MADDENİN ÖLÇÜLEBİLİR ÖZELLİKLERİ

Maddenin Ölçülebilir Özellikleri Maddenin bazı özelliklerini ölçmek olanaklıdır.

Kütle,hacim ve sıcaklık gibi maddeler ölçülebilir. KÜTLE

Her madde tanecikli yapıdadır.Maddeyi oluşturan tanecikler

gözle ve mikroskopla görülemezler.

Bir maddenin kütlesini o maddenin yapısındaki tanecik sayısı

oluşturur.Bu sayı madde miktarını verir.

Buna göre kütle;madde miktarı demektir.

Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür.

Bir maddenin kütlesini kilogram (kg) ile belirleriz.

HACİM

Her madde bulunduğu ortamda bir yer kaplar.

Bir maddenin bulunduğu ortamda kapladığı yere Hacim denir.

Bir sıvının ağırlığını ölçerken,ilk önce içine katılan kabın ağırlığı

hesaplanır.Buna DARA denir.

Buna göre her maddenin bir hacmi vardır.

Katı ve gaz halindeki maddelerin hacimleri metreküp ile ölçülür.

m³ biçiminde gösterilir.

Metreküpün milyonda birine santimetreküp denir ve cm³ ile

gösterilir.

Prizmatik biçimli katı maddelerin (küp …vb.) hacimleri üç

boyutlu çarpılarak ölçülür.

Prizmatik biçimli katı maddelerin (küp …vb.) hacimleri

üç boyutlu çarpılarak ölçülür.

Küp ve prizma biçimindeki katıların hacimleri V=a x b x

c bağıntısı ile bulunur.

Sıvıların hacimleri dereceli silindir yardımıyla ölçülür.

Aşağıdaki şekilde içi su dolu dereceli silindire taş

atılmış ve silindirdeki suyun seviyesi yükselmiştir. Yani

hacmi değişmiştir. Burada sıvının hacmi kolayca

ölçülebilir.Dereceli silindirdeki sıvı hangi sayıya denk

geliyorsa o sayı sıvının hacmidir.Ancak taşın hacmini

hesaplamak istersek şu yolu izlememiz gerekir.

Dereceli silindirin taş atıldıktan sonraki hacminden taş

atılmadan önceki hacmi çıkartılır. Çıkan sonuç ise taşın hacmidir.

Bunu da şu formülle gösteririz;

V taş=V2-V1'e eşittir. Buradaki V2 (katının dereceli kaba

atıldıktan sonraki sıvının seviyesi)

V1 (katının dereceli kaba atılmadan önceki sıvının seviyesi).

Sıvının hacmi Litre ile ölsüçülür. L ile gösterilir.

Mililitre (Ml) litrenin binde birine eşittir.

Önemli: 1 Litre (L)=1000 mililitre (mL)'dir.

1 Litre (L)=1 dm³ ve

1 Mililitre (mL)=1 cm³ tür.

ÖZKÜTLE (YOĞUNLUK):

Bir maddenin 1 cm³ nün kütlesine ÖZKÜTLE (Yoğunluk) denir.

Özkütle ayırt edici özellik taşır.Çünkü her maddenin özkütlesi

vardır.

Bazı maddelerin özkütleleri aşağıda verilmiştir

SICAKLIK

Maddelerin sahip olduğu sıcaklık da kütle ve hacim gibi

ölçülebilir.

Maddelerin sıcaklığını ölçen araçlara termometre (sıcaklık ölçer)

denir.

Kullandığımız termometreler Celcius (Selsiyus) birimine göre

bölmelenmiştir.

Bu bölmeleme de 0 ºC buzun erime sıcaklığını, 100 ºC ise suyun

kaynama noktasını gösterir. Aradaki 100 bölmenin her biri 1

celcius (selsiyus) derecesine (ºC) eşittir.

Bir madde ısındıkça Sıçaklığı artar.