen düzeyde etkili ve verimli olmadığı düşüncesi benimsenmiş ve bu
durumu düzeltmek için yayım hizmetlerinin özelleştirilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Bu yıllardan sonra AB ülkelerinde yayım hizmetlerinin özelleştirilmesi değişik
ülkelerde değişik düzeylerde geçekleştirilmiştir. Kamunun düzenleyici, denetleyici ve
destekleyici konumda olması yönünde önemli adımlar atılmıştır. Amerika Birleşik
Devletleri’nde 1862 yılında Ziraat Fakülteleri, 1887 yılında Araştırma Enstitüleri ve
1914 yılında da ise Yayım Servisi kurulmuştur. ABD’deki Yayım servisi kendine has
bir özellik göstermektedir. Bu ülkede Tarımsal Yayım hizmetleri Federal, Eyalet ve
Yerel yönetimlerin desteği ile Land Grant Üniversitelerin Ziraat Fakültelerinin
koordinatörlüğünde yürütülmektedir. Bu sistem 1914 yılından beri uygulanmakta ve
genel olarak çok başarılı olduğu kabul edilmektedir. Yeni Zelanda’da günümüzde
kamu tarafından finanse edilen bir yayım hizmeti yoktur. Ancak iki örgüt ülke
düzeyinde faaliyet gösteren yayım birimine sahiptir. Bu örgütler Hayvancılığı
Geliştirme Şirketi (LIC) ve Yün Şirketi (Woolpro) dir. Ancak, Kraliyet Araştırma
Enstitüsü (Crown Research Institution-CRI) gibi bazı kuruluşların asıl konularına bağlı
olarak kırsal kalkınma veya yayım konusunda da çalışmaları vardır (Yurttaş ve ark.
2011).
Brezilya’da yayım hizmetleri, “kırsal yayım” adı altında, devlet kontrolünde
olmak üzere 1948 yılında başlamıştır. Yirmi altı eyalet ve federal bölgede kendi Kırsal
Yayım Örgütleri bulunmaktadır. Bu örgütlerin çoğu aynı zamanda eyalet düzeyinde
tarımsal araştırmalardan da sorumudurlar. Brezilya üniversiteleri, kırsal alanda yayım
hizmetleri verilmesi alanında yer almamaktadırlar. Ülkede kırsal yayım çalışmalarına
önem verilirken, sivil toplum örgütleri ve özel teknik yardım kuruluşları da bu alanda
hizmet vermeye başlamıştır. Son dönemlerde, devlet kuruluşları maliyeti daha düşük
olan, kitle iletişim araçları ve çiftçiden çiftçiye yöntemleri giderek daha yaygın olarak
kullanılmaya başlanmıştır (Nassar 2009). Çin Devleti farklı tarım yapısı ile dünyada
11
takip edilmesi gereken bir ülkedir. Çin hükümeti yeni bir tarımsal yayım sistemi kurma
çalışmalarına 1970’lerin sonlarında başlamıştır. 1980’lerin ortalarına gelindiğinde,
ulusal ölçekte tüm kırsal yerleşim birimlerini ve kasabaları kapsayan geniş bir yayım
ağı oluşturulmuştur. Tarım Bakanlığı (TB) çatısı altında, dikey olarak, ulusal
düzeyden başlayarak kasabalara kadar uzanan bir yayım sistemi kurulmuştur.
1990’larda tüm birimlerde çalışanların toplam sayısı bir milyona ulaşmıştır. Beş temel
çalışma alanı belirlenmiştir. Bunlar; teknolojik denemeler, demonstrasyon, yayım,
eğitim ve üreticilere girdi sağlama alanlarıdır. Yayım birimlerinin finansmanı devlet
tarafından karşılanmakla birlikte diğer tarımsal yayım sistemlerinin de ortaya çıkmaya
başladığı görülmektedir. Bu alanda yer alan diğer önemli aktörler ise AR-GE
kuruluşları, özel firmalar ve üretici örgütleridir. Dikey örgütlenmenin en tepesinde
Tarım Bakanlığı yer almaktadır. Zaman zaman Milli Eğitim Bakanlığı, Ticaret
Bakanlığı, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı gibi bakanlıklar bilginin üreticiye ulaştırılması
için Tarım Bakanlığı ile ortaklaşa veya bağımsız çalışmalar da yapmaktadırlar. Kamu
sektörü ile karşılaştırıldığında diğer üç aktörün yaptıkları çalışmaların çok küçük
boyutlarda ancak etkili çalışmalar olduğu görülmektedir (Yurttaş 2010).
Güney Afrika’da, tarımsal yayım hizmeti veren kuruluşlar; kamu, sivil toplum
kuruluşları, özel sektör ile üniversiteler, kolejler ve tarımsal eğitim veren bazı yüksek
okullar tarafından verilen tarımsal eğitim ve yayım hizmetleri, tarımsal yayım ve
eğitim ağının temel unsurlarıdır. Güney Afrika’da yayım elemanı çiftçi oranı illere göre
değişiklik göstermektedir. Ülkede yaklaşık olarak 55.000 – 60.000 ticari işletme ve
2,4 milyon adet geçimlik tarım işletmesi bulunmaktadır. Kamuda çalışan yayım
elemanı sayısı yaklaşık olarak 2800 kişidir. Bu durumda yayım elemanı çiftçi oranı
ticari işletmeler için 1:21, geçimlik işletmeler için 1:857, her iki işletme tipi birlikte ele
alındığında 1:878 olmaktadır (Anonim 2010). İran’da tarımsal yayım, sistemli bir
biçimde, 1950’li yıllardan sonra gerçekleşmiştir. Geçen 60 yıl içerisinde ağırlıklı
olarak kamu yayım sistemi hakim durumdadır. Yaklaşım olarak, gelişmekte olan
ülkelerde uzun süreden beri uygulanmakta olan, geleneksel “Teknoloji Transferi
Yaklaşımı” (hiyerarşik yaklaşım–yukarıdan aşağı) uygulanmaktadır. Son yıllarda
çiftçilerin yalnızca pasif bilgi alıcısı konumunda olmamaları gerektiği, onların da bilgi
üretimine katkı sağlayabilecekleri anlayışı gittikçe artan bir düzeyde kabul görmeye
başlamıştır (Anonim 2011). Kazakistan’da geçmişte tarımsal üretim büyük kolektif
işletmelerde yapılmaktaydı (Kolhoz, Solhoz). Her Kolhoz, kendi ihtiyaç duyduğu
12
bitkisel üretim ve hayvansal üretime ait bilgileri kendi bünyesindeki uzmanlar aracılığı
ile elde etmekteydi. Sosyalist sistemin çökmesinden sonra, özelleştirme süreci
sonunda her kolhoz yüzlerce küçük işletmeye dönüştürüldü. Yayım hizmetine olan
ihtiyaç giderek artmış olmasına rağmen, yayım hizmeti alanında paralel gelişmeler
sağlanamadı. Yayım hizmetlerinin geliştirilmesi amacıyla uluslararası destek de
sağlanmış olmasına rağmen, projeler ile kurulan yayım birimleri, proje bitiminden
sonra, merkezi hükümet ve yerel yönetimler tarafından mali olarak
desteklenmemiştir. 2005 yılında ülkede üç yayım Merkezi kurulmuştur. Bu
merkezlere ve 160 ilçede istihdam edilmek üzere 200 yeni yayım elemanı ile
sözleşme yapılmıştır. Böylece, her 650 çiftçiye bir yayım elemanı düşecek şekilde bir
kamu yayım teşkilatının oluşturulması yönünde ilk adımlar yakın geçmişte atılmıştır
(Anonim 2014).
Mısır’da tarımsal yayım hizmeti sunan birçok kamu birimi vardır. Bunlardan en
önemlisi çok sayıda personele sahip olan Tarımsal Yayım Hizmetleri Merkezi
Yönetimi’dir. Bunun dışında Tarımsal Araştırma Merkezi ve Tarımsal Yayım ve Kırsal
Kalkınma Araştırma Enstitüsü de önemli yayım kuruluşlarıdır. Ayrıca ürün bazında ve
özel konularda yapılan projeler çerçevesinde yayım çalışmaları da yapılmaktadır. Bu
tür projelerde birim personeli çalışmasına rağmen, projeler sürdürülebilir
olmadığından proje süresi tamamlandığında sorunlar yaşanmaktadır. Mısır’da yayım
konusunda istihdam edilen personel toplamının 24.000 kadar olduğu tahmin
edilmektedir. Bunlardan 14.000 kadarı köylerde görev yapmaktadır. Bunun dışında
Başkanlık talimatı ile tarımsal araştırma faaliyetleri ile görevli personelin çalışma
saatlerinin % 30 kadarını yayım çalışmaları için ayırmaları istenmiştir (Anonim 2014).
İngiltere’de Tarımsal Yayım hizmetlerini yürüten ADAS (Agricultural
Development and Advisory Service) bir kamu kuruluşu iken 1997 yılında tamamen
özelleştirilmiştir. İngiltere’de bu yıldan sonra tarımsal yayım için doğrudan bir kamu
desteği yoktur. ADAS İngiltere dışındaki ülkelere de ücret karşılığı yayım hizmeti
sunmaktadır. İngiltere’de özelleştirmenin, özel yayım hizmetlerinin mali yükünü
karşılamakta zorlanan küçük çiftçilerin aleyhinde olduğu ifade edilmektedir.
Danimarka’da yayım sistemi tamamen özelleştirilmiştir. 2003 yılından beri yayım
hizmetleri için bir devlet desteği yoktur. Yayım hizmetleri ağırlıklı olarak üretici
örgütleri tarafından yürütülmektedir. Hollanda’da uzun bir tarihi geçmişi olan DLV
yayım kuruluşu 1993 yılından itibaren özelleştirilmeye başlanmış ve bu süreç 2003
13
yılında 10 yıllık bir süre sonunda tamamen özelleştirilmiştir. Günümüzde
Hollanda’daki yayım hizmetleri müşteri odaklı olarak nitelendirilmekte ve daha çok
bireysel metotlara ağırlık verilmektedir. Almanya’da değişik eyaletlerde değişik yayım
sistemleri ağırlıktadır. Örneğin Baden Württemberg Eyaletinde kamu yayımı
ağırlıktadır. Nordrhein-Westfallen Eyaletinde üretici örgütleri yayımı, Mecklenburg-
Vorpommern Eyaletinde Bakanlığa bağlı yayım şirketleri, Brandenburg Eyaletinde ise
danışmanlık şirketleri ve serbest tarım danışmanları ağırlıktadır.
Macaristan’da 1990 yılından itibaren Tarım bakanlığının yeniden
yapılandırılması çalışmaları başlamış, ancak özelleştirme konusunda önemli
gelişmeler sağlanamamıştır. Bu ülkede serbest tarım danışmanları için
sertifikalandırma işleri devam etmektedir. 2007 yılı itibari ile 700 kadar kişiye
danışmanlık kursu verilerek sertifikalandırılmışlardır. Çifçilerin özel danışmanlık
şirketlerinden aldıkları hizmetler devlet tarafından desteklenmekte ve bu destek
danışmanlara ödenmektedir. Estonya’da 1989 yılında bağımsızlıktan sonra özel aile
işletmelerinin kurulmasına paralel olarak yeni bir yayım sistemi oluşturulmaya
çalışılmış ve 1995 yılından sonra bu hizmetlerin özelleştirilmesi yönünde adımlar
atılmıştır. Bunlar arasında yayımcıların eğitilmeleri ve sertifikalandırılmaları gibi
faaliyetler de vardır. Estonya kendi imkân ve ihtiyaçlarına uygun bir Tarımsal Yayım
sistemi kurmak çabasındadır. Bu durum Türkiye’deki çabaları anımsatmaktadır.
Litvanya’da Tarımsal Yayım hizmetleri “Ulusal Yayım Servisi” tarafından
yürütülmektedir. Bu servis büyük ölçüde kamu servisi niteliğindedir. Ülke geneline
yayılan 44 yerel büro ile hizmetlerini yürütmektedir. Polonya’da Tarımsal Yayım
hizmetlerinin uzun bir geçmişi olmasına rağmen, 2005 yılında yapılan düzenlemelerle
bu hizmetleri veren kuruluşların yeniden yapılandırılması ve görevlerinin belirlenmesi
sağlanmıştır. Polonya tarımı günümüzde bir değişim süreci yaşamaktadır. Mevcut
durumda kamu yayım sistemi hakimdir. Bulgaristan’da Tarımsal Yayım
hizmetlerinden sorumlu olan kuruluş Ulusal Tarımsal Yayım Servisi NAAS dır. Bu
servis 1991 yılında bağımsız bir birim olarak düzenlenmiştir. NAAS’ın temel amacı,
Bulgaristan tarım sektörünü AB üyeliğine hazırlamak ve Dünya pazarlarındaki
rekabet gücünü artırmak olarak belirlenmiştir. Tarımsal Yayım hizmetlerinde kamu
Yayım sistemi sorumludur. İsviçre’de ekolojik tarıma büyük önem verilmekte ve
Tarımsal Yayım hizmetleri ekolojik tarımı gerçekleştirecek şekilde yürütülmektedir.
1993 yılından önce bu hizmetler diğer birçok Avrupa Ülkesinde olduğu gibi büyük
14
ölçüde kamu tarafından yürütülmekte idi. Bu yılda yapılan bir düzenleme ile
yönetimde liberalleşme yapılmış, özel kuruluşlara kontrol yetkisi verilmiştir. Ülkede
uygulanan Ekolojik Performans Katalogu (ÖLN), AB tarafından ortaya konulan iyi
tarım uygulamaları (GAP) ve Çapraz Uyum (Cross Compliance) kriterlerine paralel bir
yapıdadır. Ülke tarım alanlarının % 97 kadarı ekolojik kriterlere göre işlenmektedir
(Anonim 2011, Yurttaş 2010, Yurttaş 2011).
2.3.1.2. Türkiye’de tarımsal yayım
Milli Mücadele yıllarından sonra tarımsal faaliyetleri modernize etmek,
çiftçilerin muhtaç oldukları yeniliklere kavuşturmak ve zirai kalkınma hamlesine
cesaretle girişmek üzere atılan olumlu bir adım olarak 1931 yılında Birinci Ziraat
Kongresi’ni (Şenocak 1967) çiftçi eğitimine yönelik bir kavram olarak ilk defa bir
kongre ile tarihi süreç içinde yer almıştır. Türkiye’de tarımsal yayım kavramı ilk defa
ise 1938 yılında toplanan “Birinci Köy ve Ziraat Kalkınma Kongresinde” kullanılmıştır
(Ceylan 2012). Avrupa’da uygulanan bilgi ve metodların Türkiye’nin ekonomik ve
sosyal şartlarına uyacak şekilde aktarılması kongrenin ana ilkelerinden biri olmuştur
(Şenocak 1967). 1943 yılında yürürlüğe giren “Ziraat Vekaleti Teşkilatının Nakil ve
Teknik İşletme Vasıtalarıyla Teçhizine Dair Kanun” ile yayım hizmeti bir kamu hizmeti
olarak tanımlanmıştır. Bu kanun ile yayım hizmetlerinin yürütülmesi Tarım
Bakanlığına verilmiştir. Tarım Bakanlığının bu kanun çerçevesinde il ve ilçe
düzeyinde örgütlenme süreci, 1943 yılında Ankara, Eskişehir ve Manisa illerinde
başlamış, 1958 yılında bütün illerde bu süreç tamamlanmıştır (Şenocak 1967, Ceylan
2012, Tatlıdil 2013). Tarımsal yayımın gelişmesi için duyulan ihtiyaç 1960’lı yıllarda
bir defa daha ortaya çıkmıştır. Nitekim Beş Yıllık Planda: “Tarımdaki gelişmenin ve
üretim artışının temel şartlarından biri, bu sektörde çalışanların, rasyonel çalışma
usullerini benimsemesini sağlamaktır. Bu bakımdan, eğitim, tarım eğitimi, yayın işleri
ve özellikle kooperatifleşme hareketi, bu sektördeki gelişmenin sağlanması için
gerekli unsurlar olarak kabul edilmelidir” denilmek süretiyle, tarımsal yayımın önemi
bir daha belirtilmiştir. 1965 yılında düzenlenen Türkiye Ziraat Mühendisliği 1. Teknik
Kongresi’nde “Tarımsal Yayım ve Öğretim” problemleri yeniden ele alınmıştır
(Şenocak 1967). Özellikle 1970’lerin sonlarında, kamu tarafından yürütülen yayım
hizmetlerinde önemli sorunlar ortaya çıkmış ve bunlar kamu yayımının etkinliğini
düşürmüştür. Zaman içinde sorunlara müdahale edilerek olumsuzluklar ortadan
kaldırılmaya çalışılmıştır (Özçatalbaş ve ark. 2010). Bu süreç içinde Tarımsal Yayım
15
ve Uygulamalı Araştırma Projesi (TYUAP), Önder Çiftçi Projesi (ÖÇP) yaklaşımları
uygulanmış ve uygulanmaya devam etmiştir. Bazı başarılı sonuçlarla birlikte bu
yaklaşım ile de geleneksel yaklaşımın olumsuz yanları giderilememiş, söz konusu
yaklaşımın öngördüğü uygulamalardan birisi olan köy ziraat teknisyenliği
yürütülememiş ya da birkaç örnek ile sınırlı kalmıştır.
Türkiye'de, özellikle uluslararası kuruluşların finansman ve teknik yönden
katkıda bulundukları Entegre Kırsal Kalkınma Projeleri’nde altyapı, kredi ve eğitim
hizmetleri birlikte yürütülmektedir. Bu projeler ve uygulama yılları aşağıdaki gibidir
(Yurttaş ve ark 2011):
Çorum-Çankırı Entegre Kırsal Kalkınma Projesi.................1976-1981
Erzurum Kırsal Entegre Kalkınma Projesi .........................1981-1989
Bingöl-Muş Entegre Kırsal Kalkınma Projesi......................1990-1999
Yozgat Entegre Kırsal Kalkınma Projesi...................... ......1991-2000
Doğu Anadolu Havza Geliştirme Projesi.............................1993-2001
Ordu-Giresun Entegre Kırsal Kalkınma Projesi...................1997-2004
Sivas-Erzincan Entegre Kırsal Kalkınma Projesi……….....2005-2012
Öte yandan Dünya Bankasının finansman desteğiyle; Aşağı Seyhan Sulama,
Çorum-Çankırı Kırsal Kalkınma, Yaş Meyve ve Sebze İhracatını Geliştirme ve
Ceyhan-Aslantaş Sulama Projelerinde, gerek tarımsal yayım örgütlenmesi ve
gerekse kullanılan yayım yöntemleri açısından Türkiye için tarımsal yayım
çalışmalarında azımsanamayacak bir deneyim birikimi sağlanmıştır (Tatlıdil 2013).
Türkiye’de tarımsal yayım hizmetleri bir kamu faaliyeti olarak başlatılmış ve 2000’li
yıllara kadar bu yapı değişik uygulamalar ve projelerle devam etmiştir. Özellikle 2003-
2006 yıllarında uygulanan 1000 Köye 1000 Tarım Gönüllüsü Projesi olarak da bilinen
Köy Merkezli Tarımsal Üretime Destek Projesi ile tarımsal yayım hizmetleri farklı bir
boyut kazanmıştır.
Kamu yayım hizmetleri ve sivil toplum örgütleri, ziraat odaları, tarımsal
danışmanlık şirketleri, serbest tarım danışmanlarınca yerine getirilecek tarımsal
yayım ve danışmanlık hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili olarak; ilke ve kural belirleme,
strateji ve program geliştirme, yönlendirme, özendirme, eğitim, sertifilandırma,
belgelendirme, görev ve sorumluluk tanımlama, izleme ve değerlendirme, denetim ve
yaptırım uygulama görevleriyle ilgili usul ve esasları, tarımdan girdi alan ve tarıma
girdi veren kuruluşların ticari faaliyetleri çerçevesinde yapacakları çiftçi bilgilendirme
16
faaliyetlerine ilişkin usul ve esasları kapsayan Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik 18.04.2006 tarihli, 5488 sayılı Tarım
Kanununun 9. Maddesine dayanılarak hazırlanmıştır (Anonim 2012). Bu yönetmelik
ile tarımsal danışmanlık terimi Türkiye tarımsal yayım sisteminde yer almıştır. Köy
Merkezli Tarımsal Üretime Destek Projesinin uygulama süresinin bitmesi ile birlikte
01 Ocak 2007 tarihinde “Tarımsal Yayımı Geliştirme Projesi (Tar-Gel)” olarak
uygulamaya konulmuştur. Tar-Gel projesi kapsamında 2007 yılında 1769 adet Ziraat
Mühendisi ve 731 adet Veteriner Hekim olmak üzere toplam 2.500 teknik elemana
istihdam sağlanmıştır. Köy Merkezli Tarımsal Üretime Destek Projesi kapsamında 2
yıl ve üzeri çalışan (“ Proje Uygulama Esasları, Proje Merkez Koordinasyon Kurul
Kararları ve Hizmet Alım Sözleşmeleri” ile belirlenen yükümlülüklerini yerine
getirmedikleri tespit edilen ve İl Proje Yürütme Kurulu Tarafından sözleşmeleri fesh
edilenler hariç) tarım danışmanlarının da yine KPSS ve yaş şartı aranmaksızın
sözleşmeli pozisyonda istihdam edilmiştir.
27.08.2011 tarih ve 28038 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 651 sayılı KHK
ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde Eğitim Yayım ve Yayınlar
Dairesi Başkanlığı (EYYDB) kurulmuştur. Bu kapsamda 29.11.2011 tarih ve 2011-
127/66 sayılı olur ile yürürlüğe giren Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Merkez
Teşkilatı Görev Yönergesi ile Tar-Gel Projesini yürütme görevi EYYDB bünyesinde
kurulan Çiftçi Eğitimi ve Yayım Daire Başkanlığına verilmiştir. Tar-Gel Projesi İl
Müdürlüklerindeki yeniden yapılanma neticesinde Koordinasyon ve Tarımsal Veriler
Şube Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Bakanlık Makamının 08.07.2011 tarih ve
38 sayılı Olur’u ile yürürlüğe giren Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Taşra
Teşkilatının Görevleri, Çalışma Usul ve Esasları, Bakanlık Makamının 02.08.2011
tarih ve 43 sayılı Olur’u ile güncellenerek “Tarımsal Yayımı Geliştirme Proje Birimleri
ve Görevleri” eklenerek 4/A ve 4/B statüsünde bulunan Tar-Gel personeli
köy/beldelerde oluşturulan “Tarımsal Yayımı Geliştirme Proje Birimlerinde”
görevlendirilmeye devam etmektedirler (Anonim 2012). 08.09.2006 tarihinde
yürürlüğe giren “Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair
Yönetmelik” ile Türkiye’de kamu dışı danışmanlık hizmetlerini (serbest tarımsal
danışmanlık) düzenleyen ilk yasal düzenleme yapılmıştır. Bu yönetmelik ile sivil
toplum örgütleri, tarımsal danışmanlık şirketleri ve çiftçi örgütlerinin de tarımsal
danışmanlık hizmetleri vermelerine olanak sağlanmıştır. Yönetmelikle belirtilen
17
hükümlere göre sertifikalandırılmış kişiler “Tarım Yayımcısı” olarak adlandırılmıştır.
Yönetmelik Serbest Tarım Danışmanı veya Tarım Yayımcısı olabilmek için esas
itibari ile 120 saatlik bir sertifika programına katılımı zorunlu kılmış ise de daha sonra
bu zorunluluk ortadan kaldırılmış ve Bakanlık tarafından yılda iki kez yapılan sınavda
başarılı olmak koşulu getirilmiştir (Ceylan 2012). 04 Temmuz 2014 tarihli Resmi
Gazete’de yayınlanan “Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerine Destekleme
Ödemesi Yapılması Hakkında Tebliğ (Tebliğ No:2014/15)” kapsamında
desteklemeden yararlanabilmek için çiftçilerin/tarımsal işletmelerin bazı asgari
koşulları yerine getirmiş olmaları gerekmektedir. Bu koşullar;
a. Çiftçi kayıt sistemine ve/veya hayvan kayıt sistemine ve/veya örtü altı kayıt
sistemine ve/veya su ürünleri kayıt sistemine ve/veya arıcılık kayıt sistemine
ve/veya koyun-keçi kayıt sistemine ve/veya Organik Tarım Bilgi Sistemine
(OTBİS) kayıtlı olmak,
b. Aşağıdaki kriterlerden en az birini sağlamak,
1) Örtü altında en az üç dekar alanda üretim yapmak,
2) Bağ-bahçede en az on dekar alanda üretim yapmak,
3) Tarla ziraatında; kuruda en az yüz dekar veya yarısından fazlası kuru
olmak kaydıyla kuru ve sulu toplam en az yüz dekar, suluda en az elli
dekar alanda üretim yapmak,
4) Hayvancılıkta; süt sığırcılığı yapan işletmelerde en az onu sağmal olmak
kaydıyla en az yirmi büyük baş sığır, besi sığırcılığı yapan işletmelerde en
az elli baş sığır ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde en az yüz
küçükbaş hayvana sahip olmak,
5) Arıcılıkta en az elli adet arı kolonisine sahip olmak,
6) Su ürünleri üretim tesisine sahip olmak,
7) Kanatlı hayvan yetiştiriciliğinde; yumurta üretiminde 5000 adet,
et üretiminde 10 000 adet ve üzeri kapasitede yetiştiricilik yapmak,
8) Organik tarım alanında, birinci fıkranın (b) bendinin 1, 2, 3, 4, 5 ve 7 nci alt
bentlerinde belirtilen işletme büyüklüklerinin yarısına sahip olmaktır
(Anonim 2014).
Bu tebliğ uyarınca 2014 yılı için çiftçi/tarımsal işletme başı 600 TL/yıl
(400+200) destekleme ödemesi yapılmaktadır. Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik ile tarımsal yayım alanında genel
18
kabulleri değiştiren yeni bir yaklaşımın oluştuğu ileri sürülebilir. Bu oluşum GTHB’nin
yürüttüğü ve ülke genelinde hakim olan kamu yayımı yanında, özel girişimin de resmi
olarak yer almasını sağlayacak yayımın özelleştirilmesi üzerine yapılandırılmış olup
tarım sektörünün gündemine girmiştir (Özçatalbaş 2010). 2009 yılında başlanan ve
halen devam eden tarımsal danışmanlık destekleme ödemeleri çizelge’de
sunulmuştur.
Çizelge 2.3.1.: 2009-2014 Yılları Arasında Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
Desteğinden Yararlanan Tarımsal İşletme ve Danışman Sayıları ile Ödenen Destek
Miktarları (Anonim 2014)
Yıl İşletme
Sayısı
Kişi/Kuruluş
Sayısı
Danışman
Sayısı
Destek
Miktarı (TL)
Toplam Ödenen
Destek (TL)
2009 3.145 - 100 225 707.625
2010 21.772 266 471 500 10.886.000
2011 33.379 314 751 500 16.740.500
2012 63.266 376 1270 600 37.796.600
2013 111.958 606 2101 600 65.579.300
2014 145.000 770 2392 600
19
3. KOP BÖLGESİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
3.1. Tarihi ve Coğrafi Konumu
Konya Ovası Projesi (KOP), İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS)
Düzey 2'ye göre TR52 ve TR71 bölgelerinde yer alan Aksaray, Karaman, Konya ve
Niğde illerini kapsamakta olup; sahip olduğu 65.014 km2'lik alanla Türkiye
yüzölçümünün yaklaşık %8,3'ünü, nüfusunun ise yaklaşık %3,98'ini oluşturmaktadır.
KOP Bölgesi sahip olduğu yaklaşık 3 milyon hektarlık geniş tarım alanları,
farklı agro ekolojik bölgeler, sulama imkanları, coğrafi konumu ile ülkemizin en önemli
tarım bölgesi olarak kabul edilmektedir. KOP Bölgesi başta buğday, arpa, şeker
pancarı, kuru fasulye, patates, ayçiçeği, haşhaş, kimyon, aspir gibi tarla bitkileri
olmak üzere birçok tarla bitkisi yanında, çok sayıda sebze ve meyve türlerinin
üretiminde söz sahibi olan bir tarım bölgesidir. KOP Bölgesi'nin yüzölçümü 65.014
km2 olup, Türkiye'nin %8,3'ünü oluşturmaktadır.
Çizelge 3.1.1. KOP Bölge İlleri ile Türkiye Yüzölçümü Karşılaştırılması
İller Yüzölçümü (km2)
Aksaray 7.966
Karaman 8.869
Konya 40.814
Niğde 7.365
KOP Bölgesi 65.014
Türkiye 783.562
KOP/Türkiye (%) 8.30 (Kaynak: Türkiye İstatistik Yıllığı, 2011 TÜİK; Ankara, Anonim 2014)
Çizelge 3.1.2. KOP Bölgesi İllerinin İlçe, Belediye ve Köy Sayısı (2013) İller İlçe Sayısı Belediye Sayısı Köy Sayısı
Aksaray 7 22 175
Karaman 6 11 158
Konya 31 31 -
Niğde 6 29 130
KOP Bölgesi 50 93 463 (Kaynak: (ADNKS) 31/12/2013 sonuçları, http://www.tuik.gov. tr,; Anonim 2014)
KOP Bölgesi’nde yer alan illerden Aksaray ilinin yüzölçümü 7.966 km² olup,
KOP Bölgesi illeri arasında alan büyüklüğüne göre 3.sırada yer almaktadır. Aksaray
ilinin toplam 799.700 ha alanının, 655.933 ha (%82.0)'sı düzlük, 71.144 ha (%8.9)'u
dağlık, 72.623 ha (%9.1)'lik kısmı ise sulak alandan oluşmaktadır. Karaman ilinin
yüzölçümü 8.869 km² olup, KOP Bölgesi illeri arasında alan büyüklüğüne göre
20
2.sırada yer almaktadır. Karaman ilinin 892.400 ha alanının, 230.358 ha (%25.8)'i
düzlük, 658.039 ha (%73.7)'si dağlık, 4.003 ha (%0.4)'lük kısmı ise sulak alandan
oluşmaktadır. Konya ilinin yüzölçümü 41.814 km² olup, KOP Bölgesi illeri arasında
alan büyüklüğüne göre 1.sırada yer almaktadır. Konya ilinin 4.100.099 ha alanının,
2.601.248 ha (%63,4)'ü düzlük, 1.313.912 ha (%32,0)'lık kısmı dağlık, 184.939 ha
(%4.5)'i sulak alandan oluşmaktadır. Niğde ilinin yüzölçümü 7.365 km² olup, KOP
Bölgesi illeri arasında alan büyüklüğüne göre 4.sırada yer almaktadır. Niğde ilinin
394.326 ha (%53.3)'sı düzlük, 345.485 ha (%46.7)'si dağlık, 189 ha (%0)'lık kısmı ise
sulak alandan oluşmaktadır.
KOP Bölgesi, tarih öncesi çağlardan günümüze uzanan her dönemde, kültür
tarihinin önemli bir merkezi olmuş ve çok sayıda uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Bu
Bölge’de, insan yaşamı ve kültürüne ait en eski bulgular, Niğde ve Karaman illerinde
ortaya çıkarılmıştır. Niğde'nin kuzeydoğusunda yer alan Göllü Dağ ve çevresinin,
yapılan kazı ve yüzey araştırmaları ile Alt Paleolitik Dönem’de, 800.000'li yıllardan
itibaren özellikle obsidyen yataklarının bolluğu nedeni ile kullanıldığı görülmektedir.
Göllü Dağ’ın arkeolojik ve kültürel açıdan önemi, alet yapımında farklı teknik ve
becerileri kullanabilen Homo erectus ve Neandertaller gibi ilk insan gruplarına işaret
etmesidir. Paleolitik döneme ait diğer bir yerleşme olan Pınarbaşı'nda da (Karaman-
Süleymanhacı Köyü) mikrolitik alet örnekleri bulunmuştur.
Üretim, beslenme, teknoloji, inanç ve sosyal olarak yaşamı belirleyen
unsurların yeniden biçimlenme sürecini yansıtan Neolitik döneme ait yerleşmeler,
Bölge'de çok miktarda bulunmaktadır. Konya yakınlarında yer alan Çatalhöyük
yerleşimi, bu döneme ışık tutan en önemli çalışmalardandır. Burada ortaya çıkarılan
evlerin iç tasarımlarında, işlevsel kaygıların vurgulanması ve ana tanrıça kültünün
inanç sisteminde yerini alması, kültürel açıdan önemli gelişmelerdir. Niğde Köşk
Höyük (Bor- Bahçeli Beldesi), Pınarbaşı yerleşimi (Karaman) bu döneme ait buluntu
veren diğer yerleşmelerdir. Yerleşmelerin daha da büyüdüğü, ilerleyen alet teknolojisi
ile birlikte, topluluklarda iş bölümünün geliştiği Kalkolitik dönemde de Bölge’deki iskan
devam etmiştir. Konya Çatalhöyük, Karaman Can Hasan Höyüğü, Niğde Tepecik
Höyük bu dönemin önemli yerleşmeleridir. Bronz Çağı yerleşmelerinin ise; özellikle
Karaman’ın kuzey, kuzeydoğu ve kuzeybatı bölgelerinde ovalarda toplandığı tespit
edilmiştir. Abdullah Höyük, Akyokuş Höyük, Boz (Güllü) Höyük, Büyükgonu (Unu)
Höyük, Çardagin Höyük, Davda Höyük bu döneme ait yerleşimlerden birkaçıdır.
21
Hititler öncesinde, Asur ticaret yollarında yer alan yerleşim yerlerinde Asur kültürünün
etkileri görülmektedir. Acemhöyük (Aksaray), Karahöyük (Konya) bu döneme ilişkin
önemli buluntular vermişlerdir. M.Ö 1600'lü yıllarda Hitit Krallığı'nın (1.Hattuşili ve
oğulları) güneydeki bölgeleri denetimi altına alarak Akdeniz kıyılarına açılma
girişimlerinin izlerini ise; Zeyve Höyük, Yalburt Havuzu (Ilgın), Eflatun Pınar
(Beyşehir), Fasıllar Anıtı gibi eser ve yerleşimlerde görmekteyiz.
Bölge, Hititlerin ardından Frig uygarlığına ev sahipliği yapmıştır. Özellikle
tarım, hayvancılık, ahşap ve maden işçiliği gibi alanlarda başarı göstermiş olan bu
uygarlığa ait buluntular Sızma, Sille(Konya) yerleşimlerinde ortaya çıkarılmıştır.
Bölge'nin M.Ö. VII. yüzyıldaki konukları Lydialılar, M.Ö. VI. yüzyılda Persler
olmuşlardır. M.Ö. 334 yılında ise Makedonya Krallığı'na bağlanmıştır. M.Ö. I.
yüzyılda Pontus yönetiminde kalmış, bu dönemi izleyen yıllarda Pontus ve Romalılar
arasında el değiştirmiştir. VII. yüzyılda Sasaniler ve Araplar kısa süreli olarak
Bölge’de varlık göstermişlerdir. Oğuz boylarının 1071 yılında Anadolu'ya girişi, yeni
bir sosyal ve kültürel atmosferin oluşmasını sağlamıştır. Özellikle Kutalmışoğlu
Süleyman Şah'ın Bölge'ye hakim olup batıya yönelmesi, Selçuklu Devleti'nin oluşum
sürecini başlatmıştır. 1074 yılında kurulan Devlet'in başkenti Konya olmuştur. Bu
dönemde Konya başta olmak üzere, özellikle mimari, felsefe, edebiyat, teoloji, müzik
gibi sanatın çeşitli alanlarında üretilen eserlerle KOP Bölgesi Anadolu'ya ışık
yaymıştır. Selçuklu Devleti'nin yıkılışının ardından Bölge’de Karamanoğlu Beyliği'nin
hakimiyeti görülür. Osmanlı İmparatorluğu Bölge'yi 1465 yılında sınırları içine
katmıştır. Osmanlılar zamanında da eyalet merkezi olan Bölge, sosyal ve kültürel
önemini bu dönemde de sürdürmüştür. Kurtuluş Savaşı sırasında Batı Cephesi
Komutanlığı'nda mücadele veren Bölge, 1920’de işgalden tamamen kurtulmuştur.
Kültürel altyapısının güçlü oluşu, KOP illerini Cumhuriyet döneminde de önemli kılmış
ve hızla kalkındırmıştır (www.kop.gov.tr).
3.2. İklim ve Bitki Örtüsü
KOP Bölgesi coğrafi konumu itibariyle Türkiye'nin en büyük ovalarına sahip
ancak en az da yağış alan bölgesidir. Türkiye uzun yıllar yıllık yağış ortalamasının
640 mm civarında olmasına karşın bölge uzun yıllar yıllık yağış ortalaması 330 mm
civarındadır. Bu miktar, Konya-Karapınar İlçesi civarında 280 mm’nin altına kadar
düşmektedir. Bu nedenle Türkiye’de kullanılabilir yerüstü su kaynağının ancak %2’si
bölgededir. Diğer yandan bölgenin geniş bir kapalı havza olması nedeniyle Türkiye
22
yeraltı su kaynağının %17’sini bulundurmaktadır. Bir başka ifade ile Türkiye'de
kullanılabilir yerüstü suyunun en az, buna karşılık yeraltı suyunun en fazla bulunduğu
bölge Konya Kapalı Havzası’dır. Fakat kullanılabilir rezerv üzerinde aşırı çekim,
yağışların yetersizliği ve yeterli besleme olmadığından; havzadaki yeraltı suyu
seviyesi her yıl ortalama 3 m düşüş göstermektedir. KOP Bölgesi'nde, yazları sıcak
ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı karakter gösteren karasal iklim özellikleri hâkimdir.
Yağışlar genellikle kış aylarında kar, ilkbahar ve sonbahar aylarında yağmur
şeklindedir. KOP Kapalı Havzası, Türkiye ortalamasının yaklaşık %51'i kadar yağış
almaktadır. KOP Bölgesi havza toprakları genellikle yüksek pH’lı (pH: 7.5-8.5), fazla
kireçli (> %15), düşük organik maddeli (< %2) ve ağır bünyeli (killi, killi-tınlı) olup kötü
fiziksel özellikler ve bilinçsiz toprak işleme nedeniyle kaymak tabakası oluşumu
yaygındır. Havzanın 266.624 ha’ında tuzluluk ve sodiklik, 2.804.633 ha’ında da ise su
ve rüzgar erozyonu mevcuttur. Ova haricindeki dağlık-tepelik araziler çoğunlukla
eğimli, taşlı, sığ, parçalı ve kıraçtır. Havza toprakları yarı kurak (yıllık yağış toplamı
250-500 mm arası) iklim kuşağında olduğundan organik maddece fakirdir. Genellikle
tarım topraklarının %88’inde organik madde orta ve az düzeyde olup %3’ün
altındadır. Havza toprakları yarı kurak iklim kuşağında olup genellikle yüksek pH’lı,
fazla kireçli, düşük organik maddeli ve ağır tekstürlüdürler. Dolayısıyla söz konusu
toprakların fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri bozuktur. Bunun sonucunda da
kaymak tabakası oluşumu yaygındır. Ova haricindeki dağlık-tepelik araziler
çoğunlukla eğimli, taşlı, sığ, parçalı ve kıraçtır. KOP Bölgesi tarım arazileri, yeraltı
(YAS) ve yerüstü (YÜS) su kaynakları ile sulanmaktadır. Sulamalar, Devlet Su İşleri,
İl Özel İdaresi, kooperatif, halk ve şahıslar tarafından yapılmaktadır. Bölgede mevcut
sulanan alanlar Tablo 14’de verilmiştir. 2012 yılı itibariyle KOP Bölgesi’nde toplam
mevcut sulanan alan miktarı 923.569 ha olarak gerçekleşmiştir (Anonim 2012;
Anonim, 2013).
Çizelge 3.2.1.KOP Bölgesi’nde Mevcut Sulanan Alan (Hektar)
Konya Karaman Aksaray Niğde KOP
İşletmede Olan DSİ Projeleri (YÜS) 188.807 22.838 24.761 8.316 244.722
İl Özel İdaresi Sulamaları (YÜS) 22.940 6.112 9.675 27.102 65.829
Halk Sulamaları (YÜS) 56.877 4.640 23.008 9.983 94.508
Kooperatif sulamaları (YAS) 147.803 33.790 11.0019 20.230 212.842
Şahıs Sulamaları (YAS) * 192.872 17.908 45.796 49.092 305.668
Toplam 609.299 85.288 114.259 114.723 923.569 * Kuyu başına düşen alan miktarı 4 ha olarak kabul edilmiştir.
23
İklim ve topografya verileri dikkate alınarak Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı'nca 30 Bölge başlığı altında hazırlanan Türkiye Tarım Havzalarına göre
ise; KOP Bölgesi sınırları içerisinde 4 adet tarım havzası bulunmaktadır.
Çizelge 3.2.2.KOP Bölgesi Tarım Havzaları
Havza No
Havza, İl ve İlçeler
İç Ege Havzası
15 İli İlçesi
Konya Konya Akşehir, Doğanhisar, Tuzlukçu, Ilgın
Orta Kızılırmak Havzası
27 İli İlçesi
Aksaray Ağaçören, Gülağaç, Güzelyurt, Ortaköy, Sarıyahşi
Niğde Çamardı, Çiftlik, Merkez
Orta Anadolu Havzası
İli İlçesi
28 Aksaray Eskil, Aksaray-Merkez
Karaman Ayrancı, Kâzımkarabekir, Merkez
Konya Altınekin, Cihanbeyli, Çeltik, Çumra, Emirgazi, Ereğli, Güneysınır, Halkapınar, Kadınhanı, Karapınar, Karatay, Kulu, Sarayönü, Yunak
Niğde Altunhisar, Bor, Ulukışla
Göller Havzası
30 İli İlçesi
Karaman Başyayla, Ermenek, Sarıveliler
Konya Ahırlı, Akören, Beyşehir, Bozkır, Derbent, Derebucak, Hadim, Hüyük, Meram, Selçuklu, Seydişehir, Taşkent, Yalıhüyük
(Kaynak: http://www.tanm.gov.tr, [Ziy. Tar. :25/07/2014; Anonim 2014]
3.3.Nüfus Durumu
KOP Bölgesi nüfusu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına
göre 2012 yılı itibariyle 3 milyon 7 bin 890 kişi iken 35 Bin 738 kişi artarak, 2013
yılında 3 milyon 43 bin 628 kişiye ulaşmıştır. Bölge nüfusu; Türkiye nüfus artışı ile
paralel bir yapı sergilemekle beraber bölge nüfusunun Türkiye nüfusu içerisinde
aldığı pay % 3,97 olmuştur.
Çizelge 3.3.1.KOP Bölgesi Nüfusunun İllere Göre Dağılımı (2009-2013)
İller 2009 2010 2011 2012 2013
Aksaray 376.907 377.505 378.823 379.915 382.806
Karaman 231.872 232.633 234.005 235.424 237.939
Konya 1.992.675 2.013.845 2.038.555 2.052.281 2.079.225
Niğde 339.921 337.931 337.553 340.270 343.658
KOP 2.941.375 2.961.914 2.988.936 3.007.890 3. 043.628
Türkiye 72.561.312 73.722.988 74.724.269 75.627.384 76.667.864
KOP/Türkiye (%) 4.05 4.02 4.00 3.98 3.97 (Kaynak: ADNKS 29/01/2013 sonuçları, http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar.:28/02/2014]; Anonim 2014.)
24
Çizelge 3.3.2.KOP Bölgesi Nüfusunun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı (2013)
KOP Bölgesi Aksaray Karaman Konya Niğde
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
0-4 128.763 122.266 16.919 16.300 9.276 8.695 87.781 83.133 14.787 14.138
5-9 134.680 127.978 17.600 16.632 9.620 9.213 91.922 87.658 15.538 14.475
10-14 137.792 131.881 17.799 17.248 10.287 10.028 93.609 89.117 16.097 15.488
15-19 142.693 137.768 18.480 17.330 10.697 10.683 97.129 94.029 16.387 15.726
20-24 119.624 124.825 15.255 15.188 8.742 9.665 81.861 85.741 13.766 14.231
25-29 120.733 116.235 15.612 14.821 9.522 8.990 82.675 80.397 12.924 12.027
30-34 121.343 118.296 15.949 15.264 9.601 8.834 82.326 81.324 13.467 12.874
35-39 108.124 107.582 14.084 14.063 8.529 8.432 73.367 73.397 12.144 11.690
40-44 100.567 102.245 12.557 12.918 8.389 8.215 68.018 69.758 11.603 11.354
45-49 90.929 91.878 10.983 10.946 7.427 7.508 62.178 63.324 10.341 10.100
50-54 80.023 82.748 8.915 9.624 6.459 6.523 55.701 57.594 8.948 9.007
55-59 66.512 70.117 7.447 8.032 5.412 5.634 46.607 49.074 7.046 7.377
60-64 53.936 58.773 6.640 7.307 4.354 4.691 36.961 40.395 5.981 6.380
65-69 38.885 47.220 4.729 5.891 3.154 3.818 26.377 31.952 4.625 5.559
70-74 27.670 35.283 3.200 4.247 2.578 3.044 18.487 23.526 3.405 4.466
75-79 19.789 25.940 2.275 3.225 1.996 2.439 13.173 17.019 2.345 3.257
80-84 14.307 19.050 1.466 1.971 1.619 2.032 9.528 12.822 1.694 2.225
85-89 4.895 8.910 508 927 603 911 3.239 5.908 545 1.164
90+ 968 2.400 122 332 115 204 624 1.494 107 370
Toplam 1.512.233 1.531.395 190.540 192.266 118.380 119.559 1.031.563 1.047.662 171.750 171.908 Kaynak: ADNKS 2013 sonuçları, http://www.tuik.gov. tr, [Ziy. Tar.:28/02/2014]; Anonim 2014
Çizelge 3.3.3. KOP Bölgesi'nde Şehirleşme Oranı ve Nüfus Yoğunluğu (2012-2013)
Şehirleşme Oranı (%) Nüfus Yoğunluğu (kişi/km2)
2012 2013 2012 2013
Aksaray 62.16 62.63 50 51
Karaman 70.32 70.89 27 27
Konya 76.20 100.00 53 53
Niğde 50.98 52.99 46 47
KOP (*) 71.11 87.71 48 49
Türkiye 77.28 91.35 98 100 Kaynak: 2013 ADNKS sonuçları, http://www.tuik.gov. tr, [Ziy. Tar.:28/02/2014]. * KOP Bölge Kalkınma İdaresi tarafından
hesaplanmıştır.; Anonim 2014
KOP Bölgesi şehirleşme oranı %87,71, Türkiye şehirleşme oranı %91,35’dır.
Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen “bir kilometreye düşen kişi sayısı" Türkiye
genelinde 2012 yılına göre 2 kişi artarak 100 kişi olurken; KOP Bölgesi illerinden aynı
zamanda yüzölçümü bakımından en büyük il olan Konya'nın nüfus yoğunluğu 53,
Aksaray İlinin nüfus yoğunluğu 51, Niğde İlinin nüfus yoğunluğu ise 47 ve Karaman
İlinin nüfus yoğunluğu 27 olmuştur.
25
3.4.Eğitim Durumu
KOP Bölgesi'ndeki okulöncesi eğitim ve ilköğretim okullaşma oranlarının
Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmektedir. Ortaöğretim okullaşma
oranlarında ise; Karaman ilinin Türkiye oranının üzerinde olduğu, diğer KOP illerinin
ise Türkiye oranının altında kaldığı gözlenmektedir. KOP Bölgesi İllerine ait okul,
şube ve öğretmen başına düşen öğrenci sayılarının Türkiye ortalamasının altında
olduğu görülmektedir. , KOP Bölgesi illerinde okuma yazma bilmeyen kadınların
erkeklerden çok fazla olduğu görülmektedir. Bölgede okuma yazma bilmeyen kadın
sayısı 77.707 kişi, erkek sayısı 13.332 kişidir. İllere bakıldığında ise; okur-yazar
olmayan kadın nüfusu, Aksaray ilinde 15.598, Karaman ilinde 5.056, Konya İlinde
44.939, Niğde ilinde ise 12.114 kişidir. Bölge'de okuma yazma bilen nüfusa
bakıldığında, erkek okuma yazma bilen nüfus ile kadın okur-yazar nüfus arasında çok
fazla fark bulunmamaktadır. Bölge'de toplam okur-yazar erkek nüfusu 1.314.481 kişi
olurken, okur-yazar kadın nüfusu 1.282.703 kişi olmuştur. KOP Bölgesi Okuma
Yazma Bilmeyen Kadın Nüfusunun Toplam Nüfus içerisindeki oranı %5,65 ile Türkiye
oranı olan %6,43 altında seyretmektedir.
Çizelge 3.4.1.KOP Bölgesi ve Türkiye Karşılaştırmalı Okur-Yazar Durumu (2013)
İller Okuma Yazma Bilmeyen Okuma Yazma Bilen Bilinmeyen
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Aksaray 2.463 15.598 18.061 162.586 152.848 315.434 2.363 1.999 4.362
Karaman 1.091 5.056 6.147 104.002 102.232 206.234 1.560 1.267 2.827
Konya 8.189 44.939 53.128 897.153 886.247 1.783.400 14.228 11.778 26.006
Niğde 1.589 12.114 13.703 150.740 141.376 292.116 979 876 1.855
KOP Bölgesi
13.332 77.707 91.039 1.314.481 1.282.703 2.597.184 19.130 15.920 35.050
Türkiye 449.328 2.205.315 2.654.643 33.098.329 31.275.805 64.374.134 873.453 832.915 1.706.368
Çizelge 3.4.2.KOP Bölgesi İlleri ve Türkiye Okul, Şube ve Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayıları (2013-2014)
İlkokul Ortaokul Ortaöğretim(Lise) *
Okul Şube Öğretmen Okul Şube Öğretmen Okul Şube Öğretmen
Aksaray 142 22 18 187 24 16 282 23 15
Karaman 127 18 16 228 23 15 292 21 15
Konya 196 22 17 273 25 18 328 21 16
Niğde 150 21 16 202 24 16 304 22 14
Türkiye 195 22 19 304 27 18 375 23 16
(Kaynak: http://meb.gov. tr//, [Ziy. Tar. : 16 /06/2014]; Anonim 2014)
26
Çizelge 3.4.3.KOP Bölgesi İllerinde Eğitim Seviyesine Göre Derslik Başına Düşen
Öğrenci Sayısı (2013-2014)
İlkokul Ortaokul
Ortaöğretim Genel
Ortaöğretim Mesleki ve Teknik
Ortaöğretim
Aksaray 21 15 28 22
Karaman 15 23 25 22
Konya 18 27 27 28
Niğde 20 14 25 23
Türkiye 29 29 29 29
(Kaynak: http://meb. gov. tr//, [Ziy. Tar. : 16 /06/2014]; Anonim 2014)
KOP Bölgesinde 2013-2014 dönemi ilkokul, ortaokul ve ortaöğretimde derslik
başına düşen öğrenci sayısında da Türkiye ortalamasının altındadır.
Çizelge 3.4.4. Öğretim Yılına Göre KOP Bölgesi'nde İllere Göre Okullaşma Oranı (%)
İller Okul Öncesi İlköğretim
(İlkokul+ Ortaokul)
Ortaöğretim (Lise)
Genel Ortaöğretim
Mesleki ve Teknik
Ortaöğretim 3-5 4-5 5
Aksaray 26.97 37.29 45.99 99.55 99.65 93.03 68.80
Karama n 34.68 47.45 58.24 99.38 99.51 95.67 84.19
Konya 26.78 37.24 45.66 99.61 99.68 95.52 75.50
Niğde 28.49 39.77 48.97 98.49 99.17 93.73 73.27
Türkiye 27.71 37.46 42.54 99.31 99.57 94.52 76.65
(Kaynak: http://meb.gov.tr//, [Ziy. Tar. :16/06/2014] ; Anonim; 2014)
Çizelge 3.4.5.KOP İllerinde Yüksek Öğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretim
Elemanı Sayısı (2012)
İller Yüksek Öğretim Kurumunda Görev Yapan Öğretim Elemanı Sayısı
Profesör Doçent Yardımcı Doçent
Diğer Öğretim Elemanı
Genel Toplam
Aksaray 15 44 179 301 539
Karaman 9 11 60 196 276
Konya 540 330 858 2.441 4.169
Niğde 38 75 215 342 670
KOP 602 460 1.312 3.280 5.654
Türkiye 17.807 10.962 27.385 74.499 130.653
27
3.5. Bölgenin Arazi Varlığı ve Kullanım Durumu
KOP illeri sahip olduğu tarım arazisi varlığı ile önemli bir arazi potansiyeline
sahiptir. KOP Bölgesi 2012 istatistiklerine göre yaklaşık 3 milyon ha tarım arazisine
sahiptir. KOP Bölgesi’ndeki tarıma elverişli arazinin % 65.90’lık payla en büyük kısmı
Konya ilinde yer alırken, diğer üç il ise % 10-13 arasında değişen oranda birbirine
yakın pay almaktadır (Çizelge 3.5.1) KOP Bölgesi’nde mevcut işlenebilir tarım
arazilerinin % 94.52’lik büyük bölümü tarla bitkilerine tahsis edilmektedir. Diğer
taraftan ekilebilir alanların % 3.77’sını meyve ve bağ alanları, % 1.69’unu ise sebze
alanları oluşturmaktadır (Çizelge 3.5.2). KOP Bölgesi’nde özellikle kuru tarım yapılan
alanlarda nadas uygulamasının yaygın olması nedeni ile ekilebilir arazinin % 32.26’sı
nadasa bırakılmaktadır.
KOP Bölgesi dahilinde 5 adet akarsu havzası mevcut olup, Konya Kapalı
Havzası’nın tamamı, diğer havzaların ise bir kısmı bölge sınırları içerisinde
kalmaktadır. KOP Bölgesi’nde karasal iklim özellikleri hakimdir. Yazlar sıcak ve
kurak, kışlar soğuk ve yağışlıdır. Yağışlar genellikle kış aylarında kar şeklinde, bahar
aylarında yağmur şeklindedir. Bölgenin uzun yıllar yağış ortalaması ise 329,8 mm’dir.
Türkiye’nin yıllık yağış ortalaması ise 643,0 mm’dir. Bölge, Türkiye ortalamasından
yaklaşık %51 daha az yağış almaktadır.
Çizelge 3.5.1.KOP Bölgesi’nde Yer Alan İllerin Tarıma Elverişli Alan Miktarı
Bölge Tarıma Elverişli Alan
(ha)
İllerin KOP Bölgesi’ndeki Payı
(%)
Aksaray 377.076 13.04
Karaman 317.721 10.99
Konya 1.904.438 65.90
Niğde 290.263 10.07
KOP 2.889.500 100.00
Türkiye 23.794.963
28
Çizelge 3.5.2.Türkiye ve KOP Bölgesi Tarım Alanlarının Kullanım Şekilleri
Ürün Grubu
KOP BÖLGESİ TÜRKİYE
Ekim Alanı (ha)
Oran (%) Ekim Alanı (ha) Oran (%)
Ekilen Tarla Alanı 1.799.093 62.26 15.464.452 66.99
Nadas Alanı 932.359 32.26 4.286.136 18.01
Sebze Alanı 48.909 1.69 826.596 5.34
Meyve Bağ ve Bah. Bit. Alanı
109.056 3.77 3.212.988 13.50
Toplam Alan 2.889.500 100,00 23.794.963 100,00
3.6. Bitkisel Üretim Durumu
KOP Bölgesi tarım arazisi varlığı ile Türkiye tarım arazisi varlığının %12,2'sine
karşılık gelen çok büyük bir tarım havzasını kapsamaktadır. Tarla bitkilerinden şeker
pancarı, buğday, arpa, mısır, patates, ayçiçeği, yonca, fiğ, nohut, kuru fasulye, sebze
türlerinden havuç, domates meyve türlerinden elma, kiraz, vişne ve çilek üretimi
KOP bölgesinin söz sahibi olduğu belli başlı ürünlerdir.
Bitkisel üretimin ana unsuru olan tohumluk üretiminde de KOP bölgesi çoğu
tarla bitkisinde birinci sırada yer almaktadır. Konya, Karaman ve Aksaray’da en çok
üretilen bitki şeker pancarı, Niğde’de ise patatestir. KOP Bölgesi’nde en çok üretilen
bitki şeker pancarıdır. KOP Bölgesi’nde üretilen ve üretimi Türkiye’de en büyük paya
sahip olan ürün arpadır.
29
Çizelge 3.6.1.KOP Bölgesi 2013 Yılı Tarla Bitkileri Üretiminde (ton) Öne Çıkan
Bitkiler
Bitki Türü Konya Karaman Niğde Aksaray KOP
Toplam Türkiye
KOP/TR (%)
Arpa (Biralık) 77.411 94.500 31.303 71.787 275.001 560.000 49.11
Arpa (Diğer) 761.080 88.258 58.306 189.829 1.097.470 7.340.000 14.95
Buğday (Durum)
601.691 145.017 7.859 30.932 785.499 4.075.000 19.27
Buğday (Diğer) 1.690.239 87.777 214.074 227.861 2.219.951 17.975.000 12.35
Çavdar 20.570 19.578 47.795 13.972 101.915 365.000 27.92
Tritikale 1.838 938 1.963 188 4.927 118.000 4.17
Mısır (Tane) 353.552 132.650 274 10.877 497.353 5.900.000 8.42
Fasülye (Kuru) 49.723 36.322 14.061 4.593 104.699 195.000 53.69
Nohut 33.421 36.442 5.888 7.344 83.095 506.000 16.42
Patates 420.755 33.400 512.644 173.756 1.140.555 3.948.000 28.88
Aspir 2.305 779 - 1.730 4.814 45.000 10.69
Ayçiçeği (Çerezlik)
3.845 1.703 47 3.669 9.264 143.000 6.47
Ayçiçeği (Yağlık)
262.930 19.312 116 53.381 335.739 1.380.000 24.32
Haşhaş (Tohum)
4.072 - - - 4.072 19.244 21.15
Şekerpancarı 4.773.791 541.008 122.604 1.080.135 6.517.538 16.483.306 39.54
Mısır (Silajlık) 1.150.112 263.180 150.368 334.262 1.897.922 17.835.115 10.64
Yonca (Yeşil Ot) 1.089.704 188.776 182.015 226.920 1.687.415 12.616.178 13.37
Fiğ (Yeşil ot) 165.003 83.985 21.065 16.182 286.235 4.492.466 6.37
Yulaf (Tane) 12.035 16.732 10.178 148 39.093 235.000 16.63
Haşhaş (Kapsül)
4.072 - - - 4.072 19.244 21.15
Kolza 3.322 - - - 3.322 102.000 3.25
Mercimek (Kırmızı)
2.398 166 - - 2.564 395.000 0.64
Mercimek (Yeşil)
1.203 84 224 849 2.360 22.000 10.72
30
Çizelge 3.6.2.KOP Bölgesi 2013 Yılında Tarla Bitkileri Ekim Alanında (da) Öne Çıkan
Bitkiler
Bitki Türü Konya Karaman Niğde Aksaray KOP Toplam
Türkiye KOP/TR (%)
Arpa (Biralık) 217.600 322.000 107.250 210.150 857.000 1.784.600 48.02
Arpa (Diğer) 2.306.009 300.950 172.730 582.543 3.362.232 25.420.500 13.23
Buğday (Durum) 1.860.804 515.792 24.904 76.563 2.478.063 12.786.000 19.38
Buğday (Diğer) 5.255.781 356.924 701.131 716.577 7.030.413 64.940.000 10.83
Çavdar 63.631 69.721 192.499 47.692 373.543 1.381.656 27.04
Tritikale 4.906 3.524 5.358 947 14.735 354.024 4.16
Mısır (Tane) 341.310 136.653 397 13.216 491.576 6.599.980 7.45
Fasülye (Kuru) 135.754 113.390 54.190 23.270 326.604 847.630 38.53
Nohut 233.802 237.816 60.038 84.923 616.579 4.235.570 14.56
Patates 107.938 10.730 153.510 54.239 326.417 1.250.297 26.11
Aspir 18.569 8.470 - 8.877 35.916 292.920 12.26
Ayçiçeği (Çerezlik)
15.083 14.700 370 20.125 50.278 895.239 5.62
Ayçiçeği (Yağlık) 671.695 63.592 471 150.398 886.156 5.202.600 17.03
Haşhaş (Tohum) 56.710 - - - 56.710 322.773 17.57
Şekerpancarı 721.997 89.996 24.611 162.613 999.217 2.913.282 34.30
Mısır (Silajlık) 211.636 46.185 30.220 60.868 348.909 3.885.092 8.98
Yonca (Yeşil Ot) 195.525 38.245 39.700 123.535 397.005 6.286.419 6.32
Fiğ (Yeşil ot) 128.114 61.680 13.920 35.900 239.614 4.990.430 4.80
Yulaf (Tane) 51.022 67.344 38.871 764 158.001 925.490 17.07
Haşhaş (Kapsül) 56.710 - - - 56.710 322.773 17.57
Kolza 10.115 - - - 10.115 311.272 3.25
Mercimek (Kırmızı)
16.073 1.411 - - 17.484 2.605.000 0.67
Mercimek (Yeşil) 9.826 720 2.230 8.319 21.095 206.783 10.20
Kaynak: Anonim 2014b
KOP Bölgesi genelinde en çok ekim alanına sahip olan ürün buğdaydır. KOP
Bölgesi’nde, ekim alanı Türkiye’de en büyük paya sahip olan ürün ise arpadır.
31
Çizelge 3.6.3.KOP Bölgesi 2013 Yılında Tarla Bitkileri Veriminde (kg/da) Öne Çıkan
Bitkiler
Bitki Türü Konya Karaman Niğde Aksaray KOP
Ortalama Türkiye
Arpa (Biralık) 356 293 292 342 321 314
Arpa (Diğer) 330 293 338 330 323 289
Buğday (Durum) 323 281 316 404 331 319
Buğday (Diğer) 324 246 305 319 299 278
Çavdar 323 281 248 294 287 265
Tritikale 380 266 366 199 303 334
Mısır (Tane) 1.036 971 690 823 880 895
Fasülye (Kuru) 366 320 262 197 286 230
Nohut 143 153 98 86 120 121
Patates 3.898 3.113 3.339 3.204 3.389 3.160
Aspir 124 92 - 195 137 154
Ayçiçeği (Çerezlik) 255 116 127 182 170 160
Ayçiçeği (Yağlık) 391 304 246 357 325 265
Haşhaş (Tohum) 72 - - - 72 60
Şekerpancarı 6.612 6.032 4.982 6.663 6.072 5.666
Mısır (Silajlık) 5.434 5.698 4.976 5.492 5.400 4.595
Yonca (Yeşil Ot) 5.574 4.937 4.585 1.837 4.233 2.014
Fiğ (Yeşil ot) 1.288 1.362 1.513 451 1.154 906
Yulaf (Tane)
236 248 262 194 235 254
Haşhaş (Kapsül) 72 - - - 72 60
Kolza 328 - - - 328 328
Mercimek (Kırmızı) 149 118 - - 134 152
Mercimek (Yeşil) 122 117 100 102 110 106
Kaynak: Anonim 2014b
32
Çizelge 3.6.4. KOP Bölgesi’nde Bazı Meyvelerin Dikili Alanları (da) (Anonim 2014b).
Meyve Cinsi
Konya Karaman Niğde Aksaray KOP
Toplamı Türkiye
KOP/TR (%)
Elma 95.028 207.971 216.982 18.570 538.551 1.730.955 31.11
Armut 3.531 3.349 2.015 1.648 10.543 235.283 4.48
Kiraz 65.339 3.349 21.341 742 90.771 764.594 11.87
Kayısı 2.109 2.066 6.099 460 10.734 1.156.132 0.93
Erik 3.425 2.914 1.100 1.195 8.634 197.262 4.38
Ceviz 9.644 10.876 2.874 1.335 24.729 639.015 3.87
Üzüm 57.563 18.030 39.160 19.220 133.973 2.618.490 5.12
Çilek 6.872 50 310 6 7.238 135.494 5.34
Kaynak: Anonim 2014b
KOP Bölgesinde illere göre en çok dikili alanı olan meyve: Konya, Karaman ve
Niğde’de elma; Aksaray’da ise üzümdür. KOP Bölgesi ve Türkiye genelinde en çok
dikili alanı olan meyve elmadır.
Çizelge 3.6.5.KOP Bölgesi’nde Bazı Meyvelerin Üretim Miktarları (ton) (Anonim 2014b)
Meyve Cinsi
Konya Karaman Niğde Aksaray KOP
Toplamı Türkiye
KOP/TR (%)
Elma 75.666 571.479 349.122 10.103 1.006.370 3.128.450 32.17
Armut 5.968 11.196 2.863 1.321 21.348 461.826 4.62
Kiraz 49.893 11.196 9.627 512 71.228 494.325 14.41
Kayısı 4.378 9.420 3.336 974 18.108 780.000 2.32
Erik 6.451 6.189 1.434 607 14.681 305.393 4.81
Ceviz 5.264 4.751 1.513 1.301 12.829 212.140 6.05
Üzüm 33.658 29.308 20.649 12.694 96.309 2.132.602 4.52
Çilek 14.920 148 156 18 15.242 372.498 4.09 Kaynak: Anonim 2014b
KOP Bölgesinde illere göre en çok üretimi olan meyve Konya, Karaman,
Niğde’de elma; Aksaray’da üzümdür. KOP Bölgesi ve Türkiye genelinde en çok
üretimi olan meyve elmadır. KOP Bölgesi’nde, üretimi Türkiye’de en büyük paya
sahip olan ürün de elmadır. KOP Bölgesi meyve üretimi ülke genelinin %2 (kayısı) ile
%14’ünü (kiraz) karşılamaktadır.
33
3.7. Hayvansal Üretim
Çizelge 3.7.1. KOP Bölgesi ve Türkiye Büyükbaş Sağılan Hayvan Sayısı (2013)
Sığır (Yerli) Manda Sığır (Kültür) Sığır (Melez)
Aksaray 29.293 772 130.417 60.382
Karaman 1.385 54 35.626 20.856
Konya 54.025 311 448.047 214.100
Niğde 1.252 8 110.086 24.863
KOP Bölgesi 85.955 1.145 724.176 320.201
Türkiye 2.348.487 117.591 5.954.333 6.112.437
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :16/06/2014]; Anonim 2014
KOP Bölgesi'ndeki toplam büyükbaş varlığı 1.131.477 baş olup, Türkiye
toplam büyükbaş hayvan varlığı içerisindeki payı %7,79'dur.
Çizelge 3.7.2.KOP Bölgesi ve Türkiye'de Küçükbaş Hayvan Varlığı (2013)
Koyun (Merinos) Koyun (Yerli) Keçi (Kıl) Keçi (Tiftik)
Aksaray 4.974 370.057 33.639 192
Karaman 130.901 241.158 124.872 13.111
Konya 126.759 1.802.048 211.316 2.416
Niğde 5.759 485.057 94.512 2.176
KOP 268.393 2.898.320 464.339 17.895
Türkiye 1.799.081 27.485.166 9.059.259 166.289
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :16/06/2014]; Anonim 2014
KOP Bölgesi ve Türkiye'de Küçükbaş Hayvan Varlıkları verilmiştir. KOP
Bölgesi'nde toplam koyun sayısı 3.166.713 olup; KOP Bölgesi toplam koyun
sayısının Türkiye toplam koyun sayısı içerisindeki payı %10,81'dir.KOP Bölgesi'nde
toplam keçi sayısının Türkiye toplam keçi sayısı içerisindeki payı ise 482.234 baş ile
%5,22 olmuştur.
34
Çizelge 3.7.3. KOP Bölgesi'nde Kümes Hayvanı Varlığı (2013)
Yumurta Tavuğu
Et Tavuğu Ördek Hindi Kaz
Aksaray 294.882 1.120 6.066 13.173 6.704
Karaman 1.328.442 6.000 809 3.650 1.208
Konya 11.325.549 643.700 7.566 52.199 14.540
Niğde 397.005 215.000 4.287 10.816 5.759
KOP 13.345.878 865.820 18.728 79838 28.211
Türkiye 88.720.709 177.432.745 367.821 2.925.473 755.286
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :16/06/2014]; Anonim 2014
Çizelge 3.7.4.KOP Bölgesi'nde Arıcılık (2013)
Toplam Kovan
(Adet) Bal Üretimi (Ton)
Arıcılık Yapan İşletme Sayısı
Aksaray 23.737 348 657
Karaman 46.271 559 467
Konya 76.430 929 1.017
Niğde 30.402 456 638
KOP 176.840 2.292 2.779
Türkiye 6.641.348 94.694 79.934
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :16/06/2014],Anonim 2014
KOP Bölgesi'nde 176.840 olan kovan sayısı varlığı, Türkiye kovan sayısının
%2,66'ını oluşturmaktadır. KOP Bölgesi, 2.292 ton bal üretimi ile Türkiye bal
üretiminin %2,42'lik orana sahiptir.
Çizelge 3.7.5. KOP Bölgesi'nde Tek Tırnaklılar Varlığı (2013)
At Katır Eşek
Aksaray 595 106 1.084
Karaman 570 841 1.920
Konya 1.725 1.022 6.713
Niğde 452 58 2.515
KOP 3.342 2.027 12.232
Türkiye 136.209 45.762 181.422
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :16/06/2014]; Anonim 2014
35
KOP Bölgesinde bulunan tek tırnaklı varlığı 17.601 olup; Türkiye tek tırnaklı
içerisindeki oranı %4,84 olmuştur.
Çizelge 3.7.6. KOP Bölgesi ve Türkiye Büyükbaş Sağılan Hayvan Sayısı (2013)
İller Sağılan Hayvan Sayısı (Baş)
Sığır (Yerli) Manda Sığır (Kültür) Sığır (Melez)
Aksaray 11.196 211 52.415 24.757
Karaman 476 29 12.990 7.895
Konya 15.970 152 161.145 74.571
Niğde 598 2 52.487 12.905
KOP Bölgesi 28.240 394 279.037 120.128
Türkiye 897.097 51.940 2.314.278 2.395.897
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :16/06/2014]; Anonim 2014
KOP Bölgesi büyükbaş hayvan varlığında sağılan toplam hayvan sayısı
427.799 olup, bu sayının Türkiye toplam sağılan büyükbaş hayvan sayısına oranı
%7,55 olmuştur.
Çizelge 3.7.7.KOP Bölgesi ve Türkiye Büyükbaş Hayvanlardan Elde Edilen Süt
Miktarı (2013)
İller Elde Edilen Süt (Ton)
Sığır (Yerli) Manda Sığır (Kültür) Sığır (Melez)
Aksaray 16.032 269 207.827 64.864
Karaman 602 37 46.334 20.741
Konya 21.112 195 643.453 207.009
Niğde 724 2 207.008 34.353
KOP Bölgesi 38.470 503 1.104.622 326.967
Türkiye 1.177.305 51.947 8.946.131 6.531.573
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :16/06/2014]; Anonim 2014)
KOP Bölgesi'nde büyükbaş hayvan varlığından 1.470.562 ton süt elde edildiği;
bu miktarın Türkiye üretimi içerisindeki payının %8,8 olduğu görülmektedir.
36
Çizelge 3.7.8.KOP Bölgesi ve Türkiye Küçükbaş Sağılan Hayvan Sayısı (2013)
Sağılan Hayvan Sayısı (Baş)
İller Koyun Koyun Keçi Keçi
(Merinos) (Yerli) (Kıl) (Tiftik)
Aksaray 2.098 161.839 18.401 132
Karaman 73.836 154.718 54.774 5.981
Konya 59.932 1.010.076 89.968 585
Niğde 3.681 308.030 57.510 1.120
KOP Bölgesi 139.547 1.634.663 220.653 7.818
Türkiye 796.235 13.491.002 3.878.404 64.914 Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :16/06/2014]; Anonim 2014
KOP Bölgesi küçükbaş hayvan varlığında sağılan toplam koyun sayısı
1.686.683 olup, bu sayının Türkiye toplam sağılan koyun sayısına oranı %12,91'dir.
KOP Bölgesi küçükbaş hayvan varlığında sağılan toplam keçi sayısı 172.152 olup,
bu sayının Türkiye toplam sağılan keçi sayısına oranı %4,92 olmuştur.
Çizelge 3.7.9.KOP Bölgesi ve Türkiye Küçükbaş Elde Edilen Süt Miktarı (2013)
İller Elde Edilen Süt Miktarı (Ton)
Koyun (Merinos) Koyun (Yerli) Keçi (Kıl) Keçi (Tiftik)
Aksaray 92 13.594 1.766 3
Karaman 3.470 10.985 6.244 251
Konya 2.397 79.796 8.816 25
Niğde 220 23.102 5.693 43
KOP Bölgesi 6.179 127.477 22.519 322
Türkiye 38.739 1.062.274 413.444 2.299
Kaynak: http://www.tuik. gov.tr, [Ziy. Tar. :28/02/2014]; Anonim 2014
KOP Bölgesi'nde koyundan elde edilen toplam süt miktarı 133.656 ton olup;
Türkiye içerisindeki koyundan elde edilen süt miktarı oranı %12,14 olmuştur. Bölgede
sağılan keçi sütünün toplam miktarı ise; 22.841 ton olup, bu miktarın Türkiye toplam
sağılan keçi sütüne oranı %5,50 olmuştur.
37
4. TARIMSAL YAYIMIN VE EĞİTİMİN ÖNEMİ
4.1. Tarımsal Yayımın Önemi
Tarımsal Yayım en az Tarımsal Öğretim ve Tarımsal Araştırma kadar önemli
bir konudur. Bir özdeyişte de belirtildiği gibi “ bir zincirin gücü, bu zinciri oluşturan
halkalardan en zayıf olanının gücü kadardır.” Bu yargı, Tarımsal Öğretim, Araştırma
ve Yayım zinciri için de geçerlidir (Yurttaş,2006). Tarımsal konularda yapılan tüm
çalışmaların, harcanan para, zaman ve emeğin sonuçta amacı, tarımla uğraşan
kişilerin kalkınmasına ve ülke ekonomisinin gelişmesine katkıda bulunmaktır.
Tarımsal Yayım, Üreticiler ve bilimsel araştırma kuruluşları arasında bir köprü görevi
görür. Yeni teknolojilerin üreticiler tarafından kullanılmasını sağlamak ve kullanımdan
doğan problemleri de zamanında araştırma kuruluşlarına ileterek çözümünü
sağlamaktadır. Cumhuriyetli yıllardan günümüze kadar tarım sektöründe gelinen
nokta yeni teknolojilerin çiftçiler tarafından kullanılması sayesinde olmuş birim alana
ve birim hayvan başına verim artmış dolayısı ile toplam üretim artmıştır. Bu gün
dünya nüfusu ile birlikte Türkiye’nin nüfusu da artmaktadır. Bu nüfusu iyi ve kaliteli
gıda ürünleri ile beslemek Tarımsal Yayımın temel amaçlarındandır. Fakat, üreticiler
yeni teknikleri kullandıkça, kullanımdan doğan problemleri de artmaktadır. Bunlardan
bazıları; İşletmecilik, pazarlama, Kadınlara yönelik konular, Gençlik eğitimine ilişkin
konular, doğal kaynakların kullanımı, genç nüfusun istihdamı, toplum kalkınması gibi
konulardır. Ürünü çok üretmek artık temel amaç olmaktan çıkmış araç olmuştur.
Günümüz koşullarında Türk çiftçisi serbest piyasa ekonomisi içerisinde nasıl rekabet
edeceğini bilememektedir. Tek başına Pazar karşısında korumasız ve yalnızdır.
Rekabet edebilmesi için üretici birlikleri, kooperatifler ve dernekler şeklinde
örgütlenmelidir. Örgütlü toplumlar her zaman güçlü ve piyasada söz sahibidirler. İşte
teknolojinin de zamanında, etkin götürülebilmesi için de örgütlenmeye gereksinim
vardır.
Kırsal kalkınmada en önemli faktör kırsal nüfustur. Bu faktörün gelişmesinde
en önemli araç ise eğitimdir. İnsanların bireysel yetenekleri (bilgi, çalışkanlık,
dürüstlük, el becerisi vb.) beşeri sermaye, insanların ortak sorunlara ortak çözümler
bulmak üzere dayanışma ve işbirliği gibi ilişkiler ise sosyal sermaye olarak adlandırılır
(Yurttaş,2006). Beşeri ve sosyal sermaye gibi insan kaynaklarının geliştirilmesi,
eğitim yoluyla olur. Bugün gelişmiş ülkelerden örneğin Almanya ile Türkiye’nin her
konudaki gelişmişlik farkı, her iki ülkedeki insanların eğitimleri arasındaki farktan
38
kaynaklanmaktadır. Gelişmiş ülkelerdeki çiftçilerle diğer ülkelerdeki çiftçiler
arasındaki verimlilik farkı bu ülkelerdeki çiftçilerin eğitim konusundaki farklılıklarından
kaynaklanmaktadır. Bu durum ülkemizdeki çiftçilerin eğitim ihtiyacının önemini açıkça
ortaya koymaktadır. Tarımsal yayım örgütlenmiş eğitim içerisinde ele alınan yaygın
eğitim şekli olarak ele alınabilir. Çünkü yayım, üreticileri daha iyi yaşam düzeyine
ulaştırmak için yeni bilgi ve becerilerin kazandırılmasını amaçlar. Ayrıca, yetişkinler
eğitimi, bir mesleğin yanı sıra, bireyin toplumsallaşmasına yönelik diğer eğitim
gereksinimlerini de içine almaktadır (Celep,1995). En ilkelinden en gelişmişine kadar
her toplum sürekli bir gelişme değişme içerisindedir. Sosyo-ekonomik açıdan sosyal
değişme, toplumun belirli bir üretim biçiminden daha ileri bir üretim biçimine geçmesi
demektir. Sosyal değişmenin ana etkenlerinden bir diğeri de nüfusun sahip olduğu
nicelik ve niteliklerdir. Belirtilen tüm bu etkenler, her hangi bir toplumda belirli bir
zaman sürecinde büyük sosyal değişmelere neden olmaktadır. Sosyal değişim içinde
olan bir toplumun sosyal, ekonomik ve politik yapısı, kültürü, sosyal örgütleri ve
kurumları değişmektedir. Bu değişimler çeşitli sosyal sorunları beraberinde
getirmekle birlikte, toplum genellikle ileriye ve daha yüksek bir aşamaya doğru yol
almaktadır. Kırsal alanda yaşayan nüfusun mevcut yaşam düzeylerinin daha iyiye
götürülmesi için yetişkin nüfusun da eğitsel faaliyetlerden yararlandırılması ereklidir.
Böylece kırsal alanda üretim biçimine ve üretim ilişkilerine müdahale edilerek tarımsal
kalkınmanın sağlanması beklenir.
Bölge açısından Tarımsal yayım ihtiyacı; kırsal nüfusun, sürdürülebilirlik ve
katılımcılık ilkeleri doğrultusunda eğitim ihtiyaçlarını karşılamak ve kendine yeterli
olma konusunda yardımcı olmak, kırsal kesime hizmet götüren kadro ve kurumların
teknik kapasitelerini geliştirmeleri yönünde destek vermek ve KOP Eylem Planı
uygulama süreci boyunca edinilen bilgi ve birikimi ulusal ve uluslararası platformlara
aktarmak açısından önem taşımaktadır.
4.2. Yeniliklerin Benimsenmesi ve Önderlerin Önemi
Üretici yaşadığı ortamda sosyo-ekonomik sorunlarla karşı karşıyadır. Bu
sorunlar tarımsal veya tarım dışından kaynaklanabilir. Tarımsal sorunlar; küçük arazi,
arazi mülkiyet yapısı, çok parçalılık, düşük verimlilik, yetersiz sermaye, ekolojik
özelikler, yetersiz tarım bilgisi ve yetersiz yayım eğitimi, eski teknoloji, düşük fiyat ve
Pazar gibi konular sayılabilir. Üretici ve ailesi birçok sorunu çözebilmek için çeşitli
girişimlerde bulunmaktadırlar. Ayrıca devlet üretici sorunlarını çözmek için çeşitli
uygulamalar yapmış ve yapmaya devam etmektedir. Kamu ve kamu dışı yayım
39
faaliyetleri ile üreticilere yeni teknikler ve metotlar ulaştırılmakta ve
uygulattırılmaktadır.
Yenilik, üreticilerin, içinde bulunduğu toplumun diğer bireylerine göre, yeni bir
fikri daha erken benimseme derecesidir. Yeni bir fikrin benimsenmesi, kişiler arası
iletişim ve karşılıklı etkileme sonucudur. Bir sosyal sistemdeki bireyler, yeniliği
şekilden de izleneceği gibi, birbirini takiben, zaman içinde benimserler.
Yayımcılar, benimseme gruplarının genel karakterlerine bakarak, yörede hangi
çiftçilerin yeniliğe karşı olumlu ya da olumsuz bir tavır göstereceğini bir ölçüye kadar
tahmin edebilirler. Böylece, değişik üretici gruplarına göre farklı benimsetme
yöntemleri uygulanabilir. Yukarıdaki grafikte;
1. Yenilikçiler (% 2) : Bu gruba dahil olanların sayısı çok azdır. Bunlar genellikle
maceracı, dışa dönük, yenilikleri denemekten çekinmeyen kimselerdir.
Yenilikçiler genellikle bulundukları çevrede yadırganırlar.
2. Erken Benimseyenler (%14) : Bu grup yenilikçilere göre bulundukları
toplumla daha çok bütünleşmiş durumdadırlar. Bir sosyal sistemde kamuoyu
oluşturan mahalli önderler bu gruptan çıkar.
40
3. Erken Çoğunluk (%34) : Bunlar toplum ortalamasından daha kısa bir sürede
yenilikleri benimseyen gruptur. bu gruptakiler, bir ölçüde riski göze alan
kimselerdir.
4. Geç Çoğunluk (%34) : Riske girmekten çekinen gruptur. Geç çoğunluğa dahil
olan kişiler bir yeniliği, avantajları kesin olarak belli olduktan sonra ancak
benimserler.
5. Geç Benimseyenler (%14) : Geç benimseyenler kesin bir ekonomik veya
sosyal zorunluluk olmadan bir yeniliği benimsemeyen kişilerdir.
6. Benimsemeyenler (%2) : Bu gruptaki kişiler çeşitli nedenlerle sosyal sistemin
dışında bulunduklarından veya bir takım zihinsel veya bedensel
yetersizliklerden dolayı yeniliklere ilgi duymazlar ve dolayısıyla onları
benimsemezler. Yenilikçiler aslında geç çoğunluktan sonra söz konusu
yeniliğin benimsenmesini istemezler. Çünkü Pazar artık o konuda doygunluğa
ulaşmıştır.
Yeni tarımsal teknolojinin tanıtılması ve benimsetilmesi çalışmalarında yayım
elemanlarının var olan imkânlarıyla üreticilerin tümüyle düzenli bir ilişki sürdürmesi
güçtür. Bu nedenle yayım elemanı, iletişim çabalarını bir sosyal sistemdeki önder
çiftçiler üzerinde yoğunlaştırarak yeniliklerin yayılma hızını artırabilir. Böylece,
çalışmada tasarruf sağlanmış olur. Önderler ile çalışma, yeniliğin güvenilirliğini ya da
kredibilitesini yükseltir. Böylelikle benimseme olasılığını artırır. Cumhuriyetli yıllardan
günümüze kadar yeniliklerin uygulanmasında önder çiftçiler önemli rol oynamıştır.
Kırsal alanda sözü geçen, iş yaptırabilme yeteneği fazla olan, fikirleri ile öne çıkan
önder dediğimiz kişiler yeniliklerin benimsenmesinde ve yayılmasında çok
önemlidirler. Özelikle örgütlenme konusunda da önder kişilerden yararlanılmalı ve
gerekirse farklı bölgelerde kurulmuş olan başarılı üretici örgütlerine geziler
düzenlenerek onların faaliyetleri yerinde izlenmelidir. Zira, önderler yerel
organizasyonların oluşturulmasında ve sürdürülebilirliğinde de önemlidirler. Gönüllü
olarak bir araya gelen insanlar tarafından oluşturulan çeşitli kooperatifler, üretici
birlikleri, çiftçi dernekleri gibi organizasyonların etkinlikleri dikkate alınarak, yapılacak
yayım faaliyetlerine desteklerin sağlanması, başarılı sonuçlar alınmasına da yardımcı
olacaktır.
41
4.3. Tarımsal Yayım Eğitiminde Tarım Danışmanlarının Önemi
Üreticilere yeni teknikleri benimseme sürecinde kendilerini nelerin beklediğini
anlatacak,
Karar vermelerine yardım edecek,
Kendilerine eşlik edecek,
Tarım politikalarının uygulanmasını kolaylaştıracak,
Yeni teknikleri benimsemenin getirdiği stresle baş etmesini öğretecek, onlara
dışarıdan destek olacak ‘TARIM DANIŞMANLARI’na ihtiyaç vardır.
İşte gerek Tarım Bakanlığı gerekse Kamu dışında hizmet verecek olan tarım
danışmanları gelecekte kırsal kalkınmada önemli rol oynayacaklardır. Bu nedenle
tarımsal yayım faaliyetleri ile de danışmanların önemi üreticilere kavratılmalı ve tarım
danışmalarından nasıl faydalanmaları gerektiği onlara anlatılmalı ki bu ara geçiş biraz
esnek olabilsin. İlk etapta bu sorumluluk, yine Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığına, Üniversitelere ve Sivil toplum örgütlerine düşmektedir. Danışmanlık
kavramı, ele alınırken hangi alanları kapsayan bir kavramdan bahsettiğimizi ortaya
koymak gerekir.
1. İşletmenin mevcut durum analizi ve istatistikî verilerin ortaya konması.
2. Üretim metotları ve çeşitliliği.
3. Pazarlama, reklam ve tanıtım.
4. Çevreye saygılı üretim anlayışı.
Yukarıda da belirtildiği gibi, üretim anlayışının artık son noktaya ulaştığı ve
dünya da benimsenmediği gerçeği kabul edilmelidir. Günümüzde yeterince üretim
yapamadığından şikâyet eden üreticiler pek yoktur, bunun yerine ürettiğini
satamayan ve ürününün elinde kaldığını ifade eden çiftçilerimiz ise büyük bir
çoğunluğu oluşturmaktadır. Bu noktada pazar sorunu en can alıcı şekliyle karşımıza
çıkmaktadır. Öyleyse Tarımsal Danışmanlık artık ürününü yurtdışı pazarlara
ulaştırabilen veya ürettiklerini kendi işletmesinde işledikten sonra işlenmiş mamül
olarak piyasaya arz edebilen üreticiler yaratmak zorundadır.
Maliyet ve karlılık hesapları yapılmayan, marka olmanın sadece sanayi
sektörüne has bir durum olduğu sanılan tarımsal işletmelerde bu değişimlerin
yaşanması için öncelikle Tarımsal Danışmanlık kavramının bu gelişmeler ışığında
kendini değerlendirmesi ve yapılandırması kaçınılmaz bir görevdir. Tarım
danışmalarının önemi ve yeni teknolojilerin benimsetilmesinde ve uygulatılmasında
42
eskiden olduğu gibi günümüz koşullarında da önder çiftçilerden yararlanılmalıdır.
Yayım programının uygulanacağı bölgede önder özelliklerine sahip, toplumda söz
sahibi olan, onlara iş yaptırabilen belirli özelikleri ile öne çıkan kimselerin, yayım
çalışmalarına katılımlarının sağlanması ve desteklerinin alınması bilginin yayılması
ve programın başarısı için önemlidir. Unutulmamalıdır ki kırsal alanda yaşayan
insanlar kalkınmadan ülke kalkınmasından söz edilemez. Kırsal kalkınma, ekonomik
ve sosyal amaçların entegrasyonu ile ortaya çıkan bir işlemdir. Kırsal kalkınma
yalnızca tarımsal problemleri değil aynı zamanda sosyal ve kurumsal problemleri de
çözmeye çaba göstermelidir (Oakley ve Garforth, 1988). Buna göre kırsal kalkınma
üreticiyi tüm yönleri ile ele almaktadır. Bu özelikler tarımsal yayımın etkin kullanıldığı
sürece kalkınmanın sağlanmasında önemli işlevleri yerine getireceği kaçınılmazdır.
43
5 Araştırma Bulguları
5.1 KOP Bölgesi’ndeki Tarımsal Kurum Yöneticilerine İlişkin Araştırma
Bulguları
KOP Bölgesinde tarımsal kamu kurum kuruluşlar ile STK, Birlik, Kooperatif vb.
tarımsal örgütlerin yöneticilerinin cinsiyete göre dağılımı incelenmiş ve bölge
yöneticilerinin %92.06’sının erkek, %7.94’ünün kadın olduğu belirlenmiştir. Bu durum
bölgeyi oluşturan iller arasında farklılık göstermektedir. Kadın yöneticilerin en çok
olduğu il %14.71 ile Aksaray iken Karaman ilinde hiç kadın yönetici bulunmamaktadır
(Çizelge 5.1.1).
Çizelge 5.1.1. Yöneticilerin Cinsiyetlere Göre Oransal Dağılımı (%)
İl Adı Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
AKSARAY 90.48 9.52 100.00 76.92 23.08 100.00 85.29 14.71 100.00
KARAMAN 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
KONYA 90.32 9.68 100.00 93.88 6.12 100.00 91.89 8.11 100.00
NİĞDE 92.31 7.69 100.00 100.00 0.00 100.00 95.24 4.76 100.00
KOP BÖLGESİ 91.59 8.41 100.00 92.68 7.32 100.00 92.06 7.94 100.00
KOP Bölgesinde tarımsal kamu kurum kuruluşlar ile STK, Birlik, Kooperatif vb.
tarımsal örgütlerin yöneticilerinin cinsiyete göre yaş dağılımı incelenmiş ve bölge
yöneticilerinin kamuda erkek ve kadında ortalama 44, STK’larda Erkeklerde 49
Kadınlarda 30 yaş ve bölge ortalamasında erkeklerde 46 yaş kadın yöneticilerde 37
yaş olduğu belirlenmiştir. Bu durum bölgeyi oluşturan iller arasında farklılık
göstermektedir. Yöneticilerin en yüksek yaş ortalaması Karaman ilinde iken en genç
yöneticiler Aksaray ilinde bulunmaktadır (Çizelge 5.1.2).
Çizelge 5.1.2. Yöneticilerin Ortalama Yaşı
İl Adı Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Ort. Erkek Kadın Ort. Erkek Kadın Toplam
AKSARAY 41.56 41.00 41.50 43.50 26.00 39.46 42.25 32.00 40.70
KARAMAN 48.40 0.00 48.40 53.55 0.00 53.55 51.10 0.00 51.10
KONYA 43.46 45.00 43.60 50.20 33.00 49.11 46.62 40.50 46.14
NİĞDE 43.40 38.00 42.91 44.12 0.00 44.12 43.72 38.00 43.42
KOP BÖLGESİ 43.63 43.13 43.58 49.12 29.50 47.63 46.12 37.29 45.41
44
Bölgede yöneticilerin eğitim durumları incelenmiş ve kamu kurum kuruluş
yöneticileri ile STK larda görev yapan yöneticilerin eğitim durumları arasında farklılık
olduğu belirlenmiştir. Bölge ortalamasına bakıldığında kamu yöneticilerinin erkeklerde
yaklaşık %98’inin kadınların tamamı lisans ve üzeri mezun iken, STK’larda
erkeklerde %40’ı lisans ve üzeri mezunu, kadınlarda ise lisans ve üzeri mezunu
olmayıp %50’si ön lisans mezunudur. Bölge illeri kamu yöneticilerinin eğitim
durumları arasında farklılık olmazken STK’larda farklılık vardır. Aksaray ilinde STK
yöneticilerinin %66.66‘sı lisans ve üzeri mezunu iken Konya ilinde %33.33‘ü lisans ve
üzeri mezunudur (Çizelge 5.1.3).
45
Çizelge 5.1.3. Yöneticilerin Eğitim Durumu (%)
İl Adı Eğitim Durumu
Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Top
AKSARAY
İlkokul 0.00 0.00 0.00 22.22 0.00 16.67 7.14 0.00 6.06
Ortaokul 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Lise 0.00 0.00 0.00 0.00 33.34 8.33 0.00 20.00 3.03
Önlisans 0.00 0.00 0.00 11.11 0.00 8.33 3.57 0.00 3.03
Lisans 68.42 100.00 71.43 44.44 66.66 50.00 60.71 80.00 63.64
Y.Lisans 26.32 0.00 23.81 22.22 0.00 16.67 25.00 0.00 21.21
Y.Lisans Devam 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Doktora 5.26 0.00 4.76 0.00 0.00 0.00 3.57 0.00 3.03
Doktora Devam 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KARAMAN
İlkokul 0.00 0.00 0.00 16.67 0.00 16.67 8.70 0.00 8.70
Ortaokul 0.00 0.00 0.00 25.00 0.00 25.00 13.04 0.00 13.04
Lise 0.00 0.00 0.00 8.33 0.00 8.33 4.35 0.00 4.35
Önlisans 9.09 0.00 9.09 0.00 0.00 0.00 4.35 0.00 4.35
Lisans 63.64 0.00 63.64 41.67 0.00 41.67 52.17 0.00 52.17
Y.Lisans 27.27 0.00 27.27 8.33 0.00 8.33 17.39 0.00 17.39
Y.Lisans Devam 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Doktora 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Doktora Devam 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
TOPLAM 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
KONYA
İlkokul 1.89 0.00 1.69 35.56 0.00 33.33 17.35 0.00 15.89
Ortaokul 0.00 0.00 0.00 2.22 0.00 2.08 1.02 0.00 0.93
Lise 0.00 0.00 0.00 26.67 66.67 29.17 12.24 22.22 13.08
Önlisans 0.00 0.00 0.00 2.22 0.00 2.08 1.02 0.00 0.93
Lisans 52.83 16.67 49.15 28.89 33.33 29.17 41.84 22.22 40.19
Y.Lisans 20.75 33.33 22.03 2.22 0.00 2.08 12.24 22.22 13.08
Y.Lisans Devam 1.89 0.00 1.69 2.22 0.00 2.08 2.04 0.00 1.87
Doktora 20.75 50.00 23.73 0.00 0.00 0.00 11.22 33.34 13.08
Doktora Devam 1.89 0.00 1.69 0.00 0.00 0.00 1.02 0.00 0.93
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
NİĞDE
İlkokul 0.00 0.00 0.00 12.50 0.00 12.50 5.00 0.00 4.76
Ortaokul 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Lise 0.00 0.00 0.00 25.00 0.00 25.00 10.00 0.00 9.52
Önlisans 0.00 0.00 0.00 25.00 0.00 25.00 10.00 0.00 9.52
Lisans 83.33 100.00 84.62 25.00 0.00 25.00 60.00 100.00 61.90
Y.Lisans 16.67 0.00 15.38 12.50 0.00 12.50 15.00 0.00 14.30
Y.Lisans Devam 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Doktora 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Doktora Devam 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KOP BÖLGESİ
İlkokul 1.05 0.00 0.96 28.38 0.00 26.25 13.02 0.00 11.96
Ortaokul 0.00 0.00 0.00 5.41 0.00 5.00 2.37 0.00 2.17
Lise 0.00 0.00 0.00 20.27 50.00 22.50 8.88 20.00 9.78
Önlisans 1.05 0.00 0.96 5.41 50.00 5.00 2.96 0.00 2.72
Lisans 61.05 44.44 59.62 32.43 0.00 33.75 48.52 46.67 48.37
Y.Lisans 22.11 22.22 22.12 6.76 0.00 6.25 15.38 13.33 15.22
Y.Lisans Devam 1.05 0.00 0.96 1.35 0.00 1.25 1.18 0.00 1.09
Doktora 12.63 33.34 14.42 0.00 0.00 0.00 7.10 20.00 8.15
Doktora Devam 1.05 0.00 0.96 0.00 0.00 0.00 0.59 0.00 0.54
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KOP Bölgesinde yöneticilerin tarım meslek liselerinin herhangi birinden mezun
olma durumu araştırılmıştır. Araştırma sonucuna göre bölgede erkek yöneticilerin
%17.24’ü, kadın yöneticilerinin %6.67’si tarım meslek liselerinin herhangi birinden
46
mezun olduğu belirlenmiştir. Bölgede Kamu kadın yöneticilerin hiçbiri tarım meslek
lisesi mezunu olmadığı tespit edilmiştir. Bölge illerinden yöneticilerin tarım meslek
lisesinden mezun olma durumları arasında farklılık bulunmaktadır. Tarım meslek
lisesi mezunu yöneticilerinin en fazla olduğu il %27.59 ile Aksaray iken, en düşük il
%4.35 ile Karaman ili yöneticileridir (Çizelge 5.1.4).
Çizelge 5.1.4. Yöneticilerin Tarım meslek Liselerinden Mezun Olma Durumu (%)
İl Adı Mezun Olma
Durumu
Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Top
AKSARAY
Mezun 36.84 0.00 33.33 10.00 0.00 7.69 27.59 0.00 23.53
Mezun Değil 63.16 100.00 66.67 90.00 100.00 92.31 72.41 100.00 76.47
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KARAMAN
Mezun 9.09 0.00 9.09 0.00 0.00 0.00 4.35 0.00 4.35
Mezun Değil 90.91 0.00 90.91 100.00 0.00 100.00 95.65 0.00 95.65
Toplam 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
KONYA
Mezun 19.64 0.00 17.74 10.87 33.33 12.24 15.69 11.11 15.32
Mezun Değil 80.36 100.00 82.26 89.13 66.67 87.76 84.31 88.89 84.68
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
NİĞDE
Mezun 33.33 0.00 30.77 12.50 0.00 12.50 25.00 0.00 23.81
Mezun Değil 66.67 100.00 69.23 87.50 0.00 87.50 75.00 100.00 76.19
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KOP BÖLGESİ
Mezun 23.47 0.00 21.50 9.21 16.67 9.76 17.24 6.67 16.40
Mezun Değil 76.53 100.00 78.50 90.79 83.33 90.24 82.76 93.33 83.60
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Bölgede bulunan illerde yöneticilerin mezun olduğu lisans programlarına ait
çizelgeler aşağıda verilmiştir. Çizelgelerden görüleceği üzeri bölge yöneticileri tarımla
ilgili herhangi bir lisans programı mezunu olduğu gibi tarım dışı lisans programı
mezunu yöneticilerde bulunmaktadır. Özellikle tarımla ilgili sivil toplum kuruluş, birlik
başkanları ile Kaymakamların tarım dışı lisans programlarından mezun oldukları
belirlenmiştir. Bölge kamu yöneticilerinin %45.65’i STK yöneticilerinin %51.65’i tarım
dışı lisans programlarından mezun olmuştur. (Çizelge 5.1.5.e).
Bölge illerinden Aksaray ili yöneticilerinden kamu erkek yöneticileri en fazla
%17.67 ile tarla bitkileri mezunu iken STK’larda Veteriner Fakültesi mezunu birinci
sırada olup bunu iktisat, gıda mühendisliği, tarla bitkileri takip etmektedir. Kadın
yöneticilerde ise kamuda Zootekni, Peyzaj Mimarlığı; STK’larda ise Sosyal Bilgiler ve
Veteriner Fakültesi mezunları şeklinde sıralanmaktadır (Çizelge 5.1.5.a). Bölge illeri
içerisinden Karaman ilinde ise kamu erkek yöneticilerinin lisans mezuniyeti tarım dışı
47
lisans programlarından mezun olma durumu en fazladır. İlde İşletme, inşaat
mühendisliği, maliye, matematik ve tarih gibi lisans programı mezunları yöneticiler
bulunmaktadır ve bu bölüm mezunları %75’lik bir oranı oluşturmaktadır.(Çizelge
5.1.5.b).
Çizelge 5.1.5.a. Aksaray ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun Olma Durumu (%)
Lisans Bölüm Adı Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Bahçe Bitkileri 5.88 0.00 5.26 0.00 0.00 0.00 4.35 0.00 3.70
Biyoloji 5.88 0.00 5.26 0.00 0.00 0.00 4.35 0.00 3.70
Gıda Mühendisliği 0.00 0.00 0.00 16.67 0.00 12.50 4.35 0.00 3.70
İktisat 0.00 0.00 0.00 16.67 0.00 12.50 4.35 0.00 3.70
İşletme 5.88 0.00 5.26 0.00 0.00 0.00 4.35 0.00 3.70
Peyzaj Mimarisi 0.00 50.00 5.26 0.00 0.00 0.00 0.00 25.00 3.70
Sosyal Bilgiler 11.76 0.00 10.53 0.00 50.00 12.50 8.69 25.00 11.12
Süt Ürünleri 5.88 0.00 5.26 0.00 0.00 0.00 4.35 0.00 3.70
Tarım Ekonomisi 5.88 0.00 5.26 0.00 0.00 0.00 4.35 0.00 3.70
Tarımsal Yapılar Ve Sulama 5.88 0.00 5.26 0.00 0.00 0.00 4.35 0.00 3.70
Tarla Bitkileri 17.67 0.00 15.80 16.67 0.00 12.50 17.39 0.00 14.82
Veteriner Hekimlik 11.76 0.00 10.53 33.33 50.00 37.50 17.39 25.00 18.53
Ziraat Mühendisliği 11.76 0.00 10.53 16.66 0.00 12.50 13.04 25.00 14.82
Zootekni 11.76 50.00 15.79 0.00 0.00 0.00 8.69 0.00 7.41
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Çizelge 5.1.5.b. Karaman ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun Olma Durumu (%) Lisans Bölüm Adı
Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Bilgisayar Öğretmenliği 0.00 0.00 0.00 20.00 0.00 20.00 7.69 0.00 7.69
Bitki Koruma 12.50 0.00 12.50 0.00 0.00 0.00 7.69 0.00 7.69
İnşaat Mühendisliği 12.50 0.00 12.50 0.00 0.00 0.00 7.69 0.00 7.69
İşletme 25.00 0.00 25.00 20.00 0.00 20.00 23.08 0.00 23.08
Maliye 12.50 0.00 12.50 0.00 0.00 0.00 7.69 0.00 7.69
Matematik 12.50 0.00 12.50 0.00 0.00 0.00 7.69 0.00 7.69
Tarih 12.50 0.00 12.50 20.00 0.00 20.00 15.39 0.00 15.39
Toprak Bilimi 12.50 0.00 12.50 0.00 0.00 0.00 7.69 0.00 7.69
Veteriner Hekimlik 0.00 0.00 0.00 40.00 0.00 40.00 15.39 0.00 15.39
Toplam 100.00 0.00 0.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
Bölge illerinden Konya ilinde diğer illere göre gerek kamu gerekse STK
yöneticilerinin mezun oldukları lisans programları daha farklılık arz etmektedir. Bu
farklılıklar Bankacılık, Beden Eğitimi Öğretmenliği, Çevre Mühendisi, Edebiyat,
Elektrik Öğretmenliği, Endüstri Mühendisliği ve Orman Mühendisliği şeklinde
sıralanmaktadır (Çizelge 5.1.5.c).
48
Bölge illerinden Niğde ilinde kamu yöneticilerin %53.84’ü, STK’larda %50’si
tarım dışı lisans programlarından mezun olmuştur (Çizelge 5.1.5.d).
Çizelge 5.1.5.c. Konya ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun Olma Durumu (%) Lisans Bölüm Adı Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Bahçe Bitkileri 2.86 0.00 2.56 0.00 0.00 0.00 2.00 0.00 1.82
Bankacılık 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 6.25 2.00 0.00 1.82
Beden Eğitimi 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 6.25 2.00 0.00 1.82
Bitki Koruma 5.71 0.00 5.13 0.00 0.00 0.00 4.00 0.00 3.64
Çevre Mühendisliği 2.86 0.00 2.56 0.00 0.00 0.00 2.00 0.00 1.82
Edebiyat 2.86 0.00 2.56 0.00 0.00 0.00 2.00 0.00 1.82
Elektrik
Öğretmenliği 2.86 0.00 2.56 0.00 0.00 0.00 2.00 0.00 1.82
Endüstri
Mühendisliği 0.00 25.00 2.56 0.00 0.00 0.00 0.00 20.00 1.82
İktisat 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 6.25 2.00 0.00 1.82
İlahiyat 2.86 0.00 2.56 0.00 0.00 0.00 2.00 0.00 1.82
İngilizce
Öğretmenliği 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00 6.25 0.00 20.00 1.82
İnşaat Mühendisliği 5.71 0.00 5.13 0.00 0.00 0.00 4.00 0.00 3.64
İşletme 8.57 0.00 7.69 13.33 0.00 12.50 10.00 0.00 9.09
Kamu Yönetimi 8.57 0.00 7.69 6.67 0.00 6.25 8.00 0.00 7.27
Kimya 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 6.25 2.00 0.00 1.82
Maliye 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 6.25 2.00 0.00 1.82
Orman Mühendisliği 2.86 0.00 2.56 0.00 0.00 0.00 2.00 0.00 1.82
Pazarlama 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 6.25 2.00 0.00 1.82
Tarım Ekonomisi 2.86 0.00 2.56 0.00 0.00 0.00 2.00 0.00 1.82
Tarım Makineleri 11.43 0.00 10.26 0.00 0.00 0.00 8.00 0.00 7.27
Tarımsal Yapılar 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 6.25 2.00 0.00 1.82
Tarla Bitkileri 11.43 25.00 12.82 0.00 0.00 0.00 8.00 20.00 9.09
Toprak Bilimi 2.86 0.00 2.56 0.00 0.00 0.00 2.00 0.00 1.82
Veteriner Hekimlik 14.29 25.00 15.38 0.00 0.00 0.00 10.00 20.00 10.91
Ziraat Mühendisliği 2.86 25.00 5.13 20.00 0.00 18.75 8.00 20.00 9.09
Zootekni 8.57 0.00 7.69 13.33 0.00 12.50 10.00 0.00 9.09
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
49
Çizelge 5.1.5.d. Niğde ilinde Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun Olma Durumu (%) Lisans Bölüm Adı Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Deri Teknolojileri 8.33 0.00 7.69 0.00 0.00 0.00 7.14 0.00 6.67
Gıda Mühendisliği 8.33 0.00 7.69 0.00 0.00 0.00 7.14 0.00 6.67
Hayvancılık İşletme
Ekonomisi 8.33 0.00 7.69 0.00 0.00 0.00 7.14 0.00 6.67
İlahiyat 8.33 0.00 7.69 0.00 0.00 0.00 7.14 0.00 6.67
İşletme 16.67 0.00 15.38 50.00 0.00 50.00 21.43 0.00 20.00
Kamu Yönetimi 16.67 0.00 15.38 0.00 0.00 0.00 14.29 0.00 13.33
T. Ekonomisi
Bölümü 8.33 0.00 7.69 0.00 0.00 0.00 7.14 0.00 6.67
Veteriner Hekimlik 16.67 0.00 15.38 0.00 0.00 0.00 14.29 0.00 13.33
Ziraat Mühendisliği 8.33 100.00 15.38 50.00 0.00 50.00 14.29 100.00 20.00
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
50
Çizelge 5.1.5.e. Yöneticilerin Lisans Programlarından Mezun Olma Durumu (%) Lisans Bölüm Adı
Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Bahçe Bitkileri 2.78 0.00 2.53 0.00 0.00 0.00 2.00 0.00 1.82
Bankacılık 0.00 0.00 0.00 3.57 0.00 3.23 1.00 0.00 0.91
Beden Eğitimi 0.00 0.00 0.00 3.57 0.00 3.23 1.00 0.00 0.91
Bilgisayar
Öğretmenliği 0.00 0.00 0.00 3.57 0.00 3.23 1.00 0.00 0.91
Bitki Koruma 4.17 0.00 3.80 0.00 0.00 0.00 3.00 0.00 2.73
Biyoloji 1.39 0.00 1.27 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00 0.91
Çevre Mühendisliği 1.39 0.00 1.27 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00 0.91
Deri Teknolojileri 1.39 0.00 1.27 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00 0.91
Edebiyat 1.39 0.00 1.27 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00 0.91
Elektrik
Öğretmenliği 1.39 0.00 1.27 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00 0.91
Endüstri
Mühendisliği 0.00 14.29 1.27 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 0.91
Gıda Mühendisliği 1.39 0.00 1.27 3.57 0.00 3.23 2.00 0.00 1.82
Hayvancılık İletme
Ekonomisi 1.39 0.00 1.27 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00 0.91
İktisat 0.00 0.00 0.00 7.14 0.00 6.45 2.00 0.00 1.82
İlahiyat 2.78 0.00 2.53 0.00 0.00 0.00 2.00 0.00 1.82
İngilizce
Öğretmenliği 0.00 0.00 0.00 0.00 33.33 3.23 0.00 10.00 0.91
İnşaat Mühendisliği 4.17 0.00 3.80 0.00 0.00 0.00 3.00 0.00 2.73
İşletme 11.11 0.00 10.13 14.29 0.00 12.90 12.00 0.00 10.91
Kamu Yönetimi 6.94 0.00 6.33 3.57 0.00 3.23 6.00 0.00 5.45
Kimya 0.00 0.00 0.00 3.57 0.00 3.23 1.00 0.00 0.91
Maliye 1.39 0.00 1.27 3.57 0.00 3.23 2.00 0.00 1.82
Matematik 1.39 0.00 1.27 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00 0.91
Orman Mühendisliği 1.39 0.00 1.27 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00 0.91
Pazarlama 0.00 0.00 0.00 3.57 0.00 3.23 1.00 0.00 0.91
Peyzaj Mimarisi 0.00 14.29 1.27 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 0.91
Sosyal Bilgiler 2.78 0.00 2.53 0.00 33.33 3.23 2.00 10.00 2.73
Süt Ürünleri 1.39 0.00 1.27 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00 0.91
Tarım Bölümü 1.39 0.00 1.27 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00 0.91
Tarım Ekonomisi 2.78 0.00 2.53 0.00 0.00 0.00 2.00 0.00 1.82
Tarım Makineleri 5.56 0.00 5.06 0.00 0.00 0.00 4.00 0.00 3.64
Tarımsal Yapılar Ve
Sulama 1.39 0.00 1.27 3.57 0.00 3.23 2.00 0.00 1.82
Tarih 1.39 0.00 1.27 3.57 0.00 3.23 2.00 0.00 1.82
Tarla Bitkileri 9.72 14.29 10.13 3.57 0.00 3.23 8.00 10.00 8.18
Toprak Bilimi 2.78 0.00 2.53 0.00 0.00 0.00 2.00 0.00 1.82
Veteriner Hekimlik 12.50 14.28 12.66 14.29 33.34 16.13 13.00 20.00 13.64
Ziraat Mühendisliği 5.56 28.57 7.59 17.86 0.00 16.13 9.00 20.00 10.00
Zootekni 6.94 14.28 7.59 7.14 0.00 6.45 7.00 10.00 7.27
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
51
Araştırma bölgesinde yöneticilerin ikamet ettiği yerleşim yerleri araştırılmış ve
kamu yöneticileri ile STK yöneticilerin yaşam yerleri arasında farklılık bulunmuştur.
Kamu yöneticileri İl veya ilçe merkezlerinde ikamet ederken STK yöneticilerinden il
ilçe merkezleri dışında köyde ikamet edenler de vardır. Özellikle Aksaray ili STK
Yöneticilerinin %37.50’si köylerinde ikamet etmektedir (Çizelge 5.1.6).
Çizelge 5.1.6. Yöneticilerin Yaşadığı Yer Durumu (%)
İl Adı Yaşanan
Yer Adı
Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Top.
AKSARAY
Köy 0.00 0.00 0.00 37.50 0.00 27.27 13.04 0.00 10.71
İlçe 40.00 0.00 35.29 0.00 33.34 9.09 26.08 20.00 25.00
İl 60.00 100.00 64.71 62.50 66.66 63.64 60.88 80.00 64.29
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KARAMAN
Köy 0.00 0.00 0.00 18.18 0.00 18.18 10.00 0.00 10.00
İlçe 66.67 0.00 66.67 18.18 0.00 18.18 40.00 0.00 40.00
İl 33.33 0.00 33.33 63.64 0.00 63.64 50.00 0.00 50.00
TOPLAM 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
KONYA
Köy 1.93 0.00 1.72 14.29 0.00 13.33 7.45 0.00 6.80
İlçe 51.92 50.00 51.72 59.52 33.33 57.78 55.32 44.44 54.37
İl 46.15 50.00 46.56 26.19 66.67 28.89 37.23 55.56 38.83
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
NİĞDE
Köy 0.00 0.00 0.00 12.50 0.00 12.50 5.26 0.00 5.00
İlçe 27.27 0.00 25.00 25.00 0.00 25.00 26.32 0.00 25.00
İl 72.73 100.00 75.00 62.50 0.00 62.50 68.42 100.00 70.00
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KOP
BÖLGESİ
Köy 1.15 0.00 1.04 17.39 0.00 16.00 8.34 0.00 7.60
İlçe 48.28 33.34 46.88 42.03 33.34 41.33 45.51 33.34 44.44
İl 50.57 66.66 52.08 40.58 66.66 42.67 46.15 66.66 47.96
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Araştırma bölgesinde yöneticilerin ortalama yöneticilik yapma yılı
incelendiğinde kamuda erkek yöneticiler 7 yıl, kadın yöneticiler 10 yıl, STK’larda ise
erkek yöneticiler 8 yıl, kadın yöneticiler 4 yıldır yöneticilik yapmaktadır. Bu durum
bölge illeri arasında farklılık göstermektedir. Erkek yöneticiler Aksaray ilinde 8 yıl,
Karaman ilinde 5 yıl, Konya ve Niğde illerinde 7 yıldır yöneticilik yapmakta iken, kadın
yöneticiler Aksaray ilinde 4 yıl, Konya ilinde 7 yıl ve Niğde ilinde 13 yıldır yöneticilik
yapmaktadır (Çizelge 5.1.7).
52
Bölge yöneticilerinin yabancı dil bilme durumu araştırılmış ve kadın
yöneticilerin erkek yöneticilere göre daha fazla oranda bilenlerin olduğu belirlenmiştir.
Ayrıca bölgede kamu yöneticileri STK yöneticilerine göre daha fazla oranda yabancı
dil bilme oranına sahiptir (Çizelge 5.1.8).
Çizelge 5.1.7. Yöneticilerin Ortalama Yöneticilik Yapma Durumu (YIL)
İl Adı Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
AKSARAY 9 7 8 6 3 5 8 4 7
KARAMAN 4 0 4 6 0 6 5 0 5
KONYA 6 10 7 8 4 8 7 7 7
NİĞDE 7 13 8 9 0 9 7 13 8
KOP BÖLGESİ 7 10 7 8 4 7 7 7 7
Çizelge 5.1.8. Yöneticilerin Yabancı Dil Bilme Durumu (%)
İl Adı Bilme Durumu
Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Top.
AKSARAY
Biliyor 52.63 100.00 57.14 50.00 33.33 46.15 51.72 60.00 52.94
Bilmiyor 47.37 0.00 42.86 50.00 66.67 53.85 48.28 40.00 47.06
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KARAMAN
Biliyor 45.45 0.00 45.45 33.33 0.00 33.33 39.13 0.00 39.13
Bilmiyor 54.55 0.00 54.55 66.67 0.00 66.67 60.87 0.00 60.87
Toplam 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
KONYA
Biliyor 74.07 100.00 76.67 28.26 33.33 28.57 53.00 77.78 55.05
Bilmiyor 25.93 0.00 23.33 71.74 66.67 71.43 47.00 22.22 44.95
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
NİĞDE
Biliyor 66.67 100.00 69.23 62.50 0.00 62.50 65.00 100.00 66.67
Bilmiyor 33.33 0.00 30.77 37.50 0.00 37.50 35.00 0.00 33.33
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KOP BÖLGESİ
Biliyor 65.63 100.00 68.57 35.53 33.33 35.37 52.33 73.33 54.00
Bilmiyor 35.38 0.00 31.43 64.47 66.67 64.63 47.67 26.67 46.00
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Bölgede yöneticilerin hemen hemen tamamı (%89.13) internet kullanmaktadır.
Erkek yöneticiler günde ortalama 4 saat, kadın yöneticiler ise ortalama 6 saat internet
kullanmaktadır. Bölge illerinde internet kullanım oranı ve saatleri açısından farklılık
bulunmamaktadır (Çizelge 5.1.9.a.-Çizelge 5.1.9.b.). Yöneticilerin bilişim
teknolojilerini kullanım düzeyi 10’lu likert ölçeğine göre değerlendirmiştir. Araştırmada
gerek erkek gerekse kadın yöneticilerin iyi düzeyde bilişim teknolojilerini kullandıkları
ve bölge illeri arasında bu durumla ilgili bir farklılık olmadığı belirlenmiştir (Çizelge
5.1.10).
53
Çizelge 5.1.9.a. Yöneticilerin İnternet Kullanma Durumu (%)
İl Adı Kullanım Durumu
Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Top Erkek Kadın Top Erkek Kadın Toplam
AKSARAY
Kullanıyor 100.00 100.00 100.00 90.00 100.00 92.31 96.30 100.00 96.88
Kullanmıyor 0.00 0.00 0.00 10.00 0.00 7.69 3.70 0.00 3.12
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KARAMAN
Kullanıyor 100.00 0.00 100.00 91.67 0.00 91.67 95.65 0.00 95.65
Kullanmıyor 0.00 0.00 0.00 8.33 0.00 8.33 4.35 0.00 4.35
Toplam 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
KONYA
Kullanıyor 96.36 100.00 96.72 68.89 100.00 70.83 84.00 100.00 85.32
Kullanmıyor 3.64 0.00 3.28 31.11 0.00 29.17 16.00 0.00 14.68
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
NİĞDE
Kullanıyor 100.00 100.00 100.00 75.00 0.00 75.00 89.47 100.00 90.00
Kullanmıyor 0.00 0.00 0.00 25.00 0.00 25.00 10.53 0.00 10.00
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KOP BÖLGESİ
Kullanıyor 97.87 100.00 98.06 76.00 100.00 77.78 88.17 100.00 89.13
Kullanmıyor 2.13 0.00 1.94 24.00 0.00 22.22 11.83 0.00 10.87
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Çizelge 5.1.9.b. Yöneticilerin Günde Ortalama İnternet Kullanma Süresi (saat)
İl Adı Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Ort. Erkek Kadın Ort. Erkek Kadın Toplam
AKSARAY 4 4 4 4 6 5 4 5 4
KARAMAN 3 0 3 1 0 1 2 0 2
KONYA 4 6 5 3 6 4 4 6 4
NİĞDE 4 5 4 5 0 5 4 5 4
KOP
BÖLGESİ 4 5 4 3 6 4 4 6 4
Çizelge 5.1.10. Yöneticilerin Bilişim Teknolojilerini Kullanım Seviyesi Durumu
İl Adı Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Ort. Erkek Kadın Ort. Erkek Kadın Toplam
AKSARAY 8 8 8 7 8 7 7 8 7
KARAMAN 7 0 7 5 0 5 6 0 6
KONYA 7 9 7 5 8 6 6 9 7
NİĞDE 7 7 7 8 0 8 7 7 7
KOP
BÖLGESİ 7 8 7 6 8 6 7 8 7
Araştırma bölgesinde yöneticilerin mesleki bir örgüte üye olma durumu
incelenmiş ve erkek yöneticiler ile kadın yöneticiler arasında farklılık belirlenmiştir.
Kamuda erkek yöneticilerin %55.32’si bir mesleki örgüte üye iken kadınlarda bu
durum %88.89’dur. STK yöneticileri kamu yöneticilerine göre daha yüksek oranda
54
herhangi bir mesleki örgüte üyelikleri vardır ve bu farklılık da istatistiki olarak
önemlidir (Çizelge 5.1.11).
Çizelge.5.1.11 Yöneticilerin Mesleki Örgütlere Üye Olma Durumu (%)
İl Adı Üye Olma Durumu
Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Top.
AKSARAY
Üye 57.89 50.00 57.14 50.00 33.33 46.15 55.17 40.00 52.94
Üye Değil 42.11 50.00 42.86 50.00 66.67 53.85 44.83 60.00 47.06
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KARAMAN
Üye 54.55 0.00 54.55 83.33 0.00 83.33 65.22 0.00 65.22
Üye Değil 45.45 0.00 45.45 16.67 0.00 16.67 34.78 0.00 34.78
Toplam 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
KONYA
Üye 62.96 100.00 66.67 80.00 66.67 79.17 70.71 88.89 72.22
Üye Değil 37.04 0.00 33.33 20.00 33.33 20.83 29.29 11.11 27.78
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
NİĞDE
Üye 20.00 100.00 27.27 50.00 0.00 50.00 33.33 100.00 36.84
Üye Değil 80.00 0.00 72.73 50.00 0.00 50.00 66.67 0.00 63.16
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KOP BÖLGESİ
Üye 55.32 88.89 58.25 73.33 50.00 71.60 63.31 73.33 64.13
Üye Değil 44.68 11.11 41.75 26.67 50.00 28.40 36.69 26.67 35.87
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Araştırma bölgesinde kamu yöneticilerinin çalıştıkları ilgili Bakanlığın
teşkilatlarında çalışma süreleri erkeklerde 16 yıl kadınlarda 15 yıl olarak tespit edilmiş
olup çalışma süreleri ile ilgili bölge illeri arasında farklılık bulunmaktadır.
Çizelge 5.1.12. Yöneticilerin İlgili Bakanlıkta Çalışma Süresi (Yıl)
İl Adı Kamu
Erkek Kadın Ortalama
AKSARAY 18 0 18
KARAMAN 10 0 10
KONYA 16 15 16
NİĞDE 12 0 12
KOP BÖLGESİ 16 15 16
Araştırma bölgesinde yöneticilerin mesleki yayınlara abone olma durumu
araştırılmış ve erkek yöneticilerin %29.94’ünün, kadın yöneticilerin %35.71’inin abone
oldukları belirlenmiştir. Bölge illeri arasında ve kamu-STK yöneticileri arasında abone
olma durumu ile ilgili farklılık vardır. İllere göre incelendiğinde Konya ili yöneticilerinin
55
%35.24’ü, Niğde ili yöneticilerinin % 31.58’i, Karaman ili yöneticilerinin %26.09’u ve
Aksaray ili yöneticilerinin %17.65’i herhangi bir mesleki yayınlara abonelikleri vardır.
Diğer yandan bölge kamu yöneticilerinin %23’ü, STK yöneticilerinin %40’ının
herhangi bir mesleki yayınlara abonelikleri vardır (Çizelge 5.1.13).
Çizelge.5.1.13 Yöneticilerin Mesleki Yayınlara Abone Olma Durumu (%)
İl Adı Abone Olma
Durumu
Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Toplam
AKSARAY
Abone 5.26 50.00 9.52 40.00 0.00 36.36 17.24 20.00 17.65
Abone Değil 94.74 50.00 90.48 60.00 100.00 63.64 82.76 80.00 82.35
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KARAMAN
Abone 18.18 0.00 18.18 33.33 0.00 33.33 26.09 0.00 26.09
Abone Değil 81.82 0.00 81.82 66.67 0.00 66.67 73.91 0.00 73.91
Toplam 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
KONYA
Abone 28.85 40.00 29.82 40.00 66.67 41.67 34.02 50.00 35.24
Abone Değil 71.15 60.00 70.18 60.00 33.33 58.33 65.98 50.00 64.76
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
NİĞDE
Abone 20.00 0.00 18.18 50.00 0.00 50.00 33.33 0.00 31.58
Abone Değil 80.00 100.00 81.82 50.00 0.00 50.00 66.67 100.00 68.42
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KOP BÖLGESİ
Abone 21.74 37.50 23.00 40.00 33.33 39.51 29.94 35.71 30.39
Abone Değil 78.26 62.50 77.00 60.00 66.67 60.49 70.06 64.29 69.61
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Bölgede herhangi bir mesleki yayınlara abone olan yöneticilerin bu yayınları
okuma sıklığı araştırılmış ve %14.29’unun bu yayınları hiç okumadıkları, %38.62’sinin
ilgisini çeken bir konu olursa okudukları, %21.69’unun ara sıra okudukları,
%25.40’ının sürekli okudukları belirlenmiştir. Bölgede kamu-STK yöneticileri arasında
fark yok iken, erkek-kadın yöneticileri arasında fark bulunmuştur. Kadın yöneticilerin
yaklaşık %75’i ilgilerini çeken konuları okurken, erkek yöneticilerde bu oran %35
düzeyindedir. Sürekli okuyan oranı ise erkek yöneticilerde %27, kadın yöneticilerde
%6.67 olarak gerçekleşmektedir. Sürekli okuyanların bölge illerine göre oranı Niğde
ilinde %38.10, Konya ilinde %30.63, Karaman ilinde %17.39 ve Aksaray ilinde
%5.88 olarak farklılık göstermektedir (Çizelge 5.1.14).
56
Çizelge 5.1.14. Yöneticilerin Mesleki Yayınları Okuma Sıklığı Durumu (%)
İl Adı Eğitim
Durumu
Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Top. Erkek Kadın Top.
AKSARAY
Okumuyorum 15.79 50.00 19.05 10.00 33.33 15.38 13.79 40.00 17.65
İlgimi Çekerse 52.63 50.00 52.38 40.00 66.67 46.15 48.28 60.00 50.00
Bazen
Okuyorum 26.32 0.00 23.81 40.00 0.00 30.77 31.03 0.00 26.47
Sürekli
Okuyorum 5.26 0.00 4.76 10.00 0.00 7.69 6.90 0.00 5.88
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KARAMAN
Okumuyorum 0.00 0.00 0.00 16.67 0.00 16.67 13.04 0.00 13.04
İlgimi Çekerse 54.55 0.00 54.55 58.33 0.00 58.33 52.17 0.00 52.17
Bazen
Okuyorum 27.27 0.00 27.27 8.33 0.00 8.33 17.39 0.00 17.39
Sürekli
Okuyorum 18.18 0.00 18.18 16.67 0.00 16.67 17.39 0.00 17.39
Toplam 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
KONYA
Okumuyorum 16.07 0.00 14.52 13.04 0.00 12.24 14.71 0.00 13.51
İlgimi Çekerse 33.93 66.66 37.10 21.74 100.00 26.53 28.43 77.78 32.43
Bazen
Okuyorum 23.21 16.67 22.58 26.09 0.00 24.49 24.51 11.11 23.42
Sürekli
Okuyorum 26.79 16.67 25.81 39.13 0.00 36.73 32.35 11.11 30.63
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
NİĞDE
Okumuyorum 25.00 0.00 23.08 0.00 0.00 0.00 15.00 0.00 14.29
İlgimi Çekerse 25.00 100.00 30.77 50.00 0.00 50.00 35.00 100.00 38.10
Bazen
Okuyorum 16.67 0.00 15.38 0.00 0.00 0.00 10.00 0.00 9.52
Sürekli
Okuyorum 33.33 0.00 30.77 50.00 0.00 50.00 40.00 0.00 38.10
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KOP
BÖLGESİ
Okumuyorum 16.33 11.11 15.89 11.84 16.67 12.20 14.37 13.33 14.29
İlgimi Çekerse 37.76 66.67 40.19 32.89 83.33 36.59 35.63 73.33 38.62
Bazen
Okuyorum 23.47 11.11 22.43 22.37 0.00 20.73 22.99 6.67 21.69
Sürekli
Okuyorum 22.45 11.11 21.50 32.89 0.00 30.49 27.01 6.67 25.40
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Yöneticilerin son iki yıl içerisinde herhangi bir mesleki eğitim alma durumu
araştırılmış ve %62.79’unun mesleki eğitim aldığı belirlenmiştir. Kamu yöneticilerinin
%50’si son iki yıl içerisinde mesleki eğitime katılırken, STK yöneticilerinin %78.21’i
katılmıştır. Bölge illerinden Karaman ilinde gerek kamu yöneticileri (%77.78) gerekse
STK yöneticileri (%90.91) en fazla mesleki eğitime katılan yöneticiler olmuşlardır.
Araştırmada bulunan dikkat çeken bir diğer husus ise Aksaray ve Niğde illerinde
57
Kadın kamu yöneticilerinin hiçbirinin son iki yıl içerisinde herhangi bir mesleki eğitim
almadıkları, Konya ilinde ise kamu kadın yöneticilerin en yüksek düzeyde %80’ninin
mesleki eğitim aldıkları belirlenmiştir (Çizelge 5.1.15). Bölgede KOP Bölge Kalkınma
İdaresi Başkanlığı bünyesinde bulunan KOP Gençlik birimi gibi KOP Kadın birimi
kurularak özellikle Konya ilinde bulunan kadın yöneticilerinin diğer illerdeki kadın
yöneticilere ve çalışanlarına bilgi ve tecrübelerini aktarmalarına fırsat verilmelidir.
Çizelge.5.1.15 Yöneticilerin Son 2 yıl içerisinde Mesleki Eğitim Alma Durumu
(%)
İl Adı Eğitim Alma
Durumu
Kamu STK, Birlik, Koop.,Özel Toplam
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
AKSARAY
Aldım 42.11 0.00 38.10 70.00 66.67 69.23 51.72 40.00 50.00
Almadım 57.89 100.00 61.90 30.00 33.33 30.77 48.28 60.00 50.00
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KARAMAN
Aldım 77.78 0.00 77.78 90.91 0.00 90.91 85.00 0.00 85.00
Almadım 22.22 0.00 22.22 9.09 0.00 9.09 15.00 0.00 15.00
Toplam 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
KONYA
Aldım 51.06 80.00 53.85 81.40 66.67 80.43 65.56 75.00 66.33
Almadım 48.94 20.00 46.15 18.60 33.33 19.57 34.44 25.00 33.67
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
NİĞDE
Aldım 36.36 0.00 33.33 62.50 0.00 62.50 47.37 0.00 45.00
Almadım 63.64 100.00 66.67 37.50 0.00 37.50 52.63 100.00 55.00
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KOP BÖLGESİ
Aldım 50.00 50.00 50.00 79.17 66.67 78.21 63.29 57.14 62.79
Almadım 50.00 50.00 50.00 20.83 33.33 21.79 36.71 42.86 37.21
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Bölgede yöneticilerin son iki yılda katıldıkları toplantılar Kamu yöneticileri için
Hizmet içi eğitim toplantıları öne çıkarken STK yöneticileri için Seminerler öne
çıkmaktadır. Bu toplantıların dışında sempozyum, kongre, konferans ve fuarlara
katılım vardır. Bölge yöneticilerinin toplantı türleri içerisinde en düşük olarak fuarlara
katıldıkları belirlenmiştir. Fuarlara katılım erkek yöneticilerde %2.58, kadın
yöneticilerin ise hiçbiri katılmamaktadır.
58
Çizelge 5.1.16.a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları Toplantı
Türlerinin Dağılımı (%)
Toplantı Adı
Kamu Stk. Birlik. Koop..Özel Toplam
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Kongre 5.88 0.00 5.88 9.52 0.00 7.69 7.89 0.00 7.32
Seminer 17.65 0.00 17.65 19.05 0.00 15.38 18.42 0.00 17.07
Kurs 35.29 0.00 35.29 52.38 0.00 42.31 44.74 0.00 41.46
Eğitim 35.29 0.00 35.29 19.05 40.00 7.69 26.32 40.00 24.39
Sempozyum 0.00 0.00 0.00 0.00 60.00 26.92 0.00 60.00 7.32
Fuar 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Konferans 5.88 0.00 5.88 0.00 0.00 0.00 2.63 0.00 2.44
TOPLAM 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Çizelge 5.1.16.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları Toplantı
Türlerinin Dağılımı (%)
Toplantı Adı
Kamu Stk. Birlik. Koop..Özel Toplam
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Kongre 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Seminer 28.57 0.00 28.57 50.00 0.00 50.00 30.56 0.00 30.56
Kurs 64.29 0.00 64.29 9.09 0.00 9.09 41.67 0.00 41.67
Eğitim 7.14 0.00 7.14 31.82 0.00 31.82 22.22 0.00 22.22
Sempozyum 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Fuar 0.00 0.00 0.00 9.09 0.00 9.09 5.56 0.00 5.56
Konferans 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
TOPLAM 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
Çizelge 5.1.16.c. Konya İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları Toplantı
Türlerinin Dağılımı (%)
Toplantı Adı
Kamu Stk. Birlik. Koop..Özel Toplam
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Kongre 2.50 25.00 6.25 6.35 0.00 6.06 4.85 18.18 6.14
Seminer 7.50 12.50 8.33 44.44 66.67 45.45 30.10 27.27 29.82
Kurs 17.50 12.50 16.67 12.70 0.00 12.12 14.56 9.09 14.04
Eğitim 60.00 25.00 54.17 17.46 33.33 18.18 33.98 27.27 33.33
Sempozyum 12.50 25.00 14.58 14.29 0.00 13.64 13.59 18.18 14.04
Fuar 0.00 0.00 0.00 3.17 0.00 3.03 1.94 0.00 1.75
Konferans 0.00 0.00 0.00 1.59 0.00 1.52 0.97 0.00 0.88
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
59
Çizelge 5.1.16.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları Toplantı
Türlerinin Dağılımı (%)
Toplantı Adı
Kamu Stk. Birlik. Koop..Özel Toplam
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Kongre 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Seminer 50.00 0.00 50.00 27.27 0.00 27.27 35.29 0.00 35.29
Kurs 33.33 0.00 33.33 18.18 0.00 18.18 23.53 0.00 23.53
Eğitim 16.67 0.00 16.67 36.36 0.00 36.36 29.41 0.00 29.41
Sempozyum 0.00 0.00 0.00 9.09 0.00 9.09 5.88 0.00 5.88
Fuar 0.00 0.00 0.00 9.09 0.00 9.09 5.88 0.00 5.88
Konferans 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
TOPLAM 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
Çizelge 5.1.16.e. KOP Bölgesinde Yöneticilerin Son 2 Yılda Katıldıkları Toplantı
Türlerinin Dağılımı (%)
Toplantı Adı
Kamu Stk. Birlik. Koop..Özel Toplam
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Kongre 2.60 25.00 4.71 5.13 25.00 4.80 4.12 12.50 4.76
Seminer 16.88 12.50 16.47 39.32 25.00 38.40 30.41 18.75 29.52
Kurs 31.17 12.50 29.41 19.66 50.00 20.00 24.23 18.75 23.81
Eğitim 41.56 25.00 40.00 22.22 0.00 24.00 29.90 37.50 30.48
Sempozyum 6.49 25.00 8.24 8.55 0.00 8.00 7.73 12.50 8.10
Fuar 0.00 0.00 0.00 4.27 0.00 4.00 2.58 0.00 2.38
Konferans 1.30 0.00 1.18 0.85 0.00 0.80 1.03 0.00 0.95
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Araştırma bölgesinde anket yapılan kamu ve STK’larda 1309 kişi teknik, 375
kişi idari ve 734 kişi işçi olmak üzere toplam 2.418 kişi çalışmaktadır. Toplam
istihdamın %62.24’ü kamuda, %37.76’sı STK birlik kooperatiflerde olmaktadır. Bölge
illerinde toplam personelin %64.47’si Konya ilinde, %15.43’ü Karaman ilinde,
%10.34’ü Aksaray ilinde ve %9.76’sı Niğde ilinde istihdam edilmektedir (Çizelge
5.1.17). Bölgede 2013 yılı ÇKS verilerine göre 166.306 kayıtlı çiftçi bulunmaktadır ve
bölgede teknik personel başına 127 çiftçi düşmektedir.
Çizelge 5.1.17. Araştırma Bölgesinde Personel Dağılımı (Kişi)
İl Adı
Kamu STK. Birlik. Koop..Özel Toplam
Teknik İdari İsçi Toplam Teknik İdari İsçi Toplam Teknik İdari İsçi Toplam
Aksaray 103 18 11 132 51 32 35 118 154 50 46 250
Karaman 173 25 57 255 26 29 63 118 199 54 120 373
Konya 637 110 225 972 211 129 247 587 848 239 472 1.559
Niğde 59 15 82 156 49 17 14 80 108 32 96 236
KOP Bölgesi 972 168 375 1.515 337 207 359 903 1.309 375 734 2.418
60
Aksaray ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma sıklığı araştırılmış ve
%88.24’ünün haftada birden fazla görüşme yaptığı ve %2.94’ününde hiçbir zaman
görüşme yapmadığı belirlenmiştir. Çiftçilerle hiçbir zaman görüşmeme durumu
yalnızca kamu yöneticilerinde olmaktadır. STK yöneticilerinin hepsi çiftçilerle
görüşme yapmaktadır (Çizelge 5.1.18.a).
Çizelge 5.1.18. a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%)
Görüşme Sıklığı Kamu STK. Birlik. Koop..Özel Toplam
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Görüşmüyorum 5.26 0.00 4.76 0.00 0.00 0.00 3.45 0.00 2.94
Haftada birden fazla 89.47 100.00 90.48 80.00 100.00 84.62 86.21 100.00 88.24
Haftada bir defa 0.00 0.00 0.00 10.00 0.00 7.69 3.45 0.00 2.94
Ayda bir defa 0.00 0.00 0.00 10.00 0.00 7.69 3.45 0.00 2.94
Ayda1-2 defa 5.26 0.00 4.76 0.00 0.00 0.00 3.45 0.00 2.94
2-3 ayda bir defa 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Karaman ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma sıklığı araştırılmış ve
%72.73’ünün haftada birden fazla görüşme yaptığı ve %4.55’nin de hiçbir zaman
görüşme yapmadığı belirlenmiştir. Çiftçilerle hiçbir zaman görüşmeme durumu
yalnızca kamu yöneticilerinde olmaktadır. STK yöneticilerinin hepsi çiftçilerle
görüşme yapmaktadır (Çizelge 5.1.18.b).
Çizelge 5.1.18.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%)
GÖRÜŞME SIKLIĞI KAMU STK. Birlik. Koop.Özel TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Görüşmüyorum 9.09 0.00 9.09 0.00 0.00 0.00 4.55 0.00 4.55
Haftada birden fazla 54.55
0.00 54.55 90.91
0.00 90.91 72.73
0.00 72.73
Haftada bir defa 9.09 0.00 9.09 0.00 0.00 0.00 4.55 0.00 4.55
Ayda bir defa 27.27 0.00 27.27 0.00 0.00 0.00 13.64 0.00 13.64
Ayda1-2 defa 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
2-3 ayda bir defa 0.00 0.00 0.00 9.09 0.00 9.09 4.55 0.00 4.55
Toplam 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
61
Konya ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma sıklığı araştırılmış ve
%74.55’nin haftada birden fazla görüşme yaptığı ve %7.27’sinin hiçbir zaman
görüşme yapmadığı belirlenmiştir. Çiftçilerle hiçbir zaman görüşmeme durumu
yalnızca kamu yöneticilerinde olmaktadır. Kamu yöneticilerinden özellikle kadın
yöneticilerin %16.67’si çiftçilerle hiçbir şekilde görüşmemektedir. STK yöneticilerinin
hepsi çiftçilerle görüşme yapmaktadır (Çizelge 5.1.18.c).
Çizelge 5.1.18.c. Konya İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%)
GÖRÜŞME SIKLIĞI KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Görüşmüyorum 12.73 16.67 13.11 0.00 0.00 0.00 6.93 11.11 7.27
Haftada birden fazla 61.82 50.00 60.66 91.30 100.00 91.84 75.25 66.67 74.55
Haftada bir defa 5.45 0.00 4.92 4.35 0.00 4.08 4.95 0.00 4.55
Ayda bir defa 5.45 16.67 6.56 4.35 0.00 4.08 4.95 11.11 5.45
Ayda1-2 defa 5.45 16.67 6.56 0.00 0.00 0.00 2.97 11.11 3.64
2-3 ayda bir defa 9.09 0.00 8.20 0.00 0.00 0.00 4.95 0.00 4.55
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Niğde ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma sıklığı araştırılmış ve
%71.43’ünün haftada birden fazla görüşme yaptığı ve %4.76’sının hiçbir zaman
görüşme yapmadığı belirlenmiştir. Çiftçilerle hiçbir zaman görüşmeme durumu
yalnızca kamu yöneticilerinde (%7.69) olmaktadır. STK yöneticilerinin hepsi çiftçilerle
görüşme yapmaktadır (Çizelge 5.1.18.d).
Çizelge 5.1.18.d.Niğde İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%)
GÖRÜŞME SIKLIĞI KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Görüşmüyorum 8.33 0.00 7.69 0.00 0.00 0.00 5.00 0.00 4.76
Haftada birden fazla 66.67 100.00 69.23 75.00 0.00 75.00 70.00 100.00 71.43
Haftada bir defa 0.00 0.00 0.00 12.50 0.00 12.50 5.00 0.00 4.76
Ayda bir defa 25.00 0.00 23.08 0.00 0.00 0.00 15.00 0.00 14.29
Ayda1-2 defa 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
2-3 ayda bir defa 0.00 0.00 0.00 12.50 0.00 12.50 5.00 0.00 4.76
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
62
Araştırma Bölgesinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma sıklığı çizelge
5.1.18.d de gösterilmiştir. Çizelgeden görüleceği gibi bölge yöneticilerinin %76.04’ü
çiftçilerle haftada birden fazla görüşme yapmakta ve %6.14’üde çiftçilerle hiçbir
zaman görüşme yapmamaktadır. Çiftçilerle hiçbir zaman görüşmeme durumu
yalnızca kamu yöneticilerinde (%10.38) olmaktadır. STK yöneticilerinin hepsi
çiftçilerle görüşme yapmaktadır (Çizelge 5.1.18.e).
Çizelge 5.1.18.e.KOP Bölgesinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Sıklığının
Dağılımı (%)
GÖRÜŞME SIKLIĞI KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Görüşmüyorum 10.31 11.11 10.38 0.00 6.67 1.11 5.81 8.33 6.12
Haftada birden fazla 67.01 66.67 66.98 88.00 80.00 86.67 76.16 75.00 76.02
Haftada bir defa 4.12 0.00 3.77 5.33 0.00 4.44 4.65 0.00 4.08
Ayda bir defa 9.28 0.00 8.49 0.00 6.67 1.11 5.23 4.17 5.10
Ayda1-2 defa 4.12 11.11 4.72 4.00 6.67 4.44 4.07 8.33 4.59
2-3 ayda bir defa 5.15 11.11 5.66 2.67 0.00 2.22 4.07 4.17 4.08
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Aksaray ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış ve
hemen hemen tüm yöneticilerin çiftçilerin kendisinin gelmesi ile görüştüğü
belirlenmiştir. Gerek kamu yöneticileri gerekse STK yöneticileri çiftçiler ile görüşme
yapmak için kişisel bir çaba sarf etmemekte bunu kurum kuruluş bünyesinde bulunan
ilgili teknik personellerine yaptırmaktadır. Yöneticilerin çiftçilerin yoğun olduğu
tarımsal fuarlara da katılmadığı göz önüne alırsak hizmet ettikleri kitle ile birebir
görüşme yapmak için çaba sarf etmedikleri ortaya çıkmaktadır.
Çizelge 5.1.19.a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin
Dağılımı (%)
Görüşme Yeri KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM
Tarla Ziyaretlerinde 0.00 0.00 0.00 10.00 0.00 7.69 3.70 0.00 3.13
Köy Kahvesinde 5.88 0.00 5.26 0.00 0.00 0.00 3.70 0.00 3.13
Çiftçinin Kendisinin Gelmesi 94.12 100.00 94.74 80.00 100.00 84.62 88.89 100.00 90.63
Diğer 0.00 0.00 0.00 10.00 0.00 7.69 3.70 0.00 3.13
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
63
Karaman ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış
%55.56’sının çiftçinin kendisinin gelmesi ile görüştüğü, %16.67’sinin köy
kahvelerinde görüştüğü ve %11.11’inin çiftçi tarlalarını ziyaret ettiği belirlenmiştir.
Çiftçi tarla ziyaretlerini yalnızca STK yöneticileri yapmış kamu yöneticileri
yapmamıştır.
Çizelge 5.1.19.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin
Dağılımı (%)
Görüşme Yeri KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM
Tarla Ziyaretlerinde 0.00 0.00 0.00 18.18 0.00 18.18 11.11 0.00 11.11
Köy Kahvesinde 14.29 0.00 14.29 18.18 0.00 18.18 16.67 0.00 16.67
Çiftçinin Kendisinin Gelmesi 85.71 0.00 85.71 36.36 0.00 36.36 55.56 0.00 55.56
Diğer 0.00 0.00 0.00 27.27 0.00 27.27 16.67 0.00 16.67
Toplam 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
Konya ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış
%71.76’sının çiftçinin kendisinin gelmesi ile görüştüğü, %14.12’sinin çiftçi tarlalarını
ziyaret ettiği ve %8.24’ünün köy kahvelerinde görüştüğü belirlenmiştir. Çiftçi tarla
ziyaretleri hem kamu hem de STK yöneticileri tarafından yapılmaktadır. Özellikle
kamu içerisinde Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi bazı Öğretim Üyeleri ve bölgede
bulunan diğer tarımsal araştırma kuruluş yöneticileri ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl
Müdürlükleri Şube Müdürleri çiftçileri yerinde bizzat kendileri ziyaret ederek
sorunlarını dinlemektedir. Ayrıca kadın yöneticiler yalnızca çiftçilerin kendilerini
ziyaret etmeleri ile görüşme yapmaktadır.
Çizelge 5.1.19.c.Konya İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin Dağılımı
(%)
Görüşme Yeri KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM
Tarla Ziyaretlerinde 12.12 0.00 11.11 17.78 0.00 16.33 15.38 0.00 14.12
Köy Kahvesinde 12.12 0.00 11.11 6.67 0.00 6.12 8.97 0.00 8.24
Çiftçinin Kendisinin Gelmesi 66.67 100.00 69.44 73.33 75.00 73.47 70.51 85.71 71.76
Diğer 9.09 0.00 8.33 2.22 25.00 4.08 5.13 14.29 5.88
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
64
Niğde ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış %60’ının
çiftçinin kendisinin gelmesi ile görüştüğü, %25’inin çiftçi tarlalarını ziyaret ettiği ve
%10’unun köy kahvelerinde görüştüğü belirlenmiştir. Çiftçi tarla ziyaretleri hem kamu
hem de STK yöneticileri tarafından yapılmaktadır. Özellikle kamu içerisinde bölgede
bulunan diğer tarımsal araştırma kuruluş yöneticileri ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl
Müdürlükleri Şube Müdürleri çiftçileri yerinde bizzat kendileri ziyaret ederek
sorunlarını dinlemektedir. Ayrıca kadın yöneticiler yalnızca çiftçilerin kendilerini
ziyaret etmeleri ile görüşme yapmaktadır.
Çizelge 5.1.19.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin Dağılımı (%)
Görüşme Yeri KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM
Tarla Ziyaretlerinde 27.27 0.00 25.00 25.00 0.00 25.00 26.32 0.00 25.00
Köy Kahvesinde 18.18 0.00 16.67 0.00 0.00 0.00 10.53 0.00 10.00
Çiftçinin Kendisinin Gelmesi 45.45 100.00 50.00 75.00 0.00 75.00 57.89 100.00 60.00
Diğer 9.09 0.00 8.33 0.00 0.00 0.00 5.26 0.00 5.00
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
KOP Bölgesinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış
%72.26’sının çiftçinin kendisinin gelmesi ile görüştüğü, %12.90’ının çiftçi tarlalarını
ziyaret ettiği ve %8.39’unun köy kahvelerinde görüştüğü belirlenmiştir. Çiftçi tarla
ziyaretleri hem kamu hem de STK yöneticileri tarafından yapılmaktadır. Özellikle
kamu içerisinde bölgede bulunan üniversiteler, tarımsal araştırma kuruluş yöneticileri
ile Gıda,Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri Şube Müdürleri çiftçileri yerinde bizzat
kendileri ziyaret ederek sorunlarını dinlemektedir. Ayrıca kadın yöneticiler yalnızca
çiftçilerin kendilerini ziyaret etmeleri ile görüşme yapmaktadır.
Çizelge. 20.e. KOP Bölgesinde Yöneticilerin Çiftçilerle Görüşme Yerinin Dağılımı (%)
Görüşme Yeri KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM
Tarla Ziyaretlerinde 10.29 0.00 9.33 17.57 0.00 16.25 14.08 0.00 12.90
Köy Kahvesinde 11.76 0.00 10.67 6.76 0.00 6.25 9.15 0.00 8.39
Çiftçinin Kendisinin Gelmesi 72.06 85.71 73.33 68.92 100.00 71.25 70.42 92.31 72.26
Diğer 5.88 14.29 6.67 6.76 0.00 6.25 6.34 7.69 6.45
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
65
Bölgede yöneticilerin çiftçi sorunlarına ulaşma yolarının dağılımı çeşitlilik
göstermektedir. Bunlardan en fazla olanlar çiftçinin bizzat kendisinin sorununu
iletmesi, kendi personelinin iletmesi, köy muhtarlarının iletmesi, ziraat odaları ve diğer
STK başkanlarının iletmesi, önder çiftçiler ve özel tarım danışmanları şeklinde
sıralanmaktadır. Bu durum bölge illeri arasında benzer özellik göstermektedir.
Çizelge 5.1.20. a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına Ulaşma
Yolları (%)
CEVAPLAR KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Çiftçiler Tarafından 20.22 25.00 20.62 43.48 42.86 43.33 25.00 33.33 25.98
Kendi Gözlemi 10.11 12.50 10.31 17.39 0.00 13.33 11.61 6.67 11.02
Personeli 13.48 25.00 14.43 8.70 28.57 13.33 12.50 26.67 14.17
Özel Tarım Danışmanı 5.62 0.00 5.15 4.35 14.29 6.67 5.36 6.67 5.51
Köy Muhtarı 15.73 0.00 14.43 8.70 14.29 10.00 14.29 6.67 13.39
Ziraat Odası 8.99 12.50 9.28 8.70 0.00 6.67 8.93 6.67 8.66
STK 7.87 0.00 7.22 8.70 0.00 6.67 8.04 0.00 7.09
Önder Çiftçi 5.62 0.00 5.15 0.00 0.00 0.00 4.46 0.00 3.94
Özel Firma 4.49 0.00 4.12 0.00 0.00 0.00 3.57 0.00 3.15
Diğer Tarım Kuruluş 5.62 12.50 6.19 0.00 0.00 0.00 4.46 6.67 4.72
Diğer 2.25 12.50 3.09 0.00 0.00 0.00 1.79 6.67 2.36
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Çizelge 5.1.20.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına Ulaşma
Yolları (%)
CEVAPLAR KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Çiftçiler Tarafından 25.71 0.00 25.71 46.15 0.00 46.15 34.43 0.00 34.43
Kendi Gözlemi 22.86 0.00 22.86 26.92 0.00 26.92 24.59 0.00 24.59
Personeli 14.29 0.00 14.29 3.85 0.00 3.85 9.84 0.00 9.84
Özel Tarım Danışmanı 8.57 0.00 8.57 0.00 0.00 0.00 4.92 0.00 4.92
Köy Muhtarı 8.57 0.00 8.57 3.85 0.00 3.85 6.56 0.00 6.56
Ziraat Odası 8.57 0.00 8.57 11.54 0.00 11.54 9.84 0.00 9.84
STK 2.86 0.00 2.86 0.00 0.00 0.00 1.64 0.00 1.64
Önder Çiftçi 2.86 0.00 2.86 0.00 0.00 0.00 1.64 0.00 1.64
Özel Firma 5.71 0.00 5.71 0.00 0.00 0.00 3.28 0.00 3.28
Diğer Tarım Kuruluş 0.00 0.00 0.00 7.69 0.00 7.69 3.28 0.00 3.28
Diğer 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
TOPLAM 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
66
Çizelge 5.1.20.c. Konya İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına Ulaşma
Yolları (%)
CEVAPLAR KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Çiftçiler Tarafından 17.56 18.52 17.65 38.98 37.50 38.89 24.21 22.86 24.10
Kendi Gözlemi 12.60 14.81 12.80 23.73 12.50 23.02 16.05 14.29 15.90
Personeli 12.60 11.11 12.46 11.86 25.00 12.70 12.37 14.29 12.53
Özel Tarım Danışmanı 5.34 11.11 5.88 0.85 0.00 0.79 3.95 8.57 4.34
Köy Muhtarı 12.21 11.11 12.11 8.47 12.50 8.73 11.05 11.43 11.08
Ziraat Odası 9.54 7.41 9.34 3.39 12.50 3.97 7.63 8.57 7.71
STK 6.87 7.41 6.92 0.85 0.00 0.79 5.00 5.71 5.06
Önder Çiftçi 8.40 7.41 8.30 4.24 0.00 3.97 7.11 5.71 6.99
Özel Firma 5.73 7.41 5.88 3.39 0.00 3.17 5.00 5.71 5.06
Diğer Tarım Kuruluş 7.63 3.70 7.27 2.54 0.00 2.38 6.05 2.86 5.78
Diğer 1.53 0.00 1.38 1.69 0.00 1.59 1.58 0.00 1.45
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Çizelge 5.1.20.d Niğde İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına Ulaşma
Yolları (%)
CEVAPLAR KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Çiftçiler Tarafından 28.57 33.33 28.95 44.44 0.00 44.44 33.96 33.33 33.93
Kendi Gözlemi 20.00 0.00 18.42 22.22 0.00 22.22 20.75 0.00 19.64
Personeli 8.57 33.33 10.53 22.22 0.00 22.22 13.21 33.33 14.29
Özel Tarım Danışmanı 2.86 0.00 2.63 0.00 0.00 0.00 1.89 0.00 1.79
Köy Muhtarı 14.29 0.00 13.16 5.56 0.00 5.56 11.32 0.00 10.71
Ziraat Odası 5.71 0.00 5.26 0.00 0.00 0.00 3.77 0.00 3.57
STK 5.71 0.00 5.26 0.00 0.00 0.00 3.77 0.00 3.57
Önder Çiftçi 2.86 0.00 2.63 5.56 0.00 5.56 3.77 0.00 3.57
Özel Firma 2.86 0.00 2.63 0.00 0.00 0.00 1.89 0.00 1.79
Diğer Tarım Kuruluş 5.71 0.00 5.26 0.00 0.00 0.00 3.77 0.00 3.57
Diğer 2.86 33.33 5.26 0.00 0.00 0.00 1.89 33.33 3.57
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
67
Çizelge 5.1.20.e KOP Bölgesinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarına Ulaşma
Yolları (%)
CEVAPLAR KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Çiftçiler Tarafından 19.76 21.05 19.87 41.08 40.00 41.00 26.28 26.42 26.29
Kendi Gözlemi 13.57 13.16 13.54 23.24 6.67 22.00 16.53 11.32 16.11
Personeli 12.62 15.79 12.88 11.35 26.67 12.50 12.23 18.87 12.77
Özel Tarım Danışmanı 5.48 7.89 5.68 1.08 6.67 1.50 4.13 7.55 4.41
Köy Muhtarı 12.86 7.89 12.45 7.57 13.33 8.00 11.24 9.43 11.09
Ziraat Odası 9.05 7.89 8.95 4.86 6.67 5.00 7.77 7.55 7.75
STK 6.67 5.26 6.55 1.62 0.00 1.50 5.12 3.77 5.02
Önder Çiftçi 6.90 5.26 6.77 3.24 0.00 3.00 5.79 3.77 5.62
Özel Firma 5.24 5.26 5.24 2.16 0.00 2.00 4.30 3.77 4.26
Diğer Tarım Kuruluş 6.43 5.26 6.33 2.70 0.00 2.50 5.29 3.77 5.17
Diğer 1.43 5.26 1.75 1.08 0.00 1.00 1.32 3.77 1.52
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Çiftçi sorunlarına karşın yöneticilerin tutumları incelenmiş kamu ve STK
yöneticileri arasında farklılık tespit edilmiştir. Kamu yöneticileri kendilerine gelen çiftçi
sorunları karşısında sorunları ya kendileri çözmeye çalışırlar, ya ilgili uzman
personele yönlendirirler ya da ilgili araştırma kuruluşuna iletmektedir. STK
yöneticilerinin ise büyük çoğunluğu yalnızca kendileri sorunları çözmeye
çalışmaktadır. Bölge illeri arasında özellikle kamu yöneticilerinin çiftçi sorunlarına
karşı tutumlarında farklılık vardır. Örneğin kendisine gelen çiftçi sorununu kendisinin
çözme oranı Aksaray İlinde %47.62, Karaman ilinde %28.52, Konya ilinde %36.73 ve
Niğde ilinde %76.92 olarak farklılık göstermektedir.
Çizelge 5.1.21.a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını Çözme
Yaklaşımlarının Dağılımı(%)
Cevaplar Kamu STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Konu İle İlgili Uzman Kişiye İletirim 26.32 50.00 28.57 0.00 0.00 0.00 17.24 20.00 17.65
Araştırma Kuruluşlarına İletirim 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
İlgili Kurum Ve Kuruluşlara İletirim 10.53 0.00 9.52 20.00 0.00 15.38 13.79 0.00 11.76
İlgili Şube Müdürüne İletirim 15.79 0.00 14.29 0.00 0.00 0.00 10.34 0.00 8.82
Kendim Çözerim 47.37 50.00 47.62 80.00 100.00 84.62 58.62 80.00 61.76
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
68
Çizelge 5.1.21.b. Karaman İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını Çözme
Yaklaşımlarının Dağılımı (%)
Cevaplar Kamu STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Konu İle İlgili Uzman Kişiye İletirim 28.57 0.00 28.57 8.33 0.00 8.33 15.79 0.00 15.79
Araştırma Kuruluşlarına İletirim 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
İlgili Kurum Ve Kuruluşlara İletirim 28.57 0.00 28.57 8.33 0.00 8.33 15.79 0.00 15.79
İlgili Şube Müdürüne İletirim 14.29 0.00 14.29 0.00 0.00 0.00 5.26 0.00 5.26
Kendim Çözerim 28.57 0.00 28.57 75.00 0.00 75.00 57.89 0.00 57.89
Diğer 0.00 0.00 0.00 8.33 0.00 8.33 5.26 0.00 5.26
TOPLAM 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00 100.00
Çizelge.21.c. Konya İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını Çözme
Yaklaşımlarının Dağılımı (%)
Cevaplar Kamu STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Konu İle İlgili Uzman Kişiye İletirim 37.78 25.00 36.73 26.67 0.00 25.00 32.22 14.29 30.93
Araştırma Kuruluşlarına İletirim 4.44 25.00 6.12 0.00 0.00 0.00 2.22 14.29 3.09
İlgili Kurum Ve Kuruluşlara İletirim 8.89 0.00 8.16 4.44 0.00 4.17 6.67 0.00 6.19
İlgili Şube Müdürüne İletirim 2.22 0.00 2.04 0.00 0.00 0.00 1.11 0.00 1.03
Kendim Çözerim 37.78 25.00 36.73 68.89 100.00 70.83 53.33 57.14 53.61
Diğer 8.89 25.00 10.20 0.00 0.00 0.00 4.44 14.29 5.15
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Çizelge 5.1.21.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını Çözme
Yaklaşımlarının Dağılımı (%)
Cevaplar Kamu STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Konu İle İlgili Uzman Kişiye İletirim 8.33 0.00 7.69 12.50 0.00 12.50 10.00 0.00 9.52
Araştırma Kuruluşlarına İletirim 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
İlgili Kurum Ve Kuruluşlara İletirim 16.67 0.00 15.38 0.00 0.00 0.00 10.00 0.00 9.52
İlgili Şube Müdürüne İletirim 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Kendim Çözerim 75.00 100.00 76.92 87.50 0.00 87.50 80.00 100.00 80.95
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 100.00 100.00
69
Çizelge 5.1.21.e. KOP Bölgesinde Yöneticilerin Çiftçilerin Sorunlarını Çözme
Yaklaşımlarının Dağılımı (%)
Cevaplar Kamu STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Konu İle İlgili Uzman Kişiye İletirim 30.12 28.57 30.00 18.67 0.00 17.28 24.68 15.38 23.98
Araştırma Kuruluşlarına İletirim 2.41 14.29 3.33 0.00 0.00 0.00 1.27 7.69 1.75
İlgili Kurum Ve Kuruluşlara İletirim 12.05 0.00 11.11 5.33 0.00 4.94 8.86 0.00 8.19
İlgili Şube Müdürüne İletirim 6.02 0.00 5.56 1.33 0.00 1.23 3.80 0.00 3.51
Kendim Çözerim 44.58 42.86 44.44 73.33 100.00 75.31 58.23 69.23 59.06
Diğer 4.82 14.29 5.56 1.33 0.00 1.23 3.16 7.69 3.51
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Araştırma bölgesinde yöneticilere çiftçilerin kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili
iletişim düzeylerinin değerlendirilmesi 10’lu likert ölçeğine göre değerlendirilmesi
sorulmuş ve çiftçilerin kamu kurum ve kuruluşları ile iletişim düzeylerinin çok iyi
düzeyde olduğu belirlenmiştir (Çizelge 5.1.22).
Çizelge 5.1.22 Yöneticilere Göre Çiftçilerin Kurum-Kuruluşları ile İletişim
Düzeyleri
İL ADI KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
AKSARAY 8 9 8
KARAMAN 8 7 8
KONYA 7 9 8
NİĞDE 8 10 9
KOP BÖLGESİ 8 9 8
Araştırma bölgesinde yöneticilere tarımsal yayım personelinin yeterlilik
düzeylerinin değerlendirilmesi 10’lu likert ölçeğine göre değerlendirilmesi yapılmış ve
tarımsal yayım personelinin yeterlilik düzeylerinin orta düzeyde olduğu belirlenmiştir
(Çizelge 5.1.23).
Çizelge 5.1.23 Yöneticilere Göre Tarımsal Yayım Personelinin Yeterlilik
Düzeyleri
İL ADI KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
AKSARAY 6 6 6
KARAMAN 6 6 6
KONYA 6 5 6
NİĞDE 6 6 6
KOP BÖLGESİ 6 6 6
70
Aksaray ilinde yöneticiler yıllık yayım programlarını belirlemede farklı
yöntemler kullanmaktadır. Bu yöntemler Bakanlığın talimatı (% 22.22), yöneticinin
kendisinin belirlemesi (%21.21), Yöneticinin yardımcıları ile birlikte karar vermesi
(%18.18), Kurum kuruluştaki teknik personelle (%14.14), Çiftçi talepleri (%14.14) ve
bölgedeki diğer tarımsal kurum kuruluşların önerisi (%8.08) olarak sıralanmaktadır
(Çizelge 5.1.24.a)
Çizelge 5.1.24.a. Aksaray İlinde Yöneticilerin Yıllık Yayım Programlarını
Belirleme Durumları (%)
CEVAPLAR KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Kendi 18.57 27.59 21.21
Yardımcıları ile birlikte 12.86 31.03 18.18
Bakanlığın Talimatı ile 24.29 17.24 22.22
Kurumdaki Teknik Personelle 15.71 10.34 14.14
Bölgedeki Diğer Tarım Kuruluşların Önerisi 11.43 0.00 8.08
Çiftçi Talepleri 14.29 13.79 14.14
Diğer 2.86 0.00 2.02
TOPLAM 100.00 100.00 100.00
Karaman ilinde yöneticiler yılık yayım programlarını belirlemede farklı
yöntemler kullanmaktadır. Bu yöntemler yöneticinin kendisinin belirlemesi (%38.30),
Yöneticinin yardımcıları ile birlikte karar vermesi (%23.40), Bakanlığın talimatı (%
14.89), Kurum kuruluştaki teknik personelle (%10.64), Çiftçi talepleri (%8.51) ve
bölgedeki diğer tarımsal kurum kuruluşların önerisi (%4.26) olarak sıralanmaktadır
(Çizelge 5.1.24.b).
Çizelge 5.1.24.b.Karaman İlinde Yöneticilerin Yıllık Yayım Programlarını
Belirleme Durumları (%)
CEVAPLAR KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Kendi 30.77 47.62 38.30
Yardımcıları ile birlikte 19.23 28.57 23.40
Bakanlığın Talimatı ile 19.23 9.52 14.89
Kurumdaki Teknik Personelle 11.54 9.52 10.64
Bölgedeki Diğer Tarım Kuruluşların Önerisi 7.69 0.00 4.26
Çiftçi Talepleri 11.54 4.76 8.51
Diğer 0.00 0.00 0.00
TOPLAM 100.00 100.00 100.00
71
Konya ilinde yöneticiler yılık yayım programlarını belirlemede farklı yöntemler
kullanmaktadır. Bu yöntemler yöneticinin kendisinin belirlemesi (%24.57), Yöneticinin
yardımcıları ile birlikte karar vermesi (%19.80), Bakanlığın talimatı (% 16.38), Kurum
kuruluştaki teknik personelle (%15.02), Çiftçi talepleri (%12.63), bölgedeki diğer
tarımsal kurum kuruluşların önerisi (%10.24), ve diğer yöntemler (%1.37) olarak
sıralanmaktadır (Çizelge 5.1.24.c).
Çizelge 5.1.24.c. Konya İlinde Yöneticilerin Yıllık Yayım Programlarının
Belirleme Durumları (%)
CEVAPLAR KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Kendi 20.43 31.78 24.57
Yardımcıları ile birlikte 17.20 24.30 19.80
Bakanlığın Talimatı ile 18.82 12.15 16.38
Kurumdaki Teknik Personelle 17.74 10.28 15.02
Bölgedeki Diğer Tarım Kuruluşların Önerisi 12.37 6.54 10.24
Çiftçi Talepleri 11.83 14.02 12.63
Diğer 1.61 0.93 1.37
TOPLAM 100.00 100.00 100.00
Niğde ilinde yöneticiler yılık yayım programlarını belirlemede farklı yöntemler
kullanmaktadır. Bu yöntemler Bakanlığın talimatı (% 30.77), yöneticinin kendisinin
belirlemesi (%28.85), Yöneticinin yardımcıları ile birlikte karar vermesi (%17.31),
Kurum kuruluştaki teknik personelle (%9.62), bölgedeki diğer tarımsal kurum
kuruluşların önerisi (%7.69) ve Çiftçi talepleri (%5.77) olarak sıralanmaktadır (Çizelge
5.1.24.d).
Çizelge 5.1.24.d. Niğde İlinde Yöneticilerin Yıllık Yayım Programlarının
Belirleme Durumları (%)
CEVAPLAR KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Kendi 26.47 33.33 28.85
Yardımcıları ile birlikte 14.71 22.22 17.31
Bakanlığın Talimatı ile 29.41 33.33 30.77
Kurumdaki Teknik Personelle 14.71 0.00 9.62
Bölgedeki Diğer Tarım Kuruluşların Önerisi 8.82 5.56 7.69
Çiftçi Talepleri 5.88 5.56 5.77
Diğer 0.00 0.00 0.00
TOPLAM 100.00 100.00 100.00
72
KOP Bölgesinde yöneticiler yılık yayım programlarını belirlemede farklı
yöntemler kullanmaktadır. Bu yöntemler kamu ve STK’larda farklı oranlarda olup bu
farklılık istatistiki olarak önemli değildir. Kullanılan yöntemler yöneticinin kendisinin
belirlemesi (%25.66), Yöneticinin yardımcıları ile birlikte karar vermesi (%19.55),
Bakanlığın talimatı (% 18.94), Kurum kuruluştaki teknik personelle (%13.85), Çiftçi
talepleri (%11.81)ve bölgedeki diğer tarımsal kurum kuruluşların önerisi (%8.96)
olarak sıralanmaktadır (Çizelge 5.1.24.e).
Çizelge 5.1.24.e. KOP Bölgesinde Yöneticilerin Yıllık Yayım Programlarının
Belirleme Durumları (%)
CEVAPLAR KAMU STK. Birlik. Koop..Özel TOPLAM
Kendi 21.52 33.14 25.66
Yardımcıları ile birlikte 16.14 25.71 19.55
Bakanlığın Talimatı ile 21.20 14.86 18.94
Kurumdaki Teknik Personelle 16.46 9.14 13.85
Bölgedeki Diğer Tarım Kuruluşların
Önerisi 11.39 4.57 8.96
Çiftçi Talepleri 11.71 12.00 11.81
Diğer 1.58 0.57 1.22
TOPLAM 100.00 100.00 100.00
KOP Bölgesi yöneticilerine çiftçiye verilen teknik bilginin yararlı kullanışlı ve
katılımın çok yararlı olabilmesi için en uygun bilgi verilme yöntemlerinin neler
olabileceği sorulmuş ve bu konuda tüm bölge yöneticilerinin ortak buluştuğu noktanın
tarlada uygulamalı, demonstrasyon kurularak anlatılması olduğu belirlenmiştir
(Çizelge 5.1.25).
Çizelge 5.1.25. Çiftçiye En Uygun Bilgi Verme Yöntemleri (%)
CEVAPLAR AKSARAY KARAMAN KONYA NİĞDE KOP
BÖLGESİ
Tarlada uygulamalı/demanstrasyon 91.18 82.61 90.10 85.71 88.83
Görsel yayım araçları kullanılması 5.88 0.00 0.00 4.76 1.68
Basılı yayım araçları kullanılması 0.00 0.00 0.99 0.00 0.56
Toplantı yaparak sözlü anlatım 0.00 13.04 3.96 4.76 4.47
Kurs şeklinde olmalı, sertifika verilmeli 2.94 0.00 3.96 4.76 3.35
Eğitimin şekli önemli değil 0.00 4.35 0.99 0.00 1.12
TOPLAM 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
73
Aksaray ilinde kamu yönetici ve STK yöneticilerine göre Tarımsal yayım
personelinin mesleki düzeylerindeki yeterliklerinde farklılık vardır. Kamu yöneticileri
değerlendirme kriterlerinde genellikle orta düzeyde olduklarını belirtirken STK
yöneticileri bazı kriterlerde tarımsal yayım personelinin mesleki becerilerinin az bazı
kriterlerde ise yüksek düzeyde belirtmişlerdir. Aksaray ilinde genel olarak tarımsal
yayım personelinin en büyük eksiklikleri proje hazırlama, kendini geliştirme, bilgi
aktarma yeteneği ve yeniliklere açıklık konularında olduğu belirlenmiştir (Grafik 5.1.1-
Grafik 5.1.2).
Grafik 5.1.1. Aksaray ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%)
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
yok az orta yüksek
74
Grafik5.1.2. Aksaray ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%)
Karaman ilinde kamu yönetici ve STK yöneticilerine göre Tarımsal yayım
personelinin mesleki düzeylerindeki yeterliklerinde farklılık vardır fakat bu farklılık
istatistiki olarak önemli değildir. Kamu ve STK yöneticileri özellikle teknik bilgi düzeyi
ve yeniliklere açıklık bakımından tarımsal yayım personelini yüksek düzeyde
olduğunu proje hazırlama, kendini ifade etme, bilgi aktarma konularında yetersiz
olduklarını belirtmişlerdir. (Grafik 5.1.3-Grafik 5.1.4).
Grafik 5.1.3. Karaman ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%)
0102030405060708090
100
yok az orta yüksek
0102030405060708090
100
yok az orta yüksek
75
Grafik 5.1.4. Karaman ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%)
Konya ilinde kamu yönetici ve STK yöneticilerine göre Tarımsal yayım
personelinin mesleki düzeylerindeki yeterliklerinde farklılık vardır fakat bu farklılık
istatistiki olarak önemli değildir. Kamu ve STK yöneticileri özellikle teknoloji kullanma
düzeyi ve yeniliklere açıklık bakımından tarımsal yayım personelini yüksek düzeyde
olduğunu proje hazırlama ve ekip çalışması konularında yetersiz olduklarını
belirtmişlerdir. (Grafik 5.1.5-Grafik 5.1.6).
Grafik 5.1.5. Konya ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%)
0
20
40
60
80
100
120
yok az orta yüksek
0
20
40
60
80
100
120
yok az orta yüksek
76
Grafik 5.1.6. Konya ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin
Mesleki Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%)
Niğde ilinde kamu yönetici ve STK yöneticilerine göre Tarımsal yayım
personelinin mesleki düzeylerindeki yeterliklerinde farklılık vardır fakat bu farklılık
istatistiki olarak önemli değildir. Kamu ve STK yöneticileri özellikle teknoloji kullanma
düzeyi ve yeniliklere açıklık bakımından tarımsal yayım personelini yüksek düzeyde
olduğunu proje hazırlama, bilgi aktarma yeteneği, ekip çalışması ve teknik bilgi
düzeyi konularında yetersiz olduklarını belirtmişlerdir. (Grafik 5.1.7-Grafik 5.1.8).
Grafik 5.1.7. Niğde ilinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%)
0
20
40
60
80
100
120
yok az orta yüksek
0
20
40
60
80
100
yok az orta yüksek
77
Grafik 5.1.8. Niğde ilinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%)
KOP Bölgesinde kamu yönetici ve STK yöneticilerine göre Tarımsal yayım
personelinin mesleki düzeylerindeki yeterliklerinde farklılık vardır fakat bu farklılık
istatistiki olarak önemli değildir. Kamu ve STK yöneticileri özellikle teknoloji kullanma
düzeyi ve yeniliklere açıklık bakımından tarımsal yayım personelini yüksek düzeyde
olduğunu proje hazırlama, ekip çalışması ve kendini geliştirme isteği konularında
yetersiz olduklarını belirtmişlerdir. (Grafik 5.1.9-Grafik 5.1.10).
Grafik 5.1.9. KOP Bölgesinde Kamu Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%)
0
20
40
60
80
100
yok az orta yüksek
0
20
40
60
80
100
yok az orta yüksek
78
Grafik 5.1.10. KOP Bölgesinde STK Yöneticilerine Göre Tarımsal Yayım Personelinin Mesleki
Düzeylerindeki Yeterlilik Durumu(%)
Araştırma bölgesinde yöneticilere çalışma bölgelerinde tarımsal yayım
personeline tarımsal ürünlerde çeşit seçimi ile ilgili bir eğitim verilip verilmemesi
konusunda düşünceleri sorulmuş ve tüm bölge illerinde büyük çoğunluğun eğitimin
verilmesi gerektiği yönde cevap alınmıştır (Grafik 5.1.11).
Grafik 5.1.11 Tarım Ürünlerinde Çeşit Seçimi ile ilgili eğitimin Gerekliliği (%)
0
20
40
60
80
100
yok az orta yüksek
0
20
40
60
80
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
79
Araştırma bölgesinde yöneticilere çalışma bölgelerinde tarımsal yayım
personeline toprak işleme yöntemleri ile ilgili bir eğitim verilip verilmemesi
konusunda düşünceleri sorulmuş ve tüm bölge illerinde yöneticilerin yarısı gerektiğini
diğer yarısı ise gerekmediğini söylemişlerdir (Grafik 5.1.12).
Grafik 5.1.12 Toprak İşleme Yöntemleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
Araştırma bölgesinde yöneticilere çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline bitki koruma konularında bir eğitim verilip verilmemesi konusunda
düşünceleri sorulmuş ve %66’sı eğitimin gerektiği %34’ü ise gerek olmadığını
söylemiştir (Grafik 5.1.13).
Grafik 5.1.13.Bitki Koruma ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
0
20
40
60
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
0
20
40
60
80
100
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
80
Araştırma bölgesinde yöneticilere çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline sulama teknikleri konularında bir eğitim verilip verilmemesi konusunda
düşünceleri sorulmuş hemen hemen tamamının bu konuda bir eğitim verilmesi
gerektiği sonucuna ulaşılmıştır (Grafik 5.1.14).
Grafik 5.1.14.Sulama Teknikleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
Araştırma bölgesinde yöneticilere göre çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline gübre ve gübreleme teknikleri konusunda bir eğitim verilmesi
gerekmektedir. Bu durum bölge illeri arasında herhangi bir farklılık göstermemektedir.
(Grafik 5.1.15).
Grafik 5.1.15.Gübre ve gübreleme teknikleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
0102030405060708090
100
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
0102030405060708090
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
81
Araştırma bölgesinde yöneticilere göre çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline hayvan besleme ve bakımı konusunda bir eğitim verilmesi
gerekmektedir. Bu durumla ilgili bölge illeri arasında farklılık olmasına karşılık bu
farklılık istatistiki olarak önemli değildir. (Grafik 5.1.16).
Grafik 5.1.16.Hayvan Besleme ve bakım ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
Araştırma bölgesinde yöneticilere göre çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline sürü yönetimi konusunda bir eğitim verilmesi gerekmektedir. Bu
durumla ilgili bölge illeri arasında farklılık olmasına karşılık bu farklılık istatistiki
olarak önemli değildir. (Grafik 5.1.17).
Grafik 5.1.17.Sürü yönetimi ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
01020304050607080
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
0
10
20
30
40
50
60
70
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
82
Araştırma bölgesinde yöneticilere göre çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline damızlık hayvan seçimi konusunda bir eğitim verilmesi gerekmektedir.
Bu durumla ilgili bölge illeri arasında farklılık olmasına karşılık bu farklılık istatistiki
olarak önemli değildir. (Grafik 5.1.18).
Grafik 5.1.18.Damızlık hayvan seçimi ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
Araştırma bölgesinde yöneticilere göre çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline hayvan hastalıkları konusunda bir eğitim verilmesi gerekmektedir. Bu
durumla ilgili bölge illeri arasında farklılık olmasına karşılık bu farklılık istatistiki
olarak önemli değildir. (Grafik 5.1.19).
Grafik 5.1.19.Hayvan Hastalıkları ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
01020304050607080
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
0102030405060708090
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
83
Araştırma bölgesinde yöneticilere göre çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline pazarlama konusunda bir eğitim verilmesi gerekmektedir. Bu durumla
ilgili bölge illeri arasında farklılık vardır ve bu farklılık istatistiki olarak önemlidir.
(Grafik 5.1.20).
Grafik 5.1.20.Pazarlama ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
Araştırma bölgesinde yöneticilere göre çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline organik tarım konusunda bir eğitim verilmesi gerekmektedir. Bu
durumla ilgili bölge illeri arasında farklılık olmasına karşılık bu farklılık istatistiki
olarak önemli değildir. (Grafik 5.1.21).
Grafik 5.1.21.Organik Tarım ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
01020304050607080
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
84
Araştırma bölgesinde yöneticilere göre çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline tarımsal desteklemeler konusunda bir eğitim verilmesi gerekmektedir.
Bu durumla ilgili bölge illeri arasında farklılık olmasına karşılık bu farklılık istatistiki
olarak önemli değildir. (Grafik 5.1.22).
Grafik 5.1.22.Tarımsal Desteklemeler ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
Araştırma bölgesinde yöneticilere göre çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline besin hijeni konusunda bir eğitim verilmesi gerekmektedir. Bu durumla
ilgili bölge illeri arasında farklılık olmasına karşılık bu farklılık istatistiki olarak önemli
değildir. (Grafik 5.1.23).
Grafik 5.1.23.Besin Hijeni ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
85
Araştırma bölgesinde yöneticilere göre çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline koruyucu tarım teknikleri konusunda bir eğitim verilmesi
gerekmektedir. Bu durumla ilgili bölge illeri arasında farklılık vardır ve bu farklılık
istatistiki olarak önemlidir.(Grafik 5.1.24).
Grafik 5.1.24.Koruyucu Tarım Teknikleri ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
Araştırma bölgesinde yöneticilere göre çalışma bölgelerindeki tarımsal yayım
personeline genetik kaynakların korunması konusunda bir eğitim verilmesi
gerekmektedir. Bu durumla ilgili bölge illeri arasında farklılık vardır ve bu farklılık
istatistiki olarak önemlidir.(Grafik 5.1.25).
Grafik 5.1.25.Genetik Kaynakların Korunması ile ilgili eğitimin gerekliliği (%)
0102030405060708090
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
Ger
ek
yok
Fen
a o
lmaz
Ger
ekl
i
KONYA KARAMAN NİĞDE AKSARAY KOP BÖLGE
86
KOP bölgesinde yöneticilerin yaptıkları iş hakkında düşüncelerinin dağılımı
araştırılmıştır. Yöneticilerin büyük çoğunluğunun (%70) işlerinin olumlu yönlerini
cazip, tatmin edici, iyi, yaratıcı, saygın, zevkli, yararlı, sağlıklı, iddialı ve başarı
duygusu veren olması, işlerin olumsuz yönlerinin ise engeller dolu ve tekrara dayalı
işlerin yapılması olduğu sonucu belirlenmiştir. Yaptıkları işin monoton, sıkıcı, rahatsız
edici olduğunu belirten yönetici oranı ise (%10-20) arasında çok düşük bir oranda
olduğu belirlenmiştir. Belirtilen bu hususlar araştırma bölgesinde bulunan illerde
farklılık göstermekte olup bu farklılık önemsizdir. (Çizelge 5.1.26. a,b,c).
Çizelge 5.1.26.a. Yöneticilerin Yaptıkları İş Hakkında Düşünceleri (%)
İl Adı Karar Adı Cazip Monoton Tatmin Edici Sıkıcı İyi Yaratıcı Saygın
AKSARAY
EVET 63 21 80 17 80 53 87
HAYIR 27 72 10 77 13 37 10
KARARSIZIM 10 7 10 6 7 10 3
KARAMAN
EVET 74 5 55 5 74 72 84
HAYIR 21 84 28 84 16 11 5
KARARSIZIM 5 11 17 11 10 17 11
KONYA
EVET 71 19 65 10 76 68 77
HAYIR 23 73 28 78 17 22 16
KARARSIZIM 5 8 7 12 7 10 7
NİĞDE
EVET 95 29 83 0 100 76 94
HAYIR 5 65 0 76 0 18 6
KARARSIZIM 0 6 17 24 0 6 0
KOP BÖLGESİ
EVET 73 21 68 10 79 66 82
HAYIR 21 71 22 78 14 23 12
KARARSIZIM 6 8 10 12 7 11 6
Çizelge 5.1.26.b. Yöneticilerin Yaptıkları İş Hakkında Düşünceleri (%)
İl Adı Karar Adı Rahatsız
Edici
Zevkli Yararlı Yorucu Sağlıklı İddialı Çok İş
Var
AKSARAY
EVET 10 83 97 67 60 67 83
HAYIR 87 7 3 30 30 27 14
KARARSIZIM 3 10 0 3 10 7 3
KARAMAN
EVET 11 84 90 58 84 78 83
HAYIR 83 5 5 32 11 11 6
KARARSIZIM 6 11 5 10 5 11 11
KONYA
EVET 9 75 86 68 63 66 80
HAYIR 72 18 9 26 27 28 18
KARARSIZIM 19 7 5 6 10 6 2
NİĞDE
EVET 6 83 100 76 88 75 94
HAYIR 88 6 0 24 0 19 6
KARARSIZIM 6 11 0 0 12 6 0
KOP BÖLGESİ
EVET 9 73 90 68 68 69 82
HAYIR 78 21 7 27 22 25 14
KARARSIZIM 13 6 3 5 10 7 4
87
Çizelge 5.1.26.c. Yöneticilerin Yaptıkları İş Hakkında Düşünceleri (%)
İl Adı Karar Adı Engellerle
Dolu
Basit Tekrara
Dayalı
Başarı Duygusu
Veren
AKSARAY
EVET 50 10 50 80
HAYIR 40 83 47 17
KARARSIZIM 10 7 3 3
KARAMAN
EVET 58 5 56 83
HAYIR 37 74 33 0
KARARSIZIM 5 21 11 17
KONYA
EVET 52 7 43 72
HAYIR 40 81 50 21
KARARSIZIM 8 12 7 7
NİĞDE
EVET 47 6 50 0
HAYIR 35 94 31 0
KARARSIZIM 18 0 19 100
KOP BÖLGESİ
EVET 52 7 47 78
HAYIR 39 82 45 15
KARARSIZIM 9 11 8 7
Araştırma bölgesinde yöneticilerin yaptıkları iş ve çalışma koşullarını
değerlendirmeleri yanında çalıştıkları mesai arkadaşlarını da değerlendirmeleri
istenmiştir. Yapılan analiz sonucunda bölgede yöneticilerin kendi çalışma
arkadaşlarını yeterli bulma durumlarını gösteren pozitif düşüncelerde yüksek oran ve
yeterli bulmadıklarını gösteren negatif düşüncelere karşı verdikleri cevaplar düşük
orandadır. Bu durum bölge illeri arasında farklılık göstermekte olup istatistiki olarak
önemli değildir (Çizelge 5.1.27.a-b-c).
Çizelge 5.1.27.a. Yöneticilerin Birlikte Çalıştıkları Kişiler Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı Karar Adı İlham Verici Sıkıcı Yavaş Yardımsever Sorumlu Hızlı
AKSARAY
EVET 62 8 50 73 65 65
HAYIR 26 20 42 15 31 23
KARARSIZIM 12 12 8 12 4 12
KARAMAN
EVET 67 13 13 88 63 67
HAYIR 20 80 67 6 13 13
KARARSIZIM 13 7 20 6 25 20
KONYA
EVET 51 8 29 74 69 54
HAYIR 33 77 52 14 14 24
KARARSIZIM 16 15 19 13 17 22
NİĞDE
EVET 56 13 20 81 81 60
HAYIR 31 60 67 6 6 13
KARARSIZIM 13 27 13 13 13 27
KOP BÖLGESİ
EVET 55 9 30 76 69 58
HAYIR 30 76 53 12 16 22
KARARSIZIM 15 15 17 12 15 20
88
Çizelge 5.1.27.b. Yöneticilerin Birlikte Çalıştıkları Kişiler Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı Karar Adı Zeki Kolay Düşman Olan
Çok Konuşan Akıllı Tembel Tatsız
AKSARAY
EVET 73 23 37 88 12 15
HAYIR 12 62 48 4 85 69
KARARSIZIM 15 15 15 8 4 15
KARAMAN
EVET 60 7 20 69 20 0
HAYIR 13 73 67 6 67 80
KARARSIZIM 27 20 13 25 13 20
KONYA
EVET 66 19 29 72 14 8
HAYIR 18 66 54 14 64 68
KARARSIZIM 16 14 17 14 22 24
NİĞDE
EVET 56 13 7 67 0 0
HAYIR 13 80 73 7 93 87
KARARSIZIM 31 7 20 27 7 13
KOP BÖLGESİ
EVET 66 18 27 74 13 7
HAYIR 16 68 56 10 72 72
KARARSIZIM 19 14 16 16 16 21
Çizelge 5.1.27.c. Yöneticilerin Birlikte Çalıştıkları Kişiler Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı Karar Adı Faal Dünyası sınırlı Sadık İnatçı
AKSARAY
EVET 73 44 68 64
HAYIR 23 48 20 28
KARARSIZIM 4 8 12 8
KARAMAN
EVET 71 20 50 33
HAYIR 7 47 13 20
KARARSIZIM 21 33 38 47
KONYA
EVET 57 35 65 32
HAYIR 23 47 21 49
KARARSIZIM 20 18 14 19
NİĞDE
EVET 81 20 67 27
HAYIR 6 67 13 67
KARARSIZIM 13 13 20 7
KOP BÖLGESİ
EVET 64 33 64 38
HAYIR 19 50 19 44
KARARSIZIM 16 17 17 19
89
Çizelge 5.1.28.a. Yöneticilere Göre İşyeri Terfi İmkanları Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı Karar Adı Terfi İmkânları İyi
Terfi İmkanları Sınırlı
Yeteneğe Göre Terfi
Geleceği Olmayan iş
Yükselme Şansı Yok
AKSARAY
EVET 39 50 28 11 39
HAYIR 44 28 50 72 44
KARARSIZIM 17 22 22 17 17
KARAMAN
EVET 25 44 22 11 11
HAYIR 13 11 44 56 44
KARARSIZIM 63 44 33 33 44
KONYA
EVET 30 49 32 13 21
HAYIR 51 33 36 65 60
KARARSIZIM 19 18 32 23 19
NİĞDE
EVET 43 50 71 14 14
HAYIR 43 50 29 86 86
KARARSIZIM 14 0 0 0 0
KOP BÖLGESİ
EVET 33 49 33 12 23
HAYIR 45 31 39 67 57
KARARSIZIM 22 20 27 21 20
Çizelge 5.1.28.b. Yöneticilere Göre İşyeri Terfi İmkanları Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı Karar Adı Adil Olmayan Terfi
Seyrek Verilen Terfi
Düzenli Terfi
Terfi Olasılığı Oldukça İyi
AKSARAY
EVET 44 41 25 27
HAYIR 39 41 50 53
KARARSIZIM 17 18 25 20
KARAMAN
EVET 11 44 11 33
HAYIR 33 0 22 11
KARARSIZIM 56 56 67 56
KONYA
EVET 27 34 21 17
HAYIR 43 38 53 55
KARARSIZIM 31 28 26 28
NİĞDE
EVET 43 29 43 43
HAYIR 57 71 57 43
KARARSIZIM 0 0 0 14
KOP BÖLGESİ
EVET 30 36 22 23
HAYIR 42 38 50 49
KARARSIZIM 28 26 28 28
90
Çizelge 5.1.29.a. Yöneticilerin Çalışmakta Oldukları İşleri Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı Karar Adı Koşuşturmalı Gerilimli Sakin Rahat Çılgın
AKSARAY
EVET 89 59 21 30 26
HAYIR 11 33 68 56 63
KARARSIZIM 0 7 11 15 11
KARAMAN
EVET 93 47 53 53 29
HAYIR 7 47 40 47 64
KARARSIZIM 0 7 7 0 7
KONYA
EVET 83 51 22 29 16
HAYIR 15 40 69 55 63
KARARSIZIM 2 9 9 15 21
NİĞDE
EVET 76 65 28 39 19
HAYIR 24 24 61 33 75
KARARSIZIM 0 12 11 28 6
KOP BÖLGESİ
EVET 84 54 26 33 20
HAYIR 14 37 65 52 64
KARARSIZIM 1 9 10 15 16
Çizelge 5.1.29.b. Yöneticilerin Çalışmakta Oldukları İşleri Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı Karar Adı Rahatsız Edici
Kontrolüm Altında Baskı Yaratan Pürüzsüz
AKSARAY
EVET 19 73 38 12
HAYIR 67 15 54 77
KARARSIZIM 15 12 8 12
KARAMAN
EVET 0 93 33 21
HAYIR 100 7 53 79
KARARSIZIM 0 0 13 0
KONYA
EVET 19 78 42 21
HAYIR 66 15 52 66
KARARSIZIM 14 7 6 13
NİĞDE
EVET 0 94 25 19
HAYIR 93 6 56 63
KARARSIZIM 7 0 19 19
KOP BÖLGESİ
EVET 15 81 38 19
HAYIR 72 13 53 69
KARARSIZIM 12 6 9 12
91
Çizelge 5.1.30.a. Yöneticilerin Almış Oldukları Maaşları Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı Karar Adı Yeterli Gelir Adil Kıt Kanaat Kötü Lüks
AKSARAY
EVET 80 36 33 4 4
HAYIR 20 52 58 88 92
KARARSIZIM 0 12 8 8 4
KARAMAN
EVET 65 29 44 0 0
HAYIR 18 53 44 81 94
KARARSIZIM 18 18 13 19 6
KONYA
EVET 50 32 36 20 5
HAYIR 44 58 49 68 88
KARARSIZIM 6 9 16 12 7
NİĞDE
EVET 79 54 8 0 15
HAYIR 14 23 77 100 85
KARARSIZIM 7 23 15 0 0
KOP BÖLGESİ
EVET 60 35 33 13 5
HAYIR 33 53 53 77 89
KARARSIZIM 7 12 14 11 5
Çizelge 5.1.30.b. Yöneticilerin Almış Oldukları Maaşları Hakkında Düşünceleri
(%)
İl Adı Karar Adı Garantisi Olmayan Gelir
Hak Ettiğimden az Yapılan İş İçin Yetersiz
İyi
AKSARAY
EVET 17 54 60 44
HAYIR 71 29 24 32
KARARSIZIM 13 17 16 24
KARAMAN
EVET 25 63 75 25
HAYIR 63 19 19 69
KARARSIZIM 13 19 6 6
KONYA
EVET 27 67 62 28
HAYIR 64 25 25 54
KARARSIZIM 9 8 13 18
NİĞDE
EVET 8 23 43 46
HAYIR 92 69 50 15
KARARSIZIM 0 8 7 38
KOP BÖLGESİ
EVET 23 60 61 32
HAYIR 68 29 27 48
KARARSIZIM 9 11 12 20
92
Çizelge 5.1.31.a. Yöneticilerin Yaptıkları İşler Hakkında Genel Düşünceleri (%)
İl Adı Karar Adı Hoş Kötü İdeal Zaman Kayıbı
İyi Arzu edilmeyen
AKSARAY
EVET 84 13 69 13 88 8
HAYIR 12 83 19 87 8 88
KARARSIZIM 4 4 12 0 4 4
KARAMAN
EVET 86 0 85 0 93 0
HAYIR 14 100 15 100 7 100
KARARSIZIM 0 0 0 0 0 0
KONYA
EVET 79 2 58 5 85 4
HAYIR 15 85 30 84 10 88
KARARSIZIM 6 12 11 11 5 9
NİĞDE
EVET 81 7 100 0 93 14
HAYIR 6 86 0 100 7 86
KARARSIZIM 13 7 0 0 0 0
KOP BÖLGESİ
EVET 81 5 67 5 88 5
HAYIR 13 86 23 88 9 89
KARARSIZIM 6 9 9 7 4 6
Çizelge 5.1.31.b. Yöneticilerin Yaptıkları İşler Hakkında Genel Düşünceleri (%)
İl Adı Karar Adı Zahmete Değer
Çoğunlukla Kötü
Kabul Edilebilir
Üstün Çoğunlukla İyi
Nahoş
AKSARAY
EVET 79 13 92 75 88 8
HAYIR 8 83 0 13 12 92
KARARSIZIM 13 4 8 13 0 0
KARAMAN
EVET 85 23 100 77 92 0
HAYIR 15 69 0 23 8 100
KARARSIZIM 0 8 0 0 0 0
KONYA
EVET 75 6 80 59 84 4
HAYIR 17 85 14 36 13 84
KARARSIZIM 8 9 6 5 4 12
NİĞDE
EVET 94 7 100 93 94 7
HAYIR 6 93 0 7 6 93
KARARSIZIM 0 0 0 0 0 0
KOP BÖLGESİ
EVET 79 9 86 67 87 5
HAYIR 14 84 8 27 11 88
KARARSIZIM 7 7 6 5 2 7
93
Çizelge 5.1.31.c. Yöneticilerin Yaptıkları İşler Hakkında Genel Düşünceleri (%)
İl Adı Karar Adı Hoşnut Eden
Yetersiz Mükemmel Berbat Zevkli İşe yaramaz
AKSARAY
EVET 79 17 42 4 76 4
HAYIR 8 71 25 92 12 92
KARARSIZIM 13 13 33 4 12 4
KARAMAN
EVET 100 8 62 0 77 0
HAYIR 0 85 38 100 23 92
KARARSIZIM 0 8 0 0 0 8
KONYA
EVET 69 11 41 0 78 6
HAYIR 25 80 44 85 13 81
KARARSIZIM 6 9 15 15 9 13
NİĞDE
EVET 93 0 53 0 93 0
HAYIR 7 100 13 100 0 100
KARARSIZIM 0 0 33 0 7 0
KOP BÖLGESİ
EVET 76 11 45 1 79 5
HAYIR 18 81 36 89 13 86
KARARSIZIM 6 8 19 10 8 9
94
5.2. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tarımsal Yayımı Geliştirme Projesi (Tar-Gel)
Personeline İlişkin Araştırma Bulguları
KOP Bölgesinde “Tarımsal Eğitim ve Yayım İhtiyacı” projesi kapsamında
görüşülen bir diğer paydaş ise bölgede tarımsal yayım hizmeti veren ve bölgedeki
tarımsal yayım hizmeti konusunda en büyük sorumluluğu yüklenmiş olan İl ve İlçe
Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinde çalışan “Tarımsal Yayım Uzmanları ve
Tar-Gel Personelleri”dir. Bölgede resmi olarak kayıtlı ve proje çerçevesinde
görüşülen Tar-Gel Personeli istatistikleri Çizelge 5.2.1.’de gösterilmiştir. Çizelge
incelendiğinde araştırma bölgesinde hizmet veren kayıtlı Tar-Gel Personellerinin
%71.43’üne ulaşılmıştır. KOP Bölgesi’nde hizmet veren 2014 yılı verileri toplam 658
adet Tar-Gel personeli bulunmakta olup %62,16’sı Konya İl/İlçe GTHB
Müdürlüklerinde istihdam edilmektedir.
Çizelge 5.2.1. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Tarımsal Yayım Uzmanı ve
Tar-Gel Personeli Sayısı
İl Adı
Toplam Tar-Gel
Personeli Sayısı*
Yapılan Anket Sayısı Tar-Gel Personeli
Temsil Oranı (%)
Oransal Payı (%)
Tar-Gel Personeli
Diğer Tar. Yay. Uzm.
Aksaray 92 79 13 85.87 18.59
Karaman 85 80 5 94.11 17.17
Konya 409 265 4 64.79 54.34
Niğde 72 46 3 63.88 9.90
KOP Bölgesi
658 470 25 71.43 100.00
*Kaynak: 2014 yılı KOP Bölgesi İllerinden Resmi Yazı İle İstenilen İstatistikler
Aksaray’da GTHB’na bağlı merkez ile birlikte toplam 7, Karaman’da 6,
Konya’da 32 ve Niğde ilinde ise toplam 6 adet İl/İlçe GTHB Müdürlüğü bulunmakta
olup her bir İl/İlçe Müdürlüğü başına düşen Tar-Gel personeli sayısı genel ortalamada
yaklaşık 12 kişidir. Bu rakam Aksaray’da yaklaşık 13,14 kişi, Karaman ilinde 14,17,
Konya ilinde 12,78 ve Niğde ilinde ise 12,00 kişi olarak hesaplanmıştır. Bu durum
toplam tarım alanı başına düşen Tar-Gel personeli sayısı bakımından incelendiğinde
ise bölgede tarım alanı başına düşen Tar-Gel personeli sayısının Konya ili hariç
(46.647 da), diğer 3 ilde birbirine yakın olduğu görülmektedir. Genel ortalamada
44.201 dekar başına 1 adet Tar-Gel personeli düşmektedir (Çizelge 5.2.2.).
95
Çizelge 5.2.2. KOP Bölgesi’nde İllere Göre Tar-Gel Personeli Dağılımı
İl Adı
Toplam Tar-Gel
Personeli Sayısı
İl/İlçe GTHB Müdürlüğü
Sayısı*
Oransal Payı (Kişi)
Toplam Tarım Alanı
(Dekar)**
Tar-Gel Personeli
Başına Tarım Alanı (Dekar)
Aksaray 92 7 13,14 3.850.514 41.853
Karaman 85 6 14,17 3.375.933 39.717
Konya 409 32 12,78 19.078.592 46.647
Niğde 72 6 12,00 2.779.360 38.602
KOP Bölgesi
658 51 12,90 29.084.399 44.201
*Kaynak: 2014 yılı KOP Bölgesi İllerinden Resmi Yazı İle İstenilen İstatistikler ** Kaynak: TÜİK, 2014. 2013 Yılı Bitkisel Üretim İstatistikleri, http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul, Erişim Tarihi: 28.12.2014
5.2.1. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Özellikleri
Araştırmada KOP Bölgesinde tarımsal yayım faaliyetlerinin en önemli
paydaşlarından biri olan İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım
uzmanları ve Tar-Gel personelinin genel demografik özellikleri incelenmeye
çalışılmıştır. Bölgedeki etkin bir yayım faaliyetinin sağlanmasında politikalar kadar
tarımsal yayım personelinin donanımı ve yaş, eğitim, medeni durum vb. demografik
unsurlar etkili faktörlerdir. Bu nedenle bölgede faaliyet gösteren tarımsal yayım
uzmanları ve Tar-Gel personelinin demografik ve genel özellikleri yaş, medeni durum,
eşinin mesleği, yaşadığı yer, eğitim durumu, yabancı dil bilme durumu, bilişim
teknolojilerinin kullanma becerisi, internete ayırdığı zaman gibi faktörler incelenmiştir.
Yaklaşık %95’ini İl/İçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan Tar-Gel personelinin
oluşturduğu araştırma kitlesinin yaş dağılımları Çizelge 5.2.3.’de gösterilmiştir.
Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım uzmanları ve Tar-Gel personelinin yaşlarının
illere ve cinsiyete göre istatistiki olarak önemli bir şekilde değişmediği belirlenmiştir.
KOP Bölgesinde araştırma kitlesinin yaş ortalaması 33,41 olarak hesaplanmıştır.
96
Çizelge 5.2.3. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaşı (%)
İller Cinsiyet Tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel personelinin yaşı
Aksaray
Erkek 41.02
Kadın 34.05
Ortalama 39.32
Karaman
Erkek 32.00
Kadın 33.25
Ortalama 32.29
Konya
Erkek 32.26
Kadın 31.56
Ortalama 32.09
Niğde
Erkek 33.11
Kadın 29.69
Ortalama 31.86
KOP Bölgesi
Erkek 33.90
Kadın 31.97
Ortalama 33.41
Filler:1,889 p:0,131 H0: Kabul
Fcinsiyet:0,538 p:0,464 H0: Kabul
Araştırma kitlesinin oluşturan tarımsal yayım uzmanları ve Tar-Gel
personelinin medeni durumları incelendiğinde %76,81’inin evi olduğu ve bu oranın
cinsiyetlere göre istatistiki olarak %95 güven seviyesinde önemli olarak değişmediği
illere göre %90 güven sınırında istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Evlenme
oranının en yüksek olduğu iller Konya ve Aksaray illeridir (Çizelge 5.2.4.).
Çizelge 5.2.4. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Medeni Durumu (%)ı
İller Cinsiyet Medeni Durum
Toplam Evli Bekar
Aksaray
Erkek 82.35 17.65 100.00
Kadın 62.50 37.50 100.00
Ortalama 77.17 22.83 100.00
Karaman
Erkek 68.85 31.15 100.00
Kadın 82.35 17.65 100.00
Ortalama 71.79 28.21 100.00
Konya
Erkek 78.89 21.11 100.00
Kadın 83.58 16.42 100.00
Ortalama 80.08 19.92 100.00
Niğde
Erkek 86.67 13.33 100.00
Kadın 43.75 56.25 100.00
Ortalama 63.64 36.36 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 77.65 22.35 100.00
Kadın 74.40 25.60 100.00
Ortalama 76.81 23.19 100.00
Ki Kareiller: 7,327 P:0,062 H0: Red (%90 Güven Sınırında)
Ki Karecinsiyet 0,551 P:0,458 H0: Kabul
97
İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel
personelinin yaklaşık %75’inin evli olması, araştırmada incelenen araştırma kitlesinin
çalışmalarında eşlerinin yönlendirici etkisinin olup olmadığının ortaya konulmasının
önemini ortaya çıkarmıştır. Bu amaçla evli olan tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel
personeline eşlerinin mesleği sorulmuş ve KOP Bölge ortalamasında eşlerin
%32,39’unun çalışmadığı belirlenmiştir. Hedef kitlede ele alınan tarımsal yayım
uzmanı ve Tar-Gel personelinin eşlerinin en önemli meslek gruplarını, Tarım (Ziraat
Mühendisi, Veteriner Hekimi, Gıda Mühendisi, Su Ürünleri Mühendisi, Ev Ekonomisi,
Ziraat Teknikeri, Laborant), Öğretmenlik ve Ebe/Hemşirelik olduğu belirlenmiştir.
Genel ortalamada eş meslek grubunun %23,94’ünü Tarım (Ziraat Mühendisi,
Veteriner Hekimi, Gıda Mühendisi, Su Ürünleri Mühendisi, Ev Ekonomisi, Ziraat
Teknikeri, Gıda Teknikeri, Laborant) meslek kolunun oluşturması bu kitlenin tarımsal
yayım çalışmalarında eşlerinden destek alabileceği kanısını oluşturmaktadır. Bu oran
ise özellikle kadınlarda (%51,06) erkeklere (%14,18) göre daha yüksektir (Çizelge
5.2.5.)
98
Çizelge 5.2.5.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Eşinin Mesleği (%)
Meslek Grupları Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Çalışmıyor 36,54 0,00 27,94 37,50 7,69 30,19 48,32 0,00 34,78 40,00 0,00 29,63 43,68 1,06 32,39
Tarım (Ziraat Mühendisi, Veteriner Hekimi, Gıda Mühendisi, Su Ürünleri Mühendisi, Ev Ekonomisi, Ziraat Teknikeri, Gıda Teknikeri, Laborant))
17.31 62.50 27.94 10.00 61.53 22.65 14.08 44.82 22.69 15.00 57.15 25.92 14.18 51.06 23.94
Öğretmen 25,00 18,75 23,53 17,50 15,38 16,98 14,77 5,17 12,08 25,00 28,57 25,93 18,01 10,64 16,06
Ebe-Hemşire 5.77 0.00 4.41 12.50 0.00 9.43 6.04 0.00 4.35 5.00 0.00 3.70 6.90 0.00 5.07
Memur 3.85 0.00 2.94 0.00 7.69 1.89 4.03 5.17 4.35 5.00 0.00 3.70 3.45 4.26 3.66
Serbest Meslek 0.00 6.25 1.47 2.50 0.00 1.89 0.00 6.90 1.93 0.00 0.00 0.00 0.38 5.32 1.69
Akademisyen 3.85 0.00 2.94 2.50 0.00 1.89 0.67 3.45 1.45 0.00 0.00 0.00 1.53 2.13 1.69
Bankacı 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 2.68 1.72 2.42 0.00 0.00 0.00 1.53 1.06 1.41
Otomotiv yedek parça 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.34 0.00 0.97 0.00 0.00 0.00 0.77 0.00 0.56
Avukat 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.67 1.72 0.97 0.00 0.00 0.00 0.38 1.06 0.56
Sağlık Teknikeri 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.67 1.72 0.97 0.00 0.00 0.00 0.38 1.06 0.56
Astsubay 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 3.45 0.97 0.00 0.00 0.00 0.00 2.13 0.56
Subay 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 3.45 0.97 0.00 0.00 0.00 0.00 2.13 0.56
İşletmeci 0.00 0.00 0.00 2.50 0.00 1.89 0.67 0.00 0.48 0.00 0.00 0.00 0.77 0.00 0.56
Satış Müdürü 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 3.45 0.97 0.00 0.00 0.00 0.00 2.13 0.56
Harita Mühendisi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.67 1.72 0.97 0.00 0.00 0.00 0.38 1.06 0.56
Kuran Kursu Öğretmeni 0.00 0.00 0.00 2.50 0.00 1.89 0.67 0.00 0.48 0.00 0.00 0.00 0.77 0.00 0.56
Çevre Mühendisi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.72 0.48 0.00 14.29 3.70 0.00 2.13 0.56
Esnaf 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.72 0.48 0.00 0.00 0.00 0.00 1.06 0.28
Mobilya Dekorasyon Teknikeri
0.00 6.25 1.47 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.06 0.28
Emekli 1.92 0.00 1.47 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
Bilgi İşlem Yönetimi Yardımcısı
0.00 6.25 1.47 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.06 0.28
Bilgisayar Mühendisi 1.92 0.00 1.47 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
Zabıt Katibi 1.92 0.00 1.47 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
İnşaat Mühendisi 1.92 0.00 1.47 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
Diyetisyen 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.67 0.00 0.48 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
99
Çizelge 5.2.5.b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Eşinin Mesleği (%)
Meslek Grupları Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Emniyet Müdürü 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.72 0.48 0.00 0.00 0.00 0.00 1.06 0.28
Ürün Tanıtım Temsilcisi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.72 0.48 0.00 0.00 0.00 0.00 1.06 0.28
Teknik Ressam 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.72 0.48 0.00 0.00 0.00 0.00 1.06 0.28
İnsan Kaynakları Müdürü 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.72 0.48 0.00 0.00 0.00 0.00 1.06 0.28
Öğrenci 0.00 0.00 0.00 2.50 0.00 1.89 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
Galerici 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.72 0.48 0.00 0.00 0.00 0.00 1.06 0.28
Mali Müşavir 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.72 0.48 0.00 0.00 0.00 0.00 1.06 0.28
İnşaat teknikeri 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.67 0.00 0.48 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
İcra Müdür Yardımcısı 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.67 0.00 0.48 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
MEB'de Şef 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 5.00 0.00 3.70 0.38 0.00 0.28
Sekreter 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 5.00 0.00 3.70 0.38 0.00 0.28
Polis 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.72 0.48 0.00 0.00 0.00 0.00 1.06 0.28
SGK'da Şef 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.72 0.48 0.00 0.00 0.00 0.00 1.06 0.28
Kuaför 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.67 0.00 0.48 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
Büro Elemanı 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.67 0.00 0.48 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
Eczacı 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.67 0.00 0.48 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
Halkla İlişkiler Uzmanı 0.00 0.00 0.00 2.50 0.00 1.89 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
Diş Hekimi 0.00 0.00 0.00 2.50 0.00 1.89 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
Antrenör 0.00 0.00 0.00 0.00 7.69 1.89 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.06 0.28
İlahiyatçı 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.67 0.00 0.48 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
Uluslararası İlişkiler 0.00 0.00 0.00 2.50 0.00 1.89 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
Psikolog 0.00 0.00 0.00 2.50 0.00 1.89 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.38 0.00 0.28
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
100
Araştırma alanında görüşülen İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal
yayım uzmanı ve Tar-Gel personelinin yaşadıkları yerler tarımsal yayım faaliyetinin
kırsal alana ulaştırılmasında önemli bir faktördür. Araştırma kitlesinin %95’ini
oluşturan Tar-Gel personelinin yaşadıkları yerler Çizelgede gösterilmiştir. Çizelge
incelendiğinde bölgedeki tarımsal yayım uzmanlarının daha çok il/ilçe merkezlerinde
yaşadıkları belirlenmiştir. Köy/Kasabada yaşayan tarımsal yayım uzmanlarının oranı
%4,78 olarak belirlenmiştir ve bu kitlenin %95,65’i erkek tarımsal yayım uzmanlarıdır.
Köy/Kasabada yaşayan İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım uzmanı
ve Tar-Gel personelinin oranının en düşük olduğu iller Aksaray(%2,20) ve Konya
(%3,76) illeridir. Yapılan çalışmada Konya dışındaki tüm illerde kadınlar ilçe ve il
merkezlerinde yaşamaktadır. Konya ilinde ise bu oran %1,45 olarak gerçekleşmiştir
(Çizelge 5.2.6.).
Çizelge 5.2.6. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaşadığı Yer (%)
İller Cinsiyet
Yaşadığı yer
Toplam Köy/Kasaba İlçe İl
Aksaray
Erkek 2.99 34.33 62.69 100.00
Kadın 0.00 25.00 75.00 100.00
Ortalama 2.20 31.87 65.93 100.00
Karaman
Erkek 11.67 25.00 63.33 100.00
Kadın 0.00 33.33 66.67 100.00
Ortalama 8.97 26.92 64.10 100.00
Konya
Erkek 4.57 64.47 30.96 100.00
Kadın 1.45 40.58 57.97 100.00
Ortalama 3.76 58.27 37.97 100.00
Niğde
Erkek 13.79 41.38 44.83 100.00
Kadın 0.00 23.08 76.92 100.00
Ortalama 9.52 35.71 54.76 100.00
*KOP Bölgesi
Erkek 6.20 49.86 43.94 100.00
Kadın 0.79 34.13 65.08 100.00
Ortalama 4.78 45.74 49.48 100.00
Ki Kareiller: 39,845 P:0,000 H0: Red (%99 Güven Sınırında)
Ki Karecinsiyet 19,106 P:0,000 H0: Red (%99 Güven Sınırında)
KOP Bölgesinde İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım uzmanı
ve Tar-Gel personelinin eğitim durumu incelendiğinde ise %63,73’ü Lisans, %23,77’si
yüksek lisans, %0,82’si ise Doktora derecesine sahiptir. Özellikle Niğde ve Konya
illerinde Lisans üzeri programa devam eden ve bitirmiş olan tarımsal yayım
personelinin oranı diğer illere göre daha fazla olduğu belirlenmiştir (Çizelge 5.2.7.)
101
Çizelge 5.2.7. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Eğitim Durumu (%)
İller Cinsiyet
Eğitim Durumu
Toplam Lise
Ziraat/Veteriner Sağlık Meslek
Lisesi
Ön Lisans
Lisans
Lisans Programına Devam Etmekte
Yüksek Lisans
Yüksek Lisans
Programına Devam Etmekte
Doktora
Doktora Programına
Devam Etmekte
Aksaray
Erkek 0.00 0.00 7.58 62.12 0.00 19.70 9.09 0.00 1.52 100.00
Kadın 0.00 0.00 8.33 66.67 0.00 25.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 0.00 0.00 7.78 63.33 0.00 21.11 6.67 0.00 1.11 100.00
Karaman
Erkek 0.00 0.00 0.00 66.13 1.61 25.81 4.84 1.61 0.00 100.00
Kadın 0.00 0.00 0.00 88.89 0.00 11.11 0.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 0.00 0.00 0.00 71.25 1.25 22.50 3.75 1.25 0.00 100.00
Konya
Erkek 0.00 1.00 0.50 64.50 0.50 23.00 8.50 1.00 1.00 100.00
Kadın 1.47 1.47 0.00 55.88 0.00 26.47 14.71 0.00 0.00 100.00
Ortalama 0.37 1.12 0.37 62.31 0.37 23.88 10.07 0.75 0.75 100.00
Niğde
Erkek 0.00 0.00 6.90 65.52 0.00 20.69 6.90 0.00 0.00 100.00
Kadın 0.00 0.00 0.00 58.82 0.00 35.29 0.00 5.88 0.00 100.00
Ortalama 0.00 0.00 4.35 63.04 0.00 26.09 4.35 2.17 0.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 0.00 0.56 2.23 64.35 0.56 22.84 7.80 0.84 0.84 100.00
Kadın 0.78 0.78 1.55 62.02 0.00 26.36 7.75 0.78 0.00 100.00
Ortalama 0.20 0.61 2.05 63.73 0.41 23.77 7.79 0.82 0.61 100.00
Ki Kareiller: 34,912 P:0,070 H0: Red (%90 Güven Sınırında)
Ki Karecinsiyet 5,445 P:0,709 H0: Kabul
102
Araştırma bölgesinde görüşülen tarımsal yayım personelinin %63,73’ü en az
lisans seviyesinde eğitim seviyesine sahip olmasının yanı sıra görüşülen kitlenin
lisans öncesi çalıştıkları tarım alanı ile ilgili Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık
Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek Lisesi gibi eğitim
kurumlarından herhangi birinden mezun olup olmadıkları araştırılmıştır. Elde edilen
sonuçlar incelenen araştırma kitlesinin geçmişlerinde tarım ile ilgili bir eğitimlerinin
olup olmadığı ile ilgi bir bilginin oluşmasını sağlamış olup, KOP Bölgesinde İl/İlçe
GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel personelinin
%4,01’inin Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi/Laborant Meslek
Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek Lisesi gibi eğitim kurumlarından herhangi birinden
mezun oldukları belirlenmiştir (Çizelge 5.2.8.). Bu durum tarım alanındaki meslek
liselerinin eskisi kadar yeni tarımsal yayım personelinin İl/İlçe GTHB teşkilatı
içerisinde yer almasında etkili olmadığını göstermektedir.
Çizelge 5.2.8. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Ziraat Meslek
Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek
Lisesi Eğitim Kurumlarından Birinden Mezun Olma Durumu (%)
İller Cinsiyet Durum
Toplam Evet Hayır
Aksaray
Erkek 14.29 85.71 100.00
Kadın 13.04 86.96 100.00
Ortalama 13.95 86.05 100.00
Karaman
Erkek 5.45 94.55 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 4.35 95.65 100.00
Konya
Erkek 1.08 98.92 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 0.81 99.19 100.00
Niğde
Erkek 3.85 96.15 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 2.38 97.62 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 4.53 95.47 100.00
Kadın 2.54 97.46 100.00
Ortalama 4.01 95.99 100.00
103
Bölgedeki tarımsal yayım uzmanları ve Tar-Gel personelinin lisans ve
lisansüstü uzmanlıkları bölgedeki çalışmaların yoğunluğu konusunda bir fikir verebilir.
Çizelge 5.2.9.’dan da görüleceği üzere Aksaray, Karaman ve Konya illerinde daha
çok hayvancılık alanında uzman olan Veteriner Hekimleri ve Zootekni bölümü
mezunları istihdam edilirken, Niğde ilinde Tarla Bitkileri ve Bitki Koruma konusunda,
diğer bir deyişle bitkisel üretim konusunda tarımsal yayım uzmanlarına daha fazla
önem verildiği görülmektedir. 2013 yılı TÜİK verilerine göre KOP Bölgesinde ve
Türkiye genelinde bu illerin tarımsal yapısı incelendiğinde Aksaray, Karaman ve
Konya illerinde tarımsal üretim değerinin % 42.87’sini hayvansal, %57.13’ünü bitkisel
ürünlerin değerinden oluşmaktadır. Niğde ilinde de bitkisel üretim değerinin payı
tarımsal üretim değeri içindeki payı %50.08’dir.
104
Çizelge 5.2.9. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mezun Oldukları Lisans Bölümleri (%)ı
Bölümler Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Veteriner Hekimlik
32.00 10.53 26.09 23.40 6.67 19.35 33.14 11.67 27.51 4.55 0.00 2.78 29.17 9.26 23.74
Tarla Bitkileri 8.00 15.79 10.14 17.02 13.33 16.13 12.43 21.67 14.85 22.73 28.57 25.00 13.19 20.37 15.15
Bitki Koruma 14.00 5.26 11.59 10.64 20.00 12.90 10.06 26.67 14.41 9.09 50.00 25.00 10.76 25.00 14.65
Zootekni 20.00 10.53 17.39 8.51 6.67 8.06 7.10 5.00 6.55 18.18 0.00 11.11 10.42 5.56 9.09
Bahçe Bitkileri 6.00 15.79 8.70 14.89 13.33 14.52 7.10 10.00 7.86 4.55 14.29 8.33 7.99 12.04 9.09
Toprak Bilimi 2.00 21.05 7.25 10.64 13.33 11.29 6.51 10.00 7.42 18.18 0.00 11.11 7.29 11.11 8.33
Tarım Makineleri 2.00 0.00 1.45 2.13 0.00 1.61 10.65 1.67 8.30 0.00 7.14 2.78 6.94 1.85 5.56
Ziraat Mühendisliği
6.00 10.53 7.25 4.26 13.33 6.45 3.55 5.00 3.93 4.55 0.00 2.78 4.17 6.48 4.80
Tarım Ekonomisi 4.00 5.26 4.35 2.13 0.00 1.61 1.78 3.33 2.18 4.55 0.00 2.78 2.43 2.78 2.53
Tarımsal Yapılar Ve Sulama
0.00 0.00 0.00 4.26 0.00 3.23 2.96 3.33 3.06 4.55 0.00 2.78 2.78 1.85 2.53
Gıda Mühendisliği 4.00 0.00 2.90 0.00 0.00 0.00 0.59 0.00 0.44 0.00 0.00 0.00 1.04 0.00 0.76
Süt Ürünleri 2.00 0.00 1.45 0.00 6.67 1.61 0.59 0.00 0.44 0.00 0.00 0.00 0.69 0.93 0.76
Hayvan Sağlığı 0.00 0.00 0.00 0.00 6.67 1.61 0.00 0.00 0.00 4.55 0.00 2.78 0.35 0.93 0.51
Hayvansal Üretim 0.00 5.26 1.45 0.00 0.00 0.00 0.59 0.00 0.44 0.00 0.00 0.00 0.35 0.93 0.51
Su Ürünleri 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.18 0.00 0.87 0.00 0.00 0.00 0.69 0.00 0.51
Bankacılık 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.59 0.00 0.44 0.00 0.00 0.00 0.35 0.00 0.25
Bilgisayar Öğretmenliği
0.00 0.00 0.00 2.13 0.00 1.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.35 0.00 0.25
Biyoloji 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.59 0.00 0.44 0.00 0.00 0.00 0.35 0.00 0.25
Tarım Bölümü 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.59 0.00 0.44 0.00 0.00 0.00 0.35 0.00 0.25
Entoloji 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.67 0.44 0.00 0.00 0.00 0.00 0.93 0.25
İş İdaresi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 4.55 0.00 2.78 0.35 0.00 0.25
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
105
Tarımsal yayım uzmanları ve Tar-Gel personelinin eğitim düzeyi ve mezun
oldukları bölümler kadar yabancı dil bilme durumları da önemli bir göstergedir.
Tarımsal yayım personelinin iyi bir yabancı dil bilmesi tarımsal yeniliklerin takibi
açısından önem taşımaktadır. Araştırma bölgesinde tarımsal yayım uzmanlarının
%53,32’si yabancı dil bildiklerini belirtmişlerdir. Bu durum İller arasında istatistiki
olarak önemli bir farklılık gösterirken, cinsiyetler arasında istatistiki olarak önem arz
etmemektedir. Özellikle Karaman ve Konya illerindeki yabancı dil bilen tarımsal
yayım uzmanlarının ve Tar-Gel personelinin oranı diğer illere göre daha yüksek
seviyededir (Çizelge 5.2.10.)
Çizelge 5.2.10. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yabancı Dil Bilme
Durumları (%)ı
İller Cinsiyet Yabancı dil biliyor musunuz?
Toplam Evet Hayır
Aksaray
Erkek 44.78 55.22 100.00
Kadın 33.33 66.67 100.00
Ortalama 41.76 58.24 100.00
Karaman
Erkek 57.63 42.37 100.00
Kadın 33.33 66.67 100.00
Ortalama 51.95 48.05 100.00
Konya
Erkek 57.07 42.93 100.00
Kadın 65.15 34.85 100.00
Ortalama 59.09 40.91 100.00
Niğde
Erkek 48.28 51.72 100.00
Kadın 47.06 52.94 100.00
Ortalama 47.83 52.17 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 53.80 46.20 100.00
Kadın 51.97 48.03 100.00
Ortalama 53.32 46.68 100.00
Ki Kareiller: 8,916 P:0,030 H0: Red (%95 Güven Sınırında)
Ki Karecinsiyet 0,126 P:0,722 H0: Kabul
KOP Bölgesi’ndeki tarımsal yayım uzmanlarının ve Tar-Gel personelinin
bildikleri yabancı dilin başında İngilizce gelmektedir. İngilizce konuşma, yazma,
okuma ve anlama konusunda tarımsal yayım personelinin durumu genelde az ve orta
düzeydedir. Tarımsal yayım personelinin İngilizce dışında bildikleri diller içerisinde
Almanca ve Fransızca’da gelmektedir fakat bu sayı çok azdır (Çizelge 5.2.11).
106
Çizelge 5.2.11. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yabancı Dil Bilme Durumları (%)ı
İller Cinsiyet
İngilizce Konuşma İngilizce Yazma -İngilizce Okuma İngilizce Anlama
Bilmiyor Az
Biliyor Orta
Düzey İyi
Derece Bilmiyor
Az Biliyor
Orta Düzey
İyi Derece
Bilmiyor Az
Biliyor Orta
Düzey İyi
Derece Bilmiyor
Az Biliyor
Orta Düzey
İyi Derece
Aksaray Erkek 3.8 50.0 42.3 3.8 7.7 42.3 38.5 11.5 0.0 42.3 42.3 15.4 3.8 42.3 46.2 7.7
Kadın 14.3 71.4 14.3 0.0 0.0 57.1 42.9 0.0 0.0 28.6 71.4 0.0 0.0 57.1 42.9 0.0
Karaman Erkek 0.0 62.5 34.4 3.1 3.2 41.9 45.2 9.7 0.0 45.2 38.7 16.1 3.1 50.0 43.8 3.1
Kadın 0.0 14.3 85.7 0.0 0.0 28.6 71.4 0.0 0.0 0.0 85.7 14.3 0.0 28.6 71.4 0.0
Konya Erkek 7.0 60.5 25.4 7.0 4.4 46.9 39.8 8.8 3.5 41.6 44.2 10.6 6.1 49.1 37.7 7.0
Kadın 4.8 61.9 28.6 4.8 2.3 54.5 36.4 6.8 2.3 38.6 50.0 9.1 2.2 44.4 48.9 4.4
Niğde Erkek 0.0 42.9 50.0 7.1 0.0 46.7 40.0 13.3 0.0 26.7 53.3 20.0 0.0 33.3 60.0 6.7
Kadın 0.0 88.9 11.1 0.0 0.0 77.8 22.2 0.0 0.0 44.4 33.3 22.2 0.0 50.0 50.0 0.0
Fransızca
Aksaray Erkek 50.0 0.0 50.0 0.0 66.7 33.3 0.0 0.0 66.7 0.0 33.3 0.0 66.7 33.3 0.0 0.0
Kadın 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0
Karaman Erkek 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0
Kadın 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
Konya Erkek 60.0 40.0 0.0 0.0 60.0 40.0 0.0 0.0 60.0 20.0 20.0 0.0 80.0 20.0 0.0 0.0
Kadın 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0
Niğde Erkek 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
Kadın 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
Almanca
Aksaray Erkek 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0
Kadın 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0
Karaman Erkek 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
Kadın 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
Konya Erkek 33.3 16.7 50.0 0.0 33.3 16.7 50.0 0.0 33.3 0.0 66.7 0.0 28.6 42.9 28.6 0.0
Kadın 50.0 0.0 50.0 0.0 50.0 0.0 50.0 0.0 50.0 0.0 50.0 0.0 50.0 0.0 50.0 0.0
Niğde Erkek 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
Kadın 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
Diğer
Aksaray Erkek 0.0 33.3 0.0 66.7 0.0 50.0 50.0 0.0 0.0 0.0 25.0 75.0 0.0 33.3 33.3 33.3
Kadın 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0
Karaman Erkek 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
Kadın 100.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 100.0 0.0 100.0 0.0 0.0 0.0
Konya Erkek 50.0 25.0 25.0 0.0 25.0 50.0 25.0 0.0 25.0 25.0 50.0 0.0 25.0 50.0 25.0 0.0
Kadın 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
Niğde Erkek 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
Kadın 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
107
Araştırmada görüşülen tarımsal yayım personelinin uğraştıkları işleri ve
özellikle mezun oldukları bölümleri benimseme ve işlerini severek yapmada
üniversiteye girişteki tercih formundaki sıralamaların önemli bir etkisi vardır. 30
tercihli bir üniversite tercih formunda görüşülen kişilerin ortalama 11. Tercihlerini
bölgedeki en fazla meslek grubunu oluşturan Veteriner Hekimliği/Ziraat
Mühendisliği/Gıda Mühendisliği alanlarının oluşturduğu görülmektedir. Bu tercih
sıralaması Kadınlarda daha gerideyken (13-14), erkeklerde ise daha ön sıralardadır
(9-10). Kadın ve Erkek yayım personeli arasındaki bölüm tercih sıralamasındaki bu
durum Çizelge 5.2.12.’de açıkça görülmekte olup istatistiki açıdan da önemli bir
farklılık olduğu yapılan T testi ile belirlenmiştir.
Çizelge 5.2.12. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Üniversitede Ziraat
Mühendisliği/Veteriner Hekimliğini Tercih Etme Sıraları (Sıra No)
İller Cinsiyet Sıra No
Aksaray
Erkek 9.50
Kadın 14.43
Ortalama 11.38
Karaman
Erkek 9.13
Kadın 6.63
Ortalama 8.63
Konya
Erkek 9.85
Kadın 13.82
Ortalama 11.17
Niğde
Erkek 9.39
Kadın 13.00
Ortalama 10.90
KOP Bölgesi
Erkek 9.62
Kadın 13.23
Ortalama 10.82
F Değeriiller: 0,920 P:0,432 H0: Kabul
T Değericinsiyet -3,165 P:0,002 H0: Red (%95 Güven Sınırında)
Tarımsal yayım uzmanları ve Tar-Gel personelinin kendilerini geliştirmede
kullanabilecekleri en önemli araçlardan bir tanesi de bilişim araçlarıdır. Bilişim
araçlarını iyi kullanan bir tarımsal yayım personeli kendini geliştirme ve yeni fikirler
elde edinme noktasında önemli bir avantaja sahiptir. Tarımsal yayım personelinin
bilişim teknolojilerini kullanma durumlarını puanlamalarını istenmiş ve sonuçlar
108
Çizelge 5.2.13’de gösterilmiştir. Çizelge incelendiğinde KOP bölgesinde tarımsal
yayım personelinin bilişim teknolojilerini iyi düzeyde kullandıkları belirlenmiştir. Bu
durum cinsiyet ve illere göre istatistiki olarak önemli ölçüde değişmemektedir.
Çizelge 5.2.13. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bilişim
Teknolojilerini (Bilgisayar, cep telefonu, internet vb.) Kullanım Seviyeleri (1-10 Puan)
İller Cinsiyet Puan
Aksaray
Erkek 7.30
Kadın 6.39
Ortalama 7.07
Karaman
Erkek 7.22
Kadın 7.35
Ortalama 7.25
Konya
Erkek 7.13
Kadın 6.92
Ortalama 7.08
Niğde
Erkek 7.31
Kadın 7.18
Ortalama 7.26
KOP Bölgesi
Erkek 7.20
Kadın 6.91
Ortalama 7.12
En önemli bilişim teknolojisi olan internet artık araştırma alanlarının
genişlemesi ve bilgiye erişimde en önemli teknolojilerinin başında gelmektedir.
Günümüzde internetin girmediği ya da kullanılmadığı ARGE çalışmaları hemen
hemen yok denilecek ya da azdır. İyi bir yayım uzmanı internet aracılığı ile kendini
geliştirebilmeli ve yenilikleri takip edebilmelidir. Araştırma bölgesinde görüşülen
Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin internet kullanma alışkanlıkları
incelendiğinde %95,32 gibi yüksek bir oranın internet kullandığı ve ortalama kullanım
sürelerinin ise ortalama 5,44 saat/gün olduğu belirlenmiştir (Çizelge 5.2.14 ve Çizelge
5.2.15.)
109
Çizelge 5.2.14. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin İnternet Kullanım
Durumları (%)
İller Cinsiyeti
İnternet kullanıyor musunuz? Toplam
Hayır Evet
Aksaray
Erkek 1.47 98.53 100.00
Kadın 4.17 95.83 100.00
Ortalama 2.17 97.83 100.00
Karaman
Erkek 6.45 93.55 100.00
Kadın 11.11 88.89 100.00
Ortalama 7.50 92.50 100.00
Konya
Erkek 2.97 97.03 100.00
Kadın 9.86 90.14 100.00
Ortalama 4.76 95.24 100.00
Niğde
Erkek 3.45 96.55 100.00
Kadın 5.88 94.12 100.00
Ortalama 4.35 95.65 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 3.32 96.68 100.00
Kadın 8.46 91.54 100.00
Ortalama 4.68 95.32 100.00
Ki Kareiller: 2,751 P:0,432 H0: Kabul
Ki Karecinsiyet 5,650 P:0,017 H0: Red (%95 Güven Sınırında)
Tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel personelinin günlük ortalama internet
kullanım saatleri cinsiyetlere ve illere göre karşılaştırıldığında; cinsiyetlere göre
yapılan T Testinde cinsiyetler arasında istatistiki olarak önemli ölçüde farklılık arz
eden bir kullanım yok iken, iller arasında ise özellikle Konya ilinde günlük internet
kullanımının diğer illere göre daha fazla olduğu ve bununda istatistiki olarak %99
güven sınırında önemli olduğu belirlenmiştir. Buradan Konya ilindeki tarımsal yayım
personelinin interneti gündelik çalışmalarında daha sık bir şekilde kullanıldığını
göstermektedir (Çizelge 5.2.15.).
110
Çizelge 5.2.15. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Günlük Ortalama
İnternet Kullanım Saatleri (Saat)
İller Cinsiyet Saat
Aksaray
Erkek 4.30
Kadın 4.57
Ortalama 4.37
Karaman
Erkek 4.71
Kadın 5.86
Ortalama 4.94
Konya
Erkek 6.14
Kadın 5.80
Ortalama 6.05
Niğde
Erkek 4.81
Kadın 4.75
Ortalama 4.79
KOP Bölgesi
Erkek 5.45
Kadın 5.44
Ortalama 5.44
F Değeriiller 8,919 P:0,000 H0: Red (%99 Güven Sınırında) T Değericinsiyet 0,010 P:0,451 H0: Kabul
5.2.2. Tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel personelinin mesleki deneyimleri ve
faaliyetleri
Meslekteki deneyim yayım personelinin işini daha hakim olmasına ve bölgeye
yeni yaklaşım ve anlayışlar katmasına yardımcı olacaktır. Bu nedenle araştırma
bölgesinde tarımsal yayım personelinin deneyimlerini oluşturan faaliyetler ve
çalışmaları yurtdışına çıkma, mesleki örgütlere ve mesleki yayınlara abonelikleri,
mesleki deneyim, özel sektör deneyimi ve yayım elemanı olarak deneyimi şeklinde
incelenmiştir. Bu faktörler araştırma bölgesindeki tarımsal yayım personelinin hem
meslek ile hem de meslek dışı alanlarla olan tecrübelerini ortaya koyması açısından
önemli göstergelerin başında gelmektedir.
Önceki Çizelge 5.2.10 ve Çizelge 5.2.11.’de belirtildiği üzere araştırma
bölgesindeki tarımsal yayım personelinin yarıya yakını yabancı dil bilmesine karşın
yabancı dil bilenlerin özellikle de İngilizce bilenlerin seviyeleri orta düzeyde olduğu
belirtilmiştir. Bu durum bölgedeki yarıya yakın tarımsal yayım personelinin yabancı
111
literatürleri takip edemedikleri, takip edenlerini ise orta seviyede bunu başardıklarını
göstermektedir. Deneyim kazanmanın en önemli yolu görmek ve tecrübe etmektir.
Özellikle sadece ulusal alanda değil uluslararası alanda da yenilikleri yerinde görmek
önem taşımaktadır. Araştırma alanında tarımsal yayım personelinin yurtdışına çıkma
durumları incelenmiş ve KOP bölgesinde tarımsal yayım personelinin %82,27’sinin
yurtdışına çıktığı ve yurtdışına çıkma amaçlarının başında ise turistik gezi ve
kurs/seminer/kongre gibi kendini geliştirmek amaçlı katılımların olduğu belirlenmiştir
(Çizelge 5.2.16. ve Çizelge 5.2.17.).
Çizelge 5.2.16. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yurtdışına Çıkma
Durumları (%)
İller Cinsiyet Yurtdışına Çıkma Durumları
Toplam Evet Hayır
Aksaray
Erkek 100.00 0.00 100.00
Kadın 100.00 0.00 100.00
Ortalama 100.00 0.00 100.00
Karaman
Erkek 67.74 32.26 100.00
Kadın 55.56 44.44 100.00
Ortalama 65.00 35.00 100.00
Konya
Erkek 84.42 15.58 100.00
Kadın 85.29 14.71 100.00
Ortalama 84.64 15.36 100.00
Niğde
Erkek 65.52 34.48 100.00
Kadın 58.82 41.18 100.00
Ortalama 63.04 36.96 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 82.96 17.04 100.00
Kadın 80.31 19.69 100.00
Ortalama 82.27 17.73 100.00
112
Çizelge 5.2.17. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yurtdışına Çıkma Nedenleri (%)
İller Cinsiyet Aile ziyareti Turistik gezi
Kurs veya seminer amaçlı
Fuar Diğer
Evet Hayır Evet Hayır Evet Hayır Evet Hayır Evet Hayır
Aksaray
Erkek 5.88 94.12 13.24 86.76 1.47 98.53 100.00 0.00 0.00 100.00
Kadın 0.00 100.00 4.17 95.83 0.00 100.00 100.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 4.35 95.65 10.87 89.13 1.09 98.91 100.00 0.00 0.00 100.00
Karaman
Erkek 7.32 92.68 9.76 90.24 34.15 65.85 100.00 0.00 0.00 100.00
Kadın 20.00 80.00 10.00 90.00 0.00 100.00 100.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 9.80 90.20 9.80 90.20 27.45 72.55 100.00 0.00 0.00 100.00
Konya
Erkek 2.41 97.59 8.48 91.52 2.42 97.58 100.00 0.00 0.00 100.00
Kadın 5.36 94.64 26.79 73.21 5.36 94.64 100.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 3.15 96.85 13.12 86.88 3.17 96.83 100.00 0.00 0.00 100.00
Niğde
Erkek 0,00 100.00 15.79 84.21 21.05 78.95 84.21 15.79 0.00 100.00
Kadın 0,00 100.00 10.00 90.00 10.00 90.00 90.00 10.00 0.00 100.00
Ortalama 0,00 100.00 13.79 86.21 17.24 82.76 86.21 13.79 0.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 3.72 96.28 10.17 89.83 7.80 92.20 98.98 1.02 0.00 100.00
Kadın 4.90 95.10 17.65 82.35 3.92 96.08 99.02 0.98 0.00 100.00
Ortalama 4.02 95.98 12.09 87.91 6.80 93.20 98.99 1.01 0.00 100.00
113
Araştırma bölgesinde tarımsal yayım personelinin tecrübe ve deneyimlerini
oluşturan faktörler; GTHB tecrübesi, çalıştıkları kurum tecrübesi, yayım personeli
olarak deneyimi, çalıştıkları birim tecrübesi ve özel sektör deneyimi ve şeklinde 5 alt
grupta incelenmiştir. Çizelge 5.2.18. incelendiğinde, 33-34 yaşlarındaki tarımsal
yayım personelinin ortalama GTHB bünyesindeki deneyimi 5,38 yıl, şu an çalıştıkları
kurumdaki deneyimi 4,87 yıl, yayım personeli olarak deneyimi 4,93 yıl ve şu anki
birimdeki deneyimi ise 4,15 yıl oldukları belirlenmiştir. Bu durum illere ve cinsiyetlere
göre farklılık göstermektedir. Çizelge 5.2.18’de görüleceği üzere bölgedeki tarımsal
yayım personelinin GTHB ve çalıştıkları kurumdaki iş tecrübeleri çok yeni olup
(ortalama 4-7 yıl arası), mesleki tecrübesi diğer illere göre daha fazla olan tarımsal
yayım personelinin bulunduğu illerin başında Aksaray ili gelmektedir (7,08 yıl).
Bölgedeki tarımsal yayım personelinin iş tecrübeleri ile yayım tecrübeleri
incelendiğinde ise tarımsal yayım personelinin iş tecrübelerinin %91,64’ünün yayım
çalışmalarından sağladıkları görülebilir. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin hayat
tecrübelerinin %16,09’unu GTHB çalışmalarının oluşturduğu söylenebilir. Ayrıca
bölgede erkeklerin hem yayım personeli olarak hem de GTHB çalışmaları olarak
kadınlara göre daha fazla tecrübe sahip olduğu tespit edilen bir diğer husustur
(Çizelge 5 2.18.).
114
Çizelge 5.2.18. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaş ve Mesleki Deneyimleri
İl Adı Cinsiyet Tarımsal yayım
Personelinin yaşı
GTHB Çalışma Deneyimi (Yıl)
(A)
Çalıştıkları Kurumdaki
Mesleki Deneyim Süreleri (Yıl)
(B)
Yayım Personeli Olarak Tecrübesi
(Yıl) (C)
Şuan Çalıştıkları Birimdeki
Mesleki Deneyim Süreleri (Yıl)
(D)
Aksaray
Erkek 41.02 7.36 6.32 6.06 4.01
Kadın 34.05 6.26 5.45 5.64 5.74
Ortalama 39.32 7.08 6.10 5.95 4.45
Karaman
Erkek 32.00 5.38 4.83 4.61 4.31
Kadın 33.25 4.78 4.47 5.19 4.78
Ortalama 32.29 5.24 4.75 4.73 4.42
Konya
Erkek 32.32 4.94 4.48 4.76 4.14
Kadın 31.56 4.46 4.17 4.48 3.34
Ortalama 32.14 4.81 4.40 4.69 3.94
Niğde
Erkek 33.11 6.34 6.30 5.07 4.93
Kadın 29.69 4.29 4.06 4.13 3.28
Ortalama 31.86 5.59 5.47 4.73 4.31
KOP Bölgesi
Erkek 33.93 5.59 5.03 5.00 4.21
Kadın 31.97 4.80 4.42 4.73 3.98
Ortalama 33.43 5.38 4.87 4.93 4.15
(A)-F Değeriiller: 4,82 P:0,003 H0: Red (%99 Güven Sınırında)
(A)-T Değericinsiyet 2,01 P:0,045 H0: Red (%95 Güven Sınırında)
(B)-F Değeriiller: 3,57 P:0,014 H0: Red (%95 Güven Sınırında)
(B)-T Değericinsiyet 1,69 P:0,091 H0: Red (%90 Güven Sınırında)
(C)-F Değeriiller: 2,54 P:0,056 H0: Red (%90 Güven Sınırında)
(C)-T Değericinsiyet 0,81 P:0,419 H0: Kabul
(D)-F Değeriiller: 0,98 P:0,400 H0: Kabul
(D)-T Değericinsiyet 0,72 P:0,474 H0: Kabul
115
Araştırma bölgesinde görüşülen tarımsal yayım personelinin bir diğer mesleki
tecrübelerini oluşturan faktör ise özel sektör deneyimidir. Görüşülen tarımsal yayım
personelinin %69,20’sinin özel sektör deneyimi bulunmakta olup, özel sektör
deneyimi olan tarımsal yayım personelinin %62,31’i ise bu tecrübelerini tarımdan
sağladıklarını belirtmişlerdir. Bu durum illere göre istatistiki olarak önemli ölçüde
değişmemekle beraber cinsiyetler arasında istatistiki olarak önemli bir fark
bulunmuştur. Kadınların özel sektör deneyimi erkeklere göre daha az düzeydedir
(Çizelge 5.2.19.).
Çizelge 5.2.19. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Özel Sektör
Deneyimleri (%)
İller Cinsiyet
Çalışma hayatınızda özel sektör deneyiminiz oldu mu? Total
Evet Hayır
Aksaray
Erkek 62.69 37.31 100.00
Kadın 62.50 37.50 100.00
Ortalama 62.64 37.36 100.00
Karaman
Erkek 61.29 38.71 100.00
Kadın 82.35 17.65 100.00
Ortalama 65.82 34.18 100.00
Konya
Erkek 79.70 20.30 100.00
Kadın 52.86 47.14 100.00
Ortalama 72.79 27.21 100.00
Niğde
Erkek 67.86 32.14 100.00
Kadın 64.71 35.29 100.00
Ortalama 66.67 33.33 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 72.42 27.58 100.00
Kadın 60.16 39.84 100.00
Ortalama 69.20 30.80 100.00
Ki Kareiller: 4,09 P:0,252 H0: Kabul
Ki Karecinsiyet 6,62 P:0,010 H0: Red (%99 Güven Sınırında)
Tarımsal yayım personelinin meslek ile ilgili deneyimlerini ortaya koymada
mesleki örgütlere olan üyelikte önemli bir faktördür. Bölgedeki tarımsal yayım
personelinin %50,75 herhangi bir mesleki örgüte üye olmadıkları bu durumun illere
göre değişmediği fakat cinsiyetler arasında %95 güven seviyesinde istatistiki olarak
önemli ölçüde farklılık olduğu hesaplanmıştır. Kadınlar mesleki örgütlere üye olma
konusunda erkeklere göre daha girişimcilerdir. Üye olunan mesleki örgütlerin başında
116
da Ziraat Mühendisleri Odası, Veteriner Hekimleri Odası ve Sendikal örgütler
gelmektedir (Çizelge 5.2.20.ve Çizelge 5.2.21.).
Çizelge 5.2.20. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesleki Örgütlere
Üye Olma Durumu (%)
İller Cinsiyet Mesleki örgütlere üye misiniz?
Toplam Hayır Evet
Aksaray
Erkek 50.00 50.00 100.00
Kadın 25.00 75.00 100.00
Ortalama 42.86 57.14 100.00
Karaman
Erkek 52.54 47.46 100.00
Kadın 35.29 64.71 100.00
Ortalama 48.68 51.32 100.00
Konya
Erkek 46.43 53.57 100.00
Kadın 64.62 35.38 100.00
Ortalama 50.96 49.04 100.00
Niğde
Erkek 60.71 39.29 100.00
Kadın 81.25 18.75 100.00
Ortalama 68.18 31.82 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 49.27 50.73 100.00
Kadın 54.92 45.08 100.00
Ortalama 50.75 49.25 100.00
Ki Kareiller: 8,15 P:0,043 H0: Red (%95 Güven Sınırında)
Ki Karecinsiyet 1,15 P:0,214 H0: Kabul
117
Çizelge 5.2.21. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Üye Oldukları Mesleki Örgütler (%)
Mesleki Örgütler
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Ziraat Mühendisleri Odası 50.00 88.89 57.14 75.00 47.79 47.83 60.00 100.00 50.26 69.64 50.00 88.89 57.14 75.00 47.79
Veteriner Hekimler Odası 26.32 5.56 39.29 16.67 24.78 30.43 10.00 0.00 26.46 17.86 26.32 5.56 39.29 16.67 24.78
Sendika 7.89 5.56 0.00 0.00 12.39 21.74 0.00 0.00 8.99 10.71 7.89 5.56 0.00 0.00 12.39
Ziraat Odası 0.00 0.00 0.00 8.33 0.88 0.00 0.00 0.00 0.53 1.79 0.00 0.00 0.00 8.33 0.88
Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği
2.63 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.53 0.00 2.63 0.00 0.00 0.00 0.00
Damızlık Birliği 2.63 0.00 0.00 0.00 0.88 0.00 0.00 0.00 1.06 0.00 2.63 0.00 0.00 0.00 0.88
TEMA 0.00 0.00 0.00 0.00 0.88 0.00 0.00 0.00 0.53 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.88
Et Üreticileri Birliği 2.63 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.53 0.00 2.63 0.00 0.00 0.00 0.00
İnşaat Mühendisleri Odası 0.00 0.00 0.00 0.00 0.88 0.00 0.00 0.00 0.53 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.88
Gıda Mühendisleri Odası 0.00 0.00 0.00 0.00 0.88 0.00 0.00 0.00 0.53 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.88
Pancar Ekicileri Kooperatifi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.88 0.00 0.00 0.00 0.53 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.88
Arıcılar Birliği 0.00 0.00 0.00 0.00 2.65 0.00 0.00 0.00 1.59 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 2.65
Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Derneği
0.00 0.00 3.57 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.53 0.00 0.00 0.00 3.57 0.00 0.00
Ziraatçılar Derneği 2.63 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.53 0.00 2.63 0.00 0.00 0.00 0.00
Hayvan Haklarını Koruma Derneği
0.00 0.00 0.00 0.00 6.19 0.00 10.00 0.00 4.23 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 6.19
Toplam 5.26 0.00 0.00 0.00 0.88 0.00 10.00 0.00 2.12 0.00 5.26 0.00 0.00 0.00 0.88
118
Tarımsal yayım personelinin özellikle mesleki alanda tecrübe kazanma ve
yenilikleri takip etmede en önemli göstergelerden biri de mesleki süreli yayınların
takip edilmesidir. Bölgede görüşülen tarımsal yayım personelinin %91,27’si mesleki
süreli yayınları takip etmediği, takip edenlerin ise genellikle ilgilerini çeken konuları
okudukları (%47,51)belirlenmiştir. Bölgede özellikle basılı yayınların takip
edilmesinde önemli bir sıkıntı olduğunu söylemek mümkündür. Basılı yayın yerine
daha çok görsel medyanın takip edildiği ve başta internet olmak üzere bilişim
sistemlerinin daha ağırlıklı olduğu sonucuna ulaşılabilir. Gerek iller gerekse
cinsiyetler arasında mesleki süreli yayınları takip etme konusunda istatistiki olarak
önemli derece fark bulunamamıştır (Çizelge 5.2.22. ve Çizelge 5.2.23.).
Çizelge 5.2.22. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesleki Süreli
Yayınlara Abone Olma Durumu (%)
İller Cinsiyet
Herhangi bir mesleki süreli yayına abone
misiniz? Toplam
Evet Hayır
Aksaray
Erkek 5.88 94.12 100.00
Kadın 8.33 91.67 100.00
Ortalama 6.52 93.48 100.00
Karaman
Erkek 8.20 91.80 100.00
Kadın 5.56 94.44 100.00
Ortalama 7.59 92.41 100.00
Konya
Erkek 8.59 91.41 100.00
Kadın 10.45 89.55 100.00
Ortalama 9.06 90.94 100.00
Niğde
Erkek 17.86 82.14 100.00
Kadın 5.88 94.12 100.00
Ortalama 13.33 86.67 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 8.73 91.27 100.00
Kadın 8.73 91.27 100.00
Ortalama 8.73 91.27 100.00
Ki Kareiller: 2,62 P:0,854 H0: Kabul
Ki Karecinsiyet 0,36 P:0,837 H0: Kabul
119
Çizelge 5.2.23. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesleki Süreli
Yayınları Okuma Sıklığı (%)
İller Cinsiyet
Mesleki süreli yayınları ne sıklıkta okuyorsunuz?
Toplam Okumuyorum
İlgimi çeken konu olursa
Bazen okuyorum
Sürekli olarak
okuyorum
Aksaray
Erkek 12.70 41.27 38.10 7.94 100.00
Kadın 8.70 52.17 34.78 4.35 100.00
Ortalama 11.63 44.19 37.21 6.98 100.00
Karaman
Erkek 7.69 51.92 34.62 5.77 100.00
Kadın 27.78 16.67 55.56 100.00
Ortalama 12.86 42.86 40.00 4.29 100.00
Konya
Erkek 12.95 48.70 27.98 10.36 100.00
Kadın 11.94 50.75 29.85 7.46 100.00
Ortalama 12.69 49.23 28.46 9.62 100.00
Niğde
Erkek 10.71 46.43 32.14 10.71 100.00
Kadın 5.88 58.82 29.41 5.88 100.00
Ortalama 8.89 51.11 31.11 8.89 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 11.90 47.62 31.25 9.23 100.00
Kadın 12.80 47.20 34.40 5.60 100.00
Ortalama 12.15 47.51 32.10 8.24 100.00
Ki Kareiller: 6,81 P:0,657 H0: Kabul
Ki Karecinsiyet 1,80 P:0,615 H0: Kabul
5.2.3. Tarımsal yayım uzmanı ve Tar-Gel personelinin çalışma şartları ve
çalışma faaliyetlerini etkileyen unsurlar hakkındaki düşünceleri
Tarımsal yayım personelinin günlük yaşamlarını etkileyen unsurlar tarımsal
yayım personelinin hangi unsurlardan etkilendiğini gösteren önemli göstergelerin
başında gelmektedir. Bu nedenle KOP bölgesinde tarımsal yayım personelinin günlük
yaşamlarını etkileyen unsurlar araştırılmış ve Çizelge 5.2.24.’de sunulmuştur. Çizelge
incelendiğinde tarımsal yayım personelinin kendisinin ve çocuklarının sağlık sorunları
ve ekonomik koşullar öncelikli olarak gösterilmiştir. Sağlık ile ilgili problemlerin
çözümünde iş güvenliği ve sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması gibi unsurlar
iyileştirilerek ve önlemler alınarak çözüm önerileri geliştirebilir. Buradaki en önemli
hususlardan biri tarımsal yayım personelinin ekonomik koşullarının yetersizliğini
günlük yaşamlarını etkileyen en önemli unsurların başında göstermeleridir. İyi bir
hizmet kalitesi için ekonomik şartların iyileştirilmesi hususunun gözden geçirilmesi
gereklidir.
120
Çizelge 5.2.24. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Günlük Yaşamını Olumsuz Etkileyen Unsurlar (%)
İller Cinsiyet Günlük yaşamınızı aşağıdaki durumlardan hangileri olumsuz etkiliyor? Toplam
Kendi sağlık sorunlarım
Ekonomik koşulların yetersizliği
Diğer aile bireylerinin sağlık sorunları
Çocuklarımın sağlık sorunları
Aile içi ilişkilerdeki sorunlar
Çocukların bakımıyla ilgili sorular
Çocukların eğitimiyle ilgili sorunlar
İş yeri ile ilgili sorunlar
Diğer
Aksaray Erkek 13.68 14.01 11.73 11.40 11.73 11.40 10.42 14.33 1.30 100.00
Kadın 11.65 12.62 8.74 11.65 12.62 12.62 12.62 17.48 0.00 100.00
Ortalama 13.17 13.66 10.98 11.46 11.95 11.71 10.98 15.12 0.98 100.00
Karaman Erkek 17.53 14.43 10.82 12.37 9.28 8.76 7.73 15.46 3.61 100.00
Kadın 18.82 11.76 10.59 11.76 10.59 10.59 7.06 18.82 0.00 100.00
Ortalama 17.92 13.62 10.75 12.19 9.68 9.32 7.53 16.49 2.51 100.00
Konya Erkek 16.56 18.54 16.72 11.92 12.09 10.76 10.60 2.65 0.17 100.00
Kadın 20.57 11.43 14.86 14.29 10.86 12.57 12.00 3.43 0.00 100.00
Ortalama 17.46 16.94 16.30 12.45 11.81 11.17 10.91 2.82 0.13 100.00
Niğde Erkek 15.83 13.33 15.00 8.33 10.00 9.17 8.33 19.17 0.83 100.00
Kadın 17.81 10.96 13.70 5.48 15.07 8.22 9.59 19.18 0.00 100.00
Ortalama 16.58 12.44 14.51 7.25 11.92 8.81 8.81 19.17 0.52 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 15.92 16.24 14.37 11.51 11.35 10.45 9.88 9.22 1.06 100.00
Kadın 17.54 11.62 12.30 11.62 11.85 11.39 10.93 12.53 0.23 100.00
Ortalama 16.41 15.08 13.87 11.58 11.52 10.74 10.07 10.01 0.72 100.00
121
Araştırma bölgesinde görüşülen tarımsal yayım personelinin şu an ki
çalıştıkları pozisyondan memnun olma durumları incelenmiş ve sonuçlar Çizelge
5.2.25’de sunulmuştur. Çizelge incelendiğinde %90’dan fazlasını Tar-Gel
personelinden oluşan tarımsal yayım personelinin yarıya yakını çalışmak istedikleri
pozisyonun İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinde çalışan diğer Ziraat
Mühendislerinin pozisyonu olarak göstermişlerdir. Tar-Gel Projesi kapsamında hizmet
vermekte olan personelin, görev tanımı ve sorumluluklarına yönelik hazırlanan "Tar-
Gel Görev Tanımı" Bakanlık Makamının 17.05.2013 tarihli Olur'u ile düzenlenmiştir.
Tar-Gel personelinin kendi özlük haklarını yeterli görmemesi ve yasal mevzuattaki
hususlar normal İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinde çalışan diğer
Ziraat Mühendisleri ile Tar-Gel personeli arasında bir farklılık oluşturmaktadır. Tar-
Gel personelinin sadece %18,75’i kendi pozisyonlarından memnun iken gerisi
kendilerine eşdeğer görevdeki diğer Ziraat Mühendisi Veteriner Hekimi, Su Ürünleri
Mühendisi, Gıda Mühendisi pozisyonları ile idarecilik pozisyonlarında (İl/İlçe Müdürü,
Şube Müdürü, Bölüm Başkanı) çalışmak istediklerini beyan etmişlerdir. Kırsal alanda
yerinde tarımsal yayım çalışmalarını yürütmeyi isteyen Tar-Gel personelinin azlığı
Tar-Gel projesinin hedeflerine ulaşılmasını güçleştirmektedir.
Tar-Gel personeli ağırlıklı araştırma kitlesi olan KOP Bölgesi tarımsal yayım
personelinin sosyal imkanları ile ilgili düşünceleri Çizelge 5.2.6.’da sunulmuştur.
Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım personelinin, sağlık, beslenme, kreş/yuva,
ulaşım/servis, dinlenme tesisleri ve lojman olanakları konusunda çoğunlukla böyle bir
hizmet almadıklarını belirtirken, hizmet içi eğitim ve verimli bir çalışma ortamının
sağlanması konusunda sağlanan olanakların yetersiz, maaş/ücret konusunda yarısı
yetersiz, yarısı ise yeterli olduğu konusunda görüş bildirmişlerdir.
122
Çizelge 5.2.25. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Kurumda Çalışmak İstedikleri Statülerin Dağılımı (%)
İller Cinsiyet
Kurumunuzda hangi statüde çalışmak istersiniz?
Toplam
Ziraat Mühendisi
Aynı İşte
Devam Etmek İsterim
İl/İlçe Müdürü
Şube Müdürü /
Yardımcısı
Veteriner Hekim
Bölüm Başkanı
Su Ürünleri
Mühendisi
Gıda Mühendisi
Aksaray
Erkek 37.50 10.94 31.25 4.69 7.81 4.69 3.13 0.00 100.00
Kadın 65.22 8.70 21.74 4.35 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 44.83 10.34 28.74 4.60 5.75 3.45 2.30 0.00 100.00
Karaman
Erkek 46.00 26.00 16.00 4.00 8.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Kadın 62.50 6.25 0.00 31.25 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 50.00 21.21 12.12 10.61 6.06 0.00 0.00 0.00 100.00
Konya
Erkek 39.66 22.41 18.39 10.34 8.05 0.57 0.00 0.57 100.00
Kadın 60.94 14.06 12.50 6.25 4.69 1.56 0.00 0.00 100.00
Ortalama 45.38 20.17 16.81 9.24 7.14 0.84 0.00 0.42 100.00
Niğde
Erkek 32.00 28.00 24.00 8.00 4.00 4.00 0.00 0.00 100.00
Kadın 56.25 18.75 12.50 12.50 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 41.46 24.39 19.51 9.76 2.44 2.44 0.00 0.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 39.62 21.09 21.09 7.99 7.67 1.60 0.64 0.32 100.00
Kadın 61.34 12.61 12.61 10.08 2.52 0.84 0.00 0.00 100.00
Ortalama 45.60 18.75 18.75 8.56 6.25 1.39 0.46 0.23 100.00
123
Çizelge 5.2.26. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çalıştıkları Kurumdaki Sosyal İmkanlar Konusundaki Düşünceleri
(%)
Sosyal İmkânlar Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Sağlık Hizmeti
Böyle Bir Hizmet Yok
69.84 65.22 68.60 59.26 66.67 60.87 62.23 62.50 62.30 57.69 66.67 60.98 62.84 64.10 63.17
Yetersiz 14.29 8.70 12.79 9.26 6.67 8.70 13.30 18.75 14.68 11.54 13.33 12.20 12.69 14.53 13.17
Yeterli 15.87 26.09 18.60 31.48 26.67 30.43 24.47 18.75 23.02 30.77 20.00 26.83 24.47 21.37 23.66
Beslenme Hizmeti
Böyle Bir Hizmet Yok
57.14 85.00 63.86 93.10 94.44 93.42 74.74 50.00 68.50 71.43 80.00 74.42 74.34 66.67 72.37
Yetersiz 22.22 10.00 19.28 3.45 5.56 3.95 14.74 29.69 18.50 25.00 20.00 23.26 15.04 21.37 16.67
Yeterli 20.63 5.00 16.87 3.45 0.00 2.63 10.53 20.31 12.99 3.57 0.00 2.33 10.62 11.97 10.96
Kreş/Yuva Olanağı
Böyle Bir Hizmet Yok
95.16 100.00 96.43 91.38 94.44 92.11 90.63 95.38 91.83 85.19 86.67 85.71 91.15 95.00 92.16
Yetersiz 3.23 0.00 2.38 5.17 5.56 5.26 7.81 3.08 6.61 11.11 13.33 11.90 6.78 4.17 6.10
Yeterli 1.61 0.00 1.19 3.45 0.00 2.63 1.56 1.54 1.56 3.70 0.00 2.38 2.06 0.83 1.74
Ulaşım/Servis Hizmeti
Böyle Bir Hizmet Yok
92.31 95.65 93.18 91.53 88.89 90.91 91.10 77.27 87.55 82.14 78.57 80.95 90.67 82.64 88.58
Yetersiz 6.15 4.35 5.68 6.78 11.11 7.79 6.81 7.58 7.00 17.86 14.29 16.67 7.58 8.26 7.76
Yeterli 1.54 0.00 1.14 1.69 0.00 1.30 2.09 15.15 5.45 0.00 7.14 2.38 1.75 9.09 3.66
Dinlenme Tesislerinden Yararlandırma
Böyle Bir Hizmet Yok
75.81 100.00 81.93 62.71 72.22 64.94 71.28 67.16 70.20 75.00 73.33 74.42 70.92 74.38 71.83
Yetersiz 19.35 0.00 14.46 25.42 11.11 22.08 25.53 28.36 26.27 21.43 20.00 20.93 24.04 19.83 22.93
Yeterli 4.84 0.00 3.61 11.86 16.67 12.99 3.19 4.48 3.53 3.57 6.67 4.65 5.04 5.79 5.24
Lojman Olanakları
Böyle Bir Hizmet Yok
78.13 82.61 79.31 63.16 50.00 60.27 82.11 89.39 83.98 67.86 53.33 62.79 76.99 78.33 77.34
Yetersiz 17.19 17.39 17.24 31.58 50.00 35.62 16.32 10.61 14.84 28.57 40.00 32.56 20.06 20.83 20.26
Yeterli 4.69 0.00 3.45 5.26 0.00 4.11 1.58 0.00 1.17 3.57 6.67 4.65 2.95 0.83 2.40
Hizmet-İçi Eğitim Olanakları
Böyle Bir Hizmet Yok
17.46 27.27 20.00 12.50 12.50 12.50 10.53 17.46 12.25 14.29 13.33 13.95 12.46 18.10 13.91
Yetersiz 61.90 45.45 57.65 50.00 62.50 52.78 71.05 68.25 70.36 53.57 60.00 55.81 64.39 62.07 63.80
Yeterli 20.63 27.27 22.35 37.50 25.00 34.72 18.42 14.29 17.39 32.14 26.67 30.23 23.15 19.83 22.30
Verimli Bir Çalışma Ortamı
Böyle Bir Hizmet Yok
25.40 40.91 29.41 19.30 6.25 16.44 16.32 13.11 15.54 6.90 6.67 6.82 17.70 16.67 17.44
Yetersiz 68.25 45.45 62.35 64.91 87.50 69.86 61.05 60.66 60.96 68.97 80.00 72.73 63.72 64.04 63.80
Yeterli 6.35 13.64 8.24 15.79 6.25 13.70 22.63 26.23 23.51 24.14 13.33 20.45 18.58 19.30 18.76
Maaş/Ücret
Böyle Bir Hizmet Yok
11.11 13.64 11.76 6.90 0.00 5.56 1.57 1.69 1.60 0.00 0.00 0.00 4.12 3.64 4.00
Yetersiz 47.62 50.00 48.24 25.86 78.57 36.11 54.45 47.46 52.80 60.71 26.67 48.84 48.82 49.09 48.89
Yeterli 41.27 36.36 40.00 67.24 21.43 58.33 43.98 50.85 45.60 39.29 73.33 51.16 47.06 47.27 47.11
124
KOP Bölgesinde görüşülen tarımsal yayım personelinin yaptıkları iş ile ilgili
düşünceleri Çizelge 5.2.27a,b,c,d,e,f ile gösterilen değişik kriterlerle
değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çizelgeler incelendiğinde değişik kriterlerin ele
alındığı hususların genelinde Niğde ilindeki bayan tarımsal yayım personelleri dışında
erkek ve kadın tarımsal yayım personeli yaptıkları işten memnun olmadıkları
gözükmektedir. Özellikle bölgede tarımsal yayım personelinin yaptıkları iş ile ilgili hoş,
cazip vb gibi olumlu kriterlere olumlu cevap verme oranı %50’inin altında iken daha
çok yaptıkları işi hiç yoktan iyi, çoğundan iyi gibi tarif eden tarımsal yayım
personelinin daha fazla olduğu, yaptıkları işleri kötülemekten ziyade, basit olmayan,
yorucu, sıkıcı, koşuşturmalı ve gergin gibi tanımlarla daha fazla tanımladıkları
görülmektedir.
125
Çizelge 5.2.27a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Cazip
Evet 16.13 16.67 16.28 38.89 13.33 33.33 47.94 33.87 44.53 32.00 35.71 33.33 39.40 27.83 36.44
Hayır 61.29 62.50 61.63 33.33 53.33 37.68 40.21 46.77 41.80 44.00 28.57 38.46 43.28 48.70 44.67
Kararsızım 22.58 20.83 22.09 27.78 33.33 28.99 11.86 19.35 13.67 24.00 35.71 28.21 17.31 23.48 18.89
Tatmin edici
Evet 13.56 0.00 9.64 27.78 13.33 24.64 33.67 22.58 31.01 23.08 28.57 25.00 28.36 17.39 25.56
Hayır 62.71 79.17 67.47 51.85 53.33 52.17 55.10 62.90 56.98 57.69 21.43 45.00 56.12 60.00 57.11
Kararsızım 23.73 20.83 22.89 20.37 33.33 23.19 11.22 14.52 12.02 19.23 50.00 30.00 15.52 22.61 17.33
İyi
Evet 21.67 8.70 18.07 42.86 50.00 44.44 50.26 50.82 50.39 33.33 53.85 40.54 42.64 42.48 42.60
Hayır 51.67 43.48 49.40 26.79 37.50 29.17 33.16 29.51 32.28 37.50 0.00 24.32 35.74 30.09 34.30
Kararsızım 26.67 47.83 32.53 30.36 12.50 26.39 16.58 19.67 17.32 29.17 46.15 35.14 21.62 27.43 23.09
Yaratıcı
Evet 10.53 4.17 8.64 3.85 0.00 3.03 15.34 16.39 15.60 24.00 23.08 23.68 13.31 12.50 13.10
Hayır 70.18 62.50 67.90 59.62 78.57 63.64 77.25 65.57 74.40 76.00 38.46 63.16 73.07 63.39 70.57
Kararsızım 19.30 33.33 23.46 36.54 21.43 33.33 7.41 18.03 10.00 0.00 38.46 13.16 13.62 24.11 16.32
Monoton (rutin)
Evet 56.67 75.00 61.90 51.85 68.75 55.71 63.21 65.15 63.71 52.00 40.00 47.50 59.34 64.46 60.71
Hayır 33.33 12.50 27.38 35.19 31.25 34.29 31.09 27.27 30.12 44.00 46.67 45.00 33.13 27.27 31.57
Kararsızım 10.00 12.50 10.71 12.96 0.00 10.00 5.70 7.58 6.18 4.00 13.33 7.50 7.53 8.26 7.73
Saygın
Evet 10.17 16.67 12.05 20.75 18.75 20.29 26.94 25.81 26.67 28.00 26.67 27.50 23.03 23.08 23.04
Hayır 69.49 58.33 66.27 60.38 68.75 62.32 66.84 62.90 65.88 56.00 40.00 50.00 65.45 59.83 63.98
Kararsızım 20.34 25.00 21.69 18.87 12.50 17.39 6.22 11.29 7.45 16.00 33.33 22.50 11.52 17.09 12.98
Sıkıcı
Evet 38.33 45.83 40.48 22.64 50.00 28.36 42.71 32.26 40.16 24.00 14.29 20.51 37.27 35.09 36.71
Hayır 41.67 16.67 34.52 41.51 42.86 41.79 49.48 46.77 48.82 44.00 57.14 48.72 46.36 41.23 45.05
Kararsızım 20.00 37.50 25.00 35.85 7.14 29.85 7.81 20.97 11.02 32.00 28.57 30.77 16.36 23.68 18.24
Rahatsız
Evet 47.46 45.83 46.99 32.00 50.00 35.94 40.41 32.26 38.43 36.00 21.43 30.77 40.06 35.96 39.00
Hayır 28.81 25.00 27.71 46.00 14.29 39.06 48.19 54.84 49.80 44.00 50.00 46.15 44.04 42.98 43.76
Kararsızım 23.73 29.17 25.30 22.00 35.71 25.00 11.40 12.90 11.76 20.00 28.57 23.08 15.90 21.05 17.23
126
Çizelge 5.2.27b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Zevkli
Evet 18.33 21.74 19.28 29.09 57.14 34.78 36.27 31.67 35.18 36.00 38.46 36.84 31.83 33.64 32.28
Hayır 58.33 39.13 53.01 32.73 28.57 31.88 52.85 51.67 52.57 48.00 7.69 34.21 50.15 40.91 47.86
Kararsızım 23.33 39.13 27.71 38.18 14.29 33.33 10.88 16.67 12.25 16.00 53.85 28.95 18.02 25.45 19.86
Yararlı
Evet 20.69 29.17 23.17 38.46 28.57 36.36 42.19 38.71 41.34 34.62 69.23 46.15 37.20 38.94 37.64
Hayır 60.34 45.83 56.10 36.54 42.86 37.88 48.96 43.55 47.64 53.85 0.00 35.90 49.39 38.94 46.71
Kararsızım 18.97 25.00 20.73 25.00 28.57 25.76 8.85 17.74 11.02 11.54 30.77 17.95 13.41 22.12 15.65
Sağlıklı
Evet 11.86 16.67 13.25 23.53 35.71 26.15 30.00 26.23 29.08 20.00 26.67 22.50 24.92 25.44 25.06
Hayır 67.80 50.00 62.65 52.94 57.14 53.85 60.00 59.02 59.76 68.00 40.00 57.50 60.92 54.39 59.23
Kararsızım 20.34 33.33 24.10 23.53 7.14 20.00 10.00 14.75 11.16 12.00 33.33 20.00 14.15 20.18 15.72
İddialı
Evet 8.62 0.00 6.10 6.12 7.69 6.45 9.47 8.33 9.20 20.00 21.43 20.51 9.63 8.11 9.24
Hayır 72.41 70.83 71.95 69.39 69.23 69.35 82.63 73.33 80.40 68.00 35.71 56.41 77.64 67.57 75.06
Kararsızım 18.97 29.17 21.95 24.49 23.08 24.19 7.89 18.33 10.40 12.00 42.86 23.08 12.73 24.32 15.70
Başarı duygusu veren
Evet 10.34 8.33 9.76 17.65 14.29 16.92 19.90 23.33 20.72 44.00 40.00 42.50 19.69 21.24 20.09
Hayır 63.79 66.67 64.63 56.86 64.29 58.46 71.20 61.67 68.92 44.00 33.33 40.00 65.54 59.29 63.93
Kararsızım 25.86 25.00 25.61 25.49 21.43 24.62 8.90 15.00 10.36 12.00 26.67 17.50 14.77 19.47 15.98
Yorucu
Evet 46.77 50.00 47.67 46.15 66.67 50.75 67.88 60.32 66.02 50.00 66.67 55.26 59.16 59.65 59.28
Hayır 32.26 25.00 30.23 26.92 6.67 22.39 24.35 22.22 23.83 30.77 16.67 26.32 26.73 20.18 25.06
Kararsızım 20.97 25.00 22.09 26.92 26.67 26.87 7.77 17.46 10.16 19.23 16.67 18.42 14.11 20.18 15.66
Yapılacak çok iş
Evet 37.29 27.27 34.57 53.85 56.25 54.41 65.28 57.38 63.39 48.00 53.85 50.00 57.14 50.89 55.56
Hayır 33.90 36.36 34.57 19.23 37.50 23.53 25.91 19.67 24.41 36.00 23.08 31.58 27.05 25.89 26.76
Kararsızım 28.81 36.36 30.86 26.92 6.25 22.06 8.81 22.95 12.20 16.00 23.08 18.42 15.81 23.21 17.69
Engellerle dolu
Evet 62.71 66.67 63.86 61.54 80.00 65.67 66.84 65.08 66.40 60.00 57.14 58.97 64.72 66.38 65.16
Hayır 25.42 16.67 22.89 19.23 13.33 17.91 24.21 17.46 22.53 28.00 21.43 25.64 23.93 17.24 22.17
Kararsızım 11.86 16.67 13.25 19.23 6.67 16.42 8.95 17.46 11.07 12.00 21.43 15.38 11.35 16.38 12.67
Basit
Evet 27.12 8.70 21.95 17.65 6.67 15.15 24.21 18.33 22.80 20.00 13.33 17.50 23.38 14.16 21.00
Hayır 54.24 43.48 51.22 60.78 86.67 66.67 70.53 70.00 70.40 64.00 66.67 65.00 65.54 66.37 65.75
Kararsızım 18.64 47.83 26.83 21.57 6.67 18.18 5.26 11.67 6.80 16.00 20.00 17.50 11.08 19.47 13.24
Tekrara dayalı
Evet 50.00 62.50 53.66 62.75 68.75 64.18 70.68 62.71 68.80 52.00 37.50 46.34 64.31 60.00 63.18
Hayır 20.69 20.83 20.73 25.49 12.50 22.39 23.04 27.12 24.00 40.00 62.50 48.78 24.31 28.70 25.45
Kararsızım 29.31 16.67 25.61 11.76 18.75 13.43 6.28 10.17 7.20 8.00 0.00 4.88 11.38 11.30 11.36
127
Çizelge 5.2.27c. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Hoş
Evet 36.21 14.29 30.38 56.86 68.75 59.70 54.21 41.82 51.43 45.83 28.57 39.47 50.77 38.68 47.79
Hayır 48.28 42.86 46.84 33.33 12.50 28.36 34.74 40.00 35.92 33.33 28.57 31.58 36.84 34.91 36.36
Kararsız 15.52 42.86 22.78 9.80 18.75 11.94 11.05 18.18 12.65 20.83 42.86 28.95 12.38 26.42 15.85
İdeal
Evet 25.42 8.70 20.73 43.14 33.33 40.91 36.32 28.57 34.55 37.50 38.46 37.84 35.49 26.17 33.18
Hayır 50.85 47.83 50.00 37.25 26.67 34.85 49.47 46.43 48.78 50.00 46.15 48.65 47.84 43.93 46.87
Kararsız 23.73 43.48 29.27 19.61 40.00 24.24 14.21 25.00 16.67 12.50 15.38 13.51 16.67 29.91 19.95
İyi
Evet 42.11 31.82 39.24 62.00 80.00 66.15 60.11 67.86 61.89 52.00 58.33 54.05 56.56 60.95 57.65
Hayır 35.09 31.82 34.18 20.00 6.67 16.92 27.13 16.07 24.59 36.00 16.67 29.73 28.13 18.10 25.65
Kararsız 22.81 36.36 26.58 18.00 13.33 16.92 12.77 16.07 13.52 12.00 25.00 16.22 15.31 20.95 16.71
Zahmete değer
Evet 32.20 14.29 27.50 42.86 40.00 42.19 50.26 49.12 50.00 50.00 25.00 41.67 45.79 38.10 43.90
Hayır 42.37 33.33 40.00 24.49 33.33 26.56 40.74 36.84 39.84 25.00 41.67 30.56 37.38 36.19 37.09
Kararsız 25.42 52.38 32.50 32.65 26.67 31.25 8.99 14.04 10.16 25.00 33.33 27.78 16.82 25.71 19.01
Kabul edilebilir
Evet 44.83 40.91 43.75 64.00 75.00 66.67 62.37 71.93 64.61 50.00 88.89 60.00 58.44 67.31 60.61
Hayır 34.48 36.36 35.00 18.00 6.25 15.15 27.96 14.04 24.69 30.77 0.00 22.86 27.81 16.35 25.00
Kararsız 20.69 22.73 21.25 18.00 18.75 18.18 9.68 14.04 10.70 19.23 11.11 17.14 13.75 16.35 14.39
Kötü
Evet 33.33 27.27 31.65 15.69 0.00 12.12 22.34 15.79 20.82 33.33 10.00 26.47 24.06 15.38 21.93
Hayır 52.63 40.91 49.37 74.51 86.67 77.27 68.62 71.93 69.39 54.17 50.00 52.94 65.63 65.38 65.57
Kararsız 14.04 31.82 18.99 9.80 13.33 10.61 9.04 12.28 9.80 12.50 40.00 20.59 10.31 19.23 12.50
Zaman kaybı
Evet 29.82 36.36 31.65 22.45 13.33 20.31 26.46 21.05 25.20 20.83 16.67 19.44 26.02 22.64 25.18
Hayır 45.61 36.36 43.04 65.31 73.33 67.19 65.61 68.42 66.26 58.33 58.33 58.33 61.44 61.32 61.41
Kararsız 24.56 27.27 25.32 12.24 13.33 12.50 7.94 10.53 8.54 20.83 25.00 22.22 12.54 16.04 13.41
Arzu edilmeyen
Evet 38.60 28.57 35.90 18.37 6.67 15.63 28.57 33.33 29.67 33.33 8.33 25.00 29.15 25.71 28.30
Hayır 43.86 33.33 41.03 59.18 66.67 60.94 60.32 52.63 58.54 54.17 66.67 58.33 56.74 52.38 55.66
Kararsız 17.54 38.10 23.08 22.45 26.67 23.44 11.11 14.04 11.79 12.50 25.00 16.67 14.11 21.90 16.04
Çoğunda kötü
Evet 28.57 33.33 29.87 22.45 14.29 20.63 31.18 22.81 29.22 29.17 10.00 23.53 29.21 22.55 27.58
Hayır 46.43 33.33 42.86 59.18 64.29 60.32 60.75 63.16 61.32 54.17 70.00 58.82 57.46 57.84 57.55
Kararsız 25.00 33.33 27.27 18.37 21.43 19.05 8.06 14.04 9.47 16.67 20.00 17.65 13.33 19.61 14.87
128
Çizelge 5.2.27d. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Üstün
Evet 9.09 0.00 6.58 22.45 0.00 17.19 24.60 15.79 22.54 25.00 11.11 21.21 21.59 9.80 18.71
Hayır 69.09 28.57 57.89 55.10 80.00 60.94 64.71 70.18 65.98 54.17 44.44 51.52 63.17 60.78 62.59
Kararsız 21.82 71.43 35.53 22.45 20.00 21.88 10.70 14.04 11.48 20.83 44.44 27.27 15.24 29.41 18.71
Çoğundan iyi
Evet 48.28 26.09 41.98 56.00 100.00 65.63 65.24 57.89 63.52 41.67 66.67 50.00 58.93 57.55 58.59
Hayır 32.76 26.09 30.86 26.00 0.00 20.31 26.74 26.32 26.64 45.83 0.00 30.56 29.15 19.81 26.82
Kararsız 18.97 47.83 27.16 18.00 0.00 14.06 8.02 15.79 9.84 12.50 33.33 19.44 11.91 22.64 14.59
Beni hoşnut eden
Evet 29.31 13.64 25.00 36.00 28.57 34.38 44.92 33.33 42.32 33.33 30.00 32.35 39.81 28.00 36.99
Hayır 48.28 36.36 45.00 44.00 50.00 45.31 41.18 40.74 41.08 41.67 20.00 35.29 42.95 39.00 42.00
Kararsız 22.41 50.00 30.00 20.00 21.43 20.31 13.90 25.93 16.60 25.00 50.00 32.35 17.24 33.00 21.00
Mükemmel
Evet 8.93 4.55 7.69 14.29 14.29 14.29 12.97 14.29 13.28 20.83 8.33 16.67 13.06 11.54 12.68
Hayır 69.64 45.45 62.82 53.06 71.43 57.14 72.97 66.07 71.37 62.50 83.33 69.44 68.47 64.42 67.46
Kararsız 21.43 50.00 29.49 32.65 14.29 28.57 14.05 19.64 15.35 16.67 8.33 13.89 18.47 24.04 19.86
Zevkli
Evet 29.31 13.64 25.00 31.37 57.14 36.92 37.43 35.71 37.04 45.83 33.33 41.67 35.63 33.65 35.14
Hayır 43.10 31.82 40.00 35.29 14.29 30.77 48.13 37.50 45.68 29.17 33.33 30.56 43.75 32.69 41.04
Kararsız 27.59 54.55 35.00 33.33 28.57 32.31 14.44 26.79 17.28 25.00 33.33 27.78 20.63 33.65 23.82
Nahoş
Evet 23.21 19.05 22.08 30.61 7.14 25.40 24.19 19.64 23.14 16.67 25.00 19.44 24.44 18.45 22.97
Hayır 55.36 38.10 50.65 51.02 78.57 57.14 61.29 55.36 59.92 62.50 50.00 58.33 58.73 54.37 57.66
Kararsız 21.43 42.86 27.27 18.37 14.29 17.46 14.52 25.00 16.94 20.83 25.00 22.22 16.83 27.18 19.38
Yetersiz
Evet 46.43 40.91 44.87 35.29 42.86 36.92 47.31 49.12 47.74 41.67 45.45 42.86 44.79 46.15 45.13
Hayır 33.93 9.09 26.92 43.14 42.86 43.08 40.86 36.84 39.92 45.83 27.27 40.00 40.38 30.77 38.00
Kararsız 19.64 50.00 28.21 21.57 14.29 20.00 11.83 14.04 12.35 12.50 27.27 17.14 14.83 23.08 16.86
Berbat
Evet 16.95 31.82 20.99 24.49 7.14 20.63 18.28 9.09 16.18 25.00 0.00 16.67 19.50 12.62 17.81
Hayır 52.54 31.82 46.91 59.18 78.57 63.49 70.43 76.36 71.78 54.17 83.33 63.89 64.15 67.96 65.08
Kararsız 30.51 36.36 32.10 16.33 14.29 15.87 11.29 14.55 12.03 20.83 16.67 19.44 16.35 19.42 17.10
İşe yaramaz
Evet 21.05 27.27 22.78 16.33 7.14 14.29 18.28 12.07 16.80 16.67 8.33 13.89 18.35 14.15 17.30
Hayır 56.14 36.36 50.63 59.18 64.29 60.32 70.43 68.97 70.08 54.17 75.00 61.11 64.87 62.26 64.22
Kararsız 22.81 36.36 26.58 24.49 28.57 25.40 11.29 18.97 13.11 29.17 16.67 25.00 16.77 23.58 18.48
129
Çizelge 5.2.27e. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Sakin
Evet 20.69 22.73 21.25 30.77 6.67 25.37 23.16 14.52 21.03 8.00 28.57 15.38 22.77 16.81 21.23
Hayır 63.79 50.00 60.00 55.77 86.67 62.69 68.42 64.52 67.46 80.00 50.00 69.23 66.46 62.83 65.53
Kararsız 15.52 27.27 18.75 13.46 6.67 11.94 8.42 20.97 11.51 12.00 21.43 15.38 10.77 20.35 13.24
Çılgın
Evet 17.54 4.76 14.10 11.76 7.69 10.94 15.10 9.68 13.78 16.00 0.00 10.26 15.08 7.27 13.10
Hayır 61.40 61.90 61.54 72.55 69.23 71.88 73.44 72.58 73.23 52.00 78.57 61.54 69.54 70.91 69.89
Kararsız 21.05 33.33 24.36 15.69 23.08 17.19 11.46 17.74 12.99 32.00 21.43 28.21 15.38 21.82 17.01
Kontrolüm altında
Evet 32.14 30.43 31.65 28.85 14.29 25.76 50.26 39.68 47.64 44.00 61.54 50.00 43.21 37.17 41.65
Hayır 42.86 39.13 41.77 50.00 71.43 54.55 40.31 38.10 39.76 52.00 15.38 39.47 43.21 39.82 42.33
Kararsız 25.00 30.43 26.58 21.15 14.29 19.70 9.42 22.22 12.60 4.00 23.08 10.53 13.58 23.01 16.02
Pürüzsüz
Evet 7.14 0.00 5.13 11.76 6.67 10.61 6.77 6.67 6.75 16.00 7.14 12.82 8.33 5.41 7.59
Hayır 73.21 54.55 67.95 72.55 80.00 74.24 76.04 73.33 75.40 76.00 57.14 69.23 75.00 68.47 73.33
Kararsız 19.64 45.45 26.92 15.69 13.33 15.15 17.19 20.00 17.86 8.00 35.71 17.95 16.67 26.13 19.08
Koşuşturmalı
Evet 56.45 45.45 53.57 60.38 87.50 66.67 78.35 61.67 74.41 76.92 37.50 61.90 71.34 58.77 68.15
Hayır 35.48 36.36 35.71 30.19 6.25 24.64 15.98 26.67 18.50 19.23 31.25 23.81 22.09 26.32 23.16
Kararsız 8.06 18.18 10.71 9.43 6.25 8.70 5.67 11.67 7.09 3.85 31.25 14.29 6.57 14.91 8.69
Gerilimli
Evet 63.49 69.57 65.12 50.98 71.43 55.38 56.54 50.00 54.98 73.08 40.00 60.98 58.31 55.36 57.56
Hayır 23.81 13.04 20.93 31.37 21.43 29.23 36.13 41.67 37.45 23.08 40.00 29.27 32.02 33.04 32.28
Kararsız 12.70 17.39 13.95 17.65 7.14 15.38 7.33 8.33 7.57 3.85 20.00 9.76 9.67 11.61 10.16
Rahat
Evet 18.64 4.55 14.81 19.61 21.43 20.00 29.02 19.67 26.77 20.00 14.29 17.95 25.00 16.22 22.78
Hayır 59.32 63.64 60.49 50.98 71.43 55.38 57.51 60.66 58.27 60.00 35.71 51.28 57.01 59.46 57.63
Kararsız 22.03 31.82 24.69 29.41 7.14 24.62 13.47 19.67 14.96 20.00 50.00 30.77 17.99 24.32 19.59
Rahatsız edici
Evet 38.60 27.27 35.44 27.45 21.43 26.15 32.46 17.74 28.85 53.85 7.14 37.50 34.46 18.75 30.43
Hayır 35.09 31.82 34.18 54.90 42.86 52.31 56.54 64.52 58.50 38.46 71.43 50.00 51.08 56.25 52.40
Kararsız 26.32 40.91 30.38 17.65 35.71 21.54 10.99 17.74 12.65 7.69 21.43 12.50 14.46 25.00 17.16
Baskı yaratan
Evet 61.02 52.17 58.54 47.06 64.29 50.77 52.88 41.67 50.20 73.08 26.67 56.10 55.05 44.64 52.39
Hayır 23.73 17.39 21.95 31.37 28.57 30.77 31.41 40.00 33.47 15.38 46.67 26.83 28.75 34.82 30.30
Kararsız 15.25 30.43 19.51 21.57 7.14 18.46 15.71 18.33 16.33 11.54 26.67 17.07 16.21 20.54 17.31
Kesintiye uğrayan
Evet 47.37 45.45 46.84 41.18 46.15 42.19 50.26 49.15 50.00 52.00 16.67 40.54 48.46 44.34 47.44
Hayır 28.07 18.18 25.32 37.25 30.77 35.94 33.51 35.59 34.00 36.00 41.67 37.84 33.33 32.08 33.02
Kararsız 24.56 36.36 27.85 21.57 23.08 21.88 16.23 15.25 16.00 12.00 41.67 21.62 18.21 23.58 19.53
130
Çizelge 5.2.27f. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Çekişmeli
Evet 26.79 26.09 26.58 27.45 53.33 33.33 25.65 23.33 25.10 24.00 27.27 25.00 26.01 28.44 26.62
Hayır 51.79 43.48 49.37 50.98 40.00 48.48 59.69 60.00 59.76 48.00 54.55 50.00 56.04 53.21 55.32
Kararsız 21.43 30.43 24.05 21.57 6.67 18.18 14.66 16.67 15.14 28.00 18.18 25.00 17.96 18.35 18.06
Huzurlu
Evet 25.86 18.18 23.75 19.61 7.14 16.92 35.42 34.43 35.18 24.00 33.33 27.03 30.37 27.52 29.66
Hayır 55.17 54.55 55.00 54.90 78.57 60.00 48.44 42.62 47.04 56.00 16.67 43.24 51.23 46.79 50.11
Kararsız 18.97 27.27 21.25 25.49 14.29 23.08 16.15 22.95 17.79 20.00 50.00 29.73 18.40 25.69 20.23
Başımdan aşkın
Evet 39.66 22.73 35.00 33.33 60.00 39.39 47.62 40.00 45.78 52.00 18.18 41.67 44.27 37.04 42.46
Hayır 36.21 40.91 37.50 49.02 33.33 45.45 39.15 40.00 39.36 40.00 27.27 36.11 40.25 37.96 39.68
Kararsız 24.14 36.36 27.50 17.65 6.67 15.15 13.23 20.00 14.86 8.00 54.55 22.22 15.48 25.00 17.87
Zorlayıcı
Evet 55.17 26.09 46.91 35.29 20.00 31.82 49.74 43.55 48.22 60.00 27.27 50.00 49.23 35.14 45.64
Hayır 27.59 34.78 29.63 45.10 53.33 46.97 40.84 40.32 40.71 28.00 45.45 33.33 38.15 41.44 38.99
Kararsız 17.24 39.13 23.46 19.61 26.67 21.21 9.42 16.13 11.07 12.00 27.27 16.67 12.62 23.42 15.37
Stres yaratıcı şeyler içeren
Evet 66.67 69.57 67.44 50.98 42.86 49.23 68.75 63.33 67.46 80.77 38.46 66.67 66.57 59.09 64.71
Hayır 19.05 17.39 18.60 31.37 50.00 35.38 23.44 23.33 23.41 11.54 23.08 15.38 22.89 25.45 23.53
Kararsız 14.29 13.04 13.95 17.65 7.14 15.38 7.81 13.33 9.13 7.69 38.46 17.95 10.54 15.45 11.76
Asap bozucu
Evet 66.10 54.55 62.96 47.06 28.57 43.08 40.31 40.00 40.24 61.54 18.18 48.65 47.71 39.25 45.62
Hayır 16.95 22.73 18.52 31.37 57.14 36.92 47.64 40.00 45.82 19.23 36.36 24.32 37.31 38.32 37.56
Kararsız 16.95 22.73 18.52 21.57 14.29 20.00 12.04 20.00 13.94 19.23 45.45 27.03 14.98 22.43 16.82
Çok şey talep eden
Evet 58.33 13.64 46.34 45.10 64.29 49.23 63.16 56.45 61.51 61.54 33.33 52.63 59.33 46.36 56.06
Hayır 21.67 45.45 28.05 35.29 28.57 33.85 26.32 29.03 26.98 23.08 41.67 28.95 26.61 33.64 28.38
Kararsız 20.00 40.91 25.61 19.61 7.14 16.92 10.53 14.52 11.51 15.38 25.00 18.42 14.07 20.00 15.56
Gereğinde fazla stresli
Evet 52.46 31.82 46.99 41.18 50.00 43.08 50.26 44.26 48.81 61.54 16.67 47.37 50.15 39.45 47.49
Hayır 22.95 36.36 26.51 33.33 28.57 32.31 38.74 34.43 37.70 19.23 41.67 26.32 33.43 34.86 33.79
Kararsız 24.59 31.82 26.51 25.49 21.43 24.62 10.99 21.31 13.49 19.23 41.67 26.32 16.41 25.69 18.72
131
Bölgedeki tarımsal yayım personelinin yaptıkları işte yükselme bir diğer deyişle
terfi olanakları konusundaki düşünceleri aslında çalışmalarında motivasyonu sağlama
ve ilerleme olanaklarını düşünerek hareket etme kabiliyetlerini ortaya koyma
açısından önem taşımaktadır. İş yaşamında insanların yaptıkları işlerindeki başarıyı
yakalama ve bununda ödüllendirilmesi motivasyonun ve performansın artması
açısından önemlidir. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin yaptıkları işteki terfi
olanakları hakkındaki düşüncelerin daha çok olumsuz ifadelerle gösterildiği
görülmektedir. Bu nedenle tarımsal yayım personelinin yaptıkları işte en iyisini
yapsalar bile ileride terfi konusunda adaletli bir yapının olmadığı ve bu nedenle
yaptıkları işte yükselme ve terfi olanaklarının sınırlı olduğunu belirtmişlerdir (Çizelge
5.2.28.).
Bir diğer ele alınan husus ise yapılan işe karşılık elde edilen gelirdir. Gelir
yapılan işte motivasyonu sağlayıcı en önemli unsurların başında gelmektedir. İyi bir
gelir imkanına sahip olmayan personelin yaptıkları işte maksimum performansın elde
edilmesini beklemek yanlış olur. Yapılan işe karşılık hakkedilen gelir tarımsal yayım
çalışmaları açısından düşünüldüğünde bölgede tarımsal yayım çalışmalarının
etkinliğini arttırmada önemli bir araç olacaktır. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin
aldıkları ücretler ile ilgili düşünceleri Çizelge 5.2.29.’da sunulmuştur. Çizelge
incelendiğinde tarımsal yayım personelinin yeterli seviyede ücret aldıkları konusunda
genel bir kanaat oluştuğu görülmektedir. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin
yarsından fazlası yapılan işe karşılık normal bir ücret aldıklarının ve bu ücretin normal
bir yaşam standardını sağlama açısından yeterli olduğunu belirtmişlerdir.
132
Çizelge 5.2.28. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Terfi Olanakları Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Terfi Olanakları iyi
Evet 8.93 4.55 7.69 8.16 0.00 6.45 3.63 3.33 3.56 7.69 30.77 15.38 5.56 6.48 5.79
Hayır 87.50 77.27 84.62 85.71 100.00 88.71 91.19 90.00 90.91 76.92 69.23 74.36 88.58 86.11 87.96
Kararsız 3.57 18.18 7.69 6.12 0.00 4.84 5.18 6.67 5.53 15.38 0.00 10.26 5.86 7.41 6.25
Yeteneğe göre terfi
Evet 7.27 8.70 7.69 2.08 16.67 5.00 4.19 3.23 3.95 4.00 0.00 2.86 4.39 5.61 4.69
Hayır 87.27 73.91 83.33 89.58 83.33 88.33 88.48 88.71 88.54 72.00 90.00 77.14 87.15 85.05 86.62
Kararsız 5.45 17.39 8.97 8.33 0.00 6.67 7.33 8.06 7.51 24.00 10.00 20.00 8.46 9.35 8.69
Düzenli terfiler
Evet 9.09 8.70 8.97 6.38 8.33 6.78 3.80 8.93 5.00 4.00 0.00 2.86 5.14 7.92 5.83
Hayır 76.36 82.61 78.21 76.60 91.67 79.66 84.78 73.21 82.08 68.00 100.00 77.14 80.71 80.20 80.58
Kararsız 14.55 8.70 12.82 17.02 0.00 13.56 11.41 17.86 12.92 28.00 0.00 20.00 14.15 11.88 13.59
Terfi olasılığı oldukça iyi
Evet 7.27 8.70 7.69 2.13 7.69 3.33 2.72 3.39 2.88 8.00 10.00 8.57 3.86 5.71 4.33
Hayır 83.64 78.26 82.05 80.85 92.31 83.33 90.76 83.05 88.89 76.00 90.00 80.00 86.82 83.81 86.06
Kararsız 9.09 13.04 10.26 17.02 0.00 13.33 6.52 13.56 8.23 16.00 0.00 11.43 9.32 10.48 9.62
Terfi olanakları sınırlı
Evet 75.93 60.87 71.43 76.92 80.00 77.61 81.77 70.49 79.05 53.85 81.82 62.16 77.78 70.91 76.04
Hayır 20.37 34.78 24.68 17.31 13.33 16.42 14.06 21.31 15.81 34.62 18.18 29.73 17.28 22.73 18.66
Kararsız 3.70 4.35 3.90 5.77 6.67 5.97 4.17 8.20 5.14 11.54 0.00 8.11 4.94 6.36 5.30
Geleceği olmayan iş
Evet 38.60 26.09 35.00 45.83 25.00 41.67 44.50 48.33 45.42 32.00 45.45 36.11 42.68 40.57 42.15
Hayır 43.86 43.48 43.75 35.42 75.00 43.33 45.55 36.67 43.43 48.00 36.36 44.44 43.93 42.45 43.56
Kararsız 17.54 30.43 21.25 18.75 0.00 15.00 9.95 15.00 11.16 20.00 18.18 19.44 13.40 16.98 14.29
Yükselme şansı yok
Evet 67.80 58.33 65.06 71.15 85.71 74.24 80.53 82.81 81.10 66.67 85.71 73.68 75.69 78.45 76.42
Hayır 27.12 25.00 26.51 23.08 7.14 19.70 12.63 12.50 12.60 16.67 7.14 13.16 17.23 13.79 16.33
Kararsız 5.08 16.67 8.43 5.77 7.14 6.06 6.84 4.69 6.30 16.67 7.14 13.16 7.08 7.76 7.26
Adil olmayan terfi politikası
Evet 68.97 43.48 61.73 53.19 92.31 61.67 75.53 60.00 71.77 55.56 63.64 57.89 69.38 60.75 67.21
Hayır 17.24 34.78 22.22 25.53 7.69 21.67 14.36 26.67 17.34 29.63 9.09 23.68 17.81 24.30 19.44
Kararsız 13.79 21.74 16.05 21.28 0.00 16.67 10.11 13.33 10.89 14.81 27.27 18.42 12.81 14.95 13.35
Seyrek verilen terfiler
Evet 47.27 21.74 39.74 36.17 61.54 41.67 53.51 30.91 48.33 33.33 40.00 35.29 48.23 33.66 44.66
Hayır 23.64 65.22 35.90 42.55 38.46 41.67 31.89 49.09 35.83 45.83 30.00 41.18 33.12 49.50 37.14
Kararsız 29.09 13.04 24.36 21.28 0.00 16.67 14.59 20.00 15.83 20.83 30.00 23.53 18.65 16.83 18.20
133
Çizelge 5.2.29. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Aldıkları Ücret Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Normal harcamalar için yeterli gelir
Evet 64.41 52.38 61.25 72.00 50.00 67.19 70.26 80.00 72.69 59.26 66.67 61.90 68.58 69.57 68.83
Hayır 28.81 28.57 28.75 16.00 35.71 20.31 26.67 15.38 23.85 33.33 20.00 28.57 25.98 20.87 24.66
Kararsız 6.78 19.05 10.00 12.00 14.29 12.50 3.08 4.62 3.46 7.41 13.33 9.52 5.44 9.57 6.50
Geliri iyi
Evet 24.56 40.91 29.11 47.92 26.67 42.86 37.82 41.07 38.55 28.00 42.86 33.33 36.22 39.25 36.98
Hayır 57.89 31.82 50.63 25.00 60.00 33.33 49.22 33.93 45.78 64.00 21.43 48.72 48.30 35.51 45.12
Kararsız 17.54 27.27 20.25 27.08 13.33 23.81 12.95 25.00 15.66 8.00 35.71 17.95 15.48 25.23 17.91
Adil
Evet 25.86 34.78 28.40 43.75 25.00 40.00 27.69 34.48 29.25 28.00 53.33 37.50 29.75 36.11 31.34
Hayır 58.62 43.48 54.32 37.50 66.67 43.33 64.62 53.45 62.06 60.00 46.67 55.00 59.20 51.85 57.37
Kararsız 15.52 21.74 17.28 18.75 8.33 16.67 7.69 12.07 8.70 12.00 0.00 7.50 11.04 12.04 11.29
Lüks sağlayıcı gelir
Evet 3.57 0.00 2.56 4.26 16.67 6.78 5.13 1.69 4.33 4.00 0.00 2.78 4.64 2.88 4.22
Hayır 89.29 72.73 84.62 85.11 75.00 83.05 90.77 91.53 90.94 92.00 90.91 91.67 89.78 85.58 88.76
Kararsız 7.14 27.27 12.82 10.64 8.33 10.17 4.10 6.78 4.72 4.00 9.09 5.56 5.57 11.54 7.03
Kıt kanaat geçin diren
Evet 26.32 27.27 26.58 19.15 25.00 20.34 29.74 22.03 27.95 46.15 25.00 39.47 28.92 23.81 27.67
Hayır 52.63 54.55 53.16 63.83 66.67 64.41 63.08 71.19 64.96 46.15 50.00 47.37 60.00 64.76 61.16
Kararsız 21.05 18.18 20.25 17.02 8.33 15.25 7.18 6.78 7.09 7.69 25.00 13.16 11.08 11.43 11.16
Garantisi olmayan
Evet 16.07 9.09 14.10 8.70 0.00 7.02 16.58 11.86 15.48 24.00 0.00 16.67 15.94 8.74 14.18
Hayır 67.86 72.73 69.23 82.61 90.91 84.21 78.24 83.05 79.37 68.00 100.00 77.78 76.25 83.50 78.01
Kararsız 16.07 18.18 16.67 8.70 9.09 8.77 5.18 5.08 5.16 8.00 0.00 5.56 7.81 7.77 7.80
Hak ettiğimizden az
Evet 57.14 31.82 50.00 23.40 75.00 33.90 56.48 49.18 54.72 52.00 18.18 41.67 51.40 45.28 49.88
Hayır 26.79 36.36 29.49 51.06 25.00 45.76 34.20 36.07 34.65 36.00 63.64 44.44 35.51 37.74 36.07
Kararsız 16.07 31.82 20.51 25.53 0.00 20.34 9.33 14.75 10.63 12.00 18.18 13.89 13.08 16.98 14.05
Kötü
Evet 28.07 9.09 22.78 13.04 50.00 20.69 27.32 12.07 23.81 44.00 10.00 34.29 26.71 15.69 24.06
Hayır 57.89 68.18 60.76 73.91 41.67 67.24 65.98 79.31 69.05 40.00 70.00 48.57 63.66 71.57 65.57
Kararsız 14.04 22.73 16.46 13.04 8.33 12.07 6.70 8.62 7.14 16.00 20.00 17.14 9.63 12.75 10.38
Yapılan iş için yetersiz
Evet 58.18 33.33 51.32 20.83 76.92 32.79 52.85 46.55 51.39 44.00 20.00 37.14 48.29 45.10 47.52
Hayır 20.00 33.33 23.68 54.17 23.08 47.54 35.23 39.66 36.25 24.00 60.00 34.29 34.58 38.24 35.46
Kararsız 21.82 33.33 25.00 25.00 0.00 19.67 11.92 13.79 12.35 32.00 20.00 28.57 17.13 16.67 17.02
134
Araştırma bölgesinde tarımsal yayım personelinin yaptıkları iş ve çalışma
koşullarını değerlendirmeleri yanında çalıştıkları mesai arkadaşlarını da
değerlendirmeleri istenmiştir. Yapılan analiz sonucunda bölgede tarımsal yayım
personelinin kendi çalışma arkadaşlarını yeterli bulma durumlarını gösteren pozitif
düşünceler ve yeterli bulmadıklarını gösteren negatif düşüncelere karşı verdikleri
cevaplar hemen hemen yarı yarıyadır. Yani bölgedeki tarımsal yayım personelleri
kendi çalışma arkadaşlarından ne çok memnun nede çok şikayetçilerdir. Buda
bölgede tarımsal yayım personeli arasında daha fazla iletişimin oluşması, birbirlerini
daha fazla destekleyecekleri ve ortak yapabilecekleri çalışmaların oluşturulması
bölgede tarımsal yayım faaliyetlerinin etkinliğini arttırmada önemli bir araç olabilir
(Çizelge 5.2.30a ve Çizelge 5.2.30b).
135
Çizelge 5.2.30.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Birlikte Olduğu Kişiler Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
İlham verici
Evet 22.41 13.04 19.75 20.37 13.33 18.84 32.98 26.56 31.37 20.00 30.77 23.68 28.05 22.61 26.64
Hayır 60.34 52.17 58.02 57.41 73.33 60.87 55.50 64.06 57.65 72.00 61.54 68.42 57.93 62.61 59.14
Kararsız 17.24 34.78 22.22 22.22 13.33 20.29 11.52 9.38 10.98 8.00 7.69 7.89 14.02 14.78 14.22
Yardımsever
Evet 52.46 19.05 43.90 48.08 41.18 46.38 70.83 68.25 70.20 57.69 71.43 62.50 62.84 55.65 60.99
Hayır 24.59 33.33 26.83 26.92 41.18 30.43 20.31 23.81 21.18 34.62 14.29 27.50 23.26 26.96 24.22
Kararsız 22.95 47.62 29.27 25.00 17.65 23.19 8.85 7.94 8.63 7.69 14.29 10.00 13.90 17.39 14.80
Sorumlu
Evet 43.33 9.09 34.15 45.28 43.75 44.93 60.94 61.29 61.02 34.62 64.29 45.00 53.17 49.12 52.13
Hayır 33.33 40.91 35.37 30.19 50.00 34.78 26.56 20.97 25.20 42.31 21.43 35.00 29.61 28.95 29.44
Kararsız 23.33 50.00 30.49 24.53 6.25 20.29 12.50 17.74 13.78 23.08 14.29 20.00 17.22 21.93 18.43
Hızlı
Evet 28.07 9.09 22.78 30.77 20.00 28.36 44.21 38.98 42.97 42.31 53.85 46.15 39.08 32.11 37.33
Hayır 45.61 54.55 48.10 44.23 66.67 49.25 39.47 35.59 38.55 42.31 30.77 38.46 41.54 43.12 41.94
Kararsız 26.32 36.36 29.11 25.00 13.33 22.39 16.32 25.42 18.47 15.38 15.38 15.38 19.38 24.77 20.74
Akıllı
Evet 45.61 23.81 39.74 32.08 41.18 34.29 69.47 52.54 65.46 48.00 41.67 45.95 57.54 44.04 54.15
Hayır 24.56 28.57 25.64 33.96 23.53 31.43 20.00 18.64 19.68 32.00 41.67 35.14 24.00 23.85 23.96
Kararsız 29.82 47.62 34.62 33.96 35.29 34.29 10.53 28.81 14.86 20.00 16.67 18.92 18.46 32.11 21.89
Faal (aktif)
Evet 39.66 13.64 32.50 32.69 25.00 30.88 50.26 41.38 48.19 40.00 50.00 43.24 44.79 34.26 42.17
Hayır 34.48 40.91 36.25 34.62 43.75 36.76 37.17 29.31 35.34 40.00 41.67 40.54 36.50 35.19 36.18
Kararsız 25.86 45.45 31.25 32.69 31.25 32.35 12.57 29.31 16.47 20.00 8.33 16.22 18.71 30.56 21.66
Sadık
Evet 40.00 14.29 32.89 30.77 37.50 32.35 52.63 37.93 49.19 28.00 50.00 35.14 45.03 34.58 42.42
Hayır 34.55 38.10 35.53 34.62 56.25 39.71 32.63 36.21 33.47 44.00 41.67 43.24 34.16 40.19 35.66
Kararsız 25.45 47.62 31.58 34.62 6.25 27.94 14.74 25.86 17.34 28.00 8.33 21.62 20.81 25.23 21.91
Zeki
Evet 42.11 18.18 35.44 38.89 37.50 38.57 64.55 45.76 60.08 42.31 53.85 46.15 54.60 40.00 50.92
Hayır 35.09 45.45 37.97 25.93 25.00 25.71 21.16 25.42 22.18 34.62 30.77 33.33 25.46 30.00 26.61
Kararsız 22.81 36.36 26.58 35.19 37.50 35.71 14.29 28.81 17.74 23.08 15.38 20.51 19.94 30.00 22.48
136
Çizelge 5.2.30b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Birlikte Olduğu Kişiler Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Çok konuşan
Evet 34.48 33.33 34.18 26.42 53.33 32.35 36.32 45.90 38.65 32.00 71.43 46.15 34.05 47.75 37.53
Hayır 36.21 28.57 34.18 41.51 40.00 41.18 51.58 37.70 48.21 52.00 28.57 43.59 47.24 35.14 44.16
Kararsız 29.31 38.10 31.65 32.08 6.67 26.47 12.11 16.39 13.15 16.00 0.00 10.26 18.71 17.12 18.31
Tembel
Evet 19.64 19.05 19.48 28.30 38.46 30.30 26.18 15.52 23.69 20.00 33.33 24.32 24.92 21.15 24.01
Hayır 50.00 28.57 44.16 41.51 30.77 39.39 62.30 62.07 62.25 56.00 58.33 56.76 56.31 50.96 55.01
Kararsız 30.36 52.38 36.36 30.19 30.77 30.30 11.52 22.41 14.06 24.00 8.33 18.92 18.77 27.88 20.98
Tatsız
Evet 25.00 19.05 23.38 21.15 46.67 26.87 27.23 24.56 26.61 24.00 33.33 27.03 25.62 27.62 26.11
Hayır 50.00 28.57 44.16 38.46 33.33 37.31 59.69 52.63 58.06 44.00 50.00 45.95 53.40 44.76 51.28
Kararsız 25.00 52.38 32.47 40.38 20.00 35.82 13.09 22.81 15.32 32.00 16.67 27.03 20.99 27.62 22.61
Dünyası sınırlı
Evet 46.43 45.45 46.15 33.96 66.67 41.18 51.31 36.67 47.81 46.15 33.33 42.11 47.24 42.20 45.98
Hayır 30.36 13.64 25.64 39.62 26.67 36.76 37.17 28.33 35.06 30.77 58.33 39.47 35.89 28.44 34.02
Kararsız 23.21 40.91 28.21 26.42 6.67 22.06 11.52 35.00 17.13 23.08 8.33 18.42 16.87 29.36 20.00
İnatçı
Evet 35.71 31.82 34.62 32.69 60.00 38.81 37.37 27.59 35.08 40.00 25.00 35.14 36.53 32.71 35.58
Hayır 30.36 18.18 26.92 34.62 26.67 32.84 45.79 43.10 45.16 36.00 66.67 45.95 40.56 38.32 40.00
Kararsız 33.93 50.00 38.46 32.69 13.33 28.36 16.84 29.31 19.76 24.00 8.33 18.92 22.91 28.97 24.42
Sıkıcı
Evet 34.55 43.48 37.18 43.40 50.00 44.93 31.41 32.26 31.62 28.00 41.67 32.43 33.64 38.05 34.78
Hayır 47.27 17.39 38.46 33.96 37.50 34.78 60.21 53.23 58.50 56.00 33.33 48.65 53.40 41.59 50.34
Kararsız 18.18 39.13 24.36 22.64 12.50 20.29 8.38 14.52 9.88 16.00 25.00 18.92 12.96 20.35 14.87
Yavaş
Evet 44.64 47.83 45.57 46.15 50.00 47.06 36.51 34.43 36.00 44.00 33.33 40.54 40.06 39.29 39.86
Hayır 35.71 17.39 30.38 32.69 31.25 32.35 52.91 50.82 52.40 40.00 58.33 45.95 45.65 41.96 44.70
Kararsız 19.64 34.78 24.05 21.15 18.75 20.59 10.58 14.75 11.60 16.00 8.33 13.51 14.29 18.75 15.44
Kolay düşman olan
Evet 38.60 42.86 39.74 33.33 56.25 38.57 25.65 34.43 27.78 25.00 38.46 29.73 29.14 39.64 31.81
Hayır 42.11 23.81 37.18 44.44 37.50 42.86 63.35 50.82 60.32 50.00 53.85 51.35 55.52 44.14 52.63
Kararsız 19.30 33.33 23.08 22.22 6.25 18.57 10.99 14.75 11.90 25.00 7.69 18.92 15.34 16.22 15.56
137
Araştırma bölgesinde tarımsal yayım personelinin kurum yöneticileri
hakkındaki düşünceleri Çizelge 5.2.31a ve Çizelge 5.2.31b’de sunulmuştur.
Çizelgeler incelendiğinde tarımsal yayım personelinin kendi yöneticileri hakkındaki
düşünceleri çoğunlukla olumlu olup, yöneticilerini güncel, ölçülü, dikkatli davranan,
zeki ve işi iyi bilir diyen personelin oranı yarıdan fazladır. Bölgedeki tarımsal yayım
çalışmaları ile uğraşan İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinde yöneticilerin
genel olarak iyi olduğu belirtilmiştir. Bu durum bölgede tarımsal yayım çalışmalarının
etkinliğini arttıran önemli kriterlerden bir tanesidir.
138
Çizelge 5.2.31.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yöneticiler Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Görüşümü sorar
Evet 37.50 30.43 35.63 39.22 37.50 38.81 56.68 47.46 54.47 38.46 20.00 31.71 48.78 38.94 46.26
Hayır 42.19 43.48 42.53 45.10 43.75 44.78 33.16 44.07 35.77 50.00 66.67 56.10 38.11 46.90 40.36
Kararsız 20.31 26.09 21.84 15.69 18.75 16.42 10.16 8.47 9.76 11.54 13.33 12.20 13.11 14.16 13.38
İyi işi över
Evet 56.67 47.83 54.22 54.17 53.33 53.97 58.79 56.90 58.33 52.00 21.43 41.03 57.14 50.00 55.29
Hayır 28.33 26.09 27.71 14.58 40.00 20.63 28.02 18.97 25.83 32.00 35.71 33.33 26.35 25.45 26.12
Kararsız 15.00 26.09 18.07 31.25 6.67 25.40 13.19 24.14 15.83 16.00 42.86 25.64 16.51 24.55 18.59
Ölçülü, dikkatli davranan
Evet 56.67 29.17 48.81 50.98 28.57 46.15 61.33 75.00 64.73 36.00 7.69 26.32 56.78 51.35 55.37
Hayır 23.33 29.17 25.00 27.45 50.00 32.31 27.07 13.33 23.65 40.00 46.15 42.11 27.44 25.23 26.87
Kararsız 20.00 41.67 26.19 21.57 21.43 21.54 11.60 11.67 11.62 24.00 46.15 31.58 15.77 23.42 17.76
Nüfuzlu
Evet 31.03 13.64 26.25 29.79 21.43 27.87 45.56 49.12 46.41 25.00 8.33 19.44 38.83 33.33 37.44
Hayır 41.38 22.73 36.25 29.79 42.86 32.79 34.44 15.79 29.96 41.67 33.33 38.89 35.60 22.86 32.37
Kararsız 27.59 63.64 37.50 40.43 35.71 39.34 20.00 35.09 23.63 33.33 58.33 41.67 25.57 43.81 30.19
Güncel
Evet 44.83 36.36 42.50 41.67 38.46 40.98 70.88 70.69 70.83 48.00 8.33 35.14 59.74 52.38 57.89
Hayır 25.86 22.73 25.00 25.00 23.08 24.59 18.13 6.90 15.42 36.00 33.33 35.14 22.04 15.24 20.33
Kararsız 29.31 40.91 32.50 33.33 38.46 34.43 10.99 22.41 13.75 16.00 58.33 29.73 18.21 32.38 21.77
Memnun edilmesi zor
Evet 32.20 36.36 33.33 22.00 35.71 25.00 32.26 25.00 30.49 48.00 66.67 55.00 31.88 34.23 32.48
Hayır 44.07 31.82 40.74 50.00 35.71 46.88 58.06 55.00 57.32 40.00 13.33 30.00 52.81 42.34 50.12
Kararsız 23.73 31.82 25.93 28.00 28.57 28.13 9.68 20.00 12.20 12.00 20.00 15.00 15.31 23.42 17.40
Kaba
Evet 13.56 18.18 14.81 6.12 0.00 4.76 12.57 6.90 11.20 20.83 42.86 28.95 12.38 12.96 12.53
Hayır 69.49 36.36 60.49 69.39 78.57 71.43 83.61 84.48 83.82 62.50 14.29 44.74 77.14 64.81 74.00
Kararsız 16.95 45.45 24.69 24.49 21.43 23.81 3.83 8.62 4.98 16.67 42.86 26.32 10.48 22.22 13.48
Yeterince denetlemeyen
Evet 8.47 13.04 9.76 16.67 14.29 16.13 15.30 13.79 14.94 33.33 16.67 27.78 15.61 14.02 15.20
Hayır 77.97 60.87 73.17 64.58 64.29 64.52 73.77 70.69 73.03 45.83 50.00 47.22 71.02 65.42 69.60
Kararsız 13.56 26.09 17.07 18.75 21.43 19.35 10.93 15.52 12.03 20.83 33.33 25.00 13.38 20.56 15.20
Adam kayırıcı
Evet 35.59 18.18 30.86 26.09 42.86 30.00 19.67 19.64 19.67 30.43 21.43 27.03 24.44 22.64 23.98
Hayır 45.76 36.36 43.21 41.30 35.71 40.00 72.13 58.93 69.04 47.83 21.43 37.84 60.77 46.23 57.07
Kararsız 18.64 45.45 25.93 32.61 21.43 30.00 8.20 21.43 11.30 21.74 57.14 35.14 14.79 31.13 18.94
139
Çizelge 5.2.31b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Yöneticiler Hakkındaki Düşünceleri (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Benden beklenenleri belli eder
Evet 61.02 55.00 59.49 60.42 71.43 62.90 68.33 74.58 69.87 54.17 30.77 45.95 64.63 65.09 64.75
Hayır 18.64 15.00 17.72 18.75 14.29 17.74 17.78 8.47 15.48 16.67 30.77 21.62 18.01 13.21 16.79
Kararsız 20.34 30.00 22.78 20.83 14.29 19.35 13.89 16.95 14.64 29.17 38.46 32.43 17.36 21.70 18.47
İşi iyi bilir
Evet 47.54 36.36 44.58 62.26 73.33 64.71 71.20 75.44 72.20 33.33 7.69 24.32 62.42 58.88 61.54
Hayır 21.31 22.73 21.69 15.09 0.00 11.76 16.30 5.26 13.69 41.67 30.77 37.84 18.94 11.21 17.02
Kararsız 31.15 40.91 33.73 22.64 26.67 23.53 12.50 19.30 14.11 25.00 61.54 37.84 18.63 29.91 21.45
Zeki
Evet 46.55 27.27 41.25 51.02 73.33 56.25 72.93 72.41 72.80 44.00 7.69 31.58 62.30 55.56 60.57
Hayır 25.86 22.73 25.00 20.41 0.00 15.63 13.81 6.90 12.13 32.00 15.38 26.32 18.53 10.19 16.39
Kararsız 27.59 50.00 33.75 28.57 26.67 28.13 13.26 20.69 15.06 24.00 76.92 42.11 19.17 34.26 23.04
İhtiyaç duyulduğunda bulunabilir
Evet 65.57 68.18 66.27 66.67 73.33 68.18 80.66 79.66 80.42 56.00 30.77 47.37 73.58 70.64 72.83
Hayır 14.75 9.09 13.25 21.57 0.00 16.67 10.50 8.47 10.00 24.00 30.77 26.32 14.15 10.09 13.11
Kararsız 19.67 22.73 20.48 11.76 26.67 15.15 8.84 11.86 9.58 20.00 38.46 26.32 12.26 19.27 14.05
Rahatsız edici
Evet 20.34 14.29 18.75 26.53 0.00 20.63 12.57 8.47 11.57 20.83 46.15 29.73 16.83 13.08 15.88
Hayır 59.32 47.62 56.25 59.18 78.57 63.49 81.97 83.05 82.23 54.17 23.08 43.24 72.06 68.22 71.09
Kararsız 20.34 38.10 25.00 14.29 21.43 15.87 5.46 8.47 6.20 25.00 30.77 27.03 11.11 18.69 13.03
İnatçı
Evet 20.34 23.81 21.25 18.75 7.14 16.13 18.58 13.56 17.36 29.17 30.77 29.73 19.75 16.82 19.00
Hayır 57.63 38.10 52.50 47.92 64.29 51.61 74.32 66.10 72.31 41.67 23.08 35.14 64.65 55.14 62.23
Kararsız 22.03 38.10 26.25 33.33 28.57 32.26 7.10 20.34 10.33 29.17 46.15 35.14 15.61 28.04 18.76
Kötü
Evet 10.17 13.04 10.98 16.00 0.00 12.70 7.18 3.51 6.30 24.00 28.57 25.64 10.48 8.41 9.95
Hayır 64.41 52.17 60.98 70.00 92.31 74.60 85.64 85.96 85.71 40.00 35.71 38.46 75.56 72.90 74.88
Kararsız 25.42 34.78 28.05 14.00 7.69 12.70 7.18 10.53 7.98 36.00 35.71 35.90 13.97 18.69 15.17
Planlaması zayıf
Evet 23.73 18.18 22.22 27.08 21.43 25.81 26.26 18.97 24.47 36.00 33.33 35.14 26.69 20.75 25.18
Hayır 47.46 27.27 41.98 56.25 57.14 56.45 60.34 53.45 58.65 44.00 25.00 37.84 55.95 45.28 53.24
Kararsız 28.81 54.55 35.80 16.67 21.43 17.74 13.41 27.59 16.88 20.00 41.67 27.03 17.36 33.96 21.58
Tembel
Evet 8.47 4.35 7.32 18.37 0.00 14.29 5.23 3.51 4.80 20.83 15.38 18.92 9.21 4.67 8.03
Hayır 69.49 69.57 69.51 67.35 71.43 68.25 85.47 84.21 85.15 58.33 23.08 45.95 77.30 71.96 75.91
Kararsız 22.03 26.09 23.17 14.29 28.57 17.46 9.30 12.28 10.04 20.83 61.54 35.14 13.49 23.36 16.06
140
5.2.4. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldığı Hizmet içi
Eğitimler
KOP Bölgesinde araştırma kitlesini oluşturan tarımsal yayım personelinin
sürekli gelişen dünyanın sistemine ayak uydurması ve kendini sürekli güncel tutması
bölgedeki tarımsal faaliyetlerin etkin yapılması ve yeniliklerin bölgeye aktarılması için
önemlidir. Tarımsal yayım personelinin bu konuda sürekli bir öğrenme çabası içinde
olması ve yeni bilgileri araştırması ve ulaşması gereklidir. Bu nedenle bölgedeki
tarımsal yayım personeline son 2 yıl içinde kendini geliştirme çabasının olup olmadığı
sorulmuş ve toplam tarımsal yayım personelinin %65,78’i böyle bir çabanın
olmadığını belirtmiştir. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin yarısından çoğu
kendisini geliştirmek için uğraşmamaktadır. Bu durum bölge genelinde kadın ve erkek
arasında birbirine benzerlik göstermekte olup, aradaki fark istatistiki olarak önemli
değildir. Fakat illere göre genel durum incelendiğinde ise özellikle Niğde ve Aksaray
illerinde tarımsal yayım personelinin kendini geliştirme çabası diğer illere göre daha
fazla olup aradaki fark istatistiki olarak %95 güven sınırında önemlidir (Çizelge
5.2.32).
Çizelge 5.2.32. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Kendini Geliştirme
Durumları (%)
İller Cinsiyet Öğrenim Çabası
Toplam Hayır Evet
Aksaray
Erkek 64.71 35.29 100.00
Kadın 54.17 45.83 100.00
Ortalama 61.96 38.04 100.00
Karaman
Erkek 79.03 20.97 100.00
Kadın 83.33 16.67 100.00
Ortalama 80.00 20.00 100.00
Konya
Erkek 64.85 35.15 100.00
Kadın 61.97 38.03 100.00
Ortalama 64.10 35.90 100.00
Niğde
Erkek 58.62 41.38 100.00
Kadın 58.82 41.18 100.00
Ortalama 58.70 41.30 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 66.76 33.24 100.00
Kadın 63.08 36.92 100.00
Ortalama 65.78 34.22 100.00
Ki Kareiller: 8,893 P:0,031 H0: Red (%95 Güven sınırında önemli)
Ki Karecinsiyet 0,576 P:0,448 H0: Kabul
141
Son 2 yılda kendisini geliştirme çabası gösteren Tarımsal yayım personelinin
yaptıkları çalışmalar Çizelge 5.2.33.’de gösterilmiştir. Çizelge incelendiğinde bu
aktivitelerin başında hizmet içi eğitim programları (%69,55), Kurs (%10,73) ve
Sertifika programları (%10,77) gelmektedir. Alınan eğitimini içeriğine bakıldığında ise
bölgede tarımsal yayım personelinin su kullanımı ve sulama teknikleri konusunda
öğrenim çabalarının yüksek olduğu görülmektedir. Bunu TUKAS, proje hazırlama,
Organik tarım, budama teknikleri ve patates yetiştiriciliği konularının takip ettiği
belirlenmiştir. Bölgenin en önemli sıkıntısı olan su konusunda tarımsal yayım
personelinin yoğun öğrenim çabası bölgede etkin bir şekilde su kullanım teknikleri,
etkin su kullanımı gibi konularda öğrenim ve tarımsal yayım gayretin olduğunun
göstergesidir (Çizelge 5.2.34a ve Çizelge 5.2.34b)
142
Çizelge 5.2.33. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Eğitim ve Toplantı Türleri (%)
İller Cinsiyet
Eğitim ve Toplantı Türü
Toplam Hizmet İçi Eğitim
Kurs Sertifika Sempozyum Çalıştay Kongre Konferans Fuar Seminer Panel
Aksaray
Erkek 67.57 21.62 0.00 8.11 2.70 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Kadın 84.21 0.00 15.79 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 73.21 14.29 5.36 5.36 1.79 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Karaman
Erkek 62.50 18.75 18.75 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Kadın 50.00 50.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 59.09 27.27 13.64 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Konya
Erkek 72.65 5.98 11.97 0.85 2.56 2.56 0.85 0.85 0.85 0.85 100.00
Kadın 46.00 18.00 16.00 8.00 4.00 2.00 6.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 64.67 9.58 13.17 2.99 2.99 2.40 2.40 0.60 0.60 0.60 100.00
Niğde
Erkek 88.46 0.00 3.85 0.00 7.69 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Kadın 88.89 5.56 5.56 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 88.64 2.27 4.55 0.00 4.55 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 72.96 9.18 9.18 2.04 3.06 1.53 0.51 0.51 0.51 0.51 100.00
Kadın 62.37 13.98 12.90 4.30 2.15 1.08 3.23 0.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 69.55 10.73 10.38 2.77 2.77 1.38 1.38 0.35 0.35 0.35 100.00
143
Çizelge 5.2.34.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Eğitim ve Toplantı Konuları (%)
Eğitim Konuları
Konya Karaman Niğde Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Su ve sulama teknikleri 8.57 10.53 9.26 28.57 0.00 20.00 10.91 6.25 9.49 8.70 0.00 5.13 11.54 5.62 9.59
TÜKAS 0.00 10.53 3.70 0.00 16.67 5.00 13.64 10.42 12.66 8.70 6.25 7.69 9.34 10.11 9.59
Proje hazırlama ve döngüsü 5.71 21.05 11.11 0.00 0.00 0.00 4.55 6.25 5.06 4.35 25.00 12.82 4.40 12.36 7.01
Organik tarım 2.86 0.00 1.85 0.00 16.67 5.00 3.64 8.33 5.06 4.35 6.25 5.13 3.30 6.74 4.43
Budama teknikleri 2.86 0.00 1.85 21.43 0.00 15.00 1.82 4.17 2.53 0.00 0.00 0.00 3.30 2.25 2.95
Patates yetiştiriciliği 2.86 10.53 5.56 0.00 0.00 0.00 0.91 0.00 0.63 13.04 6.25 10.26 2.75 3.37 2.95
Biçer döver kontrolü 8.57 0.00 5.56 0.00 0.00 0.00 1.82 2.08 1.90 4.35 0.00 2.56 3.30 1.12 2.58
Beden dili ve iletişim teknikleri 5.71 5.26 5.56 0.00 0.00 0.00 1.82 2.08 1.90 0.00 0.00 0.00 2.20 2.25 2.21
Bilgisayar 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 3.64 2.08 3.16 0.00 6.25 2.56 2.20 2.25 2.21
Gübreleme 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 2.73 6.25 3.80 0.00 0.00 0.00 1.65 3.37 2.21
Sunu hazırlama teknikleri 8.57 0.00 5.56 0.00 0.00 0.00 0.91 0.00 0.63 8.70 0.00 5.13 3.30 0.00 2.21
Tar-Gel eğitim programı 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 4.55 2.08 3.80 0.00 0.00 0.00 2.75 1.12 2.21
Bağcılık 0.00 0.00 0.00 7.14 0.00 5.00 2.73 2.08 2.53 0.00 0.00 0.00 2.20 1.12 1.85
Bitki koruma 0.00 0.00 0.00 7.14 0.00 5.00 0.91 6.25 2.53 0.00 0.00 0.00 1.10 3.37 1.85
Tarım sayımı 0.00 0.00 0.00 14.29 0.00 10.00 1.82 0.00 1.27 0.00 6.25 2.56 2.20 1.12 1.85
144
Çizelge 5.2.34b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Eğitim ve Toplantı Konuları (%)
Eğitim Konuları Konya Karaman Niğde Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Bakliyat 2.86 0.00 1.85 0.00 0.00 0.00 1.82 2.08 1.90 0.00 0.00 0.00 1.65 1.12 1.48
Hayvan Besleme ve Bakımı
2.86 10.53 5.56 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 6.25 2.56 0.55 3.37 1.48
NETCAD eğitimi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 2.73 2.08 2.53 0.00 0.00 0.00 1.65 1.12 1.48
Süt ve besi yetiştiriciliği 2.86 0.00 1.85 0.00 33.33 10.00 0.91 0.00 0.63 0.00 0.00 0.00 1.10 2.25 1.48
Tarımsal bilgi sistemi tanıtımı
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.82 4.17 2.53 0.00 0.00 0.00 1.10 2.25 1.48
Anıza doğrudan ekim 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 2.73 0.00 1.90 0.00 0.00 0.00 1.65 0.00 1.11
Coğarfi bilgi sistemi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.82 0.00 1.27 0.00 6.25 2.56 1.10 1.12 1.11
Elma entegre mücadele 0.00 0.00 0.00 0.00 16.67 5.00 0.00 2.08 0.63 0.00 6.25 2.56 0.00 3.37 1.11
Hayvan Sağlığı 5.71 0.00 3.70 0.00 0.00 0.00 0.91 0.00 0.63 0.00 0.00 0.00 1.65 0.00 1.11
İş güvenliği uzmanlığı 0.00 0.00 0.00 7.14 0.00 5.00 0.00 2.08 0.63 0.00 6.25 2.56 0.55 2.25 1.11
Kara buğday 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.82 0.00 1.27 4.35 0.00 2.56 1.65 0.00 1.11
Kişisel gelişim 0.00 5.26 1.85 0.00 0.00 0.00 0.91 0.00 0.63 0.00 6.25 2.56 0.55 2.25 1.11
Koyunlarda senkronizasyon
2.86 0.00 1.85 0.00 0.00 0.00 0.91 2.08 1.27 0.00 0.00 0.00 1.10 1.12 1.11
Mera eğitimi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 13.04 0.00 7.69 1.65 0.00 1.11
Sertifikalı tohum yetiştiriciliği
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 6.25 1.90 0.00 0.00 0.00 0.00 3.37 1.11
Sürü yönetimi 5.71 0.00 3.70 0.00 16.67 5.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.10 1.12 1.11
Tarımsal Yayımcılık 5.71 0.00 3.70 0.00 0.00 0.00 0.91 0.00 0.63 0.00 0.00 0.00 1.65 0.00 1.11
Diğer 25.71 26.32 25.93 14.29 0.00 10.00 26.36 20.83 24.68 30.43 12.50 23.08 25.82 19.10 23.62
Toplam 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00
145
Tarımsal yayım personelinin son 2 yıl içinde katıldıkları programların faydalılık
durumları 1-5 puan skalası ile (1 Çok Kötü,… 5 Çok iyi) değerlendirmeleri istenilmiş
ve bölge ortalamasında alınan puan 3,58 olmuştur. Buda yapılan çalışmaların
Tarımsal yayım personeli tarafından faydalılık durumlarının normal ve iyi arasında bir
skor ile değerlendirildiği görülmektedir. Yapılan çalışmaların tarımsal yayım personeli
üzerinde olumlu bir etki yarattığı söylenebilir.
Çizelge 5.2.35. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Son 2 Yıl İçinde
Kendine Geliştirme Amaçlı Katıldıkları Eğitim ve Toplantıların Faydalılık Durumları
(%)
İller Cinsiyeti Puan
(1 Çok Kötü,…5:Çok İyi)
Aksaray
Erkek 3.97
Kadın 3.53
Ortalama 3.80
Karaman
Erkek 4.14
Kadın 4.00
Ortalama 4.10
Konya
Erkek 3.44
Kadın 3.57
Ortalama 3.48
Niğde
Erkek 3.35
Kadın 3.65
Ortalama 3.47
KOP Bölgesi
Erkek 3.57
Kadın 3.60
Ortalama 3.58
5.2.5. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgede Yürüttükleri
Tarımsal Yayım Faaliyetleri ve Yürütme Şekilleri
KOP Bölgesindeki tarımsal yayım personelinin aktif bir şekilde görev
yapmasında bölgeyi tanıması ve bölgeye hakim olması önemlidir. Bu nedenle
bölgedeki tarımsal yayım personelinin görev yapma süresi incelenmiş ve görüşülen
tarımsal yayım personelinin kendi bölgedeki görev süresi 4,44 yıl olarak belirlenmiştir.
Bu durum KOP Bölge illerine ve cinsiyetlere göre değişmekte ve aradaki farklılıklar
ise istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Özellikle Aksaray ilindeki tarımsal yayım
personelinin bölge görev süreleri diğer illerdekinden daha fazla olup bu bölgedeki
146
tarımsal yayım personelinin deneyiminin diğer illerdeki tarımsal yayım personelinin
deneyimlerinden daha yüksek olduğu şeklinde yorumlanabilir. Aynı durum
cinsiyetlere göre yapılan analiz sonucunda da görülmektedir. Bölgede Erkek tarımsal
yayım personelinin deneyimi kadın tarımsal yayım personelinin deneyiminden daha
fazla bulunmuştur (Çizelge 5.2.36).
Çizelge 5.2.36. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgede Çalışma
Süreleri (Yıl)
İller Cinsiyet Yıl
Aksaray
Erkek 6.24
Kadın 5.61
Ortalama 6.07
Karaman
Erkek 4.73
Kadın 4.33
Ortalama 4.64
Konya
Erkek 4.14
Kadın 3.22
Ortalama 3.90
Niğde
Erkek 4.48
Kadın 3.38
Ortalama 4.08
KOP Bölgesi
Erkek 4.66
Kadın 3.85
Ortalama 4.44
F Değeriiller 5.976 P:0,001 H0: Red (%99 Güven Sınırında)
T Değericinsiyet 2,109 P:0,036 H0: Red (%95 Güven Sınırında)
İyi bir tarımsal yayım çalışması bölgede yapılan tarımsal yayım faaliyetinin
sıklığı ile de ilişkilidir. Bu nedenle tarımsal yayım personeline kendi bölgelerindeki
çiftçiler ile görüşme sıklığı sorulmuş ve sonuçlar Çizelge 5.2.37.’de sunulmuştur.
Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım personelinin %87,14’ü çiftçiler ile haftada
birden fazla görüşme yaptıklarını belirtmişlerdir. Bu durum tarımsal yayım personeli
ile bölge çiftçisi arasında iletişimin kurulması açısından iyi bir gösterge niteliğindedir.
147
Çizelge 5.2.37. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgede Çiftçiler İle Görüşme Sıklığı (%)
Görüşmüyorum
Haftada birden fazla
Haftada bir defa
Ayda bir defa Ayda 1-2 defa 2-3 ayda bir defa Toplam
Aksaray
Erkek 1.54 90.77 6.15 0.00 1.54 0.00 100.00
Kadın 0.00 87.50 8.33 4.17 0.00 0.00 100.00
Ortalama 1.12 89.89 6.74 1.12 1.12 0.00 100.00
Karaman
Erkek 3.33 93.33 3.33 0.00 0.00 0.00 100.00
Kadın 0.00 94.44 5.56 0.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 2.56 93.59 3.85 0.00 0.00 0.00 100.00
Konya
Erkek 3.48 83.08 7.46 1.99 2.99 1.00 100.00
Kadın 1.45 86.96 5.80 0.00 2.90 2.90 100.00
Ortalama 2.96 84.07 7.04 1.48 2.96 1.48 100.00
Niğde
Erkek 3.45 89.66 3.45 0.00 3.45 0.00 100.00
Kadın 0.00 87.50 6.25 6.25 0.00 0.00 100.00
Ortalama 2.22 88.89 4.44 2.22 2.22 0.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 3.10 86.76 6.20 1.13 2.25 0.56 100.00
Kadın 0.79 88.19 6.30 1.57 1.57 1.57 100.00
Ortalama 2.49 87.14 6.22 1.24 2.07 0.83 100.00
148
Bölgede tarımsal yayım personelinin yapmış tarımsal yayım faaliyet
konularının dağılımı Çizelge 5.2.38 /a, b, c, ve d’de gösterilmiştir. Bu konular ayrıca
bölgede Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın tarımsal yayım faaliyetlerinin de bir
göstergesi durumundadır. Çizelgeler incelendiğinde KOP bölgesinde tarımsal yayım
personelinin yaptığı yayım faaliyetleri ile ilgili bildirdikleri konuların en başından
Bitkisel üretim faaliyetleri gelmektedir. Özellikle bitkisel ürün yetiştiriciliği, bitki
koruma, sulama teknikleri, gübre ve gübreleme teknikleri ile toprak hazırlığı,
doğrudan ekim, ürün çeşit seçimi ve tarım makineleri ana konulardır. Hayvancılık ile
ilgili yapılan tarımsal yayım çalışmalarının başında ise hayvan hastalıkları, yemleme
ve bakım ile sürü yönetimi konuları öncelikli yapılan tarımsal yayım konularıdır.
Bunun yanı sıra her iki üretim alanı ile ilgili genel konuların başında tarımsal destekler
ve tarımsal yayım konuları ise en önemli konulardır.
Çalışmada tarımsal yayım personelinin katıldıkları tarımsal yayım
programlarının çiftçinin istekleri ile ne ölçüde uyuştuğu incelenmiş ve tarımsal yayım
personeline bölgedeki çiftçilerin istedikleri tarımsal yayım konuları sorulmuştur. Elde
edilen cevaplar Çizelge 5.2.39’da gösterilmiş olup, bölge çiftçisinin tarımsal yayım
konularının başında yine bitkisel üretim alanındaki yayım konuları gelmektedir.
Bitkisel üretimde talep edilen en önemli tarımsal yayım konuları bitki koruma, bitkisel
ürün yetiştiriciliği, gübre ve gübreleme teknikleri ve ürün çeşit seçimidir. Hayvancılık
alanında ise hayvan hastalıkları, sürü yönetimi ve damızlık hayvan seçimi önemli
talep edilen tarımsal yayım konularıdır. Her iki alanı da ilgilendiren tarımsal yayım
konularının başında ise tarımsal destekler gösterilmiştir. Bu konuların bölgedeki
tarımsal yayım personelinin katıldığı tarımsal yayım faaliyetleri ile önem sıralaması
için büyük oranda paralellik göstermektedir. Burada dikkat çeken en önemli konu
tarımsal yayım personeli sulama teknikleri konusunda yayım faaliyetlerine katıldığını
belirtirken çiftçi tarafından talep edilen konuların için sulama teknikleri konusundaki
talepler daha alt sıralarda gösterilmektedir. Bu da çiftçilerin bu konuda taleplerinin az
olmasına rağmen Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın bu konuyu daha önemli
gördüğü ve bu konuda tarımsal yayım hizmetlerini yoğun olarak bölgede sunduğunu
göstermektedir.
Benzer durum bölgedeki tarımsal yayım personelinin bölge tarımının genel
sorunları hakkındaki düşünceleri ile de ortaya çıkmaktadır. Tarımsal yayım
personelinin bölge tarımındaki sorunların başında su yetersizliği ve sulama teknikleri
gösterilmiştir. Bölgedeki tarımla ilgili sorunların başında gösterilen hususlar genellikle
149
bitkisel üretim ile ilgili konular olup bunun yanında tarımsal yapı (arazi büyüklüğü,
arazi parçalanması, toplulaştırma vb.), ürün ve girdi fiyatları ve eğitim eksikliği
konuları bölgedeki tarımın başlıca sorunları olarak gösterilmiştir(Çizelge 5.2.40 a, b
ve c)
150
Çizelge 5.2.38.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%)
Yayım Çalışması Adı Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği
Evet 27.94 29.17 28.26 37.10 33.33 36.25 37.62 38.03 37.73 44.83 64.71 52.17 36.29 39.23 37.07
Hayır 1.47 8.33 3.26 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 1.54 0.61
Toplam 29.41 37.50 31.52 37.10 33.33 36.25 37.62 38.03 37.73 44.83 64.71 52.17 36.57 40.77 37.68
Tarımsal Destekler
Evet 30.88 12.50 26.09 46.77 38.89 45.00 35.64 26.76 33.33 48.28 47.06 47.83 37.67 28.46 35.23
Hayır 1.47 16.67 5.43 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 3.08 1.02
Toplam 32.35 29.17 31.52 46.77 38.89 45.00 35.64 26.76 33.33 48.28 47.06 47.83 37.95 31.54 36.25
Tarımsal Yayım
Evet 30.88 37.50 32.61 37.10 50.00 40.00 34.65 26.76 32.60 44.83 23.53 36.96 35.18 31.54 34.22
Hayır 0.00 8.33 2.17 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.54 0.41
Toplam 30.88 45.83 34.78 37.10 50.00 40.00 34.65 26.76 32.60 44.83 23.53 36.96 35.18 33.08 34.62
Bitki Koruma
Evet 22.06 12.50 19.57 27.42 33.33 28.75 33.66 33.80 33.70 31.03 41.18 34.78 30.19 30.77 30.35
Hayır 2.94 12.50 5.43 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 2.31 1.02
Toplam 25.00 25.00 25.00 27.42 33.33 28.75 33.66 33.80 33.70 31.03 41.18 34.78 30.75 33.08 31.36
Sulama Teknikleri
Evet 11.76 12.50 11.96 37.10 38.89 37.50 28.22 29.58 28.57 34.48 17.65 28.26 27.15 26.15 26.88
Hayır 2.94 16.67 6.52 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.08 1.22
Toplam 14.71 29.17 18.48 37.10 38.89 37.50 28.22 29.58 28.57 34.48 17.65 28.26 27.70 29.23 28.11
Gübre ve Gübreleme Teknikleri
Evet 17.65 16.67 17.39 22.58 38.89 26.25 29.21 29.58 29.30 31.03 29.41 30.43 26.04 28.46 26.68
Hayır 2.94 12.50 5.43 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 2.31 1.02
Toplam 20.59 29.17 22.83 22.58 38.89 26.25 29.21 29.58 29.30 31.03 29.41 30.43 26.59 30.77 27.70
Toprak Hazırlığı
Evet 20.59 16.67 19.57 25.81 22.22 25.00 24.75 28.17 25.64 37.93 41.18 39.13 25.21 26.92 25.66
Hayır 1.47 12.50 4.35 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 2.31 0.81
Toplam 22.06 29.17 23.91 25.81 22.22 25.00 24.75 28.17 25.64 37.93 41.18 39.13 25.48 29.23 26.48
151
Çizelge 5.2.38b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%)
Yayım Çalışmasının Adı
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Doğrudan Ekim
Evet 23.53 45.83 29.35 25.81 22.22 25.00 20.79 18.31 20.15 31.03 23.53 28.26 22.99 24.62 23.42
Hayır 1.47 8.33 3.26 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 1.54 0.61
Toplam 25.00 54.17 32.61 25.81 22.22 25.00 20.79 18.31 20.15 31.03 23.53 28.26 23.27 26.15 24.03
Ürün Çeşit Seçimi
Evet 14.71 25.00 17.39 12.90 22.22 15.00 25.74 22.54 24.91 34.48 29.41 32.61 22.16 23.85 22.61
Hayır 2.94 4.17 3.26 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 0.77 0.61
Toplam 17.65 29.17 20.65 12.90 22.22 15.00 25.74 22.54 24.91 34.48 29.41 32.61 22.71 24.62 23.22
Tarım Makineleri
Evet 22.06 12.50 19.57 24.19 44.44 28.75 21.78 16.90 20.51 20.69 23.53 21.74 22.16 20.77 21.79
Hayır 1.47 12.50 4.35 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 2.31 0.81
Toplam 23.53 25.00 23.91 24.19 44.44 28.75 21.78 16.90 20.51 20.69 23.53 21.74 22.44 23.08 22.61
Hayvan Hastalıkları
Evet 26.47 25.00 26.09 20.97 11.11 18.75 24.26 18.31 22.71 10.34 0.00 6.52 22.99 16.15 21.18
Hayır 0.00 12.50 3.26 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 2.31 0.61
Toplam 26.47 37.50 29.35 20.97 11.11 18.75 24.26 18.31 22.71 10.34 0.00 6.52 22.99 18.46 21.79
Organik Tarım
Evet 4.41 0.00 3.26 22.58 44.44 27.50 21.29 21.13 21.25 27.59 5.88 19.57 18.84 18.46 18.74
Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43
Toplam 7.35 20.83 10.87 22.58 44.44 27.50 21.29 21.13 21.25 27.59 5.88 19.57 19.39 22.31 20.16
Yemleme ve Bakım
Evet 19.12 25.00 20.65 22.58 11.11 20.00 20.30 14.08 18.68 6.90 5.88 6.52 19.39 14.62 18.13
Hayır 1.47 12.50 4.35 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 2.31 0.81
Toplam 20.59 37.50 25.00 22.58 11.11 20.00 20.30 14.08 18.68 6.90 5.88 6.52 19.67 16.92 18.94
Sürü Yönetimi
Evet 11.76 25.00 15.22 27.42 33.33 28.75 18.32 12.68 16.85 10.34 0.00 6.52 18.01 16.15 17.52
Hayır 1.47 12.50 4.35 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 2.31 0.81
Toplam 13.24 37.50 19.57 27.42 33.33 28.75 18.32 12.68 16.85 10.34 0.00 6.52 18.28 18.46 18.33
152
Çizelge 5.2.38c. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%)
Yayım Çalışmasının Adı Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Belirli Bir Konum Yok
Evet 10.29 8.33 9.78 24.19 16.67 22.50 13.37 9.86 12.45 24.14 17.65 21.74 15.51 11.54 14.46
Hayır 2.94 16.67 6.52 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.08 1.22
Toplam 13.24 25.00 16.30 24.19 16.67 22.50 13.37 9.86 12.45 24.14 17.65 21.74 16.07 14.62 15.68
Besin Hijyeni
Evet 10.29 4.17 8.70 16.13 22.22 17.50 12.38 19.72 14.29 3.45 11.76 6.52 11.91 16.15 13.03
Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43
Toplam 13.24 25.00 16.30 16.13 22.22 17.50 12.38 19.72 14.29 3.45 11.76 6.52 12.47 20.00 14.46
Damızlık Hayvan Seçimi
Evet 13.24 12.50 13.04 8.06 5.56 7.50 14.36 8.45 12.82 10.34 0.00 6.52 12.74 7.69 11.41
Hayır 1.47 20.83 6.52 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 3.85 1.22
Toplam 14.71 33.33 19.57 8.06 5.56 7.50 14.36 8.45 12.82 10.34 0.00 6.52 13.02 11.54 12.63
Beden Dili ve Konuşma Teknikleri
Evet 11.76 12.50 11.96 8.06 11.11 8.75 10.89 15.49 12.09 10.34 5.88 8.70 10.53 13.08 11.20
Hayır 2.94 16.67 6.52 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.08 1.22
Toplam 14.71 29.17 18.48 8.06 11.11 8.75 10.89 15.49 12.09 10.34 5.88 8.70 11.08 16.15 12.42
Mevzuat
Evet 8.82 0.00 6.52 16.13 16.67 16.25 9.90 15.49 11.36 3.45 5.88 4.35 10.25 11.54 10.59
Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43
Toplam 11.76 20.83 14.13 16.13 16.67 16.25 9.90 15.49 11.36 3.45 5.88 4.35 10.80 15.38 12.02
Bölgenin Genel Tarımsal Yapısı
Evet 4.41 4.17 4.35 9.68 16.67 11.25 10.40 8.45 9.89 13.79 17.65 15.22 9.42 10.00 9.57
Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43
Toplam 7.35 25.00 11.96 9.68 16.67 11.25 10.40 8.45 9.89 13.79 17.65 15.22 9.97 13.85 11.00
153
Çizelge 5.2.38d. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Katıldıkları Yayım Çalışmalarının Dağılımı (%)
Yayım Çalışmasının Adı Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Koruyucu Tarım Teknikleri
Evet 2.94 0.00 2.17 9.68 11.11 10.00 8.91 8.45 8.79 10.34 11.76 10.87 8.03 7.69 7.94
Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43
Toplam 5.88 20.83 9.78 9.68 11.11 10.00 8.91 8.45 8.79 10.34 11.76 10.87 8.59 11.54 9.37
Pazarlama
Evet 7.35 0.00 5.43 8.06 11.11 8.75 6.93 7.04 6.96 10.34 0.00 6.52 7.48 5.38 6.92
Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43
Toplam 10.29 20.83 13.04 8.06 11.11 8.75 6.93 7.04 6.96 10.34 0.00 6.52 8.03 9.23 8.35
Bilişim Teknolojileri
Evet 0.00 4.17 1.09 8.06 0.00 6.25 7.92 8.45 8.06 3.45 5.88 4.35 6.09 6.15 6.11
Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43
Toplam 2.94 25.00 8.70 8.06 0.00 6.25 7.92 8.45 8.06 3.45 5.88 4.35 6.65 10.00 7.54
Çevre
Evet 1.47 0.00 1.09 9.68 5.56 8.75 4.95 7.04 5.49 6.90 11.76 8.70 5.26 6.15 5.50
Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43
Toplam 4.41 20.83 8.70 9.68 5.56 8.75 4.95 7.04 5.49 6.90 11.76 8.70 5.82 10.00 6.92
Kırsal Sosyoloji
Evet 1.47 0.00 1.09 3.23 5.56 3.75 7.43 9.86 8.06 0.00 0.00 0.00 4.99 6.15 5.30
Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43
Toplam 4.41 20.83 8.70 3.23 5.56 3.75 7.43 9.86 8.06 0.00 0.00 0.00 5.54 10.00 6.72
Genetik Kaynakların Korunması
Evet 1.47 0.00 1.09 4.84 0.00 3.75 3.96 5.63 4.40 3.45 0.00 2.17 3.60 3.08 3.46
Hayır 2.94 20.83 7.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 3.85 1.43
Toplam 4.41 20.83 8.70 4.84 0.00 3.75 3.96 5.63 4.40 3.45 0.00 2.17 4.16 6.92 4.89
154
Çizelge 5.2.39. Çiftçilerin Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinden İstedikleri Tarımsal Yayım Konuları
Tarımsal Yayım Konuları Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Belirli bir konum yok 8.82 20.83 27.42 11.11 13.37 19.72 24.14 23.53 15,79 19,23
Tarımsal destekler 55.88 75.00 54.84 72.22 55.45 61.97 41.38 58.82 54,29 65,38
Bitki koruma 35.29 62.50 43.55 66.67 42.08 63.38 44.83 58.82 41,27 63,08
Bitkisel ürün yetiştiriciliği 39.71 50.00 40.32 27.78 43.56 57.75 48.28 52.94 42,66 51,54
Gübre ve gübreleme teknikleri 26.47 50.00 32.26 0.00 35.15 49.30 44.83 41.18 33,80 41,54
Ürün çeşit seçimi 26.47 29.17 24.19 11.11 37.62 33.80 34.48 35.29 32,96 30,00
Hayvan hastalıkları 38.24 29.17 30.65 22.22 35.15 22.54 13.79 23.53 33,24 23,85
Toprak hazırlığı 13.24 16.67 16.13 0.00 23.76 23.94 31.03 23.53 21,05 19,23
Sürü yönetimi 25.00 8.33 27.42 38.89 25.74 18.31 3.45 17.65 24,10 19,23
Sulama teknikleri 14.71 12.50 24.19 11.11 25.74 16.90 31.03 29.41 23,82 16,92
Damızlık hayvan seçimi 22.06 12.50 20.97 16.67 24.75 12.68 6.90 23.53 22,16 14,62
Doğrudan ekim 8.82 8.33 11.29 5.56 15.35 15.49 20.69 23.53 13,85 13,85
Yemleme ve bakım 25.00 12.50 20.97 16.67 26.73 9.86 10.34 17.65 24,10 12,31
Organik tarım 7.35 4.17 9.68 11.11 14.36 12.68 6.90 17.65 11,63 11,54
Mevzuat 8.82 4.17 11.29 5.56 13.86 9.86 20.69 35.29 13,02 11,54
Tarımsal yayım 22.06 16.67 14.52 11.11 15.84 8.45 13.79 17.65 16,62 11,54
Pazarlama 14.71 4.17 11.29 0.00 10.40 12.68 10.34 23.53 11,36 10,77
Tarım makineleri 19.12 4.17 17.74 11.11 18.32 8.45 24.14 23.53 18,84 10,00
Bölgenin genel tarımsal yapısı 4.41 8.33 1.61 11.11 6.93 4.23 3.45 17.65 5,26 7,69
Besin hijyeni 5.88 12.50 6.45 5.56 7.92 4.23 3.45 17.65 6,93 7,69
Çevre 2.94 4.17 6.45 0.00 6.44 7.04 3.45 17.65 5,54 6,92
Koruyucu tarım teknikleri 7.35 4.17 6.45 0.00 7.43 5.63 3.45 17.65 6,93 6,15
Kırsal sosyoloji 4.41 4.17 4.84 0.00 6.93 7.04 3.45 5.88 5,82 5,38
Bilişim teknolojileri 2.94 8.33 8.06 0.00 6.44 2.82 3.45 17.65 5,82 5,38
Beden dili ve konuşma teknikleri 1.47 4.17 3.23 0.00 5.94 2.82 3.45 17.65 4,43 4,62
Genetik kaynakların korunması 1.47 4.17 6.45 0.00 5.94 1.41 3.45 17.65 4,99 3,85
Diğer 7.35 0.00 11.29 11.11 5.94 0.00 3.45 0.00 6,93 1,54
155
Çizelge 5.2.40a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre Bölge Tarımının Genel Sorunları (%)
Sorun Adı Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Su yetersizliği ve sulama teknikleri sorunu 50.00 50.00 37.10 66.67 31.19 38.03 41.38 70.59 36.57 48.46
Toprakların parçalı olması/toplulaştırmanın olmaması
17.65 4.17 20.97 16.67 32.18 32.39 31.03 23.53 27.42 23.85
Yeniliklere kapalılık 14.71 25.00 9.68 0.00 14.85 15.49 13.79 29.41 13.85 16.92
Eğitimsizlik 22.06 25.00 3.23 0.00 14.85 15.49 10.34 5.88 13.85 13.85
Pazarlama 7.35 4.17 9.68 11.11 8.42 9.86 13.79 11.76 8.86 9.23
İklim koşulları ve yağış dengesizliği 5.88 12.50 0.00 5.56 0.99 8.45 6.90 11.76 2.22 9.23
Alternatif ürünlerin kullanılmaması 2.94 8.33 3.23 16.67 4.46 5.63 20.69 17.65 5.26 9.23
Girdilerin/Çıktıların yüksek olması 8.82 4.17 30.65 0.00 14.36 14.08 10.34 0.00 15.79 8.46
Bilinçsiz üretim 7.35 4.17 6.45 5.56 3.96 4.23 6.90 17.65 5.26 6.15
Plansız ve projesiz üretim 0.00 4.17 1.61 33.33 3.47 1.41 0.00 0.00 2.22 6.15
Genç nüfusun göç etmesiyle çiftçi yaş ortalamasının yükselmesi
2.94 0.00 4.84 11.11 14.36 8.45 3.45 0.00 9.70 6.15
Bilinçsiz gübreleme 4.41 0.00 4.84 0.00 5.45 7.04 13.79 5.88 5.82 4.62
Finansman sıkıntısı ve desteklemelerin yetersizliği 5.88 12.50 4.84 0.00 7.92 1.41 6.90 0.00 6.93 3.08
Çiftçi birliklerinin ve örgütlenmenin olmaması 5.88 0.00 3.23 0.00 2.97 5.63 0.00 0.00 3.32 3.08
Toprak verimliliğinin düşük olması 0.00 8.33 0.00 0.00 2.48 1.41 0.00 5.88 1.39 3.08
Bitki hastalıkları hakkındaki yetersizlikler 0.00 12.50 0.00 0.00 0.99 1.41 6.90 0.00 1.11 3.08
Yanlış kişi ve ürüne verilen desteklemeler 2.94 0.00 4.84 11.11 4.46 2.82 3.45 0.00 4.16 3.08
Teknolojinin kullanılamaması ve makineleşmenin olmaması
0.00 0.00 0.00 0.00 2.48 2.82 3.45 5.88 1.66 2.31
Üreticileri ilgisizliği 1.47 0.00 1.61 0.00 2.48 2.82 6.90 5.88 2.49 2.31
Ulaşım sorunları 0.00 0.00 1.61 5.56 0.00 2.82 3.45 0.00 0.55 2.31
Araziye ait problemler (küçüklüğü, engebeli oluşu, toprak yapısı)
1.47 4.17 3.23 0.00 3.96 1.41 0.00 0.00 3.05 1.54
Tohum kalitesinin düşük olması (sertifikalı tohumun kullanılmaması)
1.47 0.00 3.23 0.00 0.50 2.82 0.00 0.00 1.11 1.54
Çiftçilerin yetersiz çalışması 0.00 8.33 1.61 0.00 0.50 0.00 3.45 0.00 0.83 1.54
Alet ve ekipmanların yetersizliği ve yanlış kullanımı 0.00 0.00 1.61 0.00 2.97 1.41 0.00 5.88 1.94 1.54
Ekim nöbeti sisteminin yerine getirilmemesi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.50 0.00 3.45 11.76 0.55 1.54
Danışmanların İl/ilçe tarımda evrak işleri dışında bir iş yapmamaları
1.47 0.00 0.00 0.00 1.49 1.41 0.00 0.00 1.11 0.77
156
Çizelge 5.2.40b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre Bölge Tarımının Genel Sorunları (%)
Sorun Adı Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Toprak analizinin bilinmemesi 4.41 4.17 1.61 0.00 0.99 0.00 0.00 0.00 1.66 0.77
Depolama sıkıntısı 0.00 0.00 0.00 0.00 1.49 1.41 0.00 0.00 0.83 0.77
Çiftçilerin vergi vermekten kaçınmaları 0.00 0.00 0.00 0.00 0.50 0.00 0.00 5.88 0.28 0.77
Hayvan hastalıkları 0.00 4.17 0.00 0.00 0.99 0.00 0.00 0.00 0.55 0.77
Topraktaki kireç oranının çok yüksek olması 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 3.45 5.88 0.28 0.77
Topraktaki tuzluluk oranının yüksek olması 1.47 4.17 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 0.77
Çiftçilerin emeklerinin karşılığını ekonomik olarak alamaması
1.47 0.00 1.61 0.00 0.50 1.41 0.00 0.00 0.83 0.77
GTHM'nin izlediği yanlış politikalar 1.47 0.00 0.00 0.00 2.48 1.41 3.45 0.00 1.94 0.77
Doğal afetler 1.47 0.00 0.00 5.56 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 0.77
Bitki besleme sıkıntıları 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.41 0.00 0.00 0.00 0.77
Tarım reformunun yapılmaması 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.41 3.45 0.00 0.28 0.77
Sahada uygulamalı eğitim yapacak danışmanın olmaması
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Tarım alanlarının sanayiye kaydırılması 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Bilinçsiz ilaçlama 0.00 0.00 0.00 0.00 1.98 0.00 3.45 0.00 1.39 0.00
Kuru tarım 2.94 0.00 1.61 0.00 0.99 0.00 0.00 0.00 1.39 0.00
Alt yapı yetersizliği 5.88 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.11 0.00
İstihdam sorunu 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Bürokratik sıkıntılar 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Ürün havza ayarlaması 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Politik engeller 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Kalifiye eleman eksikliği 2.94 0.00 1.61 0.00 0.50 0.00 0.00 0.00 1.11 0.00
Islah alanları problemi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Tarım il müdürlüklerinin yetersizliği 1.47 0.00 0.00 0.00 0.50 0.00 0.00 0.00 0.55 0.00
Toprak hazırlığının olmaması 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Mera alanlarının yetersizliği 0.00 0.00 1.61 0.00 0.50 0.00 0.00 0.00 0.55 0.00
Kaliteli damızlık hayvanlarının olmaması 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Hayvan beslem hakkındaki yetersizlikler 5.88 0.00 0.00 0.00 1.98 0.00 0.00 0.00 2.22 0.00
Fiyatların istikrarsız olması 4.41 0.00 1.61 0.00 0.99 0.00 3.45 0.00 1.94 0.00
Kota sorunu 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Devletin inisiyatif yetersizliği 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Gereksiz ithal hayvan alımı 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Kaliteli sürü yönetimi yapacak kişilerin olmaması 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
157
Çizelge 5.2.40c. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre Bölge Tarımının Genel Sorunları (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Üretime yönelik teşvik faaliyetlerinin yapılmaması 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
KOP idaresinin ilgisizliği 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Danışmanlara ihtiyaç duyulması 1.47 0.00 0.00 0.00 1.49 0.00 3.45 0.00 1.39 0.00
Hijyen sorunu 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Kooperatiflerin yetki sorunları ve yetersizlikleri 0.00 0.00 0.00 0.00 1.98 0.00 3.45 0.00 1.39 0.00
Hayvan ıslahına önem verilmemesi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.50 0.00 0.00 0.00 0.28 0.00
Fatura borçlarının ertelenmesi ve bunlara uygulanan faiz oranları
0.00 0.00 0.00 0.00 0.50 0.00 0.00 0.00 0.28 0.00
Ticari firmaların çiftçilere adil fiyat sunmaması 1.47 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 0.00
Hayvancılığın hızlı gelişmesi ile işletmelerde ortaya çıkan problemler
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Kredi olanaklarının sınırlı olması 1.47 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 0.00
Tarla sahipleri ile yaşanan kontrat sıkıntısı 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Toprak ph değerinin yüksek olması 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Toprak yapısının tanınmaması 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Nadasa bırakmanın olmaması 0.00 0.00 0.00 0.00 0.99 0.00 3.45 0.00 0.83 0.00
Modern çiftliklere ve hayvan barınaklarına geçilmemesi
2.94 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.55 0.00
Su kanallarının eski olması ve kapalı sistem olmaması 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Tarımsal işletmelerin küçük olması 1.47 0.00 1.61 0.00 2.48 0.00 3.45 0.00 2.22 0.00
Seracılık yapılması 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Patent sorunları 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Yem bitkileri üretiminin yetersizliği 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Bitki desenin mevcut koşullara göre seçilmemesi 0.00 0.00 1.61 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.28 0.00
Paketleme sorunu 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Anız yakma problemi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Tarım uğraşan nüfusun fazla olmasıyla kişi başına düşen arazinin azlığı
0.00 0.00 0.00 0.00 1.98 0.00 0.00 0.00 1.11 0.00
Tar-Gel projesine ait sorunların giderilmemesi 0.00 0.00 0.00 0.00 0.99 0.00 0.00 0.00 0.55 0.00
Tarım sorunları hakkında bilgim yok 0.00 0.00 0.00 0.00 1.49 0.00 0.00 0.00 0.83 0.00
Tarımda herhangi bir sorun yok 0.00 0.00 0.00 0.00 0.99 0.00 0.00 0.00 0.55 0.00
STK'ların verimli olmayışı 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Çiftçilerin bilgisi yetersizliği 0.00 0.00 0.00 0.00 0.99 0.00 0.00 0.00 0.55 0.00
Tarım ürünleri işleme yerlerinin olmaması 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
158
KOP Bölgesinde tarımsal yayım personelinin çiftçiler ile görüşme sıklığı ve
geniş bir tarımsal yayım konularının olması nedeni ile tarımsal yayım personeline
çiftçiler ile görüşme yerleri sorulmuş ve sonuçlar Çizelge 5.2.41’de gösterilmiştir.
Çıkan sonuçlar tarımsal yayım çalışmalarında tarımsal yayım personeli ve çiftçi
arasındaki ilişkinin oluşturulma şekli ile ilgili önemli bilgiler vermektedir. Çizelge
incelendiğinde tarımsal yayım personelinin çiftçiye ulaşma şeklindeki yerlerin başında
kurum gösterilmektedir (%69,45). Bu oranın yüksek olması bilgilendirme
faaliyetlerinde çiftçilerin kurumu tanımaları ve kuruma gelmelerinin önemli olduğunu
göstermektedir. Bunun yanı sıra tarımsal yayım personelinin çiftçi ile görüşme
alanlarında köy kahvelerinde toplantılar gösterilmiştir (%44,60).
Çizelge 5.2.41. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çiftçiler İle Görüşme Alanları (%)ı
İl Adı Görüşmüyorum Tarla ziyaretlerinde
Köy kahvelerindeki toplantılarda
Çiftçiler kuruma
geldiklerinde
Çiftçi isteği doğrultusunda
Aksaray
Erkek 2.94 20.59 11.76 54.41 13.24
Kadın 4.17 16.67 8.33 58.33 12.50
Toplam 3.26 19.57 10.87 55.43 13.04
Karaman
Erkek 0.00 50.00 75.81 51.61 29.03
Kadın 0.00 61.11 61.11 77.78 50.00
Toplam 0.00 52.50 72.50 57.50 33.75
Konya
Erkek 2.48 35.15 40.10 78.22 31.68
Kadın 1.41 46.48 47.89 74.65 26.76
Toplam 2.20 38.10 42.12 77.29 30.40
Niğde
Erkek 6.90 65.52 82.76 75.86 68.97
Kadın 0.00 58.82 70.59 64.71 41.18
Toplam 4.35 63.04 78.26 71.74 58.70
KOP Bölgesi
Erkek 2.49 37.40 44.32 68.98 30.75
Kadın 1.54 44.62 45.38 70.77 29.23
Toplam 2.24 39.31 44.60 69.45 30.35
Tarımsal yayım personelinin çiftçiye ulaşma şekilleri ve görüşme alanları ile
ilgili sonuçlara rağmen tarımsal yayım personelinin çiftçi sorunlarının kendilerine
ulaşma şekilleri konusundaki görüşlerinde çiftçi taleplerinin ön planda olması bölgede
tarımsal yayım çalışmalarında çiftçi isteklerinin etkili olduğunu göstermektedir. Bunun
yanı sıra tarımsal yayım personeli gözlemleri ve köy muhtarlarının sorunu iletmesi
etkin bir yayım hizmetinde sorunlara sahip olan ve sorunlarını iletebilen, sorun
iletmede köy muhtarları gibi önder kişileri kullanabilen bir çiftçi kitlesi ile birlikte sürekli
sahayı kontrol eden ve sorunları gözlemleyen bir tarımsal yayım personelinin olması
önem arz etmektedir (Çizelge 5.2.42.)
159
Çizelge 5.2.42. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Çiftçi Sorunlarının Ulaşma Şekli (%)ı
Çiftçi Sorunlarının Ulaşma Şekli Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Çiftçilerin kendileri tarafından 88.24 87.50 90.32 94.44 93.56 95.77 79.31 88.24 90.86 93.08
Kendi gözlemlerim sırasında 61.76 87.50 69.35 72.22 64.85 49.30 62.07 64.71 64.82 61.54
Köy muhtarları tarafından 38.24 29.17 25.81 33.33 42.57 59.15 44.83 64.71 39.06 50.77
Önder çiftçiler tarafından 23.53 33.33 33.87 11.11 36.63 29.58 34.48 29.41 33.52 27.69
Personel tarafından 23.53 12.50 25.81 11.11 24.75 32.39 17.24 23.53 24.10 24.62
Özel tarım danışmanları tarafından 23.53 29.17 12.90 11.11 19.31 26.76 13.79 11.76 18.56 23.08
Ziraat Odası Başkanlığı 26.47 25.00 16.13 5.56 23.27 28.17 24.14 11.76 22.71 22.31
Özel firmalar tarafından 25.00 25.00 9.68 5.56 16.34 23.94 10.34 5.88 16.34 19.23
Diğer STK kuruluşları tarafından 25.00 25.00 12.90 11.11 18.81 21.13 10.34 5.88 18.28 18.46
Diğer tarımsal kurum ve kuruluşlar tarafından
25.00 20.83 11.29 5.56 17.33 22.54 13.79 5.88 17.45 17.69
Diğer 1.47 12.50 3.23 11.11 2.97 5.63 3.45 5.88 2.77 7.69
160
KOP Bölgesindeki tarımsal yayım personelinin çiftçi sorunlarına yönelik
davranış şekli ise Çizelge 5.2.43.’de sunulmuştur. Tarımsal yayım personelinin
çiftçilerin sorunları karşısında sorunları özellikle konu uzmanına ilettikleri ya da
kendileri çözdükleri belirtmişlerdir. Özellikle tarımsal yayım personelinin yaklaşık
yarısı sorunları kendilerinin çözdükleri belirtmesi, tarımsal yayım personelinin yeterli
tecrübe, bilgi ve özgüvenlerinin olduklarının bir göstergesidir. Bu durum kadınlarda
daha az olup kadınlar daha çok sorunları kendi çözmek yerine ilgili konu uzmanı veya
amirlerine ilettikleri görülmektedir (Çizelge 5.2.43.).
161
Çizelge 5.2.43. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çiftçi Sorunlarını Çözme Şekli (%)
Konu ile ilgili uzman kişiye
iletirim
Araştırma kuruluşuna
iletirim
İlgili kurum ve kuruluşlara
iletirim
İlgili şube müdürüne
iletirim
Kendim çözerim
Diğer
Aksaray Erkek 23.53 0.00 7.35 5.88 63.24 0.00
Kadın 29.17 0.00 8.33 12.50 45.83 8.33
Karaman Erkek 51.61 1.61 9.68 11.29 58.06 1.61
Kadın 77.78 5.56 5.56 16.67 55.56 0.00
Konya Erkek 39.11 3.47 13.86 8.42 68.32 1.98
Kadın 56.34 4.23 12.68 7.04 45.07 1.41
Niğde Erkek 62.07 3.45 17.24 31.03 65.52 6.90
Kadın 70.59 5.88 17.65 29.41 52.94 5.88
KOP Bölgesi
Erkek 40.17 2.49 12.19 10.25 65.37 1.94
Kadın 56.15 3.85 11.54 12.31 47.69 3.08
162
Bölgedeki tarımsal yayım faaliyetin uygulanma şekilleri ilgili genel bilgiler
Çizelge 5.2.44.’de sunulmuştur. Çizelge incelendiğinde bölgedeki tarımsal yayım
faaliyetlerinin Toplantılar, Ev Ziyaretleri, Uygulamalı Eğitimler ve Tarla
Günleri/Demonstrasyon gibi faaliyetler ile yürütüldüğü görülmektedir. Bölgede
tarımsal yayım faaliyetlerin çoğunlukla uygulamalı olmaktan çok karşılıklı konuşarak
bilgi aktarımı şeklinde yapıldığı bu faaliyetleri uygulamalı tarımsal yayım
faaliyetlerinin izlediği görülmektedir.
Çizelge 5.2.45 te bölgedeki tarımsal yayım personelinin bilgi kaynağı olarak
kullandıkları iletişim noktaları gösterilmiştir. Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım
personelinin en önemli bilgi kaynağı GTHB’nin web sayfası olarak gösterilirken bunun
dışında diğer internet taramaları ve basılı materyaller en önemli bilgi kaynakları
olarak gösterilmiştir. Bölgede tarımsal yayım personelinin en önemli bilgi
kaynaklarına ulaşımda internetin ilk sırada gösterilmesi tarımsal yayım faaliyetlerinin
etkinliğinin arttırmada internetin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Bu
nedenle tarımsal yayım personelinin internete ulaşımdaki sıkıntıların giderilmesi
bölge için etkin bir tarımsal yayım politikası açısından önemlidir.
163
Çizelge 5.2.44. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Tarımsal Yayım Çalışmalarında Kullandıkları Yayım Yöntemleri
(%)
Tarımsal Yayım Yöntemleri Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ortalama
Toplantılar 76.47 91.67 90.32 100.00 87.62 90.14 86.21 100.00 85.87 93.85 87.98
Ev ziyareti 60.29 83.33 66.13 72.22 59.90 61.97 44.83 41.18 59.83 64.62 61.10
Uygulamalı eğitim 50.00 50.00 41.94 66.67 52.48 40.85 51.72 35.29 50.14 45.38 48.88
Tarla günleri/demonstrasyon 44.12 37.50 45.16 61.11 46.53 42.25 48.28 76.47 45.98 48.46 46.64
İnternet 29.41 25.00 9.68 22.22 30.20 30.99 20.69 5.88 25.76 25.38 25.66
Fuar 14.71 20.83 8.06 16.67 27.72 36.62 24.14 11.76 21.61 27.69 23.22
Radyo, TV ve benzeri yayınlar 11.76 20.83 9.68 5.56 16.34 19.72 10.34 11.76 13.85 16.92 14.66
Yarışmalar 8.82 20.83 6.45 22.22 11.39 16.90 6.90 11.76 9.70 17.69 11.81
Diğer 5.88 0.00 16.13 0.00 8.91 7.04 20.69 5.88 10.53 4.62 8.96
Çiftçilerle iletişimim yok 8.82 0.00 3.23 0.00 3.96 8.45 6.90 11.76 4.99 6.15 5.30
164
Çizelge 5.2.45. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bilgi Kaynakları (%)
Bilgi Kaynakları Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
GTH Bakanlığı Web sayfası 79.41 91.67 80.65 94.44 77.72 80.28 72.41 76.47 78.12 83.85
İnternet taramaları 77.94 79.17 70.97 83.33 69.80 69.01 68.97 88.24 71.47 75.38
Yazılı materyal 76.47 79.17 88.71 66.67 80.20 73.24 79.31 58.82 80.89 71.54
GTHB İl/İlçe Tarım Müdürlükleri 32.35 37.50 41.94 55.56 35.15 42.25 20.69 41.18 34.63 43.08
Kurslar, seminerler vd. 23.53 33.33 33.87 38.89 36.14 30.99 41.38 29.41 33.80 32.31
Araştırma Enstitüleri/İstasyonları 30.88 16.67 19.35 22.22 39.11 33.80 24.14 41.18 32.96 30.00
Diğer Tarım Danışmanlığı Yapan Firmalar
20.59 12.50 19.35 16.67 21.29 23.94 20.69 17.65 20.78 20.00
Önder Çiftçiler 16.18 8.33 16.13 11.11 18.81 18.31 10.34 11.76 17.17 14.62
Meslektaşlar 7.35 12.50 12.90 11.11 11.39 9.86 17.24 17.65 11.36 11.54
Üretici örgütleri (Ziraat Odaları, Üretici Birlikleri vb.)
10.29 8.33 14.52 11.11 14.36 12.68 10.34 11.76 13.30 11.54
Özel Firmalar (İlaç Bayileri, Tohum Bayileri vb.)
8.82 8.33 9.68 5.56 7.92 11.27 6.90 17.65 8.31 10.77
KOP İdaresi Başkanlığı 5.88 16.67 4.84 5.56 7.92 7.04 6.90 11.76 6.93 9.23
Kalkınma Ajansları 10.29 8.33 9.68 5.56 7.92 5.63 3.45 23.53 8.31 8.46
Üniversiteler 8.82 8.33 9.68 11.11 7.43 5.63 10.34 11.76 8.31 7.69
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu
7.35 12.50 9.68 5.56 7.92 5.63 6.90 11.76 8.03 7.69
Diğer Resmi Kurum ve Kuruluşlar 4.41 0.00 1.61 0.00 1.49 0.00 10.34 0.00 2.77 0.00
165
Bölgede iyi bir tarımsal yayım hizmeti sunumunda en önemli noktalardan biri
de çiftçi yayımcı arasındaki diyalogdur. Bu nedenle tarımsal yayım hizmetlerinde
tarımsal yayım personeli ile çiftçi arasında iyi bir iletişim kurulmuş olmalı ve iletişimin
derecesine göre de tarımsal yayım hizmetlerinin etkinliği artmaktadır. Bölgedeki
tarımsal yayım personelinin çiftçi ile diyaloğunun puanlandırılması istenmiş ve
yapılan 10’luk puanlama sistemine göre bölge ortalamasında 7,76 puan bulunmuştur.
Buda bölgede tarımsal yayım personeli ile çiftçi arasında iletişimin iyi derecede
olduğunun bir göstergesidir. Bu puan illere göre istatistiki açıdan önemli derecede
değişmez iken cinsiyetler açısından ise puan farkı yapılan T Testi sonucu %90 güven
sınırında istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Özellikle erkek tarımsal yayım
personelinin çiftçi ile olan ilişki puanı kadınlara göre biraz daha yüksektir (Çizelge
5.2.46).
Çizelge 5.2.46. Tarımsal Yayım Personelinin Çiftçi İle İletişim Durumları (Puan)
İl Adı İletişim Puanı (1-10 puan)
Aksaray
Erkek 7.85
Kadın 6.96
Ortalama 7.61
Karaman
Erkek 7.54
Kadın 8.33
Ortalama 7.72
Konya
Erkek 7.93
Kadın 7.48
Ortalama 7.81
Niğde
Erkek 8.17
Kadın 7.29
Ortalama 7.85
KOP Bölgesi
Erkek 7.86
Kadın 7.48
Ortalama 7.76
F Değeriiller 0,325 P:0,807 H0: Kabul
T Değericinsiyet 1,882 P:0,061 H0: Red (%90 Güven Sınırında)
Çizelge 5.2.47.de çiftçilerin bölgede tarımsal yayım faaliyetleri konusunda en
önemli merkez olan İl/İlçe GTHB Müdürlükleri ile iletişim durumları yine 10’luk puan
sistemi ile tarımsal yayım personeli tarafından değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Bölgedeki tarımsal yayım personeli çiftçilerin GTHB İl/İlçe teşkilatı ile çiftçi arasındaki
166
iletişime bölge ortalamasında 4,86 puan vermiştir. Bu puan bölgede tarımsal yayım
faaliyetlerinde birincil sorumlu olan İL/İlçe GTHB teşkilatı ile çiftçi arasındaki iletişimin
orta derecede olduğunu göstermektedir. Bu durum illere göre istatistiki açıdan %99
güven seviyesinde farklılık gösterirken, cinsiyetler arasında bu düşünce istatistiki
açıdan önemli bir farklılık göstermemiştir. Özellikle Konya ilindeki tarımsal yayım
personeli çiftçilerin GTHB İl/İlçe teşkilatı arasındaki iletişimi 3,57 puan gibi düşük bir
puan ile puanlamışlardır. Bu durum diğer illerde ise daha farklı olup ortalama puan 6
civarında seyretmiştir.
Çizelge 5.2.47. Çiftçilerin İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri İle İletişim
Kurma Durumları (Puan)
İl Adı İletişim puanı (1-10 puan)
Aksaray
Erkek 6.55
Kadın 5.86
Ortalama 6.38
Karaman
Erkek 6.65
Kadın 6.78
Ortalama 6.68
Konya
Erkek 3.50
Kadın 3.76
Ortalama 3.57
Niğde
Erkek 5.90
Kadın 7.00
Ortalama 6.30
KOP Bölgesi
Erkek 4.81
Kadın 5.01
Ortalama 4.86
F Değeriiller 128,330 P:0,000 H0: Red (%99 Güven Sınırında)
T Değericinsiyet -0,889 P:0,374 H0: Kabul
Etkin bir tarımsal yayım faaliyeti her şeyden önce iyi bir mesleki beceriklilik ve
deneyim ile mümkündür. Bu nedenle bölgedeki tarımsal yayım personeline kendi
mesleki yeterliliklerinin 10’luk puan sistemine göre puanlamaları istenmiş ve bölge
ortalamasında tarımsal yayım personeli mesleki yeterlilik puanı 6,49 olarak
hesaplanmıştır. Buradan tarımsal yayım personelinin mesleki yeterliliklerinin iyi
167
derecede oldukları belirtilmektedir. Bu durum illere ve cinsiyete göre istatistiki açıdan
önemli olacak düzeyde değişmemiştir (Çizelge 5.2.48.).
Çizelge 5.2.48. Tarımsal Yayım Personeli Olarak Mesleki Yeterlilik Düzeyi (Puan)
İl Adı Mesleki yeterlilikleri düzey puanı
(1-10 puan)
Aksaray
Erkek 6.58
Kadın 5.45
Ortalama 6.32
Karaman
Erkek 6.75
Kadın 7.39
Ortalama 6.90
Konya
Erkek 6.54
Kadın 6.10
Ortalama 6.43
Niğde
Erkek 6.25
Kadın 6.76
Ortalama 6.44
KOP Bölgesi
Erkek 6.56
Kadın 6.28
Ortalama 6.49
F Değeriiller 1,319 P:0,267 H0: Kabul
T Değericinsiyet 1,423 P:0,156 H0: Kabul
Çizelge 5.2.49’da bölgede görüşülen tarımsal yayım personelinin mesai
dağılımları gösterilmiştir. Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım personelinin birincil
işinin büro ve idari hizmetleri, ikincil işinin ise tarımsal yayım faaliyetleri olduğu
belirlenmiştir. Bölgede maalesef tarımsal yayım personeli öncelikle büro ve idari
hizmetlerde kullanılmaktadır. Asli görevi olan tarımsal yayım faaliyetlerinin ikinci
sırada mesai dağılımında gösterilmesi tarımsal yayım faaliyetlerinin etkinliği
açısından önemli bir sıkıntının var olduğunu göstermekte ve tarımsal yayım personeli
asli işlerine gereği kadar yoğunlaşamamaktadır. Bunda özellikle tarımsal yayım
personelinin çalıştığı bölgede tarımsal yayım faaliyetlerini etkin olarak yürütebilmek
için gerekli altyapının eksikliği de önemli bir faktördür. Gerek lojistik gerekse teknik
eleman konusundaki sıkıntılar bölgede asli amacı tarımsal yayım olan personelinin
diğer faaliyetlerde de kullanılmasını zorunlu hale getirmektedir.
168
Çizelge 5.2.49. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Mesai Dağılımı(%)
İl Adı Büro ve idari işler Çiftçi eğitimi/yayım çalışmaları (işletme, ahır/ağıl ziyaretleri
vb.)
Kendi eğitimim Araştırma Destek hizmetler (proje yürütme,
araştırmacı olarak görev alma)
Aksaray
Erkek 40.06 38.89 7.24 8.23 5.58
Kadın 27.27 47.95 12.50 10.23 2.05
Ortalama 36.71 41.26 8.62 8.75 4.65
Karaman
Erkek 37.81 40.41 8.05 7.26 6.47
Kadın 44.61 44.17 5.00 5.00 1.22
Ortalama 39.42 41.30 7.33 6.72 5.22
Konya
Erkek 54.67 29.06 5.75 5.81 4.72
Kadın 52.28 26.13 7.88 8.10 5.60
Ortalama 54.10 28.36 6.26 6.36 4.93
Niğde
Erkek 45.81 29.54 9.85 8.31 6.50
Kadın 41.25 29.38 8.88 11.56 8.94
Ortalama 44.07 29.48 9.48 9.55 7.43
KOP Bölgesi
Erkek 48.38 32.87 6.74 6.70 5.32
Kadın 44.83 33.52 8.45 8.50 4.71
Ortalama 47.47 33.04 7.18 7.16 5.16
169
Bölgede tarımsal yayım faaliyetlerinin yürütülmesi kadar planlanması da
önemlidir. İyi hazırlanmış ve planlanmış bir tarımsal yayım programı bölgedeki
tarımsal üretimden pazarlamaya kadar her süreçte çiftçinin ihtiyaç duyacağı her
bilgiye ulaşmasını sağlayacak ve buda tarımsal üretimde büyüme ve buna bağlı
olarak ta kırsal alanda ekonomik kalkınma faaliyetlerine katkı sağlayacaktır. İşbirliği
ve iletişimi ön plana çıkaran insan odaklı sürdürülebilir bir tarımsal üretimin
sağlanmasında iyi hazırlanmış bir tarımsal yayım faaliyeti önemlidir. Tarımsal yayım
sadece tarımsal bilgi sağlama değil aynı zamanda işbirliği, iletişim ve ar-ge ile çiftçi
arasında ilişki kurma ve kuvvetlendirme çalışmalarını da kapsamaktadır. Bu nedenle
tarımsal yayım personeline tarımsal yayım programlarını nasıl hazırladıkları sorulmuş
ve sonuçlar çizelge 5.2.50’desunulmuştur. Çizelge incelendiğinde tarımsal yayım
personelinin tarımsal yayım programını hazırlarken kurum yöneticileri, ilgili Bakanlık
talimatları ve kendi düşüncelerini harmanlamaya dikkat ettikleri görülmüştür. Buradaki
en önemli eksiklik programların yukarıdan aşağıya bir hiyerarşi ile oluşturulması, çiftçi
taleplerinin dikkate alındığı fakat bunun yeterli düzeyde olmadığı görülmektedir. İyi bir
tarımsal yayım programı yukarıdan aşağıya oluşturulan bir hiyerarşi ile değil, daha
çok çiftçi taleplerini gözeten ve ön planda tutan bir programla oluşturulması gereklidir.
Her ne kadar iyi bir tarımsal yayım programı oluşturulmaya çalışılsa da
bölgede öngörülmeyen sıkıntılar veya eksiklikler tarımsal yayım hizmetlerini etkinliğini
azaltabilmektedir. Çizelge 5.2.51.’de bölgedeki tarımsal yayım personeline göre
tarımsal yayım hizmetlerini olumsuz etkileyen unsurlar ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Çizelge incelendiğinde bölgedeki tarımsal yayım hizmetlerini olumsuz etkileyen
unsurların başında %77,39 ile üretici ilgisizliği gösterilmiştir. Aslında bu durum bir
önceki çizelge olan 5.2.47’de de kendini göstermektedir. Görüşülen tarımsal yayım
personeli çiftçinin GTHB İl/ilçe teşkilatı ile iletişimini orta düzeyde göstermesi ile
üretici ilgisizliğinin çizelge 5.2.51’de ilk sırada gösterilmesi arasında önemli bir ilişki
bulunmaktadır. Öncelikle etkin bir tarımsal yayım hizmeti için GTHB İl/İlçe teşkilatı ile
çiftçi arasındaki iletişim bürokratik işlemler dışına çıkmalı ve GTHB İ/İlçe teşkilatı
bürokratik işlemler dışındaki tüm tarımsal faaliyetler için daha fazla danışılınan ve
daha fazla iletişim kurulan bir yer haline gelmelidir. Buda iyi bir tarımsal yayım
çalışması ve programı ile mümkündür.
Tarımsal yayım faaliyetlerini kısıtlayan diğer faktörler ise daha çok lojistik ve
finansman eksikliğidir. Bu sıkıntılar ancak bölgede tarımsal yayım hizmetlerini çiftçiye
170
ulaştırmada yeterli kaynağın oluşturulamadığını göstermektedir. Aslında buradaki en
önemli faktör bölgede tarımsal yayım çalışmalarının ana kuruluş olan GTHB İl/İlçe
teşkilatı dışında diğer kuruluşlarda da yapılması ve bunun yapılırken kuruluşlar arası
koordinasyon ve iletişim sıkıntısının bir türlü aşılamamasıdır. Bu nedenle tarımsal
yayım çalışmalarında kaynaklar yeterince etkin kullanılamamaktadır.
171
Çizelge 5.2.50. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline göre Bölgede Tarımsal Yayım Programlarının Hazırlanış Şekli (%)
Yayım Programı Hazırlanış Şekli
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ortalama
Kurum Yöneticileri 75.00 0.00 44.07 72.22 58.16 55.00 75.00 76.47 57.50 63.16 58.86
İlgili Bakanlığın talimatları ile
78.57 83.33 50.85 77.78 52.21 42.50 51.72 58.82 53.36 56.79 54.23
Kendim 65.12 100.00 50.00 88.89 48.75 44.19 42.86 50.00 50.87 62.64 53.68
Kurumdaki teknik elemanlar ile beraber
100.00 100.00 22.41 17.65 20.00 25.00 24.14 29.41 23.66 26.39 24.32
Çiftçi talepleri ile 0.00 0.00 25.86 66.67 22.22 16.67 24.14 0.00 23.15 25.00 23.61
Bölgede tarım ile ilgili diğer kurum ve kuruluşların önerileri ile
25.00 0.00 5.17 5.88 3.17 5.56 10.34 0.00 5.07 4.23 4.86
172
Çizelge 5.2.51. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personeline Göre Bölgede Tarımsal Yayım Hizmetini Engelleyen Unsurlar (%)
Kısıtlar Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ortalama
Üreticinin ilgisizliği 75.00 87.50 87.10 88.89 74.26 70.42 86.21 76.47 77.56 76.92 77.39
Teknik, ulaşım ve ekipman altyapısının yetersizliği
66.18 54.17 61.29 88.89 66.34 67.61 62.07 58.82 65.10 66.92 65.58
Finansman sıkıntısı 55.88 41.67 43.55 55.56 57.92 36.62 55.17 17.65 54.85 37.69 50.31
Eğitim ve yayım materyal eksikliği 48.53 50.00 32.26 33.33 43.56 40.85 41.38 35.29 42.38 40.77 41.96
Tarım paydaşları arasındaki koordinasyon sıkıntısı
45.59 50.00 30.65 27.78 38.61 30.99 44.83 41.18 39.06 35.38 38.09
Kaliteli tarımsal eğitim ve yayım elemanının olmaması
36.76 25.00 33.87 0.00 23.76 36.62 65.52 58.82 31.30 32.31 31.57
Yeterli tarımsal eğitim ve yayım elemanın olmaması
36.76 37.50 25.81 5.56 25.25 30.99 41.38 11.76 28.81 26.15 28.11
Politik engeller ve sıkıntılar 23.53 29.17 22.58 5.56 25.74 16.90 37.93 17.65 25.76 17.69 23.63
Eğitim ve yayım elemanının isteksizliği
23.53 25.00 22.58 0.00 19.80 23.94 31.03 5.88 21.88 18.46 20.98
Eğitim ve yayım elemanının istediği bilgiye ulaşamaması
22.06 25.00 17.74 0.00 19.80 28.17 31.03 11.76 20.78 21.54 20.98
Diğer 1.47 4.17 1.61 5.56 2.48 2.82 3.45 0.00 2.22 3.08 2.44
173
Tarımsal yayım çalışmalarında göz önünde bulundurulması gerekli bir diğer
konu ise toplumsal cinsiyet faktörüdür. Bazen her ne kadar iyi hazırlanmış bir
tarımsal yayım plan ve programınız olsa bile tarımsal üretimde istediğiniz sonuçlara
ulaşılamayabilir. Ulaştırılması gereken hedef kitlenin seçimindeki yanlışlıklar,
kadınların tarımsal yayım çalışmalarına dahil edilmemesi, sosyal doku bilinmeden
yapılan hatalar tarımsal yayım hizmetlerinde istenilen başarının elde edilememesinde
etkili faktörlerdir. İşte bu noktalardan biri de toplumsal cinsiyet faktörüdür. Bölgedeki
tarımsal yayım personeline yaptıkları tarımsal yayım çalışmalarında toplumsal
cinsiyet faktörünü göz önüne alıp almadıkları sorulmuş ve sonuç olarak bölge
ortalamasında tarımsal yayım personelinin %69,59’u toplumsal cinsiyet faktörünü göz
önüne alarak tarımsal yayım faaliyetlerini sürdürdükleri belirlenmiştir. Bu durum illere
ve cinsiyetlere göre değişirken toplumsal cinsiyet dengesini en fazla dikkate alan
illerin başında Niğde ve Konya illeri gelirken, özellikle kadınlar erkeklere göre bu
konuda daha hassas davranmaktadırlar (Çizelge 5.2.52.).
Çizelge 5.2.52. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Tarımsal Yayım
Hizmetlerinde Toplumsal Cinsiyet Dengesine Dikkat Etme Durumları (%)ı
Genellikle ediyorum
Bazen ediyorum Dikkat etmiyorum Toplam
Aksaray
Erkek 65.63 7.81 26.56 100.00
Kadın 78.26 4.35 17.39 100.00
Ortalama 68.97 6.90 24.14 100.00
Karaman
Erkek 55.36 25.00 19.64 100.00
Kadın 88.24 5.88 5.88 100.00
Ortalama 63.01 20.55 16.44 100.00
Konya
Erkek 70.41 15.38 14.20 100.00
Kadın 74.58 10.17 15.25 100.00
Ortalama 71.49 14.04 14.47 100.00
Niğde
Erkek 71.43 0.00 28.57 100.00
Kadın 77.78 0.00 22.22 100.00
Ortalama 73.91 0.00 26.09 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 66.67 14.85 18.48 100.00
Kadın 77.78 7.41 14.81 100.00
Ortalama 69.59 12.90 17.52 100.00
Ki Kareiller: 13,606 P:0,034 H0: Red (%95 Güven sınırında önemli)
Ki Karecinsiyet 5,445 P:0,066 H0: Red (%90 Güven sınırında önemli)
174
KOP Bölgesinde tarımsal üretimde yaşanan en önemli sıkıntıların başında su
gelmektedir. Bu nedenle bölgedeki tarım ile ilgili tüm kurum ve kuruluşların üzerinde
hassasiyetle durdukları ve suyun etkin kullanımı ile ilgili çalışmalarını
yoğunlaştırdıkları bilinmektedir. Özellikle Türkiye’deki tek Kuraklık Test Merkezi
olarak bilinen GTHB, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne
(TAGEM) bağlı, Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
(BDUTAEM) ile Toprak, Su ve Çölleşme İle Mücadele Araştırma İstasyonu, Konya
ilinde bulunmakta olup bu kuruluşlar GTHB İl/İlçe teşkilatları başta olmak üzere
bitkilerde su kullanım etkinliği konusunda önemli çalışmalar yapmaktadırlar. Bu
nedenle bölgenin tarımsal yayım çalışmalarında sulama, kuraklığa dayanıklı bitki
türleri ve çeşitleri ile iklim değişikliğine uyum gibi konular başta gelen konulardandır.
Bölgede çalışan tarımsal yayım personelinin özellikle sulama konusunda bitki su
ihtiyacını dikkate alan programlar yapması ve uygulaması beklenen konular içindedir.
Bölgedeki tarımsal yayım personeline bitki su ihtiyacına göre sulama programları
yapıp yapmadıkları sorulmuş ve tarımsal yayım personelinin %85,96’sının bu konuda
program yapmadıklarını belirtmişlerdir. Bu oran illere ve cinsiyetlere göre istatistiki
olarak önemli ölçüde değişirken, bitki su ihtiyacına göre sulama programı yapan
illerin başında Konya ve Niğde illeri gelmekte ve bu tür programları daha çok erkekler
yapmaktadırlar (Çizelge 5.2.53.). Bu tür programlar az oranda yapılmasının yanı sıra
bunu yapan tarımsal yayım personelinin bu programları tarımsal yayım
çalışmalarında kullanım oranının da düşük olması bu konuda bölgede yeterli bir
çalışmanın yapılmadığını göstermektedir (Çizelge 5.2.54.).
175
Çizelge 5.2.53. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bitki Su İhtiyacına
Göre Sulama Programı Yapma Durumları (%)
İller Cinsiyet Evet Hayır Toplam
Aksaray
Erkek 6.25 93.75 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 4.60 95.40 100.00
Karaman
Erkek 10.91 89.09 100.00
Kadın 12.50 87.50 100.00
Ortalama 11.27 88.73 100.00
Konya
Erkek 20.94 79.06 100.00
Kadın 9.38 90.63 100.00
Ortalama 18.04 81.96 100.00
Niğde
Erkek 22.22 77.78 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 13.95 86.05 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 16.62 83.38 100.00
Kadın 6.72 93.28 100.00
Ortalama 14.04 85.96 100.00
Ki Kareiller: 10,198 P:0,017 H0: Red (%95 Güven sınırında önemli)
Ki Karecinsiyet 7,136 P:0,008 H0: Red (%99 Güven sınırında önemli)
Çizelge 5.2.54. Bitki Su İhtiyacına Göre Sulama Programı Yapan Tarımsal Yayım
Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bunu Tarımsal Yayımda Kullanma Durumları (%)
İller Cinsiyet Evet Hayır Toplam
Aksaray
Erkek 50.00 50.00 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 37.50 62.50 100.00
Karaman
Erkek 0.00 100.00 100.00
Kadın 33.33 66.67 100.00
Ortalama 10.00 90.00 100.00
Konya
Erkek 27.12 72.88 100.00
Kadın 20.00 80.00 100.00
Ortalama 25.68 74.32 100.00
Niğde
Erkek 60.00 40.00 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 50.00 50.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 28.57 71.43 100.00
Kadın 19.05 80.95 100.00
Ortalama 26.53 73.47 100.00
176
Bölgede son yıllarda gelişen en önemli çalışmalardan bir tanesi de koruyucu
tarım sistemleridir. Bunun içinde özellikle dikey, azaltılmış, şeritvari ya da sıfır toprak
işleme yöntemlerinin kullanılarak doğrudan ekim sistemlerinin yaygınlaştırılması, sırta
ekim çalışmaları, toprak korumaya yönelik münavebe sistemleri, malçlama gibi
sistemler koruyucu tarım sistemlerinden bazılarıdır. Bölgedeki tarımsal yayım
personelinin %20,50’s bu sistemlerden haberdar olup bu oran illere göre istatistiki
açıdan önemli ölçüde değişmektedir. Özellikle Niğde ve Konya illerinde bu tür
sistemleri bilen tarımsal yayım personeli sayısı daha fazladır. Buradan bölgede bu tür
sistemlerin yaygınlaştırılması açısından tarımsal yayım personelinin daha fazla
eğitilmesi ve bilgilendirilmesi gerektiği sonucu çıkarılabilir (Çizelge5.2.55.).
Çizelge 5.2.55. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Koruyucu Tarım
Sistemlerini Bilme Durumları (%)ı
İller Cinsiyet Evet Hayır Toplam
Aksaray
Erkek 16.67 83.33 100.00
Kadın 8.70 91.30 100.00
Ortalama 14.46 85.54 100.00
Karaman
Erkek 12.96 87.04 100.00
Kadın 38.46 61.54 100.00
Ortalama 17.91 82.09 100.00
Konya
Erkek 19.57 80.43 100.00
Kadın 26.23 73.77 100.00
Ortalama 21.22 78.78 100.00
Niğde
Erkek 28.57 71.43 100.00
Kadın 37.50 62.50 100.00
Ortalama 31.82 68.18 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 18.71 81.29 100.00
Kadın 25.66 74.34 100.00
Ortalama 20.50 79.50 100.00
Ki Kareiller: 6,706 P:0,082 H0: Red (%90 Güven sınırında önemli)
Ki Karecinsiyet 2,488 P:0,115 H0: Kabul
Tarımsal yayım personelinin bölgedeki yaptığı çalışmaların ne olması gerektiği
konusundaki fikirleri Çizelge 5.2.56’da verilmiştir. Çizelge incelendiğinde tarımsal
yayım personelinin %61,71’i GTHB’nin yeni çalışmaları hakkında çiftçilere bilgi
verilmesi, %51,12’si bölgede görülen yaygın problemler belirlenerek yayım
programlarının oluşturulmasını savunmaktadır. Çizelge 5.2.50’deönceden belirtilmiş
olan tarımsal yayım programlarının hazırlanışında görülen eksiklikler aslında Çizelge
5.2.56’de net olarak gösterilmiş olan ihtiyaçların belirlenmediği ve ihtiyaçlara göre
yapılmayan yayım programlarında istenilen etkinliğe ulaşmada sıkıntılar
çıkabilmektedir.
177
Çizelge 5.2.56. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgedeki Tarımsal Yayım Hedef Konuları Hakkındaki Düşünceleri
(%)
Düşünceler Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ort.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının yeni başlayan uygulamalarının anlatılması
60.29 66.67 72.58 50 60.89 57.75 62.07 58.82 62.88 58.46 61.71
İlde yaygın olarak görülen bir problemin çözümü hakkında
63.24 62.5 50 72.22 45.05 47.89 55.17 47.06 50.14 53.85 51.12
Alternatif ürün yetiştiriciliği 52.94 41.67 40.32 44.44 46.04 38.03 55.17 70.59 47.09 43.85 46.23
Araştırma enstitüleri tarafından geliştirilen yeni bilgi ve teknolojilerin aktarılması
45.59 20.83 35.48 16.67 34.16 45.07 41.38 52.94 37.12 37.69 37.27
Üniversite tarafından geliştirilen yeni bilgi ve teknolojilerinin aktarılması
19.12 8.33 24.19 5.56 31.19 30.99 37.93 29.41 28.25 23.08 26.88
Tarımda kadınlara yönelik konular 19.12 33.33 22.58 33.33 14.36 26.76 24.14 29.41 17.45 29.23 20.57
178
Araştırma bölgesinde görüşülen tarımsal yayım personelinin bölgede tarımsal
yayım hizmetlerini daha etkin bir şekilde yürütebilmeleri için sürekli kendilerini güncel
tutmaları, yeniliklere açık olmaları ve yeni bilgilere ulaşmaları gerekmektedir. Bu
süreç içerisinde düzenlenecek eğitim programları eksikliklerin giderilmesi ve
yeniliklerin aktarılması açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle görüşülen tarımsal
yayım personeline ihtiyaç duydukları eğitim programları sorulmuş ve sonuçlar çizelge
5.2.57a ve çizelge 5.2.57b’de sunulmuştur. Çizelgeler incelendiğinde tarımsal yayım
personelinin ihtiyaç duydukları eğitim konuları bitkisel, hayvancılık ve genel olmak
üzere 3 grupta incelenebilir.
Bitkisel çalışmalarda ihtiyaç duyulan eğitimlerin başında; bitki koruma
konuları, gübre ve gübreleme teknikleri, ürün çeşit seçimi ve sulama teknikleri,
Hayvancılık çalışmalarında ise; yemleme ve bakım ile hayvan hastalıkları,
Genel konularda ise; organik tarım, tarımsal destekler, mevzuat ve
pazarlama konuları ise en çok eğitimi talep edilen an konu başlıklarıdır.
Çizelge 5.2.57a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Kendisi İçin
Gerekli Eğitim Programları Dağılımı (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ortalama
Bitki koruma
Gerek yok 9.76 5.56 0.00 0.00 3.77 0.00 0.00 0.00 4.26 1.37 3.45
Fena olmaz 7.32 5.56 15.38 0.00 20.75 6.82 6.67 60.00 15.96 9.59 14.18
Gerekli 82.93 88.89 84.62 100.00 75.47 93.18 93.33 40.00 79.79 89.04 82.38
Gübre ve gübre teknikleri
Gerek yok 15.79 6.25 0.00 0.00 5.77 0.00 7.14 0.00 6.99 1.52 5.56
Fena olmaz 10.53 18.75 26.67 14.29 23.08 5.41 21.43 16.67 20.97 10.61 18.25
Gerekli 73.68 75.00 73.33 85.71 71.15 94.59 71.43 83.33 72.04 87.88 76.19
Ürün çeşit seçimi
Gerek yok 11.11 27.27 4.76 0.00 7.78 0.00 0.00 0.00 7.79 5.26 7.11
Fena olmaz 19.44 18.18 28.57 0.00 18.89 10.81 0.00 0.00 19.48 10.53 17.06
Gerekli 69.44 54.55 66.67 100.00 73.33 89.19 100.00 100.00 72.73 84.21 75.83
Sulama teknikleri
Gerek yok 10.26 8.33 4.35 0.00 5.10 0.00 6.67 0.00 6.29 1.72 5.15
Fena olmaz 15.38 16.67 30.43 16.67 19.39 11.76 26.67 33.33 20.57 15.52 19.31
Gerekli 74.36 75.00 65.22 83.33 75.51 88.24 66.67 66.67 73.14 82.76 75.54
Toprak hazırlığı
Gerek yok 6.25 27.27 5.88 0.00 11.27 0.00 7.69 0.00 9.02 6.00 8.20
Fena olmaz 21.88 18.18 41.18 0.00 23.94 14.81 30.77 42.86 26.32 18.00 24.04
Gerekli 71.88 54.55 52.94 100.00 64.79 85.19 61.54 57.14 64.66 76.00 67.76
Koruyucu tarım teknikleri
Gerek yok 12.50 41.67 0.00 0.00 11.11 0.00 0.00 0.00 9.17 13.89 10.34
Fena olmaz 25.00 8.33 50.00 0.00 28.57 20.00 16.67 50.00 30.28 16.67 26.90
Gerekli 62.50 50.00 50.00 100.00 60.32 80.00 83.33 50.00 60.55 69.44 62.76
Organik tarım
Gerek yok 24.14 46.15 9.52 0.00 11.27 0.00 7.69 0.00 13.43 15.00 13.79
Fena olmaz 13.79 7.69 33.33 50.00 30.99 20.83 7.69 0.00 25.37 17.50 23.56
Gerekli 62.07 46.15 57.14 50.00 57.75 79.17 84.62 100.00 61.19 67.50 62.64
179
Yemleme ve bakım
Gerek yok 26.92 40.00 18.75 0.00 9.09 10.53 10.00 0.00 14.41 17.14 15.03
Fena olmaz 15.38 20.00 37.50 0.00 27.27 15.79 30.00 0.00 26.27 14.29 23.53
Gerekli 57.69 40.00 43.75 100.00 63.64 73.68 60.00 100.00 59.32 68.57 61.44
Hayvan hastalıkları
Gerek yok 34.48 14.29 4.17 0.00 11.43 19.05 11.11 0.00 15.15 15.00 15.12
Fena olmaz 17.24 21.43 25.00 33.33 31.43 19.05 0.00 0.00 25.00 20.00 23.84
Gerekli 48.28 64.29 70.83 66.67 57.14 61.90 88.89 100.00 59.85 65.00 61.05
Tarımsal destekler
Gerek yok 38.46 36.36 5.56 0.00 10.14 7.41 0.00 0.00 14.88 13.95 14.63
Fena olmaz 11.54 18.18 33.33 33.33 28.99 22.22 25.00 0.00 25.62 20.93 24.39
Gerekli 50.00 45.45 61.11 66.67 60.87 70.37 75.00 100.00 59.50 65.12 60.98
Mevzuat
Gerek yok 15.38 66.67 0.00 0.00 9.38 0.00 16.67 0.00 9.40 19.35 11.49
Fena olmaz 23.08 11.11 42.86 50.00 26.56 33.33 16.67 0.00 28.21 25.81 27.70
Gerekli 61.54 22.22 57.14 50.00 64.06 66.67 66.67 100.00 62.39 54.84 60.81
Pazarlama
Gerek yok 26.09 50.00 0.00 0.00 7.46 4.55 10.00 0.00 10.00 16.67 11.54
Fena olmaz 30.43 20.00 60.00 33.33 31.34 18.18 10.00 0.00 34.17 19.44 30.77
Gerekli 43.48 30.00 40.00 66.67 61.19 77.27 80.00 100.00 55.83 63.89 57.69
Bilişim teknolojileri
Gerek yok 16.00 46.15 6.25 50.00 10.29 13.33 0.00 0.00 10.26 28.13 14.09
Fena olmaz 16.00 7.69 50.00 0.00 29.41 40.00 37.50 50.00 29.91 25.00 28.86
Gerekli 68.00 46.15 43.75 50.00 60.29 46.67 62.50 50.00 59.83 46.88 57.05
Genetik kaynakların korunması
Gerek yok 23.81 77.78 16.67 0.00 10.64 8.00 0.00 0.00 13.19 23.68 16.28
Fena olmaz 23.81 0.00 50.00 0.00 34.04 12.00 54.55 0.00 36.26 7.89 27.91
Gerekli 52.38 22.22 33.33 100.00 55.32 80.00 45.45 100.00 50.55 68.42 55.81
Beden dili ve konuşma teknikleri
Gerek yok 18.52 54.55 0.00 0.00 9.38 17.65 14.29 0.00 10.26 29.03 14.19
Fena olmaz 22.22 9.09 47.37 100.00 31.25 23.53 42.86 50.00 32.48 22.58 30.41
Gerekli 59.26 36.36 52.63 0.00 59.38 58.82 42.86 50.00 57.26 48.39 55.41
Damızlık hayvan seçimi
Gerek yok 25.93 33.33 15.79 0.00 12.50 23.53 11.11 0.00 15.97 21.88 17.22
Fena olmaz 22.22 22.22 31.58 25.00 34.38 17.65 22.22 0.00 30.25 18.75 27.81
Gerekli 51.85 44.44 52.63 75.00 53.13 58.82 66.67 100.00 53.78 59.38 54.97
Kırsal Sosyoloji
Gerek yok 29.17 75.00 6.25 50.00 11.11 0.00 0.00 0.00 13.16 23.33 15.28
Fena olmaz 16.67 12.50 56.25 0.00 28.57 42.11 27.27 0.00 29.82 30.00 29.86
Gerekli 54.17 12.50 37.50 50.00 60.32 57.89 72.73 100.00 57.02 46.67 54.86
Sürü yönetimi
Gerek yok 22.73 30.00 16.67 0.00 19.35 21.43 16.67 0.00 19.44 20.69 19.71
Fena olmaz 18.18 30.00 44.44 66.67 22.58 35.71 33.33 0.00 25.93 34.48 27.74
Gerekli 59.09 40.00 38.89 33.33 58.06 42.86 50.00 100.00 54.63 44.83 52.55
Tarımsal yayım
Gerek yok 20.83 60.00 6.25 0.00 11.94 5.00 0.00 0.00 12.28 21.21 14.29
Fena olmaz 16.67 10.00 43.75 100.00 34.33 35.00 28.57 50.00 31.58 30.30 31.29
Gerekli 62.50 30.00 50.00 0.00 53.73 60.00 71.43 50.00 56.14 48.48 54.42
Tarım makinaları
Gerek yok 15.38 66.67 0.00 0.00 17.46 6.25 0.00 0.00 13.64 25.00 15.94
Fena olmaz 30.77 11.11 53.85 0.00 30.16 31.25 50.00 0.00 34.55 21.43 31.88
Gerekli 53.85 22.22 46.15 100.00 52.38 62.50 50.00 100.00 51.82 53.57 52.17
Bölgenin genel tarımsal yapısı
Gerek yok 16.00 70.00 0.00 0.00 18.00 11.76 0.00 0.00 13.68 30.00 17.60
Fena olmaz 20.00 10.00 61.54 0.00 26.00 29.41 42.86 50.00 30.53 23.33 28.80
Gerekli 64.00 20.00 38.46 100.00 56.00 58.82 57.14 50.00 55.79 46.67 53.60
Çevre
Gerek yok 27.27 66.67 0.00 0.00 18.37 5.56 12.50 0.00 17.39 24.14 19.01
Fena olmaz 27.27 11.11 84.62 100.00 26.53 27.78 50.00 0.00 36.96 24.14 33.88
Gerekli 45.45 22.22 15.38 0.00 55.10 66.67 37.50 100.00 45.65 51.72 47.11
Besin hijyeni
Gerek yok 33.33 66.67 15.38 100.00 12.24 15.79 0.00 0.00 17.58 36.36 22.58
Fena olmaz 20.83 8.33 53.85 0.00 44.90 42.11 20.00 0.00 38.46 27.27 35.48
Gerekli 45.83 25.00 30.77 0.00 42.86 42.11 80.00 100.00 43.96 36.36 41.94
180
Tarımsal yayım personelinin eğitim talep ettikleri konular kadar bölgedeki diğer
tarımsal yayım personeli için talep ettikleri konularda önem taşımaktadır. Konular
yine 3 ayrı başlık altında incelenirse;
Bitkisel konularda; bitki koruma, sulama teknikleri ve toprak hazırlığı
Hayvancılık konularında; hayvan hastalıkları ve yemleme ve bakım
Genel konularda; organik tarım, pazarlama ve mevzuat,
Konuları ana konuların başında gelmektedir. Konular incelendiğinde tarımsal
yayım personeli ihtiyaç duyduğu bitkisel çalışmalar konusundaki eğitimlerin içinde
sulama hizmetlerini 4. sırada, toprak hazırlığını daha alt sıralarda belirtirken, bölge
için ihtiyaç duyulan konuların içerisinde bu konuları daha üst sırada belirtmiştir.
Buradan anlaşılacağı üzere bitki koruma ve sulama teknikleri bölgede tarımsal yayım
faaliyeti yürüten personel için elzem konuların başında gelmektedir. Hayvancılık ve
genel konularda ise tarımsal yayım personeli hem kendi hem de bölge için aynı
konulardan bahsetmiş olup, özellikle organik tarım faaliyetleri bölgede önemli bir
faaliyet alanını oluşturabilir. Bu konuya karşı olan eğitim ihtiyaç talebi bölgede
organik tarım faaliyetlerindeki ihtiyacı kapatacak hizmetlerin ve başta ARGE
çalışmaları olmak üzere bitkisel ve hayvansal organik üretim olanaklarının
araştırılmasını önemli kılmaktadır (Çizelge 5.2.58a ve Çizelge 5.2.58b.).
181
Çizelge 5.2.58.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Diğer Tarımsal
Yayım Personeli İçin İstediği Gerekli Eğitim Programları Dağılımı (%)
Eğitim Programları Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ortalama
Bitki Koruma
Gerek yok 14.81 30.00 15.79 0.00 7.14 0.00 0.00 0.00 9.30 8.57 9.15
Fena olmaz 7.41 0.00 21.05 33.33 20.00 5.00 15.38 100.00 17.05 11.43 15.85
Gerekli 77.78 70.00 63.16 66.67 72.86 95.00 84.62 0.00 73.64 80.00 75.00
Sulama teknikleri
Gerek yok 16.67 33.33 20.00 0.00 9.09 0.00 0.00 0.00 11.11 7.41 10.42
Fena olmaz 8.33 16.67 33.33 33.33 19.70 6.25 16.67 50.00 18.80 14.81 18.06
Gerekli 75.00 50.00 46.67 66.67 71.21 93.75 83.33 50.00 70.09 77.78 71.53
Toprak hazırlığı
Gerek yok 9.52 16.67 23.08 0.00 9.26 0.00 0.00 0.00 10.31 5.00 9.40
Fena olmaz 23.81 0.00 38.46 0.00 20.37 9.09 0.00 100.00 21.65 10.00 19.66
Gerekli 66.67 83.33 38.46 100.00 70.37 90.91 100.00 0.00 68.04 85.00 70.94
Gübre ve gübre teknikleri
Gerek yok 16.00 40.00 18.75 0.00 8.45 0.00 0.00 0.00 10.48 12.90 10.97
Fena olmaz 12.00 10.00 31.25 33.33 18.31 12.50 16.67 100.00 18.55 19.35 18.71
Gerekli 72.00 50.00 50.00 66.67 73.24 87.50 83.33 0.00 70.97 67.74 70.32
Ürün çeşit seçimi
Gerek yok 16.67 33.33 21.43 0.00 8.06 0.00 0.00 0.00 11.54 8.00 10.85
Fena olmaz 16.67 0.00 35.71 40.00 22.58 15.38 0.00 0.00 22.12 16.00 20.93
Gerekli 66.67 66.67 42.86 60.00 69.35 84.62 100.00 100.00 66.35 76.00 68.22
Hayvan hastalıkları
Gerek yok 22.73 33.33 18.75 0.00 10.20 8.33 12.50 0.00 14.74 14.29 14.66
Fena olmaz 13.64 16.67 25.00 50.00 26.53 8.33 12.50 0.00 22.11 14.29 20.69
Gerekli 63.64 50.00 56.25 50.00 63.27 83.33 75.00 100.00 63.16 71.43 64.66
Yemleme ve bakım
Gerek yok 13.64 28.57 23.08 0.00 15.69 9.09 9.09 0.00 15.46 14.29 15.25
Fena olmaz 18.18 14.29 53.85 0.00 23.53 0.00 0.00 0.00 23.71 4.76 20.34
Gerekli 68.18 57.14 23.08 100.00 60.78 90.91 90.91 100.00 60.82 80.95 64.41
Organik tarım
Gerek yok 27.78 71.43 17.65 0.00 8.16 0.00 0.00 0.00 12.77 22.73 14.66
Fena olmaz 22.22 14.29 35.29 0.00 22.45 15.38 20.00 0.00 24.47 13.64 22.41
Gerekli 50.00 14.29 47.06 100.00 69.39 84.62 80.00 100.00 62.77 63.64 62.93
Pazarlama
Gerek yok 21.05 50.00 23.08 0.00 9.80 0.00 11.11 14.13 17.65 14.68
Fena olmaz 21.05 16.67 46.15 50.00 25.49 0.00 11.11 26.09 11.76 23.85
Gerekli 57.89 33.33 30.77 50.00 64.71 100.00 77.78 59.78 70.59 61.47
Mevzuat
Gerek yok 7.14 33.33 23.08 12.77 0.00 0.00 0.00 12.35 11.76 12.24
Fena olmaz 21.43 33.33 38.46 25.53 0.00 42.86 100.00 28.40 17.65 26.53
Gerekli 71.43 33.33 38.46 61.70 100.00 57.14 0.00 59.26 70.59 61.22
Bilişim teknolojileri
Gerek yok 16.67 42.86 33.33 50.00 13.46 0.00 0.00 15.56 23.53 16.82
Fena olmaz 16.67 14.29 41.67 50.00 23.08 0.00 25.00 24.44 11.76 22.43
Gerekli 66.67 42.86 25.00 0.00 63.46 100.00 75.00 60.00 64.71 60.75
Tarımsal destekler
Gerek yok 15.00 28.57 27.27 0.00 13.46 9.09 0.00 0.00 14.61 15.00 14.68
Fena olmaz 25.00 28.57 45.45 100.00 23.08 9.09 16.67 0.00 25.84 20.00 24.77
Gerekli 60.00 42.86 27.27 0.00 63.46 81.82 83.33 100.00 59.55 65.00 60.55
Koruyucu tarım teknikleri
Gerek yok 20.00 60.00 27.27 0.00 12.50 0.00 0.00 0.00 14.81 15.00 14.85
Fena olmaz 20.00 20.00 27.27 0.00 22.92 27.27 28.57 100.00 23.46 30.00 24.75
Gerekli 60.00 20.00 45.45 100.00 64.58 72.73 71.43 0.00 61.73 55.00 60.40
182
Çizelge 5.2.58b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Diğer Tarımsal
Yayım Personeli İçin İstediği Gerekli Eğitim Programları Dağılımı (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ortalama
Tarımsal yayım
Gerek yok 13.33 37.50 25.00 0.00 12.96 0.00 0.00 0.00 13.64 13.04 13.51
Fena olmaz 26.67 12.50 41.67 50.00 22.22 25.00 28.57 100.00 26.14 26.09 26.13
Gerekli 60.00 50.00 33.33 50.00 64.81 75.00 71.43 0.00 60.23 60.87 60.36
Beden dili ve konuşma teknikleri
Gerek yok 11.11 37.50 27.27 0.00 10.87 7.69 0.00 0.00 12.20 16.67 13.21
Fena olmaz 16.67 12.50 45.45 0.00 28.26 15.38 42.86 100.00 29.27 20.83 27.36
Gerekli 72.22 50.00 27.27 100.00 60.87 76.92 57.14 0.00 58.54 62.50 59.43
Damızlık hayvan seçimi
Gerek yok 16.67 60.00 20.00 0.00 13.04 12.50 14.29 15.12 25.00 16.67
Fena olmaz 22.22 20.00 46.67 33.33 23.91 0.00 28.57 27.91 12.50 25.49
Gerekli 61.11 20.00 33.33 66.67 63.04 87.50 57.14 56.98 62.50 57.84
Genetik kaynakların korunması
Gerek yok 23.53 60.00 25.00 0.00 12.82 0.00 0.00 16.00 20.00 16.67
Fena olmaz 17.65 20.00 41.67 0.00 33.33 11.11 0.00 28.00 13.33 25.56
Gerekli 58.82 20.00 33.33 100.00 53.85 88.89 100.00 56.00 66.67 57.78
Sürü yönetimi
Gerek yok 25.00 33.33 21.43 0.00 17.65 11.11 16.67 19.54 17.65 19.23
Fena olmaz 12.50 33.33 50.00 50.00 19.61 11.11 16.67 22.99 23.53 23.08
Gerekli 62.50 33.33 28.57 50.00 62.75 77.78 66.67 57.47 58.82 57.69
Kırsal Sosyoloji
Gerek yok 18.75 60.00 21.43 0.00 10.64 0.00 0.00 12.79 16.67 13.46
Fena olmaz 31.25 20.00 42.86 0.00 25.53 25.00 44.44 31.40 22.22 29.81
Gerekli 50.00 20.00 35.71 100.00 63.83 75.00 55.56 55.81 61.11 56.73
Çevre
Gerek yok 25.00 50.00 30.77 0.00 13.33 0.00 0.00 17.50 17.65 17.53
Fena olmaz 31.25 16.67 38.46 100.00 24.44 10.00 33.33 28.75 17.65 26.80
Gerekli 43.75 33.33 30.77 0.00 62.22 90.00 66.67 53.75 64.71 55.67
Bölgenin genel tarımsal yapısı
Gerek yok 14.29 20.00 27.27 0.00 19.05 0.00 0.00 0.00 17.57 5.88 15.38
Fena olmaz 21.43 40.00 27.27 33.33 28.57 14.29 42.86 100.00 28.38 35.29 29.67
Gerekli 64.29 40.00 45.45 66.67 52.38 85.71 57.14 0.00 54.05 58.82 54.95
Tarım makinaları
Gerek yok 31.25 40.00 23.08 0.00 17.02 0.00 12.50 20.24 11.76 18.81
Fena olmaz 25.00 40.00 38.46 50.00 23.40 20.00 25.00 26.19 29.41 26.73
Gerekli 43.75 20.00 38.46 50.00 59.57 80.00 62.50 53.57 58.82 54.46
Besin hijyeni
Gerek yok 21.43 60.00 27.27 0.00 15.79 11.11 0.00 17.39 23.53 18.60
Fena olmaz 28.57 20.00 45.45 33.33 34.21 0.00 16.67 33.33 11.76 29.07
Gerekli 50.00 20.00 27.27 66.67 50.00 88.89 83.33 49.28 64.71 52.33
183
Sonuç olarak bölgede yapılan çalışmada tarımsal yayım çalışmalarını yürüten
başta Tar-Gel personeli olmak üzere GTHB İl/İlçe teşkilatında bulunan tarımsal yayım
personeli kendini şu şekilde tanımlamaktadır (Çizelge 5.2.59a ve Çizelge 5.2.59b);
Proje hazırlama ve yürütme; Orta-Az
Teknik bilgi düzeyi; Orta,
Yayım yöntemleri ve tekniklerini bilme; Orta,
Kendini geliştirme isteği; Orta-Yüksek,
Bilişim teknolojilerini kullanabilme; Orta-Yüksek,
Çiftçilerle iletişim kurabilme; Orta-Yüksek,
Kendini iyi ifade edebilme; Orta-Yüksek,
Takım/ekip çalışması yapabilme; Orta-Yüksek,
Yeniliklere açıklık; Orta-Yüksek,
Bölgede tarımsal yayım çalışmalarının etkinliğinin arttırılması için neler
yapılmasının gerektiğinin ortaya konması beklendiği bu çalışmada tarımsal yayım
personeli için teknik bilgi düzeyini yükseltecek, tarımsal yayım yöntemlerini iyi
öğretileceği ve proje hazırlama kültürü kazandıracak çalışmalara öncelikli olarak
ihtiyaç bulunmaktadır.
184
Çizelge 5.2.59.a. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Genel Durum Değerlendirmeleri (%)ı
Genel Durumlar Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ortalama
Teknik bilgi düzeyi
Yok 3.13 0.00 0.00 0.00 2.14 0.00 3.57 0.00 2.06 0.00 1.53
Az 14.06 14.29 8.20 5.88 10.70 15.38 14.29 6.25 11.18 12.61 11.55
Orta 51.56 71.43 57.38 52.94 61.50 69.23 53.57 56.25 58.24 65.55 60.13
Yüksek 31.25 14.29 34.43 41.18 25.67 15.38 28.57 37.50 28.53 21.85 26.80
Kendini geliştirme isteği
Yok 3.08 18.18 0.00 5.88 2.67 1.54 3.57 0.00 2.38 5.00 3.07
Az 18.46 4.55 14.29 0.00 16.58 15.38 28.57 0.00 17.56 9.17 15.35
Orta 33.85 50.00 53.57 35.29 48.66 52.31 42.86 68.75 46.13 51.67 47.59
Yüksek 44.62 27.27 32.14 58.82 32.09 30.77 25.00 31.25 33.93 34.17 33.99
Bilişim teknolojilerini kullanabilme
Yok 0.00 4.35 0.00 0.00 1.06 0.00 0.00 0.00 0.59 0.82 0.65
Az 14.06 13.04 15.25 0.00 10.58 6.06 14.29 0.00 12.35 5.74 10.61
Orta 42.19 60.87 55.93 47.06 50.26 48.48 42.86 50.00 49.12 50.82 49.57
Yüksek 43.75 21.74 28.81 52.94 38.10 45.45 42.86 50.00 37.94 42.62 39.18
Çiftçilerle iletişim kurabilme
Yok 0.00 0.00 0.00 0.00 0.53 0.00 0.00 0.00 0.29 0.00 0.22
Az 8.06 17.39 4.92 11.76 9.52 6.06 17.86 0.00 9.12 8.26 8.89
Orta 46.77 56.52 62.30 29.41 51.85 50.00 50.00 53.33 52.65 48.76 51.63
Yüksek 45.16 26.09 32.79 58.82 38.10 43.94 32.14 46.67 37.94 42.98 39.26
Kendini iyi ifade edebilme
Yok 0.00 9.09 0.00 0.00 1.07 0.00 3.45 0.00 0.89 1.67 1.09
Az 11.29 4.55 3.33 5.88 6.95 1.54 13.79 6.25 7.69 3.33 6.55
Orta 51.61 54.55 65.00 35.29 55.61 53.85 48.28 50.00 55.92 50.83 54.59
Yüksek 37.10 31.82 31.67 58.82 36.36 44.62 34.48 43.75 35.50 44.17 37.77
185
Çizelge 5.2.59b. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Genel Durum Değerlendirmeleri (%)ı
Genel Durumlar Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ortalama
Takım/ekip çalışması yapabilme
Yok 3.13 4.76 0.00 12.50 5.32 3.03 7.14 0.00 4.14 4.24 4.17
Az 23.44 19.05 12.07 0.00 15.43 10.61 25.00 13.33 17.16 11.02 15.57
Orta 34.38 47.62 51.72 25.00 51.60 59.09 42.86 46.67 47.63 50.85 48.46
Yüksek 39.06 28.57 36.21 62.50 27.66 27.27 25.00 40.00 31.07 33.90 31.80
Yeniliklere açıklık
Yok 1.59 4.55 0.00 0.00 1.07 1.54 3.45 0.00 1.19 1.68 1.32
Az 15.87 13.64 3.45 12.50 6.95 10.77 13.79 6.25 8.61 10.92 9.21
Orta 31.75 45.45 46.55 25.00 50.27 43.08 51.72 37.50 46.29 40.34 44.74
Yüksek 50.79 36.36 50.00 62.50 41.71 44.62 31.03 56.25 43.92 47.06 44.74
Yayım yöntemleri ve tekniklerini bilme
Yok 1.59 0.00 0.00 0.00 0.53 0.00 3.57 0.00 0.89 0.00 0.66
Az 19.05 25.00 18.97 25.00 18.09 12.50 25.00 6.67 18.99 15.65 18.14
Orta 53.97 60.00 51.72 18.75 53.72 62.50 42.86 60.00 52.52 55.65 53.32
Yüksek 25.40 15.00 29.31 56.25 27.66 25.00 28.57 33.33 27.60 28.70 27.88
Proje hazırlama ve yürütme
Yok 6.45 20.00 1.72 6.25 12.50 7.81 3.57 0.00 8.73 8.70 8.72
Az 35.48 35.00 25.86 12.50 28.80 37.50 32.14 13.33 29.82 30.43 29.98
Orta 38.71 40.00 62.07 56.25 44.02 43.75 39.29 53.33 45.78 46.09 45.86
Yüksek 19.35 5.00 10.34 25.00 14.67 10.94 25.00 33.33 15.66 14.78 15.44
186
5.2.6. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin İşbirliği İçinde
Bulunduğu Kurum ve Kuruluşlar
Bölgede tarımsal yayım çalışmaları ile uğraşan her personelinin her konuda
uzman olması ve bölgeye her konuda yararlı olması beklenemez. Bu nedenle
tarımsal yayım çalışmaları bir ekip işi olup bu ekibin parçaları tarımsal yayım
personelinin yayımcı arkadaşları ve bilmediği konularda bilgi alabileceği diğer kurum
ve kuruluşlardır. İyi bir yayımcı aynı zamanda çevresini iyi tanıyan ve kendine yararlı
olabilecek tüm bilgi kaynakları organize etmiş ve ulaşılabilir kılmış olan kişidir.
Bölgede tarımsal yayım personelinin kendi arkadaşları dışında (GTHB) işbirliği
yapılan kurumların başında; muhtarlıklar, kaymakamlık, çiftçi örgütleri ve kooperatifler
gelmektedir. Burada dikkat edildiğinde tarımsal yayım personelinin daha çok
kaymakamlık dışında daha çok kırsal alanda üreticileri temsil eden kurum ve
kuruluşlar ile işbirliği içinde olduğu görülmektedir. Fakat tarımsal yayım faaliyetlerine
doğrudan destek verecek ve yenilikleri takip edebilecekleri, araştırma enstitüleri,
üniversiteler ve diğer bakanlıklara bağlı kuruluşlar (Orman Bölge Müdürlüğü, DSİ) ile
olan işbirliğinin daha zayıf olduğu görülmektedir. Buda bölgede tarımsal hizmetlerin
sunumu konusunda kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon zayıflığının önemli
bir göstergesidir (Çizelge 5.2.60).
Çizelge 5.2.60. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çalışmalarında
İşbirliği Yaptıkları Kurum ve Kuruluşların Dağılımı (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ort.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Hiç 8.77 9.09 0.00 0.00 5.29 1.72 18.18 0.00 6.04 2.97 5.26
Az 3.51 4.55 6.12 15.38 5.29 12.07 22.73 0.00 6.38 9.90 7.27
Orta 33.33 22.73 18.37 0.00 29.41 25.86 27.27 12.50 28.19 20.79 26.32
İyi 54.39 63.64 75.51 84.62 60.00 60.34 31.82 87.50 59.40 66.34 61.15
Muhtarlık / Belediye
Hiç 4.44 4.76 0.00 0.00 3.66 3.85 19.05 0.00 4.51 3.26 4.19
Az 17.78 23.81 11.11 8.33 14.63 13.46 28.57 28.57 15.79 16.30 15.92
Orta 46.67 28.57 30.56 41.67 39.02 25.00 28.57 14.29 38.35 27.17 35.47
İyi 31.11 42.86 58.33 50.00 42.68 57.69 23.81 57.14 41.35 53.26 44.41
Kaymakamlık
Hiç 54.29 68.75 36.67 20.00 25.93 24.14 40.00 0.00 33.18 33.33 33.21
Az 22.86 12.50 20.00 20.00 26.67 20.69 20.00 14.29 24.55 17.54 23.10
Orta 17.14 12.50 26.67 40.00 28.89 41.38 25.00 14.29 26.36 29.82 27.08
İyi 5.71 6.25 16.67 20.00 18.52 13.79 15.00 71.43 15.91 19.30 16.61
Çiftçi örgütleri (TZOB, Önder Çiftçi Derneği, Üretici Birlikleri)
Hiç 28.57 33.33 34.62 0.00 20.93 17.86 25.00 0.00 24.29 20.34 23.42
Az 20.00 38.10 19.23 0.00 33.33 32.14 30.00 33.33 29.05 32.20 29.74
Orta 37.14 9.52 46.15 100.00 27.91 21.43 30.00 50.00 31.90 25.42 30.48
İyi 14.29 19.05 0.00 0.00 17.83 28.57 15.00 16.67 14.76 22.03 16.36
Kooperatifler
Hiç 33.33 52.63 23.08 0.00 30.53 33.33 35.00 0.00 30.52 33.33 31.09
Az 22.22 21.05 46.15 100.00 30.53 29.17 40.00 28.57 31.92 31.48 31.84
Orta 27.78 15.79 26.92 0.00 26.72 25.00 15.00 57.14 25.82 24.07 25.47
İyi 16.67 10.53 3.85 0.00 12.21 12.50 10.00 14.29 11.74 11.11 11.61
187
Konferans, seminer, panel
Hiç 32.26 53.33 21.05 50.00 23.77 22.22 27.78 0.00 25.26 29.09 26.12
Az 32.26 20.00 31.58 25.00 39.34 29.63 22.22 44.44 35.79 29.09 34.29
Orta 29.03 26.67 42.11 25.00 28.69 22.22 27.78 22.22 30.00 23.64 28.57
İyi 6.45 0.00 5.26 0.00 8.20 25.93 22.22 33.33 8.95 18.18 11.02
Araştırma Enstitüleri/İstasyonları
Hiç 41.03 77.78 42.31 33.33 33.61 16.67 44.44 0.00 37.07 32.35 35.90
Az 35.90 11.11 30.77 66.67 31.97 22.22 16.67 37.50 31.22 25.00 29.67
Orta 10.26 5.56 26.92 0.00 23.77 41.67 27.78 37.50 21.95 27.94 23.44
İyi 12.82 5.56 0.00 0.00 10.66 19.44 11.11 25.00 9.76 14.71 10.99
Üniversiteler
Hiç 52.50 80.00 58.33 66.67 32.00 12.90 42.11 16.67 39.90 34.55 38.78
Az 22.50 6.67 25.00 33.33 33.60 35.48 26.32 16.67 29.81 25.45 28.90
Orta 12.50 6.67 12.50 0.00 23.20 32.26 26.32 66.67 20.19 27.27 21.67
İyi 12.50 6.67 4.17 0.00 11.20 19.35 5.26 0.00 10.10 12.73 10.65
Orman ve Su İşleri Bakanlığı
Hiç 48.72 82.35 50.00 60.00 64.41 69.57 35.00 12.50 56.52 64.15 58.08
Az 30.77 5.88 30.00 40.00 24.58 8.70 20.00 0.00 26.09 9.43 22.69
Orta 5.13 0.00 16.67 0.00 5.08 17.39 20.00 25.00 8.21 11.32 8.85
İyi 15.38 11.76 3.33 0.00 5.93 4.35 25.00 62.50 9.18 15.09 10.38
Kalkınma Ajansları (MEVKA, AHİLER vb.)
Hiç 39.39 64.29 26.92 16.67 39.13 25.93 55.56 33.33 39.06 35.85 38.37
Az 30.30 28.57 34.62 33.33 32.17 25.93 27.78 50.00 31.77 30.19 31.43
Orta 15.15 7.14 26.92 50.00 16.52 44.44 11.11 0.00 17.19 30.19 20.00
İyi 15.15 0.00 11.54 0.00 12.17 3.70 5.56 16.67 11.98 3.77 10.20
Valilik
Hiç 69.57 75.00 45.45 40.00 65.57 70.83 44.00 27.27 60.10 59.62 60.00
Az 21.74 25.00 27.27 20.00 20.49 12.50 16.00 0.00 21.18 13.46 19.61
Orta 8.70 0.00 15.15 0.00 7.38 12.50 28.00 36.36 11.33 13.46 11.76
İyi 0.00 0.00 12.12 40.00 6.56 4.17 12.00 36.36 7.39 13.46 8.63
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK)
Hiç 16.67 66.67 32.00 28.57 43.55 29.17 64.71 0.00 39.11 37.25 38.74
Az 44.44 20.00 40.00 42.86 31.45 58.33 29.41 80.00 34.65 47.06 37.15
Orta 33.33 6.67 20.00 28.57 14.52 8.33 5.88 0.00 17.82 9.80 16.21
İyi 5.56 6.67 8.00 0.00 10.48 4.17 0.00 20.00 8.42 5.88 7.91
TARSİM
Hiç 48.57 62.50 36.00 33.33 50.89 33.33 61.11 0.00 49.47 38.46 47.11
Az 22.86 18.75 40.00 33.33 27.68 33.33 11.11 0.00 26.84 25.00 26.45
Orta 22.86 12.50 12.00 33.33 12.50 29.17 22.22 83.33 15.26 30.77 18.60
İyi 5.71 6.25 12.00 0.00 8.93 4.17 5.56 16.67 8.42 5.77 7.85
Tarıma Girdi Satanlar (yöredeki bayiler vb.)
Hiç 54.55 82.35 43.48 0.00 44.25 40.00 47.06 16.67 46.24 48.94 46.78
Az 12.12 5.88 30.43 100.00 26.55 25.00 23.53 16.67 24.19 23.40 24.03
Orta 27.27 5.88 26.09 0.00 21.24 25.00 23.53 66.67 23.12 21.28 22.75
İyi 6.06 5.88 0.00 0.00 7.96 10.00 5.88 0.00 6.45 6.38 6.44
Tarımdan girdi alanlar (fabrikalar, mandıralar vb)
Hiç 59.38 80.00 54.55 50.00 46.67 36.36 27.78 0.00 47.92 44.90 47.30
Az 18.75 13.33 36.36 50.00 31.67 40.91 55.56 25.00 32.29 30.61 31.95
Orta 18.75 6.67 9.09 0.00 15.00 13.64 11.11 37.50 14.58 14.29 14.52
İyi 3.13 0.00 0.00 0.00 6.67 9.09 5.56 37.50 5.21 10.20 6.22
KOP İdaresi Başkanlığı
Hiç 64.71 80.00 77.27 66.67 63.39 75.00 58.82 0.00 64.86 65.91 65.07
Az 14.71 6.67 13.64 33.33 16.07 5.00 23.53 66.67 16.22 15.91 16.16
Orta 11.76 6.67 9.09 0.00 13.39 20.00 17.65 33.33 12.97 15.91 13.54
İyi 8.82 6.67 0.00 0.00 7.14 0.00 0.00 0.00 5.95 2.27 5.24
Milli Eğitim Bakanlığı
Hiç 60.61 88.24 64.29 75.00 61.98 42.86 58.82 66.67 61.81 61.82 61.81
Az 30.30 11.76 28.57 25.00 21.49 35.71 29.41 33.33 24.62 27.27 25.20
Orta 6.06 0.00 3.57 0.00 10.74 14.29 5.88 0.00 8.54 7.27 8.27
İyi 3.03 0.00 3.57 0.00 5.79 7.14 5.88 0.00 5.03 3.64 4.72
Kalkınma Bakanlığı
Hiç 80.00 88.24 61.54 75.00 69.83 63.64 64.71 66.67 70.10 73.47 70.78
Az 11.43 5.88 30.77 0.00 17.24 22.73 23.53 33.33 18.56 16.33 18.11
Orta 5.71 5.88 7.69 25.00 7.76 4.55 5.88 0.00 7.22 6.12 7.00
İyi 2.86 0.00 0.00 0.00 5.17 9.09 5.88 0.00 4.12 4.08 4.12
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Hiç 91.18 93.75 76.92 75.00 74.78 71.43 58.82 66.67 76.56 78.72 76.99
Az 8.82 6.25 19.23 25.00 18.26 14.29 29.41 16.67 17.71 12.77 16.74
Orta 0.00 0.00 3.85 0.00 3.48 4.76 5.88 16.67 3.13 4.26 3.35
İyi 0.00 0.00 0.00 0.00 3.48 9.52 5.88 0.00 2.60 4.26 2.93
Diğer Bakanlıklar
Hiç 78.13 94.12 82.61 75.00 74.51 78.95 50.00 66.67 73.71 82.61 75.57
Az 15.63 5.88 17.39 25.00 18.63 10.53 27.78 16.67 18.86 10.87 17.19
Orta 6.25 0.00 0.00 0.00 3.92 5.26 16.67 16.67 5.14 4.35 4.98
İyi 0.00 0.00 0.00 0.00 2.94 5.26 5.56 0.00 2.29 2.17 2.26
188
5.2.7. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgedeki Tarımsal
Yayım Faaliyetleri İle İlgili Tutumları
Araştırma kapsamında incelenen bir diğer konu ise bölgedeki tarımsal yayım
personelinin tarımsal yayım faaliyetleri ile ilgili tutumlarıdır. Tutum ile ilgili incelenen
konuların başında bölgedeki tarımsal yayım personelinin çalıştığı kurumda
memnuniyetini belirleyici unsurlardır. Yapılan analiz sonucunda bölgedeki tarımsal
yayım personelinin çalıştığı kurum ile ilgili memnuniyetini belirleyen unsurların
başında mesai arkadaşları gelmektedir. Çalıştığı kurumda kaliteli mesai arkadaşları
ile birlikte iyi bir takımı bulunan ve buna karşılık iyi bir ücret alan ve uyumlu bir
yönetici ile çalışan tarımsal yayım personelinin çalıştığı kurumla ilgili memnuniyetinin
yükseleceği belirtilmektedir (Çizelge 5.2.61).
189
Çizelge 5.2.61. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Çalıştığı Kurumda Memnuniyeti Belirleyen En Önemli Unsurların
Dağılımı (%)
Kriterler Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ortalama
Mesai arkadaşları 50.00 41.67 61.29 22.22 48.02 53.52 72.41 47.06 52.63 46.15 50.92
İş birliği ve takım 38.24 54.17 33.87 22.22 36.63 29.58 24.14 52.94 35.46 36.15 35.64
Ücret 38.24 41.67 41.94 11.11 32.67 28.17 48.28 35.29 36.57 29.23 34.62
Yönetim tarzı 16.18 37.50 29.03 27.78 36.14 32.39 17.24 11.76 29.64 30.00 29.74
İletişim 22.06 50.00 25.81 0.00 22.28 12.68 37.93 17.65 24.10 18.46 22.61
İş yeri koşulları 20.59 8.33 19.35 11.11 18.32 36.62 6.90 23.53 18.01 26.15 20.16
İş tatmini 16.18 4.17 11.29 22.22 14.36 14.08 10.34 0.00 13.85 11.54 13.24
Eğitim 7.35 0.00 12.90 11.11 10.89 5.63 24.14 35.29 11.63 9.23 11.00
Takdir ve tanınma 11.76 16.67 4.84 11.11 10.40 8.45 17.24 0.00 10.25 9.23 9.98
Kaliteli çalışmalar 4.41 0.00 8.06 11.11 7.43 8.45 10.34 23.53 7.20 9.23 7.74
190
Çizelge 5.2.62.’de bölgede faaliyet gösteren tarımsal yayım personelinin kendi
kurumu, çalışma ortamı, çiftçiler ve diğer kurum ve kuruluşlar ile ilişkisi ve kendisi
hakkındaki düşüncelerini ortaya koyduğu tutumları gösterilmektedir. Buna göre
tarımsal yayım personelinin çalıştığı kurum ile ilgili olumlu yapılara katılma oranı
düşüktür. Buda tarımsal yayım personelinin çalışma ortamı ile ilgili sıkıntılarının
olduğunu göstermektedir. Bölgede, bilgi konusunda kendini geliştirmeye biraz meyilli,
bilgisine ise güvenen, günceli takip eden ve çiftçinin bilgi isteğini karşıladıklarına
inanan bir yayımcı profili mevcuttur. Aynı zamanda bölgedeki tarımsal yayım
personelinin ilgili kurum ve kuruluşların koordineli çalıştığı konusunda da olumsuz
düşünceleri bulunmaktadır.
Çizelge 5.2.62. Tarımsal Yayım Uzmanı ve Tar-Gel Personelinin Bölgedeki Tarımsal
Yayım Konusunda Tutum ve Davranışları (%)
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ort.
Bugün yeniden bir işe girecek olsam yine görev yaptığım kurumu tercih ederim
Cevap yok 17.91 12.50 3.51 5.88 5.85 3.17 7.41 0.00 7.96 4.96 7.17
Kararsızım 14.93 12.50 21.05 0.00 12.77 17.46 11.11 29.41 14.45 15.70 14.78
Katılmıyorum 16.42 20.83 19.30 17.65 23.40 22.22 25.93 29.41 21.53 22.31 21.74
Kısmen katılıyorum
34.33 20.83 26.32 11.76 29.79 30.16 18.52 17.65 29.20 23.97 27.83
Katılıyorum 16.42 33.33 29.82 64.71 28.19 26.98 37.04 23.53 26.84 33.06 28.48
Kurumda personelin problemleri süratle çözümlenmektedir.
Cevap yok 11.94 16.67 8.93 11.76 7.53 8.20 7.69 11.76 8.66 10.92 9.25
Kararsızım 8.96 12.50 7.14 11.76 2.69 8.20 0.00 11.76 4.48 10.08 5.95
Katılmıyorum 59.70 25.00 28.57 35.29 56.45 52.46 61.54 52.94 52.84 44.54 50.66
Kısmen katılıyorum
10.45 37.50 41.07 35.29 23.66 21.31 19.23 11.76 23.58 25.21 24.01
Katılıyorum 8.96 8.33 14.29 5.88 9.68 9.84 11.54 11.76 10.45 9.24 10.13
Kurumda karar mekanizması hızlıdır
Cevap yok 11.94 25.00 3.70 6.25 9.29 13.11 4.17 17.65 8.54 15.25 10.31
Kararsızım 13.43 12.50 20.37 12.50 8.20 11.48 12.50 5.88 11.59 11.02 11.43
Katılmıyorum 40.30 25.00 25.93 25.00 33.33 34.43 45.83 52.94 34.45 33.90 34.30
Kısmen katılıyorum
17.91 25.00 38.89 43.75 32.24 26.23 16.67 5.88 29.27 25.42 28.25
Katılıyorum 16.42 12.50 11.11 12.50 16.94 14.75 20.83 17.65 16.16 14.41 15.70
Kurumda bir kişinin birden fazla görevi vardır.
Cevap yok 9.09 16.67 5.66 11.76 5.38 5.08 0.00 5.88 5.76 8.55 6.49
Kararsızım 3.03 0.00 1.89 0.00 0.54 3.39 0.00 0.00 1.21 1.71 1.34
Katılmıyorum 12.12 0.00 3.77 17.65 1.08 0.00 8.00 11.76 4.24 4.27 4.25
Kısmen katılıyorum
18.18 8.33 22.64 11.76 12.37 15.25 16.00 35.29 15.45 16.24 15.66
Katılıyorum 57.58 75.00 66.04 58.82 80.65 76.27 76.00 47.06 73.33 69.23 72.26
Kurumda görevler tanımlanmamıştır.
Cevap yok 8.96 25.00 1.89 13.33 10.87 6.67 0.00 0.00 8.18 10.34 8.74
Kararsızım 11.94 0.00 5.66 0.00 4.89 5.00 3.85 0.00 6.36 2.59 5.38
Katılmıyorum 26.87 16.67 45.28 20.00 20.65 30.00 23.08 35.29 26.06 26.72 26.23
Kısmen katılıyorum
22.39 25.00 32.08 20.00 29.89 21.67 15.38 11.76 27.58 20.69 25.78
Katılıyorum 29.85 33.33 15.09 46.67 33.70 36.67 57.69 52.94 31.82 39.66 33.86
191
Kurumda az zamanda çok iş yapılması beklenmektedir
Cevap yok 13.43 12.50 5.66 11.76 7.03 10.00 7.69 5.88 8.16 10.17 8.69
Kararsızım 8.96 4.17 7.55 5.88 1.08 5.00 3.85 0.00 3.93 4.24 4.01
Katılmıyorum 13.43 12.50 20.75 11.76 7.57 25.00 11.54 5.88 11.18 17.80 12.92
Kısmen katılıyorum
17.91 16.67 22.64 11.76 23.78 11.67 26.92 29.41 22.66 15.25 20.71
Katılıyorum 46.27 54.17 43.40 58.82 60.54 48.33 50.00 58.82 54.08 52.54 53.67
Kurumun fiziksel çalışma durumu çalışmaya elverişlidir.
Cevap yok 13.43 20.83 7.55 12.50 5.95 16.39 3.85 5.88 7.55 15.25 9.58
Kararsızım 5.97 16.67 11.32 0.00 3.24 0.00 3.85 0.00 5.14 3.39 4.68
Katılmıyorum 29.85 20.83 28.30 31.25 35.68 22.95 46.15 52.94 34.14 27.97 32.52
Kısmen katılıyorum
31.34 20.83 33.96 31.25 29.19 26.23 26.92 17.65 30.21 24.58 28.73
Katılıyorum 19.40 20.83 18.87 25.00 25.95 34.43 19.23 23.53 22.96 28.81 24.50
Çalışma ortamı personelin performansını olumlu etkilemektedir
Cevap yok 11.94 20.83 7.41 17.65 6.45 8.20 3.85 6.25 7.51 11.86 8.65
Kararsızım 7.46 8.33 7.41 5.88 3.76 4.92 7.69 6.25 5.41 5.93 5.54
Katılmıyorum 41.79 16.67 37.04 58.82 35.48 34.43 38.46 50.00 37.24 36.44 37.03
Kısmen katılıyorum
23.88 16.67 27.78 5.88 22.04 27.87 19.23 6.25 23.12 19.49 22.17
Katılıyorum 14.93 37.50 20.37 11.76 32.26 24.59 30.77 31.25 26.73 26.27 26.61
Uygulamada hiçbir bilgiye ihtiyacım yok
Cevap yok 16.42 25.00 3.77 12.50 8.24 8.20 8.00 0.00 9.17 11.02 9.66
Kararsızım 1.49 8.33 3.77 0.00 2.75 3.28 0.00 0.00 2.45 3.39 2.70
Katılmıyorum 62.69 54.17 56.60 75.00 66.48 75.41 68.00 70.59 64.22 70.34 65.84
Kısmen katılıyorum
11.94 4.17 30.19 12.50 16.48 9.84 24.00 29.41 18.35 11.86 16.63
Katılıyorum 7.46 8.33 5.66 0.00 6.04 3.28 0.00 0.00 5.81 3.39 5.17
Uygulamada en çok teorik konularda bilgiye ihtiyacım var
Cevap yok 14.93 20.83 5.77 13.33 6.56 11.86 3.85 0.00 7.93 12.17 9.03
Kararsızım 1.49 12.50 3.85 6.67 3.28 3.39 7.69 11.76 3.35 6.96 4.29
Katılmıyorum 35.82 12.50 34.62 20.00 29.51 20.34 23.08 52.94 31.10 23.48 29.12
Kısmen katılıyorum
35.82 20.83 44.23 20.00 45.36 47.46 50.00 17.65 43.60 33.91 41.08
Katılıyorum 11.94 33.33 11.54 40.00 15.30 16.95 15.38 17.65 14.02 23.48 16.48
İstediğimiz zaman bilgiye erişebiliyoruz
Cevap yok 19.40 20.83 3.77 6.25 4.40 6.67 3.85 0.00 7.32 8.55 7.64
Kararsızım 1.49 4.17 3.77 0.00 1.65 1.67 3.85 5.88 2.13 2.56 2.25
Katılmıyorum 20.90 8.33 3.77 6.25 9.89 10.00 19.23 0.00 11.89 7.69 10.79
Kısmen katılıyorum
29.85 20.83 54.72 31.25 42.86 38.33 34.62 41.18 41.46 34.19 39.55
Katılıyorum 28.36 45.83 33.96 56.25 41.21 43.33 38.46 52.94 37.20 47.01 39.78
Çiftçiler ile iletişim kurmada zorlanıyoruz
Cevap yok 13.43 16.67 0.00 5.88 3.28 3.33 0.00 0.00 4.56 5.93 4.92
Kararsızım 0.00 0.00 3.77 0.00 1.64 5.00 0.00 0.00 1.52 2.54 1.79
Katılmıyorum 53.73 25.00 49.06 58.82 50.82 60.00 69.23 64.71 52.58 53.39 52.80
Kısmen katılıyorum
25.37 29.17 39.62 35.29 31.69 25.00 26.92 5.88 31.31 24.58 29.53
Katılıyorum 7.46 29.17 7.55 0.00 12.57 6.67 3.85 29.41 10.03 13.56 10.96
Tarım teşkilatı ile iletişim kurmada zorlanıyoruz
Cevap yok 17.91 20.83 5.77 6.67 8.20 13.11 4.00 17.65 9.48 14.53 10.81
Kararsızım 5.97 4.17 5.77 20.00 3.28 1.64 4.00 5.88 4.28 5.13 4.50
Katılmıyorum 29.85 33.33 46.15 40.00 28.96 40.98 24.00 23.53 31.50 36.75 32.88
Kısmen katılıyorum
34.33 16.67 38.46 33.33 44.81 32.79 44.00 23.53 41.59 28.21 38.06
Katılıyorum 11.94 25.00 3.85 0.00 14.75 11.48 24.00 29.41 13.15 15.38 13.74
Üretici örgütleri iletişim kurmada zorlanıyoruz
Cevap yok 17.91 37.50 13.73 13.33 8.24 21.31 4.00 29.41 10.77 24.79 14.48
Kararsızım 5.97 0.00 1.96 26.67 3.30 6.56 8.00 5.88 4.00 7.69 4.98
Katılmıyorum 32.84 20.83 41.18 33.33 40.11 32.79 44.00 47.06 39.08 32.48 37.33
Kısmen katılıyorum
29.85 25.00 39.22 26.67 37.91 36.07 32.00 17.65 36.00 29.91 34.39
Katılıyorum 13.43 16.67 3.92 0.00 10.44 3.28 12.00 0.00 10.15 5.13 8.82
192
Kendimi ifade etmekte zorlanıyorum
Cevap yok 19.40 20.83 9.80 18.75 3.31 6.78 7.69 0.00 8.00 10.34 8.62
Kararsızım 2.99 8.33 3.92 6.25 2.21 5.08 0.00 5.88 2.46 6.03 3.40
Katılmıyorum 55.22 45.83 62.75 68.75 71.82 67.80 80.77 64.71 67.69 62.93 66.44
Kısmen katılıyorum
13.43 12.50 19.61 6.25 16.57 20.34 3.85 11.76 15.38 15.52 15.42
Katılıyorum 8.96 12.50 3.92 0.00 6.08 0.00 7.69 17.65 6.46 5.17 6.12
Mesleki bilgimin yeterli olduğuna inanıyorum
Cevap yok 16.42 12.50 3.85 5.88 3.78 6.56 3.85 0.00 6.36 6.72 6.46
Kararsızım 4.48 0.00 7.69 5.88 2.70 1.64 0.00 0.00 3.64 1.68 3.12
Katılmıyorum 7.46 12.50 9.62 0.00 8.11 13.11 11.54 17.65 8.48 11.76 9.35
Kısmen katılıyorum
34.33 66.67 36.54 35.29 37.84 54.10 38.46 58.82 36.97 54.62 41.65
Katılıyorum 37.31 8.33 42.31 52.94 47.57 24.59 46.15 23.53 44.55 25.21 39.42
Tarım piyasasında ne olup bittiğini takip ediyorum
Cevap yok 16.00 17.39 4.44 28.57 6.82 17.02 12.50 7.14 8.64 16.48 10.78
Kararsızım 4.00 4.35 2.22 0.00 1.52 4.26 12.50 21.43 2.88 6.59 3.89
Katılmıyorum 14.00 21.74 33.33 28.57 18.94 19.15 18.75 14.29 20.58 19.78 20.36
Kısmen katılıyorum
66.00 56.52 57.78 42.86 72.73 59.57 56.25 57.14 67.49 57.14 64.67
Katılıyorum 22.67 5.00 17.65 56.25 28.98 21.54 35.71 21.43 26.36 23.48 25.62
Çiftçilerin tüm bilgi taleplerini karşılıyoruz
Cevap yok 10.67 20.00 1.96 0.00 4.55 10.77 3.57 0.00 5.45 9.57 6.52
Kararsızım 5.33 5.00 3.92 0.00 1.14 4.62 3.57 7.14 2.73 4.35 3.15
Katılmıyorum 20.00 25.00 21.57 0.00 19.32 16.92 21.43 35.71 20.00 18.26 19.55
Kısmen katılıyorum
41.33 45.00 54.90 43.75 46.02 46.15 35.71 35.71 45.45 44.35 45.17
Katılıyorum 13.24 17.86 18.97 47.62 26.15 15.38 25.00 31.58 22.61 23.31 22.79
Tarımın paydaşları ile koordinasyonumuz çok iyi
Cevap yok 25.00 17.86 5.17 14.29 5.96 21.54 3.13 10.53 9.04 18.05 11.39
Kararsızım 5.88 17.86 3.45 0.00 2.75 3.08 3.13 0.00 3.46 5.26 3.93
Katılmıyorum 29.41 25.00 31.03 14.29 28.44 24.62 31.25 26.32 29.26 23.31 27.70
Kısmen katılıyorum
26.47 21.43 41.38 23.81 36.70 35.38 37.50 31.58 35.64 30.08 34.18
Katılıyorum 10.81 4.76 6.00 20.00 10.58 7.94 8.33 20.00 9.79 11.29 10.20
Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik ekipman donanımız yeterli
Cevap yok 13.51 19.05 4.00 15.00 8.99 15.87 4.17 5.00 8.90 14.52 10.41
Kararsızım 4.05 0.00 2.00 10.00 3.17 1.59 0.00 10.00 2.97 4.03 3.25
Katılmıyorum 55.41 61.90 58.00 15.00 53.44 46.03 75.00 45.00 56.08 43.55 52.71
Kısmen katılıyorum
16.22 14.29 30.00 40.00 23.81 28.57 12.50 20.00 22.26 26.61 23.43
Katılıyorum 1.82 16.00 10.87 11.11 11.11 5.66 20.00 7.14 9.72 8.91 9.48
Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik bilgisel donanımız yeterli
Cevap yok 14.55 12.00 2.17 0.00 9.52 13.21 0.00 0.00 8.50 9.90 8.91
Kararsızım 3.64 4.00 4.35 11.11 1.59 3.77 5.00 0.00 2.83 3.96 3.16
Katılmıyorum 27.27 16.00 15.22 11.11 15.08 22.64 15.00 21.43 17.81 19.80 18.39
Kısmen katılıyorum
52.73 52.00 67.39 66.67 62.70 54.72 60.00 71.43 61.13 57.43 60.06
Katılıyorum 18.31 14.29 22.64 50.00 34.30 20.00 38.46 25.00 29.69 24.55 28.48
Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik teknik elemanımız yeterli
Cevap yok 12.68 28.57 3.77 0.00 3.86 12.73 0.00 6.25 5.32 12.73 7.07
Kararsızım 2.99 0.00 1.92 0.00 3.26 1.64 3.85 0.00 3.04 0.84 2.46
Katılmıyorum 50.00 22.22 28.00 23.53 29.55 29.63 19.23 18.75 32.26 25.71 30.60
Kısmen katılıyorum
32.14 44.44 48.98 29.41 41.18 37.74 40.00 50.00 40.67 39.42 40.35
Katılıyorum 9.47 15.79 11.34 25.81 15.00 15.74 20.41 16.67 13.90 17.39 14.84
193
5.3. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına İlişkin Araştırma Bulguları
KOP Bölgesinde “Tarımsal Eğitim ve Yayım İhtiyacı” projesi kapsamında
görüşülen bir diğer paydaş ise bölgede tarımsal yayım hizmeti veren “Sertifikalı
Tarım Danışmanları”dır. Bölgede sertifikalı tarım danışmanları bireysel olarak, bir
şirket çatısında şirketleşerek yada bölgedeki oda, birlik, kooperatif veya STK’lar da
çalıştırılarak tarımsal yayım hizmeti vermektedirler. Resmi olarak kayıtlı ve proje
çerçevesinde görüşülen sertifikalı tarım danışmanlarının sayısına ait veriler Çizelge
5.3.1’de gösterilmiştir. Çizelge 5.3.1’e göre araştırma bölgesinde hizmet veren kayıtlı
sertifikalı tarım danışmanlarının %61,82’sine ulaşılmıştır. Karaman ve Niğde illerinde
1 kişi sertifikalı tarımsal danışmanlık hizmeti vermekte olup sayının az olmasından
dolayı bu kişilerin anket sonuçları değerlendirmeye alınmamıştır.
5.3.1. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Genel Özellikleri
Çizelge 5.3.1. Araştırma Bölgesinde Görüşme Yapılan Sertifikalı Tarım Danışmanı
Anket Sayısı
İl Adı
Toplam Özel Tarım
Danışmanı Sayısı
Yapılan Anket Sayısı
Temsil Oranı (%)
Oransal Payı (%)
Konya 25 20 80.00 58.82
Aksaray 28 12 42.86 35.30
Karaman 1 1 100.00 2.94
Niğde 1 1 100.00 2.94
KOP Bölgesi 55 34 61.82 100,00
Sertifikalı Tarım Danışmanlığı sisteminin asıl amacı; ülke düzeyinde yaygın,
etkin ve verimli bir tarımsal yayım ve danışmanlık sistemi oluşturarak; çiftçi/tarımsal
işletme sahiplerinin bilgi, teknik, yöntemler konusundaki ihtiyaçlarının zamanında ve
yeterli düzeyde karşılanmasını sağlamaktır.
KOP Bölgesinde görüşülen tarımsal yayım hizmeti veren Sertifikalı Tarım
Danışmanlarının cinsiyet durumlarına bakıldığında erkek nüfusun ağırlıkta olduğu
buna karşılık kadın tarım danışmanı sayısının azlığı dikkat çekmektedir (Çizelge
5.3.2).
194
Çizelge 5.3.2. KOP Bölgesinde Sertifikalı Tarım Danışmanları
İller Cinsiyeti
Toplam Erkek Kadın
Aksaray 11 1 12
Karaman 1 0 1
Konya 12 8 20
Niğde 1 0 1
KOP Bölgesi 25 9 34
Sertifikalı tarım danışmanlarının genel özellikleri itibariyle bakıldığında KOP
bölgesi genelinde %73.53’ünün erkek, %26.47’sinin ise kadın olduğu belirlenmiştir
(Çizelge 5.3.3).
Çizelge 5.3.3. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Cinsiyet Durumu (%)
İller Cinsiyeti
Toplam Erkek Kadın
Aksaray 91.67 8.33 100.00
Karaman 100.00 0.00 100.00
Konya Niğde
60.00 100.00
40.00 0.00
100.00 100.00
KOP Bölgesi 73.53 26.47 100.00
Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Cinsiyetlerine Göre Yaş durumlarına
bakıldığında Çizelge 5.3.4’ e göre ortalama yaşın 41,73 olduğu, erkek danışmanlarda
yaş ortalaması 43,54 iken kadınlarda 36,89 olduğu görülmektedir (Çizelge 5.3.4).
Medeni durumları itibariyle bölge genelinde Sertifikalı Tarım Danışmanlarının
%75,76’sı evli iken %24,24’ü bekardır (Çizelge 5.3.5).
Çizelge 5.3.4. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Cinsiyetlerine Göre Yaşları
İller Cinsiyet Yaş
Aksaray
Erkek 45.18
Kadın 46.00
Ortalama 45.25
Konya
Erkek 43.25
Kadın 35.75
Ortalama 40.25
KOP Bölgesi
Erkek 43.54
Kadın 36.89
Ortalama 41.73
195
Çizelge 5.3.5. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Medeni Durumu (%)
Medeni Durum
Toplam Evli Bekar
Aksaray 83.33 16.67 100.00
Konya 75.00 25.00 100.00
KOP Bölgesi 75.76 24.24 100.00
Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Eşlerinin Meslek Durumu çalışmalarında
eşlerinin yönlendirici etkisinin olup olmadığının ortaya konulması amacıyla evli olan
Sertifikalı Tarım Danışmanlarının eşlerinin mesleği sorulmuş ve KOP Bölge
ortalamasında eşlerin %36’sının çalışmadığı belirlenmiştir. Tarım danışmanlarının
eşlerinin en önemli meslek gruplarını, Ziraat Mühendisi, Öğretmen, Bilgisayar-
pazarlama uzmanı, tarım danışmanı, işletmeci ve sağlıkçı olduğu belirlenmiştir.
Genel ortalamada eş meslek grubunun %20’sinin Ziraat Mühendisi olması bu kitlenin
tarımsal yayım çalışmalarında eşlerinden destek alabileceğini düşündürmektedir
(Çizelge 5.3.6)
Çizelge 5.3.6. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Eşlerinin Meslek Durumu (%)
Eş Meslek Durumu İller
Ortalama Aksaray Konya
Çalışmıyor 50.00 26.67 36.00
Ziraat Mühendisi 10.00 26.67 20.00
Öğretmen 20.00 8.00
Esnaf 10.00 6.67 8.00
Bilgisayar Pazarlama Uzmanı
0.00 13.33 8.00
Tarım Danışmanı 0.00 6.67 4.00
İşletmeci 0.00 6.67 4.00
Ekonomist 0.00 6.67 4.00
Sağlıkçı 0.00 6.67 4.00
Tekstil Teknikeri 10.00 4.00
KOP Bölgesi 100.00 100.00 100.00
Tarım danışmanlarının yaşadıkları yer, tarımsal yayım faaliyetinin kırsal alana
ulaştırılmasında önemli bir etken olabilmektedir. Sertifikalı tarım danışmanlarının
yaşadığı yer %96.97’si il merkezinde ikamet ederken, %3.03’ü ilçe merkezinde
yaşamaktadır (Çizelge 5.3.7).
196
Çizelge 5.3.7. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaşadığı Yer (%)
Yaşadığı yer
Toplam İlçe Merkezi İl Merkezi
Aksaray 8.33 91.67 100.00
Konya 0.00 100.00 100.00
KOP Bölgesi 3.03 96.97 100.00
KOP Bölgesinde serbest tarım danışmanlarının eğitim durumu incelendiğinde
ise %72,73’ü Lisans, %3,03’ü yüksek lisans derecesine sahiptir. Özellikle Konya
ilinde Lisan programı bitirmiş olan personelin oranı (%90) yüksek iken Aksaray ilinde
Ön lisans ve Lisans mezunu aynı oranda yer almaktadır (Çizelge 5.3.8).
Çizelge 5.3.8. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Eğitim Durumu (%)
İller Cinsiyet Eğitim Durumu
Toplam Ön Lisans Lisans
Yüksek Lisans
Aksaray
Erkek 45.45 45.45 9.09 100.00
Kadın 100.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 50.00 41.67 8.33 100.00
Konya
Erkek 16.67 83.33 0.00 100.00
Kadın 0.00 100.00 0.00 100.00
Ortalama 10.00 90.00 0.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 29.17 66.67 4.17 100.00
Kadın 11.11 88.89 0.00 100.00
Ortalama 24.24 72.73 3.03 100.00
Araştırma bölgesinde görüşülen sertifikalı tarım danışmanlarının %72,73’ü en
az lisans seviyesinde eğitim seviyesine sahip olmasının yanı sıra görüşülenlerin
lisans öncesi çalıştıkları tarım alanı ile ilgili Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık
Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek Lisesi gibi eğitim
kurumlarından herhangi birinden mezun olup olmadıkları araştırılmıştır. Elde edilen
sonuçlar tarım danışmanlarının geçmişlerinde tarım ile ilgili bir eğitimlerinin olup
olmadığı ile ilgili bir bilginin oluşmasını sağlamış olup, KOP Bölgesinde serbest tarım
danışmanı personelinin %21,21’inin Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek
Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek Lisesi gibi eğitim kurumlarından
herhangi birinden mezun oldukları belirlenmiştir (Çizelge 5.3.9).
197
Çizelge 5.3.9. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık
Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek Lisesi Kurumlarından
Birinden Mezun Olma Durumu (%)
İller Mezun Olma Durumu
Toplam Evet Hayır
Aksaray 41.67 58.33 100.00
Konya 10.00 90.00 100.00
KOP Bölgesi 21.21 78.79 100.00
Çizelge 5.3.10’da sertifikalı tarım danışmanlarının lisans mezuniyet
programları gösterilmiştir. Çizelge incelendiğinde yaklaşık %32’si hayvancılık
alanındaki bölümlerden mezun iken diğerleri bitkisel ve tarım ekonomisi, tarım
makinaları gibi genel bölümlerden mezun kişilerdir.
Çizelge 5.3.10. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Ön Lisans ve Lisans Mezuniyet
Bölümleri (%)
İller Ön Lisans Bölümleri Cinsiyeti
Toplam Erkek Kadın
Aksaray
Süt Ürünleri 50.00 100.00 60.00
Genel Tarım 25.00 0.00 20.00
Hayvan Sağlığı 25.00 0.00 20.00
Toplam 100.00 100.00 100.00
Konya Tarla Bitkileri 100.00 0.00 100.00
Toplam 100.00 0.00 100.00
KOP Bölgesi
Tarla Bitkileri 20.00 0.00 16.67
Süt Ürünleri 40.00 100.00 50.00
Genel Tarım 20.00 0.00 16.67
Hayvan Sağlığı 20.00 0.00 16.67
Toplam 100.00 100.00 100.00
İller Lisans Bölümleri
Aksaray
Veteriner Hekimlik 28.57 0.00 28.57
Ziraat Mühendisliği 28.57 0.00 28.57
Zootekni 28.57 0.00 28.57
Süt Ürünleri 14.29 0.00 14.29
Toplam 100.00 0.00 100.00
Konya
Veteriner Hekimlik 10.00 0.00 5.88
Ziraat Mühendisliği 30.00 42.86 35.29
Tarla Bitkileri 10.00 14.29 11.76
Zootekni 20.00 0.00 11.76
Toprak Bilimi 0.00 28.57 11.76
Tarım Ekonomisi 10.00 14.29 11.76
Tarım Makineleri 20.00 0.00 11.76
Toplam 100.00 100.00 100.00
198
KOP Bölgesi
Veteriner Hekimlik 16.67 0.00 12.00
Ziraat Mühendisliği 33.32 42.86 36.00
Tarla Bitkileri 5.56 14.29 8.00
Zootekni 22.22 0.00 16.00
Toprak Bilimi 0.00 28.57 8.00
Süt Ürünleri 5.56 0.00 4.00
Tarım Ekonomisi 5.56 14.29 8.00
Tarım Makineleri 11.11 0.00 8.00
Toplam 100.00 100.00 100.00
Tarımsal yayım danışmanlarının eğitim düzeyi ve mezun oldukları bölümler
kadar yabancı dil bilme durumları da önemli bir göstergedir. Tarımsal yeniliklerin
takibi açısından tarım danışmanlarının iyi bir yabancı dil bilmesi önem taşımaktadır.
Araştırma bölgesinde tarımsal yayım uzmanlarının %75.76’sı yabancı dil bildiklerini
belirtmişlerdir. Özellikle Konya ilindeki yabancı dil bilen tarım danışmanlarının oranı
diğer illere göre daha yüksek seviyededir (Çizelge 5.3.11).
Çizelge 5.3.11. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yabancı Dil Bilme Durumları (%)
İller Cinsiyet Yabancı dil biliyor musunuz?
Toplam Evet Hayır
Aksaray
Erkek 54.55 45.45 100.00
Kadın 100.00 0.00 100.00
Ortalama 58.33 41.67 100.00
Konya
Erkek 75.00 25.00 100.00
Kadın 100.00 0.00 100.00
Ortalama 85.00 15.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 66.67 33.33 100.00
Kadın 100.00 0.00 100.00
Ortalama 75.76 24.24 100.00
Bilinen yabancı dillerin konuşma, yazma, okuma ve anlama konusunda
sertifikalı tarım danışmanlarının durumları incelendiğinde ise; özellikle en geniş
kullanım alanı olan İngilizce dilinde seviyelerin genelde düşük olduğu görülmektedir.
Bölgedeki sertifikalı tarım danışmanlarının yabancı dil bilme seviyelerinin düşük
olması özellikle uluslararası alandaki yeniliklerin takibi ve değerlendirilmesi
konusunda sorunların oluşmasına neden olabilir (Çizelge 5.3.12.).
199
Çizelge 5.3.12. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yabancı Dil Bilme Durumları (%)
İngilizce konuşma İngilizce yazma İngilizce okuma İngilizce anlama
Bilmiyor Az
Biliyor Orta
Düzey İyi
Derecede Bilmiyor
Az Biliyor
Orta Düzey
İyi Derecede
Bilmiyor Az
Biliyor Orta
Düzey İyi
Derecede Bilmiyor
Az Biliyor
Orta Düzey
İyi Derecede
AKSARAY 14.29 42.86 42.86 0.00 0.00 57.14 42.86 0.00 14.29 28.57 57.14 0.00 0.00 57.14 42.86 0.00
KONYA 0.00 66.67 22.22 11.11 0.00 90.00 0.00 10.00 0.00 80.00 10.00 10.00 0.00 70.00 20.00 10.00
Fransızca konuşma Fransızca yazma Fransızca okuma Fransızca anlama
Bilmiyor Az
Biliyor Orta
Düzey İyi
Derecede Bilmiyor
Az Biliyor
Orta Düzey
İyi Derecede
Bilmiyor Az
Biliyor Orta
Düzey İyi
Derecede Bilmiyor
Az Biliyor
Orta Düzey
İyi Derecede
AKSARAY
KONYA 0.00 100.00 0.00 0.00 0.00 100.00 0.00 0.00 0.00 100.00 0.00 0.00 0.00 100.00 0.00 0.00
Almanca konuşma Almanca yazma Almanca okuma Almanca anlama
Bilmiyor Az
Biliyor Orta
Düzey İyi
Derecede Bilmiyor
Az Biliyor
Orta Düzey
İyi Derecede
Bilmiyor Az
Biliyor Orta
Düzey İyi
Derecede Bilmiyor
Az Biliyor
Orta Düzey
İyi Derecede
AKSARAY
KONYA 0.00 50.00 50.00 0.00 0.00 50.00 50.00 0.00 0.00 50.00 50.00 0.00 0.00 50.00 50.00 0.00
Diğer konuşma Diğer yazma Diğer okuma Diğer anlama
Bilmiyor Az
Biliyor Orta
Düzey İyi
Derecede Bilmiyor
Az Biliyor
Orta Düzey
İyi Derecede
Bilmiyor Az
Biliyor Orta
Düzey İyi
Derecede Bilmiyor
Az Biliyor
Orta Düzey
İyi Derecede
AKSARAY 0.00 0.00 100.00 0.00 0.00 50.00 50.00 0.00 0.00 0.00 100.00 0.00 0.00 0.00 100.00 0.00
KONYA 0.00 0.00 50.00 50.00 0.00 0.00 0.00 100.00 0.00 0.00 0.00 100.00 0.00 0.00 50.00 50.00
200
Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bilişim Teknolojilerini Kullanabilme Durumları
tarımsal yayım personelinin kendini geliştirme ve yeni fikirler elde edinme noktasında
önemli bir avantaja sahiptir. Tarım danışmanlarının bilişim teknolojilerini kullanma
durumlarını puanlamalarını istenmiş ve sonuçlar Çizelge 5.3.13’de verilmiştir. Çizelge
incelendiğinde KOP bölgesinde tarımsal yayım personelinin bilgisayar, cep telefonu,
internet gibi bilişim teknolojilerini iyi düzeyde kullandıkları belirlenmiştir. Sertifikalı
Tarım Danışmanlarının günlük kullandıkları internet saati ortalama bölge düzeyinde
yaklaşık 4 saat olarak belirtilmiştir (Çizelge 5.3.14.).
Çizelge 5.3.13. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bilişim Teknolojilerini Kullanabilme
Durumları (Puan)
İller Cinsiyet Bilişim Teknolojilerini (Bilgisayar,
cep telefonu, internet vb.) kullanım seviyesi
Aksaray
Erkek 7.00
Kadın 4.00
Ortalama 6.75
Konya
Erkek 6.92
Kadın 7.38
Ortalama 7.10
KOP Bölgesi
Erkek 6.96
Kadın 7.00
Ortalama 6.97
Çizelge 5.3.14. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Günde Kullandıkları İnternet Saati
(Saat)
İller Cinsiyet Bilişim Teknolojilerini (Bilgisayar,
cep telefonu, internet vb.) kullanım seviyesi
Aksaray
Erkek 3.45
Kadın 1.00
Ortalama 3.25
Konya
Erkek 3.25
Kadın 4.88
Ortalama 3.90
KOP Bölgesi
Erkek 3.54
Kadın 4.44
Ortalama 3.79
201
5.3.2. Sertifikalı tarım danışmanlarının mesleki deneyimleri ve faaliyetleri
Sektörde üreticinin güvenini kazanması açısından sertifikalı tarım
danışmanlarının mesleki deneyimleri büyük önem taşımaktadır. KOP bölgesinde
tarım danışmanlarının özel sektörde ortalama çalışma yılı 3 olarak belirlenmiştir
(Çizelge 5.3.15).
Çizelge 5.3.15. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Özel Sektörde Çalışma Süreleri
(Mesleki Deneyim) (Yıl)
İller Cinsiyet Özel Sektörde Çalışma
Süresi (Yıl)
Aksaray
Erkek 2.73
Kadın 2.00
Ortalama 2.67
Konya
Erkek 3.50
Kadın 2.38
Ortalama 3.03
KOP Bölgesi
Erkek 3.11
Kadın 2.33
Ortalama 2.89
Araştırma bölgesinde sertifikalı tarım danışmanlarına tarım danışmanı olarak
çalışmadan önce özel sektörde iş deneyimi sorulduğunda %63.64’ü deneyimi
olduğunu belirtmiştir. Aynı durum erkeklerde %75 iken kadınlarda %33’e düşmektedir
(Çizelge 5.3.16).
Çizelge 5.3.16. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Özel Sektör Deneyimleri (%)
İller Cinsiyet
Tarım danışmanı olarak çalışmadan önce tarım
sektöründe iş deneyiminiz oldu mu?
Toplam
Evet Hayır
Aksaray
Erkek 72.73 27.27 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 66.67 33.33 100.00
Konya
Erkek 83.33 16.67 100.00
Kadın 37.50 62.50 100.00
Ortalama 65.00 35.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 75.00 25.00 100.00
Kadın 33.33 66.67 100.00
Ortalama 63.64 36.36 100.00
202
Araştırma bölgesinde sertifikalı tarım danışmanlarına tarım danışmanı olarak
çalışmadan önce kamu sektöründe iş deneyimi sorulduğunda %37.50’si deneyimi
olduğunu belirtmiştir. Aynı durum erkeklerde %43.48 iken kadınlarda %22.22’ye
düşmektedir. Dolayısıyla araştırma bölgesinde özel sektörde çalışıp daha sonra
sertifikalı tarım danışmanlığı yapan kişi sayısı daha fazladır (Çizelge 5.3.17).
Çizelge 5.3.17. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Kamu Deneyimleri (%)
İller Cinsiyet
Tarım danışmanı olarak çalışmadan önce tarım
sektöründe iş deneyiminiz oldu mu?
Toplam
Evet Hayır
Aksaray
Erkek 54.55 45.45 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 50.00 50.00 100.00
Konya
Erkek 36.36 63.64 100.00
Kadın 25.00 75.00 100.00
Ortalama 31.58 68.42 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 43.48 56.52 100.00
Kadın 22.22 77.78 100.00
Ortalama 37.50 62.50 100.00
Daha önce kamuda çalışan sertifikalı tarım danışmanlarının hangi kurumlarda
görev aldıklarına bakılacak olursa Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarım Kredi
Kooperatifi, Ziraat Odası ve Karadeniz Birlik şeklinde sıralanmaktadır. KOP Bölgesi
ortalamasına göre %66.67’si Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nda çalışmıştır
(Çizelge 5.3.18).
Çizelge 5.3.18. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Kamu Deneyimlerini Elde Ettiği
Kamu Kurum ve Kuruluşları (%)
İller Cinsiyet
Çalışılan Resmi Kurumun Adı
Total Gıda Tarım
ve Hayvancılık Bakanlığı
Karadeniz Birlik
Tarım Kredi Kooperatifi
Ziraat Odası
Aksaray Erkek 83.33 16.67 0.00 0.00 100.00
Ortalama 83.33 16.67 0.00 0.00 100.00
Konya
Erkek 75.00 0.00 25.00 0.00 100.00
Kadın 0.00 0.00 50.00 50.00 100.00
Ortalama 50.00 0.00 33.33 16.67 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 80.00 10.00 10.00 0.00 100.00
Kadın 0.00 0.00 50.00 50.00 100.00
Ortalama 66.67 8.33 16.67 8.33 100.00
203
Sertifikalı Tarım danışmanlarının yurt dışına çıkma durumları oradaki tarımla
ilgili konularda yenilikleri takip etme ve bunlardan üreticileri haberdar etme açısından
önem taşımaktadır. KOP bölge ortalamasına göre sertifikalı tarım danışmanlarının
%48.48’i daha önce yurt dışına çıktıklarını belirtmişlerdir. Aynı oran erkeklerde
%54.17 iken kadın tarım danışmanlarında %33.33’e düşmektedir. Buna göre tarım
danışmanlarının yaklaşık %50’sinin yurt dışı deneyimi olduğu söylenebilir (Çizelge
5.3.19).
Çizelge 5.3.19. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yurtdışına Çıkma Durumları (%)
İller Cinsiyet Şimdiye kadar yurt dışına
çıktınız mı? Toplam Evet Hayır
Aksaray
Erkek 63.64 36.36 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 58.33 41.67 100.00
Konya
Erkek 50.00 50.00 100.00
Kadın 37.50 62.50 100.00
Ortalama 45.00 55.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 54.17 45.83 100.00
Kadın 33.33 66.67 100.00
Ortalama 48.48 51.52 100.00
KOP bölgesindeki sertifikalı tarım danışmanlarının alanları ile ilgili eğitim
amaçlı mı yoksa sadece gezi amaçlı mı yurt dışında bulunduklarını belirlemek için
yurt dışına çıkma nedenleri sorulmuş ve buna göre %6.06’sının kurs veya seminer
amaçlı, %18.18’inin turistik gezi, %12.12’sinin aile ziyareti için yurt dışında
bulundukları belirlenmiştir (Çizelge 5.3.20).
Çizelge 5.3.20. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yurtdışına Çıkma Nedenleri (%)
İller Cinsiyet Aile ziyareti Turistik gezi
Kurs veya seminer amaçlı
Diğer
Evet Hayır Evet Hayır Evet Hayır Evet Hayır
Aksaray
Erkek 27.27 72.73 27.27 72.73 0.00 100.00 9.09 90.91
Kadın 0.00 100.00 0.00 100.00 0.00 100.00 0.00 100.00
Ortalama 25.00 75.00 25.00 75.00 0.00 100.00 8.33 91.67
Konya
Erkek 8.33 91.67 8.33 91.67 16.67 83.33 8.33 91.67
Kadın 0.00 100.00 25.00 75.00 0.00 100.00 0.00 100.00
Ortalama 5.00 95.00 15.00 85.00 10.00 90.00 5.26 94.74
KOP Bölgesi
Erkek 16.67 83.33 16.67 83.33 8.33 91.67 8.33 91.67
Kadın 0.00 100.00 22.22 77.78 0.00 100.00 0.00 100.00
Ortalama 12.12 87.88 18.18 81.82 6.06 93.94 6.25 93.75
204
Sertifikalı tarım danışmanlarının mesleki örgütlere üyelik durumlarına gelince,
%96.97’si üye olduklarını belirtirken bu oran erkeklerde %100, kadınlarda ise %88.89
olarak belirlenmiştir (Çizelge 5.3.21).
Çizelge 5.3.21. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Mesleki Örgütlere Üye Olma
Durumları (%)
İller Cinsiyet Mesleki örgütlere üye misiniz?
Toplam Hayır Evet
Aksaray
Erkek 0.00 100.00 100.00
Kadın 100.00 0.00 100.00
Ortalama 8.33 91.67 100.00
Konya
Erkek 0.00 100.00 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 0.00 100.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 0.00 100.00 100.00
Kadın 11.11 88.89 100.00
Ortalama 3.03 96.97 100.00
KOP Bölgesinde özel tarım danışmanlarının üye oldukları başlıca mesleki
örgütler öncelik sırasına göre Ziraat Mühendisleri Odası (%46.67), Ziraatçiler derneği
(11.11), Veteriner hekimler odası (%6.67), Tarımsal yayım ve danışmanlık derneği
(%6.67) şeklinde sıralanmaktadır (Çizelge 5.3.22).
205
Çizelge 5.3.22. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Üye Oldukları Mesleki Örgütler (%)
İller Cinsiyet
Mesleki Örgütler
Toplam Ziraat Mühendisleri
Odası
Ziraatçiler Derneği
Veteriner Hekimler
Odası
Tarımsal Yayım ve
Danışmanlık Derneği
Bil-Tek Proje
Çalıştay Kurulu
Akademik Takvim
Ziraat Odası
Damızlık Birliği
Veteriner-Sağlık
Teknikerler Derneği
Ev Ekonomisi
Derneği
Bitkisel Üretim Çiftçi
Rehberi
Diğer
Aksaray
Erkek 20.00 26.67 13.33 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 6.67 6.67 0.00 13.33 100.00
Ortalama 20.00 26.67 13.33 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 6.67 6.67 0.00 13.33 100.00
Konya
Erkek 56.25 6.25 6.25 12.50 6.25 6.25 6.25 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Kadın 61.54 0.00 0.00 7.69 7.69 7.69 0.00 7.69 0.00 0.00 7.69 0.00 100.00
Ortalama 58.62 3.45 3.45 10.34 6.90 6.90 3.45 3.45 0.00 0.00 3.45 0.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 40.63 15.63 9.38 6.25 3.13 3.13 6.25 0.00 3.13 3.13 0.00 6.25 100.00
Kadın 61.54 0.00 0.00 7.69 7.69 7.69 0.00 7.69 0.00 0.00 7.69 0.00 100.00
Ortalama 46.67 11.11 6.67 6.67 4.44 4.44 4.44 2.22 2.22 2.22 2.22 4.44 100.00
206
Araştırma alanında tarım danışmanlarının mesleki süreli yayınlara abone olma
durumuna bakıldığında ortalama %15.63’ü abone olduğunu geri kalan büyük bir
kısmı ise abone olmayıp düzenli takip etmediklerini belirtmiştir (Çizelge 5.3.23.). Bu
durum her ne kadar danışmanın kendini geliştirmesi açısından önemli olsa da ek bir
maliyet getirdiği için oranın düşük olduğu görülebilmektedir. Artık günümüzde süreli
yayın yerine internet gibi araçların daha fazla kullanıldığı da yadsınamaz bir gerçektir.
Çizelge 5.3.23. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Mesleki Süreli Yayınlara Abone
Olma Durumu (%)
İller Cinsiyet Mesleki Yayınlara Abonelik
Toplam Evet Hayır
Aksaray Erkek 9.09 90.91 100.00
Ortalama 9.09 90.91 100.00
Konya
Erkek 8.33 91.67 100.00
Kadın 37.50 62.50 100.00
Ortalama 20.00 80.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 8.33 91.67 100.00
Kadın 37.50 62.50 100.00
Ortalama 15.63 84.38 100.00
Araştırma alanında sertifikalı tarım danışmanlarının mesleki süreli yayınları
okuma durumuna bakıldığında bölge genelinde cinsiyete göre çok fazla
değişmemekle birlikte ortalama da %45.45’i ilgisini çeken konu olduğunda, %36.36’sı
sürekli olarak okuduğunu, %18.18’i ise bazen okuduğunu belirtmiştir. Mesleki
konularla ilgili süreli yayınları takip etme güncel yeniliklerden haberdar olma ve buna
göre strateji belirleme açısından sertifikalı tarım danışmanları için önem arz
etmektedir (Çizelge 5.3.24).
Çizelge 5.3.24. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Mesleki Süreli Yayınları Okuma
Sıklığı (%)
İller Cinsiyet
Okuma Sıklığı
Toplam İlgimi çeken konu olursa
Bazen okuyorum
Sürekli olarak okuyorum
Aksaray
Erkek 63.64 18.18 18.18 100.00
Kadın 0.00 0.00 100.00 100.00
Ortalama 58.33 16.67 25.00 100.00
Konya
Erkek 33.33 16.67 50.00 100.00
Kadın 37.50 25.00 37.50 100.00
Ortalama 35.00 20.00 45.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 50.00 16.67 33.33 100.00
Kadın 33.33 22.22 44.44 100.00
Ortalama 45.45 18.18 36.36 100.00
207
Araştırma alanında görüşülen sertifikalı tarım danışmanlarının günlük
yaşamlarını en fazla etkileyen unsurlar aslında çalışma performanslarını da etkileyen
en önemi unsurlardır. Bu nedenle olumsuzluk oluşturabilecek sorunların çözümüne
yönelik önleyici girişimler araştırma alanında etkin bir tarımsal yayım hizmetinin
sağlanması açısından önemidir. Çizelge 5.3.25 incelendiğinde sertifikalı tarım
danışmanlarının günlük yaşamlarını etkileyen en önemli faktörlerin başında sağlık
sorunları gelmektedir. Bunu ekonomik koşulların yetersizliği ve işyeri ile ilgili sorunlar
gösteriliştir. Buradan anlaşılacağı üzere sağlık dışındaki ekonomik koşullarının
yetersizliği ve iş yeri ilgili sorunların yüksek oranda gösterilmesi bu alanlarda
sertifikalı tarım danışmanlarının sıkıntı yaşadığını göstermektedir.
208
Çizelge 5.3.25 Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Günlük Yaşamlarına Etki Eden Unsurların Dağılımı(%)
İller Cinsiyeti
Günlük yaşamınızı aşağıdaki durumlardan hangileri olumsuz etkiliyor?
Toplam Kendi sağlık
sorunlarım
Çocuklarımın sağlık
sorunları
Diğer aile bireylerinin
sağlık sorunları
Çocukların bakımıyla
ilgili sorular
Çocukların eğitimiyle
ilgili sorunlar
Aile içi ilişkilerdeki
sorunlar
Ekonomik koşulların yetersizliği
İş yeri ile ilgili
sorunlar
Aksaray
Erkek 21.88 21.88 9.38 3.13 3.13 9.38 12.50 18.75 100.00
Kadın 25.00 25.00 0.00 0.00 0.00 25.00 0.00 25.00 100.00
Ortalama 22.22 22.22 8.33 2.78 2.78 11.11 11.11 19.44 100.00
Konya
Erkek 19.44 16.67 5.56 8.33 13.89 8.33 16.67 11.11 100.00
Kadın 21.05 5.26 15.79 0.00 5.26 0.00 31.58 21.05 100.00
Ortalama 20.00 12.73 9.09 5.45 10.91 5.45 21.82 14.55 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 21.43 18.57 7.14 5.71 8.57 8.57 15.71 14.29 100.00
Kadın 21.74 8.70 13.04 0.00 4.35 4.35 26.09 21.74 100.00
Ortalama 21.51 16.13 8.60 4.30 7.53 7.53 18.28 16.13 100.00
209
5.3.3. Sertifikalı tarım danışmanlarının katıldığı hizmet içi eğitimler
Araştırma bölgesinde yer alan KOP illerinde özel tarım danışmanlarının
gelişimine katkıda bulunacak son 2 yıl içinde bir kursa katılıp katılmadıkları sorulmuş
buna göre %90,91’inin cevabı evet olmuştur. Konya ve Karaman illerinde söz konusu
oran %100 iken Aksaray ilinde %75 olarak tespit edilmiştir (Çizelge 5.3.26.).
Çizelge 5.3.26. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Kendilerini Geliştirme Davranışları
(%)
İller Cinsiyet Öğrenim Çabası Olma Durumu
Toplam Hayır Evet
Aksaray
Erkek 27.27 72.73 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 25.00 75.00 100.00
Konya
Erkek 0.00 100.00 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 0.00 100.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 12.50 87.50 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 9.09 90.91 100.00
Bölgedeki sertifikalı tarım danışmanlarının son 2 yıl içinde kendilerini geliştirme
amaçlı öğrenim çabaları içinde öncelikle sertifikalı programlar, kurslar ve hizmet içi
eğitim programları gösterilmiştir. Genel olarak bakıldığında ise sertifikalı tarım
danışmanlarının kendilerini geliştirme amaçlı bu tür programlara fazla rağbet
göstermedikleri görülmektedir (Çizelge 5.3.27.).
210
Çizelge 5.3.27. Son 2 Yıl İçinde Sertifikalı Tarım Danışmanı Başına Katıldıkları Eğitim Türlerinin Sayısı (Adet)
İller Cinsiyet Eğitim türü
Toplam Sertifika Kongre Seminer Kurs
Hizmetiçi Eğitim
Sempozyum Konferans Panel
Aksaray
Erkek 0.18 0.00 0.82 0.55 0.09 0.00 0.00 0.00 1.64
Kadın 0.00 0.00 0.00 2.00 0.00 0.00 1.00 0.00 3.00
Ortalama 0.17 0.00 0.75 0.67 0.08 0.00 0.08 0.00 1.75
Konya
Erkek 0.50 0.08 0.25 0.42 1.67 0.08 0.00 0.08 3.08
Kadın 2.00 0.00 0.00 0.25 1.00 0.00 0.00 0.00 3.25
Ortalama 1.10 0.05 0.15 0.35 1.40 0.05 0.00 0.05 3.15
KOP Bölgesi
Erkek 0.38 0.04 0.54 0.46 0.88 0.04 0.00 0.04 2.38
Kadın 1.78 0.00 0.00 0.44 0.89 0.00 0.11 0.00 3.22
Ortalama 0.76 0.03 0.39 0.45 0.88 0.03 0.03 0.03 2.61
211
KOP Bölgesinde bulunan Sertifikalı tarım danışmanlarının son iki yıl içinde
katıldıkları eğitim programlarının varlığının yanı sıra adet olarak da önemi bilindiği için
sayısı belirlenmiştir. Buna göre katılım sayısı bakımından öncelik sırasına göre
başlıca kurslar, tarım danışmanlığı, hayvan besleme ve bakımı, bitki koruma ve genel
hayvancılık şeklinde sıralanabilir (Çizelge 5.3.28.).
212
Çizelge 5.3.28. Son 2 Yıl İçinde Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Katıldıkları Eğitim
Programları (Adet)
Hizmet içi Eğitim Konuları Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam
Tarım Danışmanlığı 4 6 10 3 1 4 8 7 15
Hayvan Besleme ve Bakımı 2 0 2 2 2 4 5 2 7
Bitki Koruma 6 1 7 0 0 0 6 1 7
Genel Hayvancılık 2 0 2 3 0 3 5 0 5
Mali Mevzuatlar 1 2 3 1 0 1 2 2 4
Gübreleme 2 2 4 0 0 0 2 2 4
Su ve Sulama Teknikleri 2 1 3 0 0 0 2 1 3
Hayvan Sağlığı 1 0 1 2 0 2 3 0 3
İş Güvenliği Uzmanlığı 2 0 2 0 0 0 2 0 2
Kamulaştırma Bilirkişi Uzmanlığı
0 1 1 1 0 1 1 1 2
İlaç ve İlaçlama 2 0 2 0 0 0 2 0 2
Süt Hijyeni 2 0 2 0 0 0 2 0 2
Kuraklık-Çölleşme 1 1 2 0 0 0 1 1 2
Tarımsal Yayımcılık 1 1 2 0 0 0 1 1 2
Tohum ve Sürüm 1 1 2 0 0 0 1 1 2
Bilgisayar 0 1 1 0 0 0 0 1 1
Genel Tarım 0 1 1 0 0 0 0 1 1
Süt ve Süt Üretimi 0 0 0 1 0 1 1 0 1
Proje Hazırlama ve Döngüsü 1 0 1 0 0 0 1 0 1
Tıbbi Aromatik Bitkiler 1 0 1 0 0 0 1 0 1
Anaç Koyun-Keçi Kayıt Sistemi
0 0 0 1 0 1 1 0 1
Girişimcilik-Liderlik 0 0 0 1 0 1 1 0 1
Ayçiçeği Tarımı 1 0 1 0 0 0 1 0 1
KOP Projesi 0 0 0 1 0 1 1 0 1
Arıcılık 1 0 1 0 0 0 1 0 1
LPG Otogaz İstasyon Sorunları
0 1 1 0 0 0 0 1 1
IPARD 0 1 1 0 0 0 0 1 1
Reçete Yazma 0 1 1 0 0 0 0 1 1
Tarımsal İşler ve Planlama 0 1 1 0 0 0 0 1 1
Profesyonel İkna Teknikleri 0 1 1 0 0 0 0 1 1
Bitkisel Ürün Tarım Mekanizasyon
0 1 1 0 0 0 0 1 1
Beden Dili ve İletişim Teknikleri
0 0 0 1 0 1 1 0 1
Sütaş İşletme 0 0 0 1 0 1 1 0 1
Islah Çalışmaları 0 0 0 1 0 1 1 0 1
Tiest-İport 0 0 0 1 0 1 1 0 1
Aile Çiftliği Yetiştiriciliği 0 1 1 0 0 0 0 1 1
Bitkisel Hastalıklar 1 0 1 0 0 0 1 0 1
Toprak Koruma 1 0 1 0 0 0 1 0 1
Tarımsal Girdiler 1 0 1 0 0 0 1 0 1
Fidancılık 1 0 1 0 0 0 1 0 1
Danışmanlık Eğitimi Sorunları 1 0 1 0 0 0 1 0 1
Tarla Bitkileri 0 1 1 0 0 0 0 1 1
Çiftçi Yarışması 0 0 0 1 0 1 1 0 1
213
Sertifikalı tarım danışmanlarının katıldıkları eğitim programları (Seminer,
kongre, kurs, konferans, sempozyum, panel vb eğitim programları) faydalılık durumu
KOP bölgesi ortalamasına bakıldığında 4.35 adet olarak bulunmuştur. Konya ili
büyükşehir olması ve düzenlenen eğitim programlarının sayısının fazla olması
nedeniyle buradaki danışmanların ortalama 4.41 adet eğitim programına katıldıkları
belirlenmiştir. Söz konusu durum Aksaray ili için 4.20 adet iken Karaman ilinde 4.00
adet olarak tespit edilmiştir (Çizelge 5.3.29.).
Çizelge 5.3.29. Son 2 Yıl İçinde Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Katıldıkları Eğitim
Programları Faydalılık Durumu (Adet)
İller Eğitim Türü Ortalama N
Aksaray
Sertifika 5.00 2
Seminer 4.67 9
Kurs 3.43 7
Eğitim 4.00 1
Konferans 4.00 1
Ortalama 4.20 20
Konya
Sertifika 4.23 22
Kongre 5.00 1
Seminer 4.33 3
Kurs 4.00 5
Eğitim 4.58 26
Sempozyum 5.00 1
Panel 5.00 1
Ortalama 4.41 59
KOP Bölgesi
Sertifika 4.28 25
Kongre 5.00 1
Seminer 4.54 13
Kurs 3.67 12
Eğitim 4.56 27
Sempozyum 5.00 1
Konferans 4.00 1
Panel 5.00 1
Ortalama 4.35 81
214
5.3.4. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Tarımsal Yayım Faaliyet Stratejileri
Sertifikalı tarım danışmanlarının tarımsal yayım faaliyet stratejileri arasında yer
alan konular; altında yayım personelinin bölgede görev yapma süresi, hizmet
verdikleri üreticilere ait bazı bilgiler, çalıştıkları üreticileri belirleme şekilleri, görüşme
sıklığı, görüşme yeri, üreticilerin sorunlarının danışmanlara ulaşma şekli,
danışmanların üretici sorunlarının çözme şekli, üreticilerin danışmanlardan öncelikli
istedikleri bilgiler, danışmanların aynı bölgede ve aynı üretici ile çalışma sıklığı,
danışmanların bölgedeki tarımsal yapıyı tanıma durumları, danışmanlara göre
bölgedeki tarımın temel sorunları, danışmanlığa başlamadan önce eğitim alma
durumu, eğitim aldığı konular, bölgedeki yayım faaliyetlerindeki başarı durumu, en
fazla eksikliğini hissettikleri eğitim konuları gibi farklı başlıklar altında incelenmiştir.
Bunlardan ilki olan sertifikalı tarım danışmanlarının bulundukları bölgede yaptıkları
görev süresidir. Buradan elde edilecek olan bilgi sertifikalı tarım danışmanının bölge
tecrübesi hakkında fikir vericidir. Çizelge 5.3.30 incelendiğinde sertifikalı tarım
danışmanlarının bölge görev üresi KOP bölgesi genelinde 8,15 yıl olarak
hesaplanmıştır. Bu süre kadınlarda yaklaşık 4 yıl, erkeklerde ise 10 yıl civarındadır.
Çizelge 5.3.30. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgede Görev Yapma Süreleri
(Yıl)
İller Cinsiyet Ortalama N
Aksaray
Erkek 14.30 10
Kadın 2.00 1
Ortalama 13.18 11
Konya
Erkek 6.21 12
Kadın 4.13 8
Ortalama 5.38 20
KOP Bölgesi
Erkek 9.89 22
Kadın 3.89 9
Ortalama 8.15 31
Sertifikalı Tarım danışmanlarının bölgede hizmet verdikleri üreticilere ait
bilgiler Çizelge 5.3.31’de verilmiştir. Hizmet verilen üretici sayısı KOP bölge
ortalamasında 22 olarak belirlenmiştir. KOP bölgesinde sertifikalı tarım
danışmanlarının hizmet verdikleri üreticilerin ortalama kuru arazi miktarı 2510 dekar,
sulu arazi miktarı 5179 dekar, büyükbaş hayvan sayısı 1483 adet, küçükbaş hayvan
sayısı 4959 adet olarak tespit edilmiştir.
215
Çizelge 5.3.31. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgede Hizmet Verdikleri Üretici Bilgileri
Hizmet verilen üretici sayısı
Toplam kuru arazi(dekar)
Toplam sulu arazi(dekar)
Büyükbaş hayvan sayısı
Küçükbaş hayvan sayısı
Arı sayısı
Aksaray
Erkek
N 49 9 13 24 24 1
Toplam 658 18037 36377 4003 116603 40
Ortalama 13 2004 2798 167 4858 40
Kadın
N 2 2
Toplam 80 19640
Ortalama 40 9820
Toplam
N 51 9 13 24 26 1
Toplam 738 18037 36377 4003 136243 40
Ortalama 14 2004 2798 167 5240 40
Konya
Erkek
N 31 16 13 6 1 5
Toplam 993 31940 111817 40472 4000 3524
Ortalama 32 1996 8601 6745 4000 705
Kadın
N 12 5 8 1
Toplam 516 25311 27900 24184
Ortalama 43 5062 3487 24184
Toplam
N 43 21 21 6 2 5
Toplam 1509 57251 139717 40472 28184 3524
Ortalama 35 2726 6653 6745 14092 705
KOP Bölgesi
Erkek
N 90 25 26 30 35 6
Toplam 1731 49977 148194 44475 144615 3564
Ortalama 19 1999 5700 1483 4132 594
Kadın
N 14 5 8 3
Toplam 596 25311 27900 43824
Ortalama 43 5062 3487 14608
Toplam
N 104 30 34 30 38 6
Toplam 2327 75288 176094 44475 188439 3564
Ortalama 22 2510 5179 1483 4959 594
216
Sertifikalı tarım danışmanlarına göre hizmet verilmesi gereken üretici sayısı ve
özellikleri Çizelge 5.3.32’de verilmiştir. KOP Bölge ortalamasına göre bir sertifikalı
tarım danışmanıı üretici sayısı 63 kişi,sulu arazi miktarı 4089 dekar, kuru arazi miktarı
7071 dekar, büyükbaş hayvan sayısı 1486 adet ve küçükbaş hayvan sayısı 3114
adet olarak belirlenmiştir. İller bazında aynı verilere bakıldığında ise Konya ilinin
bütün veriler açısından bölge ortalamasının üzerinde olduğu görülmektedir (Çizelge
5.3.32).
Çizelge 5.3.32. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Hizmet Verilmesi Gereken
Üretici Sayısı ve Özellikleri
İller Cinsiyet Üretici Sayısı
Sulu Arazi Miktarı (Dekar)
Kuru Arazi
Miktarı (Dekar)
Büyükbaş Hayvan Sayısı (Baş)
Küçükbaş Hayvan Sayısı (Baş)
Aksaray Erkek 48 1.200 1917 895 3825
Ortalama 48 1.200 1917 895 3825
Konya
Erkek 79 5.499 8394 1629 2211
Kadın 66 3.890 8312 1933 3800
Ortalama 73 4.756 8360 1721 2688
KOP Bölgesi
Erkek 62 4.209 6451 1374 2956
Kadın 66 3.890 8312 1933 3800
Ortalama 63 4.089 7071 1486 3114
Sertifikalı tarım danışmanlarının çalıştıkları çiftçileri belirleme şekilleri Çizelge
5.3.34’de verilmiştir. Buna göre tarım danışmanlarının %21.33’ü çalıştıkları üreticileri
kendi uzmanlık alanıyla uğraşan çiftçilerle daha önceden anlaşarak belirlediğini,
%20’si şirketin kendisinin üreticileri belirlediğini, %16.00’sı tanıdığı köylerden seçtiğini
ve %16.00’sı ise merkeze ya da oturduğu yere yakın olan köyleri ulaşım kolaylığı
nedeniyle seçtiğini belirtmiştir (Çizelge 5.3.33.).
217
Çizelge 5.3.33. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalıştıkları Çiftçileri Belirleme Şekilleri (%)
İller Cinsiyet
Çalıştığınız çiftçileri nasıl belirliyorsunuz?
Toplam Tanıdığım köylerden seçiyorum
Merkeze/ oturduğum yere yakın
olan köyleri seçiyorum
Kendi uzmanlık alanımla uğraşan çiftçilerle
anlaşıyorum
Şirket kendisi
ayarlıyor
Üretici değiştirmem sürekli aynı üreticilerle çalışırım
Belirli bir kriterim
yok
Yönetmelikteki kriterlere
uygun olarak
seçiyorum
Diğer
Aksaray
Erkek 0.00 0.00 17.65 41.18 0.00 11.76 11.76 17.65 100.00
Kadın 0.00 0.00 0.00 100.00 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 0.00 0.00 16.67 44.44 0.00 11.11 11.11 16.67 100.00
Konya
Erkek 22.22 25.00 19.44 5.56 11.11 0.00 16.67 0.00 100.00
Kadın 20.00 15.00 30.00 20.00 5.00 0.00 10.00 0.00 100.00
Ortalama 21.43 21.43 23.21 10.71 8.93 0.00 14.29 0.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 14.81 16.67 18.52 18.52 7.41 3.70 14.81 5.56 100.00
Kadın 19.05 14.29 28.57 23.81 4.76 0.00 9.52 0.00 100.00
Ortalama 16.00 16.00 21.33 20.00 6.67 2.67 13.33 4.00 100.00
218
Sertifikalı tarım danışmanlarının çalıştıkları çiftçiler ile görüşme sıklığına
bakıldığında bölge ortalamasına göre %42.42’si 2 haftada bir defa, %18.18’i haftada
3-4 kez, %15.15’i her gün, %15.15’i ayda bir defa üreticilerle görüştüklerini belirtmiştir
(Çizelge 5.3.34.).
Çizelge 5.3.34. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalıştıkları Çiftçiler İle Görüşme
Sıklığı (%)
İller Cinsiyet
Her bir çiftçi ile görüşme sıklığınız nedir?
Toplam Her gün
Haftada 3-4 kez
Haftada bir defa
15 günde
bir defa
Ayda bir defa
Diğer
Aksaray
Erkek 0.00 18.18 0.00 81.82 0.00 0.00 100.00
Kadın 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00 0.00 100.00
Ortalama 0.00 16.67 0.00 75.00 8.33 0.00 100.00
Konya
Erkek 8.33 16.67 16.67 33.33 16.67 8.33 100.00
Kadın 50.00 12.50 0.00 12.50 25.00 0.00 100.00
Ortalama 25.00 15.00 10.00 25.00 20.00 5.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 4.17 20.83 8.33 54.17 8.33 4.17 100.00
Kadın 44.44 11.11 0.00 11.11 33.33 0.00 100.00
Ortalama 15.15 18.18 6.06 42.42 15.15 3.03 100.00
Sertifikalı tarım danışmanlarının çalıştıkları çiftçiler ile görüşme yerlerine
gelince %29.17’si ev ziyaretlerinde görüştüklerini, %16.67’si köy kahvelerindeki
toplantılarda, %15.50’si tarla ziyaretlerinde, %12.50’si çiftçiler ofise geldiklerinde
görüştüklerini kaydetmişlerdir (Çizelge 5.3.35.).
219
Çizelge 5.3.35. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalıştıkları Çiftçiler İle Görüşme Yerlerinin Dağılımı
İller Cinsiyet
Çiftçiler ile Görüşme Yerleri
Tarla ziyaretlerinde
Ev ziyaretlerinde Köy
kahvelerindeki toplantılarda
Çiftçiler ofise geldiklerinde
Çiftçi isteği doğrultusunda
Diğer Toplam
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı %
Aksaray
Erkek 3 13.04 7 30.43 4 17.39 3 13.04 1 4.35 5 21.74 23 100.00
Kadın 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 100.00 1 100.00
Ortalama 3 12.50 7 29.17 4 16.67 3 12.50 1 4.17 6 25.00 24 100.00
Konya
Erkek 11 40.74 2 7.41 2 7.41 9 33.33 3 11.11 0 0.00 27 100.00
Kadın 5 22.73 3 13.64 2 9.09 6 27.27 6 27.27 0 0.00 22 100.00
Ortalama 16 32.65 5 10.20 4 8.16 15 30.61 9 18.37 0 0.00 49 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 3 13.04 7 30.43 4 17.39 3 13.04 1 4.35 5 21.74 23 100.00
Kadın 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 100.00 1 100.00
Ortalama 3 12.50 7 29.17 4 16.67 3 12.50 1 4.17 6 25.00 24 100.00
220
Sertifikalı tarım danışmanlarına üreticilerin sorunlarının ulaşma şekillerine
bakıldığında bölge ortalamasına göre %87.88’i Üreticilerin bizzat kendileri tarafından
sorunların iletildiğini, %9.09’u kendi gözlemleri sırasında, %3.03’ü ise önder çiftçiler
tarafından belirlendiğini belirtmişlerdir.
Çizelge 5.3.36. Çiftçilerin Sorunlarının Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Ulaşma
Şekilleri (%)
İller Cinsiyet
Sorun Ulaşma Şekli
Toplam Çiftçilerin kendileri
tarafından
Kendi gözlemlerim
sırasında
Önder çiftçiler
tarafından
Aksaray
Erkek 90.91 9.09 0.00 100.0
Kadın 100.00 0.00 0.00 100.0
Ortalama 91.67 8.33 0.00 100.0
Konya
Erkek 83.33 8.33 8.33 100.0
Kadın 87.50 12.50 0.00 100.0
Ortalama 85.00 10.00 5.00 100.0
KOP Bölgesi
Erkek 87.50 8.33 4.17 100.0
Kadın 88.89 11.11 0.00 100.0
Ortalama 87.88 9.09 3.03 100.0
Sertifikalı tarım danışmanlarının bölgede karşılaştıkları sorunları çözme
şekilleri Çizelge 5.3.37.’de sunulmuştur. Çizelge incelendiğinde sertifikalı tarım
danışmanlarını kendilerine gelen sorunları daha çok kendi çözme eğilimindedirler
(%43,94). Bunun yanı sıra konu uzmanına danışırım diyenlerin oranı da yüksektir
(%25,76). Bunu cinsiyetler açısından değerlendirdiğimizde ise kadınların erkeklere
göre daha çok sorunları kendi değil konu uzmanından yardım alarak çözdükleri
görülmektedir.
221
Çizelge 5.3.37. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çiftçilerin Sorunlarını Çözme Şekilleri
İller Cinsiyet
Ulaşan Çiftçi Sorunlarını Değerlendirme Şekli
Toplam Konu ile ilgili uzman kişiye
danışırım
Araştırma kuruluşlarına iletir,
oradan çözüm bulurum
Tarım İl/İlçe Müdürlüğüne
iletirim, oradan çözüm bulurum
Kendim çözerim Diğer
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı %
Aksaray
Erkek 7 35.00 1 5.00 1 5.00 11 55.00 0 0.00 20 100.00
Kadın 1 50.00 0 0.00 0 0.00 1 50.00 0 0.00 2 100.00
Ortalama 8 36.36 1 4.55 1 4.55 12 54.55 0 0.00 22 100.00
Konya
Erkek 4 16.67 6 25.00 4 16.67 10 41.67 0 0.00 24 100.00
Kadın 5 26.32 5 26.32 3 15.79 6 31.58 0 0.00 19 100.00
Ortalama 9 20.93 11 25.58 7 16.28 16 37.21 0 0.00 43 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 11 24.44 7 15.56 5 11.11 22 48.89 0 0.00 45 100.00
Kadın 6 28.57 5 23.81 3 14.29 7 33.33 0 0.00 21 100.00
Ortalama 17 25.76 12 18.18 8 12.12 29 43.94 0 0.00 66 100.00
222
Üreticilerin tarım danışmanlarından istediği öncelikli bilgiler 1. 2. ve 3.
Derecede önemli konular olmak üzere sınıflandırılmış ve Çizelge 5.3.38’de verilmiştir.
Birinci derece önemli konular arasında öncelik sırasına göre yemleme ve bakım,
bitkisel ürün yetiştiriciliği, hayvan hastalıkları, tarımsal destekler yer almaktadır.
Önem sırasına göre ikinci derecede yer alan konular arasında ise sürü yönetimi,
toprak hazırlığı ve bitki koruma yer alırken üçüncü derece konular tarımsal destekler,
bitkisel ürün yetiştiriciliği, damızlık hayvan seçimi ve sulama teknikleri şeklinde
sıralanmaktadır.
223
Çizelge 5.3.38. Çiftçilerin Sertifikalı Tarım Danışmanlarından Öncelikli İstedikleri Bilgiler (%)
İstenilen Öncelikli Bilgi Konuları
Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
1. Derecede Önemli Konular
Yemleme ve bakım 8.33 0.00 5.00 36.36 100.00 Ortalama 25.00 11.11 21.21
Bitkisel ürün yetiştiriciliği 16.67 12.50 15.00 18.18 0.00 16.67 16.67 11.11 15.15
Hayvan hastalıkları 8.33 12.50 10.00 27.27 0.00 25.00 16.67 11.11 15.15
Tarımsal destekler 16.67 12.50 15.00 18.18 0.00 16.67 16.67 11.11 15.15
Bitki koruma 25.00 12.50 20.00 0.00 0.00 0.00 12.50 11.11 12.12
Toprak hazırlığı 8.33 25.00 15.00 0.00 0.00 0.00 4.17 22.22 9.09
Ürün çeşit seçimi 8.33 12.50 10.00 0.00 0.00 0.00 4.17 11.11 6.06
Gübre ve gübreleme teknikleri 8.33 12.50 10.00 0.00 0.00 0.00 4.17 11.11 6.06
2. Derecede Önemli Konular
Sürü yönetimi 16.67 0.00 10.00 45.45 0.00 41.67 33.33 0.00 24.24
Toprak hazırlığı 16.67 37.50 25.00 0.00 0.00 0.00 8.33 33.33 15.15
Bitki koruma 16.67 37.50 25.00 0.00 0.00 0.00 8.33 33.33 15.15
Gübre ve gübreleme teknikleri 25.00 12.50 20.00 0.00 0.00 0.00 12.50 11.11 12.12
Damızlık hayvan seçimi 8.33 0.00 5.00 18.18 100.00 25.00 12.50 11.11 12.12
Yemleme ve bakım 0.00 0.00 0.00 18.18 0.00 16.67 8.33 0.00 6.06
Hayvan hastalıkları 0.00 0.00 0.00 18.18 0.00 16.67 8.33 0.00 6.06
Ürün çeşit seçimi 8.33 0.00 5.00 0.00 0.00 0.00 4.17 0.00 3.03
Doğrudan ekim 8.33 0.00 5.00 0.00 0.00 0.00 4.17 0.00 3.03
Tarımsal yayım 0.00 12.50 5.00 0.00 0.00 0.00 0.00 11.11 3.03
3. Derecede Önemli Konular
Tarımsal destekler 25.00 0.00 15.00 27.27 0.00 25.00 25.00 0.00 18.18
Bitkisel ürün yetiştiriciliği 8.33 37.50 20.00 0.00 0.00 0.00 4.17 33.33 12.12
Damızlık hayvan seçimi 8.33 0.00 5.00 18.18 0.00 16.67 16.67 0.00 12.12
Sulama teknikleri 16.67 12.50 15.00 0.00 0.00 0.00 8.33 11.11 9.09
Ürün çeşit seçimi 0.00 12.50 5.00 9.09 0.00 8.33 4.17 11.11 6.06
Sürü yönetimi 0.00 0.00 0.00 9.09 100.00 16.67 4.17 11.11 6.06
Hayvan hastalıkları 0.00 0.00 0.00 18.18 0.00 16.67 8.33 0.00 6.06
Pazarlama 16.67 0.00 10.00 0.00 0.00 0.00 8.33 0.00 6.06
Mevzuat 8.33 12.50 10.00 0.00 0.00 0.00 4.17 11.11 6.06
Toprak hazırlığı 8.33 0.00 5.00 0.00 0.00 0.00 4.17 0.00 3.03
Bitki koruma 0.00 12.50 5.00 0.00 0.00 0.00 0.00 11.11 3.03
Gübre ve gübreleme teknikleri 0.00 12.50 5.00 0.00 0.00 0.00 0.00 11.11 3.03
Yemleme ve bakım 0.00 0.00 0.00 9.09 0.00 8.33 4.17 0.00 3.03
Çevre 0.00 0.00 0.00 9.09 0.00 8.33 4.17 0.00 3.03
Koruyucu tarım teknikleri 8.33 0.00 5.00 0.00 0.00 0.00 4.17 0.00 3.03
224
Sertifikalı tarım danışmanlarının %40.63’ü çalışma alanı içinde sürekli çalıştığı
üreticiler olduğunu genelde üreticilerin değiştiğini belirtmiş, %31.25’i hep aynı
üreticilerle çalışıp değiştirmediğini, %25.00’i çoğunlukla aynı üreticilerle çalıştığını
belirtmiştir (Çizelge 5.3.39).Yine tarım danışmanlarının %46.88’i hep aynı bölgede
çalıştıklarını, %25.00’i çalışma alanı içinde sürekli çalıştığı bölgeler olduğunu genelde
bölgelerin değiştiğini, %18.75’i ise çoğunlukla aynı bölgede çalıştıklarını belirtmiştir
(Çizelge 5.3.40).
Çizelge 5.3.39. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Aynı Çiftçi İle Çalışma Sıklığı (%)
İller Cinsiyet
Bölgede Tarım Danışmanlığına başladığınızdan bu yana sürekli aynı çiftçi ile çalışma sıklığınız nedir?
Toplam Hep aynı
üreticilerle çalışırım,
değiştirmem
Çoğunlukla aynı
üreticilerle çalışırım
Çalışma alanım içinde
sürekli çalıştığım
üreticiler var ama genelde üreticilerim değişiyor
Sürekli olarak
çalıştığım üreticiler yok,
genelde değişiyor
Aksaray
Erkek 18.18 18.18 54.55 9.09 100.00
Kadın 0.00 0.00 100.00 0.00 100.00
Ortalama 16.67 16.67 58.33 8.33 100.00
Konya
Erkek 27.27 36.36 36.36 0.00 100.00
Kadın 62.50 12.50 25.00 0.00 100.00
Ortalama 42.11 26.32 31.58 0.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 21.74 30.43 43.48 4.35 100.00
Kadın 55.56 11.11 33.33 0.00 100.00
Ortalama 31.25 25.00 40.63 3.13 100.00
225
Çizelge 5.3.40. Sertifikalı Tarım Danışmanlarından Aynı Bölgede Çalışma Sıklığı (%)
İller Cinsiyet
Bölgede Tarım Danışmanlığına başladığınızdan bu yana aynı bölgede çalışma sıklığınız nedir?
Toplam
Hep aynı bölgede çalışırım, değiştirmem
Çoğunlukla aynı bölgede çalışırım
Çalışma alanım içinde sürekli çalıştığım bölgeler var ama genelde bölgelerim değişiyor
Sürekli çalışma bölgelerim değişiyor
Aksaray
Erkek 27.27 36.36 36.36 0.00 100.00
Kadın 0.00 0.00 100.00 0.00 100.00
Ortalama 25.00 33.33 41.67 0.00 100.00
Konya
Erkek 63.64 9.09 18.18 9.09 100.00
Kadın 62.50 0.00 12.50 25.00 100.00
Ortalama 63.16 5.26 15.79 15.79 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 43.48 26.09 26.09 4.35 100.00
Kadın 55.56 0.00 22.22 22.22 100.00
Ortalama 46.88 18.75 25.00 9.38 100.00
Sertifikalı tarım danışmanlarının %50’si bölgenin tarımsal yapısını iyi
tanıdıklarını, %34.38’i çok iyi bildiklerini, geri kalan %15.63’ü ise normal derecede
bildiklerini ifade etmişlerdir (Çizelge 5.3.41). Bölgedeki tarımsal yapıyı tanıma durumu
üreticinin danışmana güvenini oluşturacağı gibi danışmanın da alana hakim olması
kısa sürede sorunlara çözüm bulma açısından önem taşımaktadır.
Çizelge 5.3.41. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgedeki Tarımsal Yapıyı Tanıma
Durumu (%)
İller Cinsiyet
Bulunduğunuz bölgedeki tarımsal yapıyı tanıma durumunuz nedir?
Toplam Bölgenin tarımsal yapısını çok iyi tanırım
Bölgenin tarımsal yapısını
iyi tanırım
Bölgenin tarımsal yapısını normal tanırım
Aksaray
Erkek 36.36 45.45 18.18 100.00
Kadın 0.00 0.00 100.00 100.00
Ortalama 33.33 41.67 25.00 100.00
Konya
Erkek 54.55 45.45 0.00 100.00
Kadın 12.50 75.00 12.50 100.00
Ortalama 36.84 57.89 5.26 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 43.48 43.48 13.04 100.00
Kadın 11.11 66.67 22.22 100.00
Ortalama 34.38 50.00 15.63 100.00
226
Sertifikalı tarım danışmanlarına göre bölgedeki tarımın temel sorunları Çizelge
5.3.42’de verilmektedir. Çizelgeye göre dikkat çeken bazı noktalar şöyle sıralanabilir;
Konya ilindeki tarım danışmanları girdi fiyatlarının yüksekliği ve pazarlama sorununu
en önemli sorun olarak belirtirken, Karaman ve Aksaray illerinde kaliteli sürü yönetimi
yapacak kişilerin eksikliği, mera alanlarının yetersizliği, su yetersizliği ve sulama
teknikleri sorunu problem olarak ortaya konulmaktadır. KOP bölge genelinde girdi
fiyatlarının yüksekliği ve yeniliklere kapalılık tarımın temel sorunları arasında önem
arz etmektedir.
227
Çizelge 5.3.42. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Bölgedeki Tarımın Temel Sorunları (%)
Bölgenin En Önemli Tarımsal Sorunları Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Su yetersizliği ve sulama teknikleri sorunu 18.18 13.64 16.36 6.90 0.00 6.06 13.64 11.54 13.04
Girdilerin/Çıktıların yüksek olması 15.15 4.55 10.91 6.90 0.00 6.06 10.61 3.85 8.70
Eğitimsizlik 6.06 9.09 7.27 6.90 25.00 9.09 6.06 11.54 7.61
Yeniliklere kapalılık 15.15 0.00 9.09 3.45 25.00 6.06 9.09 3.85 7.61
Bilinçsiz gübreleme 6.06 18.18 10.91 3.45 0.00 3.03 4.55 15.38 7.61
Pazarlama 3.03 9.09 5.45 6.90 0.00 6.06 4.55 7.69 5.43
Mera alanlarının yetersizliği 0.00 0.00 0.00 10.34 25.00 12.12 6.06 3.85 5.43
Danışmanlara ihtiyaç duyulmaması 0.00 13.64 5.45 6.90 0.00 6.06 3.03 11.54 5.43
Finansman sıkıntısı ve desteklemelerin yetersizliği 0.00 9.09 3.64 3.45 0.00 3.03 3.03 7.69 4.35
Kaliteli sürü yönetimi yapacak kişilerin olmaması 0.00 0.00 0.00 10.34 0.00 9.09 6.06 0.00 4.35
Bilinçsiz üretim 3.03 4.55 3.64 3.45 0.00 3.03 3.03 3.85 3.26
Hayvan besleme hakkındaki yetersizlikler 3.03 0.00 1.82 6.90 0.00 6.06 4.55 0.00 3.26
Sahada uygulamalı eğitim yapacak danışmanın olmaması 0.00 4.55 1.82 0.00 0.00 0.00 0.00 3.85 1.09
Toprakların parçalı olması/toplulaştırmanın olmaması 3.03 0.00 1.82 0.00 0.00 0.00 1.52 0.00 1.09
Bilinçsiz ilaçlama 3.03 0.00 1.82 0.00 0.00 0.00 1.52 0.00 1.09
İklim koşulları ve yağış dengesizliği 3.03 0.00 1.82 0.00 0.00 0.00 1.52 0.00 1.09
Altyapı yetersizliği 0.00 4.55 1.82 0.00 0.00 0.00 0.00 3.85 1.09
Üreticilerin ilgisizliği 0.00 0.00 0.00 0.00 25.00 3.03 0.00 3.85 1.09
Çiftçi birliklerinin ve örgütlenmenin yeterli olmaması 0.00 4.55 1.82 0.00 0.00 0.00 0.00 3.85 1.09
Kalifiye eleman eksikliği 3.03 0.00 1.82 0.00 0.00 0.00 1.52 0.00 1.09
Islah alanları problemi 0.00 0.00 0.00 3.45 0.00 3.03 1.52 0.00 1.09
Alternatif ürünlerin kullanılmaması 0.00 0.00 0.00 3.45 0.00 3.03 1.52 0.00 1.09
Bitki hastalıkları hakkındaki yetersizlikler 0.00 0.00 0.00 3.45 0.00 3.03 1.52 0.00 1.09
Fiyatların istikrarsız olması 0.00 0.00 0.00 3.45 0.00 3.03 1.52 0.00 1.09
Tohum kalitesinin düşük olması (sertifikalı tohumun kullanılmaması) 3.03 0.00 1.82 0.00 0.00 0.00 1.52 0.00 1.09
Yanlış kişi ve ürüne verilen desteklemeler 0.00 4.55 1.82 0.00 0.00 0.00 0.00 3.85 1.09
Üretime yönelik teşvik faaliyetlerinin yapılmaması 3.03 0.00 1.82 0.00 0.00 0.00 1.52 0.00 1.09
Çiftçilerin vergi vermekten kaçınmaları 3.03 0.00 1.82 0.00 0.00 0.00 1.52 0.00 1.09
Hayvan ıslahına önem verilmemesi 3.03 0.00 1.82 0.00 0.00 0.00 1.52 0.00 1.09
Fatura borçlarının ertelenmesi ve bunlara uygulanan faiz oranları 0.00 0.00 0.00 3.45 0.00 3.03 1.52 0.00 1.09
Ulaşım sorunları 3.03 0.00 1.82 0.00 0.00 0.00 1.52 0.00 1.09
Ticari firmaların çiftçilere adil fiyat sunmaması 3.03 0.00 1.82 0.00 0.00 0.00 1.52 0.00 1.09
Hayvan hastalıkları 0.00 0.00 0.00 3.45 0.00 3.03 1.52 0.00 1.09
Hayvancılığın hızlı gelişmesi ile işletmelerde ortaya çıkan problemler 0.00 0.00 0.00 3.45 0.00 3.03 1.52 0.00 1.09
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
228
Sertifikalı tarım danışmanlarının danışmanlığa başlamadan önce eğitim alma
durumları ve bu eğitimin süresi belirlenmek istenmiş buna göre danışmanların
%87.88’i eğitim aldıklarını ve bu eğitimin ortalama 18.28 saat süreli olduğu tespit
edilmiştir (Çizelge 5.3.43). Sertifikalı tarım danışmanlarının danışmanlığa
başlamadan önce eğitim aldıkları öncelikli konular tarımsal yayım ve danışmanlık,
sunuş teknikleri, kişisel gelişim ve proje hazırlama tekniği şeklinde sıralanmıştır
(Çizelge 5.3.44).
Çizelge 5.3.43. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Danışmanlığa Başlamadan Önce
Eğitim Alma Durumları (%) ve Eğitim Süreleri (Saat)
İller Cinsiyet
Danışmanlığa başlamadan önce size bir eğitim verildi mi?
Toplam Evet (%)
Süre (Saat)
Hayır (%)
Aksaray
Erkek 90.91 25.90 9.09 100.00
Kadın 0.00 - 100.00 100.00
Ortalama 83.33 25.90 100.00 100.00
Konya
Erkek 100.00 16.00 0.00 100.00
Kadın 87.50 11.29 12.50 100.00
Ortalama 95.00 14.26 5.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 91.67 20.50 8.33 100.00
Kadın 77.78 11.29 22.22 100.00
Ortalama 87.88 18.28 12.12 100.00
229
Çizelge 5.3.44. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Danışmanlığa Başlamadan Önce Eğitim Aldıkları Konular (%)
Eğitim Alınan Konular Aksaray Konya KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Tarımsal Yayım ve Danışmanlık 15.79 25.00 16.39 13.79 25.00 16.22 14.78 25.00 16.30
Sunuş Teknikleri 15.79 25.00 16.39 8.62 31.25 13.51 12.17 30.00 14.81
Kişisel Gelişim 14.04 25.00 14.75 8.62 31.25 13.51 11.30 30.00 14.07
Proje Hazırlama 12.28 25.00 13.11 8.62 6.25 8.11 10.43 10.00 10.37
Gübreleme 3.51 0.00 3.28 8.62 0.00 6.76 6.09 0.00 5.19
Toprak Hazırlığı 1.75 0.00 1.64 8.62 0.00 6.76 5.22 0.00 4.44
Zirai Mücadele 3.51 0.00 3.28 6.90 0.00 5.41 5.22 0.00 4.44
Hayvan Besleme 5.26 0.00 4.92 5.17 0.00 4.05 5.22 0.00 4.44
Sulama 3.51 0.00 3.28 5.17 0.00 4.05 4.35 0.00 3.70
Hasat Harman 1.75 0.00 1.64 5.17 6.25 5.41 3.48 5.00 3.70
Hayvan Bakımı 5.26 0.00 4.92 3.45 0.00 2.70 4.35 0.00 3.70
Sürü Yönetimi 5.26 0.00 4.92 3.45 0.00 2.70 4.35 0.00 3.70
Toprak Analizi 1.75 0.00 1.64 5.17 0.00 4.05 3.48 0.00 2.96
Damızlık Hayvan Seçimi 3.51 0.00 3.28 1.72 0.00 1.35 2.61 0.00 2.22
Hayvan Hastalıkları 3.51 0.00 3.28 1.72 0.00 1.35 2.61 0.00 2.22
Tohumculuk 1.75 0.00 1.64 1.72 0.00 1.35 1.74 0.00 1.48
Tarım Alet ve Makinaları 0.00 0.00 0.00 3.45 0.00 2.70 1.74 0.00 1.48
Diğer 1.75 0.00 1.64 0.00 0.00 0.00 0.87 0.00 0.74
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
230
Çizelge 5.3.45’e göre sertifikalı tarım danışmanlarının %54.55’i ilgili
yönetmeliği yeterli bulmamakta iken %36.36’sı kısmen yeterli olarak bulmuşlardır.
Danışmanların ilgili yönetmeliği yeterli bulmama nedenlerine bakıldığında ise hizmet
verilen yerin (hayvan sayısı, arazi büyüklüğü, çiftçi sayısı vs.) fazlalığı, ücretlerin az
olması, desteklemenin olmaması, danışmanlığın zorunlu hale gelmemesi ve
vergilerdeki adaletsiz durum şeklinde sıralanmaktadır (Çizelge 5.3.46).
Çizelge 5.3.45. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının İlgili Yönetmeliği Yeterli Bulma
Durumları (%)
İller Cinsiyet
Sertifikalı Tarım Danışmanlarının ilgili Yönetmeliği yeterli buluyor musunuz?
Toplam Evet, kesinlikle
yeterli
Kısmen yeterli
Yeterli değil
Aksaray
Erkek 18.18 45.45 36.36 100.00
Kadın 100.00 0.00 0.00 100.00
Ortalama 25.00 41.67 33.33 100.00
Konya
Erkek 0.00 25.00 75.00 100.00
Kadın 0.00 37.50 62.50 100.00
Ortalama 0.00 30.00 70.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 8.33 37.50 54.17 100.00
Kadın 11.11 33.33 55.56 100.00
Ortalama 9.09 36.36 54.55 100.00
231
Çizelge 5.3.46. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının İlgili Yönetmeliği Yeterli Bulmama Nedenleri
Nedenler Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Hizmet verilen yerin (hayvan sayısı, arazi büyüklüğü, çiftçi sayısı vs.) fazlalığı
12.50 0.00 7.50 20.00 0.00 16.67 15.38 0.00 10.34
Ücretlerin az olması 12.50 12.50 12.50 6.67 0.00 5.56 10.26 10.53 10.34
Destekleme yok 12.50 6.25 10.00 6.67 0.00 5.56 10.26 5.26 8.62
Danışmanlık zorunlu hale gelmelidir 8.33 12.50 10.00 6.67 0.00 5.56 7.69 10.53 8.62
Vergi adaletsizliği 4.17 12.50 7.50 13.33 0.00 11.11 7.69 10.53 8.62
Bağlayıcı maddeler yok 4.17 12.50 7.50 6.67 0.00 5.56 5.13 10.53 6.90
Çiftçilerle yapılan belge işlemlerinin sıkıntı yaratması
8.33 0.00 5.00 6.67 0.00 5.56 7.69 0.00 5.17
Branş konuları sorunlu 0.00 18.75 7.50 0.00 0.00 0.00 0.00 15.79 5.17
İzin konularında belirsizlik var 8.33 6.25 7.50 0.00 0.00 0.00 5.13 5.26 5.17
Uygulamada yetersiz danışmanlara da belge verilmesi
4.17 0.00 2.50 0.00 33.33 5.56 2.56 5.26 3.45
Denetimlerin az olması gerekiyor 4.17 6.25 5.00 0.00 0.00 0.00 2.56 5.26 3.45
Çok fazla prosedüre yer verilmesi 4.17 0.00 2.50 0.00 0.00 0.00 2.56 0.00 1.72
Üreticilerin belgelere sürekli sorun çıkarması 4.17 0.00 2.50 0.00 0.00 0.00 2.56 0.00 1.72
Tebliğlerdeki muğlak ifadeler 4.17 0.00 2.50 0.00 0.00 0.00 2.56 0.00 1.72
Danışmanların aktif olmalarını sağlayacak maddeler eklenmeli
0.00 0.00 0.00 0.00 33.33 5.56 0.00 5.26 1.72
Proje bazlı çalışmalar olmalı 0.00 0.00 0.00 0.00 33.33 5.56 0.00 5.26 1.72
Çiftçi toplantıları 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 5.56 2.56 0.00 1.72
İşletme ziyaret sıklıklarının düşürülmesi gerekiyor
0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 5.56 2.56 0.00 1.72
Çiftçi defterini doldurulması gereksiz 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 5.56 2.56 0.00 1.72
Hangi alanda kimlerle görüşüleceği belirsiz 0.00 6.25 2.50 0.00 0.00 0.00 0.00 5.26 1.72
Hizmetler gün bazında değerlendirilmelidir 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 5.56 2.56 0.00 1.72
Yapılan sözleşmelerin çiftçiye anlatılması gerekiyor
0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 5.56 2.56 0.00 1.72
Danışmanlığın yaygınlaşması sağlanmalı 4.17 0.00 2.50 0.00 0.00 0.00 2.56 0.00 1.72
Ödemelerin geç yapılması 0.00 6.25 2.50 0.00 0.00 0.00 0.00 5.26 1.72
Tarım İl Müdürlüğü yönetmelik hakkında bilgisiz 4.17 0.00 2.50 0.00 0.00 0.00 2.56 0.00 1.72
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
232
Araştırma bölgesinde sertifikalı tarım danışmanlarının kendilerini geliştirmek
için ihtiyaç duydukları eğitim programları 3 ana başlık altında incelenmiştir. Bunlar
sırası ile ;
Bitkisel; Ürün çeşit seçimi, Bitki koruma, Gübre ve Gübreleme Teknikleri,
Sulama Teknikleri
Hayvancılık; Hayvan hastalıkları, Yemleme ve bakım ve Sürü yönetimi,
Genel; Tarımsal destekler, genetik kaynakların korunması ve tarımsal yayım
Olarak belirlenmiştir (Çizelge 5.3.47).
Çizelge 5.3.47. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Kendilerinin Eğitim Alması
Gereken Konular
Eğitim Konuları Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ort.
Tarımsal destekler
Gerek yok 58.33 12.50 27.27 100.00 41.67 22.22 36.36
Fena olmaz 16.67 12.50 0.00 0.00 8.33 11.11 9.09
Gerekli 25.00 75.00 72.73 0.00 50.00 66.67 54.55
Ürün çeşit seçimi
Gerek yok 50.00 12.50 45.45 100.00 45.83 22.22 39.39
Fena olmaz 8.33 12.50 9.09 0.00 8.33 11.11 9.09
Gerekli 41.67 75.00 45.45 0.00 45.83 66.67 51.52
Bitki koruma
Gerek yok 25.00 0.00 54.55 100.00 37.50 11.11 30.30
Fena olmaz 25.00 25.00 9.09 0.00 16.67 22.22 18.18
Gerekli 50.00 75.00 36.36 0.00 45.83 66.67 51.52
Gübre ve gübre teknikleri
Gerek yok 58.33 0.00 36.36 100.00 45.83 11.11 36.36
Fena olmaz 16.67 25.00 0.00 0.00 8.33 22.22 12.12
Gerekli 25.00 75.00 63.64 0.00 45.83 66.67 51.52
Sulama teknikleri
Gerek yok 50.00 12.50 27.27 100.00 37.50 22.22 33.33
Fena olmaz 25.00 37.50 9.09 0.00 16.67 33.33 21.21
Gerekli 25.00 50.00 63.64 0.00 45.83 44.44 45.45
Genetik kaynakların korunması
Gerek yok 50.00 50.00 27.27 100.00 41.67 55.56 45.45
Fena olmaz 16.67 0.00 9.09 0.00 12.50 0.00 9.09
Gerekli 33.33 50.00 63.64 0.00 45.83 44.44 45.45
Tarımsal yayım
Gerek yok 66.67 50.00 27.27 100.00 45.83 55.56 48.48
Fena olmaz 16.67 12.50 18.18 0.00 16.67 11.11 15.15
Gerekli 16.67 37.50 54.55 0.00 37.50 33.33 36.36
Koruyucu tarım teknikleri
Gerek yok 58.33 25.00 36.36 100.00 50.00 33.33 45.45
Fena olmaz 33.33 12.50 9.09 0.00 20.83 11.11 18.18
Gerekli 8.33 62.50 54.55 0.00 29.17 55.56 36.36
Pazarlama
Gerek yok 66.67 50.00 45.45 100.00 54.17 55.56 54.55
Fena olmaz 8.33 25.00 0.00 0.00 4.17 22.22 9.09
Gerekli 25.00 25.00 54.55 0.00 41.67 22.22 36.36
Hayvan hastalıkları
Gerek yok 66.67 62.50 54.55 0.00 58.33 55.56 57.58
Fena olmaz 8.33 25.00 0.00 0.00 4.17 22.22 9.09
Gerekli 25.00 12.50 45.45 100.00 37.50 22.22 33.33
Toprak hazırlığı
Gerek yok 75.00 12.50 54.55 100.00 62.50 22.22 51.52
Fena olmaz 25.00 37.50 0.00 0.00 12.50 33.33 18.18
Gerekli 0.00 50.00 45.45 0.00 25.00 44.44 30.30
233
Yemleme ve bakım
Gerek yok 75.00 62.50 45.45 0.00 58.33 55.56 57.58
Fena olmaz 8.33 37.50 0.00 0.00 4.17 33.33 12.12
Gerekli 16.67 0.00 54.55 100.00 37.50 11.11 30.30
Sürü yönetimi
Gerek yok 66.67 62.50 45.45 0.00 54.17 55.56 54.55
Fena olmaz 25.00 25.00 0.00 0.00 12.50 22.22 15.15
Gerekli 8.33 12.50 54.55 100.00 33.33 22.22 30.30
Damızlık hayvan seçimi
Gerek yok 66.67 75.00 54.55 0.00 58.33 66.67 60.61
Fena olmaz 16.67 25.00 0.00 0.00 8.33 22.22 12.12
Gerekli 16.67 0.00 45.45 100.00 33.33 11.11 27.27
Organik tarım
Gerek yok 66.67 50.00 45.45 100.00 58.33 55.56 57.58
Fena olmaz 0.00 12.50 0.00 0.00 0.00 11.11 3.03
Gerekli 33.33 37.50 54.55 0.00 41.67 33.33 39.39
Kırsal Sosyoloji
Gerek yok 75.00 62.50 54.55 100.00 62.50 66.67 63.64
Fena olmaz 0.00 12.50 0.00 0.00 0.00 11.11 3.03
Gerekli 25.00 25.00 45.45 0.00 37.50 22.22 33.33
Çevre
Gerek yok 91.67 62.50 45.45 100.00 66.67 66.67 66.67
Fena olmaz 0.00 25.00 0.00 0.00 0.00 22.22 6.06
Gerekli 8.33 12.50 54.55 0.00 33.33 11.11 27.27
Mevzuat
Gerek yok 83.33 62.50 54.55 100.00 70.83 66.67 69.70
Fena olmaz 8.33 25.00 0.00 0.00 4.17 22.22 9.09
Gerekli 8.33 12.50 45.45 0.00 25.00 11.11 21.21
Tarım makinaları
Gerek yok 83.33 62.50 45.45 100.00 66.67 66.67 66.67
Fena olmaz 0.00 12.50 0.00 0.00 0.00 11.11 3.03
Gerekli 16.67 25.00 54.55 0.00 33.33 22.22 30.30
Bilişim teknolojileri
Gerek yok 66.67 50.00 27.27 100.00 50.00 55.56 51.52
Fena olmaz 33.33 25.00 9.09 0.00 20.83 22.22 21.21
Gerekli 0.00 25.00 63.64 0.00 29.17 22.22 27.27
Beden dili ve konuşma teknikleri
Gerek yok 75.00 62.50 36.36 100.00 58.33 66.67 60.61
Fena olmaz 16.67 12.50 9.09 0.00 12.50 11.11 12.12
Gerekli 8.33 25.00 54.55 0.00 29.17 22.22 27.27
Bölgenin genel tarımsal yapısı
Gerek yok 75.00 25.00 54.55 100.00 66.67 33.33 57.58
Fena olmaz 16.67 25.00 0.00 0.00 8.33 22.22 12.12
Gerekli 8.33 50.00 45.45 0.00 25.00 44.44 30.30
Besin hijyeni
Gerek yok 75.00 62.50 30.00 100.00 56.52 66.67 59.38
Fena olmaz 16.67 12.50 10.00 0.00 13.04 11.11 12.50
Gerekli 8.33 25.00 60.00 0.00 30.43 22.22 28.13
Araştırma bölgesinde sertifikalı tarım danışmanlarının kendileri dışında diğer
tarımsal danışmanlık ile uğraşan arkadaşlarının gelişmesi için alması gerektiğini
düşündüğü eğitim programları sırası ile ;
Bitkisel; Bitki koruma, Gübre ve Gübreleme Teknikleri, Toprak hazırlığı ve
Sulama Teknikleri
Hayvancılık; Damızlık hayvan seçimi, Yemleme ve bakım ve Sürü yönetimi,
Genel; Tarımsal destekler, kırsal sosyoloji ve mevzuat
olarak belirlenmiştir (Çizelge 5.3.48).
234
Çizelge 5.3.48. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Diğer Tarım Danışmanlarının
Eğitim Alması Gereken Konular
Eğitim Konuları Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Ort.
Bitki koruma
Gerek yok 16.67 0.00 16.67 0.00 15.79 0.00 11.11
Fena olmaz 33.33 0.00 0.00 0.00 21.05 0.00 14.81
Gerekli 50.00 100.00 83.33 100.00 63.16 100.00 74.07
Tarımsal destekler
Gerek yok 50.00 14.29 16.67 0.00 36.84 12.50 29.63
Fena olmaz 0.00 14.29 0.00 0.00 0.00 12.50 3.70
Gerekli 50.00 71.43 83.33 100.00 63.16 75.00 66.67
Gübre ve gübre teknikleri
Gerek yok 33.33 14.29 16.67 0.00 26.32 12.50 22.22
Fena olmaz 25.00 0.00 0.00 0.00 15.79 0.00 11.11
Gerekli 41.67 85.71 83.33 100.00 57.89 87.50 66.67
Toprak hazırlığı
Gerek yok 25.00 14.29 16.67 0.00 21.05 12.50 18.52
Fena olmaz 25.00 28.57 0.00 0.00 15.79 25.00 18.52
Gerekli 50.00 57.14 83.33 100.00 63.16 62.50 62.96
Sulama teknikleri
Gerek yok 41.67 14.29 16.67 0.00 31.58 12.50 25.93
Fena olmaz 16.67 28.57 0.00 0.00 10.53 25.00 14.81
Gerekli 41.67 57.14 83.33 100.00 57.89 62.50 59.26
Kırsal Sosyoloji
Gerek yok 58.33 42.86 0.00 0.00 36.84 37.50 37.04
Fena olmaz 16.67 0.00 0.00 0.00 10.53 0.00 7.41
Gerekli 25.00 57.14 100.00 100.00 52.63 62.50 55.56
Ürün çeşit seçimi
Gerek yok 41.67 28.57 16.67 0.00 31.58 25.00 29.63
Fena olmaz 16.67 28.57 0.00 0.00 10.53 25.00 14.81
Gerekli 41.67 42.86 83.33 100.00 57.89 50.00 55.56
Mevzuat
Gerek yok 41.67 42.86 16.67 0.00 31.58 37.50 33.33
Fena olmaz 16.67 28.57 0.00 0.00 10.53 25.00 14.81
Gerekli 41.67 28.57 83.33 100.00 57.89 37.50 51.85
Organik tarım
Gerek yok 50.00 28.57 16.67 0.00 36.84 25.00 33.33
Fena olmaz 16.67 28.57 0.00 0.00 10.53 25.00 14.81
Gerekli 33.33 42.86 83.33 100.00 52.63 50.00 51.85
Damızlık hayvan seçimi
Gerek yok 50.00 28.57 16.67 0.00 36.84 25.00 33.33
Fena olmaz 16.67 28.57 0.00 0.00 10.53 25.00 14.81
Gerekli 33.33 42.86 83.33 100.00 52.63 50.00 51.85
Yemleme ve bakım
Gerek yok 58.33 14.29 16.67 0.00 42.11 12.50 33.33
Fena olmaz 25.00 14.29 0.00 0.00 15.79 12.50 14.81
Gerekli 16.67 71.43 83.33 100.00 42.11 75.00 51.85
Pazarlama
Gerek yok 58.33 14.29 16.67 0.00 42.11 12.50 33.33
Fena olmaz 8.33 42.86 0.00 0.00 5.26 37.50 14.81
Gerekli 33.33 42.86 83.33 100.00 52.63 50.00 51.85
Genetik kaynakların korunması
Gerek yok 41.67 28.57 16.67 0.00 31.58 25.00 29.63
Fena olmaz 25.00 28.57 0.00 0.00 15.79 25.00 18.52
Gerekli 33.33 42.86 83.33 100.00 52.63 50.00 51.85
235
Sürü yönetimi
Gerek yok 58.33 28.57 16.67 0.00 42.11 25.00 37.04
Fena olmaz 25.00 28.57 0.00 0.00 15.79 25.00 18.52
Gerekli 16.67 42.86 83.33 100.00 42.11 50.00 44.44
Hayvan hastalıkları
Gerek yok 58.33 14.29 16.67 0.00 42.11 12.50 33.33
Fena olmaz 25.00 28.57 0.00 0.00 15.79 25.00 18.52
Gerekli 16.67 57.14 83.33 100.00 42.11 62.50 48.15
Çevre
Gerek yok 50.00 28.57 16.67 0.00 36.84 25.00 33.33
Fena olmaz 16.67 42.86 0.00 0.00 10.53 37.50 18.52
Gerekli 33.33 28.57 83.33 100.00 52.63 37.50 48.15
Tarım makinaları
Gerek yok 33.33 28.57 16.67 0.00 26.32 25.00 25.93
Fena olmaz 33.33 28.57 0.00 0.00 21.05 25.00 22.22
Gerekli 33.33 42.86 83.33 100.00 52.63 50.00 51.85
Tarımsal yayım
Gerek yok 41.67 0.00 16.67 0.00 31.58 0.00 22.22
Fena olmaz 8.33 28.57 0.00 0.00 5.26 25.00 11.11
Gerekli 50.00 71.43 83.33 100.00 63.16 75.00 66.67
Bilişim teknolojileri
Gerek yok 33.33 42.86 16.67 0.00 26.32 37.50 29.63
Fena olmaz 8.33 28.57 0.00 0.00 5.26 25.00 11.11
Gerekli 58.33 28.57 83.33 100.00 68.42 37.50 59.26
Beden dili ve konuşma teknikleri
Gerek yok 50.00 28.57 0.00 0.00 31.58 25.00 29.63
Fena olmaz 0.00 14.29 0.00 0.00 0.00 12.50 3.70
Gerekli 50.00 57.14 100.00 100.00 68.42 62.50 66.67
Bölgenin genel tarımsal yapısı
Gerek yok 33.33 14.29 16.67 0.00 26.32 12.50 22.22
Fena olmaz 16.67 42.86 0.00 0.00 10.53 37.50 18.52
Gerekli 50.00 42.86 83.33 100.00 63.16 50.00 59.26
Besin hijyeni
Gerek yok 66.67 28.57 16.67 0.00 47.37 25.00 40.74
Fena olmaz 16.67 42.86 0.00 0.00 10.53 37.50 18.52
Gerekli 16.67 28.57 83.33 100.00 42.11 37.50 40.74
Koruyucu tarım teknikleri
Gerek yok 58.33 28.57 16.67 0.00 42.11 25.00 37.04
Fena olmaz 16.67 28.57 0.00 0.00 10.53 25.00 14.81
Gerekli 25.00 42.86 83.33 100.00 47.37 50.00 48.15
Sertifikalı tarım danışmanlarının bölgedeki faaliyetlerinizi değerlendiriniz
sorusuna verdikleri cevaplar Çizelge 5.3.49’da verilmektedir. Danışmanların
%15.63’ü üreticilerin tüm sorunlarına çözüm bulduklarını, %68.75’i üreticilerin
ilettikleri sorunların çoğuna, %15.63’ü sorunların bir kısmına çözüm bulduklarını
belirtmişlerdir. Ayrıca erkek danışmanlara göre kadınların çözüm bulma konusundaki
başarısının daha yüksek olduğu söylenebilir.
236
Çizelge 5.3.49. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Bölgedeki Yayım
Faaliyetlerindeki Başarısı (%)
İller Cinsiyet
Bulunduğunuz bölgedeki faaliyetlerinizi lütfen değerlendirin
Toplam Üreticilerimin bana
ilettikleri tüm sorunlarına çözüm
buldum
Üreticilerimin bana ilettikleri sorunların
çoğuna çözüm buldum
Üreticilerimin bana ilettikleri sorunların bir kısmına çözüm
buldum
Aksaray
Erkek 9.09 63.64 27.27 100.00
Kadın 0.00 100.00 0.00 100.00
Ortalama 8.33 66.67 25.00 100.00
Konya
Erkek 18.18 72.73 9.09 100.00
Kadın 25.00 75.00 0.00 100.00
Ortalama 21.05 73.68 5.26 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 13.04 65.22 21.74 100.00
Kadın 22.22 77.78 0.00 100.00
Ortalama 15.63 68.75 15.63 100.00
Sertifikalı tarım danışmanlarının yayım faaliyetlerinde başarılı oldukları
konulara bakıldığında bitkisel üretimde toprak hazırlığı (% 81.82), toprak analizi
(%81.82), gübreleme (%90.91), zirai mücadele (%63.64), sulama (%63.64) öne
çıkmaktadır. Hayvan hastalıkları, hayvan besleme ve bakımı ile sürü yönetimi gibi
hayvansal üretimle ilgili konularda ise başarının daha az olduğu dikkat çekmektedir
(Çizelge 5.3.50).
Çizelge 5.3.50. Sertifikalı Tarım Danışmanlarına Göre Bölgedeki Yayım
Faaliyetlerindeki Başarılı Oldukları Konuların Dağılımı (%)
Konular Konya Aksaray
Erkek Kadın Erkek Kadın
Tohumculuk
Hiç 0.00 0.00 60.00 0.00
Az 9.09 25.00 30.00 0.00
Orta 36.36 25.00 0.00 0.00
İyi 54.55 50.00 10.00 0.00
Toprak Hazırlığı
Hiç 0.00 0.00 70.00 0.00
Az 9.09 12.50 20.00 0.00
Orta 9.09 25.00 0.00 0.00
İyi 81.82 62.50 10.00 0.00
Toprak Analizi
Hiç 9.09 0.00 60.00 0.00
Az 0.00 14.29 10.00 0.00
Orta 9.09 14.29 10.00 0.00
İyi 81.82 71.43 20.00 0.00
Gübreleme
Hiç 9.09 0.00 60.00 0.00
Az 0.00 0.00 30.00 0.00
Orta 0.00 28.57 0.00 0.00
İyi 90.91 71.43 10.00 0.00
237
Zirai Mücadele
Hiç 9.09 0.00 50.00 0.00
Az 18.18 12.50 10.00 0.00
Orta 9.09 25.00 30.00 0.00
İyi 63.64 62.50 10.00 0.00
Sulama
Hiç 9.09 0.00 60.00 0.00
Az 9.09 25.00 0.00 0.00
Orta 18.18 62.50 10.00 0.00
İyi 63.64 12.50 30.00 0.00
Hasat-Harman
Hiç 9.09 12.50 60.00 0.00
Az 9.09 12.50 10.00 0.00
Orta 27.27 75.00 10.00 0.00
İyi 54.55 0.00 20.00 0.00
Damızlık Hayvan Seçimi
Hiç 60.00 50.00 18.18 0.00
Az 10.00 25.00 9.09 0.00
Orta 10.00 25.00 0.00 0.00
İyi 20.00 0.00 72.73 100.00
Hayvan Bakımı
Hiç 54.55 50.00 0.00 0.00
Az 9.09 37.50 0.00 0.00
Orta 27.27 12.50 0.00 0.00
İyi 9.09 0.00 100.00 100.00
Hayvan Besleme
Hiç 63.64 50.00 0.00 0.00
Az 9.09 37.50 0.00 0.00
Orta 18.18 12.50 9.09 0.00
İyi 9.09 0.00 90.91 100.00
Hayvan Hastalıkları
Hiç 63.64 50.00 9.09 0.00
Az 9.09 50.00 9.09 100.00
Orta 27.27 0.00 9.09 0.00
İyi 0.00 0.00 72.73 0.00
Sürü Yönetimi
Hiç 50.00 50.00 9.09 0.00
Az 8.33 50.00 9.09 0.00
Orta 16.67 0.00 18.18 100.00
İyi 25.00 0.00 63.64 0.00
Tarım Alet ve Makineleri
Hiç 18.18 12.50 44.44 0.00
Az 27.27 62.50 22.22 0.00
Orta 27.27 25.00 11.11 0.00
İyi 27.27 0.00 22.22 0.00
Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
Hiç 9.09 0.00 0.00 0.00
Az 0.00 12.50 0.00 0.00
Orta 18.18 50.00 0.00 0.00
İyi 72.73 37.50 100.00 0.00
Proje hazırlama
Hiç 18.18 25.00 44.44 0.00
Az 27.27 37.50 0.00 0.00
Orta 18.18 25.00 44.44 0.00
İyi 36.36 12.50 11.11 0.00
Desteklemeler
Hiç 9.09 0.00 9.09 0.00
Az 9.09 25.00 18.18 0.00
Orta 18.18 25.00 9.09 0.00
İyi 63.64 50.00 63.64 0.00
Resmi kurum işleri
Hiç 9.09 0.00 20.00 0.00
Az 0.00 25.00 10.00 0.00
Orta 18.18 50.00 10.00 0.00
İyi 72.73 25.00 60.00 0.00
238
Sertifikalı tarım danışmanlarının en fazla eksikliğini hissettiği eğitim konularına
bakıldığında hayvan hastalıkları (%13.95), yenilikleri takip edememe (%9.30),
hayvancılık (%4.65), üreticideki eğitim eksikliği (%4.65), hayvan besleme ve bakımı
(%4.65) şeklinde sıralanmaktadır. Danışmanların %20.93’ü ise bu konuda cevap
belirtmemiştir (Çizelge 5.3.51).
Çizelge 5.3.52’ de sertifikalı tarım danışmanlarının eğitim almak istedikleri
konular verilmiştir. Danışmanların eksikliğini hissettiği konular öncelik sırasına göre
hayvan hastalıkları (%13.95), yenilikleri takip etme (%9.30), hayvan bakım besleme
(%4.65) ve üreticideki eğitim eksikliği (%4.65) şeklinde sıralanmaktadır.
Sertifikalı Tarım Danışmanlarının En Fazla Eğitim Almak İstediği Konular bölge
ortalamasına göre proje hazırlama (%10.26), bitki koruma (%10.26), bakım ve
besleme (%10.26), süt ve süt ürünleri (%7.69), hayvancılık (%5.13), ilaçlama
(%5.13), gübreleme (%5.13) şeklinde belirlenmiştir (Çizelge 5.3.53).
Sertifikalı tarım danışmanlarının en fazla eğitim almak istediği kişisel gelişim
konulara bakıldığında beden dili ve iletişim (%5.71), sunuş teknikleri (%5.71) öncelikli
ihtiyaç duydukları konulardır. Çalışmaya katılan sertifikalı tarım danışmanlarının
%71.43 gibi büyük bir çoğunluğu ise bu konuda herhangi bir cevap vermemişlerdir
(Çizelge 5.3.53).
239
Çizelge 5.3.51. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının En Fazla Eksikliğini Hissettiği Eğitim Konuları (%)
Konular Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Cevap yok 29.41 22.22 26.92 13.33 0.00 12.50 21.21 20.00 20.93
Hayvan hastalıkları 0.00 11.11 3.85 26.67 0.00 25.00 15.15 10.00 13.95
Yenilikleri takip edememe 11.76 11.11 11.54 6.67 0.00 6.25 9.09 10.00 9.30
Hayvancılık 5.88 0.00 3.85 6.67 0.00 6.25 6.06 0.00 4.65
Üreticideki eğitim eksikliği 5.88 0.00 3.85 6.67 0.00 6.25 6.06 0.00 4.65
Bakım, besleme 0.00 0.00 0.00 6.67 100.00 12.50 3.03 10.00 4.65
Tarım 5.88 0.00 3.85 6.67 0.00 6.25 6.06 0.00 4.65
Mekanizasyon 5.88 0.00 3.85 0.00 0.00 0.00 3.03 0.00 2.33
Proje hazırlama 0.00 11.11 3.85 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 2.33
Yabancı dil 5.88 0.00 3.85 0.00 0.00 0.00 3.03 0.00 2.33
Pazarlama 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 6.25 3.03 0.00 2.33
Politik engelleri aşamama 5.88 0.00 3.85 0.00 0.00 0.00 3.03 0.00 2.33
Toprak analizi 5.88 0.00 3.85 0.00 0.00 0.00 3.03 0.00 2.33
Koruyucu tarım uygulaması 5.88 0.00 3.85 0.00 0.00 0.00 3.03 0.00 2.33
Toprak hazırlığı 0.00 11.11 3.85 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 2.33
Bitki koruma 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 6.25 3.03 0.00 2.33
Demonstrasyon 0.00 11.11 3.85 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 2.33
Ürün çeşit seçimi 5.88 0.00 3.85 0.00 0.00 0.00 3.03 0.00 2.33
Yönetmelikleri takip edememe 5.88 0.00 3.85 0.00 0.00 0.00 3.03 0.00 2.33
Sertifikalı tohum kullanımı 0.00 11.11 3.85 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 2.33
Gübreleme 0.00 11.11 3.85 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 2.33
İletişim sorunu 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 6.25 3.03 0.00 2.33
Sürü yönetimi 0.00 0.00 0.00 6.67 0.00 6.25 3.03 0.00 2.33
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
240
Çizelge 5.3.52. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının En Fazla Eğitim Almak İstediği Konular (%)
Konular Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Cevap yok 33.33 9.09 23.08 0.00 0.00 0.00 18.52 8.33 15.38
Proje hazırlama 6.67 27.27 15.38 0.00 0.00 0.00 3.70 25.00 10.26
Bakım, besleme 0.00 0.00 0.00 36.36 0.00 33.33 14.81 0.00 10.26
Bitki koruma 6.67 18.18 11.54 9.09 0.00 8.33 7.41 16.67 10.26
Süt ve süt ürünleri 0.00 9.09 3.85 9.09 0.00 8.33 7.41 8.33 7.69
Hayvancılık 0.00 0.00 0.00 18.18 0.00 16.67 7.41 0.00 5.13
İlaçlama 6.67 9.09 7.69 0.00 0.00 0.00 3.70 8.33 5.13
Gübreleme 6.67 9.09 7.69 0.00 0.00 0.00 3.70 8.33 5.13
Rasyon hazırlama 6.67 0.00 3.85 0.00 0.00 0.00 3.70 0.00 2.56
Ana arı üretimi 6.67 0.00 3.85 0.00 0.00 0.00 3.70 0.00 2.56
Arı zehiri üretimi 6.67 0.00 3.85 0.00 0.00 0.00 3.70 0.00 2.56
Suni tohumlama 0.00 0.00 0.00 9.09 0.00 8.33 3.70 0.00 2.56
Beden dili ve iletişim 0.00 9.09 3.85 0.00 0.00 0.00 0.00 8.33 2.56
Toprak analizi 0.00 0.00 0.00 9.09 0.00 8.33 3.70 0.00 2.56
Koruyucu tarım uygulaması 0.00 9.09 3.85 0.00 0.00 0.00 0.00 8.33 2.56
Hububat ekimi-hasatı 6.67 0.00 3.85 0.00 0.00 0.00 3.70 0.00 2.56
Bilişim teknolojileri 6.67 0.00 3.85 0.00 0.00 0.00 3.70 0.00 2.56
Meslek geliştirme 6.67 0.00 3.85 0.00 0.00 0.00 3.70 0.00 2.56
Desteklemeler 0.00 0.00 0.00 9.09 0.00 8.33 3.70 0.00 2.56
Kırsal psikoloji 0.00 0.00 0.00 0.00 100.00 8.33 0.00 8.33 2.56
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
241
Çizelge 5.3.53. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının En Fazla Eğitim Almak İstediği Kişisel Gelişim Konuları (%)
Konular Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Cevap yok 64.29 62.50 63.64 81.82 100.00 83.33 73.08 66.67 71.43
Beden dili ve iletişim
7.14 12.50 9.09 0.00 0.00 0.00 3.85 11.11 5.71
Sunuş teknikleri
0.00 25.00 9.09 0.00 0.00 0.00 0.00 22.22 5.71
Proje hazırlama
0.00 0.00 0.00 9.09 0.00 8.33 3.85 0.00 2.86
Yabancı dil 7.14 0.00 4.55 0.00 0.00 0.00 3.85 0.00 2.86
Girişimcilik 7.14 0.00 4.55 0.00 0.00 0.00 3.85 0.00 2.86
Pazarlama 7.14 0.00 4.55 0.00 0.00 0.00 3.85 0.00 2.86
Ekim süreci 0.00 0.00 0.00 9.09 0.00 8.33 3.85 0.00 2.86
Bilişim teknolojileri
7.14 0.00 4.55 0.00 0.00 0.00 3.85 0.00 2.86
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
242
Sertifikalı tarım danışmanlarına son altı ay içerisinde iş değiştirmeyi
düşündünüz mü sorusu yöneltilmiş buna karşılık %91.67’si hayır cevabı verirken
%6.06’sı evet cevabını vermiştir. Aksaray ve Karaman illerindeki danışmanlar iş
değiştirme gibi bir düşüncelerinin olmadıkları belirlenmiştir. Bölge ortalamasındaki
değişiklik Konya ilinden kaynaklanmaktadır (Çizelge 5.3.54).
Çizelge 5.3.54. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Son 6 Ay İçinde İş Değiştirme
Düşünceleri (%)
İller Cinsiyet
Son 6 ay içinde iş değiştirmeyi düşündünüz
mü? Toplam
Evet Hayır
Aksaray
Erkek 0.00 100.00 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 0.00 100.00 100.00
Konya
Erkek 16.67 83.33 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 10.00 90.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 8.33 91.67 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 6.06 93.94 100.00
Bölgenin tarımsal yayım çalışmalarında kuraklığa dayanıklı bitki çeşitleri ile
iklim değişikliğine uyum gibi konular öncelikli olarak dikkate alınması gereken konular
arasında yer almaktadır. KOP Bölgesinde tarım ile ilgili tüm kurum ve kuruluşların
suyun etkin kullanımı ile ilgili çalışmalar yapmaları, bölgede çalışan tarımsal yayım
personelinin özellikle sulama konusunda bitki su ihtiyacını dikkate alan programlar
yapması beklenen uygulamalar arasındadır. Bu amaçla bölgedeki tarımsal yayım
personeline bitki su ihtiyacına göre sulama programları yapıp yapmadıkları sorulmuş
ve tarımsal yayım personelinin %93.94’ü bu konuda program yapmadıklarını
belirtmişlerdir (Çizelge 5.2.55).
243
Çizelge 5.3.55. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bitki Su İhtiyacına Göre Program
Yapabilme Durumları (%)
İller Cinsiyet
Bitki su ihtiyacına göre sulama programı yapabiliyor
musunuz? Toplam
Evet Hayır
Aksaray
Erkek 0.00 100.00 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 0.00 100.00 100.00
Konya
Erkek 16.67 83.33 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 10.00 90.00 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 8.33 91.67 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 6.06 93.94 100.00
KOP Bölgesinde sertifikalı tarım danışmanlarının koruyucu tarım uygulamaları
konusunda bilgi sahibi olma durumları incelendiğinde araştırmaya katılanların
%33.30’u evet biliyorum cevabı verirken, %66.70’i hayır cevabını vermiştir (Çizelge
5.3.56.).
Çizelge 5.3.56. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Koruyucu Tarım Uygulamalarını
Bilme Durumları (%)
İller Cinsiyet Koruyucu tarımı biliyor
musunuz? Toplam Evet Hayır
Aksaray
Erkek 41.70 58.30 100.00
Kadın 25.00 75.00 100.00
Ortalama 35.00 65.00 100.00
Konya
Erkek 36.40 63.60 100.00
Kadın 0.00 100.00 100.00
Ortalama 33.30 66.70 100.00
KOP Bölgesi
Erkek 37.50 62.50 100.00
Kadın 22.20 77.80 100.00
Ortalama 33.30 66.70 100.00
5.3.5. Sertifikalı tarım danışmanlarının işbirliği içinde bulunduğu kurum ve
kuruluşlar
Sertifikalı tarım danışmanlarının bölgedeki bilgi kaynaklarına bakıldığında ilk
üçü sırasıyla kendi meslektaşları, GTHB İl/İlçe Tarım Müdürlükleri ve internet olarak
sıralanmaktadır (Çizelge 5.3.57.).
244
Çizelge 5.3.57. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Bölgedeki Bilgi Kaynaklarının Dağılımı (%)
Bilgi Kaynakları Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama Erkek Kadın Ortalama
Meslektaşlar 14.29 13.79 14.14 16.36 0.00 15.25 15.38 12.12 14.72
GTHB İl/İlçe Tarım Müdürlükleri 11.43 13.79 12.12 16.36 25.00 16.95 13.85 15.15 14.11
İnternet taramaları 8.57 20.69 12.12 14.55 25.00 15.25 11.54 21.21 13.50
Yazılı materyal 10.00 10.34 10.10 16.36 25.00 16.95 13.08 12.12 12.88
Üniversiteler 12.86 10.34 12.12 7.27 0.00 6.78 10.00 9.09 9.82
GTH Bakanlığı Web sayfası 8.57 6.90 8.08 9.09 25.00 10.17 9.23 9.09 9.20
Kurslar, seminerler vd. 5.71 10.34 7.07 7.27 0.00 6.78 6.15 9.09 6.75
Önder Çiftçiler 5.71 0.00 4.04 3.64 0.00 3.39 4.62 0.00 3.68
Araştırma Enstitüleri/İstasyonları 4.29 6.90 5.05 1.82 0.00 1.69 3.08 6.06 3.68
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu
5.71 0.00 4.04 1.82 0.00 1.69 3.85 0.00 3.07
Üretici örgütleri (Ziraat Odaları, Üretici Birlikleri vb.)
4.29 0.00 3.03 1.82 0.00 1.69 3.08 0.00 2.45
Diğer Resmi Kurum ve Kuruluşlar 4.29 0.00 3.03 0.00 0.00 0.00 2.31 0.00 1.84
Özel Firmalar (İlaç Bayileri, Tohum Bayileri vb.)
1.43 0.00 1.01 1.82 0.00 1.69 1.54 0.00 1.23
Diğer Tarım Danışmanlığı Yapan Firmalar
1.43 3.45 2.02 0.00 0.00 0.00 0.77 3.03 1.23
KOP İdaresi Başkanlığı 1.43 3.45 2.02 0.00 0.00 0.00 0.77 3.03 1.23
Kalkınma Ajansları 0.00 0.00 0.00 1.82 0.00 1.69 0.77 0.00 0.61
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
245
5.3.6. Sertifikalı tarım danışmanlarının bölgedeki tarımsal yayım faaliyetleri ile
ilgili tutumları
Çizelge 5.3.58.’de bölgede faaliyet gösteren sertifikalı tarım danışmanının
çalışma ortamı, çiftçiler ve diğer kurum ve kuruluşlar ile ilişkisi ve kendisi hakkındaki
düşüncelerini ortaya koyduğu tutumları verilmektedir. Buna göre sertifikalı tarım
danışmanlarının çalıştığı kurum ile ilgili olumlu yapılara katılma oranı düşüktür. Buda
tarımsal yayım personelinin çalışma ortamı ile ilgili sorunlarının olduğunu
göstermektedir. Bölgede, bilgi konusunda kendini geliştirmeye meyilli, bilgisine
güvenen, günceli takip eden ve çiftçinin bilgi isteğini karşıladıklarına inanan bir
yayımcı profili mevcuttur. Aynı zamanda bölgedeki tarımsal yayım personelinin ilgili
kurum ve kuruluşların koordineli çalıştığı konusunda da olumlu düşünceleri
bulunmaktadır.
246
Çizelge 5.3.58.a. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Tutum ve Davranışları (%)
Konular Konya Aksaray
Erkek Kadın Erkek Kadın
Uygulamada hiçbir bilgiye ihtiyacım yok
Katılmıyorum 75.00 37.50 27.27 0.00
Kısmen Katılıyorum 16.67 50.00 45.45 100.00
Katılıyorum 8.33 12.50 27.27 0.00
Uygulamada en çok teorik konularda bilgiye ihtiyacım var
Katılmıyorum 41.67 0.00 36.36 100.00
Kısmen Katılıyorum 33.33 50.00 27.27 0.00
Katılıyorum 25.00 50.00 36.36 0.00
İstediğimiz zaman bilgiye erişebiliyoruz
Katılmıyorum 16.67 0.00 0.00 0.00
Kısmen Katılıyorum 16.67 62.50 9.09 0.00
Katılıyorum 66.67 37.50 90.91 100.00
Çiftçiler ile iletişim kurmada zorlanıyoruz
Katılmıyorum 75.00 75.00 63.64 100.00
Kısmen Katılıyorum 16.67 25.00 27.27 0.00
Katılıyorum 8.33 0.00 9.09 0.00
Tarım teşkilatı ile iletişim kurmada zorlanıyoruz
Katılmıyorum 75.00 62.50 90.91 100.00
Kısmen Katılıyorum 8.33 37.50 9.09 0.00
Katılıyorum 16.67 0.00 0.00 0.00
Üretici örgütleri iletişim kurmada zorlanıyoruz
Katılmıyorum 83.33 62.50 72.73 100.00
Kısmen Katılıyorum 16.67 25.00 27.27 0.00
Katılıyorum 0.00 12.50 0.00 0.00
Kendimi ifade etmekte zorlanıyorum
Katılmıyorum 91.67 62.50 90.91 100.00
Kısmen Katılıyorum 0.00 25.00 0.00 0.00
Katılıyorum 8.33 12.50 9.09 0.00
Mesleki bilgimin yeterli olduğuna inanıyorum
Katılmıyorum 8.33 12.50 10.00 0.00
Kısmen Katılıyorum 25.00 50.00 20.00 100.00
Katılıyorum 66.67 37.50 70.00 0.00
247
Çizelge 5.3.58.b. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Tutum ve Davranışları (%)
Konular Konya Aksaray
Erkek Kadın Erkek Kadın
Tarım piyasasında ne olup bittiğini takip ediyorum
Katılmıyorum 0.00 12.50 9.09 0.00
Kısmen Katılıyorum 25.00 75.00 27.27 0.00
Katılıyorum 75.00 12.50 63.64 100.00
Çiftçiler danışmana ihtiyaç hissetmiyor
Katılmıyorum 33.33 25.00 81.82 100.00
Kısmen Katılıyorum 41.67 62.50 9.09 0.00
Katılıyorum 25.00 12.50 9.09 0.00
Danışmanlık prosedürlerini aşamıyorum
Katılmıyorum 50.00 37.50 36.36 100.00
Kısmen Katılıyorum 16.67 37.50 0.00 0.00
Katılıyorum 33.33 25.00 63.64 0.00
ÇKS gibi Çiftçi bilgilerine ulaşamıyorum
Katılmıyorum 50.00 25.00 27.27 0.00
Kısmen Katılıyorum 33.33 37.50 0.00 0.00
Katılıyorum 16.67 37.50 72.73 100.00
Danışmanlık ücreti az
Katılmıyorum 8.33 0.00 30.00 100.00
Kısmen Katılıyorum 0.00 12.50 20.00 0.00
Katılıyorum 91.67 87.50 50.00 0.00
Çiftçilerin tüm bilgi taleplerini karşılıyoruz
Katılmıyorum 0.00 12.50 18.18 0.00
Kısmen Katılıyorum 41.67 25.00 63.64 100.00
Katılıyorum 58.33 62.50 18.18 0.00
Tarımın paydaşları ile koordinasyonumuz çok iyi
Katılmıyorum 0.00 0.00 0.00 0.00
Kısmen Katılıyorum 16.67 25.00 25.00 0.00
Katılıyorum 83.33 75.00 75.00 100.00
Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik ekipman donanımız yeterli
Katılmıyorum 16.67 0.00 0.00 0.00
Kısmen Katılıyorum 16.67 50.00 40.00 0.00
Katılıyorum 66.67 50.00 60.00 100.00
Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik bilgisel donanımız yeterli
Katılmıyorum 0.00 12.50 0.00 0.00
Kısmen Katılıyorum 25.00 25.00 30.00 0.00
Katılıyorum 75.00 62.50 70.00 100.00
248
Çizelge 5.3.59a ve Çizelge 5.3.59b‘de Sertifikalı tarım danışmanlarının
yaptıkları iş hakkındaki düşüncelerine bakıldığında;
Kadınların %100’ü erkeklerin % 85’i yaptıkları işi cazip olarak görmekte,
Kadınların %100’ü erkeklerin % 72.73’ü yaptıkları işi tatmin edici olarak
görmekte,
Kadınların %100’ü erkeklerin % 72.73’ü yaptıkları işi saygın olarak görmekte,
Kadınların %100’ü erkeklerin % 81.82’si yaptıkları işi zevkli olarak görmekte,
Kadınların %100’ü erkeklerin % 90.91’i yaptıkları işi yararlı olarak görmekte,
Kadınların %100’ü erkeklerin % 81.82’si yaptıkları işi başarı duygusu veren
olarak görmekte,
Kadınların %100’ü erkeklerin % 63.64’ü yaptıkları işi tekrara dayalı olarak
görmekte,
Kadınların %100’ü erkeklerin % 72.73’ü yaptıkları işi saygın olarak görmekte,
Kadınların %100’ü yapılacak çok iş olmadığını belirtirken erkeklerin %100’ü
yapılacak çok iş olduğunu belirtmiştir.
249
Çizelge 5.3.59.a. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı %
Cazip
Evet 8 66.67 7 87.50 8 72.73 1 100.00 17 85.00 8 100.00
Hayır 2 16.67 1 12.50 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Kararsızım 2 16.67 0 0.00 3 27.27 0 0.00 3 15.00 0 0.00
Monoton (rutin)
Evet 0 0.00 0 0.00 1 9.09 0 0.00 1 9.09 0 0.00
Hayır 12 100.00 8 100.00 8 72.73 1 100.00 8 72.73 1 100.00
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 2 18.18 0 0.00 2 18.18 0 0.00
Tatmin edici
Evet 5 41.67 6 75.00 8 72.73 1 100.00 8 72.73 1 100.00
Hayır 6 50.00 2 25.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 3 27.27 0 0.00 3 27.27 0 0.00
Sıkıcı
Evet 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Hayır 12 100.00 8 100.00 10 90.91 1 100.00 10 90.91 1 100.00
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 1 9.09 0 0.00 1 9.09 0 0.00
İyi
Evet 9 75.00 8 100.00 10 90.91 1 100.00 10 90.91 1 100.00
Hayır 3 25.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 1 9.09 0 0.00 1 9.09 0 0.00
Yaratıcı
Evet 11 91.67 6 75.00 8 72.73 1 100.00 8 72.73 1 100.00
Hayır 0 0.00 1 12.50 1 9.09 0 0.00 1 9.09 0 0.00
Kararsızım 1 8.33 1 12.50 2 18.18 0 0.00 2 18.18 0 0.00
Saygın
Evet 9 75.00 4 50.00 8 72.73 1 100.00 8 72.73 1 100.00
Hayır 3 25.00 1 12.50 1 9.09 0 0.00 1 9.09 0 0.00
Kararsızım 0 0.00 3 37.50 2 18.18 0 0.00 2 18.18 0 0.00
Rahatsız
Evet 1 8.33 1 12.50 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Hayır 10 83.33 7 87.50 11 100.00 1 100.00 11 100.00 1 100.00
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Zevkli
Evet 10 83.33 8 100.00 9 81.82 1 100.00 9 81.82 1 100.00
Hayır 1 8.33 0 0.00 1 9.09 0 0.00 1 9.09 0 0.00
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 1 9.09 0 0.00 1 9.09 0 0.00
Yararlı
Evet 12 100.00 7 87.50 10 90.91 1 100.00 10 90.91 1 100.00
Hayır 0 0.00 1 12.50 1 9.09 0 0.00 1 9.09 0 0.00
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
250
Çizelge 5.3.59.b. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı %
Yorucu
Evet 6 50.00 7 87.50 7 63.64 0 0.00 7 63.64 0 0.00
Hayır 5 41.67 1 12.50 2 18.18 0 0.00 2 18.18 0 0.00
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 2 18.18 1 100.00 2 18.18 1 100.00
Sağlıklı
Evet 11 91.67 7 87.50 9 81.82 1 100.00 9 81.82 1 100.00
Hayır 1 8.33 1 12.50 1 9.09 0 0.00 1 9.09 0 0.00
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 1 9.09 0 0.00 1 9.09 0 0.00
İddialı
Evet 9 75.00 5 62.50 4 36.36 1 100.00 4 36.36 1 100.00
Hayır 1 8.33 3 37.50 6 54.55 0 0.00 6 54.55 0 0.00
Kararsızım 2 16.67 0 0.00 1 9.09 0 0.00 1 9.09 0 0.00
Yapılacak çok iş
Evet 11 91.67 6 75.00 11 100.00 0 0.00 11 100.00 0 0.00
Hayır 1 8.33 1 12.50 0 0.00 1 100.00 0 0.00 1 100.00
Kararsızım 0 0.00 1 12.50 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Engellerle dolu
Evet 8 66.67 5 62.50 4 36.36 0 0.00 4 36.36 0 0.00
Hayır 3 25.00 2 25.00 3 27.27 1 100.00 3 27.27 1 100.00
Kararsızım 1 8.33 1 12.50 4 36.36 0 0.00 4 36.36 0 0.00
Basit
Evet 4 33.33 1 12.50 3 27.27 1 100.00 3 27.27 1 100.00
Hayır 7 58.33 7 87.50 5 45.45 0 0.00 5 45.45 0 0.00
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 3 27.27 0 0.00 3 27.27 0 0.00
Tekrara dayalı
Evet 10 83.33 4 50.00 7 63.64 1 100.00 7 63.64 1 100.00
Hayır 2 16.67 3 37.50 3 27.27 0 0.00 3 27.27 0 0.00
Kararsızım 0 0.00 1 12.50 1 9.09 0 0.00 1 9.09 0 0.00
Başarı duygusu veren
Evet 11 91.67 7 87.50 9 81.82 1 100.00 9 81.82 1 100.00
Hayır 1 8.33 0 0.00 1 9.09 0 0.00 1 9.09 0 0.00
Kararsızım 0 0.00 1 12.50 1 9.09 0 0.00 1 9.09 0 0.00
251
Çizelge 5.3.59.c. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı %
Koşuşturmalı
Evet 10 83.33 7 87.50 9 90.00 0 0.00 20 86.96 7 77.78
Hayır 2 16.67 1 12.50 1 10.00 1 100.00 3 13.04 2 22.22
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Gerilimli
Evet 4 33.33 1 12.50 3 30.00 0 0.00 8 34.78 1 11.11
Hayır 7 58.33 7 87.50 6 60.00 1 100.00 13 56.52 8 88.89
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 1 10.00 0 0.00 2 8.70 0 0.00
Sakin
Evet 7 58.33 4 50.00 4 40.00 1 100.00 11 47.83 5 55.56
Hayır 5 41.67 4 50.00 6 60.00 0 0.00 12 52.17 4 44.44
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Rahat
Evet 8 66.67 6 75.00 6 60.00 1 100.00 15 65.22 7 77.78
Hayır 4 33.33 2 25.00 2 20.00 0 0.00 6 26.09 2 22.22
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 2 20.00 0 0.00 2 8.70 0 0.00
Çılgın
Evet 2 18.18 2 25.00 1 10.00 0 0.00 3 13.64 2 22.22
Hayır 8 72.73 6 75.00 8 80.00 1 100.00 17 77.27 7 77.78
Kararsızım 1 9.09 0 0.00 1 10.00 0 0.00 2 9.09 0 0.00
Rahatsız edici
Evet 2 16.67 0 0.00 0 0.00 0 0.00 2 8.70 0 0.00
Hayır 10 83.33 8 100.00 8 80.00 1 100.00 19 82.61 9 100.00
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 2 20.00 0 0.00 2 8.70 0 0.00
Kontrolüm altında
Evet 8 66.67 6 75.00 10 100.00 1 100.00 19 82.61 7 77.78
Hayır 3 25.00 2 25.00 0 0.00 0 0.00 3 13.04 2 22.22
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 4.35 0 0.00
Baskı yaratan
Evet 3 25.00 1 12.50 0 0.00 0 0.00 4 17.39 1 11.11
Hayır 9 75.00 7 87.50 8 80.00 1 100.00 17 73.91 8 88.89
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 2 20.00 0 0.00 2 8.70 0 0.00
Pürüzsüz
Evet 4 33.33 1 12.50 2 20.00 0 0.00 6 26.09 1 11.11
Hayır 7 58.33 7 87.50 5 50.00 0 0.00 13 56.52 7 77.78
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 3 30.00 1 100.00 4 17.39 1 11.11
252
Çizelge 5.3.59.d. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı %
Kesintiye uğrayan
Evet 1 20.00 0 0.00 1 11.11 0 0.00 2 13.33 0 0.00
Hayır 2 40.00 3 60.00 5 55.56 1 100.00 8 53.33 4 66.67
Kararsızım 2 40.00 2 40.00 3 33.33 0 0.00 5 33.33 2 33.33
Çekişmeli
Evet 6 54.55 2 25.00 5 50.00 0 0.00 11 50.00 2 22.22
Hayır 3 27.27 6 75.00 4 40.00 1 100.00 8 36.36 7 77.78
Kararsızım 2 18.18 0 0.00 1 10.00 0 0.00 3 13.64 0 0.00
Huzurlu
Evet 8 72.73 7 87.50 9 90.00 1 100.00 18 81.82 8 88.89
Hayır 2 18.18 1 12.50 0 0.00 0 0.00 2 9.09 1 11.11
Kararsızım 1 9.09 0 0.00 1 10.00 0 0.00 2 9.09 0 0.00
Başımdan aşkın
Evet 5 45.45 3 37.50 0 0.00 0 0.00 5 22.73 3 33.33
Hayır 6 54.55 5 62.50 9 90.00 1 100.00 16 72.73 6 66.67
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 1 10.00 0 0.00 1 4.55 0 0.00
Zorlayıcı
Evet 1 9.09 2 25.00 0 0.00 0 0.00 2 9.09 2 22.22
Hayır 9 81.82 5 62.50 8 80.00 1 100.00 17 77.27 6 66.67
Kararsızım 1 9.09 1 12.50 2 20.00 0 0.00 3 13.64 1 11.11
Stres yaratıcı şeyler içeren
Evet 4 36.36 3 37.50 2 20.00 0 0.00 7 31.82 3 33.33
Hayır 5 45.45 3 37.50 7 70.00 1 100.00 12 54.55 4 44.44
Kararsızım 2 18.18 2 25.00 1 10.00 0 0.00 3 13.64 2 22.22
Asap bozucu
Evet 1 9.09 2 25.00 0 0.00 0 0.00 1 4.55 2 22.22
Hayır 9 81.82 5 62.50 7 70.00 1 100.00 17 77.27 6 66.67
Kararsızım 1 9.09 1 12.50 3 30.00 0 0.00 4 18.18 1 11.11
Çok şey talep eden
Evet 4 36.36 4 50.00 4 40.00 0 0.00 8 36.36 4 44.44
Hayır 5 45.45 4 50.00 4 40.00 1 100.00 10 45.45 5 55.56
Kararsızım 2 18.18 0 0.00 2 20.00 0 0.00 4 18.18 0 0.00
Gereğinde fazla stresli
Evet 1 9.09 1 12.50 1 10.00 0 0.00 2 9.09 1 11.11
Hayır 7 63.64 6 75.00 8 80.00 1 100.00 16 72.73 7 77.78
Kararsızım 3 27.27 1 12.50 1 10.00 0 0.00 4 18.18 1 11.11
253
Çizelge 5.3.59.e. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı %
Hoş
Evet 11 91.67 8 100.00 8 88.89 1 100.00 20 90.91 9 100.00
Hayır 1 8.33 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 4.55 0 0.00
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 1 11.11 0 0.00 1 4.55 0 0.00
Kötü
Evet 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Hayır 11 91.67 8 100.00 8 88.89 1 100.00 20 90.91 9 100.00
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 1 11.11 0 0.00 2 9.09 0 0.00
İdeal
Evet 10 83.33 7 87.50 7 77.78 1 100.00 18 81.82 8 88.89
Hayır 2 16.67 0 0.00 0 0.00 0 0.00 2 9.09 0 0.00
Kararsızım 0 0.00 1 12.50 2 22.22 0 0.00 2 9.09 1 11.11
Zaman kaybı
Evet 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Hayır 11 91.67 8 100.00 7 77.78 1 100.00 18 81.82 9 100.00
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 2 22.22 0 0.00 4 18.18 0 0.00
İyi
Evet 11 91.67 8 100.00 8 88.89 1 100.00 20 90.91 9 100.00
Hayır 1 8.33 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 4.55 0 0.00
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 1 11.11 0 0.00 1 4.55 0 0.00
Arzu edilmeyen
Evet 0 0.00 1 12.50 1 11.11 0 0.00 1 4.55 1 11.11
Hayır 11 91.67 7 87.50 8 88.89 1 100.00 20 90.91 8 88.89
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 4.55 0 0.00
Zahmete değer
Evet 8 66.67 8 100.00 7 77.78 1 100.00 16 72.73 9 100.00
Hayır 3 25.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 3 13.64 0 0.00
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 2 22.22 0 0.00 3 13.64 0 0.00
Çoğunda kötü
Evet 0 0.00 2 25.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 2 22.22
Hayır 10 83.33 6 75.00 9 100.00 1 100.00 20 90.91 7 77.78
Kararsızım 2 16.67 0 0.00 0 0.00 0 0.00 2 9.09 0 0.00
Kabul edilebilir
Evet 10 83.33 7 87.50 8 88.89 1 100.00 19 86.36 8 88.89
Hayır 1 8.33 1 12.50 0 0.00 0 0.00 1 4.55 1 11.11
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 1 11.11 0 0.00 2 9.09 0 0.00
254
Çizelge 5.3.59.f. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İş Hakkındaki Düşünceleri (%)
Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı %
Üstün
Evet 8 66.67 6 75.00 5 55.56 1 100.00 14 63.64 7 77.78
Hayır 3 25.00 1 12.50 2 22.22 0 0.00 5 22.73 1 11.11
Kararsızım 1 8.33 1 12.50 2 22.22 0 0.00 3 13.64 1 11.11
Çoğundan iyi
Evet 9 75.00 8 100.00 6 66.67 1 100.00 16 72.73 9 100.00
Hayır 1 8.33 0 0.00 1 11.11 0 0.00 2 9.09 0 0.00
Kararsızım 2 16.67 0 0.00 2 22.22 0 0.00 4 18.18 0 0.00
Nahoş
Evet 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Hayır 12 100.00 8 100.00 9 100.00 1 100.00 22 100.00 9 100.00
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Beni hoşnut eden
Evet 8 66.67 8 100.00 8 88.89 1 100.00 17 77.27 9 100.00
Hayır 3 25.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 3 13.64 0 0.00
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 1 11.11 0 0.00 2 9.09 0 0.00
Yetersiz
Evet 4 33.33 4 50.00 0 0.00 0 0.00 4 18.18 4 44.44
Hayır 8 66.67 3 37.50 7 77.78 1 100.00 16 72.73 4 44.44
Kararsızım 0 0.00 1 12.50 2 22.22 0 0.00 2 9.09 1 11.11
Mükemmel
Evet 3 25.00 5 62.50 3 33.33 0 0.00 6 27.27 5 55.56
Hayır 7 58.33 2 25.00 3 33.33 0 0.00 11 50.00 2 22.22
Kararsızım 2 16.67 1 12.50 3 33.33 1 100.00 5 22.73 2 22.22
Berbat
Evet 2 16.67 1 12.50 0 0.00 0 0.00 2 9.09 1 11.11
Hayır 10 83.33 7 87.50 9 100.00 1 100.00 20 90.91 8 88.89
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Zevkli
Evet 10 83.33 8 100.00 8 88.89 1 100.00 19 86.36 9 100.00
Hayır 2 16.67 0 0.00 0 0.00 0 0.00 2 9.09 0 0.00
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 1 11.11 0 0.00 1 4.55 0 0.00
İşe yaramaz
Evet 0 0.00 1 12.50 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 11.11
Hayır 11 91.67 7 87.50 9 100.00 1 100.00 21 95.45 8 88.89
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 4.55 0 0.00
255
Sertifikalı tarım danışmanlarının çalışma arkadaşları hakkındaki görüşleri KOP
bölge geneline bakıldığında kadınların %88.89’u erkeklerin %52.17’si ilham verici
olarak nitelendirmiştir. Kadınların %88.89’u erkeklerin %82.61’i yardımsever,
kadınların %88.89’u erkeklerin %65.22’si sorumlu, kadınların %66.67’si erkeklerin
%65.22’si çalışma arkadaşlarını zeki olarak değerlendirmiştir (Çizelge 5.3.60a ve
Çizelge 5.3.60b).
256
Çizelge 5.3.60.a. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalışma Arkadaşları ile ilgili Düşünceleri (%)
Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı %
İlham verici
Evet 6 50.00 7 87.50 5 50.00 1 100.00 12 52.17 8 88.89
Hayır 3 25.00 1 12.50 2 20.00 0 0.00 5 21.74 1 11.11
Kararsızım 3 25.00 0 0.00 3 30.00 0 0.00 6 26.09 0 0.00
Sıkıcı
Evet 2 16.67 1 12.50 0 0.00 0 0.00 2 8.70 1 11.11
Hayır 7 58.33 7 87.50 7 70.00 1 100.00 15 65.22 8 88.89
Kararsızım 3 25.00 0 0.00 3 30.00 0 0.00 6 26.09 0 0.00
Yavaş
Evet 6 50.00 1 14.29 3 30.00 0 0.00 9 39.13 1 12.50
Hayır 4 33.33 5 71.43 6 60.00 1 100.00 11 47.83 6 75.00
Kararsızım 2 16.67 1 14.29 1 10.00 0 0.00 3 13.04 1 12.50
Yardımsever
Evet 9 75.00 7 87.50 9 90.00 1 100.00 19 82.61 8 88.89
Hayır 2 16.67 0 0.00 0 0.00 0 0.00 2 8.70 0 0.00
Kararsızım 1 8.33 1 12.50 1 10.00 0 0.00 2 8.70 1 11.11
Sorumlu
Evet 8 66.67 7 87.50 6 60.00 1 100.00 15 65.22 8 88.89
Hayır 2 16.67 1 12.50 1 10.00 0 0.00 3 13.04 1 11.11
Kararsızım 2 16.67 0 0.00 3 30.00 0 0.00 5 21.74 0 0.00
Hızlı
Evet 6 50.00 6 75.00 5 50.00 1 100.00 12 52.17 7 77.78
Hayır 5 41.67 1 12.50 2 20.00 0 0.00 7 30.43 1 11.11
Kararsızım 1 8.33 1 12.50 3 30.00 0 0.00 4 17.39 1 11.11
Zeki
Evet 8 66.67 6 75.00 6 60.00 0 0.00 15 65.22 6 66.67
Hayır 2 16.67 1 12.50 1 10.00 0 0.00 3 13.04 1 11.11
Kararsızım 2 16.67 1 12.50 3 30.00 1 100.00 5 21.74 2 22.22
Kolay düşman olan
Evet 3 25.00 0 0.00 1 10.00 0 0.00 4 17.39 0 0.00
Hayır 8 66.67 7 87.50 7 70.00 1 100.00 16 69.57 8 88.89
Kararsızım 1 8.33 1 12.50 2 20.00 0 0.00 3 13.04 1 11.11
257
Çizelge 5.3.60.b. Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Çalışma Arkadaşları İle İlgili Düşünceleri (%)
Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı %
Çok konuşan
Evet 2 16.67 4 50.00 2 20.00 0 0.00 5 21.74 4 44.44
Hayır 8 66.67 3 37.50 4 40.00 1 100.00 12 52.17 4 44.44
Kararsızım 2 16.67 1 12.50 4 40.00 0 0.00 6 26.09 1 11.11
Akıllı
Evet 8 66.67 6 75.00 6 60.00 1 100.00 15 65.22 7 77.78
Hayır 1 8.33 0 0.00 1 10.00 0 0.00 2 8.70 0 0.00
Kararsızım 3 25.00 2 25.00 3 30.00 0 0.00 6 26.09 2 22.22
Tembel
Evet 4 33.33 1 12.50 2 20.00 0 0.00 6 26.09 1 11.11
Hayır 6 50.00 6 75.00 6 60.00 1 100.00 13 56.52 7 77.78
Kararsızım 2 16.67 1 12.50 2 20.00 0 0.00 4 17.39 1 11.11
Tatsız
Evet 0 0.00 2 25.00 2 20.00 0 0.00 2 8.70 2 22.22
Hayır 9 75.00 6 75.00 7 70.00 1 100.00 17 73.91 7 77.78
Kararsızım 3 25.00 0 0.00 1 10.00 0 0.00 4 17.39 0 0.00
Faal (aktif)
Evet 11 91.67 7 87.50 7 70.00 1 100.00 19 82.61 8 88.89
Hayır 1 8.33 0 0.00 1 10.00 0 0.00 2 8.70 0 0.00
Kararsızım 0 0.00 1 12.50 2 20.00 0 0.00 2 8.70 1 11.11
Dünyası sınırlı
Evet 7 58.33 4 50.00 6 60.00 0 0.00 14 60.87 4 44.44
Hayır 4 33.33 4 50.00 3 30.00 1 100.00 7 30.43 5 55.56
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 1 10.00 0 0.00 2 8.70 0 0.00
Sadık
Evet 6 50.00 3 37.50 7 70.00 1 100.00 14 60.87 4 44.44
Hayır 4 33.33 3 37.50 1 10.00 0 0.00 5 21.74 3 33.33
Kararsızım 2 16.67 2 25.00 2 20.00 0 0.00 4 17.39 2 22.22
İnatçı
Evet 4 33.33 3 42.86 4 40.00 0 0.00 8 34.78 3 37.50
Hayır 4 33.33 3 42.86 3 30.00 1 100.00 8 34.78 4 50.00
Kararsızım 4 33.33 1 14.29 3 30.00 0 0.00 7 30.43 1 12.50
258
Sertifikalı tarım danışmanlarının yaptıkları işe karşılık aldıkları ücret hakkındaki
düşünceleri Çizelge 5.3.61’de verilmektedir. Buna göre bölge ortalamasında
kadınların %88.89’u erkeklerin %72.73’ü yapılan iş için ücreti yetersiz bulmakta,
kadınların %77.78’i erkeklerin ise %59.09’u garantisi olmayan bir iş olarak
görmektedir. Bir başka önemli nokta ise bölge ortalamasına göre kadınların %100’ü
aldıkları ücreti normal harcamalar için yeterli bulmamakta aynı durumda erkeklerin
oranı ise %68.18 olarak belirlenmiştir (Çizelge 5.3.61).
259
Çizelge 5.3.61 Sertifikalı Tarım Danışmanlarının Yaptıkları İşe Karşılık Aldıkları Ücret Hakkındaki Düşünceleri (%)
Konya Aksaray KOP Bölgesi
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı %
Normal harcamalar için yeterli gelir
Evet 1 8.33 0 0.00 3 30.00 0 0.00 4 18.18 0 0.00
Hayır 10 83.33 8 100.00 5 50.00 1 100.00 15 68.18 9 100.00
Kararsızım 1 8.33 0 0.00 2 20.00 0 0.00 3 13.64 0 0.00
Adil
Evet 3 25.00 0 0.00 4 40.00 1 100.00 7 31.82 1 11.11
Hayır 9 75.00 7 87.50 5 50.00 0 0.00 14 63.64 7 77.78
Kararsızım 0 0.00 1 12.50 1 10.00 0 0.00 1 4.55 1 11.11
Lüks sağlayıcı gelir
Evet 1 8.33 0 0.00 0 0.00 0 0.00 1 4.55 0 0.00
Hayır 11 91.67 8 100.00 10 100.00 1 100.00 21 95.45 9 100.00
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00 0 0.00
Geliri iyi
Evet 3 25.00 0 0.00 2 20.00 1 100.00 5 22.73 1 11.11
Hayır 9 75.00 8 100.00 7 70.00 0 0.00 16 72.73 8 88.89
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 1 10.00 0 0.00 1 4.55 0 0.00
Kıt kanaat geçin diren
Evet 7 58.33 4 66.67 8 80.00 0 0.00 15 68.18 4 57.14
Hayır 2 16.67 2 33.33 1 10.00 1 100.00 3 13.64 3 42.86
Kararsızım 3 25.00 0 0.00 1 10.00 0 0.00 4 18.18 0 0.00
Kötü
Evet 9 75.00 6 75.00 0 0.00 0 0.00 9 40.91 6 66.67
Hayır 3 25.00 1 12.50 5 50.00 1 100.00 8 36.36 2 22.22
Kararsızım 0 0.00 1 12.50 5 50.00 0 0.00 5 22.73 1 11.11
Garantisi olmayan
Evet 7 58.33 7 87.50 6 60.00 0 0.00 13 59.09 7 77.78
Hayır 5 41.67 1 12.50 3 30.00 1 100.00 8 36.36 2 22.22
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 1 10.00 0 0.00 1 4.55 0 0.00
Hak ettiğimizden az
Evet 10 83.33 7 87.50 7 70.00 0 0.00 17 77.27 7 77.78
Hayır 1 8.33 0 0.00 1 10.00 1 100.00 2 9.09 1 11.11
Kararsızım 1 8.33 1 12.50 2 20.00 0 0.00 3 13.64 1 11.11
Yapılan iş için yetersiz
Evet 8 66.67 8 100.00 8 80.00 0 0.00 16 72.73 8 88.89
Hayır 4 33.33 0 0.00 1 10.00 1 100.00 5 22.73 1 11.11
Kararsızım 0 0.00 0 0.00 1 10.00 0 0.00 1 4.55 0 0.00
260
5.4. KOP Bölgesi Çalıştaylarından Elde Edilen Bulgular
5.4.1 Tarımsal eğitim-yayım hizmetleri açısından KOP bölgesinin genel durumu;
güçlü yönler-zayıf yönler-stratejiler (SWOT Analizi)
I. GRUP
İLİNİZDE TARIMSAL EĞİTİM-YAYIM KONUSUNDA ORTAYA ÇIKAN BAŞLICA
SORUNLAR NELERDİR? SWOT ANALİZİ
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl-İlçe Müdürlükleri
Üretici Örgütleri
Çiftçiler
Tar-Gel Personeli
Sertifikalı Tarım Danışmanları
261
AKSARAY İLİ SONUÇLARI
Moderatör : Prof. Dr. Bülent GÜLÇUBUK Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Raportör : Dr. Özdal KÖKSAL Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü
Aksaray İlinde Tarımsal Eğitim-Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca
Sorunlar
Yayım hizmetlerinin desteklemeye bağlı yürümesi
Eğitim yayım konusunda seminer eksikliği
Bilinçsiz sulama ve sulama yayımı eksikliği
Tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerinin ticari olarak görülmesi ve
algılanması
Yayım desteklemelerinin ücret olarak düşük olması
Paydaşlar arasında organizasyon eksikliği
İletişim tekniklerindeki - kullanımında yetersizlik
Üreticilerin ilgisizliği
Danışmanlık sisteminin tam oturmaması
Teorik bilgilerin uygulamaya aktarılamaması
Çiftçi koşullarında eğitim yayım hizmetlerinin eksikliği
Teknik personelin bilgi eksikliği
Genç nüfusun tarımdan kopuşu
Çiftçilerin özel tarım danışmanlığı konusunda bilgi eksikliği
Çiftçilerin geleneksel davranışlardan kopamaması
Çiftçi yayım elemanı arasındaki güven eksikliği
Yetişkin eğitim konusunda teknik elemanların eğitim ihtiyacı
Teknik personelin kendisini güncelleyememesi
Eğitim zaman planlaması
Eğitim yayım hizmetleri konusunda çiftçi örgütlerinin üyelerine getirdiği kısıtlar
(bir danışmanlık desteğinden yararlanma)
Çiftçi ödüllendirmesinin olmaması (katılımdan dolayı)
Eğitim ve yayım konusunun idarecilerin öncelikli iş olarak görmemesi
262
Ar-Ge çalışmalarının yetersizliği ve çiftçilere alternatifler sunulamaması
Araştırma Kuruluşları ile yayım elemanları arasında koordinasyon eksikliği
Yayım elemanı sayısı az ve dengeli dağılım yok
Yayım elemanlarının uzmanlaşması az
Aşırı bürokratik işlemler ve yetersiz personel
Yayım araçlarının yetersizliği-bütçe yetersizliği
Yayım personelinin ilgisizliği
Fiziksel mekan eksikliği (çiftçi şartlarında)
Tar-Gel personeli için fiziksel koşul eksikliği
Kadın Tar-Gel personelinin çalışma şartlarının zorluğu ve toplumsal cinsiyet
eşitsizliği
Tarımsal yetkilendirme konusunda yanlışlar-167 sayılı yer altı suları kanunu
Yerel ürünlerin pazarlanması konusunda yaşanan sıkıntılar-pazarlama
konusunda eğitim eksikliği
Yayım sisteminin finansal yetersizliği
Yayım eğitiminin başka disiplinlerle desteklenememesi
Sistemde karışıklık
263
SWOT ANALİZİ
Aksaray İlinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl/İlçe Müdürlüklerinin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Yaygın teşkilat yapısı
Bölgenin tarımsal potansiyeli
yayım için elverişli
İlde erişebilirlik ve
ulaşılabilirliğin kolay olması-
etkililik
Çiftçinin güveninin yüksek
olması
Tar-Gel Personel sayısının
yeterli olması
Mevzuatın varlığı
Ürün çeşitliğinin azlığından
dolayı daha etkin hizmet
sunabilmesi
Teknik personelin sayıca
yeterliliği
Kamu gücünü bünyesinde
barındırması
Personelin saha tecrübesinin
fazlalığı
Çiftçi örgütlenmesinin etkin ve
yaygın olması
Çiftçilerle iletişimin güçlü olması
Personele yönelik alt yapı
olanakları
Personelin özverili çalışması
Ekip çalışmaları
KOP İdaresinin 2015-2018
arası tarımsal yayım destekleri
Hizmet içi eğitimlere kolay
erişim
Aksaray Tarım ve Kırsal
Kalkınma Stratejik Planın varlığı
İlde güçlü bir örgütlenme yapısı
TKDK İl Koordinatörlüğünün
varlığı
Personelin bürokratik işlemlerle
uğraşması
Personelin ilçeler arasında
dağılımının uygun olmaması
Yöneticilerin uygulamada belirleyici
olabilmesi
Çiftçilere erişimde araç yetersizliği
Tar-Gel personelinin bürokratik
işlerde görevlendirilmesi
Kadın yayım elemanlarının (Tar-Gel)
çalışma koşullarında zorlanabilmesi
Yayım elemanlarının uygulamalı bilgi
eksikliği
Yayım elemanlarının insiyatif
alamama durumları
Çiftçilerin ilgili birimlere erişememesi
İlçelerde uzmanlıkları dışında Tar-
Gel personeli istihdamı
Köylerde çalışmanın getirdiği
deformasyon
Bürokrasinin gecikmesi
Parçalı arazilerin getirdiği çalışma
koşullarının zorluğu
Yöneticilerin takdir durumları
Proje yazma ve uygulama
konusunda bilgi eksikliği
Etkili sunu teknikleri konusunda
eksiklik
Uygulamalı eğitimlerin eksikliği
Tar-Gel personeli ile diğer
personelin arasında ayrımcılık
Hizmet içi eğitimlere uygun
personelin görevlendirilememesi
(merkezden sisteme personel
kendileri müracaat etmektedir.)
Su yönetim planlamasının
yapılmaması
264
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
İl yayım strateji planın hazırlanması ve hayata geçirilmesi
Personel eksiklerinin giderilmesi
Teknik personelin yetkinliklerinin (uygulamada) artırılması
Aksaray tarım platformununda tüm tarım paydaşlarının temsiliyeti
Birlikler arasında iletişim ve koordinasyonun artırılması
Teknik personelin büro işlerinde çalıştırılmaması
Sistemin tek organizasyonla yapılması
Teknik personelin bir alanda uzmanlaşmasının sağlanması
Çiftçi koşullarında uygulamaların arttırılması ve sürdürülebilirlik
Konu temelli çalıştayların daha sık yapılması
Hizmet içi eğitimlerine herkesin katılımlarının sağlanması
Çiftçi eğitimlerinde uygun zamanın seçilmesi
Yıllık iş takviminin çıkarılması
Çiftçiye yönelik görsel materyaller yapılması
Grup yayım çalışmalarına özen gösterilmesi
İyi uygulamaların çiftçiye aktarılması ve yayın haline getirilmesi
KOP Tarımsal yayım programının uygulamaya aktarılması
Ziraat Mühendislerinin çalışmalarda etkinliğinin artılmasına yönelik
düzenlemelere özen gösterilmesi
Bürokratik işlemlerde Ziraat Odalarının daha etkin olması
Çiftçi faaliyetleri için ek bütçe yaratılması
Bürokratik işlemler için ilave ziraat mühendisi istihdamı
Desteklerde homojenliğe girilmesi
İzleme ve değerlendirme sisteminin kurulması
265
Aksaray İlinde Üretici Örgütlerinin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Çiftçilerin örgütlenme eğilimin
yüksek olması
Maddi güçlerinin göreceli olarak iyi
olması
Bürokrasi ile yakın ilişki kurulması
Örgütler arası işbirliğinin iyi olması
Aktif çalışma ortamları
Kaynaklara desteklere ulaşım ve
yararlanabilme
Tarım Teşkilatlarına yardımcı
olmaları
Sulama Örgütlerinin kapalı sulama
sistemlerine-altyapıya geçmeleri
Üyelerinin eğitiminde aktif olması
Pazarlamaya daha fazla ilgi
duyma
Üyelerinin kontrol edilebilirliği
Yayım politikaları konusunda
arayışların olması
Destekler arasındaki farklılıkların
çiftçilerinin ekonomik
güçlenmesine katkıda bulunması
Yerel siyasetin etkisi
Personelin bilgisinin yetersizliği
Örgüt kirliliği
Yöneticilerin kendilerini ön plana
çıkarabilmeleri - yöneticilerin
teknik bilgi düzeylerinin eksikliği
Eğitim düzeyinin sınırlı olması
Yeterli teknik personel
bulunmaması
Çiftçilere yönelik proje
üretememeleri
Siyasi baskınlık ve gelecek
beklentiler
Pratik uygulamalara geçilememesi
Üyelerden tahsilatta adaletin
sağlanamaması
Teknik personelin seçiminde
liyakate dikkate edilmemesi
Üreticilerin kapasite gelişimini
ağırlık verilmemesi (fuar - tarla
günleri)
Örgüt içi gruplaşmalar ve
güvensizlik
Ürün temelli örgütlenmelerde
eşitsizlik
Yayım konusuna olan uzaklıkları -
ilgisizlikleri
Örgütlerde kadın üye sayısının
azlığı ve yönetim kademesinde
yer almaması
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Örgütlerin alanda daha fazla yer almasına yönelik önlemler
266
Aksaray İlinde Üretim Yapan Çiftçilerin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Sürekli bir arayış içerisinde olmaları
Bilgiye ulaşabilmeleri
Önder çiftçilerin varlığı ve sayısının
artması
Yeniliğe açık olması
Tarım desteklerinin yaygınlığı ve
erişebilirlikleri
Tarımsal mekanizasyon varlığının
yeterliliği
Kitle iletişim araçlarının kullanılma
düzeylerinin yüksekliği
Sulama teknolojilerine ayak uydurma
Kurumsal taleplerde ısrarcılık
Yüksek okuryazarlık oranı
Birbirlerini etkileyebilmeleri
Türkiye ortalamasına göre ortalama
işletme genişliğinin yüksek olması
Artan bilinç düzeyi
Hizmet alabilecekleri yeterli teknik
personel varlığı
Tarım dışı gelir arayışları
Parçalanmanın önlenmesine yönelik
yasanın varlığı
Çözümü kendi dışında araması
Birim çiftçi başına destek miktarının
azlığı
Çiftçilerin eğitim-yayım çalışmalarına
olan ilgisizlikleri
Azalan genç çiftçi sayısı
Bilgiye erişmek yerine öğrenme
kanallarını farklılaştırmaları
Geleneksel tarım bilgilerinin
baskınlığı
Kente göç eğilimi
Çiftçiliğin hayvancılık temelinde
biçimlenmesi
Tarım dışı yatırım alanlarına
yönelmeleri
Gereksinim dışı alet ekipman edinimi
(sosyal prestij)
Kira-ortakçılık ilişkilerinde kayıt dışılık
Tarımsal yatırımdan kaçınma
Tarımsal finans ve kullanımı yetersiz
bilgi düzeyi
Tarımsal bilgiye kaynak ayırmaması-
yararlılığından kaçınma
Tarımsal yenilikleri risk sayması
Üretim planlanmasını-patern
yapmaması
Pazarlamada sorun yaşaması,
Üretim maliyetlerini ve ürün kayıt
tutmama
Farklı destekler konusunda bilgi
yetersizliği
Tapu sorunları nedeniyle bazı
desteklerden yararlanamaması
Çiftlik muhasebe sisteminin tam
olarak oturmaması
Yer üstü sulamalarında ve yer altı
kooperatif işletmeciliğinde çiftçilerin
hassas olmamaları
267
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Çiftçilerin sulama ücretlendirmesine katılımında sürekliliğin sağlanması ve
peşin ödeme
Enerji giderlerinin ücretlendirilmesinde farklı sistem arayışlarına geçilmesi
Desteklemelerin üretim ve üretici bazında verilmesi
Sulama konusunda belirsizliklerin giderilerek yatırım yapılması
Aksaray İlinde TAR-GEL Personelinin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Sayısal yeterlilik
Olanakların varlığı
Kendi aralarında hızlı iletişim ve
bilgi paylaşımı
Çalışabilirlik koşullarının olması
(coğrafik)
Kendini ispat arzusunda olması
Çiftçiyle rahat iletişimleri
Yeniliklere açık ve çiftçilere
benimsetebilirliği
Özgüven yüksekliği
Mesai saati dışında da çalışabilir
olmaları
Yerleşimlerin birbirine yakın
olması
Çok fazla çalışabilir konu varlığı
Çiftçiler tarafından takdir
edilmeme
Her türlü işi yapmalarının
beklenmesi
İş yüklerinin fazla olması
Köy yaşantısından dolayı
performansının düşmesi
Dışardan gelen personelin uyum
süreci
Farklı uygulamalara maruz
kalmaları
Görev yerlerinin dışında
çalıştırılması
Aynı statüye sahip diğer
personellere göre ayrımcılık
Bakanlığın eğitim ve yayım
hizmetlerinden yararlanamamaları
Sosyal olanakların yetersizliği
Olumsuz bakış açılarının hızla
yayılması
Görevde yükselme fırsatlarının
olmaması
Koçluk yapacak deneyimli
personel ile çalışamamaları
Yetki mercii tanımının paydaşlarla
bilinmemesi
Yayım elemanlarının uzmanlıkları
dışındaki sorunlara çözümde
sadece kendilerine yer vermesi
(uzman kişilere başvurmaması)
268
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Alanda çalışan personelin fiziki koşullarının iyileştirilmesi
Alanın tarımsal potansiyeline uygun personelin görevlendirilmesi
Görev tanımının dışına çıkılmaması
Tar-Gel personelinin sahada verimliliğini artıracak motivasyon araçlarının
geliştirilmesi ve yayım misyonuna uygun çalışma ortamının oluşturulması
Aksaray İlinde Sertifikalı Tarım Danışmanlarının (1 tane kendi
adına, 6 tane üretici örgütü adına)
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Örgüt bünyesinde çalışmanın
getirdiği avantajları
Örgüt bünyesindeki çiftçilere daha
rahat erişebilirlik
Giderek artan istihdam ihtiyacı
Daha fazla kazanma potansiyelleri
Ücretlerin düşüklüğü ve
ücretlendirmede standartlara
uyulmaması
Asgari ücret tarifesine
uyulmaması
Çiftçi etkinliklerine bütçe
olmaması
İl’e uyumda yaşanan sorunlar
Önyargıyla bakılması
Tecrübe deneyim eksikliği
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Kurumsalmış girdi sağlayan işletmelerin yayım çalışmalarına daha fazla ağırlık
vermesi
269
KONYA İLİ SONUÇLARI
Moderatör : Prof. Dr. Bülent GÜLÇUBUK
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü
Raportör : Dr. Özdal KÖKSAL
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü
Konya İlinde Tarımsal Eğitim-Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca Sorunlar
Yayım eğitiminin farklı kuruluşlar tarafından verilmesi, koordinasyon eksikliği
Paydaşların bilgi eksikliği
Tarımdaki genç nüfusun azalması
Teorik bilginin uygulamaya aktarılamaması
Eğitim ve yayım sisteminde yöntem oluşturulamaması
Eğitim yayım hizmetlerinde konusunda ihtisaslaşmaya gidilememesi - yapılan
faaliyetlerin sürdürülebilirliğinin sağlanamaması
Paydaşlar arasındaki iletişimin zayıf olması
Yayım faaliytelerine yaşlı nüfusun katılması - demografik nitelikten dolayı
Bölgesel yayım yöntemlerinin eksikliği
Çiftçi eğitim konularıyla, masa başı eğitim konularının bütünleştirilememesi
Tarım teşkilatının yayım hizmetleri için yeterli zamanı olmaması
Çiftçilerin yeniliklere açık olmaması
Dezavantajlı gruplara erişememek
Eğitim materyallerinin yetersiz ve veya eksik oluşu
Eğitim yayım uygulamalarında hedef yoksunluğu
Eğitim konularında güncellemeye gidilememesi
Eğitim yayım çalışmalarında katılımda zayıflık
Teknik personelinin, uzmanlık düzeyini çiftçi ihtiyaçları ile bütünleştirememesi
Teknik personelin uzmanlıklarına göre görevlendirilmemesi
İl - ilçe müdürlüklerindeki personelin bürokrasi işlerinin yoğun olması
Çiftçilerin beklentileri karşılarında yayım faaliyetlerine katılmaları
Çiftçilerin geleneksel fikir ve davranışlardan vazgeçmemesi
Çiftçiler tarafından eğitim yayım materyallerinin değerlendirilememesi
Teknolojik yetersizlikler
Nitelikten çok niceliklerin ön plan çıkması
270
Teknik personelin bazı konularda bilgi eksikliği
Kamu yayımının ücretsizlikten dolayı ilgi gösterilmemesi - ücretsiz olması
kıymetsizlendiriyor
Yetişkin eğitim becerisinin düşük olması
Yayım personelinin işlerinde özensizlik
Araştırma kuruluşları ile yayım aktörleri arasında iletişimin – bilgi paylaşımı
eksikliği
Büyükşehir yasasının getirdiği belirsizlikler
Geleceği ilişkin beklentilerin kırsal nüfusu yerinde tutmada olumsuz etkisi
Yayım hizmetlerinin cinsiyet körü bakış açısıyla yapılması
Görsel yayım yöntemlerinde sınırlılık
Tarımın ve çalışanlarının statü algısındaki olumsuzluklar
Yayım istatistiklerinin yetersizliği ve süreksizliği, yayım istatistiklerinin
gerçekten uzak oluşu
Tarım işletmelerinin küçük olması ve dağınık olması nedeniyle yayım
hizmetlerinin etkisizliği
Yayım hizmetlerinde ilgi ve bilgi çatışması
Merkezi tarımsal yayım politikasındaki eksiklikler ve belirsizlikler
Eğitimde bilgi teknolojilerindeki yeniliklere uyumda yaşanan zorluklar
Bilgi teknolojilerinde yeni yöntemlerin kullanılmaması
Personel yetersizliği
Bakanlık uygulamalarındaki farklılıkların getirdiği çelişkiler
Eğitim yayım personelinin uzmanlaşmaması
Çiftçinin geçimlik düzeyde tarımda ısrarı
Yayım hizmetlerinin doğru zamanda yapılamaması
Ekonomik amaçlı-maliyet düşürücü yayım hizmetlerinde yetersizlik
Eğitim yayım hizmetlerinde tanıtım ve tanılırlık hizmetlerinin düşük olması
Yayım personelin çalışma saatlerinin esnek hale getirilmesi
Yerel bilgiye ve çiftçi deneyimine yönelik yayım hizmetlerinin eksikliği
Saha elemanlarının yayım konusundaki eksiklikleri – teknik ve bilgi anlamında
Eğiticilerin eğitimi konusundaki alt yapı eksikliği
Yayım hizmetlerinin sadece kamu hizmeti olarak algılanması
271
SWOT ANALİZİ
Konya İlinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl/İlçe Müdürlüklerinin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Tüm yerel birimlerde
teşkilatlanmış olması
Küçük yerleşimlerde çiftçilerle
sürekli iç içe olunması –
erişebilirlik
Teknik personelin bilgi düzeyinin
yüksek olması
Bazı yerlerde tarım paydaşları
arasındaki koordinasyon
Tar-Gel personelin varlığı
Eğitim yayım personelinin bilgiye
erişebilirliği ve bunu çiftçiye
aktarabilirliği
İlçe müdürlüklerindeki personelin
bulunduğu yerleşimi iyi tanıması
ve çiftçinin niteliğine göre eğitim
sunabilme kapasitesi
Çiftçi güvenliği
Çiftçi ile birebir iletişim
Kamu saygısı ve ilgisi
Alana özgü planlama motivasyon
(ürün bazlı)
Gelişmeleri daha hızlı takip
edebilmesi
Desteklerin varlığı
İl (ilçe) teşkilatında konu
uzmanlarının varlığı
İlçelerde görev yapan teknik
personelin kendisini yenileme
Desteklerin çiftçi katılımında bir
unsur olarak öne sürülmesi
Yeni bilgilerin aktarımında
yaşanan eksiklikler-erişim sorunu
Uygulamalardaki eksiklikler
Bilgi kirliliği ve dağınıklığı
Fiziki (bina vs) yetersizlikler
Materyallerdeki eksiklikler
Teknik personelin eğitim yayım
tekniklerini kullanamaması ve
güncelliyememesi
Mesai saatlerinin baskınlığı
Teknik personele yüklenen ağır
sorumluluklar (tarım konusunda)
Eğitim yayım zamanlanmasının
çiftçi zamanlamasına uymaması
İlin coğrafi açıdan geniş olması
İlde uygulamalı tarımsal eğitim
merkezinin olmaması
Teknik personelinin başka
amaçlar için de kullanılması -
zamanı verimli
değerlendirilmemesi
Bürokratik işlerin yoğunluğu-
yapılmamış işlerin yapılmış gibi
gösterilmesi
Karar vericilerin hizmet içi
eğitimlerde engelleyici olabilmesi
İlçe müdürlüklerinde eğitim yayım
272
isteği
Çiftçilerin teknik personele rahat
erişebilirliği
Çiftçilerin bilgi talebi
Önder çiftçilere ulaşabilme
Yeterli insan kaynağı potansiyeli
Kamunun yaptırım gücü
Hizmet içi eğitim olanaklarının
varlığı
Teknik personelin hizmet içi
eğitime açık olması
Eğitim materyallerinin varlığı (araç
altyapısının varlığı)
Demonstrasyonaların yapılması
İl müdürlüğü için diğer tarım
paydaşlarının varlığı
Tarım il müdürlüklerinde tarımsal
eğitim yapılanması
En yaygın ve en etkin tarım
paydaşı (il ilçe müdürlüğü) ve
erişebilirliği
Tarımsal eğitim yayım, tarım
sektörü yönetişiminin güçlü olması
Güçlü bir kurum hafızasının
olması
hizmetleri için yeterli fiziki
donanımlarının olmaması
Çiftçilerin genç personele karşı
önyargıları
Genç personelle çiftçi arasında
iletişim sorunu
Çiftçinin eğitim hizmetlerinin
tamamen müdürlükten beklemesi,
kendi gayretinin olmaması
Personelin bilgiyi etkin ve etkili bir
şekilde aktaramaması
Personel arasındaki bilgi ve
davranış tutarsızlıkları
Personel açısından bölge
koşullarına uygun uzmanlaşmaya
gidilememesi
Paydaşlar arasında koordinasyon
eksikliği
Personelin çalışmak istemediği
birimlerde çalışmaya zorlanması -
motivasyon kırılması
Çiftçi gezilerinin yetersizliği
Tarımsal yayım eğitim konusunun
ikinci planda bırakılması
Ödüllendirmenin ve takdir
edilmenin olmaması
Teknik personelin yetişkin eğitimi
konusundaki sınırlılıkları
Farklı disiplinlerle donatılmaması
Eğitim yayım hizmetleri için bütçe
yetersizliği
273
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Eğitim yayıma ayrılan bütçenin artırılması
Yayım personelin yaşama ve fiziki koşullarının iyileştirilmesi (bunun için etkin
bütçe kullanımı)
Personelin bilgiye erişebilirliğinin artırılması
Personelin alanı dışında başka işlerde kullanılmaması
İlçe müdürlüklerindeki personel sayısının artırılması
Merkezi düzeyde eğitim ve yayımla ilgili bilgi ve materyalin erişim koşullarının
iyileştirilmesi
Tarımsal yayım bilgi - veri bankasının oluşturulması
Daha fazla sahada yer alınması
Yetişkin eğitimi konusunda iletişim tekniklerinin teknik personele aktarımı
Teknik personel için hizmet içi eğitimlerinin (yurt içi - dışı) artırılması
Eğiticilerin eğitiminde uygulamalı eğitimlere ağırlık verilmesi
İzleme ve değerlendirme de nitelik ve nicelik birlikte ele alınmalı (özellikle
destekleme uygulamalarında)
Bölge için ihtiyaç analizi yapılarak yeni eğitim yayım programlanmasının
yapılması
Kitle iletişim araçlarının daha etkin kullanılması (kamu spotları dahil)
Medyatik bireylerin eğitim yayımda daha görünür olması
Çiftçilerin örnek girişim-görgü ziyaretlerinin artırılması
Eğitim süresinin kısıtlanmaması
Genç ve kadın nüfusa yönelik eğitim yayım eğitim hizmetlerinin ve destek
mekanizmalarının oluşturulması
Personelin tarımsal yeniliklere yerinde erişim ve öğrenmesinin sağlanması
Yöresel ürünlere yönelik yayım programlanmasının yapılması
Makro düzeyde çiftçi tanımının yenilenmesi
Yayım hizmetlerinde araştırma enstitülerinin ve üniversitelerin daha etkin
konuma getirilmesi
Çiftçiyi teknolojiyi doğru kullanması konusunda bilgilendirmek
Çiftçi ve özel sektörün daha sık bir araya getirilmesi
İl müdürlüğü içerisinde özel tarımsal eğitim yayım gruplarının oluşturulması
Eğitimlerde görünürlülüğe ve uygulamaya daha fazla ağırlık verilmesi
274
Mesai uygulamalarında esnekliğe gidilmesi
İl - ilçe müdürlüklerinde norm kadroların yeniden gözden geçirilmesi
Özel firmaların eğitim yayım faaliyetlerinin denetim altına alınması
Araştırma Enstitülerin daha aktif yayım faaliyetlerinde bulunmasının
sağlanması
Konya İlinde Üretici Örgütlerinin ve Çiftçilerin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Üye çiftçi sayısının fazlalığı
Yeterli personel varlığı
Çiftçiye erişebilirlikleri yüksek
Çiftçilerin bazı konularda zorunluk
olarak üye olmaları
Grup çalışması ve bilgi paylaşımı
konusunda üyeler arasında
etkinlik
Personel istihdamı konusunda
daha esnek şansa sahip olmaları
Çiftçiye girdi temin edebilmeleri
Mali olanakları ve esnek
kullanabilmeleri
Bürokratik esneklik-işlerin daha
azlığı
PankoBirlik-Konya Şekerin varlığı
Coğrafi konumdan kaynaklanan
tarımsal çeşitlilik
Desteklemeler konusunda yetki
kullanımı
Ziraat odalarında yönetişim
eksikliği ve organizasyon eksikliği
Çiftçileri sadece ekonomik kaynak
olarak görmek
Ticari işletme gibi kendilerini
algılamaları
Kooperatiflerde ve birliklerde üye
sayısının azlığı
Örgüt dağınıklığı ve kirliliği (birden
fazla üyelik olması)
Model olabilecek tarımsal
kalkınma kooperatiflerinin azlığı
Üretici örgütlerinin yerel siyasetin
etkisinde kalması
275
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Üretici örgütlerinin mevcut durumlarının yeniden değerlendirilmesi
Üretici örgütlerinin eğitim yayım hizmetleri konusunda koordinasyonun
sağlanması ve üst örgütlenmeye gidilmesi
Üretici örgütlerine eğitim ve yayım hizmetleri konusunda daha fazla sorumluluk
yüklenmeleri
Ticari kaygılardan arındırılması
Üretici örgütlerinin yerel siyasetten arındırılması
Yönetimlerinin kişiselleşmemesi – demokratik paylaşıma ağırlık verilmesi
Teknik personele (uzman) daha fazla yer verilmesi
Yönetimde cinsiyet eşitliğine yer verici yaptırımların uygulanması
Hizmet içi eğitimler konusunda üniversitelerin daha aktif olması
Konya İlinde TAR-GEL Personelinin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Genç ve dinamik olmaları
Çalışma ortamına uyum
sağlaması
Yeterli sayıda olması
Görev yerinde ikamet ediyor
olmaları
Bilgi arayışında olmaları
Kendilerini geliştirme arzuları
Kamu kaynaklarından
yararlanabilmeleri
Deneyimsiz olmaları
Bazı personelin görev yerinde
ikamet etmemesi
Bürokratik işlere daha çok
yönlendirilmeleri
Görev tanımlarının
netleştirilmemesi – görev dışı
kullandırılmaları
Çalışma koşullarının zorluğu
Görev tanımlarından kaynaklanan
belirsizlikler
Personel seçiminde hassas
davranılmaması
276
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Alanda çalışan personelin fiziki koşullarının iyileştirilmesi
Alanın tarımsal potansiyeline uygun personelin görevlendirilmesi
Görev tanımının dışına çıkılmaması
Tar-Gel personelinin sahada verimliliğini artıracak motivasyon araçlarının
geliştirilmesi ve yayım misyonuna uygun çalışma ortamının oluşturulması
Kapasite gelişimine yönelik eğitimlerin yapılması
Aidiyet ve kalkınma duygusunu daha da artıracak iletişim araçlarının ve
ödüllendirme sisteminin oluşturulması
Üniversitelerin tarımsal eğitim ve yayım altyapısının güncellenmesi ve
geliştirilmesi
İlde Sertifikalı Tarım Danışmanlarının (42 danışman)
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Ziraat Odasının güçlü olması
Üretici örgütlerinin istekliliği
Üretici örgütlerinin istihdam etme
kapasitesi
Çiftçi tercihlerinde esneklik
Mesai saatlerinde esneklik
İş yükünü bununla sınırlı olması
Destekleme sisteminin olması
Sistemin tam olarak oturmaması
Tar-Gel personeli ile kıyaslanması
Çiftçinin beklentileri
Ticari boyutunun ön plana çıkması
Fiziki yetersizlikler
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Denetimde etkinlik sağlanması
Çiftçilerin sertifikalı tarım danışmanlığı konusunda bilgilendirmeleri
Hizmet içi eğitimler konusunda üniversitelerin daha aktif olması
277
KARAMAN İLİ SONUÇLARI
Moderatör : Dr. Arzu KAN
Raportör : Eylül
Karaman İlinde Tarımsal Eğitim-Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca
Sorunlar
Merkeze uzak alanlar olan dağlık alanlarda geleneksel yöntemlere bağlılık,
yeniliklerin ulaşması konusundaki sıkıntılar
Eğitim seviyelerinin yeterli olmaması
ÇKS’ye kayıt yaptırılamayan arazilerin varlığı (Veraset sorunu olan araziler,
Özellikle dağlık alanlarda)
Çiftçilerin eğitim ve yayım konularına ilgisiz olması
Tarıma girdi veren firmaların çok olması ve bilgi kirliliği oluşturması
Karaman ilinde tarımsal kurumlar arasında eğitim ve yayım hizmetleri için
planlamanın yapılması açısından koordinasyon eksikliği
Dağlık alanlarda genç nüfusun az olması
Üretici birliklerinin etkin rol alamaması
Eğitim ve yayım hizmetlerinden çok büro hizmetlerine yoğunlaşılması
Ticari faaliyette bulunan firmaların yanlış eğitim ve yayım faaliyetleri ile
üreticileri yanlış yönlendirebilmeleri
Üreticilerin kitle iletişim vasıtaları ile (TV) aldıkları bilgilerin bulundukları
bölgelere uygulanabilirliğini araştırmadan bölgeye hemen uygulamak
istemeleri
Serbest tarım danışmanlığının ilgi görmemesi
278
SWOT ANALİZİ
Karaman İlinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl/İlçe Müdürlüklerinin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Tarımsal desteklerin varlığı
Üretici kayıt sistemlerinin varlığı
(ÇKS, TURKVET vb.) kayıtlarının
varlığı
Eğitimli, teknik donanımlı
elemanların varlığı
Üreticilerinin tarım ile ilgili teknik
konularda tarım il/ilçe
müdürlüklerine olan güvenleri
Tarım İl Müdürlüklerinde sosyolog
ve diğer branşlardan hizmet
verecek kurumsal kapasitenin
varlığı
Kitle iletişim araçlarını iyi
kullanmasını (SMS)
ÇKS’ye kayıt yaptırılamayan
arazilerin olması ve bundan dolayı
desteklerden yararlanılamaması
Destekleme politikalarının
uygulanmasındaki sıkıntılar (Proje
uygulama prosedürlerin fazlalığı -
sulama proje uygulamaları)
Mevzuat hükümlerinin uygulama
zamanı ile doğru orantılı
olmaması
Teknik elemanların daha fazla
büro hizmetleri ile uğraşmak
zorunda kalması
Teknik personelin eğitim ve yayım
hizmetini yürütmek için yeterli araç
ve donanıma sahip olmaması
(araç, akaryakıt, vb.)
Eğitim ve yayım hizmetlerinin
sunulacağı etkin bir web
sayfasının olmaması
Mera yönetimi ve otlatma
konusunda etkin yayım
çalışmalarının yapılamaması veya
yeterli çiftçi katılımının
sağlanamaması
279
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Büro hizmetleri ile uğraşacak eleman istihdamı veya ihale ile hizmet alınması
Tarımsal eğitim ve yayım hizmetlerinin etkin bir şekilde ulaştırılabilmesi için
farklı bakanlıklar ve kurumlar arasında işbirliği protokollerinin yapılması ve
koordinasyonun sağlanması
Eğitim faaliyetlerine katılımı arttırmak için ödül sisteminin eklenmesi (gezi,
sertifika, yemek, çay ikramı, gübre, ilaç, tohum vb.)
Üreticilerin arazileri demonstrasyon amacı ile alındığında tüm masraflarının
karşılanması
Sosyolog ve diğer branşlardan eğitim hizmeti verecek elemanlarının
etkinliğinin arttırılması
İl ve İlçe Müdürlükleri tarafından yapılan eğitim ve yayım hizmetlerine
ulaşımda farklı kitle iletişim araçlarının (web sayfası vb.) kullanılması ve
izlenebilirliğinin sağlanması
Özellikle ilkokul orta ve liselerin olduğu alanlarda tarım ile ilgili derslerin
verilmesi yönünde Bakanlıklar arasında girişimde bulunulması
Bakanlığın çiftçiliği meslek olarak tanımlaması
Köyden kente göçün önlenmesi ve kentten köye bir akımın oluşması için
özendirici tarımsal faaliyetlerin yapılması ve altyapı faaliyetlerinin geliştirilmesi
Çiftçi çocuklarının tarımla ilgili fakültelere girişte özendirici kolaylıklar
sağlaması
280
Karaman İlinde Üretici Örgütlerinin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Suni tohumlama çalışmaları çok iyi
durumda olması
Teknik donanımlarının iyi olması
Desteklerden yararlanma şanslarının
olması (Hayvancılık)
Birlik olması nedeni ile birlikteki
üyelerin tarım danışmanları ile sürekli
irtibat halinde olmaları ve onlara
güvenmeleri
Özellikle hayvancılıkla ilgili üretici
birliklerinde bulunan veteriner hekimi
tarım danışmanlarının işlerini
yapabilmek için sürekli sahada
olmaları
Bölgede Tarım Kredi Kooperatiflerinin
varlığı (girdi sağlanması açısından)
Üretici birliklerinin üretici arasındaki
iletişim kopukluğu
Birliklerin üreticilere ulaşamaması
Tüccarların birliklerin gelişimin
engellemesi
Piyasada etkili olamama
Fiyat oluşturma konusunda etkili
olamama
Üyelerinin birliğe katkısının olmaması
Devletin üretici birliğine katkısı
olmaması
Desteklerden yararlanma şanslarının
olmaması (Hayvancılık dışındaki
diğer birlikler-Meyvecilik)
Tarımsal eğitim ve yayım
çalışmalarını yürütecek eleman
eksikliği
Üretici Birliklerinin kurumsal
kapasitelerinin olmaması
Üretici birliklerin görevlerini
bilmemesi
Birliklerin altyapısının kötü olması
Proje yapacak, işleri yönlendirecek
kişi ve bilgi eksikliği
Finansman eksikliği (Öz sermaye
eksikliği)
Üretici birliklerinin tarım
danışmanlarından nasıl bilgi
alınacağını bilmemesi
Üretici örgütlerinin sadece kayıt
amaçlı kullanılması üretici
karşısındaki statüsünü düşürmekte
Bitkisel üretimle ilgili örgütlerin üye
gelirlerinin az olması ve farklı
finansman kaynaklarını
kullanamaması
281
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Birliğin altyapı olanaklarının geliştirilmesi (Soğuk hava deposu, meyve suyu
fabrikası, işleme fabrikası vb.)
Birliklerin güçlendirilmesi için bölgesel önceliklere konu olacak projelerde yer
alması veya teknik destek verilmesi
Üretici birliklerinin tarım danışmanları ile birlikte çalışma olanaklarının
oluşturulması
Üretici örgütlerinin çiftçilerin gözündeki etkisini zaman zaman ölçülmesi
Performansa dayalı maaş sisteminin oluşturularak eğitim ve yayım
faaliyetlerinin etkinliğinin arttırılması
Ziraat Odalarının tarım danışmanlarını bünyesinde çalıştırması ve üretici
örgütleri ile koordineli olarak çalışması
KOP Bölge Kalkınma İdaresinin ve TOKİ’nin Bölgeye meyveciliğin yoğun
olduğu alanlarda altyapı yatırımlarına destek sağlaması (Soğuk hava deposu,
şoklama, paketleme vb.)
Üretici örgütlenmesini özendirici faaliyetlerin yapılması
282
Karaman İlinde Üretim Yapan Çiftçilerin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Çiftçilerin yeniliklere açık olması
Çiftçi yayımcı işbirliğinin güçlü
olması
Kadın çiftçilerin yayım eğitimlerine
katılımının yüksek olması,
ilgilerinin fazla olması (Özellikle
dağ köylerinde)
Önder çiftçilerin varlığı
Uygulamalı çalışmalara (rasyon
hazırlama gibi) olumlu cevap
verme potansiyelinin yüksek
olması
Hayvancılık ve bitkisel üretim
yapan çiftçi potansiyelinin yüksek
olması
Eğitim seviyelerinin düşük olması
Çiftçilerin tarımsal eğitim ve yayım
konularındaki ilgisizliği (Özellikle
Ova Köylerinde)
Üreticilerin yeniliklere kapalı
olması (Kurak alanlardaki köyler,
Ayrancı örneği)
Çiftçilerin proje hazırlama
konusundaki yetersizlikleri,
Çiftçilerin tarımsal danışmanlık
sistemini bilmemeleri ve iyi
kullanmamaları
Çiftçilerin eğitim almaya ihtiyaç
duymamaları
Üreticilerin kitle iletişim vasıtaları
ile (TV) aldıkları bilgilerin
bulundukları uygulanabilirliğini
araştırmadan bölgeye hemen
uygulamak istemeleri
Piyasa karşısında fiyatı
oluşturmada etkili olamamaları
Tarımın cazip olmaması ve
tarımsal nüfusun gün geçtikçe
yaşlanması
Tarımla uğraşan ailelerin
çocuklarını tarıma
yönlendirememeleri (ekonomik
kaygı)
Çiftçilerin birbirlerine
güvenmemeleri (Kişisel çıkarlar)
283
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Çiftçilerin tarımsal danışmanlık sistemine dahil olmasını sağlayacak
uygulamaların yapılması (desteklerin tarımsal danışmanlık sistemi ile
uyumlandırılarak verilmesi)
Örnek ve Önder çiftçi kavramının yerleştirilmesi ve bunların
sertifikalandırılması ve bunların tarımsal yayımda rol model olarak kullanılması
Eğitim yayım faaliyetine katılıp bunları sahada uygulamada iyi örneklerin
izlenebilirliğinin artırılması ve bu yönde teşvik edilmesi( Örn; SSK ve Bağ-KUR
prim ödemelerinin belli bir oranının ödenmesi)
Emekli olmuş yada belli bir yaş sınırını aşmış kişilerin araziyi değerlendirmek
amacı ile ya kiraya vermesi yada devretmesi (arazi boş bırakılmamalı)
Karaman İlinde TAR-GEL Personelinin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Üretici ile Tar-Gel personeli
arasında güçlü bir bağın oluşmuş
olması
Özellikle bazı alanlarda Tar-Gel
personelinin bayanlarla güçlü
ilişkiler kurabilmesi
Tar-Gel sistemin Bakanlıkça
tanımlanmış olması
Tar-Gel personelinin görev
tanımındaki sıkıntılar.
Üreticilerin veteriner Tar-Gel
personelini eğitici olarak değil
uygulayıcı olarak görmeleri
Özellikle uzak ve dağlık alanlara
Tar-Gel personelinin gelmeyi talep
etmemesi
Tar-Gel personelinin seyyar görev
tazminatı alamaması
Eğitim yayım hizmetlerini
yürütmek için altyapı imkanlarının
olmaması
Tar-Gel personelinin köyde değil il
ya da ilçede görevlendirilmesi
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Eğitim salonlarının oluşturulması veya var olan altyapının (diyanetin, milli
eğitimin eğitim salonları) daha etkin kullanılması
Tar-Gel personeline eğitim ve yayım hizmetlerini sahada yürütmek için lojistik
destek sağlanması
284
NİĞDE İLİ SONUÇLARI
Moderatör :Prof. Dr. Bülent GÜLÇUBUK
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü
Raportör : Dr. Özdal KÖKSAL
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü
Niğde İlinde Tarımsal Eğitim-Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca Sorunlar
Nelerdir?
Sertifikalı Tarım danışmanlarının çiftçi tarafından benimsenmemesi
Tarım Arazilerin yanlış kullanımı (amaç dışı)
Tarımsal yayım personelinin uzmanlık düzeyi
Yayım personellinin materyal sorunu
Yayım personelinin araç-ulaşım sorunu
Yerele yönelik eğitim yayım materayelinin olmaması ve yerele yönelik özel
yayım bütçesinin olmaması
Yayım hizmetlerinde arz dağınıklığı
Çiftçi ile bireysel yöntemlerde sınırlılık
Çiftçilerinin farkındalık düzeyinin düşük olması
Genç nüfusun tarımdan kopması
Çiftçi ihtiyaçlarına yönelik yayım tespitinin yapılamaması
Tarımsal üretimde yanlış girdi kullanımı (ilaç ve gübre)
Sulama yayımının yetersizliği
Girdi kullanımında yayım hizmetlerinin yetersizliği
Yayım hizmetlerinin içeriği konusunda koordinasyonsuzluk
Hedef gruplara yönelik yayım programlarının eksikliği
Çiftçi ve köylü ayrımının tam olarak yapılamaması
Yayım hizmetlerinin zamanlamasının çiftçi iş programına göre
düzenlenememesi
Çiftçilerin eğitim düzeyinin sınırlayıcı rol oynayabilmesi
Tarımsal yayım personelinin yayım hizmetlerinin etkinliği konusunda
yaptırımının bulunmaması
Bürokratik işlerin yoğunluğu
285
Yayım faaliyetlerine yeterince zaman ayırılamaması
Çiftçilerin tarımdan giderek kopması
Ürün temelinde yayım elemanı sorunu
SWOT ANALİZİ
Niğde İlinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl/İlçe Müdürlüklerinin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Yayım personelinin konuya
ilgisinin yüksek olması
Yayım elemanı yeterli
Çiftçilerin tanınırlık düzeyinin
yüksek olması
Çiftçilerin eğitim yayım
hizmetlerine katılım için yeterli
zamanlarının olması
Çiftçiye erişebilirlik
Yayım elemanın personelin azlığı
Çiftçilerin yayım eğitimlerine karşı
ilgisizliği
Bürokratik iş yoğunluğunun fazla
olması
Yayım hizmetleri için gerekli olan
materyal ekipman ve araç eksikliği
İşletme ölçeğinin küçük olması
Personelin bakanlık projelerinden
zamanında haberdar olmaması
Konu uzmanlarının konu alanları
dışında görevlendirilmesi
Çiftçi gözünde sürekli desteklerin
ön planda tutulması
Teknolojinin daha etkin
kullanılmaması (cep telefonu)
Eğitim yayım hizmetleri için
yetersiz kaynak ayrılması
Eğitim yayım hizmetlerinde
denetim eksikliği
Coğrafik yerleşimin getirdiği
kısıtlar
286
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Personel tanımında homojenliğe gidilmesi
Personelin kendi alanında görevlendirilmesi
Paydaşlar arası iletişimin güçlendirilmesi
Üniversite ile ilişkilerin güçlendirilmesi
Desteklemelerde bürokratik işlemlerin üretici örgütlerine devredilmesi ve
denetim kontrolünün bakanlık tarından yapılması
Desteklemelerdeki bürokratik işlemlerin tek bir elden yürütülmesi
Personelin performansının ödüllendirilmesi
Konu uzmanının konu bazında görevlendirilmesi
Teknolojik gelişmelerin daha hızlı izlenebilirliği
Araştırma-yayım-çiftçi bağının güçlendirilmesi
Yayım personellinin materyal ve araç açısından güçlendirilmesi
Döner sermayenin il/ilçe müdürlüğü tarafından kullanılabilmesi
Niğde İlinde Üretici Örgütlerinin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Her yerleşimde bir üretici
örgütünün olması
Çiftçilere birebir erişimi
Ekonomik açıdan yeterlilikleri
Yaptırım gücünün bulunması
(desteklemeden yaralanma)
STK’lar arası dayanışma
Teknik personel açısından
yetersizlik
Kurumsal kapasitenin düşük
olması
Kapasite düşüklüğü
Çiftçi aidatlarının yüksek olması
Tanıtımda yetersizlik
Hizmetlerin beklentileri
karşılamaması
Patates üreticiler birliğinin
olmaması
Girişimlerinin yeterli olmaması
Üye beklentilerinin yüksek olması
Destek ve proje temelli
örgütlenme
Tabandan kaynaklanmayan
örgütlenme
287
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Eğitim yayım hizmetlerinde daha etkin hale gelmesi
Üyelerin bilinç düzeyinin yükseltilmesi
İhtiyaç analizinin yapılması
Bilgiye erişim kanallarının güçlendirilmesi ve bu konuda bilgilendirilmesi
Tarım teşkilatı ile çiftçi arasında köprü görevi görmesi
Yönetimde profesyonelleşmeye gidilmesi
Sorumlu müdürlerin yetkilendirilmesi-karar aşaması
Üyelikte çiftçi tercihlerine yer verilmesi
Desteklemelerde üyeliğin zorunluluğunun kalkması
Üniversiteler ile daha sıkı işbirliği
Belli periyotlarda hizmet içi eğitim
Örnek işletme ziyaretlerinin yapılması
Proje hazırlama kapasitelerinin arttırılması
Talebe göre üretim
Kurumsallaşmaya ağırlık verilmesi
Çiftçiler ile üretici örgütleri arasındaki maddi ilişkilerin kesilmesi
Çiftçilere yönelik örnek modellerin ortaya konulması
Faaliyetlerin personel ve maddi güçleri doğrultusunda yapılması
Niğde İlinde Üretim Yapan Çiftçilerin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Çalışkan, eğitim ihtiyacını
hissetmekte
Tarımsal yapıyı bilmekte
İşletme ve çiftçi sayısının fazlalığı
Kadın çiftçilere yönelik yayım
faaliyetlerinin varlığı
Kır nüfusunun fazlalığı
Tarım potansiyelinin yüksek olması
Yaş ortalamasının yüksekliğinden
dolayı teknolojide yaşanan zorluklar
Yayım konusunda çiftçi algısı
Ürün çeşitlenmesinde sorunlar
Tekrarlanan ürünler
Mono tarıma dayalı makine parkı
Yeniliklere – geleneksel yapıda
olmaları
İşletme ölçeğinin küçük olması
Çiftçiler arasında dayanışmanın
olmaması
Sorunlu arazi varlığı
Genç nüfusun tarımdan kopması
Pazarlamada sorunlar
İkna etmede yaşanan sorunlar
288
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
İşletme ölçeğinin büyütülmesi ve toplulaştırma
Çiftçiliğin mesleki ve tanımlanması açısından güçlendirilmesi
Çiftçilik mesleki tanımın yapılarak çiftçi kimlik kartının düzenlenmesi
Çiftçilerde mantalide ve davranış değişikliği
Desteklemenin üretime dayalı yapılması
Genç çiftçileri özendirmek
Genç çiftçilere yapılan desteklemelerin artırılması
Genç çiftçilere yönelik yayım programlarının hazırlanması
Başarılı üreticilerin ödüllendirilmesi
Çiftçiliğe yönelik yaş sınırlamasının getirilmesi
Çiftçilere yönelik eğitim kamplarının oluşturulması
Toplumda çiftçi konusundaki ilginin oluşturulması
Sosyal ortamların yaratılması
Katma Değeri Yüksek ve pazarlanabilir ürünlerin yetiştirilmesi
Ürün işleme ve paketleme tesislerin kurulması
Sözleşmeli tarım olanaklarının araştırılması
Üretim planlanmasının çiftçilerle birlikte yapılması
Toplulaştırmaya yönelik görsel materyalin artırılması
Organik veya İyi tarım uygulamaları kapsamındaki çiftçilerin ayrımına gidilmesi
Çiftçilerin geleneksel davranışlardan arındırılması
289
Niğde İlinde TAR-GEL Personelinin
Güçlü Yönleri Zayıf Yönler
Yeterli personel varlığı
Çalışma azminin yüksek olması
Genç, dinamik ve gelişmeleri takip
etmeleri
Teknolojiyi kullanmaya yatkınlık
Mesleki dayanışma ve paylaşım
Görev tanımının belirgin olmaması
Her konuda görevlendirme
Verimli olarak çalıştırılmamaları
Araç yetersizliği
Bürokratik sahipsizlik
Çiftçiye yeterince zaman
ayırmama
Yerleşim düzeyinde proje
üretememe
Kariyer planlamasının belirsizliği
Deneyim yetersizliği
Personel arasında uyuşmazlık
Bazı konularda bilgi eksikliği
Uzmanlaşmaya gidilmemesi
Çiftçinin her konuda bilgi talebinde
bulunması
Hizmet içi eğitime katılımında
yaşanan sorunlar
Sorunların Çözümüne Yönelik Öneriler
Yayım elemanları arasındaki farklı özlük uygulamalarının kaldırılması
Araç ve ekipman açısından güçlendirilmesi
Ağır bürokratik işlerden kurtulması
Hizmet içi eğitim programlarının artırılması
İl müdürlüklerinde yayım bütçesinin artırılması
290
5.4.2 KOP bölgesinde tarımsal eğitim ve yayım konusunda ortaya çıkan başlıca
sorunlar
2. GRUP
KOP BÖLGESİNDE TARIMSAL EĞİTİM VE
YAYIM KONUSUNDA ORTAYA ÇIKAN BAŞLICA
SORUNLAR
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl-İlçe
Müdürlükleri
Üretici Örgütleri
Tar-Gel Personeli
Sertifikalı Tarım Danışmanları
291
AKSARAY İLİ SONUÇLARI
Moderatör :Prof. Dr. Süleyman SOYLU Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Raportör : Murat KÜÇÜKÇONGAR Bahri DAĞDAŞ Uluslar arası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
Aksaray İlinde İl ve İlçe Müdürlüğü Personeli, Tar-Gel Personeli ve Özel Tarım
Danışmanlarının Eğitim ve Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca Sorunları
Bakanlığın bürokratik işlerinin çok olmasının yayım hizmetlerini aksatması
Çiftçi eğitim ve toplantılarına çiftçilerin gerekli ilgiyi göstermemesi
Çiftçilik dışında gelirlerinin olması (yurtdışı geliri vb) nedeni ile çiftçiliğin meslek
olarak görülmemesi
Çiftçilerin tarımsal eğitimi ve üretimi yalnızca desteklemelere endekslemesi
Tarım İl müdürlüğünde konu bazlı uzman eksikliği
Çiftçinin ekonomik şartlarının modern sulama sistemlerine geçmesine engel
olması
Çiftçiler ve teknik personele yönelik teknik gezilerin yapılmaması
Aksaray ilinde (Eskil, Yenikent ve Sultanhanı ilçeleri dışında) çiftçilerin
yeniliklere kapalı olması
Tarımsal yayım personelinin çiftçiye yenilikleri öğretmede istekli olmaması
Genç çiftçilerin azlığı
Tarımsal yayımın bakanlığın yeniden yapılanması ile tüm birimlere
verilmesinin bu faaliyetleri olumsuz etkilemesi
Sahada başarılı olan teknik personelin ödüllendirilmemesi
Ziraat ve Veteriner fakültelerine yerleşen öğrenci kapasitelerinin düşük olması
İl tarım müdürlüğü personelinin tamamına eğitimci gözüyle bakılması,
personelde bir yeterliliğin aranmaması
Tarımsal Danışmanlık ücretinin düşük olması, vasıfsız kişilerin bu işlere
yönelmesi
Personelin sık yer değiştirmesinin iş takibini zorlaştırması
Yönetmelikte yayımcı personelin yeri değiştirilemez ifadesine rağmen
yönetmeliğin uygulanmaması
292
Büyük çiftçilerin bilgiye ihtiyaç duymaması, küçük çiftçilerin ilgisizliği
Çiftçiliğin kazanç olarak görülmemesi
Alternatif ürünlerin pazarlama problemleri
Tar-Gel personeli demonstrasyon yapabilecek altyapıya ulaşamaması
Tarımsal kredilerin gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaşmaması
Tar-Gel personelinin uzmanlık alanlarına göre bilgi talep edilmemesi
Tar-Gel personelinden yeteri kadar bilgi talep edilmemesi
Üretici birliklerin amacına uygun olarak danışman istihdam etmemesi, yayım
faaliyetlerine önem vermemesi
Üretici birliklerinin danışmanlarını sahada kullanmaması
Eğitim ve toplantı yapılacak yerlerin az ve amaca uygun olmaması
Tarımsal danışmalığın yeteri kadar tanınmaması
Çiftçilerin günübirlik politikalarla üretim yapması
Çiftçilerin eğitim alma olgunluğunda olmaması
Çiftçilerin sadece üretim sezonunda köyde bulunması
Arazi kullanım planının olmaması
Üretici teknik elemana güvenmesi, üretimde risk almak istememesi
Toprak analiz laboratuvarlarının istenilen düzeyde olmaması
Eğitim ve Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Sorunların Çözüm Önerileri
Yerel TV’lerde tarımsal eğitim programlarına yer verilmesi
293
KONYA İLİ SONUÇLARI
Moderatör :Prof. Dr. Süleyman SOYLU Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Raportör : Murat KÜÇÜKÇONGAR Bahri DAĞDAŞ Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
Konya İlinde İl ve İlçe Müdürlüğü Personeli, Tar-Gel Personeli ve Özel Tarım
Danışmanlarının Eğitim ve Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca Sorunları
Çiftçilerin yalnızca destekleme ile ilgili bilgiler talep etmesi, diğer konulara
istekli davranmaması
Gündüz çiftçilerin köylerde bulunmaması, yerinde çiftçilik yapmaması, il veya
ilçe merkezlerinde ikamet etmesi durumundan kaynaklanan yayım konularında
iletişim eksikliği
Çiftçilerin internet kaynaklı bilgi kirliliğinden dolayı yayım çalışmalarına
yeterince ilgi ve ihtiyaç duymaması
Konya iline yakın ilçe ve beldelerde yaşayan kişilerin çiftçiliği ikinci meslek
olarak görmesi ve sadece hafta sonu tarımsal faaliyetlerde bulunması
İl ve ilçe müdürlüklerindeki teknik personelin demonstrasyon çalışmaları için
imkan ve bütçelerinin olmaması
Çiftçilerin toprak analiz sonuçlarına göre hareket etmemesi
Çiftçilerin laboratuvarlarda yapılan toprak analiz sonuçlarına
güvenmemesinden kaynaklanan hatalı bitki besle uygulamaları
Teknik personelin her konuda yeterince bilgi birikimine sahip olmamasından
kaynaklanan sorunlar
Teknik personelin özel uzmanlık alanı isteyen konularda eğitilmemesi ve belirli
konularda uzman eksikliğinin olması
Çiftçilerin yeniklere kapalı olması ve her konuyu iyi bildiklerini düşünmesi
Çiftçinin teknik personeli sahada yeterince görmemesi ve ona sadece
kurumda ulaşabileceği algısının oluşması
Teknik personelin sürekli veri girişi yapması nedeniyle yayım faaliyetlerine
zaman kalmaması
294
Kurumların kadın çiftçilere yönelik eğitim ve yayım faaliyetlerinde isteksiz
olmaları
Kurumlardaki eğitim için donanım ve materyal eksikliği
Köylerde yayım faaliyetleri için uygun toplantı ve eğitim yerlerinin olmaması
Çiftçinin boş olduğu Aralık, Ocak, Şubat aylarında personelin büroda iş
yoğunluğunun fazla olması
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının yeniden yapılanma nedeniyle
görevlerinin değişmesi, tarımsal yayımla ilgili görev tanımlamasının tam
anlaşılmaması
Yeniden yapılanma İl Müdürlüklerinde görevi sadece tarımsal eğitim ve yayım
olan şubenin kaldırılması
Konya bölgesinde kuru tarım alanında hububat tarımının yaygın olması
nedeniyle tarımsal faaliyet süresinin yılda toplam bir ay gibi kısa süre olması
nedeniyle çiftçiliğin asıl iş olarak görülmemesi
Bayilerin bir kısmının teknik bilgi ve donanım yönünden eksik olması
Kurumlar arasında bilgi akış eksikliği nedeniyle problem ve ihtiyaçlara doğru
çözüm bulunamaması
Mevzuattaki değişikliklere rağmen yayımla ilgili eski uygulamalarda ısrar
edilmesi
Tarımsal ticaret yapan kişi ve kuruluşların tarımsal yayımda %40 gibi yüksek
bir pay alması ve yanlış yönlendirme yapabiliyor olmasının oluşturduğu
sağlıksız ortam
TİGEM’lerin tarımsal yayım çalışmalarında etkin olarak kullanılmaması
Tarımsal yayım personelinin teknik bilgi seviyesini, sürekli masa başında
olmasından dolayı geliştirememesi ve çiftçi şartlarını gerçek manada
bilmemesinden kaynaklanan sorunlar
Konya Bölgesinde tarla bitkileri üretiminin %90’ların üzerinde bir pay alması,
dolayısı ile tarımsal yayım hizmetine ihtiyaç duymama algısı
Çiftçilerin yalnızca çözemediği konularda eğitim eksikliği olduğuna inanması
Sahadaki bitki koruma ile ilgili problemler hakkında yanlış teşhisler nedeni ile
yayım personeline olan güven azalması
Tarımsal desteklemelerin tamamının gerçek çiftçilere ulaşmaması
Sulama Projelerinde desteklemelerin zamanlama sorunları
295
Desteklemeler konusunda devletin çiftçilere, çiftçilerin devlete yeterince
güvenmemesi
Tar-Gel personeli ile birlik danışmanları arasındaki anlaşmazlıklar
Üretici birliklerinin seçim odaklı yayım çalışmaları yapması
Tarımsal yayım personeli ile çiftçinin aynı dili konuşmaması
Üretici birliklerinin sosyal faaliyetler konusunda aktivasyon yetersizliği
Köylerde tarımla uğraşan nüfusun yaşlı olması nedeni ile Tar-Gel personelinin
çiftçilere yenilikleri daha zor kabul ettirmesi
Tar-Gel personelinin halkla ilişkiler konusunda eksikliklerinin olması,
Bakanlığın istihdam ettiği sosyologları bu alanda kullanmaması
Tar-Gel şeklinde ifade edilerek personel arasında ayrımcılık yapılması,
personelin uzmanlık alanı ile dile getirilmemesi
Çiftçi gözünde Tar-Gel personelinin kıymetinin olmaması
Büyükşehir yasası ile belde belediyelerinin kapanması
Diğer meslek gruplarının köyde kalma zorunluluğu olmamasına karşın Tar-Gel
personelinin köyde ikamet etmek zorunda kalması
Tar-Gel personelinin İlçe Müdürlüğünde yerinin ve konumunun olmaması
Tarımsal yayım personelinin Bakanlık genelgelerini yanlış aktarması
Ziraat Odalarında Ziraat Mühendisi sayısının yetersiz olması, şahsi işlerde
kullanılması ve sadece yayım faaliyeti yapmaması
Özel Tarım Danışmanlarının hazırladığı evrakların çokluğu
Özel Tarım Danışmanlarının sayısının az olması
Bireysel Özel Tarım Danışmanlarının birlikte hareket etmemesi,
örgütlenmemesi
296
KARAMAN İLİ SONUÇLARI
Moderatör :Prof. Dr. Süleyman SOYLU Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Raportör : Murat KÜÇÜKÇONGAR-Mehmet Naim DEMİRTAŞ Bahri DAĞDAŞ Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
Karaman İlinde İl ve İlçe Müdürlüğü Personeli, Tar-Gel Personeli ve Özel Tarım
Danışmanlarının Eğitim ve Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca Sorunları
Teknik personelin etkin kullanılmaması. Diğer idari işleri teknik personelin
yapması nedeni ile kendi mesleki faaliyetlerine vakit bulamaması ve araziye
çıkamamasının eğitim ve yayım faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
Tar-Gel personelinin başta imza yetkisi olmak üzere yetkisinin olmaması
Teknik personelin yayım teknikleri (sunu hazırlama, sunum yapma, bilgiyi
üreticiye aktarma vb) ve alet-ekipman konusunda bilgi eksikliğinin eğitim ve
yayım faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
Tar-Gel personeli ile diğer teknik personelin aynı işi yapmalarına rağmen faklı
ücret almaları
Eğitim veren eğitimcilerin aynı bölgeden olması nedeni ile eğitimlerin
inandırıcılığının ve eğitim faaliyetlerine ilginin az olması
Tar-Gel personelinin nerede, ne zaman, ne iş yaptığının izlenmesinde
zorlukların olması
Çitçinin, eğitimin kalitesi ve konusuna göre ilgisinin olumlu ya da olumsuz
değişmesi
Tarımsal eğitim için en uygun zaman kış döneminde kırsal kesimde nüfusun
çok azalması, eğitim verilecek çiftçi olmaması
Çiftçilerin sadece maddi bir beklenti olduğu takdirde eğitime ilgi duyması
Tarımsal yayım ve eğitim için köylerde uygun mekanların bulunmaması
Eğitim ve yayım faaliyeti yapacak personelin demonstrasyon kuracak maddi
güç ve bütçesinin olmaması
Üretilen ürünün fiyat ve pazarlama belirsizliğinin tarımsal yayımı olumlu ve
olumsuz etkilemesi
Karaman ilinde kuru tarım alanlarının yaygın olması nedeni ile çiftçi hububat-
nadas-hububat sistemini uyguladığından çiftçiliğe ayrılan zamanın az olması
297
Çok sayıda fabrika olması bölgede genç nüfusun çiftçilik yerine fabrikada
çalışmaya yönlenmesi
Birçok köyde nüfusun 50 yaşın üzerinde olması
Karaman bölgesinin dağlık köylerinde arazi toplulaştırmasının yapılamayacak
olması, arazi sınıf ve büyüklüğünün yeterli olmamasının çiftçi kalitesi ve yayımı
olumsuz etkilemesi
Dağlık bölgelerde yıllık gelirin düşük olmasının tarımsal yayıma ilgi ve kaliteyi
olumsuz etkilemesi
Türkvet ve hayvancılık kayıt sistemi ve destekleme kalemlerinin çokluğu
nedeni ile yoğun zaman almaş, eğitim ve yayıma gerekli işgücü ve zaman
ayırmaya imkan vermemesi
İşletme başına düşen hayvan sayısının düşük olmasının eğitim ve yayıma
ilgiyi azaltması
Çiftçilerin görerek inanmasının eğitime ilgi ve inandırıcılığı etkilemesi
Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği, Kotun Keçi Yetiştiricileri Birliği, Süt
Birliklerinin sadece destekleme hizmeti vermesi eğitim yayım konusunda
faaliyet göstermemesi
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının yeniden yapılanmasından sonra
eğitim yayım faaliyetlerinin ortada kalması
Tar-Gel personelinin tüm tarım konularında bilgili olmasının imkansız olması
Ziraat mühendisi ile Veteriner hekimlerin faaliyetlerinin kanuni imza yetkisine
dayanmadığı için itibar ve etkisinin olmaması
Tarımsal eğitim ve yayım faaliyeti yapacak personelin istek, yetenek ve
uzmanlığının dikkate alınmadan belirlenmesi
Ziraat Odalarının tarımsal yayım konusunda ilgi ve desteklerinin çok az olması
Tarla bitkileri üretiminde sürdürülebilir bir planlamanın olmamasının eğitim ve
yayım çalışmalarını da olumsuz etkilemesi
Tar-Gel personelinin uzmanlık alanı dışındaki konularda da yayım yapmasının
yayım kalitesini ve etkinliğini olumsuz etkilemesi
Entegre işletmelerin azlığının tarımsal yayım ve etkinliği azaltması
Havza bazlı üretim sisteminin tarımsal yayım ile entegre edilmemesinin eğitim
ve yayım faaliyetlerinin olumsuz etkilemesi
298
Ziraat Mühendislerinin donanımı dikkate alınmadan basit bir sınavla tarımsal
yayımcı olmasına karar verilmesinin sağlıksız bir yöntem olması
Zirai ilaç bayilerinin ticari kaygılardan dolayı çiftçileri yanlış bilgilendirmesinin
tarımsal eğitim ve yayımı olumsuz etkilemesi
Teknik personelin üretici ile aynı dili kullanmamasının tarımsal eğitim ve
yayımı olumsuz etkilemesi
Elma üreticileri dışındaki üreticilerin toprak analiz sonuçlarına inanmamaları,
buna göre gübreleme uygulamaları yapmaması
Kırsal kalkınma desteklerinin çok kısa bir süre ile sınırlandırılmasının yayım ve
eğitimi olumsuz etkilemesi
Faaliyet gösteren Özel Tarım Danışmanı sayısının yetersiz olması
Özel Tarım Danışmanlığının amacına uygun yapılamaması
Çiftçilerin Özel Tarım Danışmanlığı konusunda bilgisiz olması
Özel Tarım Danışmanlığına verilen desteğin az olması
Tarım örgütlerinin ihtiyacı olmasına rağmen tarım danışmanı istihdam
etmemesi
Tarımsal örgütlerin tamamen bir ticari firma gibi hareket etmesi
Eğitim ve Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Sorunların Çözüm Önerileri
Bölgedeki çiftçilerin gruplandırılarak, her teknik personelin belli çiftçilere
danışmanlık yapmasının sağlanması
Köy konaklarının revize edilerek toplantı salonlarının eklenmesi ve bu
mekanların eğitim amaçlı kullanılması
Demonstrasyon kurulmasında İlçe Müdürlüklerinin şartları belirlemesi koşulu
ile özel firmalar ile işbirliği yapılması
Sebze-meyve üretimi yapan işletmelere ve tarım fuarlarına çiftçilerin
götürülmesi, yenilikleri yerinde görmelerinin sağlanması
Bayan ağırlıklı çiftçilerin olduğu alanlarda bayan yayımcı personelin
görevlendirilmesi
Küçükbaş hayvancılığın (keçi) geliştirilmesi, ormanlık alanlardan dağ köylerinin
faydalanma yollarının açılması ile çiftçi ve yayım kalitesini artmasının
sağlanması
Dağ köylerinde çiftçilerin daha çok ürün bazlı desteklenmesi, belli köylerin belli
ürünlere yoğunlaştırılması ile çiftçilik ve eğitime ilginin arttırılması
299
Örnek hayvan işletmelerinin tesis edilerek veya teknik geziler yapılarak
çiftçilerin hayvancılığı yerinde görmesinin sağlanması
Hayvan desteklemelerinin bir kısmının üretici birliklerine devredilmesi, üretici
birlikleri ile il müdürlüklerinin birlikte hareket etmesinin sağlanması
Teknik personelin iş yükünün azaltılması için ÇKS vb görevlerin Ziraat Odaları
gibi kurumlara devredilerek özelleştirilmesi, Tarım Kuruluşlarının bunu
denetlemesi
Teknik personelin yayım yöntemleri (sunu hazırlama, sunum yapma, bilgiyi
üreticiye aktarma) ve alet-ekipman konusunda bilgi eksikliğinin giderilmesi için
Tar-Gel personelinin eğitim alması
Karaman ilinde uygulanan eğitim yayım uygulamalarında ödül sisteminin
geliştirilmesi
Eğitim verecek personelin bilgi ve donanım eksikliğinin giderilmesi konusunda
eğitim verilmesi
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı İl Müdürlüklerinde her şubenin
eğitim yapmaması, konu uzmanlarının yer aldığı tek şubeden eğitim verilmesi
ve koordine edilmesi
Karaman’ın tarıma dayalı sanayinin geliştiği bölge olması nedeni ile sözleşmeli
üretim modelinin, tarımsal yayım ile entegre edilmesi
Her bölgenin eğitime ihtiyaç duyduğu alan ve konuların belirlenerek eğitim
verilecek hedef kitlenin buna göre belirlenmesi
Her bölgede önder çiftçiler tespit edilerek, yeniliklerin bu çiftçiler vasıtası ile
demostre edilip benimsetilmesi
Ziraat Odası ve diğer birliklerin bitkisel ve hayvansal üretim ile ilgili pratik
bilgilerin yer aldığı broşür veya kitap olarak basımının yapılması
Havza bazlı üretim sisteminin tarımsal yayım ile entegre edilmesi
Tarımsal eğitim ve yayım konusunda ilaç bayileri, köy muhtarları, cami
imamlarının da eğitilmesi
Tarımsal desteklemelerde dosya kabul ve sonuçlanmasının ürünlerin
yetiştirme döneminin dikkate alınarak yapılması
Özel Tarım Danışmanlarına verilen desteğin, hizmet verdikleri yerin uzaklığına
bağlı olarak arttırılması
300
NİĞDE İLİ SONUÇLARI
Moderatör :Prof. Dr. Süleyman SOYLU Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Raportör : Murat KÜÇÜKÇONGAR-Mehmet Naim DEMİRTAŞ Bahri DAĞDAŞ Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
Niğde İlinde İl ve İlçe Müdürlüğü Personeli, Tar-Gel Personeli ve Özel Tarım
Danışmanlarının Eğitim ve Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca Sorunları
Personel yetersizliği ve iş yükü nedeniyle yayım ve eğitim faaliyetlerine
yeterince zaman ayrılamaması
Teorik olarak yapılan eğitim faaliyetlerinin uygulama ile örtüşmemesi
Ziraat Mühendislerinin ÇKS, Veteriner Hekimlerinin yoğun olarak aşılama ile
uğraşması eğitim ve yayım çalışmalarına yeterince zaman ayıramaması
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının yeniden yapılanması ile İl
müdürlüklerinde eğitim ve yayım faaliyetlerini yürütecek bir birimin
olmamasından dolayı bu faaliyetlerin ortada kalması ve sahiplenilmemesi
Bakanlığın yeniden yapılandırılması sonucunda özellikle çiftçiler ile eğitim ve
yayım faaliyetlerini yürüten bitki koruma ve çiftçi eğitim şubelerinin
kaldırılmasının eğitim ve yayım faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
Yayım elemanlarının pedogoji vb. konularda eğitim ve donanım eksikliğinin
eğitim ve yayım faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
Yayım elemanlarının önder çiftçilerle irtibatının eksik olması
İl müdürlüğündeki personele güvenin azalması, çiftçinin yayım desteğini başka
kanallarda araması
İl müdürlüğü personelinin belli konularda uzmanlaşamamasının eğitim ve
yayım faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
Mevzuatın çok yoğun olması ve uygulanabilirliğindeki zorluklar
Personelin tecrübesinin yeterince kullanılamaması, görevlendirmelerde
tecrübenin dikkate alınmaması
Bakanlık ve taşradaki kurum yetkililerinin eğitim yayım faaliyetlerini
önemsememesi
Tarımsal yayımın öngörüsünün olmaması
Tarımsal yayım faaliyetlerinin sonuçlarını takip edecek bir sistemin olmaması
301
Merkezden belirlenen eğitim konularının yerel sorunlarla örtüşmemesi
Ziraat odalarında teknik personel yetersizliği
Arıcılık konusunda Niğde İl Müdürlüğünde uzman eleman olmaması
Teknik personelin il ve ilçe müdürlüklerinde uzmanlık alanları dışında
çalıştırılması
Çiftçilerin eğitim ve yayım konularında isteksiz olması
Çiftçilerin mevzuat konusundaki bilgi yetersizliğinin tarımsal yayımı olumsuz
etkilemesi
Çiftçinin ekonomik odaklı düşünmesi
Çiftçilerin mevzuat hükümlerine uygun olmayan destek taleplerinde bulunması
Köylerde eğitim ve yayım çalışmalarının yürütüleceği olanak ve mekanların
olmaması
Eğitim ve yayım programlarına iştirakin az olması
Tar-Gel personelinin uygun çalışma ofisinin olmaması
Tar-Gel personeli ile İl ve İlçe müdürlüklerinin demonstrasyon kuracak mali
gücü ve bütçesinin olmaması
Demonstrasyon çalışmalarına ilginin az olması
Özellikle alternatif ürün konusunda fantezi ürünlerin önerilmesi
Patates siğili konusunda yapılan eğitim çalışmalarına üreticinin direnç
göstermesi
Niğde ilinde üreticilerin alet ve ekipmanlarının patates yetiştiriciliğine uygun
olmasının diğer ürünlere ve eğitim yayım faaliyetlerine ilgiyi azaltması
Sertifikalı patates tohumunun çok pahalı olması nedeniyle, farklı bölgelerde
sağlıksız tohum kullanılmasının patates konusundaki eğitim ve yayım
faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
Niğde ilinde üretimin patates odaklı olmasının diğer alanlara ilgiyi azaltması
68 kalemde tarımsal desteğin olması üreticinin eğitimden çok destek odaklı
hareket etmesi
Tarımsal nüfusun yaşlı olması
Tar-Gel personelinin yasal konumunun belirsiz olması
Kadın çiftçilerin ailevi nedenlerden dolayı eğitim ve yayım faaliyetlerine
katılımının çok az olması
Bayilerin yayım konusunda ticari kaygılarının bulunması
302
Meyve üreticilerinin il müdürlüklerini danışma merkezinden ziyade destek
kurumu olarak görmesi
Teknik personelin kendi il müdürlüklerinin çalışma kapsamı ve idari yapısı
hakkında yeterince bilgi sahibi olmaması
Üniversitelerden tarımsal konularda yeterince teknik destek alınamaması
Tarımsal yayım işlerinin resmi kurum ve STK’ larda kişisel gayretlerle
yürütülmesi
Çiftçinin tarımsal eğitim ve yayım konularında kendini yeterli görmesi, teknik
personeli küçümsemesi
Hayvancılıkta genellikle kadın çiftçilerin çalışmasına rağmen eğitim ve yayımın
genellikle erkek üreticilere yapılması
Köylerde köylüler arasındaki anlaşmazlık ve dargınlıkların eğitim ve yayım
faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
Özel Tarım Danışmanı sayının çok yetersiz olmasının eğitim ve yayım
faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
Özel Tarım Danışmanlarının da mesleki yeterlilik bakımından sınava tabi
tutulmamasının eğitim ve yayım faaliyetlerini olumsuz etkilemesi
Eğitim ve Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Sorunların Çözüm Önerileri
Yayım elemanlarının pedogoji vb. konularda eğitim alması ve donatılması
Yayım elemanlarının önder çiftçilerle irtibatının kuvvetlendirilmesi
Yeni atanan personelin tecrübeli personelle eşleştirilerek bilgi ve deneyim
kazanmasının sağlanması
ÇKS ve TÜRKVET kayıtları için idari personel atanması
İl müdürlüklerinde eğitim ve yayımla ilgili yeni ve ayrı birimlerin oluşturulması
Hayvansal desteklerin Bakanlık kontrolünde ilgili STK lara devredilmesi
Eğitim ve Yayım ekiplerinin yeniden ve uygun personel ile oluşturulması
Tarımsal yayım için bakanlığın eylem planı hazırlaması
Bakanlık tarafından tarımsal eğitim ve yayım faaliyetlerinin sonuçlarını takip
edecek bir sistemin oluşturulması
Yerel ihtiyaç analizleri yapılarak eğitim konularının belirlenmesi
Toplu eğitim çalışmalarından vazgeçilip hedef kitle belirlenerek daha küçük
gruplara eğitim verilmesi
303
Eğitim verilecek konularda İl müdürlüğündeki idarecilerin de eğitim alması
Üretici birlikleri ve meslek odalarında teknik elemen sayısının artırılması
Hayvancılıkta eğitim ve uygulama çalışmalarının zamanlamasının hayvanların
fizyolojik dönemlerine uygun olarak yapılması
Niğde il ve ilçe müdürlüklerine arıcılık konusunda eğitim verecek personel
atanması
Çiftçilerin mevzuattaki hakları konusunda bilgilendirilmesi
Alternatif ürün tavsiyelerinin yetkililer tarafından gerçeğe uygun yapılması
Eğitim konuları, çiftçinin önceliklerinin dikkate alınarak belirlenmesi
Yapılan demonstrasyon çalışmalarının inandırıcı olması
Tar-Gel personelinin konumunun yasayla belirlenmesi
Kadın çiftçilerin sosyal güvencesinin güçlendirilmesi için gerekli çalışmaların
yapılması
Tarımsal eğitim ve yayım konusunda önder çiftçi, medya ve ticari kuruluşların
etkinliğinin arttırılması
Yayım yapacak teknik personelin tarımsal eğitim ve yayım konusunda iletişim
teknikleri konusunda eğitim almasının sağlanması
Çiftçilerin ve yayım personelinin teknik gezilere katılımının sağlanması
Teknik personel ve üreticilerin tarımsal yayımlardaki gayretlerin
ödüllendirilmesi
Arazi desteklenmesi yerine desteklemelerin ürün bazlı yapılması
Eğitim veren eğitim ve yayım personeli ile eğitim alan kitlenin ekonomik olarak
desteklenmesi
Demonstrasyon çalışmalarına katılan çiftçilerin ödüllendirilmesi
ÇKS kayıtlarının çiftçilerin kendilerinin internet üzerinden müracaatlarını
yapacak bir sistemin oluşturulması
304
5.4.3 KOP bölgesinde tarımsal eğitim ve yayım hizmetlerinin altyapısını
güçlendirmeye yönelik öneriler
3. GRUP
İLİNİZDE TARIMSAL YAYIM HİZMETLERİNİN BAŞARISINI ARTTIRMAK İÇİN NELER
YAPILMALIDIR?
305
AKSARAY İLİ SONUÇLARI
Moderatör : Prof. Dr. Cennet OĞUZ Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü-Konya Raportör : Dr. Arzu KAN Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü-Konya
Aksaray İlinde Tarımsal Eğitim-Yayım Konusunda Ortaya Çıkan Başlıca
Sorunlar Nelerdir?
Tarım danışmanlarının eğitim, bilgi ve tecrübe eksikliği,
Tarım danışmanlarının ücretlerinin düşük olması,
Tarım danışmanlarının güvenlik sorunu,
Kamuda çalışan tarımsal yayım uzmanlarının sahada kendi uzmanlık
alanlarında yer almaması,
TAR-GEL personelinin merkezde çalıştırılma altyapısının olmaması,
Sağlıklı bilgi akışının olmaması, akredite bilgi havuzunun oluşturulması ve
sağlıklı verilerin gerekirse ücretli olarak sağlanması, (TARBİL’in geliştirilmesi)
TAR-GEL personelinin eğitim ihtiyaçları konu bazında ele alınmalı ve belirli
dönemlerde eğitilmeli,
Yayım elemanları ile çiftçiler arasındaki iletişim kopukluğu,
TAR-GEL personeli için görev yaptıkları köylerdeki altyapı eksikliği,
Örgün eğitim-öğretim müfredatı içerisinde tarımla ilgili derslere yer verilmeli,
tarımla ilgili meslek liseleri desteklenmeli, sayıları artırılmalı ve ziraat ve
veteriner fakültelerine girişte bu liselerden mezun olanlara belirli bir oranda ek
puan verilmeli,
Köyden çıkıp eğitim alan gençlerin kendi köylerinde görev yapmaları
özendirilmeli, çiftçilerin özellikle önder denilecek çiftçilerin kendi köylerinde
tarım yapmalarını özendirici tedbirler alınmalı,
Tarımsal yayım hizmetlerinde çiftçi temsilcilerinin de yer alması,
Kamu yayımı yapılmamalı, özel sektöre bırakılmalı,
Tarımsal yayım faaliyetlerini özel tarımsal danışmanlar yapmalı ve kamu
denetimini yapmalı,
Tarımsal yayım faaliyetlerini serbest tarım danışmanları yapmalı yayım
metotları üreticilerin katılımları ile demonstrasyonlar şeklinde olmalı,
306
Yayım faaliyetleri sonuç odaklı olmalı,
Tarımsal yayım faaliyetlerini uzmanlaşma daha fazla olduğu için ağırlıklı olarak
sivil toplum kuruluşları yapmalı,
Tarımsal danışmanların üretici karşısındaki statüleri yükseltilmeli,(ÇKS
verilerini alabilmesi gibi)
Çiftçilerin tarım danışmanlarına olan güvenlerinin az olması, (Bir ilaç
tavsiyesinde ilaç bayilerinin danışmanlara tercih edilmesi)
Kamu yayım faaliyeti yapmamalı sadece denetiminde yer almalı, (Her alandaki
kontrollerde özellikle hata yapılıp çiftçi zarar görüyorsa yayımcının belgesi iptal
edilmeli)
Özel sektör yayım faaliyetleri için yapılan toplantılarda daha etkin davranmalı,
TAR-GEL daha genç ve dinamik personel içerdiği için yayım faaliyetlerinde yer
almalı, ancak personelin statüsü yükseltilmeli, dinamik yapı açısından
personelin rotasyonu sağlanmalı,
Üreticiler yayım hizmetinde kamu sektörüne daha çok güvendiğinden kamu
tarımsal yayım faaliyetlerinden ziyade denetlemede kalmalı, ancak üreticileri
serbest tarım danışmanları ile çalışmaya teşvik etmeli,
Tüm paydaşlar yayım faaliyetine katılmalı ancak bu yayım faaliyetlerinin yetki
alanları genişletilerek artırılmalıdır.
Aksaray İlinde Tarımsal Eğitim-Yayım Hizmetlerinden Kim/Kimler Sorumlu
Olmalıdır?
Kamu yayımı
TAR-GEL
Serbest Tarım Danışmanları
Üniversiteler ve Araştırma Kuruluşları
Tarımsal eğitim ve yayımı alanların(üreticilerin) bu sorumluluğa dahil olması,
Çiftçi örgütleri,
Ziraat Odaları
307
Tarımsal Eğitim-Yayım Uzmanları-Çalışanları Hangi Kurumlarla İşbirliği
Yapmalıdır?
Gıda Tarım ve Hayvancılık İl/İlçe Müdürlükleri
DSİ Bölge Müdürlükleri
İl Özel İdareleri- Büyükşehir Belediyeleri
STK lar (Üretici Birlikleri, Kooperatifler, Sulama Birlikleri)
Ziraat Odaları
Ziraat Mühendisleri Odası
Veteriner Hekimler Odası
İhracatçılar Birliği
Üniversiteler
Araştırma Kurum ve Kuruluşları
TİGEM
Tarım Kredi Kooperatifleri
TKDK
Önder ve Örnek Çiftçiler
Köy Muhtarları, Köy Öğretmenleri, İmam
Belde Belediyeleri
Pankobirlik
Özel Sektör
Tarıma Dayalı Sanayi
Ticaret Borsası, Ticaret ve Sanayi Odası
Tarımsal Eğitim-Yayım Uzmanları-Çalışanları Kurumlarla Nasıl Bir İşbirliği
Yapmalıdır?
Sözleşmeli üretim yapılabilecek özel sektör olmalı, (ürün alım garantisi
sağladığı için)
Üniversiteler ve araştırma kuruluşları ile işbirliği yapılarak mevcut durum
analizi yapılarak hangi ürünün teknolojisine yönelik yayım eğitimi yapılacağına
karar verilmeli,
KOP tarımsal eğitim yayım programında aktif yer almalı,
Ödüllü yarışmalar yapılmalı,
Tarımsal yayım uzmanları girdi alım-satımı yapan özel sektörle de bilgi alış
verişi yapılmalı,
308
Bölgesel olarak öne çıkan ürünlere teşvik verilmeli,
Tarla günleri fuarı düzenlenmeli, (bölgesel olarak)
Tarım danışmanları kamu yayımı ile koordineli çalışmalı, (Çiftçiler-
üniversiteler- araştırma kuruluşları- tarım il/ilçe müdürlükleri- tarım
danışmanları koordineli çalışmalı)
Sizce Tarımsal-Eğitim Yayım Hizmetleri Konusundaki İhtiyaçlar Nasıl
Belirlenmelidir?
A)Çiftçinin ihtiyaçları Nasıl Belirlenmelidir?
Üreticilerin ihtiyaçları tespit edilip bölge önceliklerine göre yapılmalı,
İnternet tarımsal bilgileri yayacak şekilde kullanılmalı,
Çiftlik muhasebe veri ağı kaydı tutulmalı, yaygınlaştırılarak bölgenin veri
ihtiyacının karşılanmasında kullanılmalı,
Yayım elemanı iyi bir gözlemci, araştırmacı olmalı, çiftçi koşullarını iyi
gözlemeli mevcut durum değerlendirmesi yapabilmeli,
Köy veya il/ilçe genelinde yayım faaliyetlerine başlamadan önce mutlaka
mevcut durum değerlendirmesi yapılmalı ve buna göre rapor hazırlanmalı,
Çiftçi-yayım işbirliğinin güçlendirilmesi kapsamında bilgi alış verişi
hızlandırılmalı,
Yayım elemanı iletişim teknikleri konusunu iyi derecede bilmeli ve bu konuda
ihtiyaçları varsa tespit edilmeli,
Bölgesel etki analizleri yapılmalıdır.
B)Yayımcının ihtiyaçları nasıl belirlenmelidir?
Yayımcıların konu uzmanlıkları çok iyi tanımlanmalı,
Yeterli teknik donanım olmalı ve alt yapı olanakları geliştirilmeli,
Eğitim ve ziyaret sistemi sıklaştırılmalı,
Tarım danışmanlarının statüleri yükseltilmeli (Araç temini, köye gittiği zaman
eğitim vereceği uygun bir ortam olması, bilgisayar ve teknik donanıma sahip
olması vs)
TAR-GEL personelinin görev tanımının iyi yapılmalı, (TAR-GEL personelinin
merkeze alınması ve asli görevinin dışında aşırı iş yükünün altında bulunması)
Yayımcıların ihtiyaçları anket tekniği ile belirlenmeli,
Yayımcılar mesleki ve teknik konularda belirli dönemlerde sınava tabi
tutulmalıdır.
309
İlinizde nasıl bir eğitim-yayım sistemi olmalıdır?
Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü bünyesinde Grup merkezleri
oluşturulmalı, (Farklı branşlardan Ziraat Mühendisi ve Veteriner Hekimlerin yer
alması)
Gruplar bölgesel önceliklere göre belirlenmeli, (Bitkisel üretimde organik tarım,
hayvancılıkta süt hayvancılığı, koyun-keçi yetiştiriciliği vs)
Gruplar merkezde bulunmalı,
Ziraat Odaları ile serbest tarım danışmanları birlikte çalışmalı, Ziraat Odaları
fiilen yayım hizmetinin içerisinde yer almalı ve serbest tarım danışmanlığı
sisteminin içerisinde tanımlanmalı,
Tarımsal yayım siteminin başarılı olması için izlenebilirlik olmalı,
Eğitim-Yayım Sistemi en üstte üniversite ve araştırma kuruluşlarının olacağı,
yerelde tarım il-ilçe müdürlüklerinin koordinasyonu ile sahada özel tarım
danışmanları eli ile kurulmalıdır.
310
KONYA İLİ SONUÇLARI
Moderatör : Prof. Dr. Cennet OĞUZ Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü-Konya Raportör : Dr. Arzu KAN Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü-Konya Konya İlinde tarımsal eğitim-yayım konusunda ortaya çıkan başlıca sorunlar nelerdir?
Kamudaki prosedürlerin fazla olması,
Kurum ve kuruluşlar arasındaki koordinasyon eksikliği,
TAR-GEL personelinin iş yükünün fazla olması,
Yerel dinamiklerden muhtarların zaman zaman eğitimlere engel olması,
Tarım danışmanlarının sorumlu olduğu üretici sayısı ve arazi büyüklüğünün
dikkate alınması,
Yayımcıların altyapı eksikliğinin olması, (Araç, eğitim verilecek salon, eğitim
materyali vb)
Üreticilerin eğitim alma konusunda ilgisiz olması,
TAR-GEL personelinin özlük hakları konusundaki problemlerinin bulunması,
Yayım elemanlarının bilgi ve tecrübe konusundaki eksikliği,
Yayım elemanlarına kişisel gelişim ve iletişim teknikleri konusunda eğitim
verilmesi,
Yayım elemanları uygulamalı eğitimlerin, iyi örneklerin olduğu bölgelere
gönderilerek burada belirli konularda eğitim almasının sağlanması şeklinde
sıralanabilir.
İlinizde Tarımsal Eğitim-Yayım Hizmetlerinden Kim/Kimler Sorumlu Olmalıdır?
Kamu
Serbest Tarım Danışmanları
Ziraat Odaları
KOP BKİ
STK’lar (Üretici Birlikleri vb)
311
Tarımsal eğitim-yayım uzmanları-çalışanları hangi kurumlarla işbirliği
yapmalıdır?
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
Belediyeler (KOMEK vb)
Üniversiteler
STK lar (Üretici Birlikleri, Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği, Damızlık Sığır
Yetiştiricileri Birliği vb)
Milli Eğitim Bakanlığı (Halk Eğitim Merkezleri, Köy ilkokulları)
Diyanet (Kuran Kursu Eğitim yeri)
Muhtarlar
Kooperatifler
Sözleşmeli üretim yapan özel sektör
Özel belirli konularda uzmanlaşmış çiftlikler
Yerel ve ulusal basın (Kamu spotu)
DSİ
TİGEM
Veteriner Hekimler Odası
PANKOBİRLİK
Sağlık Bakanlığı
Tarımsal eğitim-yayım uzmanları-çalışanları kurumlarla nasıl bir işbirliği
yapmalıdır?
Kurum ve kuruluşlar arasındaki bilgi paylaşımı artırılmalı ve koordinasyon
sağlanmalı,
Üretici bazında yapılacak çalışmalarda finansman kuruluşları tarafından
projeler desteklenmeli, (Belirli köylerde örnek demonstrasyon çalışmaları
kurulması),
Kurumlarla tarımsal amaçlı ortak projeler geliştirilmeli, işbirliği yapan kurum ve
kuruluşlar arasında üst düzeyde katılım sağlanmalı ve sorumluluk üstlenmeli,
Birebir uygulamalı çiftçi eğitimine dayalı devlet tarafından yapılan yayım
eğitimine diğer kurum ve kuruluşlar da katkı vermeli,
Kurumlar, özel firmalar, tarım danışmanları ile işbirliği içerisinde çalışmalı,
312
Eğitici havuzu oluşturulmalı ve bölgenin önceliklerine göre eğitimler buradan
yönlendirilmeli,
Tarla günleri düzenlenerek uygulamalı demonstrasyonlar şeklinde üreticilere
gösterilmeli,
Yayım eğitimlerinin sonuçlarının etki değerlemesinin yapılmalı,
Kurum ve kuruluşların yaptığı bilgi alış-veriş toplantılarına örnek çiftçilerden de
davet edilmeli,
Bölge önceliklerine göre yayım eğitim konuları belirlenmeli ve bu konuların
belirlenmesine bütün paydaşlar katılmalı,
Yayım elemanlarının yaptığı faaliyetler ödüllendirilmeli,
Bölgesinde başarılı olan yayım elemanları ve yapılan faaliyetler yerel basında
öne çıkarılmalı, duyurulmalı,
Yayım elamanları belirli dönemlerde eğitime alınmalı,
Bölge yayım hizmeti için KOP BKİ Yayım faaliyetlerinin finansmanında ve
koordinasyonunda yer alarak üniversiteler, araştırma kuruluşları, STK lar, il-
ilçe müdürlükleri eğitim faaliyetlerini yürütmeli, yerel yönetim olan belediyeler
tarafından koordineli olarak götürülmeli,
İl özel idareler ile yapılan bölgesel projelerin sayısı artırılmalı,
Eğitime katılan üreticilere küçük promosyon hediyeler ve ikramlar verilerek
katılım artırılmalı, sosyalleşme ortamları oluşturulmalı,
Yayım eğitim hizmetleri bu faaliyeti götüren kurum amirlerinin önceliğinde
olmalıdır.
Sizce Tarımsal-Eğitim Yayım Hizmetleri Konusundaki İhtiyaçlar Nasıl
Belirlenmelidir?
A)Çiftçinin ihtiyaçları Nasıl Belirlenmelidir?
Anket tekniği yöntemi kullanılarak belirlenmeli,
Yüz yüze birebir görüşülmeli,
İyi örneklerin olduğu yerlere üreticilerin ziyaretlerinin sağlanması,
Basın kamu spotları yayınlanmalı,
Çiftçi+ tarım danışmanının görüşü alınmalı,
Ürünlerin denetlenmesi sağlanmalı,
313
Bölgesel çalıştaylar düzenlenmeii,
İyi bir veri kayıt sistemi tutulmalı,
Üretici ÇKS kayıtlarında arazi büyüklükleri ve yetiştirilen ürüne göre nisbi
üstünlüğü olan ve gelir getiren ürünlere yönlendirilmeli,
Yerel dinamiklerle ve önder çiftçilerle görüşülmeli,
Üreticinin ürününü satabilme durumuna göre belirlenmeli, (Pazar durumu)
Araştırma kuruluşları ve üniversitelerin bölge için geliştirdiği yeni teknik ve
teknolojiler dikkate alınarak belirlenmeli,
Serbest tarım danışmanları ve yayım elemanlarının sahada çiftçi
uygulamalarını ürün yetiştirme periyodunda takip edip çiftçi ihtiyaçlarının
belirlenmesi gerekmektedir.
B)Yayımcının ihtiyaçları nasıl belirlenmelidir?
Sosyal ağ oluşturularak bilgi paylaşımı yapılmalı,
Danışmanlık hizmeti verdiği çiftçilere sorulmalı,
Belirli dönemlerde yayımcıların ihtiyaçlarını belirlemeye yönelik anketler
düzenlenmeli,
Bölgesel etki değerleme çalışmaları yapılmalıdır.
İlinizde nasıl bir eğitim-yayım sistemi olmalıdır?
Belediyeler kırsal alandan küçük aile çiftliklerinden gelen ürünlerin
satılabileceği yerlerin oluşturulmasında etkili rol almalı,
Aile hekimliği benzeri bir sistem oluşturulmalı, (Çiftçiler de eğitim sürecine
ücret ödeyerek katılmalı),
Çiftçiliğin bir meslek olarak sistem içerisinde tanımlanmalı,
Kamu kontrol ve denetimde kalmalı, yayım faaliyetlerini özel sektör yapmalı,
Sahada özel tarım danışmanlarının olduğu il tarım ve diğer kurum ve
kuruluşların koordinasyonuyla araştırma kuruluşları ve üniversitelerin
danışmanlığında yerel kurum ve yönetimlerin kaynak aktardığı bir sistem
oluşturulmalı, ( KOP BKİ ve belediyeler)
314
KARAMAN İLİ SONUÇLARI Moderatör : Prof. Dr. Cennet OĞUZ Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü-Konya Raportör : Dr. Arzu KAN Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü-Konya Karaman İlinde tarımsal eğitim-yayım konusunda ortaya çıkan başlıca sorunlar nelerdir?
Eğitim için zaman ve mekân probleminin olması,
Projeli eğitime geçememesi,
Teknik personel eksikliğinin olması,
Üreticiden, eğitime yönelik talep gelmemesi,
TAR-GEL personelinin amacı doğrultusunda çalıştırılmaması,
Eğitim ve yayım konusunun idarecilerin öncelikleri arasında yer almaması,
Geleceğe yönelik eğitim programlarının planlanmaması,
Üreticilerin faaliyetlerindeki alt yapı eksikliğinin olması,
Eğitim yayım çalışmalarında çiftçilere aktarmak üzere maddi imkânların
eksikliğinin bulunması,
Tarım danışmanının üreticiler üzerindeki güveninin durumu,
Uygulamalı eğitimin yapılamaması
Çiftçiler üzerinde ödüllendirme mekanizmasının çalışmaması,
Tarım destekleri uygulamalarında faydalanıcılara eğitim şartı getirilmemesi,
Sadece eğitimde verilen bilgilerden kar edileceğinin çiftçiye anlatılamaması,
Tarım İl Müdürlüğü bünyesinde yer alan Çiftçi Eğitim ve Yayım Şubelerinin
kapatılması,
Çiftçide ve yayımcılarda gönüllülük esasının olmaması,
Çiftçi örgütlerinin isteksizliği,
Kadın çiftçilere yönelik eğitimlerin yetersizliği,
Çiftçi taleplerinin doğru şekilde irdelenememesi,
Eğiticilerin eğitim yetersizliği,
TAR-GEL personelinin hizmet içi eğitim ihtiyacının karşılanmaması,
Köylerin tarımsal yapısına hizmet etmeye uygun bölümde personelin
atanmaması şeklinde sıralanmaktadır.
315
İlinizde Tarımsal Eğitim-Yayım Hizmetlerinden Kim/Kimler Sorumlu Olmalıdır?
Tarım Bakanlığı (İl ve İlçe Müdürlükleri)
Ziraat Odaları
Üretici örgütleri ve Kooperatifler
Özel sektör
Meslek örgütleri
Tarımsal eğitim-yayım uzmanları-çalışanları hangi kurumlarla işbirliği yapmalıdır?
Üniversiteler
Araştırma Enstitüleri
Halk Eğitim
Ziraat Odaları
Üretici Birlikleri
KOP BKİ
Kalkınma Ajansları
TRT
İl Özel İdaresi Tarım Dairesi Başkanlığı
TKDK
Yerel Medya
DSİ
Tarım Kredi Kooperatifleri
Tarım Bakanlığı Kırsal Kalkınma Örgütlenme Şube Müdürlüğü
Meslek Örgütleri (Ziraat ve Veteriner Hekimler Odası)
Tarımsal eğitim-yayım uzmanları-çalışanları kurumlarla nasıl bir işbirliği
yapmalıdır?
Teknik elaman desteği alınmalı,
Yerel ve ulusal medya kanalları kullanılmalı,
İnternet ile iletişim sağlanmalı,
STK’lardan kaynak desteği sağlanmalı (araç ve teknik eleman)
Köylere farklı yayım elemanlarının gelmesi sağlanmalı,
İhtiyaç olan eğitim konularında ilgili kuruluşlardan destek alınmalı,
316
Yayım elemanları çalışmasını projelendirip diğer kurumların işbirliğini elde
etmeye çalışmalı,
Sahadaki problemleri tam olarak tespit edip çözümü için DSİ, Kalkınma
Bakanlığı, GTHB gibi kurumlara raporlamalı,
Araştırma kuruluşları ve üniversitelerin ortaya koyduğu yeni teknikler
demonstrasyonlarla tanıtılmalı, tarla günleri düzenlenmeli,
Teknik personeller arasında belli periyotlarla bilgi alış verişi toplantıları
düzenlenmeli,
Hakem onaylı ortak bir bilgi sistemi kurulmalı, diğer yayımcıların ve kurumların
bilgi alış verişi sağlanmalıdır.
Sizce Tarımsal-Eğitim Yayım Hizmetleri Konusundaki İhtiyaçlar Nasıl Belirlenmelidir?
A)Çiftçinin ihtiyaçları Nasıl Belirlenmelidir?
STK’lar ve Bakanlıktan bir komisyon oluşturulmalı,
Bölgede düzenlenen toplantı ve çalıştaylara çiftçinin de katılımı sağlanmalı,
Köy bazlı kurulacak önder çiftçilerle GTHB’nın koordineli çalışması sağlanmalı,
Önceki yıllarda yapılan çalışmalardan ve projelerden faydalanmalı,
Köyün tarımsal yapısının durumu doğru saptanmalı,
Üretim desenine göre çiftçi ihtiyaçları belirlenmeli,
Bölgenin coğrafi yapı ve iklim şartlarına uygun tarımsal faaliyetler saptanmalı,
Çiftçi anketleri yapılmalı,
Çiftçi uygulamaları üretim sürecinde takip edilip belirlenmeli,
Ürünlerin tanıtım ve pazarlaması ile ilgili bir birim oluşturulmalı,
Araştırmaların sonuçları yayınlanmalı,
Birim alandan az verim alınan bölgelere öncelik verilmeli,
Açılacak olan internet sitesinde “sorun söyleyelim” bölümü olmalı,
Bölgedeki sosyo-ekonomik ve kültürel ihtiyaçlar belirlenmeli,
Çiftçiliğin, kamuoyunda itibarı hak ettiği yere getirilmelidir.
B)Yayımcının ihtiyaçları nasıl belirlenmelidir?
Yüz yüze görüşme tekniği ile ihtiyaçların belirlenmeli,
Bölgesel toplantılar düzenlenmelidir ve öncelikler belirlenmeli,
317
İnternet sitesinde “sorun söyleyelim” bölümü açılmalı,
Bilgi alış veriş toplantıları düzenlenmeli,
Konu bazlı anketler yapılmalı,
Kurumlar yayım elemanlarının ihtiyaçlarını dikkate almalıdır.
İlinizde nasıl bir eğitim-yayım sistemi olmalıdır?
Yayım elemanları sadece yayım işini yapmalı,
Yayımlar köy bazlı yerine ilçe bazı kurulacak farklı meslek gruplarından
oluşacak birimlerle yapılmalı,
Yayımcılar bölgeler arasında rotasyon yapmalı,
Yayım planları yıllık değil daha uzun süreli yapılmalı ve bu plan üst düzey
komisyon tarafından izleme ve değerlendirmeye alınmalı,
Eğitim- yayım sistemi uygulamalı olmalı,
Eğitim sonunda raporlama ile kontrol yapılmalı,
Eksikliklerin tespiti yapılarak projelendirme ile eğitim yapılmalı,
Kamu ağırlıklı olmalı,
Halk eğitim ve İŞKUR üzerinden değil Bakanlık üzerinden kurs açılmalı,
Bakanlıkta eğitim müfredatı çalışması yapılmalı, (bununla birlikte üretici
seviyesine inilmiş olunmakta)
Eğitim sonucunda belirli kriterleri sağlayanlar ödüllendirilmeli,
Eğitim verilen alanlar belirli standartlara uygun olmalı,
Eğitimcilere görev alanı dışında ve başka bölgelerde eğitim verilmeli,
Arazide dolaşılarak anlık uygulamalı eğitimler verilmelidir.
318
NİĞDE İLİ SONUÇLARI
Moderatör : Prof. Dr. Cennet OĞUZ Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü-Konya Raportör : Dr. Arzu KAN Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü-Konya Niğde İlinde tarımsal eğitim-yayım konusunda ortaya çıkan başlıca sorunlar nelerdir?
Tarımsal yayım elemanlarının Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemi konusunda
eksik olması,
Serbest Tarım Danışmanının bulunmaması,
Tarımsal yayım elemanlarının iş yükünün fazla olması,
Donanımlı Teknik elemanın az olması,
Arazi toplulaştırmasının yapılması ve üreticinin bununla ilgilenmesinin, yayım
eğitimine olan ilgiyi azaltması,
Yayımcıların Üreticilere bilgiyi aktarma konusunda eksik olması, (kısa ve net
bilgi)
Üreticilerin örgütlenme sorununun bulunması, (Bitkisel üretim için)
Sorun sahiplerinin(üreticilerin) gerçek sorununun ne olduğunu bilmemesi,
Çiftçinin verilen bilgiyi kabul etmemesi,
Üreticinin geleneksel üretim tarzından vazgeçmemesi ve gelişmeleri başka
üreticilerdeki uygulamalardan görmek istemesi,
Yayım elemanlarının iş yükünün çok fazla olması,
Yayım elemanlarına olan güven eksikliği,
Firma yetkililerinin vermiş olduğu eğitimin öne çıkması,
Çiftçiler Ziraat mühendislerini uygulama açısından firmalara göre daha az etkili
görmesi,
Yayım elemanlarının arasındaki bilgi alış-verişi kopuklukları,
Tar-Gel personelinin altyapı imkanları eksikliği,
Çiftçiler arasındaki gruplaşmaların eğitimin kalitesini düşürmesi,
Yayım elemanlarının üreticilere kendilerini ifade etmekte zorlanması,
Yayım elemanlarının arasındaki iletişim eksikliği, (usta-çırak ilişkisi olmalı)
319
Yayım elemanlarının kendilerine olan güvenlerinin eksikliği,
Üreticilerin yeni teknikleri alırken destekleme odaklı düşünmesi,
Yeni mezun tarım danışmanlarının uygulama konusundaki eksiklikleri,
Üreticilerin kendi durumundan memnun olmalarından dolayı yayım eğitimine
ihtiyaç duymaması,
Bilgiye ulaşımın günümüzde kolay olmasının yayım elemanlarının işini
zorlaştırması, (bilgi kirliliği)
Yeni mezun tarım danışmanlarının çok fazla teknik terim kullanması, üretici
bazındaki yerel dilin bilinmemesi, (kg, cc vb)
Üreticinin tarım danışmanlarını sahada uygulamanın içerisinde görmek
istemesi,
Tarımsal yayımcıların kendilerinin demonstrasyon çalışmalarını yapmaması,
Yayım elemanlarının araştırma kuruluşları arasındaki koordinasyon eksikliği,
Çiftçi kurslarını halk eğitimin yapması ve modüler bazda uzun süreli olması
nedeniyle üreticilerin bunlara katılmak istememesi,
Serbest tarım danışmanlarının kendi uzmanlık konularında görev yapmaması,
Tarım il-ilçe müdürlüklerine olan güvenin fazla olması üreticilerin serbest tarım
danışmanları ile çalışma ihtiyacı hissetmemesi,
Çiftçi eğitim yayım şube müdürlüklerinin lağv edilmesi,
GTBH tarım il/ilçe müdürlüklerinde bütün birimlerin yayım eğitimi yapmalarının
başarıyı olumsuz yönde etkilemesi,
Mevcut çiftçi sayısının fazla, arazi genişliğinin az olmasıdır.
İlinizde Tarımsal Eğitim-Yayım Hizmetlerinden Kim/Kimler Sorumlu Olmalıdır?
Kamu yayımı, TAR-GEL
Belediyeler
Ziraat Odaları
Serbest tarım danışmanları
320
Tarımsal eğitim-yayım uzmanları-çalışanları hangi kurumlarla işbirliği yapmalıdır?
Üniversiteler
Milli eğitim
Diyanet
Belediyeler, İl Özel İdareleri
Üretici Birlikleri
Ziraat Odaları
Kooperatifler
Üretici birlikleri, kooperatifler
Özel sektör firmaları (kurumsallaşmış olanlar)
Serbest tarım danışmanları
Araştırma kuruluşları
KOP BKİ
Kalkınma Ajansları
DSİ
Meteoroloji Genel Müdürlüğü
Meslek Odaları
Tarımsal eğitim-yayım uzmanları-çalışanları kurumlarla nasıl bir işbirliği yapmalıdır?
Üretici birlikleri, Ziraat odaları, kooperatifler finansman konusunda destek
olmalı,
GTHB, Milli Eğitim ve Diyanet belirli bir koordinasyonu sağlamalı,
Yayım konusunda eğitim veren eğiticiler üniversiteler ve araştırma kuruluşları
tarafından hizmet içi eğitime tabi tutulmalı,
Araştırma kuruluşlarının ve üniversitelerin yapmış oldukları çalışmalar istenilen
düzeyde uygulamaya aktarılmasında kurum ve kuruluşlar arasında bir
koordinasyon sağlanarak kitle iletişim vasıtaları ile zamanında sahaya
aktarılmalı,
GTHB içerisinde bulunan tecrübeli personelin kendi uzmanlık alanlarında genç
dinamik tarım danışmanlarına eğiterek aktarmasıdır.
321
Sizce Tarımsal-Eğitim Yayım Hizmetleri Konusundaki İhtiyaçlar Nasıl Belirlenmelidir? A.Çiftçinin ihtiyaçları Nasıl Belirlenmelidir?
Konu bazlı anketler yapılarak sorunlar belirlenmeli,
Kurumların web sayfası üzerinden çiftçilerin seçtikleri konularla belirlenmeli,
Her köyün mevcut durum analizi yapılarak üretim durumları ortaya konulmalı,
Çiftçilerin ürün desenleri yayımcılar tarafından izlenmeli,
Bölge önceliklerine göre hedef belirlenerek çiftçilerin o doğrultuda ihtiyaçları
belirlenmeli,
Yayımcıların gözlemleri ile belirlenmeli,
Etki değerleme yöntemi ile çiftçilerin ihtiyaçlarının belirlenmesidir.
B)Yayımcının ihtiyaçları nasıl belirlenmelidir?
Çiftçilerin ihtiyaçlarına göre belirlenmeli,
Yayımcının kendisine sorarak, kurum kapsamında ise anket tekniği ile
belirlenmelidir.
İlinizde nasıl bir eğitim-yayım sistemi olmalıdır?
KOP TEYAP koordinatörlüğünde her ilde tüm paydaşların katılacağı bir
tarımsal yayım ve eğitim merkezinin kurulmalı, (Planlama, Organizasyon,
Bölgenin önceliklerine göre Eğitim vb),
Serbest tarım danışmanlığı sistemi yaygınlaştırılarak yayım faaliyeti yapılmalı
devlet denetlemede kalmalı, finansman kısmına Ziraat Odaları entegre
edilmelidir.
322
5.4.4. KOP bölgesinde kurum - kuruluşlarda ve özel sektörde çalışan teknik
personeller için gerekli eğitim konuları
Araştırma bölgesinde Tarımsal Eğitim ve Yayım İhtiyaç Analizi çalışması
kapsamında yapılan çalıştaylarda, çalıştaya katılan paydaşlara bölgede tarımsal
yaayım hizmeti sunan personelin (Kamu, STK, Birlik, Oda, Özel) gereksinim duyduğu
en önemli 3 tarımsal eğitim konularını belirtmesi istenmiş ve sonuçlar Çizelge
5.4.1.’de sunulmuştur. Çizelge incelendiğinde bölgedeki tarımsal yayım personelinin
ihtiyaç duyduğu konuların başında bölge ortalamasında tarımsal eğitim ve yayım
hizmetlerinin yürütülmesinde gerekli olan iletişim, bilgi kullanımı, yeniliklerin
öğrenilmesi ve aktarımı, tarımsal yayım metodları, köy sosyolojisi, toplumsal cinsiyet
dengesi gibi konularda temel eğitimlerin yapılması gerekliliği gösterilmiştir. Özellikle
bölge ortalamasında tarımsal eğitim ve yayım konusundaki eksikliklerin çözülmesi ve
bu konuda personelin eğitilmesi büyük önem taşımaktadır. Eğitimcinin ihtiyaç
duyduğu eğitim konusu aynı zamanda bölgedeki personelin hangi konularda
çalışmalar yapılması gerekliliği konusunda da bilgi vermektedir. Eksiklikler bölgenin
gereksinimi olarak düşünülürse zirai mücadele konuları (Entegre Mücadele, Bitki
Hastalık ve Zararlıları, Tarımsal İlaç Kullanımı) ve özellikle de su kullanımı ve sulama
teknikleri konusunda bölgede faaliye gösteren tarımsal yayım personeli iyi eğitilmeli
ve bilgilendirilmelidir. Yapılan analizde özellikle sürdürülebilir tarım konusunda gün
geçtikçe artan ilgi burada kendini göstermiştir. Eğitimci bölge ortalamasında 6. Sırada
en fazla ihtiyaç duyulan eğitim konusu olarak sürdürülebilir tarım tekniklerini
göstermiştir. Bunlar içinde özellikle doğrudan ekim (anıza ekim), azaltılmış toprak
işleme, iyi tarım uygulamaları, organik tarım ve izli tarım tekniklerinin öğretilmesi
eğitimci için ihtiyaç duyulan başlıca konulardır.
323
Çizelge 5.4.4.1. KOP Bölgesinde Eğitimcilerin İhtiyaç Duydukları Eğitim Konuları
Eğitim Konuları Aksaray Karaman Konya Niğde KOP
Bölgesi
Tarımsal Eğitim ve Yayım (İletişim, Bilgi Kullanımı, Yeniliklerin Öğrenilmesi ve Aktarımı, Tarımsal Yayım vb.)
29.94 35.63 30.32 41.25 32.92
Zirai Mücadele (Entegre Mücadele, Bitki Hastalık ve Zararlıları, Tarımsal İlaç Kullanımı)
10.78 6.90 10.32 8.75 9.61
Su Kullanımı ve Sulama Teknikleri
7.78 3.45 10.32 3.75 7.16
Proje Hazırlama 8.38 4.60 3.23 2.50 5.11
Ürün ve Çeşit Seçimi 5.99 3.45 3.87 3.75 4.50
Sürdürülebilir Tarım Uygulamaları (İyi Tarım, Organik Tarım, Doğrudan Ekim, Azaltılmış Toprak İşleme, İzli Tarım)
1.80 2.30 5.16 7.50 3.89
Hayvan bakımı ve hayvan hastalıkları
5.39 1.15 1.29 2.50 2.86
Gübre ve Gübreleme Teknikleri
1.20 1.15 5.16 2.50 2.66
Bitkisel ve Hayvansal Üretimde Yeni Teknikler
1.80 2.30 2.58 0.00 1.84
Tanıtım ve Pazarlama 1.80 4.60 0.65 1.25 1.84
Tarımsal desteklemeler 1.20 2.30 1.94 1.25 1.64
Mevzuat 2.99 1.15 0.65 0.00 1.43
Toprak analizi ve hazırlığı 1.20 0.00 1.29 3.75 1.43
Yetiştiricilik (Genel Bitkisel Üretim)
0.00 2.30 1.29 3.75 1.43
Yetiştiricilik (Arı) 1.20 0.00 0.65 1.25 0.82
Sertifikalı tohum kullanımı 1.80 0.00 0.00 0.00 0.61
Yetiştiricilik (Yem Bitkileri) 1.80 0.00 0.00 0.00 0.61
Budama ve aşılama teknikleri
0.00 0.00 1.29 0.00 0.41
Hayvan ıslahı 0.00 0.00 0.65 1.25 0.41
İş güvenliği 1.20 0.00 0.00 0.00 0.41
324
Yetiştiricilik (Meyvecilik) 0.60 0.00 0.65 0.00 0.41
Damızlık Seçimi 0.00 0.00 0.65 0.00 0.20
Örgütlenme ve Kooperatifçilik
0.00 0.00 0.65 0.00 0.20
Rasyon hazırlama 0.00 1.15 0.00 0.00 0.20
Süt kalitesi 0.00 0.00 0.65 0.00 0.20
Tarımsal mekanizasyon 0.60 0.00 0.00 0.00 0.20
Ürün değerlendirme 0.00 0.00 0.65 0.00 0.20
Yenilebilir enerji kaynakları
0.00 1.15 0.00 0.00 0.20
Yetiştiricilik (Hububat) 0.00 0.00 0.65 0.00 0.20
Yetiştiricilik (Kapari) 0.60 0.00 0.00 0.00 0.20
Yetiştiricilik (Sebze) 0.60 0.00 0.00 0.00 0.20
Yetiştiricilik (Süt Sığırcılığı) 0.00 0.00 0.65 0.00 0.20
Diğer 11.38 26.44 14.84 15.00 15.75
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
5.4.5 KOP bölgesinde üreticiler için gerekli eğitim konuları
Araştırma bölgesinde çalıştaylarda ele alınan bir diğer konu ise çiftçi eğitim
konularıdır. Çalıştaya katılan paydaşlara bölgede çiftçilerin gereksinim duyduğu
eğitim konuları sorulmuş ve alınan cevaplara göre sonuçlar Çizelge 5.4.2.’de
sunulmuştur. Çizelge incelendiğinde bölgede ihtiyaç duyulan en önemli çiftçi eğitim
konuların başında su kullanımı ve sulama teknikleri, genel tarımsal eğitim ve zirai
mücadele konuları gösterilmiştir. Bu sıralama her 4 ilde de aynıdır. Fakat çalıştaya
katılan paydaşların bölge çiftçisi için önerdiği konuların içinde genel tarımsal eğitimin
ön planda çıkarılması eğitimcilere göre bölge çiftçisinin belirli bir kısmının tüm
tarımsal faaliyetlerde uygun teknikleri kullanamadığına işarettir. Bu da bölgede
tarımsal üretimde etkisizliğin en önemli nedenlerinin başında gelmektedir. Özellikle
bu konudaki sorunun çözülmesine yönelik yaklaşımlar (hedef kitle tanıma ve sorun
analizi) bölgede uygulanmalı ve araştırılmalıdır. Bunun dışında dikkat çeken
konuların başında eğitimci kendisi gibi çiftçi içinde doğrudan ekim (anıza ekim),
azaltılmış toprak işleme, iyi tarım uygulamaları, organik tarım ve izli tarım teknikleri
gibi sürdürülebilir tarım uygulamaları konusunda da çiftçi için eğitimin gerekliliğini
belirtmiştir. Bu durum bölgede gerek kurumların gerekse çiftçilerin bu konuda ileriye
dönük eğilimlerinin olduğu ve bölgede sürdürülebilir tarım konusunda çok ciddi olarak
olumlu bir algı oluştuğunu göstermektedir.
325
Çizelge 5.4.5.1. KOP Bölgesinde Eğitimcilere Göre Çiftçilerin İhtiyaç Duydukları
Eğitim Konuları
Aksaray Karaman Konya Niğde KOP
Bölgesi
Su Kullanımı ve Sulama Teknikleri
16.37 10.39 13.21 10.26 13.40
Genel Tarımsal Eğitim 13.45 11.69 10.06 11.54 11.75
Zirai Mücadele (Entegre Mücadele, Bitki Hastalık ve Zararlıları, Tarımsal İlaç Kullanımı)
6.43 10.39 10.69 15.38 9.90
Sürdürülebilir Tarım Uygulamaları (İyi Tarım, Organik Tarım, Doğrudan Ekim, Azaltılmış Toprak İşleme, İzli Tarım)
5.26 5.19 10.69 5.13 7.01
Yetiştiricilik (Alternatif Ürünler Üretim)
6.43 6.49 5.66 11.54 7.01
Gübre ve gübreleme teknikleri
6.43 6.49 5.03 5.13 5.77
Hayvan Bakımı ve Hastalıkları
5.85 2.60 6.29 5.13 5.36
Ürün ve Çeşit Seçimi 6.43 2.60 3.77 2.56 4.33
Toprak analizi ve hazırlığı 4.09 2.60 3.77 3.85 3.71
Yeni Teknoloji Kullanımı 0.00 5.19 5.66 6.41 3.71
Yetiştiricilik (Genel Bitkisel ve Hayvansal Üretim)
1.75 3.90 3.14 6.41 3.30
Tanıtım ve Pazarlama 0.58 9.09 2.52 3.85 3.09
Hijyen 2.92 2.60 1.89 1.28 2.27
Tarımsal desteklemeler 2.34 1.30 0.63 5.13 2.06
Örgütlenme ve Kooperatifçilik
0.58 2.60 1.89 1.28 1.44
Sertifikalı tohum kullanımı 2.34 2.60 0.63 0.00 1.44
Arazi toplulaştırmasının önemi
1.75 1.30 1.26 0.00 1.24
Yetiştiricilik (Genel Bitkisel Üretim)
1.17 2.60 0.63 1.28 1.24
Mevzuat 2.92 0.00 0.00 0.00 1.03
326
Tarımsal Mekanizasyon Kullanımı
0.58 1.30 1.89 0.00 1.03
Yetiştiricilik (Hububat) 1.75 0.00 0.63 0.00 0.82
Yetiştiricilik (Süt Sığırcılığı) 1.75 0.00 0.63 0.00 0.82
Hayvan Besleme 0.58 2.60 0.00 0.00 0.62
Hayvan Barınakları 1.17 0.00 0.00 0.00 0.41
Hayvanlarda kayıt sistemi 0.00 0.00 1.26 0.00 0.41
Proje hazırlama 0.00 2.60 0.00 0.00 0.41
Tarımsal Ekonomi 0.58 0.00 0.63 0.00 0.41
Yetiştiricilik (Genel Hayvansal Üretim)
1.17 0.00 0.00 0.00 0.41
Yetiştiricilik (Yem Bitkileri) 1.17 0.00 0.00 0.00 0.41
Anaç seçimi 0.58 0.00 0.00 0.00 0.21
Budama ve aşılama teknikleri
0.00 0.00 0.63 0.00 0.21
Hayvan ıslahı 0.00 0.00 0.63 0.00 0.21
Kuraklık 0.00 0.00 0.63 0.00 0.21
Soğutma ve depolama 0.58 0.00 0.00 0.00 0.21
Sürü yöneticiliği 0.58 0.00 0.00 0.00 0.21
Süt kalitesi 0.00 0.00 0.63 0.00 0.21
Tarımsal araştırma sonuçlarının bilinmesi
0.00 0.00 0.00 1.28 0.21
Yetiştiricilik (Ceviz) 0.58 0.00 0.00 0.00 0.21
Yetiştiricilik (Endüstri Bitkileri)
0.58 0.00 0.00 0.00 0.21
Yetiştiricilik (Genel Hayvancılık)
0.58 0.00 0.00 0.00 0.21
Yetiştiricilik (Meyvecilik) 0.00 0.00 0.63 0.00 0.21
Diğer 0.58 3.90 4.40 2.56 2.68
Toplam 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
Çalıştaylardan eğitimci ve çiftçi için gerekli olan eğitim konularının
belirlenmesinde dikkat çeken en önemli konuların başında bölgenin daha çok bitkisel
konuda eğitim ihtiyaçlarını ön planda göstermesidir. Hayvancılıkla ilgili konular
sepesifik olmaktan çok genel olarak bahsedilmektedir. Bunlar içinde Hayvan bakım
ve besleme ile hayvan hastalıkları başta gelen konulardır. Bu durum aslında bir
noktaya dikkat çekmektedir. Bölgede hayvancılık büyük bir potansiyele sahiptir ve
hayvancılık alanında çiftçilerin yaşadığı en önemli problem hayvan hastalıkları olduğu
her platformda bahsedilmekte fakat bu konu eğitim ihtiyaçları içinde
bahsedilmemektedir. Hayvan hastalıkları daha çok sağlıkla ilgili teknik bir konu oluşu
çiftçinin tek başına çözmesinin mümkün olmadığı ve Veteriner Hekimine ihtiyaç
duyduğu bir konudur. Bölgedeki veteriner hekimliği hizmetlerinin yaygın oluşu bu
327
konunun eğitim konuları içerisinde fazla gösterilmemesine neden olmaktadır. Bu
nedenle bitkisel üretimdeki sıkıntılar hayvansal üretimdeki sıkıntıların önüne
geçmektedir. Eğitim konuları incelendiğinde bitki sağlığı konularının eğitim konuları
içinde daha ön planda olduğu, çiftçinin bitki sağlığı hizmetlerini kendisi öğrendiği
taktirde uygulayabileceği öngörüsünden ileri gelmektedir. Her durumda bölge için
eğitim konularında bitki ve hayvan sağlığı ön plana çıkmaktadır.
Bunun yanı sıra bölgenin su konusunda sorunlu bir bölge olduğu
düşünüldüğünde tarımsal yayım personelinin eğitim konularında su kullanımı ve
sulama tekniklerinin hem eğitimcinin hem de çiftçi eğitim konuları içinde ön planda
göstermesi beklenen bir durumdur. Bölgede su kullanımı ve sulama teknikleri
konusunda yoğun bir programa ihtiyaç duyulduğu söylenebilir. Özellikle eğitim
konuları içinde alternatif ürünlerin ve sürdürülebilir tarım tekniklerin de öne
çıkarılmasında bu durum etkili bir faktördür.
328
6.SONUÇ VE ÖNERİLER
Bu araştırma Aksaray, Karaman, Konya ve Niğde illerinde 60 ilçede 128 farklı
tarımsal kamu kurum ve kuruluş, sivil toplum örgütü, kooperatif ve birlik yöneticisi
olan 196 kişi ile 470 Tar-Gel Personeli ve 34 özel tarım danışmanı ile yüz yüze
görüşülerek yapılan anketler ile bu illerde yapılan çalıştaylar sonucu elde edilen
verilerden oluşmaktadır. Anketler 2014 yılı Ekim-Aralık ayları arasında yapılmıştır.
Elde edilen verilerin analizinden çıkan önemli sonuçlar aşağıda belirtilmiştir:
6.1. Yönetici Anket Sonuçları ve Öneriler
KOP Bölgesi’nde tarımsal kamu kurum ve kuruluşlar ile STK, Birlik, Kooperatif
vb. tarımsal örgütlerin yöneticilerinin cinsiyete göre dağılımı incelenmiş ve bölge
yöneticilerinin %92.06’sının erkek, %7.94’ünün kadın olduğu belirlenmiştir. Bu durum
bölgeyi oluşturan iller arasında farklılık göstermektedir. Kadın yöneticilerin en çok
olduğu il %14.71 ile Aksaray iken, Karaman ilinde hiç kadın yönetici
bulunmamaktadır.
Yöneticilerin cinsiyete göre yaş dağılımı incelenmiş ve bölge yöneticilerinin
kamuda erkek ve kadında ortalama 44; STK’larda erkeklerde 49, kadınlarda 30 yaş
ve bölge ortalamasında erkeklerde 46 yaş, kadın yöneticilerde 37 yaş olduğu
belirlenmiştir. Bu durum bölgeyi oluşturan iller arasında farklılık göstermektedir.
Yöneticilerin en yüksek yaş ortalaması Karaman ilinde iken en genç yöneticiler
Aksaray ilinde bulunmaktadır.
Yöneticilerin eğitim durumları incelenmiş ve kamu kurum ve kuruluş yöneticileri
ile STK’larda görev yapan yöneticilerin eğitim durumları arasında farklılık olduğu
belirlenmiştir. Bölge ortalamasına bakıldığında kamu yöneticilerinin erkeklerde
yaklaşık %98’inin, kadınların ise tamamının lisans ve üzeri mezun iken; STK’larda
erkeklerin %40’ı lisans ve üzeri mezunu, kadınlarda ise lisans ve üzeri mezunu
olmayıp %50’si ön lisans mezunudur. Bölge illeri kamu yöneticilerinin eğitim
durumları arasında farklılık olmazken, STK’larda farklılık vardır. Aksaray ilinde STK
yöneticilerinin %66.66‘sı lisans ve üzeri mezunu iken, Konya ilinde %33.33‘ü lisans
ve üzeri mezunudur. Bölge yöneticileri tarımla ilgili herhangi bir lisans programı
mezunu olduğu gibi, tarım dışı lisans programı mezunu yöneticiler de bulunmaktadır.
Özellikle tarımla ilgili sivil toplum kuruluş, birlik başkanları ile Kaymakamların tarım
dışı lisans programlarından mezun oldukları belirlenmiştir. Bölge kamu yöneticilerinin
%45.65’i, STK yöneticilerinin %51.65’i tarım dışı lisans programlarından mezun
olmuştur. Bölge illerinden Aksaray ili yöneticilerinde kamu erkek yöneticileri en fazla
329
%17.67 ile tarla bitkileri mezunu iken; STK’larda Veteriner Fakültesi mezunu birinci
sırada olup bunu iktisat, gıda mühendisliği, tarla bitkileri takip etmektedir. Kadın
yöneticilerde ise kamuda Zootekni, Peyzaj Mimarlığı; STK’larda ise Sosyal Bilgiler ve
Veteriner Fakültesi mezunları şeklinde sıralanmaktadır. Bölge illeri içerisinde
Karaman ilinde ise kamu erkek yöneticilerinin lisans mezuniyeti, tarım dışı lisans
programlarından mezun olma durumu şeklinde en fazladır. İlde İşletme, inşaat
mühendisliği, maliye, matematik ve tarih gibi lisans programı mezunu yöneticiler
bulunmaktadır ve bu bölüm mezunları %75’lik bir oranı oluşturmaktadır. Bölge
illerinden Konya ilinde, diğer illere göre gerek kamu gerekse STK yöneticilerinin
mezun oldukları lisans programları daha farklılık arz etmektedir. Bu farklılıklar
Bankacılık, Beden Eğitimi Öğretmenliği, Çevre Mühendisi, Edebiyat, Elektrik
Öğretmenliği, Endüstri Mühendisliği ve Orman Mühendisliği şeklinde sıralanmaktadır.
Bölge illerinden Niğde ilinde kamu yöneticilerin %53.84’ü, STK’larda %50’si tarım dışı
lisans programlarından mezun olmuştur.
Araştırma bölgesinde yöneticilerin ikamet ettiği yerleşim yerleri araştırılmış ve
kamu yöneticileri ile STK yöneticilerinin yaşam yerleri arasında farklılık bulunmuştur.
Kamu yöneticileri İl veya ilçe merkezlerinde ikamet ederken, STK yöneticilerinden il
veya ilçe merkezleri dışında köyde ikamet edenler de vardır. Özellikle Aksaray ili STK
yöneticilerinin %37.50’si köylerinde ikamet etmektedir. Bölgede yöneticilerin son iki
yılda katıldıkları toplantılarda, Kamu yöneticileri için Hizmet içi eğitim toplantıları öne
çıkarken, STK yöneticileri için Seminerler öne çıkmaktadır. Bu toplantıların dışında
sempozyum, kongre, konferans ve fuarlara katılım vardır. Bölge yöneticilerinin
toplantı türleri içerisinde en düşük olarak fuarlara katıldıkları belirlenmiştir. Fuarlara
katılım erkek yöneticilerde %2.58 iken, kadın yöneticilerin hiçbiri fuarlara
katılmamaktadır. Araştırma Bölgesi’nde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma
sıklığına bakıldığında, %76.04’ü çiftçilerle haftada birden fazla görüşme yapmakta ve
%6.14’ü de çiftçilerle hiçbir zaman görüşme yapmamaktadır. Çiftçilerle hiçbir zaman
görüşmeme durumu yalnızca kamu yöneticilerinde (%10.38) olmaktadır. STK
yöneticilerinin hepsi çiftçilerle görüşme yapmaktadır.
Aksaray ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış ve
hemen hemen tüm yöneticilerin çiftçilerin kendisinin gelmesi ile görüşme yaptığı
belirlenmiştir. Gerek kamu yöneticileri gerekse STK yöneticileri, çiftçiler ile görüşme
yapmak için kişisel bir çaba sarf etmemekte, bunu kurum ve kuruluş bünyesinde
bulunan ilgili teknik personellerine yaptırmaktadır. Yöneticilerin, çiftçilerin yoğun
330
olduğu tarımsal fuarlara da katılmadığını göz önüne alırsak, hizmet ettikleri kitle ile
birebir görüşme yapmak için çaba sarf etmedikleri ortaya çıkmaktadır. Karaman ilinde
yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış, %55.56’sının çiftçinin
kendisinin gelmesi ile görüştüğü, %16.67’sinin köy kahvelerinde görüştüğü ve
%11.11’inin çiftçi tarlalarını ziyaret ettiği belirlenmiştir. Çiftçi tarla ziyaretlerini yalnızca
STK yöneticileri yapmış, kamu yöneticileri yapmamıştır. Konya ilinde yöneticilerin
çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış, %71.76’sının çiftçinin kendisinin gelmesi
ile görüştüğü, %14.12’sinin çiftçi tarlalarını ziyaret ettiği ve %8.24’ünün köy
kahvelerinde görüştüğü belirlenmiştir. Çiftçi tarla ziyaretleri hem kamu hem de STK
yöneticileri tarafından yapılmaktadır. Özellikle kamu içerisinde Selçuk Üniversitesi
Ziraat Fakültesi bazı Öğretim Üyeleri ve bölgede bulunan diğer tarımsal araştırma
kuruluş yöneticileri ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri Şube Müdürleri
çiftçileri yerinde bizzat kendileri ziyaret ederek sorunlarını dinlemektedir. Ayrıca kadın
yöneticiler yalnızca çiftçilerin kendilerini ziyaret etmeleri ile görüşme yapmaktadır.
Niğde ilinde yöneticilerin çiftçilerle görüşme yapma yeri araştırılmış, %60’ının çiftçinin
kendisinin gelmesi ile görüştüğü, %25’inin çiftçi tarlalarını ziyaret ettiği ve %10’unun
köy kahvelerinde görüştüğü belirlenmiştir. Çiftçi tarla ziyaretleri hem kamu hem de
STK yöneticileri tarafından yapılmaktadır. Özellikle kamu içerisinde bölgede bulunan
diğer tarımsal araştırma kuruluş yöneticileri ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl
Müdürlükleri Şube Müdürleri çiftçileri yerinde bizzat kendileri ziyaret ederek
sorunlarını dinlemektedir. Ayrıca kadın yöneticiler yalnızca çiftçilerin kendilerini
ziyaret etmeleri ile görüşme yapmaktadır.
Bölgede yöneticilerin çiftçi sorunlarına ulaşma yolarının dağılımı çeşitlilik
göstermektedir. Bunlardan en fazla olanlar ise çiftçinin bizzat kendisinin sorununu
iletmesi, kendi personelinin iletmesi, köy muhtarlarının iletmesi, ziraat odaları ve diğer
STK başkanlarının iletmesi, önder çiftçiler ve özel tarım danışmanlarının iletmesi
şeklinde sıralanmaktadır. Bu durum bölge illeri arasında benzer özellik
göstermektedir.
Çiftçi sorunlarına karşın yöneticilerin tutumları incelenmiş, kamu ve STK
yöneticileri arasında farklılık tespit edilmiştir. Kamu yöneticileri kendilerine gelen çiftçi
sorunları karşısında sorunları ya kendileri çözmeye çalışırlar, ya ilgili uzman
personele yönlendirirler ya da ilgili araştırma kuruluşuna iletmektedirler. STK
yöneticilerinin ise büyük çoğunluğu yalnızca kendileri sorunları çözmeye
çalışmaktadır. Bölge illeri arasında özellikle kamu yöneticilerinin, çiftçi sorunlarına
331
karşı tutumlarında farklılık vardır. Örneğin kendisine gelen çiftçi sorununu kendisinin
çözme oranı Aksaray İlinde %47.62, Karaman ilinde %28.52, Konya ilinde %36.73 ve
Niğde ilinde %76.92 olarak farklılık göstermektedir.
Araştırma bölgesindeki yöneticilere, tarımsal yayım personelinin yeterlilik
düzeylerinin 10’lu likert ölçeğine göre değerlendirtilmesi yapılmış ve tarımsal yayım
personelinin yeterlilik düzeylerinin orta düzeyde olduğu belirlenmiştir.
KOP Bölgesi’nde yöneticiler yılık yayım programlarını belirlemede farklı yöntemler
kullanmaktadır. Bu yöntemler kamu ve STK’larda farklı oranlarda olup, bu farklılık
istatistiki olarak önemli değildir. Kullanılan yöntemler; yöneticinin kendisinin
belirlemesi (%25.66), yöneticinin yardımcıları ile birlikte karar vermesi (%19.55),
Bakanlığın talimatı (% 18.94), kurum ve kuruluştaki teknik personelle (%13.85), çiftçi
talepleri (%11.81) ve bölgedeki diğer tarımsal kurum ve kuruluşların önerisi (%8.96)
olarak sıralanmaktadır.
KOP Bölgesi yöneticilerine çiftçiye verilen teknik bilginin yararlı, kullanışlı ve
katılımın da çok yararlı olabilmesi için en uygun bilgi verilme yöntemlerinin neler
olabileceği sorulmuş ve bu konuda tüm bölge yöneticilerinin ortak buluştuğu noktanın
tarlada uygulamalı, demonstrasyon kurularak anlatılması olduğu belirlenmiştir
Aksaray ilinde kamu yöneticisi ve STK yöneticilerine göre tarımsal yayım
personelinin mesleki düzeylerindeki yeterliliklerinde farklılık vardır. Kamu yöneticileri
değerlendirme kriterlerinde genellikle orta düzeyde olduklarını belirtirken; STK
yöneticileri bazı kriterlerde tarımsal yayım personelinin mesleki becerilerinin az, bazı
kriterlerde ise yüksek düzeyde belirtmişlerdir. Aksaray ilinde genel olarak tarımsal
yayım personelinin en büyük eksiklikleri proje hazırlama, kendini geliştirme, bilgi
aktarma yeteneği ve yeniliklere açıklık konularında olduğu belirlenmiştir. Karaman
ilinde kamu yöneticisi ve STK yöneticilerine göre tarımsal yayım personelinin mesleki
düzeylerindeki yeterliklerinde farklılık vardır, fakat bu farklılık istatistiki olarak önemli
değildir. Kamu ve STK yöneticileri özellikle teknik bilgi düzeyi ve yeniliklere açıklık
bakımından tarımsal yayım personelinin yüksek düzeyde olduğunu; proje hazırlama,
kendini ifade etme, bilgi aktarma konularında ise yetersiz olduklarını belirtmişlerdir.
Konya ilinde kamu yöneticisi ve STK yöneticilerine göre tarımsal yayım personelinin
mesleki düzeylerindeki yeterliklerinde farklılık vardır, fakat bu farklılık istatistiki olarak
önemli değildir. Kamu ve STK yöneticileri özellikle teknoloji kullanma düzeyi ve
yeniliklere açıklık bakımından tarımsal yayım personelinin yüksek düzeyde olduğunu,
proje hazırlama ve ekip çalışması konularında ise yetersiz olduklarını belirtmişlerdir.
332
Niğde ilinde kamu yöneticisi ve STK yöneticilerine göre tarımsal yayım personelinin
mesleki düzeylerindeki yeterliklerinde farklılık vardır, fakat bu farklılık istatistiki olarak
önemli değildir. Kamu ve STK yöneticileri özellikle teknoloji kullanma düzeyi ve
yeniliklere açıklık bakımından tarımsal yayım personelini yüksek düzeyde olduğunu;
proje hazırlama, bilgi aktarma yeteneği, ekip çalışması ve teknik bilgi düzeyi
konularında ise yetersiz olduklarını belirtmişlerdir.
Bölgede yöneticilere göre tarımsal yayım ve eğitim veren personelin alması
gerekli eğitimler:
Tarım ürünlerinde çeşit seçimi
Toprak işleme yöntemleri
Bitki koruma yöntemleri
Sulama teknikleri ve etkin sulama
Uygun gübre uygulama
Organik tarım
Pazarlama
Genetik kaynakların korunması
Besin hijyeni
Tarımsal desteklemeler
Hayvan besleme ve bakımı
Sürü yönetimi
Damızlık hayvan seçimi
Hayvan hastalıkları
Yöneticilerin son iki yıl içerisinde herhangi bir mesleki eğitim alma durumu
araştırılmış ve %62.79’unun mesleki eğitim aldığı belirlenmiştir. Kamu yöneticilerinin
%50’si son iki yıl içerisinde mesleki eğitime katılırken, STK yöneticilerinin %78.21’i
katılmıştır. Bölge illerinden Karaman ilinde gerek kamu yöneticileri (%77.78) gerekse
STK yöneticileri (%90.91) en fazla mesleki eğitime katılan yöneticiler olmuşlardır.
Araştırmada dikkat çeken bir diğer husus ise Aksaray ve Niğde illerinde kadın kamu
yöneticilerinin hiçbirinin son iki yıl içerisinde herhangi bir mesleki eğitim almadıkları,
Konya ilinde ise kadın kamu yöneticilerinin en yüksek düzeyde olmakla birlikte
%80’inin mesleki eğitim aldıkları belirlenmiştir. Bölgede KOP Bölge Kalkınma İdaresi
Başkanlığı bünyesinde bulunan “KOP Gençlik” birimi gibi “KOP Kadın” birimi
kurularak, özellikle Konya ilinde bulunan kadın yöneticilerin diğer illerdeki kadın
yöneticilere ve çalışanlara bilgi ve tecrübelerini aktarmalarına fırsat verilmelidir.
333
6.2.Tarımsal Yayım Uzmanlarının ve Tar-Gel Personelinin Anket Sonuçları
Araştırma bölgesinde hizmet veren kayıtlı Tar-Gel Personelinin %70,36’sına
ulaşılmıştır. 2014 yılı verilerine göre KOP Bölgesi’nde hizmet veren toplam 658 adet
Tar-Gel Personeli bulunmakta olup, %62,16’sı Konya İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde
istihdam edilmektedir.
GTHB’ye merkez ile birlikte bağlı Aksaray’da toplam 7, Karaman’da 6,
Konya’da 32 ve Niğde ilinde ise 6 adet İl/İlçe GTHB Müdürlüğü bulunmakta olup, her
bir İl/İlçe Müdürlüğü başına düşen Tar-Gel Personeli sayısı genel ortalamada
yaklaşık 12 kişidir. Bu rakam Aksaray’da yaklaşık 13,14 kişi, Karaman ilinde 14,17
kişi, Konya ilinde 12,78 kişi ve Niğde ilinde ise 12,00 kişi olarak hesaplanmıştır.
Aksaray ilinde Tar-Gel Personeli başına 41.853 dekar, Karaman ilinde 39.717 dekar,
Konya ilinde 46.647 dekar ve Niğde ilinde 38.602 dekar arazi düşmektedir.
Tarımsal yayım uzmanları ve Tar-Gel Personelinin yaşlarının, illere ve
cinsiyete göre istatistiki olarak önemli bir şekilde değişmediği belirlenmiştir. KOP
Bölgesi’nde araştırma kitlesinin yaş ortalaması 33,41 olarak hesaplanmıştır.
Araştırma alanında görüşülen İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal
yayım uzmanı ve Tar-Gel Personelinin yaşadıkları yerler, tarımsal yayım faaliyetinin
kırsal alana ulaştırılmasında önemli bir faktördür. Araştırma kitlesinin %95’ini
oluşturan Tar-Gel Personelinin yaşadıkları yerler incelendiğinde, bölgedeki tarımsal
yayım uzmanlarının daha çok il/ilçe merkezlerinde yaşadıkları belirlenmiştir.
Köy/Kasabada yaşayan tarımsal yayım uzmanlarının oranı %4,78 olarak
belirlenmiştir ve bu kitlenin %95,65’i erkek tarımsal yayım uzmanlarıdır.
Köy/Kasabada yaşayan ve İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım
uzmanı ve Tar-Gel Personelinin oranının en düşük olduğu iller Aksaray(%2,20) ve
Konya (%3,76) illeridir. Yapılan çalışmada Konya dışındaki tüm illerde kadınlar, il ve
ilçe merkezlerinde yaşamaktadır. Konya ilinde ise bu oran %1,45 olarak
gerçekleşmiştir.
KOP Bölgesi’nde İl/İlçe GTHB Müdürlüklerinde çalışan tarımsal yayım uzmanı
ve Tar-Gel Personelinin eğitim durumu incelendiğinde ise %63,73’ü lisans, %23,77’si
yüksek lisans, %0,82’si ise doktora derecesine sahiptir.
Araştırmada görüşülen tarımsal yayım personelinin uğraştıkları işleri ve
özellikle mezun oldukları bölümleri benimseme ve işlerini severek yapmada,
üniversiteye girişteki tercih formundaki sıralamaların önemli bir etkisi vardır. 30
tercihli bir üniversite tercih formunda, görüşülen kişilerin ortalama 11. tercihlerini,
334
bölgedeki en fazla meslek grubunu oluşturan Veteriner Hekimliği/Ziraat
Mühendisliği/Gıda Mühendisliği alanlarının oluşturduğu görülmektedir. Bu tercih
sıralaması kadınlarda daha gerideyken (13-14), erkeklerde ise daha ön sıralardadır.
Araştırma bölgesinde tarımsal yayım personelinin tecrübe ve deneyimlerini
oluşturan faktörler; GTHB tecrübesi, çalıştıkları kurum tecrübesi, yayım personeli
olarak deneyimi, çalıştıkları birim tecrübesi ve özel sektör deneyimi şeklinde 5 alt
grupta incelenmiştir. Çizelge 5.2.18. incelendiğinde, 33-34 yaşlarındaki tarımsal
yayım personelinin GTHB bünyesindeki ortalama deneyimi 5,38 yıl, şu an çalıştıkları
kurumdaki deneyimi 4,87 yıl, yayım personeli olarak deneyimi 4,93 yıl ve şu anda
çalıştığı birimdeki deneyimi ise 4,15 yıl olduğu belirlenmiştir.
KOP Bölgesi’nde tarımsal yayım personelinin günlük yaşamlarını etkileyen
unsurlar araştırılmış ve tarımsal yayım personelinin kendisinin ve çocuklarının sağlık
sorunları ve ekonomik koşullar öncelikli olarak gösterilmiştir. Sağlık ile ilgili
problemlerin çözümünde, iş güvenliği ve sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması
gibi unsurlar iyileştirilerek ve önlemler alınarak çözüm önerileri geliştirebilir. Buradaki
en önemli hususlardan biri tarımsal yayım personelinin ekonomik koşullarının
yetersizliğini, günlük yaşamlarını etkileyen en önemli unsurların başında
göstermeleridir. İyi bir hizmet kalitesi için ekonomik şartların iyileştirilmesi hususunun
gözden geçirilmesi gereklidir.
Araştırma bölgesinde görüşülen tarımsal yayım personelinin şu anda
çalıştıkları pozisyondan memnun olma durumları incelenmiş ve %90’dan fazlası Tar-
Gel Personeli’nden oluşan tarımsal yayım personelinin yarıya yakını, çalışmak
istedikleri pozisyonun İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinde çalışan diğer
Ziraat Mühendisleri’nin pozisyonu olarak göstermişlerdir. Tar-Gel Projesi kapsamında
hizmet vermekte olan personelin görev tanımı ve sorumluluklarına yönelik hazırlanan
"Tar-Gel Görev Tanımı", Bakanlık Makamının 17.05.2013 tarihli Olur'u ile
düzenlenmiştir. Tar-Gel Personelinin kendi özlük haklarını yeterli görmemesi ve yasal
mevzuattaki hususlar, normal İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinde
çalışan diğer Ziraat Mühendisleri ile Tar-Gel Personeli arasında bir farklılık
oluşturmaktadır. Tar-Gel Personelinin sadece %18,75’i kendi pozisyonundan
memnun iken, gerisi kendilerine eşdeğer görevdeki diğer Ziraat Mühendisi, Veteriner
Hekimi, Su Ürünleri Mühendisi, Gıda Mühendisi pozisyonları ile idarecilik
pozisyonlarında (İl/İlçe Müdürü, Şube Müdürü, Bölüm Başkanı) çalışmak istediklerini
beyan etmişlerdir. Kırsal alanda yerinde tarımsal yayım çalışmalarını yürütmeyi
335
isteyen Tar-Gel Personelinin azlığı, Tar-Gel Projesi’nin hedeflerine ulaşılmasını
güçleştirmektedir.
Tarımsal yayım personeli sağlık, beslenme, kreş/yuva, ulaşım/servis, dinlenme
tesisleri ve lojman olanakları konularında, çoğunlukla böyle bir hizmet almadıklarını
belirtirken; hizmet içi eğitim ve verimli bir çalışma ortamının sağlanması konusunda
olanakların yetersiz; maaş/ücret konusunda ise yarısı yetersiz, yarısı yeterli olduğu
görüşünü bildirmişlerdir.
Bölgede tarımsal yayım personelinin yaptıkları iş ile ilgili hoş, cazip vb gibi
olumlu kriterlere cevap verme oranı %50’nin altında iken; yaptıkları işi hiç yoktan iyi,
çoğundan iyi gibi tarif eden tarımsal yayım personelinin daha fazla olduğu; yaptıkları
işleri kötülemekten ziyade basit olmayan, yorucu, sıkıcı, koşuşturmalı ve gergin gibi
tanımlarla daha fazla tanımladıkları görülmektedir.
Bölgedeki tarımsal yayım personelinin yaptıkları işte yükselme ,bir diğer
deyişle terfi olanakları, konusundaki düşünceleri, çalışmalarında motivasyonu
sağlama ve ilerleme olanaklarını düşünerek hareket etme kabiliyetlerini ortaya koyma
açısından önem taşımaktadır. İş yaşamında insanların yaptıkları işlerde başarıyı
yakalama ve bunun da ödüllendirilmesi, motivasyonun ve performansın artması
açısından önemlidir. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin yaptığı işteki terfi
olanakları hakkındaki düşüncelerinin, daha çok olumsuz ifadelerle gösterildiği
görülmektedir. Bu nedenle tarımsal yayım personeli, yaptıkları işte en iyisini yapsalar
bile ileride terfi konusunda adaletli bir yapının olmadığını ve bu nedenle yaptıkları işte
yükselme ve terfi olanaklarının sınırlı olduğunu belirtmişlerdir.
Araştırma bölgesindeki tarımsal yayım personelinin yaptıkları iş ve çalışma
koşullarını değerlendirmeleri yanında, çalıştıkları mesai arkadaşlarını da
değerlendirmeleri istenmiştir. Yapılan analiz sonucunda, bölgede tarımsal yayım
personelinin kendi çalışma arkadaşlarını yeterli bulma durumlarını gösteren pozitif
düşüncelere ve yeterli bulmadıklarını gösteren negatif düşüncelere karşı verdikleri
cevaplar hemen hemen yarı yarıyadır. Yani bölgedeki tarımsal yayım personeli kendi
çalışma arkadaşlarından ne çok memnun ne de çok şikayetçidirler. Bu da bölgedeki
tarımsal yayım personeli arasında daha fazla iletişimin oluşmasını, birbirlerini daha
fazla desteklemelerini ve ortak yapabilecekleri çalışmaların oluşturulmasını
sağlayarak, bölgede tarımsal yayım faaliyetlerinin etkinliğini arttırmada önemli bir
araç olabilir.
336
KOP Bölgesi’nde araştırma kitlesini oluşturan tarımsal yayım personelinin
sürekli gelişen dünyanın sistemine ayak uydurması ve kendini sürekli güncel tutması,
bölgedeki tarımsal faaliyetlerin etkin yapılması ve yeniliklerin bölgeye aktarılması için
önemlidir. Tarımsal yayım personelinin bu konuda sürekli bir öğrenme çabası içinde
olması, yeni bilgileri araştırması ve yeni bilgilere ulaşması gereklidir. Bu nedenle
bölgedeki tarımsal yayım personeline son 2 yıl içinde kendini geliştirme çabasının
olup olmadığı sorulmuş ve toplam tarımsal yayım personelinin %65,78’i böyle bir
çabanın olmadığını belirtmiştir. Bölgedeki tarımsal yayım personelinin yarısından
çoğu, kendisini geliştirmek için uğraşmamaktadır.
KOP Bölgesi’nde tarımsal yayım personelinin yaptığı yayım faaliyetleri ile ilgili
bildirdikleri konuların en başında bitkisel üretim faaliyetleri gelmektedir. Özellikle
bitkisel ürün yetiştiriciliği, bitki koruma, sulama teknikleri, gübre ve gübreleme
teknikleri ile toprak hazırlığı, doğrudan ekim, ürün çeşit seçimi ve tarım makineleri
ana konulardır. Hayvancılık ile ilgili yapılan tarımsal yayım çalışmalarının başında ise
hayvan hastalıkları, yemleme ve bakım ile sürü yönetimi konuları öncelikli yapılan
tarımsal yayım konularıdır. Bunun yanı sıra her iki üretim alanı ile ilgili genel
konuların başında, tarımsal destekler ve tarımsal yayım konuları en önemli
konulardır.
Bölgede Tar-gel Personeli’ne göre tarımsal yayım ve eğitim veren personelin
alması gerekli eğitimler:
Tarımsal desteklemeler
Ürün yetiştiriciliği
Bitki koruma yöntemleri
Uygun gübre uygulama
Tarım ürünlerinde çeşit seçimi
Sürü yönetimi
Hayvan besleme ve bakımı
Sulama teknikleri ve etkin sulama
Damızlık hayvan seçimi
Toprak işleme yöntemleri
Tarım Makineleri
Yayım Teknikleri
Koruyucu Tarım
337
Tarımsal yayım personelinin çiftçiye ulaşma şeklindeki yerlerin başında kurum
gösterilmektedir (%69,45). Bu oranın yüksek olması, bilgilendirme faaliyetlerinde
çiftçilerin kurumu tanımaları ve kuruma gelmelerinin önemli olduğunu göstermektedir.
Bunun yanı sıra tarımsal yayım personelinin çiftçi ile görüşme alanlarında, köy
kahvelerinde toplantılar gösterilmiştir (%44,60). Tarımsal yayım personeli, çiftçilerin
sorunları karşısında, sorunları özellikle konu uzmanına ilettiklerini ya da kendileri
çözdüklerini belirtmişlerdir. Özellikle tarımsal yayım personelinin yaklaşık yarısının
sorunları kendilerinin çözdükleri belirtmesi, tarımsal yayım personelinin yeterli
tecrübeye, bilgiye ve özgüvene sahip olduklarının bir göstergesidir. Bu durumun
kadınlarda daha az olduğu ve kadınların sorunları kendi çözmek yerine daha çok ilgili
konu uzmanı veya amirlerine ilettikleri görülmektedir.
KOP Bölgesi’nde tarımsal üretimde yaşanan en önemli sıkıntıların başında su
gelmektedir. Bu nedenle bölgedeki tarım ile ilgili tüm kurum ve kuruluşların üzerinde
hassasiyetle durdukları ve suyun etkin kullanımı ile ilgili çalışmalarını
yoğunlaştırdıkları bilinmektedir. Özellikle Türkiye’deki tek “Kuraklık Test Merkezi”
olarak bilinen GTHB Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne
(TAGEM) bağlı Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
(BDUTAEM) ile Toprak, Su ve Çölleşme İle Mücadele Araştırma İstasyonu
Müdürlüğü, Konya ilinde bulunmakta olup bu kuruluşlar GTHB İl/İlçe teşkilatları başta
olmak üzere bitkilerde su kullanım etkinliği konusunda önemli çalışmalar
yapmaktadırlar. Bu nedenle bölgenin tarımsal yayım çalışmalarında sulama,
kuraklığa dayanıklı bitki türleri ve çeşitleri ile iklim değişikliğine uyum gibi konular
başta gelen konulardandır. Bölgede çalışan tarımsal yayım personelinin özellikle
sulama konusunda bitki su ihtiyacını dikkate alan programlar yapması ve uygulaması
beklenen konular içindedir. Bölgedeki tarımsal yayım personeline bitki su ihtiyacına
göre sulama programları yapıp yapmadıkları sorulmuş ve tarımsal yayım personelinin
%85,96’sı bu konuda program yapmadıklarını belirtmişlerdir. Bu oran illere ve
cinsiyetlere göre istatistiki olarak önemli ölçüde değişirken, bitki su ihtiyacına göre
sulama programı yapan illerin başında Konya ve Niğde illeri gelmekte ve bu tür
programları daha çok erkekler yapmaktadırlar. Bu tür programlar az oranda
yapılmasının yanı sıra bunu yapan tarımsal yayım personelinin bu programları
tarımsal yayım çalışmalarında kullanım oranının da düşük olması, bu konuda
bölgede yeterli bir çalışmanın yapılmadığını göstermektedir.
338
6.3.Sertifikalı Tarım Danışmanları Anket Sonuçları
Bölgede sertifikalı tarım danışmanları bireysel olarak, bir şirket çatısında
şirketleşerek ya da bölgedeki oda, birlik, kooperatif veya STK’larda çalıştırılarak
tarımsal yayım hizmeti vermektedirler. Karaman ve Niğde illerinde 1 kişi sertifikalı
tarımsal danışmanlık hizmeti vermekte olup sayının az olmasından dolayı bu kişilerin
anket sonuçları değerlendirmeye alınmamıştır. Konya ve Aksaray ilinde hizmet veren
sertifikalı tarım danışmanlarının anket sonuçlarından en önemlileri aşağıda verilmiştir:
Sertifikalı Tarım Danışmanlığı sisteminin asıl amacı; ülke düzeyinde yaygın,
etkin ve verimli bir tarımsal yayım ve danışmanlık sistemi oluşturarak çiftçi/tarımsal
işletme sahiplerinin bilgi, teknik, yöntemler konusundaki ihtiyaçlarının zamanında ve
yeterli düzeyde karşılanmasını sağlamaktır.
KOP Bölgesi’nde görüşülen tarımsal yayım hizmeti veren sertifikalı tarım
danışmanlarının cinsiyet durumlarına bakıldığında erkek nüfusun ağırlıkta olduğu,
buna karşılık kadın tarım danışmanı sayısının az olduğu dikkat çekmektedir.
Sertifikalı tarım danışmanlarının genel özellikleri itibariyle bakıldığında, KOP Bölgesi
genelinde %73.53’ünün erkek, %26.47’sinin ise kadın olduğu belirlenmiştir.
Tarım danışmanlarının yaşadıkları yer, tarımsal yayım faaliyetinin kırsal alana
ulaştırılmasında önemli bir etken olabilmektedir. Sertifikalı tarım danışmanlarının
%96.97’si il merkezinde ikamet ederken, %3.03’ü ilçe merkezinde yaşamaktadır.
KOP Bölgesi’nde serbest tarım danışmanlarının eğitim durumu incelendiğinde
ise %72,73’ü lisans, %3,03’ü yüksek lisans derecesine sahiptir. Özellikle Konya ilinde
lisans programı bitirmiş olan personelin oranı (%90) yüksek iken, Aksaray ilinde ön
lisans ve lisans mezunu aynı oranda yer almaktadır.
Sertifikalı tarım danışmanlarının lisans mezuniyet programları incelendiğinde,
yaklaşık %32’si hayvancılık alanındaki bölümlerden mezun olduğu görülmektedir.
Diğerleri ise bitkisel ve tarım ekonomisi, tarım makineleri gibi genel bölümlerden
mezun kişilerdir.
KOP illerinde özel tarım danışmanlarına gelişimlerine katkıda bulunacak son 2
yıl içinde bir kursa katılıp katılmadıkları sorulmuş, buna göre %90,91’inin cevabı evet
olmuştur. Konya, Karaman ve Niğde illerinde söz konusu oran %100 iken, Aksaray
ilinde %75 olarak tespit edilmiştir.
Sertifikalı tarım danışmanlarına göre hizmet verilmesi gereken üretici sayısı ve
özellikleri incelenmiş ve KOP Bölge’si ortalamasına göre üretici sayısı 63 kişi, sulu
339
arazi miktarı 4089 dekar, kuru arazi miktarı 7071 dekar, büyükbaş hayvan sayısı
1486 adet ve küçükbaş hayvan sayısı 3114 adet olarak belirlenmiştir.
Sertifikalı tarım danışmanlarına çalıştıkları çiftçileri belirleme şekilleri sorulmuş
ve %21.33’ü çalıştıkları üreticileri kendi uzmanlık alanıyla uğraşan çiftçilerle daha
önceden anlaşarak belirlediğini, %20’si şirketin kendisinin üreticileri belirlediğini,
%16.00’sı tanıdığı köylerden seçtiğini ve %16.00’sı ise merkeze ya da oturduğu yere
yakın olan köyleri ulaşım kolaylığı nedeniyle seçtiğini belirtmiştir.
Sertifikalı tarım danışmanlarının çalıştıkları çiftçiler ile görüşme sıklığına
bakıldığında; bölge ortalamasına göre %42.42’si 2 haftada bir defa, %18.18’i haftada
3-4 kez, %15.15’i her gün, %15.15’i ayda bir defa üreticilerle görüştüklerini
belirtmiştir.
Sertifikalı tarım danışmanlarının çalıştıkları çiftçiler ile görüşme yerlerine
gelince; %29.17’si ev ziyaretlerinde görüştüklerini, %16.67’si köy kahvelerindeki
toplantılarda, %15.50’si tarla ziyaretlerinde, %12.50’si çiftçiler ofise geldiklerinde
görüştüklerini kaydetmişlerdir.
Sertifikalı tarım danışmanları, kendilerine gelen sorunları daha çok kendi
çözme eğilimindedirler (%43,94). Bunun yanı sıra konu uzmanına danışırım
diyenlerin oranı da yüksektir (%25,76). Bunu cinsiyetler açısından
değerlendirdiğimizde ise kadınların erkeklere göre sorunları kendileri değil, daha çok
konu uzmanından yardım alarak çözmektedirler.
Üreticilerin tarım danışmanlarından istediği öncelikli bilgiler, 1. 2. ve 3.
derecede önemli konular olmak üzere sınıflandırılmıştır. Birinci derece önemli konular
arasında öncelik sırasına göre yemleme ve bakım, bitkisel ürün yetiştiriciliği, hayvan
hastalıkları, tarımsal destekler yer almaktadır. Önem sırasına göre ikinci derecede
yer alan konular arasında ise sürü yönetimi, toprak hazırlığı ve bitki koruma yer
alırken; üçüncü derece konular tarımsal destekler, bitkisel ürün yetiştiriciliği, damızlık
hayvan seçimi ve sulama teknikleri şeklinde sıralanmaktadır.
Sertifikalı tarım danışmanlarının %40.63’ü çalıştığı üreticilerin genelde
değiştiğini belirtmiş, %31.25’i hep aynı üreticilerle çalışıp değiştirmediğini, %25.00’i
çoğunlukla aynı üreticilerle çalıştığını belirtmiştir. Yine tarım danışmanlarının
%46.88’i hep aynı bölgede çalıştıklarını, %25.00’i çalışma alanı içinde sürekli çalıştığı
bölgeler olduğunu genelde bölgelerin değiştiğini, %18.75’i ise çoğunlukla aynı
bölgede çalıştıklarını belirtmiştir.
340
Sertifikalı tarım danışmanlarının %54.55’i ilgili yönetmeliği yeterli bulmamakta
iken, %36.36’sı kısmen yeterli olarak bulmuşlardır. Danışmanların ilgili yönetmeliği
yeterli bulmama nedenlerine bakıldığında ise hizmet verilen yerin (hayvan sayısı,
arazi büyüklüğü, çiftçi sayısı vs.) fazlalığı, ücretlerin az olması, desteklemenin
olmaması, danışmanlığın zorunlu hale gelmemesi ve vergilerdeki adaletsiz durum
şeklinde sıralanmaktadır.
Araştırma bölgesinde sertifikalı tarım danışmanlarının kendilerini geliştirmek
için ihtiyaç duydukları eğitim programları 3 ana başlık altında incelenmiştir. Bunlar
sırası ile ;
Bitkisel; ürün çeşit seçimi, bitki koruma, gübre ve gübreleme teknikleri,
sulama teknikleri
Hayvancılık; hayvan hastalıkları, yemleme ve bakım ile sürü yönetimi,
Genel; tarımsal destekler, genetik kaynakların korunması ve tarımsal yayım
olarak belirlenmiştir.
Araştırma bölgesinde sertifikalı tarım danışmanlarının kendileri dışında diğer
tarımsal danışmanlık ile uğraşan arkadaşlarının gelişmesi için alması gerektiğini
düşündüğü eğitim programları sırası ile ;
Bitkisel; bitki koruma, gübre ve gübreleme teknikleri, toprak hazırlığı ve
sulama teknikleri
Hayvancılık; damızlık hayvan seçimi, yemleme ve bakım ile sürü yönetimi,
Genel; tarımsal destekler, kırsal sosyoloji ve mevzuat
olarak belirlenmiştir.
Sertifikalı tarım danışmanlarının en fazla eksikliğini hissettiği eğitim konularına
bakıldığında; hayvan hastalıkları (%13.95), yenilikleri takip edememe (%9.30),
hayvancılık (%4.65), üreticideki eğitim eksikliği (%4.65), hayvan besleme ve bakımı
(%4.65) şeklinde sıralanmaktadır. Danışmanların %20.93’ü ise bu konuda cevap
belirtmemiştir.
Sertifikalı tarım danışmanlarının en fazla eğitim almak istediği konular bölge
ortalamasına göre; proje hazırlama (%10.26), bitki koruma (%10.26), bakım ve
besleme (%10.26), süt ve süt ürünleri (%7.69), hayvancılık (%5.13), ilaçlama
(%5.13), gübreleme (%5.13) şeklinde belirlenmiştir.
Sertifikalı tarım danışmanlarının en fazla eğitim almak istediği kişisel gelişim
konulara bakıldığında; beden dili ve iletişim (%5.71), sunuş teknikleri (%5.71)
öncelikli ihtiyaç duydukları konulardır. Çalışmaya katılan sertifikalı tarım
341
danışmanlarının %71.43 gibi büyük bir çoğunluğu ise bu konuda herhangi bir cevap
vermemişlerdir.
Bölgenin tarımsal yayım çalışmalarında, kuraklığa dayanıklı bitki çeşitleri ile
iklim değişikliğine uyum gibi konular öncelikli olarak dikkate alınması gereken konular
arasında yer almaktadır. KOP Bölgesi’nde tarım ile ilgili tüm kurum ve kuruluşların
suyun etkin kullanımı ile ilgili çalışmalar yapmaları ve bölgede çalışan tarımsal yayım
personelinin özellikle sulama konusunda bitki su ihtiyacını dikkate alan programlar
yapması beklenen uygulamalar arasındadır. Bu amaçla bölgedeki tarımsal yayım
personeline bitki su ihtiyacına göre sulama programları yapıp yapmadıkları sorulmuş
ve tarımsal yayım personelinin %93.94’ü bu konuda program yapmadıklarını
belirtmişlerdir.
Sertifikalı tarım danışmanlarının yaptıkları işe karşılık aldıkları ücret hakkındaki
düşüncelerine bakıldığında, bölge ortalamasında kadınların %88.89’u ve erkeklerin
%72.73’ü yapılan iş için ücreti yetersiz bulmakta, kadınların %77.78’i erkeklerin ise
%59.09’u garantisi olmayan bir iş olarak görmektedir. Bir başka önemli nokta ise
bölge ortalamasına göre kadınların %100’ü aldıkları ücreti normal harcamalar için
yeterli bulmamakta olduğu, aynı durumda erkeklerin oranı ise %68.18 olduğu
belirlenmiştir.
6.4.KOP BÖLGESİ’NDE TARIMSAL YAYIMIN BAŞARISINI ARTIRMAYA
YÖNELİK STRATEJİLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Tar-Gel ve diğer yayımcıların eğitim ihtiyaçları konu bazında ele alınmalı ve
belirli dönemlerde yayımcılar eğitilmeli,
Yayım elemanları ile çiftçiler arasındaki iletişim kopukluğu giderilmeli,
Tarımsal danışmanların üretici karşısındaki statülerini yükseltici önlemler
alınmalı (ÇKS verilerine bile ulaşamamaktadırlar),
Tarımsal eğitim ve yayım alanların (üreticilerin) asgari düzeyde de olsa bu
sorumluluğa dahil olması,
Tarımsal yayım faaliyetlerini özel tarımsal danışmanlar vermeli, Kamu
denetimini yapmalıdır,
Yayım faaliyetleri sonuç odaklı olmalı,
Tarımsal yayım faaliyetlerini yürütmede ağırlıklı olarak sivil toplum
kuruluşlarının(Üretici Birlikleri, Ziraat Odaları, Kooperatifler) tarım danışmanları
ile çalışmaları gerektiği özendirilmeli ve desteklenmelidir,
342
Özel Tarımsal Danışmanlık Sisteminde mutlaka Ziraat Odalarının ücret
konusunda aktif katılımının sağlanması,
Sözleşmeli üretim yapılabilecek özel sektör ile işbirliği artırılmalıdır (ürün alım
garantisi),
Üniversiteler ve araştırma kuruluşları ile işbirliği yapılmalı,
KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı’nın tarımsal eğitim yayım
programında aktif yer almalı,
Çiftçilerin yeni teknolojileri benimseme ve uygulamalarını artırabilmek amacı
ile bölge bazında ödüllü yarışmalar yapılmalı,
Bölgesel olarak öne çıkan ürünlerin yerel kuruluşlar tarafından desteklenmesi
ve özel satış yerlerinde sergilenmesi,
Tarla günleri fuarı (bölgesel olarak)düzenlenmesi işbirliği,
Tarım danışmanlarının kamu yayımı ile koordinasyonun ve bilgi akışının
sağlanması (Çiftçiler, üniversiteler, araştırma kuruluşları, tarım il/ilçe
müdürlükleri, tarım danışmanları koordineli çalışmalı),
Tarımsal yayım hizmetlerinde çiftçi temsilcilerinin de yer alması,
GTHB tarafından örgün eğitim öğretim müfredatı içerisinde tarımla ilgili
derslere yer verilmesi, tarımla ilgili meslek liselerinin desteklenmesi, sayılarının
artırılması ayrıca, ziraat ve veteriner fakültelerine girişte ek puan verilmesi
yönünde Milli Eğitim Bakanlığı’na öneri sunulması,
Köyden çıkıp eğitim alan gençlerin kendi köylerinde görev yapmaları
özendirilmeli, çiftçilerin de özellikle önder denilecek çiftçilerin kendi köylerinde
tarım yapmalarını özendirici tedbirler alınmalı,
Kurumlarla tarımsal amaçlı ortak projeler geliştirilmeli, İşbirliği yapan kurum ve
kuruluşlar arasında üst düzeyde katılımın sağlanması ve sorumluluk
üstlenmesi,
Birebir uygulamalı çiftçi eğitimine dayalı devlet tarafından yapılan yayım
eğitimine diğer kurum ve kuruluşların da katkı vermesi,
Eğitici havuzu oluşturulmalı ve bölgenin önceliklerine göre eğitimler buradan
yönlendirilmeli,
Ziraat odalarını serbest tarım danışmanlığı yönetmeliği ile entegre etmeli ve
Ziraat Odaları fiilen yayım hizmetinin içerisinde yer almalı,
Çiftçiliğin bir meslek olarak tanımlaması yapılmalı ve kamuoyunda itibarı hak
ettiği yere getirilmeli,
343
Tarım il/ilçe müdürlüklerine olan güvenin fazla olması üreticilerin serbest tarım
danışmanları ile çalışma ihtiyacı hissetmemesi,
Yayım eğitimlerinin sonuçlarının etki değerlemesinin yapılması,
Kurum ve kuruluşların yaptığı bilgi alışveriş toplantılarına örnek çiftçilerden de
davet edilmesi,
Bölgesinde başarılı olan yayım elemanlarının ve yapılan faaliyetlerin yerel
basında öne çıkarılması, duyurulması ve ödüllendirilmesi,
İl özel idareler ile yapılan bölgesel projelerin sayısının artırılması,
Eğitime katılan üreticilere küçük promosyon hediyeler ve ikramlar verilerek
katılım artırılmalı, sosyalleşme ortamları oluşturulmalı,
Eğitim yayım hizmetleri bu faaliyeti götüren kurum amirlerinin önceliğinde
olmalı,
GTBH tarım il/ilçe müdürlüklerinde bütün birimlerin yayım eğitimi yapmalarının
başarıyı olumsuz yönde etkilemesi,
Yayım konusunda eğitim veren eğiticilerin üniversiteler ve araştırma
kuruluşları tarafından hizmet içi eğitime tabi tutulması,
KOP TEYAP koordinatörlüğünde her ilde tüm paydaşların katılacağı bir
tarımsal eğitim ve yayım merkezinin kurulması, (Planlama, Organizasyon,
Bölgenin önceliklerine göre eğitim vb),
Bölge genelinde çiftçilerin ve yayımcıların ihtiyaçlarının belirlenebilmesi için
anket tekniği, birebir görüşme ve etki değerleme yöntemlerinden
yararlanılmalıdır.
6.4.1.Tarımsal Yayım Politikaları Açısından;
KOP tarımsal yayım programının uygulamaya aktarılması
İllerde tarımsal yayım strateji planın hazırlanması ve hayata geçirilmesi
Konu temelli çalıştayların daha sık yapılması
Tarımsal yayımda İzleme ve değerlendirme sisteminin kurulması
Sulama konusunda belirsizliklerin giderilerek sulama yatırımlarının artırılması
Genç ve kadın nüfusa yönelik eğitim yayım hizmetlerinin ve destek
mekanizmalarının oluşturulması
Yöresel ürünlere yönelik yayım programlanmasının yapılması
Yayım hizmetlerinde araştırma enstitülerinin ve üniversitelerin daha etkin
konuma getirilmesi
344
Araştırma Enstitülerinin daha aktif yayım faaliyetlerinde bulunmasının
sağlanması
Eğitim faaliyetlerine katılımı arttırmak için ödül sisteminin eklenmesi (gezi,
sertifika, yemek, çay ikramı, gübre, ilaç, tohum vb.)
Özellikle ilkokul, ortaokul ve liselerin olduğu alanlarda tarım ile ilgili derslerin
verilmesi yönünde Bakanlıklar arasında girişimde bulunulması
Birliklerin güçlendirilmesi için bölgesel önceliklere konu olacak projelerde yer
alınması veya teknik destek verilmesi
KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı’nın ve TOKİ’nin, Bölge’de
meyveciliğin yoğun olduğu alanlarda altyapı yatırımlarına destek sağlaması
(Soğuk hava deposu, şoklama, paketleme vb.)
6.4.2.Tarımsal Yayım Personeli Açısından;
Tarımsal yayım hizmetlerinde görev alacak personel eksiklerinin giderilmesi
Teknik personelin yetkinliklerinin (uygulamada) artırılması
Teknik personelin bir alanda uzmanlaşmasının sağlanması
Hizmet içi eğitimlere herkesin katılımlarının sağlanması
Alanda çalışan personelin fiziki koşullarının iyileştirilmesi
Alanın tarımsal potansiyeline uygun personelin görevlendirilmesi
Tar-Gel Personelinin sahada verimliliğini artıracak motivasyon araçlarının
geliştirilmesi ve yayım misyonuna uygun çalışma ortamının oluşturulması
Yetişkin eğitimi konusunda iletişim tekniklerinin teknik personele aktarımı
Personelin tarımsal yeniliklere yerinde erişiminin ve öğrenmesinin sağlanması
Sahada görev alan personelin mesai uygulamalarında esnekliğe gidilmesi
Aidiyet ve kalkınma duygusunu daha da artıracak iletişim araçlarının ve
ödüllendirme sisteminin oluşturulması
Sosyolog ve diğer branşlardan eğitim hizmeti verecek elemanlarının
etkinliğinin arttırılması
Döner sermayenin il/ilçe müdürlüğü personeli tarafından kullanılabilmesi
6.4.3.Tarımsal Yayım Araç ve Ekipmanları Açısından;
Çiftçiye yönelik görsel materyallerin hazırlanması
İyi uygulamaların çiftçiye aktarılması ve yayın haline getirilmesi
Tarımsal yayım bilgi - veri bankasının oluşturulması
345
Merkezi düzeyde eğitim ve yayımla ilgili bilgi ve materyalin erişim koşullarının
iyileştirilmesi
Eğitim salonlarının oluşturulması veya var olan altyapının (Diyanetin, Milli
Eğitimin eğitim salonları) daha etkin kullanılması
Toplulaştırmaya yönelik görsel materyalin artırılması
Grup yayım çalışmalarına özen gösterilmesi
Proje hazırlama kapasitelerinin artırılması
6.4.4.Tarımsal Yayım-Üretici Örgütleri/Üretici Bağı Açısından;
Üretici Birlikleri arasında iletişim ve koordinasyonun artırılması
Üretici örgütlerinin eğitim yayım hizmetleri konusunda koordinasyonunun
sağlanması ve üst örgütlenmeye gidilmesi
Üretici örgütleri yönetiminde cinsiyet eşitliğine yer verici yaptırımların
uygulanması
Kurumsal girdi sağlayan işletmelerin yayım çalışmalarına daha fazla ağırlık
vermesi
Çiftçi eğitimlerinde uygun zamanın seçilmesi
Grup yayım çalışmalarına özen gösterilmesi
Kitle iletişim araçlarının daha etkin kullanılması (kamu spotları dahil)
Medyatik bireylerin eğitim yayımda daha görünür olması
Çiftçilerin örnek girişim-görgü ziyaretlerinin artırılması,
Çiftçilerin sertifikalı tarım danışmanlığı konusunda bilgilendirmeleri
Üreticilerin arazileri demonstrasyon amacı ile alındığında tüm masraflarının
karşılanması
Örnek ve önder çiftçi kavramının yerleştirilmesi ve bunların
sertifikalandırılması ve bunların tarımsal yayımda rol model olarak kullanılması
Eğitim yayım faaliyetine katılıp bunları sahada uygulamada iyi örneklerin
izlenebilirliğinin artırılması ve bu yönde teşvik edilmesi( Örn; SSK ve Bağ-KUR
prim ödemelerinin belli bir oranının ödenmesi)
Emekli olmuş ya da belli bir yaş sınırını aşmış kişilerin araziyi değerlendirmek
amacı ile ya kiraya vermesi ya da devretmesi (arazi boş bırakılmamalı)
Genç çiftçileri özendirmek
Genç çiftçilere yapılan desteklemelerin artırılması
Çiftçilere yönelik eğitim kamplarının oluşturulması
346
6.5.KOP BÖLGESİ ÇİFTÇİLERİNE VERİLECEK EĞİTİM KONULARI
6.5.1.Aksaray İli Çiftçilere Verilecek Eğitim Konuları
Hayvan bakım ve besleme
Süt hijyeni
Suyu az tüketen alternatif ürünler
Elma, badem, ceviz, kiraz yetiştiriciliği (Ortaköy-Ağaçören)
Baklagiller tarımı
Gübreleme, sulama, toprak analizi
Tarımsal amaçlı ilaç ambalajlarının imha yöntemi
Damla sulama
Sürdürülebilir patates tarımı
Ortaokul öğrencilerine yönelik tarım
Sulama sistemleri
Bitki su ihtiyacına göre sulama eğitimi
Ceviz yetiştiriciliği (Ağaçören)
Doğrudan ekim
Bayanlara yöresel ürünlerle ilgili eğitim
Tarım makineleri kullanımı
Kaliteli kaba yem üretimi
Damızlık hayvan seçimi
Bitkisel üretimde koruyucu ilaçlama
Toprak numunesi alma
Ürün değerlendirme ve depolama
Hayvan refahı ve barınakları
Hububat çeşitlerinin tanıtımı
Sebze yetiştiriciliği
Zirai ilaçların bilinçli kullanımı
Tarımda iş güvenliği
Tarımda ölçüm-tartım ifadelerinde teknik dil birliği
Hayvan ıslahı
Ekonomik analizin önemi
Bayilere yayım konusunda eğitim
347
Çobanlığı cazip kılmaya yönelik eğitim
Tarımsal yayım ve eğitimin işletme büyüklüğüne göre tasnifi
Arıcılık
Sözleşmeli üretim
6.5.3.Karaman İli Çiftçilere Verilecek Eğitim Konuları
Su yönetimi ve sulama teknikleri
Bölgenin su durumuna göre uygulanabilecek münavebe teknikleri
Küçükbaş hayvan yetiştiriciliği ve koruyucu aşı
Toprak analizlerine dayalı bitki besleme
Gelir arttırıcı alternatif ürünler
Yağlı tohumlu bitkiler
Kapalı sulama sistemleri
Tarımsal desteklemeler
Örtü altı bitki yetiştiriciliği
Süt hijyeni ve sağım teknikleri
Zeytin yetiştiriciliği ve değerlendirilmesi (Yetiştiriciliği yapılan alanlarda )
Sebze ve meyve kurutma, paketleme ve pazarlama
Meyve ve sebze üretiminde iyi tarım uygulamaları
Nar Yetiştiriciliği (Yetiştiriciliği yapılan alanlarda )
Sert kabuklu meyve yetiştiriciliği
Bağcılık (Bağ yetiştiriciliği yapılan köylerde)
Hayvanlarda antibiyotik kullanımı ve kalıntı izleme
Sanayinin hammadde ihtiyacına uygun hububat yetiştiriciliği
Meyvecilikte budama, seyreltme ve hasat teknikleri
Meyve türlerinde yeni geliştirilen çeşitler
Arazi toplulaştırması ve kullanımı
Meyvecilikte toprak yapısına uygun anaç çeşitleri
Bölge ürün deseninde yer alan mısır, ayçiçeği, kuru fasulye vb yetiştiriciliği
Proje hazırlama eğitimi (Teknik personele)
Tarım alet ve makinaların kalibrasyonu
Bitkisel üretimde kalıntı izleme
Zoonoz hastalıklar ile mücadele ve korunma yöntemleri
348
Kaba yem üretimi
Rasyon hazırlama
Hayvan barınaklarının bakımı
Sürdürülebilir tarım ve toprak kirliliği
Kadın çiftçilere yönelik tarladan sofraya sağlıklı ürün zinciri
Tarımda iş güvenliği
Bölgede bitkisel üretimde yaygın görülen hastalık ve zararlılara yönelik
koruyucu mücadele
6.5.2.Konya ili Çiftçilere Verilecek Eğitim Konuları
Yem bitkileri, hayvan refahı ve sağlığı (Çiftçilere)
İletişim teknikleri (Teknik personele)
Proje Hazırlama Eğitimi (Teknik personele)
Koyun ırkları (Çiftçilere, demonstrasyon kurularak)
Güneysınır dağlık bölgesinde meyvecilik, ova bölgesinde tarla bitkileri
yetiştiriciliği
Salgın hayvan hastalıkları, zoonoz hastalıklar, hayvancılık, koruyucu hekimlik
Bölgeye uyumlu hayvan seçimi
Kaliteli kaba yem üretimi
Rasyon hazırlama teknikleri
Enerji bitkileri üretimi (Aspir, dallı darı) (Çiftçi ve teknik personele)
Yenilebilir enerji kaynakları
İklim değişikliği-tarımsal üretim ilişkisi
Kadın çiftçilere girişimcilik
Suyun doğru kullanımı
Doğanhisar ilçesinde modern sulama yöntemleri, vişne ve çilek yetiştiriciliği ve
pazarlanması
İhracat mevzuatına uygun ürün yetiştiriciliği
Tarımsal örgütlenme ve pazarlama
Tarla ve bahçe bitkilerinde bitki koruma, biyolojik mücadele, güvenilir ve etkin
ilaç kullanımı, bitki besleme
Meyvecilikte terbiye sistemleri ve budama
Bölgeye uygun yeni çeşitlerin tanıtımı
Bitki yetiştirme teknikleri, doğru nadas uygulaması
349
Doğrudan ekim sistemleri
Bitki besleme ve doğru gübre kullanımı
Arazi toplulaştırması
Bağcılık
Biçerdövercilerin bilinçlendirilmesi
Alternatif yeni ürünler
Organik tarım ve iyi tarım uygulamaları
Tarım danışmanlığının önemi
Tarımsal alet ve makine kalibrasyonu
Kaliteli ürün yetiştiriciliği
Pazara uygun meyve-sebze üretimi
Arıcılık
Çayır-mera
Azaltılmış toprak işleme
Dağlık bölgelerde organik meyve ve sebze yetiştiriciliği
6.5.4.Niğde İli Çiftçilere Verilecek Eğitim Konuları
Otlatma ve mera yönetimi
Mera ıslahı
Toprak analizi ve bitki besleme
Hayvancılıkta barınak sistemleri
Hayvancılıkta bakım ve besleme
Süt hijyeni
Rasyon hazırlama
Kaba yem üretimi
İklim değişikliğinin tarımsal mücadele üzerine etkileri
Niğde bölgesinde bitki yetiştiriciliğindeki önemli hastalıklar ve zararlar
Tarımsal ilaçların kullanım teknikleri
Arı Yetiştiriciliği
Sürü yönetimi
Küçükbaş hayvan hastalıkları ve mücadelesi
Tarımsal sulamada ve ürün depolamada yenilenebilir enerji kullanımı
Patateste tohumluğun önemi
350
Meyvecilikte depolama
Suyun doğru kullanımı
Basınçlı sulama sistemleri
Tarımda münavebenin önemi
Erozyon ve çölleşme
Meyvecilikte budama ve terbiye sistemleri
Meyvecilikte ürün tasnifi ve paketleme
Arazi toplulaştırılmasının önemi
Toprak ve su kirliliği
Arazi kullanım yönetimi
Patates ve fasulye yetiştiriciliğinde tarımsal ilaçların kullanımı
Bitkisel üretimde kullanılan ilaçların arı yetiştiriciliğine etkileri
Kuraklığa dayanıklı alternatif ürünler
Bitkisel üretimde arı kullanımı
Organik ve iyi tarım uygulamaları
Sağlıklı fide ve sebze yetiştiriciliği
Bölge kurum amirlerine bölgenin su ve toprak kaynakları potansiyeli
Beyaz lahananın tanıtımı
Karnabahar ve brokoli yetiştiriciliği
Biyolojik ve entegre mücadele
Tarımsal mevzuat
Hayvancılıkta antibiyotik kullanımı
Çiftçilerin ÇKS kayıtlarına göre ürün yetiştirme bilgilendirme sistemi
Doğrudan ekim
Alçak tünel sebze yetiştiriciliği
351
KAYNAKLAR
Anonim (2006a) Tarım Kanunu, 5488 sayılı 18 Nisan 2006, T.C. Başbakanlık
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü (http://www.mevzuat.gov.tr
/Metin.Aspx?MevzuatKod=1.5.5488&sourceXmlSearch=&MevzuatIliski=0)
Anonim (2006b) Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlemesine Dair
Yönetmelik, 8 Eylül 2006. (http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/27149.html)
Anonim, 2014. Tarımsal Yayım ve Uygulama Esasları Yönetmeliği
(www.tarim.gov.tr/EYYDB/Menu/11/Mevzuat)
Anonim, 2010. GATOBB (Güney Afrika Tarım Orman ve Balıkçılık Bakanlığı) 2010.
(www.nda.agric.za)
Anonim, 2011. Dünya’da Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Uygulamaları, UTEM
Yayınları, Editör: Doç. Dr. Orhan Özçatalbaş, Ankara.
Anonim, 2012. Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Çalıştayı, T.C. Gıda Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı Eğitim ve Yayınlar Dairesi Bakanlığı, Ankara.
Anonim 2014. Tarımsal yayım ve Danışmanlık Hizmetleri, Hizmeti Veren kişi ve
Kuruluş Faaliyetleri, GTHB Yayınları, Ankara.
Barutçugil, İ. 2002. Performans Yönetimi, Kariyer yayınları, 2.basım, İstanbul
Ceylan, İ.C. 2010. Tarımsal Yayım ve İletişim Dersi Ders Notu.
www.agri.ankara.edu.tr/.../1182__T_Yayim_ve_Iletisim_Ders_Notu.doc
Ceylan, İ.C. 2012. Türkiye’de Danışmanlık Sistemleri, AB ve Türkiye’de Danışmanlık
Sistemleri ve Süt Sığırı İşletmelerinin Yönetimi, Cilt I, Aydın.
Çukur, T.2014. Dünya ve AB Ülkelerinde Tarımsal Yayım ve Danışmanlık, Tarımsal
Yayım ve Danışmanlık Kitabı, Cilt II, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Yayınları
No:1, Sayfa: 31-50 ISBN: 978-975-7328-59-9, Tokat.
Demiryürek, K. 2014. Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Kavramları ve Felsefesi,
Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Kitabı, Cilt II, Gaziosmanpaşa Üniversitesi
Yayınları No:1, Sayfa: 19-30, ISBN: 978-975-7328-59-9, Tokat.
Köklü, N. 1995. Tutumların Ölçülmesi ve Likert Tipi Ölçeklerde Kullanılan Seçenekler.
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, cilt:28, sayı:2, s:89-90,
Ankara. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/486/5698.pdf, Erişim
Tarihi:26.12.2014.
Nassar, A,M. Ures, D. 2009. Brazil: Shadow WTO Agricultural Domestic Support
Notifications, IFPRI Discussion Paper 00865, May 2009, Markets, Trade, and
Institutions Division, International Food Policy Research Institute.
352
Özçatalbaş, O.(1994) GAP Bölgesinde (Şanlıurfa’da) Tarımsal Yayımın Analizi ve
Etkin Bir Yayım Çalışması İçin Gerekli Koşulların Saptanması Üzerine Bir
Araştırma, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi.Kod No 266, Adana
(261)s.)
Özçatalbaş, O. (2009) Türkiye ve AB’de Tarımsal Yayım Sitem Ve Yaklaşımlarına
Bakış AB ve Türkiye Arasındaki Sivil Toplum Diyaloğunun Çok Yönlü
Geliştirilmesi Uluslararası Sempozyumu, Bildiri Kitabı, 5-8 Kasım 2009,
Antalya.
Özçatalbaş, O., Budak, D.B., Boz, İ. Karaturhan, B. (2010). Türkiye’de Tarım
Danışmanlığı Sisteminin Geliştirilmesine Yönelik Önlemler, VII. Teknik Kongre,
Ankara.
Şenocak, C. 1967. Yayım ve Haberleşme Ders Kitabı, 1967, Ankara.
Tatlıdil, H. 2013. Tarımsal Yayım ve İletişim Ders Notları, Basılmamış Yayın, Ankara.
Van Den Ban, A.W. and Hawkins, H. S. 1996. Agricultural Extension, Second
Edition., Blackwell Science, p.294. USA
Yurttaş, Z. 2010. Uluslararası Tarımsal Yayım Hizmetleri, Atatürk Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Ders Notları, Erzurum.
Yurttaş, Z.. Atsan T., Keskin, A. 2011. Tarımsal Yayım ve İletişim Teknikleri, Atatürk
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 67, Erzurum.
http://www.istatistikanaliz.com, 2014 “Ki-Kare Analizi”
353
EKLER
354
YÖNETİCİLERE YÖNELİK ANKET FORMU
Değerli Yönetici. Bu Anket Formu KOP İdaresi tarafından desteklenen Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal
Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülmekte olan “KOP Bölgesinde Tarımsal Eğitim ve Yayım İhtiyaç Analizi
Projesi” Ar-Ge çalışmasının raporunun yazılmasında kullanılacak verilerin derlenmesi amacı ile hazırlanmıştır.
Anket Soru Formuna vereceğiniz cevaplar kesinlikle anketi doldurulan kişinin adı kullanılarak yayınlanmayacak ve
herhangi bir şekilde 3. Şahıslara verilmeyecektir. Vereceğiniz cevaplar KOP Bölgesinde tarımda nasıl bir eğitim
ve yayım çalışmalarının yapılması gerekliliğine yönelik sonuçların oluşturulması açısından çok önemlidir. Ankete
katıldığınız için teşekkür ederiz.
Dr. Fatih ÖZDEMİR
Enstitü Müdürü
Anketin Doldurulduğu Kurumun Adı : …………….……………………………………
Kurumun Bulunduğu İl Adı : …………….……………………………………
Kurumun Bulunduğu İlçe Adı : …………….……………………………………
Kurumun Bulunduğu Köy/Kasaba Adı : …………….……………………………………
Yöneticinin Ünvanı, Adı ve Soyadı : …………….……………………………………
Yöneticinin Cep Telefon Numarası : …………….……………………………………
1- Yöneticinin Yaşı :..............
2- Cinsiyet? : 1- Erkek 2- Kadın
3- Yöneticinin Yaşadığı yer : 1- Köy/Kasaba 2- İlçe 3- İl 4- Eğitim Durumunuz
1-Lise 2-Ziraat/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi
3-Ön Lisans 4-Ön Lisans Programına Devam Etmekte
5-Lisans 6-Lisans Programına Devam Etmekte
7-Yüksek Lisans 8-Yüksek Lisans Programına Devam Etmekte
9-Doktora 10-Doktora Programına Devam Etmekte
5- Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek Lisesi kurumlarından birinden mezun musunuz?
1.Evet 2.Hayır
355
6- Eğitim durumunuz Yüksekokul ve Üzeri İse Mezun olunan bölümler hangileridir?
Öğrenim Düzeyi* Bölüm
1.Yüksekokul (Var ise)
2.Lisans
3.Yüksek Lisans
4.Doktora * Lütfen birden fazla aynı seviyede öğrenim düzeyine sahip olup farklı bölümlerden mezun iseniz lütfen onları da ekleyiniz
7- Yabancı dil biliyor musunuz?
1.Evet 2.Hayır
Yabancı Dil 1.Konuşma* 2.Yazma* 3.Okuma* 4.Anlama*
1.İngilizce
2.Fransızca
3.Almanca
4.Diğer………..
* 1-4 arası belirtiniz. 1- Bilmiyor 2-Az biliyor 3-Orta düzeyde 4-iyi derecede biliyor
8- Bilişim Teknolojilerini (Bilgisayar, cep telefonu, internet vb.) kullanım seviyenizi değerlendiriniz.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Kötü Orta İyi
9- Kullandığınız Bilgisayar Programları Nelerdir?
Bilgisayar programları
Seviyeniz*
Hiç
kullanmadım Düşük Orta Yüksek
1.MS Word
2.MS Excel
3.MS PowerPoint
4.İstatistik paket programları
(SPSS,SAS,vb..)
5.Diğer (Belirtiniz)
6.Diğer (Belirtiniz)
10- İnternet kullanıyor musunuz? 1-Hayır 2-Evet ( ………. Saat/gün)
11- Kaç yıldır ilgili Bakanlık bünyesinde çalışmaktasınız?(Sadece Bakanlıklarda çalışanlar için sorulacak)
:……….yıl
12- Kurumda şu anki göreviniz.............................................................................................
13- Kurumda şu anki pozisyonunuzdaki görevinizi kaç yıldır yapıyorsunuz? : …………………yıl
14- Kaç yıldır yönetici olarak görev yapmaktasınız? :..........................yıl
15- Şu an çalıştığınız kurumda kaç yıldır çalışıyorsunuz? :...........................yıl
356
16- Çalışma hayatınızda özel sektör deneyiminiz oldu mu? :1- -
17- Cevabınız “Evet” ise bu deneyiminiz tarımla ilgili miydi? :1-Evet -
18- Mesleki örgütlere üye misiniz? : 1- Hayır 2- Evet (İsimleri?)
1............................................................................................
2............................................................................................
3............................................................................................
19- Herhangi bir mesleki süreli yayına abone misiniz? :1- -
20- Mesleki süreli yayınları hangi sıklıkta okuyorsunuz?
1-Okumuyorum
2-İlgimi çeken konu olursa
3-Bazen okuyorum
4-Sürekli olarak okuyorum
21- Şimdiye kadar yurt dışına çıktınız mı? :1- 2- (23’e geçiniz)
22- Yurt dışına çıkış sebebiniz? (Birden fazla seçenek işaretlenebilir)
1-Aile ziyareti
2-Turistik gezi
3-Kurs veya seminer amaçlı Konusu:………………………..
4-Fuar katılımı Konusu: ……………………….
5-Diğer (Belirtiniz)………………………………………………………….
23- Günlük yaşamınızı aşağıdaki durumlardan hangileri olumsuz etkiliyor? (Önem sırasına göre işaretleyiniz
Önem
sırası
Önem sırası
1.Kendi sağlık sorunlarım 6.Aile içi ilişkilerdeki sorunlar
2.Çocuklarımın sağlık sorunları 7.Ekonomik koşulların
yetersizliği
3.Diğer aile bireylerinin sağlık
sorunları
8.İş yeri ile ilgili sorunlar
4.Çocukların bakımıyla ilgili sorunlar 9.Diğer (Açıklayınız )
5.Çocukların eğitimiyle ilgili sorunlar
24- Aşağıdaki çizelgede kurumunuzun size yönelik hizmet ve politikaları yer almaktadır. Her bir madde için
düşüncenize en uygun ifadeyi işaretleyiniz.
Hizmetler Yeterli Yetersiz Böyle Bir Hizmet Yok
1.Sağlık hizmeti 3 2 1
2.Beslenme hizmeti 3 2 1
3.Kreş/yuva olanağı 3 2 1
4.Ulaşım/servis hizmeti 3 2 1
5.Dinlenme tesislerinden yararlandırma 3 2 1
6.Lojman olanakları 3 2 1
7.Hizmet-içi eğitim olanakları 3 2 1
8.Verimli Bir Çalışma Ortamı 3 2 1
9.Maaş/ücret 3 2 1
10.Diğer Hizmetler............................................ 3 2 1
357
25- Son 2 yıl içerisinde mesleksel gelişiminize katkıda bulunduğunu düşündüğünüz herhangi bir öğrenim
çabanız oldu mu? 1) Hayır (26’ya geçiniz) 2) Evet ise lütfen aşağıdaki tabloyu doldurunuz
Hizmet içi Eğitim-Kurs-Kongre-Sempozyum-Sertifika
Konusu Faydalılık Durumu (1 Hiç-Faydalı Değil….5 Çok
Faydalı)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
26- Kurumunuzda çalışan personelin görev dağılımı ve çalıştığı birimler
Birimler Teknik Personel İdari Personel İşçi
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
27- Kaç senedir bulunduğunuz yerleşim yerinde görev yapmaktasınız? :………..yıl 28- Çiftçilerle görüşme sıklığınız nedir?
1- Görüşmüyorum 4- Ayda bir defa
2- Haftada birden fazla 5- Ayda 1-2 defa
3- Haftada bir defa 6- 2-3 ayda bir defa
29- Çiftçilerle nerede görüşmektesiniz?
1-Görüşmüyorum 4-Çiftçilerin kuruma geldiklerinde
2-Tarla ziyaretlerinde 5-Çiftçi isteği doğrultusunda
3-Köy kahvelerindeki toplantılarda 6- Diğer Belirtiniz ……………….
358
30- Çiftçi sorunları size hangi şekilde ulaşmaktadır? (Önem Sırasına Göre Belirtiniz)
Önem sırası
1-Çiftçilerin kendileri tarafından
2-Kendi gözlemlerim sırasında
3-Personel tarafından
4-Özel Tarım Danışmanları tarafından
5-Köy muhtarları tarafından
6-Ziraat Odası Başkanlığı
7-Diğer STK Kuruluşları tarafından
8-Önder çiftçiler tarafından
9-Özel Firmalar tarafından
10-Diğer Tarımsal Kurum ve Kuruluşları tarafından
11-Diğer Belirtiniz...............................
31- Size ulaşan çiftçi sorunları ile ilgili olarak çoğunlukla davranışınız ne şekilde olur?
1-Konu ile ilgili uzman kişiye iletirim
2-Araştırma kuruluşuna iletirim
3-İlgili Kurum ve Kuruluşlara iletirim
4-İlgili şube müdürüne iletirim
5-Kendim çözerim
6-Diğer…….belirtiniz
32- Sizce çiftçilerin Kurumunuz ile olan iletişimi (ilişkisi) ne düzeydedir.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Çok Kötü…………………………………………………………….…………….. Çok İyi
33- Size göre "Yayım Elemanı" olarak görev yapan kişilerin mesleki yeterlilikleri hangi düzeydedir?
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Çok Kötü…………………………………………………………………….. Çok İyi
34- Size göre yayım elemanlarının mesleki becerilerindeki yeterlilikleri nasıldır.
Beceri Konuları Yeterlilik Düzeyi
Yok Az Orta Yüksek
1.Teknik bilgi düzeyi 1 2 3 4
2.Kendini geliştirme isteği 1 2 3 4
3.Bilişim teknolojilerini kullanabilme 1 2 3 4
4.Çiftçilerle iletişim kurabilme 1 2 3 4
5.Kendini iyi ifade edebilme 1 2 3 4
6.Takım/ekip çalışması yapabilme 1 2 3 4
7.Yeniliklere açıklık 1 2 3 4
8.Yayım yöntemleri ve tekniklerini bilme 1 2 3 4
9.Proje hazırlama ve yürütme 1 2 3 4
10.Bilgiyi aktarma yeteneği 1 2 3 4
359
35- Yayım elemanlarının eğitim almaları gereken konular nelerdir?
Kendinizin Eğitim Konuları Diğer Yayım Elemanlarının Eğitim Konuları
Gerekli Fena olmaz Gerek yok Gerekli Fena olmaz Gerek yok
Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği Lütfen ürün adlarını yazınız 1- 2- 3- 4- 5-
Lütfen ürün adlarını yazınız 1- 2- 3- 4- 5-
Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği Lütfen ürün adlarını yazınız 1- 2- 3- 4- 5-
Lütfen ürün adlarını yazınız 1- 2- 3- 4- 5-
1.Ürün Çeşit Seçimi 1.Ürün Çeşit Seçimi
2.Toprak Hazırlığı 2.Toprak Hazırlığı
3.Bitki Koruma 3.Bitki Koruma
4.Sulama Teknikleri 4.Sulama Teknikleri
5.Gübre ve Gübreleme Teknikleri 5.Gübre ve Gübreleme Teknikleri
6.Yemleme ve Bakım 6.Yemleme ve Bakım
7.Sürü Yönetimi 7.Sürü Yönetimi
8.Damızlık Hayvan Seçimi 8.Damızlık Hayvan Seçimi
9.Hayvan Hastalıkları 9.Hayvan Hastalıkları
10.Pazarlama 10.Pazarlama
11.Organik Tarım 11.Organik Tarım
12.Kırsal Sosyoloji 12.Kırsal Sosyoloji
13.Çevre 13.Çevre
14.Mevzuat 14.Mevzuat
15.Tarımsal Destekler 15.Tarımsal Destekler
16.Tarım Makineleri 16.Tarım Makineleri
17.Tarımsal Yayım 17.Tarımsal Yayım
18.Bilişim Teknolojileri 18.Bilişim Teknolojileri
19.Beden Dili ve Konuşma Teknikleri 19.Beden Dili ve Konuşma Teknikleri
20.Bölgenin Genel Tarımsal Yapısı 20.Bölgenin Genel Tarımsal Yapısı
21.Besin Hijyeni 21.Besin Hijyeni
22.Koruyucu Tarım Teknikleri 22.Koruyucu Tarım Teknikleri
23.Genetik Kaynakların Korunması 23.Genetik Kaynakların Korunması
24.Diğer…………….. 24.Diğer……………..
25.Diğer…………….. 25.Diğer……………..
360
36- Size göre bölgede tarımın temel sorunları nelerdir?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..……
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………..……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………..
37- Yıllık çalışma programlarınızı nasıl belirliyorsunuz? (Lütfen birden fazla şık işaretlerseniz öncelik
numarası)
Önem sırası
1. Kendim
2. Kurum Yöneticisi yardımcıları ile birlikte
3. İlgili Bakanlığın talimatları ile
4. Kurumdaki teknik elemanlar ile beraber
5. Bölgede tarım ile ilgili diğer kurum ve kuruluşların önerileri ile
6. Çiftçi talepleri ile
4. Diğer………………………………………….
38- Kurumunuzda çalışan kişilerle ne kadar sıklıkta değerlendirme toplantısı yapıyorsunuz?
1- Toplantı yapmıyorum 4- Ayda bir defa
2- Haftada birden fazla 5- Ayda 1-2 defa
3- Haftada bir defa 6- 2-3 ayda bir defa
39- Bölgenizde tarımsal eğitim ve yayım faaliyetlerini sınırlayan en önemli sıkıntılar nelerdir? (Lütfen cevap
verilen problemleri önem sırasına göre sıralayınız 1,2,3….)
Problemler Önem Sıra No
1.Yeterli tarımsal eğitim ve yayım elemanının olmaması
2.Kaliteli tarımsal eğitim ve yayım elemanının olmaması
3.Üreticinin ilgisizliği
4.Tarım paydaşları arasındaki koordinasyon sıkıntısı
5.Eğitim ve yayım materyal eksikliği
6.Teknik, ulaşım ve ekipman altyapısının yetersizliği
7.Finansman sıkıntısı
8.Eğitim ve yayım elemanının isteksizliği
9.Eğitim ve yayım elemanının istediği bilgiye ulaşamaması
10.Politik engeller-sıkıntılar
11.Diğer………………………………………
12.Diğer………………………………………
361
40- Üreticiye verilen teknik bilginin yararlı, kullanışlı ve katılımın çok olabilmesi için bu bilginin nasıl verilmesi
daha uygun olur? (Yayımda kullanılacak teknikler-En önemlisini işaretleyiniz)
1- Tarlada uygulamalı-Demonstrasyon
2- Görsel yayım araçları kullanılmalı
3- Basılı yayım araçları kullanılmalı
4- Toplantı yaparak sözlü anlatım
5- Kurs şeklinde olmalı sertifika verilmeli
6- Eğitimin şekli önemli değil
7- Diğer: ……………………………..
41- Size Göre Faaliyet Bölgenizi Bitkisel Üretim Açısından Homojen Kaç Gruba Ayırırsınız? (alt havza- alt bölge)
Bölge Numarası Bölge Kapsamı Yerler
(Yön göstererek Kısa Tarif) (Örnek, kuzey doğu, güney, merkez vb.)
Alt bölgenin ortak özelliği (ortak
isim) (Örnek; Meyvecilik bölgesi, buğday
bölgesi vb.)
1. Alt Bölge
2. Alt Bölge
3. Alt Bölge
4. Alt Bölge
5. Alt Bölge
6. Alt Bölge
7. Alt Bölge
8. Alt Bölge
9. Alt Bölge
10. Alt Bölge
Not: Gruptan kasıt bölgeler içinde benzerlik gösteren alt havza-alt bölgelerdir.
42- Size Göre Faaliyet Bölgenizi Hayvansal Üretim Açısından Homojen Kaç Gruba Bölersiniz?
Bölge Numarası Bölge Kapsamı Yerler
(Yön göstererek Kısa Tarif) (Örnek, kuzey doğu, güney, merkez vb.)
Alt bölgenin ortak özelliği (ortak
isim) (Örnek; koyunculuk bölgesi, keçi
yetiştiriciliği bölgesi, kanatlı bölgesi vb.)
1. Alt Bölge
2. Alt Bölge
3. Alt Bölge
4. Alt Bölge
5. Alt Bölge
6. Alt Bölge
7. Alt Bölge
8. Alt Bölge
9. Alt Bölge
10. Alt Bölge
362
43- Size Göre Faaliyet Bölgenizin Ayırdığınız Homojen Gruplara Göre Öncelikli Yayım İstekleri Nelerdir?
Eğitim ve Yayım Konuları Bitkisel Üretim Hayvansal Üretim
1. Bölge 2. Bölge 3. Bölge 4. Bölge 5. Bölge 1. Bölge 2. Bölge 3. Bölge 4. Bölge
1.Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği
2.Ürün Çeşit Seçimi
3.Toprak Hazırlığı
4.Bitki Koruma
5.Sulama Teknikleri
6.Gübre ve Gübreleme Teknikleri
7.Yemleme ve Bakım
8.Sürü Yönetimi
9.Damızlık Hayvan Seçimi
10.Hayvan Hastalıkları
11.Hayvansal Ürün Değerlendirme
12.Pazarlama
13.Besin Hijyeni
14.Organik Tarım
15.Çevre
16.Kırsal kalkınma
17.Kırsal sosyoloji
18.Mevzuat
19.Tarımsal Destekler
20.Tarım Makineleri
21.Diğer…………………………………
22.Diğer…………………………………
23.Diğer…………………………………
24.Diğer…………………………………
25.Diğer…………………………………
363
44- Çalışmalarınızda işbirliği yaptığınız kuruluşlar/kişileri belirtiniz?
Kuruluş/Kişiler Hiç Az Orta İyi
1.Valilik
2.Kaymakamlık
3.Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
4.Orman ve Su İşleri Bakanlığı
5.Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
6.Kalkınma Bakanlığı
7.Milli Eğitim Bakanlığı
8.Diğer Bakanlıklar
9.Araştırma Enstitüleri/İstasyonları
10.TARSİM
11.Üniversiteler
12.Tarıma Girdi Satanlar (yöredeki bayiler vb.)
13.KOP İdaresi Başkanlığı
14.Kooperatifler
15.Çiftçi örgütleri (TZOB, Önder Çiftçi Derneği, Üretici
Birlikleri)
16.Muhtarlık / Belediye
17.Konferans, seminer, panel
18.Tarımdan girdi alanlar (fabrikalar, mandıralar vb)
19.Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu
(TKDK)
20.Kalkınma Ajansları (MEVKA, AHİLER vb.)
21.Diğerleri…………………………
22.Diğerleri…………………………
364
45- Aşağıdaki ifadelerden kendinize uygun olanları işaretleyiniz?
Katılıyorum Kısmen Katılıyorum
Katılmıyorum Kararsızım Cevap Yok
1.Bugün yeniden bir işe girecek olsam yine görev yaptığım kurumu tercih ederim
2.Kurumda personelin problemleri süratle çözümlenmektedir.
3.Kurumda karar mekanizması hızlıdır
4.Kurumda bir kişinin birden fazla görevi vardır.
5.Kurumda görevler tanımlanmamıştır.
6.Kurumda az zamanda çok iş yapılması beklenmektedir
7.Kurumun fiziksel çalışma durumu çalışmaya elverişlidir.
8.Çalışma ortamı personelin performansını olumlu etkilemektedir
9.Uygulamada hiçbir bilgiye ihtiyacım yok
10.Uygulamada en çok teorik konularda bilgiye ihtiyacım var
11.İstediğimiz zaman bilgiye erişebiliyoruz
12.Çiftçiler ile iletişim kurmada zorlanıyoruz
13.Tarım teşkilatı ile iletişim kurmada zorlanıyoruz
14.Üretici örgütleri iletişim kurmada zorlanıyoruz
15.Kendimi ifade etmekte zorlanıyorum
16.Mesleki bilgimin yeterli olduğuna inanıyorum
17.Tarım piyasasında ne olup bittiğini takip ediyorum
18.Çiftçilerin tüm bilgi taleplerini karşılıyoruz
19.Tarımın paydaşları ile koordinasyonumuz çok iyi
20.Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik ekipman donanımız yeterli
21.Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik bilgisel donanımız yeterli
22.Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik teknik elemanımız yeterli
365
46- Lütfen aşağıdaki tabloları doldurunuz
1-Evet(İyi Tarif Ediyor) 2-Hayır (İyi tarif Etmiyor) 3-Kararsızım (Kararsızım) 1.Yaptığınız işi düşünün. Aşağıdaki kelimler ya da ifadeler sizin işinizi ne derece tarif ediyor? (ŞİMDİKİ İŞİM)
2.Şimdi birlikte çalıştığınız pek çok insanı ya da işiniz gereği karşılaştığınız insanları düşünün. (BİRLİKTE ÇALIŞTIĞIM KİŞİLER)
1.Cazip 1 2 3 1.İlham verici 1 2 3
2.Monoton (rutin) 1 2 3 2.Sıkıcı 1 2 3
3.Tatmin edici 1 2 3 3.Yavaş 1 2 3
4.Sıkıcı 1 2 3 4.Yardımsever 1 2 3
5.İyi 1 2 3 5.Sorumlu 1 2 3
6.Yaratıcı 1 2 3 6.Hızlı 1 2 3
7.Saygın 1 2 3 7.Zeki 1 2 3
8.Rahatsız 1 2 3 8.Kolay düşman olan 1 2 3
9.Zevkli 1 2 3 9.Çok konuşan 1 2 3
10.Yararlı 1 2 3 10.Akıllı 1 2 3
11.Yorucu 1 2 3 11.Tembel 1 2 3
12.Sağlıklı 1 2 3 12.Tatsız 1 2 3
13.İddialı 1 2 3 13.Faal (aktif) 1 2 3
14.Yapılacak çok iş 1 2 3 14.Dünyası sınırlı 1 2 3
15.Engellerle dolu 1 2 3 15.Sadık 1 2 3
16.Basit 1 2 3 16.İnatçı 1 2 3
17.Tekrara dayalı 1 2 3 4.Çalışmakta olduğunuz işi düşünün. (İŞİMLE İLGİLİ)
18.Başarı duygusu veren 1 2 3 1.Koşuşturmalı 1 2 3
3.Şimdi işyerinizdeki terfi olanaklarını düşünün. (TERFİ OLANAKLARI)
2.Gerilimli
1.Terfi Olanakları iyi 1 2 3 3.Sakin 1 2 3
2.Terfi olanakları sınırlı 1 2 3 4.Rahat 1 2 3
3.Yeteneğe göre terfi 1 2 3 5.Çılgın 1 2 3
4.Geleceği olmayan iş 1 2 3 6.Rahatsız edici 1 2 3
5.Yükselme şansı yok 1 2 3 7.Kontrolüm altında 1 2 3
6.Adil olmayan terfi politikası 1 2 3 8.Baskı yaratan 1 2 3
7.Seyrek verilen terfiler 1 2 3 9.Pürüzsüz 1 2 3
8.Düzenli terfiler 1 2 3 6.Şimdi genel olarak işinizi düşünün. Sizce bu çoğu zaman nasıl bir iş? (GENEL OLARAK İŞİM)
9.Terfi olasılığı oldukça iyi 1 2 3 1.Hoş 1 2 3
10.Kesintiye uğrayan 1 2 3 2.Kötü 1 2 3
11.Çekişmeli 1 2 3 3.İdeal 1 2 3
12.Huzurlu 1 2 3 4.Zaman kayıbı 1 2 3
13.Başımdan aşkın 1 2 3 5.İyi 1 2 3
14.Zorlayıcı 1 2 3 6.Arzu edilmeyen 1 2 3
15.Stres yaratıcı şeyler içeren 1 2 3 7.Zahmete değer 1 2 3
16.Asap bozucu 1 2 3 8.Çoğunda kötü 1 2 3
17.Çok şey talep eden 1 2 3 9.Kabul edilebilir 1 2 3
18.Gereğinde fazla stresli 1 2 3 10.Üstün 1 2 3
5.Şimdi aldığınız ücreti düşünün. (ÜCRETİNİZ) 11.Çoğundan iyi 1 2 3
1.Normal harcamalar için yeterli gelir 1 2 3 12.Nahoş
2.Adil 1 2 3 13.Beni hoşnut eden 1 2 3
3.Kıt kanaat geçin diren 1 2 3 14.Yetersiz 1 2 3
4.Kötü 1 2 3 15.Mükemmel 1 2 3
5.Lüks sağlayıcı gelir 1 2 3 16.Berbat 1 2 3
6.Garantisi olmayan 1 2 3 17.Zevkli 1 2 3
7.Hak ettiğimizden az 1 2 3 18.İşe yaramaz 1 2 3
8.Geliri iyi 1 2 3
9.Yapılan iş için yetersiz 1 2 3
366
TARIMSAL DANIŞMANLARA (ÖZEL) YÖNELİK ANKET FORMU
Değerli Tarım Danışmanı; Bu Anket Formu KOP İdaresi tarafından desteklenen Bahri Dağdaş Uluslararası
Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülmekte olan “KOP Bölgesinde Tarımsal Eğitim ve Yayım İhtiyaç
Analizi Projesi” Ar-Ge çalışmasının raporunun yazılmasında kullanılacak verilerin derlenmesi amacı ile
hazırlanmıştır. Anket Soru Formuna vereceğiniz cevaplar kesinlikle anketi doldurulan kişinin adı kullanılarak
yayınlanmayacak ve herhangi bir şekilde 3. Şahıslara verilmeyecektir. Vereceğiniz cevaplar KOP Bölgesinde
tarımda nasıl bir eğitim ve yayım çalışmalarının yapılması gerekliliğine yönelik sonuçların oluşturulması açısından
çok önemlidir. Ankete katıldığınız için teşekkür ederiz.
Dr. Fatih ÖZDEMİR
Enstitü Müdürü
Anketin Doldurulduğu Kurumun Adı : …………….……………………………………
İl Adı : …………….……………………………………
İlçe Adı : …………….……………………………………
Köy/Kasaba Adı : …………….……………………………………
Tarım Danışmanının Ünvanı Adı ve Soyadı …………….……………………………………
Tarım Danışmanının Cep Telefon No : …………….……………………………………
47- Tarım Danışmanının yaşı :..............
48- Cinsiyet? : 1- Erkek 2- Kadın 49- Medeni Durumu :……………………… 50- Evli ise, eşinin mesleği :…………………………..
51- Yaşadığınız yer : 1- Köy/Kasaba . 2- İlçe 3- İl 52- Eğitim Durumunuz
1-Lise 2-Ziraat/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi
3-Ön Lisans 4-Ön Lisans Programına Devam Etmekte
5-Lisans 6-Lisans Programına Devam Etmekte
7-Yüksek Lisans 8-Yüksek Lisans Programına Devam Etmekte
9-Doktora 10-Doktora Programına Devam Etmekte
53- Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek Lisesi kurumlarından birinden mezun musunuz?
1.Evet 2.Hayır
54- Eğitim durumunuz Yüksekokul ve Üzeri ise Mezun olunan bölümler hangileridir?
Öğrenim Düzeyi* Bölüm
1.Yüksekokul (Var ise)
2.Lisans
3.Yüksek Lisans
4.Doktora * Lütfen birden fazla aynı seviyede öğrenim düzeyine sahip olup farklı bölümlerden mezun iseniz lütfen onları da ekleyiniz
367
55- Yabancı dil biliyor musunuz?
1.Evet 2.Hayır
Yabancı Dil 1.Konuşma* 2.Yazma* 3.Okuma* 4.Anlama*
1.İngilizce
2.Fransızca
3.Almanca
4.Diğer………..
* 1-4 arası belirtiniz. 1- Bilmiyor 2-Az biliyor 3-Orta düzeyde 4-iyi derecede biliyor
56- Bilişim Teknolojilerini (Bilgisayar, cep telefonu, internet vb.) kullanım seviyenizi değerlendiriniz
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Kötü Orta İyi
57- Kullandığınız Bilgisayar Programları Nelerdir?
Bilgisayar programları Seviyeniz*
Hiç kullanmadım Düşük Orta Yüksek
1.MS Word 1 2 3 4
2.MS Excel 1 2 3 4
3.MS PowerPoint 1 2 3 4
4.İstatistik paket programları (SPSS,SAS,vb..) 1 2 3 4
5.Diğer (Belirtiniz) 1 2 3 4
6.Diğer (Belirtiniz) 1 2 3 4
58- İnternet kullanıyor musunuz? 1-Hayır 2-Evet ( ………. Saat/gün)
59- Kaç yıldır özel sektörde “Tarım danışmanı” olarak çalışmaktasınız? :……….yıl
60- Şimdiye kadar yurt dışına çıktınız mı? :1- -
61- Yurt dışına çıkış sebebiniz? (Birden fazla seçenek işaretlenebilir)
1-Aile ziyareti
2-Turistik gezi
3-Kurs veya seminer amaçlı Konusu: …………………………
4-Fuar katılımı Konusu: …………………………
5-Diğer (Belirtiniz)………………………………………………………….
62- Tarım danışmanı olarak çalışmadan önce tarım sektöründe iş deneyiminiz oldu mu? 1- -
63- Özel Sektörde çalışmaya başlamadan önce tarımla ilgili resmi kurumlarda çalıştınız mı?
1.Evet 2.Hayır
368
64- Cevabınız Evet ise çalıştığınız kurumlar ve çalışma yıllarınızı belirtiniz. Resmi Kurum Adı Görevi Başlama Yılı Ayrılış Yılı
65- Mesleki örgütlere üye misiniz? : 1- Hayır 2- Evet (İsimleri?) 1............................................................................................ 2............................................................................................ 3............................................................................................ 4............................................................................................
66- Herhangi bir mesleki süreli yayına abone misiniz? :1- -
67- Mesleki süreli yayınları hangi sıklıkta okuyorsunuz?
1-Okumuyorum
2-İlgimi çeken konu olursa
3-Bazen okuyorum
4-Sürekli olarak okuyorum
68- Şimdiye kadar yurt dışına çıktınız mı? :1- -Hayır (24’e
geçiniz)
69- Yurt dışına çıkış sebebiniz? (Birden fazla seçenek işaretlenebilir)
1-Aile ziyareti
2-Turistik gezi
3-Kurs veya seminer amaçlı Konusu: ………………………….
4-Fuar katılımı Konusu: ………………………….
5-Diğer (Belirtiniz)………………………………………………………….
70- Günlük yaşamınızı aşağıdaki durumlardan hangileri olumsuz etkiliyor? (önem sırasına göre işaretleyiniz)
Önem sırası
1.Kendi sağlık sorunlarım
2.Çocuklarımın sağlık sorunları
3.Diğer aile bireylerinin sağlık sorunları
4.Çocukların bakımıyla ilgili sorunlar
5.Çocukların eğitimiyle ilgili sorunlar
6.Aile içi ilişkilerdeki sorunlar
7.Ekonomik koşulların yetersizliği
8.İş yeri ile ilgili sorunlar 9. Diğer (Açıklayınız )
369
71- Son 2 yıl içerisinde mesleksel gelişiminize katkıda bulunduğunu düşündüğünüz herhangi bir
öğrenim çabanız oldu mu? a) Hayır b)Evet ise lütfen aşağıdaki tabloyu doldurunuz
Hizmet içi Eğitim-Kurs-Kongre-Sempozyum-Sertifika
Konusu Faydalılık Durumu (1 Hiç Faydalı Değil….5 Çok Faydalı)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
72- Kaç senedir bu bölgede (ilde) görev yapmaktasınız? :……………….yıl
73- Tarım danışmanı olarak kaç üreticiye yönelik danışmanlık hizmeti sağlıyorsunuz?
İl/İlçe ve Köy Adı Üretici Sayısı Toplam Kuru arazi (dekar)
Toplam Sulu arazi (dekar)
Büyükbaş Hayvan Sayısı
Küçükbaş hayvan sayısı
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
74- Sizce Tarım Danışmanı için hizmet vereceği üretici sayısı, arazi miktarı ve hayvan sayısı ne olmalıdır?
1.Üretici Sayısı : …………………………
2.Üretici Sulu Arazi Miktarı (dekar) : ………………………..
3.Üretici Kuru Arazi Miktarı (dekar) : ……………………….
4.Üretici Büyükbaş Hayvan Sayısı : ………………………….
5.Üretici Küçükbaş Hayvan Sayısı : …………………………
75- Çalışacağınız çiftçileri nasıl belirliyorsunuz, lütfen önem sırasını yazınız? Önem sırası
1.Tanıdığım köylerden seçiyorum
2.Merkeze/Oturduğum yere yakın olan köyleri seçiyorum
3.Kendi uzmanlık alanımla uğraşan çiftçilerle anlaşıyorum
4.Şirket kendisi ayarlıyor
5.Arazisi/hayvanı fazla olan üreticileri seçiyorum
6.Üretici değiştirmem sürekli aynı üreticilerle çalışıyorum
7.Belirli bir kriterim yok
8.Yönetmelikte ki kriterlere uygun olarak seçiyorum
9.Diğer…………………………………………………………
370
76- Her bir çiftçiniz ile görüşme sıklığınız nedir?
1-Hergün 5- Ayda 1 defa
2-Haftada 3-4 kez 6- Üyemiz çağırdığı zaman
3-Haftada bir defa 7-Diğer
4-15 günde 1 defa 8-Yanıtsız
77- Çiftçilerle nerede görüşmektesiniz? (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz) 1-Tarla ziyaretlerinde 4-Çiftçilerin ofise geldiklerinde
2-Ev ziyaretlerinde 5-Çiftçi isteği doğrultusunda
3-Köy kahvelerindeki toplantılarda 6- Diğer Belirtiniz
78- Çiftçi sorunları size hangi şekilde ulaşmaktadır? (TEK CEVAP) 1-Çiftçilerin kendileri tarafından
2-Kendi gözlemlerim sırasında
3-Firmadaki diğer tarım danışmanları tarafından
4-Köy muhtarları tarafından
5-Ziraat Odası Başkanlığı
6-Diğer STK Kuruluşları tarafından
7-Önder çiftçiler tarafından
8-Diğer Belirtiniz...............................
79- Size ulaşan çiftçi sorunları ile ilgili olarak davranışınız ne şekilde olur? (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz)
1-Konu ile ilgili uzman kişiye danışırım
2-Araştırma kuruluşuna iletir, oradan çözüm bulurum
3-Tarım İl/İlçe Müdürlüğüne iletirim, oradan çözüm bulurum
4-Kendim çözerim
5-Diğer Belirtiniz ……………………………………..
371
80- Çiftçiler yayım elemanı olarak sizlerden hangi konularla ilgili yardım ve bilgi istemektedirler.(önem
sırasına göre)
Konular Önem sırası
Konular Önem sırası
1.Belirli Bir Konum Yok 15.Kırsal Sosyoloji
2.Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği 16.Çevre
3.Ürün Çeşit Seçimi 17.Mevzuat
4.Toprak Hazırlığı 18.Tarımsal Destekler
5.Doğrudan Ekim 19.Tarım Makineleri
6.Bitki Koruma 20.Tarımsal Yayım
7.Sulama Teknikleri 21.Bilişim Teknolojileri
8.Gübre ve Gübreleme Teknikleri 22.Beden Dili ve Konuşma Teknikleri
9.Yemleme ve Bakım 23.Bölgenin Genel Tarımsal Yapısı
10.Sürü Yönetimi 24.Besin Hijyeni
11.Damızlık Hayvan Seçimi 25.Koruyucu Tarım Teknikleri
12.Hayvan Hastalıkları 26.Genetik Kaynakların Korunması
13.Pazarlama 27.Diğer……………..
14.Organik Tarım 28.Diğer……………..
81- Bölgede Tarım Danışmanlığına başladığınızdan bu yana sürekli aynı çiftçi ile çalışma sıklığınız nedir?
a. Hep aynı üreticilerle çalışırım, değiştirmem b. Çoğunlukla aynı üreticilerle çalışırım c. Çalışma alanım içinde sürekli çalıştığım üreticiler var ama genelde üreticilerim değişiyor d. Sürekli olarak çalıştığım üreticiler yok genelde değişmekte
82- Bölgede Tarım Danışmanlığına başladığınızdan bu yana aynı bölgede çalışma sıklığınız nedir?
a. Hep aynı bölgede çalışırım, değiştirmem b. Çoğunlukla aynı bölgede çalışırım c. Çalışma alanım içinde sürekli çalıştığım bölgeler var ama genelde bölgelerim değişiyor d. Sürekli çalışma bölgelerim değişmekte
83- Bulunduğunuz bölgedeki tarımsal yapıyı tanıma durumunuz nedir?
a. Bölgenin tarımsal yapısını çok iyi tanırım b. Bölgenin tarımsal yapısını iyi tanırım c. Bölgenin tarımsal yapısını normal tanırım d. Bölgenin tarımsal yapısını fazla tanımam e. Bölgenin tarımsal yapısını hiç tanımıyorum f. Cevap yok
84- Size göre bölgede tarımın temel sorunları nelerdir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………..………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
……..………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………….…………………………………………….
85- Danışmanlığa başlamadan önce size bir eğitim verildi mi? 1-Evet (…….gün) 2-Hayır (41’e geçiniz)
372
86- Cevabınız “Evet” ise Hangi Konularda eğitim aldınız, Lütfen belirtiniz?
Eğitim Konusu Sayısı Eğitim Konusu Sayısı
1.Tohumculuk 10.Hayvan Besleme
2.Toprak Hazırlığı 11.Hayvan Hastalıkları
3.Toprak Analizi 12.Sürü Yönetimi
4.Gübreleme 13.Tarım Alet ve Makineleri
5.Zirai Mücadele 14.Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
6.Sulama 15.Proje Hazırlama
7.Hasat-Harman 16.Kişisel Gelişim
8.Damızlık Hayvan Seçimi 17.Sunuş Teknikleri
9.Hayvan Bakımı 18.Diğer……………………………
87- Özel Tarım Danışmanlığı ile ilgili Yönetmeliği Yeterli Buluyor musunuz?
1. Evet Kesinlikle yeterli 2. Kısmen yeterli 3. Yeterli değil
88- Eğer cevabınız “Kısmen Yeterli” veya “Yetersiz” ise sıkıntılar nelerdir? Belirtiniz.
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………..
373
89- Size göre yayım elemanlarının eğitim almaları gereken konular nelerdir?
Kendinizin Eğitim Konuları Diğer Yayım Elemanlarının Eğitim Konuları
Gerekli Fena olmaz Gerek yok Gerekli Fena olmaz Gerek yok
Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği Lütfen ürün adlarını yazınız 1- 2- 3- 4- 5-
Lütfen ürün adlarını yazınız 1- 2- 3- 4- 5-
Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği Lütfen ürün adlarını yazınız 1- 2- 3- 4- 5-
Lütfen ürün adlarını yazınız 1- 2- 3- 4- 5-
1.Ürün Çeşit Seçimi 1.Ürün Çeşit Seçimi
2.Toprak Hazırlığı 2.Toprak Hazırlığı
3.Bitki Koruma 3.Bitki Koruma
4.Sulama Teknikleri 4.Sulama Teknikleri
5.Gübre ve Gübreleme Teknikleri 5.Gübre ve Gübreleme Teknikleri
6.Yemleme ve Bakım 6.Yemleme ve Bakım
7.Sürü Yönetimi 7.Sürü Yönetimi
8.Damızlık Hayvan Seçimi 8.Damızlık Hayvan Seçimi
9.Hayvan Hastalıkları 9.Hayvan Hastalıkları
10.Pazarlama 10.Pazarlama
11.Organik Tarım 11.Organik Tarım
12.Kırsal Sosyoloji 12.Kırsal Sosyoloji
13.Çevre 13.Çevre
14.Mevzuat 14.Mevzuat
15.Tarımsal Destekler 15.Tarımsal Destekler
16.Tarım Makineleri 16.Tarım Makineleri
17.Tarımsal Yayım 17.Tarımsal Yayım
18.Bilişim Teknolojileri 18.Bilişim Teknolojileri
19.Beden Dili ve Konuşma Teknikleri 19.Beden Dili ve Konuşma Teknikleri
20.Bölgenin Genel Tarımsal Yapısı 20.Bölgenin Genel Tarımsal Yapısı
21.Besin Hijyeni 21.Besin Hijyeni
22.Koruyucu Tarım Teknikleri 22.Koruyucu Tarım Teknikleri
23.Genetik Kaynakların Korunması 23.Genetik Kaynakların Korunması
24.Diğer…………….. 24.Diğer……………..
25.Diğer…………….. 25.Diğer……………..
374
90- Bulunduğunuz bölgedeki faaliyetlerinizi lütfen değerlendirin;
a. Üreticilerimin bana ilettikleri tüm sorunlarına çözüm buldum b. Üreticilerimin bana ilettikleri sorunların çoğuna çözüm buldum c. Üreticilerimin bana ilettikleri sorunların bir kısmına çözüm buldum d. Üreticilerimin bana ilettikleri sorunların hiçbirine çözüm bulamadım e. Cevap yok
91- Hangi konularda üreticilerinize fayda sağladığınızı düşünüyorsunuz?
Çalışma Konusu 1.Hiç 2.Az 3.Orta 4.İyi
1.Tohumculuk 1 2 3 4
2.Toprak Hazırlığı 1 2 3 4
3.Toprak Analizi 1 2 3 4
4.Gübreleme 1 2 3 4
5.Zirai Mücadele 1 2 3 4
6.Sulama 1 2 3 4
7.Hasat-Harman 1 2 3 4
8.Damızlık Hayvan Seçimi 1 2 3 4
9.Hayvan Bakımı 1 2 3 4
10.Hayvan Besleme 1 2 3 4
11.Hayvan Hastalıkları 1 2 3 4
12.Sürü Yönetimi 1 2 3 4
13.Tarım Alet ve Makineleri 1 2 3 4
14.Tarımsal Yayım ve Danışmanlık 1 2 3 4
15.Proje hazırlama 1 2 3 4
16.Desteklemeler 1 2 3 4
17.Resmi kurum işleri 1 2 3 4
18.Diğer…………………………………..………… 1 2 3 4
19.Diğer…………………………………………….. 1 2 3 4
20.Diğer…………………………………………….. 1 2 3 4
92- Mesleki alanda başvurduğunuz bilgi kaynakları nelerdir? (Öncelik sırasına göre birden fazla
işaretleyebilirsiniz?
Bilgi Kaynakları Önem Sırası
1.Yazılı materyal
2.Kurslar, seminerler vd.
3.GTHB İl/İlçe Tarım Müdürlükleri
4.GTH Bakanlığı Web sayfası
5.İnternet taramaları
6.Meslektaşlar
7.Üretici örgütleri (Ziraat Odaları, Üretici Birlikleri vb.)
8.Önder Çiftçiler
9.Özel Firmalar (İlaç Bayileri, Tohum Bayileri vb.)
10.Diğer Tarım Danışmanlığı Yapan Firmalar
11.Araştırma Enstitüleri/İstasyonları
12.Üniversiteler
13.Kalkınma Ajansları
14.Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu
15.KOP İdaresi Başkanlığı
16.Diğer Resmi Kurum ve Kuruluşlar
17.Diğer………………..
375
93- Meslek uygulamalarınızda en fazla eksikliğini hissettiğiniz konular nelerdir? Lütfen sırası ile belirtiniz?
Sıra Konu Başlıkları
1
2
3
4
5
6
7
94- Meslek uygulamalarınızda en fazla almayı istediğiniz eğitim-yayım konuları nelerdir? Lütfen sırası ile
belirtiniz?
Mesleki konularda
1
2
3
Kişisel gelişim konularında
1
2
3
Sosyal-kültürel içerikli konularda
1
2
3
95- Son 6 ay içinde iş değiştirmeyi düşündünüz mü? 1-Evet 2-Hayır
96- Bitki su ihtiyacına göre sulama programı yapabiliyor musunuz? 1-Evet 2-Hayır (52.SORUYA GEÇİNİZ)
97- Soruya cevabınız “evet” ise, bu programı yayım çalışmalarında uyguluyor musunuz? 1- (Lütfen aşağıdaki tabloyu doldurunuz) 2- (52.SORUYA GEÇİNİZ)
Bu programı
nerede uyguladınız Hangi üründe uyguladınız?
Sulama uygulamalarını ürünün hangi gelişim dönemlerinde
yaptırdınız
Her bir sulama uygulamasında kaç mm su
verilmiştir?
1
2
3
4
5
6
98- Koruyucu tarımı biliyor musunuz ? 1-Evet 2-Hayır (54.SORUYA GEÇİNİZ)
376
99- Soruya cevabınız “evet” ise, bu programı yayım çalışmalarında uyguluyor musunuz? 1- (Lütfen aşağıdaki tabloyu doldurunuz) 2- 4.SORUYA GEÇİNİZ)
Bu programı nerede
uyguladınız Hangi üründe uyguladınız?
Uygulamayı ürünün hangi gelişim dönemlerinde
yaptırdınız
Kullanılan alet ve ekipmanın ismi?
1
2
3
4
5
6
100- Aşağıdaki ifadelerden size uygun olanını işaretleyiniz?
İfadeler Katılıyorum Kısmen Katılıyorum Katılmıyorum
1.Uygulamada hiçbir bilgiye ihtiyacım yok 3 2 1
2.Uygulamada en çok teorik konularda bilgiye ihtiyacım var 3 2 1
3.İstediğimiz zaman bilgiye erişebiliyoruz 3 2 1
4.Çiftçiler ile iletişim kurmada zorlanıyoruz 3 2 1
5.Tarım teşkilatı ile iletişim kurmada zorlanıyoruz 3 2 1
6.Üretici örgütleri iletişim kurmada zorlanıyoruz 3 2 1
7.Kendimi ifade etmekte zorlanıyorum 3 2 1
8.Mesleki bilgimin yeterli olduğuna inanıyorum 3 2 1
9.Tarım piyasasında ne olup bittiğini takip ediyorum 3 2 1
10.Çiftçiler danışmana ihtiyaç hissetmiyor 3 2 1
11.Danışmanlık prosedürlerini aşamıyorum 3 2 1
12.ÇKS gibi Çiftçi bilgilerine ulaşamıyorum 3 2 1
13.Danışmanlık ücreti az 3 2 1
14.Çiftçilerin tüm bilgi taleplerini karşılıyoruz 3 2 1
15.Tarımın paydaşları ile koordinasyonumuz çok iyi 3 2 1
16.Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik ekipman donanımız yeterli
3 2 1
17.Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik bilgisel donanımız yeterli
3 2 1
18.Mesleki bilgimin yeterli olduğuna inanıyorum 3 2 1
19.Tarım piyasasında ne olup bittiğini takip ediyorum 3 2 1
377
101- Lütfen aşağıdaki tabloları doldurunuz
1-Evet(İyi Tarif Ediyor) 2-Hayır (İyi tarif Etmiyor) 3-Kararsızım (Kararsızım) 1.Yaptığınız işi düşünün. Aşağıdaki kelimler ya da ifadeler sizin işinizi ne derece tarif ediyor? (ŞİMDİKİ İŞİM)
2.Şimdi birlikte çalıştığınız pek çok insanı ya da işiniz gereği karşılaştığınız insanları düşünün. (BİRLİKTE ÇALIŞTIĞIM KİŞİLER)
1.Cazip 1 2 3 1.İlham verici 1 2 3
2.Monoton (rutin) 1 2 3 2.Sıkıcı 1 2 3
3.Tatmin edici 1 2 3 3.Yavaş 1 2 3
4.Sıkıcı 1 2 3 4.Yardımsever 1 2 3
5.İyi 1 2 3 5.Sorumlu 1 2 3
6.Yaratıcı 1 2 3 6.Hızlı 1 2 3
7.Saygın 1 2 3 7.Zeki 1 2 3
8.Rahatsız 1 2 3 8.Kolay düşman olan 1 2 3
9.Zevkli 1 2 3 9.Çok konuşan 1 2 3
10.Yararlı 1 2 3 10.Akıllı 1 2 3
11.Yorucu 1 2 3 11.Tembel 1 2 3
12.Sağlıklı 1 2 3 12.Tatsız 1 2 3
13.İddialı 1 2 3 13.Faal (aktif) 1 2 3
14.Yapılacak çok iş 1 2 3 14.Dünyası sınırlı 1 2 3
15.Engellerle dolu 1 2 3 15.Sadık 1 2 3
16.Basit 1 2 3 16.İnatçı 1 2 3
17.Tekrara dayalı 1 2 3 4.Çalışmakta olduğunuz işi düşünün. (İŞİMLE İLGİLİ)
18.Başarı duygusu veren 1 2 3 1.Koşuşturmalı 1 2 3
3.Şimdi işyerinizdeki terfi olanaklarını düşünün. (TERFİ OLANAKLARI)
2.Gerilimli
1.Terfi Olanakları iyi 1 2 3 3.Sakin 1 2 3
2.Terfi olanakları sınırlı 1 2 3 4.Rahat 1 2 3
3.Yeteneğe göre terfi 1 2 3 5.Çılgın 1 2 3
4.Geleceği olmayan iş 1 2 3 6.Rahatsız edici 1 2 3
5.Yükselme şansı yok 1 2 3 7.Kontrolüm altında 1 2 3
6.Adil olmayan terfi politikası 1 2 3 8.Baskı yaratan 1 2 3
7.Seyrek verilen terfiler 1 2 3 9.Pürüzsüz 1 2 3
8.Düzenli terfiler 1 2 3 6.Şimdi genel olarak işinizi düşünün. Sizce bu çoğu zaman nasıl bir iş? (GENEL OLARAK İŞİM)
9.Terfi olasılığı oldukça iyi 1 2 3 1.Hoş 1 2 3
10.Kesintiye uğrayan 1 2 3 2.Kötü 1 2 3
11.Çekişmeli 1 2 3 3.İdeal 1 2 3
12.Huzurlu 1 2 3 4.Zaman kayıbı 1 2 3
13.Başımdan aşkın 1 2 3 5.İyi 1 2 3
14.Zorlayıcı 1 2 3 6.Arzu edilmeyen 1 2 3
15.Stres yaratıcı şeyler içeren 1 2 3 7.Zahmete değer 1 2 3
16.Asap bozucu 1 2 3 8.Çoğunda kötü 1 2 3
17.Çok şey talep eden 1 2 3 9.Kabul edilebilir 1 2 3
18.Gereğinde fazla stresli 1 2 3 10.Üstün 1 2 3
5.Şimdi aldığınız ücreti düşünün. (ÜCRETİNİZ) 11.Çoğundan iyi 1 2 3
1.Normal harcamalar için yeterli gelir 1 2 3 12.Nahoş
2.Adil 1 2 3 13.Beni hoşnut eden 1 2 3
3.Kıt kanaat geçin diren 1 2 3 14.Yetersiz 1 2 3
4.Kötü 1 2 3 15.Mükemmel 1 2 3
5.Lüks sağlayıcı gelir 1 2 3 16.Berbat 1 2 3
6.Garantisi olmayan 1 2 3 17.Zevkli 1 2 3
7.Hak ettiğimizden az 1 2 3 18.İşe yaramaz 1 2 3
8.Geliri iyi 1 2 3
9.Yapılan iş için yetersiz 1 2 3
378
TARIMSAL YAYIM VE TAR-GEL PERSONELİNE YÖNELİK ANKET FORMU
Değerli Tarım Yayım Uzmanı; Bu Anket Formu KOP İdaresi tarafından desteklenen Bahri Dağdaş
Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülmekte olan “KOP Bölgesinde Tarımsal
Eğitim ve Yayım İhtiyaç Analizi Projesi” Ar-Ge çalışmasının raporunun yazılmasında kullanılacak
verilerin derlenmesi amacı ile hazırlanmıştır. Anket Soru Formuna vereceğiniz cevaplar kesinlikle
anketi doldurulan kişinin adı kullanılarak yayınlanmayacak ve herhangi bir şekilde 3. Şahıslara
verilmeyecektir. Vereceğiniz cevaplar KOP Bölgesinde tarımda nasıl bir eğitim ve yayım çalışmalarının
yapılması gerekliliğine yönelik sonuçların oluşturulması açısından çok önemlidir. Ankete katıldığınız
için teşekkür ederiz.
Dr. Fatih ÖZDEMİR
Enstitü Müdürü
Anketin Doldurulduğu Kurumun Adı : …………….……………………………………
İl Adı : …………….……………………………………
İlçe Adı : …………….……………………………………
Sorumlu Köy/Kasaba Adı : …………….……………………………………
Tar-Gel Uzmanı Ünvanı, Adı ve Soyadı : …………….……………………………………
Tar-Gel Uzmanı Cep Telefon No : …………….……………………………………
102- Tarımsal Yayım uzmanının yaşı :..............
103- Cinsiyet? : 1- Erkek 2- Kadın
104- Medeni Durumu:………………………
105- Evli ise, eşinin mesleği:…………………………..
106- Yaşadığınız yer : 1- Köy/Kasaba . 2- İlçe 3- İl
107- Eğitim Durumunuz
1-Lise 2-Ziraat/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi
3-Ön Lisans 4-Ön Lisans Programına Devam Etmekte
5-Lisans 6-Lisans Programına Devam Etmekte
7-Yüksek Lisans 8-Yüksek Lisans Programına Devam Etmekte
9-Doktora 10-Doktora Programına Devam Etmekte
379
108- Ziraat Meslek Lisesi/Veteriner Sağlık Meslek Lisesi/Laborant Meslek Lisesi/Ev Ekonomisi Meslek Lisesi kurumlarından birinden mezun musunuz?
1.Evet 2.Hayır
109- Eğitim durumunuz Yüksekokul ve Üzeri ise Mezun olunan bölümler hangileridir?
Öğrenim Düzeyi* Bölüm
Yüksekokul (Var ise)
Lisans
Yüksek Lisans
Doktora * Lütfen birden fazla aynı seviyede öğrenim düzeyine sahip olup farklı bölümlerden mezun iseniz lütfen onları da ekleyiniz
110- Yabancı dil biliyor musunuz?
1.Evet 2.Hayır
Yabancı Dil Konuşma* Yazma* Okuma* Anlama*
İngilizce
Fransızca
Almanca
Diğer………..
* 1-4 arası belirtiniz. 1- Bilmiyor 2-Az 3-Orta düzeyde 4-iyi
111- Bilişim Teknolojilerini (Bilgisayar, cep telefonu, internet vb.) kullanım seviyenizi değerlendiriniz
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
380
112- Kullandığınız Bilgisayar Programları Nelerdir?
Bilgisayar programları
Seviyeniz*
Hiç
kullanmadım Düşük Orta Yüksek
MS Word
MS Excel
MS PowerPoint
İstatistik paket programları
(SPSS,SAS,vb..)
Diğer (Belirtiniz)
Diğer (Belirtiniz)
113- Üniversite tercih formunda Ziraat Mühendisliği kaçıncı tercihinizdi? ..................
114- Şimdiye kadar yurt dışına çıktınız mı? :1-Evet 2-Hayır
115- Yurt dışına çıkış sebebiniz? (Birden fazla seçenek işaretlenebilir)
1-Aile ziyareti
2-Turistik gezi
3-Kurs veya seminer amaçlı Konusu:
4-Fuar katılımı Konusu:
5-Diğer (Belirtiniz)………………………………………………………….
116- İnternet kullanıyor musunuz? 1- -
117- Kullanıyor iseniz haftada kaç saat kullanıyorsunuz? _______ saat/hafta
118- Şu an çalıştığınız kurumda kaç yıldır çalışıyorsunuz? :...........................yıl
119- Çalışma hayatınızda özel sektör deneyiminiz oldu mu? :1-Evet 2-Hayır
120- Cevabınız “Evet” ise bu deneyiminiz tarımla ilgili miydi? :1-Evet 2-Hayır
381
121- Mesleki örgütlere üye misiniz? : 1- Hayır 2- Evet (İsimleri?)
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
122- Herhangi bir mesleki süreli yayına abone misiniz? :
1-Evet 2-Hayır
123- Mesleki süreli yayınları hangi sıklıkta okuyorsunuz?
1-Okumuyorum
2-İlgimi çeken konu olursa
3-Bazen okuyorum
4-Sürekli olarak okuyorum
124- Günlük yaşamınızı aşağıdaki durumlardan hangileri olumsuz etkiliyor? (önem sırasına göre işaretleyiniz, 1,2,3 gibi)
( ) Kendi sağlık sorunlarım
( ) Çocuklarımın sağlık sorunları
( ) Diğer aile bireylerinin sağlık sorunları
( ) Çocukların bakımıyla ilgili sorunlar
( ) Çocukların eğitimiyle ilgili sorunlar
( ) Aile içi ilişkilerdeki sorunlar
( ) Ekonomik koşulların yetersizliği ( ) Diğer (Açıklayınız )
125- Kaç yıldır Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığında çalışmaktasınız?.............yıl
126- Kaç yıldır yayım elemanı olarak görev yapmaktasınız? ............yıl
127- Şu an çalıştığınız birimde kaç yıldır çalışıyorsunuz?............yıl
128- Çalıştığınız statüyü yazar mısınız?..........................................................................
129- Kurumunuzda hangi statüde çalışmak istersiniz?
1. İl/İlçe Müdürü
2. Bölüm Başkanı
3. Şube Müdürü/Müdür Yardımcısı
4. Ziraat Mühendisi
5. Aynı işime devam etmek isterim
382
130- Aşağıdaki çizelgede kurumunuzun size yönelik hizmet ve politikaları yer almaktadır. Her bir
madde için düşüncenize en uygun ifadeyi işaretleyiniz.
Hizmetler Yeterli Yetersiz Böyle Bir Hizmet
Yok
Sağlık hizmeti
Beslenme hizmeti
Kreş/yuva olanağı
Ulaşım/servis hizmeti
Dinlenme tesislerinden yararlandırma
Lojman olanakları
Hizmet-içi eğitim olanakları
Verimli Bir Çalışma Ortamı
Maaş/ücret
Diğer
Hizmetler................................................
131- Son 2 yıl içersinde mesleksel gelişiminize katkıda bulunduğunu düşündüğünüz herhangi bir
öğrenim çabanız oldu mu? (Hizmet-içi eğitim kursu, kongre, sempozyum, mesleki yayınları takip
etme, mesleki toplantı...vs...)
a) Hayır b)Evet(ise lütfen tabloyu doldurunuz)
Hizmet içi Eğitim-Kurs-Kongre-Sempozyum-
Sertifika Konusu
Faydalılık Durumu (1 Hiç-Faydalı Değil….5 Çok
Faydalı)
383
132- Lütfen aşağıdaki tabloları doldurunuz
1-Evet(İyi Tarif Ediyor) 2-Hayır (İyi tarif Etmiyor) 3-Kararsızım (Kararsızım 1.Yaptığınız işi düşünün. Aşağıdaki kelimler ya da ifadeler sizin işinizi ne derece tarif ediyor? (ŞİMDİKİ İŞİM)
2.Şimdi birlikte çalıştığınız pek çok insanı ya da işiniz gereği karşılaştığınız insanları düşünün. (BİRLİKTE ÇALIŞTIĞIM KİŞİLER)
1.Cazip 1 2 3 1.İlham verici 1 2 3
2.Monoton (rutin) 1 2 3 2.Sıkıcı 1 2 3
3.Tatmin edici 1 2 3 3.Yavaş 1 2 3
4.Sıkıcı 1 2 3 4.Yardımsever 1 2 3
5.İyi 1 2 3 5.Sorumlu 1 2 3
6.Yaratıcı 1 2 3 6.Hızlı 1 2 3
7.Saygın 1 2 3 7.Zeki 1 2 3
8.Rahatsız 1 2 3 8.Kolay düşman olan 1 2 3
9.Zevkli 1 2 3 9.Çok konuşan 1 2 3
10.Yararlı 1 2 3 10.Akıllı 1 2 3
11.Yorucu 1 2 3 11.Tembel 1 2 3
12.Sağlıklı 1 2 3 12.Tatsız 1 2 3
13.İddialı 1 2 3 13.Faal (aktif) 1 2 3
14.Yapılacak çok iş 1 2 3 14.Dünyası sınırlı 1 2 3
15.Engellerle dolu 1 2 3 15.Sadık 1 2 3
16.Basit 1 2 3 16.İnatçı 1 2 3
17.Tekrara dayalı 1 2 3 4.Çalışmakta olduğunuz işi düşünün. (İŞİMLE İLGİLİ)
18.Başarı duygusu veren 1 2 3 1.Koşuşturmalı 1 2 3
3.Şimdi işyerinizdeki terfi olanaklarını düşünün. (TERFİ OLANAKLARI)
2.Gerilimli
1.Terfi Olanakları iyi 1 2 3 3.Sakin 1 2 3
2.Terfi olanakları sınırlı 1 2 3 4.Rahat 1 2 3
3.Yeteneğe göre terfi 1 2 3 5.Çılgın 1 2 3
4.Geleceği olmayan iş 1 2 3 6.Rahatsız edici 1 2 3
5.Yükselme şansı yok 1 2 3 7.Kontrolüm altında 1 2 3
6.Adil olmayan terfi politikası 1 2 3 8.Baskı yaratan 1 2 3
7.Seyrek verilen terfiler 1 2 3 9.Pürüzsüz 1 2 3
8.Düzenli terfiler 1 2 3 6.Şimdi genel olarak işinizi düşünün. Sizce bu çoğu zaman nasıl bir iş? (GENEL OLARAK İŞİM)
9.Terfi olasılığı oldukça iyi 1 2 3 1.Hoş 1 2 3
10.Kesintiye uğrayan 1 2 3 2.Kötü 1 2 3
11.Çekişmeli 1 2 3 3.İdeal 1 2 3
12.Huzurlu 1 2 3 4.Zaman kayıbı 1 2 3
13.Başımdan aşkın 1 2 3 5.İyi 1 2 3
14.Zorlayıcı 1 2 3 6.Arzu edilmeyen 1 2 3
15.Stres yaratıcı şeyler içeren 1 2 3 7.Zahmete değer 1 2 3
16.Asap bozucu 1 2 3 8.Çoğunda kötü 1 2 3
17.Çok şey talep eden 1 2 3 9.Kabul edilebilir 1 2 3
18.Gereğinde fazla stresli 1 2 3 10.Üstün 1 2 3
5.Şimdi aldığınız ücreti düşünün. (ÜCRETİNİZ) 11.Çoğundan iyi 1 2 3
1.Normal harcamalar için yeterli gelir 1 2 3 12.Nahoş
2.Adil 1 2 3 13.Beni hoşnut eden 1 2 3
3.Kıt kanaat geçin diren 1 2 3 14.Yetersiz 1 2 3
4.Kötü 1 2 3 15.Mükemmel 1 2 3
5.Lüks sağlayıcı gelir 1 2 3 16.Berbat 1 2 3
6.Garantisi olmayan 1 2 3 17.Zevkli 1 2 3
7.Hak ettiğimizden az 1 2 3 18.İşe yaramaz 1 2 3
8.Geliri iyi 1 2 3
9.Yapılan iş için yetersiz 1 2 3
384
133- Şimdiye kadar hangi konularda yürütülen yayım çalışmalarına katıldınız? (birden fazla
seçenek işaretleyebilirsiniz)
Katılınan Yayım Çalışmaları Lütfen katıldıklarınıza
“X” işareti koyunuz
Belirli Bir Konum Yok
Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği
Ürün Çeşit Seçimi
Toprak Hazırlığı
Doğrudan Ekim
Bitki Koruma
Sulama Teknikleri
Gübre ve Gübreleme Teknikleri
Yemleme ve Bakım
Sürü Yönetimi
Damızlık Hayvan Seçimi
Hayvan Hastalıkları
Pazarlama
Organik Tarım
Kırsal Sosyoloji
Çevre
Mevzuat
Tarımsal Destekler
Tarım Makineleri
Tarımsal Yayım
Bilişim Teknolojileri
Beden Dili ve Konuşma Teknikleri
Bölgenin Genel Tarımsal Yapısı
Besin Hijyeni
Koruyucu Tarım Teknikleri
Genetik Kaynakların Korunması
Diğer……………..
Diğer……………..
134- Kaç senedir bulunduğunuz yerleşim yerinde görev yapmaktasınız? :………..yıl
135- Çiftçilerle görüşme sıklığınız nedir?
1- Görüşmüyorum 4- Ayda bir defa
2- Haftada birden fazla 5- Ayda 1-2 defa
3- Haftada bir defa 6- 2-3 ayda bir defa
136- Çiftçilerle nerede görüşmektesiniz?
1-Görüşmüyorum 4-Çiftçilerin kuruma geldiklerinde
2-Tarla ziyaretlerinde 5-Çiftçi isteği doğrultusunda
3-Köy kahvelerindeki toplantılarda 6- Diğer Belirtiniz ……………….
385
137- Çiftçi sorunları size hangi şekilde ulaşmaktadır? (Önem Sırasına Göre Belirtiniz)
1-Çiftçilerin kendileri tarafından (……)
2-Kendi gözlemlerim sırasında (……)
3-Personel tarafından (……)
4-Özel Tarım Danışmanları tarafından (……)
5-Köy muhtarları tarafından (……)
6-Ziraat Odası Başkanlığı (……)
7-Diğer STK Kuruluşları tarafından (……)
8-Önder çiftçiler tarafından (……)
9-Özel Firmalar tarafından (……)
10-Diğer Tarımsal Kurum ve Kuruluşları tarafından (……)
11-Diğer Belirtiniz............................... (……)
138- Çiftçiler yayım elemanı olarak sizlerden hangi konularla ilgili yardım ve bilgi
istemektedirler.(önem sırasına göre 1,2,3 olarak sıralayınız)
Konular Lütfen Önem Sırasına
Göre Numaralandırınız (1,2,3..)
Belirli Bir Konum Yok
Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği
Ürün Çeşit Seçimi
Toprak Hazırlığı
Doğrudan Ekim
Bitki Koruma
Sulama Teknikleri
Gübre ve Gübreleme Teknikleri
Yemleme ve Bakım
Sürü Yönetimi
Damızlık Hayvan Seçimi
Hayvan Hastalıkları
Pazarlama
Organik Tarım
Kırsal Sosyoloji
Çevre
Mevzuat
Tarımsal Destekler
Tarım Makineleri
Tarımsal Yayım
Bilişim Teknolojileri
Beden Dili ve Konuşma Teknikleri
Bölgenin Genel Tarımsal Yapısı
Besin Hijyeni
Koruyucu Tarım Teknikleri
Genetik Kaynakların Korunması
Diğer……………..
Diğer……………..
386
139- Size ulaşan çiftçi sorunları ile ilgili olarak çoğunlukla davranışınız ne şekilde olur?
1-Konu ile ilgili uzman kişiye iletirim
2-Araştırma kuruluşuna iletirim
3-İlgili Kurum ve Kuruluşlara iletirim
4-İlgili şube müdürüne iletirim
5-Kendim çözerim
6-Diğer…….belirtiniz
140- Mesleki alanda başvurduğunuz bilgi kaynakları nelerdir? (Öncelik sırasına göre birden fazla
işaretleyebilirsiniz?
Bilgi Kaynakları Önem Sırası
Yazılı materyal
Kurslar, seminerler vd.
GTH Bakanlığı Web sayfası
İnternet taramaları
Meslektaşlar
Üretici örgütleri (Ziraat Odaları, Üretici Birlikleri vb.)
Önder Çiftçiler
Özel Firmalar (İlaç Bayileri, Tohum Bayileri vb.)
Diğer Tarım Danışmanlığı Yapan Firmalar
Araştırma Enstitüleri/İstasyonları
Üniversiteler
Kalkınma Ajansları
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu
KOP İdaresi Başkanlığı
Diğer Resmi Kurum ve Kuruluşlar
Diğer………………..
141- Size göre bölgede tarımın temel sorunları nelerdir?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
142- Bitki su ihtiyacına göre sulama programı yapabiliyor musunuz?
1-Evet 2-Hayır
387
143- Soruya cevabınız “evet” ise, bu programı yayım çalışmalarında uyguluyor musunuz?
1-Hayır 2-Evet (Lütfen aşağıdaki tabloyu doldurunuz)
Bu programı nerede uyguladınız
Hangi üründe uyguladınız?
Sulama uygulamalarını ürünün hangi gelişim
dönemlerinde yaptırdınız
Her bir sulama uygulamasında kaç mm su verilmiştir?
144- Koruyucu tarımı biliyor musunuz?
1-Evet 2-Hayır
145- Soruya cevabınız “evet” ise, bu programı yayım çalışmalarında uyguluyor musunuz?
1-Hayır 2-Evet (Lütfen aşağıdaki tabloyu doldurunuz)
Bu programı nerede uyguladınız
Hangi üründe uyguladınız?
Uygulamayı ürünün hangi gelişim dönemlerinde
yaptırdınız
Kullanılan alet ve ekipmanın ismi?
146- Sizce çiftçilerin Kurumunuz ile olan iletişimi (ilişkisi) ne düzeydedir.
1-İletişimleri yok 4-İyi
2-Zayıf 5-Çok iyi
3- Orta
388
147- Size göre "Yayım Elemanı" olarak görev yapan kişilerin mesleki yeterlilikleri hangi
düzeydedir? Lütfen puanlayınız. (1-Çok Kötü; 10-Çok İyi)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
148- Yayım çalışmalarınız sırasında hangi yayım yöntemlerini kullanmaktasınız? (Birden fazla
seçenek işaretleyebilirsiniz, en fazla yaptığınız uygulamaya 1 den başlayarak önem sırasına
koyunuz)
1. Çiftçilerle iletişimim yok (……) 2. Uygulamalı eğitim (……) 3. Ev Ziyareti (……) 4. Toplantılar (……) 5. Tarla Günleri/Demonstrasyon (……) 6. Yarışmalar (……) 7. Fuar (……) 8. Radyo, TV vb. yayınlar (……) 9. İnternet (……) 10. Diğer………………. (……)
149- Yayım elemanı olarak çiftçilerle olan iletişiminiz (ilişkiniz) ne düzeydedir. (Lütfen puanlayınız.
(1-Çok Kötü; 10-Çok İyi)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
150- Size göre "Yayım Elemanı" olarak görev yapan kişilerin mesleki yeterlilikleri hangi
düzeydedir? (Lütfen puanlayınız. (1-Çok Kötü; 10-Çok İyi)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
151- Size göre yayım elemanlarının mesleki becerilerindeki yeterlilikleri nasıldır?
Beceri Konuları Yeterlilik Düzeyi
Yok Az Orta Yüksek
Teknik bilgi düzeyi
Kendini geliştirme isteği
Bilişim teknolojilerini kullanabilme
Çiftçilerle iletişim kurabilme
Kendini iyi ifade edebilme
Takım/ekip çalışması yapabilme
Yeniliklere açıklık
Yayım yöntemleri ve tekniklerini bilme
Proje hazırlama ve yürütme
389
152- Üreticiye verilen teknik bilginin yararlı, kullanışlı ve katılımın çok olabilmesi için bu bilginin
nasıl verilmesi daha uygun olur? (Yayımda kullanılacak teknikler-En önemlisini işaretleyiniz)
8- Uygulamalı eğitim
9- Demonstrasyon
10- Görsel yayım araçları kullanılmalı
11- Basılı yayım araçları kullanılmalı
12- Toplantı yaparak sözlü anlatım
13- Kurs şeklinde olmalı sertifika verilmeli
14- Eğitimin şekli önemli değil
15- Diğer: ……………………………..
390
153- Yayım elemanlarının eğitim almaları gereken konular nelerdir?
Kendinizin Eğitim Konuları
Diğer Yayım Elemanlarının Eğitim Konuları
Gerekli Fena olmaz Gerek yok Gerekli Fena olmaz Gerek yok
Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği
Lütfen ürün adlarını yazınız 1- 2- 3- 4- 5-
Lütfen ürün adlarını yazınız 1- 2- 3- 4- 5-
Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği
Lütfen ürün adlarını yazınız 1- 2- 3- 4- 5-
Lütfen ürün adlarını yazınız 1- 2- 3- 4- 5-
Ürün Çeşit Seçimi Ürün Çeşit Seçimi
Toprak Hazırlığı Toprak Hazırlığı
Bitki Koruma Bitki Koruma
Sulama Teknikleri Sulama Teknikleri
Gübre ve Gübreleme Teknikleri Gübre ve Gübreleme Teknikleri
Yemleme ve Bakım Yemleme ve Bakım
Sürü Yönetimi Sürü Yönetimi
Damızlık Hayvan Seçimi Damızlık Hayvan Seçimi
Hayvan Hastalıkları Hayvan Hastalıkları
Pazarlama Pazarlama
Organik Tarım Organik Tarım
Kırsal Sosyoloji Kırsal Sosyoloji
Çevre Çevre
Mevzuat Mevzuat
Tarımsal Destekler Tarımsal Destekler
Tarım Makineleri Tarım Makineleri
Tarımsal Yayım Tarımsal Yayım
Bilişim Teknolojileri Bilişim Teknolojileri
Beden Dili ve Konuşma Teknikleri Beden Dili ve Konuşma Teknikleri
Bölgenin Genel Tarımsal Yapısı Bölgenin Genel Tarımsal Yapısı
Besin Hijyeni Besin Hijyeni
Koruyucu Tarım Teknikleri Koruyucu Tarım Teknikleri
Genetik Kaynakların Korunması Genetik Kaynakların Korunması
Diğer…………….. Diğer……………..
Diğer…………….. Diğer……………..
391
154- Yayım elemanı olarak mesainizi dağılımını aşağıdaki tabloda belirtiniz.
Konu Payı (%)
Çiftçi eğitimi/yayım çalışmaları (işletme, ahır/ağıl ziyaretleri vb.) …………………..
Büro ve idari işler ………………….
Kendi eğitimim ………………….
Araştırma ………………….
Destek hizmetler (proje yürütme, araştırmacı olarak görev alma) ………………….
155- Yıllık çalışma programlarınızı kim belirliyor?
1. Kendim (….)
2. Kurum Yöneticileri (….)
3. İlgili Bakanlığın talimatları ile (….)
4. Kurumdaki teknik elemanlar ile beraber (….)
5. Bölgede tarım ile ilgili diğer kurum ve kuruluşların önerileri ile (….)
6. Çiftçi talepleri ile (….)
4. Diğer…………………………………………. (….)
156- Bölgenizde tarımsal eğitim ve yayım faaliyetlerini sınırlayan en önemli sıkıntılar nelerdir?
(Lütfen cevap verilen problemleri önem sırasına göre sıralayınız 1,2,3….)
Problemler Önem Sıra No
Yeterli tarımsal eğitim ve yayım elemanının olmaması
Kaliteli tarımsal eğitim ve yayım elemanının olmaması
Üreticinin ilgisizliği
Tarım paydaşları arasındaki koordinasyon sıkıntısı
Eğitim ve yayım materyal eksikliği
Teknik, ulaşım ve ekipman altyapısının yetersizliği
Finansman sıkıntısı
Eğitim ve yayım elemanının isteksizliği
Eğitim ve yayım elemanının istediği bilgiye ulaşamaması
Politik engeller-sıkıntılar
Diğer………………………………………
Diğer………………………………………
392
157- Yayım hizmeti sırasında toplumsal ciniyet eşitliğine dikkat ediyormusunuz?
1. Genellikle ediyorum
2. Bazen ediyorum
3. Dikkat etmiyorum
158- Çalışmalarınızda işbirliği yaptığınız kuruluşlar/kişileri belirtiniz.
Kuruluş/Kişiler 1.Hiç 2.Az 3.Orta 4.İyi
Valilik
Kaymakamlık
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Orman ve Su İşleri Bakanlığı
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Kalkınma Bakanlığı
Milli Eğitim Bakanlığı
Diğer Bakanlıklar
Araştırma Enstitüleri/İstasyonları
TARSİM
Üniversiteler
Tarıma Girdi Satanlar (yöredeki bayiler vb.)
KOP İdaresi Başkanlığı
Kooperatifler
Çiftçi örgütleri (TZOB, Önder Çiftçi Derneği, Üretici Birlikleri)
Muhtarlık / Belediye
Konferans, seminer, panel
Tarımdan girdi alanlar (fabrikalar, mandıralar vb)
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK)
Kalkınma Ajansları (MEVKA, AHİLER vb.)
Diğerleri…………………………
Diğerleri…………………………
Diğerleri…………………………
393
159- Genel olarak çalıştığınız kurumda memnuniyetinizi belirleyen 3 faktörü seçiniz.
1. Yönetim tarzı
2. İş birliği ve takım ruhu
3. Takdir ve tanınma
4. İş tatmini
5. Eğitim
6. İletişim
7. Ücret
8. Mesai arkadaşları
9. İş yeri koşulları
10. Kaliteli çalışmalar
160- Sizce Tarımsal Yayımın ana konular aşağıdakilerden hangisi veya hangileridir?
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının yeni başlayan uygulamalarının anlatılması
İlde yaygın olarak görülen bir problemin çözümü hakkında
Alternatif ürün yetiştiriciliği
Araştırma enstitüleri tarafından geliştirilen yeni bilgi ve teknolojilerin aktarılması
Üniversite tarafından geliştirilen yeni bilgi ve teknolojilerinin aktarılması
Tarımda kadınlara yönelik konular
Diğer: ……………………………………………………………………………………
394
161- Size Göre Faaliyet Bölgenizi Bitkisel Üretim Açısından Homojen Kaç Gruba Ayırırsınız? (alt
havza- alt bölge)
Bölge Numarası Bölge Kapsamı Yerler
(Yön göstererek Kısa Tarif) (Örnek, kuzey doğu, güney, merkez vb.)
Alt bölgenin ortak özelliği
(ortak isim) (Örnek; Meyvecilik bölgesi, buğday
bölgesi vb.)
11. Alt Bölge
12. Alt Bölge
13. Alt Bölge
14. Alt Bölge
15. Alt Bölge
16. Alt Bölge
17. Alt Bölge
18. Alt Bölge
19. Alt Bölge
20. Alt Bölge
Not: Gruptan kasıt bölgeler içinde benzerlik gösteren alt havza-alt bölgelerdir.
162- Size Göre Faaliyet Bölgenizi Hayvansal Üretim Açısından Homojen Kaç Gruba Bölersiniz?
Bölge Numarası Bölge Kapsamı Yerler
(Yön göstererek Kısa Tarif) (Örnek, kuzey doğu, güney, merkez vb.)
Alt bölgenin ortak özelliği
(ortak isim) (Örnek; koyunculuk bölgesi, keçi
yetiştiriciliği bölgesi, kanatlı bölgesi vb.)
11. Alt Bölge
12. Alt Bölge
13. Alt Bölge
14. Alt Bölge
15. Alt Bölge
16. Alt Bölge
17. Alt Bölge
18. Alt Bölge
19. Alt Bölge
20. Alt Bölge
395
163- Size Göre Faaliyet Bölgenizin Ayırdığınız Homojen Gruplara Göre Öncelikli Yayım İstekleri Nelerdir?
Eğitim ve Yayım Konuları Bitkisel Üretim Hayvansal Üretim
1. Bölge 2. Bölge 3. Bölge 4. Bölge 5. Bölge 1. Bölge 2. Bölge 3. Bölge 4. Bölge Bitkisel Ürün Yetiştiriciliği
Ürün Çeşit Seçimi
Toprak Hazırlığı
Bitki Koruma
Sulama Teknikleri
Gübre ve Gübreleme Teknikleri
Yemleme ve Bakım
Sürü Yönetimi
Damızlık Hayvan Seçimi
Hayvan Hastalıkları
Hayvansal Ürün Değerlendirme
Pazarlama
Besin Hijyeni
Organik Tarım
Çevre
Kırsal kalkınma
Kırsal sosyoloji
Mevzuat
Tarımsal Destekler
Tarım Makineleri
Diğer…………………………………
Diğer…………………………………
Diğer…………………………………
Diğer…………………………………
Diğer…………………………………
396
164- Aşağıdaki ifadelerden size uygun olanını işaretleyiniz?
Katılıyorum Kısmen
Katılıyorum Katılmıyorum Kararsızım Cevap Yok
Bugün yeniden bir işe girecek olsam yine görev yaptığım kurumu tercih ederim
Kurumda personelin problemleri süratle çözümlenmektedir.
Kurumda karar mekanizması hızlıdır
Kurumda bir kişinin birden fazla görevi vardır.
Kurumda görevler tanımlanmamıştır.
Kurumda az zamanda çok iş yapılması beklenmektedir
Kurumun fiziksel çalışma durumu çalışmaya elverişlidir.
Çalışma ortamı personelin performansını olumlu etkilemektedir
Uygulamada hiçbir bilgiye ihtiyacım yok
Uygulamada en çok teorik konularda bilgiye ihtiyacım var
İstediğimiz zaman bilgiye erişebiliyoruz
Çiftçiler ile iletişim kurmada zorlanıyoruz
Tarım teşkilatı ile iletişim kurmada zorlanıyoruz
Üretici örgütleri iletişim kurmada zorlanıyoruz
Kendimi ifade etmekte zorlanıyorum
Mesleki bilgimin yeterli olduğuna inanıyorum
Tarım piyasasında ne olup bittiğini takip ediyorum
Çiftçilerin tüm bilgi taleplerini karşılıyoruz
Tarımın paydaşları ile koordinasyonumuz çok iyi
Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik ekipman donanımız yeterli
Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik bilgisel donanımız yeterli
Çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik teknik elemanımız yeterli
397
398
399
400
401
402
403
404